Sun&Shadow #32 by Shape Ltd

Ο ΠρώΤΟΣ ΟδΗΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟυΣ ΕΠΑΓΓΕλμΑΤΙΕΣ ΤΗΣ ΣκΙΑΣΗΣ

ΡΕΠΟΡΤΑΖ • Active House: Η οικία που δίνει περισσότερα απ’όσα παίρνει • Η επίδραση των κτιρίων στις κλιματικές αλλαγές

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ • Μεταξύ των γραμμών Tο Εβραϊκό Μουσείο στο Βερολίνο • “Η Ανάδειξη του Κάστρου Κufstein, Αυστρία”

OI TOΠΟΘΕΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΓΕΙΤΟΝΙΑΣ ΣΑΣ

| Εσωτερική & Εξωτερική σκίαση | Ενεργειακές εφαρμογές | Μηχανισμοί & Αυτοματισμοί

www.sunandshadow.gr

Loving OutDoors Διαμόρφωση ΔιαμόΧώρων Υπαίθριων ρφωση ΥπαίθριωνΠισίνες Χώρω Πισίνες Έπιπλα Κήπου ν

- Έπιπλα Κήπου

TECHNICAL EDITIONS EXPO MANAGEMENT CREATIVE MARKETING

Paradise Collection eco friendly

LY ND RIE OF EC

ENERGY SAVING UV

Φυσική Σκιά και Προστασία ENERGY SAVING

PROTECTION

UVin Made

Italy

PROTECTION

in 7Made Italy χρόνια εγγύηση

Τα τεντόπανα της Collection Paradise θα σας κάνουν να ζείτε... στη σκιά τους για ΧΡΟΝΙΑ!

φυσική σκιά και προστασία

Με τη νέα σειρά τεντοπάνων Paradise οι επιλογές είναι πολλές. Η ποικιλία χρωμάτων και σχεδίων ακολουθεί τις τάσεις της μόδας. Έτσι, η χρήση του τεντόπανου δε μένει στα όρια της σκίασης και γίνεται ένα εναλλακτικό μέσο έκφρασης και δημιουργικής διακόσμησης. Μοναδικό design, μια πανδαισία χρωμάτων και απόλυτη ισορροπία αισθητικής και λειτουργικότητας. Πάνω απ’όλα όμως η σταθερή εγγύηση ποιότητας, με την υπογραφή του ιταλικού οίκου PARA.

shading solutions

Paradise M A D E I N I TA LY

Eκθεση-πωλησεισ: MενεΜενΗς 1, 17 778 Ταύρος, ΤΗλ.: 210 34 10 191-2, 210 34 70 010, 210 34 73 711 • FAX: 210 34 25 132 Eργοστασιο: νεα ΖωΗ, αςΠροΠύργος - ΒΙΠε, ΒΙοΠα, ΤΗλ.: 210 55 96 760-3 • FAX: 210 55 96 764 towww.florosgroup.gr katw einai create outlines

ENERGY χρόνια SAVING

εγγύηση

UV PROTECTION

Made in

Italy

Paradise Collection eco friendly

LY ND RIE OF EC

ENERGY SAVING UV

Φυσική Σκιά και Προστασία ENERGY SAVING

PROTECTION

UVin Made

Italy

PROTECTION

in 7Made Italy χρόνια εγγύηση

Τα τεντόπανα της Collection Paradise θα σας κάνουν να ζείτε... στη σκιά τους για ΧΡΟΝΙΑ!

φυσική σκιά και προστασία

shading solutions

ENERGY χρόνια SAVING

εγγύηση

UV PROTECTION

Made in

Italy

• ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΣΚΙΑΣΗΣ ΚΑΙ ΗΛΙΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ • ΑΙΘΡΙΑ - ΣΤΑΘΕΡΕΣ ΕΠΕΚΤΑΣΕΙΣ • ΣΙΤΕΣ - ΜΕΜΒΡΑΝΕΣ • ΠΟΡΤΕΣ - ΡΟΛΑ - ΓΚΑΡΑΖΟΠΟΡΤΕΣ • ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΥΠΑΙΘΡΙΩΝ ΧΩΡΩΝ • ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΟΙ • ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΚΙΝΗΣΗΣ

ΚΩΔΙΚΟΣ ΕΝΤΥΠΟΥ: 7250

ΕΚΔΟΤΗΣ Θ. Σηφοστρατουδάκη ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ Γιάννης Γ. Σηφοστρατουδάκης ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ Δημήτρης Σταμούλης ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ Ελευθερία Γκρίτση ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ Μ. Ηλιάκης, Ε. Πισκιτζής ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Βασιλική Πιτταρά ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ Σουζάνα Κόκοτζη CREATIVE ASSOCIATE SHAPE STUDIO DTP Βασιλική Συροπούλου ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ Βασίλης Φατούρος ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΙ Μεγακλής Γαντζίας ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ Σουζάνα Κόκοτζη ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ - ΕΝΘΕΣΗ PROFILM PACK A.E. ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ SHAPE COMMUNICATION ΕΠΕ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ Νίκος Σκονδρέας, Μαρία Μπογιατζίδου, Σουζάνα Κόκοτζη ΝΟΜΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ Β. Μπαλάσης, τηλ.: 210 52 24 217 ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΟ ΤΕΥΧΟΣ: 15 (συν έξοδα αποστολής) ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ: 50 ΕΤΗΣΙΑ ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ελλάδα 30 , Εκτός Ελλάδας 70

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Κρήτης 13, 142 31 Ν. Ιωνία, Αθήνα τ. 210 2723628, 210 2718583 f. 210 2798487 info@shape.com.gr www.shape.com.gr

Θετικά τα νέα από τα μέχρι τώρα αποτελέσματα του Προγράμματος Ενεργειακής Αναβάθμισης Κατοικιών “Εξοικονόμηση κατ’ οίκον” του Υπουργείου Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (Υ.Π.Ε.Κ.Α.). Πρόκειται για το Πρόγραμμα που συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και παρέχει κίνητρα για να πραγματοποιηθούν παρεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισης των κτιρίων του οικιακού τομέα. Συγκεκριμένα, όπως ανέφερε ο προϊστάμενος ΕΥΣΕΔ ΕΝ/Κ του ΥΠΕΚΑ, ο κ. Ν. Κλενιάτης, στο Συνέδριο “Ελληνικό Αλουμίνιο 2011” της Ελληνικής Ένωσης Αλουμινίου που πραγματοποιήθηκε στις 14 και 15 Οκτωβρίου στο Σούνιο, το 90% των αιτήσεων αφορούν αντικατάσταση κουφωμάτων ενώ έχουν ήδη πραγματοποιηθεί ήδη 1.000 εκταμιεύσεις σε 3.100 υπογεγραμμένες συμβάσεις. Το συνολικό ύψος του Προγράμματος είναι 396 εκατ. ευρώ και δεν θα ολοκληρωθεί προτού καλυφθεί πλήρως το άνωθι ποσό. Το Πρόγραμμα “Εξοικονόμηση κατ’ οίκον” αφορά στο σύνολο των δεκατριών περιφερειών της χώρας και απευθύνεται σε δύο κατηγορίες ιδιοκτητών ακινήτων που το ατομικό ή οικογενειακό εισόδημα δεν ξεπερνά έως και τις 80.000 . Επιδοτείται κατά 100% το επιτόκιο του δανείου (άτοκα δάνεια) και κατά 35% ο τελικός προϋπολογισμός που προκύπτει μετά τη δεύτερη ενεργειακή επιθεώρηση του εκάστοτε κτηρίου. Οι εργασίες που επιδοτούνται, είναι η αντικατάσταση κουφωμάτων (πλαίσια / υαλοπίνακες) και τοποθέτηση συστημάτων σκίασης, η τοποθέτηση θερμομόνωσης στο κέλυφος του κτηρίου συμπεριλαμβανομένου του δώματος / στέγης και της πιλοτής και η αναβάθμιση του συστήματος θέρμανσης και παροχής ζεστού νερού χρήσης. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν ληφθεί από το Υ.Π.Ε.Κ.Α., έως τις 15 Οκτωβρίου 2011, είχαν ήδη υποβληθεί 43.000 αιτήσεις από ενδιαφερόμενους, ώστε να βελτιώσουν την κατοικία τους. Η προέγκριση έχει δοθεί στο 50% ενώ απόφαση υπαγωγής έχει εκδοθεί για τις επτά χιλιάδες εξ’ αυτών. Η σελίδα του Υπουργείου για το Πρόγραμμα, συνεχίζει να παρακινεί τους προμηθευτές και τα συνεργεία να καταχωρήσουν την εταιρεία τους, ενώ διαθέτει έτοιμη ηλεκτρονική αίτηση καταχώρησης όσων που επιθυμούν να συνεργαστούν με το Πρόγραμμα. Τα δεδομένα αυτά, κρίνονται ως εξαιρετικά ενθαρρυντικά για τον κλάδο, ειδικά εν μέσω της οικονομικής κρίσης, ενώ αναμένεται με συγκρατημένη αισιοδοξία η εξέλιξη του προγράμματος που σύμφωνα με ασφαλείς προβλέψεις, θα συνεχίσει να είναι θετική.

* Η φωτογραφία του εξωφύλλου είναι του Μανώλη Ηλιάκη.

EDITORIAL

INDEX 32 | 2011 Ομπρέλα επιχειρήσεων

6. Markilux ΑΕ: "Τέντα - Κασετίνα" 8. Αφοί Δημητριάδη ΑΒΕΕ: "Black-Out" / Sattler: "Landscape specials"

10. Gibus: "Isola fly" / Philips: "Led φωτισμός"

Ειδήσεις

12. 15ο Πανελλήνιο Συνέδριο Logistics 14. Μείωση πωλήσεων, αλλά και εξαγωγών / Έξι φορολογικά κίνητρα για ανάσχεση των απολύσεων

32. Ημερολόγιο εκθέσεων

Ρεπορταζ

16. Active House: Η οικία που δίνει περισσότερα απο’ όσα παίρνει

19. Η επίδραση των κτιρίων στις κλιματικές αλλαγές

Αρχιτεκτονική

20. Μεταξύ των γραμμων Το Εβραϊκό Μουσείο στο Βερολίνο

26. "Η ανάδειξη του Κάστρου Kufstein, Αυστρία"

Loving Outdoors

30. Μεσογειακοί Κήποι 31. Τζάκια και ξύλα

Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση, ανατύπωση και αναπαραγωγή των περιεχομένων του Sun&Shadow (κείμενα, θεματολογία, κ.λπ.) χωρίς να έχει προηγουμένως δοθεί η έγγραφη άδεια του εκδότη. Κάθε παραβίαση της παραπάνω απαγόρευσης διώκεται με βάση το νόμο περί πνευματικών δικαιωμάτων.

Τα ενυπόγραφα κείμενα είναι προσφορά των συντακτών τους, των οποίων και τις απόψεις εκφράζουν. Κείμενα και φωτογραφίες δεν επιστρέφονται. Η διεύθυνση των εκδόσεων Shape Communication ΕΠΕ, διατηρεί το δικαίωμα να τα αναδημοσιεύει σε χρόνο που κρίνει σκόπιμο, εφ’ όσον ανταποκρίνονται στις ανάγκες ενημέρωσης των αναγνωστών μας. H διεύθυνση και οι συνεργάτες καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για την επαλήθευσή τους, δεν φέρουν ευθύνη για την ακρίβεια των τεχνικών και λοιπών χαρακτηριστικών των μηχανημάτων και ειδών που παρουσιάζονται σε κείμενα ή πίνακες της έκδοσης. Οι κ.κ. κατασκευαστές και οι αντιπρόσωποί τους παρακαλούνται για τον έλεγχο και τη διόρθωση τυχόν λαθών για την ορθή ενημέρωση των σχετικών στοιχείων.

ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ:

Sun&Shadow magazine is published quarterly in Greece, by Shape Communication LTD.

ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΟ ΜΕΛΟΣ ES-SO EUROPEAN SOLAR-SHADING ORGANIZATION ΜΕΛΟΣ IFAI INDUSTRIAL FABRIC PRODUCTS REVIEW

13 KRITIS STR., 142 31 N. IONIA, ATHENS, GREECE No part of this edition may be reprinted without prior written permission of the copyright owners.

[Ομπρέλα επιχειρήσεων]

MARKILUX Τέντα - Κασετίνα: Ποιότητα και πολυτέλεια σε προσιτή τιμή!

