บทที่ 5 การแกะสลักผักและผลไม้

โดย

นางสมหมาย บุญสมทบ ตาแหน่ง ครู วิทยฐานะครูชานาญการ โรงเรียนบ้านเนินพลับหวาน อาเภอบางละมุง จังหวัดชลบุรี สานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชลบุรี เขต 3

คำนำ การจั ด ท าเอกสารประกอบการเรี ย นรู้ ชุ ด “การแกะสลั ก ผั ก และผลไม้ ” กลุ่ ม สาระ การเรี ย นรู้ ก ารงานอาชีพ และเทคโนโลยี ชั้ นมั ธ ยมศึ ก ษาปี ที่ 1 โรงเรี ย นบ้ า นเนิ นพลั บหวาน ผู้รายงานได้จัดทาขึ้นเพื่อใช้เป็นสื่อประกอบกระบวนการจัดการเรียนรู้ตามแผนการจัดการเรียนรู้ โดยส่งเสริมให้ผู้เรียนได้มีโอกาสศึกษาหาความรู้และฝึกทักษะได้ด้วยตนเอง ในกรณีที่ไม่เข้าใจทั้ง ภาคทฤษฎีและภาคปฏิบัติ เอกสารประกอบการเรียนรู้ชุดนี้มีเนื้อหาสาระสาคัญ ได้แก่ ความรู้ ทั่วไปและพื้นฐานของการแกะสลักผักและผลไม้ การแกะสลักผักและผลไม้เป็นดอกไม้รูปแบบ ต่างๆ รวมถึงการประดับตกแต่ง การจัดวาง และการจัดแสดงผลงาน เป็นต้น ซึ่งมีจานวนทั้งหมด 10 เล่ม เอกสารแต่ละเล่มจะประกอบไปด้วยรายละเอียดต่างๆ ได้แก่ คาแนะนาสาหรับครูผู้สอน และนักเรียน แบบทดสอบก่อน-หลังเรียน ใบความรู้ ใบงาน และแบบฝึกหัด การจั ด ทาเอกสารประกอบการเรี ย นรู้ ชุ ด “การแกะสลั ก ผั ก และผลไม้ ” กลุ่ ม สาระ การเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ชุดนี้ได้รับความอนุเคราะห์จาก นายประทีป ศรีรักษา ผู้อานวยการโรงเรียนบ้านเนินพลับหวาน และผู้เชี่ยวชาญทุกท่านที่กรุณาให้ คาแนะนา ตรวจความถูกต้อง และปรับปรุงแก้ไขจนสาเร็จเป็นรูปเล่มด้วยดี จึงขอขอบพระคุณมา ณ โอกาสนี้ สมหมาย บุญสมทบ

คำชี้แจง เอกสารประกอบการเรี ย นรู้ ชุ ด “การแกะสลั ก ผั ก และผลไม้ ” กลุ่ ม สาระการเรี ย นรู้ การงานอาชี พและเทคโนโลยี ได้ จั ดทาขึ้นเพื่อ ใช้เป็นสื่ อประกอบกระบวนการจั ดการเรี ยนรู้ รายวิชา ง 21202 งานประดิษฐ์ 2 (การแกะสลักผักและผลไม้ ) ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียน บ้านเนินพลับหวาน เอกสารประกอบการเรียนชุดนี้มีทั้งหมด 10 เล่ม ประกอบด้วย เล่มที่ 1 เล่มที่ 2 เล่มที่ 3 เล่มที่ 4

เรื่อง เรื่อง เรื่อง เรื่อง

ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับการแกะสลักผักและผลไม้ พื้นฐานการแกะสลักผักและผลไม้ การแกะสลักแครอทเป็นดอกข่า การแกะสลักฟักทองเป็นดอกรักเร่

เล่มที่ 5 เรื่อง กำรแกะสลักฟักทองเป็นดอกบำนชื่น เล่มที่ 6 เล่มที่ 7 เล่มที่ 8 เล่มที่ 9 เล่มที่ 10

เรื่อง เรื่อง เรื่อง เรื่อง เรื่อง

การแกะสลักฟักทองเป็นดอกผีเสื้อ การแกะสลักฟักทองเป็นดอกกุหลาบ การแกะสลักมันแกวเป็นดอกแคทลียา การแกะสลักแตงโมลายประยุกต์ การจัดนิทรรศการแสดงผลงานการแกะสลักผักและผลไม้

เอกสารประกอบการเรียนรู้ 1 เล่มใช้ประกอบแผนการจัดการเรียนรู้ 1 แผน โดยเป็น การจั ด การเรี ย นรู้ ที่ เ น้ น กระบวนการแบบกลุ่ ม ร่ ว มมื อ กั น เรี ย นรู้ เอกสารชุ ด นี้ จ ะส่ ง ผลให้ กระบวนการจัดการเรียนรู้เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพและเกิดประสิทธิผลต่อผู้เรียน โดยครูผู้สอน มีหน้าที่แนะนาเมื่อนักเรียนมีปัญหาเวลาปฏิบัติงาน

