Ons Recht nummer 9 - november 2013 by LBC-NVK

Maandblad van de landelijke bediendencentrale - nationaal verbond voor kaderpersoneel 117de jaargang | nummer 9 | november 2013

8-9

We krijgen veel terug van ‘de staat’

20-21 C R I S I S I N G L AS I N D U ST R I E

22-23 O N T H AA LO U D E R S I N AC T I E

Standpunt Campagne Politiek Campagne Campagne Vakantie Service Rapport In de marge Over de grenzen Vakbondswerk Arbeids-gericht Non-profit Crisis Non-profit Distributie Sociaal Film Film Boek Sociaal Inbox De lezer schrijft Uitbetaling vakbondspremie Indexaanpassingen Achterklap Vanmol

RUBRIEKSNAAM inhoud

Anne Dhooghe ging onlangs met pensioen. Ze kan terugkijken op een rijk gevulde carrière als werkneemster bij ‘de GB’ en vooral als vakbondsmilitante. “Bij de GB leerden we actie te voeren en winkels te sluiten om de belangen van het personeel te verdedigen”, vertelt Anne. Als militante zag ze hoe vooral alleenstaande vrouwen in armoede moesten leven. Lees meer over deze gedreven vakbondsmadam op p. 16-17. 2013 | 117de jaargang | Ons Recht 2 | NOVEMBER

3 4 6 7 8 10 11 12 13 14 15 16 18 19 20 21 22 24 25 26 26 27 28 29 30 30 30 31 32

Vernieuwde aandacht voor sociale zekerheid Werknemers dreigen op te draaien voor Europese boetes Waarom worden zieken en werklozen afgeschilderd als profiteurs? Is solidariteit nog sexy? ‘Hardwerkende mensen hebben net zo goed baat bij sterke solidariteit’ Vakantieregels op bepaalde punten aangepast Centrum voor Loopbaanontwikkeling is actief op uiteenlopende terreinen Werkgevers strijken elf miljard loonsubsidies en kortingen op

Stop the Killings deelt mensenrechtenprijzen uit ‘Als jonge vrouw wilde ik de wereld veranderen” Activiteiten uitbesteden is vaak helemaal niet nodig Crisis maakt flinke brokken bij glasproducenten Akkoord voor bedienden in voeding Werknemersstatuut voor onthaalouders: ja, het kan! YourCall: LBC-NVK buitenspel gezet, winkels gaan failliet IB Logistics maakt vakbondsmensen monddood Behind the Candelabra The Story of Children and Film Vijf jaar in de Ardennen Gerechtelijke reorganisatie soms misbruikt om tijd te kopen

RUBRIEKSNAAM

Vernieuwde aandacht voor sociale zekerheid ferre w yckmans

standpunt.

algemeen secretaris

De sociale zekerheid, laten we dat vooral zelf nooit vergeten, is ontstaan uit de werknemersbewegingen.

In diverse kranten verschenen de voorbije weken columns waarin werd nagedacht en gediscussieerd over de sociale zekerheid of aspecten ervan. Niet alles wat daaromtrent werd gedebiteerd verdient onze blinde appreciatie. Maar eindelijk zagen we nog eens een opeenstapeling van ideeën over het belang van de sociale zekerheid.

Die invalshoek dreigt wel eens te worden ondergesneeuwd wanneer de focus eenzijdig wordt gelegd op de financiële problemen van de sociale zekerheid. Maar al te vaak en gretig wordt het systeem geproblematiseerd om zo sterk in de verf te zetten dat het ‘niet meer betaalbaar is’ en dus moet worden gesaneerd. Al jaren wordt het debat over de pensioenen vergiftigd met doemscenario’s in de overtreffende vorm. Bijvoorbeeld met de trilogie van langer werken, de nood om je extra te verzekeren via een tweede en derde pijler en doemscenario’s over een faillissement van het pensioenstelsel. Meer nog, er wordt ook een generatieoorlogje van gemaakt. Verademing

Telkens weer kan je de vraag stellen of hier met oprechte bedoelingen wordt nagedacht over het behoud van onze sociale zekerheid, dan wel of het eigenlijk de bedoeling is het stelsel te ondergraven. Maar al te vaak komt het doemdenkersverhaal uit redelijk verdachte sociaal-economisch rechtse hoek. Daarom was het op zijn minst een verademing dat Groen pleitte voor een gegarandeerd voldoende hoog basispensioen voor iedereen. Zo’n voorstel biedt perspectief en verdient het om naast de eenzijdige afbouwscenario’s te worden gelegd. Voor de ziekteverzekering duikt met grote regelmaat het voorstel op dat de eigen verantwoordelijkheid voor gezond leven de norm mag worden om uit te maken of iemands recht op gezondheidszorg gewaarborgd blijft. Leefde je ongezond? Probleem. Er komen ook variaties op dit thema. Zo blijkt er in Vlaanderen een grote meerderheid te zijn die de toegang tot (dure) gezondheidsvoorzieningen afhankelijk wil maken van het nog te verwachten aantal levensjaren. De notie van de ‘te verwachten levensjaren’ werd recent ook nog gehanteerd om te bepalen tot wanneer mensen zouden moeten blijven werken. Stuk voor stuk zijn dit redeneringen die het

basisprincipe van de solidariteit in de sociale zekerheid ondermijnen. Het recht op zorg, op pensioen, op kinderbijslag… wordt een zaak van verrekenen. De zogenaamde ‘return on investment’. Wat ik erin heb gestoken bepaalt wat ik er ook kan uithalen. Zo wordt de sociale zekerheid louter gereduceerd tot een georganiseerd individueel spaarsysteem. Je zal dan maar langer leven dan gemiddeld, ongezonder zijn dan gemiddeld of heel je leven in een minder betalende sector of onderneming hebben gewerkt. Herverdelend effect

Is de discussie over de financiering van de sociale zekerheid daarmee afgedaan als niet belangrijk? Uiteraard niet. Maar onze sociale zekerheid kan evenmin worden herleid tot louter iets wat geld kost. Niet het kostenplaatje voor het individu of de gemeenschap is de norm, wel - of minstens ‘ook’ – wat levert ons dit systeem op aan voordelen in vergelijking met andere stelsels? De sociale zekerheid heeft een solidaire en herverdelende dimensie, waarbij de sterksten in de breedste betekenis van het woord de zwaksten ondersteunen. Er is inderdaad ook een ‘verzekerings’-dimensie. Onze bijdrage, berekend op ons loon, is een verzekeringspremie maar met het enorme verschil dat die premie geen risicogebonden premie is. Iemand met een zwak gestel betaalt niet meer dan iemand die blaakt van gezondheid. Zodra die verzekeringslogica wordt bovengehaald zullen de zwaksten het gelag dubbel betalen. Hogere premies én minder uitkeringen dreigen hun lot te worden. Ons stelsel van sociale zekerheid heeft enorm geholpen om inkomsten te herverdelen. Via een louter private redenering had je dat nooit kunnen realiseren. Dan zou immers een winstlogica van toepassing zijn die op geen enkele wijze te rijmen valt met de idee van universele – steeds en voor iedereen geldende – rechten tegen een betaalbare prijs. Eigenaars en erfgenamen

Met belangstelling volgen we de debatten daarover. Ze zijn zoveel interessanter dan de te doorzichtige verhalen over financiële rampen. De sociale zekerheid, laten we dat vooral zelf nooit vergeten, is ontstaan uit de werknemersbewegingen. En de sociale zekerheid wordt voor veruit het grootste deel gefinancierd door bijdragen op ons loon. Wij zijn dus eigenaars en erfgenamen. De visie op en het beheer van de sociale zekerheid komt in de eerste plaats toe aan de werknemers. Iets wat maar al te snel wordt vergeten of weggemoffeld, liefst onder financiële statistieken. Ons Recht | 117de jaargang | NOVEMBER 2013 |

campagne

Werknemers dreigen op te draaien voor Europese boetes Gebrekkige waterzuivering breekt ons land zuur op Ferre W yckmans

Wat hebben Europese boetes als gevolg van een gebrekkige waterzuivering te maken met de LBCNVK-campagne ‘Werknemers verdienen beter’? Meer dan je op het eerste zicht zou denken. Er is niet alleen de vraag wie voor deze boete moet opdraaien. Maar ook de vraag of Europa nog meer met zulke boetes zal uitpakken en dreigen. En tot welke maatregelen één en ander kan leiden.

4 | NOVEMBER 2013 | 117de jaargang | Ons Recht

Het Europese Hof van Justitie legde België geld moet worden uitgegeven aan advocaten dus een boete van tien miljoen euro op. om te beslechten wie nu verantwoordelijk Reden: ons land bleef in gebreke met zijn is. Eén beroepsgroep zal er dus financieel waterzuivering. Europa stuurde de boete beter van worden. naar België maar het zijn wel de gewes- Wie er ook ‘officieel’ betaalt, de federale ten – Vlaanderen, Wallonië, Brussel – die overheid of de gewesten, het zal altijd met volledig bevoegd zijn voor de waterzuive- gemeenschapsmiddelen gebeuren. Centen ring. Het duurde niet lang of er barstte een dus die ergens via inkomsten, dus belasfraai politiek schouwspel los waarbij ieder- tingen, zullen moeten worden bijeengeeen de zwarte piet naar de ander wilde toe- bracht. Tien miljoen euro, dat komt neer schuiven. Volgens de Vlaamse overheid zal op zo’n 0,90 euro per inwoner. Maar de cijhet allemaal liggen aan de Walen en/of de fers van de belastingdruk leren ons dat die Brusselaars. En de andere gewesten zullen simpele redenering niet zal opgaan. “Alleen dan weer zwaaien met cijfers en analyses gewone werknemers betalen belastingen”, die bewijzen dat hun visie op de kwestie de is een helaas maar al te ware stelling. De juiste is. Ontegensprekelijk zal nog flink wat vrees is dus zeker niet ongegrond dat dat de

factuur bij de werknemers zal terechtkomen. Hetzij via directe belastingen, hetzij door de waterprijs te verhogen. En uiteraard zal om nieuwe boetes te ontlopen ook die waterzuivering moeten worden aangepast en verbeterd. Niet dat zoiets niet moet gebeuren, maar ook die kosten dreigen bij de belastingbetaler terecht te komen. Benieuwd of we ooit zullen te weten komen hoe die boete van 10 miljoen boete zal worden gefinancierd. ‘Primeur’

in aantocht. Niet in het rijtje lopen bij wat Europese technocraten voor de schuldenafbouw uitdokteren: de boeteformulieren zijn in druk. Dit arsenaal van dreigementen is sinds enkele jaren het waarmerk van het Europees economisch beleid. ‘European Economic Governance’ is de officiële term, het vastleggen van normen is de praktijk. Onze huidige loonnorm, op basis waarvan we voor werknemers in 2013-2014 geen enkele loonsverhoging mogen eisen, stemt volledig overeen met die Europese regelgeving. En alleen omdat er volgend jaar verkiezingen zijn én omdat de PS gelukkig het been stijf houdt, wordt die loonnorm voorlopig waarschijnlijk niet verstrengd. Iets wat uitgerekend sp.a-minister Johan Vande Lanotte eind vorig jaar nog juist wel wilde; geen Vlaamse partij uit de federale of Vlaamse regering die hem tegensprak.

Het gaat om de eerste Europese boete voor ons land. En het is ook een Europese primeur omdat voor het eerst daadwerkelijk een boete wordt uitgesproken en opgelegd. Dreigen met boetes is ondertussen een echte Europese discipline geworden. Begroting niet op tijd binnen bij de Europese Commissie: boete in het verschiet. Platte argumenten Geen uitvoering van de door Europa opgelegde of gesuggereerde maatregelen: boete De automatische indexering van de lonen blijft voor sommigen een doorn het oog en met graagte wordt dan van Europese commentaren gebruik gemaakt. Hierbij worden de schabouwelijkste argumenten niet geschuwd. Zo stelt Stijn De Cock van de Vlaamse werkgeversorganisatie Voka (ik citeer letterlijk) : “De huidige verdedigers van het indexsysteem vinden dat iedereen dus buitenlandse reizen moet blijven maken en dure vis eten”. Als het over plat argumenteren gaat, zijn we met deze hoofdeconoom stevig en op fraai wetenschappelijk niveau bediend. Raf Terwingen, CD&V-fractieleider in de Kamer, verklaarde “dat een indexsprong een van de mogelijkheden moet zijn” om de tewerkstelling een dienst te bewijzen. Een indexsprong betekent dat de indexering van de lonen één keer wordt overgeslagen. Waardoor de lonen van de werknemers dus niet worden aangepast aan de stijgende levensduurte. Dat betekent overigens dat alleen de werknemersgroep en de sociale uitkeringstrekkers een inspanning zullen leveren. Dat is spijtig genoeg een constante in menig beleid dat door Europa wordt aangestuurd of geïnspireerd. Momenteel is het al ‘relancebeleid’ wat de klok slaat. Relance staat dan telkens gelijk met de loonkosten doen zakken. Vermits de lonen effectief en wettelijk geblokkeerd zijn, betekent dit dus niets anders dan minder bijdragen aan de sociale zekerheid. Minder bijdragen aan de sociale zekerheid zal uiteindelijk betekenen dat er minder of lagere uitkeringen zullen volgen. Werkgevers en

een aantal politici staan dan heel snel klaar met makkelijke uitspraken over sjoemelende zieken en frauderende werklozen als argument bij uitstek. Miljarden voor werkgevers

Maar laten we eens de echte cijfers ter hand nemen. Er wordt momenteel per jaar 11,5 miljard euro aan allerlei loonlastenverlagingen toegekend. Bij aftrek van de regeling dienstencheques betekent dit tien miljard euro per jaar aan lastenverlagingen voor ‘gewone’ bedrijven en instellingen. De helft daarvan (5,1 miljard) is een automatische lastenverlaging die zonder enige voorwaarde wordt toegekend. De totale inkomsten van de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid bedragen 73,2 miljard euro. Als we alleen die automatische bijdragevermindering van 5,1 miljard tellen, betekent dit een structurele en automatische loonlastenverlaging van bijna zeven procent, zonder enige voorwaarde.

Voka gebruikt de schabouwelijkste argumenten om ‘de index’ aan te vallen.

