Altın Faktör Güncel Konular
Altın Faktör Güncel Konular
ALTINFAKTÖR HAZİRAN 2014 GÖRSELLEŞTİRİLMİŞ GÜNCEL BİLGİLER
2014 Lisans kpss’de çıkan güncel konular baz alınarak hazırlanmıştır. Genel kültür bilgilerinden ve güncel bilgilerden oluşan içerik için sadece internet kaynakları kullanılmıştır.
Lütfen indirmek için sadece orijinal kaynağı kullanın İndirme Adresi : http://6nfaktor.blogspot.com/2014/07/kpss-guncel-bilgiler-pdf-2014.html Adresini ziyaret edebilirsiniz ya da akıllı telefonunuzla QR kodu okutarak indirebilirsiniz.
Türkiye’nin Kurucusu Olduğu Uluslararası Kuruluşlar Birleşmiş Milletler (BM) Avrupa Konseyi Avrupa Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) İslam Konferansı Teşkilatı (İKT) Ekonomik İşbirliği Örgütü (ECO) Karadeniz Ekonomik İşbirliği (KEİ) Türk Kültür ve Sanatları Ortak Yönetimi (TÜRKSOY) İslam Kalkınma Bankası (İKB) Gelişmekte Olan 8 Ülke (D-8 Ülkeleri) Uluslararası Ödemeler Bankası (BIS)
Türkiye’nin Üyesi Olduğu Uluslararası Kuruluşlar Asya Kalkınma Bankası (ASDB)) Karadeniz Ekonomik İşbirliği Konseyi (KEI) Gümrük İşbirliği Konseyi (CCC) Avrupa Konseyi (CE) Avrupa Nükleer Araştırma Teşkilatı (CERN) Avrupa Ekonomik Konseyi (ECE) Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (ECO) Ticaret ve Gümrük Tarifeleri Genel Anlaşması (GATT) Uluslararası Atom Enerji Kurulu (IAEA) Uluslararası imar ve Kalkınma Bankası (IBRD) Uluslararası Kalkınma Birliği (IDA) İslam Kalkınma Bankası (IDB) Uluslararası Enerji Kuruluşu (IEA) Uluslararası Para Fonu (IMF) Uluslararası Telekomünikasyon Uydu Teşkilatı (INTELSAT) Uluslararası Polis Teşkilatı (INTERPOL) Uluslararası Göçmen Teşkilatı (IOM) Kuzey Atlantik İşbirliği Konseyi (NACC) Kuzey Atlantik Savunma Parkı (NATO) Nükleer Enerji Kurulu (NEA) Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Teşkilatı (OECD) İslam Konseyi (ICO) Birleşmiş Milletler (BM) BM Eğitim, Bilim ve Kültür Teşkilatı (UNESCO) BM Endüstri ve Gelişme Teşkilatı (UNIDO) Evrensel Posta Sendikası (UPU) Batı Avrupa Konseyi (WEU) Dünya Ticaret Sendikası Federasyonu Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı (WPO) Dünya Ticaret Teşkilatı (WTO) 1
Altın Faktör Güncel Konular
Türkiye’nin Üye Olmadığı Kuruluşlar Avrupa Birliği (AB) Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) Arap Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OAPEC) Kuzey Amerika Serbest Ticaret Bölgesi (NAFTA) Latin Amerika Serbest Ticaret Bölgesi (LAFTA) Gelişmiş 8 Ülke (G-8 Ülkeleri) Avrupa Serbest Mübadele Birliği (EFTA) Nordik Konseyi Arap Para Fonu (AMF)
BM (BİRLEŞMİŞ MİLLETLER) 2. Dünya Savaşı’ndan sonra birçok insanın ölmesi sonucu barış ve güvenliği sağlamak amacıyla 1945 yılında kurulmuştur. 193 üyesi bulunan Birleşmiş Milletlerin merkezi New York, Avrupa’da ise merkez Cenevre’dir. Genel Sekreter: Ban Ki Moon Türkiye kurucu üye En son üye ülke: Güney Sudan
Genel Kurul: Silahsızlanma, barış ve güvenliği sağlamak, bozulan iyi ilişkiler için barışçıl çözüm üretmek genel kurulun görevleri arasındadır. Birinci karar alma organıdır. Güvenlik Konseyi: Birleşmiş milletler yürütme organıdır. Daimi üyesi olan ABD, Çin, İngiltere, Fransa ve Rusya’nın veto hakları bulunmaktadır. 10 tane geçici üye vardır ve bunlar her iki yılda bir seçilmektedir. Türkiye de 2009 yılından beri geçici üye olarak görev almaktadır bu konseyde ancak Türkiye’nin diğer geçici üyeler gibi veto hakkı yoktur. Güvenlik konseyinin amacı BM’nin amaçlarına uygun barışı korumak, silahsızlanmayı denetleyici planlar hazırlamak, barışa karşı oluşabilecek tehditleri ortadan kaldırmak ve bu durumları soruşturmak, barışı bozanlara karşı askeri birlik kurarak onlara karşı tedbir almaktır. Ekonomik Sosyal Konsey
Altın Faktör Güncel Konular
Genel Sekreterlik: Uluslararası Adalet Divanı: Birleşmiş Milletler yargı organıdır. Hollanda Lahey’dedir. Uluslararası sorunları ve savaş suçlularını yargıç kararıyla yargılamaktadır. Notlar: Bm San Fransico konferansıyla son halini almıştır. İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi Bm bünyesinde kabul edilen bildiridir. Filistin BM’ye üye değildir. Gözlemci devlet statüsündedir. BM YARDIMCI KURULUŞLAR * Unesco (BM eğitim, bilim ve kültür örgütü) - Kapadokya ve Göreme Milli Parkı, İstanbul’daki tarihi yerler, Divriği Ulu Camii, Darüşşifa, Hitit başkenti Hattuşaş, Nemrut Dağı, Pamukkale, Ksantos-Letoon, Safranbolu tarihi şehri ve Truva Unesco’nun Türkiye’deki Dünya Kültür Mirası olarak saydığı yerler arasındadır. * Unicef (BM Çocuk Fonu) 2014′te Tuba BÜYÜKÜSTÜN ”Barış Elçisi” olarak seçilmiştir. * Dünya Bankası (WB): Gelişmekte olan ülkelerin uzun vadeli kredi finansmanın sağlanması * Dünya Sağlık Örgütü (WHO) * Dünya Ticaret Örgütü (WTO) * Gıda ve Tarım Örgütü (FAO): * Uluslararası Çalışma Teşkilatı(ILO) * BM Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) * BM Kalkınma Programı (UNDP) *BM Çevre Programı (UNEP) * IMF (Uluslararası Para Fonu): Merkezi Washington olan İMF 1944 yılında kurulmuş, Türkiye de 1947 yılında üye olmuştur. Türkiye hazine müsteşarlığı aracılığıyla IMF ile ilişkilerini sürdürmektedir. Başkanı: Christine Lagarde AVRUPA BİRLİĞİ (EU) Merkezi: Bürksel / Belçika 28 Üyesi vardır. 18 tanesi Euro para birimini kullanıyor. Hırvatistan son üyedir. Letonya Euro para birliğine katılan son üyedir. Avrupa Birliği Organları * Avrupa Zirvesi * Avrupa Parlamentosu (Birliğin tek demokratik organı) * Avrupa Komisyonu * Bakanlar Konseyi * Adalet Divanı Brüksel’de 18 Nisan 1951 yılında 6 Avrupa ülkesi (Belçika, Almanya, Fransa, İtalya, Hollanda, Lüksemburg) Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu’nu kurmuştur. İlk somut adım. 1957’de Roma’da imzalanan anlaşma ile Avrupa Ekonomik Topluluğu (AEK) kurulmuştur. 1958 yürürlüğe girmiştir.
Altın Faktör Güncel Konular
1992 MASTRICH Antlaşmasıyla AB adını almıştır. AB BAŞKANI: Belçika eski başkanı Herman Van Rompuy Türkiye – AB İlişkileri *1959 AET’ye başvuru. *1963 AET Ankara Antlaşması *1996 Gümrük Birliği *2005 AB Müzakereleri *2011 AB Bakanlığının kurulması *AB Baş müzakerecimiz Mevlüt Çavuşoğlu Norveç hem AB üyesi değildir, hem de Avro kullanmaz. Ukrayna hem AB üyesi değildir, hem de Avro kullanmaz. Lihtenştayn hem AB üyesi değildir, hemnde Avro kullanmaz. Grönland hem AB üyesi değildir, hem de Avro kullanmaz. İskoçya hem AB üyesi değildir, hem de Avro kullanmaz. İzlanda hem AB üyesi değildir, hem de Avro kullanmaz AVRUPA KONSEYİ (CE) Merkezi Strazburg'dadır. Belarus, Kazakistan, Kosova ve Vatikan hariç tüm Avrupa ülkeleri üyedir. Organları: Bakanlar Komitesi, Parlamenterler Asamblesi, Avrupa Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi, Sekreterlik. 1949'da kurulmuştur. Resmî dilleri İngilizce ve Fransızca'dır. Merkezi Strazburg'dadır. Avrupa insan Hakları Mahkemesi Avrupa Konseyine bağlıdır. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi konseyin bünyesindedir. KUZEY ATLANTİK ANTLAŞMASI PAKTI (NATO) Genel Sekreter Andres Fogh Rasmussen Merkezi Brüksel – Belçika Üyeleri Arnavutluk, Belçika, Bulgaristan, Kanada, Hırvatistan, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Fransa, Almanya, Yunanistan, Macaristan, İzlanda, İtalya, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Hollanda, Norveç, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya, İspanya, Türkiye, Birleşik Krallık, Amerika Birleşik Devletleri Almanya, Japonya, Çin, Rusya kurucu üye değildir. En son üye Kosova’dır
Altın Faktör Güncel Konular
ÇIKMAMIŞ SORULAR: 1- Üyelerinin güvenliğini sağlamak ve istikrarın gelişmesine katkıda bulunmak amacıyla, 4 Nisan 1949 tarihinde kurulan uluslararası kuruluş aşağıdakilerden hangisidir? A) Uluslararası Para Fonu (IMF) B) Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) C) Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) D) Avrupa Konseyi (CE) E) Kuzey Atlantik Örgütü (NATO)
2-“Üye devleterden birine yapılmış bir sldırı tüm üye ülkelere yapılmış sayılır” maddesi ile üye ülkelerin güvenliğini tüm üye ülkelerle güvene alan ve Sovyet Rusya’nın yayılmacı politikasına karşı kurulan örgüttür. A-Bağdat Paktı B-Sadabat Paktı C-Nato D-AB E-BM
Soruların cevabı Nato’dur. G7 ABD Japonya Almanya İngiltere Fransa İtalya Kanada Rusya'nın Kırım'ı ilhak etmesinden dolayı G-8'den atılmıştır 2014 yılı toplantısı Brüksel'de yapılmıştır. Çin,İsviçre,Kanada G-7 üyesi değildir
AGİT (Avrupa Güvenlik İşbirliği Teşkilatı) 1970′li yılların başında soğuk savaş koşullarındaki Avrupa’nın bölünmüşlüğüne son vermek, güvenlik ve istikrarın kazanılmasını sağlamak amacıyla 1973 tarihinde Helsinki’de çalışmalara başlanmış ve 1975′de 33 Avrupa ülkesi, ABD ve Kanada tarafından Helsinki Nihai Senedi’nin imzalanmasıyla sonuçlanmıştır. Ekonomik İşbirliği Örgütü (EİT) Merkezi Tahran/İran Üye devletler arasında kültürel ticari ve ekonomik gelişmeyi hedeflemektedir. 1985 yılında Türkiye, İran ve Pakistan arasında kurulmuştur. Sonradan Afganistan, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan’ın katılımıyla 10 üyeli bir teşkilat haline gelmiştir. G-20 (Ekonomisi Gelişmiş ve Gelişmekte Olan 20 Ülke) 2014 Dönem Başkanı Avusturya 2015 Dönem Başkanı Türkiye
Altın Faktör Güncel Konular
Küresel ekonomi ve mali sistemin daha fazla geliştirilmesini sağlamak ve küresel krizlere karşı önlem almak amacıyla 1999 yılında kurulmuştur. G-20 üyeleri; Arjantin, Avustralya, Brezilya, Kanada, Çin, Fransa, Almanya, Hindistan, Endonezya, İtalya, Japonya, Meksika, Rusya, Suudi Arabistan, Güney Afrika, Türkiye, İngiltere, ABD ve Avrupa Birliğinden oluşmaktadır. G-20 maliye bakanları ve merkez bankası başkanları düzeyinde toplanır. Sadece 8 kez devlet başkanları düzeyinde toplanmıştır. OECD (Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü) Merkezi Paris Türkiye’nin üye olduğu uluslararası kuruluşlar arasında olan OECD, 1947 ile 1960 yılları arasında faaliyet gösteren Avrupa İktisadi İşbirliği Teşkilatı (OEEC) yerine oluşturulmuş bir örgüttür. OECD 1961 yılında resmen faaliyete başlamıştır Gelişmiş ülkekler arasında ekonomik uyumu az gelişmiş ülkelerde kalkınmayı desteklemek için kurulmuştur. Dünya Ekonomik Forumu 1971 Merkezi: İsviçre Dünyaca ünlü siyasetçilerle her yıl toplanır. İlk toplantısı Davos’ta yapıldığı için Davos Zirvesi adıyla anılır. Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü (KEİ) 25 Haziran 1992 tarihinde Türkiye’nin öncülüğünde İstanbul Zirvesi Bildirisi ile kurulmuştur. KEİ üyeleri; Arnavutluk, Azerbaycan, Bulgaristan, Ermenistan, Gürcistan, Moldova, Romanya, Rusya, Sırbistan, Türkiye, Ukrayna ve Yunanistan olmak üzere 12 üyeden oluşmaktadır. Merkezi İstanbul’dadır. Karadenize kıyısı olmamasına rağmen Yunanistan ve Arnavutluk kurucu üyedir. Gelişmekte Olan 8 İslam Ülkesi (D-8) Merkezi Türkiye
Altın Faktör Güncel Konular
2014 zirvesi İstanbul Gelişmekte olan 8 ülkeyi ifade eder. Türkiye’nin üye olduğu uluslararası kuruluşlar dâhilinde olan, ilk adımlarını Necmettin Erbakan’ın attığı D-8, Türkiye, İran, Pakistan, Bangladeş, Malezya, Endonezya, Mısır ve Nijerya’nın katılımıyla 1997 yılında İstanbul’da yapılan Devlet/Hükümet Başkanları Zirvesi ile resmen kurulmuştur. Irak Suriye üye değildir. İslam İşbirliği Örgütü (İİT) 1969′da Fas’ta kurulmuş olup merkezi Cidde’dedir. Türkiye dahil 57 üyesi bulunmaktadır.
BRICS Ülkeleri 2050 yılında dünyanın en gelişmiş ülkeleri olacağı düşünülen ülkelerdir. Dünya Bankasına alternatif olarak ekonomik büyümeyi hızlandırmak için 50 milyar bütçeli yatırım bankası kurdu. Brics ülkeleri: Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin, Güney Afrika SHANGAY İŞBİRLİĞİ ÖRGÜTÜ 1996'da Çin'in girişimleriyle Rusya, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan Şanghay Beşlisi'ni oluşturdu. Ancak 2001'de Özbekistan'ın katılımıyla örgüt Şanghay Beşlisi olan adını genişleme vizyonuyla Şanghay İşbirliği Örgütü olarak değiştirdi. ŞİÖ'nün kuruluş amacı öncelikle sınırlarda karşılıklı askeri güven tesisi ve sınır kuvvetlerinin tedrici olarak azaltılması olarak belirlendi. Potansiyel iç karışıklıklarda bölücü unsurlara karşı ortak hareket etmek, iki öncü üyesi yakın tarihte iç karışıklarla mücadele eden Rusya ve Çin olan örgütün 'oy birliğiyle' belirlediği bir diğer amaçtı. Türkiye diyalog ortağıdır. ULUSLAR ARASI AF ÖRGÜTÜ (AI) 1961 Merkezi Londra /İngiltere İnsan haklarını savunmayı ve teşvik etmeyi amaçlar. Tüm uluslar arası kuruluşlar bağımsız çalışan bir kuruluştur.
Altın Faktör Güncel Konular
TÜRKSOY-1993
Merkezi Ankara Uluslar arası Türk Kültürü Teşkilatı 2014 yılı Mahtumkulu Firaki yılıdır. ARAP BİRİĞİ – 1945 Arap Ligi Arap ülkeleri arasında ekonomik kültürel ve sosyal ilişkileri düzenlemeyi amaçlamıştır. Türkiye daimi gözlemcisidir. OPEC – PETROL İHRAÇ EDEN ÜLKELER Merkezi Viyana Avusturya Türkiye üye değildir Mısır Tunus ve Suriye Opec üyesi değildir. Dünya petrol fiyatlarını dengelemek amacıyla kurulmuştur. Katar (1961), Libya (1962), Endonezya (1962), Birleşik Arap Emirlikleri (1967), Cezayir (1969), Nijerya (1971), Ekvator (1973-1992) ve Gabon (1975-1994) Mısır ve Suriye OPEC üyesi değildir. OAPEC – PETROL İHRAÇ EDEN ARAP ÜLKELERİ Cezayir Bahreyn Irak Kuveyt Libya Suudi Arabistan Suriye Tunus Birleşik Arap Emirlikleri Mısır Katar
Altın Faktör Güncel Konular
Sorular 1- Aşağıdakilerden hangisi BM’nin uzmanlık kuruluşları arasında yer almaz? A) Dünya Sağlık Örgütü B) Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü C) Gıda ve Tarım Örgütü D) Bilim ve Kültür Örgütü E) Uluslararası Çalışma Örgütü
2- Birleşmiş Milletler Bildirisi hangi yıl imzalanmıştır? A) 1945 B) 1944 C) 1942 D) 1951 E) 1953 1-B 2-A 3-C 4-E
3- Dünya Bankası’nın merkezi aşağıdaki kentlerden hangisindedir? A) Cenevre B) Viyana C) Washington D) Londra E) Sidney 4- Aşağıdakilerden hangisi kolektif güvenlik örgü-tüdür? A) Uluslararası Af Örgütü B) AGİT C) İslam İşbirliği Örgütü D) Avrupa Konseyi E) NATO
Altın Faktör Güncel Konular
ULUSAL KURULUŞLAR Merkez Bankası: 1930 yılında kurulmuştur. Merkezi Ankara’dadır. Merkez Bankasının temel görevi fiyat istikrarını sağlamaktır. Merkez Bankası Türkiye’de banknot ihracı imtiyazına sahip ve bu kanunda yazılı görev ve yetkileri haiz anonim şirket olarak kurulmuştur. Türkiye'de banknot ihracı imtiyazına sahip bulunan kurumdur. Anonim Sirket niteliğindedir ve özel hukuk hükümlerine tabidir. Merkez Bankasının temel amacı fiyat istikrarını sağlamaktır. Merkez Bankası fiyat istikrarını sağlamak için uygulayacağı para politikasını ve kullanacağı para politikası araçlarını doğrudan kendisi belirler. Merkez Bankası, fiyat istikrarını sağlamak için hükümetin büyüme ve istihdam politikasını desteklemektedir. Dolayısıyla bu fiyat istikrarını sağlarken hükümet ile çelişmemelidir. Merkez Bankasın temel görev ve yetkileri aşağıda listelenmiştir. 1. Açık piyasa işlemleri yapmak. 2. Hükümetle birlikte Türk Lirasının iç dış değerlerini korumak için gerekli tedbirleri almak. 3. Ülkenin altın ve döviz rezervlerini yönetmek. 4. Finansal sistemde istikrarı sağlayıcı, para ve döviz piyasaları ile ilgili düzenleyici tedbirleri almak. 5. Faiz oranlarını belirlemek gibi. 6. Mali piyasaları izlemek 7. Bankalardaki mevduatın vade ve türleri ile özel finans kurumlarındaki katılma hesaplarının vadelerini belirlemek. Ulusal kuruluşlar içinde yer alan Merkez Bankasının başkanı 5 yıllığına Bakanlar Kurulu teklifiyle seçilmektedir. 2011 Nisan ayında başkanlığa Erdem Başçı seçilmiştir. Hazine Müsteşarlığı: Başkanlığa bağlı bir kuruluştur. İç ve dış borçlanmaya karar verir. Madeni para basma yetkisi hazine müsteşarlığına bağlı darphanede basılır. (madeni para dolaşımdaki paranın yaklaşık olarak %1’i kadardır) Madeni paralarda banknotlar gibi ödemelerde ödeme aracı olarak kabul edilme zorunluluğu vardır ancak madeni paraların üzerinde yazan değerin 50 katına kadar kabul zorunluluğu vardır bu değerin üzerindeki ödemeler için karşı tarafın ödemeyi kabul etmesi şarttır. (1 tl madeni parayla en fazla 50 tl’ye kadar bozuk para ile ödeme yapabilirsiniz) Banknot basma yetkisi Merkez Bankasında, madeni para basma yetkisi hazine müsteşarlığındadır.
