N 3 o
Jaargang 89
Volg je mij? - Verhalen uit Marcus
10 januari t/m 14 februari 2021
KIND OP ZONDAG www.kindopzondag.nl
Van de redactie
Colofon
KIND OP ZONDAG Redactie
Ontwerp werkbladen
Erik Idema (hoofdredacteur)
Irma Visser
Hanna Holwerda Jolanda van der Marel
Illustraties
Irma Visser
Iris Boter
Eindredactie ABC Redactie, Culemborg
Uitgever
Egbert Koopmans Anky Spoelstra
Vormgeving S-PrePess, Sabine van Winsen
Erik Idema
Auteurs
Aan het begin van het nieuwe jaar lezen we uit het Evangelie van Marcus. Marcus was de eerste van de vier evangelisten die het verhaal van Jezus opschreef. Hij vertelt over het leven, de woorden en de werken van Jezus. Over zijn dood en zijn opstanding, en over de mensen om hem heen die maar moeilijk konden begrijpen wie Jezus was en wat hij betekende. In vergelijking met andere evangelisten vertelt Marcus met veel vaart. Vaak heeft hij de ene gebeurtenis nog niet verteld of hij gaat al verder: ‘Meteen daarna…’ Opvallend is dat Marcus ook vaak vertelt dat Jezus mensen opdroeg om geheim te houden wat ze van hem gezien en begrepen hadden. Alsof de tijd nog niet rijp was om het hele verhaal van Jezus te vertellen. We hopen dat de verhalen ook vandaag nog tot veel verwondering en inspiratie zullen leiden! Sinds een tijdje bieden we de verhalen van Kind op Zondag niet alleen aan in het blad, maar ook op de website. Daar kunt u elke week het materiaal van de komende twee zondagen downloaden. Als uw kerk een abonnement heeft, kunt u gratis een account aanmaken om al het materiaal te gebruiken. De rubrieken ‘Vieren met jongeren’ en ‘Eenvoudig Vieren met volwassenen’ bieden we alleen nog digitaal aan. Kijkt u dus vooral op de website als u dit materiaal wilt gebruiken! Intussen zijn we ook al druk bezig met de voorbereidingen voor de veertigdagentijd 2021. Dan lezen we verhalen over Jezus’ weg naar Jeruzalem, met als thema: Levensweg. Meer weten? Bekijk in januari het introductiefilmpje op onze website!
Rubriek Voorbereiden: Erik Idema Vieren en vertellen:
Met vriendelijke groet,
Erik Idema (7 & 14 feb.) Hanna Holwerda (24 & 31 jan.) Jolanda van der Marel (10 &
Erik Idema, Hoofdredacteur Kind op Zondag
17 jan.)
ABONNEMENTEN Abonneren
verhalen en werkvormen voor de eerstvolgende
Wilt u een abonnement op Kind op Zondag, op
twee zondagen. De overige materialen, zoals de
Kleur in de kerk of op beide bladen, dan kunt u zich
rubriek Voorbereiden, Vieren met jongeren en
aanmelden via www.kindopzondag.nl.
Vieren en vertellen rond het Evangelie, vindt u alleen in het blad.
Abonnementsprijzen Een abonnement op Kind op Zondag kost € 122,40.
Abonnementsprijs Kleur in de kerk
Een vervolgabonnement kost € 109,80. Wij raden
Kleur in de kerk verschijnt drie keer per jaar en biedt
aan om per kerk minimaal twee abonnementen te
voor elke zondag een werkblad dat vrij gekopieerd
hebben: een voor de predikant en een voor de
mag worden voor de kinderen.
coördinator van de kindernevendienst. Abonne-
De abonnementsprijs bedraagt met ingang van
menten kunnen elke maand ingaan. Losse nummers
1 september 2020 € 76,50 per jaargang, inclusief
kosten € 24,50 (voor abonnees en niet-abonnees).
kopieerrecht.
Het abonnementsjaar loopt van 1 september tot en
Een los nummer kost € 31,10.
met 31 augustus. Opzeggingen dienen vóór 1 juni schriftelijk te
Contact
geschieden.
De abonnementenadministratie is bereikbaar tijdens kantooruren via telefoonnummer
Kwintessens Postbus 1492, 3800 BL Amersfoort
Inhoud abonnement
033 – 460 1943, of per email: abonnementen@
Telefoon: 033 – 460 1943
Een abonnement op Kind op Zondag bestaat uit de
kwintessens.nl.