สมหมาย บุญสมทบ

สำรบัญ เรื่อง คานา คาชี้แจง คาแนะนาสาหรับครู คาแนะนาสาหรับผู้เรียน จุดประสงค์การเรียนรู้ แบบทดสอบก่อนเรียน ใบความรู้ เรื่อง การแกะสลักฟักทองเป็นดอกบานชื่น  ฟักทอง  วิธีการเลือกและดูแลรักษาฟักทอง  การแกะสลักดอกบานชื่น  วัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ในการแกะสลักฟักทองเป็นดอกบานชื่น  ขั้นตอนการแกะสลักฟักทองเป็นดอกบานชื่น  การดูแลรักษาดอกบานชื่นแกะสลัก  การใช้งานดอกบานชื่นแกะสลัก  ข้อเสนอแนะ ใบงาน เรื่อง การแกะสลักฟักทองเป็นดอกบานชื่น รายงานผลปฏิบัติงานกลุ่ม แบบฝึกหัด เรื่อง การแกะสลักฟักทองเป็นดอกบานชื่น แบบทดสอบหลังเรียน เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน-หลังเรียน เฉลยแบบฝึกหัด เรื่อง การแกะสลักฟักทองเป็นดอกบานชื่น กระดาษคาตอบแบบทดสอบก่อน-หลังเรียน บรรณานุกรม

หน้ำ

1 2 3 4 7 7 8 8 9 10 14 14 15 16 17 19 20 23 24 25 27

เล่มที่ 5 เรื่อง การแกะสลักฟักทองเป็นดอกบานชื่น 1

คำแนะนำสำหรับครูผู้สอน ก่อนใช้เอกสารประกอบการเรียนรู้แต่ละเล่ม ครูผู้สอนควรปฏิบัติดังนี้ 1. ก่อ นใช้ เอกสารประกอบการเรี ย นรู้ แต่ ล ะเล่ม ก่อนนาไปใช้

ครู ผู้ ส อนควรศึก ษาให้ล ะเอี ย ด

2. ครูผู้สอนต้องเตรียมสื่อที่เกี่ยวข้องให้พร้อม เพื่อให้ผู้เรียนเกิดความสนใจที่จะศึกษา และปฏิบัติตาม 3. ครูผู้สอนควรประเมินผลนักเรียน ทั้งก่อนเรียน และหลังเรียนเมื่อศึกษาเอกสาร จบแต่ละเล่ม 4. หากนักเรียนมีข้อสงสัย ไม่เข้าใจ ให้อธิบายเพิ่มเติมให้นักเรียนเข้าใจ

เล่มที่ 5 เรื่อง การแกะสลักฟักทองเป็นดอกบานชื่น 2

คำแนะนำสำหรับผู้เรียน ก่อนใช้เอกสารประกอบการเรียนรู้แต่ละเล่ม ผู้เรียนควรปฏิบัติดังนี้ 1. ก่อนศึกษา ผู้เรียนควรทาแบบทดสอบก่อนเรียนและเก็บคะแนนไว้เปรียบเทียบ หลังเรียน 2. ผู้เรียนต้องอ่านทาความเข้าใจให้ละเอียดทุกเรื่อง 3. ผู้เรียนศึกษาจบเล่มแล้ว ควรประเมินผลสัมฤทธิ์ของตนเองจากกิจกรรมท้ายเล่ม และทาแบบทดสอบหลังเรียนเพื่อเปรียบเทียบความก้าวหน้า 4. หากผู้เรียนมีข้อสงสัย หรือไม่เข้าใจถ้อยคาหรือเนื้อหาใดๆในเล่ม จะต้องสอบถาม ข้อมูลให้ละเอียดเพิ่มเติมจากครูผู้สอนหรือผู้รู้ทันที

เล่มที่ 5 เรื่อง การแกะสลักฟักทองเป็นดอกบานชื่น 3

จุดประสงค์กำรเรียนรู้ ด้ำนควำมรู้ 1. นักเรียนอธิบายขั้นตอนการแกะสลักฟักทองเป็นดอกบานชื่นได้ 2. นักเรียนเลือกใช้วัสดุอุปกรณ์ได้ถูกต้อง ปลอดภัย และเหมาะสมกับงาน

ด้ำนทักษะกระบวนกำร 3. นักเรียนฝึกแกะสลักฟักทองเป็นดอกบานชื่นได้ถูกต้องตามขั้นตอน

ด้ำนคุณลักษณะอันพึงประสงค์ 4. นักเรียนมุ่งมั่นในการทางาน มีความตั้งใจ และรับผิดชอบในการทาหน้าที่การงาน ด้วยความเพียรพยายาม อดทน เพื่อให้งานสาเร็จตามเป้าหมาย

