DOMO Okna i Drzwi ul. Fabryczna 2 (Galeria Gala parter) tel. kom. 607 740 509 www.oknadomo.pl biuro@oknadomo.pl
Dodatkowo
Dąb Nugat Piccolo Nestor1 dąb polski
Sempre W03 białe
klasyczny beżowy
Gresy 20 mm
Granitowe okazje
Drzwi podnoszono-przesuwne Patio HST
Pełna kontrola prywatności
Rolety sterowane radiowo
Okna MS Evolution
Okna MSline
Okna MSline+
Bramy garażowe Drzwi zewnętrzne
Autoryzowany punkt sprzedaży: 20-103 Lublin, ul. Rusałka 10 tel./fax 81 443 46 04 tel. 81 443 47 94 www.bud-tech.pl e-mail: pzbbudtech@o2.pl Nowy system Perfectherm – Perfekcja w każdym stylu
BK Łazienki Marzeń Sp. z o.o. (były Wimar) ul. Rusałka 10, 20-103 Lublin, tel. kom. 662 106 686, e-mail: krawczyk.bogusia@wp.pl
Spiżarnia w domu
Spiżarnia przydaje się w każdym domu. Zarówno wtedy, gdy jesteśmy zwolennikami samodzielnego przygotowywania przetworów, jak i wtedy, gdy żywność kupujemy lub przygotowujemy w większych ilościach.
Jaka spiżarnia, taka lokalizacja
Na etapie projektowania domu warto dobrze zaplanować lokalizację spiżarni. Decydująca powinna być jej funkcja: podręcznego magazynu żywności i sprzętu kuchennego czy pomieszczenia do przechowywania produktów spożywczych przez dłuższy czas.
Jeżeli spiżarnia ma być podręcznym magazynem, najwygodniej umiejscowić ją jak najbliżej kuchni. Bezpośrednie sąsiedztwo spiżarni polecane jest także posiadaczom kuchni otwartych, zwłaszcza na salon.
Jeżeli spiżarnia ma pełnić funkcję „przechowalni”, powinna znajdować się jak najdalej od źródeł ciepła (kotły, kominki, grzejniki itp.) i po chłodniejszej stronie domu (północnej lub północno-wschodniej). Długie przechowywanie żywności wymaga odpowiedniej temperatury i wilgotności powietrza.
Odpowiedni mikroklimat
Niezależnie od tego, jak zlokalizujemy spiżarnię, musimy zapewnić w niej mikroklimat ograniczający ryzyko psucia się produktów. Temperatura powietrza w jej wnętrzu powinna utrzymywać się na poziomie 10÷15°C (maks. 16°C), wilgotność zaś – około 60%. Wymaga to zaprojektowania ścian i podłogi
o odpowiedniej izolacyjności termicznej oraz zapewnienia skutecznej wentylacji.
Ściany wykonane powinny być z materiałów dobrze izolujących termicznie (na przykład z cegły lub kamienia), podłogi zaś z dobrze akumulujących ciepło (podbudowa z keramzytu, posadzka cementowa).
Przepływ powietrza przez spiżarnię zlokalizowaną w bryle domu zapewnia się, najlepiej zapewni oddzielny kanał wentylacyjny na ścianie lub pod sufitem. W ostateczności można też podciąć drzwi.
Nowa generacja stropów gęstożebrowych System stropowy technobeton
System stropowy TECHNOBETON to strop gęstożebrowy nowej generacji, w którym głównymi elementami prefabrykowanymi są belki sprężone strunobetonowe i pustaki betonowe.
Dzięki zastosowanej technologii sprężania system TECHNOBETON wyróżnia się wśród tradycyjnych stropów gęstożebrowych dużą wytrzymałością i pozwala na przenoszenie większych obciążeń. Dodatkowo strop TECHNOBETON może być wykorzystany przy znacznie większych rozpiętościach niż typowy tradycyjny strop gęstożebrowy. Strop TECHNOBETON
doskonale sprawdza się w przypadku budownictwa jedno – i wielorodzinnego oraz w budynkach handlowych i użyteczności publicznej.
Ponadprzeciętna wytrzymałość i jakość
Belki stropowe sprężone wykonane są bez mikropęknięć, z betonu wysokiej klasy
C50/60 oraz stali sprężającej o dużej wytrzymałości na rozciąganie, natomiast pustaki stropowe produkowane są z betonu żwirowego wibroprasowanego na bazie czystego cementu. Dzięki temu strop TECHNOBETON charakteryzuje się mniejszymi wartościami ugięć w porównaniu z innymi stropami gęstożebrowymi, a pustaki cechują się dużą nośnością na przebicie. Redukcja ugięć w szczególny sposób wpływa korzystnie na walory estetyczne związane z ograniczeniem powstawania zarysowań i klawiszowania.
Szybki i prosty montaż oraz oszczędność na zużyciu stali Niewątpliwą zaletą systemu stropowego TECHNOBETON jest stosunkowo prosty i szybki montaż, bez konieczności użycia dźwigu oraz bez potrzeby deskowania i wy-
konania żeber rozdzielczych. Dzięki dużej sztywności belek znacznie zredukowana jest liczba niezbędnych podpór montażowych. Belki mogą być oparte bezpośrednio na podciągach i ścianach, a wykonanie otworów również nie sprawia problemów. Dzięki zastosowanej technologii sprężania Inwestor oszczędza również na ilości stali potrzebnej w nadbetonie.
Pełne wsparcie techniczne TECHNOBETON
Biuro Projektowe TECHNOBETON każdorazowo przygotowuje bezpłatny projekt stropu i zapewnia pełne doradztwo techniczne na każdym etapie inwestycji.
Beton, oprócz tego, że musi być prawidłowo dobrany i wykonany, powinien też być właściwie pielęgnowany po ułożeniu. Wszyscy fachowcy związani z branżą budowlaną podkreślają to szczególnie mocno, a informacje i wskazówki dotyczące pielęgnacji betonu są dla inwestora bardziej użyteczne, niż szczegóły dotyczące składników i produkcji betonu.
Jak pielęgnować beton?
Aby uzyskać dobry beton w konstrukcji, nie wystarczy jedynie przygotować odpowiednią mieszankę betonową oraz we właściwy sposób ją ułożyć i zagęścić. Bardzo ważna jest również pielęgnacja betonu, szczególnie w początkowych fazach jego twardnienia. Niewłaściwa pielęgnacja lub jej brak spowoduje obniżenie trwałości i jakości betonu, a co za tym idzie – całej konstrukcji. Pielęgnacja betonu to czynności, które wspomagają proces wiązania i twardnienia cementu. Polegają one na kontrolowaniu temperatury i migracji wilgoci zarówno z betonu, jak i do niego. Prawidłowa pielęgnacja zapewnia ochronę świeżego betonu przed zbyt niską lub wysoką temperaturą otocze-
nia, wiatrem, zbyt niską wilgotnością, intensywnymi opadami (kiedy beton jest jeszcze plastyczny), przemarzaniem powierzchni lub całości konstrukcji betonowej.
Pielęgnację betonu najlepiej rozpocząć bezpośrednio po zakończeniu zagęszczania mieszanki betonowej. Okres pielęgnacji zależy w dużym stopniu od rodzaju cementu użytego do mieszanki oraz od wielkości i kształtu konstrukcji betonowej.
W dodatnich temperaturach przede wszystkim należy polewać powierzchnię betonu wodą. Jest to sposób stosowany bardzo często. A im dłuższy jest czas utrzymania betonu w stanie wilgotnym, tym korzystniejsze jest to dla wszystkich jego właściwości. Warto wiedzieć i pamiętać, że świeża mieszanka betonowa ułożona na suchym gruncie może stracić nawet 50% wody w czasie jednej doby. Podobny efekt może zachodzić, kiedy szalunki, w które jest
wbudowany beton, wykonane są z nasiąkliwych materiałów. Warto ponadto mieć świadomość, że szczególnie podatne na utratę wody są elementy cienkościenne oraz te o dużej powierzchni odkrytej.
W realiach budowlanych częstym sposobem pielęgnacji jest zraszanie powierzchni betonu mgiełką wodną oraz układanie na powierzchni betonu mokrych mat i zabezpieczaniu ich przed wyschnięciem. Świeży beton trzeba chronić przed zbytnim nagrzaniem, pamiętając równocześnie, że nagłe polanie silnie nagrzanej powierzchni betonu zimną wodą może doprowadzić do powstania rys i spękań (szok termiczny).
Trzecia metoda to pokrywanie powierzchni mokrego betonu folią budowlaną, przymocowaną przy krawędziach i złączach. Często beton przykrywa się folią z PCV lub polietylenu, co pozwala utrzymywać odpowiedni poziom wilgotności. Układanie
Łukasz Bukowski
folii powinno odbywać się jak najszybciej po zagęszczeniu i zaformowaniu betonu, ale jednocześnie po takim czasie, aby uniknąć przywarcia folii do powierzchni betonu.
