โครงการปรับปรุงและออกแบบผังแม่บทศูนย์วิจัยและพัฒนาประมงอ่าวไทยฝั่งตะวันออก จังหวัดระยอง

โครงการออกแบบและปรับปรุงผังแม่บทศูนย์วิจัยและพั ฒนาประมงอ่าวไทยฝงตะวันออก จังหวัดระยอง นางสาวปรารถนา เรียนดารา รหัสนักศึกษา 6116684256

Objective

Information

1

ตําบลเพ : ตําบลเพในจังหวัดระยอง เป็ น ทีต ่ ง ั้ ของแหล่งท่องเทีย ่ วมากมายของ จังหวัดระยอง ทัง ้ หาดแม่รําพึง-บ้านก้นอ่าว เขาแหลมหญ้า สวนพฤกษชาติโสภา บ้านเพ เกาะเสม็ด เป็ นต้น

3 ขนาดพื้นที่ :

พัฒนาศูนย์เพื่อให้เกิด ประสิทธิภาพการผลิต ทรัพยากรสู่การ ทําประมงยัง ่ ยืน

ปรับปรุงพื้นทีศ ่ ูนย์ให้เกิด ประโยชน์ต่อองค์กรและ ชุมชนโดยรอบเพื่อให้เกิด ศักยภาพมากขึน ้

2 สนับสนุนการมี ส่วนร่วมกับชุมชนท้องถิน ่ เพื่อบริหารจัดการ

พื้นทีโ่ ครงการมีขนาดประมาณ 105 ไร่

รวมทัง ้ สถานแสดงพันธ์สัตว์น้าํ และศูนย์วิจัยและพัฒนา ประมงอ่าวไทยฝั่ งตะวันออก ระยอง และศูนย์ปอ ้ งกัน ปราบปรามประมงทะเล ระยอง

Project owner

กรมประมง

ชุมชนเทศบาลบ้านเพ

Timeline history เกิดโครงการประมงนํ้ากร่อย จัดตังเพื่ อการศึกษา สํารวจ ค้นคว้า วิจัยทางทะเล และ คุ้มครองทรัพยากรสัตว์นํา พั ฒนาเครื่องมือประมง ปรับปรุงเครื่องมือจับสัตว์นํา

พ.ศ.2494

ขยายพื นที่ออกไป จากเดิม 47 ไร่ เปลี่ยนชื่อใหม่ จากสถานีประมงบ้าน เพเป็น “สถานีประมงจังหวัด

ปลูกสิ่งก่อสร้าง และได้ ดําเนินการตามวัตถุ ประสงค์เบืองต้น

พ.ศ.2492

ได้ตรวจสอบพื นที่ ติดต่อกับหมู่บ้าน ปากคลอง ตําบลเพ อําเภอเมือง จังหวัดระยองและเหมาะสม

ระยอง”

พ.ศ.2492

ขยายเป็น ศูนย์พัฒนาประมงทะเลฝั่งตะวันออก ได้ รับความช่วยเหลือจากรัฐบาลญี่ปุ่น เพื่ อ ต่อไปในอนาคต

สนใจการเพาะเลียงชายฝั่ง เลยจัดตังโครงการและญี่ปุ่นใด้ให้ ความช่วยเหลือ

เพื่ อการอนุรักษ์ทรัพยากรสัตว์นําและ สิ่งแวดล้อมทางทะเล การฝึกอบรมและส่งเสริมให้ชาวประมง มีค วามรู้ในด้านสาขาวิชาชีพเกี่ยวกับการประมง เพิ่ มขึน ขอบเขตความรับผิด ได้แก่ จังหวัดชลบุรี, ระยอง, จันทบุรี และตราด

ศูนย์วิจัยและพั ฒนาประมงอ่าวไทยฝั่งตะวันออก

ศูนย์ป้องกันและปราบปรามประมงคอย ตรวจการทําประมงของเรือประมง การใช้ เครื่องมือที่ถูกวิธีและตรวจจับเรือประมงที่

●

ปัจจุบันญี่ปน ุ ่ ยังให้ความสนันสนุนกับกรมประมงและ คอบช่วยเหลือเพื่อความมั่นคงของคน

Mission of government center วิจัยชีววิทยาของ สัตว์น้าํ สิง ่ แวดล้อม การทําประมง

ผลิตและขยายพันธุ์ เพื่อฟื้ นฟู ทรัพยากร สัตว์น้าํ

นโยบายเปลีย ่ นแปลงแต่ทาง ศูนย์ยังไม่ได้เปลีย ่ นแปลง

กายภาพยังคงเดิม

ฟื้ นฟู แหล่งอาศัย ของสัตว์น้าํ

แผนพัฒนาพื้นทีใ่ ห้กับ บุคลากรยังไม่ได้ดําเนินการ

การมีส่วนรวม

พัฒนาเครือ ่ งมือ ประมง อุปกรณ์ และวิธีทําการประมง

ดําเนินงาน แสดงพันธุ์สัตวนํ้า

เป้าหมายของกรมประมง เสริมการเรียนรู้

พัฒนาให้เกิดประโยชน์สูง สุดเพื่อทุกฝ่าย

การพัฒนาประมง อย่างยัง ่ ยืน ตามเป้าหมายของกรม ประมงในอนาคต

เป้าหมายของกรมประมง ต้นแบบของศูนย์วิจัย พัฒนาประมง

Site analysis

ส่วนพื นที่ บําบัดนํา

พื นที่บ้านพั ก บุคลากรและ สิ่งอํานวยความ สะดวก

พื นที่ศูนย์วิจัย และหน่วยงาน

ส่วนพื นที่ ชุมชน

สถานแสดง พั นธ์สัตว์นํา

Accessibility ●

เมื่อมาจาก กรุงเทพมหานครใช้ เส้นทางถนน หมายเลข 7 เพื่อเข้า สู่ถนนหมายเลข 36 อ.บางละมุง/ระยอง มุ่งหน้าทางตะวันออก ตามเส้นทาง 3 เข้าสู่นครระยอง 43 แล้ว ตรง ไปเลี้ยวขวา เข้าสู่ถนน สุขาภิบาล 2 ไปอีก 2.6 กม.เลี้ยวขวาเข้าสู่ถนนสุขาภิบาล 2/8 ตรงต่อไป ยังปากคลอง ซอย 1 ตรงไปจนเจอ ป้ายสถานแสดงพันธุ์สัตว์น้าํ

