Gujarati magazine july 2014 by Krishi Jagran

lJØI;}lR

www.krishijagran.com

lJØI;}lR EFZTG]\ VU|[;Z S'lØ 5lZJFZ ;FDlIS

ðÄkhu WíÃkkËLk {kxuLkk Mkqt[Lkku.............42

o’kZ 1 vad 7 twykbZ 2014 MktÃkkËf rLkËuoþf yuMkkurMkyux MktÃkkËf MktÃkkËf Mk÷knfkh rzSx÷

MknkÞf MktÃkkËf sLkh÷ {uLkush ({kfuoxªøk) zuÃÞwxe sLkh÷ {uLkush

{kfuoxªøk {ËËrLkþ

«Mkkhý {uLkush ykrMkMxLx {uLkush

rzÍkE®Lkøk ykurVMk ykrMkMxLx

yu{.Mke.zkur{rLkf þkELke E{kLkwð÷ yu{.S.ðkMký zku. fu.xe.[ktze øktøkkþhý MkiLke zku.ykh yuMk MkUøkh Ãke.yuMk.MkiLke yr¼Sík [uxSo rð¼ð r{©k fwLkk÷ {Íw{Ëkh rLkþktík xktf r«Þtfk Ëwçku Lkr{íkk ©eðkMíkð Éríkfk fkuxeÞk÷ rhíkwÃkýko çkuLkSo rLkíÞkLktË økkÞuLk [tÿ{kunLk [uíkhk{ yþkuffw{kh økwók Vhnk ¾kLk fusu MkhLÞk {nf y÷e «rík{kt òu»ke «rík¼k òu»ke ¼è r«Þk f~ÞÃk Lkøk{k {tMkqhe Mkkhk ¾kLk Mkwòíkk sÞtíke ËkMk Mkh÷k fw{khe ßÞkurík þ{ko Mkheíkk ®Mk½ {tsw {u½k þ{ko yVMkkLkk ¾kíkwLk MktsÞfw{kh økkiheþ økkuMkktE çkk÷kMkknuçk ðkuøk ÃkðLk yksøku LkhuLÿ þuhxkxu y{heþ þwõ÷k rþðfktík WÃkkæÞkÞ ykh.yuLk.[kiçku hknw÷ ®Mk½ {nuLËh «íkkÃk ®Mk½ y÷fk økwók Ä{uoLÿfw{kh ËuðuLÿ ®Mkn «u{ fw{kh hksw òLkk

f]r»k Mk{k[kh.........8 ÃkkuíkkLkk ¾uíkh{kt rçkÞkhý WíÃkÒk fhðkLke heíkku.......43

ftÃkLke Mk{k[kh.....14

MkV¤íkk fnkLke.....16 zuhe ÔÞðMkkÞÚke fuðe heíku MðåA ËqÄ WíÃkkËLk {u¤ðþku....46

ÃkÃkiÞk{kt Ãkku»kf íkíðLke ÔÞðMÚkk...........20 ðhMkkËLke «Úk{ nu÷e ÃkAe ¾uzqíkLkku þºkw çknw¼kuS fkíkhkyku yLku íkuLkwt rLkÞtºký...22

{krMkf ¼rð»Þ V¤........52

fÃkkMk{kt [qMkeÞkt «fkhLke SðkíkkuLkwt Mktfr÷ík Sðkík ÔÞðMÚkkÃkLk........25

ÔÞtsLk ..........54

ykÄwrLkf f]r»k ÞtºkÚke fhku þkf¼kSLkwt WíÃkkËLk...........28

Fuj sd;... ....55

ykuAk ¾[oLke ¾uíke ÃkØríkyku.....32

hksLkerík søkík.....57

rVÕ{e ËwrLkÞk.......60

MkSð ¾uíke: Mkn»ko Mðefkhðk Ãkkt[- Mkwºke fkÞo¢{....................38

laiknd] çdk'kd] eqnzd ,oa Lokeh ,e- lh- Mksfefud Ñf"k tkxj.k % 60@9 rhljk ry] ;wlqQ ljk; ekfdZV] utnhd xzhu ikdZ eSVªks LVs”ku] ubZ fnYyh&110016 ds }kjk fnoku ifCyds”ku çk-fy- ,&6@1] ek;kiqjh bafMLVªh;y ,fj;k] Qsl&1] ubZ fnYyh&110064 *lokZf/kd lqjf{kr U;k; {ks= fnYyhA bl if=dk esa çdkf'kr ys[k ,oa fopkj ys[kdksa ds futh gSaA çdk'kd@laiknd blds fy, mRrjnk;h ugha gSaA

dqy ist 64

Subscribe in Krishi Jagran Magazine Gujarati, Marathi Hindi, Punjabi

Sanjay Kumar 09313301029

f]r»k òøkhý sw9kkR 2014

MktÃkkËfeÞ

www.krishijagran.com

¾uzqík¼kEyku ¾heV Ãkkf{kt ®LkËýLkk rLkÞtºkýLku «kÚkr{fíkk ykÃkku

MktÃkkËfeÞ

yLku çkeLks\he Akuz fu su ðkðuíkh Lk fhðk{kt ykÔÞwt nkuÞ íku{ Aíkkt Wøke rLkf¤u Au yLku íkuLke WÃkÂMÚkrík Ãkkf {kxu ®LkLkwËýfMkkLkfkhf nkuÞ Au. íku nt{uþk f]r»k fkÞkuo{kt yðhkuÄ\Ãk çkLku Au yLku WíÃkkËLk ûk{íkkLku yMkh fhu Au.íkuLkkÚke WíÃkkËLk ûk{íkk WÃkhktík økwýð¥kkLku yMkh fhu Au. ®LkËý Ãkku»kf íkíðkuLku þku»ku Au yLku y®Mkr[ík rðMíkkhku{kt Ãký íku {kxe{ktÚke ¼usLku þku»ku Au. suLku ÷eÄu yuftËhu AkuzLkk rðfkMk yLku ð]rØ Ãkh «ríkfq¤ yMkh ÚkkÞ Au. «fkþ yLku MÚk¤Lku ÷E ®LkËý yLÞ WÃkòW Akuz MkkÚku «ríkMÃkÄko fhu Au. «Þkuøk îkhk Mkkrçkík ÚkÞwt Au fu ®LkËýLku ÷eÄu {fkE, ÄkLk,çkkshk, íkwðuh íku{ s íkur÷çkeÞk ÃkkfkuLku ÷øk¼øk yuf ík]íÞktþ yLku þuhze, fÃkkMk ðøkuhu ÷ktçke yðÄeLkk Ãkkfku{kt yzÄku yzË WíÃkkËLkLku yMkh fhu Au. {fkE{kt ðÄkhu WíÃkkËLk {kxu {fkELkk ÃkkfLku þ\ykíkLkk 20-30 rËðMk ®LkËýÚke {wõík hk¾ðk òuEyu. íkuLke 2 ð¾ík ¾uzký fhðwt òuEyu. ßÞkt ¾uzký þõÞ Lk nkuÞ íÞkt ðkðýe çkkË 1/2 fe÷ku yuxÙkSLk Mkr¢Þ íkíðLku 800 r÷xh Ãkkýe{kt r{r©ík fhe ÃktÂõíkyku{kt Atxfkð fhðku òuEyu. ¼khík{kt ÄkLkLke ¾uíke Wå[ s{eLk ykuAk ÃkkýeLkk «{kýLku ò¤ðe þfíke s{eLk{kt fhðk{kt ykðu Au. ô[e s{eLk{kt ÄkLkLke «kÃÞíkk MkeÄk ðkðuíkhÚke fhðk{kt ykðu Au. ßÞkhu Lke[÷e s{eLkku{kt AkuzLke hkuÃkýe fhðk{kt ykðu Au. ®LkËýLke Mk{MÞk s{eLk{kt ðÄkhu «{ký{kt nkuÞ Au. ®LkËýLku ÷eÄu WÃks{kt 70-80 xfk MkwÄe Ãký ½xkzku ÚkE þfu Au.¾uzký, ðkðýe yÚkðk hkuÃkýeLkk 15-30 rËðMk çkkË fhðkÚke WÃks{kt LkkUÄÃkkºk «{ký{kt ðÄkhku {u¤ðe þfkÞ Au. Wå[ rðMíkkhLke s{eLk{kt ykuAk{kt ykuAk çku rLkheûký ÃkÞkoó Au. ßÞkhu Lke[÷e s{eLkku{kt hkuÃkýeLkk 3-5 rËðMk çkkË 1.5 r÷xh ÚkkÞkuçkuLkfkçko (3 r÷xh MkuxLko 60 E.Mke) «íke nuõxh{kt Atxfkð fhku. MkeÄk ðkðuíkhLkk ¾uíkhku{kt ®LkËýLkk rLkÞtºký nuíkw ðkðuíkh Ähkðíkk ¾uíkhku{kt ðkðýeLkk 3-4 rËðMk{kt çkkÞkufkðo Mkr¢Þ íkíð 1.5 r÷xh «rík nuõxh yÚkðk ÃkuLÚke {uÚkkr÷Lk 1 rf÷ku «rík r÷xhLkku Atxfkð fhðku òuEyu. çkkshkLkk Ãkkf{kt ðkðuíkhLkk 3-4 Mkókn{kt ¾uíkh{kt rLktËýLku [ku¬Mk fkZðw òuEyu fkhý fu ®LkËýÚke WíÃkkËLk{kt ykuAk{kt ykuAk 20-60 xfk sux÷ku ½xkzku ykðu Au. ßÞkhu ¾uzký fhðwt þõÞ Lk nkuÞ íÞkt çkksheLkk þwØ Ãkkf{kt ðkðýe çkkË 1/2 rf÷ku yuxÙkSLk Mkr¢Þ íkíðLkk r{©ýLkku Atxfkð fhðku òuEyu. yk WÃkhktík ykð~Þfíkk «{kýu ¾uzký Ãký fhe þfkÞ Au. ¾heVLkk fXku¤ Ãkkf{kt støk÷e ÄkLk, Mkðkt,{fhk ½kMk, ftfkLkk, MkVuË {wøkko, Mkku÷kE, ÷xShk, MkktXeM, økksh ½kMk, LkqríkÞk ðøkuhu Wøke rLkf¤u Au.{øk, íkwðuh, [ku¤e,{X ðøkuhu Ãkkf ykuAk Mk{Þ{kt (60-70 rÆðMk){kt íkiÞkh ÚkE òÞ Au. Mkk{kLÞ ÂMÚkrík{kt ®LkËý 50 xfk MkwÄe WÃks{kt ½xkzku fhe þfu Au.®LkËý Ãkkf MkkÚkuLke MÃkÄko ðkðýeLkk 30-35 rËðMk MkwÄe ðÄkhu «{ký{kt fhu Au.hMkkÞrýf rðrÄÚke ®LkËýLkk rLkÞtºký nuíkw ÃkuLze r{Úku÷eLk 30 E.Mke. 3 r÷xhLku 800 r÷xh Ãkkýe{kt r{©ýLku 2 rËðMkLke ytËh Atxfkð fhðku òuEyu. {økV¤eLkk ¾uíkh{kt ¾uzkýLkwt rðþu»k {níð Au. 1 {rnLkkLke yðÄe{kt ¾uzký [ku¬MkÃkýu fhðwt òuEyu. hkMkkÞrýf rðrÄÚke ®LkËýLku Ëqh fhðkLkk nuíkwÚke ðkðuíkh yøkkW çkuMkkr÷Lk 1 fe÷ku Mkr¢Þ íkíðLkk «{kýLku 800 r÷xh Ãkkýe{kt r{r©ík fhe «rík nuõxh Atxfkð fhe 4-5 Mku.{e ŸzkE MkwÄe r{©ý fhðwt òuEyu. {Lku rðïkMk Au fu WÃkhkuõík {krníke ¾heV Ãkkf{kt ®LkËýLku rLkÞtrºkík fhðk yLku ðÄkhu økwýð¥kk «kó fhðk{kt WÃkÞkuøke »ÉÅ~ÉÉqH çkLkþu. íkuLkkÚke Ëuþ{kt ¾heV WíÃkkËLkLku ðÄkhe þfkþu.

+à©É. »ÉÒ. eÉàÊ©ÉÊ{ÉH

www.kjcommoditynews.com the pulse of global commodity market

(Portal for Agri Commodities, Research Reports, Prices & News)

Mob: +91-9891405403 • +91-9891655340 • Email: pssaini@kjcommoditynews.com

f]r»k òøkhý sw9kkR 2014

www.krishijagran.com

f]r»k Mk{k[kh

¾heV ytøkuLke [[ko, rfþkLk {u¤k çkr÷Þk (W«){kt f]r»k òøkhýu «þtMkfkuLku hk{çkkýLke Mkt¿kk ykÃke

¥kh«Ëuþ MkhfkhLkk ÃkAkík ðøko yLku ÷½w{íke fÕÞkýLkk furçkLkux «ÄkLk ytrçkfk [kiÄheyu ¾uzqík {u¤kLkwt rðrÄðík WË½kxLk fÞwO níkwt. íku{Lke MkkÚku ¼qíkÃkwðo MkktMkË yLku ¼qíkÃkwðo ðzk«ÄkLk [tLÿþu¾hLkk Ãkwºk Lkihs þu¾h Ãký Mkk{u÷ níkk. yk «Mktøku rðrðÄ rð¼køkku{kt hnu÷k Mxku÷Lkwt Ãký rLkheûký fhðk{kt ykÔÞwt níkwt. f]r»k òøkhý ÃkrºkfkLkku Mxkuf hðeLÿLkkÚk îkhk ÷økkððk{kt ykðu÷ níkku. suLku òuELku ¼qíkÃkwðo MkktMkË, ze.yu{. Ãkkur÷Mk yrÄûkf, Mke.ze.yku, zezeykuyu sýkÔÞwt níkw fu ¾uzqíkku {kxu økúk{eý rðMíkkh{kt yk Ãkrºkfk hk{çkký Mkkrçkík Úkþu. ¾uzqíkkuLku Lkðk rð[khku yLku Lkðe rËþk {¤u, suÚke ¾uzqíkkuLku ¼hÃkwh ÷k¼ {¤þu. «Ëuþ{kt WÒkík ¾uíke íkÚkk íkuLke MkkÚku Mktf¤kÞu÷ «ð]rík MkhfkhLke Mkðkuoå[ «kÚkr{fíkk Au. ßÞkhu nkÚkLku fk{ yLku ¾uíkeLku Ãkkýe {¤þu íÞkhu s yk þõÞ çkLkþu, íku{ ¼qíkÃkwðo MkktMkË Lkkihs þu¾hu sýkÔÞwt níkwt. «ËuþLkk ÃkAkík yLku rðf÷ktøk fÕÞký «ËkLk ytÂBçkfk [kiÄheyu sýkÔÞwt níkwt fu Mkhfkh îkhk hsq fhðk{kt ykðíkk çksux{kt 75 xfk rnMMkku økúk{eý rðMíkkh {kxu Au, suÚke ¾uzqíkkuLku þõÞ yux÷e ðÄkhu MkwrðÄk Ãkqhe Ãkkze þfkÞ. ¾kíkh Mktøkún {kxu 100 fhkuz \rÃkÞkLkk çksuxLke ÔÞðMÚkk fhðk{kt ykðe Au. SÕ÷k yrÄfkhe zku. {wÄwfw{kh Mðk{eyu sýkÔÞwt níkwt fu ¾uzqíkku Mkkhk ¾kíkh, WÒkík çkes, fexLkkþf Ëðk îkhk ¾uzqíkku

ÃkAkík ðøko yLku ÷½w{rík Mk{wËkÞ fÕÞký çkkçkíkkuLkk furçkLkux «ÄkLk ytrçkfk [kiÄheLku f]r»k òøkhý ÃkrºkfkLkwt yð÷kufLk fhkðíkk hðeLÿLkkÚk [kiçku

{kxu yk ÞkusLkk [÷kðe hne Au. íku{kt fkuE s «fkhLke WýÃk hnuðk Ëuðk{kt ykðþu Lknª. rðÄ]ík, ®Mk[kELke ÔÞðMÚkk MktÃkqýoÃkýu ÞkuøÞ hk¾ðk{kt ykðþu. suÚke ¾uzqíkkuLku Ãkkf WíÃkkËLk{kt fkuE WýÃk Lk hne òÞ. f]r»k çkkçkíkkuLkk WÃkrLkËuoþf xe.Ãke.þkneyu sýkÔÞwt níkwt fu yuMk.ykh.ykE.(©e) rðrÄÚke ÄkLkLke ¾uíke fhðkÚke Mk{Þ, rçkÞkhý, ¾kíkh, ÃkkýeLke ykuAe s\h Ãkzu Au yLku WíÃkkËLk Ãký ÃkhtÃkhkøkík rðrÄLke íkw÷Lkk{kt ðÄkhu MkkÁt {¤u Au. yk rðrÄ îkhk {q¤Lkku Mkkhku rðfkMk ÚkkÞ Au, ®Mk[kELkk ÃkkýeLke çk[ík ÚkkÞ Au.u zÙ{ rMkzh ÄkLkLke hkuÃkýeLkk {þeLk ytøku [[ko fhíkkt íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu ¾uzqíkkuLku íku{kt 25Úke 27 rËðMkLke çk[ík ÚkkÞ Au.ÄkLkLkk çkesLku ytfqheík fhe zÙ{ rMkzh îkhk ðkðuíkh yÚkðk hkuÃkýe fhðk{kt ykðu Au. çkes nhku¤{kt Ãkzu Au, suÚke ¾uzqíkku Mkh¤íkkÚke ®LkËýLku Ëqh fhe þfu Au. fux÷kf ¾uzqíkkuyu íku{Lke Mk{MÞk yLku «&™ku Ãký hsq fÞko níkk. hðeLÿ LkkÚk [ki ç ku , fw ð h çknkËw h ®Mkn, {Lkkusfw{kh,«u{[tË ð{ko,ysÞfw{kh Ãkktzu, yr¾÷uþ ®Mkn, rð»ýwfw{kh ykuÍk ðøkuhuyu ÃkkuíkkLkk rð[khku hsq fÞko níkk. ¾heV ÃkkfLke [[koLke yæÞûkíkk Ãkqðo MktMkË MkÇÞ rLkhs þu¾hu fhe níke.ßÞkhu [[ko L kw t Mkt [ kLk WÃk f] r »k rLkËu o þ f xe.Ãke.þkneyu fÌkwt níkwt.

{t[kþeLkku s{ýuÚke s{eLk Mkthûký yrÄfkhe, «rþûkw ykE.yu.yuMk. yLkws ®Mkn ¼qíkÃkwðo MkktMkË, Lkehs þu¾h, ÃkAkík ðøko yLku ÷½w{rík Mk{wËkÞ fÕýkÞ «ÄkLk W.Mk. ytrðfk [kiÄhe, SÕ÷k {wÏÞ Lkkýkt yrÄfkhe, {wÏÞ rðfkMk yrÄfkhe, {wÏÞ f]r»k ði¿kkrLkf

f]r»k òøkhý sw9kkR 2014

VF{QFlWI p5IMU

www.krishijagran.com

lJlJW 5FSMGF VF{QFlWI p5IMU WFgI5FSMo s!f 3p\o sSf 3p\GF ,M8GL 5M8L; U0vU}D0F\ p5Z AF\WTF T[G[ 5SJL OM0L GF\B[ K[ VG[ ,MCL lJB[ZL GF\B[ K[P sBf 3p\GF ,M8GL 5M8L; HBD p5Z AF\WJFYL V\NZG]\ 5~ ACFZ B[\RL ,[ K[P sUf NFHJFYL YI[,F OM<,F p5Z 5M8L; AF\WJFYL A/TZF 38[ K[P sZf RMBFo sSf H}GF RMBF 5RJFDF\ C,SF AG[ K[ T[YL TFJ VG[ SM,[ZFDF\ RMBFGF EFT S[ lBR0L BFJFGL ;,FC VF5JFDF\ VFJ[ K[P sBf DMD \ F\ YTF RFN\FGF p5FI TZLS[ ;FSZ VG[ RMBF GFB \ L AGFJ, [ BLZ DMD \ F\ 90\S SZ[ KP[ sUf VF\TZ0FDF\ ;MHF CMI tIFZ[ EFT BFJF HM.V[P s3f RMBFGL ZFA0L XLT/F4 VMZL VG[ VKA0FGL UZDL N}Z SZ[ K[P sRf RMBFGL ZFA0L ,L\A] VG[ DL9\] GF\BL VF5JFYL pGF/FGL ,} ,FUTL GYLP s#f DSF.o sSf DSF.GF ,M8GL 5M8L; U0vUD } 0F\ p5Z4 ;\ l WJFDF\ VG[ DFYFGF NB ] FJFDF\ p5IMUL GLJ0[ KP[ sBf V5SJ NF6F BFJFYL 5MQFSTtJM D/[ K[ VG[ T[ 1FFZS U]6 WZFJ[ K[P sUf NZZMH DSF. V[S,L G BJFI GlC TM hF0F YFIP s$f AFHZLo sSf AFHZL BFJFYL A[ZLvA[ZL ZMU YTM GYLP sBf AFHZLDF\ ,MCtFtJM JW] CM. V[GLlDIF s5F\0]ZMUfDF\ p5IMUL K[P s5f Hjo sSf HJGF ,M8 ;FY[ V\ H LZ JF8L4 UF\9vU}D0F\ p5Z AF\WJFYL H<NL 5SJL OM0L GF\B[ K[P sBf ,M8 5F6LDF\ GF\BL 5M8L; AGFJL VF\B p5Z AF\WJFYL ;MHF D8[ K[P sUf ,L,F HJ 5F6LDF\ pSF/L4 T[ 5F6LGF 8L5F\ N]oBTL VF\BDF\ GF\BJFYL ZFCT YFI K[P

s3f l5tTvHJZ DF\ HIFZ[ JW] TZ; ,FU[ tIFZ[ HJG]\ 5F6L NFC XF\T 5F0[ K[P sRf HJG]\ 5F6L p<8L4 C[0SL4 DZ0M4 pGJF4 AC]D}+TF4 5YZL JU[Z[DF\ V5FI K[P sKf HJG]\ 5F6L U/OF ACFZ SF-L4 SO N}Z SZ[ K[P S9M/5FSMo s!f DU o sSf 5RJFDF\ C,SF T[ D H TFJ D8F0GFZ K[P sBf SO VG[ l5tTGFXS K VG[ N:TG[ ZMSGFZ K[P sUf T[ XLT/4 ,3]4 5MQFS4 YM0F JFT, VG[ G[+G[ lCTSFZL K[P s3f DUG\] VM;FD6 l5tTHJZGL VlTT'QFF D8F0[ K[P sRf T[GL 5M8L; N]oBTL VF\BDF\ OFINM SZ[ K[P sZf T]J[Z o sSf l5tT VG[ SO 38F0GFZ K[P sBf ,MCL AUF0 D8F0GFZ K[P sUf :O}lT" VG[ RC[ZFGL pHF; JWFZGFZ K[P s#f R6F o sSf l5tT VG[ SO D8F0GFZ K[P sBf TFJ D8F0GFZ VG[ A/JW"S K[ sUf JFI]JW"S K[P s$f RM/F o sSf A/JW"S K[P sBf N]uWJW"S VG[ CMHZLG[ 5]Q8 SZGFZ K[P sUf SAlHIFT D8F0L4 D/ ;FO SZGFZ K[P s5f V0No sSf 5{FlQ8S4 DUHG[ 5]lQ8 VF5GFZ VG[ XlST JWFZGFZ K[P sBf JFI] 38F0GFZ K[P sUf hF0F4 DZ0F4 ;\lWJFDF\ OFINFSFZS K[P s3f CZ;vD;FDF\ ZFCT VF5[ K[P sRf T[GL 5M8L; UF\9vU}D0F\ VG[ VF\B p5Z AF\WJFYL ;MHM pTFZ[ K[P sKf WFJ6 JWFZ[ K[P s&f JF,o sSf ,MCL JWFZGFZ K[P sBf SO 38F0GFZ VG[ U/FGL TS,LO N}Z SZGFZ K[P 9

lN5, V[GP;F[GL4 lJQFI lGQ6F\T sU'ClJ7FGf VG[ 0F¶P H[PH[P 5:TFULIF4 5|MU|FD SMvVMl0"G[8Z S'lQF lJ7FG S[gã4GPS'PI]P4;]ZT

sUf VFI]J["NGF DT[ JF,M/4 JFI0L4 ~lRSTF"4 S\9X]lwWSTF"4 D/G[AF\WGFZ4 A/JW"S4 H9ZFluGlN5S VG[ SO VG[ l5tTGM GFXSTF" K[P s3f WM/L JF,M/ s5F50Lf JFI] TYF SO JWFZGFZ TYF lJQFGFXS K[ T[ 5RJFDF\ YM0L EFZ[ K[P sRf SF/L VG[ 5CM/L JF,M/ JFI] D8F/GFZ4 5RJFDF\ EFZ[4 UZD4 SO VG[ l5tT SZGFZ4 lJI" TYF H9ZFluG 38F0GFZ4 ~lRSTF" VG[ hF0FG[ AF\WGFZ K[P sKf G ~hFT]\ U}D0]\ s 5FS\]f CMI TM ;FT JQF" H]GL JF,M/G]\ D}/ ,FJL N}WDF\ 3;LG[ ZMH 5FJ]\ VG[ RF9F 5Z T[GM ,[5 SZJMP s*f ;MIFALG o sSf :8FR" VMKM CMJFYL 0FIFAL8L; DF8[ ;JM"tTD K[P sBf BGLH1FFZM JW] CMJFYL DUHGF 7FGT\T]GF ZMUDF\ OFINFSFZS K[P sUf hF0FG[ ;FO ,FJ[ K[P N}W VG[ N}WGL AGFJ8M o s!f N}W o sSf ;\5}6" VFCFZ K[P sBf AF/SMvKMSZLVM4 ;UEF" DlC,F4 J'wWFJ:YFDF\ V[8,[ NZ[S VJ:YFDF\ N}W p5IMUL K[P sUf V[;L0L8LG[ D8F0[ K[P s3f XlSTJW"S K[P sZf NCL\ o sSf 5FT/F hF0F T[DH 5[8GL TS,LO DF8[ p5IMUL K[P sBf hF0F A\W SZJF DF8[ NCL\GL ;FY[ B;vB;GL ;FY[ lDz SZL VF5J]\P sUf p5IMUL A[S8[lZIF VgI ;]1DHLJF6]GM GFX SZL 5FRGXlST JWFZ[ K[P s#f KFX o sSf 5F.<;sD;FfGL TS,LO CMI tIFZ[ KFX ,FENFIL lGJ0[ K[P sBf V5RM S[ 5[ 8 GL TS,LO CMI tIFZ[ p5IMUL K[P sUf CZ;vD;FDF\ ,MCL 50[ tIFZ[ KFXDF\ GFl/I[ Z GF KM0FGL ZFBM0LsZFBf lDz SZL VF5J]\P f]r»k òøkhý sw9kkR 2014

f]r»k Mk{k[kh

www.krishijagran.com

Mktøkún¾kuheLku yxfkððk çkxkfk-zwtøk¤e{kt Mktøkún {ÞkoËk ÷køkw fhðk ykËuþ ðÄíke {kU½ðkheLku fkçkw{kt ÷uðk {kxu fufuLÿx÷kfMkhfkhuÃkøk÷kt Lke ònuhkík fhe Au. çkxkfkzw t ø k¤eLke Mkt ø kú n ¾ku h e yxfkððk fu L ÿ Mkhfkhu hkßÞkuLku íkuLke Mktøkún {ÞkoËk ÷køkw Ãkkzðk fÌkwt Au. yk WÃkhktík çkxkfk zwtøk¤eLku yurøkúfÕ[h «kuzõx {kfuoxªøk (rLkÞ{Lk) Äkhku (yuÃkeyu{Mke yuõx)Úke çknkh fhe ËeÄk Au. suÚke nðu ¾uzqíkku {tzeLke çknkh MkeÄk s çkòh{kt íku{Lkwt WíÃkkËLk ðu[þu. yk MkkÚku hkßÞku{kt Mktøkún¾kuhe Mkk{u fzf Ãkøk÷k ¼hðk Ãký fnuðk{kt ykÔÞwt Au.

 çkxkfk-zwtøk¤eLku ykð~Þf ðMíkw yrÄrLkÞ{Lke{kt ÷kððk ytøku

yrÄMkq[Lkk. ÔÞðMÚkk yuf ð»ko {kxu ÷køkw.  hkßÞku zwtøk¤e-çkxkfkLke Mxkuf r÷r{x Lk¬e fhþu. suÚke fª{íkkuLku

ytfqþ{kt ÷kðe þfkþu.  çkxkfk-zwtøk¤eLku nðu ¾uzqíkku fkuE Ãký søÞkyu ðu[ký fhe þfþu. íkuLku {tze{kt ðu[ðwt VhSÞkík LkÚke.,  ð»ko 1999Úke 2004 MkwÄe çkxkfk yLku zwtøk¤e yrÄrLkÞ{{kt níkk. íÞkhçkkË íku çknkh fhðk{kt ykðu÷.  zwtøk¤eLkk ÷½w¥k{ rLkfkMk ®f{ík «rík xLk 300 zku÷hÚke ðÄkhe 500 zku÷h fhðk{kt ykðe

ÃkqMkkLku {¤þu furLÿÞ ÞwrLkðŠMkxeLkku Ëhßòu

økðkh øk{{kt {tËe, ½ô{kt íkuS

¥kh ¼khík{kt [ku{kMkw Mkr¢Þ ÚkðkLkk ynuðk÷ ðå[u MÚkkrLkf sÚÚkkçktÄ çkòhku{kt økðkh øk{Lke ®f{ík{kt ¼khu ½xkzku ykÔÞku níkku. òuÄÃkwh rzr÷ðhe nksh økðkh Mkez \rÃkÞk 100 ½xe \rÃkÞk 5300 yLku økðkh øk{ \rÃkÞk 250 ½xe \rÃkÞk 14,900 «rík Âõ÷Lx÷ ÚkÞku níkku. çkeSçkksw yuLkMkezuõMk Ãkh MxkurfMxku îkhk fhðk{kt ykðu÷ støke ðu[kýLku ÷eÄu sw÷kE{kt íku \rÃkÞk 165 yux÷u fu 2.96 xfk ½xe \rÃkÞk 5,435 ÚkÞku níkku yLku økðkh øk{ sw÷kE ðkÞËku 2.48 xfk yÚkðk \rÃkÞk 380 ½xe \rÃkÞk 14,960 ÚkÞku Au. hkßÞLke WíÃkkËLk {trzÞku{kt ÷wÍ ½ô 1360Úke 1450 «rík ÂõðLx÷Lke ®f{íkÚke ðu[ký ÚkkÞ Au.

rLkfkMk {køk ½xðkLku ÷eÄu MkhMkðLke ®f{ík økøkze Lke {Mxzo zeykuMke{kt ÃkqAÃkhA ÷øk¼øk Lknªðík Au. rLksufkMkfkhku Lku òuíkk ftz÷k Ãkkuxo Ãkh MkhMkðLkku {kuxk «{ký{kt Mxkuf s{k ÚkE økÞku Au. #Äý MkkuÕðux fkh¾kLkk íkhVÚke {ktøk Lkne hnuðkLku ÷eÄu MÚkkrLkf Ãkþw yknkh MkhMkku ¾¤ Ã÷kLx \rÃkÞk 10 ðÄw íkqxâk níkk. íkuLkk ¼kð «rík ÂõðLx÷ \rÃkÞk 1600 Au. AuÕ÷k ºký-[kh rËðMkLkk ytíkhu MkhMkð ¾¤{kt \rÃkÞk 50 ½xkzku ÚkÞku Au. çkeSçkksw ftz÷k Ãkkuxo Ãkh {Mxzo zeykuMke íkÚkk MkMíke ÚkE «rík xLk \rÃkÞk 14,700 ÚkÞu÷ Au.

rçk

nkh{kt furLÿÞ f]r»k ÞwrLkðŠMkxe MÚkkÃkðkLkku {køko nðu {kuf¤ku çkLke økÞku Au.ÃkqMkkLku xqtf Mk{Þ{kt furLÿÞ ÞwrLkðŠMkxeLkku Ëhßòu {¤e sþu. yk {kxuLke íkiÞkheLku ÍzÃke çkLkkððk{kt ykðe Au . hkßÞ{kt ÃkkuíkkLke hksfeÞ ÂMÚkríkLku {sçkqík çkLkkððk {ku Ë e Mkhfkh yk {kxu íkíÃkhíkk Ëþkoðe hne Au. furLÿÞ f]r»k «ÄkLk hkÄk {kuLkn ®Mknu rçknkh{kt {wÍ^VhÃkwh SÕ÷kLkk ÃkwMkk f]r»k ÞwrLkðŠMkxeLku fuLÿeÞ rðrÄðík Ëhßòu ykÃkðk ytøku Mkt¼kðLkk Ëþkoðe níke. yk nuíkw {kxu hkßÞ Mkhfkh MkkÚku Mkt f ÷Lk MkkÄðk {kxu yrÄfkheyku Mkr¢Þ ÚkE økÞk Au. Mkhfkhu yk rËþk{kt ÃkkuíkkLkk «ÞkMkkuLku ÍzÃke çkLkkðe ËeÄk [u. ÃkqMkk ÂMÚkrík yk MktMÚkkLku yk Ëhßòu ykÃkðk ð»kkuoÚke «r¢Þk òhe Au.

f]r»k òøkhý sw9kkR 2014

www.krishijagran.com

f]r»k Mk{k[kh

MkkuE÷ nuÕÚk fkzoÚke fhkuzku \rÃkÞkLke çk[ík Úkþu hk»xÙeÞ f]r»k ðe{k ÞkusLkk MkkÚku Ëhuf ¾uíkh MkwÄe ®Mk[kELkwt Ãkkýe ykøkk{e Mkk{kLÞ çksux{kt ¾uíke {kxu s{eLkLke WrMÚkrík Ëþkoðíkk fkzo îkhk nòhku fhkuzLkwt ¼tzku¤

çksux{kt ykþk

· f]r»k WíÃkkËLkkuLke ®f{ík ÂMÚkh hk¾ðk çk[kððkLke ÞkusLkk Au. yk ÞkusLkkLk MktÃkqýoÃkýu ¼tzku¤ ÷køkw Ãkkzðk «íÞuf hkßÞLku ÃkÞkoó çksux WÃk÷çÄ · ÃkþwÄLk MktðÄoLk yLku rðfkMk {kxu Lkðe fhkððk íkiÞkhe fhðk{kt ykðe Au. f]r»k {tºkk÷Þu ÞkusLkk yøkkW [÷kððk{kt ykðíke ÞkusLkkLke hkßÞ ËeX · ¾uíkeLku ÃkkÞkøkík MkwrðÄk WÃk÷çÄ Mk{eûkk fhe Au. yk Mk{eûkk «{kýu íkkr{÷Lkkzw yLku fhkððk hk»xÙeÞ «kiãkurøkfe økwshkíkLkku Ëu¾kð yuftËhuu Mkkhku hÌkku Au ßÞkhu rçknkhLke ÂMÚkrík ¾hkçk hne Au. furLÿÞ f]r»k «ÄkLk hkÄk {kunLk ®Mknu sýkÔÞwt níkwt fu ½hu÷w s\rhÞkíkku {kxu «íÞuf ð»ko 12 nòh fhkuzLke ®f{íkLkwt fXku¤ yLku \rÃkÞk 60 nòh fhkuzLkwt ¾kã íku÷Lke ykÞkík fhðk{kt ykðu Au. ßÞkhu ¾uíke {kxu ¾kíkhkuLke ykÞkík ÃkkA¤ \rÃkÞk 80 nòh fhkuz fhíkkt ðÄkhu ¾[o fhðk{kt ykðu Au. ®Mknu Ëkðku fÞkuo níkku fu nuÕÚk fkzo {khVíku ¾uzqíkkuLku Ãkku»kf íkíðkuLke su f{e nþu íkuLke òýfkhe {¤þu yLku Ãkku»kf íkíðkuLkk Mk{íkw÷Lku ò¤ððk{kt {ËË {¤þu.yk WÃkhktík ¾kíkhLke ÃkkA¤ ykÃkðk{kt ykðíke MkçkrMkzeLkk nskhku fhkuzLke çk[ík Úkþu. Mkk{kLÞ çksux{kt f]r»k {kxu ¼ksÃku íkuLkk [qtxýe ZtZuhk{kt rðrðÄ òuøkðkEykuLku Ëþkoðe níke. LkkLkk ¾uzqíkkuLku ykÄwrLkf xufLkku÷kuS WÃk÷çÄ fhkððkLkku Ãký íku{k Mk{kðuþ Úkíkku níkku. f]r»k WíÃkkËLkkuLke ®f{íkLku ÂMÚkh hk¾ðk {kxu yuf y÷øk ¼tzku¤Lke h[Lkk fhðkLke Ãký ¼ksÃku íkuLkk [qtxýe ZtZuhk{kt ònuhkík fhe níke. ÃkþwÄLk yLku zuhe rðfkMkLku «kuíMkknLk ykÃkðk {kxu rðrðÄ ÞkusLkk Ãký rð[khýkÄeLk Au.Mkk{kLÞ çksux ¾uíkh MkwÄe ®Mk[kELke MkwrðÄk WÃk÷çÄ fhkððk {kxu Ãkkýe ÃknkU[kzðkLku «kÚkr{fíkkLkku Ãký Mk{kðuþ ÚkkÞ Au.