Stosowanie preparatów do powierzchniowej ochrony betonu jest kolejną skuteczną metodą jego pielęgnacji. Preparaty ochronne nanoszone są natryskiem i tworzą powłokę (warstwę) ochronną, która utrudnia odparowanie wody i chroni beton przed niekorzystnym wpływem warunków atmosferycznych. Preparaty nakłada się na świeży beton zaraz po pierwszym zmatowieniu powierzchni betonu, ale zanim powierzchnia wyschnie. Przed ich zastosowaniem należy zapoznać się z informacjami producenta na temat tego, w jaki sposób używać określonego preparatu.
Porady praktyczne
Każdy beton w trakcie procesu wiązania powinien być przykryty, może to być nawet zwykła folia malarska. Wtedy wiązanie przebiega prawidłowo, a beton jest lepszy i twardszy.
Na współczesnej budowie nie wolno robić i stosować gruzobetonu – cement nie jest kompatybilny z gruzem! Stosowanie gruzo-
betonu to pozorna oszczędność, ponieważ taki beton w krótkim czasie pęka. Pozorną oszczędnością jest również samodzielna produkcja betonu na budowie. Wyspecjalizowane w produkcji betonu firmy dostarczą na budowę beton towarowy wysokiej jakości po lepszej cenie, niż beton wyprodukowany samemu.
Zamawiając beton towarowy na budowę, należy sprawdzić w projekcie, jaki typ betonu ma być użyty podczas wykonywania danego elementu. Tabele opisujące klasy betonu (dostępne np. u dostawców betonu) także ułatwiają orientację. Beton towarowy warto zamawiać w takich firmach, które – oprócz posiadania sprawdzonych receptur mieszanek – dbają również o obsługę klienta w trakcie i po sprzedaży. Taki dostawca betonu gwarantuje fachowe doradztwo przed złożeniem zamówienia, jak również i na samej budowie. Warto, pytać o certyfikaty oferowanego betonu i o normy, jakie on spełnia. Liczą się też doświadczenie i kompetencje pracowników firmy, od której zamawiamy beton, w tym kierowców i operatorów pomp.
Źródło: Lubelski Poradnik Budowlany
Łukasz Bukowski
Tomasz Nicer
Zielona energia i wyjątkowa estetyka
Nowość od Wienerberger: panele fotowoltaiczne Wevolt X-Tile
Wienerberger, lider w dziedzinie innowacji budowalnych, rozszerzyła swoją ofertę ekologicznych rozwiązań o nowoczesne panele fotowoltaiczne Wevolt X-Tile. To wyjątkowe połączenie źródła zielonej energii z estetyką. Panele zintegrowane z płaskimi dachówkami ceramicznymi nie zaburzają płaszczyzny i eleganckiego wyglądu połaci z dachówek ceramicznych i całej inwestycji. W Polsce rosnąca popularność inwestycji w odnawialne źródła energii, zwłaszcza fotowoltaikę, staje się coraz bardziej zauważalna. Z wyników opublikowanego raportu IEO
Rynek fotowoltaiki w Polsce 2023 wynika, że 2022 rok przyniósł rekordową liczbę nowych instalacji fotowoltaicznych oraz wzrost mocy przyłączonych do minielektrowni domowych. Coraz więcej Polaków widzi w PV nie tylko sposób na oszczędności, ale także uniknięcie podwyżek cen prądu. Rozwój zielonej energii w Polsce nabiera więc tempa. Wychodząc naprzeciw wyzwaniom klimatycznym i oczekiwaniom klientów, firma Wienerberger wprowadziła do swojej oferty zupełnie nowy produkt – nowoczesne panele fotowoltaiczne zintegrowane z dachówkami ceramicznymi
Estetyka inna niż wszystkie
Wevolt X-Tile to rozwiązanie, które pozwala inwestorom na instalację paneli fotowoltaicznych i pozyskiwanie energii słonecznej, nie zaburzając płaszczyzny nowoczesnego dachu. Gładka, bezkratkowa, inna niż w tradycyjnych panelach powierzchnia sprawia, że moduł wtapia się w połać dachową. Instalowane pomiędzy dachówkami panele są niemal nie do odróżnienia od dachówek. Zwłaszcza że ich instalacja nie wymaga dodatkowych nieestetycznych konstrukcji. Dopasowanie kolorystyczne oraz formatowe do najpopularniejszych modeli dachówek Koramic: Orea 9, Actua 10 E i Actua 10 LT w najczęściej wybieranych przez klientów odcieniach antracytowych i grafitowych, podkreśla nowoczesny charakter płaskich dachówek Niewielkie wymiary paneli (wysokość dachówki, szerokość pięciu dachówek) oraz łatwość montażu pozwalają na ich instalację w różnej konfiguracji i ułożeniu na dachu, zarówno w pionie, jak i poziomie, nawet na dachach o nawet najbardziej skomplikowanych kształtach.
Bezpieczeństwo przede wszystkim Wprowadzając do swojej oferty panele fotowoltaiczne, Wienerberger uwzględnił nie tylko ich wygląd i wydajność, ale przede wszystkim bezpieczeństwo. Moduły Wevolt X-Tile zostały stworzone ze szkła hartowanego w technologii glass–glass. Oznacza to, że zarówno ich frontowa, jak i tylna strona jest wykonana z tego materiału. Panele fotowoltaiczne z podwójnej hartowanej szyby o grubości 7 mm uniemożliwiają przenikanie wody do środka instalacji, dzięki czemu jest ona wysoce odporna na wilgoć, korozję, wysokie temperatury i promieniowanie UV, co przekłada się na wysoką trwałość i żywotność konstrukcji. Szkło hartowane gwarantuje wysoką odporność na ogień (60 minut), a ogień nie przenika do spodniej konstrukcji dachu. Co więcej, materiał ten minimalizuje ryzyko powstawania mikropęknięć i pojawiania się tzw. gorących punktów, które mogłyby spowodować uszkodzenia paneli i całej instalacji. Brak elementów metalowych w panelu i konstrukcji do ich montowania sprawia, że nie jest wymagane uziemienie.
Moduły Wevolt X-Tile to rozwiązanie zaprojektowane z myślą o niezawodności nawet w najbardziej wymagających warunkach atmosferycznych. Są odporne na opady gradu o średnicy nawet 55 mm. Ułożone pomiędzy dachówkami (w odróżnieniu od montowanych na stelażach) eliminują ryzyko poderwania urządzeń w trakcie silnych porywów wiatru, a tym samym naruszenia szczelności dachu. Modułowa budowa znacząco ułatwia montaż, rozbudowę, konserwację i poruszanie się po dachu.
Czysta energia dla zrównoważonego budownictwa
Wevolt X-Tile to krok w kierunku bardziej zrównoważonej przyszłości. Panele pozwalają na efektywne zasilanie domu energią słoneczną. Tym samym cała instalacja pozwala ograniczyć emisję CO₂ do atmosfery i wpisuje się w ideę niskoemisyjnych budynków. W czasie produkcji paneli Wevolt X-Tile nie są wykorzystywane metale ciężkie ani związki PFAS – określane jako „wieczne chemikalia”, które przy długotrwałym kontakcie są toksyczne dla organizmów
żywych i mogą doprowadzić m.in. do problemów z wątrobą i tarczycą. Co więcej, mając niską trwałość mogą ulegać spaleniu, co z kolei przynosi katastrofalne skutki dla otoczenia.
Instalacja zapewnia długą żywotność paneli. Potwierdza to 30-letnia gwarancja przy zachowaniu 85% liniowej mocy panelu. Po zakończeniu okresu użytkowania produkt aż w 95% można poddać recyklingowi, jest to zatem rozwiązanie cyrkularne i przyjazne środowisku.
Standard Wienerberger
Firma Wienerberger to synonim innowacyjnych rozwiązań, jakości i bezpiecznego użytkowania. Panele Wevolt X-Tile to rozwiązanie bezpieczne, zgodne z normami budowlanymi zapewniającymi najlepszy
standard użytkowania. Wysoka trwałość i odporność instalacji fotowoltaicznej od Wienerberger została potwierdzona certyfikatem KIWA.
Standard Wienerberger to także gwarancja profesjonalnego wsparcia Doradców Technicznych na każdym etapie projektowania i budowy. Każdy klient może zamówić indywidualny projekt instalacji Wevolt X-Tile uwzględniający przygotowanie listy niezbędnych produktów do stworzenia bezpiecznego i trwałego dachu oraz rekomendację ułożenia paneli na dachu. Ponadto inwestorzy mogą liczyć na wsparcie przeszkolonej grupy dekarzy, którzy zadbają o prawidłowy montaż systemu.
