25 Απριλίου 1974 Η Επανάσταση των ΓαρυφΤάλλων στην Πορτογαλία Τη νύχτα της 24ης προς 25η του Απρίλη 1974, ενώ το δικτατορικό καθεστώς στην Πορτογαλία συµπληρώνει 42 χρόνια, δηµιουργείται ένα στρατιωτικό κίνηµα για την ανατροπή αυτού του καθεστώτος.
Κάπως
έτσι
αρχίζει
η
«Επανάσταση Επανάσταση των γαρυφάλλων γαρυφάλλων» ή αλλιώς η επανάσταση του Απρίλη. Πρωτεργάτες του κινήµατος ήταν το Κίνηµα Ενόπλων ∆υνάµεων (ΚΕ∆), µια οργάνωση που συγκέντρωνε στους κόλπους της πολλούς κατώτερους και µεσαίο µεσαίους υς αξιωµατικούς αλλά και αρκετά υψηλόβαθµα στελέχη των πορτογαλικών Ενόπλων ∆υνάµεων. Αυτό που συνένωνε ουσιαστικά τα µέλη του ΚΕ∆ ήταν η πεποίθηση ότι έπρεπε να τερµατιστεί η αποικιοκρατική παρουσία της Πορτογαλίας στην Αφρική, αλλά και να τεθεί τέρµα στη στην ν δικτατορική διακυβέρνηση της χώρας, που είχε οδηγήσει σε εξαθλίωση µεγάλα τµήµατα του πληθυσµού. Η κρίση, που µάστιζε την Πορτογαλία την εποχή εκείνη, οξύνεται από τον υπερδεκαετή αποικιακό πόλεµο που διεξήγαγε το φασιστικό καθεστώς της στην Αγκόλα, τη Μ Μοζαµβίκη οζαµβίκη και τη Γουινέα. Ο µισός και πλέον κρατικός προϋπολογισµός είχε διατεθεί γι' αυτόν το ληστρικό πόλεµο µε άµεσο συνεπακόλουθο την αύξηση της φτώχειας και την ένταση της δυσαρέσκειας στο λαό και στο στρατό. Παράλληλα, η διαρκής κοινωνική υποβάθµιση των στρατιωτικών, η πολιτική και ηθική ανυποληψία του καθεστώτος του µισητού Καετάνο (διάδοχος του δικτάτορα Σαλαζάρ) και η ισχυρή επιρροή του παράνοµου Κοµµουνιστικού Κόµµατος, ήταν παράγοντες που άνοιξαν τον δρόµο για την ανατροπή του φασιστικού καθεστώτος.
η αντίστροφη µέτρηση αρχίζει αρχίζ Το Φλεβάρη του 1974 εκδηλώνεται η ανοιχτή αντίθεση ενός µέρους της ανώτατης στρατιωτικής ηγεσίας µε την πολιτική της δικτατορίας. Τη νύχτα της 24ης του Απρίλη οι στρατιωτικές µονάδες από όλη τη χώρα κινούνται και καταλαµβάνουν όλα τα κρίσιµα σηµεία. Τα ξηµερώµατα ξηµ της 25ης
του Απρίλη το κίνηµα έχει επικρατήσει ολοκληρωτικά και ο δικτάτορας Καετάνο παραδίδεται στο στρατηγό Σπίνολα, ο οποίος αναλαµβάνει την εξουσία εν ονόµατι του ΚΕ∆. Από την πρώτη στιγµή φαίνεται ότι δεν είναι ένα συνηθισµένο πραξικόπηµα, αλλά µια πραγµατική λαϊκή επανάσταση µε πυροκροτητή το στρατό. Χιλιάδες διαδηλωτές ξεχύνονται στους δρόµους και ενώνονται µε τους στρατιώτες, απειλώντας να λιντσάρουν τους ανθρώπους του φασιστικού
καθεστώτος.
Οι
πολιτικοί
κρατούµενοι
απελευθερώνονται από τις φυλακές, οι εργάτες καταλαµβάνουν τα εργοστάσια, ενώ ακτήµονες αγρότες καταλαµβάνουν τις µεγάλες εκτάσεις
γης
των
γαιοκτηµόνων
και
δηµιουργούν
αυτοδιοικούµενους συνεταιρισµούς. Στις 28 του Απρίλη επιστρέφει στην Πορτογαλία από το Παρίσι ο ηγέτης του Σοσιαλιστικού Κόµµατος, Μάριο Σοάρες. ∆υο µέρες αργότερα επιστρέφει από τη Μόσχα και γίνεται δεκτός από δεκάδες χιλιάδες λαού ο ηγέτης του Κοµµουνιστικού Κόµµατος, Αλβάρο Κουνιάλ. Οι δύο ηγέτες είναι οι οµιλητές στην κεντρική εκδήλωση της Εργατικής Πρωτοµαγιάς, που µετατρέπεται σε ογκωδέστατο συλλαλητήριο του λαού και του στρατού για το γιορτασµό της Επανάστασης. Αυτή η µεγαλειώδης εξέγερση πέρασε στην ιστορία σαν «Επανάσταση των γαριφάλων», από τα γαρίφαλα που έδινε ο λαός τους στρατιώτες.