Η εταιρία Multiplast ΑΦΟΙ Γ. ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗ ΑΒΕΕ, πάντα πρωτοπόρα στις τελευταίες εξελίξεις στον τομέα της σκίασης, είναι σε θέση να ανακοινώσει τη διεύρυνση της συνεργασίας της με ένα από τα σημαντικότερα ονόματα στον Ευρωπαϊκό και όχι μόνο χώρο, τη γερμανική εταιρία Markilux. Το μεγάλο εύρος επιλογών σε συστήματα σκίασης υψηλών προδιαγραφών και ειδικά η κατηγορία της τέντας κασετίνας, αποτελεί μια σύγχρονη, μοντέρνα και καλαίσθητη λύση, που σε συνδυασμό με διάφορες πρωτοπόρες ιδέες και καινοτομίες (π.χ. φωτισμό στον άξονα, σποτάκια στο αντίβαρο και πολλά άλλα) μπορεί να ανταποκριθεί σε κάθε απαίτηση και να προκαλέσει το ενδιαφέρον και το θαυμασμό του τελικού καταναλωτή. Ενδεικτικά μπορούν να αναφερθούν: Η συμπαγής μικρή, λειτουργική και πρακτική κασετίνα Markilux 990 με ελκυστική εμφάνιση χάρη στην κατασκευή του συστήματος χωρίς μπάρα. Η κομψή και εντυπωσιακή κασετίνα Markilux 5010, που αποτελεί από τις πιο γερές και σταθερές κασετίνες στην αγορά παρ’ όλο το λεπτό της σχήμα. Την καινοτόμα Markilux 6000, αθόρυβη, χωρίς τριβές αναδίπλωσης των αγκώνων με νέο συνδετικό μέσο στην άρθρωση του βραχίονα. Την σταθερή Markilux 860, με το μονοκόμματο προφίλ της που διευκολύνει την τοποθέτηση στον τοίχο ή την οροφή, με ιμάντες που διασφαλίζουν τη μέγιστη απόδοση του

συστήματος παντός καιρού. Πλέον, η αξεπέραστη γερμανική τεχνολογία, η υψηλή ποιότητα υλικών και το άριστο οπτικό και αισθητικό αποτέλεσμα που προσφέρουν τα συστήματα σκίασης Markilux, σε συνδυασμό με τη διαρκή υποστήριξη σε τεχνικά και κατασκευαστικά ζητήματα που παρέχεται από το έμπειρο και εξειδικευμένο προσωπικό της εταιρίας Multiplast ΑΦΟΙ Γ. ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗ ΑΒΕΕ, αποτελούν την πλέον αξιόπιστη, ενδεδειγμένη και μοντέρνα επιλογή για κάθε μπαλκόνι. Επικοινωνήστε με την εταιρία Multiplast ΑΦΟΙ Γ. ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗ ΑΒΕΕ στα τηλέφωνα 2310 683911 και 2310 515500 καθώς επίσης και στο info@tentes.gr, ζητήστε να νέα δειγματολόγιά της και ενημερωθείτε από τους πλέον ειδικούς του χώρου για όλες τις καινοτομίες και τελευταίες εξελίξεις στον τομέα της σκίασης.

[Ομπρέλα επιχειρήσεων]

ΑΦΟΙ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗ ΑΒΕΕ Νέος μουσαμάς Multiplast BLACK-OUT: Η ιδανική λύση για την εξωτερική σκίαση!

Η εταιρία Multiplast ΑΦΟΙ Γ. ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗ ΑΒΕΕ, πιστή στις δεσμεύσεις της για συνεχή παροχή καινοτόμων και πρωτοποριακών λύσεων στο χώρο της σκίασης, βρίσκεται στην ευχάριστη θέση να παρουσιάσει τη διάθεση του νέου μουσαμά Multiplast BLACK-OUT, που θα αλλάξει τα δεδομένα στη σκίαση εξωτερικών χώρων. Το Multiplast BLACK-OUT βάρους 860γρ/μ2, είναι πλαστικός μουσαμάς άριστης ποιότητας, ψηλής αντοχής, απόλυτης συσκότισης, αδιάβροχος, με επικάλυψη λάκα και από τις δυο πλευρές, που το καθιστά άριστα εκτυπώσιμο και από τις δύο όψεις (double sides printable). Διατίθεται σε 3 χρωματισμούς (λευκό, εκρού, κρεμ) και αποτελεί την πλέον ενδεδειγμένη λύση για σκίαση εξωτερικών χώρων (παρκινγκ, σκίαστρα, πέργκολες και πολλά άλλα), εκεί που λόγω του έντονου ηλιακού φωτός τα απλά τεντόπανα και μουσαμάδες αδυνατούν να δημιουργήσουν επαρκή συσκότιση και αντοχή. Παράλληλα με την καλαισθησία που προσφέρουν, τα τεχνικά χαρακτηριστικά του Multiplast BLACKOUT είναι τέτοια, που υπερέχουν σε οποιαδήποτε σύγκριση και τα καθιστούν κατασκευαστικά πανεύκολα στη χρήση και

SATTLER Τα "Landscape Specials" της Sattler: Σχεδιασμός και διαχρονικότητα H εποχή που οι τέντες ήταν απλά ένα πανί, έχουν παρέλθει. Σήμερα, η τέντα είναι πολύ περισσότερα πράγματα. Δεν χρησιμοποιείται μόνο σαν εξάρτημα προστασίας από τον ήλιο αλλά και σαν διακοσμητικό στοιχείο που αντανακλά την αισθητική και τον τρόπο ζωής. Η Sattler δημιούργησε μία τέντα που προσαρμόζεται στις ανάγκες των διαφορετικών εξωτερικών χώρων. Για ορεινές περιοχές ή πεδινές, για περιοχές με έντονη βλάστηση ή παραθαλάσσιο κλίμα, για το αστικό περιβάλλον ή αγροτικές περιοχές, τα "Landscape Specials" προσαρμόζονται άψογα στις απαιτήσεις των εξωτερικών χώρων. Η αισθητική και η διαχρονικότητα χαρακτηρίζουν αυτό το ύφασμα, το οποίο συνδυάζει την απλότητα των μονοχρωμιών με την ένταση των ριγών. Οι νέες αποχρώσεις ποικίλουν από παστέλ παλέτες, εμπνευσμένες από την άμμο και τις λίμνες, μέχρι τις έντονες αποχρώσεις που θυμίζουν τις ηλιόλουστες μέρες και τις ανοιξιάτικες παπαρούνες. Τα "Landscape specials" ταιριάζουν απόλυτα και εναρμονίζονται με κάθε χώρο και ανάγκη. Η νέα, εξελιγμένη ποιότητα των "Landscape specials" είναι κατάλληλη για μεγάλης και μικρής κλίμακας εφαρμογές και έργα. Καθιερώστε τη νέα αισθητική σας με τα "Landscape specials" της Sattler. Οι τέντες που αντανακλούν αισθητική και ποιότητα!

το πέρασμα. Η εταιρία Multiplast ΑΦΟΙ Γ. ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗ ΑΒΕΕ σας προσφέρει μια ακόμα μοναδική ευκαιρία να πετύχετε τον καλύτερο δυνατό συνδυασμό άριστης ποιότητας και πλήρως ανταγωνιστικής τιμής και να ικανοποιήσετε απόλυτα κάθε ανάγκη της πελατείας με το νέο πρωτοποριακό μουσαμά Multiplast BLACK-OUT που παράγεται με υψηλές προδιαγραφές και διατίθεται στις χαμηλότερες τιμές της αγοράς.

[Ομπρέλα επιχειρήσεων]

GIBUS

PHILIPS

Σύστημα Πέργκολας: ISOLA FLY

Η εμπειρία της όμορφης ζωής στις πόλεις

Η ISOLA FLY είναι η τελευταία καινοτόμα προσθήκη στην γκάμα προϊόντων της Gibus Mediterranean. Η ανεξάρτητη κατασκευή είναι από αλουμίνιο, και το ύφασμα της ISOLA FLY ξεχωρίζει για την άψογη εφαρμογή και το εντυπωσιακό αποτέλεσμα, ενώ ταυτόχρονα προσφέρει προστασία από τις ακτίνες UV και διατηρεί τη δροσερή ατμόσφαιρα στην σκιασμένη περιοχή που δημιουργεί. Το αποκλειστικό σύστημα τεντώματος του πανιού, αποκλειστική τεχνολογία της ISOLA FLY, συγκρατείται από δύο πλευρικούς συνδεδεμένους άξονες από ανοξείδωτο ατσάλι, που συγκρατούν τους βραχίονες. Η αρχική τοξοειδής μορφή του υφάσματος ενώ είναι κλειστό, επιτρέπει στο νερό να αποστραγγίζεται πλευρικά του συστήματος. Ο χειρισμός μπορεί να γίνει είτε χειροκίνητα με σύστημα μανιβέλας, ή αυτόματα. Αυτό που κάνει την ISOLA FLY τόσο μοναδική, εκτός από το υψηλό επίπεδο σχεδιασμού, είναι ότι δεν προϋποθέτει καμία κλίση για την αποστράγγιση του νερού. Με την ISOLA FLY δημιουργείται ένας ευχάριστος υπαίθριος χώρος, προστατευμένος από τον ήλιο, τη βροχή και τον άνεμο. Ιδανικό για κήπους και μεγάλες βεράντες, στεγάζει επίσης κομψά τραπέζια για υπαίθριες εγκαταστάσεις και εκδηλώσεις.

Η Philips έχει δεσμευτεί να βοηθήσει ώστε να δημιουργηθούν οι βιώσιμες πόλεις του αύριο με πρωτοποριακές καινοτόμες λύσεις LED φωτισμού. Οι νέες λύσεις LED μπορούν να βοηθήσουν τις πόλεις να δημιουργήσουν ασφαλείς δρόμους, να ζωντανέψουν τους δημόσιους χώρους και να δώσουν ταυτότητα στις πόλεις, να περιορίσουν τις χρεώσεις ρεύματος και συντήρησης ειδικά όταν συνδυάζονται με συστήματα έξυπνου ελέγχου και διαχείρισης. Μαζί με ένα ευρύ φάσμα στρατηγικών εταίρων από το δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, η Philips έχει δημιουργήσει καινοτόμες λύσεις φωτισμού ώστε να αξιοποιήσει πλήρως τις προοπτικές της τεχνολογίας LED και του μέλλοντος του φωτισμού, όπως για παράδειγμα: • Ο ηλιακός φωτισμός LED της Philips χρησιμοποιεί το ηλιακό φως έτσι ώστε οι άνθρωποι να μπορούν να βασιστούν σε αξιόπιστο και συμφέρον από άποψη κόστους φωτισμό αν το ηλεκτρικό δίκτυο δε δουλεύει επαρκώς. Κατά τη διάρκεια της ημέρας το ηλιακό πάνελ μετατρέπει την ηλιακή ενέργεια σε ηλεκτρική που αποθηκεύεται στη μπαταρία. Κατά τη διάρκεια της νύχτας η μπαταρία αποφορτίζεται και απελευθερώνει την ενέργεια του φωτός LED στο δρόμο. • Περίπου 80% των εμπορικών κτιρίων σε πόλεις χρησιμοποιούν παλαιά και ανεπαρκή τεχνολογία φωτισμού. Η Philips προχώρησε σε συνεργασία με τη γαλλική εταιρεία Somfy, εξειδικευμένη στην αυτοματοποιημένη προστασία κτιρίων από τον ήλιο. Χρησιμοποιώντας τη γνώση στο τεχνητό εσωτερικό φως, δημιούργησε ένα έξυπνο σύστημα το οποίο κλείνει αυτόματα το τεχνητό φως όταν έχει ήλιο, προκειμένου για να αξιοποιήσει πλήρως το ηλιακό φως, και το αντίθετο σε νεφελώδη καιρό. Η προσθήκη εργαλείων διαχείρισης φωτισμού σε υπάρχοντα κτίρια μπορεί να επιφέρει εξοικονόμηση ενέργειας έως και 70%. • Με τη λύση SchoolVision, έχουν σχεδιαστεί τέσσερις εξειδικευμένες ρυθμίσεις φωτός για να βελτιωθεί το μαθησιακό περιβάλλον σε σχολικές αίθουσες, χρησιμοποιώντας φωτισμό που εξοικονομεί ενέργεια. To SchoolVision βασίζεται στη γνώση για τον ψυχολογικό αντίκτυπο του φωτός στο ανθρώπινο σώμα και χρησιμοποιεί το φως για να βελτιώσει τη συγκέντρωση και την ενέργεια των μαθητών, σύμφωνα με τον κιρκαδικό ρυθμό του σώματος.

[Ειδήσεις]

15ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ LOGISTICS Εφοδιασμός, Οργάνωση και Διαχείριση

Η Ελληνική Εταιρεία Logistics (EEL) Βορείου Ελλάδος ανακοινώνει το ετήσιο 15ο Πανελλήνιο Συνέδριο Logistics και το εναρκτήριο 1st Southeast European Congress on Supply Chain Management, τα οποία θα πραγματοποιηθούν στη Θεσσαλονίκη στις 11-12 Νοεμβρίου 2011. Το Πανελλήνιο Συνέδριο Logistics κάθε χρόνο φιλοδοξεί με επιστημονική τεκμηρίωση και με βέλτιστες επιχειρηματικές πρακτικές να συμβάλλει στην ανάπτυξη του πεδίου των logistics και της Εφοδιαστικής Αλυσίδας στην Ελλάδα, καθώς και με την παρουσίαση προτάσεων πολιτεία και τους αρμόδιους φορείς. Υποστηρίζοντας την εξωστρέφεια των ελληνικών επιχειρήσεων και τις ανάγκες των κοινωνικών και επιχειρηματικών εταίρων στον ευρύτερο χώρο της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, τα Συνέδρια έχουν κοινό θέμα: "Διαχείριση Εφοδιαστικών Δικτύων για την Προώθηση της Ανάπτυξης στη Νοτιοανατολική Ευρώπη". Και οι δύο εκδηλώσεις φιλοδοξούν να αποτελέσουν πλατφόρμα ανάδειξης και αντιμετώπισης των κρίσιμων προβλημάτων για τη διαχείριση εφοδιαστικών δικτύων και των logistics ως μοχλών ανάπτυξης στην περιοχή. Τόσο ακαδημαϊκοί όσο και στελέχη επιχειρήσεων καλούνται να συμμετέχουν με παρουσίαση σχετική με τις ακόλουθες εν-

δεικτικές θεματικές ενότητες: • Λειτουργία Λιμενικών Τερματικών Σταθμών Εμπορευματοκιβωτίων • Θαλάσσια Logistics και Θαλάσσιοι Διάδρομοι (Motorways of the Seas) στη Ν. Α. Ευρώπη • Logistics, Διεθνές Εμπόριο και Policy - Making στη Ν. Α. Ευρώπη • Καινοτομία, Τεχνολογία (ICT) και Logistics Τα Συνέδρια μπορούν να παρακολουθήσουν στελέχη ελληνικών και πολυεθνικών εταιρειών, επαγγελματίες του χώρου της Εφοδιαστικής, επιστήμονες, επιχειρηματίες, εκπρόσωποι κρατικών οργανισμών και εκπρόσωποι επιχειρηματικών και οικονομικών φορέων από την Ελλάδα και την ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Περισσότερες πληροφορίες : www.logistics.org.gr

