Krant juni 2013 · 1
juni 2013
Ontstaan in januari 2001 uit een fusie tussen de Amsterdamse Toneelschool (opgericht in 1874) en de Akademie voor Kleinkunst (opgericht in 1960)
KRANT
‘De Bosjes is náár sprookje’ ‘Zo spelen wij samen’
‘Ik was Batman’
De GroteMensenShow
> interview regisseur, pagina 3
> jeugdherinneringen, pagina 6
> interview maker, pagina 11
> interviews studenten, pagina 4
Samen spelen in de bosjes ‘Je voelt het gevaar’ Interview met regisseur Maren Bjørseth door Petra Boers
In De Bosjes blikken jong volwassenen terug op een mysterieuze en traumatische gebeurtenis uit hun kindertijd. De Nederlandse première van dit spannende stuk van de Noorse toneelschrijver Jesper Halle wordt geregisseerd door de veelbelovende jonge regisseur Maren Bjørseth. ‘Je voelt het gevaar.’
Wat is in het kort het verhaal van De Bosjes? ‘Het stuk gaat over een groep van tien, twaalf kinderen die met elkaar spelen. Op een dag ontstaat er een gat in het hek naar de bosjes. Julie Nilsen, een meisje met wratten dat altijd snoepjes heeft, verdwijnt onder verdachte omstandigheden. Is ze dood? Is ze op vakantie? Voor de kinderen blijft het een raadsel. Ongeveer 15 jaar later
blikken de nu jongvolwassenen terug op de geheimzinnige gebeurtenissen uit dat jaar in hun jeugd. Met de kennis van nu en hun herinneringen van toen proberen ze het verhaal samen te reconstrueren. Ze hebben heel verschillende verhalen. Van: “Ze is dood, hoor” tot “Nee, ze is naar Afrika verhuisd, dat heeft mijn vader gezegd”.’
> lees verder op pagina 3
2 · Informatie en editorial
Informatie
Editoral
Zoet en zuur
Over de Amsterdamse Toneelschool& Kleinkunstacademie
De Amsterdamse Toneelschool& Kleinkunstacademie is in januari 2001 ontstaan uit een fusie tussen de Amsterdamse Toneelschool (opgericht in 1874) en de Akademie voor Kleinkunst (opgericht in 1960). De opleiding maakt deel uit van de Theaterschool, faculteit voor dans en theater van de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten. De Amsterdamse Toneelschool& Kleinkunstacademie leidt op tot: acteur voor klassiek en modern repertoiretoneel voor muziek- en kleinkunsttheater voor film en televisie en acteur/performer van eigen drama tot eigen cabaret
Organisatie en bestuur artistiek leider Ruut Weissman dagelijks bestuur Ruut Weissman – algehele artistieke-, onderwijskundige en zakelijke leiding Lidwien Roothaan – hoofddocent en waarnemend artistiek leider Steven Schenk – studentenbegeleider, onderwijssecretaris Bart-Jan te Boekhorst – senior docent, onderwijscoördinator Désirée Delussu – secretariaat, organisatie, assistent Ruut Weissman adviesraad van kerndocenten Oscar van Woensel – toneel Paul de Munnik – muziek- en kleinkunsttheater Adelheid Roosen – theatermaken, artistiek adviseur Edwin van Gelder – senior docent stem docenten toneelspelen Docenten: Lidwien Roothaan, Jappe Claes, Oscar van Woensel, Frances Sanders, Saskia Temmink, Bart Kiene, Leonard Frank, Michiel de Regt, Arent Jan Linde, Gastdocenten: Paul Binnerts, Nancy Gabor, Hans Man in ’t Veld, Erik Vos, Aus Greidanus, Allan Zipson, Han Römer, Guido Kleene, Ira Judkovskaja, Michel Sluysmans, Tonje Langeveld, Jan Paul Buijs, Eelco Smits docenten liedperforming Docenten: Paul de Munnik, BartJan te Boekhorst, Ruut Weissman, Jeroen Woe, Daniel Samkalden, Nina June, Marlies Helder (a.g.) docenten muziekvakken Rutger Laan, Thijs Cuppen, Bas Odijk, Wilko Sterke, Yorgos Valeris, Rutger de Bekker (a.g.), Jan Robijns (a.g.), Diederik Nomden (a.g.)
docenten theatermaken Adelheid Roosen (theatermaken), Jurrian van Dongen (tekstschrijven en theatermaken), Rob de Graaf (toneelschrijven), George Groot (tekstschrijven), Rutger Laan (compositie), Eva Mathijssen (theatermaken), Abel Nienhuis (theatermaken), Merijn de Jong (theatermaken a.g.), Bas Odijk (compositie), Lidwien Roothaan (regie), Daniel Samkalden (theatermaken), André Veltkamp † (dramaturgie), Ruut Weissman (regie) docenten theorie André Veltkamp †, Jeroen de Nooijer, Peter Oskam, Steven Schenk docenten beweging/dans/ fysiek theater Bart-Jan te Boekhorst, Sabine Bauer, Eddi de Bie, Annemarie Broekhuizen, Jon Silber, Bambi Uden, Jacqueline de Vries, Margriet van Waveren, Katharina Conradi docenten stem/spraak Edwin van Gelder, Mildred Aikema, Eva Baggerman, Marja Gamal, Niels van der Laan, Leo van der Plas, Myra Grünning docenten cameratraining Johan Timmers, Paul van der Ploeg projectbegeleiders Jetse Batelaan, Alex Klaasen, Bianca van der Schoot, Cecile Heuer, Daniel Samkalden, Lucas Vandervost, Peter Blok, Jaap Spijkers, Jochem Stavenuiter, Eric van der Horst, Eran Ben Michael uitvoerende producenten Annebeth Vlietstra, Sanne Liebregts facultaire ondersteuning Cora Henrion Verpoorten receptie Lois Maat – studioplanning en financiën Joost Njio - studenten administratie de bereikbaarheid van het secretariaat van de Amsterdamse Toneelschool& Kleinkunstacademie: Telefoon: 020 – 5277685 e-mail: desiree.delussu@ahk.nl Adres: Jodenbreestraat 3, Postbus 15323, 1001 MH Amsterdam
Hoe zoet zijn onze kinderjaren? Wrang, zo blijkt in 'De Bosjes' van Jesper Halle in de vertaling van Tom Kleijn en Maaike van Rijn. Bijzonder is dat de lichting 2013 van de Amsterdamse Toneelschool&Kleinkunstacademie besloot om met de hele klas één voorstelling te maken. Samen de m ouwen op te s tropen onder leiding van Maren Bjørseth, de jonge Noorse r egisseur die vorig jaar afstudeerde bij onze collega’s van de Regie Opleiding. Mooie samenwerking! In deze krant leest u over de voorstelling en over het jonge talent en hun visie op de toekomst van het theater. En dat is niet het enige zoete nieuws van 2013. De Theaterschool, waar wij als Amsterdamse Toneelschool&Kleinkunstacademie (ATKA) onderdeel van zijn, heeft sinds enige maanden een nieuwe directeur: Jan Zoet. Ik denk dat de theaterfaculteit in z'n totaliteit en ook wij als ATKA opgetogen en opgelucht mogen zijn. Hulde aan het relatief nieuwe en daadkrachtige College van Bestuur dat hem heeft weten binnen te halen. Jan Zoet is binnen de kunstwereld iemand van belang. En theaterman. Twee jaar geleden ging zijn voorganger André Veltkamp op 65-jarige leeftijd met pensioen. Met lange tanden want hij had graag nog even doorgegaan. De jaren tussen André en Jan waren donker. Ongrijpbaar. Talentloos. - En met talentloos bedoel ik zeker niet de studenten in die jaren. Kijk naar Maren Bjørseth die vorig seizoen de Ton Lutz Prijs won, onze alumni met theatergroep De Hollanders en de eerste generatie scenografen die binnen onze faculteit zijn afgestudeerd. - Het zag er naar uit dat de fenomenale nalatenschap van André Veltkamp verkwanseld zou worden. Ik hield mijn hart vast.
