Krishi jagran gujarati magazine august 2015 by Krishi Jagran

S'lQF ÔUZ6 EFZTG]\ VU|[;Z S'lQF 5lZJFZ ;FDlIS

´ÉºÉÇ 2 +ÅH 8 ykuøkMx 2015

#5qv

B[TLDF\ lDz VG[ VF\TZ5FS 5wWlT VG[ T[GF OFINF xk{uxe{kt Mktfr÷ík hkuøk ÔÞðMÚkkÃkLk lG\NFD6o B[TLDF\ K}5M N]xDG RMDF;FDF\ N]WF/F 5X]VF[GL SF/HL

^^s{eLk çk¤ðkLk íkku ¾uzqík ÄLkðkLk** ykðku ykÃkýu Mkki MkkÚku {¤e s{eLkLkwt síkLk fhe MkkiLkku rðfkMk fheyu

Corporate Office : 1008-1009, 10th Floor, Akik Complex, Opp. Rajpath Club, S.G. Highway, Bodakdev, Ahmedabad-380 015, Gujarat, India, Ph: 07926871072 E-mail: national_org@hotmail.com, narmada@nbclindia.com • Web: www.nbclindia.com

lJØI;}lR

www.krishijagran.com

lJØI;}lR EFZTG]\ VU|[;Z S'lØ 5lZJFZ ;FDlIS

KRISHI JAGRAN

f]r»k Mk{k[kh..........10

RMDF;FDF\ N]WF/F 5X]VF[GL SF/HL......55

o’kZ 2 vad 08 vxLr 2015

;\5FNS lGIFDS SFI"SFZL ;\5FNS

V[DP;LP0MlDGLS XF.GL .DFG]J, V[DPÒPJF;G 0F¶PS[P8LPR\0L ZlJgã T[JlTIF [tÿ{kunLk

કં પની સમાચાર........24

Lkðk[kh s ftÃkLkeLkk WíÃkkËLkkuLke ÞwyuMkÃke Au: ©e Mkw®hËh {èw.........35

MktÃkkËfeÞ Mktf÷Lkfkh V[;Ml;V[8 ;\5FNS DFS["l8\U C[0 HGZ, D[G[HZ 0[%I]8L HGZ, D[G[HZ

MktsÞfw{kh S]D]N X]S,F 5LPV[;P;{GL R[TZFD OZCF BFG

Ãkºkfkh

Áçke siLk VlGS[T S]DFZ

(ચાર

frLkfk [kinký

Úkqtfíkk [qMkeÞktLkku WÃkÿð yLku íkuLkwt Mktfr÷ík ÔÞðMÚkkÃkLk...........39

D[G[HZ DFS["l8\U DNNGLX

E{hkLk ¾kLk S[PH[P;ZgIF lZT]56F" A[GÒ" ;FZF BFG ;]ÔTF ßIMlT XDF" D[3F XDF" VO;FGF Dl,S R]\UL E}l8IF 5}GD lJxJSDF

DNNGLX D[G[HZ

V[SFpg8Ÿ; l0hF.lG\U VF¶lO; VFl;:8g8

rðfkMk íÞkøke lGXF\T 8F¶S [tËh Ëuð ¼è 5JG VFHU[ GZ[gã X[ZTF8[ lXJSF\T p5FwIFI VFZPV[GP RF{A[ S'Q6 lACFZL ZFC], l;\C VHI S]DFZ Mkwfw{kh Ë÷kE VaN]; ;DN nh{Lk«eík ®Mkn ftøk yÁýk òLkk l5|YF V[DPGFIZ S[PALP .gãF WD[gã S]DFZ IMU[X S]DFZ N[J[gã l;\C 5|[D S]DFZ htsLk

f]r»k òøkhý ykuøkMx 2015

ઉ પાદન લો ચ........60

રોપાણ ડાગ ં રની નિવનતમ “સીરા” ૂ ી) પ ધિત...37

xk{uxe{kt Mktfr÷ík hkuøk ÔÞðMÚkkÃkLk.......41

B[TLDF\ lDz VG[ VF\TZ5FS 5wWlT VG[ T[GF OFINF.......43

ðtËLkk Ãkktzu” 5|;FZ6 D[G[HZ

Mkhfkh yLku ðuÃkkheyku ðå[u yuf Mkuíkw Au Vuz{uÃMk: þkuLk÷ økwó...........58

T\N]Z:TL....................61

ZFlX O/..................62

ખેલ....................63

JFGUL..................64

બીટ કપાસમા ં ુ ાબી ઈયળનો લ ઉપ વ અને તે ુ ં યવ થાપન.............47

ZFHSFZ6...............65

lG\NFD6 o B[TLDF\ K}5M N]xDG.............51

rVÕ{e ËwrLkÞk...........66

laiknd] çdk'kd] eqnzd ,oa Lokeh ,e- lh- Mksfefud ,e-,-lh- Ñf"k tkxj.k % 60@9 rhljk ry] ;wlqQ ljk; ekfdZV] utnhd xzhu ikdZ eSVªks LVs”ku] ubZ fnYyh&110016 ds }kjk ,p-Vh- ehfM;k izsl ch 2] lsDVj&63] uks,Mk&201301] ftyk&xkSrecq) uxj ¼;w-ih-½ *lokZf/kd lqjf{kr U;k; {ks= fnYyhA bl if=dk esa çdkf'kr ys[k ,oa fopkj ys[kdksa ds futh gSaA çdk'kd@laiknd blds fy, mRrjnk;h ugha gSaA dqy ist 70 Ph. : 011-26511845, 26517923 Email : info@krishijagran.com Web : www.krishijagran.com

ekfld Hkfo”;Qy

Subscribe to Krishi Jagran Magazine Gujarati, Marathi Hindi, Punjabi & English

Nishant Taak 09953756433

MktÃkkËfeÞ

www.krishijagran.com

fÕÞký Võík Lkk{Úke s Úkþu «

MktÃkkËfeÞ

ÄkLk{tºke LkhuLÿ {kuËeyu f]r»k {tºkk÷ÞLkwt Lkk{ çkË÷eLku f]r»k yLku ¾uzqík-fÕÞký {tºkk÷Þ hk¾ðkLke ònuhkík fhe Au. f]r»k {tºkk÷ÞLkwt Lkk{ çkË÷ðkLkwt {níð «ríkfkí{f [ku¬Mk Au, Ãkhtíkw íkuLkkÚke yu çkkçkík [ku¬Mk MÃkü ÚkkÞ Au fu yk {tºkk÷Þ fux÷ku Mkkhku W{Ëk WÆuþ Ähkðu Au.

íku økúk{eý yÚkoÔÞðMÚkkLkk ÃkzfkhkuLku ykuAk{kt ykuAk fhðk{kt ykðu yLku íku rËþk{kt fk{økehe fhðk{kt ykðu íkuðk WÆuþLku Ãkhkuûk heíku MÚkkLk ykÃku Au. ½ýkçkÄk hkßÞku{kt AuÕ÷k ½ýk Mk{Þ økk¤k{kt ¾uzqíkkuLke ykí{níÞkLkk rfMMkkyku ðæÞk Au íÞkhu yk rfMMkk ¾uzqík-¾uíkeLku ÷E fuðk ÃkzfkhsLkf ÂMÚkrík Au íkuLku Ëþkoðu Au.f{kiMk{e ðhMkkËÚke ÃkkfLku su LkwfMkkLk ÚkÞwt yLku yk ð»ko ykuAk ðhMkkËLke ÂMÚkrík f]r»k ûkuºku «ðŠík hnu÷k «&™kuLku ðÄw rðfx çkLkkðe hÌkk Au.

ðes¤e-rzÍ÷Lke ®f{íkku ½xkzðk íkuyku fk{ fhu Au. yk heíku yuf íkhV ¾uíkeLke Ãkzíkh ®f{ík{kt ðÄkhku ÚkkÞ Au, yLku çkeSçkksw WÃks Ãkh {¤íke ®f{ík ½xíke òÞ Au, suÚke ¾uzqíkkuLke ¾uíkeÚke Úkíke ykðf{kt ½xkzku ÚkkÞ Au. íkuLku Ãkrhýk{u ð»ko 2011-12{kt ßÞkt ¾kíkhkuLkku ðÃkhkþ 550 ÷k¾ xLk níkku íÞkhu ð»ko 2013-14{kt íku ½xeLku 470 ÷k¾ xLk ÚkE økÞwt Au. yk heíku yk Mk{Þ «sLkf rçkÞkhý yLku {q¤ rçkÞkhýLkwt WíÃkkËLk 1,45,000 xLkÚke ½xeLku 99,700 xLk ÚkÞwt Au. yk Mk{Þ{kt ßÞkhu ÃkkuíkkLku ò¤ðe-çk[kððk {kxu ¾uzqíkkuLku ÷½w¥k{ xufkLke rft{ík (yu{yuMkÃke)Lke sYh Au. yk ÂMÚkrík{kt Mkhfkh îkhk LkSðk «{ký{kt ðÄkhðkLke ònuhkíkÚke níkkþk ðÄðkLkwt fk{ fhþu.

íkksuíkh{kt òhe [kuÚke yrøkú{ yktf÷Lk ynuðk÷{kt ßÞkhu ykÃkýu yu òuEyu Aeyu fu ¾kãkLk WíÃkkËLk{kt 120 ÷k¾ xLkLkku ½xkzku ÚkE þfu Au íkku MÃkü ÚkkÞ Au fu f]r»kLku ÷E su Ënuþík ÔÞõík fhðk{kt ykðe hÌkk Au íku ¾kuxe LkÚke.

¾uzqíkkuLkk rník{kt Ãkøk÷k Ãkh [[ko ÷ktçkk Mk{ÞÚke ÚkkÞ Au. yu{yuMk Mðkr{LkkÚkLkyu ytrík{ ¾uzqík ykÞkuøkLkk ðzÃký fhe níke, su{k ¾uzqíkkuLke ÂMÚkrík MkwÄkhðk ÔÞkÃkf n÷ òuðk {¤ku Au. su ¾uzqíkkuLku WíMkkrník fhu Au. yk {kxu fkuE ykùÞo Úkíkwt LkÚke.

íkksuíkh{kt ðzk«ÄkLku yk ytøku ònuhkík fhe íkuLkwt Mðkøkík fhðk{kt ykðu Au, Ãkhtíkw yuðe Ãký ykþk Au fu yk MktË¼o{kt fkuE [ku¬Mk Ãkøk÷k ¼hðk{kt ykðu, su ¾uzqíkkuLkwt LkrMkçk çkË÷e þfu Au. ËuþLkk ¾uzqík Võík [ku{kMkkLke yrLkrùíkíkkÚke MkwÍe hÌkk Au. Ãkhtíkw WÃksLkk {qÕÞ{kt ykðu÷ ½xkzkÚke ÃkhuþkLk Au. ¾kíkhLke ®f{ík ykuAe fhðk yLku

¼khíkeÞ yÚko Ô ÞðMÚkk{kt Au Õ ÷k ºký ËkÞfk{kt òu fkuE yuf çkkuÄ {¤u íkku MÃkü ÚkkÞ Au fu ¾u z q í kku L ke ÂMÚkríkLku Mkw Ä khðk Võík økú k {eý yÚkoÔÞðMÚkkLku ÃkwLkSorðík fhu Au yLku Ãkqhe yÚkoÔÞðMÚkk {kxu {níðÃkqýo Au, Ãkhtíkw yk økheçke WL{q÷Lk {kxu Ãký {níðLkwt Au. v V[DP;LP0MlDlGS Email: dominic@krishijagran.com

www.krishijagran.com The Pulse of Agri-World

AGRICULTURE W RLD

n?Zw-J/-;h- feqPh ikroD 08

f]r»k òøkhý ykuøkMx 2015

www.kjcommoditynews.com the pulse of global commodity market (Portal for Agri Commodities, Research Reports, Prices & News)

f]r»k Mk{k[kh

www.krishijagran.com

rðïLkwt MkkiÚke Ÿ[w Vq÷ fku

Elke «íÞu «u{Lkku yufhkh fhðku nkuÞ yÚkðk fkuELku yr¼LktËLk ykÃkðk nkuÞ íkku [ku¬MkÃkýu ík{k{ ÂMÚkríkyku{kt Vw÷Úke yr¼ÔÞÂõík fhe þfkÞ Au. ík{u Vw÷ {khVíku fkuELkk «íÞu ík{khe ¼kðLkkLku ÔÞõík fhe þfku Aku.fkuEÃký «Mktøk fu{ Lk nkuÞ Vw÷Lke MkwðkMk yLku MkwtËhíkk Mk{økú {knku÷Lku ykLktËËkÞf çkLkkðe Ëu Au. yuðe ½ýe íkfku Ãký Au ßÞkhu ÷kufku Vw÷kuLkk MkwtËh LkòhkLku òuíkk s hne òÞ Au. S, nk «f]rík yu Vhe yuf ð¾ík Mk{økú rðïLku ykùÞo{kt {wfe ËeÄw Au. òÃkkLkLke hksÄkLke xkuõÞku{kt íkksuíkh{kt s yk Lkòhku òuðk {éÞku níkku ßÞkt rðïLkwt MkkiÚke {kuxw Vq÷ yu{kuVkuVu÷Mk rxxurLkÞ{ ¾eÕÞwt níkwt yLku íkuLku òuðk {kuxe MktÏÞk{kt ÷kufku W{xe Ãkzâk níkk. íkuLku r¾÷ðk{kt Ãkqhk Ãkkt[ ð»koLkku Mk{Þ ÷køÞku níkku. yk Vw÷Lke ÷tçkkE Mk{kLÞ heíku ÔÞÂõíkLke ÷tçkkE sux÷e nkuÞ Au Ãkhtíkw yk Vw÷Lke ÷tçkkE yLkuf økýe hne Au.

Mkk{kLÞ heíku ÷kufku yuðk Vw÷Lku ðÄkhu ÃkMktË fhu Au su Mkh¤íkkÚke ÃkkuíkkLkk nkÚk{kt Ãkfze þfu. ¾qçk s {w~fu÷eÚkeÚke r¾÷íkk yk «fkhLkk A VwxLkk Vw÷ ÷tçkkELku ÷E yLkuf økwý Ähkðu Au. íkuLku rðïLkk MkkiÚke sqLkk yLku MkkiÚke {kuxk Vw÷ íkhefu «òrík nkuðkLkwt økkihð {éÞwt Au.

· ·

yu{kuVkuVu÷Mk rxxurLkÞ{ ytøku fux÷ef nfefíkku: · · ·

yu{kuVkuVu÷Mk rxxurLkÞ{ ykhurþÞk «òríkLkwt Vw÷ Au. xkExLk yuh{Lkk MðYÃk{kt íkuLku yku¤¾ðk{kt ykðu Au, su yuf þk¾k hrník Ãkw»Ãk¢{ Au. 1878,{kt Eíkk÷ðe ðLkMÃkríkþk†e ykuzkuykzkuo çkfkheyu

· ·

Mkki «Úk{ yk Vw÷Lke ði¿kkrLkf ÔÞkÏÞk fhe níke, su{kt 1889{kt «Úk{ ð¾ík ÷tzLkLkk hkuÞ÷ çkkuxurLkf økkzoLk{kt ÷økkððk{kt ykÔÞwt níkwt. íkuLke MkwøktÄ Mkzu÷k {kMk suðe ykðu Au. íkuLku ÷eÄu íkuLku {]ík Vw÷ Ãký fnuðk{kt ykðu Au. yuf yuðku Akuz Au su íkuLkk ykÞw»ÞLkk 45 ð»ko{kt Võík 3-4 ð¾ík s MktÃkqýoÃkýu r¾÷u Au. xkuõÞkuLkk SËkE çkkuxurLkf økkzoLk{kt ÷køku÷k yk {]ík Vw÷Lku yuf Í÷f Ãkkýe yLku rðrsxMko îkhk ¾qçk s «þtMkk ÚkkÞ Au. 4 rËðMk {kxu økkzoLkLkk Ëhðkò ¾ku÷ðk{kt ykÔÞk Au. yk{ íkku yk {wÏÞíðu ELzkuLkurþÞk{kt òuðk {¤u Au. yk Vw÷ Mkw{kºkk îeÃkLkwt {q¤ rLkðkMke Au, su Mk{wÿ íkxÚke 100-150 {exhLke Ÿ[kE Ãkh ykðu÷ Au. Vw÷Lke ÷tçkkE 2 {exh Au yux÷u fu 6.56 Vqx Au. yk Vw÷ 3 {exh MkwÄe r¾÷e þfu Au yux÷u fu 10 Vex. íkuLke ËwøkOÄLku ÷eÄu ÃkhkøkýLkk fex íkuLke íkhV ykfŠ»kík ÚkÞk ðøkh hne þfíkk LkÚke.

{h[kLke rft{ík{kt íkuS MkkÚku íkefkMk{kt [{fkhku

¼kuu

sLk{kt íke¾kMk ÷kufkuLke MkkiÚke «Úk{ ÃkMktËøke nkuÞ Au Ãkhtíkw nðu yk íke¾kMk{kt ðÄkhu ðÄkhku ÚkE þfþu fkhý fu ÷k÷ {h[kLke ®f{ík{kt ÍzÃk¼uh ðÄkhku ÚkE þfu Au. AuÕ÷k [kh {rnLkk{kt ÷k÷ {h[kLke ®f{ík{kt 30 xfkLkku ðÄkhku ÚkÞku Au yLku ykøk¤ síkk nsw Ãký ®f{ík ðÄe þfu Au. yk ÂMÚkrík{kt ykøkk{e ºký {rnLkk{kt {h[kLkk Lkðk Ãkkf{kt ®f{íkLke yMkh òuðk {¤e þfu Au. ¾kMk fheLku Ërûký ¼khík{kt {h[kLkku Mkkhku Ãkkf ÚkÞku LkÚke. ßÞkhu yktíkhhk»xÙeÞ çkòh{kt ¼khíkeÞ {h[kLke {køk {kuxe Au. rËÕne{kt ÷k÷ {h[k yktÄú«Ëuþ, fýkoxf, {æÞ«Ëuþ yLku hksMÚkkLk MkrníkLkk hkßÞku{ktÚke ykðu Au.

ykþhu 80 xfk ÷k÷ {h[k yuf÷k yktÄú«Ëuþ{ktÚke ykðu Au Ãkhtíkw økík [kh {rnLkk{kt {h[kLke ykðf{kt ½xkzku LkkUÄkÞku Au ßÞkhu ®f{ík{kt ðÄkhku ÚkÞku Au.ðeíku÷k {rnLkkyku Ãkh Lksh fhðk{kt ykðu íkku yur«÷ {rnLkk{kt ÷k÷ {h[kLk ®f{ík «rík fe÷ku YrÃkÞk 80 Úke ðÄeLku «rík rf÷ku YrÃkÞk 110 Úke 110 Au. {h[k yíÞkh{kt «rík fe÷ku YrÃkÞk 140-170 Au.yk çkkçkík MÃkü fhu Au fu rðíku÷k Mk{Þ{kt {h[kLke rft{ík{kt ðÄkhku ÚkÞku Au. 10

f]r»k òøkhý ykuøkMx 2015

f]r»k Mk{k[kh

www.krishijagran.com

ykuAe ykðfLku ÷eÄu zwtøk¤eLke rft{ík{kt ðÄkhku

zwt

øk¤eLke ykðf{kt ½xkzku ÚkðkLku Ãkøk÷u íkuLke ®f{ík{kt ðÄkhku ÚkÞku Au. AuÕ÷k yuf Mkókn{kt íkuLke ®f{ík{kt «rík rf÷ku YrÃkÞk 10 ðÄkhku ÚkÞku Au. íkuLke Awxf ®f{ík Ãkh ¼khu yMkh ÚkE Au. rð&÷u»kfkuLkwt {kLkðwt Au fu {køkLke íkw÷Lkk{kt ½ýe ykuAe ykðf Au. hksÄkLke{kt zwtøk¤eLke ®f{íkku{kt íkuS Au suLke yLÞ hkßÞku{kt Ãký yMkh òuðk {¤e hne Au. sÚÚkkçktÄ ÔÞkÃkkheykuLkk sýkÔÞk «{kýu [ku{kMkkLku ÷eÄu zwtøk¤eLke ykðf ykuAe ÚkE hne Au suLku ÷eÄu ®f{íkku «rík rf÷ku YrÃkÞk 10-15 Úke ðÄe YrÃkÞk 30-35 ÚkE hne Au. òufu þnuhkuLkk çkòhku{kt {khðkzLkk {ÚkkrLkÞk, ¼kuÃkk÷økZ íkÚkk LkkøkkuhLke fw[k{Lk rMkxeÚke ykðe hÌkk Au.

þuhze rÃk÷ký Lk fhðkLkku rLkýoÞ r{÷kuyu ònuh LkkurxMk ÃkkXðeLku yk ð»kuo r{÷ku Lknª [÷kððkLkwt Lk¬e fÞwO Au. yk r{÷ku{kt yuçke MkwøkMko, ELzÞLk Mkw¢kuÍ, {wfurhÞk yLku y{÷kun þuhze r{÷Lkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au.

¾kt

zLke ®f{ík ykuAe yLku þuhzeLke ®f{ík ðÄkhu nkuðkLke Ë÷e÷Lku ykøk¤ Ähe ÃktòçkLke ºký {kuxe «kEðux Mkwøkh

r{þLk økúeLk rxÙçÞwLk÷Lke þYykík

ðLkLke hûkk {kxu ð]ûk-AkuzLke Mkt¼kðLkk ½ýeçkÄe Au. òu {kLkðe Mk{Þ hnuíkk ðLk-støk÷kuLkwt hûký Lknª fhe þfu íkku SðLk òu¾{kþu. yk ðkík økðLkoh fókLk ®Mkn Mkku÷tfeyu Ãktòçk{kt ykÞkuursík økúeLk rxÙçÞwLk÷ «kusuõxLkk WË½kxLk «Mktøku sýkðe níke. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu ðLkku yLku yLÞ ðLÞ SðkuLke Ëu¾hu¾Lkk {kæÞ{Úke ykÃkýu SðLkLkwt hûký fhe þfe Aeyu. økúeLk r{þLk ykuV EÂLzÞkÚke ßÞkt ÃkÞkoðhý{kt MkwÄkhku ÚkÞu íÞkhu çkeSçkksw ytíkrhÞk¤ rðMíkkhku{kt hkusøkkheLkwt MksoLk þõÞ çkLkþu. Ãktòçk Mkhfkh îkhk hkßÞ{kt ËkuZ fhkuz Akuz ÷økkððkLkku ÷ûÞktf Lk¬e fhðk{kt ykÔÞku Au. yk «kusuõík ytíkøkoík 60 ÷k¾ Akuz ÷økkððk{kt ykðe hÌkk Au. yk MkkÚku 3000 nuõxh{kt Mkhfkhe ðLk rðfrMkík fhðk{kt ykðe hÌkk Au íku{ s 25 fhkuzLkk ¾[oÚke ÷wrÄÞkLkk{kt hkßÞ ðLk þkuÄ MktMÚkkLkLke MÚkkÃkLkk fhðk{kt ykðe hne Au. 12

f]r»k òøkhý ykuøkMx 2015

yuðwt {kLkðk{kt ykðu Au fu hkßÞLke yLÞ [kh r{÷ku Ãký yk {køko Ãkh ykøk¤ ðÄðk íkiÞkhe fhe hne Au. yk r{÷kuLke WíÃkkËLk ûk{íkk Mkhfkhe r{÷ku fhíkk [kh økýe ðÄkhu Au. çkeSçkksw fkUøkúuMku yk {wÆu Mkeyu{ «fkþ ®Mkn çkkË÷Lke [wÃkfe Ãkh rLkþkLk íkkõÞwt Au yLku þuhze r{÷kuyu y¾çkkhku{kt ònuh LkkurxMk ykÃkeLku sýkÔÞwt Au fu þuhzeLke ®f{ík «rík ÂõðLx÷ YrÃkÞk 295 Au ßÞkhu ¾ktzLkku Ëh 33 Úke 35 ykMkÃkkMk Au. yk ÂMÚkrík{kt þuhzeLkwt rÃk÷ký LkwfMkkLkeLkku MkkuËku Mkkrçkík ÚkkÞ Au.

f]r»k Mk{k[kh

www.krishijagran.com

Ëkz{ ÚkÞk rçk{kh

{

nkhk»xÙ { kt Ëkz{Lkk Ãkkf Mkt Ã kq ý o Ã kýu çku õ xerhÞ÷ ç÷kExhkuøkÚke yMkh Ãkk{ðkÚke çke{kh V¤{kt yMkh òuðk {¤u Au. Ëkz{Lkk Ãkkf{kt fk¤k ÄççkkLke MkkÚku çkuõxerhÞ÷ rhMkkð ÚkE hÌkku Au. suLku ÷eÄu Ãkkf MktÃkqýo Lkü ÚkðkLke þõÞíkk òuðk {¤u Au. yk s fkhýÚke Ëkz{Lkk WíkTÃkkËLk{kt 90 xfk MkwÄe ½xkzku ÚkÞku Au.Ëkz{{kt ykðu÷ ÄççkkÚke ÃkkfLku ¼khu LkwfMkkLk ÃknkU[u÷ Au yLku hkßÞ{kt V¤kuLke økwýð¥kk{kt 70 xfk MkwÄe ½xkzku ÚkÞu÷ Au. økík ð»koLke íkw÷Lkk{kt Ëkz{Lke ®f{ík{kt 30 xfkLkku ½xkzku ÚkÞku Au. MkqºkkuLkk sýkÔÞk «{kýu ½hu÷w çkòh{kt íkuLke ®f{ík «rík rf÷ku YrÃkÞk 40-50 Au.

ÞwhkurÃkÞLk çkòh {kxu yðþu»k hrník V¤kuLke ykð~Þfíkk Ãkqýo fhðk{kt ¾uzqíkkuLku {w~fu÷eLkku Mkk{Lkku fhðku Ãkzu Au. {kxu Ãkrù{ yurþÞk{kt ½ýe ykuAe rLkfkMk ÚkE hne Au. LkkrMkf,#Ëkuh yLku {hkXðkzkLkk fux÷kf ûkuºkku{kt ÃkkfLku ½ýw LkwfMkkLk ÚkÞwt Au.

yktfzkfeÞ {krníke «{kýu MktÃkqýo ¼khík{kt fw÷ Ëkz{ WíÃkkËLk{kt yuf÷k {nkhk»xÙLkku rnMMkku 90 xfk Au. yk rçk{kheÚke ÷zðk {kxu MÚkkrLkf ÞwrLkðŠMkxeLke MkkÚku {¤e yuf yLkwMktÄkLk xe{Lke h[Lkk fhðk{kt ykðe Au su çke{kheLku Ëqh fhðkLkk WÃkkÞku Ãkh íkÃkkMk fhe rLkËkLk fhþu. økík ð»kuo Ãký Ãkwýu ÃkkMku #ËkÃkwh{kt Ëkz{{kt fk¤k Äççkk Ãkzðk íku{ s rhMkkð ÚkðkLke òý ÚkE níke, suLku ÷eÄu MÚkkrLkf ¾uzqíkkuLku 100 fhkuz YrÃkÞkLkwt LkwfMkkLk ÚkÞwt Au.

[k Úke Úkþu nðu fuLMkhLkku E÷ks

þwt

ík{u õÞkhuÞ yuðku rð[kh fÞkuo Au fu MkðkhLke [kLke [wMfe ßÞkt rËðMkLke þYykík fhu Au íÞkhu yk [k fuLMkh suðe Sð÷uý çke{kheyku Mkk{u ÷zðk{kt Ãký WÃkÞkuøke çkLke þfu Au. S, nk yk ðkík Mkk[e Au. [k Lke ¾hkçk Ãk¥keykuÚke fuLMkh suðe ½kíkf çke{khkuLkku íkku E÷ks ÚkkÞ Au íku WÃkhktík Lkçk¤e ÞkË þÂõíkLku Ãký MkwÄkhðk{kt {ËËYÃk çkLku Au.

fkWrLMk÷ ykuV MkkÞLxerVf ELzMxÙeÞ÷ rhMk[o «Úk{ ð¾ík ¼khík{kt [kLkk ÃkktËzk{kt òuðk {¤íkk fuxu®fMk íkíðÚke yuf xufrLkf íkiÞkhe fhe ÷u Au. yk íkfLkefLku nðu Ëðk çkLkkðíke yuf ¾kLkøke ftÃkLkeLku ykÃkðk{kt ykðe Au, su yk xufLkefLku xqtf Mk{Þ{kt çkòh{kt ÷E sþu. yk íkíð fuxu®fMk f{òuh ÞkËþÂõík yLku fuLMkh suðe rçk{kheLku Ëqh fhe þfu Au. ðíko{kLk Mk{Þ{kt yk íkíðLkku WÃkÞkuøk Ëðk çkLkkððk{kt ykðíkku LkÚke Ãkhtíkw [k {kt WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðu Au. {kxu [eLk yLku òÃkkLk íku{kt 75 xfk rnMMkku Au su íkuLkk MkkiÚke {kuxk rð¢uíkk Au. òu yk xufLkef ðÄkhu yMkhfkhf rMkØ Úkþu íkku r[rfíMkk ûkuºk{kt yuf {níðLkwt Ãkøk÷wt økýkþu.

½ô Ãkh 10 xfk EBÃkkuxo zâwxe

Lÿ MkhfkhLkk ¾kã {tºkk÷Þu EBÃkkuxo zâwxeLke Ëh¾kMíkLku {tsqhe ykÃke ËeÄe Au. Ëuþ{kt MkhÃ÷Mk MxkufLku æÞkLk{kt hk¾e MkMíkk ½ôLke ykÞkík Ãkh ytfqþ ÷økkððk {kxu yk Ãkøk÷wt ¼hðk{kt ykÔÞwt Au.yíÞkh MkwÄe{kt ½ô Ãkh fkuE s EBÃkkuxo zâwxe ÷kËðk{kt ykðe Lk níke. økúknf, ¾kã yLku ònuh rðíkhý ÔÞðMÚkk çkkçkíkLkk «ÄkLk hk{ rð÷kMk ÃkkMkðkLku Mkhfkh îkhk ¼khíkeÞ ¾kã rLkøk{ (yuVMkeykE) ÃkkMkuÚke ¾heËðk{kt ykðu÷ ½ôLke økwýð¥kk Ãkh hsq fhðk{kt ykðe hnu÷k «&™kuLku yÞkuøÞ økýkÔÞk Au. yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu yuVMkeykE ¾kãkLkkuLke ¾heËe yLku rðíkhýLke Lkkuz÷ yusLMke Au. ¾kã {tºkeyu sýkÔÞwt níkwt fu yk «fkhLkk su ynuðk÷ku {¤e hÌkk Au íku «{kýu «kEðux xÙuzMko ½ôLke ykÞkík fhe hÌkk 14

f]r»k òøkhý ykuøkMx 2015

Au yLku íkuLku ÷eÄu MkMíkk ½ôLke ykÞkíkLku yxfkððk ËMk xfk EBÃkkuxo zâwxe Lk¬e fhðk{kt ykðe Au. Ëuþ{kt ½ôLke «rík fe÷ku YrÃkÞk 17 ¼kðÚke ykÞkík fhðk{kt ykðe hÌkk Au ßÞkhu Ëuþ{kt WÃk÷çÄ ½ô «rík rf÷ku YrÃkÞk 18.5 Au. Ëuþ{kt ½ôLke ÃkÞkoó WÃk÷çÄíkk Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu yk ð»kuo yuVMkeykE îkhk su ½ôLke ¾heËe fhðk{kt ykðe Au íku Mkkhe økwýð¥kk Ähkðu Au.yuVMkeykE ÃkkMku MkhÃ÷Mk Mxkuf nkuðk Aíkkt ½ôLke ykÞkík fhðk{kt ykðe hne Au.

S yuMk fu÷xuõMk ykuE÷

yuÂLsLkLku ykÃku Lkðe òLk

ÔÞkÃkkrhf òýfkhe {kxu +91-9350572002 Ãkh fku÷ fhku yÚkðk wecare@gscaltexindia.com Ãkh E{u÷ fhku

f]r»k Mk{k[kh

www.krishijagran.com

þkf¼kS rð¢uíkkyku {kxu MkkihQòo Mkt[kr÷ík ðu®zøk økkze

øk

h{e yLku XtzeLke {kiMk{{kt þkf¼kSLku ÷ktçkk Mk{Þ MkwÄe íkkò hk¾ðk {kxu þkf¼kSLkk rð¢uíkkykuLku {w~fu÷eLkku Mkk{Lkku fhðku Ãkzu Au. rð¢uíkkykuLke yk Mk{MÞkLku æÞkLk{kt hk¾e ¼khíkeÞ f]r»k yLkwMktÄkLk MktMÚkkLk (ykEyuykhykE)yu Mkkih QòoÚke [k÷íke økkzeLku {tsqhe ykÃke Au, su þkf¼kSLku Ëhuf {kiMk{{kt íkkhkuíkkò hk¾þu. MkkihQòoÚke [k÷íke yk ðu®zøk økkzeLku yuðe heíku íkiÞkh fhðk{kt ykðe Au fu þkf¼kSLku íkkò hk¾ðk {kxu þkf¼kS rð¢uíkk çkkuheLkku WÃkÞkuøk fhu yÚkðk Úkkuzk ytíkhu þkf¼kS Ãkh ÃkkýeLkku Atxfkð fhíkk hnu Au. íkuLkkÚke þkf¼kS{kt øk¤ðkLke fkuE Mk{MÞk Lk hnu. ¾kMk fheLku Ãk¥kuËkh þkf¼kS{kt ÃkkýeLkku Atxfkð fhðkÚke ÃkktËzk øk¤e òÞ Au yLku ÃkktËzkLke þkuÕV ÷kEV ½xeLku Võík yuf rËðMk hne òÞ Au. íku xk{uxk, fktfze yLku yLÞ þkf¼kS ðÄw{kt ðÄw 2 rËðMk MkwÄe s íkkò hne þfu Au. Mkzu÷ þkf¼kS ðu[ðkÚke rð¢uíkkLku LkwfMkkLk ÚkkÞ Au fkhý fu økúknfku yk «fkhLke þkf¼kS ¾heËðkLkwt ÃkMktË fhíkk LkÚke.

Mk{Þ yLku rð¢uíkkykuLke sYrhÞkíkLku æÞkLk{kt hk¾e ykEyuykhykE Mkkih Qòo Mkt[kr÷ík ÷khe íkiÞkh fhe Au, su{kt 2-5 rËðMk MkwÄe þkf¼kS yLku V¤kuLku íkkò hk¾e þfkÞ Au. yk ÷khe íkkò V¤ku yLku þkf¼kSLku Mkwhrûkík fhðk{kt {ËËYÃk çkLke

þfu Au fkhý fu ykMkÃkkMkLkk ðkíkkðhý yLku íkkÃk{kLkLku yLkwYÃk s yk ytËhLkwt íkkÃk{kLk ò¤ðe hk¾u Au. WÃkhLkk ¼køk{kt ÷khe{kt Lke[uLke çkksw 8 õÞwrçkf Vex Ã÷uxVku{o ykÃkðk{kt ykðu Au. su þkf¼kSLku Mxkuh fhðk {ËËYÃk çkLku Au.÷khe{kt fq®÷øk «¼kð {kxu zeMke VuMk yLku ÷kEx {kxu zeMke yu÷Eze ÷økkððk{kt ykðu Au su 100 zçÕÞwÃkeLkk Mkku÷h Vkuxku ðkuÂÕxf ÃkuLk÷Lkk {kæÞ{Úke ðes¤e {u¤ðu Au. íku{kt ðes¤eLku Mxkuh fhðk {kxu Ãký 7 yuyu[ yuLkSo çkUf ykÃkðk{kt ykðu Au. íku{k íkkÃk{kLkLku 5-8 rzøkúe MkUxeøkúuz MkwÄe ykuAwt fhðkLke MkwrðÄk Ãký WÃk÷çÄ Au yLku yÃkurûkík ¼usLku 15-30 xfk MkwÄe ðÄkhe þfkÞ Au. íku{kt Mkthrûkík þkf¼kSLkku htøk, çkLkkðx yLku íkksøke ðÄkhu{kt ðÄkhu 5 rËðMk MkwÄe ò¤ðe hk¾e þfkÞ Au.

MkuxkrhÞk rðrhzeMk: yuf Lkðk AkuzLke þkuÄ rLk¼ohíkk {kxu fk{ fhe hÌkk Au. suÚke ¾uzqíkku {kxu Ãkzíkh{kt ½xkzku ÚkkÞ yLku ðirïf ðMíkeLku ¼kusLkLke MkwrðÄk WÃk÷çÄ fhkðe þfkÞ.

