ISSN 2455-1082
S'lQF ÔUZ6 EFZTG]\ VU|[;Z S'lQF 5lZJFZ ;FDlIS
´ÉºÉÇ 3 +ÅH 1 òLÞwykhe 2016
www.krishijagran.com
¾uzqík fÕÞký {kxu økúk{eý rðfkMk þwt Au? yuðku ÔÞðMkkÞ fu su ¾uzqíkku {kxu VkÞËkYÃk Au WLkk¤w {økLke ði¿kkLkef ¾uíke ÃkØrík þkf¼kS Ãkkfku{kt ð]rØ rLkÞtºkfkuLke WÃkÞkurøkíkk
‘¾uzqík,
ði¿kkrLkf yLku ÔÞðMkkÞef yuf MkkÚku yuf {t[ Ãkh'
`
#5qv
^^s{eLk çk¤ðkLk íkku ¾uzqík ÄLkðkLk** ykðku ykÃkýu Mkki MkkÚku {¤e s{eLkLkwt síkLk fhe MkkiLkku rðfkMk fheyu
Narmada Bio-chem Limited Corporate Office : 1008-1009, 10th Floor, Akik Complex, Opp. Rajpath Club, S.G. Highway, Bodakdev, Ahmedabad-380 015, Gujarat, India, Ph: 07926871072 E-mail: national_org@hotmail.com, narmada@nbclindia.com Web: www.nbclindia.com
lJØI;}lR
www.krishijagran.com
lJØI;}lR EFZTG]\ VU|[;Z S'lØ 5lZJFZ ;FDlIS
KRISHI JAGRAN
f]r»k Mk{k[kh..........10
o’kZ 3 vad 1 tuojh 2016 :i;s 35
MktÃkkËf rLkËuoþf fkÞofkhe MktÃkkËf
MktÃkkËfeÞ MktÞkusf {kfuo®xøk nuz sLkh÷ {uLkush ðrhc MktðkËËkíkk Ãkºkfkh rMkrLkÞh {uLkush {uLkush {kfuo®xøk ykrMkMxLx
{uLkush «Mkkh ykrMkMxLx {uLkush
yufkWLxTMk rzòE®Lkøk ykurVMk ykrMkMxLx
06
yu{.Mke. zkur{rLkf þkELke E{kLkwð÷ yu{.se.ðkMkLk zku.fu.xe.[tze hrðLÿ íkuðríkÞk [tLÿ{kunLk MktsÞfw{kh Ãke.yuMk.MkiLke Vhnk ¾kLk Áçke siLk E{hkLk ¾kLk {rLk»k [kinký fu.su.MkhLÞk Mkkhk ¾kLk {u½k þ{ko yVMkkLkk {r÷f [wtfe ¼wrxÞk ÃkqLk{ rðïf{ko økeíkk hkðík ®hfe ÃkwLzeh MkkurLkÞk {nksLk rþVk÷e {nksLk ÷û{e Ãkktzu ÃkqLk{ «ÄkLk yuøLkMk {uhe hu[÷ ÍurðÞh nu{k þ{ko «erík [kinký ft[Lk ®Mkn rhríkfk hksw siLkux òuLkMkLk hsLke fw{khe frh~{k ÷nuhe r{Lkk Ãkktzu rðfkMk íÞkøke rLkþktík xktf [tËh Ëuð ¼è hknw÷ ®Mkn yçËwMk Mk{Ë Mkwòíkk økkiík{ ytfq ÞkËð {kurník «þktík þ{ko yrðLkkþ þ{ko ÃkðLk yksøku LkhuLÿ þuhíkkxu rþðfktík WÃkkæÞkÞ ykh.yuLk.[kuçku f]»ý rçknkhe ysÞfw{kh ÃkÃÃkw hkÞ fu.çke. ELÿk Ä{uoLÿ fw{kh Þkuøkuþfw{kh ËuðuLÿ ®Mkn søkËeþ òLkk «u{ fw{kh htsLk
f]r»k òøkhý òLÞwykhe 2016
કં પની સમાચાર........22
f]r»k{kt ykð~Þf Au ykÄwrLkf WÃkfhý: {qŠík..................31
¾uzqík fÕÞký {kxu økúk{eý rðfkMk þwt Au?...32
ચણાની પોપટા કોર ખાનાર ઈયળ : એક અને એકમા અગ યની વાત.....................38
yuðku ÔÞðMkkÞ fu su ¾uzqíkku {kxu VkÞËkYÃk Au....................54
ZFlX O/..............57
ઉ પાદન લો ચ........58
JFGULu................59
T\N]Z:TL...............60
શાકભા પાકોમા ં ૃ ધ િનયં કોની ઉપયો ગતા..............43
ખેલ........................62
ચણાની વૈ ાનીક
ZFHSFZ6..................64
ખેતી........................47
ઉના
મગની વૈ ાનીક
ખેતી પ ધિત............51
laiknd] çdk'kd] eqnzd ,oa Lokeh ,e- lh- Mksfefud ,e-,-lh- Ñf"k tkxj.k % 60@9 rhljk ry] ;wlqQ ljk; ekfdZV] utnhd xzhu ikdZ eSVªks LVs”ku] ubZ fnYyh&110016 ds }kjk ,p-Vh- ehfM;k izsl ch 2] lsDVj&63] uks,Mk&201301] ftyk&xkSrecq) uxj ¼;w-ih-½ *lokZf/kd lqjf{kr U;k; {ks= fnYyhA bl if=dk esa çdkf'kr ys[k ,oa fopkj ys[kdksa ds futh gSaA çdk'kd@laiknd blds fy, mRrjnk;h ugha gSaA dqy ist 70 Ph. : 011-26511845, 26517923 Email : info@krishijagran.com Web : www.krishijagran.com
rVÕ{e ËwrLkÞk..............66
Subscribe Krishi Jagran Magazine Gujarati, Marathi Hindi, Punjabi, Kannada, Bengali, Telugu, Assamese and English
Nishant Taak
MktÃkkËfeÞ
www.krishijagran.com
R-{kfuo®xøk {khVíku fkuE Ãký çkskh{kt ¾uzqík WíÃkkËLkLkwt ðu[ký fhðk Mkûk{ çkLkþu
çk
MktÃkkËfeÞ
òhku yLku çkòhkuLku ÷økíke MktðuËLkþe÷ {krníke ¾uzqíkkuLku íku{Lke WÃks {kxu ðÄw MkkÁt {qÕÞ yÃkkððk{kt MknkÞf çkLke þfu Au. yk {kxu Mkhfkh yuf hk»xÙeÞ f]r»k çkòhLke MÚkkÃkLkk fhðkLke ÞkusLkk Ähkðu Au, su ¾uzqíkkuLku E-{kfuo®xøk {khVíku fkuE Ãký çkòh{kt íku{Lke WÃksLkwt ðu[ký fhðk Mkûk{ çkLkkðþu.
Ãkrhûkuºkku{kt {kuçkkE÷ yLku fLkuÂõxrðxeLke yAíkLke Mk{MÞkLku Ëqh fhðk {kxu f]r»k {tºkk÷ÞLku {kuçkkE÷ Ã÷uxVku{o {khVíku ÃkkuíkkLke ík{k{ MkuðkykuLku WÃk÷çÄ fhkððkLkku rLkýoÞ fÞkuo Au. çku fhkuz fhíkk ðÄkhu ¾uzqíkkuLku Ãkkf yLku {kiMk{ ytøku yuMkyu{yuMk rËþk-rLkËuoþ «kó fhðk {kxu yu{rfMkkLk Ãkkuxo÷Lkk WÃkÞkuøk {kxu {tºkk÷Þ MkkÚku LkkUÄýe fhkðu÷e Au. {tºkk÷Þyu ¾uzqíkkuLku yrÄfkh MktÃkÒk çkLkkððk {kxu yLkuf {kuçkkE÷ yuÃ÷efuþLk ÷kU[ fhu÷ Au. Ãkkf ðe{k yuÃ÷efuþLk ¾uzqíkkuLku ðe{k fðh yLku íkuLkk Ãkh ÷køkw Úkíkk r«r{Þ{ ytøku òýfkhe ykÃkðk{kt {ËËYÃk çkLku Au. yuøkúe{kfuox {kuçkkE÷ ¾uzqíkkuLku 50 rf÷ku{exhLkk uûkuºkLke ytËh {tËe{kt ÃkkfkuLkk çkòh {qÕÞLku «kó fhðk{kt Mkûk{ çkLkkðþu. økÞk ð»kuo ykþhu Lkð hkßÞLku Ëw»fk¤økúMík ònuh fhðk{kt ykÔÞk Au. yktÄú«Ëuþ, W¥kh«Ëuþ, íku÷tøkkLkk yLku Íkh¾tzLkku íku{k Mk{kðuþ ÚkkÞ Au. íkkr{÷Lkkzw{kt {kuxk¼køkLkk rsÕ÷k íkku yk ð»ko ÃkqhÚke ¼khu LkwfMkkLkøkúMík ÚkE økÞk. ÂMÚkrík Ãkh rLkÞtºký {u¤ððk {kxu Mkhfkhu 500 fhkuz YrÃkÞkLkwt yuf ¼tzku¤ MkkÚku {qÕÞ ÂMÚkríkfhý fku»kLke MÚkkÃkLkk fhe Au. yk ð»kuo fux÷kf ¼tzku¤ yuðk hkßÞku{kt Ëk¤Lke MkçkrMkze «kó ðu[ký {kxu òhe fhu÷ Au, íku{ýu MkkðosrLkf rðíkhý «ýk÷eLkk ÷k¼kÚkeoykuLku ÞkuøÞ ®f{íkÚke Ëk¤ WÃk÷çÄ fhðk {kxu yLðu»ký Þkuòyku hsq fhe níke. yk ÂMÚkríkLku òuíkk ð»ko 2015-16{kt WíÃkkËLk yLkw{kLk yíÞkhu ð»ko 2013-14Lkk çkBÃkh ÃkkfLke íkw÷Lkk{kt ykuAwt Au.Mkhfkhu íkwðuh yLku y¤Ë Ëk¤ku {kxu 1.5 ÷k¾ xLk çkVh MxkufLkwt MksoLk fhðkLkku rLkýoÞ fÞkuo Au. yk çkòh Ëhku Ãkh
www.krishijagran.com The Pulse of Agri-World
The Pulse of Rural India
f]r»k òøkhý òLÞwykhe 2016
Ëw»fk¤Lke ÃkhuþkLkeLku ykuAe fhðk {kxu Mkhfkh yLkuf Ãkøk÷k WXkðe hÌkk Au, su{k yøkkW 33 xfkLke íkw÷Lkk{kt nðu 50 xfk MkwÄe Lkkþ Ãkk{u÷ ÃkkfLkk ûkuºk Ãkh rð[kh fhðku yLku hkníkLke hf{{kt 50 sux÷ku ðÄkhku ÚkðkLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au. yuðwt ËþkoðkÞ Au fu {nkhk»xÙ{kt {hkXkðkzk ûkuºk fu su AuÕ÷k 4 ð»koÚke Ëw»fk¤Lkku Mkk{Lkku fhe hÌkwt Au íÞkt Mk{MÞkøkúMík ¾uzqíkku ykí{níÞk fhe hÌkk Au. fuLÿ Mkhfkhu {nkhk»xÙLku 3050 fhkuz YrÃkÞkLke Ëw»fk¤ hkník hf{ WÃk÷çÄ hnkðe Au. {æÞ«ËuþLku YrÃkÞk 2033 fhkuz YrÃkÞk, fýkoxfLku 1540 fhkuz yLku AíkeMkøkZLku 1672 fhkuz YrÃkÞk Ëw»fk¤ hkník ¼tzku¤ MðYÃku ykÃkðk{kt ykðu÷ Au. yk hf{ hk»xÙeÞ ykÃkËk hf{ ¼tzku¤{ktÚke WÃk÷çÄ fhkððk{kt ykðþu. fuLÿeÞ f]r»k hkÄk {kunLk ®Mknyu Ëw»fk¤ hkník hf{Lku {kuzuÚke {kuf÷ðk{kt íku{ s MkwMíke Ëþkoððk çkË÷ hkßÞkuLku Ëkur»kík XhkÔÞk Au. ykuAe WíÃkkËfíkkLke Mk{MÞkLku Ëqh fhðk {kxu Mkhfkhu {kuxkÃkkÞu s{eLk MðkMÚÞ fkzo ÞkusLkk ÷køkw fhe Au. yk ÞkusLkkLkku ÷ûÞ ykøkk{e ºký ð»ko{kt 14.40 fhkuz ¾uzqíkkuLku fkzo WÃk÷çÄ fhkððk{kt ykðþu. Mkhfkh yk ÃkrhÞkusLkk {kxu 568.54 fhkuz YrÃkÞkLke Vk¤ðýe fhu÷ Au. yk fkzo ¾uzqíkkuLku íku{Lkk ¾uíkhLke {kxe{kt Ãkku»kfíkkLke WýÃk yLku ¾kíkhLkk WÃkÞku ø k Mkt ç kt r Äík yLkw { kLk «kó fhðk Mkûk{ çkLkkðþu. ¾uzqíkkuLku íku ytíkøkoík yuf Mk÷kn Ãký ykÃkðk{kt ykðþu, su{k fux÷k «{ký{kt ¾kíkhLkku WÃkÞkuøk fhðku íkuLkku Ãký Mk{kðuþ ÚkkÞ Au.
v V[DP;LP0MlDlGS Email: dominic@krishijagran.com
AGRICULTURE W RLD n?Zw-J/-;h- feqPh ikroD
Ph.: +91-11-26511845, 26517923, 45503170
08
MkeÄk ¾uzqíkku îkhk «kó fhðk{kt ykðþu.
కృ ి జ గర
Email: info@krishijagran.com
www.kjcommoditynews.com the pulse of global commodity market (Portal for Agri Commodities, Research Reports, Prices & News)
কৃ িষ জাগরণ
Web: www.krishijagran.com
f]r»k Mk{k[kh
www.krishijagran.com
¾uíke {kxu øku{ [uLsh ÞkusLkk MkkÚku ykuLk÷kELk hk»xÙeÞ f]r»k çkòh MÚkkÃkðkLke {tsqhe ykÃke níke.
hk
»xÙeÞ f]r»k {tze ÞkusLkk ¾uíke {kxu øku{ [uLsh Mkkrçkík ÚkE þfu Au, suÚke ËuþLkk ¾uzqíku ykŠÚkf MðYÃkÚke {sçkqík Úkðk WÃkhktík f]r»k rðfkMk Ëh{kt Ãký ð]rÆ Úkþu. fuLÿeÞ {tºke{tz¤u økík ð»kuo sw÷kE{kt 200 fhkuz YrÃkÞkLkk çksux
f]r»k «ÄkLk hkÄk {kunLk ®Mknu sýkÔÞwt níkwt fu ykøkk{e ð»ko MkwÄe{kt ËuþLke {wÏÞ 200 {trzykuLkwt Lkuxðfo íkiÞkh ÚkE sþu. ÃkkÞ÷kux ÃkrhÞkusLkkLkk ykÄkh Ãkh yur«÷Úke fux÷ef {trzyku{kt ykuLk÷kELk fkhkuçkkh þY fhe þfkÞ Au, suÚke ykuLk÷kELk Ã÷uxVku{o Ëuþ¼h{kt 585 sÚÚkkçktÄ çkòhkuLkwt Mktf÷Lk fhðk Ãkh ¼kh ykÃke þfþu. íkuLkku WÆuþ ¾uzqíkkuLku íku{Lke WÃksLkwt ðu[ký fhðk {n¥k{ rðfÕÃk WÃk÷çÄ fhkððkLkku Au. yk ÞkusLkk ytíkøkoík 30 MkÃxuBçkh 2016 MkwÄe{kt 200 {trzykuLke þYykík fhðk{kt ykðþu. hk»xÙeÞ f]r»k çkòh MÚkkrÃkík fhðkLke çkkçkík{kt ÚkÞu÷e «økrík ytøku Mkr{ríkLku MktçkkurÄík fhíkk hkÄk {kunLk ®Mknu sýkÔÞwt níkwt fu çkkfeLke {trzykuLku yk ÞkusLkk ytíkøkoík çkkË{kt Mkk{u÷ fhðk{kt ykðþu.
{heLkwt ðirïf WíÃkkËLk ðÄþu
¼k
hík{kt ELxhLku þ Lk÷ Ãku à kh fBÞwrLkxe (ykEÃkeMke)Lkk 43 {e ðkŠ»kf çkuXf ÞkuòE níke, su{k ykEÃkeMkeyu yuf ynuðk÷ hsq fÞkuo níkku.ynuðk÷{kt sýkðkÞwt níkwt fu ð»ko 2016{kt rðï{kt {heLkw t WíÃkkËLk 6,000 xLk ðÄðkLkwt yLkw{kLk Au. ykEÃkeMkeLkk {íku {heLkw t WíÃkkËLk ðÄðk{kt {wÏÞ ¼qr{fk rðÞuíkLkk{Lkw Au. ð»ko 2015{kt {heLkw t ði r ïf WíÃkkËLk 3,25,033 xLk níkwt, su ð»ko 2016{kt ðÄeLku 3,26,063 xLk ÃknkU[ðkLkku ytËks Au. {he yLku MkVuË r{[oLkwt fw÷ WíÃkkËLk 4,07,158 xLkÚke
ðÄeLku 4,13,713 xLk ÃknkU[ðkLkku ytËks Au. ykEÃkeMkeLkk {íku rðÞíkLkk{{kt Lkðk Ãkkf ð»ko{kt WíÃkkËLk 1.40 ÷k¾ xLk ÃknkU[ðkLkku ytËks Au, suÚke {heLkwt WíÃkkËLk 20 nòh xLk ßÞkhu çkkfeLkwt MkVuË r{[oLkwt Úkþu. ð»ko 2016{kt ¼khík{kt {heLkwt WíÃkkËLk 53 nòh xLk hnuðkLkku ytËks Au, ßÞkhu ð»ko 2015{kt WíÃkkËLk 65 nòh xLk ÚkÞwt níkwt. ¼khík {heLkk ðÃkhkþ{kt MkkiÚke {kuxku Ëuþ çkLku÷ Au yLku ¼khík{kt yk ðÃkhkþ 49 nòh xLk hnuðkLkku ytËks Au. ¼khík{kt {heLke rLkfkMk 21,1500 xLk yLku ykÞkík 11,500 xLk hnuðkLke
þõÞíkk Au. çkúkÍe÷{kt {heLkwt WíÃkkËLk 43 nòh xLk hnuðkLkku ytËks Au. yk MkkÚku ELzkuLkurþÞk{kt íku 53 nòh xLkÚke ½xeLku 12 nòh xLk hnuðkLke þõÞíkk Au. ykEÃkeMkeLkk {íku ð»ko 2016{kt ÃkuÃkhLkkuðirïf fkhkuçkkh 3,12,538 xLk hnuðkLkku ytËks Au.
¾kã ÃkËkÚkkuoLke ykÞkíkLku ÷E nðu fzf ð÷ý
Vq
z Mku^xe MxkLzzo ykuÚkkurhxe ykuV EÂLzÞk (yu V yu M kyu M kyu y kE) Ãkku í kkLke Mkq r [ík rLkÞ{Lkfkhe ÔÞðMÚkk {khVíku Ëu þ {kt ¾kã ÃkËkÚkkuoLke ykÞkík Ãkh fzf ð÷ý yÃkLkkðe hÌkwt Au. ykuAe økwýð¥kk Ähkðíkk ¾kã ÃkËkÚkkuoLke ykÞkík ytøku ®[ríkík Vqz huøÞw÷uxhu ¾kã ykÞkíkLku ÷E fzf rLkÞtºkýLkku «Míkkð hsq fÞkuo Au. òufu yk Ãkøk÷wt rLkÞ{Lkfkh yLku Vqz ELzMxÙeÍLku Vhe yuf ð¾ík yufçkeòLke Mkk{u Q¼k fhe þfu Au. yk yøkkW {uøke Ãkh «ríkçktÄ yLku [kuf÷ux Mkrník fux÷ef [esðMíkwLke ykÞkík Ãkh rLkÞtºkýLke Ãký xefk ÚkE níke. 10
f]r»k òøkhý òLÞwykhe 2016
íkuLkkÚke çknkhÚke ÷kððk{kt ykðu÷ ¾kã ÃkËkÚkkuo Ãkh økúknfkuLku Úkíkk fkuE Ãký LkwfMkkLk {kxu ykÞkíkfkhLku íkuLkk Úkzo Ãkkxeo ELMÞkuhLMk fðh {khVíku ð¤íkh ykÃkðwt Ãkzþu. yuVyuMkyuMkyuykE ÃkÂç÷f fku{uLxTMk {kxu xqtf Mk{Þ{kt huøÞw÷uþLMkLku ÃkkuíkkLke ðuçkMkkEx Ãkh hk¾ðk{kt ykðþu. Lkðk huøÞw÷uþLMk ¼khíkLke ykuAe økwýð¥kkðk¤e ¾kã Mkk{økúeLke ykÞkíkLku ÷E z®BÃkøk MktçktrÄík çkuÍ çkLkkððk{kt {ËËYÃk çkLkþu. Vkuh{ ykuV EÂLzÞk Vqz EBÃkkuxoMkoLkk fLðuLkh yr{ík ÷kunkLkeyu sýkÔÞwt níkwt fu yíÞkhu ¾kã ÃkËkÚkkuoLkwt yuf rþÃk{uLxLkk õ÷eÞ®høk{kt s 8-20 rËðMkLkku Mk{Þ ÷køke òÞ Au. fkÞËkLke fux÷ef òuøkðkELku ÷eÄu LkwfMkkLk ÚkkÞ Au. zÙk^x huøÞw÷uþLk «{kýu ykÞkíkfkhkuLkk yuf MkŠxrVfux Ãký ykÃkðkLkwt hnuþu suÚke Ëuþ{kt [ku¬Mk ÷kufku s ¾kã ÃkËkÚkoLke ykÞkík fhe þfþu, çkeSçkksw íkuLkk WÃkÞkuøkÚke fkuELku LkwfMkkLk Lknª ÚkkÞ. yk MkŠxrVfux îkhk huøÞw÷uxh yuðk ÃkËkÚkkuoLku ÍzÃk¼uh {tsqhe ykÃkþu.
hkuxkðuxh {kuz÷ økneh S-700
R
nðu ¾uíke fhðkLke ÃkØríkLku çkË÷ku økkneh WíÃkkËLkku MkkÚku
{Õxe MÃkez røkÞh çkkuõMk
Wå[ økwýð¥kk Exkr÷ÞLk ç÷uzTMk
fBçkkELk nkðuoMxh {kuz÷ S-800
M«u ÃkBÃk {kuz÷ S- 580
økneh xÙuõxh Mkt[kr÷ík fBçkkELk nkðuoMxh WÃk÷çÄ Au 2 Ône÷ zÙkEð yLku 4 Ône÷ zÙkEðLke MkkÚku
e Ãkzíkh A u k y / ¤ o k ykuAku ¾[
¼ÔÞ ykfkh {sçkqík çkLkkðx Wå[ økwýð¥kk ÃkBÃk
WÃkÞkuøk fhku økneh ÷uÍh ÷uð÷h
¾uzqíkku îkhk Mkh¤íkkÚke Ãkrh[kr÷ík
ÃkkýeLke çk[ík fhku 45% yLku ÃkkfLkwt WíÃkkËLk ðÄkhku 35% MkwÄe
rðrðÄ çkUfku îkhk ykŠÚkf MknÞkuøk
APPROVED BY GOVT. OF INDIA
Contact: 01676-200180, 9530-800-280, 9530-900-280
MktÃkqýo ¼khík{kt yLkwËkLk Mðef]ík
9779911880 Email : gahiragro@gmail.com, www.gahirindia.com
f]r»k Mk{k[kh
www.krishijagran.com
LÞwxÙeVk{o ÃkrhÞkusLkk ytíkøkoík íkk÷e{ fkÞo¢{
fw
Ãkku»kýLke Mk{MÞk rËLk «rík rËLk ðÄe hne Au. yk çkkçkíkLku æÞkLk{kt hk¾eLku ¾kã xufLkku÷kuS yLku {qÕÞ MktðÄoLk rð»kÞ Ãkh LÞwxÙeVk{o ÃkkÞ÷kux «kusuõx ytíkøkoík yuf rËðMkLkk íkk÷e{ fkÞo¢{Lkwt ykÞkusLk fhðk{kt ykÔÞwt níkwt. íkk÷e{{kt Ãkt[kÞík Mkr{rík rfþLkøktsÚke {rn÷k yLku çkk¤ rðfkMk rð¼køk íkÚkk yuMkeyuV ELxhLkuþLk÷Lkk 33 yrÄfkhe{rn÷k fkÞofíkkoykuLku yk ûkuºk{kt fwÃkku»kýLku æÞkLk{kt hk¾e {fkE, ½ôLke òíkkuLkk WÃkÞkuøkLku «kuíMkknLk ykÃkðk {kxu íkk÷e{ ykÃkðk{kt ykðe. ykøkk{e {rnLkkyku{kt íkk÷e{Ãkk{u÷ Þwðf-Þwðríkyku îkhk økk{ku{kt 1000 {rn÷kykuLku yk íkk÷e{ ykÃkðk{kt ykðþu. íkk÷e{{kt fuLÿLkk «¼khe zku. ELÿLkkhkÞý økwókLkwt fnuðwt Au fu fwÃkku»kýLku ¾ík{ fhðk {kxu ¾uzqíkku îkhk Ãkku»kf íkíðkuÚke Þwõík ÃkkfkuLke òíkkuLke ¾uíke fhðe òuEyu yk {kxu
ði¿kkrLkfku îkhk {fkELke yu[õÞwÃkeyu{ 1 òík rðfMkkððk{kt ykðe Au, su{kt Ãkk[Lk ÞkuøÞ «kurxLkLkwt ðÄkhu «{ký hnu÷wt Au. yuðe h sheíku ðÄkhu ÷kun íkíð Ähkðíkk ½ôLke òíkLku Ãký rðfMkeík fhe þfkÞ Au. íkk÷e{ çkkçkíkkuLkk «¼khe zku. fu.Mke.{eýkyu ÃkrhÞkusLkk yLku økk{ku{kt íkk÷e{Lke rðMík]ík òýfkhe ykÃke níke. {wÏÞ íkk÷e{ yrÄfkhe fi÷kþ þ{koyu {fkE yLku ½ôLkk rðrðÄ WíÃkkËLk çkLkkððkLkwt þe¾ÔÞwt níkwt. yuMkeyuV ELxhLkuþLk÷Lkk rsÕ÷k «¼khe rððuf ÞkËðu íkk÷e{Lke «þtMkk fhíkk økk{ku{kt ykÞkusíke íkk÷e{{kt Ãkqhe MknkÞ fhðkLke ¾kíkhe ykÃke níke.
¼khík{kt [ýkLke ykÞkík ðÄe
h
rþÞkLk fMx{h zkxkLkk {íku ð»ko 2015-16 «Úk{ Ãkkt[ {rnLkk{kt hrþÞkÚke ¼khík{kt [ýkLke rLkfkMk 17 xfk ðÄe Au. yuðe s heíku çkeS çkksw íkktòrLkÞk Ãký ¼khík{kt fXku¤Lke rLkfkMk ðÄkhðk EåAu Au. Ëhr{ÞkLk ¼khík{kt þw»fíkkLku ÷eÄu
ykuMxÙur÷ÞkÚke rLkfkMk fhðk{kt ykðíkk [ýkLke ®f{ík{kt ðÄkhku ÚkÞu÷ku òuðk {éÞku Au. LÞw MkkWÚk ðuÕMk yuøkðktíkus fku{kurzxeÍLkwt fnuðwt Au fu ykuMxÙur÷Þk{kt [ýkLke ®f{ík 900 zku÷h «rík xLkÚke ðÄkhu Au. yk ¼kð ½ýk Ÿ[k Au Ãkhtíkw ¾heËËkh íkuLkk Ãkh MkkuËku fhe hÌkk Au. íku fkhýÚke [ýkLkk WíÃkkËLk{kt yuftËhu Lkçk¤k ð÷ýLkk MktfuíkLke þõÞíkk Au. yuøkðktxusLkwt fnuðwt Au fu {q¤¼qík heíku ¼khík{kt yk ð»kuo [ýkLke yAík hnuðkLke þõÞíkk Au. ¼khík [ýkLkwt MkkiÚke {kuxw WíÃkkËf Ëuþ Au íku{ s MkkiÚke {kuxku ykÞkíkfkh Ãký Au. ¼khík{kt yk ð»kuo Ëw»fkýLke ÂMÚkríkLku Ãkøk÷u «ríkfq¤ yMkh ÚkE hne Au yLku [ýkLke yAíkLku Ãkqýo fhðk{kt ykðe hne Au.
ð»ko 2016{kt ½ôLke ®f{ík{kt ðÄkhku òuðk {¤þu
ð
»ko 2016{kt ðÄkhu ðÃkhkþ, çkkÞku^Þw÷ yrLkðkÞoíkk yLku «ríkfq¤ nðk{kLkÚke f]r»k fku{kurzxeLke ®f{íkku{kt ykøkk{e ð»ko{kt MkwÄkhku ÚkðkLke þõÞíkk Au. Mkíkík yLkuf ð»kkuoÚke ½ô yLku ¾kã íku÷kuLke ykuAe ®f{íkÚke ÃkhuþkLk ¾uzqíkkuLku hkník {¤e þfu Au. y÷ LkeLkkuLku ÷eÄu Lkçk¤k nðk{kLk yLku f{kuMk{e ðhMkkËu ç÷uf MkeLkk ûkuºk, Ërûký Ãkqðo yurþÞk, ¼khík yLku ykuMxÙur÷Þk{kt ½ô yLku íku÷erçkÞk ÃkkfkuLke WíÃkkËfíkkLku yMkh fhe þfu Au. {u÷çkkuLko ÂMÚkík yuyuLksuz çkUfLkk f]r»k çkkçkíkLkk yÚkoþk†e Ãkku÷ zuLkLkwt fnuðwt Au fu y{u ½ôLke ®f{ík{kt 10 Úke 20 xfk Mkh¤íkk Ãkqðof ðÄkhku òuE hÌkk Aeyu. ½ôLkk ðirïf WíÃkkËLk{kt ¼khíkLkwt ÞkuøkËkLk ËMk xfkÚke ðÄkhu Au. ¼khík{kt Mkíkík çkeò ð»kuo Ãký ½ôLkk WíÃkkËLk{kt Mkíkík ½xkzku ÚkðkLke þõÞíkk Au. y÷çkík yuyuLkÍuzu yuðe [uíkðýe Ãký ykÃke Au fu ½ôLkk Ÿ[k ¼kð xfþu Lknª fkhý fu ðirïf Ãkkf AuÕ÷k [kh ð»koÚke Mkkhku Au, suÚke íkuLkku Mxkuf ðÄkhu hnuþu. çkeSçkksw LkuþLk÷ çkÕf nuz®÷øk fkuÃkkuohuþLk (yuLkçkeyu[Mke)yu ð»ko 2015-16Lkk hrð {kuMk{ {kxu «Úk{ yrøkú{ yLkw{kLk òhe fÞwO Au, su «{kýu yk ð»kuo Ëuþ{kt ½ôLkwt WíÃkkËLk ð»ko 2006-07 çkkË MkkiÚke ykuAwt ÚkkÞ íkuðe þõÞíkk Au. íku{Lkk {íku Ëuþ{kt ½ôLkwt WíÃkkËLk ½xeLku 763.4 ÷k¾ xLk ÚkðkLke þõÞíkk Au, su ð»ko 2006-07 çkkË MkkiÚke ykuAwt hnuþu. 12
f]r»k òøkhý òLÞwykhe 2016
f]r»k Mk{k[kh
www.krishijagran.com
MkwøkhLke rLkfkMk ðÄðkÚke Mxkuf ykuAku hnuðkLke þõÞíkkt
Ëu
þLkk Mkwøkh Wãkuøku MkwøkhLke rLkfkMk ðÄu íkuðe þõÞíkk Ëþkoðe Au, suLku ÷eÄu MkwøkhLkk rðÃkw÷ sÚÚkkLku ykuAku fhðk{kt {ËË {¤þu . EÂLzÞLk Mkw ø kh r{ÕMk yuMkkurMkyuþLk yux÷u fu EM{kLkk yæÞûk yu.ð÷kÞLkLkk
{íku Mkwøkh ð»ko 2016-17Lke þYykík{kt ykþhu 67 ÷k¾ xLk MkwøkhLkku sÚÚkku nkuE þfu Au, su yk ð»koLke íkw÷Lkk{kt 26.40 xfk ykuAku nkuE þfu Au. økík ð»ko ykuõxkuçkhÚke þY ÚkÞu÷ Mkwøkh ð»ko{kt þYykíke Mxkuf 91 ÷k¾ xLk fuhe ykuðh Mxkuf níkku. yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu ¼khíkeÞ Mkwøkh {kxu ©e÷tfk, {æÞ Ãkqðo yLku ykr£fe ËuþLkk {kuxk çkòhku Au yk ð»kuo yk Ëuþku íkhVÚke rLkf¤u÷e {køkLku Ãkøk÷u ykþhu 10-12 ÷k¾ xLk ÔnkEx MkwøkhLke rLkfkMk ÚkðkLkku ytËks Au. yk MkkÚku 20 ÷k¾ xLk hku MkwøkhLke Ãký rLkfkMk ÚkðkLke þõÞíkk Au.
