o"kZ 1 vad 10 vDVwcj 2014 #i;s 35
MkhMkðLke Lkðe òík - yu[.ykh.0749 Vw÷kðhLkk Ëirnf rðfkhLkk fkhý: ÷ûký yLku rLkËkLk {ehez çkøk fÃkkMkLkkt ÃkkfLkku W¼híkku Ëw~{Lk ðíko{kLk ÃkrhÂMÚkrík{kt zuhe Ãkþw fÕÞký zwtøk¤eLkk WíÃkkËLkLke ði¿kkrLkf ÃkØrík .
www.kjcommoditynews.com the pulse of global commodity market (Portal for Agri Commodities, Research Reports, Prices & News)
bkt-tires.com
lJØI;}lR
www.krishijagran.com
lJØI;}lR EFZTG]\ VU|[;Z S'lØ 5lZJFZ ;FDlIS
o’kZ 1 vad 10 vDVwcj 2014 MktÃkkËf
yu{.Mke.zkur{rLkf
rLkËuoþf
þkELke E{kLkwð÷ yu{.S.ðkMký
yuMkkurMkyux MktÃkkËf
zku. fu.xe.[ktze øktøkkþhý MkiLke
MktÃkkËf Mk÷knfkh
zku. ykh yuMk MkUøkh
MknkÞf MktÃkkËf
rLkíÞkLktË økkÞuLk [tÿ{kunLk
sLkh÷ {uLkush ({kfuoxªøk)
[uíkhk{
zuÃÞwxe sLkh÷ {uLkush
Vhnk ¾kLk fusu MkhLÞk {nf y÷e «rík{kt òu»ke «rík¼k òu»ke ¼è
{kfuoxªøk {ËËrLkþ
r«Þk f~ÞÃk Lkøk{k {tMkqhe Mkkhk ¾kLk Mkwòíkk sÞtíke ËkMk Mkh÷k fw{khe ßÞkurík þ{ko Mkheíkk ®Mk½ {u½k þ{ko yVMkkLkk ¾kíkwLk Þrþfk Xkfwh Lkunk þkn [wtøke ¼qrxÞk
rzSx÷
Ãke.yuMk. MkiLke yr¼Sík [uxSo fwLkk÷ {Íw {Ëkh rLkþktík xktf r«Þtfk Ëwçku Lkr{íkk ©eðkMíkð Éríkfk fkuxeÞk÷ rhíkwÃkýko çkuLkSo
«Mkkhý {uLkush
MktsÞfw{kh
ykrMkMxLx {uLkush
økkiheþ økkuMkktE çkk÷kMkknuçk ðkuøk ÃkðLk yksøku LkhuLÿ þuhxkxu y{heþ þwõ÷k rþðfktík WÃkkæÞkÞ ykh.yuLk.[kiçku f]»ýk rçknkhe økku®ðË ®Mkn hknw÷ ®Mk½
rzÍkE®Lkøk ykurVMk ykrMkMxLx
06
f]r»k Mk{k[kh............8
ftÃkLke Mk{k[kh.........24
«ÞkøkLkk f]r»k ði¿kkrLkfu ½ôLke [kh Lkðe òík rðfMkkðe, fuLÿyu ykÃkuðe {tsqhe.................27
ðíko{kLk ÃkrhÂMÚkrík{kt zuhe Ãkþw fÕÞký........50
Fuj sd;.......54 MkhMkðLke Lkðe òík yu[.ykh.0749....-.29
ÔÞtsLk........56 Vw÷kðhLkk Ëirnf rðfkhLkk fkhý: ÷ûký yLku rLkËkLk............32
મીર ડ બગ કપાસનાં
hksLkerík søkík...58
પાકનો ઉભરતો
ુ મન..------------------..35
hðe{kt {uÚkeLke ¾uíkeÚke {u¤ðku ðÄw ÷k¼..............39
Ä{uoLÿ fw{kh Þkuøkuþ fw{kh
dqy ist 64
f]r»k òøkhý ykufxkuçkh 2014
zwtøk¤eLkk WíÃkkËLkLke ði¿kkrLkf ÃkØrík........47
¾uzqík {u¤kLkwt ......28
laiknd] çdk'kd] eqnzd ,oa Lokeh ,e- lh- Mksfefud ,e-,-lh- Ñf"k tkxj.k % 60@9 rhljk ry] ;wlqQ ljk; ekfdZV] utnhd xzhu ikdZ eSVªks LVs”ku] ubZ fnYyh&110016 ds }kjk iq"id izsl izk-fy-] 203&204] Mh-,l-vkbZ-Mh-lh- dkWEiysDl] vks[kyk vkS|ksfxd {ks=] Qsl&1] ubZ fnYyh&110020 *lokZf/kd lqjf{kr U;k; {ks= fnYyhA bl if=dk esa çdkf'kr ys[k ,oa fopkj ys[kdksa ds futh gSaA çdk'kd@laiknd blds fy, mRrjnk;h ugha gSaA
ËuðuLÿ ®Mkn «u{ fw{kh hksw òLkk
hkE-MkhMkðLke LkðeLk¥k{ òík Wøkkzku............41
Ph. : 011-26511845, 26517923 Email : info@krishijagran.com Web : www.krishijagran.com
rVÕ{e ËwrLkÞk.....60
Subscribe to Krishi Jagran Magazine Gujarati, Marathi Hindi, Punjabi
Sanjay Kumar 09313301029
www.krishijagran.com
MktÃkkËfeÞ
ykuAk ðhMkkËLke ÂMÚkríkLkku Mkk{Lkku fhðk
Mkkih ÃkBÃkkuLkku WÃkÞkuøk fhku
MktÃkkËfeÞ
Ãkq
ýo ÚkÞu÷k [ku{kMkk{kt ykuAk ðhMkkËLku ÷eÄu ËuþLkk 41 sux÷k SÕ÷k Ëw»fk¤Lke ÂMÚkríkLkku Mkk{Lkku fhe hÌkk Au. suLku ÷eÄu ËuþLku fhkuzku \rÃkÞkLkwt LkwfMkkLk ÚkÞwt Au. yk {kxu [ku¬Mk òýfkhe {u¤ððk fuLÿ Mkhfkh rðrðÄ hkßÞku{kt ÃkkuíkkLke xe{kuu {kuf÷e hne Au. ðhMkkËLke yAíkLku ÷eÄu ík¤Lkk ÃkkýeÚke Úkíke ®Mk[kEÚke ÃkkýeLkwt Míkh ðÄw Ÿzu sþu. rzÍ÷,ÃkBÃkMkux #Äý yLku {sqhe ðøkuhuLkku ¾[o ðÄðkÚke f]rºk{ ®Mk[kE rËLk «ríkrËLk ðÄw {kU½e çkLkíke sþu. suLku ÷eÄu ÃkkfLke Ãkzíkh ®f{ík{kt Mkíkík ðÄkhku ÚkE hÌkku Au. yLku íku L ku Ãkrhýk{u ½ýkçkÄk Ãkrhðkhku íku { Lkku ÃkhtÃkhkøkík f]r»k ÔÞðMkkÞ Akuze ykSðefk {kxu yLÞ fkÞkuo{kt fkÞohík çkLÞk Au.
ðirïfMíkhu Ãký {kiMk{{kt ykðe hnu÷k ÃkrhðíkoLkLke rðï{kt Ëw»fk¤, ykuAku ðhMkkË,¼khu ðhMkkË suðe ÂMÚkríkLkwt MksoLk ÚkÞwt Au.økwshkík, {nkhk»xÙ, W¥khk¾tz, rçknkh,Íkh¾tz{kt yk «fkhLke ÂMÚkríkLku ÷eÄu ½ýk Sð Ãký økÞk Au. «¼krðík ûku º kku { kt ½ýe ð¾ík ykÄkh¼q í k Mkth[LkkLkku Lkkþ Ãký ÚkE økÞu÷ku. suLku ÷eÄu sLk-
SðLk Ãkh «ríkfq¤ yMkh ÚkkÞ Au. yøkkWLkk ð»ko{kt W¥khk¾t z {kt fu Ë khLkkÚk{kt ykðu ÷ Ãkq h ,¼khu ðhMkkËLkk ½ýk «ríkfq¤ Ãkrhýk{ku òuðk {¤u÷k. yk «fkhu AuÕ÷k fux÷kf ð»kkuoÚke [ku{kMkk Ëhr{ÞkLk ykuAk ðhMkkËÚke rçknkh, Íkh¾tz, W¥kh«Ëuþ, hksMÚkkLk yLku {æÞ «ËuþLkk ¼køkku{kt Ãkkf MkwfkðkLke ½xLkk Ãký çkLku÷e Au. Mk{ÞMkh ðhMkkË Lk ÚkðkLku ÷eÄu Ëuþ{kt ¾kã WíÃkkËLk ykuAw ÚkkÞ Au. suLku ÷eÄu yLkksLke ®f{íkku{kt ðÄkhku ÚkkÞ Au. Vwøkkðku ðÄu Au. WÃkhkuõík Mk{MÞkykuÚke çk[ðk {kxu Mkkih ÃktÃkLkku {n¥k{ WÃkÞkuøk fhðku òuEyu. yk Mk{ÞLke {køk Ãký Au. ¼khík{kt Mkkih Qòo rðÃkw÷ «{ký{kt WÃk÷çÄ Au. suLku ÷eÄu fkuE ¾[o Úkíkku LkÚke. íkuLkku WÃkÞkuøk fheLku ÃkkfLku fwrºk{ ®Mk[kE fhe Ëuþ{kt f]r»k WíÃkkËLk{kt ðÄkhku fhe þfkÞ Au. yk rËþk{kt fk{ fhðk fuLÿ íkÚkk hkßÞkuLkku MknÞkuøk ¾qçk s s\he Au. {kxu Mkkih ÃktÃkLkku ðÄw rðMíkkh{kt «[kh-«Mkkh fhðku òuEyu. Mkhfkh îkhk yk {kxu MkçkrMkze Ãký ykÃkðk{kt ykðu Au. {kxu ¾uzqíkkuyu íkuLkku ÷k¼ {u¤ðe Ëuþ{kt ¾kã WíÃkkËLk ðÄkhðk ÃkkuíkkLkku MknÞkuøk ykÃkðku òuEyu.
»ÉÅ~ÉÉqH
+à©É. »ÉÒ. eÉàÊ©ÉÊ{ÉH
.
www.kjcommoditynews.com the pulse of global commodity market
P oo rr tt aa ll ff oo rr A A gg rr ii CC oo m mm m oo dd ii tt ii ee ss ,, R R ee ss ee aa rr cc hh R (( P R ee pp oo rr tt ss ,, P P rr ii cc ee ss & & N N ee w w ss ))
Mob: +91-9891405403 • +91-9891655340 • Email: pssaini@kjcommoditynews.com
f]r»k òøkhý ykufxkuçkh 2014
07
www.krishijagran.com
f]r»k Mk{k[kh
f]r»k yuõMÃkku 2014{kt {æÞ«Ëuþ Mkhfkh {kxu ºký «ríkrcík ftÃkLke MkkÚku fhkh fÞko
¾u
zqíkkuLku ¾uíke {kxu ©uc f]r»kÞtºk WÃk÷çÄ
fhkððk {kxu {æÞ«Ëuþ Mkhfkhu ynª n÷½h f]r»k yuõMkÃkku{kt rðïLke ºký «ríkrcík ftÃkLkeyku MkkÚku ºký Mk{sqíke fhe Au.
Mk¥kkðkh {krníke «{kýu {w Ï Þ«ÄkLk rþðhks®Mkn [kinkýLke WÃkÂMÚkrík{kt þw¢ðkhu ynª hkßÞ-MíkheÞ n÷½h f]r»k yuõMkÃkku2014{kt rðïLke ºký «ríkrcík ftÃkLke MkkÚku fhkh fhðk{kt ykÔÞk níkk. yk ftÃkLkeyku{kt Ex÷eLke {kÂMfÞku-økkMÃkkËkuo, òÃkkLkLke fwçkkuxk yLku LÞw nku÷uLzLke rVykx (ErLzÞk) «kEðux r÷r{xuzLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au. hkßÞ Mkhfkh íkhVÚke yk ftÃkLkeyku íkhVÚke ºký fhkhLkk{k Ãkh f]r»k íkhVÚke íkfrLkfe {tºkk÷Þ íkhVÚke nMíkkûkh fhðk{kt ykÔÞk níkk. ¾uzqíkkuLku f]r»k {nkuíMkð {khVíku ©uc f]r»kÞtºk yLku íkfrLkf çkkçkíkÚke yðøkík fhkððk {kxu yr¼ÞkLk [÷kððk{kt ykðe hÌkw t Au , su yr¼ÞkLkLke fze{kt su ftÃkLkeLku Mkktfzðk{kt ykðe Au íku Þtºk íkfrLkf{kt ¾qçk s rLkÃkqýoíkk Ähkðu Au yLku yk ûkuºk{kt «ríkrcík Au. Mk¥kkðkh {krníke «{kýu ðíko{kLk Mk{Þ{kt Ex÷eLkk {kÂMfÞku-økkMÃkkhËkuLkk 13 Ã÷kLx
¼khíku fÃkkMk{kt 30 ð»koÚke òhe [eLkLke çkkËþkneLku AeLkðe
¼khík{kt MÚkkrÃkík Au. íkksuíkh{kt ¼khíkLkk Ãkwýu{kt íkuýu yuf Lkðku Ã÷kLx MÚkkrÃkík fÞkuo Au. yk ftÃkLke {æÞ«Ëuþ{kt WÒkík íkfLkefe ÞtºkkuÚke MkkuÞkrçkLk,{fkE yLku fÃkkMkLke WíÃkkËfíkkLku ðÄkhðk{kt {ËË\Ãk çkLke þfu Au. ftÃkLke f]r»k çkkçkíkkuLkk {tºkk÷ÞLkk yuMkÃke LÞw{uxef,{Õxe¢kuÃk, Ãkkðh n¤,Vxeo÷kEÍh M«uzh yLku n¤ suðk Þtºkku WÃk÷çÄ fhkðþu. òÃkkLkLke fwçkkuxk ftÃkLke «Ëuþ{kt ÄkLkLke WíÃkkËfíkk ðÄkhðk{kt f]r»k rð¼køkLku {ËË\Ãk çkLkþu. xÙuõxh yLku Þtºk rLk{koý{kt rðï rðÏÞkík yk ftÃkLkeyu íkksuíkh{kt s [uÒkkE{kt yuf Ã÷kLx MÚkkÃÞku Au.ftÃkLke {æÞ«ËuþLku Þktrºkfef]ík ÄkLkLke hkuÃkýe{kt ÄkLkLke WíÃkkËfíkk ðÄkhðk {kxu MkuÕV «kuÃkuÕz hkEMk xÙkLMkÃ÷kLxMko yLku Mkez®÷øk {þeLk WÃk÷çÄ fhkðþu. LÞw nku÷uLzLke rVykx ftÃkLke Mk{sqíke «{kýu {æÞ«Ëuþ{kt þuhze, fÃkkMk,{fkE yLku MkkuÞkrçkLkLke WíÃkkËfíkk ðÄkhðk {kxu Mkhfkh MkkÚku {¤e ¾uzqíkkuLku {ËË fhþu. ftÃkLkeyu yk fkÞoLkk «ËþoLk yLku íkkr÷{ {kxu þuhze nkðuoMxh, çku÷h-huf, fkuxoLk rÃkfh, Vkuzh {us nkðuoMxh, LÞw{uxef fkuxLk Ã÷kLx, Mkçk-MkkuE÷h íku{ s þuhze ELkVeÕz Mkrník 18 {rþLk WÃk÷çÄ fhkððk Mkn{ík Au.
¼k
híku fÃkkMkLkk WíÃkkËLk{kt 30 ð»koÚke òhe [eLkLkk «¼qíðLku Mk{kó fhe ËeÄw Au. nðu íku rðïLkku MkkiÚke {kuxku fÃkkMk WíÃkkËf Ëuþ çkLke økÞku Au, íku{ y{urhfk îkhk yk {krníke ykÃkðk{kt ykðe Au.
òu y{urhfe f]r»k rð¼køkLke {krníke ¾he nkuÞ íkku ðirïf fÃkkMk çkòh{kt 30 ð»koÚke òhe [eLkLkk «¼qíð Mk{kó ÚkE økÞwt Au. xku[Lkk MÚkkLkku Ãkh yk ÃkrhðíkoLk [eLk{kt fÃkkMkLke ¾uíke ykuAe Úkíkk íku{ s Mkhfkh íkhVÚke ykuAku MknÞkuøk {¤ðkLku ÷eÄu íkÚkk ¼khík{kt fÃkkMkLkk WíÃkkËLk {kxu ðÄu÷e òøk]íkíkkLku ÷eÄu þõÞ çkLÞwt Au. yk ð»ko {kuzuÚke [ku{kMkw ykðíkk ¼khík{kt fÃkkMkLkk WíÃkkËLk{kt ðÄkhku ÚkÞku Au. 08
f]r»k òøkhý ykufxkuçkh 2014
www.krishijagran.com
f]r»k Mk{k[kh
fuLÿeÞ f]r»k «ÄkLku y÷eÃkwh{k ¾uzqíkku {kxu {tzeLkku rþ÷kLÞkþ fÞkuo
n
ðu ¾uzqíkku xqtf Mk{Þ{kt hk»xÙeÞ hksÄkLke{kt V¤ yLku þkf¼kSLkwt MkeÄk s økúknfkuLku íku{ s nku÷Mku÷MkoLku ðu[ký fhe þfþu. hksÄkLke{kt ¼khíkLkwt «Úk{ nku÷Mku÷ xÙu®zøk MkuLxh ¾w÷þu, su hkßÞ MkhfkhLkk rLkÞtºký nu X ¤Lkk yu ø kú e fÕ[h «ku õ Þw M k {kfu o x ªøk fr{xe (yu à keyu { Mke)Lkk yrÄfkhûkuºkÚke çknkh hnuþu. f]r»k «ÄkLk hkÄk{kunLk ®Mknu ykÍkËÃkwh {tzeÚke 14 rf{e Ëqh y÷eÃkwh{kt ¾uzqík {tzeLke ykÄkhrþ÷k MÚkkÃke níke. rzÃkkxo{uLx ykuV yuøkúefÕ[hLke MkkuMkkÞxe ytíkøkoík M{ku÷ Vk{oMko yuøkúerçkÍLkuMk ftMkkuxeoÞ{ (yuMkyuVyuMke)Lkk {uLkuStøk rzhuõxh «ðuþþ{koyu sýkÔÞwt níkwt fu ¾uzqíkkuLku ÃkkuíkkLkk WíÃkkËLkkuLkwt nk÷Lke ®f{íkÚke 15-20 xfk ðÄkhu {qÕÞ {¤ðwt òuEyu. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu yk {tze{kt økúknfku Ãký ðÄw Mkkhe økwýð¥kk Ähkðíkk WíÃkkËLk {u¤ðe þfþu.
rðï{kt f]r»k Ãkh ðÄe hnu÷w Mktfx
fu
x÷kf ð»kkuo yøkkW ¼qíkÃkwðo hk»xÙÃkrík yuÃkesu yçËw÷ f÷k{ økw÷çkøko{kt rðãkÚkeoykuLku MktçkkurÄík fhe hÌkk níkk. íku{ýu rðãkÚkeo y ku L ku ¾q ç k s {nu L kík fhe zku õ xh, yu  LsrLkÞh, ði¿kkrLkf,yÚkoþk†e yLku Wãkuøk MkknrMkfku çkLkðkLkwt yknðkLk fhu÷wt. ßÞkhu íku{ýu ÃkkuíkkLkwt ¼k»ký ÃkqÁt fÞwO íÞkhu yuf rðãkÚkeo W¼ku ÚkÞku yLku f÷k{Lku ÃkqATÞwt fu íku{ýu ÞwðkLkkuLku ¾uzqík çkLkðkLkwt fu{ Lk fÌkwt. f÷k{ yðkf çkLke økÞk. íku{ýu yk ytøku ÷ktçkw ¼k»ký Ãký ykÃÞwt Ãkhtíkw yk rðãkÚkeoyu íku{Lke ík{k{ Ë÷e÷kuLku Lkfkhe ËeÄe yLku ¾uíkeðkzeLke Mkk{u ÚkE hnu÷k ÃkûkÃkkíkÃkqýo ÂMÚkríkLku ÷E ÃkkuíkkLkku rð[kh hsq fÞkuo. yk ½xLkkLke {Lku íÞkhu ÞkË ykðe fu ßÞkhu y{urhfkLkk yuf ¾uzqíkLkk {kŠ{f rLkçktÄLku nwt ðkt[e hÌkku níkku. yk ¾uzqíku LÞwÞkufo xkEBMk{kt ¾kã yktËku÷LkLkk fux÷kf hnMÞ ytøku ÷ÏÞwt níkwt fu LkkLkk ¾uzqíkLkk ½ýk økwýku økkðk{kt ykðu Au Ãkhtíkw ÂMÚkrík yu Au fu LkkLkk ¾uzqíkku ÃkkuíkkLke ykSðefk Ãký Ãkqhíke f{kE þfíkk LkÚke. ¾uíkeLkk MkkÄLkkuLke ¾heËe fÞko çkkË y{u çkeS yLku ºkese Lkkufhe fhðk sE Aeyu. suÚke ¾uíkeðkze çk[e þfu. y{urhfk{kt 91 xfk f]r»k ykÄkrhík ÃkrhðkhkuLku ½h [÷kððk {kxu ykðfLkk yuf fhíkkt ðÄkhu MkúkuíkLke s\h Ãkzu Au. yk ÂMÚkrík yuðk Ëuþku{kt Au ßÞkt ¾uíke {kxu ykøkk{e ËMk ð»ko {kxu 962 yçks zku÷hLke MkçkrMkzeLke ÔÞðMÚkk fhðk{kt ykðe Au. ÞwhkuÃk{kt Ãký yk «fkhLke ÂMÚkrík Au. ÞwhkuÃkLkk ðkŠ»kf çksuxLkku 40 xfk rnMMkku ¾uíkeLku ykÃÞk çkkË Ãký íÞkt «íÞuf yuf r{rLkxu yuf ¾uzqík ¾uíke Akuzu Au. LkuþLk÷ Vk{oMko ÞwrLkÞLkLkk Mkðuo{kt òýðk {éÞwt Au fu 70Úke ðÄkhu f]r»k ykÄkrhík ÔÞðMkkÞ LkVku fhe hÌk Au, Ãkhtíkw yk ¾kãkLk Mk]t¾÷k{kt ¾uzqík s yuðku Au su LkwfMkkLk fhu Au. yøkkW Ãký su çkkçkík nwt fne [wõÞku Aw fu y{urhfk yLku ÞwhkuÃk{kt 80 xfk fhíkkt ðÄkhu MkçkrMkze ¾uíke ykÄkrhík ÔÞðMkkÞ{kt síke hnu Au. ¾uzqík yuf rðM{Þ Úkíke «òíke çkLke hne Au. LÞwÍðef{kt {kõMko fwxLkhu sýkÔÞwt níkwt fu ½ýk ð»kkuoÚke y{urhfk{kt ¾uzqík yk{ ykË{eLke
10
f]r»k òøkhý ykufxkuçkh 2014
íkw÷Lkk{kt ðÄkhu ykí{níÞk fhe hÌkk Au. [ku¬Mk yktfzk {u¤ððk {w~fu÷ Au fkhý fu {kuxk¼køkLkk {]íÞwLke LkkUÄ ÷uðk{kt ykðíke s LkÚke. yuf ynuðk÷ «{kýu [eLk{kt {kuíkLku ¼uxíkk 2,80,000 økúk{eyku Ãkife 80 xfk s{eLk yrÄøkúnýLkku rþfkh çkLku÷k ÷kufku nkuÞ Au. ¼khík{kt ð»ko 1995 çkkËÚke yíÞkh MkwÄe{kt ÷øk¼øk 3 ÷k¾ ÷kufku ykí{níÞk fhe [wõÞk Au. ¼khík{kt Ãký y{urhfkLke {kVf ík{k{ fuMk LkkUÄkíkk LkÚke. fkuE yuðe {nk{khe yÚkðk fkuE yuðe ykÃkr¥k LkÚke ykðe fu ¼khík Mkrník rðï¼h{kt ¾uzqíkku f{kuíku {he hÌkk nkuÞ. yk ðirïf yÚkoÔÞðMÚkkLkwt Lkðwt Mð\Ãk Au. su{kt ¾uzqíkLku nktrMkÞk{kt Äfu÷e Ëuðk{kt ykðe hÌkku Au . yk MkkÚku ¾u í ke{kt {ku x k¼køku MkçkrMkze «kó,ÃkÞkoðhýLku LkwfMkkLk ÃknkU[kzíke ftÃkLkeykuLku ÷kððk{kt ykðe hne Au, Mkk{kLÞ heíku yuðwt {kLkðk{kt ykðu Au fu fkuE Ãký Ëuþu ykŠÚkf heíku Mkûk{ çkLkðwt nþu íkku íkuýu ¾uíkeLkk ÞkuøkËkLkLku Äe{u Äe{u ½xkzðwt Ãkzþu. {Lku yuðwt ÷køku Au fu ð»ko 2020 MkwÄe{kt ¼khík{kt ¾uíkeLkwt SzeÃke{kt ÞkuøkËkLk 10 xfk MkwÄe ÷kðe Ëuðk{kt ykðþu. ykÃkýu íÞkt ¾uíkeLke yk nk÷ík Au fu ð»ko 2007 Úke 2012 ðå[u 3.2 fhkuz ¾uzqíkku ¾uíke Akuze [wõÞk Au.