De bovenstaande zinnen doen wellicht boos en gefrustreerd aan en zo zijn ze ook bedoeld. Maar gelukkig zit Jan Zoet nu aan André's vergadertafel. De beide mannen hebben elkaar nooit kunnen spreken over het onderwijs, de organisatie, de studenten. Dat is zuur. Hun eerste en laatste samenzijn was op Zorgvlied, bij de begrafenis van André, nog geen drie maanden geleden. Ze zouden het goed hebben kunnen vinden samen. Dat weet ik zeker. En het zou Jan ook veel hebben opgeleverd, lullen met André over de school. En André zou gerust zijn. Gerust dat 'zijn' Theaterschool in goeie handen terecht is gekomen. In nieuwe handen. En ik heb goede moed dat met talent en toewijding ook deze mouwen zullen worden opgestroopt. Ik wens u een prachtige theateravond bij 'De Bosjes' en alvast een warme zomer. Ruut Weissman artistiek leider Amsterdamse Toneelschool&Kleinkunstacademie
Colofon Concept, interviews, hoofdredactie Buro Vonkstof – Petra Boers
Druk Dijkman Offset
Ontwerp Thonik
Oplage 4.500
Communicatie Wouter van Loon
Uitgave de Theaterschool – Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten
Redactie, productie, tekstcorrectie Désirée Delussu, Wouter van Loon
Adres de Theaterschool Jodenbreestraat 3 1011 NG Amsterdam
Fotografie Ben van Duin, Jan Jelle de Boer (foto Ruut Weissman), Nils Kristian Thompson Eikeland (foto Maren Bjørseth), Coco Duivenvoorde (studentenportretten)
Postbus 15323 1001 MH Amsterdam
Interview regisseur · 3
Interview met regisseur Maren Bjørseth
‘ De Bosjes is een náár mysterieus sprookje’ Eindexamenstudenten tijdens de repetities van De Bosjes
> vervolg van pagina 1 Waarom kozen jullie voor dit stuk? ‘Ik wilde De Bosjes heel graag doen en heb het voorgesteld aan de studenten. Zij waren ook heel enthousiast. Ik vind heel veel dingen mooi. De tekst op zich heeft iets heel naïefs, maar ook iets heel poëtisch. De tekst prikkelt mijn verbeelding, mijn fantasiewereld: hoe werkt het voor die kinderen en hoe kan ik dat neerzetten? Daarnaast gaat het over mensen en de relaties tussen hen. Ze hebben hoop en wil en dat vind ik inspirerend. Hoe zijn deze mensen later geworden? Wat heeft dit toen met ze gedaan waardoor ze zijn wat ze nu zijn? Wie is geslaagd? Wie is mislukt? De kinderen in De Bosjes vormen een soort mini-maatschappij. Je ziet alle mechanismen die in de volwassenenmaatschappij ook spelen: elkaar uitdagen, elkaar proberen te kopen, buitengesloten worden, wat je doet om bij de groep te horen. Omdat het kinderen zijn is dat nog heel duidelijk: kinderen zijn heel direct, heel cru.’ We zien bijna dagelijks spectaculair nieuws over kindermisbruik of verdwijningen. Heeft De Bosjes een link met dat type actualiteiten? ‘Ja en nee. In de media zie je de afgelopen jaren inderdaad heel veel verhalen over kindermisbruik, verdwijningen en mishandeling. Onlangs nog die spectaculaire bevrijding van de drie vrouwen die 10 jaar opgesloten zaten in een rijtjeshuis in Cleveland. Maar het werkt volgens mij niet als je die verhalen heel letterlijk in het theater zou brengen, bijvoorbeeld door de setting van de katholieke kerk na te bootsen. Dan zit je meteen met veel te veel vragen en feiten in je hoofd. Theater werkt in mijn ogen alleen maar goed met een beetje vervreemding. Daardoor zie je dingen op een andere manier en komt het veel meer naar binnen. Dat doet De Bosjes: het is een heel serieus en náár sprookje.’
Wat steek je als toeschouwer van dit nare sprookje op? ‘Wat heel mooi is aan De Bosjes is dat je de gebeurtenissen allemaal ziet vanuit het perspectief van de kinderen. Je voelt het gevaar dat eronder ligt, hoe je als kind intuïtief weet dat er dingen niet kloppen, maar nog niet goed begrijpt hoe dan. Zo heeft Julie altijd snoepjes, ze huilt de hele tijd en ineens heeft ze een hele mooie armband. Ze heeft iets over een man verteld, maar de andere kinderen geloven haar niet. Ze liegt toch altijd? Julie is het buitenbeentje van de groep waarmee ze ook niet zo graag spelen.’
‘ We moeten met zijn allen zwijgen’, spreken de kinderen af Hoe gaan de kinderen in De Bosjes met de geheimzinnige verdwijning om? ‘Ze gaan dingen verzinnen, omdat ze niet begrijpen wat er aan de hand is en omdat hun ouders hen onvolledige of onjuiste informatie geven. En ze besluiten zelf ook dingen geheim te houden. “We moeten met zijn allen zwijgen”, spreken ze af. Ze zijn bang: zij mochten immers ook niet in de bosjes spelen. Dus zeggen ze tegen de politie niets over de onderbroeken die ze gevonden hebben of over al het snoep. Je ziet hoe het mechanisme van geheimhouding werkt. Maar dan vanuit de kinderwereld.’ Voert het stuk je terug naar je eigen kindertijd? ‘Ja, ik denk dat we allemaal terugdenken aan onze eigen kinderervaringen. Aan dat ene meisje dat altijd huilde, of dat gemene jongetje – oh ja, daar zat thuis waarschijnlijk iets helemaal niet goed. De acteurs hebben ook echt gekeken naar hun eigen jeugdherinneringen, dat is heel inspirerend voor het spelen.’
Waarom vroeg de afstudeerlichting van dit jaar jou als regisseur voor hun voorstelling? ‘Haha, dat moet je hen vragen! Ik weet dat de meeste studenten in deze klas een van mijn afstudeervoorstellingen Een Poppenhuis of Terrorisme hebben gezien. Zelf wilden ze graag met muziek werken, grotesk spelen en met humor werken, wat ik ook graag doe. Hun eigen wensen vonden ze goed passen bij wat ze bij mij hadden gezien.’ Je bent zelf in 2012 afgestudeerd aan de Regie Opleiding van de Theaterschool en won met je afstudeervoorstelling Een Poppenhuis de prijs voor het grootste afstuderende regie talent in Nederland (de Ton Lutz Award). Was dat een vliegende start van je carrière? ‘Ja, Een Poppenhuis is “per ongeluk” een groot succes geworden. Een prijs winnen is natuurlijk altijd goed in termen van publiciteit. Maar wat voor mij het belangrijkste was: dat ik iets gemaakt heb waar ik zelf heel veel zin in had en waar ik heel erg in geloofde. Dan is het geweldig dat andere mensen het ook tof vinden. Daardoor mochten we het dit jaar nog vaker spelen, ook internationaal. We zijn in Noorwegen geweest, in Duitsland.’ Voor De Bosjes werk je opnieuw samen met scenograaf Marjolijn Brouwer en productie leider Sanne Liebregts. De samenwerking is dus goed bevallen? ‘In Marjolijn Brouwer, die in 2012 is afgestudeerd aan de opleiding Scenografie van de Theaterschool, heb ik echt mijn partner in crime gevonden. We bezochten vorig jaar een soort speeddatesessies binnen de Theaterschool voor de afstudeerders van de Regie Opleiding en Scenografie, Techniek en Productie. Ik zag Marjolijns werk en wist meteen: ik wil gewoon met haar! Ik heb iemand nodig die mijn ideeën kan vertalen in meer abstracte beelden. Marjolijn en ik houden allebei heel erg van
interactie en beweging in het decor. Dat is ook een van de redenen waarom Een Poppenhuis zo goed werkt: het decor speelt letterlijk mee. Dat zal in De Bosjes ook weer zo zijn. Het decor maakt een sterk totaalbeeld en moet voor ons ook deel uitmaken van het concept. Ook de samenwerking met Sanne Liebregts, die vorig jaar afstudeerde bij de Opleiding Productie Podiumkunsten is goed bevallen. Met Sanne kun je heel goed communiceren. Ze is een bescheiden mens, wil niet graag de aandacht, maar is in de coulissen keihard aan het werk. En je kunt er honderd procent op vertrouwen dat het goed komt. Dat is heel fijn!’