Altın Faktör Güncel Konular
Sermaye Piyasası Kurulu (SPK): Sermaye Piyasası Kurulu, tasarrufların menkul kıymetlere yatırılarak halkın iktisadi kalkınmaya etkin ve yaygın bir şekilde katılmasını sağlamak ve sermaye piyasasının güven, açıklık ve kararlılık içinde çalışmasını, tasarruf sahiplerinin hak ve yararlarının korunmasını düzenlemek ve denetlemek amacıyla 1981 yılında kurulmuştur. Kurulun temel amaçları; 1. Sermaye piyasalarının ve kurumlarının işleyiş kurallarını belirlemek, 2. Piyasadan fon kullanan şirketlerin belli kurallara uygun olarak en iyi şekilde yararlanmalarını sağlamak, 3. Sermaye piyasasına yatırım yapan tasarruf sahiplerinin hak ve yararlarını korumak, 4. Piyasaların adil ve etkin çalışmasını sağlamaktır. RTÜK ( Radyo ve Televizyon Üst Kurulu ): Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, radyo ve televizyon faaliyetlerini düzenlemek ve denetlemekle görevlidir. RTÜK Anayasanın 133. maddesi kapsamında üyeleri TBMM Genel Kurulunca seçilen özerk ve tarafsız bir kamu tüzel kişiliğidir. RTÜK, TBMM tarafından seçilen 9 üyeden oluşur. Görev süreleri 6 yıl olan RTÜK üyelerinin üçte biri 2 yılda bir yenilenir. Üst kurul üyeleri, kendi aralarından bir başkan ve bir başkan vekili seçer. Başkanlık süresi 2 yıldır. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK): BDDK 1999 yılında kurulmuştur. Bankacılık tasarrufu sahiplerinin hak ve menfaatlerini korumak, mali piyasalarda güven ve istikrarı sağlamak amacı gütmektedir. Ekonomik kalkınmanın gereklerini dikkate alarak kredi sisteminin etkin bir şekilde çalışmasını sağlar. Bankaların kuruluş, yönetim, çalışma, devir, birleşme, tasfiye ve denetlemelerine ilişkin esasları düzenlemek için çalışmaktadır. BDDK üyelerini Bakanlar Kurulu seçer. Bankaların kurulmasına BDDK izin verir.
Rekabet Kurumu: Rekabet Kurumu 1994 yılında kurulmuştur. Mal ve hizmet piyasalarındaki rekabeti engelleyici, bozucu veya kısıtlayıcı anlaşma, karar ve uygulamaları önlemek amaçlı kurulmuştur. Piyasaya hakim olan teşebbüslerin bu hakimiyetlerini kötüye kullanmalarını önler ve bunun için gerekli düzenleme ve denetimleri yapar. Rekabetin korunmasını sağlamak, birleşme ve devralmaları kontrol etmek için çalışır.
Altın Faktör Güncel Konular
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK): 2001 yılında kurulmuştur. Elektrik, doğalgaz ve petrolün yeterli, kaliteli, sürekli, düşük maliyetli ve çevreyle uyumlu bir şekilde tüketicilerin kullanımına sunulmasını sağlar. Rekabet ortamında özel hukuk hükümlerine göre faaliyet gösterebilecek, mali açıdan güçlü, istikrarlı ve şeffaf bir enerji piyasası oluşturmayı hedefler. Enerji piyasasında bağımsız bir düzenleme ve denetim sağlamak için çalışır. Borsa İstanbul (BİST): Türkiye'de 1985 yılında ilk olarak İstanbul Menkul Kıymetler Borsası adıyla açılan 2013'te Borsa İstanbul olan, sermaye piyasasında faaliyet gösteren Türk ve yabancı kaynaklı bankalara, aracı kurumlara saklama ile takas hizmeti verir. 5 Nisan 2013 tarihinde ise İstanbul Menkul Kıymetler Borsası olan adı, "Borsa İstanbul" olarak değiştirilmiştir. Ayrıca Yatırıma değer! Resmi slogan olarak kabul edilmiştir. Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) Tasarruf mevduatının ve katılım fonlarının sigorta edilmesi, BDDK tarafından kendisine devredilen bankaların yeniden yapılandırılması, mali bünyelerinin güçlendirilmesi, yeniden yapılandırılması, satışı ve tasfiyesi bu bankaların üçüncü kişilere devredilmesi ile görevli bir kamu tüzel kişisidir. Bankalara yatırılan paraya verilen mevduat güvencesi miktarını TMSF belirlemektedir. Türkiye’de şu anda bir bankaya yatırılan 100 bin tl’ye kadar para TMSF tarafından devlet güvencesi altındadır. Daha yüksek miktar devlet TMSF mevduat güvencesi almak için farklı bankalara yatırmak yeterlidir. Bir bankadaki güvence miktarı 100 bin tl’nin üstünde olamaz.
Altın Faktör Güncel Konular
TARİHE YÖN VEREN KİŞİLER
BİLİM ADAMLARI
THALES MÖ 624 – ö. MÖ 546 Bertrand Russell'e göre Felsefe Thales'le başlamıştır. Thales maddenin ilk öğesi (arkhe) olarak suyu ileri sürmüştür. İlk öğe olduğundan dolayı toprağın suyun üzerinde bulunduğunu ve dünyanın su tarafından taşındığını söylemiştir. (Dünya bir gemi gibi hareket ediyormuş ve suyun hareketliliği nedeniyle sallandığı zaman insanlar deprem oluyor sanıyormuş.) Herodot'a ve Eudemos'a göre (28 Mayıs MÖ 585'te gerçekleştiği kabul edilen) Güneş tutulmasını önceden hesaplayıp haber vermiştir. Astronomi ile uğraşan ve gün dönümlerini önceden hesaplayan biri olarak astronomdur. Gölgemizin bizimle aynı uzunlukta olduğu zamanı gözleyerek, piramitleri gölgelerine bakarak ölçmüştür. Aynı zamanda Nil nehrinin yükselmesinin rüzgara bağlı olduğunu bulmuştur. (Etesios rüzgarları nehrin tersine eserek onun denize dökülmesini engelliyorlarmış ve sular da taşıyormuş.)
PLATON (EFLATUN) MÖ 427 - MÖ 347 Batı dünyasındaki ilk yüksek öğretim kurumu olan Atina Akademisinin kurucusudur. Platon, akıl hocası Sokrates ve öğrencisi Aristoteles ile birlikte bilim ve Batı felsefesinin temellerini attı Platon'a göre dört ana erdem
Bilgelik: Yöneten kesimlerin erdemidir. Cesaret ve yiğitlik: koruyucu kesimin erdemidir. Ölçülülük: Üreten kesimlerin erdemidir. Adalet: Bütün sınıflarla ilgili bir erdemdir.
Altın Faktör Güncel Konular
PİSAGOR MÖ 570 - MÖ 495 "Sayıların babası" olarak bilinir. Pisagor ve öğrencileri her şeyin matematikle ilgili olduğuna, sayıların nihai gerçek olduğuna, matematik aracılığıyla her şeyin tahmin edilebileceğine ve ölçülebileceğine inanmışlardır. Pisagorcuların bilim alanında en büyük başarıları astronomidedir. İlk defa olarak yeri, evrenin merkezi olmaktan çıkarmışlar, onu küre şeklinde düşünmüşler, yerin, evrenin ortasındaki görünmeyen merkezi ateşin etrafında dolandığını söylemişlerdir.
Pisagor'un en büyük başarısı müziğin 1, 2, 3, 4 sayılarının orantılı aralıklarına dayandığını keşfetmesidir. Pisagor evrenin bu sayıların toplamı olan 10 sayısına (1+2+3+4=10) dayandığını söylemiştir.
ÖKLİD MÖ 330 – 275 Geometrinin babası olarak bilinir. HİPOKRAT d. MÖ 460, ö. MÖ 370 Kendisine göre tıbbın ilk kuralı “Primum non nocere” (Önce zarar verme!) ilkesidir. ARŞİMET (MÖ 287, MÖ 212) Bir hamamda yıkanırken bulduğu iddia edilen suyun kaldırma kuvveti bilime en çok bilinen katkısıdır. Bu kuvvet cismin batan hacmi, içinde bulunduğu sıvının yoğunluğu ve yerçekimi ivmesinin çarpımına eşittir. Ayrıca, pek çok matematik tarihçisine göre integral hesabın kaynağı da Arşimet'tir. İlk defa denge prensiplerini ortaya koyan bilim adamı da Arşimet'tir. Bu prensiplerden bazıları şunlardır:
Altın Faktör Güncel Konular
Eşit kollara asılmış eşit ağırlıklar dengede kalır. Eşit olmayan ağırlıklar eşit olmayan kollarda aşağıdaki koşul sağlandığında dengede kalırlar: f1 · a = f2 · b Bu çalışmalarına dayanarak söylediği "Bana bir dayanak noktası verin Dünya'yı yerinden oynatayım." sözü yüzyıllardan beri dillerden düşmemiştir. Arşimet, kendi adıyla tanınan sıvıların dengesi kanununu da bulmuştur. Söylendiğine göre, bir gün Kral II Hieron yaptırmış olduğu altın tacın içine kuyumcunun gümüş karıştırdığından kuşkulanmış ve bu sorunun çözümünü Arşimet'e havale etmiş. Bir hayli düşünmüş olmasına rağmen sorunu bir türlü çözemeyen Arşimet, yıkanmak için bir hamama gittiğinde, hamam havuzunun içindeyken ağırlığının azaldığını hissetmiş ve "evreka, evreka" diyerek hamamdan fırlamış. Arşimet'in bulduğu şey; su içine daldırılan bir cismin taşırdığı suyun ağırlığı kadar ağırlığını kaybetmesi ve taç için verilen altının taşırdığı su ile tacın taşırdığı su mukayese edilerek sorunun çözülebilmesi idi. EL – HAREZMÎ 780 yılında Harzem bölgesinin Hive şehrinde dünyaya gelmiştir.850 yılında Bağdat'ta vefat etmiştir.Müslüman matematikçi. Sembollerden oluşan sayı sistemini batı dünyasına tanıtmıştır. Bugünkü bilgisayar sisteminin temeli olan 2'li sayı sistemi ve ve sıfırı bulmuştur. Cebir kelimesini matematiğe kazandırmıştır. EL_KİNDÎ 801?-866? İslam dünyasının Einstein'i olarak bilinir Mekân ve hareketin izafi olduğun-u, zamanın cisim ve hareketten ayrı düşünülemeyeceğini söylemiştir. "Yavaş dediğimiz şey, uzun zaman içinde belli bir mesafenin kat edilmesidir. Hızlılık ise kısa zaman içinde aynı mesafenin kat edilmesidir" El-Kindi, kriptoloji biliminde Jül Sezar(MÖ 50) tarafından bulunan ve uygulanan tek alfabeli yerine koyma şifreleme yöntemini geliştirerek frekans analizini bulan ilk kişidir.
Altın Faktör Güncel Konular
Kindi astronomi konusundaki açık düşüncelerini, içerisinde soruların ve cevapların, "Hava değişimi", "Güneş Tutulması", "Yıldızların Işınları" tezlerinin bulunduğu 40 bölümden oluşan "Yıldızlardaki Kanun" adlı kitabında toplamıştır. BATTANÎ 858- 929 Battani'nin astronomideki en çok bilinen başarılarından biri Güneş Yılını 365 gün, 5 saat,46 dakika ve 24 saniye olarak ölçmüş olmasıdır. Battani'nin Zij adı verilen çalışması Johannes Kepler, Tycho Brahe gibi Avrupalı astronomlar üzerinde büyük bir etki yaratmıştır. Nicolaus Copernicus,Zij üç defa Latince'ye çevrilmesine rağmen, O'ndan yaklaşık 700 yıl önce yaşamış Battani ne yazdıysa eserlerinde tekrar etmiştir. Battani, matematikte trigonometride günümüzde kullanılan formüller üretmiştir:
İBN HEYSEM 965-1040 İbn Heysem, aydınlatılmış bir alandaki her nokta ya da nesnenin her doğrultuda ışık ışınları yaydığını, ama bu ışınlardan yalnızca birinin göze dik olarak çarptığını ve ancak bunu görebildiğimizi söyler. Diğer ışınlar farklı açılarda yayılırlar ve görünmezler. Gölge, tutulma olayları ve gökkuşağı gibi çeşitli fiziksel görüngülere ilişkin kuramları geliştirmeye çalıştığı eserlerinde, ışığın büyük ama sonlu bir hıza sahip olduğunu ve ışığın kırılması olayının ışığın farklı maddeler (ortamlar) içindeki hızlarının farklı olmasından kaynaklandığını duyumsatan ifadelere yer vermiştir.
Altın Faktör Güncel Konular
İbn Heysem'den önce batılılar insanların nesneleri gözlerinden çıkan ışınlarla gördüğüne inanırdı. Gökkuşağının nasıl oluştuğunu açıklayan ilk bilim adamıdır. Ay üzerine inen astronomlar aydaki kraterlerden birine onun adını vermiştir. EL-BİRÛNİ 973-1048 Harezm Devleti'ni yıkınca Bîrûnî de Gazni şehrine gelerek burada Gazneliler'in himayesine girdi. Sarayda büyük itibar gördü. Bîrûnî'nin matematikçi yönü, en çok bilinen yönüdür. Yaşadığı yüzyılın en büyük matematikçisi olan Bîrûnî, trigonometrik fonksiyonlarda yarıçapın bir birim olarak kabul edilmesini öneren ilk kişi olup sinüs ve kosinüs gibi fonksiyonlara sekant, kosekant ve kotanjant fonksiyonlarını ilave etmiştir. Bîrûnî’nin bu yönü Batı Dünyası tarafından ancak iki asır sonra keşfedilip kullanılabilmiştir. Bîrûnî, "Kitâbü’l-Camahir fi Mârifeti'l-Cevâhir" (Türkçe: Cevherlerin özellikleri üstüne) adlı yapıtında 23 katı maddenin ve altı sıvının özgül ağırlıklarını bugünkü değerlerine çok yakın olarak saptamıştır. Tıp alanında da birçok eser veren Birûni, döneminde bir kadını sezaryenle doğum yaptırmayı başarmıştır. İBN-İ SİNA 980-1037 Aristotelesçi felsefe anlayışını islama göre yorumlamıştır. İbni Sînâ, tıp araştırmaları yaparken bazı hastalıkların bulaşmasında göze görünmeyen birtakım yaratıkların etkisi olduğunu, yani mikropların varlığını sezmiş ve bu bilinmeyen mahlûklardan eserlerinde sık sık bahsetmiştir. Buharla damıtmayı ilk defa kullandığı için Aromaterapinin babası kabul edilir. ÖMER HAYYAM 1048-1131 Binom Açılımını ilk kullanan bilim insanıdır.
Altın Faktör Güncel Konular
Hayyam, bir cebir eserinde bilinmeyen sayıyı göstermek için Arapçadaki şey terimini kullanmış; İspanyolların ilmi eserlerine Xay olarak geçen bu kelime zamanla kısaltılıp x harfine indirgenmiş, sonra da x tüm dünyada bilinmeyen sayının simgesi haline gelmiştir. EL CEZERİ
1136-1206 Britannica Ansiklopedisi’ne göre Leonardo da Vinci çalışmalarında El-Cezeri’den etkilenmiştir.El-Cezeri’nin yaptığı en ilgi çekici cihazlardan biri su gücü ile hareket eden tavuskuşudur. Ayrıca hidrolik güç ile hareket eden ilk otomatik kapıları da kendisi yapmıştır. Hatta bu mekanizmaları birleştirerek çeşitli işlevleri bir araya getirmiştir. El-Cezeri kam milini ilk defa 1206 yılında otomatik su saatinde ve su kaldıracında kullanmıştır. Kam mili daha sonra Avrupa’da, ancak 14. yüzyıl mekanizmalarında görülebilmiştir. El-Cezeri; robotlar, saatler, su makineleri, şifreli kilitler, kasalar, termos, otomatik çocuk oyuncakları, otomatik yüzen kayık, su tulumbaları gibi çok sayıda buluşa imza attı. ElCezerî'nin yaptığı makinelerin çoğu su ile çalışır. Mekanizmaların su temelli çalışmasının ise basit bir nedeni vardır. Henüz elektrik keşfedilmemiştir. Her mekanizma çalışabilmek için süreklilik arz eden güce ihtiyaç duyacaktır. Özellikle saatler, çalgılar gibi sistemlerde iç denetim mekanizmaları ve sibernetik en önemli konudur. El-Cezeri aradığı kesintisiz güç kaynağını su ile oluşturmuştur. Su yalnız enerji kaynağı değil, zaman ölçü birimi, akış hızıyla melodi verici ve hatta abdest alma robotunda olduğu gibi bir kişisel bakım robotunun ana çalışma nedenidir. NİCOLAUS COPERNİCUS 1473-1543 Kopernik, dünyanın ve diğer gezegenlerin güneş etrafında döndükleri kuralını açıklamıştır. Heliosentrik (güneş merkezli) teori bugün Kopernik teorisi olarak da adlandırılır. Yeni astronominin kurucusu kabul edilen Kopernik, ileri sürdüğü fikirleri ancak ömrünün
Altın Faktör Güncel Konular
sonlarında açıklayabilmiştir. Sebepleri ise kendisinin bunların doğru olduğuna yeterince emin olmaması ve din adamı olması sebebiyle kiliseden çekinmesidir. Ömrünün sonlarına doğru sağlık problemleri yaşayan Kopernik'in bu din adamlarından korkusu kalmamıştı. Artık fikirlerini rahatça açıklayabilir, yazdığı kitabını ortaya çıkarabilirdi. Papa'ya kitabını göndererek şu mektubu yazdı: "Aziz peder, kitapta yazılanları okuyanların hemen reddedeceklerini biliyorum. Ben ömrüm boyunca çevremin düşüncelerine aldırmayan, fikirlerini savunan biri olamamışımdır. Etrafın tepkisinden, başladığım hususlardan vazgeçmeye niyetlendiğim olmuştur. Fakat çekingenliği üzerimden atarak çalışmalara devam ettim. Yazdıklarımı tenkit edenler olursa onlara aldırmayacağım ve saçma kabul edeceğim..." Yunanlı astronom Batlamyus'un yanlış olan teorisini dünyaya anlatarak bilime büyük hizmette bulundu.Yani dünya evrenin merkezi değildi. 24 Mayıs 1543 yılında Frombork'ta öldü. PARACELSUS 1493 Paracelsus modern tıbbın yanında, modern farmakolojinin (ilaçbilimi) de kurucusu olarak nitelendirilebilir. Pek çok kimyasal madde üzerinde araştırmalar yapmış ve antimonu bulmuştur ki, daha sonra 17. ve 18. yüzyıllarda antimon, iatrokimya görüşlerini destekleyenler tarafından sıkça ilaç olarak ya da ilaç karışımları içinde kullanılmıştır; bu tip ilaçlara arkana tipi ilaçlar denir. JOHANNES KEPLER 1571-1630 Gezegenlerin dairesel değil elips şeklinde yörüngesi olduğunu bulmuştur. Gezegenlerin periyotlarının karelerinin, Güneş'e olan uzaklıklarının küplerine oranı birbirine eşit olduğunu bulmuştur. Evrendeki tüm cisimlerin en yücesi en büyüğü olarak güneşi görmüştür. Gözün ve teleskopun çalışmasını inceleyerek kendi adıyla anılan teleskop geliştirmiştir. Bilim kurgunun ilk örneği sayılan Düş isimli eserinde Ay'a yapılan yolculuktan bahsetmiştir.
