1
2
1.
Το 2014 έχει ιδιαίτερο συμβολισμό για το προοδευτικό κίνημα νεολαίας στον τόπο μας, αφού συμπληρώνονται 70 χρόνια από την ίδρυση της Ανορθωτικής Οργάνωσης Νεολαίας (ΑΟΝ) που κατοπινότερα, 55 χρόνια πριν, εξελίχθηκε στην Ενιαία Δημοκρατική Οργάνωση Νεολαίας, την ΕΔΟΝ. Στρέφοντας τη μνήμη 70 χρόνια πίσω, αλλά και σε ακόμη μεγαλύτερο βάθος χρόνου, στη δεκαετία του 1920, οπότε βρίσκονταν οι απαρχές της γέννησης του Προοδευτικού Κινήματος Νεολαίας στον τόπο μας, εμείς, η σημερινή γενιά των ΕΔΟΝιτών και ΕΔΟΝίτισσων, στεκόμαστε με θαυμασμό μπροστά στο ιστορικό μεγαλείο που έχουν καταγράψει μέσα από την πολυσήμαντη δράση τους η Κομμουνιστική Νεολαία Κύπρου (ΚΝΚ), η ΑΟΝ και η ΕΔΟΝ. Το σύνολο αυτής της δράσης, της προσφοράς και των θυσιών της ΑΟΝ – ΕΔΟΝ, αλλά και της ΚΝΚ, το καθόριζαν σε όλες τις ιστορικές περιόδους δύο βασικοί άξονες: Ο πρώτος, αφορά στη συνεπή και αδιάλειπτη προσήλωση στις αξίες και τα ιδανικά του σοσιαλισμού, στα ιδανικά της Δημοκρατίας, της Ελευθερίας, της Κοινωνικής Δικαιοσύνης, της Ισότητας και της Αλληλεγγύης. Ο δεύτερος άξονας, αφορά στις στενές, τις άρρηκτες σχέσεις της ΕΔΟΝ με το Κόμμα των Κυπρίων εργαζομένων, το κόμμα της Αριστεράς, το ΑΚΕΛ και το ευρύτερο λαϊκό κίνημα.
2. Οι ρίζες του προοδευτικού κινήματος νεολαίας της πατρίδας μας ξεκινούν από τα μέσα της τρίτης δεκαετίας του 20ου αιώνα. Κάτω από την επίδραση των επαναστατικών ιδεών της Μεγάλης Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης, συγκροτούνται οι πρώτοι μαρξιστικοί πυρήνες και οι πρώτες συντεχνίες και πολύ σύντομα το Κόμμα της Εργατικής τάξης, το ΚΚΚ, που ιδρύεται τον Αύγουστο του 1926. Σ΄ αυτή τη διαδικασία, σημαντικό ρόλο διαδραμάτισε η νεολαία, ως το πιο μαχητικό μέρος των εργαζομένων, μέσα από τις μαρξιστικές κινήσεις αρχικά και τη συγκρότηση το 1924 της Εργατικής Νεολαίας Λεμεσού, της Μαθητικής Νεολαίας και αργότερα της Νεολαίας Γυναικών.
3
Το Σεπτέμβριο του 1926, μετά από απόφαση του Ιδρυτικού Συνεδρίου του ΚΚΚ, οι τρεις Οργανώσεις συνενώνονται και συγκροτούν την Κομμουνιστική Νεολαία Κύπρου, σηματοδοτώντας έτσι την απαρχή της οργανωμένης έκφρασης του προοδευτικού νεολαιίστικου κινήματος στο τόπο μας. Η Κομμουνιστική νεολαία με τις ολιγάριθμες δυνάμεις της, μέσα στις σκληρές συνθήκες της φτώχειας, της αποικιακής καταπίεσης, της παρανομίας και των διώξεων, αγωνίστηκε με αυταπάρνηση για τα δίκαια της νεολαίας και του λαού μας. Δημιούργησε τις υποκειμενικές προϋποθέσεις, αποτέλεσε το προζύμι για την εμφάνιση της μαζικής πολιτικής οργάνωσης της προοδευτικής νεολαίας της ΑΟΝ.
3.
Με την έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και τη συμμετοχή χιλιάδων Κυπρίων στην πάλη ενάντια στο φασισμό, με το πλάτεμα και την ενδυνάμωση του Λαϊκού κινήματος, το οποίο ασκούσε συνεχή πίεση με διάφορες μαζικές εκδηλώσεις και κινητοποιήσεις, η αποικιακή Κυβέρνηση υποχρεώθηκε να χαλαρώσει -σε κάποιο βαθμό- τα καταπιεστικά μέτρα που ίσχυαν στην περίοδο της παλμεροκρατίας (1931 – 1941). Μέσα στις νέες συνθήκες, ιδρύεται το Φθινόπωρο του 1944 η Ακελική Οργάνωση Νεολαίας, η οποία δρα νόμιμα και σύντομα αγκαλιάζει την προοδευτική νεολαία στις πόλεις και στην ύπαιθρο. Τον Ιούλη του 1945, η Ακελική Οργάνωση Νεολαίας οργανώνει το Α΄ Παγκύπριο Συνέδριο της και μετονομάζεται σε Ανορθωτική Οργάνωση Νεολαίας (ΑΟΝ). Η ίδρυση της ΑΟΝ αποτέλεσε σταθμό στην πορεία ανάπτυξης του δημοκρατικού προοδευτικού κινήματος νεολαίας του νησιού μας, γιατί η νεολαία αποκτούσε τη μαζική, μαχητική της έκφραση, το δυναμικό όπλο στην πάλη για εθνική απελευθέρωση και για την κατάκτηση των δικαιωμάτων της. Στα χρόνια της ύπαρξης της, η ΑΟΝ, πιστή στην εθνικοαπελευθερωτική, αντιϊμπεριαλιστική πολιτική του λαϊκού κινήματος, εφάρμοσε την τακτική της ενότητας και της ενιαίας πατριωτικής δράσης της νεολαίας, την κινητοποίησε θαρραλέα στην πάλη για την αποτίναξη του αποικιακού ζυγού.
4
Η ΑΟΝ διαπαιδαγώγησε χιλιάδες νέους και νέες στο πνεύμα του αντιαποικιακού, αντιϊμπεριαλιστικού αγώνα και της πάλης ενάντια στο φασισμό και την καταπίεση, με τα ιδανικά της ειρήνης, της δημοκρατίας, της κοινωνικής προόδου και του σοσιαλισμού. Τον Δεκέμβρη του 1955, η ΑΟΝ δέχτηκε το κτύπημα του αποικιακού καθεστώτος και μαζί με τις άλλες οργανώσεις του λαϊκού κινήματος τέθηκε στην παρανομία. Μέχρι το 1959 συνεχίζει την παράνομη δράση της μέσα από διώξεις και κατατρεγμούς.
4.
Κατά την περίοδο αυτή, η Αριστερά δέχεται -επίσης- την φασιστική επίθεση από τους μασκοφόρους του Γρίβα, οι οποίοι σε πλήρη σύμπλευση με τον ιμπεριαλισμό, επεδίωκαν να οδηγήσουν τον τόπο σε εμφύλιο πόλεμο, προβαίνοντας ακόμη και σε δολοφονικές επιθέσεις κατά λαϊκών αγωνιστών. Παρά την απρόκλητη, απάνθρωπη δολοφονία δεκάδων λαϊκών αγωνιστών (Σάββας Μένοικου, Ηλίας Ττοφαρής, Μιχάλης Πέτρου κ.α.), η Αριστερά με υψηλό αίσθημα ευθύνης, πατριωτισμού και σύνεσης μπήκε φραγμός στα άνομα σχέδια που εξυφαίνονταν σε βάρος της Κύπρου και του λαού μας, αποτρέποντας τον εμφύλιο σπαραγμό. Με την ΑΟΝ να βρίσκεται στην παρανομία, οι ΑΟΝίτες βρίσκονται πάντα στην πρώτη γραμμή σ΄ όλες τις παλλαϊκές κινητοποιήσεις ενάντια στο αποικιακό καθεστώς. Τον Σεπτέμβριο του 1955, ο ΑΟΝίτης μαθητής Αντρέας Γεωργίου δολοφονείται από τους Άγγλους αποικιοκράτες σε μια τέτοια κινητοποίηση στη Λεμεσό. Η ΑΟΝ κτυπημένη από τις διώξεις και την καταπίεση του αποικιακού καθεστώτος και συνεχίζοντας να είναι παράνομη και μετά την υπογραφή των συμφωνιών Ζυρίχης – Λονδίνου, δεν μπορούσε να ανταποκριθεί στα καθήκοντα που απέρρεαν από τις καινούργιες συνθήκες. Η καθοδήγηση της ΑΟΝ, μελετώντας τις νέες συνθήκες και την ανάγκη ύπαρξης νόμιμης οργανωμένης έκφρασης των πόθων, των επιθυμιών και των επιδιώξεων της δημοκρατικής νεολαίας, κατέληξε στην ιστορική απόφαση της διάλυσης της ΑΟΝ και της αντικατάστασης της με μία νέα, νόμιμη, μαζικοπολιτική και πολιτιστική οργάνωση νεολαίας.
5
5.