เล่มที่ 5 เรื่อง การแกะสลักฟักทองเป็นดอกบานชื่น 4

แบบทดสอบก่อนเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี เรื่อง การแกะสลักฟักทองเป็นดอกบานชื่น

ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เวลา 10 นาที

คำชี้แจง ให้นักเรียนเลือกคาตอบที่ถูกที่สุด และกาเครื่องหมาย X ลงในกระดาษคาตอบ

1. การเลือกฟักทองมาใช้ในงานแกะสลักควรเลือกอย่างไร ก. ผลใหญ่เนื้อหนา ข. ผลใหญ่เนื้อบาง ค. ผลเล็กเนื้อหนา ง. ผลเล็กเนื้อบาง 2. ขั้นตอนแรกของการแกะสลักฟักทองเป็นดอกบานชื่นคือข้อใด ก. ปาดฐานล่าง ข. ปาดเนื้อใต้กลีบออก ค. เกลาฟักทองเป็นรูปหลังเต่า ง. เจาะเกสรตรงกลางเป็นวงกลม 3. วัสดุอุปกรณ์ในการแกะสลักดอกบานชื่นคือข้อใด ก. ฟักทอง ข. มีดบาง ค. มีดแกะสลัก ง. ถูกทุกข้อ

เล่มที่ 5 เรื่อง การแกะสลักฟักทองเป็นดอกบานชื่น 5

4. ปลายกลีบของดอกบานชื่นมีลักษณะอย่างไร ก. ปลายกลีบโค้งมน ข. ปลายกลีบแหลม ค. ปลายกลีบกลม ง. ปลายกลีบหยัก 5. การแกะสลักกลีบดอกบานชื่น ควรคว้านรอบนอกเกสรให้เป็นรูปตัวอักษรใด ก. V ข. U ค. W ง. O 6. ดอกบานชื่นที่แกะสลักเสร็จแล้วแต่ยังไม่ได้ใช้งานทันทีจะมีวิธีการเก็บอย่างไรให้ใช้ได้นานที่สุด ก. แช่น้าไว้ ข. ห่อใบตอง ค. ห่อผ้าขาวบาง ง. ล้างน้า ใส่ถุง และแช่เย็น 7. ข้อใดคือวิธีการเก็บรักษาดอกบานชื่นที่ไม่ถูกต้อง ก. แช่ตู้เย็น ข. แช่น้าเย็น ค. ล้างน้าเย็น ง. คลุมด้วยผ้าขาวบางชุบน้าบิดหมาด 8. ถ้าต้องการดอกบานชื่นสีอื่นๆ สามารถใช้ผักผลไม้ชนิดใดแทนได้ ก. สีส้ม – แครอท ข. สีขาว – แตงกวา ค. สีเขียว – มะละกอ ง. สีแดง – มะเขือเทศ

เล่มที่ 5 เรื่อง การแกะสลักฟักทองเป็นดอกบานชื่น 6

9. การแกะสลักดอกบานชื่นมีความคล้ายคลึงกับดอกรักเร่ยกเว้นข้อใด ก. การดูแลรักษาชิ้นงาน ข. ลักษณะกลีบ ค. จานวนกลีบ ง. ไม่มีข้อใดถูก 10. ดอกบานชื่นที่แกะสลักแล้ว นาไปใช้ประโยชน์ตามข้อใด ก. นาไปจัดตกแต่งจานอาหาร ข. นาไปทาเป็นฟักทองเชื่อม ค. นาไปจัดแจกัน ง. ถูกทุกข้อ