www.krishijagran.com
f]r»k Mk{k[kh
...nðu ¾uíkhku{kt ykøk Lknª ÷økkzðe Ãkzu
Äk
Lk yLku ½ôLke fBçkkELk fkÃkýe çkkË ¾uíkhku{kt ÃkkA¤ çkkfe hnuíke ztøk÷Lku MkkV fhðk ¾uzqíkkuyu nðu ykøk ÷økkzðkLke s\h LkÚke. ¾uíkhLke MkVkE nðu {þeLk fhþu. Ãktòçk{kt íkiÞkh fhðk{kt ykðu÷ VkELk Mkxhk [kÃkh {þeLk ¾uzqík {u¤k{kt ykf»koýLkwt fuLÿ çkLÞk Au. íkuLke ®f{ík ÷øk¼øk çku ÷k¾ \rÃkÞk Au. yk {þeLk ¾uíkh{kt MkVkE fhðk WÃkhktík íku LkkZ yÚkðk ÷e÷k ¼qMkkLku çkkhef [qhk{kt çkË÷e Ëuþu, su
¾kíkh íkhefu Ãký WÃkÞkuøk{kt ÷E þfkþu. ÄkLk yLku ½ôLke ¾uíke fhíkkt ¾uzqíkkuLke MkkiÚke {kuxe Mk{MÞk ÃkkfLke fkÃkýe çkkË ¾u í khku L ke MkVkE nku Þ Au . íku y ku {kuxk¼køku yk {kxu ¾uíkhku{kt ykøk ÷økkðu Au. íkuLkkÚke ¾uíkhLke MkVkE íkku ÚkkÞ Au Ãkhtíkw ¾uíke {kxu MknÞkuøke fexLkku Ãký Lkkþ ÚkkÞ Au. suLku ÷eÄu ¾uzqíkkuLku yk ¼q M kk{kt çkË÷e Lkkt ¾ u Au . ft à kLke WýÃkLku Ëqh fhðk {kU½k¼kðLkk ¾kíkhku «ríkrLkrÄ yðíkkh ®Mknu Ëkðku fÞkuo níkku fu {þeLk «Úk{ ð¾ík Eòík fhðk{kt ¾uíkh{kt W{uhðk Ãkzu Au. ykðu÷ Au. íku ztX÷Lkk ¼qMkk{kt çkË÷kþu ¾u z q í kku L ke yk Mk{MÞkLku Ëq h fhðk su ¾uíkh{kt ¾kíkh íkhefu fk{ ykðþu. íku ÃktòçkLke MxkLzzo fkuÃkkuohuþLk EÂLzÞkyu ¾uíkhLke WÃks þÂõík{kt ðÄkhku fhðk{kt VkELk Mkxhk [kuÃkhk Lkk{Lkwt {þeLk {ËË\Ãk çkLku Au. çkòh{kt íkuLke ®f{ík rðfMkkðu÷ Au. ÃkkfLke ÷ýýe ÚkE økÞk çku ÷k¾ \rÃkÞk rLkÄkorhík fhðk{kt çkkË ¾uíkhLke MkVkE fhðk MkkÚku íku çkkhef ykðe Au.
fk~{eh{kt f]r»kûkuºkLku 36 yçks 75 fhkuzLkwt ¼khu LkwfMkkLk
fk
~{eh{kt ÃkqhÚke f]r»kûkuºkLku ykþhu 66 yçks 75 fhku z Lkw t ¼khu LkwfMkkLk ÚkÞwt Au. f]r»k rð¼køk fk~{eh íkhVÚke hkßÞ MkhfkhLku MkkUÃkðk{kt ykðu ÷ Lkw f MkkLk Mkt ç kt r Äík ynu ð k÷ «{kýu 70 Úke 100 xfk MkwÄe ¾heV Ãkkf MkkV ÚkE økÞku Au. yuf ÷k¾ 41 nòh nuõxh{kt ÄkLkLkku Ãkkf MkkV ÚkE økÞku Au. 3811 nuõxh f]r»k WÃkÞkuøke
Mk
Ãkqh{kt çkÄw ðne økÞwt Au. f]r»k rð¼køk fk~{ehLkk rLkËuoþf {w~íkkf yn{ËÃkehu y{h Wò÷kLku ykÃku÷e {krníke{kt fk~{eh{kt Ãkq h Úke f] r »kûku º kLku ¼khu LkwfMkkLkLkku Mkk{Lkku fhðku Ãkzâku nkuðkLkwt sýkÔÞwt Au. ¾uzqík nkuÞ fu rð¼køk çkÄk s ÃkqhÚke {w~fu÷e{kt VMkkÞk Au. 70 Úke 100 xfk ¾heV ÃkkfLku LkwfMkkLk ÚkÞwt Au. yuf ÷k¾ 41 nòh nuõxh ÄkLkLkku Ãkkf
hfkh {w~fu÷eLkku Mkk{Lkku fhíkkt [kh Vxeo÷kEÍh Ã÷kLxLku çkuXk fhðk yLku fux÷kf Lkðk Ã÷kLxLke MÚkkÃkLkk fhðk 500 yçksLkku ¾[o fhðkLke ÞkusLkk Ähkðu Au. fur{fÕMk yLku ¾kíkh «ÄkLk yLktíkfw{khu sýkÔÞwt níkwt fu ykurzMkkLkk ík÷[h ÞwrLkx yLku íku÷tøkkLkkLkk hk{køkwtz{ Ã÷kLxLku hkník ykÃkðk {kxuLke ÞkusLkk Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu ykurzMkk{kt Lkðk yuf{Lkwt rLk{koý fkÞo ykøkk{e ð»koLkk sqLk {rnLkk{kt þ\ ÚkE sðkLke þõÞíkk Au. 12
f]r»k òøkhý ykufxkuçkh 2014
Lkkþ ÃkkBÞku Au. rhÞkMkíke MkhfkhLkk LkwfMkkLkLkku ynuðk÷ MkkUÃkðk{kt ykðu÷ Au. 3811 nuõxh f]r»k ÞkuøÞ s{eLk ÃkqhLkk Ãkkýe{kt ðne økE Au. f]r»k rð¼køkLku íkkífkr÷f 217 fhkuzLke {ËËLke s\h Au. 88 nòh nuõxh {fkELkku Ãkkf MktÃkqýoÃkýu Lkkþ ÃkkBÞku Au. íku{Lkwt fnuðwt Au fu fk~{eh{kt yk ð»kuo ¾heV yLku ÄkLkLkk Ãkkf {kxu {kiMk{ ¾qçk s MkkÁt hnuðkÚke Ãkkf Mkkhku ykððkLke yÃkuûkk níke Ãkhtíkw ÃkqhLkk Ãkkýeyu çkÄw s çkhçkkË fhe ËeÄwt Au. ç÷kMx Lkk{Lke rçk{kheÚke ÃkkfLku ¼khu LkwfMkkLk ÚkÞwt Au. f]r»k rð¼køk Mk{ûk ykðe Ãký Mk{MÞk Au fu su ÷kufku rfMkkLk ¢urzx fkzo ytíkøkoík ÷kuLk ÷eÄu÷ Au íku{Lkwt nðu þwt fhðwt.
Vxeo÷kEÍh ÞwrLkxLke MÚkkÃkLkk Ãkh Mkhfkh 500 yçksLkku ¾[o fhþu fhþu
^^s{eLk çk¤ðkLk íkku ¾uzqík ÄLkðkLk**
rËðk¤eLke ykÃkLku nkŠËf þw¼fk{Lkk ykðku ykÃkýu Mkki MkkÚku {¤e s{eLkLkwt síkLk fhe MkkiLkku rðfkMk fheyu
www.krishijagran.com
f]r»k Mk{k[kh
¾kã íku÷: ELzkuLkurþÞk fhþu zâwxe £e rLkfkMk, yuMkEyu îkhk ykÞkík sfkík ðÄkhðk {køk
Mkku
Õðux yuõMkxÙuõxMko yuMkkurMkyuþLk ykuV ErLzÞkyu ¾kã íku÷ku Ãkh ykÞkík sfkík ðÄkhðkLke {køk fhe Au. ½hu÷w çkòh{kt íku÷Lke ®f{ík AuÕ÷k Ãkkt[ ð»koLke Lke[e MkÃkkxeyu Au íÞkhu yk Ãkøk÷wt ¼hðk {køk fhðk{kt ykðe hne Au. yk WÃkhktík {÷urþÞk çkkË nðu ELzkuLkurþÞk Ãký rLkfkMkLku sfkík {wõík fhe þfu Au. suÚke ykøkk{e rËðMkku{kt íku÷Lke ®f{ík{kt ðÄkhu ½xkzku ÚkE þfu Au. yk{ ÚkðkÚke Ëuþ{kt ¾uzqíkku yLku ¾kã íku÷ Wãkuøk Ãkh Lkfkhkí{f yMkh ÚkE þfu Au. suLku æÞkLk{kt ÷E yuMkkurMkyuþLkLkk yæÞûk «rðý ÷wLkfzu ¢wz ðLkMÃkrík íku÷ Ãkh ykÞkík sfkíkLku 2.5 xfkÚke ðÄkhe 10 xfk fhðkLke íku{ s rhVk#z íku÷ Ãkh 10 xfkÚke ðÄkhe 25 xfk fhðkLke {køk fhe Au. yuMkkurMkyuþLkLkk {íku yk ð»ko ðLkMÃkrík íku÷kuLke ykÞkík 10 ÷k¾ xLk ðÄðkLke þõÞíkk Au. òu ykÞkík zâwxe ðÄþu íkku íku{kt ykÞkík ykuAe Úkþu, suLke ½hu÷w çkòhLku {sçkqíke {¤þu.
W¥kh«Ëuþ{kt ÄkLkLke ¾heËe òLÞwykhe,2015 MkwÄe
{kuËe Mkhfkhu Vqz MkçkrMkze çkkusLku xkéÞku, 4 yur«÷ Úke ÷køkw Úkþu ¾kã Mkwhûkk fkÞËku
Lk
hu L ÿ {ku Ë e Mkhfkhu ¾kã MkçkrMkze rçk÷{kt ÚkE hnu÷k ðÄkhkLku æÞkLk{kt hk¾e hkßÞkuLku ¾kã Mkwhûkk rðÄuÞf ÷køkw fhðk {kxu A {rnLkkLkku Mk{Þ ykÃÞku Au . «ÄkLk hk{rð÷kMk ÃkkMkðkLku sýkÔÞwt níkwt fu nðu hkßÞku ÃkkMku ¾kã rMkõÞkurhxeÍ yuõx ÷køkw fhðk {kxu 4 yur«÷ MkwÄeLkku Mk{Þ ykÃkðk{kt ykÔÞku Au. Lkðku fkÞËku ÷køkw fhðk çkkË Mkhfkh Ãkh yøkkWÚke s MkçkrMkze ykÃkðe Ãkze hne Au. Mkhfkhu yøkkW ík{k{ hkßÞkuLku ºký {rnLkkLkku Mk{Þ ykÃÞku níkku, su 4,ykuõxkuçkhLkk hkus Ãkqýo ÚkÞku Au. yíÞkh MkwÄe{kt Võík 11 hkßÞkuyu s ¾kã Mkwhûkk Äkhku ÷køkw fÞku o Au . Mkhfkhu çksu x {kt 1,15,000 fhkuz \rÃkÞk Vqz MkçkrMkze Ãkuxu Vk¤ðýe fhe Au ßÞkhu økík ð»kuo íkuLkwt «{ký \rÃkÞk 80,000 fhkuz níkwt.
W
¥kh«Ëuþ{kt ÄkLk ¾heË LkeríkLkku ykËuþ ònuh ÚkÞk çkkË «Úk{ ð¾ík Ãknu÷e ykuõxkuçkh,2014 Úke 31{e òLÞwykhe,2015 MkwÄe ÄkLkLke ¾heËe Úkþu. W¥kh«ËuþLkk {wÏÞ Mkr[ð ¾kã yLku hMkË rð¼køkLkk çke.yu{.{eLkkyu sýkÔÞwt níkwt fu ¾heË ð»ko{kt 25 ÷k¾ xLk ÄkLkLke ¾heËeLkku ÷ûÞktf hk¾ðk{kt ykðu÷ Au. ÄkLkLkwt Mkk{kLÞ Mk{ÚkoLk {qÕÞ \rÃkÞk 1360 yLku yu økúuz {kxu 1400 \rÃkÞk «rík ÂõðLx÷ hnuþu. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu ÄkLkLke ®f{ík MkeÄk s ¾uzqíkLkk ¾kíkk{kt ykh.xe.SyuMkLkk {kæÞ{Úke {kuf÷ðk{kt ykðþu, su ¾uzqíkkuLkk ¾kíkk yk Mke.çke.yu{ çkúkt[{kt LkÚke íku{ýu yufkWLx Ãku [uf îkhk [wfðýe fhðk{kt ykðþu. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu ¾uzqíkkuLke ðkMíkrðf yku¤¾ {kxu VkuxkuÞwõík yku¤¾ÃkºkLku ykÄkhu Ãký ÄkLk ¾heËðkLke ÔÞðMÚkk hk¾ðk{kt ykðe Au, Ãkhtíkw ¾uzqíkku ÃkkMkuÚke MkeÄk s ¾heËe fhðk{kt ykðþu yLku rð¢uíkkLkk {kuçkkE÷ LktçkhLke LkkUÄ fhðk{kt ykðþu.
Krishi Jagran Requires for Gujarati Language Editorial Staff :
Candidates with B.sc / M.sc Degree in Agriculture of related field having good writing skill in Gujarati Language can reach to us for full time post. Having knowledge of translation from English / Hindi to Gujarati Language. Graphic Designer : CorelDraw, InDesign, Photoshop and Illustrator good knowledge with Gujarati/Hindi typing. Note : Candidates will works from Delhi. To reach us please send SMS KJEDIT to 09999142633 and talk 09313301029
KRISHI JARAN 60/9, Green Park Market, Near Green Park Metro Station, New Delhi‐110016 Ph. : 011‐26511845, 26517923, 45503170 E‐mail : info@krishijagran.com; www.krishijagran.com; www.kjcommoditynews.com
14
f]r»k òøkhý ykufxkuçkh 2014
MktÃkqýo Mktíkwr÷ík Ãkku»ký
·
{kxe yLkuf «fkhLkk SðkuLkk ykðkMk-Mkthûký fhu Au.
r«Þ ¾uzqík¼kEyku ykÃkýk ¾uíkhLke {kxe yuf çkUf suðe Au yLku su heíku ykÃkýu ykÃkýk çkUf ¾kíkkLkwt æÞkLk hk¾e Aeyu íkuðe s heíku ykÃkýu ¾uíkhLke {kxeLkwt Ãký rðþu»k æÞkLk hk¾ðwt òuEyu. [k÷ku òuEyu fu {kxe þwt Au.
·
{kxe ÃkkýeLku Äkhý fhe Ähíke Ãkh ÃkkýeLke WÃk÷çÄíkkLku MkwrLkrùík fhu Au.
·
{kxe yLkuf íkíðkuLkk ÃkwLk:[¢ý{kt {níðLke ¼qr{fk ¼sðu Au. suLkkÚke íku íkíð SðkuLku ðkhtðkh WÃk÷çÄ ÚkE þfu, suðe heíku fkçkoLk yLku LkkExÙkusLk.
·
rðrðÄ ¼ðLkku, Mfq÷, Mkzf,hu÷ðu ðøkuhuLku ykÄkh ykÃku Au.
·
{kxe ÃkkýeLku yuf rVÕxhLke su{ MðåA fhu Au.
ykÃkýk ºký {wÏÞ MktþkÄLk s¤,ðkÞw yLku {kxe Au, suLkk ðøkh Ãk]Úðe Ãkh SðLk Mkt¼ð LkÚke. {kxeLkk ºký {wÏÞ ½xf Au. ¾rLks ÃkËkÚko- yk ÃkËkÚko ÃkÚÚkhku yLku [èkLkÚke ykðu Au, suLkk rð½xLkÚke {kxe çkLku Au.
{kxe yLku f]r»k
sið ÃkËkÚko- íku rðrðÄ «fkhLkk Akuz yLku SðkuLkk yðþu»kkuÚke çkLku÷ Au. Mkwû{ Sð- yLkuf «fkhLkk Sðku, Vqøk, çkuõxurhÞk ðøkuhu Mkk{kLÞ heíku {kxe{kt hnu Au. {kxeLke ¼qr{fk yLku {níð
·
{kxe AkuzLku ykÄkh ykÃkðk WÃkhktík Ãkku»ký Ãký ykÃku Au.
·
AkuzLku Mkkhe heíku Wøkðk {kxu 17 Ãkku»kf íkíðkuLke ykð~Þfíkk nkuÞ Au. suLku ykð~Þf Ãkku»kf íkíð fnuðk{kt ykðu Au.
Ãkrh[Þ
·
Akuz WøkðkLkwt {kæÞ{ Au.
·
{kxe yLkuf «fkhLkk økuMkLku þku»ku Au yÚkðk AkuzeLku ykÃkýk ðkÞw{tz¤Lku «¼krðík fhu Au.
·
ykð~Þf Ãkku»kf íkíð yuðk íkíðku nkuÞ Au fu su MkSðLku SðLk [¢ Ãkqýo fhðk {kxu ykð~Þf nkuÞ Au.
·
ykð~Þf Ãkku»kf íkíðLke WýÃk íku íkíðLke WýÃk Ãkqhe fheLku s fhe þfkÞ Au.
MkwÃkh 17 íkíð
Mktfuík
{wÏÞ Ãkku»kf íkíð: fw÷ =9 çkeLk-¾rLks =3 fkçkoLk nkEzÙkusLk ykuÂõMksLk «kÚkr{f ¾rLks= 3 LkkExÙkusLk VkuMVhMk ÃkkuxurþÞ{ rîríkÞ ¾rLks= 3 fuÂÕþÞ{ {uøLkurþÞ{ MkÕVh
xfkðkhe{kt Mkktÿíkk
C H O
CO2 H 2O H2O& O2
45% 6% 45%
N P K
NO3-,NH4+ N2PO4-,NPO45K+
1.5% 0.2% 1.0%
Ca Mg S
CA2+ Mg2+ SO42
0.5% 0.2% 0.1%
íkíð Mkwû{ Ãkku»kf íkíð =8 ͪf çkkuhkuLk ÷kun {uøkuLkeÍ fkuÃkh {kur÷çzuLk{ õ÷kurhLk rLkf÷
\ÃkLkk yðþkur»kík
Mktfuík
\ÃkLkk yðþkur»kík
xfkðkhe{kt Mkktÿíkk
Zn
Zn2+
B
H3BO3,H2BO3-, HBO32-
20 ppm
Fe
Fe2+
100 ppm
Mn
Mn2+
20 ppm
Cu
Cu2+
Mo
Moo42-
0.1 ppm
CI
CI-
100 ppm
Ni
Ni2+
0.1 ppm
ykøkk{e ytf{kt ykÃkýu r÷rçkøkLkk rLkÞ{ ytøku òýfkhe {u¤ðþwt
20 ppm
6 ppm
www.krishijagran.com
f]r»k Mk{k[kh
¼khíkLkk 41 SÕ÷k Ëw»fk¤økúMík ònuh ¢{þ: 40 yLku 45 xfk ykuAk ðhMkkËLkku Mkk{Lkku fhe hne hÌkku Au. suLku ÷eÄu W¥kh«Ëuþ Mkhfkhu 6601 fhkuz \rÃkÞkLkk LkwfMkkLkLkku ytËks ËþkoÔÞku Au. yk ûkríkLku Ãkqýo fhðk {kxu W¥kh«Ëuþ Mkhfkhu fuLÿ Mkhfkh ÃkkMku MknkÞLke {køk fhe Au. fuLÿ Mkhfkh Ëw»fk¤Úke ÚkLkkhe ÃkrhÂMÚkríkLkwt {qÕÞktfLk fhðk yuf hík{kt ¾heV Ãkkf{kt {wÏÞíðu ÄkLk, fuLÿeÞ xe{Lku {kuf÷e hne Au. sðkh, {fkE,çkkshk yLku fÃkkMk íku{ s W¥kh«ËuþLkk Ëw»fk¤økúMík rðMíkkhkuLkk çkzoLkLku ykuAw fhðk {kxu Mkhfkh þuhzeLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au. yk ð»kuo [ku{kMkw Lkçk¤w Mk{Mík huðLÞw rh÷kEsuþLk 31{e {k[o2015 MkwÄe MÚkrøkík fhe ËeÄu÷ Au. hnuðkLku ÷eÄu ËuþLkk 41 SÕ÷k Ëw»fk¤Lke W¥kh«ËuþLkk su SÕ÷k Ëw»fk¤økúMík ònuh ÚkÞk Au íku{kt fkLkÃkwh, ÍÃkx{kt ykðe økÞk Au. suLku ÷eÄu WíÃkkËLk{kt WÒkkð,y{uXe,{wÍ^VhLkøkh, ËuðrhÞk,yks{økZ,ViÍkçkkË, MknkhLkÃkwh, ¼khu ½xkzku ÚkkÞ íkuðe þõÞíkk Au. fÒkkus, hk{Ãkwh,çkhu÷k, Exkðk,rVhkuòçkkË,{iLkÃkwhe, WÃkhktík 37 SÕ÷k W¥kh«Ëuþ{kt Ãkqðo yLku Ãkrù{e W¥kh«Ëuþ ËuþLkk yLÞ ¼køkku{kt Au, su Ëw»fk¤Úke «¼krðík Au.
¼k
s
¤fqt¼eLku Mkk{kLÞ heíku rçkLkWÃkÞkuøke Akuz {kLkðk{kt ykðu Au, Ãkhtíkw yk çkkçkík MkíÞ LkÚke.LkkuÚko EMxLko zçk÷V{ULx VkÞLkkLMk fkuÃkkuohuþLk r÷r{xuzLkk ze.S.yu{ {LkkusËkMkLkk {íku s÷fwt¼e fkÃkeLku Mkwfðe íkuLku xkufheÞk, [èkE,çkuøk yLku VŠLk[h çkLkkðe þfkÞ Au. s÷fqt¼e ÍzÃk¼uh ð]rØ Ãkk{u Au, su Ãkkf yLku {kA÷eykuLku LkwfMkkLk fhu Au. íkuLku Võík çkxkfkLkk Ãkkf nuíkw fBÃkkuMx rLk{koý nuíkw WÃkÞkuøk{kt ÷E þfkÞ Au. Ãkhtíkw ELzkuLkurþÞk yLku ÚkkE÷uLz{ktÚke {qÕÞðkLk VŠLk[h, çkuøk íkÚkk yLÞ WíÃkkËLk çkLkkððk{kt ykðu Au. suÚke íÞktLkk ÷kufkuLku Mkkhk «{ký{kt hkusøkkhe {¤u Au yLku ykŠÚkf heíku ÷k¼ËkÞe çkLku Au. yuLk.E.xe.yu{.ykEyu yk «fkh Akuz{ktÚke çknw{qÕÞ WíÃkkËLk íkiÞkh fhðkLke Ãknu÷ fhe Au. su ytíkøkoík s¤fqt¼eÚke zMxrçkLk, ÷kiLzÙe çkuøk, [èkE çkLkkððk rþÕÃkfkhkuLku íkkr÷{ Ãký ykÃku Au. Mkqfk s¤fqt¼e \rÃkÞk 50 «íÞufLkk rnMkkçkÚke ðu[ðk{kt ykðu Au.
s¤fqt¼ ¼eeLkku Akuz WÃkÞkuøke Au
yk ð»kuo ¾heV ÃkkfLkwt ðkðuíkh yuf r{r÷ÞLk nuõxhLku Ãkkh fhe økÞwt
¼k
hík MkhfkhLkk {íku [k÷w ð»kuo ¾heV Ãkkf fw÷ yuf r{r÷ÞLk nuõxhLkk yktfzkLku Ãkkh fhe økÞku Au.økÞk ð»ko{kt yk «{ký 104.46 r{r÷ÞLk níkwt. ßÞkhu yk ð»kuo íku 104.92 r{r÷ÞLk nuõxh Au.
økÞk ð»ko{kt fÃkkMkLkwt ûkuºkV¤ 37.42 r{÷ÞLk nuõxh níkwt, su yk ð»kuo ðÄeLku 11.48 r{r÷ÞLk nuõxh ÚkÞwt Au. sÞkhu yk ð»kuo [ku{kMkw økík ð»koLke íkw÷Lkk{kt 12 xfk Lkçk¤w Au. yk ð»ko {kuxk ÄkLkLkk ðkðuíkhLkku rðMíkkh 18.23 nuõxh Au, Ëk¤ {kxuLkwt ûkuºkV¤ 10.10 r{r÷ÞLk nuõxh Au.íkur÷çkeÞktLkwt 17.75 r{r÷ÞLk nuõxh{kt, þuhzeLkwt 4.87 r{r÷ÞLk nuõxh{kt yLku sqx íkÚkk {uÕxkLkwt 8.15 r{r÷ÞLk nuõxh{kt ðkðuíkh ÚkÞwt Au. 16
f]r»k òøkhý ykufxkuçkh 2014
yk ¾heV {kiMk{{kt økík ð»koLke íkw÷Lkk{kt 3.37 r{r÷ÞLk nuõxh ykuAw ðkðuíkh ÚkÞwt Au. suLke WýÃk økúe»{fk÷eLk Ãkkf ð¾íku Ãkqýo fhðkLkku fuLÿ Mkhfkhu hkßÞ MkhfkhkuLku fÌkwt Au.
www.krishijagran.com
f]r»k Mk{k[kh
f]r»k rð¿kkLk fuLÿ heðkLkk ði¿kkrLkfku îkhk ¾uzqíkkuLkk ¾uíkhku, økk{kuLke {w÷kfkík ÷eÄe Ãkkf 15-20 rËðMkLkku Au íÞkt ¾uzqík¼kEyku îkhk ®LkËýLkkþf «Þkuøk fhu Au. yk WÃkhktík E{uòÚkkÃkh ®LkËý 2 r{r÷ ÷exh «{kýÚke r{r©ík fhe Atxfkð fhðk{kt ykðu Au. yuf r»k rð¿kkLk fuLÿLkk ði¿kkrLkf îkhk yufh{kt 150 Úke 200 ÷exh r{©ýLkku íkksuíkh{kt s ÚkÞu÷k ðhMkkË WÃkhktík ÔÞkÃkLkku WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðu Au. ¾uzqíkkuLkk «ûkuºkku íku{ s økk{zkykuLke yk «fkhu Wøkkzðk{kt ykðíkk ÄkLkLkk {w÷kfkík ÷eÄe Au. yk {w÷kfkík Ëhr{ÞkLk Ãkkf{kt ®LkËýÚke Aw x fkhku {u ¤ ððk ðíko { kLk ÂMÚkrík{kt zku . yu . fu Ãkkt z u , rçkMkÃkkÞhe çkUf MkkurzÞ{ (Lkkur{Lke økkuÕz) zku.fu.yuMk.ðk½u÷k yLku zku.MktsÞ®Mkn 80 r{.÷e Ëðk 150 Mku 200 ÷exh îkhk ¾uzqíkkuLku Mkk{rÞf Mk÷kn Ãký ykÃke Ãkkýe{kt r{©ý fhe Atxfkð fhðk{kt ykðu níke. yuðk ¾uíkhku fu ßÞkt MkkuÞkçkeLkLkku Au. ®LkËý nuíkw Atxfkð Þtºk{kt Vux VuLk
f]
yÚkðk Mke fx LkkuÍ÷Lkku «Þkuøk fhðku. Akuz Mkthûký ði¿kkrLkf zku. yr¾÷uþfw{khu Mk÷kn ykÃke níke fu Ãkkf{kt Mkíkík rLkheûký fhíkk hnku. íku{ s fexku yLku hkuøkkuLkk «fkuÃkLke ykhtr¼f yðMÚkk{kt s íkuLkwt rLkÞtºký fhku. fex-{w~fu÷e fXku¤ ÃkkfLkk ÃkktËzkLku ykhtr¼f Mð\Ãk{kt s Ãke¤k Ëu¾kÞ Au suLku W¾kzeLku Lkkþ fhe Ëuðk òuEyu. íku{ s ÚkkÞku{uÚkkuõMkkEz 25 zçÕÞw SLkk 5 økúk{ «{ký yÚkðk Er{zkõ÷kur«z 17.80 yuMk.yu÷Lkk 5 r{÷e «rík xktfe (15 ÷exh Ãkkýe{kt) r{r©ík fhe Atxfkð fhku.
