De Weekend bijbel
De Weekend bijbel Kant-en-klare weekendtrips dichtbij
belgië nederland duitsland luxemburg frankrijk groot-brittannië
Bestemmingen :
Belgie 8 22 36 52 64
Antwerpen / Mode à la carte Vlaamse Ardennen, Oudenaarde / Wereldberoemd groen Vlaamse Kust, Nieuwpoort / Water in overvloed Voerstreek / Aardrijkskunde met een bewogen geschiedenis Waalse Ardennen, Saint-Hubert / Wild van de hoofdstad van de jacht
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
Nederland 78 Amsterdam / Slenteren langs de grachten 94 In en rond Den Haag / De stad van alles en iedereen 112 Zeeland, Veere / Met respect voor de natuur
Duitsland 128 142 156 172
Eifel, Daun / De bekoring van de Maare Moezel, Trier / Herinneringen aan de Romeinen Munster / Stad van de Vrede Ruhrgebied, Duisburg / Een groene industriestreek
Groot-Hertogdom Luxemburg 186 Luxemburg / Het Gibraltar van het Noorden 200 Mullerthal, Echternach / Stad van de Springprocessie
Frankrijk 214 230 244 258 276 292 306 322 338
Champagne, Reims / Parelende champagne in een royale coupe Elzas, De Sundgau / Schoonheid zit soms verborgen in een klein hoekje Franse Ardennen, Charleville-Mézières / Ardens duo langs meanderende Maas Lille en omgeving / De alles-tegelijk-stad Nord/Pas de Calais, De omgeving van Les Deux Caps / Engeland is letterlijk en figuurlijk dichtbij Normandië, Evreux- Vernon-Giverny / Schilderachtige plekjes in het groen Normandië, Jumièges en Rouen / Grootse abdijkerk en een grootstad Picardië, In en rond de Sommebaai / Staren naar de horizon Troyes / Middeleeuwse stad in zachte kleuren
:
Groot-Brittannie 4
354 Kent, Canterbury / In de ban van haar kathedraal 368 Londen / Aan de oevers van de Thames
:
GROOT-BRITTANNIE
7
200 km
100 km
6 Amsterdam
Ipswich
Utrecht Den Haag
NEDERLAND
Londen 25
11
km
Gent Oudenaarde 2
Maastricht
:
Tournai
BELGIE
22 De Sommebaai
Charleroi
Voerstreek 4 Liège
Namur
5 Saint-Hubert
Le Havre
17 Charleville-Mezieres
,
Jumieges & Rouen 21
DUITSLAND
Köln Brussel
Lille 18
200
Antwerpen 1
Brugge
Duisburg 12
Eindhoven
km
19 Calais
3 Nieuwpoort
Veere
100
Brighton
km
8
FRANKRIJK
G R O O T - Daun HERTOGDOM 9 LUXEMBURG
Frankfurt
Echternach 13 10 Trier 14 Luxemburg
Caen Reims 15
,
Evreux 20
Munster 300
Nijmegen 24 Canterbury Dover
300 km
Cambridge
Heidelberg
Paris Versailles Stuttgart Strasbourg Troyes Le Mans
23
Colmar
Sundgau 16
Hannover
Antwerpen ,
Mode a la carte
Een stad leeft, en dat is in Antwerpen niet anders. Buurten leven, raken in verval en krijgen dan weer nieuw leven ingeblazen. Dat geldt ook voor de buurt rond de Nationalestraat waar klassieke herenkledingzaken en andere panden de voorbije jaren plaatsmaakten voor hippe, trendy modezaken en conceptstores.
‘Antwerpen met een A’
Hotel Julien
Met de kathedraal in bad Korte Nieuwstraat 24, 2000 Antwerpen T +32 (0)3 229 06 00 / www.hotel-julien.com prijs vanaf € 195 per nacht per kamer, ontbijt inbegrepen.
Kleinschaligheid, comfort, rust en een geslaagde decoratie zijn de kernwoorden voor dit charmante hotel in het oude stadscentrum. Wie niet oplet, wandelt er zo voorbij. Achter een onopvallende gevel in de Korte Nieuwstraat schuilt een van de mooiste hotels van Antwerpen: Hotel Julien. Dit discrete hotel is gerealiseerd door Mouche Van Hool. Zij was vroeger werkzaam in de reclamesector en bij een binnenhuisarchitect, maar had genoeg van de stress. Ze droomde ervan met haar echtgenoot
naar het zuiden te trekken om daar een hotelletje te openen. Dat hotel zag haar man wel zitten, maar omdat hij te veel aan Antwerpen gehecht was, werd het een compromis. Ze gingen op zoek naar een geschikte plaats in de metropool. Mouche wist precies wat ze wilde: een kleinschalig hotel in het centrum waar gasten tot rust kunnen komen in een aangename omgeving. Het heeft een paar jaar geduurd voor ze een geschikt pand vonden. Het Mercer Hotel in New York en het Hempel Hotel in Londen waren zowel qua concept als qua inrichting hun voorbeelden. Mouche vond terecht dat ook Antwerpen rijp was voor een hotel van dat kaliber: ‘Antwerpen is onder meer dankzij de modewereld en een aantal evenementen een hippe stad geworden. De veeleisende gast is op zoek naar kleine hotels met karakter en met stijl, zonder overdreven luxe, maar wel met alle comfort en veel persoonlijke aandacht’.
Toen Mouche voor de eerste keer het grote huis in de Korte Nieuwstraat zag, wist ze meteen dat het hier zou gebeuren. Het pand is in de 19de eeuw in empirestijl opgetrokken, maar de oudste elementen dateren uit de 16de eeuw. Tot een paar jaar geleden was het huis in gebruik als winkel en kantoorruimtes. Eigenlijk bestaat het uit een voor- en een achterhuis, die nu gescheiden worden door een mediterrane patio.
‘De veeleisende gast is op zoek naar kleine hotels met karakter en met stijl.’ Op de gelijkvloerse verdieping kon Mouche vele van de oorspronkelijke elementen handhaven. De vroegere winkelruimte werd een uiterst moderne receptie. In de ontbijtzaal en de salon zijn de houten vloeren, de hoge en deels beschilderde plafonds en de grote houten deuren gecombineerd met serene aardse kleuren van zowel de wanden als het designmeubilair. Die rust vind je ook in de elf comfortabele en ruime kamers, waar wit de overheersende kleur is. Ook hier is veel aandacht besteed aan de details. Naast de gebruikelijke minibar beschikken de kamers over tv en dvd, en een kluis waarin een laptop past. De badkamers zijn met veel zorg ingericht; in één kamer kun je zelfs baden met zicht op de kathedraal. Het hotel gaat prat op een 24 uursservice en besteedt veel aandacht aan het creëren van rust en persoonlijke attentie. De kans dat je Julien zelf ontmoet, is gering: het hotel is genoemd naar het jongste zoontje van Mouche, dat net voor de opening geboren werd. Voor beide Juliens is een mooie toekomst weggelegd.
B&B Boulevard Leopold
De Foyer
Heren met stijl
Genieten in grandeur
Belgiëlei 135, 2018 Antwerpen / T +32 (0)3 225 52 18 / www.boulevard-leopold.be prijs weekdagen vanaf € 110 per nacht per kamer, weekend vanaf € 115 per nacht per kamer, inclusief ontbijt.
De gastheren hebben al hun creativiteit en vindingrijkheid gebruikt om deze oude woning om te toveren tot een stijlvol B&B, waar de belle époque op speelse wijze weer tot leven komt. Tot in het begin van de vorige eeuw was de Belgiëlei in Antwerpen een chique buitenwijk, waar rijke industriëlen grote woningen bouwden. Bert Verschueren en Vincent Defontaines doen die belle époque herleven in hun stijlvolle bed and breakfast. In de 19de eeuw werd in Antwerpen een brede laan aangelegd die de naam Boulevard Leopold kreeg. Pas na de Eerste Wereldoorlog werd de naam veranderd in Belgiëlei. Van de vele grote burgerhuizen die hier
ooit stonden, zijn de meeste in de jaren de jaren zestig en zeventig onder de slopershamer verdwenen en vervangen door appartements- en kantoorgebouwen. Gelukkig was de woning op nummer 135 dat lot niet beschoren. Die werd aan het einde van negentiende eeuw gebouwd door een Joodse familie, die in de jaren dertig emigreerde. De volgende eigenaar heeft het huis bewoond tot aan zijn overlijden, een paar jaar geleden. Bert Verschueren en Vincent Defontaines zijn twee stadsmussen. Bert heeft jarenlang in de horecasector gewerkt, maar zijn toenmalige collega vertrok om in Frankrijk een chambre d’hôte te beginnen, en dat zette hem aan het denken. ‘De horeca is keitof, maar je zit wel steeds opgesloten in een keuken.’ Een bed and breakfast beginnen leek hem ook wel wat; Vincent was het daar vlug mee eens, op voorwaarde dat het in de stad zou zijn. Toen het huis aan de Belgiëlei te koop werd aangeboden, waren de vrienden onmiddellijk onder de indruk van de vele grote ruimtes. ‘De vorige bewoner leefde alleen nog maar op de begane grond; de overige etages werden niet meer gebruikt en zijn dus in hun oorspronkelijke staat bewaard gebleven’, vertelt Vincent. Bert en Vincent zijn handige jongens en hebben het volledige huis omgebouwd tot een schitterend gastenverblijf met drie grote kamers en een
Komedieplaats 18, 2000 Antwerpen / T +32 (0)3 233 55 17 / www.defoyer.be Open: weekdagen en weekend vanaf 11.00 u, zo. avond gesl.
‘Een origineel interieurstuk of een oude foto accentueert de speelse stijl.’
Of je nu een aperitiefje wilt nemen, een glas wilt drinken voor of na het theater, lekker wilt lunchen of genieten van high noon tea, je kunt altijd terecht in de sfeervolle Foyer van de Antwerpse Bourlaschouwburg. Het majestueuze theatergebouw biedt je een uniek kader om te genieten, op elk moment van de dag. Belgisch-Franse keuken zonder al te veel theater: die vind je op de beletage van de 19de-eeuwse Bourlaschouwburg. Deze brasserie baadt volop in de grandeur van toen. Neem even de tijd om de majestueuze koepel en de indrukwekkende plafondschilderingen te bewonderen.
appartement voor langere verblijven. Als je binnenkomt, word je meteen overweldigd door de statige hal, de hoge plafonds en de brede houten trap. Het appartement beslaat de volledige eerste verdieping; de gastenkamers liggen een etage hoger. Die kamers zijn elegant, romantisch en speels. Voor de inrichting gingen Bert en Vincent op zoek naar oude meubelen op rommelmarkten en in tweedehandszaken. De kamers hebben een grote omvang, die prima tot zijn recht komt door de eigentijdse kleuren die gebruikt zijn. Bovendien zijn de ruimtes niet overdadig ingericht of gedecoreerd. Een origineel interieurstuk of een oude foto accentueert de speelse stijl. De badkamers zijn nieuw en discreet ingebouwd. Bert en Vincent hebben bij de inrichting oog gehad voor elk detail: zelfs de deurklinken en de verwarmingselementen moesten passen bij de kleuren en de oude parketvloeren. De tv, dvdspeler, stereo en internetaansluiting zijn mooi weggewerkt. B&B Boulevard Leopold is een schitterend geheel, dat ondanks de klassieke inrichting jong en verfrissend is. Bert en Vincent doen de elegante belle-époquestijl herleven, maar dan zonder franje en in een prettige sfeer.
‘Lekker zonder theater’
Maar kijk zeker ook eens om je heen. Wellicht spot je zo bekende Antwerpenaars en acteurs.