ตั้งใจทำนะครับ

เล่มที่ 5 เรื่อง การแกะสลักฟักทองเป็นดอกบานชื่น 7

ใบควำมรู้ เรื่อง กำรแกะสลักฟักทองเป็นดอกบำนชืน่ ฟักทอง

ที่มำของภำพ : http://www.the-than.com และ http://www.myveget.com

ฟักทอง เป็นผักที่มีสีสวย มีหลายขนาด เป็นอาหารได้ทั้งคาวและหวาน และเป็นผักที่เหมาะ กับการแกะสลัก เนื่องจากเนื้อฟักทองนั้นเหนียวแน่น เนื้อไม่แข็งมาก แกะสลักแล้วอยู่ทรงได้นาน ที่ ส าคั ญ มี สี เ หลื อ งทองที่ ส วยสด และยั ง มี ร าคาที่ ไ ม่ แ พงมากนั ก จึ ง เหมาะส าหรั บ น ามาฝึ ก หั ด การแกะสลักอยู่เสมอ การเลือกฟักทองควรเลือกผลหนักๆ เนื้อสีเหลือง มีอมเขียวใกล้เปลือกเล็กน้อย ยิ่งถ้ามีมันเป็นจุดๆเกาะตรงสีเขียวใกล้เปลือก แสดงว่าเป็นฟักทองแก่ ฟักทองผลเล็กนิยมนามาแกะ เป็นภาชนะใส่อาหาร หรือแจกันทรงเตี้ย ผลใหญ่เนื้อหนา หั่นเป็นเสี้ยวเล็กใหญ่ตามต้องการนามา แกะเป็นดอกไม้ ใบไม้ ตัวสัตว์ ตามต้องการ นอกจากนี้ข้อแนะนาอีกประการในการเลือกฟักทอง คื อ ไม่ ค วรน าฟั ก ทองที่ ผ ลยั ง อ่ อ นอยู่ ห รื อ ฟั ก ทองลู ก เล็ ก ที่ มี น้ าหนั ก เบา เนื้ อ บางมาแกะสลั ก เพราะผลงานจะอยู่ได้ไม่ทน และกลีบดอกมีความหนาน้อย ทาให้ผลงานไม่สวยงาม

เล่มที่ 5 เรื่อง การแกะสลักฟักทองเป็นดอกบานชื่น 8

วิธีกำรเลือกและดูแลรักษำฟักทอง 1. เลือกฟักทองผลที่แก่จัด เนื้อหนา ผิวเปลือกขรุขระ สีเหลืองอมเขียว จะได้ฟักทองเนื้อเหนียว 2. เลือกฟักทองให้สด เวลาแกะสลักเนื้อจะได้แน่น 3. ก่ อ นจะน าไปใช้ ล้ า งน้ าให้ ห มดยาง ไม่ ค วรแช่ น้ าเพราะฟั ก ทองจะเปื่ อ ย ท าให้ ป ลาย กลีบดอกขาว

กำรแกะสลักดอกบำนชื่น การแกะสลั ก ดอกบานชื่ น เป็ น การแกะสลั ก ที่ มี ล วดลายซั บ ซ้ อ นและเป็ น การแกะสลั ก ที่เลียนแบบธรรมชาติ ลักษณะกลีบของดอกบานชื่นจะมีลักษณะกลีบโค้งมน มีร่องกลีบทั้งกลีบโค้งมน หรือโค้งหยักเป็นลายเส้น ลักษณะดอกมีหลายรูปแบบ ทั้งแบบที่มีกลีบซ้อน 2-3 ชั้น และแบบที่มี กลีบมากซ้อนสับระหว่างหลายชั้นหนาแน่น การแกะสลักดอกบานชื่นอาจดัดแปลงรูปแบบเพิ่มเติม จากธรรมชาติได้อีกหลายรูปแบบ

ที่มำของภำพ : http://www.singtip.com และ http://thaicarvingclub.com

เล่มที่ 5 เรื่อง การแกะสลักฟักทองเป็นดอกบานชื่น 9

วัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ในกำรแกะสลักฟักทองเป็นดอกบำนชื่น 1.มีดต่างๆ ได้แก่ มีดแกะสลัก มีดปลายแหลม และมีดปอก

2.เขียง

3.กะละมัง

4.ฟักทอง เตรียมวัสดุพร้อม แล้ว… ลงมือทากันเลย

ที่มำของภำพที่ 1-4 : สมหมำย บุญสมทบ (2554)

เล่มที่ 5 เรื่อง การแกะสลักฟักทองเป็นดอกบานชื่น 10

ขั้นตอนกำรแกะสลักฟักทองเป็นดอกบำนชื่น 1. ตัดฟักทองให้เป็นสี่เหลี่ยมตามขนาดที่ต้องการ และใช้มีดบางเกลาฟักทองให้เป็นรูปหลังเต่า 1

2. เจาะเกสรตรงกลางเป็นวงกลม เส้นผ่านศูนย์กลางกว้าง 1 นิ้ว แบ่งเป็น 8 ช่อง 2

เล่มที่ 5 เรื่อง การแกะสลักฟักทองเป็นดอกบานชื่น 11

3. ตั้งมีดกรีดเป็นรูปตัวยู (U) และปาดใต้กลีบ 3

4. เกลาให้กลม ทาสับหว่างเช่นเดิมจนหมด 4

เล่มที่ 5 เรื่อง การแกะสลักฟักทองเป็นดอกบานชื่น 12

5.

