Rozdział IX
Zasady Odpowiedzialnej Bankowości – nowy globalny standard odpowiedzialności w bankowości Ewa Kulińska-Sadłocha 0000-0002-8183-6111 Każdy, kto wierzy w nieograniczony wzrost w ograniczonym świecie, jest albo szaleńcem, albo ekonomistą. Kenneth E. Boulding (1910–1993)1
Wprowadzenie Problem odpowiedzialności w bankowości pojawił się wraz z usługą przechowywania złota przez złotników – prekursorów bankowości, pierwszych bankierów. Początkowo od bankierów oczekiwano tylko bezpiecznego przechowania, przekazywania i zwrotu powierzonych pieniędzy, później zaś m.in. rzetelnej wymiany i niestosowania lichwy przy pożyczkach oraz uczciwości w relacjach z klientami. Wraz ze wzrostem dostępności usług bankowych, rozwojem świadomości społeczeństwa co do roli i możliwości banków w gospodarce, a przy tym uświadamianiem realnych zagrożeń cywilizacyjnych oczekiwania społeczne co do zakresu odpowiedzialności banków znacznie wzrosły. Od wielu lat trwa też dyskusja na temat transparentności funkcjonowania oraz odpowiedzialności banków i bankierów nie tylko za straty finansowe, lecz także za negatywne skutki ich działalności dla gospodarki i społeczeństwa. Szczególne miejsce w tej dyskusji zajmuje odpowiedzialność dużych globalnych instytucji finansowych, uważanych za głównych sprawców kryzysów i kłopotów gospodarczych wielu krajów, dysproporcji w ich rozwoju oraz narastania nierówności społecznych2.
„Anyone who believes exponential growth can go on forever in a finite world is either a madman or an economist”, zob. Kenneth E. Boulding > Quotes, GoodReads.com, https://www. goodreads.com/quotes/627148-anyone-who-believes-that-exponential-growth-can-go-on-forever [dostęp: 23.09.2019]. Kenneth E. Boulding – amerykański ekonomista i filozof pochodzenia angielskiego, współtwórca ogólnej teorii systemów. 2 W. Gajda, The role of money in the contemporary economy, „Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania Uniwersytetu Szczecińskiego” 2014, nr 41, s. 44–54; R. Shiller, Finanse a dobrobyt społeczny, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa 2014, s. 191–283; 1
