Strona
0
1. OCHOTNICZKA / MŁODZIK Jestem harcerzem i noszę krzyż harcerski, więc spróbuję czy potrafię jak harcerz postępować, być zaradnym, dzielnym i słownym. Będę się starał jak najlepiej wykonywać każde powierzone zadanie. Warunki otwarcia próby Do próby może przystąpić harcerz/harcerka który: Odbył próbę harcerza i złożył przyrzeczenie harcerskie Zapoznał się z wymaganiami stopnia ochotniczki/młodzika Swoją codzienną postawą potwierdza chęć aktywnego uczestniczenia w życiu drużyny i zastępu. Decyzję o otwarciu próby podejmuje Rada Drużyny na wniosek harcerza.
Wymagania stopnia
Wykonał kilka dobrych uczynków zgodnych z Prawem Harcerskim Wie, dlaczego nosi mundur harcerski, zawsze utrzymuje go w czystości i porządku Umie zaśpiewać hymn narodowy i harcerski, wie co oznacza flaga państwowa i sztandar, potrafi się wobec nich zachować Zna wszystkich ze swojego zastępu, wie gdzie mieszkają Potrafi przekazać wezwanie na zbiórkę alarmową, na zbiórki przychodzi systematycznie i punktualnie, poznał zasady musztry harcerskiej Zna godło swojego zastępu i wie co ono znaczy, zna nazwę swojej drużyny oraz jej bohatera, wie kto należy do Rady Drużyny Śpiewa piosenkę zastępu, drużyny i szczepu o raz inne piosenki harcerskie, poznał obrzędy i zwyczaje drużyny, potrafi podczas nich odpowiednio się zachować Brał udział w grze terenowej i sportowej, zapamiętał znaki patrolowe Był na wyprawie z zastępem lub drużyną, wie co zabrać ze sobą i jak się ubrać, potrafi bezpiecznie poruszać się po drogach Zna najbliższą okolicę swego zamieszkania, główne ulice, zakłady przemysłowe, instytucje, adresy: lekarza, posterunku policji, poczty i wie, w jaki sposób najszybciej wezwać pogotowie ratunkowe, straż pożarną, policję Jest samodzielny i zaradny, wykonuje proste czynności domowe: przyszywa guziki, plakietki i sprawności do swego munduru, myje naczynia, pierze, sprząta, umie opatrzeć ranę, rozpalić bezpiecznie ogień i ugotować prosty posiłek, wysłać e-mail. Rozpoznaje pospolite rośliny i zwierzęta, wie gdzie w jego okolicy występują rośliny i zwierzęta chronione Zdobył, znalazł, przyniósł coś do skarbczyka lub kącika zastępu. W szkole osiąga dobre wyniki w nauce, cieszy się nienaganną opinią wśród rówieśników i nauczycieli. Bierze czynny udział w życiu szkoły
Strona
Stopień przyznaje Rada Drużyny po spełnieniu przez harcerza (harcerkę) wszystkich wymagań, zaliczeniu udziału w trzech zadaniach zespołowych i zdobyciu przynajmniej 3 sprawności jednogwiazdkowych. Decyzję o przyznaniu stopnia ogłasza w rozkazie drużynowy harcerza (harcerki). Oznaczeniem stopnia jest jedna belka na pagonie harcerskim.
1
Realizacja próby i przyznanie stopnia
2. TROPICIELKA / WYWIADOWCA Stara się postępować zgodnie z Prawem Harcerskim, chce służyć Polsce, w swoim otoczeniu szuka sytuacji, w których może być pożyteczny. Ma oczy i uszy szeroko otwarte, zdobywa wiedzę o kraju i ZHP, kształtuje umiejętności harcerskie. Warunki otwarcia próby Do próby może przystąpić harcerz/harcerka który: Zdobył stopień ochotniczki / młodzika Zapoznał się z wymaganiami stopnia Aktywnie uczestniczy w pracach zastępu i drużyny Posiada regulaminowy, kompletny mundur harcerski Decyzję o otwarciu stopnia podejmuje Rada Drużyny na wniosek harcerza.