Nog even ter vergelijking. De totale loonlastenverlagingen zijn goed voor 11,5 miljard, het totale bedrag dat per jaar aan alle werklozen én bruggepensioneerden samen wordt uitgekeerd bedraagt 8,2 miljard. Er wordt dus per jaar 3,3 miljard meer aan loonlastenverlagingen allerhande besteed dan aan werkloosheidsuitkeringen. Zo heb je een idee van de orde van grootte die de werkgeverseisen toch wat zou mogen luwen. Als beschermer en verdediger van de sociale zekerheid is de vakbond sterk op zijn hoede als het verhaal van nog meer loonlastenverlagingen maar blijft duren. De LBC-NVK vroeg altijd om loonlastenverlagingen te koppelen aan werkelijke tewerkstellingsengagementen. Je krijgt een effectieve loonlastenverlaging als je die omzet in tewerkstelling. Maar met die logica worden werkgevers blijkbaar liever niet geconfronteerd. Werklozen verdienen nochtans beter.

Jarenlang liet de waterzuivering in ons land te wensen over. De Europese boete hiervoor zal hoe dan ook met gemeenschapsmiddelen moeten worden betaald. Ons Recht | 117de jaargang | NOVEMBER 2013 |

politiek

Waarom worden zieken en werklozen afgeschilderd als profiteurs? LBC-NVK reageert op capriolen in liberale kringen ingevuld raken met 200.000 werklozen. Doen Ons Recht: Een pestmaatregel dus? Ferre: “Alleszins een nutteloze maatrewerklozen te weinig moeite? De liberale senator Rik Daems Ferre: “Voor sommige knelpuntberoepen gel. Wat is de zin van het verplicht thuis zijn er te weinig mensen met de juiste kwa- zijn voor iemand met een gebroken pols of (Open VLD) vindt dat langdurig lificaties, maar er zijn ook jobs waarbij de na een operatie? Soms is het zelfs aan te werklozen gemeenschapsdienst arbeidsomstandigheden gewoon te slecht raden dat de patiënt zich niet opsluit, bijmoeten doen. Bedrijven kunnen zijn. Denk aan beginnende leerkrachten voorbeeld bij een burn-out. De controlearts van zieke werknemers eisen dat ze met een onmogelijk uurrooster, werkzaam moet nagaan of de werknemer echt arbeidsvier uur per dag thuisblijven voor op vier plaatsen. Of hoe combineer je ploe- ongeschikt is, niet of hij vier uur thuis is de controlearts. Zieken en werklogenarbeid met een partner in een flexibel gebleven.” zen worden als luiaards en prowerkregime? En waar blijft de combinatie fiteurs afgeschilderd. Ons Recht werk-gezin in deze redenering? Ook werk- Negatieve beeldvorming babbelde met Ferre Wyckmans, de gevers moeten inspanningen doen om met Algemeen Secretaris van de LBCgoede arbeidsvoorwaarden sollicitanten aan Ons Recht: Vanwaar komt toch dat negatieve NVK. Waarom duikt dat negabeeld? te trekken!” Ferre: “Sommige werkgevers en politici ligtieve beeld altijd opnieuw op? gen echt niet wakker van de werkzoekenden Thuis blijven Ons Recht: Senator Rik Daems is van mening en zieken. Ze willen lagere loonlasten, door dat wie langer dan een jaar een werkloosheids- Ons Recht: Bedrijven kunnen binnenkort een de bijdragen aan de sociale zekerheid te veruitkering krijgt in ruil verplicht ‘vrijwilligers- zieke werknemer verplichten vier uur per dag minderen. Die sociale zekerheid is volgens werk’ moet doen. Bijvoorbeeld klusjes bij een thuis te blijven voor een controlearts. Werken hen te duur. Ze beschouwen het systeem de huidige controles niet goed? gemeente of een vzw. Is dat een goed idee? als een last voor bedrijven in plaats van als Ferre Wyckmans: “De boodschap klinkt Ferre: “Ik heb geen enkele studie gelezen een verzekering voor zieken, werklozen en aantrekkelijk: wie is er tegen helpende waaruit dat blijkt. Zieke werknemers die andere mensen in moeilijkheden. Maar een handen voor een vzw met een goed doel? niet thuis zijn, hebben een doktersattest dat sterke sociale zekerheid is juist één van de Maar het voorstel is populistisch. We willen hen de mogelijkheid biedt om de woning te fundamenten van onze welvaart en solidatoch niet dat ambtenaren, ontslagen om te verlaten. Bij een controle worden ze opge- riteit!” besparen, worden vervangen door mensen beld voor een afspraak, thuis of bij de condie ‘vrijwillig’ gratis moeten werken?” troledienst.” Sebastia an Kok

“Profitariaat” Ons Recht: Volgens Daems heeft zijn voorstel

niets dan voordelen voor de werkzoekende: die kan werkervaring opdoen en sociale contacten leggen, klinkt het. Ferre: “In het verleden bestempelde Daems al vanop de trappen van zijn riante villa werklozen als ‘het sociaal profitariaat’. Maar dat beeld klopt niet. Mensen kiezen niet voor werkloosheid, maar vinden geen werk.” “Monica De Coninck, de minister van Werk (sp.a), zet met deze regering in op activering: werklozen worden geholpen terwijl ze naar werk zoeken, met opleidingen en vacatures. De liberaal Daems wil eigenlijk mensen aan het werk zetten zonder contract. Volgens welke regels werken die dan? Wie werkt heeft recht op een loon en op een contract dat de rechten van de werknemer waarborgt, zeggen wij als LBC-NVK.” Knelpuntberoepen

Werkgeversorganisaties vinden het vreemd dat 135.000 knelpuntvacatures niet

Ons Recht:

6 | NOVEMBER 2013 | 117de jaargang | Ons Recht

campagne

Is solidariteit nog sexy? Zonder sociale zekerheid wordt 44 procent van de werkende bevolking arm

Marijke Persoone

Solidariteit is het hart en de ziel van de vakbeweging. Maar de laatste tijd worden we iets te veel op onze ziel getrapt. De solidariteit wordt gekaapt, uitgehold, weggezet bij de oude meubelen, wegens niet meer nodig. “Belastingen te hoog, sociale zekerheid te duur, openbare diensten beter overlaten aan de commercie”, het bekt goed in de krant of op tv. We zijn nu zogezegd allemaal middenklasse, we zijn hoger opgeleid en mondig genoeg om voor onszelf op te komen.

Voor sommige politieke partijen zijn werkloosheid en armoede niet langer sociale problemen maar een bewijs van ‘persoonlijk falen’. Dat zint ons niet. Wij willen géén samenleving waar iedereen met iedereen in concurrentie moet gaan. Daarom wil het ACV dit werkjaar, nog meer dan anders, een gezicht geven aan solidariteit. Allerlei boeiende activiteiten zullen worden georganiseerd onder het motto ‘Van solidariteit word je beter’. Onze kijk op solidariteit heeft niets te maken met liefdadigheid. Wij willen solidariteit die structureel is ingeweven in onze maatschappij. Onze sociale zekerheid is

één van de mooiste resultaten van de sociale strijd. De financiering ligt wettelijk vast en hangt niet af van een milde bui van één of andere Bill Gates of Warren Buffett. Het systeem is gebaseerd op wederkerigheid en lotsverbondenheid. Dat soort solidariteit verbindt jong en oud, zieken en gezonden, wie aan het werk is en wie zonder werk zit. Je draagt bij tot het systeem en daar put je rechten uit. Het is dus niet helemaal belangeloos, maar daar is niets mis mee.

minimumlonen, loonbarema’s, tijdkrediet en dergelijke veranderen gunsten in rechten. Dat geeft zekerheid en waardigheid aan werknemers. Elke dag realiseren militanten en medewerkers van de vakbond een stukje solidariteit door werknemers te informeren, te organiseren en hen de kracht in zichzelf te laten ontdekken. Verhalen van die dagelijkse solidariteit zal je de komende maanden in Ons Recht kunnen lezen. Herverdeling

Geen fabeltjes

Zonder sociale zekerheid zou 44 procent van de werkende bevolking in ons land arm zijn. Daarom verdedigen we het systeem hardnekkig tegen alle kapers op de kust. We zijn erg beducht voor maatregelen die de inkomsten van de sociale zekerheid aanvreten of delen ervan willen commercialiseren. En we geloven niet in het fabeltje dat de koopkracht van de werknemers niet wordt aangetast wanneer het brutoloon vermindert en het nettoloon behouden blijft. Goede en betaalbare zorg, onderwijs, openbaar vervoer en een leefbaar pensioen bepalen in hoge mate mee de koopkracht en de zekerheid van de werkende bevolking. Lees daarover zeker het interview met Tuur Vanempten in deze editie van Ons Recht. Een andere uiting van structurele solidariteit zijn interprofessionele akkoorden en cao’s. Collectieve akkoorden over

Die verhalen uit de praktijk kan je niet los zien van ons streven naar meer gelijkheid en rechtvaardigheid. Voor de LBC-NVK moet de geproduceerde welvaart eerlijk worden herverdeeld. Dat is niet meer dan billijk. Het zijn de werknemers die de producten maken en de diensten leveren. Maar het zijn de aandeelhouders die de winst op zak steken of ermee speculeren op de beurs. De asociale crisisremedies maken die kloof almaar groter. Europa en de lidstaten herhalen hetzelfde dogma: eindeloos besparen op de kap van de werkende bevolking. Als we dat beleid willen veranderen, moeten we wegen op de politiek. Hoe dat kan, lees je ook de komende maanden in Ons Recht. Dan tellen we samen af naar de verkiezingen van 25 mei 2014. En vergeet niet dat je ook je eigen mening kwijt kunt in de lezersrubriek.

Ons Recht | 117de jaargang | NOVEMBER 2013 |

campagne

“Hardwerkende mensen hebben net zo goed baat bij sterke solidariteit” Verschuiving naar gespleten samenleving gebeurt ‘stoemelings’ georganiseerde solidariteit resulteert in goed onderwijs, gezondheidszorg, pensioe‘We moeten veel te lang voor de nen, leeflonen en werkloosheidsuitkeringen, een wegennet en nog zoveel meer.” staat werken en krijgen er veel “Het verontrust me dat nogal wat politieke te weinig voor terug’. Dat soort partijen de mond vol hebben van besparen praatjes hoor je te pas en te onpas en dat ze wat graag de overheid willen inperverkondigen, al dan niet vanop ken. Ze betonneren die kleinere rol van de een barkruk. Vakbondsman Tuur overheid in wetten, geïnspireerd door wat Vanempten is het volstrekt oneens Europa ons oplegt. Als je de overheidsinmet de aanvallen van sommige komsten beperkt, zal dat uitmonden in politici en werkgevers op onze lagere uitgaven. Ik zie dat een deel van onze georganiseerde solidariteit. “We politiek popelt om te snoeien in de sociale krijgen allemaal heel veel terug uit zekerheid en de zorg. Kijk naar Open VLD, de gezamenlijke pot maar de poliN-VA, CD&V. Met haar herbronningsoperatie Innesto zet CD&V de deuren wagenwijd tici vertellen dat veel te weinig.” open voor ‘de privé’, zelfs in de sociale secOns Recht: Tuur, al in 1993 schreef jij een tor. Ze blijken zelfs bereid NV’s te subsidiëopmerkelijk artikel over alles wat wij van de ren die actief worden in de zorg.” overheid terugkrijgen in ruil voor wat we afdragen. In 2012 verscheen een herwerkte versie in Tweeverdieners De Gids. Waarom nam je dat initiatief? Tuur Vanempten: “In 1993 zag ik op een Ons Recht: Sommige partijen koketteren met dag op de trein een meneer een krant lezen de term ‘hardwerkende Vlaming’ om asociale met als vette kop ‘Fiscus pikt helft van je ideeën te slijten. loon in’. Thuisgekomen ging ik meteen die Tuur: “Hardwerkende mensen die goed hun krant halen en begon ik mijn gedachten op boterham verdienen, ook tweeverdieners, papier te zetten. Ik was verontwaardigd zijn evenzeer gebaat met solidariteit. Ook omdat ik besefte wat ik zelf al allemaal zij krijgen veel terug uit de gezamenlijke uit de collectieve pot had teruggekregen. pot. Tegenstanders van onze sociale zekerVolgens de krant had ik 480.000 frank belas- heid hebben de mond vol van ‘de vrije en ting betaald met een inkomen van 960.0000 verantwoordelijke samenleving’, maar dat oude franken. Maar volgens mijn eigen laatste kan alléén werken als de machtsverberekeningen kreeg ik in dat jaar meer dan houdingen gelijk zijn. De werkelijkheid is één miljoen frank terug. Mijn tekst kwam anders. Liberalen allerhande draaien soms aan bod in De Gids en Ons Recht en maakte bij als ze zelf ondervinden hoe ze zijn geholpen dankzij onze solidariteit. Ik herinner veel reacties los.” me het verhaal van een kennis die erg blij was met onze sociale zekerheid toen zijn Suzanne en Erik zoon lang in een coma lag. Of het verhaal “In 2012 hoorde ik het oude refrein opnieuw. van een zelfstandige met een zieke echtgeIedereen begon op ‘de staat’ te schie- note. Toen zij de rekening van het ziekenten. Toen de sluiting van Ford Genk werd huis kregen en zagen wat dit kostte en wat aangekondigd, stond zakenman Roland het ziekenfonds betaalde, beseften ze voor Duchâtelet meteen aan de klaagmuur over het eerst in hun leven hoe nuttig de sociale het ‘te grote overheidsbeslag’. Ik besloot verzekering is.” mijn oude artikel bij te werken op basis van cijfers voor een gezin dat echt bestond: Ons Recht: Suzanne en Erik maar ook u en Suzanne en Erik, twee ‘hardwerkende ik krijgen veel terug uit de gezamenlijke pot? Vlamingen’ met drie kinderen. Mijn bere- Tuur: “Dat is zo, alleen vertellen onze polikeningen toonden aan dat het echtpaar tici dat veel te weinig aan de mensen. Als 40.900 euro per jaar afdroeg aan de staat gepensioneerde krijg ik zowat alles uit de maar ook dat ze voor bijna 45.500 euro aan collectieve pot. Wanneer ik me ’s ochtends geld, goederen en diensten terug kregen van was en naar het toilet ga, loopt het water diezelfde staat. En dan liet ik nog bepaalde weg dankzij een riolering die door de staat tegenprestaties buiten beschouwing. Onze werd aangelegd. Zet ik de VRT-radio op, dan Denis Bouwen

