´ÉºÉÇ 1 +ÅH 6 WÚ{É 2014 °Ê~É«ÉÉ 35
{fkELke ¾uíke
(Portal for Agri Commodities, Research Reports, Prices & News)
fÃkkMk{ktÚke hMk [wMkíkk fexfkuÚke çk[kð
Ãkkf yLku ÃkÞkoðhýLke Mkwhûkk {kxu
lJØI;}lR
www.krishijagran.com
lJØI;}lR EFZTG]\ VU|[;Z S'lØ 5lZJFZ ;FDlIS
o’kZ 1 vad 6 twu 2014 MktÃkkËf rLkËuoþf yuMkkurMkyux MktÃkkËf MktÃkkËf Mk÷knfkh rzSx÷
MknkÞf MktÃkkËf sLkh÷ {uLkush ({kfuoxªøk) zuÃÞwxe sLkh÷ {uLkush
{kfuoxªøk {ËËrLkþ
«Mkkhý {uLkush ykrMkMxLx {uLkush
rzÍkE®Lkøk ykurVMk ykrMkMxLx
yu{.Mke.zkur{rLkf þkELke E{kLkwð÷ zku. fu.xe.[ktze øktøkkþhý MkiLke zku.ykh yuMk MkUøkh Ãke.yuMk.MkiLke yr¼Sík [uxSo rð¼ð r{©k rLkþktík xktf r«Þtfk Ëwçku Lkr{íkk ©eðkMíkð Éríkfk fkuxeÞk÷ rhíkwÃkýko çkuLkSo rLkíÞkLktË økkÞuLk [tÿ{kunLk [uíkhk{ yþkuffw{kh økwók Vhnk ¾kLk fusu MkhLÞk {nf y÷e «rík{kt òu»ke «rík¼k ¼è r«Þk f~ÞÃk Lkøk{k {tMkqhe Mkkhk ¾kLk Mkwòíkk sÞtíke ËkMk Mkh÷k fw{khe ßÞkurík þ{ko Mkheíkk þ{ko nŠ»kíkk þ{ko {u½k þ{ko hknw÷®Mkøk MktsÞfw{kh økkiheþ økkuMkktE çkk÷kMkknuçk ðkuøk ÃkðLk yksøku LkhuLÿ þuhxkxu y{heþ þwõ÷k rþðfktík WÃkkæÞkÞ ykh.yuLk.[kiçku y÷fk økwók Ä{uoLÿfw{kh ËuðuLÿ ®Mkn yûkÞ ®Mkn «u{ fw{kh hksw òLkk
laiknd] çdk'kd] eqnzd ,oa Lokeh ,e- lh- Mksfefud Ñf"k tkxj.k % 60@9 rhljk ry] ;wlqQ ljk; ekfdZV] utnhd xzhu ikdZ eSVªks LVs”ku] ubZ fnYyh&110016 ds }kjk fnoku ifCyds”ku çk-fy- ,&6@1] ek;kiqjh bafMLVªh;y ,fj;k] Qsl&1] ubZ fnYyh&110064 *lokZf/kd lqjf{kr U;k; {ks= fnYyhA bl if=dk esa çdkf'kr ys[k ,oa fopkj ys[kdksa ds futh gSaA çdk'kd@laiknd blds fy, mRrjnk;h ugha gSaA dqy ist 64
¾uíkh{kt ½kMk[khkLkk.........8
{fkELke ¾uíke ...30
nðu W¥kh«Ëuþrçknkh{kt Ãký MkVhsLk Wøkþu ......9
Ãkkf yLku ÃkÞkoðhýLke Mkwhûkk {kxu ...32
çkkøkkÞíke WíÃkkËLk ðÄkhðk ...........10
WÒkík fkÞoÃkØríkÚke {fkELke ¾uíke ...36
f]r»k {tºkk÷Þ îkhk Lkçk¤k [ku{kMkk {kxu ÞkusLkk íkiÞkh fhe.....34
Mku{e yuMk.ykh.ykE ÃkØrík îkhk Mktfh ÄkLk yLku ðÄw WíÃkkËLk Ähkðíkk ÄkLkLke «òríkykuLke ði¿kkrLkf rðrÄ yÃkLkkðe WíÃkkËLk ðÄkhku....................38
ðe.yuLk.ykh.çkene MkV¤íkkLke rËþk{kt ...........12
................................40 .................................13 Ëuþ{kt ËqÄ WíÃkkËLk ûkuºku W¥kh«Ëuþ {ku¾hkLkk MÚkkLku, økwshkík ºkeò ¢{u ..17
økwshkík{kt {økV¤eLkk çkBÃkh WíÃkkËLkLku ÷eÄu ®Mkøkíku÷Lkk ¼kð{kt Mkíkík ½xkzku ...............43 sirðf rLkÞtºký nuíkw r{ºk fexfkuLkwt rLk{koý fhku...............44
f]r»k ÃkrhðíkoLk Þkºkk îkhk rð[kh ÃkrhðíkoLk.........................18
Ãkþw yknkh Mð\Ãk rçkLkÃkhtÃkhkøkík yknkhu ..........................46 økh{eÚke çk[kð.......5V¤kuLkku hkò fuhe ykhkuøkku yLku MðMÚk hnku........52
{Mkk÷kLkk ÃkkfkuLke ¾uíke ......20
fwA íke¾k fwA {eXk ^ÞwsLk økku÷økÃÃku....54
økk{-þnuhLkk f[hkLku SðkýwLke {ËËÚke ¾kíkh çkLkkðe þfkþu.....22
f]r»k òøkhý «&™ku¥khe....56 Fuj sd;...58
«nheËkh s Lknª, ykðfLkku Mkúkuík Ãký çkLke þfu Au Ãkk÷íkw fwíkhk .....24
hksLkerík søkík....59 મોવીએ...............60
fÃkkMk{ktÚke hMk [wMkíkk fexfkuÚke çk[kð ....26 ¾heV Ãkkfku{kt {wÏÞ hkuøk yLku íkuLkk rLkÞtºkýLke ÔÞðMÚkk..........................27
6
Subscribe in Krishi Jagran Magazine Gujarati, Marathi Hindi, Punjabi
Sanjay Kumar 09313301029 f]r»k òøkhý sqLk 2014
MktÃkkËfeÞ
www.krishijagran.com
¾heV Ãkkf{kt {fkELkwt rðþu»k {níð
fkE ¾heV Ãkkfku{kt MkkiÚke {wÏÞ yLku {níðLkku Ãkkf Au. {fkELke ¾uíke {wÏÞíðu hksMÚkkLk, W¥kh«Ëuþ, rçknkh, {rn{k[÷«Ëu þ, sB{w-fk~{eh yLku W¥kh ÃkqðoLkk hkßÞku{kt {kuxk «{ký{kt ÚkkÞ Au. ð»ko 2013-14{kt 24.19
MktÃkkËfeÞ
r{r÷ÞLk xLk rð¢{sLkf WíÃkkËLk ÚkÞwt níkwt,su yøkkWLkk ð»ko{kt LkkUÄkÞu÷ 22.26 r{r÷ÞLk xLk WíÃkkËLk fhíkkt 1.93 r{r÷ÞLk xLk ðÄkhu WíÃkkËLk níkwt. ðÄe hnu÷e {ktøk yLku ¾kã Mkwhûkk rðÄuÞfLku æÞkLk{kt hk¾e {fkELkk WíÃkkËLk{kt ð]rØ fhðe ykð~Þf Au. y÷çkík {fkE nuX¤Lkk WíÃkkËLk ûkuºkV¤{kt ðÄkhku fhðkLke Mkt¼kðLkk ½ýe ykuAe Au.yLÞ fkhýku WÃkhktík ði¿kkrLkfku yLku MktþkuÄfku {kxu ðkíkkðhý{kt ÚkE hnu÷k VuhVkhLku æÞkLk{kt hk¾e «rík nuõxh WíÃkkËfíkk ðÄkhðk {kxu Ãký yuf {kuxku Ãkzfkh Au. {fkELkk ÃkkfLke ¾uíke Ërûký Ãkrù{ [ku{kMkkLkk Mk{Þu ðhMkkË Ãkh {kuxku ykÄkh hnu÷ku Au.{fkELkwt ðÄkhu «{ký{kt WÃks {u¤ððk {kxu ¾uzqík¼kEykuyu ÞkuøÞ Ãkkf ÔÞðMÚkk Ãkh rðþu»k heíku æÞkLk ykÃkðwt òuEyu, ½ýe ð¾ík òuðk {éÞwt Aufu ¾uzqík ¼kEyku {fkELkku sqLkku çkes «Þkuøk fhu Au. suLke ytfqhý ûk{íkk ykuAe nkuÞ Au. íkuLku ÷eÄu ytfqhýLke ûk{íkk ykuAe ÚkkÞ Au, yLku íkuLku ÷eÄu WíÃkkËfíkk ykuAe Wíkhu Au. {kxu ¾uzqík ¼kEykuyu rçkÞkhý Mkhfkhe MktMÚkkyku yÚkðk «{krýík rçks ¼tzkhkuÚke s «kó fhðwt òuEyu. rðrðÄ rðMíkkhku {kxu y÷øk-y÷øk rfM{ku-òíkkuLkk rçkÞkhýkuLke ¼÷k{ý fhðk{kt ykðu Au. {kxu ¾uzqíkkuLke {wÏÞ sðkçkËkhe Au fu íkuyku ÃkkuíkkLkk ûkuºk{kt {kLÞíkk «kó òík s Wøkkzu yLku ðÄkhu WíÃkkËLk {kxu s{eLkLke Ãký íkÃkkMk fhe ÷u. s{eLk íkÃkkMk{kt fkuE Ãkku»kf íkíðLke WýÃk sýkÞ íkku íkuLku ¼hÃkkE fhðk «kÚkr{fíkk ykÃkðe. òu s{eLk íkÃkkMk Lk fhðk{kt ykðu íkku ÃkkuíkkLkk rðMíkkh{kt ¾kíkh MktçktrÄík ¼÷k{ýkuLkwt Ãkk÷Lk fhðwt. {fkELkk ¾uíkhLku íkiÞkh fhíke ð¾ík 15-20 xLk AkýeÞk ¾kíkhLku «Úk{ ¾uzký ð¾íku Lkkt¾ðwt òuEyu.yk WÃkhktík 150-180 rf÷kuøkúk{ LkkExÙkusLk, 60-70 rf÷kuøkúk{ VkuMVhMk yLku 60-70 rf÷kuøkúk{ ÃkkuxkMk íkÚkk 25 rf÷kuøkúk{ ͪf MkÕVuxLkku WÃkÞkuøk fhðku òuEyu. VkuMVhMk,Ãkkuxkþ yLku ͪf MkÕVuxLkwt ÃkqÁt «{ký yLku 10 xfk LkkExÙkusLk ðkðýe Mk{Þu ykÃkðwt òuEyu, çkkfe LkkExÙkusLkLku 4 ¼køk{kt rð¼kSík fhe «Úk{ 20 xfk LkkExÙkusLk Ãkkf{kt ÃkktËzk ykðu íÞkhu, çkesw 30 xfk LkkExÙkusLk 8 «ríkÞku ykðu íÞkhu ºkesw 30 xfk LkkExÙkusLk Ãkkf{kt Vw÷ ykðu íÞkhu íku yðMÚkk{kt íku{ s çkkfeLkwt 10 xfk LkkExÙkusLk Ëkýk ykððkLkk Mk{Þu ykÃkðwt òuEyu. ¾kíkhLku çkesÚke 4-5 Mku.{e ŸzkEyu yLku 4-5 Mku.{eLkk ytíkhu Lkkt¾ðwt òuEyu, suÚke íkuLke ytfqhý Ãkh «ríkfq¤ yMkh Lk ÚkkÞ. {fkELkk WíÃkkËLk{kt ðÄkhku fhðkLkk nuíkwÚke ¾uzqíkkuyu fux÷ef rðþu»k çkkçkíkLku æÞkLk{kt hk¾ðe òuEyu. su{kt Mk{ÞMkh ðkðuíkh,ÃkkfLku rÃkÞík, Ãkkf-Mkwhûkk yLku ÞkuøÞ Ãkkf-[¢ yÃkLkkððkLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au. ðÄkhu «{ký{kt ðhMkkËLku ÷eÄu {fkELkk ¾uíkh{kt Ãkkýe yufrºkík ÚkE òÞ Au, suLkk rLkfk÷ {kxu íkwhtík ÔÞðMÚkk fhðe òuEyu yLÞÚkk Ãkkf Ãke¤ku Ãkze {whÍkE sðkLke þõÞíkk hnu÷e Au. {Lku ykþk s Lknª Ãkhtíkw rðïkMk Ãký Au fu ¾uzqík r{ºkku WÃkhkuõík ÔÞðnkhef Mkq[LkkuLku æÞkLk{kt hk¾e {fkELk WíÃkkËLk{kt ð]rØ fhe ¾kã Mkwhûkk{kt ÃkkuíkkLkwt ÞkuøkËkLk ykÃkþu. »ÉÅ~ÉÉqH
+à©É. »ÉÒ. eÉàÊ©ÉÊ{ÉH
7
f]r»k òøkhý sqLk 2014
¾uíkh{kt ½kMk[khkLkk
www.krishijagran.com
¾uíkh{kt ½kMk[khkLkk øk
ðkðuíkh {kxu ÞkuøÞ Mk{Þ
h{eLke {kiMk{{kt ½kMk[khkLke íktøkLke {kuxe Mk{MÞk nkuÞ Au. íkuLke MkeÄe yMkh ÃkþwykuLke ËqÄ WíÃkkËLk ûk{íkk Ãkh Ãký Ãkzu Au. yk Mk{MÞkLku æÞkLk{kt hk¾e ¾uzqíkkuLku Mk÷kn ykÃkðk{kt ykðu Au fu su ¾uíkh{kt ®Mk[kELke ÃkÞkoó MkwrðÄk nkuÞ íÞkt íkuyku ÷e÷k ½kMk[khk MkkÚku Mktf¤kÞu÷ ÃkkfLkk ðkðuíkh {kxuLke fk{økehe þ\ fhe þfu Au. ÷e÷k ½kMk[khk {kxu çkkshe, swðkh yLku {fkELkwt ðkðuíkh fhe þfkÞ Au. ðkðuíkh yøkkW ¾uzqíku rçkÞkhýLku Ãk÷k¤eLku Mkwfðe Ëuðwt. ðkðuíkh MkktsLkk Mk{Þu fhðwt òuEyu.
¾uzqíkku ftË{q¤ þkf¼kSLkk ðøko{kt V¤{k¾eÚke ®[ríkík nkuÞ Au. íkuLkkÚke çk[ðk {kxu r{ÚkkE÷ ÞwSLkku÷ xÙuÃkLkku «Þkuøk fhe þfkÞ Au. V¤{k¾eLkk ÷ûký òuðk {¤u íÞkhu íkuLkkÚke çk[ðk ELzkuMkÕVuLk 35 EMke çku r{÷e{exh «{ký{kt yLku ËMk økúk{ ¾ktz yÚkðk økku¤Lku yuf ÷exh Ãkkýe{kt ¼¤ðeLku r{©ý íkiÞkh fhðw. yuf nuõxh ¾uíkh{kt ykþhu 50 ÷exh íkiÞkh fhe r{©ýLkku Atxfkð fhðku òuEyu. {h[kLkk ¾uíkh{kt rð»kkýwsLÞ hkuøkøkúMík AkuzLku W¾kze s{eLk{kt Ëkxe Lkkt¾ðku òuEyu. íÞkhçkkË Er{zkõ÷kur«zLkku ¾uíkh{kt Atxfkð fhðku òuEyu. ¼ªzkLkk Ãkkf Ãkh ÷ýýe çkkË ÞwrhÞk Ãkkt[Úke ËMk rf÷kuøkúk{ «rík yufh «{kýÚke ¾uíkh{kt Lkkt¾ðwt òuEyu. íÞkhçkkË s ®Mk[kE fhku. ¾uzqíkkuyu ÃkkuíkkLkk ¾uíkh{kt {u¤ çkLkkððkLke fk{økehe þ\ fhe Ëuðe òuEyu, suÚke ðhMkkËLkwt Ãkkýe yufrºkík fhe þfkÞ. V¤{k¾eLke Ëu¾hu¾ fhku ftË{q¤ «fkhLke þkf¼kS{kt V¤{k¾eLke Ëu¾hu¾ fhku. íkuLkkÚke çk[ðk {kxu r{ÚkkE÷ ÞwSLkku÷ xÙuÃkLkku «Þkuøk fhe þfkÞ Au. V¤{k¾eLkk ÷ûký òuðk {¤u íÞkhu íkuLkk Ãkh ELzkuMkÕVuLk 35 E.Mke.Lku çku r{÷e÷exh «{ký{kt yLku ËMk økúk{ ¾ktz yÚkðk økku¤Lku yuf ÷exh{kt r{r©ík fhe íkiÞkh fhku. yuf nuõxh ¾uíkh{kt ykþhu 50 ÷exh íki Þ kh r{©ýLkku At x fkð
fhðku òuEyu. íkwðuh {kxu ¾uíkh íkiÞkh fhku íkwðuhLkk ðkðuíkh {kxu ¾uíkh íkiÞkh fhku. «{krýík søÞkÚke rçkÞkhýLke ¾heËe fhðe òuEyu. ðkðuíkh yøkkW hkEòurçkÞ{ yLku VkuMVhMk{kt ½w÷Lkþe÷ çku  õxheÞkÚke WÃk[kheík fhku . yk WÃk[kheík rçkÞkhý{kt ytfqhý íkÚkk WíÃkkËLk ð]rØ ÚkkÞ Au. íkwðuhLke WÃkhkuõík rfM{{kt ÃkqMkk 2001, ÃkqMkk 991, ÃkqMkk 992, ÃkkhMk {kLkf, ÞwÃkeyuyuMk 120 WÃkÞkuøke Au. ðu÷ðk¤k Ãkkf{kt ¼usLkwt «{ký ò¤ðe hk¾ku yk {kiMk{{kt ðu÷ðk¤k Ãkkf{kt ykuAk{kt ykuAk «{ký{kt ¼UsLkwt «{ký ò¤ðe hk¾ku.{kxe{kt ykuAk «{ký{kt ¼us nkuðkÚke Vq÷ yLku Ãkhkøký Ãkh yMkh ÚkkÞ Au. suuLku ÷eÄu Ãkkf WíÃkkËLk{kt ½xkzku ÚkE þfu Au. {h[kLke ¾uíke{kt rð»kkýwÚke «¼krðík AkuzLku W¾kzeLku s{eLk{kt Ëkxe Ëuðku òuEyu, íÞkhçkkË Er{zkõ÷kur«zLkku ¾uíkh{kt Atxfkð fhðku òuEyu. ®¼zkLkk ÃkkfLke ÷ýýe yøkkW «rík yufh «{kýÚke ÞwheÞk Lkk¾ku. yk {kiMk{{kt yøkuíke Vq÷kðhLku LkMkohe{kt rLk{koý fhðw t òu E yu . LkMko h eLku 20Úke 30 {kE¢ku L kLkk rðMíkkh{kt Ã÷kMxefÚke ZkfeLku MkqÞoLkk ðÄkhu íkkÃkÚke Mkwhrûkík fhku. yk «r¢Þk{kt s{eLk{kt hnu÷k Sðkýw fu su Akuz{kt hkuøkLkwt fkhý çkLke þfu Au íku Lkü ÚkE þfu Au. ÷ªçkw, fuhe rfÒkw «òrík íkÚkk fu¤k{kt ð]ûkkuLke ®Mk[kE fhku. ð]ûkkuLku ÷w ÷køkðkÚke çk[kððk {kxu yðhkuÄfkuLkku WÃkÞkuøk fhðku òuEyu. ÷w Úke çk[ðk MkkiÚke Mkh¤ WÃkkÞ Mkðkhu yLku MkktsLkk Mk{Þu {q¤{kt Ãkkýe ykÃkðwt òuEyu. yk WÃkhktík {kuxk ð]ûkkuLke {kuxe zk¤eyku{kt [wLkkÚke MkVuË fhku. økw÷kçkLke õÞkheyku{kt yuf MkóknLkk ytíkhk¤u ®Mk[kE yLku ®LkËý Ëqh fhðwt òuEyu. 8
f]r»k òøkhý sqLk 2014
nðu WíÃkkËLk
www.krishijagran.com
nðu W¥kh«Ëuþ-rçknkh{kt Ãký MkVhsLk Wøkþu Mk
VhsLkLkk Ãkkf Ãkh nðu {kºk Ãknkze rðMíkkhkuLkwt s ð[oMð Lknª hnu. òu fðkÞíkLku MkV¤íkk {¤e íkku ËuþLkk yLkuf hkßÞku{kt MkVhsLkLkwt WíÃkkËLk þõÞ çkLkþu.yk hkßÞku{kt W¥kh«Ëuþ, hksMÚkkLk yLku rçknkhLkku Ãký Mk{kðuþ ÚkkÞ Au. rçk÷kMkÃkwh rs÷ÕLkk ÃkLÞk÷k økk{{kt 42 rzøkúe íkkÃk{kLk{kt MkV¤sLkLku Wøkkzðk{kt MkV¤íkk {u¤ðLkkh «økríkþe÷ çkkøkkÞíke nrh{Lk þ{ko îkhk íkiÞkh fhðk{kt ykðu÷ MkVhsLkLke rðþu»k «òríkÚke yk çkkçkík þõÞ çkLkíke òÞ Au. furLÿÞ rð¿kkLk yLku xufLkku÷kuS {tºkk÷Þ MkkÚku Mktf¤kÞu÷ LkuþLk÷ ELkkuðuþLk VkWLzuþLk (yuLkykEyuV) y{ËkðkË yu sB{w-fk~{eh{kt íkksuíkh{kt ÞkuòÞu÷ hk»xÙeÞ rð¿kkLk fkUøkúuMk{kt nrh{Lku MkV¤sLkLkk AkuzLku Ëuþ¼h{kt ÃknkU[kzðkLkku rLkýoÞ fÞkuo Au. nrh{Lk sýkðu Aufu íku{ýu fuðe heíku Xtzk rðMíkkh{kt WíÃkLk Úkíkk MkVhsLkLku rçk÷kMkÃkwh suðk økh{ SÕ÷k{kt Wøkkzðk{kt MkV¤íkk {u¤ðe. íkuLkk «¼kðÚke yuLkykEyuV y{ËkðkËLkk ði¿kkrLkfkuyu Lk¬e fÞwO níkwt fu íkuLku ËuþLkk
yuðk ¼køkku{kt Ãký ÃknkU[kzðk{kt ykðu ßÞkt Mkk{kLÞ heíku íkkÃk{kLk Ÿ[w hnuíkwt nkuÞ Au. VkWLzuþLku yk {kxu 17 hkßÞLke ÃkMktËøke fhe Au. þ\ykíkLkk íkçk¬k{kt ËMk nòh Akuz «kÞkurøkf Äkuhýu yk hkßÞku{kt {kuf÷ðk{kt ykðþu. ßÞkt ykøkk{e fux÷kf ð»ko{kt MkV¤íkk Ãkh Lksh hk¾ðk{kt ykðþu. VkWLzuþLkLku ykþk Aufu òu rn{k[÷«ËuþLkk WLkk yLku rçk÷kMkÃkwh suðk økh{ rsÕ÷k{kt MkVhsLkLkk ÃkkfLke Mkt¼kð Au. nrh{LkLkk {íku ð»ko 1999{kt íku{ýu MkVhsLkLkku Akuz Wøkkzâku níkku. íkuLkk çkes yu MkVhsLk{ktÚke {éÞk níkk fu su íkuyku çkòh{ktÚke ¾kðk {kxu ÷kðu÷ níkk. MkVhsLkLke yk ðuhkExeLku EÂLzÞLk ELMxexâwx ykuV yuøkúefÕ[h rhMk[o rþ{÷k îkhk «{krýík fhðk{kt ykðu÷ Au. ykøkk{e xqtf Mk{Þ{kt nrh{Lk «òríkLkk MkVhsLkLku hk»xÙeÞ-Míkhu Mkhfkhe {tsqhe {¤e þfu Au, suÚke íku «{krýík ÚkE òÞ fu yk «fkhLke «òrík õÞkÞ WÃk÷çÄ LkÚke.
9
f]r»k òøkhý sqLk 2014
S\%FGL ;DFrFFZ
fu
çkkøkkÞíke WíÃkkËLk ðÄkhðk
h÷ hkßÞLkk rºkÁLkuð÷e rðMíkkh ÃkkýeLke yAíkLkku Mkk{Lkku fhe hÌkwt Au, ßuLku ÷eÄu yk rðMíkkh{kt çkkøkkÞíke ÃkkfkuLkwt WíÃkkËLk ykuAk «{ký{kt {¤u Au. {kxu yk Mk{MÞkÚke Awxfkhku yÃkkððk Wãkuøk rð¼køkLkk WÃkrLkËuoþfLkwt WãkuøkLku fnuðwt Au fu çkkøkkÞíke MkkÚku Mktf¤kÞu÷k ¾uzqíkkuyu {kE¢ku ErhøkuþLkLkku WÃkÞkuøk fhðk Mkq[Lk fÞwO Au, suÚke yk rðMíkkh{kt ®Mk[kE {kxuLkk ÃkkýeLke yAíkLke ÂMÚkrík{kt s{eLkLke WíÃkkËfíkkLku ðÄkhðkLkk WÆuþÚke ÃkkýeLkku xfkW WÃkÞkuøk fhe þfkÞ. yk rðMíkkh{kt fhðk{kt ykðu÷ ÃkrhûkýkuÚke òýðk {éÞwt Aufu çkkøkkÞíke ÃkkfkuLkk WíÃkkËLkku{kt {kE¢ku EheøkuþLk yíÞtík WÃkÞkuøke Au. yk WÃkhktík íku ÄkLk, fÃkkMk,økðkh íkÚkk íkwðuh {kxu ½ýe ÷k¼ËkE ÔÞðMÚkk Au. {kE¢ku EheøkuþLk ÃkØíke{kt ©r{fLke s\rhÞkík yLku ¾kíkh ykÃkðkLke MkwrðÄk ÚkE òÞ Au. hkßÞ Mkhfkh 100 xfk MkçkrMkze zÙeÃk ®Mk[kE ykÃku Au. yk yLkwËkLk LkkLkk yLku rMk{ktík ¾uzqíkku fu suyku 5 yufh MkwÄe s{eLk Ähkðu Au íku{Lkk {kxu Au. sux÷k ûkuºk{kt zÙeÃk EheøkuþLk fhðk{kt ykðþu yux÷k rðMíkkh{kt WíÃkkËLk ÷øk¼øk çku økýwt ðÄe sþu íkuðe þõÞíkk òuðk{kt ykðu Au. rzÙÃk
{kE¢ku EheøkuþLkLkwt ÞkuøkËkLk EheøkuþLk WíÃkkËLk Ãkzíkh ®f{ík ½xkzðk{kt WÃkÞkuøke çkLkðk WÃkhktík ÃkkýeLkk ykuAk WÃkÞkuøk{kt Ãký {ËË\Ãk çkLku Au íku{ s ¾uzqíkkuLku ðÄkhu «{ký{kt WÃks {¤u Au. ð»ko 2011 MkwÄe{kt {kE¢ku EheøkuþLk 2000, 2160 nuõxh{kt þ\ykík fhðk{kt ykðe níke. suLkk Ãkh ykþhu .96 fhkuz sux÷wt yLkwËkLk ykÃkðk{kt ykÔÞku níkku. 2011 yLku 2014Lkk {æÞ{kt 2,115 nuõxh ûkuºk{kt {kE¢ku EheøkuþLk ytíkøkoík ykðu Au. íkuLkkÚke 100 xfk yLkwËkLk Au.20-13 MkwÄe 538.97 nuõxh {kE¢ku EheøkuþLk ytíkøkoík ykðu Au, su{kt 2 ð»ko Ëhr{ÞkLk 1337 ¾uzqíkkuLku ÷k¼ ÚkÞku Au.
rnLËwMíkkLk fkufkfku÷k çkuðhuSMk yLku siLk EheøkuþLk îkhk fuheLkk WíÃkkËLk{kt ðÄkhðk nuíkw WÒkrík «kusuõx
y
køkk{e 10 ð»kkuo{kt fuheLkwt WíÃkkËLk ºký ÷k¾ fhðk yLku 2500 ¾u z q í kku ELkeMkeyu x eð rnLËw M íkkLk fkufkfku÷k çkuðhuSMk yLku siLk EheøkuþLku ykøkk{e 10 ð»ko{kt \rÃkÞk 50 fhkuz ÔÞkÞ fhðk {kxu WÒkíke «kusux{kt ¾uzqíkkuLkku rLkýoÞ ÷uðk{kt ykÔÞk Au. yk MktÞwõík MkknMkLku yktÄú«Ëuþ 2011{kt Þw.yu[.ze.ÃkeLku 2000 «ËþoLk Vku{o «Úk{ íkçk¬k{kt fhðk{kt ykðu Au.yk ÞkusLkk fkufkfku÷k ÞwrLkðŠMkxe îkhk 4000 ¾uzqíkku îkhk çkMk îkhk ÃknkU[kzðk{kt ykðþu. Þw.yu[.ze.Ãke xufLkef ytíkøkoík Akuz ®Mk[kE {kxu ykuLk MkkEx Vku{o Ãkqhf MknkÞíkkLkwt Ãkrhûký ykÃkðk{kt ykðu. ðÄkhu Wøkkzku Lkðe f]r»k xufLkef ytíkøkoík ¾uzqíkku yuf yufh{kt ykþhu 600 Akuz Wøkkze þfþku ßÞkhu ÃkhtÃkhkøkík rðrÄ{kt {kºk 40 Akuz s Wøkkze þfkÞ Au. ELkkuðuxef xufLkefLku siLk EheøkuþLkLkk fku{Mko÷kEÍTz fhLkk Þwzw{÷{Ãkux, íkr{÷LkkzwLkk rhþ[o yuLz
zuð÷Ãk{uLx 100 yufh Þw.yu[.ze.ÃkeLkwt Vku{o MÚkkrÃkík fhðk{kt ykðu Au. çkeò íkçk¬k{kt yk «kusuõx ytíkøkoík 50,000 yufh ÷kððk{kt ykðþu. òufu 50,000 ¾uzqíkkuLku ÷k¼kLðeík fhþu.su ¾uzqíkkuLku yk Mfe{{kt ÃkMktË fhðk{kt ykðþu, íkuLku yk xufLkefLkk WÃkÞkuøk {kxu MknkÞíkk «ËkLk fhðk{kt ykðþu. fkufk fku÷k ðuçkhuSMk yLku siLk EheøkuþLk çkÒkuLkku WÆuþ fuheLke WíÃkkËfíkk ðÄkhðk yLku WíÃkkrËík fuheykuLku çkkÞçkuf fhðkLkku Au. yuf ytËks «{kýu ð»ko 2022-23 MkwÄe 3,00,000 xLk fuheLkwt fhe þfkþu. EÂLzÞLk ßÞwMk rzÙõMk {kfuox {kºk fuhe ®zÙõMkLku ÷E «rík ð»ko \rÃkÞk 50,000 fhkuzLkku fkhkuçkkh fhu Au. yk Mktòuøkku{kt yk fkhkuçkkhLku ðÄkhðkLke ÔÞkÃkf Mkt¼kðLkk hnu÷e Au yLku íkuLkk xfkW ykÄkh Ãkh ÔÞðMÚkk fhðk{kt ykðu Au. xe.f]»ýfw{kh [eV yuÂõÍõÞwxeð ykurVMkh fkufk fku÷k çkuðhuSMkLkwt fnuðwt Au fu WÒkíke ELkerMkyuxeðLke MÚkkÃkLkkÚke yuf EfkurMkMx{Lkwt MksoLk Úkþu. íkuLku ÷eÄu ¾uzqíkkuLku ðÄkhu WÃks yLku ykðf ÚkkÞ Au. yk WÃkhktík WíÃkkËfku{kt Ãký EÂLzÞLk çkúkLz {kÍk yuLz r{Lx {uz fuheLke WíÃkkËfíkk{kt ð]rØ Úkþu. yíkw÷ siLk, òuELx {uLkuStøk rzhuõxh, siLk EheøkuþLk rMkMx{Lkwt {kLkðwt Aufu ¼khík {Uøkku ÃkÕÃkLkwt rðï{kt MkkiÚke {kuxku WíÃkkËf Au. yk LkðeLk¥k{ xufLkefLkku «Úk{ WÆuþ fuheLkwt WíÃkkËLk çku økýw fhðkLkku Au. 10
f]r»k òøkhý sqLk 2014
S\%FGL ;DFrFFZ
nðu fuh÷k hkßÞLkk f]r»k ©r{fkuLku «íÞuf {rnLku \rÃkÞk 30,000 {¤þu
www.krishijagran.com
Mkkçkh{íkeLke su{ nðu Þ{wLkkLke Ãký MkVkE Úkþu
fu
Lÿ yLku rðMíkkhLke fkUøkúuMk nfw{íkLkk rËðMkku{kt rËÕneLke «Ëqr»kík LkËe Þ{wLkkLku ÷tzLkLke xuBMk LkËe suðe MðåA yLku MkwtËh Lkne çkLkkððkLke yuf ÞkusLkk ½zðk{kt ykðe hne Au.Ãkhtíkw h÷kLkk f]r»k rð¼køku yuf Lkðe Mfe{ hsq fhe Au suLku nðu ðzk«ÄkLk LkhuLÿ {kuËeyu þÃkÚk ÷eÄk çkkË nðu rËÕne{ktÚke ¾uzqíkLke fkÞo MkiLkkLke Mkt¿kk ykÃkðk{kt ykðe Au. íku fuh÷k ÃkMkkh Úkíke yk LkËeLku økwshkíkLke Mkkçkh{íke LkËeLke Vku{qo÷kÚke hkßÞLke økúk{ Ãkt[kÞíkku{kt ÷køkw fhðk{kt ykðe Au. su ytíkøkoík íkiÞkh fhðkLke ÞkusLkk nkÚk Ähðk{kt ykðe hne Au.yk WÃkhktík «íÞuf ¾uík ©r{fkuLku \rÃkÞk 30,000 «rík {rnLkkLkk økwshkíkLkk rðfkMk {kuzu÷Lku rËÕne{k ÷køkw Ãkkzðk MkkÚku Þ{wLkk rnMkkçkÚke ðuíkLk ykÃkðk{kt ykðþu, ¾uzqíkku f]r»k rð¼køk îkhk LkËeLke MkVkE íku{ s hksÄkLkeLku hkuþLk fhðk {kxu økwshkíkLke ¾uzkýÚke øknkE MkwÄe rðrðÄ Ãkrhûký fhðk{kt ykðþu. Su{kt Mkkih Qòo {kuzu÷Lku Ãký ys{kððkLke Ëh¾kMík hsq fhðk{kt ÃkkfLke ÷ýýe, LkkrhÞu¤kuLke íkkuzkE yLku nkExuf ¾uíkeLkk ykðe hne Au. WÃkhkßÞÃkk÷ LkSçk støkLke Mkq[LkkÚke rËÕne MkhfkhLkk ÃkrhûkýLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au. su ©r{f yk Mfe{ ytíkøkoík fkÞo fhðk EåAu Au íkuLku f]r»k ÃkÞkoðhý Mkr[ð yLku yLÞ yrÄfkheyku Mkrník rðrðÄ rð¼køk{kt LkkUÄýe fhkððkLke hnuþu. yk Mfe{ 60 økk{ku þ\ rð¼køkkuLkk yrÄfkheykuLke çku xe{ ÃkÞkoðhý rËðMku økwshkíkLke fhðk{kt ykðe Au yLku ykþhu 200 økk{zkyku{kt íku þ\ {w÷kfkíku hðkLkk ÚkE níke. rð&÷u»kfkuLkwt {kLkðwt Aufu Þ{wLkk LkËeLke MkVkE ÃkÞkoðhýLke Ãkrðºkíkk ò¤ððkLke rËþk{kt yuf fhðkLke ÞkusLkk Au. yk Mfe{Úke hkßÞLkk ¾uík {sqhkuLke ykŠÚkf {níðLkwt Ãkøk÷wt {kLkðk{kt ykðu Au. ðÄw Qòo WíÃkkËLkLke Ãknu÷ ÂMÚkrík ðÄkhu {sçkqík çkLkþu. ÚkðkLku ÷eÄu hksÄkLke{kt ðes¤e MktfxLkku Wfu÷ {u¤ðe þfkþu.