Poznał zasługi bohatera swojej drużyny, potrafi określić w czym może go naśladować, wie, kto jest bohaterem szczepu, hufca, chorągwi, wie jakie jednostki wchodzą w skład szczepu Zna podstawowe fakty i daty z historii harcerstwa, odszukał harcerza-seniora i przeprowadził z nim wywiad, zaprosił go na zbiórkę lub sam wygłosił gawędę o jego harcerskim życiu, zna strukturę organizacji, wie, gdzie mieści się komenda hufca, zna nazwisko komendanta hufca, chorągwi, naczelnika i przewodniczącego ZHP. Wykazał się znajomością swojej miejscowości, jej historii i dorobku, potrafi wskazać czym wyróżnia się szczególnie Spełnia dobre uczynki zgodnie z Prawem Harcerskim, w kronice drużyny napisał o swojej pracy dla Polski Zorganizował z zastępem zabawę, wycieczkę lub grę dla zuchów, przynajmniej raz był odpowiedzialny za wykonanie określonego zadania, podsumował i ocenił je w zespole, zaproponował komu udzielić pochwały lub wyróżnienia Zajmuje się zbieractwem albo wyszywa, szydełkuje, majsterkuje. Zorganizował z zastępem dla drużyny targi lub licytacje, kiermasz, wystawę, wymianę zbiorów Zapracował z zastępem na sprzęt lub wykonał potrzebny przedmiot do ekwipunku, brał udział w jego konserwacji, szanuje odzież, sprzęt harcerski, domowy i szkolny, oszczędza prąd, opał, wodę Troszczy się o stan przyrody w swojej okolicy, dokarmiał zwierzęta, podpatruje życie zwierząt domowych i leśnych, rozpoznaje ich tropy Był na biwaku polowym, zbudował szałas nie niszcząc lasu, potrafi zbudować kuchnię polową, sprawnie posługuje się sprzętem saperskim oraz węzłami (poznał 4 z nich i ich zastosowanie praktyczne), umie zmierzyć wysokość drzewa, szerokość rzeki, odległość, dojdzie do celu na podstawie szkicu drogi, przewiduje pogodę na podstawie obserwacji chmur, gwiazd, słońca oraz zachowania zwierząt i roślin, pełni służbę nocną i dzienną, brał udział w nocnej grze terenowej Organizował sprawdzian sportowy z zastępem i zanotował swoje wyniki, poprawił wynik w wybranej dziedzinie sportu Potrafi zaradzić w wypadku omdlenia, krwotoku z nosa, stłuczenia, otarcia nogi, zna skład apteczki polowej zastępu Zna alfabet Morse’a, potrafi zaszyfrować i nadać tekst depeszy posługując się chorągiewkami, światłem i dźwiękiem
Strona
2
Wymagania stopnia
Organizował wraz z zastępem wyprawy turystyczne, potrafi posłużyć się planem miasta i mapą turystyczną, maszerować na azymut i wyznaczyć go, zna drogi wylotowe ze swojej miejscowości i wie dokąd prowadzą Śpiewa z zastępem i drużyną piosenki harcerskie, poznał nowe elementy musztry harcerskiej, potrafi regulaminowo zachowywać się w szyku Wyznaczył jedno zadanie, które zrealizuje na rzecz drużyny, zatwierdzone przez Radę Drużyny
Realizacja próby i przyznanie stopnia Stopień przyznaje Rada Drużyny po spełnieniu przez harcerza (harcerkę) wszystkich wymagań, zaliczeniu udziału w pięciu zadaniach zespołowych i zdobyciu przynajmniej 5 sprawności dwugwiazdkowych. Decyzję o przyznaniu stopnia ogłasza w rozkazie drużynowy harcerza (harcerki). Oznaczeniem stopnia są dwie belki na pagonie harcerskim.
3. PIONIERKA / ODKRYWCA Chce wiedzieć i umieć więcej, odkrywa swoje zainteresowania, kieruje się nimi przy wyborze kolejnych sprawności. Odkrywa swoje możliwości w harcerstwie i w życiu. Stara się być dobrym organizatorem. Warunki otwarcia próby Do próby może przystąpić harcerz/harcerka który: Postępuje zgodnie z Prawem Harcerskim Zdobył stopień tropicielki / wywiadowcy Odbył próbę harcerza starszego Zapoznał się z wymaganiami stopnia Posiada wymagany w drużynie ekwipunek turystyczny Wykonał zadanie powierzone przez drużynowego lub Kadrę Drużyny Decyzję o otwarciu próby podejmuje Rada Drużyny na wniosek harcerza.