Mk{økú ¾kíkh Lkerík ÷kððkLke MkhfkhLke ÞkusLkk
fu
LÿeÞ hMkkÞý yLku ¾kíkh «ÄkLk yLktíkfw{khu sýkÔÞwt níkwt fu MkhfkhLke Lkðe Mk{økú ¾kíkh Lkerík ÷kðkLkku «Míkkð Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu yk rð»kÞ Ãkh nk÷{kt Mk{eûkk çkuXf{kt «ÄkLk{tºkeLkk {køkoËþoLk nuX¤ Lkðe Mk{økú Lkerík ÷kððkLkku rLkýoÞ fhðk{kt ykÔÞku Au. ©e yLktíkfw{khu sýkÔÞwt níkwt fu yk ûkuºkLkk rðþu»k¿kkuLkwt yuf fkÞoˤ çkLkkððk{kt ykðþu. suLkk ¾uzqíkkuLku sið WðohfLkk WÃkÞkuøk ytøku hk»xÙeÞ {t[ {¤þu. yk MkB{u÷LkLkku rð»kÞ ËuþLke ¾kã yLku Ãkkiüefíkk Mkwhûkk {kxu f]r»k hMkkÞýLke [[oík fhíkk íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu 60 yLku 70Lkk ËkÞfk{kt ykðu÷e nrhÞk¤e ¢ktrík MktÃkqýo Lknª Ãkhtíkw Mktrûkó fne þfkÞ. ¾kíkhLkk yrð[khe WÃkÞkuøk ytøku íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu íkuLkkÚke ËuþLkk ¾kã yLku Ãkkuüefíkk Ãkh «ríkfq¤ yMkh Ãkzþu.
fuLÿeÞ hMkkÞý yLku ¾kíkh {tºkk÷ÞLkk f]r»k rð¼køk ÃkkMkuÚke yuðk fexLkkþf Ãkh «ríkçktÄLke {køk fhe Au suLkkÚke {Ä{k¾eLku ¼khu LkwfMkkLk ÚkkÞ Au. yk «fkhLkku «ríkçktÄ y{urhfk íkÚkk yLÞ fux÷kf Ëuþku{kt ÷økkððk{kt ykÔÞku Au. ykÃkýu ©uc ðirïf ÔÞðnkhLkwt Ãkk÷Lk fhðwt òuEyu, suÚke nkrLkfkhf ¾k{eLku Mk{kó fhe þfkÞ yLku ¾kã íkÚkk Ãkkirüfíkk MkwhûkkLku æÞkLk{kt hk¾e ÃkrhðíkoLk ÷kðe þfkÞ. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu Mkhfk MktMkËLkk ykøkk{e rþÞk¤w Mkºk{kt rð[khkÄeLk fexLkkþf rLkÞtºký rðÄuÞf 2008Lku hsq fhe þfu Au. siðef ¾kíkhLkk ûkuºk{kt yLkwMktÄkLk yLku rðfkMk{kt ð]rØ Ãkh ¼kh ykÃkíkk hMkkÞý yLku ¾kíkh «ÄkLku fÌkwt níkwt fu {tºkk÷Þ ÃkuxÙkur÷Þ{ íkÚkk fwËhíke økuMk {tºkk÷Þ ÃkkMkuÚke Ëuþ{kt ¾kíkh WíÃkkËLkLku ðÄkhðk íkÚkk ðÄkhu økuMk WÃk÷çÄ fhkððk «ÞkMk fhðk{kt ykðu Au. íku{Lku sýkÔÞwt níkwt fu íku{Lkwt {tºkk÷Þ MkkðosrLkf ûkuºkku{kt {kËk yLku çktÄ Ãkzu÷k ¾kíkh yuf{kuLku çkuXk fhðk {kxu Ãký «ÞkMk fhu Au.
fuLÿeÞ f]r»k «ÄkLku ¼kuÃkk÷{kt f]r»k {nkuíMkð{kt fuLÿ îkhk ð»ko{kt Lkðe f]r»k ðe{k Ãkkur÷Mke hsq fhðkLke ònuhkík fhe
fu
LÿeÞ f]r»k {tºke hkÄk {kunLk ®Mknu íkksuíkh{kt s ¼kuÃkk÷Lkk f]r»k {nkuíMkð Ëhr{ÞkLk ðíko{kLk f]r»k ðe{k ÞkusLkkLke ¾k{eykuLkku WÕ÷u¾ fÞkuo níkku yLku sýkÔÞwt níkwt fu ¾uzqíkkuyu ðÄkhu «{ký{kt r«r{Þ{ ykÃkðwt Ãkzu Au.
©e ®Mknu {æÞ«ËuþLkk {wÏÞ«ÄkLk rþðhks [kinkýLke «þtMkk fhe níke yLku f]r»k ðe{kLke Mk{MÞkykuÚke Ãkrhr[ík fhkððk{kt ykÔÞk níkk yLku yk Mk{MÞkykuÚke Awxfkhku yÃkkððk {kxu Lkðe Lkerík hsq fhðkLke ònuhkík fhe níke.íku{ýu yk «Mktøku ÃkkuíkkLkk ¼k»ký{kt fuLÿ Mkhfkh 14.50 fhkuz ¾uzqíkkuLku s{eLk MðkMÚk fkzo Ãký WÃk÷çÄ fhkððkLke ònuh fhe níke. ©e ®Mknu sýkÔÞwt níkwt fu rðrðÄ hkßÞku{kt xqtf Mk{Þ{kt 100 s{eLk íkÃkkMk «Þkuøkþk¤k MÚkkÃkðk{kt ykðþu. ÷½w¥k{ Mk{ÚkoLk {qÕÞ Ãkh ¾uzqíkkuLku çkkuLkMk ykÃkðk ytøku sýkÔÞwt níkwt. 18
f]r»k òøkhý ykufxkuçkh 2014
www.krishijagran.com
f]r»k Mk{k[kh
¼khíkeÞ çkkMk{íkeLkwt r[ºk ÄqtĤwt çkLÞwt
¾k
zeLkk Ëuþku{kt ÷køku÷e ykíktfðkËLke ykøkÚke ¾wþçkw Au. økík ð»koLke íkw÷Lkk{kt [ku¾kLke ®f{ík «rík ÂõðLx÷ yuf nòh «MkhkðLkkh ¼khíkeÞ çkkMk{íke [ku¾kLke rLkfkMkLku yMkh \rÃkÞk ykuAe çkku÷e hne níke. yk ytøku hkßÞLkk {wÏÞ«ÄkLk ÚkE hne Au. Ãktòçk yLku nrhÞkýk suðe çkkMk{íke WíÃkkËeík ¼qÃkuLÿ ®Mkn nwœkyu ðzk«ÄkLk LkhuLÿ {kuËeLku Ãkºk ÷Äe fux÷kf hkßÞkuLkk çkòhku{kt yk rfMíkLkk [ku¾kLkwt {qÕÞ økík ð»koLke íkw÷Lkk{kt {níðLkk Ãkøk÷kt ¼hðk ykøkún fÞkuo níkku. ¾kze Ëuþ suðk fu EhkLk,Ehkf, MkkWËe yhurçkÞk, MktÞwõík ykhçk ½xâwt Au. y{ehkík yLku fwðiík{kt ¼khíkeÞ çkkMk{íke Ehkf yLku EhkLk çkkMk{íke [ku ¾kLke ¼khu {køk Au. [ku¾kLke MkwøktÄÚke ¼khu ykf»koý Ähkðu çkkMk{íke rMkðkÞLkk [ku ¾ kLke {køk Au. Ãkhtíkw rðrðÄ fkhýkuÚke yur«÷Úke ykr£fkLkk Ëuþku{kt rðþu»k òuðk {¤u Au. sw÷kE (2014-2015) Ëhr{ÞkLk yk ðíko{kLk LkkýkfeÞ ð»koLkk «Úk{ [kh {rnLkk{kt Ëuþku{kt çkkMk{íke [ku¾kLke rLkfkMk ½xeLku EhkLk{kt òhe ®nMkk yLku yhksfíkk¼Þko ÷øk¼øk yzÄku yzË ÚkE økE Au. Ehkf ykíktfðkËÚke ¼khu ºkMík Au íÞkhu EhkLk [kkMh dh vkx % Hkkjr ls pkoy ds fu;kZr dks yx ldrk gS >VdkA {knku÷Lku ÷eÄu Võík 65 nòh xLk [ku¾kLke rLkfkMk þõÞ çkLke Au, su yøkkWLkk ð»ko{kt ÃkkuíkkLkk ½hyktøkýkLkk ¾uzqíkkuLkk rníkkuLkwt hûký fhðk ¼khíkeÞ [ku¾kLke ykÞkík Ãkh ÔÞkÃkf «{ký{kt 1.24 ÷k¾ xLk [ku¾kLke rLkfkMk fhðk{kt ykðe níke. çkkMk{íke rLkÞtºký Ähkðu Au. íkuLkkÚke [ku¾kLkk rLkfkMkfkhkuLke ®[íkk{kt [ku¾kLke ykÞkík MkkiÚke ðÄkhu EhkLk îkhk fhðk{kt ykðu Au. ßÞkt LkkUÄÃkkºk «{ký{kt ðÄkhku ÚkÞku Au. íku{ýu MkhfkhLku hksfeÞ MíkhuÚke økÞk ð»kuo 14 ÷k¾ xLk rLkfkMk fhðk{kt ykðe níke. ðíko{kLk Ãknu÷ fhðk Ãký rðLktíke fhe Au. çkkMk{íke [ku¾kLke rLkfkMkÚke ËuþLku LkkýkfeÞ ð»ko{kt EhkLk{kt ÔÞkÃkf «{ký{kt rLkÞtºký Au. íku{kt ðkŠ»kf 28 Úke 30 nòh fhkuz \rÃkÞkLke rðËuþe ¼tzku¤Lke ykðf çkkMk{íke{kt ykMkUrLkfLkwt «{ký Ähkðíkk {kLkfLku Mk¾ík çkLkkððk{kt ÚkkÞ Au. nrhÞkýk{kt [ku¾kLke rLkfkMk [qtxýeLkku {wÆku çkLÞku níkku. ykÔÞk Au.yk WÃkhktík EhkLku ykÞkík þwÕf{kt Ãký ÔÞkÃkf «{ký{kt nrhÞkýkLkk {tzeyku{kt 1509 «òríkLkk çkkMk{íke [ku¾k ÃknkU[u ðÄkhku fÞkuo Au.
yk
ÍkËe çkkË MkkiÚke ðÄkhu «{ký{kt WÃkuûkkLkku rþfkh çkLku÷k økk{ku{kt ¾wþnk÷e ÃkkAe ÷kððk {kxu {kuËe Mkhfkhu yr¼ÞkLk nkÚk ÄÞwO Au. MkktMkË ykËþo økúk{ ÞkusLkkLkk Mknkhu nðu fuLÿ Mkhfkh økk{ku{kt Mkkhk rËðMkku ÷kðþu.
«ÄkLk{tºke LkhuLÿ {kuËeyu rð¿kkLk ¼ðLk{kt ÞkusLkkLkku þw¼kht¼ fhkðíkk MÃkü fhe ËeÄw níkwt fu økk{ Ãký nðu {ktøk ykÄkrhík MkwrðÄkLke Mkezeyku [zþu. íku { ýu ík{k{ Mkkt M kËku L ku íku { Lkk ðíko { kLk fkÞofk¤{kt ykuAk{kt ykuAk ºký økk{ ykËþo økk{ çkLkkððk yrÃk÷ fhe níke. LkhuLÿ {kuËeyu Ãký ÃkkuíkkLkk MktMkËeÞ rðMíkkh ðkhkýMke{kt yuf ykËþo økk{ çkLkkððkLkku rLkýoÞ fÞkuo Au.yk heíku íku{ýu MkktMkËku Mkk{u rðfkMkLke hksLkeríkLkku yuf Ãkzfkh VuõÞku Au.÷k÷ feÕ÷kÚke ÃkkuíkkLkk ¼k»ký{kt fhðk{kt ykðu÷ ònuhkík{kt Ãkife Ëhufu ËhufLku y{÷{kt {wfe hÌkk Au. íku{ýu MkktMkË ykËþo økúk{ ÞkusLkkLku {tsqhe ykÃke níke. sÞ«fkþ LkkhkÞý sÞtíke «Mktøku íku{ýu W˽kxLk fhíkk {kuËeyu fÌkwt níkwt fu økk{ ytøku {nkí{k økktÄeLkk rð[khkuÚke íkuyku «urhík Au. íku{ýu sýkÔÞw níkwt fu ykËþo økúk{Lkku yÚko yuðku ÚkkÞ Au fu ßÞkt MðkMÚÞ, MðåAíkk, rþûký, rðfkMk MkkÚku ÃkhMÃkh MLkun¼kðLkwt MksoLk ÚkkÞ. MkktMkËku {kxu Ãkzfkh {kuËeyu MkktMkËku Mkk{u yuf Ãkzfkh hsq fÞkuo Au fu
20
f]r»k òøkhý ykufxkuçkh 2014
økk{zk{kt Ãký Mkkhk rËðMkku ykðþu MkktMkËku Mkk{u rðfkMkLke hksLkerík {kxu Ãkzfkh hsq fhkÞku LkhuLÿ {kuËe Ãkkuíku Ãký MktMkËeÞ rðMíkkh{kt yuf ykËþo økk{ çkLkkðþu.
MktMkË{kt ÷øk¼øk ykX Mkku MkktMkË Au. òu Ëhuf MkktMkË 2019 MkwÄe{kt ºký økk{Lku ykËþo økk{ çkLkkððk{kt MkV¤ çkLku íkku 2400 økk{ ËuþLkk {kLkr[ºk Ãkh WÃkhe ykðþu, suLkk Ãkh ykÃkýLku økðo Úkþu. Lkçk¤k økk{Lke Lke{ Ãkh {sçkqík ¼khíkLkwt MksoLk ÚkE þfu Lknª.
ÃkkuíkkLkwt yÚkðk ÃkíLkeLkk økk{Lku ÃkMktË fhe þfkþu Lknª ÞkusLkk «{kýu økk{Lke ÃkMktËøke MkktMkË Ãkkuíku s fhþu. þhík Võík yux÷e s fu økk{ Mkt M kËMkÇÞ yÚkðk íku { Lkk ÃkíLkeLkw t Lk nku ð w t òu E yu . ÞkusLkkLkk rËþk-rLkËuoþ yøkkWÚke s ònuh fhe Ëuðk{kt ykðu÷ Au. yk ÞkusLkk yuf MkkÚku ÷kððkLkku «ÞkMk fhðk{kt ykðþu.½ýk {tºkk÷Þ yuf MkkÚku {¤eLku rðfkMkLke ÞkusLkk Ãkh fk{ fhþu. Vfo yux÷ku s nþu fu íku{kt MkktMkËku íkÚkk sLkíkkLke MÃkü ¼qr{fk hnuþu yLku fkuE ð[uxeÞk Lknª nkuÞ. økk{ku{kt {k¤¾køkík rðfkMk MkkÚku Lkiríkf rðfkMkLkk MkkÄLk Ãký WÃk÷çÄ fhkððk{kt ykðþu. økk{Lkk rðfkMkLku hk{hksLkk íkfo Ãkh ÔÞðMÚkk çkLkkððk{kt ykðþu.
íkuyku suLkk îkhk íkuyku ÞkuøÞíkk Mkkrçkík fhu. yLÞÚkk ykøkk{e [qxýeyku{kt íku{Lku {w~fu÷eLkku Mkk{Lkku fhðku Ãkzþu. hkßÞkuLke Mkk{u Ãký WËknhý hk¾íkk rðÄkÞfku {kxu ÞkusLkk çkLkkððk{kt ykðu íkku ð»ko{kt 6-7 nòh ðÄkhkLkk økk{ku ykËþo økk{ çkLke þfu Au.
www.krishijagran.com
f]r»k Mk{k[kh
hksMÚkkLk{kt çkLkþu økðkhLkwt rLkfkMk fuLÿ: MkiLke
fku
{kurzxe yuõMk[uLs yuLkMkezeEyuõMk íkhVÚke hksMÚkkLk{kt sÞÃkwh ¾kíku ykÞkuSík çku rËðMkLkk yktíkhhk»xÙeÞ økðkh MkB{u÷LkLkwt W˽kxLk þw¢ðkhu f]r»k «ÄkLk «¼q÷k÷ MkiLke îkhk fhðk{kt ykÔÞwt níkwt. yk «Mktøku MkiLkeyu fÌkwt níkwt fu Ãkrù{ hksMÚkkLk{kt økðkhLkk WíÃkkËLk yLku WíÃkkËfíkk ðÄkhðk {kxu ÞkuøÞ Ãkøk÷kt ¼hðk{kt ykðu yLku økðkhLkk yuøkúefÕ[h yuõMkÃkkuxo ÍkuLkLke MÚkkÃkLkk fhðk {kxu yurÃkzkLkk MknÞkuøkÚke fkÞo ÞkusLkk íkiÞkh fhðkLke s\h Au.MkiLkeLkk {íku MkhfkhLkk ¾uzqíkkuLku økðkhLkwt ÞkuøÞ {qÕÞ ÃkqÁt Ãkkzðk {kxu þõÞ ík{k{ Ãkøk÷kt ¼hþu. yuLkMkezeEyuõMkLkk {uLkuStøk rzhuõxh Mk{eh þknu sýkÔÞwt níkwt fu økðkhLkwt {qÕÞ ©t¾÷k{kt ík{k{ rníkÄkhfku {kxu yuLkMkezeEyuõMk MkkiÚke ÃkMktËøkeLkwt xÙu®zøk Ã÷uxVku{o Au.
Ãkkuü ykurVMk yLku f]r»k rð¿kkLk fuLÿ {khVíku çkes ¢ktríkLke íkiÞkhe
Ãkq
Mkk ÂMÚkík ¼khíkeÞ f]r»k MktþkuÄLk MktMÚkkLkk ði¿kkrLkf Ëuþ¼h{kt Vu÷kÞu÷ ÃkkuüykurVMk íkÚkk f]r»k rð¿kkLk fuLÿLkk LkuxðfoLkku çkes ¢ktrík ÷kððk {kxu WÃkÞkuøk fhþu. yk ÞkusLkk ytíkøkoík ¾uzqíkkuLku WÒkík «òríkLkk çkeòuLkk WíÃkkËLk MktçktrÄík íkkr÷{ ykÃkðk{kt ykðþu.yk {kxu ÃkqMkk MktMÚkkLk íkhVÚke ÔÞkÃkf {kuz÷ íkiÞkh fhðk{kt ykÔÞwt Au. ÃkrhÞkusLkk {kxu ÃkqMkk MktMÚkkLkLke íkhVÚke W¥kh«ËuþLkk MkeíkkÃkwh, rçknkhLkk çkõMkh, {æÞ«ËuþLkk þeðÃkwh íkÚkk hksMÚkkLkLkk rMkhkuneLkk ÃkkuMx ykurVMkLke ÃkMktËøke fhðk{kt ykðe Au. ði¿kkrLkfkuLkwt fnuðwt Au fu WÒkík «òríkLkk çkesLkku WÃkÞkuøk fheLku WíÃkkËLk{kt 10Úke 15 xfk MkwÄeLkku ðÄkhku fhe þfkÞ Au.{kuxk¼køkLkk ¾uzqíkku WÒkík «òríkLkk çkes ytøku òýfkhe Ähkðíkk LkÚke çkesw fu yk «fkhLkk çkesLke ÔÞðMÚkk fhðe íku Ãký yuf {kuxku Ãkzfkh Au.ði¿kkrLkfkuLkk {íku yk Mk{MÞk çku Míkh Ãkh Au. WÒkík çkeÞkhýkuLke
òýfkhe Lknª {¤ðkÚke f]r»k xufLkefLkk «Mkkh fkÞo{kt WýÃk Ëþkoðu Au. çkeSçkksw çkes Lknª {¤ðk íku çkòh MkkÚku òuzkÞu÷ Mk{MÞk Au. yk «fkhLkk {kuzu÷{kt ÃkkuüykurVMkLku fkuE yuf WÒkík çkesLkwt Ãkufux {kuf÷ðk{kt ykðþu. yk çkesÚke Vhe ð¾ík çkes WíÃkkËLkLkk fkÞoLku ¾uzqík îkhk ûkurºkÞ f]r»k rð¿kkLk fuLÿLkk ði¿kkrLkfkuLkk MknÞkuøkÚke fhðk{kt ykðþu. yk ÃkkÞ÷kux ÃkrhÞkusLkk Ãkkt[ ð»ko MkwÄe [k÷þu.
ð»ko 2015{kt ¼khík rðï{kt [ku¾kLke rLkfkMk{kt MkðkuoÃkhe ÚkðkLke þõÞíkkt
yk
r£fk íkÚkk {æÞ ÃkqðoLkk Ëuþku íkhVÚke ¼khu {køkLku Ãkøk÷u ¼khík ykøkk{e ð»ko [ku¾kLke rLkfkMk{kt MkðkuoÃkrhíkk MÚkkrÃkík fhu íkuðe Ãkqhe þõÞíkk Au.
[ku¾kLke rLkfkMk{kt ¼khíkeÞ [ku¾kLkwt {qÕÞ 360-370 zku÷h «rík xLk níkwt, su ÃkkrfMíkkLk yLku rðÞíkLkk{Lke «ríkMÃkÄkoí{f Ëh Au.
çke.fu.f]»ý hkðLkk {íku ð»ko 2015{kt yk Mkt¼kðLkk hnu÷e Au. çkkMk{íke yLku çkkMk{íke rMkðkÞLkk [ku¾k{kt ykÃkýu 4 r{r÷ÞLk xLk [ku¾kLke rLkfkMk fhþwt.
yku÷ EÂLzÞk yuõMkÃkkuxo yuMkkurMkyuþLkLkk {íku ðíko{kLk 4 r{r÷ÞLk xLk rLkfkMkLke íkw÷Lkk{kt yk ð»kuo 5 r{r÷ÞLk xLk ð]rØLke Mkt¼kðLkk Au.
hkðLkk {íku çkkMk{íke yLku çkkMk{íke rMkðkÞLke [ku¾kLke òíkkuLke 10-12 r{r÷ÞLk xLk sux÷e Úkðe òuEyu. ð»ko 2012{kt rLkfkMkLkwt Míkh ¼khíkeÞ ÃkuhkçkkuEÕz çkeLkçkkMk{íkeLkwt {qÕÞ 400 zku÷h «rík xLk Au, su ÚkkE÷uLzLkk hux fhíkkt 1.-15 zku÷h «rík xLk ykuAk Au. hkðLkk {íku MkVu÷ 22
f]r»k òøkhý ykufxkuçkh 2014
www.krishijagran.com
S\%FGL ;DFrFFZ
çkkÞh ¢kuÃkMkkÞLMku ½ô hkÂõMk÷ ESLke þ\ykík fhe
f]r»k rðþu»k¿kkuLkk {íku ½ôLkk Ãkkf yk «fkhLkk Mkt¼rðík hkuøkku
yLku fexkuLkk WÃkÿðÚke Lkkþ Ãkk{u Au.¼khík{kt ½ôLkk ÃkkfLkku Lkkþ fhLkkh MkkiÚke Mkk{kLÞ fðfsrLkík hkuøk{kt rþrÚk÷ ftz (÷qÍ M{x)Lkk þw{kh Au, íku ½ôLkk W¼híkk ytfqhLke ð]rØLku LkwfMkkLk ÃknkU[kzu Au.ÄqLk suðk çkes srLkLk hkuøkku Vtøk÷ hkuøkku çkes WÃk[kh WíÃkkËfku {khVíku MkkiÚke Mkkhe heíku rLkÞtrºkík fhðk{kt ykðu Au. çkkÞh ¢kuÃkMkkÞLMk ¼khíkeÞ ¾uzqíkkuLku ½ýk ð»kkuoÚke hkuÂõMk÷ WÃk÷çÄ fhkðu Au. hkÂõMk÷ ES yuf WÒkík yuVyuMk (çkes WÃk[kh {kxu ^÷kuyuçk÷ ftMxÙux) VkuBÞwo÷uþLk (Mkqºk) Au, çkkÞh ¢kuÃk MkkÞLMku ½ô{kt rþrÚk÷ ftÃk (÷qÍ M{x) Ãkh rLkÞtºký {kxu hkÂõMk÷ ES Lkk{Lke yuf VtøkeMkkEz rçks WÃk[kh WíÃkkËLk hsq fhu÷ Au. yk Lkðk WíÃkkËLku nrhÞkýk{kt fhLkk÷ yLku ÃktòçkLkk ÷wrÄÞkýkLkk çkòhku{kt hsq fhðk{kt ykðu÷ Au.
su çkes Ãkh Mk{kLkMð\ÃkÚke r[Ãkfe òÞ Au yLku hkuøk rLkÞtºkýLke ûk{íkkLku ðÄkhu yMkhfkhf çkLkkðu Au . WíÃkkËLkLkk Mkr¢Þ Mkt½xf çkesLke ytËh yLku çknkhLkk ¼køk Ãkh òuðk {¤íkk hku ø ksLkfku (Ãku Ú kku s u L Mk)Lku rLkÞtrºkík fhu Au. çkkÞh ¢kuÃkMkkÞLMk, ¼khíkeÞ WÃk{nkÿeÃkLkk yæÞûk òuøko hunçkeLkLku sýkÔÞwt níkwt fu çkkÞhLkk hkÂõMk÷ ESÚke ½ôLkk Ãkkf Wøkkzíkk ¾uzqíkkuLku hkuøk {wõík, MðMÚk Ãkkf WíÃkkËLk fhðk{kt {ËË\Ãk {¤þu yLku Wå[ WíÃkkËLkÚke ðÄkhu ð¤íkh nktMk÷ fhðk{kt {ËË {¤þu. ½ôLkk «rík rf÷ku çkes Ãkh 0.33 r{.r÷Lkk ykðuËLk Ëh MkkÚku WÃkÞkuøkLke ÿrüyu íku ½ýw {níð Ähkðu Au, fkhý fu íkuLke ¾qçk s ykuAe {kºkk Ãký ðÄkhu «¼kðþk¤e nkuÞ Au.
zÙkEðh ðøkhLke fkh
s
{oLk ykuxku{kuçkkE÷ ftÃkLke VkuõMkðuøkLk yuðe fkh çkLkkðe hne Au su{k zÙkEðhLke s\h Lknª Ãkzu. yk fkh MktÃkqýoÃkýu MðÞtMkt[kr÷ík hnuþu, íku rð{kLkLke {kVf ykuxku ÃkkÞ÷x rMkMx{ Ähkðíke nþu. VkuõMkðuøkLku íkksuíkh{kt s nuLkkuðh{kt «kuxkuxkEÃk suBMk 2025 «ËŠþík fhe níke, suLku ¼rð»ÞLke fkh {kLkðk{kt ykðu Au. yk «kuxkuxkEÃk {kuz÷ ykÄwrLkf xufLkku÷kuSLkku ©uc Lk{qLkku Au. suBMk 2025 rð{kLkLkk fkufrÃkx suðwt Au. su{kt zÙkEðh çkuMke òÞ Au yLku fkhLku MðÞtMkt[kr÷ík {kuzÚke [÷kðu Au. yk {kxu Võík fux÷kf çkxLk s ËçkkððkLkk nkuÞ Au. fkhLkwt MxeÞ®høk nðe÷, Mke®xøk ÃkkuÍeþLk yLku ÷kEx fku®zøk çkË÷kE òÞ Au. fkh{kt ÷køku÷ yuf {kuxe M¢eLk Ãkh
zÙkEðhLku Ëhuf [es Ëu¾kÞ Au.çkeS M¢eÃk Ãkh {LkkuhtsLkLkk Ve[h Au. yk fkh{kt ykuxku{uþLkLke MkkÚku nkE õðkur÷xe E÷uõxÙkurLkõMk rMkMx{Lkku WÃkÞkuøk ÷uðk{kt ykðu Au.íku #xur÷sLx fkhLku çk[kððk {kxu ykExe ELzMxÙe Mkrník yLkuf MkuõxhLke {ËË ÷uðkÞ Au.