fu
sirðf ¾kíkh çkLkkððkÚke f[hkLku ÷økíke Mk{MÞLkku Wfu÷ ykðþu VkE Ëhr{ÞkLk yufrºkík Úkíkk f[hLkk Z÷økk{kt ykøk ÷køkðkLke Mk½xLkk rËLk «rík rËLk Mkk{u ykðíke nkuÞ Au. òu ykÃkýu Úkkuze Mkkð[uíke Ähkðe íkku yk f[hkLku sirðf ¾kíkh{kt íkçkrË÷ fhe þfeyu Aeyu. íkuLku ÷eÄu ÃkÞkoðhýLke ò¤ðýe fhe þfkþu íku{ s f[hkLku ÷økíke Mk{MÞkLkku Ãký yMkhfkhf Wfu÷ ykðe þfþu. f[hkLku ÷økíke Mk{MÞk økúk{eý rðMíkkhkuÚke ÷E þnuhe rðMíkkhku ík{k{ søÞkyu òuðk {¤u Au.ÃkqMkk ÂMÚkík ¼khíkeÞ f]r»k MktþkuÄLk MktMÚkkyu Mkwû{ Sð rð¼køkLkk ði¿kkrLkfkuLkwt fnuðwt Aufu òu sirðf ¾kíkh çkLkkððkLkwt yr¼ÞkLk{kt MkkuMkkÞxeyku yLku yk{ ykË{eLku Mkk{u÷ fhðk{kt ykðu íkku f[hkLke Mk{MÞkLkku {nË ytþu Wfu÷ {u¤ðe þfkÞ Au. ÃkqMkk MktMÚkkLkk ÃkrhMkh{kt MkVkE yLku ¾uíkhku{ktÚke «kó yðþu»kkuLkku WÃkÞkuøk fhe nòhku xLk sirðf ¾kíkh çkLkkððk{kt ykðu Au. yk ¾kíkh çkLkkððk{kt fkuE s «fkhu hMkkÞýLkku WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðíkku LkÚke. fuðe heíku çkLkþu sirðf ¾kíkh: ÃkqMkk ÂMÚkík ¼khíkeÞ f]r»k yLkwMktÄkLk MktMÚkkLk Mkwû{Sð rð¿kkLk rð¼køkLkk {wÏÞ ði¿kkrLkf zku.÷ð÷eLk þwõ÷k sýkðu Au fu sirðf ¾kíkh çkLkkððkLke rðrÄ rçk÷fw÷ Mkh¤ Au. ík{u EåAku íkku yk rðrÄLkku WÃkÞkuøk fhe þfku Aku. ík{u íkuLku Mkk{wrnf yÚkðk ÔÞÂõíkøkíkMíkh Ãkh yk ¾kíkh çkLkkðe þfkÞ Au. íku{k þuLkku WÃkÞkuøk ÚkkÞ Au:sirðf ¾kíkh {kxu þkf¼kSLkk
çkeLks\he f[hku, ÃkktËzk Akuz Vq÷ yLku yLÞ sirðf [esðMíkwLkku WÃkÞkuøk fhðk{ktykðu Au. fuðe heíku çkLkkðþku: Mkk{wrnf Míkh Ãkh sirðf ¾kíkh çkLkkððk {kxu MkkuMkkÞxeLkk ÷kufku ÃkhMÃkhLkk MknÞkuøkÚke Ëhhkus ½h yLku MkkuMkkÞxe ÃkrhMkh{kt s{k yðþu»k yLku f[hku yufrºkík fhe þfu Au. ykþhu yuf {exh Ãknku¤ku, yuf {exh ÷ktçkku yLku yuf {exh Ÿzku ¾kzku økk¤ku. yk ¾kzkLkk ykX{kt rnMMkk{kt ºkýÚke [kh rËðMk sqLkk Aký, yzÄk rnMMkk{kt ¾uíkhLke MðåA {kxe yLku yzÄk rnMMkk{kt ftÃkkuMx Lkk¾ku. «íÞuf 15 rËðMk çkkË íkuLke Ãk÷xkE fhíkk hnku. Mk{Þ-Mk{Þu íku{k ¼usLkwt «{ký ò¤ððk Ãkkýe Lkk¾íkk hnku. yk{ ºký ð¾ík 15 rËðMkLkk ytíkhk¤u fhku. 45 rËðMk çkkË ¾kíkh íkiÞkh ÚkE sþu. yk «Þkuøk ½hu÷w Míkhu Ãký fhe þfkÞ Au. yksfk÷ çkòh{kt ftÃkkuMx ðøkh Ãký ík Mkh¤íkkÚke WÃk÷çÄ çkLku Au. ík{u EåAku íkku ík{khk ½hLke ykswçkksw ykðu÷ þkf¼kS çkòhku{kt Vufe Ëuðk{kt ykðíke þkf¼kS yÚkðk íkuLkk ÃkktËzkLku yufrºkík fheLku íkuLku ¾kíkh çkLkkððk{kt WÃkÞkuøk{kt ÷E þfku Aku. 11
f]r»k òøkhý sqLk 2014
S\%FGL ;DFrFFZ
www.krishijagran.com
ðe.yuLk.ykh.çkene MkV¤íkkLke rËþk{kt
A
¼khík{kt ðe.yuLk.ykh.çkene çkøke[kLke ÂMÚkrík
Himanchal Pradesh
[uÒkkE,çkUø÷kuh,Mkwhík,ðzkuËhk,y{ËkðkË,à kwýu,LkkrMkf yLku yLÞ rðfrMkík çkòhku{kt V¤ rð¢uíkk îkhk íkuLkwt rðíkhý fhðk{kt ykðe hÌkwt Au. ðe.yuLk.ykh.LkMkoheLke ðuçkMkkEx Ãkh V¤ rð¢uíkkykuLke ÞkËe,MktÃkfo {krníke yLku MktÃkqýo ¼khíkLkk çkøke[kykuLke {krníke V¤ rð¢uíkkyku yLku ¾uzqíkkuLku WÃkÞkuøke çkLku Au. íkuLku ÷eÄu fkuE Ãký ð[uxkÞkyku ðøkh ÷uðz-Ëuðz þõÞ çkLke hne Au, çkÒku Ãkûkku fkuE Ãký fr{þLk yusLx yLku f{eþLk ðøkh ÃkhMÃkh ðuÃkkh fhe ðÄw ÷k¼ {u¤ðu Au. yk V¤Lke rðþu»kíkk : yk V¤Lkku ðÄw rËðMkku MkwÄe Mktøkún fhe þfkÞ Au, ykf»kof htøk yLku ðÄw Mkkhe ykðf yu íkuLke rðþu»kíkk Au. ¼khíkLkk ík{k{ {wÏÞ çkòhku{kt ðe.yuLk.ykh çkene «òrík Lkk V¤Lkwt {qÕÞ íkuLke ykf»kof ûk{íkk, fË-ykfkh yLku økwýð¥kk Ãkh ykÄkrhík Au. ðíko{kLk Mk{Þ{kt íku {qÕÞ økúuz-1 V¤-100.00, økúuz-2 V¤ 60-80, økúuz-3 V¤-40-60 yLku yLÞ \rÃkÞk 25-40 «rík fe÷ku Au. yuf Mkkhk çkkøkkÞík yk «òríkLku 12X 18 «rík yufh ÃkÆríkÚke ÷økkðe 450 ð]ûkkuÚke «rík ð»ko 3-5 ÷k¾ MkwÄe ykðf «kó fhe þfu Au. yk rðþu»kíkkLku ÷eÄu s íkuLku ½ýe Mkkhe rðþu»kíkk {¤e Au. Punjab
Uttrakhand
Haryana
Uttar Pradesh
Rajasthan
Bihar
Madhya Pradesh
Gujrat
West Bengal
Ch h
att
isg
arh
Jharkhand
Odisha
Maharastra
Goa
íkeMkøkZ{kt zku.LkkhkÞý¼kE [kðzk îkhk rðfMkkððk{kt ykðu÷ ò{V¤Lke «òrík ðe.yuLk.ykh çkkne «íÞuf ð»kuo Mk{økú Ëuþ{kt ðÄwLku ðÄw «Ëuþku{kt ¾uzqíkku ¾wþeÃkqðof Mðefkhe hÌkk Au. yksu ðe.yuLk.ykh.çkene ¼khíkLkk 17 «Ëuþ,100 fhíkkt ðÄkhu SÕ÷k{kt ¾uzqíkkuLke yÃkuûkk Ãkqýo fhe hne Au. 5 ÷k¾ fhíkkt ðÄw Akuz ¼khíkLke [khu rËþk{kt ò{V¤Lkk çkøke[kyku{kt ÃkrhðŠíkík ÚkE økÞk Au. ðe.yuLk.ykh çkeneLke Wå[ økwýð¥kk yLku ðÄw WíÃkkËLkLke ûk{íkkLku ¾uzqíkku îkhk «kó fhðk{kt ykðe hÌkwt Au. rËÕne,fku÷fkíkk,{wtçkE,
Andhra Pradesh
Karnataka
Tamil Nadu
PARTH BIOAGRICULTURE PVT. LTD.
ÃkkÚko çkkÞku yuøkúefÕ[h «k.r÷ «økríkLkk ÃktÚku yøkúuMkh ÃkkÚko çkkÞkuyu AuÕ÷k Mkkík ð»ko{kt W¥kh ¼khíkLkk yLkuf þnuhku yLku økúk{eý ûkuºkku{kt f]r»kûkuºku ÃkkuíkkLkk ©uc økwýð¥kkÞwõík WíÃkkËLkku hsq fhe hne Au, suLke ¾uzqíkku íkhVÚke Mkíkík {køk ÚkE hne Au. ftÃkLkeLkk yk WíÃkkËLkkuLkku «Þkuøk fhe ¾uzqíkku ðÄw Mkkhk «{ký{kt ÷k¼ {u¤ðe hÌkk Au. ftÃkLkeyu ÃkkuíkkLkk WíÃkkËLkkuLkk {kæÞ{Úke hksMÚkkLk WÃkhktík {æÞ«Ëuþ, W¥kh«Ëuþ, W¥khk¾tz yLku Íkh¾tz{kt fk{økehe rðMíkkhe Au. fk~{eh{kt fuMkh, Mkuð, çkËk{ yLku y¾hkuxLku ÃkkuíkkLke «kuzõx {khVíku Mkkhku ÷k¼ ÚkÞku Au. ftÃkLkeLkk {uLkuStøk rzhuõxh ©e yuMk.Ãke.÷ëk ykþhu 37 ð»koLkku f]r»k ÔÞðMÚkk ûkuºkLkku çknku¤ku yLkw¼ð Ähkðu Au. ftÃkLkeLku økÞk ð»kuo hk»xÙeÞ rðfkMk híLk ÃkwhMfkhÚke Ãký MkL{krLkík fhðk{kt ykðe níke. ftÃkLke ¾uzqíkkuLku 09829240470 {khVíku VkuLk Ãkh f]r»k MktçktrÄík Mk÷kn Mkq[Lkku ykÃke ¾uzqík r{ºkkuLku ðÄw Mkkhku ÷k¼ ÚkkÞ íkuðk «ÞkMkku fhe hne Au. ftÃkLke nk÷{kt 35 sux÷e «kuzõx {khVíku ¾uzqíkkuLke Mkuðk {kxu fkÞohík Au. ftÃkLkeyu íkksuíkh{kt s nheîkh{kt ftÃkLke rð¢uíkk «ríkrLkrÄÞkuLke çkuXf{kt ¾uzqíkkuLke Mk{MÞkLkwt Wfu÷ Ãkh rðþu»k æÞkLk ykÃÞwt níkwt, suÚke ¾uzqíkkuLku ðÄkhu Mkkhku ÷k¼ {¤u. ftÃkLke ÃkkuíkkLkk sirðf WíÃkkËLkku {khVíku s{eLkLkk Ãkeyu[ MkwÄhíkk ykuAk Ãkkýe{kt ¾uzqíkkuLku ðÄkhu WíÃkkËLk WÃk÷çÄ fhkðe hne Au. ftÃkLkeLkk WíÃkkËLkkuLkk «ÞkuøkÚke ÃkkfLke rðrðÄ þk¾kyku{kt ð]rØ ÚkkÞ Au, Ãke¤kÃkýw Ëqh ÚkkÞ Au.Vw÷ ðÄkhu ykðu Au, ÃkkfLkk ykfkh{kt ðÄkhku ÚkkÞ Au. ÃkkfLkk ðsLk{kt ðÄkhku ÚkkÞ Au íku{ s Wå[ økwýð¥kkÞwõík WíÃkkËLk {¤u Au, suÚke yuftËhu ¾uzqíkkuLku çkòh{kt Mkkhe ®f{ík {¤u Au. 12
f]r»k òøkhý sqLk 2014
S\%FGL ;DFrFFZ
www.krishijagran.com
13
f]r»k òøkhý sqLk 2014
S\%FGL ;DFrFFZ
www.krishijagran.com
14
f]r»k òøkhý sqLk 2014
S\%FGL ;DFrFFZ
www.krishijagran.com
16
f]r»k òøkhý sqLk 2014
ËqÄ WíÃkkËLk
www.krishijagran.com
Ëuþ{kt ËqÄ WíÃkkËLk ûkuºku W¥kh«Ëuþ {ku¾hkLkk MÚkkLku, økwshkík ºkeò ¢{u rð
ïLkk MkkiÚke {kuxk ËqÄ WíÃkkËf yLku ðÃkhkþfkh ¼khík{kt LkkýkfeÞ ð»ko 2012-13 Ëhr{ÞkLk 132.4 r{r÷ÞLk xLk ËqÄLkwt WíÃkkËLk ÚkÞwt níkwt, íku{ LkuþLk÷ zuhe zuðÕÃk{uLx çkkuzo (yuLkzezeçke) îkhk hsq fhðk{kt ykðu÷ {krníke{kt sýkðkÞwt Au. Ëuþ{kt yuftËhu [ku{kMkw MkkÁt hnu íkuðk Mktòuøkku{kt ykøkk{e LkkýkfeÞ ð»ko{kt ËqÄLkwt WíÃkkËLk ÃkkA÷k ð»koLke íkw÷Lkk{kt 6 xfk ðÄe 140 r{r÷ÞLk xLk hnu íkuðe þõÞíkk Au. ËqÄ WíÃkkËLk{kt ¼khíkLkk hkßÞkuLke ÂMÚkrík òuEyu íkku W¥kh «Ëuþu ÃkkuíkkLkwt {ku¾hkLkwt MÚkkLk ò¤ðe hkÏÞwt Au, ßÞkhu hksMÚkkLk çkeò yLku økwshkík ºkeò MÚkkLku Au. òufu ËqÄLkk {kÚkkËeX ðÃkhkþ{kt Ãktòçk yLku nrhÞkýk yøkúuMkh Au.yºku WÕ÷u¾LkeÞ Aufu AuÕ÷k fux÷kf ð»kkuo{kt ¼khíku ËqÄ WíÃkkËLk ûkuºk{kt Mkkhe «økrík fhe Au. yk WÃkhktík ËqÄ Mkrník zuhe ÃkuËkþkuLk {køk{kt Ãký LkkUÄÃkkºk «{ký{kt ð]rØ ÚkE Au.
17
f]r»k òøkhý sqLk 2014
S\%FGL ;DFrFFZ
www.krishijagran.com
f]r»k ÃkrhðíkoLk Þkºkk îkhk rð[kh ÃkrhðíkoLk f]r»k ÃkþwÃkk÷Lk ûkuºku yÃkLkkððe Ãkzþu Lkðe xufLkku÷kuS Fu ½rzÞk¤ yLku íkkhe¾ yu ðkíkLke økðkne ykÃku Au fu çkÄwt s Mkíkík çkË÷kíkw hnu Au. ftR s ÂMÚkh yLku fkÞ{e LkÚke.«f]rík htøk çkË÷íke hnu Au. {u½ÄLkw»Þ Mk{Þ ÃkAe ykuøk¤e òÞ Au yLku ðkðkÍkuzkLkwt ykÞw»Þ Ãký ÷ktçkw LkÚke nkuíkwt. Mkíkík çkË÷kíkwt hnuðwt yu Mk]rü, «f]rík yLku ®sËøkeLkku çkË÷e Lk þfkÞ yuðku rLkÞ{ Au. çkÄw s çkË÷kíkw nkuÞ íkku ÃkAe ¾uzqík fuðe heíku fkÞ{ {kxu yuf Mkh¾ku hne þfu ? S rðþk¤ ¼khík Ëuþ{kt ¾kã WíÃkkËLk ykuAw ÚkE hÌkwt Au. s{eLk ½xíke òÞ Au. çkuhkusøkkhe ðÄíke òÞ Au. yk ÃkrhÂMÚkríkLku æÞkLk{kt hk¾e ð»ko 2006{kt yuLkyuykEÃke (LkkuþLk÷ yuøkúefÕ[h÷ ELkkuðuþLk «kusuõx) îkhk f]r»kûkuºk{kt ÚkÞu÷ ÃkrhðíkoLkLke yMkh Ëuþ{kt òuðk {¤e hne Au. yksu LkðeLk xufLkku÷kuSLkk WÃkÞkuøkÚke f]r»k yLku ÃkþwÃkk÷Lk ûkuºk{kt «økríkLkk îkh ¾w÷e økÞk Au. hkusøkkh {¤ðkLkk yðMkh nðu Mkk{u ykðe hÌkk Au. rðï çkUfLke MknkÞíkkÚke ð»ko 2006{kt yuLkyuykEÃke íkÚkk ¼khík Mkhfkh îkhk 250 r{r÷ÞLk zku÷h îkhk f]r»k íkÚkk ÃkþwÃkk÷Lk ûkuºku 200 LkðeLk xufLkku÷kuS rðfMkkððk{kt ykðe. yk{kÚke 30 ÃkuxLx fhðk{kt ykðu÷ Au. nðu Ëuþ{kt V¤, Vw÷, ÄkLÞ íkÚkk ½ôLke MkkÚku ËqÄLkwt WíÃkkËLk yLkuf økýw ðæÞwt Au. hkusøkkheLke rËþk{kt ÃkrhðíkoLk yLku xufLkku÷kuSLke Ãký yux÷e s s\h Au. LkuþLk÷ yuøkúefÕ[h ELkkuðuþLk «kusuõx ytíkøkoík f]r»kûkuºk{kt ÃkrhðíkoLk yLku LkðeLk xufLkku÷kuS îkhk ¾uzqíkkuLkk SðLk{kt ÃkrhðíkoLk ÷kððkLkk nuíkwÚke Ëuþ¼h{ktÚke 33 «økríkþe÷ ¾uzqík yLku íku{kt 4 f]r»kûkuºku fk{ fhLkkh LkðeLk Wãkuøk MkknrMkfLku ÃkMktË fhðk{kt ykÔÞk níkk. Su{kt økw s hkík{kt Ú ke ykýt Ë yu ø kú e fÕ[h Þw r LkðŠMkxe{kt Ú ke zku.ykh.ðe. ÔÞkMk (çkeÃkeze) îkhk rfMkkLk yuøkúe {ku÷Lkk zkÞhuõxh nhuþfw{kh Eïh¼kE Ãkxu÷Lkwt Lkk{ yk ÃkrhðíkoLk
Þkºkk{kt Mkk{u÷ fhkÞwt níkwt.yk f]r»k ÃkrhðíkoLk Þkºkk íkkhe¾ 11,{uLkk hkus yktíkhhk»xÙeÞ f]r»k MktþkuÄLk fuLÿ niËhkçkkËÚke þ\ ÚkE níke. f]r»k ÃkrhðíkoLk Þkºkk fw÷ 1577 rf÷ku{exh,33 Þkºkeyku, 5 hkßÞ, 5 f]r»k {u¤k yLku 9 rËðMk «{kýu yk ÞkºkkLkwt ykÞkusLk fhðk{kt ykÔÞwt níkwt. Þkºkk niËhkçkkËLkkøkÃkwh-¼kuÃkk÷-{Úkwhk yLku rËÕne MkwÄe rðrðÄ f]r»k ÞwrLkðŠMkxe íkÚkk MktþkuÄLk fuLÿku îkhk f]r»k {u¤k{kt ykðu÷ ¾uzqík r{ºkkuLke LkðeLk xufLkku÷kuSLke {krníke, f]r»k,çkkøkkÞík, Ãkþw à kk÷Lk,{kA÷e Ãkk÷Lk, ËrhÞkE WíÃkkËLkku , Ãkkf WíÃkkËLk, Vwz «kuMku®Mkøk íkÚkk f]r»k EsLkuh yk{ Mk{økú rð»kÞkuLku ykðhe ÷E Þkºkeyku îkhk LkðeLk MkknMk yLku f]r»k MktçktÄe rðrðÄ-MkV¤ økkÚkkLke y÷øk-y÷øk 8 ¼k»kkyku{kt ¾wçk s MkwtËh hswykík fhe níke. yk Þkºkk Ëhr{ÞkLk ði¿kkrLkfku îkhk f]r»k Mkt¼rðík íkfku, ¾uzqíkku{kt òøk]rík, ¾uíke{kt «ðkne MkuLÿeÞ ¾kíkh 21{e MkËeLkwt yøkíÞLkwt ytøk ÞkuøkËkLk yLku f]r»kûkuºk{kt ÞwðkLkku yLku LkðeLk MkknrMkfkuLku ykøk¤ ÷kððkLkwt fk{ yk Þkºkk îkhk fhðk{kt ykÔÞwt níkwt. f]r»kÞkºkk niËhkçkkËÚke þ\ fhu÷ Þkºkk rðrðÄ Ãkkt[ þnuh{kt ÷E AuÕ÷u Lkðe rËÕne ¾kíku 19{e {uLkk hkus yurøkú ELkkuðuþLk fLkõ÷uð{kt Ãkqýo fhðk{kt ykðe níke. su{kt nhuþ Ãkxu÷ yuøkúe {ku÷-økwshkík{ktÚke ¾uíke{kt LkðeLk rð[khkuLke ykÃk-÷u fhe níke. MkkÚku Ëuþ{kt f]r»k yÚkoíktºkLku fE heíku {sçkqík çkLkkðe þfkÞ íkuLke rðþu»k hswykík yk Þkºkk{kt fhðk{kt ykðe níke. yk Þkºkk îkhk rð[kh ÃkrhðíkoLk íku{ s suðk ÃkrhðíkoLk ykÃkýu f]r»k{kt EåAeyu Aeyu íkuðwt Ãknu÷k ykÃkýu çkLkðwt Ãkzþu. f]r»k íkÚkk ÃkþwÃkk÷Lk{kt LkðeLk xufLkku÷kuS îkhk ðÄw WíÃkkËLk fhe ykŠÚkf heíku Mk{]Ø çkLke þfkÞ Au. f]r»k{kt ÃkrhðíkoLk rðLkk «økrík yþõÞ Au. 18
f]r»k òøkhý sqLk 2014
{Mkk÷k WíÃkkËLk
www.krishijagran.com
{Mkk÷kLkk ÃkkfkuLke ¾uíke ðú
s «Ëuþ{kt rðrðÄ {Mkk÷kLke ¾uíke{kt ðrhÞk¤e,Äkýk yLku {uÚkeLke ¾uíke fkhøkh Mkkrçkík ÚkE Au. òufu SÁ yLku fkuÚk{he yk rðMíkkh{kt yux÷k MkV¤ ÚkÞk LkÚke. ¼híkÃkwhLkk fwBnuh ÂMÚkík f]r»k MktþkuÄLk fuLÿ Ãkh ½ýk ð»kkuoLkk Ãkrhýk{ku Ëþkoðu Au fu {Mkk÷kðk¤k Ãkkf Wøkkze ¾uzqíkku ½ô yLku MkhMkð fhíkkt ðÄw ÷k¼ {u¤ðe þfu Au. f]r»k MktþkuÄLk fuLÿ fwBnuhLke sðkçkËkhe Ähkðíkk zku.WËÞ¼ký ®MknLkk «ÞkuøkLku òuíkk ¼híkÃkwh yLku íkuLke ykswçkksw {Mkk÷kLkk ºký ÃkkfLkwt ûkuºkV¤ ½ýw ðæÞwt Au.íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu ðrhÞk¤eLke ¾uíke 80 nòhÚke yuf ÷k¾ «rík nuõxh MkwÄe ¾uzqíkLku ykðf ykÃku Au. Ãkhtíkw ðrhÞk¤eLkk ðkðuíkhLkku Mk{Þ rçk÷fq÷ Ãkef Ãkh Au. ½ýk ¾hk ÷kufku 15-20 ykuõxkuçkh MkwÄe s íkuLkwt ðkðuíkh fhu Au. ðrhÞk¤eLkwt rçkÞkhý 10 rf÷kuøkúk{ «rík nuõxh hk¾ðku òuEyu.íkuLkwt ðkðuíkh A fqtzkðk¤k {þeLkÚke fhðwt òuEyu. ÷kELk Úke ÷kELkLkwt ytíkh 40 MkUxe{exh yLku Akuz Úke Akuz ytíkh yuf Vqx nkuðwt òuEyu. ðkðuíkhLkk Mk{Þu 20-32-15 «{kýLkk yufÃkefu 150 rf÷kuøkúk{ «{ký yuf nuõxh{kt Lkkt¾ðwt òuEyu. íku{kt «Úk{ Ãkkýe 60 rËðMk çkkË ÷økkððwt òuEyu. íÞkhÃkAeLkwt Ãkkýe Ãký çku-çku
{rnLkkLkk ytíkhu ykÃkðwt òuEyu. çkòh{kt Mkkhe ®f{ík {u¤ððk {kxu ÷e÷e ðrhÞk¤e íkiÞkh fhðe òuEyu. yk {kxu {kºk ÷ýýeLkk Mk{Þu æÞkLk hk¾ðwt òuEyu.ðkðýe Mk{Þu s{eLk{kt ÃkÞkoó «{ký{kt ¼us nkuðku òuEyu. Äkýk yLku {uÚkeLkwt ðkðuíkhLkwt «{ký 22 Úke 25 rf÷kuøkúk{ «rík nuõxh nkuðe òuEyu. íkuLkwt ðkðuíkh Ãký LkðuBçkh MkwÄe{kt fhe þfkÞ Au.{þeLkÚke ðkðuíkh fhíke ð¾íku ÷kELkÚke ÷kELk 40 MkuLxe{exh ytíkh nkuðwt òuEyu yLku AkuzÚke AkuzLkwt ytíkh yzÄw fhðkLkwt hnuþu. A #[Lkk ytíkhu çkes Ãkzu íkuLkwt æÞkLk hk¾ðwt òuEyu.Äkýk yLku {uÚkeLkk ytfqhý rLkféÞkLkk ykþhu 45 rËðMk çkkË Ãkkýe ykÃkðwt òuEyu. çkesw Ãkkýe Vq÷ ykðu íku yðMÚkk{kt ykÃkðwt òuEyu. {uÚkeLku yufð¾ík fkÃke þfkÞ Au. íkuLkkÚke ¾uzqíkkuLke ykðf ðÄe þfu Au. fkÃkýe fhíke ð¾íku æÞkLk hk¾ku fu AkuzLku s{eLkÚke ËkuZ #[Lke Ÿ[kEÚke fkÃkýe fhe þfkÞ Au.ðrhÞk¤e yLku {uÚkeLku Úkúu®MkøkÚke fkÃkýe fhe þfkÞ Au. Ãkhtíkw ÄkýkLku nkÚk ðzu s ÷ýýe fhku. {Mkk÷kLkk yk ík{k{ ÃkkfkuLkk «sLkLk rfM{Lkk rçkÞkhý Mkhfkhe ®f{íkÚke fwBnuh f]r»k rð¿kkLk fuLÿ Ãkh WÃk÷çÄ çkLku Au.