Altın Faktör Güncel Konular
GALİLEO GALİLEİ 1564-1642 Galileo hem yüzyıllardır hakim olan Aristoteles akımından, hem de Kutsal Kitap'tan şüphe duyarak Orta Çağ'daki bilim anlayışında devrim yaratmıştır. Galileo, kendisinden önce Copernicus'un öne sürdüğü güneş merkezli evren kuramını benimsemiş ve bu nedenle Vatikan kilisesi tarafından iki defa yargılanmıştır. Kilise dünya merkezli bir evren anlayışını savunuyordu ve Copernicus teorisini dine aykırı buluyordu. 1614'te ilk mahkemesinde görüşlerini yayması ve öğretmesi yasaklanmış, 1632'de yazdığı bir kitap nedeniyle yargılanması sonucu ömür boyu ev hapsine mahkum edilmiştir. Bu olaylar nedeniyle Galileo tarihte bilim ve din çatışmasının bir sembolü haline gelmiştir. Galileo Roma'da Engizisyon mahkemesi önünde sorguya çekildi. Engizisyon toplandı ve sonunda Galileo'nun teorisinin asılsız ve dine aykırı olduğu kararını verdiler. 1616 yılında Galileo'nun bu kuramları desteklemesi ve öğretmesi kilise tarafından yasaklandı. Galileo idam edilirken söylediğini inkâr etmesi şartıyla idamının iptali belirtilirken Galileo "Görmedim, Duymadım ve Bilmiyorum" diyerek kendini idam sehpasından kurtarmıştır. ISAAC NEWTON 1642-1727 Newton ilk yansıtmalı teleskopu geliştirmiş, beyaz ışığın bir prizmaya tutulduğunda farklı renklerden bir tayf yaratması gözlemi sonucu bir renk kuramı oluşturmuştur. Newton'ın hareket yasaları, evrenin bir düzen içinde ve deterministik olduğu sonucuna varmış ve sonrasında felsefeyi oldukça etkilemiştir Başına düşen elma ile yerçekimini bulduğunu savunan teoriyi Voltaire ortaya atmıştır. JOHN DALTON 1766-1844 Tıp dilinde Daltonizm olarak bilinen ve kendisinin renk körü olmasından yola çıkarak yaptığı araştırmalarıyla tanınır. Atom enerjisine ilişkin buluşların temelini oluşturan çalışmaları vardır. Maddenin elektriksel olduğu düşüncesini de Dalton ortaya atmıştır.
Altın Faktör Güncel Konular
MİCHAEL FARADAY 1791-1867 Elektriği günlük yaşamda ilk defa kullanmıştır. Elektromanyetik indüklemeyi, manyetik alanın ışığın kutuplanma düzlemini döndürdüğünü buldu. Elektrolizin temel ilkelerini belirledi. Klor gazını sıvılaştırmayı başaran ilk kişidir ve elektrik motorunu icat etmiştir. Elektrolizde geçen "elektrot", "anot", "katot", "elektrolit", "iyon" vb. terimleri de ona borçluyuz. Faraday Kafesi: Elektriksel metal ile kaplanmış kafes içerideki hacmi elektrik akımından korumaktadır.
GREGOR MENDEL 1822-1884 Kalıtım biliminin öncüsü botanikçi, bitkiler üzerine yaptığı çalışmalarda, bir türün özelliklerinin kalıtım yoluyla sonraki kuşaklara aktarıldığını bulmuştur. Mendel'in öne sürdüğü ilkeler, 20. yüzyılın başlarında yapılan deneylerle doğrulandıktan sonra, kalıtım kuramının bütün canlılar için geçerliliği saptanarak, biyolojinin temel ilkelerinden biri haline gelmiştir. LOUİS PASTEUR 1822-1895 İnsanlığı kuduz belasından kurtarmıştır. Pasteur, mayalanma olayında ve bulaşıcı hastalıklarda mikroorganizmaların sorumlu olduğunu kanıtladı. Kendiliğinden türeme teorisini çürüttü. Bu sayede şarap, bira, süt, meyve suyu gibi mayalanabilir sıvıların uzun süre bozulmadan saklanabilmelerini sağlayan "pastörizasyon" adlı konserve yönteminin gelişmesini sağladı. Bu yöntem, sütü 63 °C'de otuz dakika süreyle ısıtmak ve daha sonra sütü hızlı bir biçimde soğuttuktan sonra kapalı ve sterilize edilmiş şişelere koyarak uygulanıyordu. JAMES CLERK MAXWELL 1831-1879
Altın Faktör Güncel Konular
1999'un sonlarında 100 ileri gelen fizikçiyle gerçekleştirilen milenyum oylamasında Maxwell, tüm zamanların en iyi fizikçileri arasında Einstein ve Newton'dan sonra 3. sırayı almıştır. Maxwell ayrıca gazların kinetik teorisini istatistiksel olarak açıklayan Maxwell-Boltzmann Dağılımı'nın geliştiricilerinden biridir. Bu iki buluş modern fizikte yeni bir çağın başlamasına neden olmuş, özel görelilik ve kuantum mekaniğinin başlamasına katkıda bulunmuştur. Maxwell ayrıca 1861'de ilk gerçek renkli fotoğrafı yaratması ve birçok köprünün yapısını oluşturan çubuk-mafsal sistemlerinin esnemezliği (Rijitlik) konusundaki temel oluşturan çalışmalarıyla bilinir. Elektromanyetik alanında yaptığı buluşlar radyo, televizyon ve radar gibi araçların icat edilmesinde yardımcı olmuştur. DİMİTRİ MENDELEYEV 1834-1907 Düzenlilikleri araştırmak için, elementleri özeliklerine göre sıraladı. Böylece kimyacıların sessiz bilgisayarı olan periyodik cetveli elde etti. Bu cetvelden yola çıkarak o zaman henüz bilinmeyen bazı elementlerin bulunacağını ve onların bazı özelliklerini öngördü. Varlığını bildirdiği elementlerden bazıları birkaç yıl sonra bulununca periyodik tablonun önemi anlaşıldı ve Mendeleyev, büyük bir bilgin olarak tanındı.
THOMAS EDİSON 1847-1931 1879'da Edison bir elektrik ampulü icat etti Ampul camdı ve içinde kömürleştirilmiş bir flaman bulunuyordu. Swan, ampulün içindeki havayı boşaltdı; çünkü havasız ortamda flaman yanıp tükenmiyordu. Bu iki bilim adamı güçlerini birleştirmeye karar vererek Edison ve Swan Elektrikli Aydınlatma Şirketi’ni kurdular. Menlo halkı tarafından Menlo Park’ın Büyücüsü olarak adlandırılmıştır. MARİE CURİE (MADAM CURİE) 1867-1934 Uranyumla yaptığı deneyler sonucu radyoaktiviteyi keşfetti. Toryumun radyoaktif özelliğini buldu ve radyum elementini ayrıştırdı. 1903 Nobel Fizik ödülü, 1911 Nobel Kimya ödülü sahibi ve radyoloji biliminin kurucusudur. Çalışmalarıyla bir çığır açan Curie, Nobel Ödülü'nü alan ilk kadın, bu ödülü iki kere alan ilk bilim insanı olmuştur.
Altın Faktör Güncel Konular
Radyumdan çıkan ışınların kanserin bazı çeşitlerinde tümörü iyi ettiği ortaya çıkınca kanser tedavisinde uygulanan tekniğe soy isminden ilham alınarak Curieterapi (Kemoterapi) adı verilmiştir. ALBERT EİNSTEİN 1879-1955 İzafiyet teorisiyle nükleer santrallerde kullanılan atom enerjisinin kapıların aralamıştır. Ancak aynı zamanda atom bombasının ve hidrojen bombasının bulunmasına da neden olmuştur. Birçok bilimsel teoriye sahiptir. Zamanın göreceliğini teorisini ortaya atmıştır. STEPHEN HAWKİNG 1942- Halen yaşıyor Stephen Hawking 1960'ların başında 21 yaşındayken tedavisi olmayan Amyotrofik lateral skleroz (ALS) hastalığına yakalandı. Motor nöronların zamanla yüzde seksenini öldürerek sinir sistemini felç eden; ancak beynin zihinsel faaliyetlerine dokunmayan bu hastalık, Hawking'i tekerlekli sandalyede yaşamaya mahkûm etti. Ünlü bilim insanı, 1985 yılından bu yana sesini de yitirmiş olduğu için, koltuğuna yerleştirilmiş, yazıları sese dönüştürebilen bilgisayarı sayesinde insanlarla iletişim kurabiliyor. Şu anda Hawking, bilimsel uğraşlarında ve günlük yaşantısında çevresinden ve ailesinden büyük destek almaktadır. Konuşmak istediği anda, elindeki elekronik aleti sıkarak, sandalyesine bağlı özel bilgisayarının ekranına, dakikada ortalama 10 kelimeyi sıralayabilmektedir. Bu sessiz konuşan dehanın, özel bilgisayarının hafızasında yaklaşık 2600 kelime bulunmaktadır. Böylece herhangi bir kelimeyi söylemek istediğinde ekrana yazabilmektedir. Sağlıklı insanların konuşmalarında kullandığı kelime sayısı da 2500 civarındadır. Dolayısıyla Hawking, duygularını ifade etmede kelime sıkıntısı çekmemektedir. Kuantum fiziği ve karadelikler üzerine teorileriyle ses getirdi. 210 IQ seviyesi ile dünyanın en zeki insanı kabul edilmektedir. ASKERLER SUN TZU (M.Ö 544-M.Ö 496) "En iyi strateji savaşmadan kazanmaktır"
Altın Faktör Güncel Konular
BÜYÜK İSKENDER (Alexander the Great)(M.Ö 356-323) Kendin büyük ordularla girdiği bütün savaşları kazanmıştır ve bilinen dnyayı hakimiyeti altına almak isteyen hükümdardır. KARTACALI GENERAL HANNIBAL (M.Ö 247-183) Günümüzde savaş taktikleri askeri akademilerde okutulmaktadır. Aklındakileri savaş esnasında uygulayarak askeri strateji geliştirmeyi başarmıştır.
HALİD BİN VELİD (592-642) Seyfullah (Allah’ın kılıcı) olarak da bilinen Halid bin Velid, yedinci yüzyıldaki Müslüman fetihlerinin en ünlü iki Arap generalinden biridir. SULTAN ALPARSLAN (1029-1072) Alparslan Malazgirt’te elde ettiği zaferle, Hıristiyanlığın doğudaki kalesi kabul edilen Bizans İmparatorluğu’nun hâkimiyetini sınırladı. Hıristiyanlık âlemi buna karşılık vermek zorunda kaldı ve neticede Haçlı Seferleri başladı. İktidarı sırasında İmam-ı Gazali, İmam-ül-Haremeyn Cüveyni, Ebu İshak Eş-Şirazi,İmam-ı Serahsi, Abdülkerim Kuşeyri gibi İslam alimleri yetişmiştir.
SULTAN SELÂHADDİN EYYUBİ (1138-1193) Batılar kendisini çoğunlukla, ‘Zeki Selâhaddin’ anlamına gelen ‘Saladin the Wise’ olarak isimlendirmiştir.
Altın Faktör Güncel Konular
Kudüs’ü elinde tutmak için savaştığı düşmanı Kral I. Richard ile savaş esnasında hediyeleşmeleri, Doğu-Batı ilişkileri açısından ilginç bir noktadır. Selâhaddin, Richard’a at hediye edip meyve göndermiş, Richard ise buna karşılık, avcılıktan hoşlandığını bildiği Sultana iki adet şahin hediye etmiştir. CENGİZ HAN (TİMUÇİN) (1162-1227) Savaş meydanlarındaki başarısında casusları ve habercileri sistematik şekilde kullanmasının payı büyüktür. Hayatı boyunca 20 milyon kişiyi öldürdüğü iddia edilir. Batılılara göre ‘Ortaçağ Hitleri’olarak kabul edilir.
FATİH SULTAN MEHMET (1432 –1481) İstanbul fatihidir. Başarılı bir asker ve yönetici olmasının yanında şairdir. Venedik Krallığı tarafından planlanan 14 suikast girişiminden sağ kurtulmayı başardı. Ölümünün ardından Papa, kutlama amacıyla üç gün boyunca gece gündüz durmaksızın kilise çanlarını çaldırdı. BARBAROS HAYREDDİN PAŞA (1467-1546) Korsanlıktan Kaptanıderyalığa yükselmiştir. Haçlılarla mücadelede etkili olmuştur. Latincede ‘Kızıl sakal’ manasına gelen Barbarossa lakabı, ilk önce Barbaros’un abisi Oruç Reis’e takılmıştır. DELİ PETRO 1672-1725 Batıda Büyük Petro olarak bilinir. Rus ordusunun belkemiği sayılan özel nişancı birliklerini (Streltsy) batılılaşma hareketi esnasında işlevini yitirdiği için 1720’de tamamen ortadan kaldırmıştır. Rusya'yı imparatorluk haline getirmiştir.
Altın Faktör Güncel Konular
GEORGE WASHINGTON (1732-1799) Yerlilerle, Fransızlarla, İngilizler için ve İngilizlere karşı savaştı; Amerika’nın ilk başkanı olmuştur. Amerika'nın diğer ulusların sömürgeci tutumlarından kurtarmış ve Amerikayı bağımsız bir devlet haline getirmiştir. Washington’da oturmayan tek Amerikan başkanıdır. Hiçbir zaman hazır olmadıkça ordusunu cepheye sürmemiştir. Bu yüzden İngiliz General Charles Cornwallis ‘ihtiyar tilki’ lakabını takmıştı NAPOLYON BONAPARTE (1769-1821) Direkt düşmanı hedefleyen savaş stratejisi ile savaşlarında toprak ya da ganimetin ötesinde düşmanı yok etmeyi hedeflemiştir. Kendi ordusundan büyük orduları yenmiştir ve Avrupa'nın büyük kısmına yayılmıştır. AMİRAL ISOROKU YAMAMOTO (1884-1943) Pearl Harbor'un fikir babasıdır. ‘First Air Fleet’ modeli donanma, (Merkezde bir uçak gemisi ve çevresinde onu koruyan savaş gemileri) Yamamoto’nun tasarımıdır. Bu model, Amerikalılar tarafından halen kullanılmaktadır. ADOLF HİTLER (1889-1945) Almanya’nın ‘Yaşam sahası’ (Lebensraum) ve ‘Tek Millet, Tek Devlet ve Tek Rehber’ (Ein Volk, ein Reich, ein Führer) politikalarını hayata geçirmek için dünyayı ateşe verdi. Alman vatandaşlığından çıkarılmasına dönük siyasi girişimler olsa da, Alman Anayasası, başka hiçbir ülkenin vatandaşlığına sahip olmayan kişilerin vatandaşlıktan çıkarılmasına izin vermediği için vatandaşlıktan çıkartılamamıştır.
Altın Faktör Güncel Konular
SON YÜZYILDA BİLİM VE TEKNOLOJİ
1900 Mendel yasalarının doğruluğu deneylerle kanıtlandı. 1822'de Avusturya'da doğan Gregor Mendel 1856 yılında kalıtımla ilgili çalışmalarına başlamıştı. Bezelyelerle yaptığı deneyler sonunda kalıtımın yasalarını ortaya atan Mendel, kalıtımbilimin (genetiğin) doğmasına olanak sağlamıştır.
1900 İlk radyonun yapılışı. Elektromanyetik dalgaların varlığını 1864 yılında James Clerk Maxwell ortaya koymuştu. Guglielmo Marconi'yse dalgaları ilkin 9 m, sonra da 275 m ve 3 km'lik uzaklıklara iletmeyi başardı. 1901'de de Atlas Okyanusu'nun ötesine ilk mesajını ulaştırdı.
1900 Günümüzde Planck Sabiti olarak adlandırılan eylem kuantumunu, Alman fizikçi Max Planck buldu. Işıma olgusunda enerjinin sürekli biçimde değil, enerji paketleri biçiminde kesikli olarak ortaya çıktığı varsayımını yapan Planck, herbiri belirli bir enerji miktarını içeren paketlere kuantum adını verdi ve bir kuantumun enerjisinin ışınımın frekansıyla orantılı olduğunu öne sürdü. Bu teori fizikte bir devrim niteliği taşıyordu ve 20. yüzyıla damgasını vuran kuantum mekaniğinin başlangıcı oldu.
1901 Emekli bir Alman subayı olan Ferdinand Zeppelin'in tasarladığı hava gemisi "Zeplin"lerden ilki 2 Temmuz'da Almanya'da Friedrichshafen yakınlarında bir göldeki yüzer hangardan havalandığı Sivil havacılıkta ve yolcu taşımacılığında büyük başarılar elde edecek olan bu araçlar, uçaklarla rekabete dayanamayıp gelecekte göklerden silinecekti.
1901 Karl Landsteiner, alyuvarlarda hücre zarının dış katmanına yapışan antijen adlı bir maddenin türüne bağlı olarak insanda en az üç temel kan grubu olduğunu gösterdi; bu grupları A, B ve 0 olarak adlandırdı. Bir yıl sonra da A ve B artijenlerinin ikisini birden taşıyan AB grubu bulundu.
Altın Faktör Güncel Konular
1901 Karl Landsteiner, alyuvarlarda hücre zarının dış katmanına yapışan antijen adlı bir maddenin türüne bağlı olarak insanda en az üç temel kan grubu olduğunu gösterdi; bu grupları A, B ve 0 olarak adlandırdı. Bir yıl sonra da A ve B artijenlerinin ikisini birden taşıyan AB grubu bulundu.
1902 ABD'li genetik bilgini Walter Sutton, Columbia'da öğrenciliği sırasında kromozomların kalıtsal bilgiyi taşıdıgını ve ayrı çiftler halinde bulunduğunu ilk kez ortaya koymuş. Sonraki yıllarda yaptığı çalışmalarla kalıtımla ilgili kromozom kuramının temelini atmıştır
1903 Motorlu ilk uçuş yapıldı-Orville Wright'ın pilotluğunu yaptığı Flyer adındaki ilk uçak 17 Aralık 1903'te havalanıp yerden üç metre yükseldi, 12 saniye havada kalan uçak sonra sert bir biçimde yere indi. Wilbur ve Orville Wright kardeşler aynı gün iki uçuş daha yaptılar. En uzun uçuş 59 saniye sürdü 260 m’lik bir uzaklığı aştı.
1903 Bayliss ve Starling, sindirime yardımcı pankreas sıvısının salgılanmasında uyarıcı maddeyi bularak ilk kez hormon kavramını ortaya attılar. Sekretin adını verdikleri bu madde gibi salgılandığı organdan uzakta başka bir organı uyaran bu tür kimyasal maddeleri "uyarmak" anlamındaki Yunanca hormon sözcüğünden türetilmiş hormon terimiyle adlandırmayı da Bayliss ve Starling yaptı.
1903 Hollandalı fizyolog Willem Einthoven, kendi adıyla anılan ilk telli galvanometreyi tasarladı. Galvanometre, kalp kasının kasılmasıyla ortaya çıkan değişiklikleri ölçüyor ve kağıt üzerine kaydediyordu. Einthoven bu yönteme elektrokardiyografi adını verdi.
1904 Ivan Petroviç Pavlov, Nobel Fizyoloji ve Tıp Ödülü'nü kazandı.
Altın Faktör Güncel Konular
Hayvanlar üzerinde yaptığı deneylerle şartlı refleks kavramını geliştiren Pavlov, bu ödülü, sindirim salgıları üzerindeki araştırmaları nedeniyle kazanmıştı.
1904 Ernest Rutherford, Radyoaktiflik adını verdiği kitabını yayımladı. İngiliz fizikçi kitabında, bu konudaki çalışmalarının sonuçlarını anlatıyor ve radyoaktif etkinliğin dış koşullardan etkilenmediğini, radyoaktif süreçlerde kimyasal tepkimelere oranla daha fazla miktarda ısı açığa çıktığını ortaya koyuyordu. Ayrıca bu yapıtında radyoaktif dönüşüm sonucunda kimyasal nitelikleri farklı yeni ürünlerin ortaya çıktığını ileri sürüyordu.
1905 IQ testi uygulandı. Alman psikolog Wilhelm Stern'in ortaya koyduğu IQ (Intelligence Quotient) kavramı Lewis Terman tarafından Stanfort-Biret testinde kullanılmak üzere uyarlandı. Zeka yaşının kronolojik yaşa bölümünün 100'le çarpılmasıyla sonuç elde edilir. Ortalama IQ sayısı 100 olarak kabul edilmiştir. 1 30'un üzerindeki değerler üstün zekalı, 70'in altındakilerse geri zekalı olarak nitelendirilir.
1905 Albert Einstein, özel görelilik kuramına ilişkin "Hareketli Cisimlerin Elektrodinamiği" adlı makaleyi yayımladı. Bu makale fizikte devrim niteliği taşır.