Η ίδρυση της ΕΔΟΝ στις 12 Απρίλη 1959, που ήταν αποτέλεσμα των συγκεκριμένων πολιτικο – κοινωνικο – οικονομικών συνθηκών που επικρατούσαν στην Κύπρο μετά την υπογραφή των συμφωνιών Ζυρίχης – Λονδίνου, με βάση τις οποίες εγκαθιδρυόταν η Κυπριακή Δημοκρατία, αποτελεί ιστορικό ορόσημο στη ζωή και τη δράση του προοδευτικού κινήματος νεολαίας της πατρίδας μας. Ύστερα από τους πολύμορφους και αιματηρούς αγώνες για την αποτίναξη του αποικιακού ζυγού, στους οποίους η νεολαία διαδραμάτισε πρωτοποριακό και ηρωικό ρόλο, η λύση που δόθηκε δεν ανταποκρινόταν στους πόθους του κυπριακού λαού. Οι συμφωνίες Ζυρίχης – Λονδίνου ήταν ένας συμβιβασμός που δεν καταργούσε την ιμπεριαλιστική παρουσία στην Κύπρο, εμπεριέχοντας διαχωριστικές πρόνοιες για τις δυο κοινότητες. Έγινε, όμως, δυνατό να επιβληθεί -κυρίως- εξαιτίας των αδιεξόδων που δημιούργησε η ένοπλη τακτική αγώνα με την οποία η Αριστερά είχε διαφωνήσει, προειδοποιώντας για τις πιθανές αρνητικές συνέπειες. Παρά τη διαφωνία της με τις συμφωνίες του ’59, η Αριστερά στη συνέχεια στήριξε το νεοϊδρυθέν ανεξάρτητο κράτος με τους αγώνες της για την περιφρούρηση και ολοκλήρωση της ανεξαρτησίας της Κύπρου. Ο κυπριακός λαός και η νεολαία κληρονόμησαν από την αποικιοκρατία τεράστια οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα. Η κυπριακή οικονομία βρισκόταν σε κατάσταση καθυστέρησης. Οι εργαζόμενες μάζες υπέφεραν από την ανεργία και τη φτώχεια. Τα μεροκάματα ήταν πολύ χαμηλά, ιδιαίτερα εκείνα των νεαρών εργαζομένων. Η μετανάστευση, ιδιαίτερα των νέων, μετατράπηκε σε κοινωνική μάστιγα. Η εκπαίδευση εξακολουθούσε να είναι ουσιαστικά προνόμιο των λίγων. Στα σχολεία επικρατούσαν αντιδημοκρατικές, αντιπαιδαγωγικές μέθοδοι. Στην ύπαιθρο οι συνθήκες δουλειάς και διαβίωσης ήταν τρομερά δύσκολες. Η πολιτιστική ζωή ήταν ανύπαρκτη, με φυσιολογική συνέπεια να δημιουργείται μεγάλο πρόβλημα υγιούς απασχόλησης της νεολαίας.
6
Μέσα στις νέες συνθήκες, οι μάζες της δημοκρατικής νεολαίας ήταν έτοιμες να συνεχίσουν την πάλη ενάντια στον ιμπεριαλισμό για την κατάργηση των ξένων βάσεων του θανάτου, να αγωνιστούν για την κατάργηση της συνθήκης εγγύησης και συμμαχίας, για την εκδημοκρατικοποίηση του Συντάγματος, για την ολοκλήρωση της ανεξαρτησίας της Κύπρου.
Η δημοκρατική νεολαία ήταν έτοιμη να αγωνιστεί για τη λύση των οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων, για τη δημιουργία καλύτερων συνθηκών ζωής, για ειρήνη, δημοκρατία και κοινωνική δικαιοσύνη.
6.
Το ιδρυτικό Συνέδριο καθόριζε σαν σκοπούς της ΕΔΟΝ την οργάνωση και ένταξη της νεολαίας στην πάλη ενάντια στον ιμπεριαλισμό, για την ολοκλήρωση της ανεξαρτησίας της Κύπρου. Τη διαπαιδαγώγηση της νέας γενιάς με τα ιδανικά της δημοκρατίας, της ειρήνης, της κοινωνικής προόδου και της κοινωνικής δικαιοσύνης. Τη διαπαιδαγώγηση της νεολαίας στο πνεύμα του διεθνισμού και της αντι – ιμπεριαλιστικής αλληλεγγύης. Την κινητοποίηση της νεολαίας στην πάλη για τη λύση των οικονομικών και κοινωνικών της προβλημάτων. Τη δημιουργία συνθηκών υγιούς απασχόλησης με μορφωτικές, πολιτιστικές, αθλητικές και τουριστικές δραστηριότητες.
7.
Στα 70 χρόνια της ιστορίας του μαζικού προοδευτικού κινήματος νεολαίας της Κύπρου, δεν υπήρξαν πολιτικές εκδηλώσεις και κινητοποιήσεις ενάντια στην αποικιοκρατία, τις ιμπεριαλιστικές συνωμοσίες, την εξωτερική και εσωτερική αντίδραση, για την υπεράσπιση της δημοκρατίας και της ανεξαρτησίας της Κύπρου, χωρίς τη σφραγίδα της ΑΟΝ και της ΕΔΟΝ, των χιλιάδων μελών και στελεχών τους. Το 1964, οι ΕΔΟΝίτες εντάσσονται μαζικά στην Εθνική Φρουρά για να πολεμήσουν ενάντια στην Τούρκικη επιδρομή. Στο βωμό της λευτεριάς έδωσαν υπέρτατη θυσία τη ζωή τους οι Μιχαλάκης Κουσουλίδης, μέλος του Κεντρικού Συμβουλίου, Παναγιώτης Ζ. Αστανιός, Γεώργιος Εικοσάρης, Χριστάκης Φτωχόπουλος, Γεώργιος Προδρόμου και άλλα διαλεκτά στελέχη και μέλη της ΕΔΟΝ. Στη διπλή Νατοϊκή στρατιωτική επέμβαση κατά της Κύπρου – φασιστικό πραξικόπημα (15 Ιουλίου) και βάρβαρη τουρκική εισβολή (20 Ιουλίου, 14 Αυγούστου) – οι πατριωτικές δυνάμεις του κυπριακού λαού αντιστάθηκαν πολύπλευρα για την υπεράσπιση της δημοκρατίας, της ανεξαρτησίας, της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας της αδέσμευτης Κυπριακής Δημοκρατίας.
7
Η ΕΔΟΝίτικη νεολαία ανταποκρίθηκε και πάλι στο κάλεσμα και αγωνίστηκε με ηρωισμό και αυτοθυσία ενάντια στα τανκς της Χούντας και του Αττίλα. Το άλικο αίμα των ΕΔΟΝιτών Κέστα, αδελφών Παπαλαζάρου, Ευαγόρου, Κλεάνθους, Ματθαίου, Μισιαούλη, Χαραλάμπους, Παπαθανασίου, Σωκράτους, Στυλιανού, Ανδρέου και δεκάδων άλλων, πότισε ακόμα μια φορά το δέντρο της λευτεριάς του νησιού μας. Οι ΕΔΟΝίτες ήρωες έκαναν συνειδητά θυσία τη ζωή τους, γιατί η ΕΔΟΝ τους γαλούχησε με τα πανανθρώπινα ιδανικά της λευτεριάς, της δημοκρατίας, της ειρήνης, της κοινωνικής προόδου και του σοσιαλισμού.
8.
Η τραγική κατάσταση που διαμορφώθηκε στην Κύπρο μετά το φασιστικό πραξικόπημα και την τούρκικη εισβολή, δημιούργησε καινούργιες συνθήκες για τη νεολαία και το λαό του νησιού. Μαζί με ολόκληρο τον Κυπριακό λαό δέχτηκε τα πλήγματα της Νατοϊκής συνωμοσίας και η ΕΔΟΝ. Από το σύνολο 190 τομέων της ΕΔΟΝ, οι 71 εκτοπίστηκαν. Ωστόσο, η προσφυγιά και η οικονομική καταστροφή δε λύγισαν την ΕΔΟΝ. Η Οργάνωση αναπροσάρμοσε τις μορφές δουλειάς, αναδιοργάνωσε έγκαιρα τον οργανωτικό της μηχανισμό και κατεύθυνε το κύριο βάρος της δραστηριότητας της στη μαζική πολιτική κινητοποίηση της νεολαίας για τη σωτηρία της Κύπρου. Ανέπτυξε έντονη δραστηριότητα για την ανακούφιση και την εξύψωση του ηθικού των προσφύγων, με εκστρατείες εξασφάλισης υλικής βοήθειας, με προσφορά εθελοντικής δουλειάς και με πλούσιες πολιτιστικές εκδηλώσεις στους προσφυγικούς καταυλισμούς και συνοικισμούς. Τέθηκε από την αρχή στην πρωτοπορία του αντικατοχικού αντιϊμπεριαλιστικού αγώνα του λαού μας, μακριά από σοβινιστικές εκτροπές, παλεύοντας για την επανένωση της πατρίδας και του λαού μας μέσα από την επίτευξη ειρηνικής λύσης στο κυπριακό πρόβλημα, η οποία να διασφαλίζει -πρωτίστως- τα συμφέροντα του λαού μας στο σύνολο του, Ε/κυπρίων, Τ/κυπρίων, Αρμενίων, Μαρωνιτών και Λατίνων.
8
Η τραγική επιβεβαίωση των προβλέψεων της Αριστεράς αναφορικά με το δίδυμο Ιουλιανό έγκλημα του ΄74, σε συνδυασμό με τα οργανωτικά μέτρα που έλαβε η ΕΔΟΝ, έδωσαν τεράστια ώθηση στην Οργάνωση, η οποία αξιοποίησε τη ριζοσπαστικοποίηση και την έντονη πολιτικοποίηση της νεολαίας, διοχετεύοντάς την στους δρόμους της οργανωμένης πάλης και διεκδίκησης των πολιτικών, κοινωνικών και ανθρώπινων δικαιωμάτων της νεολαίας και του λαού μας. Σ΄ όλες ανεξαιρέτως τις πτυχές της δράσης της, η ΕΔΟΝ κατέγραψε αυτή την περίοδο σημαντικές επιτυχίες, ενώ στο σύνολο των δραστηριοτήτων της υπήρξε πρωτοφανής μαζικότητα.
9.
Πέρα από θετικά στοιχεία που έφερε μαζί της η ραγδαία κοινωνικο – οικονομική ανάπτυξη μετά το 1974, στην οποία σημαντική συμβολή είχε η Αριστερά, από τα μέσα της δεκαετίας του ’80 αυτή η εικόνα ριζοσπαστικοποίησης στο νεολαιίστικο κίνημα, όπως και στην κοινωνία ευρύτερα, σταδιακά διαφοροποιείται εξαιτίας της ταχείας οικονομικής ανάπτυξης και της σταδιακής προέλασης των καπιταλιστικών «αξιών», αλλά και της χρονικής απομάκρυνσης από τα γεγονότα του ’74. Η διαμορφωμένη νέα πραγματικότητα ωθούσε και συνεχίζει να ωθεί μέχρι τις μέρες μας στην αποπολιτικοποίηση, στην εσωστρέφεια, στην αδιαφορία από τα κοινά και στον ατομικισμό.