ขาเข้าถนน 2 เลน

เกาะกลาง

ขาออกถนน 2 เลน

ถนน 4 เลน

ถนน 4 เลน

ถนน 2 เลน

Land use

ผังเมืองรวมจังหวัดระยอง ปัจจุบันมีการพัฒนาอย่างรวดเร็ว และมีข้อ ขัดแย้งทางด้านการใช้ประโยชน์ที่ดินมีการ ขยายตัวทางด้านอุตสาหกรรมค่อนข้างสูง

สนับสนุนให้เกิดการขยายอุตสาหกรรมใน พื้นที่เกษตรกรรม พื้นที่อนุรักษ์ชนบท และ พื้นที่เขตควบคุมมลพิษ ซึ่งพื้นที่ที่จะได้รับ ผลกระทบอย่างชัดเจน

รอบพื้นทีส ่ ่วนใหญ่ล้วนเป็ นพื้นทีส ่ ีเขียวและชุมชนประมง โดยรอบ ดังนัน ้ ในขัน ้ การออกแบบควรคํานึงถึงสภาพ แวดล้อม รวมทัง ้ แนวชายฝั่ งตามข้อบังคับทางกฏหมาย และการเชือ ่ มโยงกับชุมชน

Topographic

ปัจจุบันพื้นที่ได้ถูกถมเพื่อการก่อสร้างอาคารและ องค์ประกอบต่างๆหมดแล้ว ดังนั้นไม่มีผลต่อการ วางผังพื้นที่ แต่พื้นที่ติดกับปลายเขาอยู่ด้วย

Coastal edge ิ้ ทง

าย

หิน ื่ น เขอ บ ขอ

ร ดท หา

บ

ขอ

ิน ดห หา

บ ขอ

เดิมขอบชายฝั่ งเป็นหาดหินที่เกิดระบบ นิเวศหลากหลาย ดังนันควรแก่การ ฟืนฟู และลดการทําก่อสร้างที่ทําลาย และยังสามารถพั ฒนาให้เกิดโปรแกรม ต่างๆ ได้ ที่ควบคู่ด้วยกัน เมื่อนําเส้นแสดงความชันสูงมาซ้อนกับขอบ ชายฝั่ ง จะเห็นได้ว่าพื้นที่ที่มีความชันสูงหรือ ภูเขา จะเป็นขอบชายฝั่ งแบบหาดหิน

กําแพงกันคลืน ่ ตัง ้ ตรง เขือ ่ นหินทิง ้ ท่าเทียบเรือ พื้นทีห ่ าดหิน พื้นทีก ่ ่อสร้างรุกลํ้าชายฝั่ ง พื้นทีส ่ มดุล

Green space

Soil สภาพดิน การระบายนํ้า มากเกินไป การไหลบ่าของนํ้าบนผิวดิน ปานกลางถึงช้า การซึมผ่านได้ของนํ้า เร็ว พืชพรรณธรรมชาติและการใช้ประโยชน์ทด ี่ ิน ป่าละเมาะ มะพร้าว และพุ ทรา ลักษณะและสมบัติ เป็นดินลึกมาก ดินบนมีเนื้อดิน เป็นดินทรายหรือดินทรายปนดินร่วน มีสีน้าํ ตาลปนเทา ข้อจํากัด เป็นดินทรายจัด ความอุดมสมบูรณ์ของ ดินตํ่า และความสามารถในการ อุ้มนํ้าของดินตํ่ามาก ดังนั้นถ้าจะปลูกพืชเพื่อได้หลายชนิดเพื่อทัศนียภาพ ควรควรขุดหลุมและมีวัสดุรองผสมธาตุอาหาร

พืชริมนํ้าทีข ่ น ึ้ เอง ธรรมชาติแต่บางส่วน เคยมีหน้าทีช ่ ่วยบําบัดนํ้า แต่ปัจจุบันกลายเป็ นพืช ขึน ้ รกร้าง เนือ ่ งจากบริเวณนัน ้ ติด ชายฝั่ งและเป็ นปากคลองที่ ทําให้เกิดป่าชายเลนสามารถ พัฒนาให้เกิดฟังก์ชน ั่ ของ พื้นทีไ่ ด้

ไม้ยืนต้นส่วนใหญ่โตเต็มที่ ให้ความร่มเงาและร่มรืน ่ ใน พื้นทีแ ่ ละบางต้นทีข ่ น ึ้ เอง ตามธรรมชาติและ กระจัดกระจายทีไ่ ม่ได้มีเกิด ฟังก์ชน ั่

สนามหญ้าทีเ่ พื่อ ทัศนียภาพและใช้งาน อเนกประสงค์ และมี บางพื้นเป็ นเศษ

ป่า ทีม ่ ีหน้าทีเ่ ป็ นBuffer zoneให้กับ ภายนอก

ความลึก (ซม.)

