Aktualnoœci OKSiT
CO W TYM NUMERZE SIÊ KRYJE?
Poetycja W pierwszym odruchu, gdy w Internecie pojawi³a siê Poetycja: Popieram dzia³alnoœæ OKSiT we Wleniu, oniemia³em, bo jaki musi byæ stan umys³u kogoœ, kto podejmuje decyzjê, ¿eby likwidowaæ miejsce, w którym tyle siê dzieje. Ktoœ, kto chce oszczêdzaæ na kulturze, bibliotekach, mo¿e liczyæ na jedno, ¿e bêdzie musia³ wydaæ olbrzymie œrodki finansowe na walkê z patologi¹. W medycynie siê mawia, ¿e profilaktyka jest tañsza ni¿ leczenie. Wiadomo te¿, ¿e najdro¿sza jest byle jaka praca. Oczywiœcie, ¿e wys³a³em swój g³os ZA, pisz¹c: Zoilom, sykofantom i hejterom, przypomnê, ¿e kultura, to nie tylko uprawa roli, ale i umys³u. Nie sieje siê plewami, tylko ziarnem. W III RP istnieje dziwna maniera niszczenia i nie dawania nic w zamian. I – co najgorsze – oszczêdzania na oœwiacie,
kultura fizyczna - korzystajmy z bliskoœci gór i tras do narciarstwa biegowego kultura wobec natury – o ekologii kultura tradycji – o dawnych kawiarniach we Wleniu kultura ¿ycia- jak m¹drze wspieraæ rozwój dzieci kultura s³uchania - wlenianie mówi¹, czego potrzebuj¹ kultura czytania – propozycja zb³¹kanego w pó³kach Mola Ksi¹¿kowego kultura teatru – Zdrojowy Teatr Animacji zaprasza kultura tworzenia sztuki – propozycje artystyczne dla dzieci i doros³ych kultura ¿ywego s³owa – poruszaj¹ce wiersze prosto z serca kultura gotowania – radoœæ tworzenia w kuchni i wspólnego spo¿ywania posi³ków kultura rodz¹ca pomys³y – a mo¿e kino we Wleniu? kultura nowoczesna – warsztaty z prawdziwym DJ
nauce, kulturze. A przecie¿ to s¹ dziedziny, które ledwie co wi¹¿¹ koniec z koñcem. Kultura nie jest po to, ¿eby zarabia³a, ale … wyostrza³a apetyt na ¿ycie. Tu chodzi o imponderabilia, takie jak poczucie taktu, umiaru, szacunku do innych. B¹dŸ m¹dra(-y), bo nigdy nie wiadomo, jaki ci stanie g³upiec na drodze. Do tych, którzy tak gor¹czkowo przyst¹pili do szaleñczego pomys³u, chcia³bym powiedzieæ, jako starszy pan, co w PRL-u prze¿y³ 35 lat, a w III RP 26 lat: hola hola! Nie têdy droga. Nie sposób dziabaæ motyczk¹ ksiê¿yc i grabiæ ob³oki. Tych, którzy przekraczaj¹ granice dobrego smaku, trzeba wzi¹æ za ³apê i powiedzieæ: „Nie!” I nie patrzeæ na ró¿ne poprawnoœci polityczne, które zamazuj¹ to, co jest norm¹, a co patologi¹. Je¿eli ktoœ nie wie, niech pêdem biegnie do
biblioteki, gdzie stoj¹ s³owniki. W szkole uczono, ¿eby nie burzyæ przesz³oœci (por. J. Kochanowski, A. Mickiewicz, A. Asnyk, Z. Krasiñski). Czy¿by Ci, którzy zrobili taki szum wokó³ OKSiT we Wleniu, uciekali z lekcji jêzyka polskiego na wagary? Piszê o tym za¿enowany, bo z tego, jak znam Wleñ od lat 60 XX w., wiem, ¿e tutaj mieszkaj¹ przyzwoici ludzie, którzy maj¹ marzenia, wiêc proszê w³odarzy Wlenia, ¿eby ich nie deptaæ. Pomys³ o likwidacji Oœrodka jest godny tego, ¿eby przyznaæ temu, co to wymyœli³, m³otek, aby siê popuka³. Oczywiœcie, ¿e w czo³o, a nie tam, gdzie siê koñczy szlachetna czêœæ pleców.
Czes³aw Miros³aw Szczepaniak Warszawa-Ursynów
Kawiarenka Obywatelska ruszy³a we Wleniu! W ka¿dy pierwszy wtorek miesi¹ca zapraszamy na spotkania Kawiarenki Obywatelskiej. To czas na spotkania przedstawicieli samorz¹du lokalnego i mieszkañców. Wspólne rozmowy, ciekawe tematy, inicjatywy, rekomendacje. W lutym ju¿ odby³o siê pierwsze spotkanie. Wprawdzie rozmowy toczy³y siê miêdzy trzema mieszkañcami i jednym radnym (pan Marek Koczarski), ale i tak siê bardzo cieszymy! Pierwsze obywatelskie koty za p³oty! Kolejne spotkanie ju¿ 3 marca o godz. 17.00 w OKSiT we Wleniu. Zapraszamy!
2
KURIER WLEÑSKI 10/1 - 2015 r.
Rada Powiatu Lwóweckiego Nazwiska burmistrzów naszych gmin poznaliœmy ju¿ 17 listopada ubieg³ego roku lub dwa tygodnie póŸniej, jeœli rozstrzyga³a o tym druga tura wyborów. W przypadku Starosty i Zarz¹du Powiatu jest inaczej. Tutaj wybiera siê spoœród 17 osób, które tworz¹ Radê Powiatu Lwóweckiego (4 radnych z Gryfowa Œl., 6 z Lwówka Œl, 3 z Mirska oraz 4 reprezentuj¹cych Lubomierz i Wleñ). Nowe w³adze ukonstytuowa³y siê podczas sesji 19 grudnia 2014.
Sk³ad Rady Powiatu Lwóweckiego przedstawia siê nastêpuj¹co: Daniel Koko – Przewodnicz¹cy Rady Powiatu Lwóweckiego, Teresa Wachal – Wiceprzewodnicz¹ca Rady Powiatu Lwóweckiego oraz Przewodnicz¹ca Komisji Zdrowia, Pomocy Spo³ecznej i Bezpieczeñstwa Publicznego, Piotr Czembrowski, Zbigniew Grzeœków, Marcin Fluder, Józef Mrówka – Przewodnicz¹cy Komisji Finansów i Bud¿etu, Rozwoju Gospodarczego i Obszarów Wiejskich, Jan Karpowicz, Roman Kulczycki, Ryszard Mruk,
Powiat lwówecki Ma³gorzata Szczepañska, Rafa³ Œlusarz, Zenon Zatchiej, Marek Chrab¹szcz – Przewodnicz¹cy Komisji Oœwiaty, Kultury i Sportu, Strategii i Promocji Powiatu, Tadeusz Jagie³³o, Danuta £awnikowska – Przewodnicz¹ca Komisji Rewizyjnej, Krystyna Piotrowicz, Franciszek Bar. Zarz¹d Powiatu tworz¹: Marcin Fluder – starosta lwówecki, Zbigniew Grzeœków – wicestarosta lwówecki, oraz cz³onkowie Zarz¹du – Ma³gorzata Szczepañska, Zenon Zatchiej oraz Tadeusz Jagie³³o.
Marcin Fluder jest najm³odszym spoœród dotychczasowych starostów. Mandat radnego powiatowego pe³ni drug¹ kadencjê. Od wielu lat spo³ecznie i zawodowo zwi¹zany jest z gmin¹ Wleñ i powiatem lwóweckim. Posiada wykszta³cenie wy¿sze elektrotechniczne. W latach 2002-2006 by³ radnym i Przewodnicz¹cym Rady Miasta i Gminy Wleñ, 2007-2010 – pe³ni³ funkcjê zastêpcy burmistrza Wlenia, 2010-2014 – sekretarza Miasta Wleñ. By³ uczestnikiem innowacyjnego programu Narodowego Centrum Kultury - Dom Kultury +, który z ramienia samorz¹du lokalnego wspó³tworzy³ Strategiê Rozwoju Oœrodka Kultury, Sportu i Turystyki we Wleniu, wspó³twórc¹ i cz³onkiem trójsektorowego Partnerstwa Lokalnego „Dzia³aj (NA) Gminnie we Wleniu”. W ramach Partnerstwa bra³ udzia³ w projekcie OD RUPIECIARNI DO BAWIALNI, Rewitalizacji Œcie¿ki Spacerowej Szlakiem Zielonym za Zamek Lenno, Inicjatywy Lokalne 2013, wspó³inicjator Kuriera Wleñskiego i wielu innych inicjatyw spo³ecznych. Marcin Fluder jest równie¿ wiceprezesem OSP Wleñ. KURIER WLEÑSKI 10/1 - 2015 r.
3
Aktualnoœci OKSiT
Targi Go³êbi we Wleniu prze¿ywaj¹ swój renesans! Tr a d y c y j n i e j u ¿ w o k o l i c a c h Œ r o d y Popielcowej w Sali Widowiskowej OKSiT we Wleniu odby³y siê Targi Go³êbi Pocztowych. Znana jest wleñska tradycja organizowania targów go³êbi siêgaj¹ca œredniowiecza. Po tegorocznych targach mamy wra¿enie, ¿e inicjatywa prze¿ywa renesans, a na wleñskie targi przybywaj¹ goœcie z ró¿nych zak¹tków Dolnego Œl¹ska i nie tylko. Zawitali do nas hodowcy go³êbi z Mirska, Œwieradowa, Boles³awca, Jeleniej Góry, Lipnik, Kraœnika, Wojcieszyna, ¯ar, G³ogowa, Œwiebodzic. Ju¿ od dobrych kilku lat goœcimy równie¿ hodowców z Nowogrodu Bobrzañskiego, którzy podczas wleñskich targów zorganizowali IV Transgraniczn¹ Wystawê Go³êbi Dalekodystansowych oraz akcjê charytatywn¹ dla chorych dzieci. Targom towarzyszy³a uroczystoœæ wrêczania pucharów i nagród, a rozmowom o hodowli go³êbi nie by³o koñca. Tradycyjnie od hodowców go³êbi z Nowogrodu Bobrzañskiego otrzymaliœmy pami¹tkowe nagrody, a od anonimowego sympatyka piêkn¹ flagê z bia³ym go³êbiem na b³êkitnym niebie. Bardzo dziêkujemy! Organizatorami Targów Go³êbi by³ OKSiT we Wleniu oraz Wleñska Sekcja PZHG Oddzia³ Jelenia Góra. Targi uroczyœcie otworzyli: sekretarz Urzêdu Miasta i Gminy Wleñ Piotr Szymañski, starosta Powiatu Lwóweckiego Marcin Fluder, przewodnicz¹ca Komisji Kultury Rady M i G Wleñ Zofia Bielat, prezes Wleñskiej sekcji PZHGP Stanis³aw Pachota, koordynator targów Eugeniusz Borowy oraz dyrektor OKSiT Anna Komsta.
Oúrodek Kultury, Sportu i Turystyki 59-610 Wleñ, ul. Chopina 2 tel/fax: 75-7136268 e-mail: kurierwlenski@gmail.com
NIEREGULARNIK LOKALNY Redaguje zespó³: Justyna Bar (redaktor naczelna),Anna Komsta, Jacek G³adysz, Anna Horwat-Romaniuk, Ma³gorzata Nauka, Jacek Knapp (rysunki), Przemys³aw Zatylny (foto), Jaros³aw Koziñski (sk³ad internetowy), Iwona Owoc (korekta), Andrzej Górecki (projekt graficzny i sk³ad komputerowy), Druk TOP-BIURO Lwówek Œl¹ski
4
KURIER WLEÑSKI 10/1 - 2015 r.
Ferie z kultur¹!