Więcej informacji o ofercie producenta znajdziesz na stronie: www.wienerberger.pl
Okna GREENVIEW mają system topSafe, który podnosi bezpieczeństwo użytkowe i antywłamaniowe okien
Wybierz okna dachowe zaprojektowane z myślą o Twoich potrzebach!
Nowa generacja okien
GREENVIEW oferuje najwyższy standard zarówno pod względem funkcjonalności, estetyki, jak i zrównoważonego podejścia do środowiska. Dźwiękoszczelność, łatwość utrzymania w czystości czy oszczędność energii to tylko kilka zalet, które przemawiają za tym innowacyjnym produk-
tem. Który jednak z tak szerokiej gamy modeli będzie najbardziej pasował do Twojego wnętrza? Przekonajmy się!
Uniwersalne rozwiązanie
Tworzywowe okna dachowe GREENVIEW PTP-X P50 to doskonałe rozwiązanie dla tych, którzy poszukują uniwersalnych i łatwych w pielęgnacji okien. Ze względu na swoją odporność na wilgoć plastikowe okna były głównie montowane w łazienkach
i kuchniach. Jednak obecnie doceniamy ich walory estetyczne i stosujemy je kompleksowo. Białe okna mają klasyczny wygląd, który nigdy nie wyjdzie z mody. Stanowią bezpieczny wybór dla osób, które cenią ponadczasowe rozwiązania. Co istotne okna tworzywowe GREENVIEW nie wymagają konserwacji. Do ich prawidłowej pielęgnacji wystarczy regularne mycie za pomocą wody i delikatnych detergentów.
Okna PVC wykonane są w dużej części z materiału przetworzonego i praktycznie w całości mogą zostać poddane recyklingowi
Postaw na funkcjonalność
Okna uchylno-obrotowe GREENVIEW FPP-X MAX P50 to doskonały wybór dla tych, którzy cenią sobie nie tylko estetykę, ale także funkcjonalność. Wszystko dzięki łatwo dostępnemu przełącznikowi preSelect. Wystarczy jeden klik, by zmienić formę otwierania okna z uchylnej na obrotową. Korzystając z funkcji uchylnej, możemy wygodnie podejść do okna i cieszyć się panoramą okolicy. Jednocześnie dzięki otwieraniu skrzydła na zewnętrz zyskujemy dodatkową przestrzeń na poddaszu. Funkcja obrotowa wykorzystywana jest głównie do mycia okna. Zamontowana w oknie zasuwka blokująca unieruchamia obrócone o 180° skrzydło, dzięki czemu możemy wygodnie wyczyścić zewnętrzną szybę okna.
uchylno-obrotowym oknom dachowym
Nowy wymiar estetyki
Jeżeli marzy Ci się na poddaszu salon pełen naturalnego światła i niesamowitych widoków to zdecydowanie wybierz okno
GREENVIEW FGP-V P50 Galeria. Dzięki nowatorskiej konstrukcji duże okna dachowe po otwarciu tworzą balkon. Górne skrzydło otwierane jest uchylnie do góry, dolne uchylane do przodu umożliwiając swobodny dostęp do wnęki balkonu. Oczywiście, można też używać tylko górnej części niczym klasycznego okna dachowego. Estetyczny wygląd modeli GREENVIEW dodaje elegancji i nowoczesności wnętrzu, dzięki czemu stanowią one również atrakcyjny element dekoracyjny.
Okna Galeria to doskonałe rozwiązanie do pomieszczeń, które wymagają dużej ilości naturalnego światła –salony czy pracownie na poddaszu
www.fakro.pl
Dzięki
zyskamy dodatkową przestrzeń na poddaszu
Okienne ABC – co oznaczają skróty na etykiecie
Prawdziwą wartość okna poznajemy w praktyce, zwłaszcza podczas złej pogody. Jeżeli wczytamy się w oznaczenia stosowane przez producentów, nie musimy czekać, aż zacznie padać, wiać i mrozić.
0Zanim kupimy okno, warto spojrzeć w jego specyfikację techniczną. Znajdziemy tam parametry precyzyjnie definiujące jego właściwości użytkowe. Są one jednak zakodowane w postaci skrótów, o których nie rzadko mało wiemy, bo nie zawsze chce nam się zgłębiać wiedzę na ich temat. To błąd, ponieważ, znając te kody z łatwością
odczytamy, jak ciepłe jest okno, jaka jest jego odporność na czynniki zewnętrzne czy też jaką wartość ma jego szczelność. Oczywiście, pod warunkiem, że wszystkie one zostały potwierdzone w badaniach laboratoryjnych, co też w dokumentacji produktu znajdziemy. W przeciwnym razie, są one tylko deklaracją składaną nam przez producenta. Co zatem kryje się za poszczególnymi oznaczeniami na etykiecie?
Wskaźnik energii
Najważniejszy na etykiecie, podawany zaraz pod suwakiem klasy energooszczędności. Wskaźnik ten to podsumowanie całorocznego bilansu energetycznego dla danego modelu w naszej strefie klimatycznej w warunkach referencyjnych (uśrednio-
nych i laboratoryjnych). Informuje nas, ile energii stracimy bądź zyskamy, montując dany model. W przypadku okien wskaźnik energii w większości przypadków przybiera wartości ujemne, co należy odczytywać jako informację o tym, ile ciepła z wnętrza ucieka przez 1 m2 okna na zewnątrz w ciągu roku. Wartości dodatnie oznaczają, że dzięki oknu pozyskujemy energię dla domu. Jest to możliwe wyłącznie w przypadku okien najwyższych klas.
U – przenikanie ciepła
Parametr, któremu dziś poświęca się najwięcej uwagi ze względu na wymagania energooszczędności. W Uw zakodowana jest informacja o tym, ile ciepła ucieka z domu w ciągu godziny przez 1 m2 danego okna, gdy temperatura wewnątrz domu jest wyższa o 1ºC od temperatury na dworze. Na jego wartość wpływ ma współczynnik przenikania szyby (Ug), współczynnik przenikania dla profilu okiennego (Uf) oraz wielkość mostka cieplnego (ψ). Im niższe Uw, tym mniejsze straty ciepła. Od 1 stycznia 2021 roku dla okien elewacyjnych (montowanych w ścianach zewnętrznych budynku) współczynnik przenikania ciepła nie może być wyższy niż 0,9 W/m2K.
Ax, Bx, Cx – sztywność
Sztywność okna to po prostu jego odporność na odkształcenia pod wpływem siły ssącej wiatru. Litery A, B i C oznaczają klasę ugięcia ramy, czyli wielkość odkształcenia. Przy takiej samej sile (prędkości czy też ciśnieniu, które ona powoduje) w oknach klasy B, a najmniejsze w oknach klasy C. x w specyfikacji technicznej produktu przybiera wartość od 1 do 5. Cyfry te oznaczają wielkość ciśnienia, które okno powinno wytrzymać bez nadmiernego odkształcenia się. Jego wartość dla 1 wynosi 400 Pa, a dla 5 – 2000 Pa.
Najbardziej odporne na odkształcenia okna to te oznaczone symbolem C5. Poleca się je do domów budowanych w regionach, w których wieją bardzo silne wiatry, np. w górach. W pozostałych zazwyczaj wystarczają okna klasy C1.
xA – wodoszczelność
Symbol ten określa pod wpływem jakiego ciśnienia wód opadowych (deszczu połączonego z silnym wiatrem) i po jakim czasie okno zaczyna przeciekać. Wpływ na to mają nie tylko warunki zewnętrzne, ale także precyzja montażu okna, jakość materiałów zastosowanych do konstrukcji okna itp.
Zmienna x może przybierać wartość od
1 do 9. Okna klasy 1A można w zasadzie potraktować jako nieszczelne. Najbardziej szczelne są okna klasy 9A. W Polsce montuje się zazwyczaj okna od 4A do 9A.
a – przepuszczalność powietrza (infiltracja)
To nic innego jak poziom szczelności okna. Określa się go na podstawie ilości powietrza, jaka przeniknie w ciągu 1 godziny przez 1 metr szczeliny okna lub drzwi balkonowych przy różnicy ciśnień 1daPa/m3 ( 10 Pa). Najmniej szczelne okna oznacza się symbolem 1. Umożliwiają one wentylację wnętrza, ale ucieka przez nie dużo ciepła. Najbardziej szczelne okna mają klasę 4, zatrzymują dużo ciepła w domu, ale ograniczają do niego dostęp świeżego powietrza, co nie jest bez znaczenia dla naszego zdrowia. Wysoki poziom szczelności powinny zapewniać przede wszystkim okna montowane w tych strefach, gdzie mocniej wieje oraz konstrukcje tarasowe. Decydujący wpływ na wielkość infiltra-
cji mają uszczelki. Ponieważ stosunkowo szybko ulegają zużyciu, producent powinien zadbać, aby łatwo dały się wymienić.
