Inkijkexemplaar Kind op Zondag - jaargang 91 blok 4

De wereld op zijn mooist

Colofon Van de redactie

OPZONDAG

Redactie

Ontwerp werkbladen

In het begin van het nieuwe jaar lezen we verhalen over Jezus en over zijn boodschap aan de mensen. Jezus vertelde dat het koninkrijk van God dichtbij gekomen was. Dat koninkrijk is in de verhalen niet alleen een vergezicht, iets waar je lang op moet hopen of waar je alleen maar van kunt dromen: het is een concrete werkelijkheid die voor het grijpen ligt. Het koninkrijk van God is de wereld op zijn mooist: een wereld waarin verdrietige mensen getroost worden, waarin recht wordt gedaan aan de zwakkere. Al vertellend liet Jezus die wereld ook concreet zien, en hij riep mensen op om hetzelfde te doen.

In deze periode bereidt u zich misschien ook al weer voor op de veertigdagentijd en Pasen. Bij Kind op Zondag hebben we een project gemaakt met als titel ‘Verander je mee?’ We horen dat God de wereld verandert en dat mensen daarin mee mogen doen. Op 11 januari organiseren we een webinar over de verhalen en thema’s van deze periode. De belangrijkste elementen uit het webinar zijn terug te zien in een instructievideo op www.kindopzondag.nl.

Ik wens u en de kinderen weer veel inspiratie rond de verhalen van deze periode!

Met vriendelijke groet,

Erik Idema, Hoofdredacteur Kind op Zondag

Vieren en Vertellen Jolanda van der Marel (15 en 22 januari)

Mattis Weegenaar (29 januari en 5 februari)

Machteld Touwen (12 en 19 februari)

Telefoon: 033 – 460 1943

E-mail: info@kwintessens.nl

Bezoekadres: Berkenweg 11, Amersfoort Internet: www.kindopzondag.nl

IBAN: NL39 INGB0000192930 t.n.v. Kwintessens

Kwintessens levert bijdragen aan de geloofsopvoeding in de kerk, op school en thuis.

ABONNEMENTEN

Het materiaal van Kind op Zondag verschijnt digitaal in acht blokken per jaar. De werkbladen die voorheen in Kleur in de Kerk stonden, zijn nu onderdeel van het materiaal. Naast het digitale materiaal ontvangt u twee keer per jaar een magazine met een overzicht van lezingen en thema’s over de komende periode, praktische tips en introductie van de projecten voor de advent en veertigdagentijd.

De abonnementsprijs van Kind op Zondag in jaargang 2022-2023 bedraagt € 176,00. Voor dit bedrag mogen alle betrokkenen bij het kinderwerk binnen één kerk gebruikmaken van het materiaal. Onder een kerk verstaan wij een (wijk-)gemeente met een eigen (wijk-)kerkenraad. Hebt u een gemeente met meerdere wijkgemeenten, dan sluit elke wijkgemeente een eigen abonnement af. Met uw abonnementsnummer kunt u een account aanmaken op de website. Wij vertrouwen erop dat u het abonnementsnummer niet deelt met mensen uit andere kerken.

Abonnementen kunnen ingaan bij aanvang van elk nieuw blok en worden jaarlijks automatisch verlengd. Het abonnementsjaar loopt van 1 september t/m 31 augustus. Opzeggingen moeten schriftelijk vóór 1 juni worden ingediend.

JAARGANG 91, NR. 4

Irma Visser Illustraties

Iris Boter Egbert Koopmans Anky Spoelstra

In deze periode

03|

Zondag 15 jan 2023

| Johannes 1:29 en 2:1-11

13|

Gaat het nog door?

Bij een bruiloftsfeest in Kana raakt de wijn op. Jezus verandert water in de beste wijn. Het is zijn eerste wonderteken.

08|

Zondag 22 jan 2023 | Matteüs 4:12-22

Zondag 29 jan 2023 | Matteüs 5:1-12

Rubriek Vieren met jongeren: zie www.kindopzondag.nl

23|

De wereld op zijn mooist Jezus gaat op een berg zitten met zijn leerlingen om zich heen. Hij vertelt over het ware geluk.