Umie, odwołując się do Prawa Harcerskiego, ocenić postępowanie swoje i kolegów Wzbogaca swoją wiedzę o Polsce, o jej historii i dniu dzisiejszym, orientuje się w bieżących wydarzeniach politycznych, gospodarczych i kulturalnych w kraju, zebrał wiadomości, fotografie, książki itp. I opowiedział na zbiórce lub urządził wystawę o polskich osiągnięciach w różnych dziedzinach, o zasługach Polaków dla świata, o współpracy innych krajów z Polską Interesuje się sytuacją skautingu na świecie, nawiązał korespondencyjną znajomość ze skautem z innego kraju, dowiedział się o pracy jego organizacji, obozach, biwakach, tradycjach Potrafi opowiedzieć o zasługach kilku wybitnych postaci z historii harcerstwa i skautingu oraz scharakteryzować najważniejsze etapy rozwoju naszej organizacji, wie, jaki był udział najbliższych mu drużyn i szczepów we wzbogacaniu dorobku ZHP Zna kilka pieśni związanych z dziejami narodu polskiego, śpiewał je z zastępem i drużyną podczas ogniska lub wieczornicy Ma swoje hobby, wykorzystał je w pracy zastępu lub drużyny Pomagał młodszym w zdobywaniu stopnia ochotniczki/młodzika i tropicielki/wywiadowcy
Strona
3
Wymagania stopnia
Razem z zastępem lub drużyną organizował spotkanie z rodzicami lub zaprosił rodziców do pomocy w zorganizowaniu wycieczki, biwaku, gry terenowej lub mikrokonkursu na sprawność Wymyślił i zaproponował zastępowi ciekawe zadanie, planował je i kierował jego wykonaniem, przyczynił się do rozwiązania ważnej sprawy drużyny Organizował w drużynie zawody sportowe lub inny sprawdzian sprawności fizycznej, zdobył kartę pływacką/rowerową lub inne uprawnienia, przestrzega zasad bezpieczeństwa Uczestniczył w obozie, działał w zastępie NAL, umie pokierować rozbijaniem namiotów oraz budową urządzeń obozowych, zna sposoby przechowywania żywności na obozie, potrafi ugotować obozowy posiłek dla zastępu Sprawnie posługuje się mapami oraz środkami łączności polowej podczas zajęć terenowych, potrafi wyznaczyć trasę wycieczki, zna sposoby sporządzania szkiców terenowych Potrafi udzielić pierwszej pomocy, przygotować pomieszczenie dla chorego w warunkach polowych i transportować chorego, zastosować podstawowe środki opatrunkowe Śpieszy na ratunek przyrodzie, zorganizował patrol ochrony przyrody lub przeciwpożarowy Spełnił dodatkowe wymagania określone przez Radę Drużyny
Realizacja próby i przyznanie stopnia Stopień przyznaje Rada Drużyny po spełnieniu przez harcerza (harcerkę) wszystkich wymagań, zaliczeniu udziału w pięciu zadaniach zespołowych i zdobyciu przynajmniej 5 kolejnych sprawności (w tym 2 trzygwiazdkowych). Decyzję o przyznaniu stopnia ogłasza w rozkazie drużynowy harcerza (harcerki). Oznaczeniem stopnia jest jedna krokiewka na pagonie harcerskim.
4. SAMARYTANKA / ĆWIK Chce poznać świat. Wędruje po ziemi ojczystej. Chce zrozumieć innych. W wędrówce upatruje możliwość odkrywania nowych wartości. Dąży do umacniania swojego charakteru, pragnie przełamywać swoje słabości, stara się pogodnie pokonywać trudności i przeszkody. Jego stosunek do ludzi cechuje szacunek, a w sytuacjach konfliktowych – opanowanie. Jest odważny i uczciwy.
Strona
Do próby może przystąpić harcerz/harcerka który: Postępuje zgodnie z Prawem Harcerskim, zna i rozumie jego treść Zdobył stopień pionierki/odkrywcy Zapoznał się z wymaganiami stopnia Kompletuje niezbędny ekwipunek do wędrówek i utrzymuje go w należytym porządku Umie udzielić pierwszej pomocy, transportować rannego Rozpoznaje rośliny trujące i lecznicze (jagody, grzyby, zioła), zna ich zastosowanie, potrafi przechowywać żywność podczas wędrówki Decyzję o otwarciu próby podejmuje Rada Drużyny na wniosek harcerza.
4
Warunki otwarcia próby
Wymagania stopnia Wiedza o Związku, Polsce i świecie Zna swój Związek i cele jego działania Zna harcerską historię swego środowiska Poznał dzieje swojego regionu Śledzi życie kraju i świata. Stara się o własną ocenę wydarzeń i problemów Czyta stale jedno pismo harcerskie, przeczytał przynajmniej jedną książkę harcerską Wędrówka Przewędrował co najmniej 100km. Uczestniczył w kilkudniowej wędrówce z biwakiem. Był na obozie harcerskim. Umie posługiwać się sieciowym rozkładem jazdy PKS i PKP oraz znaleźć potrzebne połączenia Odbywa wędrówki tematyczne. Wędrując poznaje przyrodę, kulturę i współczesne życie społeczne oraz gospodarcze. Prześledził interesujący go problem, ciekawie zaprezentował go w zastępie lub drużynie, klasie Prowadzi samodzielnie lub z zespołem dokumentację wędrówek (notatki, szkice, fotografie, filmy) uzupełnia ją lekturą, gromadzi pamiątki i trofea. Swoje zbiory zaprezentuje drużynie przed zakończeniem próby Służba Wyszukał dla zastępu lub drużyny teren służby społecznej, przedstawił jej projekt wraz z uzasadnieniem. Dokonał czegoś dla środowiska, osiedla, szkoły, ulicy. Czynem odpowiedział na potrzebę społeczną, szczególnie na potrzeby dzieci, osób starszych, niepełnosprawnych, chorych Był odpowiedzialny za zadanie zastępu, drużyny lub innego zespołu Załatwił sprawy organizacyjne biwaku, wycieczki, obozu (bilet zbiorowy, ubezpieczenie, sporządzenie listy uczestników, przygotowanie wykazu potrzebnego sprzętu, prowadzenie rachunków itp.). Razem z zespołem brał udział w akcji zarobkowej i przyczynił się do skompletowania sprzętu drużyny Dobrze wypełnia przyjęte na siebie obowiązki domowe
Stopień przyznaje Rada Drużyny po spełnieniu przez harcerza (harcerkę) wszystkich wymagań, oraz zdobyciu 4 sprawności trzygwiazdkowych. Harcerz (harcerka) zakłada i
Strona
Realizacja próby i przyznanie stopnia
5
Harcowanie Bierze udział w grach terenowych, harcach. Posługuje się mapą, busolą, wykonuje szkice drogi i terenu. Jest spostrzegawczy. Umie wybrać teren do zlokalizowania sygnalizacyjnej stacji nadawczej, nadać i odczytać meldunek przekazany alfabetem Morese’a Wraz z zastępem lub drużyną wybrał miejsce na biwak i urządził go. Uczestniczył czynnie we wszystkich służbach. Rozpali ogień po deszczu i ugotuje posiłek dla zastępu. Posługuje się sprawnie sprzętem saperskim potrafi zawiązać 8 węzłów. Starannie zlikwidował ślady pobytu. Konserwował sprzęt turystyczny i pionierski. Przygotował z zastępem program ogniska, kominka lub wieczornicy. Zna i wykorzystuje różne pląsy i zabawy harcerskie i turystyczne. Uczestniczy w grach sportowych, organizuje je dla młodszych. Dba o własną higienę, tężyznę fizyczną i zdrowie.