8 | NOVEMBER 2013 | 117de jaargang | Ons Recht

luister ik naar een zender die wordt gesubsidieerd. In mijn straat, vroeger een verharde weg, ligt nu asfalt. Dankzij de overheid. Heb ik een pijnlijke nek, dan kan ik naar de kinesitherapeut, een uitgave die deels wordt terugbetaald. Voor ontspanning kan ik naar het gemeenschapscentrum. Mijn kleinkinderen zitten op scholen die de staat financiert. Het lokale woonzorgcentrum vernieuwt met overheidssteun. En zo kan je blijven doorgaan.” “Of er nog genoeg draagvlak is voor die collectieve inspanning, is een andere kwestie. De lotsverbondenheid tussen de werknemers is voor een stuk weg. Werkgevers spelen daar handig op in door arbeidsverhoudingen zoveel mogelijk te individualiseren en de werknemers wijs te maken dat ze het allemaal wel alleen kunnen regelen. Geld afdragen aan de gemeenschap is nochtans ook een vorm van welbegrepen eigenbelang: op allerlei momenten in je leven zal je er zelf van kunnen genieten. Daarom vind ik het ook zo belangrijk dat we onze sociale zekerheid en voorzieningen zo blijven organiseren dat ook de middengroepen genoeg blijven terugkrijgen. Anders zal het draagvlak nog meer afkalven.” Debat nodig

‘Minder staat’ en een ‘grotere rol voor de markt’, dat is het credo van diverse partijen. Tuur: “Ik huiver als ik zie wat er nu bezig is. Zij die de rol van de overheid willen verkleinen, zadelen de mensen uiteindelijk met hogere kosten en slechtere diensten en producten op. De hospitalisatieverzekeringen van privémaatschappijen zijn duur en sluiten bepaalde groepen uit. We evolueren naar een gespleten samenleving waarbij alleen wie genoeg geld heeft nog een goede sociale bescherming en zorg zal hebben. Die groep zal in de privé terecht kunnen, de anderen zullen het moeten stellen met wat de overheid nog kan financieren.” “Het is vooral erg dat die verschuiving stoemelings gebeurt, zonder een echt maatschappelijk debat. Politici roepen begrotingsproblemen in om meer opdrachten naar de privé toe te schuiven. Zo worden nieuwe markten gecreëerd waaraan zakenlui flink geld kunnen verdienen: senioren, gezondheidszorg, gehandicapten. Stel je voor hoe de verzekeraars zouden jubelen Ons Recht:

als ze een stuk van onze sociale zekerheid zouden kunnen inpalmen.” “Eigenlijk gaat het om een ideologische strijd waarbij de kapitalisten meer manoeuvreerruimte voor zichzelf zoeken. Maar wie kritiek geeft op het kapitalisme wordt al gauw in een bepaalde hoek geduwd. Ten onrechte.”

in sectoren die door de overheid worden betaald. De vakbond kan daar zeker veel meer rond nadenken. Er moeten mechanismen komen om de efficiëntie te verbeteren. Zonder daarom de logica van ‘de privé’ over te nemen.”

Tuur Vanempten: “Wijzelf bepalen welke partijen we naar het parlement sturen. Al te veel politici zijn goede maatjes met het bedrijfsleven en de haute finance.”

Eerlijke belastingen

Hoe kan het anders? Tuur: “Laten we vooral het debat aangaan en voeren. Wat zijn taken voor de overheid en wat kan de privé wel of niet doen? Hoe bouwen we grenzen in wanneer de privé wel een rol mag spelen? De christelijke arbeidersbeweging moet dit debat veel meer voeren en opkomen voor een sterke overheid. Onderwijs, gezondheidszorg, een stuk van onze cultuur: daar moet de markt af blijven! En ook het openbaar vervoer moeten we zeker niet overlaten aan privéspelers. Aan drama’s zoals Ford Genk of Caterpillar kan de politiek niet veel doen, de beslissingen vallen in het buitenland. Straks zullen de beslissingen in de zorgsector ook bepaald worden door buitenlandse multinationals. De overheid verliest almaar meer instrumenten om een beleid te voeren. Daarom zou ik bijvoorbeeld Dexia, nu een staatsbank, niet opnieuw privatiseren. De vroegere ASLK was toch een vaste waarde?” “Uiteraard moet de overheid ook niet alles zelf doen. Bepaalde activiteiten kan ze perfect toevertrouwen aan het middenveld, burgerinitiatieven en coöperatieven.” “En natuurlijk moeten we ook inspanningen doen om de efficiëntie te vergroten Ons Recht:

Als vakbond pleiten we ook voor een rechtvaardige fiscaliteit. Tuur: “Vooral loontrekkenden betalen nog correct hun belastingen in dit land. Andere inkomensgroepen gebruiken meer dan eens managementvennootschappen, belastingparadijzen en andere achterpoortjes om de fiscus een neus te zetten. Gewone arbeid wordt zwaar belast, kapitaal en vermogen veel te weinig. Dat moet worden rechtgezet. Als we de belastingfraude hier reduceren tot het niveau van onze buurlanden, hebben we jaarlijks acht miljard euro te besteden. Spijtig genoeg zie ik in het federale parlement geen meerderheid die bereid is om zo doortastend op te treden.” “Als burger hebben we ook een eigen verantwoordelijkheid. Wijzelf bepalen welke partijen we naar het parlement sturen. Al te veel politici zijn goede maatjes met het bedrijfsleven en de haute finance. Sommigen zeggen: let op, als je het kapitaal te veel aanpakt, jaag je ondernemers het land uit! Maar dat is bangmakerij. Ondernemers letten lang niet alleen op het belastingsysteem wanneer ze beslissen of ze investeren.” Ons Recht:

Wie is Tuur Vanempten? Tuur Vanempten is al vele jaren met pensioen maar nog altijd erg actief en geëngageerd. Zijn beroepsloopbaan speelde zich bij de Sociale School in Heverlee, waar hij economie doceerde. Hij werkte nooit bij het ACV maar was en is wel een bijzonder veelzijdige vrijwilliger, met taken en initiatieven bij het ACW, ACV, KWB, KAJ, Femma en Wereldsolidariteit. Tuur zet zich ook in voor mensen zonder papieren. Een tijdlang was hij hoofdredacteur van het bewegingsblad De Gids. Bij de LBC-NVK raakte hij onder meer bekend met zijn pleidooi om de privésector zoveel mogelijk te weren uit de groeiende diensteneconomie (non-profit). Op vele plaatsen in Vlaanderen trad hij op als spreker over thema’s als economie, arbeid en inkomensvorming.

Ons Recht | 117de jaargang | NOVEMBER 2013 |

vakantie

Vakantieregels op bepaalde punten aangepast Drie Koninklijke Besluiten verschenen Bram Van Goethem

In het Belgisch Staatsblad verschenen in september drie Koninklijke Besluiten die de vakantieregels op een aantal punten veranderden. Ons Recht vat de veranderingen graag even samen.

de onvolledige vakantierechten worden aangevuld van werknemers die in een bepaald jaar een activiteit begonnen of hervatten. Er was discussie over de vraag of de werknemer ook in het jaar volgend op het jaar van aanvatting of hervatting van de activiteit recht had op zulke aanvullende vakantiedagen. Nu bevestigt de vakantieregelgeving uitdrukkelijk dat dit wel degelijk het geval is.

Meer gelijkstellingen Na ‘deeltijds’ ouderschapsverlof

Zoals je weet worden vakantierechten in ons land opgebouwd op basis van de arbeidsprestaties en de daarmee gelijkgestelde periodes in het voorafgaand kalenderjaar. In één van de KB’s wordt de lijst van ‘gelijkstellingen’ uitgebreid. Wat komt er dan bij? Het borstvoedingsverlof, de economische werkloosheid voor bedienden en de aanvullende ‘Europese’ vakantiedagen. Die aanvullende Europese vakantiedagen worden alleen gelijkgesteld om het aantal vakantiedagen te berekenen.

Er is een beperkende opsomming gemaakt van wat in het kader van het aanvullende vakantiestelsel als ‘hervatten van een activiteit’ moet worden beschouwd. Voortaan wordt ook de hervatting van het werk na ‘deeltijds’ ouderschapsverlof hiermee gelijkgesteld. Opnieuw aan het werk gaan na voltijds ouderschapsverlof werd al gezien als een vorm van hervatten. Het gaat hierbij om het ouderschapsverlof dat wordt gecombineerd met uitkeringen van de RVA. Wanneer een deeltijdse werknemer meer uren of voltijds begint te werken, was Aanvullende ‘Europese’ vakantie het tot voor kort onduidelijk op hoeHet meinummer 2013 van Ons Recht veel vakantiedagen hij of zij precies recht berichtte al over het stelsel van aanvullende had. Er bestond daarover geen wettelijke ‘Europese’ vakantie. Op basis van die rege- regeling. In de praktijk waren er veel uitling kunnen onder bepaalde voorwaarden eenlopende berekeningswijzen die soms

10 | NOVEMBER 2013 | 117de jaargang | Ons Recht

moeilijk te verenigen bleken met de Europese Arbeidstijdenrichtlijn. Deze kwestie wordt nu ingepast in het stelsel van de aanvullende Europese vakantie. Er wordt nu van uitgegaan dat de activiteit wordt hervat wanneer een deeltijdse werknemer tijdens het vakantiejaar: - overgaat naar een voltijdse tewerkstelling; - overgaat naar een deeltijds regime met een hoger aantal uren op voorwaarde dat • het gaat om een toename van minstens 20 procent van het voltijds arbeidsregime ten opzichte van het gemiddelde arbeidsstelsel in het voorafgaande jaar; • de overgang ertoe leidt dat er minimaal vier vakantiedagen te weinig zijn om vier weken vakantie op te nemen ten opzichte van de opgebouwde rechten in het voorafgaande jaar. De algemene regels van het systeem van aanvullende vakantie zijn van toepassing. Het gaat dan om de aanloopperiode van drie maanden, de wijze van berekening van het aantal dagen, de voorafgaande uitputting van de wettelijke vakantiedagen, de verrekening met het dubbel vakantiegeld van het volgend jaar.

SERVICE

Centrum Loopbaanontwikkeling is actief op uiteenlopende terreinen Begeleiding, workshops, individuele coaching Marc Van den Broeck

De LBC-NVK ging eind 2005 van start met het Centrum voor Loopbaanontwikkeling (CLO). Op dat moment was loopbaanbegeleiding nog geen ‘hot item’. Pionieren zit nu eenmaal in het DNA van uw vakbond. Sinds de start begeleidde het CLO al bijna 3.000 deelnemers via één van zijn activiteiten. Het gaat nu om veel meer dan alleen maar loopbaanbegeleiding.

Op dit ogenblik is het CLO actief op vier terreinen: loopbaanbegeleiding, workshops, individuele coaching en ondersteuning van de personeelsdienst van de LBC-NVK. Voor de loopbaanbegeleiding veranderde midden dit jaar ‘het systeem’. De Vlaamse overheid trekt immers meer middelen uit. Bedoeling is meer mensen de kans te geven om eens stil te staan bij hun loopbaanvragen en daarna zelf hun loopbaan meer te sturen. En dat is wat we doen via onze individuele begeleiding. Het CLO kiest, binnen dit kader, resoluut voor de individuele aanpak. Tijdens de gesprekken vertrekken we van ieders persoonlijke vragen. Dat kan voor iedereen anders zijn. Samen met de deelnemer brengen we vaardigheden, interesses en waarden in kaart. Daarna bekijken we tot welke functie en sector dit kan leiden. Mannen (en vrouwen) maken plannen, we koppelen er meteen een concreet actieplan aan met haalbare stappen. Als je interesse hebt schrijf je je in voor één van onze startbijeenkomsten waar we je alle uitleg geven over onze manier van werken, verwachtingen en hoe je de gesprekken voorbereidt. Daarna bestel en betaal je bij de VDAB loopbaancheques. Tenslotte bepalen we data voor minstens vier gesprekken, gespreid over twee tot drie maanden, en starten we jouw loopbaantraject. Workshops

De voorbije jaren breidden we ons aanbod uit met een aantal workshops gelinkt aan de thema’s werk vinden, werk hebben en werk houden. Exclusief voor ACV-leden! We focussen op onderwerpen waar iedereen die bewust met zijn loopbaan bezig is vroeg of laat wel eens mee te maken krijgt. Een greep uit ons nieuw aanbod.

Burn-out

In groep

We bieden dit aan in drie vormen. Misschien kom je als collega, leidinggevende, vriend wel eens mensen tegen die hiermee worstelen? We geven uitleg over de elementen die leiden tot een burn-out. Heb je er zelf mee te maken? Dan geven we je handvaten om aan je herstel te werken. In een derde workshop wordt het thema benaderd vanuit een vakbondsinvalshoek. Wat kunnen we er als werknemersafgevaardigde aan doen via preventiecomité (CPBW) en ondernemingsraad? De CM en het NVK zijn hier onze partners.

Iedereen die in Vlaanderen woont en werkt heeft recht op loopbaanbegeleiding in groep. Jammer genoeg overkomt het soms ACVleden dat zij net te laat over dit recht worden geïnformeerd en helaas niet meer in aanmerking komen voor de gesubsidieerde loopbaanbegeleiding. Om deze leden niet in de kou te laten staan en een volwaardig alternatief aan te bieden organiseren we op geregelde tijdstippen loopbaanbegeleiding in groep. Deelnemers staan in dag- of avondworkshops stil bij wat voor hen belangrijk is. Maar omdat niet alles in groep kan worden gezegd, sluiten we Zichtbaarheid deze begeleiding af met enkele individuele Hard en degelijk werken zijn geen garan- gesprekken. ties meer voor een schitterende loopbaan. Er komt meer bij kijken. In deze workshop Individueel werken we rond enkele sociale vaardigheden die bij ‘de bescheiden Vlaming’ wel eens wil- Heb je als lid een korte, niet juridische vraag rond je loopbaan? Dan kan je hiervoor ook len ontbreken. steeds bij ons terecht. Gewoon even een afspraak maken. Leidinggevenden Leiding geven is voor sommigen ook plots iets nieuws. Soms beland je onverwacht in een leidinggevende job en start je daaraan vol goede bedoelingen. In deze workshop brengen we jouw profiel in kaart en laten we je nadenken over je sterke en te ontwikkelen kanten als leidinggevende. Het NVK is sterk begaan met dit thema. Daarom werken we hiervoor samen met hen.