‘ Wat heeft dit met de kinderen gedaan waardoor ze nu zijn wat ze zijn?’ Tot slot, waarom moeten mensen De Bosjes volgens jou écht komen zien? ‘Omdat het een heel sterke afstudeergroep is! Voordat we startten heb ik gezegd: ik wil dat de voorstelling het belangrijkste is, niet ieders individuele prestatie. Dat vonden zij ook. Ik vind dat ze elkaar sterker maken, en dat is heel goed. Verder is het een verhaal met veel fantasie, muziek en een bijzondere vormgeving. En dan is er natuurlijk de thematiek. Voor mij gaat het over volwassen worden, het verliezen van de onschuld. Het pijnlijke moment dat je je realiseert: de wereld is keihard. Bovendien is er het mysterie dat opgelost moet worden. Als toeschouwer krijg je steeds nieuwe informatie, waardoor je je afvraagt: hoe zat dat nou? Leeft ze nog? Is ze dood? Hoe het precies afloopt, verklap ik niet natuurlijk. Want De Bosjes is ook gewoon een heel spannend verhaal.’
4 · Interviews eindexamenstudenten
Eindexamenstudenten in De Bosjes e wekker-radio.’ chtige stem. Mijn levend ‘Topwijf. Pra
Yara Alink (23)
‘ Theater is en blijft mijn grote liefde’ Speelde eerder in: De Kersentuin, regie: Gerardjan Rijnders, Hummelinck&Stuurman; Wiener Wald, regie: Frances Sanders, Amsterdamse Bos Theater; Human Cargo, regie: Joost van Hezik, eindregie: Liesbeth Coltof, De Toneelmakerij. Speelt in De Bosjes: Anitra Eriksen, het white trash-kind ‘Anitra komt uit een white trash-achtig gezin. Ze wil net zo zijn als de andere meisjes uit “normale” gezinnen. Maar ze kan alleen contact maken door gemeen te doen. Dus blijft ze in the end altijd alleen. Uit De Bosjes: Jonas: ‘Ik had nooit gedacht dat jij speelde.’ Anitra: ‘In mijn eentje dus.’
Puur om het mooie verhaal ‘Het “gevaar” van een afstudeervoorstelling is dat iedereen individueel zo goed mogelijk uit de verf wil komen, waardoor op artistiek gebied andere keuzes worden gemaakt. Wij hebben er juist voor gekozen ons te focussen op het geheel, op de voorstelling, op een goed verhaal vertellen. Ik geloof: als het geheel het beginpunt is, is het afzonderlijke aandeel van iedereen ook beter. We hadden makkelijk een stuk kunnen kiezen met meer tekst, maar we kozen De Bosjes, een stuk met relatief weinig tekst en nauwelijks monologen. Puur en alleen om het mooie verhaal.’
Samen spelen ‘Na ons afstuderen ga ik samen met Sander voorstellingen maken onder de naam Alink&Plukaard. Sander is een van de meest talentvolle jonge acteurs die ik ken en we delen dezelfde liefde voor grotesk, tragikomisch, absurd theater. Deze zomer spelen we onze eerste half uur durende voorstelling Who is / We are op verschillende theaterfestivals en op school. Die plannen voor samenwerking geven me rust. Het voelt goed het heft in eigen handen te nemen, mezelf werk te verschaffen, en vooral: te blijven doen wat ik wil doen: mooi theater maken.’
Dialoog ‘Theater is natuurlijk bij uitstek de plek waar je gemeenschappelijk iets beleeft. Dat heeft theater voor op film; het is live. Als een acteur z'n been breekt op het toneel heeft het publiek een unieke avond meegemaakt. En zo is elke avond uniek, anders. Het publiek is op haar beurt ook elke avond anders en dus van invloed op de acteurs. Behalve een dialoog tussen perso nages is een voorstelling ook een dialoog tussen acteurs en publiek. Daarom vind ik theater zo'n mooie kunstvorm; er is direct contact tussen kunstenaar en toeschouwer.'
Grote liefde ‘Ik denk dat je in deze tijd als acteur creatiever, inventiever, slimmer moet zijn. Zelf theater maken, naast uitvoerend actrice zijn, hoort daar voor mij ook bij. Met weinig middelen kan dat ook: dan maar geen decor, dan maar in een huiskamer, dan maar... Ik hoop dat ik over 10 jaar mooie voorstellingen maak met inspirerende, goede regisseurs en acteurs. Mijn grote liefde is en blijft theater, maar naar film en tv ben ik ook nieuwsgierig. Daarnaast hoop ik nog steeds eigen voorstellingen te maken met Sander.'
Speelde eerder in: Wiener Wald, regie: Frances Sanders, Amsterdamse Bos Theater; Schijn Bedriegt van Thomas Bernhard (zelf gemaakte voorstelling met André Dongelmans), regie: Allan Zipson.
lt’ ee sp e z als
or vo
r le aa ,r h o m hu
f
Presenteerblaadje ‘Vaak zijn afstudeervoorstellingen niet meer dan een presenteerblaadje met de nieuwe lichting toneelspelers. Als klas wilden we graag een volwaardige voorstelling maken, zoals we dat ook na ons afstuderen gaan doen, met alles wat daarbij komt kijken. Zo zijn we niet alleen verantwoordelijk voor onze eigen rol, maar houdt ook iedereen zich bezig met een ander deel van de productie: de een denkt mee met decor, de ander regelt kostuums, enzovoort.’
‘H aa r ge vo el
Sander Plukaard (24)
Samen spelen ‘Ik denk dat je in je eentje überhaupt weinig kunt doen of uitmaken. Bij alles wat je doet of wilt bereiken heb je anderen nodig voor steun, advies, geld. Naast dat ik graag met regisseurs samen werk, wil ik ook mijn eigen voorstellingen maken. Zo kan ik én zorgen dat ik zelf werk creëer - dat lijkt me nu veel verstandiger dan naast de telefoon te gaan zitten wachten - én een vorm geven aan mijn eigen inspiraties, ideeën en wensen.’
fana tiek .’
Speelt in De Bosjes: Knotten, het stille broertje van Jonas ‘Knotten is het broertje van Jonas. Het is een nogal stil kind, maar hij neemt wel aan alles deel. Hij is een goed team samen met Jonas, ze helpen elkaar en zorgen voor elkaar.’
aak: grotesk, gedurfd, trag i k o m ‘Zelfde sm i s ch the ater. Even
‘ De bad guy in een actiefilm spelen lijkt me heerlijk’
Leukste kunstvorm ‘Ik vind theater de leukste kunstvorm, omdat het zonder speler of publiek niet kan bestaan. Een schilderij kan nog eenzaam in een museum hangen, een voorstelling heeft geen bestaan als er een lege zaal is. Het wordt dus belangrijk om voor de voorstellingen die we maken ook publiek te vinden. Misschien moeten we nu actiever op zoek naar publiek in vergelijking met generaties van 10 of 20 jaar geleden.’ Heel hard werken ‘Met Yara Alink ben ik bezig om in de toekomst samen voorstellingen te maken. Onze eigen voorstelling Who is / We are spelen we in de komende tijd een paar keer. Verder zijn we hard aan het werk om plekken en mensen te vinden waarmee we komend jaar een nieuwe voorstelling kunnen maken en spelen. Daarnaast wil ik het liefst als toneelspeler carrière maken. Heel hard werken en met goede mensen samenwerken, dat lijkt me wel wat. Maar de bad guy in een actiefilm spelen lijkt me ook heerlijk hoor.’
Interviews eindexamenstudenten · 5
' Theater is bij uitstek de plek waar je samen iets beleeft' Samen spelen ‘Ik probeer met zoveel mogelijk regisseurs te werken zodat ze me kennen. Zo hoop ik aan het werk te blijven. Ik zal bijvoorbeeld ook veel voorstellingen met de Regie Opleiding doen zodat je de nieuwe generatie leert kennen. Ik heb daar nu mogen spelen met eerstejaars regie Zarah Bracht en met vierdejaars regie Eva Tijken in haar eerste afstudeervoorstelling en hoop in de toekomst vaker met hen te werken. Er zijn ook klasgenoten waarmee ik hoop te blijven werken. Ik ben geen maker maar als je goeie regisseurs kent kan ik hun vragen met mij een stuk te maken van een tekst die ik mooi vind. Ook ben ik er bij het helpen van mensen met hun auditietekst achter gekomen dat ik hou van lesgeven en begeleiden, en dat ik dat ook best goed kan.’