20
f]r»k òøkhý sqLk 2014
S\%FGL ;DFrFFZ
www.krishijagran.com
{u {rnLkk{kt 19 xfk ð]rØ MkkÚku MkkuLkk÷efkyu hufkuzo çkLkkÔÞku
Mkku
Lkk÷efkyu {u {rnLkk{kt 7149 xÙuõxhLkwt ðu[ký LkkUÄkÔÞwt Au, su økík ð»koLke íkw÷Lkk{kt 19 xfkLkku ðÄkhku LkkUÄkÔÞku Au. yk Wãkuøk{kt yLÞ ftÃkLkeLke fk{økeheLku òuEyu íkku yLÞ ftÃkLkeykuLkku Ëu¾kð økík ð»koLke Mk{kLk yðÄeLke íkw÷Lkk{kt {u {rnLkk{kt Ëu¾kð yuftËhu Lkfkhkí{f hÌkku níkku yLku xÙuõxhLkk ðu[kýLku ÷E yuftËhu ½xkzku LkkUÄkÞku níkku. çkòh rnMMkuËkhe{kt òuEyu íkku MkkuLkk÷efkyu yuftËhu ð]]rØ LkkUÄkðe Au, ßÞkhu «ríkrcík ftÃkLkeykuyu {u,2013Lke íkw÷kLkk{kt ðÄkhku LkkUÄkÔÞku LkÚke. Yk çkkçkík ÃkhÚke òý ÚkkÞ Au fu MkkuLkk÷efk ÃkkuíkkLkwt ð[oMð ò¤ðe hk¾ðk{kt MkV¤ hÌkwt Au yLku «ríkMÃkÄkoLke yk Ëkuz{kt ykøk¤ hnuðk{kt Mkíkík «ÞkMk fhe hÌkwt Au. ¾uzqík MkkuLkk÷efkLkk WíÃkkËLkkuLku ÷E ¾wþ Au yLku ftÃkLke Ãký ÷kufkuLkku rðïkMk Síkðk{kt MkV¤ hne Au. Ëuþ{kt Mkðo«Úk{ nuðe zâwxe xÙuõxh hUsLke økhe{k «kó MkkuLkk÷efk ÃkkuíkkLkk ÷ûÞk íkhV ðÄkhu ÍzÃkÚke ykøk¤ ðÄe hÌkwt Au yLku Wãkuøk{kt ºkesw MÚkkLk {u¤ððk{kt MkV¤ hÌkwt Au. MkkuLkk÷efkyu hkuxkðuxkU ½ýe «ríkck nktMk÷ fhe Au. MkkuLkk÷efk xÙuõxh MkkÚku Mk{økú íkk÷{u÷ MkkÚku ¾uzqíkku ÃkkuíkkLkk ¾uíkeLkk fkÞkuo ykuAk Mk{Þ{kt yLku ðkðuíkh yøkkW yuf MkkÚku 4 fkÞo ¾qçk s Mkkhe «þtMkk «kó fhe þfu Au. ÃkkuíkkLkwt fk{ ÃkqÁt fhe çkkË{kt ¾uzqíkku íku{ktÚke 3 ÷k¾Úke 4.50 ÷k¾ MkwÄeLke yuf {rnLkk {kxuLke f{kýe nktMk÷ fhe þfu Au yLku ¾uzqík xÙuõxhLke ®f{ík fkZe ÷u Au, yk{ ¾uzqíkkuLke Ëhhkus ¾wþeyku ðÄíke òÞ Au. yLÞ «Þkuøkku MkkÚku Ãký xÙuõxh xÙuõxhu ½ýe Mkkhe Lkk{Lkk {u¤ðe Au.ÍzÃk¼uh fk{økehe íkÚkk zeÍ÷Lke WÃkhkuõík çk[ík MkkÚku ¾uzqíkkuLku ¼hÃkqh ÷k¼ ÚkkÞ Au. ¾Át fnku íkku MkkuLkk÷efk yuf ¾hku MkkuËku Au. íkuLkkÚke ¾uzqíkku ÃkkuíkkLke «økríkþe÷ ÄkhýkykuLku ÷E fkÞkoLðeík fhðk{kt «ÞkMk fhe hÌkk Au yLku ©uc Ãkrhýk{ fhe hÌkk Au. ©e yu÷.ze.r{¥k÷, [uh{uLkLke Ëu¾hu¾ nuX¤ MkkuLkk÷efk ÃkkuíkkLke Lkðe ô[kEykuLku MÃkþeo hÌkwt Au yLku nðu yu rËðMkku Ëqh LkÚke fu MkkuLkk÷efk yuf Lkðku EríknkMk h[ðk{kt MkV¤ Úkþu.
21
f]r»k òøkhý sqLk 2014
f]r»k ;DFrFFZ
www.krishijagran.com
økk{-þnuhLkk f[hkLku SðkýwLke {ËËÚke ¾kíkh çkLkkðe þfkþu rË÷eÃk fw{kh ÞkËð
f
[hk Ãkuxe{kt hnu÷ku f[hk{ktÚke ¾kíkh çkLkkððk {kxu ¼khíkeÞ f]r»k MktþkuÄLk MktMÚkk ÃkqMkkLkk ði¿kkrLkfkuyu SðkýwykuLkwt r{©ý íkiÞkh fÞwO Au.yk r{©ýÚke {køkkuoLke ykswçkksw{kt Ãkzu÷k f[hk yLku øktËfeLkk Zøk÷kykuLku nðu Ãkkt[ yÚkðk Mkkík Mkókn{kt s ¾kíkh{kt çkË÷e þfkþu.þnuh yLku økúkr{ý rðMíkkhku{kt øktËfeLkk Mk{kÄkLk {kxuLke yk xufrLkfÚke ¾uíkeðkzeûkuºk{kt Ãký sirðf ¾kíkh WÃk÷çÄ çkLke þfþu. ÃkqMkk MktMÚkkLkk rLkËuoþf nheþtfh økwók MkkÚkuLke {w÷kfkík{kt íku{ýu yk {krníke ykÃke níke. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu økúk{eý rðMíkkhku{kt ¾uzqíkku AkýeÞk ¾kíkh {kxu ÞkuøÞ ÔÞðMÚkk Ähkðíkk LkÚke yLku hMíkkLke ykswçkksw Aký íku{ s f[hku ¾wÕ÷k{kt Akuze Ëu Au. íkuLku ÷eÄu yk f[hk{ktÚke ¾kíkh çkLke þfíkwt LkÚke.yk «fkhLkk ¾kíkhLkku ¾uíkh{kt WÃkÞkuøk fhðkÚke VkÞËk fhíkkt LkwfMkkLk ðÄe þfu Au.f[hk{kt hnu÷k çkeLks\he ®LkËý íkÚkk çkes Ãkkf{kt síkk hnu Au,suÚke WíÃkkËLk Ãkh «ríkfq¤ yMkh ÚkE þfu Au. yk WÃkhktík ¾uzqíkku ÄkLk yLku ½ôLkk ÃkkA¤ ðÄu÷k XwtXk{kt ykøk ÷økkðe Ëu Au. íkuLku ÷eÄu LkwfMkkLkLkwt «{ký çkuðzkE òÞ Au. yk «fkhLkk f[hkLku nðu Sðkýw r{õùhLke {ËËÚke fkunðzkðeLku ¾kíkh çkLkkðe þfkÞ Au. SðkýwykuLkk r{õùhLkk Ãku f u x Lku f[hkLkk Zøk÷k{kt ¼u¤ðeLku Ãkkt[Úke Mkkík Mkókn çkkË øk¤e òÞ Au yLku ºký {rnLkk{kt Mkkhe økwýð¥kkLkwt fBÃkkuÍ ¾kíkh çkLke þfu Au. {kuxk þnuhku{kt çknkh yufrºkík Úkíkk f[hkLku yk «fkhu MkzðeLku ¾kíkh çkLkkðe þfkÞ Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu yíÞkh MkwÄe íkku yk xufrLkfLkku ðkrýßÞ nuíkw {kxu WÃkÞkuøk ÚkÞku LkÚke. ¾uzqíkku ÃkkuíkkLku íÞkt íkuLkk WÃkÞkuøk {kxu ÃkqMkk MktMÚkkLku Ãkºk ÷¾eLku íku «kó fhe þfu Au. íkuLkwt ÔÞkÃkkhefhý ÚkÞk çkkË íku ík{k{ søÞkyu WÃk÷çÄ çkLkþu. MktMÚkkLkk {kE¢kuçkkÞku÷kuS rð¼køkLkk ði¿kkrLkfku îkhk íkuLku íkiÞkh fhðk{kt ykðu÷ Au. yk xufrLkf þnuhku{kt f[hkLkk rLkfk÷ {kxu Ãký ðhËkLk\Ãk Mkkrçkík Úkþu. Ëuþ{kt ÄkLkLkk ðkðuíkhLkwt ûkuºkV¤ Mkíkík ðÄe hÌkwt Au. íkuLku ÷eÄu ÃkkýeLkk ðÃkhkþ{kt Ãký ðÄkhku ÚkE hÌkku Au. íku{ýu ¾uzqíkkuLku zktøkhLkk Ãkkf{kt ÃkkýeLke s{kðx Lknª fhðk Mk÷kn ykÃke Au. {kºk ¼usLkwt {çk÷¾ «{ký ò¤ðe hk¾ðkÚke WíÃkkËLk{kt Mkkhk «{ký{kt ðÄkhku {u¤ðe þfkÞ Au.ykuAk Ãkkýe{kt ¾kíkhLkwt yðþku»ký ðÄkhu ÚkkÞ Au. yLÞÚkk íku Ãkkýe{kt yÚkðk íkku çkk»Ãke¼ðLk ÚkELku Wze òÞ Au. yÚkðk s{eLk{kt síkwt hnu Au. zktøkhLkk ûkuºkV¤Lku ykuAwt fhðk {kxu 120 rËðMk{kt Ãkkfíkk fXkuhLke òík Ãkh fk{ [k÷u Au. íkuLke WÃks 30 ÂõðLx÷ «rík nuõxh MkwÄeLke þõÞ Au.¾uzqíkkuLku
ÃkkfÚke ðÄkhu «{ký{kt ykðf ÚkkÞ Au. òu ÄkLkLkk Mk{fûk ykðf íkwðuh{kt Ãký ÚkkÞ íkku íkuyku íkuLkku Ãký Mðefkh fhe ÷uþu. yºku WÕ÷u ¾ LkeÞ Au f u Ãkq M kk Mkt M ÚkkLke Mkw ø kt Ä çku , ºký,[kh,1121, Ãkkt[ 2511, 1460 yLku 1401 òík òíkLku ¾uzqíkku îkhk yÃkLkkððk{kt ykðe Au. íku{kt MkkiÚke ðÄkhu ÃkqMkk çkkMk{íke MkwøktÄ [khLke ¾uíke fhðk{kt ykðe hne Au. íkuLke ÃkkA¤Lkwt fkhý yk òíkLkk [ku¾kLke {køk Mk{økú rðï{kt Au.økík rMkÍLk{kt EhkLkLkk ði¿kkrLkfkuyu yk Ãkkf çkòh{kt ykÔÞku íku Mk{Þu ÃkqMkkLke yk òík{kt fuLMkhfkhf íkíð nkuðkLkwt rLkðuËLk fhe çkòhLku yMkh fhðkLkku «ÞkMk fÞkuo níkku. yk «fkhLkk Ëw»«[khLku ¾k¤ðk nðu ÃkqMkk, yuÃkezk yLku Mkhfkhu f{h fMke ÷eÄe Au. zku. økwókyu sýkÔÞwt níkwt fu ykÃkýe Mkkhe [esðMíkwÚke çkeòLkk çkòh Ãkh yMkh ÚkkÞ Au Ãkhtíkw ykÃkýu íkku ËuþLkk ¾uzqíkkuLku íku{Lke ©uc WÃksLkwt ðÄw ©uc {qÕÞ yÃkkððwt Au. y{u yk {kxu íkiÞkhe fhe ÷eÄe Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu MktMÚkkLkk ði¿kkrLkf ykuAk ¾[o{kt ®LkËý rLkÞtºkýLkk WÃkkÞku Ãkh fk{ fhe hÌkk Au.çku-ºký ð»ko{kt yk xufrLkf ¾uzqíkku MkwÄe ÃknkU[kzðkLkku «ÞkMk fhðk{kt ykðe hÌkku Au.nk÷{kt ®LkËý rLkÞtºký {kxu ykðe hnu÷e Ëðkyku Ãkh ¾uzqíkkuLku ½ýku ¾[o fhðku Ãkze hÌkku Au. íkuLke ®f{ík{kt ½xkzku fheLku s íkuLkku ÷k¼ {¤e þfu Au. íku{ýu øktøkkÞ{wLkk {uËkLk{kt ½ô-zktøkhLkk Ãkkf [¢ ytøku ®[íkk Ëþkoðe níke. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu s{eLkLke WÃks þÂõík ½xe hne Au.yk çkÒku Ãkkf ðå[u ¾uzqíkkuyu {økLkku Ãkkf ÷uðku òuEyu. yLÞÚkk ÂMÚkrík ðÄw fÚk¤e þfu Au. yk ÂMÚkríkÚke çk[ðk {kxu ÃkqMkkLke 55 rËðMk{kt Ãkkfíke {øk ykE Au. çkÒku ÃkkfLke ðå[u íkuLke ¾uíke fhðkÚke ¾uzqíkku íku{Lke ½hu÷wt s\rhÞkík {kxuLke Ëk¤ çkk¤fkuLkk Ãkku»ký {kxu «kuxeLk yLku s{eLk {kxu LkkExÙkusLk {¤e òÞ Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu ½ôLkk çkBÃkh WíÃkkËLk yLku Ãke¤k híkwyk Mkrník yLkuf hkuøk «ríkhkuÄe 2967 òíkLkk çkes Ãký WÃk÷çÄ çkLkþu. yk òík 243 Lke søÞkyu ËuþLkk fux÷kf rðMíkkhku{kt ðÄw MkkÁt WíÃkkËLk ykÃkðkLke ûk{íkk Ähkðu Au. yknkh{kt Ãký íkuLkku MðkË yuftËhu ½ýku Mkkhku yLku ÷kux rçk÷fq÷ MkVuË nkuÞ Au. økwókyu sýkÔÞwt níkwt fu Ëuþ{kt MkkiÚke ðÄkhu ðkðuíkh fhðk{kt ykðíkk ÄkLkLke 1121 òíkÚke WÒkík WÃks fË{kt LkkLke òík Ãkh yLkwMktÄkLk ytrík{ íkçk¬k{kt Au. yk òík çkfkLke hkuøk, ç÷kMx yLku ç÷kEx hkuøkLku ÷E ðÄkhu MknLkþe÷ Au.ÃkkýeLke çk[ík yLku WÃks{kt ðÄkhðk{kt WÃkÞkuøke çkLke þfu íkuðe nkEzÙkuÍu÷ xufrLkf Ãký xqtf Mk{Þ{kt çkòh{kt ykðþu. fkðuhe ftÃkLkeyu íkuLkwt rLk{koý þhw fhe ËeÄw Au. íkuLkk «ÞkuøkÚke WÃks 50 Úke 100 xfk ðÄu Au. yk ð»kuo ËuþLkk f]r»k rð¿kkLk fuLÿkuLku «ËþoLk {kxu ykÃkðk{kt ykðþu. 22
f]r»k òøkhý sqLk 2014
Ãk~kw Ãkk÷Lk
www.krishijagran.com
«nheËkh s Lknª, ykðfLkku Mkúkuík Ãký çkLke þfu Au Ãkk÷íkw fwíkhk
Mkw
hûkk «nhe íkhefu fwíkhkÚke rðþu»k yLÞ fkuE «kýe fhe þfu Lknª. ¾uzqíkku {kxu hkºkeLkk Mk{Þ{kt nt{uþk íkuLkku MkkÚke nkuÞ Au. ¾uzqíkku yLÞ ÃkþwykuLke {kVík fwíkhkLkwt Ãkk÷Lk Ãkku»ký fhíkkt nkuÞ Au. òu Wå[ òíkLkk fwíkhkLkku WAuh fhðk{kt ykðu íkku fwíkhk yu f{kýeLkwt ykËþo MkkÄLk Ãký çkLke þfu Au. ¾uzqíkku òu fkuE yuf LkM÷Lkk fwíkhkLkku WAuh fhðk EåAíkk nkuÞ íkku íku{ýu «Úk{ íkçk¬k{kt Lkh yLku {kËkLke yuf MðMÚk òuze ¾heËðe òuEyu. íku{LkkÚke {¤Lkkh MktíkkLk íku{Lke ykðfLkk Lkðk MkúkuíkLkwt MksoLk fhu Au. s{oLk þuVzo : yk òíkLkk fwíkhk Mkqt½ðkLke rðþu»k ûk{íkk Ähkðu Au. íkuLku ¾kuS fw¥kk íkhefu Ãký yku¤¾ðk{kt ykðu Au. {kuxe søÞkykuLke Mkwhûkk {kxu fwíkhkLke yk òík Mkðo©uc {kLkðk{kt ykðu Au. íkuLke ®f{ík 15 nòh MkwÄe{kt {¤e þfu Au. MkUx çkLkkoz: yk LkM÷Lkku fwíkhku Ëu¾kð{kt fËkðh nkuÞ Au Ãkhtíkw Mð¼kðÚke þktík nkuÞ Au. íku Xtzk rðMíkkhku {kxu Au. íkuLke ®f{ík 20 Úke 40 nòh MkwÄeLke nkuÞ Au.
zk÷{urþÞLk: yk LkM÷Lkk fwíkhk ¾qçk zhk{ýe heíku ¼kufu Au. íku fkuE Ãký ÔÞÂõíkLkk nkuMk Wzkðe þfu Au. íkuLke ®f{ík 10 Úke 15 nòh MkwÄeLke nkuÞ Au. çkkuõMkh: yk LkM÷Lkk fwíkhk yuõMkhMkkEÍ ¾qçk fhu Au. {kuxk¼køku ½hku{kt yk «fkhLkk fwíkhk ÃkMktË fhðk{kt ykðu Au. íkuLke ®f{ík 15 Úke 20 nòh MkwÄeLke nkuÞ Au. hkux ðuE÷h: yk LkM÷Lkk fwíkhkLku ÞkuøÞ «fkhLke íkkr÷{ ykÃkðk{kt ykðu íkku íku Mk÷k{íke {kxu ¾qçk s WÃkÞkuøke çkLke þfu Au. yk fwíkhkLke ®f{ík 18Úke 25 nòh MkwÄe {¤u Au. zkuçkh {uLk: yk fwíkhk Úkkuzk Mkhkhíke nkuÞ Au, òufu íku Ãký ¾qçk s fk{{kt ykðu Au. íkuLke ®f{ík Ãký 20 nòh MkwÄe nkuE þfu Au. rLkÞkuÃkkur÷xLk {kÂMVx: yk LkM÷Lkk fwíkhk: yk LkM÷Lkk fwíkhkLku LkuÃkkur÷ÞLku íkuLke MkuLkk{kt hkÏÞk nkuðkLkwt {kLkðk{kt ykðu Au. íkuLku ÞkuøÞ heíku íkkr÷{ ykÃke þfkÞ Au. þe¾ðkLke ¾wçkeLku ÷eÄu íku 35 Úke 50 nòh MkwÄe ðu[kÞ Au.
24
f]r»k òøkhý sqLk 2014
fÃkkMk WíÃkkËLk
www.krishijagran.com
fÃkkMk{ktÚke hMk [wMkíkk fexfkuÚke çk[kð rðïLkk rðrðÄ ¼køkku{kt ykð~Þf ÃkkfkuLke {kVf fÃkkf {níðLkwt MÚkkLk Ähkðu Au. {kLkðeLke «Úk{ ykð~Þfíkk þhehLkk fÃkzk Au. fÃkkMk {kLkðeLke yk s\rhÞkíkLku Ãkqýo fhu Au. fÃkzkLkk rLk{koý{kt huþ{, WLk,Mktr&÷ü huþk yLku yLÞ fux÷kf ÃkkfLkk huþkykuLkku Ãký WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðu Au. Ãkhtíkw òu yksu fÃkzkLkk fw÷ WíÃkkËLk{kt 70 xfk ¼køk fÃkkMk{ktÚke çkLku Au. fÃkkMk{kt {wÏÞíðu hMk [wMkíkk fex, {k¾e, sirMkzTMk,rÚkúÃMk ðøkuhu nkuÞ Au. su fÃkkMkLkk huþkLkk økwýLku yMkh fhu Au. yk ÷u¾{kt fÃkkMkLkk {wÏÞ fexkuLke yku¤¾ yLku Mk{ufeík ÔÞðMÚkk ytøku rðMík]ík ðýoLk fhðk{kt ykÔÞwt Au.
Mk
{økú rðï{kt fw÷ ûkuºkV¤Lke íkw÷Lkk fheyu íkku ¼khík{kt fÃkkMkLke ¾uíke MkkiÚke ðÄkhu 78.11 ÷k¾ nuõxh{kt ÚkkÞ Au. yLku Ëuþ Mk{økú rðï{kt fkÃkkMkLkk fw÷ WíÃkkËLk{kt 23.05 xfk rnMMkku Ähkðu Au. ð»ko 1974{kt fÃkkMkLkwt MkkiÚke ðÄkhu WíÃkkËLk 25.43 ÷k¾ xLk ÚkÞwt níkwt. «rík nuõxh MkkiÚke ðÄkhu øÞwxu{k÷k{kt 11.06 ÂõðLx÷ níkw. çkúkÍe÷, hrþÞk, ¼khík, y{urhfk, {uÂõMkfku yLku ÃkkrfMíkkLk fÃkkMk Wøkk¤íkk Ëuþku {wÏÞ Au. ûkuºkV¤Lke ÿrüyu fÃkkMk Wøkkzíkk Ëuþku{kt ¼khík «Úk{ MÚkkLku Au . Ãkkf{kt fw Ë ûku º kV¤Lkk 53 økku M kerÃkÞ{ rnhMkq x T M k (y{urhfLk)Lkk økkuMkerÃkÞ{ nhçkurMkÞ{ Ëuþe òríkykuLke ytËh òuðk {¤u Au.økkuMkerÃkÞ{ çkkLzuLMk (y{urhfLk) òríkLke ytËh {kºk fux÷kf nuõxh s{eLk{kt ¼khík{kt Au. ykÃkýk Ëuþ{kt fÃkkMkLke ¾uíke {nkhk»xÙ íku{ s økwshkík, {iMkwh,{æÞ«Ëuþ yLku Ãktòçk{kt ÚkkÞ Au. fÃkkMk yuf W»ý fxeçktrÄÞ Ãkkf Au. Ãkhtíkw íkuLke ¾uíke ¼q{æÞ hu¾kLke çkÒku çkksw 30-40 yûkktþ MkwÄe nkuÞ Au. ¼khík{kt fÃkkMkLkwt ûkuºk 8-30 W¥kheÞ yûkktþ yLku 60-80 Ãkqðo ËuþkLíkh ðå[u ÚkkÞ Au. fÃkkMkLkk økwýku Ãkh ðhMkkË, íkkÃk{kLk, MkqÞo, «fkþ, nðkLke økrík ðøkuhu Ãký {níðLke ¼qr{fk ¼sðu Au.
{knw (yurVMk økkuMkeÃke) {knwLkk y¼of (rLkBV) LkkLkk yLku fk¤k nkuÞ Au íku{ s sqÚk{kt òuðk {¤u Au. íkuLkk ÔÞMf 2-3 Mkókn MkwÄe s Sðu Au yLku «ríkrËLk 8-22 rþþw ÃkuËk fhu Au. yk fex{kt yrLk»kur[ík «sLkLk nkuÞ Au. rLkBVkðMÚkk 7 Úke 9 rËðMk MkwÄe nkuÞ Au. íkuLkku «fkuÃk
rzMkuBçkh Úke {k[o MkwÄe rðþu»k nkuÞ Au. íkuLke rLkBV yLku ÔÞMf ÃkktËzk, Ãkw»Ãk, zk¤¾eyku yLku V¤{ktÚke hMk [wMku Au. íkuLku ÷eÄu rfLkkhÚke íku ð¤e òÞ Au. íku r[fýku {ÄwhMk ÃkËkÚko ÃkkuíkkLkk þheh{ktÚke çknkh fkZu Au, suÚke ÃkktËzkLkk WÃkhLkk rnMMkk Ãkh fk¤k ÃkLkÃkíke VVqË òuðk {¤u Au, suÚke AkuzLke «fkþ Mkt&÷u»kýLke «r¢Þk ¾kuht¼kÞ Au. ÔÞðMÚkk ykŠÚkf LkwfMkkLkLkwt Míkh 15-20 xfk nkuÞ Au. 1. ÃkkfLke ðkðýe Mk{ÞMkh fhðkÚke yk «fkhLkwt LkwfMkkLk ykuAw ÚkkÞ Au. 2.Ãkkf{kt LkkExÙkusLkLkku ðÄkhu Ãkzíkku WÃkÞkuøk Lk fhku. 3.þ\ykík{kt yMkh Ãkk{u÷ AkuzLku íkkuzeLku Lkü fhe Ëku. 4.{knwLkku WÃkÿð ÚkðkLke ÂMÚkrík{kt Ãke¤k r[Ãkr[Ãkk xÙuÃkLkku «Þkuøk fhku, suÚke {knw xÙuÃk Ãkh r[ÃkfeLku {he òÞ. 5.Ãkh¼ûke fkuLMkeLkur÷zTMk yÚkðk rMkhrVz yÚkðk ¢kEMkkuÃkh÷k fkŠLkÞkLkwt Mkthûký fhe 50,000-10,000 #zk yÚkðk Mkqtze «rík nuõxh «{kýÚke WÃkÞkuøk fhe þfkÞ Au. 6.÷e{çkzkLkku yfo 1 fe÷ku økú{ «rík nuõxh «{kýÚke Atxfkð fhðku òuEyu. 7. çke.xeLkk 1 fe÷ku «rík nuõxh «{kýÚke Atxfkð fhðku òuEyu. 8.ykð~Þfíkk «{kýu ÚkkuÞkur{ÚkkõMkku{ 25 zçÕÞw.Ãke. 100 S yÚkðk r{ÚkkE÷ zu{exLk 25 E.Mke. 1 ÷exh yÚkðk 26
f]r»k òøkhý sqLk 2014
fÃkkMk WíÃkkËLk
ELzkuMkÕVkELk 35 E.Mke. 1.25 Er{zkuõ÷kur«z 1.0 r{÷e ÷exh «rík nuõxh Atxfkð fhku. MkVuË {k¾e (çkur{rMkÞk xuçkufe) Íku íku MkVuË ykAk nkuÞ Au yLku rLkBV íkÚkk ÔÞMf yu{ çkÒku ÃkktËzkLkk Lke[÷k ¼køkLkk Ãkk¤ Ãkh íku çkuMkðkLkwt ÃkMktË fhu Au.íkuLkk þheh Ãkh MkVuË {kur{ík Ãkíko òuðk {¤u Au. {kËk {kt¾e ÃkktËzkLkk Lke[÷k ¼køk Ãkh yuf-yuf #zwt ykÃku Au. rLkBV yðMÚkk 81 rËðMk{kt Ãkqýo ÚkkÞ Au. íkuLkku «fkuÃk Mk{økú Ãkkf Ãkh òuðk {¤u Au. yk WÃkhktík yLÞ Ãkkfku{kt Ãký íku Mk{økú ð»ko Ëhr{ÞkLk «fkuÃk òuðk {¤u Au.rLkBV yLku ÔÞMf ÃkktËzkLkk Lke[uLkk ¼køk{kt sqÚk{kt òuðk {¤u Au. íku ÃkktËzkLke fkur»kfkyku{ktÚke hMk [wMke ÷u Au. íkuLku ÷eÄu ÃkktËzk rçk÷fq÷ f{òuh ÚkE òÞ Au yLku Auðxu ¾he Ãkzu Au. ÔÞðMÚkk ykŠÚkLk LkwfMkkLkLkwt Míkh 6-8 ÔÞMf «rík ÃkktËzk 1. ÃkkfLke ðkðýe rð÷tçkÚke Lk fhku yLku ÞkuøÞ Ãkkf[¢ yÃkLkkðku íku{ s yuf ð»ko{kt yuf s ð¾ík fÃkkMkLkku Ãkkf ÷ku. 2.ÃkhÃkku»ke Ãkkf suðk fu xk{uxk, íkwðuh yufkíkhu yÃkLkkðku. 3.Ãke¤k r[Ãkr[Ãku 12 xÙuÃk «rík nuõxh WÃkÞkuøk fhku. 4.MkVuË {k¾eÚke yMkh Ähkðíkk ÃkktËzk, Vq÷ yLku AkuzLku íkkuzeLku Lkü fhe Ëku. 5.MkkEMkkuÃkh÷k fkŠLkÞkLku 50,000-10,0000 #zk «rík nuõxh Akuzku 6. yMkh økúMík Akuz Ãkh ÷ªçkzLkwt íku÷ 5 r{r{ «rík ÷exh Ãkkýe{kt yÚkðk {kA÷e hkurMkLk MkkuÃk 25 r{.økúk «rík ÷exh «{kýÚke Atxfkð fhðku òuEyu. 7.fexLke MktÏÞk ykŠÚkfMíkhu WÃkh òÞ Au, yøkuíke yðMÚkk{kt r{ÚkkE÷ rz{uxkELk 25 E.Mke.Lku 1 ÷exh «rík nuõxh{kt Atxfkð fhku. 8.{æÞ{ yÚkðk çkkËLke yðMÚkk{kt ÚkkÞkur{ÚkkõMkku{ 25 zçÕÞw.Ãke.100 S yÚkðk õ÷kurÚkLkezeLk 50 xfk zçÕÞw ze S 20-24 økúk{ 500 ÷exh Ãkkýe{kt yÚkðk yuõx{r«z 20 yuMk.Ãke. yÚkðk £kuMk÷kuLk 35 E.Mke. 2.5 ÷exh «rík nuõxh yÚkðk õÞwLkk÷VkuMk 25 E.Mke. 2.0 ÷exh «rík nuõxh yÚkðk {kuLkku¢kuxkuVkuMk 36 yuMk.yu÷. 1.25 ÷exh
www.krishijagran.com
«rík nuõxh «{kýÚke Atxfkð fhku. surMkzMk (EBÃkkuyuMkfk zuðkuLMk) íkuLke {kËk Lke[÷e rfLkkh Ãkh ÃkktËzkLkk rþhkykuLke ytËh #zk ykÃku Au. #zk 6-10 rËðMk{kt Vqxu Au. rþþwyðMÚkk 7 Úke 9 rËðMk hnu Au. Ãkt¾Ëkh ÔÞMf 2 Úke 3 Mkókn MkwÄe Sðeík hnu Au. yk rþþw yLku ÔÞMf ÃkktËzkLkk Lke[÷k rnMMkk{ktÚke hMk [wMku Au, suÚke ÃkktËzkLke rfLkkh {hze òÞ Au yLku ÷k÷-¼qhk ÚkE ¾he Ãkzu Au. ÔÞðMÚkk ykŠÚkf LkwfMkkLkLkwt Míkh: 2-3 surMkzMk «rík ÃkktËzk 1. ¢kEMkkuÃkh÷k fkŠLkÞk Ãkh¼ûke 50,000 #zk «rík nuõxh Akuzku. 2. ykð~Þfíkk «{kýu {kuLkku¢kuxkuVkuMkLku 36 yuMk.yu÷ 1.3 r{÷e «rík nuõxh Atxfkð fhðku òuEyu. rÚkúÃMk (rÚkúÃMk xuçkufe) íkuLke {kËk ÷e÷k AkuzLku ÃkMktË fhu Au yLku ytËh sELku Ëhhkus 4-5 #zk ykÃku Au. íkuLkk{tÚke 5 rËðMk{kt rLkBV rLkf¤u Au. rLkBVLkwt SðLk [¢ 5 rËðMk, ÃÞwÃkkLkwt 4-6 rËðMk yLku ÔÞMfLkwt 24 Mkókn nkuÞ Au.ÔÞMf fex ¼qhk htøkLkk fÃkkÞu÷ ÃkktËzk Ähkðu Au. íkuLkk EÕ÷e yLku ÔÞMf ÃkktËzkLkk WÃkLkk Ãkz{ktÚke hMk [wMku Au. íkuLku ÷eÄu ÃkktËzk fh{kE òÞ Au yLku ¾he Ãkzu Au. ÔÞðMÚkk ykŠÚkf LkwfMkkLkLkwt Míkh: 10 LkkLkk fex rÚkúÃMk «rík ÃkktËzk 1. rçkÞkhýLku Er{zkõ÷kur«hz 70 zçÕÞw.yuMk 7 økúk{ feøkúkÚke WÃk[kheík fhðkÚke Ãkkf 8 Mkókn MkwÄe Mkwhrûkík hnu Au. 2.¢kEMkkuÃkh÷k fkuŠLkÞk Ãkh¼ûkeLkk 50,000-75,000 #zk «rík nuõxh Akuzku 3.ykð~Þfíkk «{kýu ÚkkÞkur{ÚkkõMkku{ 25 zçÕÞw.Ãke.100 S yÚkðk õ÷kurÚkLkezeLk 50 xfk zçÕÞw.ze.S, 20-24 økúk{ 500 ÷exh Ãkkýe{kt yÚkðk zkE{uÚkkuyux 30 E.Mke.Lku 1.0-1.5 ÷exh yÚkðk õÞwLkk÷VkuMk 25 E.Mke.Lku 1.52.0 ÷exh yÚkðk {uxkrMkMkxkuõMkLku 1.5-2.0 ÷exh «rík nuõxh «{kýÚke Atxfkð fhku.