Ãkk

f økwýð¥kk yLku WíÃkkËLkLku ðÄkhðk {kxu rðï¼hLkk ¾uzqíkku Ãkkf Ãkh LkkExÙkusLkLkku Atxfkð fhðkLke sYh Au. Vqz yuLz yuøkúefÕ[h ykuøkuoLkkEsuþLk «{kýu ð»ko 2011{kt rðï{kt ¾uzqíkku îkhk 100 r{r÷ÞLk xLk fhíkk ðÄkhu LkkExÙkusLk WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðu Au. yuðe s heíku nðu r{Mkkuhe ÞwrLkðŠMkxe{kt MktþkuÄLkfíkko [kuzku{kt LkkExÙkusLk Ãkh ykuAe 16

f]r»k òøkhý ykuøkMx 2015

yk çkkçkíkLku æÞkLk{kt hk¾eLku çkkuLz ÷kEV ELMÞkuhLMk MkuLxhLkk yu{Þw ÃkkuMx zkuõxkuh÷ Vu÷ku, VhLkktzk y{kh÷u yuf yuðk AkuzLke þkuÄ fhe Au suLkwt WíÃkkËLk LkkExÙkusLkLke ðÄkhu ykð~Þfíkk hnuíke LkÚke. íkuLkwt Lkk{ MkuxkrhÞk rðrhzeMk Au, suLkku MkeÄku MktçktÄ «kf]ríkf MðYÃk{kt WíÃkÒk Úkíkk çkuõxurhÞkÚke ÚkkÞ Au, su LkkExÙkusLkLkku ½ýku Mkkhku Mkúkuík Au. íkuLku ½kMkLke ©uýe{kt s hk¾ðk{kt ykðu Au. òufu {fkE, ÄkLk yLku þuhze suðk Ãkkfku{kt ¾kMk Mkth[LkkLkwt rLk{koý Úkíkwt LkÚke. íku{kt Mkth[LkkykuLke ¼k¤ {u¤ððk Ãku[eËk {wÆk Au, {kxu MkuxkrhÞk rðrhzeMk su AkuzLkku rðfÕÃk Au, suLke MknkÞíkkÚke þkuÄfíkko yu òý {u¤¤u Au fu Akuz{kt Mð¼krðf MðYÃk{kt LkkExÙkusLk ÂMÚkhefhý fuðe heíku Au. yk {kxu þkuÄfíkkoyku yk ½kMkLke 30 fhíkk ðÄkhu SLkkuxkEÃk íkÃkkMk{kt LkkExÙkusLk ÂMÚkhefhý{kt {ËËYÃk çkLku Au. yLÞ Ãkkfku {kxu Ãký þkuÄfíkko yuðk s fkuE AkuzLke þkuÄ fhu Au.

hkuxkðuxh {kuz÷ økneh S-700

nðu ¾uíke fhðkLke ÃkØríkLku çkË÷ku økkneh WíÃkkËLkku MkkÚku

{Õxe MÃkez røkÞh çkkuõMk

Wå[ økwýð¥kk Exkr÷ÞLk ç÷uzTMk

fBçkkELk nkðuoMxh {kuz÷ S-800

M«u ÃkBÃk {kuz÷ S- 580

økneh xÙuõxh Mkt[kr÷ík fBçkkELk nkðuoMxh WÃk÷çÄ Au 2 Ône÷ zÙkEð yLku 4 Ône÷ zÙkEðLke MkkÚku

Ãkzíkh e A u k y / ¤ o ykuAku ¾[k

¼ÔÞ ykfkh {sçkqík çkLkkðx Wå[ økwýð¥kk ÃkBÃk

WÃkÞkuøk fhku økneh ÷uÍh ÷uð÷h

¾uzqíkku îkhk Mkh¤íkkÚke Ãkrh[kr÷ík

ÃkkýeLke çk[ík fhku 45% yLku ÃkkfLkwt WíÃkkËLk ðÄkhku 35% MkwÄe

rðrðÄ çkUfku îkhk ykŠÚkf MknÞkuøk

APPROVED BY GOVT. OF INDIA

Contact: 01676-200180, 9530-800-280, 9530-900-280

MktÃkqýo ¼khík{kt yLkwËkLk Mðef]ík

9779911880

Email : gahiragro@gmail.com, www.gahirindia.com

f]r»k Mk{k[kh

www.krishijagran.com

÷e{zkLkk WÃkÞkuøkÚke ÃkuMxeMkkEz £e ¾uíke

íkk

suíkhLkk Mk{Þ{kt rðrðÄ Ãkkfku Ãkh fexLkkþfkuLkku ykuAk{kt ykuAku WÃkÞkuøk fhðkLkku «ÞkMk fhðk{kt ykðe hÌkk Au fkhý fu fexLkkþfkuLkk «¼kðLku ÷eÄu yLkuf rçk{kheyku ÷kufkuLku ½uhe ð¤u Au. yk ÂMÚkrík{kt òu ÃkuÂMxMkkEz £e ¾uíkeLke ðkík Mkk{u ykðu íkku ík{Lku ykùÞo ÚkÞk ðøkh hnuþu Lknª yLku Mkki «Úk{ «&™ ík{khk {Lk{kt ykðþu fu þwt yk þõÞ Au. nk, yk þõÞ Au. ðkhkýMkeLkk Ë¼oLk¼h økk{kuLkk ¾uzqíkkuyu þkf¼kS{kt fexfkuÚke çk[kð {kxu Atxfkð fhðk{kt ykðíkk fexLkkþfkuLkku WÃkÞkuøk Lknª fhðkLkku rLkýoÞ fÞkuo Au. íku{Lkk yk rLkýoÞ ¼khíkeÞ þkf¼kS MktþkuÄLk Ãkrh»kËLkk ði¿kkrLkfkuLkk Mkíkík «ÞkMkkuÚke þõÞ çkLÞwt. Su{ýu yk ¾uzqíkkuLku fexLkkþf{wõík þkf¼kS WíÃkÒk fhe ÷kufkuLku Ãkqhk ÃkkzðkLke «rík¿kk yÃkkðe Au.

¼khíkeÞ þkf¼kS MktþkuÄLk MktMÚkkLkk f]r»k ði¿kkrLkfku ÃkuÂMxMkkEz £e ¾uíkeLke ÂMÚkrík òýðk {kxu çkLkkhMkLkk r[hEøkkt{, yË÷Ãkwhk, ¼kuÃkkÃkwh Mkrník zÍLk sux÷k økk{kuLkk su ¾uzqíkkuLku Mk÷kn ykÃke níke íÞkhu ¾uzqíkkuLku ÃkuÂMxMkkEx £e þkf¼kS WíÃkkËLk {kxu «rík¿kk ÷eÄe Au. yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu ¾uíke-¾uíkh{kt ÷e{zkLkk ÃkktËzk yLku ÷ªçkku¤eLkwt íku÷Lkku «Þkuøk

ðÄkhu MkV¤ Mkwhûkk {kxu yøkkWÚke s fhðk{kt ykðíkk níkk Ãkhtíkw fexLkkþf «Úk{ ð¾ík çkLkkððk{kt ykðu÷ Au. ÃkuÂMxMkkEz £e þkf¼kS WíÃkkËLk fhíkk ¾uzqíkkuLkwt {kLkðwt Au fu yknkh {u¤LkkhLku ðÄw Mkkhe ykhkuøÞ rð»kÞf ÂMÚkríkLkku ÷k¼ {¤þu íÞkhu y{khe ykðf{kt Ãký yuftËhu ðÄkhku Úkþu fkhý fu ÷ªçkku¤e fu ÷ªçkzkLkk WíÃkkËLk ½ýk MkMíkk Au yLku «Þkuøk fhðk{kt rçk÷fq÷ Mkh¤ Au. ¾uzqíkkuLkk {íku «Úk{ ®høký, ¼ªzk, xk{uxk ðøkuhu «rík yufh 10 Úke 12 nòhLke ËðkLkku ¾[o Úkíkku níkku, Ãkhtíkw ÷e{zkLke ÷ªçkku¤eÚke yk fexLkkþf ¾uzqíkku {kxu ÷k¼ËkÞe fexku, Ãkhkøk ðkfku, ÃkhSðeyku suðe fu {Ä{k¾e, {fzeyku, Ãkrûkyku ðøkuhu {kxu rçkLkLkwfMkkLkfkhf Au. íku fexfku, {k¾e, VwøkLkku Lkkþ fhu Au.

nðu ykuLk÷kELk xÙu®zøk fhþu ¾uzqíkku

òu

ík{u ¾uzqík nkuÞ yLku ÄkLk, fÃkkMk yÚkðk yLÞ fkuE yLkksLkwt ðu[ký fhðk {køkíkk nkuÞ íkku ík{u ÃkkuMx ykurVMk sE þfku Aku yÚkðk ÃkkuMx{kMxhLku íkuLke òý fhe þfku Aku.

ÃkkuMx rð¼køk xqtf Mk{Þ{kt yk «fkhLkk ÃkkÞ÷kux «kuøkúk{ þY fhðkLke íkiÞkhe fhe hÌkwt Au, suLkk {khVíku ¾uzqíkkuLku xÙkLMkÃkkuxo Ãkh yuf ÃkiMkku ¾[o fÞko ðøkh s ELxhLkux Ãkh WíÃkkËLk ðu[ðk{kt {ËË {¤þu. ÃkkuMx÷ rð¼køkLke ÞkusLkk økk{ku{kt ÃkkuMx{kMxhLku WÃk÷çÄ fhkðe ¾uzqíkkuLku WíÃkkËLkku ytøku òýfkhe yufrºkík fhðk yLku xÙuzMko {kxu yk zuxkLku ykuLk÷kELk yÃk÷kuz fhðk{kt ykðþu, suLkkÚke ðÃkhkþfkh MkeÄk s ¾uzqíkkuLku WíÃkkËLkkuLku ykuLk÷kELk ¾heËe þfþu. EÂLzÞk ÃkkuMx íku{kt {æÞMÚk íkhefuLke ¼qr{fk ¼sðþu. yktÄú«Ëuþ yLku íku÷tøkkLkkLkk [eV ÃkkuMx {kMxh sLkh÷ çkeðe MkwÄkfhu sýkÔÞwt níkwt fu ÃkkuMx rð¼køk ykøkk{e fux÷kf Mkókn{kt yktÄú«Ëuþ yLku íku÷tøkkLkk{kt yk ÃkkÞ÷kux «kusuõx hsq 18

f]r»k òøkhý ykuøkMx 2015

fhe þfu Au. EÂLzÞLk ÃkkuMxLke yk Ãknu÷ yuðk «ÞkMkLkku rnMMkku Au su ytíkøkoík ÃkkuMx ykurVMkku yLku íku{Lkk f{o[kheykuLkk {kuxk LkuxðfoLkku WÃkÞkuøk fhðkLkk «ÞkMk fhðk{kt ykðu Au. E-{u÷, {kuçkkE÷ VkuLk, ELxhLkux [ux yuÃMk íku{ s yuõMk«uMk fkurhÞh MkŠðrMkMkLku ÷eÄu Ãkku M x rð¼køkLkw t {w Ï Þ fkÞo r[Xeyku ÃknkU[kzðkLke ykþfu y«kMktrøkf nkuÞ Au. ÃkkuMx rð¼køk nðu su ûkuºkku{kt hMk Ähkðu Au íku{kt VkÞLkkÂLMkÞ÷ MkŠðrMkMk yLku ELMÞkuhLMkLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au. yk MkkÚku rð¼køk ÃkkuíkkLke ykðf ðÄkhðk {kxu rçksLkuMkLkk yLÞ Lkðk rðfÕÃkkuLke Ãký íkÃkkMk fhe hÌkwt Au. Lkðk «kusuõx ytíkøkoík ÃkkuMx{kMxh M{kxoVkuLk {khVíku Vk{o fku{kurzxeLkk Vkuxku ÷E ðuçkMkkEx Ãkh íkuLke {krníke yÃk÷kuz fhþu. yk ðuçkMkkEx xÙu®zøk Ã÷uxVku{o íkhefu fk{ fhþu. ¾uzqíkku {kxu yk Mkuðk {Vík hnuþu ßÞkhu EÂLzÞk ÃkkuMx ¾heËËkhku ÃkkMkuÚke LkSðe Ve ÷uþu. yk MkkÚku yuðe Ãký þhík nþu fu ¾heËËkh yk fku{kurzxeLku ÞkuøÞ søÞkyu ÃknkUzðk {kxu EÂLzÞk ÃkkuMxLkk xÙkLMkÃkkuxo MkŠðMkLkku WÃkÞkuøk fhþu.

f]r»k Mk{k[kh

www.krishijagran.com

Emkeyu y k Lkk 87{kt MÚkkÃkLkk rËðMk Mk{khku n ÃkxLkkLkk f]»ý {u{kurhÞ÷ nku÷{kt Ãkqýo ÚkÞwt. yk fkÞo¢{{kt {wÏÞ yríkÚke «ÄkLk{tºke LkhuLÿ {kuËeLku MktçkkuÄLk fhíkk sýkÔÞwt níkwt fu 109 f]r»k rð¿kkLk fuLÿkuLku ¾ku÷ðkLkku ÷ûÞ hkÏÞku Au. íku{ýu ík{k{ ©kuíkkykuLku MktçkkurÄík fhíkk fÌkwt níkwt fu ík{k{ f]r»k ði¿kkrLkf økk{kuLku Ë¥kf ÷uþu yLku ¾uzqíkkuLke Ëhuf Mkt¼kðLkk{kt {ËË fhþu.

Lkðk 109 fuðefu ¾ku÷ðkLkku ÷ûÞktf: {kuËe fkÞo¢{Lku ykøk¤ ðÄkhíkk «ÄkLk{tºkeyu sýkÔÞwt níkwt fu nðu ykEMkeyuykhLkk ÃkqðeoÞ hkßÞku{kt Ãký {wÏÞ fkÞko÷Þ ÃkxLkk yLku økwðknkxe{kt MÚkkrÃkík fhþu. fkÞo¢{{kt ¼khíkLkk «íÞuf f]r»k rð¿kkLk fuLÿLkk {wÏÞ ði¿kkrLkf, f]r»k rðãkÚkeoyku yLku ÷kufku WÃkÂMÚkík níkk. fkÞo¢{{kt ði¿kkrLkfkuLke MkkÚku rðãkÚkeoyku yLku ©uc rð¿kkLk fuLÿLku ÃkwhMf]ík fÞko níkk. yk MkkÚku {kxeLke íkÃkkMk fhðkLkk {þeLkLke ðnu[ðk{kt ykðu Au.

MkwøkhLkk çkË÷k{kt fXku¤ {kxu «ÞkMkku

Lÿ Mkhfkh fuLkuzk yLku fux÷kf ykr£fe ËuþkuLke MkkÚku ðkík[eík fhe fkurþ»k fhe hne Au fu þwt ¼khík{kt WÃk÷çÄ MkhÃ÷Mk MkwøkhLkk çkË÷k{kt Ëk¤ {¤ðkLke þõÞíkk Au. yk ytøku fuLÿeÞ ðkrýßÞ yLku Wãkuøk hkßÞ{tºke rLk{o÷k Mkeíkkhk{Lku {krníke ykÃke níke. [uÒkkELkk yu{yuMk Mðkr{LkkÚkLk rhMk[o VkWLzuþLk (yu{yuMkykhyuV) îkhk ¼w¾{hkLkk ÃkzfkhLkku Mkk{Lkku fhðk{kt rð¿kkLk, xufLkku÷kuS yLku Mkhfkhe LkeríkLke ¼qr{fk Ãkh ykÞkursík yuf yktíkhhk»xÙeÞ MkB{u÷Lk{kt Ãkºkfkhku MkkÚkuLke ðkík[eík{kt sýkÔÞwt níkwt fu y{u yk fk{ Ãkh þY fÞwO Au. AuÕ÷k [kh ð»kkuo Ëhr{ÞkLk MkwøkhLkku ¼khu Mxkuf s{k Au. ßÞkt MkwÄe ðu[ký Lknª ÚkkÞ íÞkt MkwÄe ¾uzqíkkuLku ÃkkuíkkLke WÃksLke Mkkhe ®f{ík {¤e þfíke LkÚke. ÂMÚkrík ½ýe Lkkswf Au.rðËuþ çkkçkíkkuLkk {tºkk÷Þ {khVíku ykÃkýu rðrðÄ ËuþkuLke Mkhfkhku MkkÚku ðkík[eík fhe hÌkk Aey (fux÷kf yk£efe Ëuþ,BÞkLk{kh, fuLkuzk yLku yLÞ yLkuf Ëuþ). ßÞkt ¼khíkÚke Ëk¤kuLke rLkfkMkLke Mkt¼kðLkk Au yLku su y{khk Mkwøkh ¾heËe fhðk EåAu Au. íku{ýu fÌkwt níkwt fu Mkhfkh îkhk çkVh Mkwøkh ¾k÷e fhðk {kxu rð[khýk fhðk{kt ykðe hne Au. íku{Lkwt {tºkk÷Þ rðËuþ çkkçkíkLkk {tºkk÷Þ yLku f]r»k {tºkk÷ÞLke {ËË ÷E hÌkk Au. Mkhfkh ðMíkw rðrLk{Þ «ýk÷e {khVíku 40 ÷k¾ xLk MkwøkhLke rLkfkMkLku {tsqhe ykÃkðkLkk «Míkkð Ãkh rð[kh fhe hne Au. AuÕ÷k [kh ð»ko{kt ½hu÷w sYrhÞkíkLke íkw÷Lkk{kt ðÄkhu WíÃkkËLk ÚkÞu÷ Au. suLku ÷eÄu MkwøkhLke ®f{ík{kt ½ýku ½xkzku ÚkÞku Au. òu yk Mkt¼kðLkk hnu÷ Au. ¼khík{kt þuhzeLkk ¾uzqíkkuLku xqtf Mk{Þ{kt hkník {¤e þfu Au.

nðu þkf¼kS Ãký çkku÷þu ykf»kof fuLÿ çkLke økÞu÷ Au.

ÃkkLkLke MkwÃkh{kfuox{kt þkf¼kSLke ®f{ík{kt ¼khu ðÄkhku ÚkÞku Au fkhý fu þkf¼kSyu Ãký {kLkðeLke su { çkku÷ðkLke þYykík fhe Au. þkf¼kSLke ®f{ík ðÄðk ÃkkA¤Lkwt fkhý xk{uxk,hªøký ¼èkLke ytËhÚke ykðíkku yðks Au. su økúknfkuLku íku{Lke íkhV ykfŠ»kík fhu Au yLku íkuLku ÷eÄu s íkuLke ®f{íkku{kt 250 xfk sux÷ku ðÄkhku ÚkÞku Au. ¾kMk fheLku çkk¤fku {kxu yk þkf¼kS 20

f]r»k òøkhý ykuøkMx 2015

ykùÞoLke ðkík yu Au fu ík{u þkf¼kS çkòh{kt xk{uxk ¾heËðk òð yLku xk{uxkLku nkÚk ÷økkðíkk nuÕ÷ku yðks Mkt¼¤kþu íkku ík{khu ykùÞo Ãkk{ðkLke sYh LkÚke. yk MkkÚku þkf¼kS íku{Lke rðþu»kíkk yLku íkksøke ytøku Ãký òýfkhe ykÃku íkku ík{u [kufe síkk Lknª. fkhý fu òÃkkLke þkf¼kS çkòh{kt yíÞkhu økúknfkuLke ¼ez ÷køku÷e Au, su þkf¼kSLku çktz÷ ¾heËðk{kt ðÄkhu hMk ÷E hÌkk Au. çkku÷íke þkf¼kSLku òÃkkLkLke yuf yuz

yusLMke nkfwnkuzku îkhk rðfrMkík fhðk{kt ykðe Au. {kLkðeÞ MÃkþo yLku þkf¼kS ðå[u íkkÃk{kLk{kt ytíkhuLku ÷eÄu yuf ykurzÞku Mktfuík MðYÃk{kt fk{ fhu Au. yk xu f LkefLku yk þkf¼kS{kt WÃkÞku ø k fhðk{kt ykðu Au. yk xufrLkf yux÷k {kxu rðfrMkík fhðk{kt ykðe Au fu økúknfkuLku þkf¼kSLke íkksøke yLku yLÞ f]r»k MktçktrÄík òýfkhe «kó ÚkE þfu su ytíkøkoík þkf¼kSLku Wøkkzðk{kt ykðu Au. yk yðks fkuELke Lknª Ãkhtíkw yuf ¾uzqíkLke Au, su þkf¼kSLkwt WíÃkkËLk fhu Au. Þw-xâwçk Ãkh Ãký íkuLke ðerzÞku òuE þfkÞ Au. suLke ®÷f https://youtu.be/ Q4GdIV8G0dE Au

f]r»k Mk{k[kh

www.krishijagran.com

f]r»k òøkhý: ¾uzqíkkuLkwt ÃkkuíkkLkwt Mkk{rÞf, nt{uþk ftEf Lkðwt

r»k òøkhý ¾uzqík fÕÞký MkkÚku òuzkÞu÷ ¾uzqíkkuLke ÃkkuíkkLke íkhVÚke yk «Úk{ Mkk{rÞf Au. f]r»k ûkuºk MkkÚku òuzkÞu÷ ÔÞÂõíkyku yLku ¾uzqíkku {kxu f]r»k òøkhý yuf rðïMkLkeÞ Mkk{rÞf Au su Ëhuf {rnLku f]r»kûkuºk MkkÚku Mktf¤kÞu÷ òýfkhe WÃk÷çÄ fhkðu Au. Mkk{rÞf îkhk ¾uzqíkku, f]r»k MkkÚku Mktf¤kÞu÷ WíÃkkËf ftÃkLkeyku, ¾uzqíkku {u¤k, ¾uíke{kt Lkðe xufLkku÷kuSLkk WÃkÞkuøk, Mk{Þ Mk{Þu Ãkkf Ãkh fexkuÚke çk[ðkLke rðrðÄ rðÄeyku, f]r»k ði¿kkrLkfkuLkk rð[khku íkÚkk ¾uzqíkku {kxuLke òýfkheLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au. íkuLkk {kæÞ{Úke f]r»k søkík MkkÚku òuzkÞu÷ {kuxk¼køkLke òýfkhe Mkk{rÞfkuLkk {kæÞ{Úke Mkh¤íkkÚke «kó fhe þfkÞ Au. yksLkk Mk{Þ{kt ¾uzqíkku Ãkqhe {nuLkík yLku ¾tíkÚke ¾uíke{kt fk{ fhu Au. yk{ Aíkkt {kuxk¼køkLkk ¾uzqíkkuLku yLkuf {w~fu÷eykuLkku Mkk{Lkku fhðku Ãkzu Au. su{ fu ¾uík{kt Ãkqhku Ãkkf Lk ÷E þfðku. Çkòhku{kt Ãkqhíkku ¼kð Lk {¤ðku, Ãkkf{kt fexfkuÚke LkwfMkkLk, ði¿kkrLkf xufrLkfLke òýfkheLkku y¼kð, ¾uzqíkku {kxu Mkhfkhe LkeríkykuLke òýfkheLkku y¼kð ðøkuhuLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au. yk ík{k{ Mk{MÞkykuLku æÞkLk{kt hk¾e f]r»k òøkhý AuÕ÷k ðeMk ð»koÚke ¾uzqíkku yLku f]r»k søkík MkkÚku òuzkÞu÷ ÔÞÂõíkykuLku Mkuðk Ãkqhe Ãkkze hÌkwt Au. Ëuþ{kt [kh ¼k»kk{kt yíÞkh MkwÄe «fkrþík ÚkE hÌkwt Au yLku nðu ykøkk{e MkÃxuBçkh, ykuõxkuçkh yLku LkðuBçkh{kt yk Mkk{rÞf yLÞ ºký ¼k»kk fÒkz, çktøkk¤e yLku íku÷wøkw ¼k»kk{kt «fkrþík Úkðk

sE hÌkwt Au. ¼khíkLkk rðrðÄ hkßÞku ¾kMk fheLku W¥kh«Ëuþ, Ãktòçk, nrhÞkýk, rn{k[÷«Ëuþ, sB{w-fk~{eh, {nkhk»xÙ,økwshkík, Íkh¾tz, rçknkh, AíkeMkøkZ, {æÞ«Ëuþ íkÚkk W¥khk¾tz ík{k{ hkßÞku{kt ¾uzqíkku MkwÄe Ãkkf MkV¤íkk yLku rðíkhýLke {krníke Ãkqhe Ãkkzu Au. yuf ÿrü f]r»k òøkhý íkhV · ËuþLkwt «Úk{ Ãkkrhðkrhf f]r»k Mkk{rÞf · yuf rðþk¤ rðíkhý Lkuxðfo · Ãkkt[ ÷k¾ fhíkk ðÄkhu ðkt[fku · ËuþLke ykX ¼k»kk{kt «fkrþík Úkíkwt yuf{kºk Mkk{rÞf · yLkw¼ðe xe{ yLku rLk»ýkíkku · Mk{Þktíkhu ¾uzqíkku yLku rLk»ýkíkku MkkÚku [[ko · Mk{Þktíkhu f]r»k ûkuºkLkwt ÞkuøÞ {qÕÞktfLk yLku rfMkkLk {u¤k{kt ¼køk ÷uðku. · nt{uþk ¾uzqíkkuLke MkkÚku [k÷ðkLkku «ÞkMk fhðku. f]r»k òøkhý {erzÞk økúwÃk íkuLke yLkw¼ðe xe{Lke MkkÚku ¾tík yLku {nuLkík MkkÚku fkÞo fhe òýfkheLku yufrºkík fhe ðkt[fku MkwÄe ÃknkU[kzu Au. íku nt{uþk [kuÔðeMk f÷kf yLku Mkkík rËðMk fkÞohík hnu Au. ykÃk Ãký òu fkuE rð»kÞ Ãkh ½hu çkuXk òýfkhe EåAku Aku íkku yksu s MktÃkfo fhku 09953756433 yÚkðk circula on@krishijagran.com{uE÷ fhku.

økk{kuLku hkuþLk fhþu Mkkih Wòo

økúk

{eý ¼khíkLku Mkþõík çkLkkððk {kxu Mkkih WòoLkku WÃkÞkuøk fheLku Áh÷ yuøkúe ðU[Mko ðes¤eÚke ðt[eík ykþhu 30 fhkuz ¼khíkeÞkuLkk SðLk{kt hnu÷k ytÄkhkLku Ëqh fhðk «ÞkMk fhe hÌkwt Au. Mkku÷h rçkÍLkuMk nuz ©e MktfÞ hkuÞyu sýkÔÞwt níkwt fu MðåA,«kf]ríkf yLku fwþ¤ WòoÚke ¼khíkeÞkuLkk SðLk{kt «fkþ ÷kððwt íku y{khk r{þLkLkwt yr¼Òk ytøk Au. Mkt[k÷Lk þY fÞkoLkk A {rnLkk fhíkk ykuAk Mk{Þ{kt y{u W¥kh«Ëuþ{kt 34 økk{kuLkk 2280 ½hku{kt ðes¤e WÃk÷çÄ fhkðe Au, suLku ÷eÄu 11,480 ÷kufkuLku ÷k¼ {¤e hÌkku Au. Áh÷ yuøkúe ðU[Mko EÂLzÞkLkk {uLku®søk rzhuõxh yLku {wwÏÞ fkÞofkhe yrÄfkhe ©e røkheþ ykEðÕ÷eyu sýkÔÞwt níkwt fu yk ík{k{ rníkÄkhfku-Mkhfkh, ftÃkLkeyku, fhËkíkk yLku økheçkku {kxu VkÞËkLkku MkkuËku Au. yuf ytËks «{kýu y{khk Mkku÷h ÃkBÃk yLku Áh÷ fBÞwrLkxe røkúzTMk MÚkkrÃkík ÚkE sðkÚke ykøkk{e Ãkkt[ ð»ko{kt ykuAk{kt ykuAk 11 ÷k¾ ÷exh #Äý çk[þu. y{u økk{ku yLku ¾uzqíkku {kxu rðfku røkúzTMk yLku Mkku÷h ÃkBÃk MÚkkrÃkík fhe ykþhu 15 ÷k¾ rf÷kuðkux ðes¤eLke çk[ík fhe Au, su íku{Lkk {kxu ykøkk{e Ãkkt[ ð»ko{kt WíÃkkËeík fhðe Ãkzu íku{ níke. y{khe rMkMx{ Mkk{kLÞ {kðsík MkkÚku 25 ð»ko MkwÄe [k÷u Au, yk {kxu ÃkÞkoó VkÞËkYÃk Au. íkuLkk V¤ MðYÃku MkhfkhLku zeÍ÷ yLku fuhkurMkLk MkçkrMkze{kt ¼khu 22

f]r»k òøkhý ykuøkMx 2015

çk[ík Úkþu. yûkÞ WòoLkk {khVíku økú{eý rðãwíkefhýLkku {køko Au, suLkk {khVíku ð[LkLku Ãkqýo fhe þfkÞ Au. Áh÷ yuøkúe ðU[Mko ÃkkMku fkuEÃký ûkuºk rðþu»kLke sYrhÞkíkLku æÞkLk{kt ÷uíkk yLkwfqr÷ík xfkW Mkkih Mkth[Lkk yLkk Mk{kÄkLk{kt 50 ð»ko fhíkk ðÄkhu yLkw¼ð Au. Lke[u økk{kuLke ÞkËe ykÃkðk{kt ykðe Au, ßÞkt ftÃkLke Mkku÷h ÷kExªøk Ãkkðh MÚkkÃkðkLke ÞkusLkk Ähkðu Au: - ÍkMke SÕ÷k{kt hkuþLk økk{ku- økýuþøkZ, Ãk®÷Ëk, Ãk®÷Ëk çktrÄÞkh {kshk, ¼kËhk, [tÿLkøkh,ËÞkLkøkh, Ä{oÃkwhk, rZfku÷e, zku{køkwh, nhÃkk÷Ãkwh, fkux¾uzk, ÃkrLknkhe, rZfku÷e, zku{køkwh, nhÃkk÷Ãkwh, fkux¾uzk, ÃkrLknkhe, - ÷r÷íkÃkwh rsÕ÷kLkk hkuþLk økk{- yhkðíke (ykrËðkMke økk{) - Çkhu÷e rsÕ÷kLkk hkuþLk økk{-¼kËwhÃkwh, hkð÷f÷kt, Ãkzku÷e. - MkeíkkÃkwh rsÕ÷kLkk hkuþLk økk{ku-þu¾ðkÃkwh, LkkÚkkÃkwh, [tËLkÃkwh, çknkËwhÃkwh, {xfwèk, yr¾÷Ãkwh, {n{wËÃkwh {kVe, MkwhsLkÃkwh, hk{wðkÃkwh, MkkrË÷k, çkh[tËLkÃkwh, Mk¥kkr÷Þk, - VíkunøkZ rsÕ÷k{kt hkuþLk økk{kuhk{Ãkwh, çkkçkhÃkwh, (r{hòÃkwh), çkehkçkwÆkLkÃkwh, {eMkk, þtfhÃkwh, {kunLkÃkwh

300 r{.÷e. «íke yufh

ðÄíkw WíÃkkË yLku økwý, çknwðøkeoÞ rçk{khe rLkÞtrºkík

¾uzqík Mkuðk fuLÿ Lktçkh (xku÷ £e) 1800-103-4991

1. Mkkhku MðMÚk Ãkkf 2. økwýð¥kkÞwõík yLku ðÄw WÃks 3.çknwðøkeoÞ rçk{khe rLkÞtrºkík

fMxku r zÞk yuf yË¼qík VqøkLkkþf

hsq fhu Au

(yøkkW {fuþe{-yøkkLk EÂLzÞk «kEðux r÷r{xuz yk Lkk{Úke yku¤¾ðk{kt ykðíke níke)

yËk{k EÂLzÞk «kEðux r÷r{xuz

કં પની સમાચાર

www.krishijagran.com

nkErçkúz rçkÞkhýkuLke økwýð¥kk s y{khe yku¤¾ Au: Mkknðe MkezTMk

Mkk

nðe nkErçkúz MkezTMk (ErLzÞk) «kEðux r÷r{xuzu ¾uzqíkku ðå[u ÃkkuíkkLkk rçkÞkhýkuLke økwýð¥kk yLku MkV¤ MðYÃkÚke Úkíkk WíÃkkËLkLkk {kæÞ{Úke ÃkkuíkkLke yku¤¾ MÚkkrÃkík fhe Au. Mkknðe MkezTMkLkk Mke.E.yku «rðý rºkÃkkXeyu f]r»k òøkhýLku ÃkkuíkkLkk WíÃkkËLkkuLke MkV¤íkk ytøku ÃkqAíkk sýkÔÞwt níkwt fu ð»ko 2012{kt MkknðeLke MÚkkÃkLkk çkkË y{u Mkkhe økwýð¥kkÞwõík nkErçkúz rçkÞkhýkuLkk MktþkuÄLkku {kxu íkíÃkhíkk Ëþkoðe níke. Mkknðe MkezTMk ykEyuMkyku 9000:2001 îkhk «{krýík Au. Mkknðe MkezTMk{kt yíÞkh MkwÄe{kt WíÃkkËLk ©]¾÷k yuV 64 yLku ykuÃke 23 òíkku MkwÄe ÃknkU[e Au. ftÃkLke ÃkkMku Mktfh þkf¼kS{kt {wÏÞíðu økksh, Ãkk÷f, {q¤k MkkÚku 31 òíkku MkkÚku xk{uxk, ¼ªzk, {h[k, hªøký, fkuçke suðe þkf¼kS rçkÞkhýku ¾uzqíkku ðå[u

ðÄkhu ÷kufr«Þ Au yLku yk nkErçkúz rçkÞkhýkuLkk WÃkÞkuøkÚke ¾uzqíkkuLku ðÄkhu ÷k¼ ÷uðk{kt {ËË {¤þu.

nehku çkkÞkuMkkÞÂLMkMk ¾uzqíkkuLke ÃkMktËøke yçks ®Mkn, MkwrLk÷ fw{kh, MkkÄw hk{ «ÄkLk, økk{ r{høkÃkwhLkk [ki.{rnÃkk÷ ®Mkn WÃkhktík yLkuf ¾uzqík {éÞk níkk, su{ýu sýkÔÞwt níkwt fu nehku çkkÞku MkkÞLMkLkk WíÃkkËLkLkku WÃkÞkuøk ¾uíkhku{kt WíÃkkËLk yøkkW fhíkk ðÄu÷ Au. ¾kMk fheLku xk{uxk rþ{÷k {h[k, Vw÷kðh, þuhze íkÚkk yLÞ þkf¼kSLke ¾uíke{kt nehku çkkÞkuMkkÞLMkLkk WíÃkkËLkLkku WÃkÞku ø k fhe ¾u z q í kku L ku ðÄkhu ÷k¼ {¤u Au.

hku çkkÞkuMkkÞÂLMkMkLkk yu{ze zku.hkSð ®Mkn [kinkýu ÃkkuíkkLkk WíÃkkËLkku ytøkuLke WÃk÷çÄe ytøku òýfkhe ykÃkíkk f]r»kòøkhý MkkÚku [[ko fhíkk sýkÔÞwt níkwt fu nehku çkkÞku MkkÞLMkLkk WíÃkkËLkkuLkku WÃkÞkuøk fhðkÚke ¾uzqíkkuLku {n¥k{ ÷k¼ Úkþu yLku ¾uzqíkkuLku ðÄkhu LkVku Ãký {¤þu, nehku ftÃkLkeLkk xÙkEðeh òE{ MkkÚku rçkÞkhý WÃk[kh çkkË ¾uíkhku{kt rçkÞkhýLkk WÃkÞkuøk ytøku WíÃkkËLkLke ûk{íkk Ãkh ½ýe yMkh ÚkkÞ Au. nehku çkkÞku MkkÞLMkLkk MkV¤ WíÃkkËLkku yt ø ku MknkhLkÃkw h Lkk ¾u z q í kku L ku ykÃkíkk f] r »k òøkhýLku sýkÔÞwt níkwt fu ¾uzqík «eík{ ®Mkn, hksÃkk÷ ®Mkn, çk÷hk{ ®Mkn rðfkMk fw{kh,

marketmirchi.com ekdsZVfephZ-dkWe dk mi;ksx djsaA vius lkjs Ñf"k mRikn] Ñf"k lqfo/kkvksa dh eq¶r ekdsZfVax djsaA 24

f]r»k òøkhý ykuøkMx 2015

For Contact: +91-9898816164

કં પની સમાચાર

www.krishijagran.com

Þwz÷u-huze ®zÙf

Vyu{MkeS MkuõxhLke yøkúýe ftÃkLke zkçkh EÂLzÞk r÷r{xuz íkuLkk MkwÃkk[Lk WíÃkkËLkku {kxu ÷kufr«Þ çkúkLz nks{ku÷kLkwt rðMíkhý fhe huze-xw-zÙªf Ãku MkkÚku çkòh{kt hsq fhu÷ Au. ftÃkLkeyu sýkÔÞwt níkwt fu nks{ku÷k Þwz÷u Lkk{Úke ÃkuÞ Lke Lkðe ©]¾÷k çkòh{kt hsq fhðk{kt ykðe Au, su økúknfkuLku ¼khíkeÞ MðkËLku hsq fhþu. íku ÃkuÞ A rðrðÄ MðkËku{kt WÃk÷çÄ hnuþu, suLkwt Lkk{ Ãký yuðe heíku hk¾ðk{kt ykðu÷ Au fu økúknfku íkuLke íkhV ykfŠ»kík ÚkÞk ðøkh hnu Lknª. íkuLkk Lkk{{kt ykðkhk yk{ ÃkÒkk, rLktçkwhk rþftS, økku økkuyk øðkðk, ÍkfkMk s÷Shk, økku÷{k÷

økku÷økÃÃkk yLku f¼e fk÷k f¼e ¾èk. 250 r{÷e Ãkuf{kt WÃk÷çÄ yk ÃkuÞ Võík 30 YrÃkÞkLke ®f{ík{kt çkòh{kt WÃk÷çÄ Au. yrÄfkheykuLkk sýkÔÞk «{kýu WíÃkkËLk íkuLke søÞkyu MðkË yLku økúknfkuLke MkkÚku MktÃkfo{kt nkuðkÚke huze-xw zÙªf ÃkuÞ ðøko{kt y÷øk yku¤¾ Q¼e fhðk{kt MkV¤íkk {u¤ðe Au.

hkWLz-yÃk fuLMkh {wõík: {kuLMkUxku

{ku

LMkuxkuyu íkuLkk hkWLz-yÃk WíÃkkËLkku Ãkh þkuÄ fhðk {kxu çknkhLke ði¿kkrLkf xe{Lke ÔÞðMÚkk fhe Au. fuLMkh Ãkh MktþkuÄLk {kxu {k[o{kt zçÕÞwyu[ykuLke yktíkhhk»xÙeÞ yusLMkeyu Mk{eûkk fhíkk sýkÔÞwt níkwt fu ®LkËýLkkþf{kt {wÏÞíðu fUMkhLkwt fkhý Au . zçÕÞw y u [ yku «{kýu fkŠMkLkku s u r LkfLkw t ½xf ø÷kEVkuMkux Au, su ði¿kkrLkf heíku þkuÄðk{kt ykðu÷ Au.

