LIFT OFF NIEUW TALENT DE THEATERSCHOOL
2014
DE THEATERSCHOOL
L I C H T I N G FACEPAGE
’14
2 _ LIFT OFF _ THEATERSCHOOL 2014
Hanna Hegenscheidt
Jorge Gonçalves
Julien Bruneau
Keren Levi
Dora Groothof
Dorian Bindels
Eline van Gils
Hanna van Vliet
Huib Cluistra
Job Römer
Johanna Hagen
Jonata Taal
Lilou Dekker
Merel Baldé
Naomi van der Linden
Pepita Steins Bisschop
Roderick Bredenoord
Rosa da Silva
Sebastiaan Frowijn
Sophie Höppener
Stijn Vervoort
Tim Teunissen
Wendy Briggeman
Emke Idema
Riina Maidre
Tchelet Weisstub
Amarinske Brands
Astrid Isebaert
Desi van Dam
Emilie Calf
Flore Muuse
Jamilla Visser
Nika Janković
Sophia van der Putten
Sophie Vrolijk
Xavaira Mac Donald
Charlie Duran
Christiaan de Donder
Fancy Arensman
Goele Michaux
Ian Volwater
Ingeborg Westerink
Jamie de Groot
Jordan Achiano
Joren Lefebvre
Karen Brinkman
Katherien Brough
Shane Wezenberg
Rubiën Vyent
Sedrig Verwoert
Anastasiia Liubchenko
Barnaby Savage
Carla Behal Trueba
David Zarate Calderon
Marieke Dermul
Marijn Brussaard
DE THEATERSCHOOL
Nikki Hock
Tamar Blom
Amy Pender
Bruno Morais
Marlou Braakhuis
Martijn Joling
Maja Hannisdal
Noora Hannula
Elisa Rudolf
Ines Furuhashi
Jonatan Bulo
Nancy Burer
Pietari Kärki
Anouck de Haan
Susan Hoogbergen
Ksenia Knyazeva
Leyla de Muynck
Tina Halford
Unn Faleide
Lisa Marie Hennig Olsen
Youri Peters
Ben Visser
Dennis de Bont
Florie Bos
Jimmy-Pierre de Graaf
Sarah Steeman
Seline Gosling
Vera Vlot
Yvonne Guis
Janneke de Haan
Martha van Meegen
Minjon Olgers
Bart van den Heuvel
Daan Ottevanger
Eric Bregman
Femke Diemer
Tim van ‘t Hof
Tim Vleugel
Hilde Tuinstra
Jan Hulst
Nina Spijkers
Aldo Brinkhoff
Ilona Overweg
Marion Schindler
Rosemarie Allaert
Ruben Wijnstok
Adriano Jensen
Ana Romih
Maria Peralta
Matias Daporta Gonzalez
Simon Asencio
Yui Hakagami
Anne Stoop
Nicolas Ponce
Pieter Heebink
Eva Honings
Jordy Oostrik
Louis Vanhaversbeke
Niels Brouwer
Caroline Haring
OPLEIDING Amsterdam Master of Choreography Amsterdamse Toneelschool& Kleinkunstacademie DasArts
Marijke Hessels
Nynke Vermuë
Rosa Asbreuk
Sheila Bosman
Zoscha van Erkel
Docent Dans Jazz- en Musicaldans
Joeri van Heijningen
Mime Opleiding
Regie
Moderne Theaterdans
Scenografie
Nationale Balletacademie Productie Podiumkunsten Techniek en Theater
Clara Burdet
Linda Bosch
School voor Nieuwe Dansontwikkeling Theaterdocent
Meer weten over de afstudeerders?
THEATERSCHOOL 2014 _ LIFT OFF _ 3
DE THEATERSCHOOL
INHOUD 23 OPLEIDING PRODUCTIE PODIUMKUNSTEN
6 NATIONALE BALLETACADEMIE
–
Dansers van morgen
‘Het resultaat van plezier, passie en volharding’ 8 SNDO
– Multigrade / Hip hop
Graduation work of School for New Dance Development 10 CREATIVE TEAM
– Kwartet
Is de mens een beest?
‘Dan besef je dat het gelukt is!’ 25
– This is a Snake / Hawaii- escaping the inevitable DASARTS
Graduation work of DasArts - Master of Theatre 26 SCENOGRAFIE
– Shifting Spaces
Tentoonstelling met ‘vluchtige kunst’ 28
12 THEATERDOCENT
– Wij zijn
Over mannelijke groepsdruk en groepsgeluk 13 AMSTERDAMSE TONEELSCHOOL& KLEINKUNSTACADEMIE –
– One Nation Under One Groove 5 O'CLOCK CLASS
A celebration of 15 years dance talent development 29 OPLEIDING TECHIEK EN THEATER
Hoezo Kermis 2.0?
‘Theatermaken is samenwerken’
14
30
De laatste doet het licht uit
DOCENT DANS
– MasturNation
‘There will be porn’ 16 JMD
Looking Again to See
– Eindvoorstelling
Hedendaagse dansmix met o.a. Hofesh Schechter 18 MODERNE THEATERDANS
DNA Whirlwind 20 ATKA
– Ginger
– Schuinsmarcheerders
Rondneuken aan de vooravond van een ramp 22 MIME OPLEIDING
AMSTERDAM MASTER OF CHOREOGRAPHY –
– To the End
‘Waar ga jij voor op de barricaden?’
Graduation work of four international choreographers 32
– Eerst nog even een rondje draaien REGIE OPLEIDING
Beleef zelf een dwangneurose 33 OVERZICHT VAN AFSTUDEERVOORSTELLINGEN
Wat ga je zien? 41 TERUGBLIK
43 DE THEATERSCHOOL
6 Redenen om te studeren aan de Theaterschool 44 LOCATIES LIFT OFF
4 _ LIFT OFF _ THEATERSCHOOL 2014
LIFT OFF
Colofon
Conceptontwikkeling
Buro Vonkstof – Petra Boers Redactieteam
Jan Zoet (directeur Theaterschool) Petra Boers Bart Kusters Wouter van Loon Interviews & teksten
Petra Boers Astrid van Leeuwen (interviews Mime Opleiding en Nationale Balletacademie) Art direction, grafisch ontwerp & illustraties
Ontwerphaven – Suzanne Hertogs, Anne de Laat Coördinatie
Wouter van Loon Productie
Manfred Kokmeijer Désirée Delussu Fotografie
Nellie de Boer, Eddi de Bie, Coco Duivenvoorde (studentenportretten), Erik de Groot, Jean van Lingen, Antoinette Mooy, Robert van der Ree, Annette Gödde, Lucas de Groen Met dank aan
Iet van Hulst, Cora HenrionVerpoorten, Barbara de Boer, Jolien Scholte, Joost Njio Druk
Janssen/Pers Rotatiedruk Oplage
10.000 Uitgave
de Theaterschool – Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten Adres
de Theaterschool Jodenbreestraat 3 • 1011 NG Amsterdam Postbus 15323 • 1001 MH Amsterdam
De Theaterschool blijft graag in contact met haar alumni! Ben je afgestudeerd aan één van de opleidingen van de Theaterschool? Vul dan je e-mailadres en andere adresgegevens in op onze website: ahk.nl/theaterschool/ de-theaterschool/alumni We houden je namelijk graag op de hoogte van de laatste ontwikkelingen. En ... zo mis je nooit meer onze jaarlijkse alumni-bijeenkomst!
DE THEATERSCHOOL
INTRODUCTIE
‘EEN GLIMP VAN PERFECTIE!’ prepare
to launch
...
countdown
begins
3
2
1
Docent Dans! theaterDocent! NBA! 5 o'clock!
AMCh! MTD! { illustratie: Ontwerphaven }
JAN ZOET (1958) is directeur van de Theaterschool. Daarvoor was hij o.a. directeur van de Rotterdamse Schouwburg en producent, dramaturg en zakelijk en artistiek leider binnen diverse gezelschappen en festivals, waaronder Theatergroep Hollandia en Mickery.
lift off
Scenografie!
OPP!
DasArts!
Regie!
ATKA!
JMD!
W
at mij aanspreekt in kunstenaars die mij ontroeren is de grootsheid waarmee ze durven te mislukken. Als ze gebaande paden en veilige opties verlaten en risico’s nemen om iets uit te vinden wat kwetsbaar is in schoonheid, uitvoering of zeggingskracht. Wanneer je daar als bezoeker getuige van mag zijn, gebeurt er iets onvergelijkbaars. In de beschutting die de Theaterschool biedt zie ik dit voortdurend gebeuren. En dat raakt me diep. In de komende maand laten 120 nieuwe theater- en danstalenten die dit jaar afstuderen de veiligheid van de school achter zich en tonen wie ze zijn geworden. Vier jaar of langer hebben deze jonge theatermakers, spelers, dansers, docenten, ontwerpers en producers binnen de vrijheid van de Theaterschool hun kunstenaarschap kunnen ontwikkelen en bijslijpen. Daarnaast leren ze zich kritisch, open en zelfbewust te manifesteren. Niet voor niets auditeren studenten uit de hele wereld om te worden toegelaten aan een van onze 14 gespecialiseerde opleidingen. In ons gebouw aan de Jodenbreestraat bevinden zich bovendien meer dan 35 professionele studio’s en theaters, die zijn voorzien van alle mogelijke faciliteiten op het gebied van theatertechniek, geluid, video, decorbouw, kostuums en productie.
OTT!
SNDO!
Mime! Maar het geheim van de Theaterschool zit hem niet in het unieke gebouw en de vele voorzieningen. Het zit hem in de tientallen ervaren en toegewijde professionals die ervoor kiezen - naast hun vaak indrukwekkende carrières in de praktijk van het theater en de dans - om hun kennis en inspiratie te delen met onze studenten. Aangevoerd door eminente artistiek leiders (van wie eigenlijk de getekende portretten hierboven zouden moeten staan) creeren ze een kritische en liefdevolle vrije ruimte waarin het begin van een oeuvre van een nieuwe generatie ontstaat. Met trots en plezier presenteren we in dit nieuwe magazine LIFT OFF onze nieuwe theater- en dansprofessionals, die in meer dan 20 voorstellingen en installaties op meer dan 10 locaties in Amsterdam te zien zullen zijn. Lees hoe de nieuwe generatie makers stuk voor stuk een noodzaak voelen iets te veranderen of aan de orde te stellen. Dat doen ze op allerlei manieren: intuïtief, kwetsbaar, poëtisch, met schoonheid of virtuositeit, soms verontrustend documentair of politiek. We hebben slechts een glimp van perfectie nodig om als samenleving door te kunnen. Ik ben er-
‘Zo’n 120 theateren danstalenten tonen wie ze zijn geworden’ van overtuigd dat kunst, juist die van een nieuwe generatie, hieraan bijdraagt. Wissel het Holland Festival af met onze voorstellingen en zie hoe weids, avontuurlijk en beloftevol het landschap van de podiumkunsten is!
THEATERSCHOOL 2014 _ LIFT OFF _ 5
DANS
NATIONALE BALLETACADEMIE
‘BALLET IS GEEN MUSEUMSTUK, HET ONTWIKKELT ZICH VOORTDUREND’
6 _ LIFT OFF _ THEATERSCHOOL 2014
DANS
Artistiek leider Nationale Balletacademie Jean-Yves Esquerre over Dansers van Morgen
‘HET RESULTAAT VAN
PLEZIER, PASSIE & VOLHARDING’ In Dansers van morgen, de eindvoorstelling van de Nationale Balletacademie, delen jong en nóg jonger het podium in beroemde klassieke balletten, werelddans, een “Van Manen” én een Nederlandse première. Artistiek leider Jean-Yves Esquerre: ‘Hun tomeloze passie en toewijding raken je.’ { tekst: Astrid van Leeuwen — fotografie: Antoinette Mooy }
K DANSERS VAN MORGEN 28 & 29 juni, Stadsschouwburg Amsterdam > ZIE PAGINA 40
lassiek ballet een “uitstervend ras”? ‘Integendeel’, zegt Fransman Jean-Yves Esquerre. ‘Het ballet staat juist aan het begin van een nieuwe bloeiperiode. Ook moderne dansgezelschappen realiseren zich inmiddels dat er geen trainingsmethode is die zó precies, zó compleet en zó verfijnd is als de klassieke ballettechniek.’ Esquerre (56) kan het weten: hij danste bij eigentijdse topgezelschappen als Le Ballet du XXe Siècle en het Nederlands Dans Theater. ‘Ballet is geen museumstuk, het ontwikkelt zich voortdurend. Wil je veelzijdige dansers kweken, dan is er geen betere basis.’ Afgelopen maart volgde Esquerre Christopher Powney op, die de Nationale Balletacademie in de afgelopen drieënhalf jaar een grote kwalitatieve en artistieke boost gaf. ‘De komende editie van Dansers voor morgen is nog een coproductie’, zegt Esquerre lachend, waarbij de choreografieën door Powney zijn geselecteerd, maar waarop de nieuwe directeur als regisseur en repetitor meteen ook al een flink eigen stempel drukt. Een van de punten die Esquerre essentieel vindt, is dat álle generaties studenten in de voorstelling vertegenwoordigd zijn. ‘De komende jaren zal ik dat nog sterker uitdragen: wij zijn één school, één familie, en het is voor de jongste leerlingen heel belangrijk om van dichtbij te kunnen zien waar ze naartoe werken, waar al hun inspanningen toe kunnen leiden.’
‘HANS VAN MANENS MEESTERWERK 5 TANGO’S LEGT DE LAT VOOR ONZE STUDENTEN HEEL HOOG’
Summum van het Romantische ballet Maakten de hoogste klassen vorig jaar al grote indruk in het klassiek-romantische Les Sylphides (waarbij het corps de ballet volgens ingewijden in sommige opzichten zelfs dat van Het Nationale Ballet overtrof), nu mogen ze zich aan een nog iconischere choreografie wagen: de tweede akte van het negentiendeeeuwse Giselle. Esquerre: ‘In het Romantische balletgenre is dit het summum, niet voor niets wordt Giselle nog altijd over de hele wereld uitgevoerd. Het vereist een heel specifieke stijl, een enorme uitdaging voor onze 15+-studenten.’ Na Giselle nemen de vier jongste jaargangen van de opleiding én een groep live spelende musici het publiek mee naar onder meer Roemenië, Turkije en Yemen. ‘Folklore is een belangrijk onderdeel van de ballettraditie’, zegt Esquerre, ‘en dat zie je in diverse onderdelen van Dansers van morgen terug. Zoals in de mazurka uit het klassieke Paquita (een choreografie die de derdeen vierdejaarsleerlingen onlangs nog in een programma van Het Nationale Ballet uitvoerden – red.), maar bijvoorbeeld ook in het eigentijdse Saltarello van Ernst Meisner.’ De dansers vertrouwd maken met een “danstaal” die heel specifiek is voor één choreograaf, is ook iets wat Esquerre
cruciaal vindt. ‘Ik ben bijzonder blij dat de hbo-studenten een Nederlandse première van Didy Veldman dansen: Frame of View, oorspronkelijk gemaakt voor het New Yorkse Cedar Lake Contemporary Ballet. Haar stijl is heel eigen, echt anders dan ze gewend zijn. Daarnaast kan een choreografie van onze beschermheer Hans van Manen natuurlijk niet ontbreken. Zijn meesterwerk 5 Tango’s legt de lat voor onze studenten heel hoog. De hoofdrollen worden gedanst door Nancy Burer en Daniel Montero, die, naast dat ze eindejaarsstudenten zijn, ook al deel uitmaken van de Junior Company van Het Nationale Ballet.’ Geen bootcamp ‘Vaak begrijpen mensen niet hoeveel inzet en commitment een opleiding aan de Nationale Balletacademie vergt. Van de leerlingen, van de docenten, maar ook van de ouders’, aldus Esquerre. ‘We vragen veel van families, maar daar staat tegenover dat we onze studenten ook alle begeleiding geven. Op mentaal, fysiek en emotioneel vlak.’ Over Dansers voor morgen zegt hij: ‘Je wilt niet weten hóeveel concentratie, toewijding en volharding de voorbereiding van een dergelijke voorstelling vergt. Maar het is beslist geen bootcamp. Plezier en passie staan bij ons altijd voorop.’ THEATERSCHOOL 2014 _ LIFT OFF _ 7
DANCE
PURE
SNDO - SCHOOL FOR NEW DANCE DEVELOPMENT
LOUIS VANHAVERBEKE (26) CREATES MULTIGRADE
Multitasking DJ
DJ sets can be more spatial and more unexpected than you’d think. Come see Louis Vanhaverbeke’s (ITs Krisztina de Châtel Award nominee 2014) final project Multigrade and experience what it means for a body to be under the influence of sound. { photography: Nellie de Boer }
What do we see? ‘You will see the main character managing all kind of objects, while being a DJ, while running... This performance is one big exercise in multitasking. It is about the construction and deconstruction of a self-made system. Circularity and its endless flux is the leading concept.’
