Kriskras door de Bijbel • Dagboek op verhaalsoort Hanna Holwerda De bijbelteksten in deze uitgave zijn, tenzij anders vermeld, ontleend aan Het Boek © Biblica 2008. ISBN 978-90-33835-94-0 NUR 210 Boekverzorging: Buitenspel, Meppel © 2021 UITGEVERIJ ARK MEDIA • HEERENVEEN Alle rechten voorbehouden. Ark Media is onderdeel van Royal Jongbloed Publishing. www.royaljongbloed.com
inhoud .......................................... Historische verhalen Het beloofde land ................................................................................20 Op verkenning – Jozua 2:1-8, 18, 23-24, 3:14-17 en 4:20-24................................20 Door de rivier de Jordaan – Jozua 3:14-17 en 4:20-24 .......................................21 De muren van Jericho – Jozua 6:1-5 en 20 ......................................................22 De verdeling van het land – Jozua 13:1-8 .......................................................23 De belofte van het volk – Jozua 24:14-21 .......................................................24 Een koning voor Israël ..........................................................................25 Het volk wil een koning – 1 Samuel 8:1-20 .....................................................25 Saul wordt gezalfd – 1 Samuel 9:17 en 9:26, 10:1 ............................................26 Het lot valt op Saul – 1 Samuel 10:17-24........................................................27 Saul vergeet God – 1 Samuel 15:7-11 ............................................................28 Een nieuwe koning – 1 Samuel 16:1-13..........................................................30
Israël valt uiteen ...............................................................................31 Koning Salomo – 1 Koningen 3:3-14.............................................................31 Salomo vergeet God – 1 Koningen 11:5-13......................................................32 De mantel van Achia – 1 Koningen 11:29-40 ...................................................33 Rechabeam, een strenge koning – 1 Koningen 12:1-15.......................................34 Tien stammen kiezen een eigen koning – 1 Koningen 12:16 en 20-24 ....................35 De val van Jeruzalem .........................................................................36 Nebukadnessar neemt de stad in – 2 Koningen 24:8-13 ....................................36 De bewoners worden weggevoerd – 2 Koningen 24:14-17 ..................................37 Een belegerde stad – 2 Koningen 24:18-25:2..................................................38 Verwoesting – 2 Koningen 25:8-12 ..............................................................39 Meer dan een gewone stad – Psalm 137:1-8 ...................................................40 Nehemia herbouwt Jeruzalem ...........................................................41 Slecht nieuws – Nehemia 1:1-4...................................................................41 ‘Wat zou jij willen, Nehemia?’ – Nehemia 2:1-6 ...............................................42 Aan de slag – Nehemia 2:17-20 ..................................................................43 Beledigingen en scheldpartijen – Nehemia 3:33-35 en 4:1-3 ...............................44 De stadsmuur is af! – Nehemia 8:1-3............................................................45
Familieverhalen Kaïn en Abel .......................................................................................48 Het eerste gezin – Genesis 4:1-2.................................................................48 Een cadeau voor God – Genesis 4:3-5...........................................................49 Donkere ogen – Genesis 4:6-7 ...................................................................50 Van kwaad tot erger – Genesis 4:8-10 ..........................................................52 Zwerven – Genesis 4:11-12 ........................................................................53 Een zoon voor Abram en Sarai ...............................................................54 Opnieuw beginnen – Genesis 12:1-6 ............................................................54 Een heleboel geduld – Genesis 15:1-4 ..........................................................55 Het zelf oplossen – Genesis 16:1-15 .............................................................56 Het is belachelijk – Genesis 18:1-15 .............................................................57 ‘Nu kan ik lachen!’ – Genesis 21:1-8.............................................................58 Wie ben jij?.........................................................................................59 Ruzie in de buik – Genesis 25:19-26 ............................................................59 Totaal verschillend – Genesis 25:27-28 .........................................................60 Linzensoep en het recht van de oudste – Genesis 25:29-34 ................................61 Bedrogen – Genesis 27:1-29 ......................................................................62 Vlucht! – Genesis 27:30-35 en 41-44 ............................................................63 Een teken van een nieuw begin .............................................................65 Twee moeders – Lucas 1:39-45 ...................................................................65 Johannes bij de Jordaan – Matteüs 3:1-6 .......................................................66 Wie is Johannes? – Johannes 1:19-28 ...........................................................67 Johannes doopt Jezus – Matteüs 3:13-17 .......................................................68 Wie is Jezus? – Lucas 7:18-22.....................................................................69 Twee zussen en hun broer ....................................................................70 Twee verschillende zussen – Lucas 10:38-40 ..................................................70 Het antwoord van Jezus – Lucas 10:41-42 ......................................................71 Een zieke broer – Johannes 11:1-5 ...............................................................73 Over leven en dood – Johannes 11:17-32 .......................................................74 Lazarus leeft! – Johannes 11:33-44 ..............................................................75
Doktersverhalen Zeven keer baden in de Jordaan .............................................................78 Een ziekte om je voor te schamen – 2 Koningen 5:1-3 .......................................78 Een verkeerd begrepen brief – 2 Koningen 5:4-8 .............................................79 Een vreemde opdracht – 2 Koningen 5:9-11....................................................80
Familieverhalen .......................................... In de bibliotheek vind je boeken die gaan over een gezin of familie. De verhalen vertellen wat er met deze familie gebeurt en hoe zij samen leven en wat ze allemaal meemaken. Dit soort boeken worden ‘familieverhalen’ genoemd.