{kuLMkuxkuLku rðïkMk yÃkkÔÞku níkku fu ®LkËý rLkÞtºký {kxu WíÃkkËLk MktÃkqýo Mkwhrûkík Au yLku íkuLku çkLkkððk{kt MktÃkqýo heíku ÃkkhËŠþíkk hk¾ðk{kt ykðu÷ Au. ftÃkLkeyu #xhLkux MkkÞLxerVf yuLz huøÞw÷uxhe ftMk÷xUMkeLku ykEyuykhMke {kxu fkÞoLke Mk{eûkk fhðk {kxu ði¿kkrLkfkuLke yuf ÃkuLk÷ çkLkkððk {kxu {tsqhe ykÃkðk{kt ykðe níke. yk rðþu»k¿kkuLku ÃkuLk÷{kt {urzf÷ ykurVMkh, zkuõxh,fUMkh rLk»ýkíkku íku{ s yuðe ÔÞÂõík su{Lke ÃkkMku zkuõxhux rzøkúe Au yÚkðk íkuyku ònuh nuÕÚk{kt rLkÃkqýoíkk Ähkðu Au. MktÞwõík hkßÞ yLku yLÞ yktíkhhk»xÙeÞ rLkÞ{f îkhk sýkðkÞwt níkwt fu ø÷kÞVkuMkux MktÃkqýoÃkýu Mkwhrûkík Au Ãkhtíkw zçÕÞwyu[ykuLke fuLMkh MktþkuÄLk yuf{Lkk ynuðk÷{kt yk çkkçkíkLku òuðk {¤u÷ Au, suLkk ½ýk rðÃkheík Ãkrhýk{ku hsq ÚkÞu÷ Au

çkkÞh ¢kuÃkMkk#Mku ÷kut[ fÞwO Lkðwt yuÃMk

çkk

Þh ¢kuÃkMkk#Mku ºký ð»ko yøkkW MktÞwõíkhkßÞ{kt Ãkkf Mkwhûkk {kxu ºký y÷øk-y÷øk yuÃk ÷kU[ fÞko Au. ðez MÃkkuxh, ÃkuMx MÃkkuxh yLku çkkÞh «kuzõx {uLÞwy÷ Lkk{Úke yk hsqykík fhðk{kt ykðe Au. yuÃMkLke MkV¤íkkLku æÞkLk{kt hk¾e ftÃkLkeyu yuf Lkðk {kuçkkE÷ yuÃ÷efuþLkLku hsq fhu÷. yuÃMkLke MkV¤íkkLku æÞkLk{kt hk¾e ft Ã kLkeyu yu f Lkðw t {ku ç kkE÷ yuÃ÷efuþLk ÷kU[ fhðk{kt ykðu÷ Au, su ®LkËýðkh yLku fexkuLke yku¤¾ fhe íkuLku Lkü fhðk WÃkÞkuøke Au. yuðku ytËks ÷økkððk{kt ykðu Au fu yk yuÃk Ãký {kuçkkE÷ WÃk¼kuõíkkyku {kxu WÃkÞkuøke hnuþu. yk yuÃkLke MknkÞíkkÚke WÃk¼kuõíkkyku ykþhu 26

f]r»k òøkhý ykuøkMx 2015

100 «fkhLkk ®LkËý,70 «fkhLkk fex yLku çkkÞhLkk WíÃkkËLkkuLke Ãkqhe òýfkhe «kó Úkþu. yk MkkÚku {kuçkkE÷ WÃk¼kuõíkkykuLke LkkUÄýeLke MkwrðÄk Ãký {¤u Au, suÚke íku{Lku çkkÞhLkk WíÃkkËLkkuLkk ykuxku{uxef yÃkzuxTMk Ãký «kó ÚkkÞ Au. yk yuÃk MktÃkqýoÃkýu £e hnuþu yLku ykEykuyuÃk WÃkfhý Ãkh yuÃk Mxkuh{kt sELku zkWLk÷kuz fhe þfkÞ Au. yk {kxu ðÄw òýfkhe {kxu Âõ÷f fhku. h t t p : / / w w w. b a y e r c r o p s c i e n c e . c o. u k / t o o l s andservices/mobile-app

કં પની સમાચાર

www.krishijagran.com

zkW MkezTMk nðu fuLkkzk{kt R

W yuøkúkuMkkÞMkus, çkeòuLkk rðfkMk {kxu fkÞo fhíke yøkúýe ftÃkLke íkhefu yku¤¾ðk{kt ykðu Au. íkuýu íkksuíkh{kt s ftÃkLkeLkk Lkk{Úke yuf Lkðe çkúkLz zkW MkezTMk fLkkzk çkòh{kt hsq fhe Au. íkuLke Ãknu÷k zkWLke çku çkúkLz Lkk{ nku÷uLz çkes yLku {kEfkusLk çkes ytíkøkoík ykðíkk zkW çkesLkwt ftÃkLkeyu ðu[ký çktÄ fÞwO Au.

suV ÷kuyurMkLkLkk, sLkh÷ {uLkush, zkW MkezTMk fLkkzk «{kýu zkW MkezTMk xe{Lkku WÆuþ ÞkuøÞ Mk{Þu ÞkuøÞ søÞkyu ÞkuøÞ WíÃkkËLk çkLkkððkLkku Au. yk fkhýÚke MÚkkrLkf økúknfku ðÄkhu{kt ðÄkhu ûkuºkeÞ Mk{s ykÃkðk {kxu ftÃkLkeLkk MkuÕMk yLku yuøkúkuLkku{e

xe{ yuLxkurhÞk ÂMÚkík MkUx {uheLkk yLkwMktÄkLk íkÚkk rðfkMk xe{Lke MkkÚku {¤eLku fk{ fhþu. zkW yuøkúkuMkkEMkus ftÃkLke zkW çkeòuLku fLkkzk{kt økúknfku ðå[u çkúkLz MÚkkrÃkík fhðk ÃkqðkoLkw{kLk ÷økkðu Au. íkuLkkÚke ftÃkLkeLku æÞkLk fuLÿeík fhðk{kt Mk{MÞkLkwt Mk{kÄkLk fkZðk{kt {ËË {¤þu. ftÃkLke Ëkýk yLku MkkE÷us {kxu {fkE, MkkuÞkçkeLk{kt Wøkkzðk{kt ykðíkk yLkks yLku yÕVk çkesLkwt ðu[ký fhu Au. ðÄw òýfkhe {kxu MktÃkfo fhku- www.dowagro.com/enca/canada

ðLk {kuh yuÃk

zwt

øk¤e yLku fkuçke WíÃkkËfku {kxu nsuhk ftÃkLkeyu yuf yuÃkLke þYykík ð»ko 2014{kt fhe níke. yk ¢{Lku ykøk¤ ðÄkhíkk ftÃkLke xk{uxkLkk Ãkkf {kxu Ãký yuf Lkðk yuÃkLku xqtf Mk{Þ{kt hsq fhðk sE hne Au, su xk{uxk WíÃkkËfkuLku xk{uxk{kt Úkíke rçk{khe yLku WíÃkkËLk ytøku ÞkuøÞ rLkËkLk ytøku òýfkhe ykÃke þfu. yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu nsuhkyu zwtøk¤e yLku fkuçke WíÃkkËfku {kxu yk çkÒku yuÃk çkLkkÔÞk níkk suLkkÚke íku{Lkk ÃkkfÚke MkkÁt WíÃkkËLk ÚkE þfu. ¾uzqíkkuLku fkuE s LkwfMkkLk Lk ÚkkÞ. yk yuÃMk{kt Vqøk, çkuõxurhÞkÚke rçk{kheyku, ÃkktËzk{kt fex ÷køkðk, Mktøkún yLku rð»kkýwsrLkík hkuøk, Mkqºkf]r{, fex íkÚkk rçkLk ÃkhSðe rðfkhkuÚke Úkíke rçk{kheykuLke VkuxkuÞwõík MktÃkqýo òýfkhe Mk{krník Au. íkuLkkÚke ¾uzqíkkuLku Ãkkf MkwhûkkLke rðrðÄ ÃkØrík ytøku

{krníke {¤u Au. nsuhk WíÃkkËfkuLku Mkðkuo¥k{ Mkuðk ykÃkðk{kt rðïkMk Ähkðu Au. íku Mkðo©uc òíkku yLku Wå[ økwýð¥kkÞwõík çkes nkuÞ Au Ãkhtíkw fex yLku çke{khe nt{uþk Ãkkf {kxu òu¾{\Ãk nkuÞ Au. nsuhk îkhk yuÃk ÷kU[ fhðkÚke WíÃkkËfkuLku Mk[uík fhu Au, yrLkÞr{íkíkkLku yku¤¾ðk yLku Ãkkf Mkwhûkk{kt ÞkuøÞ Ãkøk÷k ¼hðk{kt {ËË {¤þu. yuf ð¾ík yuÃk zkWLk÷kuz fhðkÚke íku Mðík: s yÃkzux ÚkE òÞ Au. yk yuÃkLke ¾krMkÞík yuðe Au fu rçkLkk ELxhLkuxLkwt yuf yuÃk fk{ fhu Au.ykþhu 2500 fhíkk ðÄkhu ¾uzqík ykLk yuÃMkLku zkWLk÷kuz fhe [wfu Au. yuðe ykþk hk¾ðk{kt ykðu Au fu xk{uxkLkk Ãkkf Mkwhûkk {kxu Ãký yuÃkLku MkV¤íkk {¤u Au.

{rnfku ykr£fkLkk çkòh{kt [k÷e hÌkk Au. íku{ s yk ð»koLkk LkðuBçkh{kt ftÃkLke yk£efk{kt «[kh-«Mkkh þ\ fhþu.

Mkt

fh fÃkkMk çkes {kxu «rMkØ ftÃkLke {rnfku xqtf Mk{Þ{kt s yk£efkLkk çkòh{kt «ðuþ fhþu. yk {kxu ftÃkLke ÞkusLkk fhe hneAu íku ytíkøkoík yk£efkLkk çkòh{kt Mktfh fÃkkMk çkesLkk ík{k{ òíkku hsq fhþu. òufu økík ð»ko LkðuBçkh{kt yk£efkLke MkkiÚke {kuxe çkes Ãkqhe ÃkkzLkkh fqxkuLk{kt 60 xfk rnMMkuËkheLku yrÄøkúnýLke ònuhkík fhe Au. ftÃkLke xqtf Mk{Þ{kt Mktfh fÃkkMkLke òík ÷kU[ fhþu.íkksuíkh{kt yk {kxu xuMxªøk yLku rðfkMk fkÞo 28

f]r»k òøkhý ykuøkMx 2015

ðrhc MktþkuÄLk yLku rðfkMk yrÄfkheyku «{kýu yk£efk{kt fÃkkMkLke yLkuf Mktfh òíkku WÃk÷çÄ LkÚke. yk fkhýÚke ftÃkLke íÞkt Mktfh òíkkuLku çkòh{kt hsq fhþu yLku íkuLke MkV¤íkk çkkË çkexe çkeÞkhýku hsq fhþu. òufu yk {kxu ðÄkhkLke rLkÞk{f {tsqheLke ykð~Þfíkk Au, íkuLkk {kxu 2-3 ð»koLkku Mk{Þ ÷køkþu. ÍeBçkkBðu{kt ykÄkh nkuðkÚke yLÞ ykr£fk Ëuþ suðk fu {÷kðe, íkktòrLkÞk, fuLÞk íkÚkk òÂBçkÞk{kt Ãký rðMíkhý {kxu ftÃkLkeyu Ãkqhe íkiÞkhe fhe ÷eÄe Au.

ÃkkfLkku ytrík{ ïkMk

xk÷Mxkh yLku ÷wrMkzLkku MkkÚk hMk [qMkf fexf nðu õÞkt sþu Sð çk[kðeLku!

xk÷Mxkh

÷wrMkz

MkVuË {k¾e

÷e÷ku xez

rÚkÃMk

કં પની સમાચાર

www.krishijagran.com

çkeòuLkku WÃk[kh E÷uðkuÚke

çkk

Þh ¢kuÃk MkkÞtMku çkesLke Mkwhûkk fhðk yLku rçk{kheLkku E÷ks fhðk {kxu Lkðe ÃkØrík E÷uðku ÷kU[ fhe Au. ¾kMk heíku MkkuÞkçkeLkLkk Ãkkf yLku MkkuÞkçkesLku VqøkÚke çk[kððk {kxu yk yuf W¥k{ heík Au.su çkeòuLku MkzLk zuÚk ®MkzÙku{ yux÷u fu çkeòuLku y[kLkf {]ík ÚkðkÚke çk[kððk{kt ykðu Au. ð»ko 2014{kt MkkuÞkçkeLkLkk ÃkkfLku LkwfMkkLk ÃknkU[kzíkk yk ®MkzÙku{ çkeò {wÏÞ fkhý níkwt suLku Ãkrhýk{u ðÄkhu níkwt níkwt yLku yk ð»kuo Ãký yk MkkuÞkçkeLkLkk ÃkkfLku LkwtfMkkLk ÃknkU[e þfu Au. {kxu çkkÞh ¢kuÃk

Mkk#Mku WÃk[khLke Lkðe rðrÄ E÷uðku rLkŠ{ík fhu Au. ykEykuzçÕÞwyu Mxux ÞwrLkðŠMkxe{kt ÚkÞu÷e þkuÄ{kt E÷uðkuLkwt yuf {kLkËtz Ãkh Ãkheûký fÞwO yLku skuÞwt fu íku ÃkØrík rçk{kheÚke ÷zðk{kt MkkiÚke ðÄkhu WÃkÞkuøke çkLku Au. {kuxk¼køku MkkuÞkçkeLkLkk çkes Ãkh VqøkLkkþfLkku Atxfkð Ãknu÷k s fhe Ëuðk{kt ykðu Au Ãkhtíkw yuMkzeyuMkÚke ÷zðk {kxu yk ÃkØrík ík{k{ WÃk¼kuõíkk {kxu Lkðe Au.

zkWLkk 3 yurh÷uõMk yuÂõxð WíÃkkËLk

zeLke {kiMk{{t WíÃkkËfku {kxu ÷tçk[kuhMk ÃkktËzkðk¤k ®LkËýLkku nw{÷ku MkkiÚke {kuxe Mk{MÞk nkuÞ Au suLku ÷eÄu ÃkkfLku ½ýw LkwfMkkLk ÃknkU[u Au. yk çkkçkíkLku æÞkLk{kt hk¾eLku zkW yuøkúkuMkk#Mkusu yurh÷uõMk yuÂõxð Lkk{Lkk ®LkËý rLkÞtºký {kxu nçkeoMkkEx çkLkkÔÞk Au, su ÷tçk[kuhMk ÃkktËzkLkk ®LkËýLku rLkÞtºký fhðk{kt Mkûk{ Au. íku nçkeoMkkEx ykøk¤Lkk ð»ko ÔÞkðMkkrÞf eíku çkòh{kt WÃk÷çÄ Úkþu. rMkrhÞ÷ nçkeoMkkExLkk {kfuoxªøk {uLkush yu÷uõMk rLkfkuÕMku sýkÔÞwt níkwt fu íkuLkk ºký VkÞËk Au- «Úk{ íku ®LkËýLku rLkÞtºký{kt {níðLke ¼qr{fk ¼sðu Au, çkesw çkË÷kíkk

1 2 3 5

12 24 36 60

420 840 1260 2100

40 140 260 600

{kiMk{{kt Ãký íku fexfkuÚke ÃkkfLku Úkíkk LkwfMkkLkÚke çk[kðu Au yLku ºkesw Wå[ økwýð¥kkLkk ÃkkfLku MktÃkqýo heíku Mkwhûkk fhu Au. ÔÞkðMkkrÞf heíku fuLkuzk yLku [eLkLkk çkòh{kt yurh÷uõMk yuÂõxð ½ýw MkV¤ hnu Au. nðu íkuLku W¥kh yLku Ãkqðeo W¥kh ËuþkuLkk çkòhku{kt hsq fhðkLkku rð[kh ftÃkLke Ähkðu Au. zkW ðíko{kLk{kt yurh÷uõMk çkúktz ytíkøkoík ºký Lkðk WíÃkkËLk çkLkkððkLke íkiÞkhe fhu Au, su yLÞ Mkk{økúeLke MkkÚku {u¤ðeLku «ríkhkuÄf ûk{íkk ðÄkhðk{kt {ËËYÃk çkLkþu . ykøkk{e ð»ko çkòh{kt yu r h÷u õ Mk yLku ^÷whkuõMkeÃkkÞhLkwt r{©ý WíÃkkËLk SyuV-2819 su Võík ðMktík yLku þeík Éíkw{kt s yLkks{kt fexf rLkÞtºký {kxu WÃkÞkuøk fhe þfu Au. íku 2017{kt SyuV-2644 hsq fhðk{kt ykðþu yurh÷uõMk yLku ^÷kuhkMkw÷{Lkwt r{©ý nþu. íkuLkku WÃkÞkuøk ðMktík yLku ÃkkLk¾h Éíkwyku{kt fhe þfu Au.

380 700 1000 1500

Ph. : 011-2651185, 26517923, 45503170, Mob. : 09953756433, 09891263263 Email : circulation@krishijagran.com, Website : krishijagran.com

f]r»k òøkhý ykuøkMx 2015

ykEMkku÷uxuz, yuÂõxð, yuLkSo {u÷uõÞw÷uMk R

çkkÞku fþehk çknwnuíkwf Ãkþw[khk{kt Ãkqhf yknkh 100% Ãkku»ký {urzrMkLk÷ Ã÷kLx MkkuMko

Íuh {wõík ðÄw Mkkhe ËqÄ WÃks

ðÄw MkkÁt ykhkuøÞ

'EfkuøkkuÕz' çkkÞku fþehkLkk VkÞËk · · · · · ·

ËqÄ WíÃkkËLk{kt ðÄkhku ( økkÞ ËeX 1.5 ÷exh Úke 2.0 ÷exh ËirLkf) r{Õf Vuz{kt ðÄkhku (3.3 Vux Úke 3.8 yÚkðk 3.8 Úke 4.3) yuftËhu ÃkþwLkk ykhkuøÞ{kt MkwÄkhku ÃkþwLku Lku[h÷ rnx MkkÞf÷ ò¤ððk{kt {ËËYÃk. Lku[h÷ zeðku{oh/yuLxenuÂÕ{rLÚkf ykuøkuorLkf ËqÄ WíÃkkËLk íkhV «Úk{ Ãkøk÷wt

y{u yusLx, ykÞkíkfkhku, rðíkhfkuLku yk{tºký ykÃke Aeyu

íku ík{k{ Ãkþwyku ½Uxk, çkfhk-çkfheyku, zw¬h, ykt¾÷k ðøkuhuLkwt ðsLk ðÄkhu Au.ðÄw {ktMk WíÃkkËLk {kxu.

þnuh ËeX rz÷ÃkþeÃkLke sYh Au, f]Ãkk fhe MktÃkfo fhku

કં પની સમાચાર

www.krishijagran.com

nehkuLke Lkðe {kuxhMkkEf÷

hku {kuxkufkuÃkuo çkeyuMkE-0.53 xfk çkòh{kt økw{kðe hnu÷k çkòh rnMMkuËkhe nktMk÷ fhðk {kxu Lkðe çkkEf ÃkuþLk «ku hsq fÞkoçkkË Lkðk r«r{Þ{ {kuxhMkkÞf÷Lke Lkðe ykð]r¥k yuõMkxÙe{ MÃkkuxTMko hsq fhu÷ Au. íkuLke þkuY{ ®f{ík YrÃkÞk 72,725 hk¾ðk{kt ykðu÷ Au.

íku{k 149.2 MkeMke yuhfqÕz, 4 MxÙkuf ®Mkøk÷ rMk÷uLzh yuLSLk, yuõMkxÙe{ MÃkkuxTMko ðÄkhu ðes¤eLkwt WíÃkkËLk 156 çkeyu[Ãke-8500 ykhÃkeyu{ íkÚkk ðÄkhu xkufo 13.5 yuLkyu{7000 ykhÃkeyu{ WíÃkÒk fhe 60 rf{e «rík f÷kfLkwt ytíkh 4.7 MkufLz{kt ÃkqÁt fhu Au. yuõMkxÙe{ MÃkkuxTMko{kt nuz÷uÃk ÷økkðu÷ nkuÞ Au, su{kt yu÷Eze ÃkkÞ÷x ÷uxLke MkkÚku ®ðfMko Ãký ykÃkðk{kt ykðu Au.yk çkkEf Ãkkt[ htøk{kt ÃkuÚkh ç÷uf, VkEyhe huz, {hõÞwrhf rMkÕðh, ç÷uf huz yLku ÃkkÞhku ykuhuLs{kt WÃk÷çÄ çkLku Au. [k÷fLke MkV¤íkk {kxu çkkEf{kt xâwçk÷uMk xkÞh ÷økkððk{kt ykðu÷ nkuÞ Au. ÷tçk[kuhMk xkÞhLku ÷eÄu íkuLke Ãkfz {sçkqík hnu

Au. sqLk {rnLkk{kt ftÃkLkeyu 100 MkeMke ÃkuþLk «ku hsq fÞkuo níkku, suLke ®f{ík YrÃkÞk 47,850 Au. yk çkkEf ½ýe MxkEr÷þ Au, su{kt yLkuf Lkðe rðþu»kíkkyku hsq fhðk{kt ykðu÷ Au. 244 yu{yu{ £tx rzMf çkúuõMk, Ãkkðh Mxkxo, Vtx MkkEz fkW÷, LÞw xu÷ ÷kEx, rzSx÷ yuLkk÷kuøk fkuBçkku {exhLke MkkÚku yk çkkEf 8 htøk ç÷uf MÃkkuxTMko huz, ç÷uf nuðe økúu, ç÷uf VkuMx çÕÞw, MÃkkuxTMko huz, VkuMko rMkÕðh, çkkuLs ÞuÕ÷ku, {ux çkúkWLk yLku {uSÂMxf ÔnkEx{kt WÃk÷çÄ Au.

{qÕÞ ðŠÄík WíÃkkËLkku {kxu fkÞoþe÷: zeMkeyu{ ©ehk{ «ËkLk fhu Au.

r»kLku Ëu þ Lku fhku z hßò íkhefu økýðk{kt ykðu Au fkhý fu ¼khíkeÞ yÚkoÔÞðMÚkk f]r»k Ãkh ykÄkrhík Au. ¼khík{kt 80 xfk sLkíkk økk{zkyku{kt ðMku Au yLku yk økúk{eýkuLku hkusøkkhe Ãkqhe Ãkkzðe íku yksLkk Mk{Þ{kt MkkiÚke {kuxe sYrhÞkík Au. yk MktË¼o{kt f]r»k Mk{ks {kxu zeMkeyu{ ©ehk{u «ríkçkØíkk ÔÞõík fhe Au yLku ¾uzqíkkuLku íku{Lkk WíÃkkËLkku yLku MkuðkykuLkk {kæÞ{Úke fk{Lku {sçkqíke

zeMkeyu{ ©ehk{ ÃkkMku yuf y÷øk yu f { Au , su L kw t Lkk{ ©ehk{ Vk{o MkkuÕÞwþLMk Au. yk yuf{ Ãkqýoík: ¾uzqíkku {kxu fkÞo fhu Au. íkuLkku fkÞo¼kh ©e MkkuðLk [¢ðíkeLku MkkU Ã kðk{kt ykðu ÷ Au , su ftÃkLke{kt fkhkuçkkhLkk ðzk Au yLku fkÞofkhe çkú k Lz çkLke økE Au . ©e [¢ðíkeo {kfuoxªøk{kt rðïkMk hk¾u Au yLku íkuyku økúknfkuLke ÃkkMku ÃknkU[ðk yLku íku{Lke sYrhÞkíkkuLku òýðk þõÞ yux÷k «ÞkMk fhu Au. íku{ýu ELxhLkuþLk÷ Vkuh{{kt ÞwrLkfLkuMk ykuV EÂLzÞks Áh÷ {kfuox rð»kÞ Ãkh ÃkuÃkh Ãký hsq fhu Au. íkuLkk Lkk{ Ãkh yLkuf «fkþLk Ãký hsq fhðk{kt ykðu÷ Au.

rðïkMk, ¼hkuMkku yLku økwýð¥kkLkwt «íkef Au. çkeòuÚke ÷E Ãkkf Mkwhûkk {kxu hMkkÞý, Ãkku»ký yLku WíÃkkËLkLku W¥kusLk ykÃkðk MkkÚku ©ehk{ økúwÃk ¼khíkeÞ f]r»k ûkuºk{kt ÃkkuíkkLkwt yuf fkÞoMÚk¤ Lk¬e fhu÷ Au.f]r»k òøkhý xe{Lkk ©e [¢ðíke MkkÚku ðkík fhe níke yLku yk fkÞo{kt íku{Lkku Mknfkh ykÃkðk fÌkw t níkw t . ©ehk{ Mk{w n yu rLkÄkorhík fÞwO níkwt fu íkuyku Ãkkuíku s ¾uzqík Mk{wËkÞLke Mkuðk fhu Au. ©e [¢ðíkeo yuðwt rð[khu Au fu yuf MkkÚku çkuXf fhe yuðk ûkuºkku{kt fkÞo fhðk{kt ykðu íÞkt ¾hu¾h AuÕ÷k 4 ËkÞfkÚke yk rzrðÍLk {qÕÞ ðŠÄík WíÃkkËLkku {kxu fkÞo fhðkLke íku{Lkk {qÕÞ ðŠÄík WíÃkkËLkkuLkk {kæÞ{Úke sYh Au. ¾uzqíkku {kxu fkÞo fhu Au. ©ehk{ çkúkLz

INVESTMENT OPPORTUNITIES IN • Education • Farm Land • Media • Organic Agriculture • Commodities

For Details: 09654193353

"A call can change your life" 32

f]r»k òøkhý ykuøkMx 2015

{sçkqík ykf»kof yuf Mk{kLk, y÷eo òËq /íkusLke yk s íkku Au yku¤¾

SOMANI KANAK SEEDZ PVT LTD C-91/7, SECOND FLOOR, WAZIRPUR INDUSTRIAL AREA , NEW DELHI - 110 052 Ph- 011 47503925, 011 47505228

કં પની સમાચાર

www.krishijagran.com

MkeyuLkyu[ ELzMxÙeÞ÷ îkhk 50 ð»koLke Wsðýe fhe

r»k Þtºk çkLkkðíke yuf {kuxe ftÃkLke MkeyuLkyu[ ELzMxÙeÞ÷u 50 ð»ko Ãkqýo fhe ÷eÄk Au suLke ð»koøkktX íkksuíkh{kt s LkuçkúkMfk{kt Wsððk{kt ykðe Au. MktÞwõík hkßÞLke yk ftÃkLkeLke økúktz rîÃk ÂMÚkík MktÞtºk f]r»kûkuºk{kt yíÞtík {níðLkku Mkkrçkík ÚkÞu÷ Au. yk ftÃkLke AuuÕ÷k 50 ð»ko{kt MkV¤íkkÃkwðof fkÞo fhe hnu÷ Au. LkuçkúkMfk ÂMÚkík økúktz rîÃkeÞ ftÃkLke AuÕ÷k 5 ËkÞfkÚke f]r»k WÃkfhýkuLkk rðrLk{koýLkwt fkÞo fhe hnu÷ Au. MkeyuLkyu[Lkk yk MktÞtºk MkeyuLkyu[ ELzMxÙeÞ÷ fuMk ykEyu[ yLku LÞw nku÷uLz yuøkúefÕ[h çkúktzkuLku òuzðk {kxu MðMkt[kr÷ík yLku fkuE çknkhLke {ËËÚke [÷kððk{kt ykðíkk rðLzhkuyhMko MðYÃk{kt ½kMk fkÃkðkLkk WÃkfhý, økXhe WÃkkzðkLkk Þtºk ðøkuhuLkwt rLk{koý fhu Au. MkeyuLkyu[ ELzMxÙeÞ÷ hkuçkkuxef ðuÕzh yLku ðkÞh÷uMk xuMxªøk «ýk÷e{kt {ËËYÃk çkLkíkk ykÄwrLkf xufLkku÷kuSLkku WÃkÞkuøk fhu Au. fuMk ykEyu[ 140

rMkhes, fuMk ykEyu[ 240 Mkerhs yLku LÞw nku÷uLz yuøkúefÕ[h Mkeykh ÂxTðLk hkuxh Mkerhs íkÚkk LÞw nku÷uLz yuøkúefÕ[h Mkeykh ÂxTðLk hkuxh Mkerhs suðk r{r©ík nkhðuMxh {kuz÷ çkLkkððk{kt yk ÞtºkLke yíÞtík {níðLke ¼qr{fk Au. y{q{Lk 35 xfk MkwÄe yk WíÃkkËLk 40 Ëuþ{kt rLkfkMk fhðk{kt ykðu Au. yk ftÃkLkeLkk økúktz ykÞ÷uoLz ÂMÚkík MktÞtºk MkeyuLkyu[ ELzMxÙeÞ÷Lkk 12 yuf{ku{kt yuf {níðÃkqýo MktÞtºk Au su{kt 13 MktþkuÄLk yLku rðfkMk fuLÿLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au. WíÃkkËLk rzòELk rLk{koýLke {usçkkLke yLku yuf s MÚkkLk Ãkh ík{k{Lkwt Ãkrhûký MkeyuLkyu[ ELzMxÙeÞ÷ Wíf]üíkkLke MkkÚku yíÞkÄwrLkf fuLÿku Ãkh yuf MkkÚku fhu Au. yk MktÞtºk MkeyuLkyu[ ELzMxÙeÞ÷ fuMk ykEyu[ íkÚkk LÞw nku÷uLz yuøkúefÕ[h çkúkLzTMk {kxu MðMkt[kr÷ík íkÚkk çknkhLkk ËçkkýÚke [k÷íkk ®ðzhkuyhMko, ½kMk fkÃkðk íkÚkk ¼uøkk WXkððkLkk {þeLkLkwt rLk{koý fhu Au.

{kÁrík MkwÍwfeyu yuMk-¢kuMk ÷kU[ fhe

ÏÞ ©uýe{kt ÃkkuíkkLke WÃkÂMÚkríkLku {sçkqík fhðk {kxu íkksuíkh{kt s {kYrík MkwÍwfe EÂLzÞkyu LkkLkku «ÞkMk fhíkk yuMk-¢kuÃk Lkk{Lke økkze hsq fhe Au. íkuLkk þku-Y{{kt ®f{ík YrÃkÞk 8.34 ÷k¾ Au. økkze 4.30 {exh ÷ktçke, 1.765 {exh ÃknkU¤e, 1.59 {exh Ÿ[e íku{ s 2.6 {exhLkk Ône÷çkuMk MkkÚku ¼khíkeÞ çkòh{kt Wíkkhe Au. ÃkkuíkkLkk ÞwhkurÃkÞLk ðsoLkLke su{ yk yuMk-¢kuMk{kt zâwy÷ ¢ku{ røkú÷ yÃk£Lx, 16 #[Lkk xkUz zkWLk xkÞh Au. fkhLkk zuþçkkuzo rzòELk{kt fux÷kf LkkLkk VuhVkh fhðk{kt ykðu÷ Au, su ÞwhkurÃkÞLk yuMk-¢kuMkÚke «¼krðík Au. AuÕ÷k [kh ð»ko{kt ftÃkLke yLku MkÃ÷kÞMko fkhLku ðÄkhu ykfŠ»kf íku{ s «¼kðe çkLkkððk {kxu nðu YrÃkÞk 600 fhkuzLkwt hkufký fhe [wfe Au. ftÃkLkeyu yu{yuMkykELkk sLkh÷ {uLkush yLku MkeEyku fkurLk[e ykÞwfkðkyu sýkÔÞwt níkwt fu ¼khík{kt fux÷kf yuðk økúknfku Au su ÃkkuíkkLke heíku {sçkqík, ykhk{ yLku «ËhþLk EåAu Au íku{ s yuMk-¢kuMk fkh økúknfkuLke yk ík{k{ {køk Ãkqhe fhðk{kt MkV¤ hnu Au. yuMk-¢kuMk «Úk{ yuðwt {kuzu÷ Au su íku{Lkk Lkðk çkúktz LkuõMkk îkhk {kfuox{kt ðu[ðk{kt ykðu Au. yk ð»koLkk ytík MkwÄe{kt ftÃkLke LkuõMkk ytíkøkoík 100 yLÞ ykWx÷ux ¾ku÷ðkLke íkiÞkhe fhe Au. {kÁrík yuf rçkLkrððkrËík ftÃkLke Au, su ¼khíkLkk økúk{eý çkòh {kxu yk¢{f hýLkerík yÃkLkkðe ËuþLke LkkLke fkh çkLkkðíke {kuxe ftÃkLke çkLke økE Au.

®MksUxk ðkEçkúUMkÚke [wftËhLkku E÷ks

rð

rðÄ «fkhLkk hkuøkLkku E÷ks nðu ®MksUxkLkk ðkEçkúUMk fhþu. íkksuíkh{kt ®MksUxkyu yuf Lkðk çkesWÃk[khf Vqøk Lkkþf çkLkkðu÷ Au, suLkwt Lkk{ ðkEçkúUMk hk¾ðk{kt ykðu÷ Au. òufu ÃkÞkoðhý Mkthûký yusLMkeyu Ãký íkuLke LkkUÄýe fhe ÷eÄe Au. ðkEçkúUMk {q¤Lkk MðkMÚÞLkk yLkwfq¤ yLku [wftËh{kt MkkiÚke «[r÷ík hkuøk hkEòufxkurLkÞkÚke Úkíkk LkwfMkkLk Mkk{u ÞkuøÞ Mkwhûkk ykÃkðk yLku WÃks ûk{íkkLku ðÄkhðk{kt íku {ËËYÃk çkLkþu. ðkEçkúUMk{kt MkkiÚke Mkr¢Þ íkíð MkuzkõMkuLk Au. su MkõMkeLkux zenkEzÙkursLkuMk nkErçkxh ©uýeLke Vwøk Au. yk s íkíð [wftËhLkk çkeòuLku hkEòufxkurLkÞkLkk «fkuÃkÚke çk[kðu Au, su AkuzLkk {q¤Lku yMkh fhu Au. íku{kt yuS 2-2 yLku yuS 4 WÃk÷çÄ Au. yk VqøkLkkþf Mkr¢Þ Þkurøkf çkes yLku {q¤ «ýk÷eLke ykMkÃkkMk Mkwhûkk ÔÞðMÚkk çkLkkðu Au yLku çkesLku Mkwhrûkík hk¾u Au. íku {q¤ku îkhk yðþkur»kík fhu Au yLku íÞkhçkkË Akuz{kt MÚkýktíkheík fhe AkuzLku rçkLksYhe Mkt¢{ýÚke çk[kðu Au. yk MðMÚk, {sçkqík {q¤ íkÚkk ÃkktËzkLke Mkwhûkk íkÚkk {q¤Lke ytËh íku{ s çknkhÚke MkwhûkkLku MkwrLkrùík fhu Au. ®MksUxkLke yk Lkðe VqøkLkkþe økwýð¥kk{kt Mkðo©uc WíÃkkËLk Au, su AkuzLke Mkwhûkk{kt {níðLke ¼qr{fk ¼sðu Au. íku s{eLk{kt Ãkku»kýLke WýÃkLku Ëqh fhðk MkkÚku AkuzLke ð]rØ{kt WÃkÞkuøke çkLku Au. 34

f]r»k òøkhý ykuøkMx 2015

ુ લાકાત

www.krishijagran.com

Lkðk[kh s ftÃkLkeLkk WíÃkkËLkkuLke ÞwyuMkÃke Au: ©e Mkw®hËh {èw

çku

Mx yuøkúkuxuf «kEðux r÷r{xuz ¼khík{kt yuøkúkufur{f÷ WíÃkkËLkku yLku xufrLkfLku çkLkkðLkkhe yøkúýe WíÃkkËf ftÃkLke Au. ykŠÚkf Ëçkkð, ¼khu MÃkÄko yLku ðÄíke rðrLkÞk{f íkÚkk økwýð¥kkLkk WÃkkÞkuLku æÞkLk{kt hk¾e çkuMx yuøkúkufu{ yk ík{k{ {wÆkykuLku ÃkzfkhYÃk {kLku Au yLku ©uc «ËþoLk fhu Au.

