Hoe doe je dat? - Deel 5 Geduld hebben (0705) by Kwintessens

Geduld hebben 5

Geduld hebben

De serie Hoe doe je dat? is bedoeld voor kinderen in de onderbouw van de basisschool. In de verhalen komen onderwerpen aan de orde die voor jonge kinderen herkenbaar zijn. Omdat dieren de hoofdpersonen zijn in de verhalen wordt het voor kinderen makkelijker om vrijuit mee te denken over de situaties, alternatieven te bedenken en uit te proberen. Door de vragen en werkvormen bij de verhalen kunnen kinderen spelenderwijs oefenen met sociale en emotionele vaardigheden. Van de makers van Kwink.

HOE DOE JE DAT?

Odette, Hassel en Egel zijn op de Kwinkerboerderij. Ze mogen de Kwinkerboer helpen. De Kwinkerboer legt alles rustig uit. Maar Egel is ongeduldig, hij wil alles meteen. Daardoor vergeet hij weleens te luisteren. Gelukkig heeft de Kwinkerboer veel geduld. En weet Egel heel goed wanneer je niet moet wachten.

Bestelnummer: 0705 ISBN: 978 90 5788 567 9

Illustraties Adriaan Bijloo

Inhoud pagina

7 8 24 26

Inleiding Verhaal Toelichting en verantwoording Werkvormen

HOE DOE JE DAT? * Geduld hebben

Inleiding De serie Hoe doe je dat? onderzoekt met jonge kinderen verschillende sociaal-emotionele situaties. Met verhalen uit het leven van alledag ontdekken kinderen dat je je op verschillende manieren kunt gedragen, maar dat de ene manier beter ontvangen wordt dan de andere. Soms worden die gedragsverwachtingen hardop uitgesproken, maar vaak wordt ervanuit gegaan dat kinderen weten wat er van ze wordt verwacht. In de verhalen in Hoe doe je dat? wordt stilgestaan bij situaties die kinderen uit de onderbouw misschien nog niet zo goed kennen. Ze maken kennis met verschillende gedragsmogelijkheden en -verwachtingen en kunnen de vaardigheden die daarbij horen spelenderwijs oefenen.

TiP Neem de werkvormen door en kies de werkvormen uit die het meest aansluiten op de leerbehoeftes van de kinderen. Zo kun je de boeken gericht gebruiken.

In het boek wordt het verhaal eerst in zijn geheel verteld. De grote platen bieden de mogelijkheid om de kinderen mee te laten kijken. Na het verhaal volgt een verantwoording van het thema en een overzicht van de vaardigheden waaraan met behulp van dit boek wordt gewerkt. Tot slot worden de vaardigheden geoefend met behulp van de verdiepingsvragen bij het verhaal en de aangeboden werkvormen. Bij de vragen en werkvormen is de bijbehorende illustratie afgedrukt, zodat je die gemakkelijk nogmaals met de kinderen kunt delen. Het verhaal, de vragen en de werkvormen kun je met de hele klas uitvoeren. Heb je het idee dat sommige kinderen moeite hebben met bepaalde vaardigheden, dan is het een goed idee om het verhaal nogmaals in een groepje voor te lezen en de activiteiten te doen die werken aan die betreffende vaardigheden. De liedjes en de werkbladen uit dit deel vind je op www.hoe-doe-je-dat-voor-onderbouw.nl. Veel vertel- en leerplezier gewenst!

HOE DOE JE DAT? * Geduld hebben

Aan de rand van de stad, waar de huizen ophouden en het bos nog niet begint, ligt de Kwinkerboerderij. Hassel, Odette en Egel mogen de Kwinkerboer een dagje helpen. De Kwinkerboer legt uit wat de bedoeling is. ‘We beginnen bij de ezel,’ vertelt hij. ‘Eerst maken we zijn hok schoon en daarna geven we hem voer. Het voer staat hier in de kast.’ Hassel en Odette luisteren goed. Maar Egel wiebelt op zijn tenen heen en weer, met zijn vinger in de lucht. ‘Kwinkerboer!’ roept hij na een tijdje. ‘Kwinkerboer! Gaan we ook naar de lama?’ ‘We gaan óók naar de lama,’ belooft de Kwinkerboer. ‘Maar nu nog niet. Eerst gaan we naar de andere dieren en als laatste komt de lama. Nog even geduld!’ Egel wil niet als laatste naar de lama. Egel wil NU naar de lama. Maar hij wacht toch maar even. 8

