De-escalerende verbale ABCD interventies Interventies voor professional AFLEIDINGSTECHNIEK Doel: afleiden / aandacht verleggen
Ander onderwerp inbrengen Aanbieden van een time out Alternatief of activiteit aanbieden Appèl doen op coping Humor (kan spanning breken) Kopje koffie (‘bakkie troost’) Fysiek contact maken /houding veranderen Ga ‘in fantasie’: wat zou jij doen als.. Actie om persoon op verkeerde been te zetten (bv ineens iets onverwachts doen)
BUIGTECHNIEK Doel: ontladen / erkennen en gedachten ordenen
Benoem emotie / wat je concreet ziet Beweegreden navragen (Wie, Wat, Waar, Wanneer en Hoe) Begrip tonen d.m.v. samenvatten op inhoud en op gevoel
Belangrijk: LSD (luisteren, samenvatten, doorvragen)/ ‘Ja-tjes vangen’ = stoom afblazen, ballonnetje leeg laten lopen / papagaaien / Voorkom oplossen of invullen!
CONFRONTATIETECHNIEK Doel: begrenzen
DOELBEWUST NEGEREN Doel: boosheid en agressief gedrag dooft vanzelf
Naam noemen OF Ho stop Concrete gedrag Niet → STOP/OPHOUDEN ‘ik-vorm’ Wel → gewenste gedrag
↓ Is onderliggende emotie frustratieagressie? Bv geëmotioneerd uitschelden? ↓ Schakel naar B-techniek
↓ Berekenend? Instrumenteel? Bv manipuleren
Ruimte geven/ afwachten /in de gaten houden Alle andere interventies werken escalerend / brengen je in een negatieve vicieuze cirkel Agressor is soms niet meer verbaal beïnvloedbaar Eigen veiligheid
↓ Schakel naar Consequentie schetsen
Bij aanhoudend grensoverschrijdend gedrag: Consequentie schetsen: òf... òf ... Bv: “òf ik stop het gesprek òf u stopt met schreeuwen. Aan u de keuze.” Consequentie benoemen/stellen: Bv: “ ik vat uw gedrag op als dreigen / intimidatie. Ik stop hierbij het gesprek en ga nu weg. Ik neem op een ander moment contact met u op “
Houding non verbaal : Neutraal / assertief / Afstand / oogcontact
Schakel afhankelijk van de situatie – cliënt – doelstelling en veiligheid tussen de interventies.
Verbaal/fysiek agressief ABCD gedrag / Emotie boos 4 soorten agressief gedrag Emotie Boos Opbouw van emotie boos ↓ Balen /Ongenoegen ↓ Frustratie (Geïrriteerd / Geagiteerd)/Boos ↓ Woede (Kwaad / Woedend / Woest)
Kenmerken: Echte onvervalste emotie De emmer loopt over Afnemende controle /-controle kwijt Vernauwend en verward denken Niet in verhouding Soms onverwacht en onvoorspelbaar Lichaamstaal en intonatie: bewegingsonrust, toename spierspanning, grote ogen, kloppende halsslagader, rode vlekken in het gezicht, zweten, stemvolume ↑, met consumptie spreken
Verbaal A-gedrag Ik gericht / jullie en situatie gericht karakter A gedrag: Protesteren Kritiek op regels-beleid-organisatie Ongericht schelden Vloeken en krachttermen gebruiken Jullie gericht verwijten Kreten uiten
Gebruik de B-techniek of A-techniek
Verbaal B en C gedrag Jij –gericht karakter met lage en hoge impact B-gedrag C-gedrag Manipuleren Beledigen Dreigen in houding en Commanderen gebaar Eisen Dreigen met geweld Dwingen Bedreigen Kleineren Intimideren Beledigen Seksueel intimideren Negeren Pesten Gericht Chanteren uitschelden Gijzelen Eisen stellen Stalken Diskwalificeren Ondermijnen Vernederen Minachten Omkopen Claimen Gebruik met name de C-technieken
Fysiek D- gedrag Jij gericht / ik gericht / ongericht-op materialen gericht • Aanranding • Automutilatie • Betasten • Bijten • Duwen • Gijzelen • Gooien • Knijpen • Schoppen • Slaan • Spugen • Steken • Vandalisme • Vastpakken • Verkrachting • Vernielen • Verwurgen Gebruik met name C en D technieken, PVT of HBV (Humane Begeleiding Vaardigheden) en bescherm de jezelf en de agressor EXPLOSIEVE AGRESSIE
FRUSTRATIE AGRESSIE
Bij instinctief impulsief agressief gedrag is er sprake van impulsief, reflexmatig gedrag. Zonder na te denken reageert het lichaam op een prikkel met explosief agressief gedrag. De zelfcontrole ontbreekt.
Bij intuïtief reactief agressief gedrag zal de bedreiging, boosheid en aangeleerde patronen van handelen zichtbaar maken. Naarmate de emotie boos toeneemt “ongenoegen - frustratie – boosheid – woede – razernij” zal de zelfcontrole en het aandeel van het intellect afnemen.
INSTRUMENTELE AGRESSIE
PSYCHOPATHOLOGISCHE AGRESSIE
Agressief gedrag dat voortkomt uit het intellect van de agressor kan proactief strategisch en bewust worden ingezet. Ongenoegen speelt op de achtergrond een rol, vanuit controle wordt agressie instrumenteel ingezet om een doel te bereiken. Het agressieve gedrag is berekenend en onderkoeld van aard.
Agressie ontstaan door een veranderde staat van bewustzijn; bv door het gebruik van alcohol /drugs. Ook mensen die in de war zijn of een psychiatrische stoornis of persoonlijkheidsstoornis hebben, vallen onder deze categorie. Vertaling van bejegening is van belang. Alle technieken zijn mogelijk. Je ziet vaak dat Afleiden, kalmeren en contact houden beter werkt. Op inhoud in gaan (B) kan hier minder werkbaar zijn.