1906 Lee de Forest, elektronları salan elektrot (katot) ile toplayan elektrot (anot) arasına ızgara adı verilen kafes biçimli bir üçüncü elektrot yerleştirerek üç elektrotlu ilk elektronik lambayı (triyot) gerçekleştirdi. Izgaraya uygulanan gerilimin değiştirilmesiyle katot ile anot arasındaki elektron akımının azalıp çoğalması sağlanıyordu. Böylece de triyot lamba yükselteç olarak kullanılabiliyordu. Telsiz iletişimi ve radyonun gelişmesinde triyot lambanın büyük katkısı olmuştur.
1907 Bertrand Boltwood radyometrik tarihleme yöntemini buldu. 1905 yılında uranyumla başlayan radyoaktif bozunumların son ürününün kurşun olduğunu gösteren bilim adamı,
Altın Faktör Güncel Konular
1907'de içlerindeki kurşun-uranyum oranına bakarak bazı kayaçların yaşını ölçme yöntemini geliştirdi. Bu yöntem sayesinde Dünya'nın yaşının tahmin edilmesinde önemli adımlar atıldı. Bu yöntem ayrıca arkeolojide de kullanıldı.
1908 Jean Perrin sıvı içinde asılı halde bulunan çok küçük parçacıkların Brown hareketlerini inceleyerek maddenin atomlardan oluştuğunu kanıtladı.
1908 Hans Geiger ilk radyasyon dedektörünü, bugün kullandığımız adıyla Geiger sayacını, yaptı. Manchester Üniversitesi'nde Ernest Rutherford'un yardımcılığını yapan Geiger, yaptığı deneylerle Rutherford'un çekirdeğin atomun merkezinde çok küçük bir yer kapladığını anlamasına yardımcı olmuştu.
1908 Ford firması "T" modeli denen otomobili piyasaya sürdü. Bu model, bir at almaya parası yeten herkesin alabileceği ucuzluktaydı. Böylece otomobiller yalnızca zenginlerin oyuncağı olmaktan çıkıp günlük yaşamda kullanılmaya başladılar. Kısa bir süre sonra ilk üretim bandını da devreye sokarak seri üretime geçen ilk firma yine Ford olacaktı.
1909 ABD'li bir kaşif olan Robert Edwin Peary kuzey kutbuna ulaşmayı başaran ilk insan oldu.
1909 Leo Hendrik Baekeland bakaliti buldu. Baekeland 1905'te doğal bir reçine olan gomalakın yerini tutabilecek bir maddeyi sentez yoluyla üretebilmek için araştırmalara başladı. Araştırmaları formaldehit ile fenolün yüksek sıcaklık ve basınç altında yoğunlaşma ürünü olan ve ısıtıldığında yumuşamayan plastik maddelerin ilk örneği olarak çığır açan bakaliti bulmasıyla sonuçlandı.
Altın Faktör Güncel Konular
1911 Norveç'li kaşif Roald Amundsen, 14 Aralık 1911 günü kendisine eşlik eden 4 kişi ve 54 köpekle güney kutbuna ulaştı.
1911 Süperiletkenler keşfedildi. Hollandalı fizikçi Heike Kamerlingh Onnes, belirli şartlarda cıvanın süperiletken olduğunu buldu. Sonradan iki düzineden fazla elementin ve binlerce metal alaşımının da süperiletken olabileceği bulundu.
1911 Ernest Rutherford, atom modelini geliştirdi. Alfa parçacıklarının ince metal levhalardan geçişini inceleyen Rutherfort, alfa parçacığı artı yüklü olduğundan levhadan geçişi sırasında metal atomlarındaki artı yüklerin itici etkisiyle sapmaya uğrayacağını ama parçacığın kütlesi çok büyük olduğu için sapmanın küçük olacağını düşünüyordu. Yapılan deneylerde alfa parçacıklarının gerçekten de genel olarak küçük sapmalar gösterdiği fakat büyük açılarda sapan parçaların da bulunduğu, hatta bazen bir parçacığın yönünü değiştirip geri döndüğü gözlendi. Bu durum o günlerde geçerli olan atom modeline uymuyordu. Böylesine büyük kütleli alfa parçacığını bu denli saptırabilmesi için atomdaki bütün artı yüklerin ve kütlenin çok küçük bir hacimde yoğunlaşmış olması gerekiyordu.. Rutherford, bu fikirden yola çıkarak geliştirdiği atom modelinde atomun, çok kuçük hacimli, yoğun ve artı yüklü bir çekirdek ile bunun çevresinde dönen küçük kütleli ve eksi yüklerden oluştuğunu ortaya koydu.
1911 Polonyalı kimyager Casimir Funk, parlatılmamış pirinçte bulunan ve beriberiyi önleyen maddenin bir tür amin olduğunu belirleyerek buna vitamin adının verilmesini önerdi. Bütün vitaminlerin yapısının birbirine benzediği düşünüldüğünden bu terim kısaca bütün yardımcı maddeler için kullanıldı.
1912 Kıtaların kayması kuram ortaya atıldı. Aslında bir meteorolog olan Alman bilim adamı Alfred Wegner, başlangıçta tüm kıtaların Pangea adında tek bir kıta olduğu, sonradan parçalanıp dağılarak zamanla günümüzdeki yerlerine ulaştığı görüşüne dayanan kıtaların kayması kuramını ortaya attı.
Altın Faktör Güncel Konular
1913 Niels Bohr atomun yapısını açıklığa kavuşturdu ve bunu anlattığı ünlü makalesini yayımladı. Bohr'un atom modeli, özellikle hidrojen atomunun yapısını belirleyen modeli, önceki klasik modellerden köklü biçimde farklıydı. Bu model, kuantum modelini hesaba katan ilk modeldi ve tümüyle kuantum mekaniğine dayanan modellerin öncüsüydü.
1916 Einstein "Genel Görelilik Kuramı" olarak bilinen çalışmasını yayımladı. Bu çalışma bilim dünyasını sarsan görüşler içeriyordu. Kuramın öngörülerinin deneysel kanıtlarıysa ancak Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra, Mayıs 1919'da Gine Körfezi'ndeki Principe adasında ve Brezilya Sobral'de gerçekleştirilen Güneş tutulması gözlemleri sonucu elde edildi.
1916 Kara deliklerin varlığına dair ilk varsayım ortaya atıldı. Alman gökbilimci Karl Schwarzschield, yeterli kütleye sahip cisimlerden kaçış hızının ışık hızına yaklaşabileceğini, bu nedenle doğrudan gözlemlenemeyeceklerini kanıtlamak amacıyla, genel denklemlerden yararlanarak karadelik kuramının temellerini attı. Çekimlerinden ışık dahil hiçbir şeyin kaçamayacağı bu cisimlere karadelik adının verilmesi yaklaşık 50 yıl sonra olacaktı.
1917 Sonar kullanılmaya başladı. Ses dalgaları yoluyla cisimlerin yerini saptayan bu aracın temel ilkeleri Fransız fizikçi Paul Langevin tarafından oraya atılmıştı. Gemilerde ve denizaltılarda genel kullanım alanı bulan sonar, deniz yolculuklarını daha güvenli kıldı.
1918 Tarımda benzin motorlu traktörler kullanılmaya başladı. Üretimin artmasıyla birlikte çiftçiler yalnız kendi gereksinimlerini karşılamak için değil, piyasaya mal satmak için de çalışmaya başladılar.
Altın Faktör Güncel Konular
1920 ABD'de düzenli radyo yayınları başladı. Aynı yıl İngiltere'de de radyo yayınları başlamıştı.
1921 Soğutucular gündelik yaşamda. Üretilmeye başlayan elektrikli buzdolapları yiyeceklerin saklanmasında yeni bir çığır açtı.
1921 Hermann Rorschach, kendi adıyla anılan ve yansıtma tekniğine dayanan psikolojik testler uygulamaya başladı.
1921 Robot sözcüğü ilk kez kullanıldı. Çek oyun yazarı Karel Capek, Rossum's Universal Robots (Rossum'un Evrensel Robotları) adını verdiği oyununda verilen emirleri düşünmeden yerine getiren makineleşmiş insanlardan söz ediyordu. Robot sözcüğü Çek dilinde angarya iş anlamına geliyordu.
1921 Kanadalı bilim adamları Frederick G. Banting ve Charles H. Best, pankreas özütünden insülin elde ettiler. Bu buluş, şeker hastalığı tedavisinde çığır açtı.
1922 Tutankamon'un mezarı bulundu. Mumyanın bulunduğu odaya ilk kez İngiliz kazıbilimci (arkeolog) Howard Carter girdi. Mısır'da 19. sülale döneminde "Amarna kralları" olarak bilinen Ahenaton, Smenhkare, Tutankamon ve Ay'ın adları firavunlar listesinden silindiği için mezarın yeri unutulmuştu. Bu sayede özgün haliyle, bozulmadan bulunan mezar, birçok arkeolojik bulgu sağladı.
Altın Faktör Güncel Konular
1923 Arthur Compton, X ışınlarının elektronlarla çarpışması durumunda dalgaboylarının değiştiğini belirleyerek bunun nedenini açıkladı. Bu buluş, elektromanyetik dalgaların hem dalga hem de parçacık niteliği taşıyan ikili yapısına ilişkin görüşü doğrulamıştır.
1923 İsviçreli psikolog Jean Piaget, çocukların derslerde yaptığı yanlışların gelişigüzel olmadığını, belli yaş gruplarında özgün yanlışların yapıldığını ortaya koydu. Böylece çocuğun yetişkinliğine değin bir dizi zihinsel gelişim evresinden geçtiği sonucuna ulaştı.
1924 Fransız fizikçi Louis de Broglie, ışığın hem dalga hem de parçacık davranışı gösterdiğini kanıtlayan deneysel bulgulardan yola çıkarak, parçacıkların da parçacık özelliklerine ek olarak dalga özelliklerine sahip olabileceği düşüncesini ileri sürdü.
1925 Alman fizikçi Werner Heisenberg, kuantum mekaniğinin matris biçimini geliştirdi. Heisenberg tutulduğu saman nezlesi nedeniyle dinlemeye çekildiği Helgoland adasında, harmonik olmayan salınıcıda kesikli enerji durumlarının açıklanmasıyla ilgili bir problemi çözerek atomun kuantum mekaniğinin geliştirilmesine yönelik programlı araştırılmaların başlangıcını oluşturdu.
1926 Rusbilim adamı Vlademir Vernadski, canlı süreçlerin atmosfere katkılarını inceledi ve atmosferdeki azot, oksijen ve karbon dioksiksitin canlılarca üretildiğini belirledi. Biyosfer kavramını ortaya atan da Vernadskidir.
1926 bilim adamı Robert Goddard ilk başarılı roket deneyini gerçekleştirdi. Massachussets'e bağlı Auburn kenti yakınlarında bir çiftlikte gerçekleştirdiği deneyde, Goddard'm bir rampadan ateşlediği sıvı yakıtlı roket 30 m yükseldi ve 2,5 saniye havada kalarak 60 metre yol aldı.
Altın Faktör Güncel Konular
1927 George Paget Thomson, bir elektron demetinin kristal yapılı bir maddeden geçerken kırınıma uğradığını belirledi. Böylece Louis de Broglie'nin, bir parçacığın, Planck sabitinin parçacık momentumuna bölünmesiyle elde edilen dalga boyunda bir dalga davranışı göstereceği yolundaki öngörüsünü doğruladı.
1927 Sesli sinema filmi yapıldı. 1895 yılında Lumiere kardeşlerin ilk filmi göstermelerinden beri sessiz sinema gündemdeydi. 1927'den sonraysa sessiz filmler yerlerini yavaş yavaş sesli filmlere bıraktılar.
1927 Büyük patlama kramı ortaya atıldı. Belçikalı gökbilimci Georges Lemaître'in ortaya attığı kurama göre evren başlangıçtaki bir "süperatomun" genleşmesi sonucu oluşmuştur. Bu kuram sonradan George Gamov tarafından geliştirildi.
1928 C vitamini keşfedildi. Özellikle uzun gemi yolculuklarında ortaya çıkan İskorbit hastalığının tedavisinde C vitaminin etkili olduğu anlaşıldı.
1928 Alexander Fleming, penisilini buldu. Bu antibiyotik ilaçla tedavide yeni bir dönem başlattı.
1929 Ünlü gökbilimci Edwin Hubble, Evren'in genişlediği fikrini ortaya attı. Hubble'a göre Evren, gökadaların birbirlerinden uzaklaşma hızları ile birbirlerine olan uzaklıkları arasındaki oran sabit kalacak şekilde genişlemektedir.
Altın Faktör Güncel Konular
1930 Plüton gezegeni keşfedildi. Astronom Clyde Tombaugh, Lowell gözlemevinde çalıştığı sıralarda çektiği bir dizi fotoğrafta küçük gezegenlerden daha yavaş hareket eden bir gökcismi saptadı. Bu gök cismi uzun süredir orada olduğundan kuşku duyulan Plüton gezegeniydi.
1930 İngiliz fizikçi Paul Dirac, antimadde kavramını ortaya attı. Dirac, elektronların enerji düzeyleri konusundaki çalışmaları sırasında elektronun karşıt parçacığının varlığını ileri sürdü. Bu çalışma, elektrik yükü dışında her yönüyle elektronun özdeşi olan bir parçacığın laboratuvarda üretilmesiyle sonuçlandı. Bu maddeye pozitron adı verildi.
1931 Alman bilim adamı Ernst Ruska ilk elektronik merceği geliştirdi. Bu mercek elektronları ışık gibi odaklayan bir elektromıknatıstan oluşuyordu. Ruska, seri halde birkaç elektron merceği kullanarak ilk elektron mikroskopunu 1933 yılında yaptı.
1931 Avusturyalı fizikçi Wolfgang Pauli, nötrinoların varlığı tezini ileri sürdü. Pauli, nötrinonun varlığını, radyoaktif beta bozunumuna ilişkin varsayımla enerjinin ve momentumun korunumu yasalarının uyum içinde olmasını sağlamak amacıyla öngörmüştü. Nötrino adı bu parçacığa ünlü İtalyan fizikçi Enrico Fermi tarafından verildi.
1931 Karl Jansky, Güneş Sistemi'nin dışından gelen radyo dalgaları keşfetti. 1928 yılında New Jersey'de bulunan Bell Laboratuvarlarında çalışmaya başlayan Jansky, burada telefon haberleşmesini etkileyen çeşitli parazitlerin kaynağını araştırmakla görevlendirildi. Yönlendirilebilir doğrusal bir anten kurarak biri dışındaki tüm girişim kaynaklarını belirledi. Aylar süren çalışmalardan sonra 1931'de, bir türlü saptanamayan bu girişim kaynağının yıldızlar olduğunu buldu. Birkaç ay sonra da bu kaynağın Yay takımyıldızı doğrultusunda olduğunu keşfetti.
Altın Faktör Güncel Konular
1932 James Chadwick atomun içinde elektrik yükü olmayan bir parçacık olduğunu keşfetti. Bu parçacığa nötron adını verdi.
1932 ABD'li birfizikçi olan Edwin Herbert Land, fotoğafların banyo ve baskı işlerinin tek aşamada yapılmasını sağlayan bir yöntem geliştirdi. Işığın kutuplanmasıyla ilgilenen Land, mikroskopaltı boyutlardaki iyodokinin sülfat kristallerini belirli bir doğrultuda yönelmiş halde dizmeyi ve bu dizileri ince plastik bir katman üzerine aktarmayı başardı. Bu çalışmaları sonucunda geliştirdiği ve Polaroid 3 kağıdı olarak adlandırdığı kutuplayıcı kısa sürede yaygın kullanım alanı buldu.
1933 A. N. Kolmogorov, olasılıklar hesabının aksiyomatik kuramının temellerini attı. Bu, günümüzde de kullanılan olasılık kuramının başlangıcıdır.
1934 Frederick ve Irene Joliot-Curie, çeşitli elementleri polonyum atomundan salınan alfa parçacıkları (artı yüklü helyum çekirdekleri) bombardımanına tutarak ilk yapay radyoaktifliği elde ettiler.
1934 ABD'li kimyacı Wallace Carothers naylonu buldu. 1938'de ticari üretimine geçilen naylon, bileşim yoluyla hazırlanan ilk sentetik polimer lifi olmuş ve yapay elyaf sanayisinin doğuşunu hazırlamıştır.
1935 Japon fızikçi Hideki Yukawa, atom çekirdeğindeki parçacıkları bir arada tutan kuvvetin taşıyıcısı olarak mezon adlı parçacığın varlığını öngördü ve bu parçacığın niteliklerini kuramsal olarak belirledi.
Altın Faktör Güncel Konular
1935 ABD'li deprembilimciler Charles Richter ve Beno Gutenberg, deprem ve öteki sismik olayların büyüklüklerini belirlemek için bir öiçek hazırladı.
1935 Radarın bulunuşu. İngiliz bilim adamı Robert Alexander Watson-Watt, uçaklara radyo dalgaları gönderip, yansıyan dalgayı alarak ve dalgaların gidiş dönüş süresini ölçerek uçağın varlığını ve uzaklığını 110 km mesafeden belirleyebilen bir sistem geliştirdi. Bu, o güne değin yapılmış ilk pratik radar sistemiydi.
1938 Fisyonun bulunuşu. Otto Hahn, Strassman'la birlikte uranyumun ürünlerinden birinin, daha hafif olan radyoaktif baryum elementi olduğunu buldular ve bunun, uranyum atomunun daha hafif iki atoma bölündüğünü kanıtladığını anladılar.
1939 Igor Sikorsky, 1939 yılının başında yapımına başladığı VS-300 adlı helikopterin yapımını eylül ayında bitirdi ve ilk başarılı helikopter uçuşunu gerçekleştirdi.
1939 DDT (diklorodifeniltrikloroetan) ilk kez böcek ilacı olarak kullanıldı. İlk kez 1874 yılında üretilen DDT'nin böcek öldürücü etkisi ilk kez İsviçreli kimyacı Paul Hermann Müller tarafından keşfedilmiştir. Bu ilacın kullanımı ileriki yıllarda çevreye ve insanlara da zarar verdiği gerekçesiyle yasaklanacaktır.
1940 ABD'de ilk renkli TV yayınları başladı.
Altın Faktör Güncel Konular
1940 Millan ve Abelson, uranyumu nötron bombardımanına tutarak ilk yapay element olan neptünyumu elde ettiler.
1940 Fransa'da dört genç rastlantısal olarak Lascaux Mağarası'nı keşfetti. Mağaranın önemi binlerce yıl öncesinden kalma duvar resimleriyle dolu olmasıydı.
1940 Karl Landsteiner kandaki Rh faktörünü keşfetti. İlk kez tespit edildiği bir maymun türünün (Rhesus) adını taşıyan bu faktör, anne ve dölütün kanında bir dizi tepkimeye yol açarak düşük, ölü doğum ve yeni doğan bebekte öldürücü bir hastalığa neden oluyordu.
1941 Helene Taussig ve Alfred Blalock "mavi bebek sendromu" olarak bilinen bozuklukla doğan bebekler için cerrahi tedavi yöntemi geliştirdiler. Bu bebeklerin cildi kanda yeterli oksijen olmadıgı için mavi-mor bir renk alıyordu. İlk ameliyatı 1944 yılında uygulayan Blalock, bu yöntemle birçok yaşam kurtardı.
1941 Albert Lipmann canlı hücrede enerji aktarımı kuramını açıkladı ve ATP(adenozintrifosfat)'nin oynadığı temel rolü kanıtladı. Buna göre canlı sistemlerdeki biyokimyasal tepkimeler, termodinamik yasaların dışında değildir; enerji yoktan var edilemez. Hücreler enerji bakımından zengin moleküller taşıdığı için enerji tüketen tepkimeler oluşur. Bu moleküllerin en bilineni de ATP'dir.
1942 3 Aralık'ta Enrico Fermi, Chicago Üniversitesi'nde atom pili adıyla tanınan uranyum- yakıtlı grafitli ilk nükleer reaktörü yaptı.
Altın Faktör Güncel Konular
1942 Wernher von Braun ilk başarılı roket deneyini yaptı. Von Braun'un çalışmaları Almanya'da askeri amaçlı roketlerin yapımında kullanıldı. İleriki yıllarda ABD'de kurulan NASA da uzay çalışmaları için gereksinim duyduğu roket teknolojisini Von Braun'un çalışmalarından elde edecektir.
1943 Selman Waksman, verem hastalığının tedavisinde etkili ilk antibiyotik olan streptomisini buldu. Waksman aynı zamanda antibiyotik terimini kullanan ilk kişiydi.
