WIE MAKEN JULLIE BLIJ MET EEN
Nr. 1 Jaargang 35
KIND OP MAANDAG Bijbelverhalen voor kinderen
ONVER GETELIJK
cadeau?
Van schoenendoos tot onvergetelijk cadeau. Onderwijs is zoveel meer dan leren schrijven en rekenen. Als jullie dit najaar meedoen met Edukans Schoenmaatjes leren kinderen een waardevolle les: dat geven om een ander belangrijk is. En krijgen leeftijdsgenootjes in ontwikkelingslanden een onvergetelijk cadeau!
Meld je aan op edukans.nl/schoenmaatjes
05 - 09 t/m 14 - 10 2016
Verhalen uit Exodus
Groep 1/2 Groep 3/4 Groep 5/6 Groep 7/8
Op weg
In deze periode In de eerste weken van het schooljaar lezen we uit het boek Exodus. Het volk Israël zit vast in Egypte. Ze moeten werken als slaven van farao, ze sjouwen stenen voor grafmonumenten. Maar zo kan het niet blijven. God wil dat zijn volk daar weg gaat. Hij laat de Israëlieten op weg gaan naar het beloofde land. Onderweg ontdekken ze steeds meer wat het verschil is tussen de angst van Egypte en de belofte van de toekomst.
Ouderbrief
4
Week 36 ■ 05/09 - 09/09
5
Gered!
Exodus 1; 2:1-10 De farao van Egypte laat de Israëlieten werken als slaven. Hij is bang dat ze te sterk worden en besluit dat de pasgeboren jongens gedood moeten worden. Mozes wordt door zijn moeder in een biezen mandje op het water gezet. Hij wordt gered. Week 37 ■ 12/09 - 16/09
Vol vuur
21
Exodus 2:11-25; 3:1-12; 5:1-9 Mozes kan het niet aanzien dat de Hebreeërs het zo zwaar hebben. Nadat hij een Egyptenaar gedood heeft, moet hij vluchten. Bij een brandend braambos hoort hij de stem van de Heer. Het volk moet weg uit Egypte. Week 38 ■ 19/09 - 23/09
Het verschil
37
Exodus 7-10; 12:29-42 De farao is anders dan God. In heel Egypte is het anders dan in het gebied van de Israëlieten. Het volk Israël trekt weg in de nacht, op weg naar het land dat God beloofd heeft.
Week 39 ■ 26/09 - 30/09
53
Hoe nu verder?
Exodus 14,16,17 De farao gaat achter de Israëlieten aan. Ze komen bij de rode zee; hoe moet het nu verder? God wijst de weg. Hij geeft ook brood uit de hemel en water uit een rots. Als mensen niet weten hoe het verder moet, weet God het wel. Week 40 ■ 03/10 - 07/10
69
Woorden van God
Exodus 19,20 God geeft de tien geboden aan Mozes en het volk. Die laten zien hoe het leven kan zijn in het land dat God beloofd heeft. Week 41 ■ 10/10 - 14/10
69
De overkant
Deuteronomium 31:1-8; 34:1-12; Jozua 3,4 Mozes heeft een lange reis gemaakt met het volk Israël.Van het donkere land Egypte door de woestijn op weg naar het beloofde land, veertig jaren lang. Nu ze er bijna zijn, gaat Mozes niet meer mee. Hij krijgt het land nog wel te zien vanuit de verte. Jozua is de nieuwe leider van het volk. Hij leidt hen door de Jordaan naar het beloofde land.
Actiepagina
05 - 09 t/m 14 - 10 2016
101
KIND OP MAANDAG
1
Uitbreken
Wat brak uit in Egypte? Paniek en draverij als farao wat zei of in zijn vingers knipte.
Wat brak uit in Egypte? Een reuzen-sprinkhaan-macht, het donker van de nacht. Maar farao vertikte.
Wat brak uit in Egypte? Nog tien keer erger dan een mens bedenken kan: een plaaggeest, Koning Crypte.
Wie brak uit in Egypte? Een man, een vrouw, een kind. De koning door het lint: zijn slavenvolk ontglipte!
Wat brak uit in Egypte? Geen water meer, maar bloed; een ware kikkervloed Maar farao vertikte.
