KASIM - ARALIK 35
HAKANKALB‹M‹ZLE fiÜKÜR KÜÇÜKÇEKMECE’DE YÜRÜDÜK
MÜfiF‹K SUNAYKENTER AKIN
ENGELLER‹ OSMANLI FERMANLARI B‹RL‹KTE AfiIYORUZ SERG‹S‹
Görme Engelliler için Kabartma Derginizi ve Konuflan Dergi Cd’nizi istemeyi unutmay›n›z
Hayat›n her an›n› dolu dolu yaflayan Küçük ‹stanbul... KÜÇÜKÇEKMECE www.kucukistanbul.org
BELED‹YE BAfiKANLI⁄I
Baflkan’dan mektup...
Sevgili hemflerilerim; Gün bitiyor, zaman ak›yor ve her yeni günde de¤ifliyor hayat›m›z… Çevremiz gelifliyor, evlatlar›m›z büyüyor, saçlar›m›zda sayd›¤›m›z yald›zl› teller üzmüyor art›k eskisi kadar. Bedenimizle paralel de¤ifliyor de¤iflmez sand›¤›m›z tüm zamanlar… Önce teknoloji yakal›yor yakam›zdan; meflakkatli tüm ifllerimizi çekip çeviriyor güzelce. Sonra yeni yüzy›l›n yeni çocuklar› ç›k›yor karfl›m›za sokaklarda; “fikirlerimiz var, projelerimiz var, hayalimiz var” diyerek umutland›r›yor bizi yar›nlara. Bilim adamlar› daha çok çal›fl›yor öncesinde dermans›z sand›¤›m›z hastal›klar üzerinde… Ev han›mlar› tedavülden kalkal› çok oluyor, ev ifllerini efller ifl dönüflü birlikte yap›yorlar flimdilerde. Kitaplar okunuyor, merak ediliyor, soru soruluyor ve her fley daha çok sorgulan›yor insanlar taraf›ndan… Sergiler, konserler, tiyatrolar ve etkinliklerle yo¤uruyor çocu¤unun mayas›n› daha küçüklükten anneler-babalar.
De¤ifliyor, de¤ifltiriyor ve yenileniyor insanl›k. Ne mutlu! Uygarl›¤›n en geliflmifl oldu¤u ülkelerin aras›nda yer almak, büyük ad›mlar atmak ne güzel, ne gurur verici. Ulu Önder Atatürk’ün hazin vedas›n›n 72. y›l›nda, ona lay›k olmak ad›na verdi¤imiz u¤rafl, b›rakt›¤› mirasa duydu¤umuz sayg›, do¤ru bir yolda olman›n hakl› mutlulu¤unu yaflat›yor bizlere. Sadece akl›m›zda de¤il, yüre¤imizin en eskitilmemifl yerinde yaflatt›¤›m›z en büyük ö¤retmene; Mustafa Kemal’e, hayat›m›z›n en de¤erlilerini emanet etti¤imiz di¤er tüm ö¤retmenlere sevgi, sayg› ve teflekkürlerimizi sunuyor bu vesile ile 24 Kas›m Ö¤retmenler Gününü kutluyoruz. Mutlulukla, huzurla, sa¤l›kla ve bereketle geçirece¤iniz güzel günler diliyorum.
içindekiler içindekiler 8
Baflbakan Küçükçekmece’deydi
ETKiNLiK
Cumhuriyet’i coflkuyla kutlad›k
10 16
26
ETK‹NL‹K
Cennet’te marimba flov
Müflfik Kenter
RÖPORTAJ ETKiNLiK
Kalbimizle yürüdük
4
20
FORUM
HÜKM-Ü fiER‹F SERG‹S‹
28
32
DOLMABAHÇE SARAYI
RÖPORTAJ SABR‹ TEK‹R
35
36
KONUK YAZAR HAfiMET BABAO⁄LU
ARILARIN G‹ZEML‹ DÜNYASI
40
42
DAMAK TADI KAHVE
GEZ‹ CUNDA ADASI
46
48
Ç‹ÇEK KASIMPATI
HOB‹ FOTO⁄RAFÇILIK
50
52
SA⁄LIK DR. CAFER ZORKUN
K‹TAP AJANDASI
54
56
PRAT‹K B‹LG‹LER
MESLEK MANAV
58
60
EKONOM‹ DÜNYASI
A‹LE fiÜKRAN EV‹RGEN
63
66
ÇOCUKLAR ‹Ç‹N MASAL
SA‹TABAT KÖYÜ DERNE⁄‹
69 OTOMOB‹L 70 ÇERKEZ F‹fiEKLER‹ 76 S‹NEMA&T‹YATRO 78 ‹NTERNET
24
79 TEKNOLOJ‹ 80 BULMACA
KKÜÜÇÇÜÜKKÇÇEEKKMMEECCEE’ ’DDEE HHAAYYAATT KASIM-ARALIK2009 2010 KASIM-ARALIK Say›:30 35 Say›: Sahibi
Küçükçekmece Belediye Baflkanl›¤› ad›na Aziz Yeniay
Genel Yay›n Yönetmeni ve Sorumlu Yaz›iflleri Müdürü
Fesih Eto
Yay›n Kurulu
Levent Uslu, Fesih Eto,
Fesih ETO
Ömer Okumufl, Ferdal Uzundurukan
Genel Yay›n Yönetmeni fesiheto@kucukcekmece.bel.tr
Yay›n Dan›flma Kurulu
Ahmet Turan Koçer, Enver fiengül, Halil Ortaç, Levent Uslu, Mustafa Kuzugüden, Ramazan Çetinkaya
Grafik - Tasar›m
Kaan Tar›k Akada
Haber, Araflt›rma, Dosya
Burcu Eda Erdem, Yasemin fiimflek, M.Ali Y›lmaz
Foto¤raf
Aziz Kaya Cenk Türkezer
Ortak dil, kültür ve sanattır... Mahfleri bir yürüyüflün ard›na s›¤›nan insano¤lu, var›n› yo¤unu amans›z mücadeleleri u¤runa harcarken, tarih, olgular ve olaylar çerçevesinde kültürü ve terakkiyi ortaya koyar. ‹nsan kendisini kuflatan ‹mkan, Mümkün ve Varl›k sarmal›nda çevresini tan›mlar, kurgular, dönüfltürür ve yorumlar. ‹flte bu edinimler, kültür ve sanat anlay›fl›m›z›n y›k›lmaz duvarlar›n› örmektedir.
Renk Ayr›m, Bask› ve Cilt
Altan Bas›m Ltd. e-mail: info@altanbasim.com
KÜÇÜKÇEKMECE BELED‹YE BAfiKANLI⁄I Bas›n Yay›n ve Halkla ‹liflkiler Müdürlü¤ü Telefon: 0212 444 4 360 Faks: 0212 411 0 640
Günümüzde s›n›rlar›n k›r›lgan yap›lar›n›n, her fleye oldu¤u kadar bizlere de deniz afl›r› lezzetlerin terkibini sunuyor olmas›, kültür ve sanat edinimlerimizi de ortak bir insanl›k anlay›fl›na götürmektedir. Tarih imbi¤inden bizlere o kadar çok olguyu süzüyor ki flahdamar›m›zdan kavray›p her gün bir sevince, bir yeise, bize
ait olmasa da art›k kan›ksad›¤›m›z bir sürü duyguya savurmaktad›r. Tabiî ki bu yaklafl›m, bizden esen rüzgarlara bizim rengimizi, sesimizi katmakta ve kültür geçifl noktalar›nda ortak bir insanl›k anlay›fl›n› oluflturmaktad›r. Bu düflünceden yola ç›karak, kültür faaliyetlerimizin bu iki ayl›k döneminde; tarihsel ac›lar›m›z›n en derini kerbela, vuslat›n zirvesi Mevlana’y› anlataca¤›z. Do¤unun zevklerine bat›l› bir yaklafl›m Fatih Mika gravürleri, bizden bir oryantalist zevk olan Osman Hamdi eserleri… Yaflanacak zamanlar ajandam›z›n tozlu raflar›nda yer ald›¤›nda, tüm bencil yalanlar›ndan ar›narak bir hat›ra güzelli¤ine bürünsün diye, O güzelden bizim için daha güzelini temenni ediyor, esenlikler diliyorum…
www.kucukcekmece.bel.tr kucukcekmece@kucukcekmece.bel.tr KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
3
forum
TÜRK‹YE Dünya Kad›n Buluflmas› ‹stanbul’dayd› ‹stanbul Kad›n Araflt›rmalar› Merkezi taraf›ndan ‹stanbul 2010 Avrupa Kültür Baflkenti etkinlikleri kapsam›nda düzenlenen, “Uluslararas› ‹stanbul Kad›n Buluflmas› (KADIN‹st)”, Harbiye’deki ‹stanbul Kongre Merkezi’nde yap›ld›. Programa Baflbakan Recep Tayyip Erdo¤an ve Efli Emine Erdo¤an’›n yan› s›ra, Devlet Bakan› ve Baflbakan Yard›mc›s› Hayati Yaz›c›, Devlet Bakan› Selma Aliye Kavaf, ‹stanbul Büyükflehir Belediye Baflkan› Kadir Topbafl ve efli Özleyifl Topbafl, Avrupa Parlamentosu (AP) Baflkanvekili Diana Wallis, Kad›nlar ‹çin Birleflmifl Milletler Kalk›nma Fonu (UNIFEM)
Programlar Direktör Yard›mc›s› Joanne Sandler, ‹stanbul 2010 Avrupa Kültür Baflkenti Ajans› Dan›flma Kurulu Baflkan› Hüsamettin Kavi, ‹KAM Kurucu Baflkan› ve AK Parti ‹stanbul Milletvekili Alev Dedegil ile çok say›da kad›n kat›ld›. Buluflman›n aç›l›fl›nda konuflan Baflbakan Recep Tayyip Erdo¤an, Türkiye’de, k›rsal kesimde k›z çocuklar›n›n okutulmas› önündeki engelleri aflmak için yo¤un ve örnek bir mücadele sergilediklerini ve bunda büyük baflar› elde ettiklerini belirterek, efli Emine Erdo¤an'›n da bu konuda büyük bir gayretin içerisinde oldu¤unu söyledi.
Moody’s’den not art›r›m sinyali geldi Türkiye'nin son y›llarda mali temelleri aç›s›ndan önemli mesafe kaydetti¤ini belirten Moody's bu alanda elde edilecek daha fazla iyileflmenin önemine iflaret etti ve not art›r›m› için sinyal verdi. Moody's, Türkiye'nin d›flardan gelecek floklara karfl› sa¤laml›¤›n› art›rmas› için faiz d›fl› fazlay› ve döviz rezervlerin art›rmas› ve borç seviyesini daha fazla düflürmesi gerekti¤ini
belirtti. Moody's, Türkiye'nin ekonomik ve mali direncindeki güçlenmeye ba¤l› olarak Ekim ay›nda kredi notu görünümünü 'dura¤an'dan, pozitife yükseltmiflti. Kurumun Türkiye için verdi¤i Ba2 olan kredi notu, yat›r›mc›lar taraf›ndan yeterli bulunmam›fl, ve art›r›lmas› gerekti¤i belirtilmiflti. Moody’s’in Türkiye’nin notunu k›sa süre içinde yeniden art›raca¤› söyleniyor.
Capital Economics: Türkiye h›zla güçleniyor Dünyan›n say›l› ba¤›ms›z makro ekonomik araflt›rma ve dan›flmanl›k flirketlerinden Capital Economics Direktörü Roger Bootle, “Krizler Türkiye’nin geliflmesini engelleyemiyor. Türkiye’ye bakt›¤›n›zda uzun bir süre periyodik olarak krizlerin yafland›¤›n› ancak bunlar›n Türkiye’yi durduramad›¤›n› görüyorusunuz” dedi. Bootle, “Dünyada geliflmifl bat› ekonomilerinin giderek güç kaybetti¤ini, geliflmekte olan ekonomilerin
de giderek güçlendi¤ini, uluslararas› arenada ekonomi yönetiminde daha etkin konumlara geldiklerini görüyoruz. Örne¤in Türkiye h›zl› büyüyen ve güçlenen bir ülke. Özellikle orta ve uzun vadede daha da güçlenecek. Ama bat›l› ekonomilere bakt›¤›n›zda Türkiye gibi h›zla toparlanam›yorlar” diye konufltu. Bootle, dünya ekonomisinde refah›n yeniden yakalanmas› için Çin ile ABD’nin birbiri ile anlaflmas› gerekti¤ini söyledi.
‹flsizlere 3 milyar 626 milyon Lira maafl ödendi ‹flsizlik ödene¤inden yararlanmak için ekim ay›nda 34 bin 613 kifli Türkiye ‹fl Kurumu’na (‹fiKUR) baflvuruda bulundu. ‹flsizlik Sigortas› Fonu'nun ayl›k bültenindeki bilgilere göre, iflsizlik sigortas› uygulamas›n›n bafllad›¤› Mart 2002'den 31 Ekim 2010'a kadar sisteme 2 milyon 431 bin 106 kifli baflvurdu. Bunlardan 2
4
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
milyon 44 bin 336 kifli iflsizlik ödene¤i almaya hak kazand›. Bu kiflilere toplam 3 milyar 626 milyon 46 bin 500 lira 20 kurufl ödendi. ‹flsizlik ödene¤inden yararlanmak üzere Ekim ay›nda 34 bin 613 kifli ‹fiKUR'a baflvurdu. Ayn› ay, 167 bin 196 kifliye 60 milyon 460 bin 988 lira 46 kurufl daha ödeme yap›ld›.
‹STANBUL
forum
Minik Seyyahlar renklerle ‹stanbul’u anlatt›lar ‹stanbul Büyükflehir Belediyesi Kültür ve Sosyal ‹fller Daire Baflkanl›¤› Turizm Müdürlü¤ü taraf›ndan yürütülen “‹stanbullu Minik Seyyahlar Projesi” kapsam›nda Minik Seyyahlar›n ‹stanbul ile ilgili izlenimlerini resmettikleri “‹stanbul’da Yaflad›¤›m Gün” konulu resim yar›flmas›n›n ödül töreni ve sergisi aç›ld›. ‹stanbul’u tan›mak maksad›yla
müfredata ‹stanbul ad›nda bir ders koyduklar›n› ifade eden ‹l Milli E¤itim Müdürü Dr. Muammer Y›ld›z, bu ders ile birlikte ‹stanbul’u tekrar tan›mak istedi¤ini belirtti. Miniklerimizin gelece¤imizi infla edece¤i için çok de¤erli olduklar›n› ifade eden Kültür ve Sosyal ‹fller Daire Baflkan› Numan Güzey de onlar› çok sevdi¤ini söyledi.
Cumhuriyetimizin 87. kuruluflu görkemli geçti Cumhuriyetimizin 87. kurulufl y›l› münasebetiyle resmi geçit töreni halk›n da yo¤un kat›l›m›yla Vatan Caddesi’nde yap›ld›. Törene ‹stanbul Valisi Hüseyin Avni Mutlu, Büyükflehir Belediye Baflkan› Kadir Topbafl ve 1. Ordu Komutan› Orgeneral Hayri K›vr›ko¤lu, çok say›da protokol davetlisi ve vatandafl kat›ld›. Geçit töreni s›ras›nda F-16'lar ve he-
likopterlerin uçuflu vatandafllar taraf›ndan büyük coflkuyla alk›flland›. Ellerindeki Türk bayraklar›yla Vatan Caddesi'ni dolduran vatandafllar askeri araçlar›n ve geçit törenine kat›lanlar›n yürüyüfllerini de coflku içinde izledi. Kadir Topbafl ‹stanbul ‹zcilik Okulundan gelen ve geçit törenine kat›lan ö¤rencileri izci selam› ile selamlad›.
‹stanbul kardefl flehirleriyle bulufltu Büyükflehir Belediyesi’nin Avrupa Kültür Baflkenti kapsam›nda düzenledi¤i Kentler aras› ‹flbirli¤i (ISTFIC) ‹stanbul Forumu, Baflkan Kadir Topbafl, Vali Hüseyin Avni Mutlu ile çok say›da dünya flehrinin vali ve belediye baflkan›n›n kat›l›m›yla Ç›ra¤an Saray›’nda yap›ld›. Aralar›nda Almanya’n›n Essen ve Macaris-
tan’›n Pecs flehirlerinin de bulundu¤u kardefl flehirlerin belediye baflkan ve temsilcileri ve ilgili ülkelerin baflkonsoloslar› kat›ld›¤› toplant›da çok say›da bürokrat da haz›r bulundu. Kadir Topbafl, kardefl flehirleri iki k›tan›n birleflti¤i ‹stanbul’da a¤›rlamaktan büyük bir memnuniyet duyduklar›n› söyledi.
Baflar›n›n s›rr› teknolojiyi do¤ru kullanmakta! fiehirlerin yüz ölçümü ve nüfus olarak birbirlerinden büyük ya da küçük olmas›na karfl›n kent halk›n›n beklentilerinin her zaman ayn› olaca¤›na vurgu yapan Büyükflehir Belediye Baflkan› Kadir Topbafl, yerel yöneticiler olarak bilgi ve deneyim paylafl›m›n›n önemine de¤indi. ‹stanbul’un ciddi baflar›lara ulafl-
m›fl dünyan›n en büyük belediyelerinden biri oldu¤unu ifade eden Topbafl, “Gerçekten dünyadaki geliflmeleri çok yak›ndan takip ettik. fiahsen bir flehir planc›s› mimar olarak ve sanat tarihinde akademik kariyer yapm›fl biri olarak bu flehirde teknolojiyi en iyi flekilde kullanarak baflar›y› yakalad›k” dedi.
Pakistanl› aile, bebeklerine “‹stanbul” ad›n› verdi Büyükflehir Belediyesi’nin asr›n sel felaketine maruz kalan ve binlerce kiflinin hayat›n› kaybetti¤i ve evsiz kald›¤› Pakistan’a gönderdi¤i yard›mlar›, ihtiyaç sahiplerine da¤›t›lmaya devam ediliyor. Bölgede sa¤l›k taramas› ve tedavi hizmeti veren ‹stanbul Büyükflehir
Belediyesi Sa¤l›k personeli, mutlu bir olaya vesile oldu. Sanc›s› tutan hamile bir bayan acil olarak do¤uma al›nd›. Sabaha karfl› k›z çocu¤u sahibi olan aile çocuklar›na ‹STANBUL ‹NT‹ZAR ad›n› verdi. Aile yard›mlar için teflekkür amac›yla bu karar› ald›. KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
5
forum
KÜÇÜKÇEKMECE
Engelli ve kimsesiz çocuklar doyas›ya e¤lendi Küçükçekmece Belediyesi, ilçe s›n›rlar›nda bulunan engelli çocuklarla öksüz ve yetim çocuklara unutulmaz bir gün yaflatt›. Halkal› Meydan›’nda bulunan lunaparkta düzenlenen programa kat›lan misafirler e¤lenceye doydular. Müzik eflli¤inde çarp›flan arabalar ve gondol gibi oyun araçlar›nda heyecanl› anlar yaflayan çocuklar, belediyenin bu hizmetinden ücretsiz yararland›lar. Lunapark›n girifl kap›s›na kurulan dev mangalda bal›k ›zgara yapt›ran Küçükçekmece Belediyesi, misafirlerine ekmek aras› bal›k ve meyve suyu ik-
ram etti. Yüzlerce kifliye yemek ikram›nda bulunulan program boyunca çocuklara bir yandan pamuk flekeri ve m›s›r da¤›t›ld›. Dawn sendromlu çocuklu bir Küçükçekmeceli, “Engelli çocu¤um var ve çocu¤umun geliflimine katk› sa¤lamak istiyorum. ‹lçemizde çok flükür rehabilitasyon merkezlerimiz var. Kap›s›n› hiç çekinmeden çalabilece¤imiz alanlar›m›z var. Ayr›ca bu tarz etkinlikleri düzenleyen Belediye Baflkan›m›z Aziz Yeniay ve ekibi var. Kendilerini bu çal›flmalardan dolay› kutluyorum” diye konufltu.
Bilgi evi ö¤rencileri Japon kültürü ile tan›flt› Küçükçekmece Bilgi Evi ö¤rencileri, Tafltepe Bilgi Evi’ne konuk olan Japon E¤itim Ateflesi Yasuhiro Nippashi'den, Japon kültürü hakk›nda bilgi ald›. Japon E¤itim Ateflesi Yasuhiro Nippashi’nin Japonya tan›t›m belgeseli eflli¤inde gerçeklefltirdi¤i sunumu merakla dinleyen ö¤renciler, Japonya hakk›nda s›k s›k soru sordu. Baz› Japon gelenekleri hakk›nda bilgi alan ö¤renciler, Ja-
6
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
ponca kelimeler de ö¤rendiler. Türkiye ve Japonya’n›n co¤rafi aç›dan çok uzak olmas›na ra¤men s›k› dostluk ba¤lar› bulunan iki ülke oldu¤unu belirten Yasuhiro Nippashi, Türkiye’de 2010’un Japon Y›l› olarak kutland›¤›n› hat›rlatt›. Sunumun ard›ndan gerçeklefltirilen mini bilgi yar›flmas› ise ö¤rencilere heyecanl› anlar yaflatt›. Beflerli gruplar halinde düzenlenen yar›flma sonunda küçük hediyeler alan ö¤renciler büyük sevinç yaflad›.
forum
KÜÇÜKÇEKMECE
Geri dönüflüm ve çevre bilinci konusundaki çal›flmalar sürüyor Son y›llarda belediyeler evsel at›klar›n ekonomiye geri kazand›r›lmas› konusunda önemli çal›flmalara imza at›yor. Yap›lan geri dönüflüm projeleri, çevre bilinci kazand›rarak ülke ekonomisine fayda sa¤l›yor. Küçükçekmece Belediyesi de geri dönüflebilir at›klarla ilgili çeflitli projeler yürütürken gelece¤e yat›r›m yapmaya devam ediyor. Geri dönüflüm kutular›n›n her geçen
gün yeni noktalar eklenerek yayg›nlaflt›r›lmas›na yönelik çal›flmalar›n yan› s›ra, çevre bilinci ve fark›ndal›k yaratma yönünde de önemli ad›mlar at›l›yor. Toplu konut alanlar›nda ve okullarda çal›flmalar tüm h›z›yla devam ediyor. Sosyal belediyecili¤in öncüsü olan Küçükçekmece Belediyesi bu konuda da örnek çal›flmalara imza atmay› sürdürecek.
Ezgi Turan ve Nesime Kantar’dan Ebru Sergisi Ezgi Turan ve Nesime Kantar'›n birlikte kurup Galata Kulesi'ne komflu Galatart ebru atölyesinde ürettikleri somutun soyuta, suretin sirete dönüfltü¤ü gönül levhalar›n›n sergisi HKSM’de gösterime sunuldu. Belediye Baflkan› Aziz Yeniay'›n, aç›l›fl›n› yapt›¤› sergi yo¤un ilgi gördü. Baflkan Aziz Ye-
niay, iki sanatç›y› kutlayarak, "Bizlere ebru sanat›n›n en güzel örneklerini sunduklar› için teflekkür ediyorum. Gençlerimizden bir iste¤im var. ‹ster resim yaps›nlar, ister foto¤raf çeksinler, isterse de tiyatroyla ilgilensinler. Göreceklerdir ki hayat daha anlaml› ve farkl› olacakt›r" dedi.
Çal›flt›lar, baflard›lar, oynad›lar... Tiyatroya gönül veren gençler Küçükçekmece Belediyesi tiyatro kulübü çat›s› alt›nda bir araya geldiler. E¤itmen Nuri Nalbanto¤lu yönetimindeki yafllar› 16 ile 35 aras›nda de¤iflen toplam 30 ö¤renci Sefaköy Kültür ve Sanat merkezi tiyatro kulübünde tiyatro e¤itimlerini tamamlad›. Verilen e¤itimin ard›ndan ö¤renciler, bitirme
projesi olarak Ahmet Hamdi Tanp›nar’›n “Saatleri Ayarlama Enstitüsü” adl› oyunu seyircilerle buluflturdu. ‹ki uygarl›k aras›nda s›k›flan, zaman zaman bocalayan toplumun yanl›fl tutum ve davran›fllar›n› konu alan oyun seyircilerce büyük be¤eni toplad›. Oyunu izleyen Belediye Baflkan›m›z Aziz Yeniay, gençleri tek tek kutlad›.
Anaokulu çocuklar› bu parklarda büyüyecekler ‹lçe s›n›rlar›nda bulunan Milli E¤itim Müdürlü¤ü’ne ba¤l› Anaokulu ça¤› çocuklar›n›n oyun oynayabilmesine ve yafl›tlar›yla arkadafll›k kurabilmesine olanak sa¤layan çocuk bahçeleri kuruluyor. Belediye’nin devlet okullar›na bir hizmet olarak götürdü¤ü bu proje, hem okul yöneti-
minin, hem çocuklar›n, hem de velilerin yüzünü güldürüyor. Okullar›n emniyet ve yer durumuna göre çeflitli ebatlarda yap›lan oyun bahçesi içinde bulunan oyun grubu; sal›ncak, kayd›rak ve say› oyunlu panellerden olufluyor. Bugüne kadar 29 okula oyun alan› yap›ld›.
Küçükçekmeceli gençler, Avrasya Maratonu’na renk katt› 32. K›talararas› ‹stanbul Avrasya Maratonu’na Küçükçekmece Bilgi Evi ö¤rencileri de renk katt›. Sabah›n erken saatlerinde, afifl ve pankartlar›yla start çizgisine geçen bilgi evi ö¤rencilerini Baflkan Aziz Yeniay da yaln›z b›rakmad›. Altunizade Köprüsü yak›nlar›ndaki start
çizgisinden saat 09.30 da bafllayan maratona, Cennet, Fatih, Halkal›, ‹nönü, Sefaköy ve Tafltepe Bilgi Evi’nden 300 ö¤renci haz›rlad›klar› bayrak ve pankartlarla kat›ld›. Oldukça nefleli görünen ö¤renciler flark› ve türküler eflli¤inde bitifl çizgisine ulaflt›lar. KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
7
etkinlik
Baflbakan Recep Tayyip Erdo¤an, Ramazan Bayram›’n›n son günü Küçükçekmece’ye geldi. Referandum arifesinde ilçeye gelen Baflbakan Erdo¤an, Küçükçekmecelilerin bayram›n› kutlad›, sevgi gösterileri aras›nda konuflmas›n› yapt›.
Baflbakan Küçükçekmece’de Küçükçekmece, Baflbakan Recep Tayyip Erdo¤an’› çok görkemli bir flekilde a¤›rlad›. Bayram boyunca ‹stanbul’da olan Baflbakan Erdo¤an, referandum yasaklar› öncesi son kez Küçükçekmecelilere seslendi. Akflam saatlerinde ilçeye gelen Baflbakan Erdo¤an için Hürriyet Caddesi’nde genifl güvenlik önlemleri al›nd›. Reyhan ve Hürriyet Caddesi trafi¤e kapat›ld›. Baflbakan’a Erdo¤an’a, Kü-
8
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
çükçekmeceliler yo¤un ilgi gösterdi.
SEVG‹ GÖSTER‹LER‹ YAPILDI Belediye Baflkan› Aziz Yeniay ve yard›mc›lar› Baflbakan› konuflma yapaca¤› Reyhan Caddesi ve Hürriyet Caddesi’nin kesiflti¤i noktada karfl›lad›. Her iki caddeyi de h›nca h›nç dolduran vatandafllar evlerinin pencerelerinden Baflbakana yo¤un sevgi gösterilerinde bulundu. Baflbakan Er-
do¤an ve Belediye Baflkan› Aziz Yeniay otobüs üzerinden Küçükçekmecelileri selamlad›. Baflbakan Erdo¤an, referandum konuflmas›ndan önce halk›n Ramazan Bayram›n› kutlad› ve yo¤un ilgiden dolay› Küçükçekmecelilere teflekkür etti. Yar›m saatlik bir konuflma yapan Baflbakan Erdo¤an, halk›n yo¤un sevgi seli aras›nda ilçeden ‹lçemizden ayr›ld›.
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
9
etkinlik
10
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
Cumhuriyet’i coflkuyla kutlad›k Küçükçekmece’de Cumhuriyet Bayram› her y›l oldu¤u gibi bu sene de büyük coflku ile kutland›. Atatürk an›t›na celenk koyulmas› ile bafllayan kutlamalar tüm gün sürdü. Sefaköy Kültür ve Sanat Merkezi’nde düzünlenen törene ilçe halk› büyük ilgi gösterdi. Ayr›ca akflam da Cumhuriyet Balosu düzenlendi.
Türkiye Cumhuriyeti’nin 87. kurulufl y›ldönümü bütün ülkede oldu¤u gibi Küçükçekmece’de de kutland›. Ulu önder Mustafa Kemal Atatürk ve Aziz Türk Milletinin bafllatt›¤› Kurtulufl mücadelesiyle 29 Ekim 1923 y›l›nda kurulan Türkiye Cumhuriyetinin 87. y›ldönümü her y›lki coflkusuyla kutland›. Hava muhalefeti nedeniyle kutlamalar için kapal› mekanlar tercih edildi. Küçükçekmece’de de Halkal› Stad›’nda yap›lmas› planlanan Cumhuriyet Bayram› etkinlikleri Sefaköy Kültür ve Sanat Merkezi’ne al›nd›. Cumhuriyet Bayram›’n›n kutlamala-
r›ndaki ilk program Küçükçekmece Kaymakaml›¤›’nda yap›ld›. Kutlamalara ‹lçe Kaymakam› Orhan Öztürk, Küçükçekmece Belediye Baflkan› Aziz Yeniay, Baflkan yard›mc›lar›, sivil toplum temsilcileri ve siyasi parti temsilcileri kat›ld›. Kutlama ziyaretinin ard›ndan tören için Sefaköy Kültür ve Sanat Merkezi’ne (SKSM)geçildi.
