o"kZ 2 vad 02 Qjojh 2015 #i;s 35
www.krishijagran.com
rzÙÃk ®Mk[kE ÃkØrík X[Z0LGL J{7FlGS B[TL 5âlT {uÚkeLkwt yki»krÄ íkhefu ËirLkf SðLk{kt {níð બકરા ં પાલન
.
www.kjcommoditynews.com the pulse of global commodity market (Portal for Agri Commodities, Research Reports, Prices & News)
MðMÚk Ãkkf
©uc Ãkku»ký
rðïLkk fkuE Ãký ¾qýu rðrðÄ Ãkkfku Ãkh fezku yLku rçk{kheÞkuLkwt òu¾{ {tzhkÞu÷wt hnu Au, ½ýk ûkuºkku{kt yk òu¾{, Mkwfk, ðÄkhu økh{e, yLku {kxe ¾khe nkuðk suðe Mk{MÞkLku ÷eÄu nkuÞ Au. íkuLku ÷eÄu ½ýw Lkw f MkkLk ÚkkÞ Au . çkkÞh ¢ku à kMkkÞLMk yk Mk{MÞkykuLkk Wfu÷ Mkíkík «ÞkMkþe÷ Au. íku yuðku «ÞkMk fhu Au fu WíÃkkËf Akuz yLku «òríkÞkuLke MkkÚku su ykÃkLkk ÃkÞkoðhý «íÞu ðÄkhu yLkwfq¤íkk Ähkðu yLku nðk{kLkLke «ríkfq¤ ÃkrhÂMÚkríkLkku Mkk{Lkku fhðk Mkûk{ nkuÞ. yk WÃkhktík çkkÞh ¢kuÃkMkkÞLMk xk{uxk, økksh, fkfze, zwtøk¤e íkÚkk íkhçkw[ MkrníkLkk yLkuf ÃkkfLkk çkes WíÃkkËLk íkÚkk yk ÃkkfLkk MðkMÚkðÄof økwýkuLke ð]rØ Ãkh MktþkuÄLk fhu Au. {kLkð SðLkLku ÷ktçkk Mk{Þ {kxu Ãkku»kýLke Lkðe ¼ux ykÃkðkLkk ÷ûÞ MkkÚku www.bayer.in
÷ush ÷uLz ÷uð÷h
Contact for Dealership
Ph : 09256334581, 9650258855 email : mrprincegarg@yahoo.co.in
lJØI;}lR
www.krishijagran.com
lJØI;}lR f]r»k Mk{k[kh..........8
sirðf ¾kíkhLke Ãkkf WíÃkkËLk{kt yíÞtík {níðLke ¼qr{fk......41
ftÃkLke Mk{k[kh.......17
Mk{ÞLke «kÚkr{f ykð~Þfíkk rzÙÃk ®Mk[kE ÃkØrík...............44
.ૂ ............19
B[TL VG[ B[0}TG] DCtJ........48
«økríkþe÷ ¾uzqíkLke...24
બકરા ં પાલન......50
EFZTG]\ VU|[;Z S'lØ 5lZJFZ ;FDlIS
o’kZ 2 vad 02 Qjojh 2015 MktÃkkËf rLkËuoþf
yu{.Mke.zkur{rLkf þkELke E{kLkwð÷ yu{.S.ðkMký
yuMkkurMkyux MktÃkkËf
zku. fu.xe.[ktze øktøkkþhý MkiLke
fkÞofkhe MktÃkkËf
yu.yu.zkuøkhk
MktÃkkËf Mk÷knfkh
zku. ykh yuMk MkUøkh
MknkÞf MktÃkkËf
[tÿ{kunLk
sLkh÷ {uLkush ({kfuoxªøk)
[uíkhk{
zuÃÞwxe sLkh÷ {uLkush
Vhnk ¾kLk fusu MkhLÞk {nf y÷e «rík{kt òu»ke
{kfuoxªøk {ËËrLkþ
Mkkhk ¾kLk Mkwòíkk sÞtíke ËkMk Mkh÷k fw{khe ßÞkurík þ{ko Mkheíkk ®Mk½ {u½k þ{ko yVMkkLkk ¾kíkwLk [wtøke ¼qrxÞk r{Lke «ÄkLk zku÷e ®Mkn
rzSx÷
Ãke.yuMk. MkiLke yr¼Sík [uxSo fwLkk÷ {Íw {Ëkh fw{wË þwõ÷k rLkþktík xktf r«Þtfk Ëwçku Lkr{íkk ©eðkMíkð Éríkfk fkuxeÞk÷ rhíkwÃkýko çkuLkSo
«Mkkhý {uLkush
MktsÞfw{kh
ykrMkMxLx {uLkush
çkk÷kMkknuçk ðkuøk ÃkðLk yksøku LkhuLÿ þuhxkxu y{heþ þwõ÷k rþðfktík WÃkkæÞkÞ ykh.yuLk. [kiçku f]»ýk rçknkhe økku®ðË ®Mkn hknw÷ ®Mk½
nhuþtfh {tz÷ rzÍkE®Lkøk
Ä{uoLÿ fw{kh Þkuøkuþ fw{kh
ykurVMk ykrMkMxLx
ËuðuLÿ ®Mkn
Mkwfw{kh òLkk «u{ fw{kh hksw òLkk
06
f]r»k òøkhý Vuçkúwykhe 2015
ઇ ટર
{uÚkeLkwt yki»krÄ íkhefu ËirLkf SðLk{kt {níð..............28
;:8[G[A, ;]UZS[G .GLXLV[8L (SSI) X[Z0LGL V[S VFW]lGS B[TL 5âlT..........30 VF\AFGL VFW]lGS B[TL 5wWlT.......32
X[Z0LGL J{7FlGS B[TL 5âlT........35
½ôLkk Mkqºkf]r{Þku rLk{ixkuz {kxu Mk{urfík ÔÞðMÚkk.............37 laiknd] çdk'kd] eqnzd ,oa Lokeh ,e- lh- Mksfefud ,e-,-lh- Ñf"k tkxj.k % 60@9 rhljk ry] ;wlqQ ljk; ekfdZV] utnhd xzhu ikdZ eSVªks LVs”ku] ubZ fnYyh&110016 ds }kjk iq"id izsl izk-fy-] 203&204] Mh-,l-vkbZ-Mh-lh- dkWEiysDl] vks[kyk vkS|ksfxd {ks=] Qsl&1] ubZ fnYyh&110020 *lokZf/kd lqjf{kr U;k; {ks= fnYyhA bl if=dk esa çdkf'kr ys[k ,oa fopkj ys[kdksa ds futh gSaA çdk'kd@laiknd blds fy, mRrjnk;h ugha gSaA dqy ist 64 Ph. : 011-26511845, 26517923 Email : info@krishijagran.com Web : www.krishijagran.com
{krMkf ¼rð»ÞV¤....52
ekfld Hkfo”;Qy
ÔÞtsLk...............54
Fuj sd;...........56
hksLkerík søkík.......58
rVÕ{e ËwrLkÞk..........60
Subscribe to Krishi Jagran Magazine Gujarati, Marathi Hindi, Punjabi & English
Sanjay Kumar 09313301029
www.kjcommoditynews.com
MktÃkkËfeÞ
f]r»k rð»kÞ Ãkh furLÿík ykÞkusLkku yLku Lkeríkyku ÷køkw fhðkÚke f]r»k Mk{wËkÞLku ykð~Þf ÷k¼ {¤þu
MktÃkkËfeÞ
yk
ÍkËe çkkË ¼khík suðk rðþk¤ Ëuþu yLkuf rËþkyku{kt y¼qíkÃkqðo rðfkMk fÞkuo Au yLku yksu LkðeLk¥k{ xufLkku÷kuSLke {ËËÚke yÃkkh MkV¤íkk nktMk÷ fhe Mk{økú rðï{kt ykÃkýk Ëuþu Lkðe yku¤¾ nktMk÷ fhe Au. Ãkhtíkw Ëuþ{kt ¾uzqíkkuLkk SðLk íkÚkk f]r»k ûkuºk{kt ¾wþknk÷e ÷kððk ½ýwçkÄw fhðkLkwt nsw çkkfe Au.
íkksuíkh{kt s «ÄkLk{tºke îkhk ykÞkursík Lkerík ykÞkuøkLke økð‹Lkøk çkuXf{kt ÃktòçkLkk {wÏÞ«ÄkLk «fkþ®Mkn çkkË÷u Ãký hk»xÙeÞ Lkerík {kxu yuf YÃkhu¾k íkiÞkh fhe f]r»kûkuºkLku W¥kusLk ykÃkðk {køk fhe níke. ©e çkkË÷u [tzeøkZ{kt ykÞkursík yuøkúku xuf-2014{kt Ãký ¾uzqíkkuLkk rníkku {kxu zku.yu{.yuMk Mðk{eLkkÚkLk îkhk su ynuðk÷ íkiÞkh fhðk{kt ykðu÷ íkuLku y{÷e çkLkkððk Ãký {køk fhðk{kt ykðe níke. yk heíku rçknkhu rçknkhu íkku ¼khík MkhfkhLkk yu à keyu { Mke Äkhku , 2003Lku ð»ko 2006{kt çkh¾kMík fhe ËeÄku níkku. íkuLkk Ãkh yks rËðMk MkwÄe{kt fkuE s Mk{kÄkLk rLkf¤e ykÔÞwt LkÚke. y{khk furLÿÞ f]r»k «ÄkLk Ãký yk hkßÞ{ktÚke ykðu Au, yLku yuðe ykþk hk¾ðk{kt ykðu Au fu yk «fkhLkk fux÷kf Ãkøk÷kt ¼heLku ¾uzqíkkuLkk rníkkuLkwt hûký fhðkLke ykð~Þfíkk hnu÷e Au, fkhý fu WÃkhkuõík yrÄrLkÞ{Lku ykrÄLk s ¾uzqíkkuLku íku{Lkk
WíÃkkËLkku {tzeyku{kt ðu[ðk{kt MknkÞíkk {¤u Au íku{ s ¾uíkh{kt su {nuLkík fhðk{kt ykðu Au íkuLkwt ÞkuøÞ {qÕÞ {¤u Au. Au Õ ÷k fu x ÷kf rËðMkku Ú ke ÷¾Lkku { kt ykÞkursík yuøkúku nkuxeoxuf W¥kh«Ëuþ{kt hkßÞLkk {wÏÞ«ÄkLk yr¾÷uþ ÞkËðu Ãký íku{Lkk hkßÞ «íÞu ¾uzqíkLke WÒkíkeLke ðkík fhe níke. ykøkúkÚke ÷¾Lkki hk»xÙeÞ hkßÞ {køko Ãkh çkxkfk, ½ô, V¤, þkf¼kS íkÚkk Ëq Ä WíÃkkËLk {kxu {t r zÞku MÚkkÃkðkLke ÞkusLkkLke ònuhkík fhe níke. {nkhk»xÙ{kt ¾uzqíkkuLke ykí{níÞkLku ÷E ð¤íkh [w f ðýeLkk rð»kÞku Ãkh fu x ÷kf ykùÞosLkf yktfzk Mkk{u ykÔÞk Au. íku{kt ð»ko 2011Úke ÷E yíÞkh MkwÄe{kt yzÄku yzË fuMk yæÄhíkk÷ Au. nfefík{kt ¾uzqíkkuLke ykí{níÞkLke ËkðuËkhe Mkkrçkík fhðk {kxu TMkhfkhe íktºk îkhk su fzf Lkeríkyku yÃkLkkððk{kt ykðu÷ Au íku «{kýu su ÷kufku ÃkkMku s{eLk nkuÞ yÚkðk f]r»k Éý {u¤ðíkk nkuÞ. fhLkk÷{kt f]r»k ði¿kkrLkfkuLkwt {kuxwt MkB{u÷Lk nkuÞ yÚkðk 12{e ðes {nkMk¼k, f]r»k rð»kÞ Ãkh fu r Lÿík yk {níðLke Þku s LkkÚke íkÚkk LkðeLk¥k{ LkeríkÞku ÷køkw fhðk{kt Mk{økú f]r»k Mk{wËkÞLku ykð~Þf ÷k¼ {¤ðku òuEyu.
& ,e-lh- Mksfefud Email: dominic@krishijagran.com .
www.krishijagran.com The Pulse of Agri-World
AGRICULTURE W RLD
www.kjcommoditynews.com the pulse of global commodity market (Portal for Agri Commodities, Research Reports, Prices & News)
n?Zw-J/-;h- feqPh ikroD f]r»k òøkhý Vuçkúwykhe 2015
07
www.krishijagran.com
f]r»k Mk{k[kh
Lkkçkkzuo f]r»kûkuºk{kt WÕ÷u¾LkeÞ ÞkuøkËkLk çkË÷ ËMk MktMÚkkykuLku MkL{krLkík fhe
Lk
ðkçkku L kw t þnu h ÷¾Lkki { kt ykÞku r sík yu ø kú e nku x eo x u f íkksuíkh{kt W¥kh«Ëuþ{kt Ãkqýo ÚkÞku. Lkkçkkzo ÷¾Lkki, W¥kh«ËuþLkk sLkh÷ {uLkush fu.fu.økwókLkk f]r»k òøkhý MkkÚku ðkík[eík fhíkk sýkÔÞwt níkwt fu «Úk{ rËðMku s hkßÞLkk {wÏÞ«ÄkLk yr¾÷uþ ÞkËðu f]r»k{kt WÕ÷u¾LkeÞ ÞkuøkËkLk ykÃkðk Lke[u Ëþkoððk{kt ykðu÷ ËMk MktMÚkkLku MkL{krLkík fhðk{kt ykðu÷ Au. çkxkfkLkk ðÄkhu WíÃkkËLk íkÚkk ¾heËe {kxu hkÄu MkðkuoËÞ øktøkkuhk,VíkunkçkkË, ykøkhk, sirðf ¾uíke yLku Mkkih Wòo {kxu ½hu÷w WÃkÞkuøk {kxu «ríkûkk-«økrík økúk{kuãkuøk yLku Mk{ks fÕÞký MktMÚkkLk, fkuíkðk, çknkËwhÃkwh, yÕ÷knçkkË ¾uzqíkku{kt f]r»k MktçktrÄík {krníke íkÚkk ÃkBÃk Mkux ÷økkððk {kxu hk{kLkLktË {ÕnLke, nkurhÞk, ð]ûkkhkuÃký, f]r»k ÃkwMíkfk÷Þ, ¾uzqíkku MkkÚku [[ko-rð[khýk fhðk ðøkuhu nuíkw {kxu rþðS-«¿kk økúk{kuãkuøk Mkuðk Mkr{rík VíkunÃkwh, ðÄkhu «{ký{kt çkes íkÚkk sirðf ¾kíkh
¾heËðk hk{f]»ý W{tøk MkwLkunhk f÷ Mkr{rík, rçk÷økúk{ nhËku E , rçkhçk÷-yŠÃkík økú k r{ý rðfkMk Mkt M ÚkkLk, yfçkhÃkwh,fkLkÃkwh, ÷û{e MkhMðíke Mkuðk MktMÚkkLk, ÄLkwÃkwh, MkhMðíke, økúk{kuíÚkkLk-rºkðuýe ûkurºkÞ økúk{eý çkUf, Mkk÷kçkkË, ò÷kiLk, sÞ¼khík-Ãkt[þe÷ zuð÷Ãk{uLx xÙMx, V¾hÃkwh, çknhi[ íkÚkk Mð-hkusøkkh íkÚkk ¾uíke LkðeLk¥k{ xufLkef, {kxe íkÃkkMk íku{ s ÞkuøÞ Mk{Þu çkUf rÄhký WÃk÷çÄ fhkððk {kxuLke Ãknu÷ økúk{eý Mkuðk Mkr{rík MkiËÃkwh,Ãke÷e¼eíkLku Lkkçkkzuo yuøkúe nkuxeoxuf W¥kh«Ëuþ{kt WÃkhkuõík MktMÚkkykuLku MkL{krLkík fhðk{kt ykðe níke.
r¢Mx÷ ¢kuÃk «kuxuõþLk f]r»k søkík{kt rðïMkLkeÞ Lkk{
r¢
Mx÷ ¢kuÃk «kuxuõþLk «kEðux r÷r{xuzLkk yurhÞk {kfuo®xøk {uLkush zku. h{uþfw{khu ÷¾Lkki{kt f]r»k òøkhýLku {krníke ykÃkíkk sýkÔÞwt níkwt fu íku{Lke ftÃkLkeLke MÚkkÃkLkkLku 40 ð»ko Ãkwhk ÚkÞk Au. ftÃkLkeLkk yæÞûk LktË rfþku h yøkú ð k÷Lkk Lki í k] í ð{kt yu ø kú k u fu r {f÷, yu ø kú k u EÂõðÃk{uLxTMk íkÚkk çkes ÔÞðMkkÞ{kt rðþu»k yku¤¾ çkLkkðe Au. ftÃkLke îkhk rhMk[o yuLz zuðÃk{uLx ÷uçk MkkuLkeÃkík{kt ÞkuòÞu÷ Au, ßÞkhu yuøkúku fur{f÷ ÞwrLkx sB{w{kt íku{ s çkes {kxu
ðeyuLkykh LkMkoheLkk {kuxk ò{V¤ MkkiLkk ykf»koýLkwt fuLÿ
øk
Þk {rnLku ÷¾Lkki{kt ykÞkursík f]r»k «ËþoLke Ëhr{ÞkLk nku÷ Lktçkh-2{kt ðe yuLk ykh LkMkoheLkku Mxku÷ ò{V¤Lkk {kuxk fËLku ÷eÄu MkkiLkwt ykf»koýLkwt fuLÿ çkLÞwt níkwt. LkMkoheLkk «ríkrLkrÄ hkSð ¼kMfh íkÚkk rþð «íkkÃk ®Mknu íku{Lkk ò{V¤Lkk Ãkkf ytøku {krníke ykÃkíkk sýkÔÞwt níkwt fu íku ÚkkE÷uLzÚke ÷kððk{kt ykðu÷ LkM÷ Au. yk LkM÷Lkk ò{V¤ 300-1000 økúk{ ðsLkLkk nkuÞ Au. íkuLke r{XkMk yLÞ ò{V¤Lke íkw÷Lkk{kt ykuAe nkuÞ Au. íkuLke r{XkMk yLÞ ò{V¤Lke íkw÷Lkk{kt ykuAe nkuÞ yLku íku{k çkes Ãký ykuAk nkuÞ Au. økwshkík yLku AríkMkøkZ{kt íku ½ýk ÷kufr«Þ Au. yk òík çku ðŠ»kÞ Akuz 30 Úke 50 fe÷ku ò{V¤Lkwt WíÃkkËLk fhu Au.yk ò{V¤Lkk Akuz Xtzk rðMíkkhku WÃkhktík fkuE Ãký søÞkyu ÷økkðeLku ò{V¤Lkku ykLktË {kýe þfkÞ Au. 08
f]r»k òøkhý Vuçkúwykhe 2015
niËhkçkkË{kt ÞwrLkx MÚkkrÃkík fhðk{kt ykðu÷ Au. ftÃkLkeLkk Mkez rzÃkkxo{uLxLke fk{økehe zku.«u{ rfþkuh (Mkuðk rLkð]ík «kuVuMkh ¼khíkeÞ f]r»k MktþkuÄLk MktMÚkk)Lkk yLkw¼ðLku ykÄkhu fhðk{kt ykðu Au.økÞk ð»kuo r¢Mx÷ ¢kuÃk «kuxuõþLk «kEðux r÷r{xuzu LkuþLk÷ yøkúe yuðkuzo-2014Lkwt ykÞkusLk Ãký fÞwO níkwt. su ytíkøkoík f]r»k ûkuºk{kt WÕ÷u¾LkeÞ ÞkuøkËkLk {kxu ½ýk ¾uzqíkkuLku ÷k¾ku YrÃkÞkLkk ÃkwhMfkhÚke MkL{krLkík fhðk{kt ykÔÞk níkk. yk ÃkwhMfkh Mk{kht¼{kt furLÿÞ «ÄkLk rLkríkLk økzfhe {wÏÞ yríkrÚk íkhefu WÃkÂMÚkík hÌkk níkk.
f]r»k Mk{k[kh
www.krishijagran.com
{þY{ WíÃkkËLkÚke ykŠÚkf {sçkqíke þõÞ Au
f]
r»k ÞwrLkðŠMkxeLkk Mkt[kh fuLÿ{kt {tøk¤ðkhLkk hkus Ãkkt[
rËðMkLkku {þY{ íkk÷e{ fkÞo¢{ Ãkqýo ÚkÞku níkku.nMkLkÃkwh íkÚkk fÕÞkýÃkwhÚke ykðu÷ {kuxe MktÏÞk{kt ¾uzqíkkuyu yk íkk÷e{{kt ¼køk ÷eÄku níkku. íkuLku MktçkkurÄík fhíkk hksuLÿ f]r»k ÞwrLkðŠMkxeLkk ¼uxLkhe xe{Lkk zku.~Þk{hk{ ®Mknu sýkÔÞwt níkwt fu {þY{{kt yki»krÄÞ Ãkkirüf økwý òuðk {¤u Au. íkuLku ÔÞðMkkÞLkwt MðYÃk ykÃkeLku ykŠÚkf ÂMÚkrík {sçkqík fhe þfkÞ Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu {þY{Lke {køk çkòh{kt Mkíkík ðÄe hne Au.
íkuLkk çkòhLke fkuE s WýÃk LkÚke. Võík ÞwrLkðŠMkxe{ktÚke {¤u÷ ¿kkLkLku ÔÞðMkkrÞf MðYÃk ykÃkðkLke sYh Au. yk «Mktøku WÃkÂMÚkík íkk÷e{ ykÞkusf zku.yÁrý{k fw{kheyu sýkÔÞwt níkwt
fuheLku çk[kðku r{÷eçkøk hkuøkÚke
ykt
çkkLkk ÍkzLku r{÷eçkøk Lkk{Lkk hkuøkÚke ½ýw LkwfMkkLk ÃknkU[e þfu Au. su çkøke[kykuLke ÞkuuøÞ heíku MkkhMkt¼k¤ hk¾ðk{kt ykðíke LkÚke, ßÞkt ÞkuøÞ Mk{Þktíkhu {kxeLku W÷xkððkLke ÞkuøÞ ÔÞðMÚkk Lk nkuÞ íÞkt yk fexLkku WÃkÿð ðÄkhu «{ký{kt òuðk {¤u Au. E÷ks yk fexLkk rþþw òLÞwykhe {rnLkk MkwÄe {kxe{kt ykÃkðk{kt ykðíkk #zk{ktÚke çknkh rLkf¤eLku Íkz Ãkh [ze òÞ Au, {kxu íkuLku Íkz Ãkh [zðk Lk Ëuðk{kt ykðu íku sYhe Au. yk {kxu s{eLk{kt 0.5-1 {exh ŸzkE Ãkh 25-30 MkuLxe{exh 10
f]r»k òøkhý Vuçkúwykhe 2015
sqÚk çkLkkðeLku yk ÔÞðMkkÞ fhðkÚke Mkhfkhe MknkÞíkk Ãký {¤u Au. íku{ýu ík{k{ íkk÷e{kŠÚkykuLku sýkÔÞwt níkwt fu ynªÚke økÞk çkkË yLÞ MkkÚkeyku{kt yk {krníkeLku ðnu[ðk{kt ykðu íku sYhe Au. yk «Mktøku {þY{ ði¿kkrLkf zku. ËÞkhk{, «Mkkh rþûkkLkk rLkËuoþf zku.suÃke WÃkkæÞkÞ, zku.yufu ®Mkn Mkrník yLkuf ði¿kkrLkfku nksh hÌkk níkk.
ÃknkU¤kE Ähkðíkk r[fLke yÕfkrÚkLk þexLke Ãkèe ÷økkðku. þex ÷økkðíkk Ãknu÷k zk¤Lke WÃkhLke Ak÷ 5-8 MkuLxe{exh ÃknkU¤e ÃkèeLke Mk{kLkíkh Ak÷Lku Aku÷eLku íkkhfku÷-÷qfLke {kVf ÷økkðeLku þex ÷økkðku. yk heíku {kxe{ktÚke rLkf¤íkk fex rþþw Íkz Ãkh [zíke ð¾íku Lke[uLkk ¼køk{kt ÍÃkzkE sþu. yk fex Ãkh fexLkkþf r{©ý (50 ÷exh Ãkkýe{kt 100 {e.÷e r{ÚkkE÷ ÃkuhkrÚkÞLk 50 E.Mke yÚkðk 250 r{.÷e. zkÞrsLkkuLk 20.E.Mke. yÚkðk 300 r{.÷e rf<÷VkuMk 25 E.Mke. «rík 50 ð] û k òLÞw y khe íkÚkk Vu ç kú w y kheLkk {æÞ¼køk{kt Atxfkð fhku.òu fex ð]ûk Ãkh [zðk{kt MkV¤ ÚkE òÞ yLku ÃkktËzk Ãkh yufrºkík ÚkE òÞ íkku yk fexLkkþfku (500 r{r÷ r{ÚkkE÷ ÃkuhkrÚkÞLk 50 E.Mke.,1.25 ÷exh zkÞrsLkkuLk 20.E.Mke, 1.5 ÷exh rfõ÷LkVkuMk 25 E.Mke){kt fkuE yufLkk 500 ÷exh ÃkkýeLkwt r{©ý «rík yufh{kt Atxfkð fhðku. yk WÃkhktík çkkøk{kt f[hku ÃkkA¤ Akuzþku Lknª. çkøke[kLku MðåA hk¾ku. økh{eLke {kiMk{{kt (sqLk-sw÷kE){kt AkuzLkk Lke[uLke {kxeLku V÷x-Mkw÷x fhku suÚke fexLkk #zk MkwÞoLke økh{e yLku ÃkhSðeÞkuLku ÷eÄu Lkkþ Ãkk{u. Mkkð[uíke: 1. ð]ûkLke yuðe zk¤eykuLku fkÃke Lkkt¾ku fu su s{eLk yÚkðk yLÞ fkuE «fkhÚke ðLkMÃkrík MkkÚku MktÃkfo{kt Lk hnu. 2. òu çkøke[k{kt yLÞ «fkhLkk ð]ûk Ãký ÷økkðu÷ nkuðk òuEyu suLkk Ãkh yk «fkhLke çkuz-þex ÷økkðku.
^^s{eLk çk¤ðkLk íkku ¾uzqík ÄLkðkLk** ykðku ykÃkýu Mkki MkkÚku {¤e s{eLkLkwt síkLk fhe MkkiLkku rðfkMk fheyu
Corporate Office : 1008-1009, 10th Floor, Akik Complex, Opp. Rajpath Club, S.G. Highway, Bodakdev, Ahmedabad-380 015, Gujarat, India, Ph: 07926871072 E-mail: national_org@hotmail.com, narmada@nbclindia.com • Web: www.nbclindia.com
www.krishijagran.com
f]r»k Mk{k[kh
{rnfku 2018Úke çkexe [ku¾kLkwt ðu[ký fhþu
nk
Erçkúz çkes ðLkkðíke yøkúýe ftÃkLke {rnfkuyu sýkÔÞwt níkwt fu íkuLkk îkhk íkksuíkh{kt rðfrMkík SLk MktðŠÄík çkexe [ku¾k ÷ðýíkkLke yMkhLku ykuAe fhðk{kt yMkhfkhf Au íku{ s íkuLke ðkrýßÞ ðu[ký Ãký ð»ko 2018-19Úke þY ÚkE þfu Au. ftÃkLkeyu çkexe [ku¾kLkk VeÕz xÙkÞ÷ íku÷tøkkLkkLkk rLkò{kçkkË rsÕ÷k{kt fhu÷ Au íku{ s nðu ftÃkLkeyu {nkhk»xÙLkk íkxeÞ rðMíkkhku{kt çku rËðMk yøkkW EðuLx rMk÷uõþLk xÙkÞ÷ þY fhu÷ Au. {rnfkuLkku Ëkðku Au fu ßÞkhu íkuLku ½ýe ðÄkhu ÷ðýíkk Ähkðíke {kxe{kt Wøkkzðk{kt ykðþu íkku WíÃkkËfíkk{kt 1520 xfk ðÄkhku LkkUÄkÞku. {nkhk»xÙLkk {rnfkuLkk rLkÞk{feÞ çkkçkíkLkk «¼khe heíkuþ r{©kLkwt fnuðwt Au fu yk EðuLx rMk÷uõþLk xúkÞ÷ Au.
íÞkhçkkË sið Mkwhûkk MktþkuÄLkLkk «Úk{ yLku çkeò íkçk¬k {kxu ykÃkýe ÃkkMku çku ðhMkkË Mk{Þu ºkeò yLku MkeÍLk nþu. íÞkhçkkË òu hkßÞ ykð~Þf Mðef]rík ykÃkþu íkku ykÃkýu íkuLkwt ðkrýßÞf WíÃkkËLk ð»ko 2018-19Úke þY fhe þfe Aeyu. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu s{eLke ík¤Lkwt Ãkkýe ðÄkhu WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðíkk íkÚkk Ëw»fk¤ suðe ÂMÚkíkLku ÷eÄu ¾uíkh{kt yuf Vwx yÚkðk ðÄkhu «{ký{kt {eXw s{k ÚkE økÞwt Au. ftÃkLke yk Ãkheûkýku{kt [ku¾kLke yLkuf xÙkLMksurLkf ÷kELkku Ãkh fk{ fhþu yLku íkuLkkÚke íku{ktÚke yufLke ÃkMktËøke fhðk{kt ykðþu. Mkk{kLÞ heíku çkes MktþkuÄLkfíkko þYykík{kt økúeLknkWMk ÂMÚkrík{kt MktþkuÄLk fhu Au yLku fuLÿ íkÚkk hkßÞ Mkhfkhku ÃkkMkuÚke rLkÞk{feÞ {tsqhe {u¤ÔÞk çkkË ykøk¤ ðÄu Au. ¼qr{MíkheÞ yæÞÞLk fhðk{kt ykðu Au. yk
ftÃkLke çkexe fkçkw÷e [ýk Ãkh Ãký fk{ fhe hne Au. íku{k fexkuLkk «fkuÃkÚke 2Úke 3 xfk LkwfMkkLk ykuAw Úkþu. {nkEfku{kt çkkÞkuxufLkku÷kuSLkk {wÏÞ ¼khík ykh [khLkk {íku fkçkw÷e [ýk{kt çkexe SLk Ãkkf{kt fexkuLkk LkwfMkkLkLku rLkÞtrºkík fhðkLkwt Au. [ýkLkk ÃkkfLku Ãký yk «fkhLkk fexÚke Úkíkk LkwfMkkLkÚke çk[kððkLkk Au. fÃkkMkLku LkwfMkkLk ÃknkU[kzu Au. y÷çkík çkexe fkçkw÷e [ýk{kt WÃkÞkuøk{kt ÷uðk{kt ykðíkk SLk çkexe fÃkkMk{kt Ãký WÃkÞkuøk{kt ÷uðk{kt ykðu Au. yk {kxu MkhfkhLke {tsqhe ytøku íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu nðu y{u ykøkk{e çku hðe rMkÍLk {kxu sið Mkwhûkk MktþkuÄLkLkk «Úk{ íkçk¬kLkk xÙkÞ÷Lke yLkw{rík {¤e økE Au. òufu y{u Mkkík hkßÞku {kxu ykðuËLk fhu÷ Au y÷çkík y{Lku yktÄú«Ëuþ hkßÞLkk fwhLkq÷ yLku fzkÃkk{kt VeÕz xÙkÞ÷Lke yLkw{íke {¤e Au. y÷çkík {nkhk»xÙ hkßÞ{kt Ãký xqtf Mk{Þ{kt y{Lku {tsqhe {¤e sðkLke þõÞíkk Au.
f]r»k òøkhý LÞwÍ Ãkkuxo÷ ÷kufr«Þ Mkku
rþÞ÷ {erzÞk{kt Ãký f]r»k òhýLkwt VuMkçkqf Ãkus ¾qçk s [[ko{kt Au. ßÞkt hkus f]r»k MktçktrÄík yLkuf hku[f Mk{k[kh yLku òýfkhe nktMk÷ fhe þfkÞ Au. íkuLkk {kæÞ{Úke ¾uzqíkkuLku f]r»k «ËþoLke ytøku òýfkhe {¤u Au íÞkhu ykøkk{e Ãkkf rðþu»k hMk«Ë {krníke Ãký WÃk÷çÄ çkLku Au. íku WÃkhktík ftÃkLkeykuLkk Lkðk WíÃkkËLkku ytøku Ãký òýfkhe ykÃke þfkÞ Au. yk ÃkusLku yíÞkh MkwÄe{kt 8,400 MkwÄe MktÏÞk ÃknkU[e økE Au. íku{ s rËLk «ríkrËLk ðÄe hnu÷ Au.
f]r»k òøkhý ÃkkuíkkLke ykuLk÷kELk Ãkkuxo÷Úke Ãknu÷k ykþhu ðeMk ð»koÚke rnLËe{kt f]r»k òøkhý Lkk{Lkwt {krMkf Mkk{rÞf «fkrþík fhe hÌkwt Au. su ¼khík¼h{kt yuf Ãkkrhðkrhf Mkk{rÞf íkhefu ÷kufr«Þ çkLÞwt Au. yk Mkk{rÞf Ãkkt[ ¼k»kk ytøkúuS, rnLËe, Ãktòçke, økwshkíke yLku {hkXe{kt «fkrþík ÚkkÞ Au. ¼khíkLkk rðrðÄ rðMíkkhku ¾kMk fheLku W¥kh«Ëuþ, W¥khk¾tz, nrhÞkýk, rn{k[÷«Ëu þ , sB{w - fk~{eh,{æÞ«Ëu þ , 12
f]r»k òøkhý Vuçkúwykhe 2015
AríkMkøkZ, hksMÚkkLk, rçknkh, Íkh¾tz, Ãktòçk, økwshkík íkÚkk {nkhk»xÙ{kt íku rLkÞr{ík MðYÃk{kt rðíkheík ÚkkÞ Au. www.kjcmmoditynews.com Lkk {kæÞ{Úke
¾kãkLkLke AuÕ÷k{kt AuÕ÷e {krníke ½hu çkuXk {¤e þfu Au. ¾kãkLk Mkk{økúe ¾kMk fheLku ½ô, {fkE, [ku¾k, çkkshe, Ëk¤, fXku¤, V¤ku, þkf¼kS, çkeòu, {þk÷k, fÃkkMk ðøkuhu ytøku ¼khíkeÞ íkÚkk ykt í khhk»xÙ e ÞMíkhLke LkðeLk¥k{ òýfkhe ®f{ík, rð&÷u»kýkuLkku ¼tzkh WÃk÷çÄ fhkðu Au. www.kjcommoditynews.com Ãkh WÃk÷çÄ Au. yk
{kxu f]r»k òhý {erzÞk økúwÃkLke yLkw¼ðe xe{ 24 f÷kf yLku Mkkík rËðMk Mkíkík fkÞohík hnu Au yLku ykuLk÷kELk Mkuðkyku WÃk÷çÄ fhkðu Au. òu ykÃk Ãký yk {níðLkk rð»kÞku Ãkh ½hu çkuXk òýfkhe {u¤ððk EåAíkk nkuÞ íkku Lke[u Ëþkoððk{kt ykðu÷ Lktçkh Ãkh MktÃkfo fhku yÚkðk E{u÷ fhku.{kuçkkE÷ Lktçkh 9999743660,info@krishijagran.com
xkxk fur{fÕMk îkhk xkxk ¾uzqík ÃkrhðkhLkk MkÇÞkuLku [ku¬Mk WíÃkkËLkku Ãkh ¾kMk Aqx Awx
WíÃkkËLk
xkxk ¾uzqík ÃkrhðkhLkk {uBçkhþeÃk fwÃkLk fkuz
30 \rÃkÞkLke Awx
xuLf r{õMk xkxk ÃkkhMk yuLkÃkefu 19:19:19 + xkxk ÃkkhMk ͪf EzexeyuLke ¾heËe Ãkh
*{uBçkhþeÃk ykEze1
30 \rÃkÞkLke Awx
xkxk ÃkkhMk Vk{oøkúkuLke ¾heËe Ãkh
*{uBçkhþeÃk ykEze2
30 ÁrÃkÞkLke Awx
xkxk ÃkkhMk Vk{oøkúku S Lke ¾heËe Ãkh
*{uBçkhþeÃk ykEze3
30 \rÃkÞkLke Awx
fkuE Ãký xefuyuMk fexLkkþf ¾heËe Ãkh
*{uBçkhþeÃk ykEze 4
MÚkkE fkzo
«økríkþe÷ ¾uzqíkLke yku¤¾
AP005S001-001
Lkk{ rÃkíkk/ÃkríkLkwt Lkk{ MkhLkk{w-økk{ ÃkkuMx íkk÷wfku SÕ÷ku hkßÞ VkuLk Lktçkh {kLÞíkk
xkxk ¾uzqík ÃkrhðkhLkk {uBçkhþeÃk
: : : : : : : : :
MktSð yøkúðk÷ ©e {kÄð «MkkË yøkúðk÷ yALkuhk yALkuhk rfhkð÷e ykøkhk W¥kh«Ëuþ 9837158280 15.06.2014 Úke 14.06.2015 MkwÄe
Vq.Myk *{uBçkhrþÃk ykEze MÚkkE MkËMÞíkk fkzo{kt VkuxkuLke Lke[u ykÃkðk{kt ykðe Au.
xkxk ¾uzqík ÃkrhðkhLkk MkÇÞku {kxu fqÃkLk WÃkÞkuøk fhðkLke rËþk-Mkq[Lkku:· Awx Võík yuf s ð¾ík ykÃkðk{kt ykðþu.
4040175 Ãkh r{Mk fku÷ fhku.ík{khe Mk{MÞkLkk rLkËkLk nuíkw 12 f÷kf{kt ík{Lku ð¤íkku fku÷ fhðk{kt ykðþu. · Awx Võík xkxk ¾uzqík ÃkrhðkhLkk MkÇÞku {kxu s {kLÞ Au. rð¢uíkkyku {kxu rËþk rLkËuoþ:· rð¢uíkk «kó fwÃkLk fkuzLku rhrz{ fhkððk {kxu 0120-4040175 Ãkh r{Mk fku÷ fhku. ík{khk r{Mk fku÷ {¤íkk s Ãkwrü {kxu yuMkyu{yuMk ykÃkðk{kt ykðþu. yk WÃkhktík rð¢uíkk xefuÃke MkÇÞLku ÷køkw Awx ykÃke þfu Au.
· ík{khe AwxLke fwÃkLkLkku fkuz rð¢uíkkLku çkíkkðku (ík{khwt fkÞ{e · fku÷ MkuLxh yusLx rð¢uíkkLku 12 f÷kf{kt {uBçkhþeÃk fkzo MkkÚku ÷E sðkLkwt ¼q÷þku Lknet) fku÷ fhe fwÃkLk fkuz rhrz{ fhe ÷uþu yLku {rnLkkLkk ytík{kt rhrz{ fwÃkLk rð¢uíkkLkk · «Þkuøk MktçktrÄík fkuE Ãký Mk{MÞkLkk rLkËkLk nuíkw ík{khk MÚkkrLkf ¾kíkk{kt ¢urzx fhe Ëuðk{kt ykðþu. xkxk fur{fÕMkLkk f]r»k Mk÷knfkh ðkík fhku yÚkðk 0120-
www.krishijagran.com
f]r»k Mk{k[kh
øk¤kLkk Mkt¢{ýÚke Awxfkhku {u¤ðku
z
çÕÞw yu[.yku «{kýu ¼khík VuVMkkLku ÷økíkk MkkiÚke ðÄkhu hkuøk Ähkðu Au yLku 11 xfk {]íÞw yk hkuøkLku ÷eÄu ÚkkÞ Au. Mkk{kLÞ heíku þhËe, ¾kMke, øk¤k{kt {w~fu÷eÚke íkuLke þYykík ÚkkÞ Au. fux÷kf hkuøk øk¤k{kt Mkt¢{ý íkÚkk VuVMkk MktçktrÄík hkuøk suðk fu çkUfuríkMk íkÚkk yMÚk{k {kxu ½ýk «{w¾ Au. íku rLk{kurLkÞkLkwt fkhý çkLke þfu Au. çkk¤ÃkýÚke ÷E yksu 55 ð»koLke ô{h MkwÄe nt{uþk þhËe, ¾kMke yLku yLÞ VuVMkk MktçktrÄík hkuøk rçk{kheLkku Mkk{Lkku fhðku Ãkzu Au y÷çkík yk rçk{kheLkk E÷ks {kxu ½ýeçkÄe Ëçkkyku ÷eÄe, {u ykÞwðuorËf íkÚkk ½hu÷w WÃk[kh Ãký fÞko. {kÁt {kLkðwt Au fu «f]rík{kt MkkiÚke ftEf rðÃkheík Au. yk {kxu Mkk{kLÞ þhËe yLku ¾kMke Mkk{u ftEf Úkðwt òuEyu. {u yk Mk{MÞk Ãkh ykþhu 35 ð»ko MkwÄe MktþkuÄLk fÞwO Au. íku{ s ytík{kt f]r»k òøkhýLkk ðkt[fku MkkÚku fux÷kf Mkq[Lkku hsq fhðk EåAw Awt.
Mkki «Úk{ yuf fÃk fk¤e [k çkLkkðku, su{kt [kLke Ãk¥keLkwt «{ký ÷øk¼øk çk{ýw nkuðwt òuEyu. íkuLku yuf fÃk{kt fkZe ÷ku íkÚkk íkuLku Xtzw Úkðk Ëku. yuf [{[e {eXw íku{k Lkkt¾ku. [kLkku yuf ½wxzku ÷ku yLku {ku{kt hk¾e øk¤k MkwÄe ð÷kuðku íÞkhçkkË íkuLku Úkwfe Ëku. ík{u òuþku fu ík{khk øk¤k{ktÚke fk¤k ÷eÄu ÚkkÞ Au. su ykÃkýe nðk, Ãkkýe íkÚkk yLku ¼qhk htøkLkk øk¤Vk MkkÚku rLkf¤þu. ¼kusLk{ktÚke ykðu Au. ykÃkýk øk¤k{kt hnu÷k fkfzk Ãký yk «r¢ÞkLku Vhe ð¾ík fhíkk hnku. MkkÄkhýík: 5-8 ½qtx yuf fÃk [k{kt ykÃkýk þhehLkwt Mkwhûkk íktºk Au. Ãkhtíkw rLkf¤e òÞ Au. «íÞuf ½wtxLku 4-5 r{rLkx Mkt¢{ý yux÷wt ðÄkhu nkuÞ Au fu íkuLkk Ãkh MkwÄe hk¾ku. yuf fÃk [kLku Ãkqhe fhðk{kt rLkÞtºký fhðk{kt MkV¤íkk {¤íke LkÚke 15-20 r{rLkxLkku Mk{Þ ÷uðku. òu ík{Lku yLku ykÃkýu ík{k{ «fkhLkk økk¤k íkÚkk øk¤k{kt Mkt¢{ý òuðk {¤íkwt nkuÞ íkku íku VuVMkkLku ÷økíkk hkuøkkuÚke yMkhøkúMík ÚkE «r¢ÞkLku íku rËðMkkuLkk Mk{Þ{kt Vhe ð¾ík sE Aeyu. ík{Lku ¾ktMke nkuÞ, þhËe nkuÞ, yÚkðk çkeò rËðMku fhíkk hnuðwt òuEyu. øk¤k{kt Ëw¾kðku nkuÞ yÚkðk øk¤k{kt yºku ÞkË hnu fu øk¤k{kt Mkt ¢ {ý çku[uLke nkuÞ. AuÕ÷k 15 ð»ko{kt ½ýkçkÄk Mkðo¼kir{f Au íkÚkk íkuLku MktÃkqýoÃkýu Ëqh fhe ÷kufku yk WÃkkÞ fhe [wõÞk Au íkÚkk MkkiLku þfkÞ íku{ LkÚke. fkhý fu øk¤k{kt Mkt¢{ý 100 xfk øk¤kLku ÷økíkk Mkt¢{ý, þhËe, ðkÞhMk, çkuÂõxheÞk íkÚkk Vtøk÷ MÃkkuMkoLku ¾kMke Mkk{u hûký {¤e þõÞwt Au.