In de Bijbel Veel bijbelverhalen gaan over families. Over hoe ouders en kinderen, broers en zussen met elkaar omgaan. In de tijd van de Bijbel waren families erg belangrijk. Niet alleen het gezin, maar ook grootouders, ooms, tantes, neven en nichten. Zelfs slaven hoorden bij de familie. Vaak woonde iedereen bij elkaar in de buurt. Binnen de familie zorgde men voor elkaar. In elk geval, dat was de bedoeling. Maar in sommige verhalen, zoals bij Kaïn en Abel, lees je dat dat niet goed gaat. Door alle familieverhalen heen, hoe slecht het ook gaat, lees je dat God erbij is en trouw blijft. Al aan Adam en Eva, de eerste ouders, belooft God: er zal iemand komen die alles weer goed maakt tussen God en de mensen en tussen mensen onder elkaar. Johannes de Doper mag deze persoon aanwijzen. Het is Jezus. Ook in de verhalen over Hem lezen we hoe belangrijk familie is.
Familieverhalen 47
Kaïn en Abel
1 Het eerste gezin
dag
Genesis 4:1-2 Familieverhalen in de Bijbel zijn niet altijd vrolijke of makkelijke verhalen. Vaak lees je hoe lastig het is om goed met elkaar om te gaan, om niet jaloers te zijn en goed voor elkaar te zorgen. Kaïn en Abel zijn de eerste kinderen die geboren worden. Samen met hun ouders, Adam en Eva, vormen ze het eerste gezin. In het verhaal over Kaïn en Abel lees je dat het niet goed gaat tussen deze broers.
Kaïn en Abel >>> Papier en tekenspullen Hoe denk jij dat Kaïn eruitzag? En hoe zag Abel eruit? Teken ze allebei, naast elkaar. Je kunt er ook woorden bij schrijven of voorwerpen bij tekenen die volgens jou bij hen passen. We weten niet hoe ze eruitzagen, we hebben maar een paar regels tekst over hen. Dus wees niet bang dat je tekeningen niet kloppen, want we weten het antwoord niet. Tip: Pak de komende dagen je tekening erbij. Verandert jouw beeld van Kaïn en Abel, nu je meer over hen leest?
Moeder Eva is de eerste moeder. In Genesis 3:20 wordt ze ‘moeder van alle levenden’ genoemd. Wist je dat haar naam ‘leven’ betekent? Dank God voor je familieleden.
48 Familieverhalen
Kaïn en Abel
dag
2 Een cadeau voor God Genesis 4:3-5
Kaïn, de oudste broer, wordt boer en Abel, de jongste, wordt herder. Allebei willen ze iets teruggeven aan God. Kaïn geeft wat van zijn oogst. Abel zoekt een mooi jong dier uit de kudde.
Wat is een offer brengen? >>> Wierook, aansteker, waxinelichtje, memoblaadjes, pen Doe deze opdracht samen met een volwassene. Steek een waxinelichtje aan. Trek voorzichtig een (lange) hoofdhaar uit en houd deze boven de vlam. Hoe ruikt het? Kaïn en Abel brengen een offer aan God. Zo willen ze Hem iets teruggeven, als dank voor alles wat Hij aan hen geeft. Steek de wierook aan en kijk hoe de rook omhoog kringelt. Schrijf op memoblaadjes waar jij dankbaar voor bent en plak deze rond de wierook.
