ISSN 2455-1082
S'lQF ÔUZ6 EFZTG]\ VU|[;Z S'lQF 5lZJFZ ;FDlIS
´ÉºÉÇ 2 +ÅH 12 rzMkuBçkh 2015 `
#5qv
www.krishijagran.com
¾uzqíkku {kxu nkuLzkLkk 2 Lkðk ÃkBÃkMkux
WB15X Ÿ[kE MkwÄe Ãkkýe ÃknkU[kzðkLkwt Mkh¤
WS20X ykuAk #ÄýLkku ðÃkhkþ, «rík f÷kf Võík YrÃkÞk 21
f]r»k WÃkfhýkuLkku Mkwhrûkík WÃkÞkuøk HL~GL J{7FlGS B[TL 5wWlT
Mkûk{ ¾uzqík ËuþLku «økríkLkk ÃkÚk Ãkh ÷E sE þfu Au yV÷kxkuÂõMkLk ¾uzqíkkuLke {w~fu÷e: {økV¤eLkwt Íuh
‘¾uzqík,
ði¿kkrLkf yLku ÔÞðMkkÞef yuf MkkÚku yuf {t[ Ãkh'
^^s{eLk çk¤ðkLk íkku ¾uzqík ÄLkðkLk** ykðku ykÃkýu Mkki MkkÚku {¤e s{eLkLkwt síkLk fhe MkkiLkku rðfkMk fheyu
Narmada Bio-chem Limited Corporate Office : 1008-1009, 10th Floor, Akik Complex, Opp. Rajpath Club, S.G. Highway, Bodakdev, Ahmedabad-380 015, Gujarat, India, Ph: 07926871072 E-mail: national_org@hotmail.com, narmada@nbclindia.com Web: www.nbclindia.com
lJØI;}lR
www.krishijagran.com
lJØI;}lR EFZTG]\ VU|[;Z S'lØ 5lZJFZ ;FDlIS
KRISHI JAGRAN
f]r»k Mk{k[kh..........10
o’kZ 2 vad 12 fnlEcj 2015 :i;s 35
MktÃkkËf rLkËuoþf fkÞofkhe MktÃkkËf
MknkÞf MktÃkkËf MktÃkkËfeÞ MktÞkusf {kfuo®xøk nuz
yu{.Mke. zkur{rLkf þkELke E{kLkwð÷ yu{.se.ðkMkLk zku.fu.xe.[tze hrðLÿ íkuðríkÞk [tLÿ{kunLk zku.Mktøkeíkk MkkuE MktsÞfw{kh Ãke.yuMk.MkiLke
કં પની સમાચાર........20
Vw÷kðh þkf¼kSLkk {wÏÞ fex yLku íku{Lkk Mk{urfík rLkÞtºký...................55 મરઘાંપાલનમાં વ છતાનો ફાળો.......................57
Vhnk ¾kLk
ðrhc MktðkËËkíkk
Áçke siLk
Ãkºkfkh
yrLkfuík rMkLnk frLkfk [kinký E{hkLk ¾kLk
Ãkkf Mkthûký ykuòh.....28
rMkrLkÞh {uLkush
fu.su.MkhLÞk Mkkhk ¾kLk
{uLkush
{u½k þ{ko
DlC,F S'lQF :GFTS v U|FDL6 ;\:S'lTG]\ VlEgG V\U...............29
{kfuo®xøk ykrMkMxLx
yVMkkLkk {r÷f [wtfe ¼wrxÞk ÃkqLk{ rðïf{ko økeíkk hkðík ®hfe ÃkwLzeh MkkurLkÞk {nksLk rþVk÷e {nksLk ÷û{e Ãkktzu ÃkqLk{ «ÄkLk yuøLkMk {uhe hu[÷ ÍurðÞh nu{k þ{ko «erík [kinký ft[Lk ®Mkn rhríkfk hksw siLkux òuLkMkLk hsLke fw{khe rðfkMk íÞkøke rLkþktík xktf
ykrMkMxLx {uLkush
yufkWLxTMk
[tËh Ëuð ¼è hknw÷ ®Mkn yçËwMk Mk{Ë Mkwòíkk økkiík{ ytfq ÞkËð {kurník ÃkðLk yksøku LkhuLÿ þuhíkkxu rþðfktík WÃkkæÞkÞ ykh.yuLk.[kuçku f]»ý rçknkhe ysÞfw{kh Mkwfw{kh Ë÷kE ÃkÃÃkw hkÞ fu.çke. ELÿk
rzòE®Lkøk
Ä{uoLÿ fw{kh Þkuøkuþfw{kh
ykurVMk ykrMkMxLx
ËuðuLÿ ®Mkn søkËeþ òLkk «u{ fw{kh htsLk
06
f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
HL~GL J{7FlGS B[TL 5wWlT..............52
nkErçkúz Mkez{kt yuf s Lkk{: Mkfkíkk MkezTMk.....27
sLkh÷ {uLkush
{uLkush «Mkkh
S5F;G]\ SF56L 5KLG]\ jIJ:YF5G .............50
f]r»k WÃkfhýkuLkku Mkwhrûkík WÃkÞkuøk......................31
ઉ પાદન લો ચ.......59
JFGUL....................60
yV÷kxkuÂõMkLk ¾uzqíkkuLke {w~fu÷e: {økV¤eLkwt Íuh...34
T\N]Z:TL.................62
Mkûk{ ¾uzqík ËuþLku «økríkLkk ÃkÚk Ãkh ÷E sE þfu Au...38
ZFlX O/................63
સકંર દવલ ે ાની વાતો ુ ં સકં લત યવ થાપન..........40
ખેલ....................64
ૂં ુ ં ચાચ ું : કપાસમા ં ખ ં એક નવી ઉભરતી વાત...................45
ZFHSFZ6...............65
HDLGGL T\N]Z:TL o 5F\R ;]+L SFI"S|D.........47
rVÕ{e ËwrLkÞk............66
laiknd] çdk'kd] eqnzd ,oa Lokeh ,e- lh- Mksfefud ,e-,-lh- Ñf"k tkxj.k % 60@9 rhljk ry] ;wlqQ ljk; ekfdZV] utnhd xzhu ikdZ eSVªks LVs”ku] ubZ fnYyh&110016 ds }kjk ,p-Vh- ehfM;k izsl ch 2] lsDVj&63] uks,Mk&201301] ftyk&xkSrecq) uxj ¼;w-ih-½ *lokZf/kd lqjf{kr U;k; {ks= fnYyhA bl if=dk esa çdkf'kr ys[k ,oa fopkj ys[kdksa ds futh gSaA çdk'kd@laiknd blds fy, mRrjnk;h ugha gSaA dqy ist 70 Ph. : 011-26511845, 26517923 Email : info@krishijagran.com Web : www.krishijagran.com
Subscribe Krishi Jagran Magazine Gujarati, Marathi Hindi, Punjabi, Kannada, Bengali, Telugu and English
Nishant Taak
MktÃkkËfeÞ
www.krishijagran.com
økh{kíke Ähíke-{kuMk{Lkku çkË÷kíkku r{òs
MktÃkkËfeÞ
rð
ï nðk{kLk{kt ¼khu VuhVkh síkku òuðk {¤e hÌkku Au. økh{eLkwt «{ký ðÄe hÌkwt Au yLku Xtze{kt Mkíkík ðÄkhku ÚkE hÌkku Au. ðhMkkË Mk{Þ fhíkkt yøkkW ykðe òÞ Au yLku Ãkqðo yLkw{krLkík [ku{kMkkLkk Mk{Þu Ëw»fk¤ suðe ÂMÚkríkLkwt rLk{koý ÚkkÞ Au. yuf çkksw ðhMkkËLku ÷eÄu ÃkqhLke ÂMÚkrík MkòoÞ Au íkku çkeS çkksw ¾uzqíkkuLku ykfkþ íkhV Lksh ÷økkðe yuf-yuf xªÃkk Ãkkýe {kxu hkn òuðe Ãkzu Au. yk çkkçkíkLkku rð[kh fhðk{kt ykðu íkku {kuMk{{kt çkË÷kðLke ÂMÚkrík òhe Au yLku [ku¬Mk yLkw{kLk MkwrLkrùík nsw Mk{Þ ÷køke þfu Au. yu çkkçkíkLku ÷E ELfkh fhe þfkÞ Lknª fu {kLkðeLke ðÄe hnu÷e {n¥ðfktûkkLku ÷eÄu ðÄe hnu÷k ykiãkurøkfefhý yLku ðÄe hnu÷k ðknLkkuLke MktÏÞkLku ÷eÄu økúeLk nkWMk økuMk WíMksoLk{kt ðÄkhku ÚkÞku Au, suLku ÷eÄu íkkÃk{kLk{kt ðÄkhku ÚkE hÌkku Au íku{ s ðhMkkËLkk Mk{Þ{kt ½xkzku ykÔÞku Au. òufu, s¤ðkÞw ÃkrhðíkoLkÚke Úkíkk LkwfMkkLk Ãkh rLkÞtºký Ãkh {kuxk-{kuxk ðirïfefhýLkk Ëkðk Ãký fhðk{kt ykðe hÌkk Au Ãkhtíkw íku{ Aíkkt «f]r¥k{kt VuhVkhLku yxfkðe þfkíkk LkÚke. «¼kð MÃkü Au fu [ku{kMkkLkwt [¢ çkøkze økÞwt Au. {kuMk{Lkku r{òs çkË÷kE hÌkku Au. íkuLke yMkh ytíkheÞk¤ økk{ku, ¾uíkh MkwÄe ÚkE hÌkku Au. MkkiÚke ðÄkhu yMkh f]r»k Ãkh Ãkze hÌkku Au, ßÞkt ÃkhtÃkhkøkík MðYÃkÚke WíÃkkËLk ÚkE hÌkwt Au. íÞkt WÃkÞkuøkLku ÷E ¼khu yMkh ÚkE hne Au. ykuAk Ãkkýe yLku hkMkkÞrýf ¾kíkh, fexLkkþfku , Ãkrh¼kSoík rçkÞkhýku yLku ®Mk[kELke sYh Ãkzu Au. íkuLkkÚke ¾uíkeLkku ¾[o ðÄu Au yLku ¾uíkeLke heík{kt
VuhVkh ykðu Au. íkuLke MkeÄe yMkh økúk{eý ¾uíke Mk{ks SðLkMíkh íkÚkk hnuýe-fnuýe Ãkh ÚkkÞ Au. ¾uíke ¾kuxLkku ÔÞðMkkÞ çkLkíkk ¾uzqíkku yLÞ fkhkuçkkh íkhV sðk {kxu «uhkÞ Au. ¾uíke{kt WÃks íkku ðÄe Ãkhtíkw Ãkzíkh{kt yLkuf økýku ðÄkhku ÚkÞku, suLku ÷eÄu {kuxk¼køku {kŠsLkLku ÷E òu¾{ W¼w ÚkÞwt Au. Mkhfkh îkhk ÞkuøÞ «kuíMkknLk Lk {¤ðkÚke LkkLkk ¾uzqíkku yMktøkík {rþLkhe îkhk f]r»k fkÞo fhðk {kxu {sçkqh ÚkÞk yLku ËuðkLkk çkkus Lke[u ykðe økÞk Au. s÷ðkÞw ÃkrhðíkoLkLkk MktfxÚke çk[ðk yLku çk[kððkLkk «ÞkMk Úkðk òuEyu. ¾uzqíkku yLku Mkhfkh çkÒkuLku MkkÚku {¤eLku ykøk¤ ykððwt òuEyu. MkhfkhLku ßÞkt Ëuþ{kt ¾kãkLk Ãkh rLk¼ohíkk {kxu ¾uzqíkkuLku MkkÚk ykÃkðku òuEyu íÞkhu ¾uzqíkkuyu Ãký ©uc yLku íkfrLkfe {ËËÚke ÃkhtÃkhkøkík ¾uíkeÚke nxeLku ykuAk Mk{Þ ÷uíkk hkufzeÞk Ãkkf íkhV ykøk¤ ðÄðwt òuEyu. yuf÷ f]r»kLku çkË÷u ykÃkýu Mk{røkúík f]r»k fhðe òuEyu. yuf÷ f]r»k{kt ßÞkt òu¾{Lkwt «{ký ðÄkhu Au íÞkt Mk{røkúík f]r»k{kt yLkuf ÃkkfLkk WíÃkkËLk fhðk{kt ykðu Au. ÞkuøÞ r{r©ík ÃkkfLku ÷uðkÚke ÃkkfLkk {q¤ y÷øk-y÷øk MíkhÚke ÞkuøÞ yknkh-Ãkku»ký {u¤ðe ÷u Au yLku MknyÂMíkíðLkk ykÄkh Ãkh hkuøkku íkÚkk fexkuÚke çk[ðk íku{ s LkkExÙkusLkLke ðnu[ýe Ãký Mkkhe ÚkkÞ Au. íku {kuMk{Lkk çkË÷kíkk {knku÷Lku yLkw\Ãk f]r»kLku Ãký ÃkhtÃkhkøkík heíku çkË÷ðk{kt ykðu íkuLkku nðu Mk{Þ ykðe økÞku Au.
v V[DP;LP0MlDlGS Email: dominic@krishijagran.com
www.krishijagran.com The Pulse of Agri-World
The Pulse of Rural India
AGRICULTURE W RLD n?Zw-J/-;h- feqPh ikroD
Ph.: +91-11-26511845, 26517923, 45503170
08
f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
కృ ి జ గర
Email: info@krishijagran.com
www.kjcommoditynews.com the pulse of global commodity market (Portal for Agri Commodities, Research Reports, Prices & News)
কৃ িষ জাগরণ
Web: www.krishijagran.com
f]r»k Mk{k[kh
www.krishijagran.com
íkwðuhLke Lkðe òík
¼k
híkeÞ f]r»k MktþkuÄLk fuLÿ, fkLkÃkwh MkkÚku Mktf¤kÞu÷ fXku¤ MktþkuÄLk fuLÿ (ykEykEÃkeykh)Lkk ði¿kkrLkfkuyu íkwðuhLke yuf yuðe Lkðe òík rðfMkkðe Au su WÃk÷çÄ òíkku fhíkkt çk{ýe «rík nuõxh WíÃkkËfíkk ykÃke þfu Au. yk Mk{Þu Ëuþ{kt WÃk÷çÄ Ëk¤Lke rðrðÄ Mkhuhkþ WíÃkkËfíkk ykþhu Lkð Úke 10 ÂõðLx÷ «rík nu õ xh Au , Ãkht í kw ykEykEÃkeykh îkhk rðfrMkík yk Lkðe òíkÚke «rík nuõxh WíÃkkËLk 20 ÂõðLx÷ MkwÄe Úkþu. fuLÿ Mkhfkhu ykEykEÃkeykhLke
MkkÚku nkÚk r{÷kðeLku íkwðuhLke Lkðe òík ykEÃkeyu-2003Lku ËuþLkk W¥khe yLku {æÞ ûkuºkku{kt ðÄkhu Vu÷kðk yLku «kuíMkkrník fhðkLkku rLkýoÞ fÞkuo Au. yk MkkÚku Mkhfkhu ¾uzqíkkuLku Ãký Ëk¤Lke ¾uíke fhðk {kxu «kuíMkkrník fÞko Au. íkwðuh {wÏÞíðu {nkhk»xÙ, {æÞ«Ëuþ yLku fýkoxf{kt Wøkkzðk{kt ykðu Au. ðíko{kLk rðrÄÚke íkwðuh 4 Úke 6 {rnLkk{kt íkiÞkh ÚkE òÞ Au. Ãkhtíkw yk Lkðe òík ykEÃkeyu-2003, 9 Úke 10 {rnLkk{kt ÃkkfeLku íkiÞkh ÚkE sþu.
ytíkrhûk Ãkh Vq÷ r¾÷ððk {kxu «ÞíLkþe÷ LkkMkk
yt
íkrhûk{kt Mk÷kËLkk ÃkktËzk Wøkkzðk{kt ykÔÞk çkkË nðu LkkMkkyu ði¿kkrLkf Vq÷Lku r¾÷ððk {kxuLke íkiÞkhe fhe Au. yktíkhhk»xÙeÞ ytíkrhûk MxuþLk (ykEyuMkyuMk)Lkk ði¿kkrLkfku íkuLkk Ãkh fk{ fhe hÌkk Au. ði¿kkrLkf f÷us ®÷zøkúuLku ykEyuMkyuMk{kt ðuS Ã÷kLx økúkuÚk rMkMx{ þY fhe Au. yk «r¢Þk {kxu Mkwhs{w¾e «òríkLkk AkuzLkk çkes íkiÞkh fhðk{kt ykðþu. ®÷z økúuLk ÷k÷, ÷e÷k yLku yu÷Eze çkÕçkÚke «fkþLku rLkÞtrºkík fhðk MkkÚku AkuzLku rðfMkkððk Ãkh Lksh hk¾þu. yuðwt {kLkðk{kt ykðu Au fu yk Vq÷ 60 rËðMk{kt rðfrMkík ÚkE sþu. ynª Wøkkzðk{kt ykðu÷ þkf¼kSLke yðrÄLke íkw÷Lkk{kt yk yðrÄ ÷øk¼øk çku økýe Au. MktÃkqýo «r¢Þk Ëhr{ÞkLk hkusLkk 10 f÷kf {kxu yu÷Eze çkÕçkLku [k÷w hk¾ðk{kt ykðþu yLku 14 f÷kf çktÄ hk¾ðk{kt ykðþu. LkkMkk ð»ko 20017Úke ykEyuMkyuMk Ãkh xk{uxk WøkkzðkLke ÞkusLkk Ãkh fk{ fhþu. ði¿kkrLkf xÙux ÂM{ÚkLkwt fnuðwt Au fu yk «ÞkuøkLke MkV¤íkkÚke ¼rð»Þ{kt ykÃkýu ytíkrhûk{kt [k{uxk suðk AkuzkuLku Wøkkzðk yLku ¾kðk{kt Mkûk{ çkLke þfeyu Aeyu. yuf yLÞ ði¿kkrLkf røkykuEÞk {kMkkLkwt {kLkðwt Au fu ytíkrhûk{kt Vq÷ WøkkzðkLkwt fk{ {w~fu÷ Au fkhý fu Vq÷ Wøkkzðk {kxu ykð~Þf «fkþ yLku ÃkÞkoðhýeÞ ÃkrhÂMÚkrík ðÄkhu srx÷ ÂMÚkrík{kt nkuÞ Au.
Vhe {kU½ðkheyu {kÚkw W[õÞwt
rð
rðÄ Ëk¤ku Ãkh Ãkzu÷e {kU½ðkheLke {khLku ÷eÄu økúknfkuLke f{h íkkuze Lkk¾e Au. nðu xk{uxk yLku zwtøk¤e Ãký {kU½ðkheÚke yAqíkk hne þõÞk LkÚke. WÃk÷çÄ yktfzkfeÞ {krníke «{kýu xk{uxkLke ®f{ík ykþhu yuf {rnLkk{kt 50 xfk ðÄeLku «rík fe÷ku 62 ÚkE økÞk Au. ðÄíke {kU½ðkheLku rLkÞtrºkík fhðk {kxu fuLÿ MkhfkhLku ¼khu {w~fu÷eLkku Mkk{Lkku fhðku Ãkze hÌkku Au.¾kã ÃkËkÚkkuoLke ðÄíke ®f{íkku yLku {kUÄðkheLku ytfqþ{kt ÷uðk {kxu Mkhfkh nðu fux÷kf Lk¬h Ãkøk÷k ¼hðk rð[khýk fhe hne Au. íkuLku ÷eÄu ¾kã Mkk{økúeLke ðÄíke rft{íkku yLku íkuLku Ãkqýo fhðk Mk{eûkk fhðk{kt 10
f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
ykðþu. íkksuíkh{kt s fXku¤Lke ®f{ík{kt íkuSLku Ãkøk÷u Mkhfkhu Mk¾ík fkÞoðkne fhe níke. fuLÿ Mkhfkhu sýkÔÞwt níkwt fu Lkðku Ãkkf ykðíkk ®f{íkku ½xðkLke þõÞíkk Au.
hkuxkðuxh {kuz÷ økneh S-700
R
nðu ¾uíke fhðkLke ÃkØríkLku çkË÷ku økkneh WíÃkkËLkku MkkÚku
{Õxe MÃkez røkÞh çkkuõMk
Wå[ økwýð¥kk Exkr÷ÞLk ç÷uzTMk
fBçkkELk nkðuoMxh {kuz÷ S-800
M«u ÃkBÃk {kuz÷ S- 580
økneh xÙuõxh Mkt[kr÷ík fBçkkELk nkðuoMxh WÃk÷çÄ Au 2 Ône÷ zÙkEð yLku 4 Ône÷ zÙkEðLke MkkÚku
e Ãkzíkh A u k y / ¤ o k ykuAku ¾[
¼ÔÞ ykfkh {sçkqík çkLkkðx Wå[ økwýð¥kk ÃkBÃk
WÃkÞkuøk fhku økneh ÷uÍh ÷uð÷h
¾uzqíkku îkhk Mkh¤íkkÚke Ãkrh[kr÷ík
ÃkkýeLke çk[ík fhku 45% yLku ÃkkfLkwt WíÃkkËLk ðÄkhku 35% MkwÄe
rðrðÄ çkUfku îkhk ykŠÚkf MknÞkuøk
APPROVED BY GOVT. OF INDIA
Contact: 01676-200180, 9530-800-280, 9530-900-280
MktÃkqýo ¼khík{kt yLkwËkLk Mðef]ík
9779911880 Email : gahiragro@gmail.com, www.gahirindia.com
f]r»k Mk{k[kh
www.krishijagran.com
þwt ík{u õÞkhu ÷k÷ htøkLkk fu¤k ¾kÄk Au?
Ãke
¤k yLku ÷e÷k htøkLkk fu¤k íkku ½ýk òuÞk yLku ykhkuøÞk Ãký nþu Ãkhtíkw þwt ík{u õÞkhuÞ ÷k÷ htøkLkk fu¤k òu Þ k yÚkðk ¾kÄk nþu ? S,nk yku M xÙ u r ÷Þk{kt Wøkkzðk{kt ykðíkk fu¤kLke yuf «òrík yuðe Ãký su suLkku htøk ÷k÷ Au. yk ÷k÷ htøkLkk fu¤kLku huz zfk fnuðk{kt ykðu Au. ykuMxÙur÷Þk{kt yk fu¤kLkwt WíÃkkËLk Mkkhk «{ký{kt Au. ÷k÷ htøkLke «òíke MkkiÚke Ãknu÷k {æÞ y{urhfkLkk fkuMxkrhfk{kt òuðk {¤e níke. ÷k÷ fu¤k
y{u r hfk WÃkhkt í k ðu M xRÂLzÍ, {uÂõMkfku, s{ifk, Rõðkzkuh yLku ykuMxÙur÷ÞkLkk yLkuf rðMíkkhku{kt ÷kufr«Þ Au. íkuLkwt ¾kMk WÃks EMx ykr£fk{kt yLku Ërûký fku r hÞkLkk Ëuþku{kt ÚkkÞ Au yLku íku Mk{økú rðï{kt rLkfkMk fhðk{kt ykðu Au. yk{ íkku fu¤kLke yk òrík ¼khík{kt fuh÷k{kt Ãký òuðk {¤u Au. Mkk{kLÞ økw÷kçke htøkLkk fu¤kLkku MðkË rçk÷fq÷ fuhe suðku ÷køku Au. íku{k hnu÷k ÃkkuxurþÞ{ nkxo {MkÕMk yLku zkEsuÂMxð rMkMx{Lku ÞkuøÞ heíku fk{ fhðk{kt MknkÞf çkLku Au. ÷k÷ htøkLkk fu¤k ÓËÞ MkkÚku òuzkÞu÷e rçk{khe yLku zkÞkrçkxeMkLkk òu¾{Lku ykuAwt fhðk{kt {ËË\Ãk çkLku Au. rðxk{eLk Mke Úke ¼hÃkqh yk V¤{kt 110 fu÷he nkuÞ Au. íku{k Vux, fku÷uMxÙku÷ yLku MkkurzÞ{ nkuíkw LkÚke. íku{k 29 økúk{ fkçkkuonkEzÙuz yLku yuf økúk{ «kuxeLk nkuÞ Au.
fuLÿyu f]r»k ÞkusLkk Ãkh ¾[o ½xkzâku f]r»k yLku ¾uzqík fÕÞký hkßÞ «ÄkLk {kunLk¼kE fwtËrhÞkLkk {íku rðrðÄ ÞkusLkkyku ytíkøkoík ¾uzqíkLkk fÕÞký {kxu ð»ko 2015-16{kt hkßÞku yLku fuLÿ þkrMkík «ËuþkuLke fw÷ 9454 fhkuzLke Vk¤ðýe fhðk{kt ykðe Au. íku{ktÚke 961 fhkuz YrÃkÞk {nkhk»xÙLku ykÃkðk{kt ykÔÞk Au ßÞkhu ð»ko 2014-15{kt {nkhk»xÙLku 1849 fhkuz, ð»ko 2013-14{kt 1914 fhkuz yLku ð»ko 2012-13{kt 1820 fhkuz ÄkLk{tºke LkhuLÿ {kuËeyu ¾uzqíkkuLke ÂMÚkrík Ãkh ®[íkk ykÃkðk{kt ykðu÷k. ÔÞõík fhe [wõÞk Au Ãkhtíkw Ëw»fk¤Lke ÂMÚkrík ðå[u fuLÿ f]r»k ÞkusLkk ytíkøkoík ðnu[ðk{kt ykðíke hf{ (hf{ fhkuz{kt) Mkhfkh îkhk rðrðÄ f]r»k ÞkusLkk ytíkøkoík yk ð»ko Võík hkßÞ 2015-16 2014-15 2013-14 2012-13 55 xfk hf{ s ðnu[ðk{kt ykðe Au. òufu MkkiÚke ðÄkhu {nkhk»xÙ 950.61 1848.80 1914.13 1820.03 hf{ {nkhk»xÙLku ykÃkðk{kt ykðe Au, y÷çkík MkkiÚke hksMÚkkLk 738.11 1035.69 1258.63 874.48 ðÄkhu hf{ {nkhk»xÙLku ykÃkðk{kt ykðe Au Ãkhtíkw AuÕ÷k fýkoxf 708.09 1362.34 1283.82 1065.70 [kh ð»koLke íkw÷Lkk{kt MkkiÚke MkkiÚke ykuAe Au. Mkhfkhu ÞwÃke 660.89 1244.36 1278.55 1030.64 sýkÔÞwt Au fu ¾uzqíkku {kxu nk÷Lke hk»xÙeÞ LkeríkLke Vhuhûkk økwshkík 556.18 1005.96 995.36 1009.90 fhðk{kt ykðe hne Au.
«
rËðMk{kt Ãkkt[ Mk‹ðøk sYhe
ykt
íkhhk»xÙeÞ ykŠÚkf MktçktÄku Ãkh ¼khíkeÞ f]r»k MktþkuÄLk Ãkrh»kË (ykEMkeyuykh) ÃkkMkuÚke {¤u÷e {krníke «{kýu yuf rËðMk{kt þkf¼kS yLku V¤Lkk Ãkkt[ Mk‹ðøkLke ¼÷k{ý fhðk{kt ykðe Au ßÞkhu ¼khík{kt 35 ð»koLke ykÞw»Þ fhíkk Lke[uLkk Võík 3.3 Mk‹ðøk ðÃkhkþ fhe hÌkk Au. «kÚkr{f Mkðuo ytíkøkoík {wtçkE, fku÷fkíkk, [uÒkkE, niËhkçkkË yLku rËÕne yuLk.Mke.ykhÚke 1,001 Mkn¼køkeykuLku ykðhu Au. 12
f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
zçÕÞw y u [ yku Ãku L k÷k yknkh, Ãkku»ký yLku sqLkk hkuøkLkk E÷ks {kxu hkus ykuAk{kt ykuAk 400 økúk{ V¤ yLku þkf¼kS ¾kðk ¼÷k{ý fhðk{kt ykðu Au. ykEykEyu { çkU ø ÷ku h {kt MknkÞf «kuVuMkh Mkkirðf Ë¥kk «{kýu ¼khíkLkk Þwðk V¤ku yLku þkf¼kS{kt fexLkkþfkuLke WÃkÂMÚkrík MktçktrÄík {wÆk «íÞu òøk]ík Au, su fk[k þkf¼kS yLku V¤kuLku ykhkuøkðk{kt yxfkðu Au. fw÷
Mkðuo{kt yu çkkçkík Ãký òuðk {¤e níke fu rËðMk{kt þkf¼kS yLku V¤Lkk Ãkkt[ Mk‹ðøkÚke MxÙkuf yLku yLÞ rçk{kheykuLkwt òu¾{ ykuAwt ÚkkÞ Au.
ykEMkku÷uxuz, yuÂõxð, yuLkSo {u÷uõÞw÷uMk R
çkkÞku fþehk çknwnuíkwf Ãkþw[khk{kt Ãkqhf yknkh 100% Ãkku»ký {urzrMkLk÷ Ã÷kLx MkkuMko
Íuh {wõík ðÄw Mkkhe ËqÄ WÃks
ðÄw MkkÁt ykhkuøÞ
'EfkuøkkuÕz' çkkÞku fþehkLkk VkÞËk · · · · · ·
ËqÄ WíÃkkËLk{kt ðÄkhku ( økkÞ ËeX 1.5 ÷exh Úke 2.0 ÷exh ËirLkf) r{Õf Vuz{kt ðÄkhku (3.3 Vux Úke 3.8 yÚkðk 3.8 Úke 4.3) yuftËhu ÃkþwLkk ykhkuøÞ{kt MkwÄkhku ÃkþwLku Lku[h÷ rnx MkkÞf÷ ò¤ððk{kt {ËËYÃk. Lku[h÷ zeðku{oh/yuLxenuÂÕ{rLÚkf ykuøkuorLkf ËqÄ WíÃkkËLk íkhV «Úk{ Ãkøk÷wt
y{u yusLx, ykÞkíkfkhku, rðíkhfkuLku yk{tºký ykÃke Aeyu
íku ík{k{ Ãkþwyku ½Uxk, çkfhk-çkfheyku, zw¬h, ykt¾÷k ðøkuhuLkwt ðsLk ðÄkhu Au.ðÄw {ktMk WíÃkkËLk {kxu.
þnuh ËeX rz÷ÃkþeÃkLke sYh Au, f]Ãkk fhe MktÃkfo fhku
f]r»k Mk{k[kh
www.krishijagran.com
zkÞkrçkxeþ Mkk{u ÷zðk{kt {ËËYÃk çkLku Au zkuMkkfkÞk
zku
MkkfkÞk £wxLkku WÃkÞkuøk Ërûký ¼khík{kt {kuxkÃkkÞu ÚkkÞ Au yLku rðrðÄ «fkhÚke fhðk{kt ykðu Au . EÂLzÞLk ELMxexâw x yku V fu r {f÷ xufLkku÷kuS, niËhkçkkËu zkuMkkfkÞk (ze.fu) ßÞw þ Ãkh Mkw ¢ ku Í «u r hík ø÷w f ku Í yMkrn»ýqíkk yLku ykuÂõMkzuxeð íkýkðLke yMkh rð»kÞ Ãkh yæÞÞLk fÞwO Au. ø÷wfkuÍ yMkrn»ýwíkk ÷kuneLku «¼kðeík fhðk{kt ø÷wfkuÍLke íkw÷Lkk{kt ðÄkhu Mkk{kLÞ Míkh íkhV òÞ Au. íkuLke Mkth[Lkk yLku rðþu»k økwý yuLxe-ykuÂõMkzuLxLku ÷eÄu íkýkðøkúMík ÷kufkuLku hkník ykÃku Au íku{ s ÓËÞ hkuøk, zkÞkrçkxeMk yLku fuLMkh Mkrník yLkuf
rçk{kheykuLke MkkÚku òuzkÞu÷ nkuÞ Au. yæÞÞLk Ëhr{ÞkLk {kir¾f MðYÃk{kt «þkrMkík ði¿kkrLkfkuyu yuf {rnLkk {kxu MkwøkhLkwt r{©ý íkiÞkh fÞwO. ßÞkhu íku{ýu íku òLkðhkuLku zkuMkkfkÞk ßÞwMk ykÃkðk{kt ykÔÞwt íkku Mkq ¢ ku s Lke ûk{íkk Wí«u h ý ø÷w f ku s yMkrn»ýw í kk ½ýw ykuAwt ÚkE økÞwt. yk WÃkhktík zkuMkkfkÞk ßÞwþ þheh{kt yu L xe-yku  õMkzu L x rMkMx{Lkku rðfkMk fhu Au.
