CongreS
KINDEREN UIT SCHEIDINGSGEZINNEN Hulpverlening en begeleiding in de zorg en op school
• Nieuwe
begeleidingsprogramma’s
• Adviezen
voor leerkrachten, begeleiders en hulpverleners
• Cijfers
en feiten over scheidingsgezinnen en kinderen
• Juridische
aspecten voor school en hulpverlening
k E Y- n o t E - S p r E k E r S o . a . : Dr. Ed Spruijt Drs. Liesbeth Groenhuijsen Drs. Corrie Haverkort Drs. josé van Loo
DinSDaG 6 novEMbEr 2012 antropia, DriEbErGEn
bestemd voor: psychologen, orthopedagogen, maatschappelijk werkers, sociaal pedagogisch hulpverleners, jgz-artsen en verpleegkundigen, coaches, mediators, leerkrachten, intern begeleiders en onderwijsbegeleiders.
inschrijven via: www. lannoocampus-academie.nl kEnniS voor DE toEkoMSt
Sprekers Dr. Ed Spruijt
is scheidingsonderzoeker aan
D r . M a r i s k a Kle i n Velde r m a n
is peda-
de Universiteit Utrecht en auteur. Hij geeft regel-
goog. Zij werkt als senior onderzoeker en team-
matig lezingen en workshops. Met Inge Anthonijsz
coördinator van team Psychosociale Ontwikke-
van het NJI werkt hij aan richtlijnen voor de jeugd-
ling bij TNO Jeugd. Zij is mede-initiatiefnemer
zorg over scheiding en kinderen. Hij werkte mee
van de ontwikkeling en introductie van het
aan het nieuwe jongerenboek: Thuis in twee gezin-
programma Dappere Dino’s (CODIP voor 6-8
nen en met Corrie Haverkort vormt hij de redactie
jarigen) in Nederland. Zie: www.dapperedino.nl.
van het boek Kinderen uit nieuwe gezinnen. D r s . C o r r i e H av e r k o r t ,
is docent en filo-
D r s . T i n e k e va n de n Be r g
is psycholoog
soof, gespecialiseerd in samengestelde gezinnen
Kind & Jeugd, orthopedagoog en GZ-psycho-
en stiefouderschap. Zij is voorzitter van stichting
loog. Vanuit haar particuliere praktijk PRO te
Nieuw Gezin Nederland en hoofdredacteur van
Zwolle is ze werkzaam als diagnosticus en biedt
Nieuw Gezin. Ze werkte mee aan het nieuwe
ze begeleiding en behandeling aan kinderen
jongerenboek: Thuis in twee gezinnen en met
en ouders. Ze is samen met Gerda Wilbrink
Ed Spruijt vormt ze de redactie van het boek
auteur van de cursus JES! voor kinderen en hun
Kinderen uit nieuwe gezinnen.
gescheiden ouders. Zie: www.jes-brugproject.nl.
D r s . L i es b e t h G r o e n h u i j se n
is Klinisch
M a r t i n e M i n gel i n c k x
is juriste en ge-
Pedagoge, NVO Orthopedagoog, diagnosticus,
sprekstherapeute. In haar praktijk begeleidt ze
GZ psycholoog en GZ-supervisor voor Justitie.
jongeren en volwassenen bij het (opnieuw) vin-
Zij begeleidt vanuit haar eigen praktijk gezinnen,
den van geluk in hun leven. Ze schreef verschei-
ouders en kinderen, voert screening en diagnos-
dene boeken, waaronder het nieuwe jongeren-
tisch onderzoek uit en doet behandelingen. Ze
boek Thuis in twee gezinnen, hoe overleef je de
publiceerde diverse boeken en artikelen, zie:
scheiding van je ouders en je nieuwe gezin. Zie:
www.pedagogischadvies.eu.
www.mktraining.be.
D r s . J o s é va n L o o
is pedagoog, NMI regis-
ter mediator en auteur. Ze traint schoolteams in de communicatie met ouders, verzorgt ouderschapsbegeleiding en mediation en begeleidt bij het opstellen van ouderschapsplannen. Daarnaast is zij docent en trainer bij de opleidingen pedagogiek, schoolleider, en mediator, zie: www.onderwijspraktijkvanloo.nl. M r . Pa u l de G i e r
is advocaat, scheidingsme-
M a gd a H e n gs t
is senior docent aan de
Noordelijke Hogeschool Leeuwarden, afdeling Social Work. Ze is ontwikkelaar en trainer van de cursus Nieuw Samengestelde Gezinnen. Magda heeft een eigen praktijk waarin ze samengestelde gezinnen begeleidt. Zie: www.magdahengst.nl.