Wie brak uit in Egypte? Een volk op weg met God op zoek naar zijn gebod: een uitweg uit Egypte.
Wat brak uit in Egypte? Een mug, een vlieg, de pest maar nul op het rekest Want farao vertikte.
Tekst: Erik Idema Muziek: Gerard van Amstel
Wat brak uit in Egypte? Een vieze plekkenplaag, een hagelstenenlaag, maar farao vertikte.
2
KIND OP MAANDAG
05 - 09 t/m 14 - 10 2016
Beluister dit lied op de website!
God wijst de weg
05 - 09 t/m 14 - 10 2016
KIND OP MAANDAG
3
? ?
Ouderbrief Op weg Week 36 ■ 05/09 - 09/09
Beste ouders/verzorgers,
Exodus 1; 2:1-10
Als je onderweg bent, kun je veel leren. Je ziet dingen die je eerder nog niet zag, je leert andere mensen kennen en vroeg of laat kom je ook jezelf tegen. In de eerste weken van het nieuwe schooljaar lezen we met de kinderen uit het boek Exodus. Het gaat over het volk Israël. Ze leven in slavernij in Egypte, ze hebben het moeilijk. Maar zo kan het niet blijven. God stuurt Mozes naar de farao om hem te vertellen dat het volk weg zal gaan. Uiteindelijk gebeurt dat ook en trekken de Israëlieten veertig jaar door de woestijn, op weg naar het beloofde land. Onderweg krijgen ze steeds meer te zien van de toekomst die God voor ogen heeft.
Gered!
Week 37 ■ 12/09 - 16/09
Vol vuur
Exodus 2:11-25; 3:1-12; 5:1-9 Week 38 ■ 19/09 - 23/09
Het verschil
Exodus 7-10; 12:29-42 Week 39 ■ 26/09 - 30/09
Hoe nu verder? Exodus 14,16,17
Met de kinderen denken we in deze periode na over onderweg zijn.Veel kinderen zijn net op vakantie geweest, ze komen terug met reiservaringen en mooie herinneringen. Misschien zijn ze zelfs wel een beetje veranderd in de vakantie. Nu ze weer naar school gaan, gaan ze samen het nieuwe schooljaar in. Ook daarin staat hen weer van alles te wachten: leuke gebeurtenissen, lastige taken en soms kleine wonderen. Het kan bijzondere momenten opleveren als je die ervaringen met elkaar deelt. Want samen op weg zijn is leuker dan alleen!
Week 40 ■ 03/10 - 07/10
Woorden van God Exodus 19,20
Met vriendelijke groet Erik Idema Hoofdredacteur van Kind op Maandag
Week 41 ■ 10/10 - 14/10
De overkant
Deuteronomium 31:1-8; 34:1-12; Jozua 3,4
4
KIND OP MAANDAG
05 - 09 t/m 14 - 10 2016
WEEKOVERZICHT
Week 36 ■ 05 - 09 t/m 09 - 09 2016
Gered!
De farao van Egypte laat de Israëlieten werken als slaven. Hij is bang dat ze te sterk worden en besluit dat de pasgeboren jongens gedood moeten worden. Mozes wordt door zijn moeder in een biezen mandje op het water gezet. Hij wordt gered.
Download de thematekening op www.kindopmaandag.nl
Verhalen uit Exodus
Groep 1/2
Groep 3/4
Groep 5/6
Groep 7/8 Themaverhaal: Gered uit het water.
MAA
Themaverhaal: Een koe in de sloot.
Themaverhaal: David klimt stoer in een boom, maar dan… Gelukkig redt oom Gerben hem eruit!
Themaverhaal: Rosa en haar vader verdwalen in de bergen.
DIN
Bijbelverhaal: De farao wil het volk Israël klein houden.
Bijbelverhaal: Tegen het bevel van de farao in redden de vroedvrouwen de babyjongetjes van het volk Israël.
Bijbelverhaal: Een Rekenen: Een groot moeder vertelt haar volk. zoon over de geschiedenis van hun volk.
WOE
Hoe gaat dat, iemand redden?
Praten/doen: Hoe kun je iemand redden?
Bijbelverhaal: Twee vroedvrouwen zijn de farao te slim af.