MkçkrMkze [wfðýe{kt rð÷tçkLku ÷eÄu ÞwrhÞk Mktfx ðÄðkLkk Mktfuík yk Mktfx «íÞu æÞkLk Lknª ykÃkðk{kt yLku [wfðýe Ãkh æÞkLk ykÃkðk{kt Lknª ykðu ÷kÃkhðkneÚke ¾heV Mk{Þu Ëuþ{kt ½hu÷w íkku ¾uzqíkkuLku ÞwrhÞk fk¤kçkòh{ktÚke Ÿ[e ÞwrhÞk ftÃkLkeyku îkhk ÞwrhÞkLke {køk ®f{íku {u¤ððwt Ãkzþu. ¼hÃkkE fhðk{kt {w~fu÷e Ãkze þfu Au.
òu
Mk{ÞMkh MkçkrMkzeLke [wfðýe Lknª ÚkkÞ íkku ÞwrhÞk Mktfx ½uÁ çkLke þfu Au. yk Mk{MÞkLkk Wfu÷ {kxu ¾kíkh Wãkuøku yøkkWÚke s Mkhfkh Mk{ûk [wfðýe {kxu ykøkún fÞkuo Au. ðíko{kLk LkkýkfeÞ ð»ko{kt MkçkrMkzeLke çkkfe hnu÷e hf{Lke [wfðýe nk÷{kt YrÃkÞk ºkeMk nòh fhkuz Au, yLku òu íku {k[o {rnLkk{kt Lknª ÚkkÞ íkku íku ðÄeLku YrÃkÞk [k÷eMk nòh fhkuz ÚkE sþu. yk rËþk{kt VŠx÷kEÍh yuMkkurMkyuþLk ykuV EÂLzÞkyu Lkkýkt «ÄkLk yÁý sux÷eLku yuf Ãkºk ÷¾eLku yk MktfxÚke çk[kððk ¼÷k{ý fhe Au íku{ s 14
f]r»k òøkhý Vuçkúwykhe 2015
f]r»k òøkhý MkkÚku ðkík[eík fhíkk VŠx÷kEÍh yu M kku r Mkyu þ Lk yku V EÂLzÞkyu sýkÔÞwt níkwt fu ÞwrhÞk Ãkh ykÃkðk{kt ykðíke MkçkrMkze WíÃkkËLkLke ®f{íkLkk 75 xfk MkwÄe ÃknkU[e økE Au. Mkhfkh ÃkkMku ÞkuøÞ ¼tzku¤ Lknª {¤ðk çkhkçkh Au. ¼khík{kt ÞwrhÞk WíÃkkËf ft à kLkeyku L ku Mk{ÞMkh [w f ðýe Lknª {¤ðkLku ÷eÄu [kh Ãkkt[ Ã÷kLx çktÄ ÚkE økÞk Au íku{ s ð»ko 1999 çkkË fkuE Ãký Lkðk Ã÷kLx ÷økkðe þfkÞ Lknª. MkhfkhLkk WËkMkeLk ð÷ýÚke ÞwrhÞkLke ykøkk{e rËðMkku{kt ¾kÄ Ãký ðÄe þfu Au. òu ÞwrhÞkLke ®f{ík yLku MkçkrMkzeLke
ÞwrhÞk ykÞkíkLke íkw÷Lkkí{f {krníke 2013-14
2014-15
yur«÷
2.24
8.72
{u
4.32
6.18
sqLk
4.53
0.78
sw÷kE
9.21
0.97
ykuøkMx
10.97
4.69
MkÃxuBçkh
9.80
5.61
ykuõxkuçkh
9.31
5.32
LkðuBçkh
7.16
16.29
rzMkuBçkh
7.81
14.01
òLÞwykhe
2.63
10.45
yur«÷-òLÞwykh
67.98
73.02
yktfzk ÷k¾ xLk{kt Au
www.krishijagran.com
f]r»k Mk{k[kh
¼k
Mkk{wrnf «ÞkMkkuÚke s f]r»kûkuºkLkku rðfkMk Úkþu
hík çkes fkUøkúuMk 2015Lkk W˽kxLk Mk{kht¼ ykøkúk{kt furLÿÞ f]r»k «ÄkLk hkÄk {kunLk ®Mknu sýkÔÞwt níkwt fu rðfkMk {kxu Mkhfkh MkkðosrLkf, ¾kLkøke yLku ¼køkeËkheLku «kuíMkknLk ykÃkþu. çkesÚke s f]r»k þõÞ Au, íku{ s WÒkík çkesÚke ¾uzqík ÃkkuíkkLke WíÃkkËfíkk ðÄkhe þfu Au, Ãkhtíkw yk {kxu Wå[ økwýð¥kk Ähkðíkk rçkÞkhýÚke s þõÞ çkLke þfu Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu økwshkík, {nkhk»xÙ, yktÄú«Ëuþ,íkkr{÷Lkkzw íkÚkk fýkoxf{kt çkexe fkuxLk «ÞkuøkÚke MÃkü ÚkE økÞwt Au fu ykLkwðtrþf #serLkÞhªøk Mkrník WÒkík f]r»k rð¿kkLk [ku¬MkÃkýu yÃkLkkðe þfkÞ Au. yk WÃkkÞkuÚke ¾uzqíkkuLke ykðf{kt ðÄkhku Úkþu.
nrhÞkýk{kt ¾uzqíkku {kxu ÷k¼fkhe ÞkusLkkyku · · · · · ·
· ·
·
¼qr{økík ÃkkEÃk ÷kELk Ãkh 50 xfk yÚkðk YrÃkÞk 60000 MkwÄe yLkwËkLk yk f]r»k Þtºkku Ãkh 50 xfk MkwÄe yLkwËkLk rsÃMk{ Ãkh 50 xfk yLkwËkLk çkkÞkuøkuMk MktÞtºkku Ãkh YrÃkÞk 4000Úke YrÃkÞk 8000 MkwÄe yLkwËkLk ¾uzqíkkuLku Mkhfkhe MktMÚkkyku ÃkkMkuÚke ¾heËðk{kt ykðu÷ ík{k{ ÃkkfkuLkk «{krýík rçkÞkhýku Ãkh yLkwËkLk hkßÞ{kt ð»ko 2013-14Úke Ãkkf ðirðæÞfhý ÞkusLkk ÷køkw fhðk{kt ykðe. yk ÞkusLkk ytíkøkoík 99.50 fhkuz YrÃkÞk 10 rsÕ÷k{kt ¾[o fhðkLkku ÷ûÞktf Lk¬e fhðk{kt ykðu÷ Au. økzZk rðÄeÚke þuhze WíÃkkËLk Ãkh YrÃkÞk 8000 «rík yufh yLkwËkLk ¾uzqíkkuLku «kuíMkkrník fhðk {kxu ¾uzqík ÃkwhMfkhLke hf{ YrÃkÞk 25,000Úke ðÄkhe YrÃkÞk 1.00 ÷k¾ fhðk{kt ykðe. MktþkurÄík f]r»k rð{k ÞkusLkk-½ô yLku ÄkLkLkk Ãkkf {kxu ÃkkÞ÷x ykÄkh Ãkh fhLkk÷, hkuníkf, StË yLku fiÚk÷ rsÕ÷k{kt Mkk{u÷.
·
· ·
· ·
ík{k{ ¾uzqíkkuLku {Vík MkkuE÷ nuÕÚk fkzo WÃk÷çÄ fhkððkLkku ÷ûÞktf íkÚkk MkÃxuBçkh,2013 MkwÄe ykþhu17.88 ÷k¾ fkzo rðíkhý fhðk{kt ykðu÷. {Ä{k¾e Ãkk÷Lk {kxu yLkwMkwr[ík òríkLkk ¾uzqíkku/f]r»k íkÚkk rçkLk f]r»k ©r{fku {kxu 75 xfk yLkwËkLk nMíkMkt[kr÷ík M«u ÃkBÃk yLku xÙuõxh Mkt[kr÷ík M«u Ãkh {n¥k{ yLkw¢{u YrÃkÞk 600 yLku YrÃkÞk 10,000 «rík ÃkBÃk yLkwËkLk Vwðkhk ®Mk[kE MktÞtºk Ãkh 50 xfk yÚkðk YrÃkÞk 7500 yLkwËkLk nrhÞkýk hkßÞLkk 12 rsÕ÷kLkk 27 ç÷kuf{kt {kiMk{ ykÄkrhík Ãkkf rð{k ÞkusLkk ÷køkw fhðk{kt ykðe.
MktËeÃk Mk¼hðk÷Lku Áh÷ {kfuoxªøk Vkuh{ îkhk MkL{krLkík fhkÞk
Á
h÷ {kfuoxªøk Vkuh{u {wtçkE{kt MkkunLk ÷k÷ fku{kurzxe {uLkus{uLx «kEðux r÷r{xuzLku f]r»kûkuºk{kt økúk{eý Míkh Ãkh WÕ÷u¾LkeÞ ÞkuøkËkLk ykÃkðk çkË÷ «ríkrcík "E{SOøk çkúktz yuðkuzo Vkuh Áh÷ EBÃkuõx" ÃkwhMfkhÚke MkL{krLkík fhðk{kt ykðu÷ Au. yk økkihðþk¤e ÃkwhMfkhLku ftÃkLkeLkk {wÏÞ fkÞofkhe yrÄfkhe ©e MktËeÃk Mk¼hðk÷ îkhk «kó fhðk{kt ykÔÞku níkku. 16
f]r»k òøkhý Vuçkúwykhe 2015
www.kjcommoditynews.com
S\%FGL ;DFrFFZ
ÄkLkwfk yurøkúxufu ®LkËýLkkþf "MkuB«k" hsq fÞwO rðfMkkððk{kt rðïkMk fhu Au. ykÃkýku WÆuþ nt{uþk ¾uzqíkkuLke Mk{]rØ {kxu fk{ fhðkLkku Au yLku MkuB«k yk rËþk{kt yuf Ãkøk÷wt ¼hu÷ Au. MkuB«k ¾kMk fheLku {kuÚkk/rzÕ÷k Ãkh rLkÞtºký {u¤ððk {kxu rðfrMkík fhðk{kt ykðu÷ Au su ËwrLkÞkLkwt MkkiÚke fXkuh ®LkËý Au. yk hsqykíkLke ÂMÚkrík{kt ykÃkýu þuhze WíÃkkËf ¾Lkki: ÄkLkwfk yurøkúxuf r÷r{xuz,AkuzLku ¾uzqíkku íkÚkk þuhze WãkuøkLke ÃkMktËøke Mkwhrûkík fhíke f]r»k hMkkÞý çkLkkðíke Ähkðíke ftÃkLke çkLkðk{kt MktÃkqýo rðïkMk Au. ËuþLke yuf yøkúýe ftÃkLkeyu ÃkkuíkkLke yuf yÇÞkMk «{kýu ¼khík{kt ®LkËýLku çknw«ríkrûkík ®LkËýLkkþf MkuB«kLku hsq fhu÷ ÷eÄu 33 xfk fhíkk ðÄkhu WíÃkkËLk Lkkþ Au. ÄkLkwfk yurøkúxuf îkhk ¼khík{kt «Úk{ Ãkk{u Au. íkuLkkÚke ËuþLku ykþhu YrÃkÞk ð¾ík hsq fhðk{kt ykðu÷ MkuB«k rLkMkkLk 30,000 fhkuzLkwt ¾kã WíÃkkËLkLku ÷E fur{f÷ ELzMxÙeÍ r÷r{xuz, òÃkkLk îkhk LkwfMkkLk ÚkkÞ Au. ¾uzqíkku yLku ÃkkfLku Mkwhrûkík rLk{koý fhðk{kt ykðu÷ Au. yk WíÃkkËLk hk¾ðkLkk WÆuþÚke yk ÄkLkwfk yurøkúxufu ÃkÞkoðhý rníkuþe Au yLku W¥kh«Ëuþ, MkuB«kLke hsqykík fhe Au. MkuB«k þuhze {kxu Ãktòçk, nrhÞkýk, {nkhk»xÙ,fýkoxf íkÚkk yuf Mkwhrûkík Au. íku ®LkËý Wøkkzâk çkkË íkkr{÷Lkkzw{kt þuhze WíÃkkËLk ûkuºkkuLku ÷k¼ WÃkÞkuøk{kt ÷uðk{kt ykðíkwt ÃkMktËøkeLkwt yLku ykÃkþu. ytíkh «ðkne ®LkËýLkkþf Au. Ãkrhûký Mku B «kLku yLku f Þw r LkðŠMkxe îkhk Ëhr{ÞkLk MkuB«kyu WÃkÞkuøk{kt ÷uðk{kt {qÕÞktrfík fhðk{kt ykðu÷ Au yLku yk ykðu÷ ¾uíkh{kt 7-12 xfk ðÄkhu WÃks ÞwrLkðŠMkxeÞkuyu íkuLke «Mktþk fhe Au. íku{kt {¤u Au . zçÕÞw z eS (ðku x h rzMÃku M kh ÞwÃke fkWÂLMk÷ ykuV MkwøkhfuLk rhMk[o, LkhuLÿ økúuLÞw÷uþLk) Vku{wo÷uþLkLku ÷eÄu yk WíÃkkË Ëuðk ÞwrLkðŠMkxe ykuV yuøkúefÕ[h yuLz AkuzLke MkkÚku Lkkþ ÚkkÞ Au. íku{ s ÃkkfLku fkuE xufLkku÷kuS, ViòçkkË (ÞwÃke), ðMktíkËkËk s «fkhLkwt LkwfMkkLk Úkíkwt LkÚke. Mkwøkh ELxexâwx ({nkhk»xÙ) ðøkuhu Lkk{Lkku MkuB«k ¼khík{kt yrÄf]ík ze÷hku yLku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au. rðíkhfkuLkwt ÔÞkÃkf Lkuxðfo {khVíku WÃk÷çÄ MkuB«k îkhk hsq fhðk{kt ykðíkk ©e ykh Au . ft à kLkeLke íkk÷e{ yLku rþûký S yøkúðk÷, økúwÃk [uh{uLk,ÄkLkwfk yurøkúxuf økríkrðrÄLkk {kæÞ{Úke Lkðk WíÃkkËLkkuLkwt r÷r{xuzu f]r»k òøkhýLku {krníke ykÃke níke ðu[ký fhðk {níðfktûke ÞkusLkk Ähkðu Au. f]r»kûkuºk{kt fw÷ f]r»k WíÃkkËLk{kt þuhzeLkku yk «r¢Þk{kt ÄkLkwfk økÞk ð»kkuo{kt 1200 rnMMkku ykþhu Mkkík xfk Au. Ëuþ{kt ¾ktzLkku VeÕz zu { ku Mkt [ kr÷ík fÞko Au , ykþhu ðÃkhkþ ÷øk¼øk 248 ÷k¾ {urxÙf xLk Au 25000 ¾uzqíkkuLkk Ãkrhýk{ òuðk {éÞk Au. ßÞkhu nk÷{kt WíÃkkËLk 250 ÷k¾ {urxÙf {uMkMko ÄkLkwfk yurøkúxuf r÷r{xuz ðÄw Mkkhk xLk Au . ¾kt z yu þu h zeLkk WíÃkkËLk{kt Ãkkf, ðÄw Mkkhe ¾uíke yLku ðÄw Mkkhe StËøke «kÚkr{f sYrhÞkík Au. yuðku ytËks Au fu «kó fhðk{kt ¾uzqíkkuLke {ËË fhðk f]r»k 2030 MkwÄe{kt ¾ktzLkku ðÃkhkþ ðÄeLku 330 ELkÃkw x WíÃkkËLkku L ke ÔÞkÃkf ©] ¾ ÷kLkw t ÷k¾ {urxÙf xLk ÚkE sþu.ykþhu çku ËkÞfkÚke WíÃkkËLk fhu Au. ¼khíkLkk ík{k{ {kuxk þuhze {kxu fkuE Ãký MkV¤ ®LkËýLkkþf hsq hkßÞku { kt rðíkhý fkÞko ÷ Þku {khVíku fhðk{kt ykðu÷ LkÚke. ¼khík{kt þuhze ðÄe ftÃkLkeLke yr¾÷-¼khíkeÞ WÃkÂMÚkrík Au. hnu÷e {køkLku òuíkk ÄkLkwfk yurøkúxuf îkhk Ëuþ¼h{kt 8,000 fhíkk ðÄkhu rðíkhfku yuf rðïMíkheÞ yLku ¢ktríkfkhe WíÃkkË íkÚkk ze÷MkoLkwt Lkuxðfo Au, su 75,000 fhíkk MkuB«k hsq fhu÷ Au. ðÄkhu rhxu÷MkoLku rðíkhý fhu Au yLku yuf yk «Mktøku ÄkLkwfk yurøkúxuf r÷r{xuzLkk fhkuz fhíkk ðÄkhu ¾uzqík MkwÄe ÃknkU[ Ähkðu {uLkuStøk rzhuõxh ©e yu{.fu.ÄkLkwfkyu Au. ftÃkLkeLkk 4 y{urhfe yLku 4 òÃkkLke sýkÔÞwt níkwt fu ÄkLkwfk yurøkúxuf íkuLkk økúknfku ftÃkLke MkkÚku økXçktÄLk Ãký Au. {kxu Lkðk yLku Mkt þ ku r Äík WíÃkkËLkku
÷
ðíko { kLk Mk{Þ{kt ÄkLkw f k yu r økú x u f Ëuþ¼h{kt 30 fkÞko÷Þku WÃkhktík 45 ðuhnkWMk Ähkðu Au íkÚkk 200 fhíkk ðÄkhu hrsMxzo WíÃkkËLkkuLke MkkÚku çkúkLzuz ðu[ký{kt ¼khíkLke «Úk{ Ãkkt[ ftÃkLkeyku{kt yuf Au. 200 fhíkk ðÄkhu LkkUÄkÞu÷ yLku 500 yuÂõxð yuMkfuÞwLke MkkÚku ftÃkLke çkòh{kt rðþk¤ «{ký{kt «ðuþ Ähkðu Au. ÄkLkw f k «økríkþe÷ ¾u z q í kku L kw t Mkki Ú ke ÃkMktËøkeLke çkúkLz Au. ÔÞkÃkf rðíkhý Lkuxðfo fu su ¼khíkLkk yktíkrhf rðMíkkhku{kt Ãký «ðuþ fhe økÞwt Au, f]r»kLku ðuøk ykÃkðk, yuøkúku-fur{f÷Lke Ãkzíkh-÷k¼ MkwrðÄkLku ÷E ðÄkhu òøk]íkíkk, rðrðÄ WíÃkkË ©uýe íkÚkk Ãkkf{kt ÷øk¼øk ík{k{ Mk{MÞkyku L kw t Mk{kÄkLk, LkðkuL{uþe çkòh hýLkerík íkÚkk yktíkhhk»xÙeÞ íkfrLkfe økXçktÄLk ftÃkLkeLke {wÏÞ rðfkMk Mkt[k÷f Au. ftÃkLke íkuLke ¼køkeËkheLkk {kæÞ{Úke «íÞuf ð»kuo yuf Lkðk WíÃkkËLkLke hsqykík fhu Au yLku ¼khíkeÞ ¾uzqíkku {kxu Mkíkík Lkðe xufLkef hsq fhðk fkÞohík hnu Au. ÄkLkw f k yu r økú x u f r÷r{xu z Lku ð»ko 2010,2011 yLku 2013{kt VkuçMko {uøkuÍeLk îkhk ºký ð¾ík 200 çkuMx ytzh y rçkr÷ÞLk ft à kLkeÍ ELk yu r þÞk Ãku r MkrVf{kt Mkk{u ÷ fhðk{kt ykðu ÷ Au.ftÃkLkeyu ÃkkuíkkLkk LkðeLk¥k{ ÷Mxh WíÃkkËLkLku ðÄw Mkkhe heíku LkðMkt[kh fhðk {kxu #f EÂLzÞk ELkkuðurxð 100 yuðkuzo : 2013 «kó fÞkuo níkku. ftÃkLkeLku LkkýkfeÞ ð»ko 2010-11{kt Mkíkík çku ð»ko \rÃkÞk 1,500 fhkuz ytíkøkoík ¼khíkLke MkkiÚke ðÄw ÍzÃkÚke ðÄíkk #f EÂLzÞk 500 Ãký ykÃkðk{kt ykðu÷. ftÃkLkeLku íkksuíkh{kt s Wíf]c ftÃkLkeLke «ríkrcík Mkq[e: #f EÂLzÞk-nkuf ykuV Vu{2014{kt Ãký MÚkkLk {éÞwt níkwt. ftÃkLkeLku ykuõxkuçkh 2014{kt çkuMx fLxÙeçÞwþLk xw yufuzu{eÞk {kxu rV¬e fur{fÕMk yuLz ÃkuxÙkufur{fÕMk yuðkuzo Ãký «kó ÚkÞku Au. ft à kLkeLku #f EÂLzÞk yu ð ku z o Vku h ELkku ð u þ Lk ELk «ku z õx: {ku x Mko yu L z ELkkuðurxð ÷kursÂMxõMk {uLkus{uLx Ãký «kó ÚkÞu÷ Au.
f]r»k òøkhý Vuçkúwykhe 2015
17
www.kjcommoditynews.com
S\%FGL ;DFrFFZ
R
ykuAe Ãkzíkh ðÄw ®f{ík yu s fk{
f]»ýkLkwt
S
nk f]»ýk Mkez («k) r÷r{xuzu íkuLkk þe»kof «{kýu rMkØ fhe ËeÄw Au. f]»ýk MkezLke MÚkkÃkLkk MðøkoMÚk økeheþ [tÿ økkuÞ÷Syu ð»ko 1989{kt fhe níke. íku{Lkku WÆuþ ¾uzqíkkuLku ¾wþnk÷ çkLkkððkLkku níkku, suÚke Mkkhk rçkÞkhýLke {ËËÚke Mkkhku Ãkkf «kó fhe þfkÞ. yk WÃkhkt í k Mðøko M Úk zku . yu { . yuMk.ykÞkoLke «uhýkÚke fuykhzeMke ÞwrLkx ytíkøkoík MkhMkð, çkkshe, ½ô, Ëk¤, þkf¼kSLke Mkkhk Ãkkf {u¤ððk {kxu nkErçkúz rçkÞkhý yLkwMktþkÄLk yuf{Lkwt økXLk fhðk{kt ykðu÷ Au. ykøkúkÚke þYykík fÞkoçkkË yksu ftÃkLke yktíkhhk»xÙeÞ Míkh Ãkh 20 Ãkkf {kxu 70 òíkku rðfMkkðe hne Au.©e yuMk.fu økkuÞ÷ rLkËuoþfu sýkÔÞwt níkwt fu f]»ýk Mkez («k) r÷r{xuz çkes WíÃkkËLk{kt ðÄw MkkÁt «ËþoLk fhðkÚke ykEyuMkyku 9001-2000 «{krýík ftÃkLke çkLke økE Au. ftÃkLke îkhk 6 hkßÞ{kt ykøkúk (W¥kh«Ëuþ), rËÕne, sÞÃkwh (hksMÚkkLk), ®n{íkLkøkh
(økwshkík), Lkkrþf ({nkhk»xÙ) íkÚkk niËhkçkkË (yktÄú«Ëuþ){kt fkÞko÷Þ MÚkkÃkðk MkkÚku 300 rzMxÙeçÞwxh íku{ s 2000 ze÷MkoLkwt rðþk¤ LkuxðfoLke {ËËÚke yuf fhkuz ¾uzqíkkuLku W{Ëk rçkÞkhý WÃk÷çÄ fhkððk{kt MkV¤íkk {¤e Au. ftÃkLkeLkk rLkËuoþf ©e økkuÞ÷u ykøk¤ {krníke ykÃke níke fu MkhMkkuLke f]»ýfktíke, y÷tfkh, hkÄk íkÚkk Mktfh fu.yu{.yu[502 Äq{ {[kðe hÌkk Au íku{ s çkksheLke Mktfh òíkku 9119 íkÚkk 7201 ¾uzqíkku{kt ½ýe ÷kufr«Þ çkLke Au. þkf¼kS{kt ftÃkLke rðrðÄ Ãkkf{kt ½ýe òíkku ¾uzqíkkuLku WÃk÷çÄ fhkðu Au.
nðu {þeLkÚke økkshLku s{eLk{ktÚke {u¤ððkþu
økk
shLke «kró{kt {sqhkuLke yAíkÚke {w~fu÷eLkku Mkk{Lkku fhíkk ¾uzqíkku {kxu yk Mkkhk Mk{k[kh Au. nðu økkzh,{q¤k yLku yLÞ yuðk Ãkkf fu su ¾kuËeLku {u¤ððk{kt ðÄkhu Mk{Þ yLku ÄLkLkku ¾[o fhðku Lknª Ãkzu. rnMkkh rsÕ÷kLkk økk{ çkkzu-ÃkèeLkk {nkðeh
«MkkËu økksh ¾kuËðkLkwt yuf yuðwt {þeLk çkLkkÔÞwt [u su çku f÷kf{kt yuf yufh rðMíkkh{kt økkshLku {u¤ðe ykÃku Au. íkuLkkÚke ¾uzqíkkuLku ßÞkt økksh çkòh{kt ÃknkU[kzðk{kt Ãkqhíkku Mk{Þ {¤e hnu Au. íÞkhu çkeSçkksw økksh {u¤ððk ðkhtðkh {sqhkuLke yAíkÚke {wÂõík {u¤ðe þfkÞ Au. {þeLkÚke økksh {u¤ÔÞk çkkË s{eLk{kt ÃkÞkoó «{ký{kt ¼usLkwt «{ký s¤ðkE hnu Au. økkshLke ¾kuËýeLkwt fk{ Xtze nkuÞ íÞkhu fhðk{kt ykðíkwt nkuðkÚke ¾uzqíkkuLku ÃkÞkoó «{ký{kt {sqhku {¤íkk LkÚke. yk Mk{MÞkLkk Wfu÷ {kxu A Äkuhý ÃkkMk {nkðeh «MkkËu yuf WÃkkÞ rð[kÞkuo yLku çkLkkðe ËeÄw yuf økksh ¾kuËðkLkwt {þeLk. yÇÞkMk Akuzâk çkkË {nkðehLkwt {Lk ¾uíkeLkk fk{{kt WÃkÞkuøk{kt ÷uðk{kt ykðíkk ykuòhku{kt MkwÄkh {kxu fk{u ÷køÞwt. yk ÂMÚkrík{kt íku{Lku rMkØe «kó ÚkE.yíÞkh MkwÄe{kt íku{ýu fÃkkMk rçkòELkwt {þeLk, økksh ÄkuðkLkwt {þeLk Mkrník yLkuf {þeLk çkLkkÔÞk Au.
INVESTMENT OPPORTUNITIES IN • Education • Farm Land • Media • Organic Agriculture • Commodities • Hospitability
For Details: 09654193353
"A call can change your life" 18
f]r»k òøkhý Vuçkúwykhe 2015
ઇ ટર
ૂ
www.krishijagran.com
çkkMk{íke [ku¾kLkk ¼kiøkkur÷f Mktfuík MkthûkýLke ykð~Þfíkk ç÷kMx hkuøk íkuLkku {wÏÞ hkuøk Au. ðíko{kLk Mk{Þ{kt ç÷kMx «ríkhkuÄe fkuE Ãký òík LkÚke. Ãkhtíkw ÃkqMkk 1509, ÃkqMkk 1121 yLku ÃkqMkk 1409{kt «ríkhkuÄf SLkLkku Mk{kðuþ fheLku ç÷kMx «ríkhkuÄf òík ykÃkðk{kt ykðu Au. su ¾uzqíkkuyu Akuz Mkwhûkk MkkÄLk yÃkLkkÔÞk Au íku yk hkuøkLkk rLkðkhý{kt MkV¤íkk {¤u Au.
zku. fu.çke. «¼w MktÞwõík rLkËuoþf (yLkwMktþkÄLk) ¼khíkeÞ f]r»k yLkwMktÄkLk MktMÚkk
rË
Õne yLku ykMkÃkkMkLkk 50 rf÷ku{exhLkk ÃkrhÄ{kt ykðíkk [kh økk{Lku ¼khíkeÞ f]r»k MktþkuÄLk MktMÚkk îkhk Ë¥kf ÷uðk{kt ykðu÷ Au. íku{k nkÃkwzLkwt MkqËLkk økk{ su økksh økk{ Lkk{Úke Ãký «rMkØ Au íÞkt ÃkqMkk îkhk rðfrMkík ÃkqMkk ÁrÄh rfM{Lkk økksh ðÄkhu «{ký{kt WíÃkkËLk fhðk{kt ykðu Au. Ãkqhk îkhk rðfrMkík çkkMk{íke [ku¾kLke òík 1612, ÃkqMkk 1401,1121 òík ½ýe WÃkòW yLku ðÄkhu MkwøktrÄík Au íku{ s íku [ku¾k Ãkkík¤k íkÚkk ÷ktçkk nkuÞ Au, Ãktòçk, nrhÞkýk,rËÕne, Ãkrù{ W¥kh«Ëuþ, W¥khk¾tz íkÚkk sB{w-fk~{eh {kxu Ãký ÷k¼ËkÞf Mkkrçkík ÚkE hnu÷ Au. çkkMk{íke [ku¾k ÔÞkÃkkheyku ðå[u ¼khu {køk Ähkðu Au. ¼khíkeÞ çkkMk{íke [ku¾k Mk{økú rðï{kt «rMkØ Au Ãkhtíkw òu ykÃkýu yktíkhhk»xÙeÞ Äkuhýku Ähkðíkk LkÚke íku çkkçkík yuf yVðk Au. ßÞkhu ÄkLk fkÃkýe çkkË {tze{kt ykðu Au íÞkhu ÔÞkÃkkrhÞku îkhk yk «fkhLke yVðk Vu÷kððk{kt ykðu Au. ßÞkhu çkeò ð»kuo ¾uzqíkku îkhk Ãkkf Wøkkzðk{kt ykðíkku LkÚke íÞkhu ðuÃkkheyku îkhk Mktøkún fhðk{kt ykðu÷ [ku¾k Ÿ[e ®f{íkÚke ðu[ðk{kt ykðu Au. Mkhfkhu çkkMk{íke [ku¾kLkku ÷½w¥k{ ¼kð Lk¬e fhðku òuEyu suÚke ¾uzqíkku yk Mk{MÞkÚke Awxfkhku {u¤ðe þfu Au.
yu[ze 2967 ðíko{kLk Mk{Þ{kt ½ôLke MkkiÚke ðÄkhu «[r÷ík òík Au, suLku Mkki 3 ð»ko yøkkW W¥kh-Ãkrù{e {uËkLke rðMíkkhku {kxu fkZðk{kt ykðu÷. yu[ze 2967 Lke Mkhuhkþ WÃks 5.5-6.0 xLk «rík nuõxh Au. yk òík hkuøk {wõík Au, suLkkÚke ¾uzqíkku ½ýk ¾qþ Au. sirðfLke MktfÕÃkLkk rðËuþe Au. ¼khík{kt 60 xfk WíÃkkËLk sirðf Au. Akuz ÃkkuíkkLkwt ¼kusLk yfkçkkuorLkf MðYÃk{kt s ÷u Au yLku Akuz {kxu fBÃkkuMx íkÚkk hMkkÞrýf ¾kíkhkuLkwt r{©ý s ðÄkhu WíÃkkËLk ÷uðk{kt ÷k¼ËkÞf nkuÞ Au. yk {kxu Ãkku»kf íkíðku {kxu ÞkuøÞ ÔÞðMÚkk fhðe òuEyu. ¼kiøkkur÷f MktfuíkLke økwýð¥kk, «ríkck íkÚkk rðr¼Òk rðþu»kíkk Ëþkoðu Au fu yk ¼kiøkkur÷f {q¤Úke Au. ÞwyuMk ftÃkLke hkEMk xufu çkkMk{íke [ku¾kLke ÃkuxLx fhe ÷eÄe níke. ¼khíku íkuLkku rðhkuÄ fÞkuo íÞkhçkkË hkEMk xufu yk ÃkuxLx Ãkhík fhðe Ãkze. yÃkezkLke ¼kiøkkur÷f Mktfuík Mkq[e 6 ð»ko yøkkW òhe fhðk{kt ykðu÷e Au.su{kt Ãktòçk, nrhÞkýk, rËÕne, rn{k[÷ «Ëuþ, W¥khk¾tz yLku Ãkrù{e W¥kh«Ëuþ ûkuºk Mkt¼rðík Au. {æÞ«Ëuþu yÃkezk Mkk{u yux÷k {kxu yhS fhe Au fu yk «Ëuþ Mkq[e{kt MÚkkLk ykÃkðk{kt ykðu÷ LkÚke. íku{ s yk «Ëuþ øktøkk rfLkkhkLkku Au, yk rðMíkkh çkkMk{íke [ku¾k {kxu ¾qçk s WÃkòW {kLkðk{kt ykðu Au. Ãkhtíkw çkkMk{íkeLke MkwøktÄ yuf [ku¬Mk íkkÃk{kLk Ãkh s s¤ðkE hnu Au, íku{ s íku yk ûkuºkku{kt s s¤ðkE hnu Au. {kxu çkkMk{íke [ku¾kLkwt ¼kiøkkur÷f Mkthûký yíÞtík ykð~Þf Au.
MkwÃkh Vqz Ãkkf ¼khíkeÞ ¾uzqíkkuLkk ÷k¼ {kxu íkiÞkh
¼k
hík nðu MkwÃkh Vqz Ãkkf íkhV ykøk¤ ðÄe hÌkwt Au. {iMkwh ûkuºkLkk ¾uzqíkku 100 fhíkk ðÄkhu yufh s{eLk Ãkh MkwÃkh Vqz Ãkkf ¾kMk fheLku r[Þk yLku rfLkkuðkLke MkkÚku «Þkuøk fhe hÌkk Au. ¾uzqík yk ÃkkfLku Wøkkze ºký økýk ðÄkhu ÷k¼ {u¤ðe þfu Au. hk{ hks Mku¾hLk, MkeyuVxeykhELkk rLkËuoþfu sýkÔÞwt níkwt fu ¼khíkLkk fux÷kf ÃkMktËøkeLkk ¼tzkh Ãkh r[Þk yLku rfLkkuðkLke ykÞkríkík òíkku Wå[ {qÕÞÚke {¤u Au. xqtf Mk{Þ{kt yk òíkku ¼khíkeÞ ði¿kkrLkfku îkhk rðfrMkík fhðk{kt ykðþu, su ykuAk {qÕÞ Ãkh yLku Mkh¤íkkÚke WÃk÷çÄ hnuþu.
¼khíkeÞ ÷kufku MkkiÚke ðÄkhu fwÃkku»ký íkÚkk zkÞkrçkxeMkÚke rÃkrzík Au. yíÞkrÄf fkçkkuonkEzÙuz {Äw{un íkÚkk ¼kusLkLke WýÃk íku{ s Ãkku»kf íkíðLke WýÃk fwÃkku»ký ÚkkÞ Au. {kxu r[Þk íkÚkk rfLkkuðk Ëkýk íku{Lkk {kxu ÷k¼ËkÞf Au. f]r»k òøkhý Vuçkúwykhe 2015
19
ઇ ટર
ૂ
www.krishijagran.com
W¥k{ rþûký yLku økúk{eý ÞwðkLkkuLkwt Ws𤠼rð»Þ rLk{koý {wÏÞ WÆuþ & zku. yhkuzk
W
¥khk¾tz «kf]ríkf MkkiËÞoíkk {kxu Mk{økú rðï{kt «rMkØ Au.íkksuíkh{kt s yk hkßÞLkk ÁÿÃkwh,fw{kW ûkuºk{kt rðïMíkheÞ MkwÃkhxuf ÞwrLkðŠMkxeLke MÚkkÃkLkk fhðk{kt ykðe. íkuLkwt Lkiík]íð yLkw¼ðe zku.ðe.Ãke.yuMk yhkuzk îkhk fhðk{kt ykðe hÌkwt Au yLku íku MkwÃkhxuf ÞwrLkðŠMkxe íkhefu WÃk-fw÷Ãkrík ÃkkuíkkLke Mkuðkyku «ËkLk fhe hÌkk Au. íku{ýu òýeíke ÞwrLkðŠMkxe økku®ðË Ãktík f]r»k ÞwrLkðŠMkxe{ktÚke rþûký {u¤ÔÞwt Au. íkuyku ÃktíkLkøkh{kt fku÷us ykuV yuøkúe rçkÍLkuMkLkk MÚkkÃkf zeLk Ãký hne [wõÞk Au. íkksuíkh{kt f]r»k òøkhýu zku.yhkuzk MkkÚku ÞwrLkðŠMkxe íkÚkk økúk{eý ûkuºk{kt rþûký{kt ÞkuøkËkLk ytøku rðMík]ík òýfkhe {u¤ðe níke. MkwÃkhxuf ÞwrLkðŠMkxeLke MÚkkÃkLkk fhðk{kt fkuLkwt ÞkuøkËkLk hnu÷wt Au? íkuLke MÚkkÃkLkk yuLkSyku MkwÃkhxuf VkWLzuþLkLkk [uh{uLk ©e ykh.fu.yhkuzkyu fhe Au. íkuyku rhxu÷ Mxux ÔÞðMkkÞ{kt rðþu»k ÷kufr«Þíkk Ähkðu Au. Ãkhtíkw rþûkýLkk ûkuºk{kt Ãký íku{Lkwt WÕ÷u¾Lke ÞkuøkËkLk hnu÷wt Au. ¾kMk fheLku økúk{eý rðMíkkhkuLke ykŠÚkf heíku {w~fu÷eLkku Mkk{Lkku fhíkk ÞwðkLkku{kt Wå[ rþûký økúný fhðkLkku yk MkkuLkuhe yðMkh {éÞku Au. ykÃkLkk ÞwrLkðŠMkxe çkkuzo{kt rþûký ûkuºkLkk fÞk yøkúýeyku òuzkÞu÷ Au? zku.yuMk.yuLk Ãkwhe (MkuxÙ÷ yuøkúefÕ[h ÞwrLkðŠMkxe, rþ÷kUøk), «kuVuMkh yuMk.fu.® Mkn (nu{ðíke LktËLk çknwøkwýk MkuLxÙ÷ ÞwrLkðŠMkxe,©eLkøkh,«kuVuMkh øksuLÿ ®Mkn (ËqLk ÞwrLkðŠMkxe, ËunhkËqLk), «kuVuMkh Ëwøko ®Mkn [kinký (WÃkfw÷Ãkrík Syu÷yu ÞwrLkðŠMkxe,{Úkwhk), Ãke.S [uLøkkÃÃkk (ÞwyuyuMk-çkuø÷kuh), «kuVuMkh yu[.yuMk.Äk{e (fw{kW ÞwrLkðŠMkxe, LkiLkeíkk÷), «kuVuMkh þçË yuMk yk[kÞo, Ãkqðo yæÞûk MkeyuMkeÃke yuLz zkÞhuõxh EÂLMxxâwx ykuV zuð÷Ãk{uLx MxzeÍ sÞÃkwh, Ãkwýo [tÿk ÃkktzuÞ fkÞofkhe rLkËuoþf ÞwLkkExuz LkuþLMk ø÷kuçk÷ fkuBÃkuõx Lkuxðfo, EÂLzÞk, zku.ze.Ãke.®Mkn ¼qíkÃkwðo yrÄf {nkrLkËuoþf (þkf¼kS) ÃkÈ ©e zku çkúÓk ®Mkn ¼qíkÃkwðo rLkËuoþf Sð rð¿kkLk, «kuVuMkh ðkuÕVøktøk y{Òk, zku.su.Ãke. r{¥k÷, «kuVuMkh ykLktË Ãke.økwók, MkwÄeh fu.®Mknk fLko÷ «fkþ ríkðkhe (rLkð]ík), zku.fuÚkheLk çkLkkzo, «kuVuMkh heíkk MkkuLkkðík, «kuVuMkh f]»ýk fw{kh Ãkktzu, «kuVuMkh Mktíkku»k fw{kh, «kuVuMkh rþð fu rºkÃkkXe,MktsÞ ÃkktzuÞ,zku.MkwçkkuÄ rþþkurzÞk, çkeçke.rMktn, ykufkhuïh ÃkktzuÞ, nhuLÿ ®Mkn, íkw»kkh ÃkktzuÞ, zku.MkwrLkíkk ®Mkn MkuLkøkwók, zku.ykh økkuÃke [tÿLk suðk yøkúýe rþûkkrðËku y{khe ÞwrLkðŠMkxeLkk çkkuzo{kt òuzkÞu÷ Au. ¼khíkeÞ økúk{eý ÿrüfkuý{kt rþûkýLke þw ÂMÚkrík Au? ¼khík suðk rðþk¤ Ëuþ{kt ¾kMk fheLku økúk{eý ûkuºk{kt 20
f]r»k òøkhý Vuçkúwykhe 2015
rþûkýLkwt Míkh,rðfkMk yLku þiûkrýf {k¤¾w {sçkqík fhðkLke sYh Au. økúk{eý rðMíkkhku{kt Mkhfkhe yÚkðk ¾kLkøke ÞwrLkðŠMkxeLke MÚkkÃkLkk fhðkLke sYh Au. ík{khe ÞwrLkðŠMkxe W¥khk¾tz {kxu þwt ÞkusLkk Ähkðu Au? W¥khk¾tz yuf {kuxwt yLku økúk{eý ûkuºk Ähkðíkwt hkßÞ Au. ynª þiûkrýf {k¤¾w Lkçk¤w Au, íku{ s íkuLku ÷eÄu MÚkkrLkf «rík¼kþk¤e ÞwðkLkkuLku Wå[ rþûký {u¤ððk{kt {w~fu÷e Ãkzu Au. y{khe ÞwrLkðŠMkxe yk ík{k{ çkkçkíkkuLkwt æÞkLk hk¾e ÞwðkLkku {kxu ykswçkkswLkk hkßÞku{kt hkusøkkhe WÃk÷çÄ fhkððk {kxu 400 fhíkkt ðÄkhu ÞwrLkðŠMkxeyku íkÚkk ftÃkLkeyku MkkÚku Mkk{tsMÞ MÚkkrÃkík fhðk{kt WÃkÞkuøke çkLke Au. Mkhfkh rðËuþe ÞwrLkðŠMkxeykuLku ¼khík{kt MÚkkÃkðk íkhV ykøk¤ ðÄe hne Au íkuLkk þwt Ãkrhýk{ku ykðþu? ßÞkt MkwÄe ¼khík{kt þiûkrýf rðMíkkhLkk rð»kÞLkku «&™ Au íkku Wå[ rþûký {kxu ðíko{kLk MktÏÞkLke íkw÷Lkk{kt çk{ýe MktÏÞk fhðk WÃkhktík ÞwrLkðŠMkxe íkÚkk ðÄw þiûkrýf MktMÚkk MÚkkÃkðkLke sYh Au.yk rËþk{kt fk{ fhðk {kxu yíÞkrÄf hkufký íkÚkk Wå[ MktþkÄLkkuÚke Mkßs ÚkðkLke sYh Au. Ãkhtíkw ykÃkýu íÞkt ½hu÷w MktþkÄLkLke ÿrüyu ÃkkAk Ãkze hÌkk Aeyu. yk {kxu ¼khík Mkhfkh îkhk rðËuþe ÞwrLkðŠMkxeykuLku ¼khík{kt Wå[ rþûkýûkuºku ykfŠ»kík fhðkLkwt Ãkøk÷wt ÞkuøÞ Au. ík{khe ÞwrLkðŠMkxeLkku {wÏÞ WÆuþ þwt Au? y{khe ÞwrLkðŠMkxe yktíkhhk»xÙeÞMíkh ÄkuhýkuLku æÞkLk{kt hk¾e Mk{økú ÞwrLkðŠMkxe fuBÃkMk ykÄwrLkf WÃkfhýkuÚke Mkßs hnuþu, VufÕxe, nrhÞk¤e, h{ík-øk{ík íkÚkk {LkkuhtsLk {kxu MÚk¤, Mk¼køkkh, Ãkw M íkfk÷Þ, ÷u ç kku h u x heÍ, nku M xu ÷ , ÃkkuMxykurVMk, Mkrník ík{k{ sYrhÞkíkLku Ãkqýo fhþu. y{khku {wÏÞ WÆuþ W¥k{ rþûký {kæÞ{Úke rðãkÚkeoykuLkk Ws𤠼rð»ÞLkwt rLk{koý fhðkLkku Au.