10.
Παράλληλα, η διάλυση των σοσιαλιστικών κρατών στην Ευρώπη στο τέλος της δεκαετίας του 1980, επέδρασε αρνητικά για την παγκόσμια Αριστερά αναφορικά με τη θελκτικότητα των σοσιαλιστικών ιδανικών, χωρίς η Κύπρος να αποτελέσει εξαίρεση στον κανόνα. Επιπρόσθετα, ως παρενέργεια αυτής της εξέλιξης, το λαϊκό κίνημα γενικότερα και η ΕΔΟΝ ειδικότερα, βρέθηκαν αντιμέτωποι με τη δράση εσωκομματικής φράξιας που είχε ως κατάληξη την αποχώρηση των φραξιονιστών από το λαϊκό κίνημα.
9
11. Η δεκαετία του ’90, σε παγκόσμιο επίπεδο, έφερε μαζί της και τη μονοκρατορία των ΗΠΑ και του ΝΑ.ΤΟ, την αποθράσυνση του ιμπεριαλισμού, ο οποίος με το προσωπείο της «νέας τάξης πραγμάτων», της παγκοσμιοποίησης και την εισαγωγή της πολιτικής του «πολέμου» κατά της «διεθνούς τρομοκρατίας», επιχειρεί να καθυποτάξει πλήρως τους λαούς και τους εργαζόμενους προς όφελος των συμφερόντων των πολυεθνικών μονοπωλίων και της πλουτοκρατίας.
12. Με την είσοδο μας στον 21ο αιώνα, καταγράφονται δύο πολύ
σημαντικά ορόσημα. Το Σχέδιο Ανάν, ως τελικό σχέδιο λύσης του Κυπριακού, τίθεται σε χωριστά και ταυτόχρονα δημοψηφίσματα στις 24 Απριλίου του 2004. Τα ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα και η προβλεπόμενη διαδικασία της επιδιαιτησίας του Γ.Γ. του ΟΗΕ δεν επέτρεψαν να γίνει μια ουσιαστική διαπραγμάτευση των δυο πλευρών επί του σχεδίου και να φτάσουμε σε συμφωνημένη λύση, με αποτέλεσμα το Σχέδιο να απορριφθεί από την Ελληνοκυπριακή κοινότητα. Μια εβδομάδα αργότερα, η Κύπρος γίνεται πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, γεγονός που επηρεάζει με καθοριστικό τρόπο την κυπριακή κοινωνία.
13.
Μπροστά σε αυτά τα καινούρια δεδομένα και τις δυσκολίες, η Αριστερά και η ΕΔΟΝ όχι μόνο δεν οδηγήθηκε στον παροπλισμό και τη συρρίκνωση, αλλά σε αντίθεση με τους ευσεβείς πόθους του κατεστημένου, ενισχύθηκαν ακόμα περισσότερο. Η επιρροή της Αριστεράς αποτυπώνεται με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο το 2008, καθώς για πρώτη φορά στην ιστορία του, το ΑΚΕΛ καταφέρνει να εκλέξει τον Γενικό του Γραμματέα συν. Δημήτρη Χριστόφια, στην Προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η ΕΔΟΝ, στηριγμένη στους διαχρονικούς της αγώνες, την πολυσχιδή προσφορά της προς τη νεολαία και το λαό μας και στους ισχυρούς δεσμούς που ανέπτυξε με τη νεολαία, διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στον ιστορικό αυτό σταθμό για την Αριστερά, ο οποίος -ασφαλώςξεπερνά τα όρια της μικρής μας πατρίδας.
10
14.
Το ξέσπασμα της μεγαλύτερης κρίσης στην ιστορία του καπιταλισμού συνέπεσε με την ανάληψη της διακυβέρνησης του τόπου από την Αριστερά. Η Αριστερά, μέσα σε αυτό το πλαίσιο, πάλεψε για τη διατήρηση των εργατικών κατακτήσεων, του κοινωνικού κράτους και σε πολλές περιπτώσεις πέτυχε την επέκταση κοινωνικών ωφελημάτων των ευάλωτων ομάδων του λαού. Ιστορική σημασία για το μέλλον της Κύπρου αποκτά το μεγαλύτερο επίτευγμα της διακυβέρνησης Χριστόφια με την έρευνα και ανακάλυψη υδρογονανθράκων στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κύπρου. Η καπιταλιστική κρίση, όμως, σε συνδυασμό με τις εγκληματικές αποφάσεις που λήφθηκαν στον τραπεζικό τομέα (τις διοικήσεις των τραπεζών και του τότε Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας) και την κάλυψη από το πολιτικοοικονομικό κατεστημένο οδήγησαν τη χώρα στα πρόθυρα της χρεοκοπίας. Μπροστά σε αυτές τις εξελίξεις, το 2013 η Δεξιά επανέρχεται στην εξουσία και μέσα στον πρώτο μήνα ανάληψης της διακυβέρνησης του τόπου συνδιαμορφώνει μαζί με το Eurogroup τις αποφάσεις της 15ης και 25ης Μαρτίου 2013, καταστρέφοντας ουσιαστικά το τραπεζικό σύστημα και ισοπεδώνοντας έτσι την κυπριακή οικονομία. Η Κύπρος ζει -πλέον- τις συνέπειες της σκληρής λιτότητας και του νεοφιλελευθερισμού που επιβάλλουν Τρόικα (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και Διεθνές Νομισματικό Ταμείο) και κυβέρνηση Αναστασιάδη.
15.
Η ΕΔΟΝ κατάφερε όλες αυτές τις δεκαετίες να επιδείξει μία αξιόλογη και σημαντική πολιτική, πολιτιστική και διεκδικητική δράση, διατηρώντας και ενισχύοντας τον πρωταγωνιστικό της ρόλο στο νεολαιίστικο κίνημα. Η διεκδικητική δράση της Οργάνωσης σε όλους τους τομείς, η αντίσταση στη αιματοβαμμένη «νέα τάξη πραγμάτων» και στη νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση, η αντίσταση στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές του ΔΗ.ΣΥ και των συνοδοιπόρων του, η ανειρήνευτη πάλη κατά του σοβινισμού και η μαζικοποίηση του
11
κινήματος της επαναπροσέγγισης και συνακόλουθα ο πρωτοπόρος ρόλος της Οργάνωσης στον αντικατοχικό αγώνα του λαού μας, διατήρησαν την ΕΔΟΝ ως τη σημαντικότερη και μεγαλύτερη οργάνωση νεολαίας, καταφέρνοντας να αγκαλιάζει χιλιάδες δημοκρατικούς νέους, να τους οργανώνει και να τους κινητοποιεί για ένα καλύτερο μέλλον, για ένα άλλο κόσμο που είναι εφικτός. Στις σημερινές συνθήκες της βαθιάς ύφεσης και της ακραίας επέλασης του νεοφιλελευθερισμού από την κυβέρνηση του ΔΗ.ΣΥ και την Τρόικα, τις προσπάθειες για πλήρη απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων, για ξεπούλημα του δημόσιου πλούτου και για ξήλωμα του κοινωνικού κράτους, της απαξίωσης των θεσμών και της πολιτικής από την κοινωνία, η Οργάνωση μας επιβάλλεται ακόμη περισσότερο να παλέψει με τη νεολαία για τη νεολαία, δίπλα από το Κόμμα της Αριστεράς για λευτεριά, ειρήνη, δημοκρατία και κοινωνική πρόοδο, έχοντας πάντα ψηλά τη σημαία της σοσιαλιστικής κοσμοθεωρίας.
16.
Από την εποχή της ΚΝΚ, το προοδευτικό κίνημα της νεολαίας, στηριγμένο στον ταξικό – διεθνιστικό χαρακτήρα της ιδεολογίας του, δίδει ιδιαίτερη σημασία και προσοχή στις σχέσεις των δυο βασικών κοινοτήτων του νησιού και αυτοκαθορίζεται, όπως και το κίνημα της Αριστεράς ευρύτερα, ως κυπριακή και όχι αποκλειστικά ελληνοκυπριακή οντότητα. Η θέση της ΚΝΚ για κοινή οργάνωση και κοινή πάλη Ε/κυπρίων και Τ/ κυπρίων ενάντια στην αποικιοκρατία και στο κεφάλαιο εκφράζεται έμπρακτα από την ένταξη Τ/κυπρίων στο ΚΚΚ και στις συντεχνίες και συνακόλουθα από την κοινή δράση Ε/κυπρίων και Τ/κυπρίων. Αυτή η κοινή δράση ενισχύεται στην περίοδο της ΑΟΝ μέσα από τους κοινούς αγώνες ενάντια στην αποικιοκρατία, τους κοινούς ταξικούς αγώνες, όπως οι μεγάλοι απεργιακοί αγώνες της δεκαετίας του 1940, καθώς και μέσα από κοινή αθλητική και πολιτιστική δραστηριότητα, με αποκορύφωμα τα Φεστιβάλ της ΑΟΝ και την ίδρυση κοινών πολιτιστικών συλλόγων.