Ãkzkuþe Ëuþku{ktÚke ¼khíkeÞ fÃkkMkLku {ËË {¤e hne Au
fu
x÷kf {rnLkk yøkkW [eLku ¼÷u ¼khíkeÞ fÃkkMk rLkfkMkfkhkuLku rLkhkþ fÞko nkuÞ Ãkhtíkw ÃkkrfMíkkLk, çkkø÷kËuþ yLku BÞkLk{kh suðk Ãkzkuþe Ëuþkuyu nðu [ku¬MkÃkýu íku{Lkk [nuhk Ãkh [{f ÷kðe ËeÄe Au. ðkŠ»kf Äkuhýu òuEyu íkku rLkfkMk yLkw{kLk fhíkk 35 xfk ðÄkhu ÚkE Au, suLkwt {wÏÞ fkhý ÃkkrfMíkkLkÚke {¤íkk ykuzoh{kt çk{ýku ðÄkhku ÚkÞku Au. [k÷w ð»ko (yku õ xku ç kh,2015 Úke MkÃxu B çkh 2016) Ëhr{ÞkLk ÃkkrfMíkkLk, çkktø÷kËuþ yLku BÞkLk{kh ¼khíkeÞ fÃkkMkLkk {níðLkk ykÞkíkfkhku íkhefu W¼he ykÔÞk Au. MkqºkkuLkk sýkÔÞk «{kýu yíÞkh MkwÄe{kt fÃkkMkLke 30 ÷k¾ økktMkzeLke rLkfkMk yLkw{kLk Au, su{ktÚke 10 ÷k¾ økktMkzeLkku ykuzoh yuf÷k ÃkkrfMíkkLk{ktÚke ykÔÞku Au. fkuxLk
yuMkkurMkyuþLk ykuV EÂLzÞkLkk yæÞûk ÄehuLk MkuXu sýkÔÞwt níkwt fu ÃkkrfMíkkLk íkhVÚke yk ð»kuo ¼khík{ktÚke ykÞkíkLkwt «{ký ðæÞwt Au. ÃkkrfMíkkLku yíÞkh MkwÄe{kt ¼khík{ktÚke 10 ÷k¾ økktMkzeLke ykÞkík fhðk fhkh fÞko Au. ÃkkrfMíkkLk{kt ÃkqhLke ÃkrhÂMÚkríkLku ÷eÄu fÃkkMkLkk ÃkkfLku ÚkÞu÷k LkwfMkkLkLku ÷eÄu ¼khík{ktÚke fÃkkMkLke ykÞkík ðÄe Au.
nðu ¾uzqíkku {kxu ÃkwMíkfku AÃkkþu
«
ÄkLk{tºke f]r»k ®Mk[kE ÞkusLkk (Ãkeyu{fuyuMkðkE) ytíkøkoík f]r»k rð¼køk «Úk{ ð¾ík yuðk ÃkwMíkf AkÃkðk sE hÌkwt Au su ¾uzqíkku {kxu ÷k¼ËkÞf nþu. ¾uzqíkkuLke sYrhÞkíkkuLku æÞkLk{kt hk¾e {krníke WÃk÷çÄ fhkððk {kxu yk ÃkwMíkfkuLkwt «fkþLk fhðk{kt ykðþu. íku{k çkuÍ ÷kELk MkðuoLkk ykÄkhu yufrºkík fhðk{kt ykðu÷ {krníkeLku æÞkLk{kt hk¾e ¾uzqíkku14
f]r»k òøkhý òLÞwykhe 2016
çkkøkkÞík {kxu yk «fkhLke Mfe{ çkLkkððk{kt ykðþu. yk MkkÚku íku{k 5 {kuxk rð¼køkkuLke òýfkhe yLku {krníke Mkk{u÷ nþu. yk ÃkwMíkfku «ËuþLkk Ëhuf rsÕ÷k{kt AÃkkþu, suLkku WÆuþ s{eLke Míkh Ãkh òýfkhe WÃk÷çÄ fhkððk yLku ¾uzqíkkuLke sYrhÞkíkkuLku æÞkLk{kt ÷uðk{kt ykðu. «ÄkLk{tºke f]r»k ®Mk[kE ÞkusLkk (Ãkeyu{fuyuMkðkE){kt yk ÃkwMíkf {kxu yuf ¾kMk çksuxLke òuøkðkE fhðk{kt ykðe Au, su{kt f]r»k rð¼køkLku Lkkuz÷ yusÂLMk çkLkkððk{kt ykðe Au, suLke sðkçkËkhe hkßÞku {kxuLke ÞkusLkkykuLke ðnu[ýe fhðe íku{ s «[kh fhðkLkku Au. yk ÃkwMíkf{kt f]r»k, çkkøkðkLke, ðLk, ykEÃkeyu[ íkÚkk zeykhzeyu rð¼køkkuLku Mkk{u÷ fhðkLkwt fk{ fhðk{kt ykðþu.
rLkÞ{ yLku þhíkku ÷køkw*
f]r»k Mk{k[kh
www.krishijagran.com
¾uzqíkku {kxu çku Lkðe yuÃMk hsq fhðk{kt ykðe
Mk
hfkhu ¾uzqíkku {kxu çku Lkðk {kuçkkE÷ yuÃk þY fÞko Au, suLkk {khVíku ¾uzqíkku Ãkkf ðe{k yLku ËuþLke rðrðÄ {tzeyku{kt WíÃkkËLkkuLke ®f{ík ytøku òýfkhe {u¤ðe þfþu. yuøkúe{kfuox {kuçkkE÷ yuÃk yLku ¢kuÃk ELMÞkuhLMk {kuçkkE÷ yuÃkLku f]r»k {tºkk÷ÞLkk rð¼køkeÞ yktíkrhf ykExe «fkuc îkhk íkiÞkh fhðk{kt ykðu÷ Au. íkuLku økqøk÷ Mxkuh yÚkðk yu{rfMkkLk Ãkkuxo÷Úke zkWLk÷kuz fhe þfkÞ Au. yk yuÃ÷efuþLMkLke þYykík fhíkk f]r»k «ÄkLk hkÄk{kunLk rMktnu sýkÔÞwt níkwt fu ¾uzqíkku WÃk÷çÄ Ãkkf ðe{k
fðhLke òýfkhe nkMk÷ fhe þfþu. yk MkkÚku íku ûkuºkV¤, ðe{k hf{ yLku ÉýLke hf{Lku ykÄkhu r«r{Þ{Lke økýíkhe Ãký fhe þfþu. yk WÃkhktík MkkÄkhý ðe{k hf{, rðMíkkrhík ðe{k hf{ yLku fkuEÃký yrÄMkqr[ík ûkuºk{kt fkuE Ãký yrÄMkqr[ík ÃkkfLku ÷E MkçkrMkzeLke òýfkhe Ãký ¾uzqíkkuLku Mkh¤íkkÚke WÃk÷çÄ fhkðe þfkþu. f]r»k «ËkLku yuøkúe {kfuox yuÃkLke rðþu»kíkk ytøku òýfkhe ykÃkíkk sýkÔÞwt níkwt fu ¾uzqíkkuLku ÃkkfLke ®f{íkLke LkðeLk¥k{ òýfkhe ykÃkðk yLku øk¼hkELku sÕËeÚke ðu[ký fhðkÚke çk[ðk {kxu yuÃkLkku WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðu Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu yuøkúe {kfuox {kuçkkE÷ yuÃkLkku WÃkÞkuøk fhe ¾uzqík ÃkkuíkkLkk rzðkEMkLku 50 rf{eLkk ½uhkðk{kt ykðíkk çkòhku{kt ÃkkfLke ®f{ík ytøku {krníke {u¤ðe þfþu. yk WÃkhktík òu ¾uzqík SÃkeyuMkLke MkwrðÄkLkku WÃkÞkuøk Lk fhðk EåAu íkku íku ÂMÚkrík{kt fkuE Ãký çkòh, Ãkkf yLku çkòhkuLke ®f{ík òýe þfu Au. f]r»k ®f{íkkuLku yuøkúe{kfuox Ãkkuxo÷ ÃkhÚke ÷E þfkþu. nk÷{kt yk yuÃk ytøkúuS yLku nªËe{kt s WÃk÷çÄ Au.
fÃkkMkLkk WíÃkkËLk{kt ½xkzku
[k
÷w LkkýkfeÞ ð»ko{kt Ëuþ{kt fÃkkMkLkwt WíÃkkËLk 11 xfk ½xeLku 335 ÷k¾ økktMkze ÚkðkLkku ytËks Au. yuf ynuðk÷ «{kýu fÃkkMkLkku ðkðuíkh rðMíkkh ykuAku nkuðkÚke yLku WÃks{kt ¼khu ½xkzku ÚkðkLke þõÞíkkLku ÷eÄu yuz÷ðuEMk yuøkúe rhMk[oLkk yuf yÇÞkMk{kt yk rLk»f»ko ykÔÞwt Au. íkuLkk {íku [k÷w ð»ko{kt fÃkkMk WíÃkkËLk 335 ÷k¾ økktMkze hnuðkLkwt yLkw{kLk Au, su økík LkkýkfeÞ ð»ko{kt 376.6 ÷k¾ økktMkzeLkk WíÃkkËLk fhíkk 11 xfk ykuAwt Ëþkoðu Au. ykuAk WíÃkkËLkLkwt {wÏÞ fkhý W¥kh ¼khík{kt ÔnkEx ^÷kE Mkt¢{ýLku ÷eÄu WÃks{kt ¼khu ½xkzku yLku ¾uíke{kt ykuAk rðMíkkh{kt ðkðuíkh {kLkðk{kt ykðu Au. yÇÞkMk{kt sýkðkÞwt Au fu økík Mkºk{kt ykuAk ðhMkkËLku ÷eÄu fÃkkMkLke ¾uíkeLkku rðMíkkh 7.50 xfk ½xkzku ykÔÞku Au yLku yk ½xkzku Mk{økú Ëuþ{kt òuðk {¤e hÌkku Au. yk ÂMÚkrík{kt fw÷
WÃks{kt 3.80 xfk ½xkzku ÚkðkLke þõÞíkk Au, suLkwt {wÏÞ fkhý W¥kh ¼khík{kt WÃks{kt ¼khu ½xkzku Au, su ykþhu 35 xfk sux÷ku ykuAku Au. yk ÂMÚkrík{kt WÃks{kt ðÄw ½xkzku ÚkE þfu Au fkhý fu Mkt¢{ý ½ýw ðÄkhu nkuðkÚke yLkuf ¾uíkhku{kt fkÃkýe ÚkE þfe LkÚke. òufu {æÞ ¼khík{kt ðkŠ»kf Äkuhýu WÃks ðÄðkLke þõÞíkk Au.
f]r»k òøkhý {krMkf Mkk{rÞf çku Mkh¤ «&™Lkk sðkçk ykÃkku yLku «Úk{ 1,000 ðkt[fkuLku yuf {rnLkkLkwt Mkk{rÞf íkÆLk {Vík íku{ s «Úk{ Mkk[k sðkçk ykÃkLkkh 100 ÷kufkuLku yuf ð»koLkwt MkÇÞÃkË {Vík. (A)"çku (B)
Ãkøk÷kt ykøk¤" fE ftÃkLkeLke Ãkt[÷kELk Au? yk {rnLkkLkk Mkk{rÞf{kt xÙuõxhLke fux÷e ònuh¾çkh Au?
{uMkus çkkuõMk{ktA,B Mkk{uLkk sðkçk xkEÃk fhku yLku Lke[u ykÃkðk{kt ykðu÷ {kuçkkE÷ Lktçkh Ãkh {kuf÷e ykÃkku. 60/9, ºkesu {k¤, ÞwMkwV MkhkÞ {kfuox, økúeLk Ãkkfo {uxÙku MxuþLk ÃkkMku, Lkðe rËÕne-110016 VkuLk: 011-26511845, 26517923, 45503170, {kuçkkE÷ Lktçkh: + 91-9891 263 263 Web. : www.krishijagran.com Email : circulation@krishijagran.com, info@krishijagran.com
16
f]r»k òøkhý òLÞwykhe 2016
Mkku{kLke MkezTMk, ¾uzqíkkuLkku MkkÚke
f]r»k Mk{k[kh
www.krishijagran.com
¼k
yuVMkeykE îkhk 30 ÷k¾ xLk ½ôLkwt ðu[ký fhkÞwt
híkeÞ ¾kã rLkøk{ (yuVMkeykE) yu AuÕ÷k fux÷kf {rnLkk{kt ÃkkuíkkLke ÃkkMku hnu÷ MkhÃ÷Mk ½ôLkku sÚÚkku ¾wÕ÷k çkòh{kt çkÕf çkkÞMkoLkk {kæÞ{Úke ðu[ký fÞwO Au. fkuÃkkuohuþLku yíÞkh MkwÄe{kt 30 ÷k¾ xLk ½ô ¾kã ftÃkLkeyku yLku ^÷kuh r{÷kuLku ðu[ký fÞwO Au. yuVMkeykELkk {íku ykuøkMxLkk ytík MkwÄe{kt Võík 30 ÷k¾ xLk ½ô ¾wÕ÷k çkòh{kt ðu[ký fhðk{kt ykÔÞwt níkwt. yuVMkeykELkku ÷ûÞktf ð»ko 2015-16{kt ¾wÕ÷k çkòh{kt ðu[ký ÞkusLkk ytíkøkoík ykþhu 60 ÷k¾ xLk ½ôLkwt ðu[ký fhðkLkku Au. yuVMkeykELkk yuf yrÄfkheyu sýkÔÞwt níkwt fu ykøkk{e fux÷kf {rnLkkyku{kt íknuðkhku nkuðkÚke ½ôLkwt ðu[ký ðÄðkLke þõÞíkk Au. yøkkWLkk LkkýkfeÞ ð»ko{kt yuVMkeykE îkhk 42 ÷k¾ xLk ½ôLkwt ðu[ký fhðk{kt ykÔÞwt níkwt. økík {rnLkkLke þYykík{kt fuLÿeÞ Ãkq÷{kt [ku¾kLkku Mxkuf 368.30 ÷k¾ xLk níkku, ßÞkhu çkVh Mxkuf «{kýu 307.70 ÷k¾Lk nkuðku òuEyu. íku ytíkøkoík ½ôLkku Mxkuf 99.40 ÷k¾ nx níkku,su rLkÞ{ «{kýu çkVh Mxkuf 268.6 ÷k¾ xLk nkuðku òuEyu.
{æÞ«Ëuþ{kt ÄkLk ðu[ký {kxu LkkUÄýe A ÷k¾ Ãkkh fhe økE
{
æÞ«Ëuþ{kt ÄkLk ðu[kýLkk xufkLkk ¼kð {kxu LkkUÄýeLkwt «{ký A ÷k¾Lkk yktfzkLku Ãkkh fhe økÞwt Au. yíÞkh MkwÄe ÄkLk ðu[kýLkk ÷½w¥k{ xufkLkk ¼kð Ãkh 6 ÷k¾ 65 nòh ¾uzqíkku îkhk LkkUÄýe fhkðe Au. yuðe s heíku ÄkLk ¾heËe {kxu 906 fuLÿ çkLkkððk{kt ykÔÞk Au, su{k yíÞkh MkwÄe{kt 6 ÷k¾ {uxÙef xLk ÄkLkLke ¾heËe fhðk{kt ykðe Au. ðíko{kLk Mk{Þ{kt ¾heËe òhe Au. yuðe s heíku økík ð»ko yk Mk{Þøkk¤k{kt 5 ÷k¾ {uxÙef xLkLke ¾heËe fhðk{kt ykðe níke. ßÞkhu yk ð»kuo «Ëuþ{kt 15 ÷k¾ {uxÙef xLk ÄkLk ¾heËeLkku ÷ûÞ hk¾ðk{kt ykÔÞku Au. ÄkLkLke Mkk{kLÞ òíkLke ®f{ík YrÃkÞk 1410 yLku yu økúuzLkk ÄkLkLke ®f{ík YrÃkÞk 1250 ÂõðLx÷ Ëh Ãkh ¾heËe fhe þfkÞ Au. {kuxk yLkks {kxu 92 nòh ¾uzqíkkuyu LkkUÄýe
fhkðe Au.yk MkkÚku ¾kã yLku Lkkøkrhf ÃkqhðXk rð¼køk íkhVÚke rsÕ÷kÄeþkuLku rLkËuoþ ykÃkðk{kt ykÔÞk Au fu íkuyku E-WÃkksoLk Mkku^xðuhLkk yktfzkLku ykÄkhu WÃkksoLk Mkr{ríkLkk çkuLf ¾kíkk{kt «íÞuf Mkku{ðkh yLku økwYðkh [wfðýe fhu suÚke ¾uzqíkkuLku íku{Lke WÃksLke Mk{ÞMkh ®f{ík {¤e þfu.
nðu xk{uxkLke ®f{íkku{kt WAk¤ku
y
íÞkh MkwÄe zwtøk¤Lke ®f{íkkuÚke ÷kufku ÃkhuþkLk níkk Ãkhtíkw nðu xk{uxk Ãký yk ÂMÚkrík{kt òuðk {¤e hÌkk Au. rËLk «rík rËLk ¾kã Mkk{økúeLke ðÄíke ®f{íkkuÚke Mkk{kLÞ LkkøkrhfkuLkwt ¼kusLk {kU½w çkLke hÌkwt Au. Ãknu÷k fXku¤Lke ®f{ík{kt WAk¤ku ykÔÞku íÞkhçkkË íku÷ yLku 18
f]r»k òøkhý òLÞwykhe 2016
þkf¼kS Ãký íkuLkkÚke yAqíkk hne þõÞk Lknª. ¾kMk fheLku xk{uxkLke ®f{ík{kt ðÄkhk íkhVe ð÷ý òuðk {¤e hÌkwt Au. Ëw»fk¤ suðe ÂMÚkrík, f{kuMk{e ðhMkkËLku ÷eÄu fXku¤-íkur÷çkeÞkLkk ÃkkfLku LkwfMkkLk ÚkÞwt íku MkkÚku íkuLke þkf¼kS Ãkh Ãký yMkh òuðk {¤e hne Au. íkuLku ÷eÄu rËLk«íke rËLk {ku½ðkhe ðÄe Au. Mkhfkhu ykð~Þf [esðMíkwykuLke ®f{íkLku ytfqþ{kt hk¾ðk {kxu 500 fhkuz YrÃkÞkLkk {qÕÞ ÂMÚkhefhý ¼tzku¤Lke MÚkkÃkLkk fhe Au. òufu íkuLkkÚke ÷kufkuLku fux÷ku ÷k¼ {¤þu yu íkku Mk{Þ s çkíkkðþu.
ykEMkku÷uxuz, yuÂõxð, yuLkSo {u÷uõÞw÷uMk R
çkkÞku fþehk çknwnuíkwf Ãkþw[khk{kt Ãkqhf yknkh 100% Ãkku»ký {urzrMkLk÷ Ã÷kLx MkkuMko
Íuh {wõík ðÄw Mkkhe ËqÄ WÃks
ðÄw MkkÁt ykhkuøÞ
'EfkuøkkuÕz' çkkÞku fþehkLkk VkÞËk · · · · · ·
ËqÄ WíÃkkËLk{kt ðÄkhku ( økkÞ ËeX 1.5 ÷exh Úke 2.0 ÷exh ËirLkf) r{Õf Vuz{kt ðÄkhku (3.3 Vux Úke 3.8 yÚkðk 3.8 Úke 4.3) yuftËhu ÃkþwLkk ykhkuøÞ{kt MkwÄkhku ÃkþwLku Lku[h÷ rnx MkkÞf÷ ò¤ððk{kt {ËËYÃk. Lku[h÷ zeðku{oh/yuLxenuÂÕ{rLÚkf ykuøkuorLkf ËqÄ WíÃkkËLk íkhV «Úk{ Ãkøk÷wt
y{u yusLx, ykÞkíkfkhku, rðíkhfkuLku yk{tºký ykÃke Aeyu
íku ík{k{ Ãkþwyku ½Uxk, çkfhk-çkfheyku, zw¬h, ykt¾÷k ðøkuhuLkwt ðsLk ðÄkhu Au.ðÄw {ktMk WíÃkkËLk {kxu.
þnuh ËeX rz÷ÃkþeÃkLke sYh Au, f]Ãkk fhe MktÃkfo fhku
f]r»k Mk{k[kh
www.krishijagran.com
yu÷EzeÚke nðu ÃkkfLkku rðfkMk þõÞ çkLkþu
yk
AkuzLkku rðfkMk MkqÞo«fkþLku çkË÷u yu÷EzeLkk «fkþÚke ÚkkÞ íkku ykùÞoLke ðkík fne þfkÞ. ðkt[fkuLku rs¿kkMkk Úkþu fu fuðe heíku yk fuxrLkf fk{ fhe hne Au. íku{Lke yk S¿kkMkkLku æÞkLk{kt hk¾e f]r»k òøkhý íku{Lku òýfkhe ykÃke hÌkwt Au fu yk Lkðe xufLkefÚke ¾kMk fheLku økúeLknkWMk{kt Wøkkzðk{kt ykðíkk AkuzLke ð]rØ{kt ½ýe {ËË {¤þu. yk xufrLkfLke rðþu»kíkk yu Au fu AkuzLkk rðfkMk{kt {ËËYÃk çkLkðk MkkÚku íkuLkk fkuE s økuh÷k¼ LkÚke. íku{k MkkurzÞ{ çkÕçkLkku WÃkÞkuøk ÚkE þfu Au. yu÷EzeLkk «fkþÚke Võík rðs¤eLku ykuAw fhe þfkþu íku{ s økúeLknkWMk{kt ÃkkfLkk WíÃkkËLk{kt Ãký ¾uzqíkkuLkk ¾[oLku ykuAku fhe þfkþu. MkwÞo«fkþLke MkkÚku yu÷EzeLkk «fkþ økúeLknkWMk{kt íkiÞkh Úkíkk ÃkkfLke økwýð¥kkLku yMkhfkhf fheLku ykuAe Wòo{kt ÃkkfLkk WíÃkkËLk{kt {ËË {¤þu. yk økúeLknkWMk{kt ÃkkfLkk WíÃkkËLk{kt WÃkÞkuøke çkLkðk íkus «fkþ yLku ðÄkhu rðs¤e ¾[o fhkðíkk MkkurzÞ{ çkÕçkLkku Mkt¼ðík: rðfÕÃk çkLke þfu Au. y{urhfkLke EÂLzÞk ÞwrLkðŠMkxe{kt ÚkÞu÷k MktþkuÄLk «{kýu yu÷Eze «fkþLkku WÃkÞkuøk fheLku Wå[ økwýð¥kkðk¤e rðrðÄ
ÃkkfLkk VkExku fur{f÷ yLku \Ãk-htøkLku «¼krðík fhðk {kxu VkÞËkYÃk Au. òufu yu÷EzeLkk «fkþ{kt ÃkkfLku MktÃkqýo økwýð¥kk MkkÚku Ãk¬z íkiÞkh Úkðk{kt ðÄkhu Mk{Þ ÷køku Au. ði¿kkrLkfkuLku økúeLknkWMk{kt xk{uxkLkk WíÃkkËLk{kt yu÷EzeLkk yLkwÃkqhf «fkþÚke ÚkLkkhe yMkhÚke ðÄkhu Mk{Þ ÷køku Au. ði¿kkrLkfkuyu økúeLknkWMk{kt xk{uxkLkk WíÃkkËLk{kt yu÷EzeLku yLkwÃkwhf «fkþÚke ÚkLkkhe yMkhLku òýðk {kxu ºký y÷øk-y÷øk Ãkheûký fÞko Au. «Úk{ Ãkrhûký{kt xk{u x kLkk Aku z ku L ku Mkq Þ o rðrfhý (rLkÞtºký){kt hk¾ðk{kt ykðu÷ Au. çkeò Ãkrhûký{kt MkqÞo rðrfhýLke MkkÚku (MkÃ÷e{uLx) MkkurzÞ{ ÷uBÃkLkk «fkþ{kt hk¾ðk{kt ykÔÞk. ºkeò Ãkrhûký{kt íku{Lku «kf]ríkf Mkkih QòoLke MkkÚku yu÷Eze «fkþ{kt hk¾ðk{kt ykÔÞk. ði¿kkrLkfkuyu yk ºkýuÞ yðMÚkk{kt AkuzLke yB÷íkk, rðãwík [k÷fíkk Mkrník yLkuf «ríkr¢ÞkLkwt rð&÷u»ký fhðk{kt ykÔÞwt. MktþkuÄLkfíkkoykuLkwt {kLkðwt Au fu y{khe ÃkrhfÕÃkLkkÚke rðÃkheík yu÷Eze «fkþ (MkÃ÷e{uLx){kt ðÄkhku ËþkoðLkkh xk{uxkLkk økwýku{kt «íÞûk MðYÃk{kt fkuE Lkfkhkí{f «¼kð Ãkzâku LkÚke. yk yÇÞkMk{kt MkUMkh ÃkuLk÷kuLkku Ãký Mk{kðuþ fhðk{kt ykÔÞku níkku, su xk{uxkLkk ykfkh htøk, MðkË, r{XkMk ðøkuhuLke økýLkkLku ÞkuøÞ MÚkkLk ykÃke þfu. ði¿kkrLkfkuLkk yÇÞkMk{kt òýðk {éÞwt Au fu çku «fkhLkk yLkwÃkqhf (MkÃ÷e{uLx) «fkþ{kt xk{uxkLke økwýð¥kk{kt fkuE «¼kð Ãkzâku LkÚke. MkkurzÞ{ «fkþ QòoLkkuðÄkhu ðÃkhkþ fhu Au. yk {kxu ði¿kkrLkfkuLkk {íku yu÷EzeÚke WòoLkk ðÃkhkþ{kt ½ýwt rLkÞtºký ykðe þfu Au.
rLkfkMk{kt ½xkzkLkwt ð÷ý ykøk¤ ðæÞw 30.26 xfk ½xeLku 24.79 yçks zku÷h hne níke. ykÞkík{kt Ãký ¼khu ½xkzku ÚkðkLku ÷eÄu ðuÃkkh ¾kÄ 9.78 xfk ½xeLku 16.236 yçks zku÷h hne Au. ðkrýßÞ yLku Wãku ø k «ÄkLk rLk{o ÷ k Mkeíkkh{Lku yuf rLkðuËLk{kt sýkÔÞwt níkwt fu ðirïf çkòhku{kt {tËeLkk {knku÷Lku ÷eÄu rLkfkMkku{kt Mkíkík ½xkzku ÚkE hÌkku Au. ykÃkýu {fuoLzkEÍ yuõMkÃkkuxo EÂLzÞk Mfe{ ytíkøkoík MknkÞíkk ykÃke Au, suLkk {kæÞ{Úke ykÃkýu ÔÞks{kt Ãký Aqx ykÃke Au. yk ðuBçkh,2015{kt ¼khíkLke rLkfkMk 24.43 xfk økøkzeLku 20.01 yçks zku÷h hne Au, su Mkíkík 12{kt {neLku ½xe níke. fuLÿeÞ ðkrýßÞ yLku fkhýÚke ykÃkýu rLkfkMk ðÄðkLke ykþk hk¾e Wãkuøk «ÄkLk îkhk òhe yktfzkfeÞ {krníke «{kýu økík ð»kuo ykÞkík Ãký Aeyu.
Lk 20
f]r»k òøkhý òLÞwykhe 2016
{uf ELk EÂLzÞk-fexLkkþf íkiÞkh fhðkLke xufLkku÷kuS{kt LkðerLkfhý EÂLMxxâwx ykuV ÃkuMxeMkkEz VkuBÞwo÷uþLk xufLkku÷kuS (ykEÃkeyuVxe) Lke ¼khík MkhfkhLkk hMkkÞý yLku ÃkuxÙkur÷Þ{ rð¼køk íkÚkk ¾kíkh yLku hMkkÞý {tºkk÷Þ nuX¤ ð»ko 1991{kt þYykík ÚkE níke. yk MktMÚkk MÚkkÃkðk ÃkkA¤Lkku {wÏÞ WÆuþ ÃkÞkoðhýLku yLkwfq¤ fexLkkþfkuLkwt Mkqºkefhý fhðkLkku Au, suÚke {kLkðíkk yLku ÃkÞkoðhý Mkwhrûkík hne þfu. ykEÃkeyuVxe fexLkkþf Wãkuøk MkkÚku {¤eLku ©uc fk{økehe fhe hÌkk Au. MktMÚkkyu yíÞkh MkwÄe{kt 50 fhíkkt ðÄkhu ðkíkkðhýLku yLkwfq¤ fexLkkþfkuLkwt Mkqºkefhý fheLku ¼khíkeÞ yLku rðËuþe fexLkkþf WãkuøkLkk ðkrýßÞ ÷k¼ {kxu WÃk÷çÄ fhkðu÷ Au. ßÞkhÚke MktMÚkkLke þYykík ÚkE Au íÞkhÚke ÷E yíÞkh MkwÄe{kt ¼khíkeÞ fexLkkþf ûkuºkLku «kuíMkknLk ykÃkðk {kxu fexLkkþfkuLke Lkðe xufLkku÷kuS hsq fhíke ykðe Au. fexLkkþf Wãkuøk ykEÃkeyuVxe MktMÚkkLke fexLkkþf xufrLkfLku ðuÃkkhe ÷k¼ {kxu yøkkWÚke s hsq fhíkk ykðu Au. fexLkkþf Wãkuøk ykEÃkeyuVxe MktMÚkkLke fexLkkþf xufrLkfLkku ðuÃkkhe ÷k¼ ÷uðk {kxu yøkkWÚke s ykøkún fhu÷ Au. ðuÃkkhef yLku Mkk{krsf rníkkuLku æÞkLk{kt hk¾eLku ykuAk hMkkÞý «{ký MkkÚku Mkkhk Ãkkf yLku ÃkÞkoðhýLke Mkwhûkk s íkuLke {wÏÞ sðkçkËkhe Au.
ykEÃkeyuVxe ÃkkMku xufLkku÷kuS Au: MkMÃkUþLk fLMkuLxÙux ðkuxh rzMÃkŠMkçk÷ økúuLÞq÷ nkWMk nkuÕz VkuBÞwo÷uþLk fuÃMkq÷ MkMÃkuLþLk suÕMk xuçk÷uxTMk VkuBÞwo÷uþLk
«uMk¢ÃþLk VkuBÞwo÷uþLk ÍuzzçÕÞw,ÍuzMke, yLku ÍuzE VkuBÞwo÷uþLk nkWMknkuÕz VkuBÞwo÷uþLk LkuLkku VkuBÞwo÷uþLk r{õMk VkuBÞwo÷uþLk çkkÞku-çkkuxurLkf÷ VkuBÞwo÷uþLk
yLÞ «fkhLkk VkuBÞwo÷uþLk Ãký íkiÞkh fhe þfkÞ Au, su Mkr¢Þ íkíð, ÷ûÞ fex, Ãkkf, ¼kiøkkur÷f yLku ÃkÞkoðhýeÞ ÂMÚkrík Ãkh ykÄkh Ähkðu Au.