Ãktòçk{kt ÄkLkLkk yðþu»kku Mk¤økkðe ËuðkÚke ðkíkkðhýLku LkwfþkLk ÚkE hÌkwt Au: MktþkuÄLk

Ãkøkún yLku s{eLk Ãkh hnu÷k WÃkfhýkuLke {ËËÚke yuf yktíkhhk»xÙeÞ sqÚku fhu÷ yuf yÇÞkMk{kt yuðwt MktþkuÄLk fÞwO Au fu W¥kh ¼khík{kt ¾kMk fheLku Ãktòçk{kt ÃkkfLkk yðþu»kkuLku Mk¤økkððkÚke øktøkkLkk {uËkLke rðMíkkhLkwt WÃkhLkwt ðkíkkðhý «Ëqr»kík ÚkE hÌkwt Au. suLke ðkíkkðhý yLku MðkMÚÞ MktçktrÄík sxe÷íkk MkòoE hne Au. yk yæÞÞLkLkk ÷u¾fku Ãkife yuf yLku fur÷VkurLkÞkLke [uBÃk{uLk rðïrðãk÷Þ{kt rðþu»k¿k h{uþ ®Mknu sýkÔÞwt níkwt fu Ëhuf ð»kuo [ku{kMkw (ykuõxkuçkh-LkðuBçkh) çkkË W¥kh«Ëuþ{kt ÃkkfLkk yðþu»kkuLku Mk¤økkððk{ktt ykðu Au. íkuLkkÚke Mkòoíkk Äw{kzk yLku økuMk ÃkÂM[{Úke Ãkqðo íkhV nòhku fe÷ku{exh øktøkkLkk {uËkLk rðMíkkhku{kt Vu÷kE òÞ Au. h{uþ ®Mknu sýkÔÞwt níkwt fu ¾uíkhku{kt {kuxk «{ký{kt hk¾ hne òÞ Au.Mkk{kLÞ heíku ÃkkfLkk yðþu»k Ãkþw[khk {kxu WÃkÞkuøke nkuÞ Au. Ãkhtíkw ÄkLkLkk çkkfe hnu÷k yðþu»kku çkkË{kt Mk¤økkðe Ëuðk{kt ykðu Au. suLku ÷eÄu Mkçk{kE¢kuLk yuhMkkuÕMk yLku fkçkoLk zkÞkuõMkkEz íkÚkk MkÕVh zkÞkuõMkkEz suðk ¾íkhLkkf økuMkLkwt WíMksoLk ÚkkÞ Au. øktøkkLkk {uËkLkku{kt A MÚk¤ku Ãkh s{eLk ykÄkrhík yktf÷Lk fhðk{kt ykÔÞwt Au yLku yæÞÞLk{kt y{urhfe WÃkøkúnkuLkku Ãký WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðu÷ Au. ykuõxkuçkh-LkðuBçkh 2012 Ëhr{ÞkLk yk ytøku MktÃkqýo MktþkuÄLk fhðk{kt ykÔÞwt níkwt. 11

f]r»k òøkhý sw9kkR 2014

f]r»k Mk{k[kh

www.krishijagran.com

¾uzqíkku {kxu WÃkÞkuøke {krníke ¾uzqík¼kEyku yk òýfkhe Ãký {u¤ðku:· · ·

· ·

· · · · ·

6 ÷exh fuhkuMkeLk ytrík{ Ãk÷uðk{kt ¼u¤ððkÚke WÄELkk rLkÞtºký{kt ÷k¼ ÚkkÞ Au. 5 rf÷ku ¾ktz «rík yufh Lkkt¾ðkÚke fezeyku ykfŠ»kík ÚkkÞ Au yLku WÄELkku rþfkh fhu Au. f]r»k ÞkuøÞ s{eLkLku MkSð çkLkkððk {kxu rðþk¤ ð]ûk Lke[uLke {kxe yÚkðk fezeykuLkk Ëh{ktÚke rLkf¤u÷e {kxe 15 rføkúk «rík yufh s{eLk Ãkh r{r©ík fhðkÚke s{eLk{kt hnu÷k Sðkýwyku yLku fu[wykuLkwt MksoLk ÚkkÞ Au. s{eLkLku WÃk[kheík fhðk {kxu çkuðkE yøkkW 4 rf÷ku ËneLke AkþLku 10 rËðMk MkwÄe íkktçkkLkk Ãkkºk{kt hk¾e íkuLkku htøk ÷e÷ku ÚkE Lk òÞ íÞkt MkwÄe hk¾ku,íÞkhçkkË íkuLku 200 ÷exh Ãkkýe{kt r{r©ík fhe «rík nuõxh Atxfkð fhðkÚke s{eLk WÃk[kheík fhe þfkÞ Au. 10 rf÷ku Ëuþe økkÞLkwt Aký,250 økúk{ þwØ ½eLkwt {k¾ý, 500 økúk{ ¼knË ÷E 2 f÷kf MkwÄe {u¤ðku íÞkhçkkË 200 ÷exh Ãkkýe{kt íkuLku r{r©ík fhku. yk 10 rf÷ku AkýÚke çkLku÷k ÃkkýeLkku «rík yufh Atxfkð fhe s{eLkLku WÃk[kheík fhe þfkÞ Au. íkuLku ÷eÄu ËMk rËðMk{kt fU[wyku ¾uíkh{kt Ëu¾kðk ÷køkþu yLku íkuLkkÚke s{eLk ÷ktçkk Mk{Þ MkwÄe WÃkòW çkLke hnuþu. WÃk[kh nuíkw rçkÞkhýLku Ãkkýe{kt ¼u¤ðeLku, AkÞk{kt MkwfðeLku ðkðuíkh fhku yÚkðk Aký,økki{qºk{kt 3 f÷kf MkwÄe ¼u¤ðe AkÞk{kt Mkwfðku. yk «fkhu íkiÞkh fhðk{kt ykðu÷ rçkÞkhýLkwt ðkðuíkh fhðkÚke ytfqhý MkkÁt ÚkkÞ Au yLku Ãkkf rLkhkuøke çkLku Au. MkÃxuBçkh {rnLkk{kt MkhMkðLkk ÃkkfLkwt ðkðuíkh fhðkÚke {kunw fexLkku «fkuÃk hnuíkku LkÚke. ÷ª{zkLkwt íku÷, ÷ªçkzkLkk ÃkktËzk, íkw÷MkeLkk ÃkktËzk,ÄkýkLkk ÃkktËzk MkkÚku økki{qºk ¼u¤ðeLku Atxfkð fhðkÚke SðkíkkuÚke Awxfkhku {u¤ðe þfkÞ Au. ÷ªçkzkLkk ykuE÷Lkku M«u fhðkÚke ÷e÷k yLku ¼qhk VqËfku, {kunw yLku MkVuË {k¾eLkwt rLkÞtºký ÚkE þfu Au. swðkhLkk Mkwfk fðeo ([he) {kxe{kt ¼u¤ððe Mkzkððk{kt ykðu íkku [ýk{kt WfXk hkuøkLke Mkt¼kðLkkLku ûkeý fhe þfkÞ Au. swðkh çkkË [ýk ÷økkðkÚke WfXk hkuøk Úkíkku LkÚke. [ýk MkkÚku y¤Mke ÷økkðkÚke WfXk hkuøk Úkíkku LkÚke. íkwðuh MkkÚku swðkhLkku MknÃkkfLke ¾uíke fhðkÚke íkwðuh{kt WfXk hkuøkLkku «fkuÃk hnuíkku LkÚke.

· ·

· · · ·

çkxkfkLkk Ãkkf yLku {uzLkk rfLkkhu ¼koøk ÷økkððkÚke Íw÷Mkk hkuøk{kt ÷k¼ ÚkkÞ Au. ¾uíkh{kt fex {w~fu÷eÞkuÚke çk[ðk {kxu ÷et{zkLkk ÃkktËzkLkku yfo, fhtsLkk ÃkktËzkLkku yfo, økki{qºkLkku WÃkÞkuøk, AkMk ({xfk)Lkku WÃkÞkuøk, ÷ª{zkLkwt íku÷ ðøkuhuLkku WÃkÞkuøk, íktBçkkfwLkwt[qýo, økw÷ËkWËeLkk V¤kuLkku yfo íkÚkk MkeíkkV¤Lkk çkeòuLkwt [qýo íkÚkk nªøkLkku WÃkÞkuøk ÷k¼ËkÞf Au. {h[kLke MkkÚku hk{Ëkýk ÷økkðkÚke {h[k{kt {kisufLkk hkuøkLke ÂMÚkrík{kt ÷k¼ ÚkkÞ Au. 5 rf÷ku ÷Mký ÃkktËzk yÚkðk yuf rf÷ku ÷MkýLke f¤eÞkuLku ÃkeMkeLku 200 økúk{ íktBçkkfwLkk ÃkktËzk íkÚkk 200 økúk{ ÄkýkLkk ÃkkWzh MkkÚku Ãk ÷exh Ãkkýe{kt hkºkeLkk Mk{Þ økk¤k{kt ¼esðeLku fÃkzk{kt hk¾e çkkË{kt M«u fhðkÚke øktÄe fex ÷køkþu Lknª. MkkuV yLku Äkýk xÙuÃk ¢kuÃk Mð\Ãku ÷økkðkÚke ¾uíkh{kt LkwfMkkLkfíkko fexfkuLkku WÃkÿð Mkòoþu Lknª. 5 ÷exh Ëuþe økkÞLkwt {qºk yLku yuf ÷exh ÷ªçkku¤eLkwt íku÷ 100 ÷exh Ãkkýe{kt r{r©ík fhe «rík yufh Atxfkð fhðkÚke ÃkkfLkk Mkthûký íkÚkk MktðÄoLk{kt WÃkÞkuøke çkLku Au. økkÞLkk ËqÄ{ktÚke çkLkkðu÷ ¾kxe AkMk (íkktçkkLkk ðkMký{kt hk¾u÷e)Lku ÃkkýeLke MkkÚku M«u fhðk{kt ykðu íkku íku ÷k¼ËkÞe çkLke þfu Au. ík¤kð{kt Wøkíkwt ½kMk yÚkðk yktçkkLkk ÃkktËzkLku ¾uíkh{kt rçkAkðeLku MkzkððkÚke {kuÚkk ®LkËýLke Mk{MÞkÚke {wÂõík {¤u Au. ík÷Lkk ÷e÷k ¾kíkhLku {kuÚkk yLku ÃkíÚkh[xk ½kMkÚke rLkÞtºký Úkðwt òuEyu. nkÚkeLkwt Aký ôËh {kxu yÁr[fh øktÄ ykÃku Au. íkuLku rð¾uhðkÚke ôËh ¾uíkh Akuze ¼køke òÞ Au. Aký MkkÚku huíkLku r{r©ík fhðkÚke ¾uíkh{kt Atxfkð fhðkÚke Lke÷ økkÞ yLku yLÞ Ãkþwyku [hðk ykðíkk LkÚke. 15 rf÷ku íkksw Aký, 15 rf÷ku økkÞLkwt {qºk, 500 økúk{ økku¤, 15 ÷exh Ãkkýe {kxeLkk ½zk{kt r{÷kðe 5 rËðMk hk¾ðkÚke ½zkLkk {kULku fÃkzkÚke çktÄe Ãkuf fhku. 5 rËðMk çkkË yk r{©ýLku 200 r÷xh Ãkkýe{kt {u¤ðeLku «rík yufh Atxfkð fhðkÚke LkkExÙkusLk íkíðLke ¾kÄ Ãkqhe ÚkkÞ Au. y¾kã ¾÷e, nkzfkLkku ¼q¬ku, Mk{wÿLkk Vuý, hÏÞk íkÚkk {Ä{k¾e Ãký ÃkkfLkk WíÃkkËLk{kt WÃkÞkuøke çkLku Au. 12

f]r»k òøkhý sw9kkR 2014

www.krishijagran.com

ftÃkLke Mk{k[kh

nkuLzkyu Lkðku ykuyu[ðe ÃkBÃk Mkux WB30X ÷kU[ fÞkuo (¾uzqíkkuLkku ¾hku MkkÚke) nkuLzk

rMkyu÷ Ãkkðh «kuzõxMk r÷r{xuz: nkuLzk {kuxh ftÃkLke òÃkkLkLke yuf MknkÞf yuf{ Au. íku Ãkkuxuoçk÷ sLkhuxh, ðkuxh ÃkBÃk, yuÂLsLk, ÷kuLk {kuðMko,çkúþ fxh yLku xe÷hkuLkwt rLk{koý yLku rðíkhýLkwt fkÞo fhu Au. Wå[ økwýð¥kk Ähkðíkk WíÃkkËLk íkiÞkh fhðk {kxu íku ykE.yuMk.yku.9000:2000 yLku ykE.yuMk.yku 1400 «{krýík ftÃkLke Au. ¼khíkeÞ ¾uzqíkkuLke s\rhÞkíkkuLku Ãkqýo fhðkLkk nuíkwÚke nkuLzk yu ykuyu[ðe rhheÍLkk ÃkBÃkÚke zçÕÞwçke30yuõMk ÷kU[ fÞwO Au. íku Lkðk WíÃkkËLk yuf MkuÕV «kE®{øk MkuLxÙe^Þwøk÷ ÃkBÃk Au, su ík{k{ «fkhLkk Ãkkf{kt ®Mk[kE fhðk {kxu WÃkÞkuøke Au. nkuLzk zçÕÞwçke30yuõMk ykuyu[yuõMk ÃkBÃk Mkux{kt þÂõíkþk¤e 4 MxÙkuf 5.5 yu[.Ãke ({uõMk) ykuyu[ðe SyuõMk160 (ÃkuxÙku÷Úke Mkt[kr÷ík) yuÂLsLk ÷køku÷ nkuÞ Au. su ¾uzqíkkuLke ykð~Þfíkk «{kýu ÃkkfLkk «{ký{kt ÃkkýeLke Äkh ykuAe yÚkðk ðÄkhu fhe þfu Au. ðÄw{kt ðÄw rzM[kso-900 r÷xh «rík r{rLkx, fw÷ nuz-26 {exh-27 rf÷ku ðsLk, íkuLku yuf ÔÞÂõík ÃkkuíkkLkk {kÚkk Ãkh hk¾e Mkh¤íkkÚke ðnLk fhe þfu Au yÚkðk MkkÞf÷ Ãkh Ãký ÷E sE þfu Au. íku yuf MkuÕV «kE®{øk ÃkBÃk Au. íku{k Vwxðk÷Lke s\h nkuíke LkÚke yLku íku{k Ãkkýe ÷ef ÚkðkLke fkuE s Mk{MÞk LkÚke.

îkhk-çkMktík fw{kh nuz-ðkuxh ÃktÃk,ze÷h yLku f]r»k ÔÞðMkkÞ (nkuLzk rMkyu÷)

yk ÃktÃkMkux [÷kððk yLku ò¤ðýe fhðkLkku ¾[o Ãký ½ýku ykuAku ykðu Au. yLÞ ykuyu[ðe rMkheÍ ÃkBÃk Mkux Ãký Au. zçÕÞwyu{3025 yuõMk yLku zçÕÞwyu{2520 yuõMk (LkkuLk MkuÕV «kE®{øk) ÃkBÃk Au. nkuLzkLke ykuyu[ðe rMkheÍ ÃkBÃk çke.ykE.yuMkÚke «{krýík Au, su Mk{økú ¼khík{kt ¾uzqíkku {kxu Mkhfkhe MkçkrMkze Ãkh Ãký W÷çÄ Au.

WB30X

ELVkurMkMkLkk MkeEyku rMk¬kLku ðkŠ»kf 30.50 fhkuz Ãkøkkh {¤þu

LVku r MkMk Ãkku í kkLkk Lkðk {w Ï Þ fkÞo f khe yrÄfkhe (MkeEyku ) rðþk÷ rMk¬kLku 20 ÷k¾ zku÷Lkk þuh rðfÕÃk WÃkhktík 50.80 ÷k¾ zku÷h (ykþhu 30 fhkuz 48 ÷k¾ \rÃkÞk) MkwÄe ðkŠ»kf Ãkøkkh ykÃkþu. òufu yuðwt {kLkðk{kt ykðu Au fu íku ðirïf ftÃkLkeLkk MkeEykuLku {¤e hnu÷k

Ãkøkkh fhíkkt nsw ykuAku Au. ELVkuMkrMk{kt 47 ð»ko rMk¬k yuMkze rþçkw÷k÷Lke søÞk ÷uþu. íku{ s Ãknu÷e ykuøkMxLkk hkus ÃkkuíkkLke sðkçkËkhe Mkt¼k¤þu. Mkku^xðuh Mkuõxh{kt ¼khíkLke çkeò ¢{Lke yk MkkiÚke {kuxe ftÃkLke rMk¬kLku Lkðk MkeEyku íkhefu rLkÞw õ ík fhðkLke {t s q h e ykÃke 30 sw ÷ kELkk hku s ESyu { çkku ÷ kðþu . rMk¬kLku ðkŠ»kf 9,00,000 zku÷h {q¤ 14

ðuíkLk yLku 41.80 ÷k¾ zku÷hLkk ðkŠ»kf fLðxuoçk÷ ðuíkLk ykÃkþu. MkuÃkLkk Ãkqðo MkeEyku hne [wfu÷k rMk¬kLku 20 ÷k¾ zku÷hLkk þuh rðfÕÃk Ãký {¤þu. rMk¬Lke fw÷ 70.80 ÷k¾ zku÷hLkwt ðuíkLk {¤u [u, ßÞkhu {kE¢kuMkku^x ÃkkuíkkLkk MkeEykuLku 1.62 fhkuz zku÷h yLku rMkxe çkUfLkk «{w¾ 1.44 fhkuz zku÷hLkwt ðuíkLk ykÃku Au. f]r»k òøkhý sw9kkR 2014

MkV¤íkkLke fÚkk

www.krishijagran.com

સફળતા ની ગાથા

ૂ ે મીની ટર મહારા નાં ખે ત નાં ભાડા થી કર અધધ કમાણી

ત

મને નીચેની િવગતો

ણી ને આ વય ના િશ ુ ર તા કુા ના

થશે , પરં ુ મહારા

ુ ી ભણેલા હ મ ુ ાન ભગત 3 ચોપડ ધ ૂ બં એ ુ મીની નામના ખે ત ટર ની ણેતા મા

કંપની ક ટન ટસ ા. લી. ના િમની ટર થી ુ જ ુ ંકા ગાળા મા ં અધધ કહ શકાય તેટલી બ

૧૯ લાખ િપયા ની કમાણી કર છે .અ યાર ના ૂ ા હર ફાઈના સમય મા ં કોઈ પણ ધધ ં ા મા ં ંક

ગાળા મા આટલી કમાણી કરવી

ુ કલ છે , યાર

ુ ાન ભગતે આટલી મોટ રકમ ની કમાણી હ મ

કર ને ખેતી કરતા અને કરવા માગતા

ુ ાનો વ

ુ ાન ભગતે આ માટ નવો રાહ બતા યો છે . હ મ

કમાણી માથ ં ી

ુ જ બ

ું ર મ નો એક બગ ં લો દ

પણ બના યો છે .આ બગ ં લા

રાખી પોતાનો ક ટન

આદર દશા યા છે .

ટસ

ુ ં નામ“CAPTAIN“ યે નો

ેમ અને

ૂ અને આ િુનક ખેતી મા ં રસ ધરાવતા ખે તો

ુ ાનો માટ આ ખરખર વ

ુ ી ના સમાચાર છે . શ

આજકાલ ખેતીમા ં અવનવા આ િુનક સાધનો

અને ઓ રો બ ર મા ં આવતા થયા છે . જમાના

ધણા બધા સાધનો દરક ને પરવડ તેમ ન હોય, યાર રાજકોટ

થત િમની

ટર બનાવતી

અ ણી કંપની ઘર ગણે નીત નવા સશ ં ોધનો ૂ ની જ રયાત અ સ ુ ાર ના કર ને તેમજ ખે તો

િમની

ટર અને તેના ઓ રો બનાવે છે .

હાલના સમય મા ં બળદ ની મદદ થી ખેતી

કરવા ુ ં ખચાળ બ

ું છે . કમક બળદ ની કમત

ઘાસચારા ની કમત અને ળવણી ખચ વ યો ૂ દ ઠ જમીન પણ ધટ રહ છે . છે . જયાર ખે તો

હાલ મા ં

ા ય િવ તારો માથ ં ી મોટા ભાગ ના

ુ ાનો શહરો મા ં રોજગાર મેળવવા માટ જઇ વ ર ા છે . થી ખેતી મા ં મ ુ રો મેળવવા પણ ુ કલ બની ર ા છે .

ખેતી મા ં મ ુ રો ની અછત અને બળદ નો વ ુ

ખચાળ

છે િમની

ળવણી ખચ આ બધા નો એક જ ઉપાય ટર થી ખેતી. 16

f]r»k òøkhý sw9kkR 2014

MkV¤íkkLke fÚkk

મોટા

www.krishijagran.com

ટર ની સરખામણી એ િમની

વસાવ ું આસાન હોય છે . કારણે ક

નીચી કમત અને ઓછો

ટર ની

ળવણી ખચ િમની

ટર મા ં આવતો હોય છે . િમની

િવિવધ ઉપયોગો છે . ઓછો

ઓછ

ટર

ટર ના અનેક

ળવણી ખચ અને

કમત ના લીધે દવસે ને દવસે િમની

ટર ની માગ ં અને ઉપયોગ કતા વધી ર ા છે . આપણા દશમા ં િમની

ખેત ઓ રો ને

ટર અને આ િુનક

ો સાહન આપવા સહકાર તેમજ

બકો પણ કમર કસી રહ છે . સરકાર

વખતો વખત અલગ – અલગ હઠળ

ી

ારા

કાર ની યોજના

ટર અને યોજના નો ખર દ મા ં

સબસીડ પણ આપવા મા ં આવતી હોય છે . બકો ૂ સરળતા થી િમની ટર ખર દ ારા પણ ખે તો

શક તે માટ લોન આપવામા ં આવતી હોય છે . િમની

િમની ટર ના અનેક િવધ ઉપયોગો છે . ઓછો ળવણી ખચ અને ઓછ કમત ના લીધે દવસે ને દવસે િમની ટર ની માગ ં અને ઉપયોગ કતા વધી ર ા છે .ઘણી વખત એ ું બન ું હોય છે ,નાના કામ માટ મો ુ ં ટર ઉપયોગી ના હોય.ચોમાસા દર યાન ,દવા છાટ ં વા ,ઓછ મા ામા તૈયાર થયેલા પાક ને ફરવવા અને ખેતી ના ં અ ય નાના કામ માટ મીની ટર લાભ કારક છે . ૂ ખે તો ને િમની કટર અને તેના

ઓ રોમા ં દલચ પી હોય તેમણે રાજકોટ થત િમની કટર અને તેના સાધનો ુ ાકાત લેવી જ બનાવતી અ ણી કંપનીની લ રહ .કમ ક આ કંપની િમની ટર સાથે જોડ ને ચલાવી શકાય તેવા ૨૫ થી પણ વ ુ સાધનો બનાવે છે .આ કંપની એ ઘ વા કાપણી કરવાની જ ર પડ તેવા પાકો મા ં મ ુ રો ની ટર સાથે અછત ના ં ઉપાય તર ક િમની લગાવી શકાય તે ું ર પર નામ ુ ં સાધન બના ું છે .

બગીચામા ં તેમજ ખેતીમા ં દવા છાટ ં વા માટ િમની કટર સાથે લગાવી શકાય તે ું એટચમે ટ પણ આ કંપની બનાવે છે .

ટર ના અનેક િવધ ઉપયોગીતા અને

લોક િ ય ના ને લીધે યાપ વધી ર ો છે . આ ૂ િમની ટર વસાવી ર ા નાના મોટા સૌ ખે તો

છે . રાજકોટ થત અ ણી કંપની ારા આજ થી થોડા વષ પહલા શ ુ થયેલા યાસો ને જોઈ

મોટ મોટ કંપની ઓ પણ િમની

ઉ પાદન મા ં રસ લઇ રહ છે . િમની

ટર ના

કટર ના

ઉ પાદન મા ં દશ ભાર મા ં રાજકોટ શહર મોખર છે .

www.kjcommoditynews.com the pulse of global commodity market We are looking for 10 Agri Commodity Research Analysts/ Trainees to be based at New Delhi, for our Commodity portal "kjcommoditynews.com", www.kjcommoditynew.com Contact : P.S. Saini +919891655340, +919891405403

Email: pssaini1@gmail.com

f]r»k òøkhý sw9kkR 2014

MkV¤íkk fnkLke

www.krishijagran.com

yuf ¾uzqíkLke MkV¤ fnkLke Mð\Ãk [tË þ{ko ©e {tøkík hk{ þ{ko rLkðkMke sB{w hkßÞLkk WZ ÃkUX Lkk{Lkk økk{, SÕ÷ku rf~íkðkhLkk hnuðkMke Au. ËMk{w Äkuhý ÃkkMk fhe ÃkkuíkkLkk {q¤ ¾uíkeLkk ÔÞðMkkÞ{kt òuzkE økÞu÷k. Ãkqðoòu íkhVÚke ðkhMkk{kt {¤u÷k ¾uíkeLkk ÔÞðMkkÞLke {w~fu÷e yu níke fu íku{Lke ÃkkMku 20 fLkk÷ Võík ®Mkr[ík, çkkfeLke 100 fLkk÷ y®Mk®[ík s{eLk níke. suÚke ðÄkhu «{ký{kt WíÃkkËLk {u¤ðe þfkíkwt Lk níkwt. ©e þ{koS ÃkqMkk MktMÚkkLkk yuxef fuLÿ Ãkh ykÔÞk íÞkhu ÃkqMkkLke Wå[ WíÃkkËLk xufLkef þeÏÞk yLku ½ô, ÄkLk, {fkE íkÚkk þkf¼kSLke Wå[ òíkkuLkwt rçkÞkhý ÷E ¾uíkh{kt Wøkkzu÷.þ{koSyu ÃkqhkLkk rçkÞkhýkuLkku ÷k¼ ÷uðk WÃkhktík ¾uzqíkkuLku rçkÞkhý íkÚkk ÃkqMkk îkhk rðfMkkðu÷ xufLkefLke òýfkhe Ãký ykÃke.yk heíku íku{ýu ðÄkhu ykðf Ãký {u¤ðe. f]r»k Ãkkf WÃkhktík íku{ýu ykuAk ÃkkýeLkku ðÃkhkþ Ähkðíkk Ãkkf suðk fu fuMkh, fk÷kShk,hks{kun, fwíÚk suðk hkufzeÞk ÃkkfLku WøkkzeLku ðÄkhu ÷k¼ {u¤ÔÞku. yk WÃkhktík íku{ýu Ãkkf MkkÚku Mktf¤kÞu÷ xufLkefLke ykÃkðk{kt ykðu Au. yk WÃkhktík íku{ýu Ãkkf MkkÚku òuzkÞu÷ ¾uzqíkkuLku rþûký ykÃÞwt yLku çkòh{kt ðu[ðkLke ÃkØrík Ãký rþ¾ðe. Ëuþe økkÞku ÃkkMkuÚke ðÄkhu «{ký{kt ËqÄ WíÃkkËLk {u¤ððk {kxuLke xufLkef þe¾eLku zuhe VkŠ{økÚke ðÄkhu ykðf {u¤ðe níke. ¾uzqík r{ºk íkhefu ÞkuøkËkLk rf~íkðkz, zkuzk, WÄ{Ãkwh,hk{çkLk, MkkBçkk ðøkuhu SÕ÷kLkk 40 sux÷k økk{ku{kt xÙu®Lkøk fuBÃk ÷økkððk{kt ykÔÞk yLku ÃkAkík rðMíkkhku{kt økheçk ¾uzqíkkuLku íku{Lke ÔÞðMkkÞ ÞkuøÞ xufLkef rðþu òýfkhe Ãký ykÃkðk{kt ykðe, suÚke íkuyku ðÄw Mk{]Ø ÚkE þfu. hk{çkLk SÕ÷k{kt 200 ¾uzqíkkuyu {fkELkk Wå[ WíÃkkËLk {kxu økwh rþ¾ðkzâw suÚke íku{Lku yøkkW fhðk ðÄkhu MkkÁt WíÃkkËLk {u¤ðe þfkÞwt. Mkktðk SÕ÷k{kt 200 ¾uzqíkkuyu þkf¼kS yLku yLÞ Ãkkfku{ktÚke ðÄkhu WÃks {u¤ððk {kxu íkkr÷{ Ãký ykÃke níke. íkkr÷{ fkÞo¢{ su{kt ¼køk ÷uðk{kt ykðu÷ · ¼k.fw.y.Mkt. f]r»k {u¤ku 2006Úke yíÞkh MkwÄe. · f]r»k rLkËuoþk÷Þ sB{w 2008Úke yíÞkh MkwÄe. · þuh-yu-f~{eh f]r»k rð¿kkLk yLku «ku.rðïrðãk÷Þ,sB{w 2008Úke yíÞkh MkwÄe. · ðLk yLkwMktÄkLk MktMÚkkLk, ËunhkËqLkÚke s{eLk yLku r[rfÂíMkÞ Akuz MktçktrÄík íkkr÷{ · Ãktòçk f]r»k ÞwrLkðŠMkxe{kt rçkÞkhý, Ãkkf yLku s{eLk WÃk[kh MktçktrÄík íkkr÷{ · hk»xÙeÞ zuhe yLkwMktÄkLk MktMÚkkLk, fhLkk÷Úke zuhe VkŠ{øk rçkúz yLku ðÄw ËqÄ WíÃkkËLk MktçktrÄík íkkr÷{. · yktíkhhk»xÙeÞ Ãkw»Ãk «ËþoLke, yku¾÷k 2008 ðøkuhu. 18

f]r»k òøkhý sw9kkR 2014

V¤ WíÃkkËLk

ÃkÃkiÞk{kt Ãkku»kf íkíðLke ÔÞðMÚkk Ãk

ÃkiÞku Ãkku»kf íkíðkuÚke ¼hÃkqh,yíÞtík MðkMÚÞðÄof yLku ¾qçk s ÍzÃkÚke íkiÞkh ÚkkÞ Au. íku ¾qçk s MðkrËü yLku Ár[fh nkuÞ Au. íkuLkwt WíÃkkËLk MÚkkLk y{urhfkLkk W»ý fxeçktrÄÞ ûkuºk Au. Ãkhtíkw ¼khík{kt íkuLke ¾uíkeLke ÷kufr«Þíkk rËLk «ríkrËLk ðÄe hne Au. ûkuºkV¤Lke ÿrüyu íku y{khk ËuþLkk Ãkkt[ {wÏÞ V¤ku{kt MÚkkLk Ähkðu Au. ÃkÃkiÞku ¾kðk{kt sux÷ku MðkrËü Au yux÷ku s ykÃkýk MðkMÚÞ {kxu ÷k¼ËkÞe nkuÞ Au. yk V¤ rðrðÄ «fkhLkk Ãkku » kf íkíðku L kku ¾òLkku Au . íku fu h ku x eLk, rðxk{eLk Mke, £÷u ð ku L kkEzT M k íkÚkk rðrðÄ «fkhLkk yuLxeykuõMkezuLxTMk Mk{]]Ø Mkúkuík Au. yk WÃkhkítk rðxk{eLk çke fkuBÃ÷uõMk, Vku÷ux, ÃkuxkÚkkurLkf y u r Mkz, ¾rLks,ÃkkuxurþÞ{, {uøLkurþÞ{ íkÚkk VkEçkh ÞkuøÞ «{ký{kt òuðk {¤u Au. íku rðrðÄ «fkhLkk hkuøk Mkk{u ÷zðkLke þÂõík «ËkLk fhu Au. íku{k WÃk÷çÄ rðrðÄ «fkhLkk Ãkku»kf íkíð þhehLke ÓËÞ «ýk÷eLku Þku ø Þ heíku [÷kððk{kt {ËË\çk çkLku Au íkÚkk fku÷uMxÙku÷Lku ykuÂõMksLk yxfkððk{kt {ËË\Ãk çkLku Au. yk WÃkhktík íku{kt Ãkk[f yuLòE{ ÃkÃkuLk Ãký ðÄkhu «{ký{kt òuðk {¤u Au.

