Sun&Shadow #30

Iανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2011

SUN&SHADOW EXPO2010

Όλες οι σύγχρονες τάσεις στη σκίαση

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Sun&Shadow magazine

Peter Winters: Η σκίαση προσφέρει άνεση & εξοικονόμηση ενέργειας

ΣΚΙΑΣΗ ΚΑΙ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Εφελκυόμενες δομές και φωτοβολταϊκά συστήματα

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

Radialsystem.V.: Ένας χώρος για τις Τέχνες

ΕΝΤΥΠΟ ΚΛΕΙΣΤΟ ΑΡ. Α∆. 3797/ΚΕΜΠΑ ΠΛΗΡΩΜΕΝΟ ΤΕΛΟΣ Ο∆ΙΚΑ ΡΙ

Ρ Ι∆

Ε Σ ΠΕ

30

(x + 7) ΕΚ∆ΟΤΩΝ

ΕΦΗΜΕ

Ταχ. Γραφείο ΚΕΜΠΑ Αριθµός Αδείας 3797

ΚΡΗΤΗΣ 13, 142 31, ΝΕΑ ΙΩΝΙΑ, ΑΤΤΙΚΗ

Paradise Collection eco friendly

LY ND RIE OF EC

ENERGY SAVING UV

Φυσική Σκιά και Προστασία ENERGY SAVING

PROTECTION

UVin Made

Italy

PROTECTION

in 7Made Italy χρόνια εγγύηση

Τα τεντόπανα της Collection Paradise θα σας κάνουν να ζείτε... στη σκιά τους για ΧΡΟΝΙΑ!

φυσική σκιά και προστασία

Με τη νέα σειρά τεντοπάνων Paradise οι επιλογές είναι πολλές. Η ποικιλία χρωμάτων και σχεδίων ακολουθεί τις τάσεις της μόδας. Έτσι, η χρήση του τεντόπανου δε μένει στα όρια της σκίασης και γίνεται ένα εναλλακτικό μέσο έκφρασης και δημιουργικής διακόσμησης. Μοναδικό design, μια πανδαισία χρωμάτων και απόλυτη ισορροπία αισθητικής και λειτουργικότητας. Πάνω απ’όλα όμως η σταθερή εγγύηση ποιότητας, με την υπογραφή του ιταλικού οίκου PARA.

shading solutions

Paradise M A D E I N I TA LY

Eκθεση-πωλησεισ: MενεΜενΗς 1, 17 778 Ταύρος, ΤΗλ.: 210 34 10 191-2, 210 34 70 010, 210 34 73 711 • FAX: 210 34 25 132 Eργοστασιο: νεα ΖωΗ, αςΠροΠύργος - ΒΙΠε, ΒΙοΠα, ΤΗλ.: 210 55 96 760-3 • FAX: 210 55 96 764 towww.florosgroup.gr katw einai create outlines

7

ENERGY χρόνια SAVING

εγγύηση

UV PROTECTION

Made in

Italy

Paradise Collection eco friendly

LY ND RIE OF EC

ENERGY SAVING UV

Φυσική Σκιά και Προστασία ENERGY SAVING

PROTECTION

UVin Made

Italy

PROTECTION

in 7Made Italy χρόνια εγγύηση

Τα τεντόπανα της Collection Paradise θα σας κάνουν να ζείτε... στη σκιά τους για ΧΡΟΝΙΑ!

φυσική σκιά και προστασία

Με τη νέα σειρά τεντοπάνων Paradise οι επιλογές είναι πολλές. Η ποικιλία χρωμάτων και σχεδίων ακολουθεί τις τάσεις της μόδας. Έτσι, η χρήση του τεντόπανου δε μένει στα όρια της σκίασης και γίνεται ένα εναλλακτικό μέσο έκφρασης και δημιουργικής διακόσμησης. Μοναδικό design, μια πανδαισία χρωμάτων και απόλυτη ισορροπία αισθητικής και λειτουργικότητας. Πάνω απ’όλα όμως η σταθερή εγγύηση ποιότητας, με την υπογραφή του ιταλικού οίκου PARA.

shading solutions

Eκθεση-πωλησεισ: MενεΜενΗς 1, 17 778 Ταύρος, ΤΗλ.: 210 34 10 191-2, 210 34 70 010, 210 34 73 711 • FAX: 210 34 25 132 Eργοστασιο: νεα ΖωΗ, αςΠροΠύργος - ΒΙΠε, ΒΙοΠα, ΤΗλ.: 210 55 96 760-3 • FAX: 210 55 96 764 towww.florosgroup.gr katw einai create outlines

7

ENERGY χρόνια SAVING

εγγύηση

UV PROTECTION

Made in

Italy

• ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΣΚΙΑΣΗΣ ΚΑΙ ΗΛΙΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ • ΑΙΘΡΙΑ - ΣΤΑΘΕΡΕΣ ΕΠΕΚΤΑΣΕΙΣ • ΣΙΤΕΣ - ΜΕΜΒΡΑΝΕΣ • ΠΟΡΤΕΣ - ΡΟΛΑ - ΓΚΑΡΑΖΟΠΟΡΤΕΣ • ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΥΠΑΙΘΡΙΩΝ ΧΩΡΩΝ • ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΟΙ • ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΚΙΝΗΣΗΣ

ΚΩΔΙΚΟΣ ΕΝΤΥΠΟΥ: 7250

ΕΚΔΟΤΗΣ Θ. Σηφοστρατουδάκη ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ Γιάννης Γ. Σηφοστρατουδάκης ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ Δημήτρης Σταμούλης ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ Ελευθερία Γκρίτση ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ Μ. Ηλιάκης, Ε. Πισκιτζής ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Βασιλική Πιτταρά ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ Σουζάνα Κόκοτζη CREATIVE ASSOCIATE SHAPE STUDIO DTP Βασιλική Συροπούλου ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ Βασίλης Φατούρος ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΙ Μεγακλής Γαντζίας ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ Σουζάνα Κόκοτζη ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ - ΕΝΘΕΣΗ PROFILM PACK A.E. ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ SHAPE COMMUNICATION ΕΠΕ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ Νίκος Σκονδρέας, Μαρία Μπογιατζίδου, Σουζάνα Κόκοτζη ΝΟΜΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ Β. Μπαλάσης, τηλ.: 210 52 24 217 ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΟ ΤΕΥΧΟΣ: 15 (συν έξοδα αποστολής) ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ: 50 ΕΤΗΣΙΑ ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ελλάδα 30 , Εκτός Ελλάδας 70

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Κρήτης 13, 142 31 Ν. Ιωνία, Αθήνα τ. 210 2723628, 210 2718583 f. 210 2798487 info@shape.com.gr www.shape.com.gr

Τρεις φορές περισσότερη ενέργεια για τη θέρμανσή τους καταναλώνουν τα ελληνικά νοικοκυριά από τα αντίστοιχα της Φινλανδίας, υπό ομογενοποιημένες κλιματικές συνθήκες. Την ίδια ώρα, οι ετήσιες ενεργειακές δαπάνες των δημόσιων κτιρίων ξεπερνούν τα 450 εκατομμύρια ευρώ, ενώ δαπανώνται κάθε χρόνο περίπου 2 δισ. ευρώ για εισαγωγή πετρελαίου θέρμανσης. Πρόκειται για ορισμένα εντυπωσιακά στοιχεία που ανακοίνωσε ο υφυπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Γ. Μανιάτης, από το βήμα διημερίδας στη Θεσσαλονίκη για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων, στο πλαίσιο του τρίπτυχου εκθέσεων INFACOMA, MARMIN και ENERGY TECH. Ο υφυπουργός ανέφερε και άλλα στοιχεία. Όπως ότι το 89% των κτιρίων στη χώρα μας έχουν κατασκευαστεί πριν από το 1980, χρονιά ισχύος του Κανονισμού Θερμομόνωσης, με αποτέλεσμα περίπου 3.700.000 κτίρια να είναι θερμικά απροστάτευτα και άρα ενεργοβόρα και μόνο με τη θερμομόνωσή τους εξοικονομείται ενέργεια κατά περίπου 40%. Η ειρωνεία είναι ότι με μια ρεαλιστική εξοικονόμηση της τάξης του 20%-25% στη θέρμανση, μέσω της υλοποίησης δράσεων θερμομόνωσης, θα προέκυπτε εξοικονόμηση 500 εκ. ευρώ κάθε χρόνο. Μπορεί να αλλάξει αυτή η εικόνα, σε μια δύσκολη οικονομική συγκυρία, που τέτοια ποσά τα έχει ανάγκη η χώρα για να καλύψει μια σειρά από άλλες κοινωνικές ανάγκες; Εάν υλοποιηθούν με τρόπο σωστό και ολοκληρωμένο τα διάφορα προγράμματα που βρίσκονται σε εξέλιξη από το υπουργείο ΠΕΚΑ, τότε μπορούμε να ελπίζουμε σε μια ανατροπή της σημερινής απογοητευτικής ενεργειακής εικόνας που παρουσιάζουν τα περισσότερα κτίρια της χώρας, ιδίως τα δημόσια. Ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη το πρόγραμμα “Εξοικονομώ κατ’ οίκον”, αλλά και άλλα, όπως το πρόγραμμα “Χτίζοντας το Μέλλον” που αφορά στην εξοικονόμηση 9 δισ. ευρώ μέσα από 3.100.000 παρεμβάσεις σε κτίρια που θα υλοποιηθούν με εθελοντικές συμφωνίες μεταξύ αγοράς και δικαιούχων. Σε αυτό το πρόγραμμα εντάσσονται και πιλοτικές παρεμβάσεις όπως: πράσινες γειτονιές, πράσινο ορεινό χωριό, πράσινο νησί, πράσινες οροφές, πράσινα στρατόπεδα, ενεργειακά βιοτεχνικά και εμπορικά κτίρια. “Τρέχουν” και μια σειρά άλλων προγραμμάτων, όπως το πιλοτικό πρόγραμμα εξοικονόμησης σε δημόσια κτίρια, κυρίως νοσοκομεία, ύψους 40 εκ. ευρώ, τα πρότυπα βιοκλιματικά σχολεία, ύψους 25 εκ. ευρώ, το πρόγραμμα “Εξοικονομώ στους ΟΤΑ”, ύψους 100 εκ. ευρώ. Στην πραγματικότητα δημιουργείται μια εντελώς νέα, ενεργειακή αγορά, όπου η εγχώρια βιομηχανία σκίασης αναζητεί τη νέα θέση της, η οποία δεν μπορεί παρά να είναι αναβαθμισμένη, αφού η σκίαση μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο στο νέο τοπίο που διαμορφώνεται στο χώρο των κτιρίων.

* Η φωτογραφία του εξωφύλλου είναι του Μανώλη Ηλιάκη.

EDITORIAL

INDEX 30 | 2011 Ομπρέλα επιχειρήσεων

6. Νέος ιστότοπος Markilux / 1o Poolabout Salon 8. Νέες συλλογές από την Αφοι Γ. Δημητριάδη 10. Tende e Tecnica με μεγάλες προσδοκίες

Ειδήσεις

12. Sun&Shadow expo2010: Όλες οι σύγχρονες τάσεις στη σκίαση 22. Ημερολόγιο εκθέσεων

Έκθεση

20. PISCINE 2010: Όλα όσα αφορούν τις πισίνες

Συνέντευξη

24. Peter Winters: Η σκίαση προσφέρει άνεση & εξοικονόμηση ενέργειας

Μάρκετινγκ

28. Το κόστος στη σύγχρονη μικρομεσαία επιχείρηση

Σκίαση

31. Έμπνευση, φαντασία και ταλέντο στο διαγωνισμό Loving Outdoors

Σκίαση & Εξοικονόμηση Ενέργειας

34. Εφελκυόμενες δομές και φωτοβολταϊκά συστήματα

Αρχιτεκτονική

40. RADIALSYSTEM.V.: Ένας χώρος για τις Τέχνες

Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση, ανατύπωση και αναπαραγωγή των περιεχομένων του Sun&Shadow (κείμενα, θεματολογία, κ.λπ.) χωρίς να έχει προηγουμένως δοθεί η έγγραφη άδεια του εκδότη. Κάθε παραβίαση της παραπάνω απαγόρευσης διώκεται με βάση το νόμο περί πνευματικών δικαιωμάτων.

Τα ενυπόγραφα κείμενα είναι προσφορά των συντακτών τους, των οποίων και τις απόψεις εκφράζουν. Κείμενα και φωτογραφίες δεν επιστρέφονται. Η διεύθυνση των εκδόσεων Shape Communication ΕΠΕ, διατηρεί το δικαίωμα να τα αναδημοσιεύει σε χρόνο που κρίνει σκόπιμο, εφ’ όσον ανταποκρίνονται στις ανάγκες ενημέρωσης των αναγνωστών μας. H διεύθυνση και οι συνεργάτες καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για την επαλήθευσή τους, δεν φέρουν ευθύνη για την ακρίβεια των τεχνικών και λοιπών χαρακτηριστικών των μηχανημάτων και ειδών που παρουσιάζονται σε κείμενα ή πίνακες της έκδοσης. Οι κ.κ. κατασκευαστές και οι αντιπρόσωποί τους παρακαλούνται για τον έλεγχο και τη διόρθωση τυχόν λαθών για την ορθή ενημέρωση των σχετικών στοιχείων.

ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ:

Sun&Shadow magazine is published quarterly in Greece,

by Shape Communication LTD.

ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΟ ΜΕΛΟΣ ES-SO EUROPEAN SOLAR-SHADING ORGANIZATION ΜΕΛΟΣ IFAI INDUSTRIAL FABRIC PRODUCTS REVIEW

13 KRITIS STR., 142 31 N. IONIA, ATHENS, GREECE No part of this edition may be reprinted without prior written permission of the copyright owners.

[Ομπρέλα επιχειρήσεων]

WWW.MARKILUX.COM/DE/

6

1ο INTERNATIONAL POOLABOUT SALON

O νέος ψηφιακός κόσμος των τεντών

Η πισίνα και το SPA δεν είναι πολυτέλεια

Η markilux μπαίνει στη γραμμή αφετηρίας με ένα φρέσκο και εντυπωσιακό ιστότοπο. Η εμφάνιση είναι μοντέρνα και ανάλαφρη. Στοχευόμενη και εντυπωσιακή καθοδήγηση χρήστη. “Ο προσανατολισμός στον πελάτη είναι για εμάς το Α και το Ω - τόσο σε ό,τι αφορά στους ειδικούς συνεργάτες μας, όσο και σε ό,τι αφορά στον τελικό πελάτη”, λέει ο Markus Overbeck, υπεύθυνος marketing και επικοινωνίας της εταιρείας. Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος που δόθηκε τόση μεγάλη σημασία κατά τη δημιουργία του νέου ιστότοπου, στην πρόσβαση στην ποικιλία προϊόντων και στην παροχή υπηρεσιών με σαφέστερο και απλούστερο τρόπο. Στο εξής, ο χρήστης έχει πρόσβαση στα προϊόντα από περισσότερες σελίδες και σημεία πλοήγησης υπό τον τίτλο Σέρβις έχουν διασυνδεθεί Εργαλεία όπως Διαμόρφωση τεντόπανου και τέντας ή Ηλιακή πυξίδα. Όλες οι πληροφορίες έχουν οργανωθεί συγκεντρωμένα και συνοπτικά. Τα κατονομαζόμενα πλήκτρα “Call-to-Action“ ενθαρρύνουν το χρήστη να εμφανίσει προϊόντα ή να χρησιμοποιήσει την αναζήτηση ειδικών συνεργατών που ελέγχεται από πολλά σημεία πλοήγησης, κατά την πλοήγησή του στις σελίδες. Με ένα κλικ στο πλήκτρο: “Εύρεση ειδικού συνεργάτη“, εμφανίζεται η ενσωματωμένη λειτουργία αναζήτησης Google-Maps. Τα επιθυμητά δεδομένα επικοινωνίας εμφανίζονται γρήγορα και εύκολα, συμπεριλαμβανομένων των οδηγιών προς τον προορισμό. Εκτός από την ευκρινή δομή και τις πολλές πρακτικές λειτουργίες της ιστοσελίδας, στόχος της Markilux είναι να δελεάσει τον επισκέπτη να απολαύσει τα προϊόντα της με τις φωτογραφίες μεγάλου μεγέθους και τις κινούμενες φωτογραφικές απεικονίσεις. Στον ίδιο στόχο σκοπεύει και η πληθώρα των βίντεο. “Ο νέος ιστότοπος διαδικτύου είναι συνεπώς για εμάς ένα ακόμα βήμα στο να κάνουμε το χρήστη να βιώσει με συναίσθημα τα προϊόντα της εταιρείας”, συμπληρώνει ο διευθυντής πωλήσεων Klaus Wuchner. Στόχος είναι να καθοδηγήσουμε τους τελικούς πελάτες στο ψηφιακό κόσμο του “Point Of Sales” - στον πραγματικό, εντυπωσιακό κόσμο των προϊόντων. Αυτό επιτυγχάνεται με βίντεο και με πανοραμικές απόψεις 360 μοιρών εκθεσιακών χώρων. “Ο ψηφιακός κόσμος συμπληρώνει την πραγματικότητα με τέτοιο τρόπο, ώστε να επιτυγχάνουμε την ενίσχυση του προφίλ της εταιρείας μας”, λέει ο κύριος Wuchner.

Διοργανώθηκε για πρώτη φορά η διεθνής έκθεση για πισίνες και Spa, International POOLabout SALON από τις 18 έως και τις 21 Φεβρουαρίου στο Εκθεσιακό Κέντρο Expo Athens. Οι διοργανωτές έθεσαν ως στόχο, οι επιχειρήσεις που θα την πλαισιώσουν να επικοινωνήσουν τα αξιόλογα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους, αλλά και οι επαγγελματίες του κατασκευαστικού κλάδου, αρχιτέκτονες - μηχανικοί, κατασκευαστές, ιδιοκτήτες ξενοδοχειακών μονάδων, πολυτελή κέντρα SPA κ.α. να γνωρίσουν από κοντά κάθε τι που έχει σχέση με τη δημιουργία πισίνας - SPA στους χώρους ενδιαφέροντός τους, βελτιώνοντας τις παρεχόμενες υπηρεσίες στους πελάτες τους, αλλά και δημιουργώντας τις συνθήκες που προσδίδουν αναβάθμιση της ποιότητας ζωής, χαλάρωση και ηρεμία. Οι επισκέπτες είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν από κοντά μερικές από τις μεγαλύτερες εταιρείες της ελληνικής και παγκόσμιας αγοράς, μια μεγάλη γκάμα από πισίνες, SPA, προϊόντα και υπηρεσίες αρχιτεκτονικής τοπίου, έπιπλα, καλύμματα, προϊόντα επεξεργασίας και καθορισμού νερού, θέρμανσης και εξοπλισμού. Το 1ο International POOLabout SALON, σύμφωνα με τους διοργανωτές της, αποτέλεσε ένα μεγάλης αποτελεσματικότητας εργαλείο προβολής και προώθησης των προϊόντων όλων των εταιρειών του χώρου.

[Ομπρέλα επιχειρήσεων]

ΑΦΟΙ Γ. ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗ ΑΒΕΕ Νέα συλλογή τεντόπανων Ardivadi 2011

8

Η νέα συλλογή των τεντόπανων Ardivadi για το 2011 έφτασε και είναι έτοιμη να στολίσει κάθε μπαλκόνι! Τα νέα χρώματα και σχέδια Ardivadi της εταιρείας Αφοι Γ. Δημητριάδη ΑΒΕΕ είναι τεσσάρων εποχών και η ποιότητα - σχεδιασμός τους είναι ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά τους, ενώ η αντοχή τους στο χρόνο και τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες τα καθιστούν κορυφαία. Παράλληλα, είναι ζωντανά, αδιάβροχα και με ειδική επεξεργασία για UV (υπεριώδεις ακτινοβολίες). Εξάλλου, εκτός από την καλαισθησία που προσφέρουν, τα τεχνικά χαρακτηριστικά τους είναι τέτοια, που υπερέχουν σε οποιαδήποτε σύγκριση, και τα καθιστούν κατασκευαστικά πανεύκολα στη χρήση και το πέρασμα, αφού λόγω της υφής τους επιτυγχάνεται

τέλεια εφαρμογή στον άξονα κατά το άνοιγμα και το κλείσιμο της τέντας. Οι τεχνικές προδιαγραφές των τεντόπανων Ardivadi υπερτερούν σε οποιαδήποτε σύγκριση, αφού είναι κατά πολύ ανώτερες από πολλά αντίστοιχα εμπορεύματα της εγχώριας και όχι μόνο αγοράς. Τα τεντόπανα Ardivadi (κατασκευασμένα ή μη) σας δίνουν μια ακόμα μοναδική ευκαιρία: να πετύχετε τον καλύτερο δυνατό συνδυασμό άριστης ποιότητας και πλήρως ανταγωνιστικής τιμής και να ικανοποιήσετε απόλυτα τους πελάτες σας με την μεγάλη ποικιλία σχεδίων και χρωμάτων (εμπριμέ, μονόχρωμα, ριγέ) στις χαμηλότερες τιμές της αγοράς. Τα υψηλά standards ελέγχου και παραγωγής των τεντόπανων Ardivadi, δίνουν τη δυνατότητα προσφοράς επτά χρόνων πραγματικής εργοστασιακής εγγύησης.

ΑΦΟΙ Γ. ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗ ΑΒΕΕ Νέα ζελατίνη Multiplast σε πάχος 0,60mm Μετά την ενθουσιώδη ανταπόκριση των πελατών της στις νέες διαστάσεις της ζελατίνας πάχους 0,80mm και θέλοντας να ανταποδώσει την εμπιστοσύνη των πελατών της, η εταιρεία Αφοι Γ. Δημητριάδη ΑΒΕΕ προχώρησε σε μια ακόμη, μοναδική και πρωτοπόρα κίνηση, με γνώμονα αποκλειστικά και μόνο το συμφέρον του πελάτη. Βρίσκεται, λοιπόν, στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσει στο κοινό ότι πλέον διατίθεται η ζελατίνα Multiplast πάχους 0,60mm, με τη γνωστή άριστη ποιότητα της υψηλής καθαρότητας (Super Clear Crystal), σύμφωνη με τις υψηλότερες τεχνικές προδιαγραφές (που όμοιά της δεν συναντάει κανείς εύκολα όχι μόνο σε ελληνικό αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο), έχοντας περάσει ελέγχους για ΕΝ-71 και DINP και διαθέτοντας προστασία από την ηλιακή ακτινοβολία με 0,20 PHR U.V., σε 5 συνολικά διαφορετικά φάρδη: 0,80m - 1,00m 1,37m - 1,50m - 1,60m. Οι ενδιαφερόμενοι επαγγελματίες μπορούν να προμηθευτούν τη ζελατίνα Multiplast και να βγουν πολλαπλά κερδισμένοι, αφού δεν θα έχουν καθόλου αχρησιμοποίητο εμπόρευμα, καθώς διατίθεται σε 5 διαφορετικά φάρ-

δη ώστε να ικανοποιούνται απόλυτα οι ανάγκες της εκάστοτε παραγγελίας και κατασκευής. Ο απαιτούμενος χρόνος και το κόστος παραγωγής μειώνονται αφού με μια μόνο ένωση μπορεί να επιτευχθεί φάρδος έως και 3,20m, ενώ επιτυγχάνεται και καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα καθώς αποφεύγονται οι πολλές ενώσεις χρησιμοποιώντας μονοκόμματα φύλλα έως και 1,60m. Τέλος, κερδίζουν σε άριστη και ασυναγώνιστη ποιότητα, καθώς η κατασκευασμένη ζελατίνα Multiplast είναι πιστοποιημένη με ISO 9001:2008 και με “Διεθνές Βραβείο Ηγέτη Κύρους & Ποιότητας” (2007). Στις δυσκολίες και τον έντονο ανταγωνισμό της σημερινής αγοράς, η εταιρεία Αφοί Γ. Δημητριάδη ΑΒΕΕ μένοντας πιστή στις αρχές της, απαντάει πάντα με έργα, με καινοτομίες, με νέες προτεινόμενες λύσεις, μοναδικές και ιδιαίτερα ανταγωνιστικές οικονομικές προσφορές, προς όφελος των πελατών, και ανταποκρίνεται στις προδιαγραφές ποιότητας και ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας. Ακολουθεί ένας συγκεντρωτικός πίνακας των διαστάσεων και τεχνικών προδιαγραφών της ζελατίνας.