Drs. Gezina Topper
is orthopedagoog
diator en partner van het familierecht advocaten-
NVO, zorgcoördinator en KIES-coach. Ze werkt
kantoor SmeetsGijbels. Hij is lid van het College
op het Groenhorst college in Almere als ortho-
van Afgevaardigden en voormalig bestuurslid
pedagoog en zorgcoördinator. Zij adviseert en
van de vereniging voor Familierecht Advocaten
begeleidt jongeren in echtscheidingssituaties
Scheidingsmediators. Daarnaast doceert en
op verzoek van ouders en/of de jongeren zelf.
publiceert hij regelmatig. Zie: www.smeetsgij-
Zij richt zich vooral op de ondersteuning van
bels.com.
scheidingsjongeren van 12 tot 16 jaar.
Gerda Wilbrink
is mediator, gespecialiseerd
M r . Ale i de H e n d r i k se - V o o g t
is advocaat,
in ouderschap na scheiding en aangesloten bij de
lid van de vereniging van Familierecht Advo
VFAM. Ze superviseert beginnende mediators
caten Scheidingsbemiddelaars (VFAS) en NMI-
en verzorgt bijscholingsdagen. Ook publiceerde
mediator. Zij werkt bij Voorink Advocaten in
ze in het Tijdschrift voor Mediation en Conflict-
Zutphen, is docent bij de patroon opleiding
management. Ze is samen met Tineke van den
van de Nederlandse Orde van Advocaten en
Berg auteur van de cursus JES! Het Brugproject,
publiceerde diverse boeken en artikelen.
voor kinderen en hun gescheiden ouders.
Zie: www.voorinkadvocaten.nl.
C o n g r e s K i n d e r e n u i t sc h e i d i n g s g e z i n n e n H u l pve r l ening en bege l eiding in de zo r g en op schoo l Op dit congres wordt u volledig geïnformeerd over begeleiding, school en hulpverlening voor kinderen, jongeren en hun ouders uit scheidingsgezinnen, eenoudergezinnen of nieuw samengestelde gezinnen. Zowel de psychosociale als de praktische en juridische aspecten komen aan bod. U krijgt een goed beeld van de achtergronden, actuele cijfers, interventiemogelijkheden, communicatie met ouders en kinderen, juridische aandachtspunten en tal van adviezen voor de praktijk van de hulpverlening, de zorg en de school.
Schrijft u zich in voor het congres, dan ontvangt u bij
Aanbevolen literatuur 20% korting voor congresdeelnemers
uw congresbescheiden een set kortingsvouchers voor onderstaande boeken. Besluit u een of meerdere boeken aan te schaffen, dan kunt u de vouchers inleveren bij uw boekhandel, of bij de
Dit handboek toont nieuwe cijfers uit onderzoek, geeft praktische tips en handvatten, en biedt een overzicht van interventiemogelijkheden voor kinderen, jongeren en hun ouders uit scheidingsgezinnen en nieuw samengestelde gezinnen. Onmisbaar voor professionals in onderwijs, begeleiding en hulpverlening.
boekenstand op het congres.
ISBN 978 94 014 0185 2 Normale prijs € 29,99
Dit boek is geschreven voor jongeren tussen de 12 en 18 jaar, wiens ouders verwikkeld zijn in een echtscheiding of die deel gaan uitmaken van een nieuw samengesteld gezin. De vele praktische tips, herkenbare voor beelden en cartoons geven ant woord op hun vragen en helpen deze jongeren om zich ondanks de scheiding gelukkig te voelen.
Dit boek legt het begrip hechting uit, en vertelt wat er nodig is voor een kind om veilig te hechten. Ook hechtingspro blemen komen aan bod, en de behandelmogelijkheden. Dit beknopte en praktische boek is zeer geschikt voor leerkrachten en zorgprofessionals.
ISBN 978 94 014 0183 8 Normale prijs € 19,99
ISBN 978 94 014 0042 8 Normale prijs € 17,99
Gebrek aan sociale vaardigheden en zefvertrouwen kan leiden tot negatief gedrag. Dit boek biedt trainers in en buiten het onderwijs handvatten om faalangst en sociaal onhandig gedrag bij pubers te signaleren en te begeleiden. Een praktisch handboek met tips en adviezen voor het opzetten van een training, inclusief spel met oefenkaarten.
Sociale angst, separatieangst en depressie kunnen school weigering veroorzaken. Een helder geschreven boek met praktische tips, zoals een stappenplan dat aangeeft welke acties school en hulpverlening kunnen inzetten om een leerling weer naar school te krijgen.
ISBN 978 90 209 7645 8 Normale prijs € 39,99 (incl. spel)
ISBN 978 94 014 0043 5 Normale prijs E 17,99
ochtendprogramma:
9.00
9.30
9.45
O ntvangst met koffie en thee
I nt r od u ctie : J onge r en van en met V i l l a P inedo
Stichting Villa Pinedo is een jongerenorganisatie die jongeren met gescheiden ouders een plek biedt waar zij centraal staan.
