1
2
Το θέμα της διπλωματική μου εργασίας είναι η ανάπλαση και η επανάχρηση του παλαιού βιομηχανικού συγκροτήματος ΚΡΟΝΟΣ, στην Ελευσίνα. Πρόκειται για μια προσπάθεια αξιοποίησης ενός σημαντικού, αλλά ταυτόχρονα εγκαταλελειμμένου, βιομηχανικού τόπου στην πόλη της Ελευσίνας.
Στη μνήμη του πατέρα μου, Γιάννη. 3
4
5
6
Ήδη από την ερευνητική μου εργασία μελέτησα την ιστορική και πολεοδομική εξέλιξη της πόλης την περίοδο εκβιομηχάνισης του αστικού ιστού της κατά τον 20ο αιώνα. Μέσα από τη μελέτη των βασικών οδικών αξόνων, της πληθυσμιακής συγκέντρωσης, των εμπορικών αξόνων, των σημείων αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, των εναπομεινάντων ενεργών βιομηχανιών εντός αστικού ιστού, αλλά και των ανενεργών βιομηχανιών, κατέληξα στα βασικά σημεία που μου κίνησαν το ενδιαφέρον. Αυτά τα σημεία της πόλης, από διαφορετικές αφετηρίες το καθένα, έχουν μία ιστορικότητα που τους προσδίδει ιδιαίτερες αρχιτεκτονικές ποιότητες. Το σημείο με το οποίο επέλεξα να ασχοληθώ είναι το παλαιό εργοστάσιο “ΚΡΟΝΟΣ”, ένα από τα σημαντικότερα ιστορικά βιομηχανικά συγκροτήματα της περιοχής. Το πρώην οινοπνευματοποιείο “ΚΡΟΝΟΣ”, είναι ένα από τα πρώτα εργοστάσια στην Ελλάδα, στο οποίο οι βασικές του εγκαταστάσεις ήταν κατασκευασμένες εξ ολοκλήρου από οπλισμένο σκυρόδεμα. Σήμερα, 40 χρόνια μετά τη αναστολή των εργασιών του, παρουσιάζει πλήρη εγκατάλειψη, με τις εγκαταστάσεις του να είναι στα όρια του να χαρακτηριστούν επικίνδυνες προς κατάρρευση.
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
Η άποψη του συγκροτήματος από τη θάλασσα, νότια του “ΚΡΟΝΟΥ”, από την πόλη, βόρεια του συγκροτήματος. Ακόμα κάποιες οπτικές από τη σημερινή κατάσταση των κτιρίων, εντός του συγκροτήματος, συγκεκριμένα από το παλαιό αποστακτήριο, το παλαιό χημείο-διοικητήριο και ένα κτίριο διοίκησης. Επίσης κάποιες οπτικές από τα κτίρια των αποθηκών.
17
ΠΗΓΗ: “https://www.kronistes.gr/repository/Video”
18
ΠΗΓΗ: “https://www.kronistes.gr/repository/Video”
19
20
21
22
23
24
Ξεκινώντας με τον σχεδιασμό, ασχολήθηκα με τη σχέση του “ΚΡΟΝΟΥ” με την πόλη. Το οικόπεδο παρέμβασης βρίσκεται στο νοτιοανατολικό άκρο της Ελευσίνας, αποκομμένο από το αστικό κέντρο. Τα γύρω οικοδομικά τετράγωνα έχουν χαμηλή πληθυσμιακή πύκνωση, καθώς ως επί το πλείστων περιέχουν κενά οικόπεδα. Πρόκειται για ένα αστικό κενό που παρεμβάλλεται μεταξύ του κτιστού περιβάλλοντος και της θάλασσας, αφήνοντας το παράκτιο μέτωπο πλήρως ανεκμετάλλευτο. Οι πολίτες τις Ελευσίνας δεν έχουν πρόσβαση σε αυτό, ούτε οπτική, ούτε χωρική. Κύριος λόγος για τη δημιουργία του συγκεκριμένου προβλήματος, είναι η αποβιομηχάνιση του αστικού ιστού της πόλης κατά τις δεκαετίες του ’70 και του ’80 και η εγκατάλειψη των βιομηχανικών μονάδων που φιλοξενούνταν εκεί, όπως και η ύπαρξη του λιμανιού, στη θέση που βρίσκεται σήμερα. Σκοπός του σχεδιασμού είναι η αξιοποίηση της περιοχής αυτής μέσω της δημιουργίας ενός νέου κέντρου, πλαισιωμένο με αθλητικές, εκπαιδευτικές, πολιτιστικές και εμπορικές λειτουργίες. Για την βασική πρόσβαση στο οικόπεδο, από το κέντρο της πόλης, προτείνεται μια διαδρομή που θα ξεκινάει από τον αρχαιολογικό χώρο και τον πεζόδρομο, που είναι και τα πιο σημαντικά πολιτιστικά και εμπορικά σημεία της Ελευσίνας.