ΠΑΧΟΣ

ΧΡΩΜΑ

UV ΑΝΤΙΘΑΜΠΩΤΙΚΟ

ΠΛΑΤΟΣ

ΜΗΚΟΣ ΑΝΑ ΤΟΠΙ

ΑΚΑΥΣΤΗ

0,60mm

Άχρωμη

ΝΑΙ-0,20 PHR

0,80m & 1,00m & 1,37m & 1,50m & 1,60m

40m

X

0,80mm

Άχρωμη

ΝΑΙ-0,20 PHR

0,80m & 1,00m & 1,37m & 1,50m & 1,60m

30m

X

0,80mm

Χρυσαφί

ΝΑΙ-0,20 PHR

1,37m & 1,50m

30m

X

0,80mm

Πράσινη

ΝΑΙ-0,20 PHR

1,37m & 1,50m

30m

X

0,80mm

Μπλε

ΝΑΙ-0,20 PHR

1,37m & 1,50m

30m

X

1,00mm

Άχρωμη

ΝΑΙ-0,20 PHR

1,37m & 1,50m

25m

X

1,00mm

Άχρωμη

ΝΑΙ-0,20 PHR

1,37m & 1,50m

25m

ΝΑΙ

[Ομπρέλα επιχειρήσεων]

TENDE e TECNICA and SUN Με μεγάλες προσδοκίες τον ερχόμενο Οκτώβριο

10

Τον ερχόμενο Οκτώβριο, 20-22, στο εκθεσιακό κέντρο της ιταλικής πόλης του Ρίμινι θα λάβει χώρα η διπλή διεθνής έκθεση 29η SUN για προϊόντα κήπου, βεράντας και outdoor και 6η T&TTende e Tecnica για κουρτίνες, σκίαση, υφάσματα και ενεργειακή εξοικονόμηση. Σύμφωνα με τους διοργανωτές, η μεγάλη συμμετοχή και οι μεγάλες καινοτομίες θα χαρακτηρίσουν τη φετινή διοργάνωση. Θα επιστρατευτούν 16 εκθεσιακές σάλες και 120.000 τετραγωνικά μέτρα εκθεσιακού χώρου, ενώ αναμένονται να συμμετάσχουν πάνω από χίλιοι (1000) εκθέτες και πάνω από 30.000 επαγγελματίες επισκέπτες από κάθε γωνιά του κόσμου. Παράλληλα θα διεξαχθούν πολλές ειδικές εκδηλώσεις και επιδείξεις προϊόντων. Στο εκθεσιακό κέντρο του Ρίμινι θα παρουσιαστούν όλα τα κορυφαία προϊόντα, πολλές λύ-

σεις για κάθε ανάγκη, και υπηρεσίες που συμβάλουν στην εξοικονόμηση ενέργειας και στην βελτίωση των συνθηκών ζωής μέσα κι έξω από τα κτίρια. Όπως σημειώνουν οι διοργανωτές, “ο συνδυασμός της Tende e Tecnica με τη SUN είναι πολύ δυνατός και προωθητικός για τους εμπλεκόμενος κλάδος της αγοράς, ισχυροποιώντας τους επιχειρηματικούς δεσμούς και τα ενδιαφέροντα των συνεργατών. Αμφότερες οι δύο εκθέσεις λειτουργούν συμπληρωματικά μεταξύ τους και ενοποιητικά, προσφέροντας ένα μοναδικό μωσαϊκό προϊόντων, λύσεων και ιδεών στην outdoor αγορά. Η προηγούμενη έκθεση Tende e Tecnica, που πραγματοποιήθηκε το 2009, άφησε το στίγμα της καθώς αναδείχτηκε σε επίκεντρο του διεθνούς ενδιαφέροντας της βιομηχανίας σκίασης. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι κατά τις

τέσσερις τελευταίες διοργανώσεις σχεδόν διπλασιάστηκαν τα μεγέθη της έκθεσης, η οποία πλέον φιγουράρει στη δεύτερη θέση της παγκόσμιας κατάταξης των εκθέσεων που αναφέρονται στο χώρο της σκίασης και της outdoor βιομηχανίας. “Οι δίαυλοι επικοινωνίας της Τ&Τ με τους επαγγελματίες του κλάδου διαρκώς αυξάνονται”, τονίζουν οι διοργανωτές, επισημαίνοντας για παράδειγμα ότι συμμετέχουν όλο και περισσότεροι αρχιτέκτονες, σχεδιαστές επίπλων, κατασκευαστές κτιρίων, designers κ.α.

shading solutions

Πέργκολα Floper Δοκιμασμένη με επιτυχία σε καταστάσεις δυνατού ανέμου, έως 9 μποφόρ!

Υλικό Συστήματος

Σκιάστε και Στεγάστε εύκολα, υπαίθριους χώρους για επαγγελματική χρήση!

to katw einai create outlines

- Αλουμίνιο ανοδιωμένο με ηλεκτροστατική βαφή θαλάσσης και ανοξείδωτο ατσάλι* - Ειδικά μελετημένα για όλες τις καιρικές και κλιματολογικές συνθήκες - Ανοξείδωτα (inox) εξαρτήματα

Υλικό Σκίασης - PVC ADR OSCURANTE NAIZIL υψηλής τεχνολογίας - 3 στρωμάτων, 680 gr/m2 - Αντιπυρικό - Σύνθεση προστασίας από μικροοργανισμούς - Πλήρης προστασία από ακτίνες UV - Απόλυτη αδιαβροχία - Χρώματα: λευκό / κρεμ / γκρι

> Hotel > Restaurant > Caf�

Pergola Floper

συστήµατα συστήµατασκίασης σκίασης Pergola Floper 100

Pergola Floper 120 Pergola Floper 160 HHd

Κ. Η. ΦΛΩΡΟΣ ΑΕΒΕ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΣΚΙΑΣΗΣ Έκθεση> Μενεμένης 1, 17778 Ταύρος - Αθήνα, τ. 2103410191-2 f. 2103425132 Εργοστάσιο - Αποθήκες> ΒΙΠΕ ΒΙΟΠΑ, Νέα Ζώη Ασπρόπυργος, τ. 2105596760-3 f. 2105596764 www.florosgroup.gr info@florosgroup.gr

Pergola Floper 160 (με υδρορροή)

* Ζητήστε τώρα το NEO δειγματολόγιο οικολογικών βαφών AkzoNobel.

[Ειδήσεις]

12

Όλες οι σύγχρονες τάσεις στη σκίαση Η 5η Διεθνής Έκθεση Sun&Shadow expo2010, που πραγματοποιήθηκε από τις 10 έως τις 13 Δεκεμβρίου στο Expo Athens, προσέλκυσε χιλιάδες επισκέπτες και ανέδειξε πλήθος σύγχρονων προϊόντων στους τομείς των συστημάτων σκίασης, υφασμάτων τεχνικών εφαρμογών και ελέγχου του φυσικού φωτισμού. Απέδειξε έτσι για άλλη μια φορά ότι το πιο ισχυρό αντίδοτο στην κρίση που υφίσταται ο εγχώριος κλάδος κτιριακής δόμησης, είναι η καινοτομία, η ανάπτυξη νέων προϊόντων και τεχνολογιών εξοικονόμησης ενέργειας και η κατάλληλη προβολή τους στην αγορά.

Νέες επαφές και συνεργασίες σε μια δύσκολη οικονομική περίοδο, αλλά και πολλά νέα προϊόντα και καινοτομίες προσέφερε στους χιλιάδες εμπορικούς επισκέπτες της η 5η Διεθνής Έκθεση Sun&Shadow expo2010. Η έκθεση λειτουργώντας ως η κατεξοχήν πλατφόρμα επικοινωνίας για όλη τη βιομηχανία που δραστηριοποιείται γύρω από το σύγχρονο βιοκλιματικό κτίριο, δημιούργησε ένα γόνιμο έδαφος προβολής καινοτομιών και νέων προϊόντων και οι επαγγελματίες του χώρου μπορούν βάσιμα να ατενίζουν με μεγαλύτερη αισιοδοξία το μέλλον, παρά τις αντιξοότητες του παρό-

ντος.... Οι εκθέτες της 5ης Διεθνούς Έκθεσης Sun&Shadow expo2010 έφτασαν τις 27 εταιρείες, καλύπτοντας όλη την γκάμα των επαγγελματιών που δραστηριοποιούνται στην αγορά σκίασης και ηλιοπροστασίας. Ειδικότερα, συμμετείχαν εταιρείες με συστήματα σκίασης, βραχίονες κ.α., εταιρείες μηχανημάτων και επαγγελματικού εξοπλισμού, εταιρείες παραγωγής και εμπορίας τεντόπανων, μουσαμάδων, πλαστικών PVC κ.α., κατασκευαστές ομπρελών, εταιρείες επίπλων βεράντας - κήπου, εταιρείες αυτοματισμών, καθώς και εταιρείες παροχής διαφόρων υπηρεσιών. Οι επισκέπτες στo

Expo Athens, κατά τις ημέρες διεξαγωγής της Sun&Shadow και της παράλληλης έκθεσης BuildingGreen Expo, έφτασαν τους 7.000 επαγγελματίες, οι οποίοι προέρχονταν κυρίως από το χώρο της τέντας και της σκίασης, ενώ σημαντική ήταν η παρουσία αρχιτεκτόνων, πολιτικών μηχανικών, κατασκευαστών κτιρίων, διακοσμητών, σπουδαστών κ.α. Αυτό δε που τόνισαν πολλοί εκθέτες ήταν ότι οι επισκέπτες αναζητούσαν επιχειρηματικές λύσεις και προϊόντα, ήταν ανοιχτοί σε νέες λύσεις και συνεργασίες και το κλίμα ήταν πολύ εποικοδομητικό σε όλα τα εκθεσιακά περίπτερα.

2011

13

[Ειδήσεις]

14 CRETA STOR ΕΠΕ

DAS - ΑΦΟΙ ΑΚΡΙΔΑ ΑΕ

ELERO GMBH

ΚΥΡΚΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΕΠΕ

LAMDA - Μ. ΛΕΒΕΝΤΗΣ - Κ. ΛΕΒΕΝΤΗΣ & ΣΙΑ ΟΕ

LIMIT

Οι εκθέτριες εταιρείες Creta Store ΕΠΕ Η εταιρεία Creta Store ΕΠΕ παρουσίασε μια μεγάλη ποικιλία από βενέτικα στορ, ρόλλερ, ρόμαν, ξύλινα και δερμάτινα στορ, πάνελ, ραφές ρόμαν και πλισέ.

DAS Αφοι Ακρίδα ΑΕ Η εταιρεία DAS Αφοι Ακρίδα ΑΕ παρουσίασε την πλούσια γκάμα τεντόπανων και τεχνικών υφασμάτων που παράγει με τις πιο αυστηρές προδιαγραφές ποιότητας. Ιδιαίτερης προβολής έτυχαν το βραδύκαυστο ύφασμα κατάλληλο για ψηφιακές εκτυπώσεις Stop Fire, το 100% αδιαπέρατο Blackout και το Perla που ανακλά την ηλιακή ακτινοβολία.

Elero Gmbh Η εταιρεία αυτοματισμών Elero Gmbh παρουσίασε μια σειρά από μοτέρ και αυτοματισμούς για ρολά οικιών και καταστημάτων, ρόλερ, βενετικά στορ, πέργκολες, γκαραζόπορτες, κινητές περσίδες, φωτοβολταϊκά συστήματα κ.λπ. Ξεχώρισαν ο αυτοματι-

σμός Proline 2 αμφίδρομης λειτουργίας, το μοτέρ RolTop με ανίχνευση εμποδίου και στις δύο κατευθύνσεις, και ο αισθητήρας αέρα Protero 868 στο αντίβαρο της τέντας, που αντιδρά ακόμα και από την αλλαγή της κλίσης της τέντας από φορτίο.

FlorosGroup Κ. Η. ΦΛΩΡΟΣ ΑΕΒΕ Η εταιρεία FlorosGroup Κ. Η. ΦΛΩΡΟΣ ΑΕΒΕ είχε ένα από τα πιο εντυπωσιακά περίπτερα της Sun&Shadow Expo 2010. Παρουσίασε την μεγάλη γκάμα τεντόπανων της Paradise Collection του ιταλικού οίκου Para, ένα από τα πιο δυναμικά προϊόντα της, την πέργκολα Floper, καθώς και πλήθος συστημάτων τέντας της CHF και ομπρελών.

Home Style ABEE Η εταιρεία Home Style ABEE, η οποία εξειδικεύεται στις αρχιτεκτονικές εφαρμογές - βιοκλιματικές εφαρμογές συστημάτων σκίασης παραθύρων και υαλοπετασμάτων, εξωτερικού ή εσωτερικού χώρου, παρουσίασε προϊόντα εξωτερικής σκίασης όπως για παράδειγμα οριζόντιες περσίδες,

ρολοκουρτίνες (υφασμάτινες - μεταλλικές), πτερύγια, skylights, τέντες με κασέτα και βραχίονες, αυτοματισμούς και προϊόντα κτιριακού ελέγχου με σύστημα BMS INSTABUS. Στα προϊόντα εσωτερικής σκίασης ξεχώρισαν οριζόντιες και κατακόρυφες περσίδες, ρολοκουρτίνες, πάνελ κ.α. Καραγιάννης Συστήματα Σκίασης Η εταιρεία Καραγιάννης Συστήματα Σκίασης παρουσίασε συστήματα σκίασης όπως τέντες με βραχίονα και τέντες - κασετίνα, ρόλερ, screens και εξαρτήματα τεντοποιίας. Κύρκου Κυριάκος ΕΠΕ Η εταιρεία Κύρκου Κυριάκος ΕΠΕ παρουσίασε τις ραπτομηχανές Pfaff καθώς και μια σειρά από εξαρτήματα και ανταλλακτικά μηχανημάτων ραφής.

Lamda Μ. Λεβέντης - Κ. Λεβέντης & Σία ΟΕ Η εταιρεία Lamda Μ. Λεβέντης - Κ. Λεβέντης & Σία ΟΕ είχε μία από τις πιο εντυπωσιακές παρουσίες στη φετινή έκθεση, παρουσιάζοντας διάφορα συστήματα σκίασης με βραχίονες (ξεχώρισε ο νέος

Νέα Πέργκολα WooDliNe elite

Pergosystem AlPhA ClAssiC και σκίαστρο καποτίνα Νέα Πέργκολα flexxy s

Pergosystem AlPhA flexxy

Pergosystem AlPhA flexxy και κάθετα VERTI CRISTAL με ζελατίνα Νέα Πέργκολα flexxy s

Η εταιρεία μας εφαρμόζει Σύστημα Διαχείρισης Ποιότητας ISO 9001:2008, πιστοποιημένο από την TÜV Rheinland Hellas.

[Ειδήσεις]

16 FLOROSGROUP

HOME STYLE ΑΒΕΕ

ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΣΚΙΑΣΗΣ

MAR-TEX

METAFORM ΑΒΕΕ

METAL DESIGN

βραχίονας Prestige), συστήματα με μπάρα, τέντες - κασετίνες, κάθετες τέντες, στέγαστρα, πέργκολες κ.α.

Limit Η εταιρεία Limit παρουσίασε διάφορα προϊόντα σκίασης, μεταξύ άλλων και το βραχίονα Power L ο οποίος διαθέτει άθραυστο κράμα αλουμινίου, καθώς και άλλα εξαρτήματα και προϊόντα τεντοποιίας.

Mar-Tex Η εταιρεία Mar-Tex παρουσίασε μια σειρά από εφαρμογές σκίασης όπως η νέα πέργκολα Mar-Tex από αλουμίνιο και ξύλο, με διπλό ύφασμα, τέντες κτιρίων και δεξιώσεων, τεντόπανα γερμανικής κατασκευής, αλλά και έπιπλα κήπου και άλλα διακοσμητικά προϊόντα.

Metaform ΑΒΕΕ Η εταιρεία Metaform ΑΒΕΕ παρουσίασε διάφορα προϊόντα σκίασης, όπως πέργκολες, συστήματα σκίασης και επαγγελματικές ομπρέλες. Ξεχώρισαν οι πέργκολες Star και Top Star Metaform, η τέντα Loggia κ.α.

Metal Design Στο περίπτερο της Metal Design δέσποζε μία μεγάλη ομπρέλα με άνοιγμα 5χ5 μέτρων. Η εταιρεία παρουσίασε τη μεγάλη γκάμα επαγγελματικών ομπρελών που διαθέτει, αλλά και πλούσια συλλογή από έπιπλα εξωτερικού χώρου και βεράντας που προσφέρει.

Multiplast - Δημητριάδη Γ. Αφοι ΑΒΕΕ Η εταιρεία Multiplast - Δημητριάδη Γ. Αφοι ΑΒΕΕ παρουσίασε την μεγάλη γκάμα τεντών, μουσαμάδων, καλυμμάτων και συναφών ειδών που διαθέτει. Μεταξύ άλλων παρουσίασε τη ζελατίνα Multiplast Super διαφάνειας (Clear Crystal), πλαστικά P.V.C, τεντόπανα του οίκου Ardivadi, λινάτσα Multiplast, υλικά ψηφιακής εκτύπωσης, εξαρτήματα τεντών - μουσαμάδων κ.α.

Optima - Ν. Ασημακόπουλος ΑΒΕΕ Η εταιρεία Optima - Ν. Ασημακόπουλος ΑΒΕΕ παρουσίασε εφελκυόμενες εφαρμογές σκίασης, συστήματα επιτείχιων αναδιπλούμενων ομπρελών, ατομικά σκιάδια

παραλίας, χειροκίνητα ρομάν, ηλεκτροκίνητα ρόλερ, και οριζόντιες ηλεκτροκίνητες περσίδες από αλουμίνιου ή ξύλο.

Perfect Shade ΑΕΒΕ Η εταιρεία Perfect Shade ΑΕΒΕ παρουσίασε μια σειρά από μεταλλικά προκατασκευασμένα συστήματα σκίασης και χαλαζόπτωσης πατενταρισμένης σχεδίασης, που παράγει, εμπορεύεται και τοποθετεί η ίδια.

Raptotechnica Η εταιρεία ραπτομηχανών Raptotechnica παρουσίασε ειδικές ραπτομηχανές με κινούμενο πάγκο ή κινούμενη μηχανή πάνω σε σταθερό πάγκο, κοπτήρια, καθώς επίσης και συγκολλητικές πρέσες και μηχανές συγκόλλησης.

Sabbas - Yιoί Σ. Παντελίδη ΟΕ Η εταιρεία Sabbas - Yιoί Σ. Παντελίδη ΟΕ παρουσίασε συστήματα σκίασης της γερμανικής εταιρείας Markilux με την πέργκολα 200 Markilux 5ετούς εγγύησης να ξεχωρίζει στο περίπτερό της, όπως και την τεντοπέργκολα της ιταλικής Frama Galileo

[Ειδήσεις]

18 MULTIPLAST - ΑΦΟΙ Γ. ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗ ΑΒΕΕ

OPTIMA - N. AΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΑΒΕΕ

PERFECT SHADE ΑΕΒΕ

SUPER TENTA - Δ. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ΑΕ

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗΣ Λ. & ΜΑΚΡΗΣ Δ. ΟΕ

VIOMEPER - Γ. Χ. ΒΑΤΣΕΛΑΣ

που αντέχει σε άνεμο ταχύτητας 110 χλμ. / ώρα (10-12 μποφόρ). Παρουσιάστηκαν επίσης τα γερμανικά τεντόπανα Swella, οι βραχίονες Sabbas, καθώς και τα νέα σχέδια της Design Tent 10ετούς εγγύησης.

Somfy Ελλάς ΑΕ Η εταιρεία Somfy Ελλάς ΑΕ γιόρτασε τα δέκα χρόνια παρουσίας της στην ελληνική αγορά μηχανισμών και αυτοματισμών για σπίτια και κτίρια, παρουσιάζοντας μηχανισμούς αυτόματου ελέγχου για ρολά, τέντες, εφαρμογές εσωτερικής σκίασης (κουρτίνες, ρολοκουρτίνες, ρόμαν, βενετικές περσίδες, οθόνες προβολής), αυλόπορτες και γκαραζόπορτες προσφέροντας ολοκληρωμένες λύσεις ηλεκτροκίνησης.

Super Tenta - Παπανδρέου Δ. ΑΕ Η εταιρεία Super Tenta - Παπανδρέου Δ. ΑΕ παρουσίασε μια μεγάλη γκάμα τεντόπανων που κατασκευάζει, ρολοκουρτίνες καθώς και καποτίνες, ορίζοντες και κάθετες περσίδες, μεταλλικές και ξύλινες, screens, πάνελ, πλαστικά, τα μοτέρ Selve κ.α. ενώ κεντρική θέση στο περίπτερό της είχε η εντομοαπω-

θητική πατέντα Bug Free που εφαρμόζεται σε τεντόπανα της Super Tenta. Αναστασιάδης Λ. & Μακρής Δ. ΟΕ Η εταιρεία Αναστασιάδης Λ. & Μακρής Δ. ΟΕ παρουσίασε την πέργκολα, την τέντακασετίνα και άλλα είδη σκίασης του οίκου Vera στην ελληνική αγορά, αλλά και υπηρεσίες όπως συρραφή υφασμάτων, συγκόλληση ζελατίνης κ.α.

Viomeper - Γ. Χ. Βατσελάς Η εταιρεία Viomeper - Γ. Χ. Βατσελάς παρουσίασε ρολοκουρτίνες σε τεράστια ποικιλία υφασμάτων -χειροκίνητες, ηλεκτροκίνητες και με τηλεχειρισμό - ρομάν με οδηγό ανοικτό ή με κασέτα, βενέτικα στορ (μεταλλικά ή ξύλινα), αλλά και αντικωνωπικές σήτες πλισέ ή οριζόντιας και κατακόρυφης κίνησης. Ένωση Τεντοποιών Ελλάδος Δικό της περίπτερο διέθετε και η Ένωση Τεντοποιών Ελλάδος, η οποία παρουσίασε τη δράση της αλλα και το περιοδικό του συλλόγου “Τέντα” κ.α.

Marlon Ελλάς ΑΕΒΕ Η εταιρεία Marlon Ελλάς ΑΕΒΕ παρουσίασε

τα υφάσματα τέντας Vogue, όπως επίσης τους βραχίονες Bora Bora και τις υπηρεσίες ψηφιακής εκτύπωσης που προσφέρει σε τέντες, ρολοκουρτίνες και πλαστικά.

Mικρομεταλλική Η εταιρεία Mικρομεταλλική παρουσίασε μια μεγάλη γκάμα εξαρτημάτων τεντοποιίας, και μουσαμάδων φορτηγών, όπως μπουντούζια και υλικά στήριξης. Ράβδος Κατασκευαστική Η εταιρεία Ράβδος Κατασκευαστική παρουσίασε ένα καινοτόμο προϊόν της, την πτυσσόμενη βέντα, που αποτελεί ένα σύστημα σκίασης από φύλλα αλουμινίου. Η πτυσσόμενη βέντα ανοίγει και κλείνει σε όποιο σημείο επιθυμεί ο χρήστης με το πάτημα ενός κουμπιού, επιτυγχάνοντας με αυτό τον τρόπο επιπλέον εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια. Χάνος ΑΒΕΕ Η εταιρεία Χάνος ΑΒΕΕ παρουσίασε μια μεγάλη ποικιλία από ομπρέλες βροχής, αδιάβροχα, ομπρέλες παραλίας αλλά και κήπου, επαγγελματικές και διαφημιστικές

RAPTOTECHNICA

SABBAS - YΙOΙ Σ. ΠΑΝΤΕΛΙΔΗ ΟΕ

SOMFY ΕΛΛΑΣ ΑΕ

ΕΝΩΣΗ ΤΕΝΤΟΠΟΙΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ

MARLON ΕΛΛΑΣ ΑΕΒΕ

MΙΚΡΟΜΕΤΑΛΛΙΚΗ

ΡΑΒΔΟΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ

ΧΑΝΟΣ ΑΒΕΕ

ομπρέλες όλων των τύπων καθώς βέβαια και διάφορα είδη παραλίας.