Dôme sur Mer Het goede uit de zee
‘Dagverse suggesties’
Arendstraat 1, 2018 Antwerpen / T +32 (0)3 281 74 33 / www.domeweb.be Open: weekdagen en zo. van 12.00-14.00 u en van 18.00-23.00 u. Op zat. open van 18.00-23.00 u.
Een toffe buurt, een gezellig pleintje, statige herenhuizen – we zitten in Zurenborg, waar rond 1900 talrijke schitterende woningen werden gebouwd die elkaar de loef afstaken. Hier vind je ook Dôme sur Mer, de place to be om te genieten van al het lekkers uit de zee. Voor al het goede uit de zee moet je bij Dôme sur Mer zijn. Schaal- en schelpdieren en een keur aan visgerechten domineren de menukaart in deze bistro. Vanaf je stoel zie je hoe de chef-kok druk in de weer is met de kraakverse
ingrediënten. En dagverse suggesties breiden de kaart uit. Mensen met watervrees kunnen beter een andere locatie opzoeken, want het strakke en smaakvolle interieur wordt opgevrolijkt door een gigantisch aquarium.
Nationalestraat is volop in de mode De Nationalestraat is destijds over de smallere Boeksteeg heen aangelegd om Het Zuid, een nieuwe buurt van eind 19de eeuw, te verbinden met de Groenplaats. Het werd een mooie buurt met onder meer mannenkledingwinkels. Maar in de jaren zeventig en tachtig geraakte de straat in verval en heersten er leegstand en verkrotting. Vandaag de dag is de omgeving van de Nationalestraat een hippe buurt met topkledingzaken en originele conceptstores.
Een buiging voor thematische juwelen 3
De Zes van Antwerpen De Zes van Antwerpen zijn Walter Van Beirendonck (afgestudeerd in 1980), Ann Demeulemeester, Dries Van Noten, Dirk Van Saene, Marina Yee (1981) en Dirk Bikkembergs (1982). Succesvolle Antwerpse ontwerpers vóór hen waren onder meer Linda Loppa en Martin Margiela, en ook na de zes houdt het Antwerpse succes aan, met bijvoorbeeld Veronique Branquinho, Raf Simons, Bruno Pieters en Tim Van Steenbergen.
1 Bij Walter bieden verschillende ontwerpers hun collectie aan.
14
De heropleving van de Nationalestraat begon met de restauratie en inrichting door Dries Van Noten van Het Modepaleis 1 in deze straat, een klassieke herenkledingzaak uit het einde van de 19de eeuw. Nu is het de Antwerpse winkel van de ontwerper. Toen de ModeNatie zich later aan dezelfde straat vestigde, kreeg de heropleving van de buurt een nieuwe impuls. Het gebouw huisvestte vroeger onder meer het
kledinghuis New England en de Compagnie de l’Electricité de l’Escaut. Onder leiding van de Belgische architecte Marie-José Van Hee werd het gerestaureerd. Van Hee voorzag op de begane grond in een doorgang van de Nationalestraat naar de Drukkerijstraat en liet een nieuwe houten trap in exotisch merbauhout bouwen. Met deze ingrepen verbond ze de omliggende straten en de verschillende verdiepingen met elkaar
in een open en communicatieve architectuur. De ModeNatie opende haar deuren in 2002 en biedt plaats aan onder meer een boekwinkel, het modemuseum MoMu en de modeafdeling van de Academie voor Schone Kunsten. Walter Van Beirendonck, een ontwerper van de Zes van Antwerpen, nam in 2006 de leiding van de modeafdeling over van Linda Loppa.
Vervolg de Steenhouwersvest naar links. Op nummer 28 kun je een eerste pauze houden in het Chocoladecafé Günther Watté. En op nummer 34 vind je Episode, een vintagekledingwinkel met vooral kleren uit de jaren zeventig en tachtig. Aan de Drukkerijstraat heb je links in de ModeNatie de kledingzaak Yohji Yamamoto. Daar zie je hoe het pand ruimtelijk was ingedeeld voordat het de ModeNatie werd. En verderop, bij Labels Inc. 5 aan de Aalmoezenierstraat nummer 4, kun je naar hartenlust grasduinen in recente tweedehands kleding of winkelrestanten, van topontwerpers. Chocoladecafé Günther Watté Steenhouwersvest 30, 2000 Antwerpen T +32 (0)3 293 58 94 www.watte.be Open: di.-zat. van 10.30-18.30 u, op zo. 13.00-18.00 u.
Branquino om de hoek 1 Het Modepaleis als eerste halte
De academie verwierf de voorbije jaren een bijzondere internationale reputatie en ongeveer driekwart van de studenten komt uit het buitenland. In hetzelfde pand huist het Flanders Fashion Institute (FFI), dat mode-ontwerpers begeleidt in hun loopbaan en mode uit Vlaanderen nationaal en internationaal promoot.
Parochie van miserie
16
Loop door de ModeNatie 2 naar de Drukkerijstraat en rechts naar de Vrijdagmarkt 3 . Op vrijdag vindt hier een verkoop bij opbod plaats van inboedels. Dan heerst er een prettige volkse sfeer. Ook heel wat cafés op het plein zijn zonder meer volks. Aan de overzijde van het plein liggen
naast elkaar het Museum PlantinMoretus 4 en het Prentenkabinet. Via een klein straatje bij het museum ga je opnieuw naar de Steenhouwersvest. Voor je ligt de Korte Ridderstraat met daarin de Sint-Andrieskerk. De moderne pastoor deinst er niet voor terug om bijvoorbeeld een kerkdienst met housemuziek te houden. En hij liet Ann Demeulemeester een jurkje voor een Mariabeeld ontwerpen. Deze buurt heette vroeger ‘de parochie van miserie’. Dat is ook af te leiden uit pittoreske namen van al even pittoreske figuren die de gids Sofie Korres plezierig opsomt: ‘Zotte Rik, Mie Citroen, Janneke de Zolderzeiker, Duitse Lisa, Mottig Mieke, Mies de Mossel en Mie Trottinet.’ Bekendere (tijdelijke) buurtbewoners waren Ortelius, Rubens en Hendrik Conscience.
Plantin en Moretus In 1555 richt Christoffel Plantijn de drukkerij en uitgeverij De Gulden Passer op. Hij was de eerste industriële drukker uit de geschiedenis en gaf werk uit van humanisten, katholieken en auteurs uit de reformatie en contrareformatie. In het museum kun je nog drukpersen uit 1600 bewonderen, de oudste nog bewaarde in de wereld. Na zijn dood zette Jan I Moretus, gehuwd met Martina Plantijn, de zaak voort. In 1876 verkocht Edward Moretus alles aan de stad Antwerpen, die het gebouw in 1877 als museum openstelde.
Keer terug langs de Nationalestraat tot nummer 73 6 , waar Veronique Branquino haar winkel heeft. Laat je niet misleiden door de oude foto van het Zoniënwoud: om de hoek zie je wel degelijk kleding in de etalage. Veronique Branquino studeerde later dan de Zes van Antwerpen af aan de modeafdeling van de academie en verwierf naam en faam tijdens een presentatie van haar collectie in een Parijse galerie. Dat het huidige pand in de jaren zestig een horlogewinkel was, merk je nog aan de barometers bij de deur. De B-architecten, een ontwerpbureau dat in 1997 opgericht werd door Evert Crols, Dirk Engelen en Sven Grooten, hebben het hoekhuis gerestaureerd met veel respect voor het verleden. Let ook op de oude parfumerie aan de andere kant van de straat.
Tijd om de Nationalestraat opnieuw te verlaten. Op nummer 10 aan de Sint-Antoniusstraat ligt een voormalige garage, ook omgebouwd door de B-architecten. Het is Walter 7 , de winkel van Walter Van Beirendonck en Dirk Van Saene. Behalve hun eigen collectie koop je er kleding van Bernhard Wilhelm, Sophie D’Hoore en Bruno Pieters. En zelfs designmeubeltjes gemaakt uit afval door Piet Hein Eek.
oude muziek, jeanswinkels en leuke eethuisjes zoals K50 (nr. 50). In het pand met nummer 47 ontwerpt Anne Zellien bijzondere juwelen. Let ook op de schoenenzaak Sacha (nr. 42). Aan de tekening boven het raam kun je zien dat hier vroeger, sinds 1939, een ziekenhuis voor aanstekers en scheerapparaten was: ’t Allumeurkesgasthuis 8 . En jongeren voelen zich in hun sas bij Fish & Chips (nrs. 38 en 36) aan de hoek met het Kopstraatje.
Conceptstores na bier en boeken
Een boon voor handschoenen
Verderop beland je in de Kammenstraat, waar je links afslaat. De straat bestond al in de 13de eeuw; de naam is afgeleid van het woord kammer (‘brouwer’). Vroeger vond je hier veel boekhandels, maar vandaag de dag nemen conceptstores, gericht op onder meer de jongerencultuur en jeans de wijk hand over hand in. Je vindt er originele schoenen bij Zappa (nr. 74), de concertzaal AMUZ (nr. 81) in de ontwijde barokke SintAugustinuskerk uit 1616, met vooral
Voorin aan de Lombardenvest (nr. 2-4) is de handschoenenzaak Huis Boon 9 niet te missen. De winkel wordt nog altijd uitgebaat door familie van de oorspronkelijke stichter. ‘In de jaren twintig van de vorige eeuw is het pand voor het laatst verbouwd, in artdecostijl. En de dozen op de schappen zijn in de jaren vijftig voor het laatst opnieuw met textiel bekleed’, licht de uitbaatster, Patsy Sarteel, toe. Ondanks zijn respectabele leeftijd is Huis Boon geen zaak voor oude
Pure luxe om handschoenen te kopen bij Huis Boon. 1
besjes. Ook jonge mensen en kledingontwerpers die op kwaliteit uit zijn, komen er over de vloer. Vraag je je af wat de Japanse tekst op de deur betekent? Er staat ‘duwen’, omdat erg veel bezoekers uit Japan denken dat de glazen deur een … schuifdeur is.
Verso zonder recto Van hieruit kom je snel terug bij het vertrekpunt. Maar je kunt ook nog verder wandelen langs het parcours op de kaart. Dan kom je op de Lombardenvest en de Korte Gasthuisstraat langs heel wat prêt-à-porterzaken en ook langs de drukbezochte ambachtelijke bakkerij Goossens, opgericht in 1884 en daarmee de oudste van de stad.
Proef er zeker eens van het typische ambachtelijke roggeverdommeke (roggebrood met krenten). Aan de Lange Gasthuisstraat vind je Verso 10 , waar je kleding kunt kopen van Armani, Dirk Bikkembergs, Ann Demeulemeester, Dolce & Gabbana, Versace en vele anderen. Naast Verso schitteren nog de winkels Gold en Jewelry als goud en zilver (allebei nr. 13). De dames Wouters en Hendrix maakten in de jaren tachtig de eerste avant-gardejuwelen in Antwerpen. Hun juwelen zijn verfrissend en origineel ontworpen, met een vleugje thematische humor. Een klein ommetje brengt je nog bij de Bourla-schouwburg aan de Komedieplaats. En vlakbij, aan de Schuttershofstraat, liggen winkels van onder meer Delvaux, Hermes, Coccodrillo en Natan.
7 De buurt rond de Nationalestraat ademt één en al mode.
4 Museum Plantin-Moretus/
Prentenkabinet Vrijdagmarkt 22-23, 2000 Antwerpen T +32 (0)3 221 14 50 of +32 (0)3 221 14 51 www.museumplantinmoretus.be Open: di.-zo. 10.00-17.00 u (ook op paas- en pinkstermaandag). Toegangsbiljetten verkrijgbaar tot 16.30 u. De leeszalen zijn open van ma. tot en met vrij. van 10.00-16.00 u. Gesl. op 1 en 2 jan., 1 mei, Hemelvaartsdag, 1 en 2 nov., 25 en 26 dec.
