โครงการวางผังเเม่บทเพื่อการอนุรักษ์และพัฒนาแหล่งประวัติศาสตร์และโบราณคดีย่านเมืองเก่าสตูล

โครงการวางผังเเม่บทเพื่ อการอนุรักษ์ และพั ฒนาแหล่งประวัติศาสตร์ และโบราณคดีย่านเมืองเก่าสตูล Final Design

สาขาวิชาภูมิสถาปัตยกรรม ปีการศึกษา 2564 คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์และการผังเมือง มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ นายปรมัตถ์ กิจพิ ทักษ์ 6016614239

เจ้าของโครงการ องค์การบริหารส่วนจังหวัดสตูล

การอนุรักษ์และพั ฒนาย่านเมืองเก่าสตูลเริ่มต้นจากการที่สํานักนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อม ได้จัดทําโครงการกําหนดขอบเขตพื้ นที่เมืองเก่า เมืองเก่าสตูล ในพุ ทธศักราช 2558 จนนําไปสู่ประกาศเขตพื้ นที่เมืองเก่าสตูลเมื่อวันที่ 27 เมษายน พุ ทธศักราช 2559 ครอบคลุมพื้ นที่เมืองเก่า 0.85 ตารางกิโลเมตร โดยคณะกรรมการอนุรักษ์และพั ฒนากรุงรัตนโกสินทร์และเมืองเก่า แต่ใน ปัจจุบันยังไม่มีแผนบริหารจัดการที่มีแนวทางและมาตราการอนุรักษ์และพั ฒนาที่เหมาะสม

นโยบายสนับสนุน ระดับชาติ กรอบทิศทางยุทธศาสตร์ 20 ปี ด้านวัฒนธรรม ตามกรอบทิศทางยุทธศาสตร์ ชาติระยะ 20 ปี กระทรวงวัฒนธรรม ระดับจังหวัด โครงการจัดทําแผนแม่บทและผังแม่บทการอนุรักษ์และพั ฒนาเมืองเก่าสตูล (ขัน ้ เสนอโครงการ) แผนพั ฒนาจังหวัดสตูล 5 ปี (พ.ศ. 2561– 2565) ประเด็นการพั ฒนาที่ 1 ข้อ 2 พั ฒนาศักยภาพชุมชนท่องเที่ยว ตามอัตลักษณ์ วัฒนธรรม และภูมิปัญญา จนมีขีดความสามารถในการแข่งขัน ระดับท้องถิ่น โครงการพั ฒนาพื้ นที่ภายในเมืองสตูลเพื่ อเชื่อมต่อพื้ นที่สําคัญ ๆ ในเมืองสตูลให้เชื่อมถึงกัน

วัตถุประสงค์

อนุรักษ์

อนุรักษ์พื้นที่แหล่งประวัติศาสตร์และโบราณคดีย่านเมืองเก่าสตูล

ทางด้านกายภาพ พื้ นที่สําคัญ โบราณสถาน โบราณวัตถุ

พั ฒนา

ทางด้านกิจกรรม วัฒนธรรม ประเพณี กิจกรรมต่างๆ

จัดตัง ้ พื้ นที่แหล่งเรียนรู้ทางประวัติศาสตร์และแหล่งท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม พั ฒนาโครงข่ายเชื่อมต่อพื้ นที่สําคัญของย่านเมืองเก่าสตูลเพื่ อรองรับการ ท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม

ที่ตั้งของโครงการ จังหวัดสตูล

อําเภอเมือง

ขอบเขตโครงการ

ขอบเขตการศึ กษา

สํานักนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

ที่ตั้ง : เมืองเก่าสตูล อําเภอเมืองสตูล จังหวัดสตูล ขอบเขตการศึ กษา พื้ นที่ที่มีบริเวณเกี่ยวเนื่องและมีผลกระทบต่อการอนุรักษ์เมืองเก่าสตูล ขนาดพื้ นที่ : 531.25 ไร่ สํานักนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

ที่ตั้งของโครงการ การเข้าถึงโครงการ 1. การเดินทางโดยรถประจําทาง เดินทางด้วยรถโดยสารที่สถานที่ขนส่งหมอชิต กรุงเทพฯ เส้นทาง กรุงเทพ- สตูล ใช้เวลาเดินทางประมาณ 13 ชัว่ โมง เป็นระยะทาง 773 กม.

2. การเดินทางโดยรถยนต์ส่วนบุคคล เดินทางโดยใช้ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 41 จนถึงอ. ทุ่งสง จ.นครศรีธรรมราช จากนัน ้ เป็นมาใช้ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 403 ถึงจ. ตรัง และใช้ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 404 , 416 และ 406 มาอ.เมืองสตูล

3. การเดินทางโดยเครื่องบิน เดินทางโดยเที่ยวบินลงสนามบินตรัง จากนัน ้ ต้องเดินทางโดยรถยนต์เช่า หรือรถ เช่าเหมาเพื่ อเดินทางไปตามทางหลวงหมายเลข 416 และ 406 เดินทางโดยเที่ยวบินลงสนามบินหาดใหญ่จากนัน ้ ต่อรถแท็กซี่ หรือ รถตู้โดยสาร สายออกจากคิวรถตู้จากหาดใหญ่ไปอ.เมืองสตูล แล้วจึงโดยสารรถยนต์ให้เช่า

ความสําคัญของ เมืองเก่าสตูล ประวัติศาสตร์ เมืองเก่าสตูลในอดีตเป็นเมืองท่าเชื่อม ต่อไปยังทะลอันดามันได้รับการขนาน นามว่า "นครีสโตยนําบังสครา"

มรดกทางวัฒนธรรม เป็นแหล่งโบราณสถาน ศาสนสถาน ที่สะท้อนความเป็นพหุวัฒนธรรม และ อาคารที่มีคุณค่า

สังคม ยังคงมี ศิลปะวัฒนธรรม ประเพณี ศาสนาและวิถีชีวิต ที่ยังคงเป็นส่วนหนึ่ง ของการดํารงชีวิตในปัจจุบัน

การตั้งถิ่นฐานของ เมืองเก่าสตูล ● ● ●

ลักษณะภูมิประเทศชายฝั่งทะเลที่เอื้อต่อการจอดเรือ ลํานํ้ากว้างพอและลึกเข้าไปในปากแม่น้าํ พอสมควร มีพร้อมทัง ้ อาหาร ผลผลิตการเกษตร ทรัพยากรแร่ธาตุวัตถุดิบและสินค้า

แผนที่เมืองละงู เมืองสตูล ลิส เมืองไทรบุรี

เมืองปะ

แผนที่มําบังสครา

ที่มา : เพจประวัติศาสตร์ท้องถิ่นโดยคนสตูล

ภูมิประวัติศาสตร์ของ เมืองเก่าสตูล

เขาโต๊ะหยงกง

ปัจจุบัน

ธานี

เขาโต๊ะพญาวัง

ธานี

เขาโต๊ะพญาวัง

ถนน สตูล

ถนน สายม ําบัง - บ้า นจีน

เขาโต๊ะพญาวัง

สมัยกรุงรัตนโกสินทร์

ถนน สตูล

สมัยสุโขทัยและกรุงศรีอยุธยา

เขาโต๊ะหยงกง

เขาโต๊ะหยงกง

กุโบร์เจ้าเมือง

กุโบร์เจ้าเมือง

คลองมําบัง

มัสยิดมําบัง

คลองมําบัง

ถนน

คลองมําบัง

คฤหาสน์ กูเด็น

ย่านตึกแถว ศาลเจ้าโป้เจ้เก็ง วัดมําบัง

บุรว ี านิช

คฤหาสน์ กูเด็น

มัสยิดมําบัง ย่านตึกแถว ศาลเจ้าโป้เจ้เก็ง

วัดมําบัง

องค์ประกอบของ เมืองเก่าสตูล องค์ประกอบของเมืองเก่าสตูล

เขาโต๊ะพญาวัง

ถนน สตูล

ธานี

คูเมือง

เขาโต๊ะหยงกง

โครงข่ายคมนาคม กุโบร์เจ้าเมือง

ถนน

บุรว ี า

นิช

คฤหาสน์ กูเด็น คลองมําบัง

มัสยิดมําบัง ย่านตึกแถว ศาลเจ้าโป้เจ้เก็ง

วัดมําบัง

เมืองสตูลเป็นเมืองที่ล้อมรอบไปห้วยคลองในทุกทิศอาจถือได้ว่าคลองธรรมชาติเหล่านี้ เป็นเสมือนคูเมืองสตูล