íkksuíkh{kt f]r»k òøkhýLke xe{u çkuMx yuøkúkufu{ «kEðux r÷r{xuzLkk ðu[ký yLku rðíkhý rð¼køkLkk WÃkkæÞûk ©e Mkw®hËh {èw MkkÚku ftÃkLkeLkk «ËþoLk yLku ¼khík{kt yuøkúkufur{f÷ WãkuøkLke ðíko{kLk ÂMÚkrík ytøku [[ko fhe níke. ©e {èwyu yk ûkuºkLkku 29 ð»koLkku yLkw¼ð Ähkðu Au. ©e {èwyu ÃkkuíkkLke fkhrfËeoLke þYykík ð»ko 1986{kt rnLËwMíkkLk ÷eðh r÷r{xuzÚke fhe níke. íÞkhçkkË íku{ýu ½khzk fur{f÷ ftÃkLke{kt 17 ð»ko MkwÄe fk{ fÞwO níkwt. yk WÃkhktík íku{ýu ÞwÃkeyu÷ (5 ð»ko), ¼khík EMkuÂõxMkkEz (2 ð»ko) yLku íkkíkk fur{fÕMk (6 {rnLkk) suðe «ríkrcík MktMÚkkyku MkkÚku fk{ fÞwO. ©e {èw MkkÚku ðkík[eíkLkk fux÷kf ytþku yk «{kýu Au. Mkki «Úk{ íkku yk {wfk{ MkwÄe ÃknkU[ðk çkË÷ ykÃkLku ¾qçk ¾qçk yr¼LktËLk yLku ykx÷k ð»kkuoLkk yLkw¼ðLku Mk÷k{. þwt ík{u y{khe MkkÚku ík{khk yLkw¼ðku ytøku {krníke ykÃkþku, ík{khe ftÃkLke fÞk ûkuºk{kt fk{ fhu Au. y{u Ãkkf Mkwhûkk yLku yuøkúkufur{fÕMkLkk {kfuoxªøkLke MkkÚku ¼khíkeÞ ¾uzqíkkuLke {ËË fhe Aeyu suÚke fhe ykuA{kt ykuAk LkwfMkkLkÚke ðÄw WÃks «kó fhe þfkÞ. y{kÁt æÞkLk f]r»k ÔÞðMkkÞ{kt MðMÚk Sðefk, xfkW rðfkMk yLku yrîríkÞ Mkt ¼ kðLkkLku þku Ä ðk Ãkh Au . nt { u þ k y{u ÃkÞko ð hýLke MktðuËLkþe÷íkk yLku xufLkku÷kuS{kt yøkúý ®[íkLk Ãkh rð[kh fhe Aeyu yLku çkòh{kt ykðíkk çkË÷kðLku Mðefkhe Aeyu. y{khe ftÃkLke LkðMkth[Lkk yLku rðfkMk Ãkh ykÄkh hk¾u Au, AuÕ÷k 60 ð»koÚke fkÞo fhe hÌkk Aeyu. y{u Ãkkf Mkthûký WíÃkkËLkku su{k {kuxk «{ký{kt fexLkkþf, ®LkËý rLkÞtºkf, Ãkku»kf íkíðku, VqøkLkkþfku ðøkuhu{kt ©uc WíÃkkËf Au. y{u çkeS ftÃkLkeykuLku Ãký Lkðe xufLkef yLku rLkÁÃký ytøku rðMík]ík òýfkhe «ËkLk fhe Aeyu. økÞk ð»kuo y{u çkuMx yuøkúkufu{ çkúkLz Lkk{Úke f]r»k ykÄkrhík hMkkÞýLku çkòh{kt ðu[ký {kxu hsq fhe níke. ík{khe ftÃkLke fÞk Ãkkfku {kxu WíÃkkËLk çkLkkðe hne Au. [ku¾k, fÃkkMk, økðkh yLku fXku¤ Mkrník ík{k{ {wÏÞ Ãkkfku

Ãkh y{u æÞkLk furLÿík fhe Aeyu. y{khe ftÃkLke yk ík{k{ Ãkkfku {kxu fk{ fhu Au. íkksuíkh{kt ftÃkLke çkkøkkÞíke Ãkkf suðk fu Vw÷ku yLku þkf¼kS {kxu Ãký fexLkkþfku çkLkkðu Au. ¼khíkeÞ çkòh{kt ftÃkLkeLke ÂMÚkrík þwt Au ðíko{kLk Mk{Þ{kt y{khe ÃknkU[ W¥khe hkßÞku,{æÞ«Ëuþ yLku økwshkík{kt Au. y{khe ÞkusLkk {æÞ yLku Ãkrù{e ¼khíkLkk hkßÞLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au, ßÞkt xqtf Mk{Þ{kt y{u WÃkÂMÚkrík hsq fhe níke. ykøkk{e ð»kuo {nkhk»xÙLkk çkòh{kt Ãký hsq fhþwt. y{u y{khk økúknfku MkkÚku Vezçkuf {¤e hÌkk Au. y{u yuøkúkufur{f÷ WíÃkËfkuLke rðMík]ík ©]¾÷k íkiÞkh fhðe. Yk {rnLku y{u Lkðk WíÃkkËLk hsq fhþwt. ftÃkLkeLkk rLk{koý yuf{Lke þwt ÂMÚkrík Au yLku íkuLke ûk{íkk þwt Au? ðíko { kLk Mk{Þ{kt y{khe ÃknkU [ W¥khLkk hkßÞku , {æÞ«Ëuþ yLku økwshkík{kt Au. y{khe ÞkusLkk {æÞ yLku Ãkrù{e ¼khíkLkk hkßÞku Mk{kðuþ Ähkðu Au. ykøkk{e ð»ko fhkðþwt. Yk ykøkk{e ð»ko y{u {nkhk»xÙLkk çkòh{kt Ãký Wíkhþu. Y y{Lku y{khk økúknfku ÃkkMkuÚke Vezçkuf {¤e hÌkku Au. y{u yuøkúkufur{f÷ WíÃkkËLkkuLke rðMík]ík ©uýe íkiÞkh fhe hÌkk Aeyu. yk {rnLkk{kt Ãký y{u Lkðk WíÃkkËLk hsq fhþwt. ftÃkLkeLkk rLk{koý yuf{Lke rMÚkrík þwt Au yLku íkuLke ûk{íkk þwt Au? y{khe ftÃkLke ÃkkMku Wå[ økwýð¥kkÞwõík yuøkúkufur{f÷ WíÃkkËLkku {kxu {q¤¼qík yLku rLk{koýefhý MkwrðÄk WÃk÷çÄ Au. y{khk rLk{koý yuf{ Au, su{k çku MktÞtºk W¥kh«Ëuþ yLku çku sB{w - fk~{eh{kt Au . y{kÁt yu f yu f { çkçkhk÷k (W¥kh«Ëuþ){kt ÂMÚkrík Au, ßÞkt rðrðÄ xufLkku÷kuS yLku rLkÁÃký ©uýeLkk fexLkkþfku, Vqøk, ®LkËýku, sirðf-Wðohfku íkÚkk AkuzLke ð]rØ rLkÞ{fkuLkwt WíÃkkËLk fh Au. íÞkhu økshku÷k ÂMÚkík yLÞ f]r»k òøkhý ykuøkMx 2015

ુ લાકાત

www.krishijagran.com

yuf{ku{kt rðrðÄ «fkhLkk LkðeLk MkqºkkuLke þkuÄ ÚkkÞ Au. íÞkhu çku yLÞ yuf{ku sB{w-fkÂ~{h ÂMÚkík fXwyk íku{ s Mkktçkk{kt ¾kMk heíku yuøkúkufur{fÕMkLkwt rLkÁÃký fhðk{kt ykðu Au. y{khk rðrLk{koý MktÞtºkkuLke fw÷ WíÃkkËLk ûk{íkk ykþhu 25-30 nòh {urxÙf xLk «rík ð»ko Au. fkuE Ãký yuøkúkufur{f÷ ftÃkLke {kxu íkuLkk WíÃkkËLkLke {wÏÞ ÞwyuMkÃke þwt Au? yuøkúkufur{f÷ WíÃkkËLkkuLke rðþu»kíkk ytøku {èwSyu rðMík]ík {krníke ykÃke níke, yk WíÃkkËLkkuLkk çkòhLkku ykfkh ½ýku {kuxku Au, Ãkhtíkw ykfkhLke íkw÷Lkk{kt WíÃkkËLkkuLkk ®LkËýLkwt «{ký ½ýw LkkLkw Au. ¼khík{kt yíÞkh MkwÄe f]r»k hMkkÞýkuLkku ðirïf ðÃkhkþLkwt fw÷ «{ký{kt ½ýw ÃkkA¤ Au. íkuLke ÃkkA¤ {wÏÞ fkhý yu Au fu y{khk ¾uzqíkkuLke s{eLk xqfzkyku{kt Au. su{kt rðþu»k WíÃkkËLk þõÞ çkLkíkwt LkÚke.ynª ðÄkhu {qÕÞLke ®[íkk fÞko ðøkh ¾uzqík ðÄkhu Mkkhk Ãkrhýk{ku yLku ðÄw Mkkhk WíÃkkËLk {kxu MðÞt yk rËþk{kt ykfŠ»kík Au. fkuEÃký yuøkúkufur{f÷ ftÃkLke WíÃkkËLkkuLku ÷E rðþu»kíkk Ähkðu Au. AuÕ÷k 2-3 ð»ko{kt yuøkúkufur{f÷ çkòh{kt {tËe òuðk {¤u Au. ðkMíkð{kt ¼khík yuf yuøkúkufur{f÷ Wãkuøk{kt þwt Ãkrhÿ~Þíkk Ähkðu Au? {tËeÚke W¼hðk {kxu ík{khe ÃkkMku yLÞ fÞku rðfÕÃk WÃk÷çÄ Au? nk, ðíko{kLk Mk{Þ{kt yuøkúkufur{f÷ Wãkuøk{kt yLkuf yðhkuÄku Au. çkwrLkÞkËe Mk{MÞk yu Au fu ¼khíkeÞ ¾uzqík Mkíkík Ëuðk{kt zwçku÷ Au fkhý fu ÃkkfLkk yuðs{kt íkuLku «rík÷k¼ ½ýku ykuAku {¤u Au. Mk{ÞLke MkkÚku økheçkeLkku Ãký íkuLke Ãkh yMkh ÚkkÞ Au . íku L kku Mkk{Lkku fhðk {kxu Võík Mk{kÄkLk s Au , yuøkúkufur{fÕMkLkku WÃkÞkuøk ykuAku fhðk{kt ykðu Au. Mkhfkh ÃkkMku íkuLkku Mkk{Lkku fhðk {kxu yLkuf [ku¬Mk Mk{kÄkLk LkÚke. yk ÂMÚkrík{kt yLkuf {ÕxeLkuþLk÷ ftÃkLkeyku suðe fu zwÃkkuLx, ®Mksuxk, çkkÞh ðøkuhuLkk WíÃkkËLkku çkòh ¼kð{kt ½xkzku òuðk {éÞku Au.

MkkuËkøkhku yLku rðíkhfku ðå[u MÃkÄko WíÃkÒk ÚkkÞ Au. Ãktòçk (ßÞkt yuøkúkufur{fÕMkLke {køk nt{uþk ðÄkhu hnu Au){kt økÞk ð»kkuoLke íkw÷Lkk{kt yuøkúkufur{fÕMkLke {køk ykuAe ÚkE Au. MkkuÞkçkeLk, fÃkkMk, çkkMk{íke [ku¾k ðøkuhu yuðk ÃkkfkuÚke yuøkúkufur{fÕMkLkku ðÄkhu ðÃkhkþ ÚkkÞ Au, Ãkhtíkw íkuLke {køk{kt ¼khu ½xkzku ÚkÞku Au, suLku ÷eÄu ¾uzqíkkuLku ykuAk «{ký{kt ÷k¼ ÚkkÞ Au. yuøkúkufur{f÷ Wãkuøk {kxu MkkiÚke {kuxe ®[íkkLkku rð»kÞ yksu Ãký {kiMk{{kt Úkíkwt ÃkrhðíkoLk Au. òufu ykøkk{e rMkÍLk{kt Ãký yuøkúkufur{f÷ Wãkuøk{kt {tËe s¤ðkE hnuþu. {tËeLkku Mk{kLkku fhíke ftÃkLkeyku MktMkkÄLk yLku rðfkMk rð¼køk MkkÚku {¤e Lkðk yýwykuLke þkuÄ íkÚkk rLkÁÃký Ãkh æÞkLk furLÿík fhðwt Ãkzþu fkhý fu Lkðk yýwLkwt SðLk 5-10 ð»ko Au. íÞkhÃkAe fex yk yýwykuLkku «ríkhkuÄ fhðkLke ûk{íkk rðfrMkík fhe ÷u Au. yýwyku{kt ÃkrhðíkoLk yLku ykiãkurøkfe{kt {tËeLkku Mkk{Lkku fhðk yuf {køko nkuE þfu Au. xufLkku÷kuSLkk {kæÞ{Úke yuf Lkðk WíÃkkËLkLku nt{uþk rðfrMkík fhðwt òuEyu suÚke fkuE yLÞ WíÃkkËLk rLk»V¤ sðkÚke íkuLku çkòh{kt hsq fhe þfkÞ. ©e {èwSyu f]r»k òøkhý xe{ MkkÚku yuf yLkw¼ð hsq fÞkuo níkku, su{kt ½khzk ftÃkLke{kt íku{Lke xe{ MkkÚku níkk íÞkhu yuf yË¼qík WíÃkkËLk çkòh{kt hsq fhðk{kt ykÔÞw suLkwt Lkk{ MkV÷ ykÃkðk{kt ykÔÞwt níkwt. íku Mk{Þu MkV÷ ¾hu¾h MkV¤ ÚkE. suu Mk{Þu íkku MkV÷ ¾hu¾h MkV¤ ÚkÞu÷, Ãkhtíkw fux÷kf Mk{Þ çkkË íkuLke {køk ½xe økE. ¼rð»Þ{kt ík{u yuøkúkufur{f÷ WãkuøkLkk {wÏÞ íkfku fE Au. y{u yuøkúkufur{fÕMkLkk ðu[ký yLku {kfuoxªøkLke íkfkuLku {wÏÞ Ãkkf MkkÚku V¤ku yLku þkf¼kS{kt ðÄkhu òuEyu Aeyu.¼rð»Þ{kt yk ûkuºk{kt ½ýe {køk ykððkLkku ytËks Au. yk MkkÚku çkexe fÃkkMk rLk»V¤ ÚkðkLku ÷eÄu fÃkkMkLku ÔnkExÃ÷kuEÚke Mkwhûkk {kxu Ãký fexLkkþfkuLke {kuxk T«{ký{kt ykð~Þfíkk nkuÞ Au. fkhý fu ÔnkExÃ÷kE fÃkkMkLkk ÃkkfLku Lkü fhðk {kxu {wÏÞ fex Au, su MktÃkqýo ÃkkfLku {kuxk «{ký{kt Lkü fhu Au.

y{khk WÃkh ðu[kýLkwt ðÄkhu Ëçkký nkuÞ Au ßÞkhu çkòh{kt f]r»k hMkkÞýkuLke {køk ½ýe ykuAe Au. yk ÂMÚkrík{kt çkòh{kt

20 YEARS (1996-2015)

Servi

ng Farming Community

KRISHI JAGRAN www.krishijagran.com

fw{wË þwõ÷k Mkn-MktÃkkËf, f]r»k òøkhý E-{u÷: editor@krishijagran.com

,e-,-lh- Ñf”k tkxj.k

Ñf’k tkxj.k if=dk dks ?kj&?kj esa ys tkus ds fy, CykWd Lrj ij eSustj] ,fDlD;wfVo dh vko”;drk gSA

ftyk foi.k.k vf/kdkjh Lukrd ¼3&4 o’kZ vuqHko½

osru o vU; vkd’kZd iSdst

CykWd ,fDlD;wfVo 10oha ikl ¼vuqHko & fdlkuksa ls esytksy½

lEidZ djsa % fu’kkUr Vkd@pUnj nso HkV~V] vkWy bafM;k ljdqys”ku vf/kdkjh] Qksu % 09953756433] 09891263263 60@9 rhljk ry] ;wlqQ ljk; ekfdZV] utnhd xzhu ikdZ eSVªks LVs”ku] ubZ fnYyh&110016] nwjHkk"k % 011& 26511845] 26517923 E-mail: circulation@krishijagran.com, info@krishijagran.com, Website: www.krishijagran.com, www.kjcommoditynews.com

f]r»k òøkhý ykuøkMx 2015

રોપાણ ડાગ ં રની

www.krishijagran.com

રોપાણ ડાગ ં રની નિવનતમ “સીરા” (ચાર ૂ ી) પ ધિત

રો

પાણ ડાગ ં રની આ નિવનતમ પ ધિત ડો. એન. ક. ુ નામ “ સાવત ં ારા િવકસાવવામા ં આવી હતી

સાવ તસ ઇ ટ

“ ના ુ કા નામથી

ેટડ રાઇસ એ ોટકનોલો

”ક

“ સીરા

ચ લત છે . ડો. એન. ક. સાવત ં જમીન

વૈ ેનીક તર ક ઇ ટરનેશનલ ફટ લાઇઝર ડવલોપમે ટ સે ટર, અલાબા( .ુએસ.એ.) મા ં કામ કરતા હતા તે દર યાન તેઓએ કોકણ ૃિષ િવ વિવ યાલય, ડાપોલી

ૃિષ િવ વિવ યાલય,રાહોર ના મહા મા લે ુ સહકારથી ખે તોના ખેતર તેમજ િુનવસ ટ ના ફામ ખાતે અને

સીરા ખેતી પ ધિત

 ડાગ ં રના અવશેષોનો ફરવપરાશ કરવો નાઇ ોજન,ફો ફરસ અને પોટાશ ત વો પાકની ૃ ધ,િવકાસ અને ઉ પાદન વધારવા માટ મહ વના અને

મોટા માણમા ં જ ર છે . તેમજ ડાગ ં ર પાકમા ં સીલીકોન ત વ પાકની તં ુ ર ત,સ માણ ૃ ધ કરવામા અગ યનો ુ ી સા ંુ ઉ પાદન ં ા સમય ધ ભાગ ભજવે છે . ડાગ ં ર ુ લાબ

લેવા માટ ડાગ ં રના પાક જમીનમાથ ં ી લીધેલા ત વો પરત આપવા માટ ખે ુ તો નીચે દશાવલ ે પ ધિતનો ઉપયોગ

અખતરાઓ કર રોપાણ ડાગ ં રની આ નિવનતમ પ ધિત

કર શક.

યવ થાપન પ ધિત પર આધાર ત છે સરળ, કાય મ, ુ ય ચાર ૃ ાઓ પર નફાકારક અને ઇકો ડલી છે

(અ) ધ વાડ યામા ં વાવણી પહલા ડાગ ં ર ુ સક ની રાખ ભેળવવી ડાગ ં ર ુ સક ની રાખ ધ વાડ યામા ં ધ

“ સીરા”

િવકસાવી. આ પ ધિત સકંલીત પોષણ

આધાર ત છે .

૧) ડાગ ં ર પાકના અવશષ ે ોનો ફર ઉપયોગ ૨)

ં ડાનો લીલા ગ ર ૂ પ ( લીર સીડ યા) ઝાડના પાદ

પડવાસ તર ક ઉપયોગ

ં રની ૩) વ ુ ઉ પાદન આપતી ડાગ તર ફરરોપણી (જોડ યા હારમા)ં

૪)

તોની ચો સ

રુ યા ડ .એ.પી. ની ગોળ ઓનો ખાતર

કાય મ ઉપયોગ

પે વ ુ

નાખતા પહલા એક ચોરસ મીટરમા ં ૦.૫ થી ૧.૦ ક. ા.ના માણમા ં ૧૦ સે.મી. ની ડાઇએ ભેળવવી. ુ સક ની રાખ ધ વાડ યામા ં વાપરવાથી સીલીકોન

ત વનો ઉમેરો થાય છે

ધ મળે છે .

થી તં ુ ર ત અને ચીપાદાર

(બ) ડાગ ં ર ુ પરાળ રોપણી પહલા જમીનમા ં ભેળવ ુ ડાગ ં રની રોપણી પહલા ૨ ટન/હ.

માણે ડાગ ં ર ુ

પરાળ ઘાવલ કયા પછ જમીનમા ં પગેથી દબાવી

f]r»k òøkhý ykuøkMx 2015

રોપાણ ડાગ ં રની

www.krishijagran.com દશા યા

માણે ૧૫ x ૧૫ સે.મી. ચોરસ મેળવી શકાય છે ું ડ વ ચે રુ યા ડ .એ.પી. ની ગોળ મા ચાર મ ુ વા ુ વામા ં આવે છે અને ૨૫ સે.મી. ની જ યા ગોળ ક ક

માટ ચાલવાના ં ઉપયોગમા ં લઇ શકાય. આમ

પ ધિતમા ં ૨૦ x ૧૫ સે.મી.

૧૫ x ૧૫ x ૨૫ સે.મી.

પાનીઝ

તર જયાર સીરા પ ધિતમા ં

તર રોપણી કરવામા ં આવે છે .

 રુ યા ડ .એ.પી. ની ગોળ ઓ બનાવી રાસાયણીક ખાતર પે વ ુ કાય મ ઉપયોગ

દ ું નાથી હ ટર આશર ૨૦ થી ૩૦ ક. ા. પોટાશ

અને ૧૨૦ થી ૧૪૦ ક. ા. સીલીકોન જમીનમા ં

ઉમેર શકાય છે  ગર

ુ પ ( લીર સીડ યા)નાં પાનનો લીલો પડવાશ

તર ક ઉપયોગ

નાના અને વરસાદ આધાર ત ડાગ ં ર પકવતા ખે ુ તો માટ લાલો પડવાશ કરવો ુ કલ પડ થી ગર ુ પ

( લીર સીડ યા)નો

ઉપયોગ

લાલા

પડવાશ

તર ક

કરવામા ં આવે તો પોસાય તેમ છે . પડતર જમીન તેમજ શઢ ે ાપાળા વી જ યાએ ગર ુ પ ( લીર સીડ યા) ના

ઝાડ ઉગાડવા ના માટ ખેતીવાડ ખા ,ું જગ ં લ ખા ું અને ૃિષ િુનવસ ટ ની મદદ મેળવી શકાય છે . ખે ુ તોએ લીર સીડ યાના ઝાડની ડાળ ઓ થડથી

૩૦ થી ૪૦ સે.મી.

ચાઇ ઉપરથી કાપીને છે લા ઘાવલ

પહલા ૬ થી ૭ દવસ અગાવ ખેતરમા ં પાથર દવી. આ

સમય દર યાન ડાળખી ઉપરથી પાલો

ાર મા ં ખર જશે

અને બાક રહલ ડળ ઓ ભેગી કર બાળવાના ઉપયોગમા ં લઇ શકાય યાર બાદ ઘાવલ કર .ું આમ બે થી ચાર ઝાડ

પરથી મળે લ લાલો પાલો ૩૦ ક. ા. એક

ું ા માટ રુતો ઠ

છે . આમ કરવાથી હ ટર ૧૨ થી ૧૫ ક. ા. નાઇ ોજન

ઉમેર શકાય છે

રાસાયણીક ખાતરો બ રમા ં મળતા રુ યા ુ ડ .એ.પી.ખાતર ં ૬૦: ૪૦ માણ રાખી જન સેવા ુ ા દાદરાની સં થાએ “ ા તી” નામ ુ ં ફાઉ ડશન, ન

મશીન િવકસાવલ ે છે

વ ચે એક ગોળ ૭ થી ૧૦ સે.મી. ની ડાઇએ

નાઇ ોજન અને ૩૧ ક. ા./હ. ફો ફોરસ થાય છે . આમ

ખાતરનો જ થો ઘટાડ કાય મ ઉપયોગ કર શકાય અને ુ ષણ ઘટાડ શકાય. તેમજ ખાતરના કારણે થ ુ

ખાતરની ગોળ ઓને

ડ

ુ વાથી િનદામણ પણ ઓ ં ક

થાય છે . જથી િનદામણન ખચ પણ ઘટાડ શકાય છે .નવસાર ૃિષ િુનવસ ટ ખાતે થયેલ અખતરાઓના ુ રાતના ં ખે ુ તોને વ ુ ઉ પાદન અને આધાર દ ીણ જ ખેતી ખચ ઘટાડ વ ુ ચો ખો નફો મેળવવા માટ સીરા

પ ધિત અપનાવવા ભલામણ કરવામા ં આવે છે . સીરા પ ધિતનાં ફાયદાઓ ·

રાષાયણીક ખાતરની કાય મતા વધાર શકાય

નાઇ ોજન ખાતરનો બચાવ થાય(૪૦%) તેમજ યય થતો ઘટાડ શકાય

ખાતર એકજ વખત પાયામા ં આપ ુ પડ ખચ ઘટાડ શકાય

પાનીઝ પ ધિત વીજ છે . ફર રોપણી ઓછા ખચ અને ઓછા મ ુ રોથી થઈ શક અને રુ યાની ગોળ સહલાઇથી જમીનમા ં દબાવી

ે છે . સીરા શકાય તે માટ થોડા ફરફાર કરવામા ં આવલ

ુ વી. આ ક

ર તે આપેલ રાષાયણીક ખાતરનો જ થો ૫૯ ક. ા./હ.

ડાગ ં રની સીરા પ ધિત

થી મ ુ ર

ૃ ધ એકસરખી થાય છે

પાકની

પાક ુ ં સાર

ુ વ ાવા ં વ ુ ઉ પાદન લઇ શકાય ણ

પ ધિતમા ં બે હાર વ ચે

ગ જર મીતેશ એમ¹, ડો. બી.બી.પટલ²,

જોડ બનાવી ૨૫ સે.મી.

¹,²,³િવષય િન ણાત ં , સ ય િવ ાન)

૧૫ સે.મી.

તર રાખી

ુ ડો.આર.એફ. ઠાકોર⁴ લ લત.ટ . ક ર³,

તર છોડ ફર ૧૫ સે.મી.

ની જોડ યા હાર આવે છે .એ

જ ર તે બે છોડ વ ચે પણ આવે છે . થી આ ૃિતમા ં 38

રુ યા ડ .એ.પી.ખાતર ુ ં

ક. ા. અથવા ૬૨૫ ગોળ ઓની જ ર પડ છે . આમ આ ુ ડ ની ગોળ ને ૧૫ x ૧૫ સે.મી.ના ચોરસમા ં એટલે ચાર મ

 જોડ યા હાર પ ધિતથી ફર રોપણી

ડ .એ.પી.

મા ં

મી ણ નાખવાથી આશર ૨.૭ ામની ગોળ ઓ બને ું (૧૦૦ ચો.મી.) આશર ૧.૭૦ છે .આ ગોળ ઓ િત ઠ

f]r»k òøkhý ykuøkMx 2015

⁴( ોગામ કો-ઓ ડનેટર) િષ ૃ િવ ાન ક ,

ૂ રાત િવ ાપીઠ, જ

ભેટ , વલસાડ

Mob.: 094271-29451, Email: rthakor1965@yahoo.co.in

Mktfr÷ík ÔÞðMÚkkÃkLk

www.krishijagran.com

Úkqtfíkk [qMkeÞktLkku WÃkÿð yLku íkuLkwt Mktfr÷ík ÔÞðMÚkkÃkLk ¾u

íke{kt çkË÷kíkk síkkt Ãkhrhçk¤ku suðk fu ðkíkkðhýeÞ VuhVkhku, Lkðe òíkkuLke ykzuÄz ðkðýe, Ãkkf ÃkÆrík, Sðkík-hkuøk økúkÌk òíkku-ykuAe «ríkfkhf òíkkuLkwt Mkíkík ðkðuíkh rðøkuhuLku ÷eÄu Lkðe Sðkíkku yLku hkuøkku òuðk {¤u Au. ykðk çkË÷kðkuLkk fkhýu økkiý Sðkíkku {wÏÞ Sðkíkku{kt Ãkrhðíkeoík ÚkR hne Au. ykðe SðkíkkuLku ÷eÄu ÃkkfLkk WíÃkkËLk{kt {kXe yMkh Úkðk Mkt¼ð Au. Úkqtfíkk [qMkeÞkt Ãký ykðe s yuf Sðkík Au. suLkku WÃkÿð ð»kkuo-ð»ko ðÄe hÌkku Au. ¼khík{kt {wÏÞíðu õ÷kuðeyk r÷Lkeykrxfku÷eMk yLku Ãxu÷eÞMk Lkk{Lke «òrík òuðk {¤u Au. yk Sðkík {kuxk¼køku Mkwþku¼Lk {kxuLkk Akuz, rðrðÄ ½kMk[khkLkk Ãkkfku yLku fux÷kf ¾uíke Ãkkfku{kt LkwfMkkLk fhu Au. Úkqtfíkk [qMkeÞkt ¾uíkeÃkkfku{kt {wÏÞíðu yuMxh, Íhçkuhk, ðxkýk, zktøkh, fÃkkMk, VkýMk, Ãke[, nku÷e, huzçkz, ç÷ufçkuhe yLku LkkLkk Ëkýkðk¤k ÄkLÞ Ãkkfku{kt LkwfMkkLk fhu Au. ¾uzqíkku yk SðkíkLke yku¤¾, LkwfMkkLk yLku rLkÞtºký ytøkuLke rðMík]ík {krníke òýu yLku yk SðkíkLkwt yMkhfkhf rLkÞtºký {u¤ðu yu nuíkwÚke íkuLke rðøkíkðkh {krníke yºku ykÃku÷ Au.

yku¤¾: Ãkwg [qMkeÞkt {sçkqík çkktÄkðk¤k, fk¤k htøkLkk yLku íkuLke Ãkkt¾ Ãkh çku ÷k÷ yÚkðk Ãke¤k htøkLke Ãkèeyku nkuÞ Au. íkuLke Ãkkt¾ku

ÃkeXLkk WÃkhLkk ¼køku AkÃkhk suðe ôÄk ðe ykfkhLke h[Lkk{kt økkuXðkÞu÷e nkuÞ Au. Ãkwg 6 Úke 10 {e{e ÷ktçkw yLku íkuLke ykt¾ku ½kxk ÷k÷ htøkLke nkuÞ Au. ÃkwgLkku WËh«Ëuþ ½kxk htøkLkku nkuÞ Au. yk SðkíkLkk çkå[kt Ãkwg suðk s nkuÞ Au. Ãkhtíkw fË{kt LkkLkk nkuÞ Au yLku Ãkkt¾ku ðhøkLkk nkuÞ Au. çkå[k Vk[h ykfkhLkk, Ãke¤k, MkVuË fu Lkkhtøke htøkLkk, ÷k÷ ykt¾ðk¤k yLku ¼qhk {kÚkkðk¤k nkuÞ Au. yk SðkíkLkk $zk Ãke¤kþ Ãkzíkk Lkkhtøke htøkLkk, ÷tçkøkku¤ ykfkhLkk yLku yuf {e{e ÷ktçkk nkuÞ Au. $zk MkuðkÞ íku Ëhr{ÞkLk ÷k÷ yLku fk¤k htøkLkk çkLku Au. çkå[k ÃkkuíkkLkk þheh{ktÚke {¤ rðMksoLk fhLkkh ytøk îkhk Úkqtf Lkku †kð fhu Au. ykÚke yk SðkíkLku Úkqtfíkk [qMkeÞkt fnuðkÞ Au. yk SðkíkLku Vkuøk nkuÃkhLkk Lkk{Úke Ãký yku¤¾ðk{kt ykðu Au fkhý fu íkuLkku ykfkh Ëuzfk suðku nkuÞ Au yLku íkuLke ykt¾ku Ãký ËuzfkLke ykt¾kuLke su{ WÃkMku÷e nkuÞ Au. çkå[kt ßÞkhu LkwfMkkLk fhðkLkwt þY fhu yuLke 5 Úke 10 r{rLkx{kt íkuLkk þheh Ãkh ÚkqtfLkwt ykðhý çkLkðkLkwt þY ÚkR òÞ Au. ÚkqtfLkwt ykðhý çkå[ktLku rLkso÷efhý Mkk{u hûký ÃkwY Ãkkzu Au. Úkqtf-ÃkhÃkkuxk Ãkkýe{kt hnuíkk fexfku {kxu ïMkLk ÃkqÁ Ãkkzu Au. yk Sðkík Úkqtf ÃkuËk fhíkw nkuðkÚke íkuLku Ãkh¼ûke, ÃkhSðe, hkuøk ÃkuËk fhLkkhk Mkwû{ Sðkýwyku Mkk{u hûký ÃkwÁ Ãkkzu Au. Ãkwg Úkqtf ÃkuËk f]r»k òøkhý ykuøkMx 2015

Mktfr÷ík ÔÞðMÚkkÃkLk

www.krishijagran.com xfk sux÷wt LkwfMkkLk yk Sðkík îkhk LkkUÄkÞu÷ Au. Ãkwg îkhk Úkíkkt LkwfMkkLkLkk fkhýu Akuz{ktÚke «ðkne Lkef¤ðk ÷køku Au yLku ðÄkhu Ãkzíkk hMk [qMkðkLkk fkhýu ¾uíkh{kt fwtzk¤kLkkt YÃk{kt Äkçkk Ãkzu÷ òuðk {¤u Au. yk{, MkeÄe fu ykzfíkhe heíku WíÃkkËLk Ãkh {kXe yMkh Ãkzu Au.

fhíkk LkÚke Ãkhtíkw íkuLkk þheh Ãkh rðrðÄ htøk yÚkðk rLkþkLkeykuLkk ÷eÄu Ãkh¼ûkeykuLku MkkðÄ hk¾u Au. yk WÃkhktík Ãkwg ßÞkhu Ãkh¼ûke-ÃkhSðe Ëqh ¼køku Au. Ãkwg fwËhíke Ëw~{Lkku fhíkk ðÄkhu ô[ku fqËfku ÷økkððkLke ûk{íkk Ähkðu Au. yLku fwËhíke Ëw~{LkkuÚke çk[e þfu Au. SðLk[¢: yk Sðkík íkuLkwt SðLk[¢ ÃkqÁt fhðk {kxu $zk, çkå[kt yLku ÃkwgðMÚkk yu{ fw÷ ºký yðMÚkkyku{ktÚke ÃkMkkh ÚkkÞ Au. Ãkwg {kËk Lkh MkkÚku Mkt¼kuøk fÞko çkkË {wÏÞíðu ½kMkLkk Úk{ Ãkh yÚkðk ¼uøkk ÚkÞu÷k ÃkktËzkykuLke ÃkkA¤ yÚkðk ¾he Ãkzu÷ AkuzLkk ¼køkku yÚkðk AkuzLkk Mkthrûkík rðMíkkhku{kt $zk {wfu Au. $zk yðMÚkk{kt rþÞk¤k{kt Mkw»kwó yðMÚkk ÃkMkkh fhu Au. çkå[k ðMktíkÉíkw{kt MkuðkÞ Au yLku LkwfMkkLk fhu Au. yk SðkíkLkwt SðLk[¢ ykþhu 60-70 rËðMk{kt Ãkqýo ÚkkÞ Au. su{kt $zk, çkå[k yLku Ãkwg yðMÚkk yLkw¢{u 15 Úke 19, 30 Úke 50 yLku 20 Úke 25 rËðMkLke nkuÞ Au. ð»ko Ëhr{ÞkLk yk SðkíkLke çku Úke ºký ÃkuZeyku òuðk {¤u Au. LkwfMkkLk: yk SðkíkLkkt {w¾ktøkku{kt ¾qçk s {sçkqík MLkkÞwyku ykðu÷k nkuÞ Au suLke {ËËÚke çkå[kt AkuzLke s÷ðkrnLke{kt ÃkkuíkkLkk {w¾ktøkku WíkkheLku hMk Mkq[eLku LkwfMkkLk fhu Au. hMk [qMkíke ð¾íku çkå[kt Íuhe ÷k¤ Akuzu Au su AkuzLkk rðfkMkLku YtÄu Au. çkå[kt îkhk Úkíkkt LkwfMkkLkk fkhýu AkuzLkk ÃkkLk Ãkh LkkLkk LkkLkk xÃkfktyku ÚkR òÞ Au yLku Akuz ¼qhk htøkLkku ÚkR òÞ Au. ½kMk[khkLkk Ãkkfku{kt çkå[kt îkhk hMk [qMkðkLkk fkhýu AkuzLkk ÃkkýeLke ¾U[ ðíkkoÞ Au yLku AkuzLkku rðfkMk YÄkÞ Au yLku òu LkwfMkkLk ðÄkhu nkuÞ íkku Akuz Ãke¤ku Ãkze Mkw f kE òÞ Au . yu f yÇÞkMk {wsçk ½kMk[khkLkk Ãkkfku{kt 50

Mktfr÷ík Sðkík ÔÞðMÚkkÃkLk: yk SðkíkLkkt $zk Mkw»kwó yðMÚkk Äkhý fhe rðÃkheík Mk{Þ ÃkMkkh fhu Au yLku {kuxu ¼køku yk SðkíkLke {kËk Lke[u ¾he Ãkzu÷ AkuzLkk ¼køkku-f[hk{kt $zk {qfu Au ykÚke ykøk¤Lkkt ð»koLkktt ¾uíkh{kt Ãkze hnu÷ AkuzLkk ¼køkku yÚkðk f[hkLku ¼uøkk fheLku çkk¤eLku Lkkþ fhðku. fux÷kf ÃkhSðeyku (ÃkhSðe ÃkkLkfÚkehe yLku f]r{) yLku Ãkh¼ûkeyku (MkehuVez ^÷kÞ yLku hkuçkh ^÷kÞ) yk SðkíkLkwt ¼ûký fhu Au. SðkíkLke þYykík sýkÞ íku ð¾íku ÷e{zkLke ÷ªçkku¤eLke {ªsLkku ¼qfku 500 økúk{ (5 xfk yfo) yÚkðk ÷ª{zk ykÄkrhík íkiÞkh Ëðk 20 (1 RMke) Úke 40 (0.15 RMke) r{.÷e yÚkðk rçkðuheÞk çkuMkeÞk fu ðxeoMker÷Þ{ ÷ufkLke Lkk{Lke VwøkLkku Ãkkðzh 40 økúk{ 10 ÷exh Ãkkýe{kt W{uhe Atxfkð fhðku. òu yk SðkíkLkku WÃkÿð ðÄkhu nkuÞ íkku çkkÞVuLÚkúeLk 10 RMke 5 r{.÷e. yÚkðk MkkÞõ÷wÚkúeLk 10 ðuÃkk 5 økúk{ yÚkðk Rr{zkõ÷ku«ez 17.80 yuMkyu÷ 3 økú k { yÚkðk fkçkko h e÷ 50 ðu Ã kk 40 økú k { yÚkðk õ÷kuhÃkkÞheVkuMk 20 RMke 20 r{.÷e yÚkðk ÂõðLkk÷VkuMk 25 RMke 20 r{.r÷ yÚkðk {kuLkku¢kuxkuVkuMk 36 RMke 10 r{r÷ 10 r÷xh Ãkkýe{kt ¼u¤ðe Atxfkð fhðku. SðkíkLkk ðÄkhu WÃkÿð ð¾íku stíkwLkkþf ËðkLke MkkÚku Mxefh {kxu fÃkzk ÄkuðkLkku Ãkkðzh 10 r÷xh Ãkkýe{kt yuf [{[e W{uhðkÚke ðÄw Mkkhk Ãkrhýk{ {u¤ðe þfkÞ. ËðkLkku Atxfkð MkktsLkk Mk{Þu fhðku fkhý fu rËðMk Ëhr{ÞkLk ðÄkhu íkkÃk{kLkLkk ÷eÄu yk Sðkík MktíkkR hnu Au. ¾uíkhLke ytËhLkk íkÚkk þuZk-Ãkk¤k ÃkhLkkt Þs{kLk Akuz ({wÏÞíðu ½kMk[khkLkk Akuz yLku Mkwþku¼LkLkk Akuz)Lkku Lkkþ fhðku.

yu{.çke.Ík÷k, zku.Ãke.fu çkkuhz yLku, zku. xe.yu{.¼hÃkkuzk fexþk† rð¼køk, çkt.y.f]r»k {nkrðãk÷Þ, ykýtË f]r»k ÞwrLkðŠMkxe, ykýtË Mob.: 9426508347, Email : pkb5458@yahoo.com

f]r»k òøkhý ykuøkMx 2015

hkuøk ÔÞðMÚkkÃkLk

www.krishijagran.com

xk{uxe{kt Mktfr÷ík hkuøk ÔÞðMÚkkÃkLk xk

{uxe yuf yøkíÞLkku þkf¼kS Ãkkf Au. yk Ãkkf{kt òuðk {¤íkk hkuøk yLku íkuLkk rLkÞtºký rð»ku fux÷ef {krníke ykÃkkð{kt ykðe Au.

ÄYLkku fkunðkhku: xk{uxeLkk ÄYðkzeÞk{kt çkes Wøkíke ð¾íku yLku WøÞk ÃkAe yu{ çku yðMÚkk{kt yk hkuøk òuðk {¤u Au. çkes Wøkíkk Ãknu÷k s fkunðkE òÞ Au yÚkðk íkku WøÞk ÃkAe Akuz Ãke¤kþ Ãkzíkk òuðk {¤u Au. ÚkzLkk s{eLk ÃkkMkuLkk ¼køk Ãkh çkËk{e ÃkkýeÃkku[k zk½ Ëu¾kÞ Au. hkuøkLke {kºkk ðÄíkk AkuzLke Ãkuþeyku fkunðkR Akuz [e{¤RLku WÃkh Z¤e Ãkzu Au. ykøkkuíkhku Mkqfkhku: yk hkuøk ÄYðkzeÞk{kt íkÚkk ¾uíkh{kt VuhhkuÃkýe çkkË òuðk {¤u Au. hkuøkLke þYykík{kt ÃkkLk Ãkh ¼q¾hk htøkLkk ðíkwo¤kfkh xÃkfkt òuðk {¤u Au. hkuøkLke Wøkúíkk ðÄíkk ykðk xÃkfkt ¼uøkk Úkíkk ÃkkLk MkqfkRLku ¾he Ãkzu Au suÚke AkuzLkku rðfkMk \tÄkE Au.

òuðk {¤u Au. Úkz Ãkh fÚÚkkE Ãkèeyku WË¼ðu Au. xk{uxkLkk ÷e÷k V¤ Ãkh ykur÷ð f÷hLkk hk¾kuze xÃkfkt òuðk {¤u Au. Mk{Þ síkkt yk xÃkfk yk¾k V¤Lku ykðhe ÷u Au. Ãkrhýk{u V¤ ¼q¾hk htøkLkwt ÚkR fkufzkE òÞ Au. fkufzkðk: yk rð»kkýwsLÞ hkuøk Au su{kt yMkh Ãkk{u÷k Akuz LkkLkk hnu Au yLku ykðk AkuzLkk ÃkkLk Lke[uLke çkkswyu ð¤e òÞ Au. Lkðk Vqxu÷kt ÃkkLk ykAk ÷e÷kþ Ãkzíkk ÚkE òÞ Au ßÞkhu sqLkk ÃkkLk òzk yLku çkhz ÚkE òÞ Au. íkÃk WÃkhktík Akuz Ãkh çku økktXku ðå[uLkwt ytíkh ½xu Au. Mkk{kLÞ heíku ykðk hkurøkü Akuz Ãke¤kþ Ãkzíkk Ëu¾kÞ Au. yk hkuøkLkku Vu÷kðku MkVuË{k¾e îkhk ÚkkÞ Au. hkurøkc Akuz{kt V¤ fu Vq÷ çkuMkíkkt LkÚke.