12
Η καλλιέργεια του εθνικιστικού – σοβινιστικού μίσους από τους αποικιοκράτες και τον ιμπεριαλισμό, διαμέσου εθνικιστικών καταστάσεων και στις δυο κοινότητες και οι διακοινοτικές συγκρούσεις που εκδηλώθηκαν στα τέλη του ’57 – ’58 και συνεχίστηκαν το ’63 – ’64 και ΄67, ανάγκασαν την Οργάνωση να ενισχύσει την προσπάθεια για καλλιέργεια κουλτούρας ειρηνικής συμβίωσης και συνεργασίας Ε/κυπρίων και Τ/κυπρίων και για κοινή πάλη ενάντια στο σοβινισμό και στις ιμπεριαλιστικές ραδιουργίες σε βάρος της Κύπρου. Οι αγώνες του κινήματος της Αριστεράς, η θυσία ακριβών συντρόφων μας που έδωσαν τη ζωή τους στο βωμό της ελληνοτουρκικής φιλίας, σύμβολο της οποίας έχουν καταστεί οι Ντερβίς Αλί Καβάζογλου και Κώστας Μισιαούλης, οι οποίοι δολοφονήθηκαν τον Απρίλη του 1965 από την ΤΜΤ, δεν απέτρεψαν -δυστυχώς- τους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς σε βάρος της Κύπρου. Έτσι, από το 1974 και μετά, η ΕΔΟΝ συνέχισε μέσα στις διαφορετικές πλέον συνθήκες του βίαιου διαχωρισμού του λαού μας να προβάλλει το σύνθημα «Οι Τούρκοι της Κύπρου δεν είναι εχθροί μας, οι Τούρκοι της Κύπρου είναι αδελφοί μας» και να πρωτοστατεί στην προώθηση της πολιτικής της επαναπροσέγγισης, πολιτική για την οποία πολεμήθηκε, λοιδορήθηκε και χλευάστηκε από τις ακροδεξιές – εθνικιστικές δυνάμεις. Η πολιτική της επαναπροσέγγισης, η οποία απέκτησε σάρκα και οστά σε πρακτικό επίπεδο με επαφές, συντονισμό, κοινές πρωτοβουλίες και δράσεις από την περίοδο αμέσως μετά την εισβολή, απέκτησε πιο διευρυμένη βάση από τις αρχές της δεκαετίας του 1990. Στις μέρες μας έχει δικαιωθεί μέσα από την ίδια τη ζωή, αφού πλέον γίνεται αποδεκτή από το σύνολο σχεδόν των πολιτικών δυνάμεων και στις δυο κοινότητες που αγωνίζονται ενάντια στο status quo, για την επανένωση της πατρίδας και του λαού μας. Μετά από το διάνοιγμα των οδοφραγμάτων το 2003, το κίνημα επαναπροσέγγισης μαζικοποιήθηκε και γίνεται αμοιβαία προσπάθεια για συνεχείς, κοινές, μαζικές δραστηριότητες της ΕΔΟΝ με τις προοδευτικές τουρκοκυπριακές οργανώσεις.
13
17. Αναγνωρίζοντας τη μεγάλη σημασία της ενότητας δράσης του νεολαιίστικου κινήματος που να στηρίζεται σε αρχές και να εξυπηρετεί τα συμφέροντα της νεολαίας και του λαού μας, το προοδευτικό κίνημα νεολαίας έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στο κεφάλαιο αυτό από τα πρώτα χρόνια της ύπαρξης του.
Το κάλεσμα της ΑΟΝ για συγκρότηση κοινού μετώπου ενάντια στην αποικιοκρατία, με τη δημιουργία Πατριωτικού Συμβουλίου των Οργανώσεων Νεολαίας και το αίτημα της ΕΔΟΝ στη συνέχεια για δημιουργία μόνιμου συντονιστικού οργάνου της νεολαίας στη δεκαετία του ’60, δείχνουν τη διαχρονική συνέπεια του προοδευτικού κινήματος νεολαίας στον τομέα της ενότητας δράσης, χωρίς -όμως- να είχε μπορέσει να βρει πρακτική έκφραση, αφού τα οργανωμένα σύνολα της Δεξιάς απέρριπταν αυτή την προοπτική. Η στήριξη της Ομοσπονδίας Εθνικών Φοιτητικών Ενώσεων Κυπρίων (ΟΕΦΕΚ), αρχικά, και στη συνέχεια της νεοϊδρυθείσας Παγκύπριας Ομοσπονδίας Φοιτητών και Νέων Επιστημόνων (ΠΟΦΝΕ), όταν η πρώτη περιήλθε κάτω από τον έλεγχο της Χούντας, ο συντονισμός, η συνεργασία και η κοινή δράση με τις δημοκρατικές Ε/κυπριακές Οργανώσεις νεολαίας και με Τ/κυπριακές προοδευτικές Οργανώσεις νεολαίας για το Κυπριακό, οι κοινές πρωτοβουλίες για έκφραση διεθνιστικής αλληλεγγύης με αγωνιζόμενους λαούς, η στήριξη των μαζικών φορέων της νεολαίας και της ενότητας δράσης τους, ιδιαίτερα στο μαθητικό και φοιτητικό κίνημα, η προσπάθεια για ίδρυση αρχικά του Φορέα Νεολαίας και του Οργανισμού Νεολαίας στη συνέχεια, η σύσταση του Δικοινοτικού Φόρουμ Νεολαίας με πρωτοβουλία της ΕΔΟΝ, αλλά και η αδιάλειπτη συμμετοχή της Οργάνωσης στο Παγκύπριο Συμβούλιο Ειρήνης από την ίδρυση του, αποτελούν απτά δείγματα γραφής όσον αφορά στην προσήλωση της ΕΔΟΝ στην ανάγκη για ενότητα δράσης στο νεολαιίστικο κίνημα.
18. Από την εποχή της ΚΝΚ μέχρι και σήμερα, το προοδευτικό Κίνημα
Νεολαίας αξιοποιούσε ως πολύτιμα εργαλεία τα -κατά καιρούςεκφραστικά έντυπα που εξέδιδε για διαπαιδαγώγηση της νεολαίας με τα ιδανικά του σοσιαλισμού, για τη λευτεριά και την εθνική ανεξαρτησία
14
της πατρίδας μας, για την ανακίνηση και προώθηση των εξειδικευμένων προβλημάτων της νεολαίας, για κοινωνική πρόοδο και προκοπή του λαού μας και για παρουσίαση της ιστορίας με ορθό και αντικειμενικό τρόπο στη νεολαία του τόπου μας. Η απαρχή του νεολαιίστικου τύπου βρίσκεται στα 1928, με τον βραχύβιο «Νέο Μπολσεβίκο» που εκδίδεται μόνο δυο φορές ως παράρτημα του «Νέου Ανθρώπου», εκφραστικού οργάνου του ΚΚΚ. Ακολούθησαν, κατοπινότερα, η έκδοση από την ΑΟΝ των «Πρωτοπόρων της Νέας Γενιάς» και της «Νέας Πολιτείας», ενώ η ΕΔΟΝ με την ίδρυση της χρησιμοποιεί ως εκφραστικό μέσο τον «Τηλέγραφο», τον οποίο διαδέχεται σε λιγότερο από ένα χρόνο η «Νεολαία» που παραμένει μέχρι σήμερα το εκφραστικό όργανο της ΕΔΟΝ. Σήμερα, η εφημερίδα «Νεολαία» αποτελεί μία από τις ελάχιστες φωνές που αντιπροτάσσουν στα διαβρωμένα ΜΜΕ του σήμερα, τις δικές της ποιοτικές προτάσεις, θέσεις και δράσεις. Για την EΔON έχει τεράστια πολιτική σημασία να καταλήγει η εφημερίδα στα χέρια όσο το δυνατό περισσότερων νέων. Τα εκφραστικά όργανα του προοδευτικού κινήματος της νεολαίας, παρ’ όλες τις περιπέτειες και τις δοκιμασίες που πέρασαν, άντεξαν, γιατί ήταν πάντα ό,τι πιο ζωντανό, ό,τι πιο ανθεκτικό και αληθινό μέσο γέννησε το κίνημα νεολαίας. Στενά συνδεδεμένα με την ιστορία του Προοδευτικού κινήματος νεολαίας, αλλά και του κινήματος της Αριστεράς γενικότερα, είχαν τη δική τους σημαντική συμβολή στους πολιτικούς, κοινωνικούς και ταξικούς αγώνες της νεολαίας και του λαού μας.
19.
Το προοδευτικό κίνημα νεολαίας της Κύπρου, από τα πρώτα χρόνια εμφάνισής του, υιοθέτησε ως βασική του αρχή τη μελέτη και προώθηση των οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων της νεολαίας.
15
Χωρίς υπερβολή, όλα όσα έχουν κατακτηθεί μέχρι σήμερα στο νεολαιίστικο κίνημα φέρουν ανεξίτηλη τησφραγίδα του προοδευτικού κινήματος νεολαίας. Η ΑΟΝ – ΕΔΟΝ ανέκαθεν πρωτοστατούσε στην ανακίνηση και διεκδίκηση λύσεων στα προβλήματα των εξειδικευμένων ομάδων της νεολαίας (εργαζόμενης, φοιτητικής, μαθητικής, αγροτικής, στρατευμένης νεολαίας) αλλά και για την άμβλυνση των κοινωνικών προβλημάτων που προκύπτουν ως απόρροια του καπιταλιστικού συστήματος και τα οποία επιδρούν αρνητικά -πρωτίστως- στη νεολαία, όπως τα ναρκωτικά, η παραβατικότητα, η καταστροφή του περιβάλλοντος, η αναξιοκρατία, το στεγαστικό, η ανεργία, η υποκουλτούρα κ.α. Η ΑΟΝ – ΕΔΟΝ αγωνίστηκε και πέτυχε πολλά σ΄ αυτούς τους τομείς, σε συνεργασία με το ΑΚΕΛ και τις άλλες Οργανώσεις του Λαϊκού κινήματος, όπως επίσης κατόρθωσε να αναβαθμίσει σημαντικά τη θέση των νέων στην κοινωνία και τον κοινωνικό ρόλο που διαδραματίζουν μέσα από την ουσιαστική θεσμική συμμετοχή τους στις διαδικασίες λήψεως αποφάσεων που τους αφορούν. Η χειραφέτηση της Κύπριας γυναίκας και η ισότητα των δύο φύλων υπήρξε -επίσης- προτεραιότητα στους διεκδικητικούς στόχους της ΑΟΝ – ΕΔΟΝ, καταγράφοντας και σ΄ αυτό τον τομέα κατακτήσεις που βελτίωσαν σημαντικά τη θέση της γυναίκας στην κυπριακή κοινωνία, χωρίς όμως να έχουν εκλείψει τα φαινόμενα άνισης μεταχείρισης των δύο φύλων. Όχι τυχαία, η κυπριακή νεολαία μέχρι σήμερα προσβλέπει στην ΕΔΟΝ, ως εκείνη τη συνεπή, μάχιμη, διεκδικητική έπαλξη, μέσα από την οποία θα διασφαλίσει και θα επεκτείνει τα δικαιώματα και τις κατακτήσεις της στη ζωή, τη μόρφωση, τη δουλειά και την ψυχαγωγία. Το γεγονός ότι η ΕΔΟΝ παραμένει πρωταγωνιστική και διεκδικητική δύναμη στα νεολαιίστικα δρώμενα, είναι η καλύτερη απόδειξη ότι το όραμα της Αριστεράς είναι το ουσιαστικό αντίβαρο απέναντι στην απαξίωση, την απάθεια και την αποπολιτικοποίηση.