Aktualnoœci OKSiT
Myde³ko dla Babci. Codziennie podczas ferii czekamy na dzieciaki ma³e i du¿e z inspiruj¹cymi warsztatami i zabawami. Wczoraj otworzyliœmy Manufakturê Mydlarnirobiliœmy piêkne mydlane trufle jako prezenty dla babci. Piêkne i pachn¹ce- z dodatkiem maku niebieskiego, cynamonu, lawendy. zrobiæ g³upi¹ minê do aparatu, albo zatrzymaæ moment, kiedy inni koledzy robi¹ zdjêcia- wielka FRAJDA! Dziœ fotografowaliœmy ¿ycie domu kultury, ludzi, detale, samych siebie.
By³ czas na wspólna zabawê, lekcje rysunku z Panem Kredk¹, zabawy w bibliotece. A dziœ? Czekamy, czekamy, ciasto mieszamy, piekarnik w³¹czamy. Ju¿ od 10-tej piec bêdziemy babeczki dla Dziadka. Nie zdziwcie siê, jak rodzynkami, migda³ami i wanili¹ pachnieæ bêdzie w ca³ym Wleniu. Babeczka dla Dziadka i zabawy w teatr. Dyskretnie zagl¹damy na warsztaty feryjne. A tu co? Pachnie rodzynkami, wanili¹, mas³em. Wczoraj otworzyliœmy ma³¹ cukierenkê, by upiec pyszne babeczki dla dziadków, a dziœ teatrzyk, zabawa z kostiumami, instrumentami perkusyjnymi, sznurkami i balonami.
Narzêdzia by³y ró¿ne- aparaty, telefony komórkowe- to nie wa¿ne. Najwspanialsze jest to, ¿e uda³o nam siê zatrzymaæ chwile, które ju¿ nigdy siê nie powtórz¹, podpatrzyæ œwiat, ludzi. Zreszt¹ zerknijcie sami- zdjêcia autorstwa dzieci z dzisiejszych zajêæ. Koktajle na dobry humor. Buszowanie w kuchni to jedno z ulubionych zajêæ dzieci. Dziœ serwowaliœmy pyszne, kolorowe i zdrowe koktajle. Pyszne bo aromatyczne, pachn¹ce bananami, pomarañczami. Kolorowe, bo zabarwione sokiem z owoców granatu, kiwi. Zdrowe, bo na bazie naturalnego jogurtu i mi¹¿szu owoców pe³nych witamin, bez dodatku cukru. Dowodem pozostaj¹ jedynie te kolorowe zdjêcia, bo po degustacji koktajli nie pozosta³o ani kropelki. Pycha.
Kamera! Akcja! Wleñ! Dwa œwiaty- filmowca i filmowanego. Do tego jak trzymaæ kamerê, jak zbli¿aæ obiektyw, co jest ciekawe do sfilmowania? Kto bêdzie re¿yserem? Kto aktorem? I czy lepiej nagraæ fabu³ê czy dokument? Tyle pytañ, tyle filmowych emocji! Pan Maciek i pan Adam w³aœnie montuj¹ film nagrany dziœ przez dzieci. Premiera jutro, na zakoñczenie wleñskich Ferii z KULTUR¥! Zapraszamy jutro na godz. 13.00. Premier¹ filmu zakoñczyliœmy Ferie z Kultur¹. By³y prawdziwe bilety kinowe, numerowane miejsca w kinie PICOLO. I jak to przy kinowej projekcji w powietrzu unosi³ siê zapach œwie¿ego popcornu. Na uroczyst¹ premierê filmu nakrêconego przez dzieci podczas ferii zimowych 2015 przybyli Goœcie- a wœród nichnajwa¿niejsi- rodzice i dziadkowie. Emocje by³y ogromne, uœmiechy miesza³y siê z ³ezkami wzruszenia. Pracê dzieci nad filmem koordynowali " filmowcy z Warszawy", czyli nasi sta¿yœci- Adam Kondratowicz i Maciej Górecki. Dziêki ich postprodukcji dziœ mieliœmy wra¿enie, ¿e to œwiatowa premiera, a przecie¿ uroczystoœæ rozdania Oskarów coraz bli¿ej! Wszystkim za wk³ad w dzisiejsz¹ premierê piêknie dziêkujemy.
Miêdzy muzyk¹, gestem a s³owem. Nowy tydzieñ rozpoczynamy energetycznie - z muzyk¹, ruchem i gestem. Mini zumba, tañce integracyjne, zabawy z kolorow¹ chust¹. Teraz panie w bibliotece oczarowuj¹ dzieci s³owami. A jutro? Jutro fotografujemy! Foto? Co to? Zajrzeæ na rega³ z ksi¹¿kami w bibliotece, albo podpatrzyæ jak Pan Kredka kroi materia³ na latawce, albo KURIER WLEÑSKI 10/1 - 2015 r.
5
Aktualnoœci OKSiT
Zostaæ DJem super sprawa, miksowaæ muzykê niez³a zabawa! Kiedy Maciej wtaszcza³ swój ciê¿ki, potê¿ny sprzêt did¿ejski, m³odzie¿ zasiad³a na krzes³ach, daleko od sceny, nieœmia³o. Po trzech godzinach, kiedy trzeba by³o sprzêt chowaæ, bo Maciek spieszy³ siê do pracy w radiu, nie chcieli odkleiæ r¹k od miksera. Rêce tañczy³y im po pulpicie, palce sprawnie przesuwa³y heble. Oczy b³yska³y iskierkami zadowolenia po³¹czonego z zaciekawieniem, coraz wiêkszym i wiêkszym. Wyczuwamy talenty wœród wleñskiej m³odzie¿y, a nawet i dzieci. Ma³y 8 letni Bartek po pó³godzinie miksowa³ z tak¹ lekkoœci¹, a¿ mi³o by³o popatrzeæ. Teraz tylko - jak znaleŸæ fundusze, by nie zmarnowaæ tej szansy i pomóc tym wspania³ym m³odym wra¿liwym ludziom rozwin¹æ DJ-skie skrzyd³a. Dziêkujemy bardzo serdecznie Maækowi Wowkowi,
który poœwiêci³ swój czas, by bezinteresownie zajechaæ z warsztatami do Wlenia. Zapamiêtamy t¹ lekcjê na d³ugo, a byæ mo¿e dla kogoœ ten dzisiejszy dzieñ bêdzie jednym z wa¿niejszych w ¿yciu ?
Pracownia Sztukmistrzów Dojrza³ych, czyli jak mo¿na pleœæ, malowaæ, rysowaæ, dziergaæ w doborowym towarzystwie. W OKSIT rozgoœci³a siê Pracownia Sztukmistrzów, a wiêc...nieco starszych artystów, którzy w Pracowni Pana Kredki rozwijaj¹ swoje twórcze pasje. Maluj¹, rzeŸbi¹, szkicuj¹, wyplataj¹. Miejsca u nas doœæ, byœ i Ty móg³ do grupy Sztukmistrzów do³¹czyæ. Przypominamy- ka¿dy poniedzia³ek i czwartek o godz. 18.00
6
KURIER WLEÑSKI 10/1 - 2015 r.
IV Gotowanie TO TU Palce lizaæ- karnawa³owe ³akocie! Przyznajcie siê- kiedy myœlicie o p¹czkach, oponkach, ciasteczkach, rogalikach, pankejkach, babeczkach wyobra¿acie sobie ich kolor, zapach, konsystencjê, smak. I sk³adniki potraficie wymieniæ- m¹ka, cukier, jajka, konfitura...Zdradzimy Wam sekret. Otó¿, ¿eby wypieki by³y wspania³e i znika³y w mig najwa¿niejszy jest inny sk³adnik- SERCE. Tego serca nie brakowa³o uczestnikom kolejnej edycji warsztatów kulinarnych WleñGotowanie TO TU. Gwar towarzyszy³ wa³kowaniu, klejeniu, pieczeniu, sma¿eniu, dekorowaniu, ale kiedy s³odkoœci wjecha³y na stó³, piêknie przygotowany przez dzieci s³ychaæ by³o tylko mlaskanie, mruczenie, westchnienia. Dziêkujemy wszystkim rodzicom, którzy z takim zaanga¿owaniem przygotowali cukiernicze stanowiska, babci Halince i wujkowi Stefanowi za pomoc.
A na koniec, tradycyjnie podajemy menu naszej T³ustej Œrody:
Klaudia -samodzielnie przygotowa³a ciasto dro¿d¿owe na p¹czki, piêknie je uformowa³a, a po upieczeniu nadziewa³a konfitur¹
Rodzina Romañskich (Dominika, Alicja, Oliwia) - oponki serowe - p¹czki serowe - kruche ciasteczka - amerykañskie donutsy - kolorowe babeczki
Aktualnoœci OKSiT Rodzina Romaniuków i Grochowskich (mamy Ania i Asia z dzieæmi Karolem, Maækiem, Ol¹ i Martyn¹) - pankejki na domowej maœlance - p¹czki ptysiowe z konfitur¹ z dyni
Martyna i Wika Leœniak rogaliki i p¹czki
Rodzina Wojewódków (mama Iwona, Marta, Agnieszka i Micha³) - rogaliki z konfitur¹ Palce lizaæ, palce lizaæ!
Babcia Halinka z wnuczkami Ol¹ i Wik¹ rogaliki z nadzieniem ró¿anym
Amelka z wujkiem Stefanem klasyczne dro¿d¿owe p¹czki z marmolad¹
KURIER WLEÑSKI 10/1 - 2015 r.
7
Aktualnoﾅ田i OKSiT
8
KURIER WLEﾃ全KI 10/1 - 2015 r.
Wystawa fotograficzna!