Sun and Shadow Seminar Μια διαφορετική διάσταση έδωσαν στον ρόλο της σκίασης ως απαραίτητο παράγοντα της εξοικονόμησης ενέργειας οι δύο ομιλητές που πλαισίωσαν το 2ο SunandShadow Seminar. Ο κ. Ιωάννης Σκιάς, μηχανολόγος μηχανικός ΕΜΠ, Ενεργειακός Επιθεωρητής κέρδισε το κοινό με τις άκρως ενδιαφέρουσες και στοχευμένες εισηγήσεις του, η μία με θέμα: “Εξοικονόμηση ενέργειας μέσω στατικής σκίασης” και η δεύτερη με θέμα: “Ο Κανονισμός Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (ΚΕΝΑΚ) και ο ρόλος της σκίασης στην ενεργειακή ταυτότητα αλλά και κατάταξη των κτιρίων”. Πολύ μεγάλο ενδιαφέρον υπήρξε και στην παρουσίαση του κ. Anders Hall, της Somfy Nordic AB, με θέμα “Εnergy efficiency via dynamic shading” (ενεργειακή αποδοτικότητα μέσω δυναμικής σκίασης).

2011

19

[Έκθεση]

PISCINE 2010: Όλα όσα αφορούν τις πισίνες

20

Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Νοέμβριο στο εκθεσιακό κέντρο της Λιόν, στη Γαλλία, η διεθνής έκθεση Piscine που αφορά ό,τι σχετίζεται με την αγορά της πισίνας. Το κλίμα που επικράτησε ανάμεσα στους εκθέτες αλλά και τους επαγγελματίες επισκέπτες της έκθεσης ήταν ιδιαίτερα θετικό, και αναδείχτηκε η ικανότητά της να προσφέρει λύσεις αλλά συνάμα και απαντήσεις στα προβλήματα και τις ανάγκες της αγοράς, καινοτόμα προϊόντα και νέες συνεργασίες, χάρη στα περίπου εκατό νέα concept που παρουσιάστηκαν στο πλαίσιο της διοργάνωσης της έκθεσης.

Ο διεθνικός χαρακτήρας της Piscine 2010 επιβεβαιώθηκε με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο, καθώς το “παρών” έδωσαν εμπορικοί επισκέπτες από 90 και πλέον κράτη, από κάθε γωνιά του κόσμου, οι οποίοι κάλυψαν όλες τις επιμέρους ενότητες της έκθεσης.

Θετικό επιχειρηματικό κλίμα Αντανακλώντας το κλίμα της αγοράς πισίνας, το οποίο έχει σημειώσει μια σημαντική ανάκαμψη, από τις αρχές του περασμένου έτους, η έκθεση Piscine, Aqualie and Wellgreen έλαβε χώρα σε ένα πολύ ευνοϊκό περιβάλλον, με μεγάλες ελπίδες αλλά και προσδοκίες από την πλευρά των εκθετών. Ο τομέας της πισίνας (Piscine) προσέλκυσε ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της διεθνούς αγοράς, καθώς συμμετείχαν περίπου 635 εκθέτες, ενώ το 50% εξ αυτών προερχόταν από χώρες του εξωτερικού (δηλαδή περίπου τριακόσιοι εκθέτες). Η έκθεση χωρίστηκε ανά τμήματα: Κατασκευή και εγκατάσταση, Προστασία και Ασφάλεια, Εξοπλισμός και Αξεσουάρ, Σιλουέτα και Ευεξία, Υπηρεσίες, Spa, Pool Eco Attitude. Έχοντας έρθει αντιμέτωποι με μια δύσκολη αγορά, οι επαγγελματίες στο χώρο της πισίνας είναι πολύ φυσικό να επικέντρωσαν ξανά στις βασικές δραστηριότητες της αγοράς: ο εξοπλισμός και τα αξεσουάρ για πισίνες και spa ήταν μεταξύ των προϊόντων ύψιστης προτεραιότητας για τους επισκέπτες. Η Piscine 2010 παραμένει ένα μοναδικό βήμα προβολής της καινοτομίας, με μια πλούσια και εξαντλητική σειρά προϊόντων που αφορούν το design, τις νέες τεχνολογίες, την ενεργειακή εξοικονόμηση κ.λπ.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στο πλαίσιο της Pool Eco Attitude οι επισκέπτες είχαν τη δυνατότητα να εστιάσουν το ενδιαφέρον τους στις λύσεις βιώσιμης ανάπτυξης που προτάθηκαν από τους εκθέτες.

Αυξανόμενη διεθνής φήμη Η Piscine, Aqualie and Wellgreen κατέχει μια περίοπτη θέση στη διεθνή αγορά της πισίνας, καθώς η γαλλική έκθεση κατατάσσεται στην πρώτη θέση σε πανευρωπαϊκό εκθεσιακό επίπεδο και στην δεύτερη θέση παγκοσμίως. Με την τελευταία διοργάνωση του 2010, κατάφερε ωστόσο να διευρύνει παραπέρα το κοινό της και την διεθνή εμβέλειά της και να καταξιωθεί στην παγκόσμια αγορά του κλάδου. Οι διεθνείς επισκέπτες αυξήθηκαν κατά 35% σε σχέση με την περασμένη χρονιά. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, οι σημαντικότε-

ρες αποστολές οργανώθηκαν από χώρες όπως η Ιταλία, το Βέλγιο, η Ισπανία και η Γερμανία. Η Σουηδία και η Δανία απέδειξαν ότι αποτελούν ανερχόμενες δυνάμεις στο χώρο της πισίνας καθώς σημείωσαν εντυπωσιακή άνοδο συμμετοχής, κατά 36% και 5% αντιστοίχως. Εκτός Ευρώπης,αρκετές αγορές απέδειξαν την ισχυροποίησή τους και τις μεγάλες προοπτικές παραπέρα ανάπτυξης που έχουν, παρουσιάζοντας αξιοσημείωτες αποστολές σε επισκέπτες: Κεντρική και Νότια Αμερική, Δυτικές Ινδίες και Καραϊβική αύξηση κατά 50%, Ασία +3%, Αυστραλία και Ωκεανία +22% και Μέση Ανατολή +20% παρά τη μεγάλη θρησκευτική γιορτή των μουσουλμάνων που συνέπεσε με τις ημέρες διεξαγωγής της έκθεσης. Οι εκθέσεις λειτουργούν πάντα ως ένα μεγάλο “κατάστημα”, καθώς αποτελούν ένα ιδανικό βήμα για ανταλλαγή επιχειρηματικών απόψεων και ιδεών, για ανακάλυψη νέων concept και για συναντήσεις μεταξύ των επαγγελματιών, χάρη στις υψηλού επιπέδου επιδείξεις (Espace Spa, Espace Pool Vision, Living Pool) και μέσω ενός πλούσιου προγράμματος σεμιναρίων. Συνολικά, περίπου είκοσι σεμινάρια δόθηκαν και διεκπερώθηκαν στο πλαίσιο των διασκέψεων στρογγυλής τραπέζης, του συνέδριου Aqualie και των συναντήσεων Wellness Aqualie Meetings. Η Piscine 2010 εκτός των άλλων, δημιούργησε και μια ιδιαίτερα φιλική ατμόσφαιρα που συνέβαλε και σε πιο χαλαρές συναντήσεις και επιχειρηματικές συνεργασίες ανάμεσα στους εκπροσώπους των εκθετριών εταιρειών και των επισκεπτών.

shading solutions

to katw einai create outlines

Ολοκληρωμένες λύσεις Σκίασης και Εξοικονόμησης Ενέργειας:

> Συστήματα σκίασης

ΝΕΟ!

> Τεχνικά υφάσματα

Προτείνετε τώρα νέα χρώματα, με τις οικολογικές βαφές AKZO NOBEL.

> Αυτοματισμοί

µατα σκίασης ήµατα σκίασης Cassette Horison*

Pergola Floper* Pergola Floper 100 Pergola Floper 120 Pergola Floper 160 HHd

Pergola Lydia*

Bara Swift* Bara Swift I Bara Swift II Bara Swift plus

Vertical Cassette

Rido*

*

Κ. Η. ΦΛΩΡΟΣ ΑΕΒΕ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΣΚΙΑΣΗΣ Έκθεση> Μενεμένης 1, 17778 Ταύρος - Αθήνα, τ. 2103410191-2 f. 2103425132 Εργοστάσιο - Αποθήκες> ΒΙΠΕ ΒΙΟΠΑ, Νέα Ζώη Ασπρόπυργος, τ. 2105596760-3 f. 2105596764 www.florosgroup.gr info@florosgroup.gr

22

Ημερολόγιο Εκθέσεων

2011

[Ημερολόγιο εκθέσεων]

Μάρτιος 6 - 15

SICHERHEIT + AUTOMATION | Αυτοματισμοί, Ασφάλεια, εξοπλισμός. Στουτγκάρδη, Γερμανία | http://www.messe-stuttgart.de/cms/sicherheit11_fachausstellung000.0.html

15 - 18

WINDOWS, DOORS, ROOF | Πόρτες, Παράθυρα, Εξοπλισμοί, Μόνωση, Οροφές, Προσόψεις.

Lviv, Ουκρανία | http://www.galexpo.lviv.ua/

17 - 20

FOR GARDEN | Αρχιτεκτονική κήπου, εξοπλισμόις υπαίθριων χώρων, Εργαλεία. Πράγα, Τσεχία | http://www.for-garden.cz/2011/en/intercept.asp

18 - 21

SALON DE L’HABITAT DE CLERMONT - FERRAND | Έξοπλισμός Υπαίθριου χώρου, σχεδιαμός οικιών και κάπων. Clermont - Ferrand, Γαλλία | http://www.salonhabitat-clermont.com/

22 - 24

R + T ASIA | Εσωρική Σκίαση, Εξωτερική Σκίαση, Πόρτες, Ασφάλεια. Σανγκάη, Κίνα | http://www.rtasia.org/en/

23 - 25

IFAI EXPO ASIA | Τεχνικά Υφάσματα. Σιγκαπούρη | http://www.ifaiexpoasia.com/

24 - 27

GARDEN WORLD | Διαμόρφωση υπάιθριου χώρου, Εξοπλισμός, Πισίνα. Istanbul, Τουρκία | http://www.tuyap.com.tr/en/index.php

Απρίλιος 5-8 8 - 11

WINTEC EXPO | Παράθυρα, Κάλυψη. Μόσχα, Ρωσία | http://www.mosbuild-expo.com/wintec.aspx CHINABUILD | Εξοπλισμός, Υλικά, Πόρτες, Παράθυρα, Οικοδομικά, σχεδιασμός, Τεχνολογίες, Αυτοματισμοί. Dalian, Κίνα | http://www.sinoexhibition.com/jz/index_e.asp

13 - 17

CONSTRUCT EXPO | Εξοπλισμός, Υλικά, Πόρτες, Παράθυρα, Οικοδομικά, σχεδιασμός, Τεχνολογίες, Αυτοματισμοί. Βουκουρέστι, Ρουμανία | http://www.ambient-expo.ro/

19 - 22

WINDOWS, DOORS & ROOFS | Πόρτες, Παράθυρα, Προϊόντα Ξύλου - PVC- Αλουμινίου. Μινσκ, Λευκορωσία | http://www.greenexpo.by/exhibitions.asp?lang=en

21 - 24

SWE (WINDOWS AND DOORS WORLD) | Πόρτες, Παράθυρα, Εξοπλισμός, Εξαρτήματα, Τεχνολογίες. Μόσχα, Ρωσία | http://www.mvk.ru/

Μάιος 2-6

ICMCTF | Λεπτές μεμβράνες, Επιστρώσεις. San Diego, ΗΠΑ | http://www2.avs.org/conferences/icmctf/

23 - 26

ALUMINIUM/NON - FERROUS | Αλουμίνιο. Μόσχα, Ρωσία | http://www.expocentr.ru/

25 - 26

GLASSMAN EUROPE | Διαχείριση και Παρασκευή Γυαλιού και εφαρμογών. Βαρκελώνη, Ισπανία | http://www.glass-international.com/

[Συνέντευξη]

Peter Winters Πρόεδρος ES-SO

24

Η σκίαση προσφέρει άνεση & εξοικονόμηση ενέργειας Ο κ. Peter Winters ανέλαβε πρόσφατα τη θέση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Σκίασης και Ηλιοπροστασίας (ES-SO) έως το 2013. Στην αποκλειστική συνέντευξή στο Sun & Shadow Magazine επισημαίνει πως “το γεγονός ότι η σκίαση αναγνωρίζεται ως βασική Αναλάβατε πρόσφατα τη θέση του προέδρου του ES-SO για την περίοδο 20112013. Έχετε καταστρώσει τα πρώτα σας σχέδια για την αναβάθμιση της του ρόλου τόσο του Οργανισμού όσο και της βιομηχανίας σκίασης στον τομέα των κτιρίων; Ανατρέχοντας το 2004, όταν ιδρύθηκε ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Ηλιοπροστασίας ES-SO, οι αρμόδιες ευρωπαϊκές αρχές είχαν πολύ μικρή γνώση γύρω από τη βιομηχανία μας και τα σημαντικά πλεονεκτήματα που έχει όσον αφορά την ενεργειακή αποδοτικότητα και άνεση στα κτίρια. Από τότε ο ES-SO ξεκίνησε τις δράσεις του προωθώντας και επιχειρηματολογώντας υπέρ των πλεονεκτημάτων της σκίασης και ηλιοπροστασίας στις αρμόδιες αρχές της ΕΕ, τα μέλη του Ευρωκοινοβουλίου, και τους εμπλεκόμενους φορείς που δραστηριοποιούνται στην αγορά. Το γεγονός ότι η σκίαση αναγνωρίζεται ως βασική παράμετρος εξοικονόμησης ενέργειας στα κτίρια στην Ευρωπαϊκή Οδηγία Ενεργειακής Αποδοτικότητας των Κτιρίων (EPBD), η οποία στη συνέχεια ενσωματώθηκε στις εθνικές νομοθεσίες, αποτελεί μια χειροπιαστή απόδειξη του σοβαρού έργου που ο ES-SO έχει επιτελέσει. Ωστόσο, σήμε-

παράμετρος εξοικονόμησης ενέργειας στα κτίρια στην Ευρωπαϊκή Οδηγία Ενεργειακής Αποδοτικότητας των Κτιρίων (EPBD), η οποία στη συνέχεια ενσωματώθηκε στις εθνικές νομοθεσίες, αποτελεί μια χειροπιαστή απόδειξη του σοβαρού έργου που ο ES-SO έχει επιτελέσει”.

ρα οι στόχοι του οργανισμού έχουν καθοριστεί σε ένα ευρύτερο πεδίο. Πρώτος στόχος παραμένει η προώθηση και ανάπτυξη της βιομηχανίας σκίασης και ηλιοπροστασίας στην ΕΕ. Δεύτερος στόχος είναι ο ES-SO να λειτουργήσει ως καταλύτης στην ανάπτυξη της δράσης των εθνικών ενώσεων σκίασης. Και τρίτος στόχος είναι η διευκόλυνση από μέρους μας της καινοτομίας και της συνεργασίας με άλλες κτιριακές τεχνολογίες. Ο ES-SO οργάνωσε πρόσφατα δύο νέες επιτροπές, Τεχνικής Υποστήριξης και Μάρκετινγκ. Ποιοι θσ είναι οι στόχοι τους και πώς εντάσσονται στον συνολικό σχεδιασμό του Οργανισμού; Προκειμένου να αναπτύξουμε το σχέδιο δράσης του Οργανισμού, το οποίο υποστηρίζει τους ευρύτερους στόχους μας, δημιουργήσαμε τις Επιτροπές Τεχνικής Υποστήριξης και Μάρκετινγκ. Η πρώτη επιτροπή λειτουργεί υπό την προεδρία του κ. Herve Lamy, ο οποίος έχει κάνει μια καταπληκτική δουλειά στην Γαλλική Ένωση SNFPSA ως τεχνικός διευθυντής. Εκεί κατάφεραν να εντάξουν τη σκίαση ως παράμετρο στον πανεθνικό κτιριακό σχεδιασμό, όταν στην προηγούμενη περίοδο, ως παράμετρος υπολογισμού λαμβανόταν ο κλι-

ματισμός. Κι όλα αυτά, με δεδομένο ότι στο χώρο των κτιρίων στην ΕΕ η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας υπερβαίνει το 40%. Η σκίαση μπορεί να μειώσει κατά 10% την κατανάλωση ενέργειας στα κτίρια ή κατά 4% συνολικά (βλ. έρευνα ESCORP, www. es-so.com). Στόχος της Τεχνικής Επιτροπής είναι μελετήσει και αναδείξει όλη αυτή την ερευνητική δουλειά που έχει γίνει από τις διάφορες εθνικές ενώσεις προκειμένου να χρησιμοποιήσει κατά το δυνατόν καλύτερα όλη αυτή την εμπειρία σε μια ανοικτή δομή για τα άλλα μέλη των ενώσεων. Μέχρι σήμερα, η περισσότερη δουλειά έχει γίνει σε τοπικό επίπεδο, κάτι που είναι καλό, αλλά όχι αρκετό εφόσον οι προσπάθειές μας δεν είναι ενιαίες. Έτσι, θα καταφέρουμε να διαχειριστούμε πιο αποδοτικά την ενέργεια που καταναλώνουμε και να προχωρήσουμε μπροστά με έναν πιο αποτελεσματικό τρόπο. Ο κ.

Hervé είναι ήδη επικεφαλής σε κάποιες επιτροπές φορέων πιστοποίησης, και γι’ αυτό θέλουμε να συνεργαστούμε με έναν πιο ουσιαστικό τρόπο. Επίσης, θέλουμε να βοηθήσουμε τις εθνικές ενώσεις με διάφορους τρόπους, αν και η προτεραιότητα για τις περισσότερες χώ-

ρες σήμερα μετατοπίζεται στην υλοποίηση της αναθεωρημένης Ευρωπαϊκής Οδηγίας για την Ενεργειακή Αποδοτικότητα των Κτιρίων (EPBD) μέσω της ενσωμάτωσής της στις εθνικές νομοθεσίες. Κάθε υφιστάμενη εθνική ένωση χρειάζεται επειγόντως να ανατρέξει στους τοπικούς οικοδομικούς κανονισμούς και να μελετήσει τους τρόπους με τους οποίους θα μπορούσε η παράμετρος της σκίασης να ενταχθεί με ένα θετικό τρόπο στον υπολογισμό της ενεργειακής αποδοτικότητας των κτιρίων στην αναθεωρημένη EPBD. Έχουμε μια μοναδική ευκαιρία καθώς η αναθεωρημένη EPBD υιοθετήθηκε πολύ πρόσφατα, αλλά εάν αυτή η προσπάθεια δεν ευοδωθεί και δεν υλοποιηθεί σε εθνικό επίπεδο, δεν θα μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε τα οφέλη της δουλειάς που έχει κάνει ο ES-SO σε ευρωπαϊκό επίπεδο όλα αυτά τα χρόνια. Αυτό θα ήταν πραγματικά ντροπή και κρίμα. Κάποιες χώρες είδαν αυτή την εξέλιξη και προχώρησαν στις κατάλληλες κινήσεις σε εθνικό επίπεδο, έτσι ώστε η αγορά τους να είναι έτοιμη να αναπτυχθεί από ποιοτικής άποψης. Αυτό που πρέπει να κάνετε είναι να παρουσιάσετε τα επιχειρήματα υπέρ της σκίασης στους νομοθέτες (αναλύστε εσείς ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος, και ποιες παγίδες πρέπει να υπερνικηθούν), προκειμένου να διασφαλίσετε ότι τους ερμηνεύουν σωστά, διαφορετικά ο υπολογισμός με ή χωρίς σκίαση δεν θα είναι σωστός, όπως έχουμε δει σε μερικές άλλες χώρες. Η Επιτροπή Μάρκετινγκ έχει επικεφαλής της τον κ. Anders Hall, μέλος της Σουηδικής Ένωσης, ο οποίος επίσης συνεργάζεται με την εταιρεία Somfy. Τα δύο αυτά επιμέρους εργαζόμενα τμήματα έχουν διαμορφώσει τους όρους και δρόμους βοήθειας και πιο αποτελεσματικής επικοινωνίας του έργου του ES-SO. Έχουν θέσει ως στόχο το συντονισμό του έργου μεταξύ των μελών των ενώσεων και των εθνικών μελών. Η Επιτροπή Μάρκετινγκ από τη μεριά της θα δώσει ώθηση στο μήνυμα αυτό της συνεργασίας. Η πρώτη κοινή συνάντηση των δύο Επιτροπών διοργανώθηκε στις Βρυξέλλες στις 24 Ιανουαρίου, και αυτό που διαπιστώσαμε ήταν μια αξιοσημείωτη διάθεση και ενδιαφέρον για μια αποτελεσματική κοινή προσπάθεια και από τις δύο Επιτροπές. Τόσο ο κ. Herve όσο και ο κ. Anders είναι επίσης μέλη του Συμβουλίου, κι έτσι μπορούμε να επιτύχουμε μια ακόμα καλύτερη συνεργασία. Θα διεξαχθούν κι άλλες συναντήσεις μέσω διαδικτύου, πριν από

την Γενική Σύσκεψη στο τέλος Απριλίου. Σύμφωνα με πρόσφατο κοινό δελτίο τύπου πολλών ευρωπαϊκών συνδέσμων και εταιρειών παραγωγής προϊόντων ενεργειακής εξοικονόμησης, η Ευρώπη χάνει το στόχο για μείωση κατά 20% της κατανάλωσης ενέργειας έως το 2020. Μάλιστα, η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι η μείωση θα περιοριστεί στο 9% στην καλύτερη περίπτωση. Ποιοι είναι οι κύριοι παράγοντες αυτής της αποτυχίας έναντι του αρχικού στόχου; Για να καταπολεμήσει την αλλαγή κλίματος, να αυξήσει την ασφάλεια των ενεργειακών αποθεμάτων και να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2007 προώθησε ο δικό της “Πακέτο μέτρων για το Κλίμα και την Ενέργεια”, συμφωνώντας με το στόχο “20-20-20 μέχρι το έτος 2020. Συγκεκριμένα, πρόκειται για τη

μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου της ΕΕ τουλάχιστον 20% κάτω από τα επίπεδα του 1990, την επίτευξη μεριδίου 20% όσον αφορά τους ανανεώσιμους ενεργειακούς πόρους ΕΕ, και τη μείωση 20% της συνολικής χρήσης πρωτογενούς ενέργειας έναντι των προβαλλόμενων επιπέδων, στόχοι που επιτυγχάνονται με τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας των κτιρίων. Τα κτίρια - κατοικίες, εμπορικά καταστήματα ή χώροι εργασίας, νέα και υφιστάμενα - προσφέρουν μια ιδιαίτερα ελκυστική δυνατότητα προκειμένου να βελτιώσουμε την ενεργειακή αποδοτικότητά τους και να συμβάλλουν στη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης κατά 20% έως 40%, στις ερχόμενες δεκαετίες. Οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, προφανώς, θα μπορούσαν να μειωθούν ακόμα παραπέρα, εάν οι ανανεωμένες πηγές ενέργειας συμμετείχαν με μεγαλύτερο πο-

2011

25

[Συνέντευξη]

σης απαιτούνται για τα νέα κτίρια (έως το 2020) και για τα υπό ανακαίνιση, χρησιμοποιώντας μια κλίμακα μετρήσεων δεδομένων προκειμένου να επιτύχουμε το “βέλτιστο επίπεδο κόστους”.