25
26
Η περιοχή παρέμβασης, η οποία περιλαμβάνει τον χώρο του “ΚΡΟΝΟΥ” και τα κενά οικόπεδα βόρειά του. Στα επόμενα δριαγράμματα αναλύονται οι κύριες κυκλοφορίες, μέσα στην περιοχή παρέμβασης και οι λειτουργίες που επιλέγονται να τοποθετηθούν. Στο βόρειο τμήμα της περιοχής παρέμβασης τοποθετείται μια ζώνη κατοικίας. Στη συνέχεια μια ζώνη αθλητισμού. Έπειτα μια ζώνη εκπαίδευσης και πολιτισμού. Στο νότιο άκρο τοποθετείται μια ζώνη εμπορίου.
27
28
29
30
31
32
33
Με βάση τα παραπάνω διαγράμματα, προκύπτει το εξής τοπογραφικό διάγραμμα. Ακόμα υπάρχουν δύο οπτικές της μακέτας, που αποδίδουν την πανοραμική αίσθηση.
34
35
36
37
Ξεκινώντας από το βορειοδυτικό τμήμα της περιοχής μελέτης, συναντά κανείς τις κατοικίες. Είναι καινούριες κατασκευές που οριοθετούν το οικόπεδο. Ο σχεδιασμός τους, σεβόμενος την αρχιτεκτονική του βιομηχανικού συγκροτήματος, ακολουθεί την τυπολογία των αποθηκών του παλαιού εργοστασίου. Όλες οι κατοικίες έχουν μια συγκεκριμένη τυπολογία. Πρόκειται για διώροφες κατοικίες που εξωτερικά παρουσιάζονται ως ένας όγκος. Ανάμεσα στους όγκους παρεμβάλλεται ένας πεζόδρομος, μέσω του οποίου γίνεται και η είσοδος στις κατοικίες. Οι χώροι διημέρευσης βρίσκονται στο ισόγειο, ενώ τα υπνοδωμάτια και οι πιο ιδιωτικοί χώροι στον όροφο. Στις ακριανές κατοικίες, ο προσανατολισμός των διαμερισμάτων στον όροφο αλλάζει σε σχέση με το ισόγειο, έτσι ώστε να δημιουργηθεί μία κάτοψη τύπου Γ, καθ’ ύψος. Στο κολλάζ, παρουσιάζεται μία οπτική του πεζόδρομου, μέσω του οποίου γίνεται η είσοδος των ενοίκων στις κατοικίες.
38
39
40
41
42
43
44
45
Στη συνέχεια, κατευθυνόμενοι προς τα νότια, συναντάμε το αθλητικό κέντρο. Τοποθετείται στη θέση δύο κτιρίων δεξαμενών, τα οποία δεν διατηρούνται λόγω της κακής στατικής τους κατάστασης. Στο αθλητικό κέντρο φιλοξενούνται ένα κολυμβητήριο, χωρητικότητας περίπου 700 θεατών και ένα κλειστό γυμναστήριο χειροσφαίρισης, χωρητικότητας περίπου 500 θεατών. Η είσοδος πραγματοποιείται από 4 διαφορετικά σημεία για τους θεατές και 4 διαφορετικά σημεία για τους αθλητές. Το μόνο κοινό σημείο που παρουσιάζουν αυτοί οι δύο αθλητικοί χώροι είναι η κεντρική είσοδος. Πρόκειται για μια τραπεζοειδή κατασκευή από οπλισμένο σκυρόδεμα. Ο σχεδιασμός των δύο χωροδικτυωμάτων είναι εμπνευσμένος από τις αυθεντικές δίρρυχτες στέγες των υφιστάμενων κτηρίων. Σε επίπεδο τομής, η μορφή και η αναλογία των νέων κτηρίων ακολουθεί την αντίστοιχη των παλαιών. Οι όψεις σχεδιάζονται εκ νέου, χρησιμοποιώντας ως πρότυπο τις παλαιές. Τοποθετούνται ανοίγματα διαφορετικής κλίμακας για να δημιουργηθεί ένα παιχνίδισμα του φωτός στο εσωτερικό. Η κλασική γεωμετρία της μονολιθικής κατασκευής σπάει με την ύπαρξη κατακόρυφων εσοχών και εξοχών, οι οποίες δημιουργούν ένα ανάγλυφο δίνοντας μια πολυπλοκότητα στην κατά τα άλλα γραμμική όψη.