SKSM’DE BAYRAM COfiKUSU Cumhuriyet’in ilan›n›n 87. Y›l› kapsam›nda düzenlenen ilçe kutlama program› renkli görüntülere sahne oldu. Program, ilçede bulunan Gazi
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
11
etkinlik Anadolu Lisesi Okul Müdürü Tayfun Aksu’nun yapt›¤› selamlama konuflmas›yla bafllad›. ‘Cumhuriyet’ konulu konuflmas›nda misafirlerin bayram›n› kutlayan Aksu, tarih boyunca hür yaflam›fl Türk Milletinin Cumhuriyet’e tüm gücüyle sahip ç›kaca¤›n› söyledi.
nuklara duygulu anlar yaflatt›. Programda yer alan Gazi Anadolu Lisesi ö¤rencilerinin haz›rlad›¤› oratoryo, Kurtulufl, Cumhuriyet ve Atatürk konular›n› iflledi. Gençlerin hep bir a¤›zdan söyledi¤i dizeler salonu dolduranlara coflku dolu anlar yaflatt›
CUMHUR‹YET‹M‹Z GENÇLERLE YÜKSELECEK
DEREYECE G‹REN Ö⁄RENC‹LERE ÖDÜL VER‹LD‹
Ö¤rencilerin fliirleri ve konuflmalar›yla süren kutlama program›nda, Kaymakam Orhan Öztürk, Belediye Baflkan› Aziz Yeniay ve ‹lçe Milli E¤itim Müdürü Adem Koca’n›n konuflma yapt›lar. 29 Ekim 1923 tarihinden önce yüce Türk Milletinin büyük zorluklar yaflad›¤›n› anlatan Baflkan Aziz Yeniay, “Büyük Önder Atatürk’ün en büyük eserim dedi¤i ve hakimiyetin kay›ts›z flarts›z millette olaca¤› ‘Cumhuriyet’ 1923’te ilan edilmifltir. Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk, Türk Milletinin karakterine en uygun olan›n Cumhuriyet rejimi oldu¤unu söylemifltir ki bugün geldi¤imiz noktada bu durumu fark edebiliyoruz. Zira bugün dünyaya bakt›¤›m›zda ‘Cumhur’un olmad›¤› hiçbir ülkenin ayakta kalmad›¤›n› görüyoruz. Cumhuriyetimiz bir meflale gibi ›fl›ld›yor ve ›fl›k saç›yor. 87 y›l önce temelleri at›lan Cumhuriyetimiz gençlerle birlikte çok daha yükseklere ç›kacak ve daha çok ›fl›k verecektir” dedi.
Program›n son bölümünde ise iki farkl› yar›flmada dereceye giren Küçükçekmeceli ö¤rencilere hediyeleri verildi. ‹lk olarak 29 Ekim Cumhuriyet Bayram› konulu resim, fliir ve kompozisyon dallar›nda dereceye giren ö¤renciler ödüllendirildi. Di¤er ödüller ise ilçedeki ilk ve ortaö¤retim okullar› aras› düzenlenen Cumhuriyet koflusunda dereceye giren minikler, y›ld›zlar ve gençler için verildi. Program, Prof. Dr. Sabahattin Zaim Lisesi Halk Oyunlar› Ekibinin Diyarbak›r yöresine ait oyunuyla son buldu.
HEP B‹R A⁄IZDAN ORATORYO ‹smail Hakk› Uluda¤ ‹lkö¤retim Okulu Halk oyunlar› ekibinin K›rklareli yöresine ait oyunlar›n› sahneye koymas›yla devam eden programda Cumhuriyet konulu slayt gösterisi de yer ald›. Slaytta gösterilen Cumhuriyet’in ilan› süreci ve Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün dizeleri ko-
52 12
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
CUMHUR‹YET BALOSUNA GEN‹fi KATILIM OLDU Her y›l Küçükçekmece’de düzenlenen geleneksel Cum-
huriyet Balosu bu y›l da büyük coflkuya sahne oldu. Cumhuriyetin 87. Kurulufl y›ldönümü kutlamalar› kapsam›nda Halkal› Cumhuriyet ‹lkö¤retim Okulu ö¤retmenleri taraf›ndan haz›rlanan balo
genifl bir kat›l›mla gerçeklefltirildi. Kokteyl ile bafllayan programa Küçükçekmece Kaymakam› Orhan Öztürk, Küçükçekmece Belediye Baflkan› Aziz Yeniay, Küçükçekmece Cumhuriyet Baflsavc›s› ‹smail Kurt, ‹lçe Milli E¤itim Müdürü Adem Koca, ‹lçe Emniyet Müdürü Mustafa Nacar, çeflitli siyasi partilerin ve sivil toplum örgütlerinin temsilcileri, muhtarlar, okul müdürleri ve çok say›da davetli kat›ld›.
TÜRK‹YE B‹R DÜNYA DEVLET‹D‹R Sayg› duruflu ve ‹stiklal Marfl›’n›n okunmas›yla devam eden balonun aç›l›fl konuflmas›n› ‹lçe Milli E¤itim Müdürü Adem Koca yapt›. Ulu Önder Atatürk’ün kurdu¤u Cumhuriyet ve yakalanan dinamizm sayesinde, Türkiye’nin dünyay› cezbe-
den ve dikkate al›nan güçlü bir devlet haline geldi¤ini belirten Adem Koca, “Türkiye Cumhuriyeti bugün bir dünya devleti olmufltur. Biz de ö¤retmenler olarak atam›z›n bize emanet etti¤i üzere fikri hür vicdani hür nesiller yetifltirmekte ve yolumuza emin ad›mlarla devam etmekteyiz” diye konufltu.
BU EMANET‹N DE⁄ER‹N‹N FARKINDAYIZ Ard›ndan söz alan Küçükçekmece Belediye Baflkan› Aziz Yeniay ise çevre ülkelere bak›ld›¤›nda ad› Cumhuriyet olan yüzlerce ülke bulundu¤unu ancak Türkiye’deki gibi bir Cumhuriyet örne¤inin dünyada iki elin parmaklar›n› geçmeyece¤ini ifade etti. Türkiye Cumhuriyeti’nin a¤›r bedellerle, yüz binlerce flehidimizin kanlar› üzerine kurulmas› sebebiyle
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
53 13
etkinlik büyük anlamlar tafl›d›¤›n› vurgulayan, Baflkan Aziz Yeniay, “Bu manada emanetin ne kadar de¤erli oldu¤unun fark›nday›z. Ulu önderimiz ‘Cumhuriyeti biz kurduk sizler yaflatacaks›n›z’ diyerek bu Cumhuriyeti bize emanet etti. Biz de bu bayra¤› ilelebet yaflatmak üzere devrald›k” dedi.
B‹Z‹M CUMHUR‹YET‹M‹ZDE DEMOKRAS‹ VARDIR Küçükçekmece Kaymakam› Orhan Öztürk de günün anlam ve önemine de¤indi¤i konuflmas›nda, “Cumhuriyetle yönetilen toplumlar en tepedeki ve en alttaki yöneticisini de seçimle ifl bafl›na getirmek durumundad›r. Bunun uygulan›fl tarz›na biz demokrasi diyoruz. Bizim Cumhuriyetimizin muhtevas›nda da demokrasi vard›r. Hepinizin malumudur ki Saddam’›n da rejimi cumhuriyettir. Birçok diktatoryal idarelerde Cumhuriyet vard›r. Fakat Atatürk’ün ortaya koydu¤u Türkiye Cumhuriyeti ayn› zamanda demokratik laik bir hukuk devleti olarak kendini yenileyebilmifltir” dedi. Konuflmalar›n ard›ndan Halkal› ‹lk Ö¤retim Okulu ö¤retmenleri taraf›ndan Atatürk’ün sevdi¤i flark›lardan oluflan bir konser verildi. Vardar Ovas›, K›rm›z› Gülün Al› Var, Bülbülüm Alt›n Kafeste gibi flark›lar› baflar›yla seslendiren ö¤retmenlere salondakiler de coflkuyla efllik etti. Gecenin finalinde ise ‹stanbul Büyükflehir Belediyesi Kent Orkestras› sahne ald›. Birçok marfl›n çal›nd›¤› konser 10. Y›l Marfl› ile son buldu.
14
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
röportaj
16
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
Müflfik&Kadriye
KENTER Tiyatroya adanm›fl bir ömür üzerine...
63 y›l›n› sahnede geçiren Müflfik Kenter tiyatrosunu adeta evi gibi görüyor. O kadar ki çal›flanlar›na ve oyuncular›na “Çocuklar›m›z” diye hitap ediyor.... n BURCU EDA ERDEM
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
17
röportaj Hayat› boyunca mütevazilikle ve sadelikle yaflam›fl bir insan için çok süslü cümleler kurmaya korkuyor insan… Müflfik Kenter, 1932 ‹stanbul do¤umlu ve hepimizin hayat›na bir köflesinden dokunmufllu¤u var san›yorum. Oyunculu¤uyla, seslendirmeleriyle, fliirleriyle bir duayen… Sahnede geçirdi¤i 63 sene kendisine yetmemifl olacak ki, “Bir Garip Orhan Veli” provas›n› yaparken a¤›rlad› bizleri. Hayat›n› tamamen tiyatroya adam›fl birine sorulacak sorular belli gibi görünse de, haz›rl›klar›m›z› tamamlarken oldukça zorland›¤›m›z› itiraf etmek zorunday›m. Oynanan yüzlerce oyun, çekilen sinema filmleri, yap›lan seslendirmeler, okunmufl fliirler içerisinde merak etti¤imiz onca soruyu kendisini yormadan nas›l ö¤renebilece¤imiz konusunda tedirginlik yaflad›k. Yan›na gitti¤imizde, tedirginli¤imizden ve heyecan›m›zdan eser kalmad›, bizlere o kadar iyi davrand›lar ki birkaç dakika içerisinde kendimizi sohbetin büyüsüne kapt›rm›flt›k bile… Müflfik ve Kadriye Kenter, “evimiz” dedikleri tiyatroya s›ms›k› kenetli, çal›flanlar›na ve oyuncular›na “çocuklar›m›z” diyecek kadar s›cak ve samimi… Tiyatronun çal›flanlar›, “anne ve babam›z” dedikleri bu çiftin etkisinden olsa gerek, yüzlerindeki gülümse-
18
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
meyi asla eksik etmiyorlar, belli ki hayat› bu haliyle çok seviyorlar. Röportaj sonras› duda¤›m›z›n kenar›na tak›l› kalan bu mutlulu¤un s›rr›n› daha ilk dönemeçte anlama f›rsat› buluyoruz. Çünkü bu röportajla birlikte, hayat› farkl› bir pencereden, farkl› bir renkte görme flans› yakal›yoruz. Cevab›n› bekleyen onlarca soru var kafam›zda, merak etti¤imiz yüzlerce ayr›nt›… Hangisini sorsak, bir di¤eri eksik kalacak. Hangisini atlasak, mutlaka piflman olaca¤›z. Sohbetimizi, Müflfik Kenter’ in “mavi gözleri” nde ve Kadriye Kenter’ in gülen yüzünde bafllat›yoruz. Biliyoruz ki, bugün asla unutulmayacak… n Dile kolay, sahnede geçen tam 63 y›ldan söz ediyoruz. Baz›lar›m›z için kocaman bir insan ömrü… Küçük yaflta nas›l tercih ettiniz tiyatroyu? 1947 y›l›nda Ankara Devlet Tiyatrosu Çocuk bölümü ile bafllad›m, 1950 y›l›nda da Devlet Konservatuar›na devam ettim. Asl›-
na bakarsan›z, oyuncu olmak akl›m›n köflesinde bile yoktu. S›navlar›na girdim ve kazand›m. Tabii çok s›k› çal›flt›¤›m› da itiraf etmeliyim. 1959 y›l›na kadar Devlet Tiyatrosunda çal›flt›ktan sonra ‹stanbul’a gelerek Karaca Tiyatrosu’ nda Muhsin Ertu¤rul’a kat›ld›m. Önce “Site Tiyatrosunu” sonras›nda ise Y›ld›z (Kenter) ve fiükran (Güngör) ile birlikte bugüne kadar gelen Kenter Tiyatrosu’ nu kurduk. Kendimize ve birbirimize çok güveniyor, en iyisini yapmak istiyorduk. O dönemlerde çok s›k›nt›l› zamanlar yaflad›k elbette ama bize çok fazla yard›m eden oldu. Tiyatronun koltuklar›n› satt›k ve sat›n alanlar›n isimlerini arkalar›na yazd›k. Hem onlar› onore, hem de ihtiyac›m›z olan paray› temin etmifl olduk. n Ne zaman para kazanmaya bafllad›n›z bu iflten? Hiçbir zaman… Bu ifl, en bafl›ndan beri para kazan›labilecek bir ifl de¤ildi. Biz her fleyi göze alarak bu ifllere girifltik. Kendimize yat›r›m yapmak yerine, gelece¤imize ve tiyatromuza
yat›r›m yapmay› tercih ettik. Kazand›¤›m›z› kendimize ve tiyatroya yettirdik, bu kadar›yla yetindik. Tiyatroya gönül verenler bilirler; bu mesle¤i seçerseniz fazla para kazanmay› bekleyemezsiniz. Sizin ifliniz art›k, olsa olsa insan kazanmakt›r. n Birçok flairin ruhuna bürünüyor, kendilerine ait fliirler okuyorsunuz. Sizin en çok etkilendi¤iniz flair ve fliir diye sorsak, bize ne cevap verirsiniz? Yapt›¤›m ifli çok seviyorum, zaten sevilmeden yap›lacak bir ifl de¤il bu… Bütün fliirleri hakk›n› vererek ve flairin yüre¤inden aktarmaya çal›fl›yoruz. Benim için hiçbiri di¤erinden daha iyi de¤il. Okudu¤um tüm fliirleri ve onlar› yazanlar› seviyorum, iflimi en iyi flekilde yapmaya gayret ediyorum. n Yapt›¤›n›z ifl, okudu¤unuz fliirler, biriktirdi¤iniz öyküler sizi nas›l etkiliyor? Sevgiyi nas›l bu kadar büyütebiliyorsunuz ki, Kadriye Kenter ve Müflfik Kenter çiftini birbirinden ayr› düflünemiyoruz? Nedir bunun s›rr›? Bunun bir s›rr› yok asl›nda, yani bu bir s›r de¤il… Tek yol sevgidir; sevgi ve sayg› birbirinden ayr›lmaz bir bütündür. Yüre¤inizde yaflatt›¤›n›z sevgi ne kadar güzelse, o kadar çok devam eder ve sizi terk etmez. Sevgi olmadan yaflayamazs›n›z. Sadece eflinizi de¤il; iflinizi, arkadafl›n›z›, çocu¤unuzu, çiçekleri, do¤ay›, k›sacas› yaflam› seveceksiniz. ‹çinizde daima sevgiyi hissedeceksiniz. O
zaman her fley daha güzel ve yaflan›l›r olacakt›r. n Tiyatro sizin yaflant›n›z nas›l etkiliyor? Bakt›¤›n›z bu farkl› pencereden neler görüyorsunuz? Hayat çok güzel, yaflamak çok güzel… Oyunculu¤un ve bir oyun ç›karman›n keyfi ise tan›mlanamayacak kadar güzel. Bu sözümü ancak oyuncu olanlar anlayacakt›r. Seyirciyle buluflan her oyun, o oyunu sergileyen her oyuncu için unutulmazd›r. Derken söze kald›¤›m›z yerden Kadriye Kenter ile devam ediyoruz… Kendisinden ö¤renecek çok fleyimiz var. n Kadriye Han›m, öncelikle oyunlar›n›zdan bahsedelim… Hangi oyunlar› izleme f›rsat› yakalayaca¤›z bu sezonda? Bir Garip Orhan Veli” devam edecek gördü¤ünüz üzere, çünkü bu oyun art›k Müflfik Kenter’ in hayat›n›n bir parças› oldu. Bunun d›fl›nda geçen sene oynad›¤›m›z birçok oyun yine sahnelenmeye devam edecek.”Tavflan” ad›nda harika bir oyun var, bir de “Aflk Mektuplar›”… Telifleri
ile ilgili görüflmelere devam ediyoruz, be¤enilece¤inden eminiz. n Bu tiyatroda e¤itim veriliyor mu Kadriye Han›m? Hay›r, verilmiyor ama zaten bütün tiyatrolar bir e¤itim yuvas› bizim gözümüzde. Dolay›s›yla daha
tiyatrodan ö¤renecek çok fleyimiz oldu¤unu düflünüyorum. n Sizinle daha önceden çal›flan insanlar›n sizden kopamad›klar›n› ve her oyunda yard›ma kofltuklar›n› okumufltum bir röportaj›n›zda, bunun nedeni nedir?
Tiyatro ile u¤raflan insanlar genelde çok alçak gönüllü insanlard›r ve sevgi doludurlar. Biz tüm çocuklar›m›zla birbirimize gönülden ba¤l›y›z. Seneler önce yan›m›zdan ayr›lm›fl ö¤rencilerimiz, oyuncular›m›z, bir oyun oldu¤unda mutlaka yard›ma koflarlar. Bu da verdi¤iniz sevginin ger bildirimidir. n Tiyatro-seyirci kavramlar› ile ilgili birkaç cümle alabilir miyim? Tiyatro, gerçekten çok zor Biz emek verip oyunlar ç›kar›yoruz, seyircinin ifli de gelip izlemek olmal›. Bu ifl çocukluktan itibaren afl›lanmal›, ö¤retilmeli. Bilinçli izleyici ancak bu flekilde oluflabilir. Tiyatro izlemek bir lüks de¤il, bir ihtiyaçt›r. Kifli, tiyatroya gitmeyi yemek kadar do¤al bir görev olarak alg›lamal›d›r. Hayat›n›n içine tiyatro girmifl bir insan zaten kolay kolay bir daha vazgeçmeyecektir. Çocuklar›n›z› erken yafllarda tiyatroya getirmeli, mutlaka o havay› solumalar›n› sa¤lamal›s›n›z; gerisi zaten kendili¤inden gelecektir.
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
19
etkinlik
Hükm-ü fierif
20
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
Kültür merkezleri
Osmanl› Fermanlar› sergisiyle aç›ld›
Küçükçekmece Belediyesi, Cennet, Sefaköy ile Halkal› Kültür ve Sanat Merkezleri’nin 2010-2011 etkinlik dönemi önemli bir sergi ve muhteflem bir konserle aç›ld›. Küçükçekmece Belediye Baflkan› Aziz Yeniay , "Kültür ve sanat merkezlerinin anlaml› k›lacak fley, ruhlar›d›r, yüklenmifl olduklar› misyonlard›r. Hükm-ü fierif Sergisi’yle buras› çok farkl› bir anlam kazand›" diye konufltu. Küçükçekmece Belediyesi Kültür ve Sanat Merkezlerinin yeni sezonu iki önemli etkinlikle bafllad›. Cennet Kültür Merkez’inde ifladam› ve koleksiyoner Remzi Gür’ün çok özel koleksiyonun sergi aç›l›fl›n› Küçükçekmece Belediye Baflkan› Aziz Yeniay, ifladam› Remzi Gür, son hanedan büyüklerinden Osman Selahaddin Osmano¤lu ile birlikte yapt›. Aç›l›fl›n ard›ndan sergiyi konuklarla birlikte gezen Osmano¤lu, dedesi Abdülmecit’in fermanlar›n› incelerken duygu dolu anlar yaflad›. Bas›n›n yo¤un ilgi gösterdi¤i aç›l›flta konuflan Küçükçekmece Belediye Baflkan›
Aziz Yeniay, “Öncelikle Osmanl› hanedan›n temsilcileriyle burada birlikte olmaktan duydu¤um heyecan› ifade etmek isterim. Osmanl›’ya ait izleri tafl›yan bu sergi gönüllerde çok güzel hisler uyand›racak. Bu yüzden bu eserlerin Cennet Kültür ve Sanat Merkezimiz’de sergileniyor olmas›ndan k›vanç duyuyorum. Zaman zaman konuflulur, ’Küçükçekmece hangi özelli¤i ile an›lmal›?’ Bugün burada Küçükçekmecemiz’in hangi özelli¤i ile ön plana ç›kt›¤›n› bir bak›ma ifade ediyoruz, ‹lçemiz, tarihiyle, kültürüyle, sanat›yla, çevresi ve sosyal yaflam›yla an›lmal›d›r. Bu anlamda kül-
tür merkezlerimiz çok önemlidir. Merkezlerimizi de anlaml› k›lacak fley, ruhlar›d›r, yüklenmifl olduklar› misyonlard›r. ‹flte Hükm-ü fierif Sergisi’yle buras› çok farkl› bir anlam kazand›. Bu eseri bizlerle buluflturan Remzi Gür’e teflekkür ediyorum” dedi. Baflkan Aziz Yeniay ve Osmano¤lu fermanlar› büyük bir dikkatle incelerken ifladam› Remzi Gür ve efli Emel Gür de onlara efllik etti. Hükm-ü fierif ismi verilen ve Osmanl›lara ait hat, tezhib, cilt, yazma örnekleri sanatseverlerle bulufltu.Gür’ün, 64 adet hat, ferman, berat, tu¤ra, ve resim seçkisiyle oluflturdu¤u koleksiyon, bir
dönemi gözler önüne serdi.
BU SERG‹YLE GURUR DUYDUM Serginin hayata geçirilmesinde eme¤i geçen Küçükçekmece Belediye Baflkan› Aziz Yeniay’a teflekkür eden koleksiyoner Remzi Gür misafirlere, “Umar›m sergiyi be¤enirsiniz. Bu koleksiyon ilerleyen günlerde müzeye dönüflecek” diye konufltu. Aç›l›flta k›sa bir konuflma yapan son hanedan Osman Selahaddin Osmano¤lu da; “Bugün burada oldu¤um için çok mutluyum. Ecdad›m›n fermanlar›n› gördüm ve çok duyguland›m. Cennet mekan ecdad›m›n fermanlar›n›n Cennet Mahallesi’nde
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
21
etkinlik sergilenmesinde gurur duyuyorum” diyerek eme¤i geçenleri kutlad›.
I.ABDÜLMEC‹T’‹N FERMANLARI ‹NCELEND‹ Sergide yer alan fermanlar gönderdikleri kimseler ve yerine getirilmesi istenen emirler aç›s›ndan da farkl›l›klar gösteriyor. Kendi içinde de ayr› bir kronoloji oluflturan seçki, padiflahlara emr-i fleriflerin yaz›ld›¤› kimselere göre de bir s›ralama ile düzenlenmifl. Sultan II.Selim’in “Bosna’n›n Kostaniçe Kalesi’nde topçu olan Ömer B. Hüsrev’in görev berat›n›n yenilenmesi” emri ve tu¤ras› 28 fievval 974 Hicri/17 May›s 1567 Miladi tarihli berat ile bafllayan seçki, Sultan Mehmet VI. Vahdettin’in ; 20 Rebiiülahir 1338 Hicri/1920 Miladi tarihli, Umur-i Hariciye Nezareti’ne gönderilen fiehbenderlik (Baflelçilik) ile ilgili hükm-ü flerifi ile son buluyor.
GÜL & LALE KONSER‹ Sergi aç›l›fl›ndan sonra Gül ve Lale adl› etkinli¤e geçildi. Türkiye’de ve dünyada kendini kan›tlam›fl deneyimli sanatç›lar› bir araya getiren bu topluluk izleyenleri mest etti. Mehteranla sahneye ç›kan topluluk, Balaban sanatç›m›z Alihan Samedov ve Kafkas Orkestras›’ndan Mevlevi Müzi¤i ve Balkan Sazlar›’yla sahne ald›. Topluluk, 104 sanatç›dan oluflan bir kadroyla ilk olarak Expo 2005 Dünya Fuar› kapsam›nda Japonya’n›n Aichi flehrinde iki kez sahnelenerek ülkemizi 122 dünya ülkesi aras›nda devletler düzeyinde temsil etmiflti.
B‹NLERC‹ K‹fi‹ Z‹YARET ETT‹ ‹fladam› Remzi Gür'ün koleksiyonunda bulunan Hükm-ü fierif ismi verilen ve döneminin hat, tezhib ve yazma örneklerini içinde ba-
22
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
r›nd›ran eserler bir ay boyunca gösterime aç›k kald›. Bu süre içinde sergiyi binlerce sanatsever ziyaret etti.
Ö⁄RENC‹LER DE FERMAN YAZDI Küçükçekmece Eflref Bitlis Lisesi, Gültepe, Mustafa Pars ve Yeflilyuva ‹lkö¤retim Okulu ö¤rencileri, bir döneme tan›kl›k etmenin heyecan›n› yaflad›lar. Sergiyi ö¤retmenleri ile birlikte gezen ö¤renciler, sergi rehberi Hazal Gençay’dan fermanlarla ilgili bilgi ald›lar. Fermanlar›n gerçekli¤inden ve padiflahlar›n elinden ç›kan resmi belgeler olmas›ndan oldukça etkilenen ö¤renciler, “Tarihteki önemli anlar›n belgelerini gerçek halleriyle görebildi¤imiz için çok flansl›y›z. Hepimizi büyüleyen bu sergi için eme¤i geçen herkese teflekkür ederiz" diye konufltular. Sergiyi gezen ö¤renciler, gördükleri örnekler ›fl›¤›nda kendi fermanlar›n› yazd›lar Fermanlardaki hat ve tezhib sanat›, tu¤ra, isim, sayfa düzeni ve girifl gibi incelikleri taklit etmeye çal›flan ö¤renciler, modern fermanlar›n alt›na imzalar›n› att›lar. Fermanlar›n flekli kadar içerikleri de ilgi çekiciydi. Fermanlar›yla büyüklerine seslenen ö¤renciler tarihi eserlerin korunmas›ndan yard›ma muhtaç insanlara, çocuklara daha iyi gelecek sa¤lanmas›ndan teneffüslerin iki kat›na ç›kar›lmas›na kadar birçok farkl› konuda isteklerini dile getirdiler. Etkinlik sonunda ise ö¤rencilerin haz›rlad›¤› fermanlar ileride sergilenmek üzere e¤itmenleri taraf›ndan topland›.
hayran kald›¤›n› belirterek; "Bu fermanlarda büyük bir devleti görüyoruz. Uygulamalarda en küçük detaylar bile düflünülmüfl. Özellikle fermanlar›n yaz›l›fl›ndaki görselli¤i çok dikkatimi çekti" diye konufltu. Sergiyi gezerken zaman zaman Baflkan Aziz Yeniay ve ifladam› Remzi Gür'le sohbet eden Büyükelçi Jardim'in en çok ikinci Selim'in vergi ödemeleriyle ilgili ferman› dikka-
Kültür ve Sanat Merkezi'ni de gezen Jardim, Küçükçekmece'nin sanatsal faaliyetlere verdi¤i önemden dolay› Baflkan›m›z Aziz Yeniay'› kutlad›.
SAKARYA ÜN‹VERS‹TES‹ Ö⁄RENC‹LER‹ DE GELD‹ Sakarya Üniversitesi’nde farkl› dallarda ö¤renim gören 45 kiflilik bir grup ö¤renci de sergiyi gezdi. Kuratör Erkan Do¤anay, ö¤rencilere sergiyle ilgili bilgi verirken sorular› da cevaplad›. Fermanlardan etkilendiklerini söyleyen üniversiteliler, “fiimdiye kadar gezdi¤imiz sergilerden en muhteflemi bu sergiydi. Müthifl bir koleksiyon. Bir dönemin en etkin kararlar›n al›nd›¤› yaz›l› belgeleri görmek kültürümüzü daha da art›rd›” diyerek sergide eme¤i geçenlere teflekkür ettiler.
YAfiAR ALPTEK‹N SERG‹DEN BÜYÜLEND‹
BU FERMANLAR BREZ‹LYA'DA DA SERG‹LENMEL‹ Serginin en önemli ziyaretçilerden biri ise Brezilya Büyükelçisi Marcelo Jardim'di. Tarihe, özellikle de Osmanl› tarihine büyük ilgisi olan Brezilya'n›n Ankara Büyükelçisi Jardim, sergide inceledi¤i fermanlar için tek kelimeyle muhteflem oldu¤unu söyledi. Sergiyi Belediye Baflkan› Aziz Yeniay ve ifladam› Remzi Gür'ün eflli¤inde gezen Jardim bir döneme damgas›n› vuran Osmanl› ‹mparatorlu¤u'nun devlet yönetimindeki estetikli¤ine ve inceli¤ine
tini çekti. Sergi sonunda ifladam› Remzi Gür'le konuflmas›n› sürdüren Jardin, Osmanl› Fermanlar›'n›n Brezilya'da sergilenmesini çok arzu etti¤ini söyleyerek, "Say›n Remzi Gür'ü bu çal›flmas›ndan dolay› kutluyorum. Bu fermanlar›n ülkemizde de sergilenmesi konusunda desteklerini bekliyorum" dedi. ‹fladam› Remzi Gür de bu istekten memnun oldu¤unu ifade etti. Cennet
Eski manken ve oyuncu Yaflar Alptekin de sergiyi gezenler aras›ndayd›. ’Hükm-ü fierif’ sergisini büyük bir dikkatle gezen Yaflar Alptekin, sergiden çok etkilendi¤ini dile getirerek “Fermanlar gerçekten beni çok büyüledi. Mesaj içinde mesaj olan bu fermanlar ne kadar estetik, renklerin uyumu gözlerimi kamaflt›rd›. El eme¤i göz nuru eserler. Osmanl›, diplomasilerde birbirleriyle iletiflim kurarken ne kadar hassas ruhlu, güzel yaz›lar yazm›fl. En ciddi kararlar› halka sunarken ne kadar sanatsal bir flekle büründürdüklerini görmek isteyenler, buraya Cennet Kültür ve Sanat Merkezi’ne mutlaka u¤ramal›. Bu serginin hayata geçirilmesinde eme¤i olan baflta Baflkan Aziz Yeniay’› ve ekibini kutluyorum" diye konufltu. KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
23
etkinlik
Kalbimizle yürüdük Kalp sa¤l›¤› için “Yüre¤inize Sa¤l›k Yürüyüflü” Küçükçekmeceli yüzlerce kifli Dünya Kalp Günü dolay›s›yla yürüdü. Küçükçekmece Belediyesi ve ‹stanbul Mehmet Akif Ersoy Gö¤üs Kalp ve Damar Cerrahisi E¤itim Araflt›rma Hastanesi iflbirli¤iyle düzenlenen etkinlikte kat›lanlara flemsiye ve elma da¤›t›ld›. Ayr›ca isteyenlere de ücretsiz tansiyon ve kan flekeri ölçümü yap›ld›.