• Ως “βέλτιστο επίπεδο κόστους” ορίζεται το επίπεδο της ενεργειακής απόδοσης το οποίο οδηγεί χαμηλότερο επίπεδο κόστους κατά τη διάρκεια της συνολικής ζωής του κτιρίου. Ίσως η μεγαλύτερη πρόκληση να μην είναι τα νέα κτίρια, αλλά τα υφιστάμενα. Αναμένεται ότι η αγορά ανακαίνισης κτιρίων θα γνωρίσει σημαντική ώθηση από τα όσα προβλέπει η αναθεωρημένη EPBD, καθώς οι φιλόδοξοι στόχοι ενεργειακής εξοικονόμησης δεν μπορούν να υλοποιηθούν μόνο από τα νεόδμητα κτίρια. Τα υφιστάμενα κτίρια κατοικίας και εμπορικής χρήσης παρουσιάζουν συχνά ετήσια ενεργειακή κατανάλωση 250 kWh/m² ή και περισσότερο. Οι σημερινές διαθέσιμες τεχνικές δόμησης μπορούν να αποφέρουν κατανάλωση ακόμα και κάτω από 100 kWh/m², ενώ πρόσφατα παραδείγματα κρατών όπως η Γαλλία, η Γερμανία και η Ελβετία, μας δείχνουν κανονισμούς δόμησης με απαιτήσεις για κατανάλωση ενέργειας λιγότερη και από 50 kWh/m², για νεόδμητα κτίρια. Πρόκειται για μια τεράστια διαφορά. Ωστόσο, οι οικονομικοί υπολογισμοί παρέχουν ένα ισχυρό κίνητρο για επιτυχείς επενδύσεις στον τομέα της εξοικονόμησης ενέργειας.

26

σοστό στη συνολική παραγωγή ενέργειας. Το 2002, μεταξύ των στόχων του αρχικού EPBD για βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων, ήταν και η βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας, ελάχιστες προδιαγραφές και πιστοποίηση. Η εφαρμογή της ΕPBD, το λιγότερο που μπορούμε να πούμε, είναι ότι υπήρξε αργή και διστακτική. Μερικά κράτη μέλη ήταν λιγότερο από ενθουσιώδη και ο κτιριακός τομέας “κατακερματίστηκε και στάθηκε με μεγάλη αδράνεια απέναντι σε αυτές τις αλλαγές”, όπως αναφέρεται και στην έκδοση Intelligent Energy Europe. Για αυτό κρίθηκε απαραίτητη μια αναθεώρηση της EPBD (2010/31/EU, η οποία δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο του 2010 στην επίσημη εφημερίδα της ΕΕ Official Journal. Η αναθεωρημένη EPBD εκτιμάται ότι θα βρίσκεται σε πλήρη εφαρμογή σε όλες τις χώρες μέλη της ΕΕ έως τα μέσα του 2013. Η αναθεωρημένη EPBD περιλαμβάνει τις αρχές της αρχικής Οδηγίας αλλά σκοπεύει να διευκρινίσει και να βελτιώσει διάφορες παροχές, να επεκτείνει το πεδίο εφαρμογής

της, να ενισχύσει ορισμένες προϋποθέσεις, και να υπογραμμίσει τον βασικό ρόλο του δημόσιου τομέα στην προώθηση της ενεργειακής αποδοτικότητας. Ανάμεσα στα βασικά νέα στοιχεία της Αναθεωρημένης EPBD, περιλαμβάνονται: • Καλύπτει όλα τα κτίρια ανεξαρτήτως μεγέθους (η προϋπόθεση της αρχικής EPBD για ελάχιστο όριο 1000 τ.μ. σε περίπτωση κτιρίου υπό ανακαίνιση, καταργήθηκε, διότι εξαιρούσε ένα μεγάλο τμήμα διαμερισμάτων κατοικίας που συγκροτούν ένα σημαντικό τμήμα του κτιριακού αποθέματος).

• Όλα τα νέα κτίρια θα πρέπει να είναι “περίπου μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης” έως το τέλος του 2020 (και έως το 2018 για τα δημόσια κτίρια).

• Τα κράτη - μέλη πρέπει να θεσπίσουν συγκεκριμένες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης για όλα τα υφιστάμενα κτίρια που θα ανακαινιστούν, όσον αφορά τα δομικά στοιχεία και τα συστήματα που χρησιμοποιεί, κυρίως στο κτιριακό κέλυφος.

• Ελάχιστα επίπεδα ενεργειακής απόδο-

Η αναθεωρημένη ευρωπαϊκή οδηγία για την ενεργειακή εξοικονόμηση στα κτίρια EPBD Recast τι ανάγκες έρχεται να καλύψει και τι ρόλο καλείται να παίξει ο κλάδος της σκίασης; Όπως είδαμε και πιο πριν, θα υπάρξει ανάγκη προσαρμογής και ευελιξίας προκειμένου να ανταποκριθούμε σε όλες αυτές τις προκλήσεις. Όσον αφορά τη βιομηχανία σκίασης, την οποία προτιμούμε να ορίζουμε ως την κινητή και έξυπνη μόνωση για κτιριακών ανοιγμάτων, χρειάζεται να συνεχίσουμε να προβάλλουμε τα πλεονεκτήματα που κάνουν τα προϊόντα μας να ξεχωρίζουν τόσο από ενεργειακής άποψης, όσο και από την άποψη της άνεσης που προσφέρουν στους χρήστες τους, όπως π.χ. η βελτιστοποίηση του φυσικού φωτισμού σε συνδυασμό με άλλες τεχνολογίες. Αυτό είναι που αποκαλούμε “ολιστική προσέγγιση” από όλες τις τεχνολογίες που εργάζονται για τη βελτιστοποίηση του συνολικού επιπέδου άνεσης, και που προάγει τη συνεργασία όλης της βιομηχανίας γύρω από το κτίριο,

αλλά και με άλλους βιομηχανικούς κλάδους που σχεδιάζουν και αναπτύσσουν συναφείς τεχνολογίες. Πρόκειται για μια τεράστια πρόκληση, όπου ο κάθε μια ξεχωριστά εξειδικευμένη εταιρεία στο χώρο της σκίασης θα πρέπει να αντιμετωπίζει κάθε άμεσο ανταγωνιστή όχι ως ανταγωνιστή, αλλά ως ένα δίαυλο μέσα από τον οποίο θα πρέπει να οδηγήσουμε τη βιομηχανία μας αξιοποιώντας και τις άλλες τεχνολογίες. Το πρώτο μέρος της αναθεωρημένης οδηγίας θα βοηθήσει στην ενσωμάτωσή της στις εθνικές νομοθεσίες, κάτι που όπως είπαμε και πιο πριν, είναι πολύ ουσιαστικό. Το δεύτερο μέρος της θα είναι απαραίτητο προκειμένου να φτάσουμε στα επίπεδα που απαιτούνται για τα μηδενικά ενεργειακά κτίρια του μέλλοντος, γιατί καμία τεχνολογία από μόνη της δεν είναι ικανή να μας οδηγήσει στον επιθυμητό στόχο, παρά μόνο η συνδυαστική χρήση τους. Μπορείτε να μας δώστε κάποια συνολικότερα οικονομικά στοιχεία για την εικόνα που παρουσιάζει ο κλάδος της σκίασης τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη, και ποιοι είναι πιο δυναμικοί τομείς του; Υπολογίζουμε ότι η βιομηχανία και το εμπόριο στον κλάδο σκίασης αντιπροσωπεύει μία αξία της τάξης των 6 δισ. ευρώ και απασχολεί περίπου 400.000 άτομα. Αυτά τα στοιχεία συμπεριλαμβάνουν τόσο την εσωτερική όσο και την εξωτερική σκίαση στην ΕΕ. Και οι δύο επιτροπές που συστήσαμε θα κάνουν μια πληρέστερη καταγραφή της κατάστασης κι έναν καλύτερο συντονισμό των υφιστάμενων πληροφοριών και δεδομένων προκειμένου να αναδειχθεί με καλύτερο τρόπο η σπουδαιότητα της βιομηχανίας μας. Εκεί που θα πρέπει να δώσουμε βάρος είναι στην τοπική κι εξατομικευμένη παραγωγή, καθώς και διανομή προϊόντων σκίασης, έτσι ώστε όλες οι επενδύσεις μας και η σχεδιασμένη υλοποίησή τους να συμβάλουν άμεσα στην οικονομική ανάπτυξη του κλάδου. Σε μερικές χώρες επομένως τα μειωμένα επίπεδα Φ.Π.Α ή οι επιδοτήσεις για προϊόντα σκίασης που έχουν εφαρμοστεί, έχουν βοηθήσει επιπλέον το φυσικό περιβάλλον και έχουν δημιουργήσει συνθήκες θερμικής άνεσης με έναν ουσιαστικό τρόπο. Μπορείτε να μας περιγράψετε συνοπτικά τα προγράμματα στα οποία συμμετέχει ο ES-SO; Δύο προγράμματα πρόσφατα ολοκληρώθηκαν. Το ASIEPI (Αποτίμηση και Βελτίω-

ση της επίδρασης της EPBD τα κτίρια) μόλις έκλεισε. Ένα ογκώδες βιβλίο 570 σελίδων με τίτλο “Επιδρώντας στην αυξανόμενη ενεργειακή αποδοτικότητα και στον καλύτερο αερισμό των κτιρίων” (“Stimulating Increased Energy Efficiency and Better Building Ventilation”) με τα συμπεράσματα και τα στοιχεία του έργου είναι πλέον διαθέσιμο στην ηλεκτρονική διεύθυνση www. asiepi.eu. Το KeepCool II: (Από την κλιματιζόμενη στην αειφόρο καλοκαιρινή άνεση), είναι ένα έργο που ολοκληρώθηκε στις 31 Μαΐου 2011. Στη διεύθυνση www.keepcool.eu διατίθεται μια πολύ ενδιαφέρουσα και καλαίσθητη έκθεση. Η ιστοσελίδα του ES-SO, www.es-so.com/en/ES-SO-inaction/keep-cool-2.html, παρουσιάζει τις πιο σημαντικές εκθέσεις. Είμαστε πεισμένοι ότι αυτό το έργο προσφέρει επιπλέον προστιθέμενη αξία λόγω των νέων συνεργασιών με ακαδημαϊκούς και της επισκόπησης που έχει σχετικά με διάφορες τεχνικές παθητικού δροσισμού. Τέλος, δραστηριοποιούμαστε στο EEW (Energy Efficiency Watch 2), στο πόρταλ www.buildup.eu, και στο Eurowindoor, συμμετέχοντας σε διάφορες συζητήσεις γύρω από την ενεργειακή σήμανση των παραθύρων και κάποια άλλα έργα. Στην Ελλάδα αυτή την περίοδο εγκαινιάζονται διάφορα προγράμματα ενεργειακής εξοικονόμησης στα κτίρια, και πλέον η σκίαση αναγνωρίζεται ως μία βασική παράμετρος εξοικονόμησης ενέργειας. Ανάλογα μηνύματα έχετε από άλλες χώρες που εκπροσωπούνται στον ES-SO; Όπως είπα και πιο πριν, σαφώς έχουμε ανάλογα μηνύματα! Το μόνο θέμα είναι ότι προκειμένου να ενταχθεί η σκίαση ως υπολογιζόμενο μέγεθος στη νομοθεσία, θα πρέπει να γίνει μια πολύ καλή δουλειά από την αντίστοιχη Ένωση ώστε να προασπιστούν τα συμφέροντα της βιομηχανίας τοπικά απέναντι στην κεντρική διοίκηση του κράτους. Οι κυβερνήσεις δεν αρέσκονται να συζητούν με εμπορικές επιχειρήσεις, γιατί αυτές δεν εκπροσωπούν “ουδέτερα” συμφέροντα. Ίσως θα χρειαστεί κάποιο πανεπιστήμιο να αναλύσει κατά ποιον τρόπο η σκίαση πλέον υπολογίζεται ως παράμετρος στα κτίρια και εάν τα αποτελέσματα με ή χωρίς σκίαση είναι πραγματικά προς όφελος της σκίασης. Στις περισσότερες άλλες χώρες, υπολογίζεται μόνο αφότου η Ένωση της τοπικής βιομηχανίας σκίασης επισημάνει πολύ συγκεκριμένα σημεία τα οποία πρέ-

πει να προσαρμοστούν προς όφελος της βιομηχανίας μας. Άλλες ισχυρές τεχνολογίες κάνουν κάτι τέτοιο για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, και πρέπει πιθανώς να εξετάσετε τους παράγοντες μείωσης της ενεργειακής κατανάλωσης, και κατά πόσον ο συντελεστής σκίασης του προϊόντος λαμβάνεται υπόψη (συντελεστής g-tot) ή εάν ένας προκαθορισμένος συντελεστής λαμβάνεται υπόψη. Οπότε σε αυτή την περίπτωση, τα προϊόντα μας δεν δίνουν τα πραγματικά υπολογιστικά πλεονεκτήματα που θα έπρεπε να δίνουν. Επίσης, κατά πόσον υπάρχει μια βάση δεδομένων με τα στοιχεία των προϊόντων που υπολογίζονται από εργαστήρια πιστοποιημένα από την ΕΕ. Αυτό είναι δυνατό μόνο εάν ενωθείτε, έτσι ώστε το κόστος αυτών των επενδύσεων να διαμοιραστεί μεταξύ των επιχειρήσεων που θα ωφεληθούν τελικά πολύ από αυτήν την από κοινού εργασία. Φανταστείτε ότι κάθε κατοικία έχει διάτακη σκίασης σε κάθε παράθυρο ή άνοιγμα που διαθέτει! Αυτό είναι δυνατό μόνο με πραγματικά συνεργατική προσπάθεια, τώρα που η αναθεωρημένη EPBD πρέπει να τεθεί στην εθνική νομοθεσία! Η πράσινη ανάπτυξη και στο χώρο της δόμησης μπορεί να αποτελέσει μια ελπιδοφόρα απάντηση στη διεθνή οικονομική κρίση που τόσο έχει πλήξει τον κτιριακό τομέα; Είναι σίγουρο ότι όλα τα κίνητρα που προσφέρει η αναθεωρημένη EPBD, σε συνδυασμό με την ανάγκη τα κτίρια να πλησιάσουν το επίπεδο της μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης, θα ωθήσουν σε αναπτυξιακή τροχιά τον κλάδο κατασκευής κτιρίων και τις σχετικές με αυτόν τεχνολογίες. Όλοι όσοι αντιληφθούν πραγματικά την επίδραση της Οδηγίας και προσπαθήσουν να προσαρμοστούν σε αυτό το νέο δεδομένο, θα έχουν και τα μέγιστα οφέλη. Ελπίζω ότι η βιομηχανία μας θα είναι σε θέση να καταλάβει και να προσαρμοστεί αναλόγως και είμαι αρκετά βέβαιος ότι όλα αυτά θα φαίνονται αρκετά διαφορετικά μετά από 10 χρόνια, με τα οφέλη να έχουν μεταμορφώσει κυριολεκτικά τον κλάδο. ωφεληθεί από αυτήν την μεταμόρφωση. Θα ήθελα να καλέσω την ελληνική βιομηχανία σκίασης να συνεταιριστεί και να συνεργαστεί έτσι ώστε να επιτύχουμε μεγάλη ανάπτυξη και να βελτιώσουμε την κατάσταση της αγοράς που κινούμαστε. Εμείς, στον ES-SO είμαστε έτοιμοι να βοηθήσουμε όπως μπορούμε...

2011

27

[Μάρκετινγκ]

Παντελής Πατενιώτης Μηχανικός Δημοσίων Έργων - Manager CEN Technical Expert

28

Το κόστος στη σύγχρονη μικρομεσαία επιχείρηση Στο πλαίσιο της 5ης Διεθνούς Έκθεσης Σκίασης Sun&Shadow Expo 2010, ο κ. Παντελής Πατενιώτης, μηχανικός δημοσίων έργων, manager, επιθεωρητής & εμπειρογνώμων CEN, παρουσίασε μια πολύ ενδιαφέ-

ρουσα προσέγγιση της έννοιας του κόστους στη σύγχρονη μικρομεσαία επιχείρηση και στον υπολογισμό του νεκρού σημείου. Ακολουθεί ανάλυση του υπολογισμού του κόστους σε μια επιχείρηση τεντοποιίας.

Το κύριο χαρακτηριστικό των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στη χώρα μας είναι η αδυναμία των επιχειρηματιών να αντιλαμβάνονται αντικειμενικά και με ακρίβεια τα κόστη λειτουργίας των επιχειρήσεών τους. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να παρατηρείται το φαινόμενο της υψηλής διακύμανσης των τιμών των προϊόντων ή των υπηρεσιών τους, ανάλογα με τις συνθήκες της αγοράς (προσφορά - ζήτηση). Παράλληλα στις εποχές ευφορίας και δυναμικής της αγοράς, παρατηρείται το φαινόμενο της σπατάλης των πόρων ή της υπερχρέωσης, με την προοπτική ότι η παρατηρούμενη άνοδος θα συνεχίζεται επ‘ άπειρον. Ταυτόχρονα χάνεται τελείως η αίσθηση της πραγματικής οικονομικής κατάστασης της επιχείρησης. Μετά όμως από την πάροδο των καλών ημερών, που συνήθως λόγω κεκτημένης ταχύτητας δεν γίνεται έγκαιρα αντιληπτή, αρχίζουν τα προβλήματα, η έλλειψη πόρων λόγω μη ύπαρξης αποθεματικού αναγκάζει σε υπέρμετρο δανεισμό, οι επισφάλειες συνεχώς αυξάνονται και στη συνέχεια λαμβάνονται αποφάσεις κατ’ αίσθηση και όχι με αντικειμενικά κριτήρια, που συνήθως εμπεριέχουν τιμολογήσεις κάτω του κόστους και που έχουν σαν αποτέλεσμα την δημιουργία μεγάλου ή μικρότερου παθητικού. Οι προμηθευτές των επιχειρήσεων που συνήθως είναι επιχειρήσεις κατά πολύ μεγαλύτερες με οργανωμένα συνήθως οικονομικά επιτελεία στις περιπτώσεις αυτές δεν στηρίζουν πάντα τους πελάτες τους στις δύσκολες καταστάσεις με αποτέλεσμα να μεγιστοποιείται ο κίνδυνος χρεοκοπίας. Για να μπορέσουμε να βοηθήσουμε μια τέτοια επιχείρηση, επιχειρήσαμε με πολύ απλό τρόπο να μυήσουμε τον επιχειρηματία σε βασικές κρίσιμες έννοιες που έχουν να κάνουν με τη βιωσιμότητα της επιχείρησής του. Το βασικό στοιχείο που θα πρέπει να γνωρίζει ο επιχειρηματίας είναι ότι τα κόστη μιας επιχείρησης διακρίνονται σε δύο βασικές κατηγορίες: σταθερά κόστη και μεταβλητά κόστη. Τα σταθερά έξοδα έχουν να κάνουν με τα κόστη εκείνα που είναι ανεξάρτητα με τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες που παράγει η επιχείρηση.

Για μια μικρή επιχείρηση τεντοποιίας Ενδεικτικά τα σταθερά κόστη είναι τα εξής: Ενοίκια, ΔΕΗ, ΟΤΕ - Κινητά τηλέφωνα, ΤΕΒΕ, Μισθοδοσία, Ασφάλιστρα, Τόκοι δανείων, Αποσβέσεις, Καύσιμα, Λοιπά έξοδα. Στα μεταβλητά κόστη ενδεικτικά αναφέρουμε: Τεντόπανο, Σωλήνες, Μηχανισμοί,

Πίνακας 1. Αριθμός τεντών / έτος:150 τύπος: 4,80 μ. Σταθερά έξοδα

Κόστος

Ημερήσια

Μεταβλητά έξοδα

Ενοίκια

500

20

Πανί τ.μ. : 13,4

ΔΕΗ

100

4

Σωλήνες

26,82

ΟΤΕ

100

4

Μηχανισμός

6,50

Κινητά τηλέφωνα

100

4

Κουζινέτα

1,60

ΤΕΒΕ

350

14

Ράουλα - φλάντζες

4,50

Μισθοδοσία (έως 150 τέντες) 2.000

80

Δακτυλίδια, πόμολα, βίδες

1,16

Επιπρόσθετη μισθοδοσία 150+

0

Στριφώνια, ούπα

0,72

Ασφάλιστρα

100

4

2 σπαστά

3,00

Τόκοι δανείων

100

4

Άλλα

1,85

Αμοιβές τρίτων

150

6

Πανί

87,10

Καύσιμα

250

10

Μανιβέλα

3,00

Λοιπά έξοδα

50

2

ΜΗΝΙΑΙΑ

3.800

ΗΜΕΡΗΣΙΑ

152

ΕΤΗΣΙΑ

45.600

ΤΖΙΡΟΣ

88.050 ΣΥΝΟΛΟ

136,25

Κόστος ανά τ.μ.

10,17

Πίνακας 2. Ανάλυση νεκρού σημείου Αριθμός τεντών/έτος Μέσος όρος τ.μ. κατασκευή Ετήσιες πωλήσεις σε τ.μ. Ετήσια πάγια έξοδα

150 13,40 2010,00 45.600,00

Επιμερισμός σταθερών εξόδων/τ.μ.

22,67

Μεταβλητά έξοδα/τ.μ. κατασκευής

10,17

Νεκρό σημείο/τ.μ.

32,85

ΚΟΣΤΟΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ

440,25

+ΦΠΑ

ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ ΜΕ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ 25%

587,00

+ΦΠΑ

ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ ΜΕ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ 25% με ΦΠΑ

722,01

ΤΙΜΗ ΠΩΛΗΣΗΣ με ΦΠΑ/τ.μ.

53,88

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΑΜΟΙΒΗ/ΜΗΝΑ

1834,38

2011

29

[Μάρκετινγκ]

30

Κουζινέτα, Πι, Ράουλα, Φλάντζες, Σπαστά, Λοιπά εξαρτήματα. Για να υπολογίσουμε την τιμή πώλησης θα πρέπει να αθροίσουμε τις δύο κατηγορίες εξόδων και να προσθέσουμε το επιθυμητό περιθώριο κέρδους σε ποσοστό επί τοις εκατό (%). Ειδικότερα, για να τιμολογήσουμε το προϊόν που παράγουμε με “ασφάλεια” κέρδους και γνώση του περιθωρίου μας, θα πρέπει να γνωρίζουμε τα εξής: • Ιστορικά στοιχεία της επιχείρησης και της συγκεκριμένης αγοράς.

• Τάση αγοράς & εποχικότητας του κλάδου.

• Τα Σταθερά Κόστη της Επιχείρησης.

• Τα Μεταβλητά Κόστη της Επιχείρησης.

• Ποσοστό Επιθυμητού Περιθωρίου Κέρδους (mark up). Όσον αφορά τα ιστορικά στοιχεία της επιχείρησης και της αγοράς, αυτά προκύπτουν βάσει της διαθέσιμης ιστορικότητας των τζίρων (των προηγούμενων 3-5 ετών) για την επιχείρηση, καθώς επίσης στοιχεία που μπορούν να προέλθουν από διάφορες έγκυρες πηγές, όπως για παράδειγμα, την Ένωση Τεντοποιών Ελλάδας, τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Σκίασης (ES-SO), από εταιρείες έρευνας αγοράς (π.χ. ICAP) κ.α. Η τάση της αγοράς προκύπτει από τη σύγκριση των τζίρων των προηγούμενων τριμήνων με τα αντίστοιχα των τριών τελευταίων ετών και από τη συντονισμένη πρόβλεψη των μελών της Ένωσης. Στους επόμενους πίνακες εμφανίζονται οι μέθοδοι υπολογισμού με βάση τον ελάχιστο αριθμό τεντών σε ετήσια βάση.