18|

Zondag 5 feb 2023 | Matteüs 5:13-16

Zondag 12 feb 2023 | Matteüs 5:17-26

Wie volg je?

Jezus gaat wonen in Kafarnaüm, aan het meer van Galilea. Hij roept zijn eerste leerlingen met zich mee.

Wat een verschil!

Jezus vertelt zijn leerlingen dat ze het zout van de aarde en het licht voor de wereld zijn.

Zo doen we dat!

Jezus vertelt aan zijn leerlingen dat hij niet gekomen is om de Wet of de Profeten af te schaffen, maar om ze te vervullen. De regels van de Wet zijn nog steeds geldig; Jezus gaat zelfs een stap verder.

28|

Zondag 19 feb 2023 | Matteüs 5:33-48

Beloven verboden Jezus zegt tegen zijn leerlingen dat ze niet mogen zweren; ze moeten gewoon altijd de waarheid spreken.

15 januari 2023 t/m 19 februari 2023 | Kind op Zondag

Veertigdagentijd: Verander je mee?

Bereidt u zich al voor op de veertigdagentijd en Pasen? Bij Kind op Zondag hebben we een project gemaakt met als titel: Verander je mee? Op deze pagina alvast een tipje van de sluier.

Over het thema

Er gebeurt van alles, met onszelf en in de wereld om ons heen. Dingen om blij van te worden, maar ook dingen waar je verdrietig, boos of bang van wordt. Op weg naar Pasen vieren we dat die dingen niet hoeven te blijven zoals ze zijn. God kan ons leven, onze wereld veranderen. Aan ons de vraag of we daarin meedoen: Verander je mee?

Projectboek en werkboekjes

Voor in de kerk is er een groot projectboek rondom de verhalen en thema’s van deze periode. Ook zijn er werkboekjes waarmee de kinderen zelf aan de slag kunnen.

Verhalen en thema’s

De verhalen en thema’s per zondag zijn:

Zondag 26 februari 2023

Zondag 5 maart 2023

Zondag 12 maart 2023

Zondag 19 maart 2023

Zondag 26 maart 2023

Zondag 2 april 2023, Palmpasen

Zondag 9 april 2023, Pasen

Meer weten?

Bijbelverhaal

De verzoeking in de woestijn Matteüs 4:1-11

De verheerlijking op de berg Matteüs 17:1-9

Jezus en de Samaritaanse vrouw Johannes 4:5-26

Genezing van een blinde man Johannes 9:1-41

De opwekking van Lazarus Johannes 11:1-44

De intocht in Jeruzalem Matteüs 21:1-11

Het lege graf Johannes 20:1-18

Thema

Waar zeg jij nee tegen?

Waar ga jij van stralen?

Bijzondere ontmoeting

Open je ogen

Kom!

Waar hoop je op?

Alles wordt anders

Meer weten over het project? Op www.kindopzondag.nl vindt u een uitgebreide beschrijving en een instructievideo. Een goede voorbereiding gewenst!

Voorbereiden

Gaat het nog door?

Johannes 1:29 en 2:1-11

januari 2023

WELK VERHAAL LEZEN WE?

Bij een bruiloftsfeest in Kana raakt de wijn op. Jezus verandert water in de beste wijn. Het is zijn eerste wonderteken.

Wonderverhalen

Hoeveel wonderen heeft Jezus eigenlijk verricht? Te veel om op te noemen, zegt het evangelie van Johannes: Als je ze allemaal zou opschrijven, zou de wereld te klein zijn voor alle boeken die je dan moest schrijven (Johannes 20:30 en 21:25). Johannes kan dus niet over alle wonderen van Jezus vertellen; hij beperkt zich tot zeven wonderen (vóór de opstanding van Jezus). Nu is het de vraag wat je precies onder een wonder moet verstaan. Een wonder is iets dat niet te verklaren is, zeggen we soms. Dat klopt ook. Tegelijk moeten de wonderen in het Evangelie ook juist wel iets verklaren. Johannes noemt ze wondertekens – want ze be-tekenen iets. In de evangeliën van Matteüs, Marcus en Lucas staan naast wonderverhalen ook gelijkenissen, dat zijn verhalen die Jezus vertelde om iets duidelijk te maken. Het evangelie van Johannes vertelt zulke gelijkenissen niet; die zeven wonderverhalen moeten genoeg zijn.