[Ειδήσεις]

ΚΛΑΔΟΣ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ Μείωση πωλήσεων, αλλά και εξαγωγών

Κατά το 2009, οι πωλήσεις των προϊόντων πρώτης μεταποίησης ξεπέρασαν τους 320.000 τόνους και παρουσίασαν μείωση κατά 10% σε σχέση με το 2008, σύμφωνα με τον τελικό απολογισμό για τα στατιστικά στοιχεία του κλάδου αλουμινίου το 2009. Ειδικότερα, οι εξαγωγές που ξεπέρασαν το 65% των πωλήσεων, σημείωσαν πτώση κατά 5% περίπου σε σχέση με το 2008 και οι πωλήσεις στην εγχώρια αγορά, σημείωσαν και αυτές σημαντική μείωση κατά 18% περίπου σε σχέση με το 2008. Οι πωλήσεις του κλάδου της πρώτης μεταποίησης αλουμινίου στο εσωτερικό απευθύνονται σε ποσοστό 60% περίπου στην οικοδομή, 19% στην συσκευασία και στο foil, με τις υπόλοιπες χρήσεις (εξοπλισμός γραφείων, μεταφορές, μηχανολογικές και ηλεκτρολογικές εφαρμογές και άλλες χρήσεις, να καλύπτουν το υπόλοιπο 20% περίπου. Στον κλάδο της έλασης, οι πωλήσεις προϊόντων κατά το 2009 ξεπέρασαν τους 190.000 τόνους και παρέμειναν στα επίπεδα του 2008. Οι εξαγωγές που ξεπέρασαν τους 157.000 τόνους σημείωσαν οριακή ετήσια αύξηση κατά 1% περίπου, ενώ η εγχώρια αγορά σημείωσε ετήσια μείωση κατά 6% περίπου, με τις εφαρμογές σε συσκευασία

και foil να απορροφούν το 54% και την οικοδομή και τις κατασκευές το 20% περίπου των πωλήσεων. Στον κλάδο της διέλασης οι πωλήσεις προϊόντων κατά το 2009 πλησίασαν τους 120.000 τόνους σημειώνοντας ετήσια μείωση κατά 21,5%. Oι εξαγωγές, που έφθασαν στους 48.000 τόνους, σημείωσαν ετήσια μείωση κατά 21% περίπου και η εγχώρια αγορά που ξεπέρασε τους 70.000 τόνους, σημείωσε ετήσια μείωση κατά 21,5% περίπου, με την αγορά της οικοδομής και των κατασκευών να απορροφά πάνω από το 80% των πωλήσεων.

ΥΠΟΥΡΓΕIΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ Έξι φορολογικά κίνητρα για ανάσχεση των απολύσεων Με την υπ’ αριθμ. ΠΟΛ 1088/11-6-2010 απόφαση του Yπουργείου Oικονομικών, καθορίζονται οι προϋποθέσεις, οι όροι, η διαδικασία, καθώς και όλες οι λεπτομέρειες που αφορούν την εφαρμογή των διατάξεων των παραγράφων 1, 2, 3, 4, 5 και 6 του άρθρου 73 του Ν. 3842/2010, σχετικά με τα κίνητρα που παρέχονται για τη διατήρηση των θέσεων εργασίας από τις επιχειρήσεις και δόθηκαν οι κατωτέρω οδηγίες και διευκρινίσεις: Για τη μείωση κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες του συντελεστή φορολογίας εισοδήματος των νομικών προσώπων της παρ. 1 του άρθρου 101 και της παρ. 4 του άρθρου 2 του ΚΦΕ, για τη μείωση κατά 20% των καθαρών κερδών και καθαρών εισοδημάτων των ατομικών επιχειρήσεων και των φυσικών προσώπων που ασκούν ελευθέριο επάγγελμα, οι οποίες προβλέπονται από τις παραγράφους 1 & 5 αντίστοιχα του άρθρου 73 του Ν. 3842/2010, όταν ο κύκλος εργασιών μειώνεται για δύο συνεχόμενες διαχειριστικές περιόδους, χωρίς μείωση του αριθμού των εργαζομένων, ορίζονται τα ακόλουθα: Πρώτο, για την εξακρίβωση της διατήρησης του αριθμού των εργαζομένων λαμβάνεται υπόψη ο μέσος όρος, μετά τη διαγραφή τυχόν δεκαδικών ψηφίων, των εργαζομένων που απασχολούνται στην επιχείρηση με πλήρη απασχόληση σε κάθε μία από τις 3 διαχειριστικές περιόδους. Για τον υπολογισμό του μέσου όρου, λαμβάνεται υπόψη ο συνολικός αριθμός των απασχολουμένων στην επιχείρηση υπαλλήλων, την τελευταία εργάσιμη μέρα κάθε μήνα, συμπεριλαμβανομένων και όσων προσλαμβάνονται για την κάλυψη έκτακτων ή επο-

χιακών αναγκών, με την προϋπόθεση ότι το κόστος μισθοδοσίας βαρύνει την επιχείρηση που κάνει χρήση του μειωμένου συντελεστή φορολογίας ή της μείωσης των καθαρών κερδών & καθαρών εισοδημάτων. Δεύτερο, ο συντελεστής φορολογίας εισοδήματος που μειώνεται προκειμένου για νομικά πρόσωπα της παρ. 1 του άρθρου 101 του ΚΦΕ είναι αυτός που εφαρμόζεται στα αδιανέμητα κέρδη. Ειδικά, για το οικονομικό έτος 2010 μειώνεται ο συντελεστής που εφαρμόζεται στα συνολικά καθαρά κέρδη. Για προσωπικές εταιρίες και κοινωνίες, η μείωση του συντελεστή φορολογίας εισοδήματος δεν καταλαμβάνει την επιχειρηματική αμοιβή. Ειδικά για ατομικές επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα που ασκούν ελευθέριο επάγγελμα, όταν το φυσικό πρόσωπο έχει και εισοδήματα από άλλη πηγή, η προβλεπό μενη μείωση, εφαρμόζεται μόνο στο εισόδημα από εμπορικές - γεωργικές επιχειρήσεις ή από ελευθέριο επάγγελμα. Τρίτο, οι επιχειρήσεις υποχρεούνται να υποβάλλουν με τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του οικονομικού έτους, για το οποίο ζητούν την εφαρμογή του μειωμένου συντελεστή φορολογίας ή τη μείωση των καθαρών κερδών και καθαρών εισοδημάτων, δήλωση στην οποία εμφανίζεται ο αριθμός των εργαζομένων με πλήρη απασχόληση για κάθε μήνα, καθώς και του μέσου όρου που προκύπτει, για κάθε μία από τις τρείς ή δυο, κατά περίπτωση, διαχειριστικές περιόδους. Με την ίδια δήλωση δηλώνονται και τα ακαθάριστα έσοδα που προέρχονται αποκλειστικά από τη δραστηριότητα της επιχείρηρησης.

[Ρεπορτάζ]

Active House Η οικία που δίνει περισσότερα απ’ όσα παίρνει Οι ποικίλες περιβαλλοντολογικές προκλήσεις και η ολοένα αυξανόμενη έλλειψη φυσικών πόρων, δε θα μπορούσαν παρά να οδηγήσουν στην εξεύρεση νέων τρόπων, φιλικής προς το περιβάλλον, δόμησης, χωρίς όμως εκπτώσεις στην άνεση και την υγεία. Το Active House, ή Ενεργητικό Σπίτι, έρχεται να δώσει απτές λύσεις, προσαρμοσμένες όμως στις απαιτήσεις και τις συνθήκες του ευρύτερου περιβάλλοντος, εκμεταλλευόμενο τις εξωτερικές συνθήκες αναλογικά με τις ανάγκες κάθε σπιτιού.

Το κυρίοτερο ζητούμενο μιας σύχρονης κατοικίας είναι η προσαρμοστικότητα σε σχέση με τις προκλήσεις της εποχής, όχι μόνο τις περιβαλλοντολογικές αλλά και κάθε είδους τοπική πρόκληση που υφίσταται ή ενδέχεται να παρουσιαστεί σε μια κατοικία. Η υγεία και η ευημερία των κατοίκων οφείλει να είναι αδιαπραγμάτευτη σε κάθε περίπτωση και ακριβώς σε αυτό δίνει λύσεις το Ενεργητικό Σπίτι. Η ιδέα του Ενεργητικού Σπιτιού ξεκίνησε από την ανάγκη θέσπισης στόχων ποιότητας για την αρχιτεκτονική σχεδίαση κατοικιών σε διεθνή επίπεδα. Μέσω ενός δικτύου επιστημόνων, τεχνικών και ποικίλων

πρακτικών που δοκιμάστηκαν επί σειρά ετών, το Ενεργητικό Σπίτι παίρνει την τελική του μορφή μέσα από μία σειρά προδιαγραφών που παρουσιάστηκαν τον φετινό Απρίλιο στις Βρυξέλες από την Active House Alliance και που διασφαλίζουν στο μέγιστο την υγιεινή και άνετη διαβίωση των κατοίκων, την ενεργειακή ισορροπία και άρα τον θετικό αντίκτυπο της οικίας στο περιβάλλον. Αποκωδικοποιώντας τις τρεις αξίες του Ενεργητικού Σπιτιού, θα λέγαμε ότι οι λέξεις - κλειδιά που το περιγράφουν είναι "ένταξη" και "προσαρμοστικότητα". Θέλοντας λοιπόν να ορίσουμε τις βασικές αρχές που διέπουν τη φιλοσοφία του, θα μπορούσαμε να το περιγράψουμε ως εξής: Το Ενεργητικό Σπίτι ενσωματώνει: • Το ζητούμενο της ενέργειας, της άνεσης, της θετικής διάδρασης με το περιβάλλον και της οικολογίας σε ένα λειτουργικό και αρμονικό σύνολο. • Την αρχιτεκτονική - την αισθητική με την υγεία - την ευημερία των κατοίκων του. • Τη διάδραση του άμεσου και του ευρύτερου περιβάλλοντος με τους κατοίκους κατά τρόπους που ευνοούνται αμφότεροι. Οι προδιαγραφές όπως τις ορίζει η Active House Alliance, αφορούν τις τρεις βασικές αξίες του Ενεργητικού Σπιτιού, την Ενέργεια,

το Εσωτερικό Κλίμα και το Περιβάλλον. Πιο αναλυτικά:

Ενέργεια Η κύρια προυπόθεση ως προς την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών του Ενεργητικού Σπιτιού, είναι η θετική συμβολή της ενέργειας στο ενεργειακό ισοζύγιο του κτηρίου. Το Ενεργητικό Σπίτι είναι αυτόνομο και χρησιμοποιεί τις διαθέσιμες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας της εκάστοτε περιοχής. Οι οδηγίες που δίνονται στους κατασκευαστές για την επίτευξη των παραπάνω στόχων σε σχέση με τις ενεργειακές ανάγκες ενός κτηρίου, κινούνται στο λεγόμενο Trias Energetica Concept, το τρίπτυχο που βασίζεται στην αρχή: Η βέλτιση ανανεώσιμη ενέργεια είναι η ενέργεια που η χρήση της μπορεί να αποφευχθεί. Οι τρεις λοιπόν άξονες που κινείται το Trias Energetica Concept είναι οι εξής: • Ελαχιστοποίηση της ενέργειας από ορυκτά καύσιμα και όσο το δυνατόν αποτελεσματικότερη χρήση τους. • Επιλογή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έναντι πεπερασμένων ορυκτών καυσίμων. • Μείωση ζήτησης ενέργειας μέσω της αποφυγής αποβλήτων και εφαρμογή μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας. Οι κύριες παράμετροι της ενέργειας εντοπίζονται στους εξής επιμέρους άξονες: • Στην ετήσια ενεργειακή απόδοση, όπου

Νέα Πέργκολα WooDliNe elite

Pergosystem AlPhA ClAssiC και σκίαστρο καποτίνα Νέα Πέργκολα flexxy s

Pergosystem AlPhA flexxy

Pergosystem AlPhA flexxy και κάθετα VERTI CRISTAL με ζελατίνα Νέα Πέργκολα flexxy s

Η εταιρεία μας εφαρμόζει Σύστημα Διαχείρισης Ποιότητας ISO 9001:2008, πιστοποιημένο από την TÜV Rheinland Hellas.

[Ρεπορτάζ]

αξιολογούνται: η πρωτογενής ενέργεια και οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, η ενεργειακή ζήτηση για το κτήριο και τις συσκευές, η ζήτηση μεμονωμένων προϊόντων και κατασκευαστικών στοιχείων, το σύστημα διαχείρησης κτηρίων και οι λύσεις αρχιτεκτονικού σχεδιασμού. • Στον ενεργειακό εφοδιασμό, όπου αξιολογούνται ο ετήσιος ενεργειακός εφοδιασμός, οι πηγές του ενεργειακού εφοδιασμού, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η απόδοση, ο σχεδιασμός και οι πηγές τους. • Στην διασφάλιση των προδιαγραφών, όπου αξιολογούνται: οι προδιαγραφές των στοιχείων, ο έλεγχος κατά την κατασκευή, η ετήσια παρακολούθηση των αποτελεσμάτων, ο ποιοτικός έλεγχος, η λειτουργικότητα, η τήρηση των κατευθυντήριων γραμμών του τελικού χρήστη, ο ενεργειακός έλεγχος και η συντήρηση του εξοπλισμού.