Ñf"k tkxj.k fdlku dYc ds lnL; cua cussa fdlku dh vkokt cus fdlkuksa dh leL;kvksa dks jk"Vªh; Lrj igq¡pk,a Ñf"k tkxj.k fdlku dYc ds lnL; cuus ds fy, ^kjclub* fy[ks vkSj Hkst nsa & 09999142633 ij 24
f]r»k òøkhý ykufxkuçkh 2014
Genuine Parts HI PERFOMANCE
MkeyuLkyu[ ELzMxÙeÞ÷ suLÞwRLk ÃkkxTMko. rðïLke yøkúýe ftÃkLkeLke {sçkqíke ík{k{ MkeyuLkyu[ ELzMxÙeÞ÷ fku{ŠþÞ÷ çkúkLzTMk {kxu Wå[¥k{ Ëu¾kðLkk ÃkkxTMko íkÚkk MkuðkLkk Mkt[k÷LkLke ¾kíkhe ykÃku Au. ÔÞðMkkrÞf MkuðkLku ðÄkhðk, {þeLkLkk {n¥k{ Ëu¾kð íkÚkk ykuAk{kt ykuAk zkWLkxkEBMk MkkÚku økúknfkuLke LkVkfkhfíkkLku íku ðÄkhu Au. www.newholland.com/ www.caseih.com
ykÃkýu yuf MkkÚku þÂõíkþk¤e Aeyu.
ૂના પકજ ે ગ
નવા પેકજ ગ
www.krishijagran.com
S\%FGL ;DFrFFZ
yuøkúe{kMk fur{fÕMk r÷r{xuzLke ze÷h {e®xøk
íkk
he¾ 26-09-2014Lkk hkus yuøkúe{kMk fur{fÕMk r÷r{xuz îkhk ykøkhkLkk øktøkk híkLk nkuxu÷{kt yuf rz÷h MkkÚkuLke çkuXfLkwt ykÞkusLk fÞwO níkwt. yk çkuXf{kt ftÃkLkeLkk ðkEMk «urMkzuLx ©e fufu ¼èS yLku «kuzõxTMk {uLkush ©e nrhyku{ {wÏÞíðu WÃkÂMÚkík hÌkk níkk. ze÷h çkuXf{kt ykøkhk SÕ÷kLkk {wÏÞ rzMxÙeçÞwxh {uMkMk íÞkøke MkuÕMk fkuÃkkuohuþLkÚke ©e çkeçke íÞkøke yLku ©e ËeÃkf íÞkøkeLke MkkÚku íku{Lke MkkÚku òuzkÞu÷ 50 rz÷h Ãký WÃkÂMÚkík hÌkk níkk. ftÃkLkeLkk ûkurºkÞ {uLkush ©e hkfuþ çku÷ðk÷ îkhk ík{k{ yríkrÚkykuLkwt Mðkøkík fhðk{kt ykÔÞwt níkwt yLku Ãkrh[Þ fÞkuo níkku. íÞkhçkkË ðkEMk «urMkzuLx ©e fufu ¼è îkhk ftÃkLke ytøku rðMík]ík {krníke ykÃkðk{kt ykðe níke. «kuzõxTMkLkk {uLkush ©e
nrhyku{S îkhk çkuXfLkk {níðLkk WÆuþ ytøku {krníke ykÃkíkk sýkÔÞwt níkwt fu ze÷h ¼kEykuyu ftÃkLkeLke Lkðe xufLkku÷kuS WíÃkkËLk {kxu xuf ykuV Mkux Eð{, xuf ykuV rVx yu{Íuz ytøku òýfkhe ykÃke níke. çkuXf{kt ftÃkLkeLkk ûkurºkÞ yrÄfkhe ©e ze.fu.rþþkurËÞk yLku zuð÷Ãk{uLx yrÄfkhe ©e yuMk.yuLk.ÞkËð Ãký WÃkÂMÚkík hÌkk níkk.
{kiMk{ yuøkúku «kEðux r÷r{xuz
«
økríkþe÷ ¾uzqík ©e Sýk¼kE fkuÚkkrzÞkyu {kiMk{ yuøkúku «kEðux r÷r{xuzLkku þw¼kht¼ fÞkuo níkku.ð»ko 1970{kt f]r»k WÃkfhýku{kt ÃkkuíkkLke fkhrfËeoLkku íku{ýu MkezrzÙ÷ {þeLkLkk rLk{koýÚke fhu÷ íkuyku ÃkkuíkkLkk WíÃkkËLkkuLku hksMÚkkLk, {æÞ«Ëuþ,økwshkík, W¥kh«Ëuþ,rçknkh, {nkhküú, yktÄú«Ëuþ, fýkoxf, ykurzþk, íkkr{÷Lkkzw{kt MkÃ÷kÞ fhu Au. yk WÃkhktík yk£efe Ëuþku{kt Ãký íkuLke rLkfkMk fhðk{kt ykðu Au. yk ftÃkLkeLkwt r{þLk {kiMk{ çkúktzLke MkezrzÙ÷, Mkezf{ Vxeo÷kEÍh {þeLkLke Mkðkuo¥k{ økwýð¥kk íkíkk ðÄkhu Mk{Þ MkwÄe fkÞoþe÷íkk ò¤ðe hk¾ðk MkkÚku Mktf¤kÞu÷ Au.
#MkuÂõxMkkEzTMk (EÂLzÞk) yLku ykuyuxe yurøkúÞkuLkk MktÞwõík MkknMkÚke ykhyuLzze fuLÿLkwt Mkt[k÷Lk þ\
y
Lkuf ÷kufr«Þ yLku yktíkhhk»xÙeÞ çkúktzkuLkwt WíÃkkËLk íkÚkk {kfuoxªøk fhíke ËuþLke yøkúýe f]r»k hMkkÞý ftÃkLke #MkuÂõxMkkEzTMk (EÂLzÞk) r÷r{xuzu yksu hksMÚkkLkLke [kuÃktfe{kt ÃkkuíkkLkk MktþkuÄLk íkÚkk rðfkMk (ykhyuLzze) fuLÿLkk Mkt[k÷LkLke þ\ykík fhðkLke ònuhkík fhðk{kt ykðe níke.yk fuLÿ òÃkkLkLke ftÃkLke ykuyuxe yuøkúeÞku ftÃkLke, r÷r{xuzLkk MktÞwõík MkknMkÚke MÚkkrÃkík fhðk{kt ykðe hne Au. ykuyuxe yLku ykEykEyu÷ EÂLzÞk ÷uçkkuhuxheÍ «kEðux r÷r{xuzLkk MktÞwõík MkknMkLke yk ftÃkLke yíÞkÄwrLkf ykhyuLzze MkuLxh ykþhu 25,000 ðøkoVwx ûkuºk{kt Vu÷kÞu÷ Au. íku ¼khík yLku òÃkkLkLkk ði¿kkrLkfku MkkÚku {¤e þkuÄ fhþu yLku ykøkk{e ºký ð»koLke ytËh MkkuÞkçkeLk, fÃkkMk, ½ô íkÚkk [ku¾k suðk {níðLkk ÃkkfLku LkwfMkkLk ÃknkU[kzíkk fexku,®LkËý íkÚkk hkuøkku Ãkh rLkÞtºký fhíkkt 2-3 f]r»k hMkkÞý WíÃkkËLkkuLke þkuÄ fhþu.ykEykEyu÷u ð»ko 2013{kt Lkðk f]r»k hMkkÞý WíÃkkËLkkuLke þkuÄ yLku rðfkMk {kxu ykuyuxe yurøkúÞku ftÃkLke r÷r{xuz MkkÚku yuf MktÞwõík WÃk¢{Lke þ\ykík fhe níke. ftÃkLkeLkk r¼ðkze ÂMÚkík MktÞtºkÚke MktÃkqýo Mkxk yLku 40 fhkuz \rÃkÞk{kt hkufkýÚke çkLku÷ yk fuLÿ{kt ykþhu 42 rLk»ýkík fur{Mx íkÚkk çkkÞku÷kuSMx fkÞohík Au,su ykþhu 7,000 hkMkkÞrýf r{©ýkuLkwt Mkt&÷u»ký íkÚkk Ãkrhûký fhðk{kt ykðþu. #MkuÂõxMkkEzTMk (EÂLzÞk) r÷r{xuzLkk {uLkuStøk rzhuõxh hksuþ yøkúðk÷u sýkÔÞwt níkwt fu ¼khíkeÞ ftÃkLkeyku þkuÄ fhðkÚke çk[íke hne Au fkhý fu íku ¾[ko¤, òu¾{e yLku ðÄw Mk{Þ {køke ÷u Au.yk ÃkkuíkkLke çkkswyu «Úk{ fuLÿ Au su ¼khík{kt «Úk{ ð¾ík MktÃkqýoÃkýu Lkðk f]r»k hMkkÞý WíÃkkËøkLkku Ãkh þkuÄ yLku ykrð»fkhLkwt fk{ fhþu.{Lku MktÃkqýo rðïkMk Au fu Mkkhku EhkËku ykuyuxe yurøkúÞku MkkÚku òuzký fhðkÚke y{u ¼khík{kt f]r»k Mk{ks {kxu ftEf y÷øk ÞkuøkËkLk ykÃkðk{kt Mkûk{ çkLkþwt.yk fuLÿ{kt rhðMko yuLSrLkÞ®høk {khVíku ykuV-ÃkuxLxuz ¾kMk fheLku SLkurhf WíÃkkËLkkuLke «r¢Þk Ãkh þkuÄ fhðk{kt ykðe hne Au. rðï{kt 1055 fexLkkþf yýwykuLke þkuÄ ÚkE økE Au ßÞkhu ¼khík{kt Võík 250 fexLkkþf yýwykuLke þkuÄ ÚkE Au yk {kxu Ëuþ{kt xufLkku÷kuSLkku rðfkMk ÔÞkÃkf Mkt¼ð Au. #MkuÂõxMkkEzTMk (EÂLzÞk) r÷r{xuz (ykEykEyu÷) 120 VkuBÞw÷uþLk WíÃkkËLkku íkÚkk 15 y÷øk-y÷øk xufrLkf÷ WíÃkkËLkkuLke MkkÚku ¼khíkLke {wÏÞ f]r»k hMkkÞý ft à kLke{kt Ú ke yu f Au . nfk{k, rðõxh, yu õ MkÃ÷ku z , ÃkÕMkh, nkEsuf,÷eÚk÷, LkwðkLk, {kuLkkurMk÷ íkÚkk ÚkkE{ux suðe «¼kðþk¤e çkúkLz {kxu rðÏÞkík ykEykEyu÷Lkk WíÃkkËLkkuLke ÷kufr«Þíkk Mk{økú ¼khík{kt rðMíkhe hne Au. ykEykEyu÷u rÚk{ux yLku LkwðkLkLkk WíÃkkËLk {kxu yuyu{ðeyuMke, ÞwyuõMkyuLke MkkÚku íkfrLkfe Mk{sqíke fhe Au ßÞkhu ÃkÕMkh íkÚkk nfk{k suðk WíÃkkËLkkuLkk {kfuoxªøk {kxu rLkMkkLk,òÃkkLk MkkÚku nkÚk r{÷kÔÞk Au. 26
f]r»k òøkhý ykufxkuçkh 2014
www.krishijagran.com
f]r»k Mk{k[kh
«
ÞkøkLkk ði¿kkrLkf zku.{nkçk÷hk{u ½ôLke [kh Lkðe òík íkiÞkh fhe Au. yk òík ykuAk ¾kíkh yLku Ãkkýe MkkÚku ðÄw íkkÃk{kLkLku Ãký MknLk fhe þfu Au. ÷ktçke íkÃkkMk fÞko çkkË fuLÿ Mkhfkhu yuf òíkLku {tsqhe ykÃke ËeÄe Au. yk yøkkW hkßÞ Mkhfkhu ºkýuÞ òíkLke {tsqhe ykÃke ËeÄe níke. ¾uzqíkku {kxu yk Mkkhk Mk{k[kh Au. yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu zku.{nkçk÷ hk{ rnrøkLkçkkux{ ELMxexâwx ykuV yuøkúefÕ[h, xufLkku÷kuS yuLz MkkEMkuÍ{kt rçkú®zøk fLMkÕxLx íkhefu fkÞo fhu Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu ½ôLke yk òíkkuÚke ¾uzqíkkuLku ðÄw MkkÁt WíÃkkËLk Mkh¤íkkÚke WÃk÷çÄ çkLkþu. yk òíkkuLku ðÄw ¾kíkh yLku ÃkkýeLke s\h Ãkzíke LkÚke. fuLÿ Mkhfkhu økÞk {rnLku s zku.hk{ îkhk rðfMkkððk{kt ykðu÷ rþÞkxTMk-6 òíkLku {tsqhe ykÃke níke. yk òík Ëuþ{kt WÃk÷çÄ çkeS òíkku fhíkkt yLkuf heíku ½ýe Mkkhe Au. rþÞkxTMk-6 ykuAk ¾kíkh yLku ÃkkýeLke ÂMÚkrík{kt «rík nuõxh 50 ÂõðLx÷ MkwÄe WÃks ykÃku Au. 120 rËðMk{kt ÃkkfeLku íkiÞkh ÚkE síke yk òík 35-40 rzøkúe MkuÂÕMkÞMk MkwÄe íkkÃk{kLkLku MknLk fhðk Mkûk{ Au.zTðkVo òíkkuLke ©uýe{kt ykðíke yk òík{kt hkuøk ÷køkíkk LkÚke. furLÿÞ f]r»k {tºkk÷Þu {uËkLke rðMíkkhku {kxu yk skíkLku W¥k{ økýkðe Au. hkßÞ MkhfkhLkk f]r»k rð¼køkLkk zku.hk{ îkhk íkiÞkh fhðk{kt ykðu÷ rþÞxTMk-8, rþÞkxTMk-7 íkÚkk rþÞkxTMk8Lku {kLÞíkk ykÃke níke. nðu rðMíkkhLkk ¾uzqíkku yk òíkLku ÃkkuíkkLkk ¾uíkhku{kt ÷økkðe þfu Au. yk ºkýuÞ òíkku hkuøk «ríkhkuÄe Au. ík{k{ òík 40 rzøkúe MkuÂÕMkÞMk MkwÄe íkkÃk{kLkLku Mkne þfu Au. rþÞkxTMk-4, 120-150 fe÷ku LkkExÙkusLk{kt 60-70 fe÷ku MkwÄe «íke nuõxh WÃks ykÃkðkLke ûk{íkk Ähkðu Au. zku.hk{Lkk {íku ík{k{ skíkkuLkk ðkðuíkh 15-20 rËðMk {kuzk fhðkÚke Ãký WÃks{kt ¾kMk ytíkh ðÄíkw LkÚke. 28
f]r»k òøkhý ykufxkuçkh 2014
«ÞkøkLkk f]r»k ði¿kkrLkfu ½ôLke [kh Lkðe òík rðfMkkðe, fuLÿyu ykÃku÷e {tsqhe LkkuxerVfuþLk «r¢Þk ytíkøkoík Lkðe òíkku L ku «Ëu þ Lkk f] r »k rð¼køkLku {kuf÷ðk{kt ykðu Au. rð¼køk ÃkkuíkkLkk 10 ûkurºkÞ fuLÿku Ãkh ÃkkuíkkLke Ëu¾hu¾{kt ºký ð»ko MkwÄe Ãkrhûký fhðk{kt ykðu Au. ðÄw Mkkhe WÃks Ähkðíke «òríkÞkuLku hksfeÞ feM{ rLkfkMk Mkr{rík Mk{ûk hk¾ðk{kt ykðu Au . Mkr{rík îkhk rð[khýk fÞko çkkË yk LkkuxerVfuþLk {kxu furLÿÞ f]r»k {tºkk÷ÞLku {kuf÷ðk{kt ykðu Au. íÞkhçkkË ði¿kkrLkfkuLke yuf rðþu»k Mkr{rík yk ytøku rð[kh fhu Au yLku LkkuxerVfuþLk {kxu {tsqhe ykÃku Au. fkuE Ãký yLkksLke Lkðe òíkLkk LkkuxerVfuþLk ÚkÞk çkkË Mkhfkh íkuLkk WíÃkkËLk{kt {ËË\Ãk çkLku Au.yk yøkkW Mkhfkh íkhVÚke ¾kLkøke MktMÚkkykuLku MktþkuÄLk {kxu fkuE {ËË ykÃkðk{kt ykðíke Lk níke.
fhíkwt MkkiÚke {kuxw MkuLxh Au. ynªÚke s hsq fhðk{kt ykðíke rðrðÄ òíkkuLku 40 fhíkkt ðÄkhu Ëuþku{kt ðkðuíkh fhðk{kt ykðu Au. yuðe s heíku Ëuþ{kt Lkðe rËÕne MÚkr¾ík ÃkqMkk ELMxexâwMk, ÷wrÄÞkýk f] r »k Þw r LkðŠMkxe, rnMMkkh f] r »k Þw r LkðŠMkxe íku { s Ãkt í kLkøkh f] r »k ÞwrLkðŠMkxe Ãký {kuxk MktþkuÄLk fuLÿ Au. fkuý Au zku.{nkçk÷ hk{ zku.{nkçk÷ hk{u 33 ð»ko MkwÄe f]r»k {tºkk÷Þ ytíkøkoík ÃkqMkk ELMxexâwx ykuV ykEMkeyuykh MkkÚku òuzkELku fk{ fhu÷wt Au. íkuyku ðrhc ði¿kkrLkf WÃkhktík Mkkhk f]r»k ÷u¾f Ãký Au. zku.hk{u yLkuf ÃkwMíkfku ÷ÏÞk Au. íku Ãkife çku xuMx çkqf Au. su yu { yu M kMke íkÚkk Ãkeyu [ zeLkk rðãkÚkeoyku WÃkÞkuøk fhu Au. yk WÃkhktík íku{Lku 70 fhíkkt ðÄkhu rhMk[o ÃkuÃkh y÷øk-y÷øk sLko÷{kt «fkrþík fhu÷ Au.
AuÕ÷k Lkð ð»koÚke ½ôLke Lkðe «òíkeyku Ak÷ ðøkhLkk sô çkLkkðe zku.hk{ Ãkh fk{ fhíkk níkk. [[ko{kt ykðu÷k zku.{nkçk÷ hk{ ð»ko 2005Úke ykEMkeyuykhLkk fhLkk÷ hesLk÷ ½ôLke Lkðe «òríkyku Ãkh fk{ fhe hÌkk MkuLxh{kt fhíkk zku.hk{u Ak÷ ðøkhLkk Au . s{o Ã÷kÍT { k {khVíku íku { ýu sôLke yuf òík íkiÞkh fhe níke. íku{kt nkErçkúzkEsuþLk ÃkØríkLke {ËËÚke yk yuf òík fhLk-15Lku [eLkLkk rþÞk[wLk òíkkuLku íkiÞkh fhe Au. AuÕ÷k ºký ð»ko «ktíkLke Mkhfkh îkhk òhe fhe níke. yk MkwÄe Mkíkík Ãkrhûký fÞko çkkË yk ytøku {kxu VMx xufLkku÷kuS «kuøkúuMk yuðkuzo Ãký LkkuxerVfuþLk {kuf÷ðk{kt ykÔÞwt Au. ykÃkðk{kt ykðu÷. yk òík ÃkkuíkkLke rþÞkxTMk{kt Au [kh nòh s{o Ã÷kß{ heíku ¾kMk Au. yk {kxu ð»ko 1974{kt f]r»k «ÄkLku zku.hksuLÿ «MkkË yuðkuzoÚke Mxkuh MkL{krLkík fÞko níkk. yuðe s heíku ðíko{kLk Mk{Þ{kt zku.hk{ rþÞkxTMkLkk zku.hk{Lku ð»ko 2013{kt rþÞkxTMk{kt fkÞohík Au. ynª ½ôLke ÷kEVxkE{ yur[ð{uLx yuðkuzoÚke Ãký 4000 s{o Ã÷kß{ Mxkuh Au. ËuþLke MkL{krLkík fhðk{kt ykðu÷. MkkiÚke {kuxe MktMÚkk ÃkqMkk ELMxexâwxTMk{kt Võík 1200 s{o Ã÷kß{ Au. íkuLkku ©uÞ zku.hk{Lke {nuLkíkLku òÞ Au. íku{ýu økúk{eý rðMíkkhku íkÚkk rhMk[o MkuLxhkuÚke yk s{o Ã÷kß{kuLku yufrºkík fÞko níkk. yk Ã÷kß{ yksu Ëuþ{kt ½ôLkk MktþkuÄLk {kxu çknwWÃkÞkuøke Mkkrçkík ÚkÞk Au. {u  õMkfku ÂMÚkík ELxhLku þ Lk÷ MkuLxh Vkuh nðex yuLz {us rhMk[o rðï{kt ½ô íkÚkk {¬kE Ãkh MktþkuÄLk
íkÂMðh{kt f]r»k ði¿kkrLkf zku.{nkçk÷ hk{ ½ôLke Lkðe òíkku MkkÚku
MkhMkðLke Lkðe òík
www.krishijagran.com
MkhMkðLke Lkðe òík - yu[.ykh.0749 ÷÷eík ð{ko
rn
f]r»k òøkhý ykufxkuçkh 2014
29
MkhMkðLke Lkðe òík
30
f]r»k òøkhý ykufxkuçkh 2014
www.krishijagran.com
www.krishijagran.com
Vw÷kðhLkk
Vw
Vw÷kðhLkk Ëirnf rðfkhLkk fkhý: ÷ûký yLku rLkËkLk søkíkðeh ®Mkn rLkð]ík f]r»k ði¿kkrLkf ðÕ÷¼økZ, VheËkçkkË Ph. : 08802698387
32
f]r»k òøkhý ykufxkuçkh 2014
www.krishijagran.com
Vw÷kðhLkk
1 2 3 5
34
12 24 36 60
420 840 1260 2100
f]r»k òøkhý ykufxkuçkh 2014
40 140 260 600
380 700 1000 1500
fÃkkMk WíÃkkËLk
www.krishijagran.com
મીર ડ બગ કપાસનાં પાકનો ઉભરતો ુ મન
ી મનોહરિસહબી. ઝાલા,ડૉ. ટ . એમ. ભરપોડા અનેડૉ. પી. ક. બોરડ
ક ટકશા િવભાગ, બ.ં અ. િષ ૃ મહાિવ ાલય ુ આણદ ં િષ િનવિસટ , આણદ ં ૃ Mob: 09427857618, Email: tmbharpoda@yahoo.com
િવ
ભરમા ં અ યાર
કપાસ
ુ ી ન ધાયેલ પાકોમાં ધ
ં દ ે નશીલ પાક ટલો ક ટકો માટ સવ
વધી ર ો છે . કપાસની ખેતીમા ં બદલાતા જતા વા ક, વાતાવારણીય ફરફારો, નવી
પ રબળો
દશના
તોની આડધડ વાવણી િવગેરને લીધે િવિવધ
અથકરણમા ં અગ યનો ભાગ ભજવે છે . કપાસ
વાતો કપાસના પાકને તેનો નવો યજમાન પાક
બીજો
કોઈ
નથી.
કપાસનો
પાક
ુ ય રોક ડયા પાકોમા ં આગ ું થાન ધરાવે છે .
