Sun&Shadow #29

Οκτώβριος - Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2010

ΣΚΙΑΣΗ

Η αυτοματοποιημένη σκίαση ως ολιστική προσέγγιση του κτιρίου

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

Sun&Shadow magazine

Ο θαυμαστός κόσμος της κατοικίας Schröder

ΣΚΙΑΣΗ ΚΑΙ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Νέες προκλήσεις από την εφαρμογή της αναθεωρημένης οδηγίας EPBD

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΑΓΟΡΑΣ

Υπαίθρια παιδικά παιχνίδια για πάρκα, σχολεία & παιδότοπους

ΕΝΤΥΠΟ ΚΛΕΙΣΤΟ ΑΡ. Α∆. 3797/ΚΕΜΠΑ ΠΛΗΡΩΜΕΝΟ ΤΕΛΟΣ Ο∆ΙΚΑ ΡΙ

Ρ Ι∆

Ε Σ ΠΕ

29

(x + 7) ΕΚ∆ΟΤΩΝ

ΕΦΗΜΕ

Ταχ. Γραφείο ΚΕΜΠΑ Αριθµός Αδείας 3797

ΚΡΗΤΗΣ 13, 142 31, ΝΕΑ ΙΩΝΙΑ, ΑΤΤΙΚΗ

Paradise M A D E I N I TA LY

6

6

Sun&Shadow expo2010

Sun&Shadow expo2010 θα σας δούμε στη

6

Sun&Shadow expo2010

10-13 Δεκεμβρίου EXPO ATHENS ΑΝΘΟΥΣΑ

Paradise Collection eco friendly

LY ND RIE OF EC

ENERGY SAVING UV

Φυσική Σκιά και Προστασία ENERGY SAVING

PROTECTION

UVin Made

Italy

PROTECTION

in 7Made Italy χρόνια εγγύηση

Τα τεντόπανα της Collection Paradise θα σας κάνουν να ζείτε... στη σκιά τους για ΧΡΟΝΙΑ!

φυσική σκιά και προστασία

Με τη νέα σειρά τεντοπάνων Paradise οι επιλογές είναι πολλές. Η ποικιλία χρωμάτων και σχεδίων ακολουθεί τις τάσεις της μόδας. Έτσι, η χρήση του τεντόπανου δε μένει στα όρια της σκίασης και γίνεται ένα εναλλακτικό μέσο έκφρασης και δημιουργικής διακόσμησης. Μοναδικό design, μια πανδαισία χρωμάτων και απόλυτη ισορροπία αισθητικής και λειτουργικότητας. Πάνω απ’όλα όμως η σταθερή εγγύηση ποιότητας, με την υπογραφή του ιταλικού οίκου PARA.

shading solutions

Eκθεση-πωλησεισ: MενεΜενΗς 1, 17 778 Ταύρος, ΤΗλ.: 210 34 10 191-2, 210 34 70 010, 210 34 73 711 • FAX: 210 34 25 132 Eργοστασιο: νεα ΖωΗ, αςΠροΠύργος - ΒΙΠε, ΒΙοΠα, ΤΗλ.: 210 55 96 760-3 • FAX: 210 55 96 764 towww.florosgroup.gr katw einai create outlines

7

ENERGY χρόνια SAVING

εγγύηση

UV PROTECTION

Made in

Italy

• ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΣΚΙΑΣΗΣ ΚΑΙ ΗΛΙΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ • ΑΙΘΡΙΑ - ΣΤΑΘΕΡΕΣ ΕΠΕΚΤΑΣΕΙΣ • ΣΙΤΕΣ - ΜΕΜΒΡΑΝΕΣ • ΠΟΡΤΕΣ - ΡΟΛΑ - ΓΚΑΡΑΖΟΠΟΡΤΕΣ • ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΥΠΑΙΘΡΙΩΝ ΧΩΡΩΝ • ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΟΙ • ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΚΙΝΗΣΗΣ

ΚΩΔΙΚΟΣ ΕΝΤΥΠΟΥ: 7250

ΕΚΔΟΤΗΣ Θ. Σηφοστρατουδάκη ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ Γιάννης Γ. Σηφοστρατουδάκης ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ Δημήτρης Σταμούλης ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ Ελένη Παπαλουκά ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ Μ. Ηλιάκης, Ε. Πισκιτζής ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Βασιλική Πιτταρά ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ Σουζάνα Κόκοτζη CREATIVE ASSOCIATE SHAPE COMMUNICATION DTP Βασιλική Συροπούλου ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ Δημήτρης Μιχαλάκος ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΙ Μεγακλής Γαντζίας ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ Σουζάνα Κόκοτζη ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ - ΕΝΘΕΣΗ PROFILM PACK A.E. ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ Kormos Technical Editions Expo Management ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ Νίκος Σκονδρέας, Μαρία Μπογιατζίδου, Σουζάνα Κόκοτζη ΝΟΜΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ Β. Μπαλάσης, τηλ.: 210 52 24 217 ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΟ ΤΕΥΧΟΣ: 15 ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ: 50 ΕΤΗΣΙΑ ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ελλάδα 30 , Εκτός Ελλάδας 70 ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

KORMOS ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Ε.Π.Ε. Κρήτης 13, 142 31 Ν.Ιωνία, Αθήνα T. 2102723628, 2102718583 F. 2102798487 Ιnfo@kormos.gr www.kormos.gr TECHNICAL EDITIONS expo management

Η 6η Διεθνής Έκθεση για τη σκίαση και τον υπαίθριο χώρο, Sun & Shadow expo 2010, αποτελεί το μεγάλο εκθεσιακό που κλείνει τη φετινή χρονιά για τον κλάδο σκίασης αλλά και ευρύτερα για όλους τους επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται στο χώρο των κτιρίων και της ενεργειακής εξοικονόμησης. Η έκθεση της εγχώριας σκίασης στόχο έχει να ανοίξει δρόμους υπέρβασης της σημερινής κρίσης, συμβάλλοντας στην αναζωογόνηση των επιχειρηματικών επαφών και συνεργασιών και αναδεικνύοντας τα προϊόντα, τις εφαρμογές και τις υπηρεσίες που μπορούν να προσφέρουν στους Έλληνες καταναλωτές οι επαγγελματίες και οι επιχειρήσεις του κλάδου. Είναι γεγονός ότι οι τεχνολογίες εξοικονόμησης ενέργειας, ανάμεσά τους και τα συστήματα εσωτερικής και εξωτερικής σκίασης, σύμφωνα με τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα διαδραματίσουν σημαίνοντα ρόλο στον τρόπο με τον οποίο θα κατασκευάζονται τα σύγχρονα κτίρια, αλλά και θα “εκσυγχρονίζονται” ή θα ανακαινίζονται τα υφιστάμενα κτίρια. Διότι τα ελληνικά κτίρια, όπως υπογράμμισε ακόμα και ο ίδιος ο πρωθυπουργός σε πρόσφατη εκδήλωση του υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, είναι από τα πλέον ενεργοβόρα στην ΕΕ και για αυτό απαιτούνται ριζικά και αποφασιστικά μέτρα για την ανατροπή της κατάστασης. Η σκίαση μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο σε αυτή την προσπάθεια. Αναδεικνύεται άλλωστε και από τα τελευταία νομοθετήματα σε έναν από τους βασικούς παράγοντες του ενεργειακού σχεδιασμού των κτιρίων, καθώς αποδεδειγμένα συμβάλλει στην εξοικονόμηση ενέργειας μέσω των ψυχρότερων θερμοκρασιών που διατηρούνται στον εσωτερικό χώρο. Εξασφαλίζει επίσης την ευχάριστη και ασφαλή διαβίωση του χρήστη μέσα και έξω από το κτίριο, γιατί προφυλάσσει αποτελεσματικά από τη θερμοκρασία και τις ακτίνες του ήλιου. Δικαίως λοιπόν, η πραγματοποίηση της 6ης Διεθνούς Έκθεσης για τη σκίαση και τον υπαίθριο χώρο, Sun & Shadow expo 2010 αποτελεί ένα ξεχωριστής σημασίας γεγονός για την αγορά και τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στη σχετική αγορά. Γι’ αυτό χρειάζεται την αμέριστη στήριξη όλου του κλάδου σκίασης, όλων των προμηθευτικών επιχειρήσεων και όλων των επαγγελματιών - τοποθετητών τέντας και εφαρμογών σκίασης.

* Η φωτογραφία του εξωφύλλου είναι του Μανώλη Ηλιάκη.

EDITORIAL

6

6

Sun&Shadow expo2010

Sun&Shadow expo2010 θα σας δούμε στη

6

Sun&Shadow expo2010

10-13 Δεκεμβρίου EXPO ATHENS ΑΝΘΟΥΣΑ

INDEX 29 | 2010 Ομπρέλα επιχειρήσεων

10. Ηλεκτροκίνηση με SOMFY 12. Viomal SA / Europlast 14. Metal Design / Viomal SA

Ρεπορτάζ αγοράς

18. Υπαίθρια παιδικά παιχνίδια για πάρκα, σχολεία & παιδότοπους

Ειδήσεις

28. Έκθεση για τις βιώσιμες κοινότητες / Σεμινάριο “Building with Wood” 30. 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο Σ.ΟΛ.ΑΡ. / Βραβείο Reddot στην Becker 32. Διαγωνισμός “ΑΘΗΝΑΧ4”

34. Η “Πράσινη Γειτονιά” περνά... από τη θεωρία στην πράξη 38. Green design festival 42. Νέος οδηγός e-αγοράς στο sunandshadow.gr 44. Ημερολόγιο εκθέσεων

Έκθεση

6. S+S expo 2010: Όλα για τη σκίαση και εξοικονόμηση ενέργειας

46. Heimtextil 2011 με έμφαση στα “πράσινα” προϊόντα

Σκίαση & Εξοικονόμηση Ενέργειας

50. Νέες προκλήσεις από την εφαρμογή της αναθεωρημένης EPBD

55. Ένα υπουργικό κτίριο που σέβεται χρήστες και περιβάλλον

Σκίαση

58. Η αυτοματοποιημένη σκίαση ως ολιστική προσέγγιση του κτιρίου

Αρχιτεκτονική

62. Μια πρόταση αναδιαμόρφωσης του Πύργου του Πειραιά 68. Ο θαυμαστός κόσμος της κατοικίας Schröder

77. Allianz Arena: Σύμβολο του Μονάχου και του ΕΤFE

Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση, ανατύπωση και αναπαραγωγή των περιεχομένων του Sun&Shadow (κείμενα, θεματολογία, κ.λπ.) χωρίς να έχει προηγουμένως δοθεί η έγγραφη άδεια του εκδότη. Κάθε παραβίαση της παραπάνω απαγόρευσης διώκεται με βάση το νόμο περί πνευματικών δικαιωμάτων.

Τα ενυπόγραφα κείμενα είναι προσφορά των συντακτών τους, των οποίων και τις απόψεις εκφράζουν. Κείμενα και φωτογραφίες δεν επιστρέφονται. Η διεύθυνση των εκδόσεων Κορμός Τεχνικές Εκδόσεις, διατηρεί το δικαίωμα να τα αναδημοσιεύει σε χρόνο που κρίνει σκόπιμο, εφ’ όσον ανταποκρίνονται στις ανάγκες ενημέρωσης των αναγνωστών μας. H διεύθυνση και οι συνεργάτες καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για την επαλήθευσή τους, δεν φέρουν ευθύνη για την ακρίβεια των τεχνικών και λοιπών χαρακτηριστικών των μηχανημάτων και ειδών που παρουσιάζονται σε κείμενα ή πίνακες της έκδοσης. Οι κ.κ. κατασκευαστές και οι αντιπρόσωποί τους παρακαλούνται για τον έλεγχο και τη διόρθωση τυχόν λαθών για την ορθή ενημέρωση των σχετικών στοιχείων.

ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ:

Sun&Shadow magazine is published quarterly in Greece,

by Kormos Technical Editions - Expo Management.

ΜΕΛΟΣ IFAI INDUSTRIAL FABRIC PRODUCTS REVIEW ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΟ ΜΕΛΟΣ ES-SO EUROPEAN SOLAR-SHADING ORGANIZATION

P.O. Box 53 100 GR - 142 10 ATHENS GREECE No part of this edition may be reprinted without prior written permission of the copyright owners.

SABBAS ΕΙΔΗ ΣΚΙΑΣΗΣ

∆ιαθέτοντας το πιο

6

6

Sun&Shadow expo2010

Sun&Shadow expo2010 θα σας δούμε στη

6

Sun&Shadow expo2010

10-13 Δεκεμβρίου EXPO ATHENS ΑΝΘΟΥΣΑ

Άμεση με εξυπηρέτηση x τηλέφωνο, fa ή e-mail

σύγχρονα εξοπλισμένο ραφείο και εμπειρία πάνω από 50 χρόνια, εγγυόμαστε το μέγιστο επίπεδο εξυπηρέτησης στους πελάτες μας! Ράβουμε πανιά από όλες τις εταιρείες: N

FAN Made in Holland

∆ΙΑΘΕΤΟΥΜΕ:

Zελατίνες - PVC

Mοτέρ

Εξαρτήματα

Συστήματα markilux

Πέργκολα Galileo

Υιοί Σ. ΠΑΝΤΕΛΙ∆Η Ο.Ε. - EMΠΟΡΙΟ ΕΙ∆ΩΝ ΤΕΝΤΟΠΟΙΪΑΣ Λ. Αλεξάνδρας 51, Αθήνα, τηλ: 210 64 58 332, 210 64 26 133, fax: 210 64 44 431 email: info@sabbas.gr • web: www.sabbas.gr

ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ:

[Έκθεση]

6Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΣΚΙΑΣΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΥΠΑΙΘΡΙΟ ΧΩΡΟ 6TH INTERNATIONAL TRADE FAIR FOR SHADING AND OUTDOORS

6

Όλα για τη σκίαση & εξοικονόμηση ενέργειας Η 6η Διεθνής Έκθεση για τη σκίαση και τον υπαίθριο χώρο, Sun&Shadow expo 2010, αποτελεί το μεγάλο εκθεσιακό γεγονός της φετινής σεζόν για τον κλάδο σκίασης αλλά και ευρύτερα για όλους τους επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται στο χώρο των κτιρίων και της ενεργειακής εξοικονόμησης. Φιλοδοξεί δε να ανοίξει δρόμους υπέρβασης της σημερινής κρίσης, συμβάλλοντας στην αναζωογόνηση των επιχειρηματικών επαφών και συνεργασιών. Η έκθεση θα λάβει χώρα από 10 έως 13 Δεκεμβρίου, στο εκθεσιακό κέντρο Expo Athens στην Ανθούσα. Οι τεχνολογίες εξοικονόμησης ενέργειας, ανάμεσά τους και τα συστήματα εσωτερικής και εξωτερικής σκίασης, σύμφωνα με τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα διαδραματίσουν σημαίνοντα ρόλο στον τρόπο με τον οποίο θα κατασκευάζονται τα σύγχρονα κτίρια, αλλά και θα “εκσυγχρονίζονται” ή θα ανακαινίζονται τα υφιστάμενα κτίρια. Η σκίαση αναδεικνύεται σε έναν από τους βασικούς παράγοντες του ενεργειακού σχεδιασμού των κτιρίων, καθώς αποδεδειγμένα συμβάλλει στην εξοικονόμηση ενέργειας μέσω των ψυ-

χρότερων θερμοκρασιών που διατηρούνται στον εσωτερικό χώρο. Εξασφαλίζει επίσης την ευχάριστη και ασφαλή διαβίωση του χρήστη μέσα και έξω από το κτίριο, γιατί προφυλάσσει αποτελεσματικά από τη θερμοκρασία και τις ακτίνες του ήλιου. Δικαίως, η πραγματοποίηση της 6ης Διεθνούς Έκθεσης για τη σκίαση και τον υπαίθριο χώρο, Sun&Shadow expo 2010 αποτελεί ένα ξεχωριστής σημασίας γεγονός για την αγορά και τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον κλάδο σκίασης. Η Sun&Shadow expo προσφέρει πολλά

πλεονεκτήματα τόσο στους εκθέτες όσο και στους επισκέπτες, καθώς αποτελεί τον ιδανικό χώρο που στεγάζει ολοκληρωμένα όλες τις παραμέτρους για τη σκίαση και τη διαβίωση στον εξωτερικό και εσωτερικό χώρο και αναδεικνύει αποτελεσματικά τις δυνατότητες των επιχειρήσεων του κλάδου. Έχοντας σαν στόχο την πλήρη ενημέρωση του ενδιαφερόμενου κοινού, ώστε να επιτευχθεί υψηλή επισκεψιμότητα στην έκθεση, η προβολή της Sun&Shadow πραγματοποιήθηκε με οργανωμένο τρόπο σε τεχνικά περιοδικά, ραδιόφωνο,

LOVING OUTDOORS!

SUN and ACTION!

τύπο, με ηλεκτρονικές καμπάνιες και μαζική ηλεκτρονική αποστολή μηνυμάτων. Το “παρών” αναμένεται να δώσουν χιλιάδες επαγγελματίες επισκέπτες, όπως εγκαταστάτες - τοποθετητές συστημάτων σκίασης, αρχιτέκτονες, ξενοδοχεία, επιχειρήσεις μαζικής εστίασης, δημόσιοι οργανισμοί, εκπαιδευτικοί φορείς, καθώς και τελικοί καταναλωτές.

2o Sun&Shadow Seminar για τη σκίαση και εξοικονόμηση ενέργειας Το 2ο Sun&Shadow Seminar φέτος θα εστιάσει σε βασικά θέματα σκίασης και εξοικονόμησης ενέργειας στα κτίρια και θα διεξαχθεί την Κυριακή 12 Δεκεμβρίου. Εισηγητές θα είναι οι κ.κ. Ιωάννης Σκιάς, Μηχανολόγος Μηχανικός ΕΜΠ, M.Sc. Skias Engineering Technical Office και Anders Hall, της Somfy Nordic AΒ. Ο κ. Σκιάς θα αναπτύξει δύο θέματα: • Εξοικονόμηση ενέργειας μέσω στατικής σκίασης.

• Ο ΚΕΝΑΚ (Κανονισμός Ενεργειακής Απο-

δοτικότητας των Κτιρίων) και ο ρόλος της σκίασης στην ενεργειακή ταυτότητα και κατάταξη των κτιρίων. Ο κ. Anders Hall θα αναπτύξει το θέμα “Energy efficiency via dynamic shading” (ενεργειακή αποδοτικότητα μέσω δυναμικής σκίασης).

Διαγωνισμός Loving Outdoors με θέμα “Κάθισμα - τραπέζι - σύστημα σκίασης” Στο πλαίσιο της έκθεσης Sun&Shadow expo 2010, η διοργανώτρια εταιρεία Kormos έχει προκηρύξει το διαγωνισμό Loving Outdoors, με θέμα: “Δημιουργία τρισδιάστατης κατασκευής για εξωτερικό χώρο, η οποία θα περιλαμβάνει κάθισμα, τραπέζι και σύστημα σκίασης”. Η υποβολή αιτήσεων των υποψηφιοτήτων όλο αυτό το διάστημα ξεπέρασε κάθε προσδοκία των διοργανωτών. Έντονο ήταν το ενδιαφέρον από σχεδιαστές προκειμένου να συμμετάσχουν στο διαγωνισμό. Αξίζει δε να σημειωθεί ότι το ήμισυ των περιπτώσεων αφορά ξένους

σχεδιαστές, γεγονός που αναδεικνύει τη διεθνή απήχηση και διεισδυτικότητα της Sun&Shadow expo. Τα αποτελέσματα του διαγωνισμού θα ανακοινωθούν κατά τη διάρκεια της έκθεσης, ενώ όλες οι συμμετοχές θα παρουσιαστούν σε ειδικά αφιερωμένο εκθεσιακό χώρο. Οι συμμετέχοντες καλούνται να σχεδιάσουν μια τρισδιάστατη κατασκευή για εξωτερικό χώρο, η οποία θα περιλαμβάνει καθιστικό, τραπέζι και σύστημα σκίασης. Τα στοιχεία τα οποία θ’ αποτελούν την κατασκευή θα πρέπει να έχουν κοινή μορφολογική προσέγγιση. Θα μπορούν να συνδέονται μεταξύ τους ή να είναι ανεξάρτητα. Η κατασκευή θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε ιδιωτικό ή δημόσιο χώρο. Εάν χρησιμοποιείται σε δημόσιο χώρο θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπ’ όψιν το φαινόμενο του βανδαλισμού. Οι 20 επικρατέστερες συμμετοχές, οι οποίες θα κριθούν από την επιτροπή, θα περάσουν στη δεύτερη φάση αξιολόγησης της κριτικής επιτροπής, η οποία θα είναι και η τελική. Η κριτική επιτροπή θα εξετάσει

2010

7

[Έκθεση]

8

το κάθε σχέδιο συμψηφίζοντας όλες τις βαθμολογίες και θα ανακηρύξει τα τρία τελικά σχέδια. Ανάμεσα στα κριτήρια που θα ληφθούν υπόψη θα είναι η εξερεύνηση καινοτόμων συνθετικών επιλογών και συνδυασμού υλικών, η ευστοχία την επιλογή των υλικών, η λειτουργικότητα κατασκευής και η εργονομία της, η πρωτοτυπία της πρότασης και η ποιότητα του σχεδιασμού, η αντοχή της στο χρόνο αλλά και η δυνατότητα υλοποίησης της πρότασης. Η ανάδειξη των τριών καλύτερων σχεδίων θα γίνει με βαθμολογία των έργων από την κριτική επιτροπή. Θα ακολουθήσει ανακοίνωση των αποτελεσμάτων και τελετή απονομής βραβείων, κατά τη διάρκεια της έκθεσης Sun&Shadow expo 2010, στις 12 Δεκεμβρίου 2010. Η επιτροπή αξιολόγησης θα αποτελείται από τους καθηγητές των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων με τα οποία υπάρχει συνεργασία καθώς και από δύο ανεξάρτητα άτομα τα οποία θα ανακοινωθούν προσεχώς. Το κοινό θα έχει το δικαίωμα σε ποσοστό 10% να ψηφίζει τις συμμετοχές για την ανάδειξη των 20 καλύτερων συμμετοχών μέσω της ηλεκτρονικής σελίδας η οποία θα ανακοινωθεί προσεχώς. Την 1η Δεκεμβρίου 2010, θα αναρτηθούν όλες οι συμμετοχές και θα ψηφίζονται έως την 7η Δεκεμβρίου 2010. Τα βραβεία που θα απονεμηθούν θα είναι τα εξής: 1ο ΒΡΑΒΕΙΟ: 3000 ¬

2ο ΒΡΑΒΕΙΟ: 1500 ¬, 3ο ΒΡΑΒΕΙΟ: 500 ¬. Ο διαγωνισμός διεξάγεται με την πολύτιμη συνεργασία των Βακαλό Art & Design με υπεύθυνο τον κ. Μανώλη Ηλιάκη, το ΤΕΙ Αθήνας Τμήμα Εσωτερικής Αρχιτεκτονικής και Σχεδιασμού Αντικειμένου, με υπεύθυνο τον κ. Εμμανουήλ Βραχνή, και το ΤΕΙ Λάρισας -Παράρτημα Καρδίτσας Τμήμα Σχεδιασμού και Τεχνολογίας Ξύλου, με υπεύθυνο τον κ. Αθανάσιο Μπαμπαλή.

Business Point για τις εκθέτριες εταιρείες To Business Point είναι ένα ειδικά διαμορφωμένο περίπτερο μέσα στον εκθεσιακό χώρο το οποίο θα αποτελέσει το χώρο συνάντησης εταιρειών και επισκεπτών. Στις εκθέτριες εταιρείες θα παρέχεται, χωρίς χρέωση, ο οπτικοακουστικός εξοπλισμός, καθώς και υπηρεσίες εστίασης, ώστε να πραγματοποιούν με ποιότητα και αποτελεσματικότητα τις εταιρικές παρουσιάσεις που έχουν προγραμματίσει. Ο χώρος θα είναι ανοιχτός προς τους επισκέπτες της έκθεσης, αποτελώντας πόλο έλξης των επαγγελματιών που ενδιαφέρονται να παρακολουθήσουν και να ενημερωθούν για νέα προϊόντα και υπηρεσίες. Οι εκθέτριες εταιρείες μπορούν να αξιοποιήσουν την ευκαιρία που τους παρέχεται για εταιρική παρουσίαση, ενημερώνοντας τους επισκέπτες που παρευρίσκονται στην έκθεση, αλλά και προσκαλώντας τους επαγγελματί-

ες συνεργάτες τους! Οι εταιρικές παρουσιάσεις θα είναι διάρκειας 20’ και θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας. Οι ώρες λειτουργίας του Business Point θα είναι από τις 10 πμ έως 8μμ για Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή και από 2μμ έως 8μμ τη Δευτέρα.

1ο Σαλόνι Εξοπλισμού Παιδικών Σταθμών, Παιδότοπων, Πάρκων και Παραλίας Για πρώτη φορά στην ελληνική αγορά εξοπλισμού υπαίθριου χώρου και στo πλαίσιo της έκθεσης Sun&Shadow expo 2010, διοργανώνεται το 1ο Φεστιβάλ Εξοπλισμού Παιδικών Σταθμών και Παραλίας. Στο φεστιβάλ, το οποίο διοργανώνεται υπό την αιγίδα του ΠΑΣΙΠΣ (Πανελλήνιος Σύλλογος Ιδιωτικών Παιδικών Σταθμών), θα συμμετάσχουν εταιρείες που αναπτύσσονται στον χώρο του εξοπλισμού. Στόχος είναι η δημιουργία μιας πλατφόρμας επικοινωνίας όλων των φορέων και επαγγελματιών που επισφραγίζουν με τις δραστηριότητές τους την προσχολική εκπαίδευση, απασχόληση και ψυχαγωγία. Με αφορμή τον εορτασμό της Ημέρας του Παιδιού (11 Δεκεμβρίου), τον εορτασμό των 35 χρόνων λειτουργίας του ΠΑΣΙΠΣ και της συνεργασίας του με τη UNICEF, οι εκδηλώσεις θα ολοκληρωθούν στη Γενική Συνέλευση του Πανελληνίου Συλλόγου Ιδιοκτητών Παιδικών Σταθμών, στις

12 Δεκεμβρίου 2010 στο χώρο του Expo Athens. Ανάμεσα στα εκθέματα του 1ου Σαλονιού θα βρίσκονται: Εξοπλισμός νηπιαγωγείων και παιδικών σταθμών, κατασκευές παιδότοπων και παιδικών χαρών, φουσκωτά παιχνίδια, τραμπάλες, τσουλήθρες, κούνιες, τραμπολίνο, διαδραστικά και αναρριχητικά παιχνίδια, έπιπλα παιδικών σταθμών, παιδικά σπιτάκια και καρεκλάκια, πολυεστερικές κατασκευές για παιδότοπους, νηπιαγωγεία, σχολεία και δήμους κ.α.

Eco Building Conference Συνέδριο για το Ενεργειακά Αυτόνομο Κτίριο Άλλος ένας θεσμός που γράφει το δική του ιστορία στο πλαίσιο της Sun&Shadow Expo και της BuildingGreen Expo είναι το 3ο Eco Building Conference, δηλαδή το συνέδριο που διοργανώνεται παράλληλα με την έκθεση Building Green expo 2010. Φέτος, το βασικό θέμα του συνεδρίου είναι το Ενεργειακά Αυτόνομο Κτίριο και οι παράμετροι που έχουν σχέση με αυτό. Αποτελείται από θεματικές ενότητες και θα διαρκέσει όλες τις μέρες της έκθεσης. Οι ενότητες του συνεδρίου θα αναπτυχθούν επιστημονικά, με τη σύμπραξη πανεπιστημιακών συνεργατών, αναγνωρισμένων αρχιτεκτόνων, αντιπροσώπων της Πολιτείας και άλλων φορέων και οργανισμών. Το πρόγραμμα

του Eco Building Conference έχει ως εξής: Σάββατο 11 Δεκεμβρίου 2010 Ενότητα: Κτίρια Μηδενικής Κατανάλωσης • Η Τεχνολογική προσέγγιση μιας νομικής υποχρέωσης, Σανταμούρης Μάνθος, ΕΚΠΑ.

• Efficient strategies for the design of net-zero energy buildings, Vitor Leal, University of Porto.

• Ενσωμάτωση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στα Κτίρια. Η αισθητική λειτουργική και περιβαλλοντική διάσταση, Νίκος Φιντικάκης, Αρχιτέκτων.

• Διεθνής εμπειρία στην κατασκευή κτιρίων μηδενικής κατανάλωσης, Διονυσία Κολοκοτσά, Πολυτεχνείο Κρήτης. Ενότητα: Προηγμένα Δομικά Υλικά • Materials and systems for high efficiency buildings - new approaches and experiences from demonstration projects, Andreas Wagner, Kalrsruhe.

• Σύγχρονα ψυχρά υλικά για τα κτίρια και τις πόλεις, Αφροδίτη Συννέφα, ΕΚΠΑ.

• Θερμική προστασία του κτιριακού κελύφους: Δυνατότητες και προοπτικές, Άγις Παπαδόπουλος, ΑΠΘ.

• Εξελίξεις στον τομέα της θερμικής απόδοσης των παραθύρων και υαλοστασίων, Άρης Τσαγκρασούλης, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.

• Craft Colors, Fotocatalytic Paints for Buildings. A new environmental pe-

rspective, Boyt Corey. Κυριακή 12 Δεκεμβρίου 2010 Ενότητα: Έννοιες Βιοκλιματικής Αρχιτεκτονικής στον Ελληνικό Χώρο • Βιοκλιματική Αρχιτεκτονική, Παναγιώτης Τουλιάτος, Καθ. ΕΜΠ.

• Παρουσιάσεις έργων από ελληνικά αρχιτεκτονικά γραφεία. Επίσης, κατά τη διάρκεια της έκθεσης θα λάβουν χώρα η ημερίδα του Κέντρου Ανανεώσιμων Πηγών και Εξοικονόμησης Ενέργειας και το σεμινάριο με θέμα το σχεδιασμό ενεργειακά αποδοτικού φωτισμού. Παρασκευή 10 Δεκεμβρίου 2010 Ημερίδα ΚΑΠΕ • Το ευρωπαϊκό έργο BIOSOLESCO. • Νομοθετικό πλαίσιο.

• Συστήματα θέρμανσης ψύξης από ΑΠΕ.

• Χρηματοδοτικοί μηχανισμοί.

• Παραδείγματα εφαρμογών.

• Ενεργειακά και οικονομικά οφέλη. Σάββατο 11 Δεκεμβρίου 2010 Energy Efficient Lighting Design Seminar • Lighting Sustainability: Beyond energy in use, Kevan Shaw.

• Η αριθμολαγνεία της ενεργειακής απόδοσης - Ψέματα και αλήθειες για τον Πράσινο Φωτισμό, Γιώργος Παϊσίδης.

• Σχεδιάζοντας το φως, Γιώργος Φατσέας.

• Σύζευξη φυσικού - τεχνητού φωτισμού με σκοπό την εξοικονόμηση ενέργειας, Άρης Τσαγκρασούλης.

2010

9

[Ομπρέλα επιχειρήσεων]

SOMFY Ηλεκτροκίνηση με μηχανισμούς μπαταρίας WireFree

10

Η εταιρεία Somfy με τη νέα σειρά μηχανισμών μπαταρίας WireFree καλεί τους καταναλωτές να ανακαλύψουν τις νέες εφαρμογές εσωτερικής σκίασης χωρίς την ανάγκη καλωδίωσης. Η νέα σειρά μοτέρ WireFree είναι μια αποκλειστική πατέντα της Somfy, που δεν απαιτεί καλώδια για τη λειτουργία του μηχανισμού, παρά μόνο μπαταρίες. Οι μηχανισμοί χρησιμοποιούνται για την κίνηση της κλίσης των εσωτερικών περσίδων, των ρολοκουρτίνων αλλά και των ρόμαν. Η διάρκεια ζωής των μηχανισμών, μπορούμε να πούμε ότι, ξεπερνάει τα δύο χρόνια, ανάλογα με τη χρήση και η αλλαγή γίνεται από τον κάθε χρήστη.

Μηχανισμοί για ρολοκουρτίνες Roll Up WireFree RTS Δεν απαιτείται καμία καλωδίωση και λειτουργεί μόνο με μπαταρία, που έχει διάρκεια ζωής πάνω από 2 χρόνια.

Μηχανισμοί για βενετικές περσίδες Tilt WireFree RTS Δεν απαιτείται καμία καλωδίωση, έλεγχος μόνο της κλίσης της περσίδας και λειτουργεί με μπαταρία.

1

4

βενετικεσ περσιδεσ

2

5

ρολοκουρτινεσ

Μηχανισμοί για ρόμαν, πτυσσόμενες περσίδες και οθόνες προβολής Cordlift WireFree RTS Δεν απαιτείται καμία καλωδίωση, λειτουργεί μόνο με μπαταρία.