DON
Bijbelverhaal: Mozes Bijbelverhaal: Het wordt gered. jongetje in het mandje in de Nijl wordt gered door de dochter van de farao.
VRI
Werkblad: Teken de weg van het mandje naar de prinses.
Gedicht schrijven: De baas waar niemand naar luistert.
Bijbelverhaal: Kleine Schilderij bekijken: Mozes uit het water Mozes wordt gehaald. gevonden.
Werkblad:Vertel en Werkblad: Waar teken hoe je iemand lijkt het biezen kunt redden met mandje op? deze voorwerpen.
Week 36
Gered door een noodpakket.
05 - 09 t/m 09 - 09 2016
KIND OP MAANDAG
5
GROEP 1/2
Week 36
05 - 09 t/m 09 - 09 2016
Gered!
De farao is bang dat het volk Israël te groot wordt. Hij probeert het volk klein te houden. Maar God heeft andere plannen. Zo wordt Mozes gered. Door de dochter van de farao.
Doelstelling: De kinderen maken kennis met het verhaal van Mozes. Verhalen uit Exodus
Viertafel
Leg een (plaatje van een) reddingsboei op de viertafel. Ga met de kinderen op zoek naar andere materialen die gebruikt kunnen worden om iemand te redden, bijvoorbeeld een brandweerautootje en een zwemvest.
Gebed
God, Deze week horen we het verhaal over het kindje Mozes dat wordt gered op een bijzondere manier. Wat een speciaal verhaal! Dank U voor alle verhalen die we lezen in de Bijbel. Dank U voor de verhalen die we zelf kunnen vertellen. Over alles wat we doen en hebben meegemaakt. Amen
Jolanda van der Marel-Krikke
MAA 05 - 09 • weekopening Koe gered!
P
ap! Hoe lang moeten we nog? Mijn benen slapen!’ Ongeduldig wiebelt Mies heen en weer. Ze zitten al bijna een uur in de auto en Mies is het zat. Max zit naast Mies op de achterbank. Hem maakt het allemaal niet zoveel uit. Hij is al bij level drie van zijn nieuwe spel. De vader van Mies zingt hard met de muziek mee. Hij heeft zijn zonnebril op en het raam een stukje open. ‘Weet je wat!’ roept hij boven de muziek uit. ‘Bij het volgende tankstation stoppen we even. Dan krijgen jullie een ijsje!’ Dat maakt Mies weer een beetje vrolijk. Max legt zijn spel aan de kant. ‘Wie het eerst een tankstation ziet!’ Mies en Max turen naar buiten. Elk een kant op. ‘Stop!’ gilt Max. ‘Een koe!’ De vader van Mies trapt op de rem. ‘Wat zegt je nou?’ Max kruipt over de voorstoel naar buiten. ‘Een koe! In de sloot!’ roept hij. Dan zien Mies en haar vader het ook. In de sloot langs de weg staat een koe. Ze loeit zachtjes. ‘Ah, wat zielig!’ zegt Mies. ‘We moeten haar helpen!’ Mies stroopt haar mouwen op en maakt haar veters los. ‘Ho eens even!’ De vader van Mies grijpt Mies in haar kraag. ‘Je moet nooit zomaar oude koeien uit de sloot halen. Daar heb je hulp bij nodig!’ Hij pakt zijn telefoon. Binnen tien minuten staan er vijf brandweermannen om de koe heen. Ze binden wat touw om haar voorpoten en beginnen te trekken. Mies en Max helpen mee. ‘Een, twee, drie, trek!’ Het lukt! De koe komt veilig uit de sloot en wordt naar de wei gebracht. De brandweermannen geven Mies en Max een hand. ‘Bedankt voor jullie hulp!’ Mies en Max glunderen. Ze hebben een koe gered. Wie had dat gedacht!
