Ons Recht mei 2014 by LBC-NVK

Maandblad van de landelijke bediendencentrale - nationaal verbond voor kaderpersoneel 118de jaargang | nummer 5 | MEI 2014

12-14

ÂŠ foto: photonews

Arbeidsongevallen verdienen veel meer aandacht

16-17 PA RT I J P R O G RA M M Aâ&#x20AC;&#x2122; S D O O R G E L I C H T ( V E RVO LG )

22-25 R EG E L S B E TAA L D E VA KA N T I E

RUBRIEKSNAAM inhoud

Standpunt Controle Distributie Vraag van de maand Actie Actie Actie Service Veiligheid Sociaal Verkiezingen Interview Verkiezingen Inbox Dossier vakantie Film Film Boek Over de grenzen Sectorcao

3 4 6 7 8 9 9 10 12 15 16 18 20 21 22 26 26 27 28 29

In de marge Wat onze lezers ervan denken Uitbetaling vakbondspremie Indexaanpassingen Achterklap Vanmol

29 30 30 30 31 32

2 | MEI 2014 | 118de jaargang | Ons Recht

Ja, er moet worden gekozen! Online controle op het werk neemt zienderogen toe Website voor grote kleinhandelszaken uit non-food in nieuw kleedje! Kan ik me nog bedenken wanneer ik mijn arbeidscontract al heb getekend? Vakbond zegt ‘sorry’ in station van Vilvoorde Volwaardige jobs voor jongeren graag! Schone Kleren Campagne herdenkt ramp in Bangladesh Dienstverlening LBC-NVK vertaalt zich in klinkende munt Politieke aandacht voor arbeidsongevallen is veel te gering Doek valt dan toch voor dienstverlener Euphony Verkiezingen op 25 mei 2014: wat hebben de partijen in de aanbieding? Poëzie Charles Ducal doet lezer in een spiegel kijken Inzet Europese verkiezingen is lang niet min Regels rond betaalde vakantie Joe The Invisible Woman Dag, bonjour! Akkoord in diensten en organismen voor technische controles en gelijkvormigheidstoetsing Stop de discriminatie

Op zondag 25 mei aanstaande zijn er ook Europese verkiezingen. Toch hoor je over die verkiezingen niet al te veel. “Maar de invloed van Europa op het leven van werknemers is wel groot”, onderstreept Annick Aerts van de internationale dienst van de LBC-NVK. “Overal in Europa zien we de armoede en de werkloosheid stijgen. Het verschil tussen rijk en arm groeit. Als vakbond vinden wij dat de Europese recepten flink moeten worden bijgestuurd.” Lees meer op p. 20-21.

standpunt. Onze keuze is gericht op een maatschappij waarin solidariteit zwaarder weegt dan de ieder-voor-zich-idee.

Ja, er moet worden gekozen! ferre w yckmans algemeen secretaris

Met de verkiezingen in zicht loopt een mens wel eens het risico om door het bos de bomen niet meer te zien. Partijen die jaren met elkaar een regering vormden en gezamenlijke beleidskeuzes maakten en verdedigden worden met de blik op 25 mei tegenstrevers en schamen er zich niet voor om elkaar voor bedrieger en leugenaar par excellence uit te maken.

De verkiezingen worden voorgesteld als een duel tussen de N-VA en de PS. Een voorstelling van zaken die electoraal gewoon niet klopt. In Wallonië kan je niet ‘kiezen’ voor de N-VA en de PS zal in Vlaanderen geen stem halen omdat er niet voor PS-lijsten kan worden gekozen. Met die foute voorstelling van de keuzes wordt eigenlijk gewoon een lachertje gemaakt van het verkiezingsmodel tout court. Hoe lastig wordt het dus om als kiezer de boel ernstig te nemen als bij de start al de kiezers zelf al niet au sérieux worden genomen? Verkiezingen en vage beloftes en verkeerde verrekeningen, het allitereert tegen de sterren op. Natuurlijk gaan verkiezingen over keuzes. Partijprogramma’s verraden vaak die partijpolitieke keuzes, al is er toch wel enige expertise nodig om te begrijpen wat nu echt bedoeld wordt. Met name als het gaat over het tussen de regels lezen – want vaak liggen daar de echte keuzes, verschillen en nuances verborgen – zou wat extra hulp vaak aangewezen zijn.

is. We hebben er dus alle belang bij dat dit stemrecht niet verkwanseld wordt als een vervelende inbreuk op een vrije zondagvoormiddag. Een oproep dus om niet te dollen met dat recht, bij ons een stemplicht, en te gaan voor echte keuzes. Het mag niet verwonderen dat wij als werknemersorganisatie, als vakbond met een missie, kiezen voor partijen die werknemersrechten, van actieven en niet actieven, voorop zetten. Partijen die kiezen om het sociaal overleg (opnieuw) zijn kansen te geven en dus vakbonden niet beschouwen als een hindernis in het sociaaleconomische gebeuren, maar als de meest legitieme vertegenwoordigers van de werknemers. We kiezen dus ook voor een sociale zekerheid die is wat haar naam zegt: een systeem dat sociaal is en zekerheid geeft. Onze keuze is gericht op een maatschappij waarin solidariteit zwaarder weegt dan de ieder-voor-zich-idee. Kwalijke voorstellen

Afgemeten aan deze criteria zijn we meer dan ongerust over voorstellen allerhande die geformuleerd worden. Of het nu gaat om het inperken van het overleg (N-VA) tot sectorafspraken of bedrijfscao’s (Open VLD), het inperken van de mogelijkheden van de vakbonden (Open VLD en N-VA), meer activering (N-VA, CD&V, Open VLD), werkcheques voor jongeren in plaats van volwaardig loon (sp.a), een afgebouwde index (Vlaams Belang, Open VLD, N-VA en CD&V). Telkens opnieuw moeten we vaststellen dat er met werknemersrechten gesold wordt. De competitiviteit en de lastenverlagingen voor bedrijven bepalen volgens ons te sterk het economisch programma, waar het sociale achterwege blijft. In Ons Recht van april (te bekijken op onze site www.lbc-nvk. Stemrecht niet verkwanselen be) vergeleken we zo een aantal partijkeuzes met De werknemersbeweging heeft aan de wieg de ACV-standpunten. In deze editie vindt u het gestaan van het algemeen stemrecht, een mensen- vervolg. Aan u om die syndicale toets op 25 mei en werknemersrecht dat er niet vanzelf gekomen kracht bij te zetten. Ons Recht | 118de jaargang | MEI 2014 |

controle

Online controle op het werk neemt zienderogen toe Werkgever moet zich wel aan spelregels houden Jan Deceunynck

Over privacy op de werkvloer is al veel geschreven. De werkgevers uit de distributiesector kwamen eerder dit jaar nog in het nieuws omdat ze het aantal winkeldiefstallen, gepleegd door personeel, wilden terugdringen door meer camerabewaking in te zetten. Winkeldiefstallen door eigen werknemers zouden volgens statistieken van de werkgevers goed zijn voor bijna 40 procent van alle winkeldiefstallen.

Waar die cijfers vandaan komen is niet meteen duidelijk. Het Neutraal Syndicaat voor Zelfstandigen (NSZ) en Unizo citeren cijfers die gebaseerd zijn op eigen ‘onderzoek’. De politie liet al weten geen aparte statistiekjes bij te houden waaruit blijkt of winkeldiefstallen door klanten dan wel door personeel werden gepleegd. Feit is wel dat steeds meer winkeluitbaters camera’s inschakelen om werknemers en klanten te bespieden. In 2013 werd zowat één derde meer camera’s geïnstalleerd dan het jaar voordien, zo blijkt uit cijfers van de Privacycommissie. Die commissie centraliseert niet alleen de aangiftes van camerabewaking maar maakt ook regels over wat wél en niet geoorloofd is op de scheidslijn tussen controle en privacy. Het gaat dan niet alleen over camerabewaking, maar ook over andere voorbeelden van controle door de werkgever, bijvoorbeeld rond e-mail en internetverkeer. Aanbeveling

In mei 2012 kwam de Privacycommissie met een aanbeveling voor de pinnen. De aanbeveling en de bijbehorende brochure leggen uitgebreid uit hoe er een evenwicht moet worden gevonden tussen enerzijds controle en anderzijds het recht op privacy in arbeidsrelaties. Het debat over dat evenwicht is volop aan de gang, weet ook de voorzitter van de Privacycommissie, Willem Debeuckelaere. En het zal ook nog wel even blijven duren, beseft hij. Debeuckelaere laat zich niet graag uit over de vraag of de grotere controle wel nodig is. “Misschien wordt er overdreven gecontroleerd. Het is wel vanzelfsprekend dat een werkgever controle mag uitoefenen op zijn werknemers. Dat is ook zo bepaald 4 | MEI 2014 | 118de jaargang | Ons Recht

in de Arbeidsovereenkomstenwet uit 1978. Naarmate de technologische mogelijkheden groter worden, komen werkgevers meer en meer in de verleiding om er gebruik van te maken.” Voorwaarden

Maar daarmee is niet alles gezegd. Want de controle moet wel aan voorwaarden voldoen. Eén van die voorwaarden is de ‘proportionaliteit’. Dat wil zeggen dat de controle in verhouding moet staan tot het beoogde doel. Werknemers continu bespieden om er zeker van te zijn dat ze niks doen dat van ver of van dichtbij op een fout lijkt, is niet proportioneel. Het internetverkeer van het voltallige personeel volgen om na te gaan of er niet eentje is die via een bedrijfscomputer een reisje boekt, is dat evenmin. Een andere voorwaarde waaraan de controle moet voldoen is ‘transparantie’: de medewerkers moeten weten dat ze in de gaten worden gehouden. “Onaangekondigde controles door verborgen camera’s zijn alleen toegestaan in het kader van een gerechtelijk onderzoek”, legt Debeuckelaere uit. “Werkgevers en werknemers moeten dus afspraken maken over controles. Het arbeidsreglement is daar een prima instrument voor. Of een cao. Maar dikwijls worden de regels vastgelegd in ‘policies’, zeker in internationale bedrijven. Dat is niet

genoeg. Want ‘policies’ worden eenzijdig opgesteld door de werkgever. Er is dus geen sprake van overleg.” Ook een algemene vermelding van mogelijke controles in het arbeidsreglement laat de werkgever niet vrijuit zijn gang gaan. “In een recent arrest verklaarde het Arbeidshof van Gent dat de verregaande controles in een bepaald bedrijf niet in overeenstemming waren met de afspraken die in het arbeidsreglement waren opgenomen. De controles gingen een stuk verder dan wat daarin was aangekondigd.” De strijd tegen ongeoorloofde controles is gedoemd om achter de feiten aan te hollen. De technologische ontwikkelingen gaan sneller dan de wetgever kan bijbenen. “Daarom is het belangrijk dat er een technologisch neutrale wetgeving bestaat”, weet Debeuckelaere. Hij doelt daarmee op regels in de wetgeving en het internationaal recht die zich niet vastpinnen op specifieke technologie maar in algemene termen aangeven waar het fundamenteel om gaat. ‘Eerbied en achting’

“In de Arbeidsovereenkomstenwet staat dat werkgever en werknemers elkaar ‘eerbied en achting’ verschuldigd zijn. Dat klinkt wat oubollig en wellicht betekende het vroeger vooral dat de werkman zijn pet moest afnemen als de baas passeerde, maar wij hebben

“Werknemers controleren is toegestaan. Maar er zijn wel voorwaarden die moeten worden nageleefd”, zegt Willem Debeuckelaere van de Privacycommissie.

die formulering een beetje afgestoft. Onder ‘eerbied en achting’ verstaan wij nu dat ze op een respectvolle manier met elkaar moeten omgaan. En daar hoort ook respect voor elkaars privacy bij. Of het dan gaat over cameracontroles, telefoontaps, inzage in het e-mailverkeer of ‘trackingsystemen’ om bedrijfwagens te volgen, doet er niet toe. De werkgever moet respect opbrengen voor de privacy van zijn werknemer”. Dat recht op privacy volgt overigens niet alleen uit dat ene zinnetje in de Arbeidsovereenkomstenwet. “Het staat ook duidelijk vermeld in het Europees Handvest voor de Rechten van de Mens”, aldus Debeuckelaere. “In het Europese Handvest staat klaar en duidelijk dat werknemers recht hebben op privacy op de werkvloer. Dat maakte het heel gemakkelijk voor de Duitse rechter die moest oordelen over Aldi dat camerabewaking had georganiseerd, tot zelfs in de bedrijfstoiletten. Maar er zijn ook minder extreme gevallen. Dankzij het Europese Handvest heb je als werknemer het recht om je werkmail ook voor privédoeleinden te gebruiken. En je werkgever

mag daar niet zonder gegronde reden in Werknemers moeten volgens Debeuckelaere rondneuzen. Als je een bedrijfswagen hebt vooral niet te defaitistisch in een hoekje blijdie je ook privé mag gebruiken, moet de ven zitten en er zich niet bij neerleggen dat werkgever ervoor zorgen dat je een eventu- de controles steeds verregaander en onvereel trackingsysteem kan uitschakelen. Want mijdelijker worden. “Werknemers hebben er hij heeft er geen zaken mee waar je naartoe belang bij om duidelijke afspraken te maken rijdt in het weekend.” met hun werkgever. Het arbeidsrecht geeft hen een aantal sterke argumenten”, besluit Debeuckelaere. “De werkgevers moeten vooral niet vergeten dat strenge controles “Werkgevers en en inbreuken op de privacy van het persowerknemers moeten neel zich ook tegen hen kunnen keren. Ook het personeel zou zich dan wel eens kunnen afspraken maken wapenen en op zoek gaan naar vertrouwelijke informatie waar het toegang toe heeft. over controles.” Kortom, toch maar liever afspraken maken. Daar wordt iedereen op termijn beter van.” Een probleem met de ‘technologisch neutrale’ regels is dat ze vaak heel algemeen zijn. Wil je meer weten over het recht En dus voor interpretatie vatbaar. “Daarom op privacy? Surf dan naar is ook meer concrete wetgeving van belang, www.privacycommission.be. Een themazoals cao 68 over de camerabewaking of cao dossier ‘cybersurveillance’ is te lezen op 81 over controle op online communicatie. www.privacycommission.be/nl/ Zulke teksten vertalen de algemene princi- cybersurveillance) pes in duidelijke spelregels, toegespitst op een aantal controle-instrumenten.” Ons Recht | 118de jaargang | MEI 2014 |

distributie

Website voor grote kleinhandelszaken uit non-food in nieuw kleedje!

Surf vanaf eind mei naar www.pc311.be

Lieveke Norga

Werk jij in paritair comité 311, de sector van de grote kleinhandelszaken die non-foodartikelen verkopen? Spits dan je oren. Want vanaf eind mei kan je surfen naar de grondig vernieuwde website www.pc311.be!

Als je werkt in een filiaalbedrijf in de ‘retail’, is het niet altijd zo simpel om geregeld contact te hebben met een vakbondsafgevaardigde. De meeste werknemers uit paritair comité 311 kunnen in hun onderneming wel rekenen op de inzet van één of meer LBCNVK-afgevaardigden. PC 311 groepeert de grote kleinhandelszaken die non-foodartikelen verkopen. Het gaat om bedrijven met meer dan 50 personeelsleden die filialen hebben over het hele land. In een fabriekshal rondwandelen of een personeelsvergadering organiseren voor een groep kantoormedewerkers is een stuk eenvoudiger dan honderden winkelbedienden uit alle Vlaamse winkelstraten trachten te bereiken als personeelsvertegenwoordiger. Daarom zoekt de LBC-NVK voortdurend 6 | MEI 2014 | 118de jaargang | Ons Recht

naar manieren om de communicatie met persoonlijk opgevolgd. Want als lid van de LBC-NVK heb je meer dan één streepje voor de winkelbedienden te verbeteren. Onze vernieuwde sectorwebsite is een in onze sector. belangrijk middel om die ambitie waar te maken. Militanten van de LBC-NVK bezoe- Veelzijdige info ken ook stelselmatig de diverse winkels van ondernemingen. Ter ondersteuning van De website heeft het zeker niet alleen onze online communicatie. Persoonlijke over de sectoraal onderhandelde loon- en contacten blijven uiteraard onvervangbaar. arbeidsvoorwaarden. Maar juiste informatie over het loon waarop jij recht hebt, is natuurlijk wel een belangrijke brok. Verder Vernieuwd is er aandacht voor onderwerpen zoals Eind mei lanceert de LBC-NVK de ver- veiligheid aan de kassa, werkkledij, personieuwde en opgefriste website www.pc311. neelskortingen, e-commerce, de sectorprebe. De basis blijft hetzelfde: betrouwbare mie voor kinderopvang, deeltijdse jobs, zoninformatie over loon en werk in de sector. dagopeningen enzovoort. Die thema’s zijn Wie nog geen lid is, maakt er kennis met de gekoppeld aan het vakbondswerk dat we ijzersterke kwaliteit van ons aanbod en kan verzetten in de ondernemingen: we inspireinschrijven op een nieuwsbrief. De nieuws- ren jouw vakbondsploeg dus ook met voorbrief geeft talrijke weetjes en tips en illus- beelden van verwezenlijkingen in andere treert hoe waardevol het wel is om bij de bedrijven. Want ook al is het tof werken in vakbond te zijn. jouw winkel: alles kan beter! Wie al aangesloten is, heeft aan de website Neem dus vanaf 23 mei een kijkje op een vlotte entree om een beroep te doen op www.pc311.be en laat ons weten wat jij onze syndicale dienstverlening in de sec- ervan vindt. Stel ons je vraag, leg ons je protor. We brengen je op één-twee-drie recht- bleem voor. Dankzij jouw feedback zijn en streeks in contact met de juiste collega of blijven we dé online referentie op het gebied afgevaardigde, in je regio of onderneming. van werken aan de winkel. Zo wordt jouw vraag of bekommernis

vraag van de maand

RUBRIEKSNAAM

audrey rottier

Kan ik me nog bedenken wanneer ik mijn arbeidscontract al heb getekend? Ik heb net een arbeidsovereenkomst ondertekend bij een nieuwe werkgever. Kan er nu niets meer mislopen voor ik effectief begin of kan de werkgever zich nog bedenken? En wat als ik ondertussen zélf een betere jobaanbieding krijg?