1942 ABD, atom bombası yapımına yönelik olarak gizli Manhattan projesini başlattı. Robert Oppenheimer'ın başkanlıgında yürütülen proje 1945 yılında sonuçlandı. İlk atom bombası 16 Temmuz 1945'te Albuquerque'te bulunan bir hava üssünde denendi. Ani bir şok dalgası, yoğun ışık yayılması ve sıcaklık dalgalarının ardından gelen mantar şeklinde bir duman bu patlamanın sonuçlarındandı. Bombanın açığa çıkardığı enerji 15 bin ton TNT'ninkine eşitti. Bu denemeden 1 ay sonra Japon kentleri Hiroşima ve Nagazaki'ye atom bombası atıldı.
1944 İsviçreli farmakolog Daniel Bovet, histamin etkisini engelleyerek vücudun alerji tepkilerini yatıştırabilen antihistaminik ilaçların ilk örneği olan prilamini elde etti.
1945 İngiliz Arthur C. Clarke, yereksenli uyduların Dünya'da birbirinden uzakta yer alan noktalar arasındaki iletişim için röle (aktarma) istasyonu olarak görev yapabileceklerini gösterdi.
1945 J. presper Eckert ve John W. Mauchly ilk otomatik elektronik sayısal bilgisayarı yaptılar. Ertesi yıl John Ragazzini ve yardımcıları ABD Ulusal Savunma Araştırma Komitesi için ilk genel amaçlı tümüyle elektronik prototipi geliştirdiler.
Altın Faktör Güncel Konular
1946 ABD'li biyokimyacı Melvin Calvin, yeşil bitkilerin ışık enerjisini, karbondioksiti ve suyu büyümeleri içit gerekli olan bileşiklere dönüştürdükleri fotosentez olayındaki kimyasal tepkimeleri ortaya çıkardı.
1947 Frank Willard Libby, kazıbilimciler, insanbilimciler ve yerbilimciler için çok değerli olan radyoaktif karbonla (karbon-14) tarihleme yöntemini geliştirdi.
1947 John Bardeen, W. Brittain ve W. Shockley transistörü buldular. Elektrik sinyallerinin yükseltilmesini, denetlenmesini ya da üretilmesini sağlayan bu buluşlarından dolayı üç bilim adamı 1956'da Nobel Fizik Ödülü'nü aldılar. Artık seri halde üretilebilen ve daha az yer kaplayan elektronik aletler yapmak mümkündür.
1947 "Sesduvarı" aşıldı. ABD'li pilot Chuck Yeager, roketlerle takviye edilmiş Bell X-1 adlı uçağıyla saatte 1190 kilometreyi aşmayı başardı. Bu uçuşun ardından birçok havacılık firması sesten hızlı gidebilen uçaklar üretti. Sesten hızlı sivil uçakların ilkiyse uçuşlarına 1976 yılında başlayan İngiliz-Fransız ortak yapımı Concorde oldu.
1948 Macar asıllı bilim adamı Dennis Gabor, holografi düşüncesini geliştirdi. Mercek kullanmaksızın üç boyutlu bir görüntü oluşturma yöntemi olan holografi, uzun yıllar kuramsal olarak kalacak, ancak lazerin icadından sonra gerçekleştirilecektir.
1948 Richard Feynman, kuantum mekaniği ve elektrodinamik kuramlar üzerine yaptığı çalışmalarını tamamladı. Feynman bu çalışmasıyla eski kuantum elektrodinamik kuramının kimi zaman anlamsız sonuçlara yol açan yanlarını da çözüme kavuşturmuş oldu.
Altın Faktör Güncel Konular
Aynı alanda çalışan ABD'li julian Schwinger ve Japon Tomonaga Siniçiro'yla birlikte 1965 yılında Nobel Fizik Ödülü'nü paylaştı.
1952 ABD'li doktor Jonas Salk çocuk felci aşısını geliştirdi.
1952 İlk hidrojen bombası denemesi yapıldı. Büyük Okyanus'taki Biikini atolünde gerçekleştirilen denemede atom bombasından çok daha fazla enerji açığa çıktı.
Füzyonbombası, termonükleer bomba ya da H bombası olarak da bilinen bilinen bu bombayı Edward Teller geliştirdi.
1953 J. D. Watson ve F.H. C. Crick tarafından DNA'nın molekül yapısı tanımlandı. Bu modele göre DNA, birbiri çevresindesarılan iki merdivene benzer ikili sarmal biçimindeydi. Bu ikilı sarmal, birbiri çevresinde sarılan iki şeker-fosfat zincirinden ve bu zincirleri birbirine bağlayan baz çiftlerinden oluşuyordu.
1954 George G. Devol, programlanabilir bir robotun patentini aldı. 1961 yılında bu patentlere dayanarak Unimation firması Unimate adlı ilk sanayi robotunu hizmet soktu.
1955 Owen Chamberlain ve Emilio Segre karşıt protonu keşfetti. Varlığı kuramsal olarak bilinen karşıt protonu üretmek amacıyla güçlü bir parçacık hızlandırıcısı olan bevatron kullanan Chamberlain ve Segre, 1956'da karşıt nötronun varlığını da doğruladılar.
Altın Faktör Güncel Konular
1956 Bilgisayarlar için bilimsel hesaplamaya yönelik ilk yüksek düzeyli dil olan FORTRAN (FORmula TRANslator) geliştirildi. Bunu 1960 yılında geliştirilen Algol 60 (Algorithmic Language) izledi. Algol 60 kesin olarak tanımlanmış ilk programlama diliydi. Aynı yıl, yönetim konusunda uzmanlaşmış bir dil olan COBOL (COmmon Business Oriented Language) ve liste işleme dili olan Lisp (List processor) de kullanılmaya başladı.
1957 Sputnik-1 uzayda. 4 Ekim 1957'de fırlatılan Sputnik-1, yörüngeye yerleştirilen ilk uydu olmuş ve uzay çağını başlatmıştı. Dünya çevresinde bir tam dolanımını 96 dakikada tamamlayan Sputnik-1, 1958 yılında atmosfere girerek yanmıştı.
1958 Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) kuruldu. Rusların 1957'de Sputnik uzay aracını fırlatmasının ardından ABD kongresi tarafından 1915 yılında kurulmuş olan Ulusal Havacılık Danışma Komitesi çerçevesinde oluşturuldu.
1959 Christopher Cockerell ilk hoverkraftı yaptı. Bir hava yastığı üzerinde yol almak üzere tasarlanmış bu araçlann hem karada hem de denizde gidebilme gibi bir avantajları vardı. Ne var ki, kullanımındaki bazı güçlüklerden dolayı hoverkraftlar kendilerinden bekleneni veremediler.
1960 T. H. Maiman, yakuttan bir çubuk kullanarak ilk lazer aygıtını yaptı. Bu konuda daha önceden de çalışmalar olmasına karşın bugün anladığımız anlamıyla yaplan ilk lazer Maiman'a aittir:
1961 ABD'li fizikçi Murray Gell-Man ve israilli fizikçi Yuval Ne'eman, parçacıkların sınıflandırılmasına ilişkin ve sekizli sınıflama ya da SU(3) denen bir sınıflama şeması önerdiler. Bu şema, kuvvetli etkileşime giren parçacıkların daha temel parçacıklardan oluştuğunu öngörüyordu. 1964 yılında Gell-Mann, bu şemanin fiziksel temeli olarak kuark kavramını
Altın Faktör Güncel Konular
ortaya attı. Fizikçi parçacıklara-bu adı verirken james-Joyce'un Finnegans Wake romanında geçen uydurma bir isimden esinlenmişti.
1961 İnsanlı ilk uzay uçuşu 12 Nisan'da SSCB tarafından gerçekleştirildi. Kozmonot Yuri Gagarin, Vostok-1 adlı uzay aracıyla Dünya'nın çevresini 108 dakikada dolaştı.
1964 Uluslararası uydularla telekomünikasyon örgütü Intelsat kuruldu. Bu tarihten sonra ilk uydusunu fırlatan Intelsat böylece 240 komünikasyon devresi ve 1 televizyon kanalının gereksinimini karşılayabiliyordu.
1965 Arno Penzias ve Robert Wilson, evrende 3 kelvinlik artık bir ısıl enerjiye karşılık gelen bir fon ışıması (Cosmic Backround Radiation) keşfettiler. Günümüzde bunun evrenin milyarlarca yıl önceki oluşumu sırasında gerçekleşen başlangıç patlamasından günümüze ulaşan bir artık fon ışınımı olduğu görüşünde birleşilmektedir.
1967 İlk kalp nakli gerçekleştirildi. Güney Atrikalı cerrah Christiaan Barnard, tedavi olanağı kalmamış ağır bir hastanın kalbini bir trafik kazasında ağır yaralanarak hastahaneye getirilen ve ölmek üzere olan birinin kalbiyle değiştirdi.
1967 İngiliz gökbilimciler Antony Hewish ve Jocelyn Bell ilk pulsarı keşfettiler. Hewish ve Bell, bu buluşlarının radyo dalgalarındaki hızlı ve ani oynamaları kaydetmek amacıyla özel olarak tasarlanmış bir radyoteleskop yardımıyla gerçekleştirdiler.
1969 21 Temmuz'da ABD'li astronotlar Neil Armstrong ve Edwin Aldrin Ay'a ayak basan ilk insanlar oldular.
Altın Faktör Güncel Konular
1969 ABD Savunma Bakanlıgı ARPANET (Advanced Research Projects Agency) projesini başlattı. 1965 yılında MIT Lincoln Laboratuvarlarında ilk kez iki bilgisayar birbirine bağlanmış ve karşılıklı veri alış verişinde bulunmuşlardı. ARPANET projesi kapsamındaysa dört üniversitenin bilgisayarları, araştırma, eğitim ve hükümet uygulamalarını yürütmek için birbirine bağlandı. Hükümet bu projeye başlarken olası bir düşman saldırısı ardından iletişimin kesilmesi durumunda klasik iletişim yollarına alternatif olacağı düşüncesini taşıyordu. Bu proje günümüzde kullanılan internetin başlangıcı niteliğindeydi.
1970 Kömür, petrol gibi fosil yakıtların kullanılmaya başlamasından sonra gösterilen ilginin azaldığı rüzgar enerjisi yeniden gündeme geldi. Tüm dünyada fosil yakıt rezervlerinin sınırlı ve gittikçe tükeniyor olması buna seçenek oluşturacak enerji kaynakları bulmayı gerektiriyordu. Binlerce yıldır insanlığın mekanik amaçlarla kullandığı rüzgar enerjisi artık enerji üretmek için de kullanılmaya başlıyordu.
1971 Amerikan sondası Mariner-9 Mars gezegeni çevresinde yörüngeye girdi ve yaklaşık bir yıl boyunca gezegenin yüzey haritasını çıkardı.
1971 İlk uzay istasyonu olan Salyut-1 Ruslar tarafından Dünya yörüngesine oturtuldu. Bilimsel gözlem ve araştırmalar yapacak olan Salyut uzay istasyonu, oldukça yakın bir yörüngeye oturduğundan giderek Dünya'ya yaklaştı ve altı ay sonra atmosfere girdi.
1972 İlk Mikroişlemci (Intel 4004) yapıldı. Bu, üzerine 2300 transistör yerleştirilmiş 7 mm x 7 mm boyutlarında, kare biçiminde silisyum bir plaktı. 4 bit değerinde kelime işleme gücü vardı.
Altın Faktör Güncel Konular
1972 @ Elektronik posta (e-mail) geliştirildi.
1973 İlk mikrobilgisayar üretildi. Önceki bilgisayarlara göre daha küçük olduğu, tek bir kullanıcıya hizmet verdiği için bu bilgisayarlara mikrobilgisayar adı verilmişti. Fransız R2E şirketi tarafından piyasaya sürülen bu mikrobilgisayarın adı Micral'di.
1974 Amerikan sondası Mariner-10 Merkür gezegenine yaklaştı ve gezegenin yüzey haritasını çıkarttı.
1975 Apple-1 bilgisayarlar piyasada. Apple Inc. firmasından Steve Woznaik ve Steve Jobs'un tasarladığı
Apple-1, 1976'dan itibaren insanlar tarafından benimsenerek önemli bir ticari başarı sağladı.
1976 Uzay sondaları Voyager-1 ve Voyager-2 fırlatıldı. Güneş sisteminin dış bölümündeki gezegenleri gözlemleyen ve bu gezegenler hakkında Dünya'ya bilgiler yolayan uzay araçları Güneş Sistemi'nin hiç bilinmeyen yönlerini de ortaya çıkardı.
1978 İlk tüp bebek dünyaya geldi.
Altın Faktör Güncel Konular
İngiltere'de yapay dölleme sonucu hamile kalan bir kadın doğum yaptı. Bu tarihten sonra yapay dölleme yoluyla doğan tüm çocuklara tüp bebek denmeye başlandı.
1981 IBM PC (Personal Computer) kişisel bilgisayarlar piyasada. Mikrobilgisayarların gündelik yaşama girmesi büyük ölçüde bu bilgisayarların ve Microsoft firmasının hazırladığı MS/Dos işletim sistemi sayesinde olmuştur.
1981 ABD uzay mekiği programını başlattı. İlk uzay mekiği olan Columbia 12 Nisan 1981'de ilk yolculuğuna çıktı. Columbia aslında ilk mekik değildi. Uzay yolu adlı bilimkurgu dizisine atfen 1977 yılında yapılan deneme mekiği, Enterprise olarak adlandırılmıştı; ama bu mekik uzaya hiç çıkamadı.
1983 Bagışıklık yetersizliğine yol açan AIDS (Acquired Imnune Deficiency Syndrome) virüsü ilk olarak 1983'te Paris Pasteur Enstitüsü'nde, 1984'te ABD'de belirlendi. 1986'da Batı Afrika'da HIV 2 adı verilen benzer bir virus keşfedildi.
1984 Üst kuarkın varlığı deneysel olarak belirlendi. Üst kuark ön görülere uygun olarak +2/3 elektrik yüküne sahiptir. Bu kuarkın eşi olan alt kuarkın yüküyse -1/3'tür. ın kütlesinin 30 ile 50 milyuar elektronvolt (GeV) arasında olduğu tahmin edilmektedir. Böylece bu kuarkın en büyük kütleye sahip olan kuark anlaşılmaktadır.
1984 Apple firması ilk Macintosh bilgisayarları piyasaya sürdü. Bu makineler, her şeyin grafik olarak çözümlenmesinden dolayı bilişimle kolay uygulanabilirliğin bağrlaştırılabileceğini kanıtladı. Kullanılan küçük ikonlar yardımıyla istediği işlemi yapabilen kullanıcılar, ekran üzerindeki imleci, üzerinde küçük bir düğme bulunan "fare" yardımıyla ikonlara ulaşabiliyorlardı. 1988 yılından itibaren IBM marka bilgisayarlar da benzer bir işletim sistemi olan Windows ve Presentation Manager gibi programlarla donatıldı.
Altın Faktör Güncel Konular
1985 Paul Crutzen, Mario Molina ve Sherwood Rowlan ozon tabakasında delik olduğunu ortaya koydu. Güneşten gelen zararlı morötesi ışınları süzen ozon tabakası, deodorant yapımında ve soğutma sistemlerinde de kullanılan kloroflorokarbon gazlarının atmosfere karışması yüzünden en ince olduğu kuzey kutbu üzerinde delindi.
1987 Phjlips firması ilk kompakt diski (CD) tanıttı. Aslında 1979 yılından beri var olan diskler, başlangıçta yalnızca müzik ve diğer sesler için tasarlanmıştı. Günümüzdeyse CD'ler bilgisayar oyunları, filmler, müzik albümleri ya da bilgisayar programları gibi birçok değişik amaç için kulanılmaktalar.
1989 Amerikan uzay sondası Galileo, uzay mekiği Atlantis tarafından Jüpiter'i incelemek üzere uzaya gönderildi.
1989 Montreal Mc Gill Üniversitesi'nden Peter Deutsch, interneti indekslemek için ARCHI adında bir arşiv yarattı. Bu arşiv net üzerindeki FTP sitelerini kapsıyordu. Bir süre sonra Tim Berners internet üzerinde bilgiyi daha rahat dağıtma, kulanıcılara farklı yerlerde bulunan bir belgeden diğerine geçmede büyük kolaylıklar sağlayan World Wide Web'i (WWW) geliştirdi.
1990 Hubble Uzay Teleskopu uzaya gönderildi. İngiliz gökbilimci Edwin Hubble'ın adını taşıyan bu dev teleskop, NASA ve ESA'nın ortak projesi olarak yürütülmüştü. Teleskopun 15 milyar ışık yılı öteyi gözlemleyebilmesi hesaplanmıştı.
1992 Büyük patlama kuramının kanıtları bulundu. Lawrence Berkeley Laboratuvarları ve California Üniversitesi'nin ortak yürüttüğü bir projede, George Smoot başkanlığındaki bir grup
Altın Faktör Güncel Konular
araştırmacı, COBE (Cosmic Backround Explorer) uydusunun evrendeki fon ışımasındaki ısı dalgalanmalarının büyük patlamadan kaldığını keşfettiler.
1993 En yaşlı dinozor bulundu. Arjantin'de And Dağları eteğindeki Ischigualsto doğal parkında bulunan bu dinozorun bir evoraptor olduğu açıklandı. 1 metre boyunda, 11 kilo ağırlığında olduğu anlaşılan bu dinozorun yaklaşık 225 milyon önce yaşadığı açıklandı. Arka ayakları üzerinde yürüyen evoraptorlar, etobur canlılardı.
1994 Jüpiter'e kuyrukluyıldız çarpışı gözlendi. 4.8 milyon kilometre uzunluğundaki kozmik dev kuyrukluyıldızın adı, onu keşfeden gökbilimcilere atfen Shoemaker-Levy 9'du. 16 Temmuz'da başlayan çarpışma günlerce sürmüş ve 21 Temmuz'da sona ermişti.
1994 Kara deliklerin varlığına ilişkin kanıtlar bulundu. Hubble uzay teleskopunun verilerine göre 52 milyon ışık yılı ötede bir kara delik gözlendi. Kardeliklerin varlığı Albert Einstein tarafından genel görelik kuramı kapsamında öngörülmüştü. M87 adı verilen bu kara delik, Einstein'ın öngörüsünün bir kanıtı niteliği taşıyor.
1995 Bilim adamları gezegen sistemine sahip güneş benzeri yıldızlar keşfetti. İki grup gökbilimci üç ay arayla çevresinde gezegenler olan yıldızlar buldular. Aslında 1994 yılında Güneş sistemi dışında da gezegenler bulunmuştu. Ne var ki bunlar ölü yıldızların, pulsarların çevresinde dönüyorlardı. Dünya'dan 42 ışık yılı uzaklıkta bulunan yeni gezegenlerse güneşimiz benzeri yıldızların çevresinde dönüyorlar.
1995 İki ayağı üzerinde yürüyebilen insansıların en eski örneği bulundu. Prof. Mealakey ve çalışma arkadaşları Kenya'nın kuzeyinde yürüttükleri çalışmalarda Austrolopithecus anemensis adını verdikleri bir insansı kalıntısı buldular. 4,2 ile 3,9 milyon yıl önce yaşamış olan bu insansı, türün bilinenden 500000 yıl önce ayağa kalktığını gösteriyordu.
Altın Faktör Güncel Konular
1996 Uzay Teleskopu milyarlarca yeni gökada keşfetti. Her gökadanın yaklaşık 50-100 milyar yıldız içerdiğini söyleyen gökbilimciler bunların bilinen gökada biçimlerinden farklı olduğunu da açığa çıkardılar. Bu bulgularda spiral ya da eliptik olmayan, daha önce görülmemiş şekillerde yeni gökadalar da vardı.
1997 Güneş sisteminde Dünya dışında bir yaşam olasılığı, Jüpiter'in 16 uydusundan biri olan Europa'da olabileceği bulundu. Galileo uzay sondasının gönderdiği ayrıntılı Europa yüzey görüntülerinde gezegende buz tutmuş bir okyanus gözlemlendi. Bu da yaşam için gerekli olan suyun varlığını gösteriyordu.
1997 Viking uzay sondalarından yıllar sonra Pathfinder, Mars'a inen ilk araç oldu. Dünya'dan 1996 yılında fırlatılan araç, yaklaşık 500 milyon kilomtre yol aldıktan sonra Mars'a "düşürüldü." Pathfinder, Vikinglerin kaldığı yerden Mars hakkında bilgiler iletti dünyaya.
