Bachelorproef 'Sociale media in de lessen NCZ' by Koen Vandenhoudt

PROFESSIONELE BACHELOR IN HET ONDERWIJS SECUNDAIR ONDERWIJS

Bachelorproef Sociale media in de lessen niet-confessionele zedenleer

PROMOTOR KOEN VANDENHOUDT ICT

NEL VANDEWEYERS INFORMATICA - NCZ ACADEMIEJAAR 2015-2016

PROFESSIONELE BACHELOR IN HET ONDERWIJS SECUNDAIR ONDERWIJS

Bachelorproef Sociale media in de lessen niet-confessionele zedenleer

PROMOTOR KOEN VANDENHOUDT ICT

NEL VANDEWEYERS INFORMATICA - NCZ ACADEMIEJAAR 2015-2016

Voorwoord In de huidige maatschappij is de computer, tablet of smartphone, niet meer weg te denken. Mensen kunnen op een enorm snelle manier informatie met elkaar delen. Sociale media zijn voor heel wat mensen essentieel in het dagdagelijkse leven. Heel wat leerlingen, maar ook leerkrachten, lijken niet zonder deze snelle vorm van communicatie te kunnen. In het onderwijs begint het gebruik van sociale media stilaan binnen te sijpelen. Net daarom gaat deze bachelorproef over het gebruik van sociale media in de les. Deze bachelorproef kon echter niet tot stand komen zonder de hulp van mijn promotor, meneer Koen Vandenhoudt. Daarnaast heeft meneer Hidir Celep, lector niet-confessionele zedenleer, geholpen met het uitwerken van het vakinhoudelijke deel. Niet alleen zij waren een grote hulp. Zonder mijn moeder, Myriam Billen, was dit werk nooit af geraakt. Voor de nodige tips en het nalezen van dit werk, stond zij altijd paraat. Daarnaast dank ik de stagescholen, waaronder het Provinciale Kunsthumaniora te Hasselt, waar ik heel wat praktijkervaring heb mogen opdoen. Zonder hen had ik mijn bachelorproef niet op deze manier kunnen uitwerken. Zelfs mijn medestudenten voor het vak niet-confessionele zedenleer hebben steun gegeven en kennis gedeeld. Allerlaatst, maar daarom zeker niet minder belangrijk, een grote dank aan de mensen die mij steeds hebben gesteund tijdens de stressvolle periodes van mijn opleiding, Roald Herckens, Bert Nijssen en Ilse Peters. Zonder hun steun om alles een beetje te relativeren, had ik deze opleiding minder gemakkelijk kunnen voltooien.

Inhoudsopgave Voorwoord ............................................................................................................................. 2 Inleiding ................................................................................................................................. 5 1

Onderwerpkeuze ..................................................................................................... 6

Sociale media.......................................................................................................... 7

2.1

Definitie ................................................................................................................... 7

2.2

Soorten sociale media ............................................................................................. 7

2.3

Sociale media in BelgiĂŤ ........................................................................................... 8

Afspraken ................................................................................................................ 9

3.1

Privacy .................................................................................................................... 9

3.1.1

Wetgeving ............................................................................................................... 9

3.1.2

Persoonlijke gegevens en wachtwoorden ...............................................................10

3.1.3

Instellingen .............................................................................................................11

3.2

Cyberpesten ...........................................................................................................12

3.3

Nettiquette ..............................................................................................................13

3.4

Schoolreglement ....................................................................................................13

3.5

Respect voor het materiaal.....................................................................................14

3.6

Sancties bij het niet naleven van de afspraken .......................................................14

Vooropgestelde doelen ..........................................................................................15

4.1

Het SAMR-model ...................................................................................................15

4.1.1

Substitutie ..............................................................................................................15

4.1.2

Augmentatie ...........................................................................................................15

4.1.3

Modificatie ..............................................................................................................15

4.1.4

Herdefinitie .............................................................................................................15

4.2

Het TPACK-model ..................................................................................................16

4.3

Het vier in balansmodel ..........................................................................................17

4.3.1

Visie .......................................................................................................................17

4.3.2

Deskundigheid .......................................................................................................17

4.3.3

Inhoud en toepassingen .........................................................................................17

4.3.4

ICT-infrastructuur ...................................................................................................18

4.4

Afstandsleren .........................................................................................................18

4.5

Vrijetijd versus schoolwerk .....................................................................................19

Aan de slag ............................................................................................................20

5.1

Facebook ...............................................................................................................20

5.1.1

Een account aanmaken ..........................................................................................20

5.1.2

Een Facebookgroep aanmaken..............................................................................20

5.1.3

Een Facebookgroep gebruiken in de klas en daarbuiten ........................................20

5.1.4

Werkwijze en relevantie .........................................................................................21

5.2

Twitter ....................................................................................................................22

5.2.1

Een account aanmaken ..........................................................................................22

5.2.2

Een Tweet verzenden ............................................................................................22

5.2.3

Iemand volgen........................................................................................................22

5.2.4

Werkwijze en relevantie .........................................................................................22

5.3

Padlet .....................................................................................................................23

5.3.1

Een muur creĂŤren ..................................................................................................23

5.3.2

Een muur beheren en bewerken ............................................................................23

5.3.3

Een muur delen ......................................................................................................23

5.3.4

Werkwijze en relevantie .........................................................................................23

5.4

Keuze van sociale media........................................................................................24

5.4.1

In functie van het onderwerp ..................................................................................24

5.4.2

Inbreng van anderen ..............................................................................................24

Onderzoek .............................................................................................................25

Besluit ....................................................................................................................29

Literatuurlijst ...........................................................................................................30

Geraadpleegde werken ..........................................................................................32

Bijlagen ..................................................................................................................33

Inleiding De manier van lesgeven is de voorbije twintig jaar enorm veranderd. Zeker op vlak van ICTgebruik zijn heel wat werkvormen aangepast. De leerlingen die nu op de schoolbanken zitten, kunnen sociale media niet meer weg denken. Dit is een reden te meer om hierop in te spelen. In 2014 gebruikte al 41% van de leerkrachten sociale media tijdens de les (Apestaartjaren, 2015). Leerkrachten die niet weten hoe sociale media te integreren in de les kunnen deze bachelorproef als een leidraad gebruiken. Meer specifiek wordt de volgende vraag beantwoord: “Hoe kunnen sociale media zinvol geïntegreerd worden binnen het vak niet-confessionele zedenleer?”. Daarnaast wordt er aandacht besteed aan de afspraken die gemaakt moeten worden om deze lesmethodiek te ondersteunen; hoe ICT geïntegreerd kan worden; op welke manier sociale media gebruikt kunnen worden tijdens de les en hoe er gekozen kan worden tussen de verschillende platformen van sociale media. De Facebookgroep werd uitgetest in een secundaire school, waarbij de reactie van de leerlingen onderzocht werd. Via een enquête konden de leerlingen feedback geven over de nieuwe werkvorm die gebruikt werd tijdens de les. Allereerst is deze bachelorproef een houvast voor leerkrachten niet-confessionele zedenleer die sociale media in de klas willen gebruiken. Daarnaast kan het een leidraad zijn voor leerkrachten van algemene vakken.

Bachelorproef Nel Vandeweyers

Sociale media in de lessen niet-confessionele zedenleer

Onderwerpkeuze

Als student aan de lerarenopleiding voor de vakken informatica en niet-confessionele zedenleer probeer ik ICT te integreren in heel wat lessen. Voor het vak niet-confessionele zedenleer maak ik enkel gebruik van ICT wanneer dit een meerwaarde is voor de lesinhoud. Als leraar is het de bedoeling om leerlingen voor te bereiden op hun verdere studies of loopbaan. Daarom is het zinvol om leerlingen bewust te laten omgaan met ICT. Door middel van mijn bachelorproef wil ik leerkrachten steunen in hun zoektocht naar de integratie van ICT, waarbij ik me focus op de integratie van sociale media in de klas. Aangezien sociale media tegenwoordig zo uitgebreid zijn, heb ik me toegespitst op drie verschillende platformen. Allereerst wil ik verduidelijken hoe je Facebook kan integreren in de klas en Twitter is het tweede medium waarmee ik aan de slag zal gaan. Omdat deze platformen bij heel wat leerlingen en leerkrachten bekend zijn, was de keuze gauw gemaakt. Vaak voorkomende vragen die hierbij opduiken zijn: Hoe kan de leraar een dagelijks gebruikt medium inzetten tijdens de lessen? Hoe kan de leraar de leerlingen aanspreken in hun leefwereld? Naast deze twee zeer bekende platformen is er gekozen voor een derde wat minder bekend platform, maar zeker niet minder goed, Padlet, ook wel papier voor het web genoemd. Dit is een handig online bord voor de leerlingen. In mijn opleiding heb ik zelf ervaren waarom deze sociale media nuttig kunnen zijn. Gedurende deze periode heb Ik deze niet enkel gebruikt om zelf taken te maken, maar ook om mijn leerlingen tijdens de stages aan het werk te zetten. Hierbij is het de bedoeling om interactie in de klas te stimuleren en naschoolse taken leuker te maken voor de leerlingen. De betrokkenheid vergroten is een bijkomend streefdoel wanneer ik sociale media gebruik. Als leraar moet je echter steeds kritisch nadenken voordat je sociale media in de klas gebruikt, omdat het succes van deze werkvorm zeer inhouds- en groepsafhankelijk is. Enkele vragen die gesteld kunnen worden bij dit onderwerp zijn: Hoe kan sociale media zinvol geĂŻntegreerd worden binnen het vak niet-confessionele zedenleer? Welke invloed heeft sociale media tijdens de les op de leerlingen? Hoe gaan de leerlingen om met sociale media tijdens de les? Om deze onderzoeksvragen te beantwoorden worden enkele sociale media getest tijdens de stages. Daarnaast wordt nadien bij de leerlingen een enquĂŞte afgenomen om te polsen naar hun beleving. De stagementor zal ook een enquĂŞte ontvangen om te polsen naar zijn/haar mening over het gebruik van sociale media tijdens de les. Dit omvat onder meer de vraag of de mentor het gebruik van sociale media in de les zal verder zetten en op welke manier dit aangepakt zal worden.

Academiejaar 2015-2016

Bachelorproef Nel Vandeweyers

Sociale media

2.1

Definitie

Sociale media in de lessen niet-confessionele zedenleer

“Sociale media is een verzamelbegrip voor online platformen waar de gebruikers, zonder of met minimale tussenkomst van een professionele redactie, de inhoud verzorgen. Hoofdkenmerken zijn interactie en dialoog tussen de gebruikers.” (Wikipedia) “Sociale media is de verzamelnaam voor alle websites waarbij de gebruikers (en niet een redactie) zelf de waarde van de website creëren.” (Nederlandse Encyclopedie) “Sociale media is een verzamelnaam voor alle internet-toepassingen Figuur 1: Verschillende waarmee het mogelijk is om informatie met elkaar te delen op een vormen van sociale media (Rasaga) gebruiksvriendelijke en vaak leuke wijze. Het betreft niet alleen informatie in de vorm van tekst (nieuws, artikelen). Ook geluid (podcasts, muziek) en beeld (fotografie, video) worden gedeeld via social media websites. Met andere woorden, social media staat voor 'Media die je laten socialiseren met de omgeving waarin je je bevindt'.” (Pondres social marketing) In de huidige maatschappij zijn er heel wat sociale media. Er is sprake van een constante vernieuwing. Enkele zeer bekende sociale media zijn: Facebook; Twitter; Instagram; Snapchat; YouTube en Pinterest.

2.2

Soorten sociale media

Sociale media kunnen ingedeeld worden in de volgende categorieën: weblogs; microblogs; social bookmarking en videosites. Onder de noemer weblogs vallen de sociale media die op een dagboek lijken. De auteur noemen we in dit geval een blogger. Een voorbeeld van een weblog is Wordpress. Microblogs zijn een combinatie van weblogs en instant messaging. Bij het microbloggen kunnen slechts een bepaalde hoeveelheid tekens/karakters per bericht gepost worden. De bekendste microblog is Twitter. Ook Tumblr is bij heel wat jongeren bekend. Social bookmarking is het aangeven van favorieten, waarvan Pinterest een populair voorbeeld is. De gebruikers kunnen leuke websites; filmpjes en foto’s pinnen en vervolgens aan de volgers tonen wat hem/haar boeit. Wat videosites betreft, is YouTube wellicht de naam die bij heel wat mensen bekend in de oren klinkt. Op een videosite kunnen filmpjes bekeken en gepost worden, maar ook becommentarieerd door alle gebruikers van het medium.