Het principe is ‘getekend is getekend’. Wanneer je een overeenkomst ondertekent, moet ze ook worden uitgevoerd. Het gemakkelijkste is om de overeenkomst te beëindigen in onderling akkoord. Meestal is dat geen probleem. Een werkgever heeft namelijk niets aan een ongemotiveerde werknemer. Wordt de overeenkomst in onderling

akkoord stopgezet? Zet dit dan op papier zodat de werkgever er achteraf niet meer op kan terugkomen. Wanneer de andere partij de beëindiging in onderling akkoord weigert, moeten de regels van het ontslagrecht worden gevolgd. Voor arbeidsovereenkomsten zonder proefperiode die ingaan na 31 december 2013, bedraagt de opzeg twee weken, als de werkgever de arbeidsovereenkomst opzegt voor de werknemer start. Bij opzeg door de werknemer is dit één week. Deze opzegtermijn start op de maandag na de dag van de kennisgeving. Gebeurt de kennisgeving ruim op voorhand, dan kan het zijn dat de opzegtermijn volledig verlopen is nog voor de indiensttreding. In dat

geval moet de werknemer niet meer komen werken. Een opzeg geven doe je door de opzegbrief af te geven of aangetekend te versturen. Wanneer je de brief aangetekend verstuurt, valt de dag van kennisgeving op de derde werkdag na de verzendingsdatum. Behalve opzegging is ook een verbreking mogelijk. Dan wordt de opzegtermijn gewoon omgezet in een verbrekingsvergoeding van respectievelijk één of twee weken en moet je dus niet gaan werken. Als de opzegtermijn doorloopt na de voorziene begindatum en je echt niet wil gaan werken bij die werkgever, dan zou je dat deel van de opzegtermijn dus ook kunnen omzetten in een verbrekingsvergoeding. Verbreken kan mondeling, maar je doet het best ook schriftelijk. Hou er wel altijd rekening mee dat de werkgever een bijkomende schadevergoeding kan eisen wanneer hij bijvoorbeeld door jouw verbreking een belangrijk project zou kunnen verliezen. Ondanks de diverse mogelijkheden om te ontkomen aan je getekende arbeidsovereenkomst, is de eindconclusie op dit punt toch: ‘Bezint eer ge begint!’.

Myriam heeft op 28 april een arbeidsovereenkomst getekend die op maandag 2 juni zou beginnen. Maar begin mei vindt de werkgever nog een betere kandidaat en wil hij de arbeidsovereenkomst van Myriam niet laten beginnen. Op woensdag 7 mei stuurt hij een aangetekende brief om haar een opzeg van twee weken te geven. De opzegtermijn gaat in op maandag 12 mei en loopt af op zondag 25 mei waardoor Myriam dus niet zal moeten starten op 2 juni. Hans heeft ook een arbeidscontract met een werkgever getekend op 28 april. Maar hij vindt zelf een baan die hem meer aanspreekt. Op dinsdag 27 mei stuurt hij nog snel een aangetekende brief naar de werkgever, maar de opzegtermijn van één week begint dan pas op maandag 2 juni te lopen. Hans heeft de keuze: ofwel komt hij die ene week toch nog werken, ofwel is hij aan de werkgever een verbrekingsvergoeding van één week verschuldigd. Het zou dus beter zijn om in onderling akkoord het contract te beëindigen.

Ons Recht | 118de jaargang | MEI 2014 |

actie

Vakbond zegt ‘sorry’ in station van Vilvoorde Ludieke actie illustreert hoe belangrijk het is om krachten te bundelen Sebastia an Kok

Treinpendelaars in het station van Vilvoorde botsten op 1 april op militanten van de LBC-NVK. Met een treinstaking had dat niets te maken. De vakbondsmilitanten kwamen zich ‘verontschuldigen’. Ze zeiden ‘sorry’ omdat werknemers dankzij de vakbond hun treinabonnement en ander woon-werkverkeer terugbetaald krijgen. Omdat de lonen dankzij de vakbond worden geïndexeerd. En omdat de vakbond de belangen van de werknemers dag en nacht verdedigt.

als het kan, staken als het moet. Een vakbond is meestal niet bezig met stakingen. Waarmee dan wel? Met het afsluiten van goede cao’s voor werknemers, het behoud van de index verdedigen bij de politiek, met het reageren op vragen of problemen van individuele bedienden en arbeiders. En ook met het geven van juiste informatie zodat leden hun rechten goed kennen. En er is nog zoveel meer.

Met de werkgevers onderhandelen we over goede afspraken in het belang van de werknemers.

Vakbonden worden vaak in verband gebracht met stakingen. En stakingen kunnen, zeker bij het openbaar vervoer, erg vervelend zijn voor de gebruikers. Als LBC-NVK geloven we in collectief over- Goed voor alle werknemers leg. Met de werkgevers onderhandelen we over goede afspraken in het belang van de Zonder vakbonden zouden we vandaag werknemers. Pas als dat niet mogelijk blijkt nog zes dagen per week werken, zou er grijpen we naar hardere acties. Overleggen geen dubbel vakantiegeld zijn en zouden 8 | MEI 2014 | 118de jaargang | Ons Recht

alle werknemers elk jaar armer worden bij gebrek aan een index. Het zijn allemaal dingen die we vandaag normaal vinden. We vergeten dat werknemers, georganiseerd in vakbonden, voor die rechten hebben moeten knokken. De sorry-actie van de LBC-NVK-Vilvoorde maakte de pendelaars op een ludieke manier duidelijk waarom vakbonden nodig zijn en waarom vakbondsacties af en toe noodzakelijk zijn. Sorry voor de last die vakbonden soms bezorgen en vooral: bedankt voor jullie steun als lid van de LBC-NVK! Geen aprilgrap

1 april was een geschikte datum voor een ludieke actie, maar de boodschap was wel ernstig. De treinreizigers konden de actie sterk waarderen en ook de televisie vond ze geslaagd. Op deredactie.be staat een korte reportage (directe link: http://goo.gl/WND1G4) maar ook op ons youtubekanaal kan je de actie herbekijken: http://youtu.be/-HjGdVLWt0E. Sorry dat we het filmpje niet in Ons Recht kunnen weergeven :)

actie

Volwaardige jobs voor jongeren graag! Het actiecomité van de LBC-NVK in BrusselHalle-Vilvoorde vestigde onlangs de aandacht op de slechte werkstatuten waarmee jongeren vaak af te rekenen hebben. En dat met een opvallende actie op de Heizel in Brussel.

werk via de uitzendsector. Het gaat dan in veel gevallen om jobs van erg korte duur, zonder zekerheid. Jobs die niet volstaan om elke maand een volwaardig loon bijeen te sprokkelen. Ook stagecontracten en andere initiatieven om jongeren aan een baan te helpen zijn in hetzelfde bedje ziek. Hoe kan je zo als jongere een volwassen leven opbouwen, met je eigen woning en gezin?

Er is veel werkloosheid bij jongeren en de uitkeringen worden almaar meer beperkt. Maar wie wel een baan heeft, stelt het Daarom voerde de LBC-NVK lang niet altijd goed. dus actie om meer werk en volwaardige jobs voor jongeren te De meeste jongeren vinden eisen.

Schone Kleren Campagne herdenkt ramp in Bangladesh In Bangladesh kwamen op 24 organisaties achter de Schone april vorig jaar 1.138 arbeid- Kleren-campagne, waaronder sters om het leven toen daar Wereldsolidariteit, het ACV en de kledingfabriek Rana Plaza de LBC-NVK, roepen kledinginstortte. Die tragische gebeur- ketens bij ons op om te ijveren tenis werd op 24 april van dit voor veilige werkomstandighejaar herdacht in Antwerpen. den, leefbare lonen en het toeBij een ingetogen actie van de staan van vakbonden in de lanSchone Kleren Campagne op de den waar onze kleren worden Antwerpse Meir werden 1.138 gemaakt. kaarsjes aangestoken om de slachtoffers te herdenken. De www.wijwillenschonekleren.be Ons Recht | 118de jaargang | MEI 2014 |

RUBRIEKSNAAM

Dienstverlening LBC-NVK

vertaalt zich in klinkende munt Lid zijn van de vakbond is een verstandige investering Dominiek Van Dooren

Onze leden kunnen rekenen op hun vakbond, de LBC-NVK. De dienstverlening aan onze leden is heel belangrijk. In 2013 heeft onze vakbond bijna 6.000 dossiers afgesloten, waarbij ruim 7.000.000 euro bruto aan de betrokken leden werd uitbetaald. Cijfers die maar voor een stukje weergeven waarvoor onze leden op hun vakbond een beroep kunnen doen.

De LBC-NVK verdedigt de rechten en belangen van zijn leden in de eerste plaats door het collectief overleg in de paritaire comitĂŠs (sectoren) en in de ondernemingen. Er 10 |â&#x20AC;&#x201A; MEI 2014 | 118de jaargang | Ons Recht

worden akkoorden afgesloten over loon- en Sociaal overleg binnen bedrijven werpt arbeidsvoorwaarden. In de ondernemingen vruchten af. Zo worden vele geschillen opgewaken onze vakbondsafgevaardigden erover lost of voorkomen. dat die afspraken ook worden nageleefd. Het is dan ook geen toeval dat de meeste Dankzij de vrijwillige inzet van duizenden dossiers die terechtkomen bij onze rechtsvakbondsmilitanten is het mogelijk om tal- kundige diensten slaan op ondernemingen loze vragen van werknemers op te lossen en waar er geen vakbondsvertegenwoordiging problemen te voorkomen. bestaat. Tabel 1: Aantal Dossiers Jaar

Dossiers in behandeling op 31/12

Nieuw opgenomen dossiers

Afgesloten dossiers

2013

8.136

5.958

5.788

2012

6.171

6.753

6.897

2011

6.987

6.317

6.336

2010

7.341

6.686

6.221

service de financiële sectoren worden betrekkelijk weinig dossiers opgesteld (drie procent van het totaal). Dat bevestigt nog maar eens dat de meeste dossiers van onze rechtskundige het om juiste en volledige informatie te medewerkers betrekking hebben op bedrijgeven. Zo weet de werknemer waar hij aan ven waar de vakbond niet vertegenwoordigd toe is en is hij goed gewapend. Vaak slaagt is. In de financiële sectoren, waar vooral grohij er zo zelf in om de werkgever te over- tere ondernemingen bestaan, worden heel tuigen. wat problemen voorkomen of opgelost door De omvang van onze informatieve dienst- actieve vakbondsafgevaardigden. verlening in cijfers gieten is niet mogelijk. Tabel 2 toont hoeveel euro’s in deze dossiers Er zijn geen statistieken over de talloze voor onze leden werden verkregen. Maar antwoorden die de medewerkers van onze waar staan die ‘gerecupereerde bedragen’ vakbond geven wanneer leden ons bellen, nu precies voor? Onder de noemer ‘Lonen’ e-mailen of langskomen op één van onze vind je loonregularisaties omdat de werksecretariaten. gever niet het juiste baremaloon betaalde, loonachterstallen, niet-betaald loon voor feestdagen enzovoort. Bij de berekening van vakantiegeld loopt er soms iets fout, zoals bij een verandering van werkgever, wanneer Soms moet de vakbond het loon voor een stuk variabel is of bij de overstap van voltijds naar deeltijds werk. contact opnemen Die bedragen vind je terug onder de noemer ‘Vakantiegelden’. met de werkgever om De rubriek ‘Ontslagvergoedingen’ gaat ervoor te zorgen dat onder meer over de vergoedingen die worden betaald wegens een te korte opzegterons lid krijgt waar hij mijn, een onterecht ontslag wegens zware recht op heeft. fout, een niet-geoorloofd ontslag tijdens een zwangerschap. Bij de rubriek ‘Andere’ gaat het bijvoorbeeld om de werkgeverstussenkomst in de verplaatsingskosten voor Soms is het niet genoeg om informatie te woon-werkverkeer, niet-betaalde onkosverstrekken. In zo’n situatie moeten onze tenvergoedingen en schadevergoedingen. rechtskundige diensten contact opnemen Kortom, onze dienstverlening rendeert. met de werkgever om ervoor te zorgen dat En daarom telt de LBC-NVK ook meer dan het lid krijgt waar hij recht op heeft. Er 320.000 leden. wordt dan een dossier tegen de werkgever opgesteld. Altijd wordt er gezocht naar een manier om een schikking tussen de partijen te bereiken en zo een gerechtelijke proce- Figuur 1: Dossiers in behandeling dure te vermijden. Pas wanneer blijkt dat einde 2013, verdeling volgens een schikking niet mogelijk is en aan alle sectoren voorwaarden is voldaan, wordt de werkgeFinanciën ver gedagvaard. Industrie

De omvang van onze informatieve dienstverlening in cijfers gieten is niet mogelijk.

10%

Dossiers

Een overzicht van de evolutie van het aantal dossiers vind je in Tabel 1. De werkgevers, Juiste informatie verstrekken is een andere betrokken bij deze dossiers, behoren niet vorm van dienstverlening van de LBC-NVK. tot één bepaalde sector. En de dossiers zijn Heeft een lid een vraag over zijn of haar heel grillig verdeeld over de diverse sectotewerkstelling? Of duikt er een probleem op ren. Figuur 1 illustreert dat alle grote sectodat te maken heeft met de arbeidsovereen- ren betrokken zijn. Wel valt op dat de dienkomst? Ook dan kan het lid onze dienstver- stensector bijna de helft (49 procent) van lening aanspreken. In vele gevallen volstaat alle dossiers voor zijn rekening neemt. In Goede informatie

Non-profit 16%

Distributie 22% Diensten + ANPCB 49%

Tabel 2: Gerecupereerde bedragen Jaar

Lonen

Vakantiegelden

Ontslag-vergoedingen

Andere

Totaal

2013

1.649.004,31

1.094.242,68

3.261.702,27

1.061.457,19

7.066.406,45

2012

1.394.547,15

519.972,06

4.618.622,70

768.633,28

7.301.508,19

2011

786.552,30

498.796,07

4.199.412,92

867.105,17

6.351.866,46

2010

953.224,50

537.034,10

4.607.377,82

649.463,95

6.747.100,37

Ons Recht | 118de jaargang | MEI 2014 |

veiligheid

Politieke aandacht voor arbeidsongevallen is veel te gering Onderbemande inspectie is vakbond doorn in het oog Denis Bouwen

Een falend overheidsbeleid en een inspectie die tekort schiet hebben tot gevolg dat er in ons land nog veel arbeidsongevallen voorkomen die eigenlijk kunnen worden voorkomen. “Af en toe wind ik me nog op omdat onze politici zo achteloos omspringen met het probleem van de arbeidsongevallen”, zegt Herman Fonck van het ACV . “Het gemak waarmee ze dat doen vind ik onthutsend. Achter de statistieken gaan veel mensen en menselijk leed schuil.”

werkgevers die samen met de vakbonden aandringen op meer inspecties in bedrijven. Zij ergeren zich aan de cowboys, de ondernemingen die het niet zo nauw nemen met de veiligheid op de werkvloer.” Uit de statistieken blijkt alleszins dat arbeiders meer risico lopen dan bedienden om een arbeidsongeval mee te maken. Geen echte verrassing natuurlijk. Uitzendkrachten worden vaker dan vaste werknemers het slachtoffer van een arbeidsongeval. En in KMO’s is er een hoger risico op dodelijke arbeidsongevallen. Geen volledig beeld

Herman, welke trends zie jij in de statistieken? Herman Fonck, die bij het ACV de Dienst Herman Fonck: “Het aantal dodelijke Onderneming runt, wijst ook de werkgevers arbeidsongevallen is onmiskenbaar vermet de vinger. Althans, sommige werkge- minderd sinds 1985. Dat heeft te maken vers. “In die kringen ontkennen ze graag met diverse factoren: minder tewerksteldat er grote risico’s op arbeidsongevallen ling in de industrie en meer in de diensten, zijn in KMO’s. Maar dat is wel degelijk het het wegwerken van de zwaarste risico’s, de geval. Toegegeven, er zijn ook welmenende vooruitgang van de medische wetenschap Ons Recht:

en de daling van het aantal doden in het woon-werkverkeer. Bij de ernstige arbeidsongevallen is er geen verbetering. Je mag ook niet vergeten dat ongevallen met bijvoorbeeld Polen, Bulgaren of Roemenen dikwijls buiten de cijfers vallen omdat zij een buitenlandse werkgever hebben. De cijfers over onze ambtenarij - denk aan bpost, de spoorwegen, de politie, het leger - zijn ook niet in de statistieken opgenomen.” “Bij één op de twee controles op de werkvloer worden grote overtredingen van de veiligheidsregels vastgesteld. Toch een serieus probleem. Bij de supermarkten vanaf 2.000 vierkante meter blijkt dat drie op de tien nog altijd geen sprinklerinstallatie hebben, hoewel dat wettelijk wel verplicht is. Er zijn ook problemen met versperde branduitgangen en niet-afgeschermde zaagmachines. In de KMO’s zijn er heel wat veiligheidsrisico’s, wat mee te wijten is aan de afwezigheid van vakbonden en het te lage aantal inspecties. Bij de uitzendkrachten scheren de cijfers over de arbeidsongevallen recordhoogtes. Zij worden vaak ingezet op piekmomenten

“Dood van German mag niet zinloos zijn geweest” Guido Dirix pleit voor betere opvang en ondersteuning nabestaanden Bij de familie Dirix sloeg op 19 november 2013 het noodlot toe. Zoon German werd in de raffinaderij van Total in Antwerpen het slachtoffer van een ontploffing. De explosie kostte German en zijn vriend William het leven. Vader Guido Dirix tracht nu met de rest van de familie te verwerken wat er gebeurde. “De dood van German en William mag niet zinloos zijn geweest”, zegt hij.