‘What does it mean to a body to be under influence of sound...’ What is your inspiration for this performance? ‘My personal fascination for vinyl. An array of different kinds of music, of different spatial and playful propositions. I would like to communicate that the choices you make in setting up a system have consequences. Your equipment can fail, transform into something else, can have a certain life span.’ Your biggest challenge? ‘Figuring out the connection between music and movement on stage. The translation from tonality to physicality was interesting but challenging. In what way can music really physically change the person on stage. What does it mean to a body to be under influence of sound...’
SNDO GRADUATES in PURE AND INSIGNIFICANT (horse ) 10 & 11 June, Presentations by: Ana Romih, Clara Saito, Adriano Wilfert Jensen, Simon Asencio, Yui Nakagami 13 & 14 June, Presentations by: Simon Asencio, Matias Daporta Gonzalez, Maria Peralta, Nicolas Roses Ponce, Louis Vanhaverbeke Het Veem Theater, Amsterdam > SEE PAGE 35
8 _ LIFT OFF _ THEATERSCHOOL 2014
DANCE
MARIA PERALTA (28) CREATES HIP HOP
HIP-HOP DANCE experiment What happens when you research the body language of urban dance styles like hip-hop and house? In her dance performance Hip Hop Maria Peralta (ITs Krisztina de Châtel Award nominee 2014) experiments with dislocation, disorientation and isolation of the body movement. { photography: Nellie de Boer }
What do we see? ‘You will see 30 minutes of continuous dancing without music. It is a very specific and concrete dance experiment, where movement is approached beyond narration, representation or rational thought.’
‘I am aiming to explore and relocate the potential for transformation, emancipation and power in dance’ What is your inspiration for this performance? ‘The last few years I have been very attracted to principles of hip hop dance like dislocation, deconstruction and isolation of the body. I applied those principles to an expanded territory that includes not only the movement of the actual body but the invisible movement of perception, attention and thought.’
INSIGNIFICANT Your biggest challenge? ‘From the beginning I wanted to call attention to and reflect on dance. I was aiming to explore and relocate the potential for transformation, emancipation and power in dance. What is strong and meaningful in the abstract quality of movement? My biggest challenge was translating those ideas and questions into a concrete and tangible form.’
THEATERSCHOOL 2014 _ LIFT OFF _ 9
THEATER
CREATIVE TEAM
Voorstelling Kwartet gemaakt door ‘dreamteam’ Theaterschool
IS DE MENS EEN
BEEST?
Wat is een man? Wat is een vrouw? Wat is seks? Wat is liefde? Wat is overgave? De voorstelling Kwartet voert je mee in de strijd tussen twee geliefden. De productie is een geslaagde samenwerking tussen vijf afstuderenden van de Theaterschool. { fotografie: Robert van der Ree }
10 _ LIFT OFF _ THEATERSCHOOL 2014
THEATER
Regie Opleiding Regisseur Nina Spijkers (25):
‘Ik wilde instinctiever repeteren’ Neaderthalers in maatpak ‘Soms kijk ik op straat om mij heen en zie ik Neanderthalers in maatpakken rondlopen. Mij fascineert de mens die in strijd is met zijn eigen natuur. Mensen zijn erop ingesteld om koste wat kost te overleven, maar als we in al onze basisbehoeftes zijn voorzien, waar moeten we onze instincten en driften dan nog voor inzetten?’ Derde Wereldoorlog ‘Kwartet is een stuk uit 1981 van Heiner Müller, een van de belangrijkste Duitse theatermakers van de twintigste eeuw. Het speelt zich af aan de vooravond van de Franse Revolutie of aan het einde van de Derde Wereldoorlog. God is dood, de verlichting is uitgedoofd. Het stuk laat zien wat er gebeurt als mensen zich proberen te ontdoen van de conventies van een maatschappij. Wat is een mens als hij wordt teruggebracht tot de kern van zijn natuur: een beest of bevrijd?’ Conchita Wurst ‘Het stuk draait om Merteuil en Valmont, die van elkaar houden, maar dit op geen
Opleiding Scenografie Decorontwerper Ruben Wijnstok (27):
‘Tegenstellingen als uitgangspunt’
‘Het rijke en het arme. Liefde en haat. Leven en dood. De tegenstellingen in dit stuk heb ik als uitgangspunt genomen voor mijn vormgeving. Ik heb ze vertaald naar materiële vormen, die ik samen heb laten komen binnen de Engelenbak van Frascati. Het is een soort vochtig keldergewelf geworden met een verrassende bewatering. Ik heb nauw samengewerkt met de anderen uit ons creatieve team. Dit had weinig meer te maken met Theaterschoolstudenten. Dit was schitterend!’
enkele manier tot uitdrukking durven te brengen. Anders dan in het oorspronkelijke stuk laat ik de rollen spelen door twee mannen, in plaats van een man en een vrouw. Iemand als Conchita Wurst bewijst maar weer hoe ongelofelijk relevant de genderproblematiek is op dit moment. Als het om geslacht gaat, moet iedereen in een hokje passen. Anders weten we niet hoe we ermee om moeten gaan.’ Controlfreak ‘Kwartet stond al een aantal jaren op mijn persoonlijke verlanglijstje. Het is de juiste combinatie van een thema dat mij erg aanspreekt en een behoorlijke moeilijkheidsgraad. De grootste uitdaging was van deze uiterst gecompliceerde tekst een heldere voorstelling te maken zonder artistieke of inhoudelijke
‘CONCHITA WURST BEWIJST HOE RELEVANT DE GENDERPROBLEMATIEK IS’ concessies te doen. Ik wilde daarom ook op een andere manier repeteren: vrijer, associatiever, instinctiever. Erg moeilijk voor een controlfreak zoals ik.’
Tijdens de montageperiode vielen alle KWARTET disciplines als puzzelstukjes in elkaar. 24 & 25 juni, Tel daarbij op de twee waanzinnige acde Theaterschool teurs waarmee we werkten, Justus van > ZIE PAGINA 40 Dillen en Xander van Vledder, allebei meesters van de taal. We hebben echt het beste in elkaar naar boven gehaald!’
Dreamteam ‘Ik ben oprecht heel trots op deze voorstelling. Wat mij betreft hebben we een soort dreamteam bij elkaar gekregen.
Opleiding Productie Podiumkunsten Productieleider Floor Cremers (22):
‘Grootse aanpak’
‘Kwartet lijkt misschien een cynisch verhaal van twee mensen die elkaar kapot willen maken, maar wat ik in het stuk zie is hoop en liefde. Deze mensen willen en kunnen niet zonder elkaar. Als productieleider heb ik geprobeerd ervoor te zorgen dat voor iedereen de omstandigheden optimaal waren om het beste in zichzelf naar boven te halen. We hebben het groots aangepakt en al onze ideeën gerealiseerd. Heiner Müller in een decor met 4000 liter water, binnen budget. Daar kunnen we heel trots op zijn. De recensie met vier sterren in de Theaterkrant bewijst dat we met elkaar echt een fantastische prestatie hebben geleverd!’
Opleiding Scenografie Kostuumontwerper Ilona Overweg (26):
‘Niet vervallen in man-vrouwclichés’
‘Nina heeft mij gevraagd voor deze productie na het zien van een kostuumontwerp uit mijn portfolio. Mijn grootste uitdaging was een kostuumbeeld te creëren dat steeds een zoektocht zou zijn naar het ‘zijn’ van een man en het ‘zijn’ van een vrouw, zonder in clichés of uitvergrotingen te vervallen. Ik denk dat het een goede balans is geworden tussen verkleden en naakt durven zijn, zonder dat het ergens ordinair wordt. De samenwerking met de rest van het team was te gek. Een van de mooiste complimenten van bezoekers was: we zien de chemie van het team terug in de voorstelling!’
Opleiding Techniek en Theater Lichtontwerper Tim van ’t Hof (21):
‘Vijftien beelden’
‘Kwartet was mijn vierde grote samenwerking met Nina. Het decor van Ruben zat vol uitdagingen. Een grote lege ruimte, met een enorme kroonluchter en een grote bak met melkwater. Zeker het water maakte dat ik goed moest kijken naar weerspiegelingen en de juiste posities van armaturen. Gebruik ik kleuren? Vanuit welke richting moet het licht komen? Ik heb gekozen om ongeveer vijftien beelden te maken en deze vrijwel onzichtbaar in elkaar over te laten lopen. De beelden time ik op momenten die ik nadruk wil geven of om een onderliggend gevoel in de tekst uit te drukken. De samenwerking met de andere Theaterschoolstudenten was erg goed! In een afstudeerproductie wil iedereen natuurlijk het beste van zichzelf laten zien, maar dit team heeft de kwaliteit van het gezamenlijke eindresultaat voor laten gaan.’ THEATERSCHOOL 2014 _ LIFT OFF _ 11
THEATER
THEATERDOCENT
Zoscha van Erkel maakt de voorstelling Wij zijn
SCHUILEN in groepsgeluk? Mannen met ontbloot bovenlichaam voeren in meerdere absurde bedrijven rituelen uit. Met haar afstudeervoorstelling Wij zijn zet Zoscha van Erkel (23) je aan het denken over mannelijke groepsdruk en mannelijk groepsgeluk. { tekst: Petra Boers — beeld: Ontwerphaven (geïnspireerd op de flyer Wij Zijn)
Waar gaat je voorstelling over? ‘Een groep mannen creëert een eigen wereld. Daarin hopen de mannen harmonie te vinden. Ze onderzoeken en beproeven hun verbondenheid. Wij zijn is een tevreden teleurstelling over dit harmonischutopisch streven.’ Wat is je inspiratiebron? ‘Ik raakte geïnspireerd door de volgende regieaanwijzing uit het toneelstuk De Jossen van Tom Lanoye:
‘WERKEN MET EEN GROEP MANNEN VOND IK EEN AANGENAME UITDAGING’ WIJ ZIJN 21 juni, tijdens EXIT, het afstudeerfestival van de Opleiding Theaterdocent MC Theater, Amsterdam
“De Jossen voeren een woest en woordeloos ritueel van verbondenheid op, dat – ofschoon onschuldig ogend – blijkt geeft van tucht, levensvreugd en tomeloos vertrouwen in elkaar. Het ritueel duurt, de uitputting lonkt. Onverwachts hapert het ritueel en valt stil, tot verbazing van ieder – behalve één.”’
> ZIE PAGINA 38
12 _ LIFT OFF _ THEATERSCHOOL 2014
Waarom mannen? ‘Ik heb de afgelopen jaren alleen maar voorstellingen gemaakt met vrouwen. Ik had dus heel erg veel zin om eens iets met alleen maar mannen te maken. In een groep mannen spelen processen die alleen maar plaatsvinden onder druk van het aantal.’ Wat ervaren we? ‘Ik wil dat het publiek de schoonheid én de wrange kant van groeps“harmonie” ervaart. Als je iets zelf niet durft, kun je lekker schuilen in het groeps“geluk”. Maar in groepsgeluk kan ook je eigen ontwikkeling vervagen.’ Vanwaar de titel Wij zijn? ‘Die betekent voor mij: wij moeten het doen met wat er is en hoe het gaat. De mannen in deze voorstelling kiezen ervoor om met elkaar samen te zijn.’ Wat was je grootste uitdaging? ‘Ik had een heel andere aanpak dan de afgelopen vier jaar, toen ik meestal vanuit theaterteksten werkte. Nu heb ik samen met de spelers een voorstelling gemaakt vanuit een regieaanwijzing en een thema. Het materiaal komt voort uit improvisatie; later heb ik dit gemonteerd. Ook vond ik werken met een groep mannen een zeer aangename uitdaging!’
THEATER
AMSTERDAMSE TONEELSCHOOL&KLEINKUNSTACADEMIE
Ilay den Boer regisseert De laatste doet het licht uit
m o t g a a r v d j i t e z e ‘D
E T N A K LAARS’
De oude kermis is dood. Wat nu? In de door Ilay den Boer (28) geregisseerde voorstelling De laatste doet het licht uit beleef je drie varianten van de ‘kermis 2.0’. Of... is jouw voorstellingsvermogen te beperkt? Kies maar! { tekst: Petra Boers — collage: Ontwerphaven — foto: Erik de Groot }
H
oe ziet theater er uit in dit nieuwe tijdperk? Vraag het theatermaker Ilay den Boer (28) en je krijgt een gloedvol betoog over maatschappelijk bewustzijn en over hoe je je publiek zelf iets kunt laten ervaren ‘waardoor je ze wezenlijk nieuwe perspectieven op prangende zaken kunt geven’. Niet voor niets benaderde Ruut Weissman, artistiek leider van de Amsterdamse Toneelschool& Kleinkunstacademie, juist deze vernieuwer om met studenten een afstudeervoorstelling te maken. Ilay werd de afgelopen jaren internationaal met prijzen en lof overladen voor zijn persoonlijke reeks Het Beloofde Feest. Daarin maakte hij zijn publiek deelgenoot van de ingewikkelde relatie met zijn familie en zijn moederland Israël.
DE LAATSTE DOET HET LICHT UIT 17 t/m 23 juni, Old School, Amsterdam > ZIE PAGINA 36
Zomergasten Hoe ging hij te werk met de studenten? Ilay: ‘Ik wilde dat hun afstudeervoorstelling echt over hún thema’s zou gaan. Dus vroeg ik ze alle zeven hun eigen Zomergasten-avond in te richten. Dat waren heel persoonlijke avonden waarin ze materiaal toonden dat ze bezighoudt. Ik heb ontzettend veel bewondering voor hoe ze zich hebben opengesteld.’ Er tekende zich al snel een rode draad af, vertelt hij. ‘We staan op de rand van een nieuwe tijd. Crisis, het failliete financiele systeem, de uitputting van de aarde. De studenten zijn heel erg bezig met de vraag: wat wordt mijn rol in het heruitvinden van de wereld? Er moet iets veranderen. Maar wat? En hoe?’
KERMIS 2.0: DOODSSTRIJD OF NIEUW BEGIN?