E-mail: info@kwintessens.nl
papieren uitgave (deze ontvangt u zes keer per jaar)
Bezoekadres: Berkenweg 11, Amersfoort
en toegang tot de website. Op de website vindt u de
Internet: www.kindopzondag.nl IBAN: NL39 INGB0000192930 t.n.v. Kwintessens Kwintessens levert bijdragen aan de geloofsopvoeding in de kerk, op school en thuis.
KIND OP ZONDAG • JAARGANG 89, NR. 3
ISSN: 0023 • 1444
In deze periode
04
U vindt de rubrieken ‘Vieren met jongeren’ en ‘Eenvoudig Vieren’ op de website.
12
20
De hemel gaat open
Kom, volg mij
Duizend volgers
Vandaag lezen we het verhaal waarin Jezus gedoopt wordt door Johannes de Doper. Er klinkt een stem uit de hemel: ‘Jij bent mijn geliefde Zoon, in jou vind ik vreugde.’
Jezus roept zijn eerste leerlingen: Simon, Andreas, Jakobus en Johannes. Ze zijn aan het vissen bij het meer van Galilea, maar laten meteen alles achter om hem te volgen.
Jezus maakt de schoonmoeder van Simon beter. ’s Avonds komen er nog veel meer zieken naar hem toe, die allemaal genezen worden. De volgende dag probeert Jezus uit te rusten, maar iedereen gaat naar hem op zoek.
| Zondag 10 jan 2021 | Marcus 1:1-11
| Zondag 24 jan 2021 | Marcus 1:14-20
| Zondag 7 febr 2021 | Marcus 1:29-39
08
16
Het is zover
Wie begrijpt dit?
Jezus is op een bruiloft in Kana. Als de wijn op is, vraagt hij de bedienden om zes grote vaten met water te vullen. Het water verandert in wijn.
Jezus gaat met zijn leerlingen naar de synagoge in Kafarnaüm. De mensen zijn diep onder de indruk van wat Jezus vertelt. Hij geneest er ook een man die bezeten is.
| Zondag 17 jan 2021 | Johannes 2:1-11
24
| Zondag 31 jan 2021 | Marcus 1:21-28
| Zondag 14 febr 2021 | Marcus 1:40-45
Je hebt het niet van mij… Jezus geneest een man die aan huidvraat lijdt. Hij zegt dat de man het niet verder mag vertellen, maar de genezen man bazuint het overal rond.
10 januari t/m 14 februari 2021 | Kind op Zondag
1
Werkblad 31 januari
2
Kind op Zondag | 10 januari t/m 14 februari 2021
10 januari 2021
Voorbereiden De hemel gaat open
10 januari 2021
Marcus 1:1-11
WELK VERHAAL LEZEN WE?
Jezus wordt gedoopt door Johannes de Doper. Er klinkt een stem uit de hemel: ‘Jij bent mijn geliefde Zoon, in jou vind ik vreugde.’
Begin van het evangelie We lezen vandaag het begin van het evangelie van Marcus. Hij vertelt niet over de geboorte van Jezus, zoals Lucas dat doet. In plaats daarvan begint hij meteen te vertellen over Johannes de Doper. Wat hij deed, was de vervulling van wat al door de oude profeten werd gezegd.
Foutje? ‘Het staat geschreven bij de profeet Jesaja’, zegt Marcus. Maar dat klopt niet helemaal. Het eerste deel van het citaat staat eigenlijk geschreven bij de profeet Maleachi (3:1). Alleen het tweede deel van de profetie (‘Luid klinkt een stem…’) is terug te vinden in Jesaja 40:30. Heeft Marcus hier een foutje gemaakt? Of zou hij bewust alleen de profeet Jesaja genoemd hebben? We weten het niet en het maakt voor de betekenis van de tekst ook niet veel verschil. Toch zijn er wel oude handschriften waarin de tekst is veranderd in: ‘Het staat geschreven bij de profeten.’ Dan klopt het tenminste weer allemaal…
4
Johannes de Doper
De hemel gaat open
Johannes de Doper is een wegbereider, iemand die vóór Jezus uitgaat. Het evangelie van Lucas vertelt dat Johannes een neef is van Jezus. Kort na de geboorte van Johannes zong zijn vader al dat hij zijn volk bekend zou maken met hun redding door de vergeving van hun zonden (Lucas 1:77). Johannes vertelde mensen over Gods koninkrijk en kreeg ook leerlingen, net als Jezus later.