Er zijn nieuwe startbijeenkomsten in Antwerpen (op 8 november, om 13.30u) en Mechelen (op 26 november, om 18.30u). Inschrijven kan via www.loopbaanontwikkeling.be. Graag meer info? E-mail dan naar loopbaancentrum@acvcsc.be of bel naar 03 / 220 89 50.

Ons Recht | 117de jaargang | NOVEMBER 2013 |

rapport

Werkgevers strijken ruim elf miljard loonsubsidies en kortingen op Experts: “Stijging loonkosten per uur is niet buitensporig” Frans Geerts

Hoe dikwijls hoor je geen klaagzangen over de te hoge loonkosten in ons land? Wat daarbij wordt vergeten is dat de werkgevers al flink wat geld van de samenleving krijgen om hun concurrentiepositie te verbeteren. Zo kregen ze in 2011 zowat vijf miljard euro aan verminderingen van werkgeversbijdragen voor de sociale zekerheid. Met daar bovenop 6,2 miljard euro aan loonsubsidies. Samen goed voor een slordige elf miljard euro. Daarover hoor je de werkgevers nooit.

de federale overheidsdienst Economie en de het ACV trouwens altijd op die nagel. Maar Centrale Raad voor het Bedrijfsleven schre- de vakbond botste op een muur van onwil. ven een lijvig rapport met heel wat gegevens om de discussie te verhelderen. In het Handicap rapport lees je cijfers over de hele economie en gegevens per bedrijfstak. Een eenduidig In het rapport van de deskundigen zit ook een tabel waarin de loonkostenhandicap antwoord ontbreekt echter. wordt berekend. De experts schuiven niet één scenario naar voor maar hebben er verBelgen op kop schillende uitgewerkt. Zo variëren de cijfers In de tabel kan je de cijfers over de loonkos- over de handicap tussen 0,55 procent, in een tensubsidies vinden, uitgedrukt in percen- scenario waarbij met alle mogelijke subsitage van de totale loonkosten. dies rekening gehouden wordt, en de 4,6 In vergelijking met de ons omringende lan- procent uit het Technisch Rapport (2011). den scheert België hoge toppen op het vlak De auteurs laten het aan de beleidsmakers Loonkostensubsidies/totale loonkosten

De wet op het concurrentievermogen geeft 6 de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven 4 (CRB) de opdracht om elk jaar een ‘Technisch 2 rapport’ op te stellen. Op basis van dat rap0 port wordt voort onderhandeld om de twee1996 2006 2007 2008 2009 2010 2011 jaarlijkse loonnorm te bepalen. Toen er werd onderhandeld over het Interprofessioneel Duitsland Nederland Frankrijk België Akkoord voor 2013 en 2014, kwamen de sociale partners niet tot een vergelijk en moest de federale regering overeenkomstig de wet van loonkostensubsidies. Hoe kan je nu ern- over om een keuze uit de cijfers te maken. de knoop doorhakken. Met als ‘fijne’ resul- stig vergelijken als dat aanzienlijke cadeau Van alle mogelijke scenario’s in het rapport taat dat er geen bijkomende loonsverhogin- niet wordt meegerekend? De houding van is de variant waarbij de dienstencheques en de werkgevers op dit punt is dan ook niet de subsidies aan de non-profit uit de berekegen mochten worden toegekend. Tijdens de onderhandelingen werd meer te aanvaarden. ning gehaald worden intellectueel het meest dan eens gebakkeleid over de vraag hoe Het doet deugd om te zien dat de experts juist, zegt het ACV. In dat scenario komen de loonstijgingen moeten worden berekend erkennen dat de loonsubsidies wel degelijk experts aan een loonhandicap van 2,06 proen hoe er wordt vergeleken met de ons een groot effect hebben en dat ze zeggen dat cent voor 2011. Moet je nu 2,06 procent achomringende landen. Bij het becijferen van er ook rekening mee moet worden gehou- terstand wegwerken tegen 2018? Of bijvoorde loonstijgingen weigerden de werkgevers den. Tijdens de onderhandelingen klopte beeld 3,5 procent? Zoals je merkt, scheelt rekening te houden met de loonsubsidies, in 2011 goed voor 6,2 miljard euro. Bovendien Loonkostenverminderingen was er geen inventaris van de subsidies in 12000 de buurlanden. Uit de grafiek blijkt duidelijk dat de loonsubsidies voortdurend groter worden, en nog geen klein beetje. Om een 10000 volledig beeld te geven toont de grafiek ook 8000 de RSZ-kortingen die de werkgevers genieten (‘WGB vermind’). De uiteenlopende standpunten van de sociale partners illustreerden de nood om opheldering te scheppen. Begin 2013 creëerde de federale regering daarom een groep van experts die duidelijke informatie moest geven over het thema concurrentievermogen & werkgelegenheid. Hoe groot was de loonhandicap van België tegenover Duitsland, Frankrijk en Nederland? En hoe groot waren de vormingsinspanningen van onze bedrijven? Deskundigen van de Nationale Bank, het Federaal Planbureau, 12 | NOVEMBER 2013 | 117de jaargang | Ons Recht

6000 4000 2000 0

1995 974 265

1996 1.213 304

1997 1.082 322

1999 1.533 640

2003 3.175 1.016

2004 3.798 1.212

WBG vermindering Loonsubsidies

2010 4.894 5.454

2011 5.032 6.213

in de marge wf

Verenigde Naties

Zwarte Piet dreigt onder druk van een expert van de Verenigde Naties uit het Nederlandse (en Belgische) straatbeeld te worden geplukt. Zwarte Piet als aanslag op de mensenrechten. Niet echt het fraaiste voorbeeld als het erom gaat de juiste prioriteiten te bepalen. Ooit werden hier Amerikaanse kernwapens geplaatst, waarbij elke soevereine beslissing van de overheid werd weggeveegd. In die zaak is het nog altijd wachten op hoog bezoek in onze contreien. Officieel mogen we zelfs niet weten of die kernwapens hier zijn.

het een flinke slok op de borrel naargelang het cijfer dat je hanteert. Het ACV gaat nog verder en pleit voor een scenario waarbij ook de dienstencheques en de regionale subsidies meegenomen worden in de berekening. De mini-jobs in Duitsland worden wel in mindering gebracht, waarom dan niet onze dienstencheques? Belangrijk is het besluit dat de experts zelf trekken in het rapport: “Globaal gezien en na het meerekenen van subsidies lijkt de toename van de loonkosten per uur niet buitensporig.” Méér dan loonkosten

Een recente studie van het Federaal Planbureau geeft aan dat het concurrentievermogen en het marktaandeel op de internationale markten maar voor één derde worden beïnvloed door de loonkosten. Twee derde wordt onder meer ook bepaald door de producten, de afzetmarkten en de innovatie. Spijtig genoeg is daarover in het rapport niets terug te vinden. Het rapport geeft ook cijfers per bedrijfstak. Voor 21 van de 38 bedrijfstakken worden cijfers gegeven over de evolutie van de loonkosten en de productiviteit en wordt een analyse gemaakt van die kosten en van de groei in volume en arbeidsuren. Besluit? Niet alle sectoren presteren slecht, zoals de werkgevers graag doen geloven. Er blijkt een grote variatie te zijn. De helft van de onderzochte sectoren doet het bij ons beter dan in de buurlanden. Opvallend is dat er voor een aantal sectoren geen analyse is. Zo wordt bijvoorbeeld gezwegen over de transportsector, die toch heel belangrijk is voor onze industrie, zeker op het vlak van tewerkstelling. De studie had nog beter kunnen zijn. In het rapport is sprake van een daling van

de tewerkstelling. Wordt er onderzocht of dat te wijten is aan de arbeidskosten of aan andere factoren die aan bod komen in de studie van het Federaal Planbureau? Neen. Een gemiste kans. Vorming

Op basis van een Europese studie (‘Continuing vocational training survey’ of CVTS) werd aan het eind van de jaren 1990 vastgesteld dat België een achterstand had op het gebied van vorming en opleiding. Eind 1998 spraken werkgevers en vakbonden af dat 1,9 procent van de personeelskosten zou worden geïnvesteerd in opleiding en vorming. Later werden de inspanningen opgevolgd via de sociale balans en werd ook een sanctiemechanisme ingevoerd. Een nieuwe CVTS-studie in 2011 toont aan dat België het plotseling erg goed doet. In het rapport van de experts lezen we dezelfde conclusie. Alleen is er de vaststelling dat de veronderstellingen en berekeningen altijd maximale scenario’s zijn en dat de onderzoekers zich baseren op een kleine groep ondernemingen. Het ACV zegt dat het sanctiemechanisme moet worden behouden en pleit voor een evolutie naar een individueel recht op opleiding en vorming. Momenteel bestaat zo’n individueel recht trouwens al in het Aanvullend Nationaal Paritair Comité voor Bedienden (PC 218). Wil je nog meer weten? Lees het hele rapport op: http://www.plan.be. Klik op de rubriek publicaties en zoek daarna het rapport over ‘Arbeidskosten, loonsubsidies, arbeidsproductiviteit en opleidingsinspanningen van ondernemingen’.

Terug echter naar het Pietenincident. Of het terechte antiracisme daarmee ook gediend is, valt te betwijfelen. In geen tijd werd een pro-Piet-actie op facebook door meer dan één miljoen mensen ondersteund. Als ik het wel heb zou die omvang kunnen volstaan om een Europese volksraadpleging te organiseren. Laten we hopen dat de balans niet in die richting doorslaat. Niet alles wat ‘de meerderheid’ of ‘velen’ vinden is per se de beste norm, maar proporties hebben ook hun rechten. Ernst en luim hebben hun eigen plaats. En middelen lijken me altijd in verhouding tot het doel te moeten staan. Cultureel erfgoed kan geen bron van manifest foute boel zijn, maar feesten hebben op zich een waarde en voor zover daar geen dreigementen of andere fysieke of psychische ongemakken mee gemoeid zijn gooi je die niet zomaar op de schroothoop. Bannen we Sneeuwwitje uit onze kinderboeken als nymfomane die maar liefst zeven dwergen rond de mooie vingers draait? Heksen stofferen menig sprookje, in donkere tijden werden deze vrouwen als toonbeeld van kwaad en veroorzaaksters van kwalen de meest gruwelijke dingen aangedaan. Terecht werd met die ‘folklore’ en culturele traditie gebroken, lang voor de Verenigde Naties bestonden. En wat voor foute dingen worden er niet verteld in sprookjes en volksoverleveringen over reuzen en kapiteins met maar één been. Komt er een verbod op die druksels? Kwalijk aan de Pietendiscussie is niet de vrije meningsuiting. Laat staat het recht of de plicht om mensonwaardige calamiteiten aan te pakken. Supranationale en andere politieke instanties hebben een opdracht. Van hen mag worden verwacht dat ze bewaken en besturen. Maar het essentiële mag daarbij wel voorrang krijgen.

Ons Recht | 117de jaargang | NOVEMBER 2013 |

RUBRIEKSNAAM over

de grenzen

annick aerts

De Europese vakbonden waren gealarmeerd toen ze hoorden dat er op de Europese Ministerraad van 15 oktober mogelijk een beslissing zou vallen over veranderingen aan de richtlijn over detachering van werknemers. Die richtlijn geeft het kader weer waarbinnen je als werknemer moet werken in een ander Europees land. Sinds geruime tijd pleiten de vakbonden ervoor om het kader aan te passen zodat er duidelijkere spelregels, meer controles en een effectieve bestraffing komen. In de praktijk worden in tal van sectoren schrijnende praktijken vastgesteld bij het miljoen werknemers dat in Europa gedetacheerd is. Denk maar aan de talloze postbusbedrijven in de bouwsector of de buitenlandse schijnzelfstandigen bij sommige koerierbedrijven. Frauderende ondernemingen en malafide tussenpersonen misbruiken het wetgevende kader om buitenlandse werknemers tegen lagere lonen te laten werken dan gebruikelijk is in het land waar ze werken. Zoiets druist in tegen het principe van ‘gelijk loon voor gelijk werk’ en zet de lonen in heel Europa onder druk. De vakbonden luidden de alarmbel omdat de nieuwe regels die praktijken alleen maar zouden verergeren. Op de Ministerraad kwam namelijk een voorstel op tafel dat ervoor zou zorgen dat bijvoorbeeld Poolse bouwvakkers in België alleen de Poolse lonen zouden moeten krijgen. Veel lobbywerk en een actie voor de vergadering van de Ministerraad leidden ertoe dat over deze voorstellen geen compromis werd bereikt. Liever géén veranderingen dan een nog slechter wetgevend kader, vinden de bonden. Waakzaamheid blijft nodig. Momenteel is nog niet duidelijk of het debat hierover volledig is afgesloten.

Bengaalse textielarbeiders komen op straat

de werkvloer weinig voorstelt. Een eerste stap tot verbetering zou een deftig minimumloon zijn. Overheid en werkgeversorganisaties zien de noodzaak hiervan te weinig in. Verder moet dringend werk worden gemaakt van een nieuwe arbeidswetgeving met verbeteringen op het vlak van de veiligheid. Negentig multinationals ondertekenden trouwens een akkoord om te werken aan brand- en bouwveiligheid in de sector. De nood aan grote inspanningen werd op 8 oktober nog maar eens aangetoond toen negen werknemers stierven in een bedrijfsbrand. Het akkoord, getekend door de 90 multinationals, moet dringend in de praktijk worden uitgevoerd. Het is niet verwonderlijk dat werknemers na de voorstellen van werkgevers boos zijn. De textielwerknemers in Bangladesh hebben nood aan verandering. En ze hebben daar ook recht op.