www.krishijagran.com

yr{íkfw{kh økkuM{kðe, sÞ «fkþ, fLkiÞk ®Mkn yLku ykLktËfw{kh ®Mkn V¤ yLku WãkrLkf xufrLkf rð¼køk, ¼khíkeÞ f]r»k yLkwMktÄkLk MktMÚkk, Lkðe rËÕne {kxu ÃkÃkiÞkLku MktÃkqýoÃkýu ÷k¼ËkÞf V¤ Au. ykÃkýk Ëuþ{kt ÃkÃkiÞkLke ¾uíke {wÏÞíðu økwshkík, fýkoxf,yktÄú«Ëuþ, íkkr{÷Lkkzw , rçknkh, W¥kh«Ëu þ , {nkhk»xÙ , {æÞ«Ëu þ , AríkþøkZ, Ãktòçk, nrhÞkýk, rËÕne íkÚkk rºkÃkwhk ðøkuhu hkßÞku{kt ÔÞðMkkrÞf heíku íkuLkwt ðkðuíkh

fhðk { k t ykðu Au. ÃkÃkiÞkLkk ÃkkfLkk WíÃkkËLk {kxu ÞkuøÞ Ãkku»kf íkíðLke òýfkhe nkuðe Ãký ykð~Þ Au. ÃkÃkiÞkLkk Ãkkf WíÃkkËLk {kxu íku L ke ¾u í ke ði ¿ kkrLkf heíku rðrðÄ «økríkþe÷ ÃkØríkyku yÃkLkkðeLku fhðkLke s\h Au. su{ fu yk {wÏÞíðu Úkku z k økh{ ðkíkkðhý WAu h ðk{kt ykðíkku Ãkkf Au. Ãkhtíkw íkuLku Mk{þeíkku»ý ðkíkkðhý{kt Ãký Wøkkze þfkÞ Au. íkuLkk MkV¤ WíÃkkËLk {kxu íkw÷Lkkí{f Mð\Ãku 20

Wå[ íkkÃk{kLk, ykuAku ¼us s\he Au. ÃkÃkiÞkLke ¾uíke Mk{wÿ MkÃkkxeÚke 800 {exh Ÿ[k MkwÄe ÞkuøÞ heíku fhðk{kt ykðu Au. ÃkÃkiÞkLke WÒkíkþe÷ òíkeyku{kt {wÏÞíðu ÃkqMkk zðkÃkoV, ÃkqMkk LkLnk, fwøko nLkezâw, fkuÞBçkíkwh-1, fkuÞBçkhíkwh-3, ðkurþøxLk, Ãktík ÃkÃkiÞku-1, MkqÞko yLku huz ÷uze «òíkeyku ½ýk «[r÷ík Au, su ËuþLkk rðrðÄ ¼køkku{kt Wøkkzðk{kt ykðu Au. ÃkÃkiÞkLkk Akuz Wøkkzíkk Ãknu÷k ¾u í khLkw t Þku ø Þ heíku ¾u z ký fhe Mk{íkku÷ çkLkkððwt òuEyu, suÚke ®Mk[kELkk Mk{Þu ðhMkkËLke Éíkw{kt ÃkkýeLkku ¼hkðku Lk ÚkE òÞ. «íÞuf ¾kzk{kt 25 økúk{ xÙkEfkuz{koLkwt r{©ý fhðwt òuEyu, suÚke s{eLk{kt Vwøk MktçktrÄík hkuøk ykuAk «{ký{kt ÚkkÞ. su ûkuºkku{kt WÄELkku WÃkÿð ðÄkhu nku Þ íku ûku º kku { kt õ÷kuhÃkkEheÃkVkuMkLku 2 r{.÷e «{ký{kt Ãkkýe{kt r{r©ík fhe ÞkuøÞ heíku ®Mk[kE fhe Mk{Þ AkuzLkk {q¤Lku ðnuíkk ÃkkýeLkk MktÃkfo{kt Lk ykððk Ëku. Lknª íkku íku{kt íkLkk øk÷Lk suðe rçk{kheLkwt òu¾{ MkòoÞ Au. ÃkÃkiÞku ÍzÃkÚke V¤ ykÃkðkLke þ\ykík fhu Au {kxu òu ¾uíkh{kt ðÄw WÃkòW s{eLk{kt íkuLkwt ðkðuíkh fhðk{kt ykðu íkku f]r»k òøkhý sw9kkR 2014

V¤ WíÃkkËLk

Mkkhk «{ký{kt WÃks {¤u Au.ÃkÃkiÞkLkk AkuzLku ¾kzk{kt ÷økkðíkk Ãknu÷k 20 fe÷ku ÞkuøÞ heíku r{r©ík fhu÷ AkýLkk ¾kíkhLku Akuz hkuÃkýLkk 20 rËðMk yøkkW ¾kzk{kt ¼hðwt òuEyu. ÃkÃkiÞkLkk «íÞuf AkuzLku ð»ko Ëhr{ÞkLk ykþhu 250 økúk{ LkkExÙkusLk, 300 økúk{ VkuMVhMk íkÚkk 400 økúk{ ÃkkuxkþLke ykð~Þfíkk nkuÞ Au, suÚke A sux÷k Mk{kLk ¼køkku{kt ðnu[eLku «íÞuf çku {rnLkkLkk ytíkhu íku ykÃkðwt òuEyu. íkuLku hMkkÞrýf ¾kíkhku{kt «íÞuf Akuz{kt ykþhu 80 økúk{ ÞwrhÞk, 250 økúk{ ®Mkøk÷ MkwÃkh VkuMVhMk íkÚkk 110 økúk{ BÞwhux ykuV ÃkkuxkþLku AkuzkuLkk Úkk¤kLke {kxe{kt ÞkuøÞ heíku r{r©ík fhðe òuEyu.íÞkhçkkË ®Mk[kE fhku. òu ÃkÃkiÞkLkk Ãkkf çkeò ð»kuo Ãký ÷uðk{kt ykðu íkku íkuLkk «{ký{kt Vhe ð¾ík WÃkÞkuøk fhku. yk WÃkhktík çkeS ð¾ík 20-25 økTúk{ AkýeÞw ¾kíkh, yuf økúk{ çkkuLk {e÷ yLku yuf fe÷ku økúkLke{Lke ¾¤e ykÃkðkÚke íku ÷k¼ËkÞe hnu Au. ÃkÃkiÞk{kt hMkkÞrýf ¾kíkhLkku «Þkuøk Akuz ÷økkzðkLkk [kh {rnLkk çkkË s fhðku òuEyu. ÃkÃkiÞk{kt Ãkku»kf íkíðkuLke MkkiÚke ðÄkhu ykð~Þfíkk Vq÷ ykðu íÞkhçkkË s s\h nkuÞ Au. òu ykÃkýu ÃkÃkiÞkLkk ÃkktËzk{kt WÃk÷çÄ rðrðÄ «fkhLkk Ãkku»kf íkíðkuLke WÃkÞwõík «{ký ytøku òýfkhe Ähkðíkk nkuEyu íkku ykÃkýu ykð~Þfíkk «{kýu AkuzLke s\rhÞkíkLkk rnMkkçkÚke Ãkku»kf íkíðkuLkku

www.krishijagran.com

Atxfkð fhe þfkÞ Au. ÃkÃkiÞkLkk ÃkktËzk{kt yuf ykËþo Ãkku»kf íkíðLkwt «{ký yk «{kýu Au- A {rnLkk sqLkk íkÚkk Aêk ÃkktËzk{kt LkkExÙkusLk 1.66 xfk,VkuMVhMk 0.50 xfk, Ãkkuxkþ 5.21 xfk, fuÂÕMkÞ{ 1.81 xfk, {uøLkurþÞ{ 0.67 xfk íkÚkk MkÕVh 0.38 xfk nkuðwt òuEyu. {kxu ykÃkýu ÃkÃkiÞk{kt Ãkku»kf íkíðLke ÔÞðMÚkk ÞkusLkk çkLkkðe þfkÞ Au. sirðf hMkkÞýLkk «ÞkuøkÚke ðíko{kLk Mk{Þ{kt ½ýe «[r÷ík Au. su{kt yuòuMÃkkErh÷{, Ãke.yuMk.çke. íkÚkk ðu{ MkkiÚke ðÄkhu WÃkÞkuøk{kt ÷uðk{kt ykðu Au. íkh÷ hMkkÞrýf ¾kíkh íkÚkk rðrðÄ Ãkku»kf íkíðkuLkku «Þkuøk Ãký ½ýku ÷k¼ËkÞf rMkØ ÚkÞu÷ Au. òu ÃkÃkiÞkLke ¾uíke{kt ®Mk[kE xÃkf ÃkØrík îkhk fhðk{kt ykðu íkku ®Mk[kELkk Ãkkýe MkkÚku AkuzLkk {q¤{kt s MkeÄk Ãkku»kýLku ÃkqÁ Ãkkze þfkÞ Au. Mkwû{ Ãkku»kf íkíðku{kt {wÏÞíðu sMíkk, çkuhkuLk, fkuÃkh íkÚkk {uøkLkeÍLke WýÃk òuðk {¤u Au. yk {kxu Íªf MkÕVuxLkwt 0.5 xfk r{©ý íkÚkk çkkurhf yurMkzLkwt 0.1 xfk r{©ý çkLkkðeLku Akuz hkuÃkýLkk [kh {rnLkk íkÚkk 8 {rnLkk çkkË çku ð¾ík Atxfkð fhðkÚke ½ýku ÷k¼ {¤u Au. fkuÃkh MkÕVuxLkwt 0.25 xfk íkÚkk {uøkLkeÍLkwt 0.25 xfk r{©ý Akuz{kt ºký {rnLkk çkkË fhðkÚke WÃks íkÚkk økwýð¥kk çkÒku{kt MkwÄkhku ykðu Au. yk «fkhu òu ÃkÃkiÞkLku ÞkuøÞ «{ký{kt Ãkku»kf íkíðLke ÔÞðMÚkk fhðk{kt ykðu íkku økwýð¥kkÞwõík ÃkÃkiÞkLkk V¤kuLke Mkkhe WÃks {u¤ðe þfkÞ Au.

f]r»k òøkhý sw9kkR 2014

hkuøk rLkÞtºký

www.krishijagran.com

થમ હલી પછ ખે ુ તનો શ ુ

વરસાદની

કાતરાઓ અને તે ુ િનયં ણ

બ ભો ુ ી. આર.

. પટલ,

ી. ક. ડ . શાહ,

ી આર. ડ . પટલ, ડો. ટ . એમ. ભરપોડા,

ી એચ. સી. પટલ અને ડો, પી. ક. બોરડ

ક ટકશા

દ

િવભાગ, બ.ં અ. ૃિષ મહાિવ ાલય, આણદ ં ૃિષ

િુનવિસટ , આણદ ં -૩૮૮ ૧૧૦

વસેને દવસે કાતરા નો ઉપ વ િવિવધ

શઢ ે ા-પાળા પર ુ ઉગેલ ન દામણ ખાય છે અને

ુ રાત રા યમા ં ખેડા, પચ જ ં મહાલ,

વળે છે . આ ઇયળોના ં શર ર પર પીળા, કાળા

ખેતી પાકોમા ં વધતો

ઉપ વ

ય છે . કાતરાનો

વડોદરા, અમદાવાદ અને મહસાણા જ લાની ગોર ુ જમીનવાળા િવ તારમા ં ચોમાસાના થમ

સારા વરસાદથી જ શ થઇ

ય છે . કાતરાનો

ઉપ વ ૩ – ૪ મહ ના માટ રહ છે અને તે દર યાન

તેમજ રતાશ પડતા ં વાળ જોવા મળે છે .

ઇયળ ૩૮ – ૪૦ મી.મી.

ુ ત

ટલી લાબ ં ી અને ૩ – ૪

મી.મી. પહોળ હોય છે . ઈયળ અવ થા ૨૧ – ૨૩ દવસની રહ છે અને આ દર યાન િનયં ણના

લેવામા ં

યો ય પગલા ભરવામા ં ના આવે ઘ ુ આિથક

થમ ભાર વરસાદ પડતાની સાથે જ

કાતરા બ ભો હોવાથી મોટાભાગના બધાજ ુ ખેતી પાકોમા ં વ ે ઓછે શે કુસાન કર છે .

ઉચીત

બીનકાળ

પાક

સરં ણના

પગલા ં

ક ઉદાિસનતા રાખવામા ં આવે તો

જ માઠા પ રણામ ભોગવવા પડ છે . કાતરાની દ ઓ

ૂ બ

ુ ુ ત અવ થામા ં રહલા કોશટ ે ા

માથ ં ી બહાર આવે છે . આ

દ ના ઉપ વ માટ

વાતાવરણનો ભેજ અને તાપમાન સીધો સબ ં ધ ં

દાખવે છે . વાતાવરણમા ં ૭૦% ભેજ અને ૨૮ –

૩૦ °સે. તાપમાન આ દ ના ઉપ વ માટ

ૂ જ બ

માફક આવે છે . નર અને માદા દ ની વ ત ૧ :

૧.૬ ના

રં ગે સફદ

માણમા ં હોય છે . કાતરાની દ ની પાખ

મા ં પાખની પહલી જોડની આગળની

કનાર તથા વ

તેમજ ઉદર દશ લાલ હોય છે .

ના ઉપર કાળા પ ા અને ટપકા ં હોય છે . આ દ

બહારા આ યા પછ સમાગમ કર બે થી

દ વસ

ુ ય પાક તરફ

યારબાદ પાક ઉપલ ધ થતા

ણ

ુ ી શઢ ે ા-પાળા પરના ઘાસ તેમજ ધ

ન દણના છોડ પર લીલાશ પડતા સફદ ગોળ

૨૦૦ - ૧૬૦૦ના સ હૂમા ં ડા કૂ છે . ડામાથી ૪

– ૫ દવસમા ં ઇયળો પેદા થાય છે . નવી નીકળે લી

ઇયળો આછા પીળા રં ગની અને તે ુ મા ુ

ુ રા ખ

રં ગ ુ હોય છે . નવી નીકળે લી ઇયળ શ આતમા ં

કુશાન થ ુ હોય છે .

લીલા પડવાશ માટ કરવામા આવ ુ શણ એ

કાતરાનો

ુ ય યજમાન પાક છે . આ ઉપરાત ં

કાતરાનો ઉપ વ મકાઇ, દવલ ે ા, મગફળ , ચોળા,

તલ, સોયબીન, મગ, મઠ,

ખેતી પાકોમા ં જોવા મળે છે .

ુ ર વ ે , કપાસ વગેર

કાતરાની ઇયળો

િવિવધ ખેતી પાકોના પાદડા ં ખાય છે . ઘણી વખત

વ ુ ઉપ વને લીધે પાકની વાવણી ફર થી કરવી

પડ તેવી પ ર થિત સ ય છે . તેમજ ચોમા ુ

ધા ય અને કઠોળ પાકના પાન,

કાપી ખાઇને

ૂ જ બ

ૂં ો અને થડ ખ

કુસાન કર છે . વ ુ ઉપ વના

પ રણામે છોડના બધાજ પાન ખવાય જતા છોડ

ઝાખ ં રા વો દખાય છે . આ ઇયળોનો ઉપ વ ુ લાઇ–ઓગ ટ માસ દર યાન બ ૂ જ વધાર

રહતો હોય છે . ઇયળો મોટ અને

ૂ િવકસીત ણ

ં કર છે અને હલનચલન બને છે યાર ખાવા ુ બધ

કયા વગર શઢ ે ા-પાળા ન ક બીનખેડાણ વાળ

જમીનમા ં

ુ ુ ત પડ રહ છે . તે પોતાના વાળ 22

f]r»k òøkhý sw9kkR 2014

hkuøk rLkÞtºký

www.krishijagran.com

ખેરવી નાખી છે . વાળ અને

માટ ના ં કણો ભેગા થઇ ને

જમીનમા ં ૧ ડાઇએ અ

–

૨

સે.મી.

કોશટ ે ો બનાવે છે

અને પાછળથી અ

કોશટ ે ા

રાતા રં ગના કોશટ ે ામા ં ફરવાય

છે . અ

કોશટ ે ા ૧ થી ૨ દવસ

અને કોશટ ે ા અવ થા ૧૦–૧૨ દવસની રહ છે . સ ટ બર

માસના

તમા ૩૦ ટકા કોશટ ે ા

૯ – ૧૦ માસ માટ

અવ થામા ં

બાક ના

જતા

કોશટ ે ા

રહ

ુ ુ ત અને

સ ટ બર

ુ ીમા દ મા ધ ફરવાય અથવા ુ દર તે ર તે જ

માસના

ત

ુ ી માણમા ં દ ઓ આકષાયને નાશ પામે છે . દ ઓ યા ં ધ ુ ી કાશ િપજર વાપર ું જોઇએ આકષાતી જોવા મળે યા ધ થી સા ંુ િનયં ણ મેળવી શકાય છે . (૩) આ વાત સેઢા પાળા પર ઇડા ં પાળા ચો ખા રાખવા જોઇએ.

ુ ો સારો વરસાદ થયા બાદ ી (૪) ચોમાસાની ઋ ન દવસે શઢ ે ાપાળા ઉપર વનાલફોસ ૧.૫ ટકા અથવા િમથાઇલ પેરાિથઓન ૨ ટકા કૂો છાટ ં વાથી ડામાથી નીકળે લી નવી ઇયળો ઝેર દવાથી ૬ કલાકમા ં જ નાશ પામે છે . નાની ઇયળોના શર ર પર વાળ નહ વત હોવાથી તેના ઉપર દવાની અસર ઝડપી થાય છે અને મ મ ઇયળો મોટ થતી ય છે તેમ તેમ તેના વાળ લાબા ં થતા હોવાથી દવા અને ઇયળના શર ર વ ચેનો સં પક અવરોધાતા દવાની અસર ઓછ થાય છે થી વધાર દવાની આવ યકતા રહ છે .

કાતરા ુ

જમીનમા ં જ નાશ પામે છે .

કાતરાનો આ લાબ ં ો

ુ તી હોવાથી ખેતરના શઢ ક ે ા

વન ચ

ુ ુ ત

અવ થા કાળ એ એની ુ ખતી

નશ છે .

કાતરા ંુ યવ થાપન:

ડા

કોશેટો

અ -કોશેટૉ

(૧) કાતરાના કોશટ ે ા શઢ ે ા

પાળાની ન ક જમીનમા ં રહતા હોવાથી શઢ ે ાપાળા

ન ક ઊડ

ખેડ કરવી

થી કોશટ ે ા ુ લા પડ જતા ં ુ દરતી ર તે જ

પ ીઓ

ારા અથવા તો

(૨) દ ઓ રાિ ના સમયે કાશ તરફ આકષાતી હોવાથી ચોમાસાનો થમ સારો વરસાદ થતા ં જ હ ટરદ ઠ એકની સં યામા ં અ ાવાયોલેટ ુ વા ં ટ બ કાશિપજર ુ ી રાતના ૮ થી ૧૨ ધ ગોઠવ .ુઆ કાશિપજરથી તે િવ તારની મોટા

ુ ત

ઇયળ

ગરમીથી નાશ પામે છે .

ૂ ય

ુ ખી

મગ

દવેલા

મગફળ

ચોળા

સોયબીન

f]r»k òøkhý sw9kkR 2014

hkuøk rLkÞtºký

www.krishijagran.com

(૫) તમા ુ , ર ગણ, મરચી, ટામેટા ં વગેરના ધ ુ વાડ યામા ં

કાતરાનો

ધ ુ ને

ઉપ વ

કુશાન

અટકાવવા

કરતા

માટ

લ બોળ ના મ જ અથવા લીમડાના પાન

૫૦૦

ામ ૧૦ લટર પાણીમા ં અક (૫ ટકા)

બનાવી મ જ ુ ં

વાહ ધ ુ ઉપર છાટ ં વાથી

કાતરા તેની ખાવાની

ુચ

ૂ યા રહ ને મર

તે

ુ ાવે છે અને મ ય છે . આ

વન પિતજ ય દવાઓથી ધ ુ ઉપર કોઇ

માઠ

અસર થતી નથી. આ ઉપરાત ં

કાતરાના ં

ડાન ં ી

( ટલોનોમસ) ક માણમા ં

પર વી

મ ય

દએ

ટલો નાશ કર છે .

કૂલ

ભમર

ુ રાત મા ં મોટા જ ડાન ં ો ૮૫ ટકા

(૬) દરરોજ સવારના સમયે િનયિમત ખેતરમા ં ફર પાક અને ન દણના છોડના પાન ઉપર સ હૂમા ં

ુ ાયેલા ં ક

ડા પાન સ હત તોડ

ખીલીથી

નાના

કાણા ં

કૂ

કરોસીનના ડ બામા ં

રાખી

ુ લ ક

પાડલા

રાખવા. આમ

ડાં ુ ં

ડાન ં ા જ થામા ં

પર વીકરણ થ ુ હશે તેવા

પર વીની

ખાલી

ડામ ં ાથ ં ી

ુ ત ભમર ડ બા ઉપર પાડલ

કાણામ ં ાથ ં ી બહાર આવશે અને નવા ડાં ુ ં પર વીકરણ કરશ.ે

કૂલ

(૭) ઉપ વ બ ુ જ વધી જતા રાસાય ણક દવા વનાલફોસ ૧.૫

ે ા પાળા અને કૂ શઢ

ખેતર ઊપર છટ ં કાવ કરવો. આ ઉપરાત ં

વનાલફોસ ૨૫ ઇ.સી. ના ૨૦ િમ. લ.

અથવા ફ વાલરટ ૨૦ ઇ.સી.ના ૧૦ મી.લી

અથવા ડ ડ વીપી ૭૬ ઇ.સી.ના ૧૦ િમ. લ.

અથવા લોરપાયર ફોસ ૨૦ ઈ.સી. ના ૨૦ િમ. લ.

િત

પેરાિથઓન ૪%

૧૦

કૂ

અથવા

મીથાઇલ

૨૫ કલો

િત

હ ટરના દર છાટ ં વાથી કાતરા ુ સાર ર તે

િનયં ણ કર શકાય છે .

¼khíkeÞ f]r»k MktþkuÄLk MktMÚkk îkhk rðfMkkððk{kt ykðu÷ «òríkykuLkk çkes «kó fhðkLkk Mkúkuík MktMÚkk îkhk rðfrMkík «òríkykuLkk çkes «kó fhðkLkk {kxu Lke[u «{kýu MktÃkfo fhku(1) çkes WíÃkkËLk yuf{ yÚkðk f]r»k MktþkuÄLk Mkq[Lkk fuLÿ, ¼khíkeÞ f]r»k MktþkuÄLk MktMÚkk, Lkðe rËÕne-110012 (2) ¼khíkeÞ f]r»k MktþkuÄLk fuLÿ fhLkk÷, nheÞkýk. VkuLk Lktçkh:084-2267169 (3) ¼khíkeÞ f]r»k MktþkuÄLk «kËuþef fuLÿ, ÃkqMkk, Mk{MíkeÃkwh, rçknkh. VkuLk Lktçkh:06274-240232 (4) ¼khíkeÞ f]r»k MktþkuÄLk «kËuþef fuLÿ, ELËkuh, {æÞ«Ëuþ, VkuLk Lktçkh: 0731- 2702921 (5) ¼khíkeÞ f]r»k MktþkuÄLk «kËuþef fuLÿ, ðu®÷økxLk, íkkr{÷Lkkzw, VkuLk Lktçkh: 0423-2234796

ÃkqMkk nuÕÃk ÷kELk (VkuLk Lktçkh: 011-25841670) ÃkqMkk yuøkúefku{ {Vík: (VkuLk Lktçkh: 1800-11-8989) MktMÚkkykuLke yk nuÕÃk ÷kELkÚke ¾uzqík¼kE VkuLkLke MknkÞíkkÚke f]r»k Mkq[Lkku ytøku Mkðkhu 9:30Úke Mkktsu 4:30 ðkøÞk MkwÄe (fkÞoLkk rËðMkku) {krníke {u¤ðe þfþu. 24

f]r»k òøkhý sw9kkR 2014

hkuøk rLkÞtºký

www.krishijagran.com

કપાસમાં કારની

સક ં લત

ૂ ીયાં સ વાતો ંુ

ી એમ. બી. ઝાલા,

વાત યવ થાપન ી આર. ડ . પટલ, ી રણ ત

. પટલ,

ડૉ. ટ . એમ. ભરપોડા અને ડૉ. પી. ક. બોરડ ક ટકશા

ૂ ીયાં કારની સ

િવભાગ, બ.ં અ. ૃિષ મહાિવ ાલય, આ ૃ ,ુ આણદ ં

વાતો

વા ચપટા અને શર રની કનાર પર વાટ ં હોય છે . થોડો સમય આમતેમ ફયા પછ યો ય જ યા પસદ ં કર યા ં જ થર રહ પાનમાથ ં ી રસ ૂ ે છે . ૂ િધયા સફદ રં ગની સ પાખ ં ોવાળ સફદમાખી પણ પાનની નીચેની બા ુ એ રહ ૂ ીને કુસાન કર છે . રસ સ

મોલો: આછા પીળાશ પડતા લબ ં ગોળ આકારની મોલો અને તેના બ ચા ં પાનની નીચે રહ ૂ ીને કુસાન પાનમાથ ં ી રસ સ કર છે . મોલોના શર રમાથ ં ી ઝરતા ચીકણા રસને કારણે પાન ઉપર કાળ ગ ઉગી નીકળે છે . થી છોડની ી સ: આ વાત બાર ક, કાશસં લેષણની યા અવરોધાય છે . વ ુ ઉપ વને ચપળ અને પીળાશ પડતા પ રણામે છોડના પાન નીચેની કાળા રં ગની હોય છે . પાન ઉપર ધસરકા પાડ ને તેમાથ ં ી રસ તરફ કોકડાઇ ય છે . ૂ ે છે . પર ણામે પાન ઉપર સ તડતડ યા:ં બ ચા ં નાના, આછા સફદ પ ીઓ પડ ય છે . પીળા રં ગના અને પાખ ં ુ ત ક ટક ઉપ િવત પાન ુ ં િનર ણ વગરના, જયાર ૂ ા ઉપરની બા ુ ફાચર આકારના અને રં ગે આછા કરતા તેના ણ લીલા રં ગના હોય છે . બ ચા ં ઉપસેલા જણાય છે . ચોમાસામા ં ુ ી વરસાદ ન ં ા સમય ધ અને ુ ત ાસ ં ા ચાલે છે . લાબ બ ચા ં તથા ુ ત પાન તથા થાય અથવા િપયતનો ગાળો ં ાય તો િ સનો ઉપ વ વધે છોડના ુ મળા ભાગોમાથ ં ી રસ લબ ુ લાઇ અને ઓ ટોબર ૂ ે છે . પ રણામે પાનની ધારો છે . સ પીળ પડ જઇ દરની તરફ માસમા ં ઉપ વ વ ુ જોવા મળે કોકડાય છે . પાન કોડ યા વા છે .

ૂ ે છે . પર રહ પાનમાથ ં ી રસ સ ના કારણે પાન પર સફદ ડાધ જોવા મળે છે . પાન ફ કકા પડ ય છે અને છોડનો િવકાસ અટક છે . આ વાતનો ઉપ વ નવે બર માસમા ં શ થાય છે . આ વાતના કુસાનને 'િપ ળયો' પણ કહ છે . વ ુ ઉપ વ હોય તો જ ડવા પણ ખર પડ છે .

ચી ટો (િમલીબગ): ચી ટો (િમલીબગ)ના બ ચા ં અને ૂં , પણદં ડ, માદા ુ મળા પાન, ખ કળ , લ, િવકસતા જ ડવા અને થડ ઉપર ચ ટ રહ ને રસ ુ ે છે . રસ સ ૂ તી વખતે ઝેર સ લાળ પણ પાનમા ં દાખલ કર છે થી પાન વાક ં ા કુા અને બેડોળ થઇ પીળા પડ ખર પડ છે . જ ડવા ઉપર વ ુ ઉપ વના ુ તા નથી. કારણે તે બરાબર લ ુ ચીક ું શકરા ુ ત મધ વાહ બહાર કાઢ છે ઉપ િવત ભાગો ઉપર ફલાય છે . આ ચીકણા વાહ ઉપર પાન કથીર : આ વાત નાના કાળ દખાય છે . ગનો િવકાસ થતા ં સફદમાખી: આ ક ટકના બ ચા ં કદની ગોળ અને લાલ રં ગની કાશસં લેષણની યા પીળા રં ગના, લબ ં ગોળ, ભ ગડા હોય છે . પાનની નીચેની સપાટ અવરોધાય છે . 25

f]r»k òøkhý sw9kkR 2014

hkuøk rLkÞtºký

ૂ ીયાં કારની સ સક ં લત િનયં ણ

www.krishijagran.com

વાતો ંુ

ામ (અક) અથવા ૯. સફદમાખી અને ી સનો લ બોળ ુ ં તેલ ૫૦ િમ. લ. ઉપ વ વધાર જણાય તો અથવા લીમડા આધા રત એસીફટ ૭૫ એસપી ૧૦ ૧. કપાસ ુ ં વાવત ે ર શ તૈયાર દવાઓ ( ોનીમ/ તેટ ું વહ ું કરવાથી ામ અથવા ાઇઝોફોસ િનમાઝાલ/ ુ ીયા ં કારની વાતો ુ ં સ ૪૦ ઇસી ૨૫ િમ. લ. અથવા ૂ /નીમાક/વન ે ગાડ/ અ ક આ મણ ઓ ં જોવા મળે છ.ે એસીટામી ીડ ૨૦ એસપી એઝાડ ) ૨૦ િમ. લ. (૧ ં ાટ હોય ૨. પાન ઉપર વ ુ વ ૩ ામ િત ૧૦ લટર ઇસી) થી ૪૦ િમ. લ. તેવા બીટ કપાસની તને પાણીમા ં ભેળવી છટ ં કાવ (૦.૧૫ ઇસી) ૧૦ લટર થમ પસદ ં ગી આપવી. કરવો. પાણીમા ં ભેળવી છટ ં કાવ ૩. બ ર મળતા મા ણત ૧૦.મોલો અને તડત ડયાન ં ા કરવો. બીટ બયારણને દવાની ઉપ વની તી તા વધતી ૂ ીયા ં કારની વાતો ૮. સ માવજત આપેલી હોય છે જણાય અને યમા ા યાર તેની યમા ા થી ફર માવજત વટાવે યાર ફલોનીકામાઇડ ે ા િનયં ણ વટાવે યાર તન આપવાની રહતી નથી. ૫૦ ડબ ુ ૩ ામ, માટ નીચે માણન ે ી દવાની માવજતને લીધે મોનો ોટોફોસ ૩૬ એસએલ રાસાય ણક દવાઓનો પાકની શ આતની ૧૦ િમ. લ., ડાયિમથોએટ ઉપયોગ કરવો. અવ થામા ં કુસાન કરતી ૂ ીયા ં કારની વાતો કપાસના પાકને કસાન સ ુ ુ કાર: કરતી વાતો અને કસાનનો (મોલો, તડતડ યા,ં ી સ અને સફદમાખી) સામે ૨૫ ુ ી ર ણ થી ૩૫ દવસ ધ મળ ુ હોય છે . ૪. કપાસના ં ખત ે રમા ં મકાઇની છાટં નાખવાથી વાતના ુ દરતી િનયં કોની ૃ ધમા ં ું વધારો થાય છે તેમજ તમ ે સવ ં ધન થ ુંહોય છે.

મોલો અને

ુ કસાનનો

કાર

તડતડ યાં અને

ુ કસાનનો

કાર

૫. નાય ોજન કુત ખાતરોનો ુ બજ વપરાશ ભલામણ જ કરવો.

૬. ખેતરની એક બા ુ એક ક બે ઠંૂામા ં પર વી પરભ ી ક ટકો માટ ુ ં અ યારણ (એ ટોમોફઝ પાક) બનાવ .ું

૭. સફદમાખી/ તડત ડયા/ ં મોલો/ ી સ/ પાનકથીર ના ં ઉપ વની શ ુ આત થતા લ બોળ ની મ જ ૫૦૦

સફદમાખી અને

ુ કસાન

પાન કથીર અને તે ંુ

ી સ અને

ુ કસાન

ચી ટો (િમલીબગ) અને તે ંુ

f]r»k òøkhý sw9kkR 2014

ુ કસાન

hkuøk rLkÞtºký

www.krishijagran.com

૩૦ ઇસી ૧૦ િમ. લ., ૨) કપાસ ઉ યા બાદ પર વીઓ અને િમથાઇલ-ઓ-ડ મેટોન ૨૫ મેલાિથઓન અથવા પરભ ીઓની વ તી ઇસી ૧૦ િમ. લ., ુ િમથાઇલ પેરાિથઓન ક જળવાય રહ. ઇમીડાકલો ીડ ૧૭.૮ ખેતરની ચાર બા ુ એ ૬) હવામા ં ભેજ ુ ં માણ એસએલ ૪ િમ. લ., જમીન ઉપર એક મીટર વધાર હોય યાર થાયામેથોકઝામ ૨૫ પહોળો પ ો બનાવવાથી લેકાનીસીલીયમ લેકાની ડબ ુ ૩ ામ પૈક કોઇ વાડ અથવા બી ખત ે રમાથ ં ી (૨ x ૧૦૮ સીએફ ુ િત પણ એક દવા ૧૦ લટર આવતા િમલીબગના બ ચાન ં ે ામ) નામથી રોગ ેરક પાણીમા ં ઉમેર છટ ં કાવ ઉપ વ કરતા રોક શકાય.પા ગને ૧૦ લટર પાણીમા ં કરવો. ૪૦ ામ લેખે ભેળવી ૩) પાકમા ં ઉપ વની શ આત ૧૧.જો પાનકથીર નો ઉપ વ સાજ ં ના સમયે છટ ં કાવ થાય યાર વ ુ ઉપ િવત જણાય તો ોપરગાઇટ ૫૭ કરવો. છોડને ઉપાડ ને, જમીન ઇસી ૧૦ િમ. લ., ઉપર ન પડ તે ર તે ૭) પાકમા ં ઉપ વ વધાર હોય ફનપાયરો ીમેટ ૫ એસસી કોથળામા ં નાખી, ખેતરની યાર ૧૦ લટર પાણીમા ં ૧૦ િમ. લ., કલોરફનપાયર બહાર લઇ જઇ, તા કાલીક કાબાર લ ૫૦% વ.ેપા. ૪૦ ૧૦ ઇસી ૧૦ િમ. લ., બાળ નાખવા. ામ અથવા ોફનોફોસ ફનાઝા વન ૧૦ ઇસી ૧૦ ૫૦ ઇસી ૧૦ િમ. લ. અથવા ૪) ખેત ઓ રો વા ક િમ. લ., સ ફર ૫૦% વપ ે ા વનાલફોસ ૨૫ ઇસી ૨૦ હળલાકડા, કરબ, કટર ૨૫ ામ પૈક કોઇપણ એક િમ. લ. અથવા એસીફટ ૭૫ વગેરને ઉપ િવત ખેતરમા ં દવા ૧૦ લટર પાણીમા ં એસપી ૧૦ ામ અથવા ઉપયોગ કયા પછ બી િમિ ત કર છટ ં કાવ લોરપાયર ફોસ ૨૦ ઇસી ખેતરમા ં ખેડ કરવા જતા કરવાથી અસરકારક િનયં ણ ૨૦ િમ. લ. અથવા પહલા પાણીના ં વારાથી મળ ે વી શકાય. 1૨.ચી ટો (િમલીબગ)ના અશરકારક િનયં ણ માટ:

બરાબર સાફ કર ને અથવા

ક ટનાશી દવાનો છટ ં કાવ

કર ઉપયોગ કરવો. ૧) ખેતરમા ં ક ડ ઓના દર ૫) ખેતરમા ં ઉભા પાકમા ં શોધી કાઢ તેમા ં ૨૫ િમ. લ. િનયમીત ર તે િનર ણ કલોરપાયર ફોસ ૨૦ ઇસી કરતા રહ .ુ જો શ આતમા ં દવા ૧૦ લટર પાણીમા ં ટા છવાયા છોડ પર ભળ ે વીને બનાવલ ે વાહ ઉપ વ જણાય તો તેવા િમ ણ રડ ને અથવા ૫% છોડ પર લ બોળ ુ ં તેલ ુ હ ટર ૨૫ મેલાથઓ ે ન ક ૪૦ િમ. લ. અથવા લીમડા ક. ા. માણે જમીનમા ં આધા રત તૈયાર દવા આપીને ક ડ ઓની ૨૦ િમ. લ. (૧ ઇસી) થી ૪૦ વસાહતોનો નાશ ક રવો. િમ. લ. (૦.૧૫ ઇસી) ૧૦ જ ર પડ તો આ કારની લટર પાણીમા ં ભેળવી માવજત પાકની અવિધ છટ ં કાવ કરવો. આ માણે દર યાન ૨-૩ વખત આપવી. કરવાથી િમલીબગની 27

થાયોડ કાબ ૭૫% વપ ે ા ૧૫ ુ ોફ ન ામ અથવા

૨૫ એસસી ૨૦ િમ. લ.