Er gebeuren wonderlijke dingen als Jezus gedoopt is. De hemel scheurt open en de Geest daalt als een duif op Jezus neer. En er klinkt een stem uit de hemel: ‘Jij bent mijn geliefde Zoon, in jou vind ik vreugde.’ Dat is een belangrijk moment, al vroeg in het evangelie. Hier wordt als het ware van hogerhand bevestigd dat Jezus werkelijk de Messias is. Dit verhaal gaat niet over iemand die zelf bedenkt dat hij misschien wel eens de Zoon van God zou kunnen zijn; hij is door God zelf aangewezen en dat was voor iedereen te horen.
Na Johannes komt Jezus Marcus heeft boven zijn verhaal gezet dat dit het evangelie van Jezus Christus is, maar in het begin van zijn verhaal gaat het alleen maar over Johannes. Daarmee maakt de evangelist ook door de vertelstructuur duidelijk welke verhouding Johannes en Jezus hebben, als wegbereider en Messias ‘die-na-mijkomt’. Pas in vers negen verschijnt Jezus op het toneel.
Jezus wordt gedoopt Net als veel andere mensen komt ook Jezus naar de Jordaan om zich door Johannes te laten dopen. Eigenlijk is dat bijzonder, als je bedenkt wat de doop betekent. Het gaat om ‘inkeer en vergeving van zonden’ (vers 4) - heeft Jezus dat dan nodig? In het evangelie van Matteüs horen we dat Johannes Jezus zelfs probeert tegen te houden omdat hij het niet gepast vindt. Maar Marcus heeft geen tijd om dat te vertellen. Hij vertelt meteen over het moment dat Jezus weer uit het water omhoogkomt en wat er dan allemaal gebeurt. Het lijkt alsof Marcus vaart wil maken met zijn verhaal; dat zullen we ook bij de lezingen van komende weken nog vaker terugzien.
Kind op Zondag | 10 januari t/m 14 februari 2021
10 januari 2021
Vieren
De hemel gaat open
10 januari 2021
Marcus 1:1-11
Kindermoment in de dienst Neem een paar verrekijkers mee. Vraag wie er in de gemeente weleens met dit ding op pad gaat. Waar kijken ze dan naar? Laat een paar kinderen met de verrekijker door een raam naar buiten kijken. Wat is er allemaal te zien? En als je naar de lucht kijkt, wat zie je dan? Vertel: ‘Er zijn ook dingen die je zelfs met de beste verrekijker niet kunt zien. Vandaag lezen we dat de hemel opengaat. Hoe zou dat eruitzien?’
Werkblad en tips
o
Het tijdschrift Kleur in de Kerk biedt werkbladen bij de verhalen in Kind op Zondag. Het werkblad voor de jonge kinderen is een kleurplaat van de doop van Jezus. Hier zien ze Jezus die gedoopt is in de Jordaan en zij verbinden de punten. Het is een duif die uit de hemel neerdaalt. Op het werkblad voor lezende kinderen kleuren zij aan de hand van vragen, opdrachten en weetjes een codekleurplaat in.
Gebed Goede God, Elke keer als er iemand lacht, als een ruzie goed gemaakt wordt, als er iemand getroost wordt, als mensen aardig en geduldig zijn, elke keer als dat gebeurt, dan is het of de hemel een stukje opengaat. Alsof we een glimp van U zien. Help ons om goed te kijken God. Amen
Eerste zondag na Epifanie Jaar B Lezing uit het Oude Testament
Jesaja 55:1-11
Antwoordpsalm
Daniël 3:52:56
Epistellezing
(Handelingen 19:1-7)
Lezing uit het Evangelie
Marcus 1:1-11 (13)
10 januari t/m 14 februari 2021 | Kind op Zondag
5
10 januari 2021
Vertellen De hemel gaat open Marcus 1:1-11
10 januari 2021
Vertelling 4–7 jaar
Werkvormen 4-7 jaar
Een stem uit de hemel
Gesprek: Jezus laat zich door Johannes dopen, net als veel andere mensen. Hoe gaat het dopen hier in de kerk? En wat betekent het? Laat de kinderen vertellen over een keer dat zij helemaal kopje onder water gingen. Hoe voelde het? Hoe klonk het? Kon je nog iets zien? Misschien was het ook best even spannend om helemaal onder water te zijn.