16
20.
Η φροντίδα για το παιδί, η προσπάθεια αποφασιστικής παρέμβασης του κράτους για λύση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν τα παιδιά, η συνεχής δραστηριότητα για ανάπτυξη του πολιτιστικού, μορφωτικού, κοινωνικού επιπέδου του παιδιού, οι συνεχείς ενέργειες για διοργάνωση εκδηλώσεων για συμμετοχή των παιδιών, για την πολύπλευρη ανάπτυξη των ικανοτήτων και των πρωτοβουλιών των παιδιών και κυρίως οι ενέργειες για νομική κατοχύρωση των δικαιωμάτων του παιδιού, ήταν από τις βασικές προτεραιότητες της ΑΟΝ και της ΕΔΟΝ. Έκφραση και αντανάκλαση της συνεπούς φροντίδας και της πάλης του προοδευτικού κινήματος νεολαίας για την κατάκτηση των δικαιωμάτων του παιδιού, για τη δημοκρατική διαπαιδαγώγηση και την υγιή απασχόλησή του, αποτελεί η ίδρυση από την ΑΟΝ του σώματος των Αετόπουλλων και από την ΕΔΟΝ, το 1960, του Παιδικού Κινήματος των ΕΔΟΝόπουλων. Στην ιστορική πορεία του παιδικού κινήματος έχουν επιτευχθεί πάρα πολλά, όπως ο θεσμός των κατασκηνώσεων που έχει την απαρχή του στο 1970 με κατάληξη την απόκτηση ιδιόκτητης κατασκήνωσης στα Περβόλια Λάρνακας, τους Παγκύπριους Μορφωτικούς Διαγωνισμούς «Παίζουμε και Μαθαίνουμε», τις Παγκύπριες Συνδιασκέψεις, την θεσμοθέτηση Παγκύπριων εκδρομών, την θεσμοθέτηση των «Καλάντων Αλληλεγγύης», τη συμμετοχή σε Διεθνείς Κατασκηνώσεις, την καθιέρωση των Παιδικών Φεστιβάλ και κυρίως τη λειτουργία δεκάδων τοπικών κινημάτων με πλούσια και σημαντική πολιτιστική, αθλητική και μορφωτική δραστηριότητα.
21.
Οι απαρχές του οργανωμένου προοδευτικού μαθητικού κινήματος βρίσκονται στην ίδρυση, το 1924, της Μαθητικής Κομμουνιστικής Νεολαίας. Με την ίδρυση της ΠΕΟΜ (Παγκύπρια Ενιαία Οργάνωση Μαθητών) το 1955 παίρνει μαζικό χαρακτήρα, τον οποίο διατηρεί μέχρι τις μέρες μας, παρά τις αλλαγές που επήλθαν στον τρόπο σύνδεσης των μαθητών με την Οργάνωση, μέσα από τη δημιουργία του Μαθητικού Τμήματος της ΕΔΟΝ από το 1991 και εντεύθεν.
17
Σταθερή, διαχρονική επιδίωξη του προοδευτικού κινήματος νεολαίας υπήρξε και παραμένει η δυνατότητα πρόσβασης όλων των νέων σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, χωρίς περιορισμούς και αποκλεισμούς λόγω ταξικής προέλευσης ή εξαιτίας άλλης μορφής διακρίσεων. Παράλληλα, με την αντίληψη για δημόσια δωρεάν εκπαίδευση για όλους τους νέους, στόχος υπήρξε και παραμένει η συνεχής εκδημοκρατικοποίηση του περιεχομένου και των δομών του εκπαιδευτικού συστήματος, ο προοδευτικός προσανατολισμός του σχολείου, η δημιουργία προϋποθέσεων επαρκούς και σύγχρονης υλικοτεχνικής υποδομής και πρωτίστως η καλλιέργεια ανάμεσα στο μαθητικό πληθυσμό της κριτικής σκέψης και των ανθρωπιστικών αξιών και ιδανικών. Είναι μέσα από αυτήν τη φιλοσοφική προσέγγιση που δόθηκαν διαχρονικά οι αγώνες στο μαθητικό κίνημα, μέσα από τους οποίους έχουν κατακτηθεί πλείστες τόσες διεκδικήσεις με μπροστάρη το προοδευτικό κίνημα της νεολαίας. Η ΑΟΝ – ΕΔΟΝ στηρίζει διαχρονικά την ενότητα δράσης στο μαθητικό κίνημα, τους αγώνες του μαθητικού κινήματος στο πλευρό του λαού μας για λευτεριά, εθνική ανεξαρτησία και κοινωνική πρόοδο. Στηρίζει την εμπλοκή του μαθητικού κινήματος στο κίνημα έκφρασης διεθνιστικής αλληλεγγύης στους αγωνιζόμενους λαούς και ιδιαίτερα στην κατοχύρωση του ρόλου του μαθητικού κινήματος στην εκπαιδευτική διαδικασία, αλλά και στο κοινωνικό γίγνεσθαι ευρύτερα. Η θεσμοθέτηση της Παγκύπριας και των Επαρχιακών Συντονιστικών Επιτροπών των μαθητών το 1994, υπήρξε ένα μεγάλο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση, το οποίο θα πρέπει -βέβαια- να ακολουθήσει και η θεσμική κατοχύρωση της δράσης των μαθητικών οργανώσεων που δρουν για δεκαετίες στα σχολεία. Στόχος ο οποίος τίθεται ως προτεραιότητα από την ΕΔΟΝ.
18
Ιδιαίτερη προσοχή δίνει η ΕΔΟΝ στην ανάπτυξη μορφωτικής, πολιτιστικής και αθλητικής δραστηριότητας ανάμεσα στους μαθητές – μέλη της Οργάνωσης, με τη θεσμοθέτηση των μαθητικών κατασκηνώσεων, μορφωτικών σεμιναρίων, πολιτικών και πολιτιστικών εκδηλώσεων, στήσιμο πολιτιστικών σχημάτων κοκ.
22.
Η προσοχή της ΑΟΝ – ΕΔΟΝ στο φοιτητικό κίνημα υπήρξε ανέκαθεν πολύ μεγάλη, αφού επίσημα το φοιτητικό κίνημα, πριν τη μαζικοποίηση του τη δεκαετία του ’60, εκπροσωπείτο στη Διεθνή Ένωση Φοιτητών (ΔΕΦ) από την ΑΟΝ. Με την μαζικοποίηση του Φοιτητικού Κινήματος, η ΕΔΟΝ στηρίζει τους μαζικούς φορείς του κινήματος και την ενότητα δράσης στους κόλπους του, με στόχο και γνώμονα ένα φοιτητικό κίνημα διεκδικητικό, μαχητικό και αποτελεσματικό που να παλεύει για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων του κυπριακού λαού και των φοιτητών. Σ΄ αυτά τα πλαίσια, η ΕΔΟΝ στηρίζει και συνεργάζεται στενά με την Ομοσπονδία Εθνικών Φοιτητικών Ενώσεων Κυπρίων (ΟΕΦΕΚ), η οποία ιδρύθηκε το 1962, μέχρι τη στιγμή που η Χούντα των Αθηνών διορίζει στην ηγεσία της Ομοσπονδίας ακροδεξιά, ΕΟΚΑβήτικα στοιχεία προερχόμενα από το «Δράσις», οπόταν η ΕΔΟΝ αποσύρει τη στήριξη της. Η αποτυχία εξυγίανσης της ΟΕΦΕΚ οδηγεί τις προοδευτικές, δημοκρατικές δυνάμεις στο φοιτητικό κίνημα στην ίδρυση της ΠΟΦΝΕ (Παγκύπρια Ομοσπονδία Φοιτητών και Νέων Επιστημόνων και μετέπειτα Παγκύπρια Ομοσπονδία Φοιτητικών Ενώσεων) τον Ιούλιο του 1973, γεγονός το οποίο αποτελεί ορόσημο στην εκδημοκρατικοποίηση του Κυπριακού Φοιτητικού Κινήματος και στην εναρμόνιση του με τις επιδιώξεις και τους αγώνες της συντριπτικής πλειοψηφίας του κυπριακού λαού. Από την ίδρυση της μέχρι και σήμερα, η ΕΔΟΝ στηρίζει την ΠΟΦΝΕΠΟΦΕΝ, σφυρηλατώντας ισχυρούς συναγωνιστικούς δεσμούς με την Ομοσπονδία στη βάση των κοινών στόχων και της κοινής πάλης, αρχικά για αντίσταση στις ιμπεριαλιστικές ραδιουργίες σε βάρος της Κύπρου και στη φασιστική δράση της ΕΟΚΑ Β’ και της Χούντας που στόχο είχαν την κατάλυση της Δημοκρατίας στο τόπο μας.
19
Αυτή η κοινή πάλη συνεχίζεται και μετά την τουρκική εισβολή, με στόχο την απαλλαγή από την κατοχή, την επανένωση της πατρίδας και του λαού μας, την επαναπροσέγγιση με τους Τ/κύπριους συμπατριώτες μας, την έκφραση διεθνιστικής αλληλεγγύης στους αγωνιζόμενους λαούς ανά την υφήλιο και ασφαλώς στην κατάκτηση των δικαιωμάτων του φοιτητικού κινήματος. Η ΕΔΟΝ διατηρεί στους κόλπους της από το 1992 φοιτητικό τμήμα με καθεστώς Επαρχιακής Οργάνωσης, ενώ οι δυνάμεις της Αριστεράς στο φοιτητικό κίνημα συγκροτούνται κάτω από την ομπρέλα της Προοδευτικής Κ.Φ., η οποία αρχικά ιδρύθηκε στην Αθήνα τον Οκτώβριο του 1974 για να επεκταθεί σταδιακά σ΄ όλα τα σπουδαστικά κέντρα της Κύπρου, της Ελλάδας και του εξωτερικού γενικότερα. Σταθμός στην πορεία της ΕΔΟΝ είναι η πολιτική νίκη μια πολύχρονης προσπάθειας για ολοκλήρωση της ενοποίησης του φοιτητικού Κινήματος, που έγινε πράξη με την ένταξη όλων των φοιτητικών ενώσεων στους κόλπους της ΠΟΦΝΕ το 2004 που από τότε μετονομάζεται σε ΠΟΦΕΝ. Ως η πλέον αξιόπιστη, συνεπής και μαχητική δύναμη στο Φοιτητικό Κίνημα, η Προοδευτική καταξιώθηκε στις συνειδήσεις των Κυπρίων φοιτητών, με αποτέλεσμα να καταγράφει μεγάλες εκλογικές επιτυχίες στις φοιτητικές εκλογές της συντριπτικής πλειοψηφίας των κυπριακών πανεπιστημίων, αλλά και να είναι πρώτη στα συγκεντρωτικά αποτελέσματα.