prowadzi kartę próby na stopień, po zakończeniu próby przedstawia drużynie w dowolnej formie jej wyniki. Decyzję o przyznaniu stopnia ogłasza w rozkazie drużynowy harcerza (harcerki). Oznaczeniem stopnia są dwie krokiewki na pagonie harcerskim.
5. HARCERKA ORLA / HARCERZ ORLI Harcerz Orli to stopień dla tych, którzy stawiają sobie w życiu szczytne cele. Harcerz Orli jest również ćwikiem/samarytanką ale jego losy to już nie tylko poznawanie tajemnic życia, odkrywanie świata swoich zainteresowań i poszukiwanie w nim własnej drogi. Harcerz Orli chce być kimś, realizować swoje pasje życiowe, dążyć w nich do doskonałości, znajdować zadowolenie dla siebie i radość w służbie innym. Warunki otwarcia próby Do próby może przystąpić harcerz/harcerka który: Zdobył Naramiennik Wędrowniczy Podjął decyzję o przystąpieniu do próby po gruntownym zapoznaniu się z wymaganiami stopnia i dokonaniu wyboru zadań; wymagania stopnia zgrupowane są w sześciu dziedzinach ludzkiej aktywności – harcerz (harcerka) wybiera przynajmniej trzy z nich najbardziej mu bliskie Wybrał sobie instruktora-opiekuna w przynajmniej stopniu HO lub przewodnika Jest odpowiedzialny i zdyscyplinowany, przestrzega zgodności słów i czynów, jest samodzielny i zaradny; swoje umiejętności i wiedzę wykorzystuje dla dobra innych ludzi Do próby dopuszcza Komisja Stopni Szczepu Młodych Orląt na wniosek harcerza. Decyzja ogłaszana jest w rozkazie Komendanta Szczepu
Realizacja próby i przyznanie stopnia
HARCERZ ORLI UMIE SAMODZIELNIE MYŚLEĆ Myślisz i wypowiadasz swoje myśli. Wypowiadając się, przedstawiasz siebie jako człowieka mądrego lub prymitywnego. Możesz głosić sądy prawdziwe lub fałszywe. Wypowiadając się na temat innych osób, możesz je uszczęśliwiać lub wyrządzać im wielką krzywdę. Myśląc, oceniasz życie i świat, swoje możliwości, wybierasz drogę swojej wędrówki przez życie, decydujesz się na różne czyny, które mogą tobie i innym pomóc, ale i
6
Do próby może przystąpić harcerz (harcerka) po spełnieniu warunków jej otwarcia Harcerz (harcerka) realizuje co najmniej trzy zaproponowane zadania z każdej z wybranych przez siebie dziedzin. Może opracować i wykonać własne zadania o równym bądź wyższym stopniu trudności, które zatwierdzi Komisja Stopni. Harcerz (harcerka) może wybrać i zaplanować realizację wszystkich zadań przed rozpoczęciem próby, bądź dokonywać wyboru sukcesywnie po ukończeniu każdej z dziedzin. Realizację zadań ocenia Komisja Stopni. Niektóre zadania obejmujące sprawy bardzo osobiste są wyłącznie sprawą honoru harcerza orlego i nie podlegają ocenie Komisji Stopni Stopień przyznaje Komendant Szczepu na wniosek Komisji Stopni, zwracając przede wszystkim uwagę na wysiłek włożony w realizację próby i umiejętność życia w społeczeństwie/grupie. Oznaczeniem stopnia jest jedna gwiazdka na pagonie.