Lt – przenikanie światła
Współczynnik ten odnosi się tylko do szyby i wyrażony jest w procentach. Im wyższy, tym więcej światła okno wpuszcza do wnętrza domu. Powinniśmy więc uwzględniać go w kontekście wielkości pomieszczenia, w którym okno będzie montowane i orientacji budynku względem stron świata. Wysoki współczynnik Lt może przydać się w pomieszczeniach z oknami od strony północnej bądź wschodniej, bo one zwykle wymagają lepszego doświetlenia.
g – przepuszczalność energii słonecznej
Podobnie jak Lt dotyczy tylko szyby okna i jest wyrażany w procentach. Im ich więcej, tym więcej ciepła słonecznego przenika do pomieszczeń. Współczynnik ten informuje, jaka część energii promieniowania słonecz-
Oknoplus
nego padającego na szybę zostaje przepuszczona do wnętrza pomieszczenia.
Wysoki parametr g pożądany jest jesienią i zimą, ale już od późnej wiosny do wczesnej jesieni może powodować przegrzewanie się wnętrz. Potrzebny może okazać się wtedy montaż przesłon okiennych. Dlatego niektórzy producenci na etykiecie podają również współczynnik przepuszczalności energii całkowitej (Gf), w którym uwzględnia się użycie urządzeń przeciwsłonecznych.
Rw – tłumienie hałasu
Charakterystyka odnosząca się do izolacyjności akustycznej okna, podaje się ją zatem w decybelach. Informuje nas o tym, w jakim stopniu do naszego domu będzie docierał hałas z otoczenia. Im wartość współczynnika Rw jest wyższa, tym lepiej dane okno zabezpiecza nas przed hałasem z zewnątrz.
W spokojnej okolicy za miastem wystarcza zazwyczaj okno o Rw = 32 dB. Tam, gdzie jest naprawdę głośno (bardzo ruchliwa
ulica, tory kolejowe bądź lotnisko w sąsiedztwie itp.), potrzeba nawet dwukrotnie więcej „mocy” tłumienia dźwięków.
RCx – klasa zabezpieczeń
Parametr ważny przez cały rok, szczególnie podczas nieobecności domowników (wyjazdy na święta, ferie zimowe itp.), bo dotyczy zabezpieczeń antywłamaniowych okna. RC1 stawia najmniejszy opór, RC6 największy.
W budownictwie jednorodzinnym standardowo stosuje się RC2, które zestawia się z systemem alarmowym.
Nośność urządzeń zabezpieczających
Parametr ten odnosi się do działania na uchylone skrzydło dodatkowej siły/obciążenia, na przykład gdy tracimy równowagę podczas mycia okien i wspieramy się na nim, chroniąc przed upadkiem. Minimalne wymagania dla nośności to utrzymanie około 35 kg ciężaru (działanie siły 350 N) przez 1 minutę bez naruszenia konstrukcji okna. EA
Wybór odpowiedniego kotła na pellet to kluczowy krok tak w przypadku nowych domów, jak i modernizacji systemu ogrzewania. Pellet, jako forma odnawialnego źródła energii, zdobywa coraz większą popularność ze względu na swoją wydajność, przyjazność dla środowiska oraz istotną rolę w zapewnieniu niezależności energetycznej w domach.
Coraz więcej gospodarstw domowych decyduje się na instalację kotłów na pellet, doceniając ich wygodę i nowoczesne technologie. Nowoczesne piece są tak zaprojektowane, aby były łatwe w obsłudze, a ich automatyczne systemy podawania paliwa minimalizują potrzebę częstego uzupełniania. Jednak aby cieszyć się z wszystkich korzyści płynących z tego rodzaju ogrzewania, ważne jest, aby wybrać odpowiedni kocioł. Przy jego wyborze kierujemy się pewnymi kryteriami, które są różne dla każdego z nas. Dla jednych będzie istotny konkretny model lub producent kotła, inni będą kierowali się możliwościami technicznymi, ceną, a nawet kolorem czy wyglądem zewnętrznym urzą-
Defro, model Delta Ekopell
dzenia. Zbyt szybki, pochopny, czasem jedynie na podstawie informacji zaczerpniętych z sieci wybór produktu, który ma służyć nam przez wiele lat, może okazać się nietrafionym zakupem. Czynniki, które wpływają na nasz wybór, można podzielić na pewne kategorie.
Rodzaj/Typ kotła
Decydując się na montaż kotła, bardzo często napotykamy już na samym początku na pewne ograniczenia. W nowo powstających budynkach, często budowanych według gotowych projektów, przewidziany jest kocioł gazowy jako źródło ciepła. Niestety, inwestorzy na etapie zmian projektowych nie uwzględniają już doboru kotła. Gdy przychodzi do decyzji, jaki kocioł wybrać, najczęściej jest już za późno na powiększenie kotłowni, którą bardzo często zaprojektowano jako małe pomieszczenie gospodarcze. Kocioł na pellet jest automatycznym urządzeniem na biopaliwo stałe, a co za tym
idzie posiada zbiornik (zasobnik), w którym znajduje się to paliwo. Wielkość kotłowni ma bezpośredni wpływ na wybór kotła. Należy upewnić się, że w pomieszczeniu znajdzie się miejsce nie tylko na kocioł, ale również na zbiornik pelletu oraz przestrzeń potrzebną do jego uzupełniania i konserwacji. Warto również przewidzieć miejsce na ewentualne dodatkowe wyposażenie, takie jak systemy automatycznego podawania.
Mała kotłownia
Jeżeli dysponujemy małą kotłownią, kluczowe jest, aby kocioł był kompaktowy i efektywnie zagospodarował dostępną przestrzeń. Na szczęście z łatwością znajdziemy producentów na krajowym rynku, którzy dysponują rozwiązaniami technicznymi umożliwiającymi montaż kotła na pellet nawet w bardzo małych pomieszczeniach. W przypadku braku typowej kotłowni nie należy od razu rezygnować z pelletu. Warto poszukać takiego rodzaju urządzenia na pel-
Kozlusan / Wentor, model Lidia Compact Mini
Prawidłowy dobór kotła pelletowego zależy od wielu czynników. Ważne by obliczyć zapotrzebowanie budynku na ciepło dla standardowego, dobrze izolowanego budynku w naszym klimacie przyjmuje się, że jest to 70 W na metr kwadratowy
let, które będzie miało małe gabaryty (są już takie, które wraz z bocznym zasobnikiem zajmują jedynie 1 m2) lub budowę kompaktową. Konstrukcja przewidująca zasyp pelletu od góry pozwala na oszczędność miejsca. Sam zasobnik jest bardzo pojemny, dzięki czemu paliwa wystarcza na kilka dni pracy w mroźne dni lub nawet na kilka tygodni w sezonie letnim. Takie rozwiązanie znakomicie sprawdzi się w małych kotłowniach, gdzie brakuje miejsca na większy kocioł.
Duża kotłownia
Jeżeli dysponujemy dużą kotłownią, mamy większą swobodę wyboru urządzenia oraz jego lokalizacji. Większe pomieszczenie pozwala na zainstalowanie większego zbiornika na pellet, co zmniejsza częstotliwość jego uzupełniania i zwiększa wygodę użytkowania. W dużej kotłowni można łatwo zainstalować dodatkowe urządzenia, takie jak zasobnik ciepłej wody użytkowej, moduły mieszania czy systemy rekuperacji, które mogą podnieść efektywność systemu grzewczego.
Brak kotłowni
W przypadku braku odpowiedniej kotłowni, konieczne jest znalezienie alternatywnego rozwiązania. Jeżeli nie mamy kotłowni, kocioł na pellet może być zainstalowany w garażu, piwnicy lub w innym pomieszczeniu gospodarczym. Ważne jest, aby pomieszczenie to było odpowiednio wentylowane i spełniało wymagania bezpieczeństwa. Niektórzy producenci kotłów na pellet posiadają ofertę małych kotłowni kontenerowych, które są przeznaczone do instalacji na zewnątrz budynku. Takie rozwiązanie eliminuje problem braku kotłowni. W małych domach lub mieszkaniach warto rozważyć również zintegrowane systemy grzewcze, które łączą funkcje ogrzewania i ciepłej wody użytkowej w jednym urządzeniu. Takie systemy zajmują mniej miejsca i są łatwiejsze w instalacji w niewielkich pomieszczeniach.
Kryterium wielkości i umiejscowienia kotłowni ukierunkowało już nasz wybór. Gdy dokonaliśmy analizy rodzaju/typu kotła,
HKS Lazar, model Smart Fire 22
Kotły Grobelny, model Slim Gropel
Rakoczy, model Firemax
który będzie idealny do naszych warunków lokalowych, musimy przejść do jednego z najważniejszych kryteriów wyboru, a mianowicie parametrów technicznych.
