Wielrenblad #3 — 2013
DE KOGA FABRIEK tekst & foto’s : George Deswijzen
We mochten meekijken met de Nederlandse racefietsen-bouwer die zijn fietsen zelf ontwerpt en ontwikkelt. Niets wordt aan het toeval overgelaten in de Kogafabriek in Heerenveen.
Koga werd in 1974 opgericht door Andries Gaastra. Oud Batavus-medewerker Gaastra stelde zich als doel om een exclusieve lijn lichtgewicht fietsen op de markt te brengen. De allereerste Koga assembleerde Gaastra in zijn eigen huis. Medio jaren zeventig werd hij importeur van onderdelen- en accessoiresmerk Shimano. Vanuit dit netwerk ontstond een samenwerkingsverband met een ander Japans bedrijf, Miyata. Dit merk stond al 80 jaar bekend om zijn lichtgewicht stalen frames. Gaastra importeerde de frames waarna deze in Heerenveen tot fietsen werden geproduceerd. In de volksmond wordt Koga nog vaak in een adem genoemd met Miyata. Onterecht. Als gevolg van het feit dat de frames niet meer bij Miyata werden afgenomen werd de naam in 2010 gewijzigd in Koga. De opvallende bedrijfsnaam bestaat uit de eerste twee letters van de achternaam van zijn vrouw, Marion
68
Kowallik, en zijn eigen achternaam. Het doel van Gaastra was exclusieve fietsen te bouwen die aan de allerhoogste kwaliteitseisen voldoen zonder iets aan het toeval over te laten. En dát bleek ook uit ons werkbezoek. Historische overwinningen Het merk is trots op zijn race pedigree waar het veel van heeft geleerd en heeft toegepast in de huidige generatie fietsen. Dat merk je als je op het hoofdkantoor langs de galerij met historische Kogafietsen loopt. Met veel trots vertelt marketingmanager Harald Troost over de sportieve hoogtepunten die op Koga’s behaald zijn. Ik ken de meeste al. Ik herken meteen de fiets waarmee Peter Winnen in 1981 als eerste Nederlander op de Alp d’Huez won. Een fantastisch blauw lichtgewicht stalen frame. Voor de fixie-enthousiast om van te watertanden zo mooi. Daarnaast staat de gouden fiets van Leontien van Moorsel, driemaal goud in Sydney. Dat waren nog
De Koga Fabriek
eens tijden, op een voor die tijd revolutionaire fiets die Koga speciaal voor Van Moorsel had ontworpen en gemaakt. “Maar laten we niet te lang in het verleden blijven hangen, de toekomst wacht op ons.” Troost gidst me vervolgens bij de creatieve lui achter Koga naar binnen. De mensen die de toekomst van Koga bepalen. Deze mensen sluiten zich blijkbaar graag op. Pottenkijkers zijn gewoonlijk niet gewenst, vandaag maken ze een uitzondering. Het creatieve en award winnende team van Koga bestaat uit vijf mensen. Zij staan garant voor de herkenbare en stijlvolle uitstraling van het merk. Hierbij gaat onder andere veel aandacht uit naar de afwerking en integratie van onderdelen. “Echte perfectionisten,” weet Troost. Het kantoor waarin ze werken hangt vol met Koga-modellen uit het verleden. Maar ook de spiksplinternieuwe 2014 versie van de carbon Kimera road premium, het
69
nieuwste paradepaardje van Koga, heeft een prominente plaats. De designers van Koga tekenden voor het ontwerp van deze eigenzinnige fiets. De aandacht voor de aerodynamica valt meteen op. De lijnen zijn strak en slank, de neon gele strepen ogen verfrissend. De achterrem is mooi weggewerkt onderaan het frame en de voorvork sluit haarfijn aan bij het frame. Met de trendy uitstraling van de Kimera Road Premium richt Koga zich ook tot de jongere generaties wielrenners. “Dat is misschien ook wel nodig,” legt Harald uit: “Koga heeft vooral een luxe look and feel en wordt op dit moment vooral gekocht door 40-plussers. De fietser die topkwaliteit boven alles verkiest en daar ook meer voor kan en wil betalen. Met de nieuwe Kimera lijn, (Road Premium en Road Prestige) heeft Koga fietsen ontwikkeld die ook voor jongere fietsers uit het midden-segment (2000 tot 3000 euro) een goede optie zijn.”