Strona
mogą zaszkodzić. Dlatego nie wolno ci, jako człowiekowi ambitnemu, obojętnie traktować swej sprawności intelektualnej, powinieneś ją rozwijać. Przykładowe zadania Przygotuj zbiórkę na temat „Na czym polega mój sposób uczenia się, co zamierzam zmienić”. Zgodnie z postanowieniem udoskonala swój system uczenia się. Wykorzystaj jedną z poniższych książek lub inną o tej tematy: Z. Pietrasiński, „Sztuka uczenia się”, S. Garczyński, „Sztuka pamiętania”, J. Rudniański, „Jak się uczyć?” J. Rudniański, „Metody pracy umysłowej ucznia”, S. Rudniański, „Technologia pracy umysłowej”, J. Półturzycki, „Ucz się sam”. Ustal listę reguł poprawnego myślenia i wypowiadania myśli. Przyjmij rolę strażnika ich przestrzegania podczas różnych dyskusji w zastępie, drużynie, grupie. Sam staraj się zawsze przestrzegać jednej lub kilku z nich. W ustalaniu listy reguł możesz posłużyć się wywiadami z różnymi ludźmi bądź literaturą. Prześledź jakiś problem tak, jakbyś nakręcał film do kroniki, nagrywał audycję do radia, pisał reportaż, zdobywał dowody, czerpiąc swoją wiedzę nie z opisów, lecz wprost z życia za pomocą zwiedzania, wywiadów, obserwacji faktów poznawania pracy przez samą pracę, warunków życia przez życie w tych warunkach. Na podstawie swojej „wędrówki po zagadnieniu” przemyśl, jak rozwiązać napotkany problem i zrób sam lub z zespołem wszystko, by go rozwiązać.
Strona
Przykładowe zadania Zastanów się: jaki jesteś, co cenisz, jak chciałbyś postępować, jakie masz dobre cechy charakteru, które warto rozwijać. Wykorzystaj te refleksje w pracy nad sobą. Zastanów się również, jakich chciałbyś mieć przyjaciół, partnera, na jakich ludzi chciałbyś wychować swoje dzieci. Szukaj kontaktu z takimi osobami. W tej pracy nad sobą możesz również posłużyć się książkami: T. Kotarbiński, „O życiu godziwym”, B. Suchodolski, „Kształt życia”, Z. Pietrasiński, „Kierowanie własnym rozwojem”, J. Mellibruda, „W poszukiwaniu samego siebie”, L. Niebrzydowski „O poznawaniu i ocenie samego siebie”. Przygotuj i wygłoś gawędę na temat wartości, cech charakteru, norm, zasad cenionych w waszej drużynie i zorganizuj na ten temat wspólną rozmowę przy kominku, ognisku, lub zorganizuj „sąd nad bohaterem”, „sąd honorowy”, rozstrzygający jakiś fikcyjny spór itp. (oczywiście w gronie wędrowników). Wywołaj w grupie rozmowę o wartościach, którymi człowiek może się kierować w swoim życiu, o realizacji idei Prawa Harcerskiego w waszej wędrowniczej grupie. Ustal dwie lub trzy normy moralne zgodne z Prawem Harcerskim i ogłoś w swojej drużynie, że będziesz zabiegał o ich realizację przez wszystkich. Pracę tę prowadź systematycznie – oceniaj z drużyną jej skutki. Zaopiekuj się rodzeństwem, młodszym kolegą, grupą dzieci na podwórku, zastępem harcerskim albo zuchami. Pomagaj im i staraj się w różnych grach,
7
HARCERZA ORLEGO CECHUJE CHART DUCHA I WŁASNY SYSTEM WARTOŚCI Z określeniem „harcerz” społeczeństwo nasze wiąże takie cechy osobowości, jak prawość charakteru, prostolinijność, siła woli i rycerskość. Jesteś w tym wieku, w którym młodzi ludzie zaczynają świadomie budować swoją osobowość, krytycznie oceniać ludzi i świat, wybierać między różnymi wartościami moralnymi i społecznymi. Ty również powinieneś się zastanowić nad sobą. Nie chcesz przecież być nijaki, chcesz być ceniony, szanowany, lubiany.