รอบนอกแบ่งเป็น 10 กลีบ เอียงมีด คว้านเป็นรูปตัวยู (U) 5

6. ตั้งมีดกรีดเป็นรูปตัวยู (U) และปาดใต้กลีบ 6

เล่มที่ 5 เรื่อง การแกะสลักฟักทองเป็นดอกบานชื่น 13

7. ชั้นที่ 2 คว้านเป็นรูปตัวยู (U) ระหว่างกลีบ ตั้งมีดกรีดเป็นรูปตัวยู (U) และปาดใต้กลีบ ทาเช่นเดิมต่ออีก 2 ชั้น 7

8. ชิ้นงานสาเร็จ 8

ที่มำของภำพที่ 1-8 : สมหมำย บุญสมทบ (2554)

เล่มที่ 5 เรื่อง การแกะสลักฟักทองเป็นดอกบานชื่น 14

กำรดูแลรักษำดอกบำนชื่นแกะสลัก เมื่อแกะสลักเสร็จแล้วล้างน้าเย็นจัด รีบนาขึ้นคลุมด้วยผ้าขาวบางชุบน้าบิดให้หมาด หรือใส่กล่องพลาสติกปิดฝา แช่ตู้เย็นชั้นผัก เก็บได้นานประมาณ 2-3 วัน

กำรใช้งำนดอกบำนชื่นแกะสลัก สามารถนาไปใช้ประโยชน์ได้หลายลักษณะดังนี้ (ควรคานึงถึงขนาดของการนาไปใช้ด้วย) 1. การจัดผักเครื่องจิ้ม 2. การจัดจานอาหาร 3. การจัดทดแทนดอกไม้สด 4. การเชื่อม เพื่อการตกแต่ง

ทีม่ ำของภำพ : http://pakareke.blogspot.com และ : http://www. thaigoodview.com

เล่มที่ 5 เรื่อง การแกะสลักฟักทองเป็นดอกบานชื่น 15

ข้อเสนอแนะ 1.

นักเรียนสามารถใช้ผักผลไม้ชนิดอื่นแทนฟักทองได้ เช่น แครอท หัวผักกาด เผือก บีทรูท มันแกว เป็นต้น

2.

เมื่อนักเรียนฝึกจนชานาญแล้ว สามารถนาทักษะการแกะสลักดอกบานชื่นไปแกะลงบน ผลไม้ที่มีขนาดใหญ่ได้ เช่น แตงโม มะละกอ หรือแคนตาลูป เป็นต้น โดยสามารถแกะเป็น ดอกเดี่ยวหรือซ้อนดอกก็ได้

การแกะสลักดอกบานชื่นบนแตงโม (ดอกเดี่ยว)

การแกะสลักดอกบานชื่นบนมะละกอ (ซ้อนดอก)

ที่มาของภาพ : สมหมาย บุญสมทบ (2554) และ ณภัทร (2552)

การดูแลรักษาวัสดุอุปกรณ์ เมื่อเราปฏิบัติงานเรียบร้อยแล้ว เราต้องเก็บรักษาวัสดุอุปกรณ์ให้เป็นที่ เพื่อความเป็น ระเบียบเรียบร้อย และสามารถนามาใช้ครั้งต่อไปได้สะดวก โดยมีข้อปฏิบัติดังนี้ 1. หลังจากใช้วัสดุอุปกรณ์ในการแกะสลักแล้วควรเก็บทุกครั้ง 2. ก่อนเก็บวัสดุอุปกรณ์ควรล้างทาความสะอาดแล้วใช้ผ้าเช็ดให้แห้ง ถ้าเป็นมีดชนิดต่างๆ ควรเช็ดด้วยน้ามันก่อนเก็บ 3. เมื่อทาความสะอาดวัสดุอุปกรณ์แล้ว เก็บใส่ซอง ใส่กล่อง และเก็บในตู้ให้เป็นระเบียบ 4.

เล่มที่ 5 เรื่อง การแกะสลักฟักทองเป็นดอกบานชื่น 16

ใบงำน เรื่อง การแกะสลักฟักทองเป็นดอกบานชื่น ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1