Spotkania z histori¹ Henryk Ogonowski Wleñskie tradycje kawiarniane Kawa (coffea) zosta³a odkryta przez Arabów. Mieszkañcy Etiopii pijali j¹ od niepamiêtnych czasów. Nazwa kawy wywodzi siê z arabskiego s³owa „kahwa” lub tureckiego „kahve”, co znaczy napar. Kawa to krzew lub drzewo o wysokoœci 3-6 m, zimozielony z rodziny marzanowatych, uprawiany g³ównie w Afryce i Ameryce Po³udniowej. Najlepsz¹ kawê daje krzew „coffea arabica” do dziœ uprawiany w górzystych krainach Etiopii. Najcenniejsze kawy to turecka „Arabica”, abisyñska „Mokka”, kolumbijska „Excelso” i brazylijska „Santos”. Brazylia jest nadal œwiatowym producentem i eksporterem surowca kawowego. Do Europy kawa (wraz z innymi towarami kolonialnymi) dotar³a z wêdruj¹cymi kupcami w drugiej po³owie XVII w., a z su³tanem tureckim i jego œwit¹ pod oblê¿ony Wiedeñ w 1673 r. Tak europejskie wrota dla kawy otwarte zosta³y szeroko. Prawdopodobnie jedn¹ z pierwszych europejskich kawiarni otworzy³ w Wiedniu Polak o nazwisku Kulczycki. Za jego przyk³adem otwierano kawiarnie w wielu europejskich stolicach. Irena Gumowska w swym podrêczniku „Czy wiesz co jesz?” wydanym w 1996 r. pisze: „kawa d³ugo jeszcze przebywa³a tylko wœród wybranych, by³a wytworn¹ dam¹, dobrze siê czuj¹c¹ wœród salonów ludzi bogatych”. Kiedy zmienia³y siê czasy, kiedy zabrak³o owych salonów, ma³a czarna zaczê³a podbijaæ kluby, lokale gastronomiczne, a stamt¹d z
czasem, parafrazuj¹c poetê „trafi³a pod strzechy”. Wed³ug dietetyków kawa nie posiada wartoœci od¿ywczych. Jej palone ziarna zawieraj¹ tylko 1-3 % wody, 12-14 % t³uszczu, 21-26 % b³onnika, 1-1,5 % substancji garbnikowych i 0,5-2 % kofeiny. Kawa pita umiarkowanie usuwa zmêczenie i sprzyja wysi³kowi intelektualnemu, pita w nadmiarze mo¿e szkodziæ sercu. Po zniszczeniach miasta w 1813 r. Wleñ jak przys³owiowy „Feniks odradzaj¹cy siê z popio³ów” zaczyna³ sw¹ odbudowê. Wojciech Szczerepa, jeden z autorów ksi¹¿ki „Dzieje Wlenia” wydanej w 2014 r. pisze: „sytuacja zaczê³a siê zmieniaæ z koñcem XIX w. dziêki zaanga¿owaniu w³adz miejskich, w szczególnoœci burmistrza Hartunga i mo¿nych sponsorów”. Wznoszono warsztaty rzemieœlnicze, obiekty u¿ytecznoœci publicznej, czynszowe budynki mieszkalne. Zamo¿niejsi mieszczanie wed³ug indywidualnych projektów budowali w³asne wille na Osiedlu Zachodnim czy Po³udniowym. Otwierano hotele, sklepy ró¿nych bran¿, restauracje i kawiarnie. Pierwsze lokale kawiarniane mia³y k³opoty z pozyskiwaniem klientów, smakoszy i znawców tego napoju z uwagi na zbyt wysok¹ jej cenê oraz trudnoœci¹ jej nabycia. W trudnych okresach przejœciowych oferowano klientom jej namiastkê - kawê zbo¿ow¹, otrzymywan¹ z pra¿onych i zmielonych
Zdjêcie H. Kolbe z wystawy Jubileuszu 800-lecia Wlenia " Zatrzymaj(MY) Wleñ" OKSiT Wleñ i Doris Baumert
ziaren pszenicy, jêczmienia, owsa oraz korzeni cykorii. Kiedy uporano siê z trudnoœciami mo¿na by³o we Wleniu wypiæ kawê w kilku lokalach. Na ma³¹ czarn¹ zaprasza³y Wlenian „Cukiernia” Reinholda Latzke, dzia³aj¹ca na rynku pod nr 8 polecaj¹c przy okazji du¿y asortyment wyrobów czekoladowych oraz „Piekarnia i cukiernia” E. Thiemannsa przy ul. Koœcielnej, która oprócz kawy reklamowa³a pieczywo cukiernicze, które na ¿yczenie klienta razem z kaw¹ dostarczane by³o przez pos³añca do jego domu. Po wielu latach w zupe³nie innych warunkach geopolitycznych przybyli do Wlenia Polacy, organizuj¹c na nowo ¿ycie spo³eczno-gospodarcze. W krótkim czasie otwieraj¹ sklepy, restauracje, w których serwowano dania polskiej kuchni, a tak¿e kawiarenki. Polska gastronomia wleñska prowadzona by³a przez fachowców na niez³ym poziomie. Mia³a jednak ma³y mankament – by³a w rêkach prywatnych w³aœcicieli. To nie zgadza³o siê z kierunkiem nakreœlonym przez ówczesne w³adze. Fiskus spowodowa³, ¿e stopniowe zamykanie zak³adów gastronomicznych we Wleniu sta³o siê faktem. Dziœ ten stary dobry zwyczaj picia ma³ej czarnej podtrzymuje nadal kawiarnia Witolda P³oñskiego „Cafe Magnolia”.
opr. H. Ogonowski
Fotografia ze zbiorów Jerzego Strokosza KURIER WLEÑSKI 10/1 - 2015 r.
9
Aktualnoœci OKSiT
KINO we Wleniu?
O idei Kina za Rogiem w Kowarach na Dolnym Œl¹sku 17 lutego przedstawiciele 25 dolnoœl¹skich gmin zapoznali siê z ide¹ Kina za Rogiem Do Kowar zjecha³o ponad 50 osób: burmistrzowie, wójtowie, starostowie, przewodnicz¹cy rad miast i gmin, a tak¿e dyrektorzy oœrodków kultury miast, miasteczek i gmin zachodniej i po³udniowej czêœci województwa dolnoœl¹skiego. Gospodarzami spotkania byli: Burmistrz Kowar Bo¿ena Wiœniewska, Przewodnicz¹cy Rady Miejskiej Andrzej Machnica, dyrektor Miejskiego Oœrodka Kultury w Kowarach Dariusz Kaliñski oraz Grzegorz Molewski, inicjator projektu Kino za Rogiem. Wœród zaproszonych goœci byli senator Józef Pinior, koordynator wspó³pracy ESK 2016 i regionu Dolnego Œl¹ska Marek Sztark oraz prezes KIGEiT Stefan Kamiñski. Grzegorz Molewski przedstawi³ ideê tworzenia ma³ych kin spo³ecznoœciowych w ma³ych miastach i na wsi i omówi³ zasady przyst¹pienia do sieci Kino za Rogiem. Marek Sztark stwierdzi³, ¿e chcia³by, by z okazji obchodów Europejskiej Stolicy Kultury Wroc³aw 2016 na Dolnym Œl¹sku powsta³o przynajmniej 20 nowych sal sieci Kino za Rogiem. ESK 2016 chce wspieraæ gminy, które podejm¹ inicjatywê przystosowania i wyposa¿enia sali. Dariusz Kaliñski podzieli³ siê doœwiadczeniami z prowadzenia od prawie trzech miesiêcy z wielkim sukcesem Kina za
Rogiem w Miejskim Oœrodku Kultury w Kowarach. Uczestnicy spotkania, ogl¹daj¹c w kowarskim KzR krótk¹ sk³adankê filmów i zwiastunów, mieli mo¿liwoœæ przekonania siê na w³asne oczy – i uszy – jak bardzo profesjonalne mo¿e byæ ma³e 20-osobowe kino. Wielu z nich wróci³o do siebie z mocnym postanowieniem, ¿e ju¿ nied³ugo u nich za rogiem te¿ pojawi siê podobna, w pe³ni profesjonalna nowoczesna placówka. ród³o: www.kinozarogiem.pl W spotkaniu wziê³a równie¿ udzia³ dyrektor OKSiT we Wleniu- Anna Komsta. Byæ mo¿e przed Wleniem nowa perspektywa? Z Kinem za Rogiem? Co wy na to?
Edukacja Ekologiczna w Parkach Krajobrazowych Dolnoœl¹ski Zespó³ Parków Krajobrazowych jako jednostka administruj¹ca parkami krajobrazowymi na terenie Dolnego Œl¹ska nie tylko realizuje zapisy ustawy o ochronie przyrody i planów ochrony parków, ale jest tak¿e Oœrodkiem Edukacji Ekologicznej, który w ró¿nych czêœciach województwa poprzez Oddzia³y organizuje i przeprowadza bezp³atne zajêcia edukacyjne oraz wspó³finansuje wyjazdy edukacyjne dla grup szkolnych. Na terenie regionu jeleniogórskiego dzia³aniami takim zajmuje siê Oddzia³ Jelenia Góra i zwi¹zane s¹ one z ochron¹ przyrody i edukacj¹ na obszarze Rudawskiego Parku Krajobrazowego i Parku Krajobrazowego Doliny Bobru. Co roku podejmowane s¹ przez Oddzia³ na wy¿ej wymienionych obszarach nowe zagadnienia dotycz¹ce ochrony wartoœci przyrodniczych, historycznych i kulturowych a tak¿e walorów krajobrazowych w ramach zrównowa¿onego rozwoju i we wspó³pracy z lokalnymi jednostkami administracyjnymi oraz dzia³ania edukacyjne maj¹ce na celu kszta³towanie pozytywnych postaw dotycz¹cych ochrony przyrody i rozwoju œwiadomoœci
10
KURIER WLEÑSKI 10/1 - 2015 r.
ekologicznej. Dzia³ania edukacyjne Dolnoœl¹skiego Zespo³u Parków Krajobrazowych Oddzia³ Jelenia Góra skierowane s¹ zarówno do dzieci w ró¿nym wieku, jak i do doros³ych. Organizujemy akcje informacyjne i edukacyjne, konkursy przyrodnicze, seminaria specjalistyczne, projekty i imprezy ekologiczne. Zajêcia edukacyjne z bogat¹ tematyk¹ przyrodnicz¹ organizujemy w naszej siedzibie w Jeleniej Górze przy ul. Kamiennogórskiej 2, w ogrodzie dydaktycznym znajduj¹cym siê przy siedzibie oraz na terenie jeleniogórskich parków krajobrazowych. Realizujemy je w formie prezentacji, pogadanek i warsztatów praktycznych. Wykorzystujemy do tego specjalistyczny sprzêt i pomoce dydaktyczne u³atwiaj¹ce przyswojenie wiedzy przyrodniczej, zrozumienie jej zale¿noœci i funkcjonowanie cz³owieka w przyrodzie. Wszystkie zajêcie edukacyjne ze strony Oddzia³u s¹ realizowane bezp³atnie. Po feriach zimowych serdecznie zapraszamy przedszkola i szko³y podstawowe do udzia³u w konkursach przyrodniczych. Nagrodami bêd¹ dyplomy i cenne nagrody rzeczowe. Dla
dzieci i m³odzie¿y opracowaliœmy na 2015 rok nowe tematy przyrodnicze dotycz¹ce owadów, ssaków, geologii, czy te¿ ,,Jak zostaæ przyrodniczym detektywem?”. Pe³na oferta dzia³añ edukacyjnych dostêpna jest na stronie internetowej naszej jednostki – www.dzpk.pl Zapraszamy do wspó³pracy. Dolnoœl¹ski Zespó³ Parków Krajobrazowych Oddzia³ Jelenia Góra
Kultura
KARNET KULTURALNY „O niekonwencjonalnej przyjaŸni s³ów kilka” Ch³opiec odbywa z nowym przyjacielem ekscytuj¹ce eskapady cmentarne, poznaje równie oryginaln¹ i odrobinê przera¿aj¹c¹ zapraszam tym razem wszystkich mi³oœników historii rodzinê Rydygiera – babciê Sabinê von Schlotterstein, siostrê o wampirach, których – jak dowodzi popularnoœæ lalek z serii Annê nazywan¹ Bia³ym K³em, która ¿ywi siê wy³¹cznie Monster High - nie brakuje wœród najm³odszych. Angela mlekiem, co w œwiecie wampirów nie jest ca³kiem normalne Sommer – Bodenburg jest autork¹ ponad dwudziestu ksi¹¿ek oraz brata Niklasa Z³owrogiego o nieprzyjemnym charakterze przet³umaczonych na jêzyk polski o przygodach ma³ego, i powierzchownoœci . Niezwykle zabawn¹ postaci¹ jest sympatycznego wampira imieniem Rydygier. Na podstawie równie¿ Zenon Œcibski – przes¹dny, podejrzliwy dozorca jednej z nich w 2000 roku nakrêcono ciesz¹cy siê ogromnym cmentarza, który intuicyjnie przeczuwa istnienie istot nie z powodzeniem film fabularny „Ma³y wampirek”. Sceniczn¹ tego œwiata, ale nie umie tego udowodniæ. Re¿yser zawar³ w adaptacjê ksi¹¿ki opracowa³ Wolf-Dietrich Sprenger. Mam swoim przedstawieniu przestrogê dla wszystkich rodziców nadziejê, ¿e jest to propozycja dla wszystkich lubi¹cych siê zapominaj¹cych o znaczeniu bliskiego kontaktu z w³asnymi dobrze bawiæ i - jak przysta³o na historie o wampirach – trochê dzieæmi, nie dostrzegaj¹cych w codziennym zabieganiu ich baæ, choæ g³ówny bohater, mimo swego intryguj¹cego problemów, zainteresowañ i fascynacji. imienia, wzbudza wœród widzów przede wszystkim sympatiê. Zapraszam na spektakl „z tego i nie z tego œwiata” tych, Spektakl „Rydygier mój przyjaciel wampir” zrealizowa³a którzy lubi¹ siê œmiaæ i tych, którzy nie boj¹ siê baæ (z dobrze znana jeleniogórskiej publicznoœci para twórców: umiarem). Zapraszam na przedstawienie, na którym dobrze Micha³ Derlatka – re¿yser i Micha³ Dracz – scenograf. bawiæ siê bêd¹ zarówno ma³oletnie wampiry – od 130 lat Przedstawienie to „strasznie” œmieszna historia o przyjaŸni wzwy¿, jak i m³odzi ludzie – powy¿ej szeœciu lat. Antka Nowaka z m³odym wampirem.