HOE DOE JE DAT? * Geduld hebben

Na de uitleg gaan ze naar de dierenweide. ‘We gaan om de beurt door het hek,’ vertelt de Kwinkerboer. ‘Dan kan er geen dier ontsnappen.’ Egel wil niet om de beurt. Egel wil NU door het hek. Maar hij wacht toch maar even. Als ze allemaal door het hek zijn, gaan ze naar het hok van de ezel. ‘Kijk,’ zegt de Kwinkerboer, en hij geeft Hassel een schep. ‘Wil jij hiermee het hok schoonscheppen? En Odette, zal ik jou wijzen waar de hooibalen liggen? Dan vertel ik daarna aan Egel waar de kraan is, en een emmer om de drinkbak mee bij te vullen.’ Egel vindt het best lang duren tot de Kwinkerboer weer terug is. Maar hij moet toch even geduld hebben. 10

HOE DOE JE DAT? * Geduld hebben

Hassel schept met de schep, Odette sjouwt hooi en Egel vult de waterbak. ‘Ik haal vast wortels voor de konijnen,’ zegt de Kwinkerboer. ‘Ik ben zo terug!’ Egel kijkt naar de waterbak. Hoeveel moet erin? Hij kan het niet vragen aan de Kwinkerboer. Wat moet hij nou doen? Hij kijkt nog eens goed. Daar staat een streepje! Egel vult de bak netjes tot het streepje. Daarna kijkt hij om zich heen. ‘Hallo!?’ roept hij. ‘Kwinkerboer? Ik ben klaar en ik weet niet wat ik moet doen!’ Maar de Kwinkerboer is er nog steeds niet. ‘Weten jullie misschien wat ik kan doen?’ vraagt Egel aan Hassel en Odette. ‘Misschien kun je vast voer voor de ezel halen,’ bedenkt Odette. ‘Is goed! Maar eh… Ik weet toch niet waar het voer is?’ antwoordt Egel. ‘Dat heeft de Kwinkerboer toch uitgelegd?’ antwoordt Hassel. ‘In de kast! Er staat een plaatje op van een ezel.’

HOE DOE JE DAT? * Geduld hebben

HOE DOE JE DAT? * Vrienden maken

Heb wat geduld!

K RIN GAC TIVITE IT

Vaardigheid: Weten wat geduld betekent De kinderen weten vast hoe het voelt als het bijna Sinterklaas is. Het gevoel dat je haast niet meer kan wachten om je schoen te zetten of tot het pakjesavond is. En dat je al lang van tevoren uitkiest wat je zou willen hebben van de speelgoedwinkel. Wie herkent dit en wie wil hier iets over vertellen? Vertel dat het wachten tot je je schoen mag zetten met Sinterklaas of tot je ein-de-lijk jarig bent ook wel geduld heet. Wie kent dit woord al? Zegt er weleens iemand tegen jou dat je geduld moet hebben? Wanneer? En wat doe je als aan je gevraagd wordt om even geduld te hebben? Doe maar voor!

Vouw je mee?

K N U TS E LOP DRAC HT

Geduldig wachten

BEWEEGSPEL

Vaardigheden: Ergens geduldig op kunnen wachten, weten wat geduld betekent Laat de kinderen door de klas lopen en bewegen op willekeurige (instrumentale) muziek. Als je de muziek stopt, zeg je: ‘Even geduld a.u.b.!’ Op dat moment bevriezen de kinderen in de houding waarin ze zich bevinden en wachten geduldig. Ze mogen weer bewegen zodra de muziek weer start. Lukt het de kinderen om geduldig te wachten? Bespreek hoe het was om geduldig te wachten tot de muziek weer aanging. Wat hielp bij het wachten?

Moet ik even blijven wachten?

• Weten wat geduld betekent • Luisteren naar een uitleg • Ergens geduldig op kunnen wachten • Begrijpen wanneer je (even) moet wachten VRAGEN

• Lukt het Egel om BEWEEGSPEL

Vaardigheid: Begrijpen wanneer je (even) moet wachten

Als iemand iets uitlegt, is het belangrijk om goed te luisteren. Anders weet je later niet wat je moet doen. Geef elk kind een vouwblaadje. Vertel dat ze een vouwwerkje gaan maken en dat ze goed moeten luisteren om te weten wat ze moeten doen. Dat vraagt geduld, maar het levert ook iets moois op! Vraag na afloop welk dierenhoofd de kinderen gevouwen hebben. Als het gelukt is, zien ze een hondenhoofd. Hoe was het om iets te vouwen door naar de uitleg te (blijven) luisteren? Geef aan dat het niet erg is als het niet gelukt is en help waar nodig alsnog bij het vouwen, zodat elk kind na afloop een hondenhoofd heeft gemaakt.