કંપની સમાચાર
www.krishijagran.com
PA I R AGROKING
R
(An ISO 9001 : 2008 COMPANY)
Ãku
Þh yuøkúku®føk «kEðux r÷r{xuz 1957 Úke f]r»k WÃkfhý søkík{kt yuf «ríkrcík ftÃkLke Au. ÃkuÞh yuøkúku®føk «kEðux r÷r{xuzLkk {kfuo®xøk {uLkush rðhuLÿ ykÞoyu f]r»k òøkhýLku sýkÔÞwt níkwt fu f]r»kûkuºk{kt {kuxkÃkkÞu WíÃkkËLk ûk{íkk yLku ÞkuøÞ rft{íkku {kxu f]r»k WÃkfhý WÃk÷çÄ fhkððk{kt ftÃkLke yøkúýe ftÃkLkeyku Ãkife yuf Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu f]r»k {þeLkefhýLkk yÂMÚkíð{kt ÷kððk y{u ykuAe ®f{íkkuÚke f]r»k ÞtºkkuLku ¾uzqíkku {kxu WÃk÷çÄ fhkðu Au, su WíÃkkËLk ûk{íkkLku ðÄkhu Au. ©e ykÞoyu sýkÔÞwt níkwt fu ¾uzqíkku ðå[u ftÃkLke îkhk WíÃkkËeík hkuxhe rx÷h ðÄkhu ÷kufr«Þ Au. ¾uzqík ¼kE íkuLku ðÄkhu ÃkMktË fhu Au. íku{k ftÃkLkeyu ŸzkELku ykuAk yÚkðk ðÄkhu MkwrðÄk ykÃku Au. íku{k hkuxhe rx÷hLku rzÍkELk yLku íkfLkef xÙuõxhLku ykuðh ÷kuz Úkíkk çk[kðe þfu Au. íku{k Ãke.xe.yku þk^x{kt Mku^xe çkkuÕxLke MkwrðÄk ykÃkðk{kt ykðe Au yLku yk fk{Lke økwýð¥kk ðÄkhu Au. hkuxhe xe÷h{kt Wå[ õðkur÷xeLku çkkuhkuLk Mxe÷ ç÷uz ÷økkðe Au, suLkkÚke ½Mkkhku ykuAku ÚkkÞ Au. þk^x{kt Mku^xe çkkuÕxLke MkwrðÄk ykÃkðk{kt ykðe Au yLku yk fk{Lke økwýð¥kk ðÄkhu Au. hkuxhe rx÷h{kt Wå[ õðkur÷xeLkk çkkuhkuLk Mxe÷ ç÷uz ÷økkððk{kt ykðu÷ Au. íku MkkEz íkðu yLku {kxeLke ykð~Þfíkk «{ký yu÷/su/Mke «fkhLke ç÷uzTMk{kt Ãký WÃk÷çÄ Au.
¾uzqíkkuLke «Úk{ ÃkMktËøke hkuxhe rx÷h
hkuxhe rx÷hLkku ÷k¼1. hkuxhe rx÷h ¼eLke yLku Mkwfe s{eLkLku ¾uzðkLkk fk{{kt ykðu Au. 2. hkuxhe rx÷h ÄkLk, ½ô, {fkE, þuhze yLku þkf¼kSLkk ðkðuíkhLku ÷E ¾uíkhLku Mkkhe heíku íkiÞkh fhu Au. 3. hkuxhe rx÷h yLÞ f]r»k ÞtºkkuLke íkw÷Lkk{kt s{eLkLkk ðkðuíkhLku ÷E yuf ð¾ík{kt íkiÞkh fhu Au. 4. hkuxhe rx÷h ðÄu÷k ½kMkLku {kxe{kt r{r©ík fhu Au, su ¾kíkhLkwt fk{ fhu Au. 5. hkuxhe rx÷hÚke #Äý yLku Mk{Þ çkÒkuLke çk[ík ÚkkÞ Au.
¾uzqíkkuLke «Úk{ ÃkMktËøke: ySík MkezTMk
yk
þhu ËkuZ ËkÞfkÚke MktþkuÄLk fhe hnu÷k ySík MkezTMku ¼khíkeÞ ¾uzqíkku {kxu ÃkkuíkkLkk WíÃkkËLk çkòh{kt hsq fÞko Au. íku{Lku {wÏÞíðu þkf¼kS, fXku¤, yLkks, íkur÷çkeÞkLkk çkes {wÏÞ Au. þkf¼kSLke ©uýe{kt ftÃkLkeLkk WíÃkkËLkku ¾uzqíkku ðå[u ¼khu {køk Ähkðu Au. þkf¼kS{kt ¼ªzk [kh «fkhLkk nkErçkúz WÃk÷çÄ Au. íku xk{uxk, {h[k, hªøký, fktfze, fkhu÷k, økðkh ðøkuhu rçks ¾uzqíkku ðå[u ðÄkhu ÷kufr«Þ Au. ySík MkezTMkLkk {kfuoxªøk çkkçkíkkuLkk yrÄfkheyu sýkÔÞwt níkwt fu ftÃkLke ¾uzqíkkuLku MkMíkk {qÕÞÚke nt{uþk rçkÞkhý WÃk÷çÄ fhkðe hne Au, suLkkÚke ¾uzqíkkuLke Ãkzíkh «{kýu ðÄkhu LkVku {¤e þfu. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu ftÃkLkeyu fkuxLkLkk nkErçkúz rçkÞkhý ¾uzqíkku {kxu çkòh{kt hsq fhu÷ Au. íku{k ySík fkuxLk 901 çkexe, ¾uzqíkku {kxu ðÄkhu ÷k¼ËkÞf Mkkrçkík ÚkÞu÷ Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu y{khe ÃkkMku fkuxLk{kt Ãkkt[ «fkhLke ðuhkExe WÃk÷çÄ Au. íkur÷çkeÞk{kt Ãký MkwÞo{w¾e, MkkuÞkçkeLk, MkhMkð ðøkuhu çkesLkku WÃkÞkuøk fhe ¾uzqíkku ðÄkhu WíÃkkËLk fheLku ÷k¼ {u¤ðu Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu ySík MkezTMkLku ¾uzqíkku ðå[u ÷kufr«Þ ¾uzqíkku îkhk s çkLkkððk{kt ykðe hÌkwt Au fkhý fu y{u y{khk MktþkuÄLk yLku WíÃkkËLk «r¢ÞkLkwt Ãkrhûký fÞko çkkË ¾uzqíkkuLku rçkÞkhý WÃk÷çÄ fhkðu÷ Au. yk fkhýÚke s ¾uzqíkku ðå[u y{kÁt WíÃkkËLk økwýð¥kkÞwõík heíku ÷kufr«Þ çkLku÷ Au. 22
f]r»k òøkhý òLÞwykhe 2016
કંપની સમાચાર
www.krishijagran.com
Mkðo©uc økwýð¥kk s y{khe yku¤¾ Au: «íkef WíÃkkËLk yLku {sçkqík MktþkuÄLkLku ÷eÄu ftÃkLkeLku yLkuf ð¾ík MkL{krLkík fhðk{kt ykðe Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu ¾uzqíkkuLku Ë{Ëkh ¾uíke yLku økwýð¥kkÞwõík WíÃkkËLk rLk{koý fhðkLkku WÆuþ Au, suLkku ¾uzqíkkuLku ÷k¼ {¤e þfu yLku f]r»k ûkuºk{kt WíÃkkËLk ðÄkhðk {kxu Ãkøk÷k ¼he þfkÞ. «íkefLkk {íku ¾uzqík {u¤k{kt Mkkhk Ãkrhýk{ku {¤e þfu Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu ¾uzqíkkuLku Mkkhk MktþkuÄLk yLku xufLkku÷kuS Ãkh fkÞo fhu Au. yksu ÷k¾kuLke MktÏÞk{kt íku WÃk÷çÄ fhkððk{kt ykðu Au.
¾u
zqík {kxu MkkiÚke ¾kMk sYhe Au Mkkhe ykðf yLku f] r »k ÔÞðMkk{kt Úkku z e çk[ík su Ú ke Mkh¤íkkÚke ¾uíkeLkku ÔÞðMkkÞ fhe þfu. f]r»kLkk WÃkÞkuøk{kt ykðLkkhk Ãkku ÷ e{hLku çkLkkðíke ft à kLke økhðkhu ðku÷ hkuÃMk yk «ÞkMk{kt ÷køku÷e Au. íkksuíkh{kt s ¾uzqík {u ¤ k{kt ¼køk ÷u ð k ykðu ÷ ftÃkLkeLkk «ríkrLkrÄyku{kt f]r»k òøkhý MkkÚku ðkík fhíkk ftÃkLkeyu WíÃkkËLk ytøku {krníke ykÃke níke. ft à kLkeLkk nu z {kfu o ® xøk yLku çkúk®Lzøk ðzk «íkefu sýkÔÞwt níkwt fu ftÃkLke ykþhu 40 ð»kkuoÚke ÷kufkuLke ÃkkuíkkLke Mkuðk «ËkLk fhe hne Au. yks yk ftÃkLke ¾uzqíkkuLkk rðïkMk yLku «Úk{ ÃkMktËøke çkLke [wfe Au. íku L kw t {w Ï Þ fkhý ft à kLke îkhk økwýð¥kkÞwõík WíÃkkËLk yLku Mkkhe Mkuðk «ËkLk fhðkLkwt Au. «íkefu sýkÔÞwt níkwt fu ftÃkLke {wÏÞíðu f]r»k fkÞkuo{kt «Þkuøk fhðk{kt ykðíkk Ãkku ÷ e{h su ð k Ãkku ÷ enkWMk{kt «Þkuøk Úkíke Ãkku÷erVÕ{, þuzLkux, ELMkuõx Lkux, økúuÃk Lkux, ¢kuÃk MkÃkkuxo Lkux, Ãkkuz ÷kELkh, {Õ[ rVÕ{ yLku Mxu®føk fkzo ðøkuhuLkwt rLk{koý fhu Au . Lkðe xu f Lkku ÷ ku S Lkk {kæÞ{Úke f]r»k{kt WÃkÞkuøk fhe MkkÁt WíÃkkËLk ÷uðkLkku ¾uzqíkkuLkku yuf WÆuþ hnu÷ku Au. økwýð¥kk Þwõík f]r»k òøkhý òLÞwykhe 2016
23
કંપની સમાચાર
www.krishijagran.com
¼khík ELMkuÂõxMkkEz îkhk Lkðk WíÃkkËLk hsq fhkÞk
¼k
híkeÞ ELMku  õxMkkEz r÷r{xu z , fu r {f÷ yLku VŠx÷kEÍh ELzMxÙeÍ{kt yuf òýeíkw Lkk{ Au, yk ftÃkLkeyu yuf Lkðe yku¤¾ çkLkkðe Au. íkksuíkh{kt s ftÃkLkeyu ze÷Mko, rzMxÙeçÞwxh MkB{u÷LkLkwt ykÞkusLk fku÷fkíkkLkk Ä «kEz nkuxu÷{kt fÞwO Au. ze÷h MkB{u÷LkLke þYykík ftÃkLkeLkk yæÞûk Ä{uoþ økwók, rLk{o÷ fw{kh økwók, zku. MktËeÃk Ãkk÷ yLku yu{ðeyuMkyu÷ðe «MkkËu rËÃk «økxkðe fkÞo¢{Lke þYykík fhkðe níke. yk fkÞo ¢ {{kt ykþhu 60 fhíkk ðÄkhu rzMxÙeçÞwxhkuyu ¼køk ÷eÄku níkku. íÞkhçkkË zku. MktËeÃk Ãkk÷u Ãkrù{ çktøkk¤Lkk {kiMk{ yLku íÞkLkk {wÏÞ ÃkkfLkk WíÃkkËLk Ãkh «fkþ Ãkkzâku níkku. íÞkhçkkË yu{ðeyuMkyu÷ðe «MkkËu ze÷hkuLku ¾kíkh yLku hMkkÞýkuLkk fkhkuçkkh ytøku {krníke ykÃke níke. yuðe s heíku ftÃkLkeLkk yæÞûk Ä{uoþ økwókyu ftÃkLkeLke «kuVkE÷ ytøku Ãký {krníke ykÃke níke. ze÷hkuLku ykøkk{e yðMkhku yLku Ãkzfkhku
ytøku {krníke ykÃke níke. íÞkhçkkË rLk{o÷fw{kh þ{koyu ÃkkuíkkLke «Míkwrík LkkUÄkðíkk ftÃkLkeLkk Mkkík Lkðk WíÃkkËLk Ãký hsq fÞko níkk.
su {wÏÞíðu fM{, nwxh, rçkÕzh, ¢es, õ÷eLkøkkzo, ðuMxh yLku ykrMkMx WíÃkkËLkkuLku hsq fÞko níkk. zku. yuLk.fu.þ{koyu ík{k{ WíÃkkËLkku ytøku ze÷hkuLku òýfkhe ykÃke níke. ÄkLk, þkf¼kS yLku yLÞ Ãkkfku{kt Mkòoíke rçk{kheyku yLku fexf MktçktrÄík çkkçkíkLku æÞkLk{kt hk¾eLku yk WíÃkkËLkku ¾uzqíkku {kxu hsq fÞko Au. yuLk.fu.þ{koyu sýkÔÞwt níkwt fu yk WíÃkkËLkku{kt ÄkLk, þkf¼kS{kt {wÏÞíðu fkuçke, Vw÷kðh yLku fktfze{kt Mkòoíke rçk{khe yLku fex ÔÞðMÚkkÃkLkLku æÞkLk{kt hk¾ðk{kt ykðu÷ Au. yuLk.fu.þ{koLkk {íku fMx{Lkku WÃkÞkuøk ÿkûk yLku fktfze{kt Úkíke rçk{kheLku yxfkððkLkku Au. ykrMkMxLkku WÃkÞkuøk {h[k, {økV¤e yLku ÄkLk{kt Úkíke rçk{kheLku yxfkððk {kxu Au. nwxh þkf¼kS{kt Mkòoíke rçk{kheLkk E÷ks {kxu ¾kMk fheLku fkuçke, Vw÷kðh yLku fÃkkMk{kt Úkíke ®LkËýLkk Lkkþ {kxu WÃkÞkuøk{kt ÷uðk{kt ykðu Au. ßÞkhu ¢es þkf¼kS{kt rçk{kheLkk E÷ks {kxu Au.ftÃkLkeLkk yæÞûk Ä{uoþ økwókyu sýkÔÞwt níkwt fu ftÃkLke nt{uþk ¾uzqíkkuLke Mkuðk {kxu íkíÃkh Au. zku. MktËeÃku sýkÔÞwt níkwt fu Ãkrù{ çktøkk¤Lkk {wÏÞ Ãkkf [ku¾k, þý, ½ô yLku þkf¼kS Au. yk ÃkkfLke rçk{kheÚke çk[ðk {kxu ftÃkLke Mkíkík Mkkhk WíÃkkËLkku ¾uzqíkkuLku WÃk÷çÄ fhkðu Au.
{kuçkk {kuçkkE÷ ¾uzqíkkuLku Lkðe xufLkku÷kuS «ËkLk fhu Au
{ku
çkk {kuçkkE÷ ¾uíke{kt WÃkÞkuøke ÷uÍh ÷uLz ÷uð÷h suðk WÃkfhý yLku íku{k WÃkÞkuøk{kt ÷uðk{kt ykðíkk WÃkfhý suðk fu ÷uÍh xÙkLMk{exh, ÷uÍh rhMkeðh yLku fLxÙku÷ çkkuõMk çkLkkðu Au. ftÃkLkeLkk {uLkuStøk rzhuõxh ykfkþ «òÃkríkyu sýkÔÞwt níkwt fu {kuçkk {kuçkkE÷ s{oLkeLke ftÃkLke Au, su yurþÞk, ÞwhkuÃk yLku y{urhfk{kt ÃkkuíkkLke økwýð¥kkÞwõík WíÃkkËLk ¾uzqíkku {kxu WÃk÷çÄ fhkðu Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu ftÃkLke yLkwMktMkkÄLk yLku økwýð¥kk rLkÞtºký Ãkh rðþu»k æÞkLk ykÃku Au. suÚke ¾uzqíkkuLku WíÃkkËLk{kt fkuE {w~fu÷eLkku Mkk{Lkku 24
f]r»k òøkhý òLÞwykhe 2016
fhðku Lk Ãkzu. ftÃkLkeLkk 100 fhíkk ðÄkhu yuÂLsLkeÞh ¾uzqíkkuLku Lkðe xufLkku÷kuSÚke Mkßs WíÃkkËLk WÃk÷çÄ fhkðu Au. íku{Lkk {íku ftÃkLkeLke MkkiÚke {sçkqík fze økúknfkuLkku ftÃkLke yLku íkuLkk WíÃkkËLkku ÃkhLkku rðïkMk Au. yk fzeLku ykøk¤ ðÄkhíkk Lkðe xufLkku÷kuS yLku økwýð¥kkÚke íku Mkßs WíÃkkËLkkuLku y{u ¼khíkeÞ ¾uzqíkku {kxu çkòh{kt {kuçkk {kuçkkE÷ ÷uLz ÷uðu÷h íkÚkk yk WÃkfhý{kt WÃkÞkuøk Úkíkk WÃkfhýku ÷uÍh rhMkeðh, ÷uÍh xÙkLMk{exh íkÚkk ÷uÍh fLxÙku÷ çkkuõMk ¼khíkeÞ çkòh{kt ÷ELku ykðu÷ Au.
કંપની સમાચાર
www.krishijagran.com
fkuhksLkÚke ÷nuhkþu Ãkkf
¾u
zqíkkuLke MkkiÚke {kuxe {w~fu÷e íÞkhu WíÃkÒk ÚkkÞ Au fu ßÞkhu
Mk÷k{ík ÷nuhkíkk ÃkkfLku fkuE hkuøk ÷køkw Ãkze òÞ Au yLku ÃkkfLku LkwfMkkLk fhu Au. yk ÂMÚkrík{kt ÃkkfLku çk[kððk íkuyku þõÞ ík{k{ Ãkøk÷k ¼hu Au.yk fkhý Úke s ¾uzqíkku níkkuíMkkn Úkðk ÷køku Au. ¾uzqíkkuLke yk rLkhkþk Ëqh fhðk {kxu zwÃkkuLx yuf yuðk fexLkkþf fkuhksLk hsq fÞwO Au su yÃkLkkÔÞk çkkË ¾uzqíkku íku{Lkk ÃkkfLku fexÚke «¼kðeík Úkíkk çk[kðe þfkÞ. þuhzeLke MkkÚku yk fexLkkþf yLÞ Ãkkfku {kxu Ãký yMkhfkh Au . zw à kku L xLkk Mku Õ Mk yu  õÍõÞw x eð, hk{ rðïf{koyu sýkÔÞwt níkwt fu þuhze{kt Úkíkk hkuøk yLku fexfkuÚke hkník {u¤ððk {kxu ftÃkLke fkuhksLk fexLkkþf hsq fhu÷ Au, suLkku Atxfkð fhe þuhzeLku hkuøkøkúMík ÂMÚkrík íkÚkk fexfkuÚke Aqxfkhku {u¤ðe þfu Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu ftÃkLke îkhk ÄkLk
{kxu V÷xuhk, ½ô {kxu yÕÃkrøkúÃk, þuhze {kxu fkuhksLk yLku yLÞ Ãkkfku {kxu rðrðÄ fexLkkþfku WÃk÷çÄ Au.
f]r»k òøkhý òLÞwykhe 2016
25
કંપની સમાચાર
www.krishijagran.com
ykiãkurøkf yr¼ðLkíkk {kxu yLkLÞk MkezTMk ÃkwhMf]ík
¾u
íkh{k ÃkkfLku ÷nuhkíkku òuðku íku ¾uzqíkLkwt Mð¡ nkuÞ Au yLku íku{Lke ykÄkh¼qík ykð~Þíkk nkuÞ Au s{eLk, Ãkkýe yLku ðes¤e. s{eLk yLku s¤ íkku fwËhíke MðYÃk{kt WÃk÷çÄ Au yLku Mkkhk rçkÞkhý yLkLÞk MkezTMk îkhk WÃk÷çÄ fhkððk{kt ykðu Au. yk {kxu Lkðk[kh yLku Wãr{Þk rþ¾h Mkt B {u ÷ Lk{kt yLkLÞk MkezTMk «kEðux r÷r{xuzLku yuf W¥k{ MxkxoyÃk ftÃkLkeLke ònuhkík MkkÚku ÃkwhMf]ík Ãký fhðk{kt ykðe níke. ðzk«ÄkLk LkhuLÿ {kuËeyu Ãký {Lk fe çkkík fkÞo ¢ {{kt Mxkxo y Ãk yLku MxuLzyÃkLkku WÕ÷u¾ fhíkk {uf ELk
EÂLzÞk yLku {uz ELk EÂLzÞk Ãkh ¼kh ykÃkðk{kt ykÔÞku Au . yk ©]¾÷kLke yLkLÞk MkezTMk yuf {sçkqík fze Au. yLkLÞk MkezTMkLkk ðzk zku.yu÷.fu. ÃkLzu yLku {wÏÞ fkÞo f khe yrÄfkhe Mk÷e÷ fw { kh ©eðkMíkðu ÃkwhMfkh økúný fhíkk sýkÔÞwt níkwt fu yk ÃkwhMfkh yu çkkçkíkLkwt «{ký Au fu y{khe ftÃkLke Mkkhe økwýð¥kkLkk çkes WÃk÷çÄ fhkðe hne Au. y{kÁt Mð¡ Au fu íku MkkiLke ÃkMktËøkeLke ftÃkLke çkLku yLku y{kÁ Mð¡ nðu Mkkfkh Úkðk sE hÌkwt Au, Mkki ¾uzqík ¼kEyku y{khk rçkÞkhýkuLku s ÃkMktË fhu Au. ftÃkLkeyu økík ð»ko 2015{kt ykE.yu.ykh.ykE Lkðe rËÕne íkÚkk S.çke.Ãktík f]r»k ÞwrLkðŠMkx íkÚkk íkfLkef ÃktíkLkøkh, yu.ykE.yu{.yu, rËÕne ðøku h u Mkt M Úkkyku îkhk Ãký Ãkw h Mf] í k
fhðk{kt ykðe níke. yLkLÞk MkezTMkLku f]r»k WíÃkkËfíkk yLku ¾uzqíkkuLke ykðf ðÄkhðk {kxu ftÃkLkeLke «Mktþk fhðk MkkÚku ßÞwheyu çkkfeLkk ËMk Mkki Ú ke Mkkhk Mxkxo y Ãk ftÃkLke{kt Ëþkoðu÷. yLkLÞk MkezT M kLku çku «ríkrcík ÃkwhMfkhku ©e yuMk økkuÃkk÷ f]»ýLk, Ãkqðo yæÞûk Mke.ykE.ykE yLku ELVkurMkMkLkk Mkn MktMÚkkÃkf «ku.yrLk÷ økwók, Mke. ykE.ykELkk Mkn yæÞûk LkuþLk÷ ELkkuðuþLk VkWLzuþLk yLku ykEykEyu { Lkk yæÞûk «ku V u M kLku ykÃkðk{kt ykðu÷. ftÃkLkeLkk WíÃkkËLk, xufLkku÷kuS, Ãku®føkLkku ykÄkh nrhÞkýkLkk yBçkk÷k{kt Au yLku ftÃkLke ¼khíkeÞ f]r»k yLkwMktÄkLk MktMÚkkLk Lkðe rËÕne ÂMÚkík Ãkrh»kh{kt Ãký «ËkLk fhu÷ Au. yLkLÞk MkezTMk «økríkLkk {køko Ãkh yøkúuMkh Au yLku þ\ykík{kt ÷k¼«Ë hne Au.
yu{.ykh.yuVLke Lkðe þÂõík Mkerhs hsq fhu÷ Au. yk xkÞMkoLke rðþu»kíkk yu Au fu íku 20-22 økwrœÞk Au, su ¼eS s{eLk{kt xkÞhLku Mkh¤íkkÚke [÷kðu Au.
Ãkw
ýu{kt ykÞkursík rfMkkLk {u¤k{kt yøkúýe xkÞh ftÃkLke yu{ykhyuVyu Lkðe þÂõík Mkerhs hsq fhe Au. ftÃkLkeyu ºký Lkðk xkÞh þÂõík ÷kEV, þÂõík MkwÃkh yLku þÂõík ÷kEV Ã÷Mk çkòh{kt
26
f]r»k òøkhý òLÞwykhe 2016
MkkÚku #ÄýLke çk[ík Ãký fhu Au. ftÃkLkeLkk «ríkrLkrÄ rhíkuþ ríkðkheyu sýkÔÞwt níkwt fu {u¤k{kt íku{Lku Mkkhe «ríkr¢Þk {¤e níke. ©e ríkðkheyu sýkÔÞwt níkwt y÷øk-y÷øk hkßÞ{ktÚke ykðu÷k ¾uzqíkkuyu Mxku÷ Ãkh ykðeLku þÂõík MkerhsLkk xkÞMko ytøku òýfkhe ykÃke níke yLku MkV¤íkkLku Ëþkoðe níke. ¾uzqíkkuLkk «&™kuLkwt íku{ýu rLkhkfhý ÷kÔÞk níkk. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu ¾uzqíkkuLku ðÄw ÷k¼ ÚkkÞ íku s y{khku WÆuþ Au.
કંપની સમાચાર
www.krishijagran.com
òuLk rzÞh çku Ãkøk÷k ykøk¤
òu
Lk rzÞhu íkksuíkh{kt s hk»xÙeÞ f]r»k {þeLkhe «ËþoLke ykE{k yurøkú{uf yLku ËuþLkk MkkiÚke {kuxk f]r»k {u¤k Ãkwýu rfMkkLk{kt ¼køk ÷eÄku níkku, ßÞkt òuLk rzÞhu ÃkkuíkkLke WÃkÂMÚkrík Ëþkoðíkk W¥k{ fûkkLkku Mxku÷ hsq fÞkuo níkku. Mxku÷ Ãkh ¾uzqíkkuLke ¼khu ¼ez òuðk {¤íke níke. ftÃkLkeyu yk ð»kuo ÃkkuíkkLkk Lkðk WíÃkkËLkkuLku ¾uzqíkku {kxu «ËŠþík fÞko níkk. òuLk rzÞhLkk {uLku®søk rzhuõxh Mkíkeþ Lkkzeøkhu sýkÔÞwt níkwt fu òuLk rzÞh ¼khíkeÞ ¾uzqíkku {kxu nt{uþk frxçkØ hnu÷ Au. íku{ýu yu{ Ãký sýkÔÞwt níkwt fu y{u ©uc rzÍkELk yLku yíÞkÄwrLkf xufLkku÷kuSÚke Mkßs WíÃkkËLk çkLkkððk {kxu «ÞkMkhík Aeyu, su ¼khíkeÞ f]r»kLkk ykÄwrLkfefhý {kxu {níðLke ¼q r {fk ¼sðu Au . y{khe Mkt þ ku Ä Lk Mkt M Úkk xufLkku÷kuSLke ÿrüyu õ÷[, Ãkkðh rhðMkoh yLku yuf ykiãkuøkef {kLkf MðYÃk{kt Au. yk MkkÚku WíÃkkËLk MkwrðÄkykuLke þYykík ¼khíkeÞ çkòh {kxu Lkðe xufLkef{kt yøkúuMkh Au. AuÕ÷k 15 ð»ko{kt òuLk rzÞh yuf yuðe ftÃkLke Au su ¼khíkLku «Úk{ ð¾ík Ãkkðh MxeÞ®høk, ðux çkúuf yLku Mkwfk «fkhLke yuh õ÷eLkh íkÚkk Ône÷ zÙkEð «ËkLk fhu Au. yk ¢{{kt òuLk rzÞhLkk {wÏÞ yÚkoþk†e zku. suçke.ÃkuLku sýkÔÞwt níkwt fu y{khk WíÃkkËLkku yLku f{o[kheyku «íÞuf rËðMk xufrLkfLku ðÄw Mkkhe çkLkkððk {kxu yLku ¼khíkeÞ økúknfkuLke yÃkuûkk «{kýu WíÃkkËLkkuLke rzÍkELk fhðk{kt MktþkuÄLk fhu Au.