Εσωτερικό Κλίμα Η δημιουργία των συνθηκών για μία υγιεινότερη και ανετότερη διαβίωση εντός του, είναι η δεύτερη βασική αξία του Ενεργητικού Σπιτιού. Δεδομένου ότι το 90% της ζωής του σύγχρονου ανθρώπου ξοδεύεται σε εσωτερικούς χώρους, το Ενεργητικό Σπίτι εστιάζει τις προυποθέσεις του στην ευημερία και την υγεία του εσωτερικού κλίματος. Η διασφάλιση των συνθηκών αυτών, επιτυγχάνεται μέσω της μέγιστης παροχής ηλιακού φωτός και φρέσκου αέρα, καθώς και μέσω της χρήσης υλικών που δρουν θετικά για την επίτευξη των παραπάνω προυποθέσεων. Η επίτευξη των παραπάνω στόχων, κυμαίνεται ανάλογα τις εκάστοτε ανάγκες των κατοίκων, όπως η ηλικία, οι ώρες χρήσης και οι τυχόν ιδιαίτερες απαιτήσεις τους. Οι οδηγίες προς τους κατασκευαστές χωρίζονται σε τρεις βασικές κατηγορίες: Πρώτη Κατηγορία Κατάλληλη για υψηλές προσδοκίες και συνίσταται για χώρους που θα κατοικήσουν άτομα με ιδιαίτερες ανάγκες, εύθραυστη υγεία ή μικρά παιδιά. Δεύτερη Κατηγορία Κατάλληλη για προσδοκίες μεγαλύτερες του μέσου όρου και συνίσταται για νέες κατοικίες ή μεγάλης εμβέλειας ανακαινίσεις. Τρίτη Κατηγορία Κατάλληλη για προσδοκίες μέτριου επιπέδου και συνίσταται ως σημείο αναφοράς για την αξιολόγηση σε υφιστάμενα κτήρια. Οι κύριες παράμετροι του εσωτερικού κλίματος εντοπίζονται στους εξής άξονες: • Στον φωτισμό και τη διείσδυσή του, όπου αξιολογούνται: η ποσότητα του ηλι-

ακού φωτός, η άμεση διαθεσιμότητα ηλιακού φωτός και η θέα. • Στη θερμοκρασία, όπου αξιολογούνται: η μέγιστη λειτουργική θερμοκρασία κατά το καλοκαίρι, η ελάχιστη λειτουργική θερμοκρασία κατά τον χειμώνα, η αυτονομία της χρήσης των συστημάτων ψύξηςθέρμανσης και η ξηρότητα του αέρα. • Στην ποιότητα του εσωτερικού αέρα, όπου αξιολογούνται: η σταθερή παροχή φρέσκου αέρα, η ελάχιστη παροχή φρέσκου αέρα, η υγρασία, η αυτονομία στον έλεγχο του χρήστη, τα οικοδομικά υλικά χαμηλής εκπομπής αερίων και οι προδιαγραφές που έχει ορίσει ο τελικός χρήστης. • Στον θόρυβο και την ακουστική του κτηρίου, όπου αξιολογούνται: οι εσωτερικές πηγές θορύβου, η πρόσληψη εξωτερικών θορύβων και η ηχομόνωση.

Περιβάλλον Το Ενεργητικό Σπίτι, οφείλει να έχει επιπροσθέτως θετικό αντίκτυπο στο περιβάλλον. Οι προκλήσεις που συναντά ο κατασκευαστής σε σχέση με το περιβάλλον, είναι πλέον παγκόσμιες καθώς η υπερκατανάλωση δημιουργεί εξαιρετικά υψηλές πιέσεις λόγω της έλλειψης φυσικών πόρων, κάτι που οδηγεί στην στροφή προς τους τοπικούς πόρους και την καλύτερη δυνατή εκμετάλλευσή τους. Σύμφωνα με τη φιλοσοφία του Ενεργητικού Σπιτιού, αυτό επιτυγχάνεται μέσω της ισορροπημένης διάδρασής του κτηρίου με το άμεσο περιβάλλον έτσι ώστε η αποτίμηση της αλληλεπίδρασης κατά τη διάρκεια ζωής του, να είναι πάντα θετική. Έτσι, είναι σημαντικό πρωτίστως για την υγεία των κατοίκων αλλά και για το ευρύτερο περιβάλλον, να εξασφαλιστεί η δημιουργία μιας νέας γενιάς κτηρίων και προϊόντων, να εξεταστεί προσεκτικά ο τρόπος χρήσης των υλικών κατασκευής και οι διαθέσιμοι πόροι, με απώτερο σκοπό την θετική επίδρασή μας στο περιβάλλον. Οι απαιτήσεις της εκάστοτε κατασκευής, χωρίζονται κατά την Active House Alliance, σε τέσσερα επίπεδα ποιοτικών και ποσοτικών αναγκών ενώ οι παράμετροι που οφείλουν να μελετηθούν για τη βέλτιστη διάδραση του κτηρίου με το περιβάλλον είναι οι εξής: Πόροι και εκπομπές • Κατανάλωση μη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας • Εκπομπές ρύπων υδάτινες, ατμοσφαιρικές και εδάφους • Κατανάλωση νερού και διαχείριση υδάτινων αποβλήτων • Οικολογική και πολιτιστική επίδραση του κτηρίου. Για τη διερεύνηση των παραπάνω παραμέτρων και την βέλτιστη ρύθ-

μισή τους, οφείλει να διενεργηθεί εκτενής αξιολόγηση του κύκλου ζωής του κτηρίου σύμφωνα με το ISO 14040, που θα βασίζεται στα εξής στάδια: την παραγωγή δομικών υλικών, τις διεργασίες κατασκευής, την λειτουργία και συντήρηση της κατασκευής του κτηρίου καθώς και τον χρόνο ζωής των οικοδομικών υλικών. Οι κύριες παράμετροι που αφορούν στην επίδραση του κτηρίου στο περιβάλλον, εντοπίζονται στους εξής επιμέρους άξονες: • Στην κατανάλωση πρωτογενών πηγών ενέργειας, όπου αξιολογούνται: η ελαχιστοποίηση της κατανάλωσης μη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής του κτηρίου και η μεγιστοποίηση του ποσοστού χρήσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής του κτηρίου. • Στις εκπομπές ρύπων υδάτινες, ατμοσφαιρικές και εδάφους, όπου αξιολογούνται: η ελαχιστοποίηση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου, η ελαχιστοποίηση της ενδεχόμενης συνεισφοράς στην καταστροφή του όζοντος κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής του κτηρίου, με μειωμένες εκπομπές βλαβερών αερίων, η ελαχιστοποίηση εκπομπών οξέων acidification potential, η μείωση του παράγοντα eutrophication και η ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που οφείλεται στις εκπομπές κατά τη διάρκεια ζωής του κτηρίου. • Στην κατανάλωση νερού, όπου αξιολογούνται: η ελαχιστοποίηση της κατανάλωσης γλυκού νερού και απόρριψης λυμάτων, η χρήση βρόχινου ή grey νερού και η ευκολία του καθαρισμού των επιφανειών. • Στην οικολογική και πολιτιστική επίδραση του κτηρίου, όπου αξιολογούνται η παράδοση στον σχεδιασμό του κτηρίου, το άμεσο περιβάλλον και το τοπίο, οι υποδομές, η οικολογία και η χρήση της γης και οι κλιματικές αλλαγές. Το Ενεργητικό Σπίτι παρότι εξαιρετικά αισιόδοξο, δείχνει να είναι υλοποιήσιμο και έχει κερδίσει τις εντυπώσεις ανά τον κόσμο, καθώς η εποχή απαιτεί δραστικές αλλά βατές λύσεις δόμησης, πάντα με σεβασμό προς το περιβάλλον χωρίς όμως εκπτώσεις στην υγεία και την ευημερία των κατοίκων. Μπορεί κανείς να βρει την πλήρη καταγραφή των προδιαγραφών δόμησης του Ενεργητικού Σπιτιού στο σχετικό δημοσίευμα της Active House Alliance, στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.activehouse.info.

Η επίδραση των κτιρίων στις κλιματικές αλλαγές Με τα συμπεράσματα της συνόδου του ΟΗΕ, για τις κλιματικές αλλαγές, να είναι νωπά και ...θολά ως προς την αποτελεσματικότητά τους και την εφαρμογή των αποφάσεων στην πράξη από τις κυβερνήσεις των μεγάλων κρατών, η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Κατασκευαστικής Βιομηχανίας (FIEC) κατέθεσε τις δικές της προτάσεις και σκέψεις σχετικά με την ενεργειακή αποδοτικότητα στον κτιριακό τομέα. Το σύντομο κείμενο της FIEC, το οποίο παρουσιάζει το Sun&Shadow magazine, δεν περιέχει μόνο εκτιμήσεις για τη σημερινή άσχημη κατάσταση, καταθέτει συγκεκριμένες προτάσεις στην προοπτική δημιουργίας κτιρίων, σύγχρονων και παλιότερων, με κοινό σημείο αναφοράς: την υψηλή ενεργειακή αποδοτικότητα, την εξοικονόμηση ενέργειας και την προσφορά ιδανικών συνθηκών θερμικής άνεσης για τους ανθρώπους που στεγάζουν.

Προτεινόμενα μέτρα και λύσεις Προτού τεθεί κάποιο μέτρο ενεργειακής εξοικονόμησης σε ισχύ, είναι ζωτικής σημασίας να ληφθεί υπόψη τι είναι πιο διαθέσιμο σε σχέση με: • Οικονομία στην ενέργεια που δαπανάται για θέρμανση και ψύξη μέσω βελτίωσης της μόνωσης, • Υψηλή αποδοτικότητα λέβητα και κλιματιστικών μονάδων για ψύξη - θέρμανση χώρων και θέρμανση νερού, • Σωστή μέτρηση της καταναλισκόμενης ηλεκτρικής ενέργειας, • Ενεργειακά αποδοτικοί λαμπτήρες και φωτιστικά σώματα, και γενικότερα αποδοτικές ηλεκτρικές συσκευές, • Αφότου έχουν γίνει όλα τα παραπάνω, ακολουθεί η εγκατάσταση διαφόρων εφαρμογών και συστημάτων παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές.

Δρόμοι υλοποίησης των μέτρων Για να υλοποιηθεί το σύνολο των μέτρων, προτείνεται η θέσπιση φορολογικών κινήτρων και ρυθμιστικών κανόνων, καθώς και ένα πλαίσιο καλύτερης ενημέρωσης. Πιο συγκεκριμένα: Φορολογικά μέτρα - κίνητρα ενθάρρυνσης εξοικονόμησης ενέργειας • Άρση της φορολόγησης των αποδοτικότερων λύσεων και θέσπιση ενός μειωμένου ποσοστού Φ.Π.Α στις εργασίες εγκατάστασης συσκευών και συστημάτων ενεργειακής αποδοτικότητας στα κτίρια.

• Μελετημένη εισαγωγή κλιμακωτών τιμολογίων (και κλιμακωτού Φ.Π.Α!) υλικών που απαιτούν υψηλή χρήση άνθρακα και ενέργειας. • Σύνδεση πιστοποιητικών ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων με δημοσιονομικώς μηδενικό σύστημα κλιμάτων εκπτώσεων σε φόρους ακινήτων. • Πρόσκληση στην Κομισιόν να πραγματοποιήσει μελέτη για την αξιολόγηση της καλύτερης πρακτικής από την άποψη των εθνικών φορολογικών κινήτρων, των φορολογικών επιστρεφόντων επιδοτούμενων τιμολογίων για εφαρμογές εκμετάλλευσης των διάφορων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας κ.λπ., και ενθάρρυνση της υιοθέτησης καλύτερης πρακτικής σε όλα τα κράτη μέλη. • Αξιοποιώντας τα αποτελέσματα, η Ευρωπαϊκή Ένωση να δρομολογήσει ένα νέο και προσεκτικά στοχευμένο πρόγραμμα χρηματοδότησης ώστε να βοηθηθούν τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν τα μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας στα υφιστάμενα κτίρια. Νομοθετικά μέτρα • Αντί να μειωθεί ή να καταργηθεί το κατώτατο όριο των 1.000τ.μ., κάτι που θα καταστήσει το πιστοποιητικό ενεργειακής αποδοτικότητας υποχρεωτικό σχεδόν για όλα τα κτίρια, όταν η Οδηγία για την Ενεργειακή Αποδοτικότητα των Κτιρίων επανέλθει για αναθεώρηση το 2008, θα ήταν προτιμότερο να καταστήσει την πιστοποίηση εθελοντική και να τη συνδέσει με μορφή επιστροφής φόρου, ένα κίνητρο επέκτασης του μέτρου αυτού στην πράξη. Αυτό θα δημιουργήσει ώθηση, όχι μόνο στην απόκτηση πιστοποιητικού (το οποίο από μόνο του δεν επιτυγχάνει καμιά εξοικονόμηση ενέργειας!), αλλά θα ενθαρρύνει τους ιδιοκτήτες κτιρίων, αφενός να το πιστοποιούν ώστε να δικαιούνται φορολογικής επιστροφής, αφετέρου να αυξάνουν την ενεργειακή απόδοση διατηρώντας το ακίνητο σε ένα κατάλληλο επίπεδο. • Να έχουν οι ενοικιαστές το νομικό δικαί-

ωμα έναντι των ιδιοκτητών, οι τελευταίοι να λαμβάνουν πραγματικά τα μέτρα ενεργειακής αποδοτικότητας στα κτίρια που νοικιάζουν. • Να θεσμοθετηθούν χρηματοδοτικές λύσεις με στόχο την αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας των δημόσιων κτιρίων. Τεχνικές μελέτες • Τα κράτη μέλη θα πρέπει να υποχρεωθούν να θεσπίσουν εθνικές προϋποθέσεις και πρότυπα που να ανταποκρίνονται στις τοπικές κλιματολογικές συνθήκες και να ενσωματώνουν τους θεσπισμένους εθνικούς τεχνικούς κανονισμούς. • Περισσότερες, κοινώς αποδεκτές από τα κράτη - μέλη, τεχνικές λύσεις για να εξεταστούν οι τεχνικές και οικονομικές δυσκολίες στα έργα μόνωσης της τοιχοποιίας των υφιστάμενων κτιρίων. • Βελτίωση της κατάρτισης όλων των επαγγελματιών της αγοράς ακινήτων, προκειμένου να επιτευχθεί καλύτερη εφαρμογή των μέτρων, ειδικά από την άποψη της παροχής των κατάλληλων συμβουλών σχετικά με το πόσο καλύτερα μπορεί να προχωρήσει αυτή η υπόθεση.