અથવા ફ થોએટ ૫૦ ઇસી

૨૦

િમ. લ.

અથવા

લેખે

ભેળવી

ાયઝોફોસ ૪૦ ઇસી ૨૦

િમ. લ.

જ ર યાત

માણે

૨-૩

છટ ં ાકાવ કરવા. દવાના દર

૧૦ લટર

વાહ િમ ણમા ં

કોઇપણ ધોવાનો પાવડર

૧૦

ામ લેખે ઉમેરવો.

દરક છટ ં કાવ વખતે દવા

બદલવી અને છોડ દવાથી રુો ભ જવાઇ તે રુ

જ ર છે .

f]r»k òøkhý sw9kkR 2014

f]r»k MkkÄLk

www.krishijagran.com

ykÄwrLkf f]r»k ÞtºkÚke fhku þkf¼kSLkwt WíÃkkËLk hýðeh ®Mkn, Ãke.fu.Mkknw yLku ze.ðe.fu.MkuBÞwy÷ f]r»k yr¼Þktrºkfe rð¼køk, ¼khíkeÞ f]r»k MktþkuÄLk MktMÚkk, Lkðe rËÕne.

¼k

hík{kt ykþhu 7.6 r{r÷ÞLk nuõxh ûkuºkV¤ Ãkh þkf¼kSLkwt ðkðuíkh fhðk{kt ykðu Au, su{ktÚke Mkk{kLÞ heíku WíÃkkËLk 122 r{r÷ÞLk xLk ÚkkÞ Au.ðíko{kLk Mk{Þ{kt þkf¼kSLkk WíÃkkËLk{kt ð]rØ yLku rðfkMkLku rLkÞtrºkík fhðk {kxu þkf¼kS ðøkeoÞ ÃkkfLke ¾uíke{kt ykÄwrLkf f]r»k Þtºkku yLku {þeLkkuLkku WÃkÞkuøk {níðÃkqýo Au. çkxkfkLkk ÃkkfLku çkkË fheyu íkku yLÞ ík{k{ ykÄwrLkf WÒkík ÞtºkkuLkku «Þkuøk fhe yksu ¾uzqíkku fkuE Ãký f]r»k fkÞkuo{kt Úkíkk ¾[o, Wòo íkÚkk Mk{ÞLke çk[ík fhe ðÄkhu WíÃkkËLk yLku ÷k¼ f{kE þfu Au. þkf¼kS {kxu {wÏÞíðu f]r»k Þtºk yk «fkhLkk Au.

¼eLkk yLku Mkqfk ËkýkLkku «Þkuøk s{eLk{kt fhe þfkÞ. yk WÃkfhýLku xÙuõxhLkk Ãke.xe.ykuÚke Mkt[kr÷ík nkuÞ Au. íkuLke rðþu»kíkk yu Au fu íku Võík yuf ð¾ík ¾uzký WÃkhktík ¾uíkh{kt rçkÞkhý ðkððkLku ÷kÞf ÚkE òÞ Au, su{kt Mk{Þ yLku #ÄýLke çk[ík ÚkkÞ Au. yk Þtºk 5-6 #[ MkwÄe s{eLkLku Mk{ík÷ fhu Au yLku íkuLke fkÞo ûk{íkk «rík yuf f÷kf yuf yufh Au.

(y) þkf¼kS Ãkkf{kt ¾uíkhLkwt ¾uzký Þtºk

(4) xÙuõxh-[kr÷ík {Uz çkLkkððkLkwt Þtºk:

ík{k{ þkf¼kSLkk Ãkkf {kxu yuf Mk{íkwr÷ík yLku Mk{kLkíkh ¾uíkh íkiÞkh fhðwt òuEyu, suLkk {kxu þÂõík Mkt[kr÷ík rðrðÄ «fkhLkk Þtºkku çkòh{kt WÃk÷çÄ Au.

yk Þtºk çku «fkhLkk nkuÞ Au, su{kt rzMf yLku ç÷uz xkEÃk nkuÞ Au. ç÷uz xkEÃkLkk {Uz çkLkkððkLkk Þtºk{kt çku [Ãkxk ÷ku¾tz ¾w÷u÷k ðe ykfkhLkk ç÷uz ÷økkðu÷ nkuÞ Au. su {kxeLku yufrºkík fhe {uz çkLkkðu Au.{æÞ{ òík{kt 100 Mku.{e ÷ktçkk ç÷uz îkhk 15-20 Mku.{e. Ÿ[e {Uz çkLke òÞ Au.

(1) þÂõík-[kr÷ík íkðuËkh n¤ (rzuMf nuhku) rzMf n¤Lkku «Þkuøk s{eLkLku íkiÞkh fhðk, ½kMk-VqMk ðøkuhu fkÃkeLku {kxeLku íkkuze Mk{ík÷ çkLkkððk, ®LkËý Ëqh fhðk {kxu fhðk{kt ykðu Au. ðÄkhu ŸzkE MkwÄe rzMf n¤Lkk xeÕx (Íwfkð) fkuý 20 ytþ nkuðku òuEyu. n¤Lke WÃkh Úkkuzku ðÄkhu çkkh hk¾eLku ðÄkhu ŸzkE MkwÄe ¾uzký fhe þfkÞ Au. íkuLkk îkhk 06-10 Mku.{e ôzkE MkwÄe ¾uzký fhe þfkÞ Au. n¤Lkk ðe Lku øk¤k yLku ÃkkA¤k økuøkLku yuf MkkÚku {u¤ðeLku òuz Ãkh økúeMk yÚkðk íku÷ ÷økkððwt òuEyu Lknª yLÞÚkk Äq¤ yLku {kxe{kt MkMkík høkzðkÚke òuzLkk ¼køk ÍzÃkÚke ½»kkE òÞ Au. (2) xÙuõxh-Mkt[kr÷ík fÕxeðuxh: íku yuf çknwWÃkÞkuøke WÃkfhý Au. íku çku «fkhLkk nkuÞ Au, ®M«øk yLku Sz xkELk fÕxeðuxh. yk Þtºk îkhk ¾uzký, çkwhký íkÚkk rLkhkE ðøkuhu fkÞkuo fhe þfkÞ Au.¾uíkhku{kt fÕxeðu xhLkku «Þkuøk fhðkÚke ¾uík{kt ½kMk Mk{kó ÚkE òÞ Au. s{eLk ¼qh¼qhe ÚkE òÞ Au yLku {kxe{kt Lke[u ËçkkÞu÷k {kxeLkk ZuVk WÃkh ykðeLku íkqxe òÞ Au. íku{ s ÃkkfLkk rðfkMk{kt MknkÞf çkLku Au. íku Mkkík,Lkð, yrøkÞkh yLku íkuh Vk÷Lkwt nkuÞ Au. (3) xÙuõxh-Mkt[kr÷ík hkuxkðuxh: yk Þtºk îkhk ¾uíkh{kt fkÃke WÃkh WXkðe yLku Vuhðe Ãk÷xkðeLku ykøk¤ ðÄu Au, suÚke {kxeLku yuf MkkÚku y÷øk fhu Au. íkuLkku «Þkuøk

(çk)þkf¼kSLkwt ðkðuíkh yLku hkuÃkýeLkwt Þtºk (1) çkxkfkLkwt ðkðuíkh fhíkwt {þeLk (Ãkkuxuxku Ã÷kLx): ÷w Úke ðÄw MkkÁt WíÃkkËLk ykÃkíkk 4-5 #[Lke ŸzkE Ãkh 8085 nòh çkxkfk «rík nuõxh «{ký ðkðuíkh nuíkw MktMíkwík rçkÞkhý «{ký Au. çkxkfkLkk ðkðuíkh {kxu rðrðÄ «fkhLkk {þeLkku çkòh{kt WÃk÷çÄ Au. yÄo: Mð-[kr÷ík çkxkfkLkwt ðkðuíkh fhíkwt Þtºk: çku «fkhLkk yÄoMð[kr÷ík Ã÷kLxhkuÚke çkxkfkLkwt ðkðuíkh fhe þfkÞ Au. yk çkÒku {þeLkku{kt Vuhku ykuÃkLkh (fqtzfkhe), {Uzfkhe, þÂõík Mkt[khý «ýk÷e, [ku¾k Ãkrn÷, rçkÞkhý ðõMkk íkÚkk [k÷f Mkex ðøkuhu {wÏÞ ¼køkku nkuÞ Au. {þeLk su{ su{ ykøk÷ ðÄu Au Mkex Ãkh çkuXu÷e ÔÞÂõík yuf-yuf çkxkfkLku Äq{íke [¢e{kt Lkk¾u Au. Lkk¤e{kt Ãkzíkk çkxkfkLku WÃkh {Uzfkhe {kxe Ãk÷xkðe Lkkt¾u Au. ÃkqMkk Mkt[kr÷ík çkxkfkLke hkuÃkkE yLku hkuÃkkE Þtºk: íku yuf ðÄw MkkÁt çkxkfk hkuÃkýeLkwt {þeLk Au, su ÃkkuíkkLke {u¤u s çkxkfkLkk çkes çkkuõMk{ktÚke WXkðeLku s{eLk Ãkh ÞkuøÞ søÞkyu hkuÃkýe fhu Au yLku {uzçkLËe Ãký nkuÞ Au.íku{kt fkuE [k÷fLke s\h Ãkzíke LkÚke. íku Mð[kr÷ík çkxkfk hkuÃkf Þtºk 60 MkU.{e ÃktÂõíkÚke ÃktÂõíkLkwt ytíkh 28

f]r»k òøkhý sw9kkR 2014

f]r»k MkkÄLk

çkxkfkLke hkuÃkýe fhu Au. AkuzÚke Akuz ytíkh 20-25 MkU.{e MkwÄe nkuÞ Au.çkxkfk Ãkh rhshLke MknkÞíkkÚke {kxe [zkððk{kt ykðu Au. yk ÞtºkLku 35 yu[.Ãke. xÙuõxhÚke [÷kðe þfkÞ Au. íkuLke fkÞo ûk{íkk 3-4 nuõxh «rík rËðMk nkuÞ Au. (2) ÃkqMkk xÙuõxh Mkt[kr÷ík ¼etzkLkk rçkÞkhýLke hkuÃkýe Þtºk (ykufhk Ã÷kLx): yk Þtºk îkhk ðkðuíkh Ãknu÷k ¼ªzkLkk çkesLku 24 f÷kf MkwÄe Ãkkýe{kt ¼esððk{kt ykðu Au yLku AkÞk{kt Úkkuzk Mk{Þ {kxu MkwfððeLku ðkðuíkh fhðk{kt ykðu Au.íku yuf yuðw Þtºk Au fu su{kt rðrðÄ rhshLke ykð~Þíkk «{kýu Mk{kÞkursík fhe ¼ªzeLkwt ðkðuíkh ºký økUzku ÃkhÚke fhe þfkÞ Au. yk Þtºk{kt rçkÞkhý çkkuõMk rLkÄkohý rð¼køk {Uz çkLkkðu Au, £u{ yLku s{eLk yu íkuLkku {wÏÞ ¼køk Au. íkuLke fkÞoûk{íkk 0.2 nuõxh «rík f÷kf Au yLku íkuLkku ¼kh 250 fe÷ku Au. (3) Ãke.yu.Þw {kLkð-Mkt[kr÷ík ÷Mký ðkðuíkh Þtºk

www.krishijagran.com þfu Au. íku{kt 16-20 ÷e.ûk{íkk Ähkðíke xktfe nkuÞ Au. íkuLke fkÞoûk{íkk 0.50-1.0 nuõxh «rík rËðMk Au. {kuxk ûkuºkku{kt M«u {kxu Ãkkðh-Mkt[kr÷ík M«uÞh Au. (2) çkwhfkð fhíkwt Þtºk (zMxh): yk Þtºk rðrðÄ hMkkÞýkuLkk [qýoLku Wzk¤ðk {kxu fk{ fhu Au. yk Þtºk{kt nðk Vufíkk Ãkt¾k îkhk yuf [ku¬Mk fûk{kt WíÃkÒk fhðk{kt ykðu Au. yk ÞtºkLku Ãkux yÚkðk f{h MkkÚku WÃkh çkuÕx ðzu çkktÄeLku [÷kððk{kt ykðu Au. (Ë) þkf¼kS {kxu ÷ýýe yLku ®LkËý Ëqh fhðkLkwt Þtºk (1) ÃkqMkk ¾whÃkk yLku Ëhktíke: íku rðrðÄ s{eLk yLku Ãkkf{kt WÃkÞkuøke Þtºk Au. íkuLkk îkhk Mkk{kLÞ ®LkËýLku Mkh¤íkkÚke Ëqh fhe þfkÞ Au. yk ÞtºkLke ç÷uz 16 r{.{e {kuxe fkçkoLk Mxe÷Lku ðÄkhu {sçkqík çkLkkðeLku íkiÞkh fhðk{kt ykðu Au. íkuLke fkÞoûk{íkk 0.051 nuõxh «rík rËðMk Au.

(økkŠ÷f Ã÷kLxh): yk Þtºk{kt yuf Ãkrn÷ Ähkðíkwt ÷MkýLkwt ðkðuíkh fhe þfu íkuðe «ýk÷e ÷køku÷e nkuÞ Au. su{kt yuf økku¤ Ã÷ux Q¼u÷e yðMÚkk{kt ÷økkðu÷e Au, suLku [u L k yLku økhu ¤ eLke MknkÞíkkÚke [÷kððk{kt ykðu Au. Ÿ[e Ã÷uxLkk ÃkrhÄ Ãkh [{[kLkk ykÄkh{kt Ãkt¾rzÞk ÷økkðu÷e nkuÞ Au. íku rçksLkk çkkuõMk{kt ÷MkýLke f¤eykuLku WXkðeLku rçksLk¤e{kt Lkkt ¾ u Au yLku f¤eyku s{eLk Ãkh õÞkhk{kt Ãkzu Au.íkuLke fkÞoûk{íkk 0.30.4 nuõxh «rík rËðMk nkuÞ Au. (4) Mke.ykE.yu.E xÙuõxh-Mkt[kr÷ík ðkÞðeÞ ðkðýe Þt º k (LÞw { u x ef Ã÷kLxh): íku 06 ÃktÂõík{kt ðkðýe yLku 35 nkuMko Ãkkðh yÚkðk ðÄkhu ûk{íkkÚke xÙuõxh Mkt[kr÷ík WÃkfhý Au, su{kt yøkkWÚke rLkÄkorhík rçks ÃktÂõík{kt [ku¬Mk ytíkhu rçkÞkhýLkwt ðkðuíkh fhðk{kt ykðu Au. íku MkhMkku, ¼ªzk, Ãkk÷f, {q¤k, Vw÷kðh ðøkuhuLkwt ðkðuíkh fhe þfu Au. yk Þtºk{kt {wÏÞ ZkU[k, ¾u[eLku nðk Vu÷kðíkk ç÷kuyh, Mku÷ «fkhLke {kÃkf ÃkØrík, nkuðh, fwtz çkLkkðíkk Ãke.xe.yku þku£x, [kr÷ík «[k÷Lk ÂÔn÷ ðøkuhu {wÏÞ ¼køk Au. íkuLke fkÞoûk{íkk 0.50-1.0 nuõxh «rík f÷kf Au. íku ËkçkeÞ ðkðuíkh ¾u[kýLkk rMkØktík Ãkh fkÞo fhu Au.

(2) ÃkqMkk nkÚk ðzu Mkt[kr÷ík ¢eMkLx nuLznku : yk Þtºk{kt yuf ÷ktçkw nuLz÷ íkÚkk ytøkúuS yûkh Þw ykfkhLke ç÷uz ÷økkðu÷ nkuÞ Au. ÔÞÂõík MkeÄk Q¼k hneLku ÃktÂõík{kt ðkððk{kt ykðu÷ þkf¼kSLkk ÃkkfLke ÷ýýe fhe þfu Au. íkuLke fkÞoûk{íkk 0.08 nuõxh «rík f÷kf Au. (3) ÃkqMkk xkÞh Mkt[kr÷ík nuLz nku:

(Mk) þkf¼kS-V¤ku{kt Akuz Mkthûký Þtºk

íkuLkku rðfkMk ÷tçk[kuhMk ÃktÂõíkyku{kt ®LkËý fhðk, s{eLk Ãk÷xðkh fhðk{kt WÃkÞkuøke çkLku Au.s{eLk yLku Ãkkf «{kýu íkuLke ç÷uzLke ŸzkE Lkx-çkkuÕx îkhk ðÄkhu-ykuAe fhe þfkÞ Au. íkuLke fkÞo h[Lkk 0.15-0.75 nuõxh «rík f÷kf fhðk{kt ykðu Au.

(1) {kLkð Mkt[kr÷ík LkuÃkMkuf Atxfkð Þtºk:

(4) Ãkkðh ðezh:

íku rðrðÄ «fkhLkk hMkkÞýLkk r{©ýLkk Atxfkð fhðk{kt WÃkÞkuøke Au. yk Þtºk{kt 3.5 {e.ô[kE MkwÄe Q¼k Ãkkf{kt M«u fhe

þkf¼kS Ãkkfku{kt Wøkíkk ®LkËýLku Ëqh fhðk {kxu Ãkkðh ðezh îkhk yuf ÔÞÂõík yuf f÷kf{kt yuf yufh ¾uíkh{kt ®LkËý, ¾uzký 29

f]r»k òøkhý sw9kkR 2014

f]r»k MkkÄLk

{kxu hkuxhe ç÷uz ÷økkðu÷ nkuÞ Au. Ãkkf íkÚkk ðkðuíkh yLkwMkkh çkòh{kt y÷øk-y÷øk «fkhLkk Ãkkðh ðezh WÃk÷çÄ nkuÞ Au. (Þ) þkf¼kS {kxu s{eLk W¾kzíkw Þtºk (rzøkh) (1) xÙuõxh Mkt[kr÷ík yur÷ðuxh «fkhLkwt çkxkfk yLku zwtøk¤e W¾kzíkwt Þtºk (rzøkh): yk {þeLkLke ç÷uz çkxkfk yLku zwtøk¤eLke økktXLku W¾kzu Au. çkxkfk yLku {kxe Mkíkík Vhíke hne ò¤eLkk WÃkhLkk ¼køk{kt Vhíke hnu Au. ßÞkt {kxe ò¤e{ktÚke Lke[u Ãkzu Au yLku MðåA çkxkfk ÃkkA¤Lkk ¼køk{kt s{eLk Ãkh Ãkzu Au. (2) xÙuõxh Mkt[kr÷ík ykuMke÷uxh Ãkkuxuxku rzøkh: yk {þeLk{kt ç÷uzLkk ÃkkA¤Lkk ¼køk{kt hnu÷e ÷ku¾tzLke ò¤e çkxkfk yLku {kxe yk «fkhu zkçke-s{ýe çkksw n÷eLku ò¤eLke WÃkhÚke ÃkkA¤Lkk ¼køk{kt s{eLk Ãkh Ãkzu Au. (3) ÃkqMkk xÙuõxh Mkt[kr÷ík økksh fkZðkLkwt Þtºk: yk Þtºk økksh fkZðk{kt yLku s{eLk rð¼ksf rð¼køkkuÚke çkLku÷ Au. íku{kt ÷køku÷k ç÷uz îkhk 20. Mku.{e Ÿzk ¾uzkýÚke økkshLku ¾kuËe þfkÞ Au. íkuLke fkÞo ûk{íkk 0.21 nuõxh «rík f÷kf Au. s{eLk y÷øk fhðk{kt 16 hkuz ÷køku÷k nkuÞ Au yLku íku çku ÃktÂõík{kt {Uzku Ãkh ðkððk{kt ykðu÷ økkshLku W¾kze þfu Au. (2) þkf¼kSLkk çkes fkZðkLkwt {þeLk (1) ÃkqMkk þÂõík Mkt[kr÷ík ¼etzeLkk çkes fkZðkLkwt {þeLk (ykufhk Úkúuþh): yk Þtºk þÂõík Mkt[kr÷ík ¼ªzeLke ÃkrhÃkõð yLku Ãkkfe økÞu÷ ¼ªze{ktÚke çkes fkZðk{kt fk{ ykðu Au. yk Þtºk nkuÃkh, ŸzkE yufkE íkÚkk MkVkE yufkELku yuf «uV{ Ãkh ÷økkððk{kt ykðu Au.yk ÞtºkLku nkuMko ÃkkðhLke rðãwík {kuxhÚke Mkt[kr÷ík fhðk{kt ykðu Au. íkuLke fkÞoûk{íkk 70 rf.økúk «rík f÷kfLke ûk{íkk Ähkðu Au. (2) ÃkqMkk zwtøk¤eLkk çkes fkZðkLkwt {þeLk (ykurLkÞLk Mkez yuõMkxÙuõxh): yk {þeLk çkes fkZðkLke ÃkØrík, çkes MkVkE ÃkØrík, ¼hý rð¼køk, {kuxh,çkes yufºk fhðkLke xÙu ðøkuhu {wÏÞ ¼køk Au. yuf nkuMko Ãkkðh þÂõíkLkwt rðãwík {kuxhÚke íku Mkt[kr÷ík nkuÞ Au. íkuLke çkes fkZðkLke ûk{ík 99: yLku fkÞo ûk{íkk 27.50 rføkúk «rík f÷kf Au.

www.krishijagran.com (3) ÃkqMkk þÂõík Mkt[kr÷ík þkf¼kS çkes fkZðkLkwt {þeLk: yk {þeLkÚke xk{u x k, hªøký, fkt f ze, fkhu ÷ k ðøku h u þkf¼kS{ktÚke çkes fkZe þfkÞ Au.ÃkrhÃkõð þkf¼kSLkk V¤Lku nkuÃkh îkhk rMkr÷Lzh yLku ò¤eLke ðå[u{kt Lkkt¾ðk{kt ykðu Au. ßÞkt íkuLku Mk{khðk{kt ykðu Au yLku ¢þ fhðk{kt ykðu Au.fLðuÞhLke MknkÞíkkÚke ¢þ fhu÷ þkf¼kS Mkk{uLke xÙu{kt ykðe òÞ Au. Lke[uLke xÙu{kt çkes Ãkzu Au. suLku MkkV fheLku y÷øk fhe ÷uðk{kt ykðu Au. íkuLku 02 nkuMkoÃkkðhLke {kuxhÚke [÷kððk{kt ykðu Au. yk {þeLk{kt 450 rføkúk. fktfze, 500 økúk{ hªøký rLkf¤e þfu Au. (4) Ãke.yu.Þw yuõMk÷ xkEÃk (yûkeÞ «ðkn) ÞtºkÚke þkf¼kSLkk çkes rLkf¤u Au: yk Þtºk îkhk xk{uxk, hªøký, {h[k, íkhçkw[ ðøkuhu þkf¼kS{ktÚke çkes rLkf¤u Au. yk Þtºk{kt nkÃkh, Mk{khðk {kxuLkku ¼køk, Ëçkkððk {kxuLkku ¼køk, çkes fkZðkLkku {køko íkÚkk WíÃkkËLkLkk rLkfk÷Lkku {wÏÞ ¼køk Ëþkoððk{kt ykðu Au. yk Þtºk 02 nkuMko ÃkkðhLke rðãwík {kuxhÚke Mkt[kr÷ík nkuÞ Au. íkuLke Ëçkký ûk{íkk{ktT Äúqýeo þku^x Ãkh fkuE ç÷uz íkÚkk Þtºk{kt ÃkkýeLkku Atxfkð fhðk 03 ÃkkEÃk ÷økkððk{kt ykðu÷e nkuÞ Au. yk ÞtºkLke fkÞoûk{íkk 1.25 rføkúk xk{uxk çkes, 1.8 rføkúk hªøký çkes íkÚkk 3 rføkúk {h[k «íke f÷kf ûk{íkk Ähkðu Au. (5) r[÷e Mkez yuõMkxÙuõxh: íku MkwfkÞu÷ ÷k÷ {h[kLkk V¤ ÃkhÚke çkes fkZðk íkkr{÷Lkkzw f]r»k ÞwrLkðŠMkxe, fkuEBçkíkwh ¾kíku rðfMkkðu÷ Au. yk Þtºk{kt yuf çkes nkuoÃkh,rçkxh, yuMkuBçk÷e, fkuLkfuð (ò¤e),MxuLz íkÚkk ðes¤e {kuxh {wÏÞ ¼køk Au. Mkwfk {h[kLkk ÃkkfLku Mkh¤íkkÚke xwfzk fhe {Mk÷e Lkk¾u Au. suÚke rçksLke Mkth[LkkLku LkwfMkkLk Lk ÚkkÞ. çkes nkuÃkhLkk {kæÞ{Úke «kó Mkwfk {h[kLku çkexh yuBçk÷e{kt ¢Mk fheLku {h[kLku y÷øk fhe Ëuðk{kt ykðu Au. íkuLke fkÞo ûk{íkk 400 rføkúk Mkwfk {h[kLkk V¤ «rík rËðMk nkuÞ Au. WÃkhkuõík ÷u¾{kt yk {þeLkkuLke su òýfkhe ykÃkðk{k ykðe Au íku{kt þkf¼kSLkwt ykuAk «{ký{kt LkwfMkkLk ÚkkÞ Au yLku {kuxk¼køkLkk {þeLkku ykÃkýe MkwrðÄk yLku íku{Lke {sçkqíkeLku MkwÿZ fhðk{kt WÃkÞkuøke çkLku Au. ykÃkýu íkuLkku ÞkuøÞ ÷k¼ {u¤ððku òuEyu.

f]r»k òøkhý sw9kkR 2014

¾uík WíÃkkËLk

www.krishijagran.com

VMKF BR"GL B[TL 5wWlTVM 0F[P 5LP0LP JDF" VG[ 0F[PH[PH[P 5:TFULIF S'lQF lJ7FG S[gN=4 GJ;FZL S'lQF I]lGJl;"8L4 ;}ZT OF[G G\AZ )$Z*5&)&$Z

ZT N[X lJ`JGL !( 8SF J:TL 4 !5 8SF 5X] V M ;FY[ OST lJ`JGL ZP$ 8SF HDLG 4 !P5 8SF H\U, lJ:TFZ VG[ $PZ 8SF H[8,F 5F6LGL p5,aWL ;FY[ S]NZTL ;\ X FWGMYL V;DT] l ,T K[ P VG[ EFZTGL J:TL Z_Z( ;]WLDF\ RLGGL J:TL J8FJL lJ`JGL ;F{YL JW] J:TL WZFJTM N[ X AGJFGM K[ P JW] D F\ EFZTDF\ &_ 8SF lJ:TFZDF\ B[TL JZ;FN VFWFlZT K[P VF 5lZl:YlTDF\ JWTL HTL J:TLG[ 8SFJL ZFBJF VF56G[ p5,aW ;\XFWGMG[ SF/HL 5]J"S JF5ZLG[ B[TL pt5FNG JWFZJ]\ 50X[P EFZT N[XGL JFT SZLV[ TM VFhFNL 5KL VF56[ CF,DF\ S' l QF pt5FNG AFAT[ :JlGE"Z YIF K[ 5Z\T] CHL 56 NZ[S 5FSMGF ;Z[ZFX pt5FNG VG[ DCtTD q lGNX"G %,M8MDF\ D/TF pt5FNGDF\ DM8M TOFJT HMJF D/[ K[ P TM VF TOFJT 5] Z JF VG[ N]lGIFGF VgI N[XM ;FY[ 8SL ZC[JF B[0]TMV[ B[TL BR"DF\ 38F0M SZL U]6JtTF ;EZ JW] pt5FNG D[/JJ] 50X[P VF DF8[ S[8,LS VMKF BR"GL B[TL 5wWlTVMGM SF{X<I5}J"S p5IMU

SZJM 50X[P s!f 5FSqHFT VG[ lAIFZ6GL 5;\NUL o VF56F lJ:TFZGL HDLG VFAMCJFG[ VG]~5 VG[ H[GF J[RF6GL jIJ:YF ;C[,F.YL D/L ZC[TL CMI T[JF 5FSM 5;\N SZJFP I]lGJl;"8L äFZF E,FD6 YI[, HFTM 5;\N SZJL VF 5;\ N SZ[ , CF.A| L 0 S[ ;] W FZ[ , HFTG]\ ;8L"OF.0 lAIFZ6 5;\N SZJ]\ B]A H H~ZL K[P SFZ6 S[ SM.56 5FSGF pt%FFNGDF\ lAIFZ6 5;\NUL GM Z_ 8SF H[8,M OF/M CMI K[ P JW] D F\ HFTGL 5;\NUL SZTL JBT[ JFJ[TZ ;DIG[ 56 wIFGDF\ ZFBJM H~ZL K[P NFPTP VFUMTZF JFJ[TZ DF8[ DM0L 5FSTL HFT TYF DM0F JFJ[TZ DF8[ JC[,L 5FSTL HFTP sZfALHGL DFJHTo ALH DFJHTV[ ;\Sl,T ZMUvHLJFT lGI\ + 6DF\ B] A H VUtIG]\ 5lZA/ K[P VF 5lZA/ £FZF B] A H GHLJF BR[ " 5IF"JZ6G[ G]SXFG 5CM\RF0IF lJGF B[TL 5FSMDF\ ZMUvHLJFTYL YTF\ VFlY"S G]SXFGYL ARL XSFI K[P ALH DFJHT V[8,[ S[ ALHG[ ZM5TF 5C[,F VF5JFDF\ VFJTL H\T]GFXS NJFGL DFJHTP V\U[|HLDF\\ V[S SC[JT K[ Prevention is better than cure 32

V[ plST VgJI[ B[TL 5FSMDF\ VFJTF\ 36F ZMUM ALH DFZOT H VFJTF CMI K[ VFYL VFJF ZMUSFZSG[ ALH DFJHT VF5L pUTF 0FDL N[JFDF\ VFJ[ TM pEF 5FSMDF\ ZMUG]\ G]SXFG V8SFJL XSFI K[P ;FDFgI ZLT[ VF56[ ALH DFJHT H]NF H]NF SFZ6M;Z VF5TF CMI K[4 H[D S[ DFJHT VF5L ALHGL :O]Z6XlST JWFZL C[S8Z NL9 KM0GL ;\bIF JWFZJL4 ALHGL ;\U|CXlST HF/JJF4 ALH DFZOT[ O[,FTF ZMUM V8SFJJF4 ALH VG[ HDLG HgI ZMUSFZSYL ALHG]\ Z1F6 SZJF4 ALHGL U]6J¿F HF/JL pt5FNG JWFZJF4 5FSGL X~VFTGL VJ:YFDF\ R} l ;IF\ 5| S FZGL HLJFTM ;FD[ Z1F6 VF5JF4 HDLGDF\ ZCL G]SXFG SZTF\ SL8SM spW.40M/ lJU[Z[f YL ALHG[ ARFJJFP VF p5ZF\T H{ljFS BFTZM H[JF S[ V[hM8MA[S8Z4 V[;L8F[A[S8Z ZF.hF[ A LID V[ h M:5FIZL,D4 OM:OMA[S8Z lJU[Z[GL DFJHT VF5JFDF\ VFJ[ T[G[ 56 ALH DFJHT SC[ K[P s#fJFJ[TZGL 5wWlT o XSI CMI TM 5FSGL ZM56L VYJF JFJ[TZ DF8[ E,FD6 SZ[, CFZ 5wWlT V5GFJJL HM.V[PVF p5ZF\T VF\TZ 5FS VG[ ZL,[5FS 5wWlT 56 V5GFJL XSFIP f]r»k òøkhý sw9kkR 2014