De martelkamer Koga is een relatief kleine fietsproducent, maar wél de enige in Nederland die zijn racefietsen helemaal zelf ontwerpt en ontwikkelt. Hoewel het gamma aan racefietsen beperkt is – de core business van Koga bestaat vooral uit het fabriceren van luxe stads-, toerfietsen en E-bikes – zijn de Koga racers van uitzonderlijke kwaliteit. De aandacht die aan het ontwerp, de bouw en montage van de racefietsen wordt besteed is extreem te noemen. Dat valt meteen op als we het testcentrum van Koga, of zoals ze het bij Koga noemen ‘de martelkamer’, binnenlopen. Hier worden niet alleenKoga-componenten, zoals frames en wielen, op de meest extreme manier getest, maar ook die van de toeleveranciers. Koga werkt samen met alle grote merken zoals Shimano, Campagnolo en SRAM. Gerenommeerde producenten die miljoenen in de testfase van hun producten steken. Voor Koga is
Wielrenblad #3 — 2013
dat zelfs niet voldoende, het voert zelf ook nog eens minutieuze duurzaamheidstests door alvorens deze producten op Koga’s worden gemonteerd. Tijdens het bezoek worden hele frames getest op stabiliteit en sterkte. In een apart kamertje staat een zoutbad waarin hele schakelgroepen, lagers en pedalen verdwijnen om de impact van zoutaanslag op de componenten te testen. Een andere opmerkelijke testopstelling betreft een kast waarin componenten langdurig aan UV-licht worden blootgesteld. “Om te onderzoeken of onderdelen verkleuren door de UV-straling.” Een medewerker pakt uit de kast een dopje wat aan het uiteinde van de handlebar zit. Zelfs dit kleine onderdeel wordt door Koga getest. Na het zien van de ‘martelingen’ wordt het tijd om de werkvloer op te gaan. Ik wil wel eens zien hoe de fietsen tot stand komen. Blauwe polo’s Koga telt 85 medewerkers waarvan het merendeel in Heerenveen werkt aan de productie van de fietsen. Je ziet meteen dat het merk belang hecht aan teambuilding en teamspirit. Alle medewerkers
70
lopen er in hun blauwe Koga polo’s. We nemen een kijkje bij basisassemblage. De gespoten frames, zoals bij zo veel Europese fietsfabrikanten afkomstig uit Taiwan, zitten zeer goed ingepakt in grote dozen. Op een kleine specialistische assemblagelijn wordt de voorvork en het crankstel bevestigd. Het gaat er luidruchtig aan toe, geen wonder dat deze assemblagelijn gescheiden is van de zogenaamde montageafdeling. Daar worden de fietsen rijklaar gemaakt: het plaatsen van het stuur, zadel, het plaatsen van de wielen, het afstellen van de groep en de remmen. De fietsen die Koga aflevert bij de dealer zijn ready to go. Het idee achter het scheiden van de productie is dat de medewerker die de definitieve montage voor zijn rekening neemt alle aandacht aan de fiets kan schenken. Door het scheiden van de afdelingen wordt hij niet afgeleid door andere geluiden anders dan de muziek van 3FM. Persoonlijke handtekening Voordat de fiets de markt op gaat, volgt een rigoureuze eindcontrole. “Een soort eindexamen.” Noemt Troost het. De hele
fiets wordt nagelopen, van het kleinste schroefje tot de laatste versnelling. Bij de montage is elke monteur verantwoordelijk voor de bouw van een complete fiets. Hij zet dan ook zijn persoonlijke handtekening op de bike pass die bij elke fiets hoort. Troost: “Het is zelfs al een paar keer voorgekomen dat een nieuwe Koga-eigenaar via Facebook de betreffende monteur als vriend heeft weten toe te toevoegen. Misschien niet helemaal de bedoeling, maar het laat zien dat er een traceerbaar iemand met veel zorg en betrokkenheid aan jouw karretje heeft gewerkt. De medewerker voelt zich verantwoordelijk voor het eindproduct. Zijn naam staat er immers op.”
Op de website www.koga-signature.com kun je je eigen droomfiets virtueel opbouwen. De kunst is (gedeeltelijk) aan jou om je eigen persoonlijke Koga te maken.