Academiejaar 2015-2016

Bachelorproef Nel Vandeweyers

2.3

Sociale media in de lessen niet-confessionele zedenleer

Sociale media in België

Bruno Peeters geeft in de grafiek hiernaast weer wat de groei is voor de grootste sociale netwerken in België. Meneer Peeters heeft dit gemeten op jaarbasis, van december 2014 tot december 2015. Volgens Bruno Peeters (Peeters, Belgian Social Media Monitor, 2015) is Facebook de grootste speler in ons land wanneer het aankomt op sociale media. Een eenduidige bron waar het aantal Belgische Twitter accounts opgevraagd kan worden bestaat niet. Google+ lijkt al geruime tijd zonder groei te blijven voortbestaan. Daarnaast groeien Facebook en LinkedIn nog steeds. De groei van Figuur 2: Sociale netwerken in België in december Facebook is op jaarbasis slechts 2%. Voor LinkedIn (Peeters, Belgian Social Media Monitor - december 2015) is dit maar liefst 15%. De groei vertraagt echter maand na maand, aldus Peeters. Uit het onderzoeksrapport van Apestaartjaren 5 blijkt dat 86% van de ondervraagde jongeren wekelijks gebruik maakt van Facebook Messenger. Slechts 20% gebruikt Twitter wekelijks (Apestaartjaren, 2015).

Academiejaar 2015-2016

Bachelorproef Nel Vandeweyers

Sociale media in de lessen niet-confessionele zedenleer

Afspraken

Scholen die sociale media willen integreren in de les dienen vooraf duidelijke afspraken te maken omtrent het gebruik van deze platformen. Er kunnen afspraken gemaakt worden over heel wat thema’s. Enkele hiervan zijn:  privacy;  cyberpesten;  nettiquette;  schoolreglement;  respect voor het materiaal;  sancties bij het niet naleven van de afspraken.

3.1

Privacy

Om de privacy te waarborgen van zowel de leerlingen als de leerkrachten, is het nodig om afspraken te maken. Allereerst kunnen we kijken naar de wetgeving rond de privacy. Daarnaast is het zinvol om de privacy te garanderen door een sterk wachtwoord te gebruiken op de online platformen, maar ook de privacy instellingen op sociale media dragen hier aan bij.

3.1.1

Wetgeving

De wet op privacy is ontstaan om de burger te beschermen. Zo mag er geen misbruik gemaakt worden van zijn/haar persoonlijke gegevens. Er moet uitdrukkelijke toestemming gevraagd worden voordat persoonlijke gegevens of beeldmateriaal gepubliceerd wordt. Als school is het zinvol om toestemming te vragen aan de leerlingen of de ouders alvorens er foto’s gebruikt worden. Er mogen niet zomaar foto’s van de leerlingen op de schoolwebsite verschijnen zonder dat de betrokken leerlingen of ouders van deze leerlingen hier toestemming voor hebben gegeven. Er kan ook toestemming gevraagd worden bij het ondertekenen van het schoolreglement. Dit kan vergeleken worden met de gebruiksovereenkomst van sociale media. Wanneer deze overeenkomst wordt aangepast, worden de gebruikers vaak op de hoogte gebracht en moet er opnieuw toestemming gegeven worden. Daarnaast mag een leerling niet zomaar filmpjes of foto’s van een leerkracht online posten. De leerlingen moeten toestemming vragen aan de betrokken leraar of aan de school. Deze afspraken kunnen zeker vermeld worden in het schoolreglement. Hieronder volgt een citaat uit het reglement van een school die hier reeds op inspeelt. “Elke toepassing die de leerling realiseert, voor zichzelf of voor derden, in verband met school of met kennis die via de school kan verworven zijn, is vrij van pornografische, racistische, gewelddadige of mensonterende inhoud. Ze beantwoordt aan alle elementen van de wet op de privacy en van de wet op het auteursrecht. Ze bevat geen informatie die kan beledigen, kwetsen of schade berokkenen.” (Provinciale Kunsthumaniora Hasselt)

Academiejaar 2015-2016

Bachelorproef Nel Vandeweyers

3.1.2

Sociale media in de lessen niet-confessionele zedenleer

Persoonlijke gegevens en wachtwoorden

Een goed wachtwoord is nodig om persoonlijke gegevens af te schermen. Uiteraard kan de beheerder van de website aan persoonlijke gegevens. Vaak staat dit duidelijk vermeld in de gebruikersovereenkomst waardoor de keuze en afweging bij de gebruiker ligt. Zoals duidelijk in de media verschenen is, gebruikt Facebook persoonlijke gegevens om geld te verdienen. (Soenens, 2014) Het is immers onmogelijk om een gratis service aan te 3: Computerbeveiliging bieden. Facebook bestaat door de opbrengst van wat zij met de Figuur (Lynch) persoonlijke gegevens doen. Niet enkel Facebook heeft hier schuld aan, maar Facebook wordt het vaakst met de vinger gewezen door de media. Algemeen geldt dat wanneer iets gratis is, de gebruiker niet langer consument maar een product is. Daar moet te allen tijde rekening mee gehouden worden. Wat maakt een wachtwoord sterk? Een sterk wachtwoord heeft ten minste acht tekens, is niet uw gebruikersnaam of echte naam, is geen volledig woord, wijkt duidelijk af van eerdere wachtwoorden en bevat tekens uit vier categorieën (hoofdletters; kleine letters; cijfers en speciale tekens (@; €; /; enzovoort.)). Zwakke wachtwoorden:  Wachtwoord  123456  Qwerty

Sterke wachtwoorden:  Nijo7j92. (geheugensteuntje: Nel is jarig op 7 januari 92.)  T€ddyB3@r (teddybear)

Via het internet zijn er meerdere tools die sterke wachtwoorden genereren en zelfs onthouden. Deze “safe” met wachtwoorden gaat op slot met één wachtwoord. Enkele voorbeelden van zulke tools:  https://lastpass.com/ ;  http://www.keepass.info/ ;  http://www.roboform.com/ ;  https://www.passpack.com/ .

Academiejaar 2015-2016

Bachelorproef Nel Vandeweyers

3.1.3

Sociale media in de lessen niet-confessionele zedenleer

Instellingen

Privacy instellingen zijn zeer belangrijk. Niet enkel omdat leerlingen de leerkracht zullen opzoeken op sociale media, maar ook omdat Facebook de privacy instellingen op nul zet wanneer een account aangemaakt wordt. Deze instellingen dienen dus zeker aangepast te worden alvorens het account geüpdatet wordt. Daarbij is het belangrijk dat er niet te veel content openbaar staat en dat men nadenkt voordat men iets post. “Kan het kwaad als de leerlingen dit kunnen zien?” is een vraag die regelmatig gesteld kan worden. Op sommige scholen is het niet toegestaan om leerlingen toe te voegen op Facebook of andere sociale media. Daarom dienen ook leerkrachten op de hoogte te zijn van het schoolreglement hieromtrent. Twitter is een medium dat zeer openbaar is. Iedereen kan elkaar volgen en reageren op elkaars Tweets. Twitter kan afgeschermd worden, maar verliest dan zijn doel. Daarnaast is Padlet zeer gesloten. Enkel de personen die de URL van de muur krijgen, kunnen deze bezoeken en eventueel aanpassen. 3.1.3.1 Facebook Meer informatie over privacy instellingen:  https://www.facebook.com/help/325807937506242?ref=6pack

Figuur 4: Beveiligingslogo Facebook (Facebook, Privacysnelkopp eling logo)

3.1.3.2 Twitter Meer informatie over privacy instellingen:  https://support.twitter.com/articles/20172756# 3.1.3.3 Padlet Meer informatie over privacy instellingen:  http://jn.padlet.com/category/96-privacy-settings

Academiejaar 2015-2016

Bachelorproef Nel Vandeweyers

3.2

Sociale media in de lessen niet-confessionele zedenleer

Cyberpesten

In de huidige maatschappij is de computer, het internet en sociale media niet meer weg te denken. We zijn voortdurend bereikbaar via onze gsm, maar ook via het internet. Dat zorgt er echter ook voor dat pesters hun slachtoffer steeds kunnen bereiken waardoor het pesten niet stopt. Digitaal pesten of digipesten, pesten op het internet, noemen we cyberpesten. Dit verschilt niet zoveel van het klassieke pesten. Het blijft een intentionele handeling en heeft het doel om de andere persoon te kwetsen. Wanneer dit proces herhaald wordt, noemen we dit pesten. Cyberpesten kan opgedeeld worden in twee vormen: direct cyberpesten en indirect cyberpesten. Bij direct cyberpesten wordt het slachtoffer direct aangesproken met verwijten, scheldwoorden, dreigementen of roddels. Bij indirect cyberpesten kunnen we spreken van outing en maskerade. Outing is het delen van privĂŠgegevens of persoonlijke informatie van het slachtoffer. Maskerade is het gebruiken en misbruiken van de identiteit van iemand anders, bijvoorbeeld pesters die zich voordoen als het slachtoffer. Klassiek pesten en cyberpesten lijken sterk op elkaar, maar er zijn enkele verschillen. Vijf bijkomende karakteristieken van ICT kunnen ervoor zorgen dat de pester minder geremd is. Als eerste punt houdt de pester zich schuil achter de computer waardoor het slachtoffer vaak vrijwel anoniem digitaal benaderd kan worden. Ten tweede heeft de pester een eindeloos publiek om zijn negatief gedrag tentoon te stellen. Als derde punt is het cyberpesten tijd- en plaatsonafhankelijk in tegenstelling tot klassiek pesten, wat enkel kan wanneer het slachtoffer in de buurt is. Cyberpesten kan tegenwoordig vanaf elke plaats en op elk moment. De pester heeft enkel een smartphone, tablet, laptop of computer nodig, waardoor het slachtoffer nooit rust heeft. Ten vierde wordt het cockpit effect aangehaald1. Doordat de gevoelens van het slachtoffer online vrijwel niet op te merken zijn, zal de pester niet of minder empathisch reageren. Hierdoor kan de pester genadeloos hard zijn ten opzichte van het slachtoffer. Ten slotte is er slechts een beperkte supervisie. In cyberspace is er minder (sociale) controle. Op de speelplaats kan klassiek pesten veel sneller opgemerkt worden doordat er leerkrachten op de speelplaats rondlopen. Op fora kan een moderator deze taak op zich nemen, maar in privĂŠ chatgroepen (zoals: Facebook Messenger, sms, enzovoort) is dit veel moeilijker. Als school is het dus zeker belangrijk om cyberpesten aan te pakken en te voorkomen. Als leraar is het belangrijk om hierover te praten met de leerlingen. De negatieve en positieve ervaringen moeten bespreekbaar zijn. Duidelijke afspraken maken over wat wel en niet kan en dit eventueel opnemen in het schoolreglement, kan bevorderlijk zijn.

Cyberpesten versus klassiek pesten: de rol van technologie (Heirman).

Academiejaar 2015-2016

Bachelorproef Nel Vandeweyers

3.3

Sociale media in de lessen niet-confessionele zedenleer

Nettiquette

“Nettiquette is een samenvoeging van de woorden netwerk en etiquette. De nettiquette omvat de ongeschreven richtlijnen en gedragsregels voor het gebruik van internet”. (Wikipedia) “Gedrags- en fatsoensregels voor iedereen die gebruikmaakt van het Internet, met name voor email, posten in nieuwsgroepen en chatboxen”. (Encyclo) Enkele voorbeelden van nettiquette (Baekelandt, 2008):  Gedraag u tegenover anderen zoals u zelf ook graag behandeld wil worden;  het internet lijkt misschien onpersoonlijk omdat u tegenover een computerscherm zit. Vergeet evenwel niet dat aan de andere kant één of misschien wel vele honderden andere mensen zitten;  gebruik geen HOOFDLETTERS om iets te benadrukken. Het gebruik van hoofdletters op het internet staat gelijk aan schreeuwen;  lees steeds uw berichten na vooraleer u ze op het internet zet. Ook hier gelden immers correcte spellingsregels;  houd berichten steeds zo kort mogelijk;  respecteer het thema van forums, chatsessies enz. Wilt u het over een ander onderwerp hebben, start dan een nieuw forum, een nieuwe chatsessie, ...;  respecteer de privacy van anderen. Dit zijn regels die belangrijk zijn in het mailverkeer naar medewerkers van de school, maar ook op sociale media naar elkaar. Deze regels dienen toegelicht te worden aan de leerlingen. In een Facebook groep of in een dialoog op Twitter is het niet toegestaan om elkaar te beledigen. De leraar heeft de taak om erover te waken dat dit vlot verloopt.