«íÞuf Ãkkt[ Ãkife yuf ¾kã Mkk{økúe Lkf÷e
Mkk
hk ykhkuøÞ {kxu VkMx Vqz s Lknª Ãkhtíkw Ëk¤, ½e,íku÷ ðøkuhu Ãký òu¾{YÃk nkuE þfu Au. ¾kã Mkwhûkk yku Ú kku r hxe yu V yu M kyu M kyu y kELke íkÃkkMk{kt Mkk{u ykÔÞwt níkwt fu Ëuþ{kt ðu[kíkk Ëhuf Ãkkt[ Ãkife yuf ¾kã ÃkËkÚko ¼u¤Mku¤ yLku Lkf÷e çkúktz nkuÞ Au. W¥kh «Ëuþ, Ãktòçk, {æÞ«Ëuþ, økwshkík yLku {nkhk»xÙ{kt ¼u¤Mku¤Lkk yLkuf fuMk Mkk{u ykÔÞk Au, su{k MkkiÚke ðÄkhu W¥kh«ËuþLkwt Lkk{ Au. yuVyuMkyuMkyuykELkk ynuðk÷ «{kýu yk ð»kuo 24{e LkðuBçkh MkwÄe{kt 14
f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
74,010 Lk{qLkkLke íkÃkkMk fhðk{kt ykðe níke. íku{ktÚke 14,599 MkuBÃk÷ ¼u¤Mku¤ yLku Lkf÷e çkúkLz òuðk {¤e níke. 2,795 fuMk{kt 10.93 fhkuz YrÃkÞkLkku Ëtz ÷økkððk{kt ykÔÞku níkku. 2,676 yÃkhkrÄf fuMk LkkUÄkÞk níkk. 1,402 fuMk{kt Ëkur»kíkkuLku Mkò fhðk{kt ykðe níke. yuMkku[u{Lkwt fnuðwt Au fu ¼khík{kt ¼u¤Mku¤ yLku Mktøkún¾kuheLku yxfkððk {kxu yuf fkÞËku íkku Au Ãkhtíkw íku yux÷ku «¼kðþk¤e LkÚke fu ÷kufku íkuLkkÚke zhu. ¾kã ÃkËkÚkkuoLke økwýð¥kkLkku {wÆku sqLk{kt Lkðk «fkhu hsq ÚkÞku níkku ßÞkhu
ykuÚkkurhxeyu {uøkeLkk ðu[ký Ãkh «ríkçktÄ ÷køkðk{kt ykÔÞk níkk. òufu {wtçkE nkEfkuxuo íkuLku Ëqh fÞkuo níkku. ykuøkMx{kt Mkwr«{ fkuxoLke ykuÚkkurhxeLke yuzðkEsheyu Ãký íkuLku Lkfkhe ËeÄe níke. õÞkt-fux÷k Lk{qLkk ¼u¤Mku¤ yLku Lkf÷e {éÞk · W¥kh«Ëuþ 4.119 · fýkoxf 311 · yktÄú«Ëuþ 290 · hksMÚkkLk 747 · sB{w-fk~{eh 621 · fuh÷k 464 · økwshkík 1,243 · {nkhk»xÙ 1,162 · íkkr{÷Lkkzw 1,047 · Ãktòçk 1,458 · {æÞ«Ëuþ 1,412
{sçkqík ykf»kof yuf Mk{kLk, y÷eo òËq /íkusLke yk s íkku Au yku¤¾
SOMANI KANAK SEEDZ PVT LTD C-91/7, SECOND FLOOR, WAZIRPUR INDUSTRIAL AREA , NEW DELHI - 110 052 Ph- 011 47503925, 011 47505228
f]r»k Mk{k[kh
www.krishijagran.com
ðu{whe ykE.ykE.yk.ykhLkk Lkðk rLkËuoþf çkLÞk
¼k
híkeÞ f]r»k MktþkuÄLk Ãkrh»kË (ykEMkeyuykh) ytíkøkoík ¼khíkeÞ [ku¾k MktþkuÄLk MktMÚkk, niËhkçkkËu yuf Lkðk rLkËuoþf MðYÃk{kt ðu{whe hðeLÿ çkkçkwLke ÃkMktËøke fhe Au. ykEykEykhykh îkhk ÃkkuíkkLkk 50 ð»ko Ãkqýo fÞko Au yLku yk ð»kuo Mðýo sÞtíke ð»ko Wsðe hÌkwt Au. ðu{whe çkkçkw íku÷tøkkLkkLkk rLkò{kçkkË rsÕ÷kLkk hnuðkMke Au. íku{ýu yu.Ãke. íku÷tøkkLkk yLku økwshkík suðk yLkuf hkßÞku{kt rðrðÄ ÃkËku Ãkh fk{ fÞwO Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu [ku¾kLke yLkuf òíkkuLku rðfrMkík fhðk {kxu ÞkuøkËkLk ykÃkðk{kt ykÔÞwt Au yLku [ku¾kLke sið-Ëwøko{kt rðþu»k¿kíkk «kó Au.
ykE.ykE.ykh.ykh{kt ÃkkuíkkLkk ði¿kkrLkf MknÞkurøkÞkuLke {ËËÚke ðu { w h eyu [ku ¾ k WíÃkkËLk ðÄkhðk, Ãkkýe, s¤ðkÞw ÃkrhðíkoLk íkÚkk ©{ MktçktrÄík {wÆkLku ÷E WíÃkkËLk MktçktrÄík hýLkerík çkLkkðe Au. íku{Lkwt {wÏÞ fuLÿ ¾kã Mkwhûkk, s¤ðkÞw ÃkrhðíkoLk yLku ©{ MktçktrÄík {wÆk MkkÚku økheçkkuLku Ãkku»ký Mkwhûkk MkwrLkrùík fhðkLkwt Au. f]r»k òøkhý xe{u ykE.ykE.ykh.ykhLkk rLkËu o þ f çkLkðkLkk WÃk÷ûk{kt yr¼LktËh ykÔÞk Au.
fexLkkþfkuLke ykuLk÷kELk LkkUÄýe sYhe
fu
LÿeÞ f]r»k yLku ¾uzqík fÕÞký «ÄkLk ©e hkÄk{kunLk ®Mknu ðLkMÃkrík Mkthûký, MktøkhkuÄ yLku Mktøkún rð¼køk, VrhËkçkkËLke íkÃkkMk fhíkk rLkËuþk÷ÞLkk ík{k{ rð¼køkkuLkk fkÞo¢{kuLke Mk{eûkk fhe Au. rLkËuþk÷Þ îkhk ykE.Ãke.yu{. f]r»k ¾uík ÃkkXþk¤kLkk ykÞkusLkLke íku{ýu «þtMkk fhe níke yLku yk fkÞo¢{Lku hkßÞ MkhfkhkuLke MkkÚku ykøk¤ ðÄkhðk rðþu»k ¼kh ykÃkðk fÌkwt níkwt. fexLkkþfkuLke LkkUÄýeLku rLkËuþk÷Þ îkhk ykuLk÷kELk fhðkLkk «ÞkMkkuLke Ãký íku{ýu «Mktþk fhe níke.
fuLÿeÞ f]r»k «ÄkLku Äkhk 9 (3) ytíkøkoík LkkUÄýe {kxu ykðíke yhSLku Ãký ykuLk÷kELk fhðk {kxu rLkËuoþ ykÃÞk Au yLku sýkÔÞwt Au fu yk Ãkøk÷kÚke rLkËuþk÷Þ{kt ðÄw ðÄkhu ÃkkhËŠþíkk ykðþu. ËkuZ ð»ko{kt 51,594 fexLkkþfLke LkkUÄýe fhkð{kt ykðe Au, suLku ÷eÄu AuÕ÷k [kh ð»ko{kt fw÷ 21,741 fexLkkþfLke LkkUÄýe ÚkE Au.
yuLkMkeyu{yu÷ yLku yuVSykhykEyu MknÞkuøk {kxu nkÚk r{÷kÔÞk
¼k
híkLkk LkuþLk÷ fku÷uxh÷ {uLkus{uLx r÷r{xuz (yuLkMkeyu{yu÷)yu ÃkhMÃkhLkk rníkLkk ûkuºkku{kt MknÞkuøk fhðk {kxu yu.yuV.S.ykh.ykE, Ërûký yk£efkLkk MkkiÚke {kuxk f]r»k ÔÞðMkkrÞf ftÃkLkeLke MkkÚku yuf Mk{sqíke fhe Au. çku ftÃkLkeyu fÌkwt níkwt fu MknÞkuøk Mke{k WÃkhLkk ÔÞkÃkkh «ðkn, yLkks Mkt[k÷Lk yLku {kfuoxªøk, ÔÞkÃkkh Lkkýkt 16
f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
íkÚkk fku÷uxh÷ {uLkus{uLx, rLkheûký, Ãkheûký yLku «{kýefhý, ¼q { kLkr[ºký, {ki M k{ ¾hkçk yLku ÃkkfLkk yktf÷Lk suðk ûkuºkku Ãkh rðþu»k æÞkLk ykÃkðkLke sYh Au. yuLk.Mke.yu{.yu÷ ¼khíkLke yuf yøkúýe nkðuoMxe fhíke f]r»k Mkt[k÷Lk V{o Au , ßÞkhu yu . yu V .S.ykh.ykE yk£efkLkk 40 Ëuþku{kt {wÏÞ ¾kã yLku f]r»k Mkt[k÷Lk MkkÚku WÃkÂMÚkrík Ähkðu Au.
yuLk.Mke.yu{.yu÷Lkk Mkt[k÷Lk rLkËuoþf yLku Mke.Eyku MktsÞ fki÷u ykïkMkLk ykÃÞw t níkw t fu yk ¼køkeËkheÚke yu.yuV.S.ykh.ykELke Mk{]Ø yLkw¼ð yLku WÃkÂMÚkríkLkku ÷k¼ ÷uðk ¼khíkykr£fk ÔÞkÃkkh «ðknLku W¥kusLk {¤þu.
f]r»k Mk{k[kh
www.krishijagran.com
MkkuÞ÷ nuÕÚk fkzoLkwt rðíkhý sw
LkkøkZ ÂMÚkík ykEMkeykhLkk {økV¤e MktþkuÄLk fuLÿ îkhk rðï s{eLk rËðMk {Lkkððk{kt ykðe hÌkku Au. yk «Mktøku ¾uzqíkkuLku MkkuÞ÷ nuÕÚk fkzo ykÃkðk{kt ykÔÞk níkk. yºku WÕ÷u¾ÞLkeÞ Au fu ð»ko 2015Lku yktíkhhk»xÙeÞ s{eLk ð»ko íkhefu Wsððk{kt ykðe hÌkwt Au, su ytíkøkoík {økV¤e MktþkuÄLk fuLÿLkk f{o[kheykuyu ¾uzqíkkuLku MkkuÞ÷ nuÕÚk fkzo ykÃkeLku ÞkuøÞ Mk{Þu {kxeLke íkÃkkMk fhkðe þfkÞ. yk «Mktøku MktþkuÄLk fuLÿLkk [uh{uLk, íkk÷wfk Ãkt[kÞík, ykEMkeyuykhLkk rhMk[o zkÞhuõxh yLku 300 fhíkkt ðÄkhu ¾uzqíkku WÃkÂMÚkík hÌkk níkk.
{kÁt økk{ {kÁt økkihð ykðe níke. yk «Mktøku yuf ÃkwMíkf {kÁt økk{ {kÁt økkihðLkwt Ãký rð{ku[Lk fhðk{kt ykÔÞwt níkwt, su yk fuLÿLkwt ykf»koýLkwt fuLÿ níkwt. {wÏÞ yríkrÚk íkhefu [hku¥kh ÞwrLkðŠMkxe ykuV MkkRMk yuLz xufLkku÷kuSLkk fw÷Ãkrík zku.çke.S.Ãkxu÷u sýkÔÞwt níkwt fu yki»krÄÞ yLku MkwøktrÄík Akuz {kxu WíÃkkËLk, Mkthûký yLku MktþkuÄLk xufLkku÷kuS{kt {níðLkwt ûkuºk Au su LkðeLk ÿrüfkuýLke s\h Au. ø÷kuçk÷ EÂLzÞLk rçkÍLkuMk Ãkrh»kËLkk MktMÚkkÃkf yts÷e Ãkktzuyu Ãký yk «Mktøku WÃkÂMÚkík hÌkk níkk. íku{ýu ¾uíkeLke xufLkefLkk rðMíkkh {kxu yuf yu{ykuÞw Ãkh nMíkkûkh fÞko shkík ÂMÚkík ykEMkeyuykhLkk yki»krÄÞ yLku MkwøktrÄík Akuz níkk. fkÞo¢{{kt ¾uíke xufrLkf yLku økwýð¥kk rLkÞtºký MktþkuÄLk fuLÿ ¾kíku [kuðeMk{ku MÚkkÃkLkk rËðMkLke Wsðýe fhðk{kt rð»kÞ Ãkh Ãký «fkþ Ãkkzâku níkku.
økw
ykEMkeyuykhLkk Lkðk {nkrLkËuoþfLke þkuÄ òhe
¼k
híkeÞ f]r»kLku Lkðe ô[kE Ãkh ÷E sðk {kxu Mkhfkhu ¼khíkeÞ f] r »k Mkt þ ku Ä Lk Ãkrh»kËLkk Lkðk {nkrLkËuoþfLke þkuÄ{kt Au. furçkLkux Mkr[ðLke yæÞûkíkkðk¤e Mk[o fr{xe {n¥ðLkk ÃkËkuLke rLkÞwÂõíkLku ÷E [ku¬Mk rLkýoÞ fhþu. íku ytíkøkoík h[ðk{kt ykðu÷ Wå[ MíkheÞ Mkr{rík ¼khíkeÞ f]r»k MktþkuÄLk Ãkrh»kËLkk Lkðk {nkrLkËuoþfLke íkÃkkMk{kt Au. Mkr{ríkLke «Úk{ çkuXf{kt yuðwt Lk¬e ÚkÞwt Au fu ðíko{kLk {nkrLkËuoþfLkku fkÞofk¤ ðÄkhðk{kt ykðþu Lknª. ¼khíkeÞ f]r»k Mkt þ ku Ä Lk Ãkrh»kË (ykEMkeyu y kh)Lkk {nkrLkËu o þ f zku.yuMk.yÞÃÃkLkLkku fkÞofk¤ Ãkqýo Úkðk sE hÌkku Au, Ãkhtíkw MkuðkrLkð]r¥k {kxu nsw çku ð»ko çkkfe Au,yk {kxu íku{Lku Mkuðk rðMíkkhLke [[ko Ãkh òuh ykÃÞwt níkwt, Ãkhtíkw furçkLkux Mkr[ð Ãkefu rMkLnkLke yæÞûkíkkðk¤e Ãkkt[ MkÇÞLke Mk[o fr{xeLke «Úk{ çkuXf yÞÃÃkLkLkku fkÞofk¤ ðÄkhðk ELfkh fhðk{kt ykÔÞku níkku . Mkq º kku L kk sýkÔÞk «{ký ík{k{ {w Ï Þ þku Ä
Mkt M Úkk,Þw r LkðŠMkxe yLku yLÞ Mkt M Úkkyku { kt WÃkÞw õ ík WB{uËðkheLkk Lkk{Lku MkE Mkq[Lk ykÃkðk fnuðk{kt ykÔÞwt Au. Mk[o fr{xe fkuE yhS ðøkh W{uËðkhLkwt Lkk{ Mkk{u÷ fhe þfu Au. WÕ÷u¾LkeÞ Au fu nk÷Lkk {nkrLkËuoþf yÞÃÃkLkLkku fkÞofk¤ rzMkuBçkh{kt Ãkqýo Úkðk sE hÌkku Au. íkuLkk {kxu Lkðk zeSLke íkÃkkMk òhe Au. f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
17
f]r»k Mk{k[kh
www.krishijagran.com
ShkLkk ðkðuíkh{kt íkuS
økw
shkík Ëuþ{kt MkkiÚke {kuxw Shk WíÃkkËf hkßÞ Au. íkksuíkh{kt ShkLkwt ðkðuíkh Äe{w Ãkzâw níkwt Ãkhtíkw nðu íkuLkk ðkðuíkh ðÄkhu íkus çkLÞwt Au.økwshkík f]r»k rLkËuoþk÷Þ îkhk òhe yktfzkfeÞ {krníke «{kýu hkßÞ{kt rzMkuBçkhLkk «Úk{ Mkókn MkwÄe{kt çku ÷k¾ nuõxh{kt ShkLkk ÃkkfLkwt ðkðuíkh ÚkE økÞwt Au. hkßÞ{kt MktÃkqýo rMkÍLk{kt 3.52 ÷k¾ nuõxh{kt ðkðuíkh ÚkkÞ Au. yuðku ytËks Au fu yk ð»kuo ðkðuíkh ºký ÷k¾ nuõxh{kt ÚkE þfu Au. òufu økík ð»koLke íkw÷Lkk{kt ShkLkwt WíÃkkËLk ytËks ykuAk{kt ykuAku hÌkku níkku Ãkht í kw yk ð»ku o íku L kw t WíÃkkËLk Mkw Ä Þw O Au .
Ëk¤Lkk çkVh MxkufLku {tsqhe
yk
ð»kuo su «fkhu Ëk¤Lke ®f{ík{kt ðÄkhku ÚkE hÌkku Au íkuLku òuíkk íkuLku ytfqþ{kt ÷uðk{kt {kxu rðrðÄ «fkhLkk «ÞkMkku fhðk{kt ykðe hÌkk Au.yuf çkksw Mkhfkhu Ëk¤Lke rft{íkLku ytfqþ{kt ÷uðk {kxu ˤLkku çkVh Mxkuf çkLkkððkLkku rLkýoÞ fÞkuo Au. yk {kxu 1.5 ÷k¾ xLk Ëk¤Lke ykÞkík fhðk{kt ykðþu. ®f{íkLku ðÄíke yxfkððk {kxu yk Ãkøk÷k ¼hðk{kt ykÔÞk Au. ykŠÚkf çkkçkíkkuLkk {tºke{tz¤ Mkr{ríkyu sYh Ãkzu íku ÂMÚkrík{kt Ëk¤Lke ykÞkík fhðkLkku rLkýoÞ fÞkuo Au. yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu Mkhfkh ykuõxkuçkh{kt ònuhkík fhe níke fu Ëk¤Lkku çkVh Mxkuf çkLkkðe hk¾e Ëk¤Lke ®f{íkkuLku ytfqþ{kt ÷uðk{kt ykðþu.
¼khík{kt ½xe þfu Au MkkuÞkçkeLkLkwt WíÃkkËLk: ÞwyuMkzeyu
y
{urhfe f]r»k rð¼køk (ÞwyuMkzeyu)Lkk ¼khík{kt MkkuÞkçkeLk WíÃkkËLkLkk ytËks{kt LkkUÄÃkkºk ½xkzku fhðk{kt ykÔÞku Au. ÞwyuMkzeyu îkhk LkðuBçkh{kt òhe ynuðk÷ «{kýu ð»ko 2015-16 Ëhr{ÞkLk ¼khík{kt ykþhu 95 ÷k¾ xLk MkkuÞkçkeLk WíÃkkËLk ÚkðkLkku ytËks Au. nðu rzMkuBçkh{kt òhe fhðk{kt ykðu÷ ynuðk÷{kt yk ytËks ½xkzeLku 80 ÷k¾ xLk fhðk{kt ykÔÞku Au. òufu MkkuÞkrçkLk «kuMkuMkMko yuMkkurMkyuþLk ykuV EÂLzÞkyu yøkkW ð»ko 2015-16 {kxu WíÃkkËLk Võík 74 ÷k¾ xLk ÚkðkLkku ytËks ÔÞõík fÞkuo níkku. 18
f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
f]r»k Mk{k[kh
www.krishijagran.com
Ãk[kMk yçks zku÷hLkwt Úkþu ¾kã çkòh
W
íÃkkËLkkuLke ðÄe hnu÷e ÷kufr«Þíkk ðå[u Ëuþ{kt zççkkçktÄ ¾kã çkòh 2017 MkwÄe 50 yçks zku÷h ÚkE þfu Au, su nk÷{kt 32 yçks zku÷h sux÷ku Au. Wãkuøk {tz¤Lkk [uh{uLkLkk yuf Mkðuoûký{kt sýkðkÞwt níkwt fu {nkLkøkhku{kt ¾kã xuðku{kt ¼khu VuhVkh fhðk{kt ykÔÞku Au. òufu çk{ýe yk{ËLke, SðLk þi÷e yLku MkwrðÄkyku{kt ¼khu ðÄkhku ÚkðkLku ÷eÄu ykþhu 79 xfk Ãkrhðkh íkhík s çkLkkh ¾kãkLkLku «kÚkr{fíkk ykÃku Au. yk Mkðuoûký{kt 76 xfk {kíkkrÃkíkk fu su Lkkufhe fhu Au yLku su{Lkk çkk¤fku Ãkkt[ ð»ko fhíkk ykuAe ô{hLkk Au íku fkuELku fkuE heíku {rnLkk{kt 10-12 ð¾ík
Mkh¤íkkÚke íkiÞkh Úkíkk yknkh ykÃku Au. MkqºkkuLkk sýkÔÞk «{kýu þnuhe rðMíkkhku ¾kMk heíku {nkLkøkhku{kt zççkçktÄ ¾kã ÃkËkÚkoLkk ðÃkhkþ ½ýku ðÄkhu Au, ßÞkt SðLkLke hVíkkh íkus Au yLku yk ûkuºk{kt ½ýe ftÃkLkeyku ykfŠ»kík ÚkE hne Au. ynuðk÷ «{ký þnuh, Lkøkh yLku økúk{eý økúknfku{kt ½ýku Vuh Au. zççkkçktÄ ¾kã ÃkËkÚkkuo{kt þnuhe ûkuºkLkwt ÞkuøkËkLk 80 xfk Au. zççkkçktÄ ¾kãkLkLkk {w Ï Þ ¾t z ku { kt çku f he
WíÃkkËLkku, fuLkðk¤k Mkwfk WíÃkkËLkku ¾kã ÃkËkÚko , £ku Í Lk xu f Lkku ÷ ku S Ähkðíkk WíÃkkËLkku, huze xw Ex ¾kãkLk, zuhe WíÃkkËLk, Ãkkýe MktçktrÄík WíÃkkËLkku, MðkMÚÞ WíÃkkËLk íkÚkk Ãku s¤Lkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au.
çkexe fÃkkMkLke ®f{íkku Ãkh rLkÞtºký «{kýu rçkÞkhýLkwt {qÕÞ íkÚkk «òrík {qÕÞ Mkrník ÷kEMkLMk þqÕfLkwt rLkÄkohý yLku rLkÞ{Lk fhðkLkku Ãký rLkýoÞ fhðk{kt ykÔÞku Au.
fu
Lÿyu ykLkwðtrþf ÃkrhðíkoLkÚke íkiÞkh fÃkkMk (çkexe fÃkkMk)Lkk rçkÞkhý (yLÞ òíkku)Lke ®f{ík rLkÞtrºkík fhðk {kxu rLkýoÞ fÞkuo Au. yk {kxu {k[o 2016Úke Ãkqýo MðYÃk ðÄkhu «{ký{kt ðu[ký {qÕÞ (yu{ykhÃke)Lkwt rLkÄkohý fhðk{kt ykðþu. MkhfkhLkwt yk Ãkøk÷wt {kuLkMkuxku suðe rLkÞtºký nkErçkúz rçkÞkhý ftÃkLke {kxu {kuxku Vxfku {kLkðk{kt ykðu Au. f]r»k {tºkk÷ÞLke yrÄMkq[Lkk
nk÷{kt ËuþLkk rðrðÄ ¼køkku{kt çkexe fÃkkMk y÷øk-y÷øk ËhkuÚke ðu[ðk{kt ykðe hÌkk Au. òhe yrÄMkq[Lkk{kt f]r»k {tºkk÷Þu sýkÔÞwt níkwt fu su MktðŠÄík nk÷Lke ÃkrhÂMÚkrík yLku ¼rð»ÞLkk fÃkkMk rçkÞkhýLkwt ðu[ký {qÕÞ yuf Mk{kLk rLkÞ{Lk fhðk {kxu fÃkkMk rçkÞkhýLke ®f{ík ykËuþ òhe fhðk{kt ykðu÷ Au. íku{k yuðwt fnuðk{kt ykÔÞwt Au fu ¾uzqíkkuLku fÃkkMk rçkÞkhý rLk»Ãkûk, ÞkuøÞ yLku MkMíkk {qÕÞÚke WÃk÷çÄ fhkððk MkkÚku Ëuþ¼h{kt fÃkkMk rçkÞkhýLke ®f{íkLku yuf Mk{kLk hk¾ðk{kt ykðu Au. íkuLke yøkkW yk ytøku ¾uzqíkku íkÚkk ¼khíkeÞ hk»xÙeÞ çkeÞkhý MktøkXLku çkexe fÃkkMk íkÚkk yLÞ òíkkuLkwt ðu[ký {qÕÞ rLkÞ{Lk fhðk {kxu {tºkk÷ÞLku rðLktíke fhe níke. yrÄMkq[Lkk «{kýu fÃkkMk rçkÞkhýLkk yu{ykhÃke nk÷ ð»ko 31 {k[o yÚkðk íkuLke yøkkW Mkhfkhe hksÃkºk{kt yrÄMkqr[ík fhðk{kt ykðþu yLku íku y÷øk LkkýkfeÞ ð»ko {kxu ÷køkw Ãkzþu.
f]r»k òøkhý f]r»k òøkhý Mkk{rÞfLku ½hu-½hu ÷E sðk {kxu ç÷kuf Míkh Ãkh {uLkush, yuÂõÍõÞwxeðLke ykð~Þfíkk Au. rsÕ÷k {kfuo®xøk ykurVMkh MLkkíkf (3-4 ð»ko yLkw¼ð)
ðuíkLk yLku yLÞ ykf»kof Ãkufus
ç÷kuf yuÂõÍõÞwxeð 10{wt ÃkkMk (yLkw¼ð- ¾uzqíkku MkkÚku Mkkhe heíku ðkík[eík)
MktÃkfo fhku: rLkþktík xktf [tËhËuð ¼è. yku÷ EÂLzÞk MkõÞwo÷uþLk yrÄfkhe, VkuLk: 09953756433, 09891263263 60/ 9, ºkesu {k¤, ÞwMkwV MkhkÞ {kfuox,økúeLk Ãkkfo {uxÙku MxuþLk ÃkkMku, Lkðe rËÕne-110016, VkuLk Lktçkh: 011-26511845, 26517923 E{u÷: circulation@krishijagran.com, info@krishijagran.com, Website: www.krishijagran.com, www.kjcommoditynews.com
f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
19
કં પની સમાચાર
www.krishijagran.com
÷uçkkuhuxhe{kt sL{ ÷uþu økkÞku
Ëq
Ä WíÃkkËLk yLku økkÞkuLke MktÏÞk ðÄkhðk {kxu y{q÷u yuf yLkku¾e heík ÃkMktË fhe Au. ði¿kkrLkf xufLkku÷kuSLkku WÃkÞkuøk fheLku økkÞkuLke MktÏÞk ðÄkhðk {kxu ftÃkLke økkÞkuLku ykŠxrVrþÞ÷ heíku «uøLkLx fhe hne Au. yk xufLkef{kt yu çkkçkíkLku MkwrLkrùík fhe þfkÞ Au fu íkuLkkÚke sL{íkk ðkAzk fu ðkAzeyku íku [ku¬Mk Lk¬e fhe þfkþu. y{q÷Lkk 43 yufh{kt Vu÷kÞu÷ yk ykŠxrVrþÞ÷ ELkMkur{LkuþLk MkuLxh{kt MkuõMz Mke{Lk xufrLkfLku Ëuþ{kt s rðfrMkík fhe fk{u ÷økkze þfkÞ Au. y{q÷ îkhk WÃkÞkuøk{kt ÷uðk{kt ykðíke yk xufLkef ^÷ku MkkÞxku{uxÙe Ãkh ykÄkrhík Au. yk xufrLkf yíÞkhu çku Ëuþ y{urhfk yLku fuLkuzk{kt WÃk÷çÄ Au. yk «r¢Þk ytíkøkoík WíÃkÒk Úkíkk ðkAzkLkk ®÷øk yLkwÃkkík ftxÙku÷ fhe þfkÞ Au. ÷uçkkuhuxhe{kt íku ççkkík Lk¬e fhe þfkÞ Au fu økkÞ ðkAze ykÃkLkkh MÃk{o Mku÷{kt ðAzku ykÃkíkk MÃk{o Mku÷ fhíkk ðÄkhu zeyuLkyu nkuÞ. yuðe òýfkhe Au fu y{q÷ yk ÞkusLkk Ãkh yíÞkh MkwÄe{kt 30 xfk sux÷wt fk{ fhe [wfe Au yLku çku nòh økkÞku Ãkh íkuLkku «Þkuøk fÞkuo Au. yk ÞkusLkk{kt ði¿kkrLkf
MktMÚkkLku Ãký ¼køkeËkh fhðk{kt ykðe Au. yuðe òýfkhe Au fu Ëuþ{kt çk¤ËLke ½xíke MktÏÞk íkÚkk ËqÄLke ðÄíke {køkLku æÞkLk{kt ÷E yk Ãkøk÷wt ¼hðk{kt ykðu.yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu Mkk{kLÞ «sLkLk{kt 50 xfk Mkt¼kðLkk økkÞ yÚkðk çkk¤Ë rLk{koýLkwt nkuÞ Au. òu y{w÷Lkku yk «Þkuøk MkV¤ hnuþu íkku ËqÄ WíÃkkËLkLke MkkÚku ði¿kkrLkf ÿrüÚke ËuþLku {kuxe MkV¤íkk {¤þu.
Lkðk Ãkzfkhku {kxu ÞwÃkeyu÷ îkhk Mk{kÄkLk
Þw
Ãkeyu÷, çkúkÍe÷{kt fÃkkMkLke xufrLkf÷ Ãkzfkhku ytøku [[ko fhðk {kxu ykX rLk»ýkíkku yufsqx fhðk{kt ykÔÞk Au. fÃkkMk çkòh{kt «ðuþ {kxu Þw.Ãke.yu÷ yuf {sçkqík ÃkkuxoVkur÷Þku çkLkkðe hÌkk Au. rLk»ýkíkku fuðe heíku ¼khíkeÞ çknwhk»xÙeÞ çkòhLke ytËh WíÃkkËLk rðfkMk yLku xufrLkf÷ çkòhLkku rðfkMk fhðk fk{ fhe þfu Au, íku rð»kÞ Ãkh yuf çkuXf{kt Mk÷knfkhkuLku
yk «fkhLkk Ãkkf {kxu Mk{kÄkLk MkkÚku Ãkheûký hsq fhu. Mk÷knfkhkuLkk Mk{qnyu Ã÷uøk fÃkkMkLkk Ãkkf Ãkh ykøkk{e 2 ð»ko {kxu fku{çkuxTMk{kt {wÏÞ ÃkzfkhkuLke yku¤¾ fhðkLke ÞkusLkk çkLkkðe Au.nŠçkMkkEz{kt {wÏÞ rLkËý y{uhkLkuÚÞwÍ ÃkkÕ{uh (rzSxrhÞk ELMÞw÷uheÍ), E÷urMkÞLk EÂLzfk (ðkÞhøkúkMk) yLku fkuLMkeÍk çkkuLkkEhkLMkeMk (^÷uykçkLk) Mk{kðuþ ÚkkÞ Au. Ãkkf{kt Vqøk Lk ÷køku yLku ÃkkfLke MktÃkqýo {kðsík ÚkE þfu íku {kxu ftÃkLkeyu yuf yLkku¾e ÃkØíkeLku rLkÞtrºkík fhðk fk{ fhðwt òuEyu. ÞwÃkeyu÷Lke MktþkuÄLk xe{Lke ykøkk{e çkuXf òLÞwykhe, 2016{kt fuÂBÃkLkkMk, Mkkyku Ãkki÷ku{kt ÚkðkLke þõÞíkk Au.
çkeyuyuMkyuV ÷kÔÞwt Lkð fexLkkþf
çke
yuyuMkyuV [eLk{kt ð»ko 2016{kt Mkkík Lkðk fexLkkþfkuLku ÷ELku ykðe hÌkw Au. ftÃkLke îkhk rðfrMkík ÞwrhÞkLkk Mkr¢Þ íkíðku Ãkh ykÄkrhík LkðeLk¥k{ xufLkku÷kuSLkku WÃkÞkuøk fheLku ÞwrhÞk nkEzÙkur÷rMkMkLku yxfkððk {kxu yLku Ãkkf WíÃkkËLk WÃks nuíkw Mkfkhkí{f ÞkuøkËkLk {kxu íku ¾qçk s WÃkÞkuøke Au. 20
f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
íku{k Wå[ LkkExÙkusLkLkku WÃkÞkuøk fhe, yu{kurLkÞkLkk økXLkLku ykuAwt fheLku yLku {kxe{kt Þwrhs økríkrðrÄLku yðhkuÄðkLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au. {økV¤e MktçktrÄík {kxesrLkík íkÚkk çkes srLkík hkuøkku Mkk{u yk «fkhLkwt Ãk¤ çkLkkðe þfkþu su çkes Ãkh yuf suðk Ãk¤Úke çkesLku ðËkhu Mkr¢Þ yLku
Äq÷fýkuÚke çk[kðe þfkÞ Au. Ãkkf hkuøkkuLku rLkÞtrºkík fhðk {kxu yLku ÄkLkLku ÷E fexku L kk «çkt Ä Lk {kxu fexLkkþfku L kku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au yLku VqøkLkkþfku íkÚkk ÄqtÄ fðhus Ãký çkLkkððk{kt ykðu÷ Au.