‘Werke n
Blind Sam en
Commercieel theater ‘Ik ben blij met al dat commerciële theater dat nu opkomt. Ik hoop dat zij ook denken aan de kleinere theatermakers en dat we zo, samen met de grote gezelschappen als Het Nationaal Toneel en Toneelgroep Amsterdam, het theater in Nederland in leven én levendig houden.’ Geen vluchteling of slaaf ‘Over 10 jaar hoop ik een acteur te zijn die niet meer getypecast wordt en die gewoon meedingt naar de grote rollen in Nederland - en liefst ook in het buitenland. Want ik weet zeker dat ik meer te bieden heb dan vluchteling, slaaf of de grappige vriend van. Dat is gelukkig ook meerdere malen bevestigd op school. Sander en ik hebben samen een mooi clipje gemaakt. Het lijkt ons leuk in de toekomst meer filmpjes en videoclips te regisseren, en zo door te groeien tot filmregisseurs. Verder hoop ik les te geven en zelfs te produceren.’
Samen spelen ‘Onze afstuderende club bestaat uit twaalf totaal verschillende acteurs. Het leek ons een mooi statement om na vier jaar met een gezamenlijke eindexamenvoorstelling een punt achter onze schoolperiode te zetten en het begin van onze carrière als acteur in te luiden. Bovendien was het in de voorgaande jaren vaak voorgekomen dat de studenten over verschillende projecten werden verdeeld. Juist in de periode dat het fijn is om nog met de hele groep te zijn, versnipperde de klas zich rond de eindexamenperiode. Wij wilden met de hele lichting een voorstelling maken. Liever gezamenlijk op de bek dan alleen proberen te scoren.’ Het kamertje ‘In de huidige tijd word je gedwongen om meer als ondernemer te denken. Wat kan ik zelf doen om aan het werk te blijven? Zelf een theaterg roep beginnen, film proberen te maken enzovoorts. Maar als acteur pur sang ben je voornamelijk afhankelijk van audities. Je zit misschien in een volle wachtkamer, maar moet nog steeds alleen het kamertje van een castingbureau in om auditie te doen.'
Meer geld ‘Ik was degene die het hardste riep dat we als klas samen een voorstelling moesten maken. Omdat dit het laatste is wat we samen doen en ik ook echt wilde dat we dit samen als één klas zouden doen. Ik hield dat bij alle vergaderingen vol. Een ander argument dat ik gebruikte: voor één voorstelling hebben we meer geld en dat kan heel erg helpen om er een hele mooie voorstelling van te maken!’
‘Sa me nn aar de
sau na, teg eno verg este lde k arakt ers’
Speelt in De Bosjes: Monseman, het geestelijk beperkte kind ‘Monseman is het oudste kind in de voorstelling, maar van geest de jongste. Hij heeft een geestelijke afwijking. Monseman is een kleine rol, maar wel een uitdagende: ik moet zijn beperking duidelijk maken, maar dan wel binnen de stijl van het stuk en de andere spelers.’
Speelt in De Bosjes: Bjørg, het bazige kind ‘Bjørg is wat ouder dan de andere kinderen en gaat al naar school. Zij is bazig en betweterig. Ze wil graag dat de andere kinderen naar haar luisteren. Daarnaast moet zij continu op haar zwakbegaafde broer Monseman passen.’
ffie ‘Ko
André Dongelmans (25)
Speelde eerder in: Een van de hoofdrollen in de serie Voetbalvrouwen, seizoen 3; kleine rollen in Goede Tijden Slechte Tijden, Onderweg Naar Morgen en in de film Lieve Celine naar het boek van Hanna Bervoets; Mehmet de Veroveraar, de Toneelmakerij. Na de zomer: in Verkocht, de Toneelmakerij; in de film Het Diner naar het boek van Herman Koch; in de film In Het Niets over de Bijlmerramp.
Speelde eerder in: Human Cargo, Toneelmakerij; Midlife!, de Graaf en Cornelissen; All Stars 2 Old Stars, regie: Jean van de Velde; Alles is Familie, regie: Joram Lürsen; Welkom in de gouden eeuw (NTR), Goede Tijden Slechte Tijden, de rol van Sjors.
t’ ige sz , ten ,e
‘ Ik riep het hardst: laten we dit samen doen’
‘ Liever samen op je bek dan alleen proberen te scoren’
Sanne Langelaar (29)
Killing ‘Over 10 jaar hoop ik voornamelijk te werken als actrice voor film en televisie. Daarnaast schrijf ik. Zowel voor mezelf als voor anderen. Kim van Kooten heeft het volgens mij best goed geregeld. Ze speelt mooie rollen, schrijft goede scenario's en heeft ook nog een fiets met kinderzitje erop. Lekker, zo'n manusje van alles. In een ideale toekomst zou het helemaal fijn zijn als ze je vragen voor een rol zonder dat je daar nog auditie voor hoeft te doen: wachten op de uitslag en de bijkomende onzekerheid is soms killing.’
ik ‘Muz
m ale i
ep isati prov ‘Br asa
e artn
r’
vri en din . B FF. Kle ts
in S urin a a ms. Mi lobb i e joe, San der! ’
6 · Jeugdherinneringen eindexamenstudenten
Eindexamenstudenten over hun vroegste jeugdherinnering
Speelden zij vroeger T om van Kalmthout ‘ Mijn eerste jeugdherinnering: ik was kwijtgeraakt in Disneyland, omdat ik te lang bij de bootjes bleef kijken.’
S tacyian Jackson ‘ I n groep 1 werd Sneeuwwitje opgevoerd en ik wilde haar dolgraag spelen. Maar Dominique speelde haar en ik speelde één van de zeven dwergen. Uiteindelijk kreeg ik toch de rol door gebruik te maken van mijn overtuigingswapen: mijn mama, hihi.’
A ndré Dongelmans Als kind verkleedde ik me graag, en dan het liefste als vrouw. Dan had ik oorbellen in, een jurk uit de verkleedkist of van mijn zus aan, hakken aan en dan ging ik vrouw spelen.’
S joukje Hoogma ‘ I k herinner me dat ik over de schutting wilde klimmen met Zorro – onze hond. Eenmaal over de schutting begreep ik niet dat Zorro er niet overheen kon klimmen.’
T om Afman ‘ I k was op de camping in Frankrijk altijd als Batman verkleed, met kostuum en al, dag in, dag uit. Later, op weg naar huis, op een tussencamping in België, werd mijn vader herkend met "Hee! Da’s de vader van Batman!" (met Rotterdams accent)’
S arah Bannier ‘ I n groep 2 deelde ik mijn eerste verkering met een vriendinnetje. De ene dag had ik verkering met Arjan en de andere dag zij. Dan had ik liefdesverdriet.’
Jeugdherinneringen eindexamenstudenten · 7
ook in de bosjes? Doortje Kleinrensink ‘ Mijn vader scheurde zijn enkelband met Sinterklaas.’
Yannick van de Velde ‘ Op mijn tweede verjaardag, wagenziek in de auto in Frankrijk, was ik apetrots op mezelf dat ik precies in het boggle-bakje had gekotst.’
Sander Plukaard ‘ I k stond bovenaan de trap, mijn oma onderaan de trap. En toen moest ik kotsen.’
Sanne Langelaar ‘ Mijn vader las mij elke avond in mijn te kleine kinderbed voor, en ík deed heel zachtjes, zodat hij naast me in slaap viel. Wat ik mij ook goed herinner: die keer dat ik met het elektrische karretje van mijn gehandicapte buurjongen vól de opgetuigde kerstboom in reed.’
Samira Id Bella Yara Alink ‘ Een vriendinnetje in de kleuterklas was jarig en had raketjes getrakteerd. Snoepen mocht niet onder de les, wist ik, en dus bewaarde ik het ijsje in mijn rugzak "voor na schooltijd." Om drie uur rende ik naar mijn tas. Die was helemaal doorweekt, rook mierzoet, en onderin dreef een eenzaam houten stokje. Mijn vader kwam niet meer bij en trakteerde me op een (nog veel lekkerder) softijsje. Met spikkels.’