ઇ ટર
ૂ
www.krishijagran.com
®MksUxk rð[khu Au ¾uzqíkkuLke {kVf rçkrÃkLk Mkku÷tfe Mk{kÄkLk {kxu Ãký {ËË fhu Au. ®MksUxk ÃkkfLke ©]¾÷kLkk ykÄkhu ðÄkhu «¼kðþk¤e yLku MÚkkÞe fex rLkÞtºký MktþkÄLkkuLke Lkðe ÃkuZe rðfMkkðe hne Au.
rçk
Þkhý ¾uzqíkkuLke {q¤¼wík sYrhÞkík Au, rçkÞkhý ðøkh ¾uzqíkkuLku ¾uíke fhðe þõÞ LkÚke. ®Mksuxk rçkÞkhýLkk WíÃkkËLk{kt rðï «rMkØ Au íkÚkk íku {fkE, MkkuÞkrçkLk, [ku¾k, yLkks, íkur÷çkeÞkt, þuhze íkÚkk þkf¼kSLkk rçkÞkhý {kxu ½ýw ÷kufr«Þ Au. ®Mksuxk ¼khík{kt xk{uxk, {h[k, {fkE, Vw÷kðh,çkuçke fkuLko, ¼ªzk 102, ¼ªzk 152,þe{÷k {h[w ELÿk, Vw÷kðh MkwnkrMkLke, xk{uxk yr¼Lkð íkÚkk íkhçkw[ yøkMíkk ¾uzqíkkuLku ½ýku ÷k¼ yÃkkððk{kt {ËËYÃk çkLku Au. ®Mksuxk ðÄw Mkkhk rçkÞkhý yLku Ãkkf Mkthûký WíÃkkËLkkuLkk rðfrMkík fhðkLkk fkhkuçkkh{kt WÕ÷u¾LkeÞ ÞkuøkËkLk ykÃku Au. Ãkkf Mkthûký yLku rçkÞkhý WãkuøkLku íkuyku ÃkkuíkkLke þÂõík íkhefu økýkðu Au. ¾uzqíkku {kxu Wå[ WíÃkkËLk nuíkw yufef]ík Mk{kÄkLk {u¤ðu Au. ®Mksuxk ¼khíkLkk {wÏÞ Ãkkf suðk fu {fkE, ½ô, [ku¾k, þkf¼kS, MkkuÞkrçkLk, fÃkkMk ðøkuhu {kxu yrÄf]ík Mk{kÄkLk «ËkLk fhu Au.
®MksuxkLkk MktþkuÄLk íkÚkk rðfkMk {kxu Mk{økú rðï{kt rðrðÄ ûkuºkku{kt 5000 ÷kufku fkÞohík Au, su ¾uzqíkkuLku æÞkLk{kt hk¾eLku LkðeLk¥k{ xufLkku÷kuS rðfMkkðu Au, íkuLkkÚke WíÃkkËfíkk ðÄe þfu Au. ®MksUxk Lkðe Mktfh yLku Wå[ «ËþoLk Ãkkf {qÕÞ ðŠÄík yufef]ík
®MksUxkyu ¼khíkeÞ Ãkkfku suðk fu [ku¾k, {økV¤e,rðrðÄ Ëk¤, {fkE, fÃkkMk, V¤ íkÚkk þkf¼kS {kxu yufef]ík «Míkkð ykÃkðk{kt ykðu÷ Au, íku{ s íku yufef]ík Mk{kÄkLk ÃkÞkoðhý ÃkËr[LnkuLke MkkÚku fexLkkþfkuLkk ykÄwrLkf WÃkÞkuøkLku ykuAk fhðk{kt {ËË fhu Au. ®MksuxkLkku {wÏÞ WÆuþ ÞkuøÞ Mk{Þu ÞkuøÞ «{ký{kt yLkw{kLk fhðkLkku Au. íkuLkwt Ãkk÷Lk fhðkÚke Ãkkf{kt 20 Úke 30 xfk MkwÄe ðÄkhku ÚkkÞ Au. ®MksUxk ¼køkeËkhe ÿrüfkuý{kt rðïkMk fhu Au yLku ®MksUxk MkkðosrLkf MktMÚkkyku, WíÃkkËfkuLke MkkÚku rçkLkMkhfkhe MktMÚkk íkhVÚke Mkíkík MknÞkuøk {u¤ðe ¾uzqíkkuLkk rník{kt fk{ fhe hne Au. ftÃkLke ¾uzqíkkuLkk rník {kxu ½ýeçkÄe fkuÃkkuohux Mkk{krsf sðkçkËkhe rLk¼kðu Au. su{kt LkðeLk¥k{ WíÃkkËLkku íkÚkk xfkW ¾uíkeLkk {kæÞ{Úke ðÄw{kt ðÄw WÃks {u¤ððk{kt {ËËYÃk çkLku Au. ftÃkLke ÃkÞkoðhýLkk Mkthûký {kxu Ãký fkÞohík Au íku{ s srhÞkík{tË {rn÷k {kxu MðÞt MknkÞíkk Mk{qnLke Mkth[Lkk fhe Au. íku{kt 3 ð»ko{kt 2000 {rn÷kyku òuzkÞu÷ Au. ftÃkLkeyu ®MksUxk f]r»k r{ºkkuLkk {kæÞ{Úke økk{eý rðMíkkh{kt LkðeLkík{ Ãkkf Mk{kÄkLk fhe ¾uzqíkkuLke f]r»k WíÃkkËfíkkLku ðÄkhu Au. ®MksUxk f]r»k ÂMÚkhíkk {kxu þwt fhe þfu Au, yk çkkçkík Ãkh ykÃkýu nt{uþk ¼kh ykÃke hÌkk Aeyu. ®MksUxkyu íkksuíkh{kt s yåAe rðfkMk ÞkusLkk þY fhe Au, suLkku WÆuþ MktþkÄLkkuLkku WÃkÞkuøk fhe ðÄe hnu÷e ðMíkeLku yknkh WÃk÷çÄ fhkððkLkk Ãkzfkh{kt MkwÄkh ÷kððkLkku Au.
ELzMk#z çkUfLkk yuøkúe rçkÍLkuMk ðzk ©e «¼kík [íkwðuoËe ÃkwhMfkhÚke MkL{krLkík
E
LzMk#z çkUfLkk yuøkúe rçkLkÍLkuMkLkk ðzk ©e «¼kík [íkwðuoËeLku {wtçkE{kt Áh÷ {kfuoxªøk Vkuh{Lkk Áh÷ VkELkUMk yuLz yuøkúe-ELkÃkwxTMk ûkuºk{kt økúk{eýMíkh Ãkh WÕ÷u¾LkeÞ ÞkuøkËkLk ykÃkðk çkË÷ {kuMx xu÷uLxuz Áh÷ {kfuoxªøk «kuVuþLk÷ ykuV EÂLzÞk Úke MkL{krLkík fhðk{kt ykÔÞk níkk. f]r»k òøkhý Vuçkúwykhe 2015
21
ઇ ટર
ૂ
www.krishijagran.com
¾uzqíkkuLku {kuÚkk ®LkËýÚke {¤u Mðíktºkíkk ykh S yøkúðk÷
©e
ykh.S. yøkúðk÷ ÄkLkwfk yurøkúxuf r÷r{xuzLkk yæÞûk yuf «ríkrcík ÔÞÂõíkíð Ähkðu Au. f]r»k hMkkÞý Wãkuøk{kt íkuyku çknku¤ku yLkw¼ð Ähkðu Au. íku{Lke ËwhËŠþíkk yLku ÔÞðMkkrÞf fkiþÕÞíkk ¼khík{kt ÍzÃk¼uh ðÄe hnu÷ f]r»k hMkkÞý ftÃkLkeyku ðå[u yuf ¾kMk MÚkkLk çkLkkÔÞwt Au íku{ s VkuçMko {økuÍeLk îkhk çku ð¾ík {qÕÞktfLk{kt ftÃkLkeLku yuf yçks ytíkøkoík MkkiÚke Mkkhe ftÃkLke íkhefu fnuðk{kt ykðu÷ Au.y{khk f]r»k òøkhý MktÃkkËf {tz¤u íku{Lkku Mkkûkkí{kh fÞkuo yLku ðíko{kLk{kt ftÃkLkeLkk «ËTþLk íkÚkk ftÃkLkeLkk Lkðk WíÃkkËLk ytøku [[ko fhe níke. yk ð»ko ftÃkLkeLkku fkhkuçkkh þwt Au. ftÃkLkeLkk WíÃkkËLkLke rðþu»kíkk {kxu þwt fhku Aku? y{khe ftÃkLke f]r»k hMkkÞý rLk{koý{kt yøkúýe Au íkÚkk ftÃkLke 634.85 fhkuzLkku fkhkuçkkh Ähkðu Au. y{u y{khe ftÃkLkeLkk WíÃkkËLkkuLke rðþu»kíkkLku ÷E ½ýk Mkòøk hnuðwt Ãkzu Au. suLkk {kxu y{u 4 ÞwyuMk,5 òÃkkLke íku{ s 2 ÞwhkurÃkÞLk ftÃkLkeyku MkkÚku MktçktÄ MÚkkrÃkík fÞkuo Au. y{khk WíÃkkËLkku fuÕzkLk 4S, fuÕzkLk 50 yuMk.Ãke. íku{ s þeÚk{kh yuMk.yu÷.Mkwr{xku{ku fur{f÷ ftÃkLke r÷r{xuz, òÃkkLkLke MkkÚku MknÞkuøkÚke çkLku÷ Au.y{u MkkýtË{kt, fkhxuÃk Vkuhux íkÚkk ÄLk òE{ {kxu MkkiÚke {kuxk LkkLkk Ëkýk MkwrðÄk MkkÚku çku yuf{Lke MÚkkÃkLkk fhe Au. þwt ík{u fkuE Lkðk WíÃkkËLkLke þYykík fhðk ÞkusLkk Ähkðku Aku? íkksuíkh{kt s y{u Lkðk ®LkËýLkkþf MkuB«k hsq fhu÷ Au. yk WíÃkkËLkLku þuhzeLkk Ãkkf{kt Wøkíkk ®LkËý {kuÚkkÚke çk[kððk {kxu íkiÞkh fhðk{kt ykðu÷ Au. òÃkkLkLke rLkMkkLk fur{f÷ ELzMxÙeÍ r÷r{xuzLkk MktÞwõík «ÞkMkÚke íku ÃkÞkoðhýLku yLkwÁÃk ®LkËýLkkþf íkiÞkh fhðk{kt ykðu÷ Au. MkuB«k su yuf ÃkMktËøkeÃkkºk yLku ÔÞðÂMÚkík ®LkËýLkkþf Au. íku ÍzÃk¼uh yðþkur»kík ÚkkÞ Au. íku 7 Úke 12 xfk MkwÄe ÃkkfLke WÃksLku ðÄkhu Au. íku {kuÚkk ®LkËýLkk {q¤Lke økktXkuLku ¾ík{ fhu Au. ík{khe ÃkkMku WíÃkkËLkkuLke yuf rðMík]ík ©]¾÷k Au, íkku ík{u ftÃkLkeLkk rðÃkýLk Lkuxðfo ytøku {krníke ykÃkku? ÄkLkwfk yuøkúexuf íkuLkk 83 WíÃkkËLkkuLkk {kæÞ{Úke Ëuþ{kt rðrðÄ Ãkkf íkÚkk Ãkkf WíÃkkËLkLke ykð~ÞfíkkLku Ãkqýo fhu Au. ftÃkLke 8000 fhíkk ðÄkhu rðíkhfku yLku 75,000 Awxf rð¢uíkkykuLku MknkÞíkk ykÃke ¼khíkLkk 100000 ÷k¾ fhíkk ðÄkhu ¾uzqíkku MkwÄe íkuLkwt 22
f]r»k òøkhý Vuçkúwykhe 2015
WíÃkkËLk ÃknkU[kzu Au. y{khk f]r»k yrÄfkhe ¼khíkLkk ÃkAkík rðMíkkhLkk ¾uzqíkkuLku f]r»k hMkkÞý îkhk {wÏÞ ÃkkfLke ík{k{ Mk{MÞkykuLkwt Mk{kÄkLk fhðk {kxu WÃkkÞ Ëþkoðu Au. þwt ík{u ¼khíkLke çknkh Ãký ík{kÁt WíÃkkËLk ðu[ðk EåAku Aku? Lknª, f]r»k hMkkÞý{kt y{u rLkfkMk fhe hÌkk LkÚke, Ãkhtíkw Vk{ko{kt y{u LkuÃkk¤ íkÚkk çkkø÷kËuþ suðk Ëuþku{kt fk{ fhe hÌkk Aeyu. yuøkúkufur{fÕMk {kxu y{u ¼rð»Þ{kt çkktø÷kËuþ{kt rLkfkMk fhðkLke ÞkusLkk Ähkðe Aeyu. þYykík{kt yLkuf çknwhk»xÙeÞ ftÃkLkeykuyu ½ýe Ÿ[e ®f{ík Ãkh íku{Lkk hMkkÞýLku ðuåÞk níkk. Ãkhtíkw ¼khíkeÞ ftÃkLke îkhk yk WíÃkkËLk hsq fhðk íku{Lke ®f{ík{kt ½xkzku fÞkuo níkku. íkuLke ÃkkA¤ fÞwt fkhý sðkçkËkh níkwt? yu çkkçkík Mkk[e Au fu Ãkhtíkw íkuLke ÃkkA¤Lkwt fkhý yuðwt Ãký Au fu fkuE Ãký Lkðe xufLkku÷kuSLku çkLkkððk{kt yu{ yuLk Mke 10,000 fhkuz MkwÄe hkufký fhu Au. íkÚkk íkuLkwt «ríkV¤ {u¤ððk {kxu çkòh{kt yufkrÄfkh fhu Au. ftÃkLke fkuÃkkuohux Mkk{krsf sðkçkËkhe Ãkh æÞkLk furLÿík fhe hne Au. ík{khe ftÃkLke MkeyuMkykh økríkrðrÄyku {kxu þwt fk{ fhe hne Au? ÄkLkwfk yurøkúxuf íkuLkk 1,500 Wå[ «rþrûkík fkÞofíkkoyku fu su{kt ÄkLkwfk zkuõxhLkk Lkk{ íkhefu yku¤¾ðk{kt ykðu Au íku{Lkk ¾uzqíkku {kxu ½ýk Mkkhk íkk÷e{ fkÞo¢{ íkÚkk ûkuºk «ËþoLk fhðk{kt ykðu Au. Mke.yuMk.ykhLkk ¼køk MðYÃku y{khe ftÃkLke Ãkeyu[ze [uBçkhLke MkkÚku nkÚk r{÷kÔÞk Au yLku Mkefh rsÕ÷k (hksMÚkkLk)Lkk swøk÷Ãkwh íkÚkk ËuðeÃkwh økkt{{kt çku [ufzu{ rLk{koý fhkÔÞk Au. ftÃkLke ðhMkkËLkk ÃkkýeLkku Mktøkún fhðk Ãkh Ãký æÞkLk ykÃke hne Au. ¾uíkhLkwt Ãkkýe ¾uíkh{kt yLku økk{Lkwt Ãkkýe økk{{kt íku{ s yufef]ík Ãkkf ÔÞðMÚkkLku ÄkLkwfk ¾uíkeLke Lkðe xufLkefLkk {kæÞ{Úke ðuøk ykÃke hnu÷ Au. ©e yr{íkk¼ çkå[Lk, ftÃkLkeLkk çkúkLz yuBçkuMkuzh Ãký ðhMkkËLkk ÃkkýeLkk MktøkúnLkk Mkk{kSf MktËuþLke ònuhkík fhe hne Au. y{khe ftÃkLke 22{e {k[oLkk hkus Ëhuf ð»ko rðï s¤ rËðMk {Lkkðu Au. yLku {kuxkÃkkÞu òøkYfíkkLkwt rLk{koý fhðk «[kh yr¼ÞkLk nkÚk Ähu Au. þwt ík{khe ftÃkLke Lkðk WíÃkkËLkLkk rðfkMk {kxu ÞkusLkk íkiÞkh fhe hne Au? nk, y{u MkkuÞkrçkLkLkk Ãkkf{kt Wøke rLkf¤íkk rLktËýLkk rLkÞtºký {kxu yuf Lkðk s ®LkËýLkkþfLku rðfrMkík fhðk {kxu ÞkusLkk íkiÞkh fhe Au. y{u {kExeMkkEz WíÃkkËLkLku rðfrMkík fhðk Ãkh Ãký fk{ fhe hÌkk Aeyu. ftÃkLkeykuLkk MkeykEçke{kt LkkUÄýe Ëhr{ÞkLk yLkuf Mk{MÞkLkku Wfu÷ {u¤ððku Ãkzu Au. yk Mk{MÞkLkk Wfu÷ {kxu þwt fkuE Mk{kÄkLk Au? MkeykEçke{kt fku E Ãký Lkðk WíÃkkËLkLke LkkU Ä ýe{kt ykuAk{ktykuAk Ãkkt[ ð»koLkku Mk{Þ ÷køku Au. fkuE Ãký Lkðk WíÃkkËLkLkk ûkurºkÞ ÃkrhûkýLku ÷E çku Úke yZe ð»ko sux÷ku Mk{Þ ÷køku Au. fkuE Ãký Mk{MÞk òu ÞwrLkðŠMkxeMíkh Ãkh ÃkuËk ÚkkÞ íkku ðÄkhu Mk{Þ ÷køku Au. MkeykEçke Míkh Ãkh {wÏÞ Mk{MÞk yÃkÞkoó f{o[kheÞku Au.yk ík{k{ fkhýkuLku ÷eÄu ÷ktçkk Mk{Þ MkwÄe LkkUÄýeLke «r¢Þk [k÷u Au.
ઇ ટર
ૂ
www.krishijagran.com
y{u WíÃkkËLk Lknª xufLkku÷kuSLkwt ðu[ký fhe Aeyu yh®ðË
©e
yh®ðË fw{kh ÷u{fuLk EÂLzÞk «kEðux r÷r{xuzLkk MkeEyku yLku {uLkuStøk rzhuõxh, ÃkeEMke, [tzeøkZÚke r{furLkf÷ yuÂLsrLkÞ®høk{kt MLkkíkf Au. íkuLku xÙuõxh Wãkuøk{kt rðþk¤ yLkw¼ð Au, íkÚkk ÷{ufuLk yøkkW yu[yu{xe, {rnLÿk yuLz {rnLÿk, yuMfkuxTMko íku{ s Mku{ zâws Vunh {kxu fk{ fhe [wõÞk Au. ÷u{fuLkLke 47 Ëuþku{kt WÃkÂMÚkrík Ähkðu Au yLku 363 r{r÷ÞLk fhíkk ðÄkhu ÞwhkuLkku fkhkuçkkh fhðk MkkÚku f]r»k Þtºkku{kt rðï{kt yøkúýe MÚkkLk Ähkðu Au. ÷u{fuLk ¼khík{kt ð»ko 2014{kt "økúk{eý rðfkMk {kxu yr¼Lkð rð[kh" Ãkh økúk{eý {kfuoxªøk ÃkwhMfkh «kó fhu÷ Au. y{khe f]r»k òøkhý xe{u íku{Lke ¾kMk {w÷kfkík fhe yLku ftÃkLkeLkk «ËþoLk íkÚkk ftÃkLkeLkk Lkðk WíÃkkËLkku ytøku [[ko fhe. ftÃkLkeLke Ãk]c¼qr{ ytøku y{Lku {krníke ykÃkku íkÚkk íku ¼khík{kt õÞkhu ykðe níke? ÷u{fuLk s{oLk ÃkrhðkhLke 232 ð»ko sqLke ftÃkLke Au. nk÷{kt ÷u{fuLk fkhkuçkkhLku ÷E Mkkík{e ÃkuZe òuE hne Au. ð»ko 2008{kt ftÃkLkeyu ¼khík{kt «ðuþ {kxu rLkýoÞ fÞkuo níkku. yLku ð»ko 2010{kt yæÞÞLkLkk çku ð»ko çkkË ftÃkLkeyu YrÃkÞk 80 fhkuzLkwt hkufký fhe LkkøkÃkwh{kt ÃkkuíkkLke ÞkusLkk þY fhe, òLÞwykhe,2013Úke fkhkuçkkh [÷kðu Au. þwt ík{u {kuxe {þeLkheLkk Mkuøk{uLx{kt fk{ fhe hÌkk Aku? y{u {kuxe {þeLkhe{kt Lknª Ãkhtíkw Þtºkku{kt s fk{ fhe Aeyu, su {wÏÞíðu ðkðuíkh yøkkW fk{ ykðíkk Þtºk Au. y{khk WíÃkkËLkku{kt n¤, fÕxeðuxh-y[oík 70, Ãkkðh n¤perlite 5 ðøkuhu Au. yk ð»kuo òLÞwykhe{kt y{u y[oík 72 yLku Ãkkðh nuhku, çku Lkðe òíkkuLku rðfMkkrð Au. ík{khe ftÃkLkeLkk Ãkkðh nuhku, hkuxkðuxhLke íkw÷Lkk{kt þwt ðÄkhu Mkkhk Au? yuf hkuxkðuxhLkku WÆuþ Võík {kxeLkk WÃkhLkk ¼køkLku íkkuzðk {kxu ðÃkhkÞ Au. Ãkhtíkw íkuLke ç÷uz Mk¾ík ÃkzLku íkkuze þfíke LkÚke. y÷çkík y{khe ftÃkLkeLkk Ãkkðh nuhkuLke ç÷uz Mkkhe økwýð¥kk Ähkðu Au. íku ½ýe Mkh¤íkkÚke fzf ÃkzLku íkkuze Lkkt¾u Au. íku ®LkËýLku Ëqh
fhðk{kt {ËËYÃk çkLku Au yLku {kxeLkk WÃkÞkuøkLku «kuíMkknLk ykÃku Au íkÚkk {kxeLku Íeýe fhu Au. yk Mkuøk{uLx{kt ík{khe ftÃkLkeLke {wÏÞ MÃkÄof ftÃkLke fE Au? Mkki «Úk{ yk ûkuºk{kt fkuELku LkSfLkk MÃkÄof íkhefu økýðk{kt ykðíkk LkÚke. ykÃkýe ÃkkMku Ãký MktÃkqýo «fkhLkk rðrLk{koý Ãkk{u÷ yuf{ MkkÚku WÒkík íkÚkk LkðeLk¥k{ xufrLkf Au, su ftE Ãký «ËkLk fhíke LkÚke.y{u y{khk WíÃkkËLkku{kt rðþu»k Mkk{økúeLkku WÃkÞkuøk fhe Aeyu, su ½ýe s {sçkqík nkuÞ [u, íku{ s ykuAk{kt ykuAk 6 Úke 7 MkeÍLk MkwÄe fkuE Ãký òíkLku ÷E {w~fu÷e ykðíke LkÚke. ¼khík{kt ftÃkLkeLke ðíko{kLk ÂMÚkrík þwt Au? ðíko { kLk Mk{Þ{kt {nkhk»xÙ , fýko x f, íkkr{÷Lkkzw , yktÄú«Ëuþ,nrhÞkýk yLku Ãktòçk{kt 20 rðíkhf Au. Mkki «Úk{ y{u EåAeyu Aeyu fu y{khk økúknf WíÃkkËLkkuLke xufLkku÷kuSLku ÞkuøÞ heíku Mk{sðk{kt ykðu yLku æÞkLk furLÿík fhðk{kt ykðu. y{u Äe{uÄe{u çkòh{kt {sçkqík çkLkðk EåAeyu Aeyu. ðíko{kLk ðu[ký hýLkerík Ãkh ykÃkLkku þwt yr¼«kÞ Au? {Lku ÷køku Au fu yk Äkhýk Ãkh ðu[ký fhðwt yux÷wt Mkh¤ LkÚke. çkòh{kt 16 xÙuõxh ftÃkLkeyku Au, Ãkhtíkw íku Ãkife fkuE ftÃkLke yuðe [[ko fhíke LkÚke fu fÞk yu[Ãke xÙuõxh õÞk Þtºk {kxu WÃkÞkuøke Au, Ãkhtíkw ßÞkhu ykÃkýu økúknfku ðå[u òøk]rík Vu÷kððk íku{Lku ÞkuøÞ {køkoËþoLk ykÃke þfeyu Aeyu. økúknfkuLku ðu[ký çkkËLke Mk{MÞkykuLkk Wfu÷ {kxu Ãký ÞkuøÞ Mkuðk Ãkqhe ykÃkðk frxçkØ Aeyu. xufLkku÷kuSLke LkkUÄýe {kxu ¼khík MkhfkhLkk ÃkkÞkøkík {kÃkËtz fÞkt Au? Mkhfkh f]r»k {þeLkhe {kxu ¾uzqíkkuLku MkçkrMkze ykÃke hne Au, Ãkhtíkw xufLkku÷kuS íkÚkk rçkLkxufLkku÷kuS ykÄkh Ãkh WíÃkkËLk MkçkrMkze ðå[u fkuE ytíkh fhðk {kxu fkuE {køkoËþof LkÚke. y{u ¼khík Mkhfkh Mk{ûk hsqykík fhe Au yLku xufLkku÷kuS ykÄkrhík WíÃkkËLk Ãkh ¾uzqíkkuLku ðÄkhu MkçkrMkze {¤u. yk ¾kMk rËþk Mkq[LkkuLku MktþkurÄík fhðk {kxu íkiÞkhe Ãký Ëþkoððk{kt ykðe Au. òu ykÃkýu «ríkðŠík n¤ ytøku ðkík fheyu Aeyu íkku íku çku «fkhLkk nkuÞ AunkEzÙkur÷f, yLku çkeò r{furLkf, y÷çkík sqLkk rËþk yLku rLkËuoþLk{kt çkÒku ðå[u ytíkh hk¾ðk{kt ykðíkwt LkÚke. nðu y{u yuðe ykþk hk¾e Aeyu fu Lkðk rËþk rLkËuoþLku ÷E çkÒku ©urýÞkuLku y÷øky÷øk fhðk{kt ykðu. ík{khe ftÃkLkeLke WíÃkkËLkLke Mkk{kLÞ Ãkzíkh þwt Au? ftÃkLke «ríkðõíke n¤ {kxu 2 ÷k¾Lke Ãkzíkh Lk¬e fhe Au. Ãkkðh nuhku {kxu Mkk{kLÞ Ãkzíkh Mkkzk ºký ÷k¾ ykMkÃkkMk Au íku{ s fÕxeðuxh {kxu íku 1.5 ÷k¾ Au. ík{u ¾uzqíkku {kxu þwt MktËuþ ykÃkðk EåAku Aku? yuf ÞkuøÞ yu[Ãke xÙuõxhLke MkkÚku ðÄw Mkkhe xufLkku÷kuSLkku «Þkuøk fhku, suÚke ¾uzqíkku #Äý ÃkkA¤Lkk ¾[oLke çk[ík fhðk{kt MkV¤ çkLke þfu. f]r»k òøkhý Vuçkúwykhe 2015
23
«økríkþe÷ ¾uzqíkLke
www.krishijagran.com
«økríkþe÷ ¾uzqíkLke fnkLke íku{Lke ÃkkMkuÚke ¾uzqíkLkwt Lkk{: {nuþ økk{: MkiËÃkwh, SÕ÷ku Ãke÷e¼eík, W¥kh«Ëuþ {kuçkkE÷ Lktçkh: 9012695453
íkk
suíkh{kt s W¥kh«Ëuþ{kt ÷¾Lkki ¾kíku ykÞkursík f]r»k «ËþoLke{kt {wÏÞ«ÄkLk yr¾÷uþ ÞkËðu f]r»kûkuºk{kt WÕ÷u¾LkeÞ ÞkuøkËkLk ykÃkðk çkË÷ 16 ¾uzqíkkuLku ÃkwhMfkh ykÃkðk{kt ykÔÞk níkk. yk Mk{Þ økk¤k Ëhr{ÞkLk økk{ MkiËÃkwh, rsÕ÷ku Ãke÷e¼eík,W¥kh«ËuþLkk {nuþLkwt Ãký MkL{kLk fhðk{kt ykÔÞwt. yk «Mktøku f]r»k òøkhý MkkÚku ðkík fhíkk {nuþu sýkÔÞwt níkwt fu íkuyku yuf f]r»k ði¿kkrLkf çkLkðk {køkíkk níkk Ãkhtíkw ykŠÚkf íktøkeLku ÷eÄu ÃktíkLkøkhÚke yuLxÙLMk xuMx ÃkkMk fÞko çkkË «ðuþ {khk rÃkíkk yuf yufh s{eLk{kt {ktz Ãkkt[ ÂõðLx÷ fÃkkMkLkwt WíÃkkËLk fhe þfíkk níkk. yksu y{u çkkÞkuxufLkku÷kuS ÃkØrík yÃkLkkðeLku íkÚkk ÞkuøÞ ®Mk[kELke {ËËÚke yuf yufh s{eLk{kt 20-22 ÂõðLx÷ fÃkkMkLkwt WíÃkkËLk {u¤ððk{kt MkV¤ ÚkÞk Aeyu. íku{kt Ãký 3-4 Âõ÷Lx÷ fÃkkMk «rík yufhLkku ðÄkhku ÚkE þfu íku{ Au. òu fÃkkMkLke ¾uíke ykswçkksw WíÃkkËeík ®LkËý Ãkh ytfqþ ÷økkððk MÚkkrLkf Mkhfkhu fexLkkþfkuLkku Atxfkð fhðkLke ÃkhðkLkøke ykÃkðe òuEyu. yuf MkV¤ ¾uzqík rðsÞ ykí{khk{ #øk÷uLkk {íku yuf ÂõðLx÷ fÃkkMk WíÃkkËLk fhðk {kxu ¾uzqíkkuyu yuf nòh YrÃkÞkLkku ¾[o ÚkkÞ Au. íku{ s íku çkòh{kt «rík ÂõðLx÷ YrÃkÞk Ãkkt [ nòh{kt ðu [ kÞ Au . íku L ku ÷eÄu ¾uzqík¼kEykuLku Mkkhku ÷k¼ {¤u Au. rðsÞLku ð»ko 2010{kt {nkhk»xÙ Mkhfkhu ¾kMk fheLku Wíf]c ¾uzqík íkhefu ÃkwhMfkh ykÃÞku. nwt Ãký rð˼oLkku ¾uzqík Awt yk yu ûkuºk Au su ¾uzqíkkuLke ykí{níÞkÚke çkËLkk{ ÚkÞku Au. Ãkhtíkw yk rðMíkkh fkhý ðøkh {erzÞkLke MkwŠ¾Þku{kt hnu Au ßÞkhu fkhý fEf y÷øk Au. ßÞkhu ¾uzqíkLkwt Lkk{: yfçkh y÷e økk{: {MkeËkçkkË SÕ÷ku çk÷hk{Ãkwh, W¥kh«Ëuþ {kuçkkE÷: 094 15020786
y{u ð»ko 2009-2010{kt MkkiÚke Ãknu÷k 70 nòh {hÄeykuLkwt Lkðkçk ÃkkuÕxÙe MÚkkrÃkík fhe níke. yksu y{u 3 yufh s{eLk Ãkh ºký ÞwrLkx rðfMkkðe [wõÞk Aeyu ßÞkt «íÞuf ÞwrLkx{kt 30 nòh {hÄkLkwt Ãkk÷Lk fhðk{kt ykðu Au. íku Ãkife 97 xfk #zkLkwt WíÃkkËLk ÚkkÞ Au. W¥kh«Ëuþ hkßÞ{kt {hÄeLkk #zkLke ¼khu {køk Au. Ãkhtíkw yk {køkLkk Võík 15 xfk s WíÃkkËLk hkßÞ{kt ÚkkÞ Au. yfçk÷ y÷e Ãkkuíku W¥kh«Ëuþ ÃkkuÕxÙe Vk{o yuMkkurMkyuþLkLkk yæÞûk Au yLku hkßÞ{kt {hÄk Ãkk÷Lk rðfkMk {kxuíkuMkíkík «ÞíLkþe÷ hnuA.u 24
f]r»k òøkhý Vuçkúwykhe 2015
{u¤ÔÞku Lk níkku. rðÃkheík ÃkrhÂMÚkrík{kt Ãký hksLkerík rð¿kkLk{kt yu{.yu. çkhu÷eÚke ÃkqÁt õÞwO. yuf òøk]ík ¾uzqík nkuðkÚke ßÞkhu íku{Lkk rÃkík]f ÔÞðMkkÞ ¾uíkeLku yÃkLkkðe íÞkhu íku{Lkk ûkuºk{kt ½ôLke yuf ¾kMk òík 343 MktÃkqýoÃkýu rLk»V¤ økE nkuðkLkwt íku{ s þuhzeLkk {qÕÞLkwt Mkwøkh WíÃkkËf r{÷ku îkhk Mk{ÞMkh [wfðýe Lknª fhðk{kt ykðíke nkuðkLkwt òýðk {éÞwt. {kxu {nuþu ®n{íkÚke ¾uíke þY fhðkLkku rLkýoÞ fÞkuo. íku{Lkk ûkuºk{kt V¤ÿwÃk s{eLk, ðÄw ¾kíkh ÃkkýeLke sYh ðøkh ðÄw MkkÁt WíÃkkËLk «kó fhðk{kt MkV¤íkk {¤e. {nuþLkwt {kLkðwt Au fu íku{Lkwt ûkuºk W¥khk¾tz yLku LkuÃkk¤ MkkÚku òuzkÞu÷ Au. sÞkt 21 ÷k¾Lke ðMíke{kt 7 ç÷kuf, 3 íkk÷wfkLke [khku íkhV Vu÷kÞu÷ ½kx støk÷ku{kt ¾uzqíkku ½ô,þuhzeLkk Ãkkf AkuzeLku n¤Ëh íkÚkk þkf¼kS WíÃkkËLk Ãkh ¾kMk LkVku{¤ u ðuA.u ¾uzqíkLkwt Lkk{: ðsÞ Etøk÷u økk{: [eík÷ðkze, íkk÷wfku íkuÕnkhk, SÕ÷ku :yfku÷k, {nkhk»xÙ {kuçkkE÷: 9604056944
fkuE ¾uzqíkLkwt {]íÞwt ÚkkÞ Au íÞkhu íku{Lkk ÃkrhðkhsLkku Mkhfkhe hufkuzo{kt íkuLku ykí{níÞk íkhefu LkkU Ä kðe Mkhfkh ÃkkMkuÚke yuf ÷k¾ YrÃkÞk {u¤ððk «÷ku¼kÞ Au. y÷çkík ½ýkçkÄk {]íÞwLku ykí{níÞkLkwt MðYÃk ykÃkeLku ÷k¼ {u¤ðu Au.íku{k ½ýk MÚkkrLkf Lkuíkkyku Ãký MknkÞLke hf{ yÃkkðeLku MknkLkw¼qíke nktMk÷ fhkðe ÷u Au. rðsÞu yu çkkçkík íkhV [uíkðýe ykÃke níke fu ¼úr{ík ykí{fníÞkLkk ynuðk÷Lkku ðÄkhu Ãkzíkku «[kh fhðkLke sYh LkÚke.ykÃkýu ykÃkýk ÃkheðkhLke sðkçkËkhe ÞkuøÞ heíku rLk¼kððe òuEyu yLku {w~fu÷eLkku Mkk{Lkku fhðku òuEyu íku{ s {nuLkík fheLku f]r»k rðfkMk íkhV æÞkLk ykÃkðwt òuEyu. íku{ýu hkßÞ{kt #zk WíÃkkËLk {kxu Mkðo©uc ¾uzqík MkL{kLkÚke {wÏÞ{tºke yr¾÷uþ ÞkËðu ÷¾Lkki{kt rðþk¤ f]r»k «ËþoLke{kt ÃkwhMfkh ykÃkðk{kt ykÔÞku níkku. yk Mk{kht¼{kt yfçkh y÷eyu f]r»k òøkhýLku MkkÚku ðkík fhíkk sýkÔÞwt níkwt fu hkßÞLke fwfwx rðfkMk Lkerík 2013 íkÚkk {wh½kykuLku MkMíkk ËhÚke Ëkýk WÃk÷çÄ fhkððkLkk yr¼ÞkLkÚke yk MkuõxhLku rðþu»k ÷k¼ ÚkkÞ Au. yfçkh y÷eyu nhËkuE{kt Ãký nrhÞkýkLkk Ë÷çkeh MkktøkðkLkLku ÃkkuÕxÙe Vk{o MÚkkrÃkík fhðk «kuíMkknLk ykÃÞwt. y÷çkík Ë÷çkeh MkktøkðkLk nrhÞkýkLkk Ãknu÷k {h½k Ãkk÷f Au. yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu yfçkh y÷eLkk MkwÃkwºk nMkLkiLk yfçkh Ãký ÷¾LkkiÚke MLkkíkf rzøkúe «kó fÞko çkkË yk ÔÞðMkkÞ{kt íku{Lkk rÃkíkkLku MknÞkuøk fhíkku níkku. yk{ Ãký hkßÞ{kt #zkLkku ðÃkhkþ ¼hÃkkE fhðk {kxu ðÄkhu «{ký{kt ÃkkuÕxÙe Vk{o MÚkkrÃkík fhðkLke MkkÚku s ½ýeçkÄe Mkt¼kðLkk hnu÷e Au.
«økríkþe÷ ¾uzqíkLke
www.krishijagran.com
økúk{eý {rn÷kyku Ãký ykí{rLk¼oh
Mk
{økú ykrËðkMke rðfkMk fkÞo¢{ ytíkøkoík sLkÃkË ÷r÷íkÃkwhLkk økk{ [kiíkhk½kx{kt {rn÷kyku ykSrðfk {kxu «ÞkMk fhðk{kt ykÔÞku Au.
yk økk{{kt Lkk¤kLku Ãkkh fheLku òðwt Ãkzu Au. Mkzf {køkoLkku MkËt¥kh y¼kð Au íku{ s {wÏÞ {køkoÚke ykþhu 08 rf{e ytËh nkuðkLku ÷eÄu yðhsðh fhðk{kt Ãký ½ýe {w~fu÷e Ãkzu Au.s{eLk Wçkz¾kçkz nkuðkLku ÷eÄu ¾uíke{kt WíÃkkËLk
Ãký MkkÁt {¤íkwt LkÚke. ynª yufef]ík ykrËðkMke rðfkMk fkÞo¢{ ytíkøkoík ðkze fkÞo fhðk{kt ykðu Au. su{kt yktçk¤k yLku ò{V¤Lkk AkuzLkk hkuÃk ÷økkððk{kt ykðu Au. yk økk{{kt ÷øk¼øk 13 ðkzeykuLkwt fk{ fhðk{kt ykðu Au. ynª {rn÷kykuLkk çku MðÞt MknkÞ Mk{qn yLku yuf þeík÷k {kíkk MðÞt MknkÞíkk Mk{qn økXeík fhðk{kt ykðu ÷ Au . su L ke rLkÞr{ík çkuXf yLku rLkÞr{ík çk[ík «kht¼ fhðk{kt ykðe níke. Mk{wnLke {rn÷kykuLku íku{Lkk økXLkLkk ykþhu 78 {rnLkk MkwÄe çk[íkLke ÃkkuíkkLke çkuXfLku MkwrLkrùík fhðk{kt ykðe íku{ s hufkuzo hk¾ðkLke þYykík fhðk{kt ykðe. Mk{qnLkk {kæÞ{Úke LkkLkk-LkkLk ÉýLku {rn÷kyku íku{Lkk ÃkrhðkhLke íðheík ykð~ÞfíkkLku Ãkqýo fhðk {kxu «ÞkMk fhðk{kt ykÔÞk.yktíkhef ÉýLke yk «r¢Þk þY fhðk{kt ykðe. Mk{qn îkhk ÃkkuíkkLke ykSðefk ðÄkhðk {kxu LkMkohe
h
{kËuðeLke yk fnkLke fkuE Ãký ÔÞÂõíkLkk ytíkh{LkLku òøk]ík fhe Ëu íkuðe Au. yuf LkkLkwt økk{ {kihÞk økúk{ Ãkt[kÞík fxuhk Ëunkík rðfkMk ¾tz çktøkhk ÍktMke, ô{h 18 ð»ko þkherhf ÂMÚkrík{kt rðf÷ktøk çkÒku ÃkøkÚke [k÷ðk yMkûk{, nkÚkLke þÂõíkÚke Võík s{eLk Ãkh ½MkzkELku [k÷e þfu Au.
rðfkrMkík fhðkLke ÞkusLkk çkLkkððk{kt ykðe. {rn÷kykuyu fÌkwt fu Mk{qn îkhk LkMkohe rðfrMkík fhðk{kt ykðu, fuhe, ò{V¤,yktçk¤k yLku ÷ªçkwLkk Akuz íkiÞkh fhðk{kt ykðu. suLkk Ãkh Mk{wnLke ík{k{ {rn÷kyu rLkýoÞ ÷eÄku yLku LkMkohe {kxu fk{ fhðk ÷køÞk. Lkkçkkzo L kk MknÞku ø kÚke Mk{økú ykrËðkMke rðfkMk fkÞo¢{ ytíkøkoík økúk{ [ku í khk½kx{kt 14 {rn÷kyku îkhk LkMko h eLkk fkÞo L kku «kht ¼ fhðk{kt ykÔÞku. økúk{ [kiíkhk½kxLke {rn÷k yíÞkh MkwÄe{kt YrÃkÞk 10 «rík ð]ûkLkk rnMkkçkÚke 300 Akuz ÷k¼kÚkeoykuLku ðu[ðk{kt ykÔÞk Au. su{kt yk Mk{Þ økk¤k{kt 28000 Akuz íkiÞkh Au. íku{kt {wÏÞíðu V¤Ëkh Akuz Au, su yktçk¤k yLku ò{V¤ {wÏÞ Au. yk ð¾íku LkMkohe{kt ykþhu 1 Úke 1.5 ÷k¾ YrÃkÞkLke ykðfLkku ytËks Au.
h{kËuðe íku{Lke ËwfkLk Ãkh
ðíko{kLk Mk{Þ{kt ÔÞðMkkÞ xe.ze.yuV ÃkrhÞkusLkk ytíkøkoík yuf fehkýkLke ËqfkLk. h{kËuðe îkhk yuf fehkýkLke ËqfkLk þY fhðk EåAk Ëþkoðe níke. yk {kxu ykð~Þfík ÄLk xe.zeyuV ÃkrhÞkusLkkÚke WÃk÷çÄ fhkððkLkku rLkýoÞ ÷eÄku Au. ykð~Þf «r¢Þk çkkË SÕ÷k rðfkMk yrÄfkhe,Lkkçkkz, ÍkttMke îkhk h{kËuðeLke ËqfkLkLkwt W˽kxLk fhðk{kt ykÔÞwt íÞkhu h{kËuðeLke ¾wþeLkku fkuE Ãkkh Lk hÌkku. rLkhkþ SðLk{kt SðLk Sððk yuf Lkðku Mkt[kh ÚkÞku. íku{Lkk ykí{{kt Mktíkku»k òuðk {éÞku. h{kËuðeLke ðíko{kLk ÂMÚkrík
÷køÞk. ¼hÃkux yknkh MkkÚku ÃkrhðkhLkk Ãkk÷Lk fhðk ÷køke Au. ËwfkLkLke ykðf{ktÚke 10,000 YrÃkÞkÚke ¾uzqíkku ÃkkMkuÚke ½ô ¾heËeLku ÃkkuíkkLke ËwfkLk{kt 16,000Lke çk[ík fhe. yksu çkwtËu÷¾tz{kt ykðe yLkuf h{kËuðeLke fnkrLkÞk Au.