¾uík WíÃkkËLk

X[Z0L H[GF 5FSDF\ lXIF/]\ DU4 SF\ N F45F50L4SMAL4O,FJZ H[ J F VF\ T Z5FS X~VFTGL VJ:YFDF\ ,[JFDF\ VFJ[ TF[ VF\TZ 5FSDF\YL H X[Z0LGM B[TL BR" GLS/L HFI K[P VG[ lG\NFD6GM 5|`G 56 YTM GYLP DC]JF TF,]SFDF\ B[0]TM 5ZJ/4 SFZ[,FGF DF\0JFDF\ GLR[GL HuIFV[ 0]\U/L H[JF VF\TZ5FSM ,[ K[P VF\AFJF0L4 S[/DF\ C/NZ H[JF VF\TZ5FSM ,. XSFIP ;\XMWGGL E,FD6 D]HA DUO/L H[JF 5FSMDF\ K[<,L VF\TZ B[0 SIF" AFN sJFJ[TZGF V[S DlCGF 5KLf A[ CFZ JrR[ T]J[Z H[JF 5FSMG]\ JFJ[TZ SZJFYL D]bI 5FSDF\ W8F0M YIF JUZ T]J[ZG]\ JWFZFG]\ pt5FNG D[ / JL XSFI K[ P T[ H ZLT[ VgI 5FSF[G[ 56 ZL,[ 5FS TZLS[ ,.G[ pt5FNG JWFZLG[ BR" 38F0L XSFIP s$fJFJ[TZG]\ V\TZ o 5FSG]\ JFJ[TZ T[GF E,FD6 SZ[,F V\TZ[ H SZJ]\ H[YL C[S8Z lN9 KM0GL ;\bIF HF/JL XSFX[ JW] GHLS JFJ[TZ SZJFYL KM0GM lJSF; 5]ZTM YTM GYLP Nl1F6 U]HZFTDF\ VFlNJF;L lJ:TFZDF\ 5FSGL JFJ6L B]A H GHLSGF\ V\TZ[ SZJFDF\ VFJ[ K[P VG[ BFD6F NL9 q CFZ NL9 JW] lAIFZ6 GF\BJFDF\ VFJ[ K[ BF; SZLG[ T]J[Z4R6F H]JFZ H[JF 5FSMDF\ VFGF ,LW[ KM0 B]A H GHLS pU[ K[ A[ KM0 JrR[ A[ CFZ JrR[ V\TZ H/JFT]\ G CMI KM0GF lJSF; VG[ pt5FNG 5Z DF9L V;Z 50[ K[P s5fJFJ6LGM ;DI o S' l QF I] l GJl;" 8 LGL E,FD6 D]HA ;DI;Z JFJ[TZ SZJ]\ RMDF;FDF\ JFJ6L ,FIS JZ;FN YFI tIFZAFN JC[ , L TS[ JFJ[ T Z SZJFYL pt5FNGDF\ JWFZM HMJF D/[ K[P ;DI;Z JFJ[TZ SZJFYL pt%FFNGDF\ Z5 8SF ;]WLGM JWFZM D[/JL XSFI K[P s&flAIFZ6G]\ 5|DF6 o lAIFZ6G]\ 5|DF6o NZ[S 5FSDF\ E,FD6 D]HA C[S8Z NL9

www.krishijagran.com

lAIFZ6G]\ 5|DF6 ZFBJFYL H[ T[ 5FSDF\ C[S8Z[ KM0GL ;\bIF H/JF. ZC[ K[ VG[ 5}ZT] pt5FNG D/[ K[P s*fBF,F 5]ZJF q 5FZJ6L SZJL o JZ;FN VFWFlZT B[TL SZTF\ B[0]TM lAIFZ6GM NZ JW] ZFBL JFJ6L SZTF\ CMI K[ 56 V[SJFZ 5FS pUL UIF AFN T[GL 5FZJ6L sJWFZFGF KM0 SF-L GF\BJFf SZTF\ GYL T[YL KM0 GHLS ZC[ K[ VG[ 5]ZTM lJSF; YTM GYL VFYL E,FD6 SZ[, V\TZ[ BF/M V[S S[ A[ KM0 ZC[ T[D JWFZFGF KM0 SF-L GF\BJFP T[ H ZLT[ JFJ[TZ SIF"AFN ;\HMUM J;FT 5]ZTM pUFJM G D/[ TM T[JL 5lZl:YlTDF\ BF,F 5]ZJF H~ZL K[P H[YL KM0GL ;\bIF 5]ZTL H/JF. ZC[P s(flG\N6 lGI\+6 o lG\NFD6 lGI\+6 DF8[ ;FDFgI l;wWF\T V[ K[ S[4 SM.56 5FSG[ T[GF 5 F S J F G F l N J ; M D F \ RMYF EFUGM sV[S RT]YF"\;f ;DIUF/F NZdIFG lG\ N 6 D] S T ZFBJFG]\ CMI K[ NFPTP SM. V[S 5FS !__ lNJ;DF\ T{IFZ YFI K[ TM T[G[ X~VFTGF\ Z5 lNJ; lG\NFD6 D]ST Z F B J ] \ B ] A H H~ZL K[P s)f;\Sl,T SL8 lGI\+6 o VF56[ B[TL 5FSMDF\ VFJTF ZMUvHLJFTGF lGI\+6 DF8[ H\T]GFXS NJFGF J5ZFX 5Z VFWFZ ZFBTF CM.V[ KLV[ H\T]GFXS NJFGF VF0[ 3 0 J5ZFXYL 5IF" J Z6 VG[ 33

DFGJHLJG 5Z BTZM pEM YFI K[ VFD HLJFT lGI\+6 DF8[ ;LWM H H\ T ] G FXS NJFGM J5ZFX SZTF\ HLJFT lGI\+6GL lJlJW 5wWlTVMGM ;DgJI SZL T[G]\ lGI\+6 SZJFDF\ VFJ[ TM 5IF" J Z6DF\ HTF H\T]GFXS NJFGL DF+F 38F0L XSFIP VF 5wWlTDF\ ;F{ 5|YD ZMUvHLJFT ;FD[ 5|lTSFZS CMI T[JL HFTMGL 5;\NUL SZJL4 ALH DFJHT VF5JL4 pGF/FDF\ p\0L B[0 SZJL4 B[ T ZDF\ 5ZHLJL q 5ZE1FLG] \ ;\Z1F6 SZJ]\4 O[ZMD6 8[=5GM p5IMU SZJMP 1FdI DF+FV[ ;,FDT H\T] GFXS NJFGM K\8SFJ SZJM ,LD0FGL AGFJ8GL NJFGM p5IMU SZJMP B[TZDF\ 5ZE1DL q 5ZHLJL KM0JF H{ l JS H\ T ] G FXSGM p5IMU SZJM lJU[Z[GM ;DH6 5}J"S p5IMU SZJMP s!_f 5MQF6 jIJ:yFF o VF V\U[GF D]N'FVM GLR[ D]HA K[P !P5FS O[ZAN,L VG[ VF\TZ5FS £FZF 5MQF6 jIJ:yFF WFgIJU"GF 5FSMGL S9M/JU" G F 5FSM ;FY[ O[ Z AN,L SZJFYL ;CHLJL ZLT[ CJFDF\ G M GF.8=MHG D/JFYL T[GF 5KL ,[JFTF 5FS S[ VF\TZqlD`F| 5FSG[ T[GM OFINM D/[ K[P S[8,FS S9M/JU"GF 5FSM HDLGG]\ WMJF6 V8SFJ[ K[ TYF T[GF 5FG4 D}/4 Y0 H[JF 5FSGF VJX[ Q FM HDLGDF\ pD[ Z FJFYL ;[lgãI 5NFY"GL J'lâ SZ[ K[P VF AFAT[ NFB,F :J~5[ VD] S 5FS O[ZAN,L V\U[GL DFCLTL HF[.V[ TF[ f]r»k òøkhý sw9kkR 2014

¾uík WíÃkkËLk

www.krishijagran.com

TF,LSFv!o U]HZFT ZFHIGF lJlJW EFUMDF\ HDLGGF[ 5|SFZ

5FSGL O[ZAN,LGM S|D O[ZAN,LGM S|D O[ZAN,L GF JQF"

lAGl5IT lJ:TFZ

l5ITlJ:TFZ

O[ZAN,LGF JQF"

EFZ[ SF/L4 DwID s!f0F\UZ R6F VYJF JF,

s!f0F\UZv3p\

SF/L VG[ EF9FGL sZf0F\UZv0F\UZ HDLG s#fS5F;vH]JFZ v S5F;

sZf,L,M 50JF; v0F\UZv3p

s#f;\SZ S5F; v XFSEFHL

s$f;MIFALGv3p

s5f,L,M 50JF;v X[Z0Lv3p

p5Z D]HA

s!fS5F;vDUO/L

s!f0F\UZv3p

sZf0F\UZv0F\UZ

sZf,L,M 50JF; v 0F\UZv3p

s#fS5F;vH] JFZ v S5F;

s#f;\SZ S5F; v XFSEFHL

sZfS5F;vH]JFZv,F\UvS5F;

s$f;MIFALGv3p

s#fS5F;v,F\UvS5F;

s5f;\SZ H]JFZv 3p

s$fS5F;v3p\vS5F;

s&fDUO/Lv3p\

s5fDSF.vDUO/Lv DSF.

s*f;\SZ H]JFZvZHSM

s&fDSF. v S5F;v

s(f0F\UZvZHSM

s*f0F\UZv0F\UZ

s)f,L,M 50JF;v X[Z0Lv3p

s(f0F\UZvR6Fv0F\UZ

s!_fDUO/LvX[Z0Lv3p

sZfDSF.v3p\

s#fDUO/Lv3p\

s$f;\SZ S5F; v AFHZL

s5f,L,M50JF; v 0F\UZ v3p\

DUO/L

ZP S'lQFVWFlZTpWF[UGL VF0 5[NFXF[ s5[|;D04lJlJW 5SFZGF BF[/f GF[ p5IF[U B[T pt5FNG JWFZJF DF8[ VF0 5[NFXF[GF[[ CH] ;]WL ACF[/F 5|DF6DF\ p5IF[U SZJFDF\ VFJTF[ GYL T[GF D]bI SFZ6F[DF\ VF0 5[NFXGL p5,aWTF4 B[0]TG[ TF\l+S DFU"NXGGF[ VEFJ4 VgI ;[lgãI BFTZGL ;ZBFD6LDF\ VF0 5[NFXGL p\RL lS\DT JU[Z[ U6FJL XSFIP VFD KTF\ VF0 5[NFXF[GF[ p5IF[U ZF;FIl6S BFTZF[GL ;FY[ SZJF[ B}AH lCTFJC K[PS'lQFVFWFlZTpWF[UGL VF0 5[NFXF[GF[ DCtJ GLR[ VF5JFDF\ VFJ[, TF,LSFYL :5Q8 YX[P #P;[lgãI BFTZM GF[ p5IF[U o HDLG T{IFZ SZTL JBT[ KF6LI]q Sd5M:8 BFTZ H[JF ;[lgãI BFTZMGF p5IMUYL HDLGG]\ 5MT BFTZG]\ GFD GF.8=MHG OM:OZ; 5M8FX VPG\ ;]WZ[ K[P E[H;\U|C XlST JW[ K[ VG[ 5FS pt5FNGDF\ JWFZM YFI ZP(Z !P5$ !P&_ 5|[;D0 !P K[P pt5FNGG]\ ;[lgãI p5H sVF[U["lGS 5|M0S8f TZLS[ J[RF6 ZP!) #P$_ !P($ AFIM Sd5MQ8 ZP SZJFYL Z_vZ5 8SF JW] EFJM D/L XS[ K[P !P__ #P !P(_ 5P&_ lNJ[,L BM/ $PZF;FIl6S BFTZF[GF[ ;DTF[, p5IF[U o H[ T[ 5FSF[DF\ !P__ !P#_ $P $P__ SZ\HGM BM/ ZF;FIl6S BFTZF[DF\ YI[, E,FD6F[ D]HA ZF;FIl6S BFTZF[ !P__ 5P !P$_ 5PZ_ ,L\AM/L BM/ JF5ZJF HF[.V[ SFZ6 S[ NZ[S 5FSGL ZF;FIl6S BFTZF[GL H~ZLIFT _P(_ !P(_ &P V,U V,U CF[I K[P T[YL TDFZF 5FSGL ZF;FIl6S BFTZGL DC]0FGM BM/ H~ZLIFT HF6L VG[ T[ p5ZF\T HF[ SF[. ZF;FIl6S BFTZGL JW] p65 *P BZ;F6LGM BM/ !P(_ !P#_ $P(_ HDLG RSF;6L äFZF HF6JF D/[, CF[I T[ 5|DF6[ H BFTZF[ _PZZ (P X[Z0LGL 5TFZL _P5* _P&_ JF5ZJF HF[.V[P )

np\G]\ E];]

_P5#

_P!_

!P(Z

f]r»k òøkhý sw9kkR 2014

¾uík WíÃkkËLk

www.krishijagran.com

5PH{lJS BFTZF[GM p5IMU o H{lJS BFTZMGM B[TLDF\ J5ZFX SZJFYL µRL lS\DTGF ZF;FIl6S BFTZMGM J5ZFX 38F0LG[ HDLGGL pt5FNSTF VG[ O/ã]5TF HF/JL XSFI K[[ T[ BFTZF[GF[ ALHG[ 58 VF5L XSFI W~G[ D}/G[ AF[/L T[DH RF;DF\ 56 VF5L XSFI K[4SIF 5FSDF\ SI] H{lJS BFTZ JF5ZJ]\ VG[ S[8,F 5|DF6DF\ JF5ZJ]\ T[GL DFCLTL HF[.V[ TF[sTF,LSFvZf TF,LSFvZo lJlJW H{lJS BFTZF[ T[G]\

SFI" VG[ 5FSJFZ p5IF[U

GF[\Wo H{JLS BFTZF[ JF5ZTF 5C[,F T[ BFTZF[ V\U[ ;\5}6" HF6SFZL VFJxIS K[P &P ;}1D 5FS 5F[QF6 TtJF[GF[ p5IF[U o VFHSF, 3lGQ8 B[TL 5wWLT CF[JFYL HDLGDF\ ;}1D 5FS 5F[QFS TtJGL 56 BFDL HF[JF D/[ K[P H[YL HDLG RSF;6L VFWFZLT T[DH 5FSF[DF\ BFDLGF ,1F6F[ HF[ H6FI TF[ T[ VFWFZ[ ;}1D 5F[QFS TtJF[GF[ J5ZFX H~ZL AG[ K[P VF AFAT[ YF[0L DFCLTL sTF,LSFv#f DF\ VF5[, K[[ TF,LSFv#o D]bI 5FSF[ AFHZL 0F\UZ 3p\

U]HZFTDF\

D]bI 5FSF[DF\

BFDLGF lRgCF[ D'TSF[QFF[GF\

;O[N 85SF

DwI XLZFGF[ Z\U HTF[ ZC[ TFHF 56F["DF\

5L/FX

;}1D TtJF[GL BFDL VG[ lRgC

BFDLG[ HJFANFZ ;}1D TtJF[

D]bI 5FSF[

BFDLGF lRgCF[

BFDLG[ HJFANFZ ;}1D TtJF[

TF\A]

X[Z0L

8F[R NFhL UI[,L H6FI

H;T4,F[C

S5F;

H;T

H;T4,F[C

A8F8F

5FGDF\ ,L,FX 38TL HFI 56F[" TYF 56" N\0 TFD| Z\UGF Y. HFI 8F[R TZOYL ;}SFJFG]\ X~ YJ]\

H;T

DSF.

56F["GF[ Z\U HTF[ ZC[

H;T4,F[C

,L\A]

DUO/L

5L/FX

,F[C4AF[ZF[G

,L\A] JU"

ZFI

XL\UF[ G VFJ[

U\WS4AF[ZF[G

HFDO/L

R6F

TFD|J6”

H;T

NF0D

T]J[Z

KF[0 9L\U6F[ ZC[

H;T

S[/

E}BZF Z\UGL ,L8LVF[

H;T

ZL\U6L

D'T SF[QFF[GF 85SF\

TF\A]

56F[" 5Z SF8 ,FuIF[ CF[I T[JF 85SF\ O/G]\ BZL 50J]\ O/G]\

OF8L HJ]\P

f]r»k òøkhý sw9kkR 2014

DF[,La0[GD H;T H;T AF[ZF[G

¾uík WíÃkkËLk

s!!f l5IT jIJ:YFo !fS8MS8LGL VJ:YF o NZ[S 5FSGL S|F\lTS VJ:YFV[ E[H H/JF. ZC[ T[ H~ZL K[ P RMDF;] lAGl5IT 5FSMDF\ VlGIDLT JZ;FNG[ ,LW[ 5FS pt5FNG W8[ K[P T[YL 5FSGL S|F\lTS VJ:YFVM H[JLS[ KM0DF\ O}, VFJJF4 NF6FGL N]WLIF VJ:YFV[ lJSF; H[JF ;DI[ HDLGDF\ 5}ZTM E[H G CMI TM VFZl1FT l5IT VF5JFYL 5FS pt5FNGDF\ 5_ 8SF H[8,M JWFZM YFI K[P Zfl5IT 5wWlTo l5IT DF8[ ;]WFZ[,L l5IT 5wWlTVM H[JL S[4 O]JFZF l5IT 5wWlT VYJF 85S l;\RF. 5wWlT V5GFJJFYL 5|F%T 5F6LGF\ HyYFDF\ $__ 8SF ;]WL l5IT lJ:TFZ JWFZL XSFI K[P 5FSGL H~ZLIFT D]HA 5F6L D/JFYL ZMUvHLJFT VMKF ,FU[ K[ VG[ 5FS pt5FNGGL U]6J¿F H/JF. ZC[ K[P s!Zf SF\56LGM ;DIo 5FS T{IFZ YI[ ;DI;Z SF\56L SZJL H~ZL K[P T[YL 5FSGL U]6J¿F H/JF. ZC[ K[ VG[ pt5FNG p5Z DF9L V;Z YTL GYLP DUO/LGF 5FSDF\ DM0] SZJFYL DUO/LGF\ 0M0JF HDLGDF\ T]8JFYL pt5FNG W8[ K[P WpGF\ 5FSDF\ SF56L DM0L YFI TM Wp BZJFYL pt5FNG W8[ K[PT[H ZLT[ VgI 5FSF[DF\ 56 DF[0L SF56L SZJFYL pt5FNG W8[ K[

www.krishijagran.com

s!#f SF56L 5KLGL B[TL 5wWlTVM[[o SF56L 5KLGL B[TL 5wWlTVMDF\ D]bItJ[ VFJ K[ D} < I J' l wW 5FS pt5FNGG] \ IMuI J/TZ q 5} Z TF EFJM B[0}TMG[ D/TF GYL T[ DF8[ D}<I J'lwWVFJxIS K[P !f;OF. VG[ ;]SJ6L o 5FS pt5FNGDF\ SRZM4 SF\SZL JU[Z[ N}Z SZL T[GL ;\5}6" ;]SJ6L SZJFYL T[DF\ E[HGF 8SF W8L HFI K[P ;FDFgI ZLT[ VF\9 8SFYL VMK]\ E[ H ZFBJM H~ZL K[ P VFD SZJFYL 5FS pt5FNG ,F\ A F ;DI ;]WL BZFA YTM GYL VG[ T[GL U]6J¿F H/JF. ZC[ K[P ZfU|[0L\U sU]6J¿F S|Dfo5FS pt5FNGGL ;OF.4 ;]SJ6L SIF" 5KL T[G]\ U|[0L\U H~ZL K[P H[YL B[0}TMG[ U]6J¿FG[ VFWFZ[ 5FS pt5FNGGL SL\DT AHFZEFJ SZTF Z_vZ5 8SF JWFZ[ D/[ K[P #f5[S[HL\U sUF\;0L4 5M8,F4 5[8LDF\ EZJ]Pfo 5FS pt5FNGG]\ K]8] J[RF6 SZJFG[ AN,[ RMSS; JHGGF\ 54 !_4 !54 Z_ lS,MGF VFSQF" S 5[ S AGFJL J[RJFYL 5}ZT] J/TZ D/[ K[P $P AHFZ V\U[GL HF6SFZL o B[T pt5FNG p5EMUTF ;]WL 5CMRF0TF DFS["8 IF0"4 V[Hg8M4 DM8F J[5FZL VG[ GFGF J[5FZL 5F;[ Y L 5;FZ YFI K[ P T[ Y L pt5FNGGL lS\DT B[0}TMG[ 5]ZTL 36

D/TL GYLP B[ 0 } T M 5MTFGF pt5FNGG]\ H[D ;LW]\ J[RF6 SZ[ T[ D T[ G [ JW] OFINM D/[ K[PTYF AHFZ EFJF[ GL HF6SFZL D[/JL 5KL J[RF6 SZJ] HF[.V[ s!$f 7FG VG[ VG]EJ o B[0}TM H[ 5FSMG]\ JFJ[TZ SZ[ T[GL ;\5}6" HF6SFZL VG[ VG]EJ H~ZL K[P VF DF8[ GLR[GF\ ;ZGFD[ ;\5S" SZJMP !f U ] H Z F T ZFHIDF\ VFJ[,L S'lQF I]lGJl;"8LVF[4 H}GFU-4 VF6\N4 GJ;FZL4 ;ZNFZ S'lQFGUZP T[GF 5[8F S[gN|F[ Zf NZ[S HL<,FDF\ VFJ[ , F S' l QF lJ7FG S[ g ãF[ 4 #fGFI B[TL lGIFDSzLsTF,LDf4 B[0}T TF,LD S[gã4 $fU]HZFT “:8[8 Ol8",F.hZ S]FP GF 0[5M sNZ[S TF,]SF ,[J,[f 5f VFSFXJF6L4 N}ZNX"GGF SFI"S|DMP &f S'lQF UMlJWF4 S'lQF HLJG H[JF DFl;SM GHLJL lS\DT[ 3Z A[ 9 F D[ / JL XSFI K[ P *f B[ T LJF0L VlWSFZL4 AFUFIT lJEFU4HL,F U| F DL6 lJSF; V[H\;L4 VFTDF4VFlNHFTL 5ZLIF[HGF4JGlJEFU 4 U]HZFT ZFHI U|LGZLJF[<I]XG DLXGD\U,D J[U[Z[GL lJEFULI SR[ZLVF[PS'lQF DCF[t;J H[JF SFI"S|DF[ · 8[,LOF[G,DF[AF., NJFZF 56 DFU"Nx"FG 3Z A[9F D[/JL XSFI K[ VF AFAT[ lS;FG SF[, ;[\8Z H[G] 8F[, O|L GP !(__!(_!55!GF[ p5IF[U SZJF[ ;FYF[ ;FY VDFZL GJ;FZL S'lQF I]lGJl;"8L NJFZF ACFZ 5F0JF DF\ VFJ[, ;\5S" ;[ T ] 56 B[ 0 } T F[ D[ / JL XS[ H[ D F\ I] l GJl;" 8 L DF OZH AHFJTF NZ[S J{7FGLS5F;[ YL DFU"NX"G D[/JL XSFX[ · V\ T DF\ B[ 0 } T EF.IF[ G [ BF; lJG\TL K[ S[ T[VF[ J{7FGLSF[ ;FY[ H[D AG[ T[D JWFZ[ ;\5S" ZFBL T[ V F[ G F DFU" N X" G YL B[ T LGL 5NNlTVF[ V5GFJ[[ T[JL VDF[G[ VFXF K[P

f]r»k òøkhý sw9kkR 2014

f]r»k WíÃkkËLk

www.krishijagran.com

;HLJ B[TL o ;CQF" :JLSFZJF 5F\Rv;]+L SFI"S|D 0F"P5LP0LPJDF" 4 0F"PH[PH[P5:TFULIF VG[ V[P8LP58[, S'lQF lJ7FG S[gã4 GJ;FZL S'lQF I]lGJl;"8L4V9JFOFD"4;]ZTv#)5__* OMG G\P)$Z*5&)&$Z ;HLJ B[TL V[8,[ X]\ m ;HLJ B[TLGF D]bI 5FIFGM l;wWF\T p5Z wIFG NMZJFDF\ VFJ[ TM T[ K[ S[ HDLGG[ cc 5ZT VF5M cc sA[\S 8] W ;M.,f VYJF TM HDLGGL O/N=]5TFG[ ;FRJJFDF\ VFJ[P 36L JBT ALHF N[XMGF pNFCZ6 VF5JFDF\ VFJ[ K[ 5Z\T] VF56F N[XGL 5lZl:YlTVM VG[ H~ZLIFTG[ wIFG ZFBL ;HLJ B[TLG[ VM/BJFGL T[DH V5GFJJFGL H~ZLIFT K[P JW] D F\ JW] S] N ZTL :+MTMGM SFI" 1 FD p5IMU VG[ gI] G TDDF\ gI] G TD Z;FI6MGF p5IMUYL B[ T L SZJFDF\ VFJ[ TM T[G[ ;HLJ B[TL VYJF JFTFJZ6G[ VG}S], B[TL SCL XSFIP SFZ6 S[ VF56[ V[ 56 wIFG ZFBJ]\ H~ZL K[ S[ SM.56 5wWlTG[ HIFZ[ V5GFJLV[ KLV[ T[GFYL VF5GF pt5FNG VG[ JFTFJZ6G[ lJ5ZLT V;Z YJL HM.V[ GCL\P VF AFAT[ ;HLJ B[TL TZO -/JF DF8[ ;CQF" :JLSFZJF 5F\R ;]+L SFI"S|DGF H]NF H]NF 5F;FVMGL lJUTJFZ DFlCTL GLR[ D]HA K[P s!f HDLGGL EF{lTS l:YlT ;]WFZJL sZf5FS O[ZAN,Lq VF\TZ5FS s#fH{lJS BFTZMG] J5ZFX s$f ZMU HLJFTG]\ H{lJS lGI\+6 s5f H{lJS lGI\+SF[ G]\ ;Z1F6 !P HDLGGL EF{lTS l:YlT ;]WFZJF DF8[ o s!f V/;LIFGL B[TL o V/;LIF HDLG ;]WFZ6FDF\ VUtIGM EFU EHJ[ K[P HDLGDF\ V/;LIFGL J'lwW AFAT[ H6FJFI] K[ S[ T\N]Z:T HDLGDF\ HM Z;FI6MGM p5IMU gI]GTD SZJFDF\ VFJ[ TM HDLGDF\ V/;LIFGL ;\bIF VF5M VF5 36L JWL HFI K[P VG[ VF ;\bIFYL HDLGG[ SM. G]S;FG YT]\ GYLP V/;LIF HDLGG[ 5MRL SZL VF5[ K[P H[YL HDLGDF\ CJFGL VJZHJZ JWJFYL HDLGDF\ ZC[,F ;}1D HLJF6]VF[GL 5|lS|IF h05L AG[ K[ E[H ;\U|C JWJFYL CI]D;G]\ 5|DF6 JW[ K[P V[S V\NFH D]HA V/;LIF & 8G DF8L V[SZ NL9 BFTZ JF/L AGFJ[ K[P V/;LIF HDLGGL EF{lTS l:YlT ;]WFZJFDF\ VUtIGM EFU EHJ[ K[P T[YL XSI CMI tIF\ ;]WL Z;FI6GM p5IMU B]A H VMKM SZJM SFZ6 S[ Z;FI6M JF5ZJFYL V/;LIFGL J'lwW V8S[ K[P V[8,[ XSI CMI tIF\ ;]WL ;[gNLI BFTZMGM p5IMU SZJM HM.V[ H[YL V/;LIFGM ARFJ SZL XSFIP

sZf ;[gN=LI BFTZM o ;[gN=LI BFTZMGM J5ZFX lNG 5|lTlNG 38TM HFI K[P H[GF ,LW[ HDLGDF\ ;[gN=LI TtJMGL p65 pEL YFI K[P VF p65 N]Z SZJF DF8[ VG[ HDLGDF\ ZC[,F ;]1D HLJF6]\VMGM BMZFS V[JF ;[gN=LI BFTZM H[JF S[ KF6LI]\ BFTZ4 U/TLI]\ BFTZ4 ,L,M 50JFX TYF H]NL H]NL HFTGM BM/GM p5IMU ZF;FI6LS BFTZM ;FY[ SZJM VGLJFI" K[P SFZ6 S[ HDLGGL H{lJS 5|lS|IFGM VFWFZ HDLGDF\ S[8,F 5|DF6DF\ ;[gN=LI TtJM K[ T[GF 5Z K[P DF8[ H{lJS 5|lS|IF JWFZJF VG[ HDLGG[ T\N]Z:T ZFBJF DF8[ ;[gãLI BFTZMGL VJU6GF SZL XSFI T[D GYLP s#f D<RL\U sVFJZ6f o D<RL\U V[8,[ SM.56 5|SFZGF B[TLGF J[:8 s SRZFf YL HIFZ[ HDLGG[ VFJZ6 VF5JFDF\ VFJ[ T[G[ D<RL\U SC[JFI K[P VF56F ZFHIGF B[0]TMGL KF5 cc S,LG S<8LJ[XG SZTF B[0]TMcc TZLS[GL VFBF N[XDF\ K[P A[ CFZGL JrR[GL HDLGG[ ;C[,F.YL ALG p5IMUL SRZF äFZF VFJZ6 VF5L XSFI T[D K[P 56 B]AH VF[KF B[0]TM VF 5wWlTG[ V5GFJ[ K[P BZ[BZ ALG p5IMUL SRZFYL D<RL\U VJxI SZJ]\ HM.V[ T[D SZJFYL HDLGDF\ p5,F 50DF\ D] / J' l wW ;FZL YX[ P V/;LIFGL J' l wWDF\ VG] S ] / TF ZC[ X [ JZ;FN VG[ hFS/G] \ 5F6L 5S0F. HDLGDF\ pTZX[P H[YL HDLGGM E[H 56 H/JF. ZC[X[ VG[ 36F AWF lG\NFD6G]\ ALH AOF. HJFYL S]NZTL ZLT[ lG\NFD6 lGI\+6 56 YX[P 5lZ6FD[ HDLGGL O/N=]5TFDF\ JWFZM YX[P ZP 5FS O[Z AN,Lo VFW] l GS B[ T LDF\ HDLGGM 3lGQ8 J5ZFX SZJM VlGJFI" AgIM K[P 3lGQ8 5FS 5âlTDF\ HDLGGL O/ã]5TF ;]WFZJF DF8[ VG[ BFTZGM SFI"1FD p5IMU SZJF DF8[ IMuI 5FSGL O[ZAN,L SZJL DCtJGL K[P WFgIJU"GF 5FSMGL S9M/JU"GF 5FSM ;FY[ O[ZAN,L SZJFYL ;CHLJL ZLT[ CJFDF\GM GF.8=MHG D/JFYL T[GF 5KL ,[JFTF 5FS S[ VF\TZqlD`F| 5FSG[ T[GM OFINM D/[ K[P S[8,FS S9M/JU"GF 5FSM HDLGG]\ WMJF6 V8SFJ[ K[ TYF T[GF 5FG4 D}/4 Y0 H[JF 5FSGF VJX[QFM HDLGDF\ pD[ZFJFYL ;[lgãI 5NFY"GL J'lâ SZ[ K[P IMuI 5FSGL O[ZAN,L SZJFYL VG[ VF\TZ5FSYL lG\NFD6G]\ lGI\+6 56 SZL XSFI K[ TYF lS8SvZMUGM p5ãJ VMKM SZL XSFI K[P 38

f]r»k òøkhý sw9kkR 2014

f]r»k WíÃkkËLk

#P H{lJS BFTZMG] J5ZFX o ;]lJlNT K[ S[ HDLGDF\ V[JF 36F 5|SFZGF ;]1D HLJF6]\ J;JF8 SZ[ K[4 H[ JG:5lTG[ B]AH p5IMUL CMI K[P VFJF HLJF6] \ V M CJFDFGF\ D] S T GF.8= M HGG[ l:YZ SZJFG] \ VG[ HDLGDF\ ZC[ , V,eI OM:OZ;G[ ,eIDF\ 5lZJlT" T SZ[ K[ P VF TDFD 5| S FZGF HLJF6]\VMGL AGFJ8G[ H{lJS BFTZ SC[JFDF\ VFJ[ K[P H]NF H]NF H{lJS BFTZMDF\ D]bI K[PPPPPP s!f GF.8=MHG l:YZ SZTF H{lJS BFTZM o !P ZF.hMlAID o CF, p5,aW TDFD 5|SFZGF\ H{lJS BFTZMDF\ VF 5|SFZG]\ H{lJS BFTZ ;F{YL JW] 5|Rl,T K[ VG[ JW] J5ZFI K[ BF; SZLG[ S9M/ JU"GF 5FSM TYF DUO/L4 ;MIFALG JU[ Z [ 5MTFGL H~ZLIFT 5| D F6[ GF.8=MHG TtJMGM DM8F EFU CJFDF\YL ZF.hMALID HLJF6]\GL DNNYL D[/JL ,[ K[ VG[ T[ VF 5FSMGL (_ 8SF ;]WL GF.8=MHGGL H~ZLIFTG[ 5]ZL 5F0L XS[ K[P p5ZF\T pt5FNGDF\ JWFZM YFI K[ TYF ZF;FIl6S BFTZMGF\ BR" 56 ARL HFI K[P ZP VhM8F[A[S8Z o ALG S9M/ JU"GF 5FSMDF\ VF H{lJS BFTZGM p5IMU SZJFDF\ VFJ[ TM NZ C[S8Z[ Z5 YL #_ lS,MU|FD GF.8=MHGGL ART Y. XS[P #P VhM:5FIZL,D o VF H{lJS BFTZ HDLGGL O/N=]5TFG[ ;FRJJF DF8[ JF5ZJF HM.V[P VBTZFVM p5ZYL V[J]\ HF6JF D?I]\ K[ S[ VF BFTZGM p5IMU SZJFYL Z5 YL $_ lS,MU|FD GF.8=MHGGL ART Y. XS[ K[P VF p5ZF\T VF S<RZ JG:5lTDF\ J'lwW JW"SM AGFJL 5FSGL J'lwWDF\ DNN SZ[ K[P $P V[;L8MA[S8Z o VF Hl{JS BFTZGL E,FD6 XZ[0LGF 5FS DF8[ SZJFDF\ VFJ[ KP[ VF S<RZ IMuI ZLT[ JF5ZDF\ VFJ[ TM XZ[0LGF 5FSDF\ GF.8M=HGGM ;FZF VJ[F HyYFGL ART SZL XSFI TD [ H pt5FNGDF\ 5l|T CS[8Z[ !5 YL Z_ 8GGM JWFZM Y. XS[ KP[ sZf OM:OZ; ,eI SZTF H{lJS BFTZM o !P OM:O[8 S<RZ o VF S<RZ JF5ZJFYL #_ YL 5_ lS,MU|FD 5|lT C[S8Z OM:OZ; I]ST ZF;FI6LS BFTZGL ART YFI K[P ALHF VY"DF\ SCL XSFI S[ OM:OZ; ,eI SZTF H{lJS BFTZM JF5ZJFYL SM. 5|SFZG]\ OM:OZ; I]ST BFTZ JF5IF" JUZ ;F~ pt5FNG D[/JL XSFI K[P VF 5|SFZGF H{lJS BFTZM 8MU],M;5MZF <MAM;F s5LV[ A LvZZf A[ ; L,; SMV[ u I] , ; s 5LALV[v!#f GL E,FD6 T]J[Z DF8[ T[DH 5LALV[v!& GL E,FD6 H]JFZ DF8[ BF; SZJFDF\ VFJL K[P VF BFTZMGL HFTMGM ALIFZ6G[ 58 VF5JFYL 5FS pt5FNGDF\ JWFZM YFI K[P