24
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
Küçükçekmece Belediyesi ve ‹stanbul Mehmet Akif Ersoy Gö¤üs Kalp ve Damar Cerrahisi E¤itim Araflt›rma Hastanesi iflbirli¤iyle Dünya Kalp Günü’nü kutlamalar›nda yürüyüfl düzenlendi. Küçükçekmece Belediye Baflkan› Aziz Yeniay ve ‹lçe Kaymakam› Orhan Özürk'ün de kat›ld›¤› yürüyüfl Halkal› Meydan›'nda bafllay›p, hastane önünde sona erdi. Yürüyüfle kat›lan 3 bin kifliye flemsiye ve sa¤l›kl› beslenmeyi temsilen elma da¤›t›ld›. Kutlamaya ‹l Özel ‹dare Genel Sekreteri Sabri Kaya, ‹l Sa¤l›k Müdürü Prof. Dr. Ali ‹hsan Dokucu, ‹stanbul Üniversitesi T›p Fakültesi Kardiyoloji Ana Bilim Dal› Ö¤retim Üyesi Prof. Dr. Kamil Adalet, ‹lçe Kaymakam› Orhan Öztürk ve Belediye Baflkan›m›z Aziz Yeniay ile birlikte ilçe yöneticileri ve vatandafllar kat›ld›.
700 B‹N K‹fi‹ fi‹FA BULDU
YEN‹ ÜN‹TELER‹N AÇILIfiI YAPILDI
Toplant›da ilk konuflmay› Mehmet Akif Ersoy Gö¤üs Kalp ve Damar Cerrahisi E¤itim Araflt›rma Hastanesi Baflhekim Doç.Dr. ‹hsan Bak›r yapt›. Bak›r, "Bu haftan›n bir baflka anlam› da hastanemizin aç›l›fl›n›n say›n Baflbakan›m›zla yap›lmas›yd›. Bu güzel bir tesadüf oldu. O günden bugüne gelinceye kadar geçen zaman diliminde yaklafl›k 700 bin hasta hastanemize baflvurarak flifa arad›. Bine yak›n aç›k kalp ameliyat›, 6 binden fazla anjiyo ifllemi hastanemizde gerçeklefltirildi. Kalp cerrahlar›m›z, hemflirelerimiz ve tüm çal›flanlar›m›z gecesini gündüzüne katarak öncelikle Küçükçekmecemiz olmak üzere tüm Trakya bölgesine hizmet verdik. K›sa sürede hastanemiz ülkemizin önemli kalp hastanelerinden biri haline geldi" dedi.
Daha sonra kürsüye gelen Belediye Baflkan›m›z Aziz Yeniay “Yaklafl›k bir y›l önce baflhekimimle ‘gözümüz ayd›n bugün ilk kalp ameliyat›n› yapt›k’ fleklinde konufluyorduk. 1 y›l geçmeden bini aflt›. Ve onbinlerce insan flifa bulmaya bafllad›. Bu hastane hem bölgemize hem bölge d›fl›ndaki vatandafllar›m›za flifa da¤›tmaya bafllad›. Tabi bu flifay› da¤›t›rken büyük özveriler büyük gayretler neticesinde buralara gelindi. Bugün Dünya Kalp Günü'nün hastanemizde 2. y›ldönümünde birlikte olman›n mutlu¤unu yafl›yoruz" dedi. Ard›ndan Hastane'nin 56 yatakl› kalp cerrahisi ile kroner bak›m ünitelerinin aç›l›fl› yap›ld›. Hastane bahçesinde kurulan çad›rlarda vatandafllara ücretsiz tansiyon ve kan flekeri ölçümü yap›ld›.
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
25
etkinlik
Cennet’te Marimba flov Dünyaca ünlü marimba sanatç›s› Nanae Mimura, ‹stanbul’daki ilk konserini Küçükçekmece’de verdi.
26
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
Hükm-ü fierif Sergisi ve Gül&Lale konseriyle Küçükçekmece’de 2010-2011 kültür sanat dönemini açan Cennet Kültür ve Sanat Merkezi, “Türkiye’de Japon Y›l›” etkinlikleri çerçevesinde önemli bir konsere ev sahipli¤i yapt›. Dünyaca ünlü marimba sanatç›s› Nanae Mimura, unutulmaz konserinde performans›yla salondakileri büyüledi. Türk-Japon dostlu¤unu gelifltirmek ve iliflkileri güçlendirmek amac›yla düzenlenen konser, salonu h›nca h›nç dolduran Küçükçekmeceliler taraf›ndan büyük alk›fl ald›. Baflkan Aziz Yeniay ve efli Feride Yeniay ile birlikte Japonya ‹stanbul Baflkonsolosu Katsuyoshi Hayashi de Japon sanatç›y› dinleyenler aras›ndayd›.
SEY‹RC‹Y‹ TÜRKÇE fiARKILAR COfiTURDU Yurtd›fl›nda kazand›¤› ödüller ve konserleriyle tan›nan marimba sanatç›s› Nanae Mimura, konsere klasik müzik aranjmanlar›yla bafllad›. fiark› aralar›nda “marimba” enstrüman›yla ilgili tan›t›c› bilgiler veren sempatik sanatç›, alk›fllara Türkçe teflekkür ederek cevap verdi. ‹stanbul’da çalma flans› buldu¤u için
çok mutlu oldu¤unu belirten Mimura, nar suyu ve ‹skender kebab›n› çok be¤endini söyledi. Muhteflem bir konser veren Nanae Mimura’n›n Sefaköy Kültür ve Sanat Merkezi keman ö¤retmenli¤i yapan Asl› Bal ile birlikte “Gül döktüm yollar›na” ve “A¤lama de¤mez hayat” flark›lar›n› yorumlamas› dinleyenleri coflturdu. Küçükçekmeceli sanatseverler, Mimura’ya flark›lar›n sözleriyle efllik etti.
BAfiKAN YEN‹AY, M‹MURA ‹LE B‹RL‹KTE MAR‹MBA ÇALDI Konserin bitiminde ise oldukça renkli anlar yafland›. Nanae Mimura ve Japonya ‹stanbul Baflkonsolosu Katsuyoshi Hayashi’ye plaket takdimi için sahneye ç›kan Baflkan Aziz Yeniay bir sürpriz yaparak Nanae Mimura ile birlikte marimban›n bafl›na geçti. “A¤lama de¤mez hayat” flark›s›na ilginç bir yorum kazand›ran ikili salondakiler taraf›ndan ayakta alk›flland›. Ünlü sanatç›ya “Art›k size rakip olabilirim” diyerek espri yapan Baflkan Yeniay, dünyaca ünlü bir sanatç›n›n ‹stanbul’daki ilk konserini Küçükçekmece’de vermesinden dolay› duydu¤u mutlulu¤u dile getirirken, Japonya ‹stanbul Baflkonsoloslu¤una’da katk›lar›ndan dolay› teflekkür etti.
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
27
mekan
D
olmabahçe
Dolmabahçe Sar›y› sadece ‹stanbul’un de¤il, Türkiye’nin, dünyan›n önemli saraylar›ndan biridir. Mustafa Kemal Atatürk’ün, 71 nolu odas›nda son nefesini vermesi, saray›n Türk halk› için önemini daha da art›rm›flt›r. Dolmabahçe Saray›, ‹nönü Stadyumu’nun karfl›s›nda bulunan alanda yer almaktad›r. Binan›n deniz kenar›ndaki alan›n›n toprakla doldurula-
28
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
rak bahçe haline getirilmesi nedeniyle Dolmabahçe olarak adland›r›lm›flt›r. Sultan II. Mahmut döneminde, bu alanda ahflaptan bir saray yapt›r›lm›fl, bu saray Sultan Abdülmecit döneminde y›kt›r›larak yerine, Avrupa saraylar›n›n an›tsal boyutlar›nda günümüzdeki mermer saray yapt›r›lm›flt›r. Binan›n mimarlar› Karabet ve o¤lu Nikogos Balyan’d›r.
‹stanbul’a ziyarete gelen birçok önemli kifli ve devlet konuklar›, bu sarayda a¤›rlanm›flt›r. 1927 y›l›ndan sonra Atatürk’ün bu sarayda s›k s›k kald›¤› ve harf devrimi çal›flmalar›n› da bu sarayda yapt›¤› bilinmektedir. Atatürkve sonraki dönemlerde Dolmabahçe Saray›’nda bir çok önemli yabanc› konuk a¤›rlanm›flt›r. Atatürk hayat›n›n son dö-
nemlerinde yaflad›¤› Dolmabahçe Saray›’n›n önünden denize girmifl, denizde sandal sefas› yapm›flt›r. Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün ölüm y›ldönümünü yadederken, bizler de sizlerin mutlaka gezip, görmeniz gereken bu önemli saray› tan›tmak istedik. Hem Osmanl›’n›n ihtiflam›n›, hem de Atatürk’ün son dönemini yaflad›¤› Saray› sizlerin yak›n-
Sultan 2. Mahmut döneminde yeri keflfedilen, Sultan Abdülmecid döneminde bu günkü görkemli saraya dönüfltürülen Dolmabahçe Saray›, sadece Osmanl›’dan kalan bir eser de¤il, Modern Türkiye’nin temelleri at›l›rken, pek çok karar Mustafa Kemal Atatürk taraf›ndan bu sarayda al›nm›flt›r...
dan bilmesi gerekir diye düflündük. Gezip görme imkan› olanlar›n Dolmabahçe Saray›’n› görmesi gerekir. O gizemli atmosferi yaflamas› gerekir. Atatürk’le ilgili an›lar›m›z›n tazelenmesi, Dolmabahçe’yi gezen herkesin bu ülkenin ne zor flartlarda kuruldu¤unun hat›rlanmas› aç›s›ndan çok önemli. Sizlere Dolmabahçe Saray›’n› yak›ndan tan›tmaya çal›flaca¤›z.
Umar›z sizlerdeki Saray› gezip, görme iste¤ini art›rabiliriz... Sarayda de¤iflik dönemlerin mimari üslup ö¤elerinin kullan›lmas›, zaman›n be¤enisini sergilemektedir. Bina selaml›k, haremlik ve veliaht dairelerinden oluflmaktad›r. Binan›n uzunlu¤u 284 metreye ulaflmaktad›r. Ana bölümleri 1660 metrekarelik genifl bir alana kurulan yap›n›n
r›ht›m› 600 metre uzunlu¤undad›r. Saray içerisinde bulunan zengin avizeler, mobilyalar, tablolar ve süslemeler ziyaretçilerin büyük ilgisini çekmektedir. Osmanl›lar Döneminde kaptan paflalar›n donanmay› demirledikleri, geleneksel denizcilik törenlerinin yap›lageldi¤i do¤al bir liman görünümünde olan bu koy; 17. yüzy›ldan bafllayarak dö-
nem dönem doldurulmufl ve Dolmabahçe ad›yla padiflahlar›n Bo¤aziçi’ndeki has bahçelerinden biri konumuna getirilmifltir. Tarihsel süreç içinde çeflitli padiflahlar taraf›ndan yapt›r›lan köflk ve kas›rlarla donat›lan Dolmabahçe; zamanla "Befliktafl Sahil Saray›" ad›yla an›lan bir saray görünümü kazanm›flt›r. Befliktafl Sahil Saray›, Sultan Abdülmecid dö-
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
29
mekan neminde kullan›fls›z oldu¤u gerekçesiyle y›kt›r›lm›fl ve ayn› yerde günümüze dek gelen Dolmabahçe Saray›’n›n temelleri at›lm›flt›r. Yap›m›, çevre duvarlar›yla birlikte 1856 y›l›nda bitirilen Dolmabahçe Saray› 110.000 metre kareyi aflan bir alan üstüne kurulmufl ve ana yap›s› d›fl›nda onalt› ayr› bölümden oluflmufltur. Bunlar saray ah›rlar›ndan de¤irmenlere, eczanelerden mutfaklara, kuflluklara, camhane, dökümhane, tatl›hane gibi iflliklere uzanan bir dizi içinde, çeflitli amaçlara ayr›lm›fl yap›lard›r. Bu yap›lar aras›na Sultan II. Abdülhamid döneminde (18761909) Saat Kulesi ve Veliahd Dairesi arka bahçesindeki Hareket Köflkleri eklenmifltir. Dönemin önde gelen Osmanl› mimarlar› Karabet ve Nikogos Balyan taraf›ndan yap›lan saray›n ana yap›s›; Mabeyn-i Hümâyûn (Selâml›k), Muayede Salonu (Tören Salonu) ve Harem-i Hümâyûn adlar›n› tafl›yan üç bölümden oluflur. Mabeyn-i Hümâyûn; devletin yönetim iflleri, Harem-i Hümâyûn; Padiflah ve ailesinin özel yaflam›, bu iki bölümün aras›nda yer alan Muayede Salonu’ysa; Padiflah’›n devlet ileri gelenleriyle bayramlaflmas› ve kimi önemli devlet törenleri için ayr›lm›flt›r. Tüm yap›, bodrumla birlikte üç katl›d›r. Biçimde, ayr›nt›larda ve süslemelerde gözlenen belirgin bat› etkilerine karfl›l›k bu saray, bu etkilerin Osmanl› ustalarca yorum-
30
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
lanm›fl bir uygulamas›d›r. Öte yandan, gerek kurulufl gerekse oda ve salon iliflkileri aç›s›ndan geleneksel Türk evi plan tipinin çok büyük boyutlarda uyguland›¤› bir yap› bütünüdür. Beden duvarlar› tafltan, iç duvarlar› tu¤ladan, döflemeleri ahflaptan yap›lm›flt›r. Ça¤›n teknolojisine aç›k olan saraya, 1910-12 y›llar›ndaysa elektrik ve kalorifer sistemi eklenmifltir. 45.000 metre karelik kullan›l›r döfleme alan›, 285 odas›, 46 salonu, 6 hamam› ve 68 tuvaleti vard›r. Döflemelerin ince iflçilikli parkelerinin üstünde, önce saray›n dokumevinde, sonra da Hereke’de dokunmufl 4454 metre kare hal› serilidir. Padiflah›n devlet ifllerini yürüttü¤ü Mabeyn; ifllevi ve görkemiyle Dolmabahçe Saray›’n›n en önemli bölümüdür. Giriflte karfl›lafl›lan Medhal Salon, üst kat ile ba¤lant›y› sa¤layan Kristal Merdiven, elçilerin a¤›rland›¤› Süfera Salonu ve padiflah›n huzuruna ç›kt›klar› K›rm›z› Oda; imparatorlu¤un tarihsel görkemini vurgulayacak biçimde süslenmifl ve döflenmifltir. Üst katta yer alan Zülvecheyn Salonu; padiflah›n Mabeyn’de kendine özel olarak ayr›lm›fl dairesine bir tür geçifl mekan› oluflturmaktad›r. Bu özel dairede, padiflah için mermerleri M›s›r’dan getirilmifl görkemli bir hamam, çal›flabilece¤i oda ve salonlar bulunmaktad›r. Harem ve Mabeyn bölümleri aras›nda yer alan Muayede Salonu; Dolmabahçe Saray›’n›n en yüksek ve en görkemli parça-
s›d›r. 2000 m2’yi aflan alan›, 56 sütunu, yüksekli¤i 36 metreyi bulan kubbesi ve bu kubbeye ba¤l› yaklafl›k 4,5 tonluk ‹ngiliz yap›m› avizesiyle bu salon, saray›n di¤er bölümlerinden belirgin bir biçimde ayr›lmaktad›r. Salon, bodrumdaki tesislerden elde edilen s›cak havan›n sütun diplerinden içeri verilmesiyle ›s›t›lmakta, böylelikle so¤uk mevsimlere rastlayan törenler daha s›cak bir atmosferde yap›labilmekteydi. Geleneksel bayramlaflma töreni günlerinde, Topkap› Saray›’nda bulunan alt›n taht bu salona getirilerek kurulur ve padiflah bu tahtta devlet ileri gelenleriyle bayramlafl›rd›. Galeriler ise elçilik görevlilerine, Saray Orkestras›’na, bay ve bayan konuklara ayr›lm›flt›. Dolmabahçe Saray›’n›n Bat› etkileri alt›nda, Avrupa saraylar›ndan örnek al›narak yap›lm›fl bir saray olmas›na karfl›l›k, ifllevsel kuruluflu ve iç mekan yap›s›nda “Harem”in eskisi kadar kesin çizgilerle olmasa da ayr› bir bölüm olarak kurulmas›na özen gösterilmifltir. Topkap› Saray›’n›n tersine, Harem, art›k saraydan ayr› tutulmufl bir yap› ya da yap›lar toplulu¤u de¤ildir; ayn› çat› alt›nda, ayn› yap› bütünlü¤ü içine yerlefltirilmifl özel bir aland›r. Dolmabahçe Saray›’n›n yaklafl›k üçte ikisini oluflturan Harem Bölümü'ne, Mabeyn ve Muayede Salonu’ndan geleneksel ayr›m› vurgulayan demir ve ahflap kap›larla kesilmifl koridorlardan geçilmekte, bu bölümde Bo¤aziçi’nin yans›malar›yla ayd›nlanan salonlar, sofalar boyunca padiflahlar›n, padiflah eflleri-
nin, çeflitli görevleri olan kad›nlar›n, flehzade ve sultanlar›n yatak odalar›, çal›flma ve dinlenme odalar› s›ralanmaktad›r. Valide Sultan Dairesi, Mavi ve Pembe Salonlar, Abdülmecid, Abdülaziz ve Reflad taraf›ndan kullan›lan odalar, Cariyerler Bölümü, Kad›nefendi odalar›, Atatürk’ün çal›flma ve yatak odas›, say›s›z de¤erli eflya, hal›, levha, vazo, avize, tablo gibi sanat yap›tlar› Harem’in etkileyici parçalar›n› oluflturmaktad›r. Günümüzde Dolmabahçe Saray›’n›n bütün birimleri restore edilmifl ve ziyarete aç›lm›fl bulunmaktad›r. Saray’›n de¤erli eflyalar›n›n sergilendi¤i iki “De¤erli Eflyalar Sergi Salonu”, Milli Saraylar Y›ld›z Porselenleri Koleksiyonu’ndan örneklerin yer ald›¤› “‹ç Hazine Sergi Binas›”, genellikle Milli Saraylar Tablo Koleksiyonu’nun bölüm bölüm ve uzun süreli sergiler biçiminde izleyicilere sunuldu¤u “Sanat Galerisi”, bu galerinin alt kat›nda saray›n çeflitli objeleri ve mimari süslemelerinden al›nm›fl kufl motiflerinin foto¤raflar›ndan oluflan sürekli serginin bulundu¤u tarihsel koridor, Mabeyn Bölümü’ndeki Abdülmecid Efendi Kütüphanesi; Dolmabahçe Saray›’n›n bafll›ca sergileme birimleridir. Saray›n hemen giriflinde bulunan eski Mefruflat Dairesi’nde Kültür-Tan›t›m Merkezi yer almakta ve Milli Saraylar’›n çeflitli yerlerinde sürdürülen bilimsel çal›flmalarla tan›t›m etkinlikleri bu merkezden yönlendirilmektedir.
Ömrünün son bölümünü Dolmabahçe Saray›’nda geçiren Uylu Önder Mustafa Kemal Atatürk dünya liderlerini burada a¤›rlam›fl ve ülkemizle ilgili önemli kararlar›n alt›na burada imza atm›flt›r...
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
31
röportaj
“Nüfus bombas› nükleer bombadan etkili olacak”
Sabri Tekir, Türk siyasetine bir dönem damgas›n› vuran, “Adil Ekonomik Düzen” adl› program›n haz›rlanmas›nda aktif rol alan 40 profesörden biri. Refahyol hükümetinin Ekonomiden Sorumlu Devlet Bakan›, flimdilerde ‹zmir Üniversitesi ‹‹BF Dekan›. Prof. Dr. Tekir'in; de¤iflen dünya, ABD-Bat› politikalar›, uygulanan yeni stratejiler ve Türkiye'nin konumuna iliflkin de¤erlendirmelerini ilgiyle okuyacaks›n›z...
2050'lerde nüfusun büyük ço¤unlu¤u, bugünkü geliflmekte olan ülkelerde olacak. Bu bir “nüfus bombas›”d›r. Uzun dönem etkileri itibariyle, bu bomba “nükleer bomba”dan daha büyük ve daha genifl etki meydana getirecektir. Ülkelerin nüfuslar›, en stratejik güçleri olacak. Türkiye'nin de aralar›nda bulundu¤u ülkelerin artan nüfusu, bizim için güç, ancak Bat› için ciddi tehdittir.
n Yeni yüzy›lda uluslar aras› güç, güvenlik neye göre flekillenecek? 21. yüzy›lda insanlar›n da¤›l›m› önem kazanacak. Güvenlik ve güç; nerede nüfusun artt›¤›na, nerede azald›¤›na, yafll› ve genç nüfusun nerelerde bulundu¤una ba¤l› olacak. 20'nci yüzy›ldaki gibi, dünyada kaç insan yaflad›¤›na göre olmayacak. n Dünya üzerindeki nüfus dengeleri nas›l gelifliyor?
32
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
Baflkan Eisenhover, yak›n dan›flmanlar›na flu korku ve endiflesini anlat›yordu: “The West and The Rest” diyordu. Bat› ile di¤er dünya aras›ndaki nüfus kaymas›n›n sonuçlar›na iflaret ediyor ve bundan kayg› duyuyordu. O dönemde, dünya nüfusunun yüzde 28’i, sanayileflmifl demokrasilerde yafl›yordu. Fakat 2000 y›l›nda bu ülkelerde yaflayanlar›n oran› sadece yüzde 12-13 idi. 2050 y›l›nda bu oran›n, yüz-
de 8’den daha afla¤›ya inece¤i tahmin ediliyor. 2050'lerde nüfusun büyük ço¤unlu¤u, bugünkü geliflmekte olan ülkelerde olacak. Bu bir “nüfus bombas›”d›r. Uzun dönem etkileri itibariyle, bu bomba “nükleer bomba”dan daha büyük ve daha genifl etki meydana getirecektir. Ülkelerin nüfuslar›, en stratejik güçleri olacak. Türkiye'nin de aralar›nda bulundu¤u ülkelerin artan nüfusu, bizim için
güç, ancak Bat› için ciddi tehdittir. Bu endifle ve tehdit karfl›s›nda Bat›'n›n tutumu nedir? Nüfusu giderek azalan Bat›, çok endifleli. Son dönemde tüm politikalar›n›, 3 C diye nitelendirilebilecek bir temel üzerine oturtmufl gibi görünüyor. Christianity, Caucasian, Civilization. Yani; H›ristiyanl›k, Beyaz Irk ve Medeniyet (Yunan Medeniyeti). Bunlar› korumak, yaymak. Müslümanlar›n bü-
yük güç olmas›n› önlemek. Bu çerçevede, evcillefltirme politikalar› var. Bat›, kendi d›fl›ndaki dünyay›, rakip olarak görüyor. Onlar› kontrolünde tutabilmek için de evcillefltirme politikas› uyguluyor. Bu politikalar da; yabanc› olmad›¤›m›z d›fl borç (borçland›rma) ile anarfli, isyan, savafl vb. kamç›lar. n Dünyan›n gidiflat›na paralel hangi stratejik konular öne ç›k›yor? Stratejik su yollar› çok önemli. Dünyan›n çok önemli 11 su yolu var. Bunlardan 9’u ‹slam dünyas›nda. Su yollar›; (Cebeli Tar›k, Kerç Bo¤az›, ‹stanbul ve Çanakkale Bo¤azlar›, Süveyfl Kanal›, Aden Geçifli, Hür-
müz Geçifli, Malaka Bo¤az›), (Manfl, Tayvan, Bering ve Panama). Enerji kaynaklar› ve enerji ulafl›m› (petrol ve do¤algaz) bu su yollar›ndan geçiyor. Türkiye, konumu itibariyle bu bölgenin tam merkezinde. Bu da ülkemizin önemini art›r›yor. Türkiye'siz hiçbir fley olamayaca¤›, yap›lamayaca¤› biliniyor. n Su yollar›nda nerelerde hareketlilik yaflan›r? Önümüzdeki y›llarda özellikle Malaka Bo¤az›, Hint Okyanusu, Basra Körfezi, Do¤u Akdeniz ve Hazar bölgesinde yo¤un bir ekonomik, siyasi ve askeri hareketlilik ortaya ç›kabilir. n Su ve tah›l savafllar›n›n olaca¤› ifade ediliyor...
Stratejik kaynaklardan; petrol, do¤algaz, Uranyum, Bor, Hulusiyum, Demir, kömür vs… hepsi çok önemli. Ayr›ca evet, su ve tar›ma elveriflli arazilerin de¤eri art›yor. Gelecekte su ve tah›l savafllar›n›n yaflanmas› muhtemel. n Amerika'n›n, d›fl politikada öncelikli amaçlar›ndan olan kaynaklara hakimiyeti sa¤lamak için oluflturdu¤u yol ve yöntemler nedir? Ortado¤u, Güneybat›, Orta ve Güney Asya’da ABD ile karfl›l›kl› güvenlik antlaflmas› bulunan ülkelerin var olan siyasi ba¤›ms›zl›k ve toprak bütünlüklerini garanti etmek, gerekirse savunmak. ABD’ye ve onun hayati ç›karlar›na düflman
olan herhangi bir devletin Akdeniz, Ortado¤u, Güneydo¤u Asya, Orta ve Güney Asya’da veya bu bölgelerin bir bölümünde hakimiyet kurmas›na engel olmak. Yine, ABD’ye veya onun hayati ç›karlar›na düflman herhangi bir devletin veya unsurun ‹ran Körfezi alt-bölgesinde egemenlik kurmas›n› önlemek. ABD’ye veya onun hayati ç›karlar›na düflman herhangi bir devletin veya unsurun, Atlantik’ten geçip Akdeniz, Süveyfl Kanal›, K›z›l Deniz, Bab-ül Mendep ve Aden Körfezi yoluyla Hint Okyanusu’na giden deniz ulafl›m yollar›na yak›n alanlar üzerinde hakimiyet kurmas›n›n önüne geçmek. Ortado¤u,
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
33
röportaj Güneybat›, Orta ve Güney Asya’da bulunan hammadde ve tabii kaynaklar da dahil, Ortado¤u petrolüne istikrarl› fiyatlarla ABD’nin ve küresel nüfuzun güvenli¤ini sa¤lamak. Bütün bunlardaki as›l amaç, kaynaklara hakimiyet. n Asya ve Ortado¤u’da ‹slami hareketlere karfl› nas›l bir stratejisi var? ABD’nin, Ortado¤u’daki geliflmelerle ilgili özel dikkat gösterdi¤i konulardan biri ‹slami hareketler. ABD ve müttefiklerine göre, bölgede tehlikeli radikal ‹slami hareketler vard›r, bunlar dini temelli rejim istemektedirler. Bu politikalar baflta Ortado¤u olmak üzere, dünyadaki istikrar›, küresel ticareti olumsuz yönde etkilemektedir. ABD, bu nedenle radikal ‹slami hareketlere karfl›, ›l›ml› Müslümanlarla çal›flabilece¤ini göstermelidir. n Orta ve uzun vadeli planlar›nda, dünyay› bir eyaletlefltirme sistemine tabi tutma durumu olabilir mi? Dünyan›n eyaletlefltirilebilece¤i kanaatini tafl›m›yorum. Ancak dünya üzerinde böyle Amerikanvari bir siyasi güce sahip devletler olagelmifltir. Bölgeselleflen güçler, Amerika’n›n kontrolünde devam eden politikalar› yürütebilir. Ama uzun bir tarihsel süreçte, böyle bir fleyin yaflanabilece¤ini düflünmüyorum. n Amerika’n›n karfl›s›nda alternatif stratejileriyle geliflen, en baflta Çin ve Hindistan gibi güçler var. Stratejilerin çarp›flmas› ne tür sonuçlar do¤urur? Amerika’dan sonra ikinci büyük ekonomi, Japon ekonomisidir. Ancak Çin, bugün itibariyle onu geride b›rakm›flt›r. Dolay›s›yla Çin,
34
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
Öncelikle 2008 y›l›nda bafllayan, 2009’da devam eden ekonomik Ülkeler 1998 2025 2050 2080 2100 çöküflün yaflanaAlmanya 82.1 76.4 61.7 42.1 32.0 bilece¤ini kimse Fransa 59.0 60.4 55.8 48.4 43.6 tahmin etmedi. ‹talya 57.6 50.0 37.2 22.5 15.7 Fakat hakim eko‹ngiltere 59.2 59.0 53.5 45.4 40.2 nomi konumun‹spanya 39.4 36.2 28.2 17.0 11.9 daki Amerika da bizde oldu¤u gibi 15 AB Üyesi 375.3 354.3 296.4 222.8 183.8 üçk⤛t ekonomisi yap›yor. Örne¤in Houston Liman›’na bir tanker gidecektir, limana ulaflabilmesi için 15 güne ihtiyac› vard›r. Ülkeler 1998 2025 2050 Bu 15 gün içerisinde tanFas 28.4 38.7 45.4 kerdeki petrol, en az 15 defa Cezayir 31.5 46.6 57.7 el de¤ifltirir. Sanal ortamda Tunus 09.6 12.8 15.0 el de¤ifltiriyor yani. Üçk⤛t Libya 05.6 08.6 11.0 ekonomisi dedi¤imiz fley bu. M›s›r 68.5 95.6 114.8 O nedenle Amerika’n›n, za‹srail 06.2 08.3 09.4 man içerisinde güç kayb›na neden olabilece¤i söyleniLübnan 03.3 04.4 05.2 yor. Ve bu güç kayb›, otoSuriye 16.1 26.3 34.5 matik olarak güç kaymas› Türkiye 66.6 87.9 100.7 fleklinde bir sonucu berabeToplam 235.7 329.2 393.8 rinde getiriyor. Yeni güç merkezleri ortaya ç›kacak18 y›ld›r hiç aksatmadan t›r; bunlar finans merkezleri büyümeye devam etmifltir biçiminde, ekonomik güç ve halen devam ediyor. merkezleri fleklinde olabilir. Hindistan da bu süreci ya- Fakat ekonomik güç nerekalam›flt›r. Ayr›ca Çin ve deyse, zamanla askeri güç Hindistan’›n ortak bir karak- de orada toplan›yor. Askeri teristik özelli¤i var; Çin yak- güce paralel oranda, siyasi lafl›k 1,5 milyar nüfusa sa- güç de ortaya ç›kacakt›r. hiptir, Hindistan’›n da 1 miln Küreselleflme sürecinde yar› aflan nüfusu vard›r. Bu yaflanan de¤iflimde, mücaflekilde ele al›nd›¤›nda, deleyi kazanan kim olur ve dünya üzerinde yaflayan hangi de¤erler insanlar›n ve her 2,5 insandan biri Çinli toplumlar›n gücünü art›r›r? ya da Hindistanl›d›r. Böyle Dünya, bölgeselleflme ile bir tablo var ortada. Son iç içe bir küreselleflme süreglobal krizin ard›ndan, dün- cinde. Ülkeler aras› muazya ticaretindeki gerileme, zam bir etkileflim görülüyor. yüzde 11,9 oran›nda olmufl- Ülkeler ekonomik, sosyal ve tur. Bunun hangi ülkeye, kültürel, hatta siyasal aç›nas›l bir tsunami etkisi geti- dan, kapal› sistemler yerine, rece¤ini hep birlikte görece- aç›k sistemleri kabul etme ¤iz. ihtiyac› ve zorunlulu¤u dun Ekonominin farkl› ülkele- yuyorlar. re kaymas›yla de¤iflen yöneBu süreçte toplumlar; ekotim prensiplerinin yarataca¤› nomik, sosyal ve politik sissonuç merak ediliyor... temleri ile küresel ölçüde re-
Avrupa nüfusu azal›yor
Nüfusu artanlar
kabet etmek zorundad›rlar. Rekabeti kaybeden ebediyen kaybetmifl, kazanan da bütünüyle kazanm›fl olacakt›r. Mücadeleyi kazananlar, gelece¤in hem bölgesel, hem küresel ekonomik ve siyasi gücünü oluflturacaklard›r. Stratejik bilgi önem kazand›. Bilginin stratejik olarak kullan›lmas›. MNC’ler (çok uluslu flirketler), stratejik bilgi sahibi ve bilgiyi stratejik olarak kullanabilenler taraf›ndan yönetiliyor. Ayr›ca kültür, inanç ve moral de¤erler vb. toplumsal de¤erlerin varl›¤› çok önemli. Bu de¤erler; toplumla bütünleflmeyi, deste¤i sa¤lar, güven ortam› oluflturur, istikrar getirir. Bunlardan birinin eksikli¤i zafiyettir. n Türkiye'yi nas›l konumland›r›yorsunuz? Bana göre, Türkiye harika bir ülke pozisyonundad›r. Türkiye bu krizin içinden belli zorluklarla geçti ama, öyle bir jeopolitik merkezde bulunmaktad›r ki, bu avantaja sahip baflka bir ülkeyi görmek mümkün de¤il. Türkiye 21. yüzy›l›n en önemli güç merkezlerinden biridir. Birçok sosyolog, 21. yüzy›l›n dünya haritas›na bakt›¤›n›z zaman,Türkiye’den ve Türklerin d›fl›nda baflka hiçbir fley görünmedi¤ini söylüyor. O nedenle Türkiye’nin kaynaklar›n› son derece iyi kullanmas›, hem de son derece rasyonel bir flekilde kullanmas›, hedeflerini çok do¤ru bir flekilde tespit ederek, politikalar›n› ona göre gelifltirmesi gereklidir. n Hükümetin d›fl politikalar› sizce baflar›l› m›? D›fl politikalar› çok baflar›l› buluyorum. Türkiye'nin, 21. yüzy›l›n güçlü devletlerinden biri olmas›n›n ad›mlar› at›l›yor.
konuk yazar Haflmet BABAO⁄LU
Tabiat nine... Bana oku, ü f l e !