‘ I k deed elk jaar mee aan alle miniplaybackshows die er georganiseerd werden bij ons in de buurt. Ik playbackte altijd Mariah Carey. Ik won altijd net niet, maar dat lag aan Mariah Carey.’
8 · Interviews eindexamenstudenten
Eindexamenstudenten in De Bosjes Stacyian Jackson (23)
‘ Alleen maar heerlijke mensen!’ Speelde eerder in: Woef Side Story, regie: Pieter Kramer, Ro Theater. Speelt in De Bosjes: Kim Eriksen, het bazige kind ‘Kim is een baas. Het is her way or the highway. Eigenlijk heette mijn personage Tom en is het een jongetje. Maar wij hebben er een meisje van gemaakt. Ze is sterk, stoer en ze vecht graag. Voor haar zusjes gaat ze door het vuur.’
‘Ik wil een rap-hit’ Speelde eerder in: In Oranje (2004), regie: Joram Lürsen; De Brief voor de Koning (2008), regie: Pieter Verhoeff, Drie Zusters (2012-2013), regie: Theu Boermans, Nationale Toneel.
te ss a' m eo nz ‘O
De echte wereld ‘Ik zelf ben samen met Tommy hard bezig om onze toekomst in te vullen. Samen schrijven, samen spelen en samen regisseurs, producenten en theaters lastig vallen, bellen, aanspreken, enzovoort om een zo goed mogelijke start te maken in de “echte” wereld, wanneer we afgestudeerd zijn. Ik ben heel benieuwd wat deze samenwerking ons op kan leveren. Ik heb nog nooit zo'n band gehad met iemand als met Tommy. We denken negen van de tien keer precies hetzelfde, en die ene keer dat het niet zo is, heeft die jongen iets bedacht wat niemand anders in zijn of haar hoofd zou kunnen halen.’ Anekdotes over mij ‘Over 10 jaar hoop ik op de raarste en mooiste plekken gespeeld te hebben, in films en toneelstukken, en minimaal één film geschreven te hebben. Verder wil ik een rap-hit, wil ik in een Tweede Wereldoorlogfilm spelen en ben ik pas echt tevreden als er over 10 jaar door de toneelschooldocenten totaal overdreven en uit hun verband getrokken anekdotes over mij verteld worden.’
‘Ing er J .F. Dro og ’
ken ma ‘We
Geweldige ervaring ‘Theater is naar mijn idee hét medium dat een gemeenschappelijke ervaring kan creëren. Soms lach of huil je samen met een paar honderd vreemden. Alles wat je ziet gebeurt voor je neus, ontstaat ter plekke en vaak dankzij interactie met het publiek. Ik hoor vaak van mensen dat ze te weinig naar theater gaan, maar het een geweldige ervaring vinden. Het is nu aan ons om die mensen vaker in de schouwburg te krijgen.’
ry’ utle hc s i l sty
Beroerdste tijd ooit ‘Aangezien deze tijd historisch gezien misschien wel de beroerdste ooit is om als acteur af te studeren, worden we wel gedwongen om creatief en ondernemend te zijn om aan de bak te komen. De tijd dat de gezelschappen op de eerste rij zaten en ons één voor één rechtstreeks van school plukten, is allang voorbij. We moeten het echt zelf gaan doen.’
rfd at um
Yannick van de Velde (23)
Samen spelen ‘Ik vind het belangrijk om als groep af te studeren, omdat we ook als groep deze opleiding hebben doorlopen. Natuurlijk zit je hier voor jezelf, maar zonder klas ben je niks. We hebben zoveel meegemaakt met elkaar, zoveel grappige, belachelijke, bijzondere en ontroerende momenten gedeeld met elkaar, dat ik me niet anders kan voorstellen dan met de hele groep af te studeren. Deze klas in tweeën hakken lijkt mij zinloos en onmogelijk.’
Heel gelukkig ‘Het belangrijkste en mooiste vind ik dat we met z’n allen afsluiten. Het afgelopen jaar zijn we allemaal weggeweest voor de stages. Het is fantastisch om nu met z’n allen terug te zijn en dit gewoon te doen! Het ging allemaal ook heel soepel. Dit is wat we wilden. Ik zou het me ook niet anders voor kunnen stellen. De klas betekent heel veel voor me. Alleen maar heerlijke mensen. En met die mensen in een voorstelling staan. Nou, daar maak je mij heel gelukkig mee!’
is 2 9 -0 409 ’
Speelt in De Bosjes: Jonas, de eerlijke goedzak ‘Ik speel Jonas, de bijna te vriendelijke, eerlijke goedzak. Ik speel al mijn scènes samen met Sander, die mijn broertje speelt en in de hele voorstelling bijna alleen maar zwijgt. Daardoor moet ik bij het samenspelen extra veel contact maken, want uit de tekst van mijn tegenspeler kan ik het niet halen. Ik vind dat een enorme uitdaging.’
Samen spelen ‘Het is opvallend dat er steeds meer mensen gezelschapjes gaan vormen, maar ik heb het altijd al interessant gevonden om samen de mooiste dingen te maken. In je eentje kom je er nooit, heb ik altijd al gedacht. Voor mij heeft dat niets met deze nieuwe tijd te maken. Je hebt altijd anderen nodig! De afgelopen twee jaar heb ik heel veel andere acteurs ontmoet en je kunt zo ontzettend veel van elkaar leren. Dus waarom niet samen komen en samen prachtige dingen maken die jou op dit moment boeien?’ Met duizend anderen ‘Theater brengt verschillende individuen samen. Samen lachen, samen huilen, samen zijn, in het theater meegaan in fantasie en verhaal. Terwijl je daar misschien niet op zat te wachten, zit je toch met honderd, misschien zelfs duizend anderen te genieten. Wat heb je op dat moment gemeen? Theater.’ Beste Jamaicaanse actrice ‘Het afgelopen jaar heb ik al een doel bereikt: ik heb bij het Ro Theater gespeeld. Het voelt daarom ook alsof alles nog mogelijk is. En dat is denk ik ook zo. Toneel is het mooiste wat er is. Hopelijk ben ik over 10 jaar nog steeds aan het spelen. Ik zou het mooi vinden om een voorbeeld voor anderen te kunnen zijn, zoals ik ook vele voorbeelden heb en heb gehad. Verder wil ik altijd blijven leren en ontwikkelen. Wie weet, misschien ben ik tegen die tijd de beste Jamaicaanse actrice die Nederland ooit heeft gekend!’
’ iel nz ee n ele ij d ‘W
ijn ‘M
t’ an rw e lsv zie
Interviews eindexamenstudenten · 9
‘T o
br oe r-
’ -en tify o p n, s nse , da e i f f ‘Ko
‘E en
' We maken samen een boeiende voorstelling, vol humor en ontroering' us -z en
sp an k
o
to ot rn
k’ an sp
, lik -k
f na va
g1 da
’ n’ bonde sch ver i h t a p e l e t ‘Wij zijn
Sjoukje Hoogma (22)
e’ lad rsa e m far en s ’ to ori je D d o bro elk ‘M
‘ Godverdomme wat hebben we veel meegemaakt afgelopen vier jaar!’
Samen spelen ‘We leven in een tijd waarin alles mogelijk is. Door al die mogelijkheden moeten we vernieuwend blijven, risico's durven nemen, anders word je niet gezien of gehoord. Er is weinig
Deze generatie ‘Onze keuze voor Maren Bjørseth als regisseur voor onze afstudeervoorstelling is een voorbeeld van risico nemen. We hadden ook voor een regisseur met 30 jaar werkervaring kunnen kiezen, maar dat biedt nog geen zekerheid voor succes. Met Maren durven we het risico te nemen, omdat zij niet alleen hele mooie dingen heeft gemaakt die ons aanspreken, maar ook iemand is van deze tijd, van deze generatie en dus dezelfde taal spreekt als wij.’ Heel gelukkig ‘Na mijn afstuderen heb ik het plan om met mijn goede vriendin Kiki van Deursen, afgestudeerd aan de ATKA, een liedjesprogramma te maken. We zitten nu in de beginfase waarin we materiaal aan het verzamelen zijn. Over 10 jaar hoop ik nog steeds heel gelukkig te zijn met wat ik doe.’
bitch, m et dat kin ffa’ d speelde ik al op de jeugdtheaterschool in Ro
Veel humor en ontroering ‘Het leek ons een mooie uitdaging om in een ensemble te staan van twaalf jonge acteurs met één doel voor ogen: voor de laatste keer op school iets moois met elkaar maken. En vooral: een hele mooie tijd hebben met elkaar! We vormen als klas een mooi kleurrijk palet. Door de bijzondere kwaliteiten die een ieder van ons heeft, zijn wij denk ik in staat om een boeiende voorstelling neer te zetten met veel humor en ontroering. Een voorstelling waarop wij straks bij het terugblikken op deze periode heel trots zullen zijn, omdat we het met elkaar geflikt hebben.’