Απλά τηλεχειριστήρια Με το τηλεχειριστήριο Telis 4 Lοunge RTS επιτυγχάνεται έλεγχος πολλών εφαρμογών. Πρόκειται για ασύρματο χειριστήριο για τον έλεγχο 4 διαφορετικών εφαρμογών ή ομάδων από εφαρμογές μεμονωμένα και ομαδικά.

Χρονοδιακόπτες Ο ασύρματος επιτείχιος χρονοδιακόπτης Chronis Comfort RTS παρέχει τη δυνατότητα ημερήσιου προγραμματισμού των εφαρμογών για κάθε ημέρα της εβδομάδας. Οι εφαρμογές ανοίγουν και κλείνουν την ώρα που έχουν προγραμματιστεί.

Αισθητήρες Το Sunis Indoor Wirefree RTS είναι ασύρματος αισθητήρας φωτεινότητας εσωτερικού χώρου. Aντιλαμβάνεται τη φωτεινότητα του ήλιου και οι εφαρμογές κινούνται αυτόματα ανάλογα με τη φωτεινότητα της ατμόσφαιρας. ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΟΙ

3

6

ΠΤΥΣΣΟΜΕΝΕΣ περσιδεσ

Εικ. 1 Μηχανισμοί για ρολοκουρτίνες. Εικ. 2 Μηχανισμοί για βενέτικες περσίδες. Εικ. 3 Μηχανισμοί για ρομάν, πτυσσόμενες περσίδες και οθόνες προβολής. Εικ. 4 Απλά τηλεχειριστήρια. Εικ. 5 Χρονοδιακόπτες. Εικ. 6 Αισθητήρες.

ρομαν

6

6

Sun&Shadow expo2010

Sun&Shadow expo2010 θα σας δούμε στη

6

Sun&Shadow expo2010

10-13 Δεκεμβρίου EXPO ATHENS ΑΝΘΟΥΣΑ

[Ομπρέλα επιχειρήσεων]

VIOMAL SA Μοτέρ Becker Prof+: Εξελιγμένο ασύρματο μοτέρ

12

Σε συνεργασία με τον αποκλειστικό αντιπρόσωπο Viomal S.A., διατίθεται πλέον στην ελληνική αγορά το ολοκαίνουργιο εξελιγμένο ασύρματο μοτέρ Prof+ για οικιακά ρολά, με τα παρακάτω πλεονεκτήματα: Ανανεωμένος ευαίσθητος αισθητήρας ανίχνευσης εμποδίου. ενσωματωμένος δέκτης υψηλής συχνότητας 868 Mhz, επιλογή της ενσωμάτωσης ορίων από τους ίδιους τους κατασκευαστές χωρίς να έρχονται σε επαφή τα εξωτερικά στόπερ (στο κουτί του ρολού) και χωρίς να παραμορφώνονται τα ελάσματα (για να βρεθεί το κατώτατο όριο). Η γερμανική εταιρεία Becker, παραγωγής ηλεκτρικών σωλη-

νωτών μοτέρ και αυτοματισμών, εδώ και 38 χρόνια διοχετεύει στην αγορά μοτέρ ποιότητας και αυτοματισμούς απαράμιλλης αισθητικής. Ο εύκολος χειρισμός των προϊόντων Becker καθώς και η εξαιρετική ποιότητα κατασκευής τους, καθιστούν τη γερμανική εταιρεία έναν αξιόπιστο συνεργάτη και μία σίγουΑσύρματα Μοτέρ ρη πρόταση στους πιο απαιτητικούς πελάτες.

EUROPLAST Soltis Ferrari: Πρωτοποριακό υλικό σκίασης Το πρωτοποριακό υλικό σκίασης Soltis της Ferrari διευρύνει το ενεργειακό προφίλ και των παθητικών μηχανισμών κτιρίων και κατοικιών και εντάσσεται στις παθητικές στρατηγικές των νέων βιοκλιματικών λειτουργιών. Το Soltis προσφέρεται σε 5 τύπους και χρησιμοποιείται παγκοσμίως σε κάθε ανάγκη σκίασης και ελέγχου του φωτισμού και της θερμότητας. Έχει δοκιμαστεί στις μεγαλύτερες και πιο σύνθετες κατασκευές του πλανήτη καθώς και σε εκατομμύρια σπίτια. Είναι κατασκευασμένο για να εντάσσεται στις σύγχρονες βιοκλιματικές ανάγκες και διαθέτει μοναδικά χαρακτηριστικά που δεν τα συναντάμε σε κανένα άλλο προϊόν της αγοράς. Ενδεικτικά: είναι διάτρητο (ειδική μικροσύνθεση για απόλυτη ορατότητα προς τον εξωτερικό χώρο), και ανάλογα με τον τύπο του επεμβαίνει στα καιρικά φαινόμενα - μείωση θερμότητας, αέρα, φωτός κ.λπ. -είναι ανθεκτικό σε ακραίες κλιματολογικές συνθήκες -δεν επηρεάζεται τo σχήμα του ακόμα και στις πιο μεγάλες επιφάνειες χωρίς στήριξη -ανάλογα τον τύπο εμποδίζει την εξωτερική θερμοκρασία έως και 97% -, έχει δυνατότητα σκίασης έως και 90%, είναι φιλικό προς το περιβάλλον και 100% ανακυκλώσιμο με την πατενταρισμένη μέθοδο Texyloop. Τέλος, έχει τη μεγαλύτερη διάρκεια ζωής από όλα τα υλικά της αγοράς, με την 5ετή εγγύηση και τη μοναδική ποικιλία χρωμάτων.

Το Soltis της Ferrari, που διαθέτει στην ελληνική αγορά η εταιρεία Europlast, χρησιμοποιήθηκε πρόσφατα για να καλύψει τις σύνθετες ανάγκες του Αττικού Ζωολογικού Πάρκου και το αποτέλεσμα ήταν μοναδικό τόσο λειτουργικά όσο και αισθητικά. Στις κερκίδες των θεατών χρησιμοποιήθηκε το Soltis 92 και στις πισίνες χρησιμοποιήθηκε Soltis 86 & Soltis 92. Η Ferrari, που είναι η κατασκευάστρια εταιρεία και ηγέτης στην παγκόσμια αγορά, κατασκευάζει το Soltis με την τεχνολογία Precontraint Ferrari που είναι παγκόσμια κατοχυρωμένη πατέντα και τα τελευταία χρόνια αποτελεί σημείο αναφοράς στη βιοκλιματική αγορά για τα προϊόντα σκίασης που κατασκευάζει. Προϊόντα Εξωτερικής Σκίασης

Αποκλειστικός Αντιπρόσωπος Ferrari: Europlast S.A. Βουλιαγμένης 65Β & Αχιλλέως 29 Γλυφάδα 16674, Τηλ.: 210 3473319 - 210 3426612, Fax: 210 3474512 www.europlastsa.gr

[Ομπρέλα επιχειρήσεων]

14

VIOMAL SA

METAL DESIGN

SILEA: Πτυσσόμενη πόρτα ασφαλείας

Push Up Tilt: Ομπρέλες αλουμινίου

Την πλήρη θωράκιση σε μπαλκονόπορτες και παράθυρα εγγυάται η εταιρεία VIOMAL S.A. με την πτυσσόμενη πόρτα ασφαλείας Silea. Κατασκευάζεται εξ ολοκλήρου στην Ελλάδα και αποτελείται από ανοξείδωτο ατσάλι εσωτερικά (με 5 χρόνια εγγύηση κατά της σκουριάς), ενώ εξωτερικά καλύπτεται από προφίλ αλουμινίου σε απεριόριστη γκάμα Ral αποχρώσεων. Βιδώνεται στο άνοιγμα / κούφωμα με κρυφές βίδες και οι συνδέσεις των κινούμενων μερών είναι κρυμμένες από την εξωτερική πλευρά. Ο αφαλός και η χούφτα δεν φαίνονται από την εξωτερική πλευρά παρέχοντας ακόμα μεγαλύτερη ασφάλεια. Η κλειδαριά της πτυσσόμενης πόρτας ασφαλείας Silea είναι εξοπλισμένη με ατσάλινο γάντζο που ασφαλίζει στο κέντρο της πόρτας και δύο ατσάλινοι πείροι κλειδώνουν στον πάνω και κάτω οδηγό. Παράγεται σε μονόφυλλη, δίφυλλη, αναστρεφόμενη και περιστρεφόμενη.

Νέες ομπρέλες εισαγωγής αλουμινίου διαθέτει η Metal Design, σε μεγάλη ποικιλία χρωμάτων (κίτρινες, εκρού, πράσινες, μπλε, κόκκινες και λαχανί) από πολυεστερικό ύφασμα 220 γρ., κατάλληλες για όλους τους χώρους, για πισίνες, πλαζ, αλλά και μπαλκόνια. Διαθέτουν εύκολο μηχανισμό ανοίγματος / κλεισίματος, με χειροκίνητη ώθηση και σε διαστάσεις που ξεκινούν από Φ2 μέχρι Φ3 μέτρα διάμετρο. Ο σκελετός τους είναι λευκός και η διατομή αλουμινίου είναι Φ38x1mm.

Συστήματα Ασφαλείας

Συστήματα Εξωτερικής Σκίασης

82,10%

12,40% 5% 0,30%

Μπαλκονόπορτες, παράθυρα Κεντρικές πόρτες εισόδου Φεγγίτες, μικρά παράθυρα Διάφορα

VIOMAL SA Πανί κατακράτησης γύρης: Διαθέτει πιο πυκνή πλέξη από το κοινό πανί σήτας Πανί κατακράτησης γύρης στα συστήματα σήτας κάθετης και οριζόντιας κίνησης, Apollo και Orion, μπορεί και διαθέτει κατόπιν παραγγελίας η εταιρεία Viomal S.A. Το πανί αυτό έχοντας πιο πυκνή πλέξη από το κοινό πανί σήτας, χρώματος μαύρου, εγκλωβίζει και αποτρέπει τη γύρη να εισέλθει στο εσωτερικό του σπιτιού και να επηρεάσει αρνητικά ανθρώπους με αλλεργίες. Δίνεται πλέον η δυνατότητα στα άτομα αυτά να αφήσουν ανοιχτά τα παράθυρα και τις μπαλκονόπορτες ακόμα και τους ανοιξιάτικους μήνες χωρίς να αντιμετωπίσουν το τόσο σοβαρό για αυτούς πρόβλημα υγείας. Το πανί αυτό είναι εγκεκριμένο από το διεθνούς φήμης ίδρυμα ECARF (Ευρωπαϊκό Κέντρο Αντιμετώπισης Αλλεργιών) και εναρμονίζεται πλήρως με τα συστήματα PLISSETTATA. Εντομοαπωθητικές σήτες

6

6

Sun&Shadow expo2010

Sun&Shadow expo2010 θα σας δούμε στη

6

Sun&Shadow expo2010

10-13 Δεκεμβρίου EXPO ATHENS ΑΝΘΟΥΣΑ

[Ρεπορτάζ αγοράς]

Υπαίθρια παιδικά παιχνίδια για πάρκα, σχολεία & παιδότοπους

18

Τα παιδιά με το πλήθος των υπαίθριων παιδικών παιχνιδιών που διατίθενται στην αγορά, ανακαλύπτουν και πάλι τη μαγεία του υπαίθριου παιχνιδιού, μακριά από τους τέσσερις τοίχους του σπιτιού τους, βιώνοντας την ανεπανάληπτη αίσθηση ελευθερίας! Οι εταιρείες κατασκευής και εμπορίας δίνουν έμφαση στην ποιότητα των χρησιμοποιούμενων υλικών, την αντοχή τους στο χρόνο, αλλά και στην τήρηση όλων των προβλεπόμενων κανόνων ασφαλείας για τα παιδιά. Παιδικά κάστρα, τσουλήθρες, κούνιες, τραμπάλες και τραμπολίνο, φουσκωτά και πολλά άλλα προϊόντα σαν κι αυτά του ρεπορτάζ που ακολουθεί, θα παρουσιαστούν στο 1ο Σαλόνι Εξοπλισμού Παιδικών Σταθμών, Παιδότοπων, Πάρκων και Παραλίας στο πλαίσιο της Sun & Shadow Expo 2010.

ΑΒC

“Πειρατικό καράβι”

Γιγάντιο πάρκο δραστηριοτήτων Το ”Πειρατικό καράβι“ της ABC είναι ένα πολύ μεγάλο και εντυπωσιακό πάρκο δραστηριοτήτων από εξαιρετικής αντοχής αδιάβροχο πλαστικό. Αποτελείται από σπίτι με φεγγίτη, πτυσσόμενο τραπεζάκι, καθίσματα και τσουλήθρα, γέφυρα με κάγκελα και τούνελ, μεγάλο πύργο παρατηρητήριο με τιμόνι, τηλεσκόπιο και διαδρομή αναρρίχησης. Διαστάσεις: 312χ144χ178 εκ.

ΑΒC

“Σπιτάκι εξοχής με κήπο”

Γιγάντιο πάρκο δραστηριοτήτων Μεγάλο και χαρούμενο είναι το ”εξοχικό σπιτάκι με κήπο“ της εταιρείας ABC. Έχει σκεπαστή βεράντα, παράθυρα με παντζούρια, μεγάλα ανοίγματα επικοινωνίας, κήπο με γλάστρες, καθίσματα - παγκάκια, τηλέφωνο και σετ αξεσουάρ κηπουρικής για αδιάκοπο και ασφαλές παιχνίδι. Διαστάσεις: 165χ165χ150 εκ.

ΑΒC

“Το γυμναστήριο των μικρών”

Ανθεκτικό στις εξωτερικές συνθήκες Το πολύχρωμο γυμναστήριο των μικρών της εταιρείας ABC έχει σκάλα για σκαρφάλωμα, εσοχές για αναρρίχηση και τσουλήθρα, για ατέλειωτες ώρες χαρούμενων δραστηριοτήτων. Είναι κατασκευασμένο από συμπαγές πλαστικό, ανθεκτικό στις εξωτερικές συνθήκες. Διαστάσεις: 167χ84χ101 εκ..

6

6

Sun&Shadow expo2010

Sun&Shadow expo2010 θα σας δούμε στη

6

Sun&Shadow expo2010

10-13 Δεκεμβρίου EXPO ATHENS ΑΝΘΟΥΣΑ

[Ρεπορτάζ αγοράς]

KOMPAN

“Αυτοκινητάκι”

Κατάλληλο και για παιδιά με αναπηρίες

20

Το ”αυτοκινητάκι“ ανήκει επίσης στη νέα σειρά νηπίων της KOMPAN και απευθύνεται σε νήπια ηλικίας 1-3 ετών και είναι καθολικά σχεδιασμένο για την ασφαλή προσβασιμότητα και συμμετοχή και παιδιών με αναπηρίες. Το όργανο αυτό είναι εργονομικά σχεδιασμένο για νήπια, διαθέτει στοιχεία χειρισμού και ικανοποιεί τις απαιτήσεις της σειράς του Ευρωπαϊκού Προτύπου ΕΝ 1176:2008. Όταν μιλάμε για νήπια, η έκφραση ”βλέπουμε τον κόσμο με τη ματιά ενός παιδιού“ είναι απολύτως κυριολεκτική: για να κατανοήσουν τον τρόπο με τον οποίο οι ενήλικες πρέπει να γονατίσουν και να έρθουν στο ύψος των παιδιών. Το πρώτο βήμα στην ανάπτυξη εξοπλισμού παιχνιδιού για νήπια είναι να ληφθούν υπόψη οι διαφορές στα μεγέθη. Το επόμενο βήμα είναι να ληφθούν υπόψη οι κοινωνικές, σωματικές, γνωστικές, συναισθηματικές και δημιουργικές ανάγκες των νηπίων. Η σωματική διάπλαση και η περιορισμένη πείρα των νηπίων καθιστά τον κόσμο ένα πολύ απαιτητικό μέρος στο οποίο πρέπει να κινηθούν.

KOMPAN

“Μικρός ελέφαντας”

Εργονομικά σχεδιασμένος για νήπια Ο ”μικρός ελέφαντας“ ανήκει στη νέα σειρά παιχνιδιών νηπίων της KOMPAN και απευθύνεται σε νήπια ηλικίας 1-3 ετών. Είναι καθολικά σχεδιασμένος για την ασφαλή προσβασιμότητα και συμμετοχή και παιδιών με αναπηρίες. Το όργανο αυτό είναι εργονομικά σχεδιασμένο για νήπια, διαθέτει ειδικό μηχανισμό ταλάντωσης του οργάνου και επίσης στοιχείο χειρισμού και ικανοποιεί τις απαιτήσεις της σειράς του Ευρωπαϊκού Προτύπου ΕΝ 1176:2008. Όταν σχεδιάζουμε εξοπλισμούς παιχνιδιού είναι σημαντικό να λαμβάνουμε υπόψη το ύψος των παιδιών. Τα νήπια φθάνουν κατά μέσο όρο στο μισό ύψος ενός ενήλικα, γεγονός που συνεπάγεται ότι το ύψος που θεωρεί λογικό π.χ. για μια τσουλήθρα ένας ενήλικας, εξακολουθεί να φαντάζει αξεπέραστο για ένα νήπιο. Το να παραβλέψουμε τις διαφορές του φυσικού μεγέθους και των αντίστοιχων σωματικών ικανοτήτων θα έχει πιθανότατα ως αποτέλεσμα να δημιουργήσουμε τρομακτικά και καταπιεστικά όργανα για τα νήπια, αντί συναρπαστικά και γεμάτα πρόκληση, όπως θέλουμε. Για αυτόν ακριβώς το λόγο τα όργανα έχουν σχεδιασθεί και υπολογισθεί εργονομικά για τη συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα.

ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΑΞΟΝΩΝ ΜΕ ΛΟΥΚΙ

Ο σκληρότερος άξονας που παράγεται στην ελληνική αγορά

ΠΩΛΗΣΗ ΧΟΝ∆ΡΙΚΗΣ • ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΛΛΑ∆Α

ALUXAL - ΚΑΡΑΧΑΛΙΟΣ Α.Β.Ε.Ε.

5ο χλµ. Ε.Ο. Αγρινίου - Ιωαννίνων, Αγρίνιο - τηλ./fax: 26410 31737 www.aluxal.gr • e-mail: info@aluxal.gr

[Ρεπορτάζ αγοράς]

KOMPAN

“Παλάτι - Κάστρο”

Πολυλειτουργικό όργανο διπλής όψης

22

Το ”Παλάτι- Κάστρο“ είναι ένα πολυλειτουργικό όργανο που απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας 2-6 ετών και αποτελείται από μία πλατφόρμα - πυρήνα του οργάνου με δύο όψεις ”Παλάτι - Κάστρο“ και δύο επιπλέον πλατφόρμες που διαθέτουν τσουλήθρα και τοίχο αναρρίχησης η μία και τσουλήθρα και ειδικά σκαλοπάτια για την πρόσβαση παιδιών με αναπηρίες η άλλη. Η μία πλατφόρμα ενώνεται με τον πυρήνα του οργάνου με δίχτυ αναρρίχησης, ενώ η δεύτερη με γέφυρα. Το όργανο αυτό προσφέρει πολλές δραστηριότητες για παιχνίδι και διάφορα διαδραστικά στοιχεία χειρισμού στα παιδιά, όχι μόνο στο επίπεδο από τις πλατφόρμες αλλά και στο επίπεδο του εδάφους. Το ”Παλάτι - Κάστρο“ ικανοποιεί τις απαιτήσεις της σειράς του Ευρωπαϊκού Προτύπου ΕΝ1176-1:2008 Playground equipment and surfacing. Τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας διαχωρίζονται σαφώς από τα νήπια καθώς είναι οξυδερκείς παρατηρητές του κόσμου και έχουν αρχίσει να εκφράζονται με την ομιλία. Αυτό οδηγεί σε ατέλειωτες ώρες με παιχνίδι ρόλων, όπου αντιγράφουν τους ανθρώπους και τις καταστάσεις που βλέπουν γύρω τους. Για αυτή την ηλικιακή ομάδα κίνητρο για παιχνίδι αποτελούν οι δραστηριότητες που συνδέονται τόσο με το ένστικτο των παιδιών για παρατήρηση, όσο και με την προτίμησή τους στα παιχνίδια ρόλων και την ανάγκη τους να συγκεντρώνονται σε ομάδες.

MERRYLAND PARK-STEP2

“Παιδικό σπιτάκι με τσουλήθρα”

Κατάλληλο για παιδικούς σταθμούς Το ”Παιδικό σπιτάκι με τσουλήθρα“, αλλά και με πολλές άλλες δραστηριότητες, μπορεί να κρατήσει τα παιδιά απασχολημένα για πολλές ώρες. Διαθέτει τοίχο δραστηριοτήτων με στόχους για μπάλες και ειδικές υποδοχές για το παιχνίδι των κρίκων. Περιλαμβάνει επίσης δύο πόρτες, που ανοιγοκλείνουν, δύο πόρτες κρύπτες, μεγάλη πλαστική τσουλήθρα, παραμορφωτικό καθρέφτη στο εσωτερικό, εξωτερικό πάγκο και δύο καθισματάκια, κατάλληλα τόσο για πικ νικ όσο και για παιχνίδι. Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα σε ύψος παιδικά σπιτάκια στην αγορά (1,48 cm), κι αυτό το πλεονέκτημα καθιστά παιχνίδι για μεγάλο εύρος ηλικιών, αλλά και για πολλά χρόνια. Στη συσκευασία συμπεριλαμβάνονται δύο μπάλες και τέσσερις κρίκοι. Είναι το κατάλληλο σπιτάκι για εξοπλισμό παιδικών σταθμών, νηπιαγωγείων, παιδότοπων και πάνω απ’όλα για τοποθέτηση σε σπίτια, σαν παιχνίδι εσωτερικού χώρου ή στον κήπο, σαν παιχνίδι εξωτερικού χώρου.

6

6

Sun&Shadow expo2010

Sun&Shadow expo2010 θα σας δούμε στη

6

Sun&Shadow expo2010

10-13 Δεκεμβρίου EXPO ATHENS ΑΝΘΟΥΣΑ

[Ρεπορτάζ αγοράς]

MERRYLAND PARK-STEP2 “Παιδική χαρά κήπου”

Διώροφο παιδικό σπιτάκι

24

H ”Παιδική χαρά κήπου“ είναι ένα διώροφο παιδικό σπιτάκι σε συνδυασμό με δύο κούνιες, και περιλαμβάνει τσουλήθρα, δίχτυ αναρρίχησης, τηλεσκόπιο, μπασκέτα, γραμματοκιβώτιο και κυλιόμενες πόρτες. Όλα αυτά σε πανέμορφα και ιδιαίτερα ανθεκτικά γήινα χρώματα. Διαθέτει επίσης χρωματιστή υφασμάτινη σκεπή για προστασία από τον ήλιο, πλευρικούς τοίχους αναρρίχησης σε μορφή κτιστής πέτρας, σκάλα με μεγάλα σκαλοπάτια στο πίσω μέρος, κυματιστή τσουλήθρα ασφαλείας και διπλά τοιχώματα ιδιαίτερα ανθεκτικά στις καιρικές συνθήκες, που δεν σκεβρώνουν και δεν αλλοιώνονται. Maximum βάρος για κάθε κούνια 35 κιλά. Η ”Παιδική χαρά κήπου“ είναι από τα πλέον δημοφιλή παιχνίδια εξωτερικού χώρου σε παιδότοπους, παιδικούς σταθμούς, νηπιαγωγεία, παιδικές γωνιές εστιατορίων και ξενοδοχείων, αλλά και σαν παιχνίδι κήπου σε αυλές ιδιωτικών κατοικιών.

MERRYLAND PARK-STEP2

“Παιδική χαρά κήπου με 2 τσουλήθρες και τούνελ”

Διώροφο παιδικό σπιτάκι με πλούσιο εξοπλισμό Η ”Παιδική χαρά κήπου με 2 τσουλήθρες και τούνελ“ είναι από τα πλέον σύγχρονα παιδικά παιχνίδια, καθώς είναι σχεδιασμένο κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να ικανοποιεί και τις πλέον απαιτητικές ανάγκες παιχνιδιού και ασφάλειας. Διαθέτει δύο τσουλήθρες, φεγγίτη στη σκεπή, τιμονέρα και σκάλα ανάβασης με χειρολαβές για μεγαλύτερη ασφάλεια. Οι δύο πύργοι συνδέονται μεταξύ τους με γέφυρα στο κάτω μέρος των οποίων υπάρχει κρυφό τούνελ. Κάθε πύργος έχει την δική του τσουλήθρα και δύο παράθυρα. Πρόκειται για μια εξαιρετική λύση σαν παιχνίδι εσωτερικού και εξωτερικού χώρου σε παιδικούς σταθμούς, νηπιαγωγεία, παιδότοπους, παιδικά δωμάτια, αλλά και σαν παιχνίδι κήπου σε αυλές ιδιωτικών κατοικιών. Το συνολικό σύστημα αντέχει σε βάρος μέχρι 120 κιλά.

VEGGA SPORT

“Πολύχρωμη κάμπια”

Ευχάριστη διαδρομή στο τούνελ Η ”πολύχρωμη κάμπια“ της Vegga Sport είναι ένα ανθεκτικό πλαστικό παιχνίδι. Τα παιδιά θα απολαύσουν μια ευχάριστη διαδρομή στο τούνελ περνώντας μέσα από το στόμα της. Οι διαστάσεις της είναι: Μήκος 217 εκ., πλάτος 100 εκ., ύψος 108 εκ.

VEGGA SPORT

“Πρόσθετα πολύχρωμης κάμπιας”

Αυξανόμενο μήκος

Η ”πολύχρωμη κάμπια“ μπορεί να αυξήσει το μήκος του τούνελ της και να καταστεί πιο διασκεδαστική για τα παιδιά εάν προσθέσουμε και τέσσερα ακόμα πρόσθετα μέρη, με διαστάσεις: μήκος 170 εκ., πλάτος 100 εκ., ύψος 61 εκ.

[Ρεπορτάζ αγοράς]

VEGGA SPORT

“Τραμπάλα - Πάγκος”

Τραπέζι πικ-νικ αλλά και... τραμπάλα Η ”τραμπάλα - πάγκος“ της Vegga Sport είναι ένα ανθεκτικό πλαστικό παιχνίδι. Η μία του πλευρά είναι τραπέζι πικ-νικ, και όταν το γυρίσουμε ανάποδα γίνεται μια ωραία τραμπάλα για τέσσερα παιδιά. Οι διαστάσεις του είναι: Μήκος 115,5 εκ., πλάτος 70 εκ., ύψος 56 εκ.

26

KOTIS TOYS

“Πολυπαίχνιδο”

Διαδραστικά παιχνίδια Θεματικά ή απλά, τα πολυπαίχνιδα περιλαμβάνουν πολλές δραστηριότητες και νέα διαδραστικά παιχνίδια. Τόσο τα υλικά όσο και ο τρόπος κατασκευής τους πληρούν τα ευρωπαϊκά πρότυπα ασφαλείας και κάθε παιχνίδι συνοδεύεται από τα ανάλογα πιστοποιητικά. Η εταιρεία Kotis Toys αναλαμβάνει τη σχεδίαση έως υλοποίηση προσφέροντας επιλογή από δεκάδες δραστηριότητες και χρώματα.

KOTIS TOYS

“Φουσκωτό”

Παιχνίδι διαχρονικής αξία Το ”Φουσκωτό“ είναι ένα διαχρονικής αξίας παιχνίδι του οποίου τα υλικά και ο τρόπος κατασκευής πληρούν τα ευρωπαϊκά πρότυπα ασφαλείας. Αποτελείται από τσουλήθρες, κάστρα και κέντρα δραστηριοτήτων, τα οποία κατασκευάζονται σε διαστάσεις,σχέδια και χρώματα κατόπιν παραγγελίας.

KOTIS TOYS

“Τραμπολίνο”

Μέσο διασκέδασης, άθλησης και προπόνησης Τα επαγγελματικά και οικιακά τραμπολίνο της Kotis Toys προσφέρονται όχι μόνο για διασκέδαση, αλλά και για άθληση και για προπόνηση. Παρέχονται με περιμετρικό δίχτυ ασφαλείας για την αποτροπή ατυχημάτων. Κατασκευάζονται βάσει των ευρωπαϊκών κανόνων ασφαλείας. Διατίθενται σε ποικίλες διαστάσεις σε στρόγγυλο και ορθογώνιο σχήμα.

Νέα Πέργκολα WooDliNe elite

Pergosystem AlPhA ClAssiC και σκίαστρο καποτίνα Νέα Πέργκολα flexxy s

Pergosystem AlPhA flexxy

Pergosystem AlPhA flexxy και κάθετα VERTI CRISTAL με ζελατίνα Νέα Πέργκολα flexxy s

Η εταιρεία μας εφαρμόζει Σύστημα Διαχείρισης Ποιότητας ISO 9001:2008, πιστοποιημένο από την TÜV Rheinland Hellas.

[Ειδήσεις]

BUILDING SUSTAINABLE COMMUNITIES Πέντε οράματα για βιώσιμες κοινότητες

28

To Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής και η Πρεσβεία της Δανίας διοργάνωσαν την έκθεση Building Sustainable Communities - Πέντε οράματα για βιώσιμες κοινότητες, στο Μουσείο Μπενάκη, (Πειραιώς 138), από τις 16 Σεπτεμβρίου έως τις 30 Οκτωβρίου 2010. Η έκθεση δεν παρουσίασε απλώς τη διεθνή παρουσία των Δανών αρχιτεκτόνων και μηχανικών. Αποτελεί μια παγκόσμια πλατφόρμα δράσης, μια πρόσκληση για την αύξηση της συνειδητοποίησης και της κοινωνικής ευθύνης στην αρχιτεκτονική και ευρύτερα στα τεχνικά έργα. Επιδίωξη του Δανέζικου Κέντρου Αρχιτεκτονικής με την έκθεση αυτή ήταν η συνεργασία φορέων και πολιτών για την παγκόσμια βιωσιμότητα και για μια καλύτερη κοινωνία. Η έκθεση υιοθετεί πέντε κατηγορίες βιώσιμων κοινοτήτων για να εντάξει το έργο 29 δανέζικων σχεδιαστικών εταιριών και συνολικά περισσότερων από 140 αρχιτεκτονικών προτάσεων με μεγάλη ποικιλία λύσεων. Με τη διεθνή τους ενασχόληση και εμπειρία οι εταιρίες αυτές βελτιώνουν αποτελεσματικά την καθημερινή ζωή χιλιάδων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο, συμβάλλοντας στην κοινωνική αλλαγή. Ως μέλη της Παγκόσμιας Βιώσιμης Ανάπτυξης, της διεθνούς συλλογικής πρωτοβουλίας των Ηνωμένων Εθνών, δεσμεύονται στις καθημερινές επαγγελματικές τους δραστηριότητες να σέβονται τα 10 διεθνώς αναγνωρισμένα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα, τα δικαιώματα των εργαζομένων, τις καμπάνιες κατά της

διαφθοράς και τις περιβαλλοντικές πρωτοβουλίες. Οι εταιρίες αυτές όχι μόνο βελτιώνουν τη ζωή των ντόπιων κατοίκων, αλλά εμμένουν στην ανάπτυξη των δραστηριοτήτων τους με κοινωνικά υπεύθυνο τρόπο. Αντιπροσωπευτικά παραδείγματα είναι στην Ινδία τα πλεούμενα και κινητά σχολεία της ομάδας της Mette Lange που πάνε στα παιδιά, όχι το αντίθετο, και που μπορούν να κατασκευαστούν από τον κάθε ντόπιο μαραγκό, με σχέδια διαθέσιμα στο διαδίκτυο. Ή το κτίριο Urban Energy με το οποίο η ομάδα Transform κέρδισε διεθνές βραβείο για το πιο ενεργειακά οικονομικό κτίριο στην Ευρώπη. Οι πέντε προτάσεις αφορούν τους τομείς της διαβίωσης, της εργασίας, της γνώσης, του δημόσιου χώρου και του πολιτισμού.