Do Zdrojowego Teatru Animacji
Zdjêcia M.Mirowski
Ma³gorzata Nauka
K¹cik zb³¹kanego w pó³kach Mola ksi¹¿kowego:
William Brodrick „Szósta lamentacja” Kiedy odkry³am na tylnej ok³adce ksi¹¿ki, ze autorem jest cz³owiek, który 10 lat spêdzi³ w nowicjacie w klasztorze augustianów, a nastêpnie opuœci³ zakon, by pracowaæ z bezdomnymi i nastêpne 10 lat jako adwokat, aby ostatecznie zostaæ pisarzem, nie mog³am odmówiæ sobie przeczytania tej ksi¹¿ki. I s³usznie! Dawno nie wpad³o mi w rêce dzie³o napisane z tak¹ doz¹
trzymaj¹cej w napiêciu intrygi, historii œwiata i losów ludzkich ni¹ obarczonych. Ostrzegam tylko – nie zaczynajcie, jeœli nie macie wolnego poranka lub wieczoru, gdy¿ mo¿ecie zapomnieæ wysi¹œæ z autobusu na w³aœciwym przystanku, podobnie jak ja dzisiaj. Ale có¿! Dla radoœci z czytania takiej literatury mo¿na siê przespacerowaæ troszkê przed prac¹! Gor¹co polecam! KURIER WLEÑSKI 10/1 - 2015 r.
11
Poezja
K¹cik poetyczny
Stefanii Krawiec
Zwyczajna
Otwarte drzwi?
¯ycie mi zabra³o Zdrowie i urodê, Ale zostawi³o Serce bardzo m³ode, Wiêc serce skorzysta³o I wirtualnie siê zakocha³o. Wiem nigdy siê nie zobaczymy, Piotr m³ody i przystojny W wielkim œwiecie I ja zwyczajna W lwóweckim powiecie. To by³y cudne wirtualne chwile I jego serca uœmiech anieli. Lecz jutro ¿ycia realna postaæ Oderwie nas od siebie i rozdzieli. Nie powiem nic, nie zap³aczê ³zami. Ani bolesnym ust bladych westchnieniem. To tylko ¿ycia realna postaæ Nic w samotnoœci mojej nie zmieni. Wiem jestem niezrozumiana, Bo ¿yjê ci¹gle marzeniem. Chcia³am byæ tylko Raz jeszcze kochana Zanim odejdê i zostanê cieniem. Lecz proszê, odwiedŸ mój piêkny Wleñ; OdnajdŸ moj¹ zwyczajn¹ mogi³ê, Na skromnej p³ycie Po³ó¿ ró¿y kwiatek i zadumaj na chwilê. Nie przyjecha³eœ, zosta³am sama, Ja swej mi³oœci jedyny morderca Do koñca ¿ycia nosi³am w sobie Nieprzeczytan¹ bajkê twego serca
Wymyœli³am go w smutny, ponury czas, Wymyœli³am go, by szczêœcia przyszed³ czas. On by³ w moich snach i tam go kocha³am, Mi³oœci¹ bezgraniczn¹ siê oddawa³am. Trwa³o to wiele dni i nocy wiele, Serduszka bi³y dwa w nasze wesele, Lecz przyszed³ trudny czas, Serca przesta³y biæ Rozpocz¹³ siê trudny czas, by ¿yæ. Wiem, to by³ tylko sen i wiêcej nic, A nie umia³am bez niego ¿yæ I zrozumia³am, ¿e to by³ tylko sen, Lecz zabra³ myœli me na noc i dzieñ. Wpatrzona tam, gdzie serce dla mnie mia³, Szukanie go to by³ po prostu sza³. Nadzieja ma³¹ iskr¹ siê tli³a, Ja nadal marzeniem ¿y³am. I kiedyœ cud siê sta³ nad cudami, Serca bi³y znów rytmami. Powróci³ do mnie sen I s³onko by³o w noc i w dzieñ. Czekam na niego znów, Nadzieja w sercu tkwi. On do mi³oœci swej Otworzy zamkniête drzwi, W ramiona weŸmie mnie. W tym sekret tkwi. Mo¿e pokocha mnie. Lub zamknie drzwi.
Swojska kuchnia Duszy z Wlenia i Gminy 2012 - 2015 Wiosn¹ budz¹ siê zielone wzgórza, jest cudnie. Latem nad Bobrem mo¿na odsapn¹æ i sch³odziæ stopy. Jesieñ czaruje ca³¹ palet¹ barw, a zima swoj¹ biel¹ uspokaja nas. Gdy wstajê rano, to idê boso, tak lubiê i zdrowo. Na œniadanie zjadam jajka z PrzeŸdziedzy, wleñski chlebek i czasem w³asne mas³o. Z wleñskiej wody robiê i wypijam herbatkê, ale z polskim cukrem i niestety z nie polsk¹ cytrynk¹. Od czasu do czasu podjadam wleñsk¹ polêdwiczkê, szyneczkê lub boczek. Swojsk¹ kie³baskê ze swojej œwinki wyhodowanej u swojaka. Nastêpnie ³y¿kê spadziowego lub lipowego miodu z Marczowa, lub Bystrzycy. Czasem pijam mleko z odrobin¹ gminnego miodku, co by nie by³o goryczy. Strzy¿owiec s³ynie z wo³owinki i owiec. Na ognisku te¿ mo¿na popiec i s³owem najwiêcej dopiec. Na obiad zjadam rosó³ z kurczaka z Radomic i z w³asnym makaronem, m³od¹ kapustê z Bystrzycy, a z Be³czyny m³ode ziemniaki z bekonem. Czasem pyszne ciasto z truskawkami z Be³czyny, Pilchowic lub Nielestna. Leœne spacery przynosz¹ spokój i przepyszne grzybki.
12
KURIER WLEÑSKI 10/1 - 2015 r.
Podjadam jab³uszka i inne owoce z Modrzewia, £upek lub Kleczy. Smaczne, pachn¹ce i nie tylko ¿o³¹dek leczy. W kominku trzeszczy suche drewienko. Tarczyn, cicho i spokojnie. Mo¿na prze¿yæ we Wleniu? Oczywiœcie. Kraina miodem p³yn¹ca. Wychodzê na spacer wokó³ Wlenia lub jadê nad Pilchowickie Jezioro. Patrz¹c z Góry Zamkowej na Wleñ, uroczo jest i spokojnie. Dusza bez cichego nauczyciela poœród ludzi nie jest spokojna. Nakarmiony ¿o³¹dek i nakarmiony umys³ ksi¹¿kowym molem p³ynie jak dostojna melodia ¿ycia. Da siê ¿yæ? O,Tak! Sielanka dla Ducha i ¿o³¹dka. PS. Nawet w latach 1978 – 1986 we Wleniu nie brakowa³o nam tych frykasów. Znakomita wspó³praca i tzw. „ Ty mnie pomagasz i ja Tobie te¿” lub odwrotnie.
Fan FIL
Kultura fizyczna
Biegn¹c
po zdrowie... na nartach
Rozmowa z Panem Adamem Dymitroc¹, nauczycielem wychowania fizycznego, promuj¹cym jazdê na nartach biegowych w Zespole Szkó³ Ekonomiczno-Technicznych w Rakowicah Wielkich. Justyna Bar: Od jak dawna jeŸdzi Pan na nartach biegowych? Adam Dymitroca: Pierwszy raz sprzêt do biegu narciarskiego mia³em na nogach podczas studiów. To wtedy po³kn¹³em bakcyla. Na studiach wychowania fizycznego mieliœmy obozy narciarstwa biegowego i wtedy w³aœnie spodoba³ mi siê ten sport. W przysz³ym roku, jeœli oczywiœcie zdrowie pozwoli, mam zamiar pobiec w Biegu Piastów na 50 km stylem klasycznym, trzeba stawiaæ sobie wyzwania... JB: Sk¹d pomys³, ¿eby propagowaæ ten sport wœród m³odzie¿y, któr¹ Pan uczy? AD: Od szeœciu lat razem z nauczycielami wychowania fizycznego, czêsto przy wsparciu innych nauczycieliopiekunów, organizujemy œrednio piêæ wyjazdów w ci¹gu ka¿dego sezonu. Kiedy ja chodzi³em do szko³y œredniej, nie mia³em mo¿liwoœci brania udzia³u w czymœ takim, a chcê, ¿eby moi uczniowie mieli. Byæ mo¿e sami nigdy by tego nie spróbowali, a mi³o bêdzie spotkaæ za kilka lat na trasach biegowych osoby, w których zaszczepiamy ten sport. Jako szko³a z tradycjami sportowymi propagujemy zdrowy styl ¿ycia, skoro wiêc mamy tak bliski dostêp do tras biegowych, dlaczego z tego nie korzystaæ? JB: Czy m³odzie¿ docenia to, ¿e ma mo¿liwoœæ dziêki swoim wuefistom nauczenia siê jazdy na biegówkach? Czy wyprawy do Jakuszyc ciesz¹ siê ich faktycznym zainteresowaniem?
AD: Pierwsze stawiane kroki na biegówkach zawsze s¹ trudne, ale w miarê pokonywania dystansu pojawia siê coraz wiêcej uœmiechu na twarzach m³odzie¿y. Dla klas mundurowych (stra¿ackich, wojskowych, policyjnych) te wyjazdy s¹ organizowane w ramach szkolenia klas mundurowych i poszerzenia oferty edukacyjnej z wychowania fizycznego – wielu uczniom siê to bardzo podoba. Pozostali uczniowie, zreszt¹ nauczyciele te¿, je¿d¿¹, bo chc¹ spróbowaæ. Co do nich mo¿na mieæ pewnoœæ, ¿e bardzo to lubi¹, bo ka¿dy, kto raz wybierze siê z nami na biegówki, z mi³¹ chêci¹ uczestniczy w kolejnych wyjazdach. M³odzie¿ najpierw dostaje od nas instrukta¿, mo¿e liczyæ na nasz¹ pomoc na trasie. Muszê przyznaæ, ¿e dobrze sobie radzi. JB: Jakie trasy Pan wybiera, kiedy biega z uczniami? AD: Wybieram trasy o d³ugoœci nieco wiêkszej ni¿ 20 km, których pokonanie zajmuje nam oko³o 4 godzin. Oczywiœcie idziemy i biegniemy trasami, z którymi m³odzie¿ sobie poradzi. JB: Kiedy bieganie na nartach mo¿e byæ kontuzjogenne? AD: Przed ka¿dym wyjazdem dzwoniê do kolegi, który pracuje w Jakuszycach, ¿eby upewniæ siê, ¿e czekaj¹ na nas dobre warunki. Kiedy œnieg jest zbyt mocno ubity i pokryty lodem, trzeba uwa¿aæ, bo wtedy warunki do nauki biegania s¹ naprawdê trudne. M³odzie¿ musi zachowaæ szczególn¹ uwagê na trasach, poniewa¿ chwila nieuwagi mo¿e skutkowaæ powa¿n¹ kontuzj¹ . Bardzo Ÿle jeŸdzi siê przy silnym wietrze, we mgle, przy padaj¹cym œniegu lub deszczu. Najprzyjemniej jest oczywiœcie w s³oneczny, lekko mroŸny dzieñ. Wtedy dodatkowo mo¿na podziwiaæ malownicze widoki na trasach i zrobiæ piêkne pami¹tkowe zdjêcia.
cd. na str. 14
KURIER WLEÑSKI 10/1 - 2015 r.