હોવાનો દાવો કર રહ છે . આવી પ ર થતમાજ ં ો
ૂ કપાસના પાકને “સફદસો ”ું પણ કહ છે . ખે તો
યો ય કાળ
પહલા ં કપાસમા ં જ ડવા કોર ખાનાર ઈયળો
મોટ સં યામા ં ફલાવો થઈ શક
ક લીલી ઈયળ, કાબર ઈયળ અને
વી
ુ ાબી લ
ઈયળનો ઉપ વ વધાર જોવા મળતો હતો યાર બીટ કપાસના આગમન બાદ કપાસમા ં જ ડવા કોર ખાનાર ઈયળોનો ઉપ વ મહદ શે ન હવત
જોવા મળે લ છે પરં ુ વષ વષ
િુસયા ં
કારની
વાતોનો ઉપ વ વધી ર ો છે . બીટ કપાસ ુ ં
આગમન થતા કપાસમા ં ક ટનાશક દવાનો વપરાશ
ુ જ ઓછો થયો છે . પહલા ં બ
ૂ ખે તો
વાત િનયં ણ માટ ૧૨-૧૫ વાર ખેતરમા ં
ૂ દવાનો છટ ં કાવ કરતા હતા એ ખે તો બીટ
કપાસના આગમન બાદ પાચ ં થી છ વાર છટ ં કાવ કરવા લા યા. બીટ કપાસની માગ ં અને ભાવ વધતા આ પાકનો વાવણી િવ તાર વષ -વષ
લેવામા ં ન આવત ે ો આ
મોટ ઉ પાત ુ ં જોખમ સ ઈ શક. ઉભરતી
વાતોનો
થી આ પાકમા ં
વાત એટલે ?ંુ કોઈ િવ તારના િનધા રત પાકમા ં
વાતની વ તી ઉતરોતર વધતી હોય અને એ વાત પાકમા ં પોતાની “આિથક મા ા (EIL)”વટાવે એ
કુસાનની
વાતોને ઉભરતી
કહવાય. સાદ ભાષામા ં કહ એતો
વાત ક
પહલા ં ગૌણ (minor or secondary pest) હતી, તે કટલાક ં કારણોનેલીધે
વાતો વાત
ુ ય (major or
primary pest) વાતમા ં પ રવિતત થઇ હોય તેને ઉભરતી
વાત કહવાય.
ઉભરતી
વાતો (emerging pests)નાં f]r»k òøkhý ykufxkuçkh 2014
35
fÃkkMk WíÃkkËLk
www.krishijagran.com
ૂ આ તર ક ન ધાયેલા છે . ખે તો
ઉપ વ માટના જવાબદાર પ રબળો
ુ ાશક જં ન
દવાઓનાવપરાશમા ં
અને
માણમા ં થયેલ ઘટાડો
ૂ હવામાન થતી વતમાન અ ુ ળ
રાસાય ણક ખાતરોનો ભલામણ કરલ મા ા કરતા વધાર ઉપયોગ આબોહવાક ય ફરફારો બીટ
કપાસમા ં
મીર ડ
બગ
હાલમા ં
ુ રાતમા ં મા મ ુ પડલ છે . પરં ુ બી જ
વાક કણાટક, મહારા , તાિમલના ુ
રા યો અને
દશમા ં તેનો ઉપ વ બીટ કપાસમા ં વધાર જોવા મળે લ છે . આ
વાતનો ફલાવો દ
ણ ભારતથી ઉ ર
ભારત તરફ થઇ ર ો છે , આથી આ ુ રાત જ
રા યમા ં
વશ ે વાની
વાત
ઘણી
બધી
તાઓ રહલી છે . ભારતમા ં મીર ડ બગની
શ
િતઓ
વી ક
ણ
ઓ ટ એડસ બસરાટ સ
(ડ ટ ટ), કો પીલોમા લીિવડા (ર
ટુર) અને
ાલોપે લસ લીનેફર (વા કર) બીટ કપાસમા ં
કુસાન
કરતી
કુસાન અને િનયં ણ
જોવા
મળે લ
છે .
ઓ ટ એડસ બસરાટ સનામની
૧. ઓ ટ એડસ બસરાટ સ : આ
આમાથ ં ી િત વધાર
ડાકાર અને લીલા
રં ગનાહોય છે . તેના વ
દશ પર ઘાટા
યાર
ુ ત
ૂ રા રં ગના, લબ ં ગોળ આકારના ખ
અને તેના અ વ ે
“T” આકારનો પ ો હોય છે .
૨.
ાલોપે લસ લીનેફર : આ
બ ચા ં કદમા ં નાના,
પીળા રં ગનાહોય છે . તેના પશકો લાબ ં ા અને પાખ ં ની ગાદ ઓ (wing pads) લીલા રં ગની હોય છે .
ુ ત
યાર
રૂા રં ગના લબ ં ગોળ આકારના
અને તેના અ વ
રૂાશ પડતા રં ગની
દશમા ં
સમાત ં ર પ ીઓ હોય છે . ૩. કો પીલોમા લીવીડા : આ કદમા ં નાના, યાર
ુ ત
િતનાબ ચા
િતના બ ચા ં
ડાકાર અને લીલા રં ગનાહોય છે . રૂા
અને
રં ગના
ુ ત
હોય
ુ ર વ ે ,
આ
વાતના યજમાન પાકો
f]r»k òøkhý ykufxkuçkh 2014
આ બન ં ે
ડા પારદશક, લબ ં ગોળ
આકારના અને સફદ રં ગના હોય છે . આ માદા નર કરતા કદમા ં મોટ હોય છે .
ુ કપાસની કળ પર કસાન 36
વાતના
છે .
ઉપરની
કરતી ન ધાયેલ છે . કપાસ િસવાય
િનદણ પાકો પણ આ
િતના
ડાકાર અને લીલાશ પડતા
િતઓ કરતા કદમા ં નાના હોય છે .
વા ખેતી પાકો અને તાદ ં ળજો અને ચીલ વા
રૂા રં ગનો
દશમા ં ઘાટા
બીટ કપાસમા ં ૮૫ ટકા કરતા પણ વધાર કુસાન ુ વાર, મકાઈ, બાજર , દવલ ે ા
રૂા
રં ગની પાખ ં ની ગાદ ઓ (wing pads) હોય છે .
વાત
ુ ખ ુ ી, ક બ ું ી, ય
િતના
બ ચા ં કદમા ં નાના,
ુ બ આ જ
કુસાન કર છે . એક અ યાસ
ૃ મા હતી ત
ગેની િવ
ઓળખ:
વાતનો સૌથી વધાર
ઉપ વ કણાટકરા યમા ં જોવા મળે લ છે . વષ વષ આ
ુ ર આ વાતની ઓળખ, મા હતી મેળવએ ે હ સ અ ે આપેલ છે .
વાતોના ુ દરતી ુ મનોની ગેરહાજર
ગેની આગોતર
વાતની
fÃkkMk WíÃkkËLk
www.krishijagran.com
ડા
ુ ત
બ ચાં
વનચ : આ
નર કરતા વધાર
વાત પોતા ુ ં
ડા,બ ચા ં અને
વનચ
ૂ ુ કરવા માટ
ુ તાવ થા એમ
અવ થાઓમાથ ં ી પસાર થાય છે .
ુલ
ુ ય વે પાનની દાડ ં (petiole)પર એકલ દોકલ
અથવા સ હૂમા ં
ડા
કૂ છે .
ારક પાનના
ઉપરના ભાગ પર અને કપાસની કળ પર પણ ડા
કૂ છે . આ
૩૯ દવસમા ં
વાત ુ ં
ૂ થાય છે . ણ
વનચ આશર ૨૭મા ં ડા,બ ચા ં અને
ુ ત અવ થા અ ુ મે ૫ થી ૬,૧૨ થી ૧૮અને
૧૩ થી ૨૧ દવસની હોય છે .આ
ુ કસાન:
ણ
ુ ત માદા
વાતની માદા
વે છે .
આ
વાતના બ ચા ં અને
ુ ત બં ે છોડના
ટોચના પાન, બધી કદની કળ ઓ અને નાનાજ ડ વાઓ પર કળ ને
કુસાન કર છે . આ
વાત કપાસની
કુસાન કર છે કારણ ક કપાસની કળ મા ં
ોટ ન વધાર હોય છે .
વાત નાનીકળ ની દાડ ં
પર પણ નભે છે કારણ ક તે ભાગ વધાર ના ુ ક હોવાથી તેમા ં તેના રસ
ુ ાગ ખ ં ો દાખલ કર ને
ૂ ી શક. આ સ
જ ડવાની
દરનો
વાત િવકાસ પામતા
દર રહલા બીજ પર પણ
કુસાન કર
f]r»k òøkhý ykufxkuçkh 2014
37
fÃkkMk WíÃkkËLk
www.krishijagran.com
છે કારણ ક તેમા ં
ોટ ન વધાર હોય છે . ખોરાક ુ ાગ ખ ં ો છોડની
લેવા માટમીર ડ બગ તેના પેશીઓમા ં દાખલ
કર
છે
અને
પેકટ નેઝ ં કટલાક
(pectinase)નામનો ઉ સેચક અને બી રસાયણો
દર છોડ છે .
કુસાન થયેલ ભાગ
થી
કાળો પડ જઈ કોકાડાઈ
ય છે અને તે ભાગ
પ રપ વ થાય એ પહલા ં ખર પડ છે . આ
વાત
ારા સભ ં િવત ર તે ઝેર લાળ છોડની પેશીઓમા ં
દાખલ થવાથી થ હુોય છે . આ
નાની કળ અને જ ડવાઓની દાડ ં માથ ં ી રસ
વાત
ૂ ે સ
છે . આથી નાની કળ અને જ ડવાઓમા ં ઉ પ
થતા ઉ સેચકો ુ ં સમતોલન બગડ છે અને તેના કારણે કળ અને જ ડવાઓપ રપ વ થાય એ પહલા ં ખર પડ છે .
વાત
લના પરાગકોષ
કુસાન કર છે થી બી ંડમા ં
(anther) ને પણ
સં સારણ (fertilization) થ ું નથી. આથી નવા
બનતા જ ડવાઓ િવ ૃત બને છે અને જ ડવાઓ પોપટની
ચાચ ં
વા
આકાર
beakingsymptom) ના થઇ ુ ત તેના
ુ ાગ ખ ં ો જ ડવાની
તેમા ં લાળ છોડ છે જ ડવાઓ પર
(p a r r o t
ય છે .બ ચા અને દર દાખલ કર ને
થી કપાસના રસાઓ પર ડાઘ
પડ છે અને તેની
ુ વ ા બગડ છે . નાના ણ
જ યાએ
જ ડવા પર
ુ ાગ ખ ં ો દાખલ કયા
ુ કસાન
f]r»k òøkhý ykufxkuçkh 2014
કુસાન થયેલ છે એ ું
ારા
જ ડવાઓમા ં રહ છે .આ
આ
ૂ વે છે . ચ
કુસાનના કારણે નો ઉતારો ઓછો
વાતના વ ુ ઉપ વથી ઉ પાદન પર
િવપ રત અસર ટો થાય જ છે પરં ુ તેની
ુ વ ા ણ
પર અસર થતા બ રભાવ ઘટવા પામે છે . સક ં લત યવ થાપન: લીમડાની લ બોળ ની મ જનો
કૂો ૫૦૦
ામ (૫% અક) અથવા લીમડા આધાર ત તૈયાર દવા ૨૦ (૧ ઈસી) થી ૪૦ (૦.૧૫ ઈસી) િમ. લ. અથવાબીવર ે યા પાવડર ૪૦ વાતની
બેસીયાના
નામની
ગનો
ામ ૧૦ લટર પાણીમા ં ઉમેર શ આત
કરવો.જો આ
જણાય
તેવખતેછટ ં કાવ
વાતનો ઉપ વ વધાર હોય તો
એસીફટ ૭૫ એસપી ૧૦
ામ અથવા ફ ોનીલ ૫
એસસી ૨૦ િમ લ અથવા
ોફનોફોસ ૫૦ ઇસી ૧૦
િમ લ અથવા ડાયિમથોઓટ ૩૦ ઈસી ૧૦ િમ લ અથવા ઈમીડા લો ીડ ૧૭.૮ એસલ ૩ િમ લ અથવા એસીટામે ીડ ૨૦ એસપી ૪
ામ ૧૦
લટર પાણીમા ં ભેળવી છટ ં કાવ કરવો. ખેતરની દરના તથા શઢ ે ા-પાળા પરના ં યજમાન છોડ
ુ વાર, મકાઈ, બાજર ,
ુ ર ( વ ે ,
ુ ખ ુ ી, ક બ ું ી, ય
દવલ ે ા
વા ખેતી પાકો અને તાદ ં ળજો અને ચીલ
વા િનદણ પાકો)નો નાશ કરવો.
પોપટની ચાચ ં
જ ડવાની
38
વાત
વાત નાની કળ
કુસાનકર છે . આ
અને જ ડવાઓને પણ
હોય યા ં કાળા ટપકાઓ ં જોવા મળે છે
દર
ુ કસાન
ું
કુસાન થયેલ જ ડ ું (parrot beakingsymptom)
www.krishijagran.com
{uÚkeLke ¾uíkeÚke
hðe{kt {uÚkeLke ¾uíkeÚke {u¤ðku ðÄw ÷k¼ yr{íkfw{kh Ãkxu÷, Ëkr{Lke ÚkðkEík yku{ rðãk {trËh, fçko÷k hkuz, sqLkk rçk÷kMkÃkwh (MkeS), 495001 Mob: 8253077703 • Email: daminithawait@gmail.com
¼k
hík{kt {uÚkeLkku WÃkÞkuøk þkf yLku {Mkk÷k Mð\Ãku ÚkkÞ Au.íkuLkk ÃkktËzk yLku fku{¤ f¤eÞku þkf¼kS íkhefu WÃkÞkuøke Au. {uÚkeLkk Mkwfk ËkýkLkku WÃkÞkuøk {Mkk÷k íkhefu, þkf¼kSLku Mkufðk íku{ s ð½khðk,yk[kh{kt íkÚkk ykÞwðuorËf yki»krÄÞku{kt fhðk{kt ykðu Au. WíÃkkËLk yLku rðíkhý : {uÚke W¥kh ¼khíkLkk W¥khe Ãkrù{e ¼køkku{kt ½ýk
Mk{ÞÚke støk÷e Mð\Ãk{kt Wøkíke òuðk {¤e Au yk{ Aíkkt íkuLkwt MksoLk Ãkqðeo ÞwhkuÃk yLku EÚkkurÃkÞk{kt ÚkÞwt Au. ¼khík{kt íku {w Ï Þíðu W¥kh ¼khík, hksMÚkkLk, {æÞ«Ëuþ,økwshkík{kt Wøkkzðk{kt ykðu Au. ðkíkkðhý : {uÚke Xtze {kiMk{Lkku Ãkkf Au yLku fhkLkk íkkuVkLkLku MknLk fhe ÷u ð kLke ûk{íkk Ähkðu Au . íku L ke ðLkMÃkríksLÞ ð]rØ {kxu ÷ktçke Xtze
{kiMk{Lke s\h nkuÞ Au. s{eLk yLku íkuLke íkiÞkhe : {uÚkeLke Mkkhe ð]rØ yLku WÃks {kxu SðkþÞwõík s{eLk Mkðkuo¥k{ hnu Au. Mkk{kLÞ heíku {uÚkeLke ¾uíke {kxu ÃkkýeLkk rLkfk÷Lke ÞkuøÞ ÔÞðMÚkk Ähkðíke huíkeLkwt «{ký Ähkðíke V¤ÿw à k s{eLkLke rðþu » k ykð~Þfíkk hnu Au. s{eLkLke íkiÞkhe fhíke ð¾íku «Úk{ {kxeLku Ãk÷xe þfkÞ íkuðk n¤Úke ¾uzký
f]r»k òøkhý ykufxkuçkh 2014
39
{uÚkeLke ¾uíkeÚke
fhðwt. yk WÃkhktík 4 ¾uzký Ëuþe n¤Úke VkuMVhMk -40 rf÷kuøkúk{ fhðwt.Ãkkxk ÷økkðeLku ¾uíkhLku Mk{ík÷ ÃkkuxkMk -20 rf÷kuøkúk{ fhðwt. AkýeÞk ¾kíkhLku ðkðuíkh yøkkW ðkðuíkh : W¥kh ¼khíkLkk {uËkLke yuf {rnLkk Ãknu÷k ¾uíkh{kt Lkk¾e Ãk÷xe rðMíkkhku{kt íkuLkk ðkðuíkh {kxu ÞkuøÞ þfkÞ íkuðk n¤Úke ¾uzký fhðwt òuEyu. Mk{Þ {æÞ MkÃxuBçkhÚke {æÞ LkðuBçkh VkuMVhMk yLku ÃkkuxkþLkk ÞkuøÞ «{kýLkk MkwÄe nkuÞ Au. Mkk{kLÞ heíku ÃkktËzk «kó r{©ýLku ytrík{ ¾uzký Mk{Þu Lkk¾ðwt fhðk {kxu íkuLku Vuçkúwykhe{kt ðkðe þfku òuEyu. LkkExÙkusLkLke çkkfe hnu÷w yzÄw Aku. ÃkðoíkeÞ ûkuºkku{kt íkuLkwt ðkðuíkh fhðk «{ký fux÷kf ¼køkku{kt rð¼kSík fhe {kxu {k[o-yur«÷ ÞkuøÞ Mk{Þ Au. fMkqhe «íÞuf «íÞuf fxkE WÃkhktík Lkk¾ku. {uÚkeLkwt ðkðuíkh ykuõxkuçkh{kt fhðwt ®Mk[kE : {uÚkeLkk ÞkuøÞ ytfqhý òuEyu. {kxu s{eLk{kt ÃkÞkoó ¼usLkwt «{ký nkuðwt çkesLkwt «{ký : çknw s\he Au. òu ¾uíkh{kt ¼usLkwt Mkk{kLÞ {u Ú keLkk çkes 25 ÃkÞkoó «{ký Lk nkuÞ íkku Mkk{kLÞ ®Mk[kE rf÷kuøkúk{ «rík nuõxh Ãkzu Au. ßÞkhu fhðe òuEyu çkkfeLke ®Mk[kE 7-10 fMkqhe òík{kt 20 rf÷kuøkúk{ çkes s rËðMkLkk ytíkhu fhðe òuEyu. 5-7 ®Mk[kE Ãkqhíke Au. ®Mkøk yLku çkes «kó ÚkkÞ Au. rLk{koý Mk{Þu ¾uíkh{kt ÃkkýeLke WýÃk Lk ðkððkLke heík : {uÚkeLkwt ðkðuíkh çku ykððe òuEyu. «fkhÚke fhðk{kt ykðu Au®LkËý : s\heÞkík «{kýu ®LkËý 1. Atxfkð fheLku - ¾uíkhLkk LkkLkkfhðkÚke ðÄkhu WÃks {¤u Au. çkeS LkkLkk õÞkhu{kt rð¼kSík fhe íku{kt ®Mk[kE WÃkhktík ßÞkhu {kxe ¼eLke ÚkE Lk çkesLkku Atxfkð fhðku òuEyu yLku nkuÞ íkku Mkk{kLÞ ®LkËý fhku. íku{k huf [÷kðeLku {kxeLku Ãkkík¤k ®LkËý Ãkh rLkÞtºký hk¾ðkLkk nuíkw ík¤Úke Zkfðwt òuEyu. ðkðu í kh yøkkW ^÷q õ ÷ku h kEr÷LkLku 2. nhku ¤ {kt ðkðu í kh- yt í ku ¾u í ke 0.75 rf÷ku «rík nuõxh «{kýÚke MktçktrÄík r¢Þk fhðk yLku ðÄkhu Atxfkð fhðku òuEyu yLku 50 rËðMk WÃks {u¤ððk {kxu ÃktÂõík{kt íkuLkwt çkkË yuf ®LkËý fhðwt òuEyu. ðkðuíkh fhðwt ðÄkhu ÷k¼ËkÞe Au. fkÃkýe: Mkk{kLÞ {uÚke{kt ÃktÂõík{kt ÃkhÃkMÃkh ytíkh 20 Úke ðkðu í khLkk ykþhu [kh {rnLkk çkkË 25 Mku{e yLku Akuz ðå[uLkwt ytíkh 10 Mku{e hk¾ðwt òuEyu. Mkk{kLÞ «Úk{ fkÃkýe fhðk{kt ykðu Au. íku{k {uÚkeLkwt ytfqhý 5-6 rËðMk çkkË Aku z Lku s{eLkLke rçk÷fq ÷ LkSfÚke ÚkkÞ Au ßÞkhu fMkqhe {uÚkeLkwt ytfqhý fkÃkðk{kt ykðu Au. yk WÃkhktík 4-6 7-8 rËðMk çkkË ÚkkÞ Au. çkesLkwt fkÃkýe çkkË W¾kze çkktÄeLku çkòh{kt ðkðuíkh fhíkk Ãknu÷k hkEòurçkÞ{ {kuf÷ðk{kt ykðu Au. Ãkhtíkw ½ýe ð¾ík {u ÷ ku ÷ ku h e fÕ[hÚke WÃk[krhík AkuzLku W¾kzðk{kt ykðíkku LkÚke. Ãkhtíkw 2-3 fkÃkýe çkkË AkuzLku Akuze Ëuðk{kt fhðk òuEyu. ykðu Au. suÚke íkuLkk çkesLku ÷E þfkÞ. ¾kíkh yLku Ãkku»kf íkíðku fMkqhe òíkLkk ÃkkfLke 5-6 fkÃkýe fhðk «rík nuõxh ÞkuøÞ «{ký{kt ¾kíkh WÃkhktík V¤Lku çkeòuíÃkkËLk {kxu Akuze yLku Ãkku»kf íkíðku Lkkt¾ðk òuEyuËuðk{kt ykðu Au. AkýeÞw ¾kíkh -10-15 xLk WÃks {u Ú keLke WÃks s{eLkLke LkkExÙkusLk -40 rf÷kuøkúk{ V¤ÿwÃkíkk, {uÚkeLke òík íkÚkk ÃkkfLke
40
f]r»k òøkhý ykufxkuçkh 2014
www.krishijagran.com
Ëu¾hu¾ Ãkh ykÄkh hk¾u Au. {uÚkeLke Mkk{kLÞ òíkÚke «rík nuõxh 70-80 ÂõðLx÷ Mkkøk {¤u Au, ßÞkhu fMkqhe {uÚke{ktÚke 90-100 ÂõðLx÷ Mkkøk {¤u Au.10-11 ÂõðLx÷ çkes «rík nuõxh {¤u Au. òu ði¿kkrLkf rðrÄÚke {uÚkeLke ¾uíke fhðk{kt ykðu íkku «rík nuõxh 1520 ÂõðLx÷ çkes {¤u Au. çkeòuíÃkkËLk : çkÒku «fkhLke {uÚke{kt çkes ½ýk {níðLkk Au. ÃkkfLku ÃkktËzk ðøkh fkÃk{kt ykðíku íÞkhu çkes WíÃkkËLk {kxu Akuze Ëuðk{kt ykðu Au. yÚkðk ðÄkhu ÷k¼ {kxu çkesWíÃkkËLk nuíkw AkuzLku ð]rØ Ãkk{ðk nuíkw yøkkW fMkqhe {uÚke{ktÚke çku yLku Mkk{kLÞ {uÚke{ktÚke ºký ð¾ík þkf¼kS nuíkw ÃkktËzkLke fkÃkýe fhðk{kt ykðu Au. yk{Aíkkt òu AkuzLku fkÃÞk ðøkh hnuðk Ëuðk{kt ykðu íkku çkes ðÄkhu çkLku Au. yk heíku Wøkkzðk{kt ykðíkk Mkk{kLÞ Ãkkf{kt Ú ke 1500-1900 rf÷ku ø kú k { yLku fMkq h e {u Ú ke{kt Ú ke ÷øk¼øk 750 rf÷kuøkúk{ çkes «rík nuõxh MkwÄe «kó ÚkE þfu Au.Ëwnhu «ÞkusLkÚke Wøkkzðk{kt ykðíke Mkk{kLÞ {u Ú keLkk Ãkkf{kt Ú ke ÷øk¼øk 250 rf÷ku ø kú k { yLku fMkq h e {u Ú ke{kt Ú ke ÷øk¼øk 150 rf÷kuøkúk{ çkes «rík nu õ xh Mkw Ä e {¤u Au . çkes {kxu Wøkkzðk{kt ykðíke Mkk{kLÞ yLku fMkqhe {uÚke yLkw¢{u 155 yLku 165 rËðMk{kt íkiÞkh ÚkE òÞ Au.
hkE-MkhMkðLke LkðeLk¥k{ òík
44
f]r»k òøkhý ykufxkuçkh 2014
www.krishijagran.com
hkE-MkhMkðLke LkðeLk¥k{ òík
www.krishijagran.com
f]r»k òøkhý ykufxkuçkh 2014
45
hkE-MkhMkðLke LkðeLk¥k{ òík
46
f]r»k òøkhý ykufxkuçkh 2014
www.krishijagran.com
zwtøk¤eLkk WíÃkkËLk
www.krishijagran.com
yk WíÃkkËLk {kxu yðhkuÄ\Ãk Au. òu s{eLk ®LkËýÚke {wõík nkuÞ yLku íku{kt ðÄkhu «{ký{kt sirðf ®LkËýÚke {wõík nkuÞ íku{ s íku{k ðÄkhu «{ký{kt sirðf ÃkËkÚko nkuÞ íkku íku{k zwtøk¤eLkwt WíÃkkËLk ðÄkhu ÚkkÞ Au. íku{ s økwýð¥kk{kt Ãký yuftËhu ðÄkhku ÚkkÞ Au. WÒkík òík :
zwtøk¤eLkk WíÃkkËLkLke ði¿kkrLkf ÃkØrík
1. ÷k÷ htøkLke òík : ·
økkihs MkiLke 5E-9çke,çktøk÷k Ã÷kux,VrhËkçkkË-121001 nrhÞkýk {ku.8802698387
zwt
øk¤e (yur÷Þ{ MkeÃkk) yuf yíÞtík {níðLke ðkrýsÞ þkf¼kS Au, suLku {Mkk÷kLkk Mð\Ãk{kt WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðu Au. zqtøk¤e{kt òuðk {¤íke øktÄLku ÷eÄu íku L ku þÕf fkËk, Ãkkt Ë zkLkku WÃkÞku ø k Mk÷kz,yk[kh, þkf yÚkðk yki»krÄ Mð\Ãku fhðk{kt ykðu Au. íku{k yk øktÄ {wÏÞíðu ðk»Ãkþe÷ íku÷ yu÷kEz «kuÃkkE÷ zkEMkÕVkEzLku fkhýu ÚkkÞ Au. Ëuþ{kt zwtøk¤eLkk ðkðuíkhLkwt ûkuºk ÷øk¼øk yuf ÷k¾ nuõxh Au yLk WÃks 20-25 ÷k¾ xLk «rík ð»ko Au, þkf¼kS{kt zwtøk¤e yuf yuðku Ãkkf Au su{ktÚke ðÄkhu ÷k¼ {¤e þfu Au. s ðÄw Mk{Þ MkwÄe hk¾e þfkÞ íkuðku ©uc Ãkkf Au. íkuLkk þÕf fkËkLke rðËuþku{kt ¼khu {køk nkuÞ Au. su nwrzÞk{ýLke f{kýe fhe ykÃku Au. íkuLkku {wÏÞ Ãkkf hðe {kiMk{{kt íkiÞkh ÚkkÞ Au, òufu íkuLku ¾heV {kiMk{{kt Ãký Wøkkzðk{kt ykðu Au, Mkk{kLÞ heíku ¾uzqík íkuLke ¾uíke ÃkhtÃkhkøkík heíku fhu Au, suLku ÷eÄu Lke[e økwýð¥kk Ähkðíke ykuAe WÃks «kó ÚkkÞ Au, ßÞkhu íkuLku ©uc xufLkku÷kuS îkhk fhðk{kt ykðíke ¾uíkeÚke ðÄw Mkkhe økwýð¥kk MkkÚku ðÄw WíÃkkËLk {¤u Au, suLkku WÕ÷u¾ Lke[u «{kýu fhðk{kt ykðu÷ Au.