BUILDING WITH WOOD SEMINAR 2010 Σεμινάριο για τη χρήση του ξύλου στη βιοκλιματική αρχιτεκτονική Με τη συμμετοχή των Πολυτεχνείων της Ελλάδας και του εξωτερικού και την υποστήριξη του Συλλόγου Πολιτικών Μηχανικών Ελλάδος και του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Διπλωματούχων Ανώτατων Σχολών, διοργανώθηκε το σεμινάριο “Building with wood seminar 2010”, για τη χρήση του ξύλου στη βιοκλιματική αρχιτεκτονική. Το σεμινάριο πραγματοποιήθηκε με αφορμή την έναρξη του προγράμματος “Εξοικονομώ κατ’ οίκον”, θα λάβει χώρα στο συνεδριακό κέντρο “Ιωάννης Βελλίδης” στη Θεσσαλονίκη, στις 26 Νοεμβρίου 2010. Εκπρόσωποι της επιστημονικής κοινότητας από την Ελλάδα και το εξωτερικό έδωσαν τις απαραίτητες πληροφορίες σε αρχιτέκτονες, διακοσμητές και μηχανικούς για τη χρήση οικολογικών υλικών -και πιο συγκεκριμένα του ξύλου- στη σύγχρονη κατασκευή. Τα θέματα που αναλύθηκαν ήταν η χρήση των νέων τεχνολογιών στη σύγχρονη δόμηση, η συμβολή της εφαρμογής του ξύλου στην προστασία του περιβάλλοντος, η συμπεριφορά της ξύλινης κατασκευής σε συνθήκες πυρκαγιάς, σε περίπτωση σεισμού κ.λπ. Αναγνωρισμένοι ομιλητές από την Ελλάδα

και το εξωτερικό ανέλυσαν τις θέσεις τους και παρουσίασαν συγκεκριμένα case studies (παραδείγματα χρήσης του ξύλου σε σύγχρονες κατοικίες). Ανάμεσα στους ομιλητές και με την σειρά που παρουσίασαν τις θέσεις τους βρίσκονταν σημαντικά ονόματα όπως: o Δρ. Ιωάννης Μπαρμπούτης - Α.Π.Θ., o Dipl.Ing. (FH) Reinhard Brandner - Πολυτεχνείο του Graz (Αυστρία), o Ζαννής Κοντέας (Πολιτικός Μηχανικός), o Arch. Alberto Alesi (Ιταλία), o Καθηγητής Αρχιτεκτονικής Αναστάσιος Μ. Κωτσιόπουλος, Α.Π.Θ., o Αρχιτέκτων Παναγιώτης Τουλιάτος - ομότιμος καθηγητής Ε.Μ.Π. Η είσοδος ήταν δωρεάν, ενώ στους συμμετέχοντες δόθηκε πιστοποιητικό παρακολούθησης. Το σεμινάριο πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία του περιοδικού “Επιπλέον” και του αυστριακού οργανισμού προώθησης ξύλου ProHolz. Χορηγοί επικοινωνίας ήταν, το ηλεκτρονικό αρχιτεκτονικό περιοδικό greekarchitects.gr, το αρχιτεκτονικό περιοδικό “Ελληνικές Κατασκευές” και το περιοδικό ECON3. Χορηγός θα είναι η έκθεση medwood, ενώ υποστηρικτές είναι ο ΣΑΔΑΣ ΠΕΑ και ο Σύλλογος Πολιτικών Μηχανικών Ελλάδος.

6

6

Sun&Shadow expo2010

Sun&Shadow expo2010 θα σας δούμε στη

6

Sun&Shadow expo2010

10-13 Δεκεμβρίου EXPO ATHENS ΑΝΘΟΥΣΑ

[Ειδήσεις]

VIOMAL S.A. Βραβείο Reddot για την Becker

30

Το βραβείο Reddot για το έτος 2010 κέρδισε η εταιρεία Becker. Με περισσότερες από 12.000 υποβολές εκθεμάτων από 60 χώρες, ο διεθνής διαγωνισμός Reddot design, είναι ο πιο φημισμένος σχεδιαστικός διαγωνισμός στον κόσμο. Ξεκάθαρες γραμμές και ένα απαλό, ξεχωριστό σχήμα του περιβλήματος αποτελούν τα χαρακτηριστικά αυτού του τηλεχειριστηρίου. Το ξεχωριστό σχήμα του πομπού είναι το βασικό χαρακτηριστικό του. Τα πιο πάνω αποτελούν δύο από τα σχόλια που διατυπώθηκαν για τον καινούργιο σχεδιασμό των τηλεχειρισμών Becker. Ο τίτλος σε έναν τόσο δύσκολο διαγωνισμό με τόσο πολύ σημαντικές συμμετοχές, καθι-

στούν πλέον την εταιρεία Becker μοναδική όχι μόνο για την ποιότητα κατασκευής των προϊόντων της αλλά και για την απαράμιλλη αισθητική της. H VIOMAL S.A. αντιπροσωπεύει στην ελληνική αγορά την εταιρεία Bercker.

VIOMAL S.A. Ανανεωμένη εταιρική ιστοσελίδα Με ανανεωμένη ιστοσελίδα προβάλλεται η εταιρεία VIOMAL S.A. από τον περασμένο Σεπτέμβριο στην διεύθυνση www. viomal.gr. Η ιστοσελίδα δημιουργήθηκε εκ νέου, προβάλλοντας την νέα εταιρική εικόνα που η εταιρία VIOMAL S.A. χρησιμοποιεί τα τελευταία χρόνια. Ενσωματώθηκε η ολοκληρωμένη γκάμα των προϊόντων, με μεγάλες ευδιάκριτες εικόνες και με πλήρη τεχνικά στοιχεία για την εξυπηρέτηση των πελατών. Στην ιστοσελίδα της εταιρείας VIOMAL S.A. ο επισκέπτης θα μπορέσει να βρει όλες τις πληροφορίες σχετικά με την κατασκευή ρολού πολυουρεθάνης, καθώς και των απαραίτητων εξαρτημάτων. Επίσης, θα βρει συστήματα σήτας με πτυχωτό ή ίσιο πανί, οριζόντιας ή κάθετης κίνησης, που δίνουν την απόλυτη λύση προστασίας και σκίασης για κάθε απαιτητική κατασκευή,

καθώς και συστήματα σκίασης, εσωτερικών και εξωτερικών χώρων, με καδένα, ελατήριο και κίνηση μοτέρ, που αντέχουν στο χρόνο και στην καθημερινή χρήση. Τα συστήματα αυτά κατασκευάζονται σε μεγάλες διαστάσεις και προσφέρονται σε μεγάλη ποικιλία χρωμάτων. Ο επισκέπτης του www.viomal.gr. θα μπορεί να ενημερωθεί για την πλήρη γκάμα ηλεκτρικών μηχανισμών Becker, καθώς και τους αυτοματισμούς οικιακών ρολών ή συστημάτων σκίασης, που η εταιρία VIOMAL S.A. αντιπροσωπεύει στην ελληνική αγορά τα τελευταία 12 χρόνια. Μέσα από τη νέα ιστοσελίδα, ο επισκέπτης θα έχει τη δυνατότητα προβολής και εκτύπωσης των εταιρικών εντύπων (σε μορφή pdf), καθώς και την ενημέρωση εκθέσεων εγχώριας και διεθνούς αγοράς, όπου συμμετέχει η εταιρία.

ΠΡΑΣΙΝΕΣ ΚΑΤΟΙΚΙΕΣ ΣΕ ΠΡΑΣΙΝΕΣ ΠΟΛΕΙΣ 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο του Σ.ΟΛ.ΑΡ. Τον εθνικό διάλογο για την οικο-πολεοδομία κι τις πρώτες αρχές του πράσινου Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού φιλοδοξεί να εγκαινιάσει ο Σύλλογος Ολιστικής Αρχιτεκτονικής (Σ.ΟΛ. ΑΡ.) στο πλαίσιο του 6ου συνεδρίου που διοργανώνει στις 17-19 Δεκεμβρίου 2010 στο ξενοδοχείο Λούση στην Παραλία Χαλίδας. Κεντρικό θέμα του συνεδρίου θα είναι οι “πράσινες κατοικίες σε πράσινες πόλεις”. Όπως αναφέρεται στην πρόσκληση των διοργανωτών, ο ΣΟΛΑΡ αναλαμβάνει την πρωτοβουλία να ανοίξει τον εθνικό διάλογο για τον καθορισμό των κριτηρίων και των αρχών της αξιοβίωτης πράσινης οικιστικής ανάπτυξης στην οποία σήμερα έχει τόσο ανάγκη η χώρα μας. Μια ανάπτυξη η οποία θα δώσει σημαντική ώθηση στην οικοδομική δραστηριότητα χωρίς να προκαλεί περαιτέρω υποβάθμιση του περιβάλλοντος και

χωρίς να αναπαράγει τα ενεργοβόρα οικιστικά πρότυπα του παρελθόντος. Την πρώτη ημέρα του συνεδρίου, 17/12, θα διεξαχθεί το επιστημονικό συμπόσιο, το οποίο θα δώσει το λόγο σε επιστήμονες και ακαδημαϊκούς της χώρας. Θα εξεταστούν όλες οι βασικές λειτουργίες μιας σύγχρονης ελληνικής πόλης και θα τεθούν οι βάσεις και τα κριτήρια του πράσινου σχεδιασμού του δομημένου περιβάλλοντος, λαμβάνοντας υπόψη τα σύγχρονα οικολογικά υλικά, τις σύγχρονες τεχνολογικές εξελίξεις στον τομέα των ΑΠΕ και των μαζικών μέσω μεταφοράς κ.α. Τη δεύτερη και τρίτη ημέρα του συνεδρίου, 17 και 18/12, ο Σ.ΟΛ.ΑΡ. θα δώσει το λόγο σε καταξιωμένους τεχνικούς προκειμένου να παρουσιαστούν στο ευρύ κοινό οι βασικές τεχνικές οι οποίες εφαρμόζονται σήμερα στην πράσινη δόμηση της χώρας μας.

[Ειδήσεις]

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΑΘΗΝΑΧ4 Σύνδεση της αρχιτεκτονικής με την αστική καθημερινότητα

32

Στην κατάργηση του “σταυρού” που σχηματίζουν οι ενδιάμεσοι δρόμοι και την ανάδειξη ενός μεγαλύτερου Οικοδομικού Τετραγώνου ως βασικού κυττάρου της πόλης, με την παράλληλη απομάκρυνση του αυτοκινήτου και την αύξηση του πράσινου, στοχεύει ο διαγωνισμός “ΑθήναΧ4” που διοργανώνει το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, δια της εταιρείας Ενοποίηση Αρχαιολογικών Χώρων και Αναπλάσεις (ΕΑΧΑ), με τη χορηγία της Εθνικής Τράπεζας Ελλάδος. ”Οι όποιες παρεμβάσεις μας πρέπει να ξεκινήσουν από την ίδια τη δομή της πόλης και αυτό επιχειρούμε να κάνουμε με τους αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς ΑΘΗΝΑΧ4: η κατάργηση του ”σταυρού“ που σχηματίζουν οι ενδιάμεσοι δρόμοι 4 οικοδομικών τετραγώνων και η μετατροπή τους σε χώρους πρασίνου και αναψυχής είναι μια πράξη ανασυγκρότησης του δημοσίου χώρου και μια προσπάθεια ενσωμάτωσης της πολυπολιτισμικής ταυτότητας της Αθήνας σε αυτόν. Για τις δύσκολες περιοχές της Αθήνας, οι διαγωνισμοί αυτοί είναι κεφαλαιώδους σημασίας, καθώς η ανασύσταση του δημοσίου χώρου και η χρήση του από τους πολίτες είναι πλέον ζήτημα ισοπολιτείας“ τόνισε ο Αναπληρωτής Υπουργός ΠΕΚΑ, Νίκος Σηφουνάκης. Η ελληνική πόλη χαρακτηρίζεται από μι-

κρά οικοδομικά τετράγωνα (ίσως τα μικρότερα στην Ευρώπη) με πυκνό δίκτυο από στενούς δρόμους και μικρά πεζοδρόμια. Το λίγο πράσινο που υπάρχει είναι διάσπαρτο, κατακερματισμένο και ασύνδετο με τον ιστό της πόλης. Η ανεξέλεγκτη χρήση του αυτοκινήτου τείνει να καταλάβει ολόκληρο τον δημόσιο χώρο για στάθμευση και κυκλοφορία, ενώ η απλή πεζοδρόμηση συχνά δεν αποτελεί λύση και συνοδεύεται από φαινόμενα υποβάθμισης του δημόσιου χώρου. Πρόκειται για μια δράση που εντάσσεται στο πλαίσιο του Προγράμματος ΑΘΗΝΑ-ΑΤΤΙΚΗ 2014 και απευθύνεται σε νέους αρχιτέκτονες, έως 40 ετών, οι οποίοι μπορούν να υποβάλλουν τις προτάσεις τους έως τις 22 Δεκεμβρίου 2010. Αντικείμενο του διαγωνισμού αποτελεί η ελεύθερη επιλογή τεσσάρων τυπικών οικοδομικών τετραγώνων, σε γειτονιές του λεκανοπεδίου με υποβαθμισμένο αστικό περιβάλλον (που οφείλεται σε υψηλούς συντελεστές δόμησης, σε υψηλή πυκνότητα, σε έλλειψη χώρων πράσινου, σε παλαιό κτιριακό απόθεμα, κ.λπ.) και η κατάθεση πρότασης για την αξιοποίηση του “σταυρού”, των ενδιάμεσων δηλαδή δρόμων, συνδυάζοντάς τους με υφιστάμενα κενά ή ακάλυπτους χώρους. Θα δοθούν πέντε ισότιμα έπαθλα, των 8.000 ευρώ το καθένα και έως πέντε έπαινοι (έκαστος 1.000 ευρώ).

[Eιδήσεις]

Η “Πράσινη Γειτονιά” περνά... από τη θεωρία στην πράξη “Πράσινη γειτονιά από τη θεωρία στην πράξη” είναι η νέα δράση που υλοποιεί το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, με στόχο να αναπτύξει και να υλοποιήσει πράσινες και βιώσιμες οικιστικές αστικές ενότητες, με κτίρια “μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης και μηδενικών εκπομπών” και κτίρια χαμηλής (εξορθολογισμένης) ενεργειακής κατανάλωσης, ενταγμένα σε ένα βελτιστοποιημένο αστικό περιβάλλον.

34

Τις παρεμβάσεις που θα υλοποιηθούν επιδεικτικά σε δύο γειτονιές της Αθήνας, με σκοπό τη δημιουργία κτιρίων χαμηλής ή και μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης, καθώς και τη βελτίωση του μικροκλίματος με τη δημιουργία φαινομένου όασης στην περιοχή παρουσίασε η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής. Τα έργα αναβάθμισης στα κτίρια θα γίνουν με τη χρήση υλικών, τεχνικών και μεθοδολογιών που παρουσιάζουν το μικρότερο

δυνατό περιβαλλοντικό κόστος και σε συνδυασμό με την εφαρμογή συστημάτων εξοικονόμησης ενέργειας και ΑΠΕ, θα οδηγήσουν σε μηδενικό ενεργειακό ισοζύγιο. Ακόμη, προβλέπεται η περιβαλλοντική αναβάθμιση των κτιρίων, ώστε να επιτυγχάνεται η βέλτιστη διαχείριση των αποβλήτων και του νερού. Παράλληλα, θα γίνει περιβαλλοντική αναβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος της περιοχής με σκοπό τη βελτίωση του τοπικού μικροκλίματος, με έργα αύξησης του πράσινου και

διευκόλυνσης της κίνησης του αέρα.

Μεγαλύτεροι ενεργειακοί καταναλωτές τα ελληνικά νοικοκυριά Σύμφωνα με στοιχεία της EUROSTAT, τα ελληνικά νοικοκυριά παρουσιάζουν, με κλιματική αναγωγή, τη μεγαλύτερη ενεργειακή κατανάλωση στην Ευρώπη. O λανθασμένος τρόπος με τον οποίο έχει δομηθεί ο ελεύθερος χώρος και η χρήση ακατάλληλων για το κλίμα υλικών, σε συνδυασμό με την πυκνή δόμηση, επη-

shading solutions

to katw einai create outlines

Ολοκληρωμένες λύσεις Σκίασης και Εξοικονόμησης Ενέργειας:

> Τεχνικά υφάσματα

6

ΝΕΟ!

Προτείνετε τώρα νέα χρώματα, με τις οικολογικές βαφές AKZO NOBEL. 6

> Συστήματα σκίασης

Sun&Shadow expo2010

> Αυτοματισμοί

Sun&Shadow expo2010 θα σας δούμε στη

6

Sun&Shadow expo2010

10-13 Δεκεμβρίου EXPO ATHENS ΑΝΘΟΥΣΑ

µατα σκίασης ήµατα σκίασης Cassette Horison*

Pergola Floper* Pergola Floper 100 Pergola Floper 120 Pergola Floper 160 HHd

Pergola Lydia*

Bara Swift* Bara Swift I Bara Swift II Bara Swift plus

Vertical Cassette

Rido*

*

Κ. Η. ΦΛΩΡΟΣ ΑΕΒΕ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΣΚΙΑΣΗΣ Έκθεση> Μενεμένης 1, 17778 Ταύρος - Αθήνα, τ. 2103410191-2 f. 2103425132 Εργοστάσιο - Αποθήκες> ΒΙΠΕ ΒΙΟΠΑ, Νέα Ζώη Ασπρόπυργος, τ. 2105596760-3 f. 2105596764 www.florosgroup.gr info@florosgroup.gr

[Eιδήσεις]

ρεάζουν το μικροκλίμα κάθε περιοχής, αυξάνοντας τη θερμοκρασία. Τα έργα, θα υλοποιηθούν με βάση εθνικά και διεθνή πρότυπα ενεργειακής και περιβαλλοντικής αξιολόγησης και θα αποτελέσουν ένα επιδεικτικό δείγμα για δημιουργία “πράσινων γειτονιών” σε υποβαθμισμένες περιοχές. Οι παρεμβάσεις αυτές θα καταδείξουν ότι τέτοιοι στόχοι όχι μόνο είναι οικονομικά και τεχνικά εφικτοί, αλλά θα βοηθήσουν και στην ανάδειξη εγχώριων κατασκευαστικών και τεχνολογικών δεξιοτήτων, συμβάλλοντας έτσι στην προώθησή τους στην παγκόσμια αγορά.

36

Αρωγή από κλαδικές ενώσεις Ήδη, επτά κλαδικές ενώσεις προσφέρουν την αρωγή τους στο έργο, χορηγώντας έκπτωση έως και 50% στη τιμή των παρεχόμενων υλικών & υπηρεσιών. Πρόκειται για την Πανελλήνια Ομοσπονδία Εμπόρων & Βιοτεχνών Υαλοπινάκων (Π.Ο.Ε.Β.Υ.), τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Ανώνυμων, Περιορισμένης Ευθύνης & Προσωπικών Τεχνικών Εταιρειών (Σ.Α.Τ.Ε.), τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Παραγωγών Διογκωμένης Πολυστερίνης, το Σύνδεσμο Παραγωγών και Διανομέων Εξηλασμένης Πολυστερίνης (ΣΥ. ΠΑ.Δ.Ε.), την Ελληνική Ένωση Αλουμινίου (Ε.Ε.Α.), το Σύνδεσμο Ελληνικών Χημικών Βιομηχανιών και το Σύνδεσμο Εταιριών Φωτοβολταϊκών. Το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών και Εξοικονόμησης Ενέργειας (ΚΑΠΕ) από την πλευρά του, ως φορέας υλοποίησης, θα πιστοποιήσει την απόδοση και ενεργειακή συμπεριφορά των κατασκευών, θα παρέχει τεχνική και συμβουλευτική υποστήριξη προς τους τελικούς καταναλωτές και θα προχωρήσει σε συγκριτική αξιολόγηση. Τα έργα θα σχεδιαστούν, κατόπιν διαγωνισμού, από νέους αρχιτέκτονες και σχεδιαστές. Υπολογίζεται ότι το συνολικό κόστος του προγράμματος θα είναι ύψους 5,5 εκ. ευρώ και θα χρηματοδοτηθεί από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα “Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη” (ΕΠΠΕΡΑΑ). Προς το παρόν υποψήφιες είναι δύο περιοχές, το Οικοδομικό Τετράγωνο 639 στο Δήμο Αιγάλεω και ένα οικιστικό συγκρότημα στον Δήμο Αγίας Βαρβάρας, όπου έχει γίνει σχετική προεργασία για την οργάνωση του έργου. Το πρόγραμμα θα επεκταθεί και σε άλλες γειτονιές με ενεργειακά φτωχά χαρακτηριστικά. “Πράσινες γειτονιές – Εθελοντικές συμφωνίες”.

Ποιοι μπορούν να συμμετέχουν Η επιτυχία φιλόδοξων έργων πράσινης

ανάπτυξης προϋποθέτει σύλληψη, ανάπτυξη, σχεδιασμό και παρακολούθηση του έργου από την κεντρική διοίκηση, παράλληλα με την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη συμμετοχή των φορέων και παραγόντων της αγοράς. Δεδομένου ότι το όλο έργο φιλοδοξία του ΥΠΕΚΑ είναι να συμβάλλει κατά πολύ στην ανάδειξη της τεχνογνωσίας και των δεξιοτήτων αφενός της ελληνικής πράσινης κατασκευαστικής βιομηχανίας και αφετέρου του τομέα των πράσινων υπηρεσιών, ενώ θα επιφέρει σημαντική βελτίωση της θέσης τους στην ελληνική αλλά και διεθνή αγορά, θα σχεδιαστούν και θα προταθούν δεσμευτικές εθελοντικές και καταστατικές συμφωνίες με σημαντικούς φορείς της αγοράς. Μέσω των εθελοντικών και των καταστατικών συμφωνιών, οι ενδιαφερόμενοι θα διαθέσουν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους σε οικονομικά προνομιακές για το έργο συνθήκες και θα καρπωθούν το γεγονός της πραγματικής λειτουργίας και ανάδειξης της απόδοσης των προϊόντων τους μέσα από ένα τόσο μεγάλο και ταυτόχρονα σημαντικό έργο.

Κριτήρια επιλογής γειτονιών Τα κριτήρια επιλογής των δύο γειτονιών που επιλέχθηκαν αρχικά (περιοχή Αγία Βαρβάρα και Αιγάλεω) αναφέρονται στα παρακάτω σημεία: • Οικοδομικά συγκροτήματα που κατοικούνται από πολίτες χαμηλού εισοδήματος.

• Μεγάλες δυνατότητες εξοικονόμησης ενέργειας (μεγάλο δυναμικό ΕΞΕ).

• Προοπτικές σημαντικής βελτίωσης του τοπικού μικροκλίματος.

• Διαφοροποίηση μεταξύ των δύο αστικών οικοδομικών συγκροτημάτων, ώστε να καλύπτεται ευρύτερη κτιριακή τυπολογία Δήμων της χώρας, με στόχο τη μεγαλύτερη επαναληψιμότητα του έργου. Έτσι επιλέχθηκαν: α. Ένα οικοδομικό συγκρότημα “τυποποιημένης” κατασκευής (δηλαδή, με κτίρια αρχιτεκτονικής τυπολογίας αντιπροσωπευτικής της περιόδου κατασκευής τους) που περιβάλλει ακάλυπτο χώρο, ο οποίος αξιοποιείται ως χώρος διασκέδασης και αναψυχής και β. Ένα “τυπικό” οικοδομικό συγκρότημα κατοίκων χαμηλού εισοδήματος, με ανομοιόμορφα κτίρια και περιορισμένο ιδιόκτητο ακάλυπτο χώρο.

• Αποδοχή των Δημοτικών Αρχών.

• Αποδοχή αλλά και συμμετοχή των

εμπλεκόμενων πολιτών.

Οικιστικό συγκρότημα Ο.Τ. 639 του Δήμου Αιγάλεω Το συγκρότημα αποτελείται από 4 κτιριακές τριώροφες μονάδες, συνολικού εμβαδού 3.720 τ.μ., ενώ ο περιβάλλον χώρος είναι συνολικής επιφάνειας 2.500 τ.μ. Τα κτίρια είναι κατασκευασμένα κατά τη δεκαετία του ‘60 και έχουν παραχωρηθεί στους χρήστες από το τότε υπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας. Οι κύριοι άξονες είναι: • Η ενεργειακή αναβάθμιση των υπαρχόντων κτιρίων με χρήση τεχνικών και συστημάτων εξοικονόμησης και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ώστε να παρουσιάζουν μηδενικό ενεργειακό ισοζύγιο. Παράλληλα, χρήση υλικών, συστημάτων αλλά και μεθοδολογιών που παρουσιάζουν το μικρότερο δυνατό περιβαλλοντικό κόστος ταυτόχρονα με τη μέγιστη δυνατή παραμένουσα αξία στη χώρα.

• Η περιβαλλοντική αναβάθμιση των κτιρίων ώστε να επιτυγχάνεται η βέλτιστη διαχείριση του περιβαλλοντικών παραμέτρων και συστημάτων, όπως η διαχείριση των αποβλήτων, του νερού, κ.λπ.

• Η περιβαλλοντική αναβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος της περιοχής, ώστε να βελτιωθεί το μικρόκλιμα, να αποφευχθεί η κλιματική επιβάρυνση των κτιρίων, να αναβαθμιστεί η θερμική και οπτική άνεση των πολιτών και να εξασφαλιστεί η βέλτιστη αστική περιβαλλοντική ποιότητα. Οι επεμβάσεις αυτές θα στηρίζονται στην χρήση σύγχρονης τεχνολογίας υλικών, αύξηση του πράσινου, διευκόλυνση της κίνησης του αέρα, μείωση της ανθρωπογενούς θερμότητας κ.λπ., ώστε να βελτιωθεί το θερμικό ισοζύγιο της περιοχής. Τα έργα θα σχεδιαστούν και θα κατασκευαστούν με βάση εθνικά - διεθνή πρότυπα ενεργειακής - περιβαλλοντικής αξιολόγησης, ώστε να είναι εμφανής και διαυγής η συνολική απόδοσή τους. Τα έργα θα αξιολογούνται κατά τη λειτουργία τους ενεργειακά και περιβαλλοντικά με προηγμένα συστήματα διαχείρισης, που θα επιτρέπουν τόσο στους χρηστές όσο και στον όποιο ενδιαφερόμενο να παρακολουθεί την απόδοση των επιμέρους συστημάτων των έργων αλλά και τη συνολική ενεργειακή τους απόδοση και περιβαλλοντική τους ποιότητα. Ο χρόνος ολοκλήρωσης του σχεδιασμού των έργων υπολογίζεται σε περίπου 6-8 μήνες. Η σταδιακή υλοποίηση μπορεί να πραγματοποιηθεί σε περίοδο 10-16 μηνών και 12-18 μηνών, αντίστοιχα.

Π Ε Τ Ρ Ο Σ

Μ Ι Χ Α Η Λ Ι Δ Η Σ

Α Υ Τ Ο Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Ι Ε Π Ε Ξ Ε Ρ ΓΑ Σ Ι Α Σ Τ Ε Ν Τ Ο Π Α Ν Ω Ν Κ Ο Π Η – Κ Ο Λ Λ Η Σ Η – Ρ Α Φ Η

W W W. S M R E . I T Ζ Ε Λ ΑΤ Ι Ν Ε Σ – Μ Ο Υ Σ Α Μ Α Δ Ε Σ – Α Κ Ρ ΥΛ Ι Κ Α – Π Ο Λ Υ Ε Σ Τ Ε Ρ Ι Κ Α Π Α Ν Ι Α

ΠΕΤΡΟΣ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ - ΕΜΠΟΡΙΑ ΡΑΠΤΟΜΗΧΑΝΩΝ

ΑΓΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ 74,173 42 ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Τ. 210 97 55 551 F. 210 97 55 986 K. 6936 799899 e-mail: info@sam.com.gr - website: www.sam.com.gr

[Eιδήσεις]

Green design festival και σύγχρονος τρόπος ζωής Το Green Design Festival, δυο χρόνια μετά την πρώτη του επιτυχημένη παρουσία στην Αθήνα, επέστρεψε στις πλατείες της πόλης, από 23 Σεπτεμβρίου έως 10 Οκτωβρίου. Πρόκειται για μια πρωτότυπη, υπαίθρια, ανοικτή για το κοινό δράση, υπό την αιγίδα του Δήμου Aθηναίων και του ΥΠΕΚΑ, που πραγματοποιήθηκε με τη χορηγία του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου και τη συνεργασία περισσότερων από 150 σχεδιαστών, από όλους τους κλάδους του design, αρχιτεκτόνων, επιμελητών και εθελοντών.

38

Σκοπός του Green Design Festival, ήταν να μιλήσει για ένα σύγχρονο τρόπο ζωής, φιλικότερο προς το περιβάλλον, μέσα από το design και τις εφαρμογές του, και να παράγει περιβαλλοντική συμπεριφορά, μέσα από τη θεματολογία και τις προτάσεις του. Το Green Design Festival διοργανώθηκε από την Brainlab, έναν ανεξάρτητο, μηκερδοσκοπικό και μη-κυβερνητικό φορέα, που ιδρύθηκε το 2007 από επαγγελματίες αρχιτέκτονες, επιμελητές και ελεύθερους επαγγελματίες. Κέντρο των δράσεων του φετινού Green Design Festival ήταν και πάλι η Πλατεία Συντάγματος, υπό την σκέ-

πη του ιδιότυπου EcoMuseum, μιας - φιλικής προς το περιβάλλον - ανακυκλώσιμης κατασκευής, όπου φιλοξενήθηκαν εκθέσεις, δράσεις, εκδηλώσεις και εκπαιδευτικά προγράμματα. Παράλληλα, αρχιτεκτονικά εκθέματα βρέθηκαν σε επτά ακόμη κεντρικά σημεία της Αθήνας, καλώντας το κοινό σε μια διαφορετική θέαση της πόλης μας. Κατά τη διάρκεια του Green Design Festival, η πόλη μετατράπηκε σε ένα ζωντανό διαδραστικό χώρο ιδεών και προτάσεων, μέσω των νέων τεχνολογιών, της εικόνας και του design. Μέσα από τους διαφορετικούς τομείς του design και με έμφαση στα

πρότυπα της βιωσιμότητας (τόσο σε περιβαλλοντικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο), το φεστιβάλ μίλησε για τις επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών, χρησιμοποίησε ανανεώσιμες και εναλλακτικές πηγές ενέργειας, εξερεύνησε τη σχέση ανάμεσα στην οικολογική συνείδηση και την οικονομία, και επικεντρώθηκε σε έναν φιλικό προς το περιβάλλον “επανασχεδιασμό” της καθημερινότητάς μας. Το Ecomuseum, στην Πλατεία Συντάγματος, αποτέλεσε το κέντρο του προγράμματος του φεστιβάλ, αλλά και τον πυρήνα όλων των παράλληλων δράσεων. Σχεδιαστικά, το Ecomuseum αποτέ-

[Eιδήσεις]

40

λεσε ένα εφήμερο πράσινο αρχιτεκτόνημα, που περιλάμβανε εκθεσιακούς χώρους, ένα μικρό κατάφυτο αμφιθέατρο και μια σκηνή τροφοδοτούμενη εξ ολοκλήρου από ηλιακά πάνελ (solar panel stage). Στο Ecomuseum στεγάστηκαν όλες οι εκθέσεις που παρουσίασε το Design σε συνδυασμό με το περιβάλλον, την “πράσινη” κουλτούρα και τον “πράσινο” τρόπο σκέψης. Υπήρξε, όμως, και το ίδιο ένα πρωτότυπο έκθεμα, μια καινούρια πρόταση για τους δημόσιους χώρους στην πόλη. Το Ecomuseum, σαν “πράσινο δέρμα”, έφερε στο κέντρο της πόλης την οικειότητα της φύσης, τη δροσιά του πράσινου, την ασφάλεια του ανοιχτού ορίζοντα και την ανάπαυση του πάρκου. Αισθητικά και μορφολογικά, το Ecomuseum έστειλε το μήνυμα πως η θετική δύναμη της φύσης ξεπροβάλλει μέσα από το αστικό τοπίο, και ξανακερδίζει το έδαφος που πλακοστρώσαμε. Η κεντρική είσοδος του Ecomuseum, αποτέλεσε τη μικρογραφία μιας πραγματικής πράσινης στέγης, εκτατικού τύπου, με μεσογειακά και ενδημικά φυτά, σε πολυεπίπεδο σύστημα υποδομής 12 εκ, ειδικά σχεδιασμένο για τις μεσογειακές κλιματικές συνθήκες. Η σύνθεση των φυτών στην πράσινη στέγη ορ-

Αναδεικνύοντας τη σχέση ανάμεσα στο design και τα ενεργειακά πλεονεκτήματα των φωτοβολταϊκών πανέλων, η κεντρική σκηνή του Ecomuseum τροφοδοτήθηκε με ηλιακή ενέργεια, παρουσιάζοντας ένα πρότυπο solar panel stage, στο οποίο φιλοξενήθηκαν το καθημερινό επιμελημένο πρόγραμμα προβολών “Green Screenings”, τα εκπαιδευτικά προγράμματα για σχολεία και όλες οι παράλληλες εκδηλώσεις.

νεργασία με την εταιρεία αρχιτεκτονικού φωτισμού diathlasis, η οποία και παρουσίασε ένα βιώσιμο σύστημα φωτισμού για τις σύγχρονες πόλεις. Ανοίγοντας το διάλογο για τον οδοφωτισμό και τη φωτορύπανση, παρουσίασε ένα νέο πρωτοποριακό σύστημα για το δημόσιο φωτισμό, βασισμένο στην τεχνολογία LED (Light Emitting Diode), το οποίο μπορεί να επιφέρει σημαντική συγκράτηση ενεργειακού κόστους, με εξοικονόμηση ενέργειας μέχρι και 65%, και να έχει πολύ μικρότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις, λόγω των μικρότερων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, αέριο που κυρίως ευθύνεται για το φαινόμενο του θερμοκηπίου.