Suikerspin en biertje Vanuit die persoonlijke verhalen ontwikkelde zich een voorstelling over de doodsstrijd van een eeuwenoud volksvermaak: de kermis. In de voorstelling is de jaarlijkse kermis op de Dam verdreven door de Amsterdamse elite. Die wil niet langer dat haar reservaat van luxeboetieks, biomarkten en ecorestaurants wordt overspoeld door het luidruchtige, kotsende gepeupel. Ilay: ‘In Antwerpen is dit echt aan de hand. Het is een fascinerende omkering van de worsteling die wij als theater ook meemaken: ook wij moeten ons bestaansrecht opnieuw bewijzen, onszelf heruitvinden. Ik neem de kermishouders dan ook bloedserieus in hun worsteling.’ Kermiskinderen Kort na het opdoeken van de kermis krijgt de grote kermisbaas Benny van de Peppel een hartstilstand. Hoe moet het nu verder? Zijn kinderen pitchen drie varianten van de kermis 2.0 voor buurtbewoners, ambtenaren, politici
en investeerders. ‘Meteen als je binnenkomt op de locatie vol muziek en kermisattracties proberen zij je - suikerspin in je ene hand, biertje in je andere - te winnen voor hun nieuwe kermisversies. Die variëren van een technologische 3D-wereld tot een nostalgische houten variant. Na de pitches stem je als investeerder, buurtbewoner, enzovoort. Elke avond eindigt dus anders.’ Nieuw tijdperk Ondertussen spelen er door alle veranderingen heftige conflicten in de familie. Niemand is het eens over hoe je een overbekend concept als de kermis volledig kunt herinrichten. De ideeën zijn goed, maar geen enkel idee is écht nieuw. Ilay: ‘Je kunt iets alleen werkelijk heruitvinden als je het fundament durft te bevragen: wat ligt er buiten mijn referentiekader? Dat is de grote vraag waar deze kermisfamilie voor staat.’ En dat is de vraag waar wij allemaal voor staan, stelt hij. ‘Deze tijd heeft kantelaars nodig. Welk nieuw financieel systeem kan het falende vervangen? Hoe overleven we zonder fossiele brandstoffen? Enorme vragen waarvoor we ver buiten ons voorstellingsvermogen moeten reiken. Ook in De laatste doet het licht uit kun je als publiek uiteindelijk niet om die vraag heen: hoe richten we een nieuw tijdperk werkelijk opnieuw in?’ THEATERSCHOOL 2014 _ LIFT OFF _ 13
DANS
DOCENT DANS
Choreograaf Jes煤s de Vega G贸mez over MasturNation
MASTURNATION 19 t/m 21 juni, de Theaterschool > ZIE PAGINA 37
14 _ LIFT OFF _ THEATERSCHOOL 2014
DANS
Desi van Dam (21):
Twerking met een dark edge: misschien wel de kortste typering van de atmosferische voorstelling die de Spaanse choreograaf Jesús de Vega Gómez maakte met negen dansers van de opleiding Docent Dans. ‘Ik voel me aangetrokken tot extremen.’ { Tekst: Petra Boers — Fotografie: Jean van Lingen (uit: ‘Oblivion’, choreografie John Wooter) }
T
rok de titel je dit artikel in? Opzet geslaagd. De Spaanse choreograaf en danser Jesús de Vega speelt in de voorstelling MasturNation met het pornorepertoire uit de populaire dans. ‘Mijn belangrijkste inspiratiebron voor deze voorstelling is een sterke
‘IN MAINSTREAM MUZIEKCLIPS IS TWERKING ZO’N BEETJE DE ENIGE DANSTAAL’
paradox die ik wereldwijd zie. Aan de ene kant een hang naar ultraconservatief moralisme, puurheid en sterke controle. Kijk bijvoorbeeld naar de opkomst van ultrarechtse partijen en ander fundamentalisme. Aan de andere kant een sterke over-seksualisering, iets losgeslagens, something dirty underneath.
Zelfs yoghurt wordt tegenwoordig met seks aangeprezen, en in mainstream muziekclips is twerking zo’n beetje de enige danstaal.’ Jong en mooi Puurheid en vuilheid tegelijkertijd. Het past bij De Vega’s werk en persoonlijkheid. ‘Ik zoek altijd naar contrasten. Ik wil in extremen werken, probeer altijd de twee uitersten te vinden. Waar liggen
de grenzen? Als ik die ken kan ik daartussen bewegen.’ Niet dat hij een standpunt in wil nemen over die uitersten: ‘Mijn werk is heel abstract en persoonlijk. Toen ik een blessure had, maakte ik een requiem voor mijn lichaam; toen ik in mijn omgeving te maken kreeg met schizofrenie, vertaalde ik dat in een performance. Ik ben er niet in geïnteresseerd mijn publiek iets te laten vinden over zo’n thema, ik wil vooral een emotionele respons oproepen, al je zintuigen uitdagen door een heel sterke atmosfeer te creëren.’ Dan, met een knipoog: ‘En dit keer dacht ik: ik heb negen jonge, mooie danseressen. Dit zijn de rolmodellen van de over-seksualisering. Laat ik daar iets mee doen.’ De sterke, vaak donkere atmosfeer in De Vega’s werk bereikt hij door een combinatie van licht, geluid, video en dans. ‘Ik ben heel erg geïnteresseerd in elektronische muziek. Op dit moment luister ik veel naar Bristol-based groepen, de darkness van die sound spreekt me aan. Ik stel zelf de soundtrack van mijn voorstellingen samen – muziek is voor mij de bron van alle beweging.’ Organisch Tegenwoordig laten veel choreografen hun materiaal voor een voorstelling vrijwel helemaal uit de dansers komen. Zo niet Jesús. ‘Ik werk vrij klassiek: negentig procent van dit materiaal heb ik zelf voorgesteld aan de studenten; ik denk dat je dansers daarmee een grotere uitdaging biedt. Verder heb ik de voorstelling
‘DIT ZIJN DE ROLMODELLEN VAN DE OVER-SEKSUALISERING’ heel organisch tot stand laten komen: ik hakte in het materiaal, ik wisselde stukken. Ik heb haar echt voor de dansers gebouwd, zodat zij er plezier aan beleven. En ondertussen moet het natuurlijk ook aan mijn eigen criteria voldoen.’ Open-minded Hoe was het om te werken met de studenten? Jesús: ‘Ze waren heel committed, betrokken en open-minded. Zo van let’s do it. Geweldig. Mijn werk is heel fysiek: een danser heeft tijd nodig om het bewegingsmateriaal te begrijpen, to physcalize the material. Ik werkte heel instinctief en intuïtief met ze. Ik zoek altijd naar de sleutel. En als ik die sleutel heb, kan ik de deur openen. Dat is bij deze dansers goed gelukt.’ Voorproefje zien van De Vega’s werk? Kijk op jesusdevega.wordpress.com
‘IEDERE VEZEL IN JE LIJF WORDT GEPRIKKELD’
Hoe is het om met Jesús de Vega te werken? ‘Heel uitdagend! Jesús is een gevoelsmatige en open docent die zijn hart op zijn tong draagt. Hij benadert ons als danser, maar ook als mens. Hij daagt ons uit voorbij onze fysieke grenzen te gaan. Zijn danstaal is driedimensionaal en zeer gedetailleerd, waardoor iedere vezel in je lijf geprikkeld en aangesproken wordt.’ Wat spreekt jou het meest aan in zijn werk? ‘Jesús vertaalt zijn persoonlijke fascinaties over de maatschappij op subtiele wijze naar een fysieke performance. Hij deinst niet terug voor controversiële onderwerpen. Zijn werk schiet heen en weer tussen extremen: hypercontrole en loslaten wisselen elkaar af. In de complexe bewegingen daagt hij je uit om je eigen vrijheid te vinden.’ Afstudeervoorstellingen Docent Dans De opleiding Docent Dans leidt docenten dans op voor het brede amateurveld van dans- en balletscholen, basisscholen, voortgezet onderwijs scholen, educatieve diensten, jongeren-theatergroepen, communityprojecten en amateurproducties. Het afgelopen jaar hebben de studenten individueel prachtige afstudeervoorstellingen gemaakt. Bijvoorbeeld Roccito, een voorstelling op basis van Rocco van het ICK, met De Krakeling en drie basisscholen uit Amsterdam Zuidoost en West. Werken met Jesús de Vega vormt een gezamenlijke afsluiting en ervaring met zijn werkwijze voordat zij de opleiding verlaten. THEATERSCHOOL 2014 _ LIFT OFF _ 15
DANS
d Si
ht e Bu r | r n Ch e t or -S eo m g ith ra e n fe n Er : W io in n ifr K e ru d ja
OPLEIDING JAZZ- EN MUSICALDANS
iL ar bi |C ho re og ra af :E is
H of
id
es
ar
h
az
Sh
sL
ec
l ia
De JMD eindvoorstelling
la
H ei
ol aH
V ie
in
di
ar
rt
K
ha
le
r
Met werk van: Hofesh Shechter part of Political Mother; Elias Lazaridis - Orbital; Sidi Larbi Cherkaoui - Puz/zle, Noetic, Genesis; Compagnie S’poart (Mickaël Le Mer) - Instable; Heidi Vierthaler - within a word; Karina Holla - rats live on no evil star
JMD EINDVOORSTELLING 18 t/m 21 juni, de Theaterschool > ZIE PAGINA 37
16 _ LIFT OFF _ THEATERSCHOOL 2014
DANS
Eindvoorstelling JMD is hedendaagse dansmix
DE VIBE: EINDELOOS
ENERGIEK , MOEITELOOS HIP ‘E Wat is de energiekste en hipste urban dans van nu? De eindvoorstelling Jazz- en Musicaldans geeft je een overzicht van misschien wel de vijf spannendste internationale choreografen van dit moment, waaronder Hofesh Shechter en Sidi Larbi Cherkaoui. { Tekst: Petra Boers — Fotografie: Eddi de Bie }
en bad van energie’, belooft Gerleen Balstra, artistiek leider van de opleiding Jazz- en Musicaldans (JMD). Want de jaarlijkse eindvoorstelling waarin ongeveer zestig eerste- , tweede- en derdejaars samen dansen, is dit jaar extra bijzonder. ‘Waar ik echt heel erg trots op ben, is dat we werk van mijn twee helden, Sidi Larbi Cherkaoui en Hofesh Schechter, mogen laten zien.’
selen elkaar af. Gerleen: ‘Je voelt de noodzaak van de strijd; misschien komt het doordat hij Israëliër is. Daarnaast is hij drummer. Zijn dans gaat veel meer over ritme, energie en dynamiek dan over je pasjes precies goed doen.’ Dat is meteen de overeenkomst tussen de choreografen die Balstra en het JMDkernteam selecteerden voor deze eindvoorstelling. ‘Allemaal maken ze dans uit noodzaak, dans die teruggaat naar het oergevoel dat dans is: de héle mens mag zich uiten. Er wordt geschreeuwd, muziek gemaakt, gezongen. De tijd dat je de stappen van een ander leert en nadoet is voorbij. Dit is dans die je voelt en ervaart. En dat maakt het ontzettend van nu.’
‘DE TIJD DAT JE DE PASJES VAN EEN ANDER PRECIES NADOET IS VOORBIJ’
Oosterse livemuziek Die noodzaak voel je ook in het werk van Sidi Larby Cherkaoui. Onder leiding van zijn rechterhand Elias Lazaridis creëren negentien studenten nieuw materiaal uit Cherkaoui’s recente choreografieën Puz/zle, Noetic a part of spirit en Genesis. Gerleen: ‘Sidi maakt prachtige, diepe Hiphop now stukken, vaak met een spirituele laag, Heel anders stoer is Instable van het Middeleeuwse koren, Oosterse muziek. Franse urban hiphopcollectief S’poart. Instabiele tafels met drie poten, bewegende muren met projecties: hier krijgt hip-hopdans een inventieve, beeldende vertaling naar toneel. Balstra: ‘Dit jaar ‘JE WORDT ALS TOEzitten er – heel verrassend – meer jonSCHOUWER OPGELADEN gens dan meisjes op de opleiding, en die houden van fysieke, acrobatische dans. DOOR DE KRACHT, DE Maar wat choreograaf Mickaël Le Mer WOEDE, DE MUZIEK’ van S’poart maakt is ook heel poëtisch. Hij blijft niet in hiphoppasjes hangen. Hij geeft een nieuwe doorvertaling van de urban stijl en voegt een gevoelslaag Hij gebruikt een hele sterke beeldtaal en toe.’ livemuziek; wij gebruiken een drummer, celliste en pianist. In de voorstelling zin- Voorproefje zien? Google ‘JMD end of the year 2014 gen studenten zelf en spelen ze muziek.’ performance promo’
Massahysterie Sinds 2008 timmert De Hofesh Shechter Company uit Londen nadrukkelijk aan de weg. ‘Ongelooflijk dat onze studenten nu een director’s cut van Hofesh’ wereldwijde succes Political Mother instuderen met twee dansers uit zijn company. Hofesh’ werk vind ik het spannendste werk van de afgelopen jaren. Er zit een enorme energie in, je wordt als toeschouwer opgeladen door de kracht, de woede, de muziek.’ Voor wie Political Mother niet kent: bereid je voor op een combinatie van oorverdovende gitaarriffs, keiharde drums, snel-gesneden belichting, maar vooral: geïnspireerde dans. Het stuk schildert onderdrukking, overleven, verzet; massahysterie en gehoorzaamheid wis-
Dit soort totaaltheater is precies waar de opleiding haar studenten voor opleidt: ‘Studenten leren hier zingen, spelen en dansen. Maar vooral: hoe je die drie elementen zo kunt integreren dat ze elkaar versterken, dat je er theater van maakt.’ Rijke fantasie Karina Holla is de derde “choreograaf” waarvan werk te zien is. ‘Eigenlijk is Karina bezig met mime en fysieke taal, en ze verwerkt ook zang en stem in haar werk. Ze heeft een hele rijke fantasie, waarop ze haar bewegingstaal baseert. Je voelt de totale grenzeloosheid, de vrijheid van uiten.’ Datzelfde geldt voor de Duitse choreograaf Heidi Vierthaler, ex-danseres van de William Forsythe Company. Zij maakt samen met de derdejaars een nieuw stuk. Ze gebruikt video, livemuziek, soundscapes van stemmen, zang en dans. Gerleen: ‘Het is stoer en heel creatief werk, gevoelig met toch een wakkere, alerte vibe.’
THEATERSCHOOL 2014 _ LIFT OFF _ 17
DANCE
MODERN THEATRE DANCE
Choreographer Àngels Margarit on Ginger Ginger is the graduation piece of students of the Modern Theatre Dance Department. Student Leyla de Muynk and artistic director Angela Linssen anticipate the arrival of choreographer Àngels Margarit in a Skype-interview. { Collage: Ontwerphaven — Photography: Antoinette Mooy }
GINGER Choreographer: Àngels Margarit Danced by: Tina Halford, Maja Hannisdal, Caroline Haring, Lisa Marie Hennig Olsen, Eva Honings, Susan Hoogbergen, Pietari Kärki, Bruno Morais, Leyla de Muynk 25 to 28 June, de Theaterschool > SEE PAGE 40
18 _ LIFT OFF _ THEATERSCHOOL 2014
DANCE
‘I NEED TO FEEL THE DANCERS FIRST’
Leyla: Why
did you choose the title Ginger? Àngels: ‘It is both the name of the wellknown actress and dancer Ginger – a style icon of her day – and the name of the rhizome of the ginger plant. This double meaning offers possibilities for games.’ Leyla: What images inspired this piece? Àngels: ‘A lot of images. Dance as a fabric, a plot, drawing motives multiply. Dance as wallpaper patterns. Dance like a spiral structure of DNA. Movement of clouds slowly and continuously transforming. A whirlwind that makes leaves dance in spirals, chasing each other, dispersing and meeting again. Motorway roundabouts that look like stalks of plants and flowers from the air...’ Angela: What is important for you in dance? Àngels: ‘I'm interested in the relationship between individuals and groups. The transformation and modification of motives, loops, delays, echoes, shades, resonances... “rhizomatic” forms. Also, I am interested in working on the communication between bodies, the transformation that takes place through this interaction. To pass on information – going back to the Latin root of the word – means to give shape. So exchanging information, knowledge, content, is also giving shape: shaping our bodies.’ Angela: What is your process normally like? Àngels: ‘Sometimes I start with a clear idea, sometimes I don’t. For inspiration I use videos, lots of different music, props, decor, film. I do a lot of research. I am used to working with the stage, materials and props. I am not the kind of person who waits for the sound or light director. During the process I find out how to invite the dancers into my work, into my universe. Everything grows simultaneously, little by little.’