çku Ãkøk÷k ykøk¤ Lku æÞkLk{kt hk¾eLku òuLk rzÞh õ÷[ {kxu 3000 f÷kfLke õ÷[ ðkuhtxe yLku ¾kMk õ÷[Lke hsqykík fhðk {kxu ËuþLkk {kuxh ðknLk Wãkuøk{kt yøkúýe ftÃkLke Au, su yk «fkhLkk WíÃkkËLkku hsq fhu Au. Ãkkðh rhðMkohLku xÙuõxh [k÷fLke MkwrðÄk {kxu ÷køkððk{kt ykðu÷ Au, su{k zÙkEðh yuf Mðe[Lkku WÃkÞkuøk fÞko ðøkh õ÷[ Ãkuz÷ ÃkkA¤Lkk ¼køk{kt ËçkkðeLku yLku rhðMko fhðk{kt Mkh¤íkk yLkw¼ðu Au. xqtf Mk{Þ{kt òuLk rzÞh suze-®÷f ÷kU[ fhe þfu Au, su ytíkøkoík ¾uíkeLke {n¥ðÃkqýo òýfkhe «ËkLk fhðk{kt {kuçkkE÷ VkuLk xufLkefLkku WÃkÞkuøk fhe yk xu÷e{urxõMk Mkuðk þY fhðk{kt ykðþu. ftÃkLke ykþhu 60 ð»ko yøkkW f]r»k WÃkfhýkuLkk ðu[ký MkkÚku ¼khíkeÞ çkòh{kt ykðe níke. ð»ko 1997{kt òuLk rzÞhu ¼khík{kt ÃkkuíkkLkk ßðkEx ðU[hLke MkkÚku 2005{kt MktÃkqýo heíku þ\ykík fhe yLku Ãkwýu{kt ÃkkuíkkLkk WíÃkkËLk yLku xufLkef ÞwrLkxLke MÚkkÃkLkk fhe níke. ftÃkLkeLkk {uLku®søk rzhuõxh {wfw÷ ðkýuoÞ sýkÔÞwt níkwt fu òuLk rzÞh ¼khík{kt yuf Mk{kÄkLk «Ëkíkk çkLkíkw òÞ Au. rzÞh yuLz ftÃkLke WÒkík WíÃkkËLkku yLku Mkuðkyku WÃk÷çÄ fhkðu Au. íku ykÃkýk ÃkkuíkkLkk økúknfkuLke MkV¤íkk {kxu «ÞkMkhík Au. ð»ko 1837 çkkË òuLk rzÞh ðÄw Mkkhe økwýð¥kk yLku LkðeLk WíÃkkËLkku {kxu «ríkçkØíkk Ëþkoðu÷ Au. ðÄkhu {krníke {kxu òuLk rzÞhLke ðuçkMkkEx www.johndeere.com Ãkh {w÷kfkík ÷E þfku Aku.
f]r»k òøkhý òLÞwykhe 2016
27
કંપની સમાચાર
www.krishijagran.com
yuM÷u xufLkku÷kuSMkLkku ¾kMk xeyu{ yuøkúefÕ[h
yu
M÷u xufLkku÷kuSMku yLkuf ð»kkuoLkk Ÿzk ði¿kkrLkf MktþkuÄLk çkkË fuLkuzk{kt xeyu{ yuøkúefÕ[h íkiÞkh fhu÷ Au. íku ík{k{ «fkhLkk ÔÞðMkkrÞf yLku ykiãkurøkf ÃkkfkuLkk WíÃkkËLk ðÄkhðk{kt Mkûk{ Au. yk WíÃkkËLk «kf]ríkf yLku fkçkorLkf ÃkËkÚkkuo suðk yu÷kuðuhk, MkkuÞk, yÕVk-yÕVkLkk íkíðkuÚke íkiÞkh fhðk{kt ykðu÷ Au. yk WíÃkkËLk f]r»k rð¼køk y{urhfk îkhk rLkÄkorhík {kÃkËtzkuLku ykÄkhu íkiÞkh fhðk{kt ykðu÷ Au. ftÃkLkeLkk ¼khíkeÞ yøkúýe ykErðLk ®Mknyu sýkÔÞwt níkwt fu Ãkkf Ãkh íkuLkk ºký M«u fhðkLke sYh nkuÞ Au. «Úk{ M«u ðkðuíkhLkk Mk{Þu 100 r{.÷e. «rík yufhLkk «{kýÚke {kxe Ãkh fhðk{kt ykðu Au. çkeòu M«u ºký Mkókn çkkË fhðk{kt ykðu íkku íku ÷k¼ËkÞf çkLku Au. íku{ýu yuðe Ãký {krníke ykÃke níke fu yk MkkÚku fkuE Vý Lkðk hMkkÞýLkku WÃkÞkuøk fhðku òuEyu Lknª. ftÃkLkLke ÃkkMku
Akuzð]rØ MktçktrÄík rLkÞk{f MkkÚku VtøkeÃ÷Mk, ÷kðeoÃ÷Mk yLku ðkÞheÃ÷Mk Ãký Au, su þwØMðYÃk{kt WÃk÷çÄ Au.
íkkíkkyu ¼wMkwÄk yLku ¼wSðLk WíÃkkËLkku hsq fÞko
{k
xe{kt hnu÷k Ãkku»kf íkíðkuLkk ½xíkk MíkhLku æÞkLk{kt hk¾eLku íkkíkk fur{fÕMk r÷r{xuz LkkuÚko EMx hesLkLkk ¾uzqíkku {kxu ¼qMkwÄk sirðf ¾kíkh yLku ¼qSðLk rMkxe fBÃkkuMx hsq fhðk{kt ykðu÷ Au. yk òýfkhe ftÃkLkeLkk ûkurºkÞ «ríkrLkrÄ rðþk÷ «ÄkLku ykÃke níke. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu ykMkk{ yLku W¥kh Ãkqðeo hkßÞku{kt ¾uzqík¼kEyku ÞwrhÞkLkku ðÄkhu WÃkÞkuøk fhu Au, suLku ÷eÄu íku{Lkk ¾[o{kt ðÄkhku ÚkkÞ Au yLku Ãkku»kf íkíðkuLkwt «{ký
ykuAwt Úkíkw òÞ Au. yk sirðf ¾kíkhLkk WÃkÞkuøk çkkË íku{Lkk ¾[o{kt Ãký ½xkzku Úkþu yLku {kxeLke økwýð¥kkLku ò¤ðe hk¾ðk{kt {ËË {¤þu. ftÃkLkeLkk «ríkrLkrÄ Ãkrh{÷ Mkknkyu sýkÔÞwt níkwt fu LÞw çkkuøkkEøkktð, fkufhkÍkh, çkhÃkuxk ðøkuhu rsÕ÷k{kt y{u Ëhuf økk{ sELku ¾uzqíkkuLku Mk{òðe hÌkk Aeyu yLku íku{Lku Mk{Þktíkhu íkk÷e{ ykÃke hÌkk Aeyu, suÚke Akuz {kxu ík{k{ ykð~Þf íkíðkuLku Ãkqýo fhe þfkÞ. íku{ýu yuðe Ãký {krníke ykÃke níke fu ftÃkLke ÃkkMku r[÷urxz yðMÚkk{kt yuLkÃkefu ͪf, MkÕVh ðøkuhu Ãkku»kf íkíð Ãký WÃk÷çÄ fhkðu Au, suLkku WÃkÞkuøk M«u îkhk fhðk{kt ykðu Au.
ÞwÃkeyu÷ W¥kh ÃkqðoLkk hkßÞku{kt yøkúýe
Þw
Ãkeyu÷ rðïLke yøkúýe çknwhk»xÙeÞ ftÃkLke Au su fexLkkþf Ëðkyku, Ãkkf yLku þkf¼kSLkk rçkÞkhýLkwt WíÃkkËLk yLku {kfuoxªøk fhu Au. yuøkúe nkuxeo yuõMkÃkku økwðknkxe{kt ftÃkLkeLkk ðkEMk «urMkzuLx Mkwrçkík [kiÄheyu òýfkhe ykÃke níke fu Võík ykMkk{{kt s ykþhu 40 fhkuzLkku ÔÞkÃkkh fhðk{kt ykÔÞku Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu W¥kh Ãkqðeo hkßÞku{kt ftÃkLke îkhk {wÏÞíðu ÎÞkLk fuLÿeík fhðk{kt ykðe hÌkwt Au. fkhý fu ynª rðfkMk {kxu MkkuLkuhe íkf hnu÷e Au.ftÃkLkeLkk «kËurþf {uLkush htsLkfw{kh Ë¥kkyu sýkÔÞwt níkwt fu ÄkLkLke Ãkuf 837,{fkELke Ãkuf 751 ¾uzqíkkuLke ÃkMktËøkeLke nkErçkúz Au. þkf¼kS rçkÞkhý{kt Ãký ftÃkLke {kuxw çkòh Ähkðu Au. ftÃkLke Mkhfkhe WÃk¢{kuLke MkkÚku ¾kLkøke ûkuºk{kt Ãký Mkkhk Lkuxðfo MkkÚku ÔÞðMkkÞ fhu Au. 28
f]r»k òøkhý òLÞwykhe 2016
કંપની સમાચાર
www.krishijagran.com
ykE.Ãke.yu÷. íkhVÚke hksMÚkkLkLkk ze÷h yLku rzMxÙeçÞwxMkoLku xufLkef÷ íkk÷e{
yk
EÃkeyu ÷ Ãkrhðkh íkhVÚke hksMÚkkLkLkk ze÷h yLku rzMxÙ e çÞw x Mko L ku xu f Lkku ÷ ku S Mkt ç kt r Äík íkk÷e{ fkÞo ¢ {Lkw t ©eøkt ø kkLkøkh hksMÚkkLk{kt ykÞkusLk fhðk{kt ykÔÞwt níkwt, íku{k hksMÚkkLkLkk ík{k{ ze÷h yLku rð¢uíkkykuyu ¼køk ÷eÄku níkku. ftÃkLkeLkk ftLxÙe nuz Lkehs økw÷kxeyu xfkW ¾uíkeLkwt {n¥ð Mk{òðíkk ft à kLke fku E Ãký «fkhLke yk {wrn{Lku ykøk¤ ðÄkhðk{kt {ËËYÃk çkLku Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu ykEÃkeyu÷ ðÄkhu Mkkhe økwýð¥kkLkk nkE
Mke.yuV.ÞwLkk sirðík ¾kíkh yLku sirðf ÃkuMxeMkkEz çkLkkðu Au. ftÃkLkeLkksLkh÷ {uLkush þu»kfhLk rMknkøku Ëhuf heíku MknÞkuøk ykÃkðkLkwt ykïkMkLk ykÃkðk MkkÚku Ãktòçk, nrhÞkýk yLku hksMÚkkLkLke {kxeLku MðMÚk hk¾ðk rçkzw ÍzÃÞwt Au, su sirðf WíÃkkËLkkuÚke þõÞ Au. ftÃkLkeLkk rçkÍLkuMk zuð÷Ãk{uLxLkk zuÃÞwxe {uLkush zku . rþðfw { kh ®Mknu WíÃkkËLkku L ke xufLkku÷kuS MktçktrÄík òýfkhe ykÃke níke yLku WÃkÞku ø k{kt ÷u ð k{kt ykðíkk hkMkkÞrýf ¾kíkh yLku Íuhe íkíðkuÚke Úkíkk Lkw f MkkLk yÚkðk ø÷ku ç k÷ ðku Š {øk ðÄkhðk{kt WíÃkkËLkkuLkk ÞkuøkËkLk Ãkh ¼kh ykÃÞku níkku. çkuXf{kt ftÃkLkeLkk Lkðk
WíÃkkËLk 5S hsq fhðk{kt ykðu÷ su yuf økúkuÚk «{kuxh Au. yk WÃkhktík MkkEhLk hsq fhðk{kt ykðu÷, su{kt MkÕVh yLku ykÞLkoLkk Sðkýw Au, su Mkíkík ÃkkfLku MkÕVh yLku ykÞLko ykÃku Au . yk òýfkhe hksMÚkkLk{kt ftÃkLkeLkk MkuÕMk {u L ku s h ysÞ rçk&™ku E yu ykÃkíkk ¾uzqíkkuLku MkkÚku {¤e fk{ fhðkLke yrÃk÷ fhe níke.
yuøkúeÃ÷kMxLkku rðïkMk xufrLkf÷ ðu[ký-Mkkih¼ òLkk
yu
økúeÃ÷kMx xuf EÂLzÞk «kEðux r÷r{xuz EÍhkE÷Lke røkLkøkkh, Ãkku ÷ eMku f , {kÃkk÷ yLku rÃkfÃ÷kMx ¼khík{kt «ríkrLkrÄíð fhu Au. yk ftÃkLke Mkthrûkík ¾uíke {kxu rðï¼h{kt òýeíke Au. yk ftÃkLkeLkk Lkiík]íð{kt yuøkúeÃ÷kMx xuf EÂLzÞk ¼khík{kt 14 ð»koÚke Mkthrûkík ¾uíkeLke xufLkefLku ¼khíkLkk ¾uzqíkku MkwÄe ÃknkU[kze hne Au. yk òýfkhe ftÃkLkeLkk ykrMkMxLx {uLkush, {kfuo®xøk Mkkih¼
òLkkyu ykÃke níke. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu íku «Úk{ yuðe ftÃkLke Au fu suLku 5 ÷uÞh Ähkðíkk Ã÷kÂMxfLku ¼khík{kt Mkthrûkík ¾uíke {kxu hsq fhu ÷ Au . ft à kLkeyu ¼khík{kt {kxe ðøkhLke ¾uíke ytøku Ãkrh[Þ ykÃÞku níkku. íku{ýu sýkÔÞwt níkw fu Ãkku÷enkWMk{kt «rík yufh Ãkzíkh ÷øk¼øk 35 ÷k¾ YrÃkÞk yLku Lkux nkWMk{kt ykþhu 17 ÷k¾ YrÃkÞk ykðu Au.
yuøkúeÃkku÷ Ãkku÷erVÕBMk rð¢uíkk
yu
økúeÃkku÷ Ãkku÷erVÕBMk yLku çkuøMk rð¢uíkk Au. yk ftÃkLkeLke rðþu»k ðkík yu Au fu ftÃkLke Ãkku÷enkWMk, {Õ[ rVÕBMk, þuz Lkux, økúku çkuøk, Ãkku÷ku ©]f rVÕBMk-çkuøMk-M÷eÔMk-Ã÷uLk-r«xuz, Ãkku÷eyku÷urVLk ©]f rVÕ{, Ãkku÷e yuBçkkuMz rVÕ{, Ãkku÷e rhçz rVÕ{, r{Õf, ðkuxh ÃkufuStøk rVÕ{ {Õxe÷uÞh MkkÚku yu[yu{yu[ze-yu÷yu÷zeÃke çkuøMk, MxÙu[ huÃk rVÕ{ Vkuh Ãkku÷uxkEStøk, MkhVuMk «kuxuõþLk rVÕ{, ^÷kuh økkzo rVÕ{ ðøkuhu WíÃkkËLkLkw rLk{koý fhu Au. f]r»k òøkhý òLÞwykhe 2016
29
કંપની સમાચાર
www.krishijagran.com
MktçktÄkuLku òuzu Au "òuþ"
Vku
huõMk VkuMxLkMko r÷r{xuz f]r»k ûkuºkLkwt òýeíkw Lkk{ Au. VkuhuõMk yLku òuþ økúwÃkLke þYykík ð»ko 1999{kt ÃktòçkLkk ÷wrÄÞkýk{kt Mkkhk yLku WÒkík f]r»k WÃkfhýku yLku çkkÞku-VŠx÷kEÍh WíÃkkËLkkuLke MkkÚku ÚkE níke. yk ftÃkLke ¼khíkeÞ çkòh{kt s Lknª Ãkhtíkw yktíkhhk»xÙeÞ çkòh{kt Ãký Mkkhe yku¤¾ Ähkðu Au. ftÃkLkeLkk {uLkuStøk rzhuõxh ËþoLk ®Mkn ÃkkLkuMkhu sýkÔÞwt níkwt fu yk ftÃkLke 3 rzrðÍLk-çkkÞku - VŠx÷kEÍh, Vk{o {þeLkhe yLku xÙ u õ xh {uLÞwVuõ[®høk ÞwrLkxLkk MðYÃk{kt fk{ fhu Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu ftÃkLke 40 fhíkk ðÄkhu Ëuþku{kt ÃkkuíkkLkk WíÃkkËLkkuLkwt rLkfkMk fhu Au. ÃkkLkuMkh®Mknu sýkÔÞwt níkwt fu y{khku WÆuþ Võík ¾uzqíkkuLku Mkkhk WíÃkkËLk yLku MkwrðÄk ykÃkðkLkku Au, suLkk {kæÞ{Úke y{u ¾uzqíkku yLku f]r»k ðå[u yuf {sçkqík MktçktÄ MÚkkrÃkík fhe þfeyu. ÃkqMkk{kt ykÞkursík ykE{k yurøkú{uf{kt òuþ xÙuõxMkuo xÙuõxhLkk
ºký {kuzu÷ òuþ 3514-zeykE, òuþ 4514-zeykE yLku òuþ 5014-zeykE hsq fhu÷. yk ºkýuÞ xÙuõxh yLkw¢{u 35 yu[.Ãke. 47 yu[.Ãke. yLku 52 yu[Ãke ûk{íkk Ähkðu Au. yk WÃkhktík íku{k yuÂLsLkLke ûk{íkk 2340 MkeMke yLku 2698 MkeMke íkÚkk røkÞh çkkuõMk MÃkez fu su M÷kE®zøk {uþ røkÞhLkwt fkuÂBçkLkuþLk Au. ©e ®Mknu sýkÔÞwt níkwt fu yk xÙuõxMkoLku ¾kMk heíku rzÍkELk fhðk{kt ykðu÷ Au. suLkk £LxLku Ãkkt[ y÷øk-y÷øk htøk{kt çkË÷e þfkÞ Au.
f]r»k òøkhý MkkÚkuLke ¾kMk ðkík[eík{kt ©e ®Mknu sýkÔÞwt níkwt fu yk xÙuõxMko {kxu y{u AuÕ÷k 4 ð»koÚke þkuÄ fhe hÌkk Aeyu. y{Lku ÷køÞwt fu yuf yuðwt xÙuõxMko y{u íkiÞkh fhðwt òuEyu fu su ¾uzqíkkuLkk çksux{kt nkuÞ, Mkkhk yLku yLku #ÄýLke çk[ík fhe þfu. suLku ÷eÄu ¾uzqíkku Ãkh ykuAwt Ëçkký ykðþu. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu y{u ¾uzqíkkuLkk çksuxLku æÞkLk{kt hk¾eLku íkiÞkh níke. íkuLkk {kxu y{u ÷ku®L[øk Mfe{ ytíkøkoík yøkkW 1000 ¾uzqíkku {kxu 1,00000 MkwÄe Aqx ykÃke Au. çkeS Mfe{ ytíkøkoík fkuE Ãký ¾uzqík 5000 YrÃkÞk ykÃkeLku xÙuõxh Síke þfu Au. òu fkuE ¾uzqíkLku xÙuõxh Lk {¤u íkku íku 12 {rnLkk çkkË çkkfeLke hf{ s{k fhe xÙuõxh ÷E þfu Au. òuþ xÙuõxh 16 yu[.Ãke.Úke ÷E 65 yu[.Ãke. MkwÄe WÃk÷çÄ Au. ËþoLk ®Mknu sýkÔÞwt níkwt fu ftÃkLke Võík yuf s WÆuþ Ähkðu Au, òuþ yuf r{þLk Au, su ytíkøkoík ¾uzqíkkuLku Mkkhk WíÃkkËLk yLku ðÄkhu Mkkhe Mkuðk «ËkLk fhe íku{Lku MknkÞf çkLkðk, ÞkuøÞ {køkoËþoLk ykÃkðk yLku «kuíMkknLk ykÃke ykí{rLk¼oh çkLkkðe þfkÞ Au. íkuLkkÚke sirðf ¾uíke Ãkh ðÄkhu{kt ðÄkhu ¼kh ykÃke þfkÞ Au. f]r»k s{eLkLkku ÞkuøÞ WÃkÞkuøk fhe þfkÞ Au.
Mkez-f{ Vxeo÷kEÍh Mkezh
íkk
suíkh{kt Ãkwýu{kt ykÞkursík f]r»k {u¤k rfMkkLk{kt ¼qr{ yuøkúkuyu ¾uzqíkkuLke MkwrðÄk {kxu yuf W{Ëk WíÃkkËLk Mkez-f{ VŠx÷kEÍh Mkezh hsq fÞwO níkwt. yk WíÃkkËLkLkk «Þkuøk {wÏÞíðu {fkE, sðkh, fÃkkMk, þkf¼kS yLku yLÞ ÃkkfkuLkk çkeÞkhýkuLku s{eLk{kt hkuÃkðk {kxu fhðk{kt ykðu Au.{þeLk îkhk yuf s Mk{Þ{kt rçkÞkhýLke MkkÚku ykð~Þfíkk «{kýu ¾kíkh Ãký Lkk¾e þfkÞ Au. {þeLkLkku ðsLk Võík 2.5 rf÷ku Au. yk {þeLkLke rðþu»k ðkík yu Au fu rçkÞkhý hkuÃkíke ð¾íku íku{k ytíkh yLku rçkÞkhýLkwt «{ký yøkkWÚke s rLkÄkorhík fhe þfkÞ Au. ftÃkLkeLkk {uLku®søk rzhuõxh rfhý Ãkxu÷u sýkÔÞwt níkwt fu yk WíÃkkËLk ¾uzqíkku {kxu ¾qçk s ÷k¼ËkÞf Au. íkuLkk {kæÞ{Úke ¾uzqík Mk{Þ yLku YrÃkÞk çkÒkuLke çk[ík fhe þfu Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu yk WíÃkkËLkLke ®f{ík ¾uzqíkkuLkk çksuxLku æÞkLk{kt hk¾eLku 2500 hk¾u÷ Au, suLku fkuE Ãký ¾uzqík Mkh¤íkkÚke ¾heËe þfu Au. 30
f]r»k òøkhý òLÞwykhe 2016
ુ લાકાત
www.krishijagran.com
f]r»k{kt ykð~Þf Au ykÄwrLkf WÃkfhý: {qŠík
ð
íko{kLk Mk{Þ{kt f]r»k ûkuºk{kt ykÄwrLkfefhý ðÄe hÌkwt Au, su f]r»kûkuºk{kt ¢ktrík ÷kððk{kt {n¥ðLke ¼qr{fk ¼sðe hÌkwt Au. yk Mktòuøkku{kt f]r»k òøkhýu f]r»k yLku çkkøkkÞík MktçktrÄf ykÄwrLkf WÃkfhýkuLkk {kuxk ykÞkíkfkhku yLku yøkúe EBÃkuõMk ftÃkLkeLkk {kr÷f yuMk.yu.ðkMkwËuð {qŠík MkkÚku ðkík fhe níke yLku f]r»kûkuºk{kt WÃkÞkuøk{kt ÷uðk{kt ykðíkk ykÄwrLkf WíÃkkËLkku ytøku òýfkhe ykÃke níke. ©e {qŠíkyu f]r»k{kt ykÄwrLkf WÃkfhýkuLkk WÃkÞkuøk ytøku sýkÔÞwt níkwt fu ðíko{kLk Mk{Þ{kt f]r»kûkuºk{kt {n¥k{ ykÄwrLkfefhý fhðk{kt ykðe hÌkwt Au. yksLkk Mk{Þ{kt ¾uzqíkku ÃkkMku ¾uíke {kxu ÃkÞkoó s{eLk Au. òu økk{{kt fkuE Ãkrhðkh hnu Au yLku íku ÃkrhðkhLkk MkÇÞ þnuh{kt f{kðk síkk hnu Au íkku íku ÂMÚkrík{kt {kíkkrÃkíkk s ¾uíke yLku ÃkkfLke Ëu¾¼k¤ hk¾u Au. yk ÂMÚkrík{kt ykÄwrLkf WÃkfhýku suðk fu çkúþ, fxh, Ãkkðh ðezh yLku xe-nkðuoMxh ðøkuhuLke ykð~Þfíkk nkuÞ Au. yk «fkhLkk WÃkfhýkuLke ¼khík{kt {kuxkÃkkÞu ykð~Þfíkk nkuÞ Au. yuf ¾uzqíkLku fk{ fhðk{kt Mkh¤íkk hnu íku Mkkhe heíku fkÞo fhe þfu Au. yk sYhíkLku æÞkLk{kt hk¾eLku yøkúe EBÃkuõMkLke ð»ko 2000{kt þYykík fhðk{kt ykðe,suLkku yuf{kºk WÆuþ ËuþLkk ¾uzqíkkuLku Mkkhe MkwrðÄk yLku økwýð¥kkÞwõík WíÃkkËLk WÃk÷çÄ fhkððkLkku Au. y{u yk rËþk{kt «ÞíLkþe÷ Aeyu. yuøkúe EBÃkuõMk{kt y{u ºký MðYÃk{kt fk{ fhe hÌkk Aeyu, su{k yuøkúe{ux, yuøkúe{kxo yLku yuøkúe{kxo òuLk Au.yuøkúe{kxo ytíkøkoík rðïLke MkkiÚke Mkkhe ftÃkLkeykuLkk f]r»k WíÃkkËLk nkuÞ Au. yuøkúe{kxoLkk{Úke ËuþLkk ík{k{ hkßÞku{kt y{khk rhxu÷ ykWx÷ux Au. yuøkúe EBÃkuõMk yuf {kuxw rðíkhf Lkuxðfo MkkÚku fk{ fhu Au. y{khe 100 fhíkk ðÄkhu þk¾k MkkÚku 300 fhíkk ðÄkhu {ÕxeçkúkLz Mxkuh Ähkðu Au, su{k rðïLkk Mkkhk f]r»k WÃkfhýkuLku ¾uzqíkku {kxu WÃk÷çÄ fhkðu Au. ßÞkt MkwÄe MÃkÄkoLkku «&™ Au íkku {kfuox{kt ½ýeçkÄe çkúkLz Au, Ãkhtíkw y{u MÃkÄko{kt {kLkíkk LkÚke fkhý fu Ëhuf ÃkkuíkkLke y÷øk-y÷øk yku¤¾ yLku økwýð¥kk Ähkðu Au. y{khk ík{k{ WíÃkkËLk {sçkqík yLku økwýð¥kkÚke ÃkrhÃkqýo Au.
yk WÃkfhýkuLke ykÞkík yLku økwýð¥kk ytøku ÃkqAíkk ðkMkwËuð {qŠíkyu sýkÔÞwt níkwt fu y{u Mkkhe økwýð¥kkðk¤k WíÃkkËLk y{urhfk, Ërûký yk£efk, Exk÷e, ÞwykLk yLku fkurhÞk{ktÚke ykÞkík fhe Aeyu. y{u xku[Lkk MíkhLke yu ftÃkLke MkkÚku ze÷ fhe Aeyu su y{khk Mkq[LkkuLku ÷E æÞkLk ykÃku Au. ykð~ÞfíkkLke ÂMÚkrík{kt íku{Lkk ¼khíkeÞ f]r»k ûkuºk «{kýu ÃkrhðŠíkík ÚkE þfu Au yLku íÞkhçkkË íkuLkwt MktþkuÄLk fhðk{kt ykðu Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu y{khe ÃkkMku f]r»k yLku çkkøkkÞíkeLkk yk WíÃkkËLkkuLke ÔÞkÃkf huLs Au. y{khk WíÃkkËLkkuLku ¾uzqíkku ¾heËðkLkwt ÃkMktË fhu Au. yuøkúe EBÃkuõMk{kt yk WÃkfhý MkçkrMkze Ãkh Ãký WÃk÷çÄ Au. Ãkkðh M«u {þeLk, çkúþ fxh, [uLkMkku, nus rxÙ{h, hkuxhe rx÷h, {ku x ku fÕxeðu x h yLku fku V e nkðu o M xh {w Ï Þ WíÃkkËLk Au. yuøkúe EBÃkuõMkLkk {sçkqík Lkuxðfo ytøku ÃkqAðk{kt ykðíkk ðkMkwËuðu sýkÔÞwt níkwt fu ftÃkLke MkkÚku òuzkÞu÷ Ëhuf ÔÞÂõík íku{Lkk ÃkrhðkhLkk MkÇÞkuLke {kVf Au. yuøkúe EBÃkuõMkLke yu s íkku {sçkqíke Au. y{u y{khe Mkkhe MkwrðÄk, ÔÞksçke WíÃkkËLkku yLku Mk{Þ Ãkh MkÃ÷kE yk ºký [eòu Ãkh rðïkMk fhe Aeyu, suLku ÷eÄu y{khk økúknf nt{uþk Mktíkwü hnu Au. y{khk WÃkfhýkuLku Mkh¤íkkÚke fkuE Ãký ÔÞÂõík yÚkðk {rn÷k ¾uzqík Mkh¤íkkÚke WÃkÞkuøk fhe þfu Au. yk s íkku y{khk WÃkfhýkuLke rðþu»kíkk Au. íkksuíkh{kt s y{u fkMkuE ftÃkLkeLkk WÃkfhýkuLke ykÞkík þY fhe Au. yk ftÃkLke WíÃkkËLkLku ÷E {sçkqík Au yLku ykÄwrLkf økwýð¥kkÞwõík Au. su{k {wÏÞíðu çkúþ fxh, rxÙ{h, fÕxeðuxh, ç÷kuyh yLku s{eLk Mkt ç kt r Äík yku ò h Au . ¾u z q í kku {kxu ykÄw r Lkf WÃkfhýkuÚke f]r»k fkÞo Mkh¤ ÚkE þfu Au {kxu fuzqíkkuLku ¾uíke {kxu ykÄwrLkf WÃkfhýkuLkku WÃkÞkuøk fhðku òuEyu. E{hkLk ¾kLk Ãkºkfkh, f]r»k òøkhý {ku :9582957538 Email: imran@krishijagran.com
f]r»k òøkhý òLÞwykhe 2016
31
økúk{eý rðfkMk
www.krishijagran.com
¾uzqík fÕÞký {kxu økúk{eý rðfkMk þwt Au? økúk
{eý rðfkMk yux÷u yuf çkksw ßÞkt ÷kufkuLkku ðÄw Mkkhku ykŠÚkf rðfkMk fhðkLkku Au íÞkhu çkeSçkksw rðþk¤ Mkk{krsf fkÞkfÕÃk fhðkLkku Au. økúk{eý ÷kufkuLkk ykŠÚkf rðfkMk {kxu ðÄw Mkkhe Mkt¼kðLkk WÃk÷çÄ fhkððkLkk WÆuþÚke økúk{eý rðfkMk fkÞo¢{ku{kt ÷kufkuLke Mkíkík ¼køkeËkhe MkwrLkrùík fhðe, ÞkusLkkLkwt rðfuLÿefhý fhðwt, ¼qr{ MkwÄkhLku ðÄkhu Mkkhe heíku ÷køkw fhðk yLku Éý «króLkk ËkÞhkLku ðÄkhðkLke òuøkðkE fhðk{kt ykðe Au. þYykík{kt f]r»k Wãkuøk, Mkt[kh, rþûký, MðkMÚÞ yLku íkuLke MkkÚku òuzkÞu÷ ûkuºkkuLkk rðfkMk Ãkh {wÏÞíðu æÞkLk fuLÿeík fhðk{kt ykðe hÌkwt Au. Ãkhtíkw çkkË{kt yu ynuMkkMk Úkðk ÷køÞku fu íðrhík rðfkMk Võík íÞkhu s þõÞ çkLku Au ßÞkhu Mkhfkhe «ÞkMkku{kt ÃkkÞkLkk Míkh Ãkh ÷kufkuLku «íÞûk yLku y«íÞûk MðYÃk{kt ¼køkeËkhe nkuÞ.