อินทรี ยวัตถุ

ความจุ แลกเปลี่ยนแค ตไอคอน

ความ อิ่มตัว

ฟอสฟอรั ส

โพเทส เซียม

ความ อุดม สมบูรณ์

0-25

ตํ่า

ปานกลาง

ตํ่า

ตํ่า

ตํ่า

ตํ่า

25-50

ตํ่า

ปานกลาง

ตํ่า

ตํ่า

ตํ่า

ตํ่า

50-100

ตํ่า

ปานกลาง

ตํ่า

ตํ่า

ตํ่า

ตํ่า

Water sytem analysis

4

โรงบําบัด

3 บ่อสํารอง

สูบเข้าโรงบําบัดเพื่อกรอง ส่งต่อสู่ใช้เพาะพันธู์สัตว์น้าํ

โรงเพาะอนุบาลสัตว์ ทะเล

สูบเข้าโรงบําบัดนํ้าเพื่อ นําไปใช้กับสถานแสดง พันธุ์

2

5

บ่อผึง ่ และเก็บนํ้า สูบมาจากทะเลด้วยท่อ หัวกระโหลก ปัจจุบันจะใช้บ่อนีเ้ ป็ น หลัก

บ่อแบบไฟเบอร์กลาสที่ ไม่ได้ทนทานเท่าบ่อปูน ดังนัน ้ อาจจะชํารุดได้ ง่ายกว่า

6

1

บ่อบําบัดสาหร่าย

ทะเล โดยใช้วิธีการสูบด้วย หัวกระโหลกทีก ่ รองได้ ประมาณหนึง ่

ปัจจุบันไม่ได้ใช้งาน แล้ว เกิดขยะลอยไปมา มีพืชบางส่วนเริม ่ เน่า ตาย

วนปล่อยสู่กลับทะเล แต่เดิมแล้วไม่ได้มีการบําบัดเพื่ อเกิดประสิทธิภาพเสียก่อน

Water sorage volume

บ่อเก็บนํ้า ขอบตลิ่งธรรมชาติ ที่มีพืช ริมนํ้าขึ้นเอง

80 x 230 x 4 73,000 ลบ.ม.

19,063 ตร.ม. เท่ากับ 12 ไร่

บ่อบําบัดนํ้า ขอบตลิ่งธรรมชาติ รกร้าง อาจจะเสียในอนาคตเพราะ ปัจจุบันพบเจอแต่ขยะลอยและพืชที่ไม่ ได้มีการจัดการ

23 x 36 x 2 1,656 x 3 (จํานวนบ่อ) 4,968 ลบ.ม.

2,800 ตร.ม. เท่ากับ 1.75 ไร่

อ่าวเรือ ขอบตลิ่งกึ่งธรรมชาติ ที่ชาวประมงขึ้นอวนบริเวณนั้น

Space conditions พื้นทีจ ่ อดรถขนาดใหญ่ทม ี่ ีปริมาณมาก กว่า ขาดพื้นทีส ่ ีเขียวและสามารถรถ ถอนเพื่อพัฒนาโปรแกรม

โครงสร้างขอบชายฝั่ งที่ไม่ได้เกิด การอนุรักษ์และเกิดสิ่งแวดล้อมที่ ยั่งยืน ดังนั้นสามารถพัฒนาให้เอื้อ ต่อบริบทแวดล้อมโดยรอบควบคู่ ไปกับกิจกรรมได้

พัฒนาให้เกิดพลังงานสะอาดทีน ่ ํากลับ มาใช้ใหม่ได้ และลดพลังงาน ฟอสซิลทีส ่ ร้างคทร์บอนทีไ่ ม่เป็ นมิตร กับสิง ่ แวดล้อม

ชายฝั่ งทะเลเกิดระบบนิเวศได้ หลากหลายการเปลีย ่ นกิจกรรมที่ ยังอนุรักษ์สง ิ่ แวดล้อมและให้คน กับสัตว์อยู่ร่วมกันได้เป็ นผลบวก

โปรแกรม กิจกรรมต่างๆ ยังไม่สามารถส่งเสริมการห่วงแหน สัตว์นํา ที่ยังสามารถพั ฒนาให้ชุมชนได้มีส่วนร่วมกับ นักท่องเที่ยว

คนให้ความสําคัญกับ คนไม่ได้สนใจความรู้ การมาชมสัตว์นําทะเล เรื่องประมงพอสมควร มากกว่า

พั ฒนาพื นที่ เพื่ อเพิ่ มศักยภาพให้ กับพื นที่เพื่ อชุมชน

Marine resources

Marine resources

ทรัพยากรสัตว์ทะเล

ปัญหา อุปสรรค และข้อเสนอแนะ การจัดการปัญหาเครื่องมือประมงในจังหวัดระยองซึ่งเป็นภัยคุกคามกับทรัพยากรสัตว์ทะเล หายากมากใน ปัจจุบันรวมถึงปริมาณขยะในท้องทะเลที่เพิ่ มขึนอยางต่อเนื่อง การจัดการต้องอาศัยการมีส่วนร่วม และการ ประสานงานที่มีประสิทธิภาพ ปัจจุบันพบปัญหานํามันรั่วอย่างต่อเนื่องในจ.ระยองและจ.ชลบุรี

พึ งเห็นว่าสัตว์ที่บาดเจ็บนันมาจากสาเหตุของนํามัน และการทําประมง และพื นที่โครงการมีพืนที่การทํา ประมง ดังนันเหมาะแก่การสร้างโปรแกรมศูนย์ พั กพิ งสัตว์

ผลกระทบต่อสัตว์ ทางกายภาพ (Physical impact) การปนเปื้อนของสารพิ ษ (Toxic contamination)

ผลต่อแหล่งอาหาร (Food resource contamination)