13
Aktualnoœci Góry Izerskie z trasami biegowymi o ró¿nym stopniu trudnoœci, o ³¹cznej d³ugoœci oko³o 100 km, mamy tak blisko, ¿e a¿ ¿al chocia¿ raz nie spróbowaæ jazdy na nartach biegowych. Wiêkszoœæ tras po³o¿ona jest w Górach Izerskich na terenie Nadleœnictwa Szklarska Porêba i czêœciowo Nadleœnictwa Œwieradów Zdrój. Wiele osób nie ma tego szczêœcia i przyje¿d¿a z daleka, ¿eby uczestniczyæ w od lat organizowanej i dobrze znanej wœród mi³oœników narciarstwa biegowego imprezie sportowej – Biegu Piastów, któr¹ relacjonuje Jedynka Polskiego Radia. Odbywaj¹ siê tu tak¿e Biegi retro i psie zaprzêgi. Dziêki dwóm pasom ruchu sami decydujemy o tym, z jak¹ szybkoœci¹ jedziemy (uwaga na strome zjazdy na niektórych odcinkach). Sami te¿ wybieramy trasê dla siebie. Trasy dla pocz¹tkuj¹cych polecamy przynajmniej na spróbowanie, póŸniej mo¿na przejœæ na te dla œrednio zaawansowanych, a jeœli kondycja lub zdrowie nam nie pozwala, pozostaæ na ³atwiejszych. Zawodowi sportowcy (Justyna Kowalczyk œwiêtowa³a tu swoje urodziny, zwyciê¿aj¹c w piêknym stylu Bieg Pucharu Œwiata na 10 km technik¹ klasyczn¹) korzystaj¹ z tras wyczynowych, posiadaj¹cych homologacjê œwiatow¹ FIS (Miêdzynarodowej Federacji Narciarskiej). Przed wyjazdem na biegówki, warto zajrzeæ na stronê: http://www.jakuszyce.info.pl/. Znajd¹ tam Pañstwo informacje dotycz¹ce m.in. warunków pogodowych, wypo¿yczenia nart, atrakcji turystycznych, walorów krajobrazowych, telefonów alarmowych, imprez sportowych, i oczywiœcie tras biegowych: 1. Trasa dla pocz¹tkuj¹cych, PKO BP Trasa dla pocz¹tkuj¹cych. Od pkt. 1- Polana Jakuszycka, 884 m n.p.m., do pkt. 3- Rozdro¿e pod Dzia³em Izerskim, 886 m n.p.m. 2. Trasy inhalacyjne A, B, C, D PZU ¯YCIE Trasy inhalacyjne sk³adaj¹ siê z czterech czêœci : A, B, C, D o zró¿nicowanym stopniu trudnoœci, przystêpne z wyj¹tkiem D, która wymaga umiejêtnoœci zjazdowych. Wszystkie rozpoczynaj¹ siê na Rozdro¿u pod Dzia³em Izerskim. 4. Trasa Koziniec Trasa dla œrednio zaawansowanych. Od pkt. 3- Rozdro¿e pod Dzia³em Izerskim, 860 m n.p.m., do pkt. 6- Przy Graniczniku, 840 m n.p.m. Pkt. 5- to tzw. Pomnik Leœnika. Trasa ta przebiega przez las mieszany oraz bukowy. Ta czêœæ nazwana jest Tras¹ Sygna³ów Dnia. 5. Izerska Hala Trasa dla œrednio zaawansowanych. Od pkt 7- Nad Kamionkiem, 825 m n.p.m., do pkt. 30- Chatka Górzystów, 840 m n.p.m. Gospodarze schroniska "Chatka Górzystów" wydaj¹ bezp³atnie herbatê dla posiadaczy aktualnego karnetu dla u¿ytkowników tras biegowych Oœrodka Narciarstwa Biegowego. Karnet do nabycia w Biurze Stowarzyszenia Biegu Piastów. 6. Trasa KGHM Polska MiedŸ Trasa dla œrednio zaawansowanych. Od pkt. 7- Nad Kamionkiem, 825 m n.p.m., do pkt. 15- Samolot, 995 m n.p.m.
14
KURIER WLEÑSKI 10/1 - 2015 r.
7. Krogulec Trasa dla œrednio zaawansowanych. Od pkt. 12- Rozdro¿e Miedziane, 960 m n.p.m., do pkt. 15- Samolot, 998 m n.p.m. £adne widoki z Krogulca na Góry Izerskie. 8. Jeleniogórska Trasa dla œrednio zaawansowanych. Od pkt. 15- Samolot, 980 m n.p.m., do pkt. 19- Spotkanie, 954 m n.p.m. Labirynt tras. Od Kamiennego Kamienia 17 w kierunku Odbudowanego Lasu 18 prowadzi tzw. trasa wiosenna, z charakterystycznym œniegiem zalegaj¹cym w tym miejscu a¿ do maja. 9. Wo³ga, Górny Dukt Koñskiej Jamy Trasa dla œrednio zaawansowanych. Od pkt. 19- Spotkanie , 954 m n.p.m., do pkt 1- Polana Jakuszycka, 864 m n.p.m. P³aska i ³agodna, w koñcowej czêœci znajduje siê uci¹¿liwy zjazd na Polanê Jakuszyck¹ 1, który niew¹tpliwie wymaga umiejêtnoœci zjazdu. 10. Trasa Elektrowni Turów Trasa dla œrednio zaawansowanych. Od pkt. 22-Rozdro¿e pod Cich¹ Równi¹, 943 m n.p.m., do pkt. 7- Nad Kamionkiem, 825 m n.p.m. 11. Trasa Marsza³kowska Trasa dla pocz¹tkuj¹cych. Od pkt. 1-Polana Jakuszycka, 864 m n.p.m., do pkt. 20- Most na Kamiennej "£¹ka Maliszewskiego", 855 m n.p.m. w jej koñcowej czêœci znajduje siê terenowa stacja meteorologiczna. 12. Trasa Bez £aski Trasa dla œrednio zaawansowanych Od pkt. 20-Most na Kamiennej "£¹ka Maliszewskiego", 855 m n.p.m., do pkt. 22- Rozdro¿e pod Cich¹ Równi¹, 943 m n.p.m. Trasa wiedzie przez Ÿród³o wody mineralnej 21, po³o¿one na wysokoœci 858 m n.p.m. 21 i Waloñski Kamieñ 21A. W koñcowej czêœci trasa jednokierunkowa z w¹skim i uci¹¿liwym podbiegiem do pkt. 22. 13. Trasa Nowa Górna Trasa dla zaawansowanych. Od pkt.20-Most na Kamiennej "£¹ka Maliszewskiego", 855 m n.p.m., do pkt. 22- Rozdro¿e pod Cich¹ Równi¹, 943 m n.p.m. UWAGA: Wymagane umiejêtnoœci zjazdowe, gdy¿ w czêœci œrodkowej mo¿na wjechaæ do strumienia Ciekoñ. UWAGA: Na trasach mo¿na spotkaæ psie zaprzêgi dla u³atwienia saniom i psom, lepiej zejœæ z trasy. 14. Trasa RADIOWEJ JEDYNKI ¯Ó£TO-ZIELONA, RADIOWEJ JEDYNKI. Od pkt. 1- Polana Jakuszycka, 864 m n.p.m., do pkt. 1 przez pkt. 22- Rozdro¿e pod Cich¹ Równi¹, 943 m n.p.m., oraz czêœciowo przez trasê Kopalni Turów, Elektrowni Turów i powrót na Rozdro¿e pod Cich¹ Równi¹, nastêpnie do Polany Jakuszyckiej, w tym: ¯ó³t¹: dla œredniozaawansowanych, lub Zielon¹: dla spaceruj¹cych na nartach i id¹cych godnie, równie¿ na nartach. UWAGA: Na trasie Dolny Dukt Koñskiej Jamy mo¿na spotkaæ trenuj¹ce psie zaprzêgi.
- Justyna Bar
Wspieranie rozwoju dziecka Narodziny dziecka s¹ wa¿nym wydarzeniem dla ka¿dej rodziny. Jest to moment d³ugo wyczekiwany, ale równie¿ wymagaj¹cy od rodziców przygotowania. Nie mówiê tylko o przygotowaniu materialnym, emocjonalnym, ale tak¿e intelektualnym. Oczywiœcie nie twierdzê, ¿e rodzice powinni wychowywaæ dziecko wed³ug rygorystycznie okreœlonych norm. Nie opowiadam siê równie¿ za ¿adn¹ koncepcj¹. Uwa¿am jednak, ¿e rodzice powinni obraæ konkretne zasady, wed³ug których chc¹ wychowywaæ dziecko, zgodnie z którymi chc¹ pomóc mu przejœæ przez ¿ycie. Owe zasady rodzice mog¹ stworzyæ wspólnie sami, b¹dŸ na podstawie jednej z wielu koncepcji pedagogicznych. Ponadto wiedza, jak przebiega prawid³owy rozwój dziecka, jak stymulowaæ ten rozwój nie tylko pomaga zapobiec wielu dysfunkcjom czy wczesnym objawom chorób, ale pozwala równie¿ otoczyæ dziecko wsparciem w procesie kszta³cenia i wychowania. Wsparcie jest rozumiane jako okazanie pomocy, uzyskiwanie oparcia w drugiej osobie. W przypadku najm³odszych tym Kimœ s¹ rodzice i ca³e œrodowisko rodzinne. To oni pierwsi maj¹ mo¿liwoœæ obserwowaæ rozwój dziecka i troszczyæ siê o jego prawid³owy przebieg. Ju¿ w okresie prenatalnym rodzice mog¹ pomagaæ dziecku w rozwijaniu pewnych funkcji ¿yciowych. Jednym z przyk³adów s¹ badania na temat wp³ywu muzyki klasycznej na rozwój p³odu. Zreszt¹, jak wykazuje bogata literatura na temat rozwoju dziecka, okres prenatalny jest niezmiernie wa¿ny w rozwoju przysz³ych malców. Niektórzy rodzice ju¿ w tym okresie czytaj¹ dziecku ksi¹¿ki, rozmawiaj¹ z nim, otaczaj¹ opiek¹ i trosk¹. Atmosfera miêdzy rodzicami tak¿e ma znaczenie. Miêdzy nimi a dzieckiem buduje siê silna wiêŸ emocjonalna. Jeœli okres ci¹¿y jest czasem, w którym matka czuje siê szczêœliwa, spokojna i bezpieczna, to dziecko nie odczuwa negatywnych skutków stresu, co w przysz³oœci wp³ywa na prawid³owy rozwój emocjonalny. Po urodzeniu dziecka rodzice chc¹c dla niego jak najlepiej, szukaj¹ z³otego œrodka, aby jego dzieciñstwo, a potem doros³e ¿ycie by³o szczêœliwe- takie, jakie sobie wymarzyli. Tylko jak prawid³owo wspieraæ ten rozwój? Literatura
dotycz¹ca wspierania najm³odszych wi¹¿e siê czêsto z dzieæmi z deficytami b¹dŸ jakimiœ problemami. Rzadziej skupia siê uwagê na dzieciach szczególnie uzdolnionych, jednak dzieci w tzw. normie rozwojowej s¹ pomijane. Czy to znaczy, ¿e ich rozwoju nie powinniœmy wspieraæ? Bzdura! Chcia³abym zdradziæ kilka doœæ ciekawych sposobów wspierania rozwoju dzieci w domu. Inspiracj¹ jest dla mnie ksi¹¿ka pt. „Wspieranie rozwoju dzieci” autorstwa Cornelii Nitsch oraz prof. dr Geralda Huther. Zacznijmy wiêc od kilku podstawowych zasad. Pierwsza z nich brzmi: najwa¿niejsza jest mi³oœæ. Nic tego nie zast¹pi. Ani najnowsze zabawki, ani najlepsze zajêcia dodatkowe. Kontakt z dzieckiem jest o wiele wa¿niejszy ni¿ ukierunkowanie jego rozwoju na konkretne umiejêtnoœci. Nic nie zast¹pi rodzicielskiej mi³oœci, a tylko zdrowy rozwój emocjonalny pozwala na prawid³owy rozwój dziecka. Id¹c dalej, nale¿y pamiêtaæ, ¿e nie mo¿emy porównywaæ swoich dzieci z innymi. Ka¿de dziecko jest wyj¹tkowe i jedyne w swoim rodzaju. Musimy mieæ tego œwiadomoœæ. Poza tym mi³oœæ rodzicielska jest bezwarunkowa.. Nie zapominajmy o tym! Naszych dzieci nie da siê zaprogramowaæ, i nie kocha siê ich za coœ. Tak czy inaczej, porównania mog¹ pobudziæ dzieci do rywalizacji, czy to z rodzeñstwem, czy z rówieœnikami w szkole. Wchodzimy tutaj w zakres drugiej zasady, która mówi o tym, aby nie daæ siê zwariowaæ w d¹¿eniu do osi¹gniêcia sukcesu przez dziecko. Zatem co robiæ, aby wspieraæ dobrze? Przede wszystkim nie hamowaæ naturalnej aktywnoœci dziecka. Odpowiadaæ na pytania, pozwalaæ eksperymentowaæ, poznawaæ nowe rzeczy. Nie zapominajmy jednak o zabawie. To ona jest podstawowym prawem, wrêcz obowi¹zkiem dzieci! To w³aœnie dziêki niej dziecko uczy siê „wchodzenia” w role spo³eczne, uczy siê norm i zasad panuj¹cych w spo³eczeñstwie, rozwija swoj¹ wyobraŸniê, manipuluje przedmiotami. Szczególnie wartoœciowe i nieprzewidywalne s¹ zabawy odbywaj¹ce siê na podwórzu, w terenie, czy na zwyk³ym placu zabaw. Organizuj¹c dziecku zajêcia czy zabawê, które ukierunkowuj¹ rozwój, nale¿y pamiêtaæ o podmiotowym, indywidualnym podejœciu do dziecka.