27
f]r»k òøkhý sqLk 2014
ÃkkfLkwt Lkk{
Ãkkýe rðfkMk WÃkhktík økúrMkík AkuzkuLkk ykÄkhu (¼køk Ãkh 0.15 xfk) fkðkoLzÍe{Lkku Atxfkð fhku.
Ãke¤k øk÷Lkh, íkýk fu [khfku÷ øk÷Lk
Võxk (rðÕx)
~Þk{ ðýo (yuLÚkúu<kus)
VkExkuÃkÚkkuhk Íw÷Mkk
Ãke¤k r[ºkðýo rð»kkýw hkuøk
Ãke¤k r[ºkðýo rð»kkýw hkuøk
çkkEíkk r[ºkðýo rð»kkýw hkuøk
fLzwyk hkuøk (xku÷eMÃkkurhÞ{ MÃkerhÍ) hkuÃkýe
fLzwyk hkuøk
íkw÷Mkeíkk hkuøk Mõ÷uhkuMÃkkuhk MkkuhÄe
500 økúk{ {uLfkusuçkLku 100 r÷xh Ãkkýe{kt r{r©ík fheLku «ríknuõxh «{kýÚke Atxfkð fhku çkkurðMxLk, zuhkuMk÷ yÚkðk yuøkúkuS{ 3 økúk{ / rf÷kuçkes «{kýÚke rçkÞkhýLkku WÃk[kh hkuøk rðhkuÄe òíkLke ÃkMktËøke Mkðkuo¥k{ Au. r{xk÷uòE{ 10 økúk{ / rf÷ku rçkÞkhýLkk WÃk[kh fhðku. çkesLkk ytfqhýLkk 7 rËðMkLkk ytíkhu 4 ð¾ík zkEÚkuLk yu{-45 Lkku Atxfkð fhðku. hkuøkøkúMík ¼køkkuLku y÷øk fhku. fkçkkuoÂõMkLk (rðxkðuõMk) 2 økúk{/ rf÷kuøkúk{ «{kýÚke WÃk[kheík fhku rðxkðuõMk 0.25 xfk çkqx yðMÚkk Ãkh Atxfkð fhku. SLkuð 0.15: Atxfkð fhku {kExLku {khðk {kxu {kxu {uxkrMkMxkuõMk (0.10 xfk) Atxfkð fhku. hkuøk økúMík AkuzLku W¾kzeLku LkMx fhe Ëku. hkuøk rðhkuÄe òíkku suðe fu çknkh, ykE.Mke.Ãke.yu÷ 366, ze.yu{ ðøkuhu Wøkkzðk òuEyu. yk hkuøk MkVuË {k¾e îkhk Vu÷kÞ Au, {kxu EÛzkuMkÕVuMk (0.07 xfk) yÚkðk {u÷kÚkeLk (0.05 xfk)Lkku Atxfkð fhðku òuEyu. yk hkuøk MkVuË {k¾e îkhk Vu÷kÞ Au, {kxu ELzkuMkÕVkMk (0.07 xfk) yÚkðk {u÷kÚkeLk (0.05 xfk)Lkku Atxfkð fhðku. ¾uíkh{kt ¼usLkwt «{ký ò¤ðe hk¾ku ÷ktçke yðrÄLkk Ãkkf [¢Lku yÃkLkkðku {uLfku suçk yÚkðk fkðuoLÍkS{ VqøkLkkþfLkku Atxfkð fhðku. Wøkúk{ fkuÃkh ykuÂõMkõ÷kuhkEz/nuõxh «{kýÚke 2-3Úke Atxfkð 0.3 xfk ÚkkEh{ yÚkðk fuÃxLkÚke rçkÞkhýLku WÃk[kheík fhku. 15 rËðMkLkk ytíkhk¤ çkkË 0.3 xfk fkuÃkh ykuÂõMkf÷kuhkEzLkku Atxfkð fhku. fkçkkuoLzkS{Úke rçkÞkhýLku WÃk[kheík fhku.
yk hkuøk sMíkuLke WýÃkLku ÷eÄu ÚkkÞ Au, {kxu 5 rf÷kuøkúk{ ͪf MkÕVux+ 2.5 rf÷ku çkwÍk [wLkku 1000 rf÷ku Ãkkýe «rík nuõxh «{kýÚke Atxfkð fhku.
25 fe÷ku VuhMk MkÕVux 1.25 rf÷ku ðwyk ÚkÞu÷ [wLkku «rík nuõxhLkk 100 r÷xh Ãkkýe{kt r{©ý fhku. 500 økúk{ fkuÃkh ykuÂõMkõ÷kuhkEz 15 rf÷ku MxÙuÃxku÷kEÂõ÷Lk /nuõxh 100 r÷xh Ãkkýe{kt ¼u¤ðe 1-3 Atxfkð fhku. fuÃxLk yÚkðk ÚkkEh{ 2 økúk{ rf÷ku/rf÷ku çkes «{kýÚke WÃk[kheík fhku.
rLkÞtºký {kxuLke ÞkusLkk
rV÷eÃkkELk {]Ëwhku{r{÷ ykrMkíkk (^ÞwsurhÞ{ {uS÷eVkuhMke),çkesLkwt Mkzðwt, Akuz{kt Íw÷Mkk hkuøk, rÃkrÚkÞ{ ykuVurLkzh{uxTMk
¾ihk hkuøk
AkuzLkk þk¾k{kt MkVuË zkøk, SðkýwÄkhe hkuøk,çkwfkLke hkuøk
hkuøkLkwt Lkk{
økkihð MkiLke
¾heV Ãkkfku{kt {wÏÞ hkuøk yLku íkuLkk rLkÞtºkýLke ÔÞðMÚkk
{u÷kLkkøkku{kEòykxÙMkk
V¤Lke {k¾e
fkuçkkuo^ÞwhkuLk 40 xfkLku 2 rf÷ku /nuõxhLkk «{kýÚke Atxfkð fhðku. çkesLku 0.1 xfk {u÷kÚkeLk{kt r{r©ík fhe WÃk[kheík fhðk òuEyu yÚkðk íkuLkku Atxfkð fhðkÚke fex rLkÞtrºkík ÚkE òÞ Au. {kuLkku¢kuxkuVkuMk (0.04 xfk) yÚkðk zkÞ{uÚkkuyux (0.3 xfk) yÚkðk VkuMVkur{zLk (0.06 xfk) ðøkuhu fexLkkþfku òuðk {¤u íkuðk Mktòuøkku{kt Atxfkð fhku.
ykurV{kuÞk{k Vus{k÷e
r{÷uLkkhrÞMk ø÷uÃkkr{huxk
yurÃkMk fhuõMkeðkuhk
yuf÷ fex
÷eV {kEsh Sðkík
ELzkuMkÕVuLk 34 E.Mke. (0.1 xfk) yLku {uxkrMkMxkuõMk (0.1 xfk)Lkku Atxfkð fhku.
ÃkkfLke ÞkuøÞ heíku ðkðýe fhku. {u÷krÚkÞLk 5 xfk [qýo 25 rf÷ku nuõxh yÚkðk r÷{zkLkwt íku÷ 4 økúk{ MkkçkwLk / r÷xh Ãkkýe yÚkðk ELzkuMkÕVuLk 0.07 xfkLku 10-20 rËðMk çkkË Atxfkð fhku.
yuÃkuheøkkuLkk Mkkufkxk
çku{e rMkÞkxuçkuMkkE
ßÞkhu 90 xfk Ãkkf rLkf¤e òÞ yux÷u fkuçkuorh÷ 10 ze yÚkðk ELzkuMkÕVuLk 4 ze.yÚkðk {u÷uÚkeÞkuLk 5 ze Lkk{Lke ËðkLkku Atxfkð fhku.
ÚkkÞkusLk 35 E.Mke. 250 r{.÷e. yÚkðk {kuLkku¢kuxkuVku 36 zçÕÞw yuMk.Mke. 125 r÷xh Ãkkýe{kt r{©ý fhe Atxfkð fkhku. Mkwr{rÚkÞkuLk yÚkðk Vku÷eÚke{kuLkk rzÃkhuõMk 50 xfkLkwt 25 rf÷ku /nuõxh «{kÚke WÃkhLkk rnMMkkyku Ãkh Atxfkð fhku.
fkuLxrhLkeÞ Mkkuh½efk÷k
yuVeMk økkuMkeÃke rçk{khe xuçkuMkkE yu{huMfk rðøkwxÙu÷k
E{ezkõ÷kuhÃkez 200 yuMk.yu÷.50 r{.÷e. yÚkðk zkÞ{U½kuMx 400 r{.÷e. 1 yufh ËeX Atxfkð fhðku.
{kuLkku¢kuxkuVkuMk (0.04 xfk) zkÞ{uÚkkuMx (0.03 xfk) Lkk{Lkk fexLkkþfku ®MkøkkuLkk rLk{koý Mk{Þu Atxfkð fhku.
õðeLkku÷VkuMk 25 E.Mke. 2 r÷xh {kuLkku¢kuxkuVkuMk 30 E.Mkeyu 1.3 r÷xh yÚkðk õ÷kuhÃkkÞheVkuMk 20.E.Mke. 2.5 r÷xh nuõxh «{kýu WÃkÞkuøk fhðku.
rLkÞtºký {kxuLke hýLkerík
{k¾e
MkVuË {k¾e
{k¾e
r{s
1.yk{eo ðe{o 2. rMkÕf fxh
yuVeMk økkuMkeÃke çku{krhÞk xuçkuMkkE yu{huMfku
zkEõ÷kurzMÃkk yk{eosuhk
[ku¾kLkku rnMMkku
1. {kn 2.MkVuË {k¾e 3.surMkz
ði¿kkrLkf Lkk{
fexLkkþf
n?Zw-J/-;h- feqPh ikroD
AGRICULTURE WORLD
Hkkjr dh vxz.kh Ñf”k ikfjokfjd if=dk ikap Hkk”kkvksa esa
eawjk] mbZ
Ãkkf
¾heV ÃkkfkuLkk {wÏÞ fex yLku íkuLkk rLkÞtºkýLke ÔÞðMÚkk
{fkE WíÃkkËLk
www.krishijagran.com
{fkELke ¾uíke
÷÷eíkfw{kh-þeík÷ ¼ªzu Ä Vxeo÷kEÍh yuMkkurMkyuþLk ykuV EÂLzÞk,Lkðe rËÕne
¼
khík{kt [ku¾k yLku ½ô çkkË ¾kãkLk Ãkkfku{kt {fkE ºkeò MÚkkLku ykðu Au. {fkE rðïLke {wÏÞ íku{ {kuxk «{ký{kt WíÃkkËLk fhðk{kt ykðíkku Ãkkf Au.{wÏÞ ¾kãkLk ÃkkfkuLke íkw÷Lkk{kt {fkE MkkiÚke ðÄkhu yLkwðtrþf WÃks ûk{íkk Ähkðíke nkuðkÚke ðirïfMíkhu íkuLkku {wÏÞ ¾kãkLk Ãkkfku{kt hkýe íkhefuLkku Ëhßòu {¤u÷ku Au. {fkE ËuþLke ðMíke ¾kMk fheLku økheçkkuLku ¼kusLk Mkk{økúe Ãkqhe Ãkzðk MkkÚku ÃkþwykuLku ½kMk[khk íkhefu rðþu»k WÃkÞkuøke Au. {fkELkku Ãkkf Mk{økú ð»ko Ëhr{ÞkLk Wøkkzðk{kt ykðíkku yíÞtík WÃkòW Ãkkf Au. {fkEÚke {kLkð òíkLku Ãkku»ký {¤ðk nuíkw rðrðÄ WíÃkkËLk íkiÞkh fhðk{kt ykðu Au. {fkELkk ËkýkÚke WíÃkkËeík fkuLko^÷uõMk {kºk ¼khík{kt s Lknª Ãkhtíkw rðËuþ{kt Ãký MktÃkÒk ÷kufkuLkk LkkMíkk{kt WÃkÞkuøk{kt ÷uðk{kt ykðu Au. {fkELkk Ëkýk{kt 77: Mxk[o. 2: [eLke 4: «kuxeLk 5: íku÷.5: ÃkuLxkusLk íkÚkk 2: [hçke nkuÞ Au. {fkE{kt LkeBLkMíkhu «kuxeLk òuðk {¤u Au. íku{kt rxÙÃxkuVuLk yLku ÷kEMkeLk Lkk{Lkk çku yur{Lkku yurMkz Mkwû{ «{ký{kt òuðk {¤u Au. Ãke¤k Ëkýk Ähkðíke {fkE{kt rðxk{eLk yu yLku E ð½khu «{ký{kt WÃk÷çÄ nkuÞ Au. ¼khík{kt {fkELke ¾uíke ÷øk¼øk ík{k{ «ËuþkuLke òíke Au. Ãkhtíkw hksMÚkkLk, W¥kh«Ëuþ,{æÞ«Ëuþ, yktÄú«Ëuþ,fýkoxf, rçknkh. rn{k[÷«Ëuþ, sB{w yLku fk~{eh íkÚkk W¥kh ÃkqðoLkk hkßÞku{kt {fkE {wÏÞíðu
Wøkkzðk{kt ykðu Au.{fkELke ¾uíke ¾heV yLku hðe yu{ çkÒku {kiMk{{kt fhðk{kt ykðu Au. {fkE MkufeLku Ãký ¾kðk{kt ykðu Au.þnuhku yLku rðrðÄ rðMíkkhku{kt yk WÆuþÚke {fkELke ¾uíke ðÄkhu ÷k¼ËkÞf nkuÞ Au. íkuLkkÚke Ãkkf{kt ðÄkhu ykðf Úkðk WÃkhktík ¾uíkh Ãký ykuAk Mk{Þ{kt ¾k÷e ÚkE òÞ Au. LkkLkk çkk¤fkuLkuu {fkE Ãkkiüef ¼kusLk íkhefu WÃkÞkuøk{kt ÷uðk{kt ykðu Au. yksfk÷ {fkELke ÷øk¼øk ík{k{ «òríkyku y÷øk-y÷øk heíku WÃkÞkuøk{kt ÷uðk{kt ykðu Au.{fkELku ÃkkuÃkfkuLko, çkuçkefkuLko yLku MðexfkuLko íkhefu Ãký yku¤¾ {¤e Au. s{eLk-{fkELku ík{k{ «fkhLke s{eLk{kt Wøkkzðk{kt ykðu Au. Ãkhtíkw {fkELku ðÄw Mkkhe WÃks yLku WíÃkkËfíkk {kxu WÃkÞkuøk{kt ÷uðk{kt ykðu Au. ŸzkýÃkqðof ¾uzký fheLku {fkELku ðÄkhu Mkkhe heíku ðkðuíkh fheLku Mkkhe WÃks {u¤ððk{kt ykðu Au. s{eLkLke ytËh þkurÃkík ÂMÚkrík{kt þÂõík ðÄkhu «{ký{kt nkuÞ Au. {fkELke ¾uíke {kxu Mkkhk «{ký{kt ÃkkýeLkku rLkfk÷ ðÄkhu s\he Au. ¼khu ðhMkkË Ähkðíkk rðMíkkhku{kt íkuLke Mkkhe WÃks {u¤ðe þfkíke LkÚke. ¾uíkhLke íkiÞkhe ¾heV Ãkkf {u¤ððk {kxu økh{eLke {kiMk{{kt ¾uíkh íkiÞkh fhðkLkku ÞkuøÞ Mk{Þ Au. ¾uíkhLkwt ŸzkýÃkqðof ¾uzký {kuÕçkkuzo n¤Úke fhðwt òuEyu. çku ð»ko{kt yuf ð¾ík yk «fkhLkwt ¾uzký ÞkuøÞ Au. ðkðýe 30
yøkkW 2-3 ð¾ík ¾uzký fhe Ãkkxk ÷økkðku, suÚke ¾uíkh{kt ¼usLkwt «{ký ÞkuøÞ «{ký{kt s¤ðkE hnu. ðkðýeLkku Mk{Þ {fkELkwt ðkðuíkh sqLkLkk {æÞ yLku ºkeò Mkókn MkwÄe fheLku WÃks Mkkhe fhe þfkÞ Au. {kxu ßÞkt ®Mk[kELkk MkkÄLkLke ÃkÞkoó WÃk÷çÄíkk nkuÞ Au íÞkt ðÄkhu «{ký{kt WÃks «kó fhðk {kxu {fkELkwt ðkðuíkh ðhMkkË þ\ ÚkkÞ íkuLkk 15 rËðMk Ãknu÷k fhðwt òuEyu. {fkELkwt yuf Mk{kLk nkh{kt ðkðuíkh fhðwt òuEyu. {fkELkwt ðkðuíkh nhku¤ «{kýu nkuÞ íkku íku{Lke ðå[uLkwt ytíkh 60 Mku.{eíkÚkk nhku¤{kt çkesÚke çkes ðå[uLkwt ytíkh 25 Mku.{e hk¾ðkÚke ðÄkhu Mkkhk «{ký{kt WÃks {u¤ðe þfkþu. {fkELkwt ðkðuíkh fhíkk {þeLkÚke rçks yLku ¾kíkh ÞkøÞ «{ký{kt ôzkEyu Ãkzu Au yLku rçkÞkhý [ku¬Mk ytíkhu Ãkzu Au. rçksLkwt «{k{ yuf nuõxh ûkuºk{kt ÷øk¼øk Mktfh òríkyku {kxu rçks «{ký 18 Úke 20 rf.økúk ËkýkLkk Ãkkf {kxu íkÚkk [khk {kxu 40 Úke 45 rf.økúk «Þkuøk fhðk{kt ykðu Au.rçksLku ykþhu 5 Mku.{e ŸzkEyu Lkk¾ðk òuEyu suÚke AkuzLkku Mkkhku rðfkMk ÚkE þfu.
f]r»k òøkhý sqLk 2014
{fkE WíÃkkËLk
®LkËý rLkÞtºký rLktËý rLkÞtºký {kxu ¾kíkh LkkþfkuLkku WÃkÞkuøk «¼kðe heíku fhðku òuEyu. yk {kxu Ãkkf 20-25 rËðMkLkku ÚkkÞ íÞkhçkkË ÞkuøÞ heíku ®LkËýLku Ëqh fhðwt òuEyu. Mkk{kLÞík: {fkELku 2-3 ð¾ík ®LkËý fhðkLke «r¢Þk fhðe òuEyu. ®LkËý Ëqh fhðkÚke s{eLk{kt nðkLkku ÞkuøÞ WÃkÞkuøk ÚkE þfþu yLku ®LkËýLku hMkkÞrýf rLkÞtºký {kxu «rík nuõxh 1-1.5 rf÷kuøkúk{ yuxÙkSLkLke ykð~Þfíkk hnu÷e Au. suLku 500600 ÷exh Ãkkýe{kt r{r©ík fheLk Atxfkð fhðku òuEyu. yuLxÙkSLk (50:zçÕÞw.Ãke)Lkk «ÞkuøkÚke yufðŠ»kÞ ½kMk íkÚkk ½kMkLkk ÃkktËzkLkk rLkÞtºký{kt WÃkÞkuøke çkLkþu. ÃkkýeLke ÔÞðMÚkk : {fkE{kt ÃkkýeLke ÔÞðMÚkk {wÏÞíðu {kiMk{ Ãkh ykÄkrhík Au. ðMktík Éíkw{kt f{kELkk zkuzk yÚkðk Ëkýk yÚkðk ½kMk[khk {kxu Wøkkzðk{kt ykðíkk Ãkkf{kt 8-10 rËðMkLkk ytíkhu ®Mk[kE fhðe òuEyu. ®Mk[kELke ÿrüyu Lkðk Akuz, Vq÷ yLku
www.krishijagran.com
ËkýkLkk ¼hkðLke yðMÚkk MkkiÚke ðÄkhu MktðuËLkþe÷ {kLkðk{kt ykðu Au. ©uc òík 1. Mktfw÷ òík-Mke-8, Mke-14, {kne Äð÷, {u½k, fuMkhe rðsÞ, ft[Lk,ytçkh, yøkuíke 76, ÷û{e. Ãke.E.yu[.yu{, 3 ÃkqMkk fBÃkkuÍex 4, yu[.yu{.-4, ðe.yu÷-78, çke.yu÷, çkuçkefkuLko, Ãk÷o, sðknh, rðLkykuhUs, ykr£fLk xu÷,su1006, «íkkÃk [he,rððuf Mktfw÷, {f-35,þhË{ýe, «íkkÃk ft[Lk-2, «íkkÃk {fkE-4,ykÍkË f{÷, rçkhMkk rðfkMk {fkE-2,þk÷e{kh fu.S 1, þk÷e{kh fu.S-2, yhkð÷e {fkE-1, y{h økkihð ðøkuhu. Mktfh òík 1.øktøkk MkVuË-2, 2 øktøkk-4, 3. nkE-Mxk[o 4.Mktøk{ 5.yu[.yuMk.Mke.6. yu[.yu{.-11 7.E.yu[.-434042 8.ze.yu[.yu{.-11 9. ze.yu[.yu{.-117 11 yu[.yu{.8 18.{k÷ðeÞ nkErçkúz {fkE 2 19.çkw÷tË 20. Ãke.yu{.yu[-2
31
21.rððuf-27 22. ÃkwMkk yuõMxÙk y÷eo nkErçkúz {fkE-5 23.yu[.yu{.-5 24. yu[.yu{.4 25. þeík÷ 26.«íkkÃk nkErçkúz1 27.su.yu[.3459 28.Ãke.E.yu[.yu{-1 29. ÃkkhMk 30.«fkþ ðøkuhu. ÷ýýe: Ëkýk {kxu ðkððk{kt ykðu÷ ÃkkfLku 75 Úke 85 rËðMk{kt yLku ½kMk[khk {kxu ðkððk{kt ykðíkku Ãkkf 60-65 rËðMk{kt ÷ýýe fhðe òuEyu. ßÞkhu Ëkýk{kt 25-30 xfk ¼usLkwt «{ký nkuÞ íÞkhu fkÃkýe fhðe òuEyu. ßÞkhu zkuzkLkk WÃkhLkk ÃkktËzk MkwfkELku fh{kE òÞ yux÷u Ãkkf ÷ýýe {kxu ÞkuøÞ Au íku{ Mk{sðwt. WÃks Ëuþe òíkku{kt Mkhuhkþ WÃks 1015 ÂõðLx÷ «rík nuõxh nkuÞ Au. ßÞkhu Mktfh yLku Mktfw÷ òíkkuLke WÃks 45 Úke 90 ÂõðLx÷ «kó ÚkkÞ Au. {fkELke ÷e÷k yÚkðk Mkwfk [khkLkk yðþu»kku ÃkþwykuLkk [khk íkhefu WÃkÞkuøk fhe þfkÞ Au.
f]r»k òøkhý sqLk 2014
Ãkkf Mkwhûkk
Ãkkf yLku ÃkÞkoðhýLke Mkwhûkk {kxu Ëuþe «¼kðþk¤e LkwMkfk yÃkLkkðku
ðu
Ëku{kt fnuðk{kt ykÔÞwt Au íku Sð SðMÞ ¼kusLk{, yk ÞwÂõík íkku ík{u Mkkt¼¤e nþu, suLkku yÚko Au SðLkwt ¼kusLk Au «f]rík{kt sux÷k nkrLkfkhf Ãkkf þºkw «ðŠík hÌkk Au íkuLkk yLkuf økýk ðÄkhu r{ºk Sð yLku íku{Lkk rLkÞtºký nuíkw Ëuþe rðrÄ Ãký WÃk÷çÄ Au. çkMk s\h Au {kºk íku{Lku yku¤¾ðkLke yLku ÞkuøÞ Mk{Þu íkuLkku WÃkÞkuøk fhðkLke. Yksfk÷ ¾uzqíkku, y¿kkLkíkk, yrððufíkk yÚkðk ÍzÃk¼uh Ãkrhýk{ {u¤ððk EåAíkk nkuðkÚke fexLkkþfkuLkku ytÄkÄqÄ WÃkÞkuøk fhðk ÷køÞk Au. suLku Ãkrhýk{u fexfku{kt «ríkhkuÄf ûk{íkk{kt Mkíkík ðÄkh Úkíkku òÞ Au yLku ÃkÞkoðhý «Ëqr»kík Úkíkwt òÞ Au. yk WÃkhktík fexkuLkk «kf]ríkf þºkw (ÃkhSðe, Ãkh¼ûke) ðøkuhu Ãký {he hÌkk Au, suÚke LkkLkk fex Ãký {kuxk fex çkLke òÞ Au. íkuLkku {kLkð MðkMÚÞ Ãkh Ãký «ríkfq¤ yMkh ÚkE hne Au. yk WÃkhktík íkuLku ÷eÄu WíÃkkËLk Ãkzíkh Ãký Mkíkík ðÄe hne Au, f]r»kûkuºk{kt Ëuþe rðÄeykuÚke AkuzLkwt Mkthûký fhðwt íku fkuE Lkðe ðkík LkÚke fkhý fu Ëuþ{kt «kr[Lkfk¤Úke íkuLkku WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðe hÌk Au, Ãkhtíkw yux÷e Au fu ík{u yk rðrÄyku ytøku {krníke Ähkðku yLku íkuLku yÃkLkkðeLku ðíko{kLk «[r÷ík yLku ÷kufr«Þ fex rLkÞtºký nuíkw íkuLkku WÃkÞkuøke fhku íku {k[u Lke[u fux÷kf WÃkkÞkuLkku WÕ÷u¾ fhðk{kt ykÔÞku Au. ÷Mký · hMk [wMkíkk fexku (MkVuË {k¾e, rÚkúMk, ÷e÷k íku÷k, [kuÃkk) 3 rf÷ku ÷MkýLkk ÷wøkËkLku 200 ÷exh Ãkkýe{kt r{r©ík fhe «rík yufh «{kýÚke fexfku ykððkLkk Mktòuøkku{kt Atxfkð fhku yÚkðk 3 rf÷kuøkúk{ ÷MkýLkk ÷wøkËkLku 200 r{r÷ fuhkurMkLk MkkÚku r{r©ík fheLku fexfku ykðu íku Mk{Þu «rík yufh «{kýÚke Atxfkð fhku. · MkqrzÞk: 4-5 rf÷ku ÷MkýLke f¤eykuLkwt ÷wøkËw çkLkkðe 500 ÷exh Ãkkýe{kt r{r©ík fheLku MkwíkhkW fkÃkzÚke Atxfkð fhe MkqrzÞkLkk «fkuÃk Mk{Þu WÃkÞkuøke çkLku Au. ÷e{zku ÷e{zku yuf hk{çkký E÷ks Au, ßÞkhu íkuLkk çkes (÷ªçkkuhe){kt fexLkkþf «{ký ðÄkhu nkuÞ Au, ÷et{zk{kt fexkuLke ð]rØLku yxfkððkLke ÃkÞkoó ûk{íkk Au. íkuLkk rðrðÄ ¼køkkuLkku fexLkkþf íkhefu WÃkÞkuøk{kt ÷E þfkÞ Au. suLkku WÕ÷u¾ Lke[u «{kýu Au.
zku.લિલત કુમાર
÷e{zkLkk ÃkktËzk [uÃkk, Vzf, MkirLkf fex 10 ÷exh Ãkkýe{kt 1 fe÷ku ÷e{zkLkk ÃkktËzkÚke íkiÞkh fhðk{kt ykðu÷ yfoLku yk fexkuLkk «¼kðþk¤e heíku rLkÞtºký{kt ÷uðk{kt WÃkÞkuøke çkLku Au. Mktøkún MÚkkLkku ¾kíku fexfkuÚke çk[ðk {kxu ÷e{zkLkk ÃkktËzkLku yLkks MkkÚku ¼u¤ðeLku Mktøkún MÚkkLk{kt hk¾ðk òuEyu. ÷e{zkLke ÷ªçkku¤e {fkE, [ýkLkk V¤Lku LkwfMkkLkfíkko Mkk{u hûký ÷ªçkku¤eLkk 10 xfk r{©ý çkLkkðeLku WÃkÿð Ëu¾kðkLkk Mktòuøkku{kt yÚkðk ðkðýeLkk 20 rËðMk çkkË Atxfkð fhku yLku Vhe ð¾ík 3 Mkókn çkkË Atxfkð fhku. hMk [qMkf fexku ([uÃkk, ÷e÷k íku÷, rÚkúMk MkVuË {k¾e) ÷ªçkku¤eLku ÃkeMkeLku 1 økúk{ «rík ÷exh ÃkkýeLkk «{kýÚke Atxfkð fhðku òuEyu. yLkksLkk Mktøkún {kxu 100 rf÷ku yLkksLkk Mktøkún {kxu 1 rf÷ku ÷ªçkku¤eLkwt [qýo MkkÚku Mktøkún MÚkkLk{kt hk¾e yLkksLku ¾hkçk Úkíkwt yxfkðe þfkÞ Au.
÷eçkku¤eLkwt íku÷ hMk [wMkíkk fexku {kxu 5 r{.÷e ÷ªçkzkLkwt íku÷/ ÷exh Ãkkýe{kt r{r©ík fhe Atxfkð fheLku ©uc heíku rLkÞtºký {u¤ðe þfkÞ Au. çkxkfk, fÃkkMk ðøkuhu Ãkkf Ãkh [uÃkk rLkÞtºký nuíkw 2032
f]r»k òøkhý sqLk 2014
www.krishijagran.com
30 r{.÷e ÷ªçkku¤eLkwt íku÷ «rík ÷exh Ãkkýe «{kýÚke r{r©ík fheLku Atxfkð fhðku, r{©ý{kt þuBÃkq, MkkçkqLkw Ãkkýe Ãký {u¤ðe þfkÞ Au. ÷eçk¤kLke ¾¤e 1 rf÷ku ÷ªçk¤kLke ¾¤eLku 5 ÷exh Ãkkýe{kt r{r©ík fhe yuf Mkókn MkwÄe hk¾ku, ðå[u-ðå[u õÞkhuf íkuLku n÷kðíkk hnku. íÞkhçkkË 10 ÷exh Ãkkýe{kt MkkÚku r{r©ík fheLku ÷eV {kELkh yLku V¤ AuËfLku æÞkLk{kt hk¾e Atxfkð fhku. ÷eçk¤kLke ¾¤eLku ðkðýeLkk 15 rËðMk yøkkW ¾uíkh{kt 8 ÂõðLx÷ «rík yufh «{kýÚke r{r©ík fhku. suÚke WÄE, Mkqºkf]r{, hkEMk ðerçk÷Lke Mk{MÞk{ktÚke Wfu÷ {u¤ðe þfkÞ Au.