Moc kotła
Moc kotła na pellet jest jednym z najważniejszych parametrów, które należy uwzględnić podczas wyboru urządzenia grzewczego. Dobór odpowiedniej mocy kotła ma kluczowe znaczenie dla efektywności ogrzewania, komfortu cieplnego oraz ekonomicznej eksploatacji. Zbyt mała moc może prowadzić do niedogrzewania pomieszczeń, natomiast zbyt duża moc kotła może skutkować niepotrzebnym marnotrawieniem paliwa i wyższymi kosztami. Obliczenie potrzebnej mocy kotła na pellet jest złożonym procesem, który uwzględnia kilka kluczowych czynników. Podstawowym parametrem jest łączna powierzchnia, która ma być ogrzewana. Jakość izolacji termicznej budynku ma ogromny wpływ na zapotrzebowanie na ciepło, podobnie jak systemy sterowania ogrzewaniem czy sam typ nośników ciepła – wysokotemperaturowe (grzejniki), niskotemperaturowe (podłogówka). Dobrze izolowane domy, z nowoczesnymi oknami i ociepleniem ścian wymagają mniej energii do utrzymania odpowiedniej temperatury. W przypadku starszych, słabo izolowanych budynków zapotrzebowanie na moc kotła może być znacznie wyższe. Uwzględnienie dodatkowych strat ciepła, np. związane z wentylacją, mostkami termicznymi czy nieszczelnościami w oknach i drzwiach, jest niezbędne do dokładnego oszacowania mocy kotła. Dlatego na tym etapie wyboru kotła na pellet, ważne jest wykonanie audytu energetycznego budynku wraz z audytem instalacji centralnego ogrzewania. Taki audyt powinien być wykonany przez wpisanego na listę ministerialną audytora. Poniżej jeden
Mała kotłownia lub jej całkowity brak znacznie zawęża dostępne pod kątem rozmiarów kotły na pellet, na szczęście na rynku są dostępne modele kompaktowe do takich właśnie lokalizacji
z przykładów do wyliczenia mocy kotła. Załóżmy, że mamy do ogrzania dom z przeciętną izolacją o powierzchni 150 m².
Dla standardowego, dobrze izolowanego budynku w klimacie umiarkowanym możemy przyjąć zapotrzebowanie na poziomie 70 W/m². Wówczas:
150 m² × 70 W/m² = 10,5 kW
Dla domu z przeciętną izolacją o powierzchni 150 m² potrzebny będzie kocioł o mocy około 10,5 kW. W praktyce warto dodać pewien margines bezpieczeństwa, zwłaszcza w regionach o bardziej surowym klimacie, co może podnieść wymaganą moc do około 12 kW. Jednak nie ma sensu, a niekiedy może to powodować problemy, instalowanie urządzeń o mocach znacznie przekraczających wspomniany margines bezpieczeństwa.
Innym, kluczowym aspektem przy wyborze optymalnego kotła na pellet jest jego sprawności i efektywność. Wysoka efektywność kotła przekłada się na niższe zużycie paliwa, co nie tylko wpływa na obniżenie kosztów eksploatacji, ale również na mniejsze obciążenie środowiska naturalnego. Zro-
Kostrzewa, model Mini Matic MCZ / Wentor, model Selecta
Zamech, model Eko Balance
model Grand Pellet
Posiadając dużą kotłownię można wybierać spośród kotłów o większych rozmiarach z dużymi zasobnikami na pellet, które sprawią, że większa będzie autonomia i długość pracy urządzenia bez uzupełniania paliwa
zumienie tych zagadnień oraz ich znaczenia może pomóc użytkownikom w podjęciu świadomej decyzji zakupowej.
Czym jest efektywność i sprawność kotła?
Efektywność kotła to jego zdolności do przekształcania energii zawartej w pellecie w ciepło, które jest następnie wykorzystywane do ogrzewania pomieszczeń oraz wody użytkowej. Jest to miara tego, jak dobrze kocioł wykorzystuje paliwo, aby dostarczyć wymaganą ilość ciepła. Sprawność kotła to procentowa wartość, która określa, ile energii z paliwa jest przekształcane w ciepło. Im wyższa sprawność, tym więcej ciepła jest generowane przy mniejszym zużyciu paliwa. Nowoczesne kotły na pellet mogą osiągać sprawność na poziomie 90−95%, co oznacza, że tylko 5−10% energii jest tracone, najczęściej w postaci ciepła uchodzącego przez komin. Efektywność energetyczną kotła mierzy się w warunkach laboratoryjnych zgodnie z ustalonymi normami i procedurami. Wyniki te są następnie przedstawiane w formie procentowej, co pozwala użytkow-
nikom na łatwe porównanie różnych modeli i marek kotłów. Nowoczesne kotły na pellet są zaprojektowane z myślą o maksymalnej efektywności. Wysokiej jakości materiały, zaawansowane technologie spalania oraz innowacyjne rozwiązania konstrukcyjne przyczyniają się do minimalizacji strat ciepła.
Automatyzacja i obsługa kotła
na pellet
Automatyzacja pracy kotła oraz niemal jego bezobsługowość są kryteriami, które spełniają wszystkie urządzenia na pellet na naszym rynku. Wysokie wymagania klienta spowodowały, że pewne udogodnienia stały się standardem. Nowoczesne kotły na pellet wyposażone są w zaawansowane systemy automatyzacji, które nie tylko ułatwiają codzienną obsługę, ale także optymalizują proces spalania, zwiększając efektywność i obniżając koszty eksploatacji. Różnice, jakie możemy zauważyć, to np. sposób podawania paliwa czy rodzaj sterowania. W zależności od swoich preferencji klient może wybrać markę kotła w oparciu o producenta sterownika. Wiele nowoczesnych
Metal-Fach,
kotłów na pellet oferuje możliwość zdalnego sterowania za pomocą aplikacji mobilnych. Użytkownik może monitorować i kontrolować pracę kotła z dowolnego miejsca na świecie, co pozwala na szybkie reagowanie na zmieniające się warunki i optymalizację zużycia energii. Jedyne, o czym trzeba pamiętać, to dosypanie pelletu do zasobnika; należy wspomnieć, że w Polsce dostępne są już systemy pełnej automatyzacji kotłowni – takie rozwiązanie idealnie sprawdzi się w przypadku wymagających klientów, którzy cenią sobie wygodę.
Decyzja o zakupie kotła na pellet to inwestycja, która wymaga starannego przemyślenia kosztów zarówno początkowych, jak i eksploatacyjnych. Oprócz ceny zakupu samego urządzenia, należy uwzględnić szereg innych wydatków, takich jak instalacja, konserwacja, koszty paliwa oraz ewentualne naprawy. Zrozumienie tych kosztów i ich właściwe oszacowanie pozwala na dokonanie świadomego wyboru i lepsze zarządzanie budżetem domowym. Izba Gospodarcza Urządzeń OZE publikuje systematycznie koszty ogrzewania budynków, które mogą pomóc w oszacowaniu potrzeb finansowych związanych z ogrzewaniem naszych domów.
Koszty zakupu i eksploatacji
Koszt zakupu kotła na pellet może się znacznie różnić w zależności od mocy, marki, zaawansowania technologicznego oraz dodatkowych funkcji. Cena podstawowych modeli zaczyna się od kilku tysięcy złotych, natomiast zaawansowane kotły z systemami automatyzacji i wyższą sprawnością mogą kosztować nawet kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych. Kotły o wyższej mocy są zazwyczaj droższe. Należy dobrać moc kotła do powierzchni domu i zapotrzebowania na ciepło, aby uniknąć przewymiarowania urządzenia i niepotrzebnych kosztów. Kotły z zaawansowanymi funkcjami,
takimi jak automatyczne podajniki, systemy samoczyszczące czy zdalne sterowanie, są droższe, ale oferują większy komfort i efektywność użytkowania. Pellet jest stosunkowo tanią i efektywną formą paliwa, ale jego cena może się różnić w zależności od jakości, dostawcy i regionu. Wybór wysokiej jakości pelletu z certyfikatami, takimi jak ENplus, zapewnia lepszą wydajność spalania i mniejsze zanieczyszczenie kotła. Regularna konserwacja kotła na pellet jest kluczowa dla jego efektywności i długowieczności. Kotły z automatycznym systemem samoczyszczącym wymagają rzadszego serwisowania.
Częstym kryterium wyboru kotła na pellet jest możliwość pozyskania na ten cel dofinansowania. Program dotacyjny „Czyste Powietrze” przewiduje korzystne dofinansowanie kotłów pelletowych o podwyższonym standardzie i kompleksowej termomodernizacji. Nowe regulacje zawierają obowiązek wyboru urządzeń grzewczych z listy zielonych urządzeń i materiałów (ZUM). Dzięki dotacjom i programom wsparcia finansowego, koszty te mogą być jeszcze bardziej zredukowane, co czyni kotły na pellet atrakcyjną alternatywą dla osób poszukujących efektywnego, ekonomicznego i ekologicznego rozwiązania grzewczego.