કં પની સમાચાર
www.krishijagran.com
rhßfðkLkLke yktíkhhk»xÙeÞMíkhu rðfkMk÷ûke fk{økehe
rh
ßfðkLk MkezTMkLkk çkes WíÃkkËLk yLku çkes ÔÞkÃkkhLkk LkkýkfeÞ ð»ko 2015{kt 340 r{r÷ÞLk Þw h ku L kku fkhkuçkkh fÞkuo Au, su økík ð»kuo LkkýkfeÞ ð»koÚke Lkð xfk ðÄkhu hÌkku Au. ÷øk¼øk ík{k{ Ãkkfku yLku ík{k{ Ëu þ ku { kt rhßfðkLkLke ð]rØ òuðk {¤e Au. rhßfðkLkLkk þkf¼kS 25 y÷øk-y÷øk òíkku{kt rðfrMkík Au, su 100 fhíkk ðÄkhu Ëuþku{kt ðu[ðk{kt ykðu Au. ð»ko 2014-15{kt 110 r{r÷ÞLk
Þwhku yLkwMktÄkLk yLku rðfkMkLke ykðf ÷øk¼øk 30 xfk rLkfkMk fhðk{kt ykðu÷. ðÄe hnu÷e ðMkíkeLku æÞkLk{kt hk¾e rhßfðkLkLke ¼rð»Þ{kt rðfkMk {kxuLke WB{eË skhe fhu÷ Au. y÷øk-y÷øk {ki M k{ íkÚkk MÚkkrLkf økú k nfku L ke yøkúe{íkkyku «{kýu òíkkuLkku rðfkMk fhðk MkkÚku ftÃkLkeLkku ÷ûÞ ÷kufku ðå[u òøk]r¥kLkwt rLk{koý fhðkLkku Au. rhßfðkLk çkkøkkÞíkeLkk rðfkMk yLku þkf¼kSLkk
ðÃkhkþLku W¥ku s Lk ykÃkðk{kt íku L kw ÞkuøkËkLk EåAu Au. ykøkk{e ð»kkuo{kt hku f ký Þku s Lkk yt í køko í k ft à kLkeyu LkuÄ÷uoLz{kt MktþkuÄLk yLku rðfkMkLke MkwrðÄk íkÚkk {uÂõMkfku íkÚkk íktòrLkÞk{kt WíÃkkËLk ûk{íkkLku ðÄkhðkLkku ÷ûÞ hk¾u Au.
Mkku ÞB{e.. ExTMk yuLk y{q÷ yurÃkf..
Mkku
ÞB{e yuLz [kuf÷uxe, ðkW ExTMk yuLk yurÃkf. suýu Ãký MðkË [kÏÞku íku íkkheV fÞko ðøkh hÌkk LkÚke. yk íkf níke Ãkrù{ çktøkk¤{kt ykÞkursík 5{kt yuøkúku «kuxuf 2015 fu ßÞkt økwshkík fku-ykuÃkhurxð r{Õf {kfuo®xøk VuzhuþLk r{r÷xuz y{q÷, Ä xuMx ykuV EÂLzÞkyu ykEM¢e{ Mkuøk{uLx{kt Lkðe ykEM¢e{ y{q÷ yurÃkf ÷kU[ fhe níke.
ftÃkLkeLkk sqrLkÞh yuÂõÍõÞwxeð MkuÕMk hkSð [uxSoyu sýkÔÞwt níkwt fu ExTMk y{q÷ yurÃkf.. rhÞ÷ r{Õf rhÞ÷ ykEM¢e{ su{kt íkksuíkh{kt s Ãkrù{ çktøkk¤Lkk çkòh{kt Ãkøk {wõÞku Au. ykEM¢e{ ÷ðMko {kxu ftÃkLke íkuLku [kh y÷øk-y÷øk ^÷uðMko [kufku ykÕ{tz, [kufku fuÃku[eLkku, MxÙkuçkuhe yLku ðLke÷k{kt ÷kðu÷ Au. ©e [u x So y u sýkÔÞw t níkw t fu çku  ÕsÞ{ [ku f ku ÷ u x Lkku WÃkÞku ø k ykEM¢e{ çkLkkððk {kxu fhðk{kt ykðu Au. suÚke íkuLkku MðkË ðÄkhe þfkÞ. ykEM¢e{ çkLkkððk {kxu Võík ËqÄLkku s WÃkÞkuøk fhe þfkÞ Au, yk {kxu rhÞ÷
ykEM¢e{ Ãký fnuðk{kt ykðu Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu çkuÂÕsÞLk {uøkLk{ «{kýu y{q÷ yurÃkf MkMíke Ãký Au, suLke ®f{ík Võík 40 YrÃkÞk Au, su{kt çkuÂÕsÞLk {uøkLk{ 9 0 \rÃkÞk Au. ykuAk ËhÚke ½ýku Mkkhku xuMx, rhÞ÷ r{Õf yLku çkuÂÕsÞLk [kuf÷ux MkkÚku y{q÷ yurÃkf ¾kðkLke {ò y÷øk s nkuÞ Au.
¾uíke {kxu nðu M{kxo xÙuõxh ykðþu
Ëu
þ{kt M{kxoVkuLk yLku rzSx÷ WÃkfhýkuLkk WÃkÞkuøkLkk ðÄíkk «ÞkuøkLku òuíkk ¾uíke {kxu M{kxo xÙuõxhLku hsq fhðkLke íkiÞkhe òhe Au. su #Äý çkLkkððk WÃkhktík fux÷k «{ký{kt ¾uzký fhðkLke sYh Au yLku yuLSLkLke ÂMÚkrík ytøku Ãký {krníke ykÃkþu. f]r»k {kxu {þeLk WÃkfhý çkLkkðíke ftÃkLke òuLk zuÞh xqtf Mk{Þ{kt ¼khíkeÞ çkskh{kt M{kxo xÙuõxh hsq fhþu. ftÃkLkeLkk ðzk Mkíkeþ Lkkrzøkuhu sýkÔÞwt níkwt fu {kuçkkE÷ VkuLk xufLkku÷kuSLkk {khVíku suze ®÷fLku hsq fhe hne Au, su xÙuõxh ytøku rðMík]ík {krníke ykÃkþu. íkuLkkÚke xÙuõxhLku [kuheÚke çk[kðe þfkþu íku{ s MkŠðMkLkk Mk{Þ ytøku Ãký {krníke ykÃke þfkþu. íku{ýu yu{ Ãký sýkÔÞwt níkwt fu ftÃkLkeyu yuhftrzþLk [uBçkh ðk¤k xÙuõxhLku hsq fhðkLke ÞkusLkk Au, suLku ðíko{kLk ð»koLkk ytrík{ ºký {rnLkk MkwÄe{kt ¼khíkeÞ çkòh{kt hsq Úkþu. f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
21
કં પની સમાચાર
f]
r»kûkuºk{kt ykçkkunðk ÃkrhðíkoLkLkku Mkk{Lkku fhðku íku {kLkðíkkLkk MkkiÚke {ku x k Ãkzfkhku Ãki f e yu f {w Æ ku Au . {kuLkMkUxkuLkk yæÞûk yLku {wÏÞ fkÞofkhe yrÄfkhe Ówøk økúktxLkk {íku ftÃkLke ¾uzqíkkuLku {ËËYÃk çkLkðk {kxu frxçkØ Au. ftÃkLkeyu fkçkoLk WíMksoLk ykuAw fhðk yLku 9.6 yçks ÷kufkuLkk ¼kusLkLke ÔÞðMÚkkLkku ÷ûÞktf hk¾u Au, suLku ð»ko 2050 MkwÄe{kt nkt M k÷ fhðk {kxu «ÞíLkþe÷ Au . {kuLkMkUxku ftÃkLkeyu íkksuíkh{kt s ¾uzqíkkuLke MkkÚku ÃkkuíkkLkk fkçkoLk yr¼ÞkLk ytíkøkoík
www.krishijagran.com
fkçkoLk LÞwxÙ÷Úke ykçkkunðk ÃkrhðíkoLkLku nhkðþu {kuLkMkUxku rçkÞkhý, Ãkkf Mkwhûkk Ãkrh[k÷Lkku{kt ÷rûkík yuf yòuz fkÞo¢{Lkk {kæÞ{Úke ð»ko 2021 MkwÄe{kt Ãkrh÷rûkík fhíkk MknÞkuøk fhðkLke ÞkusLkk ònuh fhe Au. ftÃkLkeLkk «ÞkMkku{kt yLkuf ûkuºkku Ãkh æÞkLk furLÿík fÞwO Au, su{kt {wÏÞíðu rçkÞkhý WíÃkkËLk, Ãkkf Mkt h ûký yLku W¥k{ yk[hýLkk Ë¥kf økúný nuíkw zuxkLkwt ykËkLk-«ËkLk fhðkLku ÷økíkw Au. {kuLkMkUxkuyu çknkhLkk rðþu»k¿kkuLke {ËËÚke fkçko L k LÞw x Ù ÷ Ãkkf {ku z ÷
rðfMkkðu÷ Au, su ÔÞkÃkf f]r»k, s¤ðkÞw {kuzâw®÷øk yLku yLÞ Mk{qËkÞkuLke MkkÚku ÃkkuíkkLkk zuxk yLku {kuzâw÷Lkk Ãkrhýk{Lkku rnMMkku Úkðku yLku fkçkoLk WíMksoLkLku ykuAku fhðkLkku EhkËku Ähkðu Au. fLMkkh Mxux ÞwrLkðŠMkxe yLku s¤ðkÞw ÃkrhðíkoLk ytøkuLke yktíkh Mkhfkhe ÃkuLk÷ (ykEÃkeMkeMke)Lkk yuf ynuðk÷{kt zku. [f hkEMk, ¾kMk fheLku «kuVuMkhu sýkÔÞwt níkw t fu íkksu í kh{kt ykEÃkeMkeMkeLkk ynuðk÷ f]r»k økúeLk EÂLzÞk økuMkLku ykuAwt fhðk {kxu yuf {n¥ðLkku Mktfuík Au.
#MkuÂõxMkkEz: yuf Âõ÷f Ëqh
nt
{u þ k Lkðe xu f Lkku ÷ ku S Lku yÃkLkkðeLku ¼khík f] r »k ûkuºk{kt yøkúuMkh Au. yksu f]r»k MktçktrÄík òýfkhe yLku f]r»k MkkÚku òuzkÞu÷ WíÃkkËLkku ytøku MktÃkqýo {krníke «kó fhðe {w~fu÷ LkÚke. fkuR Ãký ûkuºk MkkÚku Mktf¤kÞu÷ fkuR òýfkhe «kó fhðe nðu Võík yu f Âõ÷f Ëq h Au . íkfrLkfe ÂMÚkríkLku æÞkLk{kt hk¾e nt{uþk Lkðk yuÃk ÷kU[ fhðk{kt ykðu Au. yk ©]¾÷k{kt f]r»k hMkkÞý WíÃkkËLk{kt yøkúýe ftÃkLke #MkkuÂõxMkkEzTMk (EÂLzÞk) r÷r{xuz (ykEykEyu÷) yuf ¾kMk Ãknu÷ Au, su ¾uzqíkku íkÚkk f]r»k Mk{wËkÞ {kxu ÃkkuíkkLkk {kuçkkE÷ yuÃ÷efuþLk ÷kU[ fhu Au.yk yuÃkLkwt Lkk{ Au #MkuÂõðMkkEx su ¾kMk fheLku ¾uzqíkku yLku f]r»k MkkÚku Mktf¤kÞu÷ ðøko {kxu íkiÞkh fhðk{kt ykðu÷ Au, íkuLkk {kæÞ{Úke Lkðíkh òýfkhe MkkÚku f]r»k WíÃkkËLkku yLku íkuLkk WÃkÞkuøk ytøku Ãký MktÃkqýo òýfkhe {¤e þfu Au. ykEykEyu÷Lkwt yuÃk ¾uzqíkku yLku f]r»k WíÃkkËfku {kxu íku ¾qçk s VkÞËkYÃk Mkkrçkík Úkþu fkhý fu íkuLkk {khVíku íku Lkðk WíÃkkËLkku yLku íkuLkk WÃkÞkuøk ytøku AuÕ÷k{kt AuÕ÷e {krníke Mkh¤íkkÚke «kó fhe þfu Au. EtMkuÂõxMkkEz yuÃk nk÷{kt yuLzÙkuRz {kuçkkE÷ Ãkh WÃk÷çÄ Au. suLku Mkh¤íkkÚke økqøk÷ Ã÷u Mxkuh{ktÚke £e{kt zkWLk÷kuz fhe þfkÞ Au. yk yuf ytíkheÞk¤ yuðk ËwfkLkËkhku yLku ze÷Mko {kxu Ãký ¾qçk s WÃkÞkuøke nþu su {kuxk¼køku Mkq[Lkk MktçktrÄík nkuÞ Au yLku çkòh{kt WÃk÷çÄ LkðeLk¥k{ WíÃkkËLkkuLke òýfkhe íku{Lkk MkwÄe ÃknkU[íke LkÚke. 22
f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
ðÃkhkþfkhkuyu ykEykEyu÷ WíÃkkËLkku ytøku MktÃkqýo òýfkhe suðe fu WíÃkkËLkLkk «fkh, rðþu»kíkkyku, ÃkufStøk, «Þkuøk «{ký, fex-®LkËý-hkuøk MktçktrÄík òýfkhe suðe yuÃk MkkÚku {¤þu, su 24 f÷kf økúknfku MkkÚku hnuþu. ykEykEyu÷Lkk {uLkuStøk rzhuõxh ©e hksuþ yøkúðk÷u sýkÔÞwt níkwt fu xufLkku÷kuSyu ¾hu¾h økúk{eý ¼khíkLke íkMðeh s çkË÷e Lkk¾e Au. {kuçkkE÷ VkuLk ÷kufkuLku òuzðk WÃkhktík ÔÞÂõíkyku yLku MktMÚkkyku ðå[u ytíkhLku ykuAwt fhu Au. íku{ýu yu{ Ãký sýkÔÞwt níkwt fu nðu yk Võík MktðkËkuLkwt ykËkLk-«ËkLkLkwt MkkÄLk s LkÚke Ãkhtíkw yLÞ yLkuf fkÞkuo{kt {n¥ðLke ¼qr{fk ¼sðu Au. ¾he ðkík yu Au fu {kuçkkE÷ VkuLkLke ÃknkU[ ytíkrhÞk¤ rðMíkkhku MkwÄe ÃknkU[e økE Au yLku íkuLku ðkík[eíkLkk {kæÞ{ íkhefu yu çkkçkíkLkku ÏÞk÷ hk¾ðkLkku Au fu økúknfku yLku ¾uzqíkku MkwÄe íku{Lku WÃkÞkuøke {krníke «ËkLk fhðk{kt ykðu.
કં પની સમાચાર
www.krishijagran.com
çkúkÞ-yuÞhLkk yrÄþkur»kík r[÷h
çkúk
Þ-yuh, Mkhfkh îkhk ykEyuMkyku 9001 yLku ykEyuMkyku 14001 yr¼«{krýík fku÷fk¥kkLke ftÃkLke Au, suýu ðirïfMíkh Ãkh fkÞo fhíkk yuf yuðe rMkMx{Lkwt rLk{koý fÞwO Au, suLkkÚke {kiMk{{kt çkË÷kðLkk r{òsÚke WíÃkÒk ykÿíkkLku Mkw f ðeLku ðkíkkðhýLku MðåA fhe þfkÞ Au. ftÃkLkeLkk MkuÕMk yuÂLsLkeÞh MkBçkwÆk MkuLku sýkÔÞwt níkw fu ftÃkLke Mkkhk yLku Wå[ økwýð¥kkðk¤k WíÃkkËLkku {kxu þkuÄ yLku rðfkMkLke MkkÚku WíÃkkËLk fkÞo Ãký fhu Au. yk MkkÚku Mkkhe Mkuðkyku ykÃkðk yLku Mkíkík LkðeLk íkfLkefeLkku WÃkÞkuøk fhe ¾uzqíkkuLkk rník{kt fkÞo fhðk {kxu ftÃkLke «ríkçkØ Au. ©e MkuLku sýkÔÞw t níkw t fu ft à kLkeyu {÷u r þÞk, ÚkkE÷uLz,[eLk, Ërûký fkurhÞk, ykuMxÙur÷Þk, ÞwyuE, çkúkÍe÷ íkÚkk ÞwyuMkyu{kt fkÞko÷Þ MÚkkrÃkík fÞko Au yLku yLÞ 40 Ëuþ{kt ftÃkLkeLkk {kfuoxªøk yrÄfkhe fkÞohík Au. ©e MkuLku sýkÔÞwt níkwt fu yk{ íkku ftÃkLke ÃkkMku yuh xÙex{uLx rçkÍLkuMk ytíkøkoík yLkuf LkðeLk xufLkku÷kuSÞwõík WíÃkkËLk Au, su{ fu zeÌkwr{zeVkÞMko, Ã÷kÂMxf zÙkÞMko, ðk»Ãkef]ík fq®÷øk ÃkuzTMk, yuLkSo rhfð®høk ðUxe÷uxMko ðøkuhu su Mkkhk Ãkkf {kxu s{eLkLkk íkkÃk{kLkLku rLkÞt r ºkík fhðk MkkÚku yksw ç kksw L kk ðkíkkðhýLku Ãký MðåA çkLkkððk {kxu MknkÞf Au . zeyu à ke yu h yu L z øku M k ÃÞwherVfuþLk rMkMx{ yk WíÃkkËLkku Ãkife yuf Au, suýu çkòh{kt ÃkkuíkkLke y÷øk yku¤¾ çkLkkðe Au. zÙkE yuh M¢çkh, zeyuÃke su çkkÞ yuh
îkhk rLk{koý fhðk{kt ykðu÷ Au, yuf MÚkkrÞíð «ýk÷e Au, su ïMkLk {kxu WÃkÞkuøk{kt ÷uðk{kt ykðíkk «kýðkÞwLku MðåA fhðkLkwt fk{ fhu Au. íku{k Ëqr»kík ðkÞwLku {þeLk{kt ÷køku÷ þw»f hkMkkÞrýf çkuz{ktÚke ÃkMkkh fhðk{kt ykðu Au.ßÞkt Ëqr»kík fý íÞkt s r[Ãkfe òÞ Au yLku MðåA ðkÞw çknkh ykðu Au . íku Mkh¤íkkÚke «Ëq»kýÚke çk[kðe þfu Au yLku ðkÞwLku ûkÞÚke çk[kððk {kxu yk WíÃkkËLk ½ýw Mkk Á t Mk{ kÄk L k Mkkr çkík ÚkE þfu Au . ©e Mku L k u sýkÔÞwt níkwt fu çkúkÞ yuh ftÃkLke îkhk ði r ïf Míkh Ãkh ykÿíkk-¼u s Lku rLkÞtrºkík fhðk, zÙk#øk, økuMk VuÍ rVÕxhuþLk íkÚkk MktÃkqýo ÃkÞkoðhý rLkÞtºký «ýk÷e [eLk, {÷urþÞk, çkúkÍe÷ yLku ÂMðíÍ÷uoLz{kt MknkÞf ftÃkLkeLke MkkÚku yuf MknkÞf Ã÷kLx ÞwyuMkyu{kt Ãký ÷køkððk{kt ykðu÷ Au. yuzòuÃþLk r[÷h yk r[÷h økúeLk xufrLkf Ãkh ykÄkrhík Au yLku ¼khík{kt yk «fkhLkku yuf Lkðwt WíÃkkËLk Au, suLkwt
rLk{koý çkúkÞ yuh îkhk fhðk{kt ykðu÷ Au. çkúkÞ yuf yuðwt WíÃkkËLk hsq fhðk{kt ykðu÷ Au, suLkk ðÄw Mkkhk Ãkrhýk{ ykÃkýu ¼rð»Þ{kt Ãký òuðk {¤e þfu Au. yk WíÃkkËLk {khVíku økúeLk xufLkefLkku WÃkÞkuøk fhíkk økúuz ðuMx nexLku fq÷ªøk fhðk {kxu WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðu Au, suÚke ÃkÞkoðhýLku Ãký fkuE s «fkhLkwt LkwfMkkLk Úkþu Lknª. yk «Úk{ yuðwt WíÃkkËLk Au, suLku ¼khík{kt hsq fhðk{kt ykÔÞwt Au, suÚke ðÄkhu{kt ðÄkhu ÷ku økúuz ðuMx nexLku {kuxe VuõxheykuÚke ÷E fq®÷øk yÚkðk yuh-fLzeþ®Lkøk{kt WÃkÞkuøk fhe þfkÞ Au. yk WíÃkkËLk MktÃkqýo heíku Efku£uLz÷e Au, su fkçkoLk-zkÞkuõMkkEzLkk «{kýLku ykuAw fhe WòoLkk ðÃkhkþLku ykuAwt fhu Au. çkúkÞ yuh yrÄþkur»kík r[÷h yuzðkLMz økúeLk íkfrLkf Ãkh ykÄkrhík Au . su { k yu z òu ç ku x Lkk MðYÃk{kt íkuLke rMkr÷fk su÷ yLku ÃkkýeLkku WÃkÞkuøk fhe þfkÞ Au. íkuLke ÷kEV 20 ð»ko fhíkk ðÄkhu Au. yk {þeLk «kuMkuMk RLzMxÙeÍ suðk Ãkkðh Ã÷kLxTMk, Vqz yuLz çkuðhuSMk, fur{f÷ {uLÞwVuõ[MkoLke MkkÚku fku { ŠþÞ÷ yu r hÞk su ð k yku r VMk, rçkÂÕzøMk, nkuxu÷,{ku÷ ðøkuhuLkku WÃkÞkuøk fhe þfkÞ Au.
®MksUxkLkk ºký Lkðk WíÃkkËLk
®Mk
sUxkyu ÃkkuíkkLkk LkðeLk¥k{ MktþkuÄLk WÃk÷çÄíkkLku ykÄkhu ºký yr¼Lkð WíÃkkËLkkuLku W¥kusLk ykÃÞwt Au. íku Au fexLkkþf «kuõ÷u{ rVx, ®LkËýLkkþf fur÷xâw yLku rçkÞkhýLkk ÷uÃk fhíkwt VkuhxuLkò zâwyku.
fur÷xâw (ø÷qVkuMkeLkux 20 xfk yu.yuMk)-íku çkúkuz MÃkuõxÙ{ ®LkËýLkkþf Au, su ÃkkuíkkLke Wå[ þwØíkk yLku rðïMkLkeÞíkkLke MkkÚku ÃkÞkoðhýLku yLkwfq¤ nkuðkLku ÷eÄu {kxeLku MkϾík Úkíkk yxfkðu Au.
«kuõ÷u{ rVx Mkqtze yLku rLk{uxkuzLkk ykuAe yðÄeLke ÷kðko yLku #zkÚke çkå[k rLkf¤ðkLkk Mk{Þu yMkh rLkÞtºký fhðk{kt Mkûk{ Au. íku fexLkkþf yÕxÙkðkÞ÷ux xufLkku÷kuS yLku ÃkkuíkkLke çk{ýe r¢Þkí{f þi÷e îkhk þkf¼kSLku ÷uÃkezkuÃxÙk fexÚke çk[kðu Au.
VkuhxuLkò zâwyku- yk yuf Lkðe ÃkuZeLke çkúkLz MÃkuõxÙ{ fexLkkþe rçkÞkhý ÷urÃkík yusLx Au. íku MkkExÙkLke÷e«ku÷ yLku ÚkkÞr{ÚkkuõÕMku{Lkk r{©ý çkLkkðeLku íkiÞkh fhðk{kt ykðu÷ {kxeðk¤k fexkuÚke {¬kLke Mkerz÷tøkLku «¼kðe MðYÃkÚke çk[kðe þfkÞ Au. f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
23
કં પની સમાચાર
www.krishijagran.com
^÷kEçkzoLkku M{kxo ®Mk[kE rLkÞtºkf
yk
su ßÞkt Ëhuf søÞkyu M{kxo yuøkúefÕ[hLke ðkík ÚkE hne Au yuðe ÂMÚkrík{kt òu ¾uzqíkLku M{kxo ®Mk[kE rLkÞtºkfLke ¼Ux {¤e òÞ íkku fnuðkLkwt s þwt nkuÞ. S, nk, ík{u ¾Át rð[kÞwO. yuf yu ð e s xu f rLkfÚke rLkŠ{ík ®Mk[kE rLkÞtºkf ¾uzqíkku {kxu rðfrMkík fhðk{kt ykðu÷ Au, suLke MknkÞíkkÚke M{kxo heíku ®Mk[kE fhe þfkÞ Au.
fkuBÃÞwxh MkkEx yuÂLsLkeÞh yLku ¾uzqík ©e Mkíkeþ fu.yuMk îkhk yk M{kxo ®Mk[kE rLkÞtºký çkLkkðu÷ Au, suLkwt Lkk{ íku{Lku ^÷kEðzo hkÏÞwt Au. ©e Mkríkþ 13 ð»ko Mkw Ä e yu [ Mkeyu ÷ xu f Lkku ÷ ku S Mk ,çkUø÷kuh MkkÚku òuzkÞu÷ hÌkk Au yLku ðes¤e MktçktrÄík fkÞo Ãký fhu Au. íku{ýu
ÃkkuíkkLkk nwLkhLku Mk{ÞLke MkkÚku rLk¾khu÷ yLku ¾uzqíkku {kxu yuf yuðwt WÃkfhý rðfrMkík fhðkLkku rð[kh fÞkuo suLkkÚke íku{Lke ®Mk[kE MktçktrÄík Mk{MÞk Ãkqýo ÚkE þfu. yk {kxu íku{ýu Lkðk rð[kh MkkÚku ^÷kEçkzo Lkk{Úke ÃkkuíkkLke V{o þY fhe, su yt í køko í k íku { ýu M{kxo ®Mk[kE rLkÞt º kfLkw t rLk{ko ý fÞw O . ¾u z q í kku L ke Mk{MÞkyku, ©{ ÃkkýeLke yAík yLku ðes¤eLke Mk{MÞk MkkÚku òuzkÞu÷ ¾uzqíkku {kxu yk rLkÞtºkf rðfrMkík fhðk{kt ykðu÷ Au. {kxeLkk ¼us ykÄkrhík ®Mk[kE rLkÞtºkfLke yLkku¾e rðþu»kíkk ytøku ©e Mkríkþu sýkÔÞwt níkwt fu rLkÞtºkf íkkÃk{kLk, ¼us, {kxe{kt ¼usLkwt «{ký MkUMkh Ãkh ykÄkrhík Au. íku MðMkt[kr÷ík
nkuÞ yux÷u fu òu ðes¤e Lk nkuÞ íkku Ãký íkuLkku WÃkÞkuøk fhe þfkÞ Au. ¾kMk fheLku økúeLk nkWMk Mð[k÷Lk {kxu yk rnxh, fq÷h, Ãkt¾k, s¤ðkÞw rLkÞtºký yLku ®Mk[kELku rLkÞtrºkík fhðkLkwt Au. ¾kíkh ELsuõþLk «ýk÷e íkuLke yuf rðþu»kíkk Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu M{kxo ®Mk[kE rLkÞt º kf Wòo L kk ðÃkhkþLku yku A k fhðk{kt {ËË fhu Au. ¾uzqík ÞkuøÞ yLku rðþu»k MðYÃk{kt ¾uíkhkuLke ®Mk[kE fhe þfu Au yLku ¾uíkhLke WÃks{kt 15-20 xfk fhíkk ðÄkhu MkwÄkhku fhe þfu Au. ¾uzqík yk Lkðe rðfrMkík xufLkku÷kuSLkku WÃkÞkuøk ¾wÕ÷k {uËkLk yÚkðk økúeLk nkWMk yÚkðk rzÙÃk-Atxfkð «ýk÷e{kt fhe þfu Au.
MkkuLkkr÷fkLkwt yu{yu{ MkwÃkh Ãkkuxuxku MÃku~Þ÷
¼k
híkLke ºkeò ¢{Lke MkkiÚke {kuxe xÙuõxh WíÃkkËf ftÃkLke MkkuLkkr÷fk ELxhLkuþLk÷ xÙuõxMko r÷r{xuzu ÃkhkøkÃkwh,ò÷tÄh{kt ykÞkursík òx yu õ MkÃkku yu [ zeyu { (nu ð e zâw x e {kE÷us) rMkhes ytíkøkoík çku Lkðk xÙuõxh yu{yu{ MkwÃkh Ãkxuxku MÃku~Þ÷ yLku zeykE 750 III hsq fÞwO Au. 55 yu[Ãke ©uýe{kt zeykE 750 þÂõík, {kE÷us yLku ÍzÃkLke çkuòuz MktÞwõík hsqykík fhu Au yLku 55 yu[Ãke rðþu»kíkkÚke yu{yu{ MkwÃkh çkxkfk {kxu MÃku~Þ÷ yuf yuðwt {þeLk Au, su yksu ¾uíke {kxu MkkiÚke {n¥ðLkwt Au. yu{yu{ MkwÃkh Ãkxuxku MÃku~Þ÷ ykøkk{e ÃkuZeLkwt xÙuõxh Au, su{kt ðÄkhu nkEzÙkur÷f Mku®Mkøk
24
f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
yLku yu z sMxu ç k÷ xÙ u f rðzÚk su ð e rðþu»kíkk Au, su Mk{kLk ôzkE ò¤ðe hk¾eLku yLku çkxkfkLke ¾uíke Ëhr{ÞkLk fíkkhku{kt WÃkÞkuøke ytíkh hk¾ðk{kt {ËËYÃk çkLku Au. yu{yu{ MkwÃkh çkxkfk {kxu xÙuõxh ½ýw s n÷fw yLku LkkLkk xŠLkøk hurzÞMkLke MkkÚku ½ýw s fkuBÃkuõx Au, su çkxkfkLke ¾uíke{kt fk{ fhðk {kxu ½ýw WÃkÞkuøke Mkkrçkík ÚkkÞ Au. yk xÙuõxh yk ©uýe{kt MkkiÚke ðÄkhu Mkkhe {kE÷us ykÃku Au. yuðe s heíku zeykE 750 III xÙuõxh yu[zeyu{ yk ©uýe{kt MkkiÚke ykÄwrLkf rzÍkELk yLku rðïMkLkeÞ xufLkku÷kuSLkwt ðÄkhu MkkÁt MktÞkusLk Au, su ÷ktçkk Mk{Þ MkwÄe ¼khu ðsLkLkk Mkt[k÷Lk {kxu rçk÷fw÷
WÃkÞkuøke Au. yk ðsLk ðnLkLke ûk{íkk 2000 rf{e Au yLku 4 rMkr÷Lzh 2000 ykhÃkeyu{ yuLSLkLke MkkÚku yk xÙuõxh ík{k{ «fkhLke {kxe{kt ¼khu yLku {kuxk fk{ fhðk{kt yLkwfq¤íkk Ähkðu Au. MkkuLkkr÷fk ELxhLkuþLk÷ xÙuõxMko r÷r{xuzLkk WÃkkæÞûk (MkuÕMk) ©e rððuf økkuÞ÷u sýkÔÞwt níkwt fu y{khk Lkðk yu{yu{ MkwÃkh Ãkkuxuxku MÃku~Þ÷ yLku zeykE 750 xÙuõxh yk ûkuºkLkk ¾uzqíkku yLku yLÞ WíÃkkËfku {kxu sYrhÞkík «{kýu rðfrMkík fhðk{kt ykðu÷ Au. su{k íku ÷ktçkk Mk{Þ MkwÄe çkuòuz yLku yxqx «ËþoLk fhíkk {þeLkLke {køk fhu Au.