Museum Plantin-Moretus, een baken voor de boekdrukkunst 1
RODESTRAAT
RAAT OSYST
EST
KIPD
EI
ORPV
SS T ZU JE
ITALIË L
RA
AT
VINC
IEST PRO
I LE
VAN D IE
AT
I
TRA RES
LANGE LE
NIÈ
LE LG IË
PENB
AT RA ST RT BE
AAT KROONSTR
BLOEMSTRAAT AAT
LG IË BE
TR RS EE OTE B GR
I
BE
GROTE HONDSTRAAT
TRAA T
IJK LE NS BE
AA T TR
AL
AT
Dôme sur Mer
ORI
EMSTRAAT
PE
VA N
ES
T RAA
ELS
YST
VAN
NLE
I
STA
LU P
SC
NS
HO
TR
ON
AA T
BE
AT
LAM
TRA
RA
TRA
USS
ST
NDS
PER
LEI
KE
ARE
CU
LLA
AT
PR O ST VINC RA IE AT -
TRAA T LINS QUEL LE
I
ST
KR AN FR XS BE
AA T TR INS RT OG HE
AA T TR RS AA LL
R.
B&B Boulevard Leopold
RST
AT
STIE
BA
VAN AT GE STRA LAN OECK BR S U RU
EEKS
EIKENSTRAAT
VE AK TA B
RU
M GER AARS ARD CHA STR LK AAT
BEG IJ STRANENAT
OUDE VAARTPLAATS
AT
AT RA ST LK VO
I
RAA T
RAAT VENUSST
AI SKA DAE N JOR STRA NALE NATIO I AA EK MS AA
LE
.
RA
TEE NW
ARDBOOMGA AT STRA
EG
TRA
AL T ERA RAA GENBELST B DRU
ELS
AT
TIE STA
GENER
KORTE AAT TR LOZANAS
KAR
AA DIN
LM
ERC
IER
GR ST EE NW
TRAAT
VRE
E OT
MANS
EG
420 m
STR
LEI
AAL LE
0
T RAA
ST
ENSTR
SS T
Koning Albertpark
AAT
N
RST
NE
CH
ASTR
8 ’t Allumeurkesgasthuis
AT
N DE
5 Labels Inc.
7 Walter
PPE
N VA
EIK
6 Veronique Branquino
AT
ROLWAG
IER
MARIALE
N OZA GE L
2 ModeNatie
RA AAT
SOMERSSTRAAT
ME
1 Het Modepaleis
10 Verso
TST TR
AAT
VL
KLA WE IES PROVINCIESTR
RV
BE
REFERENTIEPUNTEN
9 Huis Boon 20
UT
T
4 Museum Plantin-Moretus
Het Flanders Fashion Institute heeft twee handige gidsjes met modewandelingen gemaakt. Je kunt ze verkrijgen bij de Toeristische Dienst van Antwerpen.
TIT
ES
EI
LEI
ISA
SINT-THOMASSTRAAT
3 Vrijdagmarkt
Meer info
NS
NC
NE
LAN
Balie Centraal station niveau 0, dichtbij de roltrappen Koningin Astridplein 2018 Antwerpen T +32 (0)3 232 01 03 www.visitantwerpen.be Open: ma.-zat. van 9.00-17.45 u, zon- en feestdagen van 9.00-16.45 u. Gesl. 1 jan. en 25 dec.
CIE
RA
BORGER HOU STRAAT TSE-
AAT
C
S ON
MONT
E LANG RAAT ST KIEVIT
STR
AA T
SINTJOZEFSTRAAT
AAT
CO
TR
AAT
R ATO
MS
AT RA
ST
AAT
EE
MORETUSL
BRIAL
AT
RK
STR
EL
A SSTR
KE
NCK
J
DAEN
GSTR
RC
STR
AAT
NG
USSTRAAT
PLANTIN EN
I
JOR ACOB
PLOE
Zoo
ME
BOM
STR
WEG
DE
LEN
TEEN
T RAA
EF
SE S
MO
JOZ
Centraal Station
EI
HEL
STR EIS
AAT
LA
AAT
EGA
TR
I
OST
L PA
ALE
ELM
Balie Grote Markt Grote Markt 13 2000 Antwerpen
RIK
IES
ANS
E AM
TIT
AAT
STR
OMM
JUS
LEI
NOT
ELSTRAAT
AT
YCKLE
CAR
EI
AL LOTT
TRA
AT
E
YSERL
CHAR
RA
ITS
VAN E
MEC
Antwerpen Toerisme & Congres heeft twee informatiebalies:
RS ST
BR
AT
DE
TOL S
STRAA T
VAN IMMERSE
TRA
HIL
DE KE
VAN LERI
T
AAT
VES
UGGESTR
EINS
RAA T
NEN
DAMBR
IJ BEG
AAT
Koningin Astridplein
SSTRAAT
TST
Stadspark
LE LANG EM E ST R.
NTESTR
SIMON
LVA AR
Theaterplein
STATIE
SSTRAAT
AT
LPL
SC
SCHERMER
TEE
WE
ARENBERGSTRAAT
Botanische Tuin
NIERSSTR.
AT
TRA
10
LD
KAS
VRIJ
S HEID
VE
KO PL MED AA IE TS -
GEMEE
AAT
AA T
CK
Franklin Rooseveltplaats
LEYSSTRAAT
HOPLAND
Wapper
TRAAT
TR
SSTR A
STRAAT
PELIKAANSTR
AALMOEZE
IN
AAT
KENSSTRAAT
PIJLSTRAAT
ALSE STRAAT I LANGE HERENT IJSLE MATS TEN QUIN
6
EM
LANGE BEELDE STR
Resto Foyer Bourla
LEOPOLDS
ES
VL
TEN
T MEISTRAA
7
LANGE RAAT ISST GASTHU
.
LD
AT
STR
HE
RA
EN
SC
ST
ST. . ANTONIUSSTR
OCHU
ANTWERPEN
P
MEIR
9
MM
8
SINT-R
ST
RDENVE
KA
STE HOUWENER VEST S-
5
met de trein Antwerpen is (vanuit Nederland) gemakkelijk met de trein bereikbaar. Meer treininfo op www.nmbs.be.
M DA
LOMBA
KAT
Hotel Julien
Groenplaats SCHOENMARKT
2
ER
STRAAT
KIPDOR
HUIDEVETTERSSTRAAT
4
T AA
NIE KORTE UWS TRA AT
3
met de auto Antwerpen is gemakkelijk bereikbaar via Breda, Eindhoven (E34) of Maastricht (E313). Vanaf de Belgische kust rijd je via de E40 Oostende-Brussel tot Gent en vervolgens de E17 naar Antwerpen. Vanuit Kortrijk neem je rechtstreeks de E17. Vanuit Brussel kies je de E19 en vanuit Limburg volg je de E313 naar Antwerpen.
RAAT
UI
KEIZER
S
1
Vrijdagmarkt
TR
SR
UR
LANGE NIEUW
Hoe kom je er?
AAT
TAKST
TT RO
LS
PRINSSTR
ER
BE
Grote Markt
Toeristische diensten
KE
ED
AT
IN
RO
STRA
EW
RB
Schelde
DE
NG
DE
OU
LA
MIN
VLEESHOUWERSSTRAAT
Praktisch
ZIRK
OLIJF
DE
STR
AAT
AAT
BO OM STR GAA AA RDT
In en rond Den Haag De stad van alles en iedereen
Den Haag is als stad wat moeilijk in een hokje te duwen. Het is de stad van de koningin, de minister-president, de ambtenaren en diplomaten, maar ook van de voetbalsupporters, de kunstenaars en ‘Het meisje met de parel’ van Vermeer. Couperus schreef er zijn meesterwerken, de gebroeders de Witt kwamen er in de 17de eeuw gruwelijk aan hun eind en Richard Meier bouwde er eind vorige eeuw een spierwit stadhuis. Den Haag heeft een pier, een paleis, een internationaal gerechtshof. Je vindt er brede duinen, chique winkels, een Japanse tuin, maar ook de Ridderzaal en de mooiste musea. Het enige wat Den Haag eigenlijk niet heeft, is een duidelijk middelpunt. De stad vormt een bont samenraapsel van allerlei wijken en voorsteden. Maar wat maakt het uit? Begin gewoon bij het Malieveld en laat je verrassen door wat je onderweg tegenkomt.
‘Den Haag vormt een bont samenraapsel van wijken en culturen.’
Paleishotel
De achterburen van de koningin Molenstraat 26, 2513 BL Den Haag / T +31 (0)70 36 24 621 / www.paleishotel.nl prijs Tweepersoonskamer vanaf € 135, ontbijt niet inbegrepen
Schuin tegenover het Paleishotel aan de Molenstraat ligt een sobere poort die naar de achtertuin leidt van het Paleis Noordeinde, de werkplek van koningin Beatrix. ‘We zijn bijna buren’, vertelt hoteleigenaar Elisabeth Leclercq, ‘dus toen we dit pand in 2000 overnamen, wisten we meteen wat we hier wilden openen: een hotel met koninklijke allure.’ Dat is gelukt. Het 17de-eeuwse pand ziet er tot in de puntjes verzorgd uit. ‘Het hotel kwam toevallig op ons pad. Mijn man had jarenlang in de internationale hotellerie gewerkt en toen we in 2000 terug waren in Den
Haag liepen we opeens tegen dit pand aan. Het Hofkwartier was toen nog niet zo levendig als nu en het gebouw zelf was zwaar verouderd. Maar we zagen meteen de mogelijkheden.’ Het opknappen duurde jaren: ‘We wilden het echt goed doen, daarom hebben we kamer voor kamer onder handen genomen.’ Rode draad in het interieur zijn – letterlijk en figuurlijk – de stoffen van Pierre Frey. ‘Ze komen in elke kamer terug. Op de gordijnstoffen zijn taferelen geprint uit de 18de eeuw, de toiles de Jouy, afkomstig van een stoffenfabriek vlak bij het paleis van Versailles. De kleuren in de kamers zijn afgestemd op de oud-rode tinten van de gordijnen. Soms levert dat gewaagde combinaties op, rood of oranje met groen, maar het resultaat is dat de kamers niet alleen stijlvol klassiek ogen, maar ook bijzonder kleurrijk zijn. Elisabeth Leclercq: ‘Dat vind ik heel belangrijk. Een slaapkamer moet er fris uit zien.’ In totaal heeft het Paleishotel twintig luxueus ingerichte kamers, waarvan enkele met uitzicht op het paleis. De geschiedenis van het pand geeft het hotel nog méér Haagse allure. ‘In 1895 is de zus van schrijver Louis Couperus hier komen wonen: met haar man en negen kinderen. Couperus had geen vaste verblijfplaats en dit huis was groot genoeg, dus hij logeerde vaak bij zijn zuster. Hij schijnt hier ook veel geschreven te hebben, onder andere Eline Vere.’
‘Louis Couperus heeft hier vaak gelogeerd. Z’n zus heeft jaren in dit pand gewoond.’ In welke kamer Couperus precies zat te werken, is niet meer te achterhalen. Maar de kans is groot dat het in de nu zo sierlijk ingerichte ontbijtzaal was, op de eerste verdieping. ‘Je kijkt hier precies uit op de grote kastanjeboom die al 150 jaar in de binnentuin staat. Couperus vertelt erover in een van z’n boeken.’ Het Paleishotel heeft geen restaurant. ‘Maar dat is ook niet nodig. Je kunt ons vergelijken met een Parijs boetiekhotel. Als je de deur uitloopt, zit je meteen in een van de leukste buurten van Den Haag. Veel gasten lopen op zaterdagmiddag met volle winkeltassen het hotel weer in. En ‘om de hoek’ heb je een heleboel uitstekende restaurants: Han Ting, Pastis, Ratu Raja en tweesterrenrestaurant Callas. Eigenlijk kom je hier altijd tijd tekort...’