Πράσινο αμφιθέατρο

Εκθέσεις στο Εcomuseum

Ένα καταπράσινο αμφιθέατρο 100 θέσεων αποτέλεσε σημείο συνάντησης των πολιτών και των επισκεπτών της Αθήνας, κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ, καθώς και χώρο γόνιμης ανταλλαγής ιδεών για την προστασία του περιβάλλοντος.

Καταξιωμένοι και ανερχόμενοι αρχιτέκτονες και αρχιτεκτονικά γραφεία δημιούργησαν υπαίθριες κατασκευές (installations), με θέμα τις κλιματικές αλλαγές και τις επιπτώσεις τους. Οι κατασκευές στόχο είχαν να ενημερώσουν, να προβληματίσουν, να εκπαιδεύσουν, καθώς και να συνυπάρξουν διαδραστικά με το κοινό, σε μια ιδιότυπη αρχιτεκτονική διαδρομή επί της Πλατείας Συντάγματος.

γανώθηκε βάσει ψηφιακών αρχετυπικών μονάδων, και στόχο είχε να ανακαλέσει την πολυπολιτισμική ανθρωπογεωγραφία ενός σύγχρονου αστικού τόπου.

Solar panel stage

Green lighting Η μελέτη και υλοποίηση του φωτισμού του Ecomuseum, πραγματοποιήθηκε σε συ-

Sun&Shadow expo2010

Sun&Shadow expo2010 θα σας δούμε στη

6

Sun&Shadow expo2010

10-13 Δεκεμβρίου EXPO ATHENS ΑΝΘΟΥΣΑ

ράβδος

ΝΕΟ ΠΡΟΪΟΝ!

κατασκευαστική

Πτυσσόμενη Βέντα Η εταιρεία Ράβδος Κατασκευαστική ΜΕΠΕ ειδικεύεται στις μεταλλικές κατασκευές όπως χωροδικτυώματα, μεταλλικά κτίρια, καλύψεις αιθρίων, προσόψεις κτιρίων, parking κλπ. Επίσης έχει αναλάβει την προώθηση ενός καινοτόμου προϊόντος της Πτυσσόμενης Βέντας η οποία τοποθετείται σε βεράντες, μπαλκόνια, πέργκολες, καφετέριες, κλπ. Είναι ένα σύστημα σκίασης το οποίο αποτελείται από φύλλα αλουμινίου. Ανοίγει και κλείνει σε όποιο σημείο επιθυμεί ο χρήστης με το πάτημα ενός κουμπιού. Τοποθετείται οριζόντια ή κάθετα προσφέροντας πλήρη κάλυψη από τις καιρικές συνθήκες (ήλιο, βροχή, αέρα, χιόνι). Είναι απόλυτα υδατοστεγές, έχει μεγάλη διάρκεια ζωής σε σχέση με το πανί και το αισθητικό αποτέλεσμα έχει μία νότα πολυτέλειας. Προσφέρεται σε όλες τις διαστάσεις και σε όλα τα RAL χρώματα ενώ είναι συμβατή με όλους τους αρχιτεκτονικούς τύπους κτιρίων. Η τοποθέτηση είναι γρήγορη και το κόστος ανταγωνιστικό με τα ήδη υπάρχοντα συστήματα σκίασης. Η Πτυσσόμενη Βέντα τοποθετείται ακόμα και σε υπάρχοντα σκελετό (τσιμεντένιο, ξύλινο, μεταλλικό).

ΡΑΒ∆ΟΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ ΜΕΠΕ Ηρώων Πολυτεχνείου & Περσεφόνης 15, Ελευσίνα Τ.Κ. 19200, τηλ.: 210 5545188 – 210 5599167, fax: 210 5545478 Χώρος Έκθεσης: Φραγκοκλησιάς 4 & Κηφισίας, Μαρούσι • email: info@ravdos.com • www.ravdos.com

[Eιδήσεις]

Νέος οδηγός e-αγοράς στο sun&shadow.gr Στον πρώτο ελληνικό καθετοποιημένο οδηγό αγοράς για επαγγελματίες, προϊόντα και εφαρμογές εσωτερικής και εξωτερικής σκίασης εξελίσσεται η γνώριμη στον κλάδο σκίασης ιστοσελίδα www.sunandshadow.gr. Το σλόγκαν ”Κερδίστε σε πωλήσεις με ένα κλικ!“ φιλοδοξεί να οδηγήσει σε συνάντηση ενός παραδοσιακού επαγγελματικού κλάδου με τις σύγχρονες τάσεις στο χώρο της πώλησης και του μάρκετινγκ, με στόχο την αναβάθμιση της αγοράς και των παρεχόμενων υπηρεσιών και την ποιοτικότερη προσέγγιση και κάλυψη των αναγκών των καταναλωτών.

42

Ένας από τους νέους και τάχιστους δρόμους εξυπηρέτησης των καταναλ“ωτών είναι το ηλεκτρονικό εμπόριο, το οποίο αναπτύσσεται ραγδαία στο εξωτερικό αλλά και στην Ελλάδα. Ο οδηγός αγοράς sunandshadow.gr απευθύνεται στον τελικό καταναλωτή, ο οποίος αναζητεί, κάνοντας μερικά ”κλικ“ στον υπολογιστή του από το σπίτι του ή από το χώρο εργασίας του, να αντλήσει χρήσιμες πληροφορίες γύρω από όλα τα προϊόντα, αλλά και τους επαγγελματίες τοποθετητές που δραστηριοποιούνται στο χώρο της σκίασης και ηλιοπροστασίας.

Σημαντικά οφέλη για επαγγελματίες Η προβολή των εταιρειών εμπορίας προϊόντων σκίασης και υπηρεσιών εγκατάστασης συστημάτων και εφαρμογών σκίασης στο Διαδίκτυο παρέχει σημαντικά πλεονεκτήματα: • Αυξάνεται η διάδοση του εμπορικού ονόματος της εταιρείας.

• Ο καταναλωτής παροτρύνεται να δοκιμάσει το προβαλλόμενο προϊόν.

• Βελτιώνεται η εικόνα της επιχείρησης στο κοινό.

• Παρέχει πλούσια online πληροφόρηση στο προβαλλόμενο προϊόν.

• Μειώνει το κόστος του μάρκετινγκ. Ο ηλεκτρονικός οδηγός αγοράς sunand shadow.gr δεν απευθύνεται λοιπόν, μόνο στους καταναλωτές, αλλά και στους επαγγελματίες της σκίασης. Το sunandshadow.gr είναι ένα μοναδικό προϊόν στο χώρο του Διαδικτύου που μπορεί να προσφέρει όλα όσα χρειάζεται ένας ενημερωμένος επαγγελματίας του κλάδου προκειμένου να κερδίσει νέα μερίδια στην αγορά, καθώς μέσω του sunandshadow. gr μπορεί να προσεγγίσει με στοχευμένο τρόπο το κοινό της ευρύτερης περιοχής του. Αποτελεί επίσης μια πλατφόρμα ολο-

κληρωμένης προβολής, καθώς προσφέρει μια σειρά από εργαλεία προώθησης στον επαγγελματία, όπως φωτογραφίες προϊόντων, ενημερωτικά άρθρα και video διευκολύνοντας στη προσέγγιση των καταναλωτών. Ο επαγγελματίας που θα επιλέξει να προβάλει τα προϊόντα και τις υπηρεσίες του στο sunandshadow.gr θα έχει τη δυνατότητα επιπρόσθετης προβολής της εταιρείας του με μονόλεπτο εταιρικό display video, το οποίο θα εμφανίζεται μαζί με τα στοιχεία της εταιρείας. Επίσης, τα Δελτία Τύπου είναι ένας εναλλακτικός τρόπος προβολής και μπορούν να γίνουν σε επίπεδο θεματικών υπο-κατηγοριών και να προβάλλουν υλοποιημένες εφαρμογές της προβαλλόμενης εταιρείας.

Όλα για τον καταναλωτή Μέσα από τον οδηγό ο τελικός καταναλωτής μπορεί να βρει πληροφορίες, προϊόντα καθώς και επαγγελματίες, στις παρακάτω κατηγορίες: • Προϊόντα εξωτερικής σκίασης • Προϊόντα εσωτερικής σκίασης • Εξοπλισμός εξωτερικού χώρου • Υφάσματα • Μηχανισμοί & Αυτοματισμοί • Ενεργειακές Εφαρμογές Τα εγγεγραμμένα μέλη - τελικοί καταναλωτές θα λαμβάνουν σε τακτική (μηνιαία) βάση ηλεκτρονική έκδοση (newsletter) με την οποία θα ενημερώνονται για τα τελευταία νέα, προϊόντα, εξελίξεις και τάσεις που διαμορφώνονται στον κλάδο. Από την αρχική σελίδα του sunandshadow. gr, ο επισκέπτης μπορεί με ένα “κλικ” να ανατρέξει στην υποσελίδα της αναζήτησης του οδηγού αγοράς. Εκεί έχει τη δυνατότητα να αναζητήσει τον τεντοποιό - εγκαταστάτη της επιθυμίας του είτε με βάση το όνομα είτε με βάση την περιοχή στην οποία έχει την έδρα η επιχείρησή του. Ο

κάθε καταχωρημένος επαγγελματίας έχει κι αυτός τη δυνατότητα να καταχωρήσει το εταιρικό προφίλ του και τις υπηρεσίες που μπορεί να προσφέρει, εφόσον επιθυμεί να γίνει πιο ελκυστική η παρουσία του στον τελικό καταναλωτή - επισκέπτη του οδηγού αγοράς. Επιστρέφοντας στο βασικό μενού του οδηγού αγοράς, ο επισκέπτης μπορεί να ανατρέξει στην υποσελίδα των προϊόντων, όπου είναι καταχωρημένο ένα πλήθος προϊόντων που αφορούν όλη τη γκάμα των εφαρμογών εσωτερικής και εξωτερικής σκίασης των κτιρίων, των εξοπλισμών εξωτερικού χώρου, των υφασμάτων σκίασης, των μηχανισμών και αυτοματισμών αλλά και των ενεργειακών εφαρμογών για ένα πιο βιώσιμο εσωτερικό περιβάλλον. Τέλος, υπάρχει και ξεχωριστή υποσελίδα με αναρτημένες συγκεκριμένες εφαρμογές και κατασκευές σε κτίρια, από εταιρείες, οι οποίες δίνουν μια άμεση εικόνα των δυνατοτήτων που προσφέρουν οι επιχειρήσεις του κλάδου σκίασης στους πελάτες τους.

Loving Outdoors Στο πλαίσιο του sunandshadow.gr υπάρχει και το link Loving Outdoors στο οποίο φιλοξενούνται πολύ ενδιαφέρουσες αναρτήσεις όπως κείμενα ενημέρωσης των καταναλωτών γύρω από τα είδη των διαφόρων συστημάτων σκίασης, τους όρους ασφαλούς χρήσης τους, την ηλιακή ακτινοβολία και τις παραμέτρους της, καθώς και την ανάγκη ηλιοπροστασίας ως μέσο αποτροπής των κινδύνων που εγκυμονεί για τον άνθρωπο. Επίσης θα υπάρχουν ενδιαφέροντα άρθρα που τεκμηριώνουν τον κομβικό ρόλο της σκίασης στην προσπάθεια για ενεργειακή εξοικονόμηση στα κτίρια, καθώς και νέα που αφορούν δραστηριότητες και γεγονότα του κλάδου.

LoVing oUtdoorS!

Product design Competition: Κάθισμα/Τραπέζι/Σκίαστρο 1 Ιουλίου – 30 Νοεμβρίου 2010 Για φοιτητές και νέους έως 32 ετών

PROTECTION

100% NEW DE SI FORMUL GN A

125 ml

oUtdoorS

LoVing

N UVA + UVB SU

SPF 100

Στα πλαίσια διοργάνωσης της έκθεσης Sun&Shadow expo 2010 (www.sunandshadowexpo.gr) η εταιρεία KORMOS διοργανώνει το διαγωνισμό Loving Outdoors, με θέμα: Δημιουργία τρισδιάστατης κατασκευής για εξωτερικό χώρο, η οποία περιλαμβάνει κάθισμα, τραπέζι και σύστημα σκίασης. Η έναρξη της υποβολής των αιτήσεων για τη συμμετοχή των υποψηφίων ορίζεται η 1η Ιουλίου 2010 και η λήξη της η 30η Νοεμβρίου 2010. Τα τρία πρώτα βραβεία του διαγωνισμού θα ανακοινωθούν κατά τη διάρκεια της έκθεσης 10-13 Δεκεμβρίου 2010, ενώ οι επικρατέστερες 20 συμμετοχές θα παρουσιαστούν στην έκθεση.

Διοργάνωση:

KORMOS Technical Editions Κρήτης 13, 14231, Νέα Ιωνία, Αθήνα www.kormos.gr, email: info@kormos.gr

Α΄Βραβείο: 3000 € | Β΄Βραβείο: 1500 € | Γ΄Βραβείο: 500 € Συμμετέχουν*:

ΤΕΙ ΑΘΗΝΩΝ Τμήμα Εσωτερικής Αρχιτεκτονικής και Σχεδιασμού Αντικειμένου, ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ, ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ Τμήμα Σχεδιασμού και Τεχνολογίας Ξύλου, ΒΑΚΑΛΟ ART & DESIGN *Μπορούν να λάβουν μέρος όλοι οι φοιτητές ανεξαρτήτως εκπαιδευτικού ιδρύματος.

www.lovingoutdoors.gr Υποστηρικτές επικοινωνίας:

Ημερολόγιο Εκθέσεων

44

2010-2011

[Ημερολόγιο εκθέσεων]

Δεκέμβριος 1-5 8 - 11 10 - 13

NATURISSIMA | Έκθεση για φυσικά προϊόντα. Γκρενόμπλ, Γαλλία. | www.alpexpo.com ENERGAÏA | Διεθνής έκθεση Συνέδριο για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Montpelier, Γαλλία. | www.energaia-expo.com SUN&SHADOW EXPO 2010 | Διεθνής έκθεση για τα συστήματα σκίασης και τον εξοπλισμό υπαίθριου χώρου. ExpoAthens. Ανθούσα Αττικής. | www.sunandshadowexpo.gr

10 - 13

BUILDING GREEN EXPO 2010 | Διεθνής έκθεση για το ενεργειακά αυτόνομο κτίριο και τον αστικό χώρο. ExpoAthens. Ανθούσα Αττικής. | www.buildinggreenexpo.gr

17 - 19

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΟΛΙΣΤΙΚΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΟΜΗΣΗΣ | Πράσινες κατοικίες σε πράσινες πόλεις. Ξενοδοχείο Λούση, Χαλκίδα. | www.s-ol-ar.gr

Ιανουάριος 11 - 14

WINDOOR-TECH | Εμπορική έκθεση για την παραγωγή μηχανισμών και εξαρτημάτων για παράθυρα, πόρτες, πύλες και προσόψεις. Poznan, Πολωνία. | www.windoortech.pl/en/

12 - 13

ECORISMO | Εθνική, ετήσια εμπορική έκθεση και φόρουμ οικολογικών προϊόντων και λύσεων για ξενοδοχεία, camping, catering και τους επαγγελματίες του τουρισμού. Nantes, Γαλλία. | www.ecorismo.com

14 - 16

GREENVILLE REMODELING EXPO | Έκθεση για την ανακαίνιση σπιτιού. Greenville, ΗΠΑ. | www.homeshowcenter.com

15 - 18

CONTRACTWORLD | Διεθνές φόρουμ αρχιτεκτονικής και σχεδιασμού εσωτερικού χώρου. Αννόβερο, Γερμανία. | www.globalfairs.fr/Espaces-thematiques-Forums.html

25 - 27

URBEST METZ | Έκθεση για τον εξοπλισμό του αστικού εξωτερικού χώρου, τον φωτισμό, τη συντήρηση και την περιβαλλοντική ανάπτυξη. Metz, Γαλλία. | www.metz-expo.fr/evenementsmetz-detail.asp?planningid=76

25 - 27

ENERTEC | Διεθνής εμπορική έκθεση για την ενέργεια. Λειψία, Γερμανία. | www.enertec-leipzig.de/

25 - 27

TERRATEC | Διεθνής εμπορική έκθεση για τις περιβαλλοντικές τεχνολογίες και υπηρεσίες. Λειψία, Γερμανία. | www.terratec-leipzig.de/

25 - 28

ARCHITECTURAL GLASS | Διεθνής έκθεση ειδικευμένη στη χρήση του γυαλιού στις αρχιτεκτονικές εφαρμογές. Κίεβο, Ουκρανία. | www.theprimus.com/

25 - 28

WINDOWS, DOORS & PROFILES | Διεθνής εξειδικευμένη έκθεση για πόρτες, παράθυρα, πύλες, συστήματα ασφαλείας. Κίεβο, Ουκρανία. | http://www.theprimus.com/

27 - 30

HAUS UND ENERGIE | Έκθεση για την αρχιτεκτονική και τον πράσινο εξοπλισμό των εσωτερικών και εξωτερικών χώρων. Sidelfingen, Γερμανία. | www.messe-sindelfingen.de/

31 - 2

AHR EXPO | Διεθνής έκθεση για τον αερισμό, την ψύξη και τη θέρμανση. Λας Βέγκας, ΗΠΑ | http://www.ahrexpo.com/

ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΙΔΑ:

6

6

6Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΣΚΙΑΣΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΥΠΑΙΘΡΙΟ ΧΩΡΟ

Sun&Shadow expo2010

Sun&Shadow expo2010

sun&shadow expo2010

ΧΟΡΗΓΟΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ:

Loving outdoors!

Sun&Shadow expo2010

6

10-13 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2010 EXPo AtHEns, ΑΝΘΟΥΣΑ ΑΤΤΙΚΗ ΟΔΟΣ (ΕΞΟΔΟΣ 14) www.sunAndsHAdowEXPo.gr

>ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΣΚΙΑΣΗ >ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΣΚΙΑΣΗ >ΠΟΡΤΕΣ / ΠΑΡΑΘΥΡΑ / ΓΚΑΡΑΖΟΠΟΡΤΕΣ >ΥΠΑΙΘΡΙΟΣ ΧΩΡΟΣ >ΠΑΡΑΛΙΑ / ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ / ΠΑΙΧΝΙΔΙ

ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ:

KORMOS ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΠΕ ΚΡΗΤΗΣ 13, 14231 ΝΕΑ ΙΩΝΙΑ, ΑΤΤΙΚΗ Τ. 2102723628 f. 2102798487 info@kormos.gr ΜΕΛΟΣ:

[Έκθεση]

Heimtextil 2011 με έμφαση στα “πράσινα” προϊόντα Με έντονο ενδιαφέρον αναμένει η αγορά υφάσματος για το σπίτι και τις τεχνικές εφαρμογές την έκθεση Heimtextil που ανοίγει τις πύλες της τον ερχόμενο Ιανουάριο με τη φιλοδοξία να συνεχίσει και τη νέα χρονιά να προσφέρει αισιοδοξία και να επιβεβαιώσει ότι πράγματι οι καλύτερες ημέρες έπονται. Η γερμανική έκθεση αποτελεί το επίκεντρο όλου του κόσμου που ζει από το ύφασμα και από αυτή την άποψη προσελκύει τα βλέμματα της παγκόσμιας αγοράς.

46

Μήνες προτού ανοίξει τις πύλες της η Heimtextil 2011 ενδυναμώνει τη θέση της στη διεθνή εκθεσιακή αγορά, ως η μεγαλύτερη εμπορική έκθεση για τους τομείς του οικιακού και τεχνικού υφάσματος. Ο Olaf Schmidt, αντιπρόεδρος εκθεσιακών διοργανώσεων που αναφέρονται στα υφάσματα της Messe Frankfurt, δηλώνει τα εξής: “Μέχρι σήμερα, έχουμε ήδη καταφέρει να φθάσουμε στο επίπεδο των συμμετοχών εκθετών που είχαμε στην τελευ-

που εκτίθενται στην Heimtextil περιλαμβάνουν μια μεγάλη γκάμα, από υφάσματα για το κρεβάτι, το μπάνιο και το τραπέζι, έως υφάσματα και προϊόντα ύφανσης κατάλληλα για τα παράθυρα, το δάπεδο και τεχνικά υφάσματα για τον τοίχο και την ηλιοπροστασία, εσωτερική ή εξωτερική.

ταία έκθεση. Για αυτό τον λόγο, βλέπουμε με μεγάλη αισιοδοξία και πολλές προσδοκίες την επόμενη Heimtextil η οποία θα λάβει χώρα από τις 12 έως τις 15 Ιανουαρίου 2001, στη γερμανική πόλη της Φρανκφούρτης, παρουσιάζοντας προϊόντα υφάσματος, σύγχρονες τάσεις και καινοτομίες σε 19 εκθεσιακές σάλες. Τα προϊόντα

λα εταιρικά brand παραγωγικών εταιρειών, ανάμεσά τους οι Albani, Erfal, Kadeco, Marburger Tapeten, MHZ, Rasch. Επίσης, στη Φρανκφούρτη θα ταξιδέψουν και προμηθευτικές εταιρείες, όπως οι Alhambra (Ισπανία), Almedahl - Kinna (Σουηδία), Coulisse (Ολλανδία), DuPont (Ελβετία) and The Ashley Wilde Group (Βρετανία). Στον

Διάσημοι εκθέτες Στην έκθεση του 2011, η λίστα συμμετεχόντων περιλαμβάνει πολλά και μεγά-

κλάδο οικιακών υφασμάτων, οι διοργανωτές είναι ενθουσιασμένοι από τη συμμετοχή εταιρειών όπως οι Cawö Textil, Elegante, Christian Fischbacher, Frankenstolz, Fratelli Gra-ziano, Irisette, nachtstudio, Gebrüder Sanders, Schloßberg και Vossen. Παράλληλα, την παρθενική τους παρουσία ή επανεμφάνιση θα έχουν και άλλες διεθνείς εταιρείες όπως οι Olivier Desforges από τη Γαλλία, με το brand Ηugo Boss, η Linen House από την Αυστραλία και η

Fujitaka από την Ιαπωνία.

Η αρχή της αειφορίας στον κόσμο του υφάσματος Στη Heimextil 2011 θα διοργανωθούν και μια σειρά από ειδικές εκδηλώσεις και διαλέξεις, τελετές βράβευσης και εταιρικά events. Η πρώτη έκδοση του “πράσινου

6

6

Sun&Shadow expo2010

Sun&Shadow expo2010 θα σας δούμε στη

6

Sun&Shadow expo2010

10-13 Δεκεμβρίου EXPO ATHENS ΑΝΘΟΥΣΑ

[Έκθεση]

καταλόγου” Green Directory πρόκειται να παρουσιαστεί στο πλαίσιο της Heimtextil 2011. Το Green Directory, το οποίο θα διατίθεται στην έκθεση, καταγράφει όλους τους πιστοποιημένους εκθέτες και τα προϊόντα τους που ξεχωρίζουν για την υψηλή ποιότητα και φιλικότητα προς το περιβάλλον ή για τις μεθόδους αειφόρου παραγωγής τους. Στο θέμα της αειφόρου ανάπτυξης θα εστιάσει και η ειδική εκδήλωση που θα πραγματοποιηθεί στο Hall 11 του εκθεσιακού κέντρου της Φρανκφούρτης, όπως επίσης και μια σειρά δι-

σεντόνια κ.α.). Ένα από τα πιο σημαντικά highlight της γερμανικής έκθεσης είναι η Heimtextil Trends, που σηματοδοτεί όλες τις σύγχρονες τάσεις που θα αφήσουν το στίγμα τους στο χώρο των προϊόντων υφάσματος την επερχόμενη χρονική περίοδο. Η Heimtextil σχεδιάζεται και “στήνεται” από έξι εκλεκτούς διακοσμητές και σχεδιαστές εσωτερικών χώρων.

άλλα υφάσματα σκίασης.

• Το 28% των επισκεπτών του τομέα λιανικού εμπορίου οικιακού υφάσματος έδειξε ότι το ενδιαφέρον τους εστιάζει κυρίως σε προϊόντα που σχετίζονται με τον ήλιο.

• Τέλος, το 86% των επισκεπτών εμφανίστηκε ικανοποιημένο με το φάσμα των προϊόντων της ενότητας σκίασης που παρουσιάστηκε κατά την Heimtextil.

Ενότητα σκίασης και ηλιοπροστασίας

Η διοργάνωση του 2010

Στην Heimtextil 2011 θα υπάρχει συγκεκριμένη εκθεσιακή ενότητα η οποία θα πε-

Η προηγούμενη Heimtextil που πραγματοποιήθηκε, όπως κάθε χρόνο, στη

αλέξεων που θα διεξαχθούν στο Φόρουμ το οποίο θα φιλοξενηθεί στο Hall 8, κατά τη δεύτερη ημέρα της έκθεσης και θα έχει ως θέμα το “Ας μιλήσουμε για αυτό!”. Στο πλαίσιο αυτών των διαλέξεων θα συμμετάσχουν πολλοί διεθνώς καταξιωμένοι εισηγητές, οι οποίοι θα αναπτύξουν διάφορες επιμέρους πλευρές του κρίσιμου αυτού θέματος. Με το θεσμό των Contract Creations (συμβαλλόμενες δημιουργίες) η Heimtextil προσφέρει σε αρχιτέκτονες, πολεοδόμους, εσωτερικούς διακοσμητές και σχεδιαστές έναν σαφή προσανατολισμό για τα τελευταία πέντε χρόνια για όλα τα προϊόντα επένδυσης και διακόσμησης επιπλώσεων (σκεπάσματα, μαξιλάρια,

ριλαμβάνει όλα τα προϊόντα σκίασης και ηλιοπροστασίας, τόσο εσωτερικής όσο και εξωτερικής. Πρόκειται για την ενότητα “sun”, η οποία στην ερχόμενη διοργάνωση “μετακομίζει” και από το Hall 4.2 πηγαίνει στο Hall 5.1. Όσον αφορά το ενδιαφέρον των επισκεπτών για αυτή την εκθεσιακή ενότητα, από την προηγούμενη διοργάνωση που πραγματοποιήθηκε τον Ιανουάριο του 2010, καταγράφηκαν: • Το 18% των επισκεπτών της Heimtextil ενδιαφερόταν για τα συστήματα σκίασης.

• Το 25% των επισκεπτών από διάφορους συναφείς επαγγελματικούς χώρους επέδειξε ενδιαφέρον για τα τεντόπανα και τα

γερμανική πόλη της Φρανκφούρτης ολοκληρώθηκε τον περασμένο Ιανουάριο με απόλυτη επιτυχία, γεμίζοντας με αισιοδοξία και αυτοπεποίθηση τους επαγγελματίες και τις επιχειρήσεις του κλάδου. Πάνω από 72.000 επισκέπτες από 120 χώρες του κόσμου πέρασαν τις πύλες του εκθεσιακού κέντρου ενώ αυξημένο ενδιαφέρον καταγράφηκε για θέματα όπως η αειφορία, η δημιουργικότητα, ο σχεδιασμός και η ποιότητα. Η συμμετοχή των επισκεπτών αυξήθηκε κατά 2.000 άτομα σε σχέση με την προηγούμενη έκθεση του 2009, ενώ οι εταιρείες που πρόβαλλαν τα προϊόντα τους στη Φρανκφούρτη έφτασαν συνολικά τις 2.521 από 60 χώρες.

48

shading solutions

Πέργκολα Floper Δοκιμασμένη με επιτυχία σε καταστάσεις δυνατού ανέμου, έως 9 μποφόρ!

Υλικό Συστήματος

Σκιάστε και Στεγάστε εύκολα, υπαίθριους χώρους για επαγγελματική χρήση!

to katw einai create outlines

- Αλουμίνιο ανοδιωμένο με ηλεκτροστατική βαφή θαλάσσης και ανοξείδωτο ατσάλι* - Ειδικά μελετημένα για όλες τις καιρικές και κλιματολογικές συνθήκες - Ανοξείδωτα (inox) εξαρτήματα

Υλικό Σκίασης - PVC ADR OSCURANTE NAIZIL υψηλής τεχνολογίας - 3 στρωμάτων, 680 gr/m2 - Αντιπυρικό - Σύνθεση προστασίας από μικροοργανισμούς - Πλήρης προστασία από ακτίνες UV - Απόλυτη αδιαβροχία - Χρώματα: λευκό / κρεμ / γκρι

> Hotel > Restaurant > Caf�

Pergola Floper

6

6

Sun&Shadow expo2010

θα σας δούμε στη

6

συστήµατα συστήµατασκίασης σκίασης

Sun&Shadow expo2010

Sun&Shadow expo2010

10-13 Δεκεμβρίου EXPO ATHENS ΑΝΘΟΥΣΑ

Pergola Floper 100

Pergola Floper 120 Pergola Floper 160 HHd

Κ. Η. ΦΛΩΡΟΣ ΑΕΒΕ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΣΚΙΑΣΗΣ Έκθεση> Μενεμένης 1, 17778 Ταύρος - Αθήνα, τ. 2103410191-2 f. 2103425132 Εργοστάσιο - Αποθήκες> ΒΙΠΕ ΒΙΟΠΑ, Νέα Ζώη Ασπρόπυργος, τ. 2105596760-3 f. 2105596764 www.florosgroup.gr info@florosgroup.gr

Pergola Floper 160 (με υδρορροή)

* Ζητήστε τώρα το NEO δειγματολόγιο οικολογικών βαφών AkzoNobel.

[Σκίαση & Εξοικονόμηση Ενέργειας]

50

Νέες προκλήσεις από την εφαρμογή της αναθεωρημένης EPBD Στις νέες προκλήσεις από την εφαρμογή της αναθεωρημένη κοινοτικής οδηγίας για την ενεργειακή αποδοτικότητα των κτιρίων (EPBD) αναφέρεται η κ.

Michaela Holl που ανήκει στην ομάδα εργασίας της EPBD. Στο παρελθόν υπήρξε υπεύθυνη του Γενικού Ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις που θα συναντήσουμε από την εφαρμογή της αναθεωρημένης ευρωπαϊκής οδηγίας για την ενεργειακή επιθεώρηση των κτιρίων (EPBD); Ποια είναι τα πιο δύσκολα σημεία της; Η βασική πρόκληση κυρίως είναι η πολιτική βούληση να εφαρμοστεί πραγματικά η οδηγία EPBD έτσι ώστε να μπορεί να επιτελέσει το ρόλο για τον οποίο συντάχθηκε και να συμβάλει στο να αλλάξει η αγορά. Η εφαρμογή της αναθεωρημένης οδηγίας προσφέρει στα κράτη - μέλη της ΕΕ μια μοναδική ευκαιρία για να πράξουν κάτι τέτοιο, καθώς πολλές από τις διατάξεις της βασίζονται στην αξιολόγηση της εμπειρίας που υπήρξε από την εφαρμογή της πρώτης οδηγίας EPBD, το 2001, όπως π.χ. το βελτιωμένο ανεξάρτητο σύστημα ελέγχου που είναι σε θέση να διασφαλίσει ότι τόσο οι επιθεωρήσεις όσο και το πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης είναι πραγματικά αποτελεσματικά. Ωστόσο, αυτή τη φορά, η εφαρμογή θα πρέπει να οριστικοποιηθεί σε πολύ λιγότερο χρόνο - σε μόλις δύο χρόνια σε σύγκριση με την προηγούμενη οδηγία, όταν τα κράτη - μέλη είχαν έως και πέντε χρόνια στη διάθεσή τους για την υλοποίηση ορι-

Διευθυντήριου για την Ενέργεια της ΕΕ, ενώ έχει εργαστεί ως ερευνήτρια στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με εξειδίκευση στα θέματα ενέργειας και κλιματικής αλλαγής. Η συνέντευξη δόθηκε στο δημοσιογράφο της εφημερίδας REHVA Journal κ. Olli Seppanen.