www.krishijagran.com s#f 5M8FX ,eI SZTF H{lJS BFTZM o 5M8FX DMlA,F.hL\U A[S8[ZLIF o O[R]ZLIF GFDGF A[S8[ZLIF HDLGDF\ ZC[,F 5M8FXG[ 5FSG[ ,eI :J~5DF\ 5]ZM 5F0JFDF\ DNN~5 YFI K[P VF S<RZGM p5IMU NZ[S 5FSDF\ SZL XSFI K[P VF S<RZ 5FSG[ 5|lTS]/ VJ:YFDF\ 8SL ZC[JFDF\ DNN~5 YFI K[P VgIo !P a,] U|LG VF<UL TYF VhM,F o VF A\G[ 5|SFZGF H{lJS BFTZM 0F\UZGF 5FSDF\ JF5ZJF HM.V[ T[D SZJFYL 0F\UZGF 5FSDF\ !_ YL !5 8SF pt5FNGDF\ J'lwW TYF Z_ YL Z5 lS,MU|FD GF.8=MHGGL ART Y. XS[ K[P VF p5ZF\T VF S<RZ JG:5lTDF\ J'lwW JW"SM AGFJL 5FSGL J'lwWDF\ DNN SZ[ K[P ZP DF.SMZF.hF o VF S<RZ KM0GF D]/G]\ SFI"1F[+ JWFZ[ K[P 5lZ6FD[ KM0 JW] DF+FDF\ 5MQFSTtJM D[/JL XS[ K[P BFTZ KM0G[ OM:OZ; D[/JJFDF\ TM DNN SZ[ K[ VG[ E[H U|C6 SZJFDF\ T[DH S[8,FS HDLG HgI ZMUM ;FD[ 56 Z1F6 VF5[ K[P VF 5|SFZG]\ H{lJS BFTZ G;"ZL T[DH O[ZZM56 YL pUF0TF 5FSM DF8[ SZJFDF\ VFJ[ K[P TDFS]\ 4,L\A] T[DH VF\AFDF\ T[GF\ ;FZF 5lZ6FDM HMJF D/[ K[ $P ZMU HLJFTG]\ H{lJS lGI\+6 o s!f5ZHLJLo H[ ;HLJ VgI ;HLJGF XZLZGL V\NZ VYJF XZLZ 5Z ZCL T[GF XZLZDF\YL ;tJs,MCLf R];L 5MTFGM lGJF"C SZ[ K[ T[G[ 5ZHLJL SC[ K[P SL8SMDF\ lJlJW 5ZHLJLVMDF\ Y L S[ 8 ,FS 5ZHLJLVM NFPTP 8=FISMU|FDF4V[5[g8[,L;4 UMGMh;4 A|[S|MG4 .,F:D;4 RL,MGL; lJU[Z[G[ 5|IMUXF/FDF\ DM8F5FIF 5Z pK[ZL B[TZDF\ KM0L H[ T[ SL8SMGF lGI\+6 DF8[ p5IMI SZJFDF\ VFJ[ K[P sZf 5ZE1FLo H[ ;HLJ s5|F6Lf VgI ;HLJG]\ ;\5}6" E1F6 SZL 5MTFG]\ HLJG U]HFZTF CMI T[G[ 5ZE1FL SC[ K[ P NFP TP SZMl/IF4 B0DF\ S 0L4 EDZF4,L,L5M58LsS|FI;M5Ff5L/LDFBL4NFl/IF lJU[Z[ H[JF 5ZE1FLVM SL8SMG] E1F6 SZ[ K[P s#fZMUSFZS ;}1D ;HLJMov HLJF6]\ sA[S8ZLIFf lJlJW HLJF6]VM SL8SDF\ ZMU SZL T[GM GFX SZ[ K[P H[DF\ A[;L,; ;[Z; VG[ A[;L,; Y]ZLgHLV[g;L; D]bI K[P A[;L,; Y]ZLgHLV[g;L; H[G[ VF56[ 8]SDF\ AL8L sBtf 56 SCLV[ KLV[ AHFZDF\ VF HLJF6]VM E]SL :J~5[ p5,aW K[P TGM[ J5ZFX .I/GL 5|HFlT VG[ 5FSG[ wIFG[ ,[TF\ !P5 lSPU|F YL ZP_ lSPU|F 5|lT C[S8Z D]HA 5F6LDF\ E[/JL KM0 5Z ;F\HGF ;DI[ KF\8LG[ SZJFDF\ VFJ[ K[P 39

f]r»k òøkhý sw9kkR 2014

f]r»k WíÃkkËLk

lJQFF6]\VMo B[TL 5FSDF\ G]SXFG SZTL .I/MG[ 56 lJQFF6]\VM äFZF ZMU ,FU] 50[ K[P R6F4 T]J[Z4 S5F;4 8FD[8F4 DZRL4 lJU[Z[ 5FSMDF\ G]SXFG SZTL ,L,L .I/ V[RV[G5LJL GFDGF JFIZ;YL ZMU YFI K[P T[H ZLT[ ,xSZL .I/DF\ V[;V[G5LJL GFDGF lJQFF6]\YL ZMU YFI K[P VF .I/MGF lJQFF6]VM H[ T[ 5|HFlT DF8[ H V;ZSFZS CMI K[P VF lJQFF6\]GF\ K\8SFJGL DF+F ,L,L .I/ DF8[ Z5_ YL$5_ .I/ I]lG8s! .I/ I]lG8 V[8,[ ! DL,L ãFJ6DF\ &2!_) V[8,[ S[ K VAH45'yJLGL DFGJJ:TL H[8,F lJQFF6]\f VG[ ,xSZL .I/ DF8[ Z5_ .I/ I]lG8 5|lT C[S8ZGL E,FD6 K[P VF lJQFF6]G]\ N=FJ6 ;F\HGF ;DI[ KF\8J] B]A H lCTFJC K[P ZMUSFZS O]Uo lJlJW 5|SFZGL O]UM H]NFH]NF SL8SMGF XZLZGL V\NZ T[DH ACFZ J'lwW 5FDL SL8SMGM GFX SZ[ K[PVF O]UG]\ 5|DF6 !,L8Z 5F6LDF\ 5F\R U\FD H[8,]\ ZFBJFD\ VFJ[ K[P VF O]UGM K\8SFJ JC[,L ;JFZ[ S[ ;F\H[ HIFZ[ JFTFJZ6DF\ 5Z]TM EH [ CMI tIFZ[ SZJM HM.VP[ AHFZDF\ lJlJW O]UM p5,aW K[P H[DF\ D[8MZLhID VG[L;M%,L4ALJZ[LIF AF;LIFGF4J8L; " L,LID ,S[FGL4gID ] Z[LIF ZL,FI4 CLZ:I8], [ F YMd5;GL JUZ[[ VUtIGL KP[ S'lDo SL8SMDF\ 56 lJlJW 5|SFZGF S'lD T[GF XZLZDF\ NFB, Y. BF; 5|SFZGF A[S8[ZLIFGF ;C;\AWYL SL8SG[F GFX SZ[ K[P VF S'lDVM lJlJW 5|SFZGL .I/M ;FD[ B]A H V;ZSFZS K[P 5P H{lJS lGI\+SF[ G]\ ;Z1F6o ;HLJ B[TLDF\ p5IMUL ;HLJGL S]NZTDF\ ;\bIF H/JFI ZC[4T[GL J:TL JW[ VG[ T[G]\ ;\Z1F6 Y. XS[ T[JF 5|ItGM SZJFP !P JG:5lTHgI lS8GFXL VF{QFWMDF\ ,LD0M4 TDFS]4 ;LTFO/4 VF\S0M4 WT]ZM4 VZ0]XL4 5L/L SZ[64 0DZM4 DC]0M4,F, VG[ ;O[N lR+S4 ;]JF4 GFUR\5M4 NF~0L4 JKGFU4 SF/F DZL ;CLT 36L HFTGL JG:5lT ZMU HLJFTMGM lGI\+6 SZJFGM U]6WD" WZFJ[ K[P ZP HDLGDF\ ZF;FIl6S BFTZGF AN,[ KFl6IF BFTZ4 ;[lgN=I BFTZGM J5ZFX SZJFDF\ VFJ[ TM HDLGDF\ ZC[, p5IMUL O]U VG[ VgI ;HLJMG]\ Z1F6 SZL XSFIP #P X[Z0LGF B[TZDF\ X[Z0L SF%IF AFN 5TFZLG[ AF/L G GF\BTF V[D H ZC[JF N[JFYL X[Z0LGF 5FIZL,FGF 5ZHLJL V[5LZLS[GLIFG]\ ;\Z1F6 SZL XSFI $P 0F\UZGF B[TZGL OZT[ ;[-F5F/F 5Z 0F\UZGL 5ZF/GF 5}0F D]SJFYL SZM/LIFG]\ ;\Z1F6 SZL XSFI K[P

www.krishijagran.com 5P 0F\UZGL UFEDFZFGL .I/GF .\0FGF ;D]CG[ TM0L BF; 5|SFZGF JF\;GF 8=[5DF\ D]SJFDF\ VFJ[ TM T[DF\YL GLS/TF 5ZHLJLG]\ ;\Z1F6 SZL XSFIP &P SMAL VG[ SMAL O,FJZGL NZ[S N; CFZ 5KL A[ CFZ ZFI0FGL SZJFDF\ VFJ[ TM SMAL VG[ SMAL O,FJZDF\ G]SXFG SZTF\ CLZFO]\NFG]\ lGI\+6 SZL XSFIP *P S5F;DF\ S5F;GL NZ N; CFZ NL9 ! CFZ VYJF S5F;GF B[TZDF\ !_ 8SFGF 5|DF6[ DSF. S[ H]JFZGL KF\8 GF\BJFYL ,L,L 5M58L4NF/LIF VG[ 5L/LDFBLG]\ ;\Z1F6 SZL XSFIP (P X[Z0LGL ;O[ZDFBLGF SMX[8FJF/F X[Z0LGF 5FGG[ TM0L $_ D[XGL HF/L WZFJTF\ BF; l5\HZFDF\ D]STF\ SMX[8FDF\YL GLS/TF\ 5ZHLJL HF/LDF\ Y L ACFZ GLS/X[ VG[ ;O[ NDFBLGF 5]bT l5\HZGL V\NZ ZCL GFX 5FDX[P )P VF6\N S'lQF I]lGJl;"8LGL E,FD6 D]HA B[TZGL OZT[ B]6FDF\ S[ JrR[ YM0F lJ:TFZDF\ V[JF 5FSMG]\ H[JF S[ SM:DM;4 ;]I"D]BL4 ,[g8FGF4 hLGLIF4 DL-LVFJ/4 S[;LIF4VMS;L0[g8F,L; H[JF 5FSMG] JFJ[TZ SZJ]\ sV[g8MDMO[H 5FS"f H[YL lJlJW 5ZHLJL 5ZE1FLG]\ ;\Z1F6 Y. XS[P !_P S5F;GL OZT[ lNJ[,FGL JFJJFYL ,xSZL .I/G[ lNJ[,F 5|tI[ VFSQF"6 CMJFYL lNJ[,FGF 5FG 5Z D]SFI[, .\0F VG[ .I/GF ;D]CG[ TM0L GFX SZJFYL H\T]GFXS NJFGM K\8SFJ ARX[P !!P S5F;GL OZT[ U,UM8FGL ZM56L SZJFYL ,L,L .I/GL DFNF O]NL U,UM8FGF 5L/F\ O], 5Z .\0F D]SJFG]\ 5;\N SZ[ K[P VG[ VF O], TZO 8=FISMU|FDF EDZL 56 VFSQFF"TL CMI .\0FG]\ 5ZHLJLSZ6 YFI K[P !ZP B[TZDF\ 51FLVMG[ A[;JF DF8[GF 8[SF pEF SZJFDF\ VFJ[ TM 51FLVM T[GL 5Z A[;L HLJFTM JL6LG[ BF. XS[P 8]\SDF\ SCL XSFI S[ p5Z H6FJ[, 5F\R ;]+L SFI"S|D HF[ B[0]TM S'lQF J{7FlGSMGL ;,FC D]HA SZX[ TF[ ;HLJ B[TL DF8[ lJS;FJJFDF\ VFJ[, 5wWlTVMG]\ V;ZSFZS 5lZ6FD D/L XSX[ H[YL JW]DF\ JW] S]NZTL :+MTMGM SFI"1FD p5IMUG[ 5|F[t;FCG D/X[ 5ZL6FD[ VF5GF B[0}TF[ ;HLJ B[TL VYJF JFTFJZ6G[ VG}S], B[TL V5GFJJTF YX[P H[ VFHGF ;DIGL TFTL H~ZLIFT K[P S'lQF J{7FlGSMGF\ ;\5S" NZ[S HL<,FDF\ VFJ[, S' l QF lJ7FG S[ g NF[ 4 U] H ZFT ZFHIDF\ VFJ[ , S' l QF I]lGJl;"8LVM TYF T[GF 5[8F S[gN=M DFZOT SZL XSFIP 40

f]r»k òøkhý sw9kkR 2014

f]r»k WíÃkkËLk

www.krishijagran.com

ðÄkhu WíÃkkËLk {kxuLkk Mkqt[Lkku  økh{e{kt Ÿzwt ¾uzký fhe {kxe Ãk÷xkðe þfkÞ íkuðk n¤Úke fhku.  ðhMkkËLkk ÃkkýeLkwt Mkthûký yLku s{eLkLkk hûkýLku hkufðk {kxu ¾uíkhLkk MkuZk Ÿ[k yLku {sçkqík çkLkkðku. «Úk{ yLku ÷ktçkk ytíkhk¤ çkkË ÚkÞu÷ ðhMkkË{kt Ãkkýe MkkÚku ðkÞw {tz¤Lkk LkkExÙkusLk ¼¤u÷ku nkuðkÚke s{eLkLke WíÃkkËLk ûk{íkk{kt ðÄkhku ÚkkÞ Au.  Ãkkf [¢{kt fXku¤Lku ÷økíkk ÃkkfLkku [ku¬MkÃkýu Mk{kðuþ fhku.  {kxeLkk ÃkrhûkýLku ykÄkhu MktMíkwík «{ký yLku ¾kíkh íkÚkk Ãkku»kf íkíðkuLkku «Þkuøk fhku.  ÄkLk-½ô Ãkkf [¢ Ähkðíkk rðMíkkhku{kt s{eLkLke WíÃkkËLk ûk{íkkLku ò¤ðe hk¾ðk {kxu ÷e÷k ¾kíkh {kxu ZI[k,MkLkELkwt ðkðuíkh fhku.  s{eLkLke MðkMÚÞíkk{kt MkwÄkhk {kxu fkçkkuorLkf ¾kíkh suðk fu- fBÃkkuMx, ð{eo,fBÃkkuMx,LkkuzuÃk fBÃkkuMx,«uMk{z ðøkuhuLkku «Þkuøk fhku.  þõÞ nkuÞ íkku ÞÚkk Mkt¼ð yÚkðk «{krýík rçkÞkhýLkku WÃkÞkuøk fhðku ðÄw rníkkðn Au.òu ½hLkk rçkÞkhýLkku «Þkuøk ðkðuíkh {kxu fhðk{kt ykðu íkku rçkÞkhýLku VqøkLkkþf hMkkÞýÚke WÃk[kheík fhe WÃkÞkuøk fhku.  ðÄkhu WíÃkkËLk {u¤ððk {kxu nhku¤{kt ðkðuíkh fhku.  ykuAe ÃkzíkhÚke økwýð¥kkÞwõík WíÃkkËLk «kó fhðk {kxu sirðf ¾kíkh, çkkÞku-ÃkuMxeMkkEzTMk, sirðf ¾kíkhLkku «Þkuøk fhku.

1 2 3 5

12 24 36 60

420 840 1260 2100

40 140 260 600

 ¾uíkh{kt rzMf n¤ {kxeLku Ãk÷xkðíkk nkuÞ íkuLkku ÞkuøÞ heíku WÃkÞkuøk fhðku òuEyu.  V¤ku{kt ®Mk[kE Ãk÷uð ÃkØríkÚke Lknª fhíkk ®Mk[kELke yLÞ ©uc ÃkØríkyku suðe fu õÞkhe, Úkk¤k, çkkuzoh, [uf çkurMkLk, ®M«f÷h,rzÙÃk ®Mk[kE rðrÄÚke «Þkuøk fhðku òuEyu.  ðÄw WíÃkkËLk «kó fhðk {kxu yufef]ík Akuz Ãkku»ký ÔÞðMÚkk yLku yufef]ík ÔÞðMÚkkLku ÷økíke xufLkefLkku WÃkÞkuøk fhðku.  Ãkkf{kt ®LkËýLku rLkÞtrºkík fhku.  çkxkfk, íkwçkzk,{þÁ{,fku¤w ðøkuhu ÃkkfkuLke ¾uíkeLku «kÚkr{fíkkLku ykÄkhu ¾uíke fhðe òuEyu.  ðÄkhu «{ký{kt ykðf {u¤ððk {kxu Ãkkf WíÃkkËLk MkkÚku ÃkþwÃkk÷Lk, çkkøkkÞíke, þkf¼kS, Vq÷ WíÃkkËLk ðøkuhu fkÞo¢{kuLku y{÷e çkLkkðe þfkÞ Au.  Mkn-Ãkkf yLku ELxh fku®ÃkøkLku yÃkLkkððk òuEyu.

380 700 1000 1500

f]r»k òøkhý sw9kkR 2014

f]r»k WíÃkkËLk

www.krishijagran.com

ÃkkuíkkLkk ¾uíkh{kt rçkÞkhý WíÃkÒk fhðkLke heíkku H[DS[ VF%F6[ AWF Ô6LV[ KLV[ S[ B[0}T G[ B[TL SZJF DF8[ 36L AWL ;FDU|LVM GL VFJxISTF CMI K[P T[ AWL ;FDU|L VM DF\ V[S AC] H VUtI GL ;FDU|L lAIFZ6 K[P SFZ6S[ HIFZ[ VF%Fª lAIFZ6 AZFAZ ZC[X[ tIFZ[ H %FFS pt%FFNG NZ ;FZM YX[P T[YL V[ Ô[JF DF\ VFJL Zæ]\ K[ S[ B[0}T EF. VM %FMTFGL %FC[,F JØ" GL µ%FH DF\YL H S.S lAIFZ6 ARFJL G[ %FKLGF JØ" GL JFJ6L DF8[ ZFBL ,LV[ K[P H[GL U]6J¿F NZ 5|lT JØ" VMKL YTL ÔI K[ H[GFYL T[DG[ %FFS DF\ plRT ,FE %F6 GYL D/TMP T[YL V[ Ô[JF DF\ VFjI]\ K[ S[ B[0}T GL B[TL DF\ µ%FH NZ VG[ S'lØ XMW ;\:YFG GL µ%FH DF\ ,UEU 5@ G]\ V\TZ CMI K[P VF V\TZ G[ VMK] SZJF DF8[ pþFT U]6JTF GF\ lAIFZ6 GL D]bI E}lDSF CMI K[P VFYL T[GF DF8[ AC]H H~ZL K[ S[ B[0}T EF. VM VG[ AC[GM G[ J{7FlGS %FâlT YL lAIFZ6 pt%FFNG GL lJlW G]\ 7FG CMIP ;FZF lAIFZ6 pt%FFNGF DF8[ lAIFZ6 GM àMT JFJ6L GM VG]S]/ ;DI4 ALH JFJ6L GL lGlüT DF+F4 %F'YÞZ6 V\TZ JU[Z[ D]bI JFTM G]\ wIFG ZFBJ]\ VtI\T VFJxIS K[P lAIFZ6 GM àMT lAIFZ6 pt%FFNG NZdIFG VFG]J\lXS X]âTF Ô/JL ZFBJF DF8[ V[ VFJxIS K[ S[ lAIFZ6 5|DF6LSZ6 ;\:YF äFZF DFgI àMT YL ,[JF DF\ VFjI]\ CMI4 H[GFYL X]âTF GL ;FYM v ;FY T[GL J\XFJ,L VG[ JU" %F6 wIFGDF\ ZC[P VFWFZ lAIFZ6 pt%FFNG G[ DF8[ 5|HGS lAIFZ6 VG[ 5|DFl6T lAIFZ6 G[ DF8[ VFWFZ lAIFZ6 GM p%FIMU SZJM Ô[.V[P B[TZ GL %F;\NUL lAIFZ6 %FFS G[ DF8[ B[TZ G]\ RIG SZTL JBT[ V[ wIFGDF\ ZFBJ]\ Ô[.V[ S[ %FFK,F JØ[" T[ %FFS G JFJDF\ VFjIM CM. H[ VF JØ[" JFJJF\ DF\UTF CMP B[TZ DF\ :JI\ pU[, VgI KM0JF VG[ B0 v 3F; YL D]lÉ CMJ]\ Ô[.V[4 ;FY[ ;FY %F'YÞZ6 V\TZ4 HDLGGM 5|SFZ VG[ O/§]%FTF JU[Z[ GL %F6 Ô6SFZL ,[JLP %F'YÞZ6 V\TZ lAIFZ6 %FFS G[ %FZ %FZFU6 YL YJF JF/F ;N]Ø6 ,66L VG[ JFJ6L GF ;DI[ VgI ALIZ6M GL ;FY[ lDz TYF ZMUM GF O[,FJ GL ZMSYFD G[ DF8[ lGlüT V\TZ %FZ ZFBJF Ô[.V[4 Ô[ lAIFZ6 %FFS GL %FZFU6 lJlW VG[ lAIFZ6 JU" sVFWFZ S[ 5|DFl6T lAIFZ6f GF\ VFWFZ %FZ ZFBJF Ô[.V[P V\NFHLT ZLT[ :JI\ %FZFlUT %FFSM DF\ #_ DL8Z VG[

%FFS

VFWFZ lAIFZ6 sDLPf

5|DFl6T lAIFZ6 sDLPf

WFG 3ë4 HJ DU T]JZ J8F6F4 D;]Z4 R6F ;MIFALG DUO/L ;Z;J 8D[8F UFHZ %FZ %FZFU6 %FFS DSF. AFHZM ;]ZHD]BL4 DZRF

3 3 10 10 10 3 3 100 50 1000

3 3 5 5 5 3 3 50 25 800

400 400 400

200 200 200

%FZ%FZFlUT %FFSM DF\ Z__ DL8Z ZFBJF DF\ VFJ[ K[ pNFCZ6 DF8[o B[TZ GL TÁIFZL B[TZ GL TÁIFZL ;FZL CMJL Ô[.V[ H[GFYL %FFS GF\ AL DF\ V\S]Z6 ;FZF YFI K[ H[GF DF8[ B[TZG]\ ;FZL v ZLT[ B[0F6 SZJ]\ VG[ %FF6L GL jIJ:YF lGIlDT ~%F YL YJL Ô[.V[P JFJ6L lAIFZ6 %FFS GL JFJ6L p%FI]É ;DI %FZ E[HJF/L %FZl:YlT DF\ SZJL Ô[.V[P lAIFZ6 %FFS DF\ lAIFZ6 NZ sJF6LßI %FFSf GL V%FÙ [ F VMKL ZFBJF DF\ VFJ [K [ HG [ FYL 6 Ô. [ TF KM0JFVM G [SF-JF DF\ ;l]JWF ZC [SŸ IFZS[v SI Ÿ FZS[lAIFZ6 GL 5; | l]º ;DFº SZJF G [DF8 [HLJFª\ GLJX [ G VG [ lAIFZ6 HgI HT\V ] M VG [ALDFZLVM GL ZMSYFD SZJF DF8 [ p%FRFlZT SZJFGL VFJxISTF CMIKP[ BFTZ VG[ pJ"ZS lAIFZ6 %FFS DF\ KM0JF VG[ NF6F G[ plRT lJSF; DF8[ GF.8=MHG4 OM:OZ;4 %FM8FX H[JF 5|D]B %FMØS TtJM IYF ;DI %FIF"º DF+F DF\ N[JF GL VFJxIÉF CMI K[P H[ H{lJS BTZM VG[ pJF"ZSM äFZF %F}ZL SZL XSFI K[P SŸIFZ[S v SŸIFZ[S YM0F VgI %FMØS TtJM H[JF S[ S{l<XID4 D{luGlXiD4 ,M-]\4 TF\A]4 H;T4 U\WS4 AMZMG4 D{guGLH VG[ DMl,la0gD G[ 5|lT %F6 43

f]r»k òøkhý sw9kkR 2014

f]r»k WíÃkkËLk

www.krishijagran.com

lAIFZ6 DF+F s5|lT C[S8Zf lAIFZ6

lAIFZ6 DF+F s5|lT C[S8Zf

WFG

!& YL Z_ lSPU|FP

3ë

!__ lSPU|FP

DSF.

Z_ lSPU|FP

!5 YL Z_ lSPU|FP

SF/F R6F

&_ lSPU|FP

T]JZ

!_ YL !5 lSPU|FP

D;]Z

Z5 YL #_ lSPU|FP

;}ZHD]BL

*_ YL *5 lSPU|FP

DUO/L

*_ YL *5 lSPU|FP

;MIFALG

8D[8F

$__ YL 5__ U|FP

UFHZ

$__ U|FP

E}lD %FZLÙ6 DF\ T[DGL VMK%F D/TF SZJF DF\ VFJ[ K[P H{lJS BFTZ sKF6 G]\ BFTZ4 Sd%FM:8 JU[Z[f JFJ6L YL V[S DF; %FC[,F B[TZDF\ D[/JL N[JF Ô[.V[P GF.8=MHG JF/F pJ"ZS Z v # JFZ JFJ6L G[ ;DI[ #_ v $_ lNJ; AFN VG[ %F]Q%F pUJF GF %FC[,F Ô[.V[P %FZ\T] OM:OZ; VG[ %FM8FX JFJ6L YL %F}J" S[ JFJ6L G[ ;DI[ N[JF Ô[.V[P l%FIT VG[ H/ lGSF; lAIFZ6 %FFS YL ;FZL µ%FH YJF DF8[ S[8,FI[ l%FIT SZJF %F0[ K[4 Ô[ %FFS G[ VG];FZ lGWF"lZT CM. K[P B[TZ DF\ VGFJxIS %FF6L GF\ lGSF; GL %F6 jIJ:YF SZJL Ô[.V[P %FFS GL ;]ZÙF lAIFZ6 %FFS G[ B0 v 3F;4 H\T]VM4 ALDFZLVM YL D]É ZFBJF DF8[ ;DI v ;DI %FZ lG\NFD6 v UMNFD6 SZTF\ ZC[J]\ Ô[.V[ TYF VFJxISTF VG];FZ B0 v 3F; G[ N}Z SZL4 H\T]GFXSM GL K\8SFJ %F6 SZJM Ô[.V[P G Ô[.TF KM0JF VM G[ SF-L GFBJF lAIFZ6 %FFS YL ;DIv;DI %FZ VgI ÔTM GF KM0JF4 B0 v 3F\;4 ZMUL KM0JF JU[Z[ G[ SF-L GFBTF ZC[J]\ Ô[.V[ H[GFYL %FZ v %FZFU6 VG[ ZMUM GM 5|;FZ slätIS ;\ÌD6f YL lAIFZ6 BZFA G Y. XS[P KM0JF VM G[ VFBF H/ ;CLT pB[0L G[ Y[,L S[ l,OFOF DF\ A\W SZLG[ B[TZ YL ACFZ ,. H. G[ BF0F DF\ NAFJL N[JF Ô[.V[ H[GFYL T[ ;\N]Ø6 sZMUf JU[Z[ G O[,FJ[P V,U v V,U KM0JFVM GL êRF. Y0 VG[ %FF\N0F GF Z\U4 VFSFZ4 VG[ :J~%F JU[Z[ GF VFWFZ %FZ VM/BL XSFI K[P

,66L VG[ pTFZ lAIFZ6 G[ %F}ZL ZLT[ %FlZ%FSŸJ Y. HJF %FZ plRT E[H GL VJ:YF DF\ ,66L SZJL Ô[.V[P JW] E[H GL VJ:YF DF\ ,66L SZJF YL SF-JFDF\ VG[ ;OFI SZJF DF\ lAIFZ6 GL ÙlT YFI K[P H\T] VM G]\ VFÌD6 XL3| YFI K[ VG[ V\S]Z6 ÙDTF %FZ lJ%FZLT 5|EFJ %F0[ K[P ;FY[ H ,66L DF\ DM0]\ YJFYL T0SM JZ;FN JU[Z[ YL lAIFZ6 GL U]6J¿F DF\ %F6 G]SXFG YFI K[ VG[ VD]S %FFSM DF\ NFG B[TZDF\ lJB[ZF. HJFGL ;D:IF YFI K[P ,66L v pTFZ DÁ;D VG[ %FFS G[ VG];FZ DXLG sSdAF>Gf DH]ZM VG[ A/NM YL SZJL Ô[.V[ sT[DF\YL SM. %F6 V[S ;FWGGM p%FIMU SZL XSFI K[fP lAIFZ6 GF pTFZ %FFSF BZF DF\ S[ TF,%F+L %FZ SZJM Ô[.V[P lAIFZ6 ;\;FWG ,66L G[ ;DI[ lAIFZ6 %FFS DF\ E[H GL DF+F JW] CM. K[P H[YL T[G[ ;]ZlÙT VF§TF GL DF+F GF :TZ 8[SGLS ,[JF DF8[ TF%F S[ S'l+D ;]SJ6L äFZF ;]SJJF DF\ VFJ[ K[P lJALþF %FFSM DF\ ;]ZlÙT VF§TF DF+F lEþF v lEþF CMI K[P NFB,F TZLS[ BFnFþF %FFSM DF\ ;MIFALG VG[ S%FF; DF\ !_@ NF/M DF\ )@ T, DF\ (@ TYF XFS DF\ * YL (@ YL JW] VF§TF GlC CMJL Ô[.V[P lAIFZ6 GM ;\U|C lAIFZ6 G[ lGdG E[H GL NXFVM DF\ ;\U|lCT SZJF DF\ VFJ[ K[ H[GFYL ;\U|C G[ ;DI[ H\T] VM GF O[,FJF GM EIG ZC[P T[ DF8[ lAIFZ6 G[ AFRSF VYJF ;F.,MlJG DF\ ZFBJFDF\ VFJ[ K[ AFRSF VM G[ p%FIMU %FC[,F ;FZL ZLT[ ;FO SZL ,[JF H[.V[ SFZ6S[ %FC[,F YL VgI %FFS GF\ lAIFZ6 S[ H\T] VM JU[Z[ CM. XS[ K[P lAIFZ6 %FZLÙ6 ;\U|C SIF" %FKL lAIFZ6 DF\ VG]JF\lXS VG[ EÁlTS X]âTF4 V\S]Z6 8SFJFZL VG[ E[H GL 8SFJFZL JU[Z[ G[ DF8[ %FZLÙ6 %F6 SZL ,[JF Ô[.V[ H[YL lAIFZ6 GL AWL sVFG]J\lXS4 EÁlTS4 V\S]Z6 VG[ E[Hf VJ:YFVM GL ;FRL BAZ %F0L XS[P

f]r»k òøkhý sw9kkR 2014

Ãk~kw Ãkk÷Lk

www.krishijagran.com

zuhe ÔÞðMkkÞÚke fuðe heíku MðåA ËqÄ WíÃkkËLk {u¤ðþku zku.yuMk.yuMk.MkUøkh yLku zku.hksuþ ®Mkn MkUøkh {wÏÞ ði¿kkrLkf, Ãkþw Ãkku»ký rzrðÍLk, 23,rþð Lkøkh fku÷kuLke ykE.ðe.ykh.ykE.hkuz ([[o ÃkkMku) çkhu÷e, rMkrLkÞh ÷uõ[h, {uhX ELMxexâwx ykuV yuÂLsrLkÞhªøk yLku xufLkku÷kuS, ÃkhíkkÃkwh çkkEÃkkMk, {uhX

Ãkýk ËuþLkk ðuËku,Ãkwhkýku íkÚkk ykyLÞ yi r íknkrMkf økú t Ú kku { kt

ËÄqLke yLkfu Ãkrh¼k»kk Lk¬e fhðk{kt ykðe A.u suLke[u«{kýuA.u ÃkþwÃkk÷Lk ytøku ðýoLk fhðk{kt ykÔÞwt Au. · ËÄq Ãkþy w kLukk MíkLk økÚtúkeykLukku yfu [{ífkhe økkÞ fk{ÄuLkw ytøku Ãký yLkuf †kð A,u su Lkðòík çkå[kLkk sL{Lke ÷u¾ku WÃk÷çÄ Au. yLkuf rþ÷k÷u¾ku íkÚkk MkkÚku þ\ ÚkkÞ Au yLku íku ík{ u Lkk ÞkøuÞ r[ºkf÷k{kt LktËeLkk r[ºk rþð {trËhku{kt Ãkk»uký {kxuykð~Þf A.u òuðk {¤u Au. ðuËku{kt íkku økkÞLkk {níðLkwt yÚkðk ð ý o L k f h í k k t í k u L k u Á ÿ k u L k e · ËqÄ{kt «kuxeLk, fkçkkuonkEzÙuzMk, sLkLke,ðMkwykuLke Ãkwºke, ykrËíÞkuLke [hçke, ¾Lkes íkÚkk rðxkr{LMk çknLuk íkÚkk y{í]k{Þe fnðuk{ktykð÷ u A.u ðøkuhu {kuxk «{ký{kt òuðk {¤u Au. {kíkk ÁÿkýkÞ Ëwrníkk ðMkqLkk{ yÚkðk MðMkk ykrËíÞLkk{ {]íkMÞ Lkkr¼ · ËqÄ yuf MðåA yLku íkkò yuÂõxÞ÷ økkÞku îkhk y{]ík{Þe ÃkËkÚko suLku †kð Au, su ÞkuøÞ «fkhÚke Ãkkur»kík ËqÄ fnuðk{kt ykðu Au íkuLkwt rLk{koý økkÞLku MktÃkqýoÃkýu ËkunðkÚke «kó fhðk{kt ykðu Au. økkÞLke Ãkqò y[oLkk ÚkkÞ Au. yk ËqÄ{kt çkå[kLkk sL{ «k[eLk Mk{ÞÚke ykÞo ÷kufkuLkwt Ãkrðºk fkÞo ÃkqðuoLkk 15 rËðMk yLku íÞkhÃkAeLkk níkwt.yksu Ãký rnLËwyku økkÞLke Ãkqò{kt 10 rËðMk MkwÄe WíÃkÒk Úkíkk ËqÄLkku yíkq x rðïkMk hk¾u Au . {kLkðeLkk Mk{kðu þ Úkíkku LkÚke.yk Ëq Ä {kt yknkh{kt Ëq Ä Lkku WÃkÞku ø k,ÿrüøkík ykuAk{kt ykuAk 8.5 xfk [hçke hk¾eyu íkku íku L ke Þku ø Þ Ãkrh¼k»kk Mkrník yLkuf ÃkËkÚkkuo íkÚkk 3.25 Mk{sðe yíÞtík ykð~Þf çkkçkík Au. xfk [hçke nkuÞ Au. ËqÄLke ÞkuøÞ Ãkrh¼k»kk fhíkk Lke[u Ëþkoððk{kt ykðu÷ {níðLke çkkçkíkLku æÞkLk{kt hk¾ðe òuEyu. · ÃkþwLkk þheh{kt òuðk {¤íkk yLkuf ÃkËkÚkkuo MkkÚku {¤e ykðíkwt ËqÄ yuf ÃkËkÚko Au. · Ëq Ä Ãkþw L ke {kËk îkhk WíÃkÒk fhðk{kt ykðu Au yLku íkuLkk Lkðòík þeþwyku îkhk [wMkðkÚke íku{Lku Ãkku»ký {¤u Au. · ËqÄ yLkuf Ãkku»kf íkíðkuLkwt r{©ý Au. · ËqÄ, {kËk ÃkþwykuLkk MíkLkku îkhk íku{Lkk þheh{ktÚke çknkh fkZðk{kt ykðu Au. · WÃkhkuõík çkkçkíkkuLku æÞkLk{kt hk¾e 46

zku.yuMk.yuMk.MkUøkh 09415890200

yÚkðk · ËqÄLkku htøk ÷e÷ku-MkVuË yÚkðk Ãke¤k MkVuË MkwÄe nkuÞ Au.ËqÄ òuðk{kt yÃkkhËþof nkuÞ Au yLku MðkË{kt Mkk{kLÞ {eXw nkuÞ Au. þwØ, MðåA yLku íkkò ËqÄ{kt fkuE rðþu»k øktÄ nkuíke LkÚke. økkÞLkk ËqÄ WÃkhktík yLÞ Ãkþwyku suðk fu ¼UMk, çkfheyku Ãký ÃkÞkoó «{ký{kt ËqÄ WíÃkkËLk fhu Au. fux÷kf «{ký{kt ½uxk îkhk Ãký ËqÄLkwt WíÃkkËLk fhðk{kt ykðu Au. hý«Ëuþku{kt ŸxLkk ËqÄLkku {kLkð yknkh íkhefu WÃkÞkuøk{kt ÷uðk{kt ykðu Au.¼khík{kt ¼UMkLkk ËqÄ{kt ðÄkhu «{ký{kt [hçke nkuðkÚke íkuLkwt ðÄkhu «{ký{kt WíÃkkËLk fhðk{kt ykðu Au.rðrðÄ «òríkyku îkhk ËqÄLkk MktøkXLk ytøku Lke[u {krníke ykÃkðk{kt ykðe Au.