O pening doo r dagvoo r zitte r D r . E d S p r u ijt
F eiten en cijfers over scheidingsgezinnen en kinderen D r . E d S p r u ijt - Unive r siteit Ut r echt 10.00
Hoeveel nieuwe gezinnen - vooral eenoudergezinnen en stiefgezinnen - zijn er in Nederland en hoeveel kinderen zijn daarbij betrokken? Op welke scholen zitten die kinderen en welke problemen komen zij tegen? Gaat het tegenwoordig beter met stiefkinderen dan een generatie geleden? Aan welke hulp hebben kinderen het meest?
K inderen uit nieuwe gezinnen , school , begeleiding en hulpverlening D r s . C o r r ie H ave r ko r t – S tichting N ie u w G ezin 10.30
11.00
Kinderen uit eenoudergezinnen of samengestelde gezinnen hebben o.a. te maken met het wonen in twee huizen en loyaliteitsconflicten. Dit heeft invloed op de schoolresultaten en het welzijn van het kind. Een schets van de achtergronden, praktijk en interventiemogelijkheden rondom deze kinderen, hun school, begeleiding en hulpverlening.
Pa u ze met koffie en thee
H ulpverlening aan scheidingskinderen en hun ouders D r s . Liesbeth G r oenh u ijsen 11.30
Scheiding is voor kinderen een ingrijpende gebeurtenis. Gerichte hulp kan veel problemen voorkomen. In deze presentatie gaat de ervaren klinisch pedagoge Liesbeth Groenhuijsen in op hoe hulpverleners kinderen kunnen helpen bij de gezonde verwerking van de scheiding en het leven in een stiefgezin. Zij benadrukt het belang van communicatie, ook tussen school en ouders. Ook gaat ze in op de wijze van benaderen en begeleiden van ouders met omgangsproblemen. Welke vragen stel je, welke adviezen zijn er te geven en wat zijn aandachtspunten?
C ontact tussen de school of de zorgpraktijk en gescheiden ouders D r s . J os ĂŠ van Loo 12.00
Na een scheiding veranderen er wezenlijke zaken in het contact tussen de school en de ouders of het contact tussen de zorgpraktijk en de ouders. Wat verandert er in het contact, welke problemen worden daarbij ervaren en welke mogelijkheden zijn er om een goed contact te bevorderen?
middagprogramma: P r aktijkge r ichte wo r kshops 12.30
l u nch Pa u ze
13.30
W o r kshop r onde 1
14.45
W o r kshop r onde 2
15.45
Pa u ze met koffie en thee
16.15
W o r kshop r onde 3
17.15
bo r r e l
Middagprogramma: D r ie kee r ke u ze u it de vo l gende wo r kshops : K inderen uit nieuwe gezinnen op school of in de zorg D r s . C o r r ie H ave r ko r t A
Wat betekent het voor het (school)kind als het thuis geconfronteerd wordt met loyaliteitsconflicten, verschil in bloedband – stiefband, het ouderverstotingssyndroom of het heen en weer gaan tussen twee huizen? Wat kun je als leerkracht, begeleider of hulpverlener voor hen betekenen? En welk beleid voer je als school of zorgpraktijk waar het ouders en stiefouders betreft? Familierecht in de praktijk M r . Pa u l de G ie r
B
Een vader en een moeder die in scheiding liggen staan beiden bij het hek van de school om hun kind op te halen. Wat kan de leerkracht of begeleider doen? Met wie gaat het kind mee? In een interactieve workshop met veel ruimte voor vragen worden relevante onderwerpen uit het familierecht besproken waarmee leerkrachten en hulpverleners zoals psychologen en artsen in hun dagelijks werk te maken kunnen krijgen rondom kinderen uit scheidingsgezinnen. H ulpverlening aan samengestelde gezinnen : aandachtspunten , valkuilen en tips M agda H engst
C
Over de hulpverlening aan nieuw samengestelde gezinnen en de aandachtspunten en valkuilen hierbij, is inmiddels veel geschreven. Maar welke valkuilen zijn bij de hulpverlening aan samengestelde gezinnen in beeld? Door welke “bril” wordt vaak gekeken en welke consequenties heeft dit? In de workshop zullen door ervaringsoefeningen en door het uitwisselen van casuïstiek veel praktische tips worden gegeven en enkele van deze valkuilen duidelijk naar voren komen. D appere D ino ’ s : preventief groepsprogramma voor kinderen van 6 - 8 jaar van gescheiden ouders D r . M a r iska K l ein V e l de r man
D
