Kraków Swoszowice

Miejskie uzdrowisko

„Jeżeli którekolwiek z miejsc kąpielowych, to zaiste Swoszowice są ku temu przeznaczone, by stały się Uzdrowiskiem najczęściej odwiedzanym w naszym kraju.” Józef Dietl nie mógł się mylić, wypowiadając te słowa, wszak był znanym profesorem, lekarzem i balneologiem, więc na wodach mineralnych dobrze się znał. Do tego, był prezydentem Krakowa – wiedział więc, że jego miasto jest niezwykłe. Największym bogactwem Swoszowic jest siarka. Była wydobywana tu na wielką skalę, przynosiła wielkie zyski oraz wykorzystywana była między innymi do produkcji prochu. Znana jest też od wieków, jako składnik super zdrowych wód mineralnych, w których kąpiele przynoszą wiele dobrego dla zdrowia i urody. Miała leczyć zarazę i wiele innych chorób. To dzięki niej pokonano smoka wawelskiego! Choć wiele osób nie wie, że Kraków posiada swoje uzdrowisko, a tym bardziej, że pod tym uzdrowiskiem znajdują się złoża tego cennego pierwiastka, to z pewnością Swoszowice są bogactwem Krakowa, a wypoczynek tutaj może być ciekawą opcją zarówno na pobyt leczniczy, jak i wypoczynkowy. O każdej porze roku.

Same Swoszowice są cichą, zieloną, spokojną dzielnicą miasta, zlokalizowaną na jego południu. Tutaj przyjeżdżamy odpoczywać i się leczyć. Korzystać z zabiegów, siarczanych kąpieli i pięknego parku zdrojowego. Zaledwie kilka kilometrów dalej mamy miasto pełne zabytków z przeróżnych okresów, pełne sztuki, muzeów, imprez kulturalnych, restauracji, kawiarni, pubów. Miejsc wpisanych na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Do tego posiada obiekty, gdzie można uprawiać sport – biegać, wędrować, wspinać się, jeździć na łyżwach, a nawet nurkować. Mamy szlaki rowerowe i Wisłę, po której można pływać kajakiem, albo balony, którymi wznieść można się ponad Stare Miasto! Nie ma w Polsce drugiego takiego uzdrowiska!

krakow.pl

Odleg O Mi Dzy Krakowem A Miastami Wojew Dzkimi

Województwo: Małopolskie

Powiat: Kraków

Siedziba Gminy: Kraków

Miejscowości: Kraków

Kraków jest głównym miastem województwa małopolskiego

Odległości do Małopolskich uzdrowisk: Czarny Dunajec 94 km, Krynica-Zdrój 129 km, Muszyna 140 km, Piwniczna-Zdrój 122 km, Rabka-Zdrój 70 km, Szczawnica 116 km, Uście Gorlickie 155 km, Wieliczka 16 km, Wysowa - Zdrój 166 km;

Powierzchnia: 327 km²

Liczba ludności: około 781 tys. osób

Status uzdrowiska od: 1973 r.

Wpis na listę światowego dziedzictwa UNESCO: 1978 r. Stare

Miasto w obrębie dawnych murów, Wzgórze Wawelskie oraz dzielnica Kazimierz ze Stradomiem.

Ma Opolska

Położenie/geografia

W dolinie Wisły

Leży na północy Małopolski, choć nazywany jest jej sercem. Kraków, stolica województwa i jej największe miasto. Choć położony jest na południu Polski, to rokrocznie przyciąga do siebie wielu turystów i kuracjuszy. Wszak na jego terenie znajduje się uzdrowisko.

Kraków położony jest w dolinie Wisły, na terenie Bramy Krakowskiej. To makroregion fizycznogeograficzny osadzony w rowie tektonicznym wypełnionym osadami mioceńskiego morza (to z nimi wiążą się pokłady siarki obecne na terenie Swoszowic). Jego ciekawe położenie wynika jednak z tego, co miasto otacza. Od północy jest to piękna Wyżyna Krakowsko-Częstochowska, od wschodu ciekawa Kotlina Sandomierska, od południa Pogórze Wielickie, za którym rozciągają się Beskidy, a od zachodu Kotlina Oświęcimska.

Część miasta i jego zachodnia granica to już Bielańsko-Tyniecki Park Krajobrazowy, wschodnia część Krakowa zaś graniczy z Puszczą Niepołomicką. Te dwa duże, zielone tereny tworzą płuca Krakowa, miejsca, gdzie Krakowianie i turyści mogą zaczerpnąć świeżego powietrza. Jego centrum to zaś Wisła i tereny rozłożone nad nią ze Wzgórzem Wawelskim na czele!