Rynek kotłów na pellet oferuje szeroką gamę urządzeń, co pozwala na znalezienie idealnego rozwiązania w zależności od indywidualnych potrzeb i kryteriów. Bez względu na to, jakimi kierujesz się priorytetami – czy jest to maksymalna efektywność, łatwość obsługi, niski koszt eksploatacji, czy aspekt ekonomiczny – z pewnością znajdziesz kocioł, który spełni Twoje oczekiwania.
dr Marta Jach-Nocoń marta@omega-sosnowiec.pl Członek Izby Gospodarczej Urządzeń OZE Żródło: Świat Kominków 2/2024 (75)
Zakup urządzenia grzewczego.
Jak nie dać zrobić się „na szaro”
będąc „zielonym w temacie”?
Zakup urządzenia grzewczego to inwestycja na wiele lat, dlatego warto dokładnie przeanalizować dostępne opcje, aby dokonać najlepszego wyboru. Obecnie rynek oferuje wiele rozwiązań, np. pompy ciepła, kotły, mikroinstalacje fotowoltaiczne, kolektory słoneczne czy wentylacje mechaniczne z odzyskiem ciepła. Czy wiesz jednak, które z nich będzie najlepsze dla Ciebie?
Jeżeli szukasz urządzenia grzewczego do swojego domu, Lista Zielonych Urządzeń i Materiałów (Lista ZUM) pomoże Ci podjąć właściwą decyzję. Została stworzona z myślą o beneficjentach Programu Priorytetowego Czyste Powietrze i jest zaawansowaną bazą danych, która umożliwia łatwe porównanie parametrów energetyczno-emisyjnych urządzeń, co może znacząco wpłynąć na poprawę jakości powietrza.
Czym jest Lista ZUM?
Jest to zaawansowane narzędzie informatyczne, które zawiera szczegółowe informacje o urządzeniach i materiałach kwalifikujących się do dofinansowania w ramach Programu Priorytetowego Czyste Powietrze.
Wentor
Składa się z trzech modułów dedykowanych producentom, ekspertom i administratorom oraz beneficjentom, co czyni ją kompleksowym źródłem informacji dla różnych interesariuszy.
Na Liście znajdziemy szeroki wybór urządzeń grzewczych i materiałów budowlanych, które są podzielone na następujące kategorie:
• Węzły cieplne
• Pompy ciepła (różne typy)
• Kotły gazowe kondensacyjne
• Kotły olejowe kondensacyjne
• Kotły na pellet drzewny i drewno o podwyższonym standardzie
Korzystanie z Listy ZUM może przynieść wiele korzyści, a jedną z kluczowych jest możliwość podjęcia przemyślanej i świadomej decyzji na podstawie rzetelnych danych oraz skorzystania z dofinansowania. Wszystkie urządzenia i materiały, które są uwzględnione na Liście, zostały zweryfikowane przez niezależnych ekspertów na podstawie wyników badań wykonanych w akredytowanych laboratoriach, co gwarantuje wysoką jakość i zgodność z obowiązującymi normami oraz wymaganiami programu Czyste Powietrze. Dzięki Liście ZUM można również łatwo porównać różne urządzenia pod względem ich parametrów energetyczno-emisyjnych, co pozwala wybrać najbardziej efektywne i ekologiczne rozwiązanie dla danej inwestycji. Baza jest na bieżąco aktualizowana zgodnie z aktualnymi wymogami Programu Czyste Powietrze, co oznacza, że
zawsze masz dostęp do najnowszych, wiarygodnych informacji i technologii.
Jak skorzystać z Listy ZUM?
Aby znaleźć odpowiednie urządzenie grzewcze na Liście ZUM, wystarczy zarejestrować się na stronie. Rejestracja umożliwia dostęp do pełnej bazy danych i wszystkich dostępnych funkcji. Następnie można przeglądać dostępne urządzenia, filtrować je według kategorii, parametrów energetyczno-emisyjnych oraz innych kryteriów, co ułatwia znalezienie idealnego rozwiązania. Zakup urządzenia grzewczego to poważna decyzja, która wpływa na komfort mieszkania, koszty eksploatacji oraz środowisko. Biorąc pod uwagę powyższe czynniki, możesz dokonać świadomego wyboru, który będzie odpowiadał Twoim potrzebom i przyniesie korzyści na wiele lat. Korzystanie z Listy może dodatkowo ułatwić ten proces, oferując przetestowane i zweryfikowane rozwiązania. Dzięki przejrzystej strukturze, bezpłatnemu dostępowi i kompleksowej weryfikacji przez niezależnych ekspertów, umożliwia wybór najlepszych urządzeń grzewczych, które nie tylko są efektywne energetycznie, ale również przyczyniają się do poprawy jakości powietrza. Zarejestruj się już dziś i dokonaj świadomego wyboru, który przyniesie korzyści Tobie i środowisku: https://lista-zum.ios.edu.pl/. Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy, który stworzył Listę ZUM, jest jednostką z bogatym doświadczeniem w obszarze ochrony powietrza. Specjaliści oraz eksperci zatrudnieni lub współpracujący z Instytutem, odpowiadają za szereg działań i analiz w obszarze walki z tzw. niską emisją.
Agnieszka Stangreciak Instytut Ochrony Środowiska –Państwowy Instytut Badawczy
Źródło: Świat Kominków 2/2024 (75)
Czy warto montować sterowanie strefowe przy ogrzewaniu podłogowym?
Sterowanie strefowe to automatyka pozwalająca na podzielenie budynku na kilka lub nawet kilkanaście stref z różną temperaturą w każdej z nich. Całe sterowanie może odbywać się bezobsługowo, a odpowiednie algorytmy automatycznie decydują która pętla ogrzewania podłogowego ma w danym momencie oddawać ciepło do pomieszczenia.
Jakie zalety ma sterowanie strefowe?
• Zastosowanie sterowania strefowego jak sama nazwa wskazuje pozwala nam stworzyć w domu strefy z konkretnymi nastawami temperatur. Przykładowo w jednym pokoju możemy ustawić temperaturę 22°C, w łazience 24°C, w sypialni 19°C, a w garażu 12°C. Każdy użytkownik znajdzie dla siebie odpowiednią komfortową nastawę.
• Oszczędność – grzejemy tylko te pomieszczenia, których aktualnie używamy. Dzieci przyjeżdżają tylko na weekendy?
Ustawiamy harmonogram na ich pokoje z obniżeniem temperatury w tygodniu, a grzejemy na wyższą temperaturę tylko w sobotę i niedzielę.
• Zdalny dostęp. Wyobraźmy sobie sytuację, kiedy wyjeżdżamy zimą na tygodniow eferie – przed wyjazdem obniżamy temperaturę w domu w każdym pomieszczeniu, aby zminimalizować koszty ogrzewania. Przed powrotem do domu zdalnie podnosimy żądaną temperaturę w wybranych pomieszczeniach, tak aby wrócić do ciepłego, nagrzanego budynku. Dodatkowo zdalny dostęp pozwala skonfigurować dodatkowe elementy z poziomu jednej aplikacji, takie jak oświetlenie, sterowanie roletami itd.
• Nasze oszczędności na ogrzewaniu przekładają się na ochronę środowiska naturalnego poprzez zmniejszenie zużycia energii
Jakie elementy wchodzą w skład sterowania strefowego ogrzewaniem podłogowym?
Jest to system składający się z kilku elementów: termostatów, głównej listwy sterujecj, siłowników oraz bramki sieci ZigBee.
Termostaty pomieszczeniowe – urządzenia, które widzimy “na pierwszy rzut oka” w poszczególnych pomieszczeniach, czyli sterowniki umieszczone najczęściej na ścianach w puszkach instalacyjnych np. przy włącznikach świateł. Producenci oferują różne urządzenia z rozmaitymi funkcjami, takimi jak pomiar wilgotności, różne wersje kolorystyczne czy design. Urządzenie ma za zadanie na bieżąco monitorować temperaturę powietrza w miejscu montażu termostatu oraz przekazywać tę informację dalej.
Listwa sterująca – główny element układu, jest montowana w szafce rozdzielaczowej ogrzewania podłogowego. To do niej sterowniki ścienne wysyłają sygnał o zapotrzebowaniu na ciepło lub chłód w danym
momencie. Listwa przekazuje ten sygnał do źródła ciepła lub pompy obiegowej informując o potrzebie pracy. Dodatkowo listwa na podstawie sygnału od konkretnego sterownika decyduje która pętla ogrzewania podłogowego ma w danym momencie oddawać ciepło lub chłód.
Siłowniki – elementy mechaniczne realizujące otwieranie i zamykanie przepływu wody w poszczególnych pętlach ogrzewania podłogowego. Siłowniki zamontowane są w rozdzielaczu ogrzewania podłogowego. Bramka sieci ZigBee – element, który przy odpowiedniej konfiguracji zapewnia nam podgląd na temperaturę (przy niektórych sterownikach również wilgotność) w każdym pomieszczeniu. Możemy zdalnie zmienić nastawę, ustawiać harmonogramy i dowolnie sterować ustawieniami układu.