เมืองสตูลเป็นเมืองที่เกิดขึ้นจากการเป็นเมืองท่าเรือริมคลองมําบังในช่วงแรกของ การตัง ้ ถิ่นฐานของมนุษย์จึงกระจุกตัวอยู่บริเวณคลองมําบังจนกระทัง ่ มีการสร้างถนนสตูล ธานีและถนนบุรีวานิชขึ้น ทําให้เนื้อเมืองเริ่มขยายมากระจุกตัวอยู่ริมถนนทัง ้ สองสายแทน

ย่านพาณิชยกรรม

ย่านที่สําคัญทางประวัติศาสตร์ของเมืองสตูลจึงกระจุกตัวอยู่เพี ยงในย่านศูนย์กลาง พาณิชยกรรมหลักของเมือง ซึ่งครอบคลุมพื้ นที่ระหว่างถนนสตูลธานีและถนนบุรีวานิช

ธรรมชาติในเมือง

สภาพแวดล้อมทางธรรมชาติล้อมรอบตัวเมืองเอาไว้ในทุกทิศทาง ทัง ้ ภูเขาโดดขนาดเล็ก แม่น้าํ ลําคลอง และป่าชายเลนด้านทิศใต้

ผังเมืองรวม เมืองเก่าสตูล การกําหนดสีผังเมือง โบราณสถานบางส่วนถูกกําหนดอยู่ในเขต สีเทาเป็นที่ดินประเภทสถาบันศาสนา ในการ กําหนดสีผังเมืองยังขาดการกําหนด การอนุรักษ์ย่านพาณิชยกรรมและคูเมือง

กฎหมายควบคุมอาคาร กฎกระทรวงฉบับที่ 55 พ.ศ. 2543, ข้อ 41 - 42

ที่มา สมาคมสถาปนิกสยาม

การใช้ประโยชน์ที่ดิน เมืองเก่าสตูล สภาพพื้ นที่

ไม่มีการแบ่งเขตพื้ นที่ภายในพื้ นที่เมืองเก่าเมืองส่วนใหญ่ตง ั้ กระจุกตัวอยู่ภายในแนว เขตตัวเมืองเก่า โดยมีมัสยิดมําบังเป็นศูนย์กลางหลักของเมือง มีชุมชนตัง ้ ถิ่นฐานบ้าน เรือนหนาแน่นอยู่โดยรอบ ซึ่งปัจจุบันยังปรากฏเป็นย่านอาคารตึกแถวแบบชิโนโปรตุกีส และ มีศาสนสถานที่สําคัญ 4 แห่ง คือ มัสยิดมําบัง วัดชนาธิปเฉลิม วัดสตูลสันตยาราม และศาล เจ้าโป้เจ้เก็ง ทําหน้าที่เป็นศูนย์กลางของย่านชุมชนต่าง ๆ ในเขตเมืองเก่าสตูล ในภาพรวม ลักษณะของพื้ นที่ภายในเขตเมืองเก่าสตูลจึงมีลักษณะที่คล้ายกันทัง ้ หมด ซึ่งสภาพอาคาร สถานที่ และโบราณสถานในปัจจุบันมีความทรุดโทรม ไม่มีแผนบริหาร จัดการที่มีแนวทางและมาตราการอนุรักษ์และพั ฒนาที่เหมาะสม

ผังแสดงการวิเคราะห์ทางด้านกายภาพ ปัจจัยทางกายภาพลักษณะภูมิประเทศ

แหล่งนํ้า ลํานํ้ากว้างพอและลึกเข้าไปในปากแม่น้าํ พอสมควร ลักษณะภูมิประเทศ ชายฝั่งทะเลที่เอื้อต่อการจอดเรือ พื้ นที่เกษตร พร้อมทัง้ อาหาร ผลผลิตการเกษตร

จากการวิเคราะห์ ตัง ้ แต่ในอดีตพื้ นที่แหล่งนํ้าและลักษณะภูมิประเทศ ส่งผลให้เกิดการตัง ้ ถิ่นฐาน ซึ่งยังคงเหลือร่องรอยมาจนถึงปัจจุบัน สามารถเป็นคุณค่าทางภูมิทัศน์วัฒนธรรม

ผังแสดงการวิเคราะห์ทางด้านกายภาพ ปัจจัยทางกายภาพแหล่งนํ้า คลองมําบังภายในพื้ นที่เป็นเส้น ทางนํ้าเดิมในอดีตเป็นตลิ่ง ธรรมชาติ ใช้ในการสัญจรซึ่งมี ท่าเรือ และใช้ทําการเกษตร

คลองมําบัง

คลองมําบัง

คลองมําบังในปัจจุบันมีการขุดคลองลัดและสร้างประตู กัน ้ นํ้า ส่งผลให้พื้นที่กลายเป็นเกาะกลางนํ้า ขาดการใช้งาน และมีปัญหานํ้าท่วมและการสูญหายของท่าเรือในอดีต ตลอดจนภูมิทัศน์ดง ั้ เดิม

ผังแสดงการวิเคราะห์ทางด้านกายภาพ

ถนน สตูล

ธานี

เส้นทางสัญจรภายในพื้ นที่อดีต

ถนนบุรีวานิช

คลองมําบัง

บุรว ี า ถนน

คลองมําบัง

นิช

คลองมําบัง เป็นเส้นทางสัญจรทางนํ้าในอดีต

ท่าเซ่งหิ้น

ที่ใช้ติดต่อทางการค้าเชื่อมต่อไปยังทะเลอันดามัน มีท่าเซ่งหิ้นใช้ขนถ่ายสินค้าจากที่ต่างๆ ที่มาค้าขาย หรือมา ติดต่อราชการ

ถนนบุรีวานิชและสตูลธานี เป็นเส้นทางสัญจรทางบกในอดีตจนถึงปัจจุบัน

เป็นย่านศูนย์กลางพาณิชยกรรมตึกแถวร้านค้าทัง ้ สองฝั่งถนนบุรีวานิชเป็นแหล่งที่อยู่อาศัยของชาวไทย เชื้อสายจีนซึ่งมีความสันทัดทางด้านค้าขาย

ผังแสดงการวิเคราะห์ทางด้านกายภาพ เส้นทางสัญจรภายในพื้ นที่ปัจจุบัน

ถนน สตูล

ธานี

ถนนบุรีวานิช

บุรว ี า ถนน

คลองมําบัง

นิช

ถนนสตูลธานี

ถนนบุรีวานิชและสตูลธานี เป็นเส้นทางสัญจรทางบกในอดีตจนถึงปัจจุบัน

เป็นย่านศูนย์กลางพาณิชยกรรมตึกแถวร้านค้า ซึ่งสามารถเข้าถึงพื้ นที่หลักและส่วนอื่น ๆ ของเมือง การ จราจรมีความคับคัง ่ มีผลกระทบด้านมุมมองและเกิดมลภาวะในพื้ นที่เมืองเก่า มีทางเดินเท้าแต่ขาดการส่งเสริม การใช้งาน