ÃkkAkuíkhk Mkqfkhku: yk hkuøk ÃkkLk, Úkz yLku V¤ Ãkh òuðk {¤u Au. ÃkkLkLke rfLkkhe Ãkh ykAk ÷e÷k xÃkfkt ÚkkÞ Au. ¼usðk¤k ðkíkkðhý{kt yk xÃkfkt {kuxk ÚkE ðå[uLkk ¼køk Ãkh ½kxk ¼q¾hkÚke fk¤k htøk{kt VuhðkE Au. ÃkkLkLke Lke[uLke MkÃkkxe Ãkh VqøkLku fkhýu MkVuË Äkçkk f]r»k òøkhý ykuøkMx 2015

www.krishijagran.com

hkuøk ÔÞðMÚkkÃkLk MÃkkuxuz rðÕx ðkÞhMk: rð»kkýwÚke Úkíkku yk hkuøk rÚkúÃMk Lkk{Lke SðkíkÚke Vu÷kÞ Au. yk hkuøk{kt AkuzLkk fq{¤k ÃkkLk Ãkh LkkLkk økku¤kfkh xÃkfkt òuðk {¤u Au. hkurøkc Akuz òtçkqzeÞk htøkLkku Ëu¾kÞ Au. ÃkkLk òzk ÚkE òÞ Au yLku V¤ Lkrnðík çkuMku Au. ykðk V¤ Ãkh økku¤ fu yrLkÞr{ík ykfkhLkkt [ktXk òuðk {¤u Au. øktXðk f]r{: yk f]r{sLÞ hkuøk Au. hkurøkü AkuzLkk {q¤ Ãkh yrLkÞr{ík ykfkhLke yMktÏÞ LkkLke {kuxe økktXku çkLku Au. suLkk ÷eÄu AkuzLkku rðfkMk yxfe òÞ Au yLku ykðk Akuz Xetøkýk hne òÞ Au. V¤ yLku Vq÷ ykuAk çkuMku Au. yk hkuøk ¾kMk fheLku økkuhkzw s{eLk{kt òuðk {¤u Au. SðkýwÚke Úkíkkt xÃkfktt SðkýwÚke Úkíkku yk hkuøk Mkk{kLÞ heíku ykuøküÚke LkðuBçkh {kMk{kt òuðk {¤u Au. ÃkkLk, ÃkýoËtz yLku Úkz WÃkh þYykík{kt LkkLkk yLku ÃkAe {kuxk çkr¤Þk [ktXk suðk ¾hçk[zk çkËk{e fk¤k xÃkfkt Ëu¾kÞ Au. V¤Lke xku[Lkku Mkzku: rðfrMkík xk{uxkLkk V¤Lke xku[Lkk Auzu LkkLkk økku¤ [ktXk ÚkkÞ Au su {kuxk ÚkR YrÃkÞk ykfkhLkk ÚkR òÞ Au. [ktXkðk¤e søÞk MkkÄkhý Mktfku[kE ytËh çkuMke òÞ Au yLku ½ýeðkh fnkuðkR òÞ Au. ËunÄkŠ{f rðf]r¥kLku fkhýu yk hkuøk ÚkkÞ Au. ¼usLke WýÃk, íkkÃk{kLk{kt VuhVkh, ðÄkhu LkkRxÙkusLkÞwõík ¾kíkhku, øktÄf, {uøLkurþÞ{ yLku õ÷kuhkRz íkíðkuÚke hkuøk ðÄu Au.

{h½kLkwt ¾kíkh 3 xLk «rík nuõxhu VuhhkuÃkýeLkk ÃktËh rËðMk yøkkW s{eLk{kt ykÃkðwt.

fkufzðkLkk rLkÞtºký {kxu xk{uxeLkwt ÄÁ Wøkkzíkk Ãknu÷k fkçkkuo^ÞwhkLk 3 S ËkýkËkh Ëðk nuõxhu 30 rf÷ku «{kýu s{eLk{kt ¼u¤ðe ÄÁ Wøkkzðwt.

ÄYðkrzÞk fu ¾uíkh{kt SðkýwÚke Úkíkkt xÃkfktLkku hkuøk Ëu¾kÞ íÞkhu 100 r÷xh r÷xh Ãkkýe{kt 6 økúk{ MxÙuÃxkuMkkÞf÷eLk +60 økúk{ íkktçkkÞwõík VwøkLkkþf ËðkLkwt r{©ý Ãkkýe{kt ykuøkk¤e Atxfkð fhðku.

V¤Lke xku[Lkk MkzkLkk rLkÞtºký {kxu s{eLk{kt r[hkuze (rsÃMk{) ykÃkðkÚke hkuøkLke ríkðúíkk ½xkze þfkÞ Au.

¾uíkh{kt ykøkkuíkhku Mkqfkhku òuðk {¤u íÞkhu {uLfkuÍuçk yÚkðk õ÷kuhkuÚku÷kuLke÷ 27 økúk{ 10 r÷xh Ãkkýe{kt ykuøkk¤eLku 10 rËðMkLkk ytíkhu [kh Atxfkð fhðk.

fkufzðkLkku Vu÷kðku MkVuË{k¾e îkhk Úkíkku nkuðkÚke xk{uxe hkuÃÞk çkkË 30 rËðMk ÃkAe þku»kf «fkhLke stíkwLkkþf Ëðkyku suðe fu MÃkkÞhku{uMkeVuLk 22.90 yuMk.Mke. 12.5 r{r÷ yÚkðk zkÞ{eÚkkuyux 30 R.Mke. 20 r{r÷ 10 r÷xh Ãkkýe{kt r{© fhe Ëh 20 rËðMkLkkt ytíkhu 5 Úke 6 Atxfkð fhðk.

SðkýwÚke Úkíkkt xÃkfkt hkuøkLke yxfkÞík {kxu hkurøkü ¾uíkh{kt 3 ð»ko MkwÄe xk{uxe íku{s íku ðøkoLkku Ãkkf ÷uðku Lknª.

MÃkkuxuz rðÕx ðkÞhMk rÚkúÃMk Lkk{Lke SðkíkÚke Vu÷kíkku nkuÞ, Ve«kuLke÷ 5 yuMk.Mke 20 r{.r÷. yÚkðk MÃkeLkkuMkkz 45 yuMk.Mke. 3. r{r÷ stíkwLkkþf 10 r÷xh Ãkkýe{kt W{uhe Atxfkð fhðkÚke íkuLkku Vu÷kðku yxfkðe þfkÞ Au.

xk{uxk{kt Mktfr÷ík hkuøk ÔÞðMÚkkÃkLk: ·

øktXðk f]r{Lkk rLkÞtºký {kxu WLkk¤k{kt ôze ¾uz fhe s{eLk íkÃkðk Ëuðe.

hkuøk{wõík ÄYLke hkuÃkýe {kxu ÃkMktËøke fhðe.

økkËe õÞkhk{kt ÄY íkiÞkh fhðwt.

AkrýÞk ¾kíkhLkku ðÄkhu WÃkÞkuøk fhðku.

LkkRxÙkusLkÞwõík ¾kíkhkuLkku «{kýMkh WÃkÞkuøk fhðku.

ðiþk÷e ykh.Ãkh{kLk, «ku.yuLk.çke. Ãkxu÷, ËþoLk.yu{. hkXkuz yLku zku. yuMk.su.Ãkxu÷ ykýtË f]r»k ÞwrLkðŠMkxe, ykýtË-388110 vaishali_ento@student.aau.in

f]r»k òøkhý ykuøkMx 2015

lDz VF\TZ5FS 5wWlT

www.krishijagran.com

B[TLDF\ lDz VG[ VF\TZ5FS 5wWlT VG[ T[GF OFINF S'

lQF pt5FNG V[ lJlJW 5lZA/MGF ;DgJIG] 5lZ6FD K[P VFHGL lNG 5|lTlNG lJSF;GL HTL S'lQF lJ7FGGL 5wWlTVM H[JL S[ ;]WFZ[,L 5FSGL HFT4 ;\XMlWT E,FD6 D]HAGF lAIFZ6GM NZ4 BFTZGL H~lZIFT4 BFTZ VF5JFGL ZLT VG[ ;DI4 JFJ[TZGM ;DI VG[ 5wWlTVM4 l5IT jIJ:YF4 VF\TZB[04 GL\N6 lGI\+6 JU[Z[GM S'lQF pt5FNG JWFZJFDF\ VFUJM OF/M K[P ;FYM ;FY S]NZTL 5lZA/M H[JF S[ JZ;FN4 JZ;FNGL JC[\R6L4 9\0L4 UZDL4 CJFDF\GM E[H JU[Z[ 56 VlT DCtJGM EFU EHJ[ K[P VFD S'l+D TYF S]NZTL VF AWF 5lZA/M ;FY[ S'lQF pt5FNG ;LWM ;\A\W WZFJ[ K[P lJ5ZLT VYJF lJQFD 5lZl:YlTDF\ JWFZ[ T[DH VFlY"S ZLT[ J/TZ VF5GFZ 5lZ6FD V[8,[ S[ VF\TZ5FS 5wWlT lDz VF\TZ5FS 5wWlT V[8,[ X]\ m V[S H B[TZDF\ V[SL ;FY[ V[S SZTF\ JW] 5FSMGL lDz JFJ[TZ SZJFGL 5wWlTG[ lDz 5FS 5wWlT SCL XSFIP VF 5|YF VF56F\ N[XDF\ 36L 5|FRLG VG[ HF6LTL K[P 5Z\T] VF 5wWlTDF\ 36F GA/F 5F;F ZC[, K[P H[JF S[ 5FSMG[ V[ S H CFZDF\ 5} \ S LG[ V:TjI:T JFJ[ T Z SZ[ , CMI4 5FSvHFTG]\ VFI]QISF/4 J'lwWGF U]6WDM"4 D}/GF U]6WDM"4 H]NF H]NF 5FSMGL SF56LGM ;DI VG[ ZLT4 BFTZ l5ITGL H~lZIFT TYF VgI DFJHTMDF\ 36L H lJ;\UTF CMJFYL 36L H D]xS[,LVM 50TL CMI K[P H[YL VF AFATMGF lGJFZ6 DF8[ lDz 5FS 5wWlTDF\ H~ZL ;]WFZF JWFZF ;FY[ J{7FlGS :J~5 VF5L4 B[TZDF\ AFATMGF lGJFZ6 DF8[ lDz 5FS 5wWlTDF\ H~ZL ;]WFZF JWFZF ;FY[ J{7FlGS :J~5 VF5L4 B[TZDF\ V[S H ;DI[4 V[S YL JWFZ[ 5FSMG[ H]NL H]NL CFZDF\ H~lZIFT D]HAGF V\TZ[ jIJl:YT VFIMHG SZL 5FSMG]\ JFJ[TZ SZJFDF\ VFJ[ K[P T[G[ VF\TZ5FS 5wWlT TZLS[

VM/BJFDF\ VFJ[ K[P CF,GF ;DIDF\ S[ H[DF\ B[0}T NL9 HDLGGM I]lG8 GFGM Y. UI[, K[P T[DH ;F{ZFQ8= H[JF lJ:TFZMDF\ S[ HIF\ 36M VMKM VG[ JW] VlGIlDT JZ;FN 50[ K[ tIFZ[ VFJF GFGF I]lG8DF\ V[S H 5FS JFJJFYL 36L JBT ;O/TF5}J"S WFZ[,]\ pt5FNG TYF J/TZ D/TF GYLP SFZ6 S[4 HF[ ,F\AF UF/FGM V[S H 5FS ,LW[, CMI VG[ 5FK/GF EFU[ JZ;FNGL B[\R VG]EJ[ T[DH 8}\SFUF/FGM 5FS ,LWM CMI VG[ 5FK/YL JWFZ[ JZ;FN 50[ TM WFZ[,]\ pt5FNG D/T]\ GYLP VVFVD4 VFJF EI:YFGMYL ARJF VG[ VFSFXL B[TLDF\ ;O/TF5}J"S V[S;FY[ ,F\AF T[DH 8}\SFUF/FGF 5FSMG]\ VF\TZ5FS 5wWlT D]HA JFJ[TZ SZJFYL 5FS lGQO/ HJFGM EI lGJFZL XSFI K[P VFD4 VF\TZ5FS 5wWlT 56 ;]WFZ[,L B[TL 5wWlT äFZF ;\XMlWT SZ[, ;O/ 5FS pt5FNG DF8[GL JFJ[TZ UM9J6LGL 5wWlT K[P lDz VG[ VF\TZ5FS 5wWlTGF D]bI OFINF  JZ;FN VFWFlZT B[TLDF\ N]QSF/ ;FD[G]\ HF[BD 38F0L XSFI K[P HIFZ[ l5IT B[TLDF\ O/hF0 VG[ 5CM/F V\TZ[ SZ[, ,F\AFUF/FGF 5FSMDF\ X~VFTGF J'lwWGF TASSFDF\ VF\TZ5FS ,. HDLG4 BFTZ4 5F6L VG[ DH]ZGM SFI"1FD p5IMU SZL V[SD HDLG lJ:TFZ VG[ ;DIDF\ JW] pt5FNG D[/JL XSFI K[P  B[0}TMG[ T[GL HLJG H~lZIFT DF8[ ;DTM, VFCFZ4 XFSEFHL4 O/O/FlN4 T[DH 5|F6LVM DF8[ 3F;RFZM VG[ BF6NF6 D[/JL XSFI K[P  VD]S lJ:TFZDF\ V[S 5FSG]\ V[SWFZ]\ ;J"+ JFJ[TZ SZ[, CMI4 tIFZ[ JFJ6L4 GL\N64 SF56L H[JF D]bI B[TL SFIM" ;DI[ B[T DH]ZMGL VKT JTF"I K[ VG[

f]r»k òøkhý ykuøkMx 2015

lDz VF\TZ5FS 5wWlT DH] Z LGF NZ p\ R F VF5JF 50[ K[ P VF\ T Z5FS 5wWlTYL H]NF H]NF 5FSG]\ JFJ[TZ SZJFG]\ CMI4 B[TSFIM" 56 ;DIF\TZ[ SZJFYL p5ZMST ;D:IF l G J F Z L XSFI K[P  ZMU4 HLJFT4 GL\N6 VG[ 5|F6LVM äFZF pt5FNGDF\ YTM 38F0M VMKM SZL XSFI K[P  H[ T[ lJ:TFZDF\ D]bI 5FSGF J[RF6 EFJDF\ JW38 YTM CMI K[ P VD] S JQF[ " HIFZ[ D] b I 5FSMGF J[RF6EFJ 5MQF61FD G CMI tIFZ[ VF\TZ5FSMDF\YL ;FZL V[JL VFJS D[/JL ;Z[ZFX J/TZ JWFZL XSFI K[P  VF\TZ5FS 5wWlTYL H]NFH]NF 5FSMDF\YL ;DIF\TZ[ VFJS D[/JL XSFI K[P H[ GFGF VG[ ;LDF\T B[0}TM D F 8 [ VlT DCtJGL AFAT K[P T[VM 5MTFGL GA/L VFlY"S 5lZl:YlTG[ SFZ6[ ,. H<NL VFJS D[/JL VFJS BR"G]\ 5F;]\ ;ZEZ SZL XS[ K[P  VF\TZ5FSYL 5FS O[ZAN,LGF OFINF D/L XS[ K[P  VF\TZ5FS 5wWlT äFZF VD]S 5FSM HDLGG[ VFJZ6 5} Z ] \ 5F0TF CMJFYL HDLGG] \ WMJF6 V8SFJL XSFI K[P  )PVF\TZ5FS 5wWlT äFZF KLKZF VG[ p\0F D}/JF/F 5FSMG]\ JFJ[TZ SZJFYL H]NF H]NF :TZDF\ ZC[, O/ã]5TFGM 5FS p5IMU SZL XS[ K[P  ;FDFgI ZLT[ VF\ T Z5FS 5wWlTDF\ S9M/ JU"GF 5FSG]\ JFJ[TZ SZJFDF\ VFJT]\ CMJFYL HDLGGL O/ã]5TF JWFZ[ K[P D]bI 5FSG[ VF5JFDF\ VFJTF BFTZDF\ 38F0M SZL XSFI K[P  VF\TZ 5FS ,[JFYL ,F\AF ;DI ;]WL VG[ JW] 5|DF6DF\ ZMHUFZL D/L ZC[ K[P lDz 5FS 5wWlT lDz 5FS 5wWlTDF\ V[S H CFZDF\ H]NF H]NF 5FSMGF ALHG]\ IMuI 5|DF6 ZFBLG[ JFJ[TZ SZJFDF VFJ[ K[P H[DF\ V[S VYJF A[ 5FS 8}\SF UF/FGF VG[ V[S 5FS ,F\AFUF/FGM CMI K[P VF\TZ5FS 5wWlT ;FDFgI ZLT[ VF\ T Z5FSDF\ A[ 5FSGM ;DFJ[ X SZJFDF\ VFJTM CMI K[ VG[ VFDF\ D]bI 5FS T[DH UF{6 5FSMGL CFZMG]\ 5|DF6 GSSL SZL JFJ[TZ SZJFDF VFJ[ K[P VF A\G[ 5FSMGL CFZMGF 5|DF6GM VFWFZ D]bI 5FS VG[ UF{6 5FS S[JF 5|SFZGF4 SIF\ C[T];Z JFJ[TZ SZJFDF\ VFJ[ K[ T[GF 5Z K[P ZL,[ VF\TZ5FS 5wWlT ZL,[ VF\TZ5FS 5wWlTDF\ RF,] JFJ[TZ SZ[, D]bI 5FS $5 YL &_ lNJ;GM YIF AFN VYJF TM 5FSJFGL T{IFZL p5Z CMI 5Z\T] SF56L SZTF 5C[,F A[ CFZ JrR[ V[ H HDLGDF\ ALHF 5FSG]\ JFJ[TZ SZJFDF\ VFJ[ K[P VFD4 5FSGL CFHZLDF\ ALHF 5FSG[ T[ H HDLGDF\ EH [ GM p5IMU SZJF pUF0JFDF\ VFJTF 5FSG[ ZL,[ VFT\Z5FS SCJ[FDF\ VFJ[ KP[ H[ VFT\Z5FS 5wWlTGM VS[ GJM VlEUD KP[ ;\XMWG VFWFZLT E,FD6M K[<,F 36F\ JQFM"YL D]bI RMDF;]\ 5FSMDF\ JZ;FNGL VlGIlDTTFG[ ,LW[ WFI]" pt5FNG D/T]\ GYLP VFYL 44

f]r»k òøkhý ykuøkMx 2015

www.krishijagran.com B[0}TMG[ 5MTFGL V[SD HDLGDF\ V[S SZTF\ JWFZ[ 5FSMG]\ JFJ[TZ X~ SZ[, K[P 5Z\T] 5}ZTF 7FG VG[ VG]EJG[ VEFJ[ 5MTFGL ;DH 5|DF6[ VF\TZ5FSM JFJ[ K[P T[ AZFAZ GYLP VF VF\TZ5FS 5wWlTDF\ VD]S lGIDM CMI K[ T[YL B[0}TMG[ 5}ZTL HF6SFZL VG[ DFlCTL D/L ZC[ T[ DF8[ S'lQF I]lGJl;"8L TZOYL VF\TZ5FS 5wWlT lJX[GL ;\XMWG VFWFZLT E,FD6M V+[ 5|:T]T K[P !P DUO/L DUO/L V[ ;F{ZFQ8= VG[ N[XGM D]bI T[,LlAIF\ 5FS K[P ;}SL B[TL lJ:TFZDF\ DUO/LGL VUtIGL S|F\lTS VJ:YF H[JL S[ O},M VFJJF4 ;}IF A[;JF4 TYF 0M0JFGF lJSF; ;DI[ JZ;FN G 50[ TM 5FS lGQO/ HFI K[P VFYL pTZ ;F{ZFQ8= lJ:TFZ DF8[ s!f DUO/LGL NZ +6 CFZ 5KL V[S CFZDF\ lNJ[,F VYJF T]J[ZG]\ JFJ[TZ SZJFGL E,FD6 K[P sZf $5 ;[PDLPGF V\TZ[ JFJ[, DUO/L sH}GFU-v!!f GL # CFZ 5KL VYJF & CFZ 5KL CFPlNJ[,FGL V[S CFZ JFJJFGL E,FD6 K[P s#f DUO/L sHLPV[PI]PHLv!f ;FY[ CF.A|L0 lNJ[,F #o! 5|DF6[ CFZDF\ VF\TZ5FS ,[JFGL E,FD6 K[P s$f DUO/L ;FY[ T,GL &o# CFZGF 5|DF6[ VF\TZ5FS 5wWlT VG];ZJFGL 56 E,FD6 K[P HIFZ[ Nl1F6 ;F{ZFQ8= lJ:TFZ S[ HIF\ DUO/L V[ V[S VUtIGM 5FS K[ T[ lJ:TFZDF\ s!f VF0L DUO/LsHLPV[PI]PHLv!_f GF\ pEF 5FSDF\ K[<,L VF\TZB[0 JBT[ T]J[ZGL JFJ6L SZL ZL,[ 5FS ,[JFGL E,FD6 K[P sZf &_ ;[PDLPGF V\TZ[ JFJ[, VF0L DUO/LGL A[ CFZ JrR[ ;MIFALGGL V[S CFZ VYJF )_ ;[PDLPGF V\TZ[ JFJ[, VF0L DUO/LGL A[ CFZ JrR[ ;MIFALGGL A[ CFZ JFJJFGL E,FD6 K[P ZP S5F; S5F; V[ ,F\AF ;DIGM 5FS CMJFYL VG[ 5CM/F V\TZ[ JJFTM CMI4 T[DF\ VF\TZ5FS ,[JM B}A H OFINFSFZS K[P Nl1F6 U]HZFT lJ:TFZDF\ s!f l5IT S5F; sU]HZFT S5F; ;\SZv&f GL !Z_ ;[PDLP GF V\TZ[ JFJ[, A[ CFZ JrR[ ;MIFALG sU]v!f VYJF V0N shFg0[JF,f VYJF DU sU]PZf GL V[S CFZ JFJJFGL E,FD6 K[P sZf lAG l5IT S5F; sU]HZFT S5F; v!!f GL A[ CFZ JrR[ V0N VYJF DUGL A[ CFZ JFJJFGL E,FD6 K[P p5Z ;F{ZFQ8= lJ:TFZ DF8[ s!f S5F; sU]HZFT S5F; v!_f GL HM0 CFZ s&_v!Z_ ;[PDLf DF\ DUO/L sH]GFUv!!f G[ VF\ T Z5FS TZLS[ ,[ J FGL E,FD6 K[ P S5F; sJLP*)*f GL HM0 CFZ s&_v!Z_ ;[PDLf DF DU4 V0N4 VYJF DUO/LGL VF\TZ5FS TZLS[ JFJJFGL E,FD6 K[P s#f lAGl5IT S5F; ;LPH[P *# ;FY[ DU4 V0N VYJF DUO/LGL VF\TZ5FS 5wWlT V5GFJJFGL E,FD6 K[P HIFZ[

lDz VF\TZ5FS 5wWlT EF, lJ:TFZDF\ S5F;GL HMl0IF CFZ 5wWlTDF\ DU VYJF V0NG[ VF\TZ5FS TZLS[ ,[JFGL E,FD6 K[P #P lNJ[,F lNJ[,F V[ VF56F N[XGM ;]SF VG[ VW" ;]SF lJ:TFZGM VUtIGM lAG BFW T{,L 5FS K[P VF 5FS 5CM/F V\TZ[ JJFTM CMI VF\TZ 5FS ,[JM lCTFJC K[P pTZ U]HZFT lJ:TFZDF\ !Z_ 2 #_ ;[PDLPGF V\TZ[ JFJ[,F lNJ[,F HLV[I];LV[R v! GL A[ CFZ JrR[ RM/F U]HZFT v 5 GL A[ CFZ JrR[ #_v$5 ;[PDLP VYJF #_v!_ ;[PDLP GF V\TZ[ JFJJL VYJF !Z_ 2$5 ;[PDLP GF V\TZ[ JFJ[, lNJ[,FGL A[ CFZ JrR[ RM/FGL A[ CFZ #_2 *P5 ;[PDLP GF V\TZ[ JFJJFGL E,FD6 K[P $P T]J[Z T]J[ZGM 5FS 5CM/F V\TZ[ JFJJFDF\ VFJ[ K[ T[DH 5FSGL X~VFTGL J'lwW 0F/LVM JUZGL VG[ WLDL CMI K[P VFYL T]J[ZGF 5FSDF\ 8}\SFUF/FGM VF\TZ5FS ,[JFDF\ VFJ[ TM JWFZ[ GOM D[/JL XSFI K[P Nl1F6 U]HZFT lJ:TFZ DF8[ s!f T]J[ZGF 5FSGL JFJ6L A[ RF; JrR[ )_ ;[PDLP V\TZ ZFBLSZL T[GL NZ[S A[ CFZ JrR[ V0N sVF6\Nv $&v5f GL A[ CFZGL JFJ6L SZL VF\TZ5FS ,[JFGL E,FD6 K[P sZf lAGl5IT T]J[ZGL !Z_ ;[PDLP V\TZ[ JFJJFGL A[ CFZ JrR[ V0N VYJF DUGL A[ CFZ VF\TZ5FS TZLS[ JFJJFGL E,FD6 K[ P s#f lAGl5IT T] J [ Z sALP0LPV[GvZf ;FY[ V0N s8Lv)f GM VF\TZ5FS ,[JFGL E,FD6 K[P DwI U]HZFT lJ:TFZ DF8[ s!f T]J[Z s8Lv!5v!5f G]\

www.krishijagran.com

)_ ;[PDLPGF V\TZ[ JFJ[TZ SZL T[GL A[ CFZ JrR[ pE0L DUO/L sHLPV[,PvZ$f GL A[ CFZ VF\TZ5FS TZLS[ ,[JFGL E,FD6 K[P sZf 5\RDCF, HL<,F DF8[ T]J[Z ;FY[ DUO/L4 DSF. VYJF VMZF6 0F\UZ VF\TZ5FS TZLS[ ,[JFGL E,FD6 K[P s#f !Z_ ;[PDLP GF\ V\TZ[ JFJ[, T]J[Z sAL0LV[GvZf GL A[ CFZ JrR[ V0NGL V[S CFZ JFJJFGL E,FD6 K[P 5PTDFS] DwI U]HZFT lJ:TFZ DF8[ )_ ;[PDLP V\TZ[ JFJ[, TDFS] sU]HZFT TDFS]v5f GL A[ CFZ JrR[ pE0L DUO/LGL V[S CFZ VYJF !Z_ ;[PDLPGF V\TZ[ JFJ[, TDFS]GL A[ CFZ JFJJFGL E,FD6 K[P &P X[Z0L X[Z0L VUtIGM ZMSl0IM 5FS K[P 5Z\T] ,F\AFUF/FGM CMJFYL JQF" NZdIFG V[S H JFZ ,. XSFI K[P X[Z0LGF DM;DL ZM56 ;DI[ CJFDFG 9\0]\ CMJFYL X[Z0LG[ pUTF V[SFN DF; H[8,M ;DI ,FU[ K[ VG[ puIF 5KL +6 YL RFZ DF; O]8

f]r»k òøkhý ykuøkMx 2015

lDz VF\TZ5FS 5wWlT YJFG]\ RF,] ZC[ K[P VFD X~VFTDF\ 5FSGL J'lwW WLDL ZC[ K[4 T[DH X[Z0LGM 5FS 5CM/F V\TZ[ JJFI K[P VFYL X[Z0LDF\ 8}\SFUF/FGM VF\TZ5FS ,[JFDF\ VFJ[ TM X[Z0LGF 5FSG[ DF9L V;Z YIF JUZ JWFZFGL VFJS D[/JL XSFI K[P Nl1F6 U]HZFT lJ:TFZ DF8[ s!f X[Z0LGL ZM56L ;DI[ 0]\U/LGF 5FSGF JFJ[TZGM VG]S}/ ;DI CMI TM X[Z0LGL A[ CFZ JrR[ DUO/L VYJF V0NGL V[S VYJF A[ CFZ JFJJFGL E,FD6 K[P DU VG[ V0NGL JFJ6L X[Z0L ZM%IF AFN V[S V9JFl0IFDF\ 5F/F p5Z SZJL HIFZ[ DUO/LGL AFATDF\ 5C[,F DUO/L JFjIF AFN T]ZT H X[Z0LGL ZM56L SZJL sZf X[Z0LDF\ T[,LlAIF\GF VF\TZ5FSM ,[JF DF\UTF B[0}TM DF8[ X[Z0LGL A[ CFZ JrR[ ;}I"D]BLGL V[S CFZ JFJJFGL E,FD6 K[P DwI U]HZFT lJ:TFZ DF8[ s!f A8F8F4 0]\U/L4 VG[ WpGF JFJ[TZ ;DI[ X[Z0LG]\ ZM5F6 SZJFG]\ YT]\ CMI tIFZ[ X[Z0LGL A[ CFZ JrR[ A8F8FGL A[ CFZ VYJF 0]\U/LGL +6 CFZ VYJF WpGL A[ CFZ JFJJFGL E,FD6 KP[ sZf XZ[0LGL ZM56L AFN A[ CFZ JrR[ WpGL A[ VYJF +6 CFZ JFJJFGL E,FD6 KP[ *PAFHZL ;}SL B[TL lJ:TFZDF\ AFHZL V[S VUtIGM WFgI 5FS K[P 5Z\T] VlGIlDT VG[ VMKF JZ;FN[ T[DH 5|lTS]/ CJFDFGG[ SFZ6[ pt5FNG B}A H VMK] VFJ[ K[P VFJF ;\HMUMDF\ VF\TZ5FS V5GFJJFYL pt5FNGG]\ HMBD 38JFGL ;FY[ pt5FNG VG[ GOM JWFZL XSFI K[P pTZ U]HZFT lJ:TFZDF\ s!f AFHZLGL A[ CFZ 5KL H]JFZGL V[S CFZ JFJJFGL E,FD6 K[P HIFZ[ pTZ ;F{ZFQ8= lJ:TFZDF\ sZf AFHZLGF 5FSDF\ T]J[ZGM VF\TZ5FS $o! CFZGF 5|DF6DF\ ,[JFGL E,FD6 K[P s#f T]J[ZG[ !Z_ 2 !5 ;[PDLPGF V\TZ[ JFJL T[GL A[ CFZ JrR[ AFHZLGF 5FSG]\ $_2 !5 ;[PDLPG]\ V\TZ ZFBL HM0LIF CFZDF\ JFJ6L SZJFGL E,FD6 K[P T[DH ;F{ZFQ8= lJ:TFZDF\ &_ ;[PDLPGF V\TZ[ JFJ[, ;\SZ AFHZLGL A[ CFZ JrR[ ;MIFALGGL V[S CFZ JFJJFGL E,FD6 K[P (P H]JFZ H]JFZ 56 V[S VUtIGM WFgI 5FS K[P VF 5FS l5IT T[DH lAG l5IT 5FS TZLS[ ,. XSFI K[P pTZ U]HZFT4 ;F{ZFQ8=4 VG[ SrK lJ:TFZDF\ H]JFZG]\ JFJ[TZ D]bItJ[ WF;RFZF DF8[ SZJFDF\ VFJ[ K[P HIFZ[ Nl1F6 VG[ DwI U]HZFTDF\ VF 5FS NF6F DF8[ ,[JFDF\ VFJ[ K[P Nl1F6 U]HZFT lJ:TFZDF\ H]JFZ ;LP;LP V[Rv&

f]r»k òøkhý ykuøkMx 2015

www.krishijagran.com

VG[ T]J[ZG[ Zo! CFZDF\ JFJ[TZ SZTF\ B[0}TMVM T[GL JFJ6L RMDF;] A[;TF SZL ,[JFGL E,FD6 K[P HIFZ[ ;F{ZFQ8= lJ:TFZDF\ &_ ;[PDLP GF V\TZ[ JFJ[, ;\SZ H]JFZGL A[ CFZ JrR[ ;MIFALGGL V[S CFZ JFJJFGL E,FD6 K[P T[DH pTZ ;F{ Z FQ8= lJ:TFZDF\ H] J FZ VG[ T] J [ Z G[ !o! CFZGF 5|DF6DF\ VF\TZ5FS 5wWlT V5GFJJFGL VG[ T[G[ C[S8ZNL9 )_ lSPU|FP GF.8=MHG VG[ #_ lSPU|FP OM:OZ; VF5JFGL E,FD6 K[P )P DSF. DwI U]HZFT B[T CJFDFG lJ:TFZDF\ 5\RDCF, lH<,FDF\ OFD" ;D[ZL DSF. pUF0JF B[0}TMG[ VF\TZ5FS TZLS[ T]J[Z ALP0LP V[GvZ G]\ !o! CFZGF 5|DF6DF\ $5 ;[PDLP GF V\TZ[ JFJ[TZ SZL C[S8Z NL9 $_ lSPU|FP GF.8=MHG VG[ $_ lSPU|F OM:OZ; JFJ6L ;DI[ 5FIFGF BFTZ TZLS[ VG[ $_ lSPU|FP GF.8=MHG JFJ[TZ AFN V[S DlCG[ 5}lT" BFTZ TZLS[ VF5JFGL E,FD6 K[P VFD p5ZMST ;\XMWGGL E,FD6MGM VF\ T Z5FS 5wWlTDF\ VD, SZJFYL 5FSG[ ;N\TZ lGQO/ HJFDF\ ARFJL XSLX]\ V[8,]\ H GCL4 BFTZGM DCTD p5IMU 56 SZL XSLX]\P 8]\SDF\ VF\TZ5FS 5wWlTV[ ;O/ WFZ[,]\ J/TZ VF5GFZ 5FS 5wWlT K[P

0F"P S[PV[PXFC4 0F"PALPV[DP 8\0[, VG[ 0F"P ;LPS[P8L\A0LIF S'lQF lJ7FG S[gã4 GJ;FZL S'lQF I]lGJl;"8L4 GJ;FZL‐396 450 Ph. 094292 51809 E mail : shahkinjal@nau.in, sahkinjal@yahoo.co.in

બીટ કપાસમાં

ુ લાબી

www.krishijagran.com

ુ લાબી ઈયળનો ઉપ વ અને તે ંુ યવ થાપન

બીટ કપાસમાં

ભા

રતમા૨ ં ૦૦૨ના

વષમા ં

બીટ

કપાસ ુ ં

આગમન થ ું અને યારબાદ કપાસમા ં જ ડવા

કોર ખાનાર ઈયળોનો ઉપ વ મહદ શે ન હવત જોવા મળે લ છે . બીટ કપાસ ુ ં આગમન થતા કપાસમા ં

ક ટનાશકોનો વપરાશ માણમા ં ઓછો થયો છે . પહલા ં ૂ ખે તો વાત િનયં ણ માટ ૧૨-૧૫ વખત સકંર ૂ બીટ કપાસમા ં ક ટનાશકનો છટ ં કાવ કરતા હતા એ ખે તો

કપાસના આગમન બાદ પ થી ૬ વખત છટ ં કાવ કરતા

થયા છે . કપાસની ખેતીમા ં બદલાતા જતા પ રબળો

વા

ક, વાતાવરણીય ફરફારો, નવી તોની આડધડ વાવણી, ુ ાશક રસાયણોના વપરાશમા ં થયેલ ઘટાડો વગેરને જં ન ુ ાબી ઇયળનો ઉપ વ વધી ર ો લીધે કપાસમા ં લ

છે .કપાસમા ં આ

વાત ારા ૫ થી ૮૦ટકા

ન ધાયેલ છે . આ વરસે પણ આ

શ

તાઓ નજર પડ છે .

ટ ું કુસાન

વાતના ં ઉપ વની

ક ટકશા િવભાગ, બ.ં અ. ૃિષ મહાિવ ાલય, ૃિષ િુનવિસટ , આણદ ુ રાતમા ં આણદ ં ં ખાતે મ ય જ

બીટ કપાસના આગમન બાદ

ગેના અ યાસની નવી દ હ

વાતોમા ં થતા ફરફારો રુ ૃત “ઓનલાઈન

પે ટ મોનીટર ગ એ ડ એડવાઈઝર સિવસીસ”યોજના

કાયરત છે . તા તરમા ં આ યોજના

તગત િવભાગના

વૈ ાિનકોએ ચોમાસા પહલાના આગોતરા વાવત ે ર કરલા

ુ ાકાત દર યાન ુ ાકાત લીધેલ. લ કપાસના ખેતરોની લ ખાસ કર ને કરજણ તા કુામા ં કપાસના પાકમા ં આગોતરા વાવત ે રની આ ુ બા ુ અને રોડ ઉપર કરાઠ ં ઓના ઢગલા

કરવામા ં આવલ ે છે . આ કરાઠ ં ઓમા ં રહ ગયેલ અને ુ ાબી ઈયળો અને તેની કોશટ લ ે ા અવ થા જોવા

બીજમા ં

મળે લ,

માથ ં ી દ ઓ નીકળ ને કપાસના છોડ પર ડા ં કૂ ને ફર થી પોતા ુ ં વનચ શ કર શક છે . આગામી ુ ાબી ઈયળનો ઉપ વ વ ુ ન ફલાય તે માટ પાકમા ં આ લ ૂ મા ં મા હતી ુ ાબી ઈયળના ં યવ થાપન લ ગેની ંક ૂ આપવામા ં આવી છે કપાસ ઉગાડતા ખે તોને ઉપયોગી

િનવડશ.ે

ુ લાબી ઇયળની ઓળખ અને

વનચ :

ડાં અવ થા : આ જ વાતના ં

ડામ ં ોતી

રં ગના,ચપટા અને લબ ં ગોળ આકારના હોય છે

વા સફદ સમાત ં ર

રખાઓ સાથે િશ પ વા આકારના દખાય છે . આ વાતની માદા ુ ંમળા પાનની નીચેની બા ૂએ, કપાસની

લ-ભમર તેમજ કળ અને નાના જ ડવાની વાટ ં ઉપર ૂ એકલ-દોકલઅથવા ૪ થી ૫ ના થમા ં આશર ૪૦૦ ટલા ૂ થાય છે . કૂ છે . ડા ં અવ થા ૪ થી ૬ દવસમા ં ણ

ઇયળ અવ થા : ઇયળ ુ લ ચાર અવ થાઓ હોય છે ,

તે પૈક

યાર ી

થમ અને

તીય અવ થા સફદ રં ગની હોય છે . ુ ાબી અવ થામા ં ઇયળનો િવકાસ થતા ં તે લ

f]r»k òøkhý ykuøkMx 2015

બીટ કપાસમાં

ુ લાબી

www.krishijagran.com

રં ગની થતી ય છે . ુ ત ઇયળ ુ ં મા ું ઘાટા બદામી ું હોય છે . ુ ત ઇયળ બે રં ગ ુ ં અને કઠણ ઢાલ

કારની વનકાળની અવ થાઓમાથ ં ી પસાર થાય છે . ૂ ઇયળ અવ થા પસાર કર કોશટ એક ંક ે ામા ં પાત ં રત ુ થઇ જ ુ અને બી લાબ ં ી ઇયળ અવ થા પસાર કર ને ૂ ઇયળ અવ થા ુ ય વે ુ ુ તાવ થામા ં વશ ે .ુ ંક

દ

ણ ભારતમા ં જોવા મળે છે ,

યાર લાબ ં ી ઇયળ

અવ થા સામા ય ર તે ઉ ર અને મ ય ભારતમા ં જોવા

મળે છે . ઇયળ તેના લગભગ ૧૩-૧૮ દવસના

દર યાન જ ડવાને કુસાન કર

કોશટ ે ામા ં

પામે છે .