Αλλαγή νοοτροπίας και συμπεριφοράς! Η μεγαλύτερη πρόκληση, σύμφωνα με την FIEC, είναι η προσπάθεια αλλαγής των νοοτροπιών και των συμπεριφορών στην ίδια την κοινωνία, στους ιδιοκτήτες και στους ενοικιαστές των διάφορων κτιρίων. Προτείνονται: • Μεγάλες ενημερωτικές καμπάνιες για την εξάλειψη της αδιαφορίας και την αιτιολόγηση του τι απαιτείται για να αυξηθεί η ενεργειακή αποδοτικότητα των κτιρίων. • Δημιουργία ειδικών κέντρων ενημέρωσης πολιτών σε κάθε μεγάλη πόλη. • Εάν κριθεί απαραίτητο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να χρηματοδοτήσει την παραγωγή εκτεταμένων τηλεοπτικών προγραμμάτων, η προβολή των οποίων να επαναλαμβάνεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα.

2011

[Αρχιτεκτονική]

Μανόλης Ηλιάκης MA Architecture and Spatial Culture www.yolkstudio.gr

Μεταξύ των γραμμών Tο Εβραϊκό Μουσείο στο Βερολίνο “To να μιλάμε για αρχιτεκτονική (ή να μιλάμε για το Βερολίνο και για την κατάσταση σήμερα) είναι σαν να μιλάμε για το παράδειγμα του παραλόγου. Κατά τη γνώμη μου, τα καλύτερα έργα του σύγχρονου πνεύΗ κατασκευή του Μουσείου ολοκληρώθηκε το 1999 στο Kreutzberg, πολύ κοντά στο σημείο που περνούσε το τείχος του Βερολίνου. Βρίσκεται στις οδούς Markgra-fstrasse και Lindenstrasse, κοντά σε μια σημαντική πλατεία του Βερολίνου, την Gendarmenmarkt Platz. Αποτελεί κατά κάποιον τρόπο την επέκταση του ιστορικού κτιρίου “Collegienhaus” που χτίστηκε την περίοδο του ύστερου μπαρόκ (1975) από τον αρχιτέκτονα Philip Gerlach2. Το νέο κτίριο μοιάζει μ’ έναν μονολιθικό όγκο με πολλές οξείες γωνίες και είναι επενδυμένο με φύλλα τιτανιούχου ψευδαργύρου. Η αίσθηση αυτή εντείνεται με την απουσία εισόδου σε όλο αυτόν τον τριώροφο όγκο, ο οποίος σε κάτοψη θυμίζει κεραυνό. Οι επισκέπτες εισέρχονται στο νέο κτίριο μέσω του ιστορικού κτιρίου. Ο Δημήτρης Φατούρος εντάσσει το Εβραϊκό Μουσείο σε μια κατηγορία σύγχρονων έργων αρχιτεκτονικής, όπου υπάρχει η αγωνιώδης αναζήτηση της στοχαστικής, σκεπτόμενης δημιουργίας. “Το Εβραϊκό Μουσείο του Libeskind, στο Βερολίνο, δεν ορίζει χώρους κατανάλωσης χρόνου και εντυπώσεων. προσδιορίζει, δημιουργεί χώρους αναζήτησης και αυτοσυγκέντρωσης”3.

To υπόβαθρο για το σχεδιασμό Ως υπόβαθρο για την αρχιτεκτονική σύν-

ματος προέρχονται από την περιοχή του παραλόγου, ενώ αυτό που επικρατεί στον κόσμο και συχνά ο άνθρωπος σκοτώνει, το κάνει στο όνομα της λογικής”1. D. Libeskind

θεση του μουσείου, ο αρχιτέκτονας σχεδιάζει έναν συμβολικό χάρτη (1989) κινούμενος από τη βαθιά συναίσθηση και γνώση της ιστορίας ενός τόπου, ο οποίος δεν είναι μόνο αποτέλεσμα πολεοδομικών αποφάσεων αλλά και πνευματικών διεργασιών. Όταν ο Libeskind άρχισε να οραματίζεται την αρχιτεκτονική σύνθεση για το Εβραϊκό Μουσείου στο Βερολίνο, δεν τον ικανοποιούσε ένας τυπικός πολεοδομικός χάρτης. Προσδιόρισε την τοποθεσία του μουσείου μέσα σε μια αόρατη τοπογραφία. Αναζητώντας τις διευθύνσεις σπιτιών γνωστών Βερολινέζων, όπως του Heinrich von Kleist, του Heinrich Heine, του Rahel Varnhagen και νεότερων, όπως του Arnold Schönberg, του Paul Celan, του Walter Benjamin, ανακάλυψε γεωμετρικές χαράξεις και κατευθύνσεις που συνεργούσαν στο σχηματισμό των αξόνων του μουσείου. Σχημάτιζαν έναν ιδιαίτερο αστικό και “πολιτιστικό” αστερισμό της παγκόσμιας ιστορίας. Στην τοποθεσία γύρω από την Lindenstrasse (όπου και το παλιό κέντρο της πόλης) και κοντά στη διάσημη διασταύρωση του ύστερου μπαρόκ, της Wilhelmstrasse, Friedrichstrasse και Lindenstrasse, ζούσαν διάσημοι Γερμανοί και πολλοί διάσημοι Εβραίοι, όλοι Βερολινέζοι, πολύ σημαντικοί για την

κουλτούρα της πόλης. Η σύνδεση των σημείων όπου κατοικούσαν όλοι αυτοί με γραμμές, σχημάτιζε ένα παραμορφωμένο αστέρι του Δαβίδ. Η συμβολική ένωση της Εβραϊκής παράδοσης και της Γερμανικής κουλτούρας εκφραζόταν με τον γεωμετρικό σχηματισμό του αστεριού. Ο στόχος όλου του εγχειρήματος ήταν μια “κριτική αναδόμηση” του ιστορικού χάρτη της πόλης, με τη χρησιμοποίηση σύγχρονων αρχιτεκτονικών μέσων. “Ο Libeskind μεγεθύνει το “Άτυχο Αστέρι” του Κlee που πλανιέται πάνω από την τοποθεσία της καταστροφής και μεταβάλλεται σε κώδικα της καταστροφής. Αποτυπώνει το μουσείο ως μια γραμμή με αιχμές, έναν κεραυνό που πυροδοτεί την ανάπτυξη νευρικών γραμμών από σύρμα, που διατρέχουν την πόλη. Ο Klee επανειλημμένα είχε ζωγραφίσει σκοτεινά βέλη που προσβάλουν απειλούμενους τόπους”4. Ο αρχιτέκτονας με το σχέδιο αυτό δεν πραγματοποιεί απλά μια δομή κτιρίου, αλλά μια χωρική σύλληψη κατάλληλη για το περιεχόμενό του. Ο σχεδιασμός δείχνει ξεκάθαρα ότι με την εβραϊκή σκέψη μετά το ολοκαύτωμα, επανερμηνεύεται ο εβραϊκός κόσμος και κυριαρχεί η έννοια της Γερμανοεβραϊκής συμβίωσης και αφομοίωσης. Ένα άλλο στοιχείο που επηρέασε τον αρ-

χιτέκτονα στο σχεδιασμό του Μουσείου είναι το έργο “one way street” του Walter Benjamin. Οι εξήντα συνεχείς ενότητες του τεθλασμένου σχήματος της κάτοψης, αντιπροσωπεύουν τους σταθμούς που περιγράφονται στο κείμενο του συγγραφέα.

Μεταξύ των γραμμών Ο Libeskind περιγράφει το Εβραϊκό Μουσείο στο Βερολίνο ως χώρο “μεταξύ των γραμμών” (Between the Lines). Το ονομάζει έτσι, διότι πρόκειται για ένα έργο, στο οποίο οι δύο γραμμές υλοποιούνται στο σχέδιο των κατόψεων και ταυτόχρονα εκφράζουν δύο γραμμές σκέψεων, οργάνωσης και συνάφειας ετερογενών πραγμάτων. Η πρώτη είναι μια ευθεία γραμμή αλλά διακοπτόμενη, και η δεύτερη, μια τεθλασμένη γραμμή που επεκτείνεται στο άπειρο, όπως χαρακτηριστικά λέει ο αρχιτέκτονας. Αυτές οι δύο γραμμές εκφράζουν την αρχιτεκτονική ιδέα και το πρόγραμμα, μέσω ενός ατέρμονου διαλόγου. Μπορούν να αποσυνδεθούν μεταξύ τους και να αναλυθούν - αναγνωριστούν ως ξεχωριστές. Η ευθεία γραμμή εκφράζει ένα ασυνεχές κενό που διασχίζει όλο το μουσείο, ενώ η τεθλασμένη αποκαλύπτει και ορίζει το κενό. Οι δυο γραμμές αποτελούν την κεντρική δομή του κτιρίου και στα

σχέδια του αρχιτέκτονα, προεκτείνονται και τέμνουν όλο το Βερολίνο. Η αίσθηση αυτή δημιουργείται στο σχεδιασμό του περιβάλλοντα χώρου, στον οποίο διάφορα σημεία των διαμορφώσεων ενώνονται με τη γύρω περιοχή, μέσω αξόνων κίνησης και επιφανειών με σκληρά και μαλακά υλικά. Αυτό συμβαίνει κυρίως προς το νότο, όπου ο υπαίθριος χώρος ενώνεται με τις αυλές και τις παιδικές χαρές των διπλανών πολυκατοικιών.

Τα κενά (voids) Στα σημεία τομής των δύο γραμμών, δημιουργούνται κενοί χώροι, τα “voids”, οι οποίοι ξεκινούν στο ισόγειο του μουσείου και διαπερνούν όλους τους ορόφους, φτάνοντας μέχρι την οροφή. Τα voids στο μουσείο του Libeskind αποτελούν το στοιχείο της έκπληξης και της ενεργοποίησης της μνήμης. Σε όλη τη διαδρομή ο επισκέπτης συνεχώς έρχεται αντιμέτωπος με τα κενά (voids) που δηλώνουν τη βίαιη διακοπή του εβραϊκού πολιτισμού στην ιστορία της πόλης. Θυμίζουν ότι ο αποκλεισμός και η απέλαση ήταν ένα αναπόσπαστο μέρος της ιστορίας ακόμη και πριν τον εθνικοσοσιαλισμό. Η διακοπή της εβραϊκής ιστορίας αποτελεί αφηγηματικό στοιχείο στην περιπλάνηση στο εσωτερι-

κό και μπορεί φυσικά να παρουσιαστεί μόνο ως ανάμνηση - κενό, αφού αποτελεί μια πραγματικότητα στην πόλη του Βερολίνου. Τα κενά δηλώνουν την παρουσία τους μέσω της απουσίας τους. Έξι συνολικά voids τέμνουν κάθετα το κτίριο σχηματίζοντας μια νοητή, τέμνουσα, διακεκομμένη ευθεία κατά μήκος του κτιρίου. Τα πέντε αυτά voids είναι κτισμένα από οπλισμένο σκυρόδεμα, δεν έχουν κλιματισμό και σε ένα μόνο υπάρχει πρόσβαση. Φωτίζονται με φεγγίτες στην οροφή και είναι απομονωμένα από το υπόλοιπο κτίριο. Στους εκθεσιακούς χώρους είναι εμφανή τα “κενά” αυτά, τονίζονται με μαύρο χρώμα και παρεμποδίζουν την ομαλή ροή της έκθεσης, υπενθυμίζοντας τα εμπόδια που συνάντησαν οι Εβραίοι κατά την διάρκεια της ζωής τους στο Βερολίνο και όχι μόνο. Στο μόνο void, στο οποίο υπάρχει πρόσβαση, ο εικαστικός Menashe Kadishman, κατασκεύασε ένα έργο, ειδικά για το χώρο και το ονόμασε “The fallen leaves” (τα πεσμένα φύλλα) εις μνήμη των αδικοχαμένων Εβραίων του Ολοκαυτώματος. Πρόκειται για μια καλλιτεχνική εγκατάσταση, όπου το πάτωμα του συγκεκριμένου “κενού” είναι καλυμμένο με μικρές μεταλλικές φόρμες στις οποίες αφαιρετικά απεικονίζονται πρόσωπα. Κάθε ένα από

2011

[Αρχιτεκτονική]

αυτά, συμβολίζει ένα άτομο που χάθηκε στο Ολοκαύτωμα. Οι επισκέπτες μπορούν να περπατήσουν πάνω σε αυτά τα προσωπεία, προκαλώντας ανατριχιαστικούς και εκκωφαντικούς ήχους που αντηχούν στους μπετονένιους τοίχους του Void.