Meer dan 200.000 textielwerknemers in Bangladesh stonden eind september drie dagen op straat om een leefbaar loon te eisen. Alle betrokken vakbonden vroegen dringend een verhoging van het minimumloon ver boven 73 euro per maand. De vonk die de massale actie ontketende, was het belachelijke voorstel van de werkgevers om het minimumloon te laten stijgen tot 35 euro per maand. Slechts een stijging met 20 percent. Als je de levensstandaard van het land in rekening brengt, moet je eigenlijk minstens 80 euro per maand verdienen. Voor de vakbonden is het onaanvaardbaar dat werkgevers dit niet mee in rekening brengen. Hun woede leidde tot acties in tal van industriële zones. Volgens de mondiale vakbond IndustriAll is er in Bangladesh een sterke consensus www.industriall-union.org over het feit dat de lonen in de textielsector te laag zijn en dat de veiligheid op

Europese vakbonden in actie tegen sociale dumping

www.efbww.org

tot hun gebouwen. Tijdens de voorafgaande weken ontnam het HP-management de HP zwaar in de fout lokale vakbond al het recht om te communiceren met zijn achterban. Zo blokkeerden ze in Bulgarije een geplande bevraging over het welbevinOp de Internationale dag voor Waardig den van de Bulgaarse HP-werknemers. Het Werk liet Hewlett-Packard zich niet van zijn was spijtig genoeg niet het eerste incident. beste kant zien. De onderneming bewees Eerder negeerde het management al de eens te meer niet veel respect te hebben regels over het aanduiden van werknevoor de vrijheid van vereniging. mers voor het Europees overlegorgaan van De Bulgaarse confederatie van onafhan- het bedrijf. De werknemersafgevaardigkelijke vakbonden organiseerde op 7 okto- den uit andere Europese landen schoten ber een internationale conferentie onder in actie voor hun Bulgaarse collega’s. Ze de titel ‘Onze toekomst @ HP in Europa’. betwistten de manier waarop deze aanduiMaar het lokale management weigerde ding was gebeurd. Bovendien werden vande HP-medewerkers uit België, Duitsland, uit Europese vakbondskringen al diverse Nederland, Spanje en Roemenië – pogingen ondernomen om te bemiddelen die aan de vergadering deelnamen – toegang bij de hogere managers, verantwoordelijk 14 | NOVEMBER 2013 | 117de jaargang | Ons Recht

voor al de Europese vestigingen. Zo wilden de Europese collega’s verkrijgen dat het Bulgaarse management respect zou tonen voor vakbonden. Het management van HP in Bulgarije beweerde wel degelijk de vakbonden te respecteren. Maar desondanks liet datzelfde management wel bepaalde misbruiken voortduren. Duidelijk is dat het sociaal overleg in de nieuwe lidstaten te weinig ondersteuning geniet. De Europese vakbondsallliantie die binnen HP opgericht is, ijvert er dan ook voor dat vakbonden in heel Europa worden erkend. www.industriall-europe.org, www.uni-europa.org

Stop the Killings deelt mensenrechtenprijzen uit Kies mee de ‘Human Rights Defender’ en ‘Human Rights Violator’ van het jaar categorie zijn de Guatemalteekse activiste ambassadeur voor de Filipijnen Guy Ledoux Yolanda Oqueli, de Colombiaanse volksbe- en Billy Joya, een gewezen lid van een Stop the Killings, een actieplatform weging voor Vrede en het telecombedrijf berucht doodseskader die nu kandidaat is Ello Mobile, dat met zijn winsten sociale om volksvertegenwoordiger te worden. van vakbonden en niet gouverneorganisaties ondersteunt. mentele organisaties, vraagt op 10 Voor de minder begerenswaardige titel van Jouw stem telt! december traditioneel aandacht ‘Human Rights Violator van het jaar’ nomivoor de repressie tegen syndicaneerde Stop the Killings de Colombiaanse Een jury van vooraanstaande figuren uit listen in het Zuiden. Dit jaar reikt overheid. De rechtstreekse aanleiding hier- de media, de vakbondswereld en ngohet platform enkele prijzen uit. voor is het feit dat Colombia de protesten kringen zal zich buigen over de nominaDe ‘Human Rights Defender’ en tegen de vrijhandelsakkoorden met de ties. Maar wie op 10 december de Human de ‘Human Rights violator’ van het Verenigde Staten en de Europese Unie bru- Rights Awards in ontvangst mag nemen jaar worden met een prijs beloond. taal onderdrukt. Honderden prominente wordt in eerste instantie door u bepaald. figuren van vakbonden en sociale organi- In de komende maand organiseert Stop the Het belooft een gala-avond te worden in saties werden gearresteerd. Killings een brede bevraging, waarmee het Brussel. Deze keer geen acteurs of muzi- De andere genomineerden in deze cate- zoveel mogelijk mensen wil bereiken. kanten die in de schijnwerpers komen te gorie zijn het Europese mijnbouwbe- Breng uw stem uit via een speciaal formustaan, maar wel mensen, organisaties of drijf Sagittarius Mines, de Europese lier, via de website of de facebookpagina overheden die zich in posivan Stop the Killings. Iedereen die dit doet, tieve of negatieve zin hebben word t automaonderscheiden in verband tisch uitgenodigd met de mensenrechtensituvoor de plechtige atie in hun land. In Colombia, prijsuitreiking in Guatemala en de Filippijnen de Spiegelzaal van is vakbondswerk nog altijd Gemeenschaps niet vanzelfsprekend. Wie centrum De zich inzet voor de vakbond, Markten in Brussel. wordt er vermoord, ontvoerd De uitreiking wordt of bedreigd wegens dat engavoorafgegaan door gement. een symbolische actie. Vorig jaar namen enkele honEn de genomineerden derden mensen deel, zijn… onder wie heel wat Voor de nu al fel begeerde leden van de LBCtitel van ‘Human Rights NVK. We hopen dat Defender van het jaar’ de solidariteit dit jaar nomineerde Stop the minstens even groot Killings de advocaten mag zijn. van de National Union of Peoples’ Lawyers (NUPL), die zich vrijwillig inzetten om de mensenrechten in de Filippijnen te verdedigen, beschermen en bevorderen. De zogenaamde ‘Morong 43’, gezondheidswerkers die er valselijk B RE NG De actie van Stop werden van beschuldigd JE the Killings vindt terroristen te zijn, wers t op th plaats op 10 decemden dankzij hun inspane ber, vanaf 18.00u aan ningen vrijgelaten. Een het Centraal Station in vooraanstaande legergeBrussel. neraal bedacht de advoMeer informatie lees caten enkele maanden je op geleden nog met de titel www.stopthekillings.be ‘vijanden van de staat.’ en www.facebook.com/ De andere drie genostopthekillingsbelgium. mineerden in deze V.U./E.R.: Michae l Vandenbroucke, Pletinckxstraat 19, 1000 Brussel

Michael Vandenbroucke

UIT! VOTE Z! EM ST illings.be k

actie

Ons Recht | 117de jaargang | NOVEMBER 2013 |

vakbondswerk

“Als jonge vrouw wilde ik de wereld veranderen” Vakbondsmilitante Anne Dhooghe vertelt over haar bewogen jaren bij GB Denis Bouwen

Anne Dhooghe kan terugblikken op een rijk gevulde carrière als werkneemster bij ‘de GB’ en vooral als vakbondsmilitante. In de laatste acht jaar van haar beroepsloopbaan werkte ze op de vormingsdienst van de LBC-NVK. “Bij de GB leerden we actie te voeren en winkels te sluiten om de belangen van het personeel te verdedigen”, zegt Anne, die altijd een groot voorstandster was van samenwerking met andere vakbonden. Als militante zag ze hoe vooral alleenstaande vrouwen in armoede moesten leven.

In de loop van dit jaar ging Anne Dhooghe met pensioen. Anne groeide op in een heel katholiek gezin met acht kinderen in Zwijndrecht. Haar moeder runde het huishouden, haar vader was eerst arbeider en nadien leerkracht. Vader was in zijn arbeiderstijd ook vakbondsafgevaardigde van het ACV. De familie Dhooghe leefde op een witte boerderij met een groot erf en leek daardoor voor de buitenwereld rijk te zijn. Ten onrechte. Achter de boerderij lag een straatje met arbeiderswoningen. “Van ons moeder mochten wij met die arbeiderskinderen niet spelen. Maar we maakten een gat in onze haag zodat ze gewoon naar ons konden komen”, vertelt Anne. “In mijn kinderjaren werd vermoedelijk al de basis gelegd voor mijn sociale bewogenheid. Ik voelde me helemaal niet beter dan anderen. Later wilde ik graag in een gewoon arbeidershuisje met wit zand op de vloer wonen. Wel een mooi ingericht huisje (lacht).” Vader Dhooghe was een Vlaamsgezinde ACV’er, moeder had bij de nonnen in Hasselt op school gezeten. Geen wonder dat Anne terechtkwam op een chique Antwerpse school die nog was opgericht door de katholieke industrieel Lieven Gevaert. “Voor de oorlog was mijn vader lid van het VNV. Hij brak wel met die organisatie toen ze duidelijk de verkeerde kant op ging. Vader had een nogal fascistoïde kijk op de maatschappij.” Na de middelbare school trok Anne naar de KU Leuven om er klinische psychologie te studeren. Ze wilde er meer over ‘de mens’ te weten komen. De studie lag haar erg goed.

16 | NOVEMBER 2013 | 117de jaargang | Ons Recht

met de andere arbeiders. Uiteindelijk werd ze afgedankt. “Ik was daar een hond in een De woelige periode van mei ’68 maakte Anne kegelspel.” volop mee. Ze nam deel aan alle betogingen Anne maakte toen tijd vrij om haar thesis voor ‘Leuven Vlaams’ en had vooral affini- te schrijven – dat was nog niet gebeurd – en teit met de sociale stroming onder de onte- koos definitief voor een bestaan als gewone vreden studenten. Anne kwam in contact werkmens. “Ik wilde geen bourgeoismadam met derdewereldgroepen en met de katho- worden”, grinnikt ze. lieke bevrijdingstheologie. Ze maakte kennis met studentenleiders als Paul Goossens, Poetsvrouw Walter De Bock en Ludo Martens. “Na de betogingen begonnen de studen- In 1974 vond Anne een baantje als poetsten met bussen naar arbeidersstakingen te vrouw in een kleine GB-winkel. Na verloop gaan. Vaak waren dat wilde stakingen. De van tijd werd ze kassierster én afgevaardigde studenten wilden zich solidair tonen met de van de LBC. “Ik vond dat de werknemers bij arbeiders. Op studentenmeetings versche- de GB moesten worden verdedigd. Ook in nen ook sprekers van het ACV en het ABVV, de jaren zeventig en tachtig werd al flink onder wie Paul Van Hooren (ACV), met wie bespaard op personeel. Begin van de jaren ik later in mijn leven een relatie zou krijgen. tachtig wilde het bedrijf vijf Antwerpse winIk was toen heel revolutionair ingesteld: ik kels dichtdoen. We trokken met doodskiswas jong en wilde de hele wereld veranderen. ten door de stad en eisten dat de mensen Heel wat vrienden lieten hun studies staan ander werk zouden krijgen. GB gaf ze ook en trokken de fabriek in. Ik maakte eerst ander werk, beducht om zijn goede reputatie niet te verliezen. In die jaren waren er mijn studies af.” Bewust zocht Anne een job als arbeidster nog heel veel GB-supermarkten. Maar toen bij Bell Telephone in Antwerpen, waar ze al al zag je dat de directie winkels overliet aan stage had gelopen op de personeelsdienst. kleine zelfstandigen met slechtere loon- en Ze wilde graag zien hoe de structuur van arbeidsvoorwaarden voor het personeel.” de samenleving invloed had op arbeiders Tijdens de jaren zeventig waren er in de die aan de band werkten. De arbeiders bij Vlaamse GB-winkels geen vakbondsacties. ‘den Bell’ kregen giftige dampen in te ade- De vakbond was toen vooral actief in de men en het werkritme lag (te) hoog. Anne depots van GB. In de winkels, waar vooral leerde er de vakbond beter kennen en actie- vrouwen werkten, bleek het een stuk lastivoeren. Na het werk dronk ze vaak pinten ger om de werknemers tot actie te bewegen. Mei ’68

RUBRIEKSNAAM levendige herinnering houdt ze over aan de ‘vrijdagstakingen’, gericht tegen het weinig sociale ‘herstelbeleid’ van (wijlen) premier Wilfried Martens, die met volmachten regeerde. “Wij liepen toen met onze groene ACV-vlaggen mee in betogingen van het ABVV. De LBC was daarvan op de hoogte en maakte er nooit een probleem van. Van de ABVV-collega’s kregen we applaus: die waren wat blij dat ze niet alleen waren. In de winkels staakten we ook samen met de rooien. Logisch, want alleen samen kreeg je dingen gedaan.” De ACV-top was in die jaren ‘redelijk rechts’, vindt Anne. “Er was geen grote liefde voor het ABVV. Maar ik behoorde tot de ACV’ers die het juist belangrijk vonden om solidair te zijn met de rooien.” Bij GB zag Anne voortdurend hoe nogal wat werknemers in armoede leefden. Dat gold dan in het bijzonder voor vrouwelijke werknemers, nog preciezer alleenstaande vrouwen. “In de jaren tachtig begon de directie de deeltijdse arbeid meer en meer te misbruiken om de flexibiliteit te vergroten. De vakbonden waren aanvankelijk niet echt tegen deeltijds werk en zagen het toen als een middel om werk en gezin beter te verzoenen. Nadien onderkenden we beter de nadelen en gingen we ijveren voor minder flexibiliteit en grotere contracten.” De pleidooien van Anne en haar collega’s om vaste uren te gunnen aan parttimers haalden steeds minder uit. GB ging zich stugger Anne Dhooghe koos bewust voor een leven als gewone werkmens. “Ik wilde geen bourgeoisopstellen. “Deeltijds werkende vrouwen kremadam worden.” gen aan het eind van de jaren tachtig nog aanvullend stempelgeld. Later werd het veel moeilijker om die aanvulling te krijDat lag anders in Wallonië en Brussel, waar gen, met veel armoede als gevolg. Met name het personeel traditioneel strijdlustiger was. veel vrouwen vielen terug op hun loontje “In Vlaanderen was het ondenkbaar om een als parttimer. Kom zo maar eens rond als winkel een hele dag lang gesloten te houden. je een alleenstaande moeder bent of als je Wij wilden daar verandering in brengen en man werkloos is.” vormden met een aantal délégués een groep die acties kon voorbereiden. Zo hielden we Opsplitsing op een bepaald ogenblik één minuut stilte uit solidariteit met de vakbond Solidarnosc In 1991 vatte het moederconcern GIB het in Polen. Onze winkeldirecteur was razend plan op om zijn activiteiten in diverse vennootschappen op te splitsen. “Een gevolg maar we dreven toch onze zin door.” In de winkels van GB telde de BBTK tradi- van ruzies onder de familiale aandeeltioneel nogal wat leden. Een erfenis uit houders. GB zou worden verkocht aan het de jaren dertig. Destijds zag de christe- Franse Carrefour, Brico ook aan Fransen, lijke vakbond het weinig zitten om vrou- Inno aan de Duitsers enzovoort. Ook Lunch wen te verenigen die werkten en zich nota Garden en Auto 5 gingen een eigen leven leibene opmaakten. Moeder kon beter aan de den. De werknemers werden zo verdeeld en haard blijven. “Een houding waar we ook in hun macht werd teruggedrongen.” de jaren tachtig nog de gevolgen van merk- GIB kon zijn plannen niet zonder slag of ten”, aldus Anne. “Toch lukte het ons om de stoot uitvoeren. “In de winkels hadden we positie van het ACV gevoelig te versterken.” geleerd hoe we konden staken en actievoeren. De vrouwen gingen met tafels en stoeltjes buiten zitten en winkelkarretjes werden Vrijdagstakingen gebruikt om de parkings af te sluiten. Het Anne Dhooghe voelde zich als een vis in het lukte ons niet de opsplitsing tegen te houwater als vakbondsmilitante. Ze werkte zich den. Mààr de werknemers konden wel hun snel in bij de vakbond, nam graag deel aan loon- en arbeidsvoorwaarden behouden. vergaderingen en werkte met plezier samen Toch een resultaat waarop we trots konden met andere vakbondsafgevaardigden. Een zijn.”