ÃkqMkk huz : yk òík hkuÃkkELkk 125 rËðMk çkkË íkiÞkh ÚkkÞ Au. íkuLke Ak÷ ½uhk ÷k÷ htøkLke nkuÞ Au, su MðkË{kt «{ký{kt ykuAe íke¾e nkuÞ Au. íku hðe {ki M k{{kt WøkkzðkLkk nu í kw WÃkÞkuøke òík Au, «rík nuõxh 300 ÂõðLx÷ MkwÄe íkuLke WÃks {¤e þfu Au.
· ÃkqMkk {kÄðe : yk òík hkuÃkýeLkk Ãkkf Au , òu f u íku L ku rðrðÄ «fkhLkk 130 Úke 145 rËðMk{kt íkiÞkh ÚkkÞ ðkíkkðhý{kt Wøkkze þfkÞ Au, íkuLke ð]rØ Au. þÕffkËkLkku ykfkh økku¤kfkhÚke yLku fkËkLkk rðfkMk nuíkw íkkÃk{kLk (15[Ãkxku nkuÞ Au. þÕf fkËkLkku ykfkh 20 rzøkú e Mku  ÕMkÞMk) yLku fkËkLke {æÞ{Úke {kuxku nkuÞ Au. fkËkLkku htøk ÃkrhÃkõðíkk nuíkw ðÄw íkkÃk{kLk (30-35 ÷k÷ nkuÞ Au, íku hðe {kiMk{{kt rzøkúe)Lke ykð~Þfíkk hnu÷e Au, yk {kxu Wøkkzðk {kxu WÃkÞwõík òík Au. «rík yk «fkhLkk ðkíkkðhýLke ÂMÚkrík{kt Wå[ nuõxh 300 ÂõðLx÷ MkwÄe WÃks økwýð¥kk Ähkðíke ðÄw WÃks fhe þfkÞ Au. {¤u Au. rËðMkku L ke yðrÄ yLku íkkÃk{kLkLke zwtøk¤eLke ð]rØ íkÚkk Ãkw»ÃkLk Ãkh rðþu»k · ÃkqMkk híLkkh : yk òík hkuÃkýeLkk 125 rËðMk çkkË íkiÞkh fhðk{kt {níð Ähkðu Au, su ûkuºkku{kt 75-100 ykðu Au, íkuLkk þÕffkËk ½uhk ÷k÷ Mku.{eÚke ðÄkhu «{ký{kt ðhMkkË ÚkkÞ Au ht økLkk nkuÞ Au, su MðkË{kt «{ký{kt íÞkt íkuLku økh{eLkku Ãkkf íkhefu Wøkkzðk{kt ðÄw íke¾e nkuÞ Au. íku hðe {kiMk{{kt ykðu Au. þ\ykíke yðMÚkk{kt yíÞtík Wøkkzðk {kxu çknw WÃkÞkuøke òík Au, ykuAk íkkÃk{kLk çkku®Õzøk{kt MknkÞf çkLku «rík nuõxh 300 ÂõðLx÷ MkwÄe Au, ßÞkhu íkkÃk{kLk{kt Mkk{kLÞ ð]rÆ Ãký WÃks ykÃku Au. hðe {kiMk{Lkk ÃkkfLku ÍzÃk¼uh íkiÞkh fhe þfkÞ Au. suLkk Ãkrhýk{ Mð\Ãk LkkLkk · yfko fÕÞký: yk òík hkuÃkýeLkk 100-115 rËðMk çkkË íkiÞkh ÚkkÞ ykfkhLkk þÕf fkËkLkw rLk{koý ÚkkÞ Au. Au. yk òíkLkk fkËk økku¤kfkh yLku s{eLk : zwtøk¤eLku rðrðÄ «fkhLke ½uhk ÷k÷ htøkLkk nkuÞ Au, su MðkË{kt s{eLk{kt Wøkkzðk{kt ykðu Au, Ãkhtíkw íkuLke íke¾k nkuÞ Au. þÕffkËkLkku ÔÞkMk 4Wå[ økwýð¥kkÚke ðÄkhu WÃks {kxu ÃkkýeLkk 6 Mku.{e MkwÄe nkuÞ Au. «rík nuõxh ÞkuøÞ rLkfk÷ Ähkðíke V¤ÿwÃk íku{ s 335 ÂõðLx÷ WÃks ykÃku Au. yk s÷kiZ s{eLk MkðkuoÃkhe {kLkðk{kt ykðu ¾heV {ki M k{{kt Wøkkzðk {kxu Au. s{eLkLkwt Ãke.yu[ {kLk 5.8-6.5 WÃkÞku ø ke Ãkkf Au. nkuðwt òuEyu. ðÄkhu ûkkhÞwõík yÚkðk
ðkíkkðhý : zwtøk¤e Xtzk {kiMk{Lkku Lke[ku ¼køk Ähkðíke Wçk¤ ¾kçkz s{eLk ·
yfko rLkfuíkLk : yk òík hkuÃkýeLkk
f]r»k òøkhý ykufxkuçkh 2014
47
zwtøk¤eLkk WíÃkkËLk
110-120 rËðMk çkkË íkiÞkh ÚkkÞ 2. MkVuË htøkLke zwtøk¤e : Au. þÕf fkËk økku¤,ykf»kof økw÷kçke · ÃkqMkk ÔnkEx hkWLz : yk òík htøkLkk íku{ s Ãkkík¤e økËoLk Ähkðu Au. hkuÃkýeLkk 130-135 rËðMk çkkË íku Mktøkún {kxu W¥k{ òík Au. yk òík íkiÞkh ÚkkÞ Au. þÕf fkËk MkVuË ¾heV yLku hðe çkÒku {kiMk{{kt htøkLkk økku¤kfkh [Ãkxk nkuÞ Au, yk Wøkkzðk{kt ykðu Au. «rík nuõxh òík Mkwfkððk {kxu WÃkÞkuøke Au. «rík 300-400 ÂõðLx÷ WÃks ykÃku nuõxh 300-325 ÂõðLx÷ MkwÄe íku Au. WÃks ykÃku Au. · yfko «økrík : yk òík hkuÃkýeLkk · yuLk-257-9-1 : yk òíkLkk fkËk 75-100 rËðMk{kt íkiÞkh ÚkE òÞ økku¤kfkh yLku MkVuË htøkLkk nkuÞ Au. Au. fkËk økku¤kfkh ykf»kof økw÷kçke WíÃkkËLk yLku Mktøkún {kxu yk òík htøkLkk Ãkkík¤e økhËLk MkkÚku MðkË{kt WÃkÞku ø ke Au . {nkhk»xÙ { kt hðe íke¾k nkuÞ Au. íku hðe yLku ¾heV {kiMk{ {kxu yk òík WÃkÞkuøke Au. çkÒku {kiMk{{kt Wøkkzðk{kt çknwWÃkÞkuøke Au, íku «rík nuõxh · Vw÷u MkVuË : yk òíkLke zwtøk¤e {æÞ{ yLku økku¤kfkh nkuÞ Au, su ykf»kof 200 ÂõðLx÷ MkwÄe WÃks ykÃku Au. MkVuË htøk{kt nkuÞ Au. «rík nuõxh · yfko ®çkË w: yk òík hkuÃkýeLkk 100 200-250 ÂõðLx÷ MkwÄe WÃks rËðMk çkkË íkiÞkh ÚkkÞ Au. þÕf fkËk ykÃku Au. LkkLkk yLku økw÷kçke htøkLkk nkuÞ Au, su [Ãkxk yLku Lkuz fkËkÚkeÞwõík nkuÞ Au. · Ãktòçk-48 : yk òíkLkk fkËk MkVuË yLku økku¤kfkh [Ãkxk nkuÞ Au. íku «rík nuõxh 250 ÂõðLx÷ MkwÄe Mkwfððk {kxu ðÄw Mkkhe òík Au. íku WÃks ykÃku Au. ¼tzkhý {kxu W¥k{ òík Au. «rík · WËÞÃkwh 101 : yk òík hkuÃkkELkk nuõxh 300 ÂõðLx÷ MkwÄe WÃks 105-115 rËðMk çkkË íkiÞkh ÚkkÞ ykÃku Au,hkuÃkkELkk 140 rËðMk çkkË Au. fkËk økku¤, [Ãkxk, ÷k÷ htøkLkk íkiÞkh ÚkE òÞ Au. nkuÞ Au, su MðkË{kt {eXk yLku ykuAk íke¾k nkuÞ Au. «rík nuõxh 300 · s{eLkLke íkiÞkhe : zwtøk¤eLkk ÃkkfLkk WíÃkkËLk {kxu s{eLkLke íki Þ khe ÂõðLx÷ Mkw Ä e WÃks ykÃku Au . rðrþü yLku {níðÃkqýo MÚkkLk Ähkðu hksMÚkkLk yLku íkuLke ykMkÃkkMkLkk Au.{kxu s{eLkLke íkiÞkhe ÞkuøÞ heíku rðMíkkhLkk hkßÞku{kt hðe {kiMk{{kt Úkðe s\he Au. «Úk{ ¾uzký {kxe Wøkkzðk {kxu WÃkhkuõík òík ©uc Au. Ãk÷xðkLkk n¤Úke fhðe òuEyu, yk · fÕÞkýÃkwh huz hkWLz : yk òík WÃkhkt í k 2-3 ¾u z ký fÕxeðu x h hkuÃkýeLkk 105-115 rËðMk çkkË íkiÞkh ÚkkÞ Au. þÕfftË økku¤kfkh {æÞ{ {eXk yLku MðkË{kt íke¾k nkuÞ Au, Ëhuf Akuz Ãkh þÕf fkËk nkuÞ Au, fkËkLke Mkhuhkþ ðsLk 55-60 økúk{ nkuÞ Au. «rík nuõxh 100 ÂõðLx÷ MkwÄe WÃks ykÃku Au. ·
48
Mke.yku.2: yk òík Ãký {ÕxeÃ÷kÞh òík Au, su hkuÃkýeLkk Võík 65 rËðMk{kt íki Þ kh ÚkE òÞ Au . þÕffkËk {kuxk fËLkk nkuÞ Au yLku ÷k÷ htøkLkk nkuÞ Au, «íÞuf økwåA{kt 7-8 þÕfftË nkuÞ Au «rík nuõxh 120 ÂõðLx÷ MkwÄe WÃks ykÃku Au. f]r»k òøkhý ykufxkuçkh 2014
www.krishijagran.com
yÚkðk n¤Úke fhðe. «íÞuf ¾uzký çkkË Ãkkxk ÷økkðe {kxeLku Mk{ík÷ fhðe òuEyu. ·
¾kíkh yLku Ãkku»kf íkíðku : zwtøk¤eLku ðÄkhu «{ký{kt ¾kíkh yLku ¾rLksLke ykð~Þfíkk hnu÷e nkuÞ Au. zwtøk¤eLke Ãkku»kf ykð~Þfíkk s{eLkLke òík yLku ÃkkfLkk «fkh Ãkh ykÄkheík nku Þ Au . s{eLkLke íkÃkkMkLku ykÄkhu ¾kíkh yLku Ãkku»kf íkíðkuLkku WÃkÞkuøk fhðku íku ykŠÚkf ÿrüyu ÞkuøÞ Au. òu fkuE fkhýÚke s{eLkLke íkÃkkMk Lk ÚkkÞ íkku íku ÂMÚkrík{kt Lke[u «{kýu ¾kíkh yLku Ãkku » kf íkíðku L kku WÃkÞku ø k fhðku òuEyu:-
fku ü f-rðrðÄ f] r »k ðkíkkðhý Ähkðíkk ûkuºkku yLku zwtøk¤eLke òíkku {kxu ¾kíkhLkwt «rík nuõxh ¾kíkh (rf÷ku) Lkk¾ku. ÔÞðMÚkk : zwtøk¤eLke ÔÞðMÚkk Lke[u çku «fkhÚke fhe þfkÞ Au 1. LkMkohe{kt Akuz íkiÞkh fhðk u: LkMkohe {kxu «Úk{ MÚkkLkLke ÃkMktËøke fhku. íÞkhçkkË íkuLkwt ¾uzký fhðwt, íku{k ÃkÞkoó «{ký{kt AkýeÞw ¾kíkh Lkk¾ðwt òuEyu.LkMkoheLkku ykfkh 3 {e 0.6 {e hk¾ðku òuEyu. çku õÞkheyku ðå[u {æÞ{kt 60 Mku{e ytíkh hk¾ðwt òuEyu suÚke f]r»k fkÞkuoLku ÷E Mkwøk{íkk hnu. çkesLku yuøkúkuMkLkuoS yuLk (2.5 økúk{ Ëðk-
zwtøk¤eLkk WíÃkkËLk
www.krishijagran.com
LkkExÙkuLk (rf÷ku)
VkuMVhMk (rf÷ku)
Ãkkuxkþ (rf÷ku)
òík
ûkuºk
150
50
00
ÃkqMkk huz (hðe)yuøkúe
fhLkk÷, nrhÞkýk
150
40
60
yuøkúe{k
fhLkk÷, nrhÞkýk
150
50
60
ÃkqMkk huz (hðe)
sçk÷Ãkwh,{æÞ«Ëuþ
100
50
50
Ãktòçk rMk÷uõþLk (hðe)
÷wrÄÞkýk,Ãktòçk
20
00
00
ÃkxLkk huz (hðe)
Mkçkkih-rçknkh
100
80
50
yfko fÕÞký (¾heV)
çkUø÷kuh, fýkoxf
100
80
50
yfko «økrík yLku yfko rLkfuíkLk
çkUø÷kuh,fýkoxf
125
50
125
çkUø÷kuh hkus (hðe)
fýkoxf
60
60
30
ÃkÕxerÃk÷kÞh
íkkr{÷Lkkzw
LkkutÄ : ¾kíkh WÃkhktík «rík nuõxh 20-25 xLk AkýeÞw ¾kíkh Ãký Lkk¾ðwt òuEyu:-
rf÷ku çkes)Lkk ËhÚke WÃk[krhík fhðk òuEyu. ÃkhMÃkhLkwt ytíkh 45 Mku { e hk¾ðw t òu E yu . hðe {kiMk{{kt ÃktÂõíkyku {kxu 5-7 Mku{e yt í kh nku ð w t òu E yu . íÞkhçkkË õÞkheyku { kt fBÃkku M x yÚkðk AkýeÞk ¾kíkh Lkk¾ðwt òuEyu, LkMkoheLke ®Mk[kE «Úk{ AtxfkðÚke fhðe òuEyu. hðe yLku ¾heV {kiMk{{kt ¢{þ: 8-9 Mkókn yLku 6-7 Mkókn{kt íkiÞkh ÚkE òÞ Au. ßÞkhu Akuz 20-25 Mku{e Ÿ[ku nkuÞ Au íÞkhu íku hkuÃkýe {kxu íkiÞkh Mk{sðk{kt ykðu Au. 2. þÕffkËkLkwt MkeÄw ðkðuíkh fheLku : yk rðÄeLkku WÃkÞkuøk Mk÷kz {kxu zwtøk¤e Wøkkzðk {kxu WÃkÞkuøke Au. yk rðrÄ{kt 45 Mku { e Ãkzku ¤ e õÞkheyku çkLkkððk{kt ykðu Au, suLke MkkEÍ 15 Mku{eLkk ytíkhu þÕffkËkLkwt hkuÃký fhðk{kt ykðu Au. hkuÃkkE [kuÃkeLku fhe þfkÞ Au. Ëu þ e n¤Úke ¾u z ký fhku , fw t z çkLkkðeLku Ãký fkËkLke hkuÃkýe fhe þfkÞ Au. yuf nuõxh ûkuºk{kt hkuÃkýe {kxu 750 rf÷ku {æÞ{ fËLke þÕffkËkLke ykð~Þfíkk nkuÞ Au. hkuÃkýe : LkMkohe{kt çkes ykuõxkuçkhLkðuBçkh{kt ðkððk{kt ykðu Au. su{kt Akuz rzMkuBçkh-òLÞwykhe{kt íkiÞkh ÚkE òÞ Au. yk rðrÄ{kt ÃktÂõíkyku yLku AkuzLke ÃkhMÃkhLkwt ytíkh ¢{þ: 20-25 Mku{e
yLku 15-20 Mku{e hk¾ðk{kt ykðu Au. yMkh ÚkkÞ Au. {kxu ykð~Þfíkk «{kýu hkuÃkýe yøkkW AkuzLkk WÃkhLkk ¼køkLku ®LkËý fhðwt òuEyu. fkÃke Lkk¾ðk{kt ykðu Au. hkuÃkýe çkkË fex rLkÞtºký: Mkk{kLÞ ®Mk[kE fhðe òuEyu suÚke Akuz rÚkúÃMk: yk fex ÃkktËzkLkk hMkLku [wMke ÞkuøÞ heíku MÚkkrÃkík ÚkE þfu. ÷u Au suLku ÷eÄu ÃkktËzk Ãkh [{fËkh [ktËe ®Mk[kE yLku ÃkkýeLkku rLkfk÷: suðe rfLkkhku yÚkðk ¼qhk htøkLkk ÄççkkLkwt zwtøk¤eLke ®Mk[kE Akuz yLku íkuLke ð]rØ, rLk{koý ÚkkÞ Au. íku Ãke¤k yÚkðk MkVuË s{eLkLkk «fkh íku{ s ðkíkkðhý Ãkh htøkLkk fex nkuÞ Au. su Mkk{kLÞ heíku yk¼kh hk¾u Au . zw t ø k¤eLkk ÃkkfLke ÃkktËzkLkk ykÄkh yÚkðk ÃkktËzkLkk {æÞ «khtr¼f yðMÚkk{kt ÃkkýeLke {køk ykuAe ¼køk{kt Vhíkk hnu Au. nkuÞ Au. yk WÃkhktík zwtøk¤e çknw Ÿzk {q¤ Lknª nkuðkÚke 8-15 Mku{e MkwÄeLke ôzkE íkuLkk rLkÞtºký {kxu 0.05 xfk Mkw Ä e ®Mk[kE fhðk{kt ykðu Au . {kuLkku¢kuxkuVkuMkLkk r{©ýLkku Atxfkð fhðku þ\ykík{kt ÃkkýeLke {køk ykuAe nkuÞ Au. òuEyu. fxwðk: yk fexLkku «fkuÃk Akuz Ãkh þÕffkËkLkwt rLk{koý Mk{Þu ¾uíkh{kt ¼usLkwt «{ký ykuAw nkuðw òuEyu Lknª. hðe hkºkeLkk Mk{Þu ÚkkÞ Au. su AkuzLku ykÄkhÚke {kiMk{{kt Ãkkf{kt 15-20 ®Mk[kE ÃkÞkoó fkÃke Lkk¾u Au. Au. òu ðhMkkË yÚkðk fkuE fkhýÚke íku L kk E÷ks {kxu 0.05 xfk ¾uíkh{kt Ãkkýe ¼hkE òÞ íkku íkuLkk rLkfk÷ fkçkkuo^ÞwhLkLkwt r{©ý Atxfkð fhðku {kxu íkhík s ÔÞðMÚkk fhðe òuEyu. yLÞ òuEyu. yÚkðk 500 rf÷ku ÷e{zkLke Ãkkf{kt çkiøkLke Äççkk (ÃkŠÃk÷ ç÷kt[) ¾¤eÚke s{eLkLke íkiÞkhe fhðe òuEyu. Lkk{Lkku hkuøk ÷køke òÞ Au. yLku ÃkkfLk Ãke¤ku Ãkze {he òÞ Au. ¾heV {kiMk{{kt Wøkkzðk{kt ykðíkk Ãkkf{kt ®Mk[kE ðhMkkË Ãkh ykÄkrhík hnu Au. Ãkkf Mkwhûkk WÃkkÞ: ®LkËý rLkÞtºký: ÃkkfLke MkkÚku yLkuf ®LkËý Wøke rLkf¤u Au, su ÃkkfLke MkkÚku ¼us,Ãkku»kf íkíðku, MÚkkLk, ¼us ðøkuhu MkkÚku MÃkÄko fhu Au. suLku ÷eÄu ÃkkfLke ð]rØ, rðfkMk yLku WÃks Ãkh yuftËhu «ríkfq¤ f]r»k òøkhý ykufxkuçkh 2014
49
ÃkþwÃkk÷Lk
www.krishijagran.com
yk
sfk÷ f]r»kLke MkkÚku zuhe ÃkþwÃkk÷LkLkku ÔÞðMkkÞ ¾uzqíkku {kxu yíÞtík ÷k¼ËkÞe rMkØ ÚkÞku Au. Ãkhtíkw ðÄw ÷k¼ f{kððk {kxu fux÷kf ÷kufku ÃkþwykuLku nhíke Vhíke Vuõxhe Mk{su Au. su MkðoÚkk yLkiríkf Au yLku Ãkþw fÕÞký nuíkw MÚkkrÃkík {kÃkËtzkuLkwt WÕ÷t½Lk Au. ÃkþwLkk fÕÞkýLkk rð»kÞ{kt rð[kh fhðku s \he LkÚke Ãkhtíkw ykÃkýe Lkiríkf sðkçkËkhe Ãký Au fu ykÃkýu Ãkþw fÕÞký ytøku Mkíkík ®[ríkík hneyu íkku ykÃkýu íku{Lke ðÄw Mkkhe heíku fk¤S hk¾e þfeyu. yk{ íkku Ãkþw fÕÞký yu çknw rðþk¤ rð»kÞ Au, yk{Aíkkt Lke[uLkk {wÆk Ãkh æÞkLk ykÃkeLku ykÃkýu Ãkþwyku {kxu ðÄw fÕÞkýfkhe ðkíkkðhýLku MkwrLkrùík fhe þfeyu Aeyu.
ðíko{kLk ÃkrhÂMÚkrík{kt
zuhe Ãkþw fÕÞký
Mktfh LkM÷ «sLkLk yksfk÷ økkÞku ÃkkMku Ú ke ðÄkhu «{ký{kt ËqÄ «kík fhðk Mktfh «sLkLk «ýk÷e yÃkLkkððkLke s\h Au, su íkuLkk fÕÞký MkkÚku òuzkÞu÷ Au. òufu Ãkþw MðkMÚÞ yLku fÕÞký MkðkuoÃkhe nkuðwt òuEyu Ãkhtíkw ½ýe ð¾ík LkkLkk ykfkhLke òíkkuÚke yÃkuûkkf]ík {kuxk fkh{kt nkuÕMkxeLk çkå[k ÃkuËk fhðk{kt ykðu Au. suÚke MÚkkrLkf òíkLke økkÞkuLkk «Mkðfk÷ Ëhr{ÞkLk Võík Ãkezk s LkÚke Úkíke Ãkhtíkw ½ýe ð¾ík LkkLkk ykfhLke nkuÕMkxeLk çkå[kLkwt rLk{koý fhðk{kt ykðu Au, suÚke MÚkkrLkf LkM÷Lke økkÞkuLkk «Mkðfk¤ Ëhr{ÞkLk Võík ðÄw rÃkzk s LkÚke Úkíke Ãkhtíkw íku íku{Lkk {kxu Sð÷uý Ãký çkLke þfu Au.ykuAk «{ký{kt ËqÄ ykÃkíkk ÃkþwykuLku nxkðe rðËuþe òíkkuÚke íkiÞkh fhðk{kt ykðíkk Mktfh Ãkþw ykŠÚkf ÿrüÚke íkku WÃkÞkuøke nkuÞ Au, Ãkhtíkw fu x ÷kf Mk{Þ çkkË íku { kt «ríkfq ¤ ðkíkkðhýLke ÃkrhÂMÚkríkLku ÷eÄu MðkMÚÞ MktçktrÄík rðfkhLkw rLk{koý Ãký ÚkkÞ Au. Mkk{kLÞ heíku òuðk{kt ykðu Au fu Ãkþw rðÃkheík ðkíkkðhýeÞ ÃkrhÂMÚkrík{kt ÃkkuíkkLku Zk¤e þfíkk LkÚke yLku ÍzÃk¼uh rçk{kh çkLke òÞ Au. õÞkhuf Mktfh «sLkLk zuhe Ãkþwyku {kxu yuf {kuxku Ãkzfkh Ãký nkuÞ Au. yk {kxu Mktfh «sLkLk fhkðíke ð¾íku MktçktrÄík Ãkûkku Ãkh rð[kh fhðku 50
f]r»k òøkhý ykufxkuçkh 2014
yrïLkefw{kh hkuÞ yLku {nuLÿ ®Mkn ðrhc yLku {wÏÞ ði¿kkrLkf zuhe Ãkþw þheh r¢Þk rð¿kkLk rð¼køk, hk»xÙeÞ zuhe MktþkuÄLk MktMÚkk fhLkk÷ (nrhÞkýk), {kuçkkE÷.09416039484
ykð~Þf çkLku Au.
ykt[¤:
÷tøkzkÃký
yk hku ø k Ãkþw y ku L kk yÞLk{kt SðkýwykuLkk Mkt¢{ýLku ÷eÄu ÚkkÞ Au. yk hkuøkLkku Vu÷kðku ÃkþwykuLku Ëkuníke ð¾íku ÃkÞkoó «{ký{kt MkVkE Lknª fhðkÚke yLku Mkt¢r{ík ykt[¤ Ãkh {k¾eyku çkuMkðkÚke ÚkkÞ Au. íkuLku ÷eÄu ÃkþwykuLku ËËo ÚkkÞ Au yLku yMkwrðÄkLkku Mkk{Lkku fhðku Ãkzu Au.òu yk hkuøkLkku ÞkuøÞ WÃk[kh fhðk{kt Lk ykðu íkku íku Sð÷uý Ãký rMkØ ÚkE þfu Au. yk hkuøkLku ÷eÄu fkrÞf fkurþfkykuLke MktÏÞk ½ýe ðÄe òÞ Au. Mkt¢r{ík ÃkþwykuLkwt ËqÄ {kLkð WÃkÞkuøk {kxu rçkLk÷k¼ËkÞf Au. yk hkuøkLku ÷eÄu zuhe ¾uzqíkku {kxu ykŠÚkf heíkus LkwfMkkLk LkÚke fhíkwt Ãkhtíkw íku ÃkþwykuLkk MðkMÚÞ yLku fÕÞký{kt Ãký yðhkuÄ çkLku Au. yk hkuøk {kuxk¼køku ðÄw ËqÄLkwt WíÃkkËLk fhíkkt Ãkþwyku{kt ÚkkÞ Au.ykÃkýe òíke «òrík{kt yk hkuøk Mktfh òíkLke økkÞku fhíkkt Mktfh «òrík{kt ðÄw òuðk {¤u Au.