Same Swoszowice, osiedle Krakowa, położone są w południowo-wschodniej części miasta, 10 km od Rynku Głównego, w Dzielnicy X Swoszowice. Dzielnica niemalże graniczy z Pogórzem Wielickim. Przecina ją zielona dolina Wilgi, a otaczają lasy. Jest tu spokojnie, a nizinny, umiarkowanie bodźcowy klimat korzystniejszy jest niż w centrum Krakowa. Wielkim plusem takiej lokalizacji jest możliwość wypoczynku w uzdrowisku, skorzystania z jego prozdrowotnych zabiegów i klimatu, a przy tym korzystania z atrakcji Krakowa, jednego z najpiękniejszych miast Polski.

Siarczana Historia Swoszowic

Historia swoszowickiego górnictwa zaczęła się... kilkanaście milionów lat temu. To wtedy, do utworzonego u czoła Karpat zapadliska, wlało się morze mioceńskie. Morze to pozostawiło po sobie osady, m.in. w postaci gipsu. Gips, przez miliony lat, w wielu skomplikowanych procesach, uległ przemianie w wapienie i margle siarkonośne. Surowiec ten znano już od wielu wieków (jest częścią legendy o smoku wawelskim), ale wydobywać go na większą skalę zaczęto dopiero na początku XV wieku kiedy to król Jagiełło zezwolił na założenie kopalni. Swoszowice były najstarszą w Polsce miejscowością, w której wydobywano siarkę, nazywaną przez alchemików złotem. W pierwszych dziesięcioleciach wydobycia istniało w Swoszowicach wiele małych kopalni, gdzie surowiec wydobywano techniką szybowo-chodnikową. Na powierzchni ziemi, w piecach wytapiano siarkę z rudy. Największy rozwój kopalni nastąpił w XVIII wieku, na ówczesnych mapach można zobaczyć już wtedy aż 600 hałd. Rocznie wydobywano wtedy nawet 1,5 tys. ton siarki i było to aż 85% całego wydobycia tego surowca w Austro-Węgrach. W połowie XIX w. znacznie spadło zapotrzebowanie na siarkę (tańsza okazała się siarka z Sycylii), co spowodowało zamknięcie kopalni w 1884 roku. Dziś pamiątką po tej długiej, siarczanej historii są hałdy górnicze, nazwy ulic i... uzdrowisko, wszak i ono na siarce bazuje.

Na Czym Stoi Wawel

Choć jurajskie, wapienne skały kojarzą nam się z terenami położonymi na północ od Krakowa, z Jurą Krakowsko-Częstochowską i Ojcowskim Parkiem Narodowym, to na terenie miasta też występują. A najważniejsza z nich to... Wawel! Tak, zamek królewski, położony jest na wzgórzu zbudowanym z górnojurajskich wapieni liczących sobie około 160 milionów lat. Według archeologów pierwsze osady istniały tam już w paleolicie, 100 tysięcy lat temu. Sama nazwa „Wawel” pochodzi od słowa „wąwel” co oznaczać ma „wyniosłość wśród mokradeł”, wszak dawnej, to wapienne wzgórze otoczone było nie tylko Wisłą, ale i jej rozlewiskami, tworzącymi mokradła. To do tego miejsca dotrzeć miał legendarny Krak, który założył tu swoją osadę właśnie ze względu na położenie. Wzgórze wznoszące się na 228 m n.p.m., ponad rzeką, jest wszak świetnym miejscem obronnym. Na terenie Wawelu możemy zobaczyć też prawdziwą jaskinię krasową – to słynna Smocza Jama.

BIELAŃSKO-TYNIECKI PARK KRAJOBRAZOWY

Bielańsko-Tyniecki Park Krajobrazowy to jeden z najmniejszych parków tego typu w Małopolsce. Jego powierzchnia to zaledwie 6 359 ha, ale na jego terenie znajduje się wiele ciekawych miejsc. Częściowo położony jest w Krakowie, a częściowo tuż przy granicy miasta (rozciąga się aż po Skawinę i Czernichów), dlatego nazywany jest „zielonymi płucami” Krakowa. Nazwa parku wzięła się od dwóch historycznych miejscowości: Bielan i Tyńca. Stworzony został w 1981 roku, by chronić unikalny krajobraz doliny Wisły, piękne i ciekawe wapienne skałki oraz niezwykłą wartość kulturową tych terenów. Na terenie Parku, oprócz ciekawych okazów przyrody ożywionej i nieożywionej, zobaczyć można klasztor w Tyńcu, klasztor na Bielanach, Kopiec Piłsudskiego, Kopiec Kościuszki czy też zespół Fortów Twierdzy Kraków. Tam też znajduje się krakowskie ZOO, zalew Zakrzówek ze Skałkami Twardowskiego i wiele ciekawych szlaków spacerowych.