“Aanvallen op brugpensioen zijn ware schande” Toen Anne Dhooghe 57 jaar was, zag ze heel wat collega’s met brugpensioen gaan. “Ik had bijna altijd deeltijds gewerkt en zou maar een schamel brugpensioentje hebben gekregen”, legt ze uit. “Daarom vroeg ik aan de LBC-NVK of ik bij hen vorming mocht komen geven. En het mocht. Mijn werk bij de vormingsdienst ging me goed af: ik kende niet alleen de theorie maar ook de praktijk. Bij de GB ging ik slapen en stond ik op met de zorgen van de collega-werknemers. Op de vormingsdienst was die stress er toch niet meer.” De fixatie op neoliberale gedachten en het grote individualisme onder de mensen maken het voor de vakbond niet gemakkelijk om solidariteit te organiseren. “Vakbondsafgevaardigden zitten nu in een hachelijker positie dan in mijn jonge jaren. Maar in mijn acht jaar als vormingswerkster zag ik het grote engagement dat er is bij afgevaardigden. Ik ken er maar bitter weinig die hun vakbondswerk doen uit eigenbelang.” Anne werkte zelf tot haar 65ste. Maar ze vindt de aanvallen op het brugpensioen – tegenwoordig het stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag of SWT – ‘een ware schande’. “Of iemand kan werken tot zijn 65ste hangt sterk af van het soort job en van de eigen gezondheid. Bij de Carrefour ben je kapot rond je 55ste. Oudere mensen moet het rustiger aan kunnen doen en moeten zeker niet in armoede leven. Wie als vijftigplusser werkloos wordt en geen nieuw werk vindt, riskeert in armoede te belanden zonder bijpassing van de werkgever.” Van haar werk bij GB werd Anne Dhooghe nooit rijk. Wat ook niet haar grote ambitie was. Nog altijd huurt ze haar woning. Een huis kopen was niet haalbaar. “Ik heb geen eigen kinderen. Met wat meer geld was dat er misschien wel van gekomen. Gelukkig heb ik wel veel neven en nichten.”

Ons Recht | 117de jaargang | NOVEMBER 2013 |

arbeids-gericht marc weyns

Ontslag wegens overdracht onderneming is onterecht Een arbeider is in dienst van een bvba sinds 1999. Met ingang van 1 oktober 2005 draagt de bvba haar handelsfonds over. In voorbereiding van die overdracht, had de werkgever de arbeidsovereenkomst van de arbeider al stopgezet in de loop van september. De arbeider vindt dat het ontslag willekeurig is en stapt naar de rechter. Het Hof van Cassatie geeft de arbeider gelijk in een arrest van 29 april 2013. Een Europese Richtlijn bepaalt dat de overgang van een onderneming of van een deel van de onderneming op zichzelf geen reden tot ontslag is. Als er economische, technische of organisatorische redenen in het spel zijn, kan de werkgever eventueel nog wel ontslag geven. De Richtlijn werd in België omgezet door de cao 32bis. Uit de feiten blijkt – zo stellen de rechters – dat het ontslag duidelijk en ondubbelzinnig werd gegeven wegens de overdracht van de onderneming. Het is dus in strijd met het ontslagverbod van cao 32bis. Dan zet het Hof van Cassatie een laatste stap in de juridische redenering: een ontslag dat strijdig is met de Richtlijn en de cao 32bis, berust niet op de noodwendigheden inzake de werking van de onderneming. Daardoor is het ontslag van de arbeider willekeurig en heeft hij recht op een compenserende schadevergoeding van zes maanden loon.

Ongeoorloofde vragen bij selectieprocedure Een werknemer stelt zich in juni 2010 kandidaat voor een baan als productietekenaar. Zijn kandidatuur wordt in aanmerking genomen, maar hij moet een procedure doorlopen bij een bedrijfje dat zich voorstelt als een gespecialiseerd selectiebureau. Dat bureau blijkt weinig ernstig te zijn; het is geïnteresseerd in persoonlijke gegevens of meningen van de kandidaten die niets te maken hebben met de vacature. Zo peilt het bureau bijvoorbeeld naar de seksuele voorkeur van de kandidaten. De werknemer wil op die vragen niet antwoorden en dat is meteen ook het einde van zijn kandidatuur. De werknemer maakt bezwaar tegen de gang van zaken bij het selectiebureau en bij het bedrijf waar de job vrij was. Maar het bezwaar wordt weggewimpeld. Daarop dient de werknemer in juli 2010 een klacht in bij de Privacycommissie. Die commissie tikt het selectiebureau in april 2011 op de

vingers omdat de persoonlijke levenssfeer van de sollicitanten werd geschonden door vragen te stellen die niet relevant waren voor de job en de uitoefeningsvoorwaarden. Als gevolg van de ongeoorloofde handelwijze van het selectiebureau miste de werknemer de kans om als productietekenaar aan de slag te gaan. De man vraagt een schadevergoeding en opnieuw geeft het selectiebureau niet thuis. Uiteindelijk is het de rechtbank van eerste aanleg in Brugge die een beslissing neemt. Het vonnis van 4 september 2013 is erg kort. Daarin krijgt het selectiebureau in scherpe bewoordingen een veeg uit de pan voor de schending van de privacy van de kandidaten. Voor de werknemer is er alleen een symbolische morele schadevergoeding omdat hij niet bewees dat hij de job misliep alleen maar door niet te antwoorden op de ongeoorloofde vragen. Het selectiebureau werd wel veroordeeld om alle kosten van de procedure te betalen.

Werkgevers zien het niet graag gebeuren dat werknemers met hun netwerk en beroepservaring aan het werk gaan bij een concurrent. Daarom sluiten ze voor sommige groepen van werknemers vaak een zogenaamd concurrentiebeding. Het concurrentiebeding beperkt die werknemers in hun vrijheid van arbeid en daarom is het aan strikte voorwaarden gekoppeld. Wanneer het hem goed uitkomt beroept de werkgever zich graag op het concurrentiebeding, maar in de gevallen waarin het in het voordeel van de werknemer speelt tracht hij er vaak onderuit te komen met alle mogelijke argumenten. Alle concrete voorwaarden van het concurrentiebeding moeten schriftelijk worden vastgesteld. Dat schrijft de Arbeidsovereenkomstenwet zo voor. Het concurrentiebeding is alleen geldig voor werknemers van wie het jaarloon een bepaald bedrag overschrijdt. Als de arbeidsovereenkomst eindigt, heeft het concurrentiebeding ook niet in alle gevallen uitwerking. 18 | NOVEMBER 2013 | 117de jaargang | Ons Recht

Geldigheid concurrentiebeding

Het contract van een werknemer bevat een Het arbeidshof van Gent wuift de drie concurrentiebeding, maar het contract ver- schijnargumenten van de werkgever weg. wijst voor alle voorwaarden naar de bepalin- De individuele arbeidsovereenkomst houdt gen in het arbeidsreglement. Het loon van een concurrentiebeding in en de juiste voordie werknemer ligt iets lager dan de loon- waarden staan in het arbeidsreglement: dat grens en het contract eindigt wegens medi- is perfect in orde. Dat het jaarloon lager is sche overmacht. Dat zijn voor de werkgever dan de loongrens is een argument dat alleen drie argumenten om de geldigheid van het door de werknemer en niet door de werkconcurrentiebeding aan te vechten; als het gever kan worden ingeroepen om de gelconcurrentiebeding wél geldig is, moet de digheid aan te vechten. Tot slot stelt het werkgever immers een vergoeding betalen arbeidshof heel duidelijk dat het concuraan de werknemer als compensatie voor de rentiebeding ook geldt wanneer het contract beperking van zijn arbeidsvrijheid. stopt wegens overmacht.

non-profit

Activiteiten uitbesteden is vaak helemaal niet nodig LBC-NVK weert commerciële speler uit ziekenhuis Jan Deceunynck

De strijd van de LBC-NVK tegen de commercialisering in de nonprofitsector is en blijft actueel. Zo verzette de vakbond zich de voorbije maanden met succes tegen het onzalige plan om de sterilisatiedienst van het Brusselse Sint-Janziekenhuis over te hevelen naar Sterima, een commercieel sterilisatiebedrijf.

In tal van Europese landen heeft Sterima al vaste voet aan de grond in de ziekenhuizen. Samenwerken met zo’n bedrijf zou leiden tot meer efficiëntie of minder kosten, zo werd beloofd. Dat liep anders. Een eigen sterilisatiedienst levert even degelijk werk af als een extern bedrijf. En is op termijn goedkoper. Want Sterima is de enige speler op de markt. En van monopolies, zo weten we intussen allemaal, wordt niemand beter behalve de monopolist. Desinformatie

In België levert geen enkele andere onderneming dezelfde gespecialiseerde dienstverlening als Sterima. Alleen de ziekenhuizen zélf hebben voldoende kennis in huis. Maar die eigen kennis wordt steevast van tafel geveegd. “Er is een ideologische desinformatie aan de gang”, legt vakbondssecretaris Johan Fobelets het uit. “Bedrijven doen het uitschijnen alsof ziekenhuizen niet opgewassen zouden zijn tegen de almaar strakker wordende Europese normen en de steeds verder ontwikkelende technologie. Maar niets is minder waar. Ook in SintJan leefde het idee dat het ziekenhuis het niet zelf zou kunnen bolwerken. Dat het personeel te weinig mee was met de nieuwste technieken en de apparatuur verouderd. Tot onze militanten de feiten eens grondig tegen het licht hielden.” “Je moet als ziekenhuis natuurlijk wel de dingen aanpakken. Wie de problemen laat aanmodderen en niet investeert in nieuwe technieken of vorming en opleiding, komt uiteraard in de problemen. Maar je mag dat ook niet overschatten. Sterima is niet veel méér geautomatiseerd dan de sterilisatiedienst van een gemiddeld ziekenhuis. Werken aan pakweg de traceerbaarheid van een pakket gesteriliseerd materiaal kan ook met eenvoudige apparatuur en hoeft zeker niet veel te kosten,” weet Fobelets.

Overtuigend onderzoek

“Onze militanten hebben het grondig uitgezocht. Het materiaal van het ziekenhuis is veel minder verouderd dan gedacht en kan nog probleemloos 15 jaar mee. Andere problemen zijn te wijten aan een tekort aan medisch materiaal, waardoor haast voortdurend moest worden gesteriliseerd. Het onderzoek door onze militanten kon finaal ook de directie van het ziekenhuis overtuigen. De sterilisatiedienst blijft in eigen handen.” Mythe

De misplaatste keuze voor commercialiseren is volgens Fobelets gebaseerd op de mythe dat je als ‘gewoon’ ziekenhuis niet meer kan volgen op het vlak van technologie en regelgeving. Commerciële spelers houden die mythe graag in leven. Zo ook Sterima. “Het bedrijf biedt zijn service in een eerste fase tegen heel redelijke prijzen aan. Maar door hun monopolie kunnen ze nadien vlotjes de prijzen verhogen. Het is dus compleet verkeerd om essentiële ziekenhuisactiviteiten op die manier aan commerciële spelers over te laten. Wij willen geen winst op de rug van de patiënten.”

Sterke argumenten, gecombineerd met actie De vakbond had méér nodig dan sterke argumenten om de directie te overtuigen om de eigen sterilisatiedienst te behouden. Er werd ook actie gevoerd. Alleen door druk uit te oefenen kon de directie worden overhaald om te overleggen met de vakbond. Het personeel ondertekende massaal de petitie tegen de uitbesteding van de sterilisatiedienst. En op 6 juni voerde het personeel actie aan de ingang van het ziekenhuis met een spandoek ‘14 jobs zijn in gevaar. Neen aan de uitbesteding van onze sterilisatie’. Dat die dag ook de massale vakbondsbetoging over het nieuwe werknemersstatuut langs het SintJanziekenhuis passeerde, zette de actie nog wat kracht bij. Alleszins genoeg om de directie te overtuigen de uitbesteding op te schorten en opnieuw aan tafel te schuiven met de vakbond. Met het bekende resultaat: de uitbesteding aan Sterima is finaal van de baan!