46
47
48
49
50
51
Σε αυτό το κολλάζ, από τη συγκεκριμένη οπτική του πεζοδρόμου, αποτυπώνεται η αίσθηση που δημιουργεί η συνύπαρξη τριών κτιρίων με διαφορετικές χρήσεις και χαρακτήρες. Επιχειρήθηκε η δημιουργία μιας κοινής εισόδου μέσω ενός στεγάστρου, το οποίο θα εξυπηρετεί χρήστες και των τριών κτιρίων.
52
53
Συνεχίζοντας την πορεία στο οικόπεδο, οδηγούμαστε στο παλαιό αποστακτήριο, το κέλυφος του οποίου διατηρείται, αλλά εσωτερικά αλλάζει χρήση και διάταξη. Η χρήση που επιλέγεται είναι η τριτοβάθμια τεχνολογική εκπαίδευση. Τα Πανεπιστημιακά Τμήματα που θα στεγαστούν στο συγκεκριμένο κτίριο, θα σχετίζονται άμεσα με την βιομηχανική παραγωγή των βιομηχανιών που δραστηριοποιούνται στην περιοχή του Θριασίου Πεδίου. Οι διατηρητέοι εσωτερικοί τοίχοι ορίζουν τους τρεις βασικούς όγκους. Στο ισόγειο τοποθετούνται ένα αμφιθέατρο 220 θεατών, χώροι εργαστηρίων και χώροι διαλέξεων, ενώ ο κεντρικός χώρος εξυπηρετεί την είσοδο και την αναμονή των χρηστών. Στους επόμενους ορόφους, τοποθετούνται γραφεία καθηγητών, χώροι εργαστηρίων και διαλέξεων στον Α’ Όροφο, υπολογιστικό κέντρο στον Β’ Όροφο και η βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου στον Γ’ Όροφο. Στον τελευταίο όροφο στεγάζεται το αναγνωστήριο, το οποίο θα λειτουργεί και ως παρατηρητήριο, λόγω του μεγάλου ύψους του κεντρικού όγκου. Όπως διακρίνεται και στις τομές, το κτίριο έχει έναν εμφανή τριμερή διαχωρισμό. Οι αρχικές στάθμες των ορόφων αλλάζουν με βάση τις απαιτήσεις των νέων λειτουργιών. Κατά την πρώτη κατασκευή του κτιρίου δεν υπήρχε η δίρρυχτη στέγη, η οποία προστέθηκε τις μετέπειτα δεκαετίες. Ωστόσο, διατηρείται, καθώς προσθέτει αρκετό ενδιαφέρον στην ογκοπλασία και η αύξηση του ωφέλιμου ύψους που προσδίδει εξυπηρετεί την λειτουργία του αμφιθεάτρου. Στον κεντρικό όγκο λόγω του μεγάλου ύψους του, δίνεται έμφαση στην κατακόρυφη κίνηση, που τοποθετείται αξονικά, ως είδος εκθέματος. Τα διακοσμητικά στοιχεία του κτιρίου διατηρούνται, καθώς αποτελούν σπάνιο δείγμα βιομηχανικής αρχιτεκτονικής και δεν συναντώνται συχνά σε άλλες βιομηχανικές εγκαταστάσεις, με το κτίριο να έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο.