ผังแสดงการวิเคราะห์ทางด้านกายภาพ ผังตําแหน่งชุมชนอดีต

ผังตําแหน่งชุมชนปัจจุบัน

ชุมชนสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น - กลาง ชุมชนในปัจจุบัน พื้ นที่ชุมชนมีการขยายตัวมากขึ้น แต่ขาดแผน ในการพั ฒนา ทําให้เกิดการขยายตัวอย่างไร้ รูปแบบ ส่งผลต่อภูมิทัศน์ดง ั้ เดิม

ผังแสดงการวิเคราะห์ทางด้านกายภาพ ผังแสดงตําแหน่งรูปแบบอาคาร ย่านตึกแถวชิโนโปรตุกีสริมถนนบุรีวานิช

อาคารชิโนโปรตุกีสริมถนนสมันตประดิษฐ

ย่านอาคารเรือนแถวไม้ย่านวัดชนาธิปเฉลิม

ย่านตึกแถวแบบอาร์ตเดโคริมถนนสตูลธานี

ผังแสดงการวิเคราะห์ทางด้านกายภาพ ผังแสดงตําแหน่งสิ่งอํานวยความสะดวก ศาสนสถาน

สถานศึ กษา

พาณิชยกรรม

พื้ นที่สาธารณะ

สถานที่ราชการ

จากการศึกษาพบว่า ย่านพาณิชยกรรมจะอยู่บริเวณ กลางเมืองล้อมรอบด้วยศาสนสถานและสิ่งอํานวยความ สะดวกอื่นๆ แต่ยังขาดพื้ นที่สาธารณะ

ผังแสดงการวิเคราะห์ทางด้านกายภาพ ผังแสดงตําแหน่งมรดก วัฒนธรรม

ผังแสดงการวิเคราะห์ทางด้านกิจกรรม ผังแสดงตําแหน่งกิจกรรมของคนในพื้ นที่

กิจกรรมทางศาสนาของชาวไทยพุ ทธ ชาวไทยเชื้อสายจีน ชาวไทยเชื้อสายมุสลิม ●

พฤษภาคม ถือศีลอด

●

นิกะห์

●

กรกฎาคม เข้าพรรษา

●

สุหนัต

●

กันยายน กินเจ

● ●

ตุลาคม ออกพรรษา - ทอดกฐิน พฤศจิกายน ลอยกระทง

จุดรวมกิจกรรมที่สําคัญจะอยู่บริเวณ ศาสนสถาน ซึ่งเชื่อมต่อกับทางสัญจรหลัก และเข้าถึงได้ง่าย

กิจกรรมทางศาสนา กิจกรรมทางสังคม กิจกรรมเชิงพาณิชยกรรม

ผังแสดงการวิเคราะห์ทางด้านกิจกรรม ผังแสดงตําแหน่งกิจกรรมของคนในพื้ นที่

กิจกรรมทางสังคมของชาวไทยพุ ทธ ชาวไทยเชื้อสายจีน ชาวไทยเชื้อสายมุสลิม ●

ลานวัฒนธรรม ลานวัฒนธรรมหน้าพิ พิธภัณฑสถานแห่งชาติสตูล หรือ คฤหาสน์กูเด็นใช้ในการกิจกรรมของเมืองทางด้านวัฒน ธรรมและประเพณีของจังหวัดสตูล

●

ย่านตึกแถว ย่านศูนย์กลางพาณิชยกรรมตึกแถวร้านค้าทัง ้ สองฝั่ง ถนนบุรีวานิชเป็นแหล่งที่อยู่อาศัย เต็มไปด้วยกิจการ โรงแรม ร้านอาหาร ร้านนํ้าชากาแฟที่ควั่ บดเอง ร้านผ้า

จุดรวมกิจกรรมที่สําคัญจะอยู่บริเวณ ลานวัฒนธรรม และพื้ นที่ย่านตึกแถว ซึ่งมีกิจกรรมประจําวัน

กิจกรรมทางศาสนา กิจกรรมทางสังคม กิจกรรมเชิงพาณิชยกรรม

ผังแสดงการวิเคราะห์ทางด้านกิจกรรม ผังแสดงตําแหน่งกิจกรรมของคนในพื้ นที่

กิจกรรมเชิงพาณิชยกรรมของชาวไทยพุ ทธ ชาวไทยเชื้อสายจีน ชาวไทยเชื้อสายมุสลิม ●

ตลาดสด ตลาดสดเทศบาลเมืองสตูล เป็นแหล่งพาณิชยกรรมของ เมือง ช่วงเช้า

●

อยู่บริเวณริมคลองมําบัง ส่วนใหญ่เป็นกิจกรรม มีการค้าขายของสดเป็นหลัก

ย่านพาณิชยกรรม ย่านศูนย์กลางพาณิชยกรรมตึกแถวร้านค้าทัง ้ สองฝั่ง ถนนบุรีวานิชเป็นแหล่งที่อยู่อาศัย เต็มไปด้วยกิจการ โรงแรม ร้านอาหาร ร้านนํ้าชากาแฟที่ควั่ บดเอง ร้านผ้า

จุดรวมกิจกรรมทางพาณิชกรรม ที่แสดงเอกลักษณ์ ของพื้ นที่คือย่านตึกแถว ที่เป็นวิถีชีวิต ดัง ้ เดิมของคนภายในพื้ นที่

กิจกรรมทางศาสนา กิจกรรมทางสังคม กิจกรรมเชิงพาณิชยกรรม

ผังแสดงการวิเคราะห์ทางด้านความหมาย ผังแสดงจินตภาพในอดีต

ผังแสดงจินตภาพในปัจจุบัน เขาโต๊ะพญาวัง

ถนน สายม ําบัง - บ้า น

จีน

ถนน สตูล

ธานี

เขาโต๊ะพญาวัง

จากจินตภาพเมืองในอดีตกับจินตภาพเมือง ในปัจจุบัน จะเห็นได้ว่าพื้ นที่ที่ทําให้เกิดจินตภาพ ในอดีตสัมพั นธ์กับในปัจจุบันที่สามารถเชื่อมโยง คุณค่าด้านต่างๆ โดยใช้พื้นที่บรเวณกลางเมือง เป็นส่วนช่วยในการเชื่อมโยงพื้ นที่

เส้นทาง จุดรวมกิจกรรม

เขาโต๊ะหยงกง

เขาโต๊ะหยงกง

ย่าน

คลองมําบัง

ถนน

คลองมําบัง

บุรว ี านิช

คฤหาสน์ กูเด็น

ตลาดสด ท่าเซ่งหิ้น วัดมําบัง

มัสยิดมําบัง

ภูมิสัญลักษณ์เมือง ภูมิสัญลักษณ์ท้องถิ่น ขอบนํ้า ขอบถนน

ผังแสดงการวิเคราะห์ทางด้านกายภาพ ลักษณะภูมิประเทศ

คุณค่าทางกายภาพ

มรดกวัฒนธรรม

รูปแบบอาคาร

เส้นทางสัญจร

ความเข้มข้นของคุณค่าทางกายภาพ ความเข้มข้นระดับที่ 1 ความเข้มข้นระดับที่ 2 ความเข้มข้นระดับที่ 3 ความเข้มข้นระดับที่ 4

จากกายภาพของพื้ นที่เมืองเก่าสตูล ทําให้ทราบได้ว่าบริเวณที่มีคุณค่าทางกายภาพ อยู่ ในบริเวณส่วนที่เคยมีความสําคัญทางประวัติศาสตร์ บริเวณที่มีสีเข้มที่สุดคือ คลอง มําบังซึ่งเคยเป็นท่าเรือ และย่านพาณิชยกรรม ส่วนที่รองลงมาคือพื้ นที่เนื้อเมือง และถนนดัง ้ เดิมของพื้ นที่ ตลอดจนพื้ นที่เกษตรกรรม