ZIELONA STRONA KRAKOWA

Choć Kraków to przede wszystkim zabytki, to znajdziemy w nim wiele pięknych, zielonych miejsc, w których można odpocząć i złapać kontakt z naturą – parki, ogrody, a nawet rezerwaty przyrody! Tak, na terenie miasta znajduje się aż 5 rezerwatów przyrody, a zaledwie 16 km od jego granic rozciąga się jeden z najpiękniejszych Parków Narodowych w Polsce – Ojcowski Park Narodowy. Samych parków miejskich na terenie miasta jest ponad 40. Królują oczywiście krakowskie planty, które 4-kilometrowym pierścieniem otaczają Stare Miasto! Ciekawymi miejscami, pełnymi zieleni, są też krakowskie ogrody, umiejscowione w centrum miasta. W dzielnicy uniwersyteckiej znajduje się Ogród Profesorów, na tyłach Muzeum im. Emeryka Hutten-Czapskiego XIX-wieczny Ogród Czapskich, a pięknie zadbany ogród mamy też przy Muzeum Archeologicznym.

Uzdrowisko

Od prochu do uzdrowiska

uzdrowiska mało kto Kraków podejrzewa. A jednak, w południowej części miasta, w dzielnicy Swoszowice, jest osiedle, które taki status posiada. Co więcej, to jedyne polskie uzdrowisko zlokalizowane na terenie dużego miasta, a także jedno z najstarszych uzdrowisk w Polsce! Przez lata doceniane było przez wielu lekarzy, choć jego historia zaczyna się od... kopalni siarki i prochu strzelniczego!

O posiadanie

Siarka od zawsze była naturalnym bogactwem Swoszowic. Z prozdrowotnych właściwości wody mineralnej bogatej w ten pierwiastek korzystano już w średniowieczu, a znano ją ponoć jeszcze wcześniej. Legenda mówi, że to swoszowicką siarką szewczyk Skuba vel Dratewka wypchał owieczkę, którą później zjadł Smok Wawelski. Historycy zaś donoszą, że surowiec ten w Swoszowicach zaczęto wydobywać w 1415 roku. Były to czasy rozwoju broni palnej, siarka, jako składnik prochu strzelniczego, była surowcem pożądanym. W Swoszowicach założono kopalnię, która działała do roku 1884.

Tam, gdzie występuje siarka, często występują też źródła wód siarczanych. O swoszowickich wodach pisał już lekarz nadworny Stefana Batorego w XVI wieku, miał polecać je na schorzenia reumatyczne. Jakub Esprinchard, francuz, który kilkaset lat temu odwiedził swoszowicką kopalnię, twierdził, że pobyt w kopalni leczy zarazę.

Od początków istnienia uzdrowiska, miejsce to popularne było wśród Krakowian ze względu na bliskie położenie. Sam Józef Dietl, lekarz, propagator polskich uzdrowisk i prezydent Krakowa, uważał, że występujące tu wysoko zmineralizowane wody są jednymi z najlepszych wód w Europie. Pod względem zawartości siarki są na czwartym miejscu w Europie i piątym na świecie. Próbował stworzyć na ich bazie uzdrowisko na miarę europejskich standardów. Miejsce to długo było modne, zarówno wśród krakowian, jak i przyjezdnych. Z dobrodziejstw swoszowickich wód korzystać można do dziś, warto więc odwiedzić tę spokojną, zieloną część Krakowa.

Co można tu leczyć?

Jon siarczkowy występujący w swoszowickiej wodzie zapobiega niszczeniu tkanek przez procesy zapalne, a także uszkodzeniu naczyń krwionośnych. Poprawia krwiobieg, regeneruje tkankę łączną, ma działania odtruwające (np. w przypadku zatrucia ołowiem) i korzystnie działa w przypadku miażdżycy naczyń tętniczych. Dzięki jego właściwościom w Swoszowicach leczy się choroby reumatologiczne, neurologiczne, urazy narządów ruchu, choroby dermatologiczne i gośćca łuszczycowego. Uzdrowisko Swoszowice poleca się także na miejsce rekonwalescencji osobom po operacjach narządów ruchu.

Jakie zabiegi?