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
Προχωρώντας, βρισκόμαστε σε ένα σύμπλεγμα παλαιών αποθηκών και ενός πυροσβεστικού πύργου, τα οποία τώρα μετατρέπονται σε δημοτικό σχολείο και εκθεσιακό χώρο. Οι δύο αυτές λειτουργίες παρότι εξωτερικά φαίνεται να ενώνονται, εσωτερικά δεν έχουν καμία επικοινωνία. Το σύνολο των κτισμάτων διατηρείται, όπως επίσης και οι στέγες τους, οι οποίες λόγω του σχεδιασμού τους παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον. Πρόκειται για ένα συνδυασμό ξύλινων και μεταλλικών στοιχείων, που λειτουργούν με εφελκυσμό. Η είσοδος στο σχολείο γίνεται από πολλαπλά σημεία. Οι χώροι ορίζονται και εδώ από την υφιστάμενη τοιχοποιία. Εκτός από τις αίθουσες διδασκαλίας, τοποθετούνται και εργαστήρια, ένα στεγασμένο γυμναστήριο, μια αίθουσα πολλαπλών χρήσεων και βοηθητικοί χώροι. Ο εκθεσιακός χώρος, τοποθετείται μέσα σε μια από τις παλαιές δεξαμενές, ενώ ταυτόχρονα αποκαλύπτεται το υπόγειο στο οποίο διατηρούνται μυκητοειδέις κολώνες από οπλισμένο σκυρόδεμα. Μεταξύ του σχολείου και του εκθεσιακού χώρου παρεμβάλλεται ο παλαιός πυροσβεστικός πύργος, ο οποίος θα φιλοξενεί αίθουσες συνεδριάσεων προς ενοικίαση για το κοινό. Για να εξυπηρετηθεί η κατακόρυφη κίνηση, δημιουργείται κλιμακοστάσιο εξωτερικά του, έτσι ώστε να εξοικονομηθεί χώρος. Η επέκταση αυτή συμπληρώνει ογκοπλαστικά τη σύνθεση δημιουργώντας μία ενότητα. Στο σχέδιο της τομής αποτυπώνεται η χωρική αλληλουχία και οι λειτουργίες που φιλοξενούν οι παλαιές αποθήκες, ενώ διακρίνονται και τα δομικά στοιχεία των στεγών, τα οποία παραμένουν εμφανή. Όπως φαίνεται και στις όψεις η επέκταση του πύργου ξεχωρίζει από το υπόλοιπο δομημένο περιβάλλον, καθώς χρησιμοποιείται κατά κύριο λόγο το γυαλί.
64
65
66
67
68
69
70
71
Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της σύνθεσης είναι το κεντρικό προαύλιο. Τον χώρο ορίζει το ίχνος δύο αποθηκών, οι οποίες καταστράφηκαν λόγω των καιρικών συνθηκών, αφήνοντας πίσω τους, το κέλυφός τους, όπως φαίνεται και στο κολλάζ.
72
73
Στη συνέχεια, παρατηρούμε το κτήριο εστίασης. Αποτελεί ένα καινούριο κτίριο και στη θέση του υπήρχαν αρχικώς δεξαμενές. Αποτελείται από δύο όγκους διαφορετικού ύψους, ενώ επαναλαμβάνεται ο τρόπος στέψης των παλαιών αποθηκών. Το κτίριο ενσωματώνεται στο περιβάλλον του μέσω της μορφής του. Ακολουθείται και εδώ η λογική των δίρρυχτων στεγών. Όπως φαίνεται και από την οπτική της μακέτας, το κτίριο ενωποιείται με το υπόλοιπο δομημένο περιβάλλον.
74
75
76
77
78
79
Συνεχίζοντας την πορεία, συναντάμε το κτήριο εμπορίου. Αποτελείται από δύο τμήματα - το ένα τμήμα είναι το παλαιό κτήριο δεξαμενών, το οποίο διατηρείται. Το δεύτερο τμήμα χρησιμοποιεί ως θεμέλιο τις κυκλικές βάσεις των παλαιών μεταλλικών δεξαμενών και αναπτύσσεται καθ’ ύψος. Και τα δύο τμήματα είναι ουσιαστικά χώροι με ελεύθερη κάτοψη, στους οποίους θα σταγάζονται μικρά καταστήματα – κιόσκια για την πώληση τοπικών προιόντων. Στο δεύτερο τμήμα οι τρείς κύλινδροι στεγάζονται με μία ενιαία στέγη.