ผังแสดงการวิเคราะห์ทางด้านกิจกรรม การใช้ประโยชน์ที่ดิน

คุณค่าทางกิจกรรม

ตําแหน่งชุมชน

จุดรวมกิจกรรม

สิ่งอํานวยความสะดวก

ความเข้มข้นของคุณค่าทางกิจกรรม ความเข้มข้นระดับที่ 1 ความเข้มข้นระดับที่ 2 ความเข้มข้นระดับที่ 3 ความเข้มข้นระดับที่ 4

ความเข้มข้นของกิจกรรม ที่แสดงให้เห็นถึงคุณค่าของพื้ นที่ ที่มีความเข้มข้นคือ บริเวณ ที่มีความสําคัญของคุณค่าทางกิจกรรมศาสนา ซึ่งประเพณีวัฒนธรรม ส่งผลให้เกิดการใช้งานพื้ นที่ยังคงไว้ซึ่งคุณค่าทางกิจกรรม ตัง ้ แต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ส่วนที่รองลงมาคือกิจกรรมเชิงพาณิชยกรรม ซึ่งเป็นกิจกรรมดัง ้ เดิมของพื้ นที่

ผังแสดงการวิเคราะห์ทางด้านความหมาย คุณค่าทางกายภาพ

คุณค่าทางกิจกรรม

คุณค่าทางความหมาย

ความเข้มข้นของคุณค่าทางกิจกรรม ความเข้มข้นระดับที่ 1 ความเข้มข้นระดับที่ 2 ความเข้มข้นระดับที่ 3 ความเข้มข้นระดับที่ 4

จากการซ้อนทับคุณค่าทางกายภาพและกิจกรรม จะพบว่าสิ่งที่เป็นจิตวิญญาณของพื้ นที่ คือรูปแบบของ ภูมิประเทศ แหล่งนํ้าและที่ราบ ที่มีความสําคัญในการตัง ้ ถิ่นฐานของเมืองท่าในอดีตที่ยังคงส่งผลต่อกิจกรรม บางอย่างเช่นพาณิชยกรรมที่ถึงแม้จะเปลี่ยนแปลงไปแต่ยังคงไว้ซึ่งกิจกรรมที่แสดงถึงวิถีชีวิตดัง ้ เดิม

SWOT S มีพื้นที่ที่มีความสําคัญทางประวัติ ศาสตร์ โบราณสถาน ศาสนสถาน และกิจกรรมที่มีเอกลักษณ์ ชุมชนยังคงมีประเพณี วัฒนธรรม ที่เป็นวิถีชีวิตดัง ้ เดิม การประกอบอาชีพพาณิชยกรรม ยังคงหลงเหลือมาจนถึงปัจจุบัน พื้ นที่บริเวณใจกลางเมืองมีความ สามารถ ในการเป็นแหล่งท่องเที่ยว เชิงวัฒนธรรม ในปัจจุบัน การพั ฒนาพื้ นที่ ที่คงเอกลักษณ์ไว้ ส่งผลต่อเศรษฐกิจที่ดี ในปัจจุบัน

W มีการรุกลํ้าพื้ นที่สําคัญทางประวัติ ศาสตร์ เช่นคลองมําบัง มีการเปลี่ยนแปลงสูญหายและขาด การใช้งาน เช่น ท่าเรือ จินตภาพของเมืองไม่ชัดเจน การขาดการส่งเสริมด้านการ อนุรักษ์ และพั ฒนาพื้ นที่ที่มีความเหมาะสม ผู้คนในพื้ นที่ขาดความรู้ความเข้าใจ และไม่เห็นคุณค่าทางประวัติศาสตร์ ขาดการจัดการควบคุมพื้ นที่ ทําให้ พื้ นที่สําคัญทางประวัติศาสตร์เลือน หายไป

O

T

โอกาสในการส่งเสริมให้เกิดการ อนุรักษ์และพั ฒนาพื้ นที่สําคัญ ทางประวัติศาสตร์ ที่ยังมีคุณค่า

การละเลยมรดกทางวัฒนธรรม การ รุกลํ้าพื้ นที่สําคัญทางประวัติ ศาสตร์

โอกาสในการส่งเสริมพั ฒนาพื้ นที่ พื้ นที่เมือง ให้เกิดแหล่งเรียนรู้ พื้ นที่ กิจกรรม และแหล่งท่องเที่ยว

อุปสรรคในการเวนคืนที่ดิน ที่เป็น พื้ นที่ประวัติศาสตร์

มีโครงการจัดทําแผนแม่บทและผัง แม่บทการอนุรักษ์และพั ฒนาเมือง

การพั ฒนาเมืองให้เกิดการ ท่องเที่ยว อาจส่งผลต่อวิถีชีวิตดัง ้ เดิม

มีโครงการพั ฒนาพื้ นที่ภายในเมือง สตูลเพื่ อเชื่อมต่อพื้ นที่สําคัญ

ระเบียบกฏหมายหละหลวม ส่งผล ให้การอนุรักษ์และพั ฒนา ขาดประสิทธิภาพ

มีแผนพั ฒนาศักยภาพชุมชนท่อง เที่ยว ตามอัตลักษณ์ วัฒนธรรม และภูมิปัญญา

การวิเคราะห์ผังแม่บท ปัญหาจากการพั ฒนาเมืองและการคมนาคม การใช้ประโยชน์ที่ดิน

ผังแสดงปัญหา การคมนาคม การจราจรมีความคับคัง ่ มีผลกระทบด้าน มุมมองและเกิดมลภาวะในพื้ นที่เมืองเก่า มี ทางเดินเท้าแต่ขาดการส่งเสริมการใช้งาน

มรดกวัฒนธรรม

การพั ฒนาเมือง การพั ฒนาเมืองให้เกิดการท่องเที่ยวยังขาด แผนในการพั ฒนาที่เหมาะสม

ตําแหน่งชุมชน

การละเลยมรดกทางวัฒนธรรม มีการรุกลํ้า พื้ นที่สําคัญทางประวัติศาสตร์ ขาดการจัดการควบคุมพื้ นที่ ทําให้พื้นที่ สําคัญทางประวัติศาสตร์เลือนหายไป

เส้นทางสัญจร

ระเบียบกฏหมายหละหลวมส่งผลให้การ อนุรักษ์และพั ฒนาขาดประสิทธิภาพ

VISION แนวคิดในการวางผังแม่บท อนุรักษ์เมืองเก่า สืบสานเรื่องราวพหุวัฒนธรรม พั ฒนาสู่การท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน จากคุณค่าของเมืองเก่าสตูลมาสู่การจัดทําเเผนแม่บทเพื่ อเป็นกรอบแนวทางในการอนุรักษ์และ พั ฒนาเมืองเก่าสตูล สําหรับการอนุรักษ์และส่งเสริมคุณค่าเมืองเก่าสตูลเพื่ อเป็นเเหล่งมรดก ทางวัฒนธรรมจําเป็นต้องครอบคลุมทัง ้ การสงวนและคุ้มครองแหล่งโบราณสถานการอนุรักษ์ และพั ฒนาแหล่งหรืออาคารที่มีคุณค่าทัง ้ ทาง ประวัติศาสตร์ คุณค่าเฉพาะต่อชุมชน คุณค่าทาง ศิลปะและสถาปัตยกรรม และการฟื้ นฟู สืบสานวัฒนธรรมและวิถีชีวิตที่เป็นอัตลักษณ์ เฉพาะที่สะท้อนความเป็นพหุวัฒนธรรมอันโดดเด่นของเมืองเก่าสตูลนัน ่ เอง ทัง ้ นี้ ควรต้องควบคู่ กับการบริหารจัดการเมืองและสภาพแวดล้อมที่ยง ั่ ยืน ทัง ้ ด้านกายภาพ โครงสร้างพื้ นฐานของเมืองเก่าเชิงอนุรักษ์และรักษาทรัพยากรธรรมชาติและคุณภาพสิ่งแวด ล้อมของเมืองเก่าให้มีคุณภาพดี