De derde dag in Kana Het is de moeite waard om bij deze verhalen goed te letten op details. Kleine details kunnen een wereld aan betekenis met zich meedragen, ze openen luikjes naar andere verhalen en tradities. Dat begint al met de eerste woorden van dit verhaal: ‘Op de derde dag…’. Als in de Bijbel de derde dag aanbreekt, moet je opletten: dan gebeurt er iets. In het scheppingsverhaal wordt verteld dat op de derde dag de zee en het land gescheiden werden en dat het jonge

groen opkwam. Het was de enige dag dat God twee keer zag dat het goed was. De derde dag was ook de dag dat Jona door de vis werd uitgespuugd en op de derde dag zal Jezus opstaan. Bij een verhaal dat begint op de derde dag, kunnen we dus meteen alert zijn: dat belooft wat! Dan zijn we ook nog eens in Kana – de naam van die stad doet denken aan Kanaän, het beloofde land waar Israël lang geleden naartoe op weg ging. De verkenners van Israël hadden in dat land een enorme druiventros gevonden; zo groot dat je hem in je eentje niet kon tillen (Numeri 13:23). Dat is in dit verhaal, waar de wijnvaten leeg zijn, wel anders. Het is ‘de tijd nog niet’ dat hier zo’n groot wonder gebeurt. Of toch wel?

Wie trouwt er eigenlijk?

De namen van het bruidspaar in Kana worden niet genoemd. (Beetje jammer: hebben mensen het tweeduizend jaar later nog over je bruiloft, maar niemand weet meer wie er eigenlijk trouwde!) Maar de betekenis van dit verhaal reikt ook veel verder dan twee specifieke mensen op een specifiek moment. Een terugkerend thema in het Oude Testament is de bruiloft tussen de Eeuwige en zijn volk: een feest van liefde en trouw, een verbond dat toekomst heeft. Als Johannes vertelt over een bruiloft in Kana, klinken de verhalen over die bruiloft op de achtergrond mee. In de stad met bijna dezelfde naam als het beloofde land, krijgt het bruiloftsfeest nieuwe kracht.

Titel

Boven dit verhaal staat vaak als titel: ‘Jezus verandert water in wijn.’ Dat legt meteen de nadruk op die wonderlijke gebeurtenis. Maar het zou jammer zijn als daardoor de aandacht voor de betekenis van dit verhaal naar de

achtergrond verdwijnt. Het grote wonder is niet dat Jezus water in wijn verandert, maar dat hij het feest van de liefde een nieuwe start geeft – en beter dan het ooit geweest is. Daarom hebben we in de verhalen voor deze week bewust een andere titel gekozen.

Naar Kafarnaüm

Het verhaal van de bruiloft in Kana heeft een vaste plek op de ‘Kana-zondag’ in januari. Daarbij wordt dan steeds tot en met vers 11 gelezen. In dit Johannesjaar, waarin we de indeling volgen van het doorgaande Johannes-spoor, lezen we nog een vers verder door. Jezus gaat met zijn moeder (die trouwens niet een keer bij haar naam wordt genoemd!), zijn broers en zijn leerlingen naar Kafarnaüm. Daar blijven ze een paar dagen – en dan gaan ze op naar Jeruzalem.

Erik Idema

Gaat het nog door?

Johannes 1:29 en 2:1-11

Kindermoment in de kerk

Vertel het volgende verhaal:

Kees loopt over straat. Hij loopt langs het huis van Khalid, zijn beste vriend. Khalid zit op de stoep bij de voordeur. Hij kijkt wat sip. ‘Wat is er met jou?’ vraagt Kees. ‘Ach’, zegt Khalid; ‘het zit me weer eens helemaal tegen. Hopeloos!’

Kees gaat naast hem zitten. ‘Joh, wat is er dan gebeurd?’