AkMk (r{Õf çkxh) [ýkLke ÷x, þkf¼kSLke ÷x yLku [wMkf fexku {kxu
250 økúk{ AkMk su 10 rËðMk sqLke nkuÞ, íkuLku 15
÷exh Ãkkýe{kt {u¤ðeLku MkktsLkk Mk{Þu Atxfkð fhðku. [ýkLkku Wfxk hkuøk çkeòuLku ðkðuíkh yøkkW AkMk{kt ¼ªsðeLku WÃk[kheík fhe ðkðuíkh fhku, yk{ fhðkÚke [ýkLkk Wõxk hkuøk Ãkh rLkÞtºký {u¤ðe þfkÞ Au. MkqrzÞk yLku [wMkf fexku {kxu {kxeLkk ½zk{kt AkMkLku ¼heLku WÃkh fÃkzw çkktÄe íkuLku 21 rËðMk MkwÄe s{eLk{kt Ëkxe Ëku íÞkhçkkË íkuLku 20 r{.÷e «rík ÷exh Ãkkýe{kt r{r©ík fheLku Atxfkð fhku. Lke÷ økkÞÚke çk[kð {kxu 10-15 rËðMk sqLke AkMkLku yuhtzkLkk çkeòuLkk [qýo yÚkðk yuhtrzÞkLkk íku÷{kt r{r©ík fheLku 1 rËðMk {kxu hk¾e {wfku íÞkhçkkË Lke÷ økkÞ ykðu íku MÚkkLk Ãkh Atxfkð fhku yÚkðk 10-15 rËðMk sqLke AkMk{kt Úkkuzk «{ký{kt hkuøkkuh, ÚkkÞh{ {u¤ðeLku Mkktfzw {kU Ähkðíke çkkux÷{kt ¼he ¾uíkhLke çkkuzoh Ãkh Atxfkð fhku. {h[k [ýkLkk ÷x yLku yLÞ ÷xktu {kxu R{r{õ[h{kt 4-5 rf÷ku ÷k÷ {h[kLku ÷E ÃkeMkku yLku íku{kt 8-10 ÷exh Ãkkýe {u¤ðeLku Vhe íkuLku r{r©ík fhku, 500 økúk{ ÷MkýLke f¤eÞk ÷ELku ÃkeMkku yLku íku{kt {h[k íkÚkk ÷MkýLkk r{©ýLku {u¤ðe ÷ku íku{ s 3 ¼køk Ãkkýe {u¤ðeLku Ãkkf Ãkh Atxfkð fhku. 1.5 rf÷ku {h[kLku ÃkeMkeLku 100 ÷exh Ãkkýe{kt r{r©ík fhku yLku íku{kt þuBÃkq yÚkðk Úkkuzk «{ký{kt Mkkçkq {u¤ðeLku fezkÚke «¼krðík Ãkkf Ãkh MkktsLkk Mk{Þu Atxfkð fhku. 33
f]r»k òøkhý sqLk 2014
www.krishijagran.com
¾uíke Lk¬e fhþu, f]r»k ði¿kkrLkfku f]r»k ði¿kkrLkfkuLke «rík¼kLkwt ykf÷Lk nðu ¾uíkh yLku ¾uíke fhíkkt ¾uzqíkku îkhk fhðk{kt ykðþu. f]r»kLkk ÃkwMíkf{kt MLkkíkf,yLkwMLkkíkf yLku Ãkeyu[ze suðe rzøkúe «kó fhðk {kxu ¾uíkhku{kt fk{ fhðkLke s\h hnuþu. ¾uíkhkuLke {kxeLke íkÃkkMk MkkÚku Ãkkf, çkkøkkÞíke íkÚkk ÃkþwykuLke rçk{kheLkk rLkËkLk yLku E÷ks{kt {níðLke ¼qr{fk ¼sððe Ãkzþu. Mkhfkh yk rËþk{kt økt¼ehíkkÚke rð[kh fhe hne Au. f]r»k rþûkýLkk ÃkkXâÃkwMíkfku{kt íkuLku òuzðk {kxu MktþkuÄLk fhðk{kt ykðþu. rþûký MktMÚkkyku{ktÚke rLkf¤íkk ði¿kkrLkfkuLku ÔÞðMkkrÞf ¿kkLk {kxu økk{kku{kt ¾uzqíkku MkkÚku fk{ fhðwt Ãkzþu. íÞkhçkkË íkuLke rþûkk Ãkqhe {kLkðk{kt ykðþu. òøkhý MkkÚku ðkík fhíkkt furLÿÞ f]r»k «ÄkLk hkÄk{kunLk ®Mknu sýkÔÞwt níkwt fu ½xe hnu÷k fwËhíke MktþkÄLkku ðå[u WíÃkkËLk ðÄkhðwt íku yuf {kuxku Ãkzfkh Au. yk ÷ûÞLku nktMk÷ fhðk {kxu f]r»kûkuºk{kt ÞkuøÞ {kLkð MktþkÄLkLke rðþu»k s\h nkuÞ Au. yk MkkÚku ¾uíkhLke ®Mk[kE MkkÚku íku{Lkk ykhkuøÞLke Ãký rðþu»k fk¤S hk¾ðkLke s\h Au. ytÄkÄwÄ WíÃkkËLkLkk [¬h{kt ¾uíkhLke {kxeLkwt Mktíkw÷Lk çkøkze økÞwt Au. ¾uíkhLke MðkMÚÞíkkLke íkÃkkMk {kxu «íÞuf ¾uíkh {kxu nuÕÚk fkzo çkLkkððk{kt ykðþu. f]r»k WíÃkkËfíkk ðÄkhðk {kxu «Úk{ íkçk¬k{kt ¾uíkhku{kt {kxeLke íkÃkkMk {kxu Mkhfkh Ëuþ¼h{kt yr¼ÞkLk [÷kððk rð[khýk fhe hne Au. yk {kxu rþrûkík f{o[kheyku yLku «Þkuøkþk¤kykuLke {kuxe MktÏÞk{kt s\h Ãkzþu. Mkhfkh yk yr¼ÞkLkLke MkV¤íkk {kxu «íÞuf SÕ÷k{kt ¾ku÷ðk{kt ykðíkk f]r»k rð¿kkLk fuLÿku, ykí{k yLku f]r»k MktMÚkkLkku, f]r»k ÞwrLkðŠMkxeyku íkÚkk rðrðÄ rþûký MktMÚkkykuLku ÷E MknÞkuøk ÷uðk{kt ykðþu. íku{kt fu L ÿ yLku hkßÞLkk rLkÃkw ý o f{o [ kheyku MkkÚku rðãkÚkeoykuLkku Ãký MknÞkuøk {¤þu.
f]r»k {tºkk÷Þ îkhk Lkçk¤k [ku{kMkk {kxu ÞkusLkk íkiÞkh fhe
¼
khík Mkhfkhu Lkçk¤k [ku { kMkk {kxu yu f ykÃkkíkfk÷eLk ÞkusLkk íkiÞkh fhe ÷eÄeAu, su ytíkøkoík ¾uzqíkkuLku rzÍ÷ MkçkrMkze ykÃkðwt, Ãkkf {kxu ykuAk ÔÞksÚke rÄhký WÃk÷çÄ fhkððwt yLku Mkt¼rðík ¾kãkLkLke ¾kÄ {kxu yLkks Awxw fhðkLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au. Mkk{kLÞ heíku ykuAk ðhMkkËLkk ÃkqðkoLkw{kLkLku ykÄkhu ðzk«ÄkLk LkhuLÿ {kuËeyu 14 sqLkLkk hkus f]r»k {tºkk÷Þ{kt yuf çkuXf ÞkuS níke, su{kt 500 sux÷k rðMíkkhku {kxu yuf ÞkusLkk íkiÞkh fhðk{kt ykðe níke. hkÄk {kunLk f]r»k {tºkeyu ðzk«ÄkLkLku sýkÔÞwt níkwt fu y{u hkßÞkuLku ykËuþ ykÃÞk Au fu yk «fkhLke ÂMÚkríkLkku Mkk{Lkku fhðk {kxu ík{k{ ykð~Þf MkwrðÄk WÃk÷çÄ fhkððk{kt ykðu. suÚke fkuE «fkhLke {w~fu÷e Lk Ãkzu. Mk÷knfkhkuyu fLxusLMke Mk{Þ ÃkØrík {kxu çkeòuLke WÃk÷çÄíkk Ãkh rðïkMk ËþkoÔÞku Au, ßÞkt 10 xfk f]r»k rðfkMk ÞkusLkkLku fuLÿeÞ WÒkríkLke hkMke ðÄkhu Au. ykuAk ÃkkýeÚke Wøkkzðk{kt ykðíkk ÃkkfLkku Mk{kðuþ fhðk{kt ykÔÞku Au. çkuXf{kt f]r»k, økúk{eý ykŠÚkf sirðf ¾uíke, s{eLkLke MðMÚÞíkk yLku f]r»k{kt Mkt¼rðík yLÞ rð»kÞ Ãkh Ãký ÷k¼ËkÞf [[ko Ãký fhðk{kt ykðe Au. yk çkuXf{kt s¤ MktþkÄLk, økúk{eý rðfkMk, ¾kíkh yLku hMkkÞý çkkçkíkkuLkk Mkr[ðu Ãký ¼køk ÷eÄku níkku.
34
f]r»k òøkhý sqLk 2014
Ãkkf Mkwhûkk
økk i{qºk økki {qºk{kt fexkuLku {khðkLke yLku íkuLke «sLkLk ûk{íkkLku yMkh fhðkLkk rðþu»k økwý òuðk {¤u Au. íkktçkkLkk ðkMký{kt 15 ÷exh økkÞLkk {qºkLku ÷E íku{kt 2 rf÷ku ÷ªçkzkLkk ÃkktËzk Lkk¾ku yLku 15 rËðMk MkwÄe íkuLku øk¤ðk Ëku. yk WÃkhktík yk r{©ýLkwt «{ký yzÄw ÚkE Lk òÞ íÞkt MkwÄe Wfk¤íkk hnku. Wfk¤íke ð¾íku íku{kt 100 økúk{ ÷Mký rÃkMkeLku Lkkt¾ku yk WÃkhktík Xtzw fhíke ð¾íku íku{kt 1 ÷exh r{©ý{kt 100 ÷exh Ãkkýe{kt r{©ý fhku, yk{ fhðkÚke {kuxk¼køkLkk fexfku Ãkh rLkÞtºký ykðe òÞ Au. s\rhÞkík «{kýu 4-5 ð¾ík Atxfkð fhku. Atxfkð nt{uþk MkktsLkk Mk{Þu s fhðku. ík{kfw ík{kfw{kt rLkfkuxeLk Lkk{Lkk ûkkh (yu) nkuðkÚke íku fexLkkþf Au. ík{kfwLkwt [qýo hMk [wMkf fexfku Mkh [wMkf fexfku suðk fu [uÃkk, rÚkúÃMk,MkVuË {k¾e yLku ÷e÷k íku÷k ðøkuhuLkk rLkÞtºký {kxu ík{kfwLkk [qýoLku Ãkkýe{kt ¼u¤ðeLku MkktsLkk Mk{Þu Atxfkð fhðku òuEyu. yuf rf÷k íkBçkkfwLku 2 xfk [qLkkLkk Ãkkýe{kt Mk{økú rËðMk çkku¤e hk¾ku íkuLku MkwfðeLku 100 ÷exh Ãkkýe{kt r{r©ík fhe MkktsLkk Mk{Þu Atxfkð fhðkÚke MkVuË {k¾e íkÚkk yLÞ hMk [wMkf fexku Ãkh rLkÞtºký ykðe þfu Au. s{eLk{kt hnu÷k fexku {kxu íkBçkkfwLku 10 ÷exh Ãkkýe{kt 2 fe÷ku íkBçkkfwLkk ÃkktËLkk [qýoLku {u¤ðeLku Mk{økú hkík hk¾ku. íÞkhÃkAeLkk rËðMku yk r{©ýLku 250 økúk{ MkkçkqLk MkkÚku Wfk¤ku, yk WÃkhktík íku Xhe skÞ yux÷u s{eLk{kt ßÞkt fexku {wÏÞíðu MkVuË ÷x, WÄE,fxwyk fex ðøkuhu nkuÞ íÞkt ½úrLkík fhku. økðkh ÃkkXk W¼k Ãkkf{kt EÞ¤ fu fexfLkku «fkuÃk nkuÞ íÞkhu økðkh ÃkkXkLkk ÃkktËzkLkk WÃkhLkk ¼køkLku fkÃkeLku ®Mk[kELkk rðMíkkhku{kt yuðe heíku hk¾ku fu økqËkLkku hMk Ãkkýe MkkÚku ðnu. ßÞkt þuhzeLkwt ðkðuíkh fhðk{kt ykðu Au íÞkt þuhzeLkk ÃkkuheLkk çku ¼køkkuLku økðkh ÃkkXkLku fwxe Ãkkýe MkkÚku çkÒku çkksw r{r©ík fhku. fhts hMk [wMkíkk fexfku fhtsLkk 10 fe÷ku ÃkktËzkLku 5 ÷exh Ãkkýe{kt r{r©ík fhe íÞkt MkwÄe Wfk¤ku fu ßÞkt MkwÄe íku 1 ÷exh sux÷wt Lk hnu. íÞkhçkkË íkuLku Xtzw Ãkzðk Ëku, íkuLku 25 r{÷e «rík ÷exh Ãkkýe «{kýu r{r©ík fheLku MkktsLkk Mk{Þu Atxfkð fhku. yk{ fhðkÚke hMk [wMkíkk fexku{ktÚke {wÂõík
www.krishijagran.com
{¤þu. nªøk WÄELkku «fkuÃk nkuÞ íÞkt nªøkLku MkwíkhLkk fÃkzk{kt çkktÄeLku ®Mk[kELkk rðMíkkh{kt ßÞkt Ãkkýe ðne hÌkwt nkuÞ Au íÞkt íkuLku ÷xfkðku, suÚke íku Ãkkýe MkkÚku ¼¤e òÞ yLku WÄELku Mk{kó fhe Ëu. 100 ÷exh ÷ªçkzkLkk ÃkktËzk{kt 50 økúk{ nªøkLku r{r©ík fhe Ãkkf Ãkh Atxfkð fhðkÚke íkuLkk fex,Vqøk yLku Sðkýw srLkík hkuøkku Ãkh rLkÞtºký {u¤ðe þfkÞ Au. hk¾ [iÃkkt Ãkkf Ãkh [iÃkkLke rMÚkrík MkòoðkLkk Mktòuøkku{kt hk¾Lke ¼qfe íku{ s Mktøkún MÚkkLk Ãkh Ãký íkuLku yLkks, Ëk¤ MkkÚku {u¤ðe þfkÞ Au, suÚke ¼tzkhLku fexLkk WÃkÿðÚke Awxfkhku ykÃkkðe þfkÞ. {xfk ¾kíkh 50-60 ÷exhLke ûk{íkk Ähkðíkk 15 fe÷ku íkkò Aký + 15 ÷exh íkksw økki{q¤ +15 ÷exh Ãkkýe+÷e250 økúk{ økku¤ {u¤ðeLku {xfkLku {kxeÚke Ãkuf fhe yuf Mkókn çkkË yk r{©ý{kt 250 ÷exh Ãkkýe {u¤ðe yuf yufh ¾uíkh{kt ÃkkfLkk ðkðuíkhLkk 15 rËðMk çkkË Atxfkð fhe íÞkhÃkAe 7 rËðMk çkkË Vhe Atxfkð fhku. MkeíkkV¤ MkeíkkV¤Lkk çkeòu, ÃkktËzk yLku {q¤Lkk [qýo{kt fexLkkþf økwý nkuÞ Au. 1 fe÷ku MkeíkkV¤Lkk çkeòuLkku ykfo çkLkkðe 100 ÷exh Ãkkýe{kt r{r©ík fhe «rík yufh Atxfkð fhe íku{kt xk{uxk [ýkLke ÷x, {[hk yLku ¼ªzeLkk ÷e÷k íku÷Lkk «¼kðe rLkÞtºký{kt WÃkÞkuøke çkLke þfu Au. {uÚke Ëkýk MkUfu÷k {uÚke ËkýkLku fÃkzk{kt çkktÄeLku Mktøkúkn÷Þ{kt hk¾ðkÚke íku MÚkkLk Ãkh fxfku,stíkwÚke yLkks,fXku¤Lku Mkwhûkk ykÃke þfkÞ Au.
35
f]r»k òøkhý sqLk 2014
{fk WíÃkkËLk
WÒkík fkÞoÃkØríkÚke {fkELke ¾uíke Ëkr{Lke ÚkðkELk, {rLk»kfw{kh þ{ko, yr{íkfw{kh Ãkxu÷ e-mail: daminithawait@gmail.com
ÃkwhkðkÚke òýðk {éÞwt Au fu yksÚke ykþhu yiríknkrMkf ËMk nòh ð»ko yøkkW Mkðo«Úk{, {uÂõMkfku{kt ¼khíkeÞku îkhk s íkuLkwt WíÃkkËLk fhðk{kt ykÔÞwt níkwt.¼khík{kt ½ô çkkË {fkELkwt MkkiÚke ðÄkhu «{ký{kt WíÃkkËLk ÚkkÞ Au. ¼khíkLkk yzÄk yÚkðk ®Mkr[ík ¼køkku{kt íku ¾kæÞkLk Au.yÄo-þw»f yLku y®Mkr[ík ¼køkku{kt íku Mkkhku ðhMkkË Ähkðíkk rðMíkkhku{kt {fkELkwt WíÃkkËLk fhe þfkÞ Au. íkuLku ½ýk Ãkkf MkkÚku Ãký ðkðuíkh fhðk{kt ykðu Au.rðïLkk {kºk 1.5 xfk {fkELkwt s ¼khík{kt WíÃkkËLk ÚkkÞ Au.íku ËuþLkk fw÷ f]r»k rðMíkkhLkk 4 xfk ¼køk{kt s Wøkkzðk{kt ykðu Au. {fkE ¾heV ÉíkwLkku Ãkkf Au, Ãkhtíkw ßÞkt ®Mk[kELke MkwrðÄk Au íÞkt íku hðe yLku ¾heV yøku í ke Ãkkf íkhefu ÷E þfkÞ Au . {fkE fkçkkuonkEzÙuzLkku {kuxku Mkúkuík Au. íku ¾qçk s WÃkÞkuøke Ãkkf Au, {kLkðe WÃkhktík Ãkþw yknkhLkku Ãký {níðLkku ¼køk Au. ykiãkurøkf ÿrüyu Ãký {fkE ¾qçk s {níðLkku Ãkkf Au.hkux÷e íkhefu, {fkELkk zkuzkLku MkUfeLku, {fkELku Wfk¤e fu økh{ fhe fkuLko ^÷uõMk ÃkkuÃkfkuLko ðøkuhu íkhefu íku{ s fkzo ykuE÷,çkkÞku^Þwy÷ íkhefu Ãký WÃkÞkuøk{kt ÷E þfkÞ Au.ykþhu 65 xfk {fkE {h½k yLku Ãkþw yknkh íkhefu
www.krishijagran.com
WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðu Au. yk WÃkhktík Ãkkirüf yknkh {kxu Ãký íkuLkku WÃkÞkuøk ÚkkÞ Au. {fkELkk zkuzk fkÃkeLku çkkfe AkuzLku ÃkþwykuLkk [khk íkhefu ykÃkðk{kt ykðu Au.ykiãkurøkf ÿrüyu {fkE{kt «kuxeLkuõMk, [kuf÷ux ÃkuLxTMk ÷kuþLk Mxk[o fkufkfku÷k {kxu fkuLko rMkhÃk ðøkuhu çkLkkððk {kxu WÃkÞkuøk{kt ÷uðk{kt ykðu Au.çkuçkefkuLkoLkku Ãkkirüf {qÕÞ yLÞ þkf¼kSÚke ðÄkhu nkuÞ Au. ykçkkunðk yLku s{eLk : {fkE W»ý yLku ¼us Ähkðíkk ðkíkkðhýLkku Ãkkf Au. íkuLkk {kxu yuðe s{eLk fu ßÞkt ÃkkýeLkku rLkfkMk Mkkhku nkuÞ íÞkt {fkE ðkðuíkh {kxu ykËþo økýðk{kt ykðu Au. ¾uíkhLke íkiÞkhe: ¾uíkhLke íkiÞkhe {kxu «Úk{ ðhMkkË çkkË sqLk {rnLkk{kt ¾uzký fhe Ãkkxk [÷kððk òuEyu. òu AkýeÞk ¾kíkhLkku WÃkÞkuøk fhðkLkku nkuÞ íkku íku MktÃkqýoÃkýu Mkze òÞ yux÷u ytrík{ ¾uzký Mk{Þu s{eLk{kt ¼u¤ðku. hðe {kiMk{{kt fÕxeðuxMkÚke çku ð¾ík ¾uzký fheLku çku ð¾ík nuhku [÷kððwt òuEyu. rfM{(òík): Mktfh òík-øktøkk-5,øktøkk-11,øktøkk-MkVuË2,zu¬Lk-103 ðøkuhu. fBÃkkuÍex òríkyku : [tËLk {fkE-1, [tËLk {fkE-3 ðøkuhu. ðkðýeLkku Mk{Þ, rçkÞkhýLkwt «{ký AkuzLkwt ytíkh yLku rçkÞkhýLku WÃk[kh: ¾heV{kt íkuLku sqLk yLku sw÷kE MkwÄe ðkðuíkh fhðk{kt ykðu Au. Mkk{kLÞ {fkE {kxu 18 Úke 20 rf÷kuøkúk{ «rík nuõxh yLku Mktfh {fkELkk rçkÞkhýLkwt «{ký 12 Úke 15 rf÷kuøkúk{ «rík nuõxh «Þkuøk fhðku òuEyu. {fkELkk ðkðuíkh n¤Lke ÃkkA¤ 3 Úke 4 MkUxe{exhLke ŸzkEyu fhðwt òuEyu íku{ s ÷kELk Úke ÷kELk ytíkh 60 MkuLxe{exh íku{ s Akuz Úke Akuz ytíkh 30 MkuLxe{exh hk¾ðwt òuEyu.{fkELkk ÃkkfLkwt ðkðuíkh nðk{kLk «{kýu ¾heV{kt sqLkLkk ytík MkwÄe{kt ðkðuíkh fhðwt òuEyu. òÞË{kt VuçkúwykheLkk ytík MkwÄe{kt ðkðuíkh fhðwt òuEyu, suLku ÷eÄu {fkELkk WíÃkkËLk Ãkh fkuE «ríkfq¤ yMkh Lk ÚkkÞ. {fkELkk rçkÞkhýLku ðkðuíkh Ãknu÷k 1 rf÷kuøkúk{ rçkÞkhýLku 2.5 økúk{ Úkeh{ yÚkðk 2 økúk{ fkçkkuoLzkS{{kt WÃk[krhík fhðkLke s\h Au. ¾kíkh yLku Ãkku»kf íkíðkuLkwt «{ký íkÚkk íkuLku ykÃkðkLke
36
f]r»k òøkhý sqLk 2014
{fk WíÃkkËLk
ÃkØrík- {fkELke ¼hÃkqh WÃks {u¤ððk {kxu Mktíkwr÷ík ¾kíkhLkku «Þkuøk fhðkLke s\h Au. {fkELkk Ãkkf {kxu ¾kíkhLkku «Þkuøk ¾uíkh íkiÞkh fhíke ð¾íku fhðk{kt ykðu Au. ¾kíkh{kt 120 rf÷kuøkúk{ LkkExÙkusLk, 60 rf÷kuøkúk{ VkuMVhMk íku{ s 60 rf÷kuøkúk{ ÃkkuxkMk íkíð Mð\Ãku «Þkuøk fhðku òuEyu.LkkExÙkusLkLkwt yzÄw «{ký íkÚkk VkuMVhMk yLku ÃkkuxkþLkwt ÃkqÁt «{ký ¾uíkh íkiÞkh fhíke ð¾íku «Þkuøk fhðku òuEyu.çkkfe LkkExÙkusLkLkk çkkfe yzÄw «{ký çku ð¾ík W¼k Ãkkf{kt xkÃkzÙu®Mkøk Mð\Ãku fhku, yzÄw «{ký ðkðuíkhLkk 25 Úke 30 ËrðMk çkkË Vq÷ ykðu íku Mk{Þu LkkExÙkusLkLkku WÃkÞkuøk fhðku òuEyu. ®Mk[kE: ÞkuøÞ Mk{Þu ®Mk[kE fhðe òuEyu. íkuLke ®Mk[kELke {níðLke yðMÚkk Vw÷ ykððk yLku Ëkýk ¼hkÞ íku Mk{Þ ½ýku {níðLkku Mk{Þ nkuÞ Au.yk WÃkhktík ¾uíkh{ktÚke ÃkkýeLkk rLkfk÷Lke Ãký ÞkuøÞ ÔÞðMÚkk nkuðe òuEyu.{fkELkk Ãkkf{kt ÷køkíke {wÏÞ fex{kt EÞ¤,ÃkktËzkLku fkuhe ¾kíkk fex, xeœk
www.krishijagran.com
yLku ¼wz÷e (f{÷k fex)Lkk WÃk[kh {kxu zkEõ÷kuhðkMk 70 E.Mke. 650 r{÷e÷exh «{kýLku 800 Úke 1000 ÷exh Ãkkýe{kt r{r©ík fhe Atxfkð fhku yÚkðk õÞwLkk÷VkuMk 1.5 xfk «{kýLku «rík nuõxh ËeX 20 fe÷kuøkúk{ Atxfkð fhku,suÚke rðrðÄ fexkuLkku WÃkÿð Lk ÚkkÞ yLku WÃksLkwt «{ký ðÄkhe þfkÞ. fex rLkÞtºký : {fkELkk ÄççkuËkh íkLkkðuÄf fex:- yk fex EÕ÷e AkuzLkk {q¤Lku çkkË fhíkkt Mk{økú ¼kðkuLku LkwfMkkLk ÃknkU[kzu Au.Mkki«Úk{ EÕ÷e AkuzLkk ÚkzLku AuËeLku AkuzLku LkwfMkkLk ÃknkU[kzu Au.íku ÃkktËzkLku Ãký LkwfMkkLk hnu Au. íkuLku ÷eÄu Akuz yrðfrMkík ÚkE òÞ Au yLku Akuz{kt Ëkýk çkLkíkk LkÚke. þ\ykíkLke yðMÚkk{kt nuz nkxo (Mkqtfw Úkz) çkLku Au yLku íkuLku AkuzLkk Lke[÷k rnMMkk{kt ËwøkOÄÚke yku¤¾e þfkÞ Au. yk {kxu Ãkkf ÷ýýe Mk{Þu ¾uíkh{kt ŸzkE MkwÄe ¾uzký fhðwt òuyu, suÚke AkuzLkk yðþu»k yLku fexLke «khtr¼f yðMÚkk s ¾ík{ ÚkE òÞ.{fkELke fex «ríkhkuÄf òíkLkku WÃkÞkuøk fhðku òuEyu. {fkELkwt ðkðuíkh [ku{kMkkLkk «Úk{ ðhMkkË çkkË fhðwt òuEyu, yuf s fexLkkþfLkku WÃkÞkuøk ðkhtðkh fhðku òuEyu Lknª. ÃkktËzkLku LkwfMkkLk fhíkku hkuøk:- ÃkktËzk Ãkh ÷ktçke Lkkð yktfkhLkk ¼qhk Äççkk çkLke òÞ Au. hkuøk Lke[uLkk ÃkktËzkÚke ykøk¤ ðÄe WÃkh íkhVLkk ÃkktËzk Ãkh òÞ Au yLku AkuzLku MktÃkqýoÃkýu Mkqtfðe Lkk¾u Au. Úkz{kt Mkzkut : AkuzLke Lke[÷e økktXÚke hkuøkLkwt Mkt¢{ý þ\ ÚkkÞ Au yLku rðøk÷LkLke ÂMÚkríkLkwt rLk{koý ÚkkÞ Au íku{ s AkuzLkk Mkze økÞu÷k ¼køk{kt øktÄ ykððk ÷køku Au. AkuzLkk ÃkktËzk Ãke¤k Ãkze MkwfkE òÞ Au. Akuz f{òuh ÚkE ¾he Ãkzu Au. yk hkuøkLkk WÃk[kh {kxu 150 økúk{ fuÃxLkLku 100 ÷exh Ãkkýe{kt r{r©ík fhe AkuzLkk {q¤ Ãkh Xtxfkð fhku. fkÃkýe, «r¢Þk yLku WÃks Ãkkf íkiÞkh ÚkE òÞ yux÷u {fkELkk zkuzkLku Zkfíkk ÃkktËzk ßÞkhu Ãke¤k Ãkzðk ÷køku yux÷u fkÃkýe fhðe òuEyu.zkuzkLke ÷ýýe fhe íkuLku íkzfk{kt Mkwfðe, {þeLk îkhk ÞkuøÞ heíku fkZðk òuEyu. {fkELkk Ãkkf{ktÚke «rík nuõxh WÃks Ëkýk Mkk{kLÞ «òríkÞku{kt 35 Úke 40 ÂõðLx÷ MkwÄe {¤u Au, yks heíku Mktfh «òríkyku{ktÚke 40 Úke 45 ÂõðLx÷ Ëkýk {¤u Au.
37
f]r»k òøkhý sqLk 2014
f]r»k ;DFrFFZ
www.krishijagran.com
Mku{e yuMk.ykh.ykE ÃkØrík îkhk Mktfh ÄkLk yLku ðÄw WíÃkkËLk Ähkðíkk ÄkLkLke «òríkykuLke ði¿kkrLkf rðrÄ yÃkLkkðe WíÃkkËLk ðÄkhku
¾
zku.hksuþfw{kh ®Mkn, zku hkÄk rðLkkuË ®Mkn, zku.íkusuLÿfw{kh Ãkkf MktþkuÄLk fuLÿ ½k½hk ½kx çknhkE[ yLku zku.h{u»k ®Mkn ÞkËð Ãkkf MktþkuÄLk fuLÿ økkSÃkwh (W¥kh«Ëuþ)
heV Ãkkf{kt ÄkLk ¼khík{kt MkkiÚke {níðLkku Ãkkf Au. ¼khík{kt ykþhu 45 r{r÷ÞLk nuõxh rðMíkkh{kt 90 xfk ¾uzqíkku ÄkLkLke ¾uíke fhu Au. yLku ykþhu 100 Úke 120 {uxÙef xLk ÄkLkLkwt WíÃkkËLk fhu Au . ði ¿ kkrLkf xu f rLkf yÃkLkkðe íku{Lke WíÃkkËfíkkLku ðÄkhe þfkÞ Au. Lkðe xufLkefÚke LkMkohe Lkkt¾e yLku Akuz ÷økkððkLke {zkøkkMfh{kt þ\ykík ÚkE níke. nðu íku ¼khík íkÚkk yLÞ Ëuþ{kt Ãký yk xufLkef yÃkLkkððk{kt ykðe hne Au. su Lke[u «{kýu Au. 1. LkMkohe nuíkw, fBÃkkuMx ¾kíkh yÚkðk hk¾Lkku «Þkuøk fhku 2. xâwçkðu÷ yÚkðk ík÷kð nkuÞ íÞkt LkSf LkMkohe Lkkt¾ku 3. yuf MÚk¤ Ãkh 2 Akuz hkuÃkkU su{kt ÃkktËzk 3 nkuÞ. 4.10 Úke 16 rËðMkLke LkMkoheLke hkuÃkkE fhku 5. AkuzÚke Akuz ytíkh 25-25 Mku.{e hk¾ku, su{kt yLÞ þMÞ r¢Þkt ÞkuøÞ heíku ÚkE þfu. s{eLkLke íkiÞkhe: økh{e{kt ¾uzký fheLku 2-3 ¾uzký fhe ¾uíkhLku ÞkuøÞ heíku íkiÞkh fhðe òuEyu. ¾uíkh{kt {sçkqík {uzçkLËe Ãký fhðe òuEyu. suÚke ¾uíkh{kt ðhMkkËLkwt Ãkkýe ðÄkhu Mk{Þ MkwÄe Mktr[ík hne þfu.òu nhe ¾kíkh íkhefu Zu[k-MkLkE ÷uðk{kt ykðu íkku ðkðuíkh MkkÚku VkuMVhMkLkku Ãký «Þkuøk fhðku òuEyu. ÄkLkLke hkuÃkýeLkk Mk{Þu
¾u í kh{kt Ãkkýe ¼heLku ¾u z ký fhðw t òuEyu. òíkkuLke ÃkMktËøke: ûkuºk{kt su fkuE òík ðÄw MkkÁt WíÃkkËLk ykÃkíke nkuÞ íku òíkLke ÃkMktËøke fhku. Mkk{kLÞ heíku rðrÄ Mktfh ÄkLk (nkErçkúz ÄkLk) {kxu íku ½ýe WÃkÞkuøke Au. suÚke Ëhuf ¾uzqík ¾heËe fhe þfu Au. yk rðrÄ{kt ¾uíke fhðkÚke {kºk 1 Úke 2 rføkúk çkes yuf yufh rðMíkkh {kxu ÃkÞkoó Au. çkesLkwt «{ký: Võík 2 rføkúk MðMÚk yLku ðÄw þÂõíkþk¤e çkes yuf yufh {kxu ÃkÞkoó Au. MðMÚk çkes {kxu 2 rføkúk MkkËk Lk{f 13 ÷exh Ãkkýe{kt r{r©ík fhe çkesLku íku{kt Lkk¾ku. MðMÚk çkes Ãkkýe{kt Lke[u çkuMke sþu yLku ¾hkçk çkes Ãkkýe WÃkh íkhþu. suÚke Ãkkýe{ktÚke íkuLku fkZe Vufe Ëku yLku MðMÚk çkesLku Ãkkýe ðzu MkkV fhku. çkesLku Ãkkýe{kt Ãk÷kzku:- çkesLku Ãkkýe{kt 12 f÷kf Mkw Ä e Ãk÷kzeLku hk¾ku,íÞkhçkkË çkesLku ÃkkýeLke çknkh fkZeLku økh{e{kt Mkwfðku yLku íku 24 f÷kf MkwÄe ZkfeLku hk¾ku íku{ s ÞkuøÞ heíku ytfwheík ÚkE òÞ yux÷u LkMkohe Lkkt¾ku. 1. LkMkohe Lkk¾ðk {kxu 40 {exh2 ûku º kV¤ «rík yu f h ûku º kV¤Lke hkuÃkkE {kxu ÃkÞkoó nkuðe òuEyu. 2. LkMkohe nt{uþk 2 Úke 3 rËðMkLkk ytíkhu yLkuf ð¾ík Lkkt¾ðe òuEyu. 3. LkMkohe 4 çkuz 1 X 10 {exh yÚkðk 2 çkux 1 X 20 {exh «rík yufh {kxu nkuÞ Au.