Zingen
Klein, klein kindje Klein, klein kindje je leven loopt gevaar. Ik maak een biezen mandje en morgen is het klaar. Klein, klein kindje dit mandje wordt een boot. Daarmee moet jij gaan varen op leven of op dood. Kind op maandag, muziekarchief nummer 47
6
KIND OP MAANDAG
Week 36
05 - 09 t/m 09 - 09 2016
Groep 1/2
Download de thematekening op www.kindopmaandag.nl
DIN 06 - 09 • vertellen
WOE 07 - 09
De Israëlieten in Egypte worden steeds talrijker. De farao maakt zich grote zorgen. Hij wil de groei stopzetten. Verteltip: Herhaal met de Kijkbijbel het verhaal van Jozef en zijn broers.Vertel de kinderen dat het verhaal deze week verder gaat. Jozef en zijn broers leven niet meer. Maar het volk bestaat nog wel. En het volk groeit en groeit.
Jongetjes gered Exodus 1
I
n Egypte woont een grote familie. De Israëlieten. Het is de familie van Jozef en zijn broers. Ze werken hard voor de Egyptenaren en de farao. En God zorgt goed voor ze. Er worden heel veel kinderen geboren. Zo wordt het volk groter en groter. De farao ziet hoe snel het volk Israël groeit. Hij kan ze niet meer tellen, zoveel zijn het er! Hij maakt zich zorgen. Straks is het volk nog groter dan zijn eigen volk. Straks komt er oorlog. En wie is dan het sterkst? ‘Dit kan zo niet langer!’ zegt hij. ‘Ik moet er wat aan doen!’ Hij roept zijn knechten bij zich en zegt: ‘Laat de Israëlieten nog harder werken dan dat ze al doen. Tot ze erbij neervallen!’ En dat gebeurt. Elke dag moet het volk heel hard werken. Ze sjouwen zware stenen. En als ze niet hard genoeg doorwerken, dan vallen er klappen. Harde klappen. Maar er gebeurt niet wat de farao had verwacht. Het volk valt niet om. Het volk wordt juist sterker. En groter. Er worden nog meer kinderen geboren. Want God blijft voor het volk zorgen. ‘Nu is het genoeg!’ zegt de farao. Hij roept Sifra en Pua bij zich. Sifra en Pua zijn voedvrouwen. Zij helpen de moeders en baby’s als ze geboren worden. ‘Sifra en Pua’, zegt de farao. ‘Het volk Israël wordt mij veel te groot. Daarom gaan jullie iets voor mij doen. Als er een jongetje wordt geboren bij het volk Israël, dan maak je het maar dood. Zo kan het volk niet groter worden.’ Sifra en Pua schrikken. Kindjes doodmaken? Zomaar? Dat kan toch niet! Maar ze zien hoe boos en streng de farao kijkt. En ze weten wat hij kan doen als ze niet luisteren. Dus ze buigen hun hoofd en zeggen: ‘Ja koning’. Die avond klinkt er bij het volk Israël gehuil in de nacht. Er is een lief klein baby’tje geboren. Sifra en Pua zijn erbij. Ze houden het baby’tje vast. ‘Gefeliciteerd!’ zeggen ze tegen de vader en de moeder. ‘Het is een jongetje!’ Ze leggen het jongetje in een doek en… ze geven het jongetje aan zijn moeder. Zachtjes gaan Sifra en Pua naar hun eigen huis. De volgende dag gebeurt hetzelfde. En de dag erna ook. Sifra en Pua zien hoe goed God voor het volk Israël zorgt. Daarom laten ze alle jongetjes gewoon in leven. Ze durven te doen wat niet mag van de farao. Ze maken de jongetjes niet dood. Wat moedig!
Doorvertellen
Laat de kinderen het verhaal nog eens vertellen. Vraag ze of ze weten wat de farao allemaal heeft gezegd. Vertel het verhaal opnieuw en laat de kinderen de zinnen die farao zegt, herhalen.
Praten
Stel dat je de hele dag hard moet werken. En een farao zegt dat je nog harder moet werken. En stel dat je moeder wordt en een jongetje krijgt. De farao zegt dat jouw kindje dood moet. Hoe zou je kijken? Wat zou je doen? Wat zou je zeggen?
Doen
Bekijk samen het filmpje op de website. Tommie gaat zeer heldhaftig Ieniemienie redden, maar drinkt onderweg eerst nog wat ranja en eet een broodje knakworst. Hoe gaat dat in het echt als je iemand moet redden?
De farao snapt er niks van. Nog steeds wordt het volk maar groter en groter. Hoe kan dat nou?