Kultura ¿ycia Ka¿de zadanie, czynnoœæ, czy nawet zabawa powinna byæ dostosowana do rozwoju, potrzeb i mo¿liwoœci dzieci. Oczywiœcie do okresu przedszkolnego sama „nauka” powinna odbywaæ siê w formie zabawy. Wtedy nie zniechêca, daje poczucie satysfakcji i przyjemnoœæ odkrywania. Nie wymagajmy zbyt wiele. Dziecko potrzebuje prze¿yæ okres dzieciñstwa, ¿eby mog³o siê prawid³owo rozwijaæ. Nie zapominajmy o tym szukaj¹c przedszkola, w którym bêd¹ 3 jêzyki, konie, basen, tañce i jeszcze nie wiadomo jakie cuda. Zapytajmy dziecko, które z tych zajêæ podoba mu siê najbardziej, co lubi robiæ. Obserwujmy, jakie s¹ jego zainteresowania. Wielu 7latków ju¿ ma je jasno okreœlone i potrafi wymieniæ kilkanaœcie rodzajów dinozaurów, bo w³aœnie to jest jego pasja. Tak naprawdê najwa¿niejsza w tym wszystkim jest refleksja, co jest potrzebne dziecku. Co daje mu szansê rozwoju, a co jest zbêdnym zajêciem, kolejnym, aby zdobyæ umiejêtnoœæ, która przecie¿ nie jest a¿ tak istotna (mo¿e akurat w tym momencie albo w perspektywie ca³ego ¿ycia). Dajmy dzieciom szansê, aby w przysz³oœci mog³y same decydowaæ, co lubi¹, jakie jest ich hobby, czego by siê chcia³y nauczyæ, bo mo¿e siê okazaæ, ¿e zrealizowa³y ju¿ wszystko i co dalej? Wróæmy do tematu stymulowania rozwoju dzieci. Powszechne jest dziœ poznawanie wielozmys³owe. Jako pedagog mogê zarekomendowaæ te doœwiadczenia z pe³n¹ odpowiedzialnoœci¹. Nauka anga¿uj¹ca wiele zmys³ów czêsto zostaje lepiej przyswojona. A we wczesnym dzieciñstwie osobowoœci dostarcza dziecku nowych bodŸców oraz pobudza jego ciekawoœæ. Przyk³adem takiej zabawy mo¿e byæ teatrzyk cieni. W tym momencie warto zaznaczyæ, ¿e wszelkie podejmowane aktywnoœci powinny byæ zgodne z zainteresowaniami dzieci, b¹dŸ wywo³ywaæ w nich pozytywne uczucia. Ciê¿ko uczyæ dziecka segregowania, porz¹dkowania na przyk³adzie tych owoców, których wrêcz nie cierpi. Kolejnym wa¿nym elementem wspierania rozwoju jest ruch. Jest on niezbêdny nie tylko dla zdrowiaszczególnie w czasach powszechnoœci Fast Foodów, obserwowanej oty³oœci ju¿ u najm³odszych dzieci, ale tak¿e dla rozwijania du¿ej i ma³ej motoryki.
cd.str.16 KURIER WLEÑSKI 10/1 - 2015 r.
15
cd. ze str. 15 - Rozwój dziecka... Zachêcajmy dzieci do ruchu! Wspieranie kreatywnoœci... tak, to jest moment, w którym mówiê „tak, tak, tak”! Kreatywnoœæ jest niezmiernie wa¿n¹ umiejêtnoœci¹ i po¿¹dan¹ cech¹ przysz³ych potencjalnych pracowników. Tutaj to z kolei doroœli wiele mog¹ nauczyæ siê od dzieci, które s¹ otwarte na nowoœci, a ich wyobraŸnia nie zna granic. Pozwólmy puœciæ wodze fantazji. Przyk³adem takiej zabawy jest wspólne wymyœlanie historyjek przez rodziców i dzieci. W tym momencie rodzic powinien wykazaæ zrozumienie, pochwaliæ dziecko, zauwa¿yæ jego wysi³ek i kreatywnoœæ. Autor wspomnianej wczeœniej ksi¹¿ki przytacza kilka ciekawych propozycji kreatywnych
16
KURIER WLEÑSKI 10/1 - 2015 r.
zabaw, np. ziemniaczane piecz¹tki, kartonowe miasto. Mnie osobiœcie podoba siê pomys³ z pozostawieniem dla dzieci jednej œciany, któr¹ mog¹ samodzielnie ozdobiæ. Dzieciaki lubi¹ czuæ siê gwiazdami, artystami, czy odkrywcami. Jeœli chodzi o odkrywców, zabawy z lup¹, gry terenowe, szukanie w lesie zwierz¹tek, nowych drzew, poznawanie ich nazw to bardzo twórcze zajêcia. Dzieci mog¹ same nazywaæ poszczególne elementy, tworzyæ krótkie opisy, robiæ albumy z liœæmi drzew, które ju¿ pozna³y. No i na koniec mój ulubiony element, czyli muzyka, która daje ukojenie, spokój, rozwija zmys³y, cudownie wp³ywa na
dzieci- daje okazjê do roz³adowania napiêcia emocjonalnego, a tak¿e wyciszenia. Nie bez powodu mówi siê, ¿e muzyka ³agodzi obyczaje. Mo¿emy sami tworzyæ ró¿ne instrumenty. Wystarczy nasypaæ do kilku puszek ró¿ne produktykaszê, ry¿, makaron, cukier, i porównaæ dŸwiêki. Œwietna zabawa- rozwija motorykê, kreatywnoœæ, s³uch oraz jest przyjemn¹ aktywnoœci¹ i okazj¹ do stworzenia wybitnej orkiestry. Drodzy Rodzice, do dzie³a! Czas, rozmowa, mi³oœæ, bezpieczeñstwo i przemyœlana zabawa s¹ gwarancj¹ sukcesu Waszych dzieci. Powodzenia! -Anna Duda
Spo³ecznoœæ lokalna
Ankieta
a zagospodarowanie przestrzenne miasta i gminy Wleñ Zagospodarowanie przestrzenne to stan terenów, zabudowy, urz¹dzeñ infrastruktury technicznej oraz spo³ecznej, sfery gospodarczej, a tak¿e œrodowiska naturalnego. Jego komponenty kszta³tuje gospodarka przestrzenna (dzia³alnoœæ ludzka wywo³uj¹ca skutki przestrzenne), która powinna prowadziæ do optymalnych rozwi¹zañ. Faktyczne zagospodarowanie przestrzenne nie zawsze wpisuje siê w ten postulat, co w pe³ni uzasadnia potrzebê prowadzenia badañ identyfikuj¹cych konflikty oraz przyczyny negatywnych zjawisk w przestrzeni w celu ich likwidacji b¹dŸ poprawy istniej¹cego stanu rzeczy. Przeprowadzone przeze mnie badania ankietowe (styczeñ-luty 2014 r.), stanowi¹ce jednoczeœnie g³ówny modu³ realizowanej pracy magisterskiej, pomog³y rozpoznaæ pogl¹dy i spostrze¿enia lokalnej spo³ecznoœci w dziedzinie zagospodarowania przestrzennego naszej gminy. Wyniki tych¿e badañ przedstawia niniejszy artyku³. Próbê statystyczn¹ spo³ecznoœci lokalnej miasta i gminy Wleñ utworzono z zastosowaniem losowania warstwowego. W œwietle jego za³o¿eñ populacjê generaln¹ podzielono na warstwy, a nastêpnie z ka¿dej z nich losowo wytypowano ankietowanych. W rezultacie tych dzia³añ w zbiorowoœci objêtej badaniem znalaz³y siê grupy (warstwy) identyczne ze wzglêdu na nastêpuj¹ce cechy: wiek, p³eæ oraz miejsce zamieszkania. Ka¿da z warstw otrzyma³a udzia³ w próbie proporcjonalny do jej rzeczywistej czêœci w populacji ca³kowitej. Tym sposobem, struktura próby statystycznej i zbiorowoœci generalnej sta³a siê to¿sama ze wzglêdu na wyró¿nione warstwy, a wiêc zosta³a automatycznie wywa¿ona. Spe³nienie warunków losowego doboru próby i jej dostatecznej licznoœci p r z e ³ o ¿ y ³ o s i ê na reprezentatywnoœæ przeprowadzonych badañ. Wylosowana próba statystyczna sk³ada³a siê z 300 dobranych losowo mieszkañców miasta i gminy Wleñ, co w ostatni dzieñ 2013 r. stanowi³o 6,8% populacji generalnej. Pytania diagnozuj¹ce postawy, pogl¹dy i spostrze¿enia respondentów zosta³y usystematyzowane w dwóch grupach. Pierwsza z nich koncentruje siê na diagnozie stanu gospodarki przestrzennej miasta i gminy Wleñ, druga zaœ na ustaleniu stopnia zainteresowania lokalnej spo³ecznoœci gospodark¹ przestrzenn¹. Ankietê otwieraj¹ pytania diagnozuj¹ce stan komponentów uwarunkowañ i/lub
zagospodarowania przestrzennego gminy Wleñ. Respondenci przy nadawaniu oceny poszczególnym komponentom posi³kowali siê skal¹ od 1 do 5, gdzie 1 by³a ocen¹ najni¿sz¹ zaœ kolejne cyfry formu³owa³y coraz to wy¿sze oceny.
oceniony przez prawie 2/3 ankietowanych na 1 (61,8% odpowiedzi respondentów), co wi¹¿e siê m. in. z brakiem przemys³u oraz wiêkszego ruchu turystycznego na terenie miasta i gminy Wleñ. Sytuacja ta ujemnie wp³ywa na mo¿liwoœæ prowadzenia w³asnego biznesu. Sposobnoœci takiej nie dostrzega 63,8% osób z ogó³u badanych, wystawiaj¹c najmniejsz¹ z mo¿liwych ocen, tj. 1. Oferta lokalnych podmiotów gospodarczych, zdaniem mieszkañców, wi¹¿e siê jedynie z wachlarzem propozycji zaspokajaj¹cych podstawowe potrzeby (przewa¿aj¹ tutaj sklepy spo¿ywcze, w mniejszym stopniu chemiczne i budowlane). Komponent ten zosta³ oceniony niekorzystnie (ocena 1 - 42,0%, ocena 2 - 17,3%). Respondenci zwracaj¹ równie¿ uwagê na nieestetyczny wygl¹d zabudowañ ulic i chodników. Wiele do ¿yczenia pozostawia utrzymanie porz¹dku w gminie (brak czystoœci w miejscach publicznych, dzikie wysypiska oraz zaœmiecone Jezioro Pilchowickie), co dokumentuje 59,3% negatywnych ocen (1 i 2). W wyj¹tkowo z³ym stanie jest infrastruktura kolejowa. Œwiadcz¹ o tym zaniedbane stacje kolejowe w obszarze gminy oraz fakt, ¿e po³¹czenia przebiegaj¹ce przez Wleñ s¹ de facto zlikwidowane. Ankietowani nie dostrzegaj¹ szans na poprawê tej sytuacji i oceniaj¹ jej stan na 1 (28,5% g³osów) lub na 2 (32,8% g³osów).