Η είσοδος στο Μουσείο & οι τρεις υπόγειοι άξονες

Η είσοδος στο νέο μουσείο γίνεται μέσω ενός void (κενού), το οποίο βρίσκεται στο παλιό κτίριο του ύστερου Μπαρόκ. Μια σκάλα οδηγεί στο υπόγειο του μουσείου και ο επισκέπτης βρίσκεται σε ένα σύμπλεγμα διασταυρούμενων αξόνωνδρόμων με κλίση ως προς το οριζόντιο επίπεδο αναφοράς. Ο πρώτος άξονας, ξεκινά από το κενό της εισόδου στο ιστορικό κτίριο και καταλήγει σε μια μεγάλη σκάλα, η οποία οδηγεί στους τρεις ορόφους του μουσείου. Την κλίμακα αυτή, την ονόμασε ο Daniel Libeskind “σκάλα της συνέχειας” (Stair of Continuity), συμβολίζοντας έτσι, τη συνέχεια της ιστορίας του Βερολίνου. Ο δεύτερος άξονας - υπόγειος δρόμος οδηγεί στον “κήπο της εξορίας και της μετανάστευσης” (Garden of Exile and Emigration), ή αλλιώς κήπο του Ε.Τ.Α. Hoffmann. Οι πλευρικοί τοίχοι του δρόμου

αυτού συγκλίνουν και το πάτωμα έχει μια ανοδική κλίση. Στο τέλος της πορείας αυτής, υπάρχει το μόνο σημείο που εισβάλει το φυσικό φως στο υπόγειο και μια βαριά μεταλλική θύρα με τζάμι οδηγεί σε έναν ιδιαίτερο κήπο. Αυτή είναι η μόνη διαδρομή κάτω από το έδαφος που οδηγεί στον “έξω κόσμο”. Με αυτόν τον αρχιτεκτονικό χειρισμό, υπονοείται ότι ο δρόμος της εξορίας είναι η μόνη διέξοδος προς την ελευθερία. Ο τρίτος άξονας - υπόγειος δρόμος οδηγεί σ’ έναν μασίφ μπετονένιο πύργο,

το “κενό του ολοκαυτώματος” (Holocaust Void). Θυμίζει τα κενά που παρατάσσονται σ’ έναν από τους δύο άξονες του μουσείου, αλλά βρίσκεται εκτός του κεντρικού κτιρίου και είναι ορατός στον εξωτερικό χώρο. Οι τοίχοι αυτού του δρόμου - άξονα συγκλίνουν ακόμη περισσότερο, σε σχέση με τον προηγούμενο άξονα. Ο χώρος είναι σκοτεινός και σε προθήκες που υπάρχουν μέσα στους τοίχους βλέπει κανείς εκθέματα προσωπικών αντικειμένων και εγγράφων Εβραίων του Βερολίνου, που μαρτυρούν την εξαφάνισή τους. Η διασταύρωση των αξόνων αυτών, συμβολίζοντας τη σχέση των τριών αυτών πραγματικοτήτων στη ζωή των Εβραίων του Βερολίνου και δημιουργούν ένα είδος επιθυμητού αποπροσανατολισμού και “αναστάτωσης”.

Ο κήπος της εξορίας & της μετανάστευσης Ο κήπος της εξορίας και της μετανάστευσης, αφιερωμένος στο Γερμανό συγγραφέα του ρομαντισμού, μουσικό, μουσικοκριτικό και καρικατουρίστα Ernst Theodor Amadeus Hoffmann, συμβολίζει ένα “ρήγμα” στην ιστορίας της ανθρωπότητας. Στον κήπο υπάρχουν 49 πεσσοί τετράγωνης διατομής, γεμισμένοι με χώμα. Οι πεσσοί αυτοί είναι τοποθετημένοι σ’ ένα κεκλιμένο

επίπεδο 12 μοιρών και παίρνουν την κλίση του διαμορφωμένου εδάφους. Η κάτοψη είναι τετράγωνη και είναι ο μόνος ορθοκανονικός χώρος σε όλο το μουσείο. Οι 48 πεσσοί περιέχουν χώμα από το Βερολίνο, συμβολίζοντας τη γέννηση του Ισραήλ το 1948 και ο ένας πεσσός στο κέντρο περιέχει χώμα από την Ιερουσαλήμ, αντιπροσωπεύοντας την πόλη του Βερολίνου. Στην κορυφή κάθε κολώνας υπάρχουν φυτεμένες αγριελιές που είναι το σύμβολο της ελπίδας. Ανάμεσα σ’ αυτά τα 49 στοι-

χεία, ο επισκέπτης μπορεί να κινηθεί σε στενά και δύσβατα ευθύγραμμα μονοπάτια. Λόγω της περιπλάνησης εκεί, προκαλείται το αίσθημα του ιλίγγου και δημιουργείται μια άλλη αίσθηση της κλίμακας των γύρω κτιρίων, αλλά και του ανθρώπου σε σχέση με το μουσείο. Το κεκλιμένο έδαφος του κήπου που είναι στρωμένο από ακανόνιστους και με άγρια υφή κυβόλιθους, σε συνδυασμό με την κεκλιμένη ράμπα (δηλ. τον δεύτερο άξονα) που οδηγεί εκεί, κάνει εντονότερο το στοιχείο της ανισορροπίας. Αυτόματα γίνονται συνειρμοί για τη σχέση του κήπου με το δίκτυο των τριγύρω ψηλών κτιρίων, των πολυκατοικιών του πρώην ανατολικού Βερολίνου. Η διαδρομή κάτω από το έδαφος που οδηγεί στον έξω κόσμο αναφέρεται στο δρόμο της εξορίας σαν την μόνη διέξοδο και τον μόνο δρόμο προς την ελευθερία. O κήπος της εξορίας και της μετανάστευσης στέκεται σαν ένας ιδιόμορφος ναός στο αστικό τοπίο και προσπαθεί να υποβάλει στον επισκέπτη συναισθήματα αβεβαιότητας και αποπροσανατολισμού, όπως ένιωθαν οι εκδιωχθέντες Εβραίοι.

Ο πύργος του Ολοκαυτώματος Ο πύργος του Ολοκαυτώματος είναι ένας

πενταγωνικός άδειος σκοτεινός χώρος, ύψους 27 μέτρων και οι τοίχοι του από οπλισμένο σκυρόδεμα έχουν παραμείνει ακάλυπτοι. Ο χώρος υποφωτίζεται από μια σχισμή στο επάνω μέρος του κελύφους και από εκεί περνούν οι ήχοι της πόλης, ως απόμακρη βουή. Η απουσία θέρμανσης σε συνδυασμό με τα προηγούμενα στοιχεία του χώρου, δημιουργεί ένα συναίσθημα εγκλεισμού και ρίγους. Στα σχέδια του διαγωνισμού ο αρχιτέκτονας είχε σκοπό να τοποθετήσει περισσότερα

τέτοια Voids, εκτός του βασικού πτυχωτού κορμού του κτιρίου, τα οποία θα έμοιαζαν σαν θραύσματα της ευθείας γραμμής που περιέχει τα πέντε κενά και διαπερνά το κτίριο. Έτσι θα συμβολιζόταν καλύτερα η απότομη και βίαιη παρέμβαση του ολοκαυτώματος στην ιστορία του Βερολίνου. Η ιδέα αυτή δεν πραγματοποιήθηκε για οικονομικούς λόγους. Σύμφωνα με τον αρχιτέκτονα, αυτός ο πύργος σηματοδοτεί το τέλος της παλιάς ιστορίας του Βερολίνου και συμβολίζει τους πολυάριθμους Εβραίους που χάθηκαν στο Ολοκαύτωμα.

Σχισμές φωτός και σκιάς Σε όλες τις επιφάνειες του νέου μουσείου υπάρχουν σχισμές που διασταυρώνονται ή υπάρχουν αυτόνομες και λειτουργούν ως παράθυρα. Στο εσωτερικό το φυσικό φως που εισβάλει μέσω αυτών των σχισμών, δημιουργεί μια δραματική ατμόσφαιρα και υποστηρίζει τη σύνθετη γεωμετρία των κατόψεων. Αναλόγως του προσανατολισμού, το φυσικό φως είναι κάποιες φορές εκτυφλωτικό και άλλες ήπιο, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται διαφορετικές ποιότητες φωτιστικών συνθηκών. Κατά τις βραδινές ώρες δημιουργείται μια τελείως διαφορετική αίσθηση για τις εξωτερικές όψεις. Ενώ την ημέρα, τα ιδιόμορφα αυτά παράθυρα μοιάζουν με σχισμές σκιάς, το βράδυ μετατρέπονται σε φωτεινές γραμμές, καθώς ο εσωτερικός τεχνητός φωτισμός “ξεχειλίζει” προς τα έξω. Αυτό το πλέγμα των φωτεινών γραμμών αναμειγνύεται με τις αντανακλάσεις φωτός της πόλης (φώτα αυτοκινήτων κ.λπ.) πάνω στα φύλλα τιτανιούχου ψευδαργύρου που έχει επενδυθεί όλο το νέο κτίριο. Η σύνδεση του Μουσείο με την πόλη, θα μπορούσε να πει κανείς ότι επιτυγχάνεται και μέσω αυτού του χειρισμού. Όπως αναφέρει ο ίδιος ο αρχιτέκτονας, “τα παράθυρα είναι η φυσική ένδειξη μιας μήτρας συσχετίσεων που διαπερνούν την συγκεκριμένη τοποθεσία. Οι σχισμές (ή αλλιώς, χαρτογραφικές τομές), είναι οι συγκεκριμένες τοπογραφικές γραμμές που συνδέουν διευθύνσεις υπαρκτές, Γερμανών και Εβραίων, και ακτινοβολούν προς τα έξω. Τα παράθυρα είναι ακριβώς η καταγραφή των διευθύνσεων πάνω στο κέλυφος του μουσείου”.

Αποπροσανατολισμός, έκπληξη και ο φόβος της πτώσης Στο εβραϊκό μουσείο του Libeskind, η αίσθηση της ανισορροπίας και της μη σαφούς πορείας είναι τα κυρίαρχα συναισθή-

2011

[Αρχιτεκτονική]

ματα ενός επισκέπτη. Η θέα μέσα από τα λοξά παράθυρα - σχισμές για παράδειγμα, συμβάλλουν σε μια αίσθηση αστάθειας, όπως και στους κεκλιμένους διαδρόμους του υπογείου. Το αίσθημα του αποπροσανατολισμού, με τη χρήση αξόνων που λειτουργούν αυτόνομα ο καθένας, βάζουν σε εγρήγορση τον επισκέπτη για τον τρόπο που θα κινηθεί. Κάθε άξονας οδηγεί σε ιδιαίτερους χώρους, στους οποίους το στοιχείο της μνήμης από την εβραϊκή ιστορία κυριαρχεί και το συναίσθημα του ανοίκειου χώρου εντείνεται. Η αίσθηση του “φόβου της πτώσης” εντείνεται όταν ο επισκέπτης, ακριβώς όπως στις χορογραφίες του Forsythe, δαπανά περισσότερη ενέργεια για να κρατηθεί σε μια “καθώς πρέπει στάση” και λογική πορεία. Η συμφιλίωση με τη δομή του κτιρίου και η αποδοχή του στοιχείου της έκπληξης δίνει στην περιπλάνηση χαρακτηριστικά που βιώνουν οι χορευτές του Forsythe. Το στοιχείο του αυτοσχεδιασμού είναι κυρίαρχο στη δουλειά του χορογράφου. Συχνά ζητά από τους χορευτές

πεί το αίσθημα της ασφάλειας. Η σταθερότητα - ασφάλεια και η ωραιοποιημένη κίνηση είναι στοιχεία που δεν του αρέσει να χρησιμοποιεί στις χορογραφίες του. Η ασυνέχεια και η διακοπή μιας συμβατικής ροής, ακριβώς όπως συμβαίνει και με τον κάθετο άξονα που ορίζεται με τα κενά στο Μουσείο, αναδεικνύουν την πλοκή της διαδικασίας ενός έργου και το ιδεολογικό του περιεχόμενο. Τον αρχιτέκτονα, όπως και τον Forsythe στην επεξεργασία της χορογραφίας, δεν τον ενδιαφέρει ένα μορφολογικά αποδεκτό κτίριο. Θέλει να αιφνιδιάσει και ν’ αποτρέψει ένα αποτέλεσμα, στο οποίο δεν θα κυριαρχεί η βιωματική εμπειρία του επισκέπτη και δεν θα αποτελεί σημαντικό στοιχείο στη σύνθεση του κτιρίου. Στην αρχιτεκτονική του δεν επιδιώκει να έχει ένα σταθερό σκοπό, το αρχιτεκτονικό πρόγραμμα συνεχώς μεταβάλλεται και “διαβρώνεται”, είτε μέσα από την επεξεργασία της πορείας, είτε μέσα από ιστορικές πληροφορίες, φιλοσοφικές σκέψεις, και σύμβολα. Η εμπειρία της διαδικασίας, η

ρουσία δε συμμετείχε σε αυτή τη διαδικασία του απρόοπτου. Η παρακινδυνευμένη ενέργεια, του να μην πετύχει το αρχιτεκτονικό πρόγραμμα, δίνει ακόμα περισσότερη σημασία στην ανάπτυξη της διαδικασίας και της πλοκής· θυμίζει τις σκέψεις του Forsythe που θέλει να είναι απροετοίμαστος και να εκπλήσσεται από το αποτέλεσμα. Ακόμα και όταν το αίσθημα της πτώσης γίνεται έντονο στις παραστάσεις του Forsythe, η ισορροπία είναι κάτι που δεν καταργείται. Η μετάλλαξη του κλασσικού κανόνα δεν σημαίνει και την κατάργησή του. Διαλύοντας τους κλασικούς κώδικες, ο Forsythe εφευρίσκει νέους ή ανακαλύπτει αυτούς που πάντα βρίσκονταν κρυμμένοι στο κλασικό μπαλέτο. Αυτό το στοιχείο θα μπορούσε κανείς να το συσχετίσει με τη λειτουργία των παραθύρων στο Εβραϊκό Μουσείο, αλλά και την τομή που κάνει στο κλασικό κτίριο για να ορίσει την είσοδο του νέου Μουσείου. Η αντισυμβατική και ασυνήθιστη διαμόρφωση των παραθύρων είναι απόλυτα σύμφωνη με τις ανάγκες