De gebeden van het volk In de tempel, het huis om God te dienen en tot Hem te bidden, werd wierook geofferd. De wierook kringelt omhoog, net als de gebeden van het volk. In de Rooms-Katholieke Kerk wordt nog steeds wierook gebrand. Ook nu nog staat het symbool voor het opstijgen van de gebeden van de gelovigen. Kies elk een van de memoblaadjes uit de opdracht en dank hiervoor.
Familieverhalen 49
Kaïn en Abel
dag
3 Donkere ogen Genesis 4:6-7
De Heer kijkt niet naar het offer van Kaïn en wel naar dat van Abel. Woedend wordt Kaïn daarvan. In de Bijbel staat dat zijn blik donker wordt. Als je je wenkbrauwen fronst en kwaad kijkt, voelt dat ook donker. God vraagt Kaïn waarom hij zo boos kijkt. En Hij waarschuwt Kaïn: zorg dat het kwaad niet de baas wordt. Je moet sterker zijn dan het kwaad.
Zie jij het nog helder? >>> Aluminiumfolie, schaar Kains blik werd vertroebeld door woede en jaloezie. Daardoor kon hij zichzelf en zijn broer niet meer goed zien en niet meer helder nadenken. Je kunt het vergelijken met het volgende proefje. Knip een rechthoekig stuk aluminiumfolie af. Houd het folie met de glanzende kant voor je gezicht. Zie je jezelf? Verfrommel het folie en vouw het weer open tot een rechthoek. Houd het folie voor je gezicht. Kun je jezelf nog zien? Als je rustig blijft in een ruzie, krijg je waardering, maar als je gaat schreeuwen, ben je een dwaas. Lees maar eens Spreuken 20:3.
Boze blik >>> Spiegel, papier en tekenspullen Als je je wenkbrauwen fronst, krijg je een boze blik. Probeer maar eens in de spiegel. Teken twee gezichtjes. Teken bij het eerste gezichtje de wenkbrauwen in een boogje. Teken bij het tweede gezichtje de wenkbrauwen allebei in een schuine streep naar beneden richting de neus. Zie je wat er gebeurt met het gezicht?
50 Familieverhalen
Speciaal spiertje Bij je neus zit een spiertje dat de punten van je wenkbrauwen naar beneden toe trekt, zodat je fronst of boos kijkt. Je doet hetzelfde als bij fel (zon)licht.
Donkere blik >>> Schoenendoos, verschillende kleuren papier, schaar, lijm In het verhaal lees je dat Kaïn na het offer woedend wordt. Je zou kunnen zeggen dat zijn blik donker wordt. Hoe zie je dan de wereld om je heen? Knip uit elke kleur papier een vierkantje van 4 bij 4 centimeter. Plak de vierkantjes aan de binnenkant van de schoenendoos, aan een van de lange zijden. Knip in de tegenoverliggende zijde een kijkgat. Kijk door het kijkgat terwijl je langzaam het deksel op de doos doet. Wat gebeurt er met de kleuren? Het licht schijnt in de duisternis en de duisternis heeft het niet in haar macht gekregen. (Johannes 1:5) Bid samen, terwijl jullie elkaars handen vasthouden.
Familieverhalen 51
Kaïn en Abel
dag
4 Van kwaad tot erger Genesis 4:8-10
Kaïn neemt zijn broer mee naar het land. Waarom? Had Kaïn een heel plan uitgedacht of gebeurt er iets tijdens de wandeling waardoor het helemaal fout gaat? Het is maar een korte zin: Toen ze daar samen liepen, viel Kaïn zijn broer aan en vermoordde hem. Niemand die erbij is, maar God ziet het. ‘Wat heb je gedaan?’ vraagt God aan Kaïn. ‘Het bloed van je broer roept naar Mij vanaf de aarde!’