2010 Son yıllarda uzayda temiz enerji kaynakları ve uzayda su varlığının araştırılması gibi dünya geleceğini ilgilendiren temel sorunlar üzerine araştırmalar yoğunlaşmıştır.
Altın Faktör Güncel Konular
ATATÜRK KRONOLOJİSİ 1908 – 1918 II. Meşrutiyet Dönemi 1908 Reval Konferansı (Rusya-İngiltere) 1908 Bulgaristan Bağımsız oluyor 1908 Girit Yunanistan’a veriliyor 1908 Bosna Hersek Elden çıkıyor 1909 31 Mart Ayaklanması: II. Abdülhamit tahttan indi V.Mehmet Reşat tahta çıktı, rejime karşı ilk ayaklanma, harekât ordusu bastırdı. 1911 Trablusgarp Savaşı: M. Kemal Derne -Tobruk, 1911 M. Kemal Genel Kurmay Başkanı oldu 1912 I.Balkan Savaşı: 1913 Londra Antlaşması: Midye-Enez, Makedonya Yunanistan’a 1913 Arnavutluk Bağımsız 1913 Babıâli Baskını: İttihat ve Terakki Yönetime el koyuyor 1913 II. Balkan Savaşı: 1913 Bükreş Antlaşması: Bulgaristan ile balkan devletleri arasında 1913 İstanbul Antlaşması: Bulgaristan – Osmanlı, Meriç sınır 1913 Atina Antlaşması: Yunanistan – Osmanlı, Ege adaları Yunanistan’a 1914 I.Dünya Savaşı 4 Ağustos: Alman savaş gemilerine izin verilmesi(Yavuz-Midilli, Goben-Breslav) 22 Aralık: Sarıkamış Harekâtı(Kafkas Cephesi): Taarruz 1915 Tehcir Kanunu 1915 Çanakkale Zaferi 1916 M. Kemal Muş – Bitlisi Ruslardan geri aldı 1917 Bolşevik Devrimi 1917 ABD Savaşa Giriyor 1918 Mustafa Kemal Yıldırım orduları grup komutanı oluyor (Suriye cephesinde) 1918 Wilson İlkeleri: Savaş tazminatı yok, toprak yok 1918 Mondros Ateşkes Antlaşması: Rauf Bey 3 Kasım: İngilizlerin Musul’u işgali 13 Kasım: İstanbul un işgali 1919 Gelişmeleri 18 Ocak: Paris Barış Konferansı 30 Nisan: M. Kemal 9. Ordu Müfettişi oldu 15 Mayıs: İzmir’in İşgali 19 Mayıs: M. Kemal Samsuna çıkıyor 28 Mayıs: Havza Genelgesi: Miting ve Protesto 22 Haziran: Amasya Genelgesi: Gerekçe, Yöntem, program, Temsilciler kurulu temelleri 27 Haziran: Balıkesir Kongresi 8 Temmuz: M. Kemal askerlikten istifa ediyor(Erzurum sınırı içinde) 23 Temmuz: Erzurum Kongresi: Temsilciler kurulu, manda ret, azınlıklara ayrıcalık yok,mebusan meclisi toplanmalı, dış yardım alınabilir,Albayrak gazetesi çıkartılıyor. 6 Ağustos: Nazilli Kongresi: Celal Bayar 16 Ağustos: Alaşehir Kongresi: mandacı zihniyet 4 Eylül: Sivas Kongresi: Ali Galip olay, temsil heyeti tüm yurdu kapsıyor, manda kesinlikle reddediliyor, irade-i milliye, Ali Fuat batı komutanı.
Altın Faktör Güncel Konular
20 Eylül: General Harbour M. Kemal ile görüşüyor 30 Eylül: Damat Ferit Paşa istifa ediyor 11 Ekim: Amiral Bristol Raporu: İzmir’de Yunanlar haksız 20 Ekim: Amasya Görüşmeleri: M. Kemal – Salih paşa 27 Aralık: Temsil Heyetinin Anakaraya gelmesi 1920 Gelişmeleri 12 Ocak: Son Osmanlı mebusan meclisinin toplanması: misak-ı milli, seçim kabul 28 Ocak: Misak-ı milli ilanı: 3 Mart: Salih paşa kabinesi kuruluyor 16 Mart: Anlaşma devletleri İstanbul’u işgal ediyor(fiili) 5 Nisan: Damat Ferit paşa kabinesi kuruluyor 23 Nisan: TBMM’nin Kuruluşu 24 Nisan: M. Kemal’in meclise önergesi 29 Nisan: Hıyanet-i Vataniye kanunu: İsyanlara karşı 10 Ağustos: Sevr Barış Antlaşması: Tevfik paşa 11 Eylül: Firariler Kanunu, İstiklal Mahkemeleri: İsyanlara karşı 14 Ekim: Gediz Taarruzu (Ali Fuat Paşa) 8 Kasım: Düzeli Ordu kuruluyor 9 Kasım: Batı cephesi ikiye ayrılıyor: Batı(İsmet bey),Güney (Refet bey) 3 Aralık: Gümrü Antlaşması (Kars-Iğdır-Sarıkamış Türkiye’de) 5 Aralık: Bilecik Görüşmeleri: M. Kemal – Salih Paşa 1921 Gelişmeleri 6-10 Ocak: I.İnönü Muharebesi: İsmet bey general 20 Ocak: Teşkilat-ı Esasiye kanunu(21 Anayasası): 23 Ocak: Londra Konferansı: Bekir Sami Bey 23 Şubat: Batum Antlaşması: Artvin-Ardahan-Batum Türkiye’ye verildi 1 Mart: Türk Afgan dostluk antlaşması: kültürel ve askeri 12 Mart: İstiklal Marşının Kabulü: Milli eğitim bakanı Hamdullah Suphi Tanrıöver okuyor, Beste Zeki Üngör, Kastamonu da Açıksöz gazetesinde yayımlandı 16 Mart: Moskova Antlaşması: Batum Gürcistan’a bırakıldı(ilk taviz) 23 Mart: II.İnönü Muharebesi:İngiltere Malta’da 40 türkü serbest , Fransa Zonguldak boşl.,”siz orada yalnız düşmanı değil….” 8 Nisan: Aslıhanlar – Dumlupınar taarruzu: henüz taarruz gücüne ulaşılamadı 5 Temmuz: İtalyanlar Anadolu’dan geri çekilmeye başladı 10 Temmuz: Eskişehir – Kütahya Muharebeleri 5 Ağustos: M. Kemal Başkomutan (3 ay) 7 Ağustos: Tekâlifi Milliye Emirleri(Meclisin onayı yok, M. Kemal’in özel yetkisi ile) 23 Ağustos: Sakarya Meydan Muharebesi: “hattı müdafaa yoktur…”,Ukrayna dostluk, İngiltere esir ant. 19 Eylül: M. Kemal’e gazi ve mareşal rütbesi 13 Ekim: Kars Antlaşması: (Ermenistan, Gürcistan, Azerbaycan, Nahcivan’a muafiyet, boğazlar açık) 20 Ekim: Ankara Antlaşması: Hatay ve İskenderun dışarıda, Caber kalesi Türkiye’de 1922 Gelişmeleri 26 Ağustos: Büyük Taarruz 11 Ekim: Mudanya Ateşkes Antlaşması: İstanbul-boğazlar-doğu Trakya savaşsız alındı: İsmet Paşa
Altın Faktör Güncel Konular
1 Kasım: Saltanatın Kaldırılması: Osmanlı Devleti Resmen sona erdi, I.TBMM’nin tek inkılâbı. 1923 Gelişmeleri 17 Şubat: İzmir İktisat Kongresi 24 Temmuz: Lozan Konferansı: İsmet paşa 11 Ağustos: II. TBMM’nin Açılması 9 Eylül: Cumhuriyet Halk Fırkasını kurulması 13 Ekim: Ankara’nın Başkent yapılması 29 Ekim: Cumhuriyetin ilanı: Kabine sistemi 30 Ekim: İsmet İnönü Başbakan 1 Kasım: Fethi Okyar TBMM Başkanı 1924 Gelişmeleri 3 Mart: Halifeliğin Kaldırılması - Şeriyye ve Evkaf vekâletinin kaldırılması: yerine diyanet işleri, vakıflar açıldı - Erkan-ı Harbiye vekâletinin kaldırılması: Genelkurmay başkanlığı kuruldu – Osmanlı hanedanın yurt dışına çıkarılması – Tevhidi Tedrisat kanunu 20 Nisan: 24 anayasası: din İslam, başkent Ankara, dil Türkçe, seçme yaşı 18,seçilme yaşı 30,cumhurbaşkanı 4 yıllığına 19 Mayıs: Haliç(İstanbul) Konferansı: Musul sorunu için ikili görüşme, başarısız 7 Ağustos: Nasturi İsyanı(İngiltere Musul için destekliyor) 26 Ağustos: İş Bankası Açıldı 17 Kasım: Terakki Perver Cumhuriyet Fırkası Kuruldu: yerinden yönetim, tek dereceli seçim, liberalizm, başkanı Kazım Karabekir 19 Aralık: Ordunu Siyasetten ayrılması kanunu 1925 Gelişmeleri 13 Şubat: Şeyh Sait İsyanı: Diyarbakır da oldu, İngiltere Musul için destekliyor, seferberlik ilan edildi 17 Şubat: Aşar vergisi kaldırıldı 4 Mart: Takrir-i Sükûn: Şeyh Sait isyanını bastırmak için 5 Haziran: Terakki Perver Cumhuriyet fırkasının kapatılması 25 Kasım: Kılık Kıyafet İnkılâbı, Şapka kanunu 30 Kasım: Tekke-Zaviye-Türbelerin kapatılması 26 Aralık: Uluslararası Saat ve Takvim Kabulü - Locarno Antlaşması: İngiltere-Almanya-Fransa arasındaki saldırmazlık antlaşması - Sanayi ve Maadin Bankası açıldı 1926 Gelişmeleri 17 Şubat: Türk Medeni Kanununun kabulü: isviçre, patrikhanelerin yetkileri alındı, tek eş, nikâh, velayet, ceza=İtalya, ticaret =Almanya 22 Nisan: Türkiye İran Dostluk Antlaşması 2 Mart: Maarif Teşkilatı Kanunu: yabancı okullardaki ayrıcalık kalkıyor(Fransa),MEB izinsiz okul açılamaz, dış politikada ilk başarı 5 Haziran: Ankara Antlaşması: Musul, İngiliz mandası ırak’a bırakıldı, Türkiye para aldı(3. taviz) 16 Haziran: İzmir Suikastı: İstiklal mahkemelerinin son görevi,”Benim naciz vücudum elbet bir gün toprak olacaktır…”, ittihatçı zihniyete son 1 Temmuz: Kabotaj Kanunu
Altın Faktör Güncel Konular
- Bozkurt Lotus Olayı: Fransız-Türk gemilerinin ege denizinde çarpışması, Kabotaj kanununun çıkmasını hızlandırdı 1927 Gelişmeleri 15 Ekim: M. Kemal Nutuk’u okuyor (1919-1927 yıllarını kapsar) 16 Ekim: Teşvik-i Sanayi Kanunu 1928 Gelişmeleri 10 Nisan: Anayasadan “Devletin dini islamdır” ibaresinin çıkarılması 24 Nisan: Uluslararası Rakamların Kabulü 1 Kasım: Türk Harflerinin Kabulü 24 Kasım: Millet Mekteplerinin Açılması: M. Kemal başöğretmen - Tarım Kredi Kooperatifleri kuruldu - Brian Kellog Paktı: ABD-Fransa öncülüğünde dünya barışına katkı sağlamak 1929 Gelişmeleri - Gümrük Tarife Kanunu Değişti: Yerli tüccarın korunması - Topraksız köylüye toprak dağıtılması hakkında kanun - Litvinov Protokolü: Sovyet Rusya dünya barışı - Adana – Mersin demiryolu sorunu (Fransa) 1930 Gelişmeleri 20 Şubat: Türk Parasını koruma kanunu 3 Nisan: Kadınlara Belediye Seçimlerine Katılma hakkı verilmesi 10 Haziran: Nüfus Mübadelesi(Etabli) Antlaşması: İstanbul Rumları, batı Trakya Türkleri yerleşik sayıldı, Yunanistan’la arası düzeldi 11 Haziran: Merkez Bankasının kurulması: Para politikası, Türk parasını korumak 12 Ağustos: Serbest Cumhuriyet Fırkası Kuruluyor(Fethi Okyar): milliyetçi, laik, tek derece, teşviki sanayi uygulanacak, yabancı sermaye girecek, kadınlara siyasi hak, liberalizm 18 Kasım: Serbest Cumhuriyet Fırkasının kendini fesh Etmesi 23 Aralık: Menemen Olayı: Nakşibendî tarikatı, rejime karşı, Derviş Mehmet, asteğmen Kubilay, divan-ı harpte yargılandılar - Hıfzıssıhha enstitüsü - Osmanlı Borçları sorunu: düşük faizli taksitle 1954 e kadar ödendi, Fransa ile problem yaşandı 1931 Gelişmeleri 26 Mart: Ölçüler kanunun kabulü 15 Nisan: Türk Tarih Kurumunun açılması 1932 Gelişmeleri 19 Şubat: Halk Evlerinin açılması 12 Temmuz: Türk Dil Kurumunun açılması 18 Temmuz: Milletler Cemiyetine Giriş: ispanya temsilcisinin önerisi,Almanya ve İtalya’nın yayılmacı politikalarına karşı, Cemal Hüsnü T. - Zirai Donatım Kurumu açıldı 1933 Gelişmeleri - Kadınlara Muhtar seçilme hakkı - I. Beş yıllık kalkınma planı - Yüksek Ziraat Enstitüsü kuruldu - Sümerbank’ın açılması (sanayiciye kredi) - Razgrad Olayı: Bulgaristan’da Türk-Müslüman mezarlarının tahrip edilmesi
Altın Faktör Güncel Konular
- Wagon Litz Olayı: İstanbul’daki Fransız demiryolu şirketinde türk çalışanların işlerine türkçe konuştukları için son verilmesi - Bursa Olayı: Türkçe Ezan 1934 Gelişmeleri 9 Şubat: Balkan Antantı: (Türkiye, Yunanistan, Yugoslavya, Romanya), Almanya ve İtalya’nın yayılmacı politikasına karşı, Arnavutluk İtalya etkisinde, Bulgaristan Yayılmacı politika izliyor(Dobluca-ege denizi) katılamadılar 21 Haziran: Soyadı Kanunu: (milliyetçilik-halkçılık-laiklik):Osmanlıdan kalma rütbe-nişanlar, ağa, bey, paşa, derviş,-ayrıcalığı önlemek-resmi işlemleri kolaylaştırmak) 5 Aralık: Kadınlara Milletvekili seçilme hakkı 1935 Gelişmeleri - Hafta Tatilinin Cumadan Pazara alınması - MTA kurulması -Etibank’ın Açılması(Maden için kredi) 1936 Gelişmeleri - Montrö Boğazlar Sözleşmesinin: Ticaret gemilerine açık, Savaş gemileri 15 gün önceden izin, Türkiye iki tarafta asker bulundurabilir, Boğazlar komisyonu kaldırıldı, Almanya-İtalyanın yayılmacı politikası, Tam egemenlik - Akdeniz Paktı: (İngiltere, Türkiye,Yugoslavya,Yunanistan) , İtalya’nın Akdeniz de oluşturduğu tehdit - Ankara dil ve tarih coğrafya fakültesi açıldı. 1937 Gelişmeleri - Atatürk İlkelerinin Anayasaya girmesi - Denizbank’ın açılması (deniz için kredi) - Sadabat Paktı: (Türkiye, Irak,İran,Afganistan) ,İtalya’nın Asya-Afrika da yayılmacı politikası,Suriye katılmadı(Hatay), Doğu sınırı güven altına alındı. Nyon sözleşmesi imzalanarak Akdeniz de korsanlara karşı Akdeniz ülkeleri önlem aldı. 1938 Gelişmeleri -10 Kasım: Atatürk’ün vefatı -11 Kasım: İsmet İnönü Cumhurbaşkanı. -Toprak Mahsulleri Ofisi açıldı. 1939 Gelişmeleri 29 Haziran: Hatay’ın Anavatana Katılması: İsveç-Sandler Raporu, En son belirlenen sınır. Misakı Milli büyük oranda gerçekleştirildi.,Atatürk’ten sonra 1940 Köy Enstitüleri: İsmet İnönü zamanında köylerde öğretmen yetiştirmek, köylünün bilgi ve becerilerini artırmak için kuruldu. Adnan Menderes döneminde kapatıldı. 1940 Milli Korunma Kanunu: Bazı fabrikaların devletleştirilmesi amaçlandı. Hükümete ekonomik hayatı düzenleyici çok geniş imkânlar sağlamaktaydı. Üretim, dağıtım ve tüketim ilişkileri devlet kontrolüne alındı. Devlet gerektiğinde üretimi aksatan işletmelere el koyabilecekti. Kanuna dayanarak Petrol Ofisi, Et ve Balık Kurumu gibi kurumlar oluşturuldu. 1943 Casablanca Konferansı: Roosevelt ve Churchill arasında yapılan görüşmedir. Görüşmeye göre mihver devletleri ile teslim dışında antlaşma yapılmayacak. Barış koşulları mihver halklarına açıklanmadan önce bu ülke liderleri yenilgiyi kabul edecek. Sicilya’ya çıkarma yapılarak Almanya üzerinde baskı yapılacak. Türkiye’nin savaşa katılması için hazırlık yapılacak. 1943 Adana Görüşmeleri: Churchill ile İsmet İnönü arasında yapılmış, İnönü Türkiye’yi savaştan uzak tutmuştur.