' uren Walk
Speelt in De Bosjes: Martine, het meisje dat nieuw is ‘Martine is het meisje dat nieuw is in de buurt. Mijn personage speelt graag met de andere kinderen. Zoals vele kinderen dat graag doen.’
en nen odin ijng n, R nge loe ebe 'Ni
Speelde eerder in: De Kersentuin, regie: Gerardjan Rijnders; Soldaat Wojtek (korte film), regie: Dick van den Heuvel; Eiland (Paradevoorstelling), regie: Anna van der Heide.
geld, dus moeten we creatief zijn met wat er is. Elkaar helpen. Gebruik maken van elkaars kwaliteiten. Zo heb ik veel vrienden die in de muziek en beeldende kunst zitten. Ik zou heel graag met die mensen een voorstelling willen maken waarbij muziek, fotografie, schilderkunst en podiumkunst samen komen op het toneel, en willen spelen op festivals. Ik hoop daarmee een publiek te bereiken dat weinig naar toneel gaat, omdat ze denken dat toneel oudbollig is en eerder kiezen om naar de film, concert of expositie te gaan.’
‘Jam aicaa nse s exy
‘ Ik wil publiek bereiken dat weinig naar toneel gaat’
Speelde in: Hij Gelooft in Mij, regie: Ruut Weissman (tot december 2013)
Samira Id Bella (30)
Speelt in De Bosjes: Julie Nilsen, het meisje dat gepest wordt ‘Julie Nilsen is net als de andere kinderen. Alleen: ze heeft wratten. ‘Julie is vies!’ pesten de andere kinderen haar daarom meedogenloos. Ze zou heel graag samen met de andere kinderen willen spelen, maar ze krijgt de kans niet.’ Uitroepteken ‘Op het moment dat we het over de afstudeervoorstelling hadden, zeiden we direct: hoe te gek zou het zijn als we met de hele klas afstuderen? Om met z’n allen een uitroepteken te zetten achter deze vier jaar! Want godverdomme wat hebben we veel meegemaakt. We kennen elkaar door en door. Daardoor weten we precies wat we aan elkaar hebben, waar ieders krachten liggen en hoe we die kunnen gebruiken om met zijn allen een mooi verhaal te vertellen.’ Samen spelen ‘De groepsgesprekken op school gingen de afgelopen jaren veel over de vraag: hoe gaan we het aanpakken als er straks zo weinig werk is? Toch merk ik dat het ook vechtlust oproept, een soort “middelvinger” creëert: oké, dan doen we het zélf wel! Ik geloof sowieso: alleen kom je er niet. Wat de een niet heeft, heeft de ander wel en andersom.’ Rol van theater ‘Bij de voorstelling Hij gelooft in mij komt ook “nieuw” theaterpubliek, ze brengen blikjes bier, chips, praten tijdens de voorstelling. Na afloop huilen ze volop en applaudisseren vol overgave. Dat ontroert. De communicatie tussen speler en publiek is heerlijk. Voor mijzelf is dat wat theater spannend maakt: er gebeurt iets in het écht, tussen de spelers en het publiek, niet alleen maar op een scherm. Als je niet naar theater gaat mis je dat gevoel!’ Café of toneel ‘Het liefst zing ik, en daarin wil ik mij verder ontwikkelen. Vanuit die honger naar de muzikale richting doe ik nu toelating voor master theaterzanger/singer-performer van het Conservatorium van Amsterdam en de ATKA. Ik hoop dat ik de komende jaren in de breedste zin ervaring mag opdoen. Met verschillende mensen: van spelen tot schrijven tot maken. En dat ik over 10 jaar ergens – of het nou in een café is of op een toneel – voor mensen kan zingen, samen met fantastische muzikanten. ’
10 · Interviews eindexamenstudenten
Eindexamenstudenten in De Bosjes Samen spelen ‘In je eentje kom je er niet, crisis of geen crisis. Maar afstuderen in deze periode van “culturele kaalslag” stimuleert wel tot dieper nadenken over de toekomst. Tot initiatiefrijk en creatief handelen en zoeken naar oplossingen. Om mij heen zie ik dat veel mensen die net zijn afgestudeerd hun eigen gezelschap beginnen en dit door middel van bijvoorbeeld crowdfunding financieren.’
Speelde eerder in: De Val, regie: Willibrord Keesen, gezelschap: Keesen & Co.
Snel eens ‘Het idee om samen af te studeren ontstond eind derde jaar. We waren met een relatief kleine groep, dat heeft denk ik ook geholpen. Het is alleen maar heel erg leuk om je school-
New York ‘Ik ben aangenomen voor een eenjarige opleiding aan de Stella Adler Studio of Acting in New York. Momenteel ben ik bezig de financiering hiervoor rond te krijgen. Ik wil nog een hele hoop bereiken. Belangrijk voor mij is dat ik op plekken, met mensen en in producties kan spelen die bij me passen.’
Sarah Bannier (22)
eli jk e hu m or’
‘M ijn
ee rst eg r o te lief de’
Doortje Kleinrensink (22)
Speelt in De Bosjes: Morgan Eriksen, het kleine zusje ‘Kleine Morgan is het jongere zusje van Kim en Anitra Eriksen. Ze wil heel graag bij de grote kinderen horen.’
Heeft Piet gelachen? ‘Theater is iets wat je maakt voor een publiek, voor een gemeenschap dus. Maar dat publiek bestaat uit allemaal verschillende mensen, individuen. Het samen ervaren van een voorstelling is heel bijzonder. Tegelijkertijd heeft het een individueel effect: wat neemt Karin mee? Heeft Piet een beetje gelachen vanavond? Als we heel filosofisch worden kun je ook zeggen: als Karin het licht heeft gezien, zal ze dit integreren in haar dagelijks leven en handelen. En wie weet heeft dat een positief effect op de maatschappij.’
k rik ch ers ,v en kk be jke leli o’s, pfot ‘Poe
‘ In je eentje kom je er niet, crisis of niet’
‘Wij k rijge n vr ee m d e ki nde ren ’
periode met je hele klas af te sluiten door een eindexamenvoorstelling te maken. Gelukkig zitten we als klas vaak op één lijn. Hierdoor zijn we het snel eens geworden over de keuze voor bijvoorbeeld de regisseur en het stuk.’
‘ Ik geloof dat wij iets speciaals in handen hebben’ Speelde eerder in: Don Juan, regie: Dana Nechustan, Noord Nederlands Toneel; RUNDFUNK?, eigen voorstelling samen met Yannick van de Velde op de Parade 2012. Speelt in De Bosjes: De Koning, de allesweter ‘Ik speel De Koning, een fantasiefiguur in de kinderwereld. Ik heb in het stuk enkel lappen tekst die ik tegen Sander aan mag lullen. Al zegt hij niets, we moeten die scènes toch echt samen maken, dat is moeilijk, maar wel kicken.’ Saai en onvolledig ‘Met twaalf man is deze afstudeerlichting een
Tom van Kalmthout (22)
relatief kleine groep. Maar genoeg om een afstudeervoorstelling mee te maken. Ik hou van iedereen uit mijn klas op een andere manier. Dus als ik maar met een deel ervan kon afstuderen, zou dat jammer, saai en onvolledig voelen.’ Knetterlastig ‘Ik zie pas afgestudeerde acteurs veel vaker “klussen” aannemen dan met een groep iets nieuws initiëren. Ik ben zelf geen groot fan van de uitdrukking “werk is werk“ en ik weet dat Johan Simons mij geen 40-jarig contract aan gaat bieden. Groepen als De Hollanders en Circus Treurdier vind ik fantastisch, maar ik denk dat het knetterlastig is om met een groep jonge theatermakers iets te initiëren.’ Samen spelen ‘Ik heb het geluk dat ik Yannick heb leren kennen en dat we samen dingen kunnen maken die we allebei tof vinden. Het is een kleine groep, misschien dat die groep ooit nog uitbreidt, maar ik weet niet wat ik zonder die kornuit zou moeten beginnen. Ik hoop en geloof dat Yannick en ik iets speciaals in handen hebben. We gaan vanaf nu eens kijken of andere mensen dat ook vinden. Als we erin slagen om over 10 jaar nog samen te kunnen spelen, ben ik al heel blij!’