Πίνακας 3. Αριθμός τεντών / έτος:300 τύπος:4,80 μ. Πάγια έξοδα

Κόστος

Ημερήσια

Μεταβλητά έξοδα

Ενοίκια

500

20

Πανί τ.μ. : 13,4

ΔΕΗ

100

4

Σωλήνες

26,82

ΟΤΕ

100

4

Μηχανισμός

6,50

Κινητά τηλέφωνα

100

4

Κουζινέτα

1,60

ΤΕΒΕ

350

14

Ράουλα - φλάντζες

4,50

Μισθοδοσία (έως 150 τέντες) 2.000

80

Δακτυλίδια, πόμολα, βίδες

1,16

Επιπρόσθετη μισθοδοσία 150+

2.000

80

Στριφώνια, ούπα

0,72

Ασφάλιστρα

100

4

2 σπαστά

3,00

Τόκοι δανείων

100

4

Άλλα

1,85

Αμοιβές τρίτων

150

6

Πανί

87,10

Καύσιμα

250

10

Μανιβέλα

3,00

Λοιπά έξοδα

50

2

ΜΗΝΙΑΙΑ ΣΥΝΟΛΟ

5.800

ΗΜΕΡΗΣΙΟ ΠΑΓΙΟ ΚΟΣΤΟΣ

232

ΕΤΗΣΙΟ ΠΑΓΙΟ ΚΟΣΤΟΣ

69.600

ΤΖΙΡΟΣ

147.300 ΣΥΝΟΛΟ

136,25

Κόστος ανά τ.μ.

10,17

Μέθοδος υπολογισμού περιθωρίου κέρδους % (mark up) Με βάση τα δεδομένα που παρατίθενται στον πίνακα, το συνολικό κόστους κατασκευής ανέρχεται σε 500 . Με τη συνήθη λογική, εάν βάλουμε ένα περιθώριο κέρδους με ποσοστό 25%, η αναμενόμενη τιμή πώλησης είναι τα 625 . Αυτός όμως ο υπολογισμός είναι λανθασμένος! Ας υπολογίσουμε καλύτερα: Συνολικό κόστος κατασκευής: 500 Περιθώριο κέρδους: 25% Αναμενόμενη τιμή πώλησης: 666,67 Έκπτωση 666,67 χ 25% = 166,67 Χρειάζεται να λάβουμε υπόψη μας το λεγόμενο Νεκρό Σημείο της επιχείρησης, το οποίο ορίζεται ως το αναγκαίο ύψος των πωλήσεων (τζίρου), το οποίο εάν πραγματοποιήσει η επιχείρηση, καλύπτει όλα της τα έξοδα, δηλαδή δεν πραγματοποιεί ούτε κέρδος ούτε ζημία. Κέρδος πραγματοποιεί μετά από το σημείο αυτό.

Πίνακας 4. Ανάλυση νεκρού σημείου Αριθμός τεντών/έτος Μέσος όρος τ.μ. κατασκευή Ετήσιες πωλήσεις σε τ.μ. Ετήσια πάγια έξοδα

300 13,40 4020,00 69.600,00

Επιμερισμός σταθερών εξόδων/τ.μ.

17,31

Μεταβλητά έξοδα/τ.μ. κατασκευής

10,17

Νεκρό σημείο/τ.μ.

27,48

ΚΟΣΤΟΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ

368,25

+ΦΠΑ

ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ ΜΕ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ 25%

491,00

+ΦΠΑ

ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ ΜΕ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ 25% με ΦΠΑ

603,01

ΤΙΜΗ ΠΩΛΗΣΗΣ με ΦΠΑ/τ.μ.

45,07

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΑΜΟΙΒΗ/ΜΗΝΑ

3.068,75

LOVING OUTDOORS! Έμπνευση, φαντασία και ταλέντο στο διαγωνισμό Loving Outdoors Στο πλαίσιο της έκθεσης Sun&Shadow expo 2010 η διοργανώτρια εταιρεία Kormos προκήρυξε το διαγωνισμό Loving Outdoors, με θέμα: “Δημιουργία τρισδιάστατης κατασκευής για εξωτερικό χώρο, η οποία θα περιλαμβάνει κάθισμα, τραπέζι και σύστημα σκίασης”. Το ενδιαφέρον που εκδηλώθηκε από νέους σχεδιαστές προκειμένου να συμμετάσχουν ήταν πολύ μεγάλο. Αξίζει δε να σημειωθεί ότι μεγάλο ποσοστό των υποψηφιοτήτων προερχόταν από το εξωτερικό, γεγονός που αναδεικνύει τη διεθνή απήχηση και διεισδυτικότητα της Sun&Shadow expo.

2011

31

[Σκίαση]

32 1

2

3

Οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να σχεδιάσουν μια τρισδιάστατη κατασκευή για εξωτερικό χώρο, η οποία θα περιλάμβανε καθιστικό, τραπέζι και σύστημα σκίασης. Τα στοιχεία τα οποία θα αποτελούσαν την κατασκευή θα έπρεπε να έχουν κοινή μορφολογική προσέγγιση και να μπορούσαν να συνδέονται μεταξύ τους ή να είναι ανεξάρτητα. Επιπλέον, η κατασκευή θα έπρεπε να έχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιηθεί σε ιδιωτικό ή δημόσιο χώρο, και στη δεύτερη περίπτωση, να έχει ληφθεί σοβαρά υπ΄ όψιν το φαινόμενο του βανδαλισμού. Η κριτική επιτροπή εξέτασε το κάθε σχέδιο συμψηφίζοντας όλες τις βαθμολογίες και ανακήρυξε τα τρία τελικά σχέδια. Ωστόσο, το υψηλό επίπεδο των προτάσεων που υποβλήθηκαν και ο μεγάλος συναγωνισμός, απέφεραν περισσότερους νικητές από ...τρεις, δηλαδή όσα ήταν και τα βραβεία! Η κριτική επιτροπή έλαβε υπόψη της μια σειρά από κριτήρια, μεταξύ των οποίων ήταν η εξερεύνηση καινοτόμων συνθετικών επιλογών και συνδυασμού υλικών, η ευστοχία την επιλογή των υλικών, η λειτουργικότητα κατασκευής και η εργονομία της, η πρωτοτυπία της πρότασης και η ποιότητα του σχεδιασμού, η αντοχή της στο χρόνο αλλά και η δυνατότητα υλοποίησης της πρότασης. Η ανάδειξη των καλύτερων σχεδίων έγινε με βαθμολογία των έργων από την κριτική επιτροπή, ενώ με ποσοστό 10% συμμετείχε και το κοινό στην ηλεκτρονική ψηφοφορία για τις 20 καλύτερες υποψηφιότητες. Τα αποτελέσματα ανακοινώθηκαν στο πλαίσιο της τελετής απονομής βραβείων, κατά τη διάρκεια της έκθεσης Sun&Shadow expo 2010, στις 12 Δεκεμβρίου 2010. Τα βραβεία που απονεμήθηκαν ήταν τα εξής: 1ο ΒΡΑΒΕΙΟ: 3000 , 2ο ΒΡΑΒΕΙΟ: 1500 3ο ΒΡΑΒΕΙΟ: 500 Ο διαγωνισμός πραγματοποιήθηκε με την πολύτιμη συνεργασία της σχολής Βακαλό Art & Design με υπεύθυνο τον κ. Μανώλη Ηλιάκη, το ΤΕΙ Αθήνας Τμήμα Εσωτερικής Αρχιτεκτονικής και Σχεδιασμού Αντικειμένου, με υπεύθυνο τον κ. Εμμανουήλ Βραχνή, και το ΤΕΙ Λάρισας -Παράρτημα Καρδίτσας Τμήμα Σχεδιασμού και Τεχνολογίας Ξύλου, με υπεύθυνο τον κ. Αθανάσιο Μπαμπαλή.

1o ΒΡΑΒΕΙΟ ΑΛΗΘΕΑ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ / ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΛΑΖΑΡΙΔΗ (εικ. 1) Βακαλό Art & Design

Η πρόταση των Αληθέα Παπαγεωργίου και Δέσποινα Λαζαρίδη προορίζεται κυρίως για ιδιωτικούς χώρους. Ο σκοπός ήταν οι καθαρές γραμμές, η γεωμετρία, η λειτουργικότητα, η απλότητα, σε συνδυασμό με την εύκολη, χαμηλού κόστους κατασκευή. Οι κατασκευαστικές λεπτομέρειες και οι τρόποι σύνδεσης των στοιχείων που συνθέτουν την κατασκευή είναι εμφανή (χωρίς να γίνεται προσπάθεια όλα αυτά να κρυφτούν) και αποτελούν αισθητικό κομμάτι της μορφολογίας της. Η σύνθεση στο κύριο κομμάτι της βασίζεται στην επανάληψη ενός στοιχείου που άλλοτε σχηματίζει κάθισμα και άλλοτε ανάκλιντρο. Ακόμα, στο πάνω μέρος της κατασκευής αξιοποιήθηκε η ελαφρότητα και η ακαμψία του μπαμπού δημιουργώντας έτσι ένα σκίαστρο το οποίο δε χρειάζεται πλαίσιο. Τα υλικά που επιλέχτηκαν για την κατασκευή αυτή είναι κόντρα πλακέ θαλάσσης, γαλβανισμένη στρατζαριστή λαμαρίνα για το τραπέζι και τα καθίσματα, καθώς και η γαλβανισμένη λάμα και η καλαμωτή για το σκίαστρο. Όλα τα υλικά είναι φιλικά προς το περιβάλλον και έχουν μεγάλη αντοχή στο χρόνο και στα καιρικά φαινόμενα, και ακριβώς γι’ αυτό το λόγο και επιλέχτηκαν. Ο τρόπος κατασκευής της πρότασης είναι αρκετά απλός. Χωρίζεται σε δυο μέρη: α) τα καθίσματα με το τραπέζι και β) το σκίαστρο. Για να δημιουργηθεί το πρώτο μέρος τοποθετούνται τα στοιχεία που αποτελούν το κάθισμα σε μεταλλικά Πι για να προστατευτούν τα σόκορα της κατασκευής που έρχονται σε επαφή με το έδαφος. Αφού σταθεροποιήσουμε με μια μεταλλική γωνία τα ξύλα που αποτελούν το κάθισμα και τα πόδια, τα τοποθετούμε κι αυτά σε στρατζαριστή λαμαρίνα και στη συνέχεια εφαρμόζονται στην υποδοχή που υπάρχει στην πλάτη του καθίσματος για μεγαλύτερη σταθερότητα. Έτσι δημιουργείται το κάθισμα στο οποίο μπορεί ανάμεσα από τα καθίσματα να προστεθεί το τραπέζι (ξύλινη βάση που με μεταλλικά στοιχεία στηρίζεται το μεταλλικό κυκλικό τραπέζι) και τους δυο τετράγωνους μεταλλικούς κοιλοδοκούς στους

οποίους θα εφαρμοστεί το σκίαστρο. Το δεύτερο μέρος (σκίαστρο) αποτελείται από δυο γαλβανισμένες στρατζαριστές λάμες και την καλαμωτή από μπαμπού. Στις δυο λάμες τοποθετείται αφρώδης ουσία αυτοκόλλητης μορφής για την καλύτερη εφαρμογή της καλαμωτής που θα τοποθετηθεί ανάμεσα τους. Ενώ σε μια από τις δυο λάμες τοποθετούνται ντίζες για την καλύτερη ένωση και σταθεροποίηση της κατασκευής. Το σύνολο αυτό από τις δύο λάμες και την καλαμωτή στηρίζεται σε δυο ορθοστάτες, οι οποίοι με τη σειρά τους εφαρμόζουν στους σωλήνες - υποδοχείς που στηρίζονται στο κάθισμα.

1o ΒΡΑΒΕΙΟ ROBERTO MITOLO (εικ. 2) Πολυτεχνική Σχολή Τορίνο (Ιταλία)

Μέσα σε έναν κύβο τοποθετούνται ένα άνετο κάθισμα, μια διάταξη σκίασης κι ένα τραπέζι. Η μεταλλική δομή αποτελείται από τετράγωνης διατομής σωλήνες πλάτος 6 cm που έχουν συγκολληθεί ώστε να διαμορφώσουν δύο ομόκεντρα τετράγωνα. Είναι εύκολη κατασκευαστικά και αποτελείται από λίγα στοιχεία: δύο πείρους, ένας πάνω κι ένας κάτω, κι έτσι η δομή εύκολα διπλώνεται, μαζεύεται και αποθηκεύεται. Το υλικό σκίασης είναι ανθεκτική και ελαφριά λινάτσα. Εκτός από την προστασία από τον ήλιο, το ύφασμα αυξάνει και την ακαμψία της δομής: όταν διπλώνεται προς φύλαξη καταλαμβάνει λίγο χώρο, όταν ανοίγεται μπορεί να γαντζωθεί στα 4 κάθετα στοιχεία και να κρεμαστεί μόνο από μερικά απλά “δαχτυλίδια”. Το κάθισμα κατασκευάζεται από κάποια οικολογικά υλικά της διάταξης σκίασης: αποτελείται από ένα μεταλλικό δακτυλίδι με διάμετρο 1,70 μ. Που κρέμεται από την υπόλοιπη δομή με απλές αλυσίδες. Το κάθισμα είναι άνετο και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως καρέκλα ή ανάκλιντρο, εξυπηρετώντας 2-3 άτομα. Το τραπέζι που είναι ενοποιημένο με το κάθισμα, είναι σε περιορισμένες διαστάσεις, ώστε να μην καταλαμβάνεται μεγάλος χώρος. Η κατασκευή, που φέρει το όνομα “Έκλειψη”, γεννήθηκε από την επιθυμία της ενοποίησης των τριών στοιχείων που απαιτούνται από το θέμα του διαγωνισμού, σε

μια ενιαία δομή, εύκολη στην ανάπτυξή της και στην εγκατάστασή της σε πολλά διαφορετικά μέρη, από ένα πάρκο και μια πλατεία έως την παραλία και οποιονδήποτε δημόσιο χώρο. Όπως λέει ο δημιουργός της, η “Έκλειψη” είναι εμπνευσμένη από το σουρεαλισμό των Μagritte και Miro: Συνδυάζει τις γραμμικές φόρμες και τη στοιχειώδη γεωμετρία δημιουργώντας ένα ιδιαίτερο και ξεχωριστό αντικείμενο, αλλά και ταυτόχρονα, απλό και διακριτικό.

1o ΒΡΑΒΕΙΟ JOAN TRAVÉ URGELL & JOAN AGUÉ CASSANY (εικ. 3) Το έργο Package αποτελεί μια νέα ιδέα ενοποιημένης κατασκευής, όπου όλα τα επιμέρους υλικά της εξαρτώνται το ένα από το άλλο. Ο σχεδιασμός του έργου επιτρέπει στην εύκολη συσκευασία όλων των στοιχείων σε ένα πακέτο 150x150x25cm, ενώ όταν είναι σε ανάπτυξη καταλαμβάνει χώρο 300x300x250cm. Έχει τη δυνατότητα δύο διαφορετικών χρήσεων. Στην Terrace Mode, το τραπέζι βρίσκεται σε ύψος 80cm και μπορεί εύκολα να εγερθεί στα 105cm όπου και πλέον αποκτά την χρήση Cocktail Mode. Οι καρέκλες έχουν σχεδιαστεί κατά τέτοιο τρόπο που εύκολα μπορούν να μετατραπούν σε σκαμπό και να διπλωθούν. Όταν το τραπέζι διπλώνει, οι καρέκλες στερεώνονται στην πίσω επιφάνειά του και με το κλείσιμο του σκίαστρου, δημιουργείται το τελικό “πακέτο” Package. Σύμφωνα με το σχεδιασμό του προϊοντος και τα αειφόρα πρότυπα, το γλβανισμένο ατσάλι είναι το βασικό δομικό υλικό της κατασκευής, ενώ το τραπέζι και οι καρέκλες είναι κατασκευασμένες από χαλκό που έχει επεξεργαστεί με ξύλο προκειμένου να αντέχει σε εξωτερικές χρήσεις. Έχει τη δυνατότητα, επίσης, μέσω της βάσης του, να συνδεθεί με παροχή ηλεκτρικού ρεύματος. Το 2o Βραβείο έλαβαν η Ε. Δομπρογιάννη (Τ.Ε.Ι. Αθήνας) και οι Θ. Μυλωνοπούλου / Μ.Λεμονή (Βακαλό Art & Design) και το 3ο Βραβείο ο Β. Μακρυγιάννης (Tμήμα Σχεδιασμού & Τεχνολογίας Ξύλου). Εκτός από τους διαγωνιζόμενους που απέσπασαν τα τρία πρώτα βραβεία, απονεμήθηκαν και δύο έπαινοι. Περισσότερα πληροφορίες στο http:// lovingoutdoors.gr/.

2011

33

[Σκίαση & Εξοικονόμηση ενέργειας]

Ελευθέριος Ι. Πισκιτζής Αρχιτέκτων Μηχ. U.W.C, M.Arch., M.B.A Chartered Architect RIBA, AIA, RIAC, SARA, ALA, AIAA, ASLA, υπ. διδάκτωρ ΕΜΠ Mέλος της διεθνούς ένωσης ερευνητών ενεργειακού σχεδιασμού - EDRA & μέλος της ένωσης Tensinet e-mail: eparchilab@hotmail.com

34

Εφελκυόμενες δομές & φωτοβολταϊκά συστήματα Η αρχιτεκτονική έχει τη δυνατότητα να δημιουργεί ανακατατάξεις και να υποκινεί το δημιουργικό διάλογο, τόσο μέσα στον αστικό ιστό, αλλά και έξω από αυτόν. Η διεθνής κοινότητα των αρχιτεκτόνων έχει υιοθετήσει από καιρό μια κριτική μέθοδο σε θέματα χρήσης και παραγωγής ηλιακής ενέργειας, η οποία Καθώς κινούμαστε προς το μέλλον των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, πρέπει να αναγνωρίσουμε τις έμφυτες διαφορές που υπάρχουν μεταξύ των παλαιών και νέων μέσων της ενεργειακής παραγωγής και της αλλαγής στο σχεδιασμό κτιριακών εγκαταστάσεων, που προκύπτουν συνεπώς από αυτήν τη μετατόπιση. Όταν οι εγκαταστάσεις παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας προσαρμόστηκαν και ενσωματώθηκαν στον αστικό ιστό των πόλεών μας τις προηγούμενες δεκαετίες, κρίθηκε απαραίτητη μια μεταβατική χρονική περίοδος ώστε να εκτιμηθούν αισθητικά αυτές και να έχουν κοινή αποδοχή. Φυσικά, ποτέ δεν έγιναν αισθητικά ανεκτές και ακόμη και σήμερα αποτελούν, αισθητικά, κακέκτυπο κατάλοιπο προηγούμενης εποχής. Ιδιαίτερα οι πυλώνες διανομής ισχυρής τάσης που ακόμη και σήμερα εντοπίζονται σε πυκνοκατοικημένες αστικές περιοχές, αφού το κόστος υπόγειας καλωδίωσης φαντάζει δαπανηρό για τους κατά καιρούς υπεύθυνους δημόσιους άρχοντες. Καθώς οι ημέρες του αερίου ή του λιγνίτη είναι πλέον ξεπερασμένες και οι εγκαταστάσεις παραγωγής αυτών από τα απώτατα περίχωρα της πόλης κατάφεραν να ενσωματωθούν

έχει βοηθήσει στο να αποτελούν επίκεντρο της δημοσιότητας πολλά ενεργειακά προβλήματα, αλλά και δημιουργικές λύσεις αυτών. Η περίοδος που διανύουμε είναι γόνιμη για τους αρχιτέκτονες να προβάλουν τις ιδέες τους για την επίλυση ενεργειακών θεμάτων σε συλλογικό επίπεδο και σε διεθνή κλίμακα.

στον αστικό ιστό, με τα όποια προβλήματα, αισθητικά και λειτουργικά, το ίδιο θα συμβεί αναπόφευκτα για τις νέες ενεργειακές τάσεις παραγωγής ενέργειας. Φυσικά, θα συνεχιστούν να εντάσσονται στο κέλυφος των κτιρίων για την εκμετάλλευση της ηλιακής ενέργειας, όπως τα φωτοβολταϊκά συστήματα, αλλά σε μικρή κλίμακα παραγωγής ενέργειας. Η αναγκαιότητα για μεγαλύτερες επεμβάσεις κρίνεται απαραίτητη τόσο στην ύπαιθρο όσο και κοντά στον αστικό ιστό, για εγκαταστάσεις παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας σε μεγάλη κλίμακα, που θα μπορέσουν να αντικαταστήσουν τις απαρχαιωμένες και βλαβερές για το περιβάλλον μονάδες επεξεργασίας λιγνίτη. Ζούμε πλέον σε μια εποχή που δίνει δια-πολιτιστικά υψηλή έμφαση στο ολοκληρωμένο σχέδιο. Καθώς η ενεργειακή παραγωγή έρχεται απαραίτητα στην πιο στενή εγγύτητα με την ακίνητη περιουσία, ζητήματα αισθητικής θα αποτελούν, όλο και περισσότερο, θέματα για δημιουργική συζήτηση. Κρίνεται απαραίτητη μια ολιστική προσέγγιση στο σχεδιασμό, αλλά και στην υπό-ένταξη υποδομών παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας τόσο σε macro αλλά και micro επίπεδο παραγω-

γής. Οι macro εγκαταστάσεις στο φυσικό τοπίο πρέπει, επίσης, να λάβουν υπόψη τους στο σχέδιό τους, τα περίχωρα, οπτικά και περιβαλλοντικά, που ενσωματώνονται σε αυτό. Οι εγκαταστάσεις σε micro επίπεδο θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους τον αστικό ιστό, στον οποίο καλούνται να ενσωματωθούν και να προσπαθήσουν να αφομοιωθούν σε αυτόν, με έντεχνο, τεχνολογικά αλλά και κτιριακά, αρμονικό τρόπο. Έτσι, λοιπόν, οι εγκαταστάσεις στην ύπαιθρο δε θα πρέπει να αλλοιώνουν το φυσικό τοπίο, την πανίδα και τη χλωρίδα, αλλά ούτε να αποτρέπουν την ενασχόληση του περιηγητή με το φυσικό τοπίο, φυσικά πάντα στο βαθμό που αυτό είναι αποδεκτό για την ομαλή λειτουργία της εγκατάστασης, αλλά και την αποφυγή κακόβουλων ενεργειών και βανδαλισμών της δημόσιας περιουσίας. Έχουμε, αφ’ ενός, μια συνεχώς αυξανόμενη τάση τα τελευταία χρόνια τα νέα κτήρια και οι πόλεις που σχεδιάζονται να υιοθετούν μορφές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο μέγιστο. Οι αρμόδιοι για το σχεδιασμό κοινοτήτων και πολεοδομικού σχεδιασμού κινούνται σε αυτή την κατεύθυνση, λόγω της κολεκτίβας της κοινωνίας μας. Διαθέτουμε τεχνο-

λογίες που γρήγορα εξελίσσονται και είναι χρηστικές με την τωρινή μορφή τους αλλά και αυτές οι χρηστικές μορφές βλέπουν κάποιο pushback από τις μεμονωμένες κοινότητες, ειδικά καθώς έρχονται όλο και πιο κοντά στον αστικό ιστό της πόλης. Τα πρώτα σημάδια αυτού που συζητάμε γίνονται ήδη αντιληπτά με τις εγκαταστάσεις μονάδων με ανεμογεννήτριες σε οροσειρές αγροτικών κοινοτήτων ή σε παράκτια μέτωπα. Η συζήτηση αυτή θα αρχίσει να γίνεται εντονότερη, όταν “συσκευές” παραγωγής ενέργειας θα αρχίζουν να ενσωματώνονται στα πυκνότερα αστικά περιβάλλοντα. Αυτό που απαιτείται προκειμένου να γεφυρωθεί το χάσμα μεταξύ της μεγαλύτερης επιθυμίας για το ανανεώσιμο μέλλον και των αρνητικών αντιδράσεων σε κοινοτικό επίπεδο στην εφαρμογή των συστημάτων που απαιτούνται, είναι μια μετάβαση αισθητική, που μπορεί να θέσει σε κριτική μια σειρά μαθημάτων, ως

προς τις αισθητικές εκτιμήσεις στη βιώσιμη υποδομή. Επειδή, σε τελευταία ανάλυση, η ικανότητα αισθητικής ενσωμάτωσης στις κοινότητες αφορά, όχι μόνο στην εκμετάλλευση πόρων, αλλά και στην αισθητική και ποιοτική αναβάθμιση του βιοτικού επιπέδου μας σε αρμονία με το αστικό ή το αγροτικό τοπίο, αντίστοιχα. Στην προσπάθεια για τον αισθητικά αναβαθμισμένο σχεδιασμό υποδομών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και μάλιστα ηλιακής μορφής, οι ελαφρά εφελκυόμενες δομές μπορούν να αποτελέσουν κύριο ρόλο, τόσο αισθητικό, λειτουργικό, όσο και κατασκευαστικό.