80
81
82
83
Στο νοτιοανατολικό άκρο της περιοχής βρίσκεται το δεύτερο διατηρητέο κτήριο του συγκροτήματος. Λειτούργησε ως διοικητήριο – χημείο και προτείνεται να στεγάσει τον χώρο της βιβλιοθήκης. Στο χώρο του ισογείου τοποθετούνται βιβλιοστάσια και ένα αναγνωστήριο, ενώ για την εξυπηρέτηση της λειτουργίας διαπλατύνονται τα εσωτερικά ανοίγματα. Στον δεύτερο όροφο υπάρχει τμήμα παιδικής βιβλιοθήκης, ενώ στο δώμα τοποθετείται στέγαστρο και μικρό αμφιθέατρο που ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες θα έχει τη δυνατότητα να γίνεται υπαίθριο. Ακόμη σε σημεία του δωματος υπάρχει φύτευση για την καλύτερη σκίαση κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Αντίστοιχα με το άλλο διατηρητέο κτήριο, διατηρούνται και εδώ οι διάκοσμοι, οι οποίοι ακολουθούν την ίδια τυπολογία.
84
85
86
87
88
89
Απέναντι από τη βιβλιοθήκη, υπάρχει ένα κτίριο που αποτελείται από 4 δεξαμενές, που εξυπηρετούσαν στη φύλαξη του παραγώμενου προϊόντος, την περίοδο λειτουργίας του εργοστασίου. Το πρόγραμμα που προτείνεται να στεγαστεί στη συγκεκριμένη δομή είναι εργαστήρια καλλιτεχνικής εκπαίδευσης και έκφρασης. Κάθε μία δεξαμενή στεγάζει διαφορετική λειτουργία, όπως χώρο προβολών, κυκλικό αμφιθέατρο, καλλιτεχνικά εργαστήρια. Κάθε δεξαμενή έχει την δυνατότητα αυτόνομης λειτουργίας, ακολουθώντας εννοιολογικά τον αρχικό χαρακτήρα των ανεξάρτητων δεξαμενών. Η κατακόρυφη κυκλοφορία πραγματοποιείται με έναν ανελκυστήρα, το φρεάτιο του οποίου λειτουργεί ως κολώνα στήριξης του στεγάστρου. Από τη σύνθεση αφαιρείται η μπετονένια στέγη, έτσι ώστε να δημιουργηθεί πρόσβαση στο δώμα των δεξαμενών και αντικαθίσταται με μια μεταλλική στέγη. Στο δώμα της μίας δεξαμενής τοποθετείται αναψυκτήριο, το οποίο θα εξυπηρετεί τους χρήστες των δεξαμενών. Λόγω του μεγέθους του χώρου που έπρεπε να στεγασθεί, επιλέχθηκε η λύση των ελαφριών χωροδικτυωμάτων, έτσι ώστε να ελαχιστοποιηθεί το βάρος του στεγάστρου, ενώ τοποθετείται δοκός στήριξης στο δώμα των δεξαμενών. Η πλήρωση του στεγάστρου περιμετρικά πραγματοποιείται με υαλοπετάσματα που εξασφαλίζουν επαρκή ηλιασμό του ενδιάμεσου χώρου. Οι όψεις διατηρήθηκαν, αλλά τοποθετήθηκαν νέα ανοίγματα όπου κρίθηκε απαραίτητο. Τα ανοίγματα αυτά οριοθετούνται από τις μπετονένιες νευρώσεις στο εξωτερικό των δεξαμενών.