38
{ux xkEÃk LkMkoheLke çkuz íkiÞkh fhðkLke rðÄe: LkMkohe çkuz íkiÞkh fhðk {kxu 4 Ãkíkkuo{kt Lke[u Ëþkoððk{kt ykðu÷ çkkçkíkkuLku æÞkLk{kt hk¾ðe òuEyu. 1.«Úk{ Ãkíko 1 Mku 2 Mku.{e fBÃkkuMx ¾kíkh 2.çkeS Ãkíko 2 Mku.{e {kxe 3.ºkeS Ãkíko 3 Mku.{e ð{eo fBÃkkuMx yÚkðk fBÃkkuMx yÚkðk hk¾ 4.[kuÚke Ãkíko 1.Mku.{e [khu÷e {kxe, su{kt ¾kíkh yLku ͪf MkÕVuxLkwt r{©ý nkuÞ. 5.çkes Lkkt¾ðk WÃkhktík Ãkwyk÷Úke Zkfe Ëku. suÚke ÃkûkeykuÚke íkuLku Mkwhrûkík fhe þfkÞ. 6.LkMkoheLke ®Mk[kE Mkðkh,çkÃkkuh yLku Mkktsu fhðe òuEyu. 7.LkMkohe LkktÏÞk çkkË ßÞkhu Akuz{kt 2 Úke 3 ÃkktËzk ykðe òÞ yÚkðk 12 Úke 16 rËðMkLke LkMko h e nku Þ íÞkhu íku L ku ÷kfzkLke ríkÃkkuE Ãkh hk¾ku. hkuÃkkE Ähkðíkk ¾uíkhLke íkiÞkhe: hku à kkEðk¤k ¾u í khLke íki Þ kheLkk Mk{Þu «íÞuf 2 {exhLkk ytíkhu Lkk¤e çkLkkðku, suÚke ®Mk[kELke ÞkuøÞ ÔÞðMÚkk ÚkE þfu, Akuz Úke Akuz 25 X25 Mku.{e hk¾ðe òuEyu. 1 ðøko {exh{kt 16 søÞkyu hkuÃkkE nkuÞ Au. hMMkeLkk rLkþkLk ÷økkðeLku hkuÃkkE fhku.hkuÃkkE{kt Lke[u Ëþkoððk{kt ykðu÷ çkkçkíkLku æÞkLk{kt hk¾ðe òuEyu 1. hkuÃkkE fhíke ð¾íku ¾uíkh{kt 2 Mku.{e fhíkkt ðÄkhu Ãkkýe
f]r»k òøkhý sqLk 2014
f]r»k ;DFrFFZ
Lk nkuðwt òuEyu. yÚkðk ¾uíkh{kt Ãkkýe Võík hUøk nkuðe òuEyu. 2. hkuÃkkE yøkkW ¾uíkhLku Mk{íkwr÷ík yLku Lkk¤e ðøkuhuLku yøkkWÚke íkiÞkh fhku. 3. 10 Úke 15 rËðMkLkk AkuzLke hkuÃkýe. 4. 30 X30 Mku.{eLkku AuË fhu÷ku AuË fhu÷ku nkuðku òuEyu. AkuzLku hk¾ðk LkMkoheLkk {q¤Lku MkkV fhku.Ãkhtíkw æÞkLk hk¾ku fu íkuLkk {q¤ íkwxðk òuEyu Lkne. 5. hkuÃkýe ðÄkhu ŸzkEyu Lk fhþku. 6. LkMkohe W¾kze íkwhtík hkuÃkkE fhe Ëku yÚkðk AkÞkËkh søÞk Ãkh hk¾ku, suÚke Akuz MkwfkELku yÚkðk {whÍkE Lk òÞ. ®Mk[kE: 1. hkuÃkkE {kxu fhðk{kt ykðu÷ ¾uíkh{kt n¤ðe ®Mk[kE fhk 2. ®Mk[kE yuðe heíku fhku fu ¾uíkhLke {kxe{kt íkehkz Lk çkLku. 3. ®LkËý {kxu çkezh {þeLkLkku WÃkÞkuøk fhku. 4. ÃkkýeLkk rLkfk÷ {kxu Mk{økú ÔÞðMÚkk fhku, suÚke ¾uíkh{kt Ãkkýe Lk ¼hkÞ. 5. Vq÷ ykðu íku Mk{Þu ¾uíkh{kt 2 Úke 3 Mku.{e Ãkkýe ¼hðwt òuEyu. 6. fkÃkýeLkk 10-15 rËðMk yøkkW ¾uíkh{ktÚke Ãkkýe fkZe Lkk¾ku. ¾kíkh: 1. ÄkLk {kxu ¾uzký yøkkW 4 Úke 5 xLk «rík yufh fBÃkkuMx ¾kíkhLkku WÃkÞkuøk fhku. 2. ¾kíkhkuLkk «Þkuøk s{eLkLke íkÃkkMkLku ykÄkhu fhðe òuEyu, òu fkuE fkhýÚke s{eLkLke íkkÃkMk Lk ÚkkÞ íkku ¾kíkhLkku Lke[u «{kýu ºký «fkhu WÃkÞkuøk fhðku òuEyu. (1) LkkExÙkusLk- 50 rføkúk «rík yufh (2) Ãkkuxkþ 30 rføkúk 3. LkkExÙkusLkLku yzÄk «{ký{kt yLku VkuMVhMk yLku ÃkkuxkþLku Ãkqhk «{ký{kt hkuÃkýe yøkkW yLku LkkExÙkusLkLkk þu»k ¼køkLku çku Mk{kLk rnMMkk{kt Ãknu÷k f¤e Vqxe rLkf¤u íÞkhu yLku çkeò çkk÷e çkLku íku þ\ykíkLkk Mk{ÞLke yðMÚkk{kt WÃkÞkuøk fhðku òuEyu. ®LkËý rLkÞtºký: 1. 25 X 25 Mku.{eLkk ytíkh Ãkh ÄkLk ÷økkððkÚke AkuzÚke Akuz ðå[u ÃkÞkoó ytíkhu nkuðw òuEyu.suÚke {þeLk (çkezh) Mkh¤íkkÚke ®LkËýLkku rLkfk÷ ykÃku Au. yk heíku 3 Úke 4 ð¾ík ®LkËýLku Ëqh fhðwt òuEyu.
www.krishijagran.com
2. ®LkËý rLkÞtºký hkuÃkkELkk 10 rËðMk çkkËÚke þ\ fhðwt òuEyu yk {kxu r{furLkf÷ çkezh îkhk 4 ¾uzký fhðwt òuEyu. íku{kt 10 rËðMkLkk ytíkhu fhðwt òuEyu. 3. ©r{fku îkhk ¾uzký fhðk AkuzLke ÃkkMkuÚke Ãký ®LkËýLku Ëqh fhðwt òuEyu. yk heíku çku ¾uzkýÚke ®LkËýLku fkZe Lkkt¾ðwt òuEyu. 4. ®Mk[kE fhðk{kt ykðu÷ nkuÞ íku ¾uíkh{kt r{furLkf÷ çkezh ½ýk Mkh¤íkkÚke [k÷u Au yLku ®LkËý ðÄkhu rLkf¤uA.u ÄkLkLkk fex yLku rçk{kheykuLke ÔÞðMÚkk : 1. ÃkkfLke ÂMÚkríkLku ÞkuøÞ heíku òuíkk hnuðwt òuEyu. 2. fex yÚkðk çke{khe ykðu íÞkhu íkwhtík ELMkuõxeMkkEz yÚkðk ÃkuMxeMkkEzLkku «Þkuøk fhku. 3. çkkÞku fLxÙku÷ yusLx yLku ykuAk zkuÍLke ÃkuMxeMkkEzLkku «Þkuøk fhku. 4. WÄE ÷køku íÞkhu õ÷kuhkuÃkkEheVkuMk 3.75 ÷exh «rík nuõxh «{kýu «Þkuøk fhku. 5. ÃkktËzk ÷ÃkuxeLku fex {kxu õÞwLkk÷VkuMk 25 E.Mke. 1.25 ÷exh «íke nuõxh «{kýÚke «Þkuøk fhku. 6. øktËe çkøk ÷køku íÞkhu 20-25 rføkúk r÷LzuLk Mkðkh yÚkðk Mkktsu nðk ykuAe nkuÞ íÞkhu Atxfkð fhðku òuEyu. 7. çkk÷ fkÃkíkk fex {kxu õÞwLkk÷VkuMk 25 Úke 30 rføkúk «{kýÚke Mkktsu Atxfkð fhðku òuEyu. 8. økku¼ økezkh ÷køku íÞkhu {kuLkku¢kuxkuVkuMk-1 ÷exh «rík nuõxh «{kýÚke Atxfkð fhðku òuEyu. 9. íkýk ðuÄf {kxu fkhxkuÃk nkEzÙkuõ÷kuhkEz 4 xfk ËkýkËkh hMkkÞý 17Úke 18 rføkúk «rík nuõxh «{kýÚke «Þkuøk fhku. 10. VwËfk {kxu 1.5 ÷e. ÷ªçkzkLkwt íku÷ «rík nuõxh «{kýÚke «Þkuøk fhku. 11. rnMÃkk fex, çktfk fex yLku øktÄe fex {kxu õÞwLkk÷VkuMk 1.25 ÷exh «rík nuõxh «{kýÚke Atxfkð fhku yÚkðk 20-25 rf.økúk r÷LzLkLkk Atxfkð fhku. 12. økku÷r{s (LkhE fex) {kxu fkçkkuo^ÞwhkuLk 20 rføkúk «rík nuõxh «{kýu «Þkuøk fhku. Mku{e (©e) rðrÄLke ¾uíkeÚke ÷k¼ 1. Akuz{kt ðÄkhu f¤e rLkf¤u Au. 2.{q¤{kt ð]rØ ½ýe Mkkhe ÚkkÞ Au, suÚke Akuz MðMÚk hnu Au. 3.¾uzký fhðk{kt Mkh¤íkk hnu Au. 4. AkuzLke ¾kíkh ðÃkhkþLke ûk{íkk ðÄe òÞ Au. 5.AkzuÚke Akzu yítkh ðÄkhunkðukÚke fex yLkuhkøuk ykA u k ÷køkuA.u 6.MkkÄkhý ¾uíkeLke íkw÷Lkk{kt Mku{e (©e) rðrÄÚke 20 xfk WÃks ðÄkhu {¤u Au.
39
f]r»k òøkhý sqLk 2014
f]r»k ;DFrFFZ
www.krishijagran.com
40
f]r»k òøkhý sqLk 2014
f]r»k ;DFrFFZ
www.krishijagran.com
41
f]r»k òøkhý sqLk 2014
f]r»k ;DFrFFZ
www.krishijagran.com
ð»ko 2013-14{kt 264 r{r÷ÞLk xLk rð¢{sLkf ¾kãkLk-WíÃkkËLk fkuüf-1 ð»ko yLkwMkkh ¾kãkLkLkwt WíÃkkËLk
Ãkkf [ku¾k ½ô swðkh çkkshe {fkE {kuxw ÄkLk íkwðuh [ýk y¤Ë {øk fw÷ fXku¤ fw÷ ¾kãkLk {økV¤e hkE yLku MkhMkð MkkuÞkrçkLk fw÷ íkur÷çkeÞk fÃkkMk swx yLku {uMík þuhze
2010&11 95-98 86-87 7-00 10-37 21-73 43-40 0-86 8-22 1-76 1-80 18-24 244-49 8-26 8-18 12-74 32-48 33-00 10-62 342-38
2011&12 105-31 94-88 6-01 10-28 21-76 42-04 2-65 7-70 1-77 1-63 17-09 259-32 6-96 12-21 12-21 29-80 35-25 11-40 361-04
2012&13 105-24 93-51 5-28 8-74 22-26 40-04 3-02 8-83 1-90 1-19 18-34 257-13 4-69 14-66 14-66 30-94 34-22 10-93 341-20
2013&14 106-29 95-85 5-25 9-19 24-19 42-68 3-38 9-93 1-50 1-40 19-57 264-38 9-47 11-95 11-95 32-41 36-50 11-40 348-38
# fÃkkMk r{r÷ÞLk fÃkkMk økktMkze («íÞuf 170 fe÷kuøkúk{) # swx yLku {uMíkkLke økktMkze («íÞuf180 fe÷kuøkúk{) 42
f]r»k òøkhý sqLk 2014
f]r»k ;DFrFFZ
www.krishijagran.com
økwshkík{kt {økV¤eLkk çkBÃkh WíÃkkËLkLku ÷eÄu ®Mkøkíku÷Lkk ¼kð{kt Mkíkík ½xkzku yk ð»kuo økwshkík{kt {økV¤eLkwt støke «{ký{kt WíÃkkËLk Úkíkk ®Mkøkíku÷Lke òík{kt ¼kðku{kt Mkíkík ½xkzk íkhVe ð÷ý òuðk {¤e hÌkwt Au. økÞk ð»kuo hkßÞ{kt Ëw»fk¤ suðe ÂMÚkríkLku ÷eÄu {økV¤eLkk WíÃkkËLk Ãkh «ríkfq¤ yMkh Ãkzíkk ®Mkøkíku÷Lkk ¼kðku rð¢{sLkf MkÃkkxeyu ÃknkUåÞk níkk. òufu [k÷w ð»kuo økwshkík{kt Mkkhk ðhMkkË íku{ s ðkðuíkh{kt LkkUÄÃkkºk «{ký{kt ðÄkhku ÚkðkLku ÷eÄu ykþhu 25 ÷k¾ xLk {økV¤eLkwt WíÃkkËLk ÚkÞkLkku ytËks Au, suLku Ãkøk÷u hkßÞ{kt fk[ku {k÷ rðÃkw÷ «{ký{kt WÃk÷çÄ çkLÞku Au. {økV¤eLkk rÃk÷ký îkhk WíÃkkËeík ®Mkøkíku÷ «rík 15 rf÷kuLkku ¼kð Mkhuhkþ 1,400-1450 ykMkÃkkMk Au. ðÄw{kt hksMÚkkLk,
yktÄú«Ëuþ yLku íkkr{÷Lkkzw suðk hksÞku{kt Ãký {økV¤eLkwt {kuxk «{ký{kt WíÃkkËLk ÚkÞwt Au. yºku WÕ÷u¾LkeÞ Aufu økÞk ð»kuo ®Mkøkíku÷Lkku 15 rf÷kuLkku ¼kð ykþhu \rÃkÞk 2400Úke WÃkh síkk hÌkk níkk. Ãkhtíkw yk ð»kuo yíÞkh MkwÄe ¼kð \rÃkÞk 1,400-1,450 ykMkÃkkMkLke MkÃkkxeyu Au. {økV¤eLkwt {kuxk «{ký{kt WíÃkkËLk Úkíkk yLku íkuLkk ¼kðku ½xkzk íkhVe nkuE ¾uíkqzkuLku Ãkqhíkk «{ký{kt ¼kðku Lk {¤íkk nkuE ykøkk{e WLkk¤w {økV¤eLkk ðkðuíkh Ãkh «ríkfq¤ yMkh ÚkkÞ íkuðe þõÞíkk Au. yºku WÕ÷u¾LkeÞ Aufu ®Mkøkíku÷Lkku 15 rf÷kuLkku ¼kð ð»ko 2011{kt 1700, ð»ko 2012{kt 2400 níkku.
43
f]r»k òøkhý sqLk 2014
sirðf rLkÞtºký
www.krishijagran.com r{÷kððk yk MktËqfLkk Z¬Lk{kt 2 çkkhe nkuÞ Au, yk «fkhLke MktËfku îkhk fÕ[hLku çkúufkuLk fexku (ÃkuhkrMkxkuEz)Úke çk[kðu Au., Á{Lkwt íkkÃk{kLk 2.1 Mku.økúu yLku ¼usLkwt «{ký 75.5 xfk ò¤ðe hk¾ðk {kxu fw÷hLkku WÃkÞkuøk fhku. 30 rËðMk WÃkhktík ðÞMf fex rLkf¤u Au. ðÞMf fexkuLku yufrºkík fhðk {kxu fhðk {kxu {kuÚk õ÷uõþLk ÞwrLkxLkku WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðu Au. yk MktþkuÄLk{ktÚke «rík f÷kf 2500Lke ÍzÃkÚke ykurðÃkkuSþLk fus (#zk) ykÃkíkk [uBçkh{kt Akuze þfkÞ Au, íku yuf xÙu{kt yufrºkík ÚkkÞ Au, íku yuf÷ MkW- jkeQy lSuh hk{ MkrníkLkk #zk yuf yLÞ xufLkef îkhk ðuõÞw{ nu r ÷fku ð hÃkk yLku MÃkezku à xhk su ð k f÷eLkhLkku WÃkÞkuøk fheLku Mfu÷ Mkrník ÚkE nkrLkfkhf fexkuLkk sirðf rLkÞtºký {kxu þfu Au. ÔÞMf fexLkk Mfu÷ fu su MðkMÚÞ {kxu WÃkÞkuøk{kt ÷uðk{kt ykðu Au- fexfkuLkk nkrLkfkhf nkuÞ Au. fwËhíke þºkwykuLku þkuÄðk, yufrºkík fhðk r{ºkfex (xÙkEfkuøkúk{)Lkwt WíÃkkËLk yLku ðÄkhu MktÏÞk{kt {u¤ðe íkuLkk Lkkþf fexku xÙ k Efku ø kú k {k yu f yíÞt í k LkkLkk Mkk{u WÃkÞkuøk{kt ÷uðkLkk Au. íkíkiÞkLke òíke MkkÚku MktçktrÄík fex Au, íkuLkk fkuhMkyuhkLkwt WíÃkkËLk ðÞMfku ÃkkfLku Lkw f MkkLkfkhf fexkU (nu r÷fkuðhÃkk)Lkk #zkLku ÃkhSðeík fhe Ëu íku yu f Mkt ø kú n fhðk{kt ykðu ÷ yLkksLku ûkrík ÃknkU[kzíkk fex Au, yk Au, yk fexLkwt ÔÞkÃkkrhfÄkuhýu WíÃkkËLk fexLkk #zk yLku MkqrzÞkuLkku WÃkÞkuøk rðrðÄ fhðkLkk WÆuþÚke fkuhMkkyuhkLkk #zkLku yuf «fkhLkk nkuMx Mð\Ãk{kt Au.{kxu fwËhíke fkzo Ãkh r[Ãkfkððk{kt ykðu Au. xÙuEfku fkzo r{ºk fexkuLkk ðuÃkkhef WíÃkkËLk {kxu yk ÃkkuMx fkzo suðwt nkuÞ Au, yk fkzo Ãkh økwtËLke fexLkku {kuxk «{ký{kt WíÃkkËLk fhðk{kt Ãkkík¤e Ãkík ÷økkðe íkuLke WÃkh fkuhMkkyuhkLkk ykðu Au. {fkE, çkkshe Ãkh yk «fkhLkk #zkLkwt yuf Ãkhík Vu÷kððk{kt ykðu Au, su{kt fex {kuxk «{ký{kt Mkh¤íkkÚke òuðk {¤u Au. ykþht 20,000 #zk [eÃkfkE þfu Au. yk {nËytþu sðkh,çkkshe, ½ô, {økV¤e, WÃkhkt í k EMkfkzo L ku 30 zçÕÞw . Þw . ðe. [ku¾kLke ð]rØ {kxu íkuLkku WÃkÞkuøk fhðk{kt ÷kExLke Lke[u 35 Mku{eLkk ytíkhu 10 r{rLkx ykðu Au. MkkiÚke ðÄkhu WíÃkkËLk swðkhLkk {kxu hk¾ðk{kt ykðu Au. yk{ fhðkÚke WíÃkkËLk Ãkh ÚkkÞ Au. íkuLkk Ãkk÷Lk {kxu 25- fkuhMkkyuhkLkk #zkLkwt ¼qý Lkü ÚkE òÞ Au, 30 MkuÂÕMkÞMk rzøkúe íkkÃk{kLk yLku 75-90 {kxu yk r¢ÞkLku fkuhMkkyuhkLkk #zkLkwt Mxurh÷kEÍuþLk fnuðk{kt ykðu Au.yk {kxu xfk ¼us yLkwfq¤ {kLkðk{kt ykðu Au. yuf [uBçkhLke s\h nkuÞ Au, su çku xÙkELku «Þkuøkþk¤k{kt WAuhLke rðÄe fkzo yu f ÃkkhËþeo S.çke.Mke.çku ø k{kt «Þkuøkþk¤k{kt WAuh fhðkLkk WÆuþÚke ÃkhkuÃkSðe #zk yuf rËðMk{kt fk¤k Ãkze òÞ swðkhLk yuf rËðMk yøkkW Ë÷ðk fhðk Au. íku 10 Mku.økúu íkkÃk{kLk Ãkh 10 rËðMk òuEyu, yk{ fhðkÚke íku{kt Ãknu÷k WÃkÂMÚkík {kxu fkuE Ãký «fkhLkk LkwfMkkLk ðøkh MkwhMkhe (fkuhMkyuhk)Lkk #zk yLku çkå[k Mkthrûkík fhe þfkÞ Au. yk fkzkuoLke MktÏÞk {he òÞ Au, yLÞÚkk íku fkuhMkkyuhkLkk ¼kusLk{kt «rík MÃkÄko fhu Au. 4 fe÷kuøkúk{ swðkhLkk Ër÷Þk{kt 0.4 r{.r÷ (8000) fkuhMkkyuhkLkk #zkLku r{r©ík fhe yuf ÷kfzeLkk MktËq (50 X30 X15 Mku.{e){kt hk¾u Au.fkuhMkkyuhkLkk Mkkhk WíÃkkËLk {kxu yk MktËqf{kt 10 r{.r÷ økúk{ ¾{eh (EMx)
sirðf rLkÞtºký nuíkw r{ºk fexfkuLkwt rLk{koý fhku rLkÞtºký ÃkÞkoðhý{kt fexku, si fexrðf Sðkýw , fex-rð»kkýw yLku sirðf fexLkkþfku îkhk LkwfMkkLk ÃknkU[kzíkk fexkuLkk rLkÞtºkýLke yuf rðrÄ Au. íku ÃkhkuÃkSðe, Ãkh¼ûke, fexku, fex Sðkýw yLku fex rð»kkýLkk Mkthûký íkÚkk Mktíkw÷LkLku ò¤ðe hk¾ðk{kt MknkÞf çkLku Au. íku {kuxk «{ký{kt ¾uíkhLkk MknkÞf nkuÞ Au. fkuE Ãký sirðf rLkÞtºký fkÞo¢{{kt ðifÂÕÃkf ÃkhkuÃkSðeLkwt WíÃkkËLk yíÞtík ykð~Þf yLku {níðÃkqýo Au. nkrLkfkhf MkqrzÞku {kxu xÙkEfkuøkúk{, ¢kÞMkkuÃkh÷k, fe÷kuLk{ ðøkuhu Ãkh ¼ûke fex íku{ s nir÷fkðhÃkk ([ýkLke Mkqze) ([ýkLke Mkq z e)Lkk rLkÞt º ký {kxu yu L k.Ãke.ðe (LÞwÂõ÷Þh Ãkkur÷nuzÙkuMkeMk ðkEMk) yLku çke.xe (çkurMkr÷Mk ÔÞwhkuçkuÂLMkMk)Lkku ðÄkhu «{ký{kt WÃkÞku ø k fhðk{kt ykðu Au . WÃkhku õ ík ík{k{ Ãkh¼ûke fexku {kxu fkuhMkkÞhk yuf WÃkÞwõík yLku ðifÂÕÃkf nkuMx Au, ßÞkhu nur÷fkuðhÃkkLke Mkqtrzyku Ãkh þõÞ Au. çke.xeLkwt WíÃkkËLk «Þkuøkþk¤k{kt s ÚkkÞ Au. ðíko{kLk Mk{Þ{kt fexkuLkk rLkÞtºký{kt fex¼ûke yLku SðkýwLkk WÃkÞkuøk íkÚkk ¾uzqíkkuLke òøk]rík ðÄe Au íku{ s íku{Lkk ÔÞðMkkrÞf WíÃkkË su{ fu yuLk.Ãke.ðeLku
44
f]r»k òøkhý sqLk 2014
sirðf rLkÞtºký
¾uíkh{kt WÃkÂMÚkík fexkuLke MktÏÞk Ãkh rLk¼oh hnu Au. «kó 50,000-2,00,000 ÃkhkuÃkSðe #zk yuf nuõxhLkk «{ký{kt fÃkkMk, þhuze yLku yLÞ Ãkkfku {kxu rLkÄkrohík fhðk{ktykðuA.u fex rð»kkýw (yuLk.Ãke.ðe) siMkkfe Mkðo rðrËík Au, su yuLk.Ãke.ðe. nkuMx ykÄkrhík yuf rð»kkýw Au, {kxu íkuLku fkuE nkuMx Ãkh òuðk {¤íkk LkÚke. {kuxk «{ký{kt nÃkLk yuLk.Ãke.ðeLkk WíÃkkËLk {kxu nur÷fkuðhÃkk WíÃkkËLk nuíkw nur÷fkuðhÃkk fhðkLke s\h nkuÞ Au. nur÷fkuhÃkkLkk #zkLku 27 Mkuu.økúu íkkÃk{kLk Ãkh hk¾ðkÚke ºkeò rËðMku Lkðòík MkqtrzÞku çknkh ykðu Au, suLku yuf ÃkuxÙe Ã÷ux{kt zkEx Ãkh 4-5 rËðMk {kxu hk¾ðk{kt ykðu Au, íÞkhçkkË MkqrzÞku yufçkeòLku ÃkhMÃkh hk¾ðk ÷køku Au. yk {kxu 4-5 rËðMk çkkË 90 xfk MkqtrzÞkuLku yuLk.Ãke.ðeLkk WíÃkkËLk nuíkw yuLk.Ãke.ðe ÞwrLkx{kt {kuf÷e Ëuðk{kt ykðu Au. çkkfe hnu 10 xfk MkqtrzÞkuLku y÷øk-y÷øk xâwçkh{kt zkEx MkkÚku hk¾ðk{kt ykðu Au. xâwçkLku ÁtEÚke çktÄ fhe Ëuðk{kt ykðu Au. 9-10 rËðMk çkkË MkqrzÞk ÃÞwÞku{kt ÃkrhðŠíkík ÚkkÞ Au. yk ÃÞqÞku{kt yufrºkík fheLku nkEÃkku õ÷kuhkEx 0.05 xfkÚke yLku çkkË{kt ÃkkýeÚke Äkuðk{kt ykðu Au. Mkkík rËðMk çkkË ÃÞwÃkkuLkk ykurðÃkkuSþLk fus{kt hk¾ðk{kt ykðu Au. ÃÞwÃkkU{ktÚke rLkf¤u÷ ðÞMfLku 10 xfk (þnË+Ãkkýe)r{r©ík fhðk{kt ykðu Au. {kuxk «{ký{kt yuLk.Ãke.ðeLkk WíÃkkËLk {kxu økúrMkík MkqtrzÞkuLku ½ýw yMkh Ähkðu Au. hkuøkøkúMík ÚkE òÞ Au, suÚke ELkkuõÞw÷uþLk Ãký fnuðk{kt ykðu Au. ELkkõÞw÷uþLkLku yuf Mkókn çkkË {he økÞu÷ MkwtrzÞkuLku {kuxk ½zk{kt yufºk fhe ÷uðk{kt ykðu Au yLku yuf Mkókn çkkË økúuELzh (E÷uõxÙef÷e{ufuLkkEßz) Ähu Au, yk «r¢Þk{kt MkwtrzÞkLkk þhehÚke rð»kkýw çknkh ykðe òÞ Au, ½wxe ÚkÞu÷ ÷wøkËe{kt rð»kkýwykuLku y÷øk fhðkLkk nuíkw fÃkzALk
www.krishijagran.com fhðk{kt ykðu Au . yk ð¾íku Mkkhk yuLk.Ãke.ðe ík÷e{kt yufrºkík fhðk{kt ykðu Au . WÃkhe ¼køkLku rðMíkhe òÞ Au . yu L k.Ãke.ðe íkr÷ yu f rºkík ÚkkÞ Au . yuLk.Ãke.ðeLku Ãkkýe{kt ¼u¤ðeLku çkkux÷ku{kt ¼heLku yLku WÃkÞkuøk fhe Lke[u «fkhÚke fhðk{kt ykðu Au: 400 yu L k.Ãke.ðe.yMkh Ähkðíkk «¼kðþk¤e Au. xk{uxk{kt V¤Lku LkwfMkkLk fhíke MkwrzÞku yÚkðk MÃkku z ku à xu h k Ãkq ý o hrníkfLku LkkUÄ: íkBçkkfwLkk fkÚkkLku yuf ð¾ík fhíkk ðÄkhu WÃkÞkuøk fhðku òuEyu Lknª, fkhý fu yufrºkík fhku. íku fexfku WÃkhkt í k «f] r ík {kxu Ãký yufrºkík MkwrzÞkuLku r{õMke{kt rÃkMke LkwfMkkLkfkhf Au. yLku r{©ýLku Ãkkík¤k fÃkzk{kt øk¤ku. Aký yLku Ãkþw {qºkLkku yfo Yk yk r{©ýLku yLku ÃkkýeLku Lkkt¾e Aký 5 fe÷kuøkúk{ yLku Ãkþw {qºk 5 100 ÷exh çkLkkðe ÷ku yLku MkqÞkoLkk ÷exhLku ÞkuøÞ heíku r{r©ík fheLku 5 ÷exh yÕxÙkðkÞ÷ux rfhýkuÚke çk[kððk 100 økúk{ hkurçkLk çÕÞw ÷e÷k ÃkkWzhLku Ãkkýe{kt r{r©ík fhe [kh rËðMk MkwÄe ZkfeLku hk¾ku. íÞkhçkkË íku{kt 100 økúk{ [wLkkLku r{r©ík fhku. ¼u¤ðku. r{©ýLkwt AtxfkðLku nt{uþk MkktsLkk WÃk÷çÄ r{©ý{kt 80 ÷exh Ãkkýe{kt Mk{Þu s fhku. ykþhu yuf yufh{kt Atxfkð fhðk ÃkÞkoó yu L k.Ãke.ðe r{©ýLkk At x fkðÚke Au. nur÷fkuðhÃkk xk{uxkLkk V¤Lku LkwfMkkLk Lk AkýeÞk yLku Ãkþw {q¤Lkk yfo xk{uxkLku ÚkkÞ íku {kxu Þwðk MkwtrzÞkuLkk rLkÞtºký fhe íku { s íkBçkkfwLku LkwfMkkLk fhíke MkqtzeLku þfkÞ Au. yxfkððk{kt WÃkÞkuøke Au. yk yfo{kt yuf yuf «òríkLkk fexfkuLkk ðkEMk y÷øk rðþu»kíkk yu Au fu íku{kt fux÷kf hkuøkkuLkwt «òríkLkk fexfkuLku {khíkk LkÚke. rLkÞtºký fhðkLke ûk{íkk Ähkðu Au yLku íkuLkk nur÷fkuðhýLkk rð»kkýwøkúMík MkwtrzÞk 4- WÃk[khÚke Ãkkf MðMÚk yLku nÞkuo¼Þkuo çkLke 5 rËðMk çkkË AkuzLkk WÃkhLke zk¤eyku òÞ Au.. ðurMk÷Mk çÞwhkusuÂLMkMk (çkexe) Ãkh {kÚkw Lke[u hk¾ðkLke yðMÚkk{kt ÷Bçkðík rfMx÷ çkLkkðíke sLke{{kt Sðkýw ÷xfu÷e òuðk {¤u Au íku{ s ÃkktËzk nkuÞ Au, su MkqrzÞku îkhk ¾kðk{kt ykðu íkuðk Mkrník MkqtzeLkwt þheh Vkxe òÞ Au. Mktòuøk{kt yuÕVk ÍuhÚke MkqtrzÞk {he òÞ Au. ¾uzqík ¼kEykuu sirðf fexLkkþf MðÞt íkiÞkh fhe þfu Au,suLkku WÕ÷u¾ Lke[u fhðk{kt ykÔÞku Au.:
íkBçkkfwLkku fTðkÚk yuf fe÷kuøkúk{ íkBçkkfwLkk [qýoLku 10 ÷exh Ãkkýe{kt 30 r{rLkx MkwÄe fíÚkE ÷k÷ htøk çkLku íÞk MkwÄe Wfk¤ku. Wfk¤ðk{kt ykðu÷ r{©ýLku Ãkkýe{kt Lkk¾e íkuLku 10 ÷exhLkwt çkLkkðku, Xtzk fheLku çkkhef fÃkzk{kt íkuuLku øk¤e ÷ku íÞkhçkkË 2 økúk{ Mkkçkw «rík÷exh Ãkkýe{kt íkuLkwt r{©ý fhe 80100 ÷exh çkLkkðe ÷ku, yk r{©ý MkVuË {k¾e, [uÃkk yLku Ãkýo VwËfku Mkk{u ðÄkhu 45
f]r»k òøkhý sqLk 2014
Ãk~kw Ãkk÷Lk
www.krishijagran.com
Ãkþw yknkh Mð\Ãku rçkLkÃkhtÃkhkøkík yknkh
yk
Ãkýk Ëuþ{kt f]r»k yLku ÃkþwÃkk÷Lk yufçkeòLke Ãkqhf Au. ÃkþwÃkk÷Lk{kt Ãkku»kýLkwt rðþu»k {níð nkuÞ Au. ðÄe hnu÷e ¾kã s\rhÞkíkku yLku ½xe hnu÷e f]r»kÞkuøÞ s{eLkLku ÷eÄu ½kMk[khkLkk WíÃkkËLkLke Mkíkík WÃkuûkk ÚkE hne Au, suÚke Ãkþw fwÃkku»ký íkÚkk ykuAe WíÃkkËfíkkLkku rþfkh çkLku Au. ÃkþwÃkk÷Lk ÃkkA¤ Úkíkk fw÷ ¾[o{kt ÷øk¼øk {kuxk¼køkLkku ¾[o ÃkþwykuLkk yknkh ÃkkA¤ fhðk{kt ykðu Au.ÃkhtÃkhkøkík ¾kã ½xfkuLke Mkíkík rçkLkWÃk÷çÄíkk íkÚkk ðÄe hnu÷e ®f{íkLku ÷eÄu MkMíkk yLku Mktíkwr÷ík yknkh çkLkkððk{kt yðhkuÄ\Ãk Au, òufu ÃkþwLke WÃk÷çÄíkk yLku ÃkþwÃkk÷LkÚke Úkíkk ÷k¼Lku yMkh fhu Au. Mkíkík WíÃkkËLk «kó fhðk {kxu Ãkþw yknkhLkk Ãkzíkh ¾[oLku ykuAku fhðk {kxu nðu s\he çkLke økÞwt Au fu fu x ÷kf yÃkht à khkøkík ¾kã ½xfku su { fu {nw y k, ÷e{zku,þuhzeLkk fw[k ðøkuhu{ktÚke Mk{íkwr÷ík yknkh íkiÞkh fhðk{kt ykðu Au. yÃkhtÃkhkøkík Ãkþw yknkh yuðk yknkhLku fnuðk{kt ykðu Au su ÃkhtÃkhkøkík Mð\ÃkÚke ÃkþwykuLku ¾ðzkððk yÚkðk Ãkþw yknkh çkLkkððk{kt «Þkuøk fhðk{kt ykðíkk LkÚke. yÃkhtÃkhkøkík ¾kã ÃkËkÚkkuo ytíkøkoík f]r»k yLku f]r»kLke WÃkÃkuËkþ íkÚkk çkeLkWÃkÞkuøke ÃkËkÚko ykðu Au. su Mkk{kLÞ heíku {Lkw»Þ Ãký yknkh íkhefu WÃkÞkuøk fhíkku LkÚke. çkeLkÃkhtÃkhkøkík ÷e÷ku ½kMk[khku: 1. þuhzeLkk MkkXk: þuhzeLkku WÃkhLkku ¼køk Ãkþwyku {kxu yuf W¥k{ yknkh Au. þuhze ykÃkýk ËuþLkk ½ýkçkÄk hkßÞku{kt Wøkkzðk{kt ykðu Au. þuhzeLku ¾uzqíkku hkufzeÞk Ãkkf íkhefu Wøkkzu Au. íku{ktÚke økku¤, ¾ktz, ytøkku÷k ðøkuhu íku{ktÚke WíÃkkËLk fhðk{kt ykðu Au. ytøkku÷k{kt ÷øk¼øk 6.68 xfk ¢wz «kuxeLk, 85 xfk fkçkkuonkEzÙuz, 0.66
MkwÄe fw{kh hkðík fu.ðe.fu. {nkuçkk
xfk fuÂÕMkÞ{ yLku 0.19 xfk VkuMVhMk, fk[k huMkk 27.85 xfk yuLkyuVE 43.49 xfk xe.ze.yuLk.45.70 xfk fw÷ ¼M{ 20.56 nkuÞ Au. íkuLku çkhMke{, MkhMkð MkkÚku r{r©ík fheLku ¾ðzkððkÚke ðÄkhu ÷k¼ ÚkkÞ Au. ykuøkMxÚke ykuõxkuçkh MkwÄe íkuLkkÚke Ãkku»kf íkíðLkwt «{ký ðÄkhu nkuÞ Au. 2.s÷fqt¼e: økh{eLkk rËðMkku{kt ßÞkhu ÷e÷k ½kMk[khkLke s\h nkuÞ Au íÞkhu íku Mk{Þu ÃkþwykuLku ¾ðzkðe þfkÞ Au. íku ík¤kðLkk Ãkkýe, Äe{u Äe{u ðnuíkk Ãkkýe{kt ðÄkhu «{ký{kt òuðk {¤u Au. íkuLkk ÃkktËzk ÷tçk[kuhMk yLku {w÷kÞ{ nkuÞ Au. íku{kt ÷øk¼øk 90-95 xfk Ãkkýe nkuÞ Au, íku{kt «kuxeLk 10.67 xfk, fw÷ ¾rLks íkíð 7.47 xfk,fuÂÕMkÞ{ 1.6xfk, VkuMVhMk 0.26 xfk, ze.Mke.Ãke 7 xfk xe.ze.yuLk 46 xfk nkuÞ Au. íkuLku yknkh íkhefu ykÃkðkÚke 10-15 xfk MkwÄe ËwÄ WíÃkkËLk{kt ðÄkhku ÚkkÞ Au. íkuLku yknkh íkhefu ykÃkíkk Ãknu÷k fwèeLku fkÃkeLku 1-2 rËðMk ¾uíkh{kt Mkwfððk òuEyu. íkuLku Ãkwyk÷ yÚkðk ¼qMkk{kt r{r©ík fhe yknkh{kt ykÃkðkÚke ÷k¼ËkÞe hnu Au. 3. ¾usheLkk ÃkktËzk: íku hksMÚkkLk{kt {kuxk «{ký{kt òuðk {¤u Au.íku ½uxk yLku çkfhkykuLku yknkh íkhefu ykÃkðk{kt ykðu Au. íku{kt 14-15 xfk MkwÄe «kuxeLk, yÃkrh»f]x huMkk 17.8 xfk ¼M{ 22.9 xfk xe.ze.yuLk 48.7 xfk nkuÞ Au. 4. ÷ª{zkLkk ÃkktËzk: ÷ª{zkLkk ÃkktËzk fzðk nkuðkÚke økkÞ yLku ¼UMk ¾kíkk LkÚke Ãkhtíkw Ÿx yLku çkfhe suðk Ãkþwyku íkuLku Mkh¤íkkÚke ykhkuøku Au. íku ¾kðkÚke ½ýkçkÄk hkuøk {xe þfu Au. íkuLkk ÃkktËzk{kt ÷øk¼øk 14.50 xfk 46
f]r»k òøkhý sqLk 2014
To Reach Rural India Advertise in Krishi Jagran •Five languages •Thirteen states •Four lakh copies JAMMU & KASHMIR MEGHA SHARMA 9891668292
HIMANCHAL PRADESH
KRISHI JAGRAN
HARSHITA SHARMA 9891899322
PUNJAB SARA KHAN 9953720233
UTTRAKHAND
The Pulse of Rural India
PRATIBHA JOSHI BHATT 9953746033
HARYANA K J SARANYA 9811758683
RAJASTHAN
UTTAR PRADESH MEHAK ALI 9582957538
PRATIMA JOSHI 9718268833
BIHAR NAGMA MONSOORI 9953824044
GUJARAT
AND
RKH
MADHYA PRADESH
PRIYA KASHYAP 8447527318
JHA
SARITA SINGH 9891899197
CH
HA
TT
JY O 98 TI S 91 H 82 AR 82 MA 66
ISG
AR
H
SARLA SINGH 9999141933
MAHARASTRA FARHA KHAN 9891724495
n?Zw-J/-;h- feqPh ikroD
AGRICULTURE WORLD COMMING SOON
www.krishijagran.com
Ãk~kw Ãkk÷Lk
«kuxeLk, yÃkrh»f]x huþk 23 xfk, ¼M{ 8.5 xfk xe.ze.yuLk 54 xfk, fuÂÕMkÞ{ 1.39 xfk íkÚkk VkuMVhMk 0.24 xfk MkwÄe nkuÞ Au. 5. Mkwçkçkq÷Lkk ÃkktËzk: íku yuf ËnLkþe÷ [khku Au, íku Ëhuf {kiMk{{kt íkÚkk yLkuf ð¾ík fkÃkðk{kt ykðíkku ½kMk[khku Au. íku{kt «kuxeLkLkwt «{ký 21 xfk, huMkk ¼M{ 11 xfk xe.ze.yuLk 57 xfk MkwÄe òuðk {¤u Au. Ãkhtíkw íkuLkk ÃkktËzk fw÷ yknkh{kt {kºk 18-20 xfk MkwÄe s r{r©ík fhðk òuEyu. 6. þeþ{Lkk ÃkktËzk: íkuLkk ÃkktËzk økkÞ,¼utMk, ½uxk çkfheyku ík{k{ Ãkþwyku Mkh¤íkkÚke yknkh íkhefu ÷E þfu Au. íkuLkk ÃkktËzk{kt ykþhu huMkk 20 xfk, ¼M{ 14 xfk, «kuxeLk 11.30 xfk yLku xe.ze.yuLk 52 xfk nkuÞ Au. 7. rMkhMkLkk ÃkktËzk: ßÞkhu økúe»{ Éíkw{kt [khkLke yAík nkuÞ Au íÞkhu yk ÃkktËzk ÷e÷k ½kMk[khk Mð\Ãku «Þkuøk fhðku òuEyu. yk ÃkktËzk{kt ¢qz «kuxeLk 16.81 xfk huMkk 31.50 xfk ze.Mke.Ãke.12 xfk, xe.ze.yuLk 49.30 xfk, ¼M{ 11.5 xfk fuÂÕMkÞ{ 2.56 xfk, VkuMVhMk 0.15 xfk MkwÄe òuðk {¤u Au. 8. fktMk, {qts yLku Ëk¼: íku {wÏÞ Ãkkf MkkÚku Wøke rLkf¤íkk ®LkËýLkk Akuz Au. íku Mkk{kLÞ heíku çkeLkWÃkÞkuøke Au Ãkhtíkw íku{kt ÷øk¼øk 50-60 xfk yknkhLkk økwý nkuÞ Au. íku{kt ykþhu 4 xfk «kuxeLk yLku 30-35 xfk fk[k huMkk nkuÞ Au. 1. ÃkkfÚke «kó yðþu»k ÄkLkLkwt ¼qMkwt : íku ÄkLk WíÃkkËLk rðMíkkhku{ktÚke Mkh¤íkkÚke «kó ÚkkÞ Au. íkuLku Ãkþw yknkh{kt 20-25 xfk MkwÄe
www.krishijagran.com
r{r©ík fheLku ÃkþwLku ykÃke þfkÞ Au. íku{kt «kuxeLkLkwt «{ký 3 xfk huþk 28 xfk, xe.ze.yuLk 29.20 xfk, ¼M{Lkwt «{ký 15.95 xfk, fuÂÕþÞ{ 0.22 xfk íkÚkk VkuMVhMkLkwt «{ký 0.33 xfk MkwÄe nkuÞ Au. 2.rðrðÄ ®MkøkkuLke Ak÷: rðrðÄ «fkhLke Ëk¤ suðe fu y¤Ë,íkwðuh,{øk, [ku¤e, MkkuÞkrçkLk ðøkuhuLke Ak÷{ktÚke Ëkýk fkZe ÷eÄk çkkË íkuLku ¼qMkk MkkÚku r{r©ík fheLku Au Ak÷ çk[u Au íkuLku ÃkþwykuLkk yknkh{kt ¾ðzkððk WÃkÞkuøke çkLku Au. 3. {økV¤eLkk Akuz yLku íkuLkk Vkuíkhk: su ûkuºkku{kt {økV¤eLke ¾uíke ÚkkÞ Au íku ûkuºkku{kt {økV¤eLkk ÃkkA¤ çkkfe hnuíkk Vkuíkhk, Akuz yknkh íkhefu WÃkÞkuøk{kt ÷E þfkÞ Au.yk WÃkhktík Ëkýk fkZe ÷eÄk çkkË su Vkuíkhk çk[u Au íkuLku 2020 xfk «{ký MkwÄe Ãkþw yknkh{kt ¼u¤ðeLku «Þkuøk fhe þfkÞ Au. 4. çkksheLkk zkuzk (Ëkýk fkZe LkkÏÞk çkkË ðÄu÷ zkuzk ): çkksheLkk Ëkýk fkZe LkkÏÞk çkkË ðÄu÷k XwXkLku ¾uzqíkku Vufe Ëu Au.íkuLku fkÃkeLku 50-60 xfk MkwÄe ½kMk[khk íkhefu ÃkþwykuLku ¾ðzkðe þfkÞ Au. íku{kt fuÂÕMkÞ{Lkwt «{ký rðÃkw÷ «{ký{kt nkuÞ Au. 5.{fkELkk zkuzk: {fkE{ktÚke Ëkýk fkZe LkkÏÞk çkkË ÃkkA¤ ðÄu÷ zkuzk ÃkþwykuLku ¾ðzkðe þfkÞ Au. íku{kt 32 xfk MkwÄe fk[k huMkk nkuÞ Au. 6. þuhze ¾kuE (çkøkkMk): þuhzeLkwt WíÃkkËLk ÚkkÞ Au íku rðMíkkh{kt þuhzeLkk rÃk÷ký çkkË ðÄu÷ fw[kLkku Ãký WÃkÞkuøk ÚkE þfu Au. ¾uzqíkku yk fw[kLkku {kºk #Äý íkhefu WÃkÞkuøk fhu Au, ßÞkhu ÃkþwykuLkk yknkh{kt 20-30 xfk 48
f]r»k òøkhý sqLk 2014
Ãk~kw Ãkk÷Lk MkwÄe r{r©ík fheLku Mkh¤íkkÚke ÃkþwLku yknkh íkhefu ykÃke þfkÞ Au. 7. MkustLkLkk ÃkktËzk: íku Ãkþwyku {kxu W¥k{ [khku Au. íkuLke ®MkøkLkku Ãký WÃkÞkuøk fhe þfkÞ Au. íku{kt ¢qz «kuxeLk 15.62 xfk, huMkk 18 xfk,ze.Mke.Ãke. 11 xfk, xe.ze.yuLk 61 xfk, ¼M{ 13.43 xfk, fuÂÕMkÞ{ 0.71 xfk íkÚkk VkuMVhMk 0.12 xfk MkwÄe òuðk {¤u Au. yktçkkLkk ÃkktËzk: yktçkku Mk{økú Ëuþ{kt òuðk {¤u Au. íkuLku SðLk rLkðkon Mð\Ãku MkeÄk fu fkÃkeLku ¾ðzkðe þfkÞ Au. íku{kt ÷øk¼øk 8.5 xfk «kuxeLk, huMkk 18 xfk, xe.ze.yuLk 48.50 xfk MkwÄe òuðk {¤u Au. 9. ðktMkLkk ÃkktËzk: Mk{økú ¼kh{kt ðktMk Ãký òuðk {¤u Au, suLkk ÃkktËzk MkeÄk fu fkÃkeLku ÃkþwykuLku íku{Lkk yknkh íkhefu ykÃke þfkÞ Au. íku{kt ¢qz «kuxeLkLkwt «{ký 14.19 xfk, huMkk 27.64 xfk, ze.Mke.Ãke. 9.34 xfk, xe.ze.yuLk 49 xfk, ¼M{ 12 xfk, fuÂÕMkÞ{ 1.12 xfk íkÚkk VkuMVhMk 0.26 xfk MkwÄe òuðk {¤u Au. 10. ÃkkfhLkk ÃkktËzk: ÃkkfhLkk ÃkktËzk çkfheyku yLku Ãký ¾kÞ Au. íku{kt ¢wz «kuxeLk 10.20 xfk, xe.ze.yuLk 45.60 xfk, ¼M{ 12.90 xfk, fuÂÕMkÞ{ 2.49 xfk íkÚkk VkuMVhMkLkwt «{ký 0.20 xfk MkwÄe nkuÞ Au. ÃkeÃk¤Lkk ÃkktËzk: ÃkeÃk¤Lkwt ð]ûk Mk{økú Ëuþ{kt òuðk {¤u Au. íku çkfheyku ¾qçk s ykhk{Úke yknkh íkhefu WÃkÞkuøk fhu Au. íku{kt «kuxeLkLkwt «{ký 9.66 xfk, huMkk 27 xfk, ze.Mke.Ãke 5.47 xfk, xe.ze.yuLk 39.22 xfk, ¼M{ 15 xfk, fuÂÕMkÞ{ 4.10 xfk íkÚkk VkuMVhMk 0.22 xfk MkwÄe òuðk {¤u Au. økw÷hLkk ÃkktËzk: økw÷hLkk ÃkktËzk ÃkþwykuLku ½ýk yLkwfq¤ nkuÞ Au. íku{kt «kuxeLkLkwt «{ký 15.20 xfk, huMkk 15.10 xfk, ze.Mke.Ãke.6.59 xfk, xe.ze.yuLk 53.82 xfk, ¼M{ 15.40 xfk, fuÂÕMkÞ{ 2.26 xfk íkÚkk VkuMVhMkLkwt «{ký 0.031 xfk nkuÞ A. støk÷e Íkz-ðu÷ 1. Íkhçkuhe: yLkw«Þkuøke, {køkkuoLkk rfLkkhu Wøke rLkf¤íke yk
www.krishijagran.com
ðu÷ çkfheyku yLku ÃkþwykuLku ¾ðzkðe þfkÞ Au. íkuLkk fku{¤ yLku ÷e÷k ÃkktËzk Ãkþwyku {kxu ¾qçk s ÷k¼ËkÞe Au. íku{kt «kuxeLkLkwt «{ký 8 xfk, huMkk 33.82 xfk, ze.Mke.Ãke. 5.54 xfk, xe.ze.yuLk 57.10 xfk, ¼M{ 6.2 xfk,fuÂÕMkÞ{ 1.90 xfk íkÚkk VkuMVhMkLkwt «{ký 0.31 xfk òuðk {¤u Au. 2. çkxkfk yLku økkshLkk ÃkktËzk: Mkk{kLÞík: çkxkfk yLku økkshLkk ÷e÷k ÃkktËzk Ãký ½kMk[khk íkhefu WÃkÞkuøke çkLku Au. íkuLkkÚke ÃkþwykuLku «kuxeLk yLku ¾rLks íkíðku Mkh¤íkkÚke «kó ÚkkÞ Au. 3. fu¤k yLku ÃkÃkiÞkLkk ÃkktËzk: ¾uzqíkku íkuLkku Ãký Ãkþw yknkh íkhefu WÃkÞkuøk fhe þfu Au. íkuyku yLÞ ½kMk[khk MkkÚku r{r©ík fheLku ÃkþwykuLku ykÃke þfu Au. fu¤kLkk ÃkktËzk 12-13 xfk «kuxeLk, ßÞkhu ÃkÃkiÞkLkk ÃkktËzk{ktÚke fuÂÕMkÞ{ «kó ÚkkÞ Au. 4. þ¬rhÞk ÃkktËzk: Mkk{kLÞík: çkeLks\he {kLkðk{kt ykðíkk þ¬rhÞkLkk ÃkktËzkLku Vufe Ëuðk{kt ykðíkk nkuÞ Au, su ÃkþwÃkk÷fku îkhk Ãkþwyku {kxu yknkh{kt WÃkÞkuøk{kt ÷E þfkÞ Au.þ¬rhÞkLkk ÃkktËzk{kt «kuxeLkLkwt «{ký 11 xfk, ðMkk 3 xfk xfk, fuÂÕMkÞ{ 2 xfk MkwÄe òuðk {¤u Au. 5. çkex,{q¤k, Vq÷kðh,Mk÷øk{ ðøkuhuLkk ÃkktËzk: Mkk{kLÞ heíku çkex, {q¤k,Vw÷kðh,þ÷øk{ ðøkuhuLkk Wíkkh çkkË íkuLkk ÃkktËzk çkeLks\he Mk{SLku Vufe Ëuðk{kt ykðu Au, suLkku ÃkþwÃkk÷fku îkhk Ãkþw yknkh íkhefu Mkh¤íkkÚke WÃkÞkuøk fhe þfu Au. 6. [ku¾kLkwt ¼qMkw (½qx): íku «kuxeLk, Wòo, ðMkkLkku Mkkhku Mkúkuík Au, Ãkhtíkw çkòh{kt {kuxk¼køku íku÷ fkZe Lkkt¾ðk{kt ykðu÷ nkuÞ íkuðk [ku¾kLkwt ¼qtMkw WÃk÷çÄ çkLku Au. íku{kt 15.5 xfk «kuxeLk, 2-3 xfk ðMkk íkÚkk 58 xfk xfk xe.ze.yuLk òuðk {¤u Au. íkuLkku Ãkþw yknkh íkhefu Úkkuzk «{ký{kt WÃkÞkuøk fhe þfkÞ Au. 7. çkhMke{, íkwðuh, swðkh, ykux, y¤Ë ðøkuhuLkwt ¼qtMkw: yk ÃkkfLke ÷ýýe çkkË ¼qMkwt çkLkkðe ÃkþwykuLku yknkh íkhefu
49
f]r»k òøkhý sqLk 2014
Ãk~kw Ãkk÷Lk ykÃke þfkÞ Au.yk ¼qMkk{kt «kuxeLkLkwt «{ký ykþhu 310 xfk íkÚkk xe.zeyuLk. 40-50 xfk MkwÄe «ó ÚkkÞ Au. Ãkhtíkw íkuLku nt{uþk ÷e÷k ½kMk[khk MkkÚku s r{©ý fhe s ykÃkðwt òuEyu,Lknª íkku ÃkþwLku ykVhku ÚkE þfu Au. ¾¤e yLku çkes 1. ÷et{zkLkk çkes: Mk{økú ¼khík{kt ÷e{zkLkwt ð]ûk ÷øk¼øk ík{k{ søÞkyu òuðk {éÞwt Au.íkuLke ÷ªçkkuhe{ktÚke íku÷ fkZeLku ¾ku¤ íkiÞkh fhðk{kt ykðu Au. íku{kt huþk 40 xfk «kuxeLk, 11-30 xfk íkÚkk 70 xfk xe.ze.yuLk.ykE. òuðk {¤u Au. ¾¤eLku nt{uþk ¾ðzkðíkk Ãknu÷k 1.5-2 f÷kf {kxu Ãkkýe{kt ¼eLkk fhðk òuEyu. ¾ku¤ nt{uþk WÃk[kheík fheLku s ¾ðzkððku òuEyu. íkuLku 25-30 xfk MkwÄe yknkh{kt ¼u¤ðeLku ÃkþwLku ykÃkðku òuEyu. 2. yuhtzkLke ¾¤e: yuhtzkLku Mkk{kLÞ heíku «Þkuøk{kt ÷kððk{kt ykðíkku LkÚke. íkuLku «Þkuøk{kt ÷kððk {kxu 2-3 xfk {eXwt r{r©ík fheLku WÃk[krhík fhe çkkË{kt ykþhu 30-40 xfk MkwÄe «Þkuøk{kt yknkh MkkÚku ÷kððk{kt ykðu Au. íku{kt 32 xfk «kuxeLk íkÚkk 60 xfk xe.ze.yuLk òuðk {¤u Au. 3.{nwðkLke ¾¤e: íku{kt 15-24 xfk MkwÄe «kuxeLk, fuÂÕMkÞ{ 0.2-4 xfk VkuMVhMk,1.2-1.3 xfk MkwÄe «kó ÚkkÞ Au. íkuLku ûkkhÚke WÃk[krhík fheLku ËkýkLkwt r{©ý fhe 10-15 xfk MkwÄe r{r©ík fheLku ¾kðk ykÃke þfkÞ Au. 4. fhtsLke ¾¤e: fhtsLke ¾¤eLkwt «ríkð»ko ÷øk¼øk 1.3 ÷k¾ xLk ÚkkÞ Au. íku çkeLkWÃkÞkuøke s{eLk Ãkh Wøke rLkf¤u Au. íku{kt 19 xfkÚke 44 xfk MkwÄe «kuxeLk, huMkk 3086.2 xfk fuÂÕMkÞ{ 0.31-0.87 xfk yLku VkuMVhMk 0.38-0.55 xfk MkwÄe òuðk {¤u Au. nt{uþk WÃk[krhík
www.krishijagran.com
Mkku÷ðuLxLÚke rLk[kuðu÷ fhtsLku yknkh íkhefu ykÃkðe òuEyu. 5.fMkqtçkkLke ¾¤e: fMkqtçkku yuf fkxkËkh Akuz Au, suLkku «Þkuøk ¾uíkh{kt ðkz íkhefu Ãký fhðk{kt ykðu Au.íku{ktÚke íku÷ fkZe økh{ fhe WÃk[krhík fheLku Mkh¤íkkÚke yknkh íkhefu ykÃke þfkÞ Au.íku{kt 15-23 xfk MkwÄe «kuxeLk íkÚkk 7080 xfk MkwÄe fw÷ ÃkkåÞ ÃkËkÚko òuðk {¤u Au. 6. fÃkkMkLkk Xkr÷Þk: ¼khík{kt ðíko{kLk Mk{Þ{kt fÃkkMkLke ¾uíke {kuxk «{ký{kt ÚkkÞ Au. íkuLkwt WíÃkkLk Ãký 3.7 r{r÷ÞLk xLk «rík ð»ko ÚkkÞ Au. íku{kt «kuxeLkLkw «{ký 38 xfk, huMkk ÷øk¼øk 16-25 xfk yLku ¼M{ 4.8-8.1 xfk MkwÄe «kó ÚkkÞ Au. 7. çkkð¤Lke ®Mkøk: çkkð¤ Wçkz-¾kçkz, fkfhk-ÃkÚkhe÷e íku{ s ûkkhÞwõík s{eLk{kt ÚkkÞ Au. çkkð¤Lke ®Mkøk{kt 10-20 xfk «kuxeLk, xe.ze.yuLk 70-75 xfk MkwÄe «kó ÚkkÞ Au. íkuLku yknkh íkhefu 20-35 xfk MkwÄe r{r©ík fheLku ykÃke þfkÞ Au. yktçk÷eLkk çkes: yktçk÷eLkk çkes «kuxeLk yLku Wòo çkÒkuLkk ©uc Mkúkuík Au, íku{kt ÷øk¼øk 18 xfk «kuxeLk yLku 60 xfk ÃkkÞo Ãkku»kf íkíð nkuÞ Au. ÃkþwykuLku 25-30 xfk MkwÄe r{r©ík fheLku yknkh íkhefu ykÃkðk{kt ykðu Au. yLÞ ÃkËkÚko : ÷e÷e Mkuðk¤ yÚkðk ÃkkýeLke ÷e÷e Mkuðk¤: íku ík¤kð,¾kçkkur[Þk, ðøkuhu{kt WÃk÷çÄ nkuÞ Au. íkuLku MkwfðeLku ÃkþwykuLku ¾ðzkðe þfkÞ Au. íku{kt 30-40 xfk «kuxeLk íkÚkk 15-20 xfk MkwÄe [hçke «kó ÚkkÞ Au.ðkˤe htøkLke Mkuðk¤ Íuhe÷e nkuÞ Au. {kxu íkuLkku yknkh íkhefu WÃkÞkuøk{kt Lk ÷uðku.
50
f]r»k òøkhý sqLk 2014
િફટનેસ
www.krishijagran.com
økh{eÚke çk[kð 47 rzøkúe sþu íkkÃk{kLk, þhehLku hk¾u fq÷-fq÷ íkwt{zk,fktfze ðøkuhu þkf¼kS{kt E÷uõxÙku÷kExTMk yLku Ãkkýe rðÃkw÷ «{ký{kt nkuÞ Au. íkuLku ÷eÄu yk þkf¼kS økh{e{kt hkník yÃkkððk{kt ½ýk WÃkÞkuøke çkLku Au. yk ÃkkfLku ¼kusLk{kt r{r©ík fheLku ¾E þfkÞ Au yLku íku MðkrËü nkuÞ Au. çku÷Lkwt þhçkík çkLkkððk{kt Úkkuze {w~fu÷e Ãkze þfu Au {kxu Mkókn{kt yuf rËðMk íkku ÷uðw òuEyu. yk økh{e{kt ík{kh þheh {kxu yuf ø÷kMk þhçkík ½ýw WÃkÞkuøke çkLku Au. ík{khk ÃkuxLku Ãký íku MkkV hk¾u Au. f{òuhe ½xkzu Au rçk{kheÚke {wÂõík yÃkkðu Au. ykX ð»ko fhíkk LkkLkk çkk¤fkuLku yk þhçkík Lk ykÃkku, íku{Lkwt Lkkswf Ãkux çkøkze þfu Au.
1 2 3 5
12 24 36 60
420 840 1260 2100
40 140 260 600
zku.rþ¾k þ{ko nuÕÚk yLku ðu÷LkuMk íks¿k
{rn÷kyku yLku zkÞkrçkxeMk,rfzLke íkÚkk çkeÃkeÚke rÃkzkíkk ÔÞÂõíkykuyu sðLkku WÃkÞkuøk ½ýku WÃkÞkuøke çkLku Au. sðLkku yknkh{kt yuðe heíku WÃkÞkuøk fhðku òuEyu fu íkuLku Wfk¤eLku íkiÞkh fhe þfkÞ Au.sðLkk ÷kuxLke hkux÷e çkLkkðe þfkÞ Au. WÃkhLkk Ãk¤ Wíkkhðk{kt ykÔÞk nkuÞ íkuðk sðLku Mkk{u÷ fhðk Mk÷kn ykÃkðk{kt ykðu Au. òu íð[k{kt Ëkýk rLkf¤ðkLke Mk{MÞkÚke rÃkzeík nkuð yÚkðk Mkt¢{ýÚke ÃkhuþkLk nkuÞ íkku yk {kiMk{{kt fkhu÷k yLku fkfzeLkk hMkLkwt MkuðLk ½ýw ÷k¼ËkÞe Au. yk «fkhLke Mk{MÞk {rn÷kyku{kt rðþu»k òuðk {¤u Au yLku fkhu÷kLkwt ßÞwMk Úkzw fzðwt nkuðkÚke íkuLku ÃkeðkÚke ÷kufku Ëqh hnu Au Ãkhtíkw òu ík{khk [nuhkLku MkwtËh çkLkkððk {ktøkíkk nkuÞ íkku yk økh{e{kt íð[kLke {kðsík fhku.