Groep 1/2
Week 36
05 - 09 t/m 09 - 09 2016
KIND OP MAANDAG
7
Download de thematekening op www.kindopmaandag.nl
Verhalen uit Exodus
?
DON 08 - 09 • vertellen
VRI 09 - 09
Mozes wordt gered. Verteltip: Leg voor het vertellen een mandje klaar met een pop erin.
Mozes gered Exodus 2:1-10
S
st, stil maar jochie!’ onrustig loopt de moeder van Mirjam heen en weer. Ze heeft een kleine baby vast, Mirjams broertje. Het is een lief en rustig mannetje. Maar hij wordt groter. En zijn geluiden harder. Soms brabbelt en kraait hij. En soms kan hij flink brullen. Dan is er paniek in huis. Stel je voor dat iemand de baby hoort. Stel je voor dat de farao de baby hoort! En als hij ziet dat de baby een jongetje is… Mirjam wil er niet aan denken! Snel pakt ze het knuffeltje van haar broertje. Ze houdt het knuffeltje bij zijn gezichtje. Gelukkig! Haar broertje pak de knuffel en steekt zijn duim in zijn mond. Hij is stil.
Zingen
Mozes is nog maar een baby. Welke babyliedjes ken je? Zing ze samen.
Doen
Speel buiten of in de speelzaal tikkertje. Als je getikt bent, dan ga je met je benen wijd staan. Een ander kind kan jou ‘redden’ door tussen je benen door te kruipen.
Maar Mirjams moeder is niet stil. ‘Dit kan zo niet langer’, mompelt ze. ‘We moeten wat doen!’ Ze bedenkt een plan. Ze fluistert het plan in Mirjams oor. Mirjam luistert en knikt. Samen gaan ze aan de slag. Mirjams moeder maakt een mandje van riet. Mirjam smeert het mandje in met pek en teer. Zo kan er geen water in het mandje komen. De volgende morgen, heel vroeg, loopt Mirjam naar de rivier de Nijl. Ze weet dat elke morgen de prinses, dat is de dochter van de farao, zich daar wast. Mirjam heeft haar broertje en de mand meegenomen. Ze verstopt zich achter het riet. Dan hoort ze de prinses aankomen. Ze kletst gezellig met haar dienstmeisjes. Ze gaat het water in en laat haar haren wassen. Hier heeft Mirjam op gewacht.Voorzichtig doet ze het mandje open. Ze geeft haar broertje en kus en legt hem in het mandje. ‘Dag lief broertje’, fluistert ze zacht. Als haar broertje begint te snikken, pakt ze snel zijn knuffeltje en houdt het tegen zijn gezichtje. Gelukkig! Haar broertje pakt de knuffel en steekt zijn duim in zijn mond. Snel doet Mirjam het mandje dicht en legt het in het water.Voorzichtig geeft ze de mand een zetje.
Laat de kinderen het verhaal ‘verbeelden’ met materiaal. Met de watertafel of een bak water maken ze de Nijl. Ze bedenken zelf hoe ze een mandje kunnen maken dat drijft en waterdicht is. Wat kunnen ze nog meer bedenken en maken dat past bij het verhaal?
Daar gaat het mandje. Deinend op het water, zo naar de prinses toe.Verrast kijkt de prinses op. ‘Wat is dat nou?’ zegt ze.Voorzichtig maakt ze de mand open. ‘Ach, het is een kleine baby!’ Ze pakt het jongetje op en houdt hem stevig vast. ‘Een baby, helemaal alleen. Dat kan toch niet! Iemand moet voor hem zorgen’.
Ergens tussen het riet staat een mandje. Kun jij hem vinden? Kleur het mandje in. Kleur daarna de rest van de plaat.
Afsluiting
Werkblad
Daar heeft Mirjam op gewacht. Ze rent naar de prinses toe en zegt: ‘Ik weet wel iemand die voor het baby’tje kan zorgen. Kom maar mee!’ Zo komt Mirjams broertje weer bij zijn moeder terecht. ‘Ik noem de baby Mozes’, zegt de prinses tegen Mirjams moeder. ‘En jij mag voor Mozes zorgen. Tot hij groot genoeg is om bij mij in het paleis te wonen.’ Natuurlijk vindt Mirjams moeder dat goed! Mozes wordt groter en groter. En hij mag zoveel geluid maken als hij wil. Totdat het tijd is om naar het paleis te gaan.