zabawach, we wspólnych kontaktach wprowadzać zasady postępowania zgodnie z prawym systemem wartości. Poznaj z historii harcerstwa problem ścierania się różnych nurtów ideowych, upowszechniaj tę wiedzę w drużynie i szczepie
HARCERZ ORLI PEŁNI SŁUŻBĘ SPOŁECZNĄ Jesteś członkiem związku młodzieży, wybrałeś więc drogę służby ludziom w zespole, a nie w pojedynkę. W dotychczasowym twoim życiu dominowała nauka i zabawa. Czas przymierzyć się do ważnych zadań społecznych i politycznych. Przykładowe zadania Podejmij stałą służbę społeczną, np.: poprowadź drużynę zuchową, harcerską, starszo harcerską, klub lub inny zespół harcerski podejmij się funkcji w samorządzie szkolnym, internackim, w jakiejś organizacji społecznej wybierz jedną z technik harcerskich, wykorzystaj ją organizując harce, gry i ćwiczenia terenowe, mikrokonkursy na sprawność itp. ZHP chce bronić praw dzieci i młodzieży i walczyć o ich realizację: Odkryj, jakie prawa i interesy dzieci w twoim środowisku oraz prawa młodzieży nie są realizowane i dlaczego. Ustal po dokładnym rozpoznaniu, co dałoby się załatwić w tej sprawie. Przemyśl plan działania i wciel go w życie Zastanów się, jakie ważne sprawy w twoim środowisku, drużynie, szczepie, szkole, osiedlu załatwiane są niezgodnie z zasadą demokratyzmu – spróbuj doprowadzić do demokratycznego rozwiązywania tych spraw Wokół nas jest wielu ludzi potrzebujących pomocy: dzieci, chorzy, starcy, ludzie niepełnosprawni. Podejmij się wraz z zespołem akcji niesienia pomocy. Zatroszcz się o jej kontynuację Znajdź z zespołem ważny problem społeczny w twoim środowisku, jakąś sprawę, którą harcerze mogliby rozwiązać. Przygotuj plan jej rozwiązania i wykonaj zadanie wspólnie z zespołem Rozszerz swą wiedzę o spełnianiu przez harcerstwo w różnych okresach idei służby społecznej. Wykorzystaj ją w swoim szczepie, drużynie. Zorganizuj dla młodszych mikrokonkurs na sprawność związaną z patriotyzmem.
Strona
Przykładowe zadania Uprawiaj i popularyzuj w drużynie, w szczepie, w środowisku, podczas wędrówek harcerskich różne formy kultury harcerskiej: piosenkę, pląs, zdobnictwo obozowe, teatrzyk zuchowy, kukiełkowy, teatr harcerski, zwyczaje i obrzędy harcerskie – wybierz sobie coś, w czym się będziesz specjalizował Wybierz dziedzinę kultury interesującą cię najbardziej. Ustal cykliczną audycję radiową (telewizyjną), której zamierzasz systematycznie słuchać (oglądać) lub podejmij analogiczne postanowienie dotyczące teatru, koncertu, muzeów itp. Stale czytaj pismo specjalistyczne oraz książki z obranej dziedziny kultury,
8
HARCERZ ORLI UCZESTNICZY W ŻYCIU KULTURALNO-ARTYSTYCZNYM Jako człowiek ambitny, winieneś obrać sobie, jeśli tego jeszcze nie uczyniłeś, dziedzinę zainteresowań kulturalnych. Możesz tu wybrać postawę aktywności czynnej lub biernej. W pierwszym przypadku będziesz starał się sztukę tworzyć, w drugim – rozwijać swe umiejętności odbioru dzieł tworzonych przez innych. Idealnym rozwiązaniem jest połączenie obu tych postaw.
gromadź bibliotekę na ten temat. Przygotuj imprezę w drużynie, grupie, której celem będzie popularyzacja zdobytej przez ciebie wiedzy lub umiejętności Ustal zakres umiejętności technicznych, jakie zamierzasz posiąść, by poprawić swój poziom odtwarzania lub tworzenia sztuki (chwyty gitarowe, nowe techniki plastyczne, nowa dziedzina elektrotechniki itp.). Zdobądź te umiejętności i wykorzystaj je w pracy drużyny, zespołu harcerskiego itp. Przygotuj gawędę lub wraz z zespołem kominek, ognisko, spotkanie z fachowcem poświęcone kulturze życia codziennego lub kulturze życia w rodzinie, kulturze miłości, kulturze pracy itp. Podejmij się z zespołem zadania, którego celem będzie poznanie w jaki sposób człowiek, przekształcając przyrodę i tworząc dobra kultury, może jednocześnie jej służyć, chronić i odnawiać naturalne środowisko.
HARCERZ ORLI UCZESTNICZY W ŻYCIU GOSPODARCZYM Cywilizacja w której żyjemy, jest wytworem milionów ludzi żyjących współcześnie lub przed nami. Ludzi, którzy potrafili zmaterializować swe pomysły i marzenia w postaci przedmiotów, dzieł lub zasad, którymi się posługujemy w życiu. Czy możesz już o sobie powiedzieć, że w dotychczasowym twoim życiu udało ci się dokonać czegoś, co można by do tego dorobku zaliczyć? Co wymyśliłeś? Co zbudowałeś? Co urządziłeś, zorganizowałeś? Co pozostawisz po sobie jako harcerz orli? Przykładowe zadania Wykorzystaj swoje umiejętności z pionierki obozowej, pokieruj urządzeniem obozu, budową koniecznych urządzeń obozowych, zorganizuj dla młodszych mikrokonkurs z pionierki i obozownictwa Przeprowadź zwiad, wyszukaj człowieka, który w wyniku swej działalności przyczynił się w większym, niż inni stopniu do przekształcenia swego środowiska, który „zmienił świat na lepszy”. Zorganizuj z nim spotkanie w drużynie, na obozie Wyszukaj dla swojej drużyny teren służby społecznej, pożytecznej pracy gospodarczej. Przygotuj front robót zgodnie z zasadami dobrej roboty. Niech to będzie zadanie, którego efekt długo będzie służył ludziom Mając na uwadze, jak ważny w życiu każdego człowieka jest właściwy wybór zawodu oraz jak istotne w trakcie jego wykonywania są normy etyki zawodowej, opracuj rejestr kilkunastu norm etycznych zawodu najbliższego ci i przedstaw je pod dyskusję na zbiórce Korzystaj z dorobku techniki harcerskiej (modelarstwo, szkutnictwo, urządzenia obozowe, rediotechnika) podejmij wraz z zespołem zadanie na rzecz innych lub na rzecz tworzenia harcerskiej bazy specjalnościowej.