‘I like dance because it is immediate, a gulp of fresh water when one is thirsty. I like dance because it resembles life, it consumes itself, leaving nothing, a trajectory, a breath of air.’ From: liquidDocs - Seven reasons to dance by Àngels Margarit
Leyla: Will it be different working with us students? Àngels: ‘Normally I work with dancers I know. Even when I work with students, I have met them before. This time, I don’t know the dancers and so I prepare in a different way. I need to feel the dancers first. It’s about how they dance, move, how they are as a group. The people I work with change the work I make.’
THEATERSCHOOL 2014 _ LIFT OFF _ 19
THEATER
AMSTERDAMSE TONEELSCHOOL&KLEINKUNSTACADEMIE
PAUL KNIERIEM REGISSEERT Schuinsmarcheerders
Rondneuken VOORAVOND
WO I
AAN DE
De grote boze buitenwereld nog ĂŠventjes negeren. Lukt het de groep prikkelzoekende twintigers in de voorstelling Schuinsmarcheerders? Onder regie van Paul Knieriem spelen tien jonge acteurs hun feestvierende leeftijdgenoten aan de vooravond van een ramp. { tekst: Petra Boers }
SCHUINSMARCHEERDERS Regie: Paul Knieriem 15 t/m 21 juni, de Theaterschool > ZIE PAGINA 36
20 _ LIFT OFF _ THEATERSCHOOL 2014
VAN
THEATER
WIE SPEELT WIE? ‘Ik herken die spanning die op knappen staat’ Waarover gaat de voorstelling? Tim Teunissen (22): ‘Schuinsmarcheerders gaat over een groep begin-twintigers aan de vooravond van het echte leven. Ze zijn welbespraakt, leven in de goede kringen, zitten nog vol dromen en ambities. En rommelen maar wat aan met elkaar. Ondertussen staan ze voor grote keuzes. Ten opzichte van elkaar, zichzelf en de naderende oorlog. Durf je je volledig over te geven? Of neem je geen verantwoordelijkheid en kies je ervoor nog een tijdje aan te modderen?’ Merel Baldé (23): ‘In de liefde durven ze bijvoorbeeld nergens voor te gaan. Daarom beëindigen ze relaties voordat het echt iets wordt. Ze zijn bang voor verveling en vanzelfsprekendheid. Tim en ik hebben het stuk Komödie der Verführung van Arthur Schnitzler vanuit het Duits vertaald en bewerkt naar deze tijd.’ Het oorspronkelijke stuk speelt aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog. Zien jullie overeenkomsten met nu? Sophie Höppener (23): ‘In het oorspronkelijke stuk breekt de Eerste Wereldoorlog uit, maar ons stuk gaat niet letterlijk over deze oorlog. Er komt meer een grote ramp aan, er is een onderliggende dreiging.’ Tim: ‘De oorlog staat bij ons voor de veranderende maatschappij en de buitenwereld die steeds meer binnendringt in de wereld van die onbezonnen, feestvierende en rondneukende jong-volwassenen.’ Roderick Bredenoord (26): ‘Wat ik herken in dit stuk, is die spanning die op knappen staat. Kijk naar het conflict in de Oekraïne, de recente
‘In de liefde durven ze nergens voor te gaan’
mijn denken. De vluchtigheid van contact, de flinterdunne relaties die we eraan overhouden. De diepgang die we verlangen in het leven, en het onvervulde gevoel waarmee we achter kunnen blijven. Ze zijn in dit stuk heel mooi weergegeven.’ Merel: ‘Een van de personages zegt: “Als morgen de ondergang van de wereld wordt aangekondigd, oefent zij nog steeds d’r toonladders.” Deze zin slaat ook heel erg op ons, nu. Iedereen is zo op zichzelf gericht, op het verwezenlijken van de eigen ambities, dat niemand meer om zich heen kijkt. Terwijl de wereld nu ook behoorlijk overhoop ligt.’
‘Ook nu ligt de wereld behoorlijk overhoop’ ontwikkelingen in het MiddenOosten.’ Job Römer (24): ‘Ja, ook op dit moment is er oorlog of de dreiging ervan, maar ver weg. Beelden op televisie, krantenartikelen. Ik kan niks doen en mijn leven wordt er niet echt door beïnvloed. Daardoor stompt je gevoel dat er een echte dreiging heerst nogal af. Dat zie je ook in dit stuk.’ Sebastiaan Frowijn (24): ‘Ja, er is een dreigend gevaar, dat graag genegeerd en onderdrukt wordt. De personages houden de angst liever buiten, omdat ze niet willen toegeven dat er daadwerkelijk iets aan de hand is. Dat is iets wat ik in deze tijd ook zie.’ Lijkt jullie generatie begin-twintigers op die in Schuinsmarcheerders? Hanna van Vliet (22): ‘Zeker. Het stuk gaat over jonge mensen met ambities in het leven, de liefde en de kunst. “Te worden, wie je bent” is een van de hoofdthema’s. Precies waar wij in ons hoofd allemaal mee bezig zijn. De tien jaar die voor ons liggen zijn zo spannend!’ Roderick: ‘Wat zij onderling doen gaat ook op voor onze generatie. Een overdaad aan prikkels en mogelijkheden en je daardoor constant laten verleiden, in plaats van op de lange ter-
Waarom moeten we zeker komen kijken? Eline van Gils (23): ‘Omdat het een goed geschreven stuk is, in al zijn ernst heel komisch. Je ziet tweeëntwintig personages die binnen een half jaar van het ene dramatische moment in het andere rollen.’ Dorian Bindels (22): ‘En alle lijntjes tussen de verschillende personages. De talloze intriges! Het spel van de verleiding, van de liefde: wie doet het met wie en wie weet ervan?’ Hanna: ‘Je ziet een nieuwe generatie acteurs, stijf van het talent, die met veel hartstocht haar afstudeervoorstelling speelt!’ Tim: ‘Het is echt een stuk van ons, over ons. En nooit eerder opgevoerd in Nederland.’ Merel: ‘Het is gewoon één groot feest!’ Job: ‘Heb ik het al gehad over dat naaktportret van Sophie?’
Opleiding Productie Podiumkunsten
Productieleider Jimmy-Pierre de Graaf (23):
SPIN IN HET WEB ‘Als productieleider ben je de spin in het web. Wat ongebruikelijk is aan Schuinsmarcheerders is dat de acteurs/makers heel veel zelf doen: de bewerking, het decor- en kostuumontwerp en de publiciteit. Ik zorg ervoor dat deze taken – naast het repeteren – ook allemaal doorlopen. En dat we binnen budget, tijd en andere randvoorwaarden blijven. Met tien ambitieuze studenten is het natuurlijk logisch dat de meningen soms uiteen lopen…’
Tim: ‘Ik speel Prins Arduin, een arrogante snobistische veel te rijke erfgenaam van rond de drieëntwintig die meer geeft om een pleziertochtje op zijn privéjacht dan een kant te kiezen in de oorlog.’ Dorian: ‘Ik speel Ambros Doehl, een dichter.’ Sophie: ‘Ik speel Aurelie, een meisje dat behoorlijk in de war is.’
Hanna: ‘Ik speel Seraphine Fenz, een jonge violiste die met haar uitgerangeerde en apetrotse vader de wereld over tourt om concerten te geven. Een ogenschijnlijk braaf en lief meisje, maar ze weet maar al te goed hoe ze iedereen om haar vinger windt.’ Merel: ‘Ik speel zowel Elizabeth Fenz, een dolgelukkige bruid, als Judith Asrael, een aanstormend zangeres.’ oderick: ‘Ik speel R Eligius Fenz, erelid van de Nationale Opera en vader van Seraphine en Elisabeth, en Skodny, de ritmeester.’ Eline: ‘Ik speel drie totaal verschillende vrouwen: de vorstin, Julia en Gilda.’ Job: ‘Ook ik speel drie rollen: Hansen, de overenthousiaste directeur van een resort in een badplaats; Leindorf, een militair met een beperkte woordenschat en Gysar, een kunstenaar die tracht een naaktschilderij te maken van Aurelie, de mooiste vrouw die hij ooit heeft gezien.’ Jonata Taal (23): ‘Ik speel baron Falkenir, een verwarde man die zijn vrouw net verloren heeft en niet durft te beginnen aan een nieuwe relatie, en Westerhaus, een louche bankdirecteur.’ Sebastiaan: ‘Ik speel Max von Reisenberg, een jonge vrouwenversierder, en Braunigl, een advocaat die het niet zo nauw neemt met de regels en zijn eigenbelang graag voor dat van anderen zet.’ THEATERSCHOOL 2014 _ LIFT OFF _ 21
THEATER
MIME OPLEIDING
Sanja Mitrović maakt voorstelling To the End
‘WAAR GA JIJ
R O O V P DE O
BARRICADEN?’ TO THE END Regie: Sanja Mitrovic Van 18 t/m 22 juni Het Veem Theater, Amsterdam > ZIE PAGINA 37
22 _ LIFT OFF _ THEATERSCHOOL 2014
Sanja Mitrović neemt met haar groep Stand Up Tall Productions de sociale, politieke en culturele realiteit op gedurfde wijze onder de loep. Op verzoek van vierdejaarsstudenten van de Mime Opleiding regisseert zij dit jaar hun eindvoorstelling. ‘Wat mij fascineert: waar knokken deze jonge mensen voor?’ { tekst: Astrid van Leeuwen — beeld: Ontwerphaven — foto: Lucas de Groen }
THEATER
OPLEIDING PRODUCTIE PODIUMKUNSTEN
Z
Martha van Meegen (22):
‘DAN BESEF JE
e is de repetities voor To the End vooral heel open ingegaan, zegt theaterregisseur Sanja Mitrović. Ze wilde eerst ervaren met wíe ze van doen had. ‘Bij eerdere eindvoorstellingen van de Mime Opleiding had ik vaak het gevoel dat ik nog veel méér van de studenten wilde zien. Dus voordat ik ook maar iets vastlegde, wilde ik de lichting van dit jaar uitgebreid aan het werk zien, met ze praten, met ze bezig zijn. Ik wilde weten: wie zijn deze jonge mensen. Wat zijn hun gedachten, verlangens, wensen. Wat heeft waarde voor hen en wat willen ze nalaten voor volgende generaties.’
‘IK WIL IETS BLOOTLEGGEN WAT VEEL MEER MENSEN AANGAAT’
To the End gaat, zegt Mitrović, (36), niet specifiek over de studenten en hun verhalen. ‘Exclusief persoonlijke verhalen horen naar mijn mening niet in het theater thuis, maar bij de psychotherapeut. Wat mij interesseert is hoe hun verhalen een stem geven aan een hele groep of generatie. Zodat ze iets blootleggen van wat veel meer mensen aangaat, iets waar je als toeschouwer ook jezelf in herkent.’ Eigen visie Al kende Mitrović, – hoewel ze gastdocent bij de Mime Opleiding is – geen van de studenten persoonlijk, het was voor haar bepaald niet lastig zich in hen in te leven. In 2005 studeerde de Servische namelijk zelf af aan de Mime Opleiding. Ze herinnert zich vooral de hectiek uit die tijd én de snoepautomaten. ‘We waren van de vroege ochtend tot de late avond op de Theaterschool en omdat de kantine destijds nog niet optimaal functioneerde, leefden we op snickers en marsen.’ Wat ze toen al fantastisch vond, en nu nog steeds, is dat de mimestudenten tijdens hun opleiding volop gestimuleerd worden om hun eigen visie te ontwikkelen, hun eigen stijl. “Of je enkel beweging of vooral tekst wilt gebruiken, of een balans tussen die twee, mag je zelf weten.” Dat betekent dat de eindejaarsstudenten in feite al hun eigen pad bewandelen en dat maakte het, zegt Mitrović, tot een heel uitdagend proces om hen weer tot een groep te “smeden”. ‘De studenten hebben vier jaar met elkaar opgetrokken, maar toch zien ze nu dingen van elkaar waar ze geen vermoeden van hadden. Ze “herontdekken”
dat het gelukt is!’
elkaar, en beseffen: het gaat er niet alleen om dat je je eigen weg vindt, je moet ook kunnen delen.’ Fahrenheit 451 Als vertrekpunt voor To the End bracht Mitrović Fahrenheit 451 mee naar de eerste repetities. ‘Geïnspireerd door deze film van François Truffaut wilde ik van de studenten weten welke boeken – en films, objecten, waarden, ideeën en idealen – zíj naar een andere tijd zouden meenemen. Waar vechten zíj voor, wat is voor hen revolutie, waarvoor gaan zíj op de barricaden?’
‘HET GAAT MIJ OM HET COLLECTIEVE DAT UIT DE PERSOONLIJKE VERHALEN SPREEKT’
Het opmerkelijke was, zegt Mitrović, dat de studenten de eerste dagen aangaven nergens echt voor te vechten, mede omdat alles al gezegd en gedaan zou zijn. ‘Maar gaandeweg bleek dat ze wel degelijk voor hun persoonlijke opvattingen en “schatten” knokten, als ze zich – in deze hectische tijd – maar de rust gunden om er over na te denken.’ Via improvisatieopdrachten in tekst en beweging ontstond het materiaal voor To the End, dat vervolgens door Mitrović in een “fictioneel en theatraal frame” gegoten werd. Na de absurdistische eindvoorstelling van vorig jaar is To the End persoonlijker, intiemer, ontroerend soms ook, al blijft Mitrović herhalen dat het haar vooral gaat om “het collectieve” dat uit de persoonlijke verhalen spreekt. ‘Maar het zal alleen al heel ontroerend zijn wanneer de studenten zich straks echt kunnen overgeven, zich volledig kunnen blootgeven.’
Jouw taak? ‘Ik heb de tour van The Dog Days Are Over vanuit ICKamsterdam verzorgd. Die moest natuurlijk op rolletjes lopen. Ik heb hotels en reizen geboekt en faciliteiten verzorgd voor zowel de repetitie- als de speelperiode.’ Te zien? ‘De voorstelling bestaat uit één fysieke handeling: de sprong. Zo’n 65 minuten lang springen acht dansers op het toneel in felgekleurde, niets verhullende pakjes. Het is een repetitieve koortsdroom, een uitputtingsslag waarin de danser wordt geportretteerd als een ijdel, volhardend wezen, strevend naar perfectie.’ Grootste uitdaging? ‘Om alle mensen wonend in alle uithoeken van Amsterdam tot Brugge op de voorstellingslocatie te krijgen en ze daar goed over te informeren. Dat is uiteindelijk goed gelukt.’ Iets misgegaan? ‘Het stuk viel uiteindelijk fysiek veel zwaarder uit voor de dansers dan verwacht. Daarom hebben we met iedereen naar individuele behoeftes gekeken en heb ik voor de dansers fysiotherapie geregeld.’ Grootste kick? ‘De première in Frascati. De dansers staan klaar op het podium, ik loop naar binnen tussen al die mensen, het zaallicht gaat uit… Dan besef je toch wel dat STUDEERT AF BIJ: het allemaal maar mooi The Dog Days Are Over gelukt is!’ Choreografie: Jan Martens > ZIE PAGINA 42
To the End Regie: Sanja Mitrovic THEATERSCHOOL 2014 _ LIFT OFF _ 23
TECHNIEK EN THEATER - PRODUCTIE PODIUMKUNSTEN
BACK VOLG DE ORIﾃ起TATIECURSUS TECHNIEK EN PRODUCTIE
STAGE MAAK KENNIS MET DE BEROEPSPRAKTIJK EN PROEF DE SFEER VAN DE THEATERSCHOOL!