Gevaar op explosie >>> Glas, witte azijn, rode (voedings)kleurstof, grote ondiepe schaal of bakplaat, zuiveringszout/baking soda, plastic bakje, zwarte stift Schenk de witte azijn in het glas. Doe een paar druppels rode kleurstof in de azijn. Zie je hoe de rode vloeistof zich verspreidt? Boos worden hoeft niet verkeerd te zijn. Soms is het zelfs nodig om iets te stoppen. Maar bij Kaïn zorgt zijn boosheid ervoor dat hij Abel expres kwaad doet. Zijn boosheid explodeert en daardoor doet hij iets verschrikkelijks. Teken op het plastic bakje een kwaad gezicht. Doe in het bakje een laagje baking soda en zet het op de bakplaat. Giet nu de rode azijn in het bakje met het kwade gezicht. Wat gebeurt er?
Rood Veel mensen vinden de kleur rood passen bij woede. Rood is ook de kleur van bloed. Bloed dat uit een wond komt. Vraag God of Hij je wil helpen als je boos bent.
52 Familieverhalen
Kaïn en Abel
dag
5 Zwerven Genesis 4:11-12
Omdat Kaïn zijn broer doodt en daarover liegt, straft God hem. God stuurt hem weg van de plek waar hij zijn broer doodde, maar ook weg van zijn familie, zijn thuis. Hij moet zwerven over de aarde.
Een winkelwagentje vol Zwerven betekent dat je rondtrekt, zonder dat je een vaste woonplaats hebt. Kun je bedenken hoe het zou zijn om te moeten zwerven? Stel, je hebt één winkelwagentje om te vullen met spullen. Wat zou je meenemen? Daklozen zijn ook zwervers. Onderzoek wat er bij jullie in de buurt gedaan wordt om daklozen te helpen. Het eerste gezin in de Bijbel valt uit elkaar: de ene zoon is dood, de andere is verbannen. Adam en Eva blijven alleen achter. De verhalen in de Bijbel zijn nog maar net begonnen en lijken alweer ten einde. Maar dat is gelukkig niet zo. Lees maar: Adam en Eva kregen later nog een zoon en noemden hem Set. ‘Want,’ zei Eva, ‘God heeft mij een zoon gegeven in de plaats van Abel, die door Kaïn werd vermoord.’ Set groeide op en kreeg een zoon die hij Enos noemde. In die tijd begonnen de mensen de HERE God voor het eerst te aanbidden. (Genesis 4:25-26) Nadat Kaïn zijn broer vermoord heeft, straft God Kaïn. Maar Hij laat hem niet alleen! Dat lees je in Genesis 4:13-15 Bid voor mensen die geen thuis hebben en moeten zwerven.
Familieverhalen 53
Doktersverhalen .......................................... Doktersverhalen in de bibliotheek gaan over gezondheid. Over ziek zijn en weer beter worden. Soms vind je deze verhalen terug onder het kopje ‘Lichaam en gezondheid’.
In de Bijbel In de Bijbel worden allerlei ziekten genoemd. De meest bekende is waarschijnlijk melaatsheid. Het is niet altijd duidelijk om welke ziekte het gaat in de verschillende verhalen. Net als bij melaatsheid: dit woord wordt vaak gebruikt als het gaat om een huidziekte, zoals lepra. Maar wat het precies is, weten we niet. Welke ziekte je ook had in de tijd van de Bijbel, de Israëlieten geloofden dat God de enige echte Geneesheer was. En dat zie je in veel ‘doktersverhalen’ in de Bijbel terug.
Doktersverhalen 77
Een vijgenkoek als medicijn
1 Een goede koning
dag
2 Koningen 18:1-8 Het land Israël is uiteengevallen in twee rijken: Israël in het noorden en Juda in het zuiden. Beide landen hebben hun eigen koning. God wil dat de koning ervoor zorgt dat het volk dicht bij God blijft en het goede doet. Helaas zijn de meeste koningen God vergeten. Maar koning Hizkia is een goede koning. Hij laat offerplaatsen van vreemde goden verwijderen en hij leidt het volk zoals God het wil.
Verhaal verkennen >>> Bijbel, pen en papier Pak de bijbeltekst erbij. Er worden veel mooie en positieve dingen over koning Hizkia gezegd. Maak er een lijstje van.
Voorganger en opvolger >>> Bijbel De vader van Hizkia was Achaz. Hij was de koning vóór Hizkia. De zoon en troonopvolger van Hizkia heette Manasse. Wat voor koning was Achaz? Zoek het op in 2 Koningen 16:1-2, 2 Kronieken 28:1-5 (let op, er worden ook nare dingen beschreven in deze tekst) en 2 Kronieken 28:19. En wat voor koning was Manasse? Zoek het op in 2 Koningen 21:1-5 en 2 Kronieken 33:10-17.