การวิเคราะห์ผังแม่บท การหาพื้ นที่ที่มีคุณค่าทางวัฒนธรรม ผังแสดงขอบเขตพื้ นที่อนุรักษ์มรดกทางวัฒนธรรม ZONING เขตอนุรักษ์พื้นที่ประวัติศาสตร์

พื้ นที่ห้ามก่อสร้างเพิ่ มเติม ยกเว้นเพื่ อการอนุรักษ์ ให้สอดคล้องกับ โบราณสถาน ศาสนสถาน อาคาร และคลองมําบัง ซึ่งมีความเข้มข้นมาก

เขตพื้ นที่ควบคุมและพั ฒนาพื้ นที่อยู่อาศัย

พื้ นที่อนุรักษ์ให้เป็นพื้ นที่อยู่อาศัย ซึ่งไม่ต้องการให้ เปลี่ยนประโยชน์การใช้งานที่ดินเนื่องจากจะทําลาย ภูมิทัศน์ดง ั้ เดิม มีการควบคุมรูปแบบอาคาร

เขตพื้ นที่อนุรักษ์และควบคุม

พื้ นที่ควบคุม เพื่ อการรับรู้เมืองและแหล่งประวัติศาสตร์ ที่ต้องมีการอนุรักษ์และจัดการภูมิทัศน์ ย่านพาณิชยกรรม ถนนสําคัญ ซึ่งมีความเข้มข้นรองลงมา

เขตปกปักษ์รักษาสภาพแวดล้อม

พื้ นที่ปกปักษ์รักษาพื้ นที่มรดกสิ่งแวดล้อมที่ส่งผลต่อการ รับรู้จินตภาพของเมือง พื้ นที่ภูเขาและเกษตรริมคลอง ที่เกี่ยวกับวิถีชีวิตและการตัง ้ ถิ​ิ่นฐาน

ผังแสดงขอบเขตพื้ นที่อนุรักษ์มรดกทางวัฒนธรรม เขตอนุรักษ์พื้นที่ประวัติศาสตร์ เขตพื้ นที่อนุรักษ์และควบคุม เขตพื้ นที่ควบคุมและพั ฒนาพื้ นที่อยู่อาศัย เขตปกปักษ์รักษาสภาพแวดล้อม

แนวทางการอนุรักษ์ เขตอนุรักษ์พื้นที่ประวัติศาสตร์ เขตพื้ นที่อนุรักษ์และควบคุม เขตพื้ นที่ควบคุมและพั ฒนาพื้ นที่อยู่อาศัย เขตปกปักษ์รักษาสภาพแวดล้อม

การวิเคราะห์ผังแม่บท การหาพื้ นที่ที่มีคุณค่าทางวัฒนธรรม ผังแสดงขอบเขตพื้ นที่อนุรักษ์มรดกทางวัฒนธรรม เมืองเก่าสตูลเคยเป็นเมืองท่าในอดีตและปัจจุบันยังคงมีชีวิตอยู่ ส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลง ของพื้ นที่อย่างต่อเนื่อง เกิดการซ้อนทับกันแบบพหุวัฒนธรรม ซึ่งส่งผลทางกายภาพและ กิจกรรม ตัง ้ แต่อดีตจนถึงปัจจุบัน มรดกทางกายภาพ โบราณสถาน ศาสนสถาน อาคารที่มีคุณค่า

ผังแสดงขอบเขตพื้ นที่อนุรักษ์มรดก ทางวัฒนธรรม เขตอนุรักษ์พื้นที่ประวัติศาสตร์ เขตพื้ นที่อนุรักษ์และควบคุม เขตพื้ นที่ควบคุมและพั ฒนาพื้ นที่อยู่อาศัย เขตปกปักษ์รักษาสภาพแวดล้อม

มรดกทางกิจกรรมและความหมาย ภูมิประเทศ แหล่งนํ้า การตัง ้ ถิ่นฐาน วิถีชีวิต

แนวทางการอนุรักษ์ เขตอนุรักษ์พื้นที่ประวัติศาสตร์ เขตพื้ นที่อนุรักษ์และควบคุม เขตพื้ นที่ควบคุมและพั ฒนาพื้ นที่อยู่อาศัย เขตปกปักษ์รักษาสภาพแวดล้อม

VISION ผังวิสัยทัศน์

ที่ดินประเภทอนุรักษ์ส่งเสริมภูมิทัศน์ วัฒนธรรมควบคุมสูงสุด ที่ดินประเภทอนุรักษ์ส่งเสริมภูมิทัศน์ วัฒนธรรมควบคุมสูง ที่ดินประเภทอนุรักษ์ส่งเสริมภูมิทัศน์ วัฒนธรรมควบคุม ที่ดินประเภทที่อยู่อาศัยหนาแน่นน้อย ที่ดินประเภทอนุรักษ์เพื่ อส่งเสริมภูมิทัศน์ วัฒนธรรมและสิ่งแวดล้อม ที่ดินประเภทเกษตรและชนบท ที่ดินประเภทสถานบันราชการ ที่ดินประเภทพาณิชยกรรม ที่ดินประเภทสถาบันการศึกษา ส่งเสริมการสัญจรทางเท้าเพื่ อส่งเสริมจินตภาพและการใช้งาน ส่งเสริมภูมิทัศน์ถนนเพื่ อส่งเสริมจินตภาพและการใช้งาน ส่งเสริมภูมิทัศน์ริมนํ้าเพื่ อส่งเสริมจินตภาพและการใช้งาน จุดเชื่อมต่อพื้ นที่และส่งเสริมการรับรู้ จุดปรับปรุงภูมิทัศน์เพื่ อส่งเสริมการเชื่อมต่อ จุดส่งเสริมมุมมอง

VISION ผังวิสัยทัศน์กําหนดการใช้ที่ดิน เขตอนุรักษ์พื้นที่ประวัติ ศาสตร์

เขตพื้ นที่ควบคุมและพั ฒนา พื้ นที่อยู่อาศัย

ที่ดินประเภทอนุรักษ์ส่งเสริมภูมิทัศน์ วัฒนธรรมควบคุมสูงสุด ที่ดินประเภทอนุรักษ์ส่งเสริมภูมิทัศน์ วัฒนธรรมควบคุมสูง ที่ดินประเภทอนุรักษ์ส่งเสริมภูมิทัศน์ วัฒนธรรมควบคุม ที่ดินประเภทที่อยู่อาศัยหนาแน่นน้อย ที่ดินประเภทอนุรักษ์เพื่ อส่งเสริมภูมิทัศน์ วัฒนธรรมและสิ่งแวดล้อม ที่ดินประเภทเกษตรและชนบท ที่ดินประเภทสถานบันราชการ ที่ดินประเภทพาณิชยกรรม ที่ดินประเภทสถาบันการศึกษา

เขตปกปักษ์รักษาสภาพ แวดล้อม

VISION ผังวิสัยทัศน์ระยะร่นและองค์ประกอบภูมิทัศน์วัฒนธรรม ระยะร่นจากคลองมําบัง

แนวทางการอนุรักษ์ เขตอนุรักษ์พื้นที่ประวัติศาสตร์ เขตพื้ นที่อนุรักษ์และควบคุม เขตพื้ นที่ควบคุมและพั ฒนาพื้ นที่อยู่อาศัย เขตปกปักษ์รักษาสภาพแวดล้อม

ระยะร่นจากโบราณสถาน 50

พื้ นที่ห้ามก่อสร้างเพิ่ มเติม ยกเว้นเพื่ อการอนุรักษ์ ให้สอดคล้องกับ โบราณสถาน ศาสนสถาน อาคาร และคลองมําบัง ซึ่งมีความเข้มข้นมาก

พื้ นที่ควบคุม เพื่ อการรับรู้เมืองและแหล่ง ประวัติศาสตร์ ที่ต้องมีการอนุรักษ์และจัดการภูมิทัศน์ ย่านพาณิชย กรรม ถนนสําคัญ ซึ่งมีความเข้มข้นรองลงมา