ประกอบแผนการจัดการเรียนรู้ที่ 5 เวลา 1 ชั่วโมง

จุดประสงค์ 1. นักเรียนอธิบายขั้นตอนการแกะสลักฟักทองเป็นดอกบานชื่นได้ 2. นักเรียนเลือกใช้วัสดุอุปกรณ์ได้ถูกต้อง ปลอดภัย และเหมาะสมกับงาน 3. นักเรียนฝึกแกะสลักฟักทองเป็นดอกบานชื่นได้ถูกต้องตามขั้นตอน 4. นักเรียนมุ่งมั่นในการทางาน มีความตั้งใจ และรับผิดชอบในการทาหน้าที่การงานด้วยความ เพียรพยายาม อดทน เพื่อให้งานสาเร็จตามเป้าหมาย วัสดุอุปกรณ์ 1. ฟักทอง 2. อุปกรณ์ที่ใช้ในการแกะสลัก ได้แก่ มีดบาง มีดแกะสลัก เขียง กะละมัง ถาด เป็นต้น 3. เอกสารประกอบการเรียนรู้เล่มที่ 5 เรื่อง การแกะสลักฟักทองเป็นดอกบานชื่น ขั้นตอนกำรปฏิบัติงำน 1. แบ่งกลุ่มนักเรียน กลุ่มละ 6 คน 2. สมาชิกกลุ่มร่วมกันศึกษาวิธีการแกะสลักฟักทองเป็นดอกบานชื่น ตามขั้นตอนในเอกสาร ประกอบการเรียนรู้ เล่มที่ 5 เรื่อง การแกะสลักฟักทองเป็นดอกบานชื่น หน้า 10-13 3. นักเรียนแกะสลักฟักทองเป็นดอกบานชื่น คนละ 1 ดอก 4. สมาชิกกลุ่มร่วมกันบันทึกข้อมูลลงในรายงานผลการปฏิบัติงานกลุ่ม 5. เลือกผลงานที่ดีที่สุดในกลุ่ม และส่งตัวแทนออกมานาเสนอผลงาน ข้อควรระวัง ขณะปฏิบัติงานควรมีสมาธิ ไม่เล่นหรือพูดคุยกัน และควรระมัดระวังใน การใช้อุปกรณ์ที่มีคม เช่น มีดบาง มีดแกะสลัก เพราะอาจทาให้เกิดอันตรายได้ เมื่อแกะสลักฟักทองเสร็จแล้วไม่ควรแช่น้านาน เพราะจะทาให้กลีบดอกขาว และเน่า ให้ล้างน้าเย็นผ่านๆแล้วใส่กล่องพลาสติกปิดฝา แช่ตู้เย็นชั้นผัก

เล่มที่ 5 เรื่อง การแกะสลักฟักทองเป็นดอกบานชื่น 17

รำยงำนผลกำรปฏิบัติงำนกลุ่ม เรื่อง กำรแกะสลักฟักทองเป็นดอกบำนชื่น กลุ่มที.่ ........................ชั้น.......................... รำยชื่อสมำชิก ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... .........................................................................................................................................

1. วัสดุอุปกรณ์ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................... ...............................................................................................................................................................................

2. ขั้นตอนกำรแกะสลักฟักทองเป็นดอกบำนชื่น .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ...............................................................................................................................................................................

3. ประโยชน์กำรใช้สอย ............................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ........................ ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ...............................................................................................................................................................................

เล่มที่ 5 เรื่อง การแกะสลักฟักทองเป็นดอกบานชื่น 18

4. ปัญหำและอุปสรรคในกำรทำงำน ........................................................................................................................................................................... ... .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................................

5. กำรแก้ไขปัญหำ ............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................................

6. กำรเปรียบเทียบผลงำนกับกลุ่มอื่น ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................................

7. แนวทำงในกำรปฏิบัติงำนในครั้งต่อไป ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................................

สู้ๆนะจ๊ะเด็กๆ ลงชื่อ....................................................หัวหน้ำกลุ่ม (...................................................)

เล่มที่ 5 เรื่อง การแกะสลักฟักทองเป็นดอกบานชื่น 19

แบบฝึกหัด กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี เรื่อง การแกะสลักฟักทองเป็นดอกบานชื่น

ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เวลา 10 นาที

คำชี้แจง ให้นักเรียนทาเครือ่ งหมาย  หน้าข้อความที่กล่าวถูกต้องและทาเครื่องหมาย  หน้าข้อความที่กล่าวไม่ถูกต้อง

______ 1. ฟักทองที่นามาแกะสลักผลต้องหนักๆ เนื้อสีเหลือง มีอมเขียวใกล้เปลือกเล็กน้อย ______ 2. ไม่ควรนาฟักทองที่ผลแก่หรือฟักทองลูกใหญ่ที่มีน้าหนักเบามากมาแกะสลัก เพราะ ผลงานจะอยู่ได้ไม่ทน ทาให้ผลงานไม่สวยงาม ______ 3. ก่อนจะนาฟักทองไปใช้ ต้องล้างน้าให้หมดยาง ไม่ควรแช่น้าเพราะฟักทองจะเปื่อย ______ 4. ขั้นตอนแรกในการแกะสลักฟักทองเป็นดอกบานชื่นจะต้องเจาะเกสรตรงกลางเป็น วงกลม เส้นผ่านศูนย์กลางกว้าง 1 นิ้ว แบ่งเป็น 8 ช่อง ______ 5. การแกะสลักกลีบดอกบานชื่นต้องตั้งมีดกรีดเป็นรูปตัวยู (V) และปาดใต้กลีบ ______ 6. เมื่อแกะสลักเสร็จแล้วล้างด้วยน้าอุ่น จากนั้นรีบนาขึ้นคลุมด้วยผ้าขาวบางที่ชุบน้า และบิดหมาด ______ 7. เมื่อนักเรียนฝึกจนชานาญแล้วสามารถนาการแกะสลักดอกบานชื่นไปแกะบนผล มะละกอ มะนาว และแตงกวาได้ ______ 8. ก่อนเก็บวัสดุอุปกรณ์ควรล้างทาความสะอาดแล้วใช้ผ้าเช็ดให้แห้ง ถ้าเป็นมีดชนิด ต่างๆ ควรเช็ดด้วยน้ามันก่อนเก็บ ______ 9. นักเรียนสามารถนาผลงานแกะสลักดอกบานชื่นมาจัดเป็นแจกันดอกไม้สดได้ ______ 10. การฝึกฝนการแกะสลักทาให้ผู้ฝึกฝนใจเย็นและมีสมาธิมากขึ้น นอกจากนี้ยังเป็น การฝึกความคิดสร้างสรรค์อีกด้วย