Strona
Przykładowe zadania Ustal dyscyplinę sportu i turystyki, którą zamierzasz systematycznie uprawiać i uprawiaj ją. Zorganizuj z grupą kolegów co najmniej trzy imprezy sportowe lub turystyczne w wybranej specjalności Zorganizuj mikrokonkurs poświęcony gotowaniu i zasadom żywienia lub oiece nad niemowlęciem i małym dzieckiem, higienie uczenia się itp
9
HARCERZ ORLI DBA O ZDROWIE I ROZWIJA SWOJĄ SPRAWNOŚĆ FIZYCZNĄ Nikt, kto jest członkiem naszego Związku, nie może nie troszczyć się o poprawę swej sprawności fizycznej. Dotyczy to racjonalnego trybu życia, odżywiania, nauki, pracy, no i przede wszystkim wypoczynku. Ty również, jeśli chcesz być harcerzem orlim, powinieneś dbać o swój rozwój fizyczny, prowadzić higieniczny tryb życia.
Zorganizuj akcję typu: przyznajemy tytuł „fair play” lub „turysty nad turystami” mającą na celu popularyzację zasad kultury gry, biwakowania, wycieczkowania itp. Ustal specjalność, w której zamierzasz zdobyć uprawnienie lub odznakę i zdobądź je. Upowszechnij i organizuj w swoim otoczeniu biwaki, rajdy, biegi terenowe, obozy, NAL, lub tp. Spróbuj żyć po puszczańsku. Zdobądź sprawność trzech piór.
6. HARCERKA RZECZYPOSPOLITEJ / HARCERZ RZECZYPOSPOLITEJ W harcerstwie przygotowałeś się do dorosłego życia, uczyłeś się postępować po harcersku, pełnić społeczną służbę. Czy jesteś już dorosły? Dorosły człowiek odpowiada za siebie, za swoją rodzinę, zakład pracy, miasto, Ojczyznę, ludzkość. Przed tobą ostatni sprawdzian gotowości do samodzielnego życia. Możesz w jego wyniku zdobyć najwyższy stopień – harcerza Rzeczypospolitej. Warunki otwarcia próby Do próby może przystąpić harcerz/harcerka który: Zdobył stopień harcerki orlej / harcerza orlego. Pełni funkcję społeczną Wybrał sobie instruktora-opiekuna w przynajmniej stopniu HR lub podharcmistrza Opracował z pomocą opiekuna plan jednorocznej próby stawiając sobie wysokie wymagania Do próby dopuszcza Komisja Stopni Szczepu Młodych Orląt na wniosek harcerza. Decyzja ogłaszana jest w rozkazie Komendanta Szczepu
Strona
W planie harcerz (harcerka) uwzględnia: Rozwój własny, w tym: Pracę nad charakterem – rozwijanie swoich dobrych stron i eliminację przynajmniej jednej, niepożądanej przez siebie cechy charakteru Doskonalenie się w wybranej dziedzinie ludzkiej aktywności (technika, przyroda, pedagogika, działalność kulturowo-artystyczna itp.) Rozwój sprawności fizycznej Służbę społeczną i obywatelską, w tym: Dokładne poznanie Konstytucji RP i wynikających z niej praw i obowiązków obywatelskich Pogłębienie swojej wiedzy o historii Polski, ustroju społeczno-politycznym i aktualnych problemach społeczno-ekonomicznych kraju Zdobywanie zawodu bądź dobre wykonywanie zawodu, jeśli harcerz (harcerka) już pracuje Wniesienie trwałego wkładu w życie swojego środowiska Odpowiedzialne wypełnienie obowiązków funkcyjnych w harcerstwie, samorządzie lub wybranej organizacji społecznej Doskonalenie harcerskie, w tym: Specjalizację w jednej z dziedzin harcerskiej metodyki (prowadzenie drużyny zuchowej, harcerskiej lub starszo harcerskiej) albo w jednej z technik harcerskich, albo uzyskanie uprawnień państwowych (ratownik, sędzia dyscypliny sportowej, przewodnik turystyki, prawo jazdy, w dziedzinie krótkofalarstwa, żeglarstwa, wspinaczki itp.).