3.4

Schoolreglement

Bij het testen van de sociale media die vermeld staan in deze bachelorproef bleek het schoolreglement niet up to date. Sociale media werden zelfs niet vermeld in het schoolreglement. Er bestaat echter wel informatie over de aanpassing van het schoolreglement aan de opkomst van sociale media. Zo kan er gewerkt worden met regels en adviezen. Regels moeten nageleefd worden en adviezen geven aan hoe het gebruik van sociale media vlotter kan verlopen. Deze regels en adviezen kunnen van toepassing zijn op zowel leerlingen als andere leden van de school zoals leerkrachten; directie; secretariaat; enzovoort. Daarnaast kunnen de regels en adviezen opgesplitst worden. Sommige regels en adviezen gelden enkel voor de leerlingen, waar andere zowel voor de leerlingen als de leerkrachten gelden. Enkele voorbeelden van adviezen voor leerlingen door het Sint-Joriscollege2: 1 Twitter onthoudt alles. Bijdragen op Twitter en andere Social Media blijven altijd vindbaar, en Google is de grootste online roddeltante. Onthoud dat te allen tijde! 2 Realiseer je dat je berichten niet alleen gelezen worden door vrienden en familie en dat wat je schrijft, blijvend is. 3 Maak duidelijk dat je vanuit je persoonlijke rol spreekt, en niet uit naam van de school 4 Maak je bronnen kenbaar

Voorbeelden uit het leerlingen reglement van het Sint-Joriscollege: (Sint-Joriscollege)

Academiejaar 2015-2016

Bachelorproef Nel Vandeweyers

Sociale media in de lessen niet-confessionele zedenleer

Enkele voorbeelden van regels/afspraken voor medewerkers door het Sint-Joriscollege3: 1 Je bent zelf verantwoordelijk. Alles wat je schrijft of plaatst is jouw verantwoordelijkheid. Plaats nooit berichten die het imago van de school en/of mensen kunnen schaden. Bij twijfel geldt altijd: niet plaatsen. Wanneer je twijfelt over de wijze waarop je wilt reageren op een bericht of tweet, kan je advies vragen aan de afdeling pr en communicatie. Bij de administratie en pr en communicatie is een lijst aanwezig van leerlingen die NIET op de foto mogen. 2 Persprotocol blijft gelden. Voor Social Media gelden dezelfde regels op het gebied van persvoorlichting en woordvoering als de traditionele media zoals krant en TV. Berichten en reacties op berichten uit naam van het Sint-Joriscollege op Social Media worden dan ook alleen gedaan door of na overleg met de kerndirectie. 3 Houd privé en werk gescheiden. Plaats geen berichten op Social Media die Sint-Joris of personen binnen de school kunnen schaden. Als medewerker van het Sint-Joriscollege ben je een vertegenwoordiger van de school, jouw persoonlijke mening over bepaalde zaken kan in strijd zijn met de belangen van de organisatie. Realiseer je dat je berichten niet alleen gelezen worden door vrienden en familie en dat wat je schrijft, blijvend is. Accepteer geen leerlingen als ‘vriend’. De verhouding tussen docent en leerling wordt anders als ze ook op de hoogte zijn van elkaars privé leven en dat gebeurt automatisch. Vakantiefoto’s worden geplaatst, uitgaanservaringen gedeeld. Zorg dat de relatie professioneel blijft. 4 Geef nooit vertrouwelijke informatie van het Sint-Joriscollege.

3.5

Respect voor het materiaal

Wanneer sociale media in de les gebruikt worden, is er de mogelijkheid om dit via de smartphones van de leerlingen te doen, via tablets of op vaste Pc’s of laptops in een computerlokaal. In de laatste twee gevallen wordt doorgaans materiaal van de school gebruikt. Het is belangrijk dat de leerlingen dit materiaal respectvol gebruiken. Daarom is het aan te raden om er steeds op toe te zien dat alle Figuur 5: apparaten in goede staat worden achtergelaten. De leraar kan dit aan het einde Respect voor van de les controleren. Er kan echter ook gekozen worden voor het gebruik van het materiaal (iCanz) een checklist. Elke leerling die gebruik heeft gemaakt van een apparaat van de school moet deze checklist vooraf en achteraf overlopen en aftekenen. Zo worden defecten vroegtijdig opgemerkt en kan de vernieler van het materiaal gemakkelijker worden opgespoord. Uiteraard kan dit deel zeker opgenomen worden in het schoolreglement.

3.6

Sancties bij het niet naleven van de afspraken

Als school en leraar is het belangrijk om vooraf te brainstormen over eventuele sancties. Welke gevolgen zijn er wanneer een leerling de afspraken niet naleeft? Wat moet er gebeuren indien na een aantal sancties de afspraken nog steeds niet nageleefd worden? Daarnaast is er ook een gradatie in sancties. Wanneer een leerling onopzettelijk iets kapot maakt in het computerlokaal is dit een minder zware fout dan wanneer een leerling dit opzettelijk of herhaaldelijk doet. Als leraar is het zinvol om tijdig bij te sturen. De leerling moet weten wanneer hij/zij iets fout doet.

Voorbeelden uit het reglement voor medewerkers van het Sint-Joriscollege: (Sint-Joriscollege)

Academiejaar 2015-2016

Bachelorproef Nel Vandeweyers

Sociale media in de lessen niet-confessionele zedenleer

Vooropgestelde doelen

Om ICT te gebruiken op school of tijdens de les (bijvoorbeeld: sociale media) kunnen er enkele modellen geraadpleegd worden die alle aspecten weergeven waarmee rekening moet worden gehouden. Het doel van ICT integratie is vaak het leerrendement of de betrokkenheid bij de leerlingen verhogen. Hoe gaat dit in zijn werk? Dit kan volgens een van de volgende modellen gaan:  het SAMR-model;  het TPACK-model;  het vier in balans model.

4.1

Het SAMR-model

De vierletters in de naam SAMR-model staan voor: substitutie; augmentatie; modificatie en herdefinitie (substitution; augmentation, modification en redefinition). Dit model is opgesteld door Puentedura. Dit model toont aan wat de invloed is van geïntegreerde ICT. Dit kan invloed hebben op het leren en de prestaties van de leerlingen. Het SAMR-model kan gebruikt worden om te reflecteren op de leerpraktijk en de zin van ICT-integratie in de didactiek te verantwoorden.

4.1.1

Figuur 6: Het SAMR-model (Klynen, SAMR-model)

Substitutie

Substitutie is het eerste niveau van het SAMR-model. “Substitutie is de inzet van technologie ter vervanging van een hulpmiddel zonder verandering in de didactiek.” (Klynen, SAMR, 2014) Substitutie is dezelfde taak uitvoeren, maar met andere middelen. Bijvoorbeeld: vroeger gebruikten de leerlingen pen en papier, nu vullen de leerlingen de werkbundel digitaal in.

4.1.2

Augmentatie

Het tweede niveau, augmentatie, “is de inzet van technologie ter vervanging van een hulpmiddel, dat leidt tot een versterking van de gebruikte didactiek.” (Klynen, SAMR, 2014) Bijvoorbeeld: je leerlingen de ingevulde werkbundels met elkaar laten delen via Google Docs of Dropbox.

4.1.3

Modificatie

Modificatie komt als derde aan bod. “Modificatie is de inzet van technologie ten behoeve van herontwerp van leertaken.” (Klynen, SAMR, 2014) Bijvoorbeeld: de leerlingen werken samen aan een document op Google Docs. Feedback kan gedeeld worden.

4.1.4

Herdefinitie

Het vierde en laatste niveau is herdefinitie. “Herdefinitie is de inzet van technologie voor het ontwerpen van leertaken die zonder technologie niet mogelijk zijn.” (Klynen, SAMR, 2014) Bijvoorbeeld: de leerlingen werken samen in Google Docs en maken daarna een presentatie met YouTube.

Academiejaar 2015-2016

Bachelorproef Nel Vandeweyers

4.2

Sociale media in de lessen niet-confessionele zedenleer

Het TPACK-model

Het TPACK-model (Technological Pedagogical Content Knowledge) is gebaseerd op het PCKmodel (Pedagogical Content Knowledge). De heer Shulman beweert dat een leraar op de juiste manier de leerstof moet overbrengen op de leerlingen, met andere woorden de didactiek en de vakinhoud moeten goed geïntegreerd worden (Koehler M. ). Koehler en Mishra breiden het PCK-model uit door er het technologische deel aan toe te voegen, waardoor het TPACKmodel ontstaat. Er zijn drie basiscompetenties: vakinhoudelijke kennis (content knowledge); didactische kennis (pedagogical knowledge) en technologische kennis (technological knowledge). Figuur 7: Het TPACK-model (Koehler M. ) Technologische kennis omvat de kennis over media, dit betreft meer dan alleen ICT. In het TPACK-model is het essentieel om de drie competenties gelijktijdig te benutten, niet om ze louter afzonderlijk te beheersen. Als leraar ga je opzoek naar de juiste balans tussen deze drie, enkel dan spreek je van een geslaagde les. ICT moet een middel zijn, geen doel, om de leerlingen te helpen de opgestelde doelen te bereiken. Het is bijgevolg een ondersteunend middel. Afhankelijk van de specifieke les is het belangrijk om te bepalen welke ICT-toepassingen geschikt zijn. Aangezien er ondertussen ontelbaar veel apps op de markt zijn, is het nuttig dat leerkrachten kunnen beoordelen welke apps een meerwaarde vormen in de les. Het is echter niet nodig om een uitgebreide kennis te hebben van alle ICTtoepassingen die er zijn, maar het is wel belangrijk om de juiste toepassingen te kiezen. Dit zorgt voor een verrijking van je les om de vooropgestelde doelen te behalen. In het onderwijs blijft de drempel naar het integreren van ICT echter groot. Niet elke school heeft het juiste materiaal, niet alle leerkrachten beschikken over de juiste kennis, enzovoort. Uit het rapport van Monitor voor ICTintegratie in het Vlaamse Onderwijs dat in 2012 werd opgesteld blijkt dat: “Iets meer dan 70% van de leerkrachten gebruiken de computer regelmatig voor lesvoorbereidingen. De meerderheid van de leerkrachten (50%) gebruiken de computer slechts een paar keer per jaar in de les; slechts 35% van leerkrachten in het secundair onderwijs gebruiken de computer met enige regelmaat. In het secundair onderwijs gebruikt 13,4% van de leerkrachten de computer nooit.” (Jan, 2014)

Academiejaar 2015-2016

Bachelorproef Nel Vandeweyers

4.3

Sociale media in de lessen niet-confessionele zedenleer

Het vier in balansmodel

Het vier in balansmodel, dat op schoolniveau gebruikt wordt, bestaat uit vier bouwstenen: visie; deskundigheid; inhoud en toepassingen; ICT-infrastructuur (van Asten, 2014). Wanneer deze vier bouwstenen met elkaar in balans zijn, dan kan je spreken van een optimaal ICT rendement. Visie en deskundigheid zijn Figuur 8: Het vier in balansmodel (Van Haperen) menselijke factoren. Dit wil zeggen dat wij als persoon hier een invloed op hebben. Het digitaal leermateriaal en de ICT-infrastructuur zijn daarentegen materiĂŤle factoren.

4.3.1

Visie

Met visie wordt de opvatting van de school omtrent ICT gebruik bedoeld. Bijvoorbeeld de manier waarop ICT wordt toegepast binnen de lessen. Daarnaast stelt de school een reglement op met de voorwaarden van gebruik voor de leerkrachten en de leerlingen. Facebook kan bijvoorbeeld geblokkeerd worden op school X. Op school Y wordt Facebook niet geblokkeerd, maar wordt er verwacht dat de leerlingen de regels respecteren.

4.3.2

Deskundigheid

Deskundigheid omvat de kennis die de leerkrachten/medewerkers hebben van ICT, maar ook de bekwaamheid om ICT adequaat in te zetten. Daarnaast blijft de houding ten opzichte van ICT heel belangrijk. ICT-coĂśrdinatoren zijn de medewerkers die voor de bijscholing van de leerkrachten zorgen. Verder hebben ze ook de deskundigheid om de apparatuur goed te laten functioneren en te onderhouden. Ook de directie van de school heeft een belangrijke rol, aangezien deze ervoor moeten zorgen dat de leerkrachten getraind worden om de kennis, kunde en houding tegenover ICT te verhogen.

4.3.3

Inhoud en toepassingen

Inhoud en toepassing omvat digitaal leermateriaal; digitale stuur- en verantwoordingsinformatie; educatieve softwarepakketten en ICT-systemen en algemene kantoortoepassingen.