f]r»k òøkhý sw9kkR 2014

Ãk~kw Ãkk÷Lk

www.krishijagran.com

ÃkþwykuLke rðrðÄ «òríkyku{kt ËqÄLkwt çktÄkhý (xfk{kt) «òrík økkÞ ¼Umk çkfhe ½uxk Ÿx {kLkðe

Ãkkýe 87.34 82.90 85.58 78.73 86.55 88.50

«kuxeLk 3.40 4.10 4.11 6.24 4.00 1.30

yLÞ ËuþkuLke íkw÷Lkk{kt ¼khík{kt ËqÄLkwt WíÃkkËLk: Ëuþ ËqÄ WíÃkkËLk (r{r÷ÞLk xLk{kt) ¼khík 74 y{urhfk 71 hrþÞk 33 s{oLke 27 £ktMk 24 ÃkkrfMíkkLk 22 çkúkÍe÷ 22

yk çkkçkík Ëþkoðu Au fu ¼khík ð»ko 1998Úke s rðï{kt ËqÄ WíÃkkËLk{kt {ku¾hkLkk MÚkkLku Au. ¼khík{kt ËqÄ WíÃkkËLk ð]rØ Ëh 4.4 xfk Au. ßÞkhu rðï{kt yk Ëh 1.4 xfk Au. rðïLkk ËqÄ çkòh{kt ykÃkýk ËuþLkwt ÞkuøkËkLk ½ýw Ÿ[w Au. yLÞ ËuþkuLke íkw÷Lkk{kt ykÃkýk Ëuþ{kt 11 xfk ËqÄLkwt {kuxk¼køku s{eLk rðnkuýk, ÷½w yLku Mke{ktík ¾uzqíkku îkhk WíÃkÒk fhðk{kt ykðu Au. yk WíÃkkËfku {kxu ËqÄ WíÃkkËLk yuf Wãkuøk s Lkne Ãkhtíkw ËirLkf ykðfLkwt yuf {níðLkwt MkkÄLk Au. ykuAe ykðf Ähkðíkk ËqÄ WíÃkkËfku ÃkkMku ËqÄ ykÃkíkk ÃkþwLkk yknkh Mð\Ãku Wå[ økwýð¥kkLkk yknkh ykÃkðk Mkûk{ nkuíkk LkÚke. {kxu íku{Lku MkMíkk ykhkn yÚkðk f]r»k WÃks, ð]ûkkuLkk ÃkktËzk, Ëkýk{ktÚke «kó ðLkMÃkrík íkÚkk yÃkhtÃkhkøkík ¾kã ÃkËkÚko ¾ðzkðe ËqÄLkwt WíÃkkËLk fhu Au. {kxu yk ËqÄ WíÃkkËLkLke Ãkzíkh ykuAe ykðu Au. ykÃkýk Ëuþ{kt WíÃkkËeík fw÷ ËqÄ Ãkife 45 xfk ËqÄ íkh÷ Mð\Ãk{kt

MðåA yLku þwØ ËqÄ ytøku yr¼«kÞ: þwØ yLku MðåA çkÒku MktMf]ík þçËku fkçkkuonkEzÙuz [hçke ¾rLks Au . yk çkÒku þçË {kºk {níðÃkqýo s Lknª 4.70 3.75 0.75 Ãkhtíkw íku çkÒku yufçkeò MkkÚku Mktf¤kÞu÷ 4.70 7.50 0.80 Au. ykÃkýu Mkkhe heíku òýe Aeyu fu 4.78 4.93 0.89 ykÃkýk yknkh{kt þwØLkku yÚko ÃÞkuh Au 5.05 8.92 1.05 yLku MðåALkku yÚko õ÷eLk ÚkkÞ Au.MðåA 5.60 3.10 0.75 ËqÄLkku yÚko ÚkkÞ Au fu íku{k fkuE Ãký 6.80 3.30 0.20 «fkhLkk çkkÌk ÃkËkÚkku o yu x ÷u fu çkuÂõxheÞk, Äq¤ yLku øktËfe ¼¤u÷e nkuíke LkÚke. rðrðÄ Ëuþku{kt «[r÷ík MðåA ËqÄ ytøku çkuõxurhÞku÷kuSf÷ «{ký ËuþLkwt Lkk{ çkuõxurhÞkLke MktÃkqýo MktÏÞk (÷k¾ «rík r{.r÷.ËqÄ) Wå[ík{ økúuz Mkk{kLÞ økúuz y{urhfk 0.25 3.0 fuLkuzk 0.05 1.0 zuLk{kfo 0.03 4.0 Þw.fu 0.20 2.0 ykuMxÙur÷Þk 0.20 0.50 òÃkkLk 3.00 10.0

Ãkeðk{kt ykðu Au yLku ykþhu 50 xfk ËqÄ yLÞ ËqÄ ÃkËkÚkkuo suðk fu ½e,Ëne, ÃkLkeh,{k¾ý ðøkuhu çkLkkððk WÃkÞkuøk{kt ÷uðk{kt ykðu Au. ykÃkýk Ëuþ{kt yzÄku yzË ËqÄ{kt ¼UMkLkk ËqÄLkwt ÞkuøkËkLk Au. {kxu òu nðk{kLk ÞkuøÞ Lk nkuÞ yÚkðk ðhMkkË yÚkðk ðÄkhu økh{e Ähkðíkk nðk{kLk íku{Lku yLkwfq¤ Lk nkuÞ íkku ËqÄLkwt WíÃkkËLk 30-40 xfk MkwÄe ðÄe òÞ Au. ¼khík{kt «rík ÔÞÂõík ËqÄLke WÃk÷çÄíkk 218 økúk{ Au, su Ãkku»ký {u¤ððk s\he yuðk 250 økúk{ «{ký fhíkkt ykuAwt Au. yLÞ Ëuþku{kt ËqÄLke WÃk÷çÄíkk {kuxk «{ký{kt òuðk {¤u Au.

ÔÞðnkhef Mð\Ãku MðåA ËqÄLkku yÚko ÚkkÞ Au yuðwt ËqÄ fu su MðMÚk Ãkþw yux÷u fu økkÞ yÚkðk ¼UMk ÃkkMkuÚke «kó Úkíkwt, su{kt MkwøktÄ nkuÞ,øktËfeÚke {wfík nkuÞ yLku yÃkuûkk «{kýu ykuAe MktÏÞk{kt çku õ xu r hÞk nku Þ íku { s fku E Ãký çkuõxuheÞk hkuøk ÃkuËk fhLkkh Lk nkuÞ. rðfrMkík Ëuþku{kt MðåA ËqÄ yux÷u su çkuõxurhÞku÷kuSf÷ «{ký økÞu÷ Au, íku{Lkk {íku rðrðÄ ËuþkuLke ÂMÚkrík Lke[u «{kýu MÃkü fhu Au.MðåA ËqÄLke ÃkØrík Mk{økú Sð Mk]rüLku ð]rØ {kxu Ãkku»kf íkíðLke ykð~Þfíkk nkuÞ Au yLku yk Ãkku»kf íkíð ËqÄ{ktÚke «kó ÚkkÞ Au. {kxu

f]r»k òøkhý sw9kkR 2014

Ãk~kw Ãkk÷Lk ËqÄLku MktÃkqýo yknkh fnuðk{kt ykðu Au. ËqÄ Võík Lkðòík þeþwyku, {kð þeþwyku øk¼oðíke yLku Äkðý fhkðíke {rn÷k, ð]Øku íkÚkk hkurøkÞku {kxu ÷k¼ËkE Au íku{ s íku ykÞw»ÞðÄof Au. Ãkhtíkw ËqÄ{kt hkuøk WíÃkÒk fhíkkt ykðkåArLkÞ çkuõxurhÞk LkwfMkkLkfíkko nkuÞ Au.yk nkrLkfkhf Sðkýwyku ËqÄLke økwýð¥kkLku Lkü fhe Ëu Au. {kxuLku yk «fkhLkk òðkýwykuÚke çk[kððwt òuEyu. yk Mkwû{Sðku WÃkhktík ËqÄ{kt fux÷kf çkkÌk ÃkËkÚko su{ fu Äq¤, Aký,[khku, Ãkþw þhehLkk ðk¤ ðøkuhu «fkhLke øktËfe Ãký ¼¤e þfu Au, suÚke ËqÄ «Ëwr»kík ÚkE òÞ Au yLku ykÃkýk ÃkþwÃkk÷fkuLku íkuLke òý hnuíke LkÚke. yk {kxu ÞkuøÞ fk¤S hk¾e þfkÞ íku {kxu Lke[u xqtf{kt {krníke ykÃkðk{kt ykðe Au. Ãkþw ykðkMk yLku Ãkþw MðkMÚÞ: Ãkþw½h yux÷u fu ÃkþwLku hk¾ðk{kt ykðu Au íku søÞkyu ÃkþwLku íkfzku, ðhMkkË, ðÄkhu Ãkzíke nðkÚke Mkwhûkk ykÃkðe òuEyu. ÃkþwLkwt MðkMÚÞ MkkÁt ò¤ðe hk¾ðk yLku íku{Lke ÃkkMkuÚke ðÄkhu WíÃkkËLk ÷u ð k {kxu íku { Lkk sÞkt hk¾ðk{kt ykðu Au íku MÚk¤Lke ÞkuøÞ MkVkE fhðe òu E yu . Ãkþw y ku L kk hnuXkýLke MkVkE fhíke ð¾íku Lke[uLke çkkçkíkkuLkwt æÞkLk hk¾ku. y) Ãkþw hnuXkýLke MkVkE yuðk Mk{Þu fhðe òuEyu fu ßÞkhu Ãkþw çknkh [hðk {kxu økÞu÷ nkuÞ.ÃkþwLku ßÞkt çkktÄðk{kt ykðu÷ Au íku søÞkLkwt ¼kuÞ íkr¤Þw Ãkkfwt nkuÞ íkku íkuLku ÃkkýeÚke MkkV fhðwt òuEyu yLku ÞkuøÞ heíku Mkwfððwt òuEyu íku{ s òu

www.krishijagran.com

íkr¤Þw fk[w nkuÞ íkku íkuLke ÞkuøÞ heíku r÷Ãký Úkðwt òuEyu. çke) rËðMk Ëhr{ÞkLk ßÞkhu Aký òuðk {¤u íÞkhu íkuLku íkwhtík s íÞkÚke nxkðe ¾kíkh {kxu íkiÞkh fhðk{kt ykðu÷ ¾kzk{kt Lkkt¾e Ëuðwt òuEyu. ÃkkýeÚke íkr¤ÞkLku MkkV fhíke ð¾íku 1 -2 xfk rVLkkE÷Lkku Atxfkð fhðku òuEyu. Mke) ÃkþwLkk Mkqºk íkÚkk MkVkE ÃkkýeLku Ëqh Lkk¤k ðkxu yuf ¾kzk{kt yufrºkík fhðwt òuEyu, suÚke íkuLke s\h Ãkzu íkku ¾kíkhLkk ¾kzk{kt Lkkt¾e þfkÞ. Ë) ÃkþwLkk hnuXkýLke rËðk÷ku{kt Ëhk¤ fu nku÷ Lk nkuðk òuEyu fkhý fu hkuøk Vu÷kðíkk fexfku íku{kt AwÃkkÞu÷k nku Þ Au . yk Ãkþw ykðkMkLke rËðk÷kuLku ð»ko{kt çku ð¾ík [qLkkÚke htøkðe òuEyu. ze.ze.xeLkku ÞkuøÞ «{ký{kt Atxfkð fhðku òuEyu, suÚke Ãkþw ykðkMk Ãkh {k¾e{åAhLkku fkuE WÃkÿð Lk hnu. Þ) Ãkþw ykðkMk{kt çkLkkððk{kt ykðu÷ ÃkkýeLke xkt f eLke Þku ø Þ MkVkE fhðk{kt ykðu÷e nkuðe òuEyu. íkuLku Ëhhkus MkkV fhe íkkò ÃkkýeÚke ¼hðe òu E yu . xkt f e{kt [w L kku Lkk¾ðkÚke Ãkkýe MðåA çkLku Au.Ãkþw hnuXkýLku MðMÚk hk¾ðkÚke ÃkþwhkuøkøkúMík çkLkíkk LkÚke íku{ s íku{Lkk ËqÄ îkhk WíÃkÒk fhðk{kt ykðíkwt «Ëqr»kík çkLkíkwt LkÚke.hkuøke Ãkþw y ku îkhk Vu ÷ kíkk hku ø kku { kt {wÏÞíðu xeçke, yuLÚkúuõMk, ykt[¤, íkhtrøkík (yuLkzw÷uLx) sðh ðøkuhu

ËqÄ rMkfLkuMk ðøkuhuLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au. ÃkþwykuLkk MðkMÚÞLku ò¤ðe hk¾ðk {kxu íkuLkku WÃk[kh fhðku òu E yu . Þku ø Þ Mk{Þu Ëq Ä kÁ ÃkþwykuLkk MðkMÚÞLkwt Ãkrhûký fhíkk hnuðwt òuEyu. ðkíkkðhýLke MðåAíkk: ÃkþwykuLku ßÞkt çkktÄðk{kt ykðu Au íku MÚk¤ Ãkh òu ËqÄ fkZðk{kt ykðu Au íkku ËqÄ «Ëqr»kík ÚkðkLke þõÞíkk ðÄe òÞ Au fkhý fu íÞkt ÃkþwykuLku [khku Lkkt¾ðk{kt ykðu Au yLku íkuLkku fux÷kuf ¼køk ËqÄ{kt ykðe òÞ Au. ËqÄ ËkunðkLke søÞk MðåA yLku nðk WòMk Ähkðíke nkuðe òuEyu. ËqÄ ËkunðkLke søÞk y÷øk nku ð e òu E yu su Ú ke rËLk«rík rËLk fexLkkþf yki»kÄeÚke íkuLke ÞkuøÞ heíku MkVkE ÚkE þfu. ËqÄ ËkunðkLkk MÚkkLkLkwt ðkíkkðhý MðåA nkuðwt òuEyu. ËqÄ fkZðkLkk MÚkkLkÚke ¾kíkh íkÚkk yLÞ MkkE÷usLku ÞkuøÞ ytíkhu hk¾ðwt òuEyu. suÚke ËqÄ{kt íkuLke ËqøkOÄ ¼¤u Lknª. ËqÄ fkZLkkhLkwt MðkMÚÞ yLku MkVkE: ËqÄ fkZLkkh ÔÞÂõíkLkwt MðkMÚÞ MkkÁt nkuðwt s\he Au fkhý fu hkuøkøkúMík ÔÞÂõík Aªf fu WÄhMk ¾kðkÚke ËqÄ{kt rðrðÄ hku ø kku L kk çku õ xu r hÞk ¼¤u Au . Ëq Ä fkZLkkhLkk øktËk nkÚk, fÃkzk íkÚkk øktËe ykËíkkuÚke ËqÄ «Ëqr»kík ÚkkÞ Au. yk {kxu ËqÄ fkZíkk Ãknu÷k ÔÞÂõíkyu Mkkçkw ðzu nkÚk MkkV fhðk òuEyu yLku MðåA fÃkzkÚke nkÚk Mkwfððk òuEyu. òu Lk¾ {kuxk ÚkE òÞ íkku íkuLke øktËfe ËqÄ{kt ¼¤e þfu Au, ËqÄ fkZLkkh ÔÞÂõíkyu {kÚkk Ãkh fÃkzw çkktÄeLku hk¾ðwt òuEyu,suÚke {kÚkkLkk ðk¤ ËqÄ{kt Lk Ãkzu. ËqÄ fkZLkkhLkk fÃkzk MkkV nkuðk òuEyu íku{ s íkuLkk nkÚk Ãkkýeðk¤k ÷e÷k Lk nkuðk òuEyu. ËqÄ fkZLkkh ÔÞÂõíkyu Úkwfðwt òuEyu Lknª, Lkkf MkkV fhðwt Lknª yLku Äw{úÃkkLk fhðwt òuEyu Lknª. ËqÄ fkZLkkh ÔÞÂõíkyu f]r»k òøkhý sw9kkR 2014

Ãk~kw Ãkk÷Lk ÞkuøÞ Mk{Þu MðkMÚÞLkwt Ãkrhûký fhíkk hnuðwt òuEyu. ËqÄ ËkunðkLkk ðkMkýLke çkLkkðx yLku MkVkE: ËqÄ fkZðk {kxu {kxeLkk ðkMkýLkku WÃkÞkuøk fhðku òuEyu Lknª. fkhý fu íkuLke MkVkE yLku ò¤ðýe {w~fu÷ nkuÞ Au. ËqÄ fkZðk {kxu ßÞkt Ãký Mkt¼ð nkuÞ Au íÞkt Mxe÷Lkk ðkMkýLkku «Þkuøk fhðku òu E yu . Ëq Ä Ëku n ðk{kt WÃkÞku ø k{kt ÷uðk{kt ykðíkw ðkMký sqLkw,íkqxu÷w Lk nkuðwt òuEyu. fkhý fu íkuLke ÞkuøÞ heíku MkVkE Úkíke LkÚke. ËqÄ ËkunðkLkwt ðkMký Mkktfzw {kU Ähkðíkwt nkuðw òuEyu, fkhý fu íkuLkkÚke ytËh {kxe, Aký ðøkuhu øktËfe Ãkzíke LkÚke. yksfk÷ çkòh{kt yk «fkhLke Mxe÷Lke çkkÕxe WÃk÷çÄ Au. ðkMkýLku Ãknu÷k MðåA ÃkkýeÚke MkkV fhðwt òuEyu yLku íÞkhçkkË Mkkuzk (2.5 økúk{ Mkkuzk «rík r÷xh) økh{ ÃkkýeÚke MkkV fhðwt òuEyu. íÞkhçkkË íku{kt Ãkkt[ r{rLkx MkwÄe økh{ Ãkkýe ¼hu÷w hk¾ðwt òuE. yk Ãkkýe fkZe Mkwfððwt òuEyu. ðkMkýLku Mkw f ððk íkzfk{kt hk¾ðw t òu E yu . ðkMkýLku SðkýwÚke {wõík fhðk {kxu õ÷kuheLk (200 Ãke.Ãke.yu{) ÃkkýeÚke WÃk[kheík fhe þfkÞ Au. ¾k÷e ðkMkýLku ŸÄw hk¾ðw t òu E yu su Ú ke íku { kt {åAh,{k¾e AwÃkkÞ Lknª yLku íkuLkk #zk Lk {wfu.òu {kuxe MktÏÞk{kt Ãkþwyku nkuÞ íkku ËqÄ fkZðkLkk {þeLkLkk WÃkÞkuøk ð¾íku {þeLkLku Mkkhe heíku MkkV fhðwt òuEyu yLku fexkýwLkkþfkuÚke MkVkE fhðe òuEyu. ËqÄ WíÃkkËf ÃkþwLkku yknkh: Ãkþw y ku L ku Ëku n ðkLkw t nku Þ íku L kk ykþhu çku f÷kf yøkkW ½kMk[khku ¾ðzkððku òuEyu.ËqÄ fkZíke ð¾íku ÃkþwLku Mkzu÷, øk¤e økÞu÷ yLku ËwøkOÄ {khíkk ½kMk[khku ykÃkðkÚke ËqÄ{kt íkuLke øktÄ ykðu Au. fux÷kf ¾kã ÃkËkÚko su{ fu

www.krishijagran.com

zwtøk¤eLkk Akuíkhk ðøkuhu ¾ðzkððkÚke íkuLke øktÄ ËqÄ{kt ¼¤u Au. ÃkþwykuLku MðåA yLku íkksw Ãkkýe Ãkeðzkððwt òuEyu. suÚke Ãkþwyku hkuøkøkúMík Lk ÚkkÞ yLku MðåA ËqÄLkwt WíÃkkËLk ÚkkÞ. ÃkþwLku Ëkunðwt,ËkunðkLkku Mk{Þ yLku rðrÄ: Ãkþw{ktÚke ËqÄ fkZíkk 6-7 r{rLkx fhíkkt ðÄkhu Mk{Þ ÷køkðku òuEyu Lknª. ËqÄ fkZíkk Ãknu÷k ÃkþwLke ÞkuøÞ MkVkE fhðe òuEyu. suÚke ÃkþwLkk þheh Ãkh hnu÷k ðk¤ ËqÄ{kt Lk ¼¤u yLku ËqÄ «Ëqr»kík Lk ÚkkÞ.ÃkþwLkk þheh Ãkh hnu÷e øktËøke ËqÄ{kt ¼¤ðe òuEyu Lknª. ÃkþwLkk ykt[¤Lke ÞkuøÞ heíku MkVkE fhðe òuEyu. ËqÄ fkZðkLke þ\ykík fhku íÞkhu íku yøkkW íkuLke fux÷ef Äkh y÷økÚke fkZðe òuEyu. fkhý fu Aeÿku îkhk nkrLkfkhf SðkýwykuLku ykt[¤Úke Ëqh fhe þfkÞ. ËqÄLku øk¤ðwt yLku ÞkuøÞ ò¤ðýe fhðe: ËqÄ{kt òu ykt¾Lke òuE þfkÞ íkuðku fkuE f[hku Lkshu Ãkzu íkku su{ fu ¼qtMkw yÚkðk ½kMk[khkLkk LkkLkk xwfzk, {k¾e, ðk¤ ðøkuhu íkku íkuLku Ëqh fhðk òuEyu. ËqÄLku økhýe yÚkðk MðåA fÃkzk ðzu øk¤ðwt òuEyu. sux÷wt sÕËe ÚkE þfu ËqÄLku ËkuneLku

y÷økÚke ykuhzk{kt {kuf÷e Ëuðw òuEyu. yuÕÞwr{rLkÞ{ ÄkíkwÚke çkLku÷ fuLk ËqÄ Mktøkún {kxu MkkiÚke ©uc Au. ËqÄLku íkksw hk¾ðkLkk WÆuþÚke íku çkLkkððk{kt ykðu÷ Au. fuLk ykuAku ðsLk Ähkðu Au yux÷u íkuLku WXkððk{kt yLku yuf MÚk¤uÚke çkeò MÚk¤u ÷E sðk{kt Mkwøk{íkk hnu Au. ykEMk [uBçkhLku Ãký íku{kt rVx fhe þfkÞ Au. yk fuLk Mkkhe ÄkíkwÚke çkLku÷k nkuðkÚke íkuLku Vhe ðu[ký fhðkÚke MkkÁt {qÕÞ Ãký WÃksu Au. fuLkLkk ZkfýkLku nt{uþk ZkfeLku s hk¾ðwt òuEyu yLku Mktøkúrník ËqÄLku ô[k íkkÃk{kLkÚke çk[kððwt òuEyu.økh{e{kt ËqÄLku Xtzk MÚk¤u íkÚkk 4 rzøkúe íkkÃk{kLkÚke s hk¾ðwt òuEyu. Wå[ økwýð¥kk Ähkðíkk ËqÄ WíÃkkËLkÚke ÷k¼: ykÃkýk Ëuþ{kt rðï{kt MkkiÚke ðÄkhu ËqÄLkwt WíÃkkËLk ÚkkÞ Au Ãkhtíkw yLÞ ËuþkuLke íkw÷Lkk{kt ykÃkýk ËuþLkwt ËqÄ Mkwû{ SðkuLkk yktf Ãkh ¾Át Wíkhíkw LkÚke. rðï ÔÞkÃkkh MktøkXLk ytíkøkoík nðu yLÞ Ëuþku{kt ykÃkýk Ëuþ{ktÚke ËqÄ íkÚkk ËqÄ Ãku Ë kþku L ke rLkfkMk fhe ðÄw ÷k¼ {u¤ððkLke Mkt¼kðLkk ðÄe økE Au. yk Mktòuøkku{kt ykÃkýu ËqÄLke økwýð¥kk{kt ðÄkhku fhðku ½ýku ykð~Þf Au. ykÃkýk Ëuþ{kt Lke[e økwýð¥kk Ähkðíkk ËqÄ WíÃkkËLkLkk fkhýku yk «{kýu Au:

f]r»k òøkhý sw9kkR 2014

Ãk~kw Ãkk÷Lk òøkÁfíkkLkku y¼kð: ykÃkýk Ëuþ{kt fw÷ ËqÄ WíÃkkËLkLkku yuf rnMMkku økheçk ÃkþwÃkk÷fku Au. íkuyku yrþrûkík nkuÞ Au yLku ËqÄLke økwýð¥kk íkÚkk íkuLke «ríkfq¤ yMkh ytøku òýfkhe Ähkðíkk LkÚke. yk {kxu ËqÄ WíÃkkËfkuLku rþûký ykÃkðwt òuEyu. ðkíkkðhý{kt çkË÷kð: ¼khík yuf yuðku Ëuþ Au ßÞkt ð»koLkk fux÷kf {rnLkk{kt íkkÃk{kLk Ÿ[w hnu Au. ËqÄ ÍzÃkÚke Lk»x ÚkkÞ Au. {kxu Ãkþw þheh{ktÚke rLkf¤íkk ËqÄ Xtzk rðMíkkh{kt ÷kt ç kk Mk{Þ Mkw Ä e Mkt ø kú n fhðkLke s\h Au. £es suðk MkkÄLkkuLkku y¼kð: ËqÄ íkÚkk íku{ktÚke çkLkíkk ÃkËkÚkkuoLku Lke[k íkkÃk{kLku Mktøkúneík fhðk òuEyu suÚke hu£eshuxMko yÚkðk zeÃk £es yÚkðk Xtzk rðMíkkhLke ykð~Þíkk nkuÞ Au.

www.krishijagran.com

ykÃkýk Ëuþ{kt ËqÄ WíÃkkËLk ykuAe ykðf Ähkðíkk Mk{wn {khVíku ÚkkÞ Au. {kxu íkuyku yk «fkhLke ÔÞðMÚkk fhe þfíkk LkÚke, suÚke íkuLke økwýð¥kk Ãkh «ríkfq¤ yMkh ÚkkÞ Au. MktøkXLk{kt Mkt[k÷LkLkku y¼kð: WÃkh sýkðu÷ Au íku «{kýu ykÃkýk Ëuþ{kt ðÄkhu «{ký{kt ËqÄLkwt WíÃkkËLk Lke[÷k ðøko îkhk fhðk{kt ykðu Au. yk Mk{wn{kt yux÷e þÂõík nkuíke LkÚke fu íkuyku MktøkXeík ÚkELku MknfkhÚke ËqÄ {kxu ÞkuøÞ ÔÞðMÚkk fhe þfu. ËqhLkk MÚk¤ku Ãkh ËqÄLku ÃknkU[kðkLke yLku Qt[k {qÕÞ «kó fhðwt íku{Lku ykŠÚkf heíku Ãkhðzíkw LkÚke. çkòh{kt íku { Lku Mkkt ¼ ¤ðk{kt Ãký ykðíkk LkÚke. Ãkrhýk{ WÃkh Ëþkoððk{kt ykðu÷ {krníkeÚke yu çkkçkík MÃkü ÚkkÞ Au fu ÃkþwLkwt hnuXký þwØ nkuðwt òuEyu yLku

zwtøk¤e, çkxkfk{kt Mxkuf r÷r{x sknuh: zwtøk¤eLke yu{EÃke çkeS ð¾ík ðÄkhkE

sqLk

{rnLkk{kt [ku { kMkw rçk÷fq ÷ Lkçk¤w hnu í kk ykð~Þf [esðMíkwykuLkk ðÄe hnu÷k ¼kðkuLku ytfqþ{kt ÷uðk {kxu fuLÿ Mkhfkh Mkr¢Þ çkLke økE Au yLku yuf Ãk¾ðkrzÞk{kt çkeS ð¾ík zwtøk¤eLke ÷½w¥k{ rLkfkMk ®f{ík{kt ðÄkhku fÞkuo níkku. yk WÃkhktík zwtøk¤e, çkxkfk{kt Mxkuf r÷r{xLke Ãký ònuhkík fhðk{kt ykðe níke.Mkhfkhu {eLke{{ yuõMkÃkkuxo «kEÍ (yu{EÃke) yøkkW «rík xLk 300 zku÷h Lk¬e fhu÷ níkk, su ðÄkheLku 500 zku÷h fhu÷ Au. [ku¾k, yLkks,Ëk¤ku, ¾kãíku÷ suðe ykð~Þf [esðMíkwyku WÃkhktík nðu çkxkfk yLku zwtøk¤e{kt Mxkuf nkuÕzªøk r÷{ex fhðk{kt ykðe Au. MkhfkhLku ykþk Aufu yu{EÃke{kt ðÄkhku fhðkÚke zwtøk¤eLke rLkfkMk{kt ¼khu ½xkzku ykðþu. ËuþLke hksÄkLke Mkrník yLkuf {kuxk þnuhku{kt ¾uzqíkku nku÷Mku÷ ¼kðkuÚke «rík rf÷kuyu 25Úke 30 hqrÃkÞkLke huLs{kt ðÄkhku fhu÷ Au. yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu zwtøk¤eLke ®f{ík AuÕ÷k yuf {rnLkk{kt zçk÷ ÚkE økÞk Au. {wtçkE suðe f]r»k {tzeyku{kt zwtøk¤eLke ykðfku 50Úke 70 xfkLkku ½xkzku ÚkÞku Au.ð»ko 2013-14{kt ¼khík{kt zwtøk¤eLkwt WíÃkkËLk 19030 {er÷ÞLk xLk LkkUÄkÞwt Au íÞkhu ykðLkkhk rËðMkku{kt Lkçk¤k [ku{kMkkLku ÷eÄu WíÃkkËLk{kt ½xkzku ÚkkÞ íkuðe þõÞíkk Au.

yLku ÃkþwLkk ykt[¤{ktÚke ËqÄ fkZðk{kt ykÔÞk çkkË íku{kt çkkÌk ðkíkkðhý{ktÚke yLkuf yþwØeyku ¼¤e þfu Au. ËqÄ{kt çku «fkhu yþwØe nkuÞ Au. yuf Lkhe ykt¾u òu E Lknª MkfkÞ íku ð e yu x ÷u fu Mkwû{SðkuLke WÃkÂMÚkrík yLku çkeS çkkÌk yþwØeyku, øktËfe, yknkh yðþu»k ðøkuhu,suLku øk¤eLku ftEf nMíkf Ëqh fhe þfkÞ Au. ËqÄ{ktÚke ½e, Ëne, {k¾ý, ÃkLkeh {kðku ðøkuhu çkLkkðe þfkÞ Au. suík{Lke þwØíkkLkku ykÄkh ËqÄ Ãkh hnu÷ nkuÞ Au. yksLkk Þwøk{kt ßÞkhu økúknf økwýð¥kk Ãkh rðþu»k æÞkLk ykÃku Au íÞkhu Ëuþ{ktÚke rLkfkMk fhðk{kt ykðíkk ËqÄLke økwýð¥kk Ãký yux÷e s s\he çkLku Au. {kxu ËqÄ WíÃkkËLk MðåA yLku þwØ nkuðw òuEyu suÚke WíÃkkËfkuLku MkkÁt ð¤íkh {¤u yLku ðÃkhkþfkhkuLkk MðkMÚÞLkwt Ãký hûký fhe ÷ktçke ykðhËk «ËkLk fhe þfkÞ.