Ons Recht | 117de jaargang | NOVEMBER 2013 |

crisis

Crisis maakt flinke brokken bij glasproducenten EU moet concurrentie eerlijker laten verlopen zijn ondersteunende diensten nog eens 101 bediendejobs liet sneuvelen.

hebben. Zij spelen handig in op de verschillende fiscale regels in de EU-lidstaten en De glassector staat niet alleen in deinzen er niet voor terug om landen tegen elkaar uit te spelen. En ze laten hun vestiBelgië maar in heel Europa sterk AGC gingen onderling concurreren, niet alleen onder druk. En dat is geen goed Bij de Japanse multinational AGC sloeg de binnen Europa, maar op wereldvlak. Het is teken. Als de glassector slecht economische crisis in als een bom. Die mul- niet alleen een kwestie van verschillen in boert, zegt dat namelijk ook iets tinational ging zeer driest te werk. AGC sloot loonkosten. De glasreuzen willen ook inspeover andere bedrijfstakken zoals de de afgelopen maanden diverse bedrijven in len op de behoeftes van de nieuwe rijken in bouw en de autoindustrie. De fabriEuropa: de ovens van Moustier en Salerno de groeilanden. En die groeilanden liggen kanten van glas leveren veel van (Italië), AGC Architecture in Frankrijk en ver van het Europese vasteland. hun producten aan die branches. Cordoba in Spanje. Daarnaast worden nog diverse ovens stilgelegd: Tiel in Nederland, Gele gevaar Hoe dan ook hakte de economische crisis het pas vernieuwde Retenice in Tsjechië en De opkomst van nieuwe economieën, China flink in op de glasindustrie. In 2003 werkten Boussier in Frankrijk. nog meer dan 8.000 mensen in de Belgische AGC klaagt over de overcapaciteit in Europa, op kop, laat zich in de industrie almaar meer glassector. Sindsdien slonk hun aantal tot te hoge energieprijzen en concurrentie uit voelen. China werd al in 2011 de grootste nog geen 5.700. In tien jaar tijd verminderde het oosten. De overcapaciteit is te verklaren industriële macht ter wereld en wil dit duihet aantal banen dus met bijna 29 procent. door de teruggelopen vraag naar glas in de delijk blijven. Het land maakt hiervoor Aan reorganisaties en bedrijfssluitingen Europese bouw en de autofabrieken. Heel gigantisch veel geld vrij. Er zijn 1,15 miljoen ontbrak het zeker niet in de voorbije maan- wat overheden en investeerders houden de onderzoekers in China (79 procent van de den. Zo waren er collectieve ontslagen bij knip op hun portemonnee en stellen inves- Europese capaciteit) en in 2009 had het land AGC Zeebrugge (101 jobs), AGC Moustier teringen uit. En het verhaal van de autoin- het op één na grootste researchbudget ter wereld. Waren de Chinezen vroeger vooral (178), Durobor Zinnik (230) en Saint-Gobain dustrie kennen we maar al te goed. (150). Andere bedrijven werden gesloten: Maar de glasproducenten hebben zelf ook kopieerders, tegenwoordig ontwerpen ze EMGO Lommel (150 banen), Techniver (88), boter op het hoofd. Meer en meer worden steeds meer zelf. In 2011 diende het land Sadeco Herentals (23) en Sekurit Auvelais de lakens uitgedeeld door grote onderne- de meeste octrooiaanvragen ter wereld in. (267). In oktober raakte bekend dat AGC in mingen die hun wortels ver buiten Europa Binnenkort is het niet meer ‘made in China’

Joeri Saenen

20 | NOVEMBER 2013 | 117de jaargang | Ons Recht

maar ‘designed in China’. De gevolgen voor de Europese bedrijven blijven niet uit. Zo wordt de helft van de zonnepanelen in China geproduceerd. Onnodig te zeggen dat ze in China heel anders omspringen met arbeidsomstandigheden en gevolgen voor het milieu. AGC investeerde de afgelopen jaren sterk in de ontwikkeling van ‘zonneproducten’ maar moet nu vaststellen dat het niet kan concurreren met de Chinese fabrikanten, die maar liefst 80 procent van de Europese markt inpalmden. Europa slaat bal mis

In schril contrast staat het industriële beleid van de Europese Unie. Toen er nog lang geen sprake was van een financiële crisis, in 2000, pakten de Europese leiders uit met ‘de strategie van Lissabon’. De Europese economie zou meer en meer de klemtoon leggen op kennis en diensten en minder op industrie. En dat had grote gevolgen. Sectoren die tot dan relatief gespaard waren gebleven, verplaatsten zich naar groeilanden. Eerst binnen de Europese Unie, later naar de groeilanden erbuiten. Met alle gevolgen van dien: een kleinere bijdrage tot de handelsbalans, minder investeringen en niet in het minst banenverlies. De afgelopen maanden snoeiden de EU-lidstaten dan nog eens sterk in de subsidies in de bouw; denk aan subsidies om woningen te renoveren of

zonnepanelen te plaatsen. Een evolutie die een domper zette op de glasindustrie. Vakbonden voeren actie

Actie kon niet uitblijven. Op 4 juni voerden zo’n 1.000 werknemers uit de glassector actie bij de Europese Commissie in Brussel. Zo wilden ze de aandacht vestigen op de moeilijkheden van hun bedrijven: het enorme verlies aan tewerkstelling, de sociale dumping en de problemen op het vlak van milieu. Opmerkelijk was dat de actie gesteund werd door de Duitse zonnepanelenmaker Solar World. Een vakbondsdelegatie werd ontvangen door Daniel Calleja, de baas van het directoraat-generaal Ondernemingen van de Europese Commissie. De Spanjaard had oren naar de verzuchtingen van de vakbondsmensen en reageerde positief op het voorstel om een Europese sociale dialoog te organiseren voor de glassector. Volgens Calleja wil Europa werk maken van een herindustrialisering en wil het inspanningen leveren op het gebied van innovatie en de energieprijzen drukken. Lagere energieprijzen zijn erg belangrijk voor de glasovens, die energie verslinden. De vakbondsactie bleef niet zonder resultaat. Eén dag na de betoging kondigde de Europese Commissie aan dat er een onderzoek kwam naar de dumpingpraktijken van Chinese producenten van zonnepanelen. De EU voerde een douanerecht van 11,8 procent in voor zonnepanelen uit China, een tarief dat kan oplopen tot 47 procent. Furieus

China reageerde furieus en dreigde zelfs met een kleine handelsoorlog. Nochtans is zo’n douanerecht niet zo uitzonderlijk. De Verenigde Staten kwamen eerder al voor de dag met een taks van 31 procent op de invoer van Chinese zonnepanelen die zwaar worden gesubsidieerd door de Chinese overheid. Met zulke taksen wordt al een mooie stap gezet om de concurrentie eerlijker te laten verlopen. De vakbonden verwachten ook dat de glasproducenten dat hun verantwoordelijkheid opnemen. Op het vlak van onderzoek & ontwikkeling en op het vlak van tewerkstelling. Het is onaanvaardbaar dat de bedrijven jobs blijven afbouwen. In vakbondskringen wordt de hoop niet opgegeven. Zo kondigde de directie van AGC een investering van 2 miljoen euro aan voor de vestiging Kempenglas in Mol. Dat gebeurde na onderhandelingen over een cao flexibiliteit voor die vestiging.

Akkoord voor bedienden in voeding Vakbondspremie stijgt naar 135 euro K arin Schaerlaekens

De onderhandelingen over een sectorakkoord 2013-2014 voor de bedienden in de voedingsindustrie (paritair comité 220) hebben diverse maanden aangesleept. Als gevolg van de loonstop, de crisis en de besprekingen over het nieuwe werknemersstatuut kwam een voorakkoord pas op 15 oktober tot stand. Op 21 oktober keurde de achterban dit voorakkoord goed. Wat zijn de belangrijkste punten uit het akkoord?

Om te beginnen wordt het sectorpensioenfonds met 0,22 procent verhoogd naar 0,65 procent van het loon. In een vorig akkoord werd het sectorpensioenfonds opgericht voor wie geen eigen pensioenverzekering heeft in de onderneming, een extraatje voor wie met pensioen gaat. Het tijdkrediet wordt uitgebreid. Gemotiveerd tijdkrediet was al mogelijk in een 4/5de stelsel. Nu kan je ook halftijds en voltijds gemotiveerd tijdkrediet nemen gedurende 36 maanden. Voor de 50-plussers met een loopbaan van 28 jaar wordt 4/5de tijdkrediet mogelijk tot aan de pensioenleeftijd. In het nieuwe akkoord wordt het stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag of SWT – voordien brugpensioen – op 58 jaar verlengd tot eind 2014. SWT op 56 jaar is mogelijk voor wie 20 jaar nachtwerk presteerde. Per dag zal 6,88 euro worden bijgepast op de ziekteuitkering, vanaf de vierde tot en met de twaalfde maand ziekte. Die centen worden uitbetaald via het sectorfonds. Het gaat om een regeling die al bestond voor de arbeiders en die nu wordt uitgebreid naar de bedienden. De vakbondspremie wordt opgetrokken tot 135 euro. Zo wordt je lidgeld van de vakbond grotendeels terugbetaald. Als een familielid in de eerste graad sterft, wordt het klein verlet uitgebreid van drie naar vijf dagen. Je hebt zes maanden de tijd om die dagen op te nemen. Het gaat om het overlijden van een kind, (schoon)moeder, (schoon)vader of echtgenoot. De diverse afspraken gaan in op 1 januari 2014. Via het vormingsinstituut van de voedingsnijverheid (IPV) wordt nog gewerkt rond stressbeleid en ergonomie. Er wordt een ‘opleidingsfiche’ uitgewerkt voor werknemers die via het IPV vorming gevolgd hebben. Iedere werknemer krijgt het recht om een gesprek te vragen over zijn of haar opleidingsmogelijkheden. Ons Recht | 117de jaargang | NOVEMBER 2013 |

RUBRIEKSNAAM Fatiha Dahmani

Onthaalouders spelen een heel belangrijke rol in de Vlaamse kinderopvang. Elke dag zorgen ze ervoor dat 30.000 kindjes een warme thuis vinden terwijl de ouders uit werken gaan. Ondertussen zijn er in Vlaanderen iets minder dan 7.000 onthaalouders en het aantal blijft jaar na jaar sterk teruglopen.

Dat het aantal onthaalouders vermindert, mag eigenlijk geen wonder heten als je weet dat onthaalouders nog altijd worden beschouwd als een veredeld soort vrijwilligers. Ondanks de beloftes van diverse regeringen hebben de onthaalouders nog altijd geen volwaardig werknemersstatuut. Nochtans werken onthaalouders meer dan 50 uur per week. Zij krijgen geen loon maar een onkostenvergoeding. Met die vergoeding moeten ze ook bedjes, parkjes, kinderstoelen, twee maaltijden per dag en nog veel meer betalen. Omgerekend houden onthaalouders netto zo’n drie euro per uur over. Daarnaast hebben onthaalouders geen recht op betaalde vakantie of vakantiegeld. Ze hebben maar een armzalig pensioen en een beperkt ziekteverlof. Ze krijgen geen dertiende maand en geen eindejaarspremie.

Al meer dan 15 jaar voert de LBCNVK strijd voor een volwaardig werknemersstatuut. Volgehouden inspanningen

Al meer dan 15 jaar voert de LBC-NVK strijd voor een volwaardig werknemersstatuut. Om het statuut opnieuw op de politieke agenda te zetten werkte de LBC-NVK een actieplan in verschillende fases uit. In september 2012 lanceerde de vakbond fase 1 van het actieplan: de socialemediacampagne ‘Wat als er geen onthaalouders waren?’ Er werden enkele campagnefilmpjes gemaakt in de stijl van de televisiereeks ‘Wat als’ en op de campagnesite konden onthaalouders en sympathisanten hun verhaal

Fatiha Dahmani: “We voeren de druk op de minister nog op en organiseren een Tour de Flandre.”

22 | NOVEMBER 2013 | 117de jaargang | Ons Recht

non-profit

Werknemersstatuut voor onthaalouders: ja, het kan! LBC-NVK houdt druk op de ketel met diverse acties posten en een online petitie tekenen ter ondersteuning van de eis om een volwaardig werknemersstatuut. De filmpjes en verhalen werden daarna via facebook verspreid. De socialemediacampagne werd een groot succes. Meer dan 153 verhalen werden gepost en meer dan 8.000 mensen tekenden de online petitie. Maar belangrijker was dat de LBC-NVK met de campagne het werknemersstatuut opnieuw op de politieke agenda deed belanden.

het invoeren van het werknemersstatuut. Wanneer onthaalouders werknemers worden, zullen ze een contract krijgen bij een dienst die op haar beurt wordt gesubsidieerd door de Vlaamse overheid. In september 2013 lanceerde de LBC-NVK fase twee van het actieplan voor een volwaardig werknemersstatuut. Om de discussie met minister Vandeurzen concreet te maken berekende de vakbond wat een werknemersstatuut extra zou kosten in vergelijking met het huidige gebrekkige sociale statuut. De boodschap was duideTwee ministers lijk: minister Vandeurzen, een volwaardig Met de kabinetten van de federale minis- werknemersstatuut, ja, het kan! ter van Werk en de Vlaamse minister van Welzijn werden gesprekken gevoerd. Want Speelstraat in het federale België zijn beide ministers bevoegd. Het kabinet van Werk (Monica De Acties ondersteunden de eis. Op zaterConinck) maakte zijn huiswerk en gaf ant- dag 5 oktober werd actie gevoerd in Genk. woorden op de vragen over de juridische – In de buurt van de woning van minister welk soort contract – en fiscale aspecten van Vandeurzen werd een straat omgetoverd tot speelstraat. Er was animatie voor de allerhet werknemersstatuut. De Vlaamse minister van Welzijn, Jo kleinsten. Zo werd er gedanst, maar werd Vandeurzen, is dan weer bevoegd voor er ook betoging gespeeld. Tussendoor kon

je nog smullen van een heerlijke wafel en was er koffie voor de mama’ s en papa’s. De minister kwam langs en beloofde de sociale partners bijeen te roepen. Een week later, op zaterdag 12 oktober, de dag van de onthaalouders, bracht minister Vandeurzen een bezoek aan de tweedaagse vakbeurs kinderopvang in Antwerpen. Een ontmoetingsmoment en beurs voor mensen die werken in de kinderopvang en die hun producten en diensten willen laten zien. Natuurlijk konden de onthaalouders van de LBC-NVK hier niet ontbreken om de minister te verwelkomen. En nog maar eens zetten ze de boodschap in de verf: een statuut, dat kost niet veel. Maak er werk van. De komende weken en maanden plant de LBC-NVK nog meer acties om de druk op minister Vandeurzen op te voeren. Tegelijkertijd wordt werk gemaakt van een ‘Tour de Flandre’. Een reeks infoavonden in heel Vlaanderen om de onthaalouders uit te leggen hoe de LBC-NVK het volwaardig werknemersstatuut ziet.