του να αυτοσχεδιάζουν κατά τη διάρκεια μιας παράστασης. Κρατά τους χορευτές του, τον ίδιο, αλλά και το κοινό επίτηδες σε εγρήγορση για το τι θα συμβεί. Περιμένει το απρόοπτο και την έκπληξη, όπως ένας επισκέπτης στους χώρους του Μουσείου. Στην Όπερα του Παρισιού, στην πρεμιέρα του “In the Middle, Somewhat Elevated” αλλάζει τη σειρά των πράξεων και πληροφορεί τους χορευτές του γι’ αυτό, λίγο πριν βγουν στη σκηνή, προκειμένου ν’ ανατρα-

έννοια της εξαφάνισης και της παρουσίας, είναι σκέψεις που απασχολούν τον αρχιτέκτονα ήδη από την Τρίτη Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής το 1985 στην Βενετία. Η εμπειρία που κερδίζει κανείς συμμετέχοντας σε μια διαδικασία, στην οποία το σημαίνον και το σημαινόμενο, η παρουσία και η απουσία έρχονται συνεχώς αντιμέτωπα με την πορεία στο μουσείο, είναι ο βασικός στόχος της πλοκής του προγράμματος. Ο χώρος θα έχανε το νόημά του εάν η ανθρώπινη πα-

του κτιρίου. Έτσι, παρόλο που το σχήμα τους φαίνεται ασύμβατο είναι απόλυτα παραδοσιακός ο τρόπος τοποθέτησης τους εφόσον ακολουθούν τη λειτουργία. Τα μεγαλύτερα και οριζόντια ανοίγματα του τρίτου ορόφου, σχηματίζουν τα παράθυρα των γραφείων, όπου απαιτείται περισσότερος φυσικός φωτισμός και οι ζώνες παραθύρων που διασχίζουν το κτίριο διαγωνίως ακολουθούν τις περισσότερες φορές τα κλιμακοστάσια. Όλος ο

σχηματισμός παραθύρων δουλεύτηκε σε συνεργασία με τους υπεύθυνους του μουσείου. Μέσω της αρχιτεκτονικής σύνθεσης προτείνεται η κατάργηση ενός συμβατικού τρόπου αντίληψης (για το πώς είναι τα παράθυρα ή είσοδος ενός μουσείου), αλλά παράλληλα υπηρετεί τις ίδιες χρηστικές λειτουργίες που υπηρετούνται και στην “κλασική” αρχιτεκτονική. Παρόμοιες ιδέες εκφράζονται και στην επέμβαση που γίνεται στο υπάρχον κτίριο. Η πρόσβαση στο νέο Μουσείο γίνεται μέσα από το ιστορικό κτίριο. Ο αρχιτέκτονας τοποθετεί σε αυτό έναν κενό χώρο, παρόμοιο με τα υπόλοιπα voids. Με την κατασκευή αυτή, η ιδέα της διάβρωσης του παλιού και η ταυτόχρονη αποδοχή του, είναι εμφανής. Η πρόσβαση στο νέο γίνεται μέσω του παλιού. Τα σκαλιά του κλιμακοστασίου που διαμορφώνονται σ’ αυτόν τον κενό χώρο οδηγούν κάτω από το έδαφος, ενώνουν το παλιό με το νέο κτίριο και συμβολικά ενοποιούν την ιστορία της πόλης με την εβραϊκή ιστορία. Οι άξονες που διαμορφώνονται κάτω από το έδαφος, δεν ακολουθούν αυτούς που υπάρχουν στο υπόλοιπο μουσείο. Η στάθμη του φυσικού εδάφους είναι το όριο της επάνω και της κάτω δομής του μουσείου. Αυτή η ανεξαρτησία δομών, η οποία όμως τελικά αποτελεί ένα σύνολο, μας θυμίζει τον τρόπο που λειτουργεί η μουσική, ο φωτισμός και τα σκηνικά στις χορογραφίες του Forsythe αλλά και των συνεργατών του, Dana Caspersen και Jonathan Burrows. Κάθε στοιχείο λειτουργεί αυτόνομα και αναπτύσσεται ως μία ολοκληρωμένη σύνθεση. Τίποτα δεν αποτελεί συνοδευτικό στοιχείο του άλλου. Αυτή η χρήση των “layers”, όπως ονομάζουν οι παραπάνω χορογράφοι τα διαφορετικά στοιχεία της χορογραφίας, λειτουργούν παρόμοια με τις διαφάνειες - ριζόχαρτα που χρησιμοποιεί ένας αρχιτέκτονας για το σχεδιασμό του κτιρίου. Κάθε layer περιέχει ένα μέρος της δομής του κτιρίου, υποστυλώματα, τοιχοποιίες κ.ο.κ. (σημείωση: ο όρος layer χρησιμοποιείται επίσης και σε προγράμματα ηλεκτρονικής σχεδίασης). Σύντομο βιογραφικό Ο Daniel Libeskind γεννήθηκε το 1946, στο Lodz της Πολωνίας, ένα χρόνο μετά το τέλος του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου. Οι γονείς του Libeskind ήταν Εβραίοι. Υπό την απειλή των Γερμανών Ναζί, αναγκάζονται να μεταναστεύσουν στην Αμερική. Με το τέλος του πολέμου, επιστρέφουν στο Lodz και μαθαίνουν πως σχεδόν όλοι τους οι συγγενείς (85 άτομα) είχαν δολοφονηθεί κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώμα-

τος. Στην Αμερική, ο Daniel Libeskind αρχίζει να σπουδάζει μουσική. Το 1965 αποφασίζει να σπουδάσει αρχιτεκτονική στο Cooper Union for the Advancement of Science and Art. Στη συνέχεια, πάει στο Λονδίνο για να μελετήσει την ιστορία και θεωρία της αρχιτεκτονικής, στο πανεπιστήμιο του Essex. Αρχικά δουλεύει σε διάφορα αρχιτεκτονικά γραφεία, αλλά αυτό τον αφήνει ανικανοποίητο. Δημιουργεί το δικό του γραφείο με την γυναίκα

του, Nina Lewis. Έχει διδάξει στο Πανεπιστήμιο του Kentucky και σε διάφορα άλλα Πανεπιστήμια του Καναδά και της Αγγλίας. Στα 32 του χρόνια γίνεται διευθυντής του Cranbrook Academy of Art, στο Michigan. Το 1989 γίνεται ευρέως γνωστός κερδίζοντας το διαγωνισμό για το Εβραϊκό Μουσείο του Βερολίνου, το οποίο ολοκληρώνεται το 1999 και θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα έργα του.

2011

[Αρχιτεκτονική]

Ελευθέριος Ιππ. Πισκιτζής Αρχιτέκτων Μηχ. U.W.C, M.Arch., M.B.A Chartered Architect RIBA, AIA, RIAC, SARA, ALA, AIAA, ASLA, Yπ. Διδάκτωρ ΕΜΠ Μέλος της διεθνούς ένωσης ερευνητών Ενεργειακού σχεδιασμού - ΕDRA & Μέλος της ένωσης Τensinet eparchilab@hotmail.com Βύρων Αντωνιάδης Υπ. Διδάκτωρ, U.P.F, Spain Master (DEA) U.P.F, Spain Master in Archaeology, U.W.C BA in Archaeology, U.W.C

“Η Ανάδειξη του Κάστρου Κufstein, Αυστρία” Η ανάδειξη του κάστρου Κουφστάιν στην Αυστρία επιτεύχθηκε με το σχεδιασμό μιας αναδιπλούμενης

Κάθε αρχαιολογικός χώρος ή ιστορικό μνημείο αποτελεί ένα άρρηκτο τμήμα της σύγχρονης πόλης, η οποία δρα ως ένας εξελισσόμενος οργανισμός με ιδιαίτερη ιστορική ταυτότητα και παράδοση. Μέσα στον ιστό της πόλης ο χώρος ή το μνημείο μπορεί να αναδειχθεί ή, αντίθετα, να εξαφανιστεί είτε μέσα στη γραφειοκρατία των περιορισμών και νομοθετημάτων που θεσπίζονται για αυτό είτε από την παντελή αδιαφορία και απουσία μηχανισμού διαχείρισης. Τα μνημεία είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στις αρνητικές επιπτώσεις που συνήθως απορρέουν από ένα αυστηρό και μη δημιουργικό πλαίσιο διαχείρισης και εικονικής προστασίας, τόσο από την πολιτεία αλλά και από τους αρμόδιους φορείς. Οι οχυρώσεις μιας πόλης αποδεικνύουν και υπενθυμίζουν στον επισκέπτη τη θέση του τόπου στο χρόνο της ιστορίας. Στην περίπτωση της μελέτης ανάδειξης του κάστρου Κάφσταιν στην Αυστρία βλέπουμε πώς μια άρτια μελέτη ανάδειξης, εναρμονισμένη με το ιδιαίτερο φυσικό τοπίο και μνημειακό χώρο, συμβάλλει στην επιτυχή τόνωση της ιστορικής του μνήμης και μάλιστα μέσα από ιδιωτική πρωτοβουλία.

Η πρόκληση Το κάστρο Kαφστάιν, βρίσκεται σε ένα φυσικό στενό στη βόρεια κοιλάδα του Iνν σε έναν απότομο βράχο των Δολομιτών. Συ-

στέγης από ύφασμα. Φυσικό περιβάλλον και βιοκλιματικός σχεδιασμός σε αρμονία.

γκεκριμένα, βρίσκεται κοντά στον ποταμό Iνν, στην πόλη Τυρόλ της Αυστρίας στα σύνορα με τη γερμανική Βαυαρία. Αρχικά σχεδιάστηκε και οικοδομήθηκε ως εγκατάσταση άμυνας, αξιόλογο δείγμα οχυρωματικής αρχιτεκτονικής του 14ου αιώνα, ενώ σήμερα αποτελεί δημοφιλή πόλο έλξης τουριστών. Κάποια μέρη του ιστορικού και ουσιώδους κτίσματος στα μέσα της δεκαετίας του ‘90 απειλήθηκαν με κατάρρευση, λόγω της έντονης βλάστησης, και έτσι το 1997 δημιουργήθηκε η "Top City Kufstein". Μια εταιρεία ιδιωτικού δικαίου για την "ανάδειξη και διαχείριση" του φρουρίου, η οποία εκτός από τη σταδιακή αποκατάστασή του, είχε ως σκοπό την ίδρυση επιχείρησης catering και διοργάνωση υπαίθριων συναυλιών και διάφορων εκδηλώσεων στη νότια μπροστινή αυλή του φρουρίου. Συγκεκριμένα, στη νότια πλευρά του φρουρίου του Tζόσεφμπουργκ σε ένα πλάτωμα λαμβάνουν χώρα τους καλοκαιρινούς μήνες υπαίθριες εκδηλώσεις, όπως μουσικά, εικαστικά και θεατρικά δρώμενα, παραστάσεις και φεστιβάλ. Με την ανάπτυξη όλο και πιο υψηλής ποιότητας εκδηλώσεων η σταθερότητα των καιρικών συνθηκών γινόταν όλο και πιο σημαντική. Σε περιπτώσεις κακών καιρικών συνθηκών ακυρώνονταν μεμονωμένες συναυλίες, ενώ άλλες δεν οργανώνονταν εξαρχής λόγω του οικο-

νομικού ρίσκου. Έτσι, δημιουργήθηκε η ανάγκη και η σκέψη να προστατευτεί ένα όσο το δυνατόν μεγαλύτερο τμήμα της αυλής του κάστρου από τον καιρό.

Η αρχιτεκτονική πρόταση Την προστασία από τον άστατο καιρό στις αυστριακές Άλπεις και τις ξαφνικές μεταπτώσεις του, ιδιαίτερα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, θα την εγγυάται πλέον μια προσωρινή αναδιπλούμενη στέγη. Το αρχιτεκτονικό γραφείο Kugel Architekten με έδρα την Στουτγάρδη, γνωστό για τις επεμβάσεις του σε ιστορικά μνημεία, αλλά και τις γνώσεις τους σε εφελκυόμενες δομές και εφήμερες κατασκευές πρότεινε τον σχεδιασμό μιας προσωρινής αναδιπλούμενης στέγης. Σε συνεργασία με το γραφείο μηχανικών Rein Ingenieure κατάφεραν να σχεδιάσουν μια λιτή μεταλλική σύνθεση από κοιλοδοκούς και με συρματόσχοινα και να εξαλείψουν στο ελάχιστο την έδραση στο έδαφος ή σε στοιχεία του κάστρου. Από μακριά η κατασκευή φαντάζει σαν να αιωρείται πάνω από το κάστρο, διακριτική αλλά παράλληλα και λειτουργική, κατάφερε να ικανοποιήσει τόσο την αναθέτουσα αρχή αλλά και την υπηρεσία προστασίας μνημείων για την ολοκλήρωση της. Η μορφή της εγκατάστασης που θα έπρεπε να υιοθετηθεί δεν θα έπρεπε όμως να επηρεάσει την ιστορική αρχιτεκτονική ταυτό-

τητα του φρουρίου. Υπήρχαν αυστηρές απαιτήσεις από την υπηρεσία προστασίας μνημείων, οι οποίες δεν επέτρεπαν τη θεμελίωση στο ιστορικό αυτό κτίριο. Επίσης, δεν επιτρεπόταν να επηρεαστεί η εμφάνιση των εγκαταστάσεων του φρουρίου μέσω της νέας προτεινόμενης κατασκευής. Για να ανταπεξέλθουν οι αρχιτέκτονες με τον καλύτερο τρόπο σε αυτές τις οριακές συνθήκες δημιούργησαν ένα σύστημα με συρματόσχοινα, από το κέντρο του οποίου ξεδίπλωνε μια μεμβράνη, σαν πελώρια ομπρέλα. Αυτή η μεταβλητή στέγη σε άσχημο καιρό ήταν δυνατό μέσα σε 4 λεπτά να καλύψει μια επιφάνεια 2000 τ.μ. στην αυλή του φρουρίου. Σε καλό καιρό, η μεμβράνη κλείνει στο κέντρο. Στο κινητό τμήμα, στο οποίο μαζεύει η μεμβράνη, μοιάζει με μια ξαπλωμένη ακτινωτή ρόδα διαμέτρου 52 μ.. Στην εξωτερική άκρη σε 10 μ. ύψος πάνω από την αυλή του φρου-