VOOR MEER INFORMATIE GA NAAR:
WWW.THEATERSCHOOL.NL/BACKSTAGE
THEATRE
DASARTS
In This Is a Snake Estonian theatre maker Riina Maidre (32) poses questions on solitude, togetherness and self-staging.
SNAKE T { text: Riina Maidre }
THIS IS A SNAKE 23 & 24 June, CREA, Amsterdam
THIS IS A
his Is a Snake is a mono act in stereo enactment. The concept of belongingness gets misunderstood and misused, while the feeling of togetherness gets grounded and proved – carefully dissected, carefully erected. I am interested in the tension between those two extremes – the basic need for togetherness versus the inevitable individual solitude. The things that I do not have, that I do not know – those are actually the little sharp pieces that constitute me.
What I would like to communicate to my audience is that the feeling of togetherness is a matter of faith – whether my faith is still strong or not strong enough... The need to belong is not a substitute for love, but an ocean of potential identities. The biggest challenge in this project was not to fall into the trap of researching one’s own identity. That is a nice way to pass time, because then the loneliness does not feel so close and real. The search for that feeling of being alive is almost a rescue line. It provides you with a touchstone for your fundamental hopes and beliefs.
HAWAII > SEE PAGE 39
- ESCAPING THE INEVITABLE In Hawaii - Escaping the inevitable Jerusalem based theatre maker Tchelet Weisstub (29) collaborates with residents of the St. Jacob home for the elderly. HAWAII - ESCAPING THE INEVITABLE 23 & 24 June, DokZaal Sint Jacob, Amsterdam > SEE PAGE 39
{ text: Tchelet Weisstub }
H
awaii - Escaping the inevitable is about the inescapability of time passing. And the desire to claim the time that we do have. I don’t want to get old! I want more time! I want a vacation! The ultimate vacation for my 95-year-old grandmother is: ‘to fall asleep and not wake up.’ Hawaii - Escaping the inevitable is a threestage site-specific experience in collaboration with the organization and residents of the St. Jacob home for the elderly. For this piece we have created hybrids of the old and the young, questioning the prevalent feeling that our self-
I WANT TO EXPLORE ALTERNATIVE VALUES BEYOND THE VALUE OF PRODUCTIVITY worth is determined by how efficient we are. Stirring up questions such as: Who is allowed to take a vacation? Where and when? I was experiencing a lot of turbulence in my life in the last two years. The foundations of my convictions broke. Leaving me no longer satisfied with my declared motivations and ambition regarding art. I became busy with trying to seek a beneficial value in artistic abstractions. This pursue led me to look upon the Origins of Theatre. Where the elders led rituals helping the youth to deal with life’s unknowns. Working with the elders as experts in passing time we explored escaping the inevitable. I would love to facilitate a space for an audience and myself to confront our own future of growing old. Because in the inevitable process of ageing our efficiency deteriorates, exposing the limited value of efficiency. This recognition hopefully opens up space for alternative values beyond the value of productivity. The biggest challenge in this project was to stay in the in-betweens. To accept the unknown and to allow myself the time to linger, before confi ning myself to a form. THEATERSCHOOL 2014 _ LIFT OFF _ 25
TENTOONSTELLING
SCENOGRAFIE
Vijf nieuwe scenografen tonen afstudeerwerk Scenografie – theatervormgeving – is een vluchtige kunst. Ruimtes verschijnen en verdwijnen. Ze bestaan alleen in de context van hun voorstelling. Of toch niet?
VLUCHTIGE KUNST IN
SHIFTING
SPACES Aldo Brinkhoff 26 _ LIFT OFF _ THEATERSCHOOL 2014
TENTOONSTELLING
D
e afstuderende scenografen van de Theaterschool in Amsterdam bieden je de kans om nog één keer naar hun fascinerende afstudeerwerk te kijken. Hun eigen atelier op het Waterlooplein – normaal gesloten voor het publiek – is nu een week lang open voor theatermakers, kunstliefhebbers en toevallige voorbijgangers. Bij elke scenograaf staat een karakteristiek object of ontwerp centraal. Korte filmpjes geven een idee van ieders persoonlijke werkwijze en bevlogenheid. Neem een kijkje achter de schermen en laat je inspireren door een nieuwe generatie scenografen! Aldo Brinkhoff is kunstenaar, regisseur en filmmaker. Hij wil de wereld om zich heen beter leren begrijpen en daarvoor, is zijn motto, ‘moet je de dingen van een poëtische kant bekijken’. llona Overweg is opgeleid als grafisch ontwerper; die achtergrond beïnvloedt haar werk als scenograaf. Tegelijkertijd is ze gefascineerd door persoonlijke herinneringen. ‘Je kunt geen theater maken zonder iets persoonlijks toe te voegen.’ Ruben Wijnstok maakt graag grote gebaren en houdt van ruw materiaal. Hij werkt snel en wil het liefst ook zelf bouwen. Het materiaal staat bij hem centraal. ‘De vorm ontstaat bij mij vanuit het materiaal en tijdens het werkproces.’
fotografie: Robert van der Ree
llona Overweg / Ruben Wijnstok
Marion Schindler
Marion Schindler vraagt zich altijd af welk beeld het beste het verhaal ondersteunt en het meest appelleert aan de gevoelens van de kijker. Ze combineert opera, hedendaagse muziek en beeldend theater. ‘Ik wil publiek en acteurs uitdagen om nieuwe grenzen te verkennen.’
Rosemarie Allaert
Rosemarie Allaert neemt als ontwerper de inhoud van een stuk als basis. Ze gaat daarbij autonoom om met het toneel- en kostuumbeeld. ‘Ik hou van heldere, eenduidige vormen, met oog voor detail.’
SHIFTINGSPACES Tentoonstelling Scenografie 20 t/m 27 juni, Waterlooplein 73, Amsterdam > ZIE PAGINA 39
THEATERSCHOOL 2014 _ LIFT OFF _ 27
DANCE
5 O’CLOCK CLASS
Fifteenth anniversary gala Guarantees to get all your juices flowing
NATION UNDER
GROOVE Peer group
LIGHTS… CAMERA… ACTION… oops… sorry… wrong stage set… Follow me please… Fast forward to widescreen A.D.… Meet the 5 o’clock class of 2014. ONE Nation under ONE Groove! { photography: Eddi de Bie }
T
he 5 o’clock class is a strong and cool collective of young adult performers with an electrifying stage presence. These hardworking individuals combine jobs, school and final exams. This must-see fifteenth anniversary gala brings you OUR VERSION OF EVENTS. Not a glittery fundraising evening, but a This-Is-Where-We-Stand Event… a We-Made-It-Guys Event. An evening of pride and nostalgia, celebration and regret, laughter and tears, applause and roses leading you out of the
darkness of your soul towards the Light of Freedom of Expression. Live on stage you will see new chapters in The Chronicles of Contemporary Dance. Talent development2thaMax. Stories with a cutting edge from underground to mainstream, merging tradition with timeless innovation. An event that will put a smile on your face and elevate your heart. I invite you to join us and corroborate this experience for yourselves! by Jocelyn Bergland
ONE NATION UNDER ONE GROOVE 12 to 14 June, Bijlmer Parktheater, Amsterdam
Coordinator 5 o’clock class
> SEE PAGE 35
Junior group 28 _ LIFT OFF _ THEATERSCHOOL 2014
THEATER
OPLEIDING TECHNIEK EN THEATER
Femke Diemer (23):
‘THEATER MAKEN IS
samenwerken’
Teen group
Jouw taak? ‘Ik doe samen met Robert van Delft, de vaste geluidsman van Orkater, het geluid. Inmiddels mag ik de voorstelling draaien, dus de mix maken voor de muziek en de acteurs. En ik help met op- en afbouwen.’ Te zien? ‘Een voorstelling met veel decor, rekwisieten en muziek, met rare seksscènes en gevechten. Over mensen die vast lijken te zitten in een hotel, maar ook in hun leven. Door hun zucht naar heftige ervaringen raken ze verwikkeld in allerlei even gewelddadige als grappige taferelen.’ Grootste uitdaging? ‘Het geluid elke dag net zo goed te laten klinken als op de première, ook al sta je in een ander theater met andere speakers.’ Iets misgegaan? ‘Tijdens een voorstelling hoorde ik een storing op een zender van een acteur. Ik trek dan een kostuum aan en loop het toneel op. Het bleek een los kabeltje te zijn, dat ik gelukkig vast kon draaien.’ Grootste kick? ‘Samenwerken! Ik vind het contact met acteurs en muzikanten heel leuk. Jij bent degene die ervoor zorgt of iemand goed te horen is. Het voelt goed dat ik nu in de praktijk kan brengen wat ik in de afgelopen jaren heb geleerd.’
STUDEERT AF BIJ: Op de Bodem van Orkater Regie: Michiel de Regt Peer group
> ZIE PAGINA 42
THEATERSCHOOL 2014 _ LIFT OFF _ 29
DANCE
AMSTERDAM DANCE MASTER OF CHOREOGRAPHY
LOOKING
AGAIN TO
This year, four international choreographers are graduating from the Amsterdam Master of Choreography. We asked them to write about their final project. { photography: Annette Gรถdde }
30 _ LIFT OFF _ THEATERSCHOOL 2014
SEE
DANCE
FOOTNOTING By Keren Levi
I
have worked professionally as a performer and later on as a maker since I was 19 years old. Attending the Master of Choreography programme made it possible for me to review my choreographic practice from other perspectives and requirements than the ones presented by the production world. My final project Footnoting is a practice, a composition score and a vehicle in which I journey through the eclectic field of my own choreographic work. Footnoting is about the circulation of unfixed material and the way it develops in an accumulative process. This process is inspired by footnotes – a mode of interacting with, adding to and commenting on textual material. In my research I explore the movement of attention and how the interplay between memory and present circumstances composes an event.
In the video One-sentence-experiment a performer repeats one sentence from the film with the same gestures and mimic. Through the fragmentation and repetition of the words and gestures the spectator is able to zoom into the micro aspects of the affects being produced in this sentence. In Don’t recognize me a new “text” is created, based on parts of the verbal and the physical script of the film. Through copying the gestures and words from the film and appropriating them to their bodies, the four performers produce a highly artificial theatrical language, broken up into its component parts.
A SUSPENDED GESTURE FROM ME TO YOU By Jorge Miguel Fernandes de Albuquerque Cardoso Gonçalves
M I LOOKING AGAIN TO SEE was shown at Het Veem Theater, Amsterdam > SEE PAGE 42
SOME CROSSCUTS OF SOME OF OUR IMPROBABLE BODIES By Julien Bruneau
HOW DO GESTURES REVEAL MORE THAN WHAT’S REALLY HAPPENING?
ONESENTENCEEXPERIMENT By Hanna Hegenscheidt
n the past two years of my research at the Master of Choreography I continued to develop my techniques of distancing in human communication. I worked with the separation and reconfiguration of spoken word and body language. For my final project I will share a video installation, One-sentence-experiment, and a lecture performance about my latest piece, Don´t recognize me, which premiered in Berlin in March 2014. Both works are based on the melodrama Imitation of life by Douglas Sirk.
manages his relationship to himself, to his own language, to his own state of being and to his audience.
any times, I’ve caught myself looking at how a person uses gestures while speaking to me. I am never fully engaged in a conversation, my eyes never know how to look at that person, how to be bounded with it. I am always engrossed in that choreography of gestures that evoke political and social manifestations. So, my project explored the question of what is actually being seen when one sees a gesture. How do gestures reveal more than what’s really happening? Between someone telling something and showing something, there is a perceptive space. I am interested in revealing the conditions that produce it. In my final project A suspended gesture from me to you, I work with Sophocles’ text Ajax. I am investigating the processes of indexicality and focalization applied to the ways that a demonstrator
S
ince 2010 I have been working on various intersections between dance, drawing and speech. When I started this project, I wanted to explore how these practices could help unearth how the personal and the collective are tied together within an individual. My final performance is called Some crosscuts of some of our improbable bodies. At first, spectators are invited to look at a constellation made of drawings, texts and dance pictures, almost as if it were an exhibition. When the performer starts, she alternatively uses movement and speech to unfold the web of connections invisibly linking these documents. In this process personal stories and collective history are mobilized in a chain
OUT OF SELF-NARRATIVE ELEMENTS, STRATA CREATES AN ENVIRONMENT THAT HAS A LIFE OF ITS OWN of transformation. Kinaesthetic experience, reflexivity, fantasy, emotions, world news, pictorial composition, past, present and future are all blended into the writing of a singular contemporary mythology of some sort. I will also present Strata Made, an online publication consisting of a collage of pictures, texts, and videos about my work. Out of self-narrative elements, Strata creates an environment that has a life of its own. THEATERSCHOOL 2014 _ LIFT OFF _ 31
THEATER
REGIE OPLEIDING
Janneke de Haan regisseert Eerst nog even een rondje draaien
‘IK DACHT DAT IK
GEK WERD’ Hoe is het om te leven met een dwangneurose? In de afstudeervoorstelling van Janneke de Haan (29) Eerst nog even een rondje draaien voel je zelf de angst en het ongemak van dwangers. ‘Ik wil een totaalervaring bieden.’ { tekst: Petra Boers — beeld: publiciteitsbeeld Eerst nog even een rondje draaien }
Vertel, waarom een voorstelling over dwangneuroses? ‘Tijdens mijn studietijd in Groningen had ik zelf last van een dwangneurose. Ik wilde alles onder controle houden en deed daarvoor bepaalde controlerituelen. Ik dacht dat ik gek werd en hield de dwang lang voor mezelf. Toen ik er opener over werd, merkte ik dat heel
‘WAT GEBEURT ER ALS JE HONDERD KEER PER DAG HET GAS CONTROLEERT?’
EERST NOG EVEN EEN RONDJE DRAAIEN 20 t/m 27 juni, Dependance de Theaterschool Lindengracht 93, Amsterdam > ZIE PAGINA 38
veel mensen er last van hebben. Dit was voor mij een steun om de dwang te bestrijden. Tijdens de regieopleiding kwam ik erachter dat een dwanghandeling een prachtig theatraal ritueel kan zijn. Daarbij bleef het mij inhoudelijk ook fascineren. Wanneer is een dagelijks ritueel een gewoonte en waar wordt het dwang? Wanneer is het onschuldig en wanneer belemmert het je leven? Iedereen controleert het gas wel eens, maar wat gebeurt er als je dat honderd keer per dag doet?’