90
91
92
93
94
95
96
97
Συνεχίζοντας την κίνηση, κανείς συναντά το εστιατόριο των φοιτητών και το βιβλιοπωλείο, που την περίοδο λειτουργίας του εργοστασίου εξυπηρετούσαν ως χώροι δεξαμενών. Τα δύο κτίρια τις τελευταίες δεκαετίες ενώθηκαν με εφήμερη κατασκευή. Η κατασκευή αυτή αφαιρείται και τα κτήρια αυτονομούνται και επιστρέφουν στην αρχική τους μορφή. Και τα δύο κτίρια χωρίζονται σε δύο ορόφους και δημιουργείται ένα εσωτερικό μπαλκόνι. Στο εστιατόριο το περίγραμμα του μπαλκονιού ταυτίζεται με το ίχνος της δεύτερης στέγης, που βρίσκεται σε υποχώρηση. Παράλληλα διακρίνεται στις όψεις των κτιρίων και στις αναλογίες τους ο χώρος που δημιουργούν ανάμεσά τους, ο οποίος λειτουργεί ως είσοδος για το οικόπεδο παρέμβασης.
98
99
100
101
102
103
Στο τέλος, της διαδρομής βρίσκεται το αναψυκτήριο. Είναι μια νέα κατασκευή, που λειτουργεί υποστηρικτικά προς το αθλητικό κέντρο. Ο σχεδιασμός του έχει επηρεασθεί από τον κόμβο που ενωποιεί, μέσω του στεγάστρου την είσοδο του αθλητικού κέντρου, με αυτή του κτιρίου των τεσσάρων δεξαμενών και του κτιρίου τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Όπως το στέγαστρο, έτσι και εδώ, ένα εσωτερικό αίθριο ενώνει τους δύο όγκους, δημιουργώντας μια κοινή είσοδο.
104
105
106
107
Στον κεντρικό άξονα κυκλοφορίας των πεζών, στην περιοχή παρέμβασης, δημιουργείται μια ζώνη νερού μέσω της χρήσης γραμμικών συντριβανιών που ορίζουν το χώρο. Η κίνηση του νερού ξεκινά από ένα υπερυψωμένο συντριβάνι στο βόρειο τμήμα και καταλήγει σε ένα αντίστοιχο στο παραλιακό μέτωπο. Η φύτευση γίνεται παραπλεύρως της σύνθεσης για την εξασφάλιση σκίασης και αντανακλάσεων στο νερό. Στο τελευταίο διάγραμμα αποτυπώνονται οι τέσσερις όψεις της περιοχής παρέμβασης, ενώ αναδεικνύεται το πως συνυπάρχουν και αλληλεπιδρούν τα κτίρια μεταξύ τους.
108
109
Εν είδει συμπεράσματος, Η προσπάθεια που έγινε ήταν το συγκρότημα των παλαιών και νέων κτιρίων που δημιουργείται να επικοινωνήσει με τη γύρω περιοχή και να ενταχθεί στο περιβάλλον του. Μέσω των λειτουργιών του επιχειρείται να προσκαλέσει τόσο τους κατοίκους της Ελευσίνας όσο και επισκέπτες από όλη την Ελλάδα, μετατρέποντας την περιοχή σε πόλο έλξης. Δίνεται έτσι η ευκαιρία να αποκτήσουν αναγνωρισιμότητα και επισκεψημότητα, ανάλογη με την τόσο μεγάλη ιστορική και κοινωνική τους σημασίας ως βιομηχανικά κτίρια που στέκουν σχεδόν 100 χρόνια. Βασικός σκοπός της εργασίας αυτής είναι η επαναχρησιμοποίηση των υφιστάμενων εγκαταστάσεων, πάντα με σεβασμό στην ιστορικότητά τους. Ο σχεδιασμός βασίζεται σε λεπτές χειρονομίες που έχουν ως στόχο τη διατήρηση του χαρακτήρα της περιοχής, ενώ παράλληλα εκσυγχρονίζει τις εγκαταστάσεις και δίνει νέα πνοή στα κτήρια. Πρόκειται για μια προσπάθεια να δημιουργηθεί ένα νέο κέντρο - τοπόσημο, που σε συνδυασμό με τον υπάρχοντα αρχαιολογικό χώρο θα αναβαθμίσει πολιτιστικά την πόλη. Ακόμα γίνεται η προσπάθεια να ξεκινήσει μία συζήτηση για να δοθεί μία λύση στο πρόβλημα της έλλειψης λειτουργιών στο παραλιακό μέτωπο και να δώσει το έναυσμα για την περεταίρω εκμετάλλευσή του. Ένα πρόβλημα που δυσκολεύει τους κατοίκους της Ελευσίνας εδώ και αρκετές δεκαετίες.
110
111