Emissieloos varen op de Gouwe

Meine van der Knaap, sinds dit jaar bestuurslid van de KNMC, bood de gelegenheid aan mee te varen met het door elektriciteit aangedreven binnenvaartschip de Alphenaar. Tot drie maal toe kon een klein groepje leden een zaterdagmorgen over de Gouwe meevaren van de container terminal in Alphen aan den Rijn tot aan Gouda. Zijn collega bestuurslid Jack van Gent – van Van Gent Autoverhuur uit Zwijndrecht - stelde belangeloos vervoer ter beschikking om de deelnemers weer terug te brengen.

Zaterdag 2 april melden we ons tijdig aan de poort van de Alpherium Terminal in Alphen aan den Rijn. Meine van der Knaap, de organisator van deze tocht en tevens nieuwe voorzitter van de Commissie Nautische Techniek en Ledenservice, neemt ons na aankomst mee naar de Alphenaar. Het unieke binnenvaartschip, dat emissieloos vaart, is bijna gereed voor vertrek.

Wij mogen vandaag meevaren vanaf de terminal tot na de Julianasluis in Gouda, waarna de Alphenaar verder over de Hollandse IJssel naar Moerdijk vaart. Eenmaal aan boord, kijken we onze ogen uit naar de geavanceerde apparatuur waarmee het schip is uitgerust. We zijn allemaal zeer benieuwd, hoe het zal zijn om met dit schip mee te varen en vooral hoe dat zal gaan op dit traject ter hoogte van het Nauw van Boskoop en andere aandachtsgebieden in deze vaarroute. De laatste containers worden nog geladen, minutieus worden ze aan boord gezet.

Meine schenkt koffie voor ons in en begint te vertellen. De vloot bestaat uit 3 binnenvaartschepen van het type Gouwenaar, dat speciaal ontwikkeld is om op de Gouwe te kunnen varen. Hij voert het management van de Alphenaar en is vanaf het eerste moment betrokken geweest bij de realisatie van dit project. Meine vaart nog

één week per maand met dit schip en is daarnaast nog steeds eigenaar van For Ever uit dezelfde vloot. De Alphenaar is in september 2019 in de vaart genomen en is het eerste schip dat voor de aandrijving gebruik maakt van verwisselbare energiecontainers. Deze twee containers, die voor in het schip staan, bestaan uit 45 batterijmodules gevuld met groene stroom. In totaal zijn ze goed voor 2 MWh, vergelijkbaar met de capaciteit van ca. 36 elektrische auto’s. De Alphenaar heeft bovendien geen roeren meer, maar vaart met twee Veth L-Drives, met daar recht bovenop de elektromotor.

De twee elektromotoren worden gestart, geruisloos. Je hoort slechts dat de stuurhut wordt ontkoppeld en omhoog gaat. Indrukwekkend, hoe Meine het schip ogenschijnlijk moeiteloos vanuit de terminal de Gouwe in manoeuvreert. Het schip, met een lengte van 90 meter en 10.5 meter breed, steekt deze reis 2,44 m diep en vaart met 3 bemanningsleden op het traject Alphen aan den Rijn - Moerdijk voor Heineken. “Er zijn 52 40-voets containers met bier voor de exportmarkt aan boord. Alle kans, als je in het buitenland een biertje van dit merk drinkt, dat het door de Alphenaar is vervoerd”, legt Meine uit. De zwaarste containers staan onderin het schip, de lading bestaat uit drie lagen containers. Als de containers leeg zijn, kunnen er 4 lagen containers worden vervoerd. Ondertussen varen we geruisloos en passeren met 9 km /u landerijen en kwekerijen, tegen de achtergrond van zon en Hollandse luchten. Als we de hefbrug van Boskoop naderen wordt de brug al in werking gesteld, zodat we snel verder kunnen varen. “De samenwerking met het brugbedieningscentrum is dan ook prima”, vertelt Meine. De schroef van het schip blijkt 360 graden draaibaar te zijn. In de Gouwe is het lastig om ‘achteruit’ te slaan, door het gevaar van rommel als oude banden, winkelwagens, etc. wat zich in het water bevindt en daarmee in de schroef terecht kan komen.

Net voor de hefbrug bij Waddinxveen, komt ons een tegenliggend binnenvaartschip tegemoet die, door stuurboordstuurboord passeren toe te passen, ons de ruimte geeft om rechtdoor naar de brug te varen. Varen doe je dus echt samen. Even verderop passeren we bij de Kouwe Hoek de Amaliabrug en kort daarop volgt net na de Coenecoopbrug een bocht, waarin met een schip als dit toch echt stuurmanskunsten vereist zijn! Onze kapitein draait er zijn hand niet voor om.

Aangekomen bij Gouda wil Meine bij de spoorbrug niet wachten tot de brug bediend wordt en dus varen we er onderdoor met een ruimte van ca.10 cm, best even spannend, maar het ging prima! Na het schutten in de Julianasluis, wat overigens snel verliep, wordt de Alphenaar afgemeerd aan de afmeerplaats ter hoogte van de Voorhavenwal en daar neemt zijn collega-schipper het werk over.

Natuurlijk mochten we de moderne woonruimtes voor de schippers en de ruime machinekamer nog bewonderen, waarin o.a. de elektromotoren en de ballastpompen zich bevinden. Indien noodzakelijk, kan er 1000 ton ballast worden geladen in 3 uur tijd. Menig schipeigenaar zal jaloers zijn, een prachtig schip en nog emissieloos ook… Gedurende de vaart richting Moerdijk, een tocht die 6 uur duurt, wordt de eerste containerbatterij gebruikt. De tweede wordt gebruikt op de terugweg, waarna bij terugkomst op de terminal de beide containerbatterijen gedurende ca. 2,5 uur op het laadstation worden opgeladen. Wij gaan van boord na een leerzame, indrukwekkende en gezellige tocht, met onze hartelijke dank aan Meine.

Trudy Geerlings