8
KIND OP MAANDAG
Week 36
05 - 09 t/m 09 - 09 2016
Groep 1/2
Groep 1/2
Week 36
05 - 09 t/m 09 - 09 2016
KIND OP MAANDAG
9
GROEP 3/4
Week 36
05 - 09 t/m 09 - 09 2016
Gered!
De farao van Egypte is bang voor het grote volk Israël: alle babyjongetjes moeten dood. Maar de vroedvrouwen redden de jongetjes. De dochter van de farao redt een jongetje dat in een mandje tussen het riet ligt. Ze noemt hem Mozes.
Doelstelling: De kinderen leren wat redding is. Verhalen uit Exodus
Viertafel
MAA 05 - 09 • weekopening
Een reddingsboei.
In de klimboom
Gebed God, Dank U wel, dat er redders zijn! De strandwacht die een man redt uit de hoge golven. De brandweer die een hond redden uit een brandend huis. De lieve mevrouw die een kind redt als het mama kwijt is. Dank U wel voor deze helden. Bent U zelf ook zo’n held, God? Want U redt ook mensen, als ze met U willen leven. Dank U wel!
Martha Kroes
M
idden op het Komkommerplein staat een prachtige klimboom met dikke takken. David en Sem zitten op de onderste tak, hun benen bungelen vrolijk heen en weer door de lucht. ‘Wow’, wijst David, ‘moet je kijken! We zijn groter dan de garage van oom Gerben.’ Sem kijkt om zich heen. Oeh, ze zitten eigenlijk best hoog. ‘Kom’, stoot David Sem aan, ‘we gaan naar die tak daarboven! Dan zijn we groter dan het dak van oom Gerbens huis!’ ‘Nee, joh’, antwoordt Sem een beetje bang, ‘op deze tak zit het lekker en kun je alles zien.’ ‘Nee’, zegt David, ‘ik wil groter dan het dak zijn!’ Hij staat al rechtop. Handig klemt hij zijn benen om de dikke stam en duwt zichzelf omhoog. Als een aap klautert hij naar boven. Twee takken hoger wipt hij zijn achterste op de tak. Stoer kijkt hij naar het huis van oom Gerben. ‘Yeeeaaah, nu ben ik veel groter!’ roept hij. ‘Kom dan, Sem, dit is zo cool!’ David hoort niets… ‘Sem?’ David kijkt naar beneden. Hij schrikt! De grond… Wat akelig diep! Helemaal beneden, in de diepte, ziet hij Sem als een klein poppetje op de grond staan. David wil eruit, maar… Hij begint te huilen. ‘Help… Ik wil eruit’, snikt hij. Dan ineens voelt hij een paar sterke handen om zijn middel. ‘Kalm maar, rustig blijven’, sust de zachte stem van Oom Gerben. Hij heeft een ladder tegen de boom gezet en pakt David voorzichtig van de hoge tak. Tree voor tree gaan ze de ladder af naar beneden. David houdt oom Gerben goed vast. Beneden zucht David diep. Opgelucht zegt hij: ‘U heeft mij gered!’ Oom Gerben aait David even over zijn wang. ‘Wat een held…’, fluistert Sem met open mond.
Zingen
Weet jij ook waar Mozes is 1. Weet jij ook waar Mozes is? Nee, ik niet, nee, ik niet! Weet jij ook waar Mozes is? Nee, ik niet. 2. In een mandje in de Nijl, tussen ‘t riet, tussen ‘t riet! 3. Wie pakt daar het mandje weg? De prinses, de prinses. 4. Waar gaat Mozes nu naar toe? Weer naar huis, weer naar huis! Liedboek, lied 167
10 10
KIND OP MAANDAG
Week 36
05 - 09 t/m 09 - 09 2016
Groep 3/4
Meer weten? Wilt u meer weten over een van onze methoden? Neem gerust contact met ons op! Onze medewerkers geven u graag aanvullende informatie. Wilt u een proefabonnement aanvragen? Vul dan het formulier in op onze website
www.kwintessens.nl/proefabonnement/
T: 033 4601940 E: info@kwintessens.nl