Εφελκυόμενες δομές από ύφασμα με φωτοβολταϊκά στο Αμπού Ντάμπι Στη συνέχεια, θα παρουσιάσουμε μοναδικά παραδείγματα χρήσης εφελκυόμενων δομών ή ελαφρών κατασκευών από ύφασμα με φωτοβολταϊκά συστήματα που εκ-

πληκτικά και αρμονικά ενσωματώνονται στο φυσικό τοπίο της ευρύτερης περιοχής του Abu Dhabi. Ο Takuya Onishi για την περιοχή κοντά στο Ras Al Khor στο Ντουμπάι σχεδίασε την εγκατάσταση FERN/ ΦΤΕΡΗ. Οι συνηθισμένες ηλιακές εγκαταστάσεις τοποθετούν τα ηλιακά πλαίσια και τις δομές πλαισίων άμεσα στο έδαφος. Το στενό διάστημα που δημιουργείται μεταξύ κάθε σειράς μιας τυπικής εγκατάστασης έχει ως επακόλουθο την έλλειψη σκιάς και τη δημιουργία αντανακλάσεων με αποτέλεσμα ένα μη φιλικό περιβάλλον τόσο για τον άνθρωπο, τα ζώα, αλλά και τη βλάστηση. Σε μια περιοχή όπου υπάρχει ένα εκπληκτικά όμορφο τοπίο και γηγενής βλάστηση, οι ηλιακές εγκαταστάσεις Φτέρων σχεδιάζονται για να ταλαντευθούν ήπια σε ένα ελάχιστο ύψος τριών μέτρων πάνω από το έδαφος για να παρέχουν τόσο κάλυψη από τον ήλιο, αλλά και να προσθέσουν στην οπτική ομορφιά του τοπίου.

Ο Takuya Onishi με την εγκατάσταση FERN/ΦΤΕΡΗ.

2011

35

[Σκίαση & Εξοικονόμηση ενέργειας]

36

Οι Matthew Johnson και Jason Logan με την εγκατάσταση PRISM CLOUD/ΣΥΝΝΕΦΟ ΠΡΙΣΜΑΤΩΝ.

Το φύλλο/το ηλιακό πλαίσιο Φτέρων είναι ένα ημιδιάφανο και εύκαμπτο ηλιακό κύτταρο που δίνει ένα ευγενές φως και παρέχει ένα φιλικό διάστημα για όλα τα είδη ζώων και πρασίνου κάτω από αυτό. Η λεγόμενη, κατά το σχεδιαστή, Φτέρη σχεδιάζεται για να ακολουθεί επιδέξια πάντα τη μετακίνηση του ήλιου κατά την εναλλαγή μέσα στην μέρα, αλλά και για να εναλλάσσεται στις διαφορετικές εποχές του χρόνου. Μια εύκαμπτη δομή ινών άνθρακα με ένα σύστημα καλωδίων έντασης σε διαγράμμιση επιτυγχάνει τη σταθερή αργή μετακίνηση για την ακολουθία του ήλιου σε οποιαδήποτε θέση στον ουρανό. Μια

μηχανή περιστροφής για τις συστοιχίες φύλλων PV παρέχει ακόμα μεγαλύτερη ακρίβεια. Ο μίσχος της Φτέρης αποτελείται από υλικό παρόμοιο με αυτό που χρησιμοποιείται για την επικάλυψη με θολωτή κατασκευή, που παρέχει μια ισχυρή αλλά εύκαμπτη/ελαστική δομή και που αισθητικά αντανακλά έναν φυσικό μίσχο εγκαταστάσεων. Το φύλλο/το ηλιακό πλαίσιο Φτέρων είναι ένα ημιδιάφανο και εύκαμπτο ηλιακό κύτταρο από πλαστικό και ύφασμα, το οποίο εφευρέθηκε από τον καθ. John Rogers και τους συναδέλφους του στο Πανεπιστήμιο του Ιλινόις. Αυτή η καινοτομία δίνει μια ευγενή, ελαφριά και

φιλική επίδραση φωτισμού για τα φυτά και τα ζώα που υπάρχουν κάτω από αυτό. Η περιοχή στην οποία μελετήθηκε μπορεί να προσαρμόσει 10.256 μονάδες Φτέρων οι οποίες θα έδιναν την εντύπωση ενός τεχνητού δασικού πάρκου και θα ήταν ένα περιβάλλον υποδοχής για τους επισκέπτες για να απολαύσουν το τοπίο και την άγρια φύση της εν λόγω ευρύτερης περιοχής. Ενώ η Φτέρη πετά και παρέχει ευρείες σκιές κατά τη διάρκεια της ημέρας, στέκεται βαθμιαία κάθετη το βράδυ και έχει τα φώτα μέχρι τον ουρανό για τη νύχτα, καθώς γυρίζει αργά από το δυτικό στον ανατολικό ορίζοντα για να αναμείνει την αυ-

ριανή αυγή για το επόμενο πέταγμά της. Οι Matthew Johnson και Jason Logan για μια περιοχή ανάμεσα στα νησιά Saadiyat και Yas στο Abu Dhabi προτείνουν το PRISM CLOUD/σύννεφο πρισμάτων. Οι μελετητές της πρότασης αυτής το σχεδίασαν έτσι, ώστε να αιωρείται πέρα από την έρημο, παρέχοντας διαδοχικά σκιές και φασματικό φως στην επιφάνειά του. Η υποδομή αυτή προσπαθεί να προβάλει το αόρατο, ορατό, στρέφοντας την προσοχή του περιηγητή στα ατμοσφαιρικά στοιχεία που ειδάλλως θα περάσουν απαρατήρητα. Μέσα στο κενό πλαίσιο μιας ερήμου, το σύννεφο πρισμάτων δημιουργεί μια εμπειρική πληρότητα. Το φως γίνεται ορατό με το να χωρίζεται πρισματικά στα διάφορα χρώματά του. Ο αέρας γίνεται ορατός και ευδιάκριτος ως κυματισμοί και κινήσεις στους θόλους. Ο ουρανός και η άμμος είναι πλαισιωμένοι στις εμπειρικές οάσεις που γίνονται από το σκυρόδεμα, οι οποίες ενεργούν ως σημεία εστίασης και δομή για το θόλο. Ο θόλος εκμεταλλεύεται επίσης την ηλιακή ενέργεια, μέσω της σειράς φωτοβολταϊκών κυττάρων του. Η εν λόγω εγκατάσταση βρίσκει την ομορφιά στην ακραία φύση του άγριου ερημικού τοπίου, όπου το ενισχύει αισθητικά και εμπειρικά με την παρουσία της.

Ανάδειξη στοιχείων περιοχής Τα στοιχειώδη συστατικά της περιοχής αναδεικνύονται από τους μελετητές στο έπακρο, εκεί όπου η έρημος συναντά το νερό, κάτω από έναν απέραντο ουρανό. Αντικατοπτρισμός: Το σύννεφο πρισμάτων από τη νέα εθνική οδό Khalifa εμφανίζεται ως αντικατοπτρισμός, ένα οπτικό τέχνασμα. Η αντανακλαστική ανώτερη επιφάνεια της εγκατάστασης λαμπυρίζει, φαντάζει σαν να κάμπτει το φως. Αυτή η επίδραση ενεργεί ως είδος αναγνωριστικού σήματος, ως τοπόσημο, προσκαλώντας επισκέπτες στην περιοχή. Θόλος: Ο καθαρός θόλος από σύστημα καλωδίων διαμορφώνει μια εφελκυόμενη δομή. Καθώς ο αέρας κινείται, το καλώδιο λυγίζει, δημιουργώντας κινούμενες σκιές και παραγωγή πρισματικού φωτός. Ο βορειοδυτικός αέρας σύρεται μέσω των δομών των φωτοβολταϊκών κυττάρων, που δροσίζουν το σκιασμένο διάστημα ακόμα περαιτέρω. Η εφελκυόμενη δομή είναι λιτή και ελαφριά επάνω από την έρημο, η εύθραυστη οικολογία συντηρείται - επιτρέπεται για να μετατοπιστεί και να εξελιχθεί. Πρίσμα: Ο θόλος του σύννεφου πρισμά-

των κατασκευάζεται από ένα καλώδιο χάλυβα που συνδέεται με τις συγκεκριμένες οάσεις. Ενσωματωμένος μέσα στο καλώδιο εναλλάσσει τα πρίσματα γυαλιού και τα φωτοβολταϊκά κύτταρα. Τα πρίσματα χωρίζουν το φως του ήλιου στα φασματικά χρώματα, τα οποία διαθλώνται επάνω στην επιφάνεια της ερήμου στο κατωτέρω επίπεδο του εδάφους. Αυτά δημιουργούν τις ομάδες του πολύχρωμου φωτός, μέσω του οποίου οι επισκέπτες μπορούν να περιπλανηθούν. Τα φωτοβολταϊκά κύτταρα είναι πυραμιδικές δομές που απορροφούν την ηλιακή ενέργεια στις νότιες πλευρές τους και ενεργούν ως αέρας - σέσουλες στις βόρειες πλευρές τους. Όαση: Στον άτακτο τομέα του θόλου πρισμάτων υπάρχουν πέντε συγκεκριμένες οάσεις που λειτουργούν ως σημεία στίξης. Δεδομένου ότι οι επισκέπτες περιπλανιούνται κάτω από το θόλο σε κάθε όαση, ενημερώνονται για τα στοιχειώδη στοιχεία της ερήμου. Ο ουρανός είναι απέραντος και πλαισιωμένος από την ανώτερη άκρη της όασης. Το φως του ήλιου γεμίζει το διάστημα, ενώ το έδαφος είναι είτε καθαρή άμμος είτε νερό, δημιουργώντας την αίσθηση ενός μοναδικού υλικού. Το σύννεφο πρισμάτων ελάχιστα εισβάλει στο περιβάλλον, στο οποίο καλείται να ενταχθεί και διατηρεί την περιβάλλουσα οικολογία της ερήμου, δεδομένου ότι το μόνο σημείο στο οποίο αγγίζει το έδαφος είναι στις συγκεκριμένες αποβάθρες, οι οποίες μπορούν να χωριστούν κατά μακριά διαστήματα. Η εφελκυόμενη δομή δεν αγγίζει ποτέ το έδαφος.

Πρωτότυπη εγκατάσταση που θυμίζει έργο τέχνης Οι Alex Bogusat και Rebecca Henricksen για την ίδια περιοχή, μεταξύ του νησιού Saadiyat και του νησιού Yas, σχεδίασαν την INTERLACE/ΣΥΜΠΛΕΞΗ, μια πρωτότυπη ελαφριά εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων που δρα περισσότερο ως έργο τέχνης πάρα ως υποδομή. Για τους μελετητές η περιοχή αυτή αντιπροσωπεύει μια συγκεκριμένη θέση που συνδέεται και συσχετίζεται με τα περίχωρά της. Για παράδειγμα εσωκλείεται από τις εθνικές οδούς, οι οποίες συνδέονται με τον αερολιμένα, την πόλη Masdar, το Abu Dhabi και την περιβάλλουσα επαρχία. Πρόθεσή τους να συνδέσουν τις ενδιάμεσες επίπεδες περιοχές με το βουνό και τη θάλασσα. Εξερεύνησαν αυτές τις περιοχές, για να καταλήξουν ως προς τον άξονα προσανα-

τολισμού, στη μορφή της επέμβασης και των μωσαϊκών. Το έργο τέχνης μιμείται τη μορφή τριγώνου, με κάθε κλάδο να φτάνει προς μια διαφορετική πτυχή της σύνδεσης, όπως για παράδειγμα τα Αραβικά Εμιράτα συνδέονται και αλληλεπιδρούν στη ζωή. Ένας κλάδος στηρίζεται στο έδαφος και έχει τις μορφές προς τα άνω σαν ένας αμμόλοφος στην οργανική μορφή του. Ο βορειοδυτικός κλάδος αρχίζει κάτω από την επιφάνεια της γης, όπου θα συλλέξει τα όμβρια ύδατα και θα διαμορφώσει μια λίμνη αντανάκλασης. Αυτός ο βραχίονας καταλήγει επάνω ως μια κυματοειδής μορφή (που αντιπροσωπεύει τη θάλασσα) και ενώνεται με τον κλάδο αμμόλοφων για να διαμορφώσει ένα υψηλό σημείο, προσιτό στους επισκέπτες από μια πορεία κατά μήκος της άκρης. Από αυτή την πλεονεκτική θέση, σε ύψος 11μ. οι επισκέπτες θα είναι σε θέση να δουν τις τρεις περιοχές της χώρας, καθώς επίσης και να έχουν άποψη 360ο του ορίζοντα της πόλης του Masdar. Ο αμμόλοφος και τα ορεινά στοιχεία του έργου τέχνης θα καλυφθούν με ενεργειακά φωτοβολταϊκά κύτταρα (0.25χ0.25m) που επιτρέπουν στον αέρα να κινείται κάτω από αυτά, η κίνηση των κυττάρων αυτών δημιουργεί σχέδια αντανάκλασης που μιμούνται την κίνηση της άμμου στους αμμόλοφους, επιτρέποντας στα κύτταρα PV να συλλάβουν τον ήλιο υπό πολλές διαφορετικές γωνίες σε συνεχή βάση. Ο αέρας θα επιτρέπει στις σκιές των κυττάρων PV να κινούνται και να μετατοπίζονται πάνω στο έδαφος και να έχουν περιβαλλοντική επίδραση στους επισκέπτες. Η βασική στρατηγική της εν λόγω εγκατάστασης περιλαμβάνει την εμμονή στους μελετητές να σχεδιάσουν μια πρωτότυπη ηλεκτρική αυτόνομη γεννήτρια τέχνης στο έδαφος. Πιστεύουν ότι η εγκατάσταση αυτή θα δώσει την αρχική κινητήρια δύναμη στους κατοίκους να αρχίζουν να σκέφτονται τη μη εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και να αρχίσουν να προτάσσονται εναλλακτικές μέθοδοι βιώσιμης ενεργειακής παραγωγής εύκολες και διαθέσιμες σε όλους. Θέλουν να αντιμετωπίσουν τα ζητήματα της αλλαγής κλίματος και της παγκόσμιας αύξησης της θερμοκρασίας, λόγω του φαινομένου του θερμοκηπίου και να παρουσιάσουν αυτές τις πληροφορίες με έναν κατανοητό και εκπαιδευτικό τρόπο στους επισκέπτες των περιοχών αυτών σε καθημερινό επίπεδο. Η στρατηγική των μελετητών τους στις περιοχές αυτές αρχίζει με τη φυσική τοποθέτηση της εγκατάστασης της

2011

37

[Σκίαση & Εξοικονόμηση ενέργειας]

38

Οι Alex Bogusat και Rebecca Henricksen με την εγκατάσταση INTERLACE/ΣΥΜΠΛΕΞΗ.

τέχνης τους. Θέλησαν να εμμείνουν σε ένα μικρό ίχνος και να κρατήσουνε, όσο το δυνατόν περισσότερο, την περιοχή άθικτη. Το έργο τέχνης τοποθετείται στη νοτιοδυτική γωνία της περιοχής προκειμένου να μειωθεί η περιβαλλοντική επίδρασή του, δημιουργώντας ένα ορατό σημείο ενδιαφέρον από την εθνική οδό. Το ύψος κρατιέται σε μια λογική αναλογία προκειμένου να είναι ορατό από τα διερχόμενα αυτοκίνητα, διατηρώντας την ανθρώπινη κλίμακά του, δεδομένου ότι οι επισκέπτες είναι σε θέση να αναρριχηθούν, να αγγίξουν, και να αισθανθούν πριν συλλάβουν μια μεγάλη άποψη του ορίζοντα της πόλης του Masdar. Η ηλιακή ενέργεια θα συλλεχθεί και θα αποθηκευτεί υπόγεια, όπου θα συνδεθεί με το ενεργειακό πλέγμα της πόλης Masdar. Γνωρίζουν ότι υπάρχουν δαπάνες παραγωγής που συνδέονται με την παραγωγή των φωτοβολταϊκών συστημά-

των, συμπεριλαμβανομένων των δαπανών υψηλής ενέργειας, που συνδέονται με την παραγωγή πυριτίου. Εντούτοις, η περαιτέρω εκτίμηση δείχνει ότι τα οφέλη του συστήματος ηλιακών πλαισίων θα αντισταθμίσουν τις δαπάνες κατά τη διάρκεια ορισμένου χρόνου. Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα που περιέχουν αμέτρητα ποσά άμμου, αυτός ο πόρος θεωρείται ανανεώσιμο προϊόν. Η εφελκυόμενη δομή στο γλυπτό τέχνης εδάφους μορφώνεται με τις σχηματισμένες αψίδες από στήλες περίπου 0.5m χάλυβα. Ο χάλυβας απαιτείται, προκειμένου να υποστηριχθεί η οργανική μορφή της κατασκευής και για να επιτρέψει στο έργο τέχνης να συνδεθεί με το έδαφος και να αναγερθεί σε ύψος 11μ.

Ηλιακοί αμμόλοφοι Οι Robert Levit, Rodolphe EL- Khoury, James Dixon, Lindsay Hochman, Khalid Al

Nasser, Melissa Lui σχεδίασαν για την ίδια περιοχή τους SOLAR DUNES/ΗΛΙΑΚΟΥΣ ΑΜΜΟΛΟΦΟΥΣ. Οι ηλιακοί αμμόλοφοι δανείζονται τη μορφή τους από τους αμμόλοφους που συναντώνται στην έρημο. Με νότια κλίση οι καθρέφτες/φωτεινές γυαλισμένες επιφάνειες κοιτούν προς τον ήλιο, ενώ οι κοίλες διαμορφωμένες επιφάνειες από ματ υλικό συλλαμβάνουν την ηλιακή ενέργεια μέσω των σωληνώσεων, που υπερθερμαίνουν το υγρό περιεχόμενό τους και τροφοδοτούν την ηλεκτρική ενέργεια, η οποία παράγει τους στροβίλους ατμού που στεγάζονται κάτω από τους λόφους τους. Ένα τολμηρό σχέδιο με τις αντανακλώμενες φωτεινές επιφάνειες την ημέρα να μετατοπίζονται και τη νύχτα μέσω LED να αναβοσβήνουν, σηματοδοτώντας με αυτό τον τρόπο την υπαρξή τους. Οι ηλιακοί αμμόλοφοι προσαρμόζουν στη μορφή τους τα μηχανήματα της ηλιακής τροφοδοτημένης, παραγμένης μέσω ατμού, ηλεκτρικής ενέργειας. Αλλά, στην περίπτωση αυτή, η μηχανική μορφή των επιφανειών είναι δεμένη σε μια τοπογραφική μορφή: το dunescape. Η μηχανή δε στέκει στη φύση μια φορά (όπως τα εργοστάσια στο τοπίο) και τίποτα και κανένας δεν προσπαθεί να την καλύψει. Εδώ, οι αμμόλοφοι φαίνονται φυσικοί, αλλά είναι μια εργασία της γεωμετρίας και ένα οπτικό τέχνασμα. Οι γυαλισμένοι καθρέφτες, η διοχέτευση με σωλήνες και οι υποστηρίξεις που παρεμβάλλουν μέσα στις μορφές του dunescape είναι ένα στοιχείο του προφανέστερου τεχνάσματος. Συνολικά, οι αμμόλοφοι και οι καθρέφτες δημιουργούν μια προκλητική υπεκφυγή μεταξύ του φυσικού και του τεχνητού. Οι ματ όμως επιφάνειες που αναβοσβήνουν μέσω LED τη νύχτα στο dunescape ζωντανεύουν παράξενα το άψυχο. Η οικολογικά υγιής ηλιακή παραγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας ενσωματώνεται σε ένα πρόσφατα συλληφθέν αισθητικό τμήμα του τοπίου. Αυτοί οι αμμόλοφοι χτίζονται και σταθεροποιούνται: μία ανοιχτή στρώση σκυροδέματος, συνήθως κάτω από την επιφάνεια, κρατά τη μορφή και τα σχέδιά τους και την ομογενή επιφάνειά τους. Συγκεκριμένες πλευρές και κατασκευαστική γεωμετρία συντελούν στο να διαμορφώσουν το υπόστρωμα για την παραβολική κυρτότητα των αντανακλώμενων επιφανειών. Οι επιφάνειες αυτές μπορούν να κατασκευαστούν είτε από γυαλισμένη πέτρα ή από μέταλλο, σε συνάρτηση με τα κριτήρια σχέσης κόστους και απόδο-

Οι Robert Levit, Rodolphe EL-Khoury, James Dixon, Lindsay Hochman, Khalid Al Nasser, Melissa Lui με την εγκατάσταση SOLAR DUNES/ΗΛΙΑΚΟΙ ΑΜΜΟΛΟΦΟΙ.