íku Ãkþwyku {kxu yíÞtík Ëw¾ËkÞe ÃkrhÂMÚkrík Au, suLkkÚke Awxfkhku {u¤ððkLke s\h Au. ÷tøkzkÃký yLkuf fkhýku suðk fu fwÃkku»ký, Ëku»kÃkqýo «sLkLk yÚkðk ¾hkçk ykðkMkeÞ ÔÞðMÚkkÚke ÚkE þfu Au. ykÃkýu ÃkþwykuLkk yknkh Ãkh rðþu»k æÞkLk ykÃkðwt òuEyu. suÚke íkuLkk nkzfk {sçkqík ÚkE þfu. ÷tøkzkÃký sL{òík rðf]ríkLku ÷eÄu ÚkkÞ Au. íku ÃkþwykuLku [k÷ðk-Vhðk ÞkuøÞ søÞk Lk {¤u íkku íku{Lkk ÃkøkLkku rðfkh ÚkE þfu Au, su Mkk{kLÞ heíku [k÷ðk{kt yðhkuÄ\Ãk çkLke þfu Au. ÃkrhðnLk Ëhr{ÞkLk Ãkþw y ku «íÞu ÷kÃkhðkne Ëk¾ððk{kt ykðu íkku {ktMkÃkurþyku{kt ðÄkhu Ãkzíke ¾u[ ykðe sðkLkku ¼Þ hnu Au, suÚke íku ÷tøkzk çkLke þfu Au. ½ýe ð¾ík Ãkþwyku{kt ¼ÞLku ÷eÄu ¼køkËkuz Ãký ÷tøkzkÃkýLkwt fkhý çkLke þfu Au. {kxu ykðe ík{k{ rðÃkheík ÃkrhÂMÚkríkyku{kt íku{Lkk fÕÞký Ãkh rðþu»k æÞkLk ykÃkðkLke ykðkMkeÞ ÔÞðMÚkk ykð~Þfíkk hnu÷e Au. òu økkÞku L ku hnu ð k {kxu ÃkÞko ó
ÃkþwÃkk÷Lk
www.krishijagran.com
ykðkMkeÞ MÚkkLk WÃk÷çÄ Lk fhkððk{kt ykðu íkku íku íku{Lkk fÕÞký{kt {kuxk yðhkuÄLkwt MksoLk fhu Au. Mktfh «sLkLk îkhk íkiÞkh fhðk{kt ykðíke fux÷ef økkÞkuLkku ykfkh ½ýku {kuxku nkuÞ Au. Ãkhtíkw þnuhe rðMíkkh{kt íku{Lku hnuðk {kxu Ãkqhíke søÞk {¤íke LkÚke. ½ýeçkÄe økkÞku Mkk{kLÞ heíku íktøk MÚkkLk Ãkh hk¾ðk{kt ykðu Au. ßÞkt íku yLÞ Ãkþwyku MkkÚku xfhkíke nkuÞ Au. suÚke íku{Lkk{kt íkýkðLku ÷eÄu økkÞ ÃkhMÃkh ÷zu Au yLku zuheLke WíÃkkËLk ûk{íkk Ãký ½xu Au. økkÞkuLku çkuMkðk yLku ykhk{ fhðk {kxu Aík Ähkðíke søÞkLkk y¼kð hnu Au. ykðkMk MktçkttÄík Mk{MÞkLkk Wfu÷ {kxu ÃkþwykuLku þnuhLke çknkh
½kMk[khku yLku s¤ Lk {¤ðkÚke íku fwÃkku»kýLkku rþfkh çkLku Au. yk yðMÚkk{kt íku { Lke WíÃkkËfíkk Ãký yku A e ÚkkÞ Au.½kMk[khkLkk y¼kð{kt fux÷kf ÷kufku ÃkkuíkkLke økkÞkuLku ¾wÕ÷k{kt Akuze Ëu Au yLku íku {kr÷f ðøkhLkk òLkðhLke su{ VÞko fhu Au. su ftE {¤u íku ¾kÞ Au, su ÞkuøÞ LkÚke. yk ÃkrhÂMÚkrík{kt ½ýe ð¾ík økkÞ y¾kã yLku Íuhe÷e ðMíkwyku Ãký ¾kÞ Au. yksfk÷ ÷kufku Ãkkur÷ÚkeLkLke Úku÷eyku{kt þkf¼kS yLku V¤kuLke Ak÷ çknkh Vufu Au. ¼q¾ ÷køku÷e nkuðkÚke økkÞ yk Úku÷eyku Mkrník ¾kuhkf ÷E ÷u Au. íkuLku ÷eÄu íkuLke Ãkk[Lkíktºk yðhkuÄkÞ Au yLku íku Sð÷uý çkLke þfu Au. {kxu ÷kufkuyu íku{Lke økkÞku {kxu ½kMk[khkLke ÔÞðMÚkk fhðe. íkhMk ÷køkðkÚke íku ¾wÕ÷k Lkk¤k{kt ðnuíkk Ëqr»kík ¾wÕ÷k MÚkkLk Ãkh hk¾ðk òuEyu. íktøk MÚk¤ Ãkh ÃkþwykuLku ïkMk ÷uðk {kxu íkkS ÃkkýeLku Ãkeðu Au. suÚke íku rçk{kh ÚkE þfu nðk Ãký ÃkÞkoó «{ký{kt {¤íke LkÚke. Au. suLku ÷eÄu ÃkþwLke MðkMÚÞ ÂMÚkrík Ãkh Lkh ðkAzk: «ríkfq¤ yMkh ÚkkÞ Au. {kxu økkÞkuLku rËLkMktfh LkM÷Lke økkÞkuLkwt rLk{koý fhíke «rík rËLk Úkkuzku Mk{Þ çknkh ¾wÕ÷k ûkuºk{kt ð¾íku Lkh ðkAzk ÃkuËk ÚkkÞ Au, suLke fkuE ÷E sðk òuEyu. yk{ fhðkÚke íku WÃkÞkuøkeíkk hnuíke LkÚke. Ãkrhýk{ Mð\Ãk Mkk{krsf ÿrüÚke íku ÃkhMÃkh òuzkÞu÷ ykðk ðkAzkLku ¾kðk {kxu ÃkÞko ó hnuþu. íku{Lkk fkuE íkýkð suðe ÂMÚkríkLkku «{ký{kt yknkh LkÚke {¤íkku yÚkðk Ãký Mkk{Lkku fhðku Lknª Ãkzu. Ãkþw ¾wÕ÷e {køkkuo Ãkh ykðkhk Akuze Ëuðk{kt ykðu nðk{kt rð[÷Lk fhðkÚke þkherhf ÿrüÚke Au.fux÷kf ÷kufku yk «fkhLkk ðkAzkykuLku Ãký nwMxÃkwü hnu Au yLku íku{Lkku Ãkfze fík÷¾kLkk{kt {kuf÷e ykÃku Au. yk ÔÞðnkh Ãký Mkk{kLÞ hnu Au. çkÄe s çkkçkíkku ykŠÚkf WÃkksLk {kxu fhðk{kt ykðu
ykÃkðk EåAíkk LkÚke. þwt yk «fkhLkk ðkAzkykuLku sL{ çkkË Mkkhe Ëu¾hu¾ {u¤ððkLkku yrÄfkh LkÚke. þwt íku{Lke Ëu¾hu¾ fkuE rððufÃkqýo heíku fhðku Lk òuEyu. yksu ykðk yLkuf «&™kuLkk Wfu÷Lke rðþu»k s\h Au. «sLkLk fhkðíke ð¾íku ðeÞoLkku WÃkÞkuøk fhe þfkÞ Au. suÚke ðkAze ÃkuËk ÚkkÞ íkuLke þõÞíkk ðÄw hnu. Ãký yk{ Aíkkt ykð~Þfíkk Ãkzu íkku fux÷kf ðkAzkykuLkk «sLkLk nuíkw WÒkík Mkktz Mð\Ãk{kt {kuxk fhe þfkÞ Au. fux÷kf ðkAzkLku çk¤Ë Mð\Ãku [khku yÚkðk Aký WÃkkzðk WÃkÞkuøk{kt ÷uðk òuEyu. Ãkþw ÃkrhðnLk
Ãkþw y ku L kk ÃkrhðnLk îkhk yu f MÚk¤Úke çkeò MÚk¤ Ãkh ÃkrhðnLk fhíke ð¾íku íku{Lkk fÕÞký Ãkh æÞkLk ykÃkðk{kt ykðíkwt LkÚke. su yÞkuøÞ Au.ÃkþwykuLku ykð~Þfíkk «{kýu LkkLkk ðknLkku{kt ¼he Ëuðk{kt ykðu Au. ½ýk f÷kfku MkwÄe ÚkkfLku ÷eÄu Ãkþwyku {]íÞw Ãkk{u Au yÚkðk [k÷ðknhðk Vhðk{kt yMkûk{ çkLke òÞ Au. ÞwhkuÃk{kt íkku {kxu rðþu»k fk¤S hk¾ðk{kt ykðu Au. ÃkþwLkk «íÞuf ykX f÷kfLke MkVh çkkË VhSÞkíkÃkýu rð©k{ fhkððk{kt ykðu Au. ¼khík{kt Ãký Ãkþw fÕÞkýLkk fkÞËk Au Ãkhtíkw íkuLkku ÞkuøÞ heíku y{÷ fhðk{kt ykðíkku LkÚke. suLku ÷eÄu ÃkþwykuLku ½ýw fü MknLk fhðw t Ãkzu Au . MkVh Au . fkhý fu Ëhr{ÞkLk ÃkþwykuLku n÷Lk [÷Lk {kxu f k u E Ãkqhíke søÞk nkuðe òuEyu. {kxu ÃkrhðnLk Mk{Þu fkuE çkkuõMk yÚkðk ¢uxLkku WÃkÞkuøk Lk fhþku . fkhý fu íku Ãkþw y ku {kxu ykhk{ËkÞf nkuíkk LkÚke. yk «fkhLke ÷ktçke Þkºkk Ëhr{ÞkLk Ãkþwyku {kxu ½kMk[kh yLku ÃkkýeLke ÔÞðMÚkk fhðe òuEyu. ËqÄ-ËkunLk
Ãkku»ký yLku Ãkeðk÷kÞf Ãkkýe
Ãký MðMÚÞ SðLk {kxu ¾ u z q í k Ãkku»ký yLku s¤Lkwt MkkiÚke r ç k L k W í à k k Ë f ðÄkhu WÃkÞkuøke Au.Ãkhtíkw økkÞkuLku ÃkÞkoó ÃkþwykuLku ½kMk[khku
økkÞku{ktÚke ËqÄ «kó fhíke ð¾íku íku { Lkk fÕÞký Ãkh rðþu » k æÞkLk ykÃkðkLke s\h nkuÞ Au. òu ËqÄËkunðk Mk{Þu ÃkþwLku fkuE Ãkezk yÚkðk íkýkð Lk nkuÞ íkku íku ðÄkhu «{ký{kt ËqÄ ykÃku Au. nkÚk ðzu ËqÄ Ëkuníke ð¾íku íku{Lku f]r»k òøkhý ykufxkuçkh 2014
51
ÃkþwÃkk÷Lk
www.krishijagran.com
Ãkezk Úkðe òuEyu Lknª. ËqÄ ËkunðkLkku Mk{Þ yLku ÃkØrík ykhk{ËkÞf nkuðk òuEyu. òu ËqÄ Ëkuníke ð¾íku MðåAíkk Ãkh ÃkÞkoó «{ký{kt æÞkLk ykÃkðk{kt Lknª ykðu íkku íkuLkk ykt[¤ MktçktrÄík hkuøk ÚkðkLke þõÞíkk ðÄe òÞ Au. yksfk÷ {þeLk îkhk ËqÄ {u¤ððk{kt ykðu Au. suÚke fkÞo ÍzÃk¼uh yLku ÞkuøÞ heíku Ãkqýo ÚkkÞ.òu økkÞkuLku íkuLke ykËík ÚkkÞ íkku íku ÞkuøÞ Au. sið-rðrðÄíkk ¼khík{kt økkÞkuLke ½ýeçkÄe òíkku òu ð k {¤u Au . su íku { Lkk ûku º kLkk ðkíkkðhýLku yLkw\Ãk nkuÞ Au. yk ík{k{ òíkkuLke rðrþü yku¤¾ yLku WÃkÞkuøkeíkk nkuÞ Au. fkuE òík Võík ðÄkhu ËqÄ WíÃkkËLk {kxu nkuÞ Au íkku fkuE ¾uíkhku{kt fk{ fhðk {kxu nkuÞ Au. {kxu ¾uzqíkkuLku ÃkkuíkkLke ykð~Þfíkk «{kýu òíkkuLke ÃkMktËøke fhðe òuEyu. òu fkuE økh{ rðMíkkhLkk ÃkþwykuLku Xtzk rðMíkkhku{kt {kuf÷ðk{kt ykðu íkku íku{Lkk MðkMÚÞ Ãkh «ríkfq¤ yMkh Ãkzu Au. yksfk÷ zuhe Vk{oLku yuf ÔÞðMkkÞ Mð\Ãk{kt yÃkLkkðíke ð¾íku yk ík{k{ çkkçkíkkuLku æÞkLk{kt ÷uðkLke rðþu»k s\h Au. «sLkLk fhkðíke ð¾íku yuðku rð[kh fhðku òuEyu fu ðÄw ËqÄ WíÃkkËLkLke ÷k÷[{kt rçkLkykð~Þf Mktfh «sLkLk îkhk økkiðtþeÞ ÃkþwykuLke sið-ðirðæÞíkkLku ÷E fkuE økt¼eh ¾íkhkLkwt rLk{koý íkku LkÚke Úkíkwt. òu økkiðtþLke rðþu»k LkM÷ku{kt yk LkM÷Lke ÃkMktËøke Mkktzku îkhk «sLkLk fhkððk{kt ykðu íkku Wå[ økwýku Ähkðíkk Ãkþw «kó ÚkE þfu Au.
ðÄw Mkkhe Ãkþw ÔÞðMÚkk yksfk÷ {ku x k zu h e Vk{ku o Ãkh ykÄwrLkf yLku rðfrMkík Ãkþw ÔÞðMÚkk ÃkØrík yÃkLkkððk{kt ykðu Au , yk «ØríkÚke ËirLkf fkÞkuoLku ðÄw MkV¤ çkLkkðe þfkÞ Au. Ãkhtíkw ½ýe ð¾ík ÃkþwykuLku ¼khu íkýkðLkku Mkk{Lkku fhðku Ãkzu Au. ÃkþwykuLku Mket ø kzk hrník fhðkLkw t fkÞo rLkíkkt í k ykð~Þf Au. Mkªøkzk hrník Ãkþw ÃkhMÃkh ÷zíkk LkÚke. suÚke Eò ÚkðkLkwt òu¾{ hnuíkw LkÚke. Ãkhtíkw ðÞMf ÃkþwykuLkk Mkªøkzk Ëqh fhðk{kt íku{Lku ½ýw Ëw¾ ÃkzkU[u Au. Mkªøkzk Ëqh fhðkLkwt fk{ sL{Lkk yuf {rnLkkLke ytËh Ãkqýo fhðwt ÞkuøÞ Au. suÚke íku{Lku ykuAk{kt ykuAe Ãkezk ÚkkÞ.ÃkþwykuLku Mk{Þkt í khu hMke yÃkkððe òu E yu .
Ñf"k tkxj.k fdlku dYc fdlku dh vkokt cus fdlkuksa dh leL;kvksa dks jk"Vªh; Lrj igq¡pk,a
ÃkþwykuLku Ãkku»ký yLku s¤Lke rðþu»k ykð~Þfíkk hnu ÷ e Au . Ãkþw {kxu ykð~Þfíkk «{kýu s ½kMk[khk yLku ÃkkýeLke ÔÞðMÚkk fhðe òuEyu.Ãkþwyku {kxu økh{e-XtzeÚke çk[kð {kxu ÞkuøÞ ÔÞðMÚkk fhðe òu E yu . yksfk÷ þnuhku{kt ½ýk ÷kufku rçkLkWíÃkkËfeÞ ÃkþwykuLku çknkh Akuze Ëu Au. yk Ãkþw {køkkuo yLku çkòhku{kt Võík Ëw½oxLkkøkúMík ÚkkÞ Au Ãkhtíkw ½ýk rËðMkku MkwÄe ¼qÏÞk Ãký hnu Au. yk Ãkþw ÃkÞko ó Ãkku » ký Lk {¤ðkÚke íkýkðøkúMík ÚkE òÞ Au. yk ÃkþwykuLku LkSfLkk økkiþk¤k{kt {kuf÷ðk suÚke íku{Lke Þku ø Þ fk¤S ÷E þfkÞ. Mkt à kq ý o {kLkðíkkLkwt fÕÞký ÃkþwykuLkk Mk{wr[ík fÕÞký{kt hnu÷ Au.
ds lnL; cus
Ñf"k tkxj.k fdlku dYc ds lnL; cuus ds fy, eStsl ckWDl esa ^kjclub* fy[ks vkSj Hkst nsa & 09999142633 ij 52
f]r»k òøkhý ykufxkuçkh 2014
E-mail : show@agritalkindia.com Mob: 76989 99499, 76989 99399
www.krishijagran.com
Fuj sd;
híkeÞ yuÚ÷urxõMkLke økkuÕzLk ¼køk÷o íkhefu yku¤¾kíke Ãkexe W»kk
ðzk«ÄkLkLkk yLkwhkuÄ çkkË Ãkexe W»kk økwshkíkLkk yuÚ÷uxTMkLku íkkr÷{ ykÃkþu
nðu økw s hkíkLkk «rík¼kþk¤e yuÚ÷uxTMkLku íkkr÷{ ykÃkþu. ðzk«ÄkLk LkhuLÿ {kuËeyu íkksu íkh{kt Ãkexe W»kkLku økw s hkíkLkk yu Ú ÷u x T M kLku íkkr÷{ ykÃkðk yLkwhkuÄ fÞkuo níkku.yk yLkwhkuÄLku Mðefkhe Ãkexe W»kk økwshkíkLkk yuÚ÷uxTMkLku íkkr÷{ ykÃkðk Mkt{rík ykÃke ËeÄe Au.
çkLkkððk{kt ykðu÷ fkuBÃk÷uõMk{kt íku{Lku íkkr÷{ ykÃkeþ. [uÒkkE ¾kíkuLke {khe W»kk Mfq÷ ykuV yuÚ÷urxõMkÚke MÃkkuxTMko ykuÚkkurhxe ykuV økwshkík ¾qçk s «¼krðík Au. yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu W»kk Mfq÷ ykuV yu Ú ÷u r xõMk{kt Ú ke íki Þ kh ÚkÞu ÷ k yuÚ÷uxTMk Ëh ð»kuo LkuþLk÷ yuÚ÷urxõMk{kt 70 sux÷k {uz÷ seíku Au. nwt økwshkíkLkk yuÚ÷uxTMkLku íkiÞkh fhðk {kxu ºký {rnLkk Vk¤ððkLke Aw t . y{ËkðkË yLku ðzkuËhk{kt h{ík {kxuLke {k¤¾køkík Mkð÷íkÚke «¼krðík ÚkE Awt.Ëuþ{kt MÃkku‹xøk fÕ[h fuðe heíku rðfMkkððwt íku ytøku LkhuLÿ {kuËe MkkÚku {khe rðMík]ík [[ko ÚkE Au. 50 ðŠ»kÞ ÃkexeW»kkyu 1986{kt yurþÞLk økuBMk{kt [kh økkuÕz {uz÷ SíÞk níkk. 1984Lke ÷kuMk yuLs÷Mk ykur÷ÂBÃkõMk{kt ÃkexeW»kk 400 {exh nzoÕMk{kt MkufLzLkk 100{kt ¼køkÚke çkkuLÍ {uz÷ [wfe økE níke.
yk ytøku Ãkexe W»kkyu sýkÔÞwt níkwt fu økwshkík{kt A fuLÿ{kt 9Úke 15 LkðuBçkh Ëhr{ÞkLk xÙkÞÕMk ÞkuS fku®[øk {kxu 30 çkkuÞÍ-økÕMko ÞkuS fku®[øk {kxu ÃkMktËøke fhðk{kt ykðþu . ÃkMkt Ë øke fhðk{kt ykðu÷k yk yuÚ÷uxTMkLkwt ðÞsqÚk 11Úke 14 ð»koLkwt hnuþu. yk ÃkAe nwt ðzkuËhk ¾kíku MÃkkuxTMko ykuÚkkurhxe ykuV økwshkíkLkk Lkðk
Ãk
rðÂLzÍu «ðkMk Ãkzíkku {wfíkkt çkeMkeMkeykELku \rÃkÞk 400 fhkuzLkwt LkwfMkkLk
54
f]r»k òøkhý ykufxkuçkh 2014
økkh {wÆu ðuMx ELzeÍ r¢fux xe{u ¼khíkLkku «ðkMk yÄðå[uÚke Ãkzíkku {wfíkk çkeMkeMkeykE ðuMx EÂLzÍ r¢fux çkkuzo Mkk{u íkuLkku ¼khu rðhkuÄ LkkUÄkÔÞku Au yLku y{wf ð»ko {kxu íkuLke MkkÚku Auzku Vkze Lkk¾u íkuðe þõÞíkk Au. ðuMx EÂLzÍ r¢fux çkkuzo yLku ¾u÷kzeyku ðå[u [k÷e hnu÷k xfhkðLku ÷eÄu ¼khíkeÞ r¢fux çkkuzoLku ykþhu \rÃkÞk 400 fhkuzLkwt støke LkwfMkkLk ÚkkÞ íkuðku ytËks Au. yktíkrhf xfhkðLku ÷eÄu ðuMx RÂLzÍ íkuLkku ¼khíkLkku «ðkMk yÄðå[u Akuze MðËuþ Ãkhík VhðkLkku rLkýoÞ fÞkuo Au. ¼khíkeÞ r¢fux çkkuzoLkk ík{k{ «ÞkMk Aíkkt ðuMx EÂLzÍ r¢fux çkkuzo íku{ s ¾u÷kzeyku ÃkkuíkÃkkuíkkLke SË Ãkh {Æ{ hÌkk Au. suLku ÷eÄu «ðkMk Ãkzíkku {wfðku Ãkzâku Au.¼khíkeÞ r¢fux çkkuzoLkk Mku¢uxhe MktsÞ Ãkxu÷Lku xktfeLku sýkððk{kt ykÔÞwt Au fu yk {k{÷u økt¼ehíkkÚke rð[kh fhðk{kt ykðe hÌkku Au.
To Reach Rural India Advertise in Krishi Jagran •Five languages •Thirteen states •Four lakh plus copies JAMMU & KASHMIR
SARA KHAN 9953720233
KRISHI JAGRAN
H.P PUNJAB
the pulse of rural india
SARLA SINGH 9999141933
MEGHA SHARMA 9891668292
HARYANA
UTTRAKHAND PRATIBHA JOSHI BHATT 9953746033
K J SARANYA 9811758683
RAJASTHAN
U.P.
JYOTI SHARMA 9891828266
GUJARAT
M.P.