De naam Hizkia De naam Hizkia betekent: mijn kracht is de Heer. Vraag God om de regering te helpen het goede te doen.
84 Doktersverhalen
Een vijgenkoek als medicijn
dag
2 Slecht nieuws 2 Koningen 20:1-3
Koning Hizkia is ernstig ziek. De profeet Jesaja komt bij hem op bezoek. Hij heeft een boodschap van God. Maar dat is geen fijne boodschap. Jesaja vertelt dat Hizkia binnenkort zal sterven. Wat doet Hizkia als hij dit hoort? Gelooft hij dat hij toch nog genezen kan worden?
Wat doe jij als je ziek bent? >>> Stiften en papier Schrijf midden op het papier het woord ‘ziek’. Waar moet je aan denken bij het woord ziek? Schrijf zo veel mogelijk op. Wat doe jij als je ziek bent? Schrijf dit ook op het papier. Wie zorgt er voor jou als je ziek bent? Schrijf dit er ook bij. Lees nu de bijbeltekst. Wat doet koning Hizkia als hij ziek is? En wat doet hij als hij hoort dat hij niet lang meer te leven heeft? Misschien zijn er dingen hetzelfde in het verhaal van Hizkia en wat jij hebt opgeschreven. Omcirkel deze woorden op je papier. Hoe zou het zijn geweest voor Jesaja? Hij moest het slechte nieuws aan Hizkia vertellen … Tip: Speel in tweetallen dit ‘slechtnieuwsgesprek’ na. Bid voor mensen die ernstig ziek zijn. Tip: Je kunt de woorden van Hizkia gebruiken: ‘Heer, denk aan … Zie zijn tranen. Hoor mijn gebed.’
Doktersverhalen 85
Een vijgenkoek als medicijn
dag
3 Vijftien jaar extra 2 Koningen 20:4-6
Jesaja is het paleis nog niet uit, of hij moet alweer naar de koning. God stuurt Jesaja nog een keer naar Hizkia. Dit keer met een mooie boodschap. God zal hem genezen. En Hij belooft dat Hizkia nog vijftien jaar zal leven. In het verhaal lees je dat God van gedachten verandert. God is een God die luistert naar ons.
Rekenen met jaartallen >>> Pen en papier Hizkia regeerde over Juda van 729 tot 687 voor Christus. Kun je uitrekenen hoeveel jaar dat was? Hizkia was 25 jaar oud toen hij koning werd. Hij bleef tot het einde van zijn leven regeren. Hoe oud was hij toen hij stierf? Na zijn ziekte leefde hij nog 15 jaar. Hoe oud was hij toen hij ziek werd?
Over 15 jaar ... >>> Tekenspullen Hoe zou jij eruitzien over 15 jaar? Waar zou je wonen? Wat zou je allemaal doen? Maak hier een tekening van. Tip: Je kunt ook een dag uit jouw dagboek schrijven over precies 15 jaar.
Goed nieuws Jesaja belooft ook dat God de stad zal beschermen en redden van de koning van Assyrië. Dat is mooi nieuws, want de legers van Assyrië zijn al in aantocht. Dank God voor al het mooie dat je in jouw leven (al) hebt mogen meemaken.
Antwoord rekenen met jaartallen: Hizkia regeerde 42 jaar. Hij was 67 jaar toen hij stierf. Hij was 52 jaar toen hij ziek werd.
86 Doktersverhalen
Een vijgenkoek als medicijn
dag
4 Genezen door een koek?! 2 Koningen 20:7
Jesaja vraagt de dienaren van de koning om een vijgenkoek te brengen. Dit zijn gedroogde en samengeperste vijgen. Deze koek legt hij op de wond. Hizkia merkt gelijk dat het helpt.
Vijgen >>> Verse en gedroogde vijgen (te koop bij de meeste supermarkten) Haal verse en gedroogde vijgen in de winkel. Misschien is er ook vijgenjam, of andere producten waar vijgen in zitten, zoals vruchtenrepen of koekjes. Snijd de verse vijgen open, bekijk ze voordat je ze proeft. Proef ook de andere producten.