23.
Οι απαρχές του οργανωμένου αγώνα της εργαζόμενης νεολαίας στην Κύπρο έχουν ως αφετηρία την ίδρυση της Εργατικής Κομμουνιστικής Νεολαίας το 1924. Μέσα σε συνθήκες εξαθλίωσης, τοκογλυφίας και εκμεταλλευτικής ασυδοσίας, οι νέοι κομμουνιστές παλεύουν μέσα από τις γραμμές του Κομμουνιστικού Κόμματος Κύπρου, για καλυτέρευση των συνθηκών δουλειάς, ενάντια στους εξευτελιστικούς μισθούς και στα σκλαβοπάζαρα της παιδικής εργασίας. Τα αιτήματα και τα δικαιώματα της εργαζόμενης νεολαίας υπήρξαν, διαχρονικά, αναπόσπαστο κομμάτι της δράσης της ΑΟΝ-ΕΔΟΝ. Από το ιδρυτικό συνέδριο της ΑΟΝ τον Ιούλη του 1945, αποφασίζεται όπως η Οργάνωση αγωνιστεί για τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων της νεολαίας
20
όπως είναι το δικαίωμα στη δουλειά, στην ανάπαυση, στην κοινωνική ασφάλιση και τοποθετείται στο πλευρό του ταξικού συνδικαλιστικού κινήματος την περίοδο των σκληρών ταξικών αγώνων τη δεκαετία του ‘40. Από την ίδρυση της, η ΕΔΟΝ πρωτοστατεί -ιδιαίτερα- στην υγιή απασχόληση των νέων εργαζομένων σε αθλητικές, πολιτιστικές, ψυχαγωγικές και μορφωτικές δραστηριότητες. Διαμορφώνει προτάσεις για το στεγαστικό πρόβλημα, την τοπική αυτοδιοίκηση, την πάταξη του ρουσφετιού και της αναξιοκρατίας, η οποία επικράτησε ιδιαίτερα κατά τη δεκαετή διακυβέρνηση του ΔΗ.ΣΥ. το 1993-2003. Η ΕΔΟΝ προτάσσει δυναμικά το δικαίωμα στη δουλειά, επεξεργάζεται και προτείνει θέσεις για αντιμετώπιση της ανεργίας και ανακούφιση των ανέργων. Συνδέει τον αγώνα αυτό με τα δικαιώματα των εργαζομένων, τη σταθερή και ρυθμισμένη εργοδότηση και παλεύει ενάντια στην αυθαιρεσία των εργοδοτών, την ανασφάλιστη δουλειά και τις ευέλικτες μορφές εργασίας. Διαπαιδαγωγεί του νέους εργαζόμενους και άνεργους και τους στρατεύει στον οργανωμένο αγώνα του ταξικού συνδικαλιστικού κινήματος, απορρίπτοντας την απαξίωση προς την οργανωμένη πάλη, την εσωστρέφεια, τον ατομικισμό και την αδιαφορία. Οι νέοι εργαζόμενοι αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της Οργάνωσης μέχρι και τα τέλη της δεκαετίας του ’80, καθώς αποτελούν το συντριπτικό κομμάτι στη σύνθεση των μελών της ΕΔΟΝ. Η δημιουργία του Μαθητικού και του Φοιτητικού Τμήματος και η άμεση σύνδεση τους με την ΕΔΟΝ, καθώς και η μείωση των νέων εργαζόμενων μελών της ΕΔΟΝ τα χρόνια που ακολούθησαν, δημιούργησαν την ανάγκη δημιουργίας Τμήματος Νέων Εργαζομένων. Σταθμό στην ιστορία της ΕΔΟΝ αποτέλεσε η απόφαση για δημιουργία Τμήματος Νέων Εργαζομένων το 2010, μετά από απόφαση του 16ου Παγκύπριου Συνεδρίου, κάτι που οδήγησε στη μαζικοποίηση, ξανά, της παρουσίας νέων εργαζομένων στις γραμμές της ΕΔΟΝ.
21
24.
Από την εποχή της ΚΝΚ, βασικό μέλημα υπήρξε η υγιής απασχόληση της νεολαίας που στηνδύσκολη εκείνη περίοδο βρήκε έκφραση μέσα από την ίδρυση θεατρικού ομίλου και την οργάνωση του πολιτιστικού μέρους των πολιτικών δραστηριοτήτων του ΚΚΚ. Η πολιτιστική δραστηριότητα στην εποχή της ΑΟΝ μαζικοποιείται μέσα από τα Παγκύπρια Φεστιβάλ Νεολαίας, την ίδρυση των μορφωτικών – πολιτιστικών συλλόγων του λαϊκού κινήματος που μετατρέπονται σε φάρο πολιτιστικής δημιουργίας, τη συγκρότηση δεκάδων θεατρικών, μουσικών, χορευτικών και άλλων σχημάτων και στη διοργάνωση μεγάλου αριθμού εκδηλώσεων. Με την ίδρυση της ΕΔΟΝ, οι πολιτιστικές δραστηριότητες μαζικοποιούνται περαιτέρω και αναβαθμίζονται, εμφανίζεται ο θεσμός των μπουάτ που μέχρι σήμερα κατέχουν εξέχουσα θέση στη δραστηριότητα της ΕΔΟΝ, διοργανώνονται στο εξωτερικό πολιτιστικές εκδηλώσεις και φιλοξενούνται στην Κύπρο σχήματα άλλων χωρών, διοργανώνονται εκθέσεις και διαγωνισμοί, εκδίδονται ποιητικές συλλογές, διοργανώνονται φεστιβάλ πολιτικού τραγουδιού και πολλά άλλα. Η ενασχόληση της ΑΟΝ – ΕΔΟΝ με τον πολιτισμό δεν ξεκινά μόνο από την ανάγκη για προσφορά προς τη νεολαία διεξόδων υγιούς απασχόλησης, που αποτελεί ασφαλώς βασικό στόχο. Η πολιτιστική δραστηριότητα αποτελεί ταυτόχρονα και μέσο προσέλκυσης της νεολαίας για την πολιτική και ιδεολογική διαπαιδαγώγηση της. Με βάση την αντικειμενική αλήθεια ότι ο πολιτισμός είναι πολιτική, δεν είναι ιδεολογικά άχρωμος και άοσμος, η ΕΔΟΝ αναδεικνύει σταθερά εκείνο τον πολιτισμό που ενισχύει στις συνειδήσεις της νεολαίας την αγωνιστική διάθεση για ένα καλύτερο, δικαιότερο και ανθρωπινότερο κόσμο.
22
Συνακόλουθα, η ποιοτική πολιτιστική δραστηριότητα αποτελεί ανάχωμα στις αξίες του καπιταλισμού, οι οποίες έντεχνα προωθούνται από τη βιομηχανία θεάματος και την πλουτοκρατία στο τόπο μας και διεθνώς, κυρίως μέσω των ΜΜΕ, αλώνοντας κυριολεκτικά τις συνειδήσεις
της νεολαίας με την καλλιέργεια της απάθειας και της υποταγής, του ατομικισμού και της υποκρισίας. Επίσης, βασικός στόχος της Οργάνωσης ήταν ανέκαθεν η παραχώρηση βήματος έκφρασης στους ανθρώπους του πολιτισμού αλλά και η συμβολή στην ανάδειξη και καθιέρωση νέων δημιουργών στο χώρο, στόχος τον οποίο υπηρετεί με επιτυχία μέχρι σήμερα.
25.
Το προοδευτικό κίνημα νεολαίας έδωσε μεγάλη σημασία στον λαϊκό αθλητισμό ως μέσο υγιούς απασχόλησης της νεολαίας. Στόχος ήταν και παραμένει η παροχή από το κράτος δυνατοτήτων και ευκαιριών σ΄ όλους τους νέους για άθληση, μέσα από τη δημιουργία προϋποθέσεων για μαζικό αθλητισμό. Την ίδια στιγμή, η ΑΟΝ – ΕΔΟΝ δραστηριοποιήθηκε έντονα στο χώρο του αθλητισμού, συγκροτώντας ομάδες για διάφορα αθλήματα, διοργανώνοντας Παγκύπριους Αγώνες Στίβου την περίοδο της εκδίωξης των αριστερών, δημοκρατικών αθλητών από τις επίσημες διοργανώσεις (1948 – 1953), διοργάνωσε χιλιάδες αθλητικές δραστηριότητες (τουρνουά, πρωταθλήματα κ.α.), έδωσε ώθηση στο αγροτικό ποδόσφαιρο, συμβάλλοντας στην ίδρυση, ανάπτυξη και κατοχύρωση των αγροτικών ποδοσφαιρικών Ομοσπονδιών και βοήθησε στην ανάδειξη αθλητών σε διάφορα αθλήματα. Παράλληλα, η ΕΔΟΝ έδωσε και δίνει μάχες ενάντια στην εμπορευματοποίηση του αθλητισμού και στα αρνητικά φαινόμενα που παρουσιάζονται στο χώρο όπως η χρήση αναβολικών, η βία στα γήπεδα και η εμφάνιση ρατσιστικών - ναζιστικών συνθημάτων και συμβόλων στα γήπεδα από ακροδεξιές ομάδες οπαδών. Παρά την πρόοδο που επιτεύχθηκε στη μαζικοποίηση του αθλητισμού, η ΕΔΟΝ συνεχίζει να προβάλλει συγκεκριμένες προτάσεις για βελτίωση της κατάστασης. Επίσης, αναλαμβάνει πρωτοβουλίες μέσα από εκστρατείες, σεμινάρια κτλ για προβολή των θετικών στοιχείων του αθλητισμού τόσο στους νέους και γενικότερα στην κοινωνία ως αντίβαρο των αρνητικών φαινομένων εντός και εκτός του αθλητισμού.