Hotel Mozaic
Trendy en klassiek tegelijk Laan Copes van Cattenburch 38-40, 2585 GB Den Haag / T +31 (0)70 35 22 335 www.mozaic.nl / prijs Tweepersoonskamer vanaf € 125, ontbijt inbegrepen
In de hal bij de entree staat een rode kinderwagen. Corina Waaijer, de jonge, ambitieuze eigenaar van Hotel Mozaic is nog niet zo lang geleden moeder geworden, maar ze is alweer volop aan het werk. ‘Ik vind het leuk om hard te werken. Dat moet ook wel in dit vak! Alles moet perfect zijn, elke dag. Als er een keer één haar op een kussen ligt, dan baal ik al. Dat mag gewoon niet gebeuren.’ De Amsterdamse zit nu drie jaar in Den Haag. Ze nam in 2008 een nogal verouderd hotel over aan de Laan Copes van Cattenburch, in een van de keurige wijken tussen Den Haag en Scheveningen. ‘M’n ouders hadden een kaaswinkel, dus dat ik ondernemer zou worden, stond voor mij al heel lang vast. Rond m’n zestiende wist ik wat ik wilde: een hotel beginnen.’ Het opknappen van het pand – dat stamt uit 1880 – was een grote klus. ‘Maar ik werd door de buurt met open armen ontvangen!’ Ooit woonde hier de directeur van Siemens, allerlei authentieke details
wijzen op een rijke historie. Zo zijn de kamers op de eerste en tweede verdieping enorm hoog, daar verbleef de rijke familie. De begane grond en de vierde etage waren voor het personeel, die moesten het doen met wat minder hoge vertrekken. De inrichting van het pand heeft Corina zelf gedaan: ‘Ik heb gekozen voor een mix van stijlen. Als je één stijl doorvoert, dan wordt het vaak zo sfeerloos en bedacht.’ Bij de entree daarom geen standaardbalie maar een wit, houten dressoir. Op elk tafeltje in de ontbijtzaal staat een minivaasje met daarin één rode tulp.
‘Een hotel van deze tijd.’ En ook de kamers hebben een eigen accent gekregen. Elke kamer heeft een muur met fotobehang. Corina: ‘Ik wilde de kamers wat couleur locale meegeven. Daarom ben ik met een fotograaf in de buurt gaan rondlopen en hebben we foto’s gemaakt van allerlei mooie plekjes. Elke kamer heeft daardoor nu zijn eigen fotothema.’ De foto’s zijn heel verschillend: de ene keer zie je levensgroot het interieur van een rijk herenhuis, dan weer sta je voor een hofje, dan weer voor een plein of de Scheveningse bosjes. ‘Ik vind het belangrijk om net even wat extra’s te doen voor de mensen die hier verblijven. Daarom hebben we de beste bedden (boxspring), een hele rij leenfietsen, vers geperst sinaasappelsap bij het ontbijt en speciale maaltijden van een traiteur voor mensen die ’s avonds de deur niet meer uit willen om ergens te gaan eten.’ En de naam Mozaic? ‘Die vond ik gewoon mooi! Ik kwam hem tegen in Indonesië toen ik net besloten had om mijn baan op te zeggen.’ Voor groepen biedt Hotel Mozaic ook een high tea en besloten diners aan. Verder is er ook een vergaderruimte te huur. ‘Allemaal dingen die passen bij onze formule: niet te groot, persoonlijk, origineel en betaalbaar. Een hotel van deze tijd.’
Restaurant Ratu Raja Frans en Indonesisch in een keuken
Prinsestraat 30, 2513 CD Den Haag / T +31 (0)70 35 63 366 / www.raturaja.com prijs Ca. € 40 voor een driegangendiner, drank niet inbegrepen
Hij studeerde chemie in Delft, werkte jarenlang als commando en toen hij daar genoeg van had, klom hij op tot bedrijfsleider van een Indonesisch restaurant in Den Haag. Inmiddels heeft Bas Winkler alweer een jaar of vier zijn eigen restaurant Ratu Raja (Indonesisch voor Koning en Koningin) aan de Prinsestraat 30 in het hart van Den Haag. Ratu Raja is niet groot – het formaat van een ruime huiskamer – maar wél eigenzinnig. De sfeer is er oosters en exotisch op z’n 21ste-eeuws: met een rode houten vloer, opvallende designlampen, weelderig gedekte tafels en
glimmende gordijnen. ‘Ik heb ervoor gekozen de moderne Franse keuken te koppelen aan de Indonesische. En dat levert steeds weer spannende combinaties op.’ Vanaf het begin staat één gerecht vast op de kaart: saté kambing, gemaakt van geitenvlees gegaard op lage temperaturen. ‘Mensen blijven er vaak naar vragen en we vinden het
‘Experimenteren met nieuwe smaken en technieken.’ zelf ook een recept om trots op te zijn. De andere gerechten vervangen we na een maand of drie weer. Ik vind het leuk om steeds weer met nieuwe smaken en nieuwe technieken te experimenteren. Als het even kan met ingrediënten die bijna niemand kent, zoals mispel of gerookte chocolade. We nemen daarom in de bediening ook echt even de tijd om uit te leggen wat we de mensen voorschotelen.’ En wat vinden de Haagse Indonesiërs van deze ‘zelfbedachte’ keuken? ‘Ja, dat vond ik zelf ook wel spannend in het begin, maar ik krijg heel enthousiaste reacties!’
Simonis aan de Haven De Scheveningse viskoning
Visafslagweg 20, 2583 DM Den Haag / T +31 (0)70 35 00 042 / www.simonis.nl prijs Vanaf € 11,98 voor een hoofdgerecht, drank niet inbegrepen
Een wat troosteloze straat vlakbij de Scheveningse vissershaven, op een rommelig bedrijventerrein. Geen toerist te bekennen, zou je denken. Maar bij Vishandel Simonis zit het afgeladen vol. ‘Ons geheim?’ Alain Simonis, achterkleinzoon van de oprichter van het bedrijf weet precies waarom de vishandel al jaren zo’n succes is: ‘Mensen komen voor de goede kwaliteit, de scherpe prijzen en de grote porties. Kijk maar eens naar de borden: sommige gasten kunnen daar makkelijk met z’n tweeën van eten.’
100
De familie Simonis is een begrip in Scheveningen en omstreken. Ze staan op de markt, hebben een strandtent en runnen twee winkels (één in de stad, één aan de boulevard).
De belangrijkste vestiging is die in Scheveningen aan de Visafslagweg: naast de winkel – met een ongelofelijke diversiteit aan vissen en visproducten, van kaviaar tot een
‘De familie Simonis is een begrip in Scheveningen en omstreken.’ gewoon scholletje – is een ruim, wat kitscherig restaurant te vinden waar je terechtkunt voor verse visschotels, mosselen, oesters (14 soorten!)... Alain: ‘We hebben voor elk wat wils. Zelfs de koningin bestelde hier regelmatig toen haar kinderen nog thuis woonden. M’n vader mocht elke week tongetjes en Hollandse garnalen bij het paleis afleveren!’ Ook een rokerij is achter de vishandel te vinden. ‘Daar is het ooit mee begonnen, in 1880. Daarom hebben we ook allerlei gerookte vis op de kaart staan. Voor ons pure familienostalgie...’
Van Binnenhof tot Kurhaus Den Haag heeft nooit stadswallen gehad. Daardoor was de plaats kwetsbaar in oorlogstijd. Maar in perioden van voorspoed had de residentie lekker de ruimte om rustig te groeien. Ook nu nog is dat te merken: de stad voelt bijna overal groen, open en ruim aan.
De vuurtoren van Scheveningen 3
Achter de tralies
1 Graffiti in de Gevangenpoort
Jagers
102
Als je het oudste plekje van Den Haag wilt bekijken, ga dan naar het Binnenhof 1 . In de 13de eeuw gebruikte graaf Floris IV de bossen hier als jachtgebied. Zijn zoon graaf Willem II zette er rond 1250 een slot neer. En Floris V (de zoon van Willem II) bouwde de feestzaal van het kasteel om tot de prestigieuze Ridderzaal. Inmiddels klopt in het Binnenhof al jaren het politieke hart van Nederland. De Eerste en Tweede Kamer vergaderen er, de minister-president werkt er vanuit het torentje (je ziet het liggen aan de
kant van de hofvijver) en op de derde dinsdag van september spreekt de koningin er – na een ritje in de gouden koets – de troonrede uit. Overigens is er in de loop der eeuwen al heel wat verbouwd en vertimmerd aan het Binnenhof. In de kelder van de Ridderzaal is een ontvangstruimte waar je een film kunt bekijken over de hele geschiedenis. Daarna kun je – afhankelijk van het programma van de dag – de Ridderzaal, de Tweede Kamer en/of de Eerste Kamer bezoeken onder begeleiding van een gids.
Tegenover het Binnenhof en het standbeeld van Willem II (fier gezeten op zijn lievelingspaard) ligt de Gevangenpoort 2 . Deze vroegere middeleeuwse stadspoort vormt al eeuwen geen toegangspoort meer tot het Hof van Holland, maar het is wel dé plek als je een duik wilt nemen in de geschiedenis van Den Haag. Ooit, in de 15de eeuw, moet een portier hier een keer een dief of andere crimineel gevangengenomen hebben en vastgezet. Daarna volgde een tweede, toen een derde en voor hij het wist had hij de basis gelegd voor zo’n beetje de beroemdste gevangenis van de Nederlanden. Die roem had de Gevangenpoort vooral te danken aan de gevangenen die hier vastgezeten hebben. De bekendste was wel Cornelis de Witt, de broer van de Raadpensionaris van Holland Johan de Witt in 1672. Cornelis was van landverraad beschuldigd en werd meteen na zijn vrijlating samen met z’n broer gelyncht door het boze, opgejutte volk. Hun lijken kwamen te hangen op een beruchte plek in Den Haag, schuin tegenover de Gevangenpoort: op het Groene Zoodje, een stukje gras waar in die jaren het schavot stond. Een rondleiding door de Gevangenpoort is een enigszins gruwelijke ervaring – je kunt je moeiteloos
Gebakken koffie
1 De beroemdste gevangenis van de Nederlanden
voorstellen hoe donker, kil en vol de cellen waren en hoe meedogenloos er gemarteld werd –, maar leerzaam is het ook. Zo kostte martelen geld, alleen als er echt een reden was om iemand de duimschroeven aan te draaien werd er vanuit Haarlem een beul ‘geboekt’ voor een martelsessie. Tijdens de rondleiding met gids krijg je verhalen te horen over de geest die hier nog rondwaart, over de fanatieke oranje-aanhangster Kaat Mossel die in de vrouwencel zat en over Hugo de Groot die in de Gevangenpoort werkte en het een vreselijke ervaring vond. Er is overigens ook nog een deel van het museum ‘vrij’ te bezoeken.
De ‘citruspers’ en het ‘ijspaleis’ 104
In de afgelopen tien, twintig jaar heeft Den Haag een nieuwe skyline
gekregen. Als je vanaf de A12 de stad binnenrijdt, zie je een hele rij gebouwen die schreeuwen om aandacht. Ze liggen in het Spuihavenkwartier 3 , de hypermoderne ambtenarenwijk van de stad. Nog niet alle bouwwerken zijn af, maar de meest opvallende hebben al – Haagser kan niet – spottende bijnamen gekregen. Zo is het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap ondergebracht in ‘de Vulpen’ (nu nog het hoogste gebouw in het rijtje), het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport zit in ‘de Tieten’ (het gebouw met de twee rode puntdaken) en verzekeraar Zürich is te vinden in de ‘Citruspers’ (het rode gebouw met de groene koepel). Ook het spierwitte stadhuis is in deze wijk te vinden. Het is gebouwd door de Amerikaan Richard Meier (bekend van het Getty Center in Los Angeles) en is van binnen adembenemend mooi. De bijnaam zegt ook hier weer genoeg: ‘het ijspaleis’. Je kunt er
overdag zo binnenlopen. Neem de lift naar boven en geniet van het uitzicht op de hal.