σμένων διατάξεων. Φυσικά, όλα τα κράτη - μέλη έχουν αποκτήσει σημαντική εμπειρία τα τελευταία χρόνια. Άλλα κρίσιμα θέματα; Ο κρίσιμος ρόλος της διαθέσιμης χρηματοδότησης για μέτρα που θα συμβάλουν στην ενεργειακή εξοικονόμηση αναγνωρίζεται με μεγάλη σαφήνεια στην αναθεωρημένη EPBD. Ωστόσο, όλοι γνωρίζουμε ότι η τρέχουσα οικονομική κατάσταση σχεδόν σε όλα τα κράτη - μέλη της ΕΕ δεν επιτρέπει νέα ενισχυτικά προγράμματα κι αυτό με τη σειρά του πιθανώς να οδηγήσει σε μειωμένη χρηματοδότηση κάποιων περιοχών. Έτσι, θα μπορούσαμε να πούμε ότι αυτή η κατάσταση αποτελεί μια πραγματική πρόκληση για τα κράτη μέλη στα χρόνια που έπονται. Είστε σε θέση να μας πείτε ποιες χώρες έχουν εφαρμόσει στο σύνολό τους τις διατάξεις της ευρωπαϊκής ντιρεκτίβας 2001/91/EC; Παρά το γεγονός ότι τα κράτη - μέλη ξεκίνησαν από διαφορετικά επίπεδα (μερικά από αυτά ήδη είχαν θεσπίσει κάποιες ελάχιστες απαιτήσεις γύρω από τη κατανάλωση ενέργειας, και κάποια άλλα, όχι), το κύριο δεν είναι ποιες χώρες έχουν προϊστορία τέτοιων περιορισμών στους

οικοδομικούς κανονισμούς τους. Η υλοποίηση της αναθεωρημένης ευρωπαϊκής οδηγίας έχει προχωρήσει σε μεγάλο βαθμό στη Δανία, τη βελγική Φλαμανδία, τη Γαλλία, την Ιρλανδία, την Πορτογαλία, τη Σλοβενία, τη Σουηδία και τη Μεγάλη Βρετανία. Επίσης, η Αυστρία, η Γερμανία και η Ολλανδία έχουν εφαρμόσει πολύ καλά σε γενικές γραμμές την οδηγία, αν και για αυτές τις χώρες γνωρίζουμε ότι υπάρχουν μερικά μικρά προβλήματα γύρω από τα πιστοποιητικά ενεργειακής απόδοσης, ενώ το υπόλοιπο των υποχρεώσεών τους φαίνεται να εκπληρώνεται σε ικανοποιητικό επίπεδο. Οι περισσότερες άλλες χώρες έχουν κάνει σημαντική πρόοδο με ορισμένες διατάξεις της Οδηγίας, αλλά όχι με όλες. Λίγες είναι οι χώρες που δυστυχώς έχουν κάνει ελάχιστη ή καμία πρόοδο. Έχετε οποιαδήποτε στοιχεία διαθέσιμα σε σχέση με το πώς η οδηγία EPBD του 2002 έχει επηρεάσει τις εκπομπές και την ενεργειακή κατανάλωση των κτιρίων; Είναι ακόμα νωρίς και πολύ δύσκολο να ποσοτικοποιήσουμε τον πραγματικό αντίκτυπο της EPBD που βρίσκεται σε εξέλιξη για το σύνολο της ΕΕ, επειδή τα κύρια στοιχεία της οδηγίας αυτής εφαρμόστηκαν μό-

ενεργειακής πολιτικής της ΕΕ. Οι εκτιμήσεις για τη νέα οδηγία EPBD κάνουν λόγο για πρόσθετη εξοικονόμηση 5,9-7,6% στην αρχική ζήτηση ενέργειας και 2,6-3,4% επιπρόσθετη μείωση όσον αφορά τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου2. Τι ορίζεται ακριβώς για τα κτίρια με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας; Θα έπρεπε να εστιάσουμε στο μεμονωμένο κτίριο ή θα ήταν καλύτερα σε μια ομάδα κτιρίων; Ο ορισμός που δίνεται στη νέα οδηγία EPBD αναφέρει ότι ένα κτίριο με σχεδόν μηδενική κατανάλωση είναι αυτό που χαρακτηρίζεται από μια πολύ υψηλή ενεργειακή αποδοτικότητα, ενώ η υπόλοιπη ενέργεια που απαιτεί θα πρέπει να καλύπτεται κατά ένα σημαντικό βαθμό από ανανεώσιμες πηγές ενέργειες που θα είναι ενσωματωμένες στο κτίριο. Δεδομένου ότι δεν θεσπίζονται ελάχιστες ή μέγιστες εναρμονισμένες προϋποθέσεις, καθήκον των κρατών - μελών θα είναι να θέσουν αυτά τους όρους που θα διέπουν αυτή την “υψηλή ενεργειακή αποδοτικότητα των κτιρίων”. Η οδηγία επιπλέον απαιτεί

ότι όταν κατασκευάζεται ένα νέο κτίριο θα πρέπει να εγκαθίστανται διάφορα εναλλακτικά συστήματα, όπως η τμηματική θέρμανση / ψύξη και η αποκεντρωμένη ενεργειακή κάλυψη (συμπεριλαμβανομένης των ανανεώσιμων ενεργειών). Αυτό έγινε ακριβώς για να κοιτάξουμε πιο πέρα από ένα μεμονωμένο κτίριο και να εξετάσουμε εάν διάφορες τοπικές λύσεις μπορούν να υλοποιηθούν. Υπάρχει κάποιο κράτος - μέλος που να έχει δρομολογήσει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του στόχου για κτίρια με μηδενική κατανάλωση; Πράγματι διάφορες χώρες έχουν ήδη εκπονήσει τα σχέδιά τους σε σχέση με το πώς τα νέα κτίρια θα μειώσουν σημαντικά την κατανάλωση ενέργειας. Η Γαλλία ορίζει παραδείγματος χάριν ότι από το 2015 όλα τα νέα κτίρια θα πρέπει να συμμορφώνονται με τις χαμηλές ενεργειακές απαιτήσεις, όπως καθορίζονται στο πρότυπο Effinergie και ότι έως το 2020, όλα τα νέα κτίρια θα πρέπει να είναι θετικά από ενεργειακής άποψης! Στη Γερμανία, από το 2020, τα νέα κτίρια δεν θα πρέπει να

Photo by www.interpane.com

λις πρόσφατα σε πολλά κράτη - μέλη (π.χ. τα πιστοποιητικά ενεργειακής απόδοσης). Ξέρουμε ότι η οδηγία EPBD ανέδειξε το θέμα της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων στις ατζέντες των πολιτικών και των κυβερνήσεων, οδήγησε στη βελτίωση των Οικοδομικών Κανονισμών, ενώ προσέλκυσε και το ενδιαφέρον των πολιτών της ΕΕ. Αν και μερικές χώρες επωφελήθηκαν μάλλον στη διαμόρφωση των εθνικών κανονισμών τους πριν από την υιοθέτηση του EPBD, η πλειοψηφία των κρατών μελών δεν διέθετε κάποιον κανονισμό για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων. Μετά την υιοθέτηση του EPBD, το 2002, όλα τα κράτη - μέλη της ΕΕ έχουν προχωρήσει σε τουλάχιστον μία αναθεώρηση του Οικοδομικού Κανονισμού τους. Σύμφωνα με υπολογισμούς [SEC(2006) 1174] που έχουν γίνει σχετικά με την επίδραση EPBD, εάν εφαρμοζόταν σε όλη της την έκταση και με τον σωστό τρόπο, η εξοικονόμηση ενέργειας θα μπορούσε να φτάσει τα 130 Mtoe1 ή να μειωθεί κατά 6,6% στην πρωταρχική ενέργεια επί του συνόλου της ΕΕ έως το 2020. Επομένως, η τρέχουσα οδηγία EPBD συμβάλλει ήδη αρκετά στους στόχους της

2010

51

[Σκίαση & Εξοικονόμηση Ενέργειας]

52

Κάθε κράτος - μέλος καθορίζει τη χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με διαφορετικό τρόπο. Αυτό μήπως οδηγήσει στη σύγχυση σχετικά με το χρονικό όριο το οποίο θα τεθεί για την κατασκευή των κτιρίων μηδενικής κατανάλωσης; Θα μπορούσε η Επιτροπή να βοηθήσει στον καθορισμό του απαιτούμενου ποσοστού της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές καθώς και το ποιες είναι οι ενεργειακές πηγές είναι ανανεώσιμες; Δεν πιστεύω ότι θα ήταν σώφρον να μετατρέψουμε την EPBD σε μια “δεύτερη οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας”, όταν πραγματικά ήδη έχουμε μια Ευρωπαϊκή Οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (2009/28/EC). Για τις ανάγκες εφαρμογής της EPBD θα αποδεχτούμε όλους τους ορισμούς για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που συμμορφώνονται με την Ευρωπαϊκή Οδηγία για τις ΑΠΕ. Η ενέργεια χρησιμοποιείται στα κτίρια προκειμένου να επιτυγχάνουμε ένα καλό, υγιές και άνετο εσωτερικό περιβάλλον για τους ενοίκους του. Αυτό το ζήτημα δεν εξετάζεται καθόλου στην οδηγία. Πώς μπορεί η Κομισιόν να είναι βέβαιη ότι το εσωτερικό περιβάλλον των κτιρίων δεν θα επιδεινωθεί ως απόρροια των μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας; Φυσικά, η κατανάλωση ενέργειας από τα κτίρια εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από το απαιτούμενο / ή επιθυμητό εσωτερικό περιβάλλον, το οποίο με τη σειρά του επηρεάζει την υγεία, την παραγωγικότητα και την άνεση των ενοίκων του κτιρίου / διαμερίσματος. Τα μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας σε καμιά περίπτωση δεν θα πρέπει να οδηγήσουν σε υποβάθμιση τις συνθήκες άνεσης και την υγεία των ενοίκων. Είναι πολλά τα παραδείγματα κτιρίων που δείχνουν ότι το εσωτερικό περιβάλλον μπορεί να βελτιωθεί με την παράλληλη λήψη μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας. Όσο αλήθεια είναι ότι η EPBD εστιάζει κυρίως στη χρήση της ενέργειας

στον κτιριακό τομέα, άλλο τόσο αλήθεια είναι και ότι η υψηλή ενεργειακή αποδοτικότητα δεν μπορεί να επιτευχθεί σε ένα υποβαθμισμένο εσωτερικό περιβάλλον με κακή ποιότητα αέρα. Τα παθήματα του παρελθόντος (σύνδρομο άρρωστου κτιρίου) έχουν γίνει μαθήματα στο σήμερα. Η νέα Οδηγία αναφέρεται στο εσωτερικό κλίμα και σε άλλα σχετικά κριτήρια, όπως είναι ο φυσικός και ο μηχανικός αερισμός στο παράρτημα του υπολογισμού της ενεργειακής αποδοτικότητας των κτιρίων. Πραγματικά, ένα επίπεδο ενεργειακής αποδοτικότητας, το οποίο δε λαμβάνει υπόψη του το εσωτερικό περιβάλλον, δεν έχει και ιδιαίτερο νόημα. Τα κράτη - μέλη μπορούν επίσης να λάβουν υπόψη τους και το πρότυπο ΕΝ 15251 που αναφέρεται σε θέματα εσωτερικού περιβάλλοντος των κτιρίων. Η Κομισιόν θα διασφαλίσει περαιτέρω ότι όλες οι παράμετροι που αφορούν τα θέματα ποιότητας θα συμπεριλαμβάνονται στη μεθοδολογία προσδιορισμού της βέλτιστης από άποψη κόστους ενεργειακής αποδοτικότητας, έτσι ώστε το κόστος να μην λειτουργεί σε βάρος της ποιότητας, συμπεριλαμβανομένου και του ποιοτικού εσωτερικού περιβάλλοντος στα κτίρια.

μέλη; Η Κομισιόν έχει κάποιο τέτοιο δικό της σχέδιο δράσης; Τα κράτη - μέλη υποχρεούνται να υποβάλουν κάθε τρία χρόνια ένα Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ενεργειακή Αποδοτικότητα (Νational Energy Efficiency Action Plan - NEΕAP). Αυτά τα εθνικά σχέδια εστιάζουν από όλες τις απόψεις στην ενεργειακή αποδοτικότητα, συμπεριλαμβανομένης της οικονομικής παραμέτρου, του ρόλου του δημόσιου τομέα και βέβαια των κτιρίων. Τα Εθνικά Σχέδια Δράσης (NEEAP) ουσιαστικά δείχνουν πώς τα κράτη - μέλη σκοπεύουν να επιτύχουν το στόχο για εξοικονόμηση ενέργειας κατά 9% έως το 2016. Τα επόμενα εθνικά σχέδια για την ενεργειακή αποδοτικότητα τα κράτη - μέλη υποχρεούνται να τα υποβάλουν στην Κομισιόν το επόμενο έτος. Με το Σχέδιο Δράσης για την Ενεργειακή Αποδοτικότητα (ΕΕΑΡ) του 2006, η Ευρωπαϊκή Ένωση επικύρωσε για πρώτη φορά ένα ολοκληρωμένο στρατηγικό ντοκουμέ-

Η αναθεωρημένη EPBD απαιτεί από τα κράτη - μέλη να θέσουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις όσον αφορά το οικονομικά βέλτιστο επίπεδο. Έχει προσδιοριστεί η μέθοδος βάσει της οποίας θα υπολογίζεται αυτό το οικονομικά βέλτιστο επίπεδο; Όχι ακόμα. Η Επιτροπή θα πρέπει μέχρι τον Ιούνιο του 2011 να παρουσιάσει ένα συγκριτικό πλαίσιο μεθοδολογίας για τον υπολογισμό του επίπεδου βέλτιστου κόστους. Η πρόταση της Κομισιόν θα πρέπει επίσης να γίνει αποδεκτή και από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καθώς και τα δύο αυτά όργανα έχουν το δικαίωμα να αντικρούσουν την όποια πρόταση, μέσα σε ένα ορισμένο χρονικό διάστημα. Εάν κάτι τέτοιο δεν γίνει, στη συνέχεια η μεθοδολογία αυτή μπορεί να τεθεί σε ισχύ και τα κράτη μέλη θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν το πλαίσιο κατευθύνσεων ως βάση για την ανάδειξη της δικής τους μεθοδολογίας βάσει της οποίας θα θεσπίσουν το δικό τους τρόπο υπολογισμού των ελάχιστων απαιτήσεων για την ενεργειακή απόδοση. Τι ακριβώς προβλέπεται στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ενεργειακή Αποδοτικότητα, το οποίο ζητείται από τα κράτη -

Photo by www.interpane.com

καταναλώνουν ενέργεια που προέρχεται από ορυκτά καύσιμα. Στη Δανία, μέχρι το 2020, όλα τα νέα κτίρια θα πρέπει να καταναλώνουν 75% λιγότερη ενέργεια σε σχέση, ενώ υποχρεούνται σε βαθμιαίες βελτιώσεις κατά τη διάρκεια των επόμενων 10 ετών. Στη Μεγάλη Βρετανία, τα σπίτια πρέπει να είναι μηδενικής εκπομπής αερίων των θερμοκηπίου μέχρι το 2016, με ένα ενδιάμεσο έτος ορόσημο το 2013.

ντο στο ενεργειακό πεδίο. Για την ακρίβεια, αυτό το Σχέδιο Δράσης αποτέλεσε προαναγγελία των προθέσεων της Κομισιόν να αναθεωρήσει την οδηγία 2001/91/EC EPBD, διευρύνοντας τους σκοπούς της και περιλαμβάνοντας τα πολύ χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης νέα κτίρια. Η Κομισιόν αναμένεται να παρουσιάσει το διάδοχο ντοκουμέντο του Σχέδιου Δράσης για την Ενεργειακή Αποδοτικότητα (ΕΕΑΡ) τους πρώτους μήνες του 2011. Ζήτημα κλειδί στη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης των κτιρίων αποτελεί η ανακαίνιση του κτιριακού αποθέματος στην Ευρώπη. Υπολογίζεται ότι έχουμε περίπου 200 εκατομμύρια κτίρια. Τι είδους κίνητρα θα πρέπει να προσφερθούν προκειμένου να δοθεί μια ώθηση στον τομέα των κτιριακών ανακαινίσεων; Τρία ζητήματα θα παίξουν αποφασιστικό ρόλο στη μεταμόρφωση του υπάρχοντος κτιριακού αποθέματος, τα οποία ερμηνεύ-

ουν το μεγάλο μέγεθος της ενεργειακής κατανάλωσης και των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου. Πρώτο, η διαθεσιμότητα της χρηματοδότησης - δεδομένου ότι η πρόσθετη επένδυση που απαιτείται για τις βελτιώσεις της ενεργειακής αποδοτικότητας, ακόμα κι αν επιβαρύνει βραχυπρόθεσμα από οικονομικής άποψης, μπορεί να αποσβεστεί σύντομα και μεσοπρόθεσμα να αποδειχτεί οικονομική επένδυση, ειδικά για ιδιοκτήτες σπιτιών. Γι’ αυτό, η αναθεωρημένη οδηγία αφιερώνει ένα εξ ολοκλήρου νέο άρθρο σχετικά με το ζήτημα των οικονομικών κινήτρων, ζητώντας από τα κράτη - μέλη να παράσχουν τα κατάλληλα οικονομικά εργαλεία προσαρμοσμένα στο εθνικό πλαίσιό τους. Δεύτερο, η ενημέρωση και η κατάλληλη πληροφόρηση για τις δυνατότητες της ενεργειακής αποδοτικότητας, την αποτελεσματικότητα όσον αφορά το οικονομικό όφελος που αποφέρουν και οι υπάρχοντες μηχανισμοί υποστήρι-

ξής του. Υπάρχει ακόμα μια ευρέως διαδεδομένη αντίληψη ότι όλοι οι εμπλεκόμενοι στον κτιριακό τομέα (ενοικιαστές, ιδιοκτήτες, αρχιτέκτονες και πολιτικοί μηχανικοί, κατασκευαστές και επενδυτές) έχουν έλλειψη επαρκών γνώσεων και πληροφόρησης γύρω από τις δυνατότητες απόσβεσης των επενδύσεων σε εφαρμογές και υλικά που συμβάλλουν στην ενεργειακή εξοικονόμηση. Αυτό οδηγεί σε πολλές χαμένες ευκαιρίες - και όλοι ξέρουμε ότι οι ανακαινίσεις και οι αντικαταστάσεις π.χ. των κτιριακών συστημάτων, πραγματοποιούνται μόνο μία φορά. Τρίτο, η ύπαρξη εξειδικευμένου και καταρτισμένου προσωπικού στον τομέα των κτιριακών κατασκευών. Σε μερικές αγορές, η διαθεσιμότητα εξειδικευμένου προσωπικού (π.χ. πάνω στο πώς μπορεί να κτιστεί ένα κτίριο με σχεδόν μηδενική ενεργειακή κατανάλωση) είναι πολύ μικρή κι αυτό αποτελεί έναν παράγοντα περιορισμού για ευρύτερες εφαρμογές προϊόντων και υπηρεσιών που

2010

53

[Σκίαση & Εξοικονόμηση Ενέργειας]

Η αναθεωρημένη έκδοση της EPBD απαιτεί και από τα κράτη - μέλη να θεσπίσουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις που θα αφορούν τα τεχνικά συστήματα των υπαρχόντων κτιρίων. Αυτό είναι κάτι νέο. Γιατί εστιάζεται σε αυτό το σημείο στα υπάρχοντα κτίρια;

54

Σύμφωνα με την Οδηγία, ως τεχνικό σύστημα δόμησης νοείται ο τεχνολογικός εξοπλισμός που απαιτείται για θέρμανση, ψύξη, αερισμό, παραγωγή ζεστού νερού χρήσης, φωτισμό ή συνδυασμό αυτών. Τα κράτη - μέλη θα υποχρεωθούν να θεσπίσουν τις ελάχιστες προϋποθέσεις ενεργειακής συμπεριφοράς για τα τεχνικά συστήματα που εγκαθίστανται στα υφιστάμενα κτίρια. Γιατί υπάρχει αυτή η εστίαση στα υφιστάμενα κτίρια; Σε τέτοια κτίρια, οι αντικαταστάσεις επιμέρους εξοπλισμών και στοιχείων, συστημάτων και προϊόντων συναντώνται πολύ πιο συχνά σε σχέση μια καθολική ανακαίνιση. Γι’ αυτό, η θέσπιση ελάχιστων ενεργειακών απαιτήσεων για συστήματα θα παίξουν κρίσιμο ρόλο στην ανανέωση σημαντικού αριθμού κτιρίων καθιστώντας ενεργειακά πιο αποδοτικό ένα ολοένα και μεγαλύτερο ποσοστό του υφιστάμενου κτιριακού αποθέματος. Επιπλέον, όταν ένα δομικό στοιχείο αντικαθίσταται ή μετασκευάζεται και έχει μεγάλη επίδραση στην ενεργειακή συμπεριφορά του κτιρίου, τα κράτη - μέλη πρέπει να λάβουν όλα τα αναγκαία μέτρα ώστε να πληρούνται οι ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής αποδοτικότητας που έχουν θεσπιστεί. Ποια συστήματα είναι τα πιο σημαντικά για την αρχή; Μπορείτε να μας δώσετε κάποια παραδείγματα σε σχέση με το πώς οι προϋποθέσεις αυτές μπορούν να θεσπιστούν; Θα ήταν προφανώς λογικό να αξιολογήσουμε τα διάφορα τεχνικά συστήματα λαμβάνοντας υπόψη το σχετικό μερίδιό τους στη συνολική ενεργειακή κατανάλωση του κτιρίου. Εκτός από τα προφανώς πιο ενεργοβόρα συστήματα όπως είναι αυτά της θέρμανσης, αερισμού και κλιματισμού (HVAC) και της παραγωγής ζεστού νερού, για τα κτίρια γραφείων σημαντική παράμετρο αποτελούν τα συστήματα φωτισμού, καθώς αντιστοιχούν σε μερίδιο περίπου 20% επί της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας, ποσοστό διπλάσιο από το αντί-

στοιχο των κτιρίων κατοικίας, που υπολογίζεται σε περίπου 10%3. Η διαστασιολόγηση των τεχνικών συστημάτων δόμησης και η επιλογή των κατάλληλων προϊόντων μπορεί να έχει σημαντική επίδραση στην απόδοσή τους. Ο καθορισμός των προϋποθέσεων ενεργειακής απόδοσης για τα συστήματα αυτά πρέπει να περιλαμβάνει συμπληρωματικά και μεθόδους δοκιμής και υπολογισμού καθώς και κλίμακα κατάταξης της ενεργειακής αποδοτικότητας που προσδιορίζονται σε άλλες κοινοτικές οδηγίες, όπως είναι η οδηγία οικολογικού σχεδιασμού 2009/125/EC και η οδηγία σήμανσης 2010/30/EU. Έχετε εικόνα από τα κράτη - μέλη ποια ήταν τα πιο αποτελεσματικά κίνητρα που δόθηκαν; Το οικονομικό κίνητρο, που δεν είναι βέβαια το μόνο που απαιτείται, αλλά αναμφίβολα ένα από τα πιο σημαντικά, φαίνεται πως έχει πολύ θετικά αποτελέσματα, εφόσον υπάρχει ένα εθνικό ταμείο που διοχετεύει τα χρήματα από τις διάφορες πηγές που παρέχουν οικονομική ενίσχυση για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων σε εθνικό επίπεδο. Τέτοια ταμεία τείνουν να δημιουργήσουν μια ισχυρή ώθηση στην ιδιωτική και τη δημόσια χρηματοδότηση τέτοιων επενδύσεων, παρέχοντας προνομιακά δάνεια ή/ και επιχορηγήσεις. Μια ανάλογη πρωτοβουλία από την τράπεζα KfW της Γερμανίας συνέβαλε τα μέγιστα στην ανακαίνιση 812.000 σπιτιών κατά τη διάρκεια μιας περιόδου τριών ετών, εξοικονομώντας 2,4 εκατομμύρια τόνους CO2/έτος και βοηθώντας στη δημιουργία ή τη διατήρηση περίπου 202.000 θέσεων εργασίες κάθε έτος. Ωστόσο, δεν μπορούν μόνο τα μεγάλα κράτη - μέλη, με μεγάλες οικονομίες να οργανώσουν τέτοια επενδυτικά σχήματα, αλλά και μικρότερα, όπως για παράδειγμα η Εσθονία, πριν από λίγα χρόνια. Κάποια κράτη - μέλη επίσης έχουν τη δυνατότητα να θεσπίσουν και πρόστιμα, εφόσον δεν υπάρχει συμμόρφωση με τα προβλεπόμενα. Τα πρόστιμα αυτά έχουν φέρει κάποιο αποτέλεσμα; Πράγματι, κάποια κράτη - μέλη έχουν θεσπίσει κάποια πρόστιμα σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, όπως π.χ. το Βέλγιο, και ειδικότερα στην περιοχή της Φλάνδρας. Στη Γερμανία τα πρόστιμα φτάνουν έως και τις 15.000 ευρώ εάν τα πιστοποιητι-

Photo by www.passivhausegung.de

θα επιτυγχάνουν αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας των κτιρίων.

κά ενεργειακής απόδοσης έχουν εκδοθεί από άτομα που δε διαθέτουν την προβλεπόμενη πιστοποίηση. Πάντως, η οδηγία προβλέπει ότι τα ίδια τα κράτη - μέλη θα πρέπει να θεσπίσουν δικούς τους κανόνες και δικά τους συστήματα ελέγχου τήρησης των απαιτήσεων για ενεργειακή εξοικονόμηση στον κτιριακό τομέα.

Αναφορές 1. The impact assessment that was done in prepartationof the recast EPBD provided 125 Mtoe for EU-25.130Mtoe is an extrapolation to EU-27.

2. Uihlein, Andreas/Eder, Peter: JRC Scientific andTechnical reports: Towards additional policies toimprove the environmental performance of buildings.Part II Quantitative assessment, 2009.

3. Electricity consumption and efficiency trends in the EU.Bertoldi and Atanasiu, 2009.

P Heiselburg, O Kalyanova Πανεπιστήμιο Aalborg

Ένα υπουργικό κτίριο που σέβεται χρήστες και περιβάλλον Το Rijkswaterstaat είναι ένα κτίριο οικολογικά βιώσιμο, και προπαντός απολύτως εναρμονισμένο με το φυσικό περιβάλλον και τις αρχές της αειφορίας. βρίσκεται σε μια μικρή νησίδα, πολύ κοντά στις ολλανδικές ακτές, και

φιλοξενεί κάποιες δραστηριότητες του υπουργείου Μεταφορών της Ολλανδίας. Στην περιοχή δεν υπάρχουν άλλα κτίρια αλλά μόνο κάποια δέντρα που λειτουργούν ως φυσικό φράγμα στους ανέμους, προς τα δυτικά.

Περιγραφή κτιρίου Το κτίριο, που βρίσκεται στην περιοχή Terneuzen της Ολλανδίας, ολοκληρώθηκε το 2000 και φιλοξενεί μέρος των γραφείων και του προσωπικού του υπουργείου Μεταφορών της Ολλανδίας. Πρόκειται για ένα κτίριο τριγωνικού σχήματος στο οποίο τα διαδοχικά επίπεδα των ορόφων περιελίσσονται εξωτερικά δίνοντας την αίσθηση ότι το όλο κτίριο είναι ένα γιγάντιο κέλυφος σαλιγκαριού. Στο κέντρο του κτιρίου βρίσκεται ένα αίθριο που είναι στεγασμένο με γυαλί. Το κτίριο στεγάζει εξήντα εργαζόμενους και έχει συνολική καθαρή επιφάνεια 1750 τετραγωνικών μέτρων.

Σχεδιαστικές λύσεις Οι σχεδιαστικές παράμετροι του κτιρίου στόχο είχαν να δημιουργήσουν ένα κτίριο οικολογικά και περιβαλλοντικά βιώσιμο, και προπαντός απολύτως εναρμονισμένο με το φυσικό περιβάλλον και τις αρχές της αειφορίας. Λήφθηκε σοβαρά υπόψη το περιβάλλον φυσικό τοπίο με τους λόφους και έγινε σημαντική προσπάθεια να παρασχεθεί στους εργαζόμενους ένα υψηλό επίπεδο διαβίωσης στους εσωτερικούς χώρους του κτιρίου. Χρησιμοποιήθηκαν κατά κόρον αειφόρα υλικά, κυρίως ξύλο, στην

κατασκευή του κτιρίου και αυτό είχε ως αποτέλεσμα την επίτευξη ενός υψηλού βαθμού θερμομόνωσης. Καθώς δεν υπήρχε καμιά υποδομή παροχής, μέσω δικτύου, φυσικού αερίου για τις ενεργειακές ανάγκες του κτιρίου, αξιοποιήθηκε κατάλληλα το παρακείμενο κανάλι νερού ως πηγή της πρώτης ύλης για τη λειτουργία αντλίας θερμότητας, που τροφοδοτεί με ζεστό νερό το επιτείχιο και το ενδοδαπέδιο σύστημα θέρμανσης του κτιρίου. Ο σχεδιασμός του κτιρίου έχει γίνει κατά τέτοιο τρόπο ώστε να αξιοποιείται στο έπακρο ο φυσικός φωτισμός. Επίσης, κατά τους χειμερινούς μήνες αξιοποιούνται τα ηλιακά κέρδη από τα συστήματα παθητικής θέρμανσης, ενώ κατά τους καλοκαιρινούς μήνες επέρχεται μείωση των ηλιακών κερδών από τη χρήση των συστημάτων εξωτερικής σκίασης,

τα οποία επιπλέον μειώνουν τη θερμική μάζα του κτιρίου που εκτίθεται στις ακτίνες του ήλιου. Το κτίριο δροσίζεται με φυσικό τρόπο καθώς υπάρχει εγκατεστημένο σύστημα ηλεκτρονικά ελεγχόμενου ανοίγματος και κλεισίματος παραθύρων. Ζεστό νερό χρήσης παρέχεται μέσω ηλιακών θερμικών συστημάτων και φωτοβολταϊκών συστημάτων που καλύπτουν μια επιφάνεια 54 τετραγωνικών μέτρων και είναι διασυνδεδεμένα με το ηλεκτρικό δίκτυο.

Η στρατηγική αερισμού Ένα προηγμένο σύστημα φυσικού αερισμού παρέχει φρέσκο αέρα και συμβάλλει ενεργά στον έλεγχο της θερμικής άνεσης κατά τους ζεστούς καλοκαιρινούς μήνες. Οι εξωτερικοί τοίχοι φέρουν ενσωματωμένα παράθυρα που έχουν τη δυνατότητα ανοίγματος, καθώς και αεραγωγούς.

2010

55

[Σκίαση & Εξοικονόμηση Ενέργειας]

Ετήσια χρήση ενέργειας (Συνολική ηλεκτρική ενέργεια 43,7 kWh/m2)

26%

1%

73% 0,3 kWh/m2 - Ζεστό νερό

56

11,4 kWh/m2 - Φωτισμός

1

32,0 kWh/m2 - Αντλία θερμότητας

Εικ. 1 Η οροφή του κτιρίου που δείχνει την “καμινάδα”, το αίθριο και τα φωτοβολταϊκά.

Επίσης ανοίγματα υπάρχουν και στους εσωτερικούς τοίχους διευκολύνοντας έτσι τη ροή του αέρα προς το αίθριο του κτιρίου. Ο αέρας αυτός όταν ολοκληρώσει τον “κύκλο” του εξέρχεται από το αίθριο διαμέσου μιας “καμινάδας” ύψους 7 μέτρων με διάμετρο 1 μέτρου (βλέπε εικόνα 1). Στο ανώτερο σκέλος του το αίθριο είναι εξοπλισμένο με μια σειρά από ανοιγόμενα παράθυρα. Με δεδομένο ότι το κτίριο βρίσκεται σε μια περιοχή με χαμηλό αιολικό φορτίο, η τοποθέτηση της καμινάδας, σε συνδυασμό με την καπνοδόχο της, έχει σχεδιαστεί κατά τέτοιο τρόπο ώστε να διευκολύνει τη ροή του αέρα στο εσωτερικό του κτιρίου. Κατά τους χειμερινούς μήνες, το σύστημα κτιριακής διαχείρισης BMS ελέγχει τους αεραγωγούς που βρίσκονται στους εξωτερικούς τοίχους, ανοίγοντάς τους προκειμένου να διασφαλίζεται η διαρκής ροή του αέρα κατά τη διάρκεια του εργάσιμου ωραρίου και κλείνοντάς τους όταν αποχωρούν οι εργαζόμενοι. Οι χρήστες του κτιρίου έχουν τη δυνατότητα να ακυρώσουν τη λειτουργία του αυτόματου συστήματος εάν αυτό απαιτηθεί. Το καλοκαίρι, η ροή του αέρα μπορεί να αυξηθεί με χειροκίνητο άνοιγμα των παραθύρων. Επίσης, το σύστημα BMS επιτρέπει οι αεραγωγοί να παραμένουν ανοιχτοί κατά τη διάρκεια της νύχτας ώστε να δροσίζεται το εσωτερικό του κτιρίου.

Ενεργειακή αποδοτικότητα Η συνολική καταμετρημένη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας του κτιρίου για ένα χρόνο ήταν 43.7 kWh/m2 ετησίως. Αυτή η κατανάλωση κατανέμεται σύμφωνα με:

• Αντλία θερμότητας για θέρμανση: 32.0 kWh/m² ανά έτος • Φωτισμός: 11.4 kWh/m2 ανά έτος • Ζεστό νερό χρήσης: 0.3 kWh/m2 ανά έτος. Μία σύγκριση μπορεί να γίνει με το κτίριο αναφοράς όπως προβλέπεται στον Ολλανδικό Κώδικα Κτιρίων (1998). Ο Κώδικας περιγράφει την προβλεπόμενη ενεργειακή αποδοτικότητα ενός ισοδύναμου κτιρίου γραφείων αναφοράς που έχει κατασκευαστεί επακριβώς σύμφωνα με τους όρους του Κώδικα και αφορά στην ετήσια κατανάλωση ενέργειας. Τόσο τα μετρήσιμα αποτελέσματα όσο και εκείνα του κτιρίου αναφοράς παρουσιάζονται στη Γραφική παράσταση 2. Η αποδοτικότητα του κτιρίου Rijkswaterstaat, που καταναλώνει ετησίως πρωτογενή ενέργεια ίση με 730 GJ/ έτος, είναι σημαντικά πιο βελτιωμένη σε σχέση με το κτίριο αναφοράς που προβλέπει κατανάλωση 1.270 GJ/ετησίως. Σήμερα, περισσότερο από δέκα χρόνια μετά το σχεδιασμό του, το κτίριο εξακολουθεί να κατέχει τα πρωτεία σε όλη την Ολλανδία, όσον αφορά τον δείκτη αειφορίας Greencalc.