Dappere Dino’s is een door TNO geïntroduceerd groepsprogramma voor kinderen van 6-8 jaar van gescheiden ouders. In deze training leren kinderen in twaalf bijeenkomsten op bewuste en speelse manier omgaan met problemen rondom scheiding. Er worden veel creatieve materialen en spelvormen gebruikt, zoals voorleesboeken, spelletjes, tekeningen, poppenspel. In deze workshop maakt u op interactieve wijze kennis met dit programma en het wetenschappelijk onderzoek hiernaar. J E S ! T raining voor kinderen ( 8 - 1 2 jaar ) en ouders uit scheidingsgezinnen G e r da W i l b r ink en D r s . T ineke van den B e r g
E
JES! is een (preventieve) training voor kinderen van gescheiden ouders en voor hun ouders. Kinderen leren in deze training nieuwe emoties herkennen en te verwerken, voor zichzelf opkomen, en vooral in contact blijven met beide ouders. Kinderen worden in zeven bijeenkomsten getraind in het zich eigen maken van de vaardigheden die hiervoor nodig zijn. Voor de ouders zijn er aparte bijeenkomsten waarin de focus ligt op communicatie en de reorganisatie van het ouderschap na de scheiding. E en K I E S coach voor kinderen op school of in de zorg ( 8 - 1 6 jaar ) D r s . G ezina T oppe r
F
KIES is een door het Expertise Centrum Kind en Scheiding ontwikkelde, effectief bevonden jeugdinterventie. Met spel, creatieve werkvormen en gesprek doorlopen kinderen het proces van de scheiding. Kinderen leren beter om te gaan met de soms verwarrende situatie waarin zij verkeren en gevoelens beter te begrijpen en verwerken. KIES kan worden aangeboden aan groepen kinderen in het basis- of voortgezet onderwijs, of vanuit de eigen praktijk. Hulpverleners en leerkrachten kunnen zich laten opleiden tot KIES coach. E en gelukkig kind , een gehoord kind M a r tine M inge l inck x
G
Een relatiebreuk tussen ouders hoeft voor kinderen geen drama te zijn. Kinderen kunnen zelf hun situatie verbeteren door hun stem te laten horen. Een succesvolle nieuwe start is pas mogelijk als jongeren over hun gevoelens en de vragen die ze hebben over het samenleven in een nieuw gezin kunnen praten en worden gehoord. Vanuit haar jarenlange praktijkervaring als gesprekstherapeute belicht Martine tal van aspecten die voor jongeren kunnen spelen rondom de scheiding en een nieuw gezin en hoe hen te helpen. E en nieuw gezin : het ouderschapsplan onder druk ? M r . A l eide H end r ikse - V oogt
H
Met een nieuwe partner gaan samenwonen is leuk en spannend. Er komt wel het nodige bij kijken als er kinderen zijn uit een vorige relatie. Tijdens de workshop zullen we inzoomen op de juridische consequenties van het samenvoegen van gezinnen. Waar moet men allemaal opletten? We zullen aan de hand van concrete voorbeelden uit de praktijk stilstaan bij de gevolgen voor het ouderschapsplan van het kerngezin en het stiefplan voor het nieuwe gezin.
p r a k t i S C h e i n F o r m at i e Congres kinderen uit scheidingsgezinnen Hulpverlening en begeleiding in de zorg en op school Dinsdag 6 november 2012, antropia, Driebergen
bEStEMD voor
psychologen, orthopedagogen, maatschappelijk werkers, sociaal pedagogisch hulpverleners, jgz-artsen en verpleegkundigen, coaches, mediators, leerkrachten, intern begeleiders en onderwijsbegeleiders. toEGanGSprijS
E 249,- excl. btw, inclusief congresmateriaal, lunch, koffie/thee en borrel na afloop. kortinGEn
Deelnemers ontvangen 20% korting op de aanbevolen literatuur. WorkSHopS
Bij de inschrijving kiest u welke workshops u wilt volgen en u kiest een reserve-workshop. toelating tot de workshops is op volgorde van inschrijving. a C C r E D i tat i E :
Is aangevraagd bij NIP Kind & Jeugd, NVO, FGzP, NVrG, BAMw, Kwaliteitsregister V&V en AJN Deelnemers ontvangen een certificaat van deelname. L o C at i E
antropia, Driebergen Het congres vindt plaats in de prachtige, door groen omringde omgeving van Antropia Cultuur en Congrescentrum op het landgoed in Driebergen. Antropia is uitstekend te bereiken met zowel het openbaar vervoer als de auto. Het landgoed ligt vlak naast intercity station Driebergen-Zeist en tevens dichtbij de snelweg A12. M E E r i n F o r M at i E
LannooCampus Postbus 97 3990 DB Houten; E: astrid.brouwer@lannoocampus.nl t 06 - 48 08 80 65
inschrijven via: www.lannoocampus-academie.nl kEnniS voor DE toEkoMSt