Guido Dirix is ‘parkingchef ’ bij Interparking in Antwerpen. Sinds twaalf jaar is hij al vakbondsmilitant namens de LBC-NVK. De overleden zoon van Guido heet voluit German Duran Pacheco. In 1988 leerde Guido zijn toekomstige vrouw kennen, een Chileense vluchtelinge. Haar zoon German

12 | MEI 2014 | 118de jaargang | Ons Recht

was toen al drie jaar. “Tussen German en Rond 15.00u las Guido op internet een mij ontwikkelde zich een hele sterke band”, bericht over een ontploffing bij Total. Pas vertelde Guido. “Later kreeg ik samen met ettelijke uren later hoorde hij dat zijn zijn moeder nog een dochter. We hadden zoon en diens werkmakker de slachtoffers een mooi gezinnetje maar dat werd in lut- waren. Hij reed als een gek naar de raffitele seconden van de kaart geveegd.” naderij om te zien wat hij daar te weten kon komen. Nadien moest hij zijn vrouw en dochter zelf voorbereiden op het vreOntploffing selijke verhaal. German en zijn boezemvriend William Van de overheid kwam er geen hulp. van Robbroeck – een jongen met “Professionele begeleiding zijn we zelf Colombiaanse roots – waren werkmak- moeten gaan zoeken. De mensen van kers bij Leak Repair, een bedrijf dat lek- Slachtofferhulp stonden pas op 2 decemken herstelt. Op 19 november 2013 werden ber aan onze deur. Toen was het al te laat. de twee uitgezonden naar de Antwerpse Maar we worden nu nog altijd begeleid Total-raffinaderij. “Ze arriveerden om door de psychologen die we zelf vonden.” 14.47u”, herinnert Guido zich heel precies. “En om 14.57u was er een ontploffing Tien euro per uur die aan beide mannen het leven kostte. In het onderzoek van het ongeval, uitgevoerd “German en William deden een gevaardoor Total, was onder meer sprake van een lijke job en dat voor och arme tien euro per uur”, vertelt Guido. “In hun bedrijf constructiefout .”

problematisch, we weten te weinig over de ernst van die arbeidsongevallen, interims zijn niet inbegrepen bij gebrek aan gegevens en ga zo maar door. Er zijn meer werkneVoorkomen is mogelijk mers in KMO’s, veel uitzendkrachten, werk Ons Recht: Veel arbeidsongevallen zijn te tegen een hoog ritme en te weinig inspecvoorkomen? ties. Dat helpt allemaal niet om de veiligheid Herman: “In supermarkten en grote win- op de werkvloer te verbeteren.” kels moeten stelselmatig sprinklers worden geplaatst en moeten branduitgangen wor- Steekvlampolitiek den vrijgehouden. Voor uitzendkrachten zou een veiligheidsopleiding wettelijk ver- Ons Recht: De politiek toont veel te weinig plicht moeten worden voor ze aan het werk aandacht voor het probleem? worden gezet. Het is raadzaam om mensen Herman: “Onze politici denken dat ze niet niet geïsoleerd te laten werken maar erop echt kunnen ‘scoren’ door veel initiatieven toe te zien dat er altijd collega’s in de buurt te nemen op dit gebied. Onze regels over zijn. De almaar stijgende productiviteit is arbeidsveiligheid zijn ondermaats in vergeook een aandachtspunt: zoiets kan de risi- lijking met heel wat andere Europese lanco’s vergroten. In de bouw zijn er nogal wat den. Sinds Miet Smet minister van Werk dodelijke ongevallen omdat werknemers was (1992-1999), verminderde het aantal struikelen op grote hoogte; zoiets kan je inspecteurs voortdurend. De opeenvolaanpakken door altijd een valbeveiliging te gende ministers van Werk lieten steevast voorzien. Alles voorkomen kan niet. Maar na afloop van hun ambtstermijn minder er zijn toch heel wat maatregelen denkbaar.” inspecteurs na dan bij hun aanstelling. Ons Recht: Globaal zie jij de arbeidsongeval- Ondanks alle beloftes. Politici pakken liever lencijfers niet echt verbeteren? uit met maatregelen die de verkeersveiligHerman: “Inderdaad. Het aantal arbeidson- heid bevorderen of die meer blauw op straat gevallen met blijvende arbeidsongeschikt- brengen. Er is ook veel steekvlampolitiek en heid bleef sinds 1985 ongeveer hetzelfde. Bij weinig langetermijnvisie.” het Fonds voor Arbeidsongevallen wordt er graag op gewezen dat het aantal arbeidson- Ons Recht: De Afdeling Toezicht Welzijn op gevallen met 30 of meer dagen afwezigheid het Werk, zoals de inspectie officieel heet, is zakte sinds 2000. Maar die meetmethode is gevoelig onderbemand? zodat er weinig of geen tijd is om voorlichting te geven over de veiligheidsregels.”

Herman Fonck Herman: “Uit Europese vergelijkingen blijkt

dat er in ons land 23.000 werknemers per inspecteur zijn. Dat is heel veel in Europees perspectief. Onze inspectie heeft ook niet veel slagkracht. In Nederland heb je een lijst met 200 vaak voorkomende overtredingen van de veiligheidsvoorschriften waaraan een vaste boete is gekoppeld; de Nederlandse inspecteurs moeten die boetes

German (rechts) en zijn boezemvriend William stierven samen bij een ontploffing in een raffinaderij van Total. Hun families willen niet dat ze voor niets zijn gestorven.

was voor de nabestaanden niets geregeld voor het geval dat ze een dodelijk ongeval zouden krijgen. Total en Leak Repair stelden zich op financieel vlak wel heel inschikkelijk op.” De verzekeraar was bikkelhard voor de familie en wou alleen doen wat volgens de wet noodzakelijk is. Zelfs de begrafeniskosten werden door de verzekering niet

volledig terugbetaald. De diverse betrokken gezinnen blijven nu met veel verdriet achter. “Laat de politiek asjeblief iets doen zodat verzekeringsmaatschappijen bij zulke tragische feiten alle kosten dekken”, verzucht Guido. “Er loopt ook een gerechtelijke procedure. De arbeidsauditeur moet nog uitmaken wat er in deze zaak verder moet gebeuren.”

Op dit moment steekt Guido veel tijd in het opvangen van zijn vrouw, de vroegere echtgenote van German en de kleine kinderen die er zijn. “Mijn vrouw werkte als schoonmaakster maar ik ben bang dat ze de draad nooit meer zal oppikken. We hebben vooral veel tijd nodig om alles te kunnen plaatsen en om te proberen dit enigszins te verwerken.” “Geert Bouckaert , een LBC-NVK-militant bij Total, heeft mij overigens heel goed opgevangen. Ik ben hem en zijn collegamilitanten heel dankbaar voor de steun die ze ons gaven.” “Mijn zoon German en William waren twee toffe jonge gasten die zich hier goed hadden geïntegreerd en het beste van zichzelf gaven. Nu liggen ze samen in één graf op het kerkhof. Ik wil niet dat die jongens voor niets zijn gestorven en hoop dat de politiek moeite zal doen om de omkadering van dit soort tragische gebeurtenissen te verbeteren.”

Ons Recht | 118de jaargang | MEI 2014 |

RUBRIEKSNAAM

toepassen. Bij ons ontbreekt zo’n lijst. Je hebt hier meer kans om de Lotto te winnen dan om te worden beboet voor een overtreding van de veiligheidsregels. Veel processen-verbaal worden gewoon geseponeerd door de arbeidsrechtbank.” “De federale overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg (WASO) heeft ook de mogelijkheid om administratieve boetes op te leggen maar dat kan lang aanslepen. Veel van onze inspecteurs geven liever een verwittiging en komen later kijken of daar iets mee gebeurde. Een werf stilleggen doen ze niet graag uit schrik dat het bedrijf een claim wegens economische schade zal indienen. Onze inspectiedienst ondergaat dit allemaal met nogal wat lethargie. Het ontgaat me waarom die inspecteurs dat zo lijdzaam en in stilte ondergaan. In Nederland ondernam de inspectie herhaaldelijk zelf acties tegen hun onderbemanning. Hier niet.” “Onder minister Monica De Coninck werd de inspectie zeker niet versterkt. De opeenvolgende ministers speelden het meestal klaar om terechte kritieken weg te relativeren. En hierrond actie voeren in gemeenschappelijk vakbondsfront is lang niet makkelijk.” Weigeringen Ons Recht: Het ACV merkt dat verzekeraars

in toenemende mate weigeren om arbeidsongevallen als dusdanig te erkennen? Herman: “De maatschappij Ethias spant op dat punt momenteel de kroon. Meer dan tien procent van alle arbeidsongevallen wordt nu al geweigerd door de betrokken verzekeraar. Lang niet elke werknemer maakt er een zaak van wanneer de verzekeraar moeilijk doet. Waarom verzekeringsmaatschappijen sommige dossiers weigeren? Nogal wiedes: dat doet bij hen de kassa

14 | MEI 2014 | 118de jaargang | Ons Recht

rinkelen.” “We stellen wel vast dat werknemers vaak gelijk halen wanneer ze beroep aantekenen. En wie lid is van de vakbond, staat een stuk sterker. Als de vakbond of het Fonds Arbeidsongevallen zich ermee bemoeit, zien we verzekeraars vaak terugkrabbelen. Volgens recente wetgeving kan het Fonds voor Arbeidsongevallen de weigering van een dossier door een verzekeraar zelf ook aanvechten bij de arbeidsrechtbank. In de plaats van het slachtoffer dus. Maar het is nog wachten op de eerste procedures.” Afgevaardigden

Wat kunnen de vakbondsafvaardiging en het preventiecomité (CPBW) doen om het aantal arbeidsongevallen in een bedrijf of instelling te verminderen? En wat als er geen vakbond is waar je werkt? Herman: “Vakbondsafgevaardigden kunnen heel wat betekenen. Ze moeten onveilige werksituaties au sérieux nemen en daar vragen over stellen. Als er onderaannemers in een bedrijf worden ingezet, kunnen ze nagaan of die hun werknemers uitleg en beschermingsmiddelen geven. Ze kunnen daarnaast onderzoeken of de verzekeraar van het bedrijf soms arbeidsongevallen weigert en wat daar dan de motieven voor zijn.” “Als afgevaardigde moet je ook de werknemer goed voorlichten wanneer die een arbeidsongeval heeft. Werknemers doen er verstandig aan om zoveel mogelijk informatie te checken bij de vakbond.” “Er zijn inderdaad ook een hoop bedrijven zonder vakbondswerking. In zulke omstandigheden heeft de werknemer de mogelijkheid om anoniem een klacht te dienen bij de inspectie. Uit ervaring weet ik dat de inspectie de anonimiteit van de werknemer beschermt.” Ons Recht:

Twee werkdagen op drie met dodelijk arbeidsongeval Bijna twee werkdagen op drie sterft er in België iemand door een dodelijk arbeidsongeval op de arbeidsplaats of op de weg van en naar het werk. En elke werkdag opnieuw lopen gemiddeld 79 werknemers in ons land een blijvende arbeidsongeschiktheid op door een arbeidsongeval. Bij zowat 50 procent van de jaarlijkse controles worden overtredingen van de veiligheidswetgeving vastgesteld. Toch leidt dat slechts in een heel beperkt aantal gevallen tot strafrechtelijke vervolging, de betaling van een minnelijke schikking of de betaling van een administratieve boete. Als we alleen naar de arbeidsongevallen op de arbeidsplaats kijken, vielen er in 2012 in KMO’s zonder preventiecomité (CPBW) 37 doden Er werden toen ook bijna 5.400 ‘blijvende ongeschiktheden’ geregistreerd bij die KMO’s. Nog altijd in 2012 hadden 13 van de dodelijke slachtoffers minder dan één jaar dienst in hun onderneming. Ongevallen van buitenlandse werknemers worden alleen geregistreerd wanneer die voor een Belgische werkgever werkten. In die groep alleen waren er al 15 dodelijke slachtoffers. De statistieken maakten ook melding van vier overleden uitzendkrachten en 21 bouwvakkers die verongelukten op bouwwerven.

sociaal

Doek valt dan toch voor dienstverlener Euphony Vakbondsman Dave De Buysscher vertelt over zijn ervaringen In december 2013 werd het voor de vakbondsafgevaardigden duidelijk dat het niet meer goed zou komen bij Euphony.

bereikte ons ‘via via’. Het was dan ook niet altijd makkelijk om een duidelijk beeld van Bij Euphony, een dienstverlenend de situatie te hebben.” Vanaf mei 2013 bleken ook de betalingen bedrijf uit de telecom- en energievan commissies aan de zelfstandige verkosector, is half april het doek gevalpers achterstand op te lopen. “We hoorden len. Niet minder dan 117 bedientoen dat er een investeerder werd gezocht den verloren na maanden van om Euphony te laten overleven. Het werd onzekerheid hun baan. Het gevolg voor iedereen duidelijk dat we in een van een management buy-out, benarde situatie beland waren.” de nieuwe telecomwet en minEr brak toen een zware tijd aan voor de vakder verstandige investeringen. bondsploeg. Maand na maand voerde de directie een goednieuwsshow op, terwijl de Alle werknemers en in het bijzonder de realiteit veel minder positief was. Telkens vakbondsafgevaardigden beleefden enorm opnieuw kwam Euphony met nieuwe kanzware maanden. LBC-NVK-militant Dave didaat-investeerders op de proppen. “De De Buysscher vertelt hoe hij en zijn vak- werknemers werden heen en weer geslinbondscollega’s het tragische verhaal ervaar- gerd tussen hoop en wanhoop. Sommigen den. werden er zelfs echt ziek van. Gelukkig kre“Wanneer alles normaal verloopt en er gen wij ondanks de financiële problemen geen sociale conflicten zijn, heb je het als toch elke maand ons salaris en onze maalvakbondsafgevaardigde redelijk gemak- tijdcheques.” kelijk en is alles beheersbaar”, zegt Dave. “Maar anderhalf jaar geleden begonnen bij Tussen twee vuren Euphony de eerste problemen zichtbaar te worden: de leveranciers werden minder vlot “Als vakbondsafgevaardigde zit je dan soms betaald en er waren twee opeenvolgende tussen twee vuren. Enerzijds is er de directie die het niet op prijs stelt dat je het persokwartalen met negatieve cijfers.” In januari 2013 begonnen de vakbondsmi- neel informeert. Anderzijds zijn er de menlitanten van de LBC-NVK wekelijkse mee- sen die je niet willen geloven of die denken tings te houden met de andere vakbonden. dat je niets onderneemt. Op zulke momenZo konden ze de ontwikkelingen op de voet ten ben je blij om steun te krijgen van je volgen en informatie doorspelen naar de vakbondscollega’s, ook die van het ABVV vakbondssecretarissen. “Veel informatie en de ACLVB, en van de secretaris. Je pept Peggy Schuermans

elkaar op om te blijven doorgaan.” Vanaf december was het voor de vakbondsafgevaardigden duidelijk dat het niet meer goed zou komen. In februari van dit jaar stelde de rechtbank van koophandel een bewindvoerder aan, wat de ernst van de toestand alleen bevestigde. Zes weken later was het over en uit voor Euphony. “Een jaar geleden waren we al voorbereid op een sluitingsscenario”, zegt Dave. “Toch leek het toen niet echt aan de orde te zijn. We hadden wel de kans om te antwoorden op alle vragen van onze collega’s en ervoor te zorgen dat ook zij voorbereid waren op het uiteindelijke faillissement. Ook nu nog staan wij klaar voor onze ex-collega’s. Ons vakbondswerk eindigde niet bij de sluiting van ons bedrijf. Er moeten nog schuldvorderingen worden ingediend en de vroegere werknemers hebben nog altijd veel vragen.” Een deel van Euphony is nu overgenomen door Mobistar. “We vermoeden dat een aantal mensen zo opnieuw aan de slag zal kunnen maar zeker is dat nog niet. Het is ook onze hoop dat anderen vlug ander werk zullen vinden zodat ze de pagina definitief kunnen omslaan.” Dave beklemtoont graag dat de vakbondssecretarissen een belangrijke rol speelden in het werk voor het personeel van Euphony. “Zij stonden altijd voor ons klaar als we vragen hadden, informatie zochten of begeleiding nodig hadden. En dat mag zeker worden gezegd.” Ons Recht | 118de jaargang | MEI 2014 |

verkiezingen

energie

ontslag en werkloosheid

loon en index

Verkiezingen op 25 mei 2014: wat hebben de partijen in de aanbieding? • Voor een volwaardig sociaal overleg op alle niveaus: van de bedrijven tot het Europese en internationale niveau. • Voor het behoud en het verbeteren van de index, die de reële levensduurte volgt.