Academiejaar 2015-2016

Bachelorproef Nel Vandeweyers

4.3.4

Sociale media in de lessen niet-confessionele zedenleer

ICT-infrastructuur

Onder ICT-infrastructuur valt de hardware (computers; laptops; enzovoort); netwerken en connectiviteit. Bijvoorbeeld ook de aanwezigheid van een draadloos netwerk; digitale schoolborden; enzovoort. De hardware is nodig om tot de inhoud en toepassing te komen. Dit omvat ook het beheer en onderhoud van deze hardware. Deze taak is meestal weggelegd voor de ICT-coördinator binnen de school. Als school moet er echter ook rekening gehouden worden met de ICT-infrastructuur die de leerlingen thuis ter beschikking hebben. Indien de leraar taken opgeeft die via de computer gemaakt moeten worden, moet dit voor de leerling ook mogelijk zijn. Uit de digimeter van iMinds van 2014 blijkt dat 9 op 10 mensen toegang hebben tot het internet en tot een computer in hun huishouden. (iMinds, 2014) Maar die ene leerling zonder computer kan wel degelijk in de school of klas zitten. Daarom dient ervoor gezorgd te worden dat er alternatieven zijn zodat elke leerling de taken en opdrachten kan maken. Daarnaast kan de school of de leraar kiezen om de leerlingen opdrachten te laten uitvoeren via hun eigen toestel (smartphone, tablet of laptop). Dan moet er vooraf uiteraard nagegaan worden of elke leerling zo een toestel ter beschikking heeft. Verder bleek uit de digimeter van iMinds dat 55,8% van de ondervraagde Vlamingen heeft een tablet. 57,3% heeft een smartphone in zijn bezit. Dit wil zeggen dat de kans groot is dat de leerlingen in de klas zo een toestel niet ter beschikking hebben. In het onderzoeksrapport van Apestaartjaren 5, dat in 2014 plaatsvond, wordt aangegeven dat 93.1% van de ondervraagde jongeren thuis een laptop heeft, 53.9% heeft die laptop voor zichzelf. 75.7% heeft een desktop in huis en 14.7% gebruikt die alleen. 86% heeft een smartphone of GSM. Maar liefst 69% heeft thuis een tablet, waarvan 26.8% deze tablet individueel gebruikt. (Apestaartjaren, 2015)

4.4

Afstandsleren

“Onderwijs dat men volgt zonder in de onderwijsinstelling aanwezig te zijn, schriftelijk of d.m.v. een computer (e-mail en chatten), radio, televisie enzovoort.” (Woorden.org) “Onderwijs waarbij een instelling of docent de zelfstudie van studenten stimuleert door middel van speciaal ontworpen materiaal dat, zonder persoonlijk contact, via toegezonden teksten, audiovisuele programma’s, computerprogramma’s of andere media beschikbaar wordt gesteld, met de mogelijkheid om tussentijds door opdrachten en oefeningen, kritiek en advies te krijgen over de leervorderingen.” (woorden-boek.nl) Een van de bekende vormen van afstandsleren is MOOC (Massive Open Online Course). Het cursusmateriaal wordt hierbij verspreid via het internet. Hierdoor zijn de cursisten niet gebonden aan een locatie, maar kunnen ze dit eender waar raadplegen. De leraar kan ervoor kiezen om aan afstandsleren te doen, bijvoorbeeld bij een groepswerk. Sociale media kunnen hierin een meerwaarde zijn om het groepswerk als leraar op te volgen. Zo kunnen de leerlingen brainstormen op Padlet. Daarna verdelen de leerlingen de brainstorm onder in categorieën, waarna het werk verdeeld zal worden. De leraar blijft overzicht bewaren over de bezigheden van de leerlingen. Op deze manier moet de leraar geen lestijd gebruiken om de vordering van het groepswerk op te volgen.

Academiejaar 2015-2016

Bachelorproef Nel Vandeweyers

4.5

Sociale media in de lessen niet-confessionele zedenleer

Vrijetijd versus schoolwerk

De leerlingen laten discussiĂŤren op sociale media over de afgelopen les gebeurt in hun vrije tijd. Tegenwoordig hebben de leerlingen echter al heel wat schoolwerk. Dit is een extra taak die hier bovenop komt. De leerkracht dient er over te waken dat de belasting niet te hoog wordt. Door de les verder te zetten op sociale media is er het gevaar dat de leerlingen nooit rust hebben. Leerkrachten kunnen hen 24 op 24 uur bereiken met vragen en taken. Voor sommige leerlingen wordt de drang groot om deze sociale media continu in de gaten te houden. Zorg er dus voor dat zij dit een tof medium blijven vinden.

Academiejaar 2015-2016

Bachelorproef Nel Vandeweyers

Sociale media in de lessen niet-confessionele zedenleer

Aan de slag

Wanneer de leraar besluit om sociale media tijdens de les te gebruiken, is het zinvol om afspraken te maken met de leerlingen (bijlage 10.1). Daarnaast kan er een les besteed worden aan de gevaren van sociale media (bijlage 10.2). Op deze manier denken de leerlingen kritisch na over de voor- en nadelen van sociale media. Hieronder volgt meer uitleg over het gebruik van Facebook, Twitter en Padlet in de les.

5.1

Facebook

“Facebook is een online, gratis sociaalnetwerksite. Na registratie kunnen gebruikers een persoonlijk profiel aanmaken, vrienden toevoegen, berichten versturen, statussen plaatsen, foto's posten, video's delen en notificaties aankrijgen van vrienden die hun profiel updaten. Ook kunnen gebruikers van verschillende groepen lid worden en Figuur 9: hun vrienden categoriseren in groepen, zoals "Vrienden van het werk" of "Goede Facebooklogo (Facebook, vrienden".” (Wikipedia) Logo)

Om Facebook in de klas te integreren is het zinvol om een Facebookgroep te gebruiken, omdat dit afgesloten is van andere mensen. Daarnaast moet de leraar niet bevriend worden met de leerlingen. Wanneer een Facebookgroep moet worden aangemaakt, is een Facebookaccount vereist.

5.1.1

Een account aanmaken

Voor meer informatie surf naar:  https://www.facebook.com/help/345121355559712/

5.1.2

Een Facebookgroep aanmaken

Meer informatie voor het aanmaken van een Facebookgroep:  https://www.facebook.com/help/167970719931213?sr=1&query=groep%20maken&sid=2QyCQ Vi7xiXl6GXgy

5.1.3

Een Facebookgroep gebruiken in de klas en daarbuiten

De Facebookgroep kan zowel tijdens de lessen als daarbuiten gebruikt worden. Om leerlingen te herinneren aan taken; om extra informatie te posten i.v.m. een taak of een toets; enzovoort. Het is echter niet de bedoeling dat leerlingen hun taak in deze groep posten. Vaak gebruiken scholen Smartschool en dit medium is hier beter voor geschikt. Via de Facebookgroep kunnen leerlingen heel wat van elkaar overnemen en kopiëren, waardoor duidelijke afspraken vereist zijn. Voor sommige leerlingen is deze Facebookgroep een grote opgave, zeker wanneer de leraar hier te veel beroep op doet voor buitenschoolse taken. Maak als leraar ook altijd duidelijk waarvoor de Facebookgroep dient. De leerlingen moeten begrijpen wat er op Facebook hoort en wat ze via Smartschool moeten indienen (schoolgebonden).

Academiejaar 2015-2016

Bachelorproef Nel Vandeweyers

5.1.4

Sociale media in de lessen niet-confessionele zedenleer

Werkwijze en relevantie

Voor heel wat leerlingen is de drempel in de Facebookgroep lager dan in de klas, waar ze hun hand moeten opsteken en direct antwoorden. Op deze manier worden er meer leerlingen bereikt en geactiveerd. Er is nog steeds de mogelijkheid dat leerlingen niet meewerken en met andere dingen bezig zijn tijdens de Facebookmomenten. Daarom zijn duidelijke afspraken vereist. Er kan gekozen worden voor attitudepunten op inzet in de les en in de Facebookgroep. Vaak kan dit motiverend werken. Vooraf worden criteria opgesteld waar de opdracht moet aan voldoen. Zo moeten de leerlingen afzonderlijk of per twee een discussievraag of stelling posten en individueel op drie vragen of stellingen reageren. De leerlingen moeten dus niet alle stellingen bekijken en beantwoorden, maar mogen dit wel. Indien leerlingen snel klaar en zijn gemotiveerd, kunnen ze de andere stellingen ook beantwoorden. Op deze manier werkt de leraar aan tempodifferentiatie. Wanneer de leerlingen zelf een stelling of discussievraag moeten opstellen aan het einde van de les, is dit een goede maatstaf om te zien of de leerlingen de inhoud begrepen hebben. Enkele voorbeelden: Werkvorm Voorbereidende opdracht voeding

Werkwijze De leerlingen een foto van hun voeding laten posten (voorafgaand aan een les over voeding). Aan het begin van de les kan de leraar deze foto’s bespreken en samen met de leerlingen op zoek gaan naar wat gezonde voeding is. Nadien kan deze opdracht herhaald worden en gebruiken de leerlingen de opgedane kennis om een gezonde maaltijd samen te stellen (verwerkingsopdracht). Stellingenspel Een aantal stellingen posten in de Facebookgroep. De leerlingen beantwoorden deze stellingen. Daarna overloopt de leraar de antwoorden klassikaal. Dit kan drempel verlagend werken. De leraar kan de goed gefundeerde antwoorden aanduiden met een “vind-ik-leuk. Op deze manier leren de leerlingen van elkaar hoe ze een volledig onderbouwd antwoord geven (zie afbeeldingen bijlage 10.3) Informatie In een les over de vluchtelingencrisis kregen de leerlingen elk een uitwisselen levensverhaal van een vluchteling. Om wat meer te weten te komen over de verschillende verhalen, stelden de leerlingen de vluchtelingen aan elkaar voor via de Facebookgroep (zie afbeeldingen bijlage 10.4). Opzoeken De leerlingen op Facebook laten zoeken naar verschillende artikels (vormen van redeneringen (pseudoredenering), betrouwbare bronnen, enzovoort). Actualiteit Per week één leerling een item uit de actualiteit laten behandelen via de Facebookgroep. Expertenronde Experten ronde: de leraar post informatie in de Facebookgroep. Met deze informatie kunnen de leerlingen vragen in hun werkbundel oplossen. Daarnaast kunnen de andere leerlingen (van de andere groepen) deze informatie te allen tijde bekijken (kan eventueel met een link naar Dropbox). Verwerkingsopdracht De leerlingen bedenken zelf (toets)vragen bij de gegeven les. Daarnaast beantwoorden de leerlingen zelf een aantal vragen van hun medestudenten (zie afbeeldingen bijlage 10.5). Studiehulp Vragen en antwoorden: tijdens het instuderen van leerstof, kunnen de leerlingen vragen stellen via de Facebookgroep. Zowel de leraar als de medeleerlingen kunnen deze vragen beantwoorden. Dit kan na elke les. Tabel 1: Voorbeelden werkwijze Facebookgroep

Academiejaar 2015-2016

Bachelorproef Nel Vandeweyers

5.2

Sociale media in de lessen niet-confessionele zedenleer

Twitter

“Twitter is een gratis internetdienst waarmee gebruikers korte berichtjes van maximaal 140 tekens publiceren. Het is een sociaalnetwerksite waarbij mensen op elkaar Figuur 10: kunnen reageren en elkaar kunnen volgen. Het gebruik van Twitter heet twitteren of Twitterlogo tweeten, dat tjilpen betekent. Het logo van Twitter is een vogeltje. Twitteren komt neer (Twitter) op in real time communiceren via een microweblog op een pc, gsm, smartphone of andere mobiele apparaten met een internetaansluiting. Door de combinatie van webloggen met instant messaging wordt het microblogging genoemd.” (Wikipedia)

5.2.1

Een account aanmaken

Voor meer uitleg surf naar:  https://support.twitter.com/articles/20172630#  http://ict-idee.blogspot.be/2011/11/67-twitteren-doe-je-zo.html

5.2.2

Een Tweet verzenden

Meer uitleg over Tweets verzenden: https://support.twitter.com/articles/20172855#.

5.2.3

Iemand volgen

Meer uitleg om vrienden op Twitter te zoeken: https://support.twitter.com/articles/20172699#.

5.2.4

Werkwijze en relevantie

Enkele voorbeelden: Werkvorm ILC-project

Werkwijze Wissel tweets uit met een klas van een ander levensbeschouwelijk vak (interlevensbeschouwelijke competenties). Betrek de leerkrachten van andere levensbeschouwelijke vakken bij discussies over de verschillende levensbeschouwingen. Daag je leerlingen uit om een gesprek aan te gaan met een expert (een priester of bisschop, een Imam, een Rabbijn, enzovoort.). Stellingenspel Een aantal stellingen posten op Twitter. De leerlingen beantwoorden deze stellingen. Daarna overloopt de leraar de antwoorden klassikaal. Dit kan drempel verlagend werken. Kan ook voorafgaand aan een les om de aandacht te trekken en de voorkennis van de leerlingen te testen. De leerlingen stellingen laten bedenken bij de actualiteit. Verhaal schrijven De leerlingen schrijven een kort verhaal van 140 tekens. Dit stimuleert de creativiteit van de leerlingen. Kan ter verwerking van een les. Mening bevragen Peil naar de meningen van je leerlingen via twitter. Stel een vraag via een tweet en bekijk de reacties. De leerlingen kunnen natuurlijk ook reageren op de tweets van elkaar. Studiehulp Extra informatie en tips bieden bij het studeren. Verwerkingsopdracht De leerlingen bedenken zelf (toets)vragen bij de gegeven les. Daarnaast beantwoorden de leerlingen zelf een aantal vragen van hun medestudenten. Dit kan na elke les. Tabel 2: Voorbeelden werkwijze Twitter

Academiejaar 2015-2016

Bachelorproef Nel Vandeweyers

5.3

Sociale media in de lessen niet-confessionele zedenleer

Padlet

Padlet is een gratis online tool waarbij virtuele muren gemaakt kunnen worden. Op deze muur of prikbord kunnen de achtergrond, tekstberichten, filmpjes, illustraties, geluidsfragmenten, hyperlinks en bestanden geplaatst worden. Daarnaast krijgt Figuur 11: ieder gemaakt prikbord of muur een unieke URL. Deze URL kan deels aangepast Padletlogo worden indien er een bestaand account is. De bouwer van de muur bepaalt wie er (Padlet) toegang heeft tot de muur. De bezoekers kunnen uitgenodigd worden met de URL van de muur. Padlet is een mogelijk brainstormtool voor de leerlingen. Daarnaast kan het ook voor een groepswerk gebruikt worden. De leraar kan een muur bouwen met een schematische voorstelling van de les. Zo kunnen de leerlingen hiervan leren. Daarna kan het verder gebruikt worden om de leerlingen zelf te leren schematiseren.