Z najbardziej przychylnymi ocenami mieszkañców spotka³y siê elementy zagospodarowania przestrzennego zwi¹zane z zasobami œrodowiska przyrodniczego (37,3% respondentów oceni³o je na 4, a 26,9% na 5) oraz ochron¹ obszarów i obiektów przyrodniczych (29,3% badanych wystawi³o ocenê 4, zaœ 27,3% ocenê 5). W bardzo dobrym œwietle postrzegana jest tak¿e infrastruktura edukacyjna, tj. dostêp do szkó³, przedszkoli oraz ich wyposa¿enie. Ponad po³owa badanych (53,1%) ocenia j¹ bardzo dobrze. W dobrym stanie, wed³ug mieszkañców gminy, jest ochrona obszarów i obiektów kulturowych (39,7% udzielonych odpowiedzi to ocena 4, a dalsze 18,0% to 5). Pozytywnie oceniane s¹ równie¿ niektóre elementy z dziedziny gospodarki komunalnej. Mieszkañcy nie maj¹ wiêkszych zastrze¿eñ odnoœnie zaopatrzenia w wodê (35,4% wskazañ na 4 i 26,0% na 5). Równie wysokie noty grupuje odprowadzanie i unieszkodliwianie œcieków, które nie odbiega od ogólnie przyjêtych norm i jest oceniane dobrze lub bardzo dobrze (49,8% udzielonych Nieco wy¿sze, ale wci¹¿ negatywne oceny odpowiedzi stanowi ocena 4, zaœ 23,1% ocena wiêkszoœci respondentów skupiaj¹ takie 5). Zaufanie lokalnej spo³ecznoœci budzi tak¿e s k ³ a d o w e u w a r u n k o w a ñ i / l u b kwestia bezpieczeñstwa w mieœcie i gminie zagospodarowania przestrzennego miasta Wleñ, któr¹ 41,6% respondentów oceni³o na i gminy Wleñ, jak: 4, zaœ 25,6% przyzna³o ocenê 5. * zasoby mieszkaniowe Istnieje równie¿ obszerna grupa komponentów zagospodarowania (59,2% ocen z przedzia³u 2-3), przestrzennego, która spotka³a siê z * ochrona zdrowia i pomoc spo³eczna dezaprobat¹ a nawet ostr¹ krytyk¹ ze strony mieszkañców. W jej zbiorze mieœci siê m.in. (53,2% ocen z przedzia³u 2-3), stan czystoœci powietrza, który diametralnie * kultura, dostêpnoœæ i jakoœæ oferty pogarsza siê w okresie jesienno-zimowym. Zwi¹zany jest on z okresem grzewczym. (55,8% ocen z przedzia³u 2-3), Najczêstsze oceny jego stanu wed³ug * stan infrastruktury drogowej badanych to 1 (36,6%) oraz 2 (27,1%). Niedobrze postrzegany jest tak¿e potencja³ (57,5% ocen z przedzia³u 2-3). demograficzny gminy, który objawia siê Mieszkañcy poddani badaniu, chêtnie ujemnym przyrostem naturalnym, a co za tym odpowiadali na pytanie, co nale¿y zrobiæ, idzie, malej¹c¹ liczb¹ mieszkañców i by poprawiæ stan zagospodarowania gêstoœci¹ zaludnienia. Element ten oceniany przestrzennego miasta i gminy Wleñ. jest bardzo Ÿle lub Ÿle (41,5% stanowi ocena 1, Najczêœciej akcentowali oni potrzebê zaœ 23,8% - ocena 2). Wiêkszego przeprowadzenia inwestycji w zakresie zainteresowania ze strony lokalnych w³adz i n f r a s t r u k t u r y d r o g o w e j domagaj¹ siê tak¿e komponenty ulokowane (w tym remontów ulic, chodników, w obszarze gospodarki. oœwietlenia, itd.). Koniecznoœæ tak¹ Stopieñ rozwoju gospodarczego zosta³ dostrzeg³o 49,5% respondentów.
cd. str.18
KURIER WLEÑSKI 10/1 - 2015 r.
17
Ankieta Kolejne pilne inwestycje, które powinny zostaæ zrealizowane to rozbudowa bazy turystycznej oraz dalszy remont kamienic w rynku. Sugestie te sformu³owa³o odpowiednio 45,7% i 40,2% ankietowanych. Z ni¿szym zainteresowaniem spotka³y siê propozycje rozbudowy istniej¹cych zasobów mieszkaniowych (22,5% wskazañ) oraz budowa nowych obiektów rekreacyjnych i sportowych (19,1% wskazañ). Inaczej przedstawia siê sprawa kompleksowego skanalizowania gminy, która wœród mieszkañców wsi spotka³a siê z dezaprobat¹. Wynika to z tego, ¿e korzystniejszym rozwi¹zaniem s¹ szamba, które wsparte czêsto najnowsz¹ technologi¹ wykazuj¹ wysok¹ funkcjonalnoœæ i pozwalaj¹ ograniczaæ koszty ich eksploatacji. Chêæ kompleksowego skanalizowania gminy wyrazi³o 30,0% badanych. Ponadto respondenci wskazywali na potrzebê podjêcia dzia³añ maj¹cych na celu rozwój ruchu turystycznego oraz ochronê zabytków historyczno-kulturowych na obszarze gminy. Wielu mieszkañców podkreœla koniecznoœæ promocji miasta w Internecie, prasie regionalnej oraz przy pomocy ró¿nych imprez okolicznoœciowych z udzia³em goœci z zewn¹trz. Wa¿ne jest tak¿e zapewnienie at rak cy j ny ch w arunk ów d zi a³ al noœ ci gospodarczej dla nowych, potencjalnych inwestorów. Dziêki temu mog³yby powstawaæ dodatkowe miejsca pracy dla lokalnej ludnoœci, co prze³o¿y³oby siê na spadek stopy bezrobocia.
cd ze str.17 „Spo³ecznoœæ lokalna... oœwietlenia miasta (12,0%) oraz nieestetycznego wygl¹du kamienic na rynku (zw³aszcza niszczej¹cego budynku „basztowej” w centralnym punkcie miasta) – 11,6%. Kolejn¹ negatywnie postrzegan¹ zmian¹ jest likwidacja Komunalnego Zak³adu Obs³ugi Mieszkañców (21,6%). Jego obowi¹zki od 2013 r. sukcesywnie przejmuje spó³ka Izery z Lubomie rza. Probl e me m s ¹ tak ¿e zaniedbane zabudowania oraz plac pozostawiony po KZOM Wleñ i brak planów ich przysz³ego zagospodarowania (14,3%). Do zmian negatywnych zaliczono tak¿e os³abienie po³¹czeñ miêdzymiastowych PKS i PKP (szczególnie na trasie Jelenia Góra – Lw ó w e k Œ l ¹ s k i ) - 5 8 , 8 % , n i s z c z e j ¹ c ¹ infrastrukturê kolejow¹ (16,3%) oraz zlikwidowanie kursów Krychy (Jelenia Góra – Lw ó w e k Œ l ¹ s k i ) - 1 3 , 4 % . D u ¿ a c z ê œ æ mieszkañców, zarówno miasta, jak i pobliskich so³ectw, jest uzale¿niona od transportu k o m u n i k a c j ¹ p u b l i c z n ¹ , a niekorzystne zmiany w tym zakresie powoduj¹ problemy z ich swobodnym przemieszczaniem siê (w tym z dojazdem do pracy i powrotem do domu). Pojawiaj¹ siê równie¿ pretensje o stan infrastruktury komunalnej. Ankietowani wskazuj¹ na brak remontów sieci wodno–kanalizacyjnej (8,3%) oraz ich czêste awarie (7,6%), skutkuj¹ce przerwami w dostawie wody. Z zadowoleniem nie spotyka siê tak¿e dzia³alnoœæ nowo wyremontowanej przychodni zdrowia (18,4%), w której brakuje lekarzy specjalistów. Na terenie miasta i gminy Wleñ brak jest jakichkolwiek inwestycji zwi¹zanych z modernizacj¹ i rozbudow¹ istniej¹cych zasobów mieszkaniowych (9,1%). Niesprzyjaj¹cym faktem, zdaniem ankietowanych, jest to, ¿e na przestrzeni ostatnich lat nie podjêto ¿adnych dzia³añ zmierzaj¹cych do przeprowadzenia sieci gazowej przez miasto Wleñ. A r g u m e n t o w a n e j e s t to zbyt wysokimi kosztami. Osoby objête badaniem wskazuj¹ równie¿ na brak perspektyw mieszkania i ¿ycia w gminie Wleñ (28,6%), starzej¹ce siê spo³eczeñstwo (25,7%) oraz odp³yw m³odych ludzi poza granice gminy Wleñ (32,5%).
Ostatnie pytanie z pierwszej czêœci ankiety identyfikowa³o pozytywne i negatywne zmiany w sferze gospodarki przestrzennej, które dokona³y siê w ostatnich piêciu latach. Do korzystnych zmian ankietowani zaliczali najczêœciej inwestycje oddane ostatnio do u¿ytku, takie jak m.in.: budowa obwodnicy Wlenia (24,6%), program rewitalizacji niektórych budynków mieszkalnych w rynku miasta (34,3%), powstanie supermarketu (21,0%) oraz remont rejonowej przychodni zdrowia we Wleniu (24,2%). Ponadto, mieszkañcy docenili prace remontowe Ruin Zamku (14,2%), powstanie restauracji Magnolia - jak dot¹d jedynej restauracji we Wleniu (15,6%) oraz wybudowanie boiska Kolejna czêœæ kwestionariusza ankietowego s p o r t o w e g o „ O r l i k ” w r a z mia³a na celu identyfikacjê postaw lokalnej z s¹siaduj¹cym z nim placem zabaw dla dzieci spo³ecznoœci wobec zagadnieñ zwi¹zanych z (9,8%). gospodark¹ przestrzenn¹. Osoby badane wskaza³y na szereg zaniedbañ i czynników, które negatywnie wp³ynê³y na wygl¹d i funkcjonalnoœæ miasta i gminy Wleñ. Pierwszy zarzut dotyczy³ pogarszaj¹cego siê stanu dróg (26,4%), braku remontów ulic i chodników (18,8%), niedostatecznego stopnia
18
KURIER WLEÑSKI 10/1 - 2015 r.