• Naast anciënniteit moeten ook competentie en prestatie een rol spelen bij de loonvorming. • Voor een strengere loonnorm. Als de loonkostenhandicap is toegenomen, moet de marge bij loononderhandelingen automatisch worden ingeperkt. • De index wordt sterk afgebouwd, alleen voor laagste inkomens is er een tweejaarlijkse ‘welvaartsenveloppe’.

• Voor een volwaardig interprofessioneel sociaal overleg dat daarna op sectoraal en bedrijfsniveau verder wordt ingekleurd. • Voor een Europese loonindex, tot dan behoud van de index zoals we die nu kennen. • Anciënniteit wordt minder bepalend voor de hoogte van het loon. Jonge werknemers verdienen wel meer zodat er geen verschil is over de hele carrière. Oudere werknemers zijn zo aantrekkelijker voor werkgevers.

• In bedrijven krijgen werknemers en werkgevers de kans om andere (zowel betere als slechtere) loonafspraken te maken dan besloten op nationaal of sectoraal niveau. • De index voor de lonen schaffen we af. Enkel voor de sociale uitkeringen blijft ze behouden.

• Voor een actief beleid van jobcreatie door de overheid en werkgevers, om de jongerenwerkloosheid te verminderen. • Voor het herstel van de werkloosheidsverzekering. Alle uitkeringen moeten welvaartsvast zijn.

• Werkplekleren (stages) en leertijd opwaarderen om werkloosheid bij jongeren tegen te gaan. • Dit kan ook door jobsplitsing voor jongeren met beperkte kwalificaties. Sommige taken worden dan afgesplitst van het opdrachtenpakket van hoger geschoolden en worden gebundeld. • Langdurig werklozen gemeenschapsdienst laten doen.

• Tegen de huidige degressiviteit van werkloosheidsuitkeringen. • Alle uitkeringen boven de armoedegrens. • Een jongere die 4 maanden zonder werk zit moeten we een stageplaats, opleiding of job garanderen • Tandemplan: ouderen die deeltijds willen werken een mentor laten zijn voor jongeren die hen deeltijds vervangen. • Bij collectief ontslag met oog op winstmaximalisatie worden 5 jaar overheidssubsidies teruggevorderd.

• Klemtoon op activering van werklozen waarbij één instelling ‘Het Werkhuis’ uitkeringen betaalt, controle voert en ondersteuning aanbiedt. • Voor hogere werkloosheidsuitkeringen die beperkt worden in de tijd op basis van het aantal gewerkte jaren met een maximale duurtijd van 2 jaar.

• Voor een sociaal gecorrigeerde marktwerking van de energiesector. • De overheid moet regels opleggen om de prijs betaalbaar te houden en duurzame energie te produceren. • Milieuschadelijke consumptie moet zwaarder worden belast.

• Voor een geprivatiseerde energiemarkt. • Voor financiële steun voor energiebesparing en kleinschalige energieproductie. • Groepsaankopen aanmoedigen, mensen bewust laten overstappen naar een goedkopere leverancier. • Investeringen in hernieuwbare energie onder andere financieren met de nucleaire rente betaald door Electrabel. • Voor een energienorm. De energieprijs mag voor internationaal concurrerende bedrijven niet meer stijgen dan in de buurlanden. Meerkosten moet de overheid bijpassen.

• Voor een geprivatiseerde energiemarkt met strenge regels rond duurzaamheid en betaalbaarheid. • Een sterke onafhankelijke instantie moet toezien op de correcte werking van de energiemarkt. • Door overleg met alle belanghebbende partijen een groeipad uitstippelen voor groene energie. • De overheid moet mensen informeren over energiecoöperaties, mogelijkheden om zelf te participeren en met een energieloket prijs- en dienstenevaluaties aanbieden. • Kernuitstap realiseren • Energie-armoede wegwerken (bijvoorbeeld statuut “beschermde klant” uitbreiden)

• Voor een geprivatiseerde energiemarkt. • Een stabiel investeringsklimaat is nodig om meer spelers naar de markt te lokken en de dominante spelers terug te dringen.

16 | MEI 2014 | 118de jaargang | Ons Recht

Op zondag 25 mei 2014 is het zover. Dan trekken we opnieuw naar de stembus om onze nieuwe vertegenwoordigers te kiezen voor de federale, regionale en Europese parlementen. Wat voor beleid willen we in de komende vijf jaar? Als LBC-NVK kiezen we uiteraard voor de rechten van de werknemers én voor solidariteit. Maar welke partijen delen die prioriteiten? Waar liggen jouw prioriteiten? Wij hebben voor jou alvast de verkiezingsprogramma’s van de politieke partijen gebundeld. In de edities april en mei van Ons Recht vind je de diverse standpunten over zes sociaaleconomische thema’s. Deze maand gaat het over ons loon, werkloosheid en energie. In de eerste kolom kan je ook het vakbondsstandpunt (ACV) lezen. De partijen staan van links naar rechts in alfabetische volgorde. Met deze informatie kan je op 25 mei alleszins een doordachte keuze maken!

• Vakbonden organiseren zich best in bedrijven in plaats van via centrales. Daar worden cao’s best afgesloten. Voor de afbouw van sociaal overleg op nationaal niveau. • De index wordt sterk afgebouwd.

• Voor een sterk sociaal overleg op alle niveaus. • Voor het behoud en een uitbreiding van de index. Ook brandstofprijzen moeten in rekening gebracht worden. • Voor het afschaffen van de loonnorm. Er kan worden onderhandeld over loonsverhogingen. • Verhogen van de minimumlonen.

• Voor een efficiënter sociaal overleg • Het nationaal niveau moet een representatief forum zijn met een grotere stem voor zelfstandigen en KMO’s. • Voor het behoud van de index zoals we die nu kennen. • Anciënniteit wordt minder bepalend voor de hoogte van het loon. Jonge werknemers verdienen wel meer zodat er geen verschil is over de hele carrière. Oudere werknemers zijn zo aantrekkelijker voor werkgevers.

• De unitaire Belgische structuur van de vakbonden leidt ertoe dat het sociaal overleg vastloopt. Vlaanderen en Wallonië hebben tegengestelde belangen. • Voor een netto-indexering waarbij alleen het nettoloon wordt geïndexeerd en er geen extra lasten voor de werkgever zijn.

• Langdurig werklozen gemeenschapsdienst laten doen. • Werkloosheidsuitkeringen zijn degressief en tot 3 jaar beperkt in de tijd.

• Geen jacht op werklozen, maar op de werkloosheid. • Voor een activering zonder de huidige antisociale sanctiemechanismen. • Tegen de huidige degressiviteit van werkloosheidsuitkeringen. • Alle uitkeringen moeten welvaartsvast zijn. • Fakkeljobs: mensen met 35 loopbaanjaren die op 58 met SWT (brugpensioen) willen, verplicht vervangen door een werkloze jongere. • Wet InBev: verbieden van collectieve ontslagen wanneer dividenden worden uitgekeerd.

• Voor een werkcheque voor jongeren waarbij werkgevers alleen het nettoloon betalen. De bijdrage voor de sociale zekerheid wordt door de overheid bijgepast. • Zoeken naar een evenwicht tussen activeren en beschermen. • De middelen van de VDAB vergroten om werkzoekenden intensiever te begeleiden. Wie zijn of haar kansen niet grijpt, heeft geen plaats in de werkloosheidsverzekering. • Alle uitkeringen moeten welvaartsvast zijn.

• Voor een veel striktere begeleiding van werklozen met sancties bij gebrek aan werkbereidheid. Werkloosheid mag niet ontsporen in een permanente afhankelijkheid van een uitkering. • De overheid moet het opleidingsaanbod ruimer maken.

• Voor een geprivatiseerde energiemarkt. • Een stabiel investeringsklimaat is nodig om meer spelers naar de markt te lokken en de dominante spelers terug te dringen.

• Voor het nationaliseren van de energiesector met democratische controle in functie van duurzaamheid en betaalbaarheid. • BTW op energie (ook gas) verlagen tot 6 procent.

• Voor een geprivatiseerde energiemarkt met een mogelijk tegenwicht van de overheid. • Wanneer de markt faalt moet de overheid de energieprijzen onder controle houden. De prijzen mogen niet hoger zijn dan in de buurlanden. • Investeren in energie-efficiëntie en hernieuwbare energieproductie (bijvoorbeeld progressieve energiefactuur en sluiting kerncentrales) • Groepsaankopen en een coöperatief ondernemingsmodel aanmoedigen.

• Voor een geprivatiseerde energiemarkt. • De energiekosten zijn vooral erg hoog door torenhoge lasten en taksen. Die moeten worden afgeschaft.

Ons Recht | 118de jaargang | MEI 2014 |

interview

Poëzie Charles Ducal doet lezer in een spiegel kijken Gesprek met een dichter die ook overtuigd syndicalist is Marijke Persoone

Charles Ducal schreef onlangs zijn tweede officiële gedicht als Dichter des Vaderlands. Een gedicht over arbeid. Meteen een mooie aanleiding voor Ons Recht om met de dichter te praten. Een gesprek over poëzie die de lezer in een spiegel laat kijken en over gedichten die de wereld binnenlaten.

Ducal is één van de belangrijkste Nederlandstalige dichters van het moment. Zijn poëzie is een innerlijke zoektocht maar vaak spreekt er ook een grote maatschappelijke betrokkenheid uit. In januari werd Ducal voor twee jaar aangesteld als ‘Dichter des Vaderlands’. In zijn aanvaardingsspeech typeerde hij zichzelf: “Ik heb geen ceo’s onder mijn vrienden en voel me meer op mijn gemak bij mensen met een modaal inkomen of die moeten leven van een uitkering”. Gedurende 37 jaar was Charles Ducal leraar Nederlands. Hij was ook afgevaardigde van COC, de onderwijsvakbond van het ACV. Ambacht

Hoe gaat dat in zijn werk, een gedicht schrijven? Komt de kiem ervoor aangewaaid in een emotie, een beeld, een woord, en begint dan het werk, het ambacht? Of zit je elke dag gedisciplineerd achter je schrijftafel met de wil om te scheppen uit het niets? Charles Ducal: “De eerste aanzet van een gedicht ontstaat bijna altijd aan de schrijftafel en heel vaak vanuit een ‘niet weten waarover ik zal schrijven’, een soort leegte die ik bewust opzoek. Er is dan geen vooraf gekozen inhoud die naar verwoording zoekt, maar eerder een verlangen om iets te creëren uit het niets. Ik schrijf op wat in me opkomt en begin daarmee te spelen. Op die manier creëert de taal emoties, stemmingen, gedachten, beelden. Eigenlijk het omgekeerde van wat veel mensen denken, namelijk dat de emotie de taal creëert. Mijn ervaring is dat zo vanzelf datgene boven komt drijven wat in mijn leven belangrijk is.”

Ons Recht:

Dichter Charles Ducal: “Ik word woedend van al die rechtse aanvallen tegen de vakbond. Voor mij staat de vakbond voor solidariteit en organisatie.”

getrouwd met een dichter,/ al had zij de zaak heel anders gepland./ Zij dacht aan een vader, een minnaar, een man./ Hij schrijft. Verder zijn er geen plichten.’ Charles: “Gedichten als die uit ‘Het huwelijk’ hebben uiteraard een band met het eigen huwelijk, maar op een andere manier dan vele mensen denken. Het is geen ver‘Het huwelijk’ slag in versvorm van een problematisch Ons Recht: Hoe ervaar je zelf de band tus- huwelijk. Integendeel, het concrete huwelijk sen de werkelijkheid die je schept in je gedich- moet net stabiel genoeg zijn om de reflectie ten en de reële wereld van elke dag? In de bun- erop toe te laten. In de afzondering van je del ‘Het huwelijk’ schrijf je: ‘Mijn vrouw is schrijfkamer laat je gedachten en gevoelens 18 | MEI 2014 | 118de jaargang | Ons Recht

de vrije loop die je in het werkelijke leven geen kans geeft omdat ze de relatie zouden ontwrichten. In een gedicht ben je vrij om wat in het ware leven in de schemer blijft uit te vergroten en in het volle licht te plaatsen en dat moet je als dichter natuurlijk uitbuiten. Want het gaat erom het particuliere algemeen te maken, de anekdotiek te overstijgen en zo typisch te maken dat de lezer niet door een ruit maar in een spiegel kijkt. Dat lijkt me net de opdracht van een schrijver.”

Ons Recht: Hoe keer je dan terug uit zo’n

gedicht naar het hier en nu? Laat je de dichter achter en word je gewoon weer de man? Of heeft de dichter de man veranderd? Charles: “Ik heb poëzie altijd ervaren als een uitzonderingstoestand. Soms laat ik mijn werk maanden rusten, zonder één letter op papier te zetten. Het gewone leven slorpt dan al mijn aandacht en energie op, ik vergeet mijn gedichten als het ware. Zodat ik ze met frisse ogen zie wanneer ik opnieuw aan het werk ga. De invloed van de poëzie op het gewone leven is eerder onrechtstreeks, denk ik. Je stapt eruit en bekijkt het met andere ogen. Als je dan terugkeert naar het gewone leven, ben je hopelijk iets beter gewapend. Ik denk dat poëzie schrijven mij in de loop der jaren meer zelfvertrouwen en weerbaarheid heeft gegeven.”

In een gedicht ben je vrij om wat in het ware leven in de schemer blijft uit te vergroten en in het volle licht te plaatsen en dat moet je als dichter natuurlijk uitbuiten.

Solidariteit

Je bent nu Dichter des Vaderlands. In je aanvaardingsspeech zei je dat je de functie in het teken wilde stellen van de solidariteit. Wat bedoelde je daarmee? Charles: “Het hele project is eigenlijk gestart vanuit de vaststelling dat er op literair vlak zo goed als geen contact is tussen de drie taalgemeenschappen in ons land. Tot voor kort wist ik niks over de poëzie in Wallonië. Er wordt vanuit de media en de politiek weinig gedaan om contact en samenwerking te bevorderen. Integendeel, er is een politiek populisme dat vanuit nationalistische bekrompenheid de gemeenschappen voortdurend tegen elkaar uitspeelt. In mijn ogen gebeurt dat om de echt relevante tegenstellingen, de sociaaleconomische, te verdoezelen. Het project Dichter des Vaderlands zet zich af tegen dat verdeel-en-heers-denken.” Ons Recht:

In je nieuwe bundel ‘De buitendeur’ laat je de wereld binnen in je gedichten. Je schrijft: ‘(…) Een deur is maar een deur/ voor wie ze openen wil. Houdt men ze dicht/ stopt op die plaats de wereld.’ Je hebt als dichter de klink in je hand. Je kan het gedicht behoeden voor wreedheid, onderdrukking, cynisme,... Auschwitz, Palestina, Congo, is dat wel geschikt voor het intieme gebeuren van poëzie? Charles: “Poëzie hoeft niet per se intiem te zijn. Maar wel authentiek. Hetgene waarover je schrijft moet bezit hebben genomen van je hele persoonlijkheid. Als je poëzie ziet als een kanaal om onrecht of uitbuiting aan te klagen en je doet dat louter vanuit een sociaal geweten of een ideologische overtuiging, krijg je pamfletpoëzie. Maar waarom zou wat zich ver van je bed afspeelt geen deel kunnen worden van wie je bent? Het hangt er toch alleen maar van af of je in staat bent je er genoeg open voor te stellen? Dan kan toch elk probleem van de medemens, ook al ervaar je het niet aan den lijve, dieper zakken dan je ogen en je hersens en gevoelens wakker maken van medeleven of verontwaardiging? Zodat wat je schrijft werkelijk uit jezelf komt.” Ons Recht:

Woedend Ons Recht: Je tweede officiële gedicht als

Dichter des Vaderlands gaat over arbeid. Staat het hier op zijn plaats, in een vakbondsblad? Charles: “Waar kan het beter in verschijnen? Jobverlies door genadeloze winsthonger, dat is wat vandaag tot drama’s leidt in zovele gezinnen. Niet alleen bij Ford en Arcelor, maar ook in vele andere bedrijven die buiten het licht van de camera’s blijven. En dan werklozen afschilderen als ‘te activeren’ profiteurs, die een punaise in hun kont moeten krijgen, terwijl de ware oorzaken van de massale werkloosheid zo manifest zijn, ik vind dat schandalig. Ik ben echt blij met deze publicatie omdat ik niet alleen dichter ben, maar ook overtuigd syndicalist. Ik word woedend van al die rechtse aanvallen tegen de vakbond. Voor mij staat de vakbond voor solidariteit en organisatie. Dat wapen moeten we koesteren als we weerbaar willen blijven tegen de aanvallen tegen loon, werk en sociale zekerheid.” “Het gedicht is voor Filip Jordens op muziek gezet door Jokke Schreurs, beiden niet de eersten de besten in de muziekwereld. Prachtig. Ik hoop dat ze het op zo veel mogelijk plaatsen kunnen laten horen.”