5.3.1

Een muur creëren

Meer uitleg om een muur te creëren:  http://jn.padlet.com/category/38-getting-started  http://ict-idee.blogspot.be/2011/11/68-wallwisher-een-online-prikbord.html

5.3.2

Een muur beheren en bewerken

Meer uitleg over het beheren en bewerken van een muur: http://jn.padlet.com/category/8-walls

5.3.3

Een muur delen

Meer uitleg om de muur te delen:  http://jn.padlet.com/category/15-exporting

5.3.4

Werkwijze en relevantie

Enkele voorbeelden: Werkvorm Brainstorm

Vragenvuur Stellingen Informatiebord

Werkwijze Leerlingen laten brainstormen over het onderwerp van een groepsopdracht. De brainstorm in verschillende categorieën opdelen zodat het groepswerk verdeeld is over de deelnemers (bijvoorbeeld: gezond eten, ongezond eten; noch gezond, noch ongezond eten). Op deze manier kan de leraar een overzicht behouden zonder hier tijd aan te spenderen tijdens de lessen. De leraar post vragen op Padlet. De leerlingen proberen de vragen te beantwoorden (polsen naar de voorkennis van de leerlingen). Leerlingen zelf stellingen of discussievragen laten bedenken (verwerkingsopdracht). Leerlingen zelf afbeeldingen, artikels, filmpjes, enzovoort laten posten over het onderwerp, zodat de les samengevat is. Tabel 3: Voorbeelden werkwijze Padlet

Academiejaar 2015-2016

Bachelorproef Nel Vandeweyers

5.4

Sociale media in de lessen niet-confessionele zedenleer

Keuze van sociale media

Wanneer de leraar een keuze gaat maken op het vlak van sociale media, dan moet er met heel wat rekening gehouden worden. Allereerst is de keuze van het specifieke medium afhankelijk van de bekwaamheid van de leerkracht op het vlak van ICT. Met welke sociale media is de leerkracht vertrouwd en kan hij/zij integreren in de les. Daarnaast is de doelgroep een bijkomende indicator wanneer de sociale media gekozen moeten worden. Heel wat sociale media hebben een minimum leeftijd. Zo mag Facebook pas gebruikt worden vanaf dertien jaar of ouder. Op Twitter is er een leeftijdscheck vooraleer bepaalde accounts gevolgd kunnen worden. Daarnaast kan de keuze van de sociale media bepaald worden in functie van het onderwerp en of er al dan niet inbreng van anderen zal gevraagd worden.

5.4.1

In functie van het onderwerp

Niet elk type van sociale media leent zich tot elk lesonderwerp. Wanneer je over een onderwerp wilt brainstormen dan kan dit bijvoorbeeld via Padlet. Facebook en Twitter zijn in dit geval minder relevant omdat het brainstormen hier visueel minder zichtbaar is. Padlet leent zich echter minder tot het voeren van conversaties. Facebook of Twitter is hiervoor een veel betere optie. Uiteraard kan er voor elk onderwerp of elke werkvorm gekozen worden tussen meerdere sociale media. In deze bachelorproef worden er drie (Facebook, Twitter en Padlet) uitgewerkt.

5.4.2

Inbreng van anderen

Bij elk sociaal medium moet de leraar de vraag stellen of dit binnen de klasgroep gehouden wordt en/of inbreng van anderen een meerwaarde is. Bij bepaalde onderwerpen kan het nodig zijn om dit enkel binnen de klasgroep te houden. Wanneer derden bij een discussie betrokken worden, kan dit ervoor zorgen dat de discussie alleen maar diepgaander wordt. Het is dus belangrijk om na te gaan wat het te bereiken doel is en op welke manier dit doel bereikt wordt. Welke manier zorgt voor de meeste betrokkenheid van de leerlingen. Is de klasgroep eerder introvert, dan kan de discussie misschien beter binnen de klasgroep blijven. Binnen de klasgroep kan er gemakkelijker een vertrouwensband ontstaan. Is een discussie louter theoretisch en gaat deze niet over de eigen gevoelens, dan is het eenvoudiger om nog andere mensen te betrekken bij het gesprek. Dit is zeker iets wat kan besproken worden met de leerlingen. Zij zelf voelen aan wat ze prettig vinden en waar ze voor open staan.

Academiejaar 2015-2016

Bachelorproef Nel Vandeweyers

Sociale media in de lessen niet-confessionele zedenleer

Onderzoek

Om zelf meer te weten te komen over het gebruik van sociale media in de klas was het zinvol om een van de gekozen sociale media te testen. In de eerste stageperiode van dit schooljaar is de Facebookgroep getest in twee klassen, telkens voor hetzelfde lesonderwerp. In de tweede stageperiode zou Twitter getest worden, maar de ingesteldheid van de stagementor, de lesmethodiek en de plaats waar de lessen doorgingen, lieten dit niet toe. Tijdens de lessen met Facebook viel het op dat de leerlingen enthousiast waren wanneer tablets het klaslokaal werden binnen gedragen. De nieuwsgierigheid van de leerlingen werd op deze manier geprikkeld. Daarnaast volbrachten alle leerlingen de opdrachten tijdens de les, bijvoorbeeld: het beantwoorden van stellingen. De drempel lijkt voor veel leerlingen minder groot te zijn. Leerlingen die normaal weinig of niets zeggen, konden sneller betrokken worden. Daarnaast is het buiten de les eenvoudiger om leerlingen te bereiken, omdat het merendeel van de leerlingen dagelijks actief is op Facebook. Het is voor de leraar gemakkelijk om de leerlingen een punt op attitude te geven omdat de leerlingen afspraken moeten naleven en de opdrachten moeten voltooien. Na de les kan de leraar de opdrachten in de Facebookgroep verbeteren. De leraar moet dus niet alle bundels ophalen om thuis na te kijken. Daarnaast kan de leraar d.m.v. de â&#x20AC;&#x153;vind ik leukâ&#x20AC;? knop aangeven welke leerlingen de stellingen voldoende gefundeerd hebben. Op deze manier kunnen de leerlingen van elkaar leren. Uiteraard zijn er ook nadelen aan gebruik van sociale media in de klas. Als leraar heb je niet altijd controle over hun surfgedrag tijdens het uitvoeren van opdrachten. De leerlingen verbergen zich achter het scherm van de tablet of smartphone en daardoor verhoogt de kans dat er onzin wordt gepost (zie figuur 12).

Academiejaar 2015-2016

Bachelorproef Nel Vandeweyers

Sociale media in de lessen niet-confessionele zedenleer

Na de lessen waarin sociale media gebruikt werd, is er een enquête afgenomen bij de leerlingen en de leerkracht van beide klassen. Van de tweeëndertig leerlingen hebben slechts twaalf leerlingen de enquête online ingevuld. De leraar heeft tot nog toe de enquête niet ingevuld. Daarnaast heeft de meerderheid van de leerlingen omwille van slechte punten op het rapport deze enquête vanuit hun emoties ingevuld. Vermits slechts twaalf leerlingen de enquête hebben ingevuld is dit niet representatief voor de hele klas. Om toch een indicatie te geven worden de resultaten alsnog vermeld.

Figuur 12: Stellingenspel Facebookgroep

Academiejaar 2015-2016

Bachelorproef Nel Vandeweyers

Sociale media in de lessen niet-confessionele zedenleer

Figuur 13: Enquête Facebook groep vraag 1

33,3% vindt een les waarin Facebook gebruikt wordt toffer dan een gewone les, 25% vindt dit even leuk en 41,6% vindt Facebook tijdens de les minder leuk. Daarnaast konden de leerlingen tips plaatsen bij deze vraag. “Leer lesgeven” en “Stop met buizen voor niks” waren indicatoren dat de leerlingen vanuit hun emoties de vragen hebben beantwoord.

Figuur 14: Enquête Facebookgroep vraag 2

8,3% durfde beter voor zijn mening uit te komen tijdens de discussies, 16,6% vond dat er geen verschil is tussen beide discussievormen, 33,3% geeft liever zijn mening tijdens de les. Daarnaast konden ze voor het antwoord “Overige” kiezen, 41,6% maakte hier gebruik van. “Ik haat Facebook”, “Het trok op niks” en “Ik heb heel veel moeite daar in gestoken en u buist me nog” waren enkele antwoorden.

Academiejaar 2015-2016

Bachelorproef Nel Vandeweyers

Sociale media in de lessen niet-confessionele zedenleer

Figuur 15: Enquête Facebookgroep vraag 3

8,3% onthoudt zijn taken beter met behulp van Facebook, 58,3% vindt het gemakkelijker om taken te onthouden via Smartschool, 33,3% vindt beide methodes goed.

Figuur 16: Enquête Facebookgroep vraag 4

16,6% was meer gemotiveerd wanneer Facebook gebruikt werd, 33,3% was even gemotiveerd en 50% was minder gemotiveerd.

Figuur 17: Enquête Facebookgroep vraag 5

Academiejaar 2015-2016

Bachelorproef Nel Vandeweyers

Sociale media in de lessen niet-confessionele zedenleer

Besluit

Het gebruik van sociale media groeit. Het is dus zinvol om sociale media te integreren in de lessen en zo in te spelen op de huidige maatschappij. Dit draagt uiteraard ook bij aan de zelfredzaamheid van de leerlingen wat betreft de omgang met ICT en sociale media. Zeker wanneer de leraar afspraken maakt en zorgt dat de leerlingen deze naleven. Sociale media kan echter enkel zinvol gebruikt worden in de les wanneer de leraar achter het gebruik van sociale media in de les staat. Uiteraard kunnen alle doelen uit het leerplan behaald worden d.m.v. andere didactische tools. Of het gebruik van sociale media een meerwaarde betekent, is klas gebonden. De betrokkenheid van de leerlingen kan verhogen en de nieuwsgierigheid kan geprikkeld worden. Klas afhankelijk kan sociale media de interactie stimuleren. De minder assertieve leerlingen kunnen op deze manier toch hun stem laten horen zonder dit vocaal in de klas te doen. Het is aan de leraar om de afweging te maken: gebruik ik sociale media in de les of niet; tijdens welke lessen gebruik ik sociale media; voor welke werkvormen gebruik ik sociale media. Het gebruik van sociale media in de les kan dus inhoudsafhankelijk zijn. In deze bachelorproef werd het gebruik van sociale media in de les onderzocht. Daaruit blijkt dat sociale media als werkvorm, afhankelijk van de inhoud of klasgroep, een meerwaarde biedt in de huidige maatschappij.