ËwfkLk hkÏÞk çkkË h{kËuðeLke ÂMÚkrík{kt ½ýku MkwÄkhku ykðe økÞku. íku{Lkk SðLkfk¤{kt «Úk{ ð¾ík ÃkkuíkkLke f{kýeÚke Lkðk fÃkzk Ãknuhðk yLku MkkV MkVkEÚke hnuðk
MktMÚkkyu íkuLkkÚke «urhík ÚkELku yLÞ rðf÷ktøk yLku ÷k[kh ÔÞÂõíkyku {kxu LkkLkk hkusøkkheLkk fkhkuçkkh MÚkkÃkðk{kt {ËËYÃk çkLke hne Au. f]r»k òøkhý Vuçkúwykhe 2015
25
«økríkþe÷ ¾uzqíkLke
www.krishijagran.com
f]r»k yLku ÃkþwÃkk÷Lk{kt y÷øk yku¤¾ Q¼e fhe, {éÞk yLkuf ÃkwhMfkh-MkL{kLk
¾u
íke nðu ¾kuxLkku ÔÞðMkkÞ hÌkku LkÚke. íku{kt Lkðk «Þkuøk ÚkðkLke Ãkqhe þõÞíkk Au. yk Mkt¼kðLkkLku òuíkk yLkuf ¾uzqíkkuyu Lkðe rMkrØyku nktMk÷ fhe Au. íku{ýu ðÄkhu WíÃkkËLk «kó fÞwO Au yLku çkeò ¾uzqíkkuLku Ãký MkkÚku «uhýk ykÃke Au.¼kusÃkwh rsÕ÷kLkk Ãkehku «¾tzLkk Ëuð[tËk økk{Lkk ¼e{hks hkÞ ykðk s yuf ¾uzqík Au. 55 ðŠ»kÞ ¼e{hks hkÞ Ähíke{ktÚke MkkuLkwt Wøkkzðk{kt ÷køku÷k Au. ÃkkuíkkLke ðeMk yufh s{eLk{kt ÄkLk, ½ô, {fkE yLku fXku¤ íkÚkk íkur÷çkeÞkLke ¾uíkeLke MkkÚku çkkøkkÞíke, ÃkþwÃkk÷Lk íkÚkk {åAe WAuh Ãký fhu Au. hªøký, fkuçke, xk{u x k, ðxkýk ðøku h u þkf¼kS WíÃkkËLk{kt ¾kMk MkV¤íkk {¤e Au. íkuyku yuf Mkòøk ¾uzqík Au. fuLÿ íkÚkk hkßÞ MkhfkhLkk f]r»k rð¼køkkuLke ÞkusLkkykuLke
26
f]r»k òøkhý Vuçkúwykhe 2015
MktËeÃkfw{kh íkuyku òýfkhe rLkÞr{ík MðYÃk{kt «kó Mðíkt ºk Ãkºkfkh fhu Au yLku Vhe íkuLkku ÷k¼ ÷uðk ÃkkuíkkLke r{rÚk÷k fkuÃkuohurxð, VuMk-çke,hkuz Lktçkh-9 ÞkusLkk çkíkkðu Au. íku{Lke yk MkòøkíkkLku hkSð Lkøkh, ÃkxLkk, rçknkh 09931838846 ÷eÄu çkeò ¾uzqíkkuLku Ãký hkník òuðk {¤e E{u ÷ : san007ht@gmail.com hne Au. f]r»k ði¿kkrLkfkuLkk {køkoËþoLk{kt íku{ýu ÃkhtÃkhkøkík yLku ykÄwrLkf rðrÄLku fhu Au. su{ktÚke íku{Lku «rík ð»ko ÷k¾ku yÃkLkkðe Au. íku{ýu yk ûkuºk{kt yuf YrÃkÞkLke ykðf ÚkkÞ Au.ÃkkuíkkLkk yk [ku¬Mk {wfk{ nktMk÷ fhu÷ Au. ík{k{ ÔÞðMkkÞku { kt Ú ke ðÄkhu ÷k¼ ¼e{hks hkÞ yuf yufh s{eLk{kt {u¤ððk {kxu íkuyku ÞkuøÞ Mk{Þktíkhu {íMÞ ík÷kð çkLkkðeLku {åAe Ãkk÷Lk fhe hÌkk çkes (Shk) Ãktík Lkøkh íkÚkk fku÷fkíkkÚke Au. ík÷kð{kt ÷øk¼øk A Vwx Ãkkýe ÷kðu Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu 22 ¼hðkLke ÔÞðMÚkk fhu ÷ e Au . su Ú ke yufh{kt ½ô yLku ÄkLkLke ¾uíke fheLku {kA÷eLkwt ÞkuøÞ heíku Ãkk÷Lk ÚkE þfu. 12-13 ÷k¾ YrÃkÞkLke Mkk{kLÞ ykðf íkuyku A «fkhLke {kA÷eykuLkwt Ãkk÷Lk fhu ÚkkÞ Au. {åAâ Ãkk÷LkÚke íku{Lku çku Au. íku{kt yuf Ãktfrþ»k íkuLku ÃÞkMkeLkk ÷k¾Lke ykðf ÚkkÞ Au. Lkk{Úke Ãký yku¤¾ðk{kt ykðu Au. yk ÃkþwÃkk÷Lk: {kA÷eLke ®f{ík MÚkkrLkf çkòh{kt «rík ¼e{hks hkÞ ÃkþwÃkk÷LkLku ¾uíkeLkku fe÷ku \rÃkÞk 150 Au. íku{Lke ÃkkMku ykX ¾kzkLkk LkkLkk ík÷kð Au, su{kt íkuyku yuf {níðLkku rnMMkku {kLku Au, fkhý fu {kA÷eLkk çkusLku þYykíke yðMÚkk{kt íku{Lkwt {kLkðwt Au fu ÃkþwykuLkwt Aký ¾kíkh Lkk¾e ºký {rnLkk çkkË LkkLke {kA÷eLku íkhefu WÃkÞkuøk{kt ÷uðk{kt ykðu Au. fkhý {kuxk ík÷kð{kt Lkkt¾u Au yLku ºký {rnLkk fu íku{Lkwt {kLkðwt Au AkýeÞk ¾kíkhLkku çkkË LkkLke {kA÷eykuLku {kuxk ík÷kð{kt WÃkÞkuøk fheLku ÷ktçkk Mk{Þ MkwÄe ¾uíkhLke V¤ÿwÃkíkk ò¤ðe hk¾e þfkÞ Au. íku{Lke Lkkt¾ðk{kt ykðu Au. ÃkkMku þkne LkM÷Lke çku økkÞ yLku çku MkkÁt yk WÃkhktík hkßÞ MkhfkhLkk {íMÞ WíÃkkËLk ykÃkíke ¼UMk Au. ð»ko 1983Úke rð¼køk{ktÚke A yufh ík÷kðLku Lkð nòh íkuyku çkkÞkuøkuMk Ã÷kLx ÷økkðu÷ Au. su «rík ð»koÚke ÷eÍ Ãkh ÷E {åAâ Ãkk÷Lk
«økríkþe÷ ¾uzqíkLke
www.krishijagran.com
yufh ÚkkÞ Au. yk WÃkhktík MkwøktrÄík ÃkqMkk çkkMk{ríkLke ¾uíke fhe rðÃkheík nðk{kLk nku ð k Aíkk ÃkÞko ó WíÃkkËLk {¤u Au.nk÷{kt íkuyku «sLkLk çkes MðYÃk{kt LkðeLk Ãkqò,yu{xeÞw íkÚkk fuíkfe òunk ðøkuhu ÄkLkLkk rðrðÄ rçkÞkhýLkwt WíÃkkËLk fheLku íku { Lke yksw ç kksw { kt hnu ÷ k ¾uzqíkkuLke ¾uíkeLku ÷k¼ ÃknkU[kzu Au.
ÃkþwykuLkk AkýÚke [k÷u Au. çkkÞkuøkuMkÚke hMkkuELkwt Mk{økú fkÞo ÚkkÞ Au. økuMkLkku WÃkÞku ø k çkt Ä Ã÷kLx{kt Ú ke rLkf¤íkk yÃkrþü ÃkËkÚko (økkuçkh) ¾kíkh íkhefu ¾uíkh{kt Lkk¾e þfkÞ Au. yk MkkÚku yuf LkkLkk ð{eo fBÃkkuMx çkLkkððkLkwt ÞwrLkx Au. suLkk ¾kíkh{ktÚke ÷øk¼øk çku yufh sirðf ¾kíkh Ãký {¤u Au. íku { ýu ð»ko 1996{kt fhLkk÷ (nrhÞkýk){ktÚke nkur÷MxLk rVSrþÞLk LkM÷Lke yuf økkÞLke ¾heËe fhe níke. 15 ÷exh ËwÄ ykÃkíke økkÞkuLke ®f{ík ÷øk¼øk 35 nòh Au . yLkw ¼ ðLku ykÄkhu yk ËwÄ ykX f÷kfLkk ytíkhu ykÃku Au.økkÞLkk ËwÄLke ®f{ík 30 Úke 32 íkÚkk ¼UMkLkk ËqÄLke ®f{ík 35-40 Au. su ¾uzqíkku {kxu ykðfLkku yuf Mkkhku Mkúkuík çkLke þfu Au. ÄkLk yLku ½ô: ¼e{hks hkÞu íku{Lke ðeMk yufh s{eLk{kt 80 xLk ÄkLk WíÃkkËLk fhu Au. yktíkhhk»xÙeÞ çkes ftÃkLke çkkÞh MkezTMk yuLz fur{f÷ ÃkkMkuÚke çkkErçkúz yuhkEsLk ÄkLkLkwt rçkÞkhý {u¤ðe ykþhu ykX yufh ¾uíkh{kt Wøkkzðk{kt ykðu Au, suLkwt WíÃkkËLk ykþhu [k÷eMk ÂõðLx÷ «rík
ykswçkkswLkk økk{Lkk ¾uzqíkku Ãký MkkÚku òuzkELku ÷k¼ {u¤ðu Au. hkMkkÞrýf ¾kíkh yLku fexLkkþf MðYÃk{kt yu{eÃkfu íkÚkk Þw r hÞkLkk Mkt í kw r ÷ík «{ký{kt WÃkÞkuøk,fexLkkþe{kt çkkÞku ÃkuMxeMkkEz íkÚkk ftVezkuhLkku WÃkÞkuøk ÃkÞkoðhýLku æÞkLk{kt hk¾e fhe þfkÞ Au.MkwÃkh fe÷h ytøku íku{Lkku yLkw¼ð Au fu íkuLkk «ÞkuøkLku ÷eÄu r{ºk fex Lkkþ Ãkk{e þfu Au. íkuLku ÷eÄu ÃkÞkoðhý yMktíkwr÷ík ÚkkÞ Au íku{ s íkuLkku WÃkÞkuøk yuf ð¾ík fhðkÚke fux÷kf yuðk fex nkuÞ Au fu su çkeò fexLkkþeLkk WÃkÞkuøkLku ÷eÄu yMkhÃkk{u Au. hkÞ Ãkkuíku sirðf ¾kíkh íkÚkk fexLkkþeLkku WÃkÞkuøk fhu Au.yk WÃkhktík yLÞ ¾uzqíkkuLku Ãký íkuLkku WÃkÞkuøk fhðk Mk÷kn ykÃku Au. íku{Lkwt {kLkðwt Au fu f]r»k ði¿kkrLkfkuLke Mk÷kn Ãkh s Mkt í kw r ÷ík «{ký{kt hkMkkÞrýf ¾kíkh yLku fexLkkþeLkku WÃkÞkuøk fhðku òuEyu.
yk WÃkhktík ½ôLkk WíÃkkËLk{kt Ãký íkuyku ©ucíkk Ähkðu Au. íku{Lkk ¾uíkhku{kt «rík yufh ÄkLk yLku ½ôLkwt WíÃkkËLk ÃktskçkLkk Mkhuhkþ WíÃkkËLk fhíkk ðÄkhu Au.íkuyku ½ýk ð»kkuoÚke A ÷k¾Lkk ÄkLk yLku çku ÷k¾Lkk ½ôLkwt çkòh{kt ðu[ký fhu Au. yk WÃkhktík çku ÷k¾ YrÃkÞkLkk ÄkLk çkes MðYÃk{kt f]r»k rð¿kkLk fuLÿ ykhkLku ykÃÞk níkk. hkßÞLkk yLkwþtrMkík òík yu[.ze.2733 yLku zçÕÞw.ykh. 544 ½ôLkk ykÄkhu çkesLke ¾uíke fhe f]r»k rð¿kkLk fuLÿ îkhk «{krýík çkes MðYÃk{kt ¾uzqíkkuLku ykÃkðk{kt ykðu Au. Ëuð[tËk MkL{kLk yLku ÃkwhMfkh: økk{Lkk fu.ðe.fu.ykhk îkhk çkes økúk{ ¾uíke «íÞuLke íku{Lke Mk{Ãkoý íkÚkk ½kur»kík Ãký fhðk{kt ykðu÷ Au. rMkrØyku L ku æÞkLk{kt hk¾eLku ð»ko ði¿kkrLkf MknÞkuøk: 2007{kt hkßÞ Mkhfkhu rfMkkLk ¼q»ký Mk{Þ-Mk{Þ Ãkh f]r»k {u¤k yLku Úke íku{Lku MkL{krLkík fhðk{kt ykÔÞk «ËþorLk{kt ¼køk ÷ELku íkuyku f]r»k íkÚkk níkk. yk WÃkhktík rfMkkLk©e Lkku Ãký íku{Lku {íMÞ ði ¿ kkrLkfku L kk MknÞku ø k yLku ÃkwhMfkh {éÞku níkku. íku{ s hk»xÙÃkríkLkk {køkoËþoLk {u¤ðu Au.f]r»k rð¿kkLk fuLÿ yk{t º kýLku {kLk ykÃke hk»xÙ Ã krík ykhkLkk «¼khe zkuõxh Ãke.fu.rîðuËe ¼ðLk{kt ykÞkuSík f]r»k [[ko fhðkLkku fkÞo¢{ Mk{LðÞf þrMk ¼q»ký íkÚkk íku{Lku MkkuLkuhe íkf {¤e níke. íku{ýu rLk÷uþLkku MknÞkuøk ½ýku «MktþkÃkkºk ÃkkuíkkLkk çkøke[k{kt fu¤k, ò{V¤ Mkrník Au.{íMÞ Ãkk÷LkLke íkk÷e{ yktÄú«ËuþLkk yLku V¤kuLkwt ðkðuíkh fhu÷ Au. íkuyku fkfeLkkzk ÂMÚkík fuLÿeÞ {íMÞ rþûkk ÃkkuíkkLkk rËfhkLku yuf f]r»k rLk»ýkík MktMÚkkLk{ktÚke «kó ÚkÞu÷ Au. ð»ko 1986 çkLkkððk EåAu Au. yk {kxu íku{ýu íku{Lkk yLku ð»ko 1990{kt íkk÷e{ {u¤ððk {kxu rËfhkLku sçk÷Ãkw h {kt yu { yu M kMke niËhkçkkË økÞk níkk. ÃktíkLkøkh «rík ð»ko (f]r»k)Lkk yÇÞkMk {kxu «ðuþ yÃkkÔÞku òÞ Au. ð»ko 2006{kt ÃktíkLkøkh{kt Au. ði¿kkrLkf heíku ¾uíke fhðk{kt ykðu íkku ykÞkursík ¾uzqík ¿kkLk «ríkÞkurøkíkk{kt íku [ku¬Mk ÷k¼ËkÞf çkLku Au. Ãkw h Mfkh ykÃkðk{kt ykÔÞk níkk. f] r »k yLku Ãkþw à kk÷Lk Mkt ç kt r Äík Ãkt í kLkøkhLkk f] r »k ði ¿ kkrLkf zku õ xh {krníke {kxu ¾uzqík¼kE ¼e{hks hkÞLkku r{©kLkk MknÞkuøkÚke Lkðe Ÿ[kE nktMk÷ {kuçkkE÷ Lktçkh 9431438677 Ãkh fhðk{kt {ËË {¤e hne Au. MktÃkfo fhe þfu Au. f]r»k òøkhý Vuçkúwykhe 2015
27
{uÚkeLkwt yki»krÄ
www.krishijagran.com
{uÚkeLkwt yki»krÄ íkhefu ËirLkf SðLk{kt {níð ði¿kkrLkf Lkk{- xÙkEøkúkuLku÷k VkuyuLk{ økúuf{ fw÷- ViçkuMke yLÞ Lkk{-ÞqLkkLke {uÚke,ríkÃkríkÞk ½kMk
zku. ¼qhe ®Mkn nuLík fw{kh {eLkk yLku hk{yðíkkh huøkh ÃkkËÃk «sLkLk yLku ykLkwðktrþfe rð¼køk íkÚkk fex rð¿kkLk rð¼køk ©e fýo LkhuLÿ f]r»k ÞwrLkðŠMkxe, òuçkLkuh-303329, {kuçkkE÷: 9782955102 E{u÷:bhurisingh.gpb@gmail.com, hemantpbg777@gmail.com
WíÃkr¥k MÚkkLk- ¼khíkeÞ 1. {kíkkLkk ËwÄ WíÃkkËLk{kt ð]rØ : Lk‹Mkøk WÃk{nkîeÃkLkku WÃkrn{k÷Þe {uËkLke ûkuºk {kíkkyku îkhk {uÚkeLkwt MkuðLk fhðkÚke ¼khík{kt Wøkkzðk{kt ykðíke çkeSÞ ËqÄ WíÃkkËLk{kt ð]rØ ÚkkÞ Au, su {Mkk÷k{kt {UÚkeLkwt ¾kMk MÚkkLk Au. {uÚkeLke zkÞkuMsurLkLk ÞkurøkfLke WÃkÂMÚkríkLku ¾uíke {wÏÞíðu íkuLkk çkes {kxu fhðk{kt ykðu ÷eÄu ÚkkÞ Au. Au. Ãkhtíkw ®MkøkËkh ÷e÷e þkf¼kS íkÚkk 2. {uÚkeLkwt MkuðLk fhðkÚke çkk¤fLkk sL{ [khk {kxu Ãký íkuLku Wøkkzðk{kt ykðu Mk{Þu ykuAe «Mkð Ãkezk ÚkkÞ Au. Au.íkuLkk çkesLkku «Þkuøk {Mkk÷k yLku AkufLk Ãkhtíkw yu çkkçkíkLkwt æÞkLk hk¾ðwt fu (MÃkkEs yLku fkuÂLz{uLx) íkhefu Ãký ðÄkhu Ãkzíke {uÚke øk¼oÃkkík yÚkðk fhðk{kt ykðu Au. òuhËkh MkwøktrÄík yLku Mk{Þ fhíkk ðnu÷e «Mkð ÚkðkLke MðkrËü {uÚkeLkk çkes ÔÞkÃkf MðYÃk{kt þõÞíkk hnu÷e Au. Mkkhe heíku Ãkkf {kxu íkÚkk íkuLke MkkÚku 3. {uÚkeLkwt MkuðLk fhðkÚke {rn÷kykuLke yki»krÄÞ økwýku {kxu Ëuþ{kt òýeíkk Au. MðkMÚÞ MktçktrÄík Mk{MÞk su{ fu nk÷Lkk Mk{Þ{kt {u Ú ke ÔÞkÃkf çku[uLke íkÚkk Ãke.yu{.yuMk MkkÚku MðYÃk{kt Ërûký yLku {æÞÃkqðo ÞwhkuÃk,{æÞ Mktf¤kÞu÷ {krMkf Ä{o yutXLk suðk Ãkqðo yurþÞk íkÚkk W¥kheÞ ykr£fkLkk ÷ûký ykuAk fhðk{kt MknkÞf hnu Au, ûkuºkku{kt Wøkkzðk{kt ykðu Au. {uÚke yuf su ykEMkku ^÷kðkuLkuMk ÞkurøkfLke {kuxe ðkŠ»kf V¤eËkh szeçkwxe Au. Mkk{kLÞ WÃkÂMÚkríkLku ÷eÄu ÚkkÞ Au. ÷e÷e htøkLkk rºkfkuýkfkh ÃkktËzk MðYÃk{kt 4. rfþkuhkðMÚkk{kt {krMkf Ä{oLke ËeÄk ÃkktËzk íkÚkk MkVuË Vq÷kuLke MkkÚku Ÿ[kE{kt Ëhr{ÞkLk ykÞLkoLke WýÃkLke ðÄkhu ykþhu 30-60 Mku{e 1-2 Ãke¤k htøkLkk Mkt¼kðLkk hnu÷e nkuÞ Au. ÃkkuíkkLkk çkes nkuÞ Au. yknkh{kt {uÚke suðk ÷e÷k ÃkktËzkLke yki»krÄÞ {níð yLku WÃkÞkuøk þkf¼kS ({uÚke) «Þkuøk fhðkÚke ykÞLkoLke WýÃkLku ykuAe fhe þfkÞ {uÚkeLkk çkes yLku ÃkktËzkLkwt MðkMÚk Ãkh Au. ykÞLkoLkwt yðþku»ký fhðk {kxu Lke[u «{kýu ÷k¼ ÚkkÞ Au. 28
f]r»k òøkhý Vuçkúwykhe 2015
5.
6.
7.
8.
9.
MkkÚku xk{uxk yÚkðk çkxkfk ÷uðk òuEyu. yk çkÒku{kt zkÞkuMsurLkLk Lkk{Lkk MxuhkuEz òuðk {¤u Au, su MkuõMk nku{kuoLk íkÚkk øk¼o rLkhkuÄf Ëðkyku{kt WÃkÞkuøke nkuÞ Au. {u Ú keLkw t rLkÞr{ík Mku ð Lk fhðkÚke {rn÷kyku{kt nku{kuoLk Mktíkw÷Lk hnu Au. íkuLkkÚke MíkLkLke ð]rÆ ÚkkÞ Au. {u Ú keLkw t rLkÞr{ík Mku ð Lk fhðkÚke fku÷uMxÙku÷Lkk «{ký{kt ½xkzku ÚkkÞ Au, su ykuAe ½LkíðLkk r÷Ãkku«kuxeLkLke WÃkÂMÚkríkLkwt fkhý nkuÞ Au. {u Ú keLkk rLkÞr{ík Mku ð LkÚke ÓËÞ MktçktrÄík òu¾{{kt ½xkzku ÚkkÞ Au. íku{ s ÓËÞ hkuøkLkwt òu¾{ ykuAwt ÚkE òÞ Au . íku øku ÷ u õ xku { u L kLk Þku r økfLke WÃkÂMÚkríkLku ÷eÄu ÚkkÞ Au. {uÚke{kt rðÃkw ÷ «{ký{kt Mkku r zÞ{ yLku ÃkkuxurþÞ{ nkuÞ Au, su ÓËÞ rLkÞtºký økrík íku{ s hõík ðnkðLku yxfkððk{kt {ËË {¤u Au. {uÚkeLkwt rLkÞtrºkík MkuðLk fhðkÚke zkÞkrçkxeMk{kt rLkÞtºký fhðk{kt
X[Z0LGL B[TL
www.krishijagran.com
;:8[G[A, ;]UZS[G .GLXLV[8LJ (SSI) X[Z0LGL V[S VFW]lGS B[TL 5âlT 0F"P H[P JLP ;]YFZ4 0F"P H[P H[P 5:TFlUIF VG[ 0F"P V[;P S[P RFJ0F S'lQF lJ7FG S[g§4 VYJF OFD"4 ;]ZT v #)5 __* Mob: +919998002502, Email: sk_pathology@yahoo.com
;
:8[G[A, ;]UZS[G .GLXLV[8LJ (SSI) B[0}TMG[ V[S H ;DI[ HDLGGL pt5FNSTF4 5F6L VG[ DH}ZLGM SFI"1FD p5IMU SZJF DF8[GL XSITFVM 5]ZL 5F0[ K[P SSI V[ VMKF lAIFZ64 VMKF 5F6L VG[ BFTZ VG[ 5F6LGF SFI"1FD p5IMU £FZF X[Z0LG]\ pt5FNG JWFZJF DF8[GL ;]WFZ[, ZLT K[P
;:8[G[A, ;]UZS[G .GLXLV[8LJ (SSI) GF l;âF\TM • V[S VF\BGF 8]S0FGM p5IMU SZLG[ %,F:8LS 8=[ DF\ W~ T{IFZ SZJF • S]D/F W~GL Z5 v #5 lNJ;[ O[ZZM56L SZJL • B[TZDF\ 5 x Z O]8GF 5CM/F 5F8,[ ZM56L SZJL • 85S l;\RF. äFZF H~lZIFT 5]ZT] 5F6L VF5J]\ • 5MQFSTtJM VG[ ZMUvlHJFT lGI\+6 DF8[ ;HLJ B[TLG[ DCtJ VF5J]\ • JrR[GL BF,L HuIFGM VF\TZ5FS TZLS[ p5IMU SZJM ;:8[G[A, ;]UZS[G .GLXLV[8LJ (SSI) GF OFINF • 5F6LGL SFI"1FDTF JWFZ[ K[P • BFTZGF SFI"1FD p5IMUYL 5MQFSTtJMGL ,eITFDF\ ;DTM,G H/JFI K[P • JW] 5|DF6DF\ CJFGL VJZ HJZ VG[ ;}I"5|SFX BF\0G]\ 5|DF6 JWFZJFDF\ DNN SZ[ K[P • B[TL BR"DF\ 38F0M YFI K[ VG[ VF\TZ5FSGL DNNYL VFJSDF\ JWFZM SZL XSFI K[P V[S VF\BJF/F S8SFGL 5;\NUL •
X[Z0LGF * v ) DCLGFGF T\N]Z:T
•
O]U VG[ HLJFTJF/F X[Z0LGF S8SFG[ SF-L GFBJFP
•
VF\BG[ G]SXFG G YFI T[ ZLT[ T[G[ IMuI DF5GF S8SF SZJFP
30
KM0GL 5;\NUL SZJLP
f]r»k òøkhý Vuçkúwykhe 2015
V[S VF\BJF/F S8SFGL DFJHT • 5;\N SZ[, S8SFG[ ! lSU|FP I]lZIF4 5_ U|FD SFA["g0[hLD VG[ Z__ DL,LP D[ , FYLIMGGF !__ ,L8Z 5F6LGF ãFJ6DF\ !5 DLGL8 AM/L ZFBJF VG[ tIFZAFN T[G[ !5 DLGL8 ;]WL KF\I0FDF\ ;]SJJFP • S8SFG[ 8=FISM0DF" O]UGFXS NJFGL DFJHT 56 VF5JLP H[GF DF8[ Z lSU|FP 8=FISM0DF" G[ !__ ,L8Z 5F6LGF ãFJ6DF\ !5 DLGL8 AM/L ZFBJF VG[ tIFZAFN T[G[ !5 DLGL8 ;]WL KF\I0FDF\ ;]SJJFP • S8SFG[ ZF;FIl6S VG[ H{lJS DFJHT VF%IF AFN T[G[ !@ R]GFGF ãFJ6GL DFJHT VF%IF AFN T[G[ CJFR]:T X6LIF SMY/FDF\ #v $ lNJ; ZFBJFP • RMYF lNJ;[ SMY/F B]<,F SZL T[DF\YL O]8 GLS/[,L VF\BGF S8SFG[ W~ AGFJJF DF8[ 5;\N SZJFP W~JF0LI]\ • ;FZL U]6J¿FJF/] 5F6L4 %,F:8LSGL 8=[4 ;F~ SCMJFI[,] SMSM5L8 • W~JF0LI] KF\I0FJF/L HuIFV[ AGFJJ]\ sG[8 CFp; T[GF DF8[ V[S ;FZM :+MT K[fP • %,F:8LS 8=[ GF NZ[S BFGFGM V0WM EFU SMSM5L8YL EZL N[JM tIFZAFN V[S VF\BJF/M X[Z0LGM S8SM ;5F8 VYJF YM0M +F\;M D]SJMP • T[G[ JWFZ[ NAFJJM GCL VG[ T[GL VF\B p5ZGL AFH]V[ ZC[ T[G]\
X[Z0LGL B[TL
www.krishijagran.com
SSI VG[ RL,FRF,] 5âlT JrR[GM TOFJT
•
lJUT
RL,FRF,] 5âlT
SSI 5âlT
lAIFZ6 sS8SFfqV[SZ
&_4___ V[S VF\BJF/F S8SF s#_4___ A[ VF\BJF/F S8SFf $___ lSU|FP 5|lT V[SZ
54___ V[S VF\BJF/F S8SF 5__ lSU|FP 5|lT V[SZ CF
W~JF0LIFGL H~lZIFT
GF
V[S~5TF HF/JJL
U|[0L\UGL H~lZIFT GYL
W~GF ;DI[ U[|0L\UGL H~lZIFT ZC[ K[P
V\TZ sA[ CFZ JrR[f
Z v # O]8
VMKFDF\
ZM56L
8]S0FG[ ;LWF B[TZDF\
ZM5JF
VMK] 5 O]8
Z5 v #5 lNJ;GF W~G[ ZM5JF DF8[ JF5ZJF
5F6LGL H~lZIFT
JWFZ[ sZ[,FJLG[ VF5JFGL ZLTYLf
VMKL s85S l;\RF. J0[f
DZ6G]\
JWFZ[
VMK]
5L,FGL ;\bIFqKM0
&v(
!5 v Z_
CJF VG[ ;}I"5|SFXGL VJZHJZ
VMKL
JWFZ[
VF\TZ5FSGL XSITF
GCLJT
XSITFVM JW]
pt5FNG
(_ v )_ 8GqC[S8Z
!&_ v !*_ 8GqC[S8Z
5|DF6
wIFG ZFBJ]\P tIFZAFN 8=[ G[ SMSM5L8YL EZL N[JLP H~lZIFT D]HA 5F6L VF5J]\P
O[ZZM56L VG[ VgI VUtIGF D]¡FVM Z5 v #5 lNJ;G]\ W~ YIF AFN W~GL O[ZZM56L SZJLP O[ZZM56L SZJFGF V[S lNJ; 5C[,F\ 5F6L VF5JFG]\ A\W SZJ]\ H[YL ;C[,F.YL W~G[ 8=[ DF\YL ACFZ SF-L XSFIP • 5 x Z O]8G]\ V\TZ HF/JJFYL JW] ;}I"5|SFX B[TZDF\ HJFYL 5L,FGL ;\bIF JWX[ VG[ DXLGGYL SF56L SZJFDF\ ;Z/TF ZC[ K[P • ZM56LGF A[ lNJ; 5C[,F\ B[TZDF\ 5F6L VF5J]\ H[YL HDLGDF\ O[ZZM56L JBT[ E[HG]\ 5]ZT]\ 5|DF6 HF/JL XSFIP O[ZZM56L AFN C,S]\ l5IT VF5J]\P • •
•
• • •
•
A[ YL +6 5L,F GLS?IF AFN KM0GF D]bI 5L,FG[ HDLGYL V[S .\R p5ZYL SF5L GFBJM H[YL 5L,FGL ;\bIF JWX[ VG[ V[S;FY[ 5FS T{IFZ YX[P A[ CFZ JrR[ JW] HuIF CMJFYL VF\TZ5FS TZLS[ XFSEFHL4 S9M/ 5FSM4 VgI 5FSM VYJF ,L,M 50JFX 56 ,. XSFI K[P ZM56L SIF"AFN #_4 &_ VG[ )_ lNJ;[ lG\NFD6 SZJ]\ VG[ IMuI ;DI[ 5F/F R-FJJFP 5]ZTL 5|SFX;\`,[QF6GL lS|IF DF8[ 8MR p5ZGF ( v !_ 5FG ZFBL GLR[GF 5FG 5 VG[ * DF DCLG[ pTFZL T[GM VFJZ6 TZLS[ p5IMU SZJMP l5IT DF8[ 85S l;\RF. 5âlT V5GFJJLP
Krishi Jagran Requires for Gujarati Language Editorial Staff :
Candidates with B.sc / M.sc Degree in Agriculture of related field having good writing skill in Gujarati Language can reach to us for full time post. Having knowledge of translation from English / Hindi to Gujarati Language. Graphic Designer : CorelDraw, InDesign, Photoshop and Illustrator good knowledge with Gujarati/Hindi typing. Note : Candidates will works from Delhi. To reach us please send SMS KJEDIT to 09999142633 and talk 09313301029
KRISHI JARAN 60/9, Green Park Market, Near Green Park Metro Station, New Delhi‐110016 Ph. : 011‐26511845, 26517923, 45503170 E‐mail : info@krishijagran.com; www.krishijagran.com; www.kjcommoditynews.com
f]r»k òøkhý Vuçkúwykhe 2015
31
VFW]lGS B[TL
www.krishijagran.com
VF\AFGL VFW]lGS B[TL 5wWlT 5|MPV[RPV[DPE]JF4 0MPVFZPV[DPHFJLIF4 0MPALP;LPAMR,LIF VG[0MP ;tIS]DFZL XDF¶ S'lQF lJ7FG S[gã4 H}PS'PI]P4 GFGF SF\WF;Z Mob: 09998462928, Email: hasmukhbhuva@gmail.com
S[
ZLG]\
5MQF6D}<I4 :JFN4 VFSQF"S Z\U4 N[BFJ VG[ lJlJW
p5IMUM TYF T[GL ,MSEMuITFGL N=Q8LV[ T[ lJ`JDF\ pt5gG YTF\ O/MDF\ lAGCZLO K[P T[YL H S[ZLG[ O/MGM ZFHF SC[JFDF\ VFJ[ K[P lCgN]:TFGG]\ ;F{YL lJX[QF 5;\NUL 5FD[,] O/ K[P N]lGIFDF\ S], $&P* ,FB C[S8Z lJ:TFZDF\YL ##* ,FB 8G S[ZL 5FS[ K[P N]lGIFG]\ ;Z[ZFX pt5FNG (P!_ 8GqC[S8Z K[P HIFZ[ EFZT S], ZZ ,FB C[S8Z lJ:TFZDF\YL !#( ,FB 8G S[ZL 5[NF SZL lJ`JDF\ 5|YD :YFG WZFJ[ K[P H[ lJ`JGF S], pt5FNGGF 5$ 8SF K[P EFZTG]\ ;Z[ZFX pt5FNG &P# 8GqC[S8Z K[P HIFZ[ U]HZFT !P#& ,FB C[S8Z lJ:TFZDF\YL )P_5 ,FB D[8=LS 8G S[ZL 5[NF SZL ;FTD]\ :YFG WZFJ[ K[P U]HZFTG]\ ;Z[ZFX pt5FNG *P_) D[8=LS 8GqC[S8Z K[P ;F{ZFQ8=DF\ $# CHFZ C[S8Z lJ:TFZDF\ VF\AFG]\ JFJ[TZ YFI K[P H[DF\YL #P!$ ,FB D[8=LS 8G S[ZLG]\ pt5FNG D/[ K[P VG[ ;Z[ZFX pt5FNG *P#_ D[8=LS 8GqC[ S 8Z K[ P C[ S 8Z NL9 S[ Z LG] \ pt5FNG VgI N[ X MGL ;ZBFD6LDF\ VMK] K[P SFZ6 S[ VF\AFJF0LIFDF\ V5]TL" DFJHT4 5CM/F V\TZ[ JFJ[TZ4 V[\SFTZ JQF[" O/J]4 JW] pt5FNG VF5TL J[ZFI8LGM VEFJ4 V[S ;ZBF D],SF\0GM p5IMU SZL V[S H 5|SFZGF DFT'KM0DF\YL AGFJ[,L S,DMGM VEFJ JU[Z[ HJFANFZ K[P
CJFDFG VG[ HDLG o VF 5FS pQ6Sl8A\WGM K[P UZD VG[ ;D3FT CJFDFGDF\ sZ5_v#__;[P pQ6TFDFGf VF\AF ;FZL ZLT[ pUF0L XSFI K[P S[ZL 5FSJF ;DI[ #5_ YL $__;[P pQ6TFDFG OFINFSFZS K[P O},M VFJJF ;DI[ B}AH GLR] pQ6TFDFG s!__ ;[P YL VMK]f VG[ JFN/ T[DH E[HJF/] CJFDFG G]S;FGSFZS K[P O}, VFJJF ;DI[ ;]S] CJFDFG VG[ !5_ YL Z5_ ;[P pQ6TFDFG 5ZFUGIG VG[ S[ZLGF A\WFZ6 DF8[ B}A H p5IMUL YFI K[P H}Gv;%8[dAZ NZdIFG JZ;FN VG[ tIFZAFN E[H lJGFGL ;]SL CJF ZC[TF VF\AFGM DMZ VG[ O/M ;FZF A[;[ K[P VF\AFGM 5FS Z DL8Z p0L lGTFZJF/L O/N=5 HDLGDF\ ;FZM YFI K[P EFZ[ SF/L RLS6L TYF 1FFZJF/L s5LPV[RPVF\S *P5 SZTF JWFZ[f HDLGDF\ VF\AF pK[ZL XSTF GYLP VF\AFGF 5FS DF8[ & YL *P5 5LPV[RPVF\S JF/L HDLG pTD U6FI K[P H[ HDLGDF\ R]GFG]\ 5|DF6 5 YL !_ @ CMI T[DF\ S[ZLGF pTD 32
f]r»k òøkhý Vuçkúwykhe 2015
SJM,L8LGF O/M YFI K[P V\TZ o ;FDFgI ZLT[ VF\AFGL S,DMG[ !_2!_ DL8ZGF V\TZ[ ZM56LGL E,FD6 SZJFDF\ VFJ[, K[P 5Z\T] HDLGGL S;Z SZJF (2( VYJF &2& VYJF !_25 DL8Z V\TZ 56 ZBFI K[P CF.0[g;L8L %,Fg8[XG DF8[ 5254 $2$ VG[ #2# DL8Z[ JFJ[TZ SZJFYL X~VFTGF JQF"DF\ 36]\ JWFZ[ pt5FNG VG[ VFJS ,. XSFI K[P hF0GL p\DZ DM8L YTF T[G[ 5]|GL\UsKF\86LfSZL hF0GL S[GM5LsDF/B]\fHF/JJFDF\ VFJ[ K[P HFTM o ;F{ZFQ8=DF\ S[;Z4 HDFNFZ VG[ ZFHF5]ZL HFT ;FZL YFI K[P HIFZ[ NPU]HZFTDF\ CFO];4 ZFHF5]ZL4 S[;Z4 ,\U0M4 NX[ZL4 TMTF5]ZL4 ;ZNFZ4 JXLANFDL4 lG,D4 NF0DLIM TYF SZ\HLIFG]\ JFJ[TZ YFI K[P DwI U]HZFTDF\ ZFHF5]ZL4 ,\U0M4 NX[ZL4 VFD|5F,L H[JL HFTM ;FZL YFI K[P VF p5ZF\T ;\SZ HFTMDF\ VFD|5F,L4 lG<OFghM4 ;MG5ZL4 ZtGF4 l;\W] JU[Z[ ;FZL K[P HDLGGL T{IFZL VG[ ZM56L o lGIT SZ[,F V\TZ[ pGF/FDF\ ! DL8Z ,F\AF4 5CM/F VG[ p\ 0 F BF0F BMNL ;} I " G F TF5DF\ T5JF N[ J FP RMDF;FGL X~VFTDF\ p5,F YZGL DF8L4 N[XL BFTZ !_ lSU|F4 0LPV[P5LP Z5_ U|FD TYF 5M8FX Z5_ U|FD D[/JL BF0F EZL N[JFP BF0FGF DwI EFUDF\ lGXFG ZFBL V[SFN ;FZM RMDF;FGM 5|YD JZ;FN YIF AFN 5|DFl6T S,DM DF8LGM 5L\0 G T}8[ T[ ZLT[ ;LWL ZC[ T[ 5|DF6[ ZM5L T]Z\T 8[SM VF5JM TYF BFD6]\ SZL YM0] 5F6L VF5J\]P l5IT o VF\AFGF hF0GF ;FZF lJSF; VG[ U]6JtTFI]ST pt5FNG DF8[ 5F6LGL H~Z 50[ K[P VF\AFG[ T[GF lS|8LS, :8[H V[8,[ S[ VF\AFGL GFGL VJ:YFV[4 O|]80=M5 ;DI[ VG[ O/GF lJSF; ;DI[ RMSS; DF+DF\ 5F6L VF5J]\ HM.V[P VF\AFGF pKZTF hF0G[ pGF/DF V9JF0LIFGF V\TZ[ VG[ lXIF/DF\ !5 lNJ;GF V\TZ[ 5F6L VF5J]\ HM.V[P 5]bTJIGF VF\AFGF hF0G[ O[A|]VFZL YL D[ DlCGF
VFW]lGS B[TL
www.krishijagran.com
VF5J]\P ;\Sl,T BFTZ jIJ:YF o VF\AFGF 5FSG[ p\DZ JWTF NZ JQF[" hF0 NL9 GLR[ 5|DF6[ BFTZ VF5JF H~ZL K[P hF0GL p\DZ JQF"
KF6LI] BFTZ slS,M U|FDf
GF.8=MHG sU|FDf
OM:OZ; sU|FDf
5M8FX sU|FDf
!