કં પની સમાચાર
www.krishijagran.com
suMkeçkeyu÷ hsq fhu Au òÃkkLke xufLkku÷kuSÚke WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðu÷ Au. Mkßs þÂõíkþk¤e xÙku÷e · zku÷ ÃkuLkÕMkLke Mkwhûkk {kxu hçkh MxkuÃkhLkku WÃkÞkuøk
su
Mkeçkeyu÷ EÂLzÞk økúwÃkLke þYykík ð»ko 1989{kt ÚkE níke. yk økúwÃk {kuxk ðknLkku çkLkkððk {kxu òýeíkwt Au. AuÕ÷k 25 ð»koLke {nuLkíkÚke yk økúwÃk ½ýkçkÄk ðknLk ËuþLku ykÃke [wõÞwt Au. suMkeçkeyu÷ økúwÃku ¾uzqíkkuLke sYrhÞkíkkuLku ÞkuøÞ heíku MkßÞwt yLku f]r»k ûkuºk{kt {n¥ðLkk Ãkøk÷k ¼híkk f]r»k WíÃkkËLkkuLkk rLk{koýLke þYykík fhe. yk ¢{{kt ftÃkLkeyu xÙku÷eLkk çku {sçkqík {kuzu÷ nkEzÙkur÷f xÙkur÷ yLku nkEzÙkur÷f «uþh ðøkhLke xÙkur÷ økwshkík{kt yuøkúe yurþÞk 2015 f]r»k {nkuíMkð{kt hsq fhe. ftÃkLkeLkku WÆuþ f]r»k ûkuºk MkkÚku òuzkÞu÷ ÷kufku yLku ¾uzqíkkuLku Mkkhe Mkuðkyku ykÃkðkLkku Au. yk çkÒku WíÃkkËLkku{kt òÃkkLkLke xufLkku÷kuSLkku WÃkÞkuøk fhðk{kt ykÔÞku Au. xÙkur÷Lke rðþu»kíkkyku yk xÙkur÷Lku ¾kMk heíku çkLkkððk{kt ykðu÷ Au, suLke fkÞoûk{íkk yLku ÷kEV ðÄkhðk {kxu ¾kMk òÃkkLke xufrLkfLkku WÃkÞkuøk fhe ykf»kof çkLkkððk{kt ykðe Au. íkuLke rðþu»kíkk yk «{kýu Au. suMkeçkeyu÷ xÙku÷eLke xufrLkf ytøkuLke òýfkhe: · íku{k ðkuxh«qV yuõMku÷, rh{ yLku nuðe zâwxe xkÞMkoLkku
nkEzÙkur÷f xÙku÷e
fhðk{kt ykðu÷ Au. Mkk{kLk hk¾ðk {kxu ðÄkhu søÞk yLku yufË{ Mk{ík÷ ^÷kuh Ãkh Au. · ¾kMk fkx rðhkuÄe ÃkuLxLkku WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðu÷ Au, suÚke SðLkfk¤ ðÄu Au. · yk xÙku÷eLku ºký íkhVÚke ¾ku÷e yLku çktÄ fhe þfkÞ Au, suÚke Mkh¤íkkÚke íku ¼he þfkÞ Au yLku ¾k÷e fhe þfkÞ Au. · yk xÙku÷e{kt ÷køku÷ yuõMku÷ yLku MkkEz ÃkuLk÷Lku Mkh¤íkkÚke ÷køkkðe þfkÞ Au yÚkðk Ëqh fhe þfkÞ Au. · íku{k nkE õðkur÷xe yLku økúeMkÞwõík ®nøMkLkku WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðu÷ Au, suÚke ÃkuLkÕMkLku ¾ku÷e yLku çktÄ fhðk{kt Mkh¤íkk hnu Au. ºký fË{kt WÃk÷çÄ 3 xLkðk¤e xÙku÷eLkwt fË 861.5 Vqx Au. suLku 30 Úke 40 nkuMkoÃkkðhðk¤k xÙuõxhLke MkkÚku Mkh¤íkkÚke [÷kðe þfkÞ Au. yuðe s heíku 5 xLkðk¤e xÙku÷eLkwt fË 10 çkkÞ 6 çkkÞ 1.75 Vqx Au, suLku 40 Úke 50 nkuMkoÃkkðhðk¤k xÙuõxh yLku Lkð xLk ðk¤e xÙku÷eLkk Ãkrh{kÃk 12çkkÞ 6 çkkÞ 2 Vqx Au, suLku [÷kððk {kxu 50 Úke 60 nkuMkoÃkkðhLkk xÙuõxh WÃk÷çÄ fhðk{kt ykðu Au. yk xÙku÷eLku çkLkkððk{kt {sçkqík ÄkíkwLkku WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðu÷ Au. yk WÃkhktík nkEzÙkur÷f «uþh rMk÷uLzh Au, suLkk {kæÞ{Úke Mkh¤íkkÚke xÙku÷eLku ¾k÷e fhe þfkÞ Au. yk xÙku÷e xfkW yLku {sçkqík Au, suLku ¾uzqíkku ÃkkuíkkLke MkwrðÄk «{kýu «Þkuøk fhe þfu Au. ·
ðøkh nkEzÙkur÷f rMkr÷Lzh ðk¤e xÙkur÷
y{q÷ {kuz÷ fXku¤ WíÃkkËLk íkhV ykøk¤ ðÄþu
y
{q÷Lke MkkÚku ykþhu 40 ð»ko yøkkW Ëuþ{kt ËqÄ ¢ktrík ÷kÔÞk çkkË hk»xÙeÞ Ëq Ä rðfkMk çkku z o (yu L kzezeçke) nðu fXku¤Lkk ûkuºk{kt yk MkV¤íkkLkwt ÃkwLkhkðíkoLk fhðk EåAu Au. yuLkzezeçke MkMíkk ËhÚke ÷kufkuLku fXku¤ WÃk÷çÄ fhkððk {kxu Mkßs çkLke hne Au. yk {kxu yuLkzezeçkeLkku ÷ûÞ økú k nfku yLku ¾u z q í kku çkÒku L ku ÷k¼ ÃknkU[kzðkLkku Au. yuLkzezeçke ÃkkuíkkLke çkúkLz MkV¤ {khVíku Ëk¤Lkk rðíkhýLkwt fkÞo fhu Au yLku
nðu íku Ëuþ¼h{kt ¾uzqíkku-WíÃkkËf MktøkXLkku (yuVÃkeyku) MkkÚku Mk{sqíkeÚke ÃkkuíkkLke WÃkÂMÚkríkLku ðÄkhðkLke ÞkusLkk Ähkðu Au. hk»xÙeÞ Míkhu ¾heËe ÃkØíkeLku {sçkqík fhðk yu L kzezeçke {kfu o x ªøk WÃkhkt í k ¾u z q í kku L ku ykð~Þf Mkq [ Lkku WÃk÷çÄ fhkððk íku{ s WíÃkkËfíkk ðÄkhðk MktçktrÄík Mkuðk ykÃkðk {kxu ÞkusLkk Ähkðu Au. ykþhu yuf ËkÞfk yøkkW yuf {kuzu÷ ykuÃkhuþLk ^÷zLku yk {khVíku MkV¤íkkÃkqðof hsq fÞwO níkwt. yuLkzezeçkeLkk [uh{uLk xe.LktËfw{khu sýkÔÞwt níkwt fu yk ËqÄ WíÃkkËLk{kt ykí{ rLk¼ohíkk nktMk÷ fhðk {kxu yÃkLkkððk{kt
ykðu ÷ «kÁÃkLke {kVf y{u Ãknu ÷ k rðÃkýLkLke fk{økeheLku ys{kÞeþ heíku hsq fhe hÌkk Aeyu íÞkhçkkË xefkfhý, ½kMk[khk ðøku h u Mkw r ðÄkyku ¾u z q í kku ykÃkðk{kt ykðþu. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu ËqÄLke {kVf MkV÷ çkúkLz ytíkøkoík fXku¤Lkk ðu[kýÚke «kó Úkíkk LkVLkku ðÄkhu rnMMkku WíÃkkËfkuLke MkkÚku hsq fhðk{kt ykðþu. íkuLkku WÆuþ ¾uzqíkkuLku íku{Lkk fkÞkuo {kxu «kuíMkkrník fhðkLkku Au.Ëuþ{kt fXku¤Lke ykÃkqŠík yLku íkuLke {køk ðå[u ytíkh Au. yuLkzezeçke fXku¤ WíÃkkËLk ðÄkhðk {køku Au Ãkhtíkw yk{ fhðkÚke yuVÃkeyku {khVíku fhþu.
f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
25
કં પની સમાચાર
www.krishijagran.com
ÃkkfLkk Mkkhk WíÃkkËLk {kxu Lke{ku Ã÷Mk
Xt
zeLke {kiMk{{kt ÷e{zkLkku WÃkÞkuøk fexLkkþf MðYÃk{kt fhðk{kt ykðu Au. ÷e{zku yuf økwýfkhe sirðf íkíð Au, su Võík ÃkkfLku Ãkkirüfíkk «ËkLk fhu Au íku{ s íkuLkkÚke hkuøkÚke {wÂõík yÃkkðe «ríkhkuÄf þÂõíkLku WíÃkÒk fhu Au, ÃkkfLku fexku yLku hkuøkkuÚke çk[kððk {kxu hkMkkÞrýf fexLkkþfkuLkku WÃkÞkuøk òu¾{e Au, íku{ s rçkLksYhe Ãký Au. yk çkkçkíkLku æÞkLk{kt hk¾eLku yuf Wå[ fûkkLkwt sirðf hurzyuLx {uLÞkuh, Lke{ku Ã÷Mk, ÷e{zkLke ¾¤e yLku ÷e{zkLkk íku÷{ktÚke WíÃkÒk fhðk{kt ykðu÷ Au. ÷e{zkÚke fexfkuLku Ëqh ¼økkzðkLkwt rðþu»kíkkykuLku Mkki «Úk{ ð»ko 1928{kt ¼khíkeÞ ði¿kkrLkfkuyu «ríkÃkkrhík fÞwO níkwt. íkuLkk îkhk ¾uzqíkku {kU½k yLku ¾íkhLkkf fexLkkþfkuLku çkË÷u íkuLku yÃkLkkðeLku Ãkkf íkÚkk ÃkÞkoðhýLku ÷k¼kÂLðík fhe þfu Au. íku{k LkkExÙkusLk, ÃkkuxurþÞ{, {uøLkuþeÞ{, MkÕVh íkÚkk fuÂÕþÞ{Lkwt «{ký òuðk {¤u Au. suLkku WÃkÞkuøk s{eLk MkwÄkhýk MðYÃk{kt fhðk{kt ykðu Au. íkuLkk ç÷kuf ¾kÃkoLkk «ÞkuøkÚke hkuøkkuLkwt rLkÞtºký fhe þfkÞ Au yLku s{eLkLke ytËh òuðk {¤u Au, su fexfku, WÄE, rnhf, rçknkh nuÞhe fuxhrÃk÷h {¬kELkk íkýk AuËf
yurVz, {knw, MkVuË {k¾e, fÃkkMkLkk ÷k÷ ¼qtøkk, òÃkkLke rçkx÷, {h[kLkk ðkÞhMk, çkxkfk yLku Ëk¤Lkk ¼qtøk, ÷e÷e Vwøk, yLkksLkwt rLktËý, MkVuË røkzkh (Mkqtze) fuheLke økwrsÞk, rxœe íkÚkk yLku #zkLkku Lkkþ ÚkE þfu Au. yk MkkÚku s yk ÃkkfLkk W¥k{ WíÃkkËLk {kxu íku WÃkÞkuøke Ãký Au. íku{k yusurzhurðxLk, {u÷eyuLxÙeyku÷, Mku÷urLkLk, rLkBçkeLk, rLkBçkerz{ fwËhíke fexLkkþfLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au. ftÃkLke ÃkkuíkkLkk WíÃkkËLk ÷e{zkLke fuf, ÷e{zkLkwt íku÷ MðYÃk{kt ðu[ký fhu Au. fuf {kxe{kt MkeÄwt s r{r©ík fhe þfkÞ Au yLku Lke{ku Ã÷MkLkku M«u fhðk{kt ykðu Au.
zkW-xwÃkkUx: hkMkkÞrýf ÔÞðMkkÞ{kt yuf {kuxe Mk{sqíke
zk
W yLku zwÃkkUx, çkÒku sqLkk hkMkkÞrýf WãkuøkLkk ðÄkhkLkwt WíÃkkËLkLkk {kæÞ{Úke ºký Mðíktºk, MkkðosrLkf ftÃkLkeykuLkk ¾u÷kzeyu yuf MkkÚku {¤eLku rðï{kt n÷[÷ fkhkuçkkhLkwt rðr÷rLkfhý Ãkqýo Úkðk yLku 18 Úke 24 {rnLkk{kt 2016Lkk {[kðe ËeÄe Au. yk Mk{sqíke rðïLkk MkkiÚke {kuxe çkesk A {rnLkk{kt Ãkqýo ÚkðkLke þõÞíkk Au. r{z ÷Uz, r{þøkLk yLku Mk{sqíke Au.su 130 yçks zku÷hLkku ÔÞðMkkÞ rðÂÕ{økxkuLk, zu÷kðuÞh uþkuLke ytËhLkk ¼øk{kt fkÞko÷Þ nþu. WíÃkkËLk fhþu. zkW yLku zwÃkkuxo MkkÚku {¤eLku f]r»k {wÏÞ hkMkkÞrýf ftÃkLkeyku hMkkÞý ðMíkw hMkkÞý yLku rðrþü WíÃkkËLkLkk ftÃkLke {qze (yçks zku÷h{kt) hksMð (yçks zku÷h{kt) ûkuºk{kt òýeíke ftÃkLke nþu, su MkkiÚke {kuxku hMkkÞrýf zkW zwÃkkUx (Þw.yuMk) 130 93 Wãkuøk Au. çkkÞh (s{oLke)
Lkðe ftÃkLkeLkwt Lkk{ zkW-xwÃkkuox nþu yLku çkÒku çkeyuyuMkyuV (s{oLke) ftÃkLke 50-50 xfk þuhÄkhfku nþu. zkWLkk MkeEyku, MkkWËe çkurMkf (Mkk.yhurçkÞk) yuLz› r÷ðurhMk fkÞofkhe yæÞûk yLku zâwÃkkuxoLkk MkeEyku yuz çkúeLk {wÏÞ yrÄfkhe hnuþu. fh{wõík ÕÞkutzu÷çkMku÷ (Þw.yuMk) 26
f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
102
58
70
90
70
50
39
48
ુ લાકાત
www.krishijagran.com
nkErçkúz Mkez{kt yuf s Lkk{: Mkfkíkk MkezTMk nk
nkErçkúz çkesLke {wÏÞ xku[Lke ftÃkLkeyku{kt ÃkkuíkkLkwt MÚkkLk MÚkkrÃkík fhLkkh çkes ftÃkLke Mkfkíkk Mkez EÂLzÞk «kEðu x r÷r{xu z (rMkz)Lkw t ðzw { Úkf økwzøkktð ÂMÚkík Au. yk ftÃkLkeLke þYykík {u,2008{kt Ãkkt[ rð¼køkku rhMk[o yuLz zuð÷Ãk{uLx, «kuzõþLk, MkuÕMk, {kfuo®xøk yLku õðkhuxkELk MkkÚku ÚkE níke. ftÃkLkeLkwt rhMk[o yuLz zuð÷Ãk{uLx MkuLxh çkUø÷kuh, fýkoxf{kt Au, suLkwt ûkurºkÞ xu®Mxøk MkuLxh ÄkÁnu h k (nrhÞkýk), ¼w ð Lku ï h (ykurzþk) yLku Ãkwýu {nkhk»xÙ{kt Au. yk ftÃkLke «kuzõþLk yLku yuf xuMx MkuLxh fýko x f{kt rçkÞkhýku L ke økw ý ð¥kkLke íkÃkkMk {kxu yuf MkuLxh {kLkuMkh{kt MÚkkrÃkík Au , ßÞkt «ku M ku ® Mkøk yLku ÷kursMxeøkLkwt fkÞo Ãký fhðk{kt ykðu Au. ft à kLke Mkt à kq ý o ¼khík{kt Mku Õ Mk yLku {kfuo®xøk fkÞo fhu Au, suLkk {kxu rMkzLku {kLkuMkh Ãkwýu, çkuø÷kuh yLku fku÷fkíkk{kt MkuÕMk ykurVMk MÚkkrÃkík fhu÷ Au. ftÃkLke {wÏÞíðu çkúe®zøk ¢kuÃMk suðk xk{uxk, ¼ªzk, fktfze, fkhu÷k, {h[k yLku ®høký ðøkuhuLkk rçkÞkhýLkwt WíÃkkËLk fhðk{kt fkÞohík Au. ðirïfMíkhu Mkfkíkk Mk{wn {kxu yk ftÃkLke nkErçkúz rçkÞkhý WíÃkkËLk «ð]r¥k{kt Ãký {n¥ðLke ¼qr{fk ¼sðe hne Au. rçkÞkhýLke økwýð¥kk, ðÃkhkþLku Mkðo©uc Mkuðkyku ykÃkðk yLku rðïkMkLku ò¤ðe hk¾ðkLkku ftÃkLkeLkku æÞuÞ Au. Mkfkíkk Mkez EÂLzÞk «kEðux r÷r{xuz ytøku ðÄkhu {krníke {kxu f]r»k òøkhý xe{u ftÃkLkeLkk sLkh÷ {uLkush, MkuÕMk yLku {kfuo®xøkLkk ©e yu{.Ãke. ÞkËð MkkÚku rðþu»k {w÷kfkík fhe níke yLku ftÃkLke Mkez ELzMxÙeÍ{kt ÃkkuíkkLkwt {n¥ðLkwt ÞkuøkËkLk ykÃke hne Au. ©e ÞkËðu {rnfkuÚke þYykík fhe níke yLku íÞkhçkkË íku «kuyuøkúku{kt fux÷kf Mk{Þ MkwÄe fkÞohík hne Au. yk{ Aíkkt
LkwLknuBMk{kt íku{ýu ÃkkuíkkLke Mkuðkyku ykÃke níke. yk Mk{Þ Ëhr{ÞkLk íku{ýu Mkfkíkk MkkÚku òuzkðkLkwt Mkki¼køÞ «kó ÚkÞwt níkwt. ð»ko 2010{kt íku Mkfkíkk MkkÚku sLkh÷ {uLkush, MkuÕMk yLku {kfuo®xøkLku ÷E òuzkÞk níkk. ©e {nuþ Ãke. ÞkËðu sýkÔÞwt níkwt fu Mkfkíkk çkúkrMkfk Mk{qnLkk çkes rðþu»k fheLku fkuçke, Vq÷kðh yLku çkú k u f ku ÷ e{kt ft à kLke Mkðo « Úk{ Au . rðï¼h{kt çkúku÷eLkk rçkÞkhýLkk 70 xfk rnMMkku Mkfkíkk ftÃkLkeLkku Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu W»ýfrxçktÄeÞ yLku Mk{þeíkku»ý ûkuºkku{kt Wøkkzðk{kt ykðíkk Ãkkf{kt økksh çkesLkwt WíÃkkËLk Ãký ftÃkLke îkhk fhðk{kt ykðu Au. ©e ÞkËðu sýkÔÞwt níkwt fu yurþÞk{kt [eLk MkkiÚke {kuxw çkòh fðh fhu Au. yuðe s heíku rðï¼h{kt [wftËh{kt Ãký 60-70 xfk çkòh rnMMkk Ãkh ÃkkuíkkLkwt ykrÄÃkíÞ Ähkðu Au. ©e ÞkËðu ðÄw{kt sýkÔÞwt níkwt fu íku Võík yuf{kºk yuðe ftÃkLke Au su rçkÞkhýLke ykÃkqŠík fhe hne Au. ©e ÞkËðu sýkÔÞwt níkwt fu ¼khík{kt ykÃkýu rðËuþe yLku MÚkkrLkf Ãkkfku suðk fu xk{uxk, ÷k÷ {h[k, ¼ªzk, íkhçkq[ yLku yLÞ þkf¼kS Ãkqýo fhðk{kt yøkúuMkh Au.xk{uxkLku ¾kMk fheLku çku ðøko{kt ðnu [ ðk{kt ykðu Au . yB÷eÞ yLku «MktMf]ík ðøko{kt yu{hkÕz MkkiÚke Mkðo©uc nkErçkúz Au, suLku Ãkqýo fhðk {æÞ«Ëuþ, {nkhk»xÙ yLku fýkoxf{kt ÚkkÞ Au.yuðe s heíku Ërûký{kt ©e yLku ¼køÞðkLk íkÚkk íkkr{÷Lkkzw yLku fýkoxfLkk fux÷kf rnMMkkyku{kt Mkki¼køÞLke sYrhÞkík Ãkqýo fhðk{kt ykðu Au . MkVkE{kt Mkh¤, «ríkhkuÄf ûk{íkk, WíÃkkËLk{kt Mkðo©uc yLku ykuÃke ÃkkfkuLke íkw÷Lkk{kt ðÄkhu MknLkþe÷ nkuðk MkkÚku íku rðþu»k yku¤¾ yÃkkðu Au. yuðe s heíku ¼ªzk{kt W¥kh ¼kh{kt «uhýk yLku ÃkqðeoLku MkkiÚke ðÄkhu
ÃkMktË fhðk{kt ykðu Au. íkuLkk Akuz WíÃkkËLk{kt ðÄkhu {¤u Au yLku íku Ãke¤k {kusuf ðkÞhMk «íÞu MknLkþe÷ Ãký Au. yuðe s heíku W¥kh ¼khík{kt «uhýk yLku ÃkqðeoLku MkkiÚke ðÄkhu ÃkMktË fhðk{kt ykðu Au. íku{Lkk Akuz ÍkzeLkw{kt nkuÞ Au, suLkkÚke WíÃkkËLk ðÄkhu «kó ÚkkÞ Au yLku íku Ãke¤k {kusuf ðkÞhMk «rík MknLkþe÷ Ãký Au. ¼ªzeLke Lkðe Mktfh òík 1417, 1420 xqtf Mk{Þ{kt ykðþu. ©e ÞkËðu sýkÔÞwt níkwt fu íkhçkw[{kt yr¼»kuf MkkiÚke ðÄkhu ÃkMktËøkeLke òík Au. ykEMkçkøko ðøkoLku íkhçkq[{kt nk[e r{[e yux÷u fu {eXk MkkiÚke ðÄkhu ÃkMktË Au, suLkwt Mkhuhkþ ðsLk 3-3.5 rf÷kuøkúk{ nkuÞ Au. yk MkkÚku Mkwøkhçkuçke ðøko{kt yLkeþk íkhçkw[ Ãkrù{ çktøkk¤{kt MkkiÚke ðÄkhu {køk{kt hnu Au. fkhý fu yk Ãkkf 72 rËðMk{kt ÃkkfeLku íkiÞkh ÚkE òÞ Au, suLkwt ðsLk 10-12 rf÷kuøkúk{ hnu Au. ©e ÞkËðu sýkÔÞwt níkwt fu MkuÕMk ðuÕÞwLke ðkík fheyu íkku ftÃkLkeLkwt xLkoykuðh ÷øk¼øk 80 fhkuz YrÃkÞk Au, su{k {w Ï Þíðu [w f t Ë h, Vq ÷ kðh, fku ç ke, xk{uxk,¼ªzk, ðøkuhu {n¥ðLke ¼qr{fk ¼sðu Au. ©e ÞkËðu sýkÔÞwt níkwt fu ¼khík{kt ftÃkLkeLke þYykík ÚkE íÞkhu y{khe WÃkÂMÚkrík ¾q ç k s yku A k «{ký{kt níke Ãkhtíkw y{khku ÷ûÞ xku[Lke ftÃkLke{kt MÚkkLk {u¤ððkLkku níkku. ðirïf Míkh Ãkh òu huÂLføkLke ðkík fhðk{kt ykðu íkku y{khe ftÃkLke ºkeò yÚkðk [kuÚkk MÚkkLk Ãkh ykðu Au.
f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
27
સફળ કહાની
www.krishijagran.com
Ãkkf Mkthûký ykuòh ¾uŒe{kt ¾uŒ {sqhku™e yAŒ Œu{s ¾uŒe ¾[o{kt ÚkŒku ðÄkhku ™Vk{kt ½xkzk™wt fkhý ƒ™u Au yuðwt æÞk™u ykðŒk ¾[o{kt ½xkzku ÷kððk™k WÆuþÚke yk ¾uzwŒu ftRf ™ðw fhðk™ku r™Äkoh fÞkuo ykÄw r ™f ¾u Œ e ÿkhk ¾u Œ e{kt fk…ýe,Ëðk Aktxðk,®™Ëý Ëqh fhðk ½ýk W…Þku„e yuðk ¾uŒ ykuòh {kfuox{kt {¤e hÌkk Au. …htŒw yk ykuòhku ®f{Œ{kt Úkkuzk {kut½k nkuðkÚke yŒw÷¼kRyu …kuŒu òŒu s {þe™ ƒ™kððk™wt ™¬e fÞwo.. Œu{ýu ™ðk ykuòh ƒ™kðkð {kxu ykí{k f[uhe,f]r»k rð¼k„™k yrÄfkhe Œu{s f]r»k {nkuí‚ð ËhBÞk™ ði¿kkr™fku ‚kÚku [[ko fhe ™ðwt ykuòh ƒ™kððk {k„oËþo™ {u¤ÔÞwt. Œuykuyu W[kR ÄhkðŒk …kf suðk fu f…k‚, yuhtzk,„wðkh „{ ,Œ÷{kt Ëðk™ku ATxfkð ŒÚkk yktŒh ¾uz ÚkR þfu Œuðw …kuŒk™e yk„ðe fkuXk ‚wsÚke {þe™he
ુ નામ :- દસાઇ અ લભાઇ ભીમ ભાઇ
ગામ :- પીઠવા ળ તા કુો :- અમરલી લો:- અમરલી
ઉમર:- ૩૮ વષ
અ યાસ :- ૭ ધોરણ જમીન : ૧ હ ટર
સપ ં ક :- ૯૯૨૫૪૮૭૬૯૭
ƒ™kðu÷ Au. yuf yufh{kt Ëðk Aktxðk {kxu su {swhe ¾[o Y.600 ÚkkÞ Au Œu™e ßøÞkyu yk ‚kÄ™™k W…Þku„Úke VfŒ Y.100 ™k ¾[o{kt s Œu fkÞo ÚkkÞ Au. ŒÚkk yktŒh ¾uz ÚkR þfu Œuðw …kuŒk™e yk„ðe fkuXk ‚wsÚke {þe™he ƒ™kðu÷ Au. ð»ko 2012-13 {kt Œu{™k yk ™ðe™ ykuòh ƒ™kððk™k yr¼„{ {kxu Œu{s ¾uŒe ¾[o{kt ½xkzku fhe ‚kÁ Wí…kË™ {u¤ððk ƒË÷ ykí{k îkhk SÕ÷k fûkk™ku “ ƒuMx ykí{k Vk{oh
yuðkuzo.” yk…ðk{kt ykðu÷ Au yk ‚kÄ™ ™k VkÞËk ™e[u «{kýu Au. 1) ô[kR ÄhkðŒk …kf{kt Ëðk™ku ‚h¤ŒkÚke ykuAk ‚{Þ{kt Atxfkð fhe þfkÞ Au 2) ®™Ëk{ý r™Þtºký fhðk {kxu ¾qƒ s W…Þku„e ‚krƒŒ ÚkkÞ Au. 3) yk ‚kÄ™™k W…Þku„ Úke ƒ¤Ë ™e sÁheÞkŒ hnuŒe ™Úke 4) {þe™ îkhk fkÞo ÷uðkŒw nkuðkÚke …kf™u ™wf‚k™ ÚkŒw yxfu Au.
f…k‚™k …kõ{kt {þe™™k W…Þku„ îkhk {¤u÷ ‚V¤Œk™kt yktfzk ð»ko
®LkËk{ý ¾[o {swh {khVíku Y. {þeLk {khVíku Y
Ëðk AktxðkLkku ¾[o WíÃkkËLk {swh {khVíku Y. {þeLk {khVíku Y {þeLkLkk WÃkÞkuøk Ãknu÷k {þeLkLkk WÃkÞkuøk çkkË
2010
2000
500
600
100
15 {ý
25 {ý
2011
2900
500
600
100
15 {ý
26 {ý
28
f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
DlC,F S'lQF :GFTS
www.krishijagran.com
DlC,F S'lQF :GFTS v
C
U|FDL6 ;\:S'lTG]\ VlEgG V\U
F,GF VFW]lGS VG[ J{l`JSZ6GF I] U DF\ NZ[ S 1F[ + DF\ DlC,FVF[ 5] ~ QFF[ G L ;FYF[ ; FY BE[ BEF lD,FJLG[ SFI" SZ[ K[P VJSFX 1F[+[ :J S<5GF RFJ,F CF[I4 V[JZ[:8 ;Z SZJFDF\ A[R[gN'L5F, CF[I4 X[Z AHFZ CF[I4 JSL,FTG\] 1F[+40F"S8Z S[ 5KL ZFHSFZ6 S[ V[gHLIZL\U 1F[+ CF[I NZ[S 1F[+DF\ DlC,FVF[GL CFHZL VlGJFI" Y. U. K[P
:GFTSGL ;ZBFD6LV[ S'lQF :GFTS ;DFHDF\ ;F~\ V[J\] DFGv;gDFG VG[ 5|lTQ9F D[/J[ K[P K[<,F W6F JQF[F"YL S'lQF :GFTS B.Sc.(Agri)GF VeIF;S| D DF\ KMSZLVF[ G L ;\ b IF JWTL HFI K[P CF, NF\TLJF0F BFT[GL RLP5PS'lQF DCFlJWF,IDF\ Z_ 8SF KMSZLVF[ 5F[TFGL SFZlSNL" pHHJ/ AGFJJF VeIF; SZL ZCL K[P
EFZT N[X S'lQF 5|WFG N[X K[P &_ YL *_ 8SF ,MSM UFD0FDF\ J;[ K[ P VG[ T[ V F[ G F D] b I jIJ;FI B[TLv5X]5F,G K[P VFYL H S'lQF ;\,uG VeIF;S|DF[G]\ DCtJ JwI] K[ P VFYL H lJ7FGGF ALHF
K[<,F S[8,FS JQFF["YL U]HZFT VG[ U]HZFT ACFZGF ZFHIF[DF\ JW]G[ JW] 5|DF6DF\ lJWFYL"GLVF[ ccS'lQF :GFTScc VeIF;S|DDF\ HM0F. pHHJ/ VG[ CF[ G CFZ SFZlSNL" AGFJL ZC[ K[P X~VFTGF JQFF["DF\ V[JL DFgITF 5|J"TTL ZC[TL CTL S[ VF VeIF;S| D DF\ UFD0FGL KMSZLVF[ H VFJL XS[P 5Z\T] T[ ED| VFHGL VFW] l GS XC[ Z L KMSZLVF[ V [ EF\ U L GFbIF[ K[ P UFD0FGL KMSZLVF[GL ;FYF[ ;FY XC[ZL KMSZLVF[ 56 CF[X[ CMX[ VF VeIF;S| D DF\ HF[ 0 F. 5F[ T FGL pHHJ/ SFZlSNL" AGFJL ZCL
K[P CF, lJSl;T VG[ EN| ;DFHGL VFW]lGS I]JTLVF[ VF 1F[+DF\ VFJL ccS'lQF :GFTScc AGL ZCL K[P DlC,F S'lQF :GFTSG] lJlJW 1F[+DF\ W6\ ] AW] DCtJ K[ 4 VF lJX[ lJUTJFZ HM.V[P 5| Y D TF[ V[ S V[ J L BF[ 8 L DFgITF 5|JT[" K[ S[ VF VeIF;S|D OST U|FDL6 ;\:S'lTG[ ;\,uG H K[ V[S VlE5| F I 5| D F6[ KMSZLVF[ JWFZ[ ;\ J [ N GXL,4 ,FU6L;EZ VG[ 5|[DF/ CF[I K[P T[YL 5|S'lT4 JG:5TL4O], KM0G[ ,UTF VF S'lQFGF VeIF;S| D DF\ KMSZLVF[ H<NYL VG]S}/ Y. HFI K[ VG[ SFZlSNL"DF\ 56 T[G[ OFINFSFZS ZC[ K[P ccS' l QF :GFTScc DlC,FVF[ V [ ;\ X F[ W GG[ jIJ;FI TZLS[ 5| F WFgI VF5JF DF8[ VG]:GFTS S[ 5LPV[RP 0LP GF VeIF;S|DDF\ HF[0F. CF[GCFZ SFZlSNL" AGFJ[ K[P T[VF[ VF.P;LPV[PVFZPlXQIJ'lTGL 5ZL1FF 5F; SIF" AFN V[ D PV[ ; P;LPGF VeIF;S| D DF\ HF[ 0 F. DFl;S `
f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
29
DlC,F S'lQF :GFTS
www.krishijagran.com
!Z___qv VG[ 5LPV[RP0LPGF VeIF;S| D DF\ HF[ 0 F. DFl;S ` !*___qv D[/J[ K[PS'lQF DCFlJWF,IM4 lJlJW S'lQF ;\XF[WG S[gN'M wJFZF lJlJW 5|MH[S8 R,FJJFDF\ VFJTF CF[I K[P HDF\ DlC,F ccS'lQF :GFTScc VYJF ccVG]:GFTScc H]lGIZ ZL;R" O[,F[ VYJF l;lGIZ ZL;R" O[,F[ TZLS[ lGD6\]S D[/JL lXQIJ'lT~5[ ;F~\ V[J\] J/TZ D[/JL XS[ K[P DlC,F ccS'lQF :GFTScc 5F[TFGF U| [ H I] V [ X G AFN D[ G [ H D[ g 8 1F[ + [ VG]:GFTSGL 5NJL D[/JL S'lQF ;\,uG 5|lTQ9T S\5GLVF[ prR CF[N'F 5Z GF[SZL D[/JL DFGv5FG D[/J[ K[P DlC,F S' l QF :GFTS G;" Z L4 DX~DGL B[TL4 DWDFBL 5F,G4JDL"Sd5F[:8 H[JF S'lQF ;\,uG jIJ;FI,1FL VlEUD V5GFJL 5F[TFGL B[TLDF\ VFD], 5lZJT"G ,FJL DA,B 5{;F D[/JL :JZMHUFZL D[/JL XS[ K[P VF p5ZF\T DlC,F S'lQF :GFTS 5F[TFGF B[TLGF 7FGGF[ p5IMU SZL Sg;,g8 TZLS[ VYJF 5F[TFGL B[TLDF\ p5IMU SZL W6\] AW] SDF. XS[ K[P lX1F6 V[S V[J\] 1F[+ K[ S[ HIF DlC,F B]A H DFGv;gDFG 5|lTQ9F VG[ 5{;F 5|F%T SZ[ K[ DlC,F S'lQF :GFTS E6FJJFDF\ VG[ XLBJJFDF\ GJL GJL 5wWlTVF[ G F[ p5IMU SZL ptTD lX1FSq 5|FwIF5S AGL 5F[TFGF 7FGGF[ 5|RFZv5|;FZ SZ[ K[P S'lQF pt5FNGDF\ JFJ6YL DF\0LG[ SF56L ;] W LGL NZ[ S 5| J ' l TDF\ DlC,FVF[GF[ OF/M W6F[ DF[8F[ K[P VF 5ZLl:YlTDF\ DlC,F S'lQF :GFTS S'lQF lJ:TZ6 1F[+[ B[T DlC,FVF[G[ VFW]lGS 8[SGF[,MHLG\] 7FG 5LZ;L U|FDL6 DlC,FVF[ G [ ;DIGL DF\ U 5| D F6[ B[TL SZJF ;DHFJL XS[P V\ T ZIF/
U| F dI lJ:TFZDF\
:+LVF[ ;FY[ 5]~QFF[V[ JFT SZJLV[ V[S ;FDFlHS4 WFlD" S RRF" G L AFAT AGTL CF[ I K[ P VF 5| S FZGF DFCF[,DF\ :+L S'lQF :GFTS B]A H ;Z/TFYL VG[ VFZFDYL SFD SZL XS[ K[P V[S ALHL 5FZNX"S AFAT V[ K[ S[ :+L HFlT DlC,F S'lQF :GFTSGL JFT VG[ ;,FC DFG[ K[ VG[ VG];Z[ 56 K[P W6F ,MSM wJFZF :+L S'lQF :GFTSMG[ JWFZ[ ,FU6L;EZ VG[ NIF/]qS~6F;EZ DFGJFDF\ VFJ[ K[P DlC,F S'lQF :GFTS wJFZF 5+SFZtJ1F[+= 8[,LJLhG4 Z[0LIF[ VG[ l5|g8 DL0LIF wJFZF 5|RFZv5|;FZG\] VUtIG\] SFI" ;FZL ZLT[ Y. XS[ K[ P DlC,F S' l QF :GFTS 5F[ T FGF VFUJF jIlSTtJ VG[ 8[SGLS, 7FG wJFZF SFI"S|DF[DF\ N}ZNX"GGF ZFQ8=LI T[DH 5|FN[lXS .P8LJLGF VgGNFTF4JLP8LJLGF B[TLGL JFT H[JF 8LJL SFI"S|DF[ TYF Z[0LIF[GF S'lQF 5X]5F,G ;\,uG SFI"S|DF[GF 5|;FZ6 SZL VYJF TF[ SFI"S|DF[GL :S|L%8 ,BL VF 1F[+[ W6]\ AW] SFI" SZL XS[ K[P VF p5ZF\T S'lQF 5X]5F,G ;\,uG D[U[hLG TYF JT"DFG5+MDF\
S' l QFv5X] 5 F,G lJX[ G F ,[ B ,BL ;FZL V[JL GFDGF D[/JL XS[ K[P VF p5ZF\T lJlJW A L G v ; Z S F Z L ;\ : YFGsN.G.O.f4A[ \ g S4 lJDF S\5GLVF[DF\ 56 DlC,F S'lQF :GFTS V;ZSFZS ZLT[ 5F[TFG\] SFI" VFUJL ;]hA]hYL SZL XS[ K[P VF ZLT[ DlC,F S'lQF :GFTS lX1FSFq 5|MO[;Z4 5+SFZ D[G[HD[g8 H[JF pWF[U ;FCl;S 1F[+[ 5F[TFGL VFUJL VF[/B 5|:YFl5T SZL VG[ TF\l+S 7FGGF ;CFZFYL 5] ~ QF S' l QF :GFTSGL ;ZBFD6LV[ ;F~ DFGv;gDFG4 5|lTQ9F VG[ 5{;F D[/JL 5F[TFGL SFZlSNL"G[ CF[GCFZ AGFJ[ K[P U] H ZFT ZFHIGL RFZ S' l QF I] l GJl;" 8 L s;ZNFZS' l QFGUZq VF6\NqGJ;FZLq H]GFU-f C:TSGF RFZ D]bI S[gN' ;lCT S],v!! HuIFV[ S'lQF :GFTS S1FFGF VeIF;S| D F[ RF,[ K[ P ;ZNFZS' l QFGUZ NF\ T LJF0F S' l QF I] l GJl;" 8 LGF ;ZNFZS' lQFGUZ VG[ YZFN S[ g N' BFT[ RFZ JQF" G F[ VeIF;S|D CF,DF\ SFI"ZT K[P 0F"PV[;P5LP5\0IF4DNNGLX 5|FwIF5S 0F"PS<5[X 5LP9FSZ4DNNGLX 5|FwIF5S 0F"PV[DPVFZP5|HF5lT4VFRFI"zL RLDGEF. 58[, S'lQF DCFlJWF,I ;ZNFZS'lQFGUZ NF\TLJF0F S'lQF I]lGJl;"8L4 ;ZNFZS'lQFGUZ #(5 5_& slHP AGF;SF\9Ff
30
f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
f]r»k WÃkfhýkuLkku
www.krishijagran.com
f]r»k WÃkfhýkuLkku Mkwhrûkík WÃkÞkuøk yk
Ãkýu Mkki òýeyu Aeyu fu ¼khík rðï{kt f]r»k WíÃkkË Ëuþku Ãkife yuf Au. ¼khík MkhfkhLkk ¼qr{ rðíkhý yktfzk «{kýu ¼khíkLkk {kuxk ¼køkLkk ¾uzqíkku LkkLkk yLku rMk{ktík s{eLk ©uýe{kt ykðu Au. LkkLkk «{ký{kt s{eLk nkuðkLku ÷eÄu ¾uzqíkku f]r»k WÃkfhýkuLkku WÃkÞkuøk fhe þfíkk LkÚke. f]r»kûkuºk{kt fk{ fhíkk ©{Lke WÃk÷çÄíkk f] r »k WíÃkkËLkLku ò¤ðe hk¾ðk{kt {n¥ðLke ¼qr{fk ¼sðu Au. ¼khíkeÞ ©r{fkuLke MktÏÞk s yk çkkçkík çkíkkðu Au fu ð»ko 2020 MkwÄe{kt íku 23 fhkuz ÚkE sþu, íku{k 45 xfk {rn÷k ©r{fku nþu. yuðwt yLkw{kLk ÷økkððk{kt ykðe hÌkwt Au fu økúk{eý ûkuºkkuLke MktÏÞk{kt ð»ko 2025 MkwÄe{kt 62.83 xfk ÚkE sþu. yk heíku ykÃkýu fne þfeyu Aeyu fu Vk{o ©r{fkuLke ¼khu yAík hne þfu Au. f]r»kûkuºk{kt {sqhe ykiãkurøkf ûkuºk «{kýu ykuAe Au. yk ÂMÚkrík Vhe ð¾ík Vk{o ©r{fkuLke MktÏÞkLku ykuAe fhe þfu Au yLku yk ÂMÚkrík{kt f]r»k ûkuºk{kt {þeLkefhýLkku yðfkþ ðÄe òÞ Au. ÃkhtÃkhkøkík ÃkØrík ðÄkhu sqLkk f]r»k WíÃkkËLkkuLkk WÃkÞkuøkÚke ¾uzqíkku ðÄkhu WíÃkkËLk fhe þfíkk LkÚke yLku íkuLku ÷eÄu
ðÄkhu Mk{Þ yLku ðÄkhu {nuLkík ÷køku Au. ðíko{kLk Mk{Þ{kt ¾uíke yLku ¾uzqíkkuLke ûk{íkk ðÄkhðk{kt Vk{o {þeLkheLkku Þwøk Au. yk {kxu f]r»k WíÃkkËLk{kt fkuE Ãký «fkhLkk {þeLkLkku WÃkÞkuøk fhíkk Ãknu÷k fux÷ef {n¥ðLke çkkçkíkLkwt æÞkLk hk¾ðwt òuEyu. {kuxkÃkkÞu yÚkoÔÞðMÚkkLke rðÃkheík LkkLkk {þeLkefhý yLku rçkLk-rLkhtíkh Mk{qn rðþu»k MðYÃk{kt s{eLk íkiÞkh fhðk yLku fkÃkýe suðk fkÞo fhu Au. ¾uíkhkuLkwt fË Mkíkík ½xe hÌkwt nkuðkÚke {kuxk¼køkLkk ¾uíkhkuLku «ríkfq¤ ©uýe{kt ÷E sE þfkÞ Au, íkuLku ÷eÄu W¥khku¥kh ðÄkhu rçkLkykŠÚkf f] r »k {þeLkheLku ÔÞÂõíkøkík Mðkr{¥ð çkLke hnu Au. f]r»k WíÃkkËLk yLku WíÃkkËfíkk{kt ð]rØ {kxu rðþu»k ¾uzqíkkuLke MkkÚku ¾uíkh ðes¤e yLku {þeLkheLke yÃkÞkoóíkk Wfu÷ðe òuEyu. ¾uíkh{kt ðes¤eLke WÃk÷çÄíkk, ûkuºk fk{økehe{kt Mk{ÞçkØíkk {kxu ykuAk{kt ykuAe 2.5 rf÷kuðkux «rík nuõxhLke ð]rØ fhðkLke sYh Au. ¼khíkeÞ f]r»k WÃkfhýkuLkk çkòh{kt ¼rð»ÞLkk rðfkMkLku ÷E ykþkLke ûk{íkk MkkÚku rðfkMk sYhe sýkÞ Au. yurþÞk-
ÃkurMkrVf ûkuºk{kt f]r»k {þeLkheLke {køk yLÞ ûkuºkkuLke íkw÷Lkk{kt çk{ýe ðÄkhu Au. yurþÞk ÃkurMkrVf{kt ¼khík f]r»k WÃkfhýkuLkk çkòhLkk rðfkMk{kt «kÚkr{f Ëuþku Ãkife yuf Au.xÙuõxh, Ãkkðh rx÷h, nkðuoMxh, hkuxkðuxh, Úkúuþh yLku [ku¾kLke hkuÃkýeLke {køk{kt AuÕ÷k fux÷kf ð»kkuo{kt ð]rØ òuðk {¤e Au. {þeLkhe Ëw½oxLkk rLk[uLkk fkhýkuLku ÷eÄu ÚkkÞ Au: ·
rçkLkWÃkÞkuøke {þeLkLkku WÃkÞkuøk fhðku.