Dlaczego ZigBee zamiast WiFi?
ZigBee jest protokołem transmisji danych w sieciach bezprzewodowych wykorzystywanym do obustronnej komunikacji między urządzeniami. Dwustronność komunikacji oznacza, że każde urządzenie może zarówno wysyłać sygnał jak i go odbierać.
Główną cechą tego standardu komunikacyjnego jest bardzo niski pobór energii oraz prosta budowa o niskich kosztach.
Dzięki ZigBee, urządzenia bezprzewodowe pracujące na bateriach mają kilkukrotnie wydłużony czas pracy w stosunku do urządzeń pracujących na sieci WiFi.
Jakie są podstawowe rodzaje algorytmów sterowania?
Bardzo ważną kwestią jest aby system brał pod uwagę akumulację ciepła w zależności od pojemności cieplnej jastrychu. Odcięcie danej pętli o danej godzinie, nie oznacza że ten fragment podłogi przestaje oddawać ciepło – robi to dalej do momentu wyrównania temperatury podłogi i temperatury powietrza. Aktualnie stosowane zaawansowane algorytmy samouczące w urządzeniach pozwalają z odpowiednim wyprzedzeniem zamykać i otwierać pętle ogrzewania
podłogowego, aby na konkretną godzinę osiągnąć zakładaną według harmonogramu temperaturę.
Histereza CO – najprostszy dwupołożeniowy algorytm (włącz/wyłącz). Działa on na podstawie zadanej różnicy temperatur przy której termostat ponownie wysyła do źródła ciepła sygnał zapotrzebowania na chłodzenie lub grzanie. Efektem jest ciągła oscylacja temperatury – przegrzanie, wychłodzenie, przegrzanie, wychłodzenie itd. Jeśli histereza została ustawiona na poziomie ± 0,5°C, a wartość zadana wynosi 23°C, to regulator uruchomi źródło ciepła lub pompę obiegową, gdy temperatura
spadnie do 22,5°C, a wyłączy gdy wzrośnie do 23,5°C. Taki układ nie gwarantuje precyzji, a ze względu na dużą bezwładność ogrzewania podłogowego histereza nie jest zalecana w ogrzewaniu płaszczyznowym.
PWM (Pulse Width Modulation) – sterowanie impulsowe. Jest to o wiele bardziej stabilne rozwiązanie od sterowania histerezą. Mimo wszystko nadal jest to mechanizm z dwoma położeniami (włącz/wyłącz) lecz dodatkowym parametrem branym pod uwagę jest czas grzania. W PWM różnica między aktualną temperaturą, a temperaturą ustawioną na termostacie decyduje o tym jak długo pompa obiegowa lub źródło ciepła będą pracowały. Algorytm ten – z uwagi na uwzględnienie czasu nagrzewania – jest lepszym rozwiązaniem do sterowania podłogówką.
TPI (Time Proporcional and Integral) –samouczący się algorytm czasowo-proporcjonalno-całkującego. Ten typ sterowania jest jeszcze bardziej skuteczny, bo przelicza czas pracy na bieżąco, na podstawie matematycznych całek. „Uczy się” zamiast korzystć z gotowych szablonów i założeń. Dzięki tym przelicznikom sterownik „wie” jak długo trzeba ogrzewać / chłodzić daną pętlę, żeby na wyznaczoną według harmonogra-
mu godzinę osiągnąć żądaną temperaturę powietrza. Sterownik „przewiduje” kiedy temperatura zbliża się do spadku i z odpowiednim wyprzedzeniem załącza grzanie pomieszczenia. Tak szybki czas reakcji oraz ograniczenie przegrzania czyni TPI najbardziej precyzyjnym typem sterowania.
ITLC (Internal Temperature Load Compensation) – rozwinięcie algorytmu TPI, czyli zaawansowany technologicznie algorytm precyzyjnego utrzymywania temperatury. Jest jeszcze dokładniejszy i dzięki modulacji czasu otwarcia/zamknięcia siłownika daje pewność jeszcze lepszej kontroli nad ogrzewaniem i chłodzeniem.
Jaki system sterowania wybrać?
Aby być w pełni zadowolonym z zastosowanego sterowania strefowego przy wyborze producenta oraz samych typów urządzeń dobrze kierować się powyższymi wskazówkami odnośnie algorytmów pracy. Najlepsze z nich przyniosą wymierne korzyści związane z ekonomią i komfortem użytkownika. Ważną kwestią będzie również zdalny dostęp oraz długość gwarancji – niektórzy producenci zapewniają nawet 5 lat gwarancji na system. www.oxywent.pl
Oczyszczalnia ZBS pracuje w technologii SBR. W opisywanym wariancie wyposażona jest dodatkowo w nośnik biomasy w postaci stałych pakietów z tworzywa sztucznego (fot. z prawej). Korzyści wnikające z zastosowania dodatkowego nośnika:
• podwyższenie stabilności pracy,
• przyspieszenie rozruchu,
• mniejsza możliwość utraty wypracowanego osadu czynnego.
W oczyszczalni działającej w technologii SBR, proces podzielony jest na cykle (realizowane w ciągu doby).
Ilość cykli oraz czas ich trwania zależy od wielkości systemu oraz charakterystyki ich dopływu. Każdy z cykli podzielony jest na fazy, które umożliwiają zajście procesu w prawidłowej kolejności. Kluczowym elementem tego rozwiązania jest niezawodność układu i wyposażenia sterującego. Wiele lat doświadczeń naszej firmy w dziedzinie oczyszczalni biologicznych oraz układów sterujących umożliwiło stworzenie i dopracowanie pojemnika technicznego oczyszczalni.
wobet-hydret.pl
Konstrukcja zbiorników i ich wytrzymałość umożliwiają montaż w różnych warunkach gruntowo-wodnych i mają na celu umożliwienie grawitacyjnego doprowadzenia przykanalika do oczyszczalni.
Kotły Twin Bio Lury Compact NE i Mini Matic łączą zaawansowaną technologię z komfortem użytkowania. Wyposażone są w opatentowany system kontroli ilości paliwa i popiołu OMS oraz samoczyszczący palnik VG automatycznie dostosowujący się do zapotrzebowania cieplnego budynku.
Draco Bio Compact FII GP
Automatyczny kocioł pelletowy. Kompaktowa, zwarta konstrukcja i niewielkie gabaryty pozwalają na montaż nawet w niedużych kotłowniach. Model GP w standardzie wyposażony jest w układ hydrauliczny dla 2 obiegów grzewczych i obieg CWU. Kocioł wyposażony został w samoczyszczący palnik automatyczny FIREBLAST II, a jego pracą steruje nowoczesny regulator ESTYMA TOUCH z kolorowym dotykowym wyświetlaczem.
Rakoczy SMART RHV
Kocioł zgazowujący drewno, przeznaczony do spalania polan drewna o dł. do 53 cm. Moc: 20 i 23 kW, niska emisja pyłów <20 mg/m³, gwarancja 3-letnia bezpłatna lub 5-letnia z płatnymi przeglądami. Wyposażenie: sonda Lambda, komora spalania wyłożona ceramiką żaroodporną, energooszczędny wentylator wyciągowy, sterownik z kolorowym wyświetlaczem dotykowym i inne udogodnienia. Przeznaczenie: domy jednorodzinne.
www.kostrzewa.com.pl
GROPEL na pellet lub ekogroszek
Kocioł na pellet z serii SLIM GROPEL oraz kocioł na ekogroszek EKO GROPEL to urządzenia 5 Klasy, które – tak jak wszystkie oferowane przez nas urządzenia – spełniają wymagania Ecodsign i podlegają dofinansowaniu na wymianę źródła ciepła z programu Czyste Powietrze.
www.grobelny-pleszew.com.pl
www.teklakotly.pl
FOREST E
FOREST E to ekskluzywne rozwiązanie, które zaspokoi potrzeby najbardziej wymagającego klienta i jest w stanie zagwarantować doskonały efekt ekologiczny.
www.rakoczy.pl
Kamen Pellet Kompakt LUX
Poznaj nasz kocioł na pellet – ekologiczne i ekonomiczne rozwiązanie do ogrzewania Twojego domu! Wysoka wydajność, automatyczne sterowanie i minimalna emisja spalin. Wybierz komfort i oszczędność!
www.budmetnocon.pl www.kamen.com.pl
Owoce z drzew możemy zbierać tradycyjnie –ręcznie, ale możemy też ułatwić sobie pracę, stosując specjalne zbieraczki
Pracowita jesień
Jesienią odpowiednio zaprojektowany ogród wybucha feerią barw. Wiele drzew i krzewów właśnie teraz wygląda najefektowniej, przyciągając wzrok płomiennymi barwami liści i owoców. Ale jesień to także czas intensywnych prac porządkowych i pielęgnacyjnych.