เล่มที่ 5 เรื่อง การแกะสลักฟักทองเป็นดอกบานชื่น 20

แบบทดสอบหลังเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี เรื่อง การแกะสลักฟักทองเป็นดอกบานชื่น

ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เวลา 10 นาที

คำชี้แจง ให้นักเรียนเลือกคาตอบที่ถูกที่สุด และกาเครื่องหมาย X ลงในกระดาษคาตอบ 1. วัสดุอุปกรณ์ในการแกะสลักดอกบานชื่นคือข้อใด ก. ฟักทอง ข. มีดบาง ค. มีดแกะสลัก ง. ถูกทุกข้อ 2. การเลือกฟักทองมาใช้ในงานแกะสลักควรเลือกอย่างไร ก. ผลเล็กเนื้อบาง ข. ผลเล็กเนื้อหนา ค. ผลใหญ่เนื้อบาง ง. ผลใหญ่เนื้อหนา 3. ขั้นตอนแรกของการแกะสลักฟักทองเป็นดอกบานชื่นคือข้อใด ก. ปาดฐานล่าง ข. ปาดเนื้อใต้กลีบออก ค. เกลาฟักทองเป็นรูปหลังเต่า ง. เจาะเกสรตรงกลางเป็นวงกลม

เล่มที่ 5 เรื่อง การแกะสลักฟักทองเป็นดอกบานชื่น 21

4. การแกะสลักกลีบดอกบานชื่น ควรคว้านรอบนอกเกสรให้เป็นรูปตัวอักษรใด ก. V ข. U ค. W ง. O 5. ปลายกลีบของดอกบานชื่นมีลักษณะอย่างไร ก. ปลายกลีบโค้งมน ข. ปลายกลีบแหลม ค. ปลายกลีบกลม ง. ปลายกลีบหยัก 6. ดอกบานชื่นที่แกะสลักเสร็จแล้วแต่ยังไม่ได้ใช้งานทันทีจะมีวิธีการเก็บอย่างไรให้ใช้ได้นานที่สุด ก. แช่น้าไว้ ข. ห่อใบตอง ค. ห่อผ้าขาวบาง ง. ล้างน้า ใส่ถุง และแช่เย็น 7. ข้อใดคือวิธีการเก็บรักษาดอกบานชื่นที่ไม่ถูกต้อง ก. แช่ตู้เย็น ข. แช่น้าเย็น ค. ล้างน้าเย็น ง. คลุมด้วยผ้าขาวบางชุบน้าบิดหมาด 8. ถ้าต้องการดอกบานชื่นสีอื่นๆ สามารถใช้ผักผลไม้ชนิดใดแทนได้ ก. สีส้ม – แครอท ข. สีขาว – แตงกวา ค. สีเขียว – มะละกอ ง. สีแดง – มะเขือเทศ

เล่มที่ 5 เรื่อง การแกะสลักฟักทองเป็นดอกบานชื่น 22

9. ดอกบานชื่นที่แกะสลักแล้ว นาไปใช้ประโยชน์ตามข้อใด ก. นาไปจัดตกแต่งจานอาหาร ข. นาไปทาเป็นฟักทองเชื่อม ค. นาไปจัดแจกัน ง. ถูกทุกข้อ 10. การแกะสลักดอกบานชื่นมีความคล้ายคลึงกับดอกรักเร่ยกเว้นข้อใด ก. การดูแลรักษาชิ้นงาน ข. ลักษณะกลีบ ค. จานวนกลีบ ง. ไม่มีข้อใดถูก

ง่ำยนิดเดียวเอง ใช่ไหมครับ

เล่มที่ 5 เรื่อง การแกะสลักฟักทองเป็นดอกบานชื่น 23

เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน – หลังเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1