Academiejaar 2015-2016

Bachelorproef Nel Vandeweyers

Sociale media in de lessen niet-confessionele zedenleer

Literatuurlijst

Apestaartjaren. (2015, 12 10). Onderzoek. Opgeroepen op maart 12, 2015, van Apestaartjaren 5: https://www.apestaartjaren.be/onderzoek/apestaartjaren-5 Baekelandt, L. (2008, januari 23). Plusmagazine. Opgeroepen op oktober 25, 2015, van Knack: http://plusmagazine.knack.be/nl/011-2082-Netiquette-beleefdheid-op-het-internet.html Encyclo. (sd). Nederlandse encyclopedie. Opgeroepen op oktober 09, 2015, van Encyclo: http://www.encyclo.nl/begrip/netiquette Facebook. Logo. Facebook, www.facebook.com. Facebook. Privacysnelkoppeling logo. Facebook, www.facebook.com. Heirman, W. (sd). Cyberpesten versus klassiek pesten: de rol van technologie. Opgeroepen op november 15, 2015, van Mediawijs: http://mediawijs.be/dossiers/dossiercyberpesten/cyberpesten-versus-klassiek-pesten-de-rol-van-technologie iCanz. Hate computer. Izit late? http://icanz.blogspot.be/. iMinds. (2014). Digimeter. Opgeroepen op november 20, 2015, van iMinds: http://www.iminds.be/nl/inzicht-in-digitale-technologie/digimeter/2014 Jan. (2014, april 4). ict-monitor. Opgeroepen op november 20, 2015, van edublogs: http://www.edublogs.be/2014/04/04/ict-monitor-2-effectief-ict-gebruik-in-vlaamse-scholen Klynen, K. (2014, juli 23). SAMR. Opgeroepen op januari 25, 2015, van ICT in de klas: http://ictindeklas.be/?p=916 Klynen, K. SAMR-model. SAMR. Rethink, http://ictindeklas.be/?p=916. Koehler, M. (sd). Tpack explained. Opgeroepen op november 20, 2015, van Tpack: http://www.matt-koehler.com/tpack/tpack-explained/ Koehler, M. TPACK-model. TPACK explained. CPT, http://www.matt-koehler.com/tpack/tpackexplained/. Lynch, B. Protecting data and privacy. Protecting Data and Privacy in the Cloud: Part 2. Microsoft, https://blogs.microsoft.com/cybertrust/2014/06/05/protecting-data-and-privacy-in-the-cloudpart-2/. Nederlandse Encyclopedie. (sd). Social Media. Opgeroepen op Januari 20, 2015, van Encyclo: http://www.encyclo.nl/begrip/Social%20media Padlet. Logo. Padlet, www.padlet.com. Peeters, B. (2015, november 30). Belgian Social Media Monitor. Opgeroepen op december 01, 2015, van bvlg: http://bvlg.blogspot.be/2015/11/belgian-social-media-monitornovember.html Peeters, B. Belgian Social Media Monitor - december 2015. Social networks in Belgium. bvlg, bvlg.be. Pondres social marketing. (sd). Sociale media. Opgeroepen op januari 20, 2015, van Socialemedia: http://www.social-media.nl/ Provinciale Kunsthumaniora Hasselt. (sd). Schoolreglement. Opgeroepen op oktober 03, 2015, van kunsthumarniorahasselt: http://www.kunsthumaniorahasselt.be/bundles/khcontent/inschrijving/schoolreglement.pdf Rasaga. Hand drawn social media icons. dreamstime, http://www.dreamstime.com/editorial-photohand-drawn-social-media-icons-most-popular-set-calligraphic-style-image42356296. Sint-Joriscollege. (sd). onderdeel van het schoolreglement met betrekking tot sociale media. In Sint-Joriscollege, Leerlingenreglement (p. 5). Soenens, D. (2014, oktober 17). Zelf verdienen aan je gegevens? Bedrijven bieden geld voor persoonlijke data. Opgeroepen op november 20, 2015, van De morgen: http://www.demorgen.be/economie/zelf-verdienen-aan-je-gegevens-bedrijven-bieden-geldvoor-persoonlijke-data-ba8eb6e9/ Twitter. Logo. Twitter, www.twitter.com. van Asten, F. (2014, februari 26). Innovatie in het onderwijs: Vier in balans en Tpack. Opgeroepen op november 20, 2015, van frisovanasten: http://www.frisovanasten.nl/2014/02/innovatie-inhet-onderwijs-vier-in-balans-en-tpack/ Academiejaar 2015-2016

Bachelorproef Nel Vandeweyers

Sociale media in de lessen niet-confessionele zedenleer

Van Haperen, E. 4 in balans. ICT. http://ellevanhaperen.weebly.com/blog.html. Wikipedia. (sd). Facebook. Opgeroepen op november 7, 2015, van Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Facebook Wikipedia. (sd). Nettiquette. Opgeroepen op oktober 25, 2015, van Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Nettiquette Wikipedia. (sd). Sociale media. Opgeroepen op januari 12, 2015, van Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Sociale_media Wikipedia. (sd). Twitter. Opgeroepen op november 7, 2015, van Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Twitter Woorden.org. (sd). Afstandsonderwijs. Opgeroepen op november 20, 2015, van Woorden: http://www.woorden.org/woord/afstandsonderwijs woorden-boek.nl. (sd). Afstandsonderwijs. Opgeroepen op november 20, 2015, van woorden-boek: http://www.woorden-boek.nl/woord/afstandsonderwijs

Academiejaar 2015-2016

Bachelorproef Nel Vandeweyers

Sociale media in de lessen niet-confessionele zedenleer

Geraadpleegde werken

ANDRIES, S. (2013, juni 04). Kan je 300 mensen vertrouwen? De Standaard, pp. 2-3. De Saedeleer, G. (2014). DidacTweetjes. (H. PXL, Red.) Opgeroepen op januari 12, 2015, van PXL: http://doks.pxl.be/doks/do/record/Get?dispatch=view&recordId=SEtd8ab2a8214a61f55301 4a61ffe79c0d02. Fluit, A. (2014, augustus 27). Voorbijgangers filmen en video's op internet posten: mag dat zomaar? Opgeroepen op maart 12, 2015, van De Morgen: http://www.demorgen.be/nieuws/voorbijgangers-filmen-en-video-s-op-internet-posten-magdat-zomaar-b704cac2/ Klasse. (2015, juni 4). 6 slechte excuses om ICT uit je les te bannen. Opgeroepen op juni 4, 2015, van Klasse: https://www.klasse.be/1420/ KUPPENS, P. R. (2013 - 2014). Afspraken rond sociale media integreren in het schoolreglement. Gent: Bachelorproef. Losmakers, D. (2012). Omdat het werkt!: 11 praktijkcasussen over leren met socile media. Goudriaan: Drukkerij De Groot. Mijland, E. (2011). IdeeĂŤnboek: Sociale media in het onderwijs. Middelbeers: Schoolnet Brabant. Pardoen, J. (2013, juni 21). Mag een school foto's van leerlingen op de school-website plaatsen? Opgeroepen op maart 12, 2015, van mediaopvoeding: http://www.mediaopvoeding.nl/vraag/mag-een-school-fotos-van-leerlingen-op-de-schoolwebsite-plaatsen Picone, I. (2013). Sleutels voor een bewuste online zelfpublicatie. SCHOFFELEN, T. (2012). Docentengids sociale media. Limburg: Beroepscollege Parkstad Limburg. T, S. (2012). Docentengids sociale media. Limburg: Beroepscollege Parkstad Limburg. Ten Brummelhuis, A. (2010). Maak kennis met TPACK: hoe kan een leraar ICT integreren in het onderwijs? Zoetemeer: Kennisnet. Van Den Biggelaar, M. (2010). Social media in het middelbaar beroepsonderwijs? Kansen en belemmeringen van social media voor het taal- en rekenonderwijs in het middelbaar beroepsonderwijs. Rotterdam: Universiteit Twente. VAN ELSWIJK, M. (2012). Hoe? Zo! Sociale media in het mbo. Zoetermeer: Kennisnet. Van Lier T, M. L. (2013). Praktisch gebruik van sociale media als leerkracht. Elenti. van Schie, H. (sd). Wallwisher een online prikbord. Opgeroepen op maart 12, 2015, van ict-idee: http://ict-idee.blogspot.be/2011/11/68-wallwisher-een-online-prikbord.html Vercruysse, W. (2015, juni 4). 6 slechte excuses om ICT uit je les te bannen. Opgeroepen op juni 4, 2015, van Klasse: https://www.klasse.be/1420/ VZW De Ranken. (2013). Sociale media. Sint-Janshof. Westade. (sd). SAMR model. Opgeroepen op januari 25, 2015, van Westade: http://westada.org/cms/lib8/ID01904074/Centricity/Domain/101/SAMR%20Model.pdf

Academiejaar 2015-2016

Bachelorproef Nel Vandeweyers

10 1 2 3 4 5

Sociale media in de lessen niet-confessionele zedenleer

Bijlagen Afsprakenblad Facebookgroep Werkbundel: gevaren sociale media Stellingenspel Facebookgroep Levensverhalen delen in de Facebookgroep Verwerkingsopdracht Facebookgroep

Academiejaar 2015-2016

Bachelorproef Nel Vandeweyers

10.1

Sociale media in de lessen niet-confessionele zedenleer

Bijlage 1: Afsprakenblad Facebookgroep

Facebookgroep N.-C. Zedenleer 1 Toegang tot de Facebookgroep   

Surf naar https://www.facebook.com/groups/NCZgroep1/ . Klik op lid worden. Ik accepteer jullie aanvraag zo snel mogelijk.

2 Afspraken Facebookgroep   



Respecteer de ‘nettiquette’. Blijf beleefd en gebruik gepaste taal en stijl. Blijf bij het discussieonderwerp of de opgegeven taak (geen dingen posten die niets met de lessen te maken hebben). In de klas kan je punten verdienen op je argumenten in de groepsdiscussies, het meedragen van humanistische waarden en normen en je algemene medewerking, maar dit is ook zo voor je reacties in de Facebookgroep. Alles wat binnen deze groep gepost wordt blijft binnen deze groep, net zoals bij de klasgesprekken.

Academiejaar 2015-2016

10.2

Bijlage 2: Werkbundel gevaren sociale media Naam: ……………………………………………………………………

Leraar: Nel Vandeweyers

Datum: ……………………………………………………………………

Do’s en don’ts op het internet 1 Stromae – Carmen Waarover gaat het clipje van Stromae zijn liedje ‘Carmen’? ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ Wat bedoelt Stromae met: “D'abord on s'affilie, ensuite on se follow On en devient fêlé, et on finit solo Prends garde à toi”? ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................

Nel Vandeweyers

2 Songtekst: Stromae - Carmen Frans L'amour est comme l'oiseau de Twitter On est bleu de lui, seulement pour 48 heures D'abord on s'affilie, ensuite on se follow On en devient fêlé, et on finit solo Prends garde à toi Et à tous ceux qui vous like Les sourires en plastiques sont souvent des coups d’hashtag Prends garde à toi Ah les amis, les potes ou les followers Vous faites erreur, vous avez juste la côte

Nederlands Liefde is als de vogel van Twitter Hij is nieuw en betoverend, maar het duurt maar 48 uur Eerst sluit je je aan, dan wordt er gevolgd Je wordt er gek van en eindigt alleen Pas goed op jezelf En voor iedereen die je 'liket' De plastieken glimlachen zijn vaak hashtagaanslagen Pas goed op jezelf Oh vrienden, maten of volgers Jullie begaan een vergissing, het is maar een getal

Refrein: Prends garde à toi Si tu t’aimes Prends garde à moi Si je m’aime Garde à nous. Garde à eux. Garde à vous Et puis chacun pour soi Et c’est comme ça qu’on s’aime s’aime s’aime s’aime Comme ça consomme somme somme somme somme Et c’est comme ça qu’on s’aime s’aime s’aime s’aime Comme ça consomme somme somme somme somme Et c’est comme ça qu’on s’aime s’aime s’aime s’aime Comme ça consomme somme somme somme somme Et c’est comme ça qu’on s’aime s’aime s’aime s’aime Comme ça consomme somme somme somme somme

Refrein: Pas goed op jezelf Als je van jezelf houdt Pas goed op mij Als je van me houdt Pas op ons, pas op hen, pas op uzelf En dan is het ieder voor zich Dat is hoe we van elkaar houden, van elkaar houden Alles wordt maar verbruikt, verbruikt, verbruikt Dat is hoe we van elkaar houden, van elkaar houden Alles wordt maar verbruikt, verbruikt, verbruikt Dat is hoe we van elkaar houden, van elkaar houden Alles wordt maar verbruikt, verbruikt, verbruikt Dat is hoe we van elkaar houden, van elkaar houden Alles wordt maar verbruikt, verbruikt, verbruikt

L’amour est enfant de la consommation Il voudra toujours toujours toujours plus de choix Voulez voulez-vous des sentiments tombés du camion L’offre et la demande pour unique et seule loi Prends garde à toi Mais j’en connais déjà les dangers moi J’ai gardé mon ticket et s’il le faut j’vais l’échanger moi Prends garde à toi

De liefde wordt geboren uit verbruik Ze wil altijd altijd altijd, meer keuzes Willen, willen jullie gevoelens die van een vrachtwagen zijn gevallen? Vraag en aanbod voor maar één en dezelfde wet Pas goed op jezelf Maar ik, ik ken de gevaren al Ik heb mijn kasticket bewaard en als het moet ga ik het omruilen Pas goed op jezelf En als het moet zal ik me gaan wreken

Nel Vandeweyers

Et s’il le faut j’irais m’venger moi Cet oiseau d’malheur j’le mets en cage J’le fait chanter moi

Deze ongeluksvogel, ik stop hem in een kooi Ik zal hem zelf doen zingen

Refrein

Un jour t’achètes, un jour tu aimes Un jour tu jettes, mais un jour tu payes Un jour tu verras, on s’aimera Mais avant on crèvera tous, comme des rats

De ene dag koop je, de andere dag heb je lief Op één dag gooi je iets weg, maar op een andere betaal je Je zal zien dat op een dag we van elkaar zullen houden Maar eerst zullen we allemaal creperen, zoals ratten Bron: http://lyricstranslate.com/nl/carmen-carmen-nederlandsevertaling.html#songtranslation

3 Sociale media Geef de definitie van sociale media: ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. Geef voorbeelden van sociale media: ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................

4 Facebook en Twitter Op de volgende twee pagina’s staat een Facebookprofiel. Vul dit waarheidsgetrouw in. Daarna volgen ook statusupdates, een vriendenlijst en een tweet. Verzin twee statusupdates en een tweet die jij zou kunnen posten. Vul daarna je aantal vrienden in. Daarna mag je een profielfoto en omslagfoto tekenen.