VISION ผังวิสัยทัศน์โครงข่ายสาธารณูปโภคสีเขียว

แหล่งนํ้า พื้ นที่สีเขียว ส่งเสริมภูมิทัศน์ถนนหลัก ส่งเสริมภูมิทัศน์ถนนหลักรอง ส่งเสริมภูมิทัศน์ริมนํ้า

พื้ นที่สีเขียว พั ฒนาให้มี ecological featureในการเชื่อต่อพื้ นที่ ธรรมชาติและโครงข่าย สามารถเดินถึงกันได้

พื้ นที่แหล่งนํ้า เชื่อมต่อโครงข่ายนํ้าเพื่ อช่วยในการระบายนํ้า และ เพิ่ มระบบนิเวศริมนํ้า soft scape

VISION ผังวิสัยทัศน์มรดกทางวัฒนธรรมและกิจกรรม จุดรวมกิจกรรมที่สําคัญจะอยู่บริเวณ ศาสนสถาน ซึ่งเชื่อมต่อกับทางสัญจรหลัก และเข้าถึงได้ง่าย จุดรวมกิจกรรมที่สําคัญจะอยู่บริเวณ ลานวัฒนธรรม และพื้ นที่ย่านตึกแถว ซึ่งมีกิจกรรมประจําวัน จุดรวมกิจกรรมทางพาณิชกรรม ที่แสดงเอกลักษณ์ ของพื้ นที่คือย่านตึกแถว ที่เป็นวิถีชีวิต ดัง ้ เดิมของคนภายในพื้ นที่ ส่งเสริมการสัญจรทางเท้า ส่งเสริมภูมิทัศน์ถนน ส่งเสริมภูมิทัศน์ริมนํ้า กิจกรรมทางศาสนา

โบราณสถาน ศาสนสถาน สถานที่สําคัญ

กิจกรรมทางสังคม

อาคารที่มีคุณค่า

กิจกรรมเชิงพาณิชยกรรม

แหล่งนํ้า

VISION ผังวิสัยทัศน์ระบบคมนาคม

ทางเท้า

ปรับปรุงภูมิทัศน์ถนน

ปรับปรุงภูมิทัศน์ริมนํ้า

ควบคุมการจราจรให้ไม่ความคับคัง ่ เพื่ อลดผลกระทบ ด้านมุมมองและมลภาวะในพื้ นที่เมืองเก่า ส่งเสริมทางเดิน เท้า เพื่ อส่งเสริมจินตภาพและการใช้งาน

ส่งเสริมการสัญจรทางเท้าเพื่ อส่งเสริมจินตภาพและการใช้งาน ส่งเสริมภูมิทัศน์ถนนเพื่ อส่งเสริมจินตภาพและการใช้งาน ส่งเสริมภูมิทัศน์ริมนํ้าเพื่ อส่งเสริมจินตภาพและการใช้งาน จุดเชื่อมต่อพื้ นที่และส่งเสริมการรับรู้ จุดปรับปรุงภูมิทัศน์เพื่ อส่งเสริมการเชื่อมต่อ จุดส่งเสริมมุมมอง

พื้ นที่พัฒนาส่งเสริมภูมิทัศน์วัฒนธรรม ขนาดพื้ นที่โดยรวม 14 ไร่

MASTER PLAN

เพื่ อรองรับการท่องเที่ยว

พื้ นที่อนุรักษ์ส่งเสริมภูมิทัศน์วัฒนธรรม ขนาดพื้ นที่โดยรวม 20.5 ไร่ เพื่ ออนุรักษ์และปรับปรุงพื้ นที่ เพื่ อเป็นแหล่งเรียนรู้ทางประวัติศาสตร์

เส้นทางการเรียนรู้ประวัติศาสตร์ เพื่ อเชื่อมโยงพื้ นที่ประวัติศาสตร์

1

อนุรักษ์เมืองเก่า สืบสานเรื่องราวพหุวัฒนธรรม พั ฒนาสู่การท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน

6

7

2

พื้ นที่อนุรักษ์ส่งเสริมภูมิทัศน์วัฒนธรรม 1.

2.

3.

4.

พิ พิธภัณฑสถานแห่งชาติสตูล มัสยิดมําบัง ศาลเจ้าโป้เจ้เก็ง วัดชนาธิปเฉลิม

พื้ นที่พัฒนาส่งเสริมภูมิทัศน์วัฒนธรรม 5

8

5.

สวนสาธารณะเพื่ อการเรียนรู้มําบังสครา

MASTER PLAN

เส้นทางการเรียนรู้ประวัติศาสตร์

3

4

6.

7.

8.

คลองมําบัง ถนนสตูลธานี ถนนบุรีวานิช

พิ พิธภัณฑสถานแห่งชาติสตูล สวนสาธารณะเพื่ อการเรียนรู้มําบังสค รา มัสยิดมําบัง

MASTER PLAN

วัดชนาธิปเฉลิม

ศาลเจ้าโป้เจ้เก็ง

PROJECT พิ พิธภัณฑสถานแห่งชาติสตูล

6

PROBLEMS

8 1

9

SITE PLAN พิ พิธภัณฑสถานแห่งชาติสตูล

4 3

2

5

7

8

พื้ นที่อนุรักษ์ส่งเสริมภูมิทัศน์วัฒนธรรม พิ พิธภัณฑสถานแห่งชาติสตูล ขนาดพื้ นที่ 4 ไร่

“คฤหาสน์กูเด็น” เป็นอาคารเก่าแก่ สถาปัตยกรรมยุโรปแบบ โคโรเนียล ในอดีตถูกใช้เป็นศาลากลางจังหวัด ได้ขึ้นทะเบียนเป็น โบราณสถานแห่งชาติ เมื่อปี 2532

PROGRAM 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

อาคารคฤหาสน์กูเด็น ลานวัฒนธรรม ตลาดชุมชน ลานบรรยาย เวทีและลานอเนกประสงค์ อาคารปฏิบัติงานกรมศิลปากร อาคารปฏิบัติงาน ห้องนํ้า ลานจอดรถ

PROJECT มัสยิดมําบัง

PROBLEMS 5

5

1 3

6

SITE PLAN มัสยิดมําบัง

2

4

พื้ นที่อนุรักษ์ส่งเสริมภูมิทัศน์วัฒนธรรม มัสยิดมําบัง ขนาดพื้ นที่ 2.5 ไร่

สร้างขึ้นเมื่อปี 2481 ถูกรื้อถอนเพื่ อสร้างหลังใหม่ในปี 2517 ประกอบด้วย เสาสูงชะลูดทรงซุ้มโค้งแบบกอธิค มีโดมกลีบมะเฟือง หออาซานทรงโดม

PROGRAM 1.

2.

3.

4.

5.

6.

อาคารมัสยิด หออาซาน ลานต้อนรับ สวนอิสลาม ลานอเนกประสงค์ ลานจอดรถ

PROJECT ศาลเจ้าโป้เจ้เก็ง

PROBLEMS

PROBLEMS 4

2

3

SITE PLAN ศาลเจ้าโป้เจ้เก็ง

1

พื้ นที่อนุรักษ์ส่งเสริมภูมิทัศน์วัฒนธรรม ศาลเจ้าโป้เจ้เก็ง ขนาดพื้ นที่ 1.5 ไร่

เป็นศาลเจ้าเก่าแก่สร้างเมื่อปี 2433 ถูกรื้อถอนเพื่ อสร้างหลังใหม่ในปี 2512

PROGRAM 1.

2.

3.

4.