σης. Οι αμμόλοφοι αυξάνονται και υποχωρούν, δημιουργώντας μια πλουσιοπάροχη ποικίλη σειρά μορφών. Κάτω από τους μεγαλύτερους αμμόλοφους -πάνω από δέκα μέτρα στους ύψος- ισχυροί τεχνητά ηλεκτρικοί στρόβιλοι θα στεγαστούν. Οι σωλήνες, επάνω στους οποίους οι επιφάνειες καθρεφτών απεικονίζουν το έντονο φως, θα φέρουν το υπερθερμαινόμενο υγρό και θα παράγουν τους στροβίλους και ως επακόλουθο την ηλεκτρική ενέργεια. Το ηλιακό dunescape που διαμορφώνεται τεχνητά, σχεδιάζεται ώστε να σπινθηρίζει μέρα και νύχτα. Έχει ως σκοπό να κατανοηθεί με διαφορετικές ταχύτητες, σε διαφορετικές κλίμακες και σε διαφορετικά μέσα. Έμπειρο στο φυσικό τοπίο για χρόνια είναι ένα immersive τοπίο μεταξύ της εθνικής οδού και του νερού. Οι αμμόλοφοι, μεγάλοι στην κλίμακα, είναι ένα πάρκο. Από τη βόρεια άκρη, από το νερό, κρύβουν τις τεχνικές συσκευές τους και εμφανίζονται ως ένα κάπως υπερβολικά κανονικό τοπίο αμμόλοφων άμμου. Βλέποντάς τους από ένα κινούμενο αυτοκίνητο, οι διαμορφωμένες επιφάνειες ξεπροβάλουν ως μια ταλάντωση κατά μήκος του ορίζοντα με την ταχύτητα μιας αναλαμπής. Από ένα αεροπλάνο, το σχέδιο των αμμόλοφων παίρνει έναν εικονικό χαρακτήρα, ένα υπαίθριο λογότυπο, το έδαφος προσδιορίζει με την οικολογικά solar

power παραγωγή του, την αισθητική του επαναπροσδιορισμού ενός βιομηχανικού τοπίου. Σε μια οθόνη υπολογιστή, η περιοχή είναι διαμορφωμένη σε μια κλίμακα που είναι ορατή στο Google Earth και καθιερώνεται ως λογότυπο -logoscape- που συνδέεται με την καινοτόμο σύνθεση των ανανεώσιμων μορφών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, αρχιτεκτονικής και τέχνης που καθιερώνεται στα Ε.Α.Ε. Τη νύχτα, οι ηλιακοί αμμόλοφοι μετατρέπονται σε φωτεινή εκπαιδευτική διακόσμηση. Η τροχιά του αεροπορικού ταξιδιού μεταξύ του Abu Dhabi και των διεθνών προορισμών χαρτογραφείται επάνω στους καθρέφτες των αμμόλοφων. Τα LEDs που ενσωματώνονται σε κάθε καθρέφτη δυναμώνουν και εξασθενίζουν στο σύνολό τους από τις αφίξεις και τις αναχωρήσεις από το διεθνή αερολιμένα του Abu Dhabi. Αυτό το παιχνίδι επεξεργάζεται τις πληροφορίες ως διακόσμηση, τα σχέδια που παράγονται σηματοδοτούν και εξαρτώνται από τις κοσμοπολίτικες διεθνοποιημένες περιστάσεις της ζωής στο Abu Dhabi. Αυτή η εικόνα του νέου ηλεκτρικού τοπίου θα είναι ένα έμβλημα μιας σύγκλισης: μεταξύ της βιώσιμης ενεργειακής παραγωγής και της περιβαλλοντικής τέχνης. Οι ηλιακοί αμμόλοφοι χρησιμοποιούν μια συμβατική ενέργεια που παράγει τη στρατηγική κατά τρόπο ασυνήθι-

στο. Οι αντανακλώμενες επιφάνειες έχουν χρησιμοποιηθεί σε πολυάριθμες θέσεις για να λειώσουν το άλας, το οποίο αντλείται έπειτα στους στροβίλους ατμού όπου ατμοποιεί το νερό που χρησιμοποιείται για να οδηγήσει τον στρόβιλο. Στην πρότασή τους έχουν εξετάσει δύο δυνατότητες. Κατ’ αρχάς, μια χαμηλότερη χρήση τεχνολογίας της γυαλισμένης πέτρας και ένα θερμαινόμενο υγρό, όπως η γλυκόλη, για να παραγάγει τον ατμό. Τέτοια υλικά απαιτούν τη λιγότερη συντήρηση και είναι συμβατότερα με τη χρήση των ηλιακών αμμόλοφων ως πάρκο. Η δεύτερη επιλογή είναι οι επιφάνειες που λειτουργούν ως καθρέφτες να είναι από επεξεργασμένο μηχανικά μέταλλο και να παράγουν το μέγιστο της ηλεκτρικής ενέργειας. Όπως ακριβώς η δημόσια τέχνη ενσωματώθηκε στον περίβολο της αρχιτεκτονικής εφαρμογής και αποτελούσε για χρόνια αναπόσπαστο τμήμα αισθητικής έκφρασης και ενσωματώθηκε σε αυτόν, έτσι θα πρέπει και οι νέες τεχνολογικά εγκαταστάσεις ηλεκτρικής ενέργειας να αντιμετωπιστούν, από τον αρχικό σχεδιασμό μέχρι την κατασκευή. Θα πρέπει οι νέες εγκαταστάσεις παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας να αποτελέσουν τμήμα του τρόπου ζωής μας και να ενσωματωθούν σε αυτόν είτε διαδραστικά, είτε εμπειρικά, είτε αισθητικά ή και λειτουργικά.

2011

39

[Αρχιτεκτονική]

Μανώλης Ηλιάκης MA Architecture and Spatial Culture www.yolkstudio.gr

40

RADIALSYSTEM.V. Ένας χώρος για τις Τέχνες Το 2006 εγκαινιάστηκε στο Βερολίνο ένας δημιουργικός χώρος για τις τέχνες με το όνομα RADIALSYSTEM.V.. Το όνομα αυτό, ανήκε στο κτίριο του παλιού αντλιοστασίου λυμάτων στις όχθες του ποταμού Spree, το οποίο σε συνδυασμό με μια προσθήκη, στεγάζει τις δραστηΔεν είναι τυχαίο ότι κρατήθηκε το ιστορικό όνομα του παλιού αντλιοστασίου: η έννοια της ακτινωτής διάταξης εκφράζει τη φιλοσοφία λειτουργίας του νέου πολιτισμικού οργανισμού. Το RADIALSYSTEM.V. είναι το κέντρο γύρω από το οποίο αναπτύσσονται ακτινωτά, καλλιτέχνες, οργανισμοί, θιασώτες της τέχνης κ.λπ. Λειτουργεί ως τόπος συνάντησης (στο κέντρο του ακτινωτού συστήματος) και φέρνει σε επαφή διαφορετικές εκφράσεις τέχνης από τον τομέα του σύγχρονου χορού και του θεάτρου, της μουσικής, των εικαστικών τεχνών και της performance με το κοινό. Η πλατφόρμα αυτή ενισχύει συνεργασίες από διαφορετικά καλλιτεχνικά πεδία και από διαφορετικές χώρες παίζοντας ρόλο - κλειδί στη δημιουργία ενός διεθνούς δικτυού συνεργατών που μπορεί να είναι μουσικές Ακαδημίες, ορχήστρες, σύνολα μουσικής δωματίου, μουσεία, γκαλερί και γενικότερα ομάδες που σχετίζονται με τις Τέχνες1. Οι πόρτες του RADIALSYSTEM.V. είναι ανοιχτές σε εταιρείες κερδοσκοπικές ή μη, σε Ινστιτούτα, σε κλειστές ή ανοιχτές εκδηλώσεις που μπορεί να σχετίζονται με την πολιτική, τη διαφήμιση κ.ο.κ. Ο νέος αυτός χώρος παρουσιάζεται ως πολυλειτουργικός και πολυχρηστικός, φιλοξενεί δραστηριότητες με καθαρά εμπο-

ριότητες του νέου οργανισμού. “Radialsystem” σημαίνει “ακτινωτό σύστημα” και σχετίζεται με τη διαχείριση των λυμάτων της πόλης. Ο αριθμός 5, σηματοδοτούσε το πέμπτο κατά σειρά αντλιοστάσιο που κατασκευάστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα στο Βερολίνο.

ρική σκοπιμότητα, προκειμένου να μπορεί να αυτοχρηματοδοτεί τις καλλιτεχνικές δραστηριότητες και να αναλαμβάνει ενδιαφέρουσες καλλιτεχνικές παραγωγές2.

Η αρχή του διαλόγου Η έννοια του διαλόγου αντιπροσωπεύει τόσο την τεκτονική δομή του κτιρίου, όσο και τον τρόπο λειτουργίας του. Η συμβίωση του παλιού με το καινούργιο, σηματοδοτείται από την αρχιτεκτονική σύνθεση: πρόκειται για την αναπαλαίωση του ιστορικού βιομηχανικού κτιρίου που έρχεται σε διάλογο με την κομψή προσθήκη του “γυάλινου” κελύφους. Ο συγκερασμός παράδοσης και νεωτερικότητας, εκφράζεται στη φυσιογνωμία του προγράμματος των εκδηλώσεων και παραστάσεων που φιλοξενούνται στο κτίριο. Για παράδειγμα, πραγματοποιούνται παραστάσεις σύγχρονου χορού με τη συνοδεία προκλασικής μουσικής, εκθέσεις εικαστικών τεχνών με τη χρήση νέων μέσων. Μέσα από την κοινή παρουσίαση, αρχικά αντίθετων κόσμων, προκύπτει τελικά ένα μοναδικό και ιδιαίτερο σύνολο, το οποίο έχει μεγαλύτερη αξία από τα μεμονωμένα μέρη του. Μια βασική σκέψη για την εφαρμογή της αρχής του διαλόγου στις καλλιτεχνικές παραγωγές που παρουσιάζονται,

είναι η αποφυγή καταστάσεων και δομών που θέτουν αυστηρά όρια και περιχαρακώνουν την έκφραση των συντελεστών. Το ότι στο RADIALSYSTEM.V., ήδη από τον πρώτο χρόνο λειτουργίας του, παρουσιάστηκαν μερικές από τις πιο σύγχρονες και υψηλής ποιότητας παραστάσεις χορού, χοροθεάτρου, και μουσικής από όλο τον κόσμο, αντικατοπτρίζει την παραπάνω πρόθεση. Η επιτυχία υλοποίησης και χρηματοδότησης τέτοιων δραστηριοτήτων, φαίνεται από το γεγονός ότι οι διαφορετικές ποιότητες χώρων που αναπτύσσονται στο κτίριο, τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά, προσελκύουν ανθρώπους που προέρχονται από την πολιτική, την οικονομία, την επιστήμη, τη διαφήμιση και ενοικιάζουν το χώρο για τις εκδηλώσεις τους. Οι μεγάλες αίθουσες, τα φωτεινά εργαστήρια, τα ημιυπαίθρια δώματα, τα μπαλκόνια και ο προβλήτας για τα ποταμόπλοια είναι όλοι ελκυστικοί χώροι για τη διοργάνωση gala, δεξιώσεων, ημερίδων, συνεδρίων, εργαστηρίων, κ.λπ.

Η λειτουργική σύλληψη Τα πέντε βασικά σημεία που δίνουν την ταυτότητα της λειτουργικής δομής του κέντρου είναι τα παρακάτω: • Η ανάπτυξη του πολυχώρου κινείται στον

1

2011

41

[Αρχιτεκτονική]

42

άξονα της ερευνητικής προσέγγισης στην τέχνη και της δημιουργικής εξέλιξης αυτής.

• Η επιμόρφωση καλλιτεχνών και φιλότεχνων πραγματοποιείται μέσω σεμιναρίων, διαλέξεων και επιμορφωτικής εκπαίδευσης με σημαντικούς καλλιτέχνες.

• Η δικτύωση προκύπτει μέσω της συνεργασίας με διεθνείς συνεργάτες, με τη βοήθεια πολιτικών θεσμών, ινστιτούτων, και καλλιτεχνικών οργανισμών.

• Η εδραίωση του κέντρου στη συνείδηση των Γερμανών πολιτών, αλλά και της παγκόσμιας κοινότητας, επιτυγχάνεται μέσα από πλήρεις καλλιτεχνικές παραγωγές, μέσω της σύνδεσης της pop και της “υψηλής” κουλτούρας και της εύκολης μεταβλητότητας του χώρου.

• Η εμπορική εκμετάλλευση εμπεριέχει κάθε λογής εκδηλώσεις, από τη διοργάνωση συνεδρίων, μέχρι την ενοικίαση των χώρων για τον κινηματογράφο και την τηλεόραση, αλλά και την επιμέλεια “σπιτικών” γαστρονομικών εμπειριών3. Ο πειραματικός χαρακτήρας του κέντρου και η ιδιαίτερη συμβολή του στον πολιτισμό, θα μπορούσε να εξηγηθεί καλύτερα εάν περιέγραφε κανείς, κάποιες από τις παραγωγές του: για παράδειγμα στο RADIALSYSTEM.V. έχουν διοργανωθεί συναυλίες, στις οποίες οι ακροατές είναι ξαπλωμένοι σε στρώματα της yoga και οι μουσικοί ερμηνεύουν ανάμεσά τους, με αποτέλεσμα να έχει κανείς μια τελείως διαφορετική μουσική εμπειρία. Το πρόγραμμα του πολιτιστικού κέντρου προτείνει πρωτότυπες δραστηριότητες για όλες τις ηλικίες με χαμηλό αντίτιμο (της τάξης των 5 ). Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις εκπαιδευτικές δραστηριότητες. Μια από τις πιο επιτυχημένες θεωρείται η χορευτική ομάδα για παιδιά, η ονομαζόμενη Kindertanzcompany Berlin. Η πρωτοβουλία αυτή διευθύνεται από την Livia Patrizi, την Hanna Hegenscheidt και την Sasha Waltz.

Η αρχιτεκτονική του ιστορικού κτιρίου Το 1881 ανεγέρθηκε το αντλιοστάσιο “Ακτινωτό Σύστημα V” (Radialsystem.V.), ως τμήμα ενός πρωτοποριακού αποχετευτικού συστήματος της εποχής, για το Βερολίνο. Το προϋπάρχον, μικρής κλίμακας δίκτυο, χρονολογούνταν από το 1572. Το κτίσμα είναι ένα τυπικό παράδειγμα βιομηχανικής αρχιτεκτονικής, υψηλής ποιότητας, του τέλους του 19ου αιώνα. Το διατηρητέο τμήμα του κτιρίου που βλέπουμε σήμερα, αντικατέστησε το προηγούμενο αντλιοστάσιο το 1905. Ένα αντίστοιχο ελληνικό παράδειγμα,

είναι το εργοστάσιο παραγωγής γκαζιού, απέναντι από τον αρχαιολογικό χώρο του Κεραμικού της Αθήνας. Σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα Richard Tettenborn (18571923), ο οποίος χρησιμοποίησε διακοσμητικά και φορμαλιστικά χαρακτηριστικά νεογοτθικού στιλ, του λεγόμενου “Maerkische Backsteingotik” (γοτθικού ρυθμού με κατασκευές από τούβλο της περιοχής του Mark Brandenburg). Το κτίριο είναι χαρακτηριστικό της βιομηχανικής αρχιτεκτονικής της εποχής εκείνης της περιόδου και ανάλογης αρχιτεκτονικής αξίας με κτίσματα, όπως το εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας του Charlottenburg (1900) και η γειτονική γέφυρα Oberbaumbrücke (1896), που βρίσκεται ανατολικότερα, πάνω από τον ποταμό Spree. Είναι η εποχή της άνθισης της βιομηχανίας, όπου μεγάλα παράθυρα επιτρέπουν τη θέα σε καθαρές, φωτεινές αίθουσες με γυαλισμένες μηχανές και παράλληλα δημιουργούν ένα ευχάριστο περιβάλλον για τους εργαζόμενους. Από πρακτικής άποψης, τα παράθυρα αυτά σχετίζονται με την ασφάλεια του κτιρίου σε περίπτωση ατυχήματος, δεδομένου ότι στεγάζει ατμομηχανές και οι πιθανότητες έκρηξης είναι μεγάλες. Αυτό είναι σύνηθες σε τέτοιους χώρους, διότι η πιθανή έκρηξη εκτονώνεται μέσα από την κατάρρευση των υαλοστασίων και της ελαφριας κατασκευής στέγης που στο νέο σχεδιασμό αφαιρέθηκε, και όχι μέσω της καταστροφής του κτιρίου. Ο εμπνευστής και υπεύθυνος αρχιμηχανικός του αποχετευτικού συστήματος του Βερολίνου James Hobrecht, τόνιζε την ανάγκη καθαρότητας και κομψότητας για τα κτίσματα και τα μηχανήματα του συστήματος αυτού. Έτσι, και σε αυτό το κτίσμα, όλες οι μηχανές άστραφταν πίσω από τα μεγάλα παράθυρα και “εξυμνούσαν” τη βιομηχανική εποχή.

Η γένεση του αποχετευτικού δικτύου στο Βερολίνο Ο James Hobrecht (Πρώσος πολεοδόμος και αρχιτέκτονας) ήταν αυτός που συνέταξε τις γενικές αρχές για το πολεοδομικό σχεδιασμό του Βερολίνου του 1862, βασιζόμενος σε προγενέστερες προτάσεις και σχέδια των Schinkel, Schmid και ιδίαιτερα του Lennés, έχοντας υπόψη του το προγενέστερο σχέδιασμό του Haussmann για το Παρίσι. Ο σχεδιασμός αυτός έχει διατηρηθεί μέχρι και σήμερα σε κάποιες περιοχές του Βερολίνου. Όταν το 1869 ανατέθηκε στον Hobrecht ο σχεδιασμός του αποχετευτικού δικτύου, μοίρασε την πόλη σε δώδεκα περιοχές, τις οποίες οργάνωσε σ’ ένα ακτινωτό σύστημα,

το Radialsystem. Για το σχεδιασμό και την εφαρμογή αυτού του συστήματος δούλεψε από το 1873 μέχρι το 1897. Οι αποχετεύσεις, τα όμβρια και τα απόβλητα των βιομηχανιών, οδηγούνταν μέσω υπόγειων καναλιών και ακολουθώντας τη φυσική κλίση του εδάφους στο χαμηλότερο σημείο της περιοχής, το αντλιοστάσιο. Ένα από αυτά τα αντλιοστάσια ήταν και το Radialsystem.V.. Από εκεί οδηγούνταν τα λύματα, μέσω σωλήνων από χυτοσίδηρο, στην περιφέρεια της πόλης, σε ειδικά διαμορφωμένες εκτάσεις (Rieselfelder), όπου καθαρίζονταν με βιολογικά μέσα (με τη μέθοδο της καθίζησης και της αποστράγγισης), ενώ η λάσπη χρησιμοποιούνταν ως λίπασμα στα χωράφια της περιοχής. Λόγω της βαθμιαίας αύξησης του πληθυσμού, το σύστημα αυτό εφαρμόστηκε έως το 1909. Μετά τη χρονολογία αυτή, για το 1,5 εκ. Βερολινέζων κατοίκων, θα χρειάζονταν 16.000 εκτάρια χωραφιών, δηλ. 5.000 γήπεδα ποδοσφαίρου. Απο το 1931 το σύστημα της αποστράγγισης (Rieselfelder) αντικαταστάθηκε σταδιακά από συστήματα βιολογικού καθαρισμού. Με αυτόν τον τρόπο εξασφαλίστηκε ένα σύστημα, που έως και σήμερα εξυπηρετεί τις αυξημένες ανάγκες της πόλης.

Ο τρόπος λειτουργίας του αντλιοστασίου και η ιστορία του Το αντλιοστάσιο αποτελούνταν από ένα αμμοδοχείο όπου έρρεαν τα απόβλητα, το μηχανοστάσιο για τις αντλίες και μια ξεχωριστή αίθουσα για τις ατμομηχανές που εξασφάλιζαν τη λειτουργία των αντλιών. Το συγκρότημα συμπλήρωναν οι κατοικίες των εργατών και των υπαλλήλων, ένα εργαστήριο και μια αποθήκη. Η χωροθέτηση ενός τέτοιου αντλιοστασίου γινόταν πάντα κοντά σε κάποιο κανάλι ή ποταμό, έτσι ώστε να διευκολύνεται ο ανεφοδιασμός σε κάρβουνο των ατμομηχανών. Εκτός αυτού, μια τέτοια θέση έδινε τη δυνατότητα σε περίπτωση εξαιρετικά έντονης βροχόπτωσης να χρησιμοποιηθεί το ποτάμι ως δικλίδα ασφαλείας. Στον B’ Παγκόσμιο Πόλεμο, το ένα τρίτο των κτιριακών εγκαταστάσεων του Radialsystem V -το παλιότερο δυτικό τμήμακαταστράφηκε και δεν ανακατασκευάστηκε ποτέ. Από το αρχικό συγκρότημα απέμεινε μέρος του μηχανοστασίου για τις αντλίες, μέρος της αίθουσας με τις ατμομηχανές των καυστήρων, μία από τις δύο καμινάδες και ο κοιτώνας των εργαζομένων. Ίχνη της καταστροφής είναι ακόμη ορατά στο ανακαινισμένο κτίριο στο φουαγιέ, πίσω από το μπαρ. Με τέτοιου είδους τεχνάσματα γίνεται

3

2

4

2011

43

[Αρχιτεκτονική]

44

ορατή η ιστορία του κτίσματος στη νέα αρχιτεκτονική του πολυχώρου.Μετά τον πόλεμο, το κτίριο επισκευάστηκε στοιχειωδώς και το αντλιοστάσιο ξαναλειτούργησε. Βρισκόταν στο Ανατολικό Βερολίνο, λίγα μέτρα από το τείχος και εξυπηρετούσε τις περιοχές Mitte, Prenzlauer Berg και Friedrichshain. Το 1999 οι αντλίες του ακτινωτού συστήματος V, έπαψαν να λειτουργούν. Δεν μπορούσε πια να ανταπεξέλθει στις αυξανόμενες ανάγκες και ο εκσυγχρονισμός του δεν κρίθηκε ότι συμφέρει οικονομικά. Τη λειτουργία του Radialsystem.V. αντικατέστησε το νεόδμητο γειτονικό αντλιοστάσιο στην Holzmarktstrasse 31-32. Το διατηρητέο κτιριακό συγκρότημα του παλιού αντλιοστάσιου έστεκε πια κενό και προς πώληση.

Η αλλαγή χρήσης του κτιρίου Το 2004 ο βερολινέζος αρχιτέκτονας Gerhard Spangenberg ξεκίνησε να σχεδιάζει την μετατροπή του κτιρίου. Πρότεινε οι εξωτερικές όψεις να παραμείνουν ορατές και στην κατεστραμμένη πλευρά να προστεθούν επιπλέον χώροι. Η κατεδαφισμένη κατά τον πόλεμο δυτική πλευρά κλείστηκε από μια “γυάλινη” προέκταση. Προς την πλευρά του ποταμού μια αντίστοιχη διάφανη προσθήκη τοποθετήθηκε σε απόσταση και πάνω από την παλιά αίθουσα των καυστήρων. Η στέγη αυτής της αίθουσας αφαιρέθηκε και ένας υπαίθριος στεγασμένος χώρος διαχώρισε το διατηρητέο από τον νέο τμήμα του κτιρίου. Τα δύο τμήματα της προσθήκης ενώθηκαν στο σημείο τομής τους μ’ έναν “γυάλινο κύβο”. Παρόμοια, με την ίδια αντίληψη σχεδιασμού, όχι όμως και την ίδια αισθητική του ιστορικού κτιρίου σχεδιάστηκαν οι προσθήκες. Όπως και στο παλιό κτίριο υπήρχε η χρήση μικρής ποικιλίας υλικών, έτσι και στη σύγχρονη κατασκευή χρησιμοποιήθηκαν για όλους τους χώρους (εσωτερικά και εξωτερικά) τρία υλικά: το γυαλί το μέταλλο και το οπλισμένο σκυρόδεμα. Τα υλικά αυτά φανερώνουν την κατασκευαστική δομή του νέου κτιρίου και η απλότητα στο σχεδιασμό δεν προσβάλει την αισθητική του ιστορικού αντλιοστασίου. Η κομψότητά του, οφείλεται στο γεγονός ότι έρχεται σε αντίθεση με τον στιβαρό όγκο του τούβλινου κτίσματος, λόγω της διαφάνειάς του και της χρήσης λεπτών υποστυλωμάτων σε εσοχή από την πρόσοψη στη μεριά του ποταμού. Η στατική αυτονομία της προσθήκης, η οποία είναι εμφανής ακόμα και από κάποιον μη ειδικό, δίνει την αίσθηση ότι ο νέος “ελαφρής” όγκος ίπταται του ιστορικού κτιρίου και αποτελεί ένα ουδέ-

τερο φόντο για τις εξαιρετικές διακοσμητικές λεπτομέρειες του παλαιού Radialsystem.V.. Ο προϋπάρχον λειτουργικός χώρος του κτιρίου, λόγω αυτών των προσθηκών τριπλασιάστηκε. Με τη μελέτη που εκπόνησε ο Gerhard Spangenberg, κατάφερε να προσελκύσει την επενδυτική εταιρία TELAMON Vermögens Verwaltungsgesellschaft, η οποία χρηματοδότησε το έργο και απόκτησε το δικαίωμα να ενοικιάσει το χώρο σε όποιον ενδιαφερόταν. Μέσα στο σύντομο χρονικό διάστημα του ενός χρόνου, η κατασκευή ολοκληρώθηκε. Τον Σεπτέμβριο του 2006 εγκαινιάστηκε ο πολιτιστικός χώρος RADIALSYSTEM.V., με τον διευκρινιστικό τίτλο: “Νέος χώρος για τις Τέχνες στο Βερολίνο”. Στον τελικό σχεδιασμό, ο αρχιτέκτονας έλαβε υπ’ όψιν του τις ιδιαίτερες ανάγκες αυτών που θα χρησιμοποιούν το χώρο. Οι δύο βασικοί ιδρυτές του πολιτιστικού κέντρου, ο Jochen Sandig και ο Folkert Uhde είχαν την τύχη να συνεργαστούν με τον αρχιτέκτονα, αλλά και τον ειδικό για αποκαταστάσεις μνημείων Jörg Haspel. Τόσο οι παλιοί, όσο και οι νέοι χώροι, είναι σχετικά ευμετάβλητοι, προκειμένου να προσαρμόζονται στις ιδιαίτερες ανάγκες του κάθε εικαστικού γεγονότος ή του εκάστοτε ενοικιαστή. Για παράδειγμα στο μεγάλο χώρο των 600 τ.μ. της κεντρικής σκηνής υπάρχει η δυνατότητα να μεταβάλλεται τόσο το ύψος της σκηνής, όσο και οι θέσεις των θεατών. Αυτό επιτυγχάνεται με μεταλλικές κολώνες, τοποθετημένες σε πυκνό κάναβο, παρόμοιες με αυτές που χρησιμοποιούνται για ικριωματικές κατασκευές. Οι κολώνες αυτές φέρουν πλατφόρμες κατασκευασμένες από κόντρα πλακέ θαλάσσης. Στην πράξη όμως, όπως λένε οι διοργανωτές, οι μεταβολές αυτές απαιτούν ένα σεβαστό αριθμό εργατικού δυναμικού και αρκετές ώρες απασχόλησής του, με αποτέλεσμα να ανεβαίνει αρκετά το κόστος παραγωγής. Έτσι, οι μεταβολές του χώρου δεν είναι αρκετά συχνές. Παρόλα αυτά όμως, υπάρχει η δυνατότητα οι χώροι για τις πρόβες και η αίθουσα της μεγάλης σκηνής στο ισόγειο να αποκτήσουν τελείως διαφορετικές χρήσεις. Να γίνουν ένας ενιαίος χώρος για εκθέσεις σύγχρονης τέχνης, να μετατραπούν σε “λαβύρινθο χοροθεάτρου”, όπως λένε οι καλλιτεχνικοί διευθυντές, να αναδιαμορφωθούν σε ειδικούς συναυλιακούς χώρους ή να φιλοξενήσουν γυρίσματα για την τηλεόραση και τον κινηματογράφο, συνέδρια ή δεξιώσεις. Η κατασκευή του κτιρίου κόστισε 10 εκατομμύρια ευρώ. Από το γερμανικό οργανισμό του Lotto (λαχείου), δόθηκε χρηματοδότη-

ση ύψους 2,2 εκατομμυρίων ευρώ για τις τεχνολογικές εγκαταστάσεις. Για το συμβόλαιο ενοικίασης των 10 ετών δεσμεύτηκαν και οι δύο πλευρές. Το RADIALSYSTEM.V. έχει 23 συνεργάτες και ετήσιο προϋπολογισμό 3 εκατομμυρίων ευρώ περίπου. Ο επενδυτής δε φαίνεται να έχει απογοητευτεί από αυτή την εξέλιξη, αλλά σκοπός της διεύθυνσης του κέντρου είναι να ιδρυθεί στο μέλλον ένας κοινωφελής οργανισμός, ο οποίος θα έχει στην κατοχή του το κτίριο. Ο θεατρολόγος και κριτικός θεάτρου Ivan Nagel επισημαίνει τις δυσκολίες λειτουργίας του χώρου ως αυτοχρηματοδοτούμενο κέντρο και μιλά για ένα αμφίβολης έκβασης “αναγκαίο θαύμα”.

