7a OPKOMEN VOOR JEZELF
Om hulp vragen
TIJD
45 minuten MATERIAAL
ervaringen delen
kaartje ‘Hulp vragen’, knijpers, kopieerblad
Hoe pak ik het aan? ■ ■ ■
aardig doen
LESDOELEN
Weten aan wie je hulp kunt vragen over hoe je iets kunt doen. (kennis) Hulp kunnen vragen over hoe je iets kunt doen. (vaardigheid) Weten dat je een ander om dergelijke hulp kunt vragen. (kennis)
samen spelen & werken
VERKENNING EN PROBLEEMSTELLING
een taak uitvoeren
Vraag de leerlingen kort naar hun ervaringen met het vragen om hulp. ■ Wanneer vraag je hulp? ■ Aan wie vraag je gemakkelijk hulp? Waarom? Geef aan dat het verhaal ook gaat over iemand die hulp nodig heeft. Lees het verhaal voor. Vraag de leerlingen: ■ Wat begrijpt Martine niet van haar vriendinnen? (Dat ze haar niet meegevraagd hebben voor de film.) ■ Wat gaat Martine nu doen? (Ze gaat naar huis, ze weet niet wat ze moet doen.) Formuleer gezamenlijk de probleemstelling. (Martine wil graag mee naar de film met haar vriendinnen. Ze weet niet hoe ze dit moet aanpakken.) BEDENKEN EN UITPROBEREN VAN DE OPLOSSINGEN
omgaan met ruzie
opkomen voor jezelf
een keuze maken
jezelf presenteren
Laat de leerlingen nadenken en praten over wat er aan de hand is met behulp van de volgende vragen: ■ Waarom zou Martine niet aan haar moeder vertellen wat er aan de hand is? (Je mag iets voor jezelf houden; je hoeft niet alles aan je moeder te vertellen; ze schaamt zich; ze durft het niet te vertellen.) ■ Waarom zou Martine het wel kunnen vertellen? (Het kan opluchten als je vertelt wat je dwars zit; haar moeder kan haar misschien helpen.) ■ Wat kan Martine tegen haar moeder zeggen of aan haar moeder vragen? (Ze kan uitleggen wat er is gebeurd; ze kan vertellen dat ze graag mee wil maar dat ze niet weet hoe ze dat aan moet pakken; ze kan vragen wat haar moeder vindt dat ze het beste kan doen.) ■ Waarom is het verstandig om soms iemand om hulp te vragen? (Omdat je er alleen niet uitkomt; omdat iemand anders kan helpen.) ■ Aan wie kun je hulp vragen? (Aan iemand van wie je denkt dat die jou kan helpen, iemand die jij vertrouwt.) Laat de leerlingen in groepjes de opdracht van het kopieerblad maken. Laat enkele groepjes het rollenspel voor de klas uitspelen. Bespreek de rollenspelen na: ■ Is er om hulp gevraagd? Zo ja, aan wie? ■ Is het verstandig om aan diegene hulp te vragen? Waarom wel of niet? ■ Hoe werd er om hulp gevraagd? ■ Hoe had het anders gekund?
Kinderen en hun sociale talenten
048526_lessen_groep_07 .indd
67
7 / 67
11-07-2008
14:20:39
ervaringen delen
TERUGBLIK
Kijk met de leerlingen terug op de les met behulp van de volgende vragen: ■ Wat heb je geleerd? ■ Wat kun je doen als je ergens alleen niet uitkomt? ■ Hoe kun je hulp vragen? ■ Wanneer kun je om hulp vragen en aan wie? Hang het kaartje ‘Hulp vragen’ op een zichtbare plaats in de klas. Vraag de leerlingen wanneer ze een knijper aan het kaartje mogen maken.