Er ontsnapt een zucht. ‘Het is gewoon niet te geloven. Zou ik eens een keertje naar de film gaan, je weet wel; naar die nieuwste van Dom Snooze, blijken de kaartjes uitverkocht!’

Kees knikt. ‘Balen joh, ik heb de film al gezien en hij is fantastisch!’

‘O nee, dit helpt echt’, zegt Khalid. ‘Ga je me ook nog even lekker maken. Hoeveel pech kan een mens hebben!’

‘Sorry’, zegt Kees. Hij is even stil. ‘En nu?’ vraagt hij.

‘En nu?’ zegt Khalid. ‘En nu niks. Dit feestje gaat dus niet door! Ik heb gevraagd of ze mij willen bellen mochten er kaartjes vrijkomen. Dus ik blijf hier zitten wachten.’

‘Tja’, zegt Kees. ‘Dat is toch jammer van je dag! Heb je al wat anders geprobeerd?’ ‘Nou’, zegt Khalid; ‘Toen ik belde en hoorde dat de kaartjes uitverkocht waren, heb ik nog wel gevraagd of ik voor de nooduitgang mocht zitten – voor de helft van het geld natuurlijk – maar dat mocht niet. Belachelijk!’

Kees zucht. ‘Ik bedoel, heb je nog geprobeerd kaartjes voor een andere dag te krijgen of heb je een andere bioscoop gebeld? We hebben twee bioscopen in de buurt.’

Khalid is even stil. Dan staat hij op en gaat naar binnen. ‘Even een kleine boodschap doen’, zegt hij. Even later komt hij lachend naar buiten. ‘Gelukt! Twee kaartjes voor de film, in de andere

bioscoop en start over een kwartier. Ga je mee?’

‘Twee keer Dom Snooze kijken?’ Kees knikt. ‘Natuurlijk!’

– Khalid heeft best medelijden met zichzelf, wat vind je daarvan?

– Wat had Khalid ook kunnen doen in plaats van wachten op de stoep?

Vertel dat de kinderen vandaag horen over het eerste wonder dat Jezus doet.

Het is een begin van een verandering, een nieuwe tijd. Maar daar moeten de mensen ook wat voor doen.

Zingen

Er komen andere tijden.

Mensen, word wakker voordat het te laat is!

Mensen vooruit, wrijf je ogen eens uit.

Zoals het nu gaat, zo kan het niet blijven, kom in beweging, neem nu een besluit.

Wil je niet opstaan, dan blijf je maar liggen, moet je maar weten wat ervan komt!

Zeg niet: ach ja, het zijn donkere tijden.

Zeg niet: nu ja, ’t is misschien wel Gods wil. Zeg niet: altijd was er onrecht en lijden. Nu zijn er andere tijden op til.

Wil je niet opstaan, dan blijf je maar liggen, moet je maar weten wat ervan komt!

Hij die eraan komt, zal ’t licht weer doen dagen. Kom overeind, want de nacht is voorbij. Weg nu met dat wat geen licht kan verdragen; maak door de puinhoop een weg voor Hem vrij.

Wil je niet opstaan, dan blijf je maar liggen, moet je maar weten wat ervan komt! Kind op Maandag, liedarchief

Gebed

Goede God, Soms hopen en wachten en bidden we dat de dingen anders worden. Dat vervelende momenten verdwijnen. Dat pijn verdwijnt en tranen drogen. Het is goed om hiernaar te verlangen. Maar we hoeven dat niet stilletjes te doen. Help ons om op te staan en door te gaan. Om elkaar vast te houden en te helpen. Help ons mee te bouwen aan Uw koninkrijk. Amen

Werkblad

oJezus verandert water in wijn op het bruiloftsfeest. Er verandert iets en niet zomaar wat. Het feest van de liefde krijgt een nieuwe impuls en dat verandert (bijna) alles. Zoek de 7 verschillen en kleur de plaat. Nodig: kleurpotloden. Werkblad: zie blz. 7.

Vertellen

Gaat het nog door?