!_
(_
!&
5(
Z
Z_
!&_
#Z
!!&
#
#_
Z$_
$(
!*$
$
$_
#Z_
&$
Z#Z
5
5_
$__
(_
(_
&
&_
$(_
)&
#$(
*
*_
5&_
!!Z
$_&
VMKF 5F6L VYJF E[HG]\
(
(_
&$_
!Z(
$&$
HDLGDF\
)
)_
*Z_
!$$
5ZZ
JW] 50TF lGNFD\6G[ SFZ6[
!_
!__
(__
!&_
5(_
GM\W o p5Z D]HA NZ NX JQF"GF 5]bTJIGF hF0GM BFTZGM HyYM VFU/GF NZ JQF[" VF5JFGM ZC[X[P
NZdIFG S[ZL J8F6F H[J0L YFI tIFZYL X~ SZL 5FSJFGF V[S DlCGF VUFp l5IT A\W YFI T[ ZLT[ !5 YL Z_ lNJ;GF V\TZ[ # YL $ l5IT VF5JFP 0=L5 5wWlT CMI TM GFGL p\DZGF hF0G[ V[SF\TZ[ lNJ;[ lXIF/FDF\ Z_ ,L8Z VG[ pGF/FDF #_ ,L8Z 5F6L VF5J\]P O/ VF5TF 5]bTJIGF hF0G[ O[A|]VFZL YL D[ DlCGF NZdIFG NZZMH (_ YL )_ ,L8Z 5F6L 0=L5 5wWlTYL lAGO/Fp sV[SYL 5F\R JQF"GFf hF0G[ BFTZ A[ ;ZBF C%TFDF\ RMDF;FGL X~VFTDF\ 5|YD C%TM VG[ ALHM C%TM RMDF;F AFN Y0[YL NM- O]8GF 3[ZFJDF\ ZL\U SZLG[ VF5JMP HIFZ[ O/Fp hF0G[ 5]Z[5]Z] KF6LI]\ BFTZ TYF V0WM GF.8=MHG VG[ 5]Z[5]ZM OM:OZ; VG[ 5M8FX RMDF;FGL X~VFTDF\ Y0YL )_ ;[PDLP N]Z ZL\U SZL VF5L N[JFP GF.8=MHG BFTZGM AFSLGM HyYM TYF 5M8FX I]ST BFTZ O[A|]VFZLDF\ 5F6L VF5TL JBT[ I]ZLIF TYF dI]Z[8 VMO 5M8FX BFTZGF ~5DF\ VF5JMP H{lJS BFTZ V[hM8MA[S8Z VG[ OM:OMA[S8Z hF0 NL9 5_ U|FD 5|DF6[ N[XL BFTZ ;FY[ DLS; SZL RMDF;FDF\ VF5L XSFIP RMDF;F NZdIFG X6GM ,L,M 50JFX SZJFYL HDLGGL pt5FNSTF VG[ O/N=5TF H/JF. ZC[ K[P ;}1D TtJM o VF\AFGF 5FS 5M8FX4 hL\S4 AMZMG VG[ ,MC TtJGL p65 HMJF D/[ K[P H[GF DF8[ hL\S ;<O[8 5_ U|FD4 O[Z; ;<O[8 5_ U|FD VG[ AMZ[1F VYJF AMZLS V[;L0 !__ U|FD hF0 NL9 HDLGDF\ BFTZ ;FY[ VF5J]\ HM.V[P VYJF hL\S ;<O[8 5 U|FD´!_ U|FD I]ZLIF´ZP5 U|FD O[Z; ;<O[8´Z U|FD AMZLS V[;L0 5|lT ,L8Z 5F6LDF\ VMUF/L 5F\N0FVM p5Z :5|[ SZJM HM.V[P
5|DF6 38JFYL
p0L B[0GF SFZ6[ D}/ T]8JFYL
VRMSS; 5ZFUGIG VG[ O8L",F.h[XGG[ SFZ6[ DMZ VJ:YFV[ JW] 50TL SL8 GFXS NJFVM KF\8JFYL JFTFJZ6DF\ VG[ 5JG
VRFGS O[ZOFZ YJFYL H[JF S[ TF5DFG4 E[H
V\To:+FJG]\
5|DF6 VlGIDLT YFJFYL
O/M BZTF V8SFJJF DF8[GF H~ZL p5FIM o !P VF\AFJF0LIFDF\ ZP
DWDFBL pK[Z
5ZFUl;RS hF0GM ;DFJ[X H[D S[ VF\AFGL V[S H HFTG[ AN,[ V[S SZTF JWFZ[ HFT JFJJLP
#P SFA"G v GF.8=MHGG]\
;\T],G HF/JJ]\P
$P V\T:+FJGM K\8SFJ s!f O/M J8F6F H[J0F S[ T[YL DM8F SNGF YFI tIFZ[ V[GPV[PV[P Z_ DLPU|FP 5|lT ,L8Z ´ Z @ I]ZLIFG]\ N=FJ6 V[8,[ S[ !__ ,L8Z 5F6LDF\ Z U|FD V[GPV[PV[P´ Z lS,M I]ZLIF Z_ lNJ;GF V\TZ[ Z JBT KF\8J]\P sZf HLA|L,LS V[;L0 !_ DLPU|FP 5|lT ,L8Z ´ Z@ I]ZLIFG]\ N=FJ6 V[8,[ S[ !__ ,L8Z 5F6LDF\ ! U|FD HLA|L,LS V[;L0 ´ Z lS,M I]ZLIF V[5|L,GF V\TDF\ VG[ D[ DF;GL X~VFTDF\ KF\8J]\P s#f !)v!)v!)s5M,LOL0L BFTZf VYJF !#v_v$5s5M8[XLID GF.8=[8f BFTZM GM ! YL Z @ s!_ YL Z_ U|FDq,L8Z 5F6LfGM K\8SFJ SZJFYL S[ZL BZTL
S[ZL BZL 50JFGF SFZ6M o JW] 5|DF6DF\ O/M A[;JFGF SFZ6[ NZ[S O/G[ 5MQF6 5]Z 50T] G CMJFYLP 5|lTS]/ JFTFJZ6G[ SFZ6[ ZMUvHLJFTGM p5N=J JW[ tIFZ[ O/ BZ6 JWFZ[ HMJF D/[ K[P O/ lJSF;GF AWFH TASSFVM 5{SL GFGF O/GF TASSFDF\ JWFZ[ 5|DF6DF\ BZ6 HMJF D/[ K[P 5MQFS TtJMGL p65G[ SFZ6[ JW] 50TF 5JGGF SFZ6[
f]r»k òøkhý Vuçkúwykhe 2015
33
VFW]lGS B[TL
www.krishijagran.com S,MZ5FIZLOM; NJF Z5 DLP,LP !_ ,L8Z 5F6LDF\ E[/JL K\8SFJ SZJMP K[<,F +6[S JQF"YL JFTFJZ6DF\ AN,FJ VFJTF DMZ VFJJF ;DI[ O}, EDZLsa,MhDLHfG]\ G]SXFG DULIF VJ:YFV[ 5]QS/ 5|DF6DF\ YFI K[P H[GF lGI\+6 DF8[ DMGMS|M8MOM; ! DLP,LPq,L8Z´0LP0LPJLP5LP _P5 DLP,LPq,L8Z 5F6LDF\ VMUF/L O], VJ:YFV[ ! YL Z K\8SFJ !_ lNJ;GF V\TZ[ SZJF HM.V[P VG[ BFD6FDF\ Z@ DYF., 5[ZFYLVMGG]\ 0:8L\U SZJ]\P VF\AFDF\ ZMU lGI\+6GF 5U,F o VF\AFDF\ VFJTF SF,J|6 VG[ 5FGGF ;]SFZFGF lGI\+6 DF8[ RMDF;FGF V\ T [ SM5Z VMS;LS,MZF.0 s_PZ 8SF4 $_ U|FDq!_,L8Zf´D[gSMh[As_PZ 8SF4 Z& U|FDq!_,L8Zf4 DMZ VFJJFGL AZFAZ 5C[,F N=FjI U\WSs_PZ 8SF4 #_ U|FDq!_,L8Zf4 S[ Z L J8F6F H[ J 0L YFI tIFZ[ SFA[ " g 0[ h LDs_PZ 8SF4 5 U|FDq!_,L8ZfGM K\8SFJ SZJMP E}SLKFZFGF ZMUGF lGI\+6 DF8[ SFA["g0[hLDs_P_5 8SF4 !_ U|FDq!_,L8ZfVYJF ;<OZ _PZ 8SF4 #*P5 U|FD ;<OZ4 $_ 8SF V[;P;LP !_,L8Z 5F6LDF\fGF RFZ K\8SFJ Z_ lNJ;GF V\TZ[ SZJFPO/ pTFZJF o
V8SFJL XSFI K[ VG[ O/G]\
SN JWFZL XSFI K[P
s$f VF\AFJF0LIF OZT[ 5JG VJZMWS JF0 AGFJJL H[GF DF8[ X~ VYJF VFQFM5F,JG]\ JFJ[TZ SZL XSFI VF\AFGF V[SF\TZ JQF[" O/J]\Po U]HZFTGL S[;Z VG[ ZFHF5]ZL ;FWFZ6 lGIlDT O/ VF5TL HFT K[P HIFZ[ ,U0M4 NX[ZL HFT V[\SFTZ JQF[" O/M VF5[ K[P VF\AFDF\ 5]bTJIGF hF0G[ 5[S,MaI]8=FhM, 5 U|FD !_ YL !5 ,L8Z 5F6LDF\ lD`F| SZL hF0GF 3[ZFJFDF\ OZT[ ZL\U SZL H},F. VYJF VMUQ8 DF;DF\ Z[0JFYL 5]QS/ 5|DF6DF\ O}, VFJ[ K[P H[ JQF[" 5]QS/ 5|DF6DF\ O],M VFjIF CMI T[ JQF[" $_ @ H[8,F 5]Q5U]KGL KF\86L SZJFYL ALHF JQF[" OF, D[/JL XSFI K[P VF\AFDF\ ;\Sl,T HLJFT lGI\+6 o VF\AFDF\ G]SXFG SZTL D]bI HLJFT s!f DlWIM sZf O/DFBL s#f Y0GM D[- s$f 0}\B J[WS s5f 5FGGL UF\9LIF DFBL s&f ELU0FJF/L HLJFT s*f Y|L%; s(f DL,LAU sRLS8Mf s)f5FGSMZLI] s!_f O},GL UF\9LIF DFBL JU[Z[ K[P DlWIFGF lGI\+6 DF8[ .lD0LS,M5|L0 !(P( 8SF V[;P;LP 5 YL & DLP,LP VYJF O[GMaI]SFA" 5_ 8SF .P;LP Z_ DLP,LP NJF !_ ,L8Z 5F6LDF\ lD`F| SZL K\8SFJ SZJMP DMZ O}8[ tIFZ[ p5N=J HMJF D/[ TM GLDFhM, !5__ 5LP5LPV[DP #_ DLP,LP NJF !_ ,L8Z 5F6LDF\ E[/JL K\8SFJ SZJMP O/DFBLGF lGI\+6 DF8[ VF\AFJF0L OZT[ T[DH VF\AFJF0LIFDF\ xIFD T],;LG]\ JFJ[TZ SZJ]\ VG[ T[GF p5Z V[l5|, DlCGFYL lGIDLT ZLT[ S,MZ5FIZLOM; Z_ 8SF .P;LP Z_ DLP,LP !_ ,L8Z 5F6LDF\ D[/JL K\8SFJ SZJMP lDYF., I]HLGM, 8=[5 !5 YL Z_ 5|lT C[S8Z D]SJFP Y0GF D[-G[ DFZL GF\BJF DF8[ ,MB\0GF TFZG[ SF6FGL V\NZ NFB, SZL .I/G[ V\NZ H DFZL GF\BJLP tIFZAFN 5[8=M, VYJF ! ,L8Z 5F6LDF\ !5 YL Z_ DLP,LP S,MZ5FIZLOM; Z_ 8SF .P;LP E[/JL .gH[SXGGL DNNYL SF6FDF\ NFB, SZL SF6FG[ DF8L YL A\W SZL N[J]\P 0\}B J[WS4 5FGGL UF\9LIF DFBL4 ELU0FJF/L HLJFT4 5FGSMZLI\]4 O},GL UF\9LIF DFBL JU[Z[GF lGI\+6 DF8[ lSJGF,OM; Z_ DLP,LP NJF VYJF
34
f]r»k òøkhý Vuçkúwykhe 2015
CFO] ; 4 S[ ; Z4 ZFHF5] Z L HFTM D[ DF;GF ALHFq+LHF V9JF0LIFDF\ pTFZJF ,FIS AG[ K[P VFD KTF O|]8 ;[8 YIF AFN O/M !!_ YL !Z_ lNJ;[ 5FSJF ,FIS YFI K[P O/MGL SF56L JC[,L ;JFZ[ 9\0F ;DI[ SZL O/M 0L\8 ;FY[ s!_ ;[PDLPf pTFZL S[|8;DF\ D]SJF HM.V[ VG[ S[|8;G[ KFIFJF/L HuIFV[ ZFBJF HM.V[P O/M pTFZJF DF8[ O/MGF BEF O],[,F VG[ RF\R YM0L ;5F8 YI[,L CMJL HM.V[4 hF0 5ZYL S[ZLGL V[SFN XFB 50JL HM.V[4 S[ZLGM Z\U 5M58L YFI4 O/ EZFJNFZ YFI VG[ ;O[N KFZL HMJF D/[4 O/ 5Z T{,L U|\YL lJS;[4 O/GL lJlXQ8 3GTF ! SZTF JWL HFI4 O/GM DFJM 5L/FX 50TM DF,}D 50[4 O/GM 8LPV[;PV[;P ) YL !__ A|LS; YFI tIFZ[ S[ZL pTFZJL HM.V[P O/M J[0FYL 0L\RF ;FY[ pTFZJFGL SF/HL ,[JL HM.V[P pt5FNG o O/G]\ pt5FNG VF\AFGL HFT4 hF0GM lJSF;4 T\N]Z:TL4 CJFDFG T[DH V5FI[, DFJHT 5Z VFWFZ ZFB[ K[P 5]bTJIG]\ hF0 ;Z[ZFX (_ YL !__ lS,M pt5FNG VF5[ K[P V[8,[ S[ C[S8Z[ !__ hF0 DF\YL ( YL !_ 8G H[8,F O/M D/[ K[P
X[Z0LGL B[TL
www.krishijagran.com
X[Z0LGL J{7FlGS B[TL 5âlT cX[Z0Lc V[ Nl1F6 U]HZTGM V[S DCtJGM ,F\AF UF/FGM ZMS0LIM 5FS K[P X[Z0LDF\ ;]WFZ[,L B[TL 5âlTVM V5GFJL4 pt5FNG BR"DF\ SZS;Z SZL4 U]6J¿F;EZ pt5FNG D[/JL XSFIP VFAMCJF o X[Z0LGF 5FSG[ UZD E[HJF/L VFAMCJF JW] DFOS VFJ[ K[P X[Z0LGF\ 5FSG[ 5lZ5SJ YJF DF8[ ;}SL VG[ 9\0L VFAMCJFGL H~Z 50[ K[P HDLGGL T{IFZL o ;FZL lGTFZ XlST WZFJTL DwID SF/L T[DH UMZF/] VG[ p\0L HDLG DFOS VFJ[ K[P HDLG EZEZL AGFJJF ,L,M 50JFX SZL 50JFXG[ HDLGDF\ E[/JL4 SCMJF6 Y. UIF AFN JFJ6L DF8[ GLS5F/F AGFJJFP 0F\UZ v X[Z0LGL B[TLDF\ SFNJ 5F0JFGL 5âlT CMJFYL HDLGDF\ ;BT 50 A\WF. HFI K[ H[G[ RLh, %,Fp S[ ;A ;M.,ZGL DNNYL TM0L XSFI K[P HFTMGL 5;\NUL o JC[,L ZM56L DF8[ SMP V[GP v _5_*! sU]HZFT ;]UZS[G v 5f4 SMP V[GP v _*_*!4 SMP V[GP v _*_*!4 SMP V[GP v _*_*Z sU]HZFT ;]UZS[Gv(f HIFZ[ DwID DM0L JFJ6L DF8[ SMPv(&_#Z4 SMPV[ G Pv_5_*Z sU] H ZFT ;]UZS[Gv&f4 SMP V[GPv_$!#! JU[Z[DF\YL 5;\N SZJLP ZM56LGM ;DI o VMS8MAZvGJ[dAZ sVM8D %,Fg8L\Uf VYJF HFgI]VFZL v O[A|]VFZL s:5|L\U %,Fg8L\Uf ZM56LG]\ V\TZ o HM0LIF CFZ DF8[ !Z_ ;[DLP2&_ ;[DLP2&_ ;[DLP VG[ ;FDFgI ZM56L DF8[ )_v!_5 ;[DLP sA[ CFZ JrR[f ALH 5;\NULo ( YL !_ DF;GF\ ZM5F6 5FSDF\YL H 5;\N SZJ]\P HM JW] p\DZG]\ lAIFZ6 ,[J]\ 50[ TM GLR[GM !q# EFU SF-L GF\BJM VG[ p5ZGM Zq# EFUDF\YL 8]S0F 5F0JFP lAIFZ6GM NZ o C[S8Z[ #54___ +6 VF\BJF/F 8]S0F VYJF 5_4___ A[ VF\BJF/F 8]S0FGL 5;\NUL SZJL sC[S8Z[ &P_ YL *P_ 8GfP ALH DFJHT o X[Z0LGF ALH TZLS[ 5;\N SZ[, S8SFG[ ALH DFJHT VF5JF DF8[ Z5_ ,L8Z 5F6LDF\ 5__ U|FD V[DL;FG
0F"P H[P JLP ;]YFZ4 0F"P H[P H[P 5:TFlUIF VG[ 0F"P V[;P S[P RFJ0F S'lQF lJ7FG S[g§4 VYJF OFD"4 ;]ZT v #)5 __* Mob: +919998002502, Email: sk_pathology@yahoo.com
VYJF AFJL:8LG sSFA["g0LhDf VG[ 5__ DLP,LP D[,FYLVMG VYJF ZMUZG]\ ãFJ6 AGFJL 5F\R DLGL8 S8SF AM/L tIFZAFN JFJ[TZ DF8[ p5IMUDF\ ,[JFP ;[lgN=I BFTZ o Z5 8Gq C[P U/lTI]\ KFl6I] BFTZ VYJF &Z5 lSU|FPqC[P lNJ[,LGM BM/ VYJF !Z 8Gq C[P H}GM 5|[;D0P H[ B[0}T sV[S JQF" H]GMf 5|[;D0 !Z 8GqC[S8Z[ VF5[ T[D6[ OM:OZ;GF E,FD6 SZ[, HyYFGM V0WM H s5_@f HyYM VG[ ;<OZ 5FSG[ VF5JM GCL\P ZF;FiFl6S BFTZ o &ZP5v#!v#! lSU| F PqJL3F GF.8=MHG4 OM:OZ; VG[ 5M8FX VG]S|D[ ZM5F6 5FSDF\ VG[ *5v!5P&#v#! lSPU|FPqC[P GF.8=MHG4 OM:OZ;4 5M8FX 5|YD ,FD 5FSDF\ SM9FDF\ H6FjIF D]HA VF5J]\P l5IT o SF/L HDLGDF\ X[Z0LGF\ ZM5F6 5FSG[ !$ l5IT VF5JFGL E,FD6 SZJFDF\ VFJ[ K[P VF l5IT lXIF/FDF\
f]r»k òøkhý Vuçkúwykhe 2015
35
X[Z0LGL B[TL
www.krishijagran.com JUZGL 5F50L VYJF VgI 5FSM VF\TZ5FS TZLS[ ,. JWFZFGL VFJS D[/JL XSFI K[P VF\TZB[0 VG[ 5F/F R-FJJF o ;FDFgI ZLT[ X[Z0LGF 5FSDF\ Z YL # JBT A/N VYJF 8=[S8ZYL VF\TZB[0 SZJL HM.V[P H[YL lG\N6 lGI\+6 SZL XSFI T[DH HDLG EZEZL AGTF\ 5F/F R-FJJFDF\ ;]UDTF ZC[ K[P X[Z0LDF\ )_ VG[ !$_ YL !$5 lNJ;[ V[D A[ JBT 5F/F R-FJJF HM.V[P VgI B[TL SFIM" o X[Z0LG]\ JW] pt5FNG ,[JF T[DH BF\0G]\ 5|DF6 JWFZJF ZM56L AFN &4 * VG[ ( DlCG[ V[D +6 JBT X[Z0LGF\ 5FSGF\ Z5 8SF 56M" sX[Z0LGF\ ;F\9F p5ZGF\ S], 56M"GF\ GLR[YL RMYF EFUGF\ 56M" S[ H[ ;]SFI[,F CMI K[f SF-L GF\BJFYL :S[,4 DL,LAu; lJU[Z[ HLJFTMG]\ 5ZM5HLJL HLJFTM J0[ V;ZSFZS lGI\+6 Y. XS[ K[P
ZZvZ5 lNJ;GF\ UF/[ VG[ pGF/FDF\ !$v!( lNJ;GF UF/[ VF5JFP lG\N6 lGI\+6 o X[Z0LGF 5FSG[ X~VFTGF )_v!Z_ lNJ; ;]WL lG\NFD6D]ST ZFBJM H~ZL K[P lG\N6 lGI\+6 CFYYL +6 JBT lG\N6 SZL T[DH VF\TZB[0 äFZF SZTF ZC[J]\ HM.V[P T[D KTF\ 5]ZTF 5|DF6DF\ DH}ZMGL VKT CMI TM V[8=FhLG ZP_ lSU|FP ;lS|I TtJqC[P lG\N6GFXS NJF JFJ[TZ AFN Zv# lNJ;DF\ K\8SFJ SZJM VG[ tIFZ AFN Z4 $v0L ;M0LID ;M<8 JFJ6LGF\ &_ lNJ; 5KL !P_ lSU|FP ;lS|I TtJqC[P GM K\8SFJ SZJFYL lG\N6 lGI\+6 SZL XSFI K[P VF\TZ5FS o X[Z0LDF\ R6F4 0]\U/L4 lXIF/] DU4 ,;64 J[,F
SM9F G\P!o X[Z0LGF ZM5F6 5FSDF\ BFTZGL H~ZLIFT VG[ JC[\R6L s&ZP5v#!v#! GFPOMP5MP lSU|FPqJL3FfP VP G\P BFTZG]\ GFD
5|YD C%TM ZM56L JBT[
ALHM C%TM ZM56L AFN !!qZ YL Z DlCG[
+LHM C%TM ZM56L AFN RMYM C%TM ZM56L # YL #!qZ DlCG[ AFN 5 YL & DlCG[
S], BFTZGL H~ZLIFT
!P
0FI V[DMGLID OM:O[8 s0LPV[P5LPf VYJF ;L\U, ;]5Z OM:O[8 sV[;PV[;P5LPf
#$ )(
v v
v v
#$ )(
&( !)&
ZP
dI]Z[8 VMO 5M8FX
Z&
v
v
Z&
5Z
#P
0LPV[P5LPGF\ p5IMU ;DI[ I]ZLIF VYJF V[DMlGID ;<O[8
* !&
$! )$
Z* &#
#$ *)
!_) Z5!
$P
V[;PV[;P5LPGF p5IMU ;DI[ I]ZLIF VYJF V[DMlGID ;<O[8
Z! $*
$! )$
Z* &#
$( !!_
!#& #!#
GM\W o OM:OZ; VG[ 5M8FXI]ST BFTZM B[0}TGL VFlY"S l:YTL ;FZL CMI TM AWM H HyYM JFJ6L ;DI[ 5FIFGF\ SM9FDF\ VF5[, NZ 5|DF6[ 5_ 8SF JFJ6L ;DI[ VG[ 5_ 8SF 5F/F R-FJJFGF\ ;DI[ VF5JFP VP G\P BFTZG]\ GFD
5|YD C%TM ZM56L JBT[
ALHM C%TM ZM56L AFN !!qZ YL Z DlCG[
BFTZ TZLS[ VF5JF VYJF
+LHM C%TM ZM56L AFN # YL #!qZ DlCG[
S], BFTZGL H~ZLIFT
!P
0FI V[DMGLIF OM:O[8 s0LPV[P5LPf VYJF ;L\U, ;]5Z OM:O[8 sV[;PV[;P5LPf
#$ )(
v v
v v
#$ )(
ZP
dI]Z[8 VMO 5M8FX
5Z
v
v
5Z
#P
0LPV[P5LPGF\ p5IMU ;DI[ I]ZLIF VYJF V[DMlGID ;<O[8
Z* &#
(Z !((
$! )$
!5_ #$5
$P
V[;PV[;P5LPGF p5IMU ;DI[ I]ZLIF VYJF V[DMlGID ;<O[8
$! )$
(Z !((
$! )$
!&$ #*&
36
f]r»k òøkhý Vuçkúwykhe 2015
www.krishijagran.com
½ô Lkku Ãkkf
½ôLkk Mkqºkf]r{Þku rLk{ixkuz {kxu Mk{urfík ÔÞðMÚkk {ixkuz (Mkqºkf]r{) Mkk{kLÞ heíku ík{k{ «fkhLkk ðkíkkðhý økh{, W»ý fxeçktrÄÞ, þeíkku»ý, Mk{wÿ íkÚkk ÃknkzLke xku[ MkwÄe òuðk {¤u Au. rLk{ixkuz (Mkqºkf]r{) ykfkh{kt ÷tçkðík økku¤kfkh, LkkþÃkkíke,rfzLke yLku Ëkuhk ykfkh yÚkðk {kËk ykfkh «{kýu ÃkrhðŠíkík ÚkkÞ Au. þhehLkku ykøk¤Lkku ¼køk nÕfku þtfw ykfkhLkku ßÞkhu ÃkkA¤Lkku ¼køk Lkwfe÷k þtfw yLku {wÏÞ yuõMk þheh ÷tçkðík íkÚkk ÷tçk[kuhMk ÔÞkMk{kt òuðk {¤u Au. þhehLkku {æÞ¼køk õÞwxef÷ yurÃkzr{Mk fku»kÚke çkLke òÞ Au, íku {wÏÞíðu ykøk¤Lke çkkswyu ¾w÷u Au. yk Sð ðøkoLkwt 80 Úke 90 xfk çknwfkur»kÞ Sð Au. rLk{ixkuz (Mkqºkf]r{) Mkk{kLÞ heíku s{eLk{kt òuðk {¤u Au, fux÷kf ÃkkfLkk ðknÞ ¼køk Ãkh yÚkðk s{eLk{kt òuðk {¤u Au. íku s{eLk{kt 1.8 Úke 120 r{r÷ÞLk «íke ðøko{exhLke MktÏÞk{kt òuðk {¤u Au. rðï{kt rLk{ixkuz (Mkqºkf]r{) Ãknkz, Ãkðoík,½kxe yLku Mk{wÿ{kt yuf MkÃkkx Ãk¤ MðYÃk{kt òuðk {¤u Au. yk Mk{Þu ykþhu 15000 Úke 5,00,000 yÚkðk ðÄkhu «òíkeLkwt yktf÷Lk fhðk{kt ykðu Au. rðï ykÄkh Ãkh 34 xfk ÃkkfLku hkuøkku, fexku yLku ®LkËýLku ÷eÄu LkwfMkkLk ÃknkU[u Au. fux÷ef òíkeyku{kt ykþhu Mkkík xfk WËknhý yLku yktf÷Lk fhðk{kt
rLk
zku. ÉrþÃkk÷ «ûkuºk ÃkÞoðuþf sirðf rLkÞtºký «Þkuøkþk¤k (fex rð¿kkLk rð¼køk) MkhËkh ðÕ÷¼kE Ãkxu÷ f]r»k yLku xufLkku÷kuS ÞwrLkðŠMkxe {uhX W¥kh«Ëuþ, {ku:-9412421702 {uE÷:-rishipsal.biocontrol@gmail.com ½ô ¼khíkLkku yuf {wÏÞ ¾kã Ãkkf Au, su ËuþLkk ÷øk¼øk ík{k{ rðMíkkh{kt Wøkkzðk{kt ykðu Au. ¼khík{kt ð»ko 2010-11{kt 87.70 r{r÷ÞLk xLk ½ôLkwt WíÃkkËLk ÚkÞwt níkwt. ½ô{kt fexku, Mkqºkf]r{yku íkÚkk hkuøkLku ÷eÄu 5-10 xfk WÃksLku LkwfMkkLk ÃknkU[u Au íku{ s Ëkýk yLku çkesLke økwýð¥kk ½xu Au. ½ôLkk Ãkkf{kt ÷øk¼øk 81 xfk fhíkkt ðÄkhu rLk{ixkuzLke «òíkeyku òuðk {¤u Au. W¥kh ¼khík{kt çkes økk÷ rLk{ixkuz (Mkqºkf]r{) yutøkwrLkÞk xexeMkkE sðkçkËkh ½ô{k yLkuf hkuøkLke yMkh òuðk {¤u Au. íku fkuf÷ hkuøk yLku xwzk yÚkðk Ãke¤k {kusf hkuøkLkku Vu÷kðku Ähkðu Au. yk hkuøkLkk rçkòýw yu÷uðuçkuõxheÞk xexeMkkELku ÷eÄu yuf xfk õÞkhuf 80 xfk MkwÄe nkLke ÃknkU[u Au. yk rLk{ixkuz (Mkqºkf]r{)Lku ÷eÄu W¥kh ¼khík{kt ÷øk¼øk 10,000 xLk ½ô fu suLke ®f{ík 70 r{r÷ÞLk YrÃkÞk Au. yk ÷u¾{kt ½ô{kt {wÏÞíðu rLk{ixkuzLke yku¤¾ íkÚkk íkuLke ÔÞðMÚkk ytøku òýfkhe ykÃkðk{kt ykðe Au.
ykðu Au. ÷øk¼øk 35 xfk Ãkkf ðkŠ»kf Äkuhýu yLku 12 xfk hkuøk rLk{ixkuz (Mkqºkf]r{) îkhk, 7 xfk fexku, 3 xfk ®LkËý yLku 11 xfk rLk{ixkuz (Mkqºkf]r{) îkhk nkLke ÃknkU[u Au. çkes økku÷ (rÃkxefk) rLk{ixkuz (Mkqºkf]r{) yutøkwrLkÞk xÙexeMkkE h yk rLk{ixkuzLkk Lkh yLku {kËk îkhk «sLkLk fhðk{kt ykÔÞk çkkË {kË #zk ykÃkðkLke þYykík fhu Au. íku{ s ykøkk{e A Úke 12 rËðMk{kt íku 1000 #zk Lkðk økku÷ (rÃkrxfk)Lke ytËh ykÃku Au, su çkkË{kt rðfrMkík çkes{kt çkLku Au. ðÞMf {he
òÞ Au yLku #zkÚke rîríkÞ swLkuLkkE÷ rLkf¤e ykðu Au, ßÞkhu ÃkkfLke fkÃkýe fhðk{kt ykðu Au íÞkhu íÞkhu økku÷ (rÃkrxfk) ¼qhk htøk{kt ÃkrhðŠíkík ÚkE òÞ Au. rîíkeÞ yðMÚkk MkwMÃkíkk yðMÚkk{kt økku¤ (rÃkxefk){kt ¼hkE òÞ Au. çkes rîríkÞ yðMÚkk{kt 28 ð»ko sqLkk çkes økku¤ (rÃkrxfk){kt Sðeík yðMÚkk{kt òuðk {¤u Au. ÃkkfLke f k à k ýeLkk Mk{Þu MðMÚk çke sLke MkkÚku økku ¤ (rÃkxefk) çkes Ãký yu f rºkík fhðk{kt
f]r»k òøkhý Vuçkúwykhe 2015
37
www.krishijagran.com
½ô Lkku Ãkkf
ykðu Au. ßÞkhu íÞkhÃkAeLkk ð»koLkk Ãkkf{kt ðkðuíkh fhðk{kt ykðu Au. ßÞkhu ykøkk{e ð»koLkk ÃkkfLkwt ðkðuíkh fhðk{kt ykðu Au íÞkhu íÞkhÃkAeLkk ð»koLkk SðLk [¢Lkku ykht¼ ÚkE òÞ Au. íkuLkwt {wÏÞ fkhý ©kuík çkes fkuf÷ hkuøk Mkt¢r{ík nkuðkLku ÷eÄu ðkðuíkhLkk Mk{Þu çkesLke MkkÚkus{eLk{kt «ðuþ fhu Au. yuf çkes økku÷ (rÃkxefk){kt ykþhu 3000 Úke 12000 rîíkeÞ yðMÚkk swðuLkkE÷ MkwMkwóík yðMÚkk{kt òuðk {¤u Au. ßÞkhu swðuLkkE÷ ¼usÞwõík s{eLkLkk MktÃkfo{kt ykðu Au yLku ¼usLku þku»kðkÚke {w÷kÞ{ ÚkE òÞ Au. íku økku÷ (rÃkxefk)Lku íkkuzeLku rîíkeÞ swðuLkkE÷ fkÞoþe÷ ÚkE òÞ Au yLku s{eLkÚke 10 Úke 15 rËðMk{kt çknkh ykðe òÞ Au. íku{ s çkes ò{ðkLkk Mk{Þu swðuLkkE÷ nw{÷ku fhe Ëu Au yLku çkes ò{e síkk ¼køk{ktÚke økku÷ çkLkkðu Au.WÃkhLkk ¼køk{kt ðknÞ: ¼køk AkuzLke [khuÞ çkksw ðÄe hnu÷k ûkuºk{kt íku{ s ÃkktËzkLkk þeÚk{kt ÃkkýeLke Ãkkík¤e ÃkhíkLku ÷eÄu çkes{kt WÃkhe ¼køkLke {ËËÚke WÃkh [zu Au. íku AkuzLke ð]rØLke yðMÚkk{kt Vq÷ sLkLkkøk íktºk Ãkh rLk{ixkuz (Mkqºkf]r{) nw{÷ku fhu Au yLku ðknÞ ÃkhSðe swðuLkkE÷ ytík: ÃkhSðeLke ÂMÚkrík{kt çkË÷kE òÞ Au. yk yðMÚkk{kt rLk{ixkuz (Mkqºkf]r{) økwVk{kt çktÄ nkuÞ Au yLku ðÄkhu «{ký{kt ð] r ØLku ÷eÄu ykhtr¼f Vw÷ fu su ½xLkk¢{{kt økku÷ (rÃkxefk){kt íkçkrË÷ ÚkkÞ Au. swLkuLkkEx ÍzÃkÚke 3 Úke 5 rËðMk{kt Vw÷{kt yk¢{ý fhe Lkh yLku {kËk{kt ÃkrhðŠíkík ÚkE òÞ Au.½ýk Lkh yLku {kËk ÷e÷k økku÷ (rÃkrxfk){kt WÃkÂMÚkík hnu Au.