LIED VAN DE ARBEID* voor de werknemers van Ford Genk en ArcelorMittal

Nooit droeg de boom zo veel vruchten, maar de tijden zijn hard, zegt de heer. Hij neemt twee ladders weg, de plukkers die blijven plukken nu meer. Nooit vulden zich rijker zolders en kelders, maar het deel van de plukkers neemt af. Al plukken zij langer en sneller, voor de heer is hun arbeid een last. Elders klimt men met honger de boom in en daalt er met honger uit af. Het wekt in de heer de hoop op gewin: de boomgaard wordt omgehakt. In verre grond wordt een nieuwe geplant. Als afscheid krijgt iedere plukker een mandje mooi fruit. De tijden zijn hard als onder een ladder een man staat die huilt. Zonder boom is een plukker een hand in het ijle die niet meer beweegt, waar dagelijks een aalmoes in valt. Een aalmoes maakt lui, vindt de heer. Waarop hij zijn priester stuurt met het Woord dat de werkloze plukker zondig spreekt en hem aanspoort op zoek te gaan naar een boom. Er is er vast nog wel een. Moraal: Zo de arbeidsmarkt verdween was er werk voor iedereen. *voor Filip Jordens op muziek gezet door Jokke Schreurs

Ons Recht | 118de jaargang | MEI 2014 |

verkiezingen

Inzet Europese verkiezingen is lang niet min Grote greep op leven van werknemers Denis Bouwen

De inzet van de Europese verkiezingen haalt maar zelden grote koppen in de kranten. Het lijkt alsof de gewone burger er niet wakker van ligt. Maar de voorzitter van de Europese Commissie, de Portugees José Manuel Barroso, deed wel in 2010 een veelzeggende uitspraak toen hij het had over de macht van Europa. “Dit is een stille revolutie”, verklaarde Barroso destijds. “Ik hoop dat de lidstaten begrijpen dat er veel beslissingsmacht is overgeheveld naar de Europese Commissie.”

Europese Unie zelf blijkt dat 67 procent van de Europeanen zegt dat zijn stem niet telt in Europa. Hoog tijd dus om het Europese project opnieuw dichter bij de gewone burger te brengen. Onze vakbond LBC-NVK hield in het najaar van 2013 studiedagen over Europa. De deelnemers aan die studiedagen vertelden dat de mensen op de werkvloer vaak geen idee hebben wat de impact van Europa is op hun loon- en arbeidsvoorwaarden. Waarom dat zo is? Daarvoor zijn diverse redenen op te noemen: Europa is een ver-van-ons-bed-show, mensen plooien op zichzelf terug, ze voelen zich machteloos, er heerst ook scepticisme.” “Voor onze werknemersvertegenwoordigers is het niet altijd simpel om kort en bondig uit te leggen wat de inzet is van de Europese politieke verkiezingen en welk sociaaleconomisch beleid Europa gevoerd heeft. Iets waarvoor we als vakbond meer oog moeten hebben. Uiteraard dragen media en politici hierin ook een grote verantwoordelijkheid. Zij vertellen veel te weinig in eenvoudige en genuanceerde taal wat er door Europa wordt beslist.”

leven van werknemers groot is, staat buiten kijf. Europa bepaalt de krijtlijnen voor het economische beleid in alle EU-lidstaten. Nationale begrotingen worden door de Commissie onder de loep genomen. En daarbij draait het steevast rond besparen, openbare diensten inkrimpen, de arbeidsmarkt flexibeler maken, de lonen verlagen, langer werken, buitenlandse investeringen aantrekken. Iedere lidstaat moet de ordewoorden van de Commissie volgen. Wie daarvan de gevolgen draagt, is duidelijk. Overal in Europa zien we de armoede en de werkloosheid stijgen. Het verschil tussen rijk en arm groeit. Als vakbond vinden wij dan ook dat de Europese recepten flink moeten worden bijgestuurd.”

Geef eens wat voorbeelden om de Europese invloed nog duidelijker te maken? Annick: “In bijna elke sector of onderneming merk je de invloed van Europa. De voorbeelden zijn zeker niet altijd negatief. Denk bijvoorbeeld aan het ouderschapsverlof. Werknemers kunnen nu in heel Europa vier maanden ouderschapsverlof opnemen per kind, en dat tot het kind twaalf jaar oud is. Ook op het vlak van de veiligheidswetgeving is er onder Europese impuls heel Ons Recht: Annick, wat betekent Europa vol- Ons Recht: Hoe heeft Europa greep gekregen wat veranderd. Denk aan de dodehoekspiegens jou voor de gewone burger? Ligt die burger op het leven van de gemiddelde Belgische werk- gel voor vrachtwagens of de beperkingen wakker van Europa? nemer? op het gebruik van kankerverwekkende Annick Aerts: “Uit een onderzoek van de Annick: “Dat de invloed van Europa op het producten. Bijna alle Belgische afspraken Begrijpen we als gewone burger wel genoeg wat dat betekent? Worden we niet te veel in slaap gewiegd door lokale politieke schermutselingen en stammentwisten? Moeten we ons niet meer focussen op de Europese verkiezingen in plaats van op de federale en regionale verkiezingen? Ons Recht legde de kwestie voor aan Annick Aerts. Zij werkt op de internationale dienst van de LBC-NVK. Meer armoede

20 | MEI 2014 | 118de jaargang | Ons Recht

Ons Recht:

RUBRIEKSNAAM inbox jan deceunynck De vakbonden moeten flink druk blijven uitoefenen zodat Europa zijn klassieke recepten ernstig bijstuurt. Nu gaan de Europese maatregelen al te vaak in de richting van wat liberale denkers orakelen.

Tien plagen van China

Algemeen secretaris Ferre Wyckmans van “Het valt niet te ontkennen dat de LBC-NVK was in april, samen met colde Commissie nu een weg bewandelt lega’s van het ACV, op studiereis in China. die ver af staat van onze vakbondseisen. Ze brachten op www.dewereldmorgen.be De Commissie ondermijnt gestadig de geregeld verslag uit van hun ervaringen bestaande rechten van werknemers, zoge- in dat immense land. Je kan het nog eens zegd om de administratieve lasten voor nalezen op http://community. werkgevers te verminderen en de sociale dewereldmorgen.be/chris-serroyen. zekerheid leefbaar te houden. In de kappersbranche weigert de Commissie zelfs om afspraken te erkennen die daar werden LBC-NVK in actie gemaakt tussen vakbonden en werkgevers. Sociaal overleg wordt bemoeilijkt. En de Actievoerders van de LBC-NVK waren gevolgen van de crisis worden afgewenteld de voorbije weken flink actief. Ze trokken niet enkel in Brussel de straat op op de werknemers.” tijdens de Euromanifestatie op 4 april, maar zegden op 1 april in Vilvoorde ook ietwat ironisch ‘sorry’ voor alle vakbondsMoeten we ons niet verwezenlijkingen van de voorbije jaren, herdachten in op 24 april in Antwerpen meer focussen op de mee de ramp in een kledingfabriek in Europese verkiezingen Rana Plaza een jaar geleden en voerden in diezelfde stad op 28 april actie tegen in plaats van op de de geplande uitbreiding van de koopzonfederale en regionale dagen. Over al deze acties lees je uiteraard meer op www.lbc-nvk.be, maar je verkiezingen? vindt ook videoverslagen terug op youtube. Je vindt een rechtstreekse link naar ons videokanaal op www.lbc-nvk.be via “Er is dan ook een stevig Europees mid- ‘publicaties en documentatie’ en ‘LBCdenveld nodig om tegengewicht te bieden. NVK video’. We moeten meer ruimte creëren om op Europees niveau aan vakbondswerk te doen. De LBC-NVK-militanten op onze Europese Mee actie voeren? studiedagen zagen het goed zitten om campagne te voeren op de werkvloer. Ze willen Heb je zin om mee actie te voeren met mee grensoverschrijdende vakbondsnet- de LBC-NVK? Dan ben je uiteraard altijd werken opzetten en meedoen aan Europese welkom! En als je niet goed weet hoe je acties. Inspanningen die hard nodig zijn als het op je werk moet aanpakken om mee te doen bij acties of betogingen, dan we weerwerk willen bieden.” vind je daarover een korte toelichting op www.lbc-nvk.be. Doorklikken naar Stem doordacht ‘Actualiteit’ en ‘In actie’! Ons Recht: Is het allemaal wel genoeg om het tij te keren? Annick: “Op zondag 25 mei zijn er ook Hou je lidmaatschap Europese verkiezingen. Die hebben dus ook up to date hun belang. We moeten ervoor zorgen dat onze werknemersbelangen worden verdedigd in het Europees Parlement. Mijn raad Als lid van de LBC-NVK heb je recht op aan werknemers is om zich niet te laten lei- een aantal voordelen. Denk maar bijden door een gevoel van machteloosheid. voorbeeld aan de vakbondspremie die Jouw stem kan mee het verschil maken! in diverse sectoren wordt uitbetaald. Kiezen is niet altijd eenvoudig maar zoek Om aanspraak te kunnen maken op die informatie over de sociaaleconomische pro- voordelen is het van belang dat de gegegrammapunten van de diverse politieke par- vens waarover wij beschikken correct tijen. Stem voor een partij die onze werkne- zijn. Ben je verhuisd of van werk veranmersbelangen verdedigt en dient. En stem derd? Laat het ons dan weten. Dat kan op www.lbc-nvk.be onder de rubriek voor een Sociaal Europa.” Wat willen de vakbonden op Europees niveau ‘Ledenvoordelen’. zien gebeuren? Lees er meer over op www.etuc. org/new-path-europe.

Annick:

rond veiligheid en gezondheid komen van Europa. Met zijn minimale standaarden zorgt Europa voor gelijkaardige arbeidsvoorwaarden in de hele EU.” “Als vakbond hopen wij natuurlijk dat die standaarden zullen worden uitgebreid. Zo zou er volgens ons een duidelijke richtlijn over een Europees minimumloon moeten komen. Niet elke lidstaat heeft afspraken rond minimumlonen voor zijn werknemers. Duitsland is hier een voorbeeld van. De lonen staan daar onder druk door de invoering van mini-jobs, zeg maar deeltijdse jobs met een maximaal maandelijks inkomen van 450 euro. Het aantal werkende armen nam er sterk toe, van 4,8 procent in 2005 naar zeven procent in 2010. De Duitse vakbonden pleitten samen met de Europese vakbond voor de invoering van een minimumloon. Hun campagne had succes. In Duitsland stemde de regering ermee in om nog voor de zomer hierover een nationaal wetsontwerp op tafel te leggen. Ook andere landen zouden hierbij gebaat zijn. Minimumlonen doen alvast de koopkracht van velen stijgen.” Rechten ondermijnd Ons Recht: Is het realistisch om deze eis in het

huidige politieke klimaat naar voren te schuiven? Zijn de vakbonden in staat om dit in de praktijk om te zetten?

Ons Recht | 118de jaargang | MEI 2014 |

RUBRIEKSNAAM

Regels rond betaalde vakantie

Audrey Rottier

De winter lijkt nooit te zijn begonnen en toch komen de zomermaanden er al aan. Tijd dus om vakantieplannen te smeden. Een ideale gelegenheid voor jouw ledenblad Ons Recht om de voornaamste principes van de vakantieregeling in de kijker te zetten.

We hebben het hier uitsluitend over de vakantierechten van de bedienden. Het vakantiegeld van arbeiders en bedienden wordt tot nu toe nog altijd verschillend berekend en uitbetaald. In het kader van de invoering van één statuut voor arbeiders en bedienden is het wel de bedoeling dat die discriminatie binnenkort wordt weggewerkt.

Duur van de vakantie Principes

Het aantal vakantiedagen waarop een bediende in 2014 (het huidig kalenderjaar of ‘vakantiejaar’) recht heeft, is afhankelijk van de geleverde prestaties in 2013 (het voorgaande kalenderjaar of ‘vakantiedienstjaar’). In een zesdagenweek heeft een bediende recht op twee vakantiedagen per gewerkte (of gelijkgestelde) maand in het vakantiedienstjaar. Voor bedienden in een vijfdagenweek wordt het aantal vakantiedagen waarop zij recht zouden hebben in een zesdagenweek vermenigvuldigd met 5/6 en mag het resultaat volledig naar boven worden afgerond. Op basis hiervan heeft de bediende die in 2013 een volledig jaar gewerkt heeft, recht op vier weken betaalde vakantie in 2014. Dat komt overeen met 24 vakantiedagen in een zesdagenweek of 20 vakantiedagen in een vijfdagenweek.

22 | MEI 2014 | 118de jaargang | Ons Recht

1 Aantal gepresteerde of gelijkgestelde maanden in het vakantie dienstjaar 2 Zesdagenweek 3 Vijfdagenweek

Voor deeltijdse werknemers gelden in principe dezelfde berekeningsregels als voor voltijdse werknemers. Als ze gedurende het hele jaar 2013 hebben gewerkt, hebben ze in 2014 ook recht op vier weken betaalde

dossier vakantie vakantie. De deeltijdse werknemer kan Jeugdvakantie echter nooit meer vakantie opnemen dan mogelijk volgens zijn/haar arbeidsregeling Vermits het aantal vakantiedagen wordt in het vakantiejaar. Het aantal vakantieda- bepaald op basis van de prestaties in het gen waarop de deeltijdse werknemer recht vakantiedienstjaar, zullen afgestudeerde heeft, moet dan ook worden berekend in jongeren in principe een onvolledig recht verhouding tot het aantal werkdagen per op vakantie hebben in het jaar dat volgt op hun afstuderen. De regeling jeugdvakanweek: tie bepaalt dat de afgestudeerde jongeren ter aanvulling van hun onvolledig recht op vakantiedagen in een 6-dagenweek vakantie jeugdvakantiedagen mogen opnex aantal werkdagen per week men, zodat de totale vakantieperiode vier 6 werkdagen per week weken kan bedragen. Voor de jeugdvakantiedagen kan een jeugdvakantie-uitkering Voorbeeld: een deeltijdse werknemer (19u worden betaald ten laste van de RVA. per week gespreid over 3 werkdagen) die in Om recht te hebben op jeugdvakantie moet 2013 het hele jaar heeft gewerkt, heeft in de jongere aan de volgende voorwaarden 2014 recht op (12 x 2) x 3/6 = 12 vakantie- voldoen: dagen. 1) op 31 december van het vakantiedienstjaar nog geen 25 jaar oud zijn; 2) tijdens het vakantiedienstjaar zijn stuMet arbeid gelijkgestelde dagen dies, leertijd of opleiding hebben beëindigd; Om het aantal vakantiedagen te berekenen 3) na de beëindiging van de studies, leerwordt niet alleen rekening gehouden met de tijd of opleiding ten minste één maand als gewerkte periodes in het vakantiedienstjaar werknemer gewerkt hebben in het vakanmaar ook met een aantal afwezigheden die tiedienstjaar. hiermee worden gelijkgesteld. Dat is bijvoorbeeld het geval voor arbeids- Seniorvakantie ongeschiktheid wegens arbeidsongeval of beroepsziekte (volledige arbeidsongeschikt- De regeling rond de seniorvakantie is er om heid wordt onbeperkt gelijkgesteld, gedeel- de onvolledige vakantierechten aan te vultelijke arbeidsongeschiktheid voor maxi- len van sommige oudere werknemers na een mum 12 maanden), arbeidsongeschiktheid lange periode van inactiviteit. Deze werknewegens ‘gewone’ ziekte of ‘gewoon’ ongeval mers mogen ter aanvulling van hun onvol(gelijkstelling voor maximum 12 maanden), ledig recht op vakantie seniorvakantiedagen moederschapsrust, borstvoedingspauzes, opnemen zodat de totale vakantieperiode economische werkloosheid van bedienden, vier weken kan bedragen. Voor de seniorvaderschapsverlof, adoptieverlof, geboor- vakantiedagen kan een seniorvakantie-uitteverlof, betaalde vakantiedagen, wette- kering betaald worden ten laste van de RVA. lijke feestdagen, ADV-dagen, aanvullende Om recht te hebben op seniorvakantie, vakantiedagen, klein verlet, syndicaal ver- moet je aan de volgende voorwaarden vollof, betaald educatief verlof, dagen erkende doen: 1) minstens 50 jaar oud zijn op 31 december staking of lock-out. Maar niet alle afwezigheden worden gelijkgesteld voor de opbouw van vakantierechten. Dat is bijvoorbeeld het geval voor tijdkrediet of een thematisch verlof (ouderschapsverlof, palliatief verlof of medische bijstand), verlof om dwingende redenen en onbetaalde toegestane afwezigheid.

van het vakantiedienstjaar; 2) geen recht hebben op vier weken betaalde vakantie tijdens het vakantiejaar als gevolg van een periode volledige werkloosheid of invaliditeit (dit is na één jaar arbeidsongeschiktheid) in de loop van het vakantiedienstjaar. ‘Europese’ vakantie

Daarnaast bestaan er ook nog andere situaties waardoor werknemers geen volledig recht op vier weken vakantie opbouwen. Volgens de Europese Commissie was de Belgische vakantieregeling hierdoor in strijd met de Europese arbeidstijdenrichtlijn. Daarom werd in 2012 een stelsel van vakantie ingevoerd ingeval van begin of hervatting van activiteit (als werknemer). Dit stelsel wordt ook wel ‘aanvullende’ of ‘Europese’ vakantie genoemd. De werknemers kunnen genieten van aanvullende vakantie, op voorwaarde dat: - ze een activiteit als werknemer beginnen (bijvoorbeeld afgestudeerde jongeren die in het vakantiedienstjaar geen arbeidsprestaties hebben geleverd of bedienden die in het vorige kalenderjaar als ambtenaar of zelfstandige hebben gewerkt) of hervatten (bijvoorbeeld na volledige werkloosheid, na tijdkrediet, na een nietgelijkgestelde periode van arbeidsongeschiktheid, maar ook na deeltijds ouderschapsverlof); - ze tijdens het vakantiejaar werkelijke arbeidsprestaties hebben geleverd (of daarmee gelijkgesteld) gedurende ten minste drie maanden, de zogenaamde ‘aanloopperiode’. Sinds vorig jaar hebben ook deeltijdse werknemers die hun arbeidstijd verhogen of overstappen naar een voltijds regime, onder

Extra vakantiestelsels

Het Europese principe is dat iedereen recht heeft op vier weken vakantie. Daarom bestaan er naast de gewone vakantie ook nog extra vakantiestelsels die hierop een aanvulling vormen. De werknemer kan een beroep doen op één van deze aanvullende vakantiestelsels als hij aan alle voorwaarden voldoet. Belangrijk is dat het altijd gaat om een recht. De werknemer is dus niet verplicht om gebruik te maken van één van deze extra stelsels. Doet hij dat toch, dan moeten eerst de gewone vakantiedagen worden opgenomen.

