U kleurt de bloemen (0501)

U kleurt de bloemen

U kleurt de bloemen - danken en bidden met kinderen © 2022, Kwintessens, Amersfoort www.kwintessens.nl

De bladmuziek en de ingezongen en soundmixversies van de gezongen gebeden, vindt u via de QR-code hiernaast. Of ga naar: https://www.trefwoord.nl/gezongen-gebeden.

Auteurs

Redactie Trefwoord (gebeden pagina 11, 12, 13, 19, 20,22, 24, 25, 26, 30,41, 44, 45, 47, 48, 50, 66, 68, 72, 73, 74, 76, 77, 83, 84, en 91)

Greet Brokerhof-van der Waa (gebeden pagina 87, 88 en 89)

Erik Idema (gebeden pagina 23, 32, 33, 36, 53, 59, 61, 62, 85 en 86)

Gerard van Midden (gebeden pagina 10, 14, 31, 40, 42, 46, 67, 75, 78, 79 en 90)

Cora Vlaming (gebeden pagina 18, 21, 34, 35, 52, 58, 60, 63, 64, 65 en 82)

Redactie

Petra Jonker, Cora Vlaming, Karine van der Zon-Mels Illustraties en vormgeving Jenny Lindhout

ISBN 978 90 5788 5853

Bestelnummer 0501

NUR 224

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

U kleurt de bloemen danken en bidden met kinderen {

Inhoud

Voorwoord

Het is al lang niet meer vanzelfsprekend dat kinderen op een school gebaseerd op christelijke waarden een christelijke achtergrond hebben, geregeld naar de kerk gaan, thuis de Bijbelverhalen horen, nog samen aan tafel bidden. Ook de achtergrond van kinderen is zeer gemêleerd: er zitten moslimkinderen in de klas, kinderen die van huis uit niet opgroeien met een religieuze traditie en kinderen met een kerkelijke achtergrond. En dat is bij de leerkrachten vaak niet anders. Het kan niet anders dan dat dat gevolgen heeft voor de aard en inhoud van de manier waarop er met levensbeschouwing wordt omgegaan. Voor de meeste scholen is levensbeschouwing even belangrijk als altijd, maar is het net zo belangrijk om met de inhoud van het vak recht te doen aan de samenstelling van de klas.

De grote diversiteit in achtergronden op het gebied van levensbeschou wing maakt het steeds minder vanzelfsprekend om samen te bidden in de klas. Want hoe kun je bidden tot een God waarmee kinderen zich niet verbonden weten? Of tot een God die een andere is dan waarmee je zelf werd grootgebracht? Onmogelijk, zou je op grond daarvan zeggen. Veel leerkrachten zien er daarom van af om nog te bidden, het voelt ongemakkelijk.

Toch is dat niet het enige wat je erover kunt zeggen. Want in het gebed doe je wel iets belangrijks: je deelt een gezamenlijke ervaring en geeft daar woorden aan. Dat kan iets zijn wat je samen hebt beleefd, het verhaal dat je hebt gedeeld, de zorgen die iedereen in de klas bezighouden. Je geeft woorden aan iets dat het individu overstijgt, je spreekt als wij samen, als deel van een groter geheel. Het is een rituele handeling die laat zien dat je meer bent dan ik, hier en nu.

Er is in de klas bijvoorbeeld een fijne sfeer, er is goed gewerkt en iedereen geniet daar zichtbaar van. Waarom het zo goed is gegaan, is eigenlijk moeilijk te benoemen. Zo anders als anders was het niet, maar toch voelde het wel zo. Dat is een moment om te benoemen, om daar verwondering en vreugde over uit te spreken. Maar vindt daar maar eens gewone woorden voor. De rituele vorm van een gebed, waarbij je er met elkaar een moment voor markeert en die verwondering en vreugde benoemt, komt dan goed van pas. Je kunt daar (natuurlijk) de Godsnaam bij noemen om dat gevoel te adresseren, om uit te drukken dat hier sprake is van meer dan het gewone, maar ook een van de vele andere mogelijkheden voor kiezen: de Eeuwige, Aanwezige, Liefdevolle…

Of…

Het is een zware dag geweest: er was een grote ruzie en die lijkt opgelost, maar is toch de hele dag voelbaar geweest. Dan is het goed om daar aan het einde van de schooldag op een rituele manier aandacht aan te besteden, in woorden die zeggen hoe naar het is om ruzie te hebben en dat dat zomaar kan gebeuren. En hoe moeilijk het is om het weer goed te maken. Want sorry zeggen is wel belangrijk, maar lost niet alles op. Met elkaar zoeken naar woorden om dat gevoel te delen, het gevoel van pijn te benoemen dat zoiets zomaar kan gebeuren, zo maar uit de hand kan lopen. Dat de ervaring van schuld en tekortschie ten meer is dan een individueel gevoel. Ook hier gaat het weer over het overstijgende gevoel. En ook hier kan een gebed helend werken.

De rituele vorm tilt het gebed uit boven de gebeurtenis en brengt het naar het algemeen menselijke. De onmacht delen is een belangrijk moment. Je kunt daar de Godsnaam natuurlijk bij noemen, maar bijvoorbeeld ook hier weer: Liefdevolle, Vergevende, Die mensen kent…

Zo zijn er veel gelegenheden waarbij het ritueel van bidden een mo ment van gezamenlijkheid kan markeren. Dat is te zien bij de indeling van het boek. Bij verschillende rubrieken worden tips gegeven om het ritueel een bijzondere vorm te geven en de kinderen er actief bij te betrekken.