Een wondermiddel of een wonder Jesaja is niet alleen profeet, hij is ook even dokter als hij vijgen op de wond van Hizkia legt. Vroeger werden, ook in Nederland, gekonfijte vijgen gebruikt bij zwerende wonden. Gekonfijte vijgen hebben lange tijd in suikersiroop gelegen en zitten vol suikers. Deze zuigen het wondvocht en de pus uit de wond. Daarmee gaan ook de bacteriën uit de wond. Hizkia ligt op sterven, maar drie dagen na het bezoek van Jesaja is hij weer beter. Wat denk jij: zijn de vijgen een wondermiddel of is het een wonder van God? Dank God voor dokters die ons helpen om weer beter te worden.
Doktersverhalen 87
Een vijgenkoek als medicijn
dag
5 Een teken uit de hemel 2 Koningen 20:8-11
Als Hizkia merkt dat zijn krachten terugkomen, vraagt hij Jesaja om een teken van God dat hij over drie dagen helemaal beter zal zijn. Het teken dat Hizkia krijgt is dat de schaduw van de zonnewijzer achteruitgaat in plaats van vooruit.
Zonnewijzer >>> Karton, passer, schaar, spijker, pen, stokje van ongeveer 25 centimeter, klok/horloge Teken op het karton een cirkel met een doorsnede van 20 centimeter. Maak in het midden met de spijker een gat en prik het stokje erdoorheen. Prik vervolgens het stokje op een zonnige plek in de tuin in de grond. Zorg dat de kartonnen cirkel plat op de grond ligt. Teken elk uur de schaduw die je op het karton ziet over, vanaf het stokje naar de buitenrand van de cirkel. Schrijf bij de lijn het tijdstip dat je op de klok ziet. Na een dag is je zonnewijzer af. Vanaf nu kan je aan de schaduw van het stokje zien hoe laat het is.
De schaduw van de zonnewijzer Als Jesaja vertelt dat Hizkia weer beter zal worden, vraagt Hizkia om een teken. In welke richting draait de schaduw van de stok op de zonnewijzer? Kun je bedenken welke kant de zon op gaat? Het teken dat Hizkia krijgt is dat de schaduw achteruitgaat, dus in tegengestelde richting. Wat zou dit betekenen voor de zon? Het verhaal over de genezing van Hizkia staat ook in het bijbelboek Jesaja. Hier staat een gebed van Hizkia toen hij ziek was en toch weer beter werd. Je leest het in Jesaja 38:9-20. Gebruik een aantal zinnen uit het gebed van Hizkia in jouw gebed.
88 Doktersverhalen
Oorlogsverhalen .......................................... In de bibliotheek zijn veel oorlogsverhalen te vinden. De meeste boeken gaan over de Tweede Wereldoorlog. Het bekendste (Nederlandse) kinderboek hierover is Het Achterhuis. Dit is een dagboek van Anne Frank, een Joods meisje dat was ondergedoken in Amsterdam.
In de Bijbel In de Bijbel kun je veel verhalen vinden over oorlogen. Het volk Israël mag in het beloofde land Kanaän wonen. Maar dat land is niet leeg, er wonen allerlei andere volken. Ze moeten hun plekje in het land veroveren. Ook daarna is er vaak oorlog met de buurvolken, zoals de Filistijnen. Israël lag op een belangrijke plek. Er liepen veel handelsroutes, karavanen met spullen uit alle delen van de wereld trokken hier langs. Daarom probeerden landen als Egypte, Assyrië en Babylonië Israël te veroveren. Oorlog voeren ging in de tijd van de Bijbel anders dan nu, maar sommige dingen zijn hetzelfde. Er zijn nog steeds mensen die door oorlog sterven. De vraag is: wat doe jij als er oorlog is? Verzet je je, ga je schuilen of vecht je mee? En: op wie vertrouw jij in moeilijke tijden?
Oorlogsverhalen
253
Gevaarlijke oorlogsbuit
1 Waarom hebben we verloren?
dag
1 Samuel 4:1-3 De Israëlieten beginnen een oorlog tegen de Filistijnen, het volk dat langs de kust woont. Het wordt een hevig gevecht. Israël wordt verslagen, en niet zo’n beetje ook. Vierduizend soldaten van Israël worden gedood. De Israëlieten snappen er niks van. Zij zijn toch het volk van God, waarom heeft Hij dan de Filistijnen laten winnen? Ze bedenken een plan om te zorgen dat God hen helpt. Tenminste, dat denken ze … maar het loopt heel anders.