Geheime plek Het is een vreemde gewaarwording. Je belt aan bij een herenhuis aan de Juffrouw Idastraat, loopt een ‘gewone’ woonhuisgang door en ineens sta je midden in een rijk gedecoreerde oudkatholieke kerk. Pastoor en kerkhistoricus Wietse van der Velde vertelt vol trots over de schuilkerk die het (goed verstopte) hart van ‘zijn’ parochie vormt: ‘De oudkatholieke kerk is ontstaan in 1723 na een twist met Rome. Het Hofkwartier werd toen ineens een oudkatholiek bolwerk en dat is het nog steeds. De overheid wist trouwens wel dat we hier zaten, maar ze tolereerden ons tegen betaling... De kerk mocht alleen niet zichtbaar zijn vanaf de straat.’
Het museum van het Haagsche hopje bestaat helaas niet meer – jarenlang kon je daar een heleboel over het beroemdste snoepje van Den Haag te weten komen. Maar gelukkig kun je de ‘gebakken koffie’ nog wel bij elke zichzelf respecterende snoepwinkel kopen. Zoals zo vaak bij lekkernijen is het recept bedacht doordat iemand een fout maakte. De aan koffie verslaafde Hagenaar Baron Hendrik Hop had de gewoonte (heel veel) koffie te drinken met (heel veel) melk en suiker. Op een dag in 1792 was hij ziek en viel hij in slaap terwijl z’n kopje koffie vlak bij de kachel stond. De volgende ochtend was er van z’n koffie alleen nog een dikke plak zoetigheid over. Hij proefde het, dacht genezen te zijn van z’n griep en vroeg zijn bakker om het recept te perfectioneren en er snoepjes van te maken. In 1794 was het snoepje ‘af’, maar pas in 1880 kreeg het de naam ‘Haagsch Hopje’. Inmiddels worden ze overal ter wereld verkocht. Én, de smaak van hopjes is een begrip, denk maar aan de hopjesvla.
Neem rustig de tijd om de Jacobus en Augustinuskerk 4 te bekijken, want je ontdekt steeds meer bijzondere details: engelenkopjes boven het doopvont, communiebanken met prachtige uit hout gesneden taferelen aan zowel de voor- als de achterkant (dat moet een enorme creatieve puzzel geweest zijn) en een zetel waar alleen de aartsbisschop op mag zitten. Tijdens een rondleiding krijg je ook een 17de-eeuws roomskatholiek schuilkerkje te zien op zolder. Het dateert uit de tijd dat de katholieke eredienst verboden was in de calvinistische Nederlanden. Een bezienswaardigheid is ook de rijk gedecoreerde kamer waarin de kerkleiders vergaderden. Aan de wanden hangt van alle Haagse pastoors sinds 1723 een portret. Pastoor Van der Velde kan er wel om lachen: ‘Ik moet zelf ook maar eens een doek laten maken. Indrukwekkend toch, die hele reeks? Je krijgt een geweldig beeld van de ontwikkeling van de herenhaarmode in de afgelopen 200 jaar!’
Escher, Mesdag, Vermeer en meer Naast bestuursstad is Den Haag ook een opmerkelijke museumstad. Vijf musea die je niet mag missen:
• Mauritshuis 5 : Jarenlang moest deze knusse kunsttempel (met werken van mannen als Vermeer, Rembrandt, Jan Steen en Rubens) woekeren met de ruimte, maar in de komende jaren krijgt het museum er een extra pand bij: Plein 26. De twee gebouwen worden met elkaar verbonden via een ondergrondse foyer. Het museum blijft tijdens de werkzaamheden gewoon open. In 2014 moet alles klaar zijn. • Escher Museum 6 : De graficus Escher tekende gebouwen, situaties en patronen die alleen op ‘papier’ konden bestaan. Zijn verbazingwekkende werk is sinds 2002 te zien in het vroegere winterpaleis van koningin Emma aan de Lange Voorhout (Wilhelmina, Juliana en Beatrix hadden er hun werkkantoor). • Gemeentemuseum 7 : Mondriaan en de schilders uit de Haagse school (zoals Mesdag, Maris, Jongkind en Israëls) vormen de grote trekpleister van het Gemeentemuseum van Den Haag. Ook de musea ernaast zijn aanraders: GEM – met frisse, brutale exposities van actuele beeldende kunst – en het Fotomuseum, met zes keer per jaar een andere, grensverleggende tentoonstelling. • Panorama Mesdag 8 : In de 19de eeuw was het in België hip om
De skyline van Den Haag is in de afgelopen decennia enorm veranderd. 1
overdekte winkelcentrum van het hele land. Den Haag heeft verder een eigen China Town, achter de Grote Marktstraat. En aan de Papestraat zit ‘t Kleinste Winkeltje van de stad. Je kunt er uitstekende ‘patat’ krijgen én genieten van de zon op het drie stoelen grote terras.
Voor de liefhebber: de pier
1 Een rustig plekje te midden van het centrum van de stad: de Paleistuin.
grote, ronde panoramaschilderijen te maken. Mesdag kreeg de opdracht om het Haagse zeeleven te schilderen. De attractie aan de Zeestraat ging snel failliet. Daarom kocht Mesdag het 120 meter lange werk zelf op. In de 20ste eeuw groeide het panorama uit tot een Haagse bezienswaardigheid van formaat. • Madurodam 9 : Dit ‘openluchtmuseum in het klein’ geeft een vrolijk en verrassend overzicht van heel Nederland. Alle belangrijke bezienswaardigheden zijn op een schaal van 1:25 000 nagebouwd. En er varen zelfs bootjes op de Amsterdamse grachten.
Rust in de stad Den Haag is – voor stadse begrippen – opvallend groen en ‘luchtig’ gebleven. De stad heeft een heleboel bijzonder rustige plekken. De Paleistuin bijvoorbeeld, achter het Paleis Noordeinde. Of de Japanse Tuin op het Landgoed
Clingendael. Ook in het Haagse Bos is het aangenaam wandelen, in de ‘voortuin’ van het Paleis Huis Ten Bosch. En als er niet gedemonstreerd wordt op het Malieveld (malie is het woord voor een oud spel dat ze hier vroeger speelden, het leek op cricket), dan kun je daar lekker picknicken op het gras. Liever naar zee? Ga dan naar Kijkduin of de duinen net ten noorden van Scheveningen. Vlak bij de watertoren is een gezellig terras te midden van het helmgras en het duinzand.
Shoppen & spenden Voor een wijk vol originele en trendy winkels ga je tegenwoordig naar het Hofkwartier 10 (Molenstraat, Prinsestraat en Denneweg). De nieuwste mode vind je in en rond de Spuistraat. En ook de Frederik Hendrikstraat (de Fred) is een aanrader. Chic (en prijzig) zijn de galeries en winkels op het Noordeinde. En flaneer zeker ook nog even door de Passage, achter het Buitenhof, dat is het oudste
7 De beste ‘patat’ van Den Haag vind je in ‘t Kleinste Winkeltje.
Niet iedereen houdt van de drukte op en rond de pier van Scheveningen 11 . Maar feit is dat er langs de boulevard het hele jaar door van alles te zien en te beleven valt. De pier is een lelijke remake uit 1961 van een veel elegantere die in de oorlog verwoest is. Je kunt er shoppen, bungeejumpen, de toren beklimmen (300 treden heen en terug), gokken in het casino, een ijsje eten of gewoon dromerig richting Engeland kijken. Op het strand heb je een ‘beachstadion’ waar ze in de warme maanden de meest uiteenlopende toernooien organiseren. En voor de kinderen is Sea Life 12 een hele ervaring, ze mogen krabbetjes vasthouden, roggen aaien en krijgen de mooiste, engste en leukste zeedieren te zien. Ook het wat protserige Kurhaus uit 1818 moet je een keer bezocht hebben. Eten in de grote zaal is alleen al vanwege de pracht en praal een feest, maar overdag binnenlopen kan meestal ook. Zin om ’s avonds uit te gaan? Ga dan naar bar Crazy Pianos, pal voor het Kurhaus, aan de kant van de zee.
Mens in beeld Zo druk als het rond de pier is, zo rustig wordt het als je even de tijd neemt om richting noorden te rijden, fietsen of wandelen. De eerste bijzonderheid die je er tegenkomt ligt mooi verstopt in de duinen, een beetje opstandig met de rug naar
107
de pier: het museum Beelden aan Zee 13 , ondergebracht in een fantastisch gebouw van Wim Quist. De architectuur alleen al is de moeite waard: veel licht, verrassende doorkijkjes en zelfs een aantal ‘openluchtzalen’ met uitzicht op zee. De kunst die er staat, is modern en afkomstig uit de hele wereld. De collectie is samengesteld door het kunstenaarsechtpaar Theo en Lida Scholten – in 1966 kochten ze hun eerste beeldje en inmiddels hebben ze er al bijna duizend. Hun rode draad bij het zoeken? Het mensbeeld. Elk kunstwerk geeft je een kijk op ‘onszelf’. Caspar Berger doet dat wat luguber, in zijn prachtige kop van David heeft hij een heleboel keer zijn eigen gezicht verwerkt. Een intrigerende vondst zijn ook de hoofden van het gezin van Beatrix en Claus, ouders en zoons staan op vierkante hoge palen in een kringetje op een patio. Alleen de koningin heeft een gouden gezicht. Het werk is van Arthur Spronken. Een deel van de collectie is altijd te zien, maar in de grote zaal en in
wat kleinere zalen zijn steeds weer nieuwe exposities. Het gebouw is zo speels van opzet dat je makkelijk een zaal vergeet, loop in elk geval helemaal door naar achteren naar de bibliotheek. Je komt dan vanzelf langs de portretgalerij: een muur met de koppen van een hele reeks beroemdheden. Prinses Maxima (een wat koele buste), Wim Duisenberg en natuurlijk de architect van het museum, Wim Quist.
6 Escher Museum
www.escherinhetpaleis.nl 7 Gemeentehuis
www.gemeentemuseum.nl, www.gem.nl en www.fotomuseumdenhaag.nl 8 Panorama Mesdag
www.panorama-mesdag.com 9 Madurodam
www.madurodam.nl 13 Beelden aan Zee 1 Stichting Bezoekerscentrum
Binnenhof Binnenhof 8a, 2513 AA Den Haag T +31 (0)70 36 46 144 www.binnenhofbezoek.nl Open: dag. van 10.00-16.00 u (behalve op zo.). Prijs: vanaf € 4
Harteveltstraat 1, 2586 EL Den Haag-Scheveningen T +31(0)70 3585857 www.beeldenaanzee.nl Open: di. tot zo. van 11.00- 17.00 u, kerstdag en nieuwjaarsdag gesloten. Prijs: € 4,75-9,50
2 De Gevangenpoort
Buitenhof 33, 2513 AH Den Haag T +31 (0)70 34 60 861 www.gevangenpoort.nl Open: di.-vr. van 10.00-17.00 u , za. en zo. 12.00-17.00 u, op feestdagen andere openingstijden. Prijs: € 5,50-7,50 4 Oudkatholieke schuilkerk
Juffrouw Idastraat 7, Den Haag T +31 (0)70 34 63 912 http://denhaag.okkn.nl Elke woe. middag om 14.30 uur is er een rondleiding op de Juffrouw Idastraat 13. Wel vooraf reserveren. Een bezoek is – op afspraak – ook mogelijk op andere dagen. 5 Mauritshuis
www.mauritshuis.nl
1 Theo en Lida Scholten hebben een prachtige collectie beelden verzameld; die zijn nu te zien in het museum ‘Beelden aan zee’.