વનકાળ

પાત ં ર

આ

કોશટ ે ા

આછા બદામીથી આછા

ઉપ િવત

પામતા પહલાજ ખર પડ છે . ઇયળ જ ડવાની દર દાખલ થઇ તેમજ બીજને કુસાન કર છે . ઘણીવાર એક

કરતા ં વ ુ ઇયળ એક જ જ ડવામા ં જોવા મળે છે . સામા ય ુ ાબી ઇયળ ારા થ ુ કુસાન નર ર તે લ ખે જોતા

યાલ આવતો નથી. જો ખેતરમા ં જ ડવા બેડોળ થઇ ુ ાબી ગયેલા જણાય તો એ ુ કહ શકાય ક ખેતરમા ં લ

અને બીજની

ુ ાબી રં ગના હોય છે યારબાદ લ

સમય જતા ઘાટા બદામી રં ગના બને છે . ઇયળની છે લી

અવ થા જ ડવામા ં રહલા બે બીજ એકબી

સાથે ભેગા

કર તેમા ં કોશટ ે ો બનાવે છે અને તેમાથ ં ી લગભગ ૬-૨૦ ુ ાબી ઇયળ ુ ં ુ ત બહાર આવે છે . દવસે લ

છે . પ રણામે બીટ 

વાતની વષ દર યાન ૪-૬ પેઢ ઓ થતી હોય છે . કોશટ ે ામાથ ં ી દ ઓ મે- ૂન અને ુ લાઇ-ઓગ ટમા ં બહાર આવે છે . મે- ૂનમા ં નીકળતી મોટા ભાગની દ ઓ ડા ં

કૂતી નથી અને તેને “આ મઘાિત પેઢ ” કહવામા ં આવે છે . પરં ુ ુ લાઇ-ઓગ ટમા ં નીકળતી ંદ ઓ ડા ં કૂ ને ૂ વનચ વ ુ કુસાન કર છે . આમ, વાત ુ ં સં ણ

સામા ય ર તે ૨૨-૭૭ દવસ ુ ં હોય છે . પરં ુ પાક રૂો થયા બાદ ઇયળો ુ ુ ત અવ થામા ં જતા ં તે ુ ં વનચ ુ ી ુ ં હોય છે . લગભગ ૧૩ થી ૧૩.૫ મ હના ધ ુ ુ લાબી ઇયળ ારા થ ંુ કસાન: સામા ય ર તે છોડમા ં કળ ઓ અને

લ બેસવાની વાતનો ઉપ વ શ ુ થાય છે .

ઘણી વખત ઉપ િવત લની પાખ ં ડ ઓ એકબી સાથે ુ ાબના લ વા આકારમા ં ફરવાઇ ય છે . ભીડાઇ જઇ લ ડામ ં ાથ ં ી નીકળ ઇયળ ના ુ ં કા ું પાડ લ, કળ અથવા

f]r»k òøkhý ykuøkMx 2015

ન ગમા ં પણ ઘટાડો જોવા મળે છે .

કપાસમાં

ુ લાબી ઇયળનો ઉપ વ વધવાના

ૂ મોટ ભાગે કપાસ ખે તો

આમ કરવાથી આ

મળે છે . 

દવસનો હોય છે .

પાક રુો થવાના સમયે લાબ ં ા વનકાળની છે લી પેઢ ની ઇયળો ુ ુ ત અવ થા ધારણ કર છે અને ારક ૨ ુ ી ુ ુ ત અવ થામા ં રહ છે . સામા ય ર તે આ વષ ધ

રણશ ત પર અવળ અસર પડતી હોય

ં ઓ રૂો થયેથી તેની કરાઠ

ખેતરમા ં એક જ યાએ બળતણ માટ

તેની આગળની પાખ ં ો ઉપર કાળા ટપકા ં હોય છે જયાર

પાછળની પાખ ં ોની ધારો ઉપર વાળની ઝાલર હોય છે . નર અને માદા દ નો વનકાળ અ ુ મે ૧૫ અને ૨૦

ુ વ ા, કપાસના બીજમા ં તેલના ટકા ણ

સભ ં િવત કારણો :

ુ ત અવ થા : દ ઘાટા બદામી રં ગની હોય છે અને

શ ુ આત થાય યાર આ

લ ખર પડતા હોય છે .

લમાથ ં ી ઈયળ સીધીજ નાના બધ ં ાતા ુ જ ડવામા ં ઉતર છે અને આવા ના ક જ ડવા િવકાસ

તેની સાથે ની

વાતના

શ આતમા ં

નાના જ ડવા, ભમર અને

ઇયળની હાજર છે . આવા ઉપ િવત જ ડવાના બીજની આ ુ બા ુ ુ ં પી ં પડ ય છે . આ વાતના કુસાનથી ઉ પાદન પર તો માઠ અસર પડ જ છે પરં ુ

કોશેટા અવ થા

નાના જ ડવામા ં દાખલ થાય છે . સમય જતા ઇયળે પાડલ કા ું ુ દરતી ર તે રુાઇ ય છે . આ ઇયળથી ઉપ િવત

વાતને અવશષ ે

કૂ રાખે છે .

ભાવનો લાભ

ુ રાતમા ં ખાસ કર ને કરજણ િવ તારના મ ય જ ૂ કરાઠ ખે તો ં ઓ રોડની બા ૂમા ં ઢગલા કર કૂ રાખે

છે અને તેનો કંકોડાની ખેતીમા ં વલ ે ા ચડાવવામા ં ુ ાબી ઈયળના ફલાવામા ં લ

ઉપયોગ કર છે

અગ યનો ભાગ ભજવે છે . 

કટલીક જ યાએ ગયા વષના કપાસનો પાક બી ુ ી પણ જોવા મળે છે ધ આ વાતને સવલતા રુ પાડ છે .

વષના ં ચોમાસા 

બીટ કપાસમા ં લીલી ઇયળ અને કાબર ઈયળનો

ુ લાબી

બીટ કપાસમાં

www.krishijagran.com

ઉપ વ ન જણાતા ક ટનાશકના છટ ં કાવ ઓછા થયા થી આ

વાતની વ તી વધવાની શ

ગઇ.

વાત ુ ં કુસાન જ ડવાની દર થ ું હોવાથી ૂ ુ ખે તો કસાનને નર ખે જોઇ શકતા નથી તેથી આ

તેના માટ આ

નથી. 



વાત સામે સ ગતા િવકાસ પામી

આ વાત જ ડવામા ં રહ ને કુસાન કરતી હોવાથી ુ ી પહ ચી શકતા નથી. ક ટનાશકો ઇયળ ધ ૂ ખે તો

મોટ

ભાગે

પાકની

પાછલી

અવ થાએ

પણ મળતા નથી. 

ુ ી ચા ુ રહતા ન ચોમાસા ધ હોવાથી તેની આ ુ બા ુ ના ં ખેતરમા ં આ ઇયળની ૂ જ વહલી થઇ જતી હોય છે . શ ુ આત બ



ન ગ દર યાન િનકળે લ વધારાના કપાિસયામા ં આ વાત ુ ુ તાવ થામા ં રહ છે અને નવા વાવત ે રમા ં

ક ટનાશકો છાટ ં વા ુ ં બધ ં કરતા હોય છે અને આ વાતનો ઉપ વ પાકની પાછલી અવ થામા ં વધાર

રહતો હોય છે . 

આ

વાતના ુ દરતી ુ મનો પણ બી

કરતા ઘણા ઓછા હોવાથી

ઉપયોગ થઈ શકાતો નથી.

વાત

આ વાતને લીધે કપાસના ઉ પાદનમા ં નર ખે ૂ તેના દખાય તે ુ કુસાન ઓ ં થ ુ હોવાથી ખે તો

તરફ વધાર

યાન રાખતા નથી. હક કતમા ં આ ુ વ ા ઉપર પણ ણ

વાતથી કપાસના ઉ પાદન અને

ૂ જ માઠ અસર પહ ચતી હોવાને કારણે સારા ભાવ બ

લ-ભમર અને જ ડવા શ થતા ં તેનો ઉપ વ શ

થતો હોય છે . 

ુ વ માણે બીટ કપાસની સાથે ૨૦ ટકા આ ય અ ભ ૂ વાવતા નથી તે (રફ ુ ) પાક મોટાભાગના ખે તો

પણ એક કારણ હોઈ શક. કપાસના પાકમાં 

ુ લાબી ઇયળ ંુ સક ં લત યવ થાપન :

કપાસની કરાઠ ઓને બને યા ં

ુ ી બાળ ને નાશ ધ

Mkwhs ¢kuÃkMkkÞÂLMkMk r÷r{xuz, økktÄeLkøkh (økwshkík)

Mktfh {fkELke «òrík

Mkfth çkkshkLke «òrík {nkhkò

Þwðhks

Ãkkðoíke

Mkwhs ®føk

MktþkurÄík y¤Ë

MktþkurÄík {øk



અ ય

િવક િનયં ણનો કાય મ

કપાસ લોઢવાના

] ÃkËr{Lke hkrÄfk hkrÄfk

fk¤k MkkuLkk ç÷uf økkuÕz

Mkwhs W¥k{ Mkwhs MkkEZ

Mkwhs økkuÕz Mkwhs Mðýko

MktþkurÄík ík÷



ાતાઓ વધી

{nkËuð xçkkuo

fkuÃkkuohux ykurVMk: “MkkÚkof {ku÷” ºkesu {k¤, MkhøkkMký ¢kuMk hkuz, Mðk{e rððufkLktË {køko, økktÄeLkøkh-382 421 (økwshkík) f]r»k òøkhý ykuøkMx 2015

ુ લાબી

બીટ કપાસમાં

www.krishijagran.com હ ટર ૪૦

ુ ાબી ઈયળની નર લ

માણે

દ ને

આકષતા ફરોમોન પ ગોઠવવા. 

કપાસના ં પાકમા ં લ-ભમર , જ ડવાની શ આત થતા

અ ત ય ત

પ ધિતથી

૧૦૦

જ ડવા તપાસવા. આ ૧૦૦

લ-ભમર અથવા

લ-ભમર , જ ડવા ક ુ ાબી ઇયળની લ

લ-ભમર અને જ ડવા પૈક પાચ ં મા ં

હાજર જોવા મળે તો ક ટનાશકનો છટ ં કાવ કરવો. 

ક ટનાશકનો છટ ં કાવ કરતા પહલા ં કપાસના છોડ ઉપરથી િવ ૃત થઇ ગયેલ લ/ભમર તોડ લઇ

ઇયળ સ હત નાશ કરવો. 

કરવાનો આ હ રાખવો. 

અગાઉ રુા થઇ ગયેલા કપાસના ખેતરમા ં ખર પડલા

૪૦

કરવો.

કપાસનો પાક

કપાસની છે લી િવણી પછ ખેતરમા ં ઘટ ે ા-ંબકરા ં તથા

થી

ુ ાબી ઇયળના અવશષ લ ે

આગલા વષના કપાસ ુ ં

ન ગ બી વષની ુુ કર ું જોઈએ. નમા ં

ભાવને ઓછો કર શકાય છે .



કપાસની વાવણી પહલા

રુ થયા બાદ પડ રહલ ુ ુ ત અવ થામા ં કચરાને બાળ નાશ કરવાથી ોસેસ ગની કામગીર

રહલી ઇયળો નાશ પામે છે . ન ગ ફ ટર મા ં તથા ુ મા ં ુ ાબી ઇયળના નર દાન ં ેસ હ તેની આસપાસ લ

પકડ ને નાશ કરવા માટ ફરોમોન પ ગોઠવવા. 

ાયઝોફોસ અથવા

અથવા

૪૫ એસસી ૦૩ િમ. લ અથવા એમામે ટ ન બેનઝોએટ

૫ એસ

૦૩

ામ

ાયઝોફોસ૩૫%

અથવાડ ટામે ીન૧% +

ઇસી૧૦િમ. લ.અથવા

લોરપાયર ફોસ ૧૬% + આ ફા-સાયપરમે ીન ૧%

ઇસી ૧૦ િમ. લ.અથવા ફન ોપે ીન ૩૦ ઇસી ૧૦

ઢોરને ચરાવવાથી કપાસના છોડ ઉપરની ઉપ િવત કળ ઓ, ુ યા વગરના જ ડવા તેમજ અપ રપકવ લ ચર જતા હોય છે

િમ. લ.

સાયપરમે ીન ૧૦ ઇસી ૧૦ િમ. લ. અથવા પીનોસાડ

કરવો.



૨૦

સાયપરમે ીન૨૫ ઇસી૦૪ િમ. લ. અથવાઆ ફા-

ૂ નાશ જમીનમા ં દબાવી ન દતા તેને બાળ ને સં ણ

કરાઠ ં ઓનો કંકોડા ક બી વલ ે ાવાળા શાકભા ક અ ય હ ુ માટ આધાર તર ક ઉપયોગમા ં લેવા નહ .

ઇસી

સાયપરમે ીન૧૦ઇસી૧૦િમ. લ.

ૂ થતા કરાઠ ણ ં ઓને રોટાવટ ે રથી



વનાલફોસ૨૫ઇસી૨૦િમ. લ.

ોફનોફોસ ૫૦ ઇસી ૧૦ િમ. લ. અથવા

લ, કળ ઓ અને જ ડવા ભેગા કર બાળ ને નાશ



ુ ર યમા ાને અ સ

અથવા લોરપાયર ફોસ ૨૦ ઇસી ૨૦ િમ. લ. અથવા

િમ. લ.

અથવા

લોરપાયર ફોસ

૫૦%

સાયપરમે ીન ૫% ઇસી ૧૦ િમ. લ. ક ટનાશક ૧૦ લટર પાણીમા ં ભેળવી વારાફરતી છટ ં કાવ કરવો.



િવ તારમા ં

ુ ાબી ઈયળનો વ ુ ઉપ વ રહતો લ

હોય યા ં કપાસની વહલી પાકતી તની પસદ ં ગી ુ ાબી ઈયળનો ઉપ વ ઓછો કર શકાય. કરવાથી લ 

પાકની ફરબદલી અપનાવવી.



શ હોય યા ં કપાસ ુ ં આખા િવ તારમા ં એકસાથે વાવત ે ર કર .ું

કપાસની કરાઠ ં ઓ બળતણ માટ ઉપયોગ કરતા

હોઇએ તો આવા ઢગલાને લા ટ ક ક શણના કંતાનથી

ઢાક ં ને રાખવા. 



બીટ

બયારણના

પેકટમા ં રાખેલ નોન-બીટ બયારણનો આ ય (રફ ુ ) પાક તર ક વાવત ે ર ુ કર .ં મોજણી અને િનગાહ માટ હ ટર પાચ ં ની સં યા

માણે

ફરોમોન પ ગોઠવવા અને પમા ં સતત ણ દવસ ુ ી ફરોમોન પ દ ઠ ૮-૯ દા ં પકડાય તો નીચે ધ

જણાવલ ે ક ટનાશકનો છટ ં કાવ કરવો. 

ઉપ વની શ આતથી લઈ કપાસની છે લી િવણી

f]r»k òøkhý ykuøkMx 2015

ુ ી ધ

ડૉ. આર. ક. ુ મર, ડૉ. ટ . એમ. ભરપોડા, ી. િસ ધવ

. ચૌધર , ડૉ. સી. સી. પટલ, ુ ો. િમરલ ડ . થાર અને ડૉ. પી. ક. બોરડ

આણદ ં ૃિષ

ક ટકશા િવભાગ, બ.ં અ. ૃિષ મહાિવ ાલય, ં -388110 િુનવિસટ , આણદ

Email : tmbharpoda@yahoo.com Mobile : 09427857618

www.krishijagran.com

lG\NFD6

lG\NFD6 o B[TLDF\ K}5M N]xDG !P lG\N6 V[8,[ X]\m lG\N6 V[S J6GMTIM"4 D]bI 5FS ;FY[ pUTM4 5FS pt5FNG VG[ U] 6 J¿FDF\ 38F0M SZGFZM4 B[ T L BR" JWFZGFZM4 5|lTS}/ VFAMCJFDF\ 56 V0LBD 8SL ZC[GFZM C9L,M KM0 K[P ZP lG\N6 XF DF8[ SZJ]\ HF[.V[Pm B[TLDF\ VF56F\ RFZ D]bI N]xDGM K[P ZMU4 HLJFT4 p\NZ VG[ lG\N6P VFDF\YL ZMU äFZF V\NFHLT Z& 8 S F 4 HLJFT äFZF !_ 8SF4 p\NZ äFZF !$ 8SF VG[ lG\N6 äFZF ;F{YL JW] #$ 8SF H[8,]\ G]SXFG 5FS p t 5 F N G D F \ GM\WFI]\ K[P HF[ lG\NFD6 G SZJFDF\ VFJ[ TM H]NF H]NF 5FSMGF pt5FNGDF\ !_ YL !__@ H[8,M 38F0M Y. XS[ K[ P J/L lG\ N 6 D] b I 5FS ;FY[ H DLGDF\ G F 5MQFSTtJM VG[ E[HG]\ VJXMQF6 SZLG[CZLOF. SZT] \ CMJFYL lG\NFD6 SZJ]\ H~ZL K[P #P lG\N6G[ lGI\+6 DF8[GF p5FIM H6FJXM m lG\N6MGL lJlXQ8 BFl;ITMG[ SFZ6[ !__ 8SF lG\N6D]ST B[TL XSI GYL VG[ T[GF lGI\+6 DF8[ SM.56 V [ S p5FI VHDFJJM 56 5}ZTM GYLP VF ;\HF[UMDF\ 5FSv lG\N6 ClZOF. UF/F NZdIFG 5FS JW]G[ JW] lG\N6D]ST ZC[ T[JF ;\I]ST ;CLIFZF 5|ItGMG[ ;\Sl,T lG\N6 lGI\+6 SC[ K[P $P ;\Sl,T lG\N6 lG\I+6GF p5FIM lJX[ H6FJMP ;\Sl,T lG\N6 lG\I+6GF D]bI A[ p5FIM K[P !P VJZMWS p5FIM VG[ ZP 5|lTZMWS p5FIM 5P VF5[ lG\N6GF lGI\+6 DF8[ VJZMWS p5FIMGL JFT SZL TM lG\N6GF lGI\+6 DF8[ SIF SIF VJZMWS p5FIM

B[0}TMV[ V5GFJJF HF[.V[ T[ lJX[G]\ DFU"NX"G VF5XM m lG\N6D]ST4 X]wW VG[ 5|DFl6 ALHGM JFJ6L DF8[ p5IMU SZJMP  ;\5}6" SMCJFI[,]\ KFl6I]\qSd5M:8 BFTZGM H p5IMU SZJMP  5X]VMG[ lG\N6GF ALHYL D]ST ,L,M S[ ;}SM RFZM GFBJMP  HFGJZMG[ lG\N6JF/F RZLIF6 lJ:TFZDF\YL B[TL,FIS lJ:TFZDF\ 5|J[XTF\ V8SFJJFP  HFGJZMG[ 5FS8 lG\N6MJF/F lJ:TFZMDF\ RZFJJF GCLP  B[T VMHFZMG[ lG\N6MGF ALHYL D]ST ZFBJF VG[ p5IMU SIF" 5KL ;FO SZJFP  l5ITGL GLSM4 -F/LIF4 5F/LIF4 GC[Z4 B[TZGF B}6F\4 JF04 X[-F JU[Z[ lG\N6MYL D]ST ZFBJFP  B/FGL TYF T[GL VFH]AFH]GL HuIF lG\N6D]ST ZFBJLP  O[ZZM56L ;DI[ lG\N6MGF KM0 SF/HL5}J"S N}Z SZJFP  lG\ N 6MGF ALHJF/L DF8LG] \ ALHL B[ 0 F6JF/L HDLGDF\ :Y/F\TZ SZJ]\ GCL\P  lG\N6G[ ALH A[;TF\ 5C[,F\ SF5L S[ AF/L GFBJFP &P lG\N6GF lGI\+6 DF8[ SIF SIF 5|lTZMWS p5FIM lJX[GL HF6SFZL VF5M m lG\N6GF lGI\+6 DF8[GF H]NF H]NF 5|lTZMWS p5FIM K[P !P EF{lTS p5FI ZP 5FS 5wWlTVMGM p5IMU #P H { l J S p5FIM $P ZF;FIl6S p5FIM 5P ;M., ;M,ZF.h[XG JU[Z[P *P lG\N6 lGI\+6GF H]NF H]NF 5|lTZMWS p5FIM DFGM EF{lTS sIF\l+Sf p5FIM lJX[ H6FJXM m 

f]r»k òøkhý ykuøkMx 2015

lG\NFD6 lG\N6GF KM0 p5Z O}, S[ ALH VFJ[ T[ 5C[,F\ BZ50 lG\NFD6 SZJ]\P  pEF 5FSDF\ IMuI B[T VMHFZMYL IMuI ;DI[ VF\TZB[0 SZJLP  p\0F D}/JF/F lG\N6M DF8[ pGF/FDF\ p\0L B[0 SZJLP  SIFZLGL HDLGDF\ 5F6L EZL ZFBL lG\N6MGM GFX SZJMP  50TZ HDLGMDF\ ;}SF SRZFG[ AF/L GFBJMP  VFJZ6sD<RfGM p5IMU SZL lG\N6MYL J'lwW V8SFJJLP (P 5|lTZMWS p5FIM 5{SLGF 5FS 5wWlT VG[ H{lJS p5FIM lJX[ VDFZF B[0}T lD+MG[ DFlCTL VF5XM VF V[S lAG BRF"/ S[ VMKL BRF"/ lG\N6 lGI\+6 5wWlT K[P H[DF\ IMuI 5wWlTGM p5IMU SZLG[ lG\N6MG]\ 5|DF6 38F0L XSFI K[P JFJ[TZGM ;DI o 5FS VG[ lG\N6MGM pUFJM VG[ J'lwWGM VFWFZ pQ6TFDFG p5Z ZC[,M CM.4 ;DI;ZG]\ JFJ[TZ H~ZL K[P DM0]\ JFJ[TZ SZJFYL 5FSGL J'lwW 38JF p5ZF\T S[8,FS JWFZFGF lG\N6MGM 5FSG[ ;FDGM SZJM 50[ K[P JFJ[TZ 5wWlT o ;F\S0F V\TZGF 5FSMDF\ ;LWL CFZDF\ JFJ[TZ SZJF SZTF\ RMS0L JFJ[TZ SZJFYL 5FSG[ J'lwW DF8[ 5}ZTL HuIF D/L ZC[TF 5MQFS TtJM4 5F6L VG[ 5|SFXGM 5FS SFI"1FD p5IMU SZL4 h05L J'lwW SZL4 lG\N6MGL J'lwW V8SFJ[ K[P lAIFZ6GM NZ o E,FD6 SZ[, ALH NZ ZFBJFYL V[SD lJ:TFZDF\ lG\N6MGL J'lwW lGI\l+T ZC[ K[P JFJ[TZG]\ V\TZ o NZ[S 5FS DF8[ E,FD6 SZ[, JFJ[TZ V\TZ ZFBJ]\P JW] V\TZ ZFBJFYL lG\N6MG[ lJSF; SZJF DF8[ DMS/]\ D[NFG D/L HFI K[P HIFZ[ E,FD6 SZTF\ ;F\S0F UF/[ JFJ[TZ SZJFYL VF\TZB[0DF\ D]xS[,LVM 50TF\ IMuI ;DI[ lG\NFD6 Y. XST]\ GYLP H[YL 56 lG\N6GM p5ãJ JWL HFI K[P 5FS 5wWlT o  5FSGL IMuI O[ZAN,L SZJLP  lDzqVF\TZ5FS 5wWlT V5GFJJLP  JW] VG[ h05L J'lwW SZ[ T[JF 5FSGL 5;\NUL SZJLP  ,L,M 50JFX SZJMP  HDLG p5Z VFJZ6 SZL XS[ T[JF S9M/ JU"GF 5FSMGM 5FS 5wWlTDF\ ;DFJ[X SZJMP ZF;FIl6S BFTZM o IMuI ZF;FIl6S BFTZ IMuI 5wWlTYL4 IMuI ;DI[ VG[ IMuI DF+FDF\ VF5JFP l5IT o IMuI l5IT 5wWlTVM äFZF IMuI ;DI[ VG[ IMuI HyYFDF\ l5IT VF5J]\P H{lJS p5FIM  VF 5wWlTDF\ S]NZTL lG\N6GFXSM H[JF S[ SL8SM4 O}U VYJF VD]S 5|SFZGL DFK,LVMGM lG\N6 lG\I+6 DF8[ 

f]r»k òøkhý ykuøkMx 2015

www.krishijagran.com p5IMU SZJFDF\ VFJ[ K[P VF HLJF6]GL 5;\NUL 36L H VUtIGL K[ SFZ6 S[ T[ D]bI 5FSMG[ lA,S], G]SXFG SZTF G CMJF HF[.V[ VG[ T[VMG]\ HLJG lG\N6 p5Z H 5;FZ YT]\ CMJ]\ HF[.V[P  !)Z5 DF\ VM:8=,LIFDF\ &$ ,FB C[S8Z HDLGDF\ OFO/F YMZGM GFX SZJM 0[S8L,M5LI;" GFDGF GFGF SL8SMGM p5IMU SZJFDF\ VFjIM CTMP  VF56F\ N[XDF\ CF, VF V\U[ lJlJW lG\N6MGF GFX DF8[ ;\XMWGM RF,] K[P H[DF\ VFULIM4 RL-M4 ,[g8[GF4 5MY["lGID JU[Z[ lG\N6MGM ;DFJ[X YFI K[P )P ;M., ;M,ZF.h[XG V[8,[ X]\ m ;M., ;M,ZF.h[XG 5wWlT äFZF JFTFJZ64 5FS4 5F6L TYF HDLGG[ 5|N}lQFT YIF l;JFI lG\N6 lGI\+6 SZL XSFI K[P pGF/FDF\ B}A UZDL CMI tIFZ[ V[l5|,vD[ DF; NZdIFG HDLG l5IT VF5L JZF5 YI[ 5FZNX"S Z5 DF.S|MG s!__ U[Hf V[,P0LP5LP.P 5FZNX"S %,Fl:8S !5 lNJ; ;]WL HDLG p5Z CJFR]:T ZLT[ -F\SL ZFBJFYL HDLGG]\ TF5DFG ;FDFgI ZLT[ $5v$& ;[P CMI K[P H[ ;M., ;M,ZF.h[XG äFZF !_v!Z ;[P JW] p\R]\ HFI K[P HDLGGF p5ZGF :TZDF\ TF5DFG JWTF\ HDLGDF\ ZC[, lG\ N 6GF ALHGL :O} Z 6 XlST GFX 5FD[ K[ P ;M., ;M,ZF.h[XG V5GFjIF AFN HDLGGF p5ZGF :TZG[ pY,5FY, SIF" l;JFI 5FSGL S[ W~GL JFJ6L SZJFYL V;ZSFZS GL\N6 lGI\+6 D/[ K[P VF p5ZF\T HDLGDF\ ZMU SZGFZ HLJF6]VM4 O}U TYF S'lDG]\ 56 lGI\+6 YFI K[P VF 5wWlTG[ ,LW[ HDLGDF\ ZC[,F S[8,FS H~ZL VFJxIS V,eI 5MQFSTtJM ,eI :J~5DF\ O[ZJFTF KM0G[ ;C[,F.YL X~VFTGF pUFJF NZdIFG D/TF CMJFYL KM0 T\N]Z:T ZC[ K[P W~JFl0IFGF 5FSM TYF JW] VFJSJF/F 5FSMDF\ ;M., ;M,ZF.h[XG 5wWlT lG\N6 lGI\+6 DF8[ V;ZSFZS K[P !_P 5|lTZMWS p5FIMDF\YL ZF;FIl6S 5wWlT lJX[GL lJ:T'T HF6SFZL VF5MP  h05L VF{nMLSZ6G[ SFZ6[ S'lQF 1F[+ DH}ZMGL T\UL TYF p\RF DH}ZLGF NZG[ ,LW[ EF{lTS 5wWlTYL lG\N6 lGI\+6 BRF"/ VG[ lAGSFI"1FD 5}ZJFZ YI]\ K[P JW]DF\ lG\NFD6GM IMuI ;DI 56 ;FRJL XSFTM GYLP  3lGQ9 5FS 5wWlTVM H[JL S[ AC]5FS 5wWlT4 ZL,[5FS 5wWlT4 VF\TZ 5FS 5wWlT JU[Z[ V5GFJJFG[ SFZ6[

lG\NFD6 ZF;FIl6S lG\N6GFXSMYL EF{lTS 5wWlTVM SZTF\ JC[,]\4 VY"1FD VG[ V;ZSFZS ZLT[ lG\N6 lGI\+6 Y. XS[ K[P  36L JBT HDLG EFZ[ S[ Z[RS CMI TM JZ;FN YJFYL B[TZDF\ NFB, Y. XSFT]\ GYLP VFJL 5lZl:YlTDF\ lG\N6GF h05L VG[ ;DI;Z GFX DF8[ ZF;FIl6S NJVMGM p5IMU lCTFJC K[P !!P 0F\UZGF 5FSDF\ lG\NFD6GF lGI\+6 DF8[ S. ZF;FIl6S NJFGM S[8,F 5|DF6DF\ p5IMU SZJM HF[.V[P 0F\UZGF 5FSMDF\ V;ZSFZS lG\N6 lGI\+6 DF8[ A[gYLVMSFA" 5_ .;L VYJF aI]8FS,MZ 5_ .;L !PZ5_ YL !P5__ lS,MU|FD ;lS|I TtJ4 V[GL,MOM; _P& lSPU|FqC[P ;lS|I TtJ4 5|L8L,FS,MZ _P( lSPU|FPqC[ VYJF 5[g0FD #_ .;L !P__ lS,M ;lS|I TtJ 5__ YL &__ ,L8Z 5F6LDF E[/JL ZM56L 5KL TZT H s# YL $ lNJ;DF\f KF\8J]\ VYJF SIFZLDF\YL 5F6L GLTFIF" AFN !__ lS,M Z[TL ;FY[ NJFG[ E[/JL SIFZLDF jIJl:YT 5}\SJ]\P SIFZLDF\ 5F6LG]\ IMuI 5|DF6 HF/JJFYL 56 lG\N6 VMK]\ YFI K[P !ZP DUO/LGF 5FSDF\ lG\NFD6 lGI\+6 DF8[ S. NJFGM p5IMU lCTFJC ZC[X[P DUO/LGF 5FSDF\ V[,FS,MZ s5_@.;Lf !__ DLP,LP4 5[g0LD[YF,LG s#_@.;Lf && DLP,L4 O,]S,MZF,LG s$5@.;Lf $_ DLP,LP4 VMS;LO,]VMZO[G sZ#P5 @.;Lf Z_ DLP,LP VYJF VMS;F0FIFhMG s_Z5@.;Lf (_ DLP,LP 5{SL SM.56 V[S NJF !_ ,L8Z 5F6LDF\ E[/JL JFJ6L AFN Z YL # lNJ;[ K\8SFJ SZJMP VYJF O,] V MhLOM5v5LvaI] 8 F.G s!ZP5@.;Lf $_ DLP,L4 .D[h[YF5FIZ s!_@.;Lf !5 DLP,LP4 SJLhF,MOM5 s5@.;Lf !& DLP,LP VYJF 5|M5[SJLhFOM5 s!_@.;Lf !( DLP,LP 5{SL SM. 56 V[S NJF !_ ,L8Z 5F6LDF\ E[/JL JFJ6L AFN Z_ YL Z5 lNJ;[ K\8SFJ SZJMP !#P S5F;GF 5FSDF\ lG\NFD6 lGI\+6 DF8[ S. NJFGM p5IMU SZJM HF[.V[P S5F;GF 5FSDF\ 0FI]ZMGs(_@J[5Ff Z# U|FD4 O,] S ,MZF,LGs$5@.;Lf $_ DLP,LP4 5[ g 0LD[ Y F,LG s#_@.;Lf&& DLP,LP 5{SL SM. 56 V[S NJF !_ ,L8Z 5F6LDF\ E[/JL JFJ6L AFN Z YL # lNJ;[ K\8SFJ SZJMP !$P S9M/ JU"GF 5FSM H[JF S[ T]J[Z4 DU4 V0N4 RM/F JU[Z[DF\ lG\N6 lGI\+6 DF8[ S. ZF;FIl6S NJFGM p5IMU SZJM HF[.V[P S9M/ JU"GF 5FSMDF\ V;ZSFZS lG\N6 lGI\+6 DF8[

www.krishijagran.com

O,] S ,MZF,LGsAF;F,LGv$5@.;Lf $$ DLP,LPVYJF 5[g0LD[YF,LGs:8Md5v#_@.;Lf && DLP,LP JFJ6L AFN Z$ YL #& S,FSDF\ K\8SFJ SZJMP !5P X[Z0LGF 5FSDF\ lG\N6 lGI\+6 DF8[ S. ZF;FIl6S lG\NFD6GFXS NJF JF5ZJL HF[.V[ m X[Z0LGF 5FSDF\ V;ZSFZS lG\N6 lGI\+6 DF8[ #_ lNJ;GF UF/[ Z YL # JBT CFY J0[ lG\NFD6 SZJF p5ZF\T A[ YL +6 JBT VF\TZB[0 SZJFGL ;,FC VF5JFDF\ VFJ[ K[P HF[ 5}ZTF 5|DF6DF\ DH}ZM ,eI G CMT TM VF 5FSDF\ V;ZSFZS VG[ VY"1FD lG\N6 lGI\+6 SZJF V[8=FhLG 5_@.;L && lDP,LP!_ ,L8Z 5F6LDF\ E[/JL ZM56L AFN # YL $ lNJ;DF\ KF\8J]\P TYF ZM56L AFN (v!_ V9JFl0I[ Z4$v0L s;Ml0ID ;M<8f Z! U|FD !_ ,L8Z 5F6LDF\ E[/JLG[ K\8SFJ SZJMP !&P ZL\U6GF 5FSDF\ lG\N6 lGI\+6 DF8[ S. ZF;FIl6S NJFGM p5IMU SZJM HF[.V[P ZL\U6GF 5FSDF\ V;ZSFZS lG\N6 lGI\+6 DF8[ 5[g0LD[YF,LGs:8Md5v#_@.;Lf && DLP,LPJFJ6L AFN Z$ YL #& S,FSDF\ K\8SFJ SZJMP !*P H]JFZGF 5FSDF\ lG\N6 lGI\+6 DF8[ S. ZF;FIl6S NJFGM p5IMU SZJM HF[.V[P H]JFZGF 5FSDF\ lG\N6 lGI\+6 DF8[ V[g8=FhLG 5_@ J[P5FP &_ U|FD !_ ,L8Z 5F6LDF\ E[/JLG[ K\8SFJ SZJMP !(PlG\NFD6GFXS NJF KF\8JF DF8[ S[JF 5|SFZGL GMh,GM p5IMU SZJM HF[.V[P lG\NFD6GFXS NJFGF V[S;ZBF K\8SFJ DF8[ O,[8 O[G GMh,GM p5IMU SZJMP !)P ZF;FIl6S lG\N6 lGI\+6 SZTL JBT[ SIF 5U,F\G]\ wIFG ZFBJ]\ H~ZL K[P  NJF BZLNTL JBT[ TYF T[G[ J5ZFXDF\ ,[TF 5C[,F\ NJFGF 5[SL\UDF\ KF5[, pt5FNG JQF" TYF T[GL VJWL sV[S:5FIZL 0[8f GL RMS;F. SZL ,[JLP VJWL 5}ZL YI[, NJF BZLNJL S[ JF5ZJL GCLP  E,FD6 SZ[, NJFGM H H[ T[ 5FSDF\ p5IMU SZJMP  E,FD6 SZ[, ;DI[ H VG[ T[8,L DF+FDF\ NJFGM p5IMU SZJMP  E,FD6 SZTF\ JW] HyYFDF\ NJF KF\8TF NJFGL h[ZL V;ZG[ SFZ6[ 5FS V\XTo VYJF ;\5}6" GFX 5FD[ K[4

f]r»k òøkhý ykuøkMx 2015

www.krishijagran.com

lG\NFD6



  

   

5FSGF lJSF; VG[ J'lwW 5Z VJ/L V;Z YTF\ pt5FNG 38L HFI K[4 HDLGDF\ NJFGF VJX[QFGL DF+F JW] ,F\AF ;DI ;]WL ZC[TF\ 5FSG[ h[ZL V;Z YFI K[4 H[GL :O}Z6 XlST TYF lJSF; 5Z U\ELZ V;Z YFI K[ VG[ V[SD lJ:TFZ NL9 5FS pt5FNG BR" JW[ K[P E,FD6 SZTF\ VMKF HyYFDF\ NJF KF\8TF lG\N6G]\ V;ZSFZS lGI\+6 YT]\ GYLP NJF 5FK/ BR[",F GF6F\ J[0OFI K[4 VgI 5wWlTYL lG\NFD6 SZJ]\ 50[ K[ H[GFYL 56 JWFZFGF 5{;FGM jII YFI K[P pEF 5FSDF\ 5FSGL J'lwW H[ VJ:YFV[ NJF KF\8JFGL E,FD6 S[Z, CMI T[ H VJ:YFV[ NJFGM K\8SFJ SZJMP K\8SFJ JBT[ HDLGDF\ 5}ZTM E[H CMJM BF; H~ZL K[P 5M:8 .DH"g; 5wWlTDF\ lG\N6GF KM0 p5Z JW] 5|DF6DF\ NJF 50[ T[ ZLT[ K\8SFJ SZJMP 5|L .DH"g; NJF DF8[ C[S8Z[ 5__ ,L8Z TYF 5M:8