·
Mkwhrûkík «Ørík{kt rLk»V¤ sðwt
·
yðhku Ä Lku Ëq h fhðk yÚkðk ykÞku s Lk fhðk{kt yMkw h rûkík ÃkØrík
·
Mkwhrûkík Mkt[k÷Lk «r¢ÞkLkwt Ãkk÷Lk fhðk{kt rLk»V¤íkk
·
økkzo yLku yLÞ Mkwhûkk WÃkfhýku økw{ Úkðwt yÚkðk ¾k{eÞwõík çkLkðwt.
·
ykuÃkhuxh íkk÷e{Lkku y¼kð
·
¾hkçk Ëu¾hu¾ yLku ò¤ðýe
·
ÞkuøÞ heíku {þeLkLke íkÃkkMk Lk
f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
31
f]r»k WÃkfhýkuLkku
www.krishijagran.com
fhðe. ·
MkŠð®Mkøk ÞkuøÞ heíku Lk fhðe.
Vk{o {þeLkkuLkku WÃkÞkuøk fhðk{kt Mk{MÞkykuLku ykuAe fhðk Lke[u «{kýuLke çkkçkíkLku æÞkLk{kt hk¾ðe 1. fkuEÃký {þeLkLkku WÃkÞkuøk fhíkk Ãknu÷k íkÃkkMk fhe ÷uðe òuEyu fu íku ÞkuøÞ heíku fk{ fhu Au yLku WÃkÞkuøk fhðk{kt Mkwhrûkík Au. Mkxef ykð~Þfíkkyku {þeLk «{kýu y÷øky÷øk nkuÞ Au. Ãkhtíkw íku{k fux÷ef ÃkkÞkLke íkÃkkMk Au, su fhðe òuEyu: çkúuf, Ãkizk yLku xkÞh Ãkh rðþu»k æÞkLk ykÃkðwt òuEyu. økkzo yLku yLÞ Mkwhûkk MkkÄLkkuLkku ÞkuøÞ heíku rVx yLku Mkkhe ÂMÚkrík{kt hk¾ðk òuEyu.ÞkuøÞ søÞkyu yLku Mkkhe heíku ÷køku÷ Au íkuLke íkÃkkMk fhe ÷uðe. fkuEÃký {þeLkLkku WÃkÞkuøk fhíkk Ãknu÷k ûkríkøkúMík yÚkðk Ëku»kÃkqýo økkzoLku çkË÷ðk òuEyu yÚkðk {hB{ík fhe ÷uðe òuEyu. ·
íkÃkkMk fhe ÷u ð e fu {þeLkLku yxfkðíkk WÃkfhý ÞkuøÞ heíku fk{ fhu Au , su Ú ke ykÃkkíkfk÷eLk ÂMÚkrík{kt íkuLkku WÃkÞkuøk fhe þfkÞ.
·
ík{k{ rLkÞtºký yuðe heíku nkuðk òuEyu fu suÚke íku òuELku s òýe þfkÞ.
·
©r{f {þeLk Ãkh fk{ fhíkk Ãknu÷k yu çkkçkíkLku MkwrLkrùík fhe ÷u fu íku Mkwhrûkík Au.
xÙuõxhLke {kVf ÃkkA¤ òuzkÞu÷ rnMMkkLkk {þeLk{kt íkÃkkMk fhe ÷uðe òuEyu. zÙkuçkkh-rÃkf-yÃk, rn[ yLku rn[ ®høk, rÃkLk, Âõ÷Ãk ðøku h u ÃkrhÂMÚkríkLku ÷E MkkðÄkLk hnu ð w t . Mð[kr÷ík {þeLkkuLku {uLÞwy÷ ykuÃkhux fhíkk Ãknu÷k íkÃkkMk fhe ÷uðe òuEyu. yu çkkçkíkLku MkwrLkrùík fhe ÷uðe fu fk[ MkkV nkuÞ yLku ÞkuøÞ heíku ÷køku÷ nkuÞ. {þeLkLkku WÃkÞkuøk fhíkk Ãknu÷k çkkfe ík{k{ çkkçkíkLku íkÃkkMke ÷uðe òuEyu. - {þeLkLke MkkÚku fk{ þY fhíkk Ãknu÷k ík{khu fux÷ef ÃkkÞkLke çkkçkík íkÃkkMke ÷uðe òuEyu: ·
su fk{ {kxu ík{u {rþLkLkku WÃkÞkuøk fhku Au íku þwt íkuLkk {kxu WÃkÞkuøke Au?
·
þwt ík{k{ Mkwhûkk WÃkfhý suðk fu økkzo ÃkkuíkkLke søÞk yLku Þku ø Þ heíku
fk{ fhu Au? ·
ík{u (yÚkðk ykuÃkhuxh) ÞkuøÞ heíku {þeLkLkku WÃkÞkuøk fhðk íkk÷e{ {u¤ðe Au?
·
íkk÷e{, ÞkuøÞíkk yLku {þeLk {kxu ykÃkðk{kt ykðu÷ rLkËuoþ ÃkwÂMíkfkLku ÞkuøÞ heíku ðkt[ðk{kt ykðe Au yLku Mk{sý fu¤ðu÷ Au.
·
ÞkuøÞ ÔÞÂõíkøkík Mkwhûkk WÃkfhý WÃk÷çÄ Au.
·
fk{ fhðk {kxu ÞkuøÞ heíku ÞkusLkk íkiÞkh fhðk{kt ykðe Au.
2.ÔÞðMkkrÞf íkk÷e{, þiûkrýf, yÕÃkfkr÷Lk rðrþü rð»kÞku Ãkh æÞkLk fuLÿeík fheLku íkk÷e{ yLku sYrhÞkík Ãkh ytøkík Wãkuøk íkk÷e{ Ãkh ykEMkeyuykh MktMÚkk íkÚkk f]r»k ÞwrLkðŠMkxe îkhk íkk÷e{ ykÞkusLk fhðk{kt ykðu Au. Mke.ykE.yu.E ¼kuÃkk÷ xufLkku÷kuS nMíkkt í khý rzrðÍLk ykðrÄík yLku ykð~Þfíkk ykÄkrhík íkk÷e{ ykÞkusLk fhu Au. 3. f]r»k {þeLkheLku yÃkLkkððe Ãkrhûký-{kLkfefhý, økwýð¥kk rLkÞtºký yLku ¾uzqíkkuLku WÃk÷çÄ ðu[ký MkuðkÚke yMkh fhðkLkw t Au . ¼khík{kt f] r »k
32
f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
f]r»k WÃkfhýkuLkku
www.krishijagran.com
{þeLkheLku MkkiÚke LkkLkk Míkhu Wãkuøkku{kt rLkŠ{ík fhðk{kt ykðu Au . íku L kkÚke økwýð¥kk îkhk yÃkLkkððk{kt ykðu÷ rðrLk{koý xufLkku÷kuS «¼krðík ÚkkÞ Au. Ãkrhûký yLku {qÕÞktfLk {þeLkhe WÒkÞík íkÚkk økwýð¥kkLkk WíÃkkËLk{kt {ËË fhu Au. {æÞ«Ëuþ, nrhÞkýk, yktÄú«Ëuþ yLku ykMkk{ hkßÞku{kt ÂMÚkrík [kh {wÏÞ f]r»k {rþLkhe íkk÷e{ yLku Ãkrhûký MktMÚkk WÃkhktík f]r»k ÞwrLkðŠMkxe íkÚkk ¼khíkeÞ f]r»k MktþkuÄLk Ãkrh»kË ytíkøkoík MktMÚkkyku Mkrník íkksuíkh{kt 29 Lkðk fuLÿLke økwýð¥kkLkwt Mkt[k÷Lk fhðk {kxu ¼khík Mkhfkh îkhk {tsqhe ykÃkðk{kt ykðu Au. 4. f] r »k Þkt r ºkfhý Ãkh Ãku x k {rþLkLku W¥kusLk ykÃkðwt yLku íkk÷e{, Ãkheûký íkÚkk «ËþoLkLkk {kæÞ{Úke f]r»k ÞtºkefhýLku {sçkqík çkLkkððk MknÞkuøk «ËkLk fhðk{kt ykðþu. fkÃkýe WÃkhktík xufLkku÷kuS íkÚkk Mkt[k÷Lk, ÃkMktËøke f]r»k {þeLkhe íkÚkk WÃkfhýkuLke ¾heËe, fMx{ nkÞ®høk {kxu Vk{o {þeLkhe çkUfLke MÚkkÃkLkk Wå[ xu f Lkku ÷ ku S WíÃkkËf WÃkfhýku fu L ÿku L ke MÚkkÃkLkk f] r »k {þeLkefhýLku W¥kusLk ykÃku Au. 5. Mkwhrûkík MðYÃkÚke yxfkððk {kxu rLkrùík fhe ÷uðwt òuEyu fu þÂõík Mkúkuík çktÄ ÚkkÞ yLku [kðe fkZðe òuEyu suÚke fkuE yLÞ {þeLkLku íku Mk{Þu [÷kððk{kt ykðu íÞkhu fk{{kt ykðu. Lkçk÷e «ríkMÚkkÃkLk ¼køkkuLkku WÃkÞkuøk Lk
1 2 3 5
12 24 36 60
fhku fkhý fu íku Mk{Þu yøkkW íku yMkV¤ yLku òu¾{ WíÃkÒk fhu Au. ¾hkçk nðk{kLkLku ÷eÄu {uËkLk{kt {þeLkheLke ¾hkçk yÚkðk íkqxe sðkLke ÂMÚkrík{kt rðþu»k MkkðÄkLke hk¾ðkLke s\h Au. yk WÃkhktík fkuE Ãký ½hLke çkLku÷k {þeLkkuÚke WíÃkÒk Úkíkk òu¾{Úke yðøkík fhðwt òuEyu. 6.òu {þeLk íkus fhðk {kxu økkzoLku rLkf¤ðkLke sYh nkuÞ íkku {þeLk ßÞkhu økrík{kt nkuÞ íÞkhu íku{ Lk fhðwt òuEyu. 7. ÞkË hk¾ku nkEzÙkur÷f íku÷ nkE «uþhLkw nkuÞ Au. ÷ef [uf fhðk {kxu fkuE s [esLkku WÃkÞkuøk fhðku yLku ÷ef nkuðkLke òý ÚkkÞ íkku MkeÄk nkÚkLkku WÃkÞkuøk Lk fhþku. 8. ßÞkhu ½kMk[khkLke fkÃkýeLkk {þeLk Ãkh fk{ fhe hÌkk nkuÞ íkku Ëk¾÷k íkhefu Võík ðkMíkrðf [k÷Lke MkkÚku {þeLkLke økríkLku ò¤ðe hk¾ku. {þeLkLke økrík ÍzÃke fhíkk Ãknu÷k yLku íÞkhçkkË (su{ fu økkzo nxkLkk) ík{k{ økríkrðrÄ ÂMÚkh fhe Ëuðe òuEyu.
nkuðk òuEyu yLku ðÄkhkLke MknkÞíkkÚke ÞkuøÞ MkkÄLk «ËkLk fhðk{kt ykðu÷ nkuðk òuEyu. nkEzÙkur÷f Ãkh fk{ fhíke ð¾íku íkuLke rðþu»k fk¤S hk¾ðe òuEyu. yuf÷k nkEzÙkur÷õMk Ãkh ykÄkh hk¾ðku Lknª. 10. {þeLkLkk ¼køk ÞkuøÞ heíku fk{ fhu Au íku çkkçkíkLku MkwrLkrùík fhðk {kxu ðÄkhkLke MkkðÄkLke hk¾ðe òuEyu. 11. ¾kMk fheLku ÷e÷k yÚkðk {u÷e ÃkrhÂMÚkrík{kt ÃkzðkÚke yÚkðk {þeLkhe{kt Mkòoíkk òu¾{Úke Mkíkík ðkfu V hnu ð w t òu E yu . yu çkkçkíkLku MkwrLkrùík fhe ÷ku fu su {þeLkLkku WÃkÞkuøk fhku Au íku MktÃkqýoÃkýu Mkwhrûkík Au. ¾kMk fheLku {kuxe {þeLkhe ÞkuøÞ heíku òuzkÞu÷e nkuðe òuEyu. [k÷íkk {þeLk yLku økkzoLku nxkðeLku {þeLkLku MkkV fhþku Lknª. WÃkhkuõík ík{k{ çkkçkíkLkwt ÞkuøÞ heíku æÞkLk hk¾ðwt òuEyu. yLku {þeLk íkÚkk ¾uzqíkku çkÒkuLke ûk{íkk{kt ð]rØ fhe þfkÞ Au.
{þeLkLke økríkLku íkus fhíke ð¾íku Wzíke Äq¤Lke fýku Ãkh æÞkLk hk¾ðwt òuEyu yLku [~{kLkku WÃkÞkuøk fhðku òuEyu. 9. òu MÚkkrÃkík {þeLkkuLke ytËh fk{ fhðkLkwt nkuÞ íkku sufLkku WÃkÞkuøk fhðku òuEyu. íku ÞkuøÞ heíku WÃk÷çÄ
420 840 1260 2100
40 140 260 600
Ãkw»ÃkuLÿ fwMkkh þkuÄAkºk (f]r»k «Mkkh), f]r»k rð¿kkLk MktMÚkkLk, çkLkkhMk rnLËw ÞwrLkðŠMkxe, ðkhkýMke221005 {kuçkkE÷-08858766766 E{u÷:kumarpk.ext@gmail.com
380 700 1000 1500
Ph. : 011-2651185, 26517923, 45503170, Mob. : 09953756433, 09891263263 Email : circulation@krishijagran.com, Website : krishijagran.com
f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
33
{økV¤eLkwt Íuh
www.krishijagran.com
yV÷kxkuÂõMkLk ¾uzqíkkuLke {w~fu÷e: {økV¤eLkwt Íuh {
økV¤e yu hksMÚkkLkLkku yu f {n¥ðLkku Ãkkf Au . hksMÚkkLk {økV¤e íku÷Lkku {wÏÞ rLkfkMkfkh hkßÞ Au. økwshkík çkkË hksMÚkkLk çkeò ¢{Lkwt {økV¤e WíÃkkËf hkßÞ Au. {økV¤e{kt yV÷kxkuÂõMkLk Lkk{Lkwt íkíð {kLkðe yLku ÃkþwykuLkk ykhkuøÞLku yMkh fhe þfu Au. yk rð»kkõík Þki r økfku L kw t WíÃkkËLk yuMkÃkŠs÷Mk ^÷uðMk íkÚkk yuMkÃkŠs÷Mk ÃkuhkrMkrxf{ Lkk{Lke VqøkLku ÷eÄu ÚkkÞ Au. yk Vqøk Ãkkf WíÃkkËLkLku MkeÄk s yMkh fhíke LkÚke Ãkht í kw f] r »k WíÃkkËLkku L ku Mk{trðík fhðk {kLkðe yLku Ãkþwyku îkhk ykhkuøÞ Ãkh MðkMÚÞ Ãkh nkrLkfkhf «¼kð fhu Au.
yV÷kxku  õMkLk {kLkðe yLku òLkðhkuLkk þheh{kt ¾kã ÃkËkÚkkuo (suðk fu ¾÷e, Ëkýk, Mkthrûkík [khk) MkkÚku «ðuþ fhu Au yLku Þf]íkLkk fuLMkhLkwt fkhý çkLke þfu Au. íku þhehLke hkuøk «ríkfkhf 34
f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
ûk{íkkLku yku A e fhu Au . íku { s nuÃkuxkErxMk çke íkÚkk Mke ðkÞhMkLku MknSðLk «ËkLk fhu Au. çkk¤fku{kt íkuLke yMkhÚke ykE.Mke.Mke Lkk{f Þf]íkLke rçk{khe WíÃkÒk ÚkkÞ Au. {ðurþÞku íkÚkk {wøkeoyku{kt yV÷kxkuÂõMkLkLkk «¼kðÚke yV÷kxkuÂõMkÞkurMkMk Lkk{Lkk hkuøk ÚkkÞ Au. ðÄkhu «{ký{kt yV÷kxkuÂõMkLk ykhkuøkðkÚke 72 f÷kf{kt s {]íÞw ÚkE þfu Au. ykuAk «{ký{kt Ãký yV÷kxkuÂõMkLk Mkt¢r{ík yknkh ÷uðkÚke Ãkþwyku{kt ¼q¾ ykuAe ÷køku Au, ðsLk ½xu Au. ytz WíÃkkËLk{kt ½xkzku ÚkkÞ Au yLku
yk ÃkËkÚkoLkk rð»kkõíkíkkLkkt ytËks yk çkkçkík ÃkhÚke ykðe þfu Au. íkuLke yMkhLku ÷eÄu Ãkþw y ku L kk [khkLku {ku x k¼køku yV÷kxkuÂõMkLkÚke {wõík hk¾ðk òuEyu. Ãke.Ãke.çke.=ÃkkxoMk Ãkh rçkr÷ÞLk yÚkðk r{÷e økúk{ «rík rf÷ku þheh ¼kh yV÷kxkuÂõMkLkLkwt WíÃkkËLk Ãkkf Mktøkún fkÃkýe yLku Mktøkún Ëhr{ÞkLk yLkuf yMkkðÄkrLkÞkuLku ÷eÄu ÚkkÞ Au.yk «fkhLkk Mkt¢{ý ÚkÞk çkkË ¾kã ÃkËkÚko yLku íkuLkk WíÃkkËLkðk¤k, íku÷ yLku ¾÷e ðøkuhu rð»kkõík ÚkkÞ Au yLku {kLkð íkÚkk
1-yV÷kxkuÂõMkLkLke MðkMÚÞLku yMkh fhíkwt «{ký ðÄkhu «{ký 20 Ãke.Ãke.çke MkwÄe 20 Úke 100 Ãke.Ãke.Mke 200 Úke 400 Ãke.Ãke.çke MkwÄe 400 Ãke.Ãke.çke fhíkk ðÄkhu
{kLkðe-Ãkþw MðkMÚÞ Ãkh yMkh fkuE s «¼kð Lknª MkwÄe çkk¤fku{kt Äe{ku rðfkMk Ëh ðÞõMk{kt Äe{ku rðfkMk-«ríkhkuÄf ûk{íkk{kt ½xkzku Þf]íkLku LkwfMkkLk yLku fuLMkh
{økV¤eLkwt Íuh
www.krishijagran.com ·
· Ãkþw y ku L kk MðkMÚÞLku ¼khu Lkw f MkkLk ÃknkU[u Au.
òuEyu. ðkðu í khLkk Mk{Þu rçkÞkhýLkku WÃk[kh fhðku (xÙkEfkuz{ko nŠsÞuLk{ 6 økúk{-rføkúk çkes) yLku s{eLk WÃk[kh (6 rf÷ku «rík nuõxh) fhðku òuEyu. ðexkðuõMk ÃkkWzh 2 økúk{ «rík rføkúk çkesLkk ËhÚke fhðku òuEyu yLku s{eLk{kt 400-500 rføkúk{ rsÃMk{ «rík nuõxh Ãkkf{kt Vq÷ ykðíkk Lkkt¾ðwt. {økV¤eLkk hkuøk rðhkuÄe òíkkuLkk rçkÞkhýLku fk{u ÷økkzðwt òuEyu:yu [ yu L kS-56, yu [ yu L kS69,yu[yuLkS-123, yuLkykhMkeS-2003-20 yuLkykhSMke-10771 {økV¤e MktÃkqýo Ãkkfe òÞ yux÷u
·
· ·
·
íÞkhçkkË fkÃkýe fhðe òuEyu. Mktøkún Mk{Þu Ëkýk{kt ¼us 8 xfk fhíkk ðÄkhu Lk hnuðku òuEyu. Mktøkún øk]n nðkLke yðh-sðh Ähkðíkwt nkuðwt òuEyu yLku ¼usÚke {wõík nkuðwt òuEyu. Mkt ø kú n {kxu {w Ï Þíðu çkku h eLkku WÃkÞkuøk fhðku òuEyu. yu V ÷kxku  õMkLkÞw õ ík ËkýkLke yku¤¾ økúrMkík ËkýkLkku htøk ½uhku, fk¤ku, MðkË fzðku fMku÷ku nkuðku òuEyu. ðÄkhu ¾kðkÚke WÕxe ÚkkÞ Au, [¬h ykðu Au, ¼q¾ ykuAe ÷køku Au ðøkuhu ÷ûký Ëu¾kÞ Au. ¾kÄk çkkË r[rfíMkfLke Mk÷kn ÷uðe òuEyu.