สัตว์ทะเลหายาก

สัตว์ทะเลหน้าดิน

เฉลี่ยปริมาณและสาเหตุการตาย

ขยะ ป่วย พยูน

โลมา

เต่า

ฉลามวาฬ ไม่ทราบ สาเหตุ

โดนอวน

แผนที่บริเวณพบสัตว์จากการ สัมภาษณ์จากชาวประมง ปี 2558

หอยเสียบ

ไส้เดือนทะเล

หนอนถั่ว

ดาวทะเล

แมงกะพรุน

กุ้ง

ปูลม

Marine resources ทรัพยากรสัตว์ทะเลเศรษฐกิจ ปลาปากคม

ปลากะพงแดง

ปลาตาหวาน

ปลากะตัก

ปลาลินหมา

ปลาโอ

ปลาหมึกกระดอง ปลาหมึกกล้วย ปลาหมึกสาย

กุ้งตักแตน

กังกระดาน

ปลาทู ปูม้า

กุ้งกุลาดํา

กุ้งแชบ๊วย

หอยหวาน

หอยเชลล์

สัตว์หาดหิน

เพรียงเกาะ

หอยนางรม

ปลาดาว

ปูหิน

เม่นทะเล

ปลิงดํา

Marine resources food chain สัตว์หาดหิน

สัตว์ทะเลหายาก สัตว์ทเี่ ป็ นฐานรากของห่วงโซ่อาหารลดลง ส่งผลให้ สัตว์ลดน้อยลง การทําประมงมีส่วนเกีย ่ วข้อง

ปลาฉลามกบเป็ นสัตว์สงบอาศัยใต้ทะเล ทําให้ ได้รับผลกระทบจากอวนจับสัตว์เศรษฐกิจ

สัตว์หน้าดิน

เมื่อมีการทําประมงลดลง ก็สามารถฟืนฟู ปะการังให้ กลับมาอุดมสมบูรณ์ได้ในอนาคต

Cultural analysis

2546

2549

2552

2556

2558

2561

2562

2563

Cultural Appraisal * * * * *

อาคารศูนย์วิจัย ชั้นล่างส่วนธุรการและประชุม ด้านบนห้องทํางานของหน่วย งานองค์กร

*

*

* * * * * * * *

บ้านพักบุคลากร จุดตรวจเรือประมง ส่วนหน้าบ้านเพ

ไม่ได้ถูกควบคุมการ จัดวาง กินพื้นที่ไป มากและบางส่วนไม่ ได้เข้าพักอยู่ประจํา

เรือประมงที่จะมาคอยขึ้ทะเบียน

บ้านพักรับรอง บางส่วนบดบัง ทัศนียภาพและไม่ได้มี การใช้งานตลอดเวลา เป็นบ้านรับแขก

อาคารที่พักนักศึกษา ที่พักนักศึกษาฝึกงาน

ศูนย์ปอ ้ งกันการ ปราบปราม

ส่วนบ้านพัก หัวหน้า

สถานแสดงพันธุ์สัตว์ นํ้า

หน่วยงานทําการ ตรวจตราเรือประมง ผิดกฎหมาย

โซนบ้านหัวหน้าส่ง ผลต่อการขยายพื้นที่ วิจัยเพาะพันธุ์สัตว์ นํ้า

อควาเรียมแสดงพันธุ์ สัตว์น้าํ ปัจจุบันโปรแกรม ด้านในปิดไปบางส่วน เพราะสถานการณ์โควิด

* * * * * * * * *

โรงเรือเก่า แต่ก่อนเป็นที่เก็บ เรือ ปัจจุบันเป็นที่ เก็บของรกและมี ซากเรือที่พังวาง อยู่

ลานเวิร์คชอป ปัจจุบันกลายเป็นพื้นที่ เก็บของ บุคลากรใช้ เป็นที่จอดรถ นานๆ ที ถึงจะจัดกิจกรรม

โรงรถ ปัจจุบันใช้เป็นที่จอด รถไปแล้ว แต่ก่อน ใช้เป็นลานกิจกรรม

Cultural Appraisal * * * * * * *

บ่อบําบัดนํ้าทิ้ง

* * * * * * *

เพาะเลี้ยงลูกพันธุ์ เพาะลูกพันธุ์กุ้งแชบ๊วย หอยหวาน และปลาฉลามกบเพื่ออนุรักษ์

เพาะเลี้ยงสัตว์แสดง

* * *

* *

สนามหญ้า อเนกประสงค์

ลานกีฬา

ศาลา(บ่อนํ้า)

ที่จอดรถ2

เป็นจุดปล่อยลูกพันธุ์และ พื้นที่พักผ่อนด้วย มีเพียง จุดเดียว

เพาะเลี้ยงสัตว์ทะเลและเก็บสัตว์ที่ ซื้อมาจากแหล่งอื่น เพื่อทําการจัด แสดง

อ่าวเรือประมง ชาวประมงจะเข้ามาลากอ วนปูบริเวณที่นี้แต่พื้นที่ไม่ ได้รองรับชุมชน

ท่านํ้า

* * * * * * * *

บ่อกักเก็บนํ้า

ที่จอดรถ ตกเย็นชุมชนจะพาลูกมา วิ่งเล่นและมีร้านค้ามาตั้ง ขาย

Community Connection ตลาดบ้านเพ ติดท่าเทียบ เรือและสะพานปลา ตลาดสวนสน

สะพานปลาก้นอ่าว หาดแม่รําพึง

ชุมชนขึน ้ ใช้อ่าวของพื้นทีโ่ ครงการในการดํารงอาชีพประมง คือขึน ้ อวนสัตว์เศรษฐกิจและจอดเรือและส่วนใหญ่เป็ นชุมชนบ้านปาก คลองทีอ ่ ยู่บริเวณก่อนทางเข้าโครงการ

ชุมชนประมงบ้านปากคลอง ถนนคนเดินบ้านปากคลอง อาหาร ทะเล สด สะอาด

Marine life release area ปล่อยลูกพั นธ์สัตว์นําเพื่ อเพิ่ ม ผลผลิตและเพื่ อเศรษฐกิจ ณ หาดหนองแฟบ

ปล่อยลูกพั นธ์สัตว์นําเพื่ อเพิ่ ม ผลผลิตและเพื่ อเศรษฐกิจ ณ แหลมแม่พิมพ์

ปล่อยลูกพั นธ์สัตว์นําเพื่ อเพิ่ ม ผลผลิตและเพื่ อเศรษฐกิจ ณ หาดพยูน

ปล่อยลูกพั นธ์สัตว์นําเพื่ อเพิ่ ม ผลผลิตและเพื่ อเศรษฐกิจ ณ อ่าวมะขามป้อม

ปล่อยฉลามกบเพื่ ออนุรักษ์ลง สูท ่ ะเล ณ ตําบลตะพง อําเภอเมือง

Marine breeding house

ปัญหาของการทําวิจัย 1.