Ons Recht | 118de jaargang | MEI 2014 |

dossier vakantie

bepaalde voorwaarden recht op aanvullende vakantie. Dit geldt nu eveneens voor werknemers in deeltijds ouderschapsverlof. Vanaf de laatste week van de aanloopperiode heeft de werknemer recht op één week vakantie (dit komt overeen met vijf vakantiedagen in een vijfdagenweek). Na de aanloopperiode wordt de vakantieduur in een zesdagenweek bepaald op basis van twee vakantiedagen per maand prestaties (of daarmee gelijkgesteld). Als de werknemer volgens een ander arbeidsstelsel tewerkgesteld is, moet het aantal vakantiedagen worden berekend in verhouding tot het aantal werkdagen in het toepasselijk arbeidsstelsel. Bij omzetting naar een vijfdagenweek, moet in principe per schijf van zes dagen één dag in mindering gebracht worden. Telkens wordt in de derde maand de schijf van zes vakantiedagen bereikt en wordt dan die ene dag in mindering gebracht. De eerste maand worden dus twee vakantiedagen opgebouwd, de volgende maand nog eens twee dagen, de derde maand slechts één dag. Let op! De werknemer kan nooit meer dan vier weken vakantie opbouwen (dit is inclusief de gewone vakantiedagen). De werkgever betaalt aan de werknemer het normale loon voor de aanvullende vakantiedagen. Maar dit loon wordt in mindering gebracht van het dubbel vakantiegeld van het volgend kalenderjaar. De werknemer betaalt zijn aanvullende vakantie dus eigenlijk zelf. Aangezien de regelingen jeugdvakantie en seniorvakantie om die reden gunstiger zijn, is het aan te raden eerst na te gaan of je al dan niet op één van die regelingen een beroep kan doen.

24 | MEI 2014 | 118de jaargang | Ons Recht

Vakantiedagen opnemen

Behalve wanneer in de sector of op ondernemingsvlak collectieve vakantiedagen werden afgesproken, worden de vakantiedagen opgenomen op basis van een individueel akkoord tussen werkgever en werknemer. De werknemer kan dus niet eenzijdig zijn vakantiedagen opnemen. In het arbeidsreglement kunnen regels staan over de opname van de vakantiedagen (bijvoorbeeld over de wijze en termijn van aanvraag, voorrangsregels). Wanneer werkgever en werknemer niet tot een akkoord zouden komen, kan het geschil worden voorgelegd aan de arbeidsrechtbank (eventueel in kort geding). Volgende principes moeten sowieso in acht genomen worden rond de opname van vakantiedagen: - vakantie moet worden toegekend vóór 31 december van het vakantiejaar. Vakantiedagen mogen dus in principe niet worden overgedragen naar het volgende kalenderjaar. Wanneer het voor de bediende wegens overmacht of een schorsing van de arbeidsovereenkomst onmogelijk is al zijn vakantiedagen op te nemen vóór het einde van het vakantiejaar, dan moeten die door de werkgever worden uitbetaald; - een ononderbroken vakantieperiode van één week moet in ieder geval worden gewaarborgd; - voor gezinshoofden wordt de vakantie bij voorkeur toegekend tijdens de schoolvakantie; - tenzij de werknemer het anders vraagt, moet tussen 1 mei en 31 oktober een ononderbroken vakantieperiode van drie

weken worden gewaarborgd voor werknemers jonger dan 18 jaar; en moet in die periode een ononderbroken vakantieperiode van twee weken worden gewaarborgd voor de andere werknemers; - de vakantie mag niet in halve dagen worden genomen, behalve als de vakantie met een halve dag van gewone inactiviteit of aanvullende vakantie genomen wordt of als het gaat om de laatste drie dagen van de vierde week vakantie (de werkgever mag zich tegen dit laatste verzetten). Een bijzonder probleem kan zich stellen wanneer ziektedagen en vakantiedagen samenvallen. In principe geldt de regel dat de eerste schorsing primeert: wordt de werknemer ziek vóór het begin van zijn vakantie, dan primeert de ziekte en kunnen de vakantiedagen die samenvallen met ziektedagen later worden opgenomen. Wordt de werknemer pas ziek tijdens zijn vakantie, dan primeert de vakantie en kunnen de vakantiedagen die samenvallen met ziektedagen niet op een later tijdstip worden opgenomen. Het Europees Hof van Justitie heeft in een arrest van 2012 (dat in de lijn ligt van eerdere rechtspraak van het Hof) anders geoordeeld door te zeggen dat een werknemer die ziek wordt tijdens zijn vakantie het recht moet hebben om deze dagen later op te nemen, aangezien beide afwezigheden een ander doel hebben (genezing van de werknemer enerzijds, uitrusten, ontspanning en vrije tijd van de werknemer anderzijds). Een werknemer kan zich wel niet rechtstreeks op dit arrest beroepen tegenover zijn werkgever. De Belgische wetgeving moet hiervoor eerst

worden aangepast. Wel zou een werknemer zich eventueel tot de Belgische staat kunnen wenden wanneer hij zich in zijn rechten benadeeld voelt.

maaltijdcheques, voordelen in natura waarop geen RSZ verschuldigd is (bijvoorbeeld de bedrijfswagen). Over de berekening van het enkel vakantiegeld zijn er nog deze opmerkingen: - er moet geen rekening worden gehouden Vakantiegeld voor met de voordelen in natura die behouden blijven tijdens de opname van de vakanbedienden tiedagen (bijvoorbeeld gsm of laptop); - daarnaast moeten bij de opname van elke Principes vakantiedag ook alle andere overeengeDe werkgever moet aan de bediende enkel komen voordelen worden toegekend/ en dubbel vakantiegeld betalen. voortgezet. Het gaat dan bijvoorbeeld om de verdere toekenning van het voorHet enkel vakantiegeld is het normale loon deel van privégebruik van de bedrijfswavoor de vakantiedagen die de bediende gen of de verdere betaling van de werkopneemt. geversbijdrage in de groepsverzekering. Het dubbel vakantiegeld is de eenmalige Maaltijdcheques daarentegen niet, vertoeslag gelijk aan 92 procent van het brumits die alleen per effectief gewerkte dag toloon van de maand waarin de hoofdvaworden toegekend. kantie wordt genomen. Het dubbel vakantiegeld wordt berekend in verhouding tot de Voor deeltijdse werknemers gelden in prinprestaties geleverd in het vakantiedienstjaar cipe dezelfde berekeningsregels als voor en bedraagt in feite 1/12 van 92 procent van voltijdse werknemers, met dien verstande het genoemde brutoloon per gepresteerde dat bij hen het deeltijdse loon de berekeof gelijkgestelde maand in het vakantie- ningsbasis is. dienstjaar. De berekeningsbasis hiervan bestaat uit alle bezoldigingen die: - deel uitmaken van het normale loon: dit zijn alle looncomponenten die normaal verschuldigd zouden geweest zijn als de bediende op de vakantiedag of in de maand van de hoofdvakantie gewoon had gewerkt. Ook de variabele verloning moet worden meegeteld: het gaat onder andere om commissielonen, maar ook om elke variabele premie waarvan de toekenning afhankelijk is van de evaluatie van de prestaties of de productiviteit van de bediende, van de resultaten van de onderneming of een deel ervan, of van andere criteria die de uitbetaling een onzeker en wisselend karakter geven. Voor het enkel vakantiegeld moet het daggemiddelde van het variabel loon van de afgelopen 12 maanden worden genomen, voor het dubbel vakantiegeld 92 procent van het maandgemiddelde van de afgelopen 12 maanden (in verhouding tot de gepresteerde of gelijkgestelde maanden in het vakantiedienstjaar). - als tegenprestatie voor geleverde arbeid (of voor een schorsing ten laste van de werkgever) zijn toegekend; - onderworpen zijn aan RSZ-bijdragen.

Vaak wordt het dubbel vakantiegeld aan alle werknemers op hetzelfde tijdstip uitbetaald.

Tijdstip van uitbetaling en belastbaarheid

Het enkel vakantiegeld wordt uitbetaald samen met het loon van de maand waarin de vakantiedag wordt opgenomen. Dezelfde fiscale en sociale inhoudingen zijn verschuldigd als op het gewone loon. Het dubbel vakantiegeld wordt in principe uitbetaald op het ogenblik dat de hoofdvakantie wordt opgenomen. Vaak wordt het dubbel vakantiegeld aan alle werknemers op hetzelfde tijdstip uitbetaald (bijvoorbeeld in april of mei). In dat geval moet worden nagegaan of de loonbasis niet veranderd is tegen het ogenblik van de daadwerkelijke opname van de hoofdvakantie (bijvoorbeeld door indexering of loonsverhoging). Desgevallend moet het eerder uitbetaalde Zitten bijgevolg mee in de berekeningsbasis vakantiegeld worden aangevuld door de van het vakantiegeld: het bruto maandloon, werkgever. commissielonen, een jaarbonus waarvan de Op het dubbel vakantiegeld zijn niet de uitbetaling onzeker en wisselend is, voorde- gewone RSZ-inhoudingen verschuldigd. len in natura waarop RSZ verschuldigd is Wel moet op een deel van het dubbel vakantiegeld (85 procent van het loon) een soli(bijvoorbeeld gsm of laptop). Zitten niet mee in de berekeningsbasis dariteitsbijdrage worden ingehouden die van het vakantiegeld: de eindejaarspremie, gelijk is aan 13,07 procent. Het belastbaar werkgeversbijdrage in de groepsverzekering, bedrag van het dubbel vakantiegeld is

onderworpen aan een exceptionele bedrijfsvoorheffing (waarvan het tarief afhankelijk is van het belastbaar jaarloon van de werknemer), die hoger is dan de bedrijfsvoorheffing verschuldigd op het gewone loon. Voor de werknemers die in de loop van het vakantiejaar overstappen naar een arbeidsstelsel met gemiddeld minder arbeidsuren per week, heeft de wetgeving een decemberafrekening voorzien. Bij de overstap worden de (resterende) vakantiedagen immers onmiddellijk herrekend waardoor de werknemer niet meer alle vakantiedagen zal kunnen opnemen waarop hij/zij op basis van de prestaties in het vakantiejaar recht had. Dat verlies aan vakantiegeld wordt dan afgerekend in december van het vakantiejaar. Doordat deze werknemers echter in de loop van het vakantiejaar pas zijn overgestapt naar minder arbeidsuren, zullen zij in het volgende jaar waarin zij nog altijd minder arbeidsuren werken ook recht hebben op minder vakantiedagen dan zij eigenlijk vóór de vermindering van uren hadden opgebouwd. Dit verlies aan vakantiegeld zal eveneens worden afgerekend in december van het jaar dat volgt op het vakantiejaar. Voor de werknemers die uit dienst treden wordt door de werkgever vertrekvakantiegeld uitbetaald. Dit bestaat uit twee delen, met name: - saldo vertrekvakantiegeld: 15,34 procent van het verdiende brutoloon tijdens het vakantiedienstjaar voor de vakantierechten die werden opgebouwd voor het vakantiejaar; - vervroegd vertrekvakantiegeld: 15,34 procent van het verdiende brutoloon tijdens het vakantiejaar voor de vakantierechten die werden opgebouwd voor het volgende jaar. De werkgever die het vertrekvakantiegeld uitbetaalt, bezorgt de werknemer de vakantieattesten waarop deze berekeningen vermeld staan. Wanneer de nieuwe werkgever vakantiegeld moet betalen aan de werknemer, mag hij het al betaalde vertrekvakantiegeld daarvan aftrekken. Vandaar dat iemand die van werk veranderd is het jaar daarop in de maand van het dubbel vakantiegeld meestal niet zoveel geld zal krijgen. De aftrek is wel altijd beperkt tot het vakantiegeld dat de nieuwe werkgever had moeten betalen als de werknemer gewoon bij hem in dienst was geweest tijdens het vakantiedienstjaar. Heb je nog vragen? Klop dan even aan bij één van de LBC-NVKafgevaardigden in jouw onderneming of organisatie. Of neem contact op met één van onze LBC-NVKsecretariaten. De lijst van al onze secretariaten vind je op p. 31 van Ons Recht.

Ons Recht | 118de jaargang | MEI 2014 |

RUBRIEKSNAAM film k arin seberechts

The Invisible Woman Moeten er nog Downtown Abbey’s of Jane Austens zijn… of zucht u ook wel eens bij de aankondiging van de zoveelste Britse kostuumfilm? Wat mij betreft kunnen er nog altijd bij. Als ze van het gehalte van Ralph Fiennes’ ‘The Invisible Woman’ zijn tenminste. Nicholas Cage in zijn element als Joe, een goede ziel met een somber gemoed.

Joe Nicholas Cage speelt soms een film of vier, vijf per jaar. Geen wonder dus dat hij af en toe de automatische piloot inschakelt. Je zou er haast bij vergeten dat hij ooit Oscarwaardige dingen deed. In David Gordon Greens ‘Joe’ krijgt Cage volop speling en tijd om één en ander goed te maken.

de baas… Het Zuiden der Verenigde Staten valt wel vaker de twijfelachtige eer te beurt te worden voorgesteld als een regio vol achtergebleven lieden. En de subtiliteit is eerlijk gezegd wat zoek in die scènes waarin Joe gifslangen uit de struiken grist, kogels uit zijn eigen lijf snijdt, in de huiskamer van zijn moeder een hert vilt… en onder roze lakens slaapt. Maar toch doemt uit dit dreigend, op een noodlottig einde afstevenend drama een veelgelaagd en indringend menselijk portret op. Cage is in zijn element als uit de kluiten gewassen getormenteerde ziel, die optornt tegen zijn verleden, zijn eigen onberekenbaarheid en een weinig opbeurende omgeving. Gordon Green, die ondertussen ook 12 afleveringen van het lekker hufterige ‘Eastbound & Down’ (te zien op Acht) inblikte, plukte voor de bijrollen ‘gewone’ Texanen van de straat. Met succes: Cage’s tête à têtes met onder meer Aj Wilson McPhaul (als sheriff Earl) en Gary Poulter (als Gary’s vader Wade) zijn even franjeloos als authentiek. Poulter, een dakloze uit Austin, werd nog voor de première van de film dood teruggevonden in een plas water. Om maar te zeggen: authenticiteit is in het ware leven ook niet zonder meer subtiel.

Als opzichter van een handvol werkmannen vernietigt Joe ‘zieke’ loofbomen om ruimte te maken voor snelgroeiende dennen. Voor een stevig gewoontedrinker en ex-gedetineerde leidt hij een vrij gedisciplineerd bestaan. Dat wil zeggen: Joe is een verzorgde man met een tamelijk ‘huiselijke’ woonst. En hij heeft nog al zijn tanden, wat van het blanke, op diverse roesmiddelen rondstommelende gespuis uit zijn omgeving niet kan worden gezegd. Voor zijn zwarte dagloners is hij zowaar een betrouwbare werkgever, voor de 15-jarige white trash-telg Gary Jones een beschermengel. Maar Joe heeft ook een kort lontje en een donker gemoed. Wanneer Gary’s klaploper van een vader zijn zoon voor de ‘Joe’ is sinds 30 april uit in de zoveelste keer in elkaar tim- Belgische zalen. mert, is Joe zichzelf niet meer 26 | MEI 2014 | 118de jaargang | Ons Recht

personage én zijn film dit keer perfect in de hand. Kijkend door de gefascineerde ogen van Nelly (Felicity Jones), klopt Fiennes het stof uit de Victoriaanse frocks en zet hij een innemend Dickensportret neer, vol hartstocht voor woord, verhaal en dramatiek. Een zinderend liefdesverhaal ook, waarin de auteur de grenzen van de Victoriaanse moraal aftast om zijn zin en zijn passie door te drijven, maar voor wie werk én roem hoe dan ook altijd bovendrijven. De vrouwen komen er in Dickens’ tijd iets bekaaider van af dan hun behoedzaam naar vrijheid hengelende mannen: mevrouw Dickens (een indrukwekkende Joanna Scanlan) wordt met een ingezonden brief de deur gewezen. En wanneer Dickens en zijn anonieme geliefde in een treinramp verzeilen, brengt de auteur eerst zijn manuscript van ‘Great Expectations’ in veiligheid. In Fiennes’ treffende en menselijke kijk op een samenleving die zwoer bij deugdelijkheid, maar de praktische achterpoortjes voor de heren reserveerde, zijn de vrouwen dan weer allesbehalve invisible. Met dank wellicht aan biografe Claire Tomalin, die Nelly’s verhaal neerschreef, en scenariste Abi Morgan.