.DH"g; NJF DF8[ C[S8Z[ &__ YL *__ ,L8Z 5F6LGM p5IMU SZJMP E,FD6 SZ[, CMI TM H A[ NJF lDz SZL K\8SFJ SZJMP lG\N6GFXS NJFG[ H\T]GFXS NJF ;FY[ lDz SZLG[ SNL 56 K\8SFJ SZJM GCLP JW] 50TM S[ TMOFGL 5JG CMI tIFZ[ K\8SFJ SZJM GCL TYF JZ;FN 50JFGL XSITF CMI T[JF ;\HF[UMDF\ NJFGM K\8SFJ SZJM GCL\P RF,] JZ;FN[ 56 K\8SFJ SZJM GCLP HF[ ;FDFgI 5JG CMI TM 5\5GL GMh, HDLGGL GHLS ZC[ T[ ZLT[ K\8SFJ SZJMP 5CM/F 5F8,[ JJFTF\ 5FSMDF\ sNFPTP S5F;4 T]J[Zf lG\N6GFXS NJFGM BR" 38F0JF DF8[ OST RF; p5Z H NJFGM K\8SFJ SZJMP A[ CFZ JrR[ H~ZL VF\TZB[0 SZL lG\N6 N}Z SZJFP 5FKF 5U[ RF,LG[ H NJFGM K\8SFJ SZJMP NJF KF\8[,F EFU p5Z RF,J]\ GCLP NJF KF\8GFZ[ CFYDF\ DMHF VG[ VgI Z1F6FtDS J:+ 5C[ZJFP XZLZGF SM.56 EFU p5Z .HF YI[, CMI T[JL jIlSTV[ K\8SFJ SZJM GCLP NJF KF\8TL JBT[ TDFS]4 5FGvD;F,F BFJF GCL\ S[ AL0L4 RFv5F6L JU[Z[ 5LJF GCLP

f]r»k òøkhý ykuøkMx 2015

NJFGF K\8SFJ 5C[,F\ VG[ 5KL 5\5 TYF J5ZFI[,F ;FWGM AZFAZ ;FO SZJMP  NJF KF\8JF DF8[ RMbB]\ 5F6L JF5ZJ]\P  NJFGF 5[SL\U p5Z KF5[, ;}RGFVM SF/HL5}J"S JF\RL T[GM AZFAZ VD, SZJMP  ;TT V[S H 5|SFZGL NJFGM JFZ\JFZ p5IMU G SZJMP  5|JFCL NJF SFRGL V\lST G/L sD[HZL\U ;L,Lg0Zf J0[ DF5LG[ TYF 5FJ0ZG]\ RMSS; JHG SZL V,U V,U 50LSLVM AGFJL NZ[S 5\5 NL9 !_ ,L8Z 5F6L DF8[ p5IMU SZJMP RMDF;]\ B[TL5FSMDF\ ;\Sl,T lG\N6 lGI\+6  lG\N6 V[8,[ X]\m  lG\N6 XF DF8[ SZJ]\ HF[.V[Pm  lG\N6G[ lGI\+6 DF8[GF p5FIM H6FJXM m  ;\Sl,T lG\N6 lG\I+6GF p5FIM lJX[ H6FJMP  VF5[ lG\N6GF lGI\+6 DF8[ VJZMWS p5FIMGL JFT SZL TM lG\N6GF lGI\+6 DF8[ SIF SIF VJZMWS p5FIM B[0}TMV[ V5GFJJF HF[.V[ T[ lJX[G]\ DFU"NX"G VF5XM m  lG\N6GF lGI\+6 DF8[ SIF SIF 5|lTZMWS p5FIM lJX[GL HF6SFZL VF5M m  lG\N6 lGI\+6GF H]NF H]NF 5|lTZMWS p5FIM DFGM EF{lTS sIF\l+Sf p5FIM lJX[ H6FJXM m  5|lTZMWS p5FIM 5{SLGF 5FS 5wWlT VG[ H{lJS p5FIM lJX[ VDFZF B[0}T lD+MG[ DFlCTL VF5XM m  ;M., ;M,ZF.h[XG V[8,[ X]\ m  5|lTZMWS p5FIMDF\YL ZF;FIl6S 5wWlT lJX[GL lJ:T'T HF6SFZL VF5MP  0F\ U ZGF 5FSDF\ lG\ N FD6GF lGI\ + 6 DF8[ S. ZF;FIl6S NJFGM S[8,F 5|DF6DF\ p5IMU SZJM HF[.V[P  S9M/ JU"GF 5FSM H[JF S[ T]J[Z4 DU4 V0N4 RM/F JU[Z[DF\ lG\N6 lGI\+6 DF8[ S. ZF;FIl6S NJFGM p5IMU SZJM HF[.V[P  X[Z0LGF 5FSDF\ lG\N6 lGI\+6 DF8[ S. ZF;FIl6S lG\NFD6GFXS NJF JF5ZJL HF[.V[ m  ZL\U6GF 5FSDF\ lG\N6 lGI\+6 DF8[ S. ZF;FIl6S NJFGM p5IMU SZJM HF[.V[P  H]JFZGF 5FSDF\ lG\N6 lGI\+6 DF8[ S. ZF;FIl6S NJFGM p5IMU SZJM HF[.V[P  lG\NFD6GFXS NJF KF\8JF DF8[ S[JF 5|SFZGL GMh,GM p5IMU SZJM HF[.V[P  ZF;FIl6S lG\N6 lGI\+6 SZTL JBT[ SIF 5U,F\G]\ wIFG ZFBJ]\ H~ZL K[P 

0F"PS[PV[PXFC4 lJQFI lGQ6\FT sV[U|MGMDLf4 0F"PALPV[DP8\0[,4 lJQFI lGQ6F\T sAFUFITf4 0F"P;LPS[P8L\A0LIF4 5|MU|FD SMvVM0L"G[8Z4 S'lQF lJ7FG S[gã4 GPS'PI]P4GJ;FZLP Ph. : 9429251809 Email : shahkinjal@nau.in, sahkinjal@yahoo.co.in

ુ પ પાલન

www.krishijagran.com

RMDF;FDF\ N]WF/F 5X]VF[GL SF/HL 5

X] 5 F,G jIJ;FIGM ;O/TFGM D] b I VFWFZ 5X] VFZMuIp5Z ZC[,M K[P T\N]Z:T 5X] H JW] N]W VF5L XS[ T[DH ;FZL ZLT[ SFI" SZL XS[ T[DH lGIlDTVF5L XS[P RMDF;FGL kT]DF\ JFTFJZ6 AN,FI K[ VG[ ;]I" 5|SFXGF VEFJ[ 56 TS,LO pEL YTL CMIK[P 5X]VM RMDF;FDF\ ALDFZ 50JFYL T[GL pt5FNG XlST VG[ SFI"XlST 36L 38L HFI K[ VG[ 5X]5F,SG[ VFlY"S G]S;FG J[9J]50[ K[P VFYL RMDF;F NZdIFG YTF ;FDFgI ZMUM VG[ T[GM p5RFZ TYF V8SFJ DF8[ G L DFlCTL 5X] 5 F,SG[ 36L p5IMUL Y. XS[ P RMDF;F NZdIFG GLR[ D]HAGF ZMUM ;FDFgI ZLT[ HMJF D/[ K[P !P U/;]\-M o VF ZMU RMDF;FDF\ UFIM4E[\;M T[DH A/NMDF\ JW] 5|DF6DF\ HMJF D/[ K[P VF ZMUDF\ 5X]G[ B]A TFJ VFJ[4 W|]HFZL YFI4 VF\BM ,F, Y. HFI4 BFT]v5LT] A\W Y. HFI4 DM\ VG[ GFSDF\YL ;|FJ hZ[4 `JF;M`JF;GL lS|IFDF\ D]xS[,L YFI4 U/FGF EFUDF\ ;MHM R0[ VF ;MHM VFU/ KFTLGF EFU ;]WL Y. XS[ H[ UZD VG[ 5L0FSFZS CM. K[ IMuI ;DI[ lGNFG VG[ ;FZJFZ G YFI TM 5X] DMTG[ E[8[ K[P p5RFZ o JW] TS,LO H6FI TM T]Z\T 5X] lRlSt;S 5F;[ ;FZJFZ SZFJJLP VFDKTF\ X~VFTDF\ `JF;M`JF;GL TS,LO H6FTF 5|FYlDS p5RFZ TZLS[ VHDFGM T[DH ,LD0FGF 5FGGM GFQF ,[J0FJMP V8SFJ o D[ DF;GF V\TDF VYJF H]G DF;GF 5C[,F V9JF0LIFDF U/;\]-FGL ZMU 5|lTSFZS Z;L D]SFJJLP

ZP RSZLGM ZMU o VF ZMUG[ ;ZF 56 SC[ K[P VF ZMU UFI4 E[\;4 A/N4 p\8 VG[ 3M0FVMDF\ lJX[QF HMJF D/[ K[P VF ZMUGM O[,FJM 0F\; VG[ SM-DF\ YTL ,MCL R];TL DM8L DFB §FZF YFI K[P H[ RMDF;FDF\ JW] HMJF D/[ K[P VF ZMUDF\ 5X]G[ VF\TlZIM TFJ VFJ[ K[P `JF;GL UlT JW[4 GF0LGF WASFZF JW[4 VF\BM ,F, Y. HFI4 VF\B4 GFS VG[ DM\ DF\YL 5|JFCL JC[4 ZMUGL K[J8GL V;ZDF\ 5X]G[ RSZL VFJ[ VG[ GLR[ 50L HFI K[P p5RFZo 5X] lRlSt;S §FZF ;FZJFZ SZFJJL V8SFJo 5X]G[ AF\WJFGL HuIF :JrK ZFBJL4 H~Z 50I[ SL8SGFXS NJF JF5ZJLP #P VFOZM o RMDF;FDF\ ,L,] S]6] 3F; pUL GLS/TF 36F ;DIYL H[ 5X]G[ ,L,MRFZM G D?IM CMI T[ VFJ] 3F; BFJF T]8[ 50[ K[ VG[ JW] 50T] BFI HFI K[P H[GFYL VFOZM R0L XS[ K[P BF;SZLG[ ZHSM VG[ S9M/ JU"GF S]6F ,L,F RFZFYL h05YL VFOZM R0[ K[P 5X]G]\ 0FA] 50B]\ O],L HFI K[ VG[ 5[8 5L0F YFI K[P p5RFZo 5__ U|FD BFJFGF T[,DF\ Z5U|FD CL\U4 5_ U|FD VHDM4 5_ U|FD ;\R/ VG[ 5_ U|FD ;\]9 DLS; SZL GF/ JF8[ 5LJ0FJJ]\P

f]r»k òøkhý ykuøkMx 2015

UMS/UFI S[ X\B,FG]\ lGI\+6 SZJF DF8[ 0MS8ZGL ;]RGF D]HA 5U,F EZJF T[DH RMDF;FDF\ S'lDGFXS NJF VF5JLP &P ACFZGF 5ZM5HLJLVM o RMDF;FDF\ ACFZGF 5ZM5HLJLVM H[JF S[ DFBL4 0F\;4 H]4 RF\R04 AUF.4 .TZ0L4 HL\UM0F4 SYLZL JU[Z[GM p5§J JW] HMJF D/[ K[P VF AWFG[ ,LW[ 5X] 5Z[XFG Y. HFI K[P N]W pt5FNG 38L HFI K[ A[R[G ZC[ K[ VG[ S[8,LS JBT T[VMGF §FZF VD]S ZMUM 56 YFI K[P p5RFZ VG[ V8SFJo

V8SFJo JW] 50TM S]6M ,L,MRFZM G BFI T[GL SF/HL ZFBJLP $P ;FDFgI V5RM o RMDF;FDF\ JW] E[H CMJFGF ,LW[ RFZM A8F. HFI K[P RFZM 5,/L HJFYL VD]S lNJ; AFN ZMU ,FUL HFI K[P VFJM RFZM BFJFDF\ VF5JFYL ;FDFgI V5RM Y. HFI K[P H[DF\ 5X] ;]:T ZC[ K[P A[R[GL VG]EJ[4 BFJFDF\ V~RL NFBJ[ K[ VG[ S[8,LS JBT SAHLIFT 56 YFI VG[ hF0F 56 YFIP p5RFZo SAHLIFT H6FI TM 5__ U|FD lNJ[,DF\ 5_ U|FD ;\]9 GFBL lDz SZL l5J0FJJ]\P

V8SFJo E[HJF/M S[ A8F. UI[,M RFZM G BJ0FJJM4 TFHM ,L,M S]6M ZHSM S[ S9M/ JU"GM RFZM G BJ0FJJMP 5P V\NZGF 5ZM5HLJLVMo RMDF;FG]\ JFTFJZ6 S'lD HgI 5ZM5HLJLVM DF8[ 36]\ VG]S]/ ZC[ K[ T[YL T[GL V;Z 5X]VMG[ JW] YFI K[P S'lDVMG[ ,LW[ 5X]G]\ N]W 38L HFI K[P A/NDFSFI"XlST 38L HFI4 GFGFXZLZGM lJSF; V8SL HFI K[ VYJF 3LDM Y. HFI K[P TNp5ZF\T VgI ZMU H<NL ,FU] 50L HFI K[P p5FIo 5X] R lSt;SGF DFU" N X" G D] H A S' l DGFXS NJF VF5JLPV8SFJo ZC[9F6GL HuIF ;FO ZFBJL4 JFCSMYL N]lQFT HDLG 5Z 5X]VMG[ G RZFJJF4 S'lDVMGF JCG DF8[ HJFANFZ 56

f]r»k òøkhý ykuøkMx 2015

0MS8ZGF DFU"NX"G D]HA NJFGM K\8SFJ SZJMP

5X]G[ AF\WJFGL HuIF ;FO ZFBJLP

· SM-GF T/LIFGL HDLGG[ ,UEU V[S J[\T H[8,L BMNL SF-L T[GF 5Z 3F;GL 5YFZL SZL ;/UFJL N[J] VG[ GJL TFHL DF8L GFBJLP VFD4 SZJFYL .TZ0LGF +F;DF\YL D]ST YJFX[P *P h[ZLRFZFGL V;Z o S[ 8 ,LS JBT VlTJ' Q 8LDF\ 36F lNJ;M ;] W L ;]I"5|SFXGM ;N\TZ VEFJ CMJFYL GF.8=F.8 h[ZGL V;Z JTF"I K[ 5X]G]\ D'tI] 56 Y. XS[ K[P SM.S JBT H]JFZGF ,L,FRFZFYL 56 D[6M R-L HFI K[ VG[ JW] U\ELZ 5lZl:YlTDF\ 5X] DMTG[ E[8[ K[P p5RFZ VG[ V8SFJo h[ZGL V;Z H6FTF 5X]lRlSt;S 5F;;FZJFZ SZFJJLP ;]I"5|SFXGF VEFJ JBT[ B[TZDFGM ,L,MRFZM RZFJJF G ,. HJFP h[ZL H6FTM RFZM BFJF G D]SJMP VFD4 RMDF;F NZdIFG HMJF D/TF ;FDFgI ZMUM lJX[GL DFlCTL D]HA HM 5U,F ,[JFDF\ VFJ[ TM 5X] ALDFZN]Z ZCL XS[ VG[ VFlY"S G]S;FGYL ARL XSLV[P

0MP V[DP V[DP4 zL V[DP V[OP EMZ6LIF RF\NFJT SR[ZL G]\ ;ZGFD]\o S'lQF lJ7FG S[gN= 4 H]GFU- S'lQF I]lGJl;"8L4 GFGF SF\WF;Z sRM8L,Ff Email : tajpara1978@rediffmail.com Ph. : 09427887135

To Reach Rural India–Advertise in Krishi Jagran and Go Global through Agriculture World www.krishijagran.com

ALL INDIA Jammu and Kashmir

RUBY JAIN 9999142633 Himachal Pradesh

NISHANT TAAK 9953756433

Punjab

CHETRAM 98911123772

Uttarakhand

Ravindra Teotia — +91-9891511144 Sanjay Kumar — +91-9313301029 P.S. Saini — +91-9891405403 Farha Khan — +91-9891724495 K.J. Saranya — +91-9811758683

KANIKA CHAUHAN 9953746033

Haryana

SUJATA GAUTAM 8588998437

AFSANA MALIK 9891899322 Uttar Pradesh

Rajasthan

Assam

JYOTI SHARMA 9891828266

ABDUS SAMAD 9891889588 CHUNKI BHUTIA 9891655888

Bihar

Jharkhand

Gujarat

SARA KHAN 9953720233

West Bengal

Madhya Pradesh

Chhattisgarh

POONAM BISWAKARMA 8447527318

ARUNA JANA 9953824044

Orissa

Maharashtra

Telangana

YOGESH KUMAR 9891668636

MEGHA SHARMA 9891668292

RAHUL SINGH 9891339440

RINKI PUNDIR 999947835

Andhra Pradesh Karnataka

GEETA RAWAT 9891123772

Tamil Nadu Kerala

PREETHA M. NAIR 9891755566

S. DEVDAS 9891614614

n?Zw-J/-;h- feqPh ikroD

AGRICULTURE WORLD

COMING SOON

KRISHI JAGRAN, INDIA'S NO.1 AGRICULTURE MEDIA GROUP 1 Global Language, 4 Indian Languages, 2 Portals–6 Million combined readership .

www.krishijagran.com The Pulse of Agri-World

The Pulse of Rural India

AGRICULTURE W RLD

www.kjcommoditynews.com the pulse of global commodity market (Portal for Agri Commodities, Research Reports, Prices & News)

n?Zw-J/-;h- feqPh ikroD

Ph.: +91-11-26511845, 26517923, 45503170 • Email: info@krishijagran.com • Web: www.krishijagran.com

ુ લાકાત

www.krishijagran.com

Mkhfkh yLku ðuÃkkheyku ðå[u yuf Mkuíkw Au Vuz{uÃMk: þkuLk÷ økwó fku

EÃký SðLk{kt ÃkkuíkkLkk ÷ûÞLku nktMk÷ fhðk {kxu «ÞkMkhík hnu Au. ÃkkuíkkLkk MkÃkLkkLku Mkkfkh fhðk {kxu ½ýe {nuLkík yLku ÷økLkÚke fkÞo fhu Au. W{tøkkuLke Ÿ[e WœkLk {kxu nòhku ÷kufkuLke ¼ez{kt LkkLke-LkkLke ykt¾kuLkk yuf MkÃkLkkLku ÞkuøÞ fhðk yLku rLkf¤e Ãkzâk ÃkkuíkkLke {tS÷ íkhV. {tS÷Lku Ãkkh Ãkkzðk {kxu yLku ÷kufku {kxu ftEf y÷øk fhðkLke EåAkLku çkw÷tË MkwÄe ÃknkU[kze Au. íku{Lku Ãký yk çkkçkíkLkku ÏÞk÷ ykÔÞku Lk níkku fu íku{Lkk yuf LkkLkk Ãkøk÷kÚke ykx÷wt {kuxw ÃkrhðíkoLk ykðþu, su fkuE Ãký {kxu {Mkenk íkku fkuE {kxu {ËËøkkh çkLke sþu. yk fkuE rVÕ{Lke fnkLke LkÚke Ãkhtíkw nfefík Au. ynª ðkík ÚkE hne Au, Vu z hu þ Lk yku V {u r zrMkLk÷ yu L z yu h ku { u r xõMk Ã÷kLx MxufnkuÕzMkoLkk {nkMkr[ð ©e þkuLk÷ økwókLke. Su{ýu yk MktMÚkk MkkÚku òuzkÞk çkkËÚke ¾uzqíkkuLkk rník{kt fk{ fÞwO yLku íku{Lke þõÞ yux÷e ík{k{ {ËË fhðk íkíÃkhíkk Ëþkoðe. f]r»k òøkhýLke xe{u íku{Lke MkkÚku ¾kMk {w÷kfkík fhe yLku sýfkhe {u¤ðe fu íkuyku fE MktMÚkkLkk {kæÞ{Úke MkwøktrÄík yLku yki»krÄÞ AkuzLkk ûkuºk{kt fkÞo fhe hÌkk Au. íkuLkkÚke ¾uzqíkkuLku fuðe heíku ÷k¼ ÚkE hÌkku Au.

©e þkuLk÷ økwókyu sýkÔÞwt níkwt fu LkðuBçkh,2014{kt Vuz{uÃMkLke LkkUÄýe ÚkE níke, íÞkhçkkË rðrðÄ ykÞkusLk,yuÂõÍrçkþLk{kt y{u ¼køk ÷eÄku níkku yLku ¾uzqíkkuLku Vw÷kuLke ¾uíke fhðk yLku yLÞ ÷kufkuLku rðrðÄ szeçkwxe íkÚkk Vw÷ku îkhk E÷ks ytøku òýfkhe ykÃke níke. y{khk {kxu MkkiÚke ¾wþeLke ðkík yk ûkuºk{kt {kuxe MktÏÞk {rn÷kyku fkÞo fhe hne Au. ¾kMk fheLku sLkòíke {rn÷kyku Mktøkúknf íkhefu fkÞo fhu Au. ©e økwókyu sýkÔÞwt níkwt fu yk çkkçkík y{khk {kxu økðoLke ðkík Au fu {rn÷kyku {kuxe MktÏÞk{kt fkÞo fhe hne Au. ¾kMk fheLku sLkòíke {rn÷k íkhefu Mktøkúknf fkÞo fhu Au. ©e økwókyu sýkÔÞwt níkwt fu yk çkkçkík økðoLke nþu fu y{u íku{Lku ¼ýkðe hÌkk Aeyu. òu y{u MkhfkhLke MkkÚku {¤eLku íku{Lkk {kxu Mkkhe Lkerík yÚkðk rMkMx{ çkLkkðe þfeyu íkku íku{Lke ÂMÚkrík{kt MkwÄkh MkwrLkrùík nþu. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu Mkq[LkkLkku y¼kð nkuðkÚke yk ûkuºk ÃkAkík Au. y{khe fkurþþ yuðe Aufu y{u yk ûkuºk MkkÚku òuzkÞu÷ ÷kufkuLku MktÃkqýo òýfkhe yLku Mkq[Lkk ykÃke þfeyu. ßÞk MkwÄe yLÞ Ëuþ Mkkíku Mkkhk MktçktÄLke ðkík Au íkku ykÃkýu íkuLke þYykík LkuÃkk¤Úke fhe Au. LkuÃkk¤ MkkÚku òuzkÞu÷ ½ýeçkÄe szeçkwxe ¼khík ykðu Au. y{khe yuf ykurVMk LkuÃkk¤{kt Ãký Au. ¼khík{kt y{khe MkkÚku MxufnkuÕzMko íkhefu yLkuf Mkr{rík òuzkÞu÷ Au, su{k ykí{k {wÏÞ Au. ©e økwókLkwt {kLkðwt Au fu WíÃkkËfkuLke {køk ½ýe y÷øk nkuÞ Au, suLku Mk{ÞLke MkkÚku Ãkqýo fhðe íku y{khe sðkçkËkhe Au. íku{ýu Vuz{uÃMk MktMÚkk Efku rMkMx{Lkku yuf ¼køk Au, Ãkhtíkw MkeÄe heíku íku Efku-rMkMx{ LkÚke. yLkuf «fkhLkk ÷kufku ÞwLkkLke ÃkØríkÚke s Lknª Ãkhtíkw Ëuþe E÷ksÚke Ãký òuzkÞu÷ 58

f]r»k òøkhý ykuøkMx 2015

Au, suLkk {kxu Võík ykÃkýu sze-çkwxeyku WÃkhktík ¾w~çkwËkh Akuz yLku Vw÷ Ãký WÃk÷çÄ fhkðe Aeyu. MÚkkrLkf ðiÄ, ¾kheçkkð÷e, WíÃkkËf, ykÞw»k, ÞwLkkLke yLku ½hu÷w E÷ks{kt Ãký szeçkwèe íkÚkk Vw÷kuLkku WÃkÞkuøk fhu Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu WíÃkkËfkuLku ÷k¼ {¤íkku níkku Ãkhtíkw MxufnkuÕzMkoLku fkuE s «fkhLkku VkÞËku Lk {¤ðku íku y{khk {kxu nðu MkkiÚke {kuxe WýÃk Au, su y{khk {kxu yuf Ãkzfkh íkhefu W¼heLku ykÔÞku Au. yk s fkhýÚke Vuz{uÃMk yÂMíkíð{kt ykÔÞwt yLku y{khe MktMÚkkyu MxufnkuÕzMkoLku yuf {t[ «ËkLk fhðk{kt {níðLke ¼qr{fk ¼sðe Au. Võík WíÃkkËfkuLku s æÞkLk{kt hk¾eLku fk{ fhðkLkwt y{kÁt æÞuÞ LkÚke Ãkhtíkw y{u Mk{økú Efku-rMkMx{Lku fuLÿ{kt hk¾e fk{ fhe hÌkk Aeyu íkÚkk y{khk {kxu Ãký MxufnkuÕzMkoLke Mk{kLk Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu yki»krÄÞ AkuzkuLku ÷E fkÞo fhðk{kt ykðu Au íku {kxu y{khe MktMÚkk MxufnkuÕzhLku {ËË fhðk íkiÞkh Au. y{u rLk{koíkk, WíÃkkËf, ¾uzqík, rð¢uíkk, ykÞkík,rLkfkMk ðøkuhuLku MkkÚku ÷ELku sE hÌkk Aeyu. íkksuíkh{kt s yuf ðfoþkuÃkLkwt Ãký ykÞkusLk fhðk{kt ykÔÞwt níkwt su{k ðuÃkkheyku yLku WíÃkkËfkuLke Mk{MÞkykuLkk Wfu÷ Ãkh [[ko fhe níke. y{u Mkhfkhe yLku ðuÃkkheykuLke Mk{MÞkLkk Wfu÷ {u¤ððk íkÚkk Mkhfkhe LkeríkykuLkku ðuÃkkheykuLku ÷k¼ ykÃkðkLkku WÆuþ Ähkðe Aeyu. ÔÞkÃkkheyku {kxu yLkuf «fkhLke Mk{MÞk ykðe hne Au, suLkku Mkk{Lkku fhðkLke MkkÚku ÞkuøÞíkk Ãkh Ãký æÞkLk ykÃkðwt òuEyu. Ãkt[kÞík, ÃkMkkhe yLku yLÞ LkkLke {æÞMÚk MktMÚkkyku ¾uzqíkku Ãkqhku VkÞËku {u¤ðe þfu íku {kxu Ãkqhíke {ËË fhu Au. ©e økwókLkk {íku Vuz{uÃMkLke MÚkkÃkLkk{kt MkkiÚke {kuxwt ÞkuøkËkLk MktMÚkkLkk yæÞûk sLkf hks hkð÷Lkwt Au. økík 20 ð»koÚke íkuyku MkwøktrÄík yLku yki»krÄÞ AkuzLkk ûkuºk MkkÚku òuzkÞu÷ Au. íku{ýu hkð÷ {uznçMko fLMkÕxuLxTMk «kEðux r÷r{xuz Lkk{Lke yuf ftÃkLke fhe níke su AuÕ÷k 15 ð»koÚke MkwøktrÄík yLku yki»krÄÞ Akuzku MkkÚku Mktf¤kÞu÷ ÷kufku Ãkh yuf ÃkwMíkf Ãký AkÃku Au. ÞÕ÷ku ÃkuSMkLke {kVf MktMÚkk økúeLk ÃkuSMk Lkk{ MkkÚku òuzkÞu÷ rzhuõxÙe AkÃku Au. íku{k çkòhLke sYhe {krníke ykÃkðk{kt ykðu÷e nkuÞ Au. íku{ýu ð½w{kt sýkÔÞwt níkwt fu AuÕ÷k 15 ð»ko fhíkk ðÄw Mk{ÞÚke rðrðÄ Ëuþku{kt Ãký yk ûkuºk{kt fkÞo fhu Au. yLkuf {kuxk ËuþkuÚke y{Lku

ુ લાકાત MknkÞíkk {¤e hne Au suLku ÷eÄu økúeLk ÃkuSMkyu çkòh{kt ÃkkuíkkLke yuf MktMÚkk çkLkkðe Au. yk ÃkwMíkf yuLMkkuEõ÷kuÃkerzÞkLke {kVf r{Lke yuLMkkEõ÷kuÃkerzÞk Au. y{khe MktMÚkk îkhk yki»krÄÞ AkuzLke ykÞkík-rLkfkMk íkÚkk ÔÞkÃkkhLke Ëu¾hu¾ hk¾íke MktMÚkk Au, suLkk ðkEMk «urMkzuLx fkhuþ yøkúðk÷u sýkÔÞwt níkwt fu ßÞkhu fku»kkæÞûk Mkíkeþ ÚkkÃkhS MktMÚkkLke ykŠÚkf ÂMÚkríkLku æÞkLk{kt hk¾u Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu Vuz{uÃMk MktMÚkk yÂMíkíð{kt ykððk ÃkkA¤ fkuEyu «kuíMkkrník LkÚke fÞko Ãkhtík çkòh {køkLku æÞkLk{kt hk¾e yk MktMÚkk çkLke Au. [kh ÷kufkuyu yk ûkuºk{kt ftEf fhðwt òuEyu, yk {kxu y{u MkkÚku {¤e MktMÚkkLku MðYÃk ykÃÞwt níkwt yLku çkòhLke sYrhÞkíkLku æÞkLk{kt hk¾eLku fhðkLkwt þY fÞwO níkwt. yu fnuðwt yríkþÞkuÂõík¼ÞwO LkÚke fu Vuz{uÃMk yøkkW yLÞ fkuE MktMÚkk ykx÷k {kuxk Míkhu fkÞo fhu Au. ¾uzqíkku {kxu fkuE {t[ WÃk÷çÄ Lk níkku yLku Lk íkku fkuE yðks WXkðLkkh Ãkhtíkw Vuz{uÃMku Mkíkík yk ûkuºk{kt ÃkkuíkkLke fk{økeheLku ò¤ðe hk¾e yLku ¾uzqíkku íkÚkk rníkÄkhfku MkwÄe ÃkkuíkkLke ÃknkU[Lku çkLkkðe. ©e økwókyu sýkÔÞwt níkwt fu Ëuþ {kxu y{u ftEf y÷øk fhðk EåAeyu Aeyu. yk s rð[kh y{khe MktMÚkkLkk yæÞûkLkku Ãký Au, suLku ykøk¤ ðÄkhðk {kxu Ãkqhku «ÞkMk fhðk{kt ykðe hÌkku Au. ¾uzqíkku {kxu fkuEÃký «fkhLkku {t[ nk÷{kt WÃk÷çÄ LkÚke fkhý fu Mkhfkh yLku WíÃkkËfku ðå[u yuf {kuxe ¾kE çkLke Au suLku Ãkqhe fhðk {kxu y{khe MktMíkk yuf MkuíkwLke {kVf fk{ fhe hne Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu y{u yk ûkuºkLkk ÃkwLkYíÚkkLk fhðk EåAeyu Aeyu íÞkhu s yk ûkuºkLkku rðfkMk Úkþu. y{khu yk ûkuºkLku «ríkck yÃkkððkLkku y{u WÆuþ Ähkðe Aeyu. 40 xfk ÷kufku nðu ÃkhtÃkhkøkík [eLke yki»krÄÞ Ãkh rLk¼oh Au, su ¼khík{kt WÃk÷çÄ LkÚke. òu y{u íkuLku WÃk÷çÄ fhkððk{kt MkV¤íkk {¤u íkku yk y{khk {kxu MkkiÚke {kuxe WÃk÷çÄíkk hnuþu. MkkuLk÷ økwókyu sýkÔÞwt níkwt fu yk yuf ykÞwðuoË-r[rfíMkk ÃkØrík{kt fkuE s çke{kheLku Mkkhe fhðk{kt ðÄkhu Mk{Þ ÷køkþu. ßÞkhu MkíÞ yu Aufu szeçkwxeLkk y¼kðLku ÷eÄu yLkuf çke{kheLkku E÷ks þõÞ LkÚke.yuðe Ãký çke{kheyku Au su yu÷kuÃkuÚkefÚke E÷ks ÚkE þfíkku LkÚke. y{khku ÷ûk þheh MkkÁ, MðMÚÞ fhðkLkku Au. sze çkwèeykuLkk «{ký{kt ½xkzku ÚkkÞ Au.íkksuíkh{kt yk ytøku fux÷kf rðfÕÃk {¤e òÞ Au. szeçkwèe {kxu yLÞ rðfÕÃk fux÷k ÷k¼ËkÞf Mkkrçkík Úkþu íku fnuðwt {w~fu÷ Au. y{u MktMÚkkLkk {kæÞ{Úke szeçkwèeLke økwýð¥kk yLku íkuLke þwØíkk {kxu fk{ fhe hÌkk Aeyu. yLku Lke[÷k Míkhu sELku fk{ fhe hÌkk Aeyu su Võík ¾uzqíkkuLku s Lknª Ãkhtíkw yLkuf sYrhÞkík{ttËkuLku ÷k¼ ÚkkÞ Au. y{u MkhfkhLke Mkkíku {¤eLku fkÞo fhðkLkku «ÞkMk fhe hÌkk Aeyu. òufu Mkhfkh ÷ûÞ yLku rðrðÄ Míkhku Ãkh {qÕÞktfLkLke ÃkØrík y÷øk nkuÞ Au. y{Lku Mkhfkh ÃkkMkuÚke Ãkqhku MknÞkuøk {¤e hnuþu. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu yíÞkhu y{khe MktMÚkk 7 {wÏÞ {wÆk Ãkh fkÞo fhe hne Au. MktMÚkkLke fkÞoþi÷e Lk¬e fhðk{kt {wÏÞ ¼qr{fk

www.krishijagran.com ¼sðe níke. MktþkuÄLk yLku rðfkMk, rðíkhý, rþûký, sið rðrðÄíkk íkÚkk Mkthûký, Mkq[Lkk íkÚkk Mkk{økúe, ykÄkh¼qík Mkth[Lkk íkÚkk MðkMÚÞ MktçktrÄík çkkçkík MkkÚku Mkkík {wÆ fu suLkk Ãkh y{khe MktMÚkk fk{ fhe hne Au. yk s fkhýÚke 8000 fhíkk ðÄkhu ÷kufku y{khe MkkÚku òuzkÞu÷ Au. y{khe MktMÚkk Mk{Þ-Mk{Þ Ãkh fkÞoþk¤k yLku {u¤kLkwt ykÞkusLk fhu Au, su{k ¾uzqík íkÚkk yLÞ ÷kufkuyu ¼køk ÷eÄku níkku. y{khe MkkÚku WíÃkkËf Ãký òuzkÞu÷ Au. y{u MkeÄk íku{Lke MkkÚku MktÃkfo{kt ykðe Aeyu yLku ðkík[eík òhe hk¾eyu Aeyu. yLkuf «fkhLkk fUÃkuELk yLku xkEyÃk nðu WíÃkkËfku yLku MxufnkuÕzMkoLke MkkÚku fhu Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu ÞwLkkLke ÃkØrík yLku ykÞwðuoËLkk ûkuºk{kt LkuÃkk¤ y{kÁt MkkiÚke {níðLkwt ¼køkeËkh Au. ðíko{kLk Mk{Þ{kt Mkkfo Ëuþku Ãkh æÞkLk furLÿík fhðk{kt ykÔÞwt Au.y{khe ¾uzqíkku yLku yLÞ ÷kufkuLku rðLktíke Au fu íkuyku y{khe MkkÚku òuzkÞ. yk yøkkW y{khe ðuçkMkkEx Ãkh yuf LkkUÄýe Vku{o WÃk÷çÄ Au. suLku ¼heLku fkuEÃký ÔÞÂõík MkeÄk s y{khe MkkÚku òuzkE þfu Au. òu fkuE yk ûkuºk{kt y÷øk heíku ftE fhðk {køku Au, fkuE Ãkzfkh nkuÞ, fkuE Ãký «fkhLke MknkÞíkk òuEyu íkku y{khe MktMÚkk MkkÚku MkeÄku MktÃkfo fhe þfu Au. y{u {ËË {kxu íkíÃkh Aeyu. y{u MkhfkhLke MkkÚku {¤e fk{ fhðkLke ÞkusLkk Ähkðe Aeyu su ytíkøkoík y{u rðrðÄ «kusuõx Ãkh fk{ fhe hÌkk Aeyu. íku{ýu yu{ Ãký sýkÔÞwt níkwt fu Vuz{uÃMk òuLk÷ Mku¢uxheLku rLkÞwõík fhe hÌkk Au, su ûkuºkeÞ ÷kufku Mkh¤íkkÚke {ËË fhe þfu Au. Mkhfkh ÃkkMkuÚke MkwøktrÄík yLku yki»krÄÞ AkuzLkk ûkuºk{kt fkÞohík Au.y{khe Mkk{u yLkuf ÃkzfkhkuLkku Mkk{Lkku fÞkuo níkku. nk÷{kt y{khe Mkk{u MkkiÚke {kuxku Ãkzfkh yk ûkuºk MkkÚku òuzkÞu÷ Au. yuf yLkw{kLk «{kýu ykþhu 2-3 fhkuz ÷kufku rðï¼h{kt yk ûkuºk MkkÚku òuzkÞu÷ Au. ¾kMk fheLku òÃkkLk yLku [eLk{kt yki»krÄÞLku ÷E ðÄkhu «Þkuøk fhðk{kt ykðu Au. y{khe MktMÚkkLke ÃkuLk÷ nk÷{kt 35 MkÇÞ Au. yuf Mk÷knfkh Mk{wn çkLkkððkLke Ãký Vuz{uÃMkLke ÞkusLkk Au. ©e økwókyu ¾uzqíkkuLku ykøkún fÞkuo níkku fu y{khe ðuçkMkkEx Ãkh £e hrsMxÙuþLk MkkÚku ð]Ø hSMxÙuþLk Ãký WÃk÷çÄ Au. Mxuf nkuÕzMko yLku ¾uzqík ð]Ø hrsMxÙuþLk fhðk {kxu ðÄkhkLke MkwrðÄk yLku òýfkhe «kó fhe þfu Au. òufu y{khe MktMÚkk þwÕf Mkrník MkÇÞíkk ykÃkðk {kxu çktÄkÞu÷ LkÚke. y{khk fkÞo{kt MkËMÞíkk fkuE Ãký «fkhLkku yðhkuÄ çkLke þfu Lknª fkhý fu y{u «òsLkku {kxu s fkÞo fhe Aeyu. y{u yuðe ÞkusLkk hsq fhðk {køke Aeyu fu ¿kkLk, rþûký, SðLk SððkLke f÷k yLku ykðf ðÄkhðkLke íkf {¤þu.

Áçke siLk1, E{hkLk ¾kLk2 1

bZ&esy %

ðrhc Ãkºkfkh, 2Ãkºkfkh f]r»k òøkhýw

ruby@krishijagran.com, imran@krishijagran.com

f]r»k òøkhý ykuøkMx 2015

www.krishijagran.com

ઉ પાદન લો ચ

yuÃÃk÷Lkku y÷øk ykEVkuLk MkÃxuBçkh{kt hsq Úkþu

ÃÃk÷ ftÃkLke çku Lkðk {kuçkkE÷ ÷kU[ fhðkLke íkiÞkhe{kt Au. MkqºkkuLkk sýkÔÞk «{kýu ftÃkLke yk ð»kuo ykEVkuLk 6yuMk yLku ykEVkuLk 6yuMk hsq fhe þfu Au. yk MkkÚku yuÃÃk÷ ftÃkLke yLku LkuõMx sLkhuþLk yuÃk÷ xeðeLku Ãký hsq fhðk sE hnu÷ Au.

ykEVkuLk 6yuMk{kt «uþLk MkuÂLMkxeð rzMÃ÷u íkfrLkfe, VkuMko x[, ðÄw Mkkhk fu{uhk yLku ÍzÃke «kuMkuMkh nþu. yk MkkÚku yuÃÃk÷ ykEVkuLk 6 [Mkyu {kuxe M¢eLkLku Ãký rh£uþ fhþu. yk çkÒkuLku ð»ko 2012{kt yÃkzux fhðk{kt ykðu÷. yuðe ykþk hk¾ðk{kt ykðe hne Au fu ykEVkuLk 6{kt 8 «kuMkuMkh hsq fhðk{kt ykðþu, su{kt Ãkkík¤e çkkuze yLku Lkðe rh{kux fLxÙku÷Úke Mkßs nþu. íkuLkwt rh{kux fLxÙku÷ rMkheLku MkÃkkuxo fhþu. LkuõMx sLkhuþLk yuÃÃk÷ xeðe Ãký yøkkWLke yÃkuûkk ðÄkhu M{kxo, x[ ykÄkrhík rh{kux fLxÙku÷ yLku rMkhe ELxeøkúuþLk nkuE þfu Au.