Η ανάπτυξη των χώρων Ο επισκέπτης εισέρχεται στο κτίριο από την πλευρά της οδού Holzmarktstrasse, μέσω ενός φωτεινού φουαγιέ όπου βρίσκεται το καφέ. Πρόκειται για ένα γυάλινο μακρόστενο όγκο επιφάνειας 135 τ.μ. (32.67m x 4.13m), κάθετο ως προς στην όχθη του Spree, με άμεση πρόσβαση στις δύο βασικές αίθουσες του ισογείου. Σε αυτή την ενότητα υπάρχουν το κλιμακοστάσιο και οι ανελκυστήρες που επιτρέπουν την κατακόρυφη σύνδεση με τους ορόφους της προσθήκης. Η κύρια αίθουσα της σκηνής είναι η καρδιά του RADIALSYSTEM.V. Εδώ ήταν τοποθετημένες οι αντλίες που έστελναν τα ακάθαρτα ύδατα 400.000 Βερολινέζων μερικά χιλιόμετρα μακριά, στα ειδικά διαμορφωμένα χωράφια. Η ιδιαίτερη βιομηχανική αρχιτεκτονική της αίθουσας έχει διατηρηθεί και στοιχεία, όπως η παλιά γερανογέφυρα, κάτω από την οροφή με τα διακοσμητικά στοιχεία Jugendstil, χρησιμοποιείται και τώρα για τον θεατρικό φωτισμό και τις σκηνογραφικές ανάγκες. Το ύψος της αίθουσας είναι 12 μέτρα. Στα λειτουργικά 580 τετραγωνικά μέτρα της, μπορούν να φιλοξενηθούν έως 700 άτομα ενώ περιλαμβάνεται και μια εξέδρα 356 θέσεων που μπορεί να αφαιρεθεί. Ως χώρος εστίασης μπορεί να φιλοξενήσει 330 καθήμενους. Ένα μεγάλο άνοιγμα έχει διατηρηθεί στην αίθουσα, και χρησιμοποιείται για την εκφόρτωση μεγάλων αντικειμένων. Στη δεύτερη αίθουσα (400 τ.μ) του ισογείου, υπήρχαν οι καυστήρες του αντλιοστασίου προκειμένου να έχουν άμεση επαφή με την όχθη του ποταμού Spree, όπου εκφορτώνονταν το κάρβουνο. Μεγάλα αψιδωτά παράθυρα και πόρτες με νότιο προσανατολισμό επιτρέπουν τη θέα και την πρόσβαση στο ποτάμι. Σήμερα οι μπετονένιες κολώνες και

5

6

7

8

2011

45

[Αρχιτεκτονική]

46

τα τοιχία που στηρίζουν την νεόδμητη ανωδομή (προσθήκη) συνδιαλέγονται με τα διατηρητέα στοιχεία της αίθουσας, χωρητικότητας 350 ατόμων. Το RADIALSYSTEM.V. περιλαμβάνει επίσης δύο ιδιαίτερα προσφιλείς εξωτερικούς χώρους: τον προβλήτα και το στεγασμένο “κατάστρωμα” στον 3ο όροφο. Στον προβλήτα των 450 τ.μ., έχει διατηρηθεί η επίστρωση από μεγάλους γρανιτένιους κυβόλιθους, εγκιβωτισμένους σε άμμο. Μια νέα ξύλινη αποβάθρα μήκους 48 μέτρων είναι κατάλληλη για την πρόσδεση όλων των συνηθισμένων τύπων επιβατικών ποταμόπλοιων. Στο πρόγραμμα του RADIALSYSTEM.V., περιλαμβάνονται ξεναγήσεις με ποταμόπλοια σχετικές με την ιστορία της πόλης. Σε αυτό το τμήμα της όχθης, η πρόσβαση είναι ελεύθερη για τους περαστικούς, σε αντίθεση με άλλα νεόδμητα κτίρια που αναπτύσσονται στην περιοχή και στα οποία δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στην όχθη του ποταμού. Το deck, “κατάστρωμα” του 3ου ορόφου, συχνά ενοποιείται με τον εσωτερικό χώρο, όταν πραγματοποιούνται εκδηλώσεις και όταν ο καιρός το επιτρέπει. Λόγω της θέσης του, μπορεί κανείς να απολαύσει το ηλιοβασίλεμα πάνω από τον ποταμό Spree. Και οι δύο χώροι βρίσκονται κατά μήκος της όχθης του ποταμού Spree στην πίσω πλευρά του κτιρίου, προστατευμένοι από το δρόμο και έχουν νοτιοδυτικό προσανατολισμό. Η θέα εκτείνεται από το Rotes Rathaus (το Δημαρχείο του Βερολίνου) και τον πύργο της Τηλεόρασης στην Alexanderplatz στα δυτικά, έως πέρα από τη γέφυρα Oberbaumbrücke στα ανατολικά. Παρότι βρισκόμαστε στο κέντρο του Βερολίνου, η ατμόσφαιρα θυμίζει Μεσόγειο. Σε περιόδους ξαστεριάς μπορεί να κανείς να παρατηρήσει τα αστέρια, να ακούσει το θρόισμα των δέντρων και να αισθανθεί την υγρασία του ποταμού. Κατά περιόδους, κυρίως το καλοκαίρι, τοποθετούνται ξαπλώστρες στον ημιυπαίθριο αυτό χώρο. Οι αίθουσες - studios Α, Β, C, αναπτύσσονται στον τέταρτο και πέμπτο όροφο της προσθήκης της νότιας πλευράς. Οι χώροι αυτοί, μπορούν να λειτουργήσουν ανεξάρτητα αλλά και να ενοποιηθούν. Χάρη στα υαλοπετάσματα με τις γυάλινες περσίδες προς το νότο και τη δύση υπάρχει απεριόριστη θέα προς τον ποταμό και την πόλη. Κάθε αίθουσα διαθέτει το δικό της μπαλκόνι και ειδικές γυάλινες περσίδες προστατεύουν το εσωτερικό από την άμεση ηλιακή ακτινοβολία. Διαθέτουν επίσης κλιματισμό, όταν αυτός είναι απαραίτητος και υπάρχει η δυνατότητα πλήρους συσκότισης. Ο διάφανος κύβος

που συνδέει τα δύο τμήματα της προσθήκης έχει κατασκευαστεί από εμφανές οπλισμένο σκυρόδεμα και από γυαλί. Λόγω του διπλού του ύψους προσφέρει μια ιδιαίτερη χωρική εμπειρία. Ο χώρος αυτός είναι ιδανικός για εκδηλώσεις στις οποίες απαιτείται μια ιδιαίτερη ατμόσφαιρα και το πλεονέκτημα σε αυτόν, είναι ότι συνδέεται άμεσα με τον εξωτερικό χώρο του “καταστρώματος”. Στον πρώτο όροφο αναπτύσσονται τρία ατελιέ και τρεις μικροί χώροι οι οποίοι μπορούν να μετατραπούν σε γκαρνταρόμπες ή σε καμαρίνια για παράδειγμα. Στον ίδιο όροφο υπάρχουν τα γραφεία της διεύθυνσης, της παραγωγής και άλλοι βοηθητικοί χώροι. Ένα ανεξάρτητο μικρότερο ιστορικό κτίριο, παραπλεύρως του RADIALSYSTEM .V. λειτουργεί ως ξενώνας.

Ηλιοπροστασία Όλες οι όψεις της προσθήκης στο ιστορικό κτίριο διαμορφώνονται με οριζόντιες γυάλινες περσίδες και καθορίζουν αισθητικά τη μορφή του. Η απόφαση να χρησιμοποιηθούν γυάλινες περσίδες σχετίζεται με την απόφαση, η προσθήκη να δίνει την αίσθηση της διαφάνειας αλλά και να περιορίζεται όσο το δυνατόν λιγότερο η θέα από το εσωτερικό. Αναλόγως της εποχής, της θέσης του ήλιου και των φωτιστικών συνθηκών που απαιτούνται στο εσωτερικό, τα οριζόντια σκίαστρα κινούνται με μηχανικό τρόπο. Οι περσίδες κατασκευάζονται από διπλά κρύσταλλα (τύπου triplex) ανάμεσα στα οποία υπάρχει ειδική αντιηλιακή μεμβράνη. Αναλόγως του προσανατολισμού, οι μεμβράνες είναι διάφανες ή έχουν τυπωμένες ημιδιάφανες γραμμές. Στην ανατολική πλευρά, έχει ενδιαφέρον να παρατηρήσει κανείς σε περιόδους ηλιοφάνειας την αντανάκλαση του νερού και της κίνησής του, στο κάτω μέρος τον περσίδων. Λόγω αυτού του φαινόμενου, όταν κανείς εργάζεται στα studios της προσθήκης συναισθάνεται την ύπαρξη του ποταμού και της ροής του, χωρίς να τον βλέπει. Οι αντανακλάσεις στις περσίδες, η θέα προς την πόλη, η ανάκλαση του ήχου στο εσωτερικό και η ηρεμία που αποπνέουν οι αίθουσες των εργαστηρίων, δημιουργούν την οπτική και την αίσθηση μιας “τρισδιάστατης χρονικότητας”.

Σχέδια ανάπλασης της γύρω περιοχής Η κοινωνική ανθρωπολόγος Meike Wander, ευαισθητοποιημένη στο κοινωνικοπολιτικό θέμα που ανακύπτει τα τελευταία χρόνια στην ευρύτερη περιοχή σχετικά με το δημόσιο χώρο, επισημαίνει4: “Τα τε-

λευταία χρόνια μαίνεται στο Βερολίνο μια μεγάλη διαμάχη για τις λωρίδες γης που βρίσκονται παραπλεύρως από τις όχθες του ποταμού Spree, την περιοχή ανάμεσα στο Friedrichshain και το Kreuzberg. Πρόκειται για τον τόπο όπου πέρναγε το τείχος ανάμεσα στο ανατολικό και το δυτικό Βερολίνο και ήταν κατά κάποιο τρόπο μια νεκρή ζώνη. Σε όλο το κέντρο του αλλοτινού ανατολικού Βερολίνου υπήρχαν σημεία με χέρσα γη και αστικά κενά, τα οποία από το 1990 αποτελούν μοναδικής αξίας ελεύθερους χώρους στην καρδιά ανοικοδόμησης της νέας πόλης. Ακόμα και σήμερα μεγάλα τμήματα της όχθης του ποταμού στην περιοχή Friedrichshain - Kreuzberg παραμένουν άχτιστα ή έχουν καταληφθεί από βιομηχανίες. Τμήματα της “ανεκμετάλλευτης” όχθης έχουν χρησιμοποιηθεί από εναλλακτικές και χαμηλού κόστους επιχειρήσεις όπως Bar και Club με κήπους. Γνωστοί τέτοιοι χώροι είναι το Bar 25, το Kiki Blofeld και το yaam. Στα σχέδια του Δήμου του Βερολίνου και μιας σειράς επενδυτών και ιδιοκτητών των οικοπέδων αυτών, υπάρχει εδώ και πολύ καιρό η προοπτική “ανάπτυξης” της περιοχής με την οικονομική ενίσχυση της Πολιτείας. Αυτό το σχέδιο έχει το χαρακτηριστικό τίτλο “Mediaspree” (“ο ποταμός Spree των Μ.Μ.Ε.”) και αφορά την περιοχή ανάμεσα στην γέφυρα Jannowitzbrücke και την οδό Elsenstrasse, εκεί δηλαδή που βρίσκεται και το RADIALSYSTEM.V.. Μερικά από τα σχέδια αυτού του προγράμματος έχουν ολοκληρωθεί και έτσι για παράδειγμα η μετατροπή ενός κτιρίου - ψυγείου αυγών σε κεντρικά γραφεία της Universal Music, στη Γερμανία, έχει ήδη εγκριθεί και υποστηρίχθηκε από τη σύγκλητο του Βερολίνου με 10 εκατομμύρια ευρώ. Επίσης, έχει ολοκληρωθεί η ανέγερση του κτιρίου του τηλεοπτικού καναλιού MTV, καθώς και η υπερκατασκευή του συναυλιακού κέντρου Ο2 World. Για τις γιγαντοαφίσες και την αποβάθρα του τελευταίου έργου, καταλήφθηκαν 45 μέτρα από τον ιστορικό χώρο της East Side Gallery που σχετίζεται με το τείχος του Βερολίνου. Η προοπτική οικοδόμησης τεράστιας κλίμακας κτιρίων εταιριών, που αφήνει μόνο μια κοινόχρηστη λωρίδα 10 μέτρων παραπλεύρως του ποταμού για αναψυχή, υποστηρίζεται από τη σύγκλητο της πόλης του Βερολίνου και προκάλεσε από την αρχή την αντίδραση των κατοίκων. Την πιο συντονισμένη προσπάθεια αντίδρασης σε αυτά τα σχέδια έχει οργανώσει η επιτροπή πολιτών Mediaspree versenken”, που σημαίνει “να “βυθίσουμε το σχέδιο Μediaspree”. Η επι-

τροπή αυτή οργάνωσε τον Ιούλιο του 2008 μια δημοτική ψηφοφορία, στην οποία το 87% των ψηφοφόρων τάχθηκε εναντίον του σχεδίου “Mediaspree” και υπέρ των αιτημάτων της πρωτοβουλίας πολιτών, στα οποία μεταξύ άλλων αναφερόταν ότι πρέπει να αφεθεί μια ελεύθερη κοινόχρηστη ζώνη, πλάτους 50 μέτρων, στις όχθες του ποταμού, ότι δεν πρέπει να επιτραπεί η οικοδόμηση ψηλών κτιρίων - ουρανοξυστών και ότι δεν πρέπει να επιτραπεί η κατασκευή μιας νέας γέφυρας πάνω από τον ποταμό Spree. Δυστυχώς οι αποφάσεις αυτές των πολιτών δε δεσμεύουν το Δήμο του Βερολίνου και τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση να σταματήσει αυτό το σχέδιο και η σύγκλητος της πόλης του Βερολίνου έχει υπογράψει συμφωνίες με επενδυτές και ιδιοκτήτες, που τη δεσμεύουν με μεγάλες ποινικές ρήτρες, εφόσον τις αθετήσει. Η διαμάχη μεταξύ των πολιτών και της Πολιτείας, ακόμα δεν έχει τελειώσει. Ακόμα και αν γίνουν μικρές τροποποιήσεις στα αναπτυξιακά σχέδια της περιοχής, οι πολίτες δεν θα συμβιβαστούν εύκολα. Ας ελπίσουμε ότι οι πρωτοβουλίες ευαισθητοποιημένων πολιτών και παραδείγματα προς μίμηση, όπως το RADIALSYSTEM.V., θα βοηθήσουν, ώστε η περιοχή να μη χάσει το δημόσιο και κοινόχρηστο χαρακτήρα της.

9

Οι φωτογραφίες 1,2,3,4,6,7,8 του άρθρου είναι του Μανώλη Ηλιάκη. Οι φωτογραφίες 5,9,10 του άρθρου είναι του Sebastian Bolesch Η αρχιτέκτονας Νατάσα Παπαδέδε βοήθησε σημαντικά με την ανεύρεση και ταξινόμηση των πηγών. Θερμές ευχαριστίες στον Thomas Juns για την ξενάγηση στους χώρους του Radialsystem.V. και στους Bettina Schuseil και Benjamin Czernek, από το γραφείο τύπου στο Radialsystem.V. για την ευγενική παραχώρηση πληροφοριακού υλικού και φωτογραφιών.

10

Παραπομπές 1 Μερικοί από τους συνεργάτες του RADIALSYSTEM.V., είναι: το 104 Paris, Berliner Festspiele GmbH, η Berliner Philharmoniker, η ECM, το Grand Théatre de la Ville de Luxembourg, το Haus der Kulturen der Welt, η IAMA International Artists, η Opéra La Monnaie de Bruxelles, η Staatsoper Unter den Linden, η American Academy in Berlin κ.α.

2 Μεταξύ πολλών άλλων έχουν πραγματοποιηθεί παραστάσεις και συναυλίες από την Akademie für Alte Musik Berlin, από το Ballet de l’Opéra de Lyon και το Ballet National de l’Opéra de Paris, από τον Bjørn Melhus, τον Jonathan Bepler, την musikFabrik, την Sasha Waltz & Guests, το Staatsballett Berlin, την Penelope Wehrli. Έλληνες που έχουν φιλοξενηθεί στο χώρο είναι ο σκηνοθέτης Θεόδωρος Τερζόπουλος και η ερμηνεύτρια μουσικής Σαβίνα Γιαννάτου. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Sasha Waltz & Guests, η Akademie für Alte Musik Berlin, το Vocalconsort Berlin, η Elbipolis-Barockorchester Hamburg και το Solistenensemble Kaleidoskop βρίσκονται υπό την σκέπη του RADIALSYSTEM.V., στους χώρους του οποίου πραγματοποιούν τις πρόβες τους, οργανώνουν και παρουσιάζουν τις παραγωγές τους.

3 Στο χώρο έχουν φιλοξενηθεί μεταξύ άλλων: ΜΜΕ: ARTE, ZDF / 3sat, Sat 1 / Grundy Light Entertainment, Ziegler Film. Εφημερίδες: die tageszeitung (taz), Verein Berliner Journalisten e.V.. Τράπεζες/ οικονομικοί οργανισμοί: Berliner Sparkasse, Bundesverband der Deutschen Industrie (BDI), Deutsche Bank.Δημόσιοι Οργανισμοί: Börsenverein des Deutschen Buchhandels, Bund Deutscher Architekten, Goethe Institut, Senatsverwaltung für Stadtentwicklung. Δημόσιες επιχειρήσεις: Berliner Wasserbetriebe. Ιδιωτικές επιχειρήσεις: Volkswagen AG, Canon, Nokia.

4 Στην τελευταία μου επίσκεψη στο Radialsystem.V., είχα την τύχη να συζητήσω για τα θέματα αυτά με την Meike Wander.

2011

47

Paradise Collection eco friendly

LY ND RIE OF EC

ENERGY SAVING UV

Φυσική Σκιά και Προστασία ENERGY SAVING

PROTECTION

UVin Made

Italy

PROTECTION

in 7Made Italy χρόνια εγγύηση

Τα τεντόπανα της Collection Paradise θα σας κάνουν να ζείτε... στη σκιά τους για ΧΡΟΝΙΑ!

φυσική σκιά και προστασία

Με τη νέα σειρά τεντοπάνων Paradise οι επιλογές είναι πολλές. Η ποικιλία χρωμάτων και σχεδίων ακολουθεί τις τάσεις της μόδας. Έτσι, η χρήση του τεντόπανου δε μένει στα όρια της σκίασης και γίνεται ένα εναλλακτικό μέσο έκφρασης και δημιουργικής διακόσμησης. Μοναδικό design, μια πανδαισία χρωμάτων και απόλυτη ισορροπία αισθητικής και λειτουργικότητας. Πάνω απ’όλα όμως η σταθερή εγγύηση ποιότητας, με την υπογραφή του ιταλικού οίκου PARA.

shading solutions

Paradise M A D E I N I TA LY

Eκθεση-πωλησεισ: MενεΜενΗς 1, 17 778 Ταύρος, ΤΗλ.: 210 34 10 191-2, 210 34 70 010, 210 34 73 711 • FAX: 210 34 25 132 Eργοστασιο: νεα ΖωΗ, αςΠροΠύργος - ΒΙΠε, ΒΙοΠα, ΤΗλ.: 210 55 96 760-3 • FAX: 210 55 96 764 towww.florosgroup.gr katw einai create outlines

7

ENERGY χρόνια SAVING

εγγύηση

UV PROTECTION

Made in

Italy

Iανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2011

Ο ΠρώΤΟΣ ΟδΗΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟυΣ ΕΠΑΓΓΕλμΑΤΙΕΣ ΤΗΣ ΣκΙΑΣΗΣ

SUN&SHADOW EXPO2010

Όλες οι σύγχρονες τάσεις στη σκίαση

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Sun&Shadow magazine

Peter Winters: Η σκίαση προσφέρει άνεση & εξοικονόμηση ενέργειας

OI TOΠΟΘΕΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΓΕΙΤΟΝΙΑΣ ΣΑΣ

ΣΚΙΑΣΗ ΚΑΙ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Εφελκυόμενες δομές και φωτοβολταϊκά συστήματα

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

Radialsystem.V.: Ένας χώρος για τις Τέχνες

| Εσωτερική & Εξωτερική σκίαση | Ενεργειακές εφαρμογές | Μηχανισμοί & Αυτοματισμοί

www.sunandshadow.gr ΕΝΤΥΠΟ ΚΛΕΙΣΤΟ ΑΡ. Α∆. 3797/ΚΕΜΠΑ ΠΛΗΡΩΜΕΝΟ ΤΕΛΟΣ Ο∆ΙΚΑ ΡΙ

Ε Σ ΠΕ

30

Ρ Ι∆

TECHNICAL EDITIONS EXPO MANAGEMENT CREATIVE MARKETING

(x + 7) ΕΚ∆ΟΤΩΝ

ΕΦΗΜΕ

Ταχ. Γραφείο ΚΕΜΠΑ Αριθµός Αδείας 3797

ΚΡΗΤΗΣ 13, 142 31, ΝΕΑ ΙΩΝΙΑ, ΑΤΤΙΚΗ