De kinderen staan op het schoolplein, aan één kant van het plein. Ga zelf in het midden staan. De kinderen zingen op de wijs van ‘Schipper, mag ik overvaren?’: Moet ik even blijven wachten, ja of nee? Noem dan een situatie: - Je moet heel nodig naar - Iemand is iets aan het de wc. vertellen. - Je moet stil werken en je weet - Iemand is gevallen. niet wat je moet doen. - Er is iemand aan de deur voor - Een klasgenoot huilt. papa/mama. De kinderen die vinden dat ze niet hoeven te wachten, roepen ‘nee’ en rennen naar de overkant. De kinderen die vinden dat ze wel moeten wachten, roepen ‘ja’ en blijven staan. Vraag een paar kinderen waarom ze wel/niet blijven wachten. Herhaal de activiteit met een nieuwe situatie. Variatie Laat één van de kinderen een eigen situatie noemen.

geduldig naar de uitleg te luisteren? Hoe kun

Vaardigheid: Luisteren naar een uitleg

Op de website zijn de instructies te vinden voor het vouwen van het hondenhoofd.

VAARDIGHEDEN

je dat zien?

• Wanneer moet jij weleens ergens op wachten? Hoe is dat?

HOE DOE JE DAT? * Geduld hebben

Wat is lang?

OP DRAC HT

Vaardigheden: Ergens geduldig op kunnen wachten, herkennen en benoemen van gevoelens bij jezelf Zet een timer op een minuut of draai een zandloper om. Laat de kinderen in die tijd een opdracht doen, bijvoorbeeld zoveel mogelijk poppetjes tekenen of een zo lang mogelijke ketting rijgen. Ze zullen merken dat de tijd zo voorbij is. Zet dan de timer nogmaals een minuut (of draai de zandloper om) en laat de kinderen wachten tot de tijd voorbij is. Dat duurt veel langer! Bespreek na hoe het voelde om te wachten. Waar voelden ze het in hun lijf toen ze het lang vonden duren? Kunnen ze dat aanwijzen?

Hoe gaat de tijd sneller?

TiP

VAARDIGHEID Spreek met de kinderen een symbool, gebaar of plaatje af (of iets dat de kinderen al kennen, bijvoorbeeld het stoplicht) dat je gebruikt op het moment dat ze geduldig moeten wachten en daarbij hun manier om te wachten kunnen inzetten. Bijvoorbeeld wachten tot iedereen in de kring zit, wachten bij de kraan, bij het klimrek bij gym, bij het één voor één naar buiten gaan, enzovoort.

Wachtdoos

KNUTSELO PD RACHT

Vaardigheden: Ergens geduldig op kunnen wachten, manieren gebruiken om geduldig te kunnen wachten

K RIN GAC TIVITE IT

Vaardigheden: Ergens geduldig op kunnen wachten, manieren gebruiken om geduldig te kunnen wachten Hoe kun je ervoor zorgen dat de tijd sneller gaat als iets lang duurt? Probeer de volgende manieren met elkaar uit in de kring. De kinderen die een van deze manieren herkennen of weleens gebruiken, mogen dat zeggen! - Tel op je vingers tot tien; - Draai met je duimen; - Doe een klapspelletje met het kind naast je; - Zeg de dagen van de week op in jezelf; - Tel hoeveel kinderen dezelfde kleur shirt aan hebben; - Bedenk in je hoofd een verhaaltje, liedje of helpende zin. Laat de kinderen na het oefenen bedenken welke van deze manieren bij hen past. Ze kiezen één van de manieren om vaker te gebruiken. Extra Kunnen de kinderen zelf nog meer manieren bedenken?

Maak samen met de kinderen een wachtdoos van een bak, doos of kist. Vul deze wachtdoos met voorwerpen die de kinderen kunnen gebruiken als ze ergens geduldig op moeten wachten. Bedenk met elkaar wat er allemaal in kan. Denk aan typische geduld- en behendigheidsspelletjes, een stressbal, vouwblaadjes, kurken en bierviltjes, blokken, elastiekjes in een blikje, kralen, gekleurde pijpenragers enzovoort. Geef de wachtdoos een centrale plek in de klas en wijs de kinderen er regelmatig op als ze even ergens geduldig op moeten wachten.

Om de beurt

• Ergens geduldig op kunnen wachten • Herkennen en benoemen van gevoelens bij jezelf • Manieren gebruiken om geduldig te kunnen wachten • Geduldig wachten op je beurt VRAGEN

• Waarom wil Egel niet om de beurt?

• Hoe zou Egel zich voelen? • Heb jij je ook weleens zo gevoeld? Wanneer?

BEWEEGSPEL

Vaardigheid: Geduldig wachten op je beurt Zet een tafel centraal in de klas, met genoeg ruimte eromheen. Vertel dat de kinderen om de beurt onder de tafel door gaan kruipen. Totdat ze aan de beurt zijn, wachten de kinderen rustig in een rij. Kunnen de kinderen de manieren om geduldig te kunnen wachten van de vorige oefening toepassen?

HOE DOE JE DAT? * Geduld hebben

Geduld hebben 5

Geduld hebben

HOE DOE JE DAT?

Bestelnummer: 0705 ISBN: 978 90 5788 567 9

Illustraties Adriaan Bijloo