Y
ine ahflap panjurlar tak›rdamaya bafll›yor. Duvar dibindeki sardunyalar yan yat›yor; nar a¤ac›n›n c›l›z dallar› bir o yana bir bu yana e¤iliyor. Bahçedeki flezlongun bezi yine yelken gibi flifliyor, uçtu uçacak... Rüzgâr iflte! Çeflme'de kanl› canl›, elle tutulur, okflan›r, koklan›r, dalafl›l›r bir fleydir rüzgâr. Öyle esip geçmez. Bir iki günde çekip gitmez. Kal›r! Tan›fl olur. Hatta bütün bir mevsim boyunca postu Çeflme yar›madas›na att›¤› olur! Ç›tk›r›ld›m tatilcilerle aras› iyi de¤ildir. Fakat a¤ustos geldi mi, ad› "sevgili" ye ç›kar! O yap›fl yap›fl s›cakta buzlu bir sürahiden barda¤a henüz aktar›lm›fl limonata etkisi yapar! Ben de onlardan›m... Yani Çeflme'ye gele gide rüzgâr› yak›ndan tan›y›p sevenlerden. Rüzgâr ve tutkunun ikiz kardefl olduklar›n›; ikisinin de engel aflmaktan, kaçan› kovalamaktan hoflland›¤›n› bilenlerdenim. Rüzgârla bafl edilmeyece¤ini, en do¤rusunun denizcilerin yapt›¤› gibi huyunu suyunu bilip uyum göstermek oldu¤unu ö¤reneli çok oldu. Hem baflka nerede perdeler bu kadar güzel uçufluyor ki! Biliyor musunuz? Buran›n yerlileri rüzgârla konuflurlar. Ço¤u zaman asabi bir kediyi konufla konufla sakinlefltirmeye benzer halleri! HHH Geçen gece... S›k›nt›l›y›m. Hani insan›n ruhunda vuruklar oluflur; dost bildiklerinin hesaplar› ve kimi laflar› çürütür morart›r ya içinde bir yerleri...
Öyle geçmifl bütün gün. Geriye a¤›rl›¤› kalm›fl! Ve birdenbire anl›yorum... Ninelerimizin su dolu barda¤a okuyup sonra bize do¤ru üfledikleri nefesleriyle flu s›k›nt›l› gecede bafl›m› okflayan karayel aras›ndaki akrabal›¤›. Ayn› ürperifl sanki! Ayn› hikmetli ve flefkatli dokunufl! Sahi ya... Merak ediyorum; var m› hâlâ o nineler? Ateflli bir hastal›ktan yata¤a düflmüflken torunu... Komflunun o¤lu zorlu bir imtihan için okula gitmek üzereyken... Taze gelinin içi s›k›lm›fl, ruhu kararm›flken... Onu okuyup üfleyerek ferahlatan güzel insanlardan kald› m›?
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
35
hayvanlar alemi
Ar›lar›n gizemli dans› ve haberleflme yöntemleri Ar›lar tarif etmek istedikleri yeri "dans ederek" di¤erlerine anlat›rlar. Yiyecek kayna¤›n›n bulunabilmesi için kayna¤›n kovana uzakl›¤›, do¤rultusu, zenginli¤i gibi gerekli olabilecek her türlü bilgi bu dansta gizlidir. Ar›lar sadece haberleflme konusunda de¤il, mühendislik konusunda da dünyadaki tüm mühendislere ders verecek bilgi ve becerilere sahiptir...
36
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
Yirmi bin türden oluflan genifl bir familyaya sahip olan ar›lar, hayvanlar dünyas›ndaki en çarp›c› mühendislik ve mimarl›k bilgisine sahip, sosyal hayatlar› ile di¤er pek çok canl›dan ayr›lan, aralar›ndaki iletiflim ile kendilerini inceleyen bilim adamlar›n› hayretler içinde b›rakan canl›lard›r. Koloniler halinde a¤aç kovuklar›nda veya benzeri kapal› mekanlarda kendilerine yuva yaparlar. Bir ar› kolonisi; bir kraliçe, birkaç yüz erkek ve 10 ile 80 bin aras›ndaki iflçi ar›dan oluflur. Ar›lar ço¤u zaman yiyecek bulmak için uzaklara giderek genifl alanlar› taramak zorunda kal›rlar. Yeni bir besin kayna¤› bulan ar›, koloninin di¤er üyelerine haber vermek üzere hemen kovana geri döner. K›sa bir süre sonra koloninin di¤er üyeleri, besin kayna¤›n›n etraf›nda uçmaya bafllayacakt›r. Ar›lar sa¤›rd›rlar ve bu nedenle birbirleriyle sesli bir iletiflim kuramazlar. Buna ra¤men yiyecek kayna¤›n›n yerini koloninin di¤er üyelerine hiç flafl›rmadan bulacaklar› flekilde tarif edebilirler. Tarif yöntemleri ise al›fl›lm›fl›n d›fl›ndad›r. Ar›lar›n bulduklar› yerleri birbirlerine nas›l haber verdiklerini araflt›ran bilim adamlar› son derece flafl›rt›c› bir durumla karfl›laflm›fllard›r. Ar›lar tarif etmek istedikleri yeri "dans ederek" di¤erlerine
anlat›rlar. Yiyecek kayna¤›n›n bulunabilmesi için kayna¤›n kovana uzakl›¤›, do¤rultusu, zenginli¤i gibi gerekli olabilecek her türlü bilgi bu dansta gizlidir. Yiyecek kayna¤›n› keflfeden ar› kovana döner ve di¤er ar›lar›n dikkatini çekecek flekilde sürekli olarak belli hareketleri tekrarlamaya bafllar. Ar›n›n genel davran›fllar›ndan yiyecek kayna¤› ile ilgili tüm bilgiler elde edilebilir. Örne¤in, polen toplam›fl olan bir ar› kovana döndü¤ünde sadece yükünü arkadafllar›na devredip geri uçarsa, bu "ar›n›n faydaland›¤› kaynak bilinen bir kaynakt›r veya verimsizdir" anlam›na gelmektedir. Suyun k›s›tl› oldu¤u zamanlarda ise bu dans, su kayna¤›n›n yerini göstermek için de kullan›l›r. Ar› dans›n›n iki ayr› flekli vard›r. Dans›n biçimi, yiyecek kayna¤›n›n uzakl›¤›na göre de¤ifliklik gösterir. "Daire dans›" olarak adland›r›lan dans, en s›k rastlanan danst›r ve kayna¤›n uzakl›¤›n› ve yönünü belirtmez. Yaln›zca iflçilere yuvan›n yak›nlar›nda 15 metreden daha yak›n mesafede bir kaynak oldu¤unu bildirir. Bu dans s›ras›nda yak›nda bir kaynak keflfeden iflçi ar› ilk
önce yuvan›n içindeki iflçilere nektar verir ve ard›ndan dansa bafllar. Di¤er ar›lar daha sonra bu dansa efllik ederler. Dansç› tekrar tekrar küçük daireler çizer. Her 1-2 turdan sonra, bazen de daha s›k aral›klarla ters döner. Saniyelerce ya da bir dakika kadar süren bu dansta 20 kadar tur olur. Sonra tekrar dansç› ile yuvadaki ar›lar aras›nda bir nektar de¤iflimi olur. En sonunda dans sona erer. Dans eden ar› baflka bir besin aramak üzere yuvay› terk eder. Karl von Frisch yapt›¤› bir deneyde, dansç› ile iliflki kuran 174 iflçiden 155'nin 5 dakika içinde besin kayna¤›n› do¤ru bulduklar›n› göstermifltir. Ar›lar dans ederek yapt›klar› tariflerini, karanl›k bir kovanda, peteklerin üzerindeyken yaparlar. Bu, aralar›nda kusursuz bir iletiflim olan ar›lar›n yeteneklerinin daha iyi anlafl›lmas› bak›m›ndan
unutulmamas› gereken önemli bir detayd›r. Ar›lar çevrelerinde toplanan di¤er ar›lara, yiyecek kayna¤› hakk›nda gerekli olabilecek tüm bilgileri karanl›kta verirler. Peteklerin üzerinde yapt›klar› hareketler karanl›k olmas›na ra¤men di¤er ar›lar taraf›ndan do¤ru olarak alg›lan›r ve hemen uygulamaya geçirilir. Ar›lar yuvadan 15 metre kadar uzakl›ktaki besin kaynaklar› için daire dans›n› kullan›rken, 25-100 metre aras›ndaki besin kaynaklar› için de bir geçifl dans› olan ’sallanma dans›’n› kullan›rlar. Bundan baflka balar›lar› yuvadan 100 metreden daha uzak k a y nak-
lar için kayna¤›n uzakl›¤›n›, yönünü ve niteli¤ini bildiren ’kuyruk dans›’ ile iletiflim kurarlar. Bu dans ayn› zamanda "8 rakam› dans›" olarak da adland›r›l›r.
Ar›lar besin kayna¤›ndan kovana döndüklerinde, pete¤in üzerinde bu dans› yaparlar. Bu dansta iflçiler ad›m atarken bir yandan da kar›nlar›n› titretirler. Hareketlerinin karakteristik flekli 8 rakam›na çok benzer. Tipik bir kuyruk dans›nda ar› k›sa mesafe için dümdüz bir hat üzerinde hareket eder. Vücudunu saniyede yaklafl›k olarak 13-15 defa bir yandan di¤er yana do¤ru sallar. Ar›n›n düz olarak geçti¤i bu yolun, kovan› yukar›dan afla¤›ya do¤ru kesen (hayali) dikmeye yapt›¤› aç›, besin kayna¤›n›n Günefle olan aç›s›n› verir. Dans ederken yere tam dik gelen üst k›s›m, sem-
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
37
hayvanlar alemi bolik olarak Günefli göstermektedir. E¤er ar› kovan›yla besin kayna¤›n› ve kovanla Güneflin hemen alt›ndaki ufuk çizgisini birlefltiren bir çizgi çizilirse, iki çizgi aras›nda oluflan aç›n›n sallanma dans›n›n aç›s›yla ayn› oldu¤u görülür. Ar›lar t›pk› bir inflaaat mühendisi gibi bölgeleri üçgenlere bölme ifllemini yapabilmektedirler. Kuyruk dans›nda yap›lan sallanma hareketi boyunca ar›n›n karn› en önemli organd›r. Kaslara ve iskelete ait titreflimlerden kaynaklanan bir v›z›lt› sesi çevreye yay›l›r. Ar› düz olarak ald›¤› her yolun sonunda bir dönüfl yapar ve bafllang›ç noktas›na do¤ru yar› dairesel flekilde döner. Daha sonra tekrar düz bir hat üzerinde ilerler ve tam ters yöne do¤ru bir dönüfl yapar. Çember dans›nda oldu¤u gibi kuyruk dans› da dansç›n›n durmas› ve midesindeki bal› yak›nlardaki iflçilere da¤›tmas›yla sona erer. Dans› izleyenler 0.10.2 saniye süren k›sa süreli bir titreflim ç›kar›rlar. Bu titreflim dansç›n›n durmas›na ve v›z›ldayan ar›yla besin de¤iflimine sebep olur. Hem nektar hem de polen toplay›c›lar› ayn› flekilde dans ederler. Bu dans› izleyen iflçiler, besin kaynaklar›n›n yerini rahatl›kla tespit edebilirler. Uzakl›¤› belirten dans›n özelliklerinden biri de, her 15 saniyedeki dönüfl say›s›yla ölçülen dans temposu ve düz bir hat boyunca yap›lan sallanma hareketleri ve v›z›ldamalard›r. Dans›n temposu, daha uzaktaki besin kaynaklar› için yavafllar, yak›ndaki besin kaynaklar› için h›zlan›r. Yine dans›n zaman›, daha uzak mesafedeki kaynaklar için artar. Ancak kayna¤›n yönünü bilmek tek bafl›na bir ifle yaramaz. ‹flçi ar›lar›n balözü toplayabilmeleri için, ne kadar uza¤a gitmeleri gerekti¤ini de bilmeleri gereklidir. Kovana dönen ar›, di¤er ar›lara, yine belirli vücut hareketleriyle çiçek polenlerinin bulundu¤u uzakl›¤› da anlat›r. Dans boyunca di¤er iflçiler, tarifi yapan ar›n›n etraf›nda kümelenir ve her hareketini takip ederler. Ayr›ca dansç›n›n titreflen karn›na antenleri ile dokunurlar. Bu hareket çok önemlidir, çünkü ar›n›n havada oluflturdu¤u kesintili ak›m besin kayna¤›n›n uzakl›¤›-
38
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
n› bildirir. Ar›n›n gövdesinin alt k›sm›n› sallamas› sayesinde hava ak›mlar› oluflur. Di¤er ar›lar da antenleri ile bu ak›mlar› alg›lar ve gidecekleri besin kayna¤›n›n uzakl›¤›n› bu sayede tespit ederler. Örne¤in ar› 250 m. uzakl›ktaki bir yeri tarif etmek için yar›m dakikal›k bir süre içinde vücudunun alt k›sm›n› 5 kez sallar. Yapt›klar› bu danslarla ar›lar›n 9-10 kilometreye kadar varan bir alandaki besinlerin yerlerini birbirlerine bildirdikleri gözlenmifltir. Ar›lara gerekli olan bilgilerden bir tanesi de, kaynakta bulunan besinin niteli¤i ile ilgilidir. Bu bilgiyi de dans› yapan toplay›c› ar›n›n üzerine sinen
koku sayesinde edinirler. Toplay›c› ar›lardan elde edilen bu bilgiler do¤rultusunda di¤er ar›lar kolayl›kla besinin yerini bulurlar. Besin kayna¤›n›n bafl›na çok fazla ar› toplanmas› kovanda dans eden ar›lar›n say›s› ile de do¤rudan ba¤lant›l›d›r. Tek bir ar›n›n dans› ile tüm kovan harekete geçmez. Öncelikle koloniden bir grup ar› öncü olarak gider. Bu öncü grup uçufltan döndü¤ünde onlar da dans ediyorsa daha fazla ar› hedefe do¤ru yönelir. Bulduklar› kaynak ne kadar iyi ise, o kadar daha uzun süre dans ederler ve daha fazla takipçi ar› toplarlar. Böylece koloninin toplay›c› tak›m›n›n dikkati daima en verimli besin kayna¤›na do¤ru yönelmifl olur. Bulunan besin kayna¤›n›n verimsiz olmas› durumunda da ar›lar dans ederler. Yaln›z buradaki tek fark, ar›la-
r›n dans›n›n isteksiz olmas› ve daha k›sa sürmesidir. Bu durum kovandaki di¤er ar›lara da yans›r, dansç›lar›n bafl›na toplanan ar›lar k›sa bir süre içinde da¤›l›rlar. Bu durumda yeni bir ekip besin aramak için ç›kar.
ARILAR BULUTLU HAVALARDA NASIL YÖN BEL‹RLER? Yiyece¤e do¤ru uçarken ar›lar bir yandan da Günefl’i gözlemler. Öncü ar›n›n yapt›¤› dansta gösterilen yönü ve aç›y› kullanabilmeleri için bu gereklidir. Ar›lar›n yapt›klar› iflin ne kadar ola¤anüstü oldu¤u aç›kça ortadad›r. An-
cak ar›lar bununla da kalmay›p, daha da ola¤anüstü bir fley yaparlar. Hava bulutlu da olsa Günefl’i pusula gibi kullanabilir, bunu da ultraviyole ›fl›k dalgalar›n› kullanarak yaparlar. Ultraviyole ›fl›k dalgalar› bulut örtüsü çok yo¤un olmad›kça, bulutlar›n içerisine iflleyebilecek özelliktedir. Bu nedenle iflçi ar›lar Günefl’in yönünü belirlemek için bu ›fl›k dalgalar›n› kullan›rlar. Günefl’ten yay›lan do¤al ›fl›k polarize olmufltur, yani ›fl›k dalgalar›n›n tit-
refliminin yönü, Günefl gökyüzünde hareket ederken düzenli bir flekilde de¤iflir. Bu polarizasyon flekilleri insanlar taraf›ndan görülemez, fakat ar›lar ve di¤er birçok canl› taraf›ndan alg›lanabilir. Günefl’in görülmemesi ya da gökyüzünün bulutlu olmas›, bu canl›lar için bir engel oluflturmaz. Ar›lar bulutlara ra¤men gö¤ü bir bak›ma parsellenmifl gibi düflünür ve Günefl’in o anda olmas› gereken yerini hesaplayabilirler.
ARILAR YAPTIKLARI TAR‹FTE TAM ‹SABET KAYDEDERLER Ar›lar›n, dansç› ar›y› seyretmelerinden bir süre sonra kovandan ayr›larak hedefe yöneldiklerini söylemifltik. Ancak ar›lar, burada gözard› edilmemesi gereken çok önemli bir sorunla karfl› karfl›yad›rlar. Ar›lara verilen tarifteki aç›da, ç›k›fl noktas› olarak Günefl al›nm›flt›r. Ancak Günefl sabit bir cisim de¤ildir. Bilindi¤i gibi Günefl her 4 dakikada 1 derece yer de¤ifltirir. Ar› e¤er sürekli ayn› aç›yla yol alacak olsa Günefl’in hareketi sebebiyle hedefledi¤i yere asla varamayacakt›r. Her 4 dakikal›k yolda 1 derecelik bir hata yapacak, uzun mesafelerde ise sapma telafi edilemez boyutlara ulaflacakt›r. Çok k›sa mesafelerde, örne¤in 200 metre mesafede bu bir problem olmaz. Çünkü ar›n›n bir dakikada katetti¤i yol yaklafl›k saatte 13 km=dakikada 216 metre kadard›r. Bu durumda akla, "ya hedef 4 dakikadan fazla bir uzakl›kta ise ne olur?" sorusu gelecektir. Ar›lar›n 10 km çap›nda bir alanda besin toplayabildiklerini belirtmifltik. Ar› 10 km yol katetmek için yaklafl›k 45 dakika uçmak zorundad›r. Ancak Günefl 45 dakika içinde yaklafl›k 11 derece yer de¤ifltirecektir. E¤er ar› kovana haber veren ar›n›n, tarif etti¤i aç›yla yol alsa Günefl yer de¤ifltirdikçe yiyecek kayna¤›ndan uzaklaflacakt›r. Tabi burada hemen kovandan 10 km uza¤a gitmifl olan ar›n›n dönerken yine ayn› flekilde Günefl’in konumuna göre besin kayna¤›n›n yerini akl›nda tuttu¤unu da belirtmekte fayda vard›r. Üstelik bu ar› yüklü olarak geri dönece¤inden sürati daha da az-
d›r (9 km/saat). Dolay›s›yla ar› geri dönene kadar Günefl 16.5 derece dönecektir. Bu durumda ar›n›n Günefl'e göre yapaca¤› tarifin hatal› olmas› da ihtimal dahilindedir. Hem dans eden ar›n›n yapaca¤› 16.5 derecelik hata hem de yola ç›kan›n 11 derecelik yan›lg›s› birbirine eklendi¤inde ar›n›n 10 km.lik bir mesafede yiyecek kayna¤›ndan 27.5 derece kadar uzak bir noktaya gitmesi söz konusu olacakt›r. Üstelik toplay›c› ar› bu kadar uza¤a gitti¤inde e¤er yiyecek bulamazsa, dönecek gücü de kalmayacakt›r. Çünkü ar›lar gittikleri yerden daha fazla besinle dönmek için kursaklar›na sadece kendilerine bildirilen uzakl›kta kullanacaklar› kadar bal al›rlar. Bu bal bitti¤inde güçleri de tükenir ve nektara ulaflamad›ysalar enerjileri kalmad›¤› için geri dönemezler. Ancak durum böyle olmaz. Milyonlarca y›ld›r ar›lar›n yapt›klar› tüm tarifler -Günefl'in dönmesine ve aç›s›n›n de¤iflmesine ra¤men- di¤er ar›lar taraf›ndan anlafl›lmakta ve ar›lar besin kaynaklar›na ulaflmakta zorluk çekmemektedirler. Bu da bize ar›lar›n Günefl'e göre aç› hesaplamas› yaparken yan›lmad›klar›n› gösterir. Bu durumu matematiksel olarak ifade etmek gerekirse, ar›lar Günefl'in her 4 dakikada, 1 derece kayd›¤›n› hesaba katmaktad›rlar. Yapt›klar› bu hesaplama sonucunda da kayna¤›n yerini ak›llar›nda do¤ru olarak tutabilmekte ve di¤erlerine tam olarak tarif etmektedirler. Günefl'e göre aç› hesaplamas› yapan di¤er ar›lar da bu tarifi anlamakta ve tarif edilen besin kayna¤›n› bulmaktad›rlar.
Ç‹ÇEK ‹fiARETLEME YÖNTEMLER‹ Toplay›c› ar› kovana geri dönmeden önce besin kayna¤›na özel bir koku bulaflt›r›r. Her iflçi ar›n›n vücudunda istedi¤i zaman kullanabilece¤i bir koku kesesi vard›r. Bu kese ar›n›n s›rt›nda ve vücudunun arka taraf›nda içeriye do¤ru katlanm›fl bir deri k›vr›m›ndan oluflur ve normal zamanlarda d›flar›dan görülmez. Ar› istedi¤i zaman bunu d›flar› ç›kar›r ve kesenin kokusu üzerinde bulundu¤u çiçe¤e ve çevreye yay›l›r. Bu koku Melisa çiçe¤inin kokusuna benzer ve insanlar tara-
f›ndan da kolayl›kla alg›lanabilir. Ar›lar ise kendi kovan arkadafllar›n›n kokular›na karfl› fazlas›yla hassast›rlar ve çok uzaklardan bu kokuyu duyabilirler. Balar›lar›n›n çiçekleri iflaretlemeleri sayesinde, di¤er ar›lar bir çiçe¤in nektar›n›n daha önce baflka ar›larca tüketildi¤ini konar konmaz anlar ve hemen o çiçe¤i terk ederler. Bu sayede hem vakit, hem de enerji kayb›ndan kurtulurlar.
BALARILARININ MUC‹ZE ÖZELL‹KLER‹ Birkaç haftal›k k›sa bir yaflam süresi olan balar›lar› s›rayla bir iflten di¤erine geçerek kovandaki tüm iflleri yaparlar. Yavru bak›m›ndan petek inflas›na, besin bulmadan bal üretimine kadar her ifli baflar›rlar. Bu flafl›rt›c› iflleri baflaran bir balar›s›n›n sinir sisteminde 7000 dolay›nda sinir hücresi bulunur. Oysa bir insan›n sinir hücreleri say›s› bunun 2 milyon kat›d›r. Buna karfl›l›k balar›s›, insanlar› hayrete düflüren flu iflleri kusursuzca yapabilmektedir: n Kovanda bir dizi karmafl›k ifli yapar: Yavrular› besleme, temizlik yapma, havaland›rma, onarma, yar›klar› kaplama gibi; n Özellikle dost ve düflman ar›lar› ay›rt edebilir. n Günefl'in aç›s›na göre yön belirleyebilir. n Ultraviyole ›fl›nlar›n› fark edebilir. n Tafl›d›¤› polen (çiçektozu) a¤›rl›¤›n› hesaplayabilir. n Gö¤ün parlakl›¤›na, yeryüzündeki iflaretlere bakarak ve yolu üzerindeki kokular› alg›layarak do¤ru bir uçufl rotas› tutturabilir. n Uçufl s›ras›nda katetti¤i uzakl›¤› hesap edebilir. n Besin b›rakmak için kovan›n en uygun bölümünü tespit edebilir. n Kovanda yap›lan dansta hareketlerin frekans›n› ölçebilir ve bu yolla yiyecek kayna¤›n›n uzakl›¤›n› anlayabilir. n Dikine konulmufl bir kovanda dans edildi¤inde Günefl ile yiyecek kayna¤› aras›ndaki aç›y› hesaplayabilir. n Son derece kusursuz düzgünlükte alt›gen petekler infla edebilir… KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
39
aktüel
40
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
n Her kahve ayn› tad› tafl›maz… Nerede içi yorsan, kiminle içiyorsan ona göre de¤iflir… n Bir pazar ö¤le sonras› annenin “Hadi bir kahve yap da içelim” dedi¤i kahve huzurludur… n Köpükler annenin göz bebeklerine yans›r… n Duda¤›n›n k›y›s›nda kalan küçük bir gülümsemedir… n Sahilde oturdu¤un rüzgarl› bir sonbahar günü, en sevdi¤in dostun a¤larken içti¤in kahvenin tad› kederlidir… n Kahvenin telvesine yüre¤inin ac›s› kar›fl›r… n Bir gece vakti zil zurna sarhoflken içilen kahve, düflülen kuyudan ç›kma çabas›d›r… Koyu k›vaml› kahverengi bir ipe tutunur ç›kars›n… Ç›kt›¤›n an uyuyakal›rs›n… Ferahl›kt›r!!! n Tek bafl›na gece vakti balkonda içti¤in kahve yaln›zl›kt›r… Ac›d›r tad›… Ama garip de bir keyif ve lezzeti vard›r… n Beklemedi¤in bir anda sana uzat›lan kahve baflkad›r… Is›t›r insan›n içini… n Baban için yapt›¤›n kahve sevgi doludur… çay barda¤›nda, az flekerli… Kahve gibi görünmez sana… Ama, s›cakt›r duman› tüter ve kokusu büyülüdür… n Kahve ayn› kahvedir belki… Köpü¤üyle, rengiyle, duman›yla ayn› kahvedir… Ama, içilen kahveler ruhun süzgecinden geçer ve tatlar› de¤iflir… n Her kahve ayn› de¤ildir bu yüzden! Yorgun oldu¤unda içti¤in kahve hafifletir seni… Kendine getirir, unutturur günün a¤›rl›¤›n›… n Ben de seni sevgiyle piflirilen bir kahve iç meye davet ediyorum. Akflam, ö¤le öncesi, sonras› ya da gece kahvesi, ne zaman istersen… Dostluk ve sevgiyle yudumlayaca¤›n›z bir kahve molas› vermeye ne dersin?
Kahveniz nas›l olsun?
Çünkü; Her rüzgar savuracak bir toz bulur, Her hayat yaflanacak bir can bulur, Her umut gerçekleflecek bir düfl bulur, Bulunmayacak tek fley giden zamand›r… Kahveniz nas›l olsun?
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
41
gezi
Yer yüzündeki cennet
Cunda Ayval›k’a ba¤l› bu flirin ada, muhteflem do¤as›, güleryüzlü insanlar›, gezilebilecek, görülebilecek yerleri ile sizleri bekliyor. Sakin bir tatil geçirmeyi arzuluyor ve do¤a ile iç içe olmay› seviyorsan›z, Cunda Adas› tam size göre. Afl›klar Tepesi’ndeki tafl kahvede çay›n›z› yudumlarken, do¤a güzelli¤i ile sizi büyüleyecek...