Brief aan de priester >>> Pen en papier Denk je in dat jij de generaal van het leger van Israël bent. Jullie hebben verloren … Schrijf een brief aan de priester Eli, hij werkt in de tabernakel, de tent van God. Vertel in de brief over de strijd en waarom jij (als generaal) denkt dat het fout is gegaan. Vertel ook welk plan jij hebt bedacht en waarom je denkt dat dat plan gaat werken.
Veldslag Als twee legers in het open veld tegen elkaar vechten, noem je dat een veldslag. Eerst maken beide legers een kamp. Hiervoor kiezen ze een plek die ze goed kunnen verdedigen. Daarna stellen beide legers zich op, elk aan de rand van de vlakte. Dan kan de strijd beginnen. Soms gebeuren er dingen die je niet begrijpt en die je verdrietig maken. Vertel God hierover.
270
Oorlogsverhalen
Gevaarlijke oorlogsbuit
dag
2 We halen God erbij 1 Samuel 4:4-11
In Silo staat de tabernakel, de tent van God. En in de tent staat de ark van het verbond. Deze heilige ark laat zien dat God bij het volk is. De Israëlieten hebben bedacht om de ark mee te nemen in de strijd tegen de Filistijnen, als een soort mascotte die hen moet beschermen. Maar werkt het wel op deze manier? Kun je God op deze manier dwingen om jou te helpen? Hoe het gevecht afloopt, is een antwoord op die vraag.
Grip krijgen Ken je de uitdrukking ‘ergens grip op krijgen’? Het kan twee dingen betekenen: dat je begrijpt hoe iets in elkaar zit, en: dat je iets onder controle krijgt. Vind je beide betekenissen bij het verhaal passen? Hoe proberen de Israëlieten grip te krijgen op de oorlog, in de tweede betekenis? Begrijpen ze wel hoe je God om hulp kunt vragen?
Geen grip hebben >>> Schaal, water, ijsblokjes, naalden of spelden, handdoek Ergens geen grip op hebben … dat kun je met het volgende proefje vergelijken. Leg de naalden op tafel. Vul de kom met water en ijsblokjes. Houd je vingers ongeveer dertig seconden in het ijswater. Droog je hand vlug af en probeer gelijk de naalden te pakken. Lukt dat? En hoe voelt het? Door de kou is je huid minder gevoelig en hebben je vingers moeite om zoiets kleins en duns als een naald te pakken. Zit je ergens mee of zie je ergens tegenop? Vraag God om hulp.
Oorlogsverhalen
271
Gevaarlijke oorlogsbuit
dag
3 Strijd tussen twee goden 1 Samuel 5:1-5
De Filistijnen hebben gewonnen. Daar heeft hun god Dagon voor gezorgd, denken ze. De ark van het verbond nemen ze als buit mee naar de stad Asdod. Ze zetten hem in de tempel van Dagon. Het lijkt een verschrikkelijk einde van het verhaal. De Israëlieten zijn de ark kwijt, het teken dat God bij zijn volk is. Heeft God hen in de steek gelaten? Nee, het lijkt erop dat God verder vecht. Hij gaat de strijd aan met de god van de Filistijnen.
Onzichtbare kracht >>> Touw, schilderstape, twee ballonnen, trui met wol Wat is er gebeurd met het beeld van Dagon? Het lijkt of een onzichtbare kracht het beeld in beweging heeft gebracht. Dat kun je vergelijken met het volgende proefje. Knip twee touwtjes af van ongeveer 75 centimeter. Blaas beide ballonnen op en knoop ze elk aan een touwtje. Plak het andere uiteinde van de touwtjes met schilderstape aan de bovendorpel van de deurpost. Wrijf een van de ballonnen over je trui en geef hem een zwiep. Doe hetzelfde met de andere ballon. Zie je dat beide ballonnen elkaar wegduwen? Houd je handen rond een van de ballonnen zonder hem aan te raken en beweeg je handen. Wat gebeurt er met de ballon? Wat gebeurt er als je je hand tussen beide ballonnen houdt en weer wegtrekt, zonder ze aan te raken?