Johannes 1:29 en 2:1-11

Werkvormen 4-7 jaar

lGesprek: Waarom zeggen de mensen: ‘Hiep hoera voor het bruidspaar’?

Waarom zegt de ceremoniemeester: ‘Hiep hoera voor het bruidspaar’?

Waarom zeggen wij: ‘Hiep hoera voor Jezus’?

pSpel: Speel een estafette waarbij de kinderen zo snel mogelijk met een klein bekertje het water van de ene emmer na de andere moet brengen. Wie het eerst klaar is, roept: ‘Hiep hiep hoera!’

sCreatief: Welke gasten zullen er nog meer op de bruiloft zijn? Laat de kinderen deze tekenen en erover vertellen. Wat denk je dat deze gast gezegd of gedaan heeft toen hij/zij hoorde van het wonder dat Jezus verrichtte?

oTekenen: Vraag de kinderen iemand uit het verhaal te tekenen. Kunnen de anderen raden om wie het gaat? Is er iemand die met behulp van de tekeningen het verhaal nog eens wil ‘voorlezen’ aan de rest?

Vertelling 4–7 jaar

Op de bruiloft

‘Hiep hoera, voor het bruidspaar!’ De gasten steken hun glas in de lucht. Ze lachen naar de bruid en de bruidegom. ‘Proost!’ En ze nemen een flinke slok wijn.

Tussen de gasten door loopt de ceremoniemeester. Hij kijkt of alles goed gaat. Of de borden netjes staan en er genoeg eten is. Of de cadeautjes netjes op de tafel worden gelegd. En of alle glazen goed gevuld zijn. ‘Hiep hiep hiep hoera, voor het bruidspaar!’ De gasten zingen en dansen. Ze nemen nog een flinke slok wijn. Dan is hun glas leeg.

De ceremoniemeester roept snel de bedienden. ‘Vullen jullie de wijn bij?’ vraagt hij. De bedienden kijken naar de grond. ‘De wijn is op’, zeggen ze zachtjes. ‘Wat zeg je nou?’ roept de ceremoniemeester, ‘is de wijn nu al op? En het feest is nog in volle gang. Zo kan het feest niet doorgaan, hoe moet dat nou?’

Maria hoort het. Ze gaat naar Jezus toe en zegt: ‘De wijn is op.’ Dan gaat ze naar de bedienden. Ze wijst naar Jezus. ‘Ga maar naar hem toe’, zegt ze. ‘En doe wat hij zegt.’

De bedienden lopen naar Jezus. Ze kijken hem aan. ‘Wat moeten we doen?’

Jezus wijst naar een paar grote lege vaten. ‘Stop die maar vol met water’, zegt hij. ‘Helemaal tot aan de rand.’

De bedienden sjouwen en slepen. Ze gieten water in de vaten. Jezus zegt tegen ze: ‘Breng nu maar wat naar de ceremoniemeester toe. Dan kan hij het proeven.’

De bedienden lopen snel naar de ceremoniemeester toe. Hij neemt een slokje en proeft. ‘Heerlijk’, zegt hij. Hij steekt zijn glas in de lucht en zegt: ‘Hiep hoera voor het bruidspaar. Want ze hebben de lekkerste wijn voor het laatst bewaard!’

De bedienden zijn verbaasd. Het water dat ze hebben ingeschonken, is wijn geworden. Ze zijn ook blij. Iedereen is blij. Want het feest is nu nog lang niet voorbij. Het feest kan verdergaan. Hiep hoera voor Jezus!

Jolanda van der Marel

Vertelling 8–12 jaar

Het beste moet nog komen

Elke dag staan de mensen in Israël op. Elke dag trekken ze hun kleren aan en gaan ze op weg. Naar het werk, naar de stad, of aan de slag in huis. Er gebeurt niet zoveel bijzonders, de mensen lijken maar een beetje af te wachten. Maar op wat? Ze denken aan de woorden die ooit gezegd zijn. Dat er een verlosser zou komen, iemand die alles anders maakt. Maar ja, er is niks anders. Alles is nog steeds hetzelfde, elke ochtend, elke avond, elke dag. Behalve een ding…

Vandaag is er namelijk een feest, een bruiloftsfeest. De mensen hebben er zin in. Ze trekken hun mooiste kleren achter uit de kast en poetsen hun schoenen. In een rij en bepakt met cadeautjes gaan ze naar het huis van het bruidspaar. Daar is het feest al in volle gang. De meeste mensen kennen elkaar en al gauw worden herinneringen opgehaald en klinkt het geschater boven de muziek uit.