2.

3.

4.

มีการวิจัยวิธีการเพาะเลี้ยงเพิ่มขึ้น พื้นที่ไม่เพียงพอ พื้นที่ไม่ได้ถูกแบ่งให้เกิดการเชื่อมโยง กัน เกิดซอกหลืบพื้นที่ที่ขาดการใช้งาน อุปกรณ์ไม่มีที่เก็บ

กุ้งแชบ๊วย

หอยหวาน

เป็ นสัตว์ทฟ ี่ ก ั ไข่ออกได้ถึง 200,000 1,000,000 ฟอง และ มีระยะทัง ้ หมด 4 ระยะ ในระยะท่ 4 ทีเ่ ป็ นมีความ แข็งแรง สามารถปล่อยสู่ธรรมชาติได้

เป็ นสัตว์ทเี่ มือ ่ ตัวอ่อนมีขนาดในระยะแรก ๆ เล็กมาก จะต้องมีการคอยวิจัยในวิธีการ เพื่อการรอดตายของหอยหวาน

บ่อไม่ได้มีความแข็งแรงและทนทาน ในระยะยาว การปล่อยใน 100,000 ตัว/นํ้า1 ตัน บ่อไม่เพียงพอเพราะกุ้งฟักไข่ได้ ปริมาณทีไ่ ม่แน่นอน เดิมมี 10 บ่อ

ในระยะที่ 4 หอยหวานจะเริม ่ จมฝั่ งทราย และเมือ ่ ระยะที่ 5 เป็ นระยะทีส ่ ามารถเก็บ และปล่อยลงสู่ธรรมชาติได้ บ่อไม่ได้มีความแข็งแรงและทนทาน ในระยะยาว บ่อไม่เพียงพอในบางช่วงเวลาต้อง ใช้รวมกับกุ้งแชบ๊วย เดิมมี 16 บ่อ

ฉลามกบ เป็ นสัตว์ทต ี่ ้องการความสงบในการฟักไข่และจะ เริม ่ วางไข่ 1-3 ฟอง 2-5วัน/ครัง ้ เมือ ่ ไข่ฟก ั ต้อง ตัดเส้นใยและนําไปใส่ตะกร้า เมือ ่ มีอายุครบ 10 กว่าวัน สามารถปล่อยสู่ธรรมชาติได้

เกิดปัญหาบ่อซึมบ้างและขาดการเชือ ่ มต่อกัน เพื่อในการทํางานลําบากต่อส่วนอืน ่ ๆ ไม่ได้มีความสงบต่อการวางไข่ของฉลาม เดิมมี 2 บ่อ

เนื่องจากพื นที่ถูกบ้านพั กบุคลากร กระจัดกระจายทําให้ยากต่อการขยายพื นที่วิจัย อนุรักษ์ทรัพยากรและการมีส่วนร่วมกับชุมชน

Plankon breeding house นํ้าทะเล Lap plankton

บ่อกักเก็บ

ถังกรองทราย

ถุงกรองละเอียด

เครือ ่ งฆ่าเชือ ้

Autoclave & Boiling

การขยายแพลงก์ตอน 1.

2.

3.

4.

นํานํ้าทะเลที่มีความเค็ม 25-28 ppt. ที่ผ่านการ autoclave ปริมาณ 900 มิลลิลิตร

เติมสารอาหาร และเติม หัวเชื้อแพลงก์ตอน ปริมาณ 100 มิลลิลิตร

เตรียมนํ้าทะเลทีส ่ ะอาดผ่านการกรองและการฆ่าเชือ ้ แล้ว ความ เค็ม 25 - 28 ppt เติมปุย ๋ โดยใช้สูตรอาหารทีเ่ หมาะสม เติมแพลงก์ตอนในอัตราส่วน 1:50 ให้อากาศ และตัง ้ ทิง ้ ไว้ที่ มีแสง นาน 3-5 วัน จึงนําไปใช้งาน

และวางในที่ที่มีแสงประมาณ 3,000 - 5,000 Lux อุณหภูมิ 22-26 องศาเซียเซียส โดยรูปแบบเป็ นแบบ Lab plankton

อาคารปฎิบัติการเพาะแพลงก์ตอนไม่ได้มีการปรับเปลีย ่ นเพื่อขยายพื้นทีเ่ พาะอาหาร ของสัตว์มาตัง ้ แต่แรก และมีปริมาณจํานวนทีเ่ พิ่มมากขึน ้

Protential and Constraint - พื้นทีข ่ าดการใช้งานมีอาคารหลังเล็กๆทีถ ่ ูกทิง ้ ร้าง สลับกับบ้านพักบุคลากร + สามารถออกแบบจัดระบบของโซนนิง ่ ทีเ่ พิ่มได้ในขัน ้ ออกแบบ

+ เป็ นพื้นทีท ่ ม ี่ ีคุณค่าทางประวัติศาสตรและทางด้าน สถาปัตยกรรมทีไ่ ม่สามารถปรับเปลีย ่ นได้จากการ ประเมินคุณค่า + เกิดความสัมพันธ์ของชุมชนและบุคลากรทีเ่ ข้ามา พักผ่อนหรือออกกําลังกาย - สิง ่ อํานวยความสะดวกยังน้อยและBuffer zone ที่ เพื่อชูให้เกิดการอนุรักษ์