Pracht en praal in de eetzaal van het Kurhaus 3
11
T AN EK ZE G ND WE
N TU
ST
RA
P NE HA
2 Gevangenpoort
Scheveningen BA
ST US
RIN
RA
GK
DH
UI
AT
AD
SW
VA N
EG SW LU I
AAN IKL
DU ST
NDR
WE
POMP
LAAN WITT
N AA IEL EG RN CA
EG RW OE EB
Z
Den Haag Centraal
T AA
SP UI SE AM RD ADE E T RK S AM VEE
JK
IER
KAD
E
E
EB
AD
NN
MA
RI
DU
RKT L- N DE VE HE HA SC EKS DO
TR
3
KS
UI
OR
AN
JEL
AA
N
RIJ
AL DW DE
SEW
KA
IJK
EF
SW EG
HO
EF
KA
-
LE
VER KAL
AAT
HO
TSE
TE
AAN
BE
U HO EN UID WEG
ET
NSEL
EG
PL
DOOR
EW
Haagse Bos
DE
T
APEL
SKA
H AC
VALKENBOSLAAN
N
TS
GR
RAAT
DE
U HO
CL PR AU INS SL AA N
SE ES
NEST
OR
-
INS
R VEN
ING
PR
VAN D E
DE
AT
SKA
K PAR
M
RA
EF N JOZ SLAA AËL
ING
STR
AN
EG
DER
EYW
ZUI
KE
T PS
EG
ISR
KON
AAT
SEW
AAN
NI
INL
STR
MA
TLA
AN
MA
BE
ZUI
LAN
ELA
BE
NO
1
L VAI
NS
AR
RE
DEL
DIE
B HO
B HO
EG
T
AN
FW
E ILL DE ST RKA E E V
ARK
LA
KON
5
SP
NM
L
E FTS
E RT T KO RHOU O VO
T
STE
DE
HO
BEE
N
N LAA
-
AAT
AA
N AVE
DE
CHT
GRA
LUS R. PAU ERST TT PO
RL
RG BU EN T GEL AA EN STR
STR
GE
2
GE
N
AT
RU
GR
ZAN
NSE
AAR
Binnenhof
LAN
BAA
RA
ORN
E
LIJN
ST IUS
IDO
-
INS
E KAD
PRI
D AN LL HO N ID- AA ZU L
LAN Hofvijver
10
Ratu Raja
EG
’S-
O EV . NG G LA VERB IJ V GE
KLEUTERDIJK
OU
IKDR EN AT J. H STRA
T WES RD GEL NOO ENSIN BUIT
N
LS
ME
LIE FOE PER AAT KAM STR
IKEN EG
DU
LK
H OR
AT
E
SEW
6
TRA
AD
LAA
DUIN
BE
E
4
T AA
GA S
SELAAN REGENTES
CE
E VAN HA
W AG
PA U
Paleistuin
T ST ORE RA NAT
S LOO
KAD
KS
TK
D
ITS
PAR
ON
AN
DE
AT
LAAN
S LOO
DE
A
TR
ON WT
L WA
Paleishotel
T AA
UR
EN
Malieveld
AL EW
RM
EL
R ST
KA
TRA -
IM WE
S AR
NE
T AA
TR.
ESS
PY
AD
T
MA
NS
CK
NR
NS
OR
AN
GE
RVO
KLA
RE DE
GE
R T CTO AA DO RSTR E P Y KU
RS
HO
PRI
DE
CO
BEE
EN ER
R ST
HIA SOPAAN L
8
L WA
VAN LAAN RVOORT DE MEER
NLAAN
UD VA
E NM
T AA
AAT
DE
ARCH IME STRA DESAT
GO N LAA
OM RBO T VLIESTRAA
110
LAA
OU
STR
KA
TRAA T
R ST
HIA SOPAAN L
MA
N
THOMSO
Nassauplein
EM
N
IJK
SS WA
DEN HAAG
DE
IN
VA
PE NS
C.V. LAAN T AND
S OPE CH N C BUR LAAATTEN C VAN
AN
XAN
NG
AA
CHTS
BYL
ALE
NI
KL
LAA
OE
IEP
BR
STE
N N VA RT LAA ERVOO RD E E M
KO
OBRE
SEG
EE GEM
LA TIJN R PA
A JAV
-
H
OT AAN GRONNEL OGI ERT
13 Beelden aan Zee
CT
TDU
EG
AN
S ER UD HO N AD AA ST L
AN
DU
OOS
EW
BUR
ED
VIA
Hotel Mozaic GS
G
NN
AN
NIN
WE
KE
FLA
US
VE
ST
Extra tip
OR
NT
HO
12 Sea Life RT
HE
RU
SP
A TL
RE
E SID
YLA
RK
SC
UT P
IN
KE
7
S DER HOU STAD LAAN
HO HE
A.
AT
BE
T AA
N SCAT VEL HEU
RA
HU
TR
N
N DE
en av eH Tw e
ed
F. H E
E AA
WEG
-
JOHA
EG INW
CT OR
LE
LY K
DO ST ORN RA AT
AD
E
SL
ERS
EG
RIT
TELD
MW
AU
B.M.
11 Pier van Scheveningen
AS
AA
SM
ER OW NH AN ISE LA
F. PRO
10 Hofkwartier
NK
G AN T LA POO N VA
9 Madurodam
BA
WE
RG
Informatiepunt Scheveningen Strandweg, 2586 JK Den Haag
8 Panorama Mesdag
RAA
IN
ZWIJGERLAAN
T SS SIU
7 Gemeentemuseum
9
ETTA DOCTOR ALWEG JACOBS
BU
NL
4 Oudkatholieke schuilkerk
G
ES ZE
DO
DE
EN
VAN BOETZELAARLAAN
AN
PR
ST AT E
AN
LW E
ve
n
AF WE SLA G G-
Ha rst e Ee
EG N EW N AA GS VA TL NIN N EL VE HA EV HE JO ARN SC NB
OL
KR
Toeristische diensten
3 Spuihavenkwartier LA
RAAT
VERHUELLWEG
VIS
DUINST
.
DE
BADHUISWEG
TR
MA
6 Eschermuseum
NIE PARK UWE LAAN
E
WEG
OO TS
KE
5 Mauritshuis
MER
RB
AL
EG
Simonis aan de Haven
Met de trein Er is een sneltrein van Utrecht naar Den Haag: de reis duurt nog geen drie kwartier. Om vanuit Gent in Den Haag te kunnen komen, moet je via Antwerpen reizen. Reken op zo’n tweeënhalf uur.
Den Haag telt nog een groot aantal Hofjes, woongemeenschappen die speciaal werden aangelegd voor armen of alleenstaande vrouwen. De oudste ligt aan de Paviljoensgracht en heet het Heilige Geesthofje. Maar ook het Hofje van Wouw (aan de Lange Beestenmarkt) en ’t Hooftshofje (aan de Assendelftstraat) zijn prachtig.
F
G RWE AE OT EN AAT YNO L L R E PE ST S D R VE GE
13
KO
VVV Den Haag Hofweg 1, Den Haag T +31 (0)900 3403505 www.denhaag.nl
ER
CRE
et de auto M Met de auto is het vanuit Utrecht naar Den Haag iets meer dan een half uur rijden over de A12. Vanuit Gent duurt de reis ongeveer twee uur, je rijdt dan langs Rotterdam, Breda en Antwerpen.
RS
1 Binnenhof
AAT
LE
Hoe kom je er?
DE
SESTR
G
RE
ZWOL
NSWE
12
REFERENTIEPUNTEN
EG
STATIO
NOORDZEE
RA
710 m
DE
AL
ST
W ND
0
PA R
Praktisch
N
NE
HE
RK
AD
E
N
Daun
De bekoring van de Maare
Daun, in hartje Vulkaaneifel, blikt terug op een rijk verleden. Reeds vroeg, in 731, stond hier een versterkte burcht, gebouwd door een vazal van Karel Martel. Het eens vermaarde slot verviel tot een ruïne – al zijn de overblijfselen nog steeds bezienswaardig. Het Eifelstadje Daun, dat nu ruim 9000 inwoners telt, kreeg het hard te verduren tijdens de Tweede Wereldoorlog, maar werd heropgebouwd. Het leeft nu vooral van toerisme, als belangrijkste centrum in de streek van de fascinerende en bekoorlijke vulkaanmeren – de Maare. In de buurt vind je nog tal van merkwaardige geologische verschijnselen. Voor natuurliefhebbers heeft Daun en omgeving menig verrassing in petto.
‘Daun is met zijn vele vulkaanmeren een echt natuurparadijs.’
Kuchers Landhotel Landelijke gezelligheid
Heidi en Martin Kucher, Karl-Kaufmann-Strasse 2, D-54552 Darscheid T +49 (0)659 26 29 / F +49 (0)659 23 677 / www.kucherslandhotel.de prijs Vanaf € 48 per persoon per nacht met een uitgebreid ontbijtbuffet inbegrepen. Kinderen tot 4 jaar verblijven hier gratis.
‘Dit is puur genieten van landelijke charme en authentieke gastronomische verwennerij.’
Een vorstelijk verblijf
Burgfriedstrasse 28, D-54550 Daun/Eifel / T +49 (0)659 29 25-0 / www.daunerburg.de prijs Tweepersoonskamer, inclusief ontbijtbuffet, vanaf € 125. Kamer met hemelbed vanaf € 145. Fürstensuite € 210. Halfpension toeslag (driegangenmenu) € 30.
Op amper 5 km van het centrum van Daun en op 5 minuten rijden van de A1-snelweg ligt het gehucht Darscheid. Je vindt er dit aardige driesterrenhotel, gebouwd in de typische landhuisstijl, in het centrum van het dorp. Heidi en Martin Kucher ontvangen er hun gasten hartelijk en gastvrij.
eenvoudigere, regionale keuken – meestal op basis van producten uit de Eifel. Het werd recent volledig vernieuwd en biedt eenzelfde onberispelijke kwaliteit als het Gourmetrestaurant.
Het hotel beschikt over veertien gezellige en aparte themakamers. Ze zijn stuk voor stuk met veel charme ingericht. Oergezellig. Elke kamer beschikt over radio, flatscreen-tv en soms over een balkon. Enkele kamers hebben een hemelbed en een houten vloer. De badkamers zijn klein maar voorzien van alle comfort: bad of douche, wc, haardroger en... pantoffels. Het hotel werd tot primus van het jaar bekroond in Rijnland-Palts in 2002!
worden bereid. Een viergangenmenu kan vanaf € 64 per persoon; met vier aangepaste wijnen betaal je hiervoor € 81. Er is ook een vegetarisch gerecht verkrijgbaar. A la carte heb je een hoofdschotel vanaf € 25, bijvoorbeeld een skreifilet (skrei = winterkabeljauw) met bladspinazie of een hazenrug met paddenstoelen, kastanjes en Spätzle (een soort macaroni). Kortom: hier worden verfijnde gerechten voorgeschoteld. Het restaurant werd trouwens al meermaals bekroond voor zijn uitstekende gastronomische aanbod.
Dé trots van Kuchers Landhotel is ongetwijfeld de indrukwekkende wijnkelder met meer dan 20.000 flessen. De kelder werd nieuw gebouwd in 1990 en je vindt er flessen die teruggaan tot 1870! De wijnkaart is een juweeltje en behoort tot de gerenommeerdste van Duitsland. Gastheer Martin, die uitgeroepen werd tot Sommelier van het Jaar 2011, organiseert geregeld wijnproeverijen en bezoekjes aan de wijnkelder. Verder nodigt hij op geregelde tijdstippen zijn gasten uit op kookcursussen.