‘ Ik wil een fucking goede actrice zijn’ Speelde eerder in: De Kleine Zielen (2012 2013), regie: Ger Thijs, de rol van ‘Addy’, een jongen van 13 jaar. Speelt in De Bosjes: Signe, het meisje-meisje ‘Signe is een vriendinnetje. Een meisje-meisje. Dat is een leuk contrast met de rol die ik in mijn stage heb gespeeld: een jongen. Signe speelt het liefste samen met Toralf.’ Te gekke klas ‘We hebben met z’n allen vier jaar op deze school rondgelopen. Elkaar vier jaar door deze opleiding heen gesleurd, met veel plezier. Ik kan en wil me niks anders voorstellen dan dat we ons allerlaatste project op deze school ook samen doen. We hebben zo’n te gekke klas. Ik hou stuk voor stuk van iedereen. Ik hecht er veel waarde aan dat we deze laatste bijzondere maanden samen meemaken. We zijn dit samen begonnen en we maken dit ook samen af! HATSEE!’ Samen spelen ‘We zijn niet voor niks met z’n allen op deze wereld geflikkerd. We moeten elkaar helpen en er voor elkaar zijn. In je eentje red je het niet. Ik ben zelf heel erg geneigd om dingen alleen op te lossen, maar dat lukt niet altijd. Door anderen kom ik op nieuwe inzichten, en zo een stap verder. We hebben elkaar nodig.’ Fucking goede actrice ‘Ik ga met Stacyian een voorstelling maken, alleen weet ze dat zelf nog niet. Verder geen plannen. Dus kom maar op. Ik hoop over 10 jaar een fucking goede actrice te zijn.’
Interviews eindexamenstudenten · 11
Afstudeervoorstelling
og’ .F. Dro ‘Inger J
a’ i Lam Dala nde n blo ‘Mij
De GroteMensenShow
‘Ik heb er erg veel zin in’ Speelde eerder in: De Kleine Zielen, regie: Ger Thijs. Speelt in De Bosjes: Toralf ‘Toralf is een jongen uit het vriendengroepje. Het samenspelen wordt spannend op meerdere gebieden. Als acteurs, veel op de vloer, altijd op, nooit af. En als kinderen, in de rol.’ Niet meer dan logisch ‘We zijn 4 jaar lang een groep geweest, dus het was niet meer dan logisch om met z’n allen af te studeren. Onze ideeën gingen allemaal wel ongeveer dezelfde richting op, dus dat kwam ook goed uit.’
Marte Boneschansker (24)
Samen spelen ‘Helemaal in je uppie kun je weinig bereiken, je hebt altijd wel hulp nodig. Maar je bent als acteur ook altijd alleen. Je bent volgens mij altijd zelf verantwoordelijk voor je rol, en voor je talent. Audities doe je altijd alleen, en iedere avond op het toneel is het je eigen zorg zoveel mogelijk uit je talent te halen.’
Tom Afman (25)
Ontplooiing ‘Goed theater zet het publiek aan het denken. Dat kan over van alles zijn. Ik moet eerlijk bekennen dat ik op dit moment niet zo erg bezig ben met de vraag wat de rol is van theater in de samenleving. Het zou mooi zijn als ik iets zou zeggen in de trant van: “Het is belangrijk dat het theater een spiegel blijft voor de maatschappij, en het de massa aanzet tot nadenken over het eigen individu, zowel als over de rol die een ieder speelt in een samenleving. Het gaat over verantwoordelijkheid, je verhouden tot, eigen en gezamenlijke ontwikkeling, en de ontplooiing van het individu.” Maar ik zou niet eens op zo’n antwoord kunnen komen. Misschien lukt dat over 10 jaar beter.’ Baantjer in het theater ‘Ik ga na mijn afstuderen beginnen aan mijn eerste echte grotemensenproductie: Baantjer in het Theater. Ik heb er erg veel zin in en ben benieuwd of de voorstelling goed wordt ontvangen. Over 10 jaar wil ik terugkijken op een mooi decennium, waarin ik zeer weinig ander werk heb hoeven doen dan acteren. Ik hoop televisiewerk te doen, en een film, en ik blijf nog altijd graag in het theater staan.’
‘ Ik zoek naar oprecht samen-zijn’ Speelde eerder in: IK WIL MIJN GELD TERUG, regie: Eric de Vroedt, de Veenfabriek; M a u e r k o p f, eigen werk met Vincent Brons, begeleiding: Willem de Wolf.
ben heb e ‘W
r’ mo hu e elfd dez
Maakt haar eigen afstudeervoorstelling De GroteMensenShow Pornoster en Shell-directeur ‘Voor mijn afstudeervoorstelling 'De GroteMensenShow' interview ik samen met Leendert de Ridder de grote gelovers van Nederland. Is geloven een sleutel voor succes, geluk, rijkdom? We zijn als twee reporters door het land getrokken en spraken een rabbijn, een sjamaan, een evolutiebioloog, een pornoster, de directeur van Shell, een topsportster en een astroloog. We vroegen ze: Waar gelooft u in? Kunnen wij dat ook geloven? Wat is er nodig om te winnen? Bestaat God? Wat raadt u ons aan? Bestaan wonderen? Terug in het repetitielokaal zochten we vormen voor die gesprekken. Wat is de inhoud, wat viel ons op, waar zit de humor? Mensen zijn van die grappige dingen. Daar vinden Leendert en ik elkaar in. Het hoopvolle, lief-onhandige, tragikomische.’ Geloven als enige houvast ‘Ze zeggen wel eens dat onze generatie nergens in gelooft. Dat geloven uit de mode is. Maar ik denk juist dat geloven - in een god of een wetenschap of een idee - misschien wel ons enige houvast is. Het zet alles in perspectief. Iets zeker weten kan een enorme oerkracht hebben, je hebt richting, stuwing. Wij zijn zelf natuurlijk hopeloos onwetend en dus zochten we het antwoord bij de experts. Mensen die iets geloofden wat wij nog niet geloofden. Iets zeker wisten wat wij nog niet zeker wisten.’ De Veenfabriek ‘Ik kwam er pas vrij laat achter dat ik liever theatermaker ben dan actrice in de klassieke zin van het woord, eigenlijk pas toen ik stage liep bij de Veenfabriek. Zij namen een onderwerp, pluisden dat uit, en aan de hand daarvan ontstond een voorstelling. Ik zag daar: wauw, zo kan het ook! Ik wil zelf voorstellingen maken samen met andere makers, en ik wil dat de rest van mijn leven doen. En dus deed ik een extra vierde jaar.’
Stasi-mitarbeiter ‘Eerder dit jaar maakte ik samen met Vincent Brons mijn eerste eigen voorstelling M a u e rk o p f, over de Stasi in Oost-Duitsland. We zijn drie maanden in Berlijn geweest en spraken daar met ex-Stasi-mitarbeiter, slachtoffers, museumdirecteuren. In september gaat M a u e r k o p f op een kleine tour. Voor mijn afstuderen was een nieuwe zelfgemaakte voorstelling een logisch vervolg.’ Intimiteit 'Ik ben nieuwsgierig en altijd op zoek naar intimiteit, of anders vertaald: het is mijn grootste angst alleen te zijn en ik zoek wanhopig naar een oprecht samen-zijn, dat is mijn ingang. Ik wil werk maken dat in verbinding staat met de wereld, met mensen praten, een gesprek aangaan. Door onderzoek te doen verbind ik me met een onderwerp. Het geeft voeding.’ We hebben elkaar nodig ‘Ik las laatst ergens dat Darwin in zijn The Descent of Man twee keer het door onze wereld omarmde “survival of the fittest” gebruikt, en 94 keer “love and compassion”. We hebben elkaar nodig. Ook wij mensen. Of eigenlijk, juist wij mensen. Wat de mensheid betreft ben ik graag op het naïeve af hoopvol. En wat theater betreft ook. Een goede voorstelling brengt mensen samen. Door te ontroeren, te prikkelen, te verwarren. Een goede voorstelling opent het gesprek.' Nieuw collectief ‘Na mijn afstuderen ga ik samen met Jona Rens een concept ontwikkelen voor Oerol. We hebben een collectief opgezet waar alle disciplines vanaf het begin nauw bij betrokken zijn. Het idee is dat de kennis van ieder individu in zijn of haar vakgebied de kracht van het collectief gaat vergroten. Het zijn allemaal jonge mensen met een grote maakkracht. Technici, ontwerpers, musici, spelers, maar ook filosofen, beeldend kunstenaars, schrijvers, koks. Het is een totaalconcept. Op basis van de voorstelling zal er een boekje gemaakt worden, een film, een CD, een maaltijd, een AR-app. Dat wordt te gek.’