Βιωσιμότητα εσωτερικού περιβάλλοντος Θέρμανση Ένα πρόγραμμα καταγραφής δεδομένων έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού του 2000 έως και το χειμώνα του 2001. Έγιναν μετρήσεις της θερμικής άνεσης σε επτά αντιπροσωπευτικά σημεία του κτιρίου. Το καλοκαίρι, δεν εντοπίστηκαν γενικά σημεία υπερθέρμανσης στο πλαίσιο φυσιολογικών καιρικών συνθηκών (π.χ. εξωτερική θερμοκρασία στην κλίμακα των 10ο C έως 15ο C, συννεφιασμένος ουρανός κ.α.). Κάποια σημεία υπερθέρμανσης εντοπίστηκαν μόνο σε θέσεις γραφείων με νότιο

προσανατολισμό, κατά τη διάρκεια του απογεύματος, αλλά αυτό αφορούσε μόνο μια αυστηρά συγκεκριμένη περίοδο, όταν δεν είχαν ακόμα εγκατασταθεί οι διατάξεις σκίασης στο αίθριο, γεγονός που ενισχύει τον κομβικό ρόλο που επιτελούν τα συστήματα σκίασης γενικότερα. Σε χώρους χαμηλής εργασιακής δραστηριότητας και ελαφριάς καλοκαιρινής ένδυσης, οι δυνητικές συνθήκες δυσφορίας εντοπίστηκαν μόλις σε ένα δωμάτιο (PMV<-1.0). Σε χώρους υψηλότερης εργασιακής δραστηριότητας και πιο ζεστής ένδυσης, οι μετρήσεις προέβλεψαν ένα υψηλό επίπεδο ικανοποίησης (-0.5<PMV<+0.5). Το χειμώνα, για χώρους μεσαίας εργασιακής δραστηριότητας και ανάλογη χειμερινή ένδυση, οι μετρήσεις σε όλα τα δωμάτια - γραφεία εργασίας, πλην ενός, και στο αίθριο προέβλεψαν ένα υψηλό επίπεδο ικανοποίησης (-0,23<PMV<+0,02). Για χώρους χαμηλότερης εργασιακής δραστηριότητας προβλέφθηκε ένα υψηλότερο επίπεδο δυνητικής δυσφορίας (-1.72<PMV<-0.77). Μια πιθανή εξήγηση θεωρείται πως είναι το γεγονός ότι οι περισσότεροι εργαζόμενοι είναι εξωτερικοί και επομένως ξοδεύουν πολύ λίγο μέρος του εργάσιμου χρόνου τους μέσα στα γραφεία. Λόγω ακριβώς αυτών των εξωτερικών εργασιακών υποχρεώσεών τους, οι περισσότεροι εργαζόμενοι ντύνονται αρκετά βαριά και τείνουν να ρυθμίζουν τους θερμοστάτες σε χαμηλές τιμές. Αερισμός Πραγματοποιήθηκαν μετρήσεις για τα επίπεδα CO2 σε έξι αντιπροσωπευτικές θέσεις του κτιρίου κατά τη διάρκεια τεσσάρων εβδομάδων στο χειμώνα του 2001. Κατά τη διάρκεια των εργάσιμων ωρών, οι συγκεντρώσεις αυξήθηκαν από ένα ελάχιστο

Γραφική παράσταση 4. Σύγκριση ετήσιας μετρημένης πρωτογενούς ενέργειας που καταναλώθηκε από το κτίριο, σε σχέση με το κτίριο αναφοράς του Ολλανδικού κώδικα κτιρίων. Ετήσια πρωτογενής ενέργεια, GJ/έτος

1400 Αναφορά Μέτρηση

1200 1000 800 600 400 200 0

Θέρμανση

Εξαερισμός

Φωτισμός

Ψύξη

Ζεστό νερό

Σύνολο

Πίνακας 1. Αξιολόγηση εσωτερικού περιβάλλοντος κτιρίου από τους χρήστες Καλοκαίρι %

Χειμώνας %

Χρήστες που εκτίμησαν ως αποδεκτό το γενικότερο εσωτερικό περιβάλλον αποδεκτό

91

91

Χρήστες που εκτίμησαν ως αποδεκτό το εσωτερικό περιβάλλον όσον αφορά τη ζέστη

67

72

Χρήστες που εκτίμησαν ως αποδεκτή την ποιότητα του εσωτερικού αέρα

85

80

Χρήστες που εκτίμησαν ως αποδεκτό το επίπεδο ακουστικής

100

100

Φυσικό %

Τεχνητό %

92

100

Χρήστες που εκτίμησαν ως αποδεκτό το επίπεδο φωτισμού

επίπεδο των 360 ppm, σε 400 έως και 600 ppm, με περιστασιακά μέγιστα που ανέρχονταν έως και τα 700 με 850. Όλες αυτές οι τιμές, ωστόσο, κυμαίνονται πολύ χαμηλότερα σε σχέση με τα 1000 ppm που θεωρείται ότι οριοθετούν ένα ικανοποιητικό επίπεδο ποιότητας αέρα. Αποτίμηση αποδοτικότητας από τους χρήστες του κτιρίου Σύμφωνα με τα αποτελέσματα μια αντιπροσωπευτικής έρευνας (Πίνακας 1), η συντριπτική πλειοψηφία των χρηστών του κτιρίου φέρεται ικανοποιημένη με το επίπεδο του εσωτερικού περιβάλλοντος. Θεωρούν ότι το συγκεκριμένο κτίριο και το εσωτερικό κλίμα που προσφέρει είναι ιδιαίτερα ευχάριστο και διατυπώνουν σαφώς λιγότερα παράπονα σε σύγκριση με χρήστες άλλων κτιρίων που έχουν παρόμοια χρήση. Αν και το κτίριο έχει μια καλή ενεργειακή αποδοτικότητα, με μια ετήσια κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας που ανέρχεται στο 57% της κατανάλωσης του κτιρίου αναφοράς, η ενεργειακή εξοικονόμηση είναι λιγότερη από το 46% που προέβλεπε η προσομοίωση κατά τη φάση του σχεδιασμού του κτιρίου. Αυτό μπορεί να είναι αποτέλεσμα των διαφορών μεταξύ του κτιρίου όπως έχει τελικά κατασκευαστεί, του αρχικού σχεδιασμού και του τελικού τρόπου χρήσης του από τους χρήστες. Εντούτοις, παρά το χρόνο που παρήλθε από τον αρχικό σχεδιασμό του, το κτίριο διατηρεί την υψηλότερη βαθμολογία στο δείκτη αειφορίας “Greencalc” που ισχύει στην Ολλανδία.

Παράμετροι του κτιρίου Τύπος κτιρίου

Γραφεία

Συνολική επιφάνεια ορόφων

1750 τ.μ.

Ελάχιστη πυκνότητα χρηστών

30 τ.μ./άτομο

Ώρες χρήσης

2000 ώρες/έτος

Πηγές

HVAC δεδομένα Τύπος συστήματος αερισμού

Φυσικός αερισμός

Σύστημα θέρμανσης Σύστημα ψύξης

Φυσικός δροσισμός

Προβλεπόμενο θερμικό φορτίο

33W/m2

Κατασκευαστικά δεδομένα κτιρίου Υαλοπίνακες / συντελεστής U

1,6 W/(m2K)

Παράθυρα / συντελεστής g

0,65

Εξωτερικοί τοίχοι / συντελεστής U

0,38 W/(m2K)

Βασικό δάπεδο / συντελεστής U

0,24 W/(m K)

Οροφή / συντελεστής U

0,34 W/(m2K)

2

1. Cauberg-Huygen R.I. B.V. (2001).

Ventilation measurements in an office building using. Passive tracer gas technique.

Rotterdam. The Netherlands.

2. Van der Aa A, Eijdems H H E W, Op ‘t Veld P J(2002). Office building Ministry of Transport at Terneuzen, The Netherlands.

Low energy, high thermal comfort and high sustainability in one concept. Proceedings of Indoor Air 2002, Monterey, USA. Vol 3. pp706-711.

3. Boestra A. (2003). Hoe gezond is het.

Duurzaam bouwen. Binnenmilieuprestatie van4. p.16-18, March 2003. http://www. architectenwerk.nl/hulst-d3bn/PF_ Terneuzen.htm 4. http://duurzaambouwen.senternovem. nl/projecten/40-rijkswaterstaat_kantoor/ samenvatting.html.

2010

57

[Σκίαση]

Dick Dolmans Εκτελεστικός Γραμματέας ES-SO, www.es-so.eu dick.dolmans@skynet.be

58

Η αυτοματοποιημένη σκίαση ως ολιστική προσέγγιση του κτιρίου Όταν αφήνουμε τα παράθυρα ή την πρόσοψη ενός κτιρίου χωρίς δυναμική σκίαση και ηλιοπροστασία, είναι σα να φοράμε τα ίδια ρούχα, ανεξάρτητα από το κλίμα ή τον καιρό που επικρατεί στο εξωτερικό περιβάλλον, κι όχι το κατάλληλο “ένδυμα για την περίσταση”. Από Τα παράθυρα και οι γυάλινες προσόψεις αποτελούν μέρος του κελύφους των κτιρίων. Επιτρέποντας την οπτική επαφή με τον έξω κόσμο και αφήνοντας το φυσικό φως της ημέρας να εισέλθει και να φωτίσει το εσωτερικό των κτιρίων, συγκροτούν το διαφανές χώρισμα μεταξύ του εσωτερικού περιβάλλοντος και του εξωτερικού κόσμου. Αλλά, ενώ το εσωτερικό κλίμα μπορεί να παραμένει σταθερό και αμετάβλητο, η εξωτερική θερμοκρασία και τα επίπεδα φωτισμού μπορούν να ποικίλουν αρκετά σε κάθε χώρο κατά τη διάρκεια ακόμα και της ίδιας ημέρας. Τα επίπεδα φωτισμού ειδικότερα μπορεί να μεταβληθούν ακόμα και κατά εκατοντάδες φορές, από τα 100.000 lux στα 1000 lux, κατά τη διάρκεια μιας ημέρας που εναλλάσσεται μεταξύ συννεφιασμένης και ηλιόλουστης. Και ενώ ο συντελεστής θερμοπερατότητας U-value για τους υαλοπίνακες -εκφράζει την ικανότητα μόνωσης ενάντια στην αγώγιμη θερμότητα- έχει βελτιωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια (από 5,9 που ήταν για τα μονής επίστρωσης κρύσταλλα, σήμερα έχει μειωθεί στο 1,1 W/m2 K για τα σύγχρονα επιστρωμένα κρύσταλλα). Ωστόσο, ο ηλιακός συντελεστής g-value (αντιπροσωπεύει τη συνολι-

αυτή την άποψη, είναι πολύ κρίσιμος ο ρόλος των αυτόματων συστημάτων σκίασης, που μπορούν να λειτουργήσουν ως διάταξη εξοικονόμησης ενέργειας και συμβολής στη δημιουργία ενός ευχάριστου εσωτερικού περιβάλλοντος.

κή ποσότητα της ενέργειας που διέρχεται από την υάλωση, ως ποσοστό της συνολικής προσπίπτουσας ηλιακής ενέργειας) δε συμβάδισε με αυτή την αλματώδη ανάπτυξη του U-value. Ο g-value ποικίλει μεταξύ τιμών 0 και 1. Για παράδειγμα, εάν ένας τύπος υαλοπίνακα έχει g-value 0,50, αυτό σημαίνει ότι η μισή ενέργεια του ήλιου που προσπίπτει σε παράθυρο που φέρει αυτό τον υαλοπίνακα θα εισέλθει στο εσωτερικό του κτιρίου, αυξάνοντας την υπερθέρμανση στο εσωτερικό περιβάλλον. Αυτό είναι το λεγόμενο “φαινόμενο του θερμοκηπίου”. Σε συνθήκες καλοκαιριού, τα παράθυρα μπορεί να δεχτούν θερμότητα ίση με 1000 W/m2 και αυτή η ποσότητα μπορεί να υποχωρήσει στα 100 W/m2 μέσα σε πολύ λίγα λεπτά. Η προσαρμογή σε τέτοιες γρήγορες αλλαγές μπορεί να επιτευχθεί μόνο με τον έλεγχο της εισροής του φωτός και της ενέργειας από τον ήλιο, επιλέγοντας ένα κινητό σύστημα ηλιοπροστασίας, εσωτερικό ή εξωτερικό, με “έξυπνη” αυτοματοποιημένη κίνηση, έτσι ώστε η ανταπόκριση στις κάθε φορά μεταβαλλόμενες συνθήκες να μην εξαρτάται από την ανθρώπινη παρέμβαση. Εάν αφήσουμε τα παράθυρα ή την πρόσοψη του κτιρίου χωρίς δυναμική

σκίαση και ηλιοπροστασία, είναι σα να ζούμε με μια άδεια από ρούχα ντουλάπα, και να φοράμε τα ίδια ρούχα, ανεξάρτητα από κλίμα ή τον καιρό που επικρατεί στο εξωτερικό περιβάλλον, κι όχι το κατάλληλο “ένδυμα για την περίσταση”.

Τα υφάσματα ρυθμίζουν τη μεταφορά ενέργειας Τα υφάσματα ή οι περσίδες χρησιμοποιούνται σε ένα κινητό σύστημα σκίασης τις περισσότερες φορές για να ελέγξουν την ακτινοβολία του ήλιου. Σε αυτή την παρουσίαση του εργαστηρίου του ESSO θα περιοριστούμε στα υφάσματα και θα καλύψουμε τα ακόλουθα θέματα: • Πώς τα υψηλής απόδοσης υφάσματα ρυθμίζουν την μεταβίβαση θερμότητας; • Ποια είναι τα σχετικά ευρωπαϊκά στάνταρτ; • Γιατί η συνεισφορά αυτών των υφασμάτων δεν ενσωματώνονται σε πολλές από τις υπολογιστικές μεθόδους; Η ηλιακή ακτινοβολία που προσκρούει επάνω σε ένα ύφασμα κατά ένα μέρος θα ανακλαστεί κατά ένα άλλο μέρος θα διέλθει από το ύφασμα. Ένα τρίτο μέρος θα απορροφηθεί από το υλικό του υφάσματος και θα οδηγήσει σε μια μικρή αύξηση της θερμότητας του κτιρίου κι επομένως

της εκπεμπόμενης ακτινοβολίας. Οι βαθμοί μεταβίβασης και ανάκλασης μπορούν να μετρηθούν με φασματοφωτόμετρο σύμφωνα με τα αποδεκτά ευρωπαϊκά πρότυπα (όπως το EN14501) σε ένα πιστοποιημένο εργαστήριο, το οποίο εγγυάται ότι τηρούνται οι σωστές διαδικασίες μέτρησης. Από τις τιμές που θα προκύψουν για τη μεταβίβαση και την ανάκλαση, εκφρασμένες σε ποσοστά, μπορούν να υπολογιστούν οι τιμές του ηλιακού συντελεστή g-value του υφάσματος και του υαλοπίνακα του παραθύρου, με βάση τα πρότυπα (EN13363-1 και EN13363-2). Ο συντελεστής g-value αποτελεί το “standard ποιότητας” για ένα τεντόπανο, μέτρο της αποτελεσματικότητάς του όσον αφορά τον έλεγχο της ηλιακής ενέργειας που διέρχεται από αυτό. Για ένα εξωτερικό σύστημα σκίασης, ο συντελεστής g επιδιώκεται να είναι χαμηλός, π.χ. 0,1, που σημαίνει ότι το 90% της ηλιακής ακτινοβολίας “δεσμεύεται” από το τεντόπανο. Για συστήματα σκίασης που τοποθετούνται εντός του παραθύρου, όπως είναι ευνόητο, οι τιμές του συντελεστή g είναι πιο μεγάλες, συνήθως μεταξύ 0,3 και 0,6. Ωστόσο, η ηλιακή ακτινοβολία βρίσκεται ήδη στους εσωτερικούς χώρους προτού

προσπέσει στο τεντόπανο του εσωτερικού συστήματος σκίασης. Προφανώς η είσοδος της ηλιακής ενέργειας που είναι απόρροια του φαινόμενου του θερμοκηπίου, δεν είναι και το μόνο αποτέλεσμα. Ο φυσικός φωτισμός είναι επίσης κάτι που πρέπει να ελεγχθεί καθώς μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα θάμβωσης κατά τη διάρκεια της ημέρας. Το κριτήριο εδώ είναι η εκπομπή οπτικού φωτός από μέρους του συστήματος σκίασης, που συμβολίζεται με Tv και εκφράζεται είτε ως κλάσμα είτε ως % ποσοστό. Η τάση των αρχιτεκτόνων να εργάζονται με καθαρό κρύσταλλο είναι συχνά απόρροια του γεγονότος ότι οι χρωματισμένες επιστρώσεις ανακλούν ένα μεγάλο ποσοστό φυσικού φωτισμού και έτσι δημιουργείται η ανάγκη για περισσότερο τεχνητό φωτισμό. Υπάρχουν συστήματα σκίασης στην αγορά που έχουν σχεδιαστεί ειδικά για να ελέγχουν το σύνολο της ποσότητας του φυσικού φωτός και τις συνθήκες φωτεινότητας, διατηρώντας ένα βέλτιστο επίπεδο φυσικού φωτισμού.

Η επίδραση της σκίασης στα συστήματα HVAC Οι άνθρωποι που διαβιούν σε αστικό πε-

ριβάλλον -πρόκειται για την πλειοψηφίαξοδεύουν έως και το 85% του χρόνου τους σε εσωτερικούς χώρους, είτε στο σπίτι, είτε στο γραφείο είτε σε άλλα μέρη. Τα κτίρια δεν είναι πλέον απλές τεχνικές κατασκευές, αλλά πρέπει να γίνουν “μηχανές για να ζούμε στο εσωτερικό τους”, όπως είχε πει χαρακτηριστικά ο Le Corbusier. Αυτό που έχουμε μάθει να αποκαλούμε “άνεση” γενικά περιλαμβάνει ένα καλό περιβάλλον όσον αφορά τη θερμοκρασία, την οπτική άνεση (χωρίς έντονο φως ή υπερβολική φωτεινότητα), τα επίπεδα θορύβου και την ποιότητα του εσωτερικού αέρα. Πολλοί από αυτούς τους παράγοντες άνεσης υπάγονται στη λίστα της βιομηχανίας HVAC (θέρμανση, αερισμός και ψύξη). Όμως σήμερα, όλες αυτές οι απαιτήσεις θα πρέπει να ικανοποιούνται στο πλαίσιο μιας πολιτικά ορθής επιλογής, από οικονομικής και περιβαλλοντικής άποψης, πράγμα που σημαίνει υψηλή ενεργειακή αποδοτικότητα, μειωμένη κατανάλωση ενέργειας και μεγαλύτερη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Σε αυτή την κατεύθυνση μπορεί να συμβάλλει η “βιοκλιματική πρόσοψη” των κτιρίων. Παραδοσιακά, οι εγκαταστάσεις HVAC σχεδιάζονται με τέτοιο τρόπο ώστε να

2010

59

[Σκίαση]

KWH ψύξη

Εποχικές ενεργειακές ανάγκες ψύξης για μέσου μεγέθους κτίριο γραφείων 800 τ.μ. Νότια Γαλλία 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000

Ηλιακός συντελεστής 5%

Δεκέμβριος

Νοέμβριος

Οκτώβριος

Σεπτέμβριος

Αύγουστος

Ιούλιος

Ιούνιος

Μάιος

Απρίλιος

Μάρτιος

Ιανουάριος

Φεβρουάριος

0

60

Ηλιακός συντελεστής 50%

Ετήσια ηλεκτρική κατανάλωση 7000

6712

6000

γκες για ενέργεια ψύξης ανέρχονται σε 22016 kWh/a, ενώ στο δεύτερο σενάριο με συντελεστή g επίσης 0,50, καταγράφηκαν ενεργειακές ανάγκες 14478 kWh/a, κάτι που σημαίνει εξοικονόμηση περισσότερο από το ένα τρίτο της ενέργειας που απαιτείται στο πρώτο σενάριο. Βέβαια, το αποτέλεσμα αυτό επηρεάζει το σύνολο της εγκατάστασης. Η συνήθης προσέγγιση του θέματος είναι να επιλέγεται μια εγκατάσταση ικανή να ανταποκρίνεται σε ενεργειακό φορτίο ύψους 32 kW, ενώ για την περίπτωση του κτιρίου που διαθέτει βιοκλιματική πρόσοψη, οι ανάγκες σε ενέργεια περιορίζονται αισθητά στα 25 kW. Από πρακτικής άποψης, μια συνηθισμένη επιλογή για εγκατάσταση κλιματιστικού συστήματος είναι να διαθέτει ισχύ 39 kW, ενώ η εναλλακτική λύση απαιτεί πολύ μικρότερη ισχύ, της τάξης των 26,3 kW. Πρόκειται δηλαδή για μια πολύ σημαντική διαφορά όσον αφορά στη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας, και η πιο ακριβή αρχική επένδυση της εναλλακτικής λύσης μπορεί πολύ γρήγορα να αποσβεστεί από τη μειωμένη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας.

Ευρωπαϊκά προγράμματα “έξυπνης ενέργειας”

5000

4826

4000

3834

3000 2000 1000 0 Ηλιακός συντελεστής 50% ILD 150

Ηλιακός συντελεστής 5% ILD 150

μπορούν να ικανοποιούν την υψηλή ζήτηση ενέργειας των καλοκαιρινών μηνών για κλιματισμό, ενώ ο έλεγχος των ηλιακών θερμικών κερδών εγκαθιστώντας το κατάλληλο σύστημα σκίασης, μπορεί να μειώσει τις ενεργειακές ανάγκες κατά την περίοδο που απαιτείται ψύξη των εσωτερικών χώρων, αλλά και να αξιοποιήσει τα ηλιακά θερμικά φορτία κατά την χειμερινή περίοδο, όπου θα απαιτείται θέρμανση. Για να εξεταστεί καλύτερα το παραπάνω, πραγματοποιήθηκε ένας υπολογισμός προσομοίωσης που αφορούσε διώροφο

Ηλιακός συντελεστής 5% βέλτιστο μέγεθος

κτίριο γραφείων 800 τετραγωνικών μέτρων στη Μασσαλία, με 35% των προσόψεών του να καλύπτεται από παράθυρα, ένα κτίριο που στην πραγματικότητα αυτή την περίοδο βρίσκεται υπό ανακαίνιση. Οι ενεργειακές απαιτήσεις υπολογίστηκαν με βάση δύο σενάρια. Και στα δύο, υπήρχαν εξωτερικά συστήματα ηλιοπροστασίας, το ένα χωρίς ελεγχόμενο αυτοματισμό στα στόρια, και το δεύτερο με σύστημα αυτόματου βιοκλιματικού ελέγχου για το σύστημα σκίασης. Στο πρώτο σενάριο, με συντελεστή g 0,50, προέκυψε ότι οι ανά-

Η σπουδαιότητα της σκίασης και ηλιοπροστασίας μπορεί να είναι προφανής για όλους όσοι δραστηριοποιούνται στη βιομηχανία αυτή, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι τα πλεονεκτήματα που προσφέρουν τα συστήματα σκίασης είναι ευρύτερα γνωστά στην αγορά. Η βιομηχανία σκίασης, σε αντίθεση με άλλες κλαδικές βιομηχανίες που εμφανίζονται πιο συγκροτημένες κι ενισχυμένες, όπως για παράδειγμα αυτές του γυαλιού και των μονωτικών υλικών, αποτελείται κυρίως από χιλιάδες μικρού και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις. Από αυτή την άποψη είναι πολύ σημαντικός ο ρόλος που καλείται να διαδραματίσει ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός για τα συστήματα σκίασης ES-SO. Επενδύοντας στο know-how των μελών του που προέρχονται από 15 χώρες, ο ES-SO έχει καταστεί συνεργάτης (partner) σε διάφορα έργα του Intelligent Energy Executive Agency. Υπάρχει το έργο Keep Cool II το οποίο αφορά την “Μετασχηματισμό της αγοράς από τον κλιματισμό στην αειφόρο καλοκαιρινή άνεση”, όπου ο ES-SO παρουσιάζοντας τα συστήματα σκίασης ως μεθόδους παθητικής ψύξης, συνεργάζεται με

Μεταγωγή θερμότητας Μεταγωγή θερμότητας

Απορρόφηση

Δευτερεύουσα ακτινοβολία μακρού κύματος

Απευθείας ανάκλαση ακτινοβολίας βραχέως κύματος Σκίαση

ειδικούς γύρω από διάφορα συστήματα, υπολογιστικές μεθόδους και τεχνολογίες (www.keep-cool.eu). Άλλα προγράμματα στα οποία εμπλέκεται ο ES-SO είναι το ASIEPI (www.asiepi.eu), που αφορά την αποτίμηση και βελτίωση της επίδρασης της κοινοτικής οδηγίας EPBD, καθώς και το Build UP (www.buildup.eu), που είναι το ευρωπαϊκό πόρταλ που αναφέρεται με έγκριτο τρόπο σε θέματα γύρω από την ενεργειακή αποδοτικότητα των κτιρίων.

Συνεργασία με τη REHVA Σε μια άλλη προσπάθεια ολιστικής προ-

σέγγισης του σχεδιασμού των σύγχρονων κτιρίων η REHVA πρόσφατα εξέδωσε ένα νέο εγχειρίδιο (Νο 12) υπό τον τίτλο “Πώς να ενσωματώνονται τα συστήματα σκίασης στα αειφόρα κτίρια” (How To Integrate Solar Shading In Sustainable Buildings). Το εγχειρίδιο αυτό είναι αποτέλεσμα μιας αποτελεσματικής και στενής συνεργασίας με τoν ES-SO. Στις σελίδες του αναλύεται η επίδραση της σκίασης στις ενεργειακές ανάγκες του κτιρίου και παρουσιάζονται τα αποτελέσματα αυτά με συγκεκριμένους υπολογισμούς.

Παρέχονται επίσης πολύ βασικές πληροφορίες οι οποίες αφορούν τις ιδιότητες της ηλιακής ακτινοβολίας, την επίδραση του ήλιου στα κτιριακά ανοίγματα και στο εσωτερικό περιβάλλον, στο επίπεδο της θερμοκρασίας αλλά και του φωτισμού. Τα παραδείγματα των κτιρίων από διάφορες γεωγραφικές θέσεις που παρουσιάζονται αναδεικνύουν το σημαντικό ρόλο που μπορούν να επιτελέσουν τα διάφορα συστήματα της σκίασης στην εξοικονόμηση της ενέργειας αλλά και στη συνέχεια στη μείωση των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα.

2010

61

[Αρχιτεκτονική]

Μανώλης Ηλιάκης MA Architecture and Spatial Culture email: iliakis@lycos.com

62

Μια πρόταση αναδιαμόρφωσης του Πύργου του Πειραιά Στα πλαίσια του ανοιχτού αρχιτεκτονικού διαγωνισμού “Πύργος Πειραιά 2010 -αλλάζοντας την (πρόσ) οψη”, που διοργάνωσαν το διαδικτυακό περιοδικό Greek architects και η εταιρία DuPont, παρουσιάστηκαν πολλές ενδιαφέρουσες προτάσεις από διάφορες

χώρες του κόσμου, προκειμένου ο εγκαταλειμμένος Πύργος να καταστεί τοπόσημο στο λιμάνι του Πειραιά. Ο δεύτερος έπαινος ήταν το πρώτο βραβείο που δόθηκε σε ελληνική ομάδα από την επιτροπή και είχε τον τίτλο “Χαμαιλέων”.

Πρόθεση της ομάδας, την οποία αποτέλεσαν οι Μανώλης Ηλιάκης, Αγνή Κουβελά και Μαρία Ρεμούνδου, ήταν να δημιουργηθεί μια ζωντανή επιδερμίδα, η οποία θα εγγράφει τον πύργο στο θαλάσσιο και στο αστικό τοπίο, ενώ θα λειτουργεί βιοκλιματικά. Η δυνατότητα αλλαγής χρήσης τεσσάρων ορόφων, επέτρεψε στους μελετητές να διαμορφώσουν τρεις ορόφους (16ο, 18ο και 19ο όροφο) σε δημόσιο ημιυπαίθριο χώρο. Το εστιατόριο του 21ου ορόφου ενοποιήθηκε με τον 22ο όροφο και απόκτησε διπλό ύψος. Το δώμα του 2ου ορόφου φυτεύτηκε με γηγενή φυτά και δόθηκε προς χρήση στο café του τρίτου ορόφου.

Επιδερμίδα Ο κορμός του πύργου καλύφθηκε από κατακόρυφες γυάλινες περσίδες που περιστρέφονται μηχανικά. Το πλάτος, το ύψος, η μεταξύ τους απόσταση, ο χρωματισμός και η διαφάνειά τους ποικίλει. Έτσι, σχηματίζουν κυματισμούς στις όψεις του πύργου, καθώς μεταβάλλονται ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες. Η αυξομείωση του

πλάτους των περσίδων επηρεάζει και την απόσταση μεταξύ τους. Αυτός ο χειρισμός έχει αναφορά στα “ondulatoires” του Ι. Ξενάκη. Οι αποχρώσεις τους προκύπτουν από τη χρωματική γκάμα της πόλης του Πειραιά. Κάθε όψη ακολουθεί το χρωματικό φόντο πάνω στο οποίο προβάλλεται και εγγράφεται στα αντίστοιχα “χρωματικά μέτωπα”. Όταν στο φόντο κυριαρχεί το υδάτινο στοιχείο, εφαρμόζονται ψυχροί, κυρίως, χρωματισμοί με μικρές, διάσπαρτες κηλίδες σαν τα έντονα χρώματα των πλοίων. Στις άλλες όψεις κυριαρχούν τα μπεζ και γκρι χρώματα με κηλίδες πράσινων και κυανών αποχρώσεων. Η διαφάνεια των περσίδων ποικίλει ανάλογα με τον προσανατολισμό και τη θέση τους. Το κτίριο προστατεύεται από την έντονη ηλιακή ακτινοβολία, ενώ το φυσικό φως χρωματίζει επιλεγμένους εσωτερικούς χώρους. Οι περσίδες λειτουργούν και ως κανάλια εισροής ανέμου κατά τους θερινούς μήνες ή ως ανεμοφράκτες το χειμώνα, εξασφαλίζοντας διαμπερή, αλλά ελεγχόμενο φυσικό αερισμό και δροσισμό.

1

2010

63

[Αρχιτεκτονική]

64

Λόγω του προσανατολισμού του κτιρίου, αλλά και των βόρειων και νότιων ανέμων που επικρατούν στην περιοχή, τόσο τους θερινούς όσο και τους χειμερινούς μήνες, οι περσίδες εξασφαλίζουν αυτή τη διπλή λειτουργία. Έτσι, για παράδειγμα, οι περσίδες της βορειοδυτικής όψης, όταν υπάρχει έντονη ηλιοφάνεια, είναι στραμμένες προς τη Δύση και ταυτόχρονα, λόγω της θέσης τους, δημιουργούν κανάλια για τους δροσερούς ανέμους που έρχονται το Βορρά. Ο δροσερός αέρας εισέρχεται με φυσικό τρόπο στο εσωτερικό μέσα από ανακλινόμενους φεγγίτες. Αντίθετα, τη χειμερινή περίοδο, οι ίδιες περσίδες είναι στραμμένες προς το Βορρά και λειτουργούν ως φράγμα για τους ψυχρούς ανέμους και επιτρέπουν στην ηλιακή ακτινοβολία να εισέλθει στο κτίριο.

Τεχνητός φωτισμός Το βράδυ το κτίριο διατηρεί τα χρώματά του, καθώς ο εσωτερικός φωτισμός φιλτράρεται από τις περσίδες. Με LED ταινία

τονίζονται οι τεθλασμένες γραμμές του λευκού μεταλλικού σκελετού που φέρει τις περσίδες. Η ένταση του νυχτερινού φωτισμού ποικίλει αναλόγως της λειτουργίας ή μη των γραφείων. Αργά το βράδυ, όταν όλοι οι χώροι δεν χρησιμοποιούνται και τα φώτα είναι κλειστά, διακρίνονται κυρίως οι λευκές τεθλασμένες γραμμές του πλαισίου των περσίδων.