+ พื้นทีส ่ ีเขียวเพิ่มทัศนียภาพทางเข้าและรอบๆศาล พระภูมิ - พื้นทีใ่ หญ่ไปทีส ่ ามารถพัฒนาให้กับชุมชนทีเ่ ข้ามาใน บริเวณนัน ้

- กายภาพรอบๆไม่เอือ ้ ต่อสิง ่ แวดล้อม ทัง ้ ทีจ ่ อดรถ และสิง ่ อํานวยความสะดวกทีน ่ ้อยมาก + สถานแสดงพันธุ์สัตว์น้าํ มีทัศนยภาพพื้นหลังทีส ่ วย ด้วยทะเล

+ - ชุมชนขึน ้ อวนปูบริเวณนี้ ขอบชายฝั่ งไม่ได้เอือ ้ ต่อ การใช้งานและให้ชุมชนรู้สึกตระหนักถึงการอนุรักษ์ + สนามหญ้าทีส ่ ร้างทัศนียภาพให้อาคารต่างๆ - แต่พื้นทีม ่ ีขนาดใหญ่ทเี่ สียประโยชน์ต่อการพัฒนา พื้นทีเ่ กีย ่ วกับการวิจัย

+ ส่วนของการเพาะพันธุ์ลูกอนุบาลสัตว์และโรงบําบัดที่ สามารถพัฒนาให้เกิดการมีส่วนร่วมของชุมชน

- พื้นทีล ่ ้นไปด้วยอาคารบุคลากรทีท ่ ําให้พื้นทีส ่ ําคัญกว่า ไม่สามารถขยายได้ และไม่ได้มีการเข้าพักตลอด

Protential and Constraint + พื้นทีอ ่ าคารบุคลากรทีม ่ ีโซนนิง ่ ทีเ่ หมาะสมและใกล้กับ อาคารธุรการ(อาคารวิจัย) - ยังขาดสิง ่ อํานวยความสะดวกให้กับบุคลากร

+ ศาลานํ้าทีม ่ ีความสัมพันธุ์กับชุชนทีเ่ ข้ามาพักผ่อน - มีท่านํ้าเพื่อการปล่อยอนุบาลสัตว์ แต่โครงสร้างไม่ ได้พัฒนา

- พื้นทีจ ่ อดรถขนาดใหญ่ที่ ทําลายทัศนียภาพและเสีย พื้นทีไ่ ปมาก + พื้นทีส ่ ามารถพัฒนาให้ เกิดศักยภาพให้เอือ ้ ต่อ สภาพแวดล้อมและสถาน แสดงพันธ์ุสัตว์น้าํ

+ ส่วนของชุมชนที่ สามารถเข้ามาให้เกิด กิจกรรมได้ - แต่สัดส่วนพื้นทีน ่ ้อยไป ทีจ ่ ะบรรลุเป้าหมายใน อนาคตได้

- พื้นทีม ่ ีอาคารขาดการใช้ งานและมีเป้าหมายพัฒนา ให้กับบุคลากรในอนาคต

+ พื้นทีส ่ ําหรับกักเก็บนํ้า และบําบัดนํ้าทิง ้ เพื่อใช้ใน การเพาะเลีย ้ ง - มีอาคารทีบ ่ ดบังทัศ นยภาพและไม่ได้เกิดคุณค่า ความสําคัญ

+ พื้นทีร ่ อบอาคารสามารถ ออกแบบสิง ่ อํานวยความ สะดวกและทัศนียภาพให้ เอือ ้ ต่อบุคลากรมากขึน ้

Aesthetic

U s e r and p r o g r a m a n a l y s i s

Existing building site อาคารศูนย์วิจัย

ศาลาพักผ่อน สถานแสดงพันธุ์สัตว์น้าํ อาคารขึ้นทะเบียนประมง

อาคารพักนิสิต ลานจัดแสดง/ ประชุมชุมชน โรงรถ

โรงเรือเก่า บ้านพักระดับหัวหน้า โรงเหล็กเก่า

ทางหลัก ทางรอง

เพาะพันธุ์สัตวนํ้า อาคารแจ้งข่าวสาร ศูนย์ปอ ้ งกันและ ปราบปรามประมง บ้านพักบุคลากร

Program proportion Before

15% 20% 21.0 ไร่

After

20% 21.0 ไร่

10% 10%

45% 43.9 ไร่

23.5 ไร่

10.0 ไร่

12.0 ไร่

15% 14.0 ไร่

20% 18.5 ไร่ ส่วนพื นที่บําบัดนํา ส่วนพื นที่บ้านพั กบุคลากร และสิ่งอํานวยความสะดวก ส่วนพื นที่ศูนย์วิจัยและหน่วยงาน ส่วนพื นที่ชุมชน ส่วนพื นที่สถานแสดงพั นธ์สัตว์นํา

15% 16.0 ไร่

30% 33.9 ไร่

Stakeholder user analysis ส่วนพื้ นที่ ชุมชน

20% 23.5 ไร่

จํานวน 30 คน จํานวน 40 คน

20% 20.0 ไร่

ส่วนพื นที่ ศูนย์วิจัย และหน่วยงาน

ส่วน พื นที่ บําบัดนํา

30% 33.9 ไร่

ส่วนพื นที่ บ้านพั กบุคลากรและ สิ่งอํานวยความสะดวก

20% 18.5 ไร่

10% 12.0 ไร่

พื นที่สถาน แสดงพั นธ์สัตว์นํา

C ส่วนพื นที่สถานแสดงพั นธุ์สัตว์นําและการท่องเที่ยว

Program and tabulation A : ส่วนพื นที่วิจัยและเพาะพั นธุ์สัตว์นํา

30%

E ส่วนพื นที่ชุมชน

B

15%

ส่วนพื นที่บ้านพั กบุคลากรและสิ่งอํานวยความสะดวก

5%

20%

D ส่วนพื นที่บําบัดนําและเก็บนํา

15%

Functional relationship diagram

บุคลากรต่างๆ นักท่องเทีย ่ ว ชุมชน

ส่วนวิจัย ส่วนสิง ่ อํานวยความสะดวกบุคลากร ส่วนชุมชน ส่วนระบบนํ้า ส่วนท่องเทีย ่ ว

Master plan

Conceptual plan Concept

schemetic 1

schemetic 2

Master plan

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

31.