42
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
C
ennet Türkiyem’in Cennet mekanlar›ndan biridir Cunda Adas›. E¤er, seyahati seviyor, Türkiye’nin do¤al güzelliklerini gezip görüyorsan›z, mutlaka Cunda Adas›’n› da gidip görmelisiniz. Ayval›k’a ba¤l› bu ada muhteflem do¤as› ile insan› büyüleyen bir güzelli¤e sahip. Bir gününüzü ay›r›p, harika saatler geçirmek istiyorsan›z Cunda Adas›’na gitmelisiniz. ‹sterseniz, siz gitmeden önce biz sizleri bir Cunda’ya götürelim ve gitme iste¤inizi daha da art›lar›m. Cunda Adas›’na gitti¤inizde hemen Fahrisin Tepesi’ne t›rmanman›z› öneriyoruz. Ada’n›n en yüksek yeri olan Fahrisin Tepesi’nden muhteflem manzaray› izlerken zaman›n nas›l geçti¤ini anlamayacaks›n›z bile. Gerçekten önünüzde duran manzara sizlere fliir yazd›racak kadar güzel. Ruhunuzun rahatlad›¤›n› hissedeceksiniz. Manzaradan s›k›lmak mümkün de¤il. Ama, bir günde aday› kefl-
fetmek istiyorsan›z, manzaray› b›rak›p di¤er gezilip görülmesi gereken yerlere de gitmek için Fahrisin Tepesi’nden ayr›lmak gerek. Yak›n bir yerde bir kahve içip, adayla ilgili bilgiler almak isterseniz, Tafl Kahve’de oturup hem yorgunluk atabilir, hem de kahvenizi yudumlayabilirsiniz. Cunda Adas›’n›n darac›k eski sokaklar›nda yürürken, gülümseyen yüzler sürekli sizleri selamlayacak. Daha önce gelmedi¤iniz için belki de kendinize k›zacaks›n›z. Yaz aylar›nda oldukça kalabal›k olan Cunda Adas›, k›fl aylar›nda çok daha sakin. Hele hele son bahar›n güzel günlerinde bu aday› ziyaret ediyorsan›z, keyfine doyamazs›n›z. Sakinlik nedeniyle hem size ilgi çok daha fazla olur, hem de her istedi¤inizi rahat rahat yapabilirsiniz. Akflam gün bat›m›n› izlemenin keyfi bir baflkad›r Cunda’da. Günefl sanki avucunuzun içinde batar. Deniz size tüm
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
43
gezi sakinli¤ini ve güzelli¤ini sunar. Tamiz havas›, manzaras›, yenilecek nefis yemekleri ile Cunda favori yerlerinizden biri olacak, bundan eminiz. Bir günde gezilebilecek Cunda gezinize rehberlik etmeye devam edelim. fiimdi gezilip görülmesi gereken mekanlar› birer birer size anlatmaya çal›flal›m...
TAfi KAHVE Ayval›k Cunda adas›'n›n sembol mekanlar›ndan biri olan tafl kahve hem yaz hemde k›fl aylar›nda a¤›rlar misafirlerini neoklasik mimari yap›s› ve inflas›nda kullan›lan tafl ustal›¤› görülmeye de¤er özelliktedir. Buras› adeta ada halk›n›n buluflma noktas›d›r. Tafl kahve de yap›lan kahvalt›lar›n tad›na doyum olmaz binan›n atmosferi daha ad›m›n›z› atar atmaz yakalar sizi yüksek tavan› duvarlar›ndaki aynalar m¤davim müflterileri de¤iflmeyenleridir tafl kahvenin y›llar y›l›. Akflam olunca ada halk› burada buluflur birbiri ile çaylar içilir muhabbetler edilir, adan›n yaflayan, tarihe tan›k olan mekan›d›r tafl kahve.
TAKS‹YARH‹S K‹L‹SES‹: Cunda adas›'n›n Kalbi, bal›kç›lar›n geçim kayna¤› diyebiliriz buras› için. Ard arda dizilmifl bal›k lokantalar›'n›n mutfaklar›ndan gelen hofl kokular ile karfl›lar sizi burada. Adet bir yar›fl içerisin deymiflçesine davet ederler birbirleri ard›na restaurantlar sizleri, kimisi fiyatlar›, kimisi tatl› dili, kimisi isi flan'› söhreti ile. Büyük bir yar›fl içerisine girer restaurantlar sabah erken saatte gelen bal›kç›lar ile birlikte; en iyi bal›klar› ala-
44
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
TAR‹H‹N TANI⁄I: DESPOT EV‹
bilmek için... Menü leri olabildi¤ince zengindir hatta baflka hiçbir yerde tadamayaca¤›n›z lezzetleri sunarlar sizlere. E¤er Ayval›k'a Cunda adas›'na ilk defa geliyorsan›z korkutmas›n sizi kalabal›k, sahilde yer bulamayabilirsiniz zaman zaman; hele günlerden cumartesi ise 7 sinden 70ine atar herkes kendini cunda sahiline atar. Kiminin elinde dondurmas›, kiminin önünde yeme¤i muabbetler edilir, kahkalar yükselir geceye kadar sürer bu durum. E¤er, siz bu mevsimlerde ziyaret ederseniz, sakin ve ilginin bol oldu¤u bir Cunda ile karfl›lafl›rs›n›z.
Yunanistan'›n devlet oldu¤u gün toplanan ba¤›fllar ile yapt›r›lan bu görkemli yap› geçmiflden günümüze tarihe tan›kl›k etmifltir. Binay› yapt›ran despot 1877 y›l›nda binaya yap›lan bir bask›n da hayat›n› kaybetti ve bu görkemli yap›n›n ancak 15 y›l keyfini sürebildi. Daha Sonra Osmanl› devleti binay› sat›n alarak Hükümet binas› olarak kullanmaya bafllad›.Y›llar sonra mübadele ile birlikte bina öksüz yurdu olarak kullan›lmaya baflland› ancak okulun tafl›nmas› ile bina kaderine terk edildi, flu an y›k›lmak üzere.
AfiIKLAR TEPES‹, KÜTÜPHANE...
TAVUK ADASI MANASTIRI
Bu eski rum yap›s› 2007 y›l›nda say›n Rahmi Koç taraf›ndan yeniden restore edilerek halk›n hizmetine kütüphane olarak aç›lm›flt›r. Bünyesinde Necdet H.nin kitap kolleksiyonunu bulundurur. Afl›klar Tepesi Cunda adas›'n›n en özel yerlerinden biridir. Ad›ndan da anlafl›laca¤› gibi geçmiflte afl›klar›n buluflma noktas›ym›fl. Adan›n en güzel yerlerinden biridir.
Alibey Adas›n›n hemen karfl›s›ndaki Tavuk Adas› üzerinde infla edilmifltir. Manast›r›n infla tarihi kesin olarak bilinmemekle beraber, manast›rda görev yapan ilk rahip olan Neofitos’›n manast›rda göreve bafllama tarihi olan 1677 y›l›ndan önce yap›ld›¤› anlafl›lmaktad›r. Ada ve manast›r, mübadele döneminde bir kifliye mülk olarak verilmifl, 1948 y›l›n›n kas›m
ay›nda bir gece kendini bilmez biri taraf›ndan dinamitlenerek tahrip edilmifltir.
AYIfiI⁄I MANASTIRI Cunda Adas›n›n kuzey yönündeki Pateriça yar›madas›n›n en uç noktas›nda yer alan Ay›fl›¤› Manast›r›, dik bir tepenin (299 rak›m) denizle birleflti¤i noktada yer almaktad›r. Ay›fl›¤› Manast›r›n›n infla tarihi kesin olarak bilinmemektedir. (1771 ve 1795 tarihlerinin iki tafl üzerinde yaz›l› oldu¤u söylenmektedir. Fakat Ayval›k halk›n›n 1771 tarihinde flehirden çok uzak olan bu manast›r› infla edebilecek geliflmifllikte olmad›¤› göz önünde tutuldu¤unda bu tarih pek gerçekçi görünmemektedir. 1795 tarihi daha olas› gelmektedir. Zeytin tevziat› yap›ld›¤› dönemde, Katerinli Fahrettin Bey’e verilen zeytinliklerin s›n›rlar› içerisinde olmas›, kapal› tutularak yazl›k olarak kullan›lmas› ve bak›m görmesi manast›r›n ayakta kalmas›n› sa¤lam›flt›r. Fahrettin Bey’in vefat›ndan sonra fluursuz defineciler taraf›ndan harap edilmifltir.
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
45
çiçekler
46
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
KASIMPATI
Kas›m ay› ile özdefl isme sahip kas›mpat›n›n Latincesi Chrysanthemum. Kas›mpat› iri katmerli çiçekleri olan bir süs bitkisidir. Kas›mpat› çiçe¤ine “Krizantem” de denir. Çok ama çok çeflit çiçe¤i var. Katmerlisi, yal›nkat›, sprey gibi ince çeneklisi, içe dönük, d›fla dönük, tek renk ya da kendi içinde alacal› olanlar› vard›r. Anavatan› Çin’de de hem bahçede hem de ev içi süs bitkisi olarak kullan›l›r. Çinliler d›fl›nda bir de Japonlar taraf›ndan sahiplenilip ulusal bitki ilan edilmifltir. Son bahardan k›fla kadar çiçek açar. Çiçekleri türlü renklerde olur, büyüklükleri görünüflleri de cinsine göre de¤iflir. Küçük kas›mpat› çiçekleri çok güzel birer dü¤meye benzer. Büyüklükleri toparlak görünüfllü çok gösterifllidir. Kas›mpat› çelikten yetifltirilebilir. Bunun için nisanda al›nacak çelikler önce saks›ya dikilir, kök salmaya bafllad›ktan sonra iyi gübrelenmifl kumlu bir topra¤a aktar›l›r. Kas›mpat› çiçe¤i s›k s›k su ister. Bitki büyüdükçe yeni sürgünlerin ucu kopar›lmal›d›r. Bu bitkinin daha gür büyümesini, dal budak salmas›n› sa¤lar. Kas›mpat› saks›ya çiçekli döneminde dikilip çiçekler bitince sökülür. Bu bitkiyi iyi çiçek açt›rmak için may›s ay›nda budamaya bafllaman›z gerekir. Öncelikle fazla yaprak ve çiçek tomurcuklar›n› temizlemek gerek. Bu ifllemi yaz ortas›nda bir kere daha tekrarlamak iyi olur. Açt›¤› zaman çok uzun boylu olur. Bahçede yetifltiriyorsan›z ya¤murlar k›rmas›n diye mutlaka içten desteklemek gerekir. Unutmadan, kas›mpat›y› çiçeklerden sonra tekrar buday›p k›fl için k›sa tutman›z laz›m. Bitki hep uzamak ister. Sera ortam›nda açmas› çok kolay. Kesme çiçek üreticileri de böyle yapar.
SONBAHARIN GÜZELL‹⁄‹ Dünyada bir tek ‹talya’da sadece cenazelerde tüketildi¤i için dekorasyonda pek sevilmiyor, onun d›fl›nda her yerde ister kesme çiçek ister saks› bitkisi fleklinde kullan›l›r. Çal› ve top formunda olanlar› tercih edilir. Yapraklar ›t›r gibi kokulu. Koyu yeflil rengi di¤er çiçekli bitkilerin gösterisi için iyidir. Fakat, yapraklar›n›n bir çok haflere düflman› vard›r. Bu yüzden gözünüz bitkide olsun. Yapraklarda bir problem varsa, gerekli ilaçlamalar› yapmak gerekir. Kas›mpat› Çiçe¤inin Dekoratif Kullan›mlar› Modern kas›mpat›lar yabani akrabalar›ndan çok daha göz al›c›d›r. Çiçekler birçok farkl› form ve renkte olabilir. Ayr›ca bu cins gelifltirilmifl birçok hibrit ve binlerce çefliti bar›nd›r›r. Geleneksel sar› rengin yan› s›ra, beyaz, mor ve k›rm›z› renkleri de görmek mümkündür. Avrupa’daki baz› ülkelerde ve Japonya’da, kas›mpat›lar ölümü sembolize etmekte ve bu nedenle sadece cenaze törenlerinde ve mezarlara koymak için kullan›lmakta. ABD’de çiçek genellikle olumlu ve nefleli görülür. Toprak ve Gübre ‹ste¤i: Kas›mpat› üretiminden iyi verim alabilmek için topra¤›n iyi haz›rlanmas› gerekir. Toprak yumuflak ve geçirgen olmal›d›r. Toprak yap›s›n›n uygun hâle gelmesi için çiftlik gübresi gibi organik gübreler kullan›lmal›d›r. Gübrelemeden sonra sterilizasyon yap›lmal›d›r. Buharla veya kimyasal maddelerle sterilizasyon yap›labilir. Dikim fiekli ve Mesafesi: Kas›mpat› yetifltiricili¤inde tava geniflli¤i 1-1.20 m, uzunlu¤u ise 15-20 m olabilir. Tavalar aras›nda 45-50 cm yol b›rak›lmal›d›r. Sulaman›n iyi olmas› için tavalar ve yollar›n farkl› seviyede olmas› gerekir.
Sadece bahçelerin de¤il, evlerimizin en güzel çiçeklerindendir Kas›mpat›. Ad›n› Kas›m ay›ndan al›r. Sonbahardan k›fla kadar çiçek açar. Latincesi Chrysanthemum olan kas›mpat›n›n türlü renklerde çiçekleri vard›r...
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
47
hobi
Çekti¤iniz foto¤raflar› sergileme zaman› Foto¤rafç›l›k konusunda art›k hepimiz önemli bilgilere sahibiz. Geçmifl say›lar›m›zda amatör bir foto¤rafç›n›n nelere dikkat etmesi gerekti¤i konusundaki tüm bilgileri sizlere sunduk. Art›k hepimiz iyi say›labilecek bir foto¤raf makinas›na, çekece¤imiz foto¤rafa göre bir de objektife sahibiz. E¤er, çal›flaca¤›m›z ortam karanl›k ise flafll› çal›flma tekniklerini de biliyoruz. Bize yeterli ›fl›¤› sa¤layacak flafl›m›z da var.
FOTO⁄RAFI H‹SSET Foto¤rafç›l›k bir sanatt›r. ‹yi foto¤raf çekebilen insan da iyi bir sanatç›d›r. bunu asla akl›n›zdan ç›karmay›n. Foto¤rafç›l›k konusunda bol bol okuyun. Ayr›ca foto¤raf sergilerini de kaç›rmay›n. Size art› de¤er katacak her fleyi yakalamaya çal›fl›n. Makinam›z digital oldu¤u için bol bol foto¤raf çekelim. Kötü olmas›ndan endifle etmeden mümkün oldu¤u kadar fazla foto¤raf çekin. Portre foto¤raf› çekmekle, manzara foto¤raf› çekme aras›ndaki fark› art›k iyi biliyoruz. Portre foto¤raf› çekerken detaylar ne kadar önemliyse, manzara foto¤raf› çekerken, manzaray› foto¤raf karesine yerlefltirmek de o kadar önemli.
48
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
Günefl ›fl›nlar›n›n yönü ve etkisi çok önemli. Bunu ö¤renmifltik. Güneflten mutlaka yararlanal›m. Eskiden digital foto¤raf makinalar› ç›kmadan her fleyi kendimiz ayarl›yorduk. Ortam karanl›k ise kapkara bir film fleridi ile karfl›laflmak mümkün olabiliyordu. Veya günefl ›fl›¤› çok fazla ve biz diyafram› ona göre ayarlamad›¤›m›z zaman bem beyaz bir film ile karfl›laflabiliyorduk. Digital makinalar art›k bizi bu sürprizlerden kurtar›yor. ne çekti¤imizi hemen ekranda görebiliyoruz. Ayr›ca, bol bol çekerek foto¤rafa hislerimizi katabiliyoruz.
FOTO⁄RAFLARI KARTA BASTIRALIM Bu güne kadar say›s›z foto¤raf çekmifl olmal›y›z. Çünkü, sizlere her konuda bilgiler sunduk. Bu bilgiler ›fl›¤›nda da foto¤raflar çekmenizi tavsiye ettik. Makinam›z digital oldu¤u için, çekti¤imiz foto¤raflar› bilgisayarda veya foto¤raf ekran›nda görmekle yetindik. Oysa foto¤raflar karta bast›r›ld›¤›nda çok daha anlam kazan›r. Çekti¤imiz foto¤raflardaki sanat›, karta bast›rd›¤›m›zda çok daha iyi görebiliriz. Hatta karta bast›rd›¤›m›z foto¤raflarla evinizin veya iflyerinizin küçük bir odas›n› sanat
galerisi haline dönüfltürebilirsiniz. Zamanla o foto¤raflar›n de¤erini çok daha iyi anlayacaks›n›z, bundan flüpheniz olmas›n.
HAREKETL‹ FOTO⁄RAF ÇEKMEK: Bu tarzda foto¤raf çekmek için, digital makinam›z›n en az 10 megapiksel olmas›, üzerinde de 200 mm’lik bir zoomun olmas› gerekir. Daha çok maç, yar›fl gibi hareketi h›zl› olan foto¤raflar› bu flekilde çekebiliriz. Hareketi yakalamak için önce kendimize uygun
bir yer ve görüfl alan› seçmek gerek. Hareketi yakalad›¤›m›z an denklanflöre basmak önemli. Arka arkaya 3-5 kare çekmek, hareketi yakalamam›z› sa¤lar. Uygun diyafram› ayarlamay› da unutmayal›m. Foto¤raf›n fulu olmamas› için bu gerekli. Sevgili okurlar, foto¤raf çekme sizde art›k bir tutku haline dönüflmüfl olmal›. Makinam›z sürekli yan›m›zda ve her an› ölümsüzlefltirmek mümkün. Belki önemli bir an› sadece siz çekiyor olabilirsiniz. Her çekti¤iniz foto¤rafta
bu heyecan› yaflamak önemli. Çekti¤iniz foto¤raflar›n bir gün bir dergide veya bir gazetede yay›nlanmas› mümkün olabilir. Bu yüzden insan›n ne zaman neyle karfl›laflaca¤› bilinmez. Siz siz olun foto¤raf makinan›z› yan›n›zdan eksik etmeyin. Haber de¤eri olan bir foto¤raf, sanat de¤eri olan bir foto¤raf sizin önünüze gelebilir. Belki hayat›n›zda bu bir kez karfl›n›za gelecek ve siz o anda makinan›zla haz›r olmal›s›n›z.
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
49
sa¤l›k
Kad›nlar ve Kalp Hastal›klar›... Dr. CAFER ZORKUN Kardiyoloji Uzman› (czorkun@imaeh.gov.tr) Memet Akif Ersoy Gö¤üs Kalp ve Damar Cerrahisi E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi
n
Kalp hastal›klar›n›n ortaya ç›kmas›n› tetikleyen risk faktörlerinin ço¤u (yüksek kolesterol, hareketsizlik, obezite, yüksek tansiyon, sigara tüketimi gibi) her iki cinste ayn› olsa da, hastal›¤›n geliflimi, belirtileri ve prognozunda baz› farkl›l›klar› vard›r: • Kad›nlarda kalp hastal›klar›n›n ortaya ç›kma yafl›, erkeklere göre yaklafl›k 10 y›l daha fazlad›r. • Kad›nlar›n kalp hastal›klar›ndan ölüm oran› erkeklere oranla daha fazlad›r. • ‹lk kalp krizi sonras›ndaki 6 y›l içerisinde ikinci kalp krizini geçirme riski kad›nlarda iki kat daha fazlad›r. • Kad›nlar›n bypass cerrahisi veya koroner anjiyoplastiden erkekler kadar fayda görmedi¤i saptanm›flt›r.
BU FARKLILIKLARIN NEDEN‹ NELERD‹R? • Menopoza kadar yumurtal›klardan salg›lanan östrojenin muhtemel koruyucu etkisinden söz etmek mümkündür. • Kad›nlarda kalp hastal›klar›n›n daha geç ortaya ç›kmas› nedeniyle, fleker hastal›¤› gibi tedaviyi ve iyileflme dönemini zorlaflt›ran hastal›klara daha fazla oranda rastlanmaktad›r. • Kad›nlar daha küçük bir kalbe ve daha küçük çapta koroner arterlere sahiptir. Bu da koroner anjiyografinin tan› etkinli¤ini azaltmakta, bypass cerrahi-
50
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
sini daha zor hale getirmektedir. • Koroner anjiyografiler damar duvar›ndan lümene do¤ru ç›k›nt› yaparak darl›¤a yol açan kolesterol plaklar›n›n görüntülenmesinde etkindir. Bu plaklar erkeklerde genellikle lümene do¤ru büyür ama kad›nlarda daha iyi organize olur, eflit seviyede yayg›nlafl›r ve lümene do¤ru ç›k›nt› yapmazlar. Dolay›s›yla s›radan koroner anjiyogramlarda hastal›k tan›s› konamayabilir. • Erkeklerde ortaya ç›kan kalp krizi genellikle bu plaklar›n y›rt›l›p, içerisindeki maddenin koroner arterleri t›kamas› sonucu ortaya ç›kar. Kad›nlarda ise yayg›n olan kolesterol plaklar›n›n erozyonu ile kopan küçük parçac›klar›n daha ince arterlerde daha uzun t›kan›kl›klara yol açmas› daha s›k görülen bir durumdur. Dolay›s›yla kad›nlarda mikrovasküler hastal›klar erkeklere oranla daha fazlad›r. Bu parçac›klar›n kalp kas›n› besleyen ve sa¤l›kl› kalmas›n› sa¤layan daha ince arterlerde ve k›lcal damarlarda yol açt›¤› t›kan›kl›k ile duvar sertli¤i s›radan bir koroner anjiyogramda görülmeyebilir. Ana koroner arterler aç›k olsa bile bu k›lcal damarlarda ortaya ç›kan daralma, t›kan›kl›k ya da duvar sertli¤i kalp kas›n›n yeterince oksijen almas›n› engelleyerek eforla ortaya ç›kan t›kanma hissi ve gö-
¤üs a¤r›s› gibi belirtilere yol açabilir. Kad›n kalbinin neden farkl› oldu¤unu, yafl, egzersiz, stres, diyet ve di¤er etkilere cevab›n› ö¤renmek için yap›lan çok say›da araflt›rma halen devam etmektedir. Hat›rlanmas› gereken 10 temel özellik flöyle s›ralanabilir:
1
KOLESTEROL VE TR‹GL‹SER‹D: Özellik-
le kilolu kad›nlarda iyi kolesterol (HDL) seviyesinin 50 mg/dl’nin alt›nda olmas›, erkekler için en anlaml› risk faktörlerinden biri olarak bilinen kötü kolesterol (LDL) de¤erinin yüksek olmas›ndan daha anlaml›d›r. Ayr›ca kad›nlarda trigliserit de¤erinin 150 mg/dl üzerinde olmas› önemli bir risk faktörüdür. Kad›nlarda ideal total kolesterol / HDL oran› 3.2 dir. Ayr›ca total kolesterol ile HDL d›fl›ndaki kolesterol fark› 130’dan az olmal›d›r. Yüksek kolesterolemi için ilaç d›fl› çözüm önerileri aras›nda düzenli egzersiz, daha hareketli bir yaflam, uygun kiloya inmek, bol miktarda lifli g›dalar, tah›l, sebze ve meyve tüketimi ve sigaradan uzak durmak say›labilir.
2
ENFLAMASYON: Kolesterol yüksekli-
¤i kalp hastal›¤› riskinin tek göstergesi de¤ildir. hsCRP (yüksek duyarl›kl› C Reaktif Protein) ölçümü risk faktörü bulunmayan normal kad›nlarda ya da tedavi görenlerde ge-
rekli de¤ildir. Kolesterol düzeyi normal olan ama yüksek tansiyonu ya da ailede kalp hastal›klar› öyküsü bulunan kad›nlarda tedaviyi yönlendirmede yard›mc›d›r.
3
KAN BASINCI KONTROLÜ: Hipertan-
siyon 55 yafl öncesi kad›nlarda erkeklerden daha az görülmektedir. Bu yafltan sonra erkeklere gore daha bariz biçimde artmakta, 70 yafl›ndaki kad›nlar›n %80’inde hipertansiyon bulunmaktad›r. Kilo vermek, günlük egzersiz miktar›n› artt›rmak, alkolden uzak durmak, kalp dostu besinlere yönelmek ve tuzu sofradan kald›rmak gibi yaflam tarz› de¤ifliklikleri kan bas›nc› kontrolünde önemli bir yer tutar.
4
EGZERS‹Z: Kalp hastal›klardan korunmada sigara içmemek d›fl›nda en önemli faktör düzenli egzersiz yapmakt›r. Elli y›ld›r yap›lan araflt›rmalar›n sonuçlar›na göre kalp krizi geçirme s›kl›¤› fiziksel olarak daha aktif kad›nlarda çok daha düflüktür. Saatte 7-8 km h›z›nda yap›lan yürüyüfller (Vücut a¤›rl›¤› ne olursa olsun) antioksidanlar›n a盤a ç›kmas›n› sa¤lar, endotel fonksiyonlar›n› artt›r›r, mental stresi azalt›r, iyi kolesterol seviyesini yükseltir, trigliserit seviyesini düflürür ve kalp krizi riskini önemli ölçüde azalt›r.
5
HASTALIK BEL‹RT‹LER‹NDEK‹ FARKLILIKLAR: Her iki cinste de
kalp hastal›klar›n›n klasik bulgular› olan gö¤üs a¤r›s›, so¤uk terleme ve bulant› gibi belirtiler görülebilir. Kad›nlarda, s›kl›kla çok daha hafif seyreden genel rahats›zl›k belirtileri, s›rt a¤r›s›, bafl dönmesi ve kalp çarp›nt›s›, yorgunluk ve bitkinlik, stres alt›nda ya da günlük ola¤an ifller s›ras›nda ortaya ç›kan nefes darl›¤› kalp hastal›klar›n›n ilk bulgular› olabilir. Ayr›ca kad›nlarda istirahat an›nda ya da gece ortaya ç›kan a¤r›lar daha fazlad›r ve genellikle koroner arterlerin spaz-
m›ndan kaynaklan›r. Bu semptomlardan herhangi birinin ortaya ç›kmas› hemen bir uzmana baflvurmay› gerektirir.
6
DEPRESYON VE STRES: Mental stres
ve kalp sa¤l›¤› aras›ndaki iliflkiyi ölçmek ve s›n›flamak çok zordur. Psikolojik faktörler ço¤u kad›nda kalp hastal›klar› riskini önemli ölçüde artt›ran nedenler aras›ndad›r. Bunlar›n en önemlisi yüksek kan bas›nc›, yüksek kolesterol, sigara, obezite ve yetersiz egzersiz gibi risk faktörlerinin ortadan kald›r›lmas›na ra¤men, ani kardiyak ölüm ve di¤er ölümcül kalp hastal›klar›na yakalanma riskini artt›ran depresyondur. Depresyon sadece kalp hastal›kla›na yol açmaz, bir kalp krizi de depresyona neden olabilir. Tan› konamaz ve yeterli önlem al›nmazsa ikinci bir kalp krizine yol açabilir. Depresyondaki hasta ilaçlar›n› düzenli kullanmaz, günlük yaflam›na dikkat etmez ve düzenli yemekten uzak kal›r. Ayr›ca bu kiflilerde enflamatuvar cevap ile p›ht›laflma e¤ilimi artar.
7
YETERL‹ UYKU:
Kötü ve düzensiz uyku yüksek tansiyon, ateroskleroz, kalp yetmezli¤i, kalp krizi, inme, diyabet ve obezite ile iliflkilidir. On y›l sürdürülen bir çal›flmada günde 5 saat uyuyan kad›nlar›n kalp hastal›klar›na yakalanma riskinin günde 8 saat uyuyan kad›nlara göre %30 daha fazla oldu¤u gösterilmifltir. Yetersiz uyku koroner kalsiyum art›fl›na ve uyku apnesine de neden olmaktad›r. Günde 7-8 saatlik düzenli ve kaliteli bir uyku kalp hastal›klar›ndan korunma aç›s›ndan gereklidir.
8
R‹SK FAKTÖRLER‹N‹N TESP‹T‹ VE DE⁄ERLEND‹R‹LMES‹: Yafl, cins, ai-
lede kalp hastal›¤› öyküsü, sigara tüketimi, yaflam tarz›, vücut a¤›rl›¤›, fleker hastal›¤› ya da reaktif hipoglisemi olup olmad›¤›n›n araflt›r›l-
mas›, kolesterol ve kan bas›nc› ölçülmesi etkin bir risk de¤erlendirmenin en önemli parças›d›r.
9
ALMANIZ YA DA UZAK DURMANIZ GEREKEN ‹LAÇLAR: Sa¤l›kl› bir ya-
flam tarz›n›n, kalp krizi ve inmenin önlenmesinde aspirinden çok daha etkili olabilece¤i unutulmamal›d›r. Statinler, yap›lan yaflam tarz› de¤iflikliklerine ra¤men normal s›n›rlarda olmayan kolesterol ve trigliserit seviyesini düflürmeye, iyi kolesterol seviyesini de artt›rmaya yarayan ilaçlard›r. Kullan›mlar› ve sonland›r›lmalar› mutlaka hekim kontrolünde olmal›d›r. En s›k görülen yan etkileri aras›nda kas a¤r›lar›. kramplar› ile karaci¤er fonksiyonlar›nda bozulma ve unutkanl›k say›labilir. Yüksek tansiyon ve yüksek kolesterol tedavisi ömür boyu sirdürülmesi gereken hastal›klard›r.