32
f]r»k òøkhý òLÞwykhe 2016
31{e {k[o 1952{kt Mk{w Ë kÞ ÃkrhÞkusLkk «þkMkLk MðYÃk{kt yuf MktøkXLkLke ÞkusLkk ykÞkuøkLku ykrÄLk MÚkkrÃkík fhðk{kt ykðe. suLkwt fkÞo Mkk{wËkrÞf rðfkMkÚke MktçktrÄík fkÞo¢{kuLkwt Mkt [ k÷Lk fhðkLkw t níkw t . Mkk{w Ë krÞf Mkt [ k÷Lk fhðkLkw t níkw t . Mkk{w Ë krÞf rðfkMk fkÞo ¢ {Lkw t W˽kxLk çkeS ykuõxkuçkh, 1952{kt fhðk{kt ykÔÞwt níkwt yLku yk fkÞo¢{ økúk{eý rðfkMkLkk EríknkMk{kt yuf {n¥ðÃkqýo rfŠík{kLk níkku. ð»ko 1974{kt yk økúk{eý rðfkMk rð¼køk ¾kã yLku f] r »k {t º kk÷Þ MðYÃk{kt yÂMÚkíð{kt ykÔÞk níkk. {tºkk÷ÞLkk Lkk{Lku Mk{Þktíkhu ÃkrhðŠíkík Ãký fhðk{kt ykÔÞw t . {k[o , 1995 Ëhr{ÞkLk fhðk{kt ykðu÷ yLku fkÞo¢{ økúk{eý rðfkMkLkk EríknkMk{kt yuf {n¥ðLkku rfŠík{kLk níkku. {k[o,1995
Ëhr{ÞkLk {tºkk÷ÞLkwt Lkk{ çkË÷eLku økúk{eý ûkuºk yLku hkusøkkh {tºkk÷Þ hk¾ðk{kt ykÔÞwt níkwt. yk {tºkk÷Þ ÔÞkÃkf fkÞo¢{kuLkwt ykÞkusLk fheLku økúk{eý ûkuºkku{kt çkË÷kð ÷kððkLkku WÆuþ Ähkðu Au. yk fkÞo¢{kuLkku WÆuþ økheçke LkkçkqËe, hkusøkkhe MksoLk. yðMkth[Lkk rðfkMk yLku Mk{krsf Mkwhûkk Au. yk {tºkk÷Þ çku rð¼køk {u¤ðeLku çkLkkððk{kt ykðu÷ Au. økúk{eý rðfkMk rð¼køk yLku s{eLk MktþkÄLk rð¼køk. yk {t º kk÷Þ yku õ xku ç kh,1974{kt økúk{eý rðfkMk rð¼køk, ¾kã yLku f]r»k {tºkk÷ÞLkk ytøk íkhefu yÂMÚkíð{kt ykðu÷. 18{e ykuøkMx,1979 hkus økú k {eý rðfkMk rð¼køkLkku Ëhßòu ðÄkheLku økúk{eý ÃkwLk:økXLk {tºkk÷Þ Lkk{ ykÃkðk{kt ykÔÞw t . 23{e òLÞwykhe,1982 hkus yk {tºkk÷ÞLkwt Lkk{fhý økú k {eý rðfkMk {t º kk÷Þ
økúk{eý rðfkMk
fhðk{kt ykÔÞwt. òLÞwykhe 1985 Ëhr{ÞkLk f]r»k yLku økúk{eý rðfkMk {t º kk÷ÞLku ykrÄLk yu f rð¼køk MðYÃk{kt Vu h Vkh fhðk{kt ykÔÞku . íÞkhçkkË 5{e sw÷kE,1991 hkus yk rð¼køkLku Ãkw L k: økú k {eý rðfkMk {tºkk÷ÞLkku Ëhßòu ykÃkðk{kt ykÔÞku. 2,sw ÷ kE,1992 yk {t º kk÷ÞLku ykÄeLk çktsh s{eLk rðfkMk rð¼køk h[ðk{kt ykÔÞku. {k[o 1995 Ëhr{ÞkLk yk {tºkk÷ÞLkwt Vhe Lkk{ çkË÷eLku økúk{eý ûkuºk yLku hkusøkkh {tºkk÷Þ hk¾ðk{kt ykÔÞwt yLku íku{k ºký rð¼køk Ãký Mkk{u÷ fhðk{kt ykÔÞkøkúk{eý hkusøkkh yLku økheçke WL{w÷Lk rð¼køk íkÚkk økúk{eý rðfkMk rð¼køk yLku çktsh s{eLk rðfkMk rð¼køk. ð»ko 1999{kt økúk{eý ûkuºk yLku hkusøkkh {tºkk÷ÞLkwt VheÚke Lkk{ çkË÷eLku økúk{eý rðfkMk {tºkk÷Þ hk¾ðk{kt ykÔÞwt. yk {tºkk÷Þ ÔÞkÃkf fkÞo¢{kuLku fkÞkoLðeík fhe økúk{eý ûkuºkku{kt VuhVkh ÷kððkLkk WÆuþÚke fkÞo fhe hÌkwt Au. yk fkÞo ¢ {ku L kku WÆu þ økheçke Lkkçkq Ë e, hkusøkkhe MksoLk, yðMkth[Lkk rðfkMk íkÚkk Mkk{krsf Mkwhûkk Au.Mk{ÞLke MkkÚku fkÞo¢{kuLku fkÞkoLðÞLk{kt «kó yLkw¼ðLku ykÄkhu yLku økheçk ÷kufkuLke sYrhÞkíkkuLku æÞkLk{kt hk¾e, yLkuf fkÞo¢{ku{kt MktþkuÄLk fhðk{kt ykÔÞwt yLku Lkðk fkÞo¢{ku ÷køkw fhðk{kt ykÔÞwt. yk {tºkk÷ÞLkku WÆuþ økúk{eý økheçke hu¾k Lke[u Sðíkk ÷kufkuLku ðÄw Mkkhe MkwrðÄk ykÃkðkLkku Au. yk WÆuþLku Ãkqýo fhðk økúk{eý SðLk yLku fkÞo¢{kuLkk rðrðÄ ûkuºkku MkkÚku MktçktrÄík fkÞo¢{kuLku íkiÞkh fhðkLkku Au. yk çkkçkíkLku MkwrLkrùík
www.krishijagran.com fhðkLkk WÆuþÚke ykŠÚkf MkwÄkhLkk ÷k¼ Mkk{kSfMíkhu ík{k{ ðøkku o Mkw Ä e ÃknkU[kzðkLkku Au, økúk{eý ûkuºkku{kt SðLk Míkh {kxu {n¥ðÃkqýo Mkk{krsf yLku ykŠÚkf yðMkth[LkkLkk Ãkkt[ fkhýkuLke yku ¤ ¾ fhðk{kt ykðe Au , su { kt MðkMÚÞ, rþûký, Ãkeðk÷kÞf Ãkkýe, ykðkMk yLku {køkkuoLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au. yk ûku º kku { kt fhðk{kt ykðe hnu ÷ k «ÞkMkkuLku ðÄw ðÄkhðk {kxu Mkhfkhu «ÄkLk{tºke økúk{eý ÞkusLkk (Ãkeyu{SðkE) þY fhe yLku økúk{eý rðfkMk {tºkk÷ÞLku «ÄkLk{tºke ÞkusLkkLku Lke[u Ëþkoðu÷ rð¼køkkuLku fkÞohík fhðk MkkÚku Ãkus÷ ykÃkqŠík, ykðkMk rLk{koý, økúk{eý MkzfkuLkwt rLk{koý Au. Lkð{e Ãkt[ðŠ»kÞ ÞkusLkk Ëhr{ÞkLk økheçke WL{w÷Lk fkÞo¢{kuLkwt ÃkwLk:økXLk fhðk{kt ykÔÞwt, suÚke økúk{eý ûkuºkku{kt hnu÷ økheçk ÷kufkuLku ÷k¼ ykÃkðk {kxu fkÞo ¢ {ku L ke Ëûkíkk ðÄkhe þfkÞ. yufef]íkLke Ëûkíkk ðÄkhðk{kt ykðe hne Au. yufef]ík økúk{eý rðfkMk fkÞo¢{ (ykEykhzeÃke), økú { eý ûku º kku { kt {rn÷k yLku çkk¤ rðfkMk fkÞo ¢ { (zezçÕÞw , Mkeykhyu ) , økú k {eý ËMíkfkhkuLku ðÄkhu ykuòhkuLke ykÃkqŠíkÚke MktçktrÄík (yuMkykExeykhyu), Mðhku s økkh {kxu økú k {eý Þw ð kyku L ku íkk÷e{çkØ fkÞo¢{ (xeykhðkEyuMkEyu{), øktøkk fÕÞký ÞkusLkk (SfuðkE) íkÚkk r{÷ÞLk fqÃk Mfe{ (yu{zçÕÞwfuyuMk)Lkwt rð÷Þ Mk{økú Mð-hku s økkh Þku s Lkk{kt fhðk{kt ykðu÷. suLku MðýosÞtíke økúk{ MðÞt
hkusøkkh ÞkusLkk (yuMkSyuMkðkE)Lkwt Lkk{ ykÃkðk{kt ykÔÞwt. MÚkkrLkf ÷kufkuLke sYrhÞkíkku yLku íku { Lke ykfkt û kkLku æÞkLk{kt hk¾e Ãkt[kÞíke hks MktMÚkkykuLkk MknÞkuøkÚke yk fkÞo¢{Lku fkÞkoLðÞLk{kt ÷uðk{kt ykðu÷. yk MktMÚkk ÞkusLkk yLku íkuLkk fkÞkoLðÞLkLkk fuLÿef]ík rðfkMkLkwt MðYÃk Au. {tºkk÷Þ hkßÞ MkhfkhkuLku Ãkt[kÞíke hks MktMÚkkykuLku yÃkurûkík «þkMkrLkf íkÚkk ykŠÚkf þÂõík ykÃkðk fÌkwt Au, suÚke ¼khíkLkk 73{kt fkÞËk Mkw Ä kh{kt fnuðk{kt ykÔÞwt níkwt. 25 rzMkuBçkh,2002 hkus Ãkus÷ ûkuºkLkk ykrÄLk Mð-s¤Äkhk Lkk{Lkku fkÞo¢{ þY fhðk{kt ykÔÞku , su Ú ke ðÄkhu «{ký{kt Ãkus÷ ÃkrhÞkusLkkyku íkiÞkh fhe þfkÞ, íkuLku fkÞohík fhe þfkÞ, íkuLkwt Mkt[k÷Lk fhðk yLku ò¤ðýe {kxu Ãkt[kÞíkkuLku ðÄkhu Mk¥kk ykÃkðk{kt ykðu. Ãkt [ kÞíke hks Mkt M Úkkyku L ke rðfkMk «r¢Þk{kt ðÄkhu MknÞkuøk ykÃkðkLkk WÆu þ Úke «ÄkLk{t º ke îkhk 27{e òLÞw y khe,2003 hku s nrhÞk÷e Lkk{Lkku yuf fkÞo¢{ þY fÞkuo. nrhÞk¤e Lkk{Lkk fkÞo¢{ þY fhðkLkku WÆuþ çktsh s{eLkLkku rðfkMk fhðkLkku yux÷u fu ykEzçÕÞw z eÃke, zeÃkeyu à ke yLku zezeÃkeLkk fkÞkoLðÞLk{kt Ãkt[kÞíke hks MktMÚkkykuLkku MknÞkuøk «kó fhðkLkku Au. økúk{eý {rn÷kykuLkk MkþÂõíkfhý økúk{eý ¼khíkLkk rðfkMk {kxu {n¥ðÃkqýo Au. {rn÷kykuLku rðfkMkLke {wÏÞÄkhk{kt ÷kððk {kxu ¼khík MkhfkhLke {wÏÞ sðkçkËkhe Au. yk {kxu økheçke LkkçkqËe
f]r»k òøkhý òLÞwykhe 2016
33
økúk{eý rðfkMk
fkÞo¢{{kt {rn÷kykuLkk ÞkuøkËkLkLke Ãký òuøkðkEyk Au. suÚke Mk{ksLkk yk ðøko {kxu ÃkÞkoó rLkrÄÞkuLke ÔÞðMÚkk fhe þfkÞ Au. fkÞËkLkk 73{kt MkwÄkhk yrÄrLkÞ{,1992{kt {rn÷kyku {kxu [ku¬Mk ÃkËku {kxu hûkýLke ÔÞðMÚkk fhe Au. ¼khíkeÞ fkÞËk{kt ykŠÚkf rðfkMk yLku Mkk{krsf LÞkÞÚke MktçktrÄík rðrðÄ fkÞo¢{kuLku íkiÞkh fheLku rLk»ÃkkrËík fhðkLke sðkçkËkhe Ãkt [ kÞíkku L ku MkkU à kðk{kt ykðe yLku yLku f fu L ÿ «kÞkursík ÞkusLkkyku Ãkt[kÞík {khVíku fhðk{kt ykðe hne Au. yk «fkhu Ãkt[kÞíkku {rn÷k MkÇÞku yLku {rn÷k yæÞûkku fu su ÃkkÞkLkk MðYÃk{kt Ãkt[kÞíkkuLkk MkÇÞ Au, yÃkurûkík fkiþ÷ «kó fhðkLkwt hnuþu yLku íku{Lkk Lkiík]íð{kt rLkðkon fhðkLkku Au íkÚkk rLkýoÞ{kt Mkn¼køke Úkðk {kxu ÞkuøÞ ¼qr{fkLku rLk¼kððk nuíkw íkk÷e{ ykÃkðkLke hnuþu. Ãkt[kÞík hks MktMÚkkykuLkk ÃkMktËøkeLkk «ríkrLkrÄyku L ku íkk÷e{ ykÃkðkLke sðkçkËkhe {q¤¼qík heíku hkßÞ Mkhfkhku, Mkt½hkßÞ ûkuºk «þkMkLkkuLke Au. økúk{eý rðfkMk {tºkk÷Þ hkßÞku, Mkt½ hkßÞku ûkuºk «þkMkLkkuLkwt Au. økúk{eý rðfkMk {tºkk÷Þ hkßÞku, Mkt½ hkßÞ ûkuºkku {kxu fux÷ef ykŠÚkf MknkÞ WÃk÷çÄ fhkðu Au, suÚke íkk÷e{ fkÞo¢{Lkk MíkhLku ðÄkhu Mkkhk çkLkkðe þfkÞ yLku Ãkt [ kÞíke hks MktMÚkkykuLkk ÃkMktËøke Ãkk{u÷ MkÇÞku yLku fkÞofíkkoyku {kxu ûk{íkk rLk{koýLke Ãknu÷ ÚkE þfu. {tºkk÷Þ çku yktíkhhk»xÙeÞ MktøkXLkku yux÷u fu MkuLxh ykuLk ELxeøkúurxz Áh÷ 34
f]r»k òøkhý òLÞwykhe 2016
www.krishijagran.com zuð÷Ãk{uLx ykuV yurþÞk yuLz ÃkurMkrVf íkÚkk yu£kuyurþÞLk Áh÷ zuð÷Ãk{uLx ykuøkuoLkkEÍuþLk (yu y u y khzeyku ) {kxu Lkkuz÷ rð¼køk Au. {tºkk÷ÞLkk Lke[u Ëþkoðu÷ ºký rð¼køk Au- økúk{eý rðfkMk rð¼køk, s{eLk Mkt þ kÄLk rð¼køk, Ãku Þ s¤ yLku MðåAíkk rð¼køk. økúk{eý rðfkMk rð¼køk îkhk Mðhkusøkkh MksoLk ÞkusLkk yLku {sqhe hkusøkkh ÞkusLkk, økúk{eý økheçk {kxu ykðkMk ÔÞðMÚkk íkÚkk ÷½w ®Mk[kE MkkÄLk ÞkusLkk, çkuMknkhk ÷kufku {kxu Mkk{krsf MknkÞíkk ÞkusLkk íkÚkk økúk{eý Mkzf rLk{koý ÞkusLkkLku r¢ÞkLðÞLk fhðk{kt ykðu Au. yk WÃkhktík yk rð¼køk îkhk zeykhzeyu «þkMkLk,Ãkt [ kÞíke hks MktMÚkkyku, «rþûký íkÚkk yLkwMktÄkLk, {kLkð MktMkkÄLk rðfkMk,MðiåAef fkÞo rðfkMk ðøkuhu {kxu MknkÞf Mkuðkyku yLku yLÞ økw ý ð¥kk Mkt M kkÄLk WÃk÷çÄ fhkððk{kt ykðu Au, suÚke fkÞo¢{kuLkk Mk{økú fkÞkoLðÞLkLku òýe þfkÞ. · {nkí{k økktÄe hk»xÙeÞ økúk{eý hku s økkh øku h t x e yrÄrLkÞ{ ({nkí{k økktÄe Lkhuøkk) · «ÄkLk{tºke økúk{ Mkzf ÞkusLkk (Ãkeyu{SyuMkðkE) · EÂLËhk ykðkMk Þku s Lkk yLku Mðýo s Þt í ke økú k { Mð-hku s økkh ÞkusLkk (yuMkSyuMkðkE) çktsh s{eLkLkku rðfkMk s{eLk MktþkÄLk rð¼køk îkhk Ëuþ{kt çktsh s{eLkLkku rðfkMk fheLku çkkÞku { kMk WíÃkkËLk ðÄkhðk Mkt ç kt r Äík ÞkusLkkykuLku fkÞohík fhu÷ Au. yk rð¼køk îkhk MknkÞíkk Mkuðkyku yLku yLÞ økwýð¥kkÞwõík fkÞo Ãký fhðk{kt
økúk{eý rðfkMk {kxu økúk{ Ãkt[kÞíkkuLku MkeÄe hf{ {¤þu
zku. hk{«íkkÃk ykðe hÌkk Au. su{ fu s{eLk MkwÄkh, hksMð «ÆríkLke ðÄw Mkkhe ÂMÚkrík íkÚkk s{eLk-yr¼÷u¾k. yk rð¼køk Ëuþ{kt Át ûkuºkku yLku Mkwfk ûkuºkLkku rðfkMk fhu Au. s{eLk MktMkkÄLk rð¼køkLkwt {wÏÞ fkÞo¢{ yk «fkhu Au1. hk»xÙeÞ s{eLk- yr¼÷u¾ ykÄwrLkfefhý fkÞo¢{ (yuLkyu÷ykhyu{Ãke) 2. yufef]ík ðkuxh þuz ÔÞðMÚkk fkÞo¢{ (ykEzçÕÞwyu{Ãke) íku{Lkk WÆu~Þ yð¢r{ík ¼qr{Lke çktsh s{eLk{kt {kxe yLku ¼usLkwt hûký fhðk yLku WíÃkkËfíkkLku ðÄkhðkLkwt Au, suÚke ÷kufkuLke ykðf{kt ðÄkhku ÚkE þfu. ÃkuÞs÷ yLku MkVkE ÔÞðMÚkkLke òuøkðkE íkÚkk økúk{eý økheçkkuLke MkVkE MkwrðÄkyku «ËkLk fhðkLkku WÆuþ Au. ÃkuÞs÷ ÃkwhðXk rð¼køkLke {wÏÞ fk{økehe yk «fkh Au. · MktÃkqýo MðåAíkk yr¼ÞkLk (xeyuMkMke)
økúk{eý rðfkMk ·
hk»xÙeÞ økúk{eý Ãkus÷ fkÞo¢{ (yuLkykhzezçÕÞwÃke)
s¤ MktþkÄLk «ÄkLk zku. hk{«íkkÃku sýkÔÞwt níkwt fu ©eøktøkkLkøkh rsÕ÷kLke øktøkkLknhLku MkwÿZefhýLkwt fkÞo ÷øk¼øk ÃkqÁt ÚkE økÞwt Au yLku EÂLËhk økktÄe Lknuh ÃkrhÞkusLkk yLku ¼k¾hk Lknuh yLku rðíkrhfkykuLkk {sçkqíkefhýLkwt fkÞo [hýçkØ heíku Ãkqýo fhðk{kt ykðþu. s¤ MktþkÄLk «ÄkLk zku. hk{«íkkÃk økt ø kLknh Vezh ykhze 66 Ãkh økt ø kkLknh ykÄw r Lkfefhý yLku nu z rLk{ko ý Lkk fkÞku o L kw t ÷ku f kÃko ý økík rËðMkku{kt fhðk{kt ykÔÞwt níkwt. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu yk ûkuºk{kt ÷kufkuLku AÃkÒkeÞk Ëw»fkýLke yksu Ãký ÞkË Au. íku Mk{ÞLkk hkò øktøkk®Mknu Ëw»fk¤økúMík rðMíkkhLku yk «fkhLke ÂMÚkrík Vhe Mkk{Lkku Lk fhðku Ãkzu íku {kxu yk ûkuºkLku Lkðwt SðLk ykÃÞwt, yk ûkuºkLke «ò nt{uþk íkuLku ÞkË hk¾þu. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu y{khe Mkhfkh 952 fhkuz YrÃkÞkLkku «Míkkð çkLkkðeLku fuLÿ MkhfkhLku {kufÕÞku níkku, su{k 402 fhkuzLke hf{ Mðef]rík çkkË Ãký fkÞo Ãkqýo ÚkÞu÷ Au. AuÕ÷k çku ð»ko{kt øktøkkLknuh ûkuºkLkk {sçkqíkefhýLkwt fkÞo Íz¼uh ykøk¤ ðËe hÌkwt Au, suLku ÞkuøÞ rËþk{kt hsq fhðk MkkÚku Ãkqýo fhðk{kt ykðþu. íku{ýu ykESyuLkÃke LknuhLke ÂMÚkrík ¾hkçk nkuðkLkwt sýkÔÞwt níkwt. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu ¼k¾hk Lknuh ûkuºk{kt LkkLke Lknuh rðíkheík çkkfeLkk fkÞo Ãký ÍzÃk¼uh Ãkqýo fhðk{kt ykðþu.
www.krishijagran.com íku{ýu yu[ LknhLkk rLk{koýLkwt fkÞo Ãkqýo ÚkkÞ íku ûkuºkLkk ¾uzqíkkuLkku yk¼kh {kLÞ níkku . hu ø Þw ÷ u þ Lk, ykWx÷u x MkkÚku Mktf¤kÞu÷ Mk{MÞk yLku ¾uzqíkkuLke yLÞ Mk{MÞkLku «kÚkr{fíkkykuLku ykÄkhu Ëqh fhðk{kt ykðþu. yk «Mktøku fuLÿeÞ Ãkt[kÞíke hkßÞ {tºke rLknk÷[tËu sýkÔÞwt níkwt fu yk ûkuºkLke SðLkËkrÞLke øktøkkLknuhÚke ÷E ¾uzqíkkuLkk ¾uíkh MkwÄe Ãkkýe ÃknkU[kzðk Ãkkfe LknuhkuLkwt rLk{koý Mkhfkh îkhk fhðk{kt ykðþu. íku{ýu SðLkËkrÞLke øktøkkLknh {kxu {nkhkò øktøkk®MknLku ÞkË fÞko yLku MkhfkhLkku yk¼kh ÔÞõík fÞkuo níkku. ©e rLknk÷[tËu sýkÔÞwt níkwt fu {k ¼khíke (Ähíke) fux÷e rçk{kh Au yLku íkuLkk MðkMÚkLke ÂMÚkrík òýðkLke Ëhuf ¾uzqíku sYh Au. yksu {kxe{kt rçkLksYhe Ãkku»kf íkíð Lkkt¾ðk{kt ykðe hÌkk Au. {kxeLke íkÃkkMk çkkË s ¾uzqíkkuyu Ãkku»kf íkíð Lkkt¾ðk òuEyu. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu Ëhuf ¾uíkhLke s{eLk {kxu s{eLk nuÕÚk fkzo çkLkkððwt òuEyu. WÃkÞkuøke s¤Lkwt ûkuºk ½ýw ykuAwt Au. rðï{kt «rík MkufLz 20 yLku Ëuþ{kt «rík ºký MkufLz yuf ÔÞÂõík øktËk ÃkkýeLku ÷eÄu {]íÞw Ãkk{u Au. fuLÿ Mkhfkhu Ãký ík{k{ økk{kuLkk rðfkMk {kxu 5 ð»koLke ÞkusLkk íkiÞkh fhe Au yLku «Úk{ ð¾ík Mkhfkhu MkeÄk økú k { Ãkt[kÞíkkuLkk ¾kíkk{kt rðfkMk {kxu ¼tzku¤ {kufÕÞwt Au. [k÷wLkkýkfeÞ ð»ko{kt 5050 ÷k¾ hf{ Ëhuf økúk{ Ãkt[kÞíkLku {kuf÷ðk{kt ykðe Au. òLÞwykhe MkwÄe{kt çkeS hf{ Ãký økú k { Ãkt [ kÞíkku L ku {kuf÷ðk{kt ykðþu. íku{ýu ðíko{kLk Mkhfkh rðfkMkLku ÷E fkuE fMkh çkkfe Lknª hk¾ðk nkuðkLkwt sýkÔÞwt níkwt.y{khe MkhfkhLkk rðfkMk fkÞkuoLke íkw÷Lkk økík Mkhfkhku MkkÚku fhðk{kt ykðu íkku 60 ð»koLkk rðfkMk{kt Ãkkt[ ð»koLkku rðfkMk ¼khu Ãkzþu. ©{ rLkÞkusf hkßÞ{tºke ©e MkwhuLÿ
Ãkk÷ ®Mknu xexeyu sýkÔÞw t níkw t fu {kLkLkeÞ {wÏÞ{tºkeLkk ykËuþ «{kýu øktøkLknh MkwÿZefhýLkwt fkÞo íðheík økíkeÚke òhe Au yLku økwýð¥kkLke MkkÚku íku Ãkqýo ÚkE hÌkwt Au yLku nðu Úkkuzku ¼køk s çkkfe hÌkku Au. Mkhfkh nt{uþk ¾uzqíkkuLkk rník{kt s rLkýoÞ ÷u Au. Ãkkfe ¾k÷k rLk{koý{kt nðu ¾uzqíkkuLku fkuE heíku ¼tzku¤ ykÃkðwt Ãkzþu Lknª. Mkhfkh ÃkkuíkkLkk Míkh Ãkh ík{k{ heíku ©uc fk{økehe fhe hne Au. yk {kxu økøkLknhûkuºk{kt 680 fhkuzLkwt ¼tzku¤ níkwt, ¼k¾hk ûkuºk{kt 371 fhkuzLke hf{ Mðefkhðk{kt ykðe Au. AuÕ÷k çku ð»ko{kt yíÞkÄwrLkf 180 fhkuz YrÃkÞk ¾[oÚke Mkwøkh r{÷kuLkwt rLk{koý ÚkkÞ Au yLku økk{ku{kt Ãkkfe MkzfLkwt rLk{koý fhe økk{kuLku þnuh suðk rðfrMkík fhðk{kt ykðþu. íku{ýu økkuhð ÃkÚk rLk{koýLku Ãký økúk{ rðfkMk {kxu WÕ÷u¾eÞ fkÞo økýkÔÞwt níkwt. hksMÚkkLk{kt AuÕ÷k çku ð»ko{kt su rðfkMkLkk fkÞkuo ÚkÞk Au íku AuÕ÷k Ãkkt[ ð»koLke çkhkuçkhe Mk{ûk Au. øktøkk Lknuh MkkÚku ¼k¾zk yLku ykESyuLkÃke LknuhLkk {sçkqíkefhýLkwt fkÞo Ãký Mkhfkh îkhk ¾uzqíkkuLkk fÕÞký {kxu nkÚk{kt ÷eÄw Au. yLkwÃkøkZLkk rðÄkÞf rþ{÷k Ëuðe çkkðheyu sýkÔÞwt níkwt fu yLkwÃkøkZ þk¾k{kt xu÷ MkwÄe ¾uzqíkkuLku Ãkkýe {¤u íku {kxu Mkhfkh Lknuh {sçkqíkefhý fkÞoLku nkÚk{kt ÷E hne Au.
[tÿ {kunLk ðrhc fkÞofkhe MktÃkkËf f]r»k òøkhý E{u÷ :cmohan@krishijagran.com {kuçkkE÷: 09891311166
f]r»k òøkhý òLÞwykhe 2016
35
ચણાની પોપટા કોર ખાનાર
www.krishijagran.com
ચણાની પોપટા કોર ખાનાર ઈયળ : એક અને એકમા
િવ
આરો ય સં થાના માપદં ડ ુ બ દરક ય તએ દિનક જ
૮૦ થી ૧૦૪ ામ કઠોળ આહારમા ં લે ું જોઈએ.આપણે દિનક ૨૫
ામ કઠોળ લઈએ છ એ. ભારત એ ે ર અને કઠોળ ુ ં સૌથી વ ુ વાવત
ઉ પાદન કરતો દશ છે . ભારતમા ં
લગભગ ૨૪ થી ૨૬ િમલીયન ે ર અને ૧૭ થી હ ટર ત ું વાવત
૧૯ િમલીયન ટન ટ ું ઉ પાદન થાય છે . ુ િનયામા ં ભારત ૧/૩
ભાગમા ં વાવત ે ર અને ૨૦ ટકા
ઉ પાદન કર છે . કઠોળ પાકોમા ં ધા ય પાકો કરતા ં બે થી ણ ગ ું ોટ ન વધાર હોય છે . મા ં ુ ય વે લાયસીન નામનો એિમનો
એિસડ હોય છે . આમ, કઠોળ પાકો ોટ નનો ુ ય ોત છે . કઠોળ
વગના ં પાકોના 38
ૂ મા ં હવામાન ળ ં ો
f]r»k òøkhý òLÞwykhe 2016
અગ યની
નાઇ ોજન જમીનમા ં થર કરનાર
બે ટ રયા હોય છે જમીનની ુ તા અને બધ ુ ાર છે . ફળ પ ં ારણ ધ ુ ે , ચણા, મગ, અડદ ભારતમા ં વર
અને મ રૂ
વા કઠોળ વગના
પાકો થાય છે . કઠોળ અને કઠોળ પાકોના અવશષ ે ો ૂ ધાળા ં ાણીઓ
માટ પણ
ોટ નનો
ુ ય
ોત
છે .કઠોળ પાકના ઓછા ઉ પાદન માટ વાતો ારા થ ું કુસાન એક અગ ય ુ ં પર બળ છે . ચણા એ અગ યનો કઠોળ
વગનો પાક છે . કઠોળ પાક ચણામા ં
ઉગાવાથી
શ
તબ ાઓમા ં
રહતો હોય છે .
કર ને
િવિવધ
વાતોનો ઉપ વ
મા ં લીલી ઈયળ,
થડ કાપી ખાનાર ઈયળ અને
ઉધઈનો સમાવશ ે થાય છે . આ
વાત
તમામ
વાતો પૈક પોપટા કોર
ખાનાર ઈયળ (લીલી ઇયળ) ારા સૌથી વ ુ કુસાન થાય છે . લીલી ઈયળ રા
ય તેમજ
તરરા ય બ ભો વાત છે . ુ તે ુ દા ુ દા પાકોને કુસાન કરતી
હોવાથી
િવિવધ
નામો
કકપાસની જ ડવા કોર
વા
ખાનાર
ઈયળ, ચણાના પોપટા કોર ખાનાર ઈયળ, તમા ુ ના ડોડવા
કોર ખાનાર ઈયળ, ટામેટાના ફળ
કોર ખાનાર ઈયળ, મગફળ ના
પાનમા ં કાણા ં પાડનાર ઈયળ, ુ વારઅને બાજર ના કણસલાની
ઈયળ વગેર નામથી ઓળખાય છે . આ
ઈયળની
ઘણી
િત
ુ િનયાના િવિવધ દશોમા ં ન ધાયેલ
છે . ભારતમા ં તેની
ણ
િતઓ
ચણાની પોપટા કોર ખાનાર ન ધાયેલ છે .
મા ં હલીકોવપા
ૂ જ અગ યની અને આમ રા બ વ ુ કુસાન કરતી જોવા મળે છે .
આ
વાત
આપણા
દશના
લગભગ બધા જ રા યોમા ં જોવા
મળે છે . તે બ ુ જ ખાઉધર તેમ જ બ ભો હોવાથી અ ય વાતો ુ ૂ કરતા તેના િનયં ણ માટ ખે તોએ
ખાસ કાળ લેવી પડ છે , માટ ૂ ખે તો સામા ય ર તે રાસાય ણક
ક ટનાશક દવાઓનો સહરો લેતા
હોય છે . રાસાય ણક દવાઓના
આડધડ
વપરાશથી
કટલીક
સમ યાઓ પણ સ ય છે .