Altın Faktör Güncel Konular
1943 Washington Konferansı: Kuzey Afrika cephesinin kapanması üzerine Churchill ve Roosevelt arasında yapılan görüşmedir. Görüşmeye göre İtalya işgal edilip savaş dışı bırakılacak, 1944’te Fransa’da yeni cephe açılacak, Türk hava alanlarından yararlanma için hazırlıklar yapılacak. Savaş sonrası barışın sorumluluğu ABD, SSCB, İngiltere ve Çin’e verilecek. Avrupa’da Tuna, Balkan, İskandinav federasyonlarını kapsayan bir konfederasyon oluşturulacak, Türkiye balkan federasyonuna dâhil edilecek. 1943 Qebec Konferansı: İtalya’da Mussolini’nin düşmesi üzerine ikinci cephe meselesini yeniden ele almak amacıyla Churchill, İngiliz Genelkurmayı ve Amerikan Genelkurmayı arasında yapılan görüşmedir. Görüşmede Churchill ikinci cephenin Fransa yerine Türkiye’de açılmasını savunmuş ama kabul ettirememiştir. 1943 Moskova Konferansı: Konferans 2. Dünya Savaşı’ndan sonra oluşacak düzen için yapılan ilk toplantıdır. Konferansa İngiltere, ABD, SSCB ve Çin katılmıştır. 1943 Tahran Konferansı: Roosevelt, Stalin ve Churchill arasında yapılmıştır. Türkiye’nin savaşa girmesi kararı alınmıştır. 1944 Kahire Görüşmeleri: Roosevelt, Churchill ve İnönü arasında yapılmıştır. İsmet İnönü Türkiye’nin savaşa hazır olmadığını belirtmiştir. 1945 Yalta Konferansı: ABD, İngiltere ve SSCB tarından yapılmıştır. Konferansta; Birleşmiş Milletler kurulacak, Almanya işgal bölgelerinden ayrılacak, boğazların statüsünün SSCB lehine değiştirilmesi kararları alınmıştır. 1945 San Francisco Konferansı: Birleşmiş Milletleri kurmak için Türkiye’nin de bulunduğu 51 devletin temsilcisinin katılımıyla toplanmıştır. 1945 Potsdam Konferansı: İngiltere, ABD ve Sovyet Rusya’nın yaptığı son büyük konferanstır. Barışın nasıl sağlanacağı görüşülmüştür. 1945 Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu: Toprak reformu. 1945 Birleşmiş Milletler Kuruldu: Dünya barışını ve güvenliğini sağlamak, uluslararası kültür, sosyal ve ekonomik işbirliği sağlamak için Türkiye’nin de kurucu üyeler arasında yer aldığı kuruluştur. 1947 Truman Doktrini: ABD başkanı Truman tarafından Sovyet tehdidine karşı komünizm tehlikesi altındaki devletlere mali ve askeri yardımı içeren doktrindir. Türkiye’ye 100 milyon dolar, Yunanistan’a 300 milyon dolar yardım yapılmıştır. 1947 Marshall Planı: Savaştan zarar görmüş Avrupa ülkeleri için ABD başkanı Marshall tarafından hazırlanan programdır. 12 Temmuz’da Türkiye, İngiltere, Fransa, Belçika, İtalya, Portekiz, İrlanda, Yunanistan, Hollanda, Lüksemburg, İsviçre, İzlanda, Avusturya, Norveç, Danimarka ve İsveç’in katılımıyla toplanan 16’lar Konferansı 22 Eylül’de ABD’ye sunulmak üzere Avrupa Ekonomik Kalkınma Programı hazırlamıştır. Bu program üzerine ABD 3 Nisan 1948’de Dış Yardım Kanunu çıkararak 16’lara 6 milyar dolarlık yardım yapmış, bu yardımlar daha sonra da devam etmiştir. Marshall’a karşılık Sovyet Rusya da kendi uydularına yardım için Molotov Planı çıkarmıştır. Türkiye Molotov’a üye değildir. 1949 NATO Kuruldu: Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatı’na üye ülkeler askeri güçlerimi birleştirme amacı ile kurmuşlardır. 1950 Kore'ye Asker gönderildi 1952 Nato'ya Üye olduk 1955 Bağdat Paktı: Türkiye ve Irak arasında Orta Doğu’da Barış ve Savunma Teşkilatı adı ile kurulmuş, iki ülkenin birbirlerinin içişlerine karışmaması, anlaşmazlıkların barış yoluyla çözülmesi kararları alınmıştır. Daha sonra İran, Pakistan ve İngiltere de katılmıştır. ABD Arapların tepkisini çekmemek için resmen üye olmamış ama üyelere askeri, teknik ve mali alanda destek vermiştir.1959’da Irak Bağdat Paktı’ndan çekilmiş ve merkez Ankara’ya
Altın Faktör Güncel Konular
taşınmıştır. 1959’da paktın adı Merkezi Antlaşma Örgütü yani CENTO adını almıştır. 1979’da pakt dağılmıştır. 1955 Varşova Paktı: SSCB’nin öncülüğünde Arnavutluk, Bulgaristan, Macaristan, Polonya, Romanya, Çekoslovakya ve Demokratik Almanya Cumhuriyeti’nin katılımıyla NATO’ya karşı kurulmuştur. 1991’de dağılmıştır. 1974 Kıbrıs Harekâtı: 1959’da NATO’nun araya girmesiyle bağımsız bir Kıbrıs Cumhuriyeti Devleti kurulması kararlaştırılmıştır. Yine 1959’da Londra’da Türkiye, İngiltere, Yunanistan ve Kıbrıs Rum ve Türk Kesimi temsilcileri arasında imzalanan antlaşmaya göre Kıbrıs Devleti İngiltere, Türkiye ve Yunanistan garantörlüğüne kurulacaktır. 15 Temmuz 1974’te EOKA’cıların(Kıbrıslıların Millî Mücadele Örgütü-Yunanistan’ın Kıbrıs’ta kurduğu bir silahlı örgüttür) yaptığı ihtilal, Türklere karşı etnik arındırma politikası isleyen Başpiskopos Makarious’un ve yönetiminin devrilmesine neden olmuştur. Türkiye 14 Ağustos 1974’te Kıbrıs’a askeri hareket düzenlemiş, 13 Kasım 1975’te Kıbrıs Türk Federe Devleti, 15 Kasım 1983’te de Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti kurulmuştur.
Altın Faktör Güncel Konular
ATATÜRK GÜNLÜĞÜ ● Atatürk’ün en sevdiği yazarlar Tevfik Fikret, Namık Kemal, Ziya Gökalp ● Atatürk 1902 yıılnda harp okulundan teğmen olarak mezun olmuştur. I. Dünya savaşında gösterdiği başarıdan dolayı 1916 yılında tüm general olmuştur. 1921 yılında TBMM tarafından Başkomutan olarak atanmış aynı yıl gazi ve mareşal unvanını almıştır. ● Atatürk’ün hayvanları “Foks” adını verdiği köpeği, “Sakarya” adında bir atı bunların dışında kuşları vardı. ● Atatürk Milletlerarası İlk Kadın Kongresinin 1935 yılında toplanmasına öncülük etmiştir. Bu durum Atatürk’ün aileye ve kadına verdiği değeri göstermektedir. ● Atatürk’ün ilk olarak katıldığı savaş Trablusgarp Savaşıdır (1911-1912. Son olarak katılduığı savaş 1922 yılındaki Türk Milleti’nin Kurtuluş Savaşı Büyük Taarruzdur. ● Atatürk Fransızca ve Almanca bilirdi. ● Atatürk’ün manevi çocuklarından Afet İnan ülkenin önemli tarih profesörlerinden olmuştur. Sabiha Gökçen ise ülkenin ilk kadın pilotudur. ● Atatürk’ün cenazesi önce Etnografya müzesine yerleştirildi. Anıtkabir’in tamamlanmasıyla birlikte 10 Kasım 1953 yılında Anıtkabir’e getirildi. ● Anıtkabir’in tasarımı Prof. Emin Onat ve Doç. Dr. Ahmet Orhan Arda adlı mimarlara aittir. Anıtkabir’de Atatürk dışında İsmet İnönü de yatmaktadır. KURTULUŞ SAVAŞINI KONU ALAN KİTAPLAR
Vurun Kahpeye (Halide Edip Adıvar) Ateşten Gömlek (Halide Edip Adıvar) Yaban(Yakup Kadri Karaosmanoğlu) Dikmen Yıldızı (Aka Gündüz) Üç İstanbul(Mithat Cemal Kuntay) Sahnenin Dışındakiler (Ahmet Hamdi Tanpınar) Kalpaklılar (Samim Kocagöz) Doludizgin (Samim Kocagöz) Yorgun Savaşçı (Kemal Tahir) Küçük Ağa (Tarık Buğra) Küçük Ağa Ankara'da (Tarık Buğra) Hükümet Meydanı(İlhan Tarus) Esir Şehrin İnsanları (Kemal Tahir) Var Olmak (İlhan Tarus) romanda henüz Kurtuluş Savaşı başlamamışken geçen olaylar anlatılmıştır. Kurtlar Sofrası(Atilla İlhan) (başkahramanı Mahmut Ersoy'dur.) Vatan Tutkusu (İlhan Tarus) Sözde Kızlar(Peyami Safa) Sodom ve Gomore (Yakup Kadri Karaosmanoğlu) Ankara (Yakup Kadri Karaosmanoğlu) Biz İnsanlar (Peyami Safa) Kutsal İsyan (Hasan İzzettin Dinamo) Halas (Mehmet Rauf)
Altın Faktör Güncel Konular
ÇANAKKALE SAVAŞINI KONU ALAN KİTAPLAR
MAREŞAL FEVZI ÇAKMAK Külçe Süleyman Cumhuriyet Matbaası İstanbul 1953 GELIBOLU HAREKATI James Robert Rhodes Belge Yayınları . 1965 BIRINCI DÜNYA HARBINDE TÜRK SAVAŞLARI Boğuşlu Mahmut Kastaş Yayınevi İstanbul Haziran 1990 1915 ÇANAKKALE SAVAŞI Artuç İbrahim Kastaş Yayınevi İstanbul Ocak 1992 ÇANAKKALE SAVAŞLARI Günesen Fikret Kastaş Yayınevi İstanbul Mart 1986 ÇANAKKALE Pepeyi Halık Nihat Kültür Bakanlığı Ankara 1981 ÇANAKKALE SAVAŞI Mühlman Carl Timaş Yayınları İstanbul 1998 ÇANAKKALE MAHŞERI Niyazi Mehmed Ötüken Yayınları İstanbul Mayıs 1999 GELIBOLU YENILGININ DESTANI Steel Nigel ve Hart Çanakkale İle İlgili Yazılan kitaplar Peter Sabah Kitapları İstanbul 1997 ATATÜRK'ÜN HATIRA DEFTERI Tezer Şükrü Türk Tarih Kurumu Ankara 1995 NUTUK Atatürk Mustafa Kemal Atatürk Arş. Merk. Ankara 1997 ÇANAKKALE SAVAŞLARI / GALLIPOLI CAMPAIGN Çanakkale Seramik / Kalebodur . İstanbul Nisan 1995 TÜRKIYE'DE BEŞ YIL I Sanders Liman Von Cumhuriyet Gazetesi Armağanı. Aralık 2000 TÜRKIYE'DE BEŞ YIL II Sanders Liman Von Cumhuriyet Gazetesi Armağanı. Aralık 2000 ÇANAKKALE DENIZ SAVAŞI Thomaz E. Alb. A. Genelkurmay Ankara 1997 ATATÜRK HAYATI VE ESERI Doğumundan Samsun'a Çıkışına Kadar Bayur Yusuf Hikmet Ankara 1997 CEMAL PAŞA HATIRALAR Bahriye Nazırı ve 4. Ordu Kumandanı İttihat ve Terakki I. Dünya Savaşı Anıları Çağdaş Yayınları İstanbul Nisan 1977 TÜRKIYE II Bir Devletin Yeniden Doğuşu Toynbee Arnold J. Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. İstanbul Ocak 2000 ANAFARTALAR HATIRALARI Atatürk Mustafa Kemal Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. İstanbul Mart 1998 ANAFARTALAR KUMANDANI MUSTAFA KEMAL ILE MÜLAKAT Ünaydın Ruşen Eşref Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. İstanbul Mart 1999 HATIRALAR (BIRINCI DÜNYA HARBI) İnönü İsmet Cumhuriyet Gazetesi Armağanı Aralık 1999 ATATÜRK'ÜN BANA ANLATTIKLARI Atay Falih Rıfkı Cumhuriyet Gazetesi Armağanı Ocak 1998 ÇANAKKALE MUHAREBESI Mühlman Dr. Carl Kastamonu Vilayeti Matbaası Kastamonu 1933 ÇANAKKALE GEÇILMEZ "GALLIPOLI" Moorehead Alan Milliyet Yayınları Mart 1972 MEGALI IDEA'NIN YALANCI CENNETI Leune Jean Kurtiş Matbaacılık İstanbul Kasım 1995 ARIBURNU MUHAREBELERI RAPORU / Mustafa Kemal Yayına Hazırlayan : Iğdemir Çanakkale İle İlgili Yazılan kitaplar Uluğ Türk Tarih Kurumu Yayınları Ankara 1990 DIRILIŞ- ÇANAKKALE 1915 Turgut Özakman Bilgi Yayınevi Mart 2008 GELIBOLU: DENIZDEN SALDIRI Victor Rudenno (Çevirmen Dilek Cenkçiler) ODTÜ Geliştirme Vakfı Yayınları
Altın Faktör Güncel Konular
ÖNEMLİ LİDERLER/KURUMLAR/ŞEHİRLER UNESCO Dünya Miras Listesi’nde Yer Alan Varlıklarımız ● İstanbul’un Tarihî Alanları ● Safranbolu Şehri (Karabük) ● Hattuşaş (Boğazköy) - Hitit Başkenti (Çorum) ● Nemrut Dağı (Adıyaman - Kâhta) ● Xanthos - Letoon (Antalya - Muğla) ● Divriği Ulu Cami ve Darüşşifası (Sivas) ● Truva Antik Kenti (Çanakkale) ● Pamukkale - Hierapolis (Denizli), ● Göreme Millî Parkı ve Kapadokya (Nevşehir) ● Selimiye Camisi ve Külliyesi (Edirne) ● Çatalhöyük Neolitik Kenti (Konya) TÜRKİYE’DEKİ BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİ Adana, Ankara, Antalya, Aydın, Bursa, Balıkesir, Denizli, Diyarbakır, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Hatay, İzmir, İstanbul, Kahramanmaraş, Kayseri, Kocaeli, Konya, Manisa, Mersin, Malatya, Mardin, Muğla, Ordu, Sakarya, Samsun, Şanlıurfa, Tekirdağ, Trabzon, Van olmak üzere 30 tanedir. TÜRKİYE’DEKİ KURUM BAŞKANLARI * TBMM Başkanı: CEMİL ÇİÇEK * MİT Müsteşarı: HAKAN FİDAN * TİB Başkanı: AHMET CEMALETTİN ÇELİK (Yeni) * RTÜK Başkanı: DAVUT DURSUN * Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı HASAN ERBİL * Danıştay Başkanı: ZERRİN GÜNGÖR (yeni) * Sayıştay Başkanı: RECAİ AKYEL * Yargıtay Başkanı ALİ ALKAN * YÖK başkanı: GÖKHAN ÇETİNSAYA * Merkez Bankası Başkanı ERDEM BAŞÇI * BDDK Başkanı: MUKİM ÖZTEKİN * TMSF Başkanı: Ş.ERCAN GÜL * DDK Başkanı: CEMAL BOYALI * SPK Başkanı: VAHDETTİN ERTAŞ * Kızılay Başkanı: AHMET LÜTFİ AKAR * BIST (İKMB) Başkanı: İBRAHİM TURHAN * Anayasa Mahkemesi Başkanı HAŞİM KILIÇ * TÜSİAD Başkanı(yeni): MUHARREM YILMAZ * TOBB Başkanı: RIFAT HİSARCIKLIOĞLU * Genel Kurmay Başkanı: NECDET ÖZEL * YSK Başkanı: SADİ GÜVEN * Kamu İhale Kurumu Başkanı: MAHMUT GÜRSES * Rekabet Kurumu Başkanı: NURETTİN KALDIRIMCI * Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu Başkanı: HASAN KÖKTAŞ
Altın Faktör Güncel Konular
* Türkiye Barolar Birliği Başkanı: METİN FEYZİOĞLU * İller Bankası Genel Müdürü (İLBANK): TUNCAY KARAMAN TÜRKİYE’DE İLKLERİN ÖNCÜSÜ OLAN KADINLAR İlk kadın Savaş Pilotu, SABİHA GÖKÇEN İlk Kadın Muhtar: GÜL ESİN İlk kadın Belediye Başkanı: MÜFİDE İLHAN İlk kadın Kaymakam: ÖZLEM BOZKURT İlk kadın Vali: LALE AYTAMAN İlk kadın Öğretmen: REFET ANGIN İlk kadın Doktor: SAFİYE ALİ İlk kadın Tiyatro Oyucusu: AFİFE JALE İlk kadın Büyükelçi: FİLİZ DİNÇMEN İlk kadın Rektör: Prof.Dr. SAFFET RIZA ALPAR İlk kadın Başbakan: Prof.Dr. TANSU ÇİLLER DÜNYADAKİ ÖNEMLİ LİDERLER * KKTC’nin İlk Kadın Başbakanı: (2013 Haziran) SİBEL SİBER * ABD başkanı: BARACK OBAMA * ABD'nin yeni Dış işleri Bakanı JOHN KERRY'dir * IMF başkanı: CHRİSTİNE LAGARDE * Almanya Başbakanı MERKEL * Rusya’da yeniden devlet başkanı seçilen: PUTİN * Fransa’nın yeni Cumhurbaşkanı: FRANSUVA HOLLANDE * İran’ın Yeni Cumhurbaşkanı: HASAN RUHANİ * Dünya bankası başkanı Jim Yong Kim'dir * Avrupa merkez bankası başkanı MARİO DRAGHİ * ABD merkez Bankası (FED) Başkanı: JANET YELLEN (Yeni) * Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri BAN-Kİ MOON * AB’nin genişlemeden sorumlu bakanı: STEFAN FÜLE’dir. * NATO Genel Sekreteri Eski Norveç Başbakanı STOLTENBERG (yeni)
CUMHURBAŞKANLARIMIZ 1. M. Kemal ATATÜRK Görev Süresi: 29 Ekim 1923 - 10 Kasım 1938 2. İsmet İNÖNÜ Görev Süresi: 11 Kasım 1938 - 22 Mayıs 1950 3. Celal BAYAR Görev Süresi: 22 Mayıs 1950 - 27 Mayıs 1960 4. Cemal GÜRSEL Görev Süresi: 27 Mayıs 1960 - 28 Mart 1966 5. Cevdet SUNAY Görev Süresi: 28 Mart 1966 - 28 Mart 1973 6. Fahri KORUTÜRK Görev Süresi: 6 Nisan 1973 - 6 Nisan 1980
Altın Faktör Güncel Konular
7. Kenan EVREN Görev Süresi: 9 Kasım 1982 - 9 Kasım 1989 8. Turgut ÖZAL Görev Süresi: 9 Kasım 1989 - 17 Nisan 1993 9. Süleyman DEMİREL Görev Süresi: 16 Mayıs 1993 - 16 Mayıs 2000 10. Ahmet Necdet SEZER Görev Süresi: 16 Mayıs 2000 - 28 Ağustos 2007 11. Abdullah GÜL (Göreve Başlama tarihi 28 Ağustos 2007 – “Türkiye Cumhuriyeti’nin halen cumhurbaşkanı” 28 Ağustos 2014 yılında süresi doluyor.) En uzun süre Cumhurbaşkanlığını 4 dönem ve 15 yıl 12 gün ile Mustafa Kemal Atatürk yapmıştır. Askeri kökenli olmayan ilk cumhurbaşkanımız Celal Bayar’dır.
Altın Faktör Güncel Konular
GÜNCEL OLAYLAR GÜNCEL OLAYLAR ve BİLGİLER ● İç ve dış borçlanmaya Hazine Müsteşarlığı karar verir. ● Nobel ödülü İsveç’te verilmektedir. Nobel barış ödülü Norveç’te verilir ● Türkiye Eurovision’a Semiha Yankı’nın “Seninle Bir Dakika” şarkısıyla ilk kez 1975 yılında katılmıştır. Sertap Erener’in “Every That I Can” şarkısıyla 2004 yılında tarihinde sadece bir kez birinci olmuştur. ● Lüküshayat 1933 yılında Ekrem Reşit Rey tarafından yazılmış ve Cemal Reşit Rey tarafından bestelenmiştir. İstanbul Büyükşehir tiyatrosunda 1985 yılından beri aralıksız olarak oynanmaktadır. ● Ziraat Bankası 1863 yılında Sırbistan’ın Pirot kasabasında kasabasında Ahmet Şefik Mithat Paşa tarafından memleket sandığı şeklinde kurulmuştur. ● IMF ile son stand by anlaşması (19. Standby) 2008 yılında tamamlandı. Son borç mayıs 2013 yılında ödendi. ● Dünya Petrol rezervleri 1. Venezuela 2. Suudi Arabistan 3. Kanada 4. İran ● Dünya doğal gaz rezervleri 1. Rusya 2. İran 3. Katar ● Mustafa Kemal Atatürk'le ilgili en kapsamlı biyografilerden biri olarak kabul edilen “Atatürk – Modern Türkiye’nin Kurucusu” adlı kitabın yazarı BBC Türkçe servisi ve Güney Avrupa servislerinin de başkanlıklarını yapan İngiliz Andrew Mango 88 yaşında hayata gözlerini yumdu. ● IMF raporuna göre Türkiye 2013 yılı en büyük 17. Büyük ekonomidir. ● İhracatımızda İlk 5 Ülke 1. Almanya 2. Irak 3. İngiltere 4. İtalya 5. Fransa İhracatımızda motorlu taşırların yedek parçaları ilk sırada yer almaktadır. ●İthalatımızda İlk 5 Ülke 1. Rusya 2. Çin 3. Almanya 4. ABD 5. İtalya ●2014 yılı UNESCO iyi dilek elçisi Tuba Büyüküstün. ● Emma Watson, Birleşmiş Milletler Kadın biriminin iyi niyet elçisi seçildi. ● Nato Genel sekreteri Anders Fogh Rasmussen yerine 1 Ekim 2014 tarihinden itibaren Norveç’in eski Başbakanı Jens Stoltenberg geçecek. ● Dünya ile ay arasındaki uzaklık 384,403 km’dir.