Το νέο κλιμακοστάσιο Σύμφωνα με τους όρους του διαγωνισμού, για τις ανάγκες πυρασφάλειας του κτιρίου απαιτήθηκε ένα επιπλέον προστατευμένο κλιμακοστάσιο, το οποίο έπρεπε να τοποθετηθεί έξω από το υπάρχον περίγραμμα του κτιρίου. Η ομάδα μελέτης πρότεινε την τοποθέτηση αυτού του κλιμακοστασίου στην βορειοανατολική πλευρά. Το πυροπροστατευμένο φρεάτιο του κλιμακοστασίου από οπλισμένο σκυρόδεμα, διαχωρίστηκε από τον κορμό του πύργου και τοποθετήθηκε σε απόσταση 2,30 μ. από αυτόν. Εισέρχεται στη βάση

2010

65

[Αρχιτεκτονική]

66

του πύργου και καταλήγει στην παρόδια στοά και τα υπόγεια. Το ασημί χρώμα του ανακλά την ηλιακή ακτινοβολία. Μια κάθετη σχισμή σε όλο το ύψος επιτρέπει την εισροή φυσικού φωτός.

Υλικά Σύμφωνα με τους όρους του διαγωνισμού, έπρεπε να χρησιμοποιηθούν κάποια υλικά της εταιρίας DuPont. Έτσι, για την κατασκευή των γυάλινων περσίδων προτείνεται το laminated Glass “Sentry Glass®” της εταιρίας Dupont™. Ανάμεσα στα δύο τζάμια τοποθετείται αντηλιακή και χρωματιστή μεμβράνη. Η διαφάνεια κάθε μεμβράνης ποικίλει. Το συγκεκριμένο υλικό προσφέρεται για την οπτική εντύπωση που ήθελε να προσδώσει στις νέες όψεις του πύργου η ομάδα μελέτης και ταυτόχρονα λειτουργεί βιοκλιματικά. Η υφή του γυαλιού σε συνδυασμό με το χρώμα εκπέμπει μια ιδιαίτερη λάμψη στο αστικό τοπίο. Οι περσίδες τοποθετούνται σε δικτυωματική μεταλλική κατασκευή που αναρτάται στο σκελετό του κτιρίου και περιστρέφονται περί κατακόρυφο άξονα με μηχανικό τρόπο. Τα υαλοστάσια κατασκευάζονται από προφίλ αλουμινίου με θερμοδιακοπή και ειδικούς θερμομονωτικούς υαλοπίνακες. Στους δημόσιους ημιυπαίθριους χώρους τοποθετούνται ανάκλιντρα και παρτέρια φυτεύσεων κατασκευασμένα από corian της Dupont™ και μεταλλικό σκελετό. Στα εξωτερικά δάπεδα τοποθετούνται βοτσαλόπλακες, ενώ τα υπερυψωμένα επίπεδα τύπου deck διαμορφώνονται από ξύλινες σανίδες από teak. Οι φυτεύσεις γίνονται με επιλογή άνυδρων γηγενών φυτών. Στο δώμα του 22ου ορόφου τοποθετούνται περσίδες αλουμινίου με φωτοβολταïκές κυψέλες. Το φρεάτιο του εξωτερικού κλιμακοστασίου κατασκευάζεται από οπλισμένο σκυρόδεμα και η κλίμακα είναι μεταλλική.

Σύντομο βιογραφικό Η Αγνή Κουβελά σπούδασε στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Εθνικού Μετσόβου Πολυτεχνείου (1966). Από το 1969 διατηρεί αρχιτεκτονικό γραφείο στην Αθήνα. Έχει μελετήσει και επιβλέψει δημόσια και ιδιωτικά έργα, κυρίως κατοικίες ­ μεταξύ των οποίων το Επιτόπιο Μουσείο Νάξου, το «Σπίτι των Ανέμων» στη Σαντορίνη και το Μουσείο Προϊστορικής Θήρας (επέμβαση μέσα σε παλαιό κέλυφος). Παράλληλα έχει σχεδιάσει έπιπλα και φωτιστικά. Από το 1980 εντάσσει τον περιβαλλοντικό σχεδιασμό στη σύνθεση (πρώτη εφαρμογή: οικία στο Πόρτο – Χέλι, 1983). Πραγματοποιημένα έργα και άρθρα έχουν δημοσιευθεί σε ελληνικά και ξένα αρχιτεκτονικά περιοδικά και βιβλία. Το έργο της έχει παρουσιαστεί σε εκθέσεις αρχιτεκτονικής και design στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Συμμετέχει με διαλέξεις και σεμινάρια στη διδασκαλία του Ε.Μ.Π., Α.Π.Θ., της Αρχιτεκτονικής Σχολής Βόλου, καθώς και ιδιωτικών φορέων. Ο Μανώλης Ηλιάκης και η Μαρία Ρεμούνδου ίδρυσαν το εργαστήρι αρχιτεκτονικής και Design YOLKSTUDIO (www.yolkstudio.gr) το 1996. Στα έργα τους δίνεται έμφαση στο δημιουργικό σχεδιασμό με επιμονή στην επίλυση κατασκευαστικών λεπτομερειών. Οι συνθετικές αρχές σχεδιασμού επανακαθορίζονται αναλόγως των αναγκών του κάθε έργου. Γίνεται προσπάθεια να χρησιμοποιούνται υλικά φιλικά προς το περιβάλλον, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και να εφαρμόζονται βασικές αρχές βιοκλιματικού σχεδιασμού, χωρίς τη χρήση υψηλής τεχνολογίας. Το ερευνητικό ενδιαφέρον του Μανώλη Ηλιάκη επικεντρώνεται στα σημεία συνάντησης αρχιτεκτονικής και χορού. Έχει οργανώσει workshops για αρχιτέκτονες και χορευτές στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Έχει συνεργαστεί με χορογράφους και έχει παρουσιάσει videos και video installations σε διάφορα festivals και πειραματικούς χώρους. Διδάσκει αρχιτεκτονική σύνθεση στη σχολή Βακαλό και είναι διαπιστευμένος λέκτορας του Derby Univesity. Έχει αποσπάσει υποτροφίες από ελληνικά και ξένα ιδρύματα. Άρθρα και δοκίμιά του έχουν δημοσιευτεί σε ελληνικά και ξένα περιοδικά. Η Αγνή Κουβελά και ο Μανώλης Ηλιάκης συνεργάστηκαν για την παραγωγή της video-dance ταινίας με τίτλο In Between, που γυρίστηκε το 2008 στη «Γλυπτή Προκυμαία Φλοίσβου» της γλύπτριας τοπίου Νέλλας Γκόλαντα.

Αρχιτεκτονική Ομάδα Αρχιτεκτονικός Σχεδιασμός Μανώλης Ηλιάκης, Μαρία Ρεμούνδου (www.yolkstudio.gr) Επιστημονική Σύμβουλος Αγνή Κουβελά (www.couvelas.net) Γραφιστική επιμέλεια Em-Kei

Σημείωση: Στο διαγωνισμό συμμετείχαν 949 μελετητές από 44 χώρες σε σύνολο 380 προτάσεων.

2010

67

[Αρχιτεκτονική]

Μανώλης Ηλιάκης MA Architecture and Spatial Culture email: iliakis@lycos.com

68

Ο θαυμαστός κόσμος της κατοικίας Schröder Στo “Centraal Museum” της Ουτρέχτης, μέχρι το τέλος Ιανουαρίου του 2011, έχουν προγραμματιστεί πολυάριθμες εκδηλώσεις, σχετικά με τον αυτοδίδακτο αρχιτέκτονα Gerrit Rietveld. Αυτή η πρωτοβουλία εντάσσεται στο πλαίσιο του έτους Rietveld. Μέσα από αυτό το μεγάλο αφιέρωμα δίνεται έμφαση στη ματιά του Στόχος του μεγάλου αυτού αφιερώματος, είναι να γνωρίσει το κοινό το σημαντικό και σε μεγάλο εύρος έργο του αρχιτέκτονα. Οι εκδηλώσεις έχουν ξεκινήσει από τις 24 Ιουνίου του 2010. Κάθε μήνα υπάρχει η δυνατότητα επίσκεψης σε κάποιο από τα κτίρια που έχτισε ο Rietveld στην πόλη της Ουτρέχτης. Το μουσείο διαθέτει τη μεγαλύτερη συλλογή αντικειμένων, σχεδιασμένα από τον αρχιτέκτονα και έχει προγραμματιστεί να παρουσιαστούν τα περισσότερα από αυτά σε διάφορες εκθέσεις.

Ο Gerrit Rietveld και το καινοτόμο πνεύμα του Ο Gerrit Rietveld γεννιέται το 1888 στην Ουτρέχτη. Το 1891 η οικογένειά του μετακομίζει στο Poortstraat, όπου ο πατέρας του ανοίγει ένα εργαστήριο επίπλων. Ο Gerrit εγκαταλείπει το σχολείο σε ηλικία 12 ετών και μαθαίνει στο εργαστήριο του πατέρα του την ξυλουργική τέχνη. Κατασκευάζει το πρώτο του έπιπλο σε ηλικία 18 ετών. Από το 1904 μαθητεύει στους αρχιτέκτονες Houtzagers και Klaarhamer και εξοικειώνεται με τα πρωτοποριακά κινήματα των εικαστικών τεχνών και της λογοτεχνίας της εποχής εκείνης. Παράλ-

αρχιτέκτονα, η οποία παραμένει σύγχρονη και επαναστατική μέχρι τις μέρες μας. Ζητήματα που φαίνονται επίκαιρα σήμερα, όπως ο βιοκλιματικός ή οικολογικός τρόπος δόμησης, καθώς και η οικονομία στην κατασκευή, φαίνεται ότι είχαν απασχολήσει τον Rietveld, ήδη από το 1920.

ληλα παρακολουθεί νυχτερινά μαθήματα σχεδίου και αρχιτεκτονικής. Το 1911 παντρεύεται την Vrouwgien Hadders και αποκτά 6 παιδιά. Αρχικά εργάζεται ως σχεδιαστής σε κοσμηματοπωλείο. Το 1917 ιδρύει το δικό του εργαστήριο επίπλων, πάνω από το οποίο κατοικεί με την οικογένεια του. Το 1919 δημοσιεύεται η τότε ακόμα άχρωμη “σανιδοκαρέκλα” του (γνωστή αργότερα ως κόκκινη - μπλε καρέκλα) στο περιοδικό De Stijl, που εκδίδει o Theo Van Doesburg. Το περιοδικό εκδίδεται από το 1917 έως το 1931 και το όνομά του ταυτίζεται με ένα από τα σημαντικότερα καλλιτεχνικά κινήματα του 20ου αιώνα. Ο Walter Gropius, διευθυντής του Bauhaus, περιγράφοντας την αρχιτεκτονική του De Stijl γράφει: “Οι καλλιτέχνες αυτής της ομάδας ανέπτυξαν μια αισθητική, στην οποία η βασική μορφή είναι το τετράγωνο, και χρώματα τα βασικά, (το κόκκινο, το μπλε και το κίτρινο). Το πιο σημαντικό συνθετικό εργαλείο είναι η προσεκτικά ισορροπημένη ασυμμετρία”. Το 1921 γνωρίζεται με την Truus Schröder όταν του αναθέτει την αναδιαμόρφωση ενός δωματίου του σπιτιού του άντρα της. Ο πρωτοποριακός χαρακτήρας αυτής της

μικρής ανακαίνισης αναγνωρίζεται από καλλιτέχνες όπως ο Elizar Lissitsky και ο Laszlo Moholy - Nagy που το επισκέπτονται. Το 1923 ο Rietveld αρχίζει να χρωματίζει τα έπιπλα του και δημιουργεί, ανάμεσα σε άλλα, την κόκκινη και μπλε εκδοχή της “σανιδοκαρέκλας”. Την εποχή εκείνη, η “κόκκινη μπλε καρέκλα”, στην πιο απλουστευμένη εκδοχή της, πωλείται 15 και 22,50 γκίλντες1 μια ιδιαίτερα προσιτή τιμή σε σύγκριση με τα έπιπλα άλλων σχεδιαστών της εποχής. Σήμερα η αγορά της αγγίζει σχεδόν τα 700 ευρώ! Το 1923 ο Rietveld εισάγει στο σχεδιασμό των επίπλων του δύο νέα στοιχεία: την ασυμμετρία και τη χρήση επιπέδων, στην προσπάθειά του να δημιουργήσει μια ανοικτή χωρική δομή, κατασκευασμένη από διαφορετικά στοιχεία της ίδιας σημασίας, όσον αφορά τη συνθετική δομή. Για παράδειγμα, η “Berlin chair” αποτελείται από τέσσερις επίπεδες ξύλινες επιφάνειες και 3 ξύλινες δοκίδες. Όλα τα τμήματα της καρέκλας τοποθετούνται κάθετα το ένα ως προς το άλλο, δημιουργώντας το κάθισμα και τη βάση, χωρίς να μπορεί να γίνει σαφής διαχωρισμός αυτών των δύο στοιχείων. Η διαφοροποίηση ανάμεσα στο

1

2010

69

[Αρχιτεκτονική]

70

1

2 Σχήμα 1 Πλάγια όψη κτιρίου. Σχήμα 2 Όψη κτιρίου.

σκελετό, το κάθισμα και την πλάτη, εμφανής ακόμη στην “κόκκινη - μπλε καρέκλα”, ακυρώνεται. Όλο το έπιπλο δομείται από επίπεδες παραλληλόγραμμες επιφάνειες ξύλου. Επιπλέον, η ασύμμετρη σύνθεση επιτρέπει μεγαλύτερη ελευθερία στο σχεδιασμό. Ο θεωρητικός του De Stijl, Van Doesburg, γράφει το 1924: “Η νέα αρχιτεκτονική έβαλε τέλος στη μονότονη επανάληψη και στην αυστηρή ομοιομορφία των δύο μισών, στον κατοπτρισμό, στη συμμετρία... Στη θέση της συμμετρίας προτείνει μια σχέση ισορροπίας μεταξύ διαφορετικών στοιχείων”. Η ασύμμετρη συσχέτιση επιπέδων και όγκων γίνεται ένα από τα βασικά συνθετικά στοιχεία της αρχιτεκτονικής του Rietveld. Ο αρχιτέκτονας μέχρι το 1923 ασχολείται με ανακαινίσεις κατοικιών και διαμερισμάτων και κατασκευάζει τις μακέτες των αρχιτεκτονικών σχεδίων του Van Doesburg και του Cornelis van Easteren για μια έκθεση του De Stijl στο Παρίσι.

Μια ασυνήθιστη ανάθεση έργου: H κατοικία Schröder Στα 1924, η Truus Schröder αναθέτει στον Rietveld το σχεδιασμό της κατοικίας της και συνεργάζεται μαζί του στην αρχιτεκτονική μελέτη. Σπάνια ο εργοδότης ενός έργου θεωρείται επίσημα και ο συνεργάτης του αρχιτέκτονα στη σχεδίασή του. Παρότι σε όλη την καριέρα του σχεδίασε πάνω από 100 αρχιτεκτονικά έργα, συμπεριλαμβανομένων κτιρίων όπως το Μουσείο Βαν Γκογκ στο Άμστερνταμ, ο Gerrit Rietveld είναι κυρίως γνωστός ως ο αρχιτέκτονας του Schröderhuis, του πρώτου χαμηλού προϋπολογισμού σπιτιού, 125 περίπου τετραγωνικών μέτρων. Δεν είναι τυχαίο ότι ανακηρύχτηκε από την Unesco μνημείο

παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Αξίζει να σημειωθεί, όπως αναφέρεται και στο κείμενο ανακήρυξης της Unesco, ο σημαντικός ρόλος της Truus Schröder στο τελικό αποτέλεσμα. Οι συνθετικές ικανότητες που ανέπτυξε ο Rietveld, ανάμεσα στα χρόνια 1916 - 1924, δεν ήταν αρκετές για ν’ αποκτήσει αυτή την ιδιαίτερη αξία το σπίτι. Οι συγκεκριμένες επιθυμίες της ιδιοκτήτριας, σε συνδυασμό με τον τρόπο και τη φιλοσοφία ζωής που είχε επιλέξει, αποτέλεσαν την άυλη συνεισφορά της στο χτίσιμο της κατοικίας. Θα μπορούσαμε να συγκρίνουμε την προσφορά της, μ’ αυτή ενός καλού σεναριογράφου σε μια σπουδαία ταινία. Για την ιστορία της αρχιτεκτονικής του 20ου αιώνα, αυτό το σπίτι είναι ένα μανιφέστο ανάλογης σημασίας με το μαύρο τετράγωνο του Kasimir Malevitch ή το πρώτο ready - made έργο του Marcel Duchamp. O αυτοδίδακτος αρχιτέκτονας έχει επίγνωση του σημαντικού αποτελέσματος που επιτεύχθηκε και εγκαθιστά σε ένα από τα δωμάτια του ισογείου, το πρώτο του αρχιτεκτονικό γραφείο, όπου θα εργαστεί από το 1925 έως το 1933. Το 1924 οι δύο συνεργάτες κοιτάζουν ο καθένας ξεχωριστά για ένα οικόπεδο και εν αγνοία τους διαλέγουν και οι δύο το ίδιο. Το μικρό οικόπεδο βρισκόταν τότε στην άκρη της Ουτρέχτης. Ήταν το τελευταίο άχτιστο οικόπεδο μιας σειράς χαρακτηριστικών ολλανδικών σπιτιών της εποχής. Το σημείο είχε θέα προς ένα πάρκο με κανάλια και λίμνες και αποτελούσε μέρος των οχυρωματικών έργων του 19ου αιώνα. Θα πλημμύριζε με τη βοήθεια του στρατού, σε περίπτωση εισβολής. Σε όλη αυτή την περιοχή, που είχε θέα το μικρό οικόπεδο, δεν επιτρεπόταν να κτίσει κανείς. Το

Schröderhuis σχεδιάστηκε ως το πρώτο (ή το τελευταίο) σπίτι της πόλης, γεγονός που αντικατοπτρίζεται στην ιδιαίτερη σχέση του “μέσα” με το “έξω”. Μοιάζει να “συγκρατείται” από την βαριά τούβλινη βορινή μεσοτοιχία προς την πόλη και να αποδομείται προς την ύπαιθρο, προβάλλοντας την ελάχιστη και απαραίτητη προστασία από τις εξωτερικές συνθήκες. Έτσι, εξασφαλιζόταν η απρόσκοπτη θέα και ο ελεύθερος χώρος για να παίζουν τα παιδιά. Δυστυχώς η νομοθεσία άλλαξε λίγο μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής. Σήμερα, λίγα μέτρα μπροστά από το κτίσμα, κατασκευάστηκε μια γέφυρα ενός δρόμου ταχείας κυκλοφορίας.

Το νοηματικό περιεχόμενο της κατοικίας Ο Theodor Brown έγραψε το 1958 ότι “η σύλληψη του Schröderhuis βασίστηκε στην ευθεία γραμμή και στο παραλληλόγραμμο επίπεδο. Υλοποιήθηκε με τη μορφή πανέλων, κατακόρυφων λεπτών κολονών και δοκαριών. Ο όγκος ορίζεται από επίπεδα στοιχεία που συνδυάζονται σαν τραπουλόχαρτα και κλειδώνουν μεταξύ τους στα σημεία τομής. Όλα τα μέρη συντίθενται ασύμμετρα πάνω σ’ έναν χωρικό κάνναβο, έτσι ώστε οι γραμμές και οι επιφάνειες να είναι είτε κάθετες είτε παράλληλες μεταξύ τους.”. Η αρχική αίσθηση, όταν επισκέπτεται κανείς την κατοικία και έχει δει τις δεκάδες δημοσιευμένες φωτογραφίες σε βιβλία σχετικά με την αρχιτεκτονική του 20ου αιώνα, είναι ότι πρόκειται για ένα “κουκλόσπιτο”, το οποίο έρχεται σε πλήρη αισθητική αντίθεση με τα παραδοσιακά σπίτια από εμφανή οπτόπλινθο της γειτονιάς. Η μικρή του κλίμακα είναι τόσο εντυπωσιακή που σε καθηλώνει και σε

2010

71

[Αρχιτεκτονική]

72

βάζει αμέσως σε σκέψεις. Η ίδια αίσθηση μπορεί να συγκριθεί με τις κατοικίες των καθηγητών του Bauhaus στο Dessau αλλά και τα σπίτια του οικισμού Weissenhof στην Στουτγκάρδη της Γερμανίας. Έχουμε συνηθίσει, ιδιαίτερα στις μέρες μας, να συσχετίζουμε τις αρχιτεκτονικά αξιόλογες μονοκατοικίες με το μεγάλο αριθμό τετραγωνικών μέτρων του εμβαδού τους. Στη συγκεκριμένη περίπτωση γίνεται σαφές, ότι αυτά τα δύο δεν συνδέονται απαραίτητα. Η αναζήτηση της ελάχιστης διάστασης για την κατοίκηση ήταν γενικότερα ένα καίριο σημείο μελέτης της νεωτερικότητας.

Η οικονομία στον τρόπο κατασκευής και σχεδιασμού, παραπέμπει σε μια γενικότερη φιλοσοφία ζωής, ή οποία μοιάζει σήμερα περισσότερο απαραίτητη από ποτέ. Η ποιότητα κατοίκησης δεν συνδέεται με την “πολυτέλεια” των υλικών και των ευφάνταστων διακοσμητικών λύσεων, αλλά με την ποιότητα σχεδιασμού, η οποία αντικατοπτρίζει την ουσιώδη βιωματική εμπειρία των κατοίκων. Η έννοια του ελάχιστου συνδέεται με το απαραίτητο και την απώλεια του περιττού που βαραίνει την ανθρώπινη ύπαρξη, την κάνει δυσλειτουργική και αγχωτική. Η ίδια η Truus Schröder

μιλάει για την πολυτέλεια του να ζεις με τα απαραίτητα, με αίσθηση εγκράτειας και οικονομίας (“the luxury of frugality”). Αξίζει να θυμηθούμε τη φιλοσοφική προσέγγιση για το ελάχιστο και το κενό που υπάρχει στο Ζεν και στον Ιαπωνικό πολιτισμό. Ο ίδιος ο Rietveld περιγράφει τη συνθετική επίλυση του κτιρίου ως “ένα ζωντανό σκηνικό της ανθρώπινης ύπαρξης” (1926). O τρόπος που κατοικείται το συγκεκριμένο σπίτι σχετίζεται άμεσα με τη μορφολογική επίλυση όλων των στοιχείων του (από τις χειρολαβές και τα έπιπλα, μέχρι τα ανοίγματα, τους προβόλους και τους τοίχους).

3

4

Σχήμα 3 Kάτοψη εισογείου. Σχήμα 4 Κάτοψη ορόφου.

Η τελική μορφή του χώρου δεν προέκυψε ως μια έκφραση αισθητικών αντιλήψεων, αλλά ως καταστάλαγμα της κίνησης και της στάσης των κατοίκων σε αυτό, την πολλαπλότητα χρήσεων, σε συνδυασμό με την αισθητική εμπειρία. Η διαβίωση σε μια κατοικία έχει ενδιαφέρον, όταν δεν εξυπηρετεί απλά λειτουργικές ανάγκες, αλλά εμπνέει τους κατοίκους να στοχαστούν να ονειρευτούν και να αγαπήσουν μέσα σε αυτή. Ο ορισμός του “δοχείου ζωής”, που χρησιμοποιούσε αρκετά συχνά ο Άρης Κωνσταντινίδης, μοιάζει να εμπεριέχει αυτές τις εκφράσεις του κατοικείν. Στο Schröder Huis φαίνεται να υπήρχαν αυτές οι “λεπτές” ποιότητες, καθώς σε όλες τις φωτογραφίες της εποχής, ο Rietveld και η Schröder είναι χαμογελαστοί.

Η κατασκευαστική και συνθετική δομή Όταν δημοσιεύτηκαν οι πρώτες φωτογραφίες του Schroderhuis το 1924, πολλοί αρχιτέκτονες του μοντερνισμού πίστευαν ότι το κτίριο είναι κατασκευασμένο από οπλισμένο σκυρόδεμα. Δεν χρησιμοποιήθηκε όμως οπλισμένο σκυρόδεμα, παρά μόνο για τη θεμελίωση και αυτό για δύο λόγους: Ο πρώτος, ήταν το υψηλό κόστος. Εκείνη την εποχή το οπλισμένο σκυρόδεμα ήταν ένα νέο τεχνολογικό επίτευγμα και αρκετά ακριβό για μια κατασκευή. O δεύτερος, ήταν οι ιδιαίτερες κλιματολογικές συνθήκες της Ουτρέχτης. Ο G. Rietveld φοβήθηκε (δικαίως, όπως εφαρμοζόταν εκείνη την εποχή) ότι η υγρασία θα εισχωρούσε στο οπλισμένο σκυρόδεμα και θα διάβρωνε τον οπλισμό του. Το οπλισμένο σκυρόδεμα, εκτός από τη θεμελίωση, χρησιμοποιήθηκε για τα μπαλκόνια σε μορφή προβόλων και την κάθετη επιφάνεια που τοποθετήθηκε εν είδη στηθαίου

σ’ ένα από αυτά. Χρησιμοποιήθηκε επίσης χυτοσίδηρος με διατομή Η, για ένα μικρό μέρος του σκελετού και για τα κάθετα διαχωριστικά του γωνιακού παραθύρου στον όροφο. Το κύριο δομικό υλικό που χρησιμοποιήθηκε ήταν οι οπτόπλινθοι, ένα υλικό ευρέως διαδομένο στην Ολλανδία και καλύφθηκε με επίχρισμα. Είναι ένα υλικό με χαμηλό κόστος στις βόρειες χώρες και γι’ αυτό το λόγο η κατασκευή του σπιτιού δεν ήταν ακριβότερη από τα τυπικά παραδοσιακά τούβλινα σπίτια που υπάρχουν στην περιοχή. Το γωνιακό παράθυρο του ορόφου, προς την πλευρά του πάρκου, ήταν καινοτόμο για την εποχή του, καθώς δίνει την αίσθηση της διαμπερούς γωνίας και οφείλει την ύπαρξή του στη χρήση των μεταλλικών δοκαριών. Ο Rietveld σχεδίασε τα παράθυρα με τέτοιο τρόπο, ώστε όταν είναι ανοιχτά, η γωνία σχεδόν να εξαφανίζεται και έτσι ο εσωτερικός χώρος να συνδέεται με το φυσικό τοπίο. Το ξύλινο κλιμακοστάσιο βρίσκεται κάτω από ένα “γυάλινο κουτί” στην ταράτσα. Το άνοιγμα αυτό στην οροφή (skylight), φωτίζει τη σκάλα. Η περιοχή της σκάλας ήταν το αγαπημένο σημείο της Truus Schröder για να διαβάζει τα βιβλία της. Ήταν μάλιστα φανατική αναγνώστρια. Στο άνοιγμα της σκάλας, ο αρχιτέκτονας είχε επινοήσει ένα ξύλινο διάφραγμα που λειτουργούσε ως μερική προέκταση του πατώματος και διευκόλυνε έτσι την κυρία Schröder στην αγαπημένη της ασχολία. Αξίζει να σημειωθεί ότι στο ίδιο σημείο, στο ξύλινο κιγκλίδωμα του ορόφου, υπήρχε η δυνατότητα να ξεδιπλώνουν και να σύρονται ξύλινα πανέλα τα οποία απομόνωναν τον επάνω από τον κάτω όροφο. Η διαδικασία αναδίπλωσής τους είναι με μεγάλη δεξιοτεχνία μελετημένη και θα τολμούσε να πει κανείς

ότι θυμίζει απόσπασμα από ένα σύγχρονο εικαστικό δρώμενο (performance). Στην οροφή προσαρμόστηκε μια πτυσσόμενη ξύλινη σκάλα, η οποία μπορεί να κατέβει με τη βοήθεια ενός νήματος και μιας τροχαλίας στον όροφο και έτσι να έχει κανείς πρόσβαση στην ταράτσα. Τα πετάσματα της γυάλινης απόληξης πάνω από τη σκάλα είναι ανοιγόμενα και έτσι θα μπορούσαμε να πούμε ότι η κατασκευή αυτή λειτουργεί ως αιολική καμινάδα. Κατά τους θερινούς μήνες γίνεται απαγωγή του θερμού αέρα διαμέσου αυτής της γυάλινης κατασκευής και η θέση των παραθύρων εξασφαλίζει διαμπερή, αλλά ελεγχόμενο φυσικό αερισμό και δροσισμό. Η διάσταση των φύλλων των παραθύρων ποικίλει, προκειμένου να ελέγχεται από τον χρήστη η ποσότητα αέρα που θα εισέρχεται στο εσωτερικό. Γενικότερα, στην κατοικία εφαρμόζονται βιοκλιματικές αρχές, αλλά δεν τονίζονται σε κείμενα της δεκαετίας του ΄20 και του ΄30, διότι αυτό ήταν κάτι αλληλένδετο με τη γενικότερη φιλοσοφία σχεδιασμού, για σημαντικούς δημιουργούς όπως ο Rietveld και σίγουρα δε σχετιζόταν με τη “μόδα” της εποχής, όπως σήμερα. Το ενδιαφέρον στη συγκεκριμένη πρόταση, που σίγουρα αποτελεί ένα μάθημα ακόμα και για τους σημερινούς μελετητές, είναι ότι δε σχεδιάστηκε ένα κτίριο φορμαλιστικά και στη συνέχεια έγινε προσπάθεια απόδοσης βιοκλιματικών και οικολογικών στοιχείων. Δυστυχώς, σε πολλά σύγχρονα κτίρια ισχύει κάτι τέτοιο. Η κατοικία αξιοποιεί την αιολική και ηλιακή ενέργεια μέσω των ανοιγμάτων και της θέσης τους σε σχέση με τον προσανατολισμό. Το μήκος των προβόλων, πάνω από τα ανοίγματα ποικίλει, αναλόγως του προσανατολισμού. Το κάθετο πέτασμα -

2010

73

[Αρχιτεκτονική]

74

πάνελ που βρίσκεται στο μπαλκόνι πάνω και δίπλα από την είσοδο, καθώς και η σύνθεση των όγκων του σπιτιού, λειτουργούν ως φωτοφράκτες ή σκιάδια για τα ανοίγματα. Ο σχεδιασμός αυτός επιτρέπει το χειμώνα να εισέρχεται στο εσωτερικό ο ήλιος και να αποτρέπεται η έντονη ηλιακή ακτινοβολία το καλοκαίρι. Η κατασκευή του σπιτιού διήρκεσε 5 μήνες και η Truus Schröder μετακόμισε εκεί πριν από το τέλος του ίδιου χρόνου, ενώ οι εργασίες στο εσωτερικό δεν είχαν ακόμη ολοκληρωθεί. Το σπίτι δέχτηκε τροποποιήσεις παράλληλα με τη χρήση του, κατά τη διάρκεια των 60 χρόνων που κατοικήθηκε. Ο Rietveld και η Schröder έκαναν μαζί τις αλλαγές στη διαρρύθμιση και στην επιλογή των επίπλων και των υλικών.