થી
આવી અગ યની અને આિથક કુસાન કરતી વાતો ુ ં સકં લત યવ થાપન
ુ જ આવ યક છે . બ
યજમાન પાકો :આ
વાત બ ભો હોવાથી ુ મોટા ભાગના પાકોમા ં તે કુસાન ુ ય પાકો ઉપરાત કર છે . ં તે લછોડ,
િનદામણો
ઘાસચારાના
પાકોમાથ ં ી
તેમજ
પણ
ખોરાક મેળવે છે . ભારતમા ં તે ુ ર ે , મગ, વટાણા, વ
કપાસ, ચણા,
ચોળા, ટામેટ , મરચી, ભ ડા, તમા ુ , બટાટા, કોબીજ, લાવર, કારલા, મગફળ , સોયાબીન, ુ ી, ઘ , બાજર , ુ વાર, ૂ ખ ય
મકાઈ,
રજકો,
ગલગોટા,
www.krishijagran.com
શ રટટ , ુ , મરચા તર ચ
વગેર પાકોમા ં ુકસાન કર છ.
આ
વાત દશ ુ િનયામા ં
અને
૧૬૦ થી વધાર
તના પાકોમા ં કુસાન પહ ચાડ
છે .
ઓળખ :આ ક ટકના ં
ડા ં ચળકતા પીળાશ પડતા સફદ
રં ગના હોય છે .
ડાન ં ો નીચેનો ુ ટ ભાગ સપાટ હોય છે . તેથી મ
આકારના દખાય છે .
ડા ં સેવાતા
પહલા ગાઢા રં ગના ં હોય છે . ડાં ુ ં ઉપર ુ કોચ ું પારદશક હોય છે , થી
આપણે
દર િવકાસ પામતી ઈયળ
ડામ ં ાથ ં ી
જોઈ
શક એ
છ એ.
નીકળતી
થમ
અવ થાની ઈયળ પીળાશ પડતા
સફદ તેમજ તેના શર ર પર
લાલાશ પડતા રં ગના હોય છે . દા ં
ઝાખ ં ા પીળાશ પડતા તપખીરયા
રં ગના હોય છે . તેની આગળની
પાખ ં ો ઝાખ ં ા બદામી રં ગની અને
તેની પાછળના ભાગમા ં એક કા ં ટપ ુ ં હોય છે . આગળની પાખ ં ની
નીચેની બા ુ એ ક ડની આકાર ુ ં કા ં ધા ુ હોય છે . ુ કસાનનો કાર:હોવાથી તેની સં યા ઓછ હોવા ુ જ કુસાન કર છે . આ બ વાત ઘણા પાકોમા ં કુસાન કર
પીળાશ પડતી નારં ગી રં ગની
છતા ં
છ ી અવ થાની ઈયળો ૩૫ થી ૪૨
છે ,
લાઈનો જોવા મળે છે . પાચ ં મી અને
મી. મી. લાબ ં ી અને આછ લીલી,
કાળાશ પડતી ક ગાઢા લીલા
રં ગની છે .શર રના ઉપરના ભાગે
મ યમા ં એક કાળાશ પડતી રખા હોય
છે
અને
તેના શર ર પર ૂ ા સફદ વાળ ંક
હોય છે . તેના
પાછળના ભાગે
સહજ દબાવતા
તે સાપની માફક
કરડવા માટ મો ુ પાછળ ફરવે છે .
કોશટ ે ા
આછા ક ગાઢા
ુ જ ખાઉધર બ
આ ઈયળ
બ ભો ુ દએ
અિતશય ખાઉધર છે .આ
ુ લ ક
ઇયળ સૌ
અને
વાતની માદા
ડામ ં ાથ ં ી િનકળતી ુ મળા પાન ક
થમ
પોપટા પર ઘસરકા પાડ છે .આ
ઇયળો ઝડપથી િવકાસ પામી કળ , લ અને પોપટા પર ખાવા ુ ં શ
કર દ છે . વ ુ ઉપ વ હોય તો છોડ
ઝાખ ં રા
વા થઈ
ય છે . કઠોળ
પાકોમા ં પોપટા બેસે યાર તે પોપટામા ં કા ું પાડ શર રનો અધ
ભાગ શ ગોમા ં દાખલ કર ને કુસાન કરવાની ખાિસયત ધરાવે
છે ,
તો
ારક
ૂ સં ણ
ઈયળ
પોપટામા ં ઉતર જતી હોય છે . માણ ોટ ન ુ ં ઈયળ વ ુ ુ ં કર છે . ધરાવતા બીજને વ પસદ
f]r»k òøkhý òLÞwykhe 2016
39
ચણાની પોપટા કોર ખાનાર આમ, આ ઈયળો ચણાના પાકોમા ં
ઉપ વ કર ઉ પાદન અને ુ વ ા પર માઠ અસર પહ ચાડ ણ
છે .
ના પ રણામે બ ર ભાવ પર
પણ અસર પડ છે . આ ઈયળોથી
ચણામા ં વાિષક ૨૦૩ કરોડ ુ ં કુસાન થાય છે . યાર કઠોળ
પાકોમા ં આ ટકા ટ ું
મળે લ છે .
વાતથી ૨૦ થી ૯૦ કુસાન થ ું જોવા
વ તી આખા વષ
દર યાન
ૂ થતી હોય છે . ણ
સક ં લત
યવ થાપન :-
બાદ ઉનાળામા ં ખેતરમા ં
ટા છવાયા
સરરાશ ૫૦૦ થી ૧૦૦૦ છે . ડામ ં ાથ ં ી
ડા ં
(એિ લથી ઓ ટોબર) મા ં ૨ થી ૪
ક પ ીઓ ારા તેનો નાશ થાય
છે . શઢ ે ા પરના ન દણ
ઈયળની
બાદ
માટ ના કણોને ચ ટાડ ને માટ ુ ં કોચ ુ બનાવી
છે .કોશટ ે ામાથ ં ી ૭ થી ૧૧ દવસ ુ ં બહાર આવે છે . ંદા ં ૬ થી
બાદ
૧૦ દવસ
વે છે . આ ક ટકની
ધાણા ક અડદ
સહકાર ૪૦
હ ટર
પ
ધોરણે
ગોઠવવાથી માદા ુ લા ક
િત
માણે
દ ઓએ
ડા ં
આકષ
પ જર
પરભ ી
પ ીઓ
વા
ક
આ પ ીઓને િશકાર શોધવામા ં
સરળતા રહ તે માટ ઊભા પાકની વ ચે પાકથી થોડ વ ુ ચાઈ હોય તેવા પ ીના
આ ય થાન (બેલાખડ ) હ ટર દ ઠ ૧૦૦ નગ ં
કરવા.
માણે ઊભા
ની ઉપર આ પ ીઓ
બેસીને ઇયળ જોઇ તેને વીણી
દાને
પ
ંદ ઓને
કાશ
ઇયળને ખાય છે , તો આ પાકમા ં
વાતના
ફરોમોન
એકની
કા ળયોકોશી અને કાબર લીલી
ઉપ વ ઘટાડ શકાય છે .
આકષતા
f]r»k òøkhý òLÞwykhe 2016
તર પાક
આ
હ ટર
કૂ શકાય છે .
તર ક લેવામા ં આવે તો તેનો
કાશ
ઇયળની વ તી ઉપર િનયં ણ
તેનો લાભ મળે છે .
દઓ
તેનો નાશ કરવાથી લીલી
પર વીકરણ કરતી હોવાથી
નર
40
ગોઠવીને
આથી, હ ર ગોટા ઉપર ુકાયેલા ડામ ં ા ં ાઈકો ામા
જમીનમા ં
યા ં
સં યામા ં
દ
હ ર ગોટાના છોડ પર ડા ં ુ વા ુ ં વ ુ પસદ ં કર છે . ક
વાતની
તરફ આકષાતી હોવાથી શ
તેમજ
માદા
આ
હોય
વ ચે પીળા લવાળા હ ર ે ર કરવાથી લીલી ગોટા ુ ં વાવત
દવસમા ં ૬ વખત પોતના શર ર
તેમા ં કોશટ ે ા અવ થામા ં ફરવાય
ના પર
આ ુ બા ુ
ખેતરની
રુ
કર શકાય છે અને
દર ૨૧ દવસે બદલવી.
ૂ નાશ કરવો. તેનો સં ણ
િનકળે છે . આ ઈયળો ૨૦ થી ૪૦
ય છે .
ઓ
લીલી ઈયળ નભતી હોય છે
દવસમા ં અને િશયાળા ુ ર )મા ં ૬ દવસમા ં ઈયળ (ફ આ
ઉતાયા
ડ
ૂ કાશ ય
સપાટ પર આવતા
કૂ
ઉનાળા
અફ લત રહતા તેમાથ ં ી ઈયળો થી કુસાન
બનતી નથી
ખેડ કરવાથી કોશટ ે ા જમીનની
રા ીના સમયે કૂ છે . ડા ં કળ , ૂ લ, મળા પાન, પોપટા વગેર ુ ાતા હોય છે . એક માદા પર ક
જમીનમા ં ઉતર
જમીનમા ં
પાકની કાપણી
ડા ં મોટા ભાગે
ચામડ
વાતનાકોશે
બનતા હોવાથી
ુ મળા ભાગો પર
ઉપરની
આ ટા
આ ક ટકની માદા ંદ છોડના
શક
તેની
સાત થી આઠ પેઢ
વન ઈિતહાસ:
એકલ દોકલ
www.krishijagran.com
ખાશ.ે
ુ ાશકો વન પિતજ ય જ ં ન
ક લ બોળ ના મ જનો
૫૦૦
લ બોળ
અથવા
વા
કૂો
ામ (અક ૫%) અથવા ુ ં તેલ ૫૦ િમ લ એઝાડ ર ટ ન
આધા રત તૈયાર દવા ૨૦ િમ લ (૧ ઈસી) થી ૪૦ િમ લ
ચણાની પોપટા કોર ખાનાર
www.krishijagran.com પોલીહ ોસીસ વાયરસ ૨૫૦
અથવા વનાલફોસ ૨૫ ઈસી
પાણીમા ં ભેળવી સાજ ં ના સમયે છટ ં કાવ કરવાથી તં ુ ર ત
૪૦% + સાયપરમે ીન ૪%
ઘટાડ શકાય.
િમ. લ. ક ૨૫ ઇસી ૪ િમ. લ. અથવાનોવા રુોન ૧૦ ઈસી
ઈયળ
એકમ
૫૦૦
લટર
ઈયળને રોગ લા ુ પાડ વ તી
લીલી
ઇયળના
અસરકારક
િનયં ણ માટ, ચણાના પાકમા ં યમા ા
ભલામણ
(૭૫ ઈસી) ૧૦ લટર પાણીમા ં
િમ
કર ૧૫ દવસના
છટ ં કાવ કરવો.
બેસીલસ
રુ
તર
ામ
અથવા બીવર ે યા બેસીયાના નામની ા.
યાર
ક ટનાશક
દવાઓનો છટ ં કાવ કરવો.
નેસીસ નામનો
પાવડર ૫૦૦ – ૭૫૦
વટાવે
કરલ
ગનો પાવડર ૨ ક. ુ લઅર અથવા
આ
વટાવે
વાત
યાર
લોરા ાનીલી ોલ
યમા ા
યાર
૧૮.૫
એસસી ૩ િમ. લ. અથવા ુ ે ડ એમાઈડ ૪૦ એસસી બ
૩ િમ. લ. અથવા એમામે ટ ન બે ઝોએટ ૫ ડબ ુ ૨ ામ
૨૦ િમ. લ. અથવા
ોફનોફોસ
(૪૪ ઈસી) ૧૦ િમ. લ. અથવા
સાયપરમે ીન ૧૦ ઈસી ૧૦
૧૦
િમ. લ.
અથવા
લોરપાયર ફોસ ૨૦ ઈસી ૨૦
િમ. લ.અથવા
લેમડા
સાયહલો ીન ૫ ઈસી ૫ િમ. લ. અથવા ફુ રુોન ૫ ઈસી ૧૫
િમ. લ. અથવા ફ થોએટ ૫૦
ઇસી
૨૦િમ. લ.
અથવા
ફનવાલરટ ૨૦ ઈસી ૧૦િમ. લ.
૧૦
લટર
પાણીમા ં ઉમેર
છટ ં કાવ કરવો.
ી. િસ ધવ
. ચૌધર ,
ડૉ. ટ . એમ. ભરપોડા, ડૉ. આર. ક. ુ મર, અને ડૉ. પી. ક. બોરડ
1 2 3 5
12 24 36 60
420 840 1260 2100
40 140 260 600
380 700 1000 1500
Ph. : 011-2651185, 26517923, 45503170, Mob. : 09953756433, 09891263263 Email : circulation@krishijagran.com, Website : krishijagran.com
42
f]r»k òøkhý òLÞwykhe 2016
શાકભા
પાકોમાં
શાકભા
ૃ ધ િનયં કોની ઉપયો ગતા
પાકોમાં
માનવ આહારમા ં શાકભા
શાકભા માથ ં ી િવિવધ
ક કાબ હાઈ ટ,
www.krishijagran.com
ુ ં આગ ું થાન છે .
કારના પોષક ત વો
વા
ુ ોટ ન, ચરબી ઉપરાત ં િવ લ
ુ દક ાર અને િવટાિમ સ મળે છે . આ વ
માણમા ં
ટએ પણ શાકભા
છે . શાકભા
પાકોની
ચી
ુ વ ા રહલ ણ
પાકો ુ ં એકમ િવ તારમા ં મહ મ
ઉ પાદન મેળવવા માટ
ુ ારલ / સકંર બીજનો ધ
ઉપયોગ, સમયસર ખેડ, ખાતર અને જ રયાત
ુ બ ુ ં પાણી તેમજ યો ય પાક સરં ણ પ ધિત જ
અપનાવીને મેળવી શકાય છે . પરં ુ હાલના તબ ે
િવિવધ શાકભા
ુ ં વાવત ે ર, લાબ ં ા સમય
શાકભા
સાચવણી અને સં હ તેમજ
િવિવધ
કારના
ુ ી ધ
ુ દરતી
િવપર ત પ રબળો સામે ર ણ મેળવવા માટ
ૃ ધ િનયં કો(હામ ન) અને
બાયો એ ઝ|ઈ સનો ઉપયોગ કર
પાકોમા ં વધાર ઉ પાદન મેળવી શકાય છે .
શાકભા
ૃ ધ િનયં ક (હામ ન) :ૃ ધ િનયં ક એટલે છોડના કોઈપણ ભાગમા ં
ૂ મ જ થામા ં તૈયાર થ ું કાબિનક સય ં ોજન ક ૃ ધ
છોડની
કારની દહધાિમક અને
યાઓ ુ ં િનયમન કર છોડની
રસાયણ
વ
ૃ ધ
અને િવકાસ માટ અગ યનો ભાગ ભજવે છે .
સામા ય ર તે હામ ન ુ દરતી અને ૃિ મ એમ બે કારના હોય છે . ુ દરતી હામ ન એ છોડના કોઈપણ
ચો સ ભાગમા ં અથવા
છોડની
ગમા ં તૈયાર થઈને
દરની િવિવધ દહધાિમક
કર છોડની
ભજવે છે ,
યા ુ ં િનયમન
ૃ ધ અને િવકાસમા ં મહ વનો ભાગ
યાર
ૃિ મ
ૃ ધ િનયં ક એ છોડના
િવકાસના ચો સ તબ ાએ છટ ં કાવ કરવાથી છોડની
ચો સ
છોડની
શાકભા
કારની દહધાિમક
યા ુ ં િનયમન કર
ૃ ધ અને િવકાસમા ં ઉપયોગી બને છે . આમ પાકો ુ ં ઉ પાદન
ઉપયોગ કર વ ુ મળ ે વી શકાય છે .
ૃ ધ િનયં કોનો
f]r»k òøkhý òLÞwykhe 2016
43
શાકભા
પાકોમાં
www.krishijagran.com
ૃ ધ િનયં કોના કાર :છોડના
સાથે
ુ વી લે ું જ ર છે . આ ઉપરાત ળ ં કરતા ં પહલા
િમત ચો સ
કારના ઉપાત ં રણ થાય છે .
મા ં વાન પિતક દહધાિમક
રસાય ણક
વાતાવરણ
ું ગાઠ થ / ં –
ૃ ધ િવકાસ
વનકાળ દરિમયાન
યાઓ અને
યાઓ તેમજ જનીિનક ખ ું
રણ, (૨)
ૂ ળ ટવા, (૩)
ડાળ તેમજ છોડનો િવકાસ, (૪) લ આવવા, (૫)
ફળ બેસવા, (૬) છોડમા ં કાશસં લેષણ,
(૮)
ાસો વાસ
યા, (૭)
ાન પીરશન,
ફળ, લ ખર પડવા , (૧૧) ફળ પ રપ વતા. આ
બધી દહધાિમક
યાઓના િનયમન માટ
જોઈએ.
માટ પહોચીને
થઈ
તે
ૃ ધ િનયં કોના ઉપયોગ સમયે લેવાની કાળ
:-
તેને
ઓગાળ ને યારબાદ પાણીમા ં િમિ ત કરવા
જ ર છે .
આડધડ વ ુ પડતા ં છટ ં કાવની જ રયાત
રહતી નથી. મા
અને
માણ
ભલામણ કરલ િનયત અવ થાએ
ુ બ જ છટ જ ં કાવ હતકાર છે . અ યથા
છોડ ઉપર આડઅસર થવાની શ
તા છે .
ાન
ૃ ધ િનયં કોનો શાકભા અ.ન.ં
થમ આ કોહોલ અથવા એસીટોનમા ં
ૃ ધ િનયં કોનો શાકભા ના
પાકોમા ં ઉપયોગ કરતા ં પહલા તેના િવષે ુ ં
૧.
ારય
ૃ ધ િનયં ક સીધેસીધા પાણીમા ં ા ય ન હોય,
યાના િનયમન
છોડના િવકાસ અને ઉ પાદનમા ં વધારો કર છે .
વાત
છટ ં કાવ કરવો નહ .
ૃ ધ
યાને વગ ે વત ં બનાવે છે અને
સામા ય ર તે
ૃ ધ િનયં કોને અ ય રોગ અને
િનયં ણની દવાઓ સાથે ભેળવીને
ૃ ધ િનયં ક છોડના કોઈપણ ભાગમા ં
અ પ જ થામા ં ઉ પ
માણમા ં ઉપયોગ કરવો
ભલામણ કરલ પાકના િવકાસ િનયત અવ થા
િનયં કોની ખાસ આવ યકતા રહલી છે . સામા ય
ર તે જ ર
ૃ ધ િનયં કના ચો સ કાય
અને િનયત માણમા ં વાપરવા જોઈએ.
(૯)
યા (ખોરાક ુ ં સં હ), (૧૦) પાન,
ચયાપચય
અ ુ પ િનયત
વ
રણ
તે પાક તેમજ
ુ ધમ અને ણ
ુ ય ભાગ ભજવે છે . (૧) બીજ ુ ં
ુ ાઓ ખાસ યાનમા ં લેવા જ ર છે .
નીચે દશાવલ ે
ૃ ધ િનયં ક
પાકોમાં ઉપયોગ
પાક
ઇ ડોલ એિસ ટક એિસડ
જ થો િમ. ા./ લટર
ભ ડા, ટામેટ , ર ગણ, મરચી, ચોળ
૧૦-૧૫
કાય બીજ
ૂચ રણ વધારવા
ફળ/શ ગ બેસાડવા ઉ પાદન વધારવા ૨.
ને થલ ે ીક એસે ટક એિસડ
વલ ે વાળા શાકભા , ભ ડા, ટામેટ ,
૨૦ -૫૦
ર ગણ, મરચી, ચોળ
ૃ ધ િવકાસ વધારવા ફળ/શ ગ બેસાડવા ઉ પાદન વધારવા
૩.
પેરા લોરોફ નો
એસે ટક
ટામેટ , ર ગણ, મરચી
૪૦-૫૦
એિસડ
ૃ ધ િવકાસ વધારવા ફળ/શ ગ બેસાડવા ઉ પાદન વધારવા
૪.
૨, ૪ – ડ
ટામેટ
૨૦-૫૦
ૃ ધ િવકાસ વધારવા ફળ/શ ગ બેસાડવા ઉ પાદન વધારવા
૫.
૨, ૪, ૫ – ટ
બટાટા,
રુણ, શ ર યા
૨૫-૫૦
ૃ ધ િવકાસ વધારવા વનકાળ લબ ં ાવવા ુ ુ ત અવ થા
૬.
ઇ ડોલ
ટુા રક એિસડ
કોબીજ, લાવર
૨૦
ધ ંુ
ળવવા
ૃ ધ િવકાસ વધારવા
ૂ નો િવકાસ વધારવા ળ
44
f]r»k òøkhý òLÞwykhe 2016
શાકભા
પાકોમાં
www.krishijagran.com ેલ સ
૧.
ે લક એિસડ
ે વાળા શાકભા , રુણ, વલ
બટાટા,
ુ ુ ત અવ થા
૨૦-૪૦
ભ ડા, ટામેટ , ર ગણ, મરચી, ચોળ
ળવવા
લ ગ પ રવતન ૃ ધ િવકાસ વધારવા ફળ-શ ગ બેસાડવા ઉ પાદન વધારવા
૧.
૬-બે ઝ|ઇન એમીનો
રુાઈન
કાઇનેટ ન
ટામેટ , ર ગણ, મરચી
૦.૧- ૦.૫
ફળ-શ ગ બેસાડવા ઉ પાદન વધારવા
૨.
થાયો
ુ રયા
બટાટા
૩.
આટ ન
ુ ુ ત અવ થા
૧૦૦૦
ુ ાર વ
૫૦૦
બટાટા,
રુણ,
ળવવા
ફળ-શ ગ બેસાડવા ૃ ધ િવકાસ વધારવા
૫-૧૦
વલ ે વાળા શાકભા
ફળ/શ ગ બેસાડવા
ભ ડા, ટામેટ , ર ગણ,
ઉ પાદન વધારવા
મરચી,ચોળ ૪.
ાયક ટાનોલ
બટાટા,
રુણ,
ૃ ધ િવકાસ વધારવા
૨૦-૪૦
વલ ે વાળા શાકભા
ફળ/શ ગ બેસાડવા
ભ ડા, ટામેટ , ર ગણ, મરચી,ચોળ
ઉ પાદન વધારવા
એબસીસીક એિસડ ૧.
એબસીસીક એિસડ
ટામેટ , ર ગણ, મરચી
૨-૫
ભેજ અછત સમયે
ૃ ધ
ૃ ધ િવકાસ વધારવા િતકારક શ ત વધારવા ૨.
સાયકોસીલ
બટાટા,
રુણ, ુ ગ ં ળ
૧૦૦-૨૦૦
સં હ શ ત વધારવા ુ ુ ત અવ થા
૧૦૦-૨૦૦
ળવવા
િવકાસના િનયમન માટ
ુ ઈથીલીન સ દાય ૧.
૨, લોરો થાઈલ ફો ફોિનક
વલ ે ાવાલા શાકભા
એિસડ (ઇથફ ે ોન)
ભ ડા, ટામેટ , મરચી
૧૦૦-૨૦૦
ફળ- લ બેસાડવા લગ પ રવતન ૃ ધ િવકાસ વધારવા ઉ પાદન વધારવા વહલા પકવવા ફળ પકવવાની
યાના
િનયમન માટ ૨.
ઈથીલીન લોરલ હાઇ ન
બટાટા,
રુણ,
શ ર યા ૧.
ી ડ.
૨.
ી એલ. એમ. પા ટલ િવષય િન ણાત ં (જમીન િવ ાન/ સ ય િવ ાન)
૩.
ી એમ. એમ. પટલ િવષય િન ણાત ં ( પાક સર ં ણ)
૪.
ી એચ. એમ. વસવા િવષય િન ણાત ં (િવ તરણ િશ ણ)
46
. મોદ િવષય િન ણાત ં (બાગાયત)
f]r»k òøkhý òLÞwykhe 2016
૨૦
◌ુ ુ ત અવ થા તોડવા ક લકાના
ૃ ધ િવકાસ વધારવા
ુ .પો.ચાસવડ, તા: ને ગ ં ,
બાયફ િષ ૃ િવ ાન ક
.:ભ ચ, પીન : ૩૯૩૧૩૦
ફોન/ફ સ : (૦૨૬૪૩) ૨૮૫૦૩૯ ઈ - મેઈલ : kvkbharuch@yahoo.in
ચણાની વૈ ાનીક ખેતી
ચ
ે ચણાની વૈ ાનીક ખતી
ણા આપણા દશનો અને
રા યનો મહ વનો િશયા ં
પાક છે .
ુ રાતમા ં પોણા બે થી જ
બે લાખ હ ટરમા ં ચણા વવાય છે .
ચણાના ં પાકમા ં ખેતી ખચ ઓછો
આવે છે તમ ે જ આ પાકને
તરપાક ક ર લે પાક તર ક લઇ
વધારાની આવક લઇ શકાય
છે .ચણાનો
www.krishijagran.com
ુ ય ઉપયોગ બસ ે ન
બનાવવામા ં થાય છે . આ ઉપરાત ં
શાક બનાવવામા ં ,દાળ યા
ઉ પાદકતા ૧૧૩૮ ક./હ. છે . આમ
દશ અને
ઉ પાદન
ુ રાત ચણાના ં જ
ે ે હરણફાળ ભર ર ો
છે . હ ુ પણ ખે ુ તો
ુ ારલ ધ
તો
વાવી અને ભલામણ કરલ ખત ે ી
પ ધિત અપનાવે તો ચો સ દશ
અને રા યની ઉ પાદકતા ં વધાર
શકાય છે .
ધરાવતી, કાળ અથવા મ યમ
૨૫ % િવ તાર િપયત અને ૭૫%
ગોરા ુ અને રતાળ જમીનમા ં પણ
ચણાના ં પાકમા ં ભારતની
ે ા ઉ પાદકતા ં ૯૧૨ ક./હ. છે તન
કરતા
ુ રાત રા યની જ
ુ સારા થાય છે . આમ છતા ં બ
ચણા લઇ શકાય છે . બનિપયત
િવ તારમા ં ચોમાસા પછ
પાણી
કુા ું
ય તેમતેમ
ભેજમા ં પડ તે
ડ
ુ જ ર છે . બ
િપયત િવ તારમા ં હ ટર ૧૦ ટન છા ણ ું ખાતર નાખીને દાત ં ી,રાપ ં સમાર માર જમીન તૈયાર કરવી. તોની પસદ ં ગી
ુ ય બે
ુ ી અને દશી છે . કાર કા લ
સારા ભેજસં હ શ ત કાળ કાપ ં વાણી જમીનમા ં ચણા
બન િપયત હઠળ વવાય છે .
બીજ ૧૦ થી ૧૫ સે.મી.
ભારતમા ં ચણાની
જમીન અને તેની તૈયાર
બનાવવામા ં પણ ઉપયોગ થાય છે .
ચણા આપણા રા યમા ં લગભગ
આવા િવ તારમા ં વાવણી વખતે
મ મ
ચણાની વાવણી કરવામા ં આવે છે .
ુ ી કા લ
તો સફદ અને મોટા
અને તી
ઠડ ં ની જ ર પડતી
દાણાવાણી છે
હોવાથી
ને લાબ ં ો િશયાળો
ુ રાતમા ં તે ુ વ ુ જ
ઉ પાદન મળ ુ નથી. અપણા
રા યમા ં ુ ક ં ો અને હળવો િશયાળો
હોવાથી દશી ચણાની
ૂ આવે છે . ૃિષ અ ુ ળ
તો
િુનવિસટ એ દશી ચણાની
f]r»k òøkhý òLÞwykhe 2016
ણ 47
ચણાની વૈ ાનીક ખેતી
48
f]r»k òøkhý òLÞwykhe 2016
www.krishijagran.com
ચણાની વૈ ાનીક ખેતી લ અવ થાએ અને પોપટામા ં દાણા બધ ં ાવવાની અવ થાએ ૨% રુ યાનો છટ ં કાવ કરવાથી ૮ થી
૧૦ ટકા ઉ પાદન વધાર શકાય છે .
www.krishijagran.com
વખતે(૪૦ થી ૪૫ દવસે)
િપયત અને ચો ું િપયત પોપટા
બેસતી વખતે(૬૦ થી ૭૦ દવસે) હલકા િપયત આપવા. આ કટોકટ
અવ થાએ પાણી આપવાથી
િપયત યવ થાપન –
પાણીનો યો ય ઉપયોગ અને
આપણા િવ તારમા ં
ાર ની
જમીનમા ં ડાગ ં ર પાક લીધા પછ
સં હાયેલ ભેજનો ઉપયોગ કર ને
આિથક ફાયદો થાય છે . ચણાની
પાકમા ં ભલામણ કરલ િપયત જ આપવા. વ ુ પીયત આપવાથી
બનિપયત ચણા લેવામા ં આવે છે .
છોડની વાન પિતક
હોય તો િપયત આપવાથી
મોડા આવે છે
આમ છતા જો પાણીની સગવડ ઉ પાદન
ુ વ ુ મળે છે . િપયત બ
ચણામા ં ઓરાણ પછ
થમ
િપયત આપ .ુ યાર બાદ ડાળ ટવાની અવ થાએ(૨૦ દવસ
પછ ) બ ુ ં િપયત,
ી ું
લ બેસતી
ૃ ધવ ુ
થાય છે અને લ અને પોપટા થી સરવાળે
ઉ પાદન ઓ ં મળે છે . િનદામણ વ થાપન જ ર
ુ બ એક થી બે હાથ જ
િનદામણ કરવાથી સા ંુ ઉ પાદન
મળ ે વી શકાય છે . જો મ ુ રોની
અછત હોય તો ચણા ઉગતા પહલા
વાવત ે રના ં ૨ થી ૩ દવસમા ં
પે ડ િમથાલીન ( ટો પ ૧૦ લ. પાણીમા ં ૫૫ િમ.લી.) દવા હ ટર
એક કલો (સ ય ત વ)
ુ બ જ
૫૦૦ થી ૬૦૦ લટર પાણીમા ં
િમ ણ કર જમીન ઉપર
ધા પગે
છાટંવી. પાક સર ં ણ(અ) રોગો – (૧)
ુ કારો(િવ ટ) – આ રોગ બીજ અને જમીન
એમ બં ે મારફત ફલાય છે અને
પાકની કોઇ પણ અવ થાએ જોવા મળે છે .
મા છોડ ઉભા
કુાય છે
અને થડ ચીરતા ઊભી કાળ
ક થય લીટ ઓ જોવા મળે છે .
રોગ આવતો અટકાવવા માટ રોગ
f]r»k òøkhý òLÞwykhe 2016
49
ચણાની વૈ ાનીક ખેતી
50
f]r»k òøkhý òLÞwykhe 2016
www.krishijagran.com
ઉના
વૈ ાનીક ખેતી
www.krishijagran.com જમીનની પસદ ં ગી અને તૈયાર ગોરા ુ ં તેમજ ડાગ ં રની
જમીન ક
ારાની
મા ં સે ીયત વ વધાર
હોય તેવી જમીન મગના ં પાકને વ ુ
માફક આવે છે . નો પી.એચ.