Jezus is ook op het feest. Samen met zijn moeder Maria. Een paar mensen stoten elkaar aan als Jezus binnenkomt. ‘Is dat niet die man van wie Johannes zei dat hij de verlosser is?’

Anderen halen hun schouders op. Ze hebben er wel iets over gehoord, maar weten er ook niet het fijne van. Bovendien is hun glas leeg en moet dat nodig weer bijgevuld worden. ‘Bediende’, roepen ze. ‘Mijn glas is leeg!’

Een paar bediendes snellen naar de kelder toe. Daar staan grote vaten gevuld met wijn. Ze scheppen een kom in het vat en halen het naar boven. De kom is leeg. De bedienden controleren alle vaten, maar de wijn is op. Ze zijn in paniek. Het feest is nog maar halverwege, hoe moet dit feest nou doorgaan?’

Maria hoort de bedienden praten en haast zich naar Jezus toe. ‘De wijn is op.’ Jezus schudt zijn hoofd. ‘Het is mijn tijd nog niet’, zegt hij.

Maria loopt weer naar de bedienden. Ze wijst naar Jezus. ‘Doe maar wat hij zegt, wat het ook is.’

Jezus loopt naar de bedienden toe. Hij wijst naar een paar lege vaten en zegt: ‘Vul die met water.’ De bedienden denken aan de woorden van Maria en doen wat Jezus zegt. ‘Schep er nu wat uit en breng het naar de ceremoniemeester.’ Ook dat doen de bedienden.

De ceremoniemeester neemt een slok. Hij laat het even in zijn mond rondgaan en maakt een slurpend geluid. ‘Aaah’, zegt hij. Met grote passen loopt hij naar de bruidegom en slaat hem even op zijn rug. ‘Wauw! U bewaart gewoon de beste wijn voor het laatst. Wat een feest is dit!’

Na het feest gaan de mensen in Israël weer terug naar hun dagelijkse dingen. Ze staan op, trekken hun kleren aan en gaan op weg. Elke ochtend, elke avond, elke dag. En toch lijkt er iets veranderd te zijn. Alsof het beste nog moet komen!

Jolanda van der Marel

8-10 jaar

lGesprek: Als Maria hoort dat de wijn op is, gaat ze naar Jezus toe. Waarom zou ze naar Jezus toegaan? Jezus zegt dat het zijn tijd nog niet is. Waarom zou hij dat zeggen, denk je?

Toch vertelt Maria de bedienden precies te doen wat Jezus zegt. Waarom doet ze dat? Jezus laat zijn eerste wonder zien. Waarom, denk je?

pSpel: Laat de kinderen samen een feest vieren. Eerst is er genoeg te eten en te drinken, dat is aan de gasten te zien. Dan zijn de hapjes en drankjes op. Hoe gaat het feest nu verder?

sCreatief: Laat de kinderen een krantenverslag maken bij dit verhaal met als titel: ‘Het gaat door!’

11-12 jaar

Weetje

Ook nu is er vaak een ceremoniemeester op een bruiloft. Deze zorgt ervoor dat alles op het feest zo goed mogelijk verloopt.

In de Bijbel staat dat dit het eerste wonderteken van Jezus was.

l

Gesprek: Heeft iemand jou weleens iets beloofd waar je even op moest wachten? Duurde dat wachten lang? Wat voelde je daarbij, wat dacht je toen?

pSpel: Speel de bruiloft na. Tussen de gasten loopt een journalist die de mensen interviewt na het wonder van Jezus. Wat hebben ze gezien, gehoord, geproefd?

Gaat het nog door?

15 januari 2023

Bijbel: Johannes 1: 29 en 2:1-11

Kijk bij Vieren voor uitleg bij dit werkblad