LesAutresLeMondeEtMoiCouve_def_NL:maquette couve
20-12-2009
12:51
Pagina 1
over de wereld, de mensen en jou! Hoe moet je vrienden maken? Waarom zijn er oorlogen? Moet je altijd de waarheid spreken? Waarom dromen we? Houdt de wereld ooit op? Waarom huilen ouders niet? Grote vragen! Stel jij ook weleens zulke grote vragen? Dan is dit boek echt iets voor jou. Je kunt er rustig in bladeren en af en toe een stukje lezen. Soms is een antwoord helemaal raak. Een andere keer helpt het je op weg om verder te zoeken. Want op sommige vragen hebben ook grote mensen geen pasklaar antwoord. Maar samen nadenken en wijzer worden, dat is geweldig!
Vanaf 8 jaar
Grote vragen over de wereld, de mensen en jou!
Grote vragen
Grote vragen over de wereld, de mensen en jou!
120 antwoorden op vragen van kinderen zoals
Waar was ik voor ik bestond?
Waarom zijn er slechte mensen?
Houdt de wereld ooit op? Bestelnummer 610
Kwintessens Uitgevers | KBS
1LaFamille 001_037_NL:Mise en page 1
17-12-2009
15:28
Pagina 6
(TXT5 Plaat)
Oorspronkelijke titel: Le monde, les autres et moi – Les grandes questions pour comprendre le monde Oorspronkelijke uitgave: © Bayard Éditions Jeunesse, Montrouge 2008 Omslagontwerp: S-PrePress, Hilversum, www.sprepress.nl Vertaling en bewerking: Marjet de Jong Eindredactie: Marita Nijenhuis © 2010 Kwintessens NZV Uitgevers, Amersfoort en KBS Uitgeverij, ’s Hertogenbosch
www.kwintessens.nl ISBN 978 90 5788 285 2 Bestelnummer 0610 www.bijbel.net www.reliboek.eu ISBN 978 90 6173 154 2 NUR 232/224 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Inhoud 1. Familie Wat is familie? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 Waarom zijn er kinderen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Waarom zijn er ouders? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 Waarom heb je een huis nodig om in te slapen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 Waar komen achternamen vandaan? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 Moet je van je ouders houden? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 Waarom moet je naar je ouders luisteren? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 Waarom worden sommige kinderen in de steek gelaten? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Waarom moet je op een dag je ouders verlaten? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 Waarom hebben ouders geheimen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 Waarom maken broers en zusjes vaak ruzie? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 Waarom worden sommige kinderen geslagen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 Waarom huilen ouders niet? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 Waarom worden ouders weleens boos? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 Waarom trouwen mensen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 Waarom gaan ouders soms scheiden? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
2. Gevoelens Wat is een gevoel? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 Waarom is het fijn complimentjes te krijgen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 Kun je elkaar lief vinden en toch ruzie maken? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 Is het goed om altijd te krijgen wat je wilt? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 Waarom voel je vlinders als je verliefd bent? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 Is liefde voor altijd? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 Waarom zijn sommige dingen in het leven niet eerlijk? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 Waarom geven we elkaar cadeaus? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 Waarom hebben mensen een verschillende smaak? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 Moet je altijd de waarheid spreken? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 Waarom moet je altijd dankjewel zeggen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 Waarom heb je een hekel aan sommige mensen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
Waarom schelden en vloeken we weleens? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 Waarom liegen mensen weleens? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 Waarom ben ik soms ongelukkig zonder te weten waarom? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58 Wat is een vriend? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 Waarom hebben sommige mensen geen vrienden? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 Waarom kun je niet alles zeggen wat je wilt? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 Waarom zijn we niet altijd vrolijk? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64 Waarom zijn we bang voor het donker? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65 Waarom huilen we als we verdriet hebben? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66 Waarom worden we weleens boos? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68 Waarom zijn er slechte mensen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69 Waarom zijn we jaloers? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71 Waarom hebben we nachtmerries? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72 Zijn er goede redenen om te vechten? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73 Hoe kun je mensen blij maken? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 Waarom blozen we? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 Waarom dromen we? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77 Hoe moet je vrienden maken? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79 Waarom gaat de tijd zo langzaam als je je verveelt? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80 Moet je altijd vergeven? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81 Waarom is het soms verdrietig om aan het verleden te denken? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
3. Het leven en de dood Waarom leef ik, waarom ben ik ‘ik’? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86 Waar was ik voordat ik bestond? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 Kun je veranderen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 Waarom herinner je je niets uit je babytijd? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91 Komen onze dromen uit als we groot zijn? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92 Mag je alles doen als je groot bent? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 Waarom worden we oud? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94 Waarom heeft alles een einde? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 Kun je beter een jongen of een meisje zijn? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97