AR OORI BIAHMONS44
GM 240 NA 9538 9 D AN KH AF AR SA H J 9 89 NA 18 M 99 AL 32 IK 2
C
H
SARITA SINGH 9891899197
PR A HA 97 TIM TT 18 A IS 26 J G 88 OS AR 33 HI H
PRIYA KASHYAP 8447527318
MEHAK ALI 9582957538
MAHARASTRA FARHA KHAN 9891724495
n?Zw-J/-;h- feqPh ikroD
AGRICULTURE WORLD
COMING SOON
KRISHI JAGRAN 60/9, 3rd Floor, Yusuf Sarai Market, Near Green Park Metro Station, New Delhi-110016 Tel: 011-26511845, 26517923, 45503170 Mob: 9313301029, 9654193353 Email: info@krishijagran.com
www.krishijagran.com www.kjcommoditynews.com
www.krishijagran.com www.krishijagran.com
ÔÞtsLk
çkk÷wþkne çkk
÷wþkne [ku¬MkÃkýu MðkrËü r{XkE nkuÞ Au. ík{u çkòhLke çkLku÷e çkk÷qþkne íkku ½ýe ð¾ík ¾kÄe nþu Ãkhtíkw þwt ík{u õÞkhuÞ íkuLku ½hu çkLkkðe Au. òu Lkne íkku yks íku çkLkkðku. çkk÷qþkne{kt {kðkLkku WÃkÞkuøk Úkíkku LkÚke yLku íku çkLkkððk{kt Ãký ½ýe Mkh¤íkk hnu Au. íkku [k÷ku çkLkkðeyu MðkrËü ¾Míkk çkk÷qþkne
ykð~Þf Mkk{økúe : · {uËku-500 økúk{ (4 fÃk) · ½e- 150 økúk{ (3/4 økúk{) {uËk{kt {u¤ððk {kxu · Çku®føk Mkkuzk- yzÄe [{[e · Ëne- yzÄku fÃk · ¾ktz- 600 økúk{ (3 fÃk) · Äe-ík¤ðk {kxu çku®føk Mkkuzk, Ëne yLku ½e
{k
çkk÷qþkne çkLkkððkLke rðrÄ: yuf ðkMký{kt {uËkLku ÷E íku{k çku®føk Mkkuzk, Ëne yLku ½eLkwt {u¤ðý fhku yLku Úkkuzk Úkkuzk ÃkkýeÚke Lkh{ ÷kux økqÚke 20 r{rLkx {kxu ZkfeLku hk¾ku, suÚke íku Mkux ÚkE òÞ (÷kuxLku ðÄkhu {h¤þku Lknª, íku ¼uøkku hk¾e {wfku). 20 r{rLkx çkkË ÷kuxLku nÕfku {¤e ÞkuøÞ fhku. íÞkhçkkË yuf ÷ªçkwLkk «{ký{kt ÷kux {u¤ðe íkuLku økku¤ ðk¤ku. nðu yk ÷kuxLku ÃkuzkLke {kVf ykfkh ykÃkku yLku ytøkqXkÚke Mknus Ëçkkðku. Mk{økú ÷kuxLku yk «fkhu fhku. fzkE{kt ½eLku økh{ fhku yLku yuf çkk÷qþkneLku ½e{kt Lkk¾ku yLku Äe{k íkkÃkÚke økh{ fhku. íku{ s zkfo çkúkWLk ÚkkÞ íÞkt MkwÄe íkuLku ík¤ku (ÞkË hk¾ku fu ík¤íke ð¾íku íku÷ çknw økh{ Lk ÚkkÞ). ßÞkhu íku ÞkuøÞ heíku ík¤e òÞ yux÷u yuf Úkk¤e yÚkðk Ã÷ux{kt fkZe ÷ku. yuf ðkMký{kt 600 økúk{ ¾ktz yLku 300 økúk{ ÃkkýeLkwt r{©ý fhe yuf Mk{kLk [kMkýe çkLkkðku yLku ßÞkhu [kMkýe Mkk{kLÞ økh{ ÚkE òÞ yux÷u íku{kt çkÄe çkk÷qþkneLku zqçkkuze Ëku. 4-5 r{rLkx çkkË íkuLku [{[kÚke fkZe Úkk¤e{kt {wfe Ëku. íkuLku Xtzk fhe Lkk¾ku suÚke çkk÷qþkne Ãkh [zu÷e [kMkýeLku ÞkuøÞ heíku MkwfkE òÞ. MðkrËü ÷kçkqþkne íkiÞkh Au. nðu ík{u EåAku íÞkhu íkuLku ykhkuøke þfku Aku. íkuLku yuhxkEx fLxuLkh{kt ¼heLku hk¾e þfku Aku. íkuLku 20 rËðMk øk{u íÞkhu ykhkuøke þfku Aku.
ðk{ktÚke rðrðÄ «fkhLkk ÔÞtsLk çkLkkðe þfkÞ Au. íku
Ãkife yuf Au {kðkLke çkhVe su ¾qçk s MðkrËü íkku Au s Ãký íkuLku çkLkkððkLke heík Ãký Mkh¤ Au. íkku [k÷ku yksu {kðkLke çkhVe çkLkkðeyu. {kðk (¾kuÞk) çkhVe çkLkkððkLke rðrÄ:
fkuE Ãký íku÷Lke fzkE{kt ½eLku økh{ fhe íku{kt {kðku Lkk¾ku yLku Äe{k økuMk Ãkh Mkk{kLÞ «{ký{kt íku økw÷kçke ÚkkÞ íÞkt MkwÄe økh{ fhku íÞkhçkkË íkuLku çknkh fkZe Xtzku fhku. yuf Ã÷ux yÚkðk xÙu{kt øke ÷økkðe íkuLku hk¾ku. nðu yuf fzkE{kt ¾ktz yLku ¾ktzLkk ºkeò ¼køkLkwt (¾ktz 250 økúk{ íkku Ãkkýe ÷øk¼øk 80 økúk{) Lkk¾ku. yk «fkhÚke [kMkýe çkLkkðe íkuLku Ã÷ux{kt Lkk¾ku su ò{e sþu. [kMkýe çkLke økÞk çkkË økuMk çktÄ fhe Ëku. [xkMkýeLku [{[kÚke Xtze Ãkkzku. nðu yk r{©ýLku ½e ÷køku÷e Ã÷ux yÚkðk xÙu{kt Lkk¾e [khu çkksw Mkkhe heíku Vu÷kðe Ëku yLku WÃkh çkËk{ yLku rÃkMíkk Lkk¾ku. {kðkLke çkhVe ò{ðk{kt 20-24 f÷kf sux÷ku Mk{Þ ÷køku Au. íÞkhÃkAe ßÞkhu çkhVe ò{e òÞ yux÷u íkuLku {LkÃkMktË ykfkh ykÃke fkÃkku. íkuLku yuh xkEx fLxuLkh{kt ¼he £eÍ{kt hk¾e {wfku yLku EåAk ÚkkÞ íÞkhu ¾kð. 56
f]r»k òøkhý ykufxkuçkh 2014
{kðk (¾kuÞk) çkhVe
www.krishijagran.com
furhÞh
To Advertise in Krishi Jagran
yuøkúefÕ[h{kt furhÞh
¼k
híkLkwtrðþk¤ f]r»kÞkuøÞ s{eLk yksu Ãký ÷k¾ku ÷kufkuLku hkusøkkhe Ãkqhe Ãkkzu Au. yuf ytËks «{kýu yk ûkuºk{kt «íÞûk yLkuÃkhkuûk Mð\Ãku ykþhu 64 xfk ÷kufkuLku hkusøkkhe ykÃku Au. òufu yks su økíkeÚke ¼khíkLke ðMkíke ðÄe hne Au íkuLku òuíkk Lkðe xufLkefLke ykð~ÞfíkkLkku ynuMkkMk fhðk{kt ykðu Au. íkuLke s\rhÞkíkLku Ãkqýo fhe þfkÞ Au. {kxu íkksuíkhLkk Mk{Þ{kt yuøkúe fÕ[h yr¼fÕÃk yuÂLsLkeÞhªøkLke {køk rðþu»k\Ãk{kt ðÄe økE Au.
þwt fhu Au yuøkúefÕ[h yuÂLsLkeÞMko Mkk{kLÞ heíku yk ÃkzfkhÃkqýo ûkuºk {kLkðk{kt ykðuAu, Ãkhtíkw yk ûkuºk{kt rðþk¤ yðfkþLku òuíkk ÞwðkLkkuyu yk ûkuºkLku ðÄw økt¼ehíkkÚke ÷uðwtòuEyu. y÷çkík yuøkúe[Õ[h yuÂLsLkeÞhªøkLkk fkÞoLku f]r»k WíÃkkËLk MkkÚku òuzðwt òuEyu. ®Mk[kE, ÃkkýeLkku rLkfk÷ fhðkLke ÃkØrík, {þeLkkuLke rzÍkELk ðøkuhu íkiÞkh fhðkLke s\h Au. yLkuf íkfku : yk ûkuºk sux÷w rðþk¤ Au yux÷e s ðÄkhu «{ký{kt íkf {¤u Au. íkuLke MkkÚku Mktf¤kÞu÷ økúußÞwyux yLku ÃkkuMx økúußÞwyux {kxuLke ¼khíkeÞ f]r»k yLkwMktÄkLk Ãkrh»kË ûkuºkku (ykEMkeyuykh){kt fkiþÕÞíkk ËþkoððkLkk rðþu»k íkfku hnu÷e Au. fkhý fu yk MktMÚkk ytíkøkoík 43 MktþkuÄLk MktMÚkk, [kh LkuþLk÷ rhMk[o çÞwhku,20 LkuþLk÷ rhMk[o MkuLxh, 109 f]r»k rð¿kkLk fuLÿ ðøkuhuLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au. yk WÃkhktík ¾kLkøkeûkuºkLke ftÃkLkeyku yk ûkuºk{kt WÃk÷çÄ Mkt¼kðLkkLku òuíkk {kuxk «{ký{kt {qze hkufký fhe hne Au.íkuLkkÚke ík{u ytËks ÷økkðe þfku Aku fu yk ûkuºk{kt MLkkíkf {kxu hkusøkkheLku ÷E fux÷k {kuxk «{ký{kt íkfku WÃk÷çÄ Au. òu ík{u EåAku íkku yuøkúefÕ[h yuÂLsLkeÞ®høk, VkuhuMxÙe, Vq z «ku M ku ® Mkøk, Áh÷ zu ð ÷Ãk{u L x, {þeLk zuð÷Ãk{uLx ðøkuhu{kt Lkkufhe íkÃkkMke þfkuAku.yksfk÷ yuøkúefÕ[h yuLSrLkÞ®høk yuLkSyku MkkÚku «kusuõx íkÚkk Mfe{ Ãkh Ãký fk{ fhðk{kt ykðu Au. çkeS çkksw rhxu÷ ftÃkLkeyku Ãký yuøkúe-MkkÞLMk økúußÞwyuxLku ÷E hkusøkkheLke ÔÞkÃkf íkf hnu÷e Au.
ALL INDIA
M.C. DOMINIC
9654193353
dominic@krishijagran.com
MAHARASHTRA
Farha Khan
09891724495
farha@krishijagran.com
GUJARAT
Priya Kashyap
08447527318
priya@krishijagran.com
PUNJAB
Megha Sharma
09891668292
megha@krishijagran.com
HARYANA
K J Saranya
09811758683
saranya@krishijagran.com
RAJASTHAN
Jyoti Sharma
09891828266
jyoti@krishijagran.com
UTTAR PRADESH
Mehak Ali
09582957538
mehak@krishijagran.com
UTTARAKHAND
Pratibha Joshi Bhatt
09953746033
pratibha@krishijagran.com
MADHYA PRADESH
Sarita Singh
09891899197
sarita@krishijagran.com
CHHATTISGARH
Pratima Joshi
09718268833
pratima@krishijagran.com
BIHAR
Nagma Monsoori
09953824044
nagma@krishijagran.com
JHARKHAND
Afsana Malik
09891899322
afsana@krishijagran.com
HIMACHAL PRADESH
Sarla Singh
09999141933
sarla@krishijagran.com
JAMMU & KASHMIR
Sara Khan
09953720233
sara@krishijagran.com
WEST BENGAL
Hrituparna Banerjee
09891899064
hrituparna@krishijagran.com
KARNATAKA
Priyanka Dubey
09891123772
priyanka@krishijagran.com
ASSAM
Jayanti Das
09891123772
jayanti@krishijagran.com
ANDHRA PRADESH
Ritika Kotiyal
09953746033
ritika@krishijagran.com
ODISHA
Namita Shrivastav
09999147833
namita@krishijagran.com
TAMIL NADU
Sujata Gautam
08588998437
sujata@krishijagran.com
DIGITAL
P.S. Saini
09891405403
pssaini@krishijagran.com
To Subscribe Krishi Jagran SANJAY KUMAR CHETRAM GUJARAT MAHARASHTRA MADHYA PRADESH CHATTISGARH Jammu & Kashmir Himachel Pradesh Punjab Uttrakhand Haryana Uttar Pradesh
Dharmendra Kumar Pavan Ajage Bhausaheb Lahanu Abhijeet Banerjee Raju Jana Afsana Khatun Nishant Taak Chetram Rahul Singh Gaureesh Gausain R.N. Chaubey Krishna Bihari Shivkant Upadhyaya Yogesh Kumar Prem Kumar
09313301029 09891864657 09891883231 08411889826 09881304544 09999743660 09999743660 09891899322 09953756433 09891864657 09891339440 09996112877 09453577732 09719029604 09917847291 09999142633 09899594538
sanjay@krishijagran.com chetram@krishijagran.com dharmendra@krishijagran.com pavan@krishijagran.com satish@krishijagran.com abhijeet@krishijagran.com raju@krishijagran.com afsana@krishijagran.com nishant@krishijagran.com chetram@krishijagran.com rahul@krishijagran.com gaureesh@krishijagran.com chaubey@krishijagran.com krishna@krishijagran.com info@krishijagran.com yougesh@krishijagran.com prem@krishijagran.com
{Lke Vu õ xhe : Mkk{kLÞ heíku yu ø kú e fÕ[h yuÂLsLkeÞ®høkLkku Ãkøkkh yLÞ ÔÞðMkkrÞfLke su{ Rajasthan s nkuÞ Au. £uþh yuøkúefÕ[h yuLsLkeÞ®høkLke Bihar þ\ykíke Ãkøkkh 12Úke 15 nòh \rÃkÞk ðå[u SANJAY KUMAR 09313301029 sanjay@krishijagran.com nkuÞ Au. Ãkhtíkw ºkýÚke [kh ð»koLkku yLkw¼ð ÚkE ALL INDIA økÞk çkkË Ãkøkkh 30Úke 40 nòh MkwÄe {¤e þfu Ph. : 011-26511845, 26517923, 45503170 Au. Email : info@krishijagran.com Web. : www.krishijagran.com
Hkkjr dh vxz.kh Ñf”k ikfjokfjd if=dk ikap Hkk”kkvksa esa n?Zw-J/-;h- feqPh ikroD
AGRICULTURE WORLD f]r»k òøkhý ykufxkuçkh 2014
57
www.krishijagran.com
hksLkerík søkík
sýkÔÞwt níkwt fu fkUøkúuMk {wõík ËuþLkk y{khk yr¼ÞkLk{kt y{u ðÄw çku Ãkøk÷kt ykøk¤ ðæÞk Aeyu. {nkhk»xÙ{kt fkUøkúuMk AuÕ÷k 15 ð»koÚke þkMkLk fhíke níke ßÞkhu nrhÞkýk{kt fkutøkúuMk AuÕ÷k 10 ð»koÚke Mk¥kk Ãkh níke. {nkhk»xÙ
{kuËeLkku òËw yfçktÄ nrhÞkýk,{nkhk»xÙ{kt fkUøkúuMkLkku MkVkÞku
{
nkhk»xÙ yLku nrhÞkýk rðÄkLkMk¼k [qtxýeyku{kt ¼ksÃk {kxu ðzk«ÄkLk {kuËeLkku òËw çkhfhkh hÌkku Au. nrhÞkýk{kt ¼ksÃkLku Mkki «Úk{ ð¾ík støke çknw{rík {¤e Au íÞkhu {nkhk»xÙe{kt ¼ksÃkLku MkkiÚke ðÄw çkuXf {¤íkk íku MkkiÚke {kuxk Ãkûk íkhefu W¼he ykÔÞku Au. y÷çkík {nkhk»xÙ{kt ¼ksÃk çknw{ríkÚke Mknus s Ëqh hnuíkk nðu òuzký MkhfkhLke þõÞíkk Q¼e ÚkE Au.çkÒku hkßÞku{kt fkUøkúuMkLkk økZLkkt fktøkhkt ¾uhðLkkh ¼ksÃk yLku íkuLkk MknÞkuøke ÃkûkkuLku {nkhk»xÙ{kt fw÷ 288 çkuXfku{ktÚke 123 çkuXfku {¤e Au ßÞkhu nrhÞkýk{kt yuf Mk{Þu Võík [kh çkuXfku {u¤ðLkkh ¼ksÃkLku ykð¾íku fw÷ 90 çkuXfku{ktÚke 47 çkuXfku MkkÚku MÃkü çknw{rík {¤e Au. çknw{ríkÚke Úkkuzk Ëqh hÌkk çkkË ¼ksÃkLku hkßÞ{kt yuLkMkeÃkeyu çkeLkþhíke xufku ykÃkðkLke ònuhkík fhe Au. ð»ko 1966{kt nrhÞkýk y÷øk hkßÞ çkLÞk çkkË íkuLkk MkkiÚke ©uc «ËþoLk MkkÚku ¼ksÃk nrhÞkýk{kt Ãknu÷e ð¾ík Mkhfkh çkLkkðþu. yk «Mktøku ¼ksÃkLkk ðzk yr{íkþknu
hk
sfkux Ãkrù{ çkuXf Ãkh ¼ksÃkLkk rðsÞ \ÃkkýeLkku 23,740 {íkkuÚke rðsÞ ÚkÞku Au.rðsÞ \ÃkkýeLku 81092 {ík {éÞk níkk íÞkhu fkUøkúuMkLkk sÞtrík¼kE fk÷heÞkLku 57,352 {ík {éÞk níkk.ðzk«ÄkLk Lkhu L ÿ {ku Ë e Ãkku í kkLkk SðLkLke «Úk{ [qtxýe ßÞktÚke ÷zâk yLku SíÞk íku{ s Mkt½{ktÚke Mk¥kk íkhVLkku íku{Lkku ð¤ktf ykÃÞku íkuðe yk çkuXf{kt 1985Úke Mkíkík Lkðe ð¾ík ¼ksÃku Síke ÃkkuíkkLkku økZ xfkðe hkÏÞku níkku. yk çkuXf Ãkh Mkíkík 7{e ð¾ík ðsw¼kE ðk¤k Síkíkk ykÔÞk níkk. yk çkuXf Ãknu÷k LkhuLÿ {kuËe {wÏÞ«ÄkLk ÚkðkLkk níkk íÞkhu íku{Lkk {kxu ¾k÷e fhe níke. nðu íkuyku fýkoxfLkk hkßÞÃkk÷ çkLkíkk yk çkuXf Ãkh Ãkuxk[qtxýe ÞkuòE níke.
58
f]r»k òøkhý ykufxkuçkh 2014
Ãkûk
çkuXf
¼ksÃk
123
rþðMkuLkk
63
fkUøkúuMk
42
yuLkMkeÃke
41
{LkMku
01
yLÞ
18
nrhÞkýk Ãkûk
çkuXf
¼ksÃk
47
ykEyuLkyu÷ze
19
fkUøkúuMk
15
ykEyuLkze
05
yu[suMke
02
yLÞ
02
{kuËe ßÞktÚke SðLkLke «Úk{ [qtxýe ÷zâk níkk íku hksfkux-Ãkrù{Lke çkuXf Ãkh rðsÞ \ÃkkýeLkku rðsÞ
rVÕ{e ËwrLkÞk
www.krishijagran.com
VkE®zøk ViLke Au SðLkLke þkuÄ
yk
rVÕ{ Vk#®zøk VuLke fuxkEx÷Úke s MÃkü Au fu íku{k ViLkeLke þkuÄ fhðk{kt ykðe hne Au. rVÕ{{kt 5 ÷kufkuLke fÚkk Au, su ViLkeLku þkuÄðk {kxu yuf MkkÚku Þkºkk Ãkh rLkf¤u Au. yk{ íkku rVÕ{ yuf AkufheLku þkuÄðk MkkÚku Mktf¤kÞu÷ Au. Ãkhtíkw Ëþof Ãký Ãkkuíku ÃkkuíkkLkk{kt StËøkeLke þkuÄ fhþu. yk rVÕ{ økkuðkLkk yuf yuðk økk{ Ãkkufkur÷{Úke þ\ ÚkkÞ Au. yk økk{ økkuðk{kt õÞkt yLku fÞk ¾wýk{kt ðMku÷w Au íkuLku fkuE òýíkwt LkÚke.
÷E fkuE fkMk EhkËku ÷køkíkku LkÚke. rËðMk¼h økk{{kt hnuíkk ÃkkuíkkLkk çkMkkE y÷øk s ËwrLkÞk{kt hnu Au. rçkLks\he çkkçkíkku ytøku [[ko fhðk{kt íku{Lkku Mk{Þ ÃkMkkh ÚkE òÞ Au. yk Mktòuøkku{kt yk økk{{kt hnu í kk [kh yu t S (ËerÃkfk ÃkkËwfkuý), hkuS (®zÃk÷ fkÃkrzÞk), zkuLk ÃkuzÙku (ÃktfsfÃkwh) yLku MkrLkLkku ze økk{k (yswoLk fÃkwh) VzeoLke {ËË fhðkLkku rLkýoÞ fhu Au. yk ík{k{ ViLkeLke íkÃkkMk {kxu rLkf¤e Ãkzu Au. {òLke ðkík yu Au fu íku Ãkife fkuE òýíkwt LkÚke fu þwt MxuViLkeyu ÷øLk fhe ÷kÄk Au fu þwt íku Sðeík Ãký Au.
sku ík{u fkuE Lkðe yLku ÷efÚke y÷øk nxeLku rVÕ{kuLkku þku¾ Ähkðku Aku íkku ViLkeLku yk økk{{kt hnuíkk {¤ðk [ku¬Mk Mk{Þ fkZku. ÷kufkuLke SðLkþi÷eLku
çku ykrþfkuLke «u{fÚkk ík{t[Lu ke «u{fÚkk Au ík{t[u çku Au ykrþfku
fu
x÷kf rËðMkku yøkkW ykðu÷e Ëuþe fèu çkkË nðu ík{t[uLkku ðkhku Au. [ku¬MkÃkýu yk «fkhLke rVÕ{ku yuf õ÷kMk MkUxhku yLku {ÂÕxÃ÷uõMk fÕ[h{kt Lkfkhe Ëuðk{kt ykðe Au yLku Mke õ÷kMkLkk MkuLxhku íkÚkk [k÷w {Mkk÷kuÚke {k÷k{k÷ rVÕ{ku{kt òuðk suðe çkkçkík yu Au fu yk «fkhLke rVÕ{ku çkkuõMk ykurVMk Ãkh òu LkVku Lk f{kÞ íkku íkuLkk MksofkuLku ðÄkhu LkwfMkkLk Lknª ÚkkÞ. ík{t[u çku ykrþfkuLke «u{ fÚkk Au, su ¢kE{Lke Ãkqðo¼qr{fk MkkÚku òuzkÞu÷ Au. íku{Lke çkÒkuLke «Úk{ {w÷kfkík Ãkkur÷Mk fMxze{kt ÚkkÞ Au. Ãkqðo W¥kh«ËuþLkk rfzLkiÃkh {wwÒkk r{©k (rLkr¾÷ rîðuËe) Ãkkur÷Mk ðkLk{kt òE hÌkk Au, y[kLkf s ðiLk çkøkze síkk Ÿze ¾kE{kt økçkze òÞ Au. ynª {wÒkkLke {w÷kfkík yfM{kík ÚkÞu÷e ðkLkLkk çkeò ¾qýk{kt çkuXu÷k rËÕneLkk çkkçkq (rh[k [œk) MkkÚku ÚkkÞ Au. su yuLkMkeykh{kt zÙøMkLkk fk{{kt ÷køku÷k yuf økehkun {kxu fk{ fhu Au. çkÒkuLku yuf MkkÚku ¼køkðk{kt MkV¤íkk {¤u Au. Ãkkur÷MkÚke AwÃkkððk {kxu çkÒku çkÒku yuf çkeò MkkÚku ÃkMkkh fhu Au íku Ëhr{ÞkLk {wÒkkLku yuðku ynuMkkMk ÚkkÞ Au fu íku çkkçkwLku «u{ fhðk ÷køÞku Au.
yu
f Mk{Þu {fze yLku {kr[Mk suðe ©uc rVÕ{ku çkLkkðe [wfu÷k rðþk÷ ¼khîks nðu rðr÷Þ{ þu õ MkrÃkÞhLkk Lkkxfku Ãkh rVËk Au . y÷çkík þuõMkrÃkÞhLkk Lkkxf Ãkh çkLke {fçkq÷Lku r¢rxõMkLke ðknðkne yLku çkkuõMk ykurVMk Ãkh yÃkuûkk fhíkkt ðÄkhu rçkÍLkuMk fÞkuo Au.
yÇÞkMk {kxu niËh (þkrnËfÃkwh) ©eLkøkh ÂMÚkík ÃkkuíkkLkk ½hÚke Ëqh òÞ Au. yk ÂMÚkrík{kt niËhLkk zkuõxh rÃkíkk (LkhuLÿ Ík) y[kLkf ÷kÃkíkk ÚkE òÞ Au.y÷çkík zkuõxh MkknuçkLku Mkwhûkk yusÂLMkykuLkk yrÄfkhe íkÃkkMk {kxu òÞ Au. Mkwhûkk yrÄfkheykuLku þf Au fu zkuõxh Mkknuçk ½kxe{kt Mkr¢Þ yuf ykíktfðkËe MktøkXLk {kxu fk{ fhu Au. íÞkhçkkË zkuõxh Mkknuçk økkÞçk ÚkE òÞ Au. rÃkíkkLke þkuľku¤ niËh ½hu Ãkhík Vhe rÃkíkkLke íkÃkkMk ykËhu Au. niËhLkk rÃkíkkLke þkuľku¤ {kxu ¼khu {w~fu÷eLkku Mkk{Lkku fhðku Ãkzu Au.suLku Ãkøk÷u {kLkrMkf 60
f]r»k òøkhý ykufxkuçkh 2014
õÞkhuf {fze, {kr[Mk y yLku Lku nðu niËh Mktíkw÷Lk çkøkze òÞ Au. ÃkkuíkkLke yk íkÃkkMk Ëhr{ÞkLk niËhLku òý ÚkkÞ Au fu íkuLkk rÃkíkkLkwt hnMÞ{Þ heíku {kiík rLkÃkßÞwt Au. Ëhr{ÞkLk niËhLke yB{e økò÷k çkuøk{ (íkççkw) yLku íkuLkk [k[k ¾who{ (fufu {uLkLk) ÷øLk fhLkkh Au, íku ÃkkuíkkLkk rÃkíkkLkk níÞkhkykuLkku çkË÷ku ÷uðkLke rVhkf{kt ÷køku÷k niËhLku íkuLkk [k[k ¾who{ Ãkh òÞ Au yLku íkuLke {kLkk MktçktÄkuLkku ¼uË òýðk «ÞkMk fhu Au. ykÃkýe rnLËe rVÕ{ku [ku¬MkÃkýu fkuE rð»kÞ Ãkh çkLku Au Ãkhtíkw nehku - nehku E LkLkk hku { kLMk ðøkh íku Ãkqhe Úkíke LkÚke. yux÷u yne Ãký yŠþÞk (©ØkfÃkwh) {kuswË Au. su niËhLku «u{ fhu Au. [ku¬MkÃkýu ©Øk yLku niËh Ãkh rVÕ{Lkk MkeLk rVÕ{Lku ÷tçkkðu Au.
MkÕVh ¾kíkh... fkuMkkðux
VŠxMk Lke yku¤¾
Lkwt rLkþkLk ¼khí 90% kLkwt «Úk{ MkÕVh WDG ¾kíkh
· ykuAwt «{ký yLku íkhík s ðÄkhu yMkhfkhf · ðÄkhu WÃks,Wå[ økwýð¥kk yLku ðÄkhu LkVku
Võík: 3 rf÷ku/yufh
MkÕVh r{ÕMk r÷r{xuz, {wtçkE
Publised on 25th & Posted on 27th & 28th of Every Month
RNI NO. DELGUJ/2014/54893
Postal Reg. No. DL-SW-1/4181/14-16