{rnLÿk yuLz {rnLÿkLke xeÞwðe 300

MkÞwðeLke VeÕz{kt çkeS ftÃkLkeykuLku x¬h ykÃkðk {kxu {rnLÿk yuLz {rnLÿk MkÃxuBçkh{kt xeÞwðe 300 Lkk{Lkwt ðknLk hsq fhþu. xeÞwðe 300Lku yuðe heíku rzÍkELk fhðk{kt ykðu÷ Au fu çkòh{kt hnu÷e yLÞ ftÃkLkeykuLkk WíÃkkËLkkuLku íku ¼khu x¬h ykÃkþu, su yk huLs{kt yøkkWÚke çkòh{kt WÃk÷çÄ uA {rnLÿk yuLz {rnLÿk ykøkk{e fux÷k {rnLkk{kt Þwrxr÷xe ðknLk yLku Lkðk {kuzu÷ hsq fhðkLke íkiÞkhe fhe hne Au. nðu yk çkkçkík òuðwt hMk«Ë Au fu xeÞwðe 300 ykøkk{e rËðMkku{kt ÷kufkuLku fux÷ku ÷k¼ yÃkkðe þfu Au.

{uz RLk RÂLzÞk M{kxoVkuLk YrÃkÞk 7000{kt WÃk÷çÄ

rþ

Þku{eyu yøkkW {uz ELk EÂLzÞk M{kxoVkuLk Võík YrÃkÞk Mkkík nòh{kt hsq fhu÷ Au. rðïLke ºkeò ¢{Lke MkkiÚke {kuxe {kuçkkE÷ ftÃkLke rþÞku{eyu {uz ELk EÂLzÞk VkuLkLkwt Lkk{ huz{e «kE{ 2 hkÏÞwt Au. rþÞku{eyu ¼khík{kt {kuçkkE÷ rLk{koý {kxu íkkEðkLkLke ftÃkLke VkuõMkfkuLkLke MkkÚku fhkh fÞko Au. huz{e «kE{ 2 ÷kU[ fhðk MkkÚku s {kuçkkE÷ çkLkkððkLkku «Úk{ MÚkkrLkf Ã÷kux, yktÄú«Ëuþ{kt hsq fÞkuo Au, suLke þYykík Vuçkúwykhe{kt fhðk{kt ykðu÷. ftÃkLkeLkku Ëkðku Au fu huz{e 2 «kE{ ¼khík{kt çkLkíke «Úk{ M{kxoVkuLk nþu. yk M{kxoVkuLk{kt yLÞ M{kxoVkuLkLke {kVf fux÷ef rðþu»kíkk Au. yk VkuLk{kt 2Sçke hu{ Au, su økúknfkuLku ykfŠ»kík fhþu. 1.2 økeøkk nxTMkoLkk «kuMkuMkh, yuLzÙkuEz, 4.4 rfxfux, 16 Sçke {u{he,8 yu{Ãke heÞh yLku 2 yu{Ãke £Lx fu{uhku Aku.

f]r»k òøkhý ykuøkMx 2015

T\N]Z:TL

www.krishijagran.com

[kuf÷ux Ãký Au økwýfkhe [ku

f÷ux ÃkMktË fhLkkh ÷kufkuLke rðï{kt fkuE f{e LkÚke. [kuf÷ux Ëhuf ô{hLkk ÷kufkuLke «Úk{ ÃkMktËøke nkuÞ Au. [kuf÷uxu ykÃkýe ¾kðk, hnuðkLke yLku hku{ktMkLke ÂMÚkrík{kt çkË÷kð ÷kðu÷ Au. [kuf÷uxLke ËwrLkÞk ¾wþeykuÚke ¼hu÷ Au. suÚke ykÃkýe íkw÷Lkk Mkkhku ynuMkkMk ÚkkÞ Au yLku ykÃkýe MkkÚku MkkÚku ykÃkýk ykí{k Ãký Mkkhku ynuMkkMk fhu Au. rðïLke yutMke xfk fhíkk ðÄkhu ðMíke [kuf÷ux ÃkMktË fhu Au. · zkfo [kuf÷ux ÷uðkÚke ÓËÞ MktçktrÄík {w~fu÷eLkwt òu¾{ Ãký ykuAwt fhu Au. [kuf÷ux yuf yutxe-#^÷u{uxhe yusLxLke su{ fk{ fhu Au yLku ÓËÞLke rçk{kheykuLkk òu¾{Lku ykuAwt fhu Au. · MktþkuÄLkÚke yuðe {krníke {¤e Au fu zkfo [kuf÷uxÚke ç÷z «uþh Ãký ykuAwt ÚkkÞ Au. · Zkfo [kuf÷ux{kt fkufkuykLkk 65 xfk «{ký nkuÞ Au yLku íkuLkkÚke hõíkðkrnLke Vu÷ðk{kt {ËË {¤u Au yLku hõíkLkk «ðknLku Xef fhðk{kt MknkÞf çkLku Au. · Ve÷ økwz Vuõxh: [kuf÷ux rz«uþLk suðe çke{khe{kt ËðkLke {kVf fk{ fhu Au. íkÃkkMkfíkko yuðe Mk÷kn ykÃku Au fu [kuf÷ux ¾ðkÚke ½ýku VkÞËku ÚkkÞ Au. VuLkkE÷EÚkkE÷y{eLk ÃkeEyu su [kuf÷ux{kt WÃk÷çÄ nkuÞ Au, íku{Lkk þheh{kt fux÷kf «kf]ríkf hMkkÞý çkLkkðu Au, suLkkÚke yutzkuŠVLk {øks MkwÄe ÃknkU[u Au yLku ík{u EåAk {nuMkwMk fhku Aku. çkËk{ yLku yLÞ Lkx Lk ÷ku- çkËk{ yLku yLÞ rV®÷øk Võík ík{khk yknkh{kt Mkwøkh yLku [hçkeLkk «{kýLk ðÄkhðk íku{ s [kuf÷uxLkk ½ýk VkÞËk ykuAk fhu Au. yuðe Mk÷kn ykÃkðk{kt ykðu Au fu zkfo [kuf÷ux ÷uðe òuEyu yÚkðk Mktíkhk yLku çkeò rV®÷økLke MkkÚku [kuf÷ux ÷uðe òuEyu.

yuÕÞwr{rLkÞ{ VkuÞ÷Úke Ëqh fhku Ëw¾kðkLku

ÕÞwr{rLkÞ{ VkuÞ÷Lkku WÃkÞkuøk {kuxk¼køku ¾kðkLke ðMíkwykuLku Ãkuf fhðk {kxu fhðk{kt ykðu Au Ãkhtíkw þwt ík{u òýku Aku fu rLkÞr{íkheíku yuÕÞwr{rLkÞ{ VkuÞ÷Lkku WÃkÞkuøk ¾kðk{kt fhð WÃkhktík fux÷ef MðkMÚÞ MktçktrÄík WÃk[kh {kxu Ãký fhðk{kt ykðu Au. S nk, yk ðkík yuf Lkðk þkuÄÚke Mkk{u ykðe Au, yuÕÞwr{rLkÞ{ VkuÞ÷Lkk WÃkÞkuøkÚke þheh Úkíkk rðrðÄ ytøkkuLkk ËËoLku Ëqh fhe þfkÞ Au. yk yutxe- #^÷u{uxhe økwýÚke ¼hÃkqh nkuÞ Au suÚke r[rfíMkeÞ økwýkuLke MkkÚku fux÷ef hkuøkLke {w~fu÷e Mkk{u ÷zðkLke ûk{íkk Ähkðu Au. yuÕÞwr{rLkÞ{ VkuÞ÷{kt r[rfíMkeÞ økwý nkuÞ Au yLku ½ýeð¾ík [eLk yLku hrþÞkLkk íkçkeçkku îkhk íkuLkku WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðu Au.

yuÕÞwr{rLkÞ{ VkuÞ÷Úke fuðe heíku WÃk[kh ÚkkÞ · òu ík{u økËoLk, ÃkeX, ½qtxý yÚkðk Ãkøk{kt ËËo ÚkkÞ Au íkku ËËo Úkíkk ¼køk{kt yuÕÞwr{rLkÞ{ VkuÞ÷Lkku WÃkÞkuøk fhku. ík{u òuþku fu [ku¬Mk Mk{Þøkk¤k{kt ík{khku Ëw¾kðku Ëqh ÚkE sþu. · yuÕÞwr{rLkÞ{ VkuÞ÷Lkku yuf xwfzku ÷ELku Ëw¾kðku Úkíkku nkuÞ íku søÞk Ãkh ÷økkðe íku L kk Ãkh çkU z u s çkkt Ä e Ëku . yuÕÞwr{rLkÞ{ VkuÞ÷ økhËLk, ÃkeX, nkÚk, Ãkøk, MkktÄkLkk

E÷ks{kt ©uc fk{økehe fhu Au. yk WÃkhktík íku Mkkuò yLku rLkþkLkLkk E÷ks{kt Ãký WÃkÞkuøk fhe þfkÞ Au. swfk{ nkuðkLke ÂMÚkrík{kt yuÕÞwr{rLkÞ{ VkuÞ÷Lkku WÃkÞkuøk fhe þfkÞ Au. yk {kxu 5-7 Ãkhíkku{kt VkuÞ÷Lku ík{khk Ãkøk Ãkh ÷Ãkuxe ÷ku yLku «íÞuf Ãkhík ðå[u fkøk¤ yLku Ãkkík¤k fkÃkzLku ÷økkðku. yuðk fux÷kf f÷kfku {kxu yuðe s heíku hk¾ku. çku f÷kf çkkË íkuLkku rLkfk÷ fhe heMkux fhku. íÞkhçkkË fux÷kf Mk{Þ {kxu íkuLku yu{ s hnuðk Ëku. WÃk[khLku ºký ð¾ík ðkhtðkh fhðwt òuEyu. f]r»k òøkhý ykuøkMx 2015

ZFlX O/ ekfld Hkfo”;Qy

www.krishijagran.com

MkÃxuBçkh 2015

{krMkf

¼rð»ÞV¤ {u»k: rþûký-«ríkÞkurøkíkkLkk ûkuºk{kt ¾qçk s MkV¤íkkLkk Þkuøk Au. MktíkkLkÚke Mkw¾ yÚkðk MktíkkLk îkhk yíÞtík Mkw¾Lkku yLkw¼ð fhþku. ík{khk ¿kkLk yLku rð[kh, Mk{sðk íkÚkk rLkýoÞ ÷uðkLke ûk{íkk{kt y¼qíkÃkqðo ð]rØ Úkþu. ð]»k¼: yk Mk{Þ ÄLk nkLke ÚkðkLke Mkt¼kðLkk Au, {kxu fkuE Lkðk «kusuõx{kt MktÃkr¥k ÷økkðíkk Ãknu÷k ÞkuøÞ heíku rð[kh fhðku. LkkLke Mk{MÞkLku Ãký LkkLke Lk Mk{sðe yLku íkuLku ÷E Ãkqhíke fk¤S hk¾ðe. r{ÚkwLk: Lkðk ½h yÚkðk Lkðk ðknLkLke ¾heËe {kxu Mkkhe íkf Au. Mkws-çkqÍ yLku rLkýoÞ ÷uðkLke ûk{íkk «¾h Úkþu. Eü-r{ºk ½ýku MkkÚk ykÃkþu. {kíkkrÃkíkkLkk ykhkuøÞ Ãkh Úkkuzwt æÞkLk ykÃkðwt. íkuLke MkkÚku Mk{Þ rðíkkðku. ®Mkn: çkwrØLkk çk¤ Ãkh Mk{MÞk{ktÚke rLkf¤ðk{kt Mk{Úko çkLkþku. Mk{ks{kt ½ýku «¼kð hnuþu. yxfu÷k fk{ ykøk¤ ðÄþu. Mkhfkhe ûkuºk{kt fkÞo fhLkkh ÷kufku {kxu Mkkhe MkV¤íkkLkk Þkuøk Au. Ãkkýe yLku ðknLkÚke MkkðÄkLke hk¾ðe. fLÞk : ykhkuøÞLke Ãkqhíke fk¤S hk¾ku yLku ÷ktçke Þkºkk Ãkh sðkLkwt xk¤ku. {kLkrMkf íkLkkðÚke çk[ðk {kxu Þkuøk yLku æÞkLkLkku {køko yÃkLkkðku. rçkÍLkuMk, Mxkuf, «kuÃkxeo {qze hkufký {kxu yk {rnLkku þw¼ Au.

þõÞíkk Au. yk ÂMíkrík{kt fkÞkuoLke Mkkíku Ãkqhku ykhk{ ÷uðkLke ÂMÚkrík{kt MkwÄkhku fhe þfkþu. ð]rùf: ð]rØLkk çk¤ Ãkh sçkhsMík ÄLkkøk{LkLke Mkt¼kðLkk çkLke hne Au. rÃkíkk yLku Wå[ yrÄfkheykuLkku ¼hÃkqh MknÞkuøk {¤þu. y[kLkf {¤u÷e MkV¤íkk{kt MktÞ{ çkLkkðe hk¾ku yLku «ÞkMk fhku fu yntfkh nkðe Lk ÚkkÞ. ÄLkw: ykðf{kt yMkkÄkhý ðÄkhku Úkþu. ¼køÞLku MktÃkqýo heíku MknÞkuøk {¤þu. ík{k{ íkhVÚke ðkíkkðhý ík{khe íkhV yLkwfq¤ hnuþu. Mkhfkhe yLku hksLkeríkf fkÞkuo{kt, çkknhe MktçktÄkuÚke ½ýku VkÞËku Úkþu. þºkw ÃkhkMík Úkþu, Þkºkk Mkw¾Ë hnuþu. {fh: yLkiríkf fkÞkuo{kt Ár[ ðÄe þfu Au. suÚke yÃk{kLkLke ÂMÚkrík WíÃkÒk ÚkE þfu Au. {kxu {Lk Ãkh rLkÞtºký hk¾ku. f{oXíkk f{ hnuþu. yk¤Mk nkðe hnuþu. fwt¼: ík{khe ðkíkLku «¼kðþk¤e heíku hk¾ðk{kt MkV¤íkk {¤þu. y[kLkf ÄLk ÷k¼ yLku ÄLk nkLkeLke Mkt¼kðLkk Au, {kxu ÄLk yLku fkÞoLke ÂMíkrík{kt ykðuøkÚke çk[ðwt. MðkMÚÞLku ÷E Mkòøk hnku. {eLk: Mðhk¢{{kt ð]rØ yLku ykí{rðïkMk ðÄþu. þºkw ÃkhkMík Úkþu, ÄLkLkk ykøk{Lk MkkÁt hnuþu. fux÷kf Mk{Þ {kxu SðLkMkkÚke MkkÚku MktçktÄ Mkk{kLÞ hnuðkLke þõÞíkk Au, hkuøk yLku ÉýÚke {wÂõík {¤þu.

íkw÷k: ðÄwLku ðÄw ÷k¼ «kó{kt ík{khk ykhkuøÞ Ãkh yMkh ÚkðkLke

ÃkÃÃkk : rËðMk¼h VuMkçkqf Ãkh çkuMke hnu Au, yu íkLku hkux÷k Lknª ykÃku. rËfhku: ÃkÃÃkk {Lku Ãký ¾çkh Au fu íku hkux÷k Lknª ykÃku Ãký hkux÷k çkLkkðLkkh íku ynª {¤þu.

f]r»k òøkhý ykuøkMx 2015

CF:I NZAFZ

Mktíkk- Lku {wøk÷kuyu Ãkfze ÷eÄku yLku íkuLku yfçkh ÃkkMku ÷E økÞk.. yfçkh- íkuLku çktËe çkLkkðe Ëku. Mktíkk- Lknª Lknª snktÃkLkk, {Lku çktËk s hnuðk Ëku...

ખેલ

www.krishijagran.com

nwt þku{uLk Awt, rðhkx MkkÚku íkw÷Lkk ÞkuøÞ LkÚke: yn{Ë þnòË

Ãkk

rfMíkkLkLke 23 ð»koLkk çkuxTMk{uLk yn{Ë þnòËu ¼khíkLkk Mxkh ¾u÷kze rðhkx fkun÷eLke íkw÷Lkk fhíkk sýkÔÞwt níkwt fu rðhkxLke MkkÚku ÃkkuíkkLke íkw÷Lkk fhðkLkwt ÃkMktË LkÚke yLku Lk íkku ÃkkuíkkLke WÃk÷çÄeLkwt ÃkwLkhkðíkoLk fhðk {køku Au. ÃkkuíkkLke WÃkh ÷køku÷k yLkwþkMkLkneLkíkkLkk ykhkuÃkkuLku Lkfkhe Ëuíkk þnòËu sýkÔÞwt níkwt fu íku{Lkku ÷ûÞ Ëuþ {kxu 100 xuMx h{ðkLkku Au. þnòËu sýkÔÞwt níkwt fu íku{ýu r¢fuxLke {ò WXkððk yLku Mðíktºk çkLkeLku r¢fux h{ðkLkwt ÃkMktË fhu Au. íku{ýu yuðwt Ãký sýkÔÞwt níkwt fu nwt þku{uLkLke {kVf Awt. íku{ýu MÃkü fÞwO níkwt fu rË¬ík ÚkE þfu Au Ãkhtíkw nwt yLkwMkkþLkneLk LkÚke. {khe ÃkkuíkkLke þi÷e Au suLkku yÚko yuðku LkÚke fu nwt xe{ {kxu h{ðkLkwt ÃkMktË Lk fÁt. nwt xe{Lkk MkkÚkeykuLkwt MkL{kLk fhðk {køkwt Awt. {wÏÞ fku[ ðfkh

ÞwrLkMk yLku fuÃxLk r{Mkçkkn W÷ nf îkhk rðï fÃk çkkË íkuLku hk»xÙeÞ xe{{ktÚke çknkh fhðkLke ¼÷k{ý fhe níke, su{k þnòËu sýkÔÞwt níkwt fu ynuðk÷Lku VuhVkh MkkÚku hsq fhðk{kt ykÔÞku níkku. fkun÷e MkkÚku íkw÷Lkk ytøku þnòËu sýkÔÞwt níkwt fu íku ¼khík {kxu h{u Au yLku nwt ÃkkrfMíkkLk {kxu. nwt Ãký íkuLkk sux÷e {u[ h{eþ íkku ½ýw fhe þfeþ.

MkkrLkÞk r{òoLku ËuþLkku Mkðkuoå[ ¾u÷ ÃkwhMfkh

¼k

híkeÞ xurLkMk Mxkh MkkrLkÞk r{ÍkoLku hkSðøkktÄe ¾u÷ híLk ÃkwhMfkhÚke MkL{krLkík fhðkLke sknuhkík fhe níke. {rn÷k zçkÕMk{kt rðïLke xku[Lke ¾u÷kze çkLku÷e MkkrLkÞkLkk Lkk{Lke yku÷EÂLzÞk xurLkMk Mkt½ îkhk hsq fhðk{kt ykÔÞwt níkwt. MkqºkkuLkk sýkÔÞk «{kýu MkkrLkÞk WÃkhktík Mõðkuþ ¾u÷kze rËÃkefk ÃkÕ÷ef÷ yLku rzMf Úkúku ¾u÷kze rðfkMk økkizkLkk Lkk{Lke ¼÷k{ý fhðk{kt ykðe níke. MkkrLkÞkyu íkksuíkh{kt s rðçkÕzLk{kt ÃkkuíkkLkk «Úk{ {rn÷k zçkÕMkLkku r¾íkkçk SíÞku Au. íkuLke yøkkW íkuýu 2004{kt yswoLk yuðkuzo yLku ð»ko 2006{kt ÃkÈ©e yuðkuzoÚke Ãký ÃkwhMf]ík fhðk{kt ykðu÷.

VeVk yæÞûk çkLke þfu Au {uhkzkuLkk

suoLxeLkkLkk Vwxçkku÷ ¾u÷kze rzyuøkku {uhkzkuLkkLkk rÃkíkkLkwt yðMkkLk ÚkÞk çkkË VeVkLkk yæÞûk Ãkh {kxuLke [wxýe{kt ËkðuËkhe hsq fhðkLke ðkík fhe Au. íku{ýu VuMkçkwf Ãkh yuf ðerzÞku hsq fhðkLke ònuhkík fhe Au. yuf Mk{k[kh yusÂLMk «{kýu {uhkzkuLkkyu sýkÔÞwt níkwt fu íku ÃkkuíkkLkk rÃkíkkLkk yðMkkLkÚke Ëw¾e Au. yk ½xLkkLku ¼w÷ðe Mkh¤ LkÚke. ÃkkuíkkLkk {kuçkkE÷ VkuLk {khVíku yÃk÷kuz fhðk{kt ykðu÷ ðerzÞku{kt {khkzkuLkk Vwxçkku÷Lkk yuf {uËkLk{kt ¾u÷kzeykuLkk fÃkzk{kt zkçke çkksw nkÚk{kt Vwxçkku÷ Ãkfze Lksh ykðu Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu íku{Lke ÃkkMku {kuxe MktÏÞk{kt «þtMkfkuLkwt Mk{ÚkoLk Au. nwt MktÃkqýoÃkýu Ãkhík VÁt Awt. nwt fk{ Ãkh Ãkhík ykðwt Awt. nwt VeVk{kt Ãkhík ykðwt Awt. f]r»k òøkhý ykuøkMx 2015

JFGUL

www.krishijagran.com

ònuðkh{kt çkLkkðku ½e ÃkLkeh òÞfuËkh ÔÞtsLk íknuðkhLke {kiMk{ þY ÚkE økE Au. yk ÂMÚkrík{kt òu ík{u ½e yLku ÃkLkehLke ðkLkøke çkLkkððk {køkku íkku íknuðkhLke hkuLkf ðÄe sþu ík÷Lkk xkuMx Mkk{økúe : çkxkfk 2-3 (çkkVu÷k yLku Mk{khu÷k), çkúuz M÷kEMk 3-4, økksh (fxfk fhu÷ yLku ¢Mk fhu÷), 2 {kuxe [{[e {h[w (Íeýk Mk{khu÷k), 1 {kuxe [{[e, fkuçke (Mk{khu÷) 2 {kuxe [{[e, zwtøk¤e (Mk{khu÷e) 1 {kuxe [{[e, ÷e÷k {h[ 2-3 (Mk{khu÷), r[÷e MkkuMko yzÄe [{[e, {eXw MðkË «{kýu, rMkhfk yzÄk {kuxe [{[e, ysðkELk yzÄk [{[e, ysðkELkLkk ÃkktË yzÄe [{[e, ykËw yuf {kuxe [{[e, ík÷ 2 {kuxe [{[e, fkuLko^÷kuh ÃkuMx ÷uÃk fhðk {kxu, ½e ík¤ðk. rðÄe: çkúuz M÷kEMkLku Akuze çkkfeLke ík{k{ Mkk{økúeLku yuf MkkÚku r{r©ík fhe ÷ku. nðu yk r{©ýLku çkúuz M÷kEMk Ãkh n¤ðk nkÚkÚke ÷økkðku. ík÷Lkku Atxfkð fhe çkúuzLku rºkfkuýfkh çku ¼køk{kt fkÃke ÷ku. nðu çkúuzLku fkuLko^÷kuh ÃkuMxÚke WÃkh yLku rfLkkhku Ãkh ÷uÃk fhe Ëku. økh{ ½e{kt ík¤ku yLku íkuLku økh{k økh{ MkkuMko MkkÚku rÃkhMkku.

ÃkLkeh nrhÞk÷e rx¬k Mkk{økúe : ÃkrLkh 250 økúk{, ÷k÷ {h[k Ãkkðzh yzÄe [{[e, økh{ {Mkk÷ku yzÄe [{[e, ÷eçkw hMk yuf [{[e, ysðkELk yzÄe [{[e, MðkË «{kýu {ªXw. {Mkk÷kLkwt r{©ý: Ãkk÷f 100 økúk{, ÷e÷k {h[k 2-3, ykËw÷Mký ÃkuMx 1 LkkLke [{[e, Äýk yzÄku fÃk, ÃkwËeLkk yzÄe [{[e, ÷eçkwLkku hMk yuf LkkLke [{[e, {eXw MðkË«{kýu, ÷k÷ {h[k ÃkkWzh yzÄe [{[e, økh{ {Mkk÷ku yzÄe [{[e. rðrÄ: ÃkLkehLku yzÄk #[Lkk xwfzk çkLkkðe ÷ku. íÞkhçkkË MkwfðeLku {Mkk÷k{kt íkuLkku ÷uÃk ÷økkðku. nrhÞk¤e {Mkk÷kLkk r{©ýLku ÃkeMkeLku ÃkLkeh Ãkh íkuLku høkzku. nðu íkðe{kt ÃkLkehLkk xwfzk hk¾e røkú÷h{kt 10-15 r{rLkx MkwÄe Ãkfðku yLku Mk{khu÷ zwtøk¤e, Ëne íkÚkk ÃkwËeLkk [xýe MkkÚku rÃkhMkku. 64

f]r»k òøkhý ykuøkMx 2015

ZFHSFZ6

www.krishijagran.com

ðzk«ÄkLkLkku hk»xÙòuøk MktËuþ

huLÿ {kuËeyu 15{e ykuøkMxLkk hkus ÷k÷ rfÕ÷k ÃkhÚke ËuþLku MktçkkurÄík fhíkk sýkÔÞwt níkwt fu íku{Lkku {wÏÞ WÆuþ økk{kuLku òuzðkLkku Au. - f]r»k {tºkk÷ÞLkwt Lkk{ çkË÷kððkLke ònuhkík fhe níke. {kuËeyu sýkÔÞwt níkwt fu nðu f]r»k yLku ¾uzqík fÕÞký {tºkk÷Þ fhðk{kt ykðþu. - ËuþLkk 18,500 økk{ku{kt ðes¤e ÃknkU[kzðkLkwt ð[Lk

ykÃÞwt níkwt. Mkðk Mkku fhkuzLke xe{ EÂLzÞkLkku MktfÕÃk Au fu 1000 rËðMk{kt yk økk{ku{kt ðes¤e ÃknkU[e sþu. LkkLke Lkkufheyku{kt ELxÔÞwo çktÄ fhðkLkku íku{ýu rðïkMk ËþkoÔÞku níkku. - 75{kt Mðíktºk rËðMk MkwÄe{kt yux÷u fu 2022 MkwÄe{kt Mkûk{, MðMÚÞ, ©uc, Mðkr¼{kLke, MktÃkÒk yLku Mðkð÷tçke ¼khíkLkk MkÃkLkkLku Ãkqýo fhðkLkwt Au. - ðzk«ÄkLku ¾uzqíkkuLke Mk{MÞk ytøku sýkÔÞwt níkwt fu ¾uzqíkkuLku sux÷k «{ký{kt ÞwrhÞkLke sYh nkuÞ yux÷k «{ký{kt {¤þu. ËuþLkk yÒkËkíkkLku fkuEÃký Mk{MÞkLkku Mkk{Lkku fhðku Ãkzþu Lknª. rçknkh [qtxýe rçknkh{kt [qxýeLku æÞkLk{kt hk¾e ðzk«ÄkLku rçknkh{kt çkesuÃkeLku {sçkqík fhðk rçknkhLku YrÃkÞk 1.25 ÷k¾ fhkuzLkwt rðþu»k Ãkufus ykÃkðkLke ònuh fhe Au, íku ytíkøkoík yLkuf ÞkusLkkyku{kt fk{økehe þY ÚkE økE Au. {kuËeLke hýLkeríkLku òuíkk yk ð¾íku rçknkhLke Mk¥kk ¼ksÃkLke íkhVuý ykðe þfu Au.

çkuXf ðnu[ýeLku ÷E {nkøkXçktÄLk{kt {ík¼uË

çk

nkh{kt hksË-suzeÞw-fkUøkúuMk yLku yLÞ fux÷kf Ë¤kuLke hksfeÞ {nkøkXçktÄLk îkhk çkuXfkuLke ònuhkík fhe Au. suzeÞw yLku ykhsuze 100-100 çkuXf yLku fkUøkúuMkLku 40 çkuXf Ãkh [qtxýe ÷zðkLke ònuhkík fhe Au. yk ÂMÚkrík{kt LkkLkk ÃkûkkuLku søÞk Lknª {¤íkk íkuyku Lkkhks Ãký Au. ¾kMk fheLku Mk{ksðkËe Ãkkxeo yLku yuLkMkeÃkeyu ònuh{kt rðhkuÄ ÔÞõík fÞkuo Au. {nkøkXçktÄLkLkk LkuíkkykuLku ÷køku Au fu rçknkh{kt {wMk÷{kLk {sçkqhe{kt {ík ykÃkþu. yuLkMkeÃkeLkk «ðõíkk íkkrhf yLkðhLkk sýkÔÞk «{kýu òu çkuXfkuLke Vk¤ðýeLkku «&™ Wfu÷kþu Lknª íkku íku{Lke ÃkkMku yLÞ rðfÕÃkku ¾wÕ÷k Au. íkuyku yk ÂMÚkríkLku æÞkLk{kt hk¾e hýLkerík ½zþu. çkeSçkksw Mk{ksðkËe ÃkûkLkk rçknkh yuf{Lkk ðzk hk{þhý ÞkËðu sýkÔÞwt Au fu ykhsuzeyu íku{Lkk {kxu fkuE çkuXfLke Vk¤ðýe fhe LkÚke. yk ÂMÚkrík{kt ík{k{ LkkLkk Ãkûkku MkkÚku {¤e ºkeòu {kuh[ku h[e þfu Au. {nkøkXçktÄLk{kt çkuXfku {kxu su ½{kMkký ò{u÷wt Au íku ºkeò {kuh[kLkk Mktfuík ykÃke hÌkwt Au.

çkkuçk StËk÷ [[ko{kt ¼køk ÷uþu

{urhfe hk»xÙÃkrík [wxýe {kxu rhÃkÂç÷fLk ÃkkxeoLke W{uËðkhe fhðkLke Ëkuz{kt ¼khíkeÞ {q¤Lkk y{urhfe Lkkøkrhf ÕÞwrMkÞkLkk «ktíkLkk økðLkoh çkkuçk StËk÷u MkeyuLkyuLkLke ykøkk{e {rnLku ÞkuòLkkh rhÃkÂç÷fLke «kÚkr{f [[ko {kxu íkiÞkhe fhe ÷eÄe Au. ÃkkxeoLke W{uËðkhe {kxu 17 sux÷k ËkðuËkh ¼køk ÷uþu, su{k MkkiÚke ykøk¤ heÞ÷ yuMxux fkhkuçkkhLkk yøkúýe zkuLkkÕz xÙÃk Au.yk fkÞo¢{{kt MkeyuLkyuLkLkk ÷kufr«Þ yutfh suf xuÃkh hnuþu. yk [[ko{kt StËk÷ yLku xÙBÃk WÃkhktík suçk çkwþ, Mfkux ðkufh, {kEf nfkçke, çkuLk fk÷oMkLk, xuz ¢ws, {kfkuo hÂå[Þku, huz Ãkku÷, r¢Mk r¢Mxe, òuLk fkrMk[, rhf Ãkuhe, rhf Mkuxkuh{, fk÷eo rVÞkuheLkk, ®÷zu økúkn{ íkÚkk ßÞkuso ÃkíkkfLku Ãký yk{tºký ykÃkðk{kt ykÔÞwt Au. hk»xÙÃkrík ÃkË {kxu MkeyuLkyuLk heøkLk ÷kEçkúuheLke [[ko{kt Mkk{u÷ Úkðk {kxu WB{uËðkhkuLku 10{e MkÃxuBçkhÚke ºký Mðef]ík Ãkqðo hk»xÙeÞ [qtxýe Mkðuoûkýku{kt ykuAk{kt ykuAk Mkhuhkþ yuf xfk Mk{ÚkoLk nktMk÷ fhðkLke sYh Au. f]r»k òøkhý ykuøkMx 2015

rVÕ{e ËwrLkÞk

www.krishijagran.com

ËerÃkfk nðu ÉríkfLke MkkÚku

õxÙuMk rËrÃkfk ÃkkËwfkuýLku økúeMk økkuz Lkk{Úke òýeíke çkkur÷ðqzLkk yøkúýe yuõxh Éríkf hkuþLkLke MkkÚku Þþhks çkuLkhLke yuf rVÕ{ {kxu fkMx fhe þfkÞ Au. òu yk{ Úkþu íkku Éríkf yLku rËÃkefkLke òuze «Úk{ ð¾ík ÃkzËk Ãkh yuf MkkÚku Lksh ykðþu. rVÕ{Lkwt Lkk{ nsw Lk¬e ÚkÞu÷ LkÚke.

MkqºkkuLkk sýkÔÞk «{kýu Þþhks rVÕBMk Éríkf yLku rËrÃkfkLku ÷E yuf {kuxe rVÕ{ çkLkkððk Ãkh rð[kh fhe hÌkk Au, suLku Äq{3Lkk rLkËuoþf f]»ý yk[kÞo rLkËuorþík fhþu. ðíko{kLk Mk{Þ{kt rVÕ{ Ãkh fk{ [k÷e hÌkwt Au. Éríkf yLku ËerÃkfkLke òuzeLku yuf MkkÚku ÃkzËk Ãkh òuðwt ½ýw hMk«Ë Au. òufu yk yøkkW Ãký çkÒku ykr{h ¾kLkLke yuf Ãkkxeo{kt MkkÚku Vkuxku ¾U[íkk òuðk {éÞk Au.

ËkWËLke çknuLk çkLkþu MkkuLkkûke

Mkku

Lkkûke ®Mknk rVÕ{ rLk{koíkk yÃkqðo ÷kr¾ÞkLke ykøkk{e çkkÞkurÃkf nMkeLkk-Ä-õðeLk ykuV {wtçkE{kt ytzhðÕzo zkuLkLke çknuLkLke ¼qr{fk ¼sððk íkiÞkh Au. íkuyku ðíko{kLk Mk{Þ{kt yfehkLke þq®xøk{kt ÔÞMík Au.

yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu nMkeLkk Ãkkfoh ËkWËLke {kuxe çknuLk Au, suLkwt økÞk ð»kuo yðMkkLk ÚkÞwt níkwt. ð»ko 1991Lkk økUøkðkuhÚke íku [[ko{kt ykðe níke. íkuýu yÁý øk¤ðeLkk Lkiík]íð{kt íkuLkk Ãkrík EM{kE÷ ÃkkfohLke økku¤e {kfe níÞk fhe níke. íÞkhçkkË nMkeLkk frÚkík heíku zkuLk íkhefu {wtçkE rçkÍLkuMk ðzk MðYÃk{kt fk{ fhðk ÷køke níke. yk «Úk{ ð¾ík LkÚke fu ßÞkhu MkkuLkkûke ytzhðÕzo Ãkh ykÄkrhík fkuE rVÕ{{kt yr¼Lkð fhe hne Au. yk yøkkW íkuýu ðLMk yÃkkuLk y xkE{ ELk {wtçkE Ëkuçkkhk{kt ËkWË MkkÚku «u{ fhðk{kt hMk ËþkoÔÞku níkku su ¼køkuzw zkuLkLkk SðLk Ãkh ykÄkheík níke. nMkeLkk- Ä õðeLk ykuV {wtçkELke þq®xøk ykøkk{e ð»ko MkwÄe Ãkqhe ÚkE sþu. yuðwt {kLkðk{kt ykðu Au fu rVÕ{ nMkeLkkLkk 40 ð»koLku Sðtík fhþu. MkkuLkkûkeyu rLkýoÞ fÞkuo Au fu Lkðe ¼ux ßÞkhu MkkuLkkûke ËþofkuLke Mkk{u Ë{Ëkh rfhËkh{kt Vhe yuf ð¾ík Lksh ykðþu.

fhý-ykr÷Þk-þkrnË nþu þkLkËkh

r÷Þk ¼è yLku þkrnË fÃkwhLke xqtf Mk{Þ{kt fhý òunhLke ykøkk{e rVÕ{ þkLkËkh{kt Lksh ykðþu. íkksuíkh{kt yk rVÕ{Lkk çku ÃkkuMxh rh÷es fhðk{kt ykÔÞk Au. yuf ÃkkuMxh{kt ßÞkt ykr÷Þk þkrnËLku rfMk fhíke Lksh ykðu Au íÞkhu çkeò ÃkkuMx{kt çkÒku fkuE Ãkkfo Ãkh Mkwíku÷k Lksh ykðu Au. Ä{ko «kuzõþLkLke yk rVÕ{ þkLkËkh zuÂMxLkuþLk ðu®zøk Ãkh ykÄkrhík çkkur÷ðqzLke {kU½e rVÕ{ku{ktÚke ykðþu. yk rVÕ{Úke þkrnËLke çknuLk MkLkkn fÃkwh Ãký {kuxk ÃkzËk Ãkh zuçÞw fhþu. ÷uËh sufux yLku ËkZe{kt þkrnËLkku ÷wf ½ýku õÞwx Lksh ykðu Au. íkuLkkÚke MÃkü ÚkkÞ Au fu Vhe yuf ð¾ík þkrnËLke Ve{u÷ VuLk Vku÷ku#øk ðÄþu. íÞkhu ykr÷Þk Ãký ztøkhe zÙuMk{kt ½ýe çkkuÕz yLku Lkkuxe ÷køku Au. yk õÞwx òuze «Úk{ ð¾ík ÃkzËk Ãkh Lksh ykðþu 66

f]r»k òøkhý ykuøkMx 2015

suÚke Ëþof Ãký ½ýk ÃkMktË fhu Au. rVÕ{Lkwt rLkËuoþLk rðfkMk çkn÷u fÞwO Au. yk rVÕ{{kt ykr÷Þk yLku þkrnË MkkÚku Ãktfs fÃkwh, MktsÞ fÃkwh Ãký Lksh ykðu Au.

MkÕVh ¾kíkh... fkuMkkðux

VŠxMk R

Lke yku¤¾

Lkwt rLkþkLk ¼khí 90% kLkwt «Úk{ MkÕVh WDG ¾kíkh

· ykuAwt «{ký yLku íkhík s ðÄkhu yMkhfkhf · ðÄkhu WÃks,Wå[ økwýð¥kk yLku ðÄkhu LkVku

Võík: 3 rf÷ku/yufh

MkÕVh r{ÕMk r÷r{xuz, {wtçkE

Publised on 25th & Posted on 27th & 28th of Every Month

RNI NO. DELGUJ/2014/54893

Postal Reg. No. DL-SW-1/4181/14-16