çk[ðk {kxuLkk WÃkkÞku: · økh{e{kt {u-sqLk {rnLkk{kt Ÿzwt · ¾uzký fhðwt yLku ¾uíkhLku ¾k÷e · Akuze Ëuðw nLkw{kLk «MkkË ð{ko · MktÃkqýo Mkze økÞu÷ AkýÞk ¾kíkhLku þkuÄ rðãkÚkeo, rðãkðk[MÃkrík, þMÞ rð¿kkLk s{eLk{kt Lkkt¾ðwt rð¼køk, ©e fýo LkhuLÿ f]r»k ÞwrLkðŠMkxe, òuçkLkuh (hksMÚkkLk) · ðkðuíkhLkk Mk{Þu MðkMÚk yLku rçkLk {ku- +919887352305, +919414880269 R{u ÷ hppersoya.p@gmail.com, hppersoya.agro@rediffmail.com fkÃku÷ rçkÞkhýLkku WÃkÞkuøk fhðku
f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
35
િસ
www.krishijagran.com
Mkûk{ ¾uzqík ËuþLku «økríkLkk ÃkÚk Ãkh ÷E sE þfu Au ¼k
híkLkk Ëhuf hkßÞ{kt òu yk «fkhLkk ¾uzqík nkuÞ íkku ËuþLke íkMðeh çkË÷ðk{kt ðkh Lk ÷køku. yk ð¾íku f]r»k òøkhý sLkkor÷Mx yrLkfuík ®MknkLke {w÷kfkík VrhËkçkkË rsÕ÷kLkk {tÍkð÷e økk{Lkk MkV¤ ¾uzqík {wfuþ fw{kh ÞkËð MkkÚku ÚkE su{ýu f]r»k ûkuºk{kt íkfrLkfe «Þkuøk fheLku f]r»kLku Mkh¤ çkLkkðe ËeÄu ÷ Au . íku L kku ykøkk{e rËðMkku{kt Ëuþ{kt yLkuf yuðe xufrLkfLkku WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðu íkku f]r»kûkuºk{kt yuf Lkðe ¢ktríkLke þYykík {kLkðk{kt ykðþu. {wfuþS hkßÞ yLku rsÕ÷k Míkh Ãkh MkV¤ ¾uzqík íkhefu yLkuf ÃkwhMfkhÚke MkL{krLkík ÚkE [wõÞk Au. ©e ÞkËðu f]r»k ûkuºk{kt WÕ÷u¾LkeÞ fkÞo fhðk çkË÷ [kiÄhe [hý ®Mkn ÞwrLkðŠMkxe ÃkkMkuÚke «þtMkk ÃkwhMfkh, f]r»k rð¼køk VheËkçkkË
38
f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
ÃkkMkuÚke LkðkuL{u»ke ¾uzqík ÃkwhMfkh, þuhu fk~{eh f]r»k ÞwrLkðŠMkxe sB{w ÃkkMkuÚke LkðkuL{u»ke ÞwrLkðŠMkxe ¾uzqík ÃkwhMfkh 2015 {wÏÞ Au. ÞkËð ËþfkuÚke Mkíkík f]r»k {u¤k{kt ¼køk ÷u Au yLku ÃkkuíkkLkk ÔÞkÏÞkLkÚke ykÄwrLkf xufrLkfLku f]r»k{kt «Þkuøk fhðkLke rðrÄÚke yLkuf ¾uzqíkkuLku òøk]ík fhðk{kt ykÔÞk Au. {wfuþfw{kh ÞkËð íku{Lkk {q¤ økk{ {tòðk÷eÚke rþûký {u¤ÔÞwt níkwt íÞkhçkkË Wå[MíkheÞ rþûký «kó fhðk {kxu {wtçkE síkk hÌkk níkk. rþûký Ãkqýo Úkíkk EBÃkkuõx-yuõMkÃkkuxoLkku ÃkkuíkkLkku fkhkuçkkh þY fÞkuo. íkuyku nt{uþk s{eLk MkkÚku ¾uíkeLke ÞkË ykðíke níke. íkuyku ÃkkuíkkLkk {q¤ økk{ Ãkhík ykÔÞk, suLkku ¼khu rðhkuÄ Ãký ÚkÞku, íku{Lkk ¾uíkeLke ÂMÚkrík Mkkhe Lk níke, fkuE s VkÞËku Úkíkku Lk níkku. Ãkhtíkw {wfuþfw{khu ÃkkuíkkLkk rð[khkuLku Mkkfkh fhðkLke þYykík fhe. yuf òuþ MkkÚku ¾uíke fhðkLke þYykík fhe yLku yuf Lkðku feŠík{kLk MÚkkrÃkík fhíkk Mkkhk Mkkhk ¾uzqíkkuLku ÃkkA¤ hk¾e ËeÄk yLku {çk÷¾ WíÃkkËLk fÞwO. íku{ýu yLkuf {w~fu÷eykuLkku Mkk{Lkku fÞkuo yLku ÞkuøÞ Wfu÷ {u¤ÔÞku. íkuýu ÃkkuíkkLke {tS÷ nktMk÷ fhðk {kxu nt{uþk «ÞíLk fÞkuo yLku
yksu íku{Lkwt WËknhý Mkk{u Lksh ykðu Au. yksLkk Mk{Þ{kt 120 yufh{kt MkV¤íkkÃkqðof ¾uíke fhe hÌkk Au. {wfuþu f]r»k MkkÚku ðkrLkfe yLku çkkøkðkLkeLkk ûkuºk{kt Ãký {n¥ðLke ¼qr{fk ¼sðe níke. yíÞkh MkwÄe {wfuþu ykþhu 10,000 fhíkkt ðÄkhu ÃkkuÃk÷h, MkVuËkLkk ð]ûk ¢{ðkh ÷økkðe hkÏÞk Au. íku{k xÃkf ®Mk[kE xufrLkfÚke ð]ûkLke ®Mk[kE fhðk{kt ykðu Au. çkkøkðkLke{kt {wfuþu yLkuf V¤ku suðk Vk÷Mkk, fu¤k, ÃkÃkiÞk, ò{V¤, ÿkûk MkkÚku økw÷kçk, nòheøk÷,hkíkhkýe suðk yLkuf Vq÷kuLke ¾uíke fhu Au. {wfuþu sýkÔÞwt níkwt fu y{khk Vk{o nkWMk y{u yuðwt íkiÞkh fÞwO Au fu su fkuE y{khk çkøke[k{kt ykðþu íkuyku V¤kuLku
િસ
www.krishijagran.com
ynª s ykhkuøke þfþu yLku Ëhuf rMkÍLk {kxu y{u ð]ûk ÷økkðe hkÏÞk Au su íkkò V¤kuLku ykhkuøke þfþu. {wfuþ ÃkkuíkkLkk Vk{o nkWMk Ãkh Mkku÷h xufrLkfLkku WÃkÞkuøk fheLku rðs¤eLke MkwrðÄk Ähkðu Au. ÃkkfLku òLkðhkuÚke Mkwhûkk {u¤ððk {kxu ðkz ÷økkðe hk¾e Au. suLkkÚke íkuLkk ÃkkfLku fkuE s LkwfMkkLk Úkíkwt LkÚke. ®Mk[kE {kxu rðs÷eLke MkwrðÄk nkuðkÚke ykuAk Mk{Þ{kt ¾uíke{kt ÃkÞkoó Ãkkýe ÃknkU[kze þfkÞ Au. íkuLku ÷eÄu MkkiÚke ðÄkhu Mk{ÞLke çk[ík ÚkkÞ Au. {wfuþ fw{kh ÞkËðu ½ôLke WÒkík «òrík yu[.ze.-2851, yu[.ze. 2912 yLku ÄkLk{kt ÃkqMkk çkkMk{íke-1, ÃkqMkk çkkMk{íke-1121 yLku ÃkqMkk 2511 Ãkkf [¢ yÃkLkkðeLku MkkÁt WíÃkkËLk nktMk÷ fhu Au. yk heíku íku{Lku çk{ýku ÷k¼ {¤e hÌkku Au. {wfuþfw{kh ÞkËð îkhk WÃkòW rçkÞkhýLkk {kæÞ{Úke VrhËkçkkËLkk 135 yLku Ãk÷ð÷Lkk 165 ¾uzqíkkuyu ¾uíke{kt íku yÃkLkkðu÷ Au. {wfuþu ½ô, {øk,ÄkLk, þuhze, suðk {wÏÞ ÃkkfLkk [¢Lku yLkwMkheLku ð{eofBÃkkuMx íkÚkk xÙkEfkuzo{koLkku yLk«Þkuøk fhe ÃkkýeLke 20 Úke 40 xfk çk[ík fhe Au. ®LkËýLkkþf ËðkLkku WÃkÞkuøk 60 xfk ½xkze 20 xfk MkwÄe fhu÷ Au, suLku ÷eÄu ykðf{kt 15 Úke 20 xfk ð]rØ ÚkE Au. ÄkLk{kt ©erðrÄ «ÞkuøkÚke rçkÞkhý, ¾kíkh, hMkkÞý yLku Mk{ÞLke çk[ík fhe þfkE
Au, suÚke WíÃkkËLk ûk{íkk{kt ðÄkhku ÚkkÞ. ykÄwrLkf f]r»k ÞtºkkuLkk {kæÞ{Úke ÷uÍh ÷uð÷hÚke s{eLkLku Mk{ík÷ fhe xufLkku÷kuSLkku «Þkuøk fhe þfkÞ Au, suÚke Mkwøk{íkkÃkqðof AkuzLkku rðfkMk ÚkkÞ. ÃkkuíkkLkk ¾uíkhku{kt Mkíkík MkV¤íkkÃkqðof WíÃkkËLkÚke {wfuþfw{kh ÞkËð yLkuf ¾uzqíkku {kxu «uhýkLkk ©kuík Au. yrLkfuík rMkLnk Ãkºkfkh, f]r»k òøkhý {ku-9891335460 E{u÷:aniket@krishijagran.com
çknwWÃkÞkuøke yuÂLsLMk Mkt[kr÷ík ðŠxf÷ yLku nkurhÍkuLx÷ Ãkexeyku rðfÕÃk MkkÚku 3.5 Úke þY ÚkE 35 yu[ÃkeLke ÔÞkÃkf huLs{kt yuÂLsLk WÃk÷çÄ.
yLÞ MkkÄLkku:
3.5 yu[Ãke/127 MkeMke 3600 ykhÃkeyu{ 14 rføkúk
4.5 yu[Ãke/163 MkeMke 3600 ykhÃkeyu{ 15.5 rføkúk
· · · · · · · ·
VkÞhVkE®xøk ÃkBÃk çkktÄfk{ {þeLk hu®Mkøk fkxo hu÷ðu sLkhuxh {rhLk ykuV þkuh ®høMk yLku ®ð[ nkEzÙkur÷f Ãkkðh Ãkuf...
6.5 yu[Ãke/ 208 MkeMke 3600 ykhÃkeyu{ 17.50 rføkúk
f]r»k MkkÄLkku yu[xeÃke M«uÞh
r{rLk xe÷h
Lkez÷ ðkEçkúuxh MkwøkhfuLk ¢þh
r{Õfe {rþLk
ðkuxh ÃkBÃk
yrÄf]ík ykÞkíkfkh yLku rðíkhf: nk-fku yuLxh«kEÍ. Ã÷kux 1yu fk{k ELzMxÙeÞ÷ yuMxux. MkŠðMk hkuz. økwzøkktð Ãkqðo. {wtçkE 400063. xur÷VkuLk:022 26852596. {kuçkkE÷: 08655040494. E{u÷: info@ha-ko.com. www.petrolengines.in
f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
39
HL~GL J{7FlGS B[TL 5wWlT
દ
40
www.krishijagran.com
ે સક ં ર દવલાની વાતો ંુ સક ં લત યવ થાપન
f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
HL~GL J{7FlGS B[TL 5wWlT
42
f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
www.krishijagran.com
HL~GL J{7FlGS B[TL 5wWlT
www.krishijagran.com
f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
43
HL~GL J{7FlGS B[TL 5wWlT
www.krishijagran.com
ો. એમ. બી. ઝાલા, ડૉ. બી. એન. પટલ, ડૉ. . ક. પટલ અને ો. એન. એમ. વેગડ
ુ િષ ં ોધન ક , આણદ ં િષ િનવિસટ , સણસોલી ૃ સશ ૃ Email: mkkasingh@gmail.com 44
f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
ૂ કપાસમાં ંખ ંુ ચાચ ં ંુ :
ક
www.krishijagran.com
ૂ કપાસમાં ં ખ ંુ ચાચ ં ંુ : એક નવી ઉભરતી વાત
f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
45
ૂ કપાસમાં ંખ ંુ ચાચ ં ંુ :
www.krishijagran.com
શ◌્ર . િસ ધવ
. ચૌધર , ડૉ. આર. ક. ુ મર, ડૉ. ટ . એમ. ભરપોડા અને ડૉ. પી. ક. બોરડ
બ.ં અ. ૃિષ મહાિવ ાલય,
આણદ ં ૃિષ
ં િુનવિસટ , આણદ
Email : tmbharpoda@yahoo.com 46
f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
HDLGGL T\N]Z:TL
www.krishijagran.com
HDLGGL T\N]Z:TL o 5F\R ;]+LI SFI"S|D
VF
56F EFZT N[XG[ BFn ;]Z1FF AFAT[ :JFJ,\lAT AGJF S'lQF lJSF;DF\ CZ6OF/ EZL K[ VF CZ6OF/DF\ EZJFDF\ S[8,FS 5lZA/MGM VF56[ lAGSF/HL5}J"SGM VF0[W0 p5IMU SIM" K[ H[JF S[4 ZF;FI6LS BFTZ4 H\T]GFXS NJFVM4 l5IT lJ:TFZDF\ JW] 50TF 5F6LGM p5IMU lJU[Z[P ;FY[ ;FY[ JWTL HTL J:TL4 XC[ZL SZ64 XC[ZGL GHLS DM8F pnMUM4 H\U,MGM GFX lJU[Z[G[ ,LW[ H/4 HDLG VG[ 5IF"JZ6G[ 5|N]lQFT SI]" K[P VF56F N[XGL 5CF0L lJ:TFZGL HDLGMDF\ VFJ[,F H\U,MGF J'1FMGL SF56L SZJFYL HDLG WMJF6 JWJF ,FuI]\P DwI EFUGF ;5F8 lJ:TFZMDF\ GC[ZqAMZGF 5F6L K]8YL D/TF\ 5F6LGF JW] 50TF J5ZFXGL 5F6LGF T/ p5Z VFJJFYL 1FFZ p5Z VFJJFYL HDLG 1FFlZI AGL4 SF\9F lJ:TFZDF\ HDLGDF\YL ;TT 5F6L B[\RFJFGF SFZ6[ ;D]N=G]\ 5F6L E]UE" H/DF\ NFB, Y. HDLGGL BFZFX JWJL H[JF 5|`GM p5l:YT YIF K[P JW]DF\ ZF;FIl6S B[TLGF 5|JFCDF\
VF56[ B[TZGL J:T] B[TZDF\ OZL 5CM\RF0TF 5X]VMGF KF6 VG[ D}+G[ jII SZL KFl6IF BFTZGM J5ZFX A\W SIM"P X[Z0L H[JF 5FSMDF\\ 5TFZL s5FGf AF/LG[ 5MQFS TtJMG[ 5|N]QF6GF ~5DF\ CJFDF\ E/ [ JL NLWF 0FU \ Z HJ[F 5F6LGL JW] H~lZIFTJF/F 5FSM RMDF;] VG[ pGF/] kT]D ] F\ JFJT[Z SZJF ,FuIF VG[ DM8F lJ:TFZDF\ JQFM" ;W]L XZ[0L HJ[F VS[ H 5FSMG\] ;TT JFJT[Z SZL HDLGGL O/N5 ]= TF 36L H 38F0L NLWL KP[ 5lZ6FD[ VFH[ JWFZ[ BFTZ GFB \ JF KTF\ pt5FNG JWJFG[ AN,[ 38T\] HFI KP[ 5FSMDF\ ZMUvHLJFTGF 5`|GM JWJF DF0\IF KP[ H[ HDLGG[ VF56[ DFTF U6L 5H } I[ KLV[ TG [ [ VF56G[ ALGp5HFJ AGFJL NLWL KP[ JWTF HTF XCZ[LSZ6G[ ,LW[ BT[LGL HDLGM VMKL YTL HFI K[ VF ;N\ED " F\ VFJL lAGp5HFJ VMKL YTL HDLGDFY \ L JWTL HTL J:TLGL BMZFSGL DFU \ 56 } " SZJL DM8M 50SFZ KP[ VF AFATMG] VS[ H Db]I lGZFSZ6 K[ HDLGGL TN\Z]:TL ;W]FZJLP HDLG TN\Z]:T
CX[ TM H ;F~ lAIFZ6 JW] pt5FNG VF5L XSX[ VFJL HDLGGL TN\Z]:TL HF/JJL VF56L DCtJGL OZH KP[ VFHYL *5 JQF" VUFp VD[ZLSFGF J{7FlGS O[gSJLG ~hJ[<8V[ V[S JFSI SCI]\ CT]\ " The nation that destroys its soil destroys it self " H[GM VY" "H[ ZFQ8= T[GL HDLG T\N]Z:TL HF/JLGF XS[ T[ N[X 5MTFG[ lJGFX TZO ,. HFI K["P VF JFSI VFHGF ;\NE"DF\ B]A H VUtIG]\ K[ lJ`JDF\ AU0TL HTL B[TLGL HDLGGL lR\TF SZL JQF" Z__Z DF\ Internation Union of soil Science ( IUSS) äFZF 5 l0;[dAZG[ lJ`J HDLG lNJ; TZLS[ pHJJFG]\ GSSL SZJFDF\ VFjI]\P I]GF.8[0 G[Xg; (UN) V[;[dA,LGL Z_ l0;[dAZ Z_!# GF ZMH D/[, DL8L\UGF &( DF\ ;[Xg;DF\ JQF" Z_!5 G[ Internation Year of soils (IYS-2015) TZLS[ pHJJFG]\ GSSL SZJFDF\ VFjI]\P H[GF D]bI C[T]VMDF\ lJ`JGF ,MSMDF\ HDLGGL VUtITF 5|tI[ HFU'lT ,FJJFGM4 BFn
f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
47
HDLGGL T\N]Z:TL ;]Z1FF D[/JJF H,JFI] 5lZJT"G V8SFJJFGM VG[ UZLAL C8FJL 8SFp ;\T]l,T lJSF; sSustainable Developmentf GM ;DFJ[X SZJFDF\ VFjIMP VF56[ HF6LV[ KLV[ JWTL HTL J:TL VG[ JWTF HTF\ XCZ[L SZ6G[ SFZ6[ BT[L ,FIS HDLG VMKL YTL HFI KP[ VG[ VS[ VN\FH DH ] A JQF" Z_5_ DF\ lJ`JGL J:TL JWLG[ )__ SZM0 YJFGL K[ tIFZ[ CF, SZTF\ *_ 8SF JW] BFWFgGGL H~ZLIFT 50JFGL K[ T[ lJ`J DF8[ BA ] H DM8M 50SFZ K[ HG[[ 5CMR \ L J/JF DF8G[M Db]I :+MT TN\Z]:Tq O/N5 ]= HDLG S[ H[ VS[D lJ:TFZDF\ JW] pt5FNG VF5L XS[ T[ H KP[ T\N]Z:T HDLGDF\ ;\T]l,T DF+FDF\ SFA"GLS 5NFY" VG[ VgI 5MQFS TtJM CMJFYL 5MQFS TtJMGL p5,aWTF JW[ K[4 T[GL E[H ;\U|C SZJFGL 1FDTF JW[ K[ 5lZ6FD[ JCL HTF 5F6LG[ ZMSL XSFI K[4 5F6LG]\ AFQ5LEJG 56 VMK]\ YFI K[ V[S U6TZL D]HA HDLGGF p5ZGF K .\R 50DF\ HM ! @ SFA"GLS 5NFY" sOrganic Matter f CMI TM HDLG VFXZ[ V[S V[SZ[ Z*___ U[,G E[H s5F6Lf ;\U|C SZJFGL XlST ZFB[ K[ VG[ 5FS 5F6LGL VKT ;FD[ 56 50SFZ hL,L XS[ K[P HDLGDF\ SFA"GLS 5NFY" ;\T]l,T DF+FDF\ CMJFYL B[0 VMKL SZJL 50[ K[ H[YL HDLG 5ZGF KM0 VG[ VgI VJX[QFM äFZF HDLGG[ VFJZ6 56 D/T] CMI K[P T\N]Z:T HDLGDF\ pUF0TF 5FSMDF\ ZMUvHLJFTGM p5§J VMKM VFJ[ K[P VF 5lZl:YlTsT\N]Z:T HDLG f D[/JJF HDLGDF\ SFA"GLS 5NFY" JWFZJF DF8[ +6 YL NX JQF" ,FU[ TM CF,GL BFDL EZ[, V;DH6 5}J"SGL ZF;FIl6S B[TL A\W SZL GLR[ D]HAGF 5F\R ;]+L D]ÛFG[ VG];Z[ TM 5F\RDL l0;[dAZ Z_!5GF ZMH pHJFI[, lJ`J HDLG lNJ;GL pHJ6L ;FY"S YI[, U6FX[P 48
f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
www.krishijagran.com s!f HDLGG[ VFJZ6 VF5M o HDLGG[ VF56[ DFTF TZLS[ 5}HF SZLV[ K[ T[ HLJ\T K[ T[DF\ W6F AWF ;]1D HLJF6]\VM ;TT H{JZ;FIl6S 5|lS|IFVM SZL HDLGG[ HLJ\T ZFBTF CMI K[ VG[ 5MQFS TtJGL p5,aWTF JWFZTF CMI K[P HM HDLGG]\ TF5DFG _ !$_ 0LU|L O[Z[GCF.8 s&_ ;[g8LU|[0fYL JW[ TM HDLGDF\ ZC[,F ,FESFZL HLJF6]\VMGM GFX YTM CMI K[P VF56F Nl1F6 U]HZFTDF\ VG[ N[XGF VgI EFUMDF\ 56 X[Z0L SF%IF 5KL X[Z0LGL 5TFZL s5FGf AF/JFG]\ R,6 K[ H[ HDLGDF\ ZC[,F ;]1D HLJF6]\VM VG[ V/l;IF\ DF8[ B]A H CFGLSFZS K[P HDLGG[ UZD YTL V8SF JJF\ T[G[ VFJZ6 VF5 J]\ B]A H
H~ZL K[ VF VFJZ6 HLJ\T 5FSMG]\ CMI TM B]A H ;F~P 5C[,FGF ;DIDF\ B[0]TM CFYYL lG\NFD6 SZL p5ZGF EFU[ B]A H C/JL B[0 SZTF\ VF C/JL B[0 VFJZ6G]\ SFD SZTL CTL T[YL l5ITGL H~Z 56 VMKL ZC[TL VG[ HDLGG]\ TF5DFG 56 HF/JL XSFT]\ CT]\P VFHGF ;\NE"DF\ B[0]TM lG\NFD6 GFXS 5Z H ;\5}6" lGE"Z Y. UIF K[P lAG;DH65}J"SGF ZF;FIl6S BFTZM VG[ H\T]GFXSMGF p5IMUYL HDLGDF\ V/l;IF N[BFTF A\W Y. UIF K[ H[ VF56L AU0TL HDLGGM 5}ZFJM K[P HDLG 5Z VFJZ6 3F;RFZFGM 5FS pUF0JFYL VF\TZ5FS ,[JFYL S[ 5FSG[ ,LWF 5KL T[GF VJX[QFMGM p5IMU SZJFYL 56 Y. XS[ K[P 5FSMGF VJX[QFMYL HDLGG[ VFJZ6 VF5JFYL T[DF\YL pt5gG YTF SFA"GLS 5NFY"YL HDLGGL O/N=]5TFDF\ JWFZM YFI K[P sZf HDLGDF\ JW] 50TL B[0 G SZJL o EUJÛ ULTFDF\ SCI]\ K[ VlTGL UTL A]ZLP SM.56 J:T]GM VlTZ[S G]SXFG SFZS CMI K[P JW] 50TL p\0L B[04 VF\TZ B[0 HDLGDF\ ZC[, p5IMUL ;]1D HLJF6]\ DF8[ G]SXFG SFZS K[ DF8[ HDLGGL T\N]Z:TL HF/JJF H~Z H[8,L H B[0 SZJLP 36F B[0]TM 5MTFGL HDLGDF\YL DF8L BMNFJTF CMI K[ HDLGDF\ DF+ p5ZGF & YL !5 .\R H B[TL ,FIS HDLG CMI K[P GLR[GF EFUGL HDLGDF\ 5MQFSTtJM CMTF GYL VFYL BMN[, DF8LDF\ 5MQFSTtJ G CMJFYL pt5FNG D/T] GYLP VG[ VFJL DF8LDF\ SFA"GLS 5NFY" pD[ZFTF +6YL NX JQF" ,FU[ K[P s#f 5FS J{lJWTF JWFZJL o H[ ZLT[ DFGJ HFTGL V,U V,U BMZFSGL 5;\NUL CMI K[ T[H ZLT[ HDLGDF\ ZC[,F ;]1D
HDLGGL T\N]Z:TL HLJF6]\VMGL 5;\N 56 V,U V,U CMI K[P VD]S ;]1D HLJF6]\VMG[ BF; 5|SFZGF 5FSM q KM0 5;\N VFJTF CMI K[ VG[ T[GL UTLlJWL h05L AGTL CMI K[P V[8,[ DM8F lJ:TFZDF\ V[S H 5FS G ,[TF V,U V,U 5|SFZGF 5FSM ,[JF HM.V[ H[YL HDLGGM :J:yI H/JF. ZC[P ;FYM;FY H[ 5FSM JW] 5MQFS TtJMGL H~ZLIFT WZFJTF CMI TM T[ 5FS ,LWF 5KL tIFZ5KL GM 5FS VMKF 5MQFS TtJGL H~ZLIFT JF/M CMJM HM.V[P VFD 5FSGL O[ZAN,L SZJL B]AH H~ZL K[ HDLGDF\ 5FSGL H[8,L lJlJWTF JWFZJFDF\ VFJX[ T[8,L HDLGDF\ ZC[,F ;]1D HLJMGL ;\bIF JWX[ VG[ HDLGGL T\N]Z:TL ;]WZX[P ;FYM;FY HDLGG[ YM0FS ;DI VYJF V[SFN ;LhG DF8[ HM JF;, q 50TZ ZFBLV[ TM 56 :J[rKFV[ pUTL JG:5lT HDLGGF :JF:YG[ ;]WFZJFDF\ DNN~5 YX[P s$f HDLGDF\ HLJ\T D]/ T\T]VMGL p5,aWTF o HDLGGL T\N]Z:TL ;FRJJFGM VF V[S VlT DCtJGM D]ÛM K[P HDLGDF\
www.krishijagran.com VFB] JQF[" V[JF 5FSM ,[JF HM.V[ H[GF D]/T\T]VM ;FZF 5|DF6DF\ CMI K[P VF 5FSM X[-F 5F/F p5Z ,. XSM VYJF VF\TZ 5FS S[ DLz5FS TZLS[ ,. XSM VFD SZJFYL HDLGDF\ ZC[,F ;]1D HLJF6]\VMGM BMZFS lGIlDT 56[ T[VMG[ D/L ZC[ K[ VG[ HDLGG]\ :JF:Y H/JF. ZC[ K[P ;]Z6 H[JF 5FSM HDLGGL O/N=]5TF JWFZJF B]A p5IMUL lGJ0[ K[P V[8,[ D]bI 5FSMGL ;FY[ ;FY[ V[JF 5FS ,[JF HM.V[ S[ H[GF D]/ T\T]VM 5FSGL SF56L 5KL HDLGDF\ ZCL HTF CMI K[ VG[ h05YL T[GM ;]1D HLJF6]\VM äFZF lJ38G Y. HT]\ CMI K[ H[ HDLGGF :J:yIDF\ JWFZM SZX[P s5f 5X]VMG[ RZJF DF8[GL jIJ:YF UM9JJL o HDLG p5Z HIFZ[ 5X]451FL RZTFq R6TF CMI tIFZ[ T[GF KF64 D]+ lJU[Z HDLG 5Z 50[ K[ VG[ B[TZGF SRZF ;FY[ D/L SFA"lGS 5NFY" AGFJ[ K[ H[ HDLGDF\ ZC[,F HLJF6]\VMGM BMZFS CMJFYL T[GL J:TLDF\ JWFZM YX[ VG[
5MQFS TtJGL p5,aWTF JWX[ VFD VD]S ;DI DF8[ HDLGG[ 50TZ q JF;[, q UF{RZ p5IMU TZLS[ ZFBJL B]A H H~ZL K[P VFD p5Z H6FJ[, D]ÛFVMDF\ V[S 56 D]ÛFVM V[JF GYL S[ H[GFYL VF56[[ SM. JWFZFGM BR" SZJM 50[\ H~Z K[ YM0F ;]WFZF SZJFGL VG[ V[S HFU~S DFGJL TZLS[ VF56L HDLG T\N]Z:T CX[ TM VF56] S]8]\A :J:Y ZC[XP[ S]8]\A :J:Y ZC[X[ TM UFD :J:Y ZC[X[ VG[ UFD :J:Y CX[ TM XC[Z 5lZ6FD[ ZFHI VG[ K[J8[ EFZT N[X VG[ VF56L WZF V[8,[ WZTLDFTFG[ 5|[D SZMPPPPPP 0F"P5LP0LPJDF"4 J{7FlGS s lJ:TZ6 lX1F6f4 0F"PH[PH[P5:TFULIF4 JlZQ9 J{7FlGS s5FS ;\Z1F6f4 S'lQF lJ7FG S[gã4 V9JFOFD"4 GJ;FZL S'lQF I]lGJl;"8L4 ;]ZT OMG o _Z&! Z&555&5 .
D[., o kvksurat@nau.in
f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
49
S5F;G]\ SF56L 5KLG]\ jIJ:YF5G
www.krishijagran.com
S5F;G]\ SF56L 5KLG]\ jIJ:YF5G
;F{
5|YD S5F;GF 5FSGF 5FG 5L/F 50L HFI VYJF DM8FEFUGF 5FG GLR[ BZL 50[ T[DH KM0 p5ZGF hL\0JF ;]SFI HFI tIFZ AFN S5F;GF SF,FGL JL6L SZJFDF VFJ[ K[P S5F;GL JL6L DM8F EFU[ CFYYL +6 RFZ JBT S5F;GF HL\0JF 5FSL UIF AFN SZJFDF\ VFJ[ K[P BF; SZLG[ S5F;GF SF,F ;]SF. UI[, T[DH SRZFYL D]ST CMI TM B[0]TMG[ T[GF AHFZEFJ ;FZF D/L ZC[ K[P BF; SZLG[ JZ;FN VFWFlZT lJ:TFZDF\ S5F;GL JL6L ;LWL G SZTF\ SF,F ;FY[ TM0L SZJFDF\ VFJ[ K[P tIFZ AFN ;DI D/[ T[DF\YL SF,F OM,LG[ S5F; H]NM SZJFDF\ VFJ[
50
f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
K[P BZ[BZ A\W VG[ VW" B]<,F SFMFJF/L HFTMDF\ SL8L S:TZG] \ 5| D F6 B]AH VMK]\ HMJF D/[ K[P S5F;G[ lGSF; ,FIS AGFJJF SL8L S:TZG]\ 5|DF6 VMK]\ SZJ]\ B]A H H~ZL K[P BR" 38F0JFGF VFXIYL 36F B[0]TM SF,FGL V[S H JL6L SZTF CMI K[P VFD SZJFYL SF,F S5F; ;FY[ W] / 4 SL8L S:TZ 50JFYL S5F;GL U]6JTF 38L HFI K[P T[DH TFZGL RDS 56 VMKL YFI K[P VG[ S5F;GM Z\U hF\BM 50[ K[P S[8,FS S5F; HDLG 5Z 50TF T[DF\ ;]SF 5FG4 W]/ T[DH VgI SRZM E/JFYL T[GL U]6JTF AU0L HFI K[P S5F;GL JL6L JBT[ ZFBJFGL SF/HL s!f HL\0JF ;FZL ZLT[ OF8IF AFN H SF,FqS5F; JL6JF HM.V[P HM V5ZL5SJ HL\0JFDF\YL S5F; JL6JFYL S5F;GL U]6JTF AU0[ K[P sZf ;0[ , L 5[ X LVM4 5L/M S[ HLJH\T]YL 0\BFI[, S%F;G[ V,U JL6L H]NM ZFBJMP s#f S5F; JL6TL JBT[ SL8L
S:TZG]\ 5|DF6 VMKFDF\ VMK] ZC[ T[G]\ wIFG ZFBJ]\P s$f %FK/GL JL6LGM S5F; V,U V,U ZFBJMP s5f JL6[,M S5F; lHlG\UDF\ ,. HTF\ ;]WL ;}SL VG[ ;FO HuIFV[ ;\U|C SZJM TYF E[HG]\ 5|DF6 H/JF. ZC[ T[G]\ wIFG ZFBJ]\P SF,FDF\YL S5F; SF-JFGL ZLT 5C[,FGF ;DIDF\ B[0]TM CFYYL SF,FDF\YL S5F; GM OM, SZJFDF\ VFJTM 5Z\T] T[DF\ S5F;GL U]6JTF ;FZL H/JF. ZC[TL G CTLP T[DF\ V\NFHLT 5 8SF H[8,M 9F,LIFDF\ ZCL HTM CMJFYL B[0]TMG[ VFYL"S G]S;FG YT] CT] P SF,FDF\ Y L D[ / JFTF S5F;G] 5|DF6DF\ V\NFHLT &_v*Z 8SF H[8,] CMI K[P HIFZ[ 9F,LIFDF\ ZCL HTF S5F;G]\ 5|DF6 Z(v$_ 8SF H[ 8 ,] CMI K[ P 9F,LIFGM p5IMU .\0FJF0FDF\ A/T6 TZLS[ YFI K[P V[S jIlST V[S lNJ;DF V\NFHLT Z_ lS,M SF,F OM, SZL ;S[ K[P U] H ZFTDF\ S5F;GL 8[ S GM,MHL
S5F;G]\ SF56L 5KLG]\ jIJ:YF5G
V\U[GL SFDULZL SZTL ;\:YF V8LZF NFjZF S5F;GL U]6JTF ;FZL H/JFI T[DH DH]ZLGM 56 ARFJ YFI VG[ SFD H05L YFI T[ DF8[ .,[S8|LS DM8ZMYL RF,T] SF,F OM,JFG] DXLG AGFJ[,] K[P H[ DXLG 5FR CM;" 5FJZGL DM8ZYL R,FJL XSFI K[ P VF DXLGGL 1FDTF $__ lSPU|FP 5|lT S,FSGL K[ H[YL B[0]TMG[ S5F;GF ;FZF EFJD/L XS[K[P T[DF SL8L S:TZ p0L HT] CMJFYL S5F; RMbBM ZC[ K[ VG[ T[GL U]6JTF 56 ;FZL ZC[ K[P S5F;DF\YL ~ D[/JJF DF8[ lHlG\U DXLGGM p5IMU YFI K[P T[DF\ A[ ZM,ZDF\YL AGFJ[, RZBFDF\YL ~ VG[ S5F;LIF V,U 5F0JFDF\ VFJ[ K[P S5F;DF\YL lHlG\U N=FZF D[/JFTF ~ GL 8SFJFZL s#&v$$ 8SFf ;]WLGL CMI K[P ~ GL 8SFJFZL D]bItJ[ S5F;GL HFT 5Z VFWFZ ZFB[ K[P S5F;DF\YL D[/JFTF S5F;LIF sSM8G ;L0f G]\ 5|DF6 s5&v&$ 8SFf H[8,]\ CMI K[P S5F;GL lHlG\U VG[ 5|[;L\U O[S8ZLVM U]HZFTDF\ BF; SZLG[ S0L4 ;]Z[gN=GUZ4 CFZLH4 lC\DTGUZ4 VG[ ZFWG5]Z JU[Z[ HuIFV[ VFJ[, K[P VF ZLT[ S5F;DF\YL D[/J[, ~ G[ tIFZ AFN 5|[;L\U I]GL8DF\ NFB, SZJFDF\ VFJ[ K[P ~ V[SND JHGDF\ C,S]\ CMI T[G[ 5|[;L\U SZJFYL 8=Fg;5M8["XGDF\ OFINM YFI K[P U] H ZFTGL lHlG\ U O[ S 8ZLVMDF\ D[ / JFTF ~ G] \ 5[ l S\ U V\ N FHLT !&5v!*_ lSPU|FP DF\ YFI K[P 5[lS\U DF8[ X6G]\ SF50 S[ ;]TZFp SF50 T[DH ,MB\0GL 58L VMDF\YL 5[lS\U
www.krishijagran.com
SZJFDF\ VFJ[ K[P tIFZ AFN SF50 AGFJTL :5LlG\U lD,M DF\ T[GL lGSF; SZJFDF\ VFJ[ K[P HIFZ[ ;FZL HFTGF S5F;LIF S5F;GF ALH TZLS[ JFJJF DF8[ p5IMUDF\ ,. XSFI K[P lHlG\UGL RZBFGL SF/HL V\U[GF ;]RGM s!f RZBF R,FJJF DF8[ G F SFZLUZM B]A H S]X/ VG[ TF,LD 5FD[,F CMJF HM.V[P sZf C\ D [ X F 5F/L X~ SZTF 5C[,F RZBFG]\ IF\+LS AFATMG]\ lGZL1F6 SZJ]\ HM.V[ T[DH RZBFGL 5],LVM JL A[<8 VG[ 58FVM AZFAZ T5F;L ,[JF HM.V[P s#f NZ[S RZBF GM VJFH RZBM RF,] YFI AFN T5F;TF ZC[J]\4H[YL RZBFDF\ IF\ + LS BFDL CMI TM DF,]D 50L HFIP s$f 5F/L NZDLIFG T[DH A\W YTF\ RZBFGL ;\5]6" ;OF. ZFBJL HM.V[ P H[ Y L BZFA ~JF8L T[ D H VFH]AFH]GM J[:8 sSRZMf ,Lg8DF\ HJFGL XSITF GF ZC[P s5f lHlG\U SZTL JBT[ RZBF p5ZGF DH]ZMV[ S5F;DF\ VFJTL
GFGL SF\ S ZLVM4DF8L JU[ Z [ B\ B [ Z LG[ V,U SZTF\ ZC[J]\ HM.V[P H[YL RZBFGL KZLVMG[ G] S ;FG YT] \ V8SFJL XSFIP s&f lHlG\U SZTL JBT[ DH]ZMV[ VM.,4U|L;JF/F CFY DXLGGG[ G ,UF0JF HM.V[ VG[ CFY SM8G J[:8 ZFBJ] \ HM.V[ H[ Y L ,Lg8DF\ VM., U|L;GF 0F3F G VFJL HFIP s*f lGIDLT ;DI[ RZBFGL ;lJ"; SZTF ZC[J]\ HM.V[P S5F;GF ALHF EFUMGM p5IMU s!f S5F;LIFDF\ T[,G]\ 5|DF6 !& YL Z5 8SF H[8,]\ CMI K[P VF p5ZF\T T[DF\ Z_ 8SF H[8,]\ 5|M8LG 56 CMI K[P S5F;LIFDFYL\ T[, SF-JF nF6L4 V[S;5[,Z TYF ;M,J[g8 %,F\8GM p5IMU SZJFDF\ VFJ[ K[P S5F;LIFDF\YL D/TM BM/ N}WF/F MZG[ BFJF DF8[ p5IMUDF\ ,[JFDF\ VFJ[ K[P sZf ALHGF V\NZGF EFUDF\YL u,L;ZLG4 OL8LG4 ;FA] DF8[G]\ T[,4 ,]A|LS[8L\U VM., VG[ lJ8FDLG . JU[Z[ D/[ K[P s#f ALHGF OMTZFDF\YL .YF., VF<SMCM,4 OZSI] Z [ , 4 ;L,LSMG4 OI]V, VF<SMCM,4 l,uGF.84 GFI,MG VG[ ,FB JU[Z[ pt5gG SZL XSFI K[P s$f S5F;LIFGL ~JF8LDF\ Y L SFU/GM DFJM4 CF0"AM0"4 S'+LD pG4 %,F:8LSGL RLHM4 UD 8[ 5 VG[ S'+LD Z[;FVM JU[Z[ AGFJL XSFI K[P s5f S5F;GF 5F\N0FDF\YL SFU/4 VF<SMCM,4 ;F.l8= S V[ ; L0 VG[ l;gY[l8S UD JU[Z[ 5[NF SZL XSFI K[P s&f SZ;F\9LDF\YL OL<8Z 5[5Z4 ;O[N SM,;M VG[ 5[SL\U D8LZLI, JU[Z[ AGFJL XSFI K[P
JLP 5LP ;F\UF6L 5|MP 5LP VFZP 0FJZF DNNGLX 5|FwIF5S0MP DNNGLX 5|FwIF5S0MP
0LP S[P V\8F/F DNNGLX 5|FwIF5S
5|M;[;L\U VG[ O]0 .HG[ZL lJEFU4 S'lQF .HG[ZL VG[ 8[SGM,MHL DCFlJnF,I4 H]GFU- S'lQF I]lGJ;L"8L4 H]GFU- v #&Z__!
f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
51
HL~GL J{7FlGS B[TL 5wWlT
HL~GL J{7FlGS B[TL 5wWlT
52
f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
www.krishijagran.com
HL~GL J{7FlGS B[TL 5wWlT
www.krishijagran.com
f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
53
HL~GL J{7FlGS B[TL 5wWlT
www.krishijagran.com
5|MP H[P ;LP WL\UF6L 0MP JLP5LP RMJ8LIF VDZ[,L 54
f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
S'lQF DCFlJnF,I4 H]GFU- S'lQF I]lGJl;"8L4 OMGPGP _Z*)Z ZZZ))(
www.krishijagran.com
fex rLkÞtºký
ÃkkfLku çk[kðe þfkÞ Au, fkhý fu MkhMkðLkku Ãkkf 80-90 xfk fexkuLku ÃkkuíkkLke íkhV ykfŠ»kík fhu Au.