10
Program próby
Opracowanie i zrealizowanie z zespołem programu obozu wędrownego lub stałego Pogłębienie znajomości historii harcerstwa, znajomości Statutu i zasadniczych regulaminów ZHP
Realizacja próby i przyznanie stopnia
Realizację zadań ocenia Komisja Stopni. Niektóre zadania obejmujące sprawy bardzo osobiste są wyłącznie sprawą honoru harcerza orlego i nie podlegają ocenie Komisji Stopni Stopień przyznaje Komendant Szczepu na wniosek Komisji Stopni, zwracając przede wszystkim uwagę na wysiłek włożony w realizację próby i umiejętność życia w społeczeństwie/grupie. Oznaczeniem stopnia są dwie gwiazdki na pagonie.
7. PRÓBA HARCERZA
Harcerz zdobywa stopnie harcerskie po złożeniu Przyrzeczenia Harcerskiego – jako pełnoprawny członek ZHP. Przed złożeniem Przyrzeczenia dziewczyna lub chłopak wyrażający chęć wstąpienia do organizacji przechodzi „Próbę harcerza”. Od próby mogą być zwolnione zuchy trzeciej gwiazdki. W okresie próby harcerz (harcerka): Uczestniczy w pracach zastępu Poznaje Związek i drużynę do której należy, włącza się do realizowanych przez nią zadań Kompletuje mundur harcerski Zalicza wymagania próby
Wymagania próby Wie, kto może zostać harcerzem i umie to uzasadnić Poznał, rozumie i zapamiętał Prawo Harcerskie Wie, co oznaczają i do czego zobowiązują: Krzyż Harcerski, Lilijka i hasło Czuwaj! Poznał hymn harcerski Systematycznie uczestniczył w pracach zastępu i drużyny przez okres 3 miesięcy Wykonał sumiennie co najmniej jedno zadanie powierzone w zastępie lub drużynie O zaliczeniu Próby harcerza i dopuszczeniu do złożenia Przyrzeczenia Harcerskiego decyduje Rada Drużyny.
Strona
Być harcerzem starszym to duma… ale i zobowiązanie. Duma bo jesteś w gronie najstarszych harcerzy, zobowiązanie, bo chcesz pełnić harcerską służbę społeczeństwu, innym ludziom, sobie, bo młodsi biorą z ciebie przykład, jesteś dla nich wzorem harcerza. Do „Próby harcerza starszego” przystępuje harcerz (harcerka), który wyraził chęć działania w drużynie starszo harcerskiej i nie posiada stopnia odkrywcy. Zaliczenie Próby przez Radę Drużyny uprawnia do zdobywania kolejnych stopni harcerskich. Na Próbę składa się okres przygotowania i bieg harcerski. Długość okresu przygotowania i terminu biegu ustala Rada Drużyny. W okresie przygotowania do biegu harcerz starszy:
11
8. PRÓBA HARCERZA STARSZEGO
Potrafi powiedzieć, czego oczekuje od harcerstwa, dlaczego chce być harcerzem starszym Postępuje według Prawa Harcerskiego Czynnie uczestniczy w życiu swojego zastępu i drużyny, dobrze wykonuje swoje zadania Zdobywa podczas zbiórek zastępu i drużyny oraz w wyniku pracy własnej wiedzę i umiejętności wymagane do zaliczenia próby Weźmie udział w jednodniowym biwaku i w pieszej wędrówce Prowadzi swój notatnik harcerski
Strona
12
W okresie przygotowania i podczas biegu harcerskiego harcerz starszy wykaże się wiedzą i umiejętnościami: Zna i rozumie Przyrzeczenie i Prawo Harcerskie. Zna hymn harcerski i jego historię Potrafi wyjaśnić kim byli: Andrzej Małkowski, Aleksander Kamiński, Juliusz Dąbrowski, Florian Marciniak, Robert Baden-Powell, Olga Małkowska Zna bohatera i historię drużyny do której należy Wie jak przekazać sygnał alarmowy drużynowemu i komendantowi szczepu. Umie kilka piosenek, umie zachować się w kręgu ognia Umie się zameldować, oddawać honory, wykonać: zwroty w miejscu, zbiórkę drużyny w szeregu, w dwuszeregu oraz kolumnie dwójkowej i czwórkowej Umie posługiwać się mapą i busolą. Obliczy według mapy odległość do wyznaczonego miejsca, określi czas niezbędny do pokonania trasy i sprawdzi obliczenia podczas wędrówki Rozstawi z zastępem lub drużyną biwak Zawiąże 5 węzłów i wyjaśni ich zastosowanie Umie odczytać depeszę zapisaną alfabetem Morse’a Przygotuje prawidłowy i bezpieczny stos ogniskowy. Zbuduje samodzielnie kuchnię polową i ugotuje na niej posiłek dla zastępu podczas biwaku Potrafi wyposażyć apteczkę na wyprawę zastępu. Umie udzielić pierwszej pomocy. Wie o szkodliwości niewłaściwego stosowania leków.
Strona
13