Fiennes duikt met een uitmuntend gevoel voor taal maar ook met veel oog voor de 19de eeuwse mens en moraal de wereld van de grote Charles Dickens in, op het moment dat de gevierde auteur tot over zijn oren verliefd wordt op de beginnende actrice Nelly Ternan. Een relatie tussen de twee is uiteraard ongepast: Dickens is in de veertig, getrouwd en vader van 10 kinderen, Nelly is net geen 18 … en we leven in Victoriaans Engeland. Maar bovenal willen ze allebei zelf geen afstand doen van hun positie in de maatschappij: Nelly heeft haar respectabiliteit als vrouw hoog te houden, Charles zijn immense populariteit. Hun door moeder Ternan (Kristin Scott Thomas) even bewaakte als gearrangeerde ontmoetingen bij toneelopvoeringen, huisbezoeken en leesstonden doen de passie alleen maar oplaaien… Ralph Fiennes, die zich soms ‘The Invisible Woman’ is sinds zo verschrikkelijk uitslooft om 30 april te zien in de Belgische subtiel over te komen dat het cinema’s. aanstellerig wordt, heeft zijn Zinderend en treffend Dickensportret (Ralph Fiennes en Felicity Jones).

boek gutenberg

Dag, bonjour! Annick De Wit en Christophe Deborsu ‘Dag Vlaanderen!’ van Christophe Deborsu was in 2011 het eerste Nederlandstalige boek van een Waal. Tegelijk werd het met 30.000 verkochte exemplaren een ongehoorde bestseller in Vlaanderen. Deborsu is een enthousiast en ijverig man die het ijzer smeedt wanneer het heet is. Samen met zijn nieuwe Vlaamse vriendin, de journaliste Annick De Wit, begon hij meteen aan een uitgebreid vervolg, dat nog voor de verkiezingen moest verschijnen.

Noorden, per jaar telt Vlaanderen 19 miljoen toeristische overnachtingen tegen amper 7 miljoen in het Zuiden en Angelsaksische popsterren weigeren in Wallonië op te treden. 43 procent van de Vlamingen heeft een baan, tegenover maar 37 procent van de Walen, maar in The Financial Times staat Wallonië dan weer op de 16de plaats van gewesten waar het goed is om te investeren en komt Vlaanderen op de lijst niet voor. De eindstand blijkt 10-7 voor Vlaanderen te zijn, maar de conclusies van Deborsu en De Wit blijven ondanks alles genuanceerd. Akkoord, in het Noorden leven de Het was een ambitieus project. Op een mensen langer, gezonder en veiligoede 400 bladzijden moesten de auteurs de ger dan in Wallonië. Het onderwijs sterke en zwakke punten van Vlamingen en staat er sterker, de economie ook, Walen vergelijken en van commentaar voorhet individuele inkomen is er hoger en er zien. In verkeerde handen had hun boek het beweegt meer op het gebied van sport en saaiste van alle Belgiëboeken kunnen worden, maar dank zij hun persoonlijke aanpak en hun levendige stijl werd ‘Dag, Bonjour!’ een slimme, grappige, grondig gedocumen- In het Zuiden is het teerde en vlot geschreven pageturner, met goedkoper wonen. als ondertitel Waarom Vlamingen en Walen gedoemd zijn om te scheiden (maar wij mis- Er zijn minder files schien niet). Basisidee

Het boek heeft een prima basisidee: bekende Waal wordt verkikkerd op Vlaamse schone, wint haar hart en discussieert 23 hoofdstukken lang met haar over zijn liefde voor zijn geboortestreek (Namen) en zijn bedenkingen over het Vlaanderen dat hij heeft leren waarderen. Hij belicht de carrière van Elio di Rupo, wijst Annick op Waalse toeristische hoogtepunten en lekkere restaurants en geeft haar nuttige tips om beter Frans te spreken. Van haar kant laat Annick zich door Christophe de zin en betekenis van Bart De Wever uitleggen, somt ze de mooiste Vlaamse plekken op voor een huwelijksreis en wijst ze haar lief op de aantrekkelijkste terrasjes van Vlaanderen. In het midden van hun boek houden ze een grote Noord-Zuidwedstrijd, om voor eens en altijd te achterhalen wààr in België ze het best kunnen wonen. Het duel levert verrassende conclusies op. Waalse mannen leven gemiddeld drie jaar minder lang dan Vlamingen, in de privésector zijn ze in het Zuiden beslist even ijverig als in het

en verkeersboetes, het klimaat is er beter en de lucht is gezonder.

cultuur. In het Zuiden is het echter goedkoper wonen. Er zijn minder files en verkeersboetes, het klimaat is er beter en de lucht is gezonder. De media zijn in Noord en Zuid even objectief en Vlamingen en Walen zijn ongeveer even (in)tolerant. De auteurs komen er niet uit en voorlopig rijden ze dus alle twee tussen Wallonië en Vlaanderen heen en weer, want ze hebben allebei kinderen uit een vorige relatie en ze wonen net geen honderd kilometer van elkaar. (“Weet je wat, schat? We sparen voor een gezinshelikopter.”) Scheiden?

In het 22ste en voorlaatste hoofdstuk onderzoeken De Wit en Deborsu of Noord en Zuid er inderdaad beter zouden aan

doen om te scheiden, in de slipstream van andere regio’s als Schotland, Baskenland en Catalonië. Het is een feit dat Vlaanderen elk jaar 6 miljard euro aan Wallonië geeft en dat een derde van de bevolking niet meer in België gelooft. In Vlaanderen is dat cijfer zelfs 64 procent, maar wat moet er dan met de Europese hoofdstad Brussel gebeuren? Brusselaars voelen zich noch Vlaming noch Waal en zouden nog het liefst onafhankelijk worden, ondanks de Franstalige blauwdruk voor een Fédération Wallonie-Bruxelles. En wat moet er bij een scheiding met Eupen en Malmédy gebeuren? Vier Belgiës, vraagt Annick De Wit zich af, met vier ambtenarencorpsen, vier ministeries en vier ambassades? Pure onzin, lijkt het haar. Maar haar lief schat het dan weer anders in. De kleinschaligheid van een land kan zijn efficiëntie verhogen. Plus: heel wat ontdubbelingen hébben al plaatsgevonden. Het land is zodanig gesplitst dat de deelstaten al veel zelf beheren. Samen hadden ze hun boek het liefst beëindigd met een happy end: “We hebben samen een huis gekocht, ons huwelijk is voltrokken en we verwachten een Belgisch kind.” Maar het wordt een open einde, zoals ook over het lot van België pas na de verkiezingen van 25 mei zal worden beslist. GUTENBERG DAG, BONJOUR! Annick De Wit en Christophe Deborsu Uitgeverij Borgerhoff & Lamberigts 438 blz. Ons Recht | 118de jaargang | MEI 2014 |

RUBRIEKSNAAM over

de grenzen

annick aerts

Kellogg is veel te gulzig De ontbijtgranen van Kellogg staan bij veel gezinnen wel eens op tafel. Wereldwijd stelt dit bedrijf bijna 31.000 mensen te werk. Op de beurs doet het bedrijf het zeer goed. De aandeelhouders innen meer dividenden en algemeen directeur John Bryant zag zijn loon verhoogd tot 5,7 miljoen euro. Tegelijkertijd werd wel een mondiaal herstructureringsprogramma aangekondigd. Vestigingen worden gesloten, productielijnen worden stilgelegd. Aan de onderhandelingstafel pakt de directie uit met onredelijke voorstellen. In het Amerikaanse Memphis werden 220

Lets winkelpersoneel onder druk In de buurt van de Letse hoofdstad Riga stortte op 21 oktober 2013 het dak van de supermarkt Maxima in. Er stierven 54 mensen en er waren 38 gewonden onder de klanten, het personeel en de reddingswerkers. De bevolking reageerde woedend en velen eisten een onderzoek naar de verantwoordelijken. Niet alleen het bedrijf wordt met de vinger gewezen. Mogelijk is er ook te weinig toezicht op bouwwerken. Sommigen spreken zelfs van corruptie of te grote besparingen bij de inspectiediensten wegens de crisis.

werknemers buiten gesloten uit de onderneming. Allemaal vakbondsleden. Op 22 oktober 2013 verwierpen de vakbonden het voorstel van de directie om nieuwe werknemers tegen slechtere voorwaarden in dienst te nemen. Een vast contract zou niet langer mogelijk zijn. Ze krijgen geen enkele garantie rond het aantal uren tewerkstelling per week. De directie heeft het over ‘de nieuwe werknemer van de toekomst’. De weigering van de vakbondsleden leidde onmiddellijk tot de lock-out. De 220 werknemers krijgen sindsdien geen loon meer. Hospitalisatieverzekeringen werden opgeschort. Dat leidde tot schrijnende verhalen waarbij werknemers voor hoge kosten Als reactie op de tragedie stapte de eerste minister van Letland op. De directeur van Maxima Letland werd ontslagen. Uit onderzoek blijkt dat de werkomstandigheden bij vele supermarkten, niet alleen bij Maxima, slecht zijn. Werknemers verdienen enkel het minimumloon voor een 40-urige werkweek. Er zijn vaak overuren en die worden niet uitbetaald. Werknemers worden bij Maxima verplicht om vervallen producten te kopen. De kerstcadeaus die het bedrijf aan de kinderen van de werknemers gaf, werden afgetrokken van hun loon. Het intern veiligheidsbeleid schreef voor dat bij een brandalarm bewakers eerst de

Voetbal een feest?!

De klachten zijn legio. Werknemers worden gedwongen om te werken door hun Veel voetbalfans zijn aan het aftellen. Op paspoorten achter te houden. Lonen van 12 juni gaat de Wereldbeker voetbal in migranten worden vaak niet uitbetaald. Brazilië van start. Voor de werknemers die Het recht op vereniging wordt niet nagede voetbalstadions in gereedheid brengen leefd. Veiligheid en gezondheid, overuren, is dit gebeuren niet altijd een feest. Zowel lonen enzovoort zijn slecht geregeld. Circa voor Brazilië in 2014 als Qatar in 2022 zijn 1.020 Indiase en 360 Nepalese werknemers de vakbonden bezorgd over de werkom- zijn al gestorven; 516 buitenlandse werkstandigheden. nemers zitten vast in een deportatiecenVoor beide Wereldbekers zijn de mondiale trum. vakbond voor de bouwsector BWI en de nationale vakbonden actief campagne aan het voeren rond waardig werk. De eisen zijn duidelijk: vakbonden laten deelnemen aan officiële FIFA-inspecties, de vraag aan FIFA om richtlijnen rond waardig werk op te nemen, een dialoog met de overheid om de werkomstandigheden te bespreken en een nationaal afsprakenkader voor de sector. Sinds 2011 zijn er in Brazilië zes werknemers gestorven en 25 stakingen georganiseerd. In Qatar zijn de werkomstandigheden grimmiger. Op de bijeenkomst van de raad van bestuur van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO), eind maart, werd het land scherp veroordeeld.

28 | MEI 2014 | 118de jaargang | Ons Recht

opdraaiden bij een opname in het ziekenhuis. De Amerikaanse vakbond trok in maart naar de overheid om de situatie officieel aan te klagen. Voor de overheid is het duidelijk dat Kellogg de nationale arbeidswetgeving op diverse punten flink schendt. Een opsteker voor de vakbond. Publiekelijk gaf Kellog de vakbonden de schuld van de toestand. Het is nu wachten op de reactie van het management. Wil je de campagne ondersteunen? Stuur een mail naar de CEO via www.kellogggreed.com.

oorzaak moesten zoeken. In de betrokken winkel ging het alarm af maar het personeel bleef werken en de klanten werden niet geëvacueerd. De bewakers vonden namelijk geen oorzaak. Als gevolg van het drama besloten diverse Letse ondernemers meteen om de werkplaatsen te verbeteren. Maar er moet nog veel gebeuren om alle problemen aan te pakken. Een belangrijke stap zou alvast zijn om vakbondswerk in de distributiesector effectief mogelijk te maken.

De druk stijgt door acties van internationale vakbonden en mensenrechtenorganisaties; en ook door de massale persaandacht. De overheid zag zich genoodzaakt om een ‘Charter voor Werknemers’ af te kondigen. De BWI is niet onder de indruk en vraagt om meteen het aan slavernij grenzende arbeidsregime af te schaffen en alle IAO-normen te respecteren. Meer informatie op: www.bwint.org.

sectorcao

Akkoord in diensten en organismen voor technische controles en gelijkvormigheidstoetsing

Stop de discriminatie Henrique de Castro was operationeel directeur van Yahoo. Veel operaties die te beoordeling ‘prima’ kregen heeft de man niet afgeleverd want na 15 maanden vonden ze het bij Yahoo welletjes en werd Henrique – mogelijk niet vriendelijk, maar wel kordaat – aan de deur gezet. Of de man dat echt erg vond, valt sterk te betwijfelen. Henrique mocht namelijk langs de kassa passeren en 58 (achtenvijftig) miljoen (!) dollar ontvangen. Dat heet dan een oprotpremie. Ik denk dat zowat iedereen voor zelfs een tiende daarvan of nog veel minder bereid is om op te rotten en er desgevallend graag ook nog de letterlijke schop onder de kont bij te nemen.

Philippe Bervoets

Arbeid-gezin en eindeloopbaan

Vakbonden en werkgevers van de controleorganismen hebben op 20 maart 2014 een nationaal akkoord gesloten. Een echte loonsverhoging is er deze keer niet bij. De regering heeft die verboden. De jaarlijkse indexering en weddeverhogingen volgens barema kunnen nog wel. Ondanks de loonstop kon de vakbond toch verbeteringen afdwingen.

De werkgeverstussenkomst in de kosten voor je woon-werkverplaatsingen met het openbaar vervoer gaat met vier percent naar omhoog. Er komt ook een fietsvergoeding van 0,22 euro per kilometer. Maatregelen die het gebruik van milieuvriendelijke vervoermiddelen een duwtje in de rug moeten geven. Kaderleden blijven nog te dikwijls uitgesloten van sectorale bepalingen over koopkracht en van het recht op collectief onderhandelen via de vakbondsafvaardiging. Een werkgroep stelt een planning op om vanaf 2015 komaf te maken met deze discriminaties.

kan ook na een loopbaan van 40 jaar zonder nachtarbeid. Werkzekerheid, opleiding en werkbaar werk

De tijdelijke bepalingen over werkzekerheid worden tot einde 2014 verlengd. Je werkgever mag je niet ontslaan om economische of technische redenen voordat alle maatregelen tot werkbehoud zijn uitgeput. Voordat hij kan overgaan tot meervoudig ontslag – de afdanking van 7,5 procent van de bedienden in een periode van 60 dagen – moet hij een strikte informatie- en onderhandelingsprocedure respecteren. Ontslag om persoonlijke of professionele redenen kan alleen als je al eerder een gemotiveerde schriftelijke verwittiging hebt gekregen. Vanaf 2014 stijgt het aantal collectief gewaarborgde opleidingsdagen van 4 tot 4,5 per bediende per jaar. Je individueel opleidingsrecht van minstens 1 dag per jaar wordt tot einde 2015 verlengd. Belangrijk om bij te blijven, door te groeien en ander werk te vinden na ontslag. Ten slotte zal een sectorale werkgroep initiatieven nemen om jobs werkbaar te houden voor jonge én oudere werknemers en om de inzetbaarheid te verhogen.

De nieuwe wettelijke regeling geeft je een algemeen recht op het equivalent van één jaar voltijds tijdkrediet. Langer kan in het stelsel van 1/5 loopbaanvermindering en met motief: zorg voor een kind tot 8 jaar, palliatieve zorg, zorg voor een zwaar ziek familielid en/of opleiding. Om werk en gezin goed te kunnen combineren kan je voortaan ook gedurende 24 maanden voltijds of halftijds tijdkrediet met motief nemen. Verder krijgen bedienden en kaderleden vanaf 50 jaar een sectoraal recht op een landingsbaan met 1/5 loopbaanvermindering. Op voorwaarde dat ze een beroepsloopbaan van minstens 28 jaar hebben. Het stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag of SWT – het vroegere brugpensioen – op 58 jaar mits 38 jaar beroepsloopbaan is tot einde 2014 verlengd. Wie 33 jaar loopbaan heeft waarvan 20 jaar met nachtarbeid, kan verder De tekst van het akkoord vind je op vanaf 56 jaar met SWT gaan. Dit laatste www.lbc-nvk.be.

in de marge

Het waanzinnige van dit verhaal ligt natuurlijk in de aberrante bedragen waar het over gaat, maar vooral ook in het feit dat er een economische absurditeit blijft bestaan. De gewoonte namelijk om mensen op basis van hun zogenaamde deskundigheid irreële lonen en vergoedingen te betalen. Lonen en opzegvergoedingen zijn altijd te hoog als het over gewone werknemers gaat. Elke dag wordt er gejeremieerd over loonlasten en competitiviteit om de werknemers vooral aan te zetten tot matiging. De vergoeding van Rik de Castro springt in het oog omdat ze zo exorbitant hoog is. Maar het is ontegensprekelijk zo dat ook in ons land de zogenaamde bedrijfstoppers lonen en vergoedingen incasseren die met de grens van het fatsoenlijke flirten. Bij elk extreme vergoeding wordt er steevast door beurs- en andere specialisten – ook zelden aan loonnormering gebonden – aan toegevoegd dat het bij ons ‘nogal meevalt’ met die extreem hoge lonen. Dat zal wel zijn, maar het feit blijft dat er voor werknemers (onder welk statuut ook) een absolute loonblokkering bestaat, zelfs bij wet opgelegd; terwijl er tegelijkertijd bedrijfsleiders of personen daar net onder zijn die aan elke loonnormering of loonblokkering ontsnappen. Zolang beleidsmakers er niet in slagen om die ongelijkheid ongedaan te maken is een algemene loonblokkering voor werknemers regelrechte discriminatie. Bij grondwet verboden. Werk voor na de verkiezingen, lijkt me.