32.

33.

34.

35.

36.

37.

38.

39.

40.

0 1020 40

80

100 m

อาคารธุรการใหญ่(อาคารเดิม) อาคารขึ้นทะเบียนเครื่องมือประมง(อาคารเดิม) ศาลพระภูมิ อาคารธุรการป้องกันการปราบปราม อาคารแจ้งข่าวสาร สนามหญ้า+สวนผักบุ้งทะเลอเนกประสงค์ โรงรถ(อาคารเดิม) ที่จอดรถบุคลากร อาคารพักนิสิต(อาคารเดิม) บ้านพักบุคลากร(มีอาคารเดิม) สวนพักผ่อนและร้านค้าขายอาหาร ร้านค้า สนามบาสเกตบอล บ้านพักหัวหน้า บ้านรับรอง ลานอนเกประสงค์ พื้นที่ทํากิจกรรม บ่อรับนํ้า พื้นที่พักผ่อนริวนํ้า บ่อเพาะพันธัลูกอนุบาลสัตว์ Labวิจัย บ่อสูบและเก็บนํ้า บ่อเพาะพันธุ์เลี้ยงพ่อพันธุ์แม่พันธุ์สตัว์ทะเล บ่อบําบัดสาหร่าย ป่าชายเลนบําบัดนํ้าเสีย อ่าวเรือ อาคารอควาเรียม พื้นที่เรียนรู้ระบบนิเวศหาดหิน ธนาคารปูม้า พื้นที่เรียนรู้วิถีชีวิต drop off ลานต้อนรับ พื้นที่เรียนรู้ระบบนิเวศป่าชายเลน ที่จอดรถบัส 10 คัน ที่จอดรถนักท่องเที่ยว ร้านค้าสินค้าแปรรูปและสินค้าของฝาก พื้นที่พักคอย ที่จอดรถชุมชน ท่าเรือชุมชนและลานขึ้นอวน ศูนย์พักพิงสัตว์ทะเลป่วย คันกันคลื่นทะเล

Keyplan

Master plan ; section

ป่า

บ้านพัก

พื้นที่พักผ่อนและค้าขาย

ป่า

บ่อเก็บนํ้า

ถนน

อาคารธุรการและอาคารนิสิต

คันนํ้า

สนามหญ้าอเนกประสงค์

บ่อเพาะพันธุ์ธรรมชาติ

บ่อบําบัด

ลานทางเดิน

ศูนย์ พักพิงสัตว์ปว่ ย

0 10 20

40

80

100 m

อ่าวเรือ

อ่าวเรือ

ด้านหน้าสถานแสดงพันธุสัตว์น้าํ

ป่าชายเลน

Sytem plan ; zoning

ส่วนวิจัย ส่วนสิ่งอํานวยความสะดวกบุคลากร ส่วนชุมชน ส่วนระบบนํ้า ส่วนท่องเที่ยว

Sytem plan ; circulation

ถนนหลัก ทางรถยนต์ ทางหลัก ทางเดิน ทางจักรยาน ทางรอง ทางเดิน Shrot cut coverway

Sytem plan ; Green space

แนวนําสายตา กลุ่มต้นไม้เดิม และเป็นพื้นที่ปา่ กลุ่มต้นไม้ใหม่

0 102040

80

100 m

Sytem plan ; Water sytems 1 2

6 5

3

3 4 2

1 0 102040

80

100 m

สูบนํ้าจากทะเลเพื่อเข้าบ่อผึ่ง เสริมระบบกรองแบบธรรมชาติด้วยพืช บ่อผึ่งที่กรองด้วยพืชทนเค็มสูบเข้าโรงบําบัดและล้นเข้าบ่อเพาะเลี้ยง

3 4

โรงบําบัดและบ่อเพาะเลี้ยงสัตว์เพื่อชุมชน

5

บ่อซีเมนเพาะเลี้ยงอนุบาลสัตว์เพื่อปล่อยสู่ทะเลและเพื่อเพาะเลี้ยงด้านเศรษฐกิจ

6

ระบบบําบัดนํ้าทิ้งจากการเพาะเลี้ยงด้วยสาหร่าย 4 บ่อก่อนล้นออกสู่ทะเล

7

ป่าชายเลนบําบัดนํ้าเสียด้วยพืชทนเค็มเพื่อประสิทธิที่ดีที่สุดลงสู่ทะเล

บ่อสํารองนํ้า

Enlargement plan zone 1 ; โซนอควาเรียมและพื้นที่ชุมชน ที่จอดรถยนต์ ที่จอดรถชุมชน ที่จอดรถบัส Drop off พื้นที่พักคอย และป้ายเสริม การเรียนรู้ พื้นที่เรียนรู้ปา่ ชายเลน

ร้านค้าของฝากและร้านค้าอาหาร ดาดฟ้าชมวิวเห็นเกาะภูเขา พื้นที่เรียนรู้ระบบนิเวศหาดหิน อาคารศูนย์วิจัย(อาารเดิม)

อาคารสถานแสดงพันธุ์

อาคารเรียนรู้การทําสินค้าแปรรูป ธนาคารปูม้า

สนามหญ้าอเนกประสงค์ อ่าวเรือ

Enlargement plan zone 2 ; โซนบ่อเพาะพันธุ์ลูกอนุบาลสัตว์ทะเล อาคารแจ้งข่าวสาร ของหน่วยป้องกันการปราบปราม โซนพื้นที่บําบัดนํ้า