Vw÷kðh þkf¼kSLkk {wÏÞ fex yLku íku{Lkk Mk{urfík rLkÞtºký Ãk
¥kkøkkuçke þkf¼kS yÚkðk Vw÷kðh
ykÃkýk Ëuþ{kt yíÞtík {níðLkwt økku ç keðøkeo Þ þkf¼kS Au . yk þkf¼kSLkk WíÃkkËLk{kt WýÃkLku ÷eÄu {wÏÞíðu fexkuLkku «fkuÃk Au su LkMkoheÚke ÷E fkÃkýe MkwÄe LkwfMkkLk ÃknkU[kzu Au. fexku{kt {wÏÞíðu nehf Ãk]cÃkíktøkk, MkVuË ríkík÷e, yØfwtz÷f fex, {kuÞ÷k, íkýk ðuÄf fex, Ãkýo ò÷f fex, Ãkýo Mkwhtøkf fex íku{ s hMkkË fexLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au. yk fex ytøku rðMík]ík {krníke Lke[u «{kýu Au.
nehf Ãk]cÃkíktøkk- yk fex ½wMkh htøkLkk Ãkkt¾ nkuÞ Au, íkuLkk Ãk]c ¼køk Ãkh ºký nehkLke {kVf [{fe÷k Äççkk Ëu¾kÞ Au. MkqtrzÞkt nÕfk ÷e÷k htøkLke yLku rMkhu ¼qhk htøkLkk nkuÞ Au.
·
Lke÷økeheLkk Ãkkt[ xfk r{©ýLkku Atxfkð fhku.
·
çkurMk÷Mk ÚÞwrhrsyuÂLMkMk (zkEÃku÷ 8 yu÷) Lkk{Lkk Sðkýw 0.50 rfhøkúk «rík nuõxh ËhÚke «Þkuøk fhku. yk WÃkhktík yuLk.Ãke.ðe. (LÞwÂõ÷Þh Ãkkur÷nuzÙkurMkMk ðkÞhMk)Lkku WÃkÞkuøk 250 MkwtzeLkk Mk{íkwÕÞ «rík nuõxhLkk rnMkkçkÚke «Þkuøk fhðku òuEyu.
·
fux÷kf ÃkhSðe fex suðk yu à ku L xu r ÷Mk Ã÷w x u ÷ e, xu x Ù k ÂMxf MkMkkufku÷uxu Mkfe yLku çkúfku{urhÞk yuõMkfkurhLkkxk yk fexLke rðÁØ «¼kðþk¤e òuðk {¤u Au.
·
MÃkkELkku Mkuz 625 r{r÷ yÚkðk ELzkuõMkkfkçko 325 r{r÷ yÚkðk õÞwLkku÷VkuMk 500 økúk{ yÚkðk VuL[÷hux 250 r{÷e «{kýLku 250 r÷xh Ãkkýe{kt r{©ý «rík nuõxhLkk ËhÚke Atxfkð fhku yÚkðk õ÷ku h eÃkkÞheVku M k 0.05 xfk yÚkðk fkçkuorh÷ 0.03 xfkLkku 12-15 rËðMkLke ytËh Atxfkð fhku.
ûkíke: - yk fex MkqtrzÞkt ÃkktËzkLkk Lke[÷k ¼køk{kt LkkLkk-LkkLkk Aeÿku çkLke òÞ Au. ¼khu «fkuÃk{kt AkuzLke ð]rØ yxfe òÞ Au, Vw÷kðh yLku fkuçke{kt Vw÷ yÚkðk fzo çkLkíkk LkÚke. yøku í ke ðkððk{kt ykðíkk Ãkkf Ãkh yk «fkhu «fkuÃk ykuAku ÚkkÞ Au. Mk{urfík rLkÞtºký:·
ðkðuíkh yøkkW ¾uíkhku{kt øknuÁt n¤ [÷kððk{kt ykðu Au yLku fkuçkeLkk XwtX ðøkuhuLku yufrºkík fhðk Lkü fhuA.u
·
yk fexÚke çk[kð nu í kw ÃkkfLku yku õ xku ç kh {rnLkkLkk «Úk{ Mkókn{kt hkuÃk fhðe òuEyu.
·
yuf s ¾uíkh{kt Mkíkík fkuçkeLkku Ãkkf Lk ÷uþku.
·
yk fexLke MkqtrzÞku yLku #zkLku yufrºkík fheLku Lkü fhe Ëku.
·
fku ç keLke nhku ¤ ðå[u xk{u x kLke nhku¤ ÷økkððkÚke fexLkku «fkuÃk ykuAku ÚkkÞ Au.
·
MkhMkðLke yu f nhku ¤ fku ç keLkk ÃkkfLke [kh çkksw ÷økkððkÚke {wÏÞ
MkVu Ë ríkík÷e yÚkðk fu ç ku s çkxhV÷kE- ðÞMf fex MkVuË htøkLke ríkíkr÷Þkt nkuÞ Au, suLku ykøk¤Lkk Ãkkt¾Lkk rþ»kof fkuý fk¤k htøkLkk nkuÞ Au. MkqtrzÞk Ãke¤k htøkLke nkuÞ Au, suLkku htøk çkkË{kt ÷e÷kÃkýk {kxu nkuÞ Au. LkwfMkkLk : «khtr¼f yðMÚkk{kt MkqtrzÞk MkkÚku hne ÃkktËzkLku ¾kÞ Au çkkË{kt íku yk{-íku{ Vu÷kE òÞ Au. íku {kuxk AkuzLkk WÃkhLkk ¼køk{kt rþhkykuLku AkuzeLku ík{k{ ¼køkkuLku ¾E òÞ Au. ðÄkhu WÃkÿð ÚkðkLke ÂMÚkrík{kt ÷øk¼øk MktÃkqýoÃkýu Lkü ÚkE òÞ Au. Mk{urfík rLkÞtºký : ·
{kËk ríkík÷e ÃkktËzkLku Lke[÷k
f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
55
www.krishijagran.com
fex rLkÞtºký Mkrník W¾zfh Lkkþ fhku. ·
¼køk{kt #zk ykÃku Au, yík:økúrMkík ÃkktËzkLku íkkuzeLku #zk Lkü fhe Ëku. ·
MkwtrzÞkLku yufrºkík fhe Lkü fhku
·
{u÷krÚkÞkLk 50 EMke (0.05 xfk) yÚkðk zkEõ÷kuhkuðkuMk 76 EMke (0.05 xfk) yÚkðk fkçkkuorh÷ (0.50 xfk)Lkk r{©ýLkku Atxfkð fhe rLkÞtrºkík fhðk{kt ykðu Au.
·
yuÃktxur÷Mk ø÷w{ihuxMk Lkk{Lkk fex yk fexLke MkqtrzÞku ÃkhSðe Au, su íkuLke MktÏÞk ykuAe fhu Au.
yØ fwtz÷f fex:- ðÞMf fex ¼whk htøkLkk nkuÞ Au. íku WÃkhktík ykøk¤Lke Ãkkt¾Lkku htøk ¼qhku nkuÞ Au. íku{ s Mkk{kLÞ ÷nhËkLk rLkþkLk nkuÞ Au. MkqtrzÞk 3-4 Mku{e ÷ktçke yLku htøk ÷e÷ku nkuÞ Au. ûkíke- yk fexLke MkqtrzÞk ÃkktËzkLkk ÷e÷k htøkLkk ¼køkLku ¾E òÞ Au yLku ÃkktËzk Ãkh Võík rþhkykuLkku þu»k ¼køk òÞ Au. Vw÷økkuçke{kt íku MkqtrzÞkuLkku AuË çkLkkðe Ëu Au. yrÄf «fkuÃk nkuðkÚke ÃkktËzkLkk ÷e÷k ¼køk MktÃkqýoÃkýu Lkkþ Ãkk{u Au. LkkLkk Akuz íkuLkk «fkuÃk nkuÞ íÞkhu íku MktÃkqýo Lkkþ Ãkk{u Au. Mk{urfík rLkÞtºký : ·
ßÞkhu MkqtrzÞk Mk{wn{kt yuf s AkuzLku ¾kÞ Au, íku Mk{Þu Akuzku
Akuz Ãkh {u÷krÚkÞLk (0.05 xfk) fkçkku o r h÷ (0.05 xfk) yLku Vu L kexÙ k u r ÚkÞLk (0.03 xfk)Lkku Atxfkð fhðku.
íkLkk ðuÄf fex:- yk fex Mkk{kLÞ ¼qhk htøkLkk nkuÞ Au, íkuLkk ykøk¤Lkk Ãkkt¾ Ãkh ÷nhËkh Mk÷uxe ÄkheÞk nkuÞ Au. MkqtrzÞk nÕfe yk¼k {kxu Ãke¤ku htøk nkuÞ Au. ûkíke:- MkqtrzÞk ÃkktËzkLke rþhkykuLke MkkÚku Mkwhtøk çkLkkðu Au. íkuLke ytËh fex fk{÷ ¼hu÷ nkuÞ Au. {kuxe ÚkELku MkqtrzÞk ÃkktËzkLkk ÷e÷k ¼køkkuLku ¾E òÞ Au íkÚkk þe»koLke ytËh ÃkktËzkLkk ð]íkku yLku íkýk{kt «ðuþ fhe LkwfMkkLk ÃknkU[kzu Au. LkkLkk Akuz Ãkh WÃkÿð ÚkðkLke ÂMÚkrík{kt Akuz {he òÞ Au yÚkðk íkuLke yLkuf þk¾k {whÍkE òÞ Au. íkuLku ÷eÄu AkuzLkku rðfkMk yxfe òÞ Au. Mk{urfík rLkÞtºký · MkqrzÞkLku nkÚk ðzu ÃkfzeLku Lkkþ fhe Ëku. · yk fexLku {u÷krÚkÞLk (0.05 xfk) yÚkðk fkçkkuorh÷ (0.1 xfk)Lkku Atxfkð fheLku rLkÞtrºkík fhðk òuEyu. · çkúkufkuLk nuçkuxh yk fexLkk ÃkhSðe Au yLku íkuLke MktÏÞk ykuAe ÚkkÞ Au.
íku{Lke ¼kusLk çkLkkððkLke ûk{íkk ykuAe ÚkE òÞ Au. Ãkkf þe»kkuoLkku ykfkh LkkLkku ÚkE òÞ Au. Mk{urfík rLkÞtºký:· yMkhøkúMík AkuzLku ¾uíkh{ktÚke Ëqh fhe Lkkþ fhðku òuEyu. ·
ðÄkhu «fkuÃkLke ÂMÚkrík{kt {u÷krÚkÞLk (0.05 xfk) yÚkðk fkçkkuorh÷ (0.05 xfk)Lkku Atxfkð fhku.
·
÷u z eçkzo ¼t ] ø k (fku õ MkeLku ÷ k MkuÃxÃktõxuxk), rf÷ku{urLkMk MkufMk{ufw÷uxk íkÚkk rMkhrVz {k¾e íkÚkk yu ø kú k u { kESz {k¾e yk fexLkk ÃkhSðe fex Au íku{ s íkuLke Mkt Ï Þk «kf] r íkf\ÃkÚke yku A e fhu Au.
Ãkýo ò÷f fex:yk fexLkk ðÞMf {æÞ{ ykfkhLkk nkuÞ Au. íkuLkk ykøk¤Lke Ãkkt¾ n÷fe Ãke¤e nkuÞ Au. íku{ s ÃkkA¤Lke Ãkkt¾ MkVuË nkuÞ Au. ûkíke:- yk fexLke MkqtrzÞk ÃkktËzk{kt LkkLkk-LkkLkk AuË fhu Au. çkkË{kt íku MkqtrzÞk ÃkktËzkLku yuf MkkÚku ¼uøkk fheLku huþ{e ËkuhkÚke yuf MkkÚku çkwLk Ëuðk{kt ykðu Au íku{ s çkkË{kt íku{Lke ytËh ¾kÞ Au. Auðxu Akuz ÃkktËzk ðøkhLkku ÚkE òÞ Au. {kuxk ÚkELku MkqtrzÞk þe»ko>Lku LkwfMkkLk ÃknkU[kzu Au.
nhk íku÷k- ðÞMf fex Ãkt¾Ëkh yLku Ãkt¾neLk çkÒku nkuÞ Au. íku nt{uþk [wýeo {ku{Úke ZtfkÞu÷ nkuÞ Au, su íku{Lkk ÷e÷k htøkÚke AwÃkkÞu÷ nkuÞ Au.
Mk{urfík rLkÞtºký:· MkqtrzÞkLku nkÚk ðzu ÃkfzeLku Lkkþ fhðku òuEyu. · yk fexLku {u÷krÚkÞLk (0.05 xfk ¾k{e:- yk fexLku y¼úf yLku yLku fkçkkuorh÷ (0.10 xfk)Lkku ðÞMf çkÒku{kt hMk [wMkeLku AkuzLku LkwfMkkLk At x fkð fheLku rLkÞt r ºkík fhe ÃknkU[kzu Au, suÚke Akuz Ãke¤ku Ãkze òÞ Au, þfkÞ Au. íku{ s AkuzLkku rðfkMk Ãký yxfe òÞ Au. · çkúufkuLk nuçkuxh yk fexLkk ÃkhSðe yk fex {Äw †kð fhu Au, suLkk Ãkh fk¤e Au yLku íku{Lke MktÏÞkLku ykuAe fhu Vwøk rðfrMkík ÚkkÞ Au. Vwøk ÷økkððkÚke Au. SíkuLÿ Lkkøkh zku.yuMk.fu. ¾ª[e yLku zku.ygh nwMkiLk (þkuÄ rðãkÚkeo MLkkíkfkuh yLku MknkÞf yk[kÞo) fex rð¿kkLk rð¼køk, ©e fýo LkhuLÿ f]r»k ÞwrLkðŠMkxe, òuçkLkuh (hksMÚkkLk)-303329 {kuçkkE÷ Lktçkh 9024588883, E{u÷:-jnagar1992@gmail.com
56
f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
મરઘાંપાલનમાં વ છતાનો ફાળો
www.krishijagran.com
મરઘાંપાલનમાં વ છતાનો ફાળો તાવના સફળ અને નફાકારક મરઘાંપાલનમાં વ છતા અને આરો ય એ બંને મુ ય ચાવીઓ છે , જો મરઘી પ ીઓને સમતોલ આહાર સાથે સા , વ છ અને િનરોગી વાતાવરણ પૂ ં પાડવામાં આવે તો પ ીઓ તંદુર ત રહી નફાકારક ઉ પાદન કરી શકે છે . જો મરઘાંપાલક તકેદારી ન રાખે અને વ છતા યે બેદરકારી રાખે તો રોગોને આમં ણ આપી તેના ફામને રોગોનું ઘર બનાવી દે છે ,જે બી ફામ માટે ભયજનક બની શકે છે કે જે ઓ પોતાના ફામને તંદુર ત રાખે છે . વ છતા એટલે શું ? વ છતા એટલે કે એવું વાતાવરણ યાં રોગ કરતાં વા ઓની માણ બહુ જ નીચું હોય અથવા ન હોય. વૈ ાિનક ભાષામાં વ છતા અને આરો ય એટલે કે રોગોને દૂર રાખવા અને જો રોગ દેખાય તો તેને ફામમાંથી
તરત જ દૂર કરવો. આમ, મરઘાંપાલકની નજરે જોવા જઈએ તો વ છતા ખૂબ જ જ રી છે . વ છતાના હેતુઓ :૧) પ ીઓને રોગોથી પરોપ વીઓની અસરથી દૂર રાખવા.
અને
૨) જો રોગ થાય તો પણ બહુ જ ઓછી અથવા યૂનતમ ખોટ આવે. ૩) ફામમાંથી રોગોને અને રાખવા.
વાતોને દૂર
આપણા ફામને રોગોથી અને પરોપ વીઓથી દુર રાખવાં એ આપણો આદશ છે .જૂ ના જમાનાની કહેવત છે “પાણી પહેલાં પાળ બાંધવી “. એટલે કે રોગની દવા કરવી એના કરતાં રોગનું િનયં ણ એ જ સાચી સારવાર છે . પ ીઓમાં રોગ આ યા બાદ સારવાર કરવી માંઘી છે . જે માં સમય અને નફો ધોવાય ય છે . બહેતર છે કે આપણા ફામને રોગમુ ત રાખીએ. રોગની ણ થાય યાં સુધીમાં તો પ ીઓના મૃ યુની ટકાવારી વધી ગઈ હોય છે . માટે રોગમુ ત રાખવાના પગલાં જે વા કે સારી, વ છ, સુખાકારી યવ થા, પૂરતાં જં તુમુ તના પગલાં અને સાફ આરો ય ળવવાની યવ થા હોવી જોઈએ. મરઘાંપાલક, પશુપાલક કરતાં નસીબદાર
છે કે જે દર વષ પોતાના પ ીઓને તેમના માંબાપના રોગોથી દુર રાખી શકે છે . કારણ કે બ ચાનું સેવન કુિ મ રીતે તેમના માં-બાપથી દુર ઈ યુબેટરમાં કરવામાં આવે છે અને તેમનો ઉછે ર પણ માં-બાપથી દુર ુડરમાં કરવામાં આવે છે . જે નાથી આંત રક અથવા બા પરોપ વીઓના વનચ માં તૂટ આવે છે .તેની સાથે બી વા ઓનું વનચ પણ તોડવામાં થાય છે . રોગમુ ત, તંદુર ત માં-બાપથી ઉ પન થયેલ ડાને, વ છ અને જં તુરિહત ઈ યુબેટરમાં સેવવું જ અગ યનું નથી પણ પછી તેને સાફ, વ છ અને જં તુરિહત કરેલ ુડરમાં ઉછે ર કરવા પણ અગ યનાં છે , કે જે ુડરમાં પહેલાં પણ આગળની બેચના બ ચાઓનો ઉછે ર કરવામાં આ યો હતો. વ છતામાં મરઘા ઘરની ડી ઈનનો ફાળો: જં તુમુ તતાનાપગલાંલેવામાંમરઘાંઘરએ કઅગ યનો ાથિમકભાગભજવેછે.તેની વ છતા માટે મરઘાઘરની ડી ઈન યવિ થત હોવી જોઈએ. જે થી તે પૂરતોહ
ખોરાક-પાણીના ગોઠવી શકાય.
સાધનો
f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
યવિ થત
57
મરઘાંપાલનમાં વ છતાનો ફાળો
www.krishijagran.com
નાની મરનાં બ ચાં અને મોટી મરનાં પ ીઓને દરેક સમયે અલગ-અલગ રાખવા જોઈએ. ગીચતા, વધુ પડતી ઠંડી/ગરમી જે વા પરીબળોને દૂર રાખવા. પ ી દીઠ પૂરતી જ યા પૂરી પાડી અને દાણ અને પાણીના સાધનો પૂરા પાડવા.
(૬) ડા આપતી મરઘીને સા ં રહેઠાણ પુ ં પાડવું
પૂરતી હવા-ઉ સ, સીધી ઠંડી/ગરમીની હવા ન આવે તેવું ઘર હોવું જોઈએ. પૂરતી જ યા પૂરી પાડી અને પૂરતાં દાણ અને પાણી આપવા.
(૭) સમયસર રસીકરણ
પૂરા ઘરમાં પૂરતો સુય કાશ અને અ ય કાશ આવે.
પ ીદીઠપૂરતીજ યાઆપીશકાય.
રોગમુ તતા માટે જો પૂરી તકેદારી અને યવિ થત પગલાં લેવામાં ન આવે તો મરઘાંપાલક જ રી પગલાં લઈ શકતો નથી. ઘણાં મરઘાંપાલકો સારાં મરઘાં ઘરમાં પ ીઓની ઘીચતા કરી નાંખે છે . પ રણામે પ ીની તંદુર તી ળવી શકાતી નથી. પ ીની ત, મર માણે જ યા પૂરતી આપવી જોઈએ. હાલની પરીિ થિતને અને જ રીયાતને પહ ચી વળવા માટે હ રો પ ીઓ એક સાથે રાખવામાં આવે છે . મૃત પ ીઓ, તેમની અઘાર(બઘાડ) વગેરેનો તુરંત જ અરો યાશા ના િનયમ મુજબ િનકાલ કરી દેવો જોઈએ. જે થી રોગના ફેલાવા માટે કારણભૂત ન બને. સંવધન માટેના પ ીઓની, સેવવાના ડાની, નાના બ ચાંની અને ોઇલર પ ીઓની આપ-લેથી રોગોના ફેલાવવાની સંભાવના રહે છે . આના માટે બહારથી લાવેલા પ ીઓને અલગ રાખી નજર હેઠળ રાખવા અને ઓછામાં ઓછી પ ીઓની હેરફેર કરવી જે એક ચો કસ ભલામણ છે . મરઘાંપાલક, હેચારીના માણસો, દાણ બનાવનાર/ફીડ ફેકટરીના માણસો/કમચારીઓ અને અ ય લોકો જે મરઘાંપાલન સાથે સંકળાયેલ છે , તેઓએ મરઘાંને સારી રીતે સમજવા જોઈએ કે આ પ ીઓમાં ઘણા બધા રોગો થઈ શકે છે . જે માંથી ઘણા રોગો ચેપી અને તી તાથી ફેલાતા રોગો છે . તેઓએ સંયુ ત ય નોથી આવા રોગોનું િનયં ણ કરવું જોઈએ. સારી માવજતો જે મ કે, છટણી કરવી, બીમાર/મૃત પ ીનો તુરંત િનકાલ કરીબાળી/દાટી દેવું, ુડર/લેયરના સાધનોને સમયસર સાફ/જં તુમુ ત કરવા વગેરે ઉપાયો કરી ચેપને ફેલાતો અટકાવી રોગોને દુર રાખવા જોઈએ. ફામને રોગમુ ત કરવાના ઉપાયો:-
58
f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
સેિનટેશન અિનવાય છે જે ના થકી ઘણા બધા રોગોનું િનવારણ થઈ શકે છે . મરઘાં ફામને તંદુર ત, રોગમુ ત અને ચેતનવંતુ રાખવા, ઓછુ ં મરણનું માણ ળવી, વધુ આવક મેળવવા માટે નીચે જણાવેલા મુ ાઓ અપનાવવા જ રી છે .
(૧) સારા, વ છ અને તંદુર ત બ ચાં
લાવેલ નાના બ ચાના માં-બાપ તંદુર ત, ચંચળ અને રોગમુ ત હોવા જોઈએ. જે થી તેમના ડા(બ ચા) રોગમુ ત રહી શકે. િવ વાસપા હેચરીમાંથી નાના બ ચા લાવવાં જોઈએ.
(૮) સમયસર છટણી કરવી
(૨) સંવધન માટેના ઘર ચો ખાં/ વ છ હોવા જોઈએ
સંવધન ઘરને ફનાઈલવાળા પાણીથી ચ ટેલ બગાડને ઉખાડી, ઘસીને વાળવો જોઈએ. તેમાં રહેલા સાધનને પણ સાફ કરી જં તુમુ ત કરવા જોઈએ.
(૩) વ છ લીટર
લીટર મટીરીયલને ધીરે-ધીરે બનાવવું. જે થી તે ચો ખું/ વ છ, સૂકું અને હુ ંફાળું રહે. લીટર સૂકું, વ છ અને કમતમાં પરવડે તેવું હોવું જોઈએ. લીટરમાં ૩૦% થી વધુ ભેજ ન રહે તે જોવું. તે માટે ૨-૩ વાર/અઠવાડીયામાં જ ર માણે ફેરવતાં રહેવું. દાણ અને પાણીના સાધનો પ ીની સં યા અનુ પ પૂરતાં હોવા જોઈએ. તેની ડ ઈન એવી હોવી જોઈએ જે થી અઘાર અંદર પડે નહ . તદઉપરાંત પાણીના સાધનોની આજુ બાજુ ની જ યા હંમેશાં સુકી હોવી જોઈએ.
(૫) બ ચાંની માવજત
જે પ ીઓમાં કંઇક ઉણપ હોય/િબનઉ પા દત હોય તેવાને છટણી કરી દેવા જોઈએ. જે મરઘાંપાલક સતત ફામની દેખરેખ રાખતો હોય તે જ આવા પ ીઓનું િનદાન શોધી શકે છે . કોઈપણ પ ી જે થોડુંક િબમાર હોય / અલગ શારી રક વતુ ંક બતાવતા હોય તેવાને ગૃત મરઘાંપાલક ફામમાંથી દુર કરી િનકાલ કરી નાંખે છે . જે નાથી બી પ ીમાં ચેપનો ફેલાવો અટકાવી મોટામાં મોટું નુકશાન અટકાવી શકાય છે .
(૯) મરઘાંનું ખાતર અને મૃતપ ીઓનો િનકાલ
(૪) વ છ દાણ અને પાણી
જે તે દેશ માણે અગ યના રોગો જે વા કે, એન ડી, રાનીખેત, ફાઉલપો સ, ઈ લુંએ , ગમબોરો વગેરેની સમયસર રસી મુકાવવી.રસી ઠંડા પહોરમાં આપવી. બધા જ પ ીઓને એકી સાથે રસી આપવી. પ ીની સં યા માણે ડોઝ ઘણી તેટલી જ રસી બનાવવી. રસીને ીઝમાં સાચવવી.રસીકરણ પહેલાં અને પછી તણાવમુ ત દવાઓ આપવી.
વારંવાર મરઘાંની અઘારને એકબી ઉપર નાંખવાથી અને ખાતરના ખાડામાંથી િનકાલ કરવાથી પ ીઓનું, પ ી ઘરમાંથી અને પ ી ઘરની આજુ બાજુ નું આરો ય પી વાતાવરણ સા ં જળવાઈ રહે છે . જે નાથી રોગોના ફેલાવવાની શ યતાઓ ઘટી ય છે .
(૧૦) સમતોલ આહાર આપવો
પ ીનો કાર, મર, ડા આપવાની મર અને ઋતુ માણે જો સમતોલ આહાર આપવામાં આવે તો, ઘણા બધા રોગોની સામે િતકારક શિ ત આપવામાં મદદ પ થાય છે .
ડૉ.રાયસંગ આર ખેર ડૉ.કંદપ આર ચૌધરી. ડૉ.િવ મ કે.પટેલ ડૉ.જગદીશ ડી ચૌધરી
ઉ પાદન લો ચ
www.krishijagran.com
íkkíkkLke ÃkkðhVw÷ MkVkhe
íkk
íkk {ku x Mku o yu M kÞw ð e MkVkhe Mxku{oLkwt Lkðw ðsoLk hsq fÞwO Au, su yøkkW fhíkkt ðÄkhu þÂõíkþk¤e Au. íkkíkkyu yk Lkðk ðsoLkLke ®f{ík 13.52 ÷k¾ (yuõMk-þkuY{) hk¾e Au , su økík ðu r hyu L xÚke ÷øk¼øk 40,000 YrÃkÞk ðÄkhu Au. yk Lkðk yuÂLsLk MkVkhe Mxku{oLku Võík ðeyuõMk ðurhyuLx{kt s ykÃkðk{kt ykðu÷ Au, su xq Ône÷ zÙkEð MkkÚku WÃk÷çÄ Au. yuðe ykþk hk¾ðk{kt ykðe hne Au fu
ykøkk{e Mk{Þ{kt 4 Ône÷ zÙkEð MkkÚku íku hsq fhðk{kt ykðþu. Ãkkðh MÃkurhrVfuþLk Ãkh yuf Lksh fheyu íkku yk MkVkhe Mxku{o{kt 2.2 r÷xh, 4rMk÷uLzh ðuhfkuh 400 zeÍ÷ yuÂLsLk ÷økkðu÷ Au, u 156 ÃkeyuMkLkku Ãkkðh yLku 400 yuLkyu{Lkku xkufo sLkhux fhu Au, Mkûk{ Au. Lkðe MkVkhe Mxku{o 0-100 rf{e «rík su økík ðurhyuxLke íkw÷Lkk{kt 25 f÷kfLke ÍzÃk ÃknkU[ðk{kt 1k2.80 MkufLzLkku Mk{Þ xfk ðÄkhu xkufo sLkhux fhðk{kt ÷køku Au.
Äq{ {[kððk ykÔÞku ÷qr{Þk 950 yLku ÷qr{Þk 950 yuõMkyu÷
{k
E¢kuMkku^xu çknw«ríkrûkík ÷qr{Þk 950 yLku ÷qr{Þk 950 yuõMkyu÷ ÷kU[ fhu÷ Au. çkÒku M{kxoVkuLk ®ðLzku 10 Ãkh fk{ fhþu. ¾kík rðþu»kíkk Ähkðíkk yk M{kxoVkuLk fkuLxeLÞw{Úke Mkßs Au. suLke {ËËÚke çkÒku VkuLkLku ÃkeMkeLke {kVf WÃkÞkuøk fhe þfkþu. yk {kxu ÞwyuMkçkeÚke ÃkkuíkkLkk M{kxoVkuLkLku ÷uÃkxkuÃk yÚkðk ÃkeMke MkkÚku òuze þfkþu. {kE¢kuMkku^x ÷qr{Þk 950 zâwy÷ rMk{{kt 5.70 $[ õÞwyu[ze rzMÃ÷u ykÃkðk{kt ykðu÷ Au. çkÒku M{kxoVkuLk{kt 20 {uøkkrÃkõMk÷ rhÞh yLku 5 {uøkkrÃkõMk÷ £Lx fu{uhku ykÃkðk{kt ykÔÞku Au.