32 _ LIFT OFF _ THEATERSCHOOL 2014
Wil je mensen met een dwangneurose steunen? ‘Ja, vrij veel mensen houden hun dwang – net als ik destijds – verborgen. Ze zitten zo verstrikt in hun eigen spelregels dat ze de wereld om hen heen haast vergeten. Je moet je blik juist weer naar buiten te richten, steun bij anderen te zoeken en praten over je twijfels en problemen. Ik hoop met de voorstelling meer begrip te kweken voor en inzicht te geven in het mechanisme van de dwang. Het was heel spannend om iets heel persoonlijks, de dwang die ooit mijn leven beheerste, om te zetten tot een voorstelling.’ Wat krijgen we te zien? ‘Je krijgt een kijkje in de levens van vier vrouwen van 15, 30, 50 en 80 jaar. Ze spelen ieder een solo op verschillende plekken in het gebouw. Daarin zie je hoe dwang en obsessies hun leven beïnvloeden. Je loopt in een theatrale wandeling van scène naar scène. Aan het eind ontmoeten de vrouwen elkaar en bezingen samen hun dwang. Ik wil je
als toeschouwer onderdompelen in een totaalervaring. Je voelt letterlijk ‘de dwang’: de angst en het ongemak waarmee een dwanger te kampen heeft. Ik creëer dat onder andere door je uit de gangbare publieksopstelling te halen en je bijvoorbeeld alleen in de ruimte te zetten.’ Klinkt een beetje depri … ‘Nee hoor, dit is geen depressieve voorstelling! Aan dwang kleeft natuurlijk iets zwaars, maar het is ook bizar en fascinerend, bijvoorbeeld door de onlogische rituelen, zoals “eerst nog even een rondje draaien”. Als toeschouwer wacht je een avontuurlijke, muzikale, theatrale wandeling. Tegelijkertijd roept de voorstelling vragen op over je eigen worsteling met het leven. Als je eens een keer niet achterovergeleund in een schouwburgstoel een voorstelling wilt kijken, moet je zeker komen!’
PROGRAMMA
THEATERSCHOOL 2014 _ LIFT OFF _ 33
PROGRAMMA
VOORSTELLINGEN IN
juni 2014
Een overzicht van de voorstellingen van en met studenten van de Theaterschool in de maand juni 2014.* Kijk voor de meest recente informatie, aanvangstijden en reserveren op: www.theaterschool.nl/agenda * Bij het ter perse gaan van Lift Off was nog niet alle voorstellingsinformatie bij de redactie bekend.
REGIE OPLEIDING, SCENOGRAFIE, OTT, OPP
Vijand van het volk Een afstudeervoorstelling van Hilde Tuinstra (Regie Opleiding) , Marion Schindler (Scenografie) en Dennis de Bont (Opleiding Productie Podiumkunsten)
O
p 8 mei jl. is het nieuwe kuuroord de Aquadome officieel geopend in het bijzijn van investeerders, ondernemers en genodigden. Het omvangrijke complex beschikt over diverse sauna’s, baden en behandelruimtes voorzien van de nieuwste technieken. Aquadome zal de komende jaren een impuls aan de werkgelegenheid geven en naar verwachting veel toerisme aantrekken. De aanwezige burgemeester benadrukte in zijn speech: ‘Wat houdt een gezin, een buurt, een wijk, een stad, een samenleving bij elkaar? Centraal staat de kracht van verbondenheid. Met de Aquadome hebben we een project dat ons bindt en ons naar een glorieuze toekomst zal leiden.’ Met het doorknippen van een lint was de opening een feit. Een jonge arts keert terug naar zijn geboortestad met een plan voor een kuuroord. Nu de stad op het punt staat een internationale badplaats te worden komt er iets aan het licht. Hoe ver reikt ons gelijk en waar begint eigenbelang? Wie zijn boodschap intelligent kan verpakken, kan de werkelijkheid naar zijn hand zetten. -------------------------------------
Speellocatie & data Frascati 4, Nes 71, Amsterdam 3 t/m 7 juni
de Theaterschool, Jodenbreestraat 3, Amsterdam 23 juni tijdens het ITs Festival
Reserveren frascatitheater.nl itsfestivalamsterdam.com
34 _ LIFT OFF _ THEATERSCHOOL 2014
THEATERDOCENT
Een Koninkrijk voor een paard en de rest is stilte Een afstudeervoorstelling van Sheila Bosman (Opleiding Theaterdocent)
D
e dood is tragisch, maar waar ligt de grens tussen tragedie en komedie? Moord is onwenselijk, maar wie is dierlijk en wat onmenselijk? In de fysieke montagevoorstelling Een koninkrijk voor een paard en de rest is stilte behandelen tien jongeren op een nieuwe manier de oude teksten van Shakespeare. Ze gaan op zoek naar alle doden die vielen onder de pen van deze beroemde schrijver. Personages als Lady Macbeth en Hamlet blazen op het toneel op absurde wijze hun laatste ademtochten uit en gedragen door muziek vallen er vele strijders. Niemand blijft leven, maar toch overleefden ze allemaal hun eigen tijd. Gespaard door de gouden woorden van
Shakespeare herleven deze personages tijdelijk en spreken ze hun geroemde laatste woorden nog eenmaal uit voor een nieuw en jong publiek. -------------------------------------
Speellocatie & data
Jeugdtheater de Krakeling, Nieuwe Passeerdersstraat 1, Amsterdam 4 & 5 juni MC Theater, Polonceaukade 5, Amsterdam 21 juni tijdens het Exit Festival
Reserveren krakeling.cramgo.net mconline.nl
PROGRAMMA
SNDO
Pure and insignificant (horse) Ana Romih, Clara Saito, Adriano Wilfert Jensen, Simon Asencio, Yui Nakagami PROGRAMME 2: Simon Asencio, Matias Daporta Gonzalez, Maria Peralta, Nicolas Roses Ponce, Louis Vanhaverbeke PROGRAMME 1:
SNDO graduating students present their final pieces, over four exhilarating nights and of two unforgettable programmes. ------------------------------ ------
Speellocatie & data
Het Veem Theater, Van Diemenstraat 410, Amsterdam 10, 11 juni (programma 1) & 13, 14 juni (programma 2) Uferstudios Berlin 11 juni (programma 1) & 12 juli (programma 2)
Reserveren hetveemtheater.nl uferstudios.com
THEATERDOCENT
Eiland
Een afstudeervoorstelling van Joeri van Heijningen (Opleiding Theaterdocent)
W
at gebeurt er als 13 meiden afgesloten raken van de buitenwereld? Hoe overleven zij samen? Hoeveel beschaving blijft er over? De afstudeervoorstelling Eiland van Joeri van Heijningen is gemaakt in samenwerking met oud-student Renate Hagenouw met middelbare scholieren geïnspireerd op het boek Heer der Vliegen van William Golding. -------------------------------------
Speellocatie & data
MODERNE THEATERDANS
Bold in Motion 3 Eigenzinnige jonge dansers van de opleiding Moderne Theaterdans presenteren zich in werk van hedendaagse dansmakers.
Dalton MAVO, Naaldwijk 12 & 13 juni
5 O'CLOCK CLASS
ONE Nation under ONE Groove D
e 5 o’clockers nemen je mee in een zinderende dansmix van creatieve uitspattingen, cross–overs en fusions van diverse dansstijlen in een spetterende eindvoorstelling. -------------------------------------
Speellocatie & data
MC Theater, Polonceaukade 5, Amsterdam 21 juni tijdens het Exit Festival
Bijlmerparktheater, Anton de Komplein 240, Amsterdam 12 t/m 14 juni
Reserveren
Reserveren
Mconline.nl
Bijlmerparktheater.nl
I
n de eindvoorstelling Bold in Motion 3 van de Opleiding Moderne Theaterdans zie je studenten uit de eerste drie jaren schitteren in speciaal voor hen gecreëerde choreografieën en repertoire van hedendaagse dansmakers. Zij dansen in choreografieën van Giulio D’Anna, Maria Campos & Guy Nader, Itamar Sarussi en Julio Iglesias Ungo. ------------------------------------
Speellocatie & data
Dansmakers, Gedempt Hamerkanaal 203, Amsterdam 12 t/m 14 juni Korzo, Prinsestraat 42, Den Haag 17 & 18 juni
Reserveren dansmakers.nl korzo.nl
THEATERSCHOOL 2014 _ LIFT OFF _ 35
PROGRAMMA
VOORSTELLINGEN DASARTS
Marathon
AMSTERDAMSE TONEELSCHOOL&KLEINKUNSTACADEMIE, OPP
Schuinsmarcheerders Een afstudeervoorstelling van Merel Baldé, Dorian Bindels, Roderick Bredenoord, Sebastiaan Frowijn, Eline van Gils, Sophie Höppener, Job Römer, Jonata Taal, Tim Teunissen, Hanna van Vliet (ATKA) en Jimmy-Pierre de Graaf (OPP)
Regie: Paul Knieriem
T T
he DasArts participants that are working on their Individual Projects or their Master Proof Projects, will share their outcomes with you, the audience.
ien jonge acteurs verdiepen zich in de beau monde van Wenen aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog. Iedereen flirt, feest, drinkt en navelstaart terwijl de oorlog dreigend naderbij komt. Een tragikomedie over jonge mensen en hun ambitie in zowel de kunst als de liefde, en een buitenwereld die angstvallig buiten de deur wordt gehouden.
Speellocatie & data
Reserveren dasarts@ahk.nl
theaterschool.nl/agenda itsfestivalamsterdam.com
Een afstudeervoorstelling van Wendy Briggeman, Huib Cluistra, Lilou Dekker, Dora Groothof, Johanna Hagen, Pepita Steins Bisschop, Stijn Vervoort (Amsterdamse Toneelschool&Kleinkunstacademie)
STAGE OTT
War Horse ar Horse vertelt het indrukwekkende verhaal van de jongen Albert, wiens geliefde paard Joey geconfisqueerd wordt om te vechten in de Eerste Wereldoorlog. War Horse beschikt over baanbrekend poppenspel werk van de Zuid-Afrikaanse Handspring Puppet Company, die de paarden tot leven brengt op het podium.
Reserveren
De laatste doet het licht uit
DasArts, Mauritskade 56, Amsterdam 14 juni
W
Speellocatie & data de Theaterschool, Jodenbreestraat 3, Amsterdam 15 t/m 20 juni 21 juni tijdens het ITs Festival
AMSTERDAMSE TONEELSCHOOL & KLEINKUNSTACADEMIE
-------------------------------------
Afstudeervoorstelling van Eric Bregman (stage Opleiding Techniek en Theater)
-------------------------------------
Regie: Ilay den Boer
Speellocatie & data Tijdens het Holland Festival vormt Koninklijk Theater Carré, Amstel 115 /125, op 14 juni het decor voor de Nederlandse première van War Horse. Na Carré (30 mei – 28 september) is War Horse te zien in diverse theaters in Nederland.
Reserveren warhorse.nl/reserveren/ hollandfestival.nl/nl/programma/2014/war-horse
H
et is allemaal begonnen bij de snoepkraam. Ieder jaar kreeg ik een gulden van m’n ma, voor een toverbal. Zo’n hele grote. Daar deed ik dan maanden mee. Die bewaarde ik in een katoenen zakdoek in mijn broekzak. Als ie op was telde ik de dagen af tot aan de volgende kermis. Later, toen ik al op de kermis werkte, plukte ik het knapste meissie uit de rij en vroeg haar mee het reuzenrad in. Bovenin liet ik haar al die lichtjes van Mokum zien en schoof dichter tegen d'r an. En dan maar proberen hè. Meestal lukte het, weglopen kon ze toch niet. Ik hoorde dat ze op het terrein nu een puur en eerlijk markt willen in plaats van de kermis. Maar puurder en eerlijker dan op de kermis ga je het leven niet krijgen. Iedereen mag hier zijn wie die is. He, ho of bi, bij ons bestaat dat verschil niet. Voor mij niets mooiers dan de kermis. Het is de enige plek ter wereld waar je kan dromen met je ogen open. -------------------------------------
Speellocatie & data
Old School, Gaasterlandstraat 3-5, Amsterdam-Zuid 17 t/m 21 juni 22 t/m 23 juni op het ITs Festival
Reserveren theaterschool.nl/agenda itsfestivalamsterdam.com
36 _ LIFT OFF _ THEATERSCHOOL 2014
PROGRAMMA
MIME OPLEIDING, OPP
To the End Een afstudeervoorstelling van de studenten van Mime Opleidng: Carla Roisin Behal, Marijn Brussaard, David Zarate Calderon, Marieke Dermul, Nikki Hock, Anastasiia Liubchenko, Barnaby Savage en van de Opleiding Productie Podiumkunsten: Martha van Meegen -------------------------------------
Speellocatie & data
Het Veem Theater, Van Diemenstraat 410, Amsterdam 18 t/m 21 juni 22 juni tijdens het ITs Festival
Reserveren hetveemtheater.nl itsfestivalamsterdam.com
DOCENT DANS, OTT
REGIEOPLEIDING, OPP, SCENOGRAFIE, OTT
Cul de Sac
Een afstudeervoorstelling van Jan Hulst (Regie Opleiding), Bart van den Heuvel (Opleiding Techniek en Theater), Aldo Brinkhoff (Scenografie) & Minjon Olgers (Opleiding Productie Podiumkunsten)
H
et is ongetwijfeld een groot geluk als je de liefde weet te winnen van een kuis jong meisje, maar het is zo eenvoudig en alledaags. Maar echt bemind te worden door een hoer is heel wat moeilijker. Ze doet immers niet meer voor de liefde dan ze altijd al voor geld deed. Wat moet ze doen om haar liefde te bewijzen? Ze heeft zo vaak gelogen dat niemand haar meer gelooft. Maar wanneer de man genereus genoeg is om deze liefde te accepteren, zonder zich aan het verleden te storen, wanneer hij zich er volledig aan overgeeft, doorleeft hij in één keer alle emoties die op deze wereld mogelijk zijn en zijn hart zal na deze liefde gesloten blijven voor elke anderen.
MasturNation Eindvoorstelling van studenten van de opleiding Docent Dans: Amarinske Brands, Emilie Calf, Desi van Dam, Astrid Isebaert, Xavaira Mac Donald, Flore Muuse, Sophia van der Putten, Jamilla Visser & Sophie Vrolijk en de Opleiding Techniek en Theater: Alexandra Jansen Choreografie: Jesús de Vega Gómez -------------------------------------
Speellocatie & data
de Theaterschool, Jodenbreestraat 3, Amsterdam 19 t/m 21 juni
Reserveren theaterschool.nl/agenda
JAZZ- EN MUSICALDANS
JMD Eindvoorstelling Met werk van: Hofesh Shechter - part of Political Mother; Elias Lazaridis - Orbital ; Sidi Larbi Cherkaoui - Puz/zle, Noetic, Genesis ; Compagnie S’poart (Mickaël Le Mer)- Instable ; Heidi Vierthaler - within a word; Karina Holla - rats live on no evil star -------------------------------------
Speellocatie & data
de Theaterschool, Jodenbreestraat 3, Amsterdam 18 t/m 21 juni
Reserveren theaterschool.nl/agenda
-------------------------------------
Speellocatie & data
Frascati 4, Nes 71, Amsterdam 17 t/m 21 juni 22 juni tijdens het ITs Festival
Reserveren frascatitheater.nl itsfestivalamsterdam.com
THEATERSCHOOL 2014 _ LIFT OFF _ 37
PROGRAMMA
VOORSTELLINGEN REGIE OPLEIDING, OPP
THEATERDOCENT
Eerst nog even een EXIT Festival rondje draaien Afstudeervoorstelling van Janneke de Haan (Regie Opleiding) & Sabine Oldenburg (Productie Podiumkunsten)
Festival van studenten van de Opleiding Theaterdocent Rosa Asbreuk, Sheila Bosman, Zoscha van Erkel, Joeri van Heijningen en Marijke Hessel
k moet... ik moet... ik moet... ik moet... Als een mantra dreunt het door mijn hoofd. 1 – 2 – 3 – 4 en daarna nog een keer herhalen. Mijn gedachten stoppen niet. Als ik niet vier keer tegen de tafel tik, vergaat de wereld dan?
Mi ta kas
Presentatie buitenlandstage door Linda Bosch inda maakte op Curaçao een voorstelling met Antilliaanse jongeren over vroeger, hun thuis en herinneringen. In deze theatrale, intieme presentatie doen ze verslag van hun project.