23
26.
Η σύσταση και η ανάπτυξη του φεστιβαλικού κινήματος στην Κύπρο ήταν απόλυτα συνδεδεμένη με την ιστορία του προοδευτικού κινήματος νεολαίας στο τόπο μας. Η θεσμοθέτηση το 1947 από την ΠΟΔΝ και τη ΔΕΦ των Παγκόσμιων Φεστιβάλ Νεολαίας και Φοιτητών αποτέλεσε το έναυσμα για την πραγματοποίηση του 1ου Παγκύπριου Φεστιβάλ το 1951 στην Αμμόχωστο από την ΑΟΝ. Τρία συνολικά Φεστιβάλ πραγματοποίησε η ΑΟΝ, ενώ ως ΕΔΟΝ βαδίζουμε προς το 27ο Παγκύπριο Φεστιβάλ Νεολαίας και Φοιτητών. Τα Φεστιβάλ ανέκαθεν είχαν έντονο πολιτιστικό, πολιτικό και κοινωνικό χαρακτήρα, ο οποίος διαχέεται τόσο στις μέρες πραγματοποίησης των Φεστιβάλ, όσο και στην μακρά πορεία προς το ίδιο το φεστιβάλ, μέσα από σωρεία προφεστιβαλικών δραστηριοτήτων με πολιτικό, πολιτιστικό και αθλητικό περιεχόμενο. Κατά συνέπεια, τα φεστιβάλ ήταν και παραμένουν όχι μόνο ένας σημαντικός χώρος πολιτιστικής δημιουργίας, αλλά και βήμα έκφρασης των οραμάτων, των προσδοκιών και των αγωνιστικών στόχων του προοδευτικού κινήματος νεολαίας. Ήταν και παραμένουν έπαλξη των αγώνων ενάντια στον ιμπεριαλισμό και τον πόλεμο, βήμα έκφρασης διεθνιστικής αλληλεγγύης, χώρος έμπρακτης σφυρηλάτησης της κοινής πάλης Ε/κυπρίων και Τ/κυπρίων, αφού οι Τ/ κύπριοι νέοι συμμετείχαν ενεργά στα φεστιβάλ. Ήταν και παραμένουν τα φεστιβάλ εφαλτήριο πάλης για διεκδίκηση λύσης στα προβλήματα της νεολαίας και για διατράνωση της βούλησης για ακατάπαυστο αγώνα με στόχο την οικοδόμηση μιας άλλης, ποιοτικά ανώτερης κοινωνίας, της δημοκρατίας, της ελευθερίας, της δικαιοσύνης, της ισότητας, της αλληλεγγύης, του σοσιαλισμού.
27.
Το κομμουνιστικό και προοδευτικό κίνημα από τη φύση του είναι διεθνιστικό. Πρωτεύουσα σημασία στη δράση του κινήματος είχε, έχει και θα συνεχίσει να έχει η διεθνιστική αλληλεγγύη ενάντια στον ιμπεριαλισμό, την αποικιοκρατία και το φασισμό. Σημαντική θέση στη δράση της ΑΟΝ – ΕΔΟΝ είχαν πάντοτε οι διεθνείς
24
σχέσεις τόσο για την έκφραση αλληλεγγύης με τους υπόλοιπους αγωνιζόμενους λαούς και τη στήριξή τους, αλλά ταυτόχρονα για την υποβοήθηση του αγώνα του κυπριακού λαού διαμέσου της διεθνούς αλληλεγγύης. Περαιτέρω, η άντληση εμπειριών από τους πολιτικούς, κοινωνικούς και ταξικούς αγώνες ανάμεσα στις προοδευτικές οργανώσεις νεολαίας διεθνώς, αποτελούσε και αποτελεί, ιδιαίτερα στις μέρες μας, πολύτιμο εργαλείο στην καθημερινή πολιτική πρακτική. Η έμπρακτη έκφραση διεθνιστικής αλληλεγγύης πήρε σάρκα και οστά με τη συμμετοχή 60 Κύπριων νέων κομμουνιστών στις Διεθνείς Ταξιαρχίες που πολέμησαν υπέρ της Δημοκρατίας στον Ισπανικό εμφύλιο κατά του δικτάτορα Φράνκο. Ανάμεσα τους και ο μετέπειτα Γ.Γ. της Κ.Ε. του ΑΚΕΛ, συν. Εζεκίας Παπαϊωάννου, ο οποίος τραυματίστηκε σοβαρά, ενώ 15 σύντροφοι θυσιάστηκαν για τα υψηλά ιδανικά με τα οποία τους γαλούχησε το κίνημα. Εκατοντάδες νέοι κομμουνιστές συμμετείχαν στην πάλη κατά του Χιτλεροφασισμού στο Β’ Παγκόσμιο πόλεμο, πολεμώντας σε διάφορα μέτωπα σε Ευρώπη και Αφρική. Μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου, η ΑΟΝ συμμετέχει ενεργά στις διεργασίες συγκρότησης της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Δημοκρατικών Νεολαιών (ΠΟΔΝ), η ίδρυση της οποίας σημάδεψε καθοριστικά το διεθνές προοδευτικό κίνημα νεολαίας και συνακόλουθα τις διεθνείς σχέσεις της ΑΟΝ – ΕΔΟΝ. Με επίκεντρο τη συμμετοχή της στην ΠΟΔΝ και τη στενή σχέση με τις Οργανώσεις μέλη της Ομοσπονδίας, η Οργάνωση συμμετείχε σε συνέδρια, διεθνείς συναντήσεις, εκστρατείες αλληλεγγύης, φεστιβάλ φιλίας και ανταλλαγές με αδερφές οργανώσεις. Η ΕΔΟΝ ανέπτυξε ισχυρές σχέσεις με τις νεολαίες των σοσιαλιστικών χωρών, με τις προοδευτικές νεολαίες των δυτικών χωρών που μάχονταν ενάντια στην εκμετάλλευση και με τις νεολαίες του κόσμου που αγωνίζονταν ενάντια στον ιμπεριαλισμό και την αποικιοκρατία.
25
Μέσα στα ίδια πλαίσια, φιλοξενήσαμε στην Κύπρο δεκάδες περιφερειακές και διεθνείς συναντήσεις, τα Γενικά Συμβούλια της ΠΟΔΝ, την 15η Γενική Συνέλευση της Ομοσπονδίας και την 3η Διεθνή Προπαρασκευαστική Συνάντηση για το 17ο Παγκόσμιο Φεστιβάλ, γεγονός που αντικατοπτρίζει το σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει η ΕΔΟΝ στο διεθνές προοδευτικό κίνημα νεολαίας, καταξιώνοντας την να κατέχει για πάρα πολλά χρόνια θέση Αντιπροέδρου και Συντονιστή στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή της ΠΟΔΝ (CENA). Η ΑΟΝ – ΕΔΟΝ συμμετείχε, επίσης, ανελλιπώς και στα 18 Παγκόσμια Φεστιβάλ Νεολαίας και Φοιτητών, τα οποία ανέκαθεν αποτελούσαν το πιο μαζικό συναπάντημα της Διεθνούς Προοδευτικής Νεολαίας και το σημαντικότερο βήμα έκφρασης Διεθνιστικής, Αντιϊμπεριαλιστικής αλληλεγγύης. Ιστορικό ορόσημο για την ΕΔΟΝ στη διεθνή δράση της, αποτελεί η 18η Συνέλευση της ΠΟΔΝ που πραγματοποιήθηκε στην Πορτογαλία 8 – 12 Νοεμβρίου 2011. Εκεί για πρώτη φορά στην 70χρονη ιστορία της, η ΕΔΟΝ αναλαμβάνει την Προεδρία της Ομοσπονδίας και το βάρος της ευθύνης για ενδυνάμωση της συνεργασίας των διεθνών, περιφερειακών και εθνικών οργανώσεων νεολαίας από όλο τον κόσμο. Οι διεθνείς σχέσεις της Οργάνωσης αποτέλεσαν και συνεχίζουν να αποτελούν ισχυρότατο εργαλείο στα χέρια της Οργάνωσης για διεθνοποίηση του Κυπριακού προβλήματος, καθώς και για την άντληση σημαντικής έμπρακτης ηθικής και υλικής στήριξης του αγώνα του κυπριακού λαού, για αντιμετώπιση των σοβαρών προβλημάτων που έφερε η κατοχή και για την επανένωση της πατρίδας και του λαού μας.
28.
Το κυπριακό προοδευτικό κίνημα νεολαίας, παράλληλα με τη συνδικαλιστική, πολιτική, πολιτιστική, αθλητική και μορφωτική του δράση, μετέδωσε και στην Κύπρο το κίνημα της εθελοντικής εργασίας που διαδόθηκε παγκόσμια μέσω της ΠΟΔΝ μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το κίνημα της εθελοντικής εργασίας στόχευε στην -ανά το παγκόσμιοδιαπαιδαγώγηση της νεολαίας στο πνεύμα της συλλογικότητας, της ανιδιοτέλειας, της αλληλεγγύης και της αγάπης προς την πρόοδο.