12 · Agenda
Agenda
De eindvoorstellingen En verder nog… Who is / We are
Wanna be like Martha & George
De Bosjes
De GroteMensenShow
Er was iets met Julie Nilsen. Waarom huilde ze zo vaak? Omdat ze wratten had? Wie was de koning? Waar kwam die armband vandaan? Maar, nog belangrijker; wat was er met de bosjes?
Hoe heet u? Bent u eerlijk? Gaan we het redden? Wat is er nodig om te winnen? Bestaat God?
Op de dag dat de Russische kosmonaut Gagarin zijn ruimtevlucht maakt, ontstaat een gat in het hek naar de bosjes. De bosjes waar niet gespeeld mag worden. Na deze dag zal niets meer hetzelfde zijn. Een groep jongvolwassenen kijkt terug op een jaar uit hun jeugd en probeert met de kennis van nu te achterhalen wat er toen is gebeurd. “Pijn is pijn en vreugde is vreugde, zowel voor kinderen als voor volwassenen.” (Jesper Halle) Tekst: Jesper Halle Originele titel: Lilleskogen Vertaling: Tom Kleijn en Maaike van Rijn Spel: Tom Afman, Yara Alink, Sarah Bannier, André Dongelmans, Sjoukje Hoogma, Samira Id Bella, Stacyian Jackson, Tom van Kalmthout, Doortje Kleinrensink, Sanne Langelaar, Sander Plukaard, Yannick van de Velde Regie: Maren Elisabeth Bjørseth Muziek: Rutger de Bekker Scenografie: Marjolijn Brouwer Foto: Paul Kooiker Kostuums: Peter Oskam Dramaturgie: Daniëlle Ludwig Productie: Sanne Liebregts Regieassistent: Jansje Meijman Techniek: Hero Kaspers, Kiki Hensefeld, Wouter Moscou Licht: Gé Wegman Met dank aan: Ingrid Askvik Speeldata: 14 juni try-out 20.30 15 juni première 20.30 16 juni matinee 14.30 19 t/m 21 juni 20.30 Op 22 juni wordt de voorstelling gespeeld in het kader van het ITs Festival Amsterdam, om 13.00 en om 20.30 uur. Reserveren voor de voorstelling op 22 juni: itsfestivalamsterdam.com Locatie: de Theaterschool, Jodenbreestraat 3, Amsterdam Reserveren: theaterschool.nl/agenda
Leendert en Marte trekken door Nederland. Ze praten met rabbijnen, sjamanen, evolutiebiologen en porno sterren. Waar geloven deze mensen in? Kunnen wij dat ook geloven? Een afstudeervoorstelling over en voor grote mensen. Tekst en spel: Marte Boneschansker en Leendert de Ridder Regie: Mara van Vlijmen Vormgeving: Dirk Vis Techniek: Caroline Benningen, Rody van Gessel, Kelvin Pater Met dank aan: Désirée Delussu, Frits van Driel, Paul van der Ploeg, Wilko Sterke, Annebeth Vlietstra, huismeesterij Speeldata: 17 juni 19.00 uur 19 juni 19.00 uur 20 juni 19.00 uur Op 22 juni wordt de voorstelling gespeeld in het kader van het ITs Festival, aanvang 11.30 en 19.00 uur. Reserveren voor 22 juni: itsfestivalamsterdam.com Locatie: de Theaterschool, Jodenbreestraat 3, Amsterdam Reserveren: theaterschool.nl/agenda
Voorstellingen van eigen werk van studenten van de Amsterdamse Toneelschool&Kleinkunstacademie op het ITs Festival
Schijn Bedriegt
In Who is / We are gaan twee jonge acteurs, die naar eigen zeggen niks ‘naars, traumatisch of anderszins belastends’ hebben meegemaakt, op zoek naar een groots en meeslepend leven. Een leven als dat van Martha en George, het beroemde echtpaar uit Edward Albee’s toneelklassieker Who’s afraid of Virginia Woolf. Aan de hand van scènes uit dit stuk proberen zij de meest donkere kanten in zichzelf te vinden. Wat begint als een naïeve, ambitieuze zoektocht, ontspoort binnen een half uur op hilarische en ontroerende wijze in een strijd waarin illusie en werkelijkheid niet meer van elkaar te scheiden zijn. Tekst: Edward Albee, Yara Alink & Sander Plukaard Eindregie: Sarah MoeremansIdee Idee, spel: Yara Alink & Sander Plukaard
Twee broers op leeftijd. Karl is een ex-variété artiest, Robert een voormalig toneelspeler. In het gezelschap van Mathilde, de levensgezellin van Karl, zien ze elkaar wekelijks. Wanneer Mathilde overlijdt, proberen de broers hun ritueel in stand te houden. Een ontroerende voorstelling over de wens naar menselijke contact.
Speeldata: 28 en 29 juni 19.00 uur
Regie: Allan Zipson Idee, spel: André Dongelmans, Sander Plukaard Tekst: Der Schein Truegt van Thomas Bernhard
Tien derdejaarsstudenten van de Amsterdamse Toneelschool& Kleinkunstacademie spelen het bekende stuk van Tsjechov met zonsondergang als décor op een schitterende locatie in Bergen aan Zee.
Speeldatum: 27 juni 16.30 uur Locatie: Melkweg theater Amsterdam Reserveren: itsfestivalamsterdam.com
Rundfunk? Iedereen wordt keihard in de **** ge****t door de liefde. Verdriet. Pijn. Verwarring. Ontgoocheling. Gêne. Walging. Lachen. Gieren. Brullen. In een apocalyptische achtbaan van korte scènes nemen twee jonge pessimisten je mee in een totaal mislukte zoektocht naar nuance. Liefde is en blijft een vieze ****. Yannick van de Velde en Tom van Kalmthout laten in 30 absurde minuten hun kijk op de liefde zien. Idee, spel: Yannick van de Velde & Tom van Kalmthout Speeldatum: 27 juni 16.30 uur Locatie: Melkweg theater Amsterdam Reserveren: itsfestivalamsterdam.com
Locatie: de Theaterschool Reserveren: theaterschool.nl/agenda Info: alinkplukaard.nl
Drie Zusters
in de duinen van Bergen aan Zee
Met een eigen frisse bewerking en zelf gearrangeerde muziek vertellen de studenten het verhaal van de drie zussen die hun jonge jaren slijten in het stille Bergen aan Zee. Het enige wat ze op de been houdt is de droom om ooit weer terug te keren naar de stad waar ze geboren zijn: Moskou. Een tragikomedie over verlangens en hoe ieder mens wanhopig bezig is deze te verwezenlijken. Regie: Hans Man in’t Veld Regieassistent: Eran Ben Michael Productie: Chava voor in ’t Holt Spel: Wendy Briggeman, Huib Cluistra, Lilou Dekker, Sebastiaan Frowijn, Eline van Gils, Sophie Höppener, Job Römer, Jonata Taal, Tim Teunissen en Hanna van Vliet. Speeldata: 12 en 13 juni, 19.15 uur, try-out 14 t/m 18 juni, 19.15 uur Locatie: Verspyckweg 7 te Bergen aan Zee Let op: de locatie is buiten dus neem warme/regenkleding mee en draag makkelijke schoenen. Reserveren: theaterschool.nl/agenda