MkVuË htøk{kt ykðe ÃkÕMkh ykhyuMk200
çk
òs ykuxkuyu ÃkkuíkkLke ÷kufr«Þ ÃkÕMkh her÷Í fhe çkkEf ykhyuMk200Lku nðu MkVuË htøk{kt Ãký hsq fÞwO Au. MkVuË htøk{kt ykÔÞk çkkË økúknfku {kxu [kuEMk ðÄe økE Au. yk WÃkhktík íku{k ykÃkðk{kt ykðu÷ ðÄkhkLke rðþu»kíkk Þwðk økúknfkuLku ¾qçk s ÃkMktË ykðe økE Au. çkòs ÃkÕMkh ykhyuMk 200 çkkEf{kt ÂxTðLk «kusuõxh nuz÷uBÃMk ykÃkðk{kt ykðu÷ Au yLku íku{k rËðMk{kt ÚkE þfu íkuðe ÷kExTMk Ãký ykÃkðk{kt ykðe Au, su ytÄkhk{kt Ãký ½ýe WÃkÞkuøke çkLke þfþu. yk MkkÚku íku{k r¢M{Mk yu÷Eze xu÷ ÷uBÃk ¾kMk heíku íkiÞkh fhðk{kt ykðu÷ Au. yk çkkEf ÃkkuíkkLke yk¢{f þi÷e {kxu òýeíke Au, su{k ÃkÕMkh ykhyuMk200 yLÞ ík{k{ çkkEõMkLke íkw÷Lkk{kt rðþu»k Au. íku{k ykøk¤Lkk xkÞh{kt 300 yu{yu{ çkxf^÷kE rzMf çkúuõMk íkÚkk ÃkkA¤Lkk ¼køk{kt 230 yu{yu{ rzMf çkúuf ÷økkððk{kt ykðu÷ Au, su çkúu®føk rMkMx{Lku ÷ksðkçk çkLkkðu Au. f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
59
JFGUL
www.krishijagran.com
Lkðk ð»koLke Wsðýe ½e-ÃkLkehLkk LkkMíkk MkkÚku Lkðk ð»koLke Wsðýe fhðe Au íkku çkLkkðku ½e yLku ÃkLkehLke MðkrËü ðkLkøke. Mkur÷çkúuþLkLke {ò ÚkE sþu çk{ýe
fkuçkeLkwt {Lk[wrhÞLk Mkk{økúe : fkuçke-{æÞ{ ykfkhLkku Ëzku ({kuxk xwtfzk{kt Mk{khku), {uËku yzÄku fÃk, yhkhkux yuf {kuxe [{[e, MðkË «{kýu {eXw, {h[k yuf Mk{kheLku, ÷MkýLkwt ÃkuMx ËkuZ [{[e, ykËwLkwt ÃkuMx yzÄe [{[e, zwtøk¤e (Mk{khu÷e) yuf fÃk, Äkýk (Mk{khu÷k), ysðkELk [kuÚkk ¼køkLke [{[e, MkkuÞk MkkuMko çku {kuxe [{[e, ÷e÷e zwtøk¤e 2 Mk{khu÷e, ÷k÷ {h[kLkku MkkuMko 2 {kuxe [{[e, ½e ík¤ðk {kxu. rðrÄ: {uËku, yhkhkux yLku {eXkLku Ãkkýe{kt r{r©ík fhe ÃkuMx çkLkkðku, fkuçkeLkk xwfzkLku íku{k zwçkkuðe ½e{kt ík¤ku. çkeS fzkE{kt ½e økh{ fhku. nðu íku{k Mk{khu÷e zwtøk¤e, ÷k÷ {h[w Úkkuzk Mk{Þ MkwÄe ík¤ku. nðu íku{k £kE fkuçkeLku r{r©ík fhe Mkkhe heíku økúuðe çkLkkðe ÷ku. çkkhef Mk{kheLku zwtøk¤e yLku ÄkýkLkk ÃkktzËk MkkÚku økh{k økh{ rÃkhþku.
ÃkLkeh ÃkuLk fuf Mkk{økúe {uËku 2 {kuxk [{[k, {fkELkku ÷kux ËkuZ [{[e, {eXw yzÄe [{[e, fk¤k {he yzÄku [{[e, ËqÄ 2 [{[k, ½e 2 LkkLke [{[e, yzÄku fÃk Ãkkýe. ¼hkðLkLke Mkk{økúe : ÃkeLk 1 fÃk ({uþ fhu÷), zwtøk¤e 1 çkkhef Mk{khu÷e, {eXw, {he, ysðkÞLk, ÷e÷k {h[k, MkVuË MkkuMko, ½e 2 {kuxk [{[k, {fkELkku ÷kux 2 {kuxk [{[k. rðrÄ : ½e økh{ fhku yLku {fkELkku ÷kux r{r©ík fheLku yuf r{rLkx MkwÄe [÷kðku. íku{k ËqÄ r{r©ík fhe økkZ çkLku íÞk MkwÄe Ãkfðku. nðu yuf y÷øk ðkMký{kt ÃkuLkfufLke ík{k{ Mkk{økúeLku r{r©ík fhku, LkkuLkÂMxf ÃkuLkLku økh{ fhku yLku Úkkuzw ½e yLÞ Mkk{økúeLku Lkkt¾eLku Mkkhe heíku r{r©ík fhku. yk ÃkuLkfufLku yuf çkkswÚke Ãkfðku yLku ÃkuLk{ktÚke fkZe ÷ku. ¼hkðLkLke Mkk{økúeLku r{r©ík fhku. íku Mkk{økúeLku ÃkuLkfuf Ãkh hk¾ku yLku Vhe ð¾ík íkuLku Mkufku. nðu MkkuMko Lkkt¾eLku 15 r{rLkx MkwÄe 180 rzøkúe MkUxeøkúux MkwÄe íkuLku Mkufku. nðu MxÙkuçkheÚke MkòðeLku rÃkhMkku.
60
f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
KRISHI JAGRAN MEDIA GROUP OF PUBLICATIONS Krishi Jagran Media Group is World's Largest Circulated Multilingual Agri Rural Monthly with brand leadership in a variety of Media products like Mac Krishi Jagran Hindi, Mac Krishi Jagran Punjabi, Krishi Jagran Gujarati, Krishi Jagran Marathi, Krishi Jagran Kannada, Krishi Jagran Telugu, Krishi Jagran Bengali, Krishi Jagran Assamese and Agriculture World
Marketing To strengthen our space marketing division, we are looking for. Trainee Executives (40) Space Marketing Executives (30) Space Marketing Managers (6) General Manager (2) The person should be graduate, smart, well mannered with excellent communication skills and fluent in Hindi and English. For 2nd and 3rd positions experience in the same field is must. Trainee need not be graduate but must have keen interest for a career in marketing. If you think you are right person.
resume to : response@krishijagran.com
Editorial Staff To strengthen our editorial team we are looking for fresh talents. The candidate should be graduate from a renowned university and should have flare to write. Knowledge of different Languages will be an added advantage. Freelance Journalist: We welcome journalists who want to contribute to our publication as well as portal. The remuneration will be attractive.
resume to : editor@krishijagran.com
ftyk Lrj ds fy, eSustj] ,Dth+D;wfVo dh vko';drk gS Ñf"k tkxj.k] fo'o dh lcls yksdfiz;] lcls T;knk fcdus okyh ,oa ?kj&?kj esa i<+s tkus okyh Ñf"k ikfjokfjd fgUnh] iatkch] ejkBh] xqtjkrh] déM+] rsyxq] caxkyh] vleh if=dk gSA gekjh if=dk vius bDdloas o"kZ esa izos”k dj pqdh gS vkSj gj eghus N% yk[k ls T;knk ?kjksa esa igqaprh gSA Ñf"k tkxj.k if=dk dks izxfr”khy fdlkuksa rd ys tkus ds fy, ftyk Lrj ij eSustj] ,DthD;wfVo dh vko”;drk gSA ftyk foi.ku dk;Zdkjh % ¼'kSf{kd ;ksX;rk@vuqHko ¼3&5 o"kZ½ vkosnd de ls de Lukrd gks ,oa Ñf"k esa fo”ks"k dj cht] dhVuk”kd] [kkn ,oa Ñf"k midj.kksa vkfn ds foi.ku esa de ls de 3 ls 5 lky dk vuqHko j[krs gksaA vkosnd dk izxfr”khy fdlkuksa ls esy&tksy ,oa tkudkjh gksuk vko”;d gSA osru ,oa vU; iSdst yxHkx ,d yk[k #i;s okf"kZd gksaxsA LFkkuh; foi.ku dk;Zdkjh % ¼'kSf{kd ;ksX;rk ,oa vuqHko½ vkosnd LFkkuh; fdlkuksa ls ckrphr djus esa l{ke gksA yksxksa rd vius fopkj igqapkus dh dyk esa ekfgj gksA de ls de 10oha d{kk mÙkh.kZ gksA osrueku 75000@& #- okf"kZdA vuqHko de gksus ij Hkh vxj vki esa dke djus dh n`<+ bPNk ”kfDr gS rks vki Hkh vkosnu dj ldrs gSaA viuk vkosnu bZ&esy djsaA resume to : circulation@krishijagran.com ণ কৃ িষ জাগর
రণ గর జাগ కকৃృিষి জ
ণ GRরAN JAাগ ISHIজ কৃKRিষ
Whatsaap No.
+91-9313301029 Be with RAN KRISHI JAG ia Network Social Med
KRISHI JAGRAN 60/9, Yusuf Sarai Market, Near Green Park Metro Station, New Delhi - 110016 Tel: 011-26511845 / 26517923 / 45503170 Email: info@krishijagran.com, www.krishijagran.com
T\N]Z:TL
www.krishijagran.com
÷ðuLzhLkk Ãkkt[ ne®÷øk økwý
ík
{k{ ykð~Þf íku÷ku{ktÚke ÷ðuLzh MkkiÚke ðÄw çknw{w¾e Au. ÷ðuLzh íkuLkk yuLxeMkuÂÃxf, ËËorLkðkhf «¼kð yLku ne®÷øk økwýkuLku ÷eÄu yLkuf ð»kkuoÚke «Þkuøk fhðk{kt ykðu Au . íku L ke ¾w þ çkw þktríkËkÞf, ykhk{ËkÞf yLku Mktíkw÷LkËkÞf nkuÞ Au. «kf]ríkf ykhk{ ÃknkU[k¤ðkLkk økwýkuLku ÷eÄu yuhku{kÚkuhuÃke{kt íkuLkku «Þkuøk fhe þfkÞ Au. íku ½kðLku MkkV fhðk{kt, Eò yLku íð[k ¾ws÷knx {kxu WÃkÞkuøke nkuÞ Au. yuf MktþkuÄLk «{kýu zuLzÙVLke Mk{MÞkLku Ëqh fhðk {kxu ÷ðuLzhLkwt íku÷ {n¥ðLke ¼qr{fk ¼sðu Au. yuf {øk{kt 15 xªÃkk ÷ðuLzh yLku 2 {kuxe [{[e ykur÷ð íkÚkk çkËk{ íku÷Lkwt r{©ý fhku. íkuLku Mkk{kLÞ økh{ fhe MfuÕÃk Ãkh íku÷Úke {Mkks fhe þkuðh fuÃk Ãknu÷e ÷ku. ykþhu yuf f÷kf çkkË ðk¤{kt þuBÃkq fhe ÷ku. fux÷kf rËðMkku L kk WÃk[khÚke ÷k¼ òu ð k {¤þu. ÷ðuLzh{kt hnu÷k Ãkkur÷rVLkku÷ Lkk{Lkk yuLxeyuÂõMkzuLx çkuõxurhÞkLku ykuAk fhðk{kt {ËË fhu Au. íku yÃk[, Ãkux ËËo,
Ãkux Vq÷kððwt, WÕxe ðøkuhu E÷ks {kxu WÃkÞkuøke Au. yuf MktþkuÄLk{kt sýkÔÞk «{kýu ÷ðuLzhLkk íku÷{kt fux÷kf yuðk «kf]ríkf yfo òuðk {¤u Au, su Mkkhe ôÄ {kxu {ËËYÃk çkLku Au . yk WÃkhkt í k ÔÞÂõík WòoðkLk Ãký {nuMkqMk fhu Au . íku yu L xe^÷u { u x he nkuðkLku ÷eÄu Mkkuò, ¾Mk yLku ÷kr÷{kLku ykuAe fhðk{kt {ËËYÃk çkLku Au. ÷ðuLzh{kt hnu÷k VexkuLÞwxÙeyuLxTMkLku fkuE Ãký yknkh{kt r{r©ík fhe þfkÞ Au, su MðkMÚÞðÄof nkuÞ Au.
yuðkufkzkuLkk MkuðLkÚke ykhkuøÞ íktËwhMík çkLku Au
Lkk
þÃkíkeLkk ykfkhLkw yk V¤ MðkMÚÞ ÷k¼kuÚke ykÃkýu Mkki Ãkrhr[ík Aeyu Ãkhtíkw þwt ík{u òýku Aku fu yuðkufkzkuLkwt çkes Ãký Ãkku » kýÚke ¼hÃkw h nku Þ Au . yuðkufkzkuLkk çkes{kt V¤Lke íkw÷Lkk{kt ¼hÃkqh «{ký{kt yuLxeykuÂõMkzuLx òuðk
62
f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
{¤u Au. íku «¼kðe heíku {wõík fýku Mkk{u ÷zðk{kt yLku ô{h MktçktrÄík rçk{kheykuLku yxfkððk{kt {ËËYÃk çkLku Au. yuðkufkzku rçks MkkÄkhý Mk{MÞk suðe fu fkuzÚke ÷E ¾íkhLkkf Mk{MÞk yux÷u fu fuLMkhLkk E÷ks{kt {ËËYÃk çkLku Au. yLkuf Ëuþku{kt yuðkufkzku rçksLkku yLÞ Mkk{kLÞ Ãkk[Lk MktçktrÄík økzçkzeLkk E÷ks {kxu fhðk{kt ykðu Au. íkuLkku WÃkÞkuøk ÃkkhtÃkkrhf r[rfíMkk{kt Ãký fhðk{kt ykðu Au. íkuLkk çkesLkku WÃkÞkuøk fkuE Ãký MðYÃk{kt fhe þfkÞ Au. yuðkufkzku rçks yuLxe-ykuÂõMkzuLxLkku
Mk{]Ø Mkúkuík nkuðkLku ÷eÄu þheh{ktÚke {wõík fýkuLku Ëqh fhðk{kt {ËËYÃk çkLku Au. íkuLkk çkes ½ýk MðkMÚÞ ÷k¼ËkÞf nkuÞ Au. íku «ríkhûkk «ýk÷eLku {sçkqík fhu Au. yuðkufkzku rçks r{©ýþe÷ VkEçkhLkku MkkiÚke {kuxku «kf]r¥kf Mkúkuík Ãkife yuf Au. íkuLkkÚke fku÷uMxÙku÷Lku ftEf nMíkf ykuAwt fhe þfkÞ Au, íkuLku ÷eÄu ÓËÞ MðkMÚÞLku ðÄkhe þfkÞ Au.
ZFlX O/
www.krishijagran.com
ekfld {krMkf
òLÞwykhe ÄLkw fwt¼
r{ÚkwLk
yuðk òíkf su{Lku MktÞwõík Ãkrhðkh Au, íku{Lkk Ãkrhðkh ðå[u ÃkhMÃkh MkkinkËoLke yAík hnuþu. yuðe s heíku çkeò íkhV LkkLkk Ãkrhðkh{kt ¾wþeLkku {knku÷ hnuþu.
øk]nMÚk SðLk Mkk{kLÞ hnuþu. Úkkuze ½ýe {w~fu÷e Ãkze þfu Au, Ãkhtíkw økwÁðkhLkk Mkkík{k ¼kð{kt nÞkík nkuðkÚke ÂMÚkrík yux÷e çkøkzþu Lknª. yk ð»ko ík{khk {kxu ykŠÚkf heíku MkkÁt hnuþu.
yk ð»ko ík{khk {kxu Úkkuzw Mkt½»ko{Þ hnuþu. þõÞ Au fu Ãkrhðkrhf SðLk{kt ftEf rLkhkþk hne þfu Au. Ãkhtíkw yk heíku ®[íkk fhðkLke sYh LkÚke, fkhý fu ÞkuøÞ ÔÞðnkh yLku Mkkhk rð[kh îkhk ík{u ykøk¤ ykðe þfþku.
{eLk
yk ð»ko ð]rùf hkrþðk¤kLkk SðLkMkkÚke MkkÚku Mkk{tsMÞ çkLke hnuþu. ÔÞÂõíkøkík SðLk{kt Mkíkík Wíkkh-[zkð ykðþu. çkk¤fkuLkku ÔÞðnkh Ãký ftEf nMíkf íkýkðøkúMík çkLke hnuþu.
{fh
Au.
ð]rùf
ffO
MðkMÚÞLku ÷E MkkðÄkLk hnuðkLke sYh Au. ykðfLku ÷E ík{khk {kxu ykt¾ku çktÄ fheLku rðïkMk fhðku íku ½kíkf çkLke þfu Au.
õÞkhuf õÞkhuf ÃkrhðkhsLkku MkkÚku rððkË ÚkE þfu Au. ¼kEçknuLkku Mkki MkkÚku rððkË ÚkðkLke þõÞíkk Au. LkkufheÞkík ÷kufku {kxu yk ð»ko yLkwfq¤ Au. ykuøkMx MkwÄe ykÃkLkku ¢kuÄ rLkÞtrºkík hk¾ku. ÔÞÂõíkøkík SðLkÚke ík{Lku yux÷wt Mkw¾-þktrík Lknª {¤u. SðLkMkkÚke yLku ÃkrhðkhsLkkuLke MkkÚku íkfhkh ÚkE þfu Au, suLku ÷eÄu ÃkrhðkhLkku {knku÷ çkøkzðkLke þõÞíkk
fLÞk
yk ð»koLkku {kuxku ¼køk ík{khk {kxu yLkwfq¤ hnuþu. «u{ yLku MLkunLku ÷eÄu SðLkMkkÚkeLke LkSf hnuþku. SðLkMkkÚkeLkk MktçktÄ rhMíkuËkhku MkkÚku {Äwh hnuþu.
ykÃkLkk {kxu yk ð»ko fkuE WÃknkhÚke f{ LkÚke. ík{kY SðLk Ëhuf Ãknu÷w yuf ÞkuøÞ rËþk{ktÚke ÃkMkkh ÚkE hÌkwt Au. SðLkMkkÚke yLku LkSfe ÔÞÂõíkyku MkkÚku MkkinkËoÃkqýo MktçktÄ hnuþu. ÃkrhðkhsLkku MkkÚku LkkUfÍkuf ÚkðkLke þõÞíkk Au. SðLkLkku Ëhuf Ãk¤ ík{Lku ÃkhuþkLke ykÃkLkkh çkLke þfu Au. íkçkeÞíkLke fk¤S hk¾þku.
ð]»k¼
yk ð»ko ykÃkLkk {kxu ¾wþeykuÚke ¼hÃkqh hnuþu, SðLkMkkÚkeLke MkkÚku Mkk[ku «u{ yLku MLkun hnu, çkÄw s Mkkhe heíku [k÷þu. yk ð»ko ðiðkrnf SðLk ykLktËËkÞf hnuþu.
®Mkn
øk]nMÚk SðLkLku ÷E Úkkuzku íkýkð MkòoE þfu Au, òufu ÔÞðMkkrÞf SðLk{kt MkV¤íkktLke MkðkuoÃkrhíkk Ãkh ÃknkU[þu. y÷çkík ðÄkhu ¾wþ ÚkðkLke sYh LkÚke fkhý fu MkV¤íkk yLku ¾wþeyku Äe{u Äe{u ykðþu.
2016
íkw÷k
{u»k
¼rð»ÞV¤ Hkfo";Qy
hku[f íkÚÞ MkÃkoøktÄkLkku Akuz ç÷z«uþhLku Xef fhðk{kt fkhøkh Au, su Võík ¼khík{kt s òuðk {¤u Au.
fuMkh çkLkkððk {kxu ÃkwtfuMkhLkku WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðu Au
yuø{kfo yuøkúefÕ[h÷ {kfuo®xøkLkwt Mktrûkó MðYÃk Au. íku MktMÚkk ¾kã ÃkËkÚkkuoLke økwýð¥kkLkwt Ãkheûký rðrðÄ ykÞk{ku Ãkh fhu Au.
f[LkkhLkk Vq÷ yMÚk{k yLku yÕMkhÚke økúMík hkuøkeyku {kxu VkÞËkYÃk Au, ßÞkhu íkuLke Ãkkt¾ze yLku {q¤ Ãkkt[LkíktºkLku ÞkuøÞ çkLkkðu Au.
f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
63
ખેલ
www.krishijagran.com
ykrËíkeyu EríknkMk håÞku
¼k
híkeÞ Vqxçkku÷ xe{Lke økku÷feÃkh yrËíke [kinký Vhe yuf ð¾ík y¾çkkhkuLke MkwŠ¾Þku{kt Au. {uLÞwy÷ LkkuyuhLku ÃkkuíkkLke hku÷ {kuzu÷ {kLkLkkhe ÞwÃkeLke ykrËíkeyu Võík 22 ð»koLke ô{h{kt s ÃkkuíkkLke Mxku®Ãkøk ÃkkðhLkk Ë{ Ãkh Ä yurþÞLk Vqxçkku÷ yuðkuzo {u¤ÔÞku níkku. yk{ fhLkkhe íku «Úk{ ¼khíkeÞ Vqxçkku÷h çkLke økE Au. íkuýu EÂø÷þ «er{Þh ÷eøkLke ðuMx nu{ ÞwLkkExuz {kxu Ãknu÷e rMkÍLk{kt ík{k{ rËøøkòuLku ÃkkA¤ hk¾eLku {kuxku r¾íkkçk ÃkkuíkkLku Lkk{ fhe ËeÄku níkku. yk ð»ko{kt yrËrík EÂø÷þ «er{Þh ÷eøk{kt MÚkkLk {u¤ðLkkh «Úk{ ¼khíkeÞ Vqxçkku÷h çkLke økE Au.
ºkeS ð¾ík Sík {u¤ðe {fkW ykuÃkLk{kt
Ãke
ðe ®MkÄwyu ÃkkuíkkLkwt ©uc «ËþoLk ò¤ðe hk¾íkk {ktz yuf f÷kf A r{rLkx MkwÄe [k÷u÷e {u[{kt Aêw MÚkkLk {u¤ðíkk 21-9,21-23, 21-14 Úke hnkðeLku {fkW ykuÃkLk ÃkkuíkkLku Lkk{ fhe ÷eÄu÷ Au. íkuýu ÃkkuíkkLkk rhxLkoÚke r{íkkLkeLku ÃkhuþkLk fhe níke yLku M{uþ s{kðeLku øku{ Ã÷kEx MkwÄe ÃknkU[e níke. íÞkhçkkË òÃkkLkLke ¾u÷kzeLkku þkux çknkh síkku hnuíkk ®MkÄwLku Ãknu÷e øku{ ÃkkuíkkLku Lkk{ fhe ÷eÄe níke. òufu r{íkkLkeyu çkeS øku{{kt ðkÃkMke fhðkLkku «ÞkMk fÞkuo níkku Ãkhtíkw ®MkÄwyu íkuLku fkuE s íkf ykÃke Lk níke.
yÞkuøÞ çkku®÷øk yuõþLk çkË÷ r¢fux{ktÚke «ríkçktrÄík
ykt
íkhhk»xÙeÞ r¢fux Ãkrh»kË (ykEMkeMke)Lke Mðíktºk yktf÷Lk{kt ðuMxÂLzÍLkk ÂMÃkLkh MkwLke÷ LkhuLkLku çkku®÷øk yuõMkLkLku ðkÄksLkf sýkÞk çkkË yktíkhhk»xÙeÞ r¢fux {u[{ktÚke yuf ð»ko {kxu Ãkzíkk {wfðk{kt ykÔÞk Au. yk WÃkhktík ½hu÷w ík{k{ «ríkÞkuøkeíkk{kt ¼køk ÷uðk Ãkh Ãký «ríkçktÄ Vh{kÔÞku Au. òufu LkhuLk ðuMxEÂLzÍ r¢fux çkkuzoLke Mkn{ríkÚke ½hu÷w «ríkÞkuøkeyku{kt h{e þfþu. íku ÃkkuíkkLke yuõþLk MkwÄkhe þõÞk çkkË s ÃkwLk: Ãkrhûký {kxu yhS fhe þfþu.
r¢fux {u[{kt Lknª ÚkkÞ xku[
E
Âø÷þ fkWLxÙe r¢fux{kt {u[ yøkkW xku[ fhkððkLke ÃkØrík ¾ík{ ÚkE sþu.#ø÷uz yLku ðuÕMk r¢fux çkkuzoLke ònuhkík «{kýu ykøkk{e rMkÍLkLke fkWLxÙe [uÂBÃkÞLkrþÃkLke çkÒku ðøko{kt {nu{kLk fÃxkLkLku Ãknu÷k çkku®÷øk {kxu rðfÕÃk ykÃkðk{kt ykðþu yLku òu íku ÃkMktË fhu íkku xku[ Lknª WAk¤ðk{kt ykðu. xkuMk íÞkhu s WAk¤ðk{kt ykðþu fu ßÞkhu {nu{kLk fuÃxLk yk «MíkkðLku Lkfkhu. yk «MíkkðLku yuf ð»ko «Þkuøk fÞko çkkË ÷kuzTMko Ãkh ÚkÞu÷e EMkeçke yLku r¢fux Mkr{ríkLke çkuXf çkkË {tsqhe {¤e økE níke.
64
f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
ZFHSFZ6
www.krishijagran.com
{ktøkðk{kt ykÔÞku 15 ð»koLkku rnMkkçk ðkøkíkk [qt sxýeLkwçkesut çÞwÃøkek÷ yæÞûk yr{íkþknLkk ðzk {wÏÞ{tºke íkÁý økkuøkkELku fuLÿ ÃkkMkuÚke {¤e hnu÷k ¼tzku¤Lkku rnMkkçk Mkkðorºkík fhðk Ãkzfkh ykÃÞku Au. rðfkMkLkk ÷ktçkk Ëkðk fhLkkh økkuøkkELku þknyu 15 ð»ko MkwÄe fuLÿ ÃkkMkuÚke {¤e hnu÷k yLkwËkLkLkku rnMkkçk Mkkðorºkík fhðk Ãkzfkh ykÃÞku Au. fuLÿ íkhVÚke {¤e hnu÷k yLkwËkLkLku Mkkðorºkf fhðk{kt ykðu suÚke ¾çkh Ãkzu fu fux÷e hf{Lkwt fki¼ktz ÚkÞwt Au yLku íkuLkku õÞkt WÃkÞkuøk ÚkÞku Au.
yuf ¼khík ©uc ¼khík
Ëu
þ{kt ðÄe hnu÷e yMkrn»ýwíkkLke çkkçkíkLku ÷E ðzk«ÄkLk LkhuLÿ {kuËeyu {Lk fe çkkíkLkk {kæÞ{Úke ËuþðkrMkykuLku yuf ¼khík, ©uc ¼khíkLke ÞkusLkkLku Mkkfkh fhðk yknðkLk fÞwO níkwt, suÚke Ëuþ{kt MktMfkh Mkrhíkk [k÷íke hnu. ðzk«ÄkLk LkhuLÿ {kuËeyu fÌkwt níkwt fu Ëuþ{kt yufíkk ò¤ðe hk¾ðk {kxu ykÃkýu «ÞíLkþe÷ Aeyu.
{ku½ðkheLkku rðï hufkuzo çkLkkðe hne Au ¼ksÃk: fkUøkúuMk
«
Ëuþ fkUøkúuMk Mkr[ð E{ËkË nwMkuLku yuf rLkðuËLk{kt sýkÔÞwt níkwt fu {kU½ðkheÚke hkßÞLke sLkíkk níkkþ Au. íkuLku ÷eÄu ÷kufkuLkwt SðLk {w~fu÷ çkLÞwt Au. nwMMkuuLku MkhfkhLke fkÞorðrÄLkku nðk÷ku ykÃkíkk sýkÔÞwt níkwt fu {kuËe Mkhfkh Ëuþ{kt Mkkhk rËðMkku ÷kððkLku çkË÷u y¼qíkÃkwðo {kU½ðkheLku ykuAe fhu íkku Ãký çknwt Au.
nwt [wÃk hneþ Lknª : hknw÷
fkU
økú u M k WÃkkæÞûk hknw ÷ økkt Ä e ÃkkUze[uhe{kt ÃkqhLke ÂMÚkrík òuðk økÞk níkk. íÞkt LkuþLk÷ nuhkÕz fuMk ytøku ÃkqAðk{kt ykðíkk hknw÷u sýkÔÞwt níkwt fu hksLkiríkf çkË÷kÚke yk ÚkE hÌkwt Au. fuLÿ Mkhfkh yk{ Ãký «&™ ÃkqAðkÚke yxfkðu Au, Ãkhtíkw nwt [qÃk hneþ Lknª. nwt «&™ku Ãkq A íkku hneþ yLku fu L ÿ MkhfkhLku Ëçkký{kt ÷kðeþ.
yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu LkuþLk÷ nuhkÕz fuMk{kt hknw÷ yLku MkkurLkÞk økktÄeLku fkuxo íkhVÚke 19{e rzMkuBçkhu nksh Úkðk Vh{kLk {éÞwt níkwt yLku íku rËðMku s{kLkík {u¤ðe níke. fkUøkúuMk «ðõíkk {Lkw Mkt½ðeyu yk {wÆu hksrLkíkef çkË÷kLke ¼kðLkk økýkðe níke. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu yk Mk{Þ hksLkeríkLkku LkÚke. f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
65
rVÕ{e ËwrLkÞk
www.krishijagran.com
y{]íkk «eík{Lkk MðYÃk{kt r«Þtfk [kuÃkzk
çkku
r÷ðqzLke ËuMke øk÷o r«Þtfk [kuÃkzk ÷ur¾fk, fðrÞºke y{]íkk r«ík{Lke ¼qr{fk rMkÕðh M¢eLk Ãkh ¼sðe þfu Au. rMkLku{kLkk 100 ð»ko Ãkqhk ÚkÞk íku «Mktøku çkLku÷e rVÕ{ xkufesLkwt rLk{koý fhLkkh ykþe Ëwyk nðu Mkkrnh ÷wrÄÞkLkðe yLku y{]íkk r«ík{Lke «u{ fnkLke Ãkh yuf rVÕ{ çkLkkðe hÌkk Au. yk rMk÷rMk÷k{kt nk÷{kt y{]íkkLkk ÃkrhðkhsLkku MkkÚku ðkík fhe hne Au. rVÕ{ Mkwþktík ®Mkn hksÃkqík Mkrn÷ ÷wrÄÞkLkðeLke ¼qr{fk{kt Lksh ykðe þfu Au. yuðe Ãký [[ko Au fu rVÕ{Lkwt Lkk{ økwMíkkr¾Þk hk¾e þfkÞ Au.
Vhe ykðe hÌkk Au rË÷ðk÷u
çkku
r÷ðqzLke MkwÃkhrnx òuze þknÁ¾ ¾kLk yLku fkòu÷ Vhe yuf ð¾ík MkkÚku Lksh ykðe þfu Au. hkurník þuèeLke rVÕ{ rË÷ðk÷u{kt íkksuíkh{kt s íkuLkwt «Úk{ økeík økuÁyk rh÷es ÚkÞwt, suLku òuELku f¼e ¾wþe f¼e øk{Lkk økeík Mkqhs nwyk {æÞk{Lke ÞkË ykðe økE. yk økeík{kt þknÁ¾ yLku fkòu÷ ðå[u hku{ktrxf fu{uMxÙe Ëþkoððk «ÞkMk fhðk{kt ykÔÞku níkku. òufu rË÷ðk÷uLkk xÙu÷hLku fux÷kf rËðMk yøkkW rh÷es fhðk{kt ykÔÞwt. yk{ íkku fkòu÷ yLku þknÁ¾Lke òuze {kE Lku{ EÍ ¾kLkLkk rh÷es ÚkÞkLkk Ãkkt[ ð»ko çkkË Mkk{u ykðe hne Au. íÞkhu íku { Lke Mkw à khnex rVÕ{ rË÷ðk÷u ËwÕnrLkÞk ÷u òÞUøkuLku rh÷es ÚkÞkLkk 20 ð»ko çkkË Au. nðu Vhe yuf ð¾ík yk òuze fuðe f{k÷ fhu Au íku ykøkk{e Mk{Þ s çkíkkðþu.
hksËqík çkLkeLku fheþ «[kh: yLkwÃk{ ¾uh
rV
Õ{ yr¼Lkuíkk yLkwÃk{ ¾uhu sýkÔÞwt níkwt fu íku rVÕ{e ËwrLkÞk{kt ¾kh¾tzLkk hksËqík çkLkeLku «[kh fhþu, suÚke rVÕ{e ËwrLkÞkLkk ÷kufku yk MkwtËh rðMíkkhku{kt ykðeLku þq®xøk fhe þfþu. íku hkt[e{kt xe{ EÂLzÞkLkk fuÃxLk {nuLÿ ®Mkn ÄkuLke Ãkh çkLke hnu÷e rVÕ{ {nuLÿ ®Mkn ÄkuLke yLkxkuÕz MxkuheLkk þq®xøk «Mktøku WÃkÂMÚkík hÌkk níkk. yk rVÕ{{kt íku ÄkuLkeLkk rÃkíkk ÃkkLk ®MknLke ¼qr{fk{kt Au. ¾uhu sýkÔÞwt níkwt fu yk rÚkyuxhLke Ãký ½ýe Mkt¼kðLkk Au. íku{ýu EåAk Ëþkoðe níke fu Íkth¾tz{kt yuLkyuMkze suðe yu®õxøkLke õ÷krMkMk [k÷e hÌkk Au. 66
f]r»k òøkhý rzMkuBçkh 2015
www.ashirvad.com
GUJARAT : 9909155535
Publised on 25th & Posted on 27th & 28th of Every Month
RNI NO. DELGUJ/2014/54893
Postal Reg. No. DL-SW-1/4181/14-16