ુ જ રતાળ અને બ
ક
ચો હોય તેમજ
ૃમીનો ઉપ વ હોય તેવી જમીનમા ં
ઉના ં મગનો પાક સારો થતો નથી. ઉના ં મગ ુ ં સા ંુ
ઉ પાદન
લેવા માટ ૧૦ ટન સા ંુ કોહવાયે ું
ઉના
છણી ું ખાતર જમીનમા ં મી
મગની
ુ તામા ં થી જમીનની ફળ પ
ે પ ધિત વૈ ાનીક ખતી ઠોળ પાકો ધા ય પાકો પછ
નાઇ ોજન
ુ જ મહ વ ુ ં થાન ધરાવે છે . બ
થર કરણની િવિશ ટ શ ત, ોટ નની ઉચી
મા ા અને િવપર ત વાતાવરણમા ં ટક રહવાની ખાસીયત
તેમને અ ય પાકોથી અલગ તારવે છે . ભારત િવ વમા ં
ે ર,ઉ પાદન અને વપરાશ કઠોળ ુ ં સૌથી વધાર વાવત
કરનાર દશ છે .મગ એ મહ વનો કઠોળ વગનો ુ ંકા ગાળાનો
ુ રાત રા યમા ં ચોમા ું તેમજ ઉના ં ઋ ુ જ
પાક છે
દર યાન લેવામા ં આવે છે . ચોમાસામા ં
વરસાદવાળા અને હલક જમીનમા ં તેમજ
લેવામા ં આવે છે .
ુ ા ં િપયતની ઋ મ
ુ ય વે ઓછા
તર પાક તર ક
થી ઉ પાદન ઓ ં મળે છે . યાર ઉના ં
રુતી સગવડ હોવાથી અને વાતાવરણ
અ ુ ુ ળ હોવાની સાથે સાથે રોગ અને
વાતનો ઉપ વ
પચ ં મહાલ,દાહોદ,વડોદરા,ખેડા
તેમજ દ ીણ
વધતો
અને
આણદ ં
ુ રાતના ં જ લામા ં
ુ રાતમા ં પણ હવે ઉના ં મગનો િવ તાર જ
ય છે . ુ નીયામા ં કઠોળ પાકો ુ ં સરરાશ ઉ પાદન
૮૩૬ ક./હ. છે .તેની કરતા આપણા ં દશ ુ ં સરરાશ ઉ પાદન
૬૩૦ ક./હ. છે
૩૨.૭%
ટ ું ઓ
છે .આમ કઠોળ પાક ુ ં
ઉ પાદન વધારવા અને આપણી જ ર યાતને પહોચી
વળવામાટ વૈ ાનીક અભીગમ અપનાવી સા ંુ અને ુ વ ાસભર ઉ પાદન મેળવી શક ણ
.ું
ુ ારો ધ
થાય સાથે ભેજ સં હ શ ત અને
ઉ પાદન વધે.
બીયારણ દર અને બીજ માવજત એક હ ટર જમીનમા ં વાવણીયાથી
ઓર ને વાવત ે ર કરવા ૧૫ થી ૨૦ ક.
જયાર
ખ ં ૂ ીને વાવણી કરવા ૨૦ થી
૨૫ ક. બયારણની જ ર પડ છે .
જમીન અને બીજજ ય રોગોથી પાકને
બચાવવા તથા એકમ િવ તારમા ં
છોડની રૂતી સં યા
થાયરમ
ણવવા બીજને
આથવા
કાબનડઝીમ
ગનાશક દવાનો ૩
ામ
માણે પટ આપવો.
િત કલો
બીયારણને રાઇઝો બયમ ક ચરનો
પટ આપવો
આછો હોવાથી સરરાશ ૧૦૦૦ થી ૧૨૦૦ ક./હ. ઉ પાદન
ે રમ ય મેળવી શકાય છે . ઉના ં મગ ુ ં વાવત
કર ું
ૂ મા ં વાવણા લ
કઠોળ પાકના
પછ ૨૦ થી ૨૫ દવસે રાઇઝોબીયમ વા ું ારા
ૂ ગં ડકાઓ બનવાની ળ
શ આત થાય છે . આ ગં ડકાઓ ારા
હવામા ં રહલ નાઇ ોજન ુ ં છોડના ં
ખોરાક માટ રાઇઝો બયમ
વા ું
મારફત પાત ં ર અને થાિયકરણ થાય
છે
પ રણામે છોડની
િવકાસમા ં ન ધપા
ૃ ધ અને
વધારો થાય છે .
બીજ વાવતા પહલા ં ૮ ક. બીયારણ
f]r»k òøkhý òLÞwykhe 2016
51
ઉના
વૈ ાનીક ખેતી
www.krishijagran.com
ઉના ં મગની
તો અને તેની ખાસીયતો – ુ જરાત મગ - ૪
.ુ આણદ ં મગ - ૫
િવશેષતાઓ
ક-૮૫૧
મેહા
ડાળ ની સં યા(સરરાશ)
૩.૦
૩.૦
૩.૫
--
િશગની સં યા/છોડ
૪૦.૦૦
૩૫.૦૦
૪૫.૦૦
૪૪.૦૦
િશગની લબ ં ાઇ(સે.મી.)
૭.૭
૭.૮
૬.૬
૯.૦
પાકવાનાં દવસો
૬૫ થી ૭૦
૬૦ થી ૬૫
૬૫ થી ૭૦
૭૫ થી ઓછા
૧૦૦ દાણા ંુ વજન( ામ)
૩.૭૪.
૧૪
૩.૬૦
૫.૩
દાણાનો રં ગ
ચમકતો લીલો
ચમકતો
લીલોચમકતો
લીલોચમકતો લીલો
દાણા ંુ કદ
મ યમ
મો ુ ં
મ યમ
મો ુ ં
ઉ પાદન( ક./હ.)
૧૦૦૦-૧૨૦૦
૧૨૦૦-૧૪૦૦
૧૨૦૦-૧૫૦૦
૧૬૦૦-૧૭૦૦
ખાસીયત
* ઉનાળા અને ચોમાસા
* ઉનાળા અને ચોમાસા
* ઉનાળા અને ચોમાસા * ઉનાળા અને ચોમાસા
માટ અ ુ ુ ળ
માટ અ ુ ુ ળ
માટ અ ુ ુ ળ
માટ અ ુ ુ ળ
* િશગ એક સાથે પાક
* િશગ એક સાથે પાક
* િશગ એક સાથે પાક
* િશગ એક સાથે પાક
* પચરં ગીયો રોગ વ ુ
* પચરં ગીયો રોગ વ ુ
* એક કરતા વ ુ ફાલ
* પચરં ગીયો રોગ સામે
આવે છે .
આવે છે .
* પચરં ગીયો રોગ સામે
તીકારક
તીકારક
દ ઠ ૨૫૦
ામ રાઇઝો બયમ ક ચરનો પટ
આપવો.
વાવેતર સમય ુ ર થી ૧૫ ઉના ં મગ ુ ં વાવત ે ર ૧૫ ફ આ
માચ
ુ ીના ં સમયગાળા દર યાન કરવાથી વ ુ ધ
ઉ પાદન મળે છે . વાવેતર ઉના
તર મગ ુ ં વાવત ે ર બે ચાસ વ ચે ૩૦ થી
૪૫ સે.મી રાખી કરવી. વ ુ ઉ પાદન મેળવવા માટ
એકમ િવ તારમા ં છોડની સં યા જળવાઇ એ
જ અગ ય ુ ં છે . બીજનો ઉગાવો થયા બાદ
ખાલા પડલ હોય તો બીજ વાવીને ખાલા
ુ બ
યા ં
રુવા
અને જયા વ ુ છોડ હોય તો ૧૦ થી ૧૨ દવસમા ં
પારવણી કર બે છોડ વ ચે ૧૨ થી ૧૫ સે.મી. તર રાખ .ું
તર ક હ ટર દ ઠ ૨૦ ક. નાઈ ોજન( રુ યા પે ુ ર ફો ફટ પ
પે ૨૫૦ ક. અથવા ડ .એ.પી. પે ૮૭ ક.) બીજ
52
f]r»k òøkhý òLÞwykhe 2016
ચાસમા ં
તદઉપરાત ં ૨૦ ક.સ ફર ુ વ ામા ં ણ
ઉ પાદનની
ૂ મા ં રાઇઝો બયમની ળ
પોતે હવામાનો
ઓર ને
આપ .ું
િત હ ટર આપવાથી
ોટ ન ં ૂ
ઉ પાદનની સાથે
રહતી નથી.
મગમા ં વાવણી સમયે પાયાના ં ખાતર
૪૪ ક.) અને ૪૦ ક ફો ફરસ (સ ગલ
પહલા
મેળવી લે છે
ખાતર યવ થાપન ઉના
વાવણી
માણ વધવાથી
ુ ારો થાય છે .મગના ં ધ િૃ ત થતી હોવાથી છોડ
નાઈ ોજન વાપરવાની શ ત
થી મગને
િુત ખાતરની જ ર યાત
િપયત યવ થાપન ઉના
મગને વાવની કર
થમ િપયત કર .ું
યાર બાદ બી ુ િપયત ૨૫ થી ૩૦ દવસે
આવવાની શ આત થાય પછ
આપ .ુ
લ
લ
ઉના
વૈ ાનીક ખેતી
www.krishijagran.com
આવવાની શ આત પહલા વ ુ પડતો ભેજ અને
નાઇ ોજનની વધાર લ યતા છોડની એકલી
વાન પિતક
ૃ ધ કર છે . જમીન હલક હોય તો ૨૦
દવસે િપયત આપ ુ અને યાર પછ ૧૦ થી ૧૫
દવસના ં
તર ૩ થી ૪ િપયતની જ ર પડ છે .
મગના ં પાકને ડાળ
ટવાની અવ થાએ, લ
અવ થામા ં અને િશગોમા ં દાણા ભરાવવાન
અવ થાએ િપયત અવ ય આપ .ું
જ ર
ૃ ધ અને િવકાસ માટ જમીનમા ં રહલ
પોષક
ત વો,
ભેજ,
હવામા ં
નાઇ ોજન, ાણવા ,ુ ગારવા ુ અને
રહલ
કાશ ુ ં
િનદામણ ારા બનજ ર શોષણ ન થાય તે માટ
પાકને
થમ ૩૦ દવસ
જોઇએ.મગમા ં એક
ન દામણ મ ુ રો
કયા પછ અને બીજના ં ઉગાવા પહલા ં ૫૦૦ લી.
પાણામા ં ઓગાળ
છટ ં કાવ
િનયં ણ સાર ર તે થઇ શક છે .
કરવાથી
ન દણ
કાપણી મગના ં પાકમા ં છોડ પર મોટા ભાગની િશગો
પાક ને અધ
કુાયેલ જણાય
યાર સવારના ં
સમયમા ં પાક િશગોની એક થી બે વીણી કરવી.
િનદણ િનયં ણ છોડની
( ટો પ) ૩.૩ લી .ન દામણનાશક દવા વાવત ે ર
ુ ી ન દણ ધ
ુ ત રાખવો
તરખેડ કર એક થી બે
ારા કરાવવા.ંમ ુ રોની અછત
હોય યાર હ ટર ૧.૨૫ ક. ામ પે ડ મીથાલીન
બધી િશગો એક શાથે પાક
ય તેમ હોય તો
છોડની કાપણી કર ખેતરમા ં પાથર દઇ
કુવી
ખળમા ં અથવા શ ે રથી મગના ં દાળા ટા પાડવા.
ી. ગ જર મીતેશ એમ.(િવષય િન ણાત ં -સ ય િવ ાન), ડો. આર.એફ.ઠાકોર ( ો ામ કો ઓડ નેટર) િષ ૃ િવ ાન ક , ભેટ , વલસાડ
f]r»k òøkhý òLÞwykhe 2016
53
yuðku ÔÞðMkkÞ
www.krishijagran.com
yuðku ÔÞðMkkÞ fu su ¾uzqíkku {kxu VkÞËkYÃk Au Ëuþ{kt ¾uzqíkLke ÂMÚkrík Mkkhe LkÚke, suLku fkhýu ¾uzqíkku ÃkkMku Ãkqhíkk «{ký{kt s{eLkLke WÃk÷çÄíkk, Mkkhk Ãkf, {tze{kt ÃkkfLke ÞkuøÞ ®f{ík Lk {¤ðe, òýfkheLkku y¼kð, SrðfkuÃkksoLkLkk yLÞ fkuE rðfÕÃk LkÚke. yk ík{k{ fkhýkuLku ÷eÄu ykðf ÚkE þfíke LkÚke. íkuLku ÷eÄu ½hu÷w ÔÞðnkhku{kt yLkuf ykŠÚkf {w~fu÷eLkku Mkk{Lkku fhðku Ãkzu Au. yk ÂMÚkrík{kt ¾uzqíkkuLku ¾uíkeLke MkkÚku yLÞ ÔÞðMkkÞ Ãkh æÞkLk ykÃkðkLke sYh Ãkzu Au. òu ¾uzqíkku Mkwðh Ãkk÷LkLke þYykík fhu íkku íku íku { Lkk {kxu
54
f]r»k òøkhý òLÞwykhe 2016
÷k¼ËkÞe çkLke þfu Au. Mkwðh Ãkk÷Lk fkuE Ãký ¾uzqík fhe þfu Au. yk {kxu Mkhfkh îkhk Ãký MknkÞ ykÃkðk{kt ykðu Au . yk ÔÞðMkkÞ ¾u z q í kku L ke hkusøkkhe {kxu Mkkhe íkfLkw MksoLk fhu Au. f]r»k òøkhýu yk ÷u¾{kt yk ytøku rðMík]ík {krníke ykÃkðkLkku «ÞkMk fÞkuo Au. Mkwðh WAuhÚke ¾uzqíkku Mkkhk ÃkiMkk f{kE þfu Au. yuf Lksh{kt Mkwðh Ãkk÷LkMkw ð h Ãkk÷Lk rðïLkk yLku f Ëuþku{kt ÚkkÞ Au. íkuLkk Ãkk÷Lk{kt [eLk MkkiÚke ykøk¤ Au. [eLk çkkË ÞwyuMk,
çkúkÍe÷, s{oLke, rðÞuíkLkk{,MÃkuLk, hrþÞk, fuLkuzk, £ktMk yLku ¼khík Au. ¼khík{kt Mkwðh WíÃkkËLk ðMíkeLkku ykþhu 28 xfk yux÷u fu 14 r{r÷ÞLk fhíkkt ðÄkhu Au. W¥kh-ÃkqðoLkk hkßÞku{kt Mkwðh Ãkk÷Lk ðÄkhu ÚkkÞ Au. yk WÃkhktík ËuþLkk yLkuf hkßÞku{kt yk ÔÞðMkkÞLkku rðfkMk ÚkÞku Au. Mkwðh Ãkk÷LkLke þYykík: yk ÔÞðMkkÞLke þYykík fhíkk Ãknu÷k íku ytøku Ãkqhíke òýfkhe {u¤ððe sYhe Au. yk ÔÞðMkkÞ{kt Úkíkk ¾[o, MÚkkLkLke ÃkMktËøke, MkwðhLke «òíke ytøku
yuðku ÔÞðMkkÞ
òýfkhe, ÔÞkÃkkh òu¾{, ÃkþwykuLke rçk{khe yLku çkòhLkwt ÞkuøÞ ¿kkLk nkuðw òuEyu. Mkwðh Ãkk÷LkLkk VkÞËk 1. {kMk WíÃkkËLk{kt yLÞ ÃkþwykuLke íkw÷Lkk{kt ÃkÞkoó «{ký{kt {kMk «kó ÚkkÞ Au. yk {kMk ðÄkhu «kuxeLk Ähkðu Au. 2. {kuxk¼køku yuðk ¾kã ÃkËkÚkkuo fu su Vufe Ëuðk{kt ykðu Au, íku Mkwyh Ãkk÷Lk {khVíku íku { Lku Ãkku » ký ykÃke þfkÞ Au. 3. {kËk Mkwðh yuf ð¾ík{kt 10 Úke 12 ðå[kLku sL{ ykÃku Au. {kËk
www.krishijagran.com ð»ko{kt ºký ð¾ík çkå[kLku ßL{ ykÃku Au. 4. yk ÔÞðMkkÞ{kt íku { Lkk hnu ð kÚke MÚkkLk yLku yLÞ Mkk{økúe Ãkh ykuAk hkufkýLke ykð~Þfíkk hnu Au. 5. MkwðhLku ÷E ¼khík WÃkhktík yLÞ Ëuþku{kt ¾kMk {køk Ähkðu Au. 6. Mkkhe ykðfLke ÿrüyu A Úke ykX {rnLkk{kt Mkkhe y k ð f L k e þYykík ÚkE òÞ Au . yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu fur{f÷ MðYÃk{kt íku { s Mkki Ë Þo «MkkÄLk yLku hMkkÞýef WíÃkkËLkku{kt «Þkuøk Úkðk MkkÚku íku L ke Mkkhe {køk hnu÷e Au. Mkwðh Ãkk÷Lk {kxu ÞkuøÞ MÚkkLk íku L kk Ãkk÷Lk {kxu yu f yu ð k MÚkkLkLke ÃkMktËøke fhðe òuEyu fu su Úkku z w ¾w Õ ÷w nku Þ yLku Mkh¤íkkÚke ÃkþwykuLku hnuðkLke ÔÞðMÚkk WÃk÷çÄ Ähkðu. òu 20 Mkwðh nkuÞ íkku ykuAk{kt ykuAk 2 ðøko {exh «rík Mkwðh hnuðkLke ÔÞðMÚkk nku ð e òu E yu . yk MkkÚku
«sLkLk {kxu MÚkkLkLke sYh hnu Au. Mkwðh Ãkk÷Lk{kt ykðíkku ¾[o Mkwðh Ãkk÷LkLke þYykík fhíke ð¾íku {wÏÞíðu ÔÞðMÚkk, ÷uçkh, ¼kusLk Mkk{økúe, «sLkLk, ËðkykuLkku ¾[o æÞkLk{kt hk¾ðku. fkuE ÔÞÂõík 20 {kËk MkwðhLkwt Ãkk÷Lk fhu íkku íku rnMkkçkÚke 20 ðøko{kt 150 YrÃkÞk «rík ðøko øksÚke 60,000 YrÃkÞk, 2 Mkwðh {kxu 70 ðøko øks rnMkkçkÚke 25,200 YrÃkÞk, Mxku÷ Y{ Ãkh ykðíkk ¾[o ÷øk¼øk 30,000 yLku ÷uçkh{kt ¾[o ykþhu 60,000 ÚkkÞ Au. yk{ òuðk sEyu íkku ¾[o «Úk{ ð»kuo 2,80,000 ÚkkÞ Au. çkeò ð»kuo íkuLkk «sLkLk yLku çkå[kyku ykðíkk ¾[o 3,00,000 ÚkkÞ Au. yk WÃkhktík «Úk{ ð»ko ÷k¼ ykþhu 21,200 ÚkkÞ Au. çkeò ð»kuo LkkUÄÃkkºk ÷k¼ ÚkkÞ Au. ¾[oLke íkw÷Lkk{kt ÷ktçkk økk¤kLku æÞkLk{kt hk¾eLku ÷k¼ ÚkkÞ Au. Mkhfkh îkhk ykŠÚkf MknkÞ Mkwðh Ãkk÷Lk {kxu Mkhfkh îkhk ykŠÚkf MknkÞ ykÃkðk{kt ykðu Au. yk ÔÞðMkkÞLke þYykík yk{ íkku ¾[oLkk «{ký, «òrík yLku hnuðkLke ÔÞðMÚkk Ãkh rLk¼oh hnu Au. ÔÞðMkkÞ{kt ykðíkk ¾[o {kxu fux÷ef Mkhfkhe MktMÚkk suðe fu Lkkçkkzo yLku Mkhfkhe çku L fku îkhk ykŠÚkf MknkÞ WÃk÷çÄ fhkððk{kt ykðu Au. ¾uzqíkkuLke [ku¬Mk Mk{Þ
f]r»k òøkhý òLÞwykhe 2016
55
yuðku ÔÞðMkkÞ yðrÄ Ëuðk [wfððk{kt síke hnuíke nkuÞ Au. skufu çkUf yLku LkkçkkzoLkk fkÞko÷ÞÚke yk ytøku {krníke WÃk÷çÄ çkLke þfu Au. Mkwðh Ãkk÷Lk íkk÷e{ MktMÚkk Mkw ð h Ãkk÷Lk ÔÞðMkkÞ fhíkk Ãknu÷k íkuLke íkk÷e{ ÷uðe sYhe Au. Mkwðh Ãkk÷Lk íkk÷eLk ykÃkíke yLkuf MktMÚkkyku Au. ¼khíkeÞ f]r»k MktþkuÄLk Ãkrh»kË hk»xÙeÞ Mkwfh MktþkuÄLk fuLÿ, Ãkþw r[rfíMkk rðãk÷Þku yLku f]r»k rð¿kkLk fuLÿku îkhk ¾uzqíkkuLku Mk{Þktíkhu Mkwðh Ãkk÷LkLke íkk÷e{ ykÃkðk{kt ykðu Au. yk[kÞo yu L k.S.ht ø kkhkð f] r »k Þw r LkðŠMkxe, yu y kEMkeykhÃke sçk÷Ãkw h yLku ykEMkeykhÃke sçk÷Ãkw h íkÚkk ykEðeykhykE EßsíkLkøkh ðøku h u Mkt M Úkkyku { kt MktþkuÄLk fkÞo ÚkkÞ Au. MkwðhLke {wÏÞ òíkku :Ëuþ{kt MkwðhLke yLkuf «òíkeyku Au, Ãkhtíkw MkVuË ÞkufoþkÞh, ÷uzhuMk, nÕfk MkVuË ÞkufoþkÞh, nuBÃkþkÞh, zâwhkuf, ELzeSrLkÞMk yLku ½w½Á ðÄkhu
56
f]r»k òøkhý òLÞwykhe 2016
www.krishijagran.com «[r÷ík Au. MkVuË ÞkufoþkÞh: yk «òrík ¼khík{kt ðÄkhu òuðk {¤u Au. òufu íku yuf rðËuþe òík Au. íkuLkku htøk MkVuË yLku õÞkf õÞktf fk¤k Äççkk òu ð k {¤u Au . fkLk {æÞ{ ykfkhLkk yLku [nuhku Úkkuzku W¼ku ykfkh Ähkðu Au. «sLkLkLke çkkçkík{kt yk ¾qçk s Mkkhe «òrík Au, Lkh MkwðhLkwt ðsLk 300-400 rf÷ku yLku {kËk MkwðhLkwt 230-320 rf÷ku ykÃkÃkkMk Au. ÷uLzhuMk: íku L kku ht ø k MkVu Ë , þkherhf MðYÃk{kt ÷ktçkk, fkLk-Lkkf-ÚkqÚkLk Ãký ÷ktçkk nkuÞ Au. «sLkLkLke çkkçkík{kt íku ¾qçk s Mkkhe «òrík Au. íku{k Þkufo þkÞhLke Mk{kLk økwý Ähkðu Au. Lkh MkwðhLkwt ðsLk 270-360 rf÷ku yLku {kËk 200 Úke 320 rf÷ku ðsLk Ähkðu Au. nuBÃkþkÞh: yk «òrík {æÞ{ ykfkhLke nkuÞ Au. þheh økXe÷w yLku htøk fk¤ku nkuÞ Au. Lkh Mkwðh ykþhu 300 rf÷ku yLku {kËk Mkwðh 250 rf÷ku ðsLk Ähkðu Au. ½wt½Á: yk «òríkLkk Mkw ð h {kuxk¼køku W¥kh-Ãkqðo hkßÞ{kt òuðk {¤u Au. ¾kMk fheLku çktøkk¤{kt íkuLkwt Ãkk÷Lk fhðk{kt ykðu Au. íkuLke ð]rØ Mkkhe nkuÞ Au. {kfuoxªøk yLku çkòh yk{ íkku íkuLke ¼khík{kt Mkkhe {køk Au Ãkhtíkw ûkuºkeÞ {køk WÃkhktík rðËuþ{kt Ãký ¼khík{ktÚke rLkfkMk fhðk{kt ykðu Au. ¼khík{ktÚke ykþhu A ÷k¾ fhíkk ðÄkhu yLÞ Ëuþku{kt rLkfkMk fhðk{kt ykðu Au .
MkkiËÞo «MkkÄLkku yLku fur{f÷ MðYÃk{kt «Þkuøk fhðk{kt ykðu Au. íku ÔÞðMkkÞ ¾uzqíkku {kxu ÷k¼ËkÞe Au.
yk ÔÞðMkkÞ Ãkh hk»xÙeÞ þqfLk Ãkk÷Lk MktþkuÄLk fuLÿLkk «kusuõx zkÞhuõxh f{ zkÞhuõxh zku. rË÷eÃk fw{khLkwt fnuðwt Au fu yk ÔÞðMkkÞ ¾uzqíkku {kxu ÷k¼ËkÞe Au, suÚke ¾uzqíkkuLku Mkkhku LkVku {¤e þfu. òu fkuE ¾uzqík ÃkkMku ykuAk «{ký{kt s{eLk nkuÞ íkku íku íku L kku yk ÔÞðMkkÞ {kxu WÃkÞkuøk fhe þfu Au. íku{k Mkhfkh îkhk Ãký {ËË fhðk{kt ykðu Au. yk {kxu íkk÷e{ fkÞo ¢ {ku L kw t Ãký ykÞku s Lk fhðk{kt ykðu Au.
E{hkLk ¾kLk Ãkºkfkh, f]r»k òøkhý {ku :9582957538 Email: imran@krishijagran.com
ZFlX O/
www.krishijagran.com
ekfld {krMkf Hkfo";Qy ¼rð»ÞV¤ {u»k rçkLksYhe heíku ÃkiMkk ¾[oðkLke ykËíkLku rLkÞtrºkík fhðe ¾qçk s sYhe Au. yuðw Ãký çkLke þfu fu «u{-MktçktÄku{kt ¾kMk hku[fíkk Lk hnu.
ð]»k¼ LkkufheÞkík ðøkoLku fux÷ef ÃkhuþkLkeLkku Mkk{Lkku fhðku Ãkze þfu Au. fkhkuçkkheykuLku íkkífkr÷f LkVku Lknª ÚkkÞ. Ãkhtíkw Äe{u Äe{u [ku¬MkÃkýu ÷k¼ Úkþu
®Mkn
ffo ykðfLku ÷E MkkðÄkLk hnku. ykŠÚkf çkkçkíkku{kt fkuE Ãký ÔÞÂõík Ãkh ykt¾ku çktÄ fheLku rðïkMk fhðku ½kíkf Mkkrçkík ÚkE þfu Au.
íkw÷k SðLk MkkÚke MkkÚku MLkun«u{¼Þko {Äwh MktçktÄ s¤ðkE hnu. y÷çkík yk ð»ko íkw÷k hkrþLkk fux÷kf òíkfku Ãkrhðkh MkkÚku MktçktÄ ¾hkçk fhe þfu Au.
{fh ík{khe ðkýe{kt MktÞ{ hk¾ku, íkuLkk Ëw¾Ë Ãkrhýk{ ykðe þfu Au. MkhËËo, çkËns{e yLku {kLkrMkf íkýkð ík{khk MðMÚk SðLkLku yMkh fhe þfu Au.
Vuçkúwykhe 2016 r{ÚkwLk ¾[o Ãkh rLkÞtºký hk¾ku fkhý fu ykðf{kt Úkkuzku ½xkzku ÚkE þfu Au. ykŠÚkf MktfxkuÚke çk[ðk {kxu Éý ÷uðkLkwt ð÷ý Lk hk¾ku
fLÞk
¼khu yknkh ÷uðkÚke Ëqh LkkýkfeÞ ð»koÚke s hnku. þçkkhÚke ytíkh fux÷kf LkwfMkkLk ÚkE þfu çkLkkðe hk¾ku, yk çkkçkík Au. çkwÄ çkkh{k MÚkkLku fkuE ðhËkLkÚke f{ LkÚke. nkuðk Aíkk {w~fu÷eykuLkku ykŠÚkf ÂMÚkrík Mkkhe hnuþu. Mkk{Lkku fhðku Ãkzu. íÞkhçkkËLkku Mk{Þ ík{khk {kxu rníkfkhe hnuþu.
ð]rùf ykLktË-«{kuË yLku {LkkuhtsLk{kt Mk{Þ rðíkkððkÚke ík{khk fkÞkuo Ãkh íkuLke Lkfkhkí{f yMkh ÚkE þfu Au
fwty ík{khe ykŠÚkf ÂMÚkrík {sçkqík hnuþu. ðÄw Mkkhe ykŠÚkf ÂMÚkrík MkkÚku r{ºkkuLkku Ãký ¼hÃkqh MknÞkuøk {¤þu.
ÄLk LkkufheÞkík ÷kufku {kxu yk ð»ko yLkwfq¤ Au. ykuøkMx MkwÄe ík{khk ¢kuÄ Ãkh rLkÞtºký hk¾ku. íÞkhçkkË ÂMÚkrík{kt MkwÄkhku ykðþu.
{eLk ík{khe yuf LkkLke ¼q÷ Ãký LkwfMkkLk yÃkkðe þfu Au. {kxu ftE Ãký fhíkk yøkkW Ãkqhku rð[kh fhðku.
f]r»k òøkhý òLÞwykhe 2016
57
ઉ પાદન લો ચ
www.krishijagran.com
{rnLÿkyu y{urhfk{kt E÷uõxÙef Mfqxh suLksu hsq fÞwO
ðk
nLk çkLkkðíke ¼khíkeÞ ft à kLke {rnLÿkyu y{u r hfk{kt ÃkÞko ð hýLku yLkwfq¤ rÿ[r¢Þ ðknLk çkòh{kt ¾kMk søÞk çkLkkððkLkk «ÞkMk ytíkøkoík yk Mkókn fur÷VkuŠLkÞk þnuh{kt E÷uõxÙef Mxwh suLksu hsq fhu÷ Au. {rnLÿkLkk Mfwxh suLksu 2.0 Ãknu÷w Vw÷e E÷uõxÙef Mfqxh Au, suLkku rð[kh rMkr÷fkuLk ðu÷e{kt íkiÞkh fhðk{kt ykðu÷ Au yLku íkuLku r{rþøkLkLkk yuLk ykçkoh{kt yuMkuBçk÷ fhðk{kt ykðu÷ Au. þnuh{kt yðhsðh, Ãkk‹føk, ¼ezðk¤k yLku «Ëq»kýÚke òuzkÞu÷ ÃkzfkhkuLkku Mkk{Lkku fhðk{kt íku {ËË {¤e hnu íku heíku íkuLke rzÍkELk íkiÞkh fhðk{kt ykðe Au, yk MfqxhLku íkksuíkh{kt ykuf÷uLz{kt hsq fhðk{kt ykðu÷ Au. suLksu 2.0 {kt VuhVkh fhe þfkÞ íkuðk r÷rÚkÞ{ ykÞhLk çkuxhe ÷køku÷ Au, su øk{u íÞkhu MxkLzzo E÷uõxÙef ykWx÷ux Ãkh rh[kso fhe þfkÞ Au.