Τα επιτεύγµατα της Επανάστασης Το µεγαλείο αυτής της επανάστασης έγκειται στο γεγονός ότι η δικτατορία συντρίφτηκε στους δρόµους, ως αποτέλεσµα της συµµαχίας του λαού και του ΚΕ∆. Αυτή η συµµαχία και η λαϊκή δράση σηµάδευσε την πορεία των γεγονότων τους επόµενους µήνες. Η µαζική πάλη υπέρ των λαϊκών συµφερόντων υπεράσπισε και διασφάλισε τα επιτεύγµατα της Επανάστασης του Απρίλη. Οι πολιτικές ελευθερίες και το δικαίωµα της συνδικαλιστικής ένωσης και δράσης κατακτήθηκαν στην πράξη πριν κατοχυρωθούν από το νόµο. Ο εργατικός έλεγχος της παραγωγής κερδήθηκε µε τον αγώνα προτού νοµιµοποιηθεί. Το ίδιο και η αγροτική µεταρρύθµιση, ήταν ήδη πραγµατικότητα στην ύπαιθρο πριν γίνει πραγµατικότητα στη νοµοθεσία, µε την κατάληψη των νότιων µεγάλων πορτογαλικών τσιφλικιών από το αγροτικό προλεταριάτο, που είχε µεγάλες επαναστατικές παραδόσεις και τη δηµιουργία πολυάριθµων Κολεκτίβων Παραγωγής. Η εθνικοποίηση των τραπεζών και άλλων κοµβικών τοµέων της οικονοµίας µετά την ήττα του αντεπαναστατικού πραξικοπήµατος της 11ης Μαρτίου 1975 ήρθε ως αναγκαιότητα που εκπορευόταν από την υπονόµευση της οικονοµίας από το µεγάλο κεφάλαιο.
Το Κοµµουνιστικό Κόµµα στην πρωτοπορία Αυτές οι βασικές κατακτήσεις, που είναι αδιαχώριστες από την Ιστορία της Επανάστασης του Απρίλη, ήταν αποτέλεσµα της λαϊκής πάλης και οργάνωσης. Επιβλήθηκαν από το λαό σε µια
πολιτική κατάσταση όπου κυριαρχούσαν διστακτικά, ή ακόµη και εχθρικά προς τη διαδικασία, στοιχεία. Οι κατακτήσεις της επανάστασης θα ήταν αδιανόητες χωρίς την πάλη των µαζών και το ρόλο του Πορτογαλικού Κοµµουνιστικού µουνιστικού Κόµµατος, ως πρωτοπόρου και πρωτεργάτη της πάλης. Όπως είναι αδύνατο να γραφεί η ιστορία της αντιφασιστικής αντίστασης στην Πορτογαλία, παραλείποντας το ρόλο του ΠΚΚ, το ίδιο αδύνατο είναι να γραφεί η ιστορία της Επανάστασης του Απρίλη, αποκρύπτοντας τοντας τον κοµβικό ρόλο που έπαιξε το Κόµµα της εργατικής τάξης και όλοι οι εργαζόµενοι.
Το
ΠΚΚ,
διαδραµάτισε
καθοριστικό ρόλο, κατά την διάρκεια της παρανοµίας του, προετοιµάζοντας τον κόσµο και θέτοντας τις βασικές κατευθύνσεις για την κατοχύρωση
της
κυριαρχίας ριαρχίας
και
της
κοινωνικής δικαιοσύνης στο Σύνταγµα του Απρίλη. Σήµερα, οι κατακτήσεις του λαού και η παρακαταθήκη Συντάγµατος
του
του
προοδευτικού
Απρίλη,
δέχονται
την
λυσσαλέα επίθεση της ντόπιας και ξένης αντίδρασης η οποία προσπαθεί να αφαιµάξει τον πορτογαλικό λαό και να αφαιρέσει τα κεκτηµένα και τις αναφορές στο Σύνταγµα που µιλούν για ∆ηµοκρατία και Εθνική Ανεξαρτησία. Προς τιµήν των αξιών του Απρίλη, η εφηµερίδα του Κοµµουνιστικού Κόµµατος (Avante), ( πραγµατοποιεί κάθε χρόνο από το 1974 µέχρι κα καιι σήµερα, ένα µεγαλειώδης φεστιβάλ στο οποίο συµµετέχουν χιλιάδες κόσµου από την Πορτογαλία και όλο τον κόσµο. Το ΑΚΕΛ και η Ε∆ΟΝ, συµµετέχουν ανελλιπώς στα φεστιβάλ της Avante,, απόδειξη και των αδελφικών σχέσεων που διατηρούν τα κόµµατα και οι οργανώσεις των δύο χωρών. Μάλιστα, σηµειώνουµε πως ο λαός της Πορτογαλίας, µε µπροστάρη το ΠΚΚ και την Πορτογαλική Κοµµουνιστική Νεολαία, αποτελούν βασικό στήριγµα στον αγώνα του κυπριακού Λαού για απελευθέρωση και επανένωση της Κύπρου.
Η Επανάσταση του Απρίλη πέρασε πέρασε στην ιστορία Η πορτογαλική επανάσταση ήταν αναµφισβήτητα, ένα από τα πιο σπουδαία γεγονότα του 1974. Όχι µόνο για τις µεταρρυθµίσεις που πέτυχε τότε, αλλά και για τις διεθνείς επιπτώσεις που είχε τόσο στην πολιτική αλλαγή στην Ελλάδα (πτώση χούντας), όσο και σε ανάλογη αλλαγή στην Ισπανία (πτώση φασιστικού καθεστώτος Φράνκο).
«Η Η Επανάσταση των Γαρυφάλλων στην Πορτογαλία – 25 Απριλίου 1974 1974» Εφηµερίδα «Νεολαία», Τεύχος Απριλίου 2013