26
Ο χαρακτήρας της εθελοντικής εργασίας, από την εποχή της ΑΟΝ, στόχευε στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου και πήρε τη μορφή της δεντροφύτευσης, της επιδιόρθωσης δρόμων και της καθαριότητας, ενώ από την ίδρυση της ΕΔΟΝ και εντεύθεν αναβαθμίζεται σημαντικά ο τομέας αυτής της δραστηριότητας με εκατοντάδες πρωτοβουλίες εθελοντικής εργασίας μέσω της ανέγερσης κοινωφελών έργων, της διατήρησης και επέκτασης του πρασίνου, της συντήρησης ιστορικών και αρχαιολογικών χώρων και την ανέγερση οικημάτων του Λαϊκού κινήματος. Ο πολιτικός χαρακτήρας της εθελοντικής εργασίας, εκφράστηκε, επίσης με δραστηριότητες όπως η επιδιόρθωση του δρόμου Δαλιού – Ποταμιάς με τη συμμετοχή Τ/κυπρίων, δρόμος που φέρει το όνομα «φιλίας» μέχρι σήμερα και πολύ περισσότερο με τη συμμετοχή σε διεθνείς κατασκηνώσεις εθελοντικής εργασίας σε σοσιαλιστικές χώρες και χώρες της Λ. Αμερικής, καθώς και την διοργάνωση και φιλοξενία στη Κύπρο 22 μπριγάδων αλληλεγγύης με διεθνιστικό αντιϊμπεριαλιστικό περιεχόμενο. Ενώ από τις αρχές του 2000 παρουσιάστηκε ένα πισωγύρισμα στο τομέα αυτό της δουλειάς της ΕΔΟΝ, εντούτοις η Οργάνωση, παρά τις δύσκολες οικονομικές συνθήκες, συνεχίζει να δίνει την πρέπουσα σημασία, οργανώνοντας και συμμετέχοντας τα τελευταία χρόνια σε μπριγάδες αλληλεγγύης στην Κούβα, το Λίβανο και την Παλαιστίνη.
29.
Η μορφωτική και η ιδεολογική κατάρτιση ήταν πάντα στο επίκεντρο της δράσης του προοδευτικού κινήματος νεολαίας. Στόχοι αυτής της μορφωτικής δραστηριότητας είναι η διαπαιδαγώγηση της νεολαίας στο πνεύμα του αντιαποικιακού και αντιϊμπεριαλιστικού αγώνα και στα ιδανικά της δημοκρατίας, της ειρήνης, της προόδου και της αντιϊμπεριαλιστικής αλληλεγγύης με τους αγωνιζόμενους λαούς. Ακόμη, στόχος είναι η εκλαΐκευση της πολιτικής του Λαϊκού Κινήματος και της Μαρξιστικής – Λενινιστικής μας ιδεολογίας, για τη δημιουργία συνειδητών αγωνιστών και αντιμετώπιση των καπιταλιστικών ιδεολογημάτων και ιδιαίτερα το σοβινισμό και το ρατσισμό.
27
Ανάλογα με την ιστορική περίοδο και τις πολιτικές προτεραιότητες που υπήρχαν, η ιδεολογική δουλειά προωθείται με διάφορα μέσα και τρόπους όπως οι ιδεολογικές σχολές, αλλά και η γενική μόρφωση των αναλφάβητων νέων στην περίοδο της ΚΝΚ, οι σχολές, οι διαλέξεις, το ομαδικό διάβασμα για καταπολέμηση του αναλφαβητισμού και η προώθηση λογοτεχνικών έργων στις τοπικές οργανώσεις βάσης στην περίοδο δράσης της ΑΟΝ, ενώ από την ίδρυση της ΕΔΟΝ και εντεύθεν αυτός ο τομέας της δουλειάς της Οργάνωσης μαζικοποιείται, αναβαθμίζεται και προωθείται με ακόμη πιο οργανωμένο τρόπο. Μέσα από τους διαγωνισμούς αυτομόρφωσης που θεσμοθετούνται από το 1959, τα Παγκύπρια Μορφωτικά Σεμινάρια, τις σχολές, τις διαλέξεις, τις διάφορες εκδόσεις της ΕΔΟΝ και ασφαλώς μέσα από τις στήλες της «Νεολαίας», οι ΕΔΟΝίτες εξοπλίζονται ιδεολογικά και πολιτικά κατά τρόπο ώστε να είναι έτοιμοι, αφενός να αφομοιώσουν τη πολιτική και την ιδεολογία της Αριστεράς και αφετέρου να γίνουν οι «κήρυκες» αυτής της πολιτικής και της ιδεολογίας στα ευρύτερα στρώματα της νεολαίας.
30.
Η ΕΔΟΝ στηρίχτηκε όλα αυτά τα χρόνια και στηρίζεται μέχρι σήμερα στην προσφορά των χιλιάδων εθελοντών της Οργάνωσης, οι οποίοι πιστοί στις αξίες και τα ιδανικά της Αριστεράς δεν δίστασαν όχι μόνο να στηρίζουν ακούραστα και με ανιδιοτέλεια το οικοδόμημα της ΕΔΟΝ, αλλά αρκετές φορές να προσφέρουν ό,τι πιο πολύτιμο είχαν, την ίδια τους τη ζωή.
31.
Στηριγμένη στις αγωνιστικές παραδόσεις της, η ΕΔΟΝ συνεχίζει την πάλη της στο πλευρό του λαού μας για απαλλαγή από την κατοχή, τον εποικισμό και για επίτευξη ειρηνικής λύσης στο κυπριακό πρόβλημα που να επανενώνει την πατρίδα και το λαό μας. Συνεχίζουμε με ακόμη μεγαλύτερη ένταση τον αγώνα για μια λύση Δικοινοτικής, Διζωνικής Ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα, όπως αυτή περιγράφεται στα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών. Λύση ενός κράτους με μια και μόνη κυριαρχία, μία διεθνή προσωπικότητα και μία ιθαγένεια. Λύση που θα απαλλάσσει την Κύπρο από την κατοχή, τον εποικισμό και τις όποιες ξένες εξαρτήσεις.
28
Η ΕΔΟΝ θα στηρίξει την κάθε προσπάθεια για λύση του Κυπριακού που θα κινείται στην σωστή κατεύθυνση, στη βάση των διαχρονικών θέσεων που υποστήριξε η Ε/κυπριακή πλευρά. Η ΕΔΟΝ υπήρξε διαχρονικά και σταθερά πολέμιος του εθνικισμού – σοβινισμού, του σκοταδισμού και του φασισμού και των ακροδεξιών ιδεολογημάτων που δηλητηριάζουν τις σχέσεις μεταξύ των δυο κοινοτήτων. Αγωνίστηκε και συνεχίζει να αγωνίζεται ενάντια στις δυνάμεις της μοιρολατρίας και της αμερικανολαγνείας από τη μια και τις δυνάμεις των μαξιμαλιστικών, εθνικιστικών στόχων και επιδιώξεων από την άλλη. Παράλληλα, αντιπαλεύουμε τις τουρκικές και άλλες ιμπεριαλιστικές μεθοδεύσεις για αναβάθμιση του ψευδοκράτους, κάτι που θα οδηγήσει με βεβαιότητα στην οριστικοποίηση της διχοτόμησης της πατρίδας μας. Μόνο μέσα από αυτή την προσέγγιση θα εξυπηρετηθεί το όραμα και ο στόχος μιας Κύπρου ελεύθερης, ενωμένης, ανεξάρτητης, κυρίαρχης, αποστρατικοποιημένης ομοσπονδιακής, στην οποία όλα τα παιδιά της, Ε/κύπριοι, Τ/κύπριοι, Αρμένιοι, Μαρωνίτες και Λατίνοι θα ζουν σε συνθήκες ειρήνης, ασφάλειας και ευημερίας.
32. Για την πλούσια πρωτοπόρα δράση της, την προσφορά και
τις θυσίες, η ΕΔΟΝ αγκάλιασε και αγκαλιάστηκε από την κυπριακή νεολαία. Γιατί η Οργάνωση Νεολαίας της Αριστεράς δεν υπήρξε σπορά της τύχης. Γεννήθηκε μέσα από τα ίδια τα σπλάχνα της νεολαίας και του λαού μας, εκφράζοντας τα γνήσια συμφέροντα, τις ανησυχίες, τις προσδοκίες και τους οραματισμούς της κυπριακής νέας γενιάς. Ρίζωσε βαθιά, πολύ βαθιά στις καρδιές των νέων αυτού του τόπου και κατάφερε να κερδίσει την εμπιστοσύνη ενός πολύ μεγάλου τμήματος της νεολαίας μας, αλλά και το σεβασμό και την εκτίμηση της μεγάλης πλειοψηφίας της κυπριακής νεολαίας και του λαού μας. Σε συνθήκες διάλυσης του σοσιαλιστικού στρατοπέδου, όπου οι απολογητές του καπιταλισμού εξάγγελλαν το τέλος της ιστορίας, σε συνθήκες ολοκληρωτικής επίθεσης της πλουτοκρατίας και του
29
κατεστημένου στις συνειδήσεις -πρωτίστως- της νεολαίας, η ΕΔΟΝ όχι μόνο δεν οδηγήθηκε στο μαρασμό, αλλά αντίθετα ολοένα και περισσότεροι νέοι πυκνώνουν τις γραμμές της Οργάνωσης, ασπαζόμενοι τις αρχές και τα ιδανικά της σοσιαλιστικής μας ιδεολογίας και εναποθέτοντας στην ΕΔΟΝ και στην Αριστερά τα οράματα και τις προσδοκίες τους. Απέναντι στους ήρωες και στην τιμημένη ιστορία της Οργάνωσης μας, αποτελεί ελάχιστη οφειλή να περιφρουρήσουμε ως κόρη οφθαλμού την πολιτική παρακαταθήκη, την οποία μας παρέδωσαν οι πρωτοπόροι συναγωνιστές μας. Μια παρακαταθήκη γεμάτη ουσία και περιεχόμενο. Γεμάτη από ανθρωπιά, ανιδιοτέλεια και αυτοθυσία. Παραμένουμε σταθερά προσηλωμένοι στα αγνά ιδανικά της σοσιαλιστικής μας ιδεολογίας, στις αρχές της κοινωνικής δικαιοσύνης, της ελευθερίας, της δημοκρατίας και της αλληλεγγύης, συνεχίζουμε ακόμη πιο αποφασιστικά, ακόμη πιο έντονα τους ταξικούς, κοινωνικούς και πολιτικούς μας αγώνες, έχοντας ως μοναδικό γνώμονα τα συμφέροντα της νεολαίας, των εργαζομένων και του λαού μας. Στηριγμένοι στις αγωνιστικές παραδόσεις της ΚΝΚ, της ΑΟΝ και της ΕΔΟΝ και αντλώντας δύναμη από το τιμημένο παρελθόν της Οργάνωσης μας, προχωρούμε με όραμα για το μέλλον, στο δρόμο που χάραξαν οι χιλιάδες συναγωνιστές μας.
30
31
32