Naturalnym bogactwem Swoszowic są wody siarczkowe. Na terenie uzdrowiska występują dwa źródła - „Zdrój Główny” i „Napoleon”. Pozyskuje się z nich leczniczą wodę mineralną siarczanowo-wodorowęglanowo-wapniowo-magnezową. Wodę wykorzystuje się do zabiegów zewnętrznych, najczęściej kąpieli, nie jest ona przeznaczona do kuracji pitnych. Jon siarczkowy, główny składnik swoszowickiej wody, bardzo dobrze wchłania się do organizmu przez skórę. Popularne są tu także zabiegi borowinowe oraz zabiegi rehabilitacyjno-usprawniające. Na terenie uzdrowiska skorzystać można także z hipoterapii.

Siarka dla urody

Podobno już królowa Marysieńka używała kosmetyków z siarką, by zachować piękny, młody wygląd. Choć nie miała wtedy dostępu do badań, z których jednoznacznie wynika, że siarka ma dobroczynny wpływ na szeroko rozumianą urodę, to miała nosa do tego śmierdzącego surowca. Dziś wiemy, że siarka jest jednym ze składników keratyny i kolagenu, białek budujących skórę, włosy i paznokcie. I tak w słabych stężeniach może sprzyjać uelastycznieniu skóry, a w większych zmiękcza i złuszcza naskórek. Jest też pomocna przy dolegliwościach o podłożu bakteryjnym i grzybiczym, dermatolodzy często zalecają stosowanie kosmetyków z siarką w składzie przy problemach z trądzikiem i łuszczycą. Siarka bywa też składnikiem szamponów i odżywek do włosów przetłuszczających się, sprawia, że włosy są zdrowe i lśniące. Co więcej, wzmacnia paznokcie i odmładza skórę.

Hipoterapia

Niedaleko Parku Zdrojowego w Swoszowicach znajduje się Ośrodek Jeździecki Wojewódzkiego Ludowego Klubu Sportowego Krakus, w którym skorzystać można z hipoterapii. Hipoterapia to niezwykła metoda rehabilitacji psychoruchowej, która odbywa się przy udziale koni. Najczęściej stosuje się ją przy leczeniu dzieci i młodzieży, choć w przypadku dorosłych też może się sprawdzić. Kontakt z koniem pomaga pokonywać różnorodne lęki, komunikować się ze światem, budować więzi. Sesja hipoterapii zwykle trwa około 30 minut. Pacjenci, w zależności od wieku i możliwości, pomagają w przygotowaniu konia, zapoznają się z nim i siedząc na wierzchowcu, wykonują różne ćwiczenia. Metodę stosuje się w przypadku dzieci z autyzmem, zespołem Downa, porażeniem mózgowym, w przypadku osób mających problem z chodem lub po amputacji kończyny.

Mateczny - Krakowska Pijalnia Wody

Swoszowice słyną z kąpieli w wodzie siarczkowej, wody tej nie stosuje się jednak do kuracji pitnej. W Krakowie wody mineralnej spróbować można w innym miejscu. Na osiedlu Mateczny zachował się w dobrym stanie zespół uzdrowiska Mateczny (park oraz budynki uzdrowiskowe). Wodę mineralną odkrył tutaj na swej prywatnej posesji Antoni Mateczny w 1898 r. Szybko powstał zakład kąpielowy, Park Zdrojowy i inne budynki uzdrowiskowe. Niestety podczas okupacji Niemcy zajęli te budynki, a w latach 1945-46 stacjonowała w nich Armia Czerwona, która zdewastowała wyposażenie uzdrowiska i park. Po wojnie rodzina Matecznego na krótko odzyskała uzdrowisko, ale gdy w 1952 roku właściciele zostali zmuszeni do opuszczenia go, przeszło w ręce skarbu państwa, a następnie pod zarząd dyrekcji Państwowych Uzdrowisk w Swoszowicach-Zdroju.

Kilka lat później Mateczny znowu funkcjonował, a w 1970 r. na terenie parku uruchomiono rozlewnię wody mineralnej Krakowianka. Spadkobiercom udało się odzyskać uzdrowisko po kilkudziesięciu latach, w 2003 odsprzedali je spółce IPR. Dziś spacerować tam można po pięknym Parku Zdrojowym i spróbować wody z Krakowskiej Pijalni Zdrojowej. Pijalnia stoi tuż przy dawnym budynku Zakładu Kąpielowego. Skosztujemy tu wody siarczanowo-chlorkowo-sodowo-magnezowo-wapniowej, siarczkowej, pochodzącej z lokalnego źródła „Mateczny Zdrój” (woda wysokozmineralizowana) oraz „Anton” woda (średniozmineralizowana). Krakowska Pijalnia Wód to także miejsce spotkań i imprez kulturalnych, to piękny, secesyjny budynek otoczony parkiem.