Zanim przystąpimy do typowych działań zabezpieczających rośliny przed zimowymi mrozami, możemy jeszcze dokonać prac pielęgnacyjnych, jak przycinanie drzew i krzewów ozdobnych i owocowych.
Przycinamy drzewa i krzewy owocowe Początek jesieni to dobra pora na ostatnie cięcia roślin ozdobnych. We wrześniu można ciąć brzozy, klony, graby, kasztanowce, wiązy. Przycinamy także orzechy włoskie, liściaste żywopłoty (np. graby, ligustry) oraz drzewka owocowe posadzone z tzw. gołym korzeniem. Egzemplarze o korzeniach mocno przyciętych od dołu, co miało miejsce podczas wykopywania ze szkółki, koniecznie trzeba skrócić także od góry, gdyż mogą się nie przyjąć.
Wrzesień i październik to właściwy okres na cięcie malin, jeżyn, porzeczek, aronii i agrestu. Sposób cięcia tych krzewów zależy od tego, na jakich pędach roślina owocuje. Porzeczki czerwona i biała owocują na krótkopędach wyrastających z dwu-, czteroletnich gałązek, a czarna – na pędach rocz-
Gardena
Przed nadejściem zimy z drzew owocowych należy usunąć tzw. mumie, które są siedliskiem chorób grzybowych
nych lub dwuletnich. Dla porzeczki czarnej wskazane jest cięcie zimowe, zaś dla białej i czerwonej cięcie przerzedzające po zbiorze owoców, które wykonuje się, usuwając pędy najbardziej rozgałęzione oraz te, które zbytnio zagęszczają środek krzewu. Wycina się także młode pędy wyrastające z nasady krzewu oraz przerzedza lub skraca pędy boczne. Aronia owocuje zarówno na pędach jednorocznych, jak i na trzy-, pięcioletnich z krótkopędami. Można ją ciąć zarówno wiosną, jak i jesienią. Większość odmian malin owocuje na pędach dwuletnich. Po zbiorze owoców usuwa się wszystkie pędy, które owocowały w bieżącym sezonie. Cięcie drzew owocowych zasadniczo przeprowadzamy w okresie spoczynku, tzw. cięcie zimowe (gdy miną silne mrozy, czyli nawet już w lutym), oraz w okresie wegetacji – tzw. cięcie letnie (sierpień, wrzesień). Jesienią trzeba zaś pamiętać o obrywaniu tzw.
Cięcie przerzedzające po zbiorze owoców wykonuje się, usuwając pędy najbardziej rozgałęzione oraz te, które zbytnio zagęszczają środek krzewu
mumii – zaschniętych, porażonych przez choroby owoców pozostałych na gałęziach – oraz wygrabieniu opadniętych owoców i liści. Wszystko to należy spalić, aby nie stanowiło źródła rozprzestrzeniania się chorób grzybowych.
Osłaniamy róże
Jesienią nie przycinamy róż. Usuwamy jedynie martwe pędy, zaschnięte liście i zwiędłe kwiaty. Możemy jednak nieco skrócić pędy zbyt wysokie, które utrudniają nam okrycie róż na zimę (cięcia na właściwej wysokości wykonamy wiosną). To właśnie zabezpieczenie róż przed przemarznięciem jest teraz niezwykle istotne. Sprawdzona metoda to kopczykowanie. Kopczyk, czyli warstwa ziemi ogrodowej lub rozłożonego kompostu o wysokości 15÷20 cm, przede wszystkim pomaga chronić miejsce okulizacji oraz dolne fragmenty pędów przed przemarznię-
Magdalena Powroźnik
Gardena
Powojniki wymagają radykalnego cięcia. Pędy skracamy nawet na wysokość 30 cm nad ziemią
ciem.
Popularne jest również okrywanie krzewów róż gałązkami świerkowymi lub jodłowymi, matami ze słomy, agrowłókniny, jutowymi workami. Okazuje się bowiem, że dla róż groźniejsze są słońce i wiatr niż spadki temperatur. W styczniu i w lutym, kiedy słońce często mocniej przygrzewa, pędy zaczynają parować, a korzenie nie są w stanie uzupełnić braku wody z zamarzniętej ziemi – róże zwykle giną nie z powodu srogiej zimy, ale z wysuszenia. Ważne jest, aby nie zaczynać okrywania ani zbyt wcześnie, ani zbyt późno – zmniejsza to odporność róż na przemarzanie. Poczekajmy na kilka dni z przymrozkami, aż mróz spowoduje zmarznięcie liści.
Skracamy powojniki
Pod koniec listopada (lub też wczesną wiosną – połowa marca) przycinamy popularne pnącza – powojniki, ale tylko te późno kwitnące (początek kwitnienia od połowy
Róż nie przycina się jesienią. Najważniejsze jest zabezpieczenie krzewów przed przemarzaniem i wysuszeniem
czerwca, często powtarzają kwitnienie późnym latem lub jesienią). Wszystkie pędy przycinamy radykalnie na wysokość 30÷40 cm od ziemi, a pędy które uschły, usuwamy zupełnie. Po przycięciu rośliny odbiją i bujnie się rozrosną. Kwitną one bowiem wyłącznie na pędach tegorocznych. W ten sposób przycina się m.in. powojnik włoski (‘Mary Rose’, ‘Black Prince’, ‘Comtesse de Bouchaud’, ‘Huldine’, ‘Venosa Vionacea’), powojnik tangucki, powojnik całolistny, powojnik Rehdera oraz powojniki wielkokwiatowe (np. Ernest Markham, Semu) i nasze rodzime odmiany (‘Jan Paweł II’, ‘Kardynał Wyszyński’, ‘Błękitny Anioł’ czy ’Warszawska Nike’).
Powiększamy uprawy Jesienią przeprowadzamy także rozmnażanie drzew i krzewów. To właśnie w październiku przygotowujemy sadzonki porzeczek, odcinając sekatorem z rośliny macierzystej odcinki pędów o długości 20÷25 cm. Z ta-
Jadwiga Zbrzeźna
Jarosław Dziak
sxc/marciatime
Jeżeli w otoczeniu kończą się zasoby traw, zbóż i owoców, zaczynamy dokarmiać ptaki
ziemi. Należy przy tym zwracać uwagę, aby pąk wystawał tuż nad powierzchnią ziemi.
kich fragmentów usuwamy niezdrewniałe części wierzchołkowe i umieszczamy je w wilgotnym piasku w piwnicy, tak aby końce z odciętym wierzchołkiem były na górze. W drugiej połowie października przygotowujemy sadzonki winorośli. Z młodych, ale zdrewniałych pędów, odcinamy fragmenty o długości 40 cm i, podobnie jak w przypadku porzeczki, umieszczamy w wilgotnym piasku w piwnicy. Sadzonki wysadzamy do gruntu w kwietniu.
Maliny najłatwiej jest rozmnożyć przez odrosty z sadzonek korzeniowych. Wystarczy przeciąć łopatą korzeń łączący roślinę macierzystą i odrost, wykopać go i posadzić w nowym miejscu. W przypadku produkcji sadzonek na większą skalę, maliny rozmnaża się także za pomocą sztobrów, czyli zdrewniałych, jednorocznych pędów, pociętych na odcinki o długości 10÷15 cm. Powinny one mieć co najmniej jeden dobrze wykształcony pąk. Tak jak sadzonki korzeniowe, sztobry sadzimy bezpośrednio do
Zebrane latem pestki moreli, czereśni, wiśni, śliw czy też późnych odmian brzoskwini można jesienią umieścić w doniczce z lekko wilgotnym piaskiem i przechować aż do grudnia, kiedy trzeba zakopać je płytko w glebie i zabezpieczyć przed mrozem, przykrywając liśćmi bądź igliwiem.
Okrywamy drzewka owocowe
Pamiętajmy, aby drzewa i krzewy owocowe zabezpieczyć przed spadkami temperatury. Usypując kopczyki z ziemi (20÷25 cm wysokości), chronimy podstawę pnia (szczególnie miejsce okulizacji) oraz korzenie przed przemarznięciem, zwłaszcza w okresie bezśnieżnych zim. Osłaniamy też część pnia, a małe drzewka okrywamy w całości słomą lub gotowymi osłonami. Szczególnie dokładnie należy okryć wrażliwe na mróz brzoskwinie, morele, orzechy włoskie oraz jeżyny bezkońcowe. Również młode sadzonki winorośli powinny pierwsze trzy zimy spędzić pod przykryciem – wokół korzeni należy usypać kopczyk z ziemi, a pędy owinąć, na przykład słomianymi matami.
Magdalena Powroźnik
Źródło: Lubelski Poradnik Budowlany
Liściaste żywopłoty najlepiej przyciąć jeszcze we wrześniu