อาคารหลักศาลเจ้า อาคารประกอบศาลเจ้า ลานศาลเจ้า ลานจอดรถ

PROJECT วัดชนาธิปเฉลิม

พื้ นที่อนุรักษ์ส่งเสริมภูมิทัศน์วัฒนธรรม วัดชนาธิปเฉลิม ขนาดพื้ นที่ 12.5 ไร่

PROBLEMS

พระอารามหลวง (วัดมําบัง) สร้างมาตัง ้ แต่ 2425 พระอุโบสถของวัดมําบัง สร้างในปี 2482 มีการซ่อมแซมเมื่อปี 2527 แต่ยังคงรักษารูปแบบเดิมไว้

PROJECT วัดชนาธิปเฉลิม

คุณค่าทางกายภาพ

คุณค่าทางกิจกรรม

คุณค่าทางความหมาย

PROGRAM พุ ทธาวาส

พระบรมธาตุเจดีย์ พระอุโบสถ ลานพระอุโบสถ วิหาร ศาลาบําเพ็ ญกุศล ลานบําเพ็ ญกุศล

500 ตร.ม.

1,750 ตร.ม.

150 ตร.ม.

300 ตร.ม.

950 ตร.ม.

600 ตร.ม.

กุฏิรับรองสงฆ์ ศาลาการเปรียญ ลานบรรพชิต ศูนย์เรียนรู้ ห้องสมุด หอฉัน อาคารการศึกษา อาคารพยาบาล กุฏิ

270 740 320 150 220 380 200 150 340

สังฆาวาส

ตร.ม. ตร.ม. ตร.ม. ตร.ม. ตร.ม. ตร.ม. ตร.ม. ตร.ม. ตร.ม.

ธรณีสงฆ์

ลานโพธิ์ 400 ตร.ม. จุดบริการข้อมูล 80 ตร.ม. สวนพุ ทธศิลป์ 950 ตร.ม. ธรรมจักร หอระฆัง ศาลาธรรม ลานวัฒนธรรม 430 ตร.ม. drop off เมรุ 18,000 ตร.ม. พื้ นที่เจดีย์เก็บกระดูก 225 ตร.ม. สวนป่าปฏิบัติธรรม 1,750 ตร.ม. ทางเดินจงกรม กุฏิวิปัสสนา ลานจอดรถ 1,125 ตร.ม.

วัดชนาธิปเฉลิม

SCHEMATIC DESIGN

Schematic 1 พุ ทธาวาส สังฆาวาส ธรณีสงฆ์

Schematic 2

PROGRAM 1.

23

24

20 21

25

26

22

28 13

A

19

14

11

18 15

SITE PLAN วัดชนาธิปเฉลิม

12

16

10

27 8

9

6

7

2

3

17

28

5

4 1

29

B

พื้ นที่อนุรักษ์ส่งเสริมภูมิทัศน์วัฒนธรรม วัดชนาธิปเฉลิม ขนาดพื้ นที่ 12.5 ไร่

พระอารามหลวง (วัดมําบัง) สร้างมาตัง ้ แต่ปี 2425 พระอุโบสถของวัดมําบัง สร้างในปี 2482 มีการซ่อมแซมเมื่อปี 2527 แต่ยังคงรักษารูปแบบเดิมไว้

C

28

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

พระบรมธาตุเจดีย์ พระอุโบสถ ลานพระอุโบสถ ลานโพธิ์ วิหาร กุฏิรับรองสงฆ์ จุดบริการข้อมูล สวนพุ ทธศิลป์ ธรรมจักร หอระฆัง ศาลาธรรม ลานวัฒนธรรม ศาลาการเปรียญ ลานบรรพชิต ศาลาบําเพ็ ญกุศล ลานบําเพ็ ญกุศล drop off เมรุ พื้ นที่เจดีย์เก็บกระดูก สวนป่าปฏิบัติธรรม ทางเดินจงกรม กุฏิวิปัสสนา ศูนย์เรียนรู้ ห้องสมุด หอฉัน อาคารการศึกษา อาคารพยาบาล กุฏิ ลานจอดรถ

SITE PLAN วัดชนาธิปเฉลิม

พื้ นที่อนุรักษ์ส่งเสริมภูมิทัศน์วัฒนธรรม วัดชนาธิปเฉลิม ขนาดพื้ นที่ 12.5 ไร่

พระอารามหลวง (วัดมําบัง) สร้างมาตัง ้ แต่ปี 2425 พระอุโบสถของวัดมําบัง สร้างในปี 2482 มีการซ่อมแซมเมื่อปี 2527 แต่ยังคงรักษารูปแบบเดิมไว้

Zoning

พุ ทธาวาส สังฆาวาส ธรณีสงฆ์

Plant

สร้างบรรยากาศ พื ชบัฟเฟอร์

SYSTEM PLAN วัดชนาธิปเฉลิม

พื ชให้ร่มเงา

Circulation

ถนน ทางจักรยาน ทางเท้า

Section A

ถนน

เมรุ

ถนน

ศาลาบําเพ็ ญกุศล

ลาน วัฒนธรรม

กุฏิ รับรอง ถนน สงฆ์

สวนพุ ทธศิลป์

วิหาร

ถนน

SECTION วัดชนาธิปเฉลิม

Section B

ลานจอดรถ

พระอุโบสถ

ถนน

ทาง เดิน

ถนน

สวนพุ ทธศิลป์

อาคารพยาบาล

ถนน

Section C

โรงเรียน

ลานจอดรถ

ถนน

ลานบําเพ็ ญกุศล

ลานวัฒนธรรม

ถนน

กุฏิ

ถนน

กุฏิ ศาลาธรรม

ENLARGEMENT PLAN วัดชนาธิปเฉลิม 1

หอระฆัง ธรรมจักร สวนพุ ทธศิลป์ ลานบําเพ็ ญกุศล ลานโพธิ์ พระอุโบสถ จุดบริการข้อมูล พระบรมธาตุเจดีย์ ลานจอดรถ

0

10

20

50

วัดชนาธิปเฉลิม

PERSPECTIVE

พระอุโบสถ

สวนพุ ทธศิลป์ แนวทางการอนุรักษ์ เขตอนุรักษ์พื้นที่ประวัติศาสตร์ เขตพื้ นที่อนุรักษ์และควบคุม เขตพื้ นที่ควบคุมและพั ฒนาพื้ นที่อยู่อาศัย เขตปกปักษ์รักษาสภาพแวดล้อม

พื้ นที่ห้ามก่อสร้างเพิ่ มเติม ยกเว้นเพื่ อการอนุรักษ์ ให้สอดคล้องกับ โบราณสถาน ศาสนสถาน

ระยะร่นจากโบราณสถาน 50

ระยะร่น

สวนพุ ทธศิลป์

ห้องสมุด

ENLARGEMENT PLAN วัดชนาธิปเฉลิม 2

สวนป่าปฏิบัติธรรม กุฏิวิปัสสนา ทางเดินจงกรม ศาลาการเปรียญ ลานวัฒนธรรม ลานบรรพชิต เมรุ ศาลาบําเพ็ ญกุศล

0

10

20

50

วัดชนาธิปเฉลิม

PERSPECTIVE

ลานวัฒนธรรม

แผนที่มําบังสครา การตัง ้ ถิ่นฐานของเมืองเก่าสตูล

สวนป่าปฏิบัติธรรม

ทาง เดิน

ทางเดินจงกรม ระยะร่น

กุฏิวิปัสสนา

สวนป่าปฏิบัติธรรม

ทาง เดิน

ห้อง สมุด

PROJECT สวนสาธารณะเพื่ อการเรียนรู้มําบังสครา

พื้ นที่พัฒนาส่งเสริมภูมิทัศน์วัฒนธรรม สวนสาธารณะเพื่ อการเรียนรู้มําบังสครา ขนาดพื้ นที่ 14 ไร่

PROBLEMS

PROJECT

สวนสาธารณะเพื่ อการเรียนรู้มําบังสครา

คลองมําบัง นับเป็นจุดเริ่มต้นของเมืองเก่าสตูล จึงได้มีโครงการพั ฒนาพื้ นที่แห่งนี้ ให้เกิดประโยชน์ เพื่ ออนุรักษ์และให้ความรู้ ตลอดจนเป็นพื้ นที่สาธารณะให้กับเมืองแห่งนี้อีกด้วย