L
16.15 uur – 17.00 uur in de Kleine Studio
We ontmoeten vier vrouwen die worstelen met dwanggedachten en rituelen. Van een piekerende puber tot een oude vrouw die niet meer is wie ze vroeger was. Wat gebeurt er als ze uit hun veilige omgeving worden gehaald? 1-2-3-4, 1-2-3-4, 1-2-3-4...
Speellocatie & data
de Theaterschool Dependance, Lindengracht 93, Amsterdam 20 t/m 27 juni 26 juni tijdens het ITs Festival
Reserveren theaterschool.nl/agenda itsfestivalamsterdam.com
Heiner Müller
Dansduet van Sheila Bosman en Franzeska Menge heila en Franziska (derdejaars Opleiding Docent Dans) onderzoeken hoe ze teksten van Heiner Müller en beweging kunnen combineren. 15.30 uur - 16.00 uur in de Grote Studio
Wat doe je als het vast zit in je hoofd? Als je alleen maar met zelfopgelegde spelregels kunt leven? Iedereen heeft zijn eigen rituelen. Ze geven houvast en ontspanning, maar kunnen ook het tegendeel oproepen.
-------------------------------------
15.30 uur – 16.00 uur in de Kleine Studio
S
I
Eerst nog even een rondje draaien is een muzikale locatievoorstelling in het hartje van de Jordaan.
teloosheid van het bestaan, en of daar dan nog wat moois in te vinden is.
I need you near
Liedjesprogramma van Rosa Asbreuk he greatest thing you’ll ever learn is just to love and be loved in return.’ Het begint met stilte. Oorverdovend. Dan een toon. Een stem. Een tekst. Een melodie. Een jazzy liedjesprogramma over leven, liefde, verlies en hoop. Met liederen van onder andere Nina Simone, Gregory Porter en Prince.
‘T
16.15 uur – 15.00 uur in de Foyer ‘Misschien wisten zij alles’
Duet van Linda Bosch en Rosa Asbreuk wee meisjes. In een lege ruimte. Of zijn het vrouwen? Mensen? Misschien wel dieren. Misschien wisten zij alles. Maar zijn ze het vergeten. In die lege ruimte is alles vergeten. Is het wel een ruimte? Is hij leeg? Het is tijd. Voor wat? Wat voor tijd? Kostbare tijd? Langzame tijd? Alle tijd. Twee meisjes in een lege ruimte hebben alle tijd om misschien alles te weten.
T
Afstudeervoorstelling van Zoscha van Erkel en tevreden teleurstelling in meerdere absurde bedrijven over het harmonisch utopisch streven. Een groep mannen. Wij mannen hebben alles, elkaar! Een voorstelling over een absurd bestaan waarin we elkaar vaak op de schouders slaan. Laten we voor altijd, vooral met elkaar zijn in wat we willen.
14.00 uur – 14.30 uur in de Grote Studio
17.00 uur – 18.00 uur in de Grote Studio
Eiland
Afstudeervoorstelling van Joeri van Heijningen at gebeurt er als dertien meiden afgesloten raken van de buitenwereld? Hoe overleven zij samen? Hoeveel beschaving blijft er over? Deze voorstelling is gemaakt in samenwerking met oud-student Renate Hagenouw en wordt gespeeld door middelbarescholieren. Eiland is gebaseerd op het boek Heer der Vliegen van William Golding.
W
Wij zijn
E
Het lijden van de jonge Lotte
Muzikale Double Bill deel één, met Krapp’s Laatste Band en Marijke Hessels et gaat over de hopeloze, liefdeloze, werkloze twintigers die nergens terecht kunnen, nergens gewild zijn, hoewel ze gouden bergen beloofd zijn. Boe-fucking-hoe. Nee, maar echt.
H
19.30 uur – 20.00 uur in de Kleine Studio
14.30 uur – 15.30 uur in de Theaterzaal
Een ander paard dan ik ben
Sysiphi
Duet van Marijke Hessels en Jochem Bootsma et resultaat van een theatermaker en een filmmaker die zich een week in een tentje opsloten en die het hebben over de nut-
H 38 _ LIFT OFF _ THEATERSCHOOL 2014
Fysiek theater van Zoscha van Erkel en absurdistische, bewegingsvolle, tekstuele, waarschijnlijk komische etude met goede jazz muziek, appels en drie vrouwen.
E
20.15 uur – 20.45 uur in de Grote Studio
PROGRAMMA
Wij mannen II
Muzikale Double Bill deel twee, met Krapp’s Laatste Band en Joeri van Heijningen ier mannen, wat instrumenten en een hoop bier. Ze bespreken elkaars leven, dagen elkaar uit, doen stoer en falen genadeloos. Wij mannen is het tweede deel van een muziektheateronderzoek over de man. Vorig jaar was het eerste deel al te zien op Exit.
V
20.00 uur – 20.15 uur in de Kleine Studio Een koninkrijk voor een paard en de rest is stilte
Afstudeervoorstelling van Sheila Bosman e dood is tragisch, maar waar ligt de grens tussen tragedie en komedie? Moord is onwenselijk, maar wie is dierlijk en wat onmenselijk? In de fysieke montagevoorstelling Een koninkrijk voor een paard en de rest is stilte behandelen tien jongeren op een nieuwe manier de oude teksten van Shakespeare. Ze gaan op zoek naar alle doden die vielen onder de pen van deze beroemde schrijver. Personages als Lady Macbeth en Hamlet blazen op het toneel op absurde wijze hun laatste ademtochten uit en gedragen door muziek vallen er vele strijders. Niemand blijft leven, maar toch overleefden ze allemaal hun eigen tijd. Gespaard door de gouden woorden van Shakespeare herleven deze personages tijdelijk en spreken ze hun geroemde laatste woorden nog eenmaal uit voor een nieuw en jong publiek.
D
SCENOGRAFIE
ShiftingSpaces Een afstudeertentoonstelling van studenten van de opleiding Scenografie Rosemarie Allaert, Aldo Brinkhoff, llona Overweg, Marion Schindler en Ruben Wijnstok
D
e afstuderende scenografen van de Theaterschool in Amsterdam bieden je de kans om nog één keer naar hun fascinerende afstudeerwerk te kijken. Hun eigen atelier op het Waterlooplein – normaal gesloten voor het publiek – is nu een week lang open voor theatermakers, kunstliefhebbers en toevallige voorbijgangers. Neem een kijkje achter de schermen en laat je inspireren door een nieuwe generatie scenografen!
DASARTS
Hawaii Escaping the Inevitable Final Project by DasArts student Tchelet Weisstub
-------------------------------------
Locatie & data
Waterlooplein 73, Amsterdam 20 t/m 27 juni
21.30 uur – 22.30 uur in de Theaterzaal -------------------------------------
Speellocatie & data
MC Theater, Polonceaukade 5, Amsterdam 21 juni
Reserveren mconline.nl
DASARTS
This is a snake
Final Project by DasArts student Riina Maidre
I
t is a mono act in stereo enactment: the concept of belongingness gets misunderstood and misused, while the feeling of togetherness gets grounded and proved – carefully dissected, carefully erected. It is a mono act in stereo enactment.
29: What is time? 95: Time is the most precious commodity in the world because you can’t retrieve it and can’t stop it. Time passes. What do you want me to talk about? Natural time? Independent time? Oh, I forgot what I had to say. You just woke me up. About time. There is day, there is night: that is fixed. All we can do is utilize the time that we have. 29: What is well-utilized time? 95: When you do something and you forget about the time passing. -------------------------------------
Speellocatie & data
DokZaal Sint Jacob, Plantage Doklaan 8, Amsterdam 23 & 24 juni
Reserveren dasarts@ahk.nl
-------------------------------------
Speellocatie & data
CREA, Nieuwe Achtergracht 170, Amsterdam 23 & 24 juni
Reserveren dasarts@ahk.nl
THEATERSCHOOL 2014 _ LIFT OFF _ 39
PROGRAMMA
VOORSTELLINGEN REGIE OPLEIDING, SCENOGRAFIE, OTT, OPP
Kwartet Een afstudeervoorstelling van Nina Spijkers (Regie Opleiding) Ruben Wijnstok en Ilona Overweg (Scenografie) Tim van ’t Hof (Opleiding Techniek en Theater) & Floor Cremers (Opleiding Productie Podiumkunsten)
H
et is altijd de ander die ons aankijkt. Hem zoeken we als wij door die vreemde lichamen heenwoelen, weg van onszelf. Het is mogelijk dat de een noch de ander bestaat en dat slechts het Niets in onze zielen om Wat is er. Spelen we verder. Spelen we? Wat verder? Wat is een man? Wat is een vrouw? Wat is seks? Wat is lust? Wat is liefde? Wat is macht? Wat is overgave? De samenleving is een door onszelf gefabriceerde constructie om ons te verdedigen tegen de krachten van onze natuur. Zonder dit kader zouden we reddeloos heen en weer worden geslingerd op de barbaarse zee die onze natuur is. De maatschappij is een redding en een muilkorf. In Kwartet hebben Merteuil en Valmont zich ontworsteld aan de morele restricties van de samenleving en wroeten in de krochten en beperkingen van hun natuur. Ze herleven hun gedeelde en ongedeelde verledens in een bij vlagen wreed spel op leven en dood. Ze spelen hierbij zichzelf, elkaar en elkaars minnaars. Kwartet speelt zich af aan de vooravond van de Franse Revolutie of aan het einde van de Derde Wereldoorlog. God is dood, de verlichting is uitgedoofd en Merteuil en Valmont leven tussen de restanten van een wereld, in het landschap van de herinnering aan hun liefde. Het enige wat hen rest is het doden van de tijd door gepassioneerd oorlog te voeren met het machtigste wapen dat ze bezitten: de taal. Wat is een mens als hij wordt teruggebracht tot de kern van zijn natuur: een beest of bevrijd?
-------------------------------------
Speellocatie & data
de Theaterschool, Jodenbreestraat 3, Amsterdam 24 & 25 juni 24 juni tijdens het ITs Festival
Reserveren itsfestivalamsterdam.com theaterschool.nl/agenda
40 _ LIFT OFF _ THEATERSCHOOL 2014
MODERNE THEATERDANS
Ginger Dancers: Tina Halford, Maja Hannisdal, Caroline Haring, Lisa Marie Hennig Olsen, Eva Honings, Susan Hoogbergen, Pietari Kärki, Bruno Morais, Leyla de Muynk
exchanging information and knowledge while working together, we change constantly. This transformation and interaction lend form to the dancing body in a shared space.
Choreographer: Àngels Margarit
-------------------------------------
G
inger is the title of the graduate production to be staged by the Modern Theatre Dance Study Programme. Ginger is a spicy edible root but also the name of a well-known American actor and dancer – a style icon of her day. Her name’s ambiguity offers the choreographer and dancers lots of opportunity for improvisation. The choreography in Ginger is based on how the individual relates to the group. Departure point is experiencing the body as a space and that same body moving in space. This choreography is defined by how substance relates to emptiness. The body manifests itself as a territory of its own, an enormous area where different actions occur simultaneously and find expression. By
Speellocatie & data
de Theaterschool, Jodenbreestraat 3, Amsterdam 25 t/m 28 juni 25 juni tijdens het ITs Festival
Reserveren itsfestivalamsterdam.com theaterschool.nl/agenda
NATIONALE BALLETACADEMIE
Dansers van morgen I n Dansers van Morgen presenteren de jonge talenten van de Nationale Balletacademie hun kunnen. U ziet alle generaties op het podium: van de jongste leerlingen tot de dansers die dit jaar afstuderen. Zij dansen fragmenten uit klassieke balletten en choreografieën van eigentijdse choreografen. Voor het eerst treden de dansers van de Junior Company van Het Nationale Ballet op in Dansers van Morgen. Dansers van Morgen biedt u een bijzonder inzicht in de wereld van klassiek getrainde dansers en hun vermogen om zich aan alle soorten repertoire aan te passen, van hoogtepunten uit de geschiedenis van de dans tot nieuwe creaties. Op het programma staan onder an-
dere choreografieën van Hans van Manen, Didy Veldman en Ernst Meisner. Daarnaast worden fragmenten gedanst uit het wereldberoemde ballet Giselle, in een bewerking van Rachel Beaujean. -------------------------------------
Speellocatie & data
Stadsschouwburg Amsterdam, Leidseplein 26 28 & 29 juni
Reserveren ssba.nl
PROGRAMMA
STAGE DOCENT DANS
Mirror Mirror, Conny Janssen Danst Een afstudeervoorstelling/stage van Nika Jankovi´c (Opleiding Docent Dans)
E
en unieke artistieke samenwerking op een al even unieke en bijzonder illustere locatie in de Rotterdamse haven. Dat is Mirror Mirror, de nieuwste productie van dansgezelschap Conny Janssen Danst met livemuziek van kamerorkest Sinfonia Rotterdam. Twee topgezelschappen in een robuuste hal waar vroeger complete onderzeeboten werden gebouwd of onder handen genomen. Kortom: een avontuurlijk spektakel met be-
T E R U G B L I K
kende dansers naast nieuwe talenten, livemuziek, een overrompelend toneelbeeld en natuurlijk de meeslepende danstaal van Conny Janssen.
Kijk voor meer informatie en aanvangstijden op: theaterschool.nl/agenda
------------------------------------
Speellocatie & data
Onderzeebootloods RDM-terrein, Rotterdam 28 juni
Reserveren rotterdamseschouwburg.nl
De studenten van de Theaterschool hebben het afgelopen studiejaar prachtige afstudeervoorstellingen gemaakt. Een impressie van de voorstellingen en stages die in het seizoen 2013-2014 hebben plaatsgevonden.
STAGE OPP
La Donna del Lago - Gioachino Rossini The Royal Opera House
Afstudeervoorstelling/stage van Jordy Oostrik (Opleiding Productie Podiumkunsten)
L
a Donna del Lago is een opera van Gioachino Rossini. Het libretto is afkomstig van Andrea Leone Tottola en is gebaseerd op het gedicht ‘The Lady of the Lake’ van Sir Walter Scott. Periode: mei – juni 2013
SCENOGRAFIE, OPP
Fourstelling Ending Afstudeervoorstelling van: Calle de Hoog, Daphne Karstens, Liesje Knobel, Sanne Lips, Sarah Nixon (Scenografie) en Jordy Oostrik (Opleiding Productie Podiumkunsten). Deze productie was een samenwerking met Dutch National Opera Academy.
C
loser van Patrick Marber is een genadeloos eerlijke toneeltekst over vier levens en liefdes die hartstochtelijk verstrikt raken met elkaar. Periode: oktober – november 2013
S
peciaal voor DNOA componeerden de jonge componisten Sztojanov en Tidrow twee korte opera’s: Sinking, een fi losofische komedie over Atlantis en het einde der tijden, en Less Truth More Telling, een poëtisch drama over de moeder/oorsprong van Het Kwaad. Deze opera’s vormen een mooi contrast met de neoclassicistische werken van Stravinksy. Periode: januari 2013
REGIE OPLEIDING, SCENOGRAFIE, OPP, OTT
CLOSER
Afstudeervoorstelling van Nina Spijkers (Regie Opleiding), Tim van ‘t Hof (Opleiding Techniek en Theater), Femke Diemer (Opleiding Techniek en Theater) en Niels Brouwer (Opleiding Productie Podiumkunsten).