38
f]r»k òøkhý Vuçkúwykhe 2015
ûkríkLkk ÷ûký: rLk{ixkuz (Mkqºkf]r{)Úke Mkt¢r{ík Lkðòík Akuz n÷fku yLku yMkkÄkhý ¼køk Vw÷kE økÞu÷ nkuÞ Au íku{ s çkesLkk sk{ðk 20-25 rËðMk çkkË zk¤e Ãkh Wøke rLkf¤íkk ÃkktËzk Lkðòík Akuz{kt ô[kELkk ¼køk Ãkh òuðk {¤u Au. ûkíke ÃknkU[ðkLkk Mktskuøkku{kt Lkðòík AkuzLke ð]rØ yxfe òÞ Au yLku Akuz {he Ãký òÞ Au. Mkt¢r{ík Akuz Mkk{kLÞ heíku òuðk {¤u Au. Akuz{kt ½ýk ytfqhý Vwxe rLkf¤u Au . çkesÃkºk ¾w Õ ÷k yLku økku ÷ (rÃkrxfk){kt çkË÷kE òÞ Au. yk hkuøkLkwt {wÏÞ ÷ûký fux÷kf yÚkðk ík{k{ çkes ¢kuf÷{kt çkË÷kE òÞ Au. ¢kuf÷ yÚkðk økku÷ (rÃkrxfk) LkkLkk, øknuhk yLku MðMÚk çkesLke yÃkuûkkyu ¼qhk íkÚkk TrLkÞr{ík ykfkhk{kt çkË÷kE òÞ Au . økku ÷ (rÃkxefk)Lkk ykfkh «{kýu yuf økku÷ (rÃkxefk){kt 800 Úke 3500Lke MktÏÞk{kt òuðk {¤u Au. íku rLk{ixkuz (Mkqºkf]r{) çkeòýw Mkn MknkÞfLku fkhýu Ãke¤k ðk¤ yÚkðk xwLzÙk hku ø kÚke yMkh Ãkk{u Au . rLk{i x ku z (Mkqºkf]r{) çkeòýwLku Vu÷kððkLkwt fk{ fhu Au. yk hkuøkLku ÷eÄu Lkðskík AkuzLkk ÃkktËzk yLku huMkk Ãkh n¤ðk Ãke¤ku ÃkËkÚko ò{e òÞ Au. þYykíke ÷ûký xwzÙk Mk{kLk Mku ÷ k ¢ku f ÷ hku ø kLku ÷eÄu ¼u s Þw õ ík ðkíkkðhý{kt Ãke¤k htøkLkwt fe[z nkuÞ íkuðwt sýkÞ Au. íku çkkË{kt MkwfkELku ¼qÁt ÚkE òÞ Au. Mkt¢r{ík AkuzÚke huMkkçkqxÚke rLkf¤e þfíkwt LkÚke yLku íku Ëkýk çkLku Au. Sðkýw ÷ûký òuðk {¤u Au, su huMkkLkku Lkkþ fhu Au. rLkÞtºký 1. çkesLke MkVkE xwLzÙk hkuøk yÚkðk çkk÷ fkuf÷ hkuøk Mkrník yÚkðk rLk{ixkuz (Mkqºkf]r{) hrník çkes ÷uðk òuEyu. íkuLkkÚke «kó fhðk {kxu çkesLku AÒkeÚke Aký Ãkkýe{kt 20 xfkLkk r{©ý{kt çkku¤eLku hk¾ðk òuEyu. «{krýík rLk{ixkuz (Mkqºkf]r{) hrník çkes
¾heËðk òuEyu. 1. økh{ ÃkkýeÚke WÃk[kheík fhðk çkesLku 4 Úke 6 f÷kf Xtzk Ãkkýe{kt ¼esððk òuEyu. íÞkhu 54 MkuLxeøkúuz økh{ Ãkkýe{kt 10 r{rLkx MkwÄe WÃk[kheík fhðk òuEyu. 2. ÃkkfLke nuhVuhe ðkððk rLk{ixkuz (Mkqºkf]r{) ¾uíkhLke çknkh fhðk {kxu Ãkku»kf ÃkkfLkk 2 yÚkðk 3 ð»ko MkwÄe ðkðuíkh fhðwt òuEyu Lknª. 3. hkuøk «ríkhkuÄf òík rLk{i x ku z (Mkq º kf] r {) yðhku Ä e «òríkÞLku ¾uíkh{kt Wøkkzðk òuEyu. 4.çkeLksYhe AkuzLku Ëqh fhðk rLk{ixkuz (Mkqºkf]r{) Mkt¢r{ík AkuzLke íkÃkkMk fheLku yøkuíke yðMÚkk{kt Lkkþ fhðk òuEyu. 5. Vxfkhðk yÚkðk nðk{kt Wzkððk yk rðrÄ Ãký økku¤Lku çknkh fhðk {kxuLke rðrÄÚke 100 xfk økku÷ (rÃkrxfk) y÷øk nkuíke LkÚke. yLkks (rMkrhÞ÷)Lke økktX rLk{ixkuz (nuxhkuzuhk yurðLke) yLkks rMkMx økkt X rLk{i x ku z (Mkqºkf]r{) {q¤{kt yuf MÚkkLk Ãkh hneLku LkwfMkkLk fhíkwt fex Au. #zk økkXLke ytËh ykÃku Au yLku yLkuf ð»kkuo MkwÄe íku Sðeík yðMÚkk{kt hne þfu Au. íku økkxÚke y÷øk ÚkELku s{eLk{kt síkk hnu Au. íku{ s íÞkh ÃkAeLku ð»ko{kt «kÚkr{f heíku Mkt¢r{ík fhu Au. ÷ªçkw ykfkhLke økkX {k[o yur«÷ yLku ykuõxkuçkh-LkðuBçkh MkwÄe 400 #zk økktX{kt hnu Au. yk Mk{Þu #zk{kt rîíkeÞ yðMÚkk ßðuLkkE÷ Mkwþwó yðMÚkk{kt hnu Au. yuf rMkÍLk{kt 50 xfk #zk Vwxe òÞ Au. yLku çkkfeLkk íÞkhÃkAeLke rMkÍLk {kxu Mkwhrûkík hnu Au. {q¤Lkk Mktfku[LkÚke rMkMx rLkf¤u íku ÂMÚkrík{kt íkuLkku Mkk{kLÞ «¼kð hnu Au. {kuxk¼køku ÷khðk rLkf¤u Au. ßÞkhu Ãkkf 4 Úke 5 Mkókn sqLkku yLku íkkÃk¢{ 16Úke 18 MkuLxeøkúuz ÚkE òÞ Au íÞkhu ßðu L kkE÷Lke rîíkeÞ yðMÚkk
www.krishijagran.com
½ô Lkku Ãkkf
Mkk{kLÞík {q¤Lke ÂMÚkrík{kt «ðuþ fhe ÷u Au. {uheMku{uxef ¼køk rLk{ixkuz (Mkqºkf]r{) ¼uÄf ÃkûkeÞ MÚkkLk Au. þhehLkku rðfkMk ÚkðkLke ÂMÚkrík{kt ºký rLk{ku o [ Lk 4 Mkókn{kt ÷u Au, ¼kusLk ÷eÄk çkkË rîíkeÞ yðMÚkk{kt yuftËhu ð]rØ ÚkkÞ Au. {kËk ÷ªçkw ykhkf ÷u Au, yLku MkVuË htøkLke nkuÞ Au. {q¤{kt «ðuþLkk 4-5 Mkókn çkkË {q¤{ktÚke çknkh Ëu¾kÞ Au. {kËk yk ÂMÚkrík{kt {he òÞ Au . Lkh ðÞMf økku¤kfkh fU[wyu suðku nkuÞ Au. LkhLkku rðfkMk 3 rLk{kuo[Lk çkkË su EÞ¤ nkuÞ Au íku EÞ¤ ytrík{ rLk{kuo[Lk çkkË ðÞMf{kt íkçkrË÷ ÚkkÞ Au. íkuLkwt SðLk [¢ 9 Úke 14 Mkókn{kt Ãkqýo ÚkkÞ Au. íku{ s ð»ko{kt yLkuf ÃkuZe òuðk {¤u Au. íku rLk{ixkuz (Mkqºkf]r{) ½ô, sðkhLkk {kuÕÞk hkuøkLku Vu÷kðu Au. ûkríkLkk ÷ûký yk Lku{kxkuzLkk Mkt¢r{íkLkk ÷ûký «ûku º k{kt xw f zk{kt òu ð k {¤u Au . þYykíkLke yðMÚkkLkk Mk{Þ{kt su ¢{{kt ytËhLkwt «ûkuºk 3 Úke 4 ð»ko{kt Vu÷kE òÞ Au.þYykíkLkk ÷ûký ÷øk¼øk 3Úke 4 Mkókn çkkË ÃkkfLkk ðkðuíkhLkk s{kðLkk Mk{Þu òuðk {¤u Au. yk WÃkhktík ð]rØ yxfe òÞ Au yLku Mkk{kLÞ WíkfûkÞ: Mkt¢r{ík Akuz Ãke¤k yLku ÷e÷k Ãke¤k htøkLkk Ëu¾kÞ Au. ÃkktËzk htøkneLk Ãke¤k Mxefh{kt ÃkktËzk Lkwfe÷e ÄkhËkh yÃkuûkk f]ík MðMÚÞ AkuzLkk ytfqhý ykuAw ÚkE òÞ
Au. íkuLke zk¤ Ãkkík¤e yLku f{òuh nkuÞ Au. yk «fkhLkk hkuøkøkúMík Akuz{kt Vw÷ ykðu íkuyøkkW Ãkkfe òÞ Au yLku çkk÷e{kt ½ýku ½xkzku ÚkkÞ Au. {q¤ Ãkh VuçkúwykheLkk {æÞ ¼køk{kt r{r©ík Lku { kxku z Lkk yk¢{ý òuðk {¤u Au. huþkÄhkðíke {wÏÞíÞ s{eLk{ktÚke íku Mkh¤íkkÚke huMkkLku ¾u[e þfkÞ Au. íkuLkk A #zk «rík økúk{ {kxe{kt òuðk {¤u Au. rLkÞtºký 1.f]r»k r¢Þk rðrÄ: økktX rLk{ixkuz yuf rðþu»k Ãkku»kf yLku Ëw»fk¤Lku MknLk Lknª fhe þfíke Ãkkf [¢ Au. íkuLkk {kxu økh{e{kt ¾uzkýLke ÞkuøÞ ÔÞðMÚkk fhðe òuEyu. Ãkku»kf yðhkuÄe Ãkkf suðk fu MkhMkð, [ýk, ½kýk, økksh, £uL[çkeLk, ðøkuhuLku
çku ð»ko ÷køku Au. Ãkku»kf Lk nkuÞ íkuðk Ãkkf WøkkzðkÚke Mkt¢r{ík Ãkkf{kt 60 xfk MkwÄe rLk{uxkuzLke MktÏÞk ykuAe ÚkE þfu Au. swLk-{u {rnLkk{kt 2-3 ¾uzký fhe Lku{kxkuzLke MktÏÞk ykuAe fhe ÷k¼ {u¤ðe þfkÞ Au. fkhý fu yk Mk{Þ økk¤k{kt økh{eLku ÷eÄu økktX Ãkku»ký ykuAwt ÚkE òÞ Au. ykøkkuíkhk ðkðuíkhÚke ½ôLkk ÃkkfLku ykuAk «{ký{kt LkwfMkkLk ÚkkÞ Au.1 Úke 1.5 {rnLkkLkk Ãkkf rLk{i x ku z Lkk yk¢{ýLku MknLk fhðkLke ûk{íkk Ähkðu Au. 2. yðhkuÄf òík ¼khík{kt ½ôLke rLk{ixkuz yðhkuÄe òík Mke.Mke.yu L k.ykh.ðe-1, hks yu{.ykh-1 Wøkkzðk{kt ykðu Au. yk «fkhLke òíkku WÃkhktík hks rfhý, ykh.ze.2035, ykh.ze.2052, yLku Mke.164 yðhku Ä e yLku Mkt ¢ r{ík «ûku º k{kt Wøkkzðk{kt ykðíke òík Au , yk «òíke{kt {kËk #zk ykÃkðk{kt MkV¤ hnuíke LkÚke {kxu rLk{ixkuzLke MktÏÞk ykuAe ÚkkÞ Au. 3. hkMkkÞrýf rðrÄ s{eLkLku fkçkkuoVwhLk 3 xfk 65 rføkúk
f]r»k òøkhý Vuçkúwykhe 2015
39
www.krishijagran.com
½ô Lkku Ãkkf
yÚkðk Vkuhux 10 S «rík 25 rf÷kuøkúk{ «rík nu õ xh «{kýÚke rLk{i x ku z Ãkh rLkÞtºký {u¤ðe þfkÞ Au. 4. yufef]ík rLkÞtºký {u - sq L kLkk {rnLkk{kt økh{e{kt ¾uzký yLku yÃkku»kf ÃkkfLkk ðkðuíkh suðk fu MkhMkð, [ýk yÚkðk yðhkuÄe òíkkuLkwt ðkðuíkh fhðkÚke rLk{ixkuzLke MktÏÞk{kt ¼khu ½xkzku ÚkkÞ Au. {q¤ økktX rLk{ixkuz (Mkqºkf]r{) {u÷kuEzkuøkkELk «òríkyku {q¤ økktX rLk{ixkuz (Mkqºkf]r{) Ãkku»kf Ãkh yuf s MÚk¤ hnuíke ytík:ÃkhSðe Au. {kËk rLk{ixkuz Mkíkík 10-12 rËðMk MkwÄe #zk ykÃku Au. íku{ s yuf {kËk ÷øk¼øk 200-400 #zk ykÃku Au. ßÞkhu Mkkhk Ãkku»kf Akuz Ãkh 2000 MkwÄe #zk ykÃku Au. {kËk #zkLke Úku÷e{kt yrð¼kSík Ãkqýo rðfrMkík yLku rîíkeÞ yðMÚkk ßðuLkkE÷ òuðk {¤u Au. Ãkqýo yðMÚkk 10-15 rËðMk{kt Ãkqýo ÚkE òÞ Au. #zk{kt «Úk{ yðMÚkk ßðuLkkE÷ rðfrMkík ÚkkÞ Au yLku rîíkeÞ yðMÚkk{kt #zk çknkh rLkf¤eLku s{eLk íkhV òÞ Au íku{ s AkuzLkk {q¤{kt [ku x eLku «ðu þ fhu Au . rLk{i x ku z (Mkqºkf]r{)Lke rîíkeÞ yðMÚkk s Mkt¢r{ík yÚkðk ÃkhSðe yðMÚkk Au. rLk{ixkuz (Mkqºkf]r{) rîíkeÞ yðMÚkk yLkuf {rnLkk Mkw Ä e s{eLk{kt s÷eÞ yðMÚkk{kt yðkíkkðhýeÞ yðMÚkk{kt hnu Au. EÞ¤ {q¤Lku ðuÄeLku {q¤Lkk fkuxoõMk yrð¼kSík ðknf ûkuºk{kt ÷Bðík {q¤Lkk WÃkhLkk ¼køk{ktÚke ytËh «ðuþ fhu Au. íÞkhçkkË ÃkrhÃkõðíkkLke ÂMÚkrík Äkhý fhu íÞkt MkwÄe AkuzLku LkwfMkkLk fhíke hnu Au. ßÞkhu rîíkeÞ yðMÚkk{kt ¾kðkLkwt «kht¼ fhu Au íÞkhu {q¤ økku¤ ykfkhLkwt Vw÷kE økÞu÷ òuðk {¤u Au. sLkLk ytøkLkku ykfkh ðÄe òÞ Au. rîíkeÞ yðMÚkk çkkËLke ÂMÚkrík{kt sLLkktøk y÷øk ÚkE òÞ Au. {kËk{kt sLkLkktøk ðe ykfkhLkk Lkh{kt ykE ykfkh{kt rðfrMkík ÚkE òÞ Au. ÷øk¼øk yuf Mkókn çkkË rîíkeÞ yðMÚkkÚke ºkeS 40
f]r»k òøkhý Vuçkúwykhe 2015
ykðMÚkk{kt çknkh rLkf¤e ykðu Au. su rîíkeÞ yðMÚkk suðk Ëu¾kÞ Au. Ãkhtíkw MxkE÷uxÚke ¾k÷e hnu Au.ºkeS yðMÚkk ÍzÃk¼uh [kuÚke yðMÚkk{kt ykðe sðkÞ Au. 3 Úke 4 rËðMk{kt MxkE÷ux Vhe ð¾ík ykðe òÞ Au.MÃkkEfw÷ rðfrMkík yLku ytrík{ yðMÚkk{kt Ãkk[Lk íkÚkk «sLkLkíkt º k rðfrMkík ÚkE òÞ Au . SðLk[¢ økh{e yLku ðhMkkË{kt 21 Úke 27 rËðMk ßÞkhu þhË Éíkw{kt ÷ktçke yðÄe 50 Úke 80 rËðMkÚke ðÄkhu nkuÞ Au. yk ðkíkkðhýLke ÂMÚkrík rðþu»k fheLku íkkÃk¢{ Ãkh rLk¼oh hnu Au. yuf ð»ko{kt 7 Úke 8 ÃkuZe Ãký òuðk {¤u Au. ÃkuZeLke MktÏÞk íkkÃk¢{ yLku ÞkuøÞ ¼us íkÚkk Ãkku»ký Ãkh rLk¼oh hnu Au. LkwfMkkLkLkk ÷ûký Mkt¢r{ík Akuz{kt Ãke¤k ÃkktËzk, LkkLkk AkuzLke ð]rØ yxfe òÞ Au. çkes n÷fk yLku ykuAk çkLku Au, íku{ s økh{eLkk rËðMkku{kt Akuz {whÍkE òÞ Au. rLk{ixkuz (Mkqºkf]r{)Úke s{eLk Mkt¢r{ík ÚkðkLku ÷eÄu Akuz ykuAe MktÏÞk{kt rLkf¤u Au. yk rLk{ixkuz (Mkqºkf]r{)Lkk Lkðòík Akuz Ãkh ðÄkhu «{ký{kt «¼kð Ãkzu Au yLku íku rLkf¤íkk s MkwfkE òÞ Au. s{eLkLke ytËh hnu÷k {q¤{kt rLk{ixkuz (Mkq º kf] r {)Úke Mkt ¢ r{ík ÚkðkLke yu f [ku¬Mk yku¤¾ Au. AkuzLkk {q¤ Ãkh økktX ykfkh yLku ykf]rík ÚkkÞ Au, rLk{ixkuzLke MktÏÞk, Ãkku»kf ykfkh,ÃkkfLkwt ykÞw»Þ ðøkuhu çkkçkíkku Ãkh íkuLkku ykÄkh hnu Au. {q¤ økktXLku ÷eÄu {q¤Lkku ðsLk ykuAku ÚkE òÞ Au yLku {q¤íktºk LkkLkk ÚkELku ÷eÄu AkuzLke ð]rØ ykuAe ÚkkÞ Au.yk rLk{ixkuz (Mkqºkf]r{)Úke þkf¼kS Ähkðíkk ÃkkfLku ðÄkhu LkwfMkkLk ÚkkÞ Au. íku{ s ftË{q¤ ðøkoLkk þkf¼kS{kt økktX ¼khu òuðk {¤u Au. {q¤ økktX rLk{ixkuz (Mkqºkf]r{) îkhk 11 xfk þkf¼kS ðøko{kt yLku «ûkuºk{kt 25 Úke 50 MkwÄe nkuÞ Au. rLkÞtºký 1.f]r»k r¢ÞkLke rðrÄyku:
¾uíkh{kt økh{eLkk rËðMkku{kt {usqLk{kt 2-3 Ÿzw ¾uzký fhðwt, ÃkkfLke VuhçkË÷e fhðe yLku ðkðuíkh Mk{Þu VuhçkË÷eÚke Wøkkzðk ytøku Mkt¢r{íkLku ykuAwt fhðk{kt ykðu Au. Ãkkf [¢{kt yLkks Ähkðíkk ÃkkfLkwt ðkðuíkh fhðwt òuEyu. Ãkkf{kt yðþu»kkuLku Mk¤økkðe Lkkþ fhðk òuEyu, íku{Lke MktÏÞkLku ykuAe fhe þfkÞ Au. {kxu Ãkkf suðk fu zwtøk¤e, ÷MkýLku Ãkkur»kík ÃkkfLke ðå[u ðkððkÚke íkuLkku «fkuÃk ykuAku ÚkkÞ Au. 2. yðhkuÄf òíkku {q¤ økktX yðhkuÄe òík WøkkzðkÚke ykŠÚkf LkwfMkkLkÚke çk[e þfkÞ Au. 3. hkMkkÞýef rðrÄ ½ôLkk çkesLku 0.1 xfk Er{zkõ÷kur«z 17.80 yuMkyu÷{kt r{r©ík fhðk yÚkðk 0.05 xfk xÙkEòuVkuMkÚke WÃk[kheík fhðk òuEyu. s{eLkLku fkçkkuoVwhLk 3 xfk 65 rføkúk yíkðk Vkuhux 10 S «íke 25 rf÷kuøkúk{ «rík nu õ xhÚke Lkk¾e Lku { kxku z Ãkh rLkÞtrºkík òuE þfkÞ Au. ¾uíkh{kt ÃkÞkoó «{ký{kt sirðf {nwðk, ÷ªçkzkLkwt ¾kíkh 2.5 xLk «rík nuõxh «{kýu Lkk¾ðkÚke ÷k¼ËkÞe hnu Au. 4. sirðf rLkÞtºký VtøkMk ÃkuMke÷kuf{kEMkMk r÷÷kMkeLkMk yLku Sðkýw ÃkMxw r hÞk ÃkLkexhLMk {q¤ økktXLkk {wÏÞ sirðf rLkÞtºký òuðk {¤u Au.
www.krishijagran.com
sirðf ¾kíkhLke
sirðf ¾kíkhLke Ãkkf WíÃkkËLk{kt yíÞtík {níðLke ¼qr{fk
f]r»k EríknkMk yu ðkíkLkwt Mkkûke Au fu sirðf ¾kíkhkuLkku Ãkkf WíÃkkËLk {kxu MkUfzku ð»koÚke WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðu Au.þYykík{kt ¼khíkeÞ f]r»k {q¤ MðYÃku sirðf ¾kíkhku Ãkh s ykÄkrhík níke, Ãkhtíkw MkÄLk ¾uíke su{kt Ãkku»kf íkíðkuLkwt ðÄkhu yLku íðheík sYrhÞkík nkuÞ Au íkuLkk Mk{kðuþLku ÷eÄu sirðf ¾kíkhkuLkk «{ký{kt ½ýku ½xkzku ÚkÞku Au, íkuLku ÷eÄu Ãkþwyku{ktÚke «kó AkýLke WýÃk sirðf ¾kíkhLkk WÃkÞkuøk ykuAku Úkðk ÷køÞku, çkeSçkksw hkMkkÞrýf (yfkçko r Lkf) WÃkÞku ø kLku ðÄkhu çk¤ ykÃkðk{kt ykðu Au. ðíko{kLk Mk{Þ{kt Mkwû{ yLku økkiý Ãkku»kf íkíðkuLkk Mktíkwr÷ík «{ký{kt WÃkÞkuøk Úkíkku LkÚke,yk WÃkhktík Ãkku»kf íkíðkuLke WýÃk,s{eLkLke ¼kiríkf ÂMÚkrík, íku{k òuðk{kt ykðíkk Sðkýw{kt WýÃk, s{eLk{kt ÷k¼ËkÞf SðkýwykuLke r¢Þkþe÷íkk{kt WýÃk ðøkuhu {wÏÞ fkhý Au, su {wÏÞ hkMkkÞrýf Ãkku»kf íkíðkuLkk WÃkÞkuøk WÃkhktík Ãký Ãkkf WíÃkkËLk{kt ð]rØ{kt yðhkuÄf Au.sirðf ¾kíkhkuLku ÷eÄu s LkkExÙkusLk, VkuMVhMk, Ãkkuxkþ yLku yLÞ Ãkku»kf íkíð s{eLk{kt WÃk÷çÄ nkuÞ Au, yk WÃkhktík AkuzLkk {q¤Lkku rðfkMk yLku ð]rØ ÞkuøÞ heíku ÚkkÞ Au.
sirðf ¾kíkh: íkuLkku {wÏÞ Mkúkuík Au. s{eLkLke ÷ðýíkk-ûkkheÞíkk Mk{kó fhðk Aký, økúk{eý-þnuhe fBÃkkuMx, ÷k¾ku nuõxh s{eLk nheík ¢ktríkLkwt MðÃLk Mkeðus,¼qMkw, ÃkktËzkLkk yðþu»kku íkÚkk Mkkfkh fhe þfkÞ Au. f[hku ðøkuhuLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au. rðrðÄ sirðf ¾kíkh yLku ¾r÷Þk{kt sirðf ¾kíkhLkk yðÞð yLku {níð: Ãkku»kf íkíðkuLkwt Mkhuhkþ «{ký fkuüf-1{kt ¼khík{kt yu f yLkw { kLk «{kýu Ëþkoððk{kt ykðu÷ Au. AkýLkk fw÷ «{ký 279.80 r{r÷ÞLk fkuüf-1{kt rðrðÄ sirðf ¾kíkh xLk «rík ð»ko «kó ÚkkÞ Au. íkuLku ÷eÄu yLku ¾r÷Þku{kt Ãkku»kf íkíðkuLkwt Mkhuhkþ 2.80 r{r÷ÞLk xLk LkkExÙkusLk, 2.0 «{ký: r{r÷ÞLk xLk Vku M VhMk íkÚkk 2.07 MkurLÿÞ ¾kíkhLkk yðÞð yLku {níð: r{r÷ÞLk xLk Ãkkuxkþ íkíðLke WÃk÷ÂçÄ ðíko{kLk Mk{Þ{kt Mkwøkh {e÷ku{ktÚke nkuÞ Au. økkiý yLku Mkwû{ Ãkku»kf íkíð «uMk{z, nkzfkLkku ¼w¬ku ðøkuhu fBÃkkuMxLkwt (sMkík, ÷ku¾tz, {uøkrLkÍ ðøkuhu) yÕÃk «[÷Lk ðÄe hÌkw t Au . «u M k{z Mkw ø kh «{ký{kt òuðk {¤u Au. sirðf ¾kíkhLkk r{÷ku{ktÚke rLkf¤íkwt yuf ÞkuøÞ WíÃkkËLk rLk{koý{kt {wÏÞíðu fkçkoLk, nkEzÙkusLk, Au. yku  õMksLk, yðÞku L kw t Þku ø kËkLk fw÷ 15-20 ÷k¾ xLk «uMk{z «rík MkðorðrÄík Au, su ðkíkkðhý{kt Mkðoºk «kó Au yLku s{eLk{kt WÃk÷çÄíkkLkk LkkExÙkusLk VkuMVhMk Ãkkuxkþ nuíkwÚke rðrðÄ {kæÞ{ku suðk fu ¾kíkhLkwt Lkk{ (y) AkýLkwt ¾kíkh 0.4-0.5 0.25 0.50 Mkwû{ Sðkýw yLku rzfBÃkkuͪøk fBÃkkuMx 0.5-0.6 1.50 2.30 {h½eLkwt çkex 3.80 1.50 1.70 fÕ[h îkhk rðÄríkx si r ðf nkzfkLkku ¼w¬ku 3.50-4.501.80-2.50 & ¾kíkhkuLkwt WíÃkkËLk yu Mk{ÞLke «UMk {z 1.1-1.5 4.50 2.70 þehk 3.0 3.50 & {køk Au . s{eLkLke si r ðf (çk) ¾r÷Þk Mkth[Lkk, s¤ Äkhý ûk{íkk, ðkÞw ÷ªçk¤kLke ¾¤e 5.22 1.08 1.48 Mkt[khý ðøkuhu îkhk s{eLkLke {øk¤VeLkku ¼w¬ku 7.29 1.53 1.33 yuhtzkLke ¾¤ 4.37 1.53 1.39 ¼kiríkf ÂMÚkrík{kt MkwÄkhk ÷kðeLku f]r»k òøkhý Vuçkúwykhe 2015
41
www.krishijagran.com
sirðf ¾kíkhLke
ð»ko «kó ÚkkÞ Au.íkuLku ÷eÄu Ãkku»kf íkíðkuLke rçkLkWÃk÷çÄíkkLku ÷eÄu s{eLk{kt MkeÄku s WÃkÞkuøk fhe þfkíkku LkÚke. íku{ s W½ELke ÂMÚkrík s¤ðkE hnu Au. {kxu y¤rMkÞkÚke rð½xLk fhkðeLku ¾uíkh{kt WÃkÞkuøk fhe þfkÞ Au.
Au. íkuLku ÷eÄu AkuzLkku rðfkMk ÚkkÞ Au yLku ð]rØ Ãký yuftËhu Mkkhe ÚkkÞ Au. yk WÃkhktík ðÄkhu f]r»k WÃks «kó ÚkkÞ Au. yk fkhýÚke s y¤rMkÞk ¾uzqíkkuLkk Mkkhk r{ºk økýðk{kt ykðu Au. ð{eo fBÃkkuMx þwt Au?
yk yu f MkíÞ Au fu y¤rMkÞk · yLÞ ¾kíkhkuLke íkw÷Lkk{kt AkýLkwt ¾uzqíkkuLkk Ãkh{ r{ºkku Au, s{eLk{kt ¾kíkh ðÄkhu Ãkku»kf íkíð Ähkðu Au. V¤ÿwÃkíkk ò¤ððk {kxu íku ¾wçk WÃkÞkuøke · íku{k òuðk {¤íkk nÞwr{f yurMkz SðLk Au. íku yíÞtík ÷k¼ËkÞe Sð Au, su s{eLk{kt Ãke.yu[ «{kýLku Mktíkwr÷ík ðhMkkË fu ÃkkýeLke ÂMÚkrík{kt s{eLk{ktÚke hk¾u Au. çknkh ykðu Au. · íku{k yLkuf ÷k¼ËkÞf Mkwû{ Ãkku»kf yksfk÷ ¼khíkeÞ ¾uzqíkku sirðf íkíð,Sðkýw , nk{ku o L Mk íkÚkk ¾uíke íkhV Ãkhík Vhe hÌkk Au, íku{ s íku{Lkwt yuòEBMk Ãký òuðk {¤u Au, íku ÞkuøkËkLk ½ýw «MktþrLkÞ Au. hMkkÞrýf AkuzLkk rðfkMk yLku ð]rØ{kt MknkÞf ¾kíkhkuLkku ðkhtðkh WÃkÞkuøk fhðkÚke íku{ çkLku Au. s ËðkLkk AtxfkðÚke y¤rMkÞkLke Mkíkík · íkuLkk WÃkÞkuøkÚke {kxe{kt WÃkÂMÚkík MktÏÞk ½xe hne Au. y¤rMkÞk fwËhíke Sð y¤rMkÞk Ãký Mkr¢Þ hnu Au, su Au, su s{eLk{kt ½ýe ŸzkEyu yLku ykuAe s{eLkLke WÃks þÂõík ðÄkhðk{kt ŸzkEyu Ëh çkLkkðeLku hnu Au. íkuyku MknkÞf çkLku Au. Sðktþ ÃkËkÚkkuoLku ¾kELku ÃkkuíkkLkk SðLkLkwt · ðkLkMÃkríkf ÃkËkÚkku o L ku 40-45 rLkðonLk fhu Au. s{eLkLke V¤ÿwÃkíkk íkÚkk rËðMk{kt s ¾kíkh{kt ÃkrhðíkoLk ykðu ûkkheÞ ÂMÚkrík{kt ÃkrhðíkoLk-MkwÄkhku fhe Au. AkuzLkk rðfkMk íkÚkk ð]rØ {kxu ½ýk · {kxeLke ¼kiríkf, hkMkkÞrýf íkÚkk yLkwfq¤ Au. Aký AkuzLkk ÃkktËzk, f[hku sirðf økwýð¥kk{kt MkwÄkhku ÚkkÞ Au. íkÚkk V¤-þkf¼kSLke Ak÷,÷kfzkLkku ¼w¬ku íkÚkk ¾kã{kt y¾kãLkku íku{k · íku{kt Ãkku»kf ûk{íkk 20-25 xfk sirðf ¾kíkh (Aký yÚkðk fBÃkkuMx) Mk{kðuþ ÚkkÞ Au.yr¢Þkþe÷ yðMÚkk{kt íkÚkk yLÞ yfkçkorLkf ¾kíkh ykÃkðk íku ¾kðkLkwt Akuze Ëu Au. ÞkuøÞ Mk{Þ y¤rMkÞk s{eLk{kt ÃkkuíkkLkk {kuLkk Wøkú ¼køkÚke s{eLk{kt LkkLkw Ëh çkLkkðu Au. yLku rðrÄ: yuf Mkk{kLÞ y¤rMkÞwt yuf rËðMk{kt rðrÄ: sirðf ¾kíkhLku sw÷kE yøkkW ykþhu 15 sux÷k Ëh çkLkkðu Au. ËhLkk ¾uíkh{kt Mk{kLk MðYÃku Lkk¾ku, ßÞkhu ÷e÷k WÃkhLkk ¼køk{kt økkur÷Þku-ð{eo fBÃkkuMx Akuzðk yLku ykuÂõMksLk ÷uðk {kxu íku s{eLkLke WÃkh ykðu Au. yk ËhLkk rLk{koýÚke ðkÞw Mkt[kh s¤ Mktøkún, s¤ Äkhý ûk{íkk íkÚkk s¤ rLkfk÷ {kxuLkk «{ký{kt LkkUÄÃkkºk ðÄkhku ÚkkÞ Au. AkuzLkk {q¤Lke Lke[uLkk ¼køk MkwÄe ÃknkU[ðk{kt ½ýe Mkh¤íkk hnu Au. suLku Ãkrhýk{u AkuzLkk {q¤ ðÄkhu «{ký{kt Ãkku»kf íkíðku {u¤ðu 42
f]r»k òøkhý Vuçkúwykhe 2015
¾kíkhLkwt ßÞkhu 45-50 rËðMkLke ÚkkÞ Au íÞkhu Ÿzwt ¾uzký fhðwt yLku {kxe{kt ËçkkðeLku {u {rnLkk MkwÄe ¾uíkh{kt Mkkhe ÂMÚkrík{kt Mk¤ðk Ëku, ßÞkhu VkuMVhMk íkÚkk ÃkkuxkþÞwõík ¾kíkhLkwt ðkðuíkhLkk Mk{Þu Lkkt¾ðwt òuEyu.LkkExÙkusLkÞwõík ¾kíkhLkwt 13 «{ký ðkðuíkhLkk Mk{Þu fuLkk÷{kt íkÚkk ðkðuíkhLkk 80-90 rËðMkLkk ytíkhu Lkk¾ðw t òu E yu . fkhý fu rð÷t ç kÚke LkkExÙkusLkLku Lkk¾ðkÚke ÃkkfLku Wíkhðk{kt ÷k¼ LkÚke. fkhý fu ðhMkkË þY ÚkðkLke ÂMÚkrík{kt Akuz íkuLke MktÃkqýo MðYÃkÚke WÃkÞkuøk fhe þfkíkk LkÚke, íku{ s {kuzk ÚkðkLke ÂMÚkrík{kt 10 rf÷kuøkúk{ ÞwrhÞk «rík yufh Ëh{ktÚke 400 r÷xh Ãkkýe{kt r{©ý fhe ÃkŠýÞ Atxfkð fhðku òuEyu. yk{ fhðkÚke AkuzLkku ðÄkhu ð]rØ ÚkkÞ Au. WÃkhkuõík ¾kíkh yLku Ãkku»kf íkíðkuLkk y¼kð{kt ¾uzqík ¼kEykuyu {h½kLke çkex, nktzfkLkku [whku, ÷ªçkzkLke ¾¤e, {økV¤eLkwt ¼qtMkw, þehk, «uMk{z, ð{eo fBÃkkuMxLkku Ãký WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðu Au. sirðf ¾kíkhLkk WÃkÞkuøkÚke yfkçkorLkf ¾kíkhÚke Úkíkk LkwfMkkLkÚke çk[e þfkÞ Au: hkMkkÞrýf ¾kíkhLkk ytÄkÄqÄ íkÚkk ðÄkhu Ãkzíkk Mk{Þ MkwÄe WÃkÞkuøk fhðkÚke LkwfMkkLk ÚkkÞ Au: ·
s{eLkLkw t «Ëw » ký ÚkðkLke MkkÚku ðkíkkðhý Ãký «Ëwr»kík ÚkkÞ Au.
·
hkMkkÞrýf ¾kíkhLke Mkíkík ðÄe hnu÷e ®f{ík íkÚkk Ãkku»kf íkíðLkk
www.krishijagran.com
sirðf ¾kíkhLke
{kLkð yLku Ãkþw y ku L kk hku ø kku Ú ke þkf¼kSLkk Ãkkf{kt {q¤ rðøk÷Lk hkuøk, Awxfkhku {u¤ðe þfkÞ Au. W½E íku{ s MkVuË ÷xÚke Úkíkk LkwfMkkLkÚke çk[e þfkÞ Au . æÞkLk{kt hk¾ðw t fu · f]r»k Ãkzíkh ®f{ík{kt ½ýku ½xkzku fhe ¼eòÞu÷ çkesLku nkÚk ðzu ðkðuíkh þõÞ þfkÞ Au. Au. Mkez rzÙ÷{kt çkesLkk Ãkkf yÚkðk sirðf rðrÄÚke hkuøk fexÞwõík çkes rÃkMkðkLke Mkt¼kðLkk þõÞ çkLku Au. yLku ®LkËýLkk rçkÞkhýkuLku y÷øk Sðk{]ík: fhðk: ½ýk hkuøk yuðk nkuÞ Au su çkes ykð~Þf Mkk{økú : {khVíku Vu÷kÞ Au. su{ fu ½ôLkku {{Lke - 10 rf÷kuøkúk{ hkuøk Mkqºkf]Š{ îkhk ÚkkÞ Au. yuðe s heíku Aký - 5 ÷exh ½ýe ð¾ík çkeÞkhýkuLku fex îkhk LkwfMkkLk økki{qºk ÃknkU[u Au, çkeSçkksw ®LkËýLkk çkeÞkhý ¾uíkhLke {kxe - 1 fe÷ku økúk{ Ãký ÃkkfLkk çkesLke MkkÚku r{r©ík fhe økku¤ - 12 fe÷kuøkúk{ þfkÞ Au. yk ík{k{ «fkhLkk çkeòuLku nkÚk Ëk¤Lkku ÷kux - 1 fe÷kuøkúk{ ðzu {u¤ðeLku y÷øk fhe þfkÞ Au. Ãkhtíkw rLk{koý rðrÄ:200-250 ÷exh yk fkÞo{kt {nuLkík ðÄkhu Ãkzu Au yLku Mk{Þ Ãkkýe{kt WÃkhku õ ík ík{k{ Mkk{økú e Lku ÷køku Au. yk ytøku Lke[u «{kýu WÕ÷u¾ r{r©ík fheLku Mkkík rËðMk {kxu AkÞk{kt fhðk{kt ykÔÞku Au: Mkwfððk òuEyu. Sðk{]ík íkiÞkh Au. 20 xfk {eXkLkk Ãkkýe (10 ÷exh yk yuf yufh s{eLk Ãkh Atxfkð Ãkkýe,2 fe÷ku {eXw){kt çkesLku Lkk¾e fhðku òuEyu. yk WÃkhktík s{eLk{kt ÞkuøÞ hkuøk, fexÞwõík çkes yLku yLkuf «fkhLkk heíku fBÃkkuMx ÚkÞu÷ ¾kíkh ykÃkðwt òuEyu. ®LkËýÚke çkes WÃkh ykðe òÞ Au. íkuLku íkuLkk AtxfkðÚke s{eLk{kt ÷k¼ËkÞf y÷øk fhe Lke[u hnu÷k Mkkhk çkesLku yLkuf SðkýwykuLke MktÏÞk yLku fkÞo ûk{íkk ð¾ík þwØ ÃkkýeÚke MkkV fheLku Mkwfððk çkÒku{kt ð]rØ ÚkkÞ Au, suÚke ÃkkfLkku rðfkMk òuEyu yLku íÞkhçkkË íkuLkwt ðkðuíkh fhðk yLku ð]rØ ÞkuøÞ «{ký{kt ÚkkÞ Au. yk {kxu WÃkÞkuøk{kt ÷uðk òuEyu. ðkðuíkh çkkË heíku Ãkkf WíÃkkËLk{kt sirðf ¾kíkhLkwt hkuøk-fex Ãkkf Ãkh ykuAe yMkh fhu Au, yk yíÞtík {níðLkwt ÞkuøkËkLk hnu÷wt Au. {kxu {kxu Lke[u çku WÃkkÞ ykÃkðk{kt ykðu÷ Au ¾uzqíkkuLku {khku yLkwhkuÄ Au fu íkuyku íkuLkwt Ãkk÷Lk fhðwt òuEyu. Sðk{]íkLkku WÃkÞkuøk þY fhu yLku íkuLkku y k « f k h ð k ð u í k h f h ð k Ú k e ÷k¼ {u¤ðu. ·
WÃkÞkuøk Ãkh Mkíkík f]r»k ¾[o{kt ðÄkhku ÚkkÞ Au. ·
s{eLk{kt Mkwû{ Ãkku»kf íkíðku íkÚkk Sðkýw ÃkËkÚkoLke WýÃk ÚkkÞ Au, suÚke AkuzLkku rðfkMk íkÚkk ð]rØ {kxu ½ýw {níð Ähkðu Au. yk ÂMÚkrík{kt ÃkkfLke WÃks yLku økwýð¥kk çkÒkuLku yMkh ÚkkÞ Au. yk WÃkhktík ykuAe WÃks yLku rçkLkV¤ÿwÃk çkLkðk ÷køku Au.
·
s{eLk{kt s¤ þku»ký yLku s¤ Äkhý fhðkLke ûk{íkk{kt Mkíkík ½xkzku ÚkkÞ Au.
sirðf ¾kíkhkuLkk WÃkÞkuøkÚke ÷k¼: sirðf ¾kíkhLkku WÃkÞkuøk fhðkÚke s{eLkLke WÃks þÂõík{kt ð]rØ ÚkkÞ Au, yk WÃkhktík Ãkkf {kxu ykð~Þf Ãkku»kf íkíðkuLke WýÃk Mkòorík LkÚke. ·
ÃkÞkoðhý «Ëw»kýLke Mk{MÞk{kt ½ýk nMíkf MkwÄe ½xkzku fhe þfkÞ Au.
o’kZ 1 2 3 5
dkih 12 24 36 60
dher 420 840 1260 2100
NwV 40 140 260 600
ewY; 380 700 1000 1500
60@9 rhljk ry] ;wlqQ ljk; ekfdZV] utnhd xzhu ikdZ eSVªks LVs'ku] ubZ fnYyh&110016 Tel. : 011-26511845, 26517923, 45503170, Mob.:+91-9313301029 Email : info@krishijagran.com, kjadvt@gmail.com, www.krishijagran.com, kjcommoditynews.com
pSd@Mh-Mh- o euhvkMZj eSd Ñf"k tkxj.k ds uke ls Hksts] tks ubZ fnYyh esa ns; gksA f]r»k òøkhý Vuçkúwykhe 2015
43
www.krishijagran.com
®Mk[kE ÃkØrík
Mk{ÞLke «kÚkr{f ykð~Þfíkk
rzÙÃk ®Mk[kE ÃkØrík øktøkk þhý MkiLke f]r»k çkkMkðkLke Mk÷knfkh, 5E-9çke, çktøk÷k Ã÷kux, VheËkçkkË-201001 nrhÞkýk {ku-9540193183, E{uE÷:- writergssaini@gmail.com
[ku
{kMkkLke Lkçk¤e ÂMÚkrík yLku ík¤eÞkLkk ½xe hnu÷k ÃkkýeLkk Míkh yu çkkçkíkLkku MÃkü Mktfuík ykÃku Au fu WÃk÷çÄ ÃkkýeLkk MktþkÄLkLkku MkËWÃkÞkuøk fhðku òuEyu suÚke yk ÃkkýeLkk MkúkuíkÚke ðÄwLku ðÄw rðMíkkhkuLku ®Mk[kE ytíkøkoík ÷kðe þfkÞ. yk WÆuþLku rMkØ fhðk zÙeÃk Erhøku þ Lk yu x ÷u fu xÃkf ÃkØríkÚke ®Mk[kELkku WÃkÞkuøk fhe þfkÞ Au. yk ÃkØrík ¾kMk fheLku çkkøkkÞík{kt WÃkÞkuøk{kt ÷uðk{kt ykðu Au. yk WÃkhktík Mkwfe, Ÿ[kLke[k Zku¤kð íku{ s ÃkðoríkÞ rðMíkkhku{kt Ãký yíÞtík «¼krðík heíku ®Mk[kE fhe þfkÞ Au. yk ÃkØríkLkku WÃkÞkuøk yLÞ ík{k{ Ãkkf{kt Ãký fhe þfkÞ Au.