Nel Vandeweyers

Favoriete sociale media

Nel Vandeweyers

Aantal:

Nel Vandeweyers

5 Experten bundels Hieronder volgen de experten bundels. Maak per 4 een opdracht. Stel daarna de opdracht klassikaal voor. Zorg dat jullie alle 4 aan het woord komen. Overleg wie wat zal zeggen. Jullie krijgen 15 minuten de tijd om de opdracht te voltooien. Voor de presentatie krijgen jullie 5 minuten de tijd. Overzicht opdrachten 1 Sexting (filmpje) pagina 7 2 Cyberpesten (casus) pagina 8 3 Privacy (filmpje) pagina 10 4 Wat kan je posten? (Krantenartikel) pagina 12 5 SOAâ&#x20AC;&#x2122;s op het internet (tekst) pagina 16 6 Echtheid op sociale media (liedje) pagina 22 Extra opdracht pagina 24

Nel Vandeweyers

Opdracht 1: Sexting Surf naar Youtube en vul de zoekterm “Pikante foto's delen - child focus” in. Kies het eerste filmpje (https://www.youtube.com/watch?v=Wbt01UxBg2s). Bekijk het filmpje en beantwoord nadien de volgende vragen. Wat gebeurt er in het filmpje? ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ Zoek de definitie van ‘Sexting’ met behulp van Google en geef de definitie in eigen woorden: ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ Wat kan er fout gaan bij ‘Sexting’? ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ Kan je foto’s definitief van het internet verwijderen? (Zoek dit op indien je het antwoord niet weet) ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................

Nel Vandeweyers

Opdracht 2: Cyberpesten Lees de casus en beantwoord nadien de vragen. «Gwendy, mijn enige vriendin in de klas, was jaloers toen ik bevriend werd met een jongen die zij wou. Ze verbood mij met hem te praten en hem toe te voegen op Facebook. Ik heb het toch gedaan, en toen begon de miserie», vertelt Kim (15). «Na school stuurde ze mij sms'jes waarin ze me uitschold, zonder dat ik wist waarom. Ook op Facebook schold ze mij uit, en brak mij heel de tijd af. In de chatroom maakte ze mijn vrienden leugens wijs. Ze beweerde dat ik de account van een vriendin had gehackt (niet waar!) en vertelde iedereen dat ik niets anders doe dan liegen (ik ben doodeerlijk). Op school deed ze hetzelfde. Toen ik verliefd werd, ging ze over mij roddelen tegen die jongen. Zot werd ik ervan! Uiteindelijk blockte ik haar op Facebook, maar toen begon ze mij constant te sms'en. Stuurde ik niets terug, dan zond ze mij hatemails. Toen ik ook die blokkeerde, begon ze mij uit te schelden in de chatroom waar al mijn chatvrienden bij waren. Ik ging geestelijk helemaal kapot. Cyberpesten is erger dan gewoon pesten omdat je er niet direct op kan reageren en alles voor altijd geschreven staat.» Doet Kim iets fout? Wat? ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ Doet Gwendy iets fout? Wat? ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ Wat had Kim kunnen doen om dit te voorkomen? ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................

Nel Vandeweyers

Wat kan Kim doen om dit te stoppen? ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ Zoek de definitie van â&#x20AC;&#x2DC;cyberpestenâ&#x20AC;&#x2122; met behulp van Google en geef de definitie in eigen woorden: ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ Geef enkele voorbeelden van cyberpesten. ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................

Nel Vandeweyers

Opdracht 3: Privacy Surf naar deredactie.be en vul de zoekterm â&#x20AC;&#x153;Facebookâ&#x20AC;? in. Zoek uitgebreid en kies voor de volgende specificaties: video; op 18 februari 2015. Kies het tweede filmpje (http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/videozone/programmas/terzake/2.37652?video=1.2243572). Bekijk het filmpje en beantwoord nadien de volgende vragen. Waarover gaat het filmpje? ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ Wat doet Facebook met onze gegevens? ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ Heb jij de gebruiksovereenkomst van Facebook gelezen? ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................

Nel Vandeweyers

Zou jij Facebook verlaten nu je dit weet? Waarom wel/niet? ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ Hoe kan je de privacy instellingen veranderen? (Test dit op Facebook) Wat kan je instellen? ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................

Nel Vandeweyers

Opdracht 4: Wat kan je posten? Lees het krantenartikel “Een wachtknop op FB en Twitter graag” door Pieterjan Huyghebaert. Los daarna de onderstaande vragen op.

Een wachtknop op FB en Twitter graag - Pieterjan Huyghebaert

do 02/04/2015 - 20:41 Pieterjan Huyghebaert Onze mening over de wereld ventileren en ze delen met de rest van die wereld wordt steeds makkelijker. Omdat we ook mondiger zijn geworden, leidt dat al snel tot een gevaarlijke sociale mediacocktail. Maar is het wel altijd wenselijk om snel-snel op iets te reageren en denken we niet beter vijf minuten na voor we iets online plaatsen? Ik heb de fout gemaakt om tussen het nieuws maken door de reacties op de Facebook-pagina van deredactie.be te lezen. Vooral aan de berichten over de verdwijning en later de dood van Steve Stevaert had ik een hele kluif. Ik was nauwelijks over de ene wansmakelijke opmerking of er stond al een nieuwe naar “likes” te hengelen. Ook op andere sociale media was Stevaert goed voor ontelbare misplaatste moppen en opmerkingen. De social media lief en onschuldig? Ik vind het nog altijd moeilijk te vatten wat mensen drijft om - vaak onder hun eigen naam - op dergelijke berichten gruwelijk wansmakelijke grappen en opmerkingen te maken. Sommige “trollen”, zoals ze in vaktermen heten, maken er zelfs een sport van om zo gevat mogelijk uit de hoek te komen. Dringt het bij die mensen dan niet door dat ook Stevaert gewoon een mens van vlees en bloed was? Dat ook hij familie en vrienden heeft? Zeker als het over gevoelige thema’s zoals zelfdoding gaat, is enige voorzichtigheid misschien wel op zijn plaats. Stromae probeert ons met zijn nieuwste videoclip een geweten te schoppen over de sociale media. In de clip van “Carmen” stelt hij het blauwe twittervogeltje voor als iets wat lief en onschuldig begint, maar wel kan uitgroeien tot een niets en niemand ontziend monster. Hoe lelijk en venijnig dat monster uit de hoek kan komen, blijkt eens te meer door de reacties op de berichtgeving bij de verdwijning en dood van Stevaert. En spijtig genoeg is dit geen alleenstaand geval.

Nel Vandeweyers

Een open riool Bij bepaalde berichten lijkt de nieuwsstroom van Twitter en Facebook soms te veranderen in een open riool. Scheldtirades en woordenwisselingen - het liefst vol taalfouten - passeren met de regelmaat van de klok in deze digitale onderbuik van de samenleving. Waarom sommige mensen het bijvoorbeeld nodig vinden om onder een bericht over bijvoorbeeld het stoppen van K3 over pakweg Bart De Wever te beginnen (echt gelezen vorige week), het is mij een raadsel. Een wachtknop graag Dit is voor alle duidelijkheid geen pleidooi tégen de vrijheid van meningsuiting. Als journalist vind ik uiteraard dat iedereen zijn mening mag hebben, maar is het echt nodig om die ook onmiddellijk met de wereld te delen? Ik ben zelf een grote voorstander van een soort wachtknop op sociale media: een ingebouwde feature op Twitter of Facebook die u als mediagebruiker 5 minuten laat wachten voor u iets kunt posten. In een ideale wereld stelt het medium in kwestie u na die wachttijd nog even de vraag of u zeker bent dat u dit met de wereld wilt delen. In afwachting tot Mark Zuckerberg en zijn collega’s zoiets aanbieden, kunt u als mediagebruiker daar natuurlijk ook zelf mee beginnen. Gun uzelf wat tijd om na te denken. Zet eens alles goed op een rijtje en vraag uzelf af: “Zou ik dit ook met naam en toenaam op straat lopen schreeuwen?” Vaak zal het antwoord op die vraag eerder “nee” zijn. Is het dan wel zo’n goed idee om het op sociale media te gooien? De bagger die daar passeert heeft immers ook vaak een zware menselijke prijs voor de betrokkenen en nabestaanden, maar ook voor degene die de reactie online plaatst. Is een “like” meer of minder al dat leed wel waard? (Pieterjan Huyghebaert is journalist bij VRT Nieuws.) Bron: http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/opinieblog/column/1.2292036

Nel Vandeweyers

Waarom wilt Pieterjan een wachtknop? ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ Naar aanleiding van welke gebeurtenis is dit artikel geschreven? ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ Heb jij al eens iets gepost waarvan je nadien spijt had? + voorbeeld. ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ Heb jij al eens reacties gekregen die je niet leuk vond? + voorbeeld. ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ Hoe kunnen we dit volgens Pieterjan tegen gaan? ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................

Nel Vandeweyers

Zijn er volgens jou nog andere manieren om ervoor te zorgen dat zulke reacties niet meer gepost worden? ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ Hebben mensen het recht om negatieve uitlatingen op sociale media te doen? Waarom wel/niet? Wat met de vrije meningsuiting? ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................

Nel Vandeweyers

Opdracht 5: SOA’s op het internet Lees de onderstaande tekst. Maak een korte samenvatting van de tekst zodat je deze klassikaal kan uitleggen. Verdeel het werk goed om de opdracht op tijd af te krijgen. Werk per 2 aan een stuk tekst.

Internetsoa’s Verliefd zijn. Flirten. En zelfs seks hebben. Het gebeurt allemaal op internet. Dat is leuk en spannend, maar er zitten ook risico's aan. Net als in het echte leven heb je kans op een seksueel overdraagbare aandoening, een internetSOA. Want van internetseks kun je goed ziek zijn… Hieronder krijg je een overzicht van een aantal vaak voorkomende internetSOA’s. Gluiper Bij een Gluiper heb je last van iemand die zich als een ander voordoet tijdens het chatten. Deze internetSOA komt vaak voor en is minder onschuldig dan het lijkt. We liegen allemaal wel eens op internet. Over hoe oud je bent, wat je naam is, of de omtrek van je spierballen. Maar soms gaat het verder. Blijkt die Pharrell look-a-like ineens een vies mannetje van 43. Je hebt dan last van een Gluiper. Wanneer je een Gluiper hebt, kan dat heel vervelend zijn. In het begin lijken ze aardig. Maar dat verandert. Dan gaan ze vervelende dingen aan je vragen: “Trek je shirt eens uit.” “Laat je lichaam even zien.” Het zijn de stalkers van het internet. Je komt moeilijk van ze af. Zeker als ze al veel van je weten. Als jij het contact wilt verbreken, kunnen ze je chanteren en bedreigen: “Ik vertel je vriend of vriendin dat je met mij chat.” Je dingen laten doen die je eigenlijk niet wilt. Je hebt ook de Gluiper die zich voordoet als scout van een modellenbureau. Dat klinkt heel vleiend en aantrekkelijk, maar het is meestal nep. Ga er vanuit dat echte modellenbureaus zo niet te werk gaan. Een Gluiper kan je vertrouwen in mensen schaden. Je gaat minder snel met nieuwe mensen chatten. Dat hoeft niet te gebeuren. Zolang je maar goed weet met wie je chat, is het oké. Digitale wratten Bij Digitale Wratten heb je last van puisterige meekijkers tijdens het cammen. Zonder dat jij dat weet. Digitale Wratten zijn vrij onschuldig, maar wel irritant. Chat-vrees is de meest voorkomende klacht. Soms zitten er meer mensen tegelijk achter een webcam. Dat weet je niet altijd. Die mensen kijken dan stiekem mee. Dat is normaal gesproken niet zo erg. Maar wel als je aan het internetseksen bent. Dan word je ineens bespied. Ben jij net lekker de ander aan het verleiden, word je ook bekeken door vrienden of vriendinnen. Heel irritant. Zorg dus dat je wel weet wie er allemaal aan de andere kant van de webcam zitten. Zo voorkom je vervelende verrassingen. Schaammuis Bij Schaammuis heb je last van iemand die je dingen laat doen tegen je zin in. Zoals je borsten laten zien voor de cam. Grote kans dat je je daar achteraf voor schaamt. Klachten variëren van een rood hoofd tot een vervelend gevoel in de onderbuik. We doen allemaal wel eens iets waar we achteraf spijt van hebben. Ook met camseks. Omdat het spannend is. Omdat de ander het wil. Omdat je niet de spelbreker wilt zijn. Als iemand je vraagt je shirt uit te doen, doe je dat dan? Of de webcam op je borsten te richten? Waar ligt jouw grens? Soms ga je te ver. Had je het liever niet gedaan. En heb je daar nu spijt van. Je schaamt je. Bedenk daarom goed wat jij wel en niet wilt op internet. Stel je eigen grenzen. Twijfel je? Doe het niet. Laat anderen niet bepalen wat je doet. Alleen dan blijft internetseks leuk en lekker.