380 700 1000 1500
51
f]r»k òøkhý sqLk 2014
િફટનેસ
fu
heLkwt V¤ Ëu¾kð{kt ykf»kof yLku ¾kðk{kt MðkrËü nkuÞ Au, yk WÃkhktík íkuLkku yLkuf yki»krÄ{kt Ãký økwýfkhe heíku WÃkÞkuøk ÚkkÞ Au, [k÷ku ykÃkýu íkuLke yki»krÄ íkhefu hnu÷k økwýku ytøku [[ko fhe. Ãkk[Lk þÂõík ðÄkhu: fuhe{kt yLkuf yLkuf yutòE{ òuðk {¤u Au, su «kuxeLkLkwt rð½xLk fhu Au. íkuLku ÷eÄu s {kuxk¼køkLkk ¼khíkeÞ ¼kusLk çkkË fuheLkwt MkuðLk fhðk{kt ykðu Au. fuhe{kt huMkk (VkEçkh) MkkÚku rðxk{eLk, ¾rLks yLku «kurçkykuxef VkEçkh Ãký òuðk {¤u Au.su ¼kusLkLku sÕËeÚke Ãkk[Lk fhðk{kt {ËË\Ãk çkLku Au. zkÞkrçkxeMk{kt WÃkÞkuøke: fuhe{kt ø÷kErMkr{f ELzuõMk (41.60 xfk) nkuÞ Au, {kxu íkuLkwt Úkkuzk «{ký{kt MkuðLk fhðkÚke ík{khk MkwøkhLkwt ÞkuøÞ «{ký ò¤ððk{kt WÃkÞkuøke çkLku Au, íku Ãkrhûkýku{kt rMkØ ÚkÞwt Au. fku÷uMxÙku{Lku ykuAwt fhðk{kt WÃkÞkuøke: fuhe{kt huMkk, rðxk{eLk Mke yLku ÃkuÂõxLk òuðk {¤u Au suÚke fku÷uMxÙku÷ Mkeh{Lkwt «{ký ½xu Au, ykuAe ½Lkíð Ähkðíkk r÷ðku«kuxeLk fu su ¾hkçk fku÷uMxÙku÷ Lkk{Úke yku¤¾kÞ Au. ykt¾ku {kxu W¥k{: fuhe{kt rðxk{eLk yu {kuxk «{ký{kt nkuÞ Au, suLkwt MkuðLk fhðkÚke híkktÄýkÃkýk yLku ykt¾ku Mkwfkðk suðk hkuøk{kt hkník {¤u Au. yuf fuhe{kt rðxk{eLk MkeLkwt «{ký 25 xfk íku{ s rðxk{eLk yu Lke s\heÞkík Ãkqýo ÚkkÞ Au. fk{ku¥kusLkk: fuhe{kt rðxk{eLk yu rðÃkw÷ «{ký{kt òuðk {¤u Au, su fk{ku¥kusLkk {kxu WÃkÞkuøke Au. yk WÃkhktík íku{kt yuf yuðwt íkíð nkuÞ Au, su EMxÙkusLkLke su{ fk{ fhu Au, su {kLkðe yLku {rn÷kyku{kt «sLkLk{kt {ËË\Ãk çkLku Au.
www.krishijagran.com
V¤kuLkku hkò fuhe ykhkuøkku yLku MðMÚk hnku
52
f]r»k òøkhý sqLk 2014
S\%FGL ;DFrFFZ
www.krishijagran.com
To Advertise in Krishi Jagran
RURAL MEDIA NETWORK Rural Media Network is a driversied Group with brand leadership in a variety of Media products like Mac Krishi Jagran, Hindi, Mac Krishi Jagran, Punjabi, Krishi Jagran, Gujarati, Krishi Jagran, Marathi & Agriculture World. To strengthen our space marketing division, we are looking for. 1. Space Marketing Executive (8) 2. Space Marketing Managers (4)
MAHARASHTRA
Farha Khan
09891724495
farha@krishijagran.com
GUJARAT
Priya Kashyap
08447527318
priya@krishijagran.com
PUNJAB
Sara Khan
09953720233
sara@krishijagran.com
HARYANA
K J Saranya
09811758683
saranya@krishijagran.com
RAJASTHAN
Pratima Joshi
09718268833
pratima@krishijagran.com
UTTAR PRADESH
Mehak Ali
09582957538
mehak@krishijagran.com
UTTARAKHAND
Pratibha Joshi Bhatt
09891889588
pratibha@krishijagran.com
MADHYA PRADESH
Sarla Singh
09999141933
sarla@krishijagran.com
3. General Managers (2)
CHHATTISGARH
Jyoti Sharma
09891828266
jyoti@krishijagran.com
The person should be graduate, smart, well mannered with excellent communication skills and uent in Hindi and English. For 2nd and 3rd position experience in the same eld is must.
BIHAR
Nagma Monsoori
09953824044
nagma@krishijagran.com
JHARKHAND
Sarita Singh
09891899197
sarita@krishijagran.com
HIMACHAL PRADESH
Harshita Sharma
09891899322
harshita@krishijagran.com
JAMMU & KASHMIR
Megha Sharma
09891668292
megha@krishijagran.com
WEST BENGAL
Hrituparna Banerjee
09891899064
hrituparna@krishijagran.com
KARNATAKA
Priyanka Dubey
09891123772
priyanka@krishijagran.com
Send your resume immediately Director, Human Resource
RURAL MEDIA NETWORK 60/9, 3rd Floor, Yusuf Sarai Market Near Green Park Metro Station, New Delhi-110016 Tel: 011-26511845, 26517923 Mob: 9313301029, 9654193353 Email: info@krishijagran.com Web: www.krishijagran.com
LkkrhÞu÷ rðfkMk çkkuzo
ASSAM
Jayanti Das
09891123772
jayanti@krishijagran.com
ANDHRA PRADESH
Ritika Kotiyal
09953746033
ritika@krishijagran.com
ODISHA
Namita Shrivastav
09999147833
namita@krishijagran.com
TAMIL NADU
Sujata Gautam
08588998437
sujata@krishijagran.com
To Subscribe Krishi Jagran SANJAY KUMAR GUJARAT MAHARASHTRA
(f]r»k {tºkk÷Þ, ¼khík Mkhfkh) LkkrhÞu÷ rðfkMk çkkuzo{kt (\rÃkÞk 1560039100)+6600 \rÃkÞk økúuz ÃkøkkhLke Ãkeçke-3 Ãkøkkh çkUz{kt MkeÄe ¼híkeLku ykÄkhu WÃk rLkËu o þ f (rðfkMk)Lke ºký søÞk (Mkk{kLÞ-2 yLku yku ç keMke-1) yLku «ríkrLkÞw  õík ykÄkhu WÃk rLkËu o þ f ({kfu o x ªøk)Lke yu f søÞk {kxu yhS {tøkkððkLke AuÕ÷e íkkhe¾ 1÷e sw÷kE,2014 Au. ðÄw {krníke {kxu f]Ãkk fhe y{khe ðuçkMkkExLke {w÷kfkík ÷ku. (zku.yu.fu.LktËe)
Mkr[ð vf/kd tkudkjh ds fy, laidZ djsa%
ukfj;y fodkl cksMZ
¼Ñf"k ea=ky;] Hkkjr ljdkj½ dsjk Hkou] ,lvkjoh,p,l jksM] dksph&682001] Hkkjr nwjHkk"k% 0484&2376265] 2377266] 2377267 bZ esy% kochi.cdb@gov.in, cdbkochi@gmail.com, osc% www.coconutboard.nic.in
MADHYA PRADESH CHATTISGARH
Dharmendra Kumar Narendra Shertate Pavan Ajage Satish Baghele Abhijeet Banerjee Raju Jana
09313301029 09891883231 08411889827 08411889826 09881304544 09999743660 09999743660
sanjay@krishijagran.com dharmendra@krishijagran.com narendra@krishijagran.com pavan@krishijagran.com satish@krishijagran.com abhijeet@krishijagran.com raju@krishijagran.com
09891864657
chetram@krishijagran.com
CHETRAM Jammu & Kashmir Himachel Pradesh Punjab Uttrakhand
Nishant Taak Mahander Singh Rahul Singh
09953756433 09891668636 09891668636
nishant@krishijagran.com mahander@krishijagran.com rahul@krishijagran.com
ASHOK GUPTA Haryana Uttar Pradesh Rajasthan Bihar
Gaureesh Gausain R.N. Chaubey Vibhav Mishra Prem Kumar
09999142633 09034889883 09453577732 09891888508 08586936834
ashok@krihsijagran.com gaureesh@krihsijagran.com chaubey@krishijagran.com vibhav@krishijagran.com prem@krishijagran.com
ALL INDIA
SANJAY KUMAR
09313301029
sanjay@krishijagran.com
Ph. : 011-26511845, 26517923 Email : info@krishijagran.com Web. : www.krishijagran.com
Hkkjr dh vxz.kh Ñf”k ikfjokfjd if=dk ikap Hkk”kkvksa esa n?Zw-J/-;h- feqPh ikroD
AGRICULTURE WORLD 53
f]r»k òøkhý sqLk 2014
ÔÞtsLk
www.krishijagran.com
fwA íke¾k fwA {eXk ^ÞwsLk økku÷økÃÃku
Mkk{økúe: 8-10 økku÷økÃÃku, 1 LkkLke [{[e þufu÷ SÁt, 1 fÃk MktíkhkLkku hMk, 2-3 {kuxk [{[k çkkVu÷k [ýk, 1 fÃk xk{uxk, 1 {kuxw çkkVu÷w çkxkfwt, 1 {kuxe [{[e s÷Shk ÃkkWzh, 1/4 fÃk MkwtX, fk÷k Lk{f MðkË «{kýu, 1 [{[e yktçk÷eLkwt Ãkkýe, 1 [wxfe nªøk,2 {kuxk [{[k Äkýk yLku ÃkwËeLkkÃk¥ke ÃkuMx, 1 {kuxe [{[e ÷e÷e [xýe, MkVuË {eXwt MðkË «{kýu rðrÄ: Mktíkhk yLku xk{uxkLkk hMkLku y÷øk-y÷øk fÃk{kt ÷ku. íku{kt MðkË «{kýu fk÷k Lk{f yLku s÷Shk ÃkkWzh Lkk¾ku.þufu÷ SÁ {u¤ðe Xtzw fhe Lkk¾ku. yktçk÷eLkk Ãkkýe{kt fk÷k Lk{f, MkVuË {eXw, þufu÷ SÁ, Äkýk yLku ÃkwËeLkkÃk¥keLkk ÃkuMxLku {u¤ðku. nªøk r{r©ík fhe yk ÃkkýeLku Xtzw fhe Lkk¾ku. íÞkhçkkË íku{kt Úkkuzk «{ký{kt [kx {Mkk÷kLku {u¤ðku. økku÷økÃÃkk{kt çkxkfk yLku [ýk ¼he Mktíkhk,xk{uxkLkk hMk yLku yktçk÷eLkk Ãkkýe MkkÚku rÃkhMkku.
fuhu{÷ £qx Vk÷qËk
Mkk{økúe: 1 fÃk r{r©ík V¤, 3 LkkLke [{[e ¾ktz, 1 fÃk Vk÷qËk,1 [wxfe òÞVh ÃkkWzh, 2 LkkLkk [{[k Mkwøkh rMkhÃk, 1 fÃk hçkze, 2 {kuxk [{[k íkksw ¢e{,1/2 LkkLke [{[e økw÷kçks¤. rðrÄ : yuf ÃkiLk økh{ fhe íku{kt ¾ktz Lkkt¾e ¾ktzLku ykuøk¤u Lknª íÞkt MkwÄe økh{ Úkðk Ëku. ßÞkhu ¾ktz Mkk{kLÞ çkúkWLk ÚkE òÞ yux÷u íkuLku Wíkkhe ÷ku ík{k{ V¤Lku r{r©ík fhku.ÍzÃk¼uh [÷kðku yLku yuf çkxh ÃkuÃkh Ãkh V¤kuLku Vu÷kðe Ëku. yuf MkŠðøk çkku÷{kt Lke[u hçkze Lkkt¾ku. Vhe Vk÷qËk, íkuLkk Ãkh økw÷kçks¤ yLku Mkwøkh rMkhÃk Lkkt¾ku. MkkiÚke WÃkh íkksw ¢e{ Lkk¾ku. ¾qçk Xtzw ÚkkÞ yux÷u rÃkhMkku. 54
f]r»k òøkhý sqLk 2014
www.krishijagran.com
fkufxuÕk ÔkkŒko
f]r»k òøkhý «&™ku¥khe
sw÷kE
{u»k: ÔÞðMkkÞ {æÞ{,ykðf yLku òðfLkwt «{ký Mk{kLk s¤ðkÞ. çkZíke ÚkkÞ.{w~fu÷eyku{kt rðsÞ {¤u. ð]»k¼: fkÞo-ÔÞðnkh{kt rLkhkþk nkÚk ÷køku, ykðf ykuAe ¾[o ðÄw ÚkkÞ. þºkwyku íkhVÚke ®[íkk s¤ðkE hnu. r{ÚkwLk: fkhkuçkkh{kt ÷k¼, Ãkhtíkw ¾[o{kt Ãký ðÄkhku ÚkkÞ.þºkwyku Ãkh rðsÞ {¤u, þw¼ fkÞkuo{kt «u{ ðÄu. ffo : MkVuË ðMíkwykuLkk ÔÞkÃkkh{kt ÷k¼ ÚkkÞ. {Lkkufk{Lkk Ãkqýo ÚkkÞ. r{ºkku MkkÚku r{÷kÃk ÚkkÞ.þºkw ÃkhkSík hnuþu. ®Mkn: ÔÞkÃkkhLke WÒkrík yLku ÄLkLkku ÷k¼ ÚkkÞ. Þkºkk ÔÞÚko hnu.MktçktrÄÞku MkkÚku rððkË ÚkkÞ. ykt¾ MktçktrÄík rðfkhÚke Ëw:¾ ÃknkU[u. fLÞk : fkhkuçkkh {æÞ{ hnu. ykðfLkk «{ký{kt ¾[o Ãký s¤ðkE hnu. [kuhe íkÚkk ykøkÚke ¼Þ hnu. íkw÷k: ÔÞðMkkÞ W¥k{ hnu, ÄLk ÷k¼ ÚkkÞ. MktÃkr¥k{kt ð]rØ ÚkkÞ, þºkwykuLkku Lkkþ ÚkkÞ. ð]rùf: fkÞo-ÔÞðnkhLke WÒkrík ÚkkÞ, ÄLk «kró ÚkkÞ, þºkwykuLkku Lkkþ ÚkkÞ, Íøkzkyku{kt rðsÞ {¤u. ÄLk: fkhkuçkkh{kt ykðf ykuAe yLku ¾[o ðÄkhu ÚkkÞ. ÄLkLke ®[íkk s¤ðkE hnu. Ãkrhðkh{kt {ík¼uË ÃkuËk ÚkkÞ. fwt¼: fkÞo ÔÞðnkh{kt ykðf ykuAe yLku ¾[o ðÄkhu ÚkkÞ. þºkwykuLkku Lkkþ ÚkkÞ. {eLk: ÔÞðMkkÞ W¥k{ hnu,ÄLkLke ð]rØ ÚkkÞ, ykþk{kt MkV¤íkk {¤u, †e yLku MktíkkLk íkhVÚke Mkw¾ {¤u.
«&™ ík{khk sðkçk y{khk
«&™ 1: {khe s{eLk yurMkrzf Au,f]Ãkk fhe íkuLkk MkwÄkh {kxu Lkðe íkfrLkf çkíkkðku sðkçk: yurMkrzf s{eLkLku MkwÄkhðk {kxu [wLkkLkku WÃkÞkuøk fhðku òuEyu, Ãkhtíkw íkksuíkh{kt fhðk{kt ykðu÷ Ãkrhûkýku{kt òýðk {éÞwt Au fu yurMkrzf s{eLk{kt MkwÄkhðk {kxu AkýLkwt ¾kíkh [wLkk MkkÚku ðÄkhu WÃkÞkuøk{kt ÷uðwt òuEyu. «&™-2: ÄkLkLkk Ãkkf{kt yòu÷k fux÷k «{ký{kt rf÷kuøkúk{ LkkExÙkusLk «rík nuõxh s{k fhðwt òuEyu sðkçk: yòu÷k 40-80 rf÷kuøkúk{ LkkExÙkusLk «rík nuõxh s{k fhðwt òuEyu. «&™-3: ÄkLkLkk Ãkkf{kt Lke÷nheík Mkuðk¤ fux÷k rf÷kuøkúk{ LkkExÙkusLk «rík nuõxh s{k fhðwt òuEyu. sðkçk: Lke÷ nrhík þu ð k¤ 20-30 rf÷ku ø kú k { LkkExÙkusLk «rík nuõxh s{k fhðwt òuEyu. «&™-4: ÄkLkLkk Ãkkf{kt ®LkËý rLkÞtºký nuíkw fuðk ®LkËýLkkþfLkku WÃkÞkuøk fhðku òuEyu. sðkçk: ÄkLkLke hkuÃkýe {kxu 5 rËðMk çkkË çÞwxkõ÷kuh 1.5 rf÷kuøkúk{ çÞwxkõ÷kuh «rík nuõxh «{kýÚke Atxfkð fhðku òuEyu.
f]r»k òøkhý {u 2014
56
f]r»k òøkhý sqLk 2014
52
Fuj sd;
www.krishijagran.com
yÂÕsrhÞkLkku 32 ð»ko çkkË rVVk ðÕzofÃk{kt rðsÞ ÚkÞku
fzk yuðk Ëuþ yuÂÕsrhÞkyu Ërûký fkurhÞkLku x [w4-2Úke yiríknkrMkf rðsÞ {u¤ðíkkLke MkkÚku rVVk ðÕzofÃk-2014Lke r«-õðkxoh VkELk÷{kt «ðuþðkLke ykþk Ws¤e çkLke Au. yÂÕsrhÞk {kxu yk rðsÞ yux÷k {kxu yiríknkrMkf Au fkhý fu íkuLku ykþhu 32 ð»koLkk ÷ktçkk økk¤k çkkË «Úk{ ð¾ík Vqxçk÷o ðÕzo fÃk{kt rðsÞLkku MðkË [kÏÞku Au. çkeSçkksw Ërûký fkurhÞk Mkíkík ykX{e ð¾ík rVVk ðÕzo fÃk h{e hÌkwt Au. yøkkW yÂÕsrhÞkyu ðÕzofÃk{kt ð»ko 1982{kt rðsÞ {u¤ÔÞku níkku. nðu yÂÕsrhÞkLke ytrík{ ÷eøk {u[{kt hrþÞk MkkÚku x¬h Úkþu. yk {u[ zÙku Ãký sþu íkku íku çkeò íkçk¬k{kt MÚkkLk {u¤ððk{kt MkV¤ Úkþu.
rðBçkÕzLk{kt {huLke rðsÞe þ\ykík ®Lzøk [uÂBÃkÞLk yuLze {huyu çkuÂÕsÞ{Lkk zurðz økkurVLkLku Mkh¤íkkÚke nkh ykÃke rz Vu«ríkrcík rðBçkÕzLk økúkLzM÷u{Lkk çkeò hkWLz{kt «ðuþ {u¤ðe ÷eÄku Au. Mkíkík çkeS ð¾ík yk xkEx÷ Ãkh fçòu {u¤ðe £uz ÃkuheLke rMkrØLke çkhkçkhe fhðk Wíkhu÷k {hu yk {wfkçk÷k{kt ykX yuMk Vxfkhe níke. £uz Ãkuheyu 1935-1936{kt Mkíkík çku ð¾ík rðBçkÕzLk{kt [uÂBÃkÞLk çkLkðkLke rMkØe nktMk÷ fhe níke. {hu AuÕ÷e Ãkkt[uÞ rðBçkÕzLkLke Mku{eVkELk÷{kt «ðuþ fhðk{kt MkV¤ hÌkku Au.
Subscribe in Krishi Jagran Magazine Gujarati, Marathi Hindi, Punjabi
Sanjay Kumar 09313301029 58
f]r»k òøkhý sqLk 2014
hksLkerík søkík
www.krishijagran.com
ðzk«ÄkLk LkhuLÿ {kuËeLke Lkðe xe{
furLÿÞ {tºke{tz¤
hkßÞ{tºke
furçkLkux «ÄkLkku hksLkkÚk ®Mkn øk]n {tºkk÷Þ
yÁý sux÷e
Mkw»{k Mðhks
Lkkýkt,hûkk «ÄkLk
rðËuþ {tºkk÷Þ, «ðkMke
S.yu{. rMkrØþðhk
þnuhe rðfkMk {tºke
LkeríkLk økzfhe ÃkrhðnLk hks{køko rþ®Ãkøk
Úkkðh[tË økn÷kuík Mkk{kSf LÞkÞ yLku yrÄfkheíkk «ÄkLk
økúk{eý rðfkMk, Ãkt[kÞíke hks yLku ÃkeðkLkwt Ãkkýe íkÚkk MðkMÚÞ
rfhý rhSsw yLktík røkíku Wãkuøk yLku Mkk{kSf Wãkuøk «ÄkLk
MkËkLktË økkizk hu÷ðu {tºke
M{]rík EhkLke
f÷hks r{©k
{kLkð MktþkÄLk rðfkMk
yu{yuMkyu{E
hrð þtfh «MkkË
nhrMk{hík fkih çkkË÷
fkÞËk yLku LÞkÞ «ÄkLk
Lks{k nuÃkíkw÷k yÕÃkMktÏÞf «ÄkLk
n»ko ðÄoLk
MðkMÚÞ yLku Ãkrhðkh fÕÞký {tºke
¾kã MktþkÄLk {tºke
yþkuf økòÃkíke hksw
Lkkøkrhf rð{kLk «ÄkLk
LkhuLÿ ®Mkn íkku{h ¾ký yLku EMÃkkík ©{ yLku hkusøkkh «ÄkLk
W{k ¼khíke
s¤ MktþkÄLk {tºke
hk{rð÷kMk ÃkkMkðkLk ¾kã yLku MkkðosrLkf rðíkhý
swy÷ ykuh{ sLkòíkeÞ {tºke
yLktík fw{kh hMkkÞý yLku Vxeo÷kEÍh
hkÄk{kunLk ®Mkn f]r»k «ÄkLk
hu÷ðu «ÄkLk
Lkkøkrhf rð{kLk
WÃkuLÿ fwþðknk
ðutfiÞk LkkEzw
મનોજ સહા
ÃkkuLk hkÄkf]»ýLk Wãkuøk yLku MkkðosrLkf Wãkuøk
f]»ýÃkk÷
rLknk÷ [tË
hMkkÞý yLku ¾kíkh {LkMkw¾ ðMkkðk sLkòíkeÞ çkkçkíkku
hkð Mkuð ËkLkðu
WÃk¼kuõíkk, ¾kÄ, Ãktòçk SÕ÷k
MktSð çk÷eÞkLk
øk]n{tºke
hkuz xeÃkexe yLku hks{køko,rþ®Ãkøk
f]r»k, ¾kíkh, «r¢Þk Wãkuøk «ÄkLk
{LkMkw¾¼kE ðMkkðk
ÃkkuLk rð»ýwËuð MkkE
MkwËþoLk ¼økík
sLkòíke çkkçkíkkuLkk «ÄkLk
¾ký, EmÃkkík, ©{ yLku hkusøkkh
Mkk{krsf LÞkÞ yLku yrÄfkrhíkk
hkßÞ{tºke (Mðíktºk nðk÷ku) sLkh÷ (Mkuðk rLkð]ík) ðe.fu rMktn (hkßÞ {tºke-rðËuþ «ðkMke ¼khíkeÞ fkÞo)
MkkhçkkLktË «ÄkLk fkiþÕÞ rðfkMk Wãr{íkk yLku ¾u÷ «ÄkLk
hkð ELÿSík ®Mkn hkßÞ{tºke
«fkþ òðzufh
ÃkÞkoðhý, s¤ðkÞw «ÄkLk
©e ÃkkË LkkEf MktMf]ríkf yLku ÃkÞoxLk «ÄkLk
SíkuLÿ ®Mkn
ðkrýßÞ yLku íkfLkefe «ÄkLk
Mktíkku»k øktøkðkh
fkÃkz, s¤, MktþkÄLk {tºke
rLk{o÷k Mkeíkkh{ý ðkrýßÞ yLku Wãkuøk {tºke
ÃkeÞw»k økkuÞ÷ ðes¤e, fku÷Mkk, LkðeLk yLku Lkðe fhýeÞ Wòo «ÄkLk
Ä{uoLÿ «ÄkLk ÃkuxÙkur÷Þ{ yLku fwËhíke økuMk «ÄkLk
hu÷ðu ¼kzk{kt fhðk{kt ykðu÷ ðÄkhkLke rðÃkûkkuyu ¼khu xefk fhe Mkkhk rËðMk ykðLkkh Au íkuðk Lkkhk MkkÚku ËuþLke Mk¥kk Ãkh ykðLkkh ¼ksÃku hu÷ðu ¼kzk{kt 14 xfkLkku ðÄkhku ònuh fÞkuo Au. MkhfkhLkwt yk Ãkøk÷wt rðÃkûkkuLku ÞkuøÞ ÷køÞw LkÚke. fux÷kf hksfeÞ Ãkûkku îkhk yk «{kýu «r¢Þk ykÃkðk{kt ykðe níke. · hu÷ðu ¼kzk{kt fhðk{kt ykðu÷ yk ð]rØ ¾kã ÃkËkÚkkuo, fku÷Mkk yLku yLÞ [esðMíkwykuLke ®f{ík Ãkh «ríkfq¤ yMkh fhþu. {kxu y{u MkhfkhLkk yk Ãkøk÷kLke ykfhe xefk fhe Aeyu. --ysÞ {kfLk, fkUøkúuMk «ðõíkk · yk{ ykË{e yøkkWÚke s {kU½ðkheLkk çkkusÚke ËçkkÞu÷ Au. hu÷ðu ¼kzk ðÄðkÚke ðÄw çkkus Ãkzþu. íku hu÷ðu çksux yøkkWLkwt MkwÃkh hu÷ çksux Au.-- zuhuf yku çkúkÞLk, -- ík]ý{w÷ fkUøkúuMk «ðõíkk · hu÷ðu ¼kzk{kt ð]rØLkku rLkýoÞ {æÞ{ðøko yLku økheçkkuLkk rník{kt LkÚke.íkuLkkÚke ËuþLke sLkíkk Ãkh ÔÞkÃkf yMkh Úkþu.-- LkðeLk ÃkxLkkÞf, {wÏÞ«ÄkLk,ykurzMkk · nwt ðzk«ÄkLk LkhuLÿ {kuËeLku rðLktíke fÁt Awt fu økheçk yLku {æÞ{ ðøkoLke sLkíkkLkk fÕÞkýLku æÞkLk{kt hk¾e yk ðÄkhku ÃkkAku ¾U[ðk{kt ykðu. yk ðÄkhkÚke ykð~Þf [esðMíkwyku íkÚkk þkf¼kSLke ®f{ík{kt yMkkÄkhý ðÄkhku Úkþu. -- sÞ÷r÷íkk, {wÏÞ«ÄkLk íkkr{÷Lkkzw · hu÷ ¼kzk{kt fhðk{kt yk yríkMkÞ ðÄkhkLke y{u ykfhe xefk fhe Aeyu.íku yøkkWÚke s Mkíkík ðÄe hnu÷e {ku½ðkheÚke ÃkeMkkE hnu÷e «ò Ãkh {kuxku çkkus çkLkþu.-çk]tËk fhkík, {kfÃkk, Ãkkur÷x çÞwhkuLkk MkÇÞ 59
f]r»k òøkhý sqLk 2014
www.krishijagran.com
y
Vøk÷e
ûkÞfw{khLkk «kuzõþLk nkWMk{kt çkLku÷ rVÕ{ Vøk÷e íkksuíkh{kt s rh÷eÍ ÚkE Au. yk rVÕ{Lkwt rLkËuoþLk fçkeh MkËkLktËu fhu÷ Au, suyku yøkkW yuf yr¼Lkuíkk íkhefu fk{ fhe [wõÞk Au. yk rVÕ{Lke Mxkh fkMx{kt òuðk {¤þu fux÷kf Lkðk [nuhk, su{kt yrLk÷ fÃkwhLke ¼ºkeòu {kurzík {khðk,rfÞkhk yzðkýe, çkkU®õMkøk [uÂBÃkÞLk rðsuLÿ ®Mkn, ykrhV ÷ktçkk íkÚkk Lkuøkuxeð hku÷{kt SB{e þuhøke÷ òuðk {¤þu. yk rVÕ{Lke ðkíkko [kh r{ºkku MkkÚku Mktf¤kÞu÷ Au. yk rVÕ{Lke ySçkkuøkheçk ðkíkko{kt [kixk÷kLkku ¼kzwykík ½ýku {níðLkku Au fkhý fu yk [kh r{ºkkuLkku [kixk÷k ÃkkuíkkLkk Eþkhk Ãkh [÷kðu Au. rVÕ{{kt òu ð k {¤íkk Ãkku r ÷Mk yku r VMkh ykh.yuMk.[kixk÷kyu ðÄw{kt ðÄw f{kððk {kxu Ãkkur÷MkLke ðËeo Ãknu÷e Au. ELMÃkuõxh [kixk÷k nt{uþk yuðk fk{{kt òuzkÞu÷k hnu Au, su{kt fkÞËkLke Lksh{kt økwLkku Au. Ãkhtíkw [kixk÷k Mkknuçk yk økuhfkÞËuMkh fk{{ktÚke ðÄkhu f{kýe fhe ÷u Au.
þ
nkur÷ zu
\ykíke ËMk ÃktËh r{rLkx çkkË rVÕ{ yuðe hVíkkh Ãkfzu Au fu ykÃk nku÷Úke çknkh rLkf¤e þfþku Lknª. AuÕ÷k fux÷kf yMkhÚke [k÷w {Mkk÷k rVÕ{ MkkÚku Mktf¤kÞu÷ yûkÞfw{kh {kxu yk ¼qr{fk s\he níkku, su {Mkk÷k rVÕ{kuLkk [¢ÔÞqn{kt VMkkÞu÷k yûkÞfw{khLku Awxfkhku yÃkkðe þfu.þ\ykíkÚke ytík MkwÄe rVÕ{ MktÃkqýoÃkýu yûkÞ Ãkh xfu÷e Au. {wtçkE nw{÷kLke Ãk]c¼qr{ Ãkh ½ýe rVÕ{ku çkLke økE Au.Ãkhtíkw «Úk{ ð¾ík yk rVÕ{{kt M÷eÃkh Mku÷Lku fnkLke{kt {níðLkku rnMMkku çkLkkðu÷ Au. yk M÷eÃkh Mku÷{kt yuðk ÷kufku Au su ík{Lku ykswçkksw yk{ ÷kufkuLke su{Lku ík{u {¤íkk nþu. Ãkhtíkw Mke{k Ãkkh hnu÷k íku{Lkk ykfk MkkÚku Mkíkík MktÃkfo{kt nkuÞ Au yLku íku{Lkk EMkkhu yLkuf {kMkw{kuLke StËøke nhe ÷u Au yLku Ënuþík Vu÷kðu Au. Ãkkur÷Mk yLku ELxur÷sLMk yusÂLMkykuyu MkkiÚke Ãknu÷k þnuh{kt M÷eÃkh Mku÷Lkku MkVkÞku fÞkuo níkku. fuÃxLk rðhkx çkÏþe (yûkÞfw{kh) sB{w{kt íkiLkkík Au. ÷ktçkk yhMkk çkkË íkuyku hò ÷ELku ÃkkuíkkLkk ÃkrhðkhLku {¤ðk {kxu {wtçkE ykðu Au. rðhkxLkku Ãkrhðkh íkuLkk ÷øLkLke ÞkusLkk Ähkðu Au.suÚke MxuþLk Ãkh íkuLkk ÃkÃÃkk yk{eo zÙuMk{kt s Akufhe çkLkkððk ÷E òÞ Au.MkkuLkkûke ®MknkLku
òuELku rðhkxLku ÷køku Au fu íkuLkk{kt yuðe ¾qçkeyku LkÚke su íkuLkk ÷kEV ÃkkxoLkh{kt nkuðe òuEyu. íÞkhÃkAeLkk rËðMku rðhkx {wtçkE Ãkkur÷Mk{kt Mkçk ELMÃkuõxh (Mkwr{ík hkÄðLk)Lke MkkÚku þnuh{kt ÞkuòÞu÷ çkku®õMkøk MÃkÄko{kt ÃknkU[e òÞ Au. ßÞkt çkku®õMkøk ®høk{kt hnu÷e MkkrnçkkLku òuELku rðhkxLke ykt¾ ÃknkU¤e ÚkE òÞ Au.rðhkxLku nðu òý ÚkkÞ Au fu Mkkrnçkk çkkuõMkh Au. fuÃxLk rðhkx çkÏþeLke ¼qr{fk{kt yûkÞfw{kh ÃkkuíkkLke þkLkËkh yu®õxøkÚke rVÕ{Lku hMk«Ë çkLkkðu Au.yûkÞLkk zkÞ÷kuøk,rzÂÕðhe,VuMk yuõMk«uþLk, zh ðøkuhu{kt yûkÞu íkuLke ©ucíkk Ëþkoðe Au. Ãkhtíkw M¢eLk Ãkh MkkuLkkûke Ãký AðkE økE Au. 60
f]r»k òøkhý sqLk 2014
Publised on 25th & Posted on 27th & 28th of Every Month
RNI NO. DELGUJ/2014/54893
Postal Reg. No. DL-SW-1/4181/14-16