rzÙÃk ®Mk[kE îkhk AkuzLku íku{Lkk ykÞw»Þ,Vu÷kð,òík, s{eLkLke òík íkÚkk nðk{kLkLku æÞkLk{kt íku{Lke ðkMíkrðf ÃkkýeLke {køkLku yLkwYÃk ÃkkýeLkk MkúkuíkÚke ÃkkýeLku MkeÄk AkuzLkk {q¤ MkwÄe ÃknkU[kze þfkÞ Au. yk LkðeLk ®Mk[kE ÃkØrík {wÏÞíðu f]r»k ûkuºk{kt LkðeLk ¢ktrík ÷kðe þfkÞ Au. rðïLkk fux÷kf rðfrMkík Ëuþku{kt íkuLkku WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðu Au. yk ÃkØríkÚke 50-60 xfk MkwÄe s{eLkLke ®Mk[kE fhe þfkÞ Au. ¼khík{kt yk ÃkØríkLkku WÃkÞku ø k þeþw f k¤{kt Au . ¼khíkeÞ ¾uzqík nðu yk ÃkØríkLkwt {níð Mk{sðk ÷køÞk Au. íku{ s ½ýk ¾uzqíkku íkku íkuLku Mðefkhíkk ÚkÞk Au. fuLÿ-hkßÞ Mkhfkhu f]r»k ÞwrLkðŠMkxe, f]r»k rð¿kkLk fuLÿ rzÙÃk (xÃkf) ®Mk[kE yu yuf yuðe yk ÃkØríkLkku {n¥k{ «[kh-«Mkkh fhu Au, LkðeLk xufLkku÷kuS Au, su{kt ÃkkýeLkku suÚke ¾uzqíkku íkuLku yÃkLkkðeLku ÷k¼ {u¤ðe WÃkÞkuøk ykuAk{kt ykuAk «{ký{kt ÚkkÞ Au þfkÞ Au. yLku Akuz íkÚkk s¤ Mkthûký nuíkw {kxu [k÷ku nðu rzÙÃk ®Mk[kELke rðMík]ík fhðk{kt ykðu Au. ®Mk[kELke yk xufrLkf òýfkhe Ãkh [[ko fheyu: Ãkkýe íkÚkk s{eLkLke MkwhûkkLku MkwrLkrùík fhðk WÃkhktík Ãkkf,V¤ku yLku Vq÷kuLke Wå[ rzÙÃk ®Mk[kE ÃkØríkLke Mkth[Lkk: rzÙÃk økwýð¥kk MkkÚku ðÄkhu WíÃkkËLk fhe þfkÞ ®Mk[kE ÃkØrík{kt ÃkkýeLkk MkúkuíkÚke ykðíkk Au. {kxu yksLkk Mk{Þ{kt rzÙÃk ErhøkuþLk ÃkkýeLkk «khtr¼f yLku çkeò rVÕxh îkhk s¤ suðk yíÞtík {níðLkk MktþkÄLkLkwt ÃkMktËøke fÞko çkkË {wÏÞ ÃkkEÃk ÷kELkÚke hûký fhðk {kxu WÃkÞkuøke çkLku Au. ÚkkÞ Au. S.ykELkk LkkLkk ÃkkEÃkku Ãkh 44
f]r»k òøkhý Vuçkúwykhe 2015
÷økkðu÷ rzÙÃkhku îkhk AkuzLkk ÃkkýeLkk ûkuºk{kt xªÃkk-xªÃkk fhe þfkÞ Au, suÚke Ãkkýe ðøkh fkuE LkwfMkkLk MkeÄk AkuzLkk {q¤{kt ÃknkU[kzðk{kt ykðu Au. {wÏÞ ¼køk: ÃkBÃk: ÃkBÃkLkwt {wÏÞ fkÞo Lk÷fwÃk yLku fwðk{ktÚke Ãkkýe fkZðk{kt ykðu Au.ÃkBÃkLke ûk{íkk s¤MíkhLke ôzkE íkÚkk ÃkkýeLke ykð~Þfíkk Ãkh ykÄkh hk¾u Au . ®Mk[kELke MktÃkqýo Mkth[Lkk ÃkBÃkLke ûk{íkkLku ykÄkh Ãkh çkLkkððk{kt ykðu Au . ykð~Þfíkk fhíkk ðÄkhu rzM[kso ykÃkíkk ®Mk[kE nuíkw WÃkÞkuøk fhe þfkÞ Au. íku{ s ÃkwLk: Lk¤fwÃk{kt Akuze þfkÞ Au. s¤ Mktøkún xUf: ykð~Þfíkk fhíkk ðÄkhu Ãkkýe hk¾ðkLkk nuíkw yÚkðk Lk¤fwÃk Lknª fhðkÚke s¤ Mkt ø kú n xU f Lke ykð~Þfíkk hnu Au. íkuLku ¾uíkh{kt ík{k{ Wå[ MÚkkLk Ãkh çkLkkððk{kt ykðu Au. íkuLku ÷eÄu MktÃkqýo ¾uíkh{kt ®Mk[kE fhe þfkÞ Au. rVÕxh: íkuLkwt fkÞo ®Mk[kE Mkúkuík yÚkðk Ãkkýe Mkt ø kú n xU f Úke Aku z Lku ¼usðk¤k ÃkkýeLkku Atxfkð Au. suLku ÷eÄu ÃkkEÃk, ÷uxh÷ yLku rzÙÃkMko çktÄ Lk ÚkE
www.krishijagran.com
®Mk[kE ÃkØrík
òÞ. rVÕxhk MðYÃk{kt MkkÄkhýík: økúuðk÷ Au, íkuLku {wÏÞ ÃkkEÃkÚke òuzðk{kt ykðu Au. rVÕxh yÚkðk M¢uLk rVÕxhLkku WÃkÞkuøk Ëkçk økus: ®Mk[kE íktºkLkk rðrðÄ fhðk{kt ykðu Au, ßÞkhu WÃkÞkuøk{kt ¼køkku Ãkh Ãkzíkk ËçkkýLku {kÃkðk {kxu ÷uðk{kt ykðu Au, íÞkhu íku ÂMÚkrík{kt MkUz Ëkçk økus ÷økkððk{kt ykðu Au, su rVÕxhLkku WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðu Au. Mkk{kLÞíkk MktÏÞk{kt 2-3 nkuÞ Au. 2 Ëkçk {w Ï Þ ÃkkEÃk: yk Ãke.ðe.Mke økUòuLkk {æÞ rVÕxh ÷økkððk{kt ykðu Au. çkLkkððk{kt ykðu Au, su s¤MkúkuíkÚke ¾uíkh íku ËkýkLkk Ëkçk økUòu{kt ytíkh rVÕxh{kt MkwÄe ÃknkU[u Au. íkuLkk ÷øk¼øk 8-10 yðÁØíkk Ëþkoðu Au. rf÷ku «rík Mku.{e MkwÄe Ëçkkð MknLk rzÙÃk ®Mk[kE ÃkØríkLkk MktÞtºkLke ÔÞðMÚkk : fhðkLke ûk{íkk Ähkðu Au. íkuLkwt {wÏÞ fkÞo · M¢eLk rVÕxhLke ò¤e 7 rËðMk{kt ¾uíkh MkwÄe Ãkkýe ÃknkU[kzðk{kt ykðu Au. [ku¬Mk MkkV fhðk òuEyu. WÃk{wÏÞ ÃkkEÃk: yk ÃkkEÃk Ãký · {kuxh [÷kððk{kt fkuE çknkhLke Ã÷kMxef (Ãke.ðe.Mke)Úke çkLku÷ nkuÞ Au. Mkk{økúe su{ fu AkýLkku WÃkÞkuøk íkuLku {wÏÞ ÃkkEÃk MkkÚku òuzðk{kt ykðu Au. fhðku òuEyu Lknª. íku {wÏÞ ÃkkEÃk{ktÚke Ãkkýe ÷ELku ÃkkEÃkkuLku · «íÞuf 15-30 rËðMk çkkË ^÷þ Ãkkýe ÃknkU[kzðkLkwt fkÞo fhu Au. íku{kt çkkÕðLku ¾ku ÷ e MkÞt º k [÷kððw t ÷øk¼øk 5-6 rf÷ku «íke Mku{e Ëçkkð òuEyu, suÚke s{k ÷ðýLkku rLkfk÷ MknLk fhðkLke ûk{íkk nkuðe òuEyu. fhðk{kt ykðþu. · MktÞtºk ÷uxh÷ ÷kELkLku òu ôËhku ÷uxh÷ ÃkkEÃk: íku fXkuh Ã÷kMxefLkwt ðøkuhuÚke LkwfMkkLk ÚkkÞ íkku ¾uíkhLke Ãkkík¤e ÃkkEÃk nkuÞ Au. su WÃk{wÏÞ çkkWLzÙe ðku÷Lke ÃkkMku «¼krðík ÃkkEÃkÚke Ãkkýe ÷E AkuzLkk {q¤ûkuºk{kt ûkuºkLke 2Úke 3 ÷kELkku Ãkh Mk¤øku÷ Akuzðk{kt ykðu Au. yk s{eLk Ãkh çknkh yku E÷ íkÚkk ÷ª{zkLkk íku÷ çkhkçkh s Ãkzâk hnu Au , íku L kk Ãkh rzÃkMko «{ký{kt {u¤ððwt òuEyu. ÷økkððk{kt ykðu Au. ykð~Þfíkk «{kýu íku L kw t Mkíkík rzÃkMko : íku Ã÷kMxefLkk çkLku ÷ ÃkwLkhkðíkoLk fhðwt òuEyu. rAÿÞwõík ¼køk nkuÞ Au. íkuLkku yuf ¼køk · rLkÄkorhík ËçkkýÚke òu ðÄkhu Ëçkký ÷uxh÷ ÃkkEÃk{kt ÷økkðe Ëuðk{kt ykðu Au. íku{ s çkeò ¼køk íkhV nkuÞ Au. suÚke Ãkkýe çknkh rLkf¤íkwt hnu Au. íku rðrðÄ ûk{íkkykuLkk nkuÞ Au, su{kt 4,6,8,10 ÷exh «rík f÷kf Ãkkýe AkuzLku WÃk÷çÄ fhkððk{kt ykðu Au. íkuLku AkuzLkk ½uhkðkLkk ykÄkh Ãkh «rík ð] û k 2-10 Mkw Ä e ÷økkððk{kt ykðu Au. Ãkkf{kt rzÃkMko ðÄkhu ÷økkððk{kt ykðu Au. Vxeo÷kEÍhxUf: rzÙÃk ÃkØríkLke yk yuf MknkÞf yuf{ Au. suLkku WÃkÞkuøk Aku z Lkk ¾kíkh, Mkw û { Ãkku » kf íkíð, fexLkkþe íkÚkk yLÞ fkuE WíÃkkËLkLkk Aku z Lkk {q ¤ ûku º k{kt Mk{kLk MðYÃkÚke ÃknkU[kzðk {kxu ÷økkððk{kt ykðu Au. suLku s¤MkúkuíkLke LkSf hk¾ðk{kt ykðu 46
f]r»k òøkhý Vuçkúwykhe 2015
·
·
·
·
·
fhðk{kt ykðu íkku rzÙÃkhLkk ðnkðLku ykð~Þf heíku òuðk òuEyu. òu ®Mk[kE s¤{kt ÷ðýLkwt «{ký ðÄkhku nkuÞ íkku yuf xfk øktÄfLkwt yB÷Lkk r{©ýLku MktÞtºk{kt [÷kððk òuEyu. yk Mk{Þ økk¤k Ëhr{ÞkLk rzÙÃkhLku AkuzÚke Ëqh hk¾ðk òuEyu. WÃkòW s{eLk{kt ÃkrhðŠíkík fhðkLke rðþu»k ûk{íkk nkuÞ Au. yk ®Mk[kE rðrÄ{kt Ãkkf, ð]ûkku ðøkuhuLke ykð~Þíkk «{kýu s Ãkkýe íkÚkk ¾kíkhLku Ãkqýo fhðk{kt ykðu Au . su x ÷k Ãkkf, ð] û kku ðøku h u L ke ykð~Þfíkk hnu Au. {kxu yk ®Mk[kE rðrÄ{kt ÃkkýeLke MkkÚku ¾kíkh yLku ÃkkýeLke rçkLkykð~Þf çkhçkkËeLku hkufe þfkÞ Au. rzÙÃk ®Mk[kE{kt s{eLk ÄkuðkýLke Mkt¼kðLkk hnuíke LkÚke. íkuLku ÷eÄu MkthûkýLku W¥kusLk {¤u Au. rzÙÃk ®Mk[kELke rðrÄÚke ®Mkr[ík ÃkkfLke ÍzÃk¼uh ð]rØ ÚkkÞ Au, íkuLku ÷eÄu Ãkkf ÍzÃkÚke íkiÞkh ÚkE òÞ Au. rzÙÃk ®Mk[kE rðrÄLku yÃkLkkðe ®LkËý Ãkh rLkÞtºký {u¤ððk{kt MknkÞíkk {¤u Au. ÃkkýeLke WýÃk Ähkðíkk rðMíkkhku {kxu yk ®Mk[kE ÃkØrík yíÞtík ÷k¼ËkÞf nkuÞ Au, fkhý fu
www.krishijagran.com
®Mk[kE ÃkØrík
·
·
·
·
·
· ·
·
· · · · ·
·
·
ykuAk ÃkkýeÚke ðÄkhu ûkuºk{kt ®Mk[kE fhe þfkÞ Au. yk rMkt [ kE rðrÄLkk {kæÞ{Úke ÷ðýeÞ, hu í kk¤ yLku Ãknkze s{eLk{kt MkV¤íkkÃkqðof ¾uíke fhe þfkÞ Au. rzÙ Ã k ®Mk[kE{kt yLÞ ®Mk[kE rðrÄLke íkw÷Lkk{kt {swheLke ®f{ík Ãký ykuAe nkuÞ Au. ÃkhtÃkhkøkík ®Mk[kELke íkw÷Lkk{kt yk rðrÄÚke ®Mk[kE{kt 70 xfk MkwÄe çk[ík fhe þfkÞ Au. çk[íkLkk ÃkkýeLkku WÃkÞkuøk yLÞ Ãkkfku{kt fhðkÚke íkuLkkÚke ðÄkhu MkkÁt WíÃkkËLk {u¤ðe þfkÞ Au. yk ®Mk[kE rðrÄÚke s{eLkLkk Äkuðký yLku WÃkhLkk «ðknÚke nkLke Úkíke LkÚke. yk ®Mk[kE rðrÄLku hkºkeLkk Mk{Þu WÃkÞkuøk fhe þfkÞ Au. rzÙ Ã k ®Mk[kE rðrÄ{kt ¾kíkhLku r{r©ík fhe ÃkkýeLke MkkÚku ykÃke þfkÞ Au. yk rðrÄ{kt fexLkkþfku íkÚkk fðfLkkþfkuLke ÷E þõÞíkk ykuAe ÚkE òÞ Au. yk ®Mk[kE rðrÄÚke ÃkkfLke WÃks 150 xfk MkwÄe ðÄe òÞ Au. yk ÃkØríkÚke ¾u z q í kku L ke ík{k{ ykŠÚkf ÂMÚkrík{kt MkwÄkhku ÚkE þfu Au. Ãkkf WíÃkkËLk{kt ð]rØ ÚkðkÚke Ëuþ{kt WíÃkkËLk{kt yuftËhu ðÄkhku ÚkkÞ Au. rzÙÃk ®Mk[kE{kt ÃkkýeLkwt rðíkhý Mk{kLk heíku ÚkkÞ Au. rzÙ Ã k ®Mk[kE{kt ÃkkfLkk Ãkkt Ë zk ¼usÞwõík ÚkE òÞ Au. íkuLku ÷eÄu ÃkkËÃk hkuøkLke Mkt¼kðLkk ykuAe ÚkE òÞ Au. Vw ð khk ®Mk[kELke yÃku û kk yk ÃkØrík{kt ykuAk ËçkkýLke ykð~Þfíkk hnu÷e nkuÞ Au, su WòoLke çk[ík fhu Au. ®Mk[kE nuíkw Lkk¤eÞku íkÚkk {UzkuLke ykð~Þfíkk nkuíke LkÚke.
Aku z Lkk {q ¤ {kt WÄELke Ëðk Au. Mkh¤íkkÚke ÷økkðe þfkÞ Au. Mkk{kLÞ heíku rzÙ Ã k ®Mk[kELkku · ÃkkfËkh ð]ûkkuLku yk ÃkØríkÚke ðÄkhu WÃkÞkuøk Vk{o, nrhík øk]n ykðkMkku íkÚkk ÷k¼ ÚkkÞ Au. ykðkMkeÞ WãkLkku{kt rðþu»k MðYÃk{kt fhðk{kt ykðu Au. rzÙÃk ®Mk[kE ÷ktçkk rzÙÃk ®Mk[kEÚke LkwfMkkLk: · yk ®Mk[kE «ýk÷eLke þYykík{kt ytíkhLkk Ãkkf {kxu WÃkÞkuøke nkuÞ Au. ytøkwh, Mkuð, Mktíkhk, ÷ªçkw, fu¤k, ¾swh, ÔÞðMÚkk {kxu ðÄkhu ¾[o ÚkkÞ Au. LkkrhÞu¤, yLkkh, çkkuh íkÚkk fuhe suðk · yk ®Mk[kE{kt WÃkÞkuøk{kt ÷uðk{kt Ãkkfku { kt ®Mk[kE rzÙ Ã k ®Mk[kE îkhk ykðíke ÃkkEÃkku L ku ôËhku îkhk Mkh¤íkkÚke fhe þfkÞ Au. yk WÃkhktík LkwfMkkLk ÚkðkLke þõÞíkk hnu Au. xk{uxk, hªøký, fkhu÷k, fÃkkMk, fkfze, · økkZ ÃkkýeLkku ®Mk[kE rðrÄÚke þuhze íkÚkk {fkE ðøkuhu Ãkkf{kt ®Mk[kE WÃkÞkuøk fhe þfkíkku LkÚke fkhý fu rzÙÃk ÃkØríkÚke MkV¤íkkÃkqðof fhe þfkÞ Au. íkuLkk rLkfk÷{kt íku ò{ ÚkE òÞ Au. Mkkhktþ: rzÙÃk ®Mk[kE yu yuf yuðe · yk ®Mk[kE rðrÄ{kt ÃkkËÃkkuLke LkSf xufrLkf Au, su{kt ÃkkýeLkku WÃkÞkuøk fhíkk ÷ðýLkk Mkt[ÞLkwt òu¾{ hnu Au. ð¾íku ykuAk{kt ykuAk «{ký{kt ÔÞÞ fhðk{kt ykðu Au. ®Mk[kELke yk Lkðe rzÙÃk ®Mk[kE {kxu WÃkÞkuøke Ãkkf: xufLkef Võík Ãkkýe íkÚkk s{eLkLke Mkwhûkk Ãkrhûkýku{kt òýðk {éÞwt Au fu rzÙÃk ykÃkðk WÃkhkt í k ÃkkfLke WÃks Ãký ®Mk[kE nhku¤ Ähkðíkk Ãkkf (þkf¼kS, ðÄkhðk{kt WÃkÞkuøke çkLku Au. yk heíku Ãkkf V¤), ð]ûkku íkÚkk ðu÷ðk¤k Ãkkf {kxu ðÄkhu ÍzÃk¼uh íkiÞkh ÚkkÞ Au. WÃkÞkuøke nkuÞ Au. ßÞkt yuf yÚkðk yuf {kxu rzÙÃk ®Mk[kELke rðrÄ yksu fhíkkt ðÄkhu ðÄkhu rLkfkMkLku «íÞuf Akuz MkwÄe ÃknkU[kzðk{kt ykðu Au. Mkk{kLÞ heíku Ãkkýe suðk {níðLkk fwËhíke MktþkÄLkLkwt rzÙÃk ®Mk[kE rðrÄ{kt ðÄkhu {qÕÞ Ähkðíkk hûký fhe þfkÞ Au yLku ÃkkfLke ðÄkhu Ãkkf {kxu yÃkLkkððk{kt ykðu Au. fkhý fu WÃks {u¤ðe þfkÞ Au. {kxu fuLÿ-hkßÞ yk ®Mk[kE ÃkØríkLke ÔÞðMÚkk yLÞ Mkhfkhkuyu íkuLkku ðÄkhu{kt ðÄkhu «[kh ®Mk[kE rðrÄÞkuLke íkw÷Lkk{kt ðÄkhu ykðu fhðku òuEyu. ·
f]r»k òøkhý Vuçkúwykhe 2015
47
B[TL VG[ B[0}TG]\
www.krishijagran.com
B[TL VG[ B[0}TG]\ DCtJ 0F¶P ;LP S[P 8L\A0LIF4 zLDTL ULTFA[G H[P ELDF6L s5|MU|FD SMVM0L"G[8Zf slJQFI lGQ6F\T sU'ClJ7FGff S'lQF lJ7FG S[gã4 GJ;FZL S'lQF I]lGJl;"8L4 GJ;FZL v #)& $5_ OMG o _Z&#* Z(Z__(4 Z(Z__) E-mail: kvknavsari@yahoo.com, kvknavsari@nau.in
VF
56[ ;F{ HF6LV[ KLV[ S[ VF56[ ;F{ B[TL 5Z lGE"Z KLV[P
;'lQ8DF\ DFGJL4 5X]4 51FL VG[ VgI 5|F6LVMG]\ HLJG S'lQF 5Z VFWFZLT K[P V[DFI[ EFZT N[X S'lQF 5|WFG N[X K[P N[XGL 5( 8SF YL JWFZ[ J:TL ;LWL B[TL 5Z VFWFZLT K[P N[XGF pnMUM DF8[ 56 B[TL VUtIGL K[P NZ[S DF6;G[ HLJG HLJJF BMZFSGL H~Z K[P ;JFZ4 ;F\H4 A5MZ VG[ VgI ;DI[ DF6; DF+G[ BMZFSGL H~Z 50[ K[P BMZFS AGFJJF SFR]\ WFgI B[TLDF\YL D/[ K[P B[TL äFZF XFSEFHL4 O/4 VGFH4 3F;RFZFDF\YL N}W VG[ VgI AGFJ8M VFD ;DU| BMZFSGL ZRGFG]\ D}/ B[T5[NFX K[P S[8,]\ VUtIG]\ VF SFR]\ pt5FNG K[P H[ B[TL äFZF D/[ K[P VDLZ YL DF\0L UZLA TJ\UZ TDFDGF HLJG VFGL p5Z lGE"Z K[P VFJL B[TL VG[ VF B[TL SZGFZ B[0}T A\G[ D}<IJFG K[P VG[ CMJF HM.V[P ;\5}6" ;'lQ8 5ZGF DFGJHLJG G[ 8SFJJF B[TLGL H~Z K[P 5Z\T] VFH[ VF H B[TL VG[ VF jIJ;FI ;FY[ HM0FI[, B[0}T VF A\G[G]\ DCtJ ;DHJ]\ H~ZL K[P B[TLG[ YTM VgIFI4 B[0}TMGL D]xS[,LVMG[ SFZ6[ CF,DF\ B[0}T B[T YL lJD]B YFI K[P V[GF JF:TlJS SFZ6M HM.V[ TM VF jIJ;FIG[ ;DFH[ VJU^IM K[P ;DFHDF\ NZ[S S]8]\ADF\ B[TLGL HJFANFZL VE6 VYJF TM YM0]\ E6[, VG[ SIF\I VgI jIJ;FIDF\ G RF,[ T[JF ;\TFGG[ VtIFZ ;]WL VF5JFDF\ VFJTLP 36L JBT ;F\E/JFDF\ VFjI]\ K[ S[ VDFZ[ VF KMSZM E6[, GYL VG[ ALH[ VMKL UTFUD 50[ K[ DF8[ T[G[ B[TLDF\ ZFB[, K[P AF5NFNFGL B[TL K[ T[G[ B[0L VG[ HLJG lGJF"C SZX[P VFD S]8]\A äFZF H VF B[TLG[ GLR]\ :TZ VF5JFDF\ VFJ[, K[P VFD[I S]8]\ADF\ +6 lNSZF CMI TM H[ KMSZM GMSZL SZ[ T[G]\ GFD 3ZDF\ .HHTqDFGYL ,[JFDF\ VFJ[ K[P HIFZ[ B[TLDF\ CMI T[G]\ GFD ,[JFGM VFG\N 56 3ZGF Jl0,MG[ CMTM GYLP VFD S[D AG[ K[m VF jIJ;FI TZO DFGl;STF AN,JL 50X[P H[ jIJ;FIYL DFGJHLJG XSI K[P T[ jIJ;FI SZGFZG[ 5}ZT]\ DFG 56 GlC VG[ V[ 56 5MTFGF S]8]\ADFI GlCP VFD XF DF8[m VF56[ lJRFZ SZJM H 50X[P VZ[PPPCF,DF\ S[JL S~6TF K[P VF56M N[X UFD0FVMGM N[X K[P UFD0FVM S'lQF 5Z VFWFZLT K[P VF S'lQFG]\ VF8,]\ DCtJ CMJF KTF B[TL SZGFZ KMSZFG[ 5Z6JF lNSZL 56 N[TF VF56M 48
f]r»k òøkhý Vuçkúwykhe 2015
;DFH VRSFI K[P VFD H]VM TM lNSZL H[ 3Z[ HJFGL CMI tIF\ B[TLGL HDLG lD,ST H~Z HM.V[ 5Z\T] lNSZL B[TLJF0L GCL SZ[ VF XZT[ VF56M ;DFH J[lJXF/ DF8[ VFU/ JW[ K[P VF JFT V[8,F DF8[ ZH] S~ K]\ S[ VF VF56L ;J["GL DFGl;STF K[P VG[ V[8,[ H VFH[ B[TL TZOYL B[0}T N}Z YTM HMJF D/[ K[P VF AFAT[ 56 VF56[ lJRFZ SZJM 50X[P 5C[,FGF\ ;DIDF\ p¿D B[TL4 DwID J[5FZ VG[ SlGQ9 GMSZL SC[JFTLP VFH[ AN,F. UI]\P GMSZL D/[ TM ,MSM B[TL SZJF ZFHL GYLP ;DFHDF\ VF 5|JFCG[ AN,JF B[0}TG[ DFG ;gDFG VF5JF 50X[P B[0}TGL VJU6GF CZULH SZJL G HM.V[P NZ[S 1F[+DF\ B[0}TG[ RMSS; DCtJ D/[ T[ AFAT[ lJRFZJ]\ 50X[P B[TZDF\ TGTM0 DC[GT SZL T[D6[ 5SFJ[, VGFH NZ[SGF HLJGG[ XSI AGFJ[ T[JF B[0}TG[ HUTGM TFT SCL G OST SC[TF T[G[ prR :YFG VF5J]\ HM.V[P DM\3JFZLDF\ l5;FTL B[TLDF\ B[0}TMV[ VMKF BR"GL B[TLGF VFIFDM :JLSFZL VFU/ JWJ]\ HM.V[P HFC[Z ;[JFGF S[gãMDF\ B[0}TG[ BF; DCtJ VF5L T[GL ;[JFG[ lAZNFJJL HM.V[P ;FZF B[0}TMG[ TF\l+SLVMGF JCG VY[" V,UYL VM/B VF5L CSLSTDF\ T[GM ;DFHG[ ,FE D/[ T[ AFAT[ ;JM"V[ lJRFZJ]\ HM.V[ VG[ :JLSFZJ]\ HM.V[P NZ[S SR[ZLVMDF\ B[0}TG[ T[VMG[ 50TL D]xS[,LVM lGJFZJF DNN~5 YJF BF; DCtJ VF5J]\ HM.V[P DFGJ HLJGGL UlTv5|UlTG]\ 5|YD 5UlYI]\ B[TL H CM. XS[P VFJ0[ T[JL DF\YL VFJ0TJF/L B[TLGM lJSF; DFGJ HLJGGF lJSF; ;FY[ 5|tI1F ZLT[ ;\S/FI[,M VG]EJL XSFI K[P S'lQF ,1FL HFC[Z ;DFZ\EMDF\ B[0}TMG[ 50TL D]xS[,LVM lJX[ wIFG VF5L DFGE[Z B[0}TMG[ ;FD[, SZL T[VM Z; ,[TF YFI T[JF 5|ItGM TZO JW] wIFG VF5J]\ HM.V[P ;DFHGF NZ[S GFUZLS[ T[ 5KL ;FDFgI HGYL ,. prR CM¡FNFZL TDFD[ B[TL ;FY[ ;\S/FI[, ;FRF B[0}TG[ VM/BL T[G[ DFG VF5J]\ H HM.V[P H[JL ZLT[ CF,DF\ GMSZLG]\ GFD 50TF NZ[S ,MSM DFG VF5[ K[P T[JL ZLT[ B[TL SZTF B[0}TG[ 56 DFG D/[ T[GL VJU6GF G YFI T[ AFAT[ ;F{V[ ;DHJ]\ HM.V[P VF AFAT[ WLD[ WLD[ HFU'lT VFJTF B[0}TM 56
B[TL VG[ B[0}TG]\ 5|Mt;FlCT YX[ VG[ Z;YL B[TL SZJF TZO HM0FX[P HFC[Z ;\:YFVMDF\ HIF\ HIF ;FRF B[0}T 5|lTlGWLVMG]\ DCtJ JwI]\ K[P ,MSEFULNFZL JWL K[P tIF\ ;O/TF JW] D/L K[P VF HF6LG[ 56 B[0}TMG[ NZ[S HuIFV[ ;FD[, SZL T[VMG[ ;FY[ ZFBJF HM.V[P T[VM äFZF H IMHGFVMG]\ VFIMHG VG[ VD,LSZ6 YFI TM 36F 5|`GMG]\ VF5M VF5 lGZFSZ6 YFI VG[ IMHGFGL O,z]lT D/[P VF AFAT[ 56 ,FUTF J/UTF V[ 5MT 5MTFGF 1F[+DF\ lJRFZJ]\ HM.V[P B[0}T ;DFH DFGE[Z :JDFG E[Z B[TL SZL ;FRL ;O/TF D[/JJF TZO CSSNFZ AGX[ T[DF SM. X\SFG[ :YFG GYLP ;HHTF VG[ ;DI ;}RSTFG]\ DCtJ H[8,]\ HJFG DF8[ K[ V[8,]\ H lS;FG DF8[ 56 K[P ,F, ACFN]Z XF:+LV[ VF5[,F cc HI HJFG4 HI lS;FGcc ;}+GL ;FY"STFG[ ;FlAT SZJFGL H~Z GYLP VF ;}+ TM HJFG VG[ lS;FGGL OZHGL ;EFGTFYL VF5D[/[ ;FY"STFGL l;lwWG[ JZ[,]\ K[P 564 VO;M; V[ YFI K[ S[4 V[S HJFGG[ D/TL 5|X\;F4 XFAF;L S[ ZFQ8=lCTGL S]ZAFGL S'lQF5|WFG U6FTF VF N[XDF\ lS;FGG[ D/TL GYLP lJRFZM S[4 VQFF- S[ `F|FJ6GL X~VFTGF JL;v5rRL; lNJ; ;DU| N[XGF lS;FGM C0TF, p5Z pTZL HFI TM m CSS TM V[DG[I K[ C0TF,GMP JWFZ[ lJRFZJFGL H~Z 56 GCL 50[v N[X VFBFG]\ VY"T\+ B/E/L p9[4 EF\ULG[ E}SSM H Y. HFIP 564 ;NG;LA[ VFH ;]WL VF56F HJFGMGL H[D lS;FGMV[ SIFZ[I V[DGF SFDDF\ C0TF, 5F0L GYLP VFG[ X]\ GA/F. SC[JFIm HZF 56 GCLP 564 VO;M; TM V[ YFI K[ S[ VF lS;FGMG[ YTM VgIFI HIFZ[ SIF\I ;F\E/TM GYL tIFZ[ V[ OZH TM GYL R]STF 56 lGZFXFDF\ H~Z 3[ZF. HFI K[P V[G]\ SM. GYL V[JL ,FU6 YL V[ 5L0FI K[ VG[ SIFZ[S VFtDCtIF SZJF 5|[ZFI K[4 H[G[ VF56[ CH] ;]WL XCFNT U6JFGL U]\HF.X U6L GYLP ;ZCN 5Z Z1FF SZTF V[S HJFGG]\ DMT VG[ S'lQF5|WFG N[XGF V[S lS;FGGF DMTDF\ SF\. TOFJT GYLP V[S ALHL JFTvUD[ T[JF lJ5ZLT 5lZA/M ;FD[ 56 S'lQF DF/B]\ S[D DHA}T ZCI]\ K[ V[ 56 ;DHJF H[J]\ K[P S'lQF ;\:S'lTGL UFYF UFJF A[;LV[ TM V[GM 5FZ VFJ[ T[D GYLP WZTL4 WZTL5]+ VG[ 5IF"JZ6G[ S[gãDF\ ZFBLG[ VF 1F[+[ SM. 56 S|F\lT SZJFDF\ VFJX[ TM V[ RMSS; ;O/TFG[ JZX[ HP 564 VO;M; S[ VFJ]\ YT]\ GYLP lS;FGMGF SFDG[ U\ELZTFYL ,[JFGL JFT JT"DFGDF\ lJ;ZFTL HFI K[P V[GF p5Z AWF GE[ K[ 56 V[ 5MT[m S'lQF V[ VJU6JF H[JM lJQFI GYLP S'lQF I]lGJl;"8LVMGF ;\XMWGM äFZF B[0}TM 5|UlT SZL ZCIF K[P I]lGJl;"8L äFZF B[0}TMV[ 5MTFGL SM9F;}h äFZF T{IFZ SZ[, GJLG¿D 8[SGM,MHLGM VeIF; SZJF DF8[ ZFHIEZGF\ .GMJ[8LJ B[0}TMG[ Z_!!dFF\ cc.GMJ[8LJ OFD";" DL8cc C[9/ GJ;FZL S'lQF I]lGJl;"8L BFT[ V[Sl+T SZL T[VMGL 8[SGM,MHLG[ 5|NlX"T SZJFGM ;\]NZ VJ;Z 5|YD JFZ VF5JFDF\ VFjIM CTMP B[0}TMV[ 5MTFGL ZLT[ T{IFZ SZ[, B}A H p5IMUL 8[SGM,MHLGM 5|RFZ VG[ 5|;FZ ZFHIEZDF\ ACM/F 5|DF6DF\ YFI V[JF X]EFXIYL VF cc.GMJ[8LJcc B[0}TMG[ V[S :Y/[ E[UF SZL 5MTFGF lJRFZM4 5MTFGL ;}h VG[ 5MTFGL VFUJL S/F U]HZFTEZGF B[0}TM VG[ S'lQF J{7FlGS ;D1F ZH} SZJFGL TS GJ;FZL S'lQF I]lGJl;"8LV[ 5}ZL 5F0LP VF GJL lJRFZWFZF WZFJTF B[0}TMGL ZFHI ;ZSFZ äFZF 56 cc JF.A|g8 u,MA, V[U|LS<RZ ;DL8 Z_!# cc UF\WLGUZ BFT[ IMHLG[ EFZT N[XGF H]NF v H]NF ZFHIMGF .GMJ[8LJ OFD";G[ VFD\l+T SZLG[ V[S DM8]\ lJXF/ %,[8OMD" 5}Z]\ 5F0I]\ K[P VFGF 5lZ6FD
www.krishijagran.com
:J~5 VFH[ .GMJ[8LJ OFD";G]\ V[S DM8]\ H}Y 56 AgI]\ K[P H[ B[0}TM V[SALHFGL 8[SGM,MHLGM p5IMU 5MTFGL B[TLDF\ SZLG[ VMKF BR"[ 36]\ pt5FNG D[/JJF 5|ItGXL, AgIF K[P lS;FGMGF V;FDFgI 5]Z]QFFY"G]\ 5lZ6FD N[XGF SZM0M ,MSMGF VFCFZG]\ pt5FNG K[P V[GM ;LWM ;\A\W HGvHLJG ;FY[ K[P H[ lNJ;[ S'lQFSFZGL 5L0F ;DFH VFBFGL 5L0F AGL ZC[X[ tIFZ[ EFZTG[ cc ;MGFGL lR0LIFcc AGTF SM. ZMSL XSX[ GCLP SFX4 ,F, ACFN]Z XF:+LHLV[ 5|AMW[,F VF p¿D ;}+G[ ;FY"S YJFDF\ VF0[ VFJTF TDFD VJZMWM C8JF DF8[G]\ JFTFJZ6 VF56F N[XDF\ h05YL pE]\ YFIP
RURAL MEDIA NETWORK Rural Media Network is a driversified Group with brand leadership in a variety of Media products like Mac Krishi Jagran, Hindi, Mac Krishi Jagran, Punjabi, Krishi Jagran, Gujarati, Krishi Jagran, Marathi & Agriculture World. To strengthen our space marketing division, we are looking for. 1. Space Marketing Executive (8) 2. Space Marketing Managers (4) 3. General Managers (2) The person should be graduate, smart, well mannered with excellent communication skills and fluent in Hindi and English. For 2nd and 3rd position experience in the same field is must. Send your resume immediately and SMS "MKT" To 9313301029
Director, Human Resource
RURAL MEDIA NETWORK 60/9, 3rd Floor, Yusuf Sarai Market Near Green Park Metro Station, New Delhi-110016 Tel: 011-26511845, 26517923 Mob: 9313301029, 9654193353 Email: info@krishijagran.com Web: www.krishijagran.com
f]r»k òøkhý Vuçkúwykhe 2015
49
બકરાં પાલન
www.krishijagran.com
બકરાં પાલન
ભા
ુ િનયાની
રતમા ં 13.૫૭ કરોડ બકર ઓ છે ક
સરખામણીમા ં ૧૭ ટકા
ુ ધીદર ૩.૨૫ ટકા
ૂ ધ, માસ ં ,
ચામ ુ ં અને વાળ આપે છે . ુ ધ ઉ પાદનમા ં ૩ ટકા અને
પાલન દશને
દા
આવક કર આપે છે . ૧)
િપયાની
૨) માસ ં ળ ઓલાદ : બકર ઓ ૂ ધ ઓ શાર રક
૩) અધઘિન ઠ પ ધિતથી : ચ રયાણની ઓછ સગવડ હોય યા ં બકરાન ં ે ચ રયાણ ઉપરાત ં
ુ રતી અને
ુ ધી તથા માસ ં ની
ુ વ ણ
આપે છે પણ ા ચી હોય
છે . દા.ત. બગ ં ાળની કાળ બકર ઓ ( લેક બગાલ) વીઅથ ઓલાદ : મ યમ કદની બકર ઓ ક
ૂ ધ અને માસ ં બ ે માટ વખળણાય છે . દા.ત.
જમનાપાર
૪) રશમી વાળવાળાં બકરાં : રશમ ક બ ુ જ બાર ક ઉન
વા વાળ આપે છે
કહ છે ક
ને પ મીના અને મોહર
મો , શાલ, ગં , ટોપી, પડદા
વગેરમા ં ઉપયોગી થાય છે . દા.ત. ક મીર
ુ બના સાદા ં જ બાધ ં વામા ં આવે છે . જ ુ ર યાત જ
ૂ અને ભરવાડ પોતાના ં નાના) ખે તો
નવરોનો
પડતર ક અ ય ચ રયાણ જમીનમા ં ઉછે ર કર છે .
બકરા ં ચ રયાણ ઉપરાત ં મોટ ભાગે ઝાડ ક છોડના
f]r»k òøkhý Vuçkúwykhe 2015
વૈ ાિનક પ ધિતથી બકરાપ ં ાલન ૧) બકરાન ં ો ખોરાક અને પાણી ૨) કરાન ં ી માવજત અને વા ય ૩) બકરા રહઠાણ બકરાન ં ો ખોરાક અને પાણી ુ દા ં
બકર
ુ દા ં વાદ પારખી તમામ
કારની
વન પિત ખાય છે , પરં ુ તેને ઝાડ-ઝાડ ના પાન તથા
છોડની ુ પળો વ ુ ભાવે છે . બકર
ુ ં પાચનતં
અ ય
નવરો કરતા ં મો ુ હોવાથી શર રના વજનના ં 6 થી 11
ટકા
ટલો
કૂો ચારો ખાઇ શક છે . બકર શર રના ં
જોઇતા ં ત વો વ ુ
દાણની
૧) ચર યાણ ઉપર ઉછે ર : નાના તથા ં િસમાત ં (અિત
રુ ં ૂ
દાણ આપવામા ં આવે છે . બકરા ં માટ ુ ં રહઠાણ
માણમા ં (80 ટકા) ચારા મારફતે
(ઝાડના પાન) અને
બકરાં ઉછે રની પ ધિતઓ
50
ધધ ં ાક ય ઉછે ર કરવામા ં આવે છે .
ૂ ધાળ ઓલાદ : બકર ઓ સરરાશ દરરોજ ુ ં 2
લટર ક તેથી વ ું ૂ ધ આપે છે . દા.ત.
કૂા-લીલા ચારા ઉપર, ૂ ધ અને માસ ં માટ
તથા
ટએ વગ કરણ
મહસાણી
૩)
૨) ઘિન ઠ પ ધિતથી : બકરા ં ઘરમા ં બકરાનો દાણ
ટલો ફાળો છે . બકરા ં
વાિષક ૪૦૦ કરોડ
બકર ઓ ંુ ઉિપયો ગતાની
બાવળ ના પાન-શ ગો ઉપર વ ુ આધાર રાખે છે .
ટલી છે . તેનો વાિષક
ટલો છે . બકર ઓ
માસ ં ઉ પાદનમા ં ૧૦ ટકા
પાન ઉપર નભે છે . ખાસ કર ને ખીજડા, બોરડ ,
જ ુ ર યાત
ઓછ
ાણીઓમા ં બકર અ ય
ઉપયોગ કર છે .
ુ ંપળોમાથ ં ી મેળવે છે , રહ
છે .
થી
વાગોળનારા ં
ાણીઓ કરતા ં વ ુ કાય મ એક
ુ તવયની બકર
(40-45 ક. ા)ને દરરોજ 1.750 થી 2.25 ક. ા. કૂોચારો જોઇએ.
બકરાં પાલન
www.krishijagran.com
ઘર 100 ક. ા. સમતોલ દાણ િનચે અ.ન ં
ઘટકો ંુ
ુ જબ બનાવી શકાય.
માણ ( ક. ા.)
૧
ઘ
ંુ ં ૂ
૨૫
૨
મકાઇ ભરડો
૫૦
૩
સ ગખોળ
૨૫
૪
મીનરલ િમ ચર
૨
અ.ન ં
ઘટકો
૧
મકાઇ
૨૨
ચણા
૨૦
૩
ઘ
ંુ ં ૂ
૨૦
૪
મકાઇ ખોળ
૩૫
૫
મીનરલ િમ ચર
૨
ંુ
મી ું
ક શીયમ :
ોટ નવા ં અને
ફો ફરસ ુ ં માણ ૨:૧ હો ું જોઇએ.
ૂ જણી બકર : ૧ લટર ૂ ઘ ઉ પાદન દ ઠ ૪૦૦
બકરાન ં ી સવ ં ધનની ઋ ુ
ામ દાણ આપ .ું
દરિમયાન : દરરોજ 0.5 – ૧ ક. ા. દાણ આપ .ુ ૪
માસની સગભા બકર ઓ : દરરોજ ૫૦૦
ામ દાણ
ં ે : સારો લીલો ચારો અને 20 આપ .ું ઉછરતાં લવારાન
ટકા ોટ નવા ં દાણ.
ુ ધી માટ 150-250
(એક ક, ા. શર ર
ોટ નની જ ુ રયાત રહ છે . ) પાણીની જ ુ રયાત :
દા
ામ
ુ ત વયની બકર ઓ
દવસ ુ 4 – ૫ લટર પાણી િપએ છે . એક ક. ા
કૂા ચારાના
માણમા ં ૪
પાણીની જ ુ રયાત
લટર પાણી જોઇએ.
ખોરાક, ઋ ,ું અવ થા,
ઉ પાદન વગેર ઉપર આધાર રાખે છે .
ૂધ
સામા ય ર તે િવયાણ બાદ બકર જ બ ચાને ું કર છે . જો આ ું ન થાય તો આપણે સારા
બ ચાને
સાફ
કર
કો ંુ
કર ુ અને
ૂં ાને ટચર ાસો છવાસની ખાતર કરવી. યારબાદ ટ
આયોડ ન લગાડ ું . બને તેટ ું વહલા અડધા કલાકની
દર ખરો ુ ં(ખી ંુ ) પીવડાવ ું કારણક સમય જતા ં
તેમા રહલા એ ટ બોડ
ું (
રોગ સામે ર ણ આપે )
તરડામા ં શોષણ ઓ ં થ ું
વજનના 10 ટકા
રાખવા , માદા લવારાઓને
બકર ઓ ( ુ ત વયની) ભેગા
વધારાન ં ા
૦.૫
ખસી કરાવવી
માસ ં ની
ુ દા ં
રાખી
નર
શકાય.
બ ચાને
દોઢથી બે માસની
મર
થી શર ર ુ ધ વ ુ થાય છે અને
ુ વ ા પણ વધે છે . ણ
બકર બકર ઓનો ઉછે ર ઘણી કાળ
માગ ં ી લે છે તેની
સીધી અસર બ ચા ં તેમજ ૂ ધ ઉ પાદન ઉપર પડ છે .
નબળ બકર ઓ ને જ મ સમયે જો ઓછ શ ત મળે
તો
ુ
ું ુ ં માણ વ ું જોવા મળે છે . સારા ઉછે રવાળ
ૂધ
બકર ઓ 16-18 માસે િવયાય છે અને 4-7 માસ
આપે છે . બકર ઓ દર 18-21 દવસે ગરમીમા ં આવે છે
અને 12-36 (સરરાશ 24 ) કલાક
ુ ી ગરમીમા ં રહ ધ
છે . બકર ની સગભાવ થા 150 દવસની હોય છે , આથી
120 દવસની સગભાવ થા પછ બકર ને ુ દા વાડામા ં
રખવી અને છે લે અઠવા ડયે
પથારલ િવયાણઘરમા ં રાખવી.
કૂ જ યામા ં પાથર
વાલીબકરા અને દરરોજ હાથીઓ કરવાથી વભાવે નરમ અને
લવારા‐બ ચાં ઉછે ર
કંતાનથી
નર અને માદા બ ચા ં
બકરા ં હમ ં ેશા બકર ઓથી અલગ વાડામા ં રાખવા
બકરાં માવજત અને વા ય
ચાટ ને ચો
દોઢથી બે માસની મર
માણ ( ક. ા.)
૨
૬
દાણ: ૧૮ ટકા
ઉછરતાં લવારાં
ય છે . દવસના
માયા ં બને છે . ઉપરાત ં સાદા
શ ક પાતળા ટ લના
કાસ ં કો શર ર ઉપર ફરવવાથી એટલે ક હાથીયો
કરવાથી લોહ
પરોપ વીઓનો
ુ ં પર
મણ વધે છે અને બાહય
દાજ આવવાથી
લઇ શકાય છે બકરો બે વષની
ુ શ માટ કાળ
મર ફળવવા લાયક
બને છે . આ મર વષમા ં 25-30 બકર ઓ જ ફળવવી .
ઘિન ઠ પ ધિતમા ં
ણ વષના એક બકરાથી વષમા ં
60-100 બકર ઓ ફળવી શકાય.
ટ ું જ ખી ુ િપવડાવ .ું એક સાથે
વ ુ ખી ુ પીવડાવવાથી
કુશાન થઇ શક છે તેથી
દવસમા ં બે- ણ વાર ધવરાવવા . 2-3 અઠવા ડયા
બાદ તે ૂ ું ઘાસ અને પાદડા ં ખાવા ુ ં શ ુ કર છે
24
કલાક તેમની આ ુ બા ુ સહલાઇથી મળ રહ તે ર તે
રાખવા.
f]r»k òøkhý Vuçkúwykhe 2015
51
www.krishijagran.com
{krMkf ¼rð»ÞV¤
{k[o 2015
ekfld Hkfo”;Qy
{u»k: ÃkheûkkÚkeoyku {kxu Mkkhku Mk{Þ hnuþu, þMºkw Úkþu,{wfË{k{kt MkV¤íkk {¤þu, Ãkhtíkw ¾[o ðÄkhu hnuþu yLku ykðf ykuAe Úkþu.fk{uåAk Ãký «çk¤ hnuþu, ¼køÞLkk rðïkMk Ãkh Lk hnuðwt.
íkw÷k: yk {rnLkku MkkðÄkLke hk¾ðe Ãkzþu. ÄLkLke çkkçkík{kt MkV¤íkkLkku Þkuøk f{òuh Au. ðiðkrnf SðLk{kt Úkkuze {w~fu÷e yÚkðk SðLk MkkÚke MkkÚku {ík¼uË WíÃkÒk ÚkE þfu Au.
ð]»k¼: ÄLk {kxu ðÄw Mkkhku {rnLkku Mkkrçkík Úkþu. ykðf yuf fhíkk ðÄkhu Mkúkuík{ktÚke Úkþu, MktíkkLk íkÚkk rþûkýLke çkkçkík{kt yk {rnLkku Úkkuzku {w~fu÷e¼Þkuo hnu íkuðe þõÞíkk Au.
ð]rùf: ½ýku {kuxku ¾[o yÚkðk y[kLkf ðÄw ÄLk nkLke ÚkðkLkku Þkuøk Au. rð[kh yLku rLkýoÞ fhðk{kt íkeðúíkk hnuþu yux÷u fu rLkýoÞ ÷uðk{kt Wíkkð¤ hnuþu.
r{ÚkwLk: ÄLkLke ykðf Mkkhe hnuþu, ¾qçk Ãkhk¢{ yLku ÃkwÁ»kkÚko ðÄþu. ÔÞkÃkkheÞku {kxu Lkðe ÔÞðMÚkk, rðËuþku{ktÚke yLku hkßÞLkk fkÞkuo{kt {kuxk «{ký{kt MkV¤íkk {¤þu.
ÄLk: çknw {kLk-MkL{kLkLke ÂMÚkrík çkLke hne Au. fkuE fkhýMkh ÏÞkrík {¤þu, ¼køÞLkku MkkÚk {¤þu. ÄLkLke çkkçkík{kt ðÄw Mkkhku Mk{Þ LkÚke. ÔÞÞLkwt «{ký ½ýw hnuþu.
ffo : ¼køÞ yLku ÃkwÁ»kkÚkoLkk òuh Ãkh ík{u ¾qçk ÄLk f{kþku. òu ík{u Lkkufhe{kt Aku íkku rðfkMk íkÚkk ðÄw Mkkhe søÞkyu xÙkLMkVh Mkt¼ð Au. òu fkuE þºkw Au íkku íku xfe þfþu Lknª.