Je kunt ook tafelen in Kuchers Weinwirtschaft, een restaurant met een
Er zijn verschillende arrangementen mogelijk, zoals een midweekverblijf van dinsdag tot vrijdag met drie overnachtingen in halfpension en tal van verwenextraatjes (zoals een fruitkorf op de kamer, een bezoek aan de wijnkelder met de patroon) voor € 209 per persoon (één overnachting wordt overigens door het huis aangeboden) of een zevendaags Vulkaaneifelarrangement, eveneens in halfpension voor € 469 per persoon (waarbij je op maandag in een ander restaurant gaat dineren, want dan is het restaurant in het hotel gesloten).
Bij het hotel horen ook twee restaurants, voorop Kuchers Gourmetrestaurant met verfijnde menu’s bereid met eersteklas producten die à la minute
Schlosshotel Kurfürstliches Amtshaus
Het hotel biedt gratis wifi aan, een laptop staat ter beschikking. Het hotel beschikt over een ruime, kosteloze parkeerplaats en een groot zonneterras.
‘De kamers en het hotel combineren op een unieke wijze traditie met modern comfort.’
Het Schlosshotel Kurfürstliches Amtshaus (****) is een luxueus paleishotel, op het terrein waar zich ooit het imposante kasteel van de graven van Daun bevond. Het kasteel werd volledig gerestaureerd in de periode 1979 tot 1981 en zo ontstond een echt juwelenkistje. Het ligt bovendien dicht bij de wijngaarden van de Ahr, de Rijn, de Moezel en de Saar.
Het hotel beschikt over 28 erg comfortabele kamers, waaronder een ‘Fürstensuite’ en talrijke kamers met hemelbedden. Alle kamers beschikken over modern comfort. Leuk detail: de messingklokjes aan je kamersleutel zijn afkomstig uit een gieterij in de buurt die grote faam verwierf met haar klokken voor abdijen en kerken. De 28 kamers, appartementen en suites werden bovendien met veel liefde en erg individueel ingericht door de eigenaars, Günter en Christa Probst. Zij hebben een bijzonder aanvoelen om op succesvolle wijze traditie te combineren met modern comfort en koesteren een bijzondere voorliefde voor vooral 17de-eeuwse meubels. Rococozetels en chaises longues staan er dan ook in schril contrast met het moderne comfort. Dit is echt een hotel om puur te genieten. Je kunt immers kiezen tussen een spa met sauna, stoombad, zonnebank en zwembad. Ook het wellnessaanbod is gevarieerd en ruim en omvat onder andere relaxmassages (zoals een ontspannende rug-nekmassage),
diverse lichaamsbehandelingen (regenererende gezichtsbehandeling, peeling…) en behandelingen met het extract uit druivenpitten. Bovendien kom je hierna volledig tot rust in de relaxruimte ‘Zur Linde’ met thee- en mineraalwaterstation. Het hotel op de burcht in Daun is echter niet alleen een begrip als luxe viersterrenverblijf, het geniet eveneens een grote reputatie wegens zijn uitstekende restaurant, waar gasten van heinde en ver naartoe komen. Er is keuze uit de Franse en nieuwe Duitse keuken met zowel mediterrane als regionale accenten.
Aan tafel in restaurant Graf Leopold waan je je zowaar op bezoek bij een Engelse lord. Het kader alleen is al erg indrukwekkend met gobelins, Perzische tapijten, kostbaar tafelzilver en prachtig porselein. Wat je op je bord krijgt, hoeft daar zeker niet voor onder te doen. Het restaurant werd met 14 punten hoog gewaardeerd door Gault Millau. Een driegangenmenu met voorgerecht, hoofdschotel en dessert kan vanaf € 44; voor een wijnarrangement bij dit menu betaal je € 30 extra per persoon. Een zesgangenmenu kost je respectievelijk € 75 en € 120 met aangepaste wijnen. Reserveren is absoluut aangewezen.
131
Landgasthof Michels Voor elk wat lekkers
Sankt-Martin-Strasse 9, D-54552 Schalkenmehren T +49 (0)659 29 280 / www.landgasthof-michels.de
Je ontdekt dit idyllische restaurant op amper 5 km van Daun, in het dorpje Schalkenmehren, waar je ook het Schalken- mehrener Maar vindt. Het restaurant van dit landgasthof onder leiding van chef-kok Ferdinand Scharner geniet een stevige reputatie in de regio. Het verwierf ook aanzien voor de lichte keuken die hier wordt geserveerd. Het aanbod is zeer gevarieerd met een ruime keuze aan typische soepen, slaatjes, diverse pastagerechten en gevarieerde seizoensproducten. Ook liefhebbers van vis of
‘Dit sfeervol gelegen hotel-restaurant verwierf een stevige reputatie voor zijn lichte keuken.’
vlees vinden hier hun gading. Proef hier eens een typisch Eifeler Landbier, een specialiteit van de streek. Landgasthof Michels is een ideale tussenstop voor wie een wandeling maakt langs de vulkaanmeren.
Rengener Stübchen
Genieten van sfeer, forel en Mexicaans Leopoldstrasse 15, D-54550 Daun T +49 (0)659 29 82 090 / www.rengener-stuebchen.de Opgelet: van oktober tot maart is het restaurant op maandag gesloten.
Het Rengener Stübchen is het fascinerende en ongewone restaurant dat hoort bij het Hotel Daun Stadt (***) in het centrum van het Eifelstadje. Het hotel beschikt over 53 bedden en ook het stedelijke overdekte zwembad is hier ondergebracht.
132
Het Rengener Stübchen zal je bekoren van bij het betreden. Het interieur verrast en oogt bijzonder. Je kunt er zowel in de benedenzaal als op de erker, die dateert uit de vorige eeuw, terecht om te tafelen. Vanaf de erker heb je bovendien een prachtig uitzicht op de met glas overdekte binnenhof.
Je geniet hier echter niet alleen van een bijzondere sfeer maar ook van een verzorgde, lekkere keuken, ongeacht of je met zijn tweetjes intiem komt tafelen of met een groep van honderd personen. Het aanbod is erg gevarieerd: van slaatjes over traditionele voorgerechten, waaronder Eifeler
‘Proef in het Rengener Stübchen in hartje Daun van de bijzondere en ongewone sfeer.’ forel, tot vegetarische en zowaar authentieke Mexicaanse(!) schotels. Naargelang het seizoen kun je hier ook terecht voor specialiteiten zoals asperges, wildschotels en ook... mosselen! Op woensdagavond zijn er scampi’s à volonté. En natuurlijk kun je hier ook een driegangenmenu bestellen.
Het land van de uitgedoofde vulkanen Daun is een gezellig, ingeslapen stadje in de zuidelijke Eifel. Op zondagen is het er erg rustig en ontmoet je er soms... geen kat. Laat dit je niet afschrikken, want de regio heeft veel in petto. Vooral op natuurgebied is dit een waar paradijs en je ontdekt hier ook enkele geologische fenomenen waarvoor je anders veel verder op reis moet om ze te bewonderen. Kortom: dit land van uitgedoofde vulkanen is een fascinerend stukje Duitsland.
1 Zicht op het Pulvermaar bij Gillenfeld, een van de vulkaanmeren bij Daun.
Op stadsverkenning
134
Een korte stadswandeling begin je het best op het marktplein 1 , tussen de Leopold- en de Gartenstrasse. Eerst volg je een kort stukje de Leopoldstrasse en dan steek je de straat over. Op je linkerhand zie je spoedig een beeldje van de dikbuikige Romeinse wijngod Bacchus bij het Forum, waar zich het Bureau voor Toerisme van Daun en omgeving bevindt. Sla kort na het Forum links af en volg de vrij
steile weg naar de Burg van Daun. Boven op die berg staat de kleine evangelische kerk; geniet er van een prachtig uitzicht op de Lieservallei. In Daun woonden voornamelijk katholieken, de reden waarom de protestantse kerk zo klein oogt. Van de oude, voormalige burcht bleef enkel nog het Kurfürstliche Amtshaus bewaard. Zo’n duizend jaar geleden vertolkte de burcht een toonaangevende rol in de regio. Ze was vaak een omstreden vesting, die de Franse troe-
De Niederburg bij het binnenrijden van het Eifelstadje Manderscheid. 3
pen van de Zonnekoning Lodewijk XIV in 1689 opbliezen. Ook de Tweede Wereldoorlog zorgde voor verdere verwoestingen. Slechts enkele oude gedeelten bleven overeind, waaronder het wachthuisje en het Amtshaus, dat in 1712 werd opgericht door een zekere Ravensteyn, een hofbrouwer uit Trier. Je wandelt terug naar de Leopoldstrasse, die hier Burgfriedstrasse heet en uitmondt in de Lindenstrasse. Er volgen enkele bochten, eentje naar rechts en eentje naar links, en dan heb je de keuze: links verder stappen door de Lindenstrasse of rechtsaf de AbtRichardstrasse volgen. Aan het Café am Park gaat het vervolgens rechtsaf in de Rosenbergstrasse en terug naar het vertrekpunt. Je hebt er dan een wandeling van goed 2 km op zitten. Er bestaat ook een alternatief. Vanaf de burcht wandel je tot aan de kruising van de Linden-, Friedhofs- en Abt Richardstrasse. Sla daar links af in de Lindenstrasse, die later van naam verandert in de Wirichstrasse en nog verder in de Maria Hilfstrasse. Je wandelt dan voorbij het ziekenhuis. Deze straat vertakt even verder; je volgt de rechtertak en gaat verder door de Alte Poststrasse. De straat versmalt tot een weggetje. Sla er links af en volg de bordjes richting ‘Kurpark’. De weg leidt over het beekje de Lieser en
Het Totenmaar Het Weinfelder Maar of Totenmaar heeft een doorsnede van 525 m; het beslaat een wateroppervlakte van 16,8 ha en is 51 m diep. Het is het diepste van de drie maren rond Daun. Gezien de geringe begroeiing eromheen kun je er makkelijk de typische ringvorm van een vulkaanmeer bewonderen. Dit meer dankt zijn naam aan het kleine dorpje Weinfeld, dat in de 16de eeuw van de kaart verdween – niet door een vulkaanuitbarsting, maar door een vreselijke pestepidemie. Je kunt er nog het kleine kerkje met het kerkhof zien. De kerktoren dateert uit de 14de eeuw. Ga eens binnen in het kerkje, je ziet er talrijke ex voto’s, een bedanking voor een verhoord gebed.
moeflons, wilde zwijnen en wilde jakken. Er is ook een apenkloof en een roofvogelshow (aparte toegang). Kinderen kunnen hun hartje ophalen in een grote, avontuurlijke speelplaats met onder andere piratenschip en een toren. Vlakbij bevindt zich een 800 m lange zomerse rodelpiste (aparte prijzen). We vermelden ook het Natureum, aan de ingang van het park. Het is een leerrijk, interactief ‘doe-museum’ waar de kinderen spelenderwijs de wereld van de dieren en de natuur leren kennen.
Op tocht langs twee maren We maken een wandeling naar twee Maare die dicht bij Daun gelegen zijn, het Weinfelder Maar en het Gemündener Maar. We volgen ‘Rundweg 4’
(rondwandelweg 4), 6 km lang. Een gezellig familiaal uitstapje. Je begint deze tocht het best aan het Forum Daun, het gast- en evenementencentrum dat je in de binnenstad vindt. Het gaat voorbij de kerk, je stapt in de richting van het zuiden en volgt Rundweg 4, richting Weinfelder Maar. Het wandelpad leidt je buiten het stadje en je steekt het riviertje de Lieser over. Daar neem je niet het eerste maar het tweede wandelpad links. Even verder zie je links een vijver en gaat het rechtdoor. Rechts ligt een bos met de jeugdherberg van Daun. Je stapt even door en kruist spoedig de Landstrasse 46. Hier loop je rechtdoor. Er volgt een klein stukje bos en aan het einde ervan neem je het pad naar links; je maakt een bocht naar links en wat verder buigt het pad nog meer naar links tot je op de Landstrasse 64 komt. Je gaat nu even langs de Landstrasse, maar je verlaat ze spoedig en slaat rechts af. Na een
1 Het Weinfelder Maar of Totenmaar is het diepste van de drie maare nabij Daun.
je bereikt het Kurpark. Daun geniet immers een degelijke reputatie als kneipp- en luchtkuuroord. Hier zie je een vijver met eenden, banken om uit te rusten en te picknicken, een minigolfterrein en een mineraalwaterbron. Je kunt gratis van het water proeven. Een bekertje krijg je tegen betaling uit een automaat. Je proeft hier hoe mineraal water smaakt als het direct uit de ondergrond komt. Een bijzondere bezienswaardigheid vormt een 15 ton zware basaltrots, die door kunstenaars fraai werd bewerkt.