10
YETERL‹ MUAYENE VE MODERN TANI: Kardiyak semptomlar›
de¤erlendirmek için iyi bir klinik muayeneyi takiben, laboratuar testleri, elektrokardiyografi ve ekokardiyografi yard›m› ile risk faktörleri belirlenir. Bisiklet (ergometre) ya da koflu band› (treadmill) ile yap›lan efor testi sonucunda da yap›lacak anjiyografi ile koroner arterler de¤erlendirilir ve uygun tedavi yöntemi seçilir. Son y›llarda yayg›n olarak kullan›lan BT anjiyografi ve sintigrafi gibi modern tan› yöntemleri yan etkileri ve zararlar› aç›s›ndan de¤erlendirildikten sonra uygulanmal›d›r. Son söz: E¤er nefes darl›¤›, gö¤üs a¤r›s›, çabuk yorulma, bafl dönmesi ve halsizlik gibi belirtilere sahipseniz, bunlar› sizi sab›rla dinleyen ve flikayetlerinizi ciddiye alan bir kalp hastal›klar› uzman› ile paylafl›n. Unutmay›n, erken teflhis hayat kurtar›r. (Bu makalenin haz›rlanmas›nda Harvard T›p Fakültesi kaynaklar›ndan yararlan›lm›flt›r.)
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
51
kitap ajandas›
Siret-i Meryem S‹BEL ERASLAN / T‹MAfi YAYINLARI
52
gamber'den kalma ilahiler, ‹dris Peygamber'in kay›p Suhufu, rüya defterleri, burçlar, y›ld›z haritalar›, sab›rl› deve hörgüçlerinden ç›kan iniltiler, burufluk yüzlü zeytin tanelerinin anlatt›¤› k›ssalar, ikonalar, madalyonlar, ebrular, hat levhalar›... Hepsinin masas›na tek tek oturdum, hiç sözlerini kesmeden hepsini dinledim. Hepsi de ayn› kara sevdan›n kara gözlü yolcular›ndand›. Sonras›nda, masalc› kocakar›lar gibi ocakbafl›nda mesel söylerken buldum kendimi. Yüzsüz k›lm›flt› bu sevda beni.” Bu sözler yazar›n nas›l bir serüvenden geçerek yazd›¤›n› ve imbi¤inden geçenleri nerelerden dam›tt›¤›n› biraz olsun ifade ediyor. Zaten daha önce Çöl/Deniz Hz. Hatice’yi okuyanlar etkileyici ve lirik bir metinle karfl›laflacaklar›n› az çok tahmin ediyorlar.
Hz. Meryem’in kaderi, dünya üzerinde ondan baflka hiç kimse taraf›ndan tecrübe edilmemifl biricik bir serüvendi. Hz Meryem -ki iffetliyle bilinir, yapayaln›z yaflard›- babas›z bir çocuk dünyaya getirdi. Babas› bilinmeyen bir çocuk de¤il, babas›z bir çocuk. Ona Melek Cebrail arac›l›¤›yla üflenen nefesti… Sadece bir nefes… Ve nefesten artakalan nem ve ›slakl›k hissi. Allah'›n Kelimesi, annesi Meryem'in vücuduna yerleflirken bu üfürüflten onun pay›na düflen bundan ibaretti. Mele¤in nefes olarak üfürdü¤ünü mahcubiyetle ve boynunu bükerek ald›, Yaradan'›n yazg›s› olan evlad›n› yeryüzünü a¤artacak bir söz olarak ba¤r›ndan ç›kard›... Meryem, annedir. Allah’›n Kelimesi’ne annelik etmek üzere seçilendir. Meryem, göklere kald›r›lm›fl elleriyle, o¤lu ‹sa’y› galeyana gelmifl bir toplulu¤un içinden geçirendir.
Meryem, o¤lu ‹sa’ya k›sac›k hayat›nda en çok destek verendir. Meryem kuldur! Rabbine yak›n oland›r. O, Meryem'dir. Hz. Meryem insanl›k ve dinler tarihi aç›s›ndan eflsiz bir karakter. Bir azize… Kendini Mihrap’a kapay›p ilimle, zikirle hemhal olan… Hattat… Eflsiz bir yarad›l›flla dünyaya gelen ve eflsiz bir sonla göklere a¤an Hz. ‹sa’n›n annesi, yoldafl›, bafl destekçisi… Tevrat ve ‹ncil ö¤reticisi… Ve son peygamber Hz. Muhammed’in hadisiyle sabit oldu¤u üzere Cennet Sultan›… Cennet Kad›nlar›n›n Sultan› Hz. Meryem’i anlatmak gerçekten de zorlu bir macera. Sibel Eraslan yaz›m sürecini flöyle anlat›yor: “Kadim masallar, hikmetli anlat›lar, Eski ve Yeni Ahid'ler, Mezmurlar, Furkan-› fierif Kur'an-› Kerim, Davud Pey-
Sayg›n mutasavv›f ve ilahiyatç› Emin Ifl›k; Mehmet Akif’in “Do¤rudan do¤ruya Kur’an’dan al›p ilham› / ‹slam’› asr›n idrakine söyletmek gerekiyor.” sözünden hareketle “Günümüzde tasavvuf yaflanabilir mi?” sorusuna “evet” cevab›n› veriyor. Ritüelleriyle, erkân›yla olmasa bile kökünü do¤rudan Hz. Peygamber’den alan ahlak, de¤erler ve davran›fllar sistemiyle metropollerde tasavvufun yaflanabilece¤ini söylüyor. “Bir Müslüman, kentin en çok okuyan›, en kültürlüsü, en fl›k giyineni, en kibar... insan›d›r.” diyor. Millet olman›n üç flart› vard›r: Ortak mabed, ortak mezarl›k ve nikâh... ‹nsanlar›n ayn› milletten olabilmesi için ayn› soydan gelmeleri ve ayn› dili konuflmalar› gerekmez.
Aflk› Meflk Etmek
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
EM‹N IfiIK / SUF‹ K‹TAP Tasavvuf Aflk ise onu meflk etmek, yani hayat›n her an›na geçirmek gerekiyor. Tasavvuf ruh jimnasti¤idir. ‹nsan olman›n üst s›n›r› yoktur. Mistik, daimi bir teslimiyet, pasiflik ve bekleyifl içindedir. Oysa mutasavv›f sürekli bir cehd, azim, gayret göstermek ve çok dikkatli olmak zorundad›r. Bunal›mlar ve krizlerden kurtulmak için tasavvuftan baflka çaresi yok modern insan›n. Uzakdo¤u Felsefesi, yoga, reiki, transandantal meditasyon insan›n mora-
lini yükseltebilir fakat ibadetin, dinin yerine geçemez. Bat› insan›, ancak Mevlânâ ve Muhyiddin Arabî gibi tasavvuf ehlinin fikirlerine ilgi duyabilir. Nefis kelimesi diflil bir kelimedir; nefis kad›n tabiatl›d›r. 1920’lerde Müslümanlar din e¤itimini H›ristiyan okullar›nda almak zorunda kald›lar.
fiah Sultan ‹SKENDER PALA Tutku… Güzellik… Aflk ve savafl. Sadece gönüllerin de¤il al›nlar›n, kemiklerin ve gözlerin alev alev yand›¤› savafl. Kahramanlar›n›, Yavuz Sultan Selim’i de fiah ‹smail’i de tarihin merdivenlerinde bir basamak afla¤› indiren bir basamak yukar› ç›karan savafl. Çald›ran... fiimdi Çald›ran ne 500 y›l geride ne 500 y›l ileride.
Savafl tas›nda büyücünün gördü¤ü neydi? K›z›lbafll›k! Sünnilik! ‹ktidar h›rs›. Aflk›n bir çökelti gibi dondurdu¤u zaman! Korku? Ya o? Yazar biraz da korkular›n üstüne gidendir.
DVD
Sevimli Canavarlar OR‹J‹NAL ADI: Monsters, Inc. YÖNETMEN: David Silverman, Peter Docter En iyi öcü James P.Sullivan ve onun çal›flkan yard›mc›s› Mike Wazowski Canavarya'n›n en büyük 盤l›k iflleme fabrikas› olan Canavarlar fiirketi'nde çal›flmaktad›rlar. Canavarlar dünyas›n›n ana enerji kayna¤›, insano¤lu çocuklar›n›n 盤l›klar›d›r. Canavarlar, çocuklar›n tehlikeli ve zehirli olduklar›na inan›rlar. Küçük bir k›z çocu¤u dünyalar›na yanl›fll›kla girdi¤inde, korkudan ne yapacaklar›n› flafl›r›rlar. Sulley ve Mike, küçük k›z› evine geri göndermek için ellerinden gelenin en iyisini yaparlar. Ancak bu süre boyunca canavarca entrikalar ve korkunç komik talihsizliklerle karfl›lafl›rlar.
MÜZ‹K
Tarih ileriye do¤ru çözüldükçe a¤ac›n kökleri de görülecektir. Alevi de Sünni de ba¤l›d›r o köke. Birdir o toprakta. Gölgeler büyümüflse ›fl›¤› de¤il korkuyu yenmek gerekir. Karanl›k ve kör ›fl›¤›n egemenli¤i bo¤mas›n art›k nesilleri. Ve iflte bir kez daha aflk! fiiir kadar iktidar at›nda rüzgâra ve atefle do¤ru yol alan iki hükümdar. fiah ve Sultan…
Reyhan Karaca geri döndü
Reyhan Karaca, "Yeniden" isimli yeni single albümünü tamamlad›. Albümün prodüktörlü¤ünü ünlü söz yazar› ve besteci fiehrazat, aranjörlü¤ünü de Onur Betin üstlendi. Sözü ve müzi¤i fiehrazat'a ait "Yeniden" ve Bülent Yetifl'e ait "Hayat Arkadafl›m" isimli flark›lar ile flark›lara Ozan Y›lmaz ve Yasin Kelefl taraf›ndan haz›rlanan birer remix'ten oluflan çal›flma DMC etiketiyle yay›nland›. fiark›n›n Sözleri: Yeniden bir heyecan var içimde Uzun bir aradan sonra Yeniden ›fl›k yand› gözümde Sönmesin ölene kadar Candan söylenen iki sözle Aflk yaflan›r bafltan Dönmem bakar iki gözle Mest olur insan Sen hep yan›mda olduktan sonra Biz engel mi tan›r›z Aflk dedi¤in fley iflte böyle birfley Gözümüzü karart›r›z
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
53
pratik bilgiler Art›k hiçbirimiz anneannelerimiz gibi evi süpürmüyor, çamafl›r› küllü sularla y›kay›p, güneflte kurutmuyor, yerleri Arap sabunuyla f›rçalam›yoruz. Buna vaktimiz de yok zaten. Temizlik için "hofl kokulu", "beyazdan daha beyaz yapan", "iz b›rakmadan p›r›l p›r›l y›kayan", "mikroplardan ar›nd›ran" yard›mc›lar›m›z var. Ancak evimizi, eflyalar›m›z›, giysilerimizi ve yedi¤imiz yeme¤in art›klar›n› temizlerken (!) bedenimizi, suyu, topra¤›, havay›, do¤al ortamlar› nas›l kirletti¤imizin fark›na varm›yoruz. Oysa çevreyi ve insan sa¤l›¤›n› tehdit eden temizlik maddeleri yerine ev temizli¤i konusunda çevreye karfl› sorumlu pek çok seçenek bulunuyor. Temizlik maddelerinin ço¤u modern, sentetik kar›fl›mlar›n, do¤al döngüye sayg› ön planda tutularak haz›rlanm›fl versiyonlar›. Ayr›ca bu tarifler iflinizi istedi¤iniz flekilde görece¤i gibi, size tasarruf yapma olana¤› da sa¤l›yor. ‹tiraf edelim ki ço¤umuz, ev temizlemek, ovmak ve y›kamaktansa baflka bir ifl yapmay› tercih ediyoruz! Acaba, vaktimiz olmad›¤› için mi bulafl›klar› elde y›kam›yor, ifli makinelere b›rak›yoruz, yoksa makineler, gerekli kimyasallar, elektrik ihtiyac› ve benzer tercihlerimiz yüzünden mi her fleyin daha do¤al olan›na vaktimiz yok? Üreticiler, önemli bir ço¤unlu¤u evlerinin "tertemiz", "dezenfekte edilmifl", "mikropsuz" olmas› gerekti¤ine inand›rmak konusunda son derece baflar›l› olmufllar ve bunu yapabilmek için gereken ürünleri satmay› sürdürüyorlar: Tuvalet ve f›r›n› temizlemek için asit, banyoyu dezenfekte etmek için fenol, mobilyalar› cilalamak için dam›t›lm›fl petrol ürünleri, çamafl›rlar›m›z› beyazlatmak için klor ve yaln›z-
54
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
Hem do¤al hem ekonomik ev temizli¤i Temizlik için her ne kadar p›r›l p›r›l yapan, hofl kokulu, mikroptan ar›nd›ran yard›mc›lar›m›z olsa da, bu yard›mc›lar›n bedenimiz ve çevremize verdi¤i zararlar inanamayaca¤›n›z kadar yüksek. Bu yüzden sizlere hem kolay, hem ucuz, hem de organik temizlik malzemeleri öneriyoruz.
ca evlerimizi temiz tutmak için çeflit çeflit di¤er zehirli kimyasal maddeler... Günlük yaflamda kulland›¤›m›z ürünler 55 binin üzerinde kimyasal çeflidi içeriyor ve her y›l bunlara binin üzerinde yenisi ekleniyor. Bu ürünlerin büyük k›sm› do¤rudan kanalizasyona ak›p sonunda da su sistemlerimize kar›fl›yor. Sözünü etti¤imiz kimyasallar, sonunda "fazla yüklenme" olas›l›¤› yaratarak vücudumuzda depolan›yor ve zehirli olma düzeyine ulaflt›¤›nda çeflitli hastal›klara yol aç›yor. (Kronik yorgunluk sendromu, alerjiler, karaci¤er sorun-
lar›, lenf kanseri gibi.) Evsel temizlik malzemeleri sadece topra¤› ve su kaynaklar›n› de¤il, teneffüs etti¤imiz havay› da tehdit ediyor. Sprey boyalar, f›r›n temizleyiciler, dezenfektanlar, mobilya parlat›c›lar› ve di¤er tüm sprey ürünler, birkaç gün sonra soluyaca¤›m›z havan›n bir parças› oluyor. Oysa organik maddelerin parçalanmas› do¤al döngünün ifllemesi aç›s›ndan zincirin olmazsa olmaz halkalar›ndan birini oluflturuyor. Zehirli olmayan do¤al temizlik maddeleri ise fosseptik sistemi, içme suyu ve sa¤l›k konusunda büyük yararlar sa¤l›yor. Peki, do¤al temizlik maddelerini kullanmak için nereden bafllamal›?
Bulafl›k deterjanlar› n Parlat›c› haznesine biraz beyaz sirke (elma sirkesi) ekleyerek bulafl›k makinesinin içini temiz tutabilirsiniz. Elde bulafl›k y›karken; n Formulünde klor olmayan fosfor ve fosfats›z s›v› deterjanlar› kullan›n ya da bir kal›p saf sabunu tavaya rendeleyerek üzerini örtecek kadar su ekleyin ve hafif ateflte eriyinceye kadar piflirin. Uygun bir kaba döküp, s›v› deterjanlar› kulland›¤›n›z gibi kullan›n. n S›v› sabun veya arapsabunlu suya sirke katarak, bulafl›kta kullanabilirsiniz. n Yanm›fl tencere/tavalar›n›z› tuzlu veya içinde patetes kabuklar› olan suda bir gece beklettikten sonra, kaynat›p temizleyebilirsiniz. n Yanm›fl çaydanl›klar›n›z için, 1 çay kafl›¤› karbonat, 1 çay kafl›¤› tuz, yar›m bardak sirke ve biraz suyu kar›flt›r›p çaydanl›¤›n içinde kaynat›n.
Temizlikte kullanabilece¤iniz do¤al ürünler ÇAMAfiIR SODASI: Sodyum karbonat adl› bir mineraldir. Çok az miktarda yak›c› olup kat› ve s›v› ya¤lar, kir ve pek çok petrol ürününün etkin temizleyicisidir. Ayn› zamanda su yumuflat›c› ve sabun köpürtücü özellikleri de bulunur. Yak›c› özelli¤i nedeniyle, uygularken lastik eldiven kullanmak do¤ru olur. Zararl› kimyasal dumanlara neden olmaz. Klorsuz olan› tercih edin. S‹RKE: Meyve ya da tah›llar›n ferman-
Çok amaçl› temizleyiciler ‹ki tatl› kafl›¤› boraks ve 1 tatl› kafl›¤› bitkisel kaynakl› s›v› sabun veya yeterince arapsabununu, 1 lt. s›cak suya kar›flt›rarak her yüzeyde; yar›m bardak çamafl›r sodas›n› bir kova suya katarak alüminyum, fiberglas ve cilal› zeminler hariç tüm yüzeylerde kullanabilirsiniz. Ya¤ lekelerini ç›karmak için, ilk kar›fl›ma bir çorba kafl›¤› sirke veya limon suyu ilave etmek yeterli olacakt›r.
Ovarak temizleyenler n1 bardak karbonat ve 2 kafl›k boraks› kar›flt›r›p bir serpme kavanozuna koyun. Bu kar›fl›m banyodaki her fleyi temizlemek için kullan›labilir. Temizledi¤iniz yeri su ile durulay›p yumuflak bir bezle kurulay›n. n Eflit miktarlarda sirke ve su kar›fl›m› ile nemlendirilmifl süngere tuz veya karbonat serpip kullanabilirsiniz.
Buzdolab› n Kokular› çekmesi için hem buzdolab› hem de dondurucu bölümlerinde birer kutu karbonat bulundurun. n Ayda bir kez buzdolab›n› durdurup tüm yiyecekleri d›flar› ç›kar›n. 1 fincan karbonat ve yeterince Arap sabununu, 4 lt s›cak suda kar›flt›r›n. Tüm yüzeyleri bu kar›fl›mla temizleyip yar›m bardak sirke kar›flt›r›lm›fl s›cak suyla durulay›n.
tasyonuyla elde edilen bir s›v›d›r. Asitli içeri¤i mikroplar› öldürmesini, ya¤› parçalamas›n› ve mineral kal›nt›lar› çözmesini sa¤lar. KARBONAT: Sodyum bikarbonat, hafif afl›nd›r›c› bir temizlik sa¤lar, beyazlat›c› ve koku giderici özellikleri vard›r. Uçucu bitkisel ya¤lar: Bitki kokular›n›n özleri birçok parfümün ana maddesidir. Piyasada, özellikle do¤al ürün satan dükkânlarda çeflitleri bulunabilir. Bir iki damla tu-
runçgil, elma, çilek, nane vb. ya¤› ile eklenecek koku ev yap›m› temizleyicilere hofl bir özellik kazand›r›r. Bitkisel ya¤ tabanl› s›v› sabunlar (arapsabunu vs.): Bu tür sabunlar hayvan ya¤› içeren ya da petrol tabanl› sabunlara tercih edilmelidirler. Tarifleri uygularken, püskürtme amac›yla pompal› spreyler, silmek amac›yla yüzde 100 pamuklu bezler, s›k›flt›r›lm›fl selüloz süngerler, do¤al k›ldan yap›lm›fl f›rçalar kullan›labilir.
Dezenfektanlar n 4 litre s›cak suya yar›m bardak boraks kar›flt›rarak dezenfekte etmek istedi¤iniz yüzeye uygulay›n. Bu kar›fl›m, Temiz Su Vakf› taraf›ndan Kaliforniya Hastanesi’nde bir y›l süreyle denenmifl ve tüm hijyenik gereklilikler sa¤lanm›fl. Bu kar›fl›ma, antiseptik özellikleri bulunan kekik, okaliptüs, biberiye, adaçay› (antimantari), lavanta bitkilerinin yapraklar›n› da katabilirsiniz. Bu bitki ya¤lar›ndan herhangi birinden ya
da teatree oil/hint defnesi ya¤›ndan (antiseptik, antifungal) 2 tatl› kafl›¤› al›p 2 bardak suya katt›ktan sonra pompal› bir spreyle uygulayabilirsiniz. Bu yolla evinizin hofl kokmas›n› sa¤lam›fl olursunuz. Ayr›ca birçok yüzeydeki çatlak ve kuytu yerlere sodyum bikarbonat serpifltirip nemli bir süngerle de silebilirsiniz. n Banyo yerlerini temizlemek için; 4 litre s›cak suya 1 çorba kafl›¤› karbonat, 1 tatl› kafl›¤› boraks, iki kafl›k çamafl›r sodas›, ya¤ parçalay›c› özelli¤inden dolay› yar›m bardak sirke ve yeterince arapsabunu
ekleyin. ‹yice kar›flt›r›p yerlere f›rçayla uygulay›n. Temiz suyla ›slat›lm›fl yumuflak bir bezle durulay›n. Bu kar›fl›m tuvalet çevresini de kokudan ar›nd›r›p dezenfekte ederek temizler. Artan›n› tuvalete boflalt›p birkaç dakika bekletebilir ve f›rçalay›p rezervuar› çekebilirsiniz. n Mutfak yerlerini temizlemek için; yeterince arapsabunu ile yar›m bardak sirkeyi 8 litre ›l›k suda kar›flt›r›n. Sabunu aktif hale getirmek için iyice kar›flt›r›n. Muflambalar için sirkeyi kullanmadan yukar›daki tarifi uygulayabilirsiniz.
F›r›n temizleyiciler n 1 bardak karbonat ile 4 kafl›k çamafl›r sodas›n› kar›flt›r›n. F›r›n›n taban›na bolca su serpin, sonra da kiri toz halindeki kar›fl›mla kaplay›n ve üzerine biraz daha su serpin. Gece boyunca öyle beklesin. Sabah, eski bir sünger ya da plastik sürtme teli ile kir ve ya¤lar› ovarak silin. Daha sonra süngere biraz arapsabunu koyup f›r›n›n kenarlar›n›, üstünü ve kapa¤›n›n içini temizleyin, sabunundan iyice ar›nd›rmak için
de ›slak bezle silin. Çok kötü lekeler metal sürtme teli kullanman›z› gerektirebilir. n Mikrodalga f›r›n için; 1 fincan karbonat› su ile kar›flt›rarak bir macun yap›n. F›r›n›n kapa¤›n› ve içini bu kar›fl›mla temizleyin. Sonra da iyice durulay›n. (F›r›n ›l›kken tuz serpip 2 yemek kafl›¤› sodyum bikarbonat ve 1 bardak s›cak su ile bulamaç yap›p, bununla temizli¤inizi yapabilirsiniz. Temizlikte metal olmayan sert, kal›n k›ll› bir f›rça da faydal› olabilir.) KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
55
meslek
Mahalle manavlar›m›z süper marketlere direniyor!
DO⁄AL ECZANE!
Yaz-k›fl rengarenk meyve ve sebzelerin boy gösterdi¤i mahalle manavlar›m›z h›zla azal›yor. Süper marketlere direnmeye ve mesleklerini sürdürmeye çal›flanlar, “En taze ve bol çeflit bizde” slogan› ile ayaktalar. K›fl›n yüzünü gösterdi¤i flu günlerde, hastal›klara karfl› en do¤al ilaçlar da manavlar›m›zda. Portakal, limon, mandalina, havuç, maydanoz, kereviz, sar›msak, so¤an daha pek çok meyve ve sebzeyi bol bol tüketenler hastal›klar› kendilerinden uzak tutuyorlar...
Art›k yaz›, k›fl› kalmad›. Her mevsim, baz›lar› hariç her meyveyi manav›n›zda bulabiliyorsunuz. K›fl›n kavun, karpuz, erik, yaz›n elma, armut, mandalina, portakal. Sebzelerin k›fla özelleri hariç zaten hepsini istedi¤imiz an bulabiliyoruz. Eskiden evimizin yolu üzerinde, her köflede bir mahalle manav› vard›. Bakkallarda oldu¤u gibi onlar›n da ço¤u süper marketlerin gazab›na u¤rad›. Süper marketlerde sergilenen meyve ve sebze reyonlar›nda ürünlerini seçerek alan ve ma-
56
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
navlara göre daha da ucuza bulabilen vatandafl, sokak bafl›ndaki manav›n› terketti. Bizler de bu say›m›zda say›lar› h›zla azalan mahalle manav›m›za u¤ray›p, k›fl›n yüzünü gösterdi¤i flu günlerde yiyebilece¤iniz meyve ve sebzeler konusunda sizleri bilgilendirelim istedik. Mahalle manav›m›zda her fley çok taze ve marketlerdeki kadar ucuz. Üstelik art›k seçmeniz de mümkün. Küçükçekmece Mehmet Akif Mahallesi Afl›k Veysel Caddesi’nde süper market-
lere karfl› direnmeye çal›flan, manav Do¤an Aslan’la sohbet edip, ürünlerini yak›ndan gördük. Ayakta kalman›n ilk flart› olarak “En tazesini, en ucuza vatandafla sunuyoruz” diyerek özetleyen Do¤an Aslan, “Kimse meyve ve sebzenin pahal› oldu¤undan flikayetçi olmas›n. Her mevsim mutlaka bir kaç meyve veya sebze az geldi¤inden fiyat›nda bir yükselme olur. Ancak, flu anda pahal› olan meyve ve sebze yok diyebilirim” diyor. Manav›n› gezerken gözü-
müze yaz meyvesi olarak bilinen kavun ve karpuz çarp›yor. “‹çleri geçmifl olmas›n” diyoruz. “Yok. O eskidendi. fiimdi her mevsim kavunkarpuz geliyor” diyor. So¤uk alg›nl›klar›na karfl› doktorlar sürekli uyar›yor. “Bol bol C vitami al›n” diye. Eve gitmeden önce siz de varsa, köfle bafl›n›zdaki manav›n›za u¤ray›n, yeni mahsül limon, mandalina ve portakaldan al›n. Havuç, maydanoz, p›rasa, sar›msak, lahana, ›spanak, so¤an gibi sebzelerden de almay› unutmay›n. Bol bol sebze ve
meyve yerseniz, doktorun ve eczanenin yolunu unutursunuz. “Günefl girmeyen eve doktor girer” atasözü varya, o flimdilerde de¤iflti. “Meyve ve sebzenin bol tüketilmedi¤i evlere doktor girer” diye. Pek çok meyve ve sebzenin kilosunu 1 liraya almak mümkün. Gidin evinize nar, elma, portakal, limon s›k›p, suyunu hem kendiniz için, hem de çocuklar›n›z içsin. Sa¤l›kl› olman›n en kolay yolu bu meyvelerin suyunu taze taze s›k›p içmekten geçiyor. Her gün televizyonlar-
da alternatif t›bb›n uzmanlar› bas bas ba¤›r›yor. Her fleyin tazesini, ve organi¤ini bol bol tüketin diye. Fiyatlar›n pahal› oldu¤undan yak›nanlar›n yolu, doktor veya eczaneden geçti¤inde ak›llar› bafl›na geliyor. Hem hastal›k s›k›nt›s› çekiyorlar, hem de dünya kadar masraf ediyorlar. Mahalle manav›m›z Do¤an Aslan’a fiyatlar› bu kadar uygun nas›l tuttu¤unu soruyoruz, o da bize, “Her fleyi gidip yerinden al›yorum. Patatesi, so¤an› gidip yerinden al›yorum. Elmay› da öy-
le. Mandalina, portakal› halde iyice araflt›r›p, ondan sanra al›yorum. Ben de vatandafl gibi ald›¤›m meyve ve sebzeyi seçerek almaya özen gösteriyorum. Hangi ürünü, kaça satabilece¤imi biliyor ve ona göre al›yorum. Bizim burada çok pahal› meyve ve sebze satma flans›m›z yok. Ama, flunu rahatl›kla iddia edebilirim. Marketlerde ald›klar›ndan çok daha uygun fiyata veriyorum. Üstelik, benim meyve ve sebzem onlar›nkinden çok daha taze ve sa¤l›kl›” diyor. Asl›nda her fleyin de¤erini
kaybetti¤imizde farkediyoruz. Eskiden mahalle aralar›ndaki manavlar›m›zda, özel ürün geldi¤inde sürekli müflterilerine ay›r›r, hatta evlerine gönderirdi. fiimdi ne manav kald›, ne eve sebze meyve gönderip, sizi hat›rlayan bir mahalle manav›n›z. Bir kültürü yaflatma ad›na sizlerden de bu akflam evinize giderken, mahalle manav›n›za u¤raman›z› istiyoruz. Hem çocuklar›n›z, hem de siz sa¤l›kl› günler geçirmek için bu günlerde, bol bol meyve ve sebze tüketin. KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
57
ekonomi Hükümetin ekonomide yeni dönem hedefleri belirlendi. 2011-2013 y›llar›n› kapsayan orta vadeli programa göre, Avrupa’y› bile k›skand›racak derecede büyüme ve geliflme gösterece¤iz. Büyümenin 2010'da yüzde 6.8, 2011'de yüzde 4.5, 2012'de yüzde 5, 2013'de yüzde 5.5 düzeyine olmas› bekleniyor. n Devlet Planlama Teflkilat›'n›n (DPT) haz›rlad›¤›, 2011-2013 dönemini kapsayan Orta Vadeli Program, Bakanlar Kurulu'nca kabul edildi. n Bakanlar Kurulu'nun konuya iliflkin karar›, Resmi Gazete'de yay›nland›. BÜYÜME HEDEFLER‹ Buna göre, Orta Vadeli Program›n temel amac›, ülkenin refah seviyesinin art›r›lmas› nihai hedefi do¤rultusunda, büyümeye istikrar kazand›rmak, istihdam› art››rmak, kamu dengelerini iyilefltirmek ve fiyat istikrar›n› sa¤lamak olarak tan›mland››. n Program döneminde, yat›r›m, istihdam ve ihracat odakl› bir büyüme stratejisi sürdürülecek. Program döneminde büyümenin 2010 y›lnda yüzde 6.8, 2011 y›l›nda yüzde 4.5, 2012 y›l›nda yüzde 5, 2013 y›l› sonunda yüzde 5.5 düzeyine olmas› bekleniyor.
ENFLASYON Program döneminde toplam talep koflullar›n››n enflasyona düflüfl yönünde yapt›¤› katk›n››n devam edece¤i öngörüldü. n Politika faizlerinin 2011 y›l›nda s›n›rl› bir art›fl gösterdikten sonra dönem boyunca tek haneli düzeylerde kalmas›, g›da enflasyonunun yüzde 7 seviyesinde seyretmesi ve petrol fiyatlar›n›n 80-85 dolar seviyesinde gerçekleflmesi bekleniyor. n Bu çerçevede, TÜFE y›ll›k art›fl h›z›, 2010 y›l› için yüzde 7.5, 2011, 2012 ve 2013 y›llar› için ise s›ras››yla yüzde 5.3, yüzde 5 ve yüzde 4.9 olarak tahmin edildi.