Lang, heel lang geleden klonk er een stem. Die stem zei: ‘Let op! Daar komt iemand aan. Loop maar achter hem aan. Hij wijst je de weg. Let maar goed op wat hij je zegt!’ De iemand, die is er nu. Het is Johannes. Kijk, daar loopt hij. Ook Johannes roept de mensen. Hij zegt: ‘Kom maar hier. Naar het water, naar de rivier. Laat je dopen, ga kopje onder met mij. God wast alles weg, je bent weer vrij!’ De mensen horen wat Johannes zegt. Ze lopen met hem mee. Ze gaan met Johannes mee het water in. Hun kleren worden nat, maar dat maakt niks uit. Ze gaan helemaal kopje onder. Johannes helpt de mensen weer rechtop. ‘Nu ben je schoon’, zegt hij tegen ze; ‘je mag weer opnieuw beginnen.’ Blij gaan de mensen naar huis. Of ze kijken naar de andere mensen die zich laten dopen. Ze praten met elkaar en lachen. ‘Wat is Johannes toch bijzonder’, zeggen ze tegen elkaar. ‘Ken je iemand zo speciaal als hij?’ Johannes hoort de mensen praten. ‘Ik ken iemand die nog specialer is dan ik’, zegt Johannes. ‘Hij is zo bijzonder, ik ben daar niks bij!’ Johannes heeft het over Jezus. ‘Kijk, daar komt Jezus aan.’ Jezus gaat met Johannes mee het water in. Zijn kleren worden nat, maar dat maakt niks uit. Jezus gaat helemaal kopje onder. Als Jezus weer rechtop staat, gaat de hemel open. Uit de hemel komt een duif. De duif gaat op Jezus’ hoofd zitten. En er klinkt een stem. Een stem uit de hemel. De stem zegt tegen Jezus: ‘Jij bent mijn Zoon, jij maakt me blij.’
6
Kind op Zondag | 10 januari t/m 14 februari 2021
l
Spel: Speel met de kinderen het verhaal na. Gebruik verkleedkleren. Iemand speelt Johannes. Hij doopt de mensen. Ook Jezus laat zich dopen. Iemand speelt de duif. Hij vliegt naar Jezus toe en gaat bij hem zitten.
p o
Tekenen: Het thema is ‘de hemel gaat open’. Stel je voor dat er een deurtje in de hemel zou zitten, dat je open kunt doen. Wat zou je dan allemaal zien, denk je? Laat alle kinderen op hun rug liggen (het liefst buiten). Ze kijken omhoog. Wat zien ze allemaal? Zien ze ook het (denkbeeldige) deurtje van de hemel? Laat ze die openmaken. Ze mogen roepen wat ze allemaal achter dat deurtje zien. Daarna mogen ze het op een vel papier tekenen en het aan elkaar laten zien.
Gesprek: Wat klinken er veel stemmen in dit verhaal! De eerste stem is van een profeet. Lang geleden vertelde hij al wat er komen zou. Welke stemmen heb je nog meer gehoord, denk je? Wat zeggen de stemmen? Zouden die stemmen hetzelfde tegen jou kunnen zeggen?
l p
Spel: Laat de kinderen met Lego of Playmobil het verhaal nabouwen. Johannes in de Jordaan die mensen doopt. Ook Jezus laat zich dopen. Een vogel komt uit de hemel en zit op Jezus’ schouder. Maak foto’s van de resultaten. Misschien kunnen deze foto’s terug in de kerk getoond worden. Creatief: In het verhaal ‘scheurt de hemel open’. Hoe zou dat zijn? Met deze oefening kunt u deze ervaring met de kinderen verkennen. Laat de kinderen allemaal lagen krantenpapier op elkaar plakken. Dit kan ieder kind op een eigen vel doen. Of gebruik een heel groot vel waar samen op gewerkt kan worden. Doe een zaklamp aan en leg hier een doorzichtige bak over. Leg het papier op die bak en scheur voorzichtig wat papiertjes open. Wat is er te zien onder elk laagje papier? Zien de kinderen het steeds wat lichter worden?