Nel Vandeweyers

Hebderborsten Bij hebderborsten neemt iemand (stiekem) beelden van je op en verspreidt ze over het internet. Het is een hardnekkige internetSOA die moeilijk te genezen valt. Meisjes zijn hier sneller vatbaar voor, maar ook jongens kunnen het krijgen. Soms neemt iemand een foto van je of filmt je, zonder dat je het door hebt, en verstuurt dit daarna (als grap) over het internet. De filmpjes worden gemaakt met de webcam, en soms ook met een mobieltje. Dat is vervelend. Zeker als het beelden van camseks zijn. Het kan nare gevolgen hebben als die beelden over het internet worden verspreid. Dan heeft de hele klas je in je blote kont gezien. Zelfs je leraar en je ouders kunnen het te zien krijgen. Soms is het zo erg dat je niet meer naar school of over straat durft. Ook kan je er nauwelijks van af komen. Staat een filmpje of foto eenmaal op het internet, dan is er weinig tot niets wat je kunt doen om het er weer af te krijgen. Weet dus goed wat je met wie doet. Geilzucht Bij Geilzucht heb je last van iemand die masturbeert voor de cam. Terwijl jij daar echt niet op zit te wachten. Deze internetSOA is met het blote oog duidelijk te zien. Klachten variëren van buikpijn van het lachen tot ernstige schrikreacties. Zit je met een jongen te cammen, en laat ‘ie plotseling z’n penis zien? Of gaat ‘ie zich zelfs aftrekken? Dan heb je last van Geilzucht. Die jongens worden ook wel Camrukkers genoemd. Het zijn de potloodventers van het internet. Het kan behoorlijk irritant zijn om last te hebben van Geilzucht. Op serieuze chatsites worden de gesprekken verziekt. Het beste dat je kunt doen, is de chat te stoppen. Blokkeer (en verwijder!) de persoon van je vriendenlijst. Zit je via een profielsite te chatten? Geef dan ook aan de moderator door welk profiel Geilzucht veroorzaakt. Sommigen worden zelf ook wel eens gepakt. Beelden van camrukkers worden soms opgenomen met de webcam. Die beelden gaan dan het hele internet over en zijn niet meer te verwijderen.

Voorbehoedsmiddelen Hoe kun je jezelf nu beschermen tegen een internetsoa? Hieronder vind je alvast een aantal tips! GLUIPER 1. Hoe herken je ze? Gluipers faken, alles is nep aan ze. Als profielfoto hebben ze een hele knappe foto, zo’n Hollywood celeb. Ze willen je vertrouwen winnen en hebben erg veel geduld. Ze vragen meteen of je de webcam aan wilt doen. Maar hun eigen cam is stuk. Yeah right… 2. Kijk goed naar hun profiel. Hebben ze weinig vrienden? Dan klopt er iets niet. Vaak hebben ze maar een paar foto’s. En nooit met familie of vrienden. 3. Gluipers herken je aan de mooie praatjes. Ze beloven je van alles, en proberen je zo te verleiden. Ze zijn ‘too good to be true’. Krijg je het gevoel van ‘hier klopt iets niet’? Vertrouw daarop. 4. Soms gaat de Gluiper dreigen of chanteren. Dan zeggen ze: ”Ik weet waar je woont, want ik heb je IP-adres.” Bluf. Je IP-adres kan men wel vinden, maar je adresgegevens niet. Alleen een internetprovider heeft de adresgegevens die horen bij een IP-nummer. Zelfs de politie kan daar niet bij. Tenzij er iets strafbaars is gedaan. Dan kan de officier van justitie de internetprovider dwingen, het adres achter het IP-nummer aan de politie te geven.

Nel Vandeweyers

DIGITALE WRATTEN 1. Het is vrij lastig om Digitale Wratten te voorkomen. Als je niet wilt dat er onverwacht meerdere mensen met de ander meekijken, zet dan niet je webcam aan. Wil je echt zeker zijn? Zorg dan dat de ander jou met de cam zijn of haar kamer laat zien. Maar eigenlijk vertrouw je de ander dan zo weinig, dat je maar beter niet kan cammen. Dat hoeft nu ook weer niet. Zolang je maar weet dat je altijd last kan hebben van Digitale Wratten. SCHAAMMUIS 1. Iedereen heeft een grens, ook als het om liefde gaat, of seks. Doe alleen iets waar jij je goed bij voelt. Doe het niet voor de ander. Dus als je eigenlijk helemaal geen zin hebt om weer over seks te praten, zeg dat dan. Hou gewoon op met het gesprek. Vind je dat lastig? Klik dan weg, en zeg later dat je computer crashte. 2. Fouten maken is menselijk. Het hoort erbij. We doen het allemaal. Je bent verliefd, geeft je bloot en ineens staat je naaktfoto op internet. Vervelend. Maar leg de schuld niet teveel bij jezelf. HEBDERBORSTEN 1. Weet je zeker dat je jezelf bloot wilt geven voor de webcam? Anderen kunnen je namelijk altijd opnemen. Denk dus eerst goed na wat je doet en met wie. 2. Mensen kunnen ook altijd een foto van je maken. Met een druk op de knop ‘print screen’ kan een foto van jouw webcambeeld worden genomen. Hou daar rekening mee. 3. Bescherm je foto’s. Foto’s die je op je profiel zet, kunnen door een faker worden gekopieerd en in zijn of haar profiel worden gezet. Iedereen denkt dan dat jij dat bent. Voorkom dat. Zet met paint of photoshop je digitale plek op je foto’s. Of plak er je naam op. GEILZUCHT 1. De makkelijkste manier om Geilzucht te voorkomen, is om niet met onbekenden te cammen. Accepteer hun uitnodigingen om te cammen gewoon niet. Maar je loopt natuurlijk altijd risico dat je door je vrienden wordt verrast. 2. Loop je per ongeluk toch tegen een camrukker aan? Klik hem dan weg.

Nel Vandeweyers

Samenvatting Gluiper Wat is het? ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ Hoe kan je het voorkomen? ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ Digitale wratten Wat is het? ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ Hoe kan je het voorkomen? ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................

Nel Vandeweyers

Schaammuis Wat is het? ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ Hoe kan je het voorkomen? ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ Hebderborsten Wat is het? ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ Hoe kan je het voorkomen? ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................

Nel Vandeweyers

Geilzucht Wat is het? ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ Hoe kan je het voorkomen? ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................

Nel Vandeweyers

Opdracht 6: Echtheid op sociale media Surf naar Youtube en vul de zoekterm â&#x20AC;&#x153;Facebook Stalking Your More Successful Friendsâ&#x20AC;? in. Kies het eerste filmpje (https://www.youtube.com/watch?v=HgfZFH2s7OU). Bekijk het filmpje en beantwoord nadien de volgende vragen. Waarover gaat het liedje? ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ Posten jullie soms iets wat niet waar is? + voorbeeld ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ Kijken jullie vaak naar de statusupdates van jullie vrienden? Waarom? ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ Voel jij je soms slecht omdat andere mensen zo gelukkig lijken? Waarom? ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................

Nel Vandeweyers

Wat is een oplossing om dit tegen te gaan? ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ Zou je Facebook een hele week kunnen negeren (waarom wel/niet)? ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ Heb je er al eens over nagedacht om Facebook te verwijderen (waarom wel/niet)? ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ Kan je verslaafd worden aan sociale media? Wat zouden de symptomen kunnen zijn? ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................

Nel Vandeweyers

6 Internetsoa test Hoe vatbaar ben jij voor Gluiper, Schaammuis of Digitale Wratten? Of misschien heb je er al last van zonder het te weten. Tijd dus voor de harde feiten. Test nu hier of jij kans hebt op een internetSOA.

6.1 De test 1 Even eerlijk: heb je wel eens een foto van jezelf via Facebook-chat weggegeven? A. Ja, ik wil graag dat iedereen me kent en geef zoveel mogelijk foto’s weg. B. Alleen als hij of zij echt aandringt. C. Nee, ik kijk wel uit! 2 Je ben aan het cammen met een vriend, of vriendin. Hij of zij dringt aan je kleren uit te trekken. Wat doe je? A. Ik doe braaf wat er gevraagd wordt. Ik vond het zelf ook al wat warm in de kamer. B. Ik wil het wel doen, maar de ander moet eerst alles uittrekken. C. Ik begin hard te lachen. In je dromen! 3 Je hebt de hele vrije zondag één-op-één op chat gezeten. Is het dan tijd voor een live ontmoeting, volgens jou? A. Ja! Ik geloof sterk in liefde op het eerste gesprek. B. Ik wacht altijd eerst een jaar, wil via de webcam contact hebben en dan misschien… C. Op zondag? Dan ga ik altijd sporten… 4 Wat voor foto’s zet jij op je eigen profiel? A. Hoe heter hoe beter. Iedereen mag zien wat voor hunk/babe ik ben. B. Van alles. Er is toch niemand die er naar kijkt. C. Gewoon vakantiekiekjes en foto’s van het kerstdiner. 5 Hoe kom jij er achter of je tijdens het cammen opgenomen wordt? A. Opnemen? Ik wist niet eens dat dat kon. B. Als ik met een filmregisseur aan het cammen ben merk ik dat heus wel! C. Dat weet je nooit, maar ik zorg gewoon dat er niets bijzonders op te nemen valt. 6 Iemand begint tijdens het cammen ineens met zichzelf te spelen. Wat doe je? A. Ik blijf aandachtig kijken en wacht tot hij uitgespeeld is. Hopelijk kunnen we daarna weer verder chatten. B. Ik doe het bijna in m’n broek van het lachen. Wat een kleintje! C. Doe even normaal! Ik klik hem snel weg. 7 Tijdens een hete chat-sessie vertel je veel meer dan je eigenlijk wilde. Nu gebruikt de ander dat tegen je en dreigt het aan iedereen door te vertellen. Wat doe je? A. Ik praat er met niemand over. Hij of zij zal het echt niet door vertellen! B. Ik laat me niet bedreigen. Ik laat iedereen die het maar wil horen weten wat voor sukkel hij of zij is! C. Ik schaam me rot en vertel het aan mijn ouders, leraar, of iemand anders die ik vertrouw. 8 Je wordt online benaderd door een scout van een modellenbureau. Wat doe je? A. Ik word beroemd! Ik stuur hem meteen al mijn spannendste foto’s toe. B. Ik weet al dat ik er uit zie als een superster, maar google het modellenbureau wel voor ik er op in ga. C. Wat een goedkope smoes om mij uit de kleren te krijgen! Ik klik hem weg! Nel Vandeweyers

6.2 Uitslag Vooral A Jij hebt nog nooit van safe internetseks gehoord! Je ziet het waarschijnlijk allemaal als een spelletje en denkt niet na over de risico’s. Je bent vatbaar voor alle internetSOA’s. Vroeg of laat ga je daar last van krijgen. Of misschien heb je dat al gehad zonder dat je het zelf wist. Internetseks is leuk, maar je moet wel je eigen grenzen stellen en nadenken over de risico’s. Vooral B Je vindt het leuk om op het internet te experimenteren met seks. Maar al te vaak laat jij je meeslepen in het spel, of beïnvloeden door de ander. Je hebt misschien niet door dat de ander je kan opnemen, of dat er andere mensen mee kunnen kijken. Vooral C Jij doet duidelijk aan safe internetseks. Je stelt goed je eigen grenzen en bent je bewust van de risico’s. Je bent daardoor niet echt vatbaar voor Schaammuis, of Hebdertieten. Maar een Gluiper ligt altijd op de loer. Maar vergeet niet ook fun te hebben tijdens het cammen.

Nel Vandeweyers

7 Cartoons Leg uit wat de cartoonist met deze cartoons zou willen zeggen. “The Humor In Our Modern-Day Flaws” door John Holcroft. ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ………………………………………………………

……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ………………………………………………………

……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… Bron: http://9gag.com/gag/aj0xVrx?ref=fbp

Nel Vandeweyers

8 Stellingenspel Stelling 1: Wanneer ik een foto op het internet verwijder is deze echt weg. ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ Stelling 2: Wanneer ik een foto samen met mijn vriendinnen neem, moet ik eerst toestemming aan hen vragen vooraleer ik deze foto online zet. ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ Stelling 3: Lisa stuurt een naaktfoto via Snapchat naar haar vriendje. ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ Stelling 4: Celine chat vaak met haar vriendje op Skype. Tijdens ĂŠĂŠn van de gesprekken vraagt hij haar om te strippen. ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................

Nel Vandeweyers

Stelling 5: Ik wil zoveel mogelijk vrienden op sociale netwerksites. ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ Stelling 6: Ik ken al mijn â&#x20AC;&#x153;vriendenâ&#x20AC;? uit mijn vriendenlijst op Facebook. ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ Stelling 7: Op Ask.fm krijg ik wel eens reacties die ik helemaal niet leuk vind. ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ Stelling 8: Ik spreek af met mensen die ik online leer kennen. ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ Stelling 9: Iemand die niet met mij bevriend is op Facebook, kan toch informatie vinden op mijn profiel. ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................

Nel Vandeweyers

9 Facebook instellen Privacy instellingen

Weergeven als â&#x20AC;Ś Ga naar je eigen profiel.

Nel Vandeweyers

10.3

Bijlage 3: Stellingenspel Facebookgroep

Groep 1:

Groep 2:

10.4

Bijlage 4: Levensverhalen delen in de Facebookgroep

Enkele voorbeelden:

10.5

Bijlage 5: Verwerkingsopdracht Facebookgroep