ρίου υπάρχει ένα πολυγωνικό δαχτυλίδι πίεσης από 15 όμοια τμήματα, που θυμίζει ζάντα αυτοκινήτου. Το δαχτυλίδι πίεσης στηρίζεται στα πολυγωνικά σημεία σε στηρίγματα. Αυτά υπάρχουν στην άκρη του Tζόσεφμπουργκ, δηλ. μπροστά στους τοίχους του φρουρίου. Μέσα στο δαχτυλίδι πίεσης υπάρχουν σε ακτινωτή κατεύθυνση δύο σειρές από 15 συρματόσχοίνα, τα οποία στηρίζονται με κάθετα κρεμούμενα τμήματα και έχουν σχήμα δρεπανιού. Τα πάνω ακτινωτά σχοινιά είναι ενωμένα με βάσεις, τα κάτω σε κόμβους του δαχτυλιδιού πίεσης. Η "ακτινωτή ρόδα" είναι ένα αποτελεσματικό, αυτόνομο, κινητό σύστημα, το οποίο εισάγει μόνο κάθετες δυνάμεις από τις πιέσεις του αέρα στο υπέδαφος. Για λόγους προστασίας του μνημείου δεν επιτρέπονταν οι βάσεις, γι’ αυτό 5 από τα 15 στηρίγματα σχηματίζουν αέρινη στήριξη και πάνω από 30 στήριξη τύπου χιαστί,

κάτω από το δαχτυλίδι πίεσης πιάνονται από τα διαγώνια σχοινιά. Στο επίπεδο των αέρινων σημείων στήριξης υπάρχει εξωτερικά ένα κυκλικό σχοινί, το οποίο ενώνεται με τα πάνω ακτινωτά σχοινιά στις βάσεις. Η εμφάνιση της κατασκευής διαμορφώνεται κυρίως από τις βάσεις και το δαχτυλίδι πίεσης. Τα λεπτά σχοινιά δεν είναι τόσο εμφανή. Στον παρατηρητή φαίνεται η εικόνα μιας αιωρούμενης "κορώνας" πάνω από την αυλή του φρουρίου. Οι μηχανισμοί ανοίγματος σταθεροποιούν την κατασκευή και τη φέρνουν στην τελική της θέση. Η μεταβλητή στέγη αποτελείται από ύφασμα με επικάλυψη τύπου PTFE, το οποίο διακρίνεται για την υψηλή ευελιξία, την αντίστασή του στο τσαλάκωμα και τη διάρκεια ζωής του. Η υψηλή ημιδιαφάνεια και η χαμηλή συντήρηση που απαιτείται συμβάλλουν στη δημιουργία ενός ελκυστικού και αισθητικά ωραίου αποτελέσματος. Συγκεκρι-

2011

[Αρχιτεκτονική]

μένα, χρησιμοποιήθηκε ύφασμα της εταιρείας SEFAR, Architecture TENARA, Fabric 4T40, με 40% διαπερατότητα φωτός. Όταν η εγκατάσταση είναι ανοιχτή, συλλέγει το νερό της βροχής σε ένα μεταλλικό αυλάκι συγκολλημένο στην άκρη της σκεπής, το οποίο οδηγείται με υδρορροές σε δοχεία συλλογής από τα οποία αντλείται. Κατά τη διάρκεια λειτουργίας της διαπιστώθηκε ότι η στέγη, επιπρόσθετα, συμβάλλει σημαντικά στην ακουστική του χώρου και μάλιστα ενισχύει τον αρχιτεκτονικό φωτισμό και τη μοναδικότητα που προσδίδει η τοποθέτησή του σε αυτό.

Η Αρχαιολογική άποψη Ο ρόλος των αρχαιολόγων στα ήδη ανασκαφέντα και διατηρημένα μνημεία τείνει να είναι κυρίως συμβουλευτικός. Υπάρχουν άλλοι ειδικοί, όπως συντηρητές και οι λεγόμενοι heritage managers, που είναι επιφορτισμένοι με την ανάδειξη των μνημείων και πάλι βέβαια σε συνεργασία με άλλες ειδικότητες όπως αρχιτέκτονες, μηχανικούς, κτλ. Στον αρχαιολόγο λοιπόν

μένουν λίγα πράγματα, με τα όποια μπορεί να ασχοληθεί, που δεν είναι όμως καθόλου αμελητέα. Πολλές φορές και ανάλογα με το σύστημα και τους νόμους της κάθε χώρας, έχει περισσότερες ή λιγότερες αρμοδιότητες. Στην Ελλάδα για παράδειγμα, είναι συνήθως αυτός που θα συντονίσει όλους τους άλλους ειδικούς, προκειμένου να μην γίνουν περεταίρω φθορές στα μνημεία και τον περιβάλλοντα χώρο αυτών. Επίσης, πολλές φορές είναι υπεύθυνος για το αισθητικό αποτέλεσμα της συντήρησης ή αποκατάστασης ενός αρχαιολογικού μνημείου. Σημαντικότατο επίσης στοιχείο ανάδειξης ενός αρχαιολογικού χώρου αποτελούν τα στέγαστρα. Ένα στέγαστρο στην αρχαιολογία έχει πολλές χρήσεις και λειτουργίες, που ξεκινούν ήδη από την ανασκαφή ενός χώρου, όπως για παράδειγμα για την προστασία του εργατικού προσωπικού από τις καιρικές συνθήκες κατά τη διάρκεια των ανασκαφών. Η σημαντικότερη όμως χρησιμότητα ενός στεγάστρου έγκειται στην εξασφάλιση της μη περαιτέρω διάβρωσης του μνημείου. Σε

τόπους ειδικά όπου υπάρχουν μεγάλες μεταβολές θερμοκρασίας και σχετικής υγρασίας η χρήση του είναι επιβεβλημένη. Από εκεί και πέρα το στέγαστρο μπορεί να συμβάλλει και στην ανάδειξη του μνημείου και να κάνει την παραμονή και την περιήγηση σε αυτό πιο ευχάριστη και πιθανώς πιο ενδιαφέρουσα, λειτουργώντας σαν ένας εκθεσιακός χώρος. Δεν θα πρέπει, ωστόσο, να "κρύβει" η να "καλύπτει" αισθητικά το μνημείο. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, το στέγαστρο πετυχαίνει το σκοπό του απόλυτα, αφού αισθητικά δεν αλλάζει την όψη του μνημείου, αλλά επιπλέον δύναται ανά πάσα στιγμή να απομακρυνθεί χωρίς αυτό να αυξάνει περαιτέρω το κόστος κατασκευής. Επίσης, δένει αρμονικά με τον περιβάλλοντα χώρο. Είναι ωστόσο ξεκάθαρο ότι ο στόχος του στεγάστρου δεν είναι τόσο η προστασία του μνημείου, όσο η περαιτέρω εμπορική εκμετάλλευση του χώρου, πράγμα το οποίο βέβαια είναι θεμιτό αφού τα κέρδη έπειτα μπορούν να επενδυθούν για τη συντήρηση του μνημείου. Το στέγαστρο μπορεί να ανταποκριθεί σε διάφορες

εκδηλώσεις, στις οποίες όπως φαίνεται και στις εικόνες, μπορεί να προσαρμόζεται ανά πάσα στιγμή. Στη Γερμανία, όπου και βρίσκεται το μνημείο και για το οποίο προτάθηκε το συγκεκριμένο στέγαστρο, οι καιρικές συνθήκες είναι πολύ διαφορετικές από τις ελληνικές. Από την άλλη μεριά ωστόσο, οι ανάγκες του μνημείου για συντήρηση και ανάδειξη ίσως να είναι λιγότερες, δεδομένου ότι πρόκειται για μια πολύ ισχυρή κατασκευή, νεώτερη των αρχαίων χρόνων.

Ταυτότητα του έργου Ανάθεση Top City Kufstein Αρχιτεκτονική Μελέτη & Επίβλεψη Nikolai Kugel, Kugel Architekten Στατική Μελέτη & Επίβλεψη Alfred Rein, Rein Ingenieure Διαχείριση ‘Eργου Jastrinsky Baumanagement GmbH & Co

Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τον αρχιτέκτονα Nikolai Kugel και το γραφείο Kugel & Rein για το υλικό που μας παραχώρησε για την υλοποίηση του άρθρου, καθώς τον αρχαιολόγο κ. Βύρων Αντωνιάδη, και την νομικό κ. Στέλλα Γιατρά.

Κατασκευή Hightex GmbH Εγκατάσταση Hightex GmbH, Rimsting

Πηγές • KUGEL + REIN ARCHITEKTEN UND ΙΝGΕΝΙΕURE: Fuchseckstrabe, D-70188, Stuttgart, Germany, www.kugel-rein.eu • Fry, B.W. (1969) "Restoration and Archaeology" in Historical Archaeology Vol. 3, pp. 49-65 • fabricstructuresassociation.org

2011

Ημερολόγιο Εκθέσεων

2011-2012

[Ημερολόγιο εκθέσεων]

Noέμβριος 21

STOFFEN SPEKTAKEL | Έκθεση υφασμάτων και κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων. Leuven, Βέλγιο | http://www.stoffenspektakel.nl/

30 - 02

TEXWORK | Διεθνής έκθεση τεχνικών υφασμάτων και επαγγελματικών εφαρμογών. Στρασβούργο, Γαλλία | http://www.expobaches.com/

Δεκέμβριος 1-4

SIGN | Διεθνής εμπορική έκθεση υπάιθριας διαφήμισης. Istanbul, Τουρκία | http://www.signistanbul.com/

3 - 11

SALON DE LA PISCINE, SPA ET SAUNA | Διεθνής έκθεση για τον εξοπλισμό πισίνων, εγκαταστάσεων spa και σάουνας. Παρίσι, Γαλλία | http://www.salonpiscineparis.com/

8 - 11

ZAK DOORS & WINDOWS EXPO | Διεθνής έκθεση πορτών, παραθύρων, τεχνικού εξοπλισμού. Μουμπάι, Ινδία | http://www.zakdoorsandwindows.com/

26 - 29

WOODEN HOUSE BUILDING | Έκθεση για τις ξύλινες κατασκευές εσωτερικών και εξωτερικών χώρων. Κίεβο, Ουκρανία | http://www.woodenhouse.kiev.ua/

Ιανουάριος 2012 11 - 14

HEIMTEXTIL | Διεθνής έκθεση υφασμάτων, κάλυψης και διακόσμησης εσωτερικών και εξωτερικών χώρων. Φρανκφούρτη, Γερμανία | http://heimtextil.messefrankfurt.com/frankfurt/ en/besucher/willkommen.html

18 - 21

ANFAS HOTEL EQUIPMENT | Έκθεση προϊόντων και υφασμάτων εξοπλισμού και διακόσμησης ξενοδοχιακών εγκαταστάσεων. Antalya, Τουρκία | http://www.anfashotelequipment.com/

19 - 22

LES THERMALIES | Έκθεση εξοπλισμού εγκαταστάσεων υδροθεραπείας, spa. Παρίσι, Γαλλία | http://www.thermalies.com/

19 - 22

DOOR FAIR | Διεθνής έκθεση πορτών, πυλών και αυτοματισμού. Istanbul, Τουρκία | http://www.doorfair.com/

20 - 23

FURNIDEC BUSINESS | Διεθνής έκθεση επίπλων. Θεσσαλονίκη, Ελλάδα | http://www.helexpo.gr/

24 - 27

INTERPLASTICA | Διεθνής έκθεση υλικών πλαστικού, λάστιχου και εξοπλισμού επεξεργασίας. Μόσχα, Ρωσία | http://www.interplastica.de/

24 - 27

WINDOWS, DOORS & PROFILES | Διεθνής έκθεση πορτών, παραθύρων, προφίλ. Κίεβο, Ουκρανία | http://www.theprimus.com/

28 - 05

BAUEN + WOHNEN | Διεθνής έκθεση κατασκευής και ανακαίνισης. Αννόβερο, Γερμανία | http://www.heckmanngmbh.de/abf_themen_de

Paradise Collection eco friendly

LY ND RIE OF EC

ENERGY SAVING UV

Φυσική Σκιά και Προστασία ENERGY SAVING

PROTECTION

UVin Made

Italy

PROTECTION

in 7Made Italy χρόνια εγγύηση

Τα τεντόπανα της Collection Paradise θα σας κάνουν να ζείτε... στη σκιά τους για ΧΡΟΝΙΑ!

φυσική σκιά και προστασία

shading solutions

Paradise M A D E I N I TA LY

ENERGY χρόνια SAVING

εγγύηση

UV PROTECTION

Made in

Italy

Ο ΠρώΤΟΣ ΟδΗΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟυΣ ΕΠΑΓΓΕλμΑΤΙΕΣ ΤΗΣ ΣκΙΑΣΗΣ

OI TOΠΟΘΕΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΓΕΙΤΟΝΙΑΣ ΣΑΣ

| Εσωτερική & Εξωτερική σκίαση | Ενεργειακές εφαρμογές | Μηχανισμοί & Αυτοματισμοί

www.sunandshadow.gr

Loving OutDoors Διαμόρφωση ΔιαμόΧώρων Υπαίθριων ρφωση ΥπαίθριωνΠισίνες Χώρω Πισίνες Έπιπλα Κήπου ν

- Έπιπλα Κήπου

TECHNICAL EDITIONS EXPO MANAGEMENT CREATIVE MARKETING