Waarom is het leven moeilijk? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 Wat voor zin heeft je leven? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100 Hebben alle mensen op aarde een dubbelganger? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 Waarom zijn we bang voor de dood? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102 Ben je nog steeds bang als je groot bent? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104 Waarom lijden mensen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105 Waarom zie je jezelf niet groeien? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107 Waarom is het leven zo kort? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108 Waarom moet je op een dag doodgaan? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109 Hoe kom je over je verdriet heen, als iemand van wie je houdt, is gestorven? . . . . . . . . . . . . 110 Waar ga je heen als je dood bent? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111
4. De samenleving Wat zijn de rechten van de mens? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115 Moet je van je land houden? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116 Wat is een homo? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117 Waarom heb je geld nodig? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118 Hoe word je een dakloze? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119 Wat zijn drugs? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120 Wat zijn de rechten van het kind? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122 Waarom gaan we naar school? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123 Waarom zijn er sterke en zwakke mensen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125 Waarom roken mensen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126 Waarom zijn er gehandicapten? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127 Waarom zijn sommige mensen intelligenter dan andere? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128 Waarom zijn sommige mensen rijker dan andere? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129 Wat is politiek? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131 Waarom zijn er wetten? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132 Waarom bestaat werk? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133 Wat moet je doen als een dakloze ziet? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134
5. De wereld Waarom zijn er vragen zonder antwoord? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138 Waarom kunnen we niet alles weten? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139
Wie heeft de aarde gemaakt? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141 Hoe is de eerste mens gemaakt? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142 Bestaan buitenaardse wezens? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143 Waarom vervuilen mensen de natuur? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144 Waarom zijn er arme landen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146 Waarom kun je nooit aan niets denken? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147 Wat gebeurt er als je slaapt? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149 Hoe kan de hemel oneindig zijn? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150 Waarom staat de tijd nooit stil? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151 Kunnen dieren denken? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152 Waarom maken we dieren dood? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154 Weet de wetenschap alles? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155 Zijn op een dag alle ziektes te genezen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157 Wat is aids? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158 Hoe is het schrijven ontstaan? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159 Wat zou er anders zijn als we niet konden lezen en schrijven? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160 Waarom praten we? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162 Waarom spreken we niet allemaal dezelfde taal? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163 Waarom hebben we niet allemaal dezelfde huidskleur? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165 Waarom zijn er oorlogen op de wereld? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166 Waarom zijn we nieuwsgierig? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167 Waarom zijn er zoveel kinderen in arme landen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168 Waarom vragen we steeds ‘waarom’? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170 Waarom geloven niet alle mensen in God? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171 Waarom maken mensen van verschillende godsdiensten ruzie? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173 Wat is een sekte? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174 Waarom moderniseren mensen de wereld? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175 Waar is kunst goed voor? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177 Waar is muziek goed voor? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178 Komt er een keer een einde aan de wereld? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179 Waarom hebben we niet het recht om te doden? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180 Waarom zijn we niet volmaakt? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181 Zullen we op een dag op andere planeten wonen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 182 Zal de wereld op een dag volmaakt zijn? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185 Wat is een kloon? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186
Wat is familie?
J
e familie, dat zijn de mensen die geboren zijn in dezelfde stamboom als jij. Allereerst je ouders, broers en zusjes. Die noemen we vaak ‘het gezin’. Daarna je grootouders, tantes en ooms, neefjes en nichtjes. De familieband noemen we ook wel de bloedband. Maar familie is meer dan een bloedband. Als een kind door een gezin wordt geadopteerd, wordt het zijn of haar eigen familie. Als een vader of moeder opnieuw trouwt, wordt de familie groter, want er komt een stiefmoeder of stiefvader bij, die misschien ook al kinderen heeft. Ze vormen samen een groter,
nieuw gezin. Dat noemen we een samengesteld gezin. Familie is dus vooral een liefdesband. Het is belangrijk dat alle familieleden deze liefde bewaren. Als de band blijft bestaan, blijft de familie voor altijd een plek waar je kunt schuilen en waar je wordt geholpen in moeilijke tijden. Jij bent ook deel van je familie! Je hebt een plaats, een rol en verantwoordelijkheden. Denk je dat jullie familie hetzelfde zou zijn zonder jou?
17
LesAutresLeMondeEtMoiCouve_def_NL:maquette couve
20-12-2009
12:51
Pagina 1
over de wereld, de mensen en jou! Hoe moet je vrienden maken? Waarom zijn er oorlogen? Moet je altijd de waarheid spreken? Waarom dromen we? Houdt de wereld ooit op? Waarom huilen ouders niet? Grote vragen! Stel jij ook weleens zulke grote vragen? Dan is dit boek echt iets voor jou. Je kunt er rustig in bladeren en af en toe een stukje lezen. Soms is een antwoord helemaal raak. Een andere keer helpt het je op weg om verder te zoeken. Want op sommige vragen hebben ook grote mensen geen pasklaar antwoord. Maar samen nadenken en wijzer worden, dat is geweldig!
Vanaf 8 jaar
Grote vragen over de wereld, de mensen en jou!
Grote vragen
Grote vragen over de wereld, de mensen en jou!
120 antwoorden op vragen van kinderen zoals
Waar was ik voor ik bestond?
Waarom zijn er slechte mensen?
Houdt de wereld ooit op? Bestelnummer 610
Kwintessens Uitgevers | KBS