เรื่อง กำรแกะสลักฟักทองเป็นดอกบำนชื่น

แบบทดสอบก่อนเรียน 1. ก 2. ค 3. ง 4. ก 5. ข 6. ง 7. ข 8. ก 9. ข 10. ง

เก่งมำกเลยจ้ำ

แบบทดสอบหลังเรียน 1. ง 2. ง 3. ค 4. ข 5. ก 6. ง 7. ง 8. ก 9. ง 10. ข

เล่มที่ 5 เรื่อง การแกะสลักฟักทองเป็นดอกบานชื่น 24

เฉลยแบบฝึกหัด กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี เรื่อง การแกะสลักฟักทองเป็นดอกบานชื่น

ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เวลา 10 นาที

คำชี้แจง ให้นักเรียนทาเครื่องหมาย  หน้าข้อความที่กล่าวถูกต้องและทาเครื่องหมาย  หน้าข้อความที่กล่าวไม่ถูกต้อง

 1. ฟักทองที่นามาแกะสลักผลต้องหนักๆ เนื้อสีเหลือง มีอมเขียวใกล้เปลือกเล็กน้อย  2. ไม่ควรนาฟักทองที่ผลแก่หรือฟักทองลูกใหญ่ที่มีน้าหนักเบามากมาแกะสลัก เพราะผลงานจะอยู่ได้ไม่ทน ทาให้ผลงานไม่สวยงาม  3. ก่อนจะนาฟักทองไปใช้ ต้องล้างน้าให้หมดยาง ไม่ควรแช่น้าเพราะฟักทองจะเปื่อย  4. ขั้นตอนแรกในการแกะสลักฟักทองเป็นดอกบานชื่นจะต้องเจาะเกสรตรงกลางเป็น วงกลมเส้นผ่านศูนย์กลางกว้าง 1 นิ้ว แบ่งเป็น 8 ช่อง  5. การแกะสลักกลีบดอกบานชื่นต้องตั้งมีดกรีดเป็นรูปตัวยู (V) และปาดใต้กลีบ  6. เมื่อแกะสลักเสร็จแล้วล้างด้วยน้าอุ่น จากนั้นรีบนาขึ้นคลุมด้วยผ้าขาวบางที่ชุบน้า และบิดหมาด  7. เมื่อนักเรียนฝึกจนชานาญแล้วสามารถนาการแกะสลักดอกบานชื่นไปแกะบนผล มะละกอ มะนาว และแตงกวาได้  8. ก่อนเก็บวัสดุอุปกรณ์ควรล้างทาความสะอาดแล้วใช้ผ้าเช็ดให้แห้ง ถ้าเป็นมีดชนิดต่างๆ ควรเช็ดด้วยน้ามันก่อนเก็บ  9. นักเรียนสามารถนาผลงานแกะสลักดอกบานชื่นมาจัดเป็นแจกันดอกไม้สดได้  10. การฝึกฝนการแกะสลักทาให้ผู้ฝึกฝนใจเย็นและมีสมาธิมากขึ้น นอกจากนี้ยังเป็น การฝึกความคิดสร้างสรรค์อีกด้วย

เล่มที่ 5 เรื่อง การแกะสลักฟักทองเป็นดอกบานชื่น 25

กระดำษคำตอบแบบทดสอบก่อนเรียน เรื่อง กำรแกะสลักฟักทองเป็นดอกบำนชื่น

ชื่อ.................................นำมสกุล................................ชั้น.......เลขที.่ .........

ข้อ ก ข ค ง 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10. รวม

คะแนน

เล่มที่ 5 เรื่อง การแกะสลักฟักทองเป็นดอกบานชื่น 26

กระดำษคำตอบแบบทดสอบหลังเรียน เรื่อง กำรแกะสลักฟักทองเป็นดอกบำนชื่น

ชื่อ.................................นำมสกุล................................ชั้น.......เลขที.่ .........

ข้อ ก ข ค ง 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10. รวม

คะแนน

เล่มที่ 5 เรื่อง การแกะสลักฟักทองเป็นดอกบานชื่น 27

บรรณำนุกรม ณภัทร ทองแย้ม. แกะผักสลักผลไม้ลำยประยุกต์. กรุงเทพฯ : วาดศิลป์, 2552. ____________. แกะผักสลักลำย. กรุงเทพฯ : วาดศิลป์, 2551. ดารงศักดิ์ นิรันดร์. ศิลปะกำรแกะสลักผลไม้. กรุงเทพฯ : เอ็มไอเอส ชอฟ์เทค, 2550. วันดี ณ สงขลา. แกะผัก สลักผลไม้. กรุงเทพฯ : โรงเรียนครัววันดี, 2551 ศรราม ดีรอด. กำรแกะสลักผลไม้เบื้องต้น. กรุงเทพฯ : วาดศิลป์, 2549. ศักรินทร์ หงส์รัตนาวรกิจ. กำรแกะสลักดอกไม้จำกผักและผลไม้. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ : วาดศิลป์, 2552