Inwijding in de wereld van het vulkanisme
136
Een ideale inleiding tot de wereld van het vulkanisme biedt het EifelVulkaanmuseum 2 aan de Leopold-
strasse 9 in Daun, dat in 1996 zijn deuren opende. Je krijgt er een boeiend overzicht van het vulkanisme zowel in de Eifel als wereldwijd en wordt er ingewijd in de wereld van de vulkanische gesteenten. Interactieve computermodellen, maquettes en tal van bijzonder gesteente helpen je hierbij. Het is een interessant museum, ook voor kinderen, die er met een voetpompje zelfs een vulkaanuitbarsting kunnen simuleren. Echte vulkaanuitbarstingen vonden in de streek ‘amper’ 10.000 jaar geleden plaats; ze deden de kratermeren te Schalkenmehren en Gemünden ontstaan. Na het bezoek aan het museum zul je ongetwijfeld beter de vele vulkanische verschijnselen begrijpen die je in de regio zult ontdekken.
Op safari in het wildpark Het wildpark van Daun 3 is een van de vier vrijetijdsparken die je aantreft langs de Deutsche Wildstrasse. Door het park loopt een 8 km lange autoroute die het mogelijk maakt van nabij kennis te maken met het wild dat hier leeft. Het park strekt zich uit over zo’n 200 ha, even ten zuiden van Daun (op ca. 2 km van het centrum). Je bereikt het via de B257 richting Bitburg; in Daun-Pützborn volg je links de wegwijzer ‘Hirsch- und Saupark’. Je mag door het park uitsluitend met je auto (of met een busje) rijden. Verlaat tijdens de rit je wagen niet; dit is enkel toegestaan op een zestal plaatsen langs de route. Hou je strikt aan de voorschriften – hoe vreedzaam de dieren ook lijken, ze kunnen gevaarlijk zijn! Wat valt er te zien? Onder andere edelherten, damherten,
Viaduct in Daun langs de Maare-Mosel Radweg. 1
De klokken van Brockscheid De klokken komen niet uit... Rome, maar uit het Eifeldorpje Brockscheid 6 op nauwelijks 9 km ten zuiden van Daun. In de Glockenstrasse 51 is de Eifeler Glockengiesserei Hans August Mark de grote blikvanger. Deze klokkengieterij verwierf tot ver buiten de grenzen faam. Ze werd in 1840 gesticht en bleef al die tijd in het bezit van de familie Mark. Het gieten van klokken onderging in al die tijd nauwelijks verandering. De verschillende fases vergen intense handenarbeid, die varieert tussen zes tot acht weken voor de klok klaar is. Het hoogtepunt vormt het gieten zelf van de klok, wat viermaal per jaar gebeurt. Meestal zijn bij dit plechtige moment de opdrachtgevers – een pastoor of een gemeentebestuur – aanwezig.
paar honderd meter gaat het naar links en je komt aan het Weinfelder Maar 4 , ook Totenmaar genoemd. Je hebt er nu ca. 2,5 km opzitten. Je volgt het pad naar links rond de maar. Als je driekwart rond de maar bent gestapt, gaat het linksaf richting Gemündener Maar. Je komt meteen, aan de bosrand, aan de Dronketurm. Die staat op de Mäuseberg (561 m boven de zeespiegel). Het is een 11 m hoge uitzichttoren die je een prachtig panorama biedt op de Vulkaaneifel. Deze toren is in 1902 opgericht ter ere van Dr. Adolf Dronke, de stichter van de Eifelvereniging. Volg nu verder het pad door het bos; het kronkelt na een tijd naar links, waarna je weldra aan het Gemündener Maar 5 komt. Deze maar, op een hoogte van 405 m, heeft een doorsnede van 325 meter en is 38 m diep. Hij heeft een oppervlakte van 7,2 ha en is romantisch gelegen tussen de bossen. Het gaat verder rechtdoor tot je weer de Landstrasse kruist. Volg verder het pad richting centrum Daun. Je komt onderweg nog voorbij een meertje en Dauner Sprudel (het mineraalwaterbedrijf) alvorens je het Forum in het centrum bereikt na ca. 1,5 km wandelen vanaf het Gemündener Maar.
De parel van de Eifel Op 15 km ten zuiden van Daun beland je in Manderscheid 8 , ’s zomers een van de drukst bezochte Eifelplaatsjes. Velen noemen dit kuuroord de ‘Parel van de Eifel’. De uitgestrekte wouden die het oord omgeven, zorgen ervoor dat je hier nog zuivere lucht inademt. De vele uren zonneschijn, de relatief lage vochtigheidsgraad en de weinige drukkend warme dagen dragen bij tot de faam van het plaatsje als kuuroord. In het kuurbos vind je ruim 200 km bewegwijzerde wandelwegen. Kuren in Manderscheid heeft een
De enige Duitse geiser Op amper 13 km van Daun ligt het ingeslapen oord Wallenborn 7 . Je bereikt het langs de B257 richting Bitburg. Je ontdekt hier een voor Duitsland uniek geologisch fenomeen: een geiser of springbron. Terwijl de beroemde Old Faithfulgeiser in het Yellowstone Park in de Verenigde Staten tot 60 m hoog reikt, springt de Wallende Born veel bescheidener slechts 1 m hoog. Om het fenomeen te bewonderen, moet je bovendien wat geduld hebben. Want slechts om de ca. 35 minuten spuit het water omhoog. Eerst begint het langzaam te borrelen en te schuimen om dan met wat gedruis (Brubbel noemen de lokale bewoners het geluid) krachtig omhoog te spuiten tot soms 3 m hoog. De bron is omheind, want het water van de geiser kookt.
heilzame werking bij storingen van de bloedsomloop, hartziektes, hoge bloeddruk, stress en als nazorg bij een acute ziekte. Bewonder bij het binnenrijden de twee imposante burchtruïnes. De blikvanger is er echter ongetwijfeld het Maarmuseum. Dit museum zal de kinderen aanspreken, omdat ze er in het laboratorium zelf allerlei ontdekkingen kunnen doen. Zo reis je met de Terranaut naar het binnenste van de aarde en beleef je er persoonlijk hoe een maar ontstaat. Hoogtepunt van de tentoonstelling is het grote, toegankelijke model van een maar met audiovisuele voorstellingen. Boeiend en leuk.
2 Eifel-Vulkaanmuseum
6 Brockscheid
T +49 (0)659 29 85 353 www.vulkaneifel.de/ eifel-vulkanmuseum Open: Dag. van 1 april tot 31 okt., van di. tot vrij. van 13.00-16.30 u, op zat.-, zon- en feestdagen van 11.00-16.30 u, ma. gesl. Van 1 tot 30 nov. en van 1 tot 31 maart van woe. tot vrij. van 14.00-16.30 u, zat.-, zon- en feestdagen van 11.00-16.30 u, ma. en di. gesl.
www.glockengiesser.de Er zijn rondleidingen voor individuele bezoekers van maandag tot zaterdag om 10.00, 11.00, 12.00 u en om 14.00, 15.00 en 16.00 u. 8 Manderscheid - Kurverwaltung
T +49 (0)657 29 32 665 www.manderscheid.de
3 Het wildpark van Daun
T +49 (0)659 23 154 www.wildpark-daun.de Dagelijks toegankelijk van 15 maart tot 15 nov. van 10.0018.00 u.
Manderscheid - Maarmuseum Wittlicher Strasse 11 www.maarmuseum.de (ook in het Nederlands) 9 Strohn
www.vulkanhaus-strohn.de
Een lavabom Een beetje meer naar het zuiden van Brockscheid bevindt zich het plaatsje Strohn 9 . Het dorpje telt slechts een vijfhonderdtal inwoners, maar heeft een opmerkelijke bezienswaardigheid: de zogenaamde lavabom. Je ontdekt deze reusachtige basaltkogel aan de grens van de gemeente. Hij heeft een doorsnede van 5 m en weegt liefst 120 ton. Hoe hij precies ontstond, weet niemand. Wetenschappers vermoeden dat de steen – afkomstig uit de vulkaan Wartgesberg – ontstaan is doordat hij tijdens verschillende erupties van de vulkaan terugviel in de gloeiende lava en zo steeds groter werd. Het is zomers ook een geliefde picknickplaats. In het centrum kun je ook het Vulkanhaus Strohn bezoeken, dat onder andere vertelt wat magma is en hoe lavastromen tot stand komen. Wandelaars stappen voorbij de Manderscheider burchten in de Eifel. 1
Betteldorf
Dockweiler
Praktisch
Sarmersbach Hinterweiler Lie
se
r
Kirchweiler
Hoe kom je er? et de auto M Vanuit Brussel: ca. 240 km, via de E40 richting Luik/Aachen en vervolgens in Battice richting Verviers/Sankt Vith langs de E42 en (op Duitse bodem) A60. Neem de afrit Prüm en volg de B410 tot in Daun.
Darscheid
2 Rengener Stübchen
Met de trein In Brussel Zuid met de Thalys naar Keulen HBF. Daar overstappen op de trein naar Koblenz. Daar met de bus naar Daun (een rit van ruim 1.20 uur). Totale reistijd minstens 5½ uur.
Schlosshotel Kurfürstliches Amtshaus
DAUN
Neroth 1
E44
Oberstadtfeld
Toeristische diensten
257
Gemünden
3
421
5
Schalkenmehrener Maar
Schalkenmehren
Niederstadtfeld Landgasthof Michels
Wallenborn
Lieser
Üdersdorf
7 E44
Meer lezen • Trotter West- en Zuid-Duitsland (Eifel/ Rijn/Zwarte Woud/Beieren). • Fietsen door Eifel en Moezel (25 geselecteerde dagtochten in volle natuur). • Ferienkatalog Eifel. Verschijnt jaarlijks en geeft een overzicht van de hele Eifel, met tal van wetenswaardigheden en verder per regio de hotels, pensions, restaurants, vakantiewoningen, privéverblijven enzovoort. • Fietsmagazine Eifel (uitgeven door de toeristische dienst Eifel; ook in het Nederlands!). • Wandelland Eifel-Ardennen 2011 (64 pagina’s over wandelmogelijkheden in de regio, in het Nederlands). 140
Steineberg
Mehren
Gemünder Weinfelder Maar Maar
4
Tourist-Information Daun Leopoldstrasse 5, 54552 Daun T +49 (0)659 29 51 30 www.tourismus.daun.de Eifel Tourismus GmbH Kalvarienbergstrasse 1, 54595 Prüm T +49 (0)655 19 65 60 www.eifel.info
257
Kuchers Landhotel
421
Brockscheid
Udler 6
Gillenfeld
Pulver Maar
REFERENTIEPUNTEN
1 Marktplein Daun 2 Eifel-Vulkaanmuseum 3 Wildpark van Daun
9
5 Gemündener Maar
Walscheid
6 Brockscheid
MANDERSCHEID
7 Wallenborn
8
8 Manderscheid 9 Strohn
Strohn
Eckfeld
4 Weinfelder Maar
N
0
2,4 km