Verbond van vijf steden Er waren vijf onafhankelijke Filistijnse stadstaten: Asdod, Askelon, Gaza, Ekron en Gat. Samen hadden ze een verbond gesloten. Ze hadden afspraken gemaakt op het gebied van handel en het leger. Elke stad had zijn eigen stadsvorst. Dank God dat Hij meevecht, vroeger, maar ook nu.
272
Oorlogsverhalen
Gevaarlijke oorlogsbuit
dag
4 Nare plagen 1 Samuel 5:6-12
Er gebeuren vreemde dingen in Asdod. Mensen krijgen pijnlijke bulten. Dat moet wel een straf zijn van de God van Israël. De ark, die de Filistijnen trots hadden meegenomen, begint een groot probleem te worden. Ze brengen hem van de ene stad naar de andere. Overal waar de ark komt, breken plagen uit. Niemand wil de ark meer hebben.
Onverwacht >>> Pen en papier De Filistijnen konden vooraf niet weten dat het meenemen van de ark zulke grote gevolgen zou hebben. Heb jij weleens een moeilijke keuze moeten maken? Heb je weleens iets gedaan wat onverwachte gevolgen had? Schrijf hierover een verhaal.
Naar de Filistijnen De Filistijnen waren gewelddadig en lieten op hun rooftochten een spoor van vernieling achter. Hier komt de uitdrukking vandaan dat iets ‘naar de Filistijnen gaat’. Dat betekent dat iets zo kapot is gegaan dat het niet meer te gebruiken is. Maar in dit verhaal is het de God van Israël die een spoor van narigheid door het land trekt. Lees je verhaal voor aan God als een gebed.
Oorlogsverhalen
273
Gevaarlijke oorlogsbuit
dag
5 Weg met dat ding! 1 Samuel 6:1-12
Al zeven maanden is de ark bij de Filistijnen. De problemen stapelen zich op en ze willen van het ding af ! Ze roepen een aantal wijze mannen en priesters bij elkaar. Die vertellen hoe ze de ark het beste terug naar de Israëlieten kunnen sturen. De ark wordt op een kar gezet. Ook geven ze geschenken mee. De koeien die de kar trekken kiezen uit zichzelf de weg naar Israël. Zo weten de Filistijnen dat God inderdaad achter de plagen zat.
Beeldjes maken >>> Natuurklei (bijvoorbeeld van DAS), goudverf Wat voor beeldjes geven de Filistijnen mee met de ark? Kun jij ook zulke beeldjes maken? Of zou jij liever een ander soort beeldje meegeven? Maak van klei verschillende beeldjes. Laat ze drogen en beschilder ze.
Koeien en kalfjes De koeien die de kar met de ark erop moeten trekken, geven hun kalfjes nog melk. Het is tegen hun natuur in om weg te lopen bij de kalfjes, maar toch doen ze het. Voor de Filistijnen is dit het bewijs dat de plagen van God kwamen. Zijn er dingen die jij liever kwijt bent? Letterlijk of figuurlijk? Vertel God hierover.
274
Oorlogsverhalen
Omslag Kriskras door de Bijbel_Opmaak 1 28-04-21 15:09 Pagina 1
is een soort bib liotheek van 6 vol met spann 6 boeken, ende verhalen , liefdesverhale n, zeeverhalen geschiedenisve , rhalen, dieren verhalen, noe m m Hoe werkt dit aar op. dagboek? Kies een verhaalso ort en lees de bijbehorende verhalen. Alle rlei bekende é n minder beke bijbelverhalen nde kom je tegen, zowel uit het O ude als het Nieuwe Testam ent. Elk verhaa l heeft een intr o, maar de bijbeltekst lee s je in je eigen favoriete bijbe l. Ook zijn er bij ieder verha al verwerkinge n in de vorm va n creatieve opdrachten, p roefjes, doord enkertjes, vra gen of weetjes. Voor kinderen van ongeveer 9-12 jaar.
Zo ontdek je op een nieuw e manier de Bijbel! ar l van voor na be ij B e d s la Hanna Holwerda aar bekende en n ek zo p o , m so achter en ander bijbelverhalen e ez D . n le ha er v minder bekende e (op verhaalrd o lg o v e uw ie n ijbel en zette ze in een kend van de B be is a n n a H ). soort e Knetteren en er d n a er d n o et Heelal. Science serie, m het Oneindige ek td n O en en Knall www.royaljongbloed.com
9
789033 835940