We hopen dat de gebeden in het boek u helpen en inspireren.

Redactie Trefwoord

De muziekbestanden van de gezongen gebeden vindt u via de QR-code voor in het boek.

Algemene gebeden {

1Algemene gebeden

‘Goed dat er ook stilte is’

Tip

Je hoeft niet altijd woorden te gebruiken voor een krachtig gebedsmoment. Steek een kaars aan en wees even stil. Vraag vooraf aan de kinderen om een onderwerp te noemen om bij stil te staan. Kies daar gezamenlijk één uit. Bewaar de andere onderwerpen eventueel voor een andere keer.

Voor de bovenbouw: De vraag ‘Helpt bidden?’ is een vraag die bij kinderen en volwassenen leeft. Maar vaak is een stellig ‘ja’ of een overtuigd ‘nee’ het begin en het einde van zo’n gesprek. Om dat te voorkomen, kan het helpen om een citaat als uitgangspunt voor een gesprek te nemen. Neem daarvoor bijvoorbeeld de uitspraak van de 20ste eeuwse theoloog Albert Schweitzer. Hij zei: ‘Bidden verandert de wereld niet. Maar bidden verandert de mens en de mens verandert de wereld.’

U weet wie wij zijn

Goede God,

U weet wat wij voelen. U kent onze gedachten. U weet wie wij zijn. Luister naar de woorden die wij samen bedachten. Help onze wereld in het groot en in het klein.

[gelegenheid voor eigen tekst]

Goede God,

Bedankt dat U erbij bent, dat U met ons meegaat, elke dag weer.

Waar wij aan denken

Goede God,

Wij zetten alle drukte even opzij en staan vandaag stil bij wat er om ons heen gebeurt.

Wij willen U graag vertellen waar wij aan denken, waar we ons zorgen om maken, wat ons bezighoudt en misschien ook welke vragen wij hebben.

We denken aan:

Open onze ogen en open onze oren. Zodat wij zien en horen waar Uw liefde nodig is.

Druk

Goede God,

Soms zijn we heel druk. Met spelen, werken, sporten of muziek maken. We willen veel want er zijn zoveel leuke dingen om te doen.

Soms ís het ook druk. Met lawaai op straat, een ronkende motor, een blaffende hond, een gillend kind.

Dan is het goed dat er ook stilte is. Om te luisteren naar de vogels, om te luisteren naar onszelf, om te luisteren naar anderen.

En misschien horen we dan ook U.

Zoveel om voor te bidden

Er is zoveel, God, om voor te bidden dat ik niet weet waar ik moet beginnen. Zoveel kinderen die het koud hebben, zoveel mensen die ruziemaken.

Er is zoveel ziekte, zoveel angst. Weet U het wel, God, waar ik moet beginnen? Laten we dat dan maar doen. Dat we daar beginnen.

Onze Vader

(gezongen gebed)

Onze Vader in de hemel, U staat zorgzaam om ons heen. Geef dat alle mensen weten: zoals U is er maar één.

Doe ons telkens weer geloven in een wereld zonder pijn, in Uw rijk dat eens zal komen en dat soms te zien kan zijn.

Help ons samen goed te leven en te doen wat U graag wilt. Geef ons elke dag te eten tot de honger is gestild.

En vergeef ons wat we fout doen, net als wij niet blijven staan bij de fouten van een ander, maar weer samen verdergaan.

Help ons om te zien wat goed is en wat slecht is, boos of naar. Geef dat wij het juiste kiezen, dat wij goed zijn voor elkaar.

Onze Vader wij geloven, dat U onze wereld leidt. Met Uw licht helpt U ons verder. Hier en nu en straks. Altijd.

Samen leven { 2

Tip

Soms gaat het mis tussen kinderen. Er wordt ruzie gemaakt. Laat er wat tijd overheen gaan, nadat de gemoederen zijn bedaard. Aan het einde van de schooldag kun je de gevoelens benoemen in een gebed. Het gaat hierbij niet over goed of fout. Het gaat erom dat iedereen erdoor is geraakt. Ruziemaken is niet leuk en doet vaak pijn. Het weer goedmaken is wél fijn en lucht op. Dan kun je samen opnieuw beginnen.

‘Al die verschillen geven kleur aan de wereld’

De grote diversiteit in levensbeschouwelijke achtergronden op school maakt het steeds minder vanzelfsprekend om samen te bidden. Hoe kun je dat doen terwijl je weet dat niet alle kinderen zich verbonden weten met God? Dat kan heel ongemakkelijk voelen. Toch zou het jammer zijn om het ritueel van het bidden om die reden aan de kant te zetten. Want in gebed doe je iets belangrijks: je kunt woorden geven aan een gezamenlijke ervaring. Dat kan iets zijn wat je samen hebt beleefd, of zorgen die de kinderen bezighouden. Er zijn verschillende gelegenheden om zo’n moment van gezamenlijk heid te markeren. Dat laat de indeling van het boek zien.

We hopen dat de gebeden in het boek u helpen en inspireren.