s
10 januari 2021
8-10 jaar
Vertelling 8–12 jaar Het begin Lang, heel lang geleden was er een profeet. Die profeet schreef in een boekrol: ‘In de woestijn roept iemand dat de Heer eraan komt.’ Het is nu al lang geleden, dat de profeet dat schreef. Maar vandaag staat er iemand in de woestijn. Hij heet Johannes. Hij roept: ‘De Heer komt eraan! Ik ben zijn boodschapper, net zoals de oude profeet al heeft voorspeld.’ ‘Luister mensen’, zegt Johannes. ‘Stop met waar je mee bezig bent. Kom met mij mee en begin opnieuw.’ Veel mensen gaan met Johannes mee. Ze willen hun leven veranderen. Daar staan ze, langs de kant van de rivier de Jordaan. Johannes staat al midden in het water. ‘Kom’, zegt hij; ‘Dan doop ik je. En als je weer bovenkomt, dan ben je schoon. Een nieuw begin.’ Een voor een gaan de mensen het water in. Johannes pakt ze bij hun schouders vast. De mensen laten zich achterovervallen. Ze gaan helemaal kopje onder. Maar ze zijn niet alleen. Johannes helpt ze overeind. ‘De Heer is bij je’, zegt hij. Het water in de Jordaan is geen schoon water. Het is niet een sopje dat alle viezigheid wegwast. En toch voelen de mensen zich schoner als ze het water uitkomen. Johannes zegt: ‘Ik doop jullie met water. Maar er komt iemand na mij. Hij zal jullie dopen met de heilige Geest.’ Johannes vertelt over Jezus. ‘Ik ben zelfs niet goed genoeg om zijn schoenen uit te doen’, zegt hij. En juist die Jezus komt naar Johannes toe. Hij gaat, bij de andere mensen, langs het water staan. ‘Ik wil dat je mij doopt’, zegt hij tegen Johannes. Hij stapt het water in en laat zich achterovervallen. Johannes helpt hem weer overeind. Dan scheurt de hemel open. Een duif vliegt naar Jezus toe en gaat op zijn schouder zitten. Uit de hemel klinkt een stem: ‘Jij bent mijn lieve Zoon, jij maakt me blij.’
11-12 jaar
m
Zingen: Luister samen naar het lied van Johannes de Doper. Hoe had hij het geloofd, die man aan de Jordaan, hoe had hij het geloofd, het Koninkrijk brak aan. Vervlogen is zijn hoop, de wereld bleef gelijk, vervlogen is zijn hoop, hoe ver het Koninkrijk. Tekst: Hans Bouma Muziek: Frans Luyt Uit: De wereld is een toverbal (Uitgeverij Gooi & Sticht)
Creatief: De duif in het verhaal staat symbool voor de Geest. Nu wordt de duif ook vaak als teken van vrede gebruikt. Hebben die twee met elkaar te maken? Laat de kinderen een duif knutselen. Bespreek waar ze deze duif in de wereld zouden willen laten landen. Zie voor voorbeelden www.kindopzondag.nl
s
Weetje
De duif in het verhaal staat symbool voor de heilige Geest. De duif is ook bekend als symbool van vrede.
To do
Vraag een kind te gaan staan. De andere kinderen staan achter dit kind, klaar om hem op te vangen. Het kind dat staat, laat zich achterovervallen. Hoe voelt dat? In het verhaal gebeurt eigenlijk hetzelfde: mensen laten zich dopen door zich achterover in het water te laten vallen.
10 januari t/m 14 februari 2021 | Kind op Zondag
7
Wat geloof jij eigenlijk? Jij gelooft ergens in. Iederéén gelooft ergens in, tenzij hij een heel saai iemand is. En dat ben jij niet. Zo kan jij, om te beginnen, geloven in jezelf. Dat is al heel wat. Je kunt ook geloven in andere mensen, in grote woorden of in de aarde. En in God? Misschien ook wel. Maar dan wel op jouw manier. In dit boek staan verhalen en gedichten die jou aan het denken zetten. Ze zijn geschreven rondom acht uitspraken over geloof. Aan het eind van het boek kun je opschrijven wat jij allemaal bedacht hebt. Wat geloof jij eigenlijk?
Meer info en bestellen: www.kwintessens.nl
€ 19,95
www.kwintessens.nl
KOZ89-3
Besteln ummer 0601