Ons Recht | 118de jaargang | MEI 2014 |

wat onze lezers ervan denken Wil jij graag je mening kwijt over één van de artikelen of berichten in jouw ledenblad? Of zijn er andere gebeurtenissen in de actualiteit die je sterk bezig houden? Alle interessante lezersreacties zijn erg welkom. We kunnen alleen brieven publiceren als we de naam en het adres van de schrijver (m/v) kennen. In principe vermelden we de initialen van de schrijver en zijn of haar woonplaats. Op uitdrukkelijk verzoek kunnen we die informatie weglaten. Soms moeten we een brief inkorten zonder aan de essentie ervan te raken. En als we een brief afdrukken wil dat niet automatisch zeggen dat de redactie het eens is met alles wat erin staat. Je lezersbrief wordt hier met interesse gelezen: Redactie Ons Recht, Sudermanstraat 5, 2000 Antwerpen. E-mailen kan uiteraard ook: lbc-nvk.communicatiedienst@acv-csc.be.

VERKIEZINGEN M.V. - ZEMST

Ons Recht van april vergeleek de programma’s van de politieke partijen op een aantal punten. Een interessante vergelijking maar jullie vergaten wel enkele belangrijke punten. Zo wil de N-VA bijvoorbeeld de automatische indexering van de lonen afschaffen, de werkloosheidsuitkeringen voor werknemers onder de 50 jaar beperken tot twee jaar en het sociaal overleg afschaffen. Als deze partij haar zin krijgt, worden vakbonden op termijn overbodig. Als de loontrekkenden onder de bevolking stemmen op de N-VA, kiezen ze bewust voor sociale achteruitgang. Werknemers zullen aan koopkracht inboeten en werklozen zullen er nog erger aan toe zijn dan nu als ze binnen de twee jaar geen job vinden. Moeten we dan enkele honderdduizenden mensen alleen maar het leefloon geven? Is daarmee de crisis opgelost? Waarom zouden de vakbonden niet zelf een politieke partij oprichten die de rechten van de werkende bevolking kan verdedigen? Als de politieke evolutie zo voortgaat, wordt dit een noodzaak. Ik zie weinig of geen verschil tussen N-VA en Vlaams Belang. Voor mij zijn het partijen met identieke programma’s en identieke extremisten. N.v.d.r. In deze editie van Ons Recht lees je het vervolg van onze vergelijking van de partijprogramma’s, in het vooruitzicht van de verkiezingen van zondag 25 mei 2014.

GROEN EN ZORG A.D. - PER E-MAIL

In Ons Recht van april werden de partijprogramma’s op diverse punten met elkaar vergeleken. Lezers zouden de indruk kunnen krijgen dat Groen in de zorgsector voorstander is van privaat initiatief zonder meer. Namens de studiedienst van Groen wil ik graag ons exacte standpunt toelichten. Dit standpunt luidt dat de kwaliteit en de toegankelijkheid

30 | MEI 2014 | 118de jaargang | Ons Recht

van de zorg moeten primeren en dat de overheid daarom strikte randvoorwaarden moet opleggen aan alle zorgaanbieders.

ZORGSECTOR L.V.H. - KONTICH

Het verhaal over de gebeurtenissen bij Sirris (Ons Recht januari) doet mij denken aan dingen die ik hoor vertellen in mijn familie. Heel wat geëngageerde mensen uit mijn familie kozen uit idealisme voor het eerbaar beroep van verpleegkundige. Onderbetaald zetten zij zich jarenlang trouw in voor hun werkgever. Nu praten ze vaak over de last en de frustratie van het werk en over de dreiging van ontslag. Ze presteren overuren maar die worden niet uitbetaald. Om extra volk aan te nemen ‘is er geen geld’. Steeds opnieuw hoor ik dat mensen die diensten leiden of organiseren nooit op de werkvloer hebben gestaan. Ze werken vanuit een theoretisch model dat in de praktijk slecht of niet toepasbaar is. Om aan geld te geraken treffen zorginstellingen draconische maatregelen. Goed voor de vzw maar de mensen op de werkvloer raken wel uitgeput tot in het absurde. Werknemers met vele jaren dienst worden op slinkse wijze gedwongen om ontslag te nemen. Voor jongere starters incasseren de werkgevers extra subsidies. Een directie die de regels en normen op papier perfect toepast maar intern elke vorm van overleg verhindert in naam van de crisis. Taken van verpleegkundigen worden soms doorgeschoven naar zorgkundigen of, erger nog, studenten in opleiding. Maandelijks kan je best zelf je loon als bediende narekenen of je krijgt te weinig betaald. Alleenstaande werknemers worden onder druk gezet en zelfs bedreigd zodat ze alles doen om hun job toch maar niet te verliezen. De zorgsector wordt verziekt door het gif van het geld en de opbrengst. Zo worden malafide personen aangetrokken die de zorgkas leegzuigen voor eigen profijt.

uitbetaling vakbondspremie PC 211 - Petroleum In de sector van de petroleum loopbaanonderbreking behou(paritair comité 211) is er een den het recht op de premie. vakbondspremie van 135 euro. De betaalperiode loopt van 1 Om de vakbondspremie in de mei 2014 tot 31 augustus 2014. petroleumsector te krijgen Rechthebbenden moeten lid moet je minstens één maand (geworden) zijn tijdens de uittewerkgesteld (in dienst) betalingsperiode en lid zijn op zijn in pc 211 tussen 1 janu- het ogenblik van de uitbetaling ari 2013 en 31 december 2013. en in orde met de bijdrage. Zieken en leden in

PC 320 - Begrafenisondernemingen In de sector van de begrafenis- dagen en de ‘dagen gelijkgeondernemingen (paritair comité stelde afwezigheid’. Het aantal 320) wordt de vakbondspremie uren, gepresteerd tijdens een uitgekeerd tussen 14 april en arbeidsdag, speelt geen rol. 14 juli 2014. Voor bedienden De tewerkstellingsattesten die minstens 115 dagen werken werden in de maand februari is er een premie van 120 euro. verstuurd naar de werkgevers. Werk je tussen de 65 en 114 Nadien werden die attesten dagen, dan krijg je een premie door de werkgevers aan alle pervan 60 euro. Als arbeidsdagen soneelsleden bezorgd. gelden de effectief gepresteerde

PC 224 - Non-ferrometalen In de sector van de non-ferrometalen (paritair comité 224) is er een vakbondspremie van 95 euro. De premie wordt uitgekeerd van 15 april tot 31 juli 2014. Voor de bedienden en kaderleden bij Umicore, Aurubis en Nyrstar is er een eigen bedrijfspremie. Om de vakbondspremie in de non-ferrometalen te krijgen moet je in 2013 minstens één maand lang in de sector hebben gewerkt. Langdurig z ie ke n worde n ge l i j k ge steld. Gepensioneerden en

bruggepensioneerden hebben recht op de premie als ze in 2013 nog minstens één maand lang effectief gewerkt hebben. De premie geldt alleen als je je uiterlijk op 1 maart 2014 lid was van de LBC-NVK. Je moet ook in orde zijn met de betaling van je bijdragen op het ogenblik dat de premie wordt uitgekeerd. Het geld wordt uitbetaald op basis van een origineel attest dat je ontvangt van de werkgever. Je moet het ingevulde attest bezorgen aan je LBCNVK-secretariaat.

indexaanpassingen april 2014 215.00 219.00 303.00 303.01 320.00 321.00

kleding- en confectiebedrijf diensten en organismen voor technische controles en gelijkvormigheidstoetsing filmbedrijf filmproductie begrafenisondernemingen groothandelaars-verdelers in geneesmiddelen

vorige lonen x 1,0037 vorige lonen x 1,0112 vorige lonen x 1,02 vorige lonen x 1,02 vorige lonen x 1,02 vorige lonen x 1,02

achterklap walter

Dienstenseks en is nu een van mijn beste vrienden. Zowel Tara is terug! Ik had haar gemist. hij als zij zijn intussen al lang weer met een Vier mooie jaren hadden we samen ander getrouwd. slaapkamer en keuken, living en terOoit is er ook een moslimmeisje geweest. Ze ras gedeeld. Zonder veel te zeggen heette anders maar ze noemde zich Naomi, naar het topmodel Campbell, dat haar grote hadden we elkaar begrepen. We voorbeeld was. Naomi is bij me weggegaan om konden rekenen op elkaar en nooit in een boetiekje te gaan werken. Toen ik bij De was er een kwaad woord tussen Slegte een Koran had gekocht en hem wat slorons gevallen. Toen de breuk kwam, dig had laten rondslingeren in de keuken, vroeg hadden we het allebei oprecht ze me bang of dat geen heiligschennis was. Ze betreurd, zij zelfs zo erg dat ze me droeg geen hoofddoek en ze hield van handtassen en drukke nachtclubs. Ik geloof niet dat ik met Kerstmis lieve kaartjes bleef haar leven heb verknoeid door de rol van het sturen: “Ik mis u” en ik van de weeropperwezen in ons bestaan enigszins te relaomstuit “Kom dan maar gauw terug.” tiveren. Maar die ene spier in haar pols bleef ontstoken, Tara kreeg drie maanBang in dit huis den ziekteverlof en de klusjesdienst Wie waren er nog meer? Er was de dikke dame wees me een nieuwe poetshulp toe. die de eerste dag al een deel van mijn boeCindy met de onmogelijke familienaam was ken per kleur had gerangschikt en de blonde jong en mooi, met de lome, tropische elegantie mevrouw van wie ik de naam ben vergeten, van een meisje uit de Dominicaanse Republiek. maar die hooguit drie uur in mijn leven is Ze gaf een slap handje wanneer ze binnenkwam, geweest. Toen ik terugkwam van de boodschaplachte haar mooie witte tanden bloot en vroeg pen, lag er een briefje: “Ben bang in dit huis. steevast: “Alles goed?” Zonder mijn reactie af te Kom niet meer terug.” wachten slofte ze dan meteen met haar emmer- Ze had het bij het verkeerde eind, want ze had tje naar de eerste verdieping, want in tegenstel- meer gevaar gelopen als ik de hele tijd in de ling tot het gezegde, poetsen hulpen een huis buurt was gebleven. Zoals Simenon uiteindelijk met zijn huishoudster is getrouwd en Arthur altijd van boven naar onderen. Eén keer – mijn vriendin was na een ruzie Koestler met zijn secretaresse, heb ik in mijn weggelopen en ik zat in zak en as – had ik ‘nee’ drieste jaren wel eens een poetshulp uitgenogeantwoord op haar vraag. “Nee, Cindy, mijn digd voor een etentje. Monique was koket en lief is er vandoor.” Cindy was geen crack in gescheiden en zei ja. Het was een leuke avond het Nederlands. Ze kende ‘schtopzuicher’ en op een warm terras, maar toen ik mijn hulp wat ‘Mister Proper’ en ‘dienstenseks’ en ‘vuil’, maar beter leerden kennen, bleek dat ze een vriend haar inburgeringcursus had nog niet voor de had met een getatoeëerde draak op zijn rug. Ze had nog nooit in haar leven een boek gelezen en volle honderd procent gerendeerd. vervolmaakte zich in kickboksen en valschermspringen. We hebben allebei gedaan of er niets Sambabuik was gebeurd en tot ons beider genoegen is ze “Is goed?” vroeg ze met haar breedste smile. Dan nog lang in de buurt gebleven. stak ze haar duim omhoog en begon al zingend de keuken te dweilen. Cindy was lief en had Kroatische een lijf dat voor zwoele dansen was geschapen, maar voor afgeladen papiermanden en En nu is Tara dus weer bij me terug. Ze is een volle vuilnisemmertjes had ze absoluut geen dappere Kroatische met een man die geen rol oog. Toen ze zwanger werd, scheidden onze van betekenis meer speelt op de arbeidsmarkt. wegen. Ik droom nog wel eens van haar blote Samen hebben ze drie grote zonen die alle drie roken zodat Tara, als ze binnen komt, gezelsambabuik. Zoals sommige mensen hun leven kunnen lig naar verdufte Belga’s ruikt. Ik heb het haar beschrijven aan de hand van liefdes of auto’s, gezegd en ze geneert zich dood, maar ze poetst huizen of jobs, onthoud ik knelmomenten aan zelfs de binnenkant van mijn microgolfoven en de hand van de poetshulpen in mijn bestaan. slaat de tip van de verse lakens om zoals in een Ik sla er ongetwijfeld over, maar de eerste was viersterrenhotel. zeker Martine. Ze was negentien en ik drieën- Ondanks haar droeve blik lacht Tara met alles. twintig en ik vroeg haar onder de appelboom of In de zomer reist ze met een busje vol conserze mijn liefje wilde zijn. Ze was niet kwaad, ze ven en familie telkens voor drie weken naar een lachte zelfs, maar ze had al een vrijer met wie dorpje bij Zagreb. Ik geloof dat ik haar nu al ze wilde gaan samenwonen. Hij heette Maarten mis. Missie van de LBC-NVK De Landelijke Bediendecentrale – Nationaal Verbond voor Kaderpersoneel (LBC-NVK) is een vakbond die als deel van het Algemeen Christelijk Vakverbond (ACV) opkomt voor meer en sterkere rechten voor werknemers (m/v). De LBC-NVK is een onafhankelijke democratische organisatie met leden en militanten, die streeft naar solidariteit onder werknemers. Nationale en internationale solidariteit is een belangrijk doel en bindmiddel. De LBC-NVK staat voor een democratische kijk op de samenleving. Samen met gelijkgezinde bewegingen wil ze een strijdbare tegenmacht zijn.

ons recht verantwoordelijke uitgever: Marijke Persoone Sudermanstraat 5 • 2000 Antwerpen hoofdredacteur: Denis Bouwen redactiesecretaris: Jan Deceunynck vormgeving: Peer De Maeyer drukkerij: Corelio Printing redactie en administratie: Sudermanstraat 5- 2000 Antwerpen Tel. 03/220.87.11 • Fax 03/220.89.83 lbc-nvk.persdienst@acv-csc.be www.lbc-nvk.be

LBC-NVK-secretariaten en -steunpunten • LBC-NVK AALST-OUDENAARDE Hopmarkt 45 - 9300 Aalst tel. 053/73.45.20 - fax 03/220.88.01 lbc-nvk.aalst@acv-csc.be Steunpunt: Koningsstraat 5 - 9700 Oudenaarde tel. 053/73.45.25 - fax 03/220.88.03 lbc-nvk.oudenaarde@acv-csc.be • LBC-NVK ANTWERPEN Nationalestraat 111-113 - 2000 Antwerpen tel. 03/222.70.00 - fax 03/220.88.02 lbc-nvk.antwerpen@acv-csc.be • LBC-NVK BRUGGE-OOSTENDE Kan. Dr. L. Colensstraat 7 - 8400 Oostende Steunpunt: Oude Burg 17- 8000 Brugge tel. 059/55.25.54 - fax 03/220.88.15 lbc-nvk.brugge-oostende@acv-csc.be • LBC-NVK BRUSSEL Pletinckxstraat 19 - 1000 Brussel tel. 02/557.86.40 - fax 03/220.88.05 lbc-nvk.brussel@acv-csc.be • LBC-NVK GENT Poel 7 - 9000 Gent tel. 09/265.43.00 - fax 03/220.88.08 lbc-nvk.gent@acv-csc.be • LBC-NVK HALLE Vanden Eeckhoudtstraat 11 - 1500 Halle tel. 02/557.86.70 - fax 03/220.88.06 lbc-nvk.halle@acv-csc.be • LBC-NVK HASSELT Mgr. Broekxplein 6 - 3500 Hasselt tel. 011/29.09.61 - fax 03/220.88.09 lbc-nvk.hasselt@acv-csc.be • LBC-NVK KEMPEN Korte Begijnenstraat 20 - 2300 Turnhout tel. 014/44.61.55 - fax 03/220.88.20 lbc-nvk.turnhout@acv-csc.be • LBC-NVK KORTRIJK-ROESELARE-IEPER President Kennedypark 16D - 8500 Kortrijk Steunpunten: H. Horriestraat 31 - 8800 Roeselare St. Jacobsstraat 34 - 8900 Ieper tel. 056/23.55.61 - fax 03/220.88.12 lbc-nvk.kortrijk-roeselare-ieper@acv-csc.be • LBC-NVK LEUVEN Martelarenlaan 8 - 3010 Kessel-Lo tel. 016/21.94.30 - fax 03/220.88.13 lbc-nvk.leuven@acv-csc.be • LBC-NVK MECHELEN-RUPEL Onder Den Toren 5 - 2800 Mechelen-Rupel tel. 015/71.85.00 - fax 03/220.88.14 lbc-nvk.mechelen@acv-csc.be • LBC-NVK VILVOORDE Toekomststraat 17 - 1800 Vilvoorde tel. 02/557.86.80 - fax 03/220.88.07 lbc-nvk.vilvoorde@acv-csc.be • LBC-NVK WAAS & DENDER H. Heymanplein 7 - 9100 Sint-Niklaas tel. 03/765.23.70 - fax 03/220.88.18 lbc-nvk.waasendender@acv-csc.be Steunpunt: Oude Vest 146 - 9200 Dendermonde tel. 03/765.23.71 - fax 03/220.88.19 lbc-nvk.dendermonde@acv-csc.be

algemeen secretariaat Sudermanstraat 5 - 2000 Antwerpen Tel. 03/220.87.11, Fax 03/220.89.83 lbc-nvk@acv-csc.be | www.lbc-nvk.be Ons Recht wordt gedrukt op verbeterd krantenpapier. Dit papier wordt gemaakt op basis van gerecycleerd materiaal. Ons Recht | 118de jaargang | MEI 2014 | 31