Mku
ykEVkuLk 6 yuMkLku x¬h ykÃkþu øku÷uõMke yuMk7
{Mktøk øku÷uõMke yuMk7Lke hsqykík yøkkW íkuLke {krníke ònuh ÚkE økE Au. xuf ðuçkMkkExTMkLkk ynuðk÷ «{kýu ftÃkLke yk M{kxoVkuLkLke ºký ðurhÞLx hsq fhþu. MkqºkkuLkk sýkÔÞk «{kýu Vuçkúwykhe{kt ÞkuòLkkh {kuçkkE÷ ðÕzo fkUøkúuMk{kt ftÃkLke yuMk7, yuMk7, yuMk, yuMk7 yuMk Ã÷Mk M{kxo VkuLk hsq fhe þfu Au. ynuðk÷ «{kýu Mku{Mktøk øku÷uõMke yuMk7Lke ®f{ík yuMk6Úke ÷øk¼øk 10 xfk ykuAe nþu. yuðw {kLkðk{kt ykðu Au fu VkuLk{kt ykEVkuLk 6yuMk suðk s ÷kEð rÃkõ[h rV[h nþu. òufu yuÃk÷ yøkkW yu[xeMkeyu Vý íkuLkku WÃkÞkuøk fÞkuo Au, Ãkhtíkw ykEVkuLk 6yuMk çkkf yk rV[h ½ýk ÷kufr«Þ ÚkE økÞk Au. íkksuíkh{kt s yk Ve[hLke íkMðehLke MkkÚku fkuE çkuføkúkWLz ðkuEMk nþu Lknªt. yk Ve[hLke {ËËÚke VuMkçkqf, EMxkøkúk{ suðe MkkurþÞ÷ Lkuxð‹føk MkkEx Ãkh SykEyuV E{us þuh fhe þfkþu. yuõMkÃkxoLkw {kLkðwt Au fu øku÷uõMke yuMk7{kt 5.5 #[Lke Vq÷ yu[ze M¢eLk, 3 Sçke hu{ yLku 16 SçkeLke ELkrçkÕx {u{he ykÃkðk{kt ykðþu, suLku 128 çkeS MkwÄe rðMíkkhe þfkþu. íku yuLzÙkuEz 5.1.1 ÷ku÷eÃkkuÃk Ãkh fk{ fhþu. M{kxoVkuLk{kt ftÃkLke ÃkkuíkkLkk yuõMkÞLkku 8890 r[ÃkMkux yLku õðku÷fku{ MLkuÃk zÙuøkLk 820 yuMkykuMke «kuMkuMkh ykÃkðk{kt ykðþu.
nðu {wMkkVhLkk Eþkhk Ãkh [k÷þu yLkku¾e MkwxfuMk
{w
MkkVhe Ëhr{ÞkLk {wMkkVhkuLku ¼khu Mkwxfux Úkfðe Ëu Au, Ãkhtíkw nðu M{kxo MkwxfuþLkku WÃkÞkuøk yuf Mkkhku rðfÕÃk çkLke þfu Au. yk MkwxfuMkLku ÃkfzðkLke sYh LkÚke, çkMk yuf yuf EMkkhkÚke íku ík{khe MkkÚku [k÷ðk ÷køkþu. yk yLkku¾e MkwxfuxLkwt rLk{koý yuLkÞwyuMk hkuçkkurxõMk ði¿kkrLkfkuyu fÞwO Au. yuLkÞwyu hkuçkkurxõMk MktMÚkkLkk {íku yk MkwxfuMk{kt fu{uhk, MkUMkh yLku çÕÞwxqÚk ÷køku÷ Au. íku ðÃkhkþfkhLku M{kxoVkuLkÚke òuzþu, íkuLkk Mkq[LkLku ykÄkhu Ãkk÷Lk fhþu. yux÷w s Lknª yk MkwxfuMk yux÷e M{kxo Au fu òu fkuE yòýe ÔÞÂõíkyu íkuLku MÃkþo Ãký fhe ÷eÄku íkku íku yu÷k{o ðøkkzðkLkwt þY fhþu. yk WÃkhktík íku AeLkðe ÷uðk fu [kuhe ÚkðkLkku fkuE zh hnuþu Lknª. 58
f]r»k òøkhý òLÞwykhe 2016
JFGUL
www.krishijagran.com
Lkðk ð»koLke Wsðýe ÃkLkeh{ktÚke çkLkkðu÷ LkkMíkkykuÚke fhku fkuçke {Lk[wrhÞLk Mkk{økúe : fkuçke: yuík LkkLke fkuçke (Mk{khu÷e), {uËku yzÄku fÃk, yhkhkux 1 {kuxe [{[e, MðkË «{kýu {eXw, ÷e÷k {h[k (çkkhef Mk{khu÷k), ÷MkýLkwt ÃkuMx yzÄe [{[e, ykËw yzÄe [{[e, zwtøk¤e Äkýk Mk{khu÷k, ysðkELk [kuÚkk ¼køkLke [{[e, MkkuÞk MkkuMko çku [{[e, zwtøk¤e 2 (çkkhef Mk{khu÷e), ÷k÷ {h[k MkkuMko 2 LkkLkk [{[k, ík¤ðk {kxu ½e. rðrÄ : {kuËk, yhkhkux yLku {eXkLku ÃkkýeLke MkkÚku r{r©ík fhe ÃkuMx fhku, fkuçkeLkk Mk{khu÷k xwfzk íku{k Lkkt¾e ½e{kt ík¤ku. çkeS fzkE{kt ½e økh{ fhe íku{k ÷Mký-ykËwLkk ÃkuMxLku Lkk¾eLku çku r{rLkx {kxu ík¤ku. nðu íku{k çkkhef Mk{khu÷ zwtøk¤e, {h[kLku Lkk¾eLku Úkkuze ðkh MkwÄe ík¤ku. nðu íku{k £kE fkuçkeLku r{r©ík íkheLku økúuðe çkLkkðku. çkkhef Mk{khu÷ zwøk¤e yLku ÄkýeLkk ÃkktË Lkk¾e økh{køkh{ rÃkhMkku.
ÃkLkeh ÃkuLk fuf Mkk{økúe : {uËku 2 {kuxk [{[k, {fkELkku ÷kux ËkuZ [{[e, yzÄe [{[e {eXw,yzÄk [{[e {he, 2 [{[k ËqÄ, 2 {kuxk [{[k ½e, yzÄku fÃk Ãkkýe ¼hkðLk Mkk{økúe : yuf fÃk ÃkLkeh,yuf Mk{khu÷e zwtøk¤e, {eXw, {h[k, ysðkELk, ÷k÷k {h[k, MkVuË MkkuMko, 2 {kuxk [{[k ½e, {fkELkku ÷ku 2 [{[k rðrÄ : ½e økh{ fhku yLku {fkELkku ÷kux r{r©ík fhe yuf r{rLkx {kxu økh{ fhku. íku{k ËqÄLkwt r{©ý fhku yLku økkZ heíku Ãkfðku. nðu çkeò ðkMký{kt ÃkuLkfufLke Mkk{økúeLku r{r©ík fhku, LkkuLkÂMxf ÃkuLkLku økh{ fhku yLku ½e íkÚkk Mkk{økúe Lkk¾eLku íkuLkwt r{©ý fhku. yk ÃkuLkfufLku yuf íkhV Ãkfðku yLku ÃkuLkÚke íku fkZe ÷ku. ¼hkðLkLke Mkk{økúeLku r{r©ík fhku. ÃkuLkfuf Ãkh hk¾ku yLku Vhe íkuLku Mkufku. nðu MkVuË MkkuMko Lkk¾e 15 r{rLkx MkwÄe 180 rzøkúe MkuLxeøkúux Ãkh Mkufku. nðu MxÙkuçkheÚke MkòðeLku rÃkhMkku.
f]r»k òøkhý òLÞwykhe 2016
59
T\N]Z:TL
www.krishijagran.com
yÃkqhíke Qt½ ykhkuøÞ {kxu nkrLkfkhf
Ãkq
híke Ÿ½ ÷uðkLkk yLkuf VkÞËk Au, íku ík{khe ô{h ðÄkhe þfu Au. íkksuíkh{kt s ÚkÞu÷k yuf MktþkuÄLk{kt yk çkkçkík æÞkLk{kt ykðe Au fu ÃkÞkoó Ÿ½ Lknª ÷uLkkhLke ô{h Ëu¾kE ykðu Au yLku ykuAe ô{h{kt s ð]Ø Ëu¾kÞ Au. hkus 7-9 f÷kf ô½ðkÚke ík{khwt MðkMÚÞ MkkÁt hnu Au. íkuLkkÚke Mkðkh ¾wþLkw{k íkku hnu Au íku MkkÚku íkýkð,yðMkkË yLku ykuAe Ÿ½Lku ÷eÄu Úkíke rçk{khe Úkíke LkÚke. yk WÃkhktík ík{u MkwtËh Ëu¾kð Aku, {kxu Ãkqhíkk «{ký{kt Ÿ½ ÷ku. ÃkÞkoó Ÿ½ Lknª ÷uðkÚke ík{khk [nuhk ÃkhLke [{f ykuAe ÚkE òÞ Au yLku [nuhk ÃkhLke íð[k Mk{Þ fhíkk ðnu÷k ð]rØ ÚkE òÞ Au. y{urhfkLke ÞwrLkðŠMkxe nkuÂMÃkx÷ fuMk {urzf÷ MkuLxhLkk rVÍerþÞLk yLku ði¿kkrLkfku îkhk fhðk{kt ykðu÷k MktþkuÄLk{kt yk {krníke òýðk {¤e níke. íku{ýu ÃkkuíkkLkk MktþkuÄLk{kt òuÞwt níkwt fu Ÿ½ íð[kLke fk{økehe yLku íku{Lke ô{hLku yMkh fhe þfu Au. su ÷kufku ô{h fhíkk ðnu÷k ð]Ø Ëu¾kÞ Au íku{Lkk{kt yÕxÙkðkÞ÷ux rðrfhýku Mkrník ÃkÞkoðhýLke yLÞ Lkfkhkí{f yMkhÚke ÍzÃk¼uh {wõík ÚkðkLke ûk{íkk Ãký hnuíke LkÚke. yÃkqhíke Ÿ½Lku ÷eÄu ÔÞÂõíkLkk [nuhk Ãkh WËkMke Lksh ykðu Au. íkuLku ÷eÄu íku Úkkfu÷ku Ëu¾kÞ Au yLku [nuhku Ve÷ku ÷køku Au. MkkÚku [nuhk Ãkh fk¤k Äççkk, LkkLke hu¾kyku Ãký òuðk {¤u Au. òu ík{u ÞwðkLk, íktËwhMík yLku MkwtËh Ëu¾kðk ÷køkíkk nkuÞ íkku Ãkqhíkk «{ký{kt Ÿ½ ÷uðe òuEyu. Ãkqhíkk «{ký{kt Ÿ½ MðkMÚÞLku MkkÁt fhðk{kt {ËËYÃk çkLku Au.
Ë
«kf]ríkf heíku rLk¾khku rþþwLke íð[k
huf {kíkk nt{uþk yuðwt EåAu Au fu íkuLkwt çkk¤f MkkiÚke ykf»kof yLku MkwtËh Ëu¾kÞ. òu ík{u çkk¤fLke íð[kLku fwËhíke heíku rLk¾khðk EåAku Aku íkku yk heík MkkiÚke yMkhfkhf yLku íkuLkk «ÞkuøkÚke íð[k Ãkh fkuE s ykz yMkh Ãký Úkíke LkÚke. òu çkk¤f sL{òík økkuÁ Lk nkuÞ íkku íkuLke íð[kLku rLk¾khðk{kt fkuE s {w~fu÷ fk{ LkÚke. fux÷ef yuðe Ãký heík Au su ík{u ys{kðeLku çkk¤Lke íð[kLku rLk¾khe þfku Aku . y÷çkík çkk¤fLke íð[k ¾qçk s Lkkswf nkuÞ Au {kxu fkuE Ãký WÃkkÞ ys{kðíkk Ãknu÷k zkuõxhLke Mk÷kn [ku¬Mk Ãkýu ÷uðe òuEyu. 1. Lkðþufk íku÷Úke {k÷eþ: {kr÷þ çkk¤¾ {kxu ¾qçks sYhe Au, Ãkhtíkw Mkk{kLÞ íku÷Lku çkË÷u rçk÷fw÷ Lkðþufk íku÷Úke þheh Ãkh {kr÷þ fhðwt òuEyu. çkk¤fLku {kr÷þ fhíkk Ãknu÷k òuE ÷uðwt fu íku÷ çknw økh{ LkÚke Lku . {kr÷þ fhðkÚke çkk¤fLke íð[k{kt [{f s¤ðkE hnu Au. 2. ßÞwþ Ãký rÃkðzkðku: V¤ yLku íkuLkwt ßÞwþ þhehLku {sçkqík íkku çkLkkðu Au íku MkkÚku V¤Lkk ßÞwþLkk MkuðLkÚke çkk¤fkuLke íð[k Ãký rLk¾he WXu Au. ík{khk çkk¤fLku hkus Úkkuzk «{ký{kt MktíkhkLkwt ßÞwþ, MkVhsLk ßÞwþ ykÃke þfkÞ Au. 3. [tËLk ÃkkWzh: [tËLk {kuxk ÷kufkuLke s Lknª Ãkhtíkw çkk¤fkuLke íð[kLku Ãký rLk¾khðk{kt {ËËYÃk çkLku Au. 1 [{[e [tËLk ÃkkWz ÷ELku íkuLku ËqÄ{kt r{r©ík fhe ÃkuMx çkLkkðku. íku ÃkuMx{kt Úkkuzw ½e Lkk¾ku. ßÞkhu ÃkuMx íkiÞkh ÚkE òÞ íÞkhu þheh Ãkh n¤ðk nkÚk ðzu ÷økkðku. íkuLkkÚke çkk¤fLkk þheh Ãkh Úkíkk ËkýkLku Ëqh fhe þfkþu yLku íð[k rLk¾he WXþu. yk Ãký WÃkÞkuøke Au: økw÷kçks¤, ËqÄ yLku çkuMkLkLkwt r{©ý fheLku M¢çk çkLkkðku. íkuLkkÚke íð[k Ãkh n¤ðk nkÚkÚke {kr÷þ fhðkÚke íð[k rLk¾he WXu Au. çkk¤fLku Mkk{kLÞ íkzfk{kt hk¾ku òufu yuf ð¾ík zkuõxhLke Mk÷kn ÷uðe sYhe Au. çkk¤fLku ËqÄ yÚkðk økw÷kçk s¤Úke MLkkLk fhkððwt òuEyu. çkk¤fLku çknw økh{ ÃkkýeÚke MLkkLk fhkðþku Lknª. 60
f]r»k òøkhý òLÞwykhe 2016
ખેલ
www.krishijagran.com
çkeçkeMkeLkku Ëkðku: xku[Lkk 16 xurLkMk ¾u÷kzeyu rV®õMkøk fhe
øk
ík ËþfLkk xku[Lkk 50{ktÚke 16 xurLkMk Ã÷uÞMko Ãkh rV®õMkøk{kt Mkk{u÷ nkuðkLkk MktËun Ëþkoððk{kt ykðe hÌkk Au. çkeçkeMke yLku çksVez LÞwLkk Ëkðk «{kýu fux÷ef rMk¢ux VkEÕMk òuE Au, su{k yuðk Mkçkwík {éÞk Au, suLku ðÕzo xurLkMkLkk xku[Lkk Míkh Ãkh {kuxkÃkkÞu Vu÷kÞu÷ ¼úü[khLkku ¾w÷kMkku ÚkÞku Au. çkeçkeMkeyu ¾w÷kMkku fÞkuo Au fu 16 yuðk ¾u÷kzeyku Au su xku[Lkk 50 hu®føk{kt Mkk{u÷ níkk, suyku fkuE ÂMÚkrík{kt òýeòuELku nkÞko nkuðkLke þõÞíkk ËþkoðkE Au. suLke òýfkhe xurLkMk y¾tzíkk yufkELku níke. yk{ Aíkkt ¾u÷kzeykuLku su økúuLzM÷u{ rðsuíkk Ãký Mkk{u÷ Au. yk ¾u÷kzeykuLku õÞkhu h{íkk yxfkððk{kt ykÔÞk Lk níkk. xurLkMk økík{kt ¼qftÃk MksoLkkhk yk {n¥ðLkk ynuðk÷ ð»koLkk «Úk{ økúkLzM÷u{ ykuMxÙur÷ÞLk ykuÃkLkLke ÃkqðoMktÎÞk Ãkh ykðu÷ Au. çkeçkeMke yLku çksVez îkhk yuðku ¾w÷kMkku fhðk{kt
ykÔÞku Au fu yk ÃkuÃkMko{kt ð»ko 2007{kt ðÕzo {UMk xurLkMkLke økð‹Lkøk çkkuze îkhk þYykík fhðk{kt ykðu÷e, su yuf íkÃkkMk ytíkøkoík Au. yuðku Ëkðku fhðk{k ykðu Au fu yk íkÃkkMk{kt hrþÞk, Exk÷e yLku rMkrMk÷e{kt yuðk yLkuf MkxkuzeÞkyku Au su {u[ rV®õMkøk Ãkh Mkèku fhu Au yLku nòhku zku÷hLke f{kýe fhu Au. çksVezLkk {íku yk ¾u÷kzeyku {kuxe xwLkko{uLx Ëhr{ÞkLk nkuxu÷Lkk Y{{kt rLkþkLk çkLkkððk{kt ykðu÷ yLku yuf rVõMk {u[ {kxu 50 nòh zku÷h yÚkðk íkuLkk fhíkk ðÄkhu hf{Lke ykuVh fhðk{kt ykðe. òufu ¾u÷kzeykuLkk {kíkku nsw MkwÄe ònuh ÚkÞk LkÚke.
fkun÷eyu yuf s Ãkkhe{kt Mkr[Lk, rzrðr÷ÞMko yLku økktøkw÷eLkk hufkuzo íkkuzâk
xe
{ EÂLzÞkLkk rËøøks ¾u÷kze rðhkx fkun÷e ðLk-zu r¢fux{kt MkkiÚke ÍzÃke Mkkík nòh hLk çkLkkðLkkh ¾u÷kze çkLke økÞku Au. fkun÷eyu ykuMxÙur÷Þk Mkk{u ºkeS ðLkzu{kt yk hufkuzo çkLkkÔÞku níkku. yk MkkÚku fkun÷eyu 169 {u[{kt 161 h{ík{kt ÃkkuíkkLke 24{e MkËe Vxfkhe 219 {u[h{kt 24 MkËeLkk Mkr[LkLkk hufkuzoLku Ãký íkkuze LkkÏÞku níkku. rçkúMçkuLk{kt 59 hLkLke Ãkkhe h{Lkkh fkun÷eyu yk hufkuzoÚke 19 hLk Ëqh níkku. {u÷çkkuLko{kt fkun÷eyu ðLkzu furhÞh{kt Mkkík nòh hLk Ãkqhk fhðk{kt 19 hLk çkkfe níkk. yøkkW yk hufkuzo rzrðr÷ÞMkoLkk Lkk{u níkku. yuðe s heíku yøkkW ¼khík {kxu MkkiÚke ÍzÃke Mkkík nòh hLk Ãkqhk fhðkLkku hufkuzo Mkkihð økktøkw÷eLkk Lkk{Úke níkku. yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu fkun÷e Mkkík nòh yÚkðk íkuLkk fhíkk ðÄkhu ðLkzu hLk çkLkkðLkkh rðïLkku 36{ku ¾u÷kze çkLke økÞku Au.
{uMke, Lku{kh çkkŠMk÷kuLkk Lknª Akuzu: çkkxhu{uÞw
Vq
xçkku÷ õ÷çk yuVMke çkkŠMk÷kuLkkLkk yæÞûk òuMkuV {krhÞk çkkxhu{uÞwyu r÷ÞkuLku÷ {uMkeLkk Ãkkt[{e ð¾íkLkk çku÷Lk ze Síkðk çkË÷ ¾wþe ÔÞõík fhe Au yLku yk MkkÚku sýkÔÞwt níkwt fu {uMke yLku Lku{kh çkkŠMk÷kuLkkLku Akuze õÞktÞ sðkLkk LkÚke. Mk{k[kh yusÂLMkLkk {íku VeVkLkk {uMke ð»koLkku MkkiÚke ©uc Vqxçkku÷ ¾u÷kzeLkku ÃkwhMfkh ykÃkðk{kt ykÔÞku Au. yuðe þõÞíkk Ëþkoððk{kt ykðíke níke fu {uMke yLku Lku{kh ykøkk{e Mkºk{kt Eø÷uz sE þfu Au. 62
f]r»k òøkhý òLÞwykhe 2016
çkkxhu{uÞwyu yk þõÞíkkLku Lkfkhe Ëuíkk sýkÔÞwt níkwt fu çkÒku õ÷çkÚke íku õÞkÞ sðkLkk LkÚke. yøkkW {uMkeyu yk þõÞíkkLku Lkfkhe níke. íkuýu sýkÔÞwt níkwt fu íku çkkŠMk÷kuLkk AkuzeLku õÞkÞ sðkLkku LkÚke.
ZFHSFZ6
www.krishijagran.com
Ëu
Ëhuf hkßÞ sirðf ¾uíke {kxu yuf rsÕ÷kLke ÃkMktËøke fhu: LkhuLÿ {kuËe
þ yLku ËwrLkÞkLku ø÷kuçk÷ ðkuŠ{økÚke çk[kððk {kxu ík{k{ hkßÞku ykuAk{kt ykuAk yuf rsÕ÷k{kt sirðf ¾uíkeLke þYykík fhu, íku{ LkhuLÿ {kuËeyu rMk¬e{Lke hksÄkLke øktøkxkuf{kt ykÞkursík ºký rËðMkeÞ xfkW ¾uíke yLku ¾uzqík fÕÞký MkB{u÷Lk «Mktøku sýkÔÞwt níkwt. ¼khíkLkk ðzk«ÄkLk LkhuLÿ {kuËeyu sýkÔÞwt níkwt fu rMk¬e{Lkk ¾uzqíkkuyu nkh {kLke Lkne yLku ËuþLkwt Mkðo«Úk{ sirðf hkßÞ íkhefuLkku Ëhßòu nktMk÷ fÞkuo Au. hkMkkÞrýf ¾uíkeÚke nxe sirðf ¾uíkeLku ykí{Mkkík fhe ÷eÄe. nðu hkßÞ fuLÿLke MkkÚku {¤e ¼khíkLku sirðf Ëuþ çkLkkðu. rðï{kt sirðf ¾kãkLkLkwt {kuxw çkòh WÃk÷çÄ Au. sirðf ¾uíke Shku çksux ¾uíke Au. íkuLkkÚke ËuþLkk ¾uzqíkkuLke ykŠÚkf ÂMÚkrík MkwÄhþu. yuðe s heíku MkhfkhLke Mfe÷ zuð÷Ãk{uLx ÞkusLkk ¾uzqíkkuLku {ËËYÃk çkLkþu. MxkxoyÃk EÂLzÞk ¾uzqíkku {kxu yuðw {kuçkkE÷ yuÃk Au, suLkk {kæÞ{Úke òýfkhe «kó fhe þfkÞ Au.
Eò ÃknkU[kzLkkhLku Ëw¾Lkku ynuMkkMk fhkððku sYhe Au: {Lkkunh Ãkrhfh
E
ò ÃknkU[kzLkkhLku Ãký Ëw¾Lkku ynuMkkMk fhkððku sYhe Au. yk ðkík hûkk{tºke {Lkkunh Ãkrhfhu 66{k MkuLkk rËðMk «Mktøku sýkÔÞwt níkwt. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu ¼khíkeÞ MkirLkfku þneË ÚkÞk íkuLkwt {Lku ½ýw Ëw¾ Au. Ãkhtíkw ykÃkýu sðkLkkuLke MknkËík Ãkh økðo fhðku òuEyu. yk MkkÚku íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu ßÞkt MkwÄe Ëw¾ ÃknkU[kzLkkhLku Ëw¾Lkku ynuMkkMk Lknª ÚkkÞ íÞkt MkwÄe nw{÷k yxfþu Lknª. çkkË{kt íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu yk ðkíkLkku yLÞ fkuE yÚko fkZðk{kt Lk ykðu. Ëhr{ÞkLk [uÒkkE Ãkqh{kt MkirLkfkuLke «þtMkk fhíkk sýkÔÞwt níkwt fu ykíktfðkËeyku çkuyMkh fhðkLke sYh Au.
ðzk«ÄkLkLku sYh Au Mk÷knfkhkuLke: MkeyuLkykh hkð
Þku
sLkkykuLku Mkkfkh fhðk {kxu {kuËeLku ÞkuøÞ ði¿kkrLkf Mk÷knfkhkuLke sYh Au. yk rð[kh ¼khík híLkÚke MkL{krLkík ði¿kkrLkf MkeyuLkykh hkðu ÔÞõík fÞkuo Au. MkqºkkuLkk sýkÔÞk «{kýu {erzÞk{kt ykÃku÷e yuf {w÷kfkík{kt hkðu «ÄkLk{ºkeLku r{þLkLku æÞkLk{kt hk¾e ÃkrhÞkusLkkykuLke þ\ykík fhðk Mk÷kn ykÃke níke. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu rð¿kkLk yLku Wå[ rþûkýLkk y¼kð{kt ËuþLku søkík økwÁ çkLkðwt {w~fu÷ Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu LkhuLÿ {kuËeLkku rð¿kkLk «íÞu ¾qçk s Mkkhku ÿrüfkuý Au. íkuyku Ëuþ {kxu ftEf fhe Aqxðk {køku Au. þwt íku{Lku ÞkuøÞ ði¿kkrLkf Mk÷kn {¤e hne Au? íkuðk «&™Lkk sðkçk{kt hkðu sýkÔÞwt níkwt fu nwt ykþk hk¾w Awt fu ðzk«ÄkLkLku ÞkuøÞ Mk÷kn {kxu ÞkuøÞ ÷kufku {¤þu. fkhý fu fkuE Ãký ÔÞÂõík yÚkðk fkuE yuf {tºkk÷Þ rð¿kkLk yÚkðk Mk{ksLke yuf MkkÚku Mk{s Lk Ãký Ähkðíkk nkuÞ. rð¿kkLkLkku WÃkÞkuøk fheLku økheçkeLke Mk{MÞk Wfu÷ðk MkkÚku rðï MkkÚku MÃkÄko fhe þfkÞ Au. 64
f]r»k òøkhý òLÞwykhe 2016
rVÕ{e ËwrLkÞk
www.krishijagran.com
fuxheLkk hýçkeh ðå[u çkúufyÃk
{e
rzÞk ynuðk÷ku «{kýu çkkur÷ðqzLke MkkiÚke nkuxuMx fÃk÷ hýçkeh yLku fxheLkk fuV yufçkeòÚke y÷øk ÚkE økÞk Au. yuðwt fnuðk{kt ykðu Au fu hýçkeh MkkÚku çkúufyÃkLkku ÷uíkk Ãknu÷k fuxheLkkyu Mk÷{kLkLke Mk÷kn ÷eÄe níke. fux÷kf Mk{Þ yøkkW íku{Lkk MktçktÄku{kt ¾xkþ ykðe økE níke, suLku Mkkhk çkLkkððk {kxu çkÒku sý «ÞkMk fhe hÌkk níkk Ãkhtíkw íku þõÞ çkLke þõÞwt Lknª. çkÒku yufçkeòLku ÷ktçkk Mk{ÞÚke zux fhe hÌkk níkk. yux÷wt s Lknª çkÒku ÷eð-ELk{kt yux÷u fu yuf MkkÚku hnuíkk níkk. {erzÞk ynuðk÷ku «{kýu çkúufyÃk çkkË hýçkeh fkuxoh hkuz ^÷uxÚke ÃkkuíkkLkku Mkk{kLk ÷E síkku hÌkku Au. íÞkhçkkË fuxheLkk Ãký íkuLke rVÕ{ rVíkqhLkk «{kuþLk{kt ÔÞMík Au. MkqºkkuLkk sýkÔÞk «{kýu çkúufyÃk yøkkW fuxheLkk ¼qíkÃkwðo çkkuÞ£uLz Mk÷{kLk ¾kLk MkkÚku çku f÷kf MkwÄe ðkík fhe níke.
LkðksÆeLk fhþu ÷ez hkuz
Ä
÷t[çkkuõMk suðe ©uc rVÕ{ku çkLkkÔÞk çkkË Vhe yuf ð¾ík zkÞhuõxh rhíkuþ çkºkk yr¼Lkuíkk LkðkswÆeLk rMkËefeLku ÷E ÃkkuíkkLke ykøkk{e rVÕ{ çkLkkðþu. MkqºkkuLkk sýkÔÞk «{kýu Ä ÷t[çkkuõMkLke MkV¤íkk çkkË rVÕ{ ELzMxÙeÍ{kt rhíkuþLke ½ýe {køk Au. yk rVÕ{ çkkË rhíkuþ yuf ytøkúuS rVÕ{ Ãký zkÞhuõx fhe Au, suLku nku÷eðqzLkk {kuxk «kuzâwMkMko îkhk «kuzâwMk fhu÷ Au. nðu rhíkuþ ÃkkuíkkLke ykøkk{e çkku÷eðqz rVÕ{ {kxu íkiÞkh Au. yk rVÕ{{kt LkðkswÆeLk ÷ez hku÷{kt nþu. AuÕ÷k fux÷kf rËðMkkuÚke rhíkuþ ÃkkuíkkLke çkku÷eðwz rVÕ{ Ãkh æÞkLk fuLÿeík fhðkLke þ\ykík fhe Au, nðu rVÕ{ rhMíkku Ãkh ykÄkrhík yuf E{kuþLk÷ fÚkk nþu. òufu yíÞkh rnhkuELkLke ík÷kMk òhe Au.
yuhr÷^xLkk þq®xøk Ëhr{ÞkLk yûkÞ ¼kðwf çkLÞku
çkku
r÷ðwz Mxkh yûkÞ fw{kh ÃkkuíkkLke rVÕ{ yuhr÷^xLkk þq®xøk Ëhr{ÞkLk ¼kðwf çkLke økÞk níkk. yk rVÕ{ 1990{kt Ehkf-fw ð i í k Þw Æ Ëhr{ÞkLk fw ð i í k{kt hnu í kk ¼khíkeÞkuLku íÞkÚke Mkwhrûkík çknkh fkZðk ytøkuLke ðkMíkrðf fnkLke Ãkh ykÄkrhík Au. yûkÞyu rVÕ{Lkk «[kh Ëhr{ÞkLk sýkÔÞwt níkwt fu íku {khe MkkÚku ÚkÞwt níkwt. íku Vhe yuf ð¾ík ¼kðwf ÚkE økÞk níkk. {Lku ÷køku Au fu yk «fkhLke ½xLkk fkuE Ãký ÔÞÂõík MkkÚku ÚkE þfu Au. su ÷kufku yLku ËuþLke Ãkhðkn fhu Au, fkhý fu yk rVÕ{ yuf yuðe ÔÞÂõík ytøku ÃkkuíkkLkk ËuþLke Ãkhðkn yLku ftEf nË MkwÄe çk÷eËkLk ykÃku Au. rVÕ{ rhr÷Í ÚkÞk çkkË ÷kufku Ãkkuíku íkuLkku ynuMkkMk fhþu.
66
f]r»k òøkhý òLÞwykhe 2016
MkÕVh ¾kíkh... fkuMkkðux
VŠxMk R
Lke yku¤¾
Lkwt rLkþkLk ¼khí 90% kLkwt «Úk{ MkÕVh WDG ¾kíkh
· ykuAwt «{ký yLku íkhík s ðÄkhu yMkhfkhf · ðÄkhu WÃks,Wå[ økwýð¥kk yLku ðÄkhu LkVku
Võík: 3 rf÷ku/yufh
MkÕVh r{ÕMk r÷r{xuz, {wtçkE
www.ashirvad.com
GUJARAT : 9909155535
Publised on 25th & Posted on 27th & 28th of Every Month
RNI NO. DELGUJ/2014/54893
Postal Reg. No. DL-SW-1/4181/14-16