Altın Faktör Güncel Konular
● Güneş sistemine en uzak gezegen (cüce gezegen) Eris. 1 tur 560 yıl. ● En uzak gezegen Neptün’dür. ● Plüton gezegen sınıfından çıkartılarak cüce gezegen olarak tanımlanmıştır. ● En küçük cüce gezegen Ceres’tir. ● Türkiye en fazla cari açığı Çin’e vermektedir. ● Türkiye’nin 2014 yılı büyüme tahmini 3,5’tir ● Osmanlı devletinin ilk merkezi Karacaşehir’dir. ● YTL 2010 yılında dolaşımdan çıkartıldı. (2005 yılında dolaşıma girmişti.) ● Dünyanın en büyük gökdeleni Burj Halife’dir. 2010 yılında tamamlandı. ● Greenwich gözlem evi İngiltere’nin Lodra şehrindedir. ●Dünya Bankası “Küresel Beklentiler Raporu” bilgileri yayımlandı. Türkiye’nin büyüme beklentisi 4,5 (2014), 4,7 (2015) ● Amerika Merkez Bankası (FED) Başkanı, Janet Yellen oldu. Janet Yellen FED’in ilk kadın başkanıdır. ● Cenevre II. Konferansı, Suriye’deki iç savaşa çözüm bulmak amacıyla İsviçre’nin Montrö kasabasında düzenlendi. ● Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande tarafından, Candan Erçetin’e “Kültür ve Sanat Nişanı” verildi. ● Tayland’da başkent ve çevresindeki şiddet olayları nedeniyle Ocak 2014’te 60 günlük olağanüstü hâl ilan edildi. ● Suriye için başlatılan 53 ülkeden 250 sivil toplum örgütünün organize ettiği yardım kampanyasını adı “Sana İhtiyacım Var”dır. ● Avrupa’nın tek deniz doldurularak yapılan havaalanı Ordu Giresun Ortak Havalaanı’dır ● Ay’ın yüzeyine iniş yapan üçüncü ülke Çin oldu. ●İslam İş Birliği Teşkilatı Genel Sekreterlik görevini Ekmeleddin İhsanoğlu’ndan, İyad Amen Madani Ocak 2014’de devraldı. ● Davos zirvesi 44. kez toplandı. Dünya Ekonomik Forumunun gerçekleştirdiği zirvede; dünyada iktidarın, toplumun ve iş dünyasının yeniden inşa edilmesi etkileri görüşüldü. ● 1 Ocak 2014 itibarıyla Avrupa Birliği dönem başkanı Yunanistan’dır. Temmuz 2014’te İtalya görevi devralacaktır. ● Avrupa Konseyi tarafından insani açıdan önemli bir eylem veya proje gerçekleştirmiş şahıs veya kuruluşlara verilecek olan Raoul Wallenberg Ödülü’nün ilkine Romen kökenli Türk yönetmen Elmas Arus layık görüldü. ● 2014 Avrupa Kültür Başkentleri ikilisi UMEA - RİGA’dır. ABD’nin Kaliforniya ve Nevada eyaletleri sınırında, Prim bölgesinde, dünyanın en büyük güneş enerji santrali devreye girdi. IVANBAH - ABD ● 2014 Soçi Kış Olimpiyatları’nın resmî maskotları kutup ayısı, leopar ve tavşan olmak üzere üç tane belirlendi. ● Akdeniz kıyılarının korunmasına yönelik Barselona sözleşmesinin 18. Taraf toplantısı Türkiye’de yaspıldı. ● Mısır’ın Laksor kentinden düzenlenen Uluslararası Tekvando Şampiyonası’na katılan Türk sporcu Seyit Akbalık müsabaka sırasında fenalaşarak yaşamını yitirdi. ● İstanbul Metrosu’nun önemli bölümlerinden biri olan Haliç Metro Geçiş Köprüsü 15 Şubat’ta açıldı. ● İstanbul - Tiyatro Birliği tarafından 27 Mart Dünya Tiyatro Günü 1961’den beri kutlanmaktadır. ● 1948 Filistin İslami Hareketi tarafından, Mescid-i Aksa Çocuk Festivali
Altın Faktör Güncel Konular
Kudüs’te çeşitli etkinlikle ile kutlandı. ● Filipinlerde 40 yıldır devam eden iç savaş, yapılan anlaşmalar ile son buldu. ● 25. Arap Birliği Zirvesi’ne, ülkesinde yaşanan iç savaştan dolayı Suriye katılmadı. Zirve Kuveyt’te yapıldı. ● Amerika’da Boston Türk Film Festivali’nde Reis Çelik’e Türk sinemasında mükemmellik ödülü verildi. ● Kırım’da yapılan (16.03.2014) referandum sonrası elde edilen sonuca göre halkın %93”ü Rusya ile birleşmeye evet oyu kullandı. ● Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard and Poor’s global sermaye akışındaki değişimlere karşı en kırılgan 3 ülkeyi Türkiye, Ukrayna, Gana olarak belirledi. ● Türkiye’nin en uzun, dünyanın da beşinci uzun sulama tüneli olan Suruç Tüneli Şanlıurfa’da açıldı. ● 1982 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi, “Yüzyıllık Yalnızlık”, “Kolera Günlerinde Aşk” gibi eserleriyle tanınan Kolombiyalı ünlü yazar Gabriel Garcia Marquez nisan ayında hayata veda etti. KPSS 2014 Lisans ● 17 Nisan’da arkeologlar Çin’in kuzeybatısında Çin Seddi’nin yeni kalıntılarını buldu. ● 2014 yılında Belarus’a vize kalktı. ● 23 Nisan vesilesi ile Anıtkabir Komutanlığı tarafından hazırlanan “Atatürk ve Çocuk” adlı kitapta Atatürk’ün soy bağına yer verildi. ● 2014 Avrupa Güreş Şampiyonası Finlandiya’da yapılmıştır. Türkiye’den şampiyonaya katılan Taha Akgül Avrupa Şampiyonu oldu. ● Moody’s Türkiye’nin devlet tahvili kredi notunu durağandan negatife çevirdi. ● Türk Film Festivali’nin 6. sı 25 Nisan’da “Uzun Hikâye” filminin gösterimiyle başladı. ● Avrasya Askeri Statülü Kolluk Kuvvetleri Teşkilatının (TAKM) ilk dönem başkanlığını yürüten Türkiye, Mayıs 2014’te görevi Kırgızistan’a devretti. ● TAKM sembolü at, kuruluş yeri ise Bakü’dür. ● Emek ve dayanışma günü olan 1 Mayıs, resmî tatil olarak 2009 yılından beri kutlanmaktadır. ● Uçan Süpürge Uluslararası Kadın Filmleri Festivali 8 Mayıs’ta Ankara’da başladı. ● 50. Cumhurbaşkanlığı Bisiklet Turnuvası’nın son ayağı olan İstanbul etabının 1. si Mark Cavendish olmuştur. ● İngiliz tenisçi Elana Baltacha karaciğer kanseri nedeniyle vefat etti. ● Türkiye’nin, puanlama sistemini protesto ettiği için katılmadığı EUROVİSİON yarışması Danimarka’nın Kopenhag kentinde yapıldı. Yarışmayı Avusturya temsilcisi Conchita Wurst kazandı. ● 2014 Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi Avusturya’da toplandı. ●Dünya Futbol Şampiyonası Brezilya’da yapıldı. Final Almanya ve Arjantin arasında yapıldı ve Almanya Dünya kupası şampiyonu oldu. ● Türk ve Japon mühendisleri ortaklaşa yaptığı Türksat 4A uydusu, Kazakistan’daki Baykonur Uzay Üssü’nden fırlatıldı. ● Dünya Bayanlar Basketbol Şampiyonası’na Türkiye ev sahipliği yapacaktır. ● Kış Olimpiyatları Rusya’nın Soçi kentinde düzenlendi. ● Avrupa Güreş Şampiyonası Finlandiya’da gerçekleşti. Taha Akgül şampiyon oldu. ● Avrupa Atletizm Şampiyonası İsviçre’nin Zürih şehrinde gerçekleşecek. ● Avrupa Halter Şampiyonası İsrail’in Tel Aviv şehrinde gerçekleşti. ● Dünya Ritmik Jimnastik Şampiyonası İzmir’de gerçekleşecek. ● 50. Cumhurbaşkanlığı Bisiklet Turu Alanya - İstanbul arasında gerçekleşti.
Altın Faktör Güncel Konular
● 2014 Yaz Gençlik Oyunları Çin’in Nanjing kentinden gerçekleşecek. ● 2014 FİFA Dünya Kupası’nın resmî maç topunun adı Brezilyalı anlamına gelen Brazuca olarak belirlendi. ● Dünya Tekvando Şampiyonası Mısır’ın Luksor kentinde gerçekleştirildi. ● Cumhurbaşkanlığı seçimine ilişkin ilk halk oylaması 10 Ağustos 2014’te yapılacaktır. ● OPEC Petrol Bakanları toplantısı 11.6.2014’te Viyana’da toplanacak. ● Orhun Yazıtları’nın 4.sü Moğolistan’da bulundu ● Boğazici Üniversitesi öğretim üyesi Cem Yalçın Yıldırım, 2000 yıllık ikiz asal sayı probleminin çözümüne yaptığı katkılardan dolayı matematik dünyasının Nobeli olan Cole Ödülü’ne layık görüldü. ● Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi tarafından 2014 Avrupa Konseyi Müze Ödülü Bayburt’taki Baksı Müzesi’ne verildi. ● İskoçya 2014’te İngiltere’den bağımsızlık için referanduma gitmeye hazırlanıyor. İskoçya’nın 670 sayfalık planına göre Kraliçe ve para birimi kalacak, bayrak değişecek; referandumdan evet çıkarsa 300 yıllık birliktelik 2016’da son bulacak. ● 2023 Mars’a insanlı yolculuk projesinin mimarı Nobel Ödüllü fizikçi Prof. Dr. Gerardus’t Hooft’tur. ● İngiltere’nin İslami bono çıkarmasının ardından, uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard and Poor’s 2014 islami finans raporu hazırladı. ● Türkiye AB’ye vize serbestliği yolunda önemli bir adım atarak Geri Kabul Antlaşması’nı imzaladı. Şartlara göre 3,5 yıl içinde vizeler kalkmazsa Türkiye anlaşmayı feshedebilecek. ● BM tarihinde ilk defa “İslam İşbirliği Teşkilatı” gündemiyle toplandı ● 13. İslam Zirvesi Türkiye’de yapılacak ● Rusya Kırım’ı ilhak ettiği için G-8’den atıldı zirve 1997 yılından bu yana G-8 olarak toplanıyordu. G-7 zirvesi İtalya’nın Roma kentinde toplandı. ● G-20 2014 zirvesi (20 Maliye Bakanı ve Merkez Bankası Başkanı Grubu) Avusturalya’da toplanacak ● G-20 2015 yılı toplantısı Türkiyede yapılacaktır. ● 2013 yılı Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat ödülleri Edebiyat dalında İskender Pala, müzik alanında Ahmet Kaya’ya verildi. ● Yassıada’nın adı Demokrasi ve Özgürlük Adası olarak değişti. ● Ajda Pekkan’a Fransa tarafından sanat ve edebiyat şövalyesi nişanı verildi. ● Rusya olimpiyat meşalesini uzaya fırlattı.(Soçi Olimpiyatları meşalesi) ● 2014 Kış olimpiyatlarında en çok madalyayı Rusya almıştır. ● 2011 yılında Japonya’da 8,9 büyüklüğündeki deprem tsunamiye neden oldu ve Fukujima nükleer santraline zarar verdi. ● Türkiye’nin en uzun tüneli Nefise Akçelik (Hapan) tünelidir.Ovit tüneli tamamlandığında Ovit tüneli en uzunu olacaktır. ● 2013 yılında Rusya’ya meteor çarpması sonucu 1000 kişi yaralandı. ● İskoçlar ve Katalanlar 2014 yılı içinde bağımsızlık için referandum yapacak milletlerdir. ● Kıbrıs Cumhurbaşkanı Derviş Eroğludur. ● Nuri Bilge Ceylan 67. Cannes Film Festivalinde (Altın Palmiye) “Kış Uykusu” filmiyle en iyi film ödülünü aldı. ● Demokratikleşme paketi kapsamında Siirtin Aydınlar ilçesinin adı Tillo oldu.
Altın Faktör Güncel Konular
●Asya Pasifik Uzay İşbirliği Örgütünün sekreterliğine Tübitak’ta görevli Celal Ünver getirilmiştir. ● Türkiyenin ilk yerli tramvayı İpekböceği’dir. ● Paletsiz ip destekli dalışta dünya rekorunu Derya Can 71m. derinliğe dalarak kırdı. ● Dünya petrol kongresi 2017 yılında İstanbul’da yapılacaktır. ● Avrupa Ticaret ve Sanayi odaları birliği başkanı yardımcılığına Rifat Hisarcıklıoğlu getirilmiştir. BM Güvenlik Konseyi geçici üyeliğini reddeden Suudi Arabistan yerine Ürdün seçilmiştir. ● Vakıfbank kadın voleybol takımı Unilever Volie takımını yenerek dünya kulüpler arası voleybol şampiyonu oldu. ● Tarihin en korkun. Tayfunlarından olan “HAIYAN” tayfunu Filipinler ve Vietnam’da binlerce insanın ölümüne neden oldu. ● Norveç edebiyat ve ifade özgürlüğü akademisi Bjorson ödülünü Yaşar Kemal’e verdi. ● Dünya insani yardım zirvesi 2016 yılında İstanbul’da yapılacaktır. ● 2014 yılı FIBA dünya kadınlar şampiyonası Türkiye’de yapılacak ● 2014 yılı Türkiye’de İran yılı olarsak kutlanıyor. ● Türkiye’nin ilk yerli sismik arama gemisi Barbaros Hayrettijn Paşa’dır. ● 3.cü Nükleer zirvesi Hollanda’da yapılacaktır. ● 2014 yılı Avrupa kültür başkentleri Umea (İsveç) ve Riga ( Letonya) ● Orhan Pamuk Mary Lynn Kotz’un “En iyi müze ve sergi kataloğu” ve “en edebi sanat kitabı” ödülünü Şeylerin Katalogu ile almıştır., ● Japonya’dan uzaya gönderilen Kirobolo isimli robot dünyanın ilk astronot robotudur. ● Avrupa Konseyi 2014 müze ödülünü Bayburt Baksı Müzesi almıştır. ● Boğaziçi üniversitesinden Cem Yalçın Yıldırım 2000 yıllık ikiz asal sayı problemine yaptığı katkıdan dolayı Cole ödülüne layık görüldü. ● Sultan Abdülhamit’in hayal ettiği projesini kendi çizdiği Marmara su altı geçiti Marmaray açıldı. ●Develerden ya da keçilerden bulaşan dünyanın en tehlikeli virüslerinden olan Mers virüsü dünyayı tehdit etmektedir. Mers (Ortadoğu Solunum Sendromu) Corona virüsüdür ve Sars’tan 8 kat daha ölümcüldür. Belirtileri ağır solunum yolu enfeksiyonu, uzun süreli ateş ve öksürüktür. ● Hırvatistan Ab’ye 28. Ve son üye ülkedir. ● 2014 yılı Türk sinemasının 100. Yılıdır. ● Uzaydan dünyaya atlayan adam Feliz Baumgartner. ● Kanada plastik para sistemine geçmiştir. ● Nato’ya en son Kosova dahil olmuştur. ● Türkiye’nin ilk bilim merkezi Tübitak katkısıyla Konya’ya yapılıyor. ● Ortadoğu ve Balkanların en büyük tematik parkı Anadolu Harikalar diyarı Kayseri’ye yapılmaktadır. ● Filistin Unesco’nun 194. Üyesidir. ●Karabük üniversitesi Hicaz demir yollarına yaptığı katkıdan dolayı Sultan II: Abdülhamit’e onursal doktora diploması vermiştir. ● Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü 29. Balkanlar konseyi toplantısı Ermenistan:’da yapılmıştır. ● Golf turnuvası için Türkiye’de bulunan Tiger Woods Asya kıtasından Avrupa atış yaptı. ● Makedonya’nın Üsküp’e bağlı çayır belediyesi Türkçe’nin resmi dil olmasına karar verdi. ● 2007 yılında yapılan radara görünmeyen ilk mili savaş gemimiz Heybeliada’dır
Altın Faktör Güncel Konular
● 5 Yılık kalkınma planlarının 10. 5 yıllık kalkınma planı 2014-2018 yılları arasında uygulanacak. ● 2020 yılı Olimpiyat ve Paralimpik oyunlarına Türkiye adaydı ancak turnuva Tokyo’da yapılacak. ● Ortadoğu’da yaşanan Arap baharı Yasemin devrimi olarak adlandırılıyor. ● 2014 yılı Oscar ödülünde en iyi film “12 years slave” ● BM raporuna göre en gelişmiş ülke Norveç en az gelişmiş ülke Kongo ● AB üyesi olmayan ve euro kullanmayan ülkeler ● İzlanda ● Norveç ● Ukrayna ● Lihtenştayn ● Grönland ● İskoçya ● 2014 Nisan ayı en fazla ihracat İsviçre en fazla ithalat Rusya. ● Askerlik yaşı 21 ‘e yükseltildi. ● UNESCO 2014 yılı Matrutçu Nasuh yılı. ●En son Belasrus’a vize kalktı ● G-20 2015 yılı Dönem Başkanı Türkiye 2014 Avustralya ● İzlanda halk oylamasıyla AB üyesi olmaktan vazgeçti. ● TMSF’nin bankalara yatırılan paraya verdiği devlet güvencesi miktarı 50.000 tl’den 100.000 tl’ye çıkartıldı. ●Fifi Mafih ve Mecalis-i seba Mevlana’nın eserleridir.
Altın Faktör Güncel Konular
Ulaşım Projeleri Ovit Dağı Tüneli ● Doğu Anadolu ve Doğu Karadeniz arasındaki ulaşım sorununu çözecek olup, İran transit ticareti daha da önem kazanacaktır. Tünel, Rize Erzurum arasındaki karayolun İkizdere - İspir bölgesinde bulunan Ovit Dağı Geçidi’nin kara yolu tüneli ile geçilmesini hedefl eyen bir ulaşım projesidir. Proje temeli 2012’de atıldı. Tünelin rakımı 2640 m’dir. Marmaray Projesi ● İstanbul’da Avrupa yakasındaki Halkalı ile Asya yakasında bulunan Gebze ilçelerini birbirine bağlar. Boğazın iki yakasındaki demiryolu hatları, boğazın altından geçecek olan bir demiryolu tünel bağlantısı ile birbirine bağlanmaktadır. Üçüncü Boğaz Köprüsü ● İstanbul boğazına yapılmasına karar verilen üçüncü köprüdür. Yapımı bittiğinden üzerine raylı sistem bulunan en uzun asma köprü olacaktır. İstanbul’a Üçüncü Havalimanı ● Karadeniz sahiline kurulacaktır. Havalimanı 150 milyon yolcu kapasiteli ve 6 ayrı piste sahip olacak şekilde düzenlenmiştir. KKTC’ye Türkiye’den Su Projesi ● Bu proje ile Alaköprü Barajı’ndan alınan su, 80 km uzunluğundaki deniz boru hattı ile deniz yüzeyinden 250 m derinlikte askıdaki bir boru sayesinde Girne yakınlarına yapılacak olan Geçitköy Barajı’na aktarılacaktır.
İzmit Otoyolu (O33 Otoyolu) İstanbul ile İzmir'i birbirine bağlamayı amaçlamaktadır. Aynı zamanda geçtiği güzergâhta dikkate alındığında Bursa ve Balıkesir gibi illerde projenin içerisinde yer aldığından nüfus yoğunluğu yüksek iller ve Marmara Bölgesi ile Ege Bölgesi arası önemli bir bağlantı olacaktır. Gebze-Dilovası bölgesinden TEM Otoyolu'ndan ayrılarak İzmit Körfezi'ni asma köprüyle (İzmit Körfez Köprüsü) geçerek Orhangazi'ye ulaşıp oradan Bursa ve Balıkesir üzerinden İzmir'e ulaşması planlanmaktadır.
Altın Faktör Güncel Konular
Kaynaklar: http://www.frmtr.com/performans-bilgileri/1304050-20-yuzyilda-bilim-ve-teknolojidemeydana-gelen-bazi-gelismeler-ve-onemli-olaylar.html http://www.elektrikport.com/teknik-kutuphane/anadolunun-buyuk-muhendisi-elcezeri/4354#ad-image-0 http://tr.wikipedia.org/wiki/ http://tr.wikiqoute.org http://www.kpsskonu.com/genel-kultur/guncel/ulusal-kuruluslar/ http://ygslysdesorulursa.blogspot.com.tr/2012/02/kurtulus-savasn-konu-alanromanlarmz.html http://aygunhoca.com/tarih/164-canakkale-savasi-dokumanlari/1430-canakkale-savasi-tumkitaplar-listesi.html http://www.tccb.gov.tr/sayfa/cumhurbaskanlarimiz/
Altın Faktör Güncel Konular