Η βιωματική εμπειρία στο εσωτερικό Το λευκό και τα βασικά χρώματα κυριαρχούν στο εσωτερικό, καθώς επίσης τα έπιπλα με ορθοκανονική γεωμετρία. Ο τονι-

σμός κάποιων επιφανειών των επίπλων με χρώμα, καθώς και στοιχείων του χώρου, όπως για παράδειγμα τα θερμαντικά σώματα, προσδίδει μια ψευδαίσθηση κίνησης των γραμμών που αναπτύσσονται στις 3 διαστάσεις του χώρου. Καθώς κινείται κανείς στο εσωτερικό και αλλάζει η προοπτική όλων αυτών των αντικειμένων με τα βασικά χρώματα, η αίσθηση της “κινητικότητας” των γραμμών εντείνεται. Όταν βρίσκεται κανείς στο εσωτερικό της κατοικίας, έχει την αίσθηση ότι περπατά μέσα σ’ έναν πίνακα του Mondrian. Ο ζωγράφος Piet Modrian2 είναι ένας από τους ιδρυτές του κινήματος De Stijl, στο οποίο ανήκει και ο Rietveld μέχρι το 19283. Η αίσθηση αυτή δεν οφείλεται μόνο στα βασικά χρώματα που υπάρχουν ως κηλίδες στο χώρο, αλλά και στα στοιχεία που συνθέτονται από γραμμές. Τα γραμμικά αυτά στοιχεία βάφονται συνήθως μαύρα, όπως ο ασύμμετρος κάνναβος στους πίνακες του Modrian. Τέτοια στοιχεία είναι,

για παράδειγμα, το προστατευτικό κιγκλίδωμα της σκάλας, κάποια φωτιστικά σώματα, καθώς και ο σκελετός των επίπλων. Μοιάζει να τονίζονται και να εμφανίζονται με τη βοήθεια του χρώματος, κάποιες από τις αόρατες γραμμές ενός τρισδιάστατου ασύμμετρου κάνναβου που αναπτύσσεται σε όλο τον εσωτερικό χώρο και συνδέεται με τη δομή του κτιρίου. Αυτό επιτυγχάνεται με το σχεδιασμό όλων των στοιχείων που διαμορφώνουν το εσωτερικό, όπως τα σταθερά και κινητά έπιπλα, τα φωτιστικά σώματα, οι χειρολαβές κ.λπ. Η συνθετική αντίληψη παραμένει η ίδια, είτε σχεδιάζεται μια όψη της κατοικίας, είτε μια καρέκλα. “Η ουσία του κτιρίου είναι ο τρόπος με τον οποίο ο χώρος ορίζεται μέσα και γύρω από αυτό”, γράφει ο Rietveld το 1939. Η διαρρύθμιση των δωματίων του κάτω ορόφου αναπτύσσεται γύρω από το κλιμακοστάσιο. Στο ισόγειο βρίσκεται η κουζίνα, ένα αναγνωστήριο, το αρχιτεκτονικό εργαστήρι του Rietveld και της

Schröder, ένα WC, και ένα υπνοδωμάτιο. Σε κάθε δωμάτιο υπάρχει θύρα, που επιτρέπει την πρόσβαση στον εξωτερικό χώρο. Το ίδιο συμβαίνει και στον όροφο, μόνο που οι θύρες οδηγούν σε μπαλκόνια. Στον όροφο ο χώρος είναι ενιαίος, αλλά υπάρχει η δυνατότητα να χωρίζεται σε ενότητες ύπνου, λουτρού, καθημερινού και τραπεζαρίας. Η διαμερισμάτωση αυτή επιτυγχάνεται με κινητά ξύλινα πάνελς, τα οποία σύρονται σε μεταλλικούς οδηγούς. Οι δύο κόρες και ο γιος της κυρίας Schröder είχαν τη δυνατότητα να απομονώνονται ή να κινούνται σε έναν ενιαίο χώρο, αναλόγως της θέσης των πάνελς. Κάτω από τα παράθυρα έχουν τοποθετηθεί αναδιπλούμενα γραφεία για τη μελέτη των παιδιών και το έπιπλο της τραπεζαρίας έχει πολλαπλές χρήσεις. Σε αυτό το σημείο έχει κατασκευαστεί ένα αναβατόριο πιάτων που συνδέει την κουζίνα με την τραπεζαρία. Ένα άλλο σημείο, στο οποίο διαφαίνεται η ευφυής επίλυση λειτουργικών - εργονομικών θεμάτων και η εφαρμογή της “ελάχιστης διάστασης”, είναι στο λουτρό, το οποίο όταν δεν λειτουργεί, η μπανιέρα και ο νιπτήρας βρίσκονται κλεισμένα σε ένα είδος ντουλάπας και όταν χρησιμοποιείται, τα μεγάλα φύλλα αυτής της ντουλάπας ανοίγουν, οριοθετώντας το χώρο του λουτρού. Η λεκάνη είναι τοποθετημένη σ’ ένα ξεχωριστό πολύ μικρό δωμάτιο, το οποίο είναι το μόνο με σταθερούς τοίχους στον όροφο. Στους διακόπτες έχουν τοποθετηθεί μικροί δίσκοι από γκρι καθρέφτη, προκειμένου όταν τα φώτα είναι σβησμένα το βράδυ, στους καθρέφτες να ανακλάται φως από το δρόμο ή από τον ουρανό και έτσι να διακρίνεται ο διακόπτης στο σκοτάδι. Το 1926, ο El Lissitzky είχε γράψει τα εξής: Ολόκληρος ο πάνω όροφος είναι ένα αχανές δωμάτιο, στο οποίο τα έπιπλα, με εξαίρεση της καρέκλες, είναι αυστηρά προσδιορισμένα (σταθερά). Ντουλάπια, καναπέδες και τραπέζια οριοθετούνται σαν τα σπίτια σε μια πόλη, με τρόπο ώστε να δημιουργούνται διαφορετικές περιοχές για κίνηση και για χρήση, σα να υπήρχαν πλατείες και δρόμοι”. Ο νέος τρόπος ζωής που προτείνεται από τον Rietveld και την Schröder, διαφοροποιείται από τα μανιφέστα άλλων αρχιτεκτόνων του μοντερνισμού, όπως του Le Corbusier και του Mies van de Rohe.

H “μηχανή κατοίκησης”4 του Le Corbusier δεν έχει ακριβώς την ίδια λογική με την κατοίκηση που προτείνει ο Rietveld (δεν προτείνεται για την ακρίβεια κάποιος τρό-

πος κατοίκησης), αλλά σίγουρα ανήκει σ’ ένα γενικότερο πλαίσιο αναζήτησης της έννοιας της κατοίκησης. Στην κατοικία Schröder δεν συντελείται απλά μια περιστασιακή παραλλαγή στη διαρρύθμιση. Η πρόθεση είναι να μπορεί το εσωτερικό να μετατρέπεται καθημερινά, σύμφωνα με τις ανάγκες, σε διαφορετικές στιγμές της μέρας και της νύχτας. Το άτομο έχει τη δυνατότητα να ζει ανεξάρτητα μέσα στο κοινό νοικοκυριό. Από αυτήν την άποψη το Schröderhuis είναι κάτι περισσότερο από μια καινούργια αρχιτεκτονική μορφή. Είναι η προσπάθεια να δημιουργηθεί μια νέα εκδοχή συγκατοίκησης. Αυτό διαφοροποιεί το Schröderhuis από δυο άλλα γνωστά σπίτια της επόχής: τη Villa Poissy του Le Corbusier και τη Villa Tugendhat του Mies van de Rohe.

H ιστορία της κατοικίας Schröder μετά το 1936 Όταν το 1936 φεύγουν τα παιδιά της κυρί-

ας Schröder, το σπίτι ανακαινίζεται ριζικά. Οι περιοχές ύπνου των παιδιών και οι νιπτήρες τους απομακρύνονται, το μπάνιο αλλάζει και η κουζίνα μεταφέρεται από το ισόγειο στο υπνοδωμάτιο της Truus Schröder στο δεύτερο όροφο. Το υπνοδωμάτιο των κοριτσιών μετατρέπεται σε υπνοδωμάτιο και γραφείο για την ίδια και το δωμάτιο του γιου της γίνεται ξενώνας. Η κουζίνα στο ισόγειο ξεμοντάρεται και ο χώρος διαμορφώνεται σε καθιστικό υπνοδωμάτιο. Από τότε και στο εξής, το ισόγειο νοικιάζεται συχνά σε τρίτους. Έχοντας επενδύσει τα χρήματά της σε έργα για την εξασφάλιση απασχόλησης για τον Rietveld, η Truus Schröder χρειάζεται κάποιο επιπλέον εισόδημα. Κατά τη διάρκεια του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου ένα φορτηγό που μετέφερε πυρομαχικά ανατινάχτηκε στον περιφερειακό δρόμο κοντά στο σπίτι. Παρουσιάστηκαν ρωγμές στους νότιους τοίχους και όλα τα παράθυρα καταστρά-

2010

75

[Αρχιτεκτονική]

76

φηκαν και αντικαταστάθηκαν με κάποιες μικρές αλλαγές σε σχέση με τα πρωτότυπα. Από την αρχή της κατασκευής, το κτίριο κίνησε το ενδιαφέρον επισκεπτών από ολόκληρο τον κόσμο που κτυπούσαν την πόρτα της Truus Schröder για να δουν το εσωτερικό του. Γύρω στα 1935 οι επισκέπτες ήταν τόσοι πολλοί που για να εξασφαλιστεί λίγη ιδιωτικότητα, ο Rietveld σχεδιάζει ένα απομονωμένο δωμάτιο στην ταράτσα του σπιτιού. Το 1958, τη χρονιά που το Centraal Museum της Ουτρέχτης οργανώνει την πρώτη αναδρομική έκθεση για το έργο του Rietveld (ο ίδιος έχει την επιμέλεια της έκθεσης και σχεδιάζει την αφίσα), η Truus Schröder αποφασίζει να επαναφέρει το κτίριο στην αρχική εξωτερική του μορφή, έτσι ώστε οι επισκέπτες της έκθεσης, που θα ήθελαν να το δουν, να μην έρχονται αντιμέτωποι με μια επιπρόσθετη κατασκευή που αλλοιώνει τη βασική σύλληψη σχεδιασμού. Την ίδια χρονιά, όταν πεθαίνει η γυναίκα του Rietveld, αυτός μετακομίζει στο σπίτι προκειμένου να ζήσει μαζί με την Truus Schröder. Το 1963 ο ελεύθερος χώρος μπροστά από το σπίτι, μετατρέπεται σε έναν υπερυψωμένο αυτοκινητόδρομο τεσσάρων λωρίδων. Έτσι, το σπίτι αποκόπτεται προς τα νοτιοανατολικά από τον περιβάλλοντα χώρο προς τον οποίο ήταν προσανατολισμένο. Ο Rietveld θεωρεί την κατάσταση αφόρητη και προτείνει το σπίτι να γκρεμιστεί. Τελικά, αποφασίζουν να προστατεύσουν το σπίτι πίσω από θάμνους και δέντρα. Ο Rietveld πεθαίνει τον επόμενο χρόνο σε ηλικία 76 ετών και η Schröder δωρίζει το αρχείο του στο “Centraal Museum” της Ουτρέχτης. Το 1970, η Truus Schröder με τα παιδιά της και μια ομάδα από φιλότεχνους ιδρύει ένα ίδρυμα για την προστασία και την ανάδειξη της κατοικίας, το “Stichting Rietveld Schroeder Huis”. Με αυτή την κίνηση εξασφαλίστηκε η διατήρηση του σπιτιού μετά το θάνατο της ιδιοκτήτριας. Το ίδρυμα αγοράζει το ακίνητο και σχεδιάζει την εξωτερική ανακαίνισή του. Με τη συμπλήρωση 50 χρόνων από την κατασκευή του, εντάσσεται στα επιδοτούμενα προγράμματα προστατευμένων μνημείων της Ολλανδίας και η επισκευή του είναι εφικτή. Ένας παλιός στενός συνεργάτης του Rietveld, ο Bertus Mulder αναλαμβάνει τη μελέτη και την επίβλεψη της αποκατάστασης και το 1974 αρχίζει η εξωτερική ανακαίνιση του κτιρίου. Η αποκατάσταση των

όψεων, περιλαμβάνει την επισκευή των στοιχείων από σκυρόδεμα, των τοίχων και του σοβά, την αντικατάσταση αρκετών ξύλινων κουφωμάτων, του γυάλινου κύβου με το μεταλλικό πλαίσιο στην οροφή και τον εξ αρχής χρωματισμό του κτιρίου. Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται στην πιστή τήρηση των αρχικών χρωματισμών. Η Truus Schröder παραμένει στο σπίτι κατά τη διάρκεια των επισκευών και παρακολουθεί συστηματικά τις εργασίες αποκατάστασης. Όταν ανακύπτει το θέμα αντικατάστασης κάποιων εξωτερικών κουφωμάτων δεν γίνεται καμιά προσπάθεια βελτίωσης του σχεδιασμού ως προς τις νέες προδιαγραφές θερμομόνωσης και στεγανοποίησης. Η Truus Schröder δεν ήθελε ν’ αλλάξει τον τρόπο ζωής της και την αισθητική των παραθύρων γι’ αυτό το λόγο. Είχε συνηθίσει να μεταφέρεται σ’ ένα πιο ζεστό σημείο όταν έκανε λίγο περισσότερο κρύο ή όταν δημιουργούνταν ρεύμα κοντά σε κάποιο παράθυρο. Το 1983 ανακατασκευάζεται ο περιβάλλοντας χώρος που είχε ήδη τροποποιηθεί στο παρελθόν. Η Truus Schröder επιλέγει για τις φυτεύσεις ενδημικά φυτά, που φυτρώνουν σε άγρια μορφή στη γύρω περιοχή. Μετά το θάνατο της Schröder το 1985, το σπίτι παραδίδεται στο “Centraal Museum” της Ουτρέχτης, γίνεται η αποκατάσταση των εσωτερικών χώρων και ανοίγει για το κοινό το 1987. Το 2000 ανακηρύσσεται από την Unesco ως μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Το σπίτι κατοικήθηκε και χρησιμοποιήθηκε από την Truus Schröder ως “κόρη οφθαλμού” μέχρι το θάνατό της. Αυτό αποδεικνύει τη διαχρονικότητα στη φιλοσοφία σχεδιασμού και στον τρόπο υλοποίησής του, καθώς επίσης την ευελιξία σε τροποποιήσεις του χώρου, σύμφωνα με τις ανάγκες κατοίκησης που προκύπτουν κάθε φορά. Μέσα από την ιστορία του, διαφαίνεται ότι το συγκεκριμένο έργο ήταν κάτι πολύ περισσότερο από μια εξυπηρέτηση ανάγκης ή μάταιης φιλοδοξίας. Ο τρόπος που για 60 χρόνια η Truus Schröder κατοίκησε ενεργά αυτό το “εύθραυστο σπίτι”, αναδεικνύει μια ποιότητα και ηθική ζωής, η οποία είναι άμεσα συνυφασμένη με τον προσεκτικό σχεδιασμό της κάθε λεπτομέρειας, την αγάπη και εκτίμηση που έδενε τους δύο ανθρώπους, καθώς και το κοινό τους όραμα για την τέχνη της αρχιτεκτονικής.

Ο ζωγράφος El Lissitzky γράφει το 1926 για τον Rietveld και την κατοικία Schröder: “Δεν σπούδασε αρχιτεκτονική, είναι ξυλουργός, δεν είχε τη δυνατότητα να σχεδιάσει απλά μια κάτοψη, κάνει τα πάντα με μακέτες, νιώθει τα πράγματα με τα χέρια του, και ως εκ τούτου αυτό που παράγει δεν είναι αφηρημένο. Και όμως δεν μπορεί κανείς να κρίνει τέτοια έργα από φωτογραφίες, μιας και από τις φωτογραφίες βλέπουμε μόνο μια όψη, κι όχι τη ζωή της μορφής...” Ο Ολλανδός μοντερνιστής αρχιτέκτονας J.B. Bakema γράφει το 1958 για την κατοικία Schröder: “Ο τρόπος που ανάπτυξε νέες μορφές για τη σχέση του χώρου μέσα και έξω από το σπίτι ξεπερνά κατά τη γνώμη μου σε σημασία την αρχιτεκτονική. Αυτές οι νέες φόρμες είναι η έκφραση ενός σημαντικού παραπέρα βήματος στην συνειδητοποίηση, από τον άνθρωπο, του χρόνου και του χώρου... Αναγνωρίζουμε μικρό μέρος από αυτό που εικονογράφησε ο Rietveld, δηλαδή τη λειτουργία της μορφής στην καθημερινή ζωή κάθε ανθρώπινου όντος”. Ο Ολλανδός αρχιτέκτονας Ben Merkelbach γράφει το 1958, για τον Rietveld: “Η θέση του στην ανάπτυξη της σύγχρονης αρχιτεκτονικής μπορεί καλύτερα να περιγραφεί συγκρίνοντας τον με τον επικεφαλής ενός ερευνητικού εργαστηρίου, στο οποίο μελετάται η ζωή και η αρχιτεκτονική.”

Σημείωση Οι φωτογραφίες του άρθρου είναι του Μανώλη Ηλιάκη. Η αρχιτέκτονας Νατάσα Παπαδέδε βοήθησε σημαντικά στη συγγραφή του άρθρου με την ανεύρεση, μετάφραση και ταξινόμηση πηγών.

Παραπομπές 1 H προσωπική του θεώρηση για τη σχέση της φιλοσοφίας με τα μαθηματικά και για τη σχέση της τέχνης με τη φιλοσοφία έβρισκε διέξοδο μέσα στα έργα του.

2 Στη συνέχεια μεταπήδησε στην ομάδα Nieuwe Zakelijkheid και το ίδιο έτος εντάχθηκε ως ιδρυτικό μέλος στο κίνημα CIAM (Congres Internationaux d’Architecture Moderne).

3 Στη συνέχεια μεταπήδησε στην ομάδα Nieuwe Zakelijkheid και το ίδιο έτος εντάχθηκε ως ιδρύον μέλος στο κίνημα CIAM (Congres Internationaux d’Architecture Moderne).

4 machine a habiter. “το σπίτι είναι μία μηχανή για να κατοικείς, η πολυθρόνα είναι μία μηχανή για να κάθεσαι...”

Allianz Arena: Σύμβολο του Μονάχου και του ΕΤFE Architekten, έχει καταστεί σύμβολο τόσο της πόλης όσο και γενικότερα της Γερμανίας. Σημείο αναφοράς του, η πρόσοψή του που είναι κατασκευασμένη από “μαξιλάρια” πλαστικού ETFE.

Photo by Pianoman75

Έχουν περάσει πάνω από πέντε χρόνια από τα εγκαίνια του Allianz Arena στο Μόναχο και στο μεταξύ, το ποδοσφαιρικό γήπεδο, που σχεδιάστηκε από το διάσημο αρχιτεκτονικό γραφείο Herzog & de Meuron

1

2010

77

[Αρχιτεκτονική]

78 2

3

Η κατασκευή του Allianz Arena, το οποίο βρίσκεται στην περιοχή Fröttmaning, κατά μήκος του αυτοκινητόδρομου που συνδέει το Μόναχο με το αεροδρόμιο Franz Josef Strauss Airport, ολοκληρώθηκε στις 30 Απριλίου του 2005. Το πρώτο παιχνίδι που εγκαινίασε τη λειτουργία του γηπέδου έγινε ένα μήνα αργότερα, στις 30 Μαΐου ανάμεσα στην Μόναχο 1860 (τη δεύτερη σε δυναμικότητα ομάδα του Μονάχου, μετά τη διάσημη Μπάγερν) και τη Νυρεμβέργη. Η εξωτερική πρόσοψη του Allianz Arena, μαζί με τα 2.760 αδαμαντοειδούς σχήματος “μαξιλάρια” της οροφής του που είναι κατασκευασμένα από φύλλα πλαστικού ETFE, δημιουργούν μια αξέχαστη πρώτη εντύπωση, ιδίως όταν κάποιος αντικρίζει το γήπεδο με τα φώτα αναμ-

μένα, κάθε φορά στο χρώμα μίας εκ των ομάδων που χρησιμοποιούν το γήπεδο (κόκκινο για την Μπάγερν, μπλε για την “Μόναχο 1860”, ή λευκό για την Εθνική Ομάδα της Γερμανίας). Ας δούμε τι έχουν δηλώσει σε διάφορα μέσα ενημέρωση και ιστοσελίδες ορισμένοι από τους ανθρώπους - κλειδιά αυτού του επιτυχημένου γηπέδου και τι συμπεράσματα έβγαλαν οι ίδιοι από την εμπειρία της κατασκευής του. “Η πρόταση του αρχιτεκτονικού γραφείου Herzog & de Meuron Architekten, που είχε ως βασική ιδέα της την τον εντυπωσιακό φωτισμό, ήταν αυτή που μας κέρδισε εξαρχής”, σημείωσε ο Πίτερ Κέρσπε, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας που διευθύνει το στάδιο, Allianz Arena Muenchen Stadion GmbH. Το στάδιο κατασκευάστηκε με μόνο

σκοπό να φιλοξενεί αγώνες ποδοσφαίρου και δεν επιτρέπεται να διεξάγονται στους χώρους οποιεσδήποτε άλλες εκδηλώσεις, ακόμα και πολιτιστικού περιεχομένου, όπως π.χ. συναυλίες. Φιλοξενείται βέβαια μια μεγάλη γκάμα από μικρότερες εκδηλώσεις, ενώ φιλοξενήσαμε και τον τελικό του Τσάμπιονς Λιγκ. Υπήρξαν κάποια εμπόδια κατά τη διάρκεια αυτού του σημαντικού έργου, αλλά το στάδιο που δημιουργήθηκε τελικά αποτελεί μια μεγάλη επιτυχία. Κατασκευάστηκε βάσει χρονοδιαγράμματος και είναι σημαντικό ότι επιτεύχθηκε η τήρηση του προϋπολογισμού του έργου. Επιπρόσθετα, τα οικονομικά μας είναι πολύ καλά, καθώς έχουμε κύκλο εργασιών περίπου 50 εκατ. δολαρίων ετησίως. Έτσι, εκτιμάται ότι θα υπάρξει απόσβεση συνολικής επένδυσης κατά τα επόμενα δέκα χρόνια. “Η βασική ιδέα προέκυψε από την ανάγκη χρήσης του γηπέδου από ανταγωνιστικές ομάδες ποδοσφαίρου”, δήλωσε ο Τιμ Χιουπ, διευθυντής σήμερα στην Tim Hupe Architekten, ο οποίος είχε εργαστεί στο έργο όντας ο βασικός αρχιτέκτονας στην εταιρεία Herzog & de Meuron. Το ερώτημα ήταν πραγματικά πώς η δομή θα μπορούσε να μετασχηματιστεί κάθε φορά στη συγκεκριμένη ταυτότητα των δύο τοπικών ποδοσφαιρικών ομάδων. Η αλλαγή των χρωμάτων μέσω του φωτισμού ήταν η μόνη σαφής απάντηση. Ο Ρίτσαρντ Φακς, διευθύνων σύμβουλος της R+R Fuchs Ingenieurbüro für Fassadentechnik GmbH, της κατασκευαστικής μηχανολογικής εταιρείας που ήταν υπεύθυνη για την πρόσοψη, εξήγησε: “Το έργο στο στάδιο του Μονάχου ήταν το πρώτο πραγματικά μεγάλο πρότζεκτ όπου χρησιμοποιήθηκαν συμπιεσμένα “μαξιλάρια” από ETFE σε μια κτιριακή δομή. Υπήρξαν κάποια σχεδιαστικά προβλήματα λόγω της μεγάλης κλίμακας εφαρμογής, που είχαμε να αντιμετωπίσουμε. Όταν είδαμε για πρώτη φορά τη σχεδιαστική πρόταση του Herzog & de Meuron, συνειδητοποιήσαμε ότι το αρχιτεκτονικό γραφείο ήθελε να χρησιμοποιηθούν πεπιεσμένα “μαξιλάρια” ETFE, λόγω του γεγονότος ότι αυτό το υλικό δεν μπορεί να πιάσει φωτιά χωρίς την ύπαρξη ενισχυτικής πηγής θερμότητας. Η διαφάνειά του επίσης δίνει τη δυνατότητα φωτισμού του υλικού αυτού με τον τρόπο που προέβλεπε η σχεδιαστική πρόταση”. “Από σχεδιαστική άποψη, ήταν πολύ ευτυχές το γεγονός ότι κατορθώσαμε να αντικαταστήσουμε τα αρχικώς προβλεπόμενα πολυκαρβονικά πανέλα από μαξιλάρια

ETFE”, πρόσθεσε ο αρχιτέκτονας του έργου κ. Χιουπ, ο οποίος επισήμανε ότι ένα άλλο σημαντικό στοιχείο είναι ότι τα αδαμαντοειδή “μαξιλάρια” από ETFE έρχονται πιο κοντά στην αρχιτεκτονική κλίμακα ττης κατασκευής, όπως αυτή είχε προβλεφθεί αρχικά. Ο Μπερντ Στίμπφλε, ένας από τους διευθύνοντες συμβούλους της TL Ingenieure für tragwerk und leichtbau GmbH, ο οποίος εργάστηκε ως πολιτικός μηχανικός R+R Fuchs, εξήγησε τα εξής: “Η κατασκευή που έχει γίνει παραπέμπει σε κουρτίνα που κρέμεται από κρίκους και που μπορεί κανείς να δει να μετατοπίζεται γύρω από την δομή του σταδίου. Η οροφή του σταδίου θυμίζει καπέλο που ταλαντεύεται στην κορυφή της κατασκευής. Οι δομές που στηρίζουν την πρόσοψη συνδέονται με τη βασική δομή του σταδίου, μέσω ειδικών ελαστικών στοιχείων που είναι ανθεκτικά στις αλλαγές της θερμικής διαστολής”. Η πρόσοψη του σταδίου δε δημιουργεί ιδιαίτερα προβλήματα σύμφωνα με τον κ. Κέρσπε, ο οποίος επισήμανε ότι το εξωτερικό τμήμα της κατασκευής καθαρίζεται από τη βροχή και ότι το μόνο που κάνει το προσωπικό του σταδίου είναι να καθαρίζει τις εσωτερικές επιφάνειες της κατασκευής κι αυτό περιστασιακά. Ο Χανς Γιούργκεν Κοχ, της εταιρείας Koch Membranen GmbH, προμηθευτής της μεμβράνης ETFE που χρησιμοποιήθηκε στο συγκεκριμένο έργο, σημείωσε ότι συμβάλλει στη χαμηλή ενεργειακή κατανάλωση της κατασκευής. Δεδομένου ότι η εξωτερική πρόσοψη είναι απολύτως ανοικτή στο περιβάλλον και στις δύο πλευρές της, δεν θα πρέπει να ανησυχήσουμε για το φαινόμενο της συμπύκνωσης του αέρα. Το ποσό ροής αέρος μέσω των “μαξιλαριών” φροντίζει η συμπύκνωση αυτή να κυμαίνεται σε περιορισμένα επίπεδα και να μη δημιουργεί προβλήματα υγρασίας. Πραγματικά, το στάδιο και τα μαξιλάρια ETFE είναι εντυπωσιακά καθαρά και η γενικότερη δομή της κατασκευής είναι σε πολύ καλή κατάσταση. Υπάρχουν μερικές επισκευές στο σκυρόδεμα στον άνω επίπεδο του σταδίου. Ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα της μεμβράνινης πρόσοψης που θα είναι πιθανώς και το πρώτο που θα χρειασθεί συντήρηση, είναι τα κινούμενα σκίαστρα. “Τα σκίαστρα κατασκευάστηκαν από ένα υλικό επιστρωμένο από ύελο (fiber) και τοποθετήθηκαν από την Covertex, την εταιρεία που συναρμολόγησε την πρόσοψη”, σημείωσε ο κ. Στίμπφλε. Όταν 1 συναχθεί η εκτίμηση ότι τα σκίαστρα αυτά

θα πρέπει να αντικατασταθούν, κρίνεται σκόπιμο να υπάρξει μια αποτίμηση του αρχικού υλικού σκίασης και κατά πόσο βοήθησε στην επίτευξη της στόχων της αρχικής κατασκευής σκίασης. Ο κ. Χιουπ εξέφρασε την άποψη ότι ο ίδιος θα εγκατέλειπε τα κινούμενα σκίαστρα και θα άλλαζε τις χρωματικές επιλογές των στοιχείων της οροφής. Το υλικό ETFE διαπερνάται από την UV ακτινοβολία, κι έτσι πρόκειται για ένα υλικό που δεν επηρεάζει την ανάπτυξη του γρασιδιού στο γήπεδο. Τα κινούμενα σκίαστρα αποτελούν μια πιο περίπλοκη λύση, αλλά σήμερα η επιλογή των υλικών τα οποία είναι διαθέσιμα για αυτή την εφαρμογή είναι εξίσου μια σημαντική υπόθεση”. Η απλότητα του φωτισμού στο εσωτερικό της εξωτερικής πρόσοψης είναι εντυπωσιακή. Κάθε “μαξιλάρι” φωτίζεται από δύο λάμπες φθορίου που βρίσκονται στο πάνω μέρος του και από άλλες δύο λάμπες που βρίσκονται στο κάτω μέρος, έτσι ώστε συνολικά η πρόσοψη του σταδίου να φωτίζεται από 25.344 λάμπες φθορίου. Ο Καρλ Φριτζ Ρολ, υπεύθυνος έργου της εταιρείας φωτισμού Siteco Lighting GmbH, σημείωσε τα εξής: “Ήταν μια ιδιαίτερη πρόκληση να δημιουργήσουμε το ομαλό φως που το αρχιτεκτονικό γραφείο Herzog & de Meuron παρουσίασε στο σχέδιό του. Καταρχάς, σκεφτήκαμε να χρησιμοποιήσουμε την τεχνολογία RGB LED, αλλά ακόμα κι αν σήμερα μας ανατίθετο αυτό το έργο, θα σύστηνα και πάλι τις λάμπες φθορισμού ως την πιο αποδοτική λύση. Θεωρήσαμε ότι θα ήταν πολύ απλούστερο και οικονομικώς πιο αποδοτικό να δημιουργήσουμε ένα πρόσθετο φίλτρο για κάθε προσάρτημα φωτός, με έξι φωτο - σωλήνες σε κάθε προσάρτημα και κόκκινα, μπλε και άσπρα φίλτρα που καλύπτουν κάθε ζεύγος φωτο σωλήνων”. Το χρώμα αλλάζει με ένα απλό άναμμα των φωτο - σωλήνων, που καλύπτονται από το κατάλληλο κάθε φορά χρωματικό φίλτρο. Ανά κιλοβατώρα, η χρήση λαμπτήρων φθορίου είναι πολύ οικονομική και υψηλής αποτελεσματικότητας. Ωστόσο, λόγω των εγκαταστάσεων φωτισμού και της μεγάλης κλίμακας του έργου, μπορεί να καταστεί ακριβή η συντήρησή τους. “Η αξιοπιστία ήταν το σημαντικότερο ζητούμενο όταν σχεδιάζονταν και υλοποιούνταν οι εγκαταστάσεις φωτισμού”, σημείωσε ο Μάνφρεντ Χάρτλεϊμπ, διευθυντής της εταιρείας φωτισμού OSRAM GmbH. “Τα στηρίγματα των φωτιστικών σωμάτων έπρεπε να λειτουργούν κάτω υπό όλες τις θερμοκρασίες και μία από τις απαιτήσεις

ήταν να μην τρεμοπαίζουν όταν ανάβουν. Αξίζει να σημειωθεί ότι μόλις 20 μπάλαστ έχουν αντικατασταθεί από την ημέρα που εγκαινιάστηκε η λειτουργία του σταδίου, κι αυτό είναι πολύ ευχάριστο”. Ίσως φαίνεται πως το στάδιο Allianz Arena απώλεσε μια μεγάλη ευκαιρία να αξιοποιήσει όλη την τελευταία τεχνολογία φωτισμού των LED και επιλέγοντας να χρησιμοποιήσει την μεγάλη “υφασμάτινη” πρόσοψη ως “οθόνη προβολής”. “Δεδομένου ότι ο χώρος είναι ακριβώς δίπλα σε μια σημαντική οδό, οι εκπρόσωποι της πόλης του Μονάχου τόνισαν ότι δεν θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε τις επιφάνειες της πρόσοψης κατά αυτόν τον τρόπο, επειδή θα μπορούσε να αποσπάσει την προσοχή των οδηγών και να οδηγήσει σε ατυχήματα”, διευκρίνισε ο κ. Κέρσπε, ο οποίος πρόσθεσε: “Όταν ανάψαμε για πρώτη φορά τα φώτα της πρόσοψης και δοκιμάσαμε εναλλάξ τα χρώματα, είχαμε ως αποτέλεσμα μεγάλες κυκλοφοριακές ανασχέσεις και καθυστερήσεις στην εθνική οδό”! Κι ένα άλλο θέμα, που φαντάζει αρκετά επίκαιρο και στην Ελλάδα, είναι αυτό του καπνίσματος στο στάδιο. Η πρόσοψη από τεχνικής άποψης έχει εγκατασταθεί “εξωτερικά” του σταδίου, κι έτσι το κάπνισμα επιτρέπεται ανάμεσα στους χώρους που βρίσκονται ανάμεσα στο κτίριο του σταδίου και την πρόσοψη. Όσο για την πιθανότητα μία “γόπα” τσιγάρου να κάνει ζημιά στην πλαστική μεμβράνη ETFE, ο κ. Στίμπφλε είναι κατηγορηματικός: “Το υλικό σίγουρα δεν θα καεί από μια τόσο μικρή πηγή θερμότητας. Επίσης είναι απίθανο ένα τσιγάρο να αποφέρει κάτι περισσότερο από ένα τοπικό “κάπνισμα”. Αυτό που μάλλον απασχόλησε περισσότερο τους υπεύθυνους της κατασκευής ήταν κάποιοι πιθανοί βανδαλισμοί από φανατικούς οπαδούς των ομάδων, που μπορεί να απέφεραν διάτρηση της μεμβράνης.

Βιβλιογραφία - Πηγές Fabric Architecture Magazine • www.allianzarena.de • www.siteco.com • r-r-fuchs.de www.timhupe.com

Πηγές εικόνων Εικόνα 1. xiongdudu.com Εικόνα 2. Pianoman75 Εικόνα 3. wikimidia.com

2010

79

Ο ΠρώΤΟΣ ΟδΗΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟυΣ ΕΠΑΓΓΕλμΑΤΙΕΣ ΤΗΣ ΣκΙΑΣΗΣ

OI TOΠΟΘΕΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΓΕΙΤΟΝΙΑΣ ΣΑΣ

| Εσωτερική & Εξωτερική σκίαση | Ενεργειακές εφαρμογές | Μηχανισμοί & Αυτοματισμοί

www.sunandshadow.gr TECHNICAL EDITIONS EXPO MANAGEMENT CREATIVE MARKETING