DOCENT DANS
Why the grass is never greener, STUNT Afstudeervoorstelling van Amarinske Brands, Emilie Calf, Desi van Dam, Astrid Isebaert, Nika Jankovi´c, Xavaira Mac Donald, Sophia van der Putten, Jamilla Visser, Sophie Vrolijk (Opleiding Docent Dans) Periode: februari 2014 THEATERSCHOOL 2014 _ LIFT OFF _ 41
PROGRAMMA
VOORSTELLINGEN REGIE OPLEIDING, OTT, OPP
Op hoop van zegen: de ondergang van de Koersk
Een afstudeervoorstelling van Rosa Asbreuk (Opleiding Theaterdocent)
STAGE DOCENT DANS
Roccito, ICK
Z A
Afstudeervorstelling van Nika Jankovi´c, Flore Muuse, Sophia van der Putten & Jamilla Visser (Opleiding Docent Dans) Een afstudeervoorstelling van Jan Hulst (Regie Opleiding), Femke Diemer en Bart van den Heuvel (Techniek en Theater) en Sarah Steeman (Productie Podiumkunsten).
1900, Urk. Het Stormt. De zee is nog nooit zo hoog geweest en de rotte vissersboot Op hoop van zegen is uit op haringvangst. Thuis zijn drie vrouwen in gedachten bij hun mannen op zee. 12 augustus 2000, Barentszee. De Russische kernonderzeeër Koersk zinkt na een ongeluk met een torpedo. Gevangen op de bodem van de oceaan wachten drie mannen op redding.
52
basisschoolleerlingen van drie scholen gingen dit jaar brutaal aan de slag met de voorstelling Rocco van ICK Amsterdam in choreografie van Emio Greco en Pieter C. Scholten. Periode: maart – april 2014
MIME OPLEIDING
Playtime
Periode: februari 2014
lles wat je normaal gesproken gewend bent in een hotel is hier anders. Toch staat er met heel grote letters HOTEL op de gevel. De mensen hier zijn – ja, hoe moet je dat nou weer noemen? Het lijkt of ze hier eeuwig zijn of dat de tijd stilstaat. Er is geen uitgang, als ik achterom kijk zie ik alleen een muur. Periode: april – mei 2014
STAGE OPP
The dog days are over ICK Amsterdam | Jan Martens Afstudeervoorstelling van Martha van Meegen (Opleiding Productie Podiumkunsten)
N
ieuw werk van Jan Martens, de jonge choreograaf die van de één op de andere dag dans minnend Nederland aan zijn voeten kreeg! In The dog days are over toont hij een repetitieve koortsdroom, een uitputtingsslag. Periode: april – mei 2014
JAZZ- EN MUSICALDANS
THEATERDOCENT
Jake Credit: a cheap, messed up pop theatre performance
iWander
Afstudeervoorstelling van Joren Lefebvre (Opleiding Jazz- en Musicaldans) Een afstudeervoorstelling van Carla Roisin Behal, Tamar Blom, Marijn Brussaard, David Zarate Calderon, Marieke Dermul, Nikki Hock, Anastasiia Liubchenko & Barnaby Savage (Mime Opleiding)
E Een afstudeervoorstelling van Linda Bosch (Opleiding Theaterdocent)
E
en beeldende voorstelling over het proces dat volwassen worden heet. Spelen, giechelen, kijken, verwonderen, dansen, lippenstiften, struikelen, vechten, hoeken, schreeuwen, krijsen, dwalen, whatsappen, seksen, verstijven. En het kind, ze lacht. Periode: maart 2014
42 _ LIFT OFF _ THEATERSCHOOL 2014
en festival waar vierdejaarsstudenten van de Mime Opleiding hun eigen werk laten zien en/of zich tonen als speler. Werk dat prikkelt en vragen oproept. Fascinaties van makers en spelers van de toekomst. Periode: april 2014
STAGE OTT
Op de Bodem – Orkater Een afstudeervoorstelling van Femke Diemer (Opleiding Techniek en Theater)
D
e voorstelling weerspiegelt de gedachtespinsels van een jongeman die zich voor een zaal met duizenden mensen waant. Een potentiële popster, die de kracht van tekst niet vreest in een kleinschalig, commercieel popconcert. Periode: mei 2014
THEATERDOCENT
Vanaf hier is uw entreebewijs niet meer geldig
woele zomeravonden en kille winterochtenden. Wat zou jij je op je sterfdag willen herinneren? Maar wat als de woorden je in de steek laten? En is het wel gegaan zoals jij het je herinnert? Periode: mei 2014
THEATERDOCENT
Wij zijn
Een afstudeervoorstelling van Zoscha van Erkel (Opleiding Theaterdocent)
E
en tevreden teleurstelling in meerdere absurde bedrijven over het harmonisch utopisch streven. Een groep mannen. Wij mannen hebben alles, elkaar! Een voorstelling over een absurd bestaan waarin we elkaar vaak op de schouders slaan. Laten we voor altijd, vooral met elkaar zijn in wat we willen. Periode: mei 2014 AMSTERDAM MASTER OF CHOREOGRAPHY
Het Kind van de rekening
Een afstudeervoorstelling van Sophia van der Putten en Jamilla Visser (Opleiding Docent Dans)
Voorstelling rondom het thema identiteit. Samen met zes jongeren onderzochten de makers hoe zij hun persoonlijke verhalen kunnen verwerken in dans. Periode: mei 2014 AMSTERDAM MASTER OF CHOREOGRAPHY
Looking again to see Agraduation performance by Julien Bruneau, Keren Levi, Jorge Gonçalves & Hanna Hegenscheidt
A
programme including the four research presentations of the graduate students of the Amsterdam Master of Choreography, at the end of their two year studies. A study on repetition and remembering by Keren Levi, on the trails of memory by Julien Bruneau, on the operation of indexing by Jorge Gonçalves and a clinical exercise on intimacy by Hanna Hegenscheidt. Periode: mei 2014
INFORMATIE
DE THEATERSCHOOL
6 REDENEN OM TE
STUDEREN AAN DE THEATERSCHOOL
1
In het theaterhart van Amsterdam De Theaterschool staat in het centrum van Amsterdam, in het hart van het Nederlandse culturele leven. We hebben nauwe contacten met beroemde theaters en gezelschappen als Nationale Opera & Ballet, Frascati Theater, Stadsschouwburg Amsterdam, Dansmakers, Theater Melkweg, Het Veem Theater en vele andere.
2
Top van de beroepspraktijk Binnen de school vind je de top van de beroepspraktijk, zowel nationaal als internationaal. Je leert het vak van de beste docenten en gastdocenten en studeert samen met studenten uit alle podiumdisciplines die even gemotiveerd zijn als jijzelf. In deze omgeving word je gestimuleerd het beste uit jezelf te halen en komt jouw individuele talent optimaal tot ontwikkeling.
3 4
Vakmanschap én vernieuwing Vakmanschap vormt de basis. Engagement en vernieuwing van het vak gaan daarmee hand in hand. Op de Theaterschool leg je een solide basis om je een leven lang verder te kunnen ontwikkelen en bij te dragen aan de podiumkunsten. Uniek in Nederland Wat de Theaterschool uniek maakt in Nederland is de inspirerende dialoog tussen de verschillende opleidingen. Die beslaan bij ons de hele breedte van de podiumkunsten: de relatie tussen dans en theater en het creatieve team van regisseur, licht- en geluidontwerper, producent en vormgever.
5
Actuele discussies De docenten die met één been in de praktijk staan en de gastdocenten brengen je in contact met het vak dat constant in beweging is. Daarnaast word je hier in huis regelmatig geconfronteerd met actuele discussies over je vak. Je leert na te denken over je kunstenaarschap en hoe je je wilt verhouden tot de wereld om je heen.
6
De beste faciliteiten De Theaterschool is speciaal ontworpen voor dans- en theateronderwijs. De school heeft het karakter van een groot, professioneel theaterbedrijf: jaarlijks realiseren we zo’n 150 dans- en theaterproducties. Alle voorzieningen zijn aanwezig om jouw artistieke ambities te verwezenlijken, in professioneel ingerichte studio’s en compleet geoutilleerde zalen. Er is een grote theaterzaal, een danstheater en er zijn diverse try-outstudio’s. De medewerkers van het kostuum- en het decoratelier, de afdeling beeldmedia, de technici en producenten die aan de school verbonden zijn helpen je om jouw producties te realiseren.
De opleidingen van de Theaterschool Er bestaat in Nederland geen andere theateren dansfaculteit waar zo veel disciplines met elkaar samenwerken als bij de Theaterschool: • Nationale Balletacademie (NBA) • Moderne Theaterdans (MTD) • Jazz- en Musicaldans (JMD) • School voor Nieuwe Dansontwikkeling (SNDO) • Docent Dans (DD) • Amsterdam Master of Choreography (AMCh) • 5 o'clock class • Amsterdamse Toneelschool&Kleinkunstacademie (ATKA) • Mime Opleiding • Theaterdocent • Das Arts-Master of Theatre • Regie Opleiding • Scenografie • Opleiding Techniek en Theater (OTT) • Opleiding Productie Podiumkunsten (OPP)
MEER WETEN?
Kijk op www.theaterschool.nl THEATERSCHOOL 2014 _ LIFT OFF _ 43
ALKMAAR
PURMEREND/ALKMAAR
HA
AR
HA LE
AR
M
M
LE ER
M
M
DI
ER
HO
DE
UT
BO
E
HT T
TR
RA
M
NZ
DA
VO
SIN
GE
RA
L
K
SP OR UIS
AL
NG HE
RE
KE
AA T
CH
GR RS IZE
W RG
PR
INS
NAS
EN
AC
GR
S AU
AC
HT
KAD
BU OR VO OZ
RO KI N
P R I N S E N G R A C HT
ST R A A T V IJ Z EL
HOBBEMAKADE
A AT
F E R D I N A N D B OL S T R AT
VICTORIE PLEIN
SCHELDE PLEIN
EV
E LT
L
AMSTELSTATION HUGO DE VRIESLAAN
N AA
ER
OS
AAN
SP
RO
EI D SL
EE
Beatrixpark
VR IJ H
DIEMEN/AMERSFOORT
GOOISE WEG CHU RCH ILLL AAN
W
BEETHO VEN STR AAT
STR
G
EUS
AN
TEL
WE
NA
R PA
L IN
STE
MUIDERPOORT STATION A AT
AMS ZIJDE
AR D
EUROPA PLEIN PRESIDENT KEN
NEDYLAAN
BO UL EV
AMSTELVE ENSE W EG
A AT
OO
TR RKS
AT
ER
STR
Oosterpark
TRA
ME
PER
DE
S AUT
A AT
Sarphati park
RA AT
LS
DA P
AN
WIB
URBA
PSTR
RI JN ST
AA
L
CEINTU
LA
DE
CUY
E RT
EN
T RAA SKA
LKA
MINERVA PLEIN
URIT
MA
STE
ALB
IDD
RST
FREDERIKS PLEIN WETERING PLANTSOEN
E
EM
AT
HET VEEM THEATER
Van Diemenstraat 410 10 t/m 14 juni Pure and insignificant (horse)
E
AD
TA G
O PA
> ZIE PAGINA 35
DE BOELELAAN DANSMAKERS
DE BOELELAAN
UTRECHT
EUR
AMSTELVEEN BUITENVELDERTSE
> ZIE PAGINA 38
AD
SK
AN
SPE
ER
PL
REMBRANDT PLEIN
APOLL OLAAN
PARN ASSU SWEG
MC THEATER
Polonceaukade 5 21 juni Exit Festival
T AA
WEE
UD
ROELOF HARTPLEIN
A AT
PARKTHEATER
TR
TRA
S TR
BU
AM
SSE
EN
RS
US
DE
RE LA I
AT
WO
EG
LK
E RG
TEL
HO
MUSEUM PLEIN
EG
RA
VA N
EW
RKW
ST
E
SE W EG
IN N
S PA
VA
WATERLOO PLEIN
AMS
ST AD
RL BA E T VA NS T R A A
N ELV EE
IN G
LEM
E L IS RN T CO HUY T SC RAA ST
A M ST
KO N
Anton de Komplein 240 12 t/m 14 juni 5 o’clock - ONE Nation E22 RING A10 under ONE Groove
> ZIE PAGINA 34
NIEUWMARKT
H TS E U TR EC AT ST RA
OFT HO P C R A AT ST
I LE
E DS
TER OT P.P R A AT ST
BIJLMER
Nieuwe Passeerdersstraat 1 4 & 5 juni Een koninkrijk voor een paard en de rest is stilte
IJT UN NE
DAM
OO H A N S T E L IJ DEL KE SKA DE
OOSTERDOKS KADE
KK
A AT
LEIDSE PLEIN
M
W IL
VEEM KAD E P IE T H E IN KADE
RI
STR
OO
STADION PLEIN
DE KRAKELING
L
ND
R N IX
T R AA
RT OV E
Vondelpark
JEUGDTHEATER
WA
JAVA EILAND IJHAVEN
MUNT
K ST
A AT STR
CORNELIS LELYLAAN
SCHIPHOL
RG
SPUI
DI J
EG
ER IN K
SURINAME PLEIN
HOOFDDORP PLEIN
WESTER MARKT
HT
BU
STATIONS PLEIN
HE
R AC
DE R
FDW
E22 RI NG A10
K
POSTJESWEG
AMSTERDAM
CENTRAL STATION
BI L
HOO
Rembrandt park
> ZIE PAGINA 37 AIRPORT
DE
INS
ENG
MA
MERCATOR PLEIN
17 t/m 22 juni Cul de Sac DEN HAAG
HET IJ
KA
PR
TR AAT
ROZ
> ZIE PAGINA 34
EN
ER
NS N GA LE JA N VA
FRASCATI 4
IN
AR ST LEM RA M AT E R
NOORDER MARKT
Kijk voor meer informatie en aanvangstijden op: theaterschool.nl/agenda
Nes 71 3 t/m 7 juni Vijand van het volk
TU
HA
YT
JK
SE
HAARLEM
RU
N L OM M E R W E G
HAARLEMMERWEG
Gedempt Hamerkanaal 203 12 t/m 14 juni Bold in Motion 3 > ZIE PAGINA 35
DASARTS
Mauritskade 56 14 juni DasArts – Marathon > ZIE PAGINA 36
KONINKLIJK THEATER CARRÉ
Amstel 115/125 30 mei t/m 28 september War Horse
WATERLOOPLEIN 73
Waterlooplein 73 20 t/m 27 juni ShiftingSpaces > ZIE PAGINA 39
> ZIE PAGINA 36
DE THEATERSCHOOL
Jodenbreestraat 3 15 t/m 21 juni Schuinsmarcheerders > ZIE PAGINA 36
18 t/m 21 juni JMD Eindvoorstelling
> ZIE PAGINA 35
> ZIE PAGINA 37
18 t/m 22 juni To the End
19 t/m 21 juni MasturNation
> ZIE PAGINA 37
> ZIE PAGINA 37
24 & 25 juni Kwartet > ZIE PAGINA 40
25 t/m 28 juni Ginger > ZIE PAGINA 40
DE THEATERSCHOOL DEPENDANCE
Lindengracht 93 20 t/m 27 juni Eerst nog even een rondje draaien > ZIE PAGINA 38 OLD SCHOOL
Gaasterlandstraat 3-5 (Amsterdam-Zuid) 17 t/m 23 juni De laatste doet het licht uit > ZIE PAGINA 36
STADSSCHOUWBURG AMSTERDAM
Leidseplein 26 28 & 29 juni Dansers van morgen > ZIE PAGINA 40
DOKZAAL SINT JACOB
Plantage Doklaan 8 23 & 24 juni Hawaii - Escaping the Inevitable > ZIE PAGINA 39
CREA
Nieuwe Achtergracht 170 23 & 24 juni This is a snake > ZIE PAGINA 39
ITS FESTIVAL 25 JAAR Het ITs Festival viert zijn 25-jarig bestaan! Bezoek de voorstellingen van onze collega-instellingen uit Nederland en België tijdens het ITs Festival, van 20 t/m 27 juni op diverse podia in Amsterdam. Kijk op itsfestivalamsterdam.com