อาคารหน่วยงานและLab วิจัย บ่อกระชังพ่อพันธุ์แม่พันธุ์ บ่อเพาะพันธ์ุกั้ง Lab plaktonและบ่อแพลงตอนก์ บ่อเพาะพันธ์ุหอยหวาน บ่อเพาะพันธู์กุ้งแชบ๊วย บ่อเพาะพันธู์ปลาฉลามแบบบ่อกลม โรงบําบัดนํ้า

บ่อสํารองนํ้า

0

10

20

30

60 m

Enlargement plan zone 3 ; โซนการจัดการนํ้าและบําบัดนํ้า บ่อบําบัดด้วยป่าชายเลน บ่อบําบัดด้วยสาหร่าย

บ่อธรรมชาติแบบกระชัง ศาลารวมคน โซนเพาะพันธุ์ลูกอนุบาล

จุดท่อนํ้าล้นลงสู่บ่อ เพาะพันธุ์

บ่อเก็บนํ้า

พักผ่อนริมนํ้า

0 10

20

40

80

180 m

Enlargement plan zone 3 ; โซนการจัดการนํ้าและบําบัดนํ้า

บ่อกระชังพ่อพันธุ์แม่พันธุ์สัตว์ทะล

บ่อเก็บ

ป่าชายเลน

0

ระบบบําบัดนํ้าเสีย

บ่อพักนํ้า

บ่อสาหร่าย

ป่าชายเลน

0

10

ทะเล

20

40

70 m

10

20

40

70 m

Enlargement plan ; โซนบ้านพักบุคลากรและสิ่งอํานวยความสะดวก

บ้านพัก

0

10

20

ป่าหลังอาคาร

40

พื้นที่นั่งเล่นและนัดพบ

70 m

อาคารที่พักนิสิต ร้านค้าสําหรับช่วงพักบุคลากร พื้นที่นัดพบ นั่งเล่น ทานอาหาร

ศาลาพักผ่อนหน้าบ้าน โรงรถของศูนย์วิจัย

ลานซักล้างหลังบ้าน

ที่จอดรถชั่วคราว 0 10

20

40

80

180 m

บ้านพัก

RESIDENCE RESIDENCE COMMERCIAL

Perspective ; ด้านหน้าอาคารธุรการใหญ่

Perspective ; พื้นที่หน้าอควาเรียมและจุดDrop off

Perspective ; พื้นที่พักคอยและพักผ่อนใกล้บริเวณที่จอดรถบัส

Perspective ; พื้นที่เรียนรู้ปา่ ชายเลน

Perspective ; บ่อกระชังเลี้ยงพ่อพันธุ์แม่พันธุ์

Perspective ; บ่อบําบัดนํ้าและป่าชายเลนบําบัดนํ้า

Perspective ; ส่วนกลางของบุคลากร ด้านหน้าบ้านพักบุคลากร

Perspective ; หน่วยงานหรือแลปวิจัยการขยายพันธุ์สัตว์ทะเล

Perspective ; พื้นที่เพาะพันธุ์สัตว์ทะเลอนุรักษ์ รูปแบบบ่อกลม

Perspective ; บ่อเลี้ยงลูกอนุบาลสัตว์น้าํ ทะเล

Sustainability goals

1

พัฒนาศูนย์เพื่อให้เกิด ประสิทธิภาพการผลิต ทรัพยากรสู่การ ทําประมงยัง ่ ยืน

2

3

สนับสนุนการมี ส่วนร่วมกับชุมชน ท้องถิน ่ เพื่อบริหาร จัดการ

ปรับปรุงพื้นทีศ ่ ูนย์ให้ เกิดประโยชน์ต่อองค์กร และชุมชนโดยรอบ เพื่อให้เกิดศักยภาพมาก ขึน ้

ิจ

run off

สง ิ่

แว

ษฐก

ดล

เศร

ฟื้ นฟู ขอบชายฝั่ งให้เกิดระบบ นิเวศหรือระบบนิเวศเดิมกลับ มา ลดการคุกคามของการ ก่อสร้างลง

้อม

living shoreline ความยืดหยุ่นทางด้านเศรษฐกิจ เชิงมิติเวลาการทดแทนอาชีพ เน้นการเพาะเลี้ยงสัตว์ชายฝั่ งมากกว่าการจับ จากธรรมชาติ เพื่อเน้นการเพิ่มทรัพยากรและ เสริมอาชีพให้กับชุมชนในช่วงเวลาการห้ามออก เดินเรือและนํ้าทะเลเกิดวิกฤตมีน้าํ มันปนเปื้ อน

การรับนํ้าจากนํ้าฝนและนํ้าทิ้งจากการเพาะเลี้ยงสัตว์ ทะเลบําบัดให้มีคุณภาพที่ดีก่อนปล่อยลงสู่ทะเล

พัฒนาพื้นที่ให้เกิดความสมดุล มากขึ้นและเกิดพลังงานสะอาด

biodiversity การเกิดความหลากหลายทางชีวภาพ ฟื้ นฟู ระบบนิเวศขอบชายฝั่ งทะเลให้เกิดระบบ นิเวศริมนํ้า พัฒนาเสริมสร้างการเรียนรู้ เพิ่มทรัพยากรสัตว์น้าํ มากกว่าการทดแทน

ศักยภาพพื้นที่

พื้นที่เกิดมีการแบ่งที่ไม่เหมาะสมและการพัฒนาการ ประมงที่จะส่งผลอย่างมากในอนาคต ที่จะซบเซาลง เรื่อยๆ ดังนั้นสามารถพัฒนาให้เกิดเป็นต้นแบบของ ศูนย์วิจัยประมงได้ในประเทศไทย

โครงการออกแบบและปรับปรุงผังแม่บทศูนย์วิจัยและพั ฒนาประมงอ่าวไทยฝงตะวันออก จังหวัดระยอง นางสาวปรารถนา เรียนดารา รหัสนักศึกษา 6116684256