การใช้ประโยชน์ที่ดิน

ตําแหน่งชุมชน

จุดรวมกิจกรรม

สิ่งอํานวยความสะดวก

PROGRAM

ส่วนบริการนักท่องเที่ยว drop off ลานต้อนรับ 200 ตร.ม. อาคารต้อนรับและร้านขายของ 300 ตร.ม. cafe 200 ตร.ม. ห้องนํ้า 200 ตร.ม. ลานจอดรถ 700 ตร.ม. ส่วนพิ พิธภัณฑ์และการเรียนรู้ อาคารพิ พิธภัณฑ์ 600 ตร.ม. พื้ นที่เรียนรู้ภายนอกมําบังสครา 1000 ตร.ม. พื้ นที่เรียนรู้ภายนอกองค์ประกอบเมืองเก่า 1000 ตร.ม. เส้นทางเรียนรู้ ส่วนนันทนาการชุมชน ลานกิจกรรม 500 ตร.ม. ลานอเนกประสงค์ 200 ตร.ม. พื้ นที่นง ั่ พั กผ่อน 400 ตร.ม. amphitheater 400 ตร.ม. ท่าเรือ ส่วนฟื้ นฟู ระบบนิเวศ จุดชมทัศนียภาพ หอชมเมือง

สวนสาธารณะเพื่ อการเรียนรู้มําบังสครา

SCHEMATIC DESIGN

Schematic 1 ส่วนบริการนักท่องเที่ยว ส่วนพิ พิธภัณฑ์และการเรียนรู้ ส่วนนันทนาการชุมชน ส่วนฟื้ นฟู ระบบนิเวศ

Schematic 2

PROGRAM 1.

SITE PLAN สวนสาธารณะเพื่ อการเรียนรู้มําบังสครา

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

12

11

10 7

1 3

8

6

9 20

A C

19

2

5

4

16.

15

14

17 13

B

18 16

11

19

พื้ นที่พัฒนาส่งเสริมภูมิทัศน์วัฒนธรรม สวนสาธารณะเพื่ อการเรียนรู้มําบังสครา ขนาดพื้ นที่ 14 ไร่

คลองมําบัง นับเป็นจุดเริ่มต้นของเมืองเก่าสตูล จึงได้มีโครงการพั ฒนาพื้ นที่แห่งนี้ ให้เกิดประโยชน์ เพื่ ออนุรักษ์และให้ความรู้ ตลอดจนเป็นพื้ นที่สาธารณะให้กับเมืองแห่งนี้อีกด้วย

C

17.

18.

19.

20.

drop off ลานต้อนรับ อาคารต้อนรับและ ร้านขายของ cafe ลานกิจกรรม ลานอเนกประสงค์ พื้ นที่นง ั่ พั กผ่อน amphitheater จุดชมทัศนียภาพ ห้องนํ้า พื้ นที่ฟนฟู ื้ ระบบนิเวศ ลานจอดรถ ท่าเรือ อาคารพิ พิธภัณฑ์ พื้ นที่เรียนรู้ภายนอก มําบังสครา พื้ นที่เรียนรู้ภายนอก องค์ประกอบเมืองเก่า เส้นทางเรียนรู้ หอชมเมือง สะพานข้ามคลอง ประตูกน ั้ นํ้า

SITE PLAN สวนสาธารณะเพื่ อการเรียนรู้มําบังสครา

พื้ นที่พัฒนาส่งเสริมภูมิทัศน์วัฒนธรรม สวนสาธารณะเพื่ อการเรียนรู้มําบังสครา ขนาดพื้ นที่ 14 ไร่

คลองมําบัง นับเป็นจุดเริ่มต้นของเมืองเก่าสตูล จึงได้มีโครงการพั ฒนาพื้ นที่แห่งนี้ ให้เกิดประโยชน์ เพื่ ออนุรักษ์และให้ความรู้ ตลอดจนเป็นพื้ นที่สาธารณะให้กับเมืองแห่งนี้อีกด้วย

SYSTEM PLAN สวนสาธารณะเพื่ อการเรียนรู้มําบังสครา

Zoning

ส่วนบริการนักท่องเที่ยว ส่วนพิ พิธภัณฑ์และการเรียนรู้ ส่วนนันทนาการชุมชน ส่วนฟื้ นฟู ระบบนิเวศ

Plant

พื ชพื้ นถิ่น พื ชบัฟเฟอร์ พื ชให้ร่มเงา

Circulation

ถนน ทางจักรยาน ทางเท้า

SECTION

สวนสาธารณะเพื่ อการเรียนรู้มําบังสครา

Section A

คลองมําบัง

พื้ นที่เรียนรู้ภายนอกมําบังสค รา

ทาง เดิน

พื้ นที่เรียนรู้ภายนอก องค์ประกอบเมืองเก่า

ทาง เดิน

พื้ นที่ฟนฟู ื้ ระบบนิเวศ

คลองมําบัง

Section B

คลองมําบัง

ทาง ท่าเรือ เดิน พื้ นที่เรียนรู้ภายนอกมําบังสค รา

ลานต้อนรับ

อาคารพิ พิธภัณฑ์

ถนน

พื้ นที่เกษตร

Section C

ถนน

คลองมําบัง

พื้ นที่ฟนฟู ื้ ระบบนิเวศ

ทาง ทาง เดิน เดิน พื้ นที่ฟนฟู ื้ ระบบนิเวศ

ถนน

พื้ นที่เกษตร

ENLARGEMENT PLAN สวนสาธารณะเพื่อการเรียนรู้มําบังสครา 1

ห้องนํ้า อาคารต้อนรับ drop off พื้ นที่นง ั่ พั กผ่อน amphitheater ลานต้อนรับ ลานอเนกประสงค์ cafe ลานกิจกรรม จุดชมทัศนียภาพ

พื้ นที่เรียนรู้ภายนอก มําบังสครา เส้นทางเรียนรู้

0

10

20

50

ท่าเรือ

PERSPECTIVE

สวนสาธารณะเพื่ อการเรียนรู้มําบังสครา

การเปิดช่องลม

วัสดุไม้

ลานต้อนรับ

พื้ นที่เรียนรู้ภายนอกมําบังสครา

amphitheater

สวนสาธารณะเพื่ อการเรียนรู้มําบังสครา

PERSPECTIVE

พื้ นที่เรียนรู้ภายนอกมําบังสครา

แผนที่เมืองละงู เมืองสตูล เมืองปะลิส เมืองไทรบุรี

ENLARGEMENT PLAN สวนสาธารณะเพื่อการเรียนรู้มําบังสครา 2

cafe อาคารพิ พิธภัณฑ์

พื้ นที่เรียนรู้ภายนอก องค์ประกอบเมืองเก่า

เส้นทางเรียนรู้ หอชมเมือง ท่าเรือ พื้ นที่ฟนฟู ื้ ระบบนิเวศ

สะพานข้ามคลอง

0

10

20

50

สวนสาธารณะเพื่ อการเรียนรู้มําบังสครา

PERSPECTIVE

ท่าเรือ

พื้ นที่เรียนรู้ภายนอกองค์ประกอบเมืองเก่า จัดแสดงเรือ

พื้ นที่เรียนรู้ภายนอกองค์ประกอบเมืองเก่า

PERSPECTIVE คลองมําบัง

เส้นทางการเรียนรู้ประวัติศาสตร์

PERSPECTIVE คลองมําบัง

เส้นทางการเรียนรู้ประวัติศาสตร์

สาขาวิชาภูมิสถาปัตยกรรม ปีการศึกษา 2564 คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์และการผังเมือง มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ นายปรมัตถ์ กิจพิ ทักษ์ 6016614239