BÜTÇE 2011 y›l›nda bütçe 33 milyar 493
58
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
Avrupa’y› k›skand›ran hedefler Hükümetin 2011-2013 y›llar›n› kapsayan orta vadeli program›na göre 2010 y›l›nda büyüme 6.8 olacak. 2011’de 4.5, 2012’de 5, 2013’te ise 5.5 düzeyinde olmas› bekleniyor. Enflasyon ise 2013’te %4.9’a inecek.
milyon lira, 2012'de 32 milyar 261 milyon lira, 2013'de 24 milyar 359 milyon lira aç›k verecek. Söz konusu tarihlerde s›ras›yla faiz d›fl› fazla 14 milyar 7 milyon lira, 20 milyar 239 milyon lira, 25 milyar 641 milyon lira olacak. n 2011'de bütçe gelirlerinin 265 milyar 359 milyon lira, faiz d›fl› giderlerin ise 264 milyar 919 milyon lira olmas› öngörüldü. n 2012'de bütçe gelirlerinin 292 milyar 146 milyon lira, 2013'de 321 milyar 261 milyon lira olmas›, giderlerin ise 2012'de 286 milyar 717 milyon lira, 2013'de 309 milyar 2 milyon lira olmas› bekleniyor.
K‹fi‹ BAfiINA M‹LL‹ GEL‹R Kifli bafl›na milli gelirin ise 2010 y›l›nda 10 bin 43 dolar, 2011 y›l›nda 10 bin 624 dolar, 2012 y›l›nda 11 bin 405 dolar, 2010 y›l›nda ise 12 bin 157 dolar olmas› planland›. n Program döneminde y›ll›k ortalama reel art›fl h›z›n›n özel tüketim harcamalar›nda yüzde 4,4, özel sabit sermaye yat›r›m harcamalar›n-
da yüzde 10,8, kamu tüketim harcamalar›nda ise yüzde 3,9 olmas› öngörüldü. Kamu sabit sermaye yat›r››m harcamalar›n››n ise dönem boyunca ortalama yüzde 2,5 oran›nda azalaca¤› tahmin edildi. n Program dönemi boyunca kamu ve özel kesim tasarruflar›nda art›fl öngörüldü. Ancak negatif olan özel kesim tasarruf yat›r›m fark›n›n program döneminde artmas›› bekleniyor.
‹fiS‹ZL‹K ORANI Ekonomik büyümenin yan› s›ra, iflgücü piyasas›n› daha esnek hale getirecek politikalar›n da uygulanmas›yla program döneminde, tar›m d›fl›nda 1,5 milyon kifli ilave istihdam yarat›lmas› hedeflendi. Bu dönemde tar›m istihdam›nda beklenen çözülmenin etkisiyle toplam istihdam art›fl›n›n 1,1 milyon kifli olaca¤› tahmin edildi. n Dönem sonunda istihdam oran›n›n yüzde 43, iflsizlik oran›n››n yüzde 11,4 olmas› planland›.
KAMU MAL‹YES‹ 2010 y›l› sonunda yüzde 3,4 olaca¤› tahmin edilen kamu kesimi a ç › ¤ › n › n GSYH'ya oran›n›n, program dönemi sonunda yüzde 1,2'ye gerileyece¤i öngörüldü. Ayn› flekilde, 2013 y›l› genel devlet a盤›n›n GSYH'ya oran›n›n da, 3,7 seviyesinden yüzde 1,1'e düflmesi hedeflendi. n 2010 y›l›nda GSYH'ya oran olarak yüzde 1,0 düzeyinde olan faiz giderleri ve özellefltirme gelirleri hariç kamu kesimi fazlas›n›n program dönemi sonunda yüzde 1,7'ye yükselece¤i öngörüldü. 2010 y›l›nda yüzde 39,1 olarak gerçekleflece¤i tahmin edilen genel devlet harcamalar›n›n GSYH'ya oran›n›n, 2013 y›l›nda yüzde 36,1'e düflmesi beklendi. n 2010 y›l›nda yüzde 34,4 olaca¤› tahmin edilen genel devlet faiz d›fl› harcamalar›n›n GSYH'ya oran›n›n, sürekli bir azalma trendi içerisinde program dönemi sonunda yüzde 32,6'ya gerilemesi hedeflendi. n 2010 y›l››nda yüzde 35,0 olaca¤› tahmin edilen özellefltirme gelirleri hariç genel devlet gelirlerinin GSYH'ya oran›n›n, 2013 y›l›nda yüzde 34,3
min edilen faiz d›fl› fazlas›n›n GSYH'ya oran›n›n program dönemi sonunda yüzde 0,1 faiz d›fl› a盤a dönüflmesi beklendi.
ÖDEMELER DENGES‹
olmas› planland›. n 2010 y›l›nda yüzde 26,2 olarak gerçekleflece¤i tahmin edilen sosyal güvenlik primleri dahil vergi yükünün GSYH'ya oran›n›n, 2011 y›l›nda yüzde 26,4'e yükselece¤i ve program dönemi sonunda tekrar yüzde 26,2 seviyesine gerileyece¤i tahmin edildi. n GSYH'ya oran olarak, 2009 y›l›nda yüzde 45,5 düzeyinde gerçekleflen AB tan›ml› genel yönetim
nominal borç stokunun 2010 y›l›nda yüzde 42,3 düzeyine gerilemesi, söz konusu oran›n düzenli bir azalma trendi göstererek, program dönemi sonunda yüzde 36,8 düzeyinde gerçekleflmesi öngörüldü. n Program döneminde gerçeklefltirilmesi öngörülen özellefltirmeler sonras›nda küçülen K‹T sisteminin, do¤al gaz tüketiminin arz›n alt›nda kalmas›n›n da tesiriyle 2010 y›l›nda yüzde 0,3 olmas› tah-
Program döneminde, dünya ticaretinde ve ticaret ortaklar›n›n ekonomilerinde bafllayan toparlanman›n devam etmesi ve bu geliflmenin de d›fl talebe olumlu yans›mas› sonucunda ihracat›n dönem boyunca y›ll›k ortalama olarak cari fiyatlarla yüzde 12,7 oran›nda artarak 160 milyar dolara ulaflmas› beklendi. n Ekonomideki büyümeye paralel olarak ithalat›n da h›zla yükselece¤i ve y›ll›k ortalama yüzde 11,3 art›flla 2013 y›l›nda 245 milyar dolara ulaflaca¤› tahmin edildi. Dönem sonunda yak›t ithalat›n›n 53,1 milyar dolara ulaflmas› beklendi. n Programda öngörülen politikalar›n uygulanmas›yla ihracat›n ithalat› karfl›lama oran›n›n tedrici bir flekilde artmas› ve böylece d›fl ticaret a盤›n›n GSYH'ya oran›n›n yüzde 9,3 seviyesinde kalmas› öngörüldü. n Turizm gelirlerinin GSYH içindeki pay›n›n program dönemi boyunca yüzde 3 seviyesinde kalaca¤› tahmin edildi. n Program döneminde hedeflenen ortalama yüzde 5 büyümeye ra¤men, yurtiçi tasarruflar› art›rmaya yönelik politikalar›n da katk›s›yla, cari ifllemler a盤›n›n GSYH'ya oran›n›n ortalama yüzde 5,2 civar›nda kalaca¤› öngörüldü.
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
59
aile n fiÜKRAN EV‹RGEN
Çocu¤unuzun baflar›s› sizin elinizde... Mutlu bir aile ortam›nda yaflayan çocu¤un, mutsuz bir ailede yaflayan çocu¤a göre daha iyi beslendi¤i, daha çabuk geliflti¤i, bulundu¤u ortama daha kolay uyum sa¤lad›¤›, ileriki yaflamlar›nda daha baflar›l› oldu¤u kan›tlanm›flt›r. Yani çocu¤unuzun, gelece¤ine sizler yön veriyorsunuz...
Her anne baban›n çocu¤u onlara göre en özel çocuktur. Çocuk do¤du¤u andan itibaren onun davran›fl ve konuflma çabalar› aile içinde ilgiyle karfl›lan›r. Bu ilgi ve sevgi çocu¤u besler. Sa¤l›kl› bir birey olarak büyümesini destekler. Sevgi ve ilginin yetersizli¤i ise çocu¤un geliflimini olumsuz etkiler. Yap›lan bir araflt›rmada anneleri taraf›ndan devaml› ve flefkatli bir flekilde ilgi gören çocuklar›n ayn› ilgiyi görmeyen çocuklara göre daha iyi beslendiklerini, daha az hasta olduklar›n› göstermifltir. Di¤er taraftan anlaflmazl›klar›n oldu¤u mutsuz aile ortam›ndaki çocuklar›n genelikle içe dönük, edilgen ve ba¤›ml› kiflilik özellikleri gösterdikleri bulunmufltur. Ayr›ca özgüven ve özsayg› duygular›n› yeterince kazanamayan bu çocuklar›n çevresiyle iliflkilerinde
60
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
uyumsuz davrand›klar›, baflarma isteklerinin düflük oldu¤u saptanm›flt›r. Aile içindeki iliflkilerin niteli¤i anne baba çocuk aras›ndaki etkileflime yans›r. Kendisi ile bar›fl›k, kendisini de¤erli bulan, kendisine sayg›s› olan, olumlu benlik bilincine sahip anne babalar çocuklar›na kendini de¤erli bulma, kendine güvenme duygular›n› verebilirler. Ancak ço¤u zaman ne yaz›kki ebeveynler kendi kiflilikleri ile ilgili sorunlar›n› kendi yaflam biçimlerine ve çocuklar› ile iliflkilerine yans›tmakta bu durumdan çocuklar olumsuz olarak etkilenmektedir. Aile çocu¤un gelifliminde kritik bir öneme sahiptir. Düflük ve orta sosyoekonomik düzey aile ortam›nda yetiflen çocuklar ile, Çocuk Esirgeme Kurumlar›’nda yetiflen çocuklar›n biliflsel yeterli-
liklerinin karfl›laflt›r›lmas› amac›yla bir araflt›rma yap›lm›flt›r. Araflt›rma sonucuna göre sosyo ekonomik aç›dan düflük ve orta düzey aile ortam›nda yetiflen çocuklar›n biliflsel performanslar›n›n kurum ortam›nda yaflayan çocuklardan üstün bulunmufltur. Aile faktörünün çocu¤un geliflimini ekonomik koflullardan daha fazla etkiledi¤i ortaya ç›kmaktad›r. Bir aileye sahip olmak çocuk için maddi koflullardan çok daha önemlidir. Aile deste¤inin niteli¤i ise bir çocu¤un do¤ufltan getirdi¤i potansiyelinin en etkin olarak kullan›labilmesinde kritik bir önem tafl›r. Vygotsky’nin Sosyo Kültürel geliflim teorisine göre çocu¤un yetenekleri ve becerileri önce onun yetiflkinlerle olan iflbirli¤i s›ras›nda geliflir. Çocuk daha sonra bu becerileri içsellefltirerek davran›fla dönüfltürür. Geliflimin
oldu¤u alan, gerçek geliflimsel düzey ile potansiyel geliflim düzeyi aras›ndaki uzakl›kt›r. Çocu¤un gerçek geliflimsel düzeyi; onun tek bafl›na problem çözme becerilerini nas›l kulland›¤› ile ilgilidir. Potansiyel geliflim düzeyi ise çocu¤un kendinden daha bilgili ve deneyime sahip bir yetiflkinin, kardefl ya da arkadafl›n›n rehberli¤i ve deste¤i ile problem çözme becerilerinin ne düzeyde oldu¤u ile ilgilidir. Geliflimin oldu¤u alan çocu¤un çevre etkilerine aç›k oldu¤u aktif ve dinamik bir aland›r. Ögrenme ve geliflim bu alanda gerçekleflir. Çocu¤un sosyal çevre ile aktif iflbirli¤i onun geliflimine ivme kazand›r›r. Aile içindeki kararlarda çocu¤un da fikrinin al›nmas›, kat›l›m›n sa¤lanmas›, s›cak ve duyarl› bir etkileflim ortam›, bir problem hakk›nda ortak bir anlay›fl›
paylaflma, okul d›fl›nda, evde ya da çevrede çocu¤un geliflimini destekleyecek etkinlikler, düflünme becerilerinin gelifltirilmesi f›rsatlar›, çocu¤un kendi bafl›na karar vermesi, seçim yapmas›, seçti¤i etkinli¤i sonuçland›rmas› için desteklenmesi, kendi kendini kontrol edebilmesi için cesaretlendirilmesi çocu¤un gelifliminde aile ve çevre etkisine nitelik katacakt›r. Aileler ve yetiflkinler çocu¤u desteklemek isterken bazen s›n›rlar› çizmekte sorun yaflayabilirler. Çocuk ile iliflkilerini yap›land›rmak konusunda rehberli¤e ihtiyaç duyabilirler. Çocuklar›n kendi geliflimsel dönemleri içerisinde neyin normal oldu¤u, neyin normal olmad›¤› hakk›nda kafalar›nda soru iflaretleri olabilir. Prof. Dr Atalay Yörüko¤lu’nun kaleme ald›¤› PULSUZ D‹LEKCE bir çocu¤un sesleniflini içerir. Bu
seslenifl ayn› zamanda yetiflkin-aile-çocuk iliflkilerinin “anayasas›” gibidir. Çocu¤un çevresindekiler taraf›ndan dikkate al›n›rsa aile de¤erinin çocu¤u destekleyen en etkin güç olarak önemi daha çok fark edilecektir. BM Çocuk Haklar› Sözleflmesi’nin 20.y›l›nda bu günümüzün mutluluk kayna¤›, gelece¤imizin ›fl›¤› çocuklar›m›zla nice kaliteli zamanlar geçirmek dile¤iyle...
Yararlan›lan kaynaklar Bekman Sevda, 7 Çok Geç. Yap›m Matbaas› Cücelo¤lu Do¤an, ‹nsan Ve Davran›fl›. Remzi Kitabevi Corus Gul, & Arik, ‹stanbul Çocuk Kurultay› Bildiriler Kitab›. Umut Matbaas› Evirgen fiükran, Bugün Ne yap›yoruz. Morpa Yay›nlar› Ka¤›tç›bafl› Çi¤dem, Baflar› Ailede Bafllar. Ya-Pa Yay›nlar› Oktay Ayla, Okul Öncesi E¤itime Teorik Yaklafl›m. Yüksek Lisans Program› Ders Notlar›.
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
61
aile
Çocuktan, anne-babaya mektup Bütün duygu ve düflüncelerimi dile getirebilseydim, size flunlar› söylemek isterdim: Sürekli bir büyüme ve de¤iflme içindeyim. Sizin çocu¤unuz olsam da sizden ayr› bir kiflilik gelifltiriyorum. Beni tan›maya ve anlamaya çal›fl›n. Deneme ile ö¤renirim. Bana ayak uydurmakta güçlük çekebilirsiniz. Oyunda, arkadafll›kta ve u¤rafllar›mda özgürlük tan›y›n. Beni her yerde, her zaman koruyup kollamay›n. Davran›fllar›m›n sonuçlar›n› kendim görürsem daha iyi ö¤renirim. B›rak›n kendi iflimi kendim göreyim. Büyüdü¤ümü baflka nas›l anlar›m? Büyümeyi çok istiyorsam da ara s›ra yafl›mdan küçük davranmaktan kendimi alam›yorum. Bunu önemsemeyin. Ama siz beni fl›martmay›n. Hep çocuk kalmak isterim sonra. Her istedi¤imi elde edemeyece¤imi biliyorum. Ancak siz verdikçe almadan edemiyorum. Bana yerli yersiz söz de vermeyin. Sözünüzü tutamay›nca sizlere güvenim azal›yor. Bana kesin ve kararl› davranmaktan çekinmeyin. Yoldan sapt›¤›m› görünce beni s›n›rlay›n. Koydu¤unuz kurallar ve yasaklar›n hepsini be¤endi¤imi söyleyemem. Ancak, hiç k›s›tlanmay›nca ne yapaca¤›m› flafl›r›yorum. Tutars›z davrand›¤›n›z› görünce hem bocal›yor, hem de bundan yararlanmadan edemiyorum. Ö¤ütlerinizden çok davran›fllar›n›zdan etki-
62
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
lendi¤imi unutmay›n. Beni e¤itirken ara s›ra yanl›fllar yapabilirsiniz. Bunlar› çabuk unuturum. Ancak birbirinize sayg› ve sevginizin azald›¤›n› görmek beni yaralar ve sürekli tedirgin eder. Çok konuflup çok ba¤›rmay›n. Yüksek sesle söylenenleri pek duymam. Yumuflak ve kesin sözler bende daha iyi iz b›rak›r. "Ben senin yafl›nda iken..." diye bafllayan söylevleri hep kulak ard›na atar›m. Küçük yan›lg›lar›m› büyük suçmufl gibi bafl›ma kakmay›n. Bana yan›lma pay› b›rak›n. Beni, korkutup sindirerek, suçluluk duygusu afl›layarak usland›rmaya çal›flmay›n. Yaramazl›klar›m için beni kötü çocukmuflum gibi yarg›lamay›n. Yanl›fl davran›fl›m üzerinde durup düzeltin. Ceza vermeden önce beni dinleyin. Suçumu aflmad›¤› sürece cezama katlanabilirim. Beni dinleyin. Ö¤renmeye en yatk›n oldu¤um anlar, soru sordu¤um anlard›r. Aç›klamalar›n›z k›sa ve özlü olsun. Beni yeteneklerimin üstünde ifllere zorlamay›n. Ama baflarabilece¤im iflleri yapmam› bekleyin. Bana güvendi¤inizi belli edin. Beni destekleyin; hiç de¤ilse çabam› övün. Beni baflkalar›yla karfl›laflt›rmay›n; umutsuzlu¤a kap›l›r›m. Benden yafl›m›n üstünde olgunluk beklemeyin. Bütün kurallar› birden ö¤retmeye kalkmay›n; bana sure tan›y›n. Yüzde yüz dürüst davranmad›¤›m› görünce ürkme-
yin. Beni köfleye s›k›flt›rmay›n; yalana s›¤›nmak zorunda kal›r›m. Sizi çok bunaltsam bile so¤ukkanl›l›¤›n›z› yitirmeyin. K›zg›nl›¤›n›z› hakl› görebilirim, ama beni afla¤›lamay›n. Hele baflkalar›n›n yan›nda onurumu k›rmay›n. Unutmay›n ki ben de sizi yabanc›lar›n önünde güç durumlara düflürebilirim. Bana haks›zl›k etti¤inizi anlay›nca aç›klamaktan çekinmeyin. Özür dileyifliniz size olan sevgimi azaltmaz; tersine, beni size daha çok yaklaflt›r›r. Asl›nda ben sizleri oldu¤unuzdan daha iyi görüyorum. Bana kendinizi yan›lmaz ve eriflilmez göstermeye çabalamay›n. Yan›ld›¤›n›z› görünce üzüntüm büyük olur. Biliyorum, ara s›ra sizi üzüyor, belki de düfl k›r›kl›¤›na u¤rat›yorum. Bana verdikleriniz yan›nda benden istediklerinizin çok olmad›¤›n› da biliyorum. Yukar›da s›ralad›¤›m istekler size çok geldiyse birço¤undan vazgeçebilirim; yeter ki beni ben olarak sevece¤inize olan inanc›m sars›lmas›n. Benden "Örnek çocuk" olmam› istemezseniz, ben de sizden kusursuz anababa olman›z› beklemem. Sevecen ve anlay›fll› olman›z bana yeter. Sizin çocu¤unuz olarak do¤mak elimde de¤ildi. Ama seçme hakk›m olsayd›, sizden baflka kimsenin çocu¤u olmak istemezdim. Sevgiler, Çocu¤unuz… Kaynak: ATALAY YÖRÜKO⁄LU
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
63
MASALCI N‹NE
Merhaba de¤erli çocuklar›m: Masalc› Nine’niz size büyükbabas›ndan dinledi¤i harika bir masal anlatacak. Sevgili kuzucuklar›m: Bu sefer ki masal›m›z biraz farkl› bir masal. Masal›m›z bir ormanda ve hayvanlar aras›nda geçiyor çocuklar. Haydi! Gelin yan›ma yaklafl›n bakal›m. Hah flöyle! Haz›rs›n›z de¤il mi? masala bafll›yorum. Bir varm›fl, bir yokmufl, Allah’›n günü çokmufl: Evvel zaman içinde, kalbur saman içinde, develer tellal, iken pireler berber iken, ben babam›n befli¤ini t›ng›r m›ng›r sallar iken; Çok uzun y›llar önce ülkenin birinde, güzel mi güzel, rengârenk çiçekleri, türlü çeflit a¤açlar› olan bir orman varm›fl. Bu ormanda bütün hayvanlar bar›fl içinde yaflay›p gidiyormufl. Ormanda büyük bir a¤ac›n kovu¤unda yaflayan flirin ve sevimli bir de sincap ailesi varm›fl. Can kuzular›m: Sincap ailesinin tüm fertleri yaz boyunca s›cak demeden, tatil demeden çal›fl›p k›fl için haz›rl›k yapm›fl. Kimi hayvanlar ifllerini erkenden bitirmifl, bu güzel yaz mevsiminin tad›n› ç›kar›yormufl. Bir gün sincap ailesinden biri, depolar›na yabani f›st›k b›rakmak için girdi¤inde çok flafl›rm›fl. Çünkü biriktirdikleri erzakta gözle görülür bir azalma varm›fl. Bu durumu gören genç sincap, hemen koflup haber vermifl. Sincap ailesi solu¤u zahire depolar›nda alm›fl. Evet, gerçekten zahirelerinde bir azalma varm›fl. Üstelik Ormanda ilk defa böyle bir fley yaflan›yormufl. Baba sincap ailesini etraf›na toplam›fl. Onlara sakin ve so¤ukkanl› olmalar›n› tembihlemifl. Elbette bu ifli kimin yapt›¤› er geç ortaya ç›kacakm›fl. Kuzucuklar›m: Tüm orman› bir telafl sarm›fl. Çünkü bu gün sincaplar›n erzak›n›, zahiresini çalan, yar›n da baflka birisinin yuvas›n› soyabilirmifl. Tüm orman sakinleri el birli¤iyle sincaplar›n çal›nan k›fll›k zahiresini tedarik etmifller. Ayr›ca ne olur ne olmaz diye de köstebe¤i oraya nöbetçi olarak b›rakm›fllar. Her ihtimale karfl› kargalar›n baflkan› da adamlar›na emir vermifl. Orman› dört gözle havadan kolaçan etsinler diye. Canlar›m: Bu arada Kral Aslan›n kula¤›na kadar gitmifl bu h›rs›zl›k olay›. Aslan hemen emirler ya¤d›rm›fl. Huzurun-
da bir toplant› olsun diye. Çocuklar: Nitekim bu toplant› çabucak tertiplenmifl. Orman sakinleri bu konuyu konufla dursun, kargalardan biri izin isteyip toplant›ya kat›lm›fl. Kuzucuklar›m; Me¤er bu gelen karga ormanda tuhaf bir canl›y› görmüfl. Bunu haber vermek için alelacele bu toplant›ya gelmifl. Gördü¤ü canl› biraz kertenkeleye benziyormufl. Ama bir fark› varm›fl bu kertenkelenin. O da kendi rengini bulundu¤u yerin rengine uygun olarak de¤ifltirebilmesiymifl. Karga zaten ilk bafllarda gördüklerine bir türlü inanamam›fl. Bütün gün boyunca bu garip kertenkeleyi gözetleyip durmufl. Gördüklerine emin olunca hemencecik solu¤u toplant›da alm›fl. Toplant›daki pek çok hayvan bunun ne tür bir hayvan oldu¤unu anlayamam›fl. Baykufl sözü alm›fl. Orada haz›r bulunanlara bu olsa olsa bukalemun’dur demifl. Bukalemunun korkulacak bir hayvan olmad›¤›n›, kendileri gibi bir canl› oldu¤unu, bir çeflit kertenkele oldu¤unu aç›klam›fl. Sonra orada haz›r bulunanlar bukalemunla tan›flma karar› alm›fllar. Sevgili kuzu canlar›m: Hep birlikte bukalemunun oldu¤u a¤ac›n yan›na gitmifller. Baykufl k›saca kendini tan›tm›fl. Ard›ndan da olanlar› h›rs›zl›ktan bafllayarak anlatm›fl. Bukalemun kendini tan›tt›ktan sonra, yaflad›¤› a¤ac›n kovu¤unda yafll› ve oldukça hasta bir sincap oldu¤unu söylemifl. Sincaba bakmak için ormanda yiyecek arad›¤›n› da eklemifl. Tabii bu s›rada da bir zahire deposu buldu¤unu, depodan yafll› sincaba yiyecek getirdi¤ini de söylemeyi ihmal etmemifl. Çocuklar; Birden her fley aç›kl›¤a kavuflmufl. Sincap ailesi konuflulanlar› duyunca çok mutlu olmufl. Bukalemun da haber vermeden ald›¤› için özür dilemifl. Yafll› sincaba baflta sincap ailesi olmak tüm orman sakinleri sahip ç›km›fl. K›sa zamanda yafll› sincap sa¤l›¤›na kavuflmufl. Herkes yafll› sincab›n yiyecek ihtiyac›n› s›rayla karfl›l›yormufl. Bu küçük olaydan sonra ormana tekrar mutluluk ver huzur gelmifl. Sevgili kuzu canlar›m: Gökten rengârenk elmalar düflmüfl. Bir k›sm› anlatana, bir k›sm› dinleyenlere, bir k›sm› da okuyuculara pay edilmifl. Bu masalda burada bitmifl. Yeni bir masalda görüflmek üzere Allah'a emanet olun.
Bukalemun ve yafll› sincap
64
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
65
YAZAN VE RES‹MLEYEN: YAfiAR FIRAT
tarih Bursa’n›n Kestel ilçesine ba¤l› Saitabat Köyü, flelalesiyle oldu¤u kadar, kad›nlar›n›n kurdu¤u Türkiye’nin ilk köy kad›n derne¤i ile ünlü. Köylerine ve köy halk›na faydal› olabilmek amac›yla el ele veren han›mlar, dernekleri bünyesinde ifllettikleri lokallerinde adeta ar› gibi çal›fl›yorlar. Güler yüzlü Saitabatl› kad›nlar›n iflletti¤i otantik atmosfere sahip flelale mevkiindeki lokalde, hem lezzetli ev yap›m› ürünleri yiyebilir, hem de flehrin gürültüsü ve karmafl›kl›¤›ndan uzak do¤ayla baflbafla özel bir gün geçirebilirsiniz. Mekan, son derece zevkli ve özenli dekore edilmifl. Konsepte ahflap bir hava hakim. Bembeyaz kanaviçeli örtülerle süslü yast›klar, el dokumas› hal›lar, orijinal avizeler, ifllemeli perdeler göz kamaflt›r›yor. Giriflteki stantta yer alan kendilerinin yapt›¤›, tamamen do¤al domates ve biber salçalar›, eriflte, turflu, reçel gibi ürünler oldukça makul fiyata sat›l›yor. Türkiye çap›nda bir ilke imza atan ve sa¤lad›¤› baflar›yla ülke çap›nda birçok köye örnek ve Avrupa’da belgesel konusu olan Saitabat Köyü Kad›nlar› Kalk›nd›rma ve Koruma Derne¤i’nin Baflkan› Sermin Cakal›o¤lu ile çal›flmalar›na iliflkin sohbet ettik… n Bu organizasyonun temeli ne zaman ve nas›l at›ld›? Derne¤imiz 2002 y›l›nda kuruldu. Bizim amac›m›z, köyümüze ve burada yaflayanlara faydal› olabilmek. Ben Bursa’da do¤dum büyüdüm ama, annemin, babam›n do¤du¤u köy buras›. Tarihi evleriyle ünlü Cumal›k›z›k’› gördükten sonra, bizim de havas›yla, suyuyla, yeflilli¤iyle bu kadar güzel bir do¤aya sahip turistik bir köyümüz oldu¤unu düflünüp, halk›m›za faydal› olabilmek, hem de misafirlere güzel hiz-
66
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
Türkiye’nin “ilk” köy kad›n derne¤inin örnek baflar›s›
Han›meli Tesisleri Türkiye çap›nda bir ilke imza atan ve sa¤lad›¤› baflar›yla ülke çap›nda birçok köye örnek ve Avrupa’da belgesel konusu olan Saitabat Köyü Kad›nlar› Kalk›nd›rma ve Koruma Derne¤i gösterilen ilgiden çok memnun. Dernek Baflkan› Sermin Cakal›o¤lu, “Ürünlerimizle hem derne¤imize ve köyümüze maddi kaynak yarat›yoruz, hem de ziyaretçilerimizi memnun ediyoruz” diyor...
met sunabilmek istedim. Bayanlar›m›z› bir araya toplayarak, sosyal dayan›flma içinde bulunup, kendilerine olan özgüvenlerini kazand›rmak amac›yla bu derne¤i kurduk. Baflkan yard›mc›m›z Fikriye ablam›z, hep ‘fiermin gel bir fleyler yapal›m’ derdi. Köyde bir kooperatif var, bayanlar› üye yapm›yorlar, neden biz olam›yoruz derken, kendi ayaklar›m›z üzerinde
durmay› biliyoruz, farkl› bir fley yapal›m dedik. Üyelerimizin say›s› giderek art›yor. 9 kifliyle kurdu¤umuz derne¤imizin bugün 78 üyesi var. Yönetimde 20 kifliyiz. n Mekân›n detaylar›ndan bahseder misiniz? Türkiye’nin birçok turistik yerine gittik. Safranbolu, Kastamonu, fiirince gibi… Bu gezilerde çok hofluma giden otantik atmosfer vard›. Tam
bir köy ortam› olsun istedim. Art›k tarihimize sahip ç›kma, geçmiflimize dönüfl var. Köyümüzün evleri, anneannelerimizin, babaanelerimizin evleri böyleydi, bunu yans›tal›m istedim. Tam bir ev ortam›. Gelen misafirlerimiz de kendisini evinde gibi hissediyor, kalk›p çay›n› falan kendileri koyuyor. Önce gelir sa¤lamak için stantlar›, dükkânlar› yapt›k. Ufak bir gözle-
me evimiz var, orada bafllad›k bu ifle. Oldukça tutuldu. Daha çok bayanlar›m›z gruplar geliyor, günlerini burada yap›yorlar. n Mönünüzde neler var? Gözleme var. Ana olarak gözleme evi olarak geçiyor, ama bizim yöresel yeme¤imiz silorumuz var. Ev makarnas›, tarhanam›z çok güzel. Kahvalt›da reçel, salça hep kendi yapt›¤›m›z ürünler. D›-
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
67
tarih flardan hiçbir fley alm›yoruz. Cevizli lokumumuz çok güzel. n Hangi saatlerde hizmet veriyor mekan? Sabah 08:30’da aç›l›yor. Saat 09:00’da kahvalt› servisi bafll›yor. n Siparifl üzerine de çal›fl›yor musunuz? Cevizli lokumumuz çok güzel. Biliyorsunuz Bursa’n›n k›na geceleri meflhurdur, baz› dü¤ünlere siparifl al›yoruz. K›na geceleri için cevizli lokumlar› çok güzel süsleyerek ambalajl› sunuyoruz. Bayram baklavalar› yap›yoruz. Eriflte, salça, tarhanalar›m›z› sat›fla da sunuyoruz. n Ne gibi katk›lar, art›lar sa¤lad›n›z? Bu derne¤i kurmam›zdaki amaç, öncelikle bayanlar› bir araya toplayarak sosyal dayan›flma ve kendilerine olan özgüvenlerini kazand›rmakt›. Elde etti¤imiz gelirleri, ihtiyac› olanlara yönelik de¤erlendiriyoruz. Köyde mesela evlenme ça¤›na gelen genç k›zlar›m›za, ihtiyac› olanlara ne eksi¤i var soruyoruz, bize bir liste yap›p veriyorlar, biz de temin ediyoruz. Kimisini belki hay›rsever vatandafllardan temin ediyoruz, kimisini biz dernek olarak karfl›l›yoruz. Ramazanda erzak yard›mlar› yapt›k. Derne¤imiz, yard›m amaçl› kuruldu. n Erkekler ne diyor bu duruma? Bafltan pek ciddiye de al›nmad›k aç›kças›. ‹lk kurucular›n eflleri ciddiye ald› da izin verdiler, ama etraftan baz› muhalefet olanlar oldu. Ama onlar da gördüler ki, çok güzel ifller yap›l›yor, flimdi takdir ediyorlar ve bize destek oluyorlar. ‘Her baflar›l› erke¤in arkas›nda bir bayan oldu¤u gibi, her baflar›l› kad›n›n arkas›nda da bir erkek var’ diyoruz. Erkeklerimiz bu kadar f›rsat tan›masalar da biz de bunu yapamazd›k. n Konaklama tesisi düflünüyor musunuz? Pansiyon tarz› bir yer yapaca¤›z inflallah, çok soran ve isteyen var.