{fh: ykŠÚkf ÂMÚkrík fÚk¤þu. fkhý fu ÄLkLkwt ykøk{Lk ykuAw hnuþu. çknuLkku íkhVÚke MknÞkuøk {¤þu Ãkhtíkw ¼kEÞku MkkÚku rððkË WíÃkÒk ÚkE þfu Au.
®Mkn: MðkMÚÞ{kt MkwÄkh Úkþu. Þkºkk yLku ðknLk [÷kðíke ð¾íku MkkðÄkLke hk¾ku. f{hLke Lke[u Eò ÃknkU[ðkLke Mkt¼kðLkk Au. {Lk,ðkýe yLku rð[kh Ãkh rLkÞtºký hk¾ku.
fwt¼: y[kLkf ÄLk ÷k¼ Úkþu, fkuE søÞkyu MkwËwh ÞkºkkÚke ÷k¼ Úkþu. Ãkkrhðkhef Mkw¾{kt f{e ykðe þfu Au. MðkMÚÞ MktçktrÄík Mk{MÞk s¤ðkE hnuþu.
fLÞk : ík{khk {kxu yk {rnLkku Mkkhku Mkkrçkík ÚkE þfu Au. MktíkkLk íkhVÚke þw¼ Mk{k[kh {¤e þfu Au. rþûký-«ríkÞkurøkíkk{kt MkV¤íkkLkku Mkkhku Þkuøk Au.
{eLk: ¼kiríkf Mkw¾-MkwrðÄk{kt ½ýeçkÄe ð]rØ Úkþu. rðÃkheík ®÷røkÞkuÚke Lkðk MktçktÄ çkLkþu. Wå[ yrÄfkheyku MkkÚku MktçktÄ çkLkþu. rÃkíkk MkkÚku MktçktÄ MkwÄkhðkLkku «ÞkMk fhðku.
f]r»k òøkhý ¿kkLk «ríkÞkurøkíkk (Vuçkúwykhe-2015) 1. ¼khík{kt rfMkkLk rËðMk õÞkhu {Lkkððk{kt ykðu Au ? 8 {k[o 23 rzMkuBçkh 2. sÞ sðkLk sÞ rfMkkLkwt Mkqºk fkuLku ykÃÞwt níkwt? {nkí{k økktÄe ÷k÷çknkËwh þk†e 3. ¼khík{kt nrhÞk¤e ¢ktríkLkk «ýuíkkLkwt Lkk{ ykÃkku? zku.yu{.yuMk.Mðk{eLkkÚkLk zku.Mke.ðe.h{Lk 4.fÞwt hkßÞ MkkiÚke ðÄkhu ËqÄ WíÃkkËLk fhu Au? W¥kh«Ëuþ Ãktòçk 5. fÞk hkßÞ{kt MkkiÚke ðÄkhu «{ký{kt {kA÷eykuLkwt WíÃkkËLk fhðk{kt ykðu Au? Ãkrù{ çktøkk¤ yktÄú«Ëuþ 6.hk»xÙeÞ f]r»k rð¿kkLk Mktøkúkn÷Þ õÞkt ykðu÷ Au? {æÞ«Ëuþ rËÕne 7. ¼khík{kt MÚkkrÃkík Mkki «Úk{ f]r»k ÞwrLkðŠMkxe fE Au? S.çke.f]r»k ÞwrLkðŠMkxe ÃktíkLkøkh MkhËkh ðÕ÷¼¼kE Ãkxu÷ f]r»k ÞwrLkðŠMkxe
Akufhku íkuLke øk÷o£uzLku- {kuxku ©e{tík ÔÞÂõík nkuÞ íkku Ãký íku {khk rÃkíkkS ykøk¤ fxkuhku ÷ELku W¼ku hnu Au. øk÷o£uz- íkkhk rÃkíkkS ½ýk ©e{tík nþu. Akufhku- Lknª íku ÃkkýeÃkqhe ðu[u Au. 52
f]r»k òøkhý Vuçkúwykhe 2015
8.õÞkt ¼khíkeÞ çkku÷hu ð»ko 1983{kt ykÞkuSík r¢fux ðÕzo fÃk{kt yuf Ãký {u[ hBÞk Lk níkk? hrðþkMTºke MkwrLk÷ ðkÕMkLk 9. ¼khíkeÞ rVÕ{ søkík{kt zÙe{ øk÷oLkk Lkk{Úke fE yr¼Lkuºke «rMkØ Au? MkÒke r÷ÞkuLk nu{k {kr÷Lke 10. yufu-67 Lkk{Úke fÞk {wÏÞ «ÄkLk òýeíkk Au? {Lkkunh÷k÷ ¾èh yh®ðË fusheðk÷
ík{khk Võík Mkk[k sðkçk Ãkh ÞkuøÞ heíku rLkþkLk fhe sðkçk y{khk fkÞko÷Þ Ãkh Lke[u Ëþkoððk{kt ykðu÷ MkhLkk{k Ãkh yÚkðk ssdogra.krishijagran@gmail.com Ãkh E{u÷Lkk {kæÞ{Úke Ãký {kuf÷e þfku Aku. ík{k{ «&™kuLkk Mkk[k sðkçk ykÃkLkkh ðkt[fkuLkk Lkk{ (Vkuxk MkkÚku) «fkrþík fhðk{kt ykðþu yLku rðsuíkkykuLku ÃkwhMfkh Ãký ykÃkðk{kt ykðþu.
÷kuÚk ÃkkuÚk
Þkºke (y¾çkkh ðkt[íkk-ðkt[íkk) yhu ¼kE fw÷e, {Lku yuðk zççkk{kt çkuMkkzsu ßÞkt ðkíkku fhLkkh fkuE Lk nkuÞ, suÚke nw y¾çkkh ðkt[e þfwt. fw÷e(çkkçkwS) ík{u ®[íkk Lk fhku, nwt ík{Lku {k÷økkzeLkk zççkk{kt çkuMkkzeþ.
www.kjcommoditynews.com
furhÞh
To Advertise in Krishi Jagran
yuøkúefÕ[h{kt furhÞh
¼k
híkLkwtrðþk¤ f]r»kÞkuøÞ s{eLk yksu Ãký ÷k¾ku ÷kufkuLku hkusøkkhe Ãkqhe Ãkkzu Au. yuf ytËks «{kýu yk ûkuºk{kt «íÞûk yLkuÃkhkuûk Mð\Ãku ykþhu 64 xfk ÷kufkuLku hkusøkkhe ykÃku Au. òufu yks su økíkeÚke ¼khíkLke ðMkíke ðÄe hne Au íkuLku òuíkk Lkðe xufLkefLke ykð~ÞfíkkLkku ynuMkkMk fhðk{kt ykðu Au. íkuLke s\rhÞkíkLku Ãkqýo fhe þfkÞ Au. {kxu íkksuíkhLkk Mk{Þ{kt yuøkúe fÕ[h yr¼fÕÃk yuÂLsLkeÞhªøkLke {køk rðþu»k\Ãk{kt ðÄe økE Au.
þwt fhu Au yuøkúefÕ[h yuÂLsLkeÞMko Mkk{kLÞ heíku yk ÃkzfkhÃkqýo ûkuºk {kLkðk{kt ykðuAu, Ãkhtíkw yk ûkuºk{kt rðþk¤ yðfkþLku òuíkk ÞwðkLkkuyu yk ûkuºkLku ðÄw økt¼ehíkkÚke ÷uðwtòuEyu. y÷çkík yuøkúe[Õ[h yuÂLsLkeÞhªøkLkk fkÞoLku f]r»k WíÃkkËLk MkkÚku òuzðwt òuEyu. ®Mk[kE, ÃkkýeLkku rLkfk÷ fhðkLke ÃkØrík, {þeLkkuLke rzÍkELk ðøkuhu íkiÞkh fhðkLke s\h Au. yLkuf íkfku : yk ûkuºk sux÷w rðþk¤ Au yux÷e s ðÄkhu «{ký{kt íkf {¤u Au. íkuLke MkkÚku Mktf¤kÞu÷ økúußÞwyux yLku ÃkkuMx økúußÞwyux {kxuLke ¼khíkeÞ f]r»k yLkwMktÄkLk Ãkrh»kË ûkuºkku (ykEMkeyuykh){kt fkiþÕÞíkk ËþkoððkLkk rðþu»k íkfku hnu÷e Au. fkhý fu yk MktMÚkk ytíkøkoík 43 MktþkuÄLk MktMÚkk, [kh LkuþLk÷ rhMk[o çÞwhku,20 LkuþLk÷ rhMk[o MkuLxh, 109 f]r»k rð¿kkLk fuLÿ ðøkuhuLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au. yk WÃkhktík ¾kLkøkeûkuºkLke ftÃkLkeyku yk ûkuºk{kt WÃk÷çÄ Mkt¼kðLkkLku òuíkk {kuxk «{ký{kt {qze hkufký fhe hne Au.íkuLkkÚke ík{u ytËks ÷økkðe þfku Aku fu yk ûkuºk{kt MLkkíkf {kxu hkusøkkheLku ÷E fux÷k {kuxk «{ký{kt íkfku WÃk÷çÄ Au. òu ík{u EåAku íkku yuøkúefÕ[h yuÂLsLkeÞ®høk, VkuhuMxÙe, Vq z «ku M ku ® Mkøk, Áh÷ zu ð ÷Ãk{u L x, {þeLk zuð÷Ãk{uLx ðøkuhu{kt Lkkufhe íkÃkkMke þfkuAku.yksfk÷ yuøkúefÕ[h yuLSrLkÞ®høk yuLkSyku MkkÚku «kusuõx íkÚkk Mfe{ Ãkh Ãký fk{ fhðk{kt ykðu Au. çkeS çkksw rhxu÷ ftÃkLkeyku Ãký yuøkúe-MkkÞLMk økúußÞwyuxLku ÷E hkusøkkheLke ÔÞkÃkf íkf hnu÷e Au.
ALL INDIA
M.C. DOMINIC
9654193353
dominic@krishijagran.com
MAHARASHTRA
Many Pradhan
09891263263
many@krishijagran.com
GUJARAT
Jyoti Sharma
09891828266
jyoti@krishijagran.com
PUNJAB
Megha Sharma
09891668292
megha@krishijagran.com
HARYANA
Sarita Singh
09891899197
sarita@krishijagran.com
RAJASTHAN
Sara Khan
09953720233
sara@krishijagran.com
UTTAR PRADESH
Mehak Ali
09582957538
mehak@krishijagran.com
UTTARAKHAND
Pratibha Joshi Bhatt
09891889588
pratibha@krishijagran.com
MADHYA PRADESH
Sarla Singh
09999141933
sarla@krishijagran.com
CHHATTISGARH
Sujata Gautam
08588998437
sujata@krishijagran.com
BIHAR
Dolly Singh
09953824044
dolly@krishijagran.com
JHARKHAND
Chunki Bhutia
09891655888
chunki@krishijagran.com
HIMACHAL PRADESH
Pratima Joshi
09718268833
pratima@krishijagran.com
JAMMU & KASHMIR
Afsana Malik
09891899322
afsana@krishijagran.com
WEST BENGAL
Hrituparna Banerjee
09891899064
hrituparna@krishijagran.com
KARNATAKA
Priyanka Dubey
09891123772
priyanka@krishijagran.com
ASSAM
Jayanti Das
09891123772
jayanti@krishijagran.com
ANDHRA PRADESH
Ritika Kotiyal
09953746033
ritika@krishijagran.com
ODISHA
Namita Shrivastav
09999147833
namita@krishijagran.com
TAMIL NADU
Yogesh Kumar
09891668636
yogesh@krishijagran.com
DIGITAL
P.S. Saini
09891405403
pssaini@krishijagran.com
To Subscribe Krishi Jagran
SANJAY KUMAR Jyoti Sharma Many Pradhan Pavan Ajage Narendra Sherdale Bhausaheb Wagh MADHYA PRADESH Sarla Singh CHATTISGARH Sujata Gautam JAMMU & KASHMIR Afsana Malik HIMACHEL PRADESH Pratima Joshi PUNJAB Megha Sharma UTTRAKHAND Pratibha Joshi Bhatt HARYANA Sarita Singh UTTAR PRADESH Mehak Ali R.N. Chaubey {Lke Vu õ xhe : Mkk{kLÞ heíku yu ø kú e fÕ[h Govind Singh yuÂLsLkeÞ®høkLkku Ãkøkkh yLÞ ÔÞðMkkrÞfLke su{ Krishna Bihari s nkuÞ Au. £uþh yuøkúefÕ[h yuLsLkeÞ®høkLke RAJASTHAN Sara Khan þ\ykíke Ãkøkkh 12Úke 15 nòh \rÃkÞk ðå[u BIHAR Dolly Singh nkuÞ Au. Ãkhtíkw ºkýÚke [kh ð»koLkku yLkw¼ð ÚkE JHARKHAND Chunki Bhutia
økÞk çkkË Ãkøkkh 30Úke 40 nòh MkwÄe {¤e þfu Au.
ALL INDIA GUJARAT MAHARASHTRA
09313301029 09891828266 09891263263 08411889826 09881063466 08806851660 09999141933 08588998437 09891899322 09718268833 09891668292 09891889588 09891899197 09582957538 09453577732 07668056660 09719029604 09953720233 09953824044 09891655888
sanjay@krishijagran.com jyoti@krishijagran.com many@krishijagran.com pavan@krishijagran.com narendra@krishijagran.com bhausaheb@krishijagran.com sarla@krishijagran.com sujata@krishijagran.com afsana@krishijagran.com pratima@krishijagran.com megha@krishijagran.com pratibha@krishijagran.com sarita@krishijagran.com mehak@krishijagran.com chaubey@krishijagran.com govind@krishijagran.com krishna@krishijagran.com sara@krishijagran.com dolly@krishijagran.com chunki@krishijagran.com
Ph. : 011-26511845, 26517923, 45503170 Email : info@krishijagran.com Web. : www.krishijagran.com
Hkkjr dh vxz.kh Ñf”k ikfjokfjd if=dk ikap Hkk”kkvksa esa n?Zw-J/-;h- feqPh ikroD
AGRICULTURE WORLD f]r»k òøkhý Vuçkúwykhe 2015
53
www.krishijagran.com
ÔÞtsLk
ÔÞtsLk
nku¤eLkk «Mktøku ½eLkk ÔÞktsLk yk ð¾íku nku¤eLkk «Mktøku çkLkkðku ½e yLku ÃkLkehLkk ÔÞtsLk
Ãkk÷f yLku ¢e{ [es Mk{kuMkk Mkk{økúe : Ãkk÷fLke yuf swze (Võík ÃkktËzk), 1 zwtøk¤e (çkkhef Mk{khu÷e), ÷Mký (çkkhef Mk{khu÷k), 1 {kuxe [{[e, 1 çkxkfw (çkkVu÷w yLku {Mkk÷k MkkÚku), 2 LkkLkk ÷e÷k {h[k (Mk{khu÷e), rÃkMku÷w òÞVh [kuÚkk ¼køkLkwt, {kuxe [{[e, ¢e{ [eÍ 100 økúk{, rÃkMku÷w SÁt 1 {kuxe [{[e, rÃkMku÷w y{[qh yzÄw {kuxe [{[e, Ãkh{ ½e çku {kuxk [{[k, {eXw-fk÷e{e[o MðkË «{kýu, Ãkh{ ½e (zeÃk £kÞ {kxu). ÷kux {kxu: 2 yzÄku fÃk Ãkkýe, ysðkÞLk [kuÚkk ¼køkLkwt, {kuxe [{[e, MðkË «{kýu {eXw, Ãkh{ ½e 1 {kuxku [{[ku. rðrÄ : ÷kux{kt {eXw, ysðkÞLk yLku Ãkh{ ½e r{r©ík fhe ÷kuxLkk {w÷kÞ{ økwË÷k ðk¤e Ëku. fÃkzkÚke íkuLku 15 r{rLkx {kxu Zkfe Ëku. íku÷{kt zwtøk¤e-÷MkýLku ík¤ku. Ãkk÷fLku Wf¤íkk Lk{feLk Ãkkýe{kt ç÷kt[ fhku. íÞkhçkkË Ãkkýe{ktÚke fkZe ÷E Mk{khku. íku{kt çkxkfk, zwtøk¤e, ÷Mký, ÷e÷k {h[k, òÞVh, y{[wh, SÁt yLku ¢e{ [es Lkk¾eLku r{r©ík fhku. {eXw-{h[w Lkkt¾ku. Mk{kuMkkLkk ÷kux{ktÚke LkkLke hkux÷e ðýku.íkiÞkh fhðk{kt ykðu÷ {Mkk÷kLku ðå[u ¼hku. Úkkuzw Ãkkýe Lkkt¾eLku rfLkkhLku Ãkkfe fhku. fzkELkk Ãkh{ ½e{kt {æÞ{ íkkÃkÚke ík¤ku, Mk{kuMkk MkkuLkuhefwhfwhk ÚkkÞ íÞkt MkwÄe íkuLku ík¤ku. íÞkhçkkË íkuLku yuf ÃkuÃkh{kt Zk¤e Ëku. ðÄkhkLkwt ½e ÃkuÃkh þkur»k ÷uþu. xk{uxkLke [xýe MkkÚku økh{k-økh{ rÃkhMkku.
MkkuÞk [eÍ yLku fuMkh fku^íkk Mkk{økúe : çkxkfk (çkkVu÷k yLku {Mkk÷k MkkÚku) 1 fÃk, Ãkh{ ÃkLkeh (Mk{khu÷) yzÄku fÃk, [es yzÄku fÃk, MkkuÞk økúuLÞw÷ ([whku) yzÄku fÃk, 2-3 ÷e÷k {h[k çkkhef Mk{khu÷k,ÄkýkLkk ÃkktËzk (çkkhef Mk{khu÷k) 2 {kuxe [{[e fkuLko ^÷kuh 1 {kuxe [{[e, MkwfkÞ÷ u e çkzuúLkku[hwku2 {kxue [{[e, ík¤ðk {kxuÃkh{ ½e. fhe: Ãkh{ ½e/{k¾ý 3 {kuxk [{[k, rÃkMku÷w ykËw-÷Mký 1 {kuxe [{[e, SÁ [{[eLkku [kuÚkku ¼køk, rÃkMku÷e zwtøk¤e [kuÚkk ¼køkLkku fÃk, xk{uxk Mk{khu÷k yuf fÃk, xk{uxkLkku MkkuMk 2 {kuxe [{[e, Ãkkýe 3 fÃk, fuMkh 1 LkkLke [{[e (yzÄk fÃk Ãkh{ ËqÄ{kt r{r©ík),¢e{ yzÄku fÃk. {Mkk÷ku: økh{ {Mkk÷ku yzÄe [{[e, þkne ÃkLkeh {Mkk÷ku yzÄe [{[e, ÃkeMku÷w ÷k÷ {h[w yzÄe [{[e, ÃkeMku÷ SÁ yzÄe [{[e, MðkË «{kýu {eXwt. rðrÄ: fkuVíkkLke Mkk{økúe yuf MkkÚku r{r©ík fhe íkiÞkh fhku. íku{k y¾hkuxLke su{ økku¤ çkLkkðku. «Úk{ íku÷{kt íku¤ku, yuf ðkMkýLku ½e-{k¾ý ÷økkðku. rÃkMku÷ ykËw-÷Mký yLku SÁt Lkk¾ku. íÞkhçkkË rÃkMku÷ zwtøk¤e {u¤ðeLku økw÷kçke ÚkkÞ íÞkt MkwÄe íkuLku ík¤ku. xk{uxk íkÚkk þku»k r{rûkík fhku. 2 r{rLkx MkwÄe íkuLku Ãkkfðk Ëku yLku íÞkhçkkË {Mkk÷ku yLku Ãkkýe r{r©ík fhku. Ãkkt[ r{rLkx MkwÄe Ãkkfðk Ëku yLku íÞkhçkkË økuMk Äe{ku fhku. íÞkhçkkË fuMkh yLku ¢e{ r{r©ík fhku. 2 r{rLkx ðÄw Ãkkfðk Ëku íÞkhçkkË fkuVíkkLku r{r©ík fhku. íkuLku n¤ðk nkÚkÚke [÷kðku. Mk{khu÷ ÄkýkLkk ÃkktËzk yLku fuMkhLkk xwfzkÚke Mkòðe LkkLk yÚkðk ÃkhkXk MkkÚku rÃkhMkku. 54
f]r»k òøkhý Vuçkúwykhe 2015
www.kjcommoditynews.com
Fuj sd;
rðï fÃk{kt ¼khíku Ërûký ykr£fkLku 130 hLkÚke ÃkhksÞ ykÃÞku rþ
¾h ÄðLkLke MkËe yLku íÞkhçkkË hnkýuLkk 79 íku{ s rðhkx fkun÷eLkk 46 hLkLke {ËËÚke ¼khíku Ërûký ykr£fkLku ðÕzo fÃk{kt nhkðeLku Lkðku EríknkMk håÞku níkku. yk Sík MkkÚku ¼khíku rðï fÃk{kt ykr£fk Mkk{u nkhðkLke ÃkhtÃkhkLku yxfkðe níke íkku çkeSçkksw rðïfÃk{kt ÃkkrfMíkkLk çkkË Ë.ykr£fk Mkk{uLke yk íkuLke ÷køk ÷økkík çkeS Sík níke. yk MkkÚku ¼khík ÃkkuRLx xuçk÷{kt økúwÃk çke{kt xku[Lkk MÚkkLku Au.¼khíkLku rðï rðsuíkkLkku r¾íkkçk ò¤ðe hk¾ðkLkku nwtfkh fhíkkt ík{k{ nrhV xe{kuLku yk Sík MkkÚku [uíkðýe ykÃke Au. Ërûký ykr£fkLke rðïfûkkLke çkku®÷øk Mkk{u 307 hLkLkku støke Mfkuh ¾zfíkkt ÃkkuíkkLke {sçkqík çkuxªøkLke ûk{íkkLkku Ãkh[ku ykÃÞku níkku. su ÃkAe ¼khíkeÞ çkku÷hku yLku rVÕfhkuyu Ãký ELk Vku{o {Lkkíke çkuxªøk ÷kELkyÃkLku Mkk{kLÞ MíkhLke Mkkrçkík fhe ËeÄe níke. ÃkkrfMíkkLk Mkk{u MkËe [wfe sðkLke ík{k{ yf¤k{ý ÄðLku Ërûký ykr£fkLkk çkku÷hku Ãkh Wíkkhe nkuÞ íkuðwt MÃkü òuE þfkíkwt níkwt. ÄðLk yLku fkun÷e MkkÚku {¤eLku 127 hLkLke õ÷krMkf ¼køkeËkhe fhíkkt xe{ EÂLzÞkLku støke Mfkuh íkhV yøkúuMkh fhðkLkwt Ã÷uxVku{o ÃkqÁt Ãkkzâwt níkwt. ÄðLku 146 çkku÷{kt çku rMkõMkh yLku 16 [kuøøkk MkkÚku 137 hLkLkku Mfkuh fÞkuo níkku. çkeSçkksw ze.rðr÷ÞMkoLku çkkË fhíkkt MkkWÚk ykr£fkLke rV®Õzøk ftøkk¤ hne níke. MkkWÚk ykr£fkyu çku Úke ºký
ykMkkLk fu[ Ãkzíkk {wfíkk ¼khíku íkuLkku ¼hÃkqh ÷k¼ WXkÔÞku níkku. 20{e ykuðhu ßÞkhu ÄðLk 53 hLku h{íkku níkku íÞkhu íkuLku SðíkËkLk {éÞwt níkwt. ¼khíku ykÃku÷k ÷ûÞktfLkku ÃkeAku fhðk Wíkhu÷k Ërûký ykr£fkLke þYykík ftøkk¤ hne níke yLku íku{ýu Võík 12 hLkLkk Mfkuh Ãkh «Úk{ rðfux økw{kðe ËeÄe níke. zâw Ã÷uMkeMkLku çkkË fhíkkt fkuE s ¾u÷kze {uËkLk Ãkh xfe þõÞwt Lk níkwt. ykr£fkLkk A ¾u÷kzeyku çku yktfzk{kt Ãký Mfkuh LkkUÄkðe þõÞk Lk níkk yLku Võík 177 hLk{kt Mk{økú xe{ ykWx ÚkE síkk ¼khíkLkku 130 hLkÚke rðsÞ ÚkÞku níkku. ¼khík íkhVÚke yrïLku ºký ßÞkhu þ{e íkÚkk {kurníku çku-çku rðfux ÍzÃke níke. Ërûký ykr£fkLke ytrík{ Mkkík rðfuxku Võík 44 hLk{kt ykWx ÚkE økE níke. ¼khíku rðïfÃk{kt Ërûký ykr£fkLku nhkÔÞwt nkuÞ íkuðe yk Mkki «Úk{ ½xLkk Au. ÄðLkLke 137 hLkLke õ÷krMkf E®Lkøk çkË÷ {uLk-ykuV Ä {u[ ònuh fhkÞku níkku.
ÄðLkLke Mkkík{e MkËe MkkÚku ¼k ¼khíkLke Mkkík{e Sík
híkeÞ ykuÃkLkh rþ¾h ÄðLku Ërûký ykr£fk Mkk{u rðï fÃk{kt MkËe Vxfkhe xe{Lku rðsÞ ykÃkkÔÞku níkku íÞkhu ÄðLkLke yk Mkkík{e MkËe níke, ÞkuøkkLkwÞkuøk yk ¼khíkLke Mkkík{e {u[{kt Sík níke. yíÞkh MkwÄe{kt ÄðLk îkhk su Mkkík MkËe Vxfkhðk{kt ykðe Au íku ík{k{{kt ¼khíkLke Sík ÚkE Au. yksu ÄðLku yktíkhhk»xÙeÞ {u[{kt íkuLke fkhrfËeoLkku MkkiÚke ðÄw 137 hLkLkku Mfkuh fÞkuo níkku. yøkkW íkuýu ðuMx EÂLzÍ Mkk{u fkLkÃkwh{kt 119 hLk VxfkÞko níkk.
56
f]r»k òøkhý Vuçkúwykhe 2015
To Reach Rural India–Advertise in Krishi Jagran and Go Global through Agriculture World www. kjcommoditynews.com www.krishijagran.com ALL INDIA
Jammu and Kashmir
Ravindra Teotia — +91-9891511144 Sanjay Kumar — +91-9313301029 P.S. Saini — +91-9891405403 Farha Khan — +91-9891724495 K.J. Sarnanya — +91-9811758683
AFSANA MALIK 9891899322 Himachal Pradesh
PRATIMA 9718268833
Punjab
MEGHA SHARMA 9891668292
Uttarakhand
POONAM BISWAKARMA 8447527318
Haryana
SARITA SINGH 9891899197
MEHAK ALI 9582957538
Uttar Pradesh Rajasthan
Assam
SARA KHAN 9953720233
ABDUS SAMAD 9891889588 DOLLY SINGH 9953824044
Bihar
Jharkhand
Gujarat
JYOTI SHARMA 9891828266
West Bengal
Madhya Pradesh
CHUNKI BHUTIA 9891655888
Chhattisgarh
SARLA 9999141933
Orissa
SUJATA GAUTAM 8588995437
HRITUPARNA 9891899064
Maharashtra
MANY PRADHAN 9891263263
HARASHANKAR 9891335460
Telangana
NAMITA 9999147833 Andhra Pradesh Karnataka
RITIKA 9953746033
Tamil Nadu Kerala
PREETHA M. NAIR 9891755566
NISHANT TAAK 9953756433
n?Zw-J/-;h- feqPh ikroD
AGRICULTURE WORLD
COMING SOON
KRISHI JAGRAN, INDIA'S NO.1 AGRICULTURE MEDIA GROUP 1 Global Language, 4 Indian Languages, 2 Portals–6 Million combined readership .
www.krishijagran.com The Pulse of Agri-World
The Pulse of Rural India
AGRICULTURE W RLD
n?Zw-J/-;h- feqPh ikroD
www.kjcommoditynews.com the pulse of global commodity market (Portal for Agri Commodities, Research Reports, Prices & News)
www.krishijagran.com
hksLkerík søkík
ykðþu.ònuh ÷k¼kÚkeoyu íkuLkk ÃkkuíkkLkk Vk¤k íkhefu YrÃkÞk 4 nòh fkZðk{kt ykðþu.
økwshkík MkhfkhLke MðåAíkk yr¼ÞkLk nuX¤ ònuh þki[k÷Þku {kxu MkçkrMkze ÞkusLkk
hk
ßÞ Mkhfkhu LkkýkfeÞ ð»ko 2014 15Lkk ytrík{ íkçk¬k{kt {nkí{k økktÄe MðåAíkk yr¼ÞkLk nuX¤ økwshkíkLku ¾wÕ÷k{kt þki[r¢Þk{wõík fhðk ¾kMk Mfe{ çknkh Ãkkze Au. yk Mfe{ ytíkøkoík ½hËeX þki[k÷Þ çkLkkððk fuLÿ Mkhfkh íkhVÚke YrÃkÞk 4 nòh yLku hkßÞ Mkhfkh íkhVÚke YrÃkÞk 8 nòh {¤e fw÷ YrÃkÞk 12 nòh MkçkrMkze ykÃkþu. 3-4 þki[k÷Þ ÞwrLkx {kxu fuLÿ Mkhfkh íkhVÚke 40 xfk yLku hkßÞ Mkhfkh íkhVÚke 60 xfk ¾[o {¤e fw÷ 30 nòh MkçkrMkze ykÃkðk{kt ykðþu. hkßÞ Mkhfkhu MkkiÚke {níðLke yu çkkçkíkLku ykðhe Au fu hkßÞ{kt çkktÄfk{ MkkÚku Mktf¤kÞu÷ fkuE Ãký «fkhLkk fk{ su{ fu {fkLk çkLkkððwt,
½hËeX þki[k÷Þ çkLkkððk søÞkLkku rçk®Õzøk çkLkkððk, {køko, ®Mk[kE, hu÷ðu y¼kð nkuÞ íÞkt 3-4 xkuE÷ux Mkk{qrnf heíku yÚkðk Mkhfkhe fu ¾kLkøke fk{ ík{k{ MÚk¤kuyu fk{ fhíkk ©r{fku {kxu fk{ [÷kW rLk{koý fhe þfkþu.y÷çkík íku{k òuzkLkkh ÃkrhðkhkuLke yk þki[k÷ÞkuLke ò¤ðýeLke þki[k÷Þ W¼k fhðk VhrsÞkík Au. sðkçkËkhe hnuþu.yk «fkhLkk Mkk{qrnf økwshkík Mkhfkhu MðåAíkk yr¼ÞkLk nuX¤ økúk{eý rðMíkkhku Ãkh rðþu»k ¼kh þki[k÷Þku {kxu hkßÞ Mkhfkh ykþhu 6 ykÃÞku Au. yíÞkhu Ëkíkkyku ÃkkMkuÚke su ËkLk nòh rÃkÞkLke MkçkrMkze ykÃkþu.hkßÞ {¤e hÌkk Au íkuLku {kxu {wÏÞ{tºke MðåAíkk Mkhfkhu yk Mfe{{kt MÃküíkk fhe Aeyu fu rLkrÄ Lkk{Lkwt yuf y÷øk ¼tzku¤ Q¼w MÚkkrLkf Mk¥kk{tz¤u sYhe økxh ÔÞðMÚkk fhðk{kt ykðu÷ Au. økk{zk{kt økheçke hu¾k W¼e fhðkLke hnuþu íku{ s íkuLku rLk¼kððkLke WÃkhLkk Ãkrhðkhku {kxu þki[k÷ÞLke MkwrðÄk Ãký sðkçkËkhe hnuþu. ßÞkt Ãký økxhLke {kxu fwxwtçk ËeX þki[k÷Þ çkLkkððk YrÃkÞk 5 ÔÞðMÚkk Lk nkuÞ íÞkt øktËfeLkk rLkfk÷ {kxu nòh ykÃkðk{kt ykðþu. çkeò [kh nòh søÞk íkiÞkh fhðkLke hnuþu, ¾k¤fqðk nkuÞ Ãkt[kÞík, økúk{ rðfkMk yLku økúk{ øk]n íkku íkuLke rLkÞr{ík MkVkE fhðkLke hnuþu. rLk{ko ý rð¼køk{kt Ú ke Vk¤ððk{kt
Mkwhík{kt ÞkuòÞu÷ nhkS{kt ðzk«ÄkLkLkk MkqxLke YrÃkÞk 4.31 fhkuzLke çkez ÚkE
Au
Õ÷k fux÷kf rËðMkkuÚke [[koLkwt fuLÿ çkLku÷k ðzk«ÄkLk ©e LkhuLÿ {kuËeLkk Mkqx YrÃkÞk 4.31 fhkuz{kt ðu[kÞku níkku. Mkwhík þnuh{kt ºkeò rËðMku çkÃkkuh çkkË Mkqx {kxuLke nhkS{kt ¼khu WAk¤ku ykÔÞku níkku. Mkktsu Ãkkt[ ðkøÞk MkwÄe [k÷u÷e çkku÷e{kt Vku{o Ãkh íkuLke ytrík{ Mkðo©uc ®f{ík níke íkuLku ykÃkðkLkwt f÷uõxh îkhk Lk¬e fhðk{kt ykÔÞwt níkwt. ðzk«ÄkLk íkÚkk {wÏÞ{tºkeLku {¤u÷e ¼ux-MkkuøkkËkuLkwt «ËþoLk-nhkSLkk ºkeò rËðMku Ãký MkqxLke s çkku÷çkk÷k yLku çkku÷e çkku÷kE níke. LkhuLÿ {kuËeLkku Mkqx Võík Mkwhík{kt s Lknª Ãkhtíkw Mk{økú Ëuþ{kt [[koLkku rð»kÞ çkLÞku Au. çkeò rËðMku MkqxLke çkku÷e{kt YrÃkÞk 27 ÷k¾Lkk ðÄkhk MkkÚku YrÃkÞk 1.48 fhkuzLke çkku÷e ÚkE níke, Ãkhtíkw ytrík{ rËðMku çkÃkkuh MkwÄe çku fhkuz MkwÄe Lknª ÃknkU[e þfu÷ MkqxLke çkku÷e{kt çkÃkkuh çkkË yLku ¾kMk fheLku Mkktsu [kh ðkøÞk çkkË {kuxe çkku÷eyku ykðe níke. «Úk{ rËðMku A, çkeò rËðMku Ãkkt[ ßÞkhu ºkeò rËðMku Mkqx {kxu 36 çkku÷e çkku÷kE níke. AuÕ÷u Ãkkt[ ðkøku ÷k÷S¼kE Ãkxu÷u YrÃkÞk 4,31,31,131Lke ykuVh {wfe níke, su{Lku Mkqx ykÃkðkLkwt Lk¬e ÚkÞwt níkwt. òufu Ãkkt[ ðkøÞk çkkË MkqxLke çkku÷e Ãkkt[ fhkuz WÃkh síke hne níke Ãkhtíkw f÷uõxhLkk ykËuþ «{kýu Ãkkt[ ðkøÞkLkk ytrík{ Mk{Þu su{ýu AuÕ÷e çkku÷e ykuVh {wfe íku{Lku s Mkqx ykÃkðk{kt ykÔÞku níkku. MkwhíkLkk Ä{oLktËLk zkÞ{tzLkk ÷k÷S Ãkxu÷u AuÕ÷e çkku÷e ÷økkðíkk {kuËe Mkqx Ãkh íkuLkku yrÄfkh ÚkÞku níkku. 58
f]r»k òøkhý Vuçkúwykhe 2015
MðåAíkk yr¼ÞkLk ÞkusLkk nuX¤ þnu h e rðMíkkhku { kt ½hËeX þki [ k÷Þku , Mkk{qrnf þki[k÷Þku, ònuh þki[k÷Þku íku{ s fk{[÷kW þki[k÷Þku çkLkkððk fk{økehe nkÚk Ähðk{kt ykðþu yLku Íq t à kzÃkèe rðMíkkhku , fku ÷ ku L keyku , þnu h e økk{ík¤ rðMíkkhku Mkrník þki[k÷ÞLke MkwrðÄk Lkne Ähkðíkk ík{k{ ÷kufku yk ÞkusLkk nuX¤ ÷k¼ {u¤ðþu.
rVÕ{e ËwrLkÞk
www.kjcommoditynews.com
Mkk{krsf çkwhkE Mkk{uLkku MktËuþ Au
Õ÷k fux÷kf {rnLkkykuÚke Mkíkík rððkËku{kt hnu÷k zuhk Mkå[k MkkiËkLkk «{w¾ hk{ hne{ ELMkkLkLke yk rVÕ{ Auðxu rMkLku{k ½hku{kt rhr÷Í ÚkE. Ëuþ¼h{kt ykþhu [kh nòh M¢eLk{kt rh÷eÍ ÚkÞu÷e yk rVÕ{Lku ík{u Mkå[k MkkiËk zuhk Ãkh çkLku÷e yuf yuðe {kuxk çksuxLke zkuõÞw{uLxÙe rVÕ{ Ãký fne þfku Aku. su{kt zuhkLkk «{w¾Lke ¾qçk s «þtMkk fhðk{kt ykðe Au. rh÷eÍ ÚkE íku yøkkW ÄkŠ{f MktøkXLkkuyu yk rVÕ{Lke fnkLke íkÚkk ¼qr{fkLku ÷E yLkuf «&™ku WÃkÂMÚkík fÞko níkk nðu ßÞkhu yk rVÕ{ ËþofkuLke yËk÷ík{kt ykðe s økE Au íkku rVB{{kt yuðwt ftE s LkÚke su yuf Mk{Þu Lksh{kt ykðíkwt níkwt yÚkðk fkuELke ÷køkýeLku XuMk ÃknkU[u íkuðwt ftE s LkÚke. òu rnLËe ELzMxÙeÍLke ðkík fhðk{kt ykðu íkku rh÷eÍ ÚkE íku yøkkW yk rVÕ{Lkk yuf ÷kufuþLk Ãkh 50 nòh fhíkk ðÄkhu ÷kufkuLke ¼ez yk rVÕ{Lkku ¼køk çkLke níke. íkku {ÂÕxÃ÷uõMk fÕ[h{kt Ãknu÷e ð¾ík fkuE ÄkŠ{f rVÕ{ hufkuzo M¢eLk yLku þku{kt rh÷eÍ ÚkE Au. yuðwt Ãký LkÚke fu MkUMkh çkkuzoLke rhðkEStøk f{uxeyu rVÕ{Lku Âõ÷Þh Ãký fhe ËeÄe níke. rVÕ{Lku yuðk ÿ~Þku{kt ßÞkt çkkçkk hk{ hne{Lkk Lkk{ MkkÚku [{ífkhef ½xLkkyku MkkÚku òuzðk{kt ykðu÷ Au íÞkhu MkUMkhu Ãký yuðk ÿ~ÞLkk MkkWLzLku rz÷ex fhe ËeÄk Au. yu®õxøkLke ðkík fheyu íkku økkihð økuhkLku çkkË fhíkk ík{k{ f÷kfkhLke yu®õxøk yuçkeMke MkwÄe òíke LkÚke íÞkhu yu®õxøkLku ÷E yÃkuûkk hk¾ðe ÞkuøÞ økýkíke LkÚke. yk rVÕ{ zÙøMk Mkrník yLÞ ½ýe Mkk{krsf çkwhkEÞku Mkk{u Mkt½»koLkku yuf MktËuþ ykÃku Au.
yLkw»fkLke rVÕ{ yuLkyu[-10Lkwt xÙu÷h rh÷eÍ
y
Lkw»fk þ{koLkk «kuzõþLk nkWMkLke «Úk{ rVÕ{ yuLkyu[-10Lkwt VMx ÷wf ÃkkuMxh rh÷eÍ ÚkE økÞwt Au. rVÕ{Lku Ehkus ELxhLkuþLk÷ Vux{ rVÕBMk yLku õ÷eLk M÷ux rVÕ{yu MkkÚku {¤eLku «kuzâwMk fhe Au. rVÕ{{kt yþw»fk þ{ko,Lke÷ ¼wÃk÷{ yLku ËþoLk fw{kh ÷ez{kt Au. yuLkyu[-10 nkE r{z÷ õ÷kMk fÃk÷ {ehk yLku yswoLkLke fÚkk Au. su rðfuLz {kxu çknkh rLkf¤u Au yLku íkuyku {w~fu÷eLke ÂMÚkrík{kt VMkkE òÞ Au. íÞkhçkkË yuf {rn÷kLke ÂMÚkríkÚke ÷zðkLke fÚkk{kt \Ãkktíkheík ÚkkÞ Au. yk rÚkú÷h{kt yLkw»fk rçk÷fw÷ Lkðk ytËks{kt sýkÞ Au. yk rVÕ{ 6 {k[oLkk hkus rh÷eÍ Úkþu.
yk ð»kuo Ãký MkkiLku ÃkkA¤ hk¾e Ëuþu "r«Þtfk [kuÃkzk"
r«
Þtfkyu rVÕ{Vuh huz fkuÃkuox EðULx Ëhr{ÞkLk suLkku WÕ÷u¾ fÞkuo níkku fu yk ð»kuo nwt Mkkhe rVÕ{ku fhe hne Awt yLku ½ýe WíMkkrník Awt. ykÃkLku sýkðe ËEyu fu ð»ko 2015{kt r«Þtfk [kuÃkzk rË÷ ÄzfLku Ëku,çkkShkð {MíkkLke, øktøkks÷-2 yLku {uz{S{kt òuðk {¤þu. yk ík{k{ rVÕ{ku yk ð»kuo hsq ÚkLkkh Au. r«Þtfkyu sýkÔÞwt níkwt fu rVÕ{ øktøkks¤-2{kt nwt yuf {rn÷k Ãkkur÷Mk yrÄfkÁt çkLke Awt, ßÞkhu {uz{S{kt LkíÞktøkLkkLke ¼qr{fk{kt Awt. íÞkhu çkkShkð {MíkkLke{kt r«Þtfk [kuÃkzk çkkShkðLke ÃkíLke fkþeçkkE íkhefu Lksh ykðþu. r«ÞtfkLke yk [kh rVÕ{ku òýeíkk rLkËuoþfku MkkÚku Au. rVÕ{ rË÷ ÄzfLku ËkuLkwt rLkËuoþLk òuÞk yghu fÞwO Au íkku çkkShkð {MíkkLke MktsÞ÷e÷k ¼ýMkk÷eLke rVÕ{ Au. rVÕ{ {uz{S {Äwh ¼tzkhfh îkhk çkLkkððk{kt ykðu÷ Au sÞkhu øktøkks÷-2 «fkþ ÍkLke Au.yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu r«Þtfk {uz{SLkk rLk{koíkk Au. 60
f]r»k òøkhý Vuçkúwykhe 2015
10-11-12 March 2015 HUDA Ground, Sector-12, Near District Court, Karnal - 132001 (Haryana) India More Information
MM Capital Pvt. Ltd.
KRISHI JAGRAN
1255 - B, Sector â&#x20AC;&#x201C; 9, Urban Estate, Karnal-132001, Haryana Mob: +91-86858-02001/2/3, 9671638088 Email: info@tradeexpo.co.in Website : http://agritechworld.com
Media Patner
Publised on 25th & Posted on 27th & 28th of Every Month RNI NO. DELGUJ/2014/54893
Postal Reg. No. DL-SW-1/4181/14-16