aardig doen
DIFFERENTIATIE
samen spelen & werken
– Besteed extra aandacht aan het vragen om hulp. Bespreek hoe je naar iemand toe gaat, wat je zegt en hoe je om hulp vraagt. (Bijvoorbeeld: Sorry mevrouw, mag ik u iets vragen? Zou u mij misschien kunnen helpen? Dank u wel voor uw hulp.) Oefen dit met de leerlingen. + Bespreek wat je kunt doen als degene die je om hulp vraagt nee zegt, jou niet wil helpen, niet kan helpen of geen tijd heeft om te helpen. TOEPASSING
een taak uitvoeren jezelf presenteren
Besteed gedurende twee weken ook buiten de les aandacht aan de lesdoelen. Zo leren de leerlingen de kennis en vaardigheden uit de basisles toepassen in echte en dagelijkse situaties. Let op situaties waarin de leerlingen kunnen oefenen of creëer deze situaties, bijvoorbeeld: ■ Laat de leerlingen elkaar om hulp vragen door je als leraar terughoudend op te stellen of tijdens zelfstandig werken (bijvoorbeeld bij de uitleg van nieuwe sommen of bij de gymles). Laat de leerlingen beredeneren waarom ze juist aan díe leerling hulp hebben gevraagd. Bespreek hoe er om hulp is gevraagd. ■ Geef leerlingen een opdracht (bijvoorbeeld: haal nieuwe schriften, lever morgen je werk in, haal uit de bibliotheek een boek, breng de tv/dvd weg). Bespreek of je om hulp vraagt en zo ja aan wie je hulp vraagt (conciërge, leraar, ouder, bibliothecaresse, medeleerling). Hoe vraag je om hulp? Bespreek de situaties met de leerlingen en laat de leerlingen een knijper aan het kaartje maken wanneer ze op een goede manier om hulp vragen.
VERVOLGLESSEN een keuze maken opkomen voor jezelf
Geef een vervolgles over de lesdoelen uit de basisles. Gebruik dezelfde lesopbouw als in de basisles. Maak een keuze uit de volgende lessuggesties: 1 Laat de leerlingen een tekening maken van een situatie waarin iemand hulp nodig heeft. Laat een andere leerling bekijken wat het probleem is en hoe er hulp gevraagd kan worden. Materiaal: papier, tekenspullen. 2 Lees nogmaals het verhaal over Martine voor. Laat de leerlingen het vervolg van het verhaal schrijven waarin Martine haar moeder om hulp vraagt. Hoe loopt het verhaal af? Laat enkele leerlingen het slot voorlezen en bespreek aan de hand hiervan nogmaals de lesdoelen. Materiaal: papier, pen.
omgaan met ruzie 7 / 68
048526_lessen_groep_07 .indd
Kinderen en hun sociale talenten
68
11-07-2008
14:20:41
7a WERKBLAD
ervaringen delen
VERHAAL
Martine wil naar de film
omgaan met ruzie
opkomen voor jezelf
een keuze maken
jezelf presenteren
een taak uitvoeren
samen spelen & werken
aardig doen
Martine is al heel lang vriendinnen met vijf andere meisjes. Ze vormen echt een soort meidengroepje, eigenlijk al vanaf de kleuterschool. Iedere pauze zijn ze bij elkaar en ook na schooltijd zijn ze vaak bij elkaar te vinden. Nu draait er sinds afgelopen zaterdag een nieuwe film in de bioscoop. Het schijnt een hele gave film te zijn. In de pauze hoort ze een gesprek tussen twee van haar vriendinnen. Ze gaan morgen met z’n allen naar de film! Het groepje vriendinnen van Martine heeft afgesproken samen te gaan. Alleen, ze hebben Martine niet gevraagd. Ze wil natuurlijk wel graag mee naar de film. Waarom hebben ze haar niet meegevraagd? Of zijn ze haar gewoon vergeten? Hoe kan Martine ervoor zorgen dat ze toch mee kan naar de film? Na schooltijd loopt ze teleurgesteld naar huis. Misschien willen ze wel niet dat ze mee gaat. Wat moet ze nu doen? Als Martine thuis komt vraagt haar moeder wat er is want ze kijkt zo verdrietig.
Š 2008 Kwintessens Uitgevers
048526_lessen_groep_07 .indd
69
CED Groep
7 / 69
11-07-2008
14:20:41
7a KOPIEERBLAD
OPDRACHT
Bekijk samen de tekeningen en beantwoord per tekening onderstaande vragen: ★ Wat is er aan de hand? ★ Wat kan de persoon op de tekening doen? ★ Aan wie kan er hulp worden gevraagd? ★ Hoe kan er hulp worden gevraagd? Kies een tekening uit waar jullie een rollenspel bij schrijven. Verdeel de rollen en oefen het rollenspel in.
7 / 70
048526_lessen_groep_07 .indd
CED Groep
70
© 2008 Kwintessens Uitgevers
11-07-2008
14:20:41