RURAL MEDIA NETWORK Rural Media Network is a driversied Group with brand leadership in a variety of Media products like Mac Krishi Jagran, Hindi, Mac Krishi Jagran, Punjabi, Krishi Jagran, Gujarati, Krishi Jagran, Marathi & Agriculture World. To strengthen our space marketing division, we are looking for. 1. Space Marketing Executive (8) 2. Space Marketing Managers (4) 3. General Managers (2) The person should be graduate, smart, well mannered with excellent communication skills and uent in Hindi and English. For 2nd and 3rd position experience in the same eld is must. Send your resume immediately Director, Human Resource

RURAL MEDIA NETWORK 60/9, 3rd Floor, Yusuf Sarai Market Near Green Park Metro Station, New Delhi-110016 Tel: 011-26511845, 26517923 Mob: 9313301029, 9654193353 Email: info@krishijagran.com Web: www.krishijagran.com

f]r»k òøkhý sw9kkR 2014

SlQF ;DFrFFZ

www.krishijagran.com

sqLk {rnLkk{kt MkËeLkku MkkiÚke ykuAku ðhMkkË sqLk {rnLkk{kt Ëuþ{kt [ku{kMkkLke «økrík yíÞtík LkhkþksLkf íku{ s ®[íkksLkf hne Au. ¾kMk fheLku sqLk {rnLkkLkk ÃkkA÷k 10 rËðMk{kt [ku{kMkwt yuf #[ Ãký ykøk¤ ðÄe þõÞwt Lk níkwt. y÷çkík rLk»ýkíkkuLkk {íku yk ð¾íku sqLk {rnLkk{kt AuÕ÷e yuf MkËe{kt MkkiÚke ykuAku ðhMkkË Ãkzâku Au. [qtxýe «[kh{kt Mkkhk rËðMkku, {kU½ðkhe Ãkh rLkÞtºký suðk ð[Lkku ykÃke Mk¥kk Ãkh ykðu÷ LkhuLÿ {kuËe Mkhfkh {kxu Lkçk¤w [ku{kMkw Ãkzfkh\Ãk çkLku íkuðk Mktfuíkku {¤e hÌkk Au. nsw MkwÄe íkur÷çkeÞkt, fXku¤ íku{ s yLÞ ÃkkfkuLkwt ðkðuíkh ÚkE þfÞwt LkÚke. sqLk {rnLkkLkk ytík ¼køk MkwÄe{kt Ëuþ{kt [ku{kMkkLke ¾kÄ ykþhu 37 xfkyu ÃknkU[e Au yLku Ëuþ{kt ½ýk çkÄk s¤kþÞku{kt ík¤eÞk Ëu¾kðk ÷køÞk Au. rLk»ýkíkkuLkwt {kLkðwt Au fu òu [ku{kMkw nðu ykøk¤Lke rËþk íkhV ðuøk Lknª Ãkfzu íkku ¾kã ÃkËkÚkkuoLkk ¼kðku [ku¬MkÃkýu ðuøk Ãkfze þfu íku{ Au. ËuþLkk ÃkqðoLkk ¼køk{kt Mkkhku ðhMkkË ÚkÞku Au íÞkhu Ãkrù{ íku{ s W¥kh ¼khík{kt [ku{kMkw rçk÷fq÷ Mkwfw Au. Mkhfkhu Ëw»fk¤ suðe ÃkrhÂMÚkríkLkku Mkk{Lkku fhðk ykþhu 500 rsÕ÷k {kxu ykÃkkíkfkr÷Lk ÃkrhÂMÚkrík íkiÞkh fhe ËeÄe Au. yk WÃkhktík Mkhfkhu zwtøk¤eLke rLkfkMk Ãkh Ãký rLkÞtºký ÷kãwt Au, [ku¾kLkku ðÄw sÚÚkku çkòh{kt Aqxku fÞkuo Au. økwshkík{kt ðhMkkËLkk y¼kðLku ÷eÄu ®Mkøkíku÷Lkk ¼kðku{kt sçkhku WAk¤ku ykÔÞku Au. hkßÞ{kt nsw MkwÄe {økV¤e íkÚkk yLÞ ÃkkfLkk ðkðuíkhLku ÷E yuftËhu rLkhkþksLkf rMÚkrík Au.

f]r»k òøkhý sw9kkR 2014

www.krishijagran.com

fkufxuÕk ÔkkŒko

ykuøkMx

f]r»k òøkhý «&™ku¥khe «&™ ík{khk sðkçk y{khk «&™-1 ykÃkýk Lkðk furLÿÞ f]r»k «ÄkLkLkwt Lkk{ þwt Au? sðkçk: ykÃkýk Lkðk furLÿÞ f]r»k «ÄkLkLkwt Lkk{ hkÄk {kunLk ®Mkn Au. «&™-2 ykÃkýk Lkðk furLÿÞ ¾kíkh yLku ònuh rðíkhý «ÄkLkLkwt Lkk{ þwt Au? sðkçk: ykÃkýk Lkðk furLÿÞ ¾kíkh yLku ònuh rðíkhý «ÄkLk hk{rð÷kMk ÃkkMkðkLk Au. «&™-3 çkxkfkLkwt ÷½w¥k{ rLkfkMk {qÕÞ «rík xLk fux÷k \rÃkÞk Au? sðkçk: çkxkfkLkwt LÞwLk¥k{ rLkfkMk {qÕÞ «rík xLk \rÃkÞk27,045 Au. «&™-4 ÄkLkLkk Ãkkf{kt ¼qhk Äççkk hkuøkLkk rLkÞtºký {kxuLkku WÃkkÞ çkíkkðku. sðkçk: ¼qhk Äççkk hkuøkLku yxfkððk {kxu Lke[u Ëþkoððk{kt ykðu÷ WÃk[kh fhðk òuEyu. · çkesLkwt ðkðuíkh fhíkkt Ãknu÷k 4 økúk{ xÙkEfkuz{ko rçkheze «rík rføkúk rçkÞkhý «{kýÚke WÃk[kh fhðku òuEyu. · Q¼k Ãkkf Ãkh Syu{ 27 E.Mke. 3 ÷exh «rík nuõxh «{kýÚke Atxfkð fhðku òuEyu.

{u»k: ykŠÚkf çkkçkíkku {kxu ykuøkMx {rnLkku ðÄw yLkwfq¤ hnuþu, Ãkhtíkw LkkLke-{kuxe ½hu÷w {w~fu÷e MknLk fhðe Ãkzu. fkÞoûkuºk{kt ykðíkk yðhkuÄku MknÞkuøkeykuLke {ËËÚke Ëqh fhðk{kt MkV¤íkk {¤u. ð]»k¼: yk {rnLku ð]»k¼ hkþeyku ðk¤kLke ykŠÚkf ÂMÚkrík ðÄw Mkkhe ÚkkÞ.yxfu÷ ÄLk {¤u. ÃkkuíkkLkk r«ÞsLkkuLke Mk{MÞkykuLkk Wfu÷{kt {ËË {¤u.çkk¤fkuLku Úkkuze Mðíktºkíkk ykÃkku. ÃkkuíkkLkk MðkMÚÞLke fk¤S hk¾ku. r{ÚkwLk: yk {rnLkku r{ÚkwLk hkþe ÄhkðLkkh {kxu ykŠÚkf ÿrüyu Mkkhku hnuþu. MknÞkuøkeyku MkkÚku rð[kh-rð{þo fhíkk hnuðkÚke ík{khe f{oþÂõík{kt ðÄkhku Úkþu. f{oûkuºk{kt ÔÞMíkíkkLku ÷eÄu Úkkuzku Úkkf yLkw¼ðþku. ffo : yk hkþeyku ðk¤k {kxu yk {rnLkku ½ýku ÷k¼ËkÞf rMkØ Úkþu. ykÃkLke ykŠÚkf ÂMÚkrík ½ýe {sçkqík çkLkþu yLku Ãkrhðkhef Mk{MÞkyku{kt Ãký ½xkzku Úkþu. yk {rnLkku ykÃkLkk fk{ {kxu Mkkhku hnuþu yLku yøkkW fhðk{kt ykðu÷ fkÞkuoLkwt Ãkrhýk{ Ãký íkwhtík Mkk{u ykðþu. ®Mkn: ®Mkn hkþeðk¤kyku {kxu ykuøkMx {rnLkku ykŠÚkf ÂMÚkrík ½ýe {sçkqík hnuþu. fkÞoûkuºk{kt xqtf Mk{Þ{kt fkuE Lkðe íkf {¤þu yLku yk MknÞkuøk çkLkðkLke Ãkqhe þõÞíkk Au. Mkðo ÷kufku MkkÚku Mkkhku ÔÞðnkh fhku yLku ÃkkuíkkLkk MðkMÚÞ «íÞu fk¤S hk¾ku. fLÞk : s{eLk-òÞËkËLkku {k{÷kLkku ÍzÃkÚke ykÃkLkk nf{kt [wfkËku ykðe þfu Au. Ãkkrhðkhef {knku÷ ½ýku WíMkknsLkf hnuþu. fkÞoûkuºk{kt Wå[ yrÄfkheyku MkkÚku Mkkhk MktçktÄ çkLkþu. hksLkerík, LkkufheÞkík yLku ©{Sðe ÷kufkuLku fux÷ef {w~fu÷eLkku Mkk{Lkku fhðku Ãkzu, Ãkhtíkw ÂMÚkrík ÍzÃk¼uh Xkhu Ãkzþu. íkw÷k: yk {rnLkk{kt ík{khk îkhk fhðk{kt ykðu÷ fkuE {tøk÷ fkÞo Ãkqhk ÚkE þfþu. ykŠÚkf ÷uðz-Ëuðz yÚkðk Mkhfkhe fkÞkuo{kt MktÃkqýoÃkýu MkkðÄkLke hk¾ðe. ðkË rððkËÚke þõÞ yux÷k Mkíkfo hnuðwt. s{eLk-òÞËkË MktçktrÄ çkkçkíkku{kt MkkðÄkLkeÃkqðof ykøk¤ ðÄku. ð]rùf: ð]rùf hkþeðk¤k {kxu ykuøkMx {rnLkku Mkk{kLÞ hnuþu. MðsLkku yLku MknÞkuøkeyku íkhVÚke fk{{kt Mktíkku»k Lknª {¤u.Úkkuzku ðkË rððkË Úkþu, ykŠÚkf ÂMÚkrík Mkk{kLÞ hnuþu. ¾kðkÃkeðk{kt æÞkLk Lk hk¾ðk{kt ykðu íkku MðkMÚÞ MktçktrÄík Mk{MÞk MkòoE þfu Au. ÄLkw: ÄLkw hkþeðk¤kyku {kxu ykuøkMx {rnLkku «MkÒkíkkÃkqýo hnu íkuðe þõÞíkk Au. ykŠÚkf çkkçkíkku{kt MkkðÄkLke hk¾ðkLke s\h Ãkzu.ÔÞkÃkkh MkkÚku Mktf¤kÞu÷ ÷kufku {kxu yk {rnLkku ½ýku WíMkknðÄof çkLke hnuþu. MktçktrÄyku MkkÚkuLkk MktçktÄku ðÄw {sçkqík çkLku. {fh: yk {rnLkku ykÃkLkk fk{ yLku íkuLke MkkÚku Mktf¤kÞu÷ ÷k¼Úke Mktíkwü Úkkð. Úkkuze {w~fu÷e Ãkzu Ãkhtíkw yuftËhu ykÃkLkk {kxu Mk{Þ MkkLkwfq¤ çkLke hnu. ykŠÚkf ÂMÚkrík Mkk{kLÞ hnuþu. Ãkkrhðkhef ðkíkkðhý ykÃkLke «økrík{kt MknkÞf çkLku. fwt¼: ykŠÚkf çkkçkíkku{kt MkkðÄkLke Ãkqðof ykøk¤ ðÄðwt. ðkË-rððkËÚke Ëqh hnuðkLkwt ÃkMktË fhku. yk{ Aíkkt ykÃkLku {kxu yk {rnLkku WíMkknsLkf çkLke hnuþu. Úkkuze {nuLkík fhðkÚke ÂMÚkríkLku Xkhu Ãkkze þfku. {eLk: {eLk hkþe ÄhkðLkkh {kxu yk {rnLkku yuftËhu «MktÒkíkk{Þ çkLke hnuþu. Mkk{kSf økríkrðrÄyku ðÄþu yLku ÷kufku ík{khk fk{Lke «þtMkk fhþu. Ãkkrhðkhef þktrík yLku MkkinkËoÚke {Lk yuftËhu þktík hnuþu. ykÃkLke ykŠÚkf rMÚkríkLku æÞkLk{kt hk¾e fkuE Ãký ðkÞËku Xef fhe þfku. f]r»k òøkhý {u 2014

f]r»k òøkhý sw9kkR 2014

ÔÞtsLk

www.krishijagran.com

çkuMkLk [es hku÷ Mkk{økúe : 1 fÃk çkuMkLk, 1/2 LkkLke [{[e n¤Ëh ÃkkWzh, 3 fÃk AkMk, 2-3 [es M÷kEMk, 1/2 LkkLke [{[e hE, Úkkuzk «{ký{kt Mkki÷he fxe, 23 Aeýu÷w LkkrhÞu¤, 1 LkkLke [{[e ÷k÷ {h[w yLku ykËwLkwt Aeý, 1 LkkLke [{[e íku÷, MðkË «{kýu {eXwt

fkufkuLkx MkkEMk Mkk{økúe : 2 fÃk [ku¾k [¤u÷k, 12 {eXk ÷ª{zkLkk Ãk¥kk,1 fÃk Aeýu÷ LkkrhÞu¤,1 {kuxe [{[e [ýkLke Ëk¤, 1 {kuxe [{[e y¤Ë Ëk¤,1.5 [{[e {kuxk fksw, 1/2 [{[e LkkLke hE, 3/4 LkkLke [{[e SÁt, 1/4 LkkLke [{[e ®nøk, 4 ÷k÷ {h[k,1 Mkwfw ÷k÷ {h[w, 8 fhe Ãk¥kk, MðkË «{kýu {eXw. rðrÄ: [¤u÷k [ku¾kLku yuf Ã÷ux{kt Vu÷kðe Xtzk Úkðk Ëku. íÞkhçkkË [ku¾k{kt {eXw yLku fheÃk¥kkLku Lkkt¾ku íku{ s íku y÷øk hk¾ku.ðkMký{kt ½e yÚkðk íku÷ Lkkt¾ku yLku ßÞkhu íku{k hkE [ze òÞ yux÷u íku{k SÁ Lkk¾ku. íÞkhçkkË y¤Ë Ëk¤, [ýkËk¤ yLku fksw Lkk¾e ÷k÷ htøk ykðu íÞkh MkwÄe íkuLku økh{ fhíkkt hnku. nðu yk r{©ý{kt ÷k÷ {h[w, fheÃk¥kk yLku nªøkLku hkuMx fku. yk r{©ý{kt Aeýu÷w LkkrhÞu¤ Lkkt¾ku yLku Úkkuzk Mk{Þ MkwÄe økh{ Úkðk Ëku. íÞkhçkkË íkuLku Ã÷ux{kt ÃkehMkku.

rðrÄ: AkMk{kt çkuMkLk, {eXw, n¤Ëh yLku ÷k÷ {h[kLkk ÃkuMxLku {u¤ðeLku ÞkuøÞ heíku r{©ý íkiÞkh fhku. yuf {kuxk ðkMký{kt r{©ýLku n÷kðeLku økkZ Lk ÚkkÞ íÞkt MkwÄe íkuLku Ãkfkðku. ßÞkhu r{©ý ¾wçk økkZ ÚkE òÞ yux÷u r[fLkkE ÷økkðu÷ xÙu{kt íkuLku Vu÷kðe Ëku.Xtzw ÚkkÞ íÞkt MkwÄe íkuLku Ãkèe Mð\Ãku çkLkkðku yLku [es íku{ s LkkrhÞu¤Lkk Aeý íku{ s ÃkèeLku fkÃkku hkuÕMkLkk ykfkhÚke fux÷kf LkkLkk MkkEÍ{kt [eÍ M÷kEÍ fkÃke ÷ku. çkuMkLk{kt «íÞuf hku÷ Ãkh 1-1 [es M÷kEÍ hku÷ ÷Ãkuxe ÷ku.ík{k{ hku÷Lku yuf Úkk¤{kt hk¾ku. íkuLkk Ãkh Mkki÷he Lkkt¾ku yLku ð½khLku íkuLkk Ãkh Vu÷kðe Ëku. íÞkhçkkË íkuLku [xýe MkkÚku ÃkehMkku. 54

f]r»k òøkhý sw9kkR 2014

Fuj sd;

www.krishijagran.com

VuzhhLku ¼khu Mkt½»ko çkkË nhkðe Þkufkurð[ rðBçkÕzLk [uÂBÃkÞLk çkLÞku

ŠçkÞkLkk xku[Lkk Mkez xurLkMk Mxkh Þkufkurð[u MðeMkLkk ÷usLz {kEf÷ VuzhhLku nhkðe íkuLke fkhrfËeoLkwt çkesw rðBçkÕzLk yLku Mkkík{wt økúkLz M÷u{ Síke ÷eÄw níkwt. xurLkMkLkk EríknkMkLkk yku÷ xkE{ õ÷krMkf {wfkçk÷k{kt MÚkkLk {u¤ððk MkkÚku Þkufkurð[-Vuzhh ðå[u rðBçkÕzLkLke VkELk÷ {u[ 3 f÷kf yLku 56 r{rLkx MkwÄe [k÷e níke. su{kt Þkufkurð[Lkku 6-7(79), 6-4, 7-6 (7-4),5-7,6-4Úke rðsÞ Úkíkk ykþhu çku ð»koLkk økk¤k Ëkh økúkLz M÷u{Lke VkÞLk÷{kt «ðuþu÷k MðeMk Mxkh VuzhhLkwt rðï rð¢{e ykX{w rðBçkÕzLk yLku 18{wt økúkLz M÷u{ SíkðkLkwt Mð¡ yÄwÁ hÌkwt níkwt.yk MkkÚku s økúkLz M÷u{Lke VkELk÷ {u[{kt VuzhhLku nhkÔÞku níkku. yøkkW ð»ko 2007{kt ÞwyuMk ykuÃkLk{kt økúkLz M÷u{Lke VkELk÷ h{kE níke, su{kt VuzhhLkku rðsÞ ÚkÞku níkku. Þkufkurð[u yk MkkÚku rðBçkÕzLkLkk økúkMk fkuxo Ãkh Ãký «Úk{ ð¾ík VuzhhLku nhkÔÞku níkku. çkÒku ðå[u ð»ko 2012{kt ynª Mkur{VkELk÷ h{kE níke, su{kt VuzhhLkku rðsÞ ÚkÞku níkku. «Úk{ Mkux{kt {¬{íkkÚke þ\ykík fhðkLkk çkÒku ¾u÷kzeykuLkk EhkËkLku fkhýu òuhËkh Mkt½»ko òuðk {éÞku níkku. Vuzhhu yk¾hu 51 r{rLkxLkk {wfkçk÷k çkkË «Úk{ Mkux xkE çkúufh{kt 9-7Úke Síke ÷eÄku níkku.Ãkhtíkw çkeò Mkux{kt Þkufkurð[u ðÄw yk¢{fíkk MkkÚku ÃkwLkhkøk{Lk fÞwO níkwt yLku 6-4Úke rðsÞ {u¤ðíkk çkÒku ¾u÷kzeyku çku Mkux çkkË 1-1Úke çkhkuçkhe Ãkh ykðe økÞk níkk. ºkeò Mkux{kt Vhe xkEçkúufh{kt ¾U[kÞku níkku, su{kt Þkufkurð[u 74Úke rðsÞ {u¤ÔÞku níkku.[kuÚkk Mkux{kt Þkufkurð[Lke þ\ykík Mkkhe hne níke yLku yuf íkçk¬u íkuýu 5-2Úke MkhMkkE {u¤ðe níke. Þkufkurð[ ykMkkLkeÚke Síke sþu íkuðw ÷køkíkw níkwt íÞkhu s Vuzhhu h{ík{kt þkLkËkh ÃkwLkhkøk{Lk fhíkk Mk¤tøk Ãkkt[ øku{Lke MkkÚku Mkux Síke ÷eÄku níkku. íÞkhu yuf [uÂBÃkÞLkþeÃk ÃkkuELx çkåÞku níkku. [kh

Mkux çkkË çkÒku ¾u÷kze 2-2Úke çkhkuçkhe Ãkh níkk. Ãkkt[{kt yLku yk¾he Mkux{kt Þkufkurð[u 4-4Lke çkhkuçkhe çkkË ÃkkuíkkLke h{ík{kt MkwÄkhku fhíkkt rLkýkoÞf ÃkkuELx Síke 6-4Úke Mkux Síke ÷uíkk íku [uÂBÃkÞLk çkLÞku níkku.

Subscribe in Krishi Jagran Magazine Gujarati, Marathi Hindi, Punjabi

Sanjay Kumar 09313301029

f]r»k òøkhý sw9kkR 2014

hksLkerík søkík

www.krishijagran.com

økw

shkík hkßÞLkk Lkkýkt «ÄkLk Mkkih¼ Ãkxu÷u ð»ko 2014-15 {kxu \k.453 fhkuzLke Ãkwhktíkðk¤w çksux hsq fÞwO níkwt. yk çksuxLke MkkiÚke ¾kMk ðkík òuEyu íkku íku{kt \rÃkÞk 314 fhkuzLke hkníkku ßÞkhu \rÃkÞk 442 fhkuzLkk ðuhk ÷køkw ÃkzÞk Au. çksuxLkwt fw÷ fË \rÃkÞk 1,33,365 fhkuz níkwt, su ÃkkA÷k ð»koLke íkw÷Lkk{kt 17 xfk ðÄkhu níkwt. çksux{kt 70.90 xfk ¾[o rðfkMk÷ûke ÞkusLkk ÃkkA¤ ¾[oðkLkku rLkýoÞ fhðk{kt ykÔÞku Au. òufu økwshkíkLkwt ònuh Ëuðw 4.4 xfkÚke ½xeLku 4 xfkLke MkÃkkxeyu hÌkwt Au.MkhfkhLke {nuMkq÷e ykðf \rÃkÞk 7,281 fhkuz íku{ s {nuMkq÷e ykðfLkku Mkðoøkúkne rðfkMk Ëh 18.80 xfkLke MkÃkkxeyu hÌkku Au. hkßÞ Mkhfkhu Lkð sux÷e Lkðe ÞkusLkk ònuh fhe Au, yuMkxe çkMk ¼kzk{kt hkník {¤u íku rËþk{kt Ãkøk÷k ¼Þko Au.yktíkhhkßÞ ðu[kýku{kt ðÃkhkÞu÷ {k÷Lke hkßÞ{ktÚke fhðk{kt ykðu÷ ¾heËe Ãkh xuõMk ¢uzex 2 xfkLku çkË÷u 1 xfk ½xkzðkLke Ëh¾kMík fhe Au,suLkku y{÷ Ãknu÷e ykuõxkuçkhÚke Úkþu.skufu yk ½xkzkLkku ÷k¼ ÃkuxÙkur÷Þ{ ÃkuËkþku íku{ s fwËhíke økuMk Ãkh {¤þu Lknª.¼køkeËkhe ÃkuZeLku Lkk{ íkçkrË÷ Úkíke yux÷u fu ¼køkeËkheLkk ÷u¾ ÃkhLke MxuBÃk zâwxe 3.5 xfk fhðkLke Ëh¾kMík {wfe Au.økwshkík hkßÞLke ykŠÚkf rþMík fkÞËkfeÞ òuøkðkELkk {k¤¾k{kt s hnuíke nkuÞ Au. økwshkík hkßÞ{kt 7.5 xfLk fhíkkt ðÄw økúkuMk ðknLk ðsLk Ähkðíkk {k÷ ðknf ðknLk Ãkh {kuxh ðknLk ðuhkLke ðMkw÷kík fhðk{kt ykðu Au, su «rík ð»ko \rÃkÞk 650 nkuÞ Au,su ðÄkheLku \rÃkÞk 800 fhðk{kt ykðu÷ Au. fuçk÷ xeðe ÃkhLkku {LkkuhtsLk ðuhku W½hkððkLke yLku ÃkkuíkkLke ÃkkMku hk¾ðkLke Mk¥kk MÚkkrLkf MðhkßÞ MktMÚkkykuLku MkwÃkhík fhðk{kt ykðu÷ Au.{LkkuhtsLk fh Ãkuxu \rÃkÞk 9 fhkuzLkku çkkus Au.

ð»ko 2014-15 {kxu økwshkík hkßÞLkwt \rÃkÞk 1,33,365 fhkuzLkwt çksux hsq hkusøkkh, f]r»k÷ûke çksux: ð»ko 2014-15 f]r»k rðfkMk ð»ko íkhefu WsððkLke ònuhkík

Lkk

ýkt «ÄkLk Mkkih¼ Ãkxu÷u hsq fhu÷k ð»ko 2014-15 {kxuLkk çksux{kt f]r»k, hkusøkkh,{rn÷k,økúkr{ý rðfkMk,Wãkuøk÷ûke òuøkðkEyku hsq fhe níke. Lk{oËk ÞkusLkk ÃkkA¤ 9,000 fhkuzLke ònuhkík fhðk{kt ykðe níke. Lk{oËk LknuhLkwt fk{ ð»ko 2015-16{kt ÃkwÁ fhðk{kt ykðþu. Lkkýkt «ÄkLku f]r»k íkÚkk íkuLke MkkÚku òuzkÞu÷ «ð]ríkyku {kxu \rÃkÞk 4,358 fhkuzLke òuøkðkE fhðkLke ònuhkík fhe níke. ßÞkhu økúk{eý rðfkMk {kxu \rÃkÞk 2,311 fhkuzLke òuøkðkE fhðk{kt ykðe níke. hkßÞ Mkhfkhu ð»ko 2014-15 f]r»k rðfkMk ð»ko íkhefu WsððkLkku Ãký rLkýo fÞkuo níkku. ßÞkhu 7Úke 9 òLÞwykhe «ðkMke ¼khíkeÞ rËðMk rLkr{íku {nkí{k {trËh{kt WsðkLkwt ykÞkusLk fhu÷ Au. ¾uzqíkkuLku ¾uíkh{kt s økkuzkWLk çkLkkððk {kxu 6 xfkLkk Ëhu ºký ð»ko {kxu ÔÞks MknkÞ ykÃkðk{kt ykðþu. ¾uzqíkkuLku ÃkkfLkk ðe{k {kxu Ãký 464 fhkuzLke çksux{kt òuøkðkE fhu÷ Au. 57

f]r»k òøkhý sw9kkR 2014

hksLkerík søkík

www.krishijagran.com

økwshkík çksuxLke nkE÷kEx · · · ·

· · ·

økwshkík çksuxLkwt fË 17 xfk ðÄe \rÃkÞk,33,465 fhkuzLkwt ÚkÞwt. ð»ko 2014-15 f]r»k rðfkMk ð»ko íkhefu WsððkLkku rLkýoÞ. MkwhuLÿLkøkh íkÚkk ò{Lkøkh{kt Lkðe yuÂLsLkeÞ®høk fku÷uòu MÚkÃkkþu. 7Úke 9{e òLÞwykhe Ëhr{ÞkLk «ðkMke ¼khíkeÞ rËðMkLke Wsðýe fhkþu. yuf ÷k¾ fhíkkt ðÄkhu f]r»k òuzkýku ykÃkðk \rÃkÞk 1062 fhkuzLke òuøkðkE. Lk{o Ë k Þku s Lkk {kxu \rÃkÞk 9,000 fhkuzLkwt ykÞkusLk Ãkþw Ãkk÷Lk zuhe rðfkMk {kxu \rÃkÞk 365 fhkuz hkusøkkh fhu[eykuLkk ykÄwrLkfefhý {kxu yuf fhkuzLke òuøkðkE ykExeykE ÃkkMk rðãkÚkeoykuLku Mðhkusøkkhe {xu ÷kuLk yLku ÔÞks MknkÞ. økúkBÞ rðMíkkh{kt {nkí{k økktÄe MðåAíkk yr¼ÞkLk nkÚk Ähkþu. ©r{fkuLku ½h çkktÄðk \rÃkÞk 200 fhkuzLke òuøkðkE ðuÃkkh {kxu ÷kuLkLke {ÞkoËk çku ÷k¾Úke ðÄkhe ºký ÷k¾ fhðk{kt ykðe. {køko-ÃkrhðnLk ûkuºku 900 fhíkkt ðÄkhu çkMkku þ\ fhkþu. yktøkýðkze íkÚkk r{Lke yktøkýðkze fkÞofhkuLkk Ãkøkk÷{kt ðÄkhku fhkÞku. rzÍex÷ LkfMkk îkhk s{eLkLke økwýð¥kkLkk «&™kuLkwt rLkhkfý {kxu \rÃkÞk 250 fhkuzLke òuøkðkE y{ËkðkË {uxÙku «kusuõx {kxu \rÃkÞk 250 fhkuzLke òuøkðkE.

To Advertise in Krishi Jagran MAHARASHTRA

Farha Khan

09891724495

farha@krishijagran.com

GUJARAT

Priya Kashyap

08447527318

priya@krishijagran.com

PUNJAB

Manju William

09891668636

manju@krishijagran.com

HARYANA

K J Saranya

09811758683

saranya@krishijagran.com

RAJASTHAN

Jyoti Sharma

09891828266

jyoti@krishijagran.com

UTTAR PRADESH

Mehak Ali

09582957538

mehak@krishijagran.com

UTTARAKHAND

Pratibha Joshi Bhatt

09953746033

pratibha@krishijagran.com

MADHYA PRADESH

Megha Sharma

09891668292

megha@krishijagran.com

CHHATTISGARH

Pratima Joshi

09718268833

pratima@krishijagran.com

BIHAR

Nagma Monsoori

09953824044

nagma@krishijagran.com

JHARKHAND

Sarita Singh

09891899197

sarita@krishijagran.com

HIMACHAL PRADESH

Sarla Singh

09999141933

sarla@krishijagran.com

JAMMU & KASHMIR

Sara Khan

09953720233

sara@krishijagran.com

WEST BENGAL

Hrituparna Banerjee

09891899064

hrituparna@krishijagran.com

KARNATAKA

Priyanka Dubey

09891123772

priyanka@krishijagran.com

ASSAM

Jayanti Das

09891123772

jayanti@krishijagran.com

ANDHRA PRADESH

Ritika Kotiyal

09953746033

ritika@krishijagran.com

ODISHA

Namita Shrivastav

09999147833

namita@krishijagran.com

TAMIL NADU

Sujata Gautam

08588998437

sujata@krishijagran.com

DIGITAL

P.S. Saini

09891405403

pssaini@krishijagran.com

To Subscribe Krishi Jagran SANJAY KUMAR CHETRAM GUJARAT MAHARASHTRA

MADHYA PRADESH CHATTISGARH Jammu & Kashmir Himachel Pradesh Punjab Uttrakhand Haryana Uttar Pradesh Rajasthan Bihar

Dharmendra Kumar Narendra Shertate Pavan Ajage Satish Baghele Abhijeet Banerjee Raju Jana Afsana Khatun Nishant Taak Mahander Singh Rahul Singh Gaureesh Gausain R.N. Chaubey Vibhav Mishra Prem Kumar

09313301029 09891864657 09891883231 08411889827 08411889826 09881304544 09999743660 09999743660 09891899322 09953756433 09891668636 09891668636 09034889883 09453577732 09891888508 08586936834

sanjay@krishijagran.com chetram@krishijagran.com dharmendra@krishijagran.com narendra@krishijagran.com pavan@krishijagran.com satish@krishijagran.com abhijeet@krishijagran.com raju@krishijagran.com afsana@krishijagran.com nishant@krishijagran.com mahander@krishijagran.com rahul@krishijagran.com gaureesh@krihsijagran.com chaubey@krishijagran.com vibhav@krishijagran.com prem@krishijagran.com

ALL INDIA

SANJAY KUMAR

09313301029

sanjay@krishijagran.com

Ph. : 011-26511845, 26517923 Email : info@krishijagran.com Web. : www.krishijagran.com

Hkkjr dh vxz.kh Ñf”k ikfjokfjd if=dk ikap Hkk”kkvksa esa n?Zw-J/-;h- feqPh ikroD

AGRICULTURE WORLD 58

f]r»k òøkhý sw9kkR 2014

lO)DL N]lGIF

www.krishijagran.com

Íkunhk Mknøk÷Lkwt

102 ð»koLke ðÞu yðMkkLk

Mhtøk¼q{eLke {nkLk LkkÞfk Íkunhk Mknøk÷Lkwt 102 ð»koLke ðÞu rLkÄoLk ÚkÞwt Au. íkuyku ÃkÌk rð¼q»kýÚke MkL{krLkík fhðk{kt ykÔÞk níkk. Íkunhkyu økík økwÁðkhu Mkktsu 4:30 ðkøku {uõMk nkuÂMÃkx÷{kt ytrík{ ïkMk ÷eÄku níkku yLku þw¢ðkhu íku{Lke ytrík{ rðrÄ fhðk{kt ykðe níke. ÍkunhkLkku sL{ 27 yur«÷,1912Lkk hkus W¥kh«ËuþLkk MknhkLkÃkwh{kt ÚkÞku níkku yLku íku{ýu [eLk f{, ðeh-Íkhk, MkktðrhÞk suðe rVÕ{ku{kt yr¼LkÞ ykÃÞku níkku. ¼khíkeÞ rMkLku{k ßÞkhu 100 ð»koLke Wsðýe fhe hÌkwt níkwt íÞkhu Íkunhk 101 ð»koLkk níkk. íku{ýu ð»ko 1946{kt «Úk{ rVÕ{ Ähíke fu ÷k÷{kt yr¼LkÞ fÞkuo níkku. Ãkhtíkw 80 ð»koLke ô{h çkkË Ãký íku{ýu yLkuf rVÕ{ku{kt ÞkËøkkh ¼qr{fk ¼sðe níke. MkktðrhÞk, [eLke f{, rË÷ Mku Þkh, n{ rË÷ Ëu [wfu MkLk{, ðeh-Íkhk suðe rVÕ{ku{kt íku{ýu Lkx¾x yr¼LkÞLku Lkðe ÃkuZeyu òuÞku níkku. Íkunhk LkkLke ðÞÚke s xku{çkkuÞ suðk níkk. LkkLke ô{hÚke s íku{ýu çkwh¾ku ÃknuhðkLkku ELfkh fhe ËeÄku níkku. Íkunhkyu ¼khíkeÞ Lk]íÞ WÃkhktík ÷tzLk{kt Ãkrù{e Lk]íÞLke Ãký íkk÷e{ ÷eÄe níke. òÃkLk, Ersó, ÞwhkuÃk yLku y{urhfk Mkrník ½ýk Ëuþku{kt íku{ýu ÃkhVku{o fÞwO níkwt. 60

f]r»k òøkhý sw9kkR 2014

To Reach Rural India Advertise in Krishi Jagran •Five languages •Thirteen states •Four lakh plus copies JAMMU & KASHMIR SARA KHAN 9953720233

KRISHI JAGRAN

H.P PUNJAB

The Pulse of Rural India

SARLA SINGH 9999141933

MANJU WILLIAM 9891668636

HARYANA

UTTRAKHAND PRATIBHA JOSHI BHATT 9953746033

K J SARANYA 9811758683

U.P.

RAJASTHAN

MEHAK ALI 9582957538

JYOTI SHARMA 9891828266

M.P.

GUJARAT

MEGHA SHARMA 9891668292

4 A GM 240 NA 9538 9 ND HA SA RK A JH 9 RI 89 TA 18 SI 99 NG 19 H 7

PR H A HA 97 TIM TT 18 A IS 26 J G 88 OS AR 33 HI H

PRIYA KASHYAP 8447527318

AR ORI BIH ONSO M 4

MAHARASTRA FARHA KHAN 9891724495

n?Zw-J/-;h- feqPh ikroD

AGRICULTURE WORLD

COMING SOON 60/9, 3rd Floor, Yusuf Sarai Market, Near Green Park Metro Station, New Delhi-110016 Tel: 011-26511845, 26517923, Mob: 9313301029, 9654193353 Email: info@krishijagran.com

www.krishijagran.com

Publised on 25th & Posted on 27th & 28th of Every Month

RNI NO. DELGUJ/2014/54893

Postal Reg. No. DL-SW-1/4181/14-16