Biuletyn Informacji Publicznej, który publikowany jest na stronie g³ównej miasta i gminy Wleñ (8,7%). Jedynie 5,2% respondentów deklaruje, ¿e nie poszukuje informacji na ten temat gdy¿ nie interesuj¹ ich te sprawy. Niepokój mo¿e budziæ fakt, ¿e 45,0% z osób objêtych badaniem nigdy nie s³ysza³o o dokumentach planistycznych, takich jak miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego gminy lub studium uwarunkowañ i kierunków zagospodarowania przestrzennego, ale ta sama grupa chêtnie by siê z nimi zapozna³a. Odsetek badanej próby statystycznej, która mia³a stycznoœæ z dokumentami planistycznymi gminy i zna ich ogólne za³o¿enia wynosi 27,3%. Jedynie 13,0% respondentów stanowi¹ osoby, które nie mia³y okazji zaznajomiæ siê z ww. dokumentacj¹ i nie chc¹ jej poœwiêcaæ swojego czasu. Zdecydowana wiêkszoœæ badanych s¹dzi, ¿e nie ma wp³ywu na to, co dzieje siê w jej otoczeniu (zdecydowanie nie 29,7%, raczej nie - 49,7%), a 79,0% z nich uwa¿a, ¿e istotny i potrzebny jest udzia³ mieszkañców gminy w procesie tworzenia i zatwierdzania dokumentów planistycznych. Jednak z analizy wczeœniejszych pytañ jasno wynika, ¿e mieszkañcy rzadko korzystaj¹ z tego przywileju i incydentalnie w³¹czaj¹ siê w prace przy tworzeniu tego typu dokumentacji. Tylko 25,0% badanych potwierdzi³o swoje wizyty w Urzêdzie Miasta w celu pozyskania informacji na temat planowanych inwestycji, czy te¿ zagospodarowania gruntów. Ponad 70,0% badanych stwierdzi³o, ¿e nigdy nie bra³o udzia³u w debacie dotycz¹cej zagospodarowania przestrzennego gminy, a tylko 7,8% z nich z³o¿y³o uwagi lub wnioski odnosz¹ce siê do dokumentów planistycznych w trakcie ich tworzenia. Dominuj¹ca wiêkszoœæ ankietowanych jest œwiadoma tego, co dzieje siê na terenie miasta i gminy Wleñ oraz deklaruje swoje zainteresowanie planowanymi projektami i inwestycjami (58,4% - raczej tak, 21,6% zdecydowanie tak). Wœród respondentów istnieje tak¿e przekonanie, ¿e wspó³praca lokalnych w³adz ze spo³ecznoœci¹ mo¿e doprowadziæ do lepszego, korzystniejszego i bardziej funkcjonalnego zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy.
Wiedzê na temat spraw spo³ecznoZa takim rozwi¹zaniem opowiedzia³o siê a¿ gospodarczych gminy mieszkañcy przewa¿nie 90,5% ankietowanych. pozyskuj¹ z Internetu, zw³aszcza z portalu www.wleninfo.pl (37,8%) oraz od znajomych (34,1%). Mniejsz¹ rolê w tym wzglêdzie Adam Kondratowicz odgrywaj¹ tablice og³oszeñ (18,2%) czy
Figa z Makiem - Polenta PALCE LIZAÆ. Z³ocista polenta z karmelizowan¹ pomarañcz¹ Zaci¹gam granatow¹ ko³drê na nos ciesz¹c siê cisz¹ niedzielnego poranka. Marianek dyskretnie mruczy mi nad uchem i przypomina, ¿e coœ by jednak w ten niedzielny poranek zjad³. Szuram kapciami po pod³odze. Snujê siê po kuchni. Mo¿e œniadanie niedzielne zrobiæ dziœ na s³odko? Na kuchennym blacie z³oc¹ siê jeszcze romby wczorajszej polenty. To postanowione. Bêdzie chrupi¹ca polenta na s³odko z karmelizowan¹ na miodzie pomarañcz¹. Sos pe³en imbiru, kardamonu, cynamonu i chilli. Polenta przypomina mi wakacje we W³oszech, a z dzieciñstwa bajkê o Baltazarze G¹bce i jego kucharzu. Przypominam sobie równie¿ o rumuñskiej mama³ydze. Polenta to bardzo stara potrawa- szybka i syc¹ca. Przygotowywana z m¹ki b¹dŸ kaszy kukurydzianej. Ponoæ by³a podstaw¹ diety rzymskich ¿o³nierzy. Mo¿na j¹ jeœæ jak grysik, kaszê czy purre z ziemniaków. Ja zaœ lubiê t¹ gêstsz¹ wersjê, któr¹ wylewam na kwadratowe talerze z nieco wy¿szym rantem, a kiedy zastygn¹ krojê na romby i wtedy to ju¿ dowolnoœæ wielka. Mo¿na je jeœæ rumiane- podsma¿one z patelni, zapiekane z warzywami, miêsem, serem. Z sosami. Na s³odko i pikantnie. Ciep³o i zimno. Spróbujcie koniecznie
Polenta gêsta -produkty 2 i pó³ ³y¿ki kaszy kukurydzianej na szklankê wody (ja zrobi³am zacn¹ porcjê z szeœciu szklanek wody) 2-3 ³y¿ki mas³a szczypta soli Karmelizowane pomarañcze 1 pomarañcza 1 ³y¿ka p³ynnego miodu 2 cm startego œwie¿ego imbiru pó³ ³y¿eczki zmielonego kardamonu pó³ ³y¿eczki mielonego cynamonu pó³ ³y¿eczki sproszkowanego chilli Przygotowanie
Polenta W garnku o grubym dnie gotujemy wodê. Na wrz¹tek powoli wsypujemy kaszê i systematycznie mieszamy. Starajmy siê mieszaæ intensywnie, by pozbyæ siê ewentualnych grudek. Dobrze, jeœli garnek jest w miarê wysoki, bo polenta podczas gotowana lubi bulgotaæ i pryskaæ. Mieszamy, mieszamy i mieszamy- tak ok 30 min. Kiedy masa zgêstnieje, a na dnie garnka zrobi siê skorupa to znak, ¿e polenta gotowa.
Kuchnia Jeszcze gor¹c¹ wylewamy na formê czy talerz i wyrównujemy górê. Kiedy zastygnie ( ok. godziny) mo¿na j¹ bêdzie pokroiæ na romby, prostok¹ty czy kwadraty- jak lubicie? Karmelizowana pomarañcza Pomarañczê dok³adnie myjemy, obieramy ze skórki, kroimy na grube plastry. £y¿kê miodu ucieramy z imbirem i przyprawami. W miksturze macerujemy plastry pomarañczy. Polentê podsma¿any na z³ocisty kolor na maœle- osuszamy na papierowym rêczniku, Na resztce pozosta³ego mas³a dusimy pomarañcze oblane miodow¹ macer¹. Na wierzch owoców wylewamy pozosta³y sos miodowy. Redukujemy sos, ale nie dusimy zbyt d³ugo, bo owoce szybko staj¹ siê miêkkie. Przek³adamy z³ociste, chrupi¹ce kawa³ki polenty pomarañczami i polewamy sosem z patelni. Pyszne to, s³odkie, pikantne, rozgrzewaj¹ce. W sam raz na niedzielny poranek, albo podwieczorek :)
annakomsta.wordpress.com
Kuchnia Studenta Wiosno, przybywaj prêdko! Oto has³o przewodnie, którym kierowa³am siê wybieraj¹c spoœród moich notatek jak najprostsze i najlepsze przepisy do tego wydania Kuriera. Wybra³am dania lekkie, aromatyczne i kolorowe, aby zaspokoiæ Wasze wszystkie zmys³y i natchn¹æ serca odrobin¹ nadziei. W koñcu po ka¿dej zimie przychodzi wiosna, a po ka¿dej burzy- s³oñce. Tego siê bêdziemy trzymaæ i z tak¹ myœl¹ gotowaæ dla siebie i Naszych najbli¿szych te oto pysznoœci:
Klopsiki w aromatycznym sosie koperkowym - pó³ kilograma miêsa mielonego (indycze lub wieprzowe do wyboru), - jajko, - cebula, - z¹bek czosnku, - sól i pieprz Sos: - 2 ³y¿ki mas³a, - 2 ³y¿ki m¹ki, - szklanka bulionu – najlepiej warzywnego, - pó³ szklanki mleka, - pêczek œwie¿ego koperku, - sól i pieprz Cebulê i czosnek obraæ, drobno
posiekaæ. Miêso mielone wyrobiæ z jajkiem na g³adk¹ masê. Doprawiæ sol¹ i pieprzem. Z masy uformowaæ ma³e pulpety i gotowaæ na osolonym wrz¹tku przez ok. 15 min. Wyjmowaæ ³y¿k¹ cedzakow¹. Podawaæ polane sosem koperkowym z ry¿em. Jak zrobiæ sos? Roztopiæ mas³o na patelni, dodaæ m¹k¹ i przygotowaæ jasn¹ zasma¿kê. Dodaæ bulion, zdj¹æ z ognia, a nastêpnie dodaæ starannie op³ukany, osuszony i posiekany koperek. Dodaæ mleko. Wymieszaæ i doprawiæ do smaku. Sa³ata z twarogiem - Wiosenna kolacja - g³ówka sa³aty – tej ulubionej - pêczek rzodkiewek
- pó³ pêczka szczypiorku - pó³ pêczka natki pietruszki - 15 dag twarogu - 3 ³y¿ki œmietany 12 % - sól Sa³atê podzieliæ na pojedyncze liœcie, dok³adnie op³ukaæ, osuszyæ i porwaæ do miski. Rzodkiewki, szczypiorek i natkê podobnie op³ukaæ, osuszyæ i pokroiæ wed³ug uznania. Preferujê rzodkiewkê w kostce! Twaróg dok³adnie po³¹czyæ ze œmietan¹. Wymieszaæ. U³o¿yæ na pozosta³ych warzywach w misce i oprószyæ sol¹. Polecam z bu³eczk¹ posmarowan¹ mas³em.
lubimypisac@autograf.pl KURIER WLEÑSKI 10/1 - 2015 r.
19
Kwestionariusz Prousta
Anna Horwat- Romaniuk Nauczycielka jêzyka niemieckiego. Podczas Jubileuszu 800 lecia Wlenia pracowa³a przy t³umaczeniu tekstów do wystawy Wywo³aj(MY) Wleñ, które przygotowa³a Doris Baumert, by³a równie¿ t³umaczem tego wydarzenia. Specjalnie dla sympatyków i mieszkañców Wlenia przet³umaczy³a ksi¹¿kê Doris Baumert „ Historia koœcio³a we Wleniu, powiat Lwówek Œl¹ski”. Obecnie pracuje nad nowymi projektami. Mama Karola i Maciusia. 1.G³ówna cecha mojego charakteru?
pracowitoœæ 2. Cechy, których szukam u mê¿czyzny?
odpowiedzialnoœci i poczucia humoru 3. Cechy których szukam u kobiety?
dobra i ciep³a, którym potrafi podzieliæ siê ze œwiatem 4. Co ceniê najbardziej u przyjació³?
umiejêtnoœci s³uchania bez oceniania 5. Moja g³ówna wada?
gadulstwo 6. Moje ulubione zajêcie?
czytanie 7. Moje marzenie o szczêœciu?
zdrowie i mi³oœæ w rodzinie 8. Co wzbudza we mnie obsesyjny lêk?
paj¹k, du¿y i gruby 9. Co by³oby dla mnie najwiêkszym nieszczêœciem?
choroba moich najbli¿szych 10. Kim lub czym chcia³abym byæ, gdybym nie by³ tym, kim jestem?
pisark¹ lub lekark¹ 11. Kiedy k³amiê?
nie muszê k³amaæ, zawsze mówiê prawdê, a to czasami Ÿle 12. S³owa, których nadu¿ywam?
rozumiesz, wiesz 13. Ulubieni bohaterowie literaccy?
dr Judym, Si³aczka, Bolek i Lolek 14. Ulubieni bohaterowie ¿ycia codziennego?
mój m¹¿ i moi synowie 15. Czego nie cierpiê ponad wszystko?
lenistwa, egoizmu i zak³amania 16. Dar natury, który chcia³bym posiadaæ?
umiejêtnoœæ malowania i gry na fortepianie 17. Jak chcia³bym umrzeæ?
nie chcia³abym umieraæ 18. Obecny stan mojego umys³u?
stan pe³en ró¿nych myœli i analiz 19. B³êdy które najczêœciej wybaczam?
chyba wybaczam wiele, poniewa¿ czyni mnie to woln¹ i szczêœliwsz¹
20
KURIER WLEÑSKI 9/5 - 2014 r.
Galeria jednej fotografii Foto Przemys³aw Zatylny