68
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
Köyün tarihçesi Kestel’e ba¤l› Saitabat köyünün hikayesi, 93 Harbi sonras› Osmanl›-Rus savafl›n›n ard›ndan köyleri Ruslar taraf›ndan iflgal edilen Artvin'in Yusufeli ilçesi ve Artvin merkeze ba¤l› birkaç köyünden gelen bir grup muhacirin, dönemin Bursa Valisi Ahmet Vefik Pafla taraf›ndan Arabayata¤› mevkiine yerlefltirilmesi ile bafllar. Göçmenler, Arabayata¤›'n›n o dönemde batakl›k ve sivrisinek kaynayan bir yer olmas› nedeniyle orada tar›m yapamaz, rahat edemez. Bunun üzerine yer aramaya ç›karlar ve köyün bugünkü yerini Derek›z›k Köyü'nden sat›n alarak köylerini kurarlar. Buras› tam 130 y›ll›k bir Gürcü yerleflimi. Köy; flelalesi, kanyonu, orman›, çile¤i, kiraz›, ahududusuyla özellikle günübirlik gezilerden keyif alanlar için çok güzel bir alternatif. Köy, flehrin gürültüsünden ve kalabal›¤›ndan bir nebze olsun s›yr›lmak isteyenler için birebir. Yerli ve yabanc› turistler çoktan keflfetmifller.
Geleneksel lezzet: Silor Gürcü mant›s› da deniyor. Yufka, saç üzerinde piflirilerek, s›k›ca rulo fleklinde sar›l›p, 2-3 cm eninde do¤ran›p tepsilere dizilerek f›r›nda kurutuluyor. Tepsiden ç›kar›l›p saklan›yor. Piflirilmek istendi¤inde, tekrar tepsiye ama gevflekçe dizilerek ›slat›l›p üzerine bolca yo¤urt konuyor. F›r›nda bir miktar piflirildikten sonra üzerine tereya¤› gezdirilerek servis yap›l›yor.
otomobil
Peugeot modellerinin vazgeçilmez adresi: Mepa 1996 y›l›ndan bu yana, Sat›fl ve Sat›fl Sonras› hizmetlerde Peugeot Marka temsilcili¤ini baflar›yla sürdüren Mepa Otomotiv, ‹kitelli, Avc›lar ve Halkal› Plazalar› ile, ‹stanbul Avrupa yakas›n›n büyük bölümüne hizmet veriyor. Firman›n, ‹stanbul da öncelikli tercih edilen Peugeot Bayiileri aras›nda ilk s›ralarda olma formülünü ve baflar› s›rr›n› Mepa Otomotiv Genel Müdürü Aysun Özülkü anlatt›; “Peugeot 200 y›ll›k geçmifli olan bir marka. 200 y›l baflar›yla ayakta kalmak bir çok olumlu unsuru içeriyor. Arkan›zda bu gücü hissetti¤iniz zaman her fley mükemmel ve daha kolay oluyor. Marka vizyonumuza profesyonel kadro ve hümanizme dayal› bir hizmet anlay›fl› da eklenince baflar› kendili¤inden ortaya ç›k›yor. Ayr›ca, yenili¤e aç›k olmak,döneme ayak uydurmak, ifle hakim olmak, iyi bir alt yap›, kurumsall›k, rekabet anlay›fl›, disiplin, piyasay› ve rakipleri takip etmek baflar›n›n temellerini oluflturuyor. “ “Perakende sektöründe, baflar› ve kazanc›n s›rr› güven ve farkl›l›k yaratmakt›r. Rakiplerden daha farkl› fleyler yaparsan›z tercih edilirisiniz. Öyle yarat›c› olmal›s›n›z ki yapt›klar›n›z müflterilerin ilgisini çekmeye devam etsin, hatta onlar›n beklentilerinin ötesine geçsin. Alaca¤›n›z kararlarla rakiplerinizden bir ad›m önde olman›z gerekiyor. Ancak, ad›mlar›n›z› kararl›l›kla atman›z gerekir ki herhangi bir hata yada tart›flmaya mahal olmas›n. Bu do¤rultuda her gün kendinize tercih edilmek ve önde olabilmek için nas›l ilerleyebilirim sorusunu sorarsan›z, farkl›l›k yaratmakta daimi olabilirsiniz… Ayr›ca, tercihte di¤er önemli unsur, müflterilerin kendileri ve araçlar›n›n güvende olduklar›n› hissetmeleridir...“ “2009 y›l›nda 2008 y›l›na göre araç sat›fl›nda %37.8 lik art›fl elde edilerek geçen y›l iki s›ra birden atlayarak toplam pazarda 8.s›radan 6.s›raya, hafif ticari pazarda ise 3.s›raya yükselip baflar›l› ve istikrarl› bir grafik sergiledik. 2010 y›l› son 3 ay›nda Peugeot nun hedefi 15.000 adet araç sat›fl›. Mepa olarak bizim hedefimiz bu adedin %7 sine sahip olmak… Yeni modellerin gelifli ve mevcut modellerin tercihi ile 2010 y›l›nda
da olumlu grafik artarak devam edecek.” “Markan›n, yeni aslan logosunu ve ayn› zamanda ad›nda s›f›r kullan›lmayan ilk modeli RCZ. Peugeot nun tüm modelleri gibi, bu model de spor otomobil kategorisinde yeni bir 盤›r açacak… Eylül ay›nda lansman› yap›larak sat›fla ç›kan araç, Türkiye’ye 156 ve 200 beygir gücünde 1.6 litrelik 2 farkl› benzinli motor seçene¤i ile sunuluyor. Özgün stili ve teknik özellikleriyle dikkat çeken RCZ, 2009 y›l› 25. Uluslararas› Otomobil Fuar›nda en gü-
zel araç ödülü ve 2010 y›l› Reddot Design award ödüllerine lay›k görüldü. Türkiye ye gelmeden ön siparifl alarak 40 adet sat›ld›. Y›l sonuna kadar 400 sat›fl hedefi tafl›yor.”
“Peugeot ürün gam›, çeflitlili¤i ve yeni modellerin vazgeçilmezli¤inde de iddial›. Herkesin talebine cevap verebilen ve her kesime hitap eden çeflitlilikte alternatifler sunuyor. Yüzeysel olarak de¤inecek olursak; Binek gruplarda,107, 206+, 207-207SW, 308, tüm modellerde çekici tasar›m ve sportif hatlar›n yan›nda iddial› bir konfor ve yak›t ekonomisi söz konusu. Yeni modellerimiz olan 3008 Yeni SUV segmentine hitap eden yüksek binek grubunda iddial› bir model-5008 genifl ve kalabal›k aileler için 7 yolcu tafl›ma kapasitesinde.. 4X4 segmentinde 4007 ile estetik ve s›n›rlar› zorlayan bir çizgi yakalad›.. Spor araç ve h›z tutkunlar› için;207 CC, 207RC, 308CC, RCZ modelleri. Ticari Gruplar; Bipper, Partner, Boxer modelleriyle binek araç konforunda alternatifler sunulmaktad›r…” “Peugeot sat›fl sonras›nda servis a¤›n› en yayg›n flekilde kurmufl bir distribütördür. Müflteri memnuniyetini daima ön planda tutmaktad›r. Bizlerde Mepa olarak tamamen servislerimizde modern fiziksel alanlar,son teknoloji ekipmanlar, profesyonel e¤itimli çal›flanlarla hizmet vermekteyiz. Tüm servislerimizde orijinal yedek parça kullan›lmaktad›r. Servislerimizde müflteri karfl›lama kalitesi beklentilerin karfl›lanmas›nda gösterilen esneklik flikayetlerin dinlenmesi, aç›klay›c› bilgi, müflteriye geri dönüflün sürati müflteri sadakatini devaml› k›l›yor. Her ay düzenli olarak yap›lan anketler ve telefon aramalar›yla y›lda 25.000 servis müflterisinin görüflleri al›n›yor ve bu sonuçlara göre eylem planlar› haz›rlan›yor. Sadece satt›¤›m›z ürünlerle müflteri gözünde bir yer edinilemeyece¤ini as›l fark›n sat›fl sonras›nda yapt›¤›m›z hizmetlerden geçti¤ini biliyoruz. Müflteri kazanman›n çok zor, kaybetmenin ise ne kadar kolay oldu¤unun fark›nday›z. Sat›fl sonras› hizmet denilince eskiden garanti ve yedek parça olarak kabul edilirken flimdi ilave olarak müflteri ile firma ars›ndaki iliflkinin süreklili¤i ve marka ba¤›ml›l›¤› olarak alg›lanmaya baflland›.”
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
69
tarih
Uluumay Müzesi’nde eserler konufluyor
Çerkez fiflekleri Gelenek, göreneklerinden kolay kolay uzaklaflmayan bir milletiz. Japonlar’›n geleneksel yaflam›ndan bahsederler ama dünyada gelenek ve göreneklerini en iyi bizler koruyoruz...
70
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
Çerkez, Gürcü ve Da¤›stan k›yafetlerinin Çerkezka denilen üste giydikleri uzun cepkenlerinin gö¤üsleri üzerinde sa¤da ve solda yuvalar içine yerlefltirilmifl bafllar› savatl› gümüfl fifleklikler zannederdik. Ancak yap›l›fl ve kullan›l›fl amaçlar›n›n çok farkl› oldu¤unu yapt›¤›m araflt›rmalarla tespit ettik. Kafkas halklar›, Ruslar›n emperyalist emellerine karfl› as›rlarca savaflmak zorunda kald›lar. Yöre erkeklerinin yaflam›n›n büyük k›sm› bu savafllar dolay›s›yla evlerinden uzak arazide geçiyordu. Kafkas halklar› özellikle Çerkezler ve Adigeler, arazide g›da ihtiyaçlar›n› karfl›lamak için pratik bir çözüm bulmufllard›. Eti, kemi¤iyle beraber kurutur sonra iyice döverek toz haline getirirler, bu et kemik tozunu bal ve çiçek tozu (polen) ile kar›flt›rarak fifleklerinin içine doldururlard›. ‹ki günde bir, bir fiflekli¤in içindeki g›da hülasas›n› yedikleri arazide yaflamlar›n› devam ettirme flans› bulurlard›. Zamanla fifleklerin, baz› hallerde at›ml›k tüfek malzemesinin konuldu¤u gerçek fifleklik olarak da kullan›ld›¤› olmufltur.
EFE OLYALARI Oyal› bir efe "kabala¤›" (bafll›¤›) elinize geçerse, fesinin etraf›na sar›lm›fl oyalar›n çeflidini bir say›n. Bafll›k e¤er orijinal ise üzerinde dört çeflit oya göreceksiniz. Bu oyalar efenin annesi, kay›nvalidesi, efli ve k›zkardefli veya k›z› taraf›n-
dan yap›l›r, fes üzerine dikilirdi. Efe de da¤da, bay›rda sürdürdü¤ü zorlu yaflam› esnas›nda yak›nlar›n›n sevgisini bafl›nda tafl›m›fl olurdu.
YÖRÜK ÇEVRES‹ Gelenek, göreneklerinden kolay beri uzaklaflmayan bir milletiz. Japonlar›n geleneksel yaflam›ndan bahsederler ama dünyada gelenek göreneklerini en iyi biz koruyoruz. K›z evinde niflan yap›ld›ktan sonra o¤lan evinin k›za ve yak›nlar›na getirdi¤i hediyelere karfl›l›k, k›z evi de o¤lan evine damat ve yak›nlar›na muhtelif hediyeler götürür. Bu adet hala en zengin ve sosyetik ailelerde de devam eder. Bilecik-Sö¤üt ve havalisinde o¤lan evine götürülen hediyeler bir meydan sinisi üzerine yerlefltirilir. Üzerine de k›z›n tel k›rma ve ipek ipliklerle sevgisini iflledi¤i çevre örtülür. Bu sevgiyle ifllenmifl çevreyi damat dü¤ünden sonra boynuna sarar, befl alt› ay süreyle öyle gezerdi. Civar köyler ve kasabadaki bekar k›zlar da delikanl›n›n evlenmifl oldu¤unu ö¤renirlerdi.
F‹fiEKL‹ BURSA KEMER‹ Gümüfl kemeri meydana getiren parçalar, fifle¤e benzedi¤i için bu ad› alm›flt›r. Bursa'da baz› ailelerde ve ova köylerinde ise hemen her ailede bulunan bu kemerler eski Midyat telkari ifli olup, bir baklas› gümüflün orijinal renginde, bir baklas› da alt›n yald›zl› olarak de-
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
71
tarih
Oturup dilber-i rana arada ten ten çak›yor. Ol zama mest-i nigah› nice bin can yak›yor. Sürünüp çeflm-i siyah› ne de bayg›n bayg›n bak›yor. Ol zaman mest-i nigah› ne can yak›yor. HHH Her dem dil-i meftun ile aflk›m olacakt›r. Dünyada benim son nefesim ah olacakt›r. Mahflerde dahi sevdice¤im vah olacakt›r. Aflk›n ne demek oldu¤unu anlayacakt›r.
vam eder. Toka ve kemeri meydana getiren parçalar üç güllü ise, de¤me gelinin keyfine. Gelin baba evinden ç›karken, babas› taraf›ndan ''eline, beline, diline sahip ol'' nasihati ile beline tak›l›r. Bu kemer adeta bir soy ke-
72
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
meri gibidir. Nesilden nesile intikal eder.
BEKÇ‹ SOPASI (ASASI) Orta yafl›n üzerindeki vatandafllar›m›z hat›rlar. Her mahallede sabaha kadar görev yapan mahalle bekçileri vard›. Birbirleriyle dü-
dük sesiyle haberleflirler. Bu sesleri duyan halk huzur içinde uyurdu. Mahalle sakinleri bekçilerini tan›rlar. Bayramlarda seyranlarda verdikleri bahflifllerle onlar› sevindirirdi. Onlar›n yerini bugün motorize devriyeler ald›. Osmanl›'n›n son dö-
nemlerinde kal›n ve süslü asalarla gezerler, hele bir de afl›k olduysa asas›n›n etraf›n› fliirle donat›rlard›. Müzemizde bulunan bir bekçi asas›n›n üzeri görev yapt›¤› mahalledeki bir genç k›za afl›k olan bekçinin hislerini ifade eden fliirle donat›lm›fl.
sinema&tiyatro sinama&tiyatro
NEW YORK’TA 5 M‹NARE KÜNYE
Yönetmen Mahsun K›rm›z›gül Senaryo Mahsun K›rm›z›gül Yap›mc› Murat Tokat Oyuncular Mahsun K›rm›z›gül, Mustafa Sandal, Haluk Bilginer, Gina Gershon, Danny Glover, Robert Patrick, Justine Cotsonas, Engin
Altan Düzyatan, Scott William, Ryan Silverman, Zafer Ergin, Ali Sürmeli, Salih Kalyon, Murat Ünalm›fl, Hüseyin Avni Danyal, Eflref Kolçak, Suna Selen, Ali Güney, Yüksel Ar›c›, Mehmet Polat, Ümit Okur, Laine Rettmer, Bob Ari, James Chan
Mahsun K›rm›z›gül, y›llard›r hayalini kurdu¤u düflü gerçeklefltirmek için yola ç›kt›. Beyaz Melek ve Günefli Gördüm filmlerinin senarist ve yönetmeni olan Mahsun K›rm›z›gül, 2010 y›l›ndaki yeni ve üçüncü filmi New York'ta Befl Minare ile yine çok iddial› ve çok farkl› geliyor. 1 ay boyunca tekke ve cemaatleri gezen ve müslüman cemaatlerinin tüm zikirlerini izleyen K›rm›z›gül'ün çekti¤i zikir sahnesi sinema tarihinde bu güne kadar çekilen en güzel zikir sahnesi diye konufluluyor.
ÇILGIN HIRSIZ KÜNYE Tür: Animasyon Yönetmen: Pierre Coffin Senaryo: Ken Daurio Müzik: Hans Zimmer Yap›mc›: John Cohen Yap›m y›l›: 2010
76
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
Renk renk çiçeklerle çevrili, güleryüzlü komfluluk iliflkilerinin sürdü¤ü banliyöde, bu yaflant›y› bozacak bir s›r sakl›d›r. Banliyönün en bak›ms›z ve çirkin evinde yaflayan Gru, küçük köleleri ile birlikte dünyan›n kaderini de¤ifltirecek bir plan yapmaktad›r. Gru, dünyan›n uydusu Ay'› çalmaya karar vermifltir. Üç küçük yetim olan Margo, Edith ve Agnes, bu kötü kalpli adamla karfl›laflt›klar›nda ise, hiç kimsenin göremedi¤i bir ayr›nt›y› fark ederler: Gru onlar için potansiyel bir baba aday›d›r.
Çelik Manolyalar
n MUSTAFA AKADA
Paki ve sevgi çiçekleri
YÖNETEN: Mehmet ERGEN OYUNCULAR: Saadet Ifl›l Aksoy, fienay Gürler, Suzan Aksoy, Suna Keskin, Oya ‹nci, Asl›han Erguvan.
Çelik Manolyalar, bir kuaför salonunda, hayata direnen kad›nlar›n mücadelesini anlat›yor. Asl›nda çelik yüreklerle savafl›rken, manolya gibi solan bu kad›nlar d›fl görünüfllerinde hiçbirfleye ald›rm›yor gibi görünüp, süslenip, dü¤ün haz›rl›¤› yaparlarken, içlerin-
T‹YATRO YAZAN: Volkan M.SARIÖZ YÖNETEN: Volkan M.SARIÖZ OYUNCULAR: Berkay Atefl, Bilgesu Kasapo¤lu, Can Kulan, Çi¤dem Gündüz, Emre K›l›ço¤lu, Mehmet fieker, Melih Ener, Mert Asker, P›nar Akgüney, Reyhan Nur Çal›ko¤lu, Sevda Erginci, Tu¤çe Nur Bulduk
de hastal›k, ölüm, yaflam mücadelesi vermektedirler. Film olarak sinema tarihine geçen 'Çelik Manolyalar'da; Saadet Ifl›l Aksoy, fienay Gürler, Suzan Aksoy, Suna Keskin, Oya ‹nci, Asl›han Erguvan gibi Türk Tiyatrosu´nun önemli kad›n oyuncular› rol al›yor.
Hikâyemiz Paki’nin sevgi mahallesine gelmesiyle bafllar. Paki gelir gelmez sevgi mahallesinin bir parças› olur. Dertleflmek istediklerinde hemen Paki`ye giderler. Paki de onlarla konuflmaktan ve zaman geçirmekten çok mutlu olur. Tüm mahallenin birbirlerini seviyor ve birlikte bolca vakit geçiriyor olmas› zaman çalanlar›n dikkatini çeker ve sevgi mahallesinin yaflam› tehlikeye girer.
NENE HATUN
KÜNYE
Yönetmen Avni Kütüko¤lu Senaryo Avni Kütüko¤lu Yap›m y›l› 2010 Oyuncular Açelya Elmas, Bar›fl Koçak, Mehmet Esen, Betül fiahin, Serdar Gökhan, Murat Soydan, Y›lmaz Köksal, Nuri Alço, Levent Ülgen
Üniversite k›z kayak tak›m› 2011 K›fl Olimpiyatlar›'na haz›rl›k çal›flmalar›n› sürdürmektedir. ‹çlerinden bir vard›r ki bölgenin k›z› olmas› nedeni ile bu spora oldukça yatk›nd›r ve ondan çok fley beklenmektedir. Suna okuldaki baflar›s› ve kiflisel özellikleri ile de herkesin takdirini toplamaktad›r, fakat tam bu s›rada büyük bir talihsizlik yakas›na yap›fl›r, abisi ölümcül bir hastal›¤a yakalanm›flt›r ve hayattaki her fley altüst olmufltur. Hocas› bu problemin üstesinden gelmesi için Suna'ya Nene Hatun'u örnek gösterir. En umutsuz durumda bile mücadeleye daha azimli flekilde devam etmenin hayata tutunmak ve baflar›ya ulaflmak için en do¤ru yol oldu¤unu anlat›r. KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
77
internet çç
www.kadinpenceresi.com
Kad›nlar için özel Son y›llarda alternatif t›bla ilgili internet siteleri hayli ço¤ald›. www.kadinpenceresi.com sadece alternatif t›bla ilgili bilgiler sunmuyor. Pek çok önemli kifliden görüfller, köfle yaz›lar› sunuyor. Ayr›ca her kad›n›n bilmesi gereken pratik konular› gözler önüne seriyor. Evde, kolayl›kla haz›rlanabilecek sa¤l›kl› ürünler konusunda bilgiler veriyor. Aile, diyet, evlilik, güzellik, kitap, fliir gibi konularda ziyaretçilerine genifl bir yelpazede hizmet sunuyor. Bofl vakitlerinizi de¤erlendirebilece¤iniz bir internet adresi...
www.teknolojivebilim.com
Teknolojiden uzak kalma... Türkiye’de geçmiflte en az yat›r›m yap›lan alanlardan biri de bilim ve teknoloji olsa gerek. Son y›llarda bu konulardaki çal›flmalara önemli destekler veriliyor. Bu da bilem ve teknolojiye olan ilgiyi h›zla art›r›yor. Dünya ve Türkiye’deki son teknolojik geliflmeleri yak›ndan takip edebilece¤iniz bir site www.teknolojivebilim.com. Göze hofl gelen, kolay eriflilebilen tasar›m› ile dikkat çeken sitede, merak etti¤iniz pek çok konu ile ilgili son geliflmeleri bulup, inceleyebilirsiniz.
78
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
www.gittigidiyor.com
En kolay al›flverifl ‹nternetten al›flverifl art›k kaç›n›lmaz oldu. Her fley al›n›yor, sat›l›yor. Bu konuda en önemli internet sitesi de flüphesiz www.gittigidiyor.com. Site sadece teknolojik ürünleri pazarlam›yor. Antikadan, arabaya, oyuncaktan, kitaba kadar her fleyi sat›fla sunuyor. En büyük özelli¤i de en cazip fiyat› verenin, ürüne sahip olmas›. E¤er, bir fleye ihtiyac›n›z varsa, almadan önce gittigidiyor.com’a bir bak›p, ondan sonra alman›zda fayda var. Siteye öncelikle ücretsiz üye olman›z gerekiyor.
www.zaman.com.tr
‹nternetin ilk Türk gazetesi Zaman gazetesi, kendini bu bafll›kla ifade ediyor. H›zl› güvenilir haberlere ulaflmak için www.zaman.com.tr’ye girmeniz yeterli. Güncel haberler, en güzel yorumlar, haberlerle ilgili en özel foto¤raflar, Zaman Gazetesi’nin, gazetede oldu¤u gibi ayn› baflar›yla hizmete sundu¤u internet sitesinde karfl›n›zda. Site hem çok sade, hem de çok kolay ulafl›labilir flekilde tasarlanm›fl. Bir çok ünlü yazar›n keyifli yaz›lar›n› yine bu adreste kolayl›kla okuyabiliyorsunuz.
teknoloji Dünyan›n en yüksek asansörü
Madeni para kal›nl›¤›nda USB ABD’de ayakkab› üreticisi ile teknoloji flirketi, Alzheimer hastalar› için özel bir ürün gelifltiriyor. GPS cihazl› ayakkab›lar, kaybolan yafll› hastalar›n aileleri taraf›ndan bulunmalar›n› sa¤layacak. "Google Map" sitesiyle etkileflime geçen sistem, di¤er aile üyelerini cep telefonu mesaj›yla uyaracak. Ürün, önce ABD’de piyasaya sürülecek. Evetse Bailong Asansörü 326 metre yüksekli¤indeki camdan asansör Çin’in Zhangjiajie yöresindeki en yüksek yamaçlar›ndan birine t›rman›yor. Üçte birlik bölümü kaya içerisinde ilerlerken geri kalan› kayan›n d›fl›nda muhteflem bir manzara sunuyor. Bu asansör dünyan›n en a¤›r ve en yüksek asansörü.
Edison’a rakip Türk Amerikan General Electric fiirket’inin ayd›nlatma teknolojileri konusundaki ekibinin bafl›nda bulunan Türk mühendis Mehmet Ar›k, ampulü tarihe gömecek bulufllar› “LED ampulü” ilk kez dünya medyas›na gösterdi. Minik LED ampullerin yanyana konulmas› sonras›nda 100 Watt’l›k ampullere eflde¤er ›fl›k verebilen bir yeni nesil ayd›nlatma cihaz› ürettiklerini belirten Ar›k, “Bu teknoloji sayesinde elektrik faturalar› büyük ölçüde azalacak ve 2011 y›l›ndan itibaren baflta
Amerika olmak üzere tüm dünyadaki evlerin ayd›nlat›lmas›nda bu teknoloji kullan›lmaya bafllanacak” diye konufltu. LED teknolojisi, ›fl›¤›n yan›s›ra büyük ölçüde ›s› da üreten bir sistem oldu¤u için bu özel LED ampuller ayn› zamanda bir so¤utma sistemini de içinde bar›nd›r›yor. Gelece¤in teknolojisi olarak lanse edilen bu yeni ampullerin tek dezavantaj› ise fiyatlar›. 20 y›l ömürlü ve düflük elektrik kullan›ml› bir LED ampul, 40-50 dolar civar›ndaki bir fiyatla sat›fla sunulacak.
Verbatim Mikro USB sürücülerinde yüksek kapasiteli ve canl› renklerden oluflan ikinci nesil serisini piyasaya sürdü. Küçücük sürücüler yaklafl›k 1 bir liral›k madeni para kal›nl›¤›nda. Mikro USB sürücüler sa¤lam kapal› kasas› içinde elektronik bileflenlerin entege edildi¤i (S‹P) Syestem-in-Package (Birden çok tümleflik devrenin bir sistem alt›nda birlefltirilmesi) teknolojisi kullan›larak üretildi. Bu sürücüler kullan›lan SIP sistem ve s›k›flt›r›lm›fl kasas› sayesinde toz, su ve statik boflalmaya karfl› dayan›kl› olmas› nedeniyle günümüz piyasas›nda mevcut olan en emniyetli ve en küçük USB sürücü özeli¤ine sahip.
Suya dayan›kl› kamera Toshiba, yeni Camelio BW10 kamera modelini sat›fla sundu. Suya ve hava flartlar›na dayan›kl› Full HD sportcam kar, ya¤mur ve toz tan›m›yor. Camelio BW10, aktif ve sportif yaflayanlar, hem de bir kamerada yüksek teknoloji ve dayan›kl›l›k arayan aileler için tasarland›. ‹ki metreye kadar suya dayan›kl› olan cihaz, yo¤un ya¤mur, kar veya ya¤mur ormanlar›, seralar gibi yo¤un nem olan ortamlarda su alt›nda çal›flabiliyor. Kameray› mekanik floklardan, tozdan ve kumdan koruyan lastik d›fl yüzeyi sayesinde, Camelio BW10 plajda ya da çölde mükemmel bir seyahat arkadafl›. Yaln›zca 22mmx55mmx107mm ölçüleri ve 114 gr a¤›rl›¤›yla kolay tafl›nabilen Camelio BW10, gerekti¤i anda hemen cepten ç›kar›p video kaydetmenin rahatl›¤›n› yaflat›yor.
KÜÇÜKÇEKMECE’DE HAYAT
79
bulmaca
BULMACAYI DO⁄RU DOLDURUP GÖNDEREN ‹LK 3 K‹fi‹YE LOTTO’DAN T‹fiÖRT
ADRES: Küçükçekmece Belediyesi Kartaltepe Mahallesi E-5 üzeri Sefaköy / ‹stanbul