LBC-NVK orgaNiseert

tour de fLaNdre eN jij BeNt uitgeNodigd!

De LBC-NVK zet alles op alles om er voor te zorgen dat het volwaardig werknemersstatuut voor onthaalouders er komt. Maar hoe zien wij dat werknemersstatuut? Een nieuw kaderdecreet kinderopvang. Maar wat verandert er voor jou? Met al die vragen kan je bij ons terecht op onze Tour de Flandre!

Woensdag 20 november 20u00 Sint-niklaaS

donderdag 28 november 19u00 turnhout

donderdag 21 november 19u30 VilVoorde

19u30 antwerpen

Hendrik Heymanplein 7 03/220 88 19

ACV – Toekomststraat 17 02/557 86 41

maandag 25 november 20u00 Zottegem ACV – Musselystraat 26 03/220 88 19

Check de data en schrijf je snel in!

dinsdag 26 november 20u00 gent Poel 7 03/765 23 71

20u00 roeSelare ACV - Henri Horriestraat 31 056/23 55 61

Korte Begijnenstraat 20 014/44 61 55

LBC-NVK Nationalestraat 111-113 03/222 70 00

19u30 halle

ACV – Vanden Eeckhoudtstraat 11 02/557 86 41

19u30 mechelen Onder den Toren 5 015/71 85 00

maandag 2 deCember 20u00 haSSelt

ACV Monseigneur Broekxplein 6 011/29 09 61

dinsdag 3 deCember 19u00 keSSel-lo ACV Martelarenlaan 8 016/21 94 30

EEn volwaardig wErknEmErsstatuut nu! gEEn smoEsjEs. gEEn uitstEl. www.onthaaloudErs.bE

Ons Recht | 117de jaargang | NOVEMBER 2013 |

distributie

YourCall: LBC-NVK buitenspel gezet, winkels gaan failliet Vakbond zoekt naar goed contact met curatoren Sebastia an Kok

De winkels van YourCall, voordien The Phone House, werden eind 2012 overgenomen. Maar amper elf maanden later worden ze nu gesloten. En 77 werknemers staan op straat. Sinds het ontstaan van YourCall probeerden de vakbonden het sociaal overleg op het juiste spoor te zetten.

Het faillissement van de winkels heeft tot gevolg dat de LBC-NVK nu buitenspel is gezet. Wat is er aan de hand? Ons Recht vroeg het aan Piet Van De Walle, LBC-NVKsecretaris voor de distributie in de regio Gent-Oudenaarde. Ons Recht: Waarom zijn de voormalige win-

kels van The Phone House afgelopen jaar van eigenaar gewisseld? Piet Van De Walle: “In april 2011 kocht Belgacom alle aandelen van Wireless Technology, beter bekend als de gsm-winkels van The Phone House. Maar de Raad voor de Mededinging vond dat Belgacom te groot werd en hiermee de vrije concurrentie verstoorde. Daarom moest Belgacom uiteindelijk 25 winkels en 32 shops-in-shops verkopen aan iemand anders. In allerijl werd YourCall uit de grond gestampt, met aan het roer drie personen uit het vroegere internationale topmanagement van The Phone House.” “YourCall bestaat uit drie vennootschappen: de YourCall Holding, de bvba YourCall die de vestigingen in de winkelstraten uitbaat en de bvba YourCall Store Concepts met de shopsin-shops in de Carrefour Hypermarkten.” “Bij de overname van de winkels en de shopsin-shops door YourCall behielden de werknemers hun loon- en arbeidsvoorwaarden. Algemeen directeur Michel Goies, vroeger al de directeur bij The Phone House, verliet YourCall echter na enkele maanden: hij had te weinig zicht op de financiële situatie van het bedrijf en er was geen duidelijk commercieel plan. Een teken aan de wand, zo bleek nadien.”

winkelstraten draaide het minder goed. De LBC-NVK vroeg op de ondernemingsraad herhaaldelijk klaarheid over de financiële situatie van die winkels.”

En toen werden enkele winkels gesloten. Piet: “Klopt. In de voorbije maanden gingen drie winkels dicht. Het personeel daarvan ging aan de slag in andere winkels of shops. Op een bepaald moment werden de winkels te weinig bevoorraad, terwijl de shops genoeg artikelen aangeleverd kregen. Daardoor kelderde de verkoop natuurlijk! Het personeel werd meer en meer ongerust.” “Wat er zich precies afspeelde, is niet duidelijk. Normaal licht een bedrijf de ondernemingsraad in over zijn financiële situatie. De bvba YourCall informeerde ons pas over het faillissement nadat de boeken al waren Vaak uitleg gevraagd neergelegd bij de handelsrechtbank. Alle 77 Ons Recht: Wat leidde tot het faillissement werknemers stonden plotseling op straat.” van de winkels van de bvba YourCall? Piet: “De shops-in-shops in de Carrefours Zelfde baas, minder loon? zijn volgens onze informatie min of meer rendabel. In de vestigingen in de Ons Recht: Hoe moet het nu verder?

24 | NOVEMBER 2013 | 117de jaargang | Ons Recht

Ons Recht:

Piet: “De situatie is erg moeilijk. Het bedrijf werkte nooit transparant. Door de ontslagen staat ook onze eigen LBC–NVKafgevaardigde op straat. Onze mogelijkheden hangen af van de bereidwilligheid van de curatoren, met wie we een goed contact proberen op te bouwen.” “We willen zoveel mogelijk jobs redden. De bvba YourCall Store Concepts wil van de failliete bvba YourCall nog een stuk of tien winstgevende winkels overnemen. Het personeel van die winkels krijgt een nieuw contract met mogelijk minder gunstige arbeidsvoorwaarden. Dat geeft een wrang gevoel. Versnelde YourCall het faillissement van de winkels niet door de gebrekkige leveringen? Het is alleszins immoreel dat de gemeenschap moet opdraaien voor de opzegvergoedingen, terwijl dezelfde bazen met hun andere bvba wel de winstgevende winkels behouden.” “Maar we geven niet op. We trachten zoveel mogelijk werknemers aan het werk te houden in de beste omstandigheden.”

sociaal

IB Logistics maakt vakbondsmensen monddood Verslagenheid slaat om in strijdbaarheid Jan Dereymaeker en Koen Dries

Erik en Lemyae stelden zich in 2008 bij Hewlett-Packard CDS kandidaat voor het preventiecomité (CPBW). In 2009 werd de logistieke poot van HP CDS overgenomen door Group Wan Services. Zo kwamen beide vakbondsmilitanten, samen met zo’n 20 collega’s, terecht bij IB Logistics. Volgens cao 32bis moesten de werknemers alle rechten behouden. Maar IB Logistics wilde zijn laars vegen aan die cao. Erik en Lemyae namen hun vakbondswerk opnieuw op. Al snel bleek het bedrijf hun vakbondswerk niet echt genegen te zijn.

De twee militanten zagen verkeerd ingevulde loonfiches, fouten met het vakantiegeld en een veiligheid die te wensen overliet. Na een klacht bij de sociale inspectie kwam er een duidelijk arbeidsreglement. Maar steeds meer werd duidelijk dat de directie met alles en iedereen sjoemelt. Een ongeval met de bedrijfswagen, tijdens de uren? Op bevel van de baas moet de werknemer de eigen BA-verzekering oplichten, want dat is goedko- vakbond kan ze zonder overleg een dossier per voor IB Logistics. Verrassend is ook dat de indienen voor economische werkloosheid bij bedrijfswagens van alle directieleden en hun de bedienden. IB Logistics wacht daarmee tot familie een Luxemburgse nummerplaat heb- de zes maanden bescherming achter de rug ben, terwijl er in Luxemburg geen klanten zijn. zijn en krijgt de zegen van de overheid. Door stelselmatig nieuwe opdrachten te weigeren zijn de bedrijfsresultaten lamentabel. Manke bedrijfsvoering Wat blijkt? De directie wil alleen een langduDoor een manke bedrijfsvoering verliest het rig zieke en de twee mondige vakbondsafgebedrijf zijn belangrijkste klant. Vroegere col- vaardigden 15 weken lang voltijds economisch lega’s van HP CDS stellen nieuwe activiteiten werkloos maken. Weg pottenkijkers. Stilaan voor maar de baas wijst alles van de hand. Hij leggen de eigenaars ook hun bestuursmandaprobeert wel sommige bedienden gratis klus- ten neer. Geleidelijk wissen ze de banden uit sen te laten opknappen in andere bedrijfjes tussen IB Logistics en Group Wan Services en die hij uitbaat. Zelfs het gazon van ‘de fami- andere vennootschappen. Naderen ze ergens lie’ wordt voortaan gratis afgereden door de de 50 werknemers? Dan richten ze wel een logistiek. nieuw bedrijfje op. Handig voor wie veel te Bij de sociale verkiezingen van 2012 telt IB verbergen heeft. Logistics nog 13 werknemers. Geen verkie- Erik en Lemyae worden met loonverlies op zingen meer, en geen formele personeelsaf- non-actief gezet. “Zo kunnen ze vier maangevaardigden. Volgens de regels zijn de twee den nadenken over de vraag waarom zij uitafgevaardigden nog zes maanden beschermd. gekozen werden”, zegt de directie. Triest dat Ze willen niet stilletjes in de anonimiteit ver- de overheid tolereert dat economische werkdwijnen maar besluiten zich voort in te zetten loosheid wordt misbruikt voor interne afrevoor de collega’s. De problemen en het gesjoe- keningen. mel worden zeker niet minder. Niet laten doen Economische werkloosheid

De directie wacht af. Bij gebrek aan interne

Eerst is er verslagenheid bij de twee militanten. Maar na gesprekken met syndicale

“Wij kwamen op voor onze collega’s, we gaan ons niet zomaar laten doen”, verklaren Erik en Lemyae eensgezind.

juristen en vakbondsverantwoordelijkheden en getuigenissen voor een groep militanten worden ze juist strijdbaar. “Wij kwamen op voor onze collega’s, we gaan ons niet zomaar laten doen”, verklaren Erik en Lemyae eensgezind. Erik en Lemyae zijn graag gezien bij de collega’s. Het personeel kon de economische werkloosheid nog aanvaarden als ze billijk zou worden verdeeld. Maar de directie wilde afrekenen en lastige getuigen uitschakelen. De klanten van IB Logistics waren overigens erg tevreden over de kwaliteit van het werk van Erik en Lemyae. Het dreigt nu slecht af te lopen met het bedrijf. Erik en Lemyae zijn niet meer beschermd als vakbondsafgevaardigden maar de LBC-NVK zal al het mogelijke doen om ze opnieuw aan het werk te laten gaan bij IB Logistics. De vakbond wil de directie voor haar verantwoordelijkheid plaatsen. Voor 29 december 2013 moet er een oplossing komen voor de dertien resterende werknemers.

Ons Recht | 117de jaargang | NOVEMBER 2013 |

RUBRIEKSNAAM film k arin seberechts

The Story of Children and Film Kijken en kijken is twee. Met andere woorden: je kunt op verschillende manieren naar de dingen zien. Vertrekkend bij een camerashot van een uitzicht uit een raam in Saint-Rémy-de-Provence Van wittebroodssfeer naar vulgair verhaal van misprijzen en inhaligheid en de artistieke interpre(Matt Damon en Michael Douglas). tatie ervan door Vincent Van Gogh, leert Mark Cousins ons in ‘The Story of Children and Film’ hoe diverse filmmakers in de betrekkelijk nieuwe kunstvorm cinema naar kindeDe veelal in weelderig entertainer en belandt vijf jaar ren kijken. En hoe zij die later weer op de keien, een desbont, bovenmatig glimkinderen in beeld zetten. illusie, een verbouwd gezicht en mende ensembles en een joekel van een drugsverslameer bling dan een rapHet resultaat van die recherving rijker. per gehulde showpiaSoderbergh sorteert veel effect che is even goed een essay als nist Liberace (1919-1987) met zijn passend campy en flam- een eigenzinnige anthologie. had altijd een antwoord boyant getoonzette benadering De documentairemaker en criklaar wanneer critici van het fenomeen Liberace. ticus mikt niet op films waarin hem vroegen of hij het Zijn naar verluidt laatste film kinderen per se ontwapenend, niet betreurde zijn talent opent wervelend met een sne- naturel of authentiek overkote moeten slijten in de dig geschreven exposé dat de men. Cousins kijkt voorbij de glitterbollenwinkel van iconische nicht – blinde poedels getrainde beroepsacteurs en de en uitbundige toupets incluis – ongeoefende natuurtalenten Las Vegas: “Ja, ik huil ten goud gemuilde voeten uit naar de houding en de positie soms heel de weg naar schetst in zijn opulente habitat. van het kind in zijn leefwereld, de bank”. Om maar te Maar Soderbergh blijft even zijn gemoedsstemming, zijn zeggen: deze man was goed subtiel bij de les wanneer functie in het gezin en plaats in niet alleen geestdriftig de wittebroodssfeer omslaat het cinematografisch kader. exuberant, hij had ook in verveling en uitglijdt in een De stem van de Ierse Cousins, nog een beetje humor. vulgair relaas vol misprijzen en die alle commentaar inspreekt,

Behind the Candelabra

Die zelfrelativering liet hij steevast varen wanneer zijn seksuele geaardheid aan de orde kwam. Liberace hield zijn nochtans niet zo discreet beleefde homoseksualiteit officieel nijdig binnenskamers en sleepte iedereen die hem gay noemde met succes voor de rechter. Steven Soderbergh stapt in ‘Behind the Candelabra’ de palacial kitsch – “met echte Romeinse Ionische zuilen!” – van Liberace binnen via de jonge hondentrainer Scott Thorson. De plattelandsjongen wordt in 1977 vorstelijk, liefkozend en met veel geflikflooi binnengehaald door de 40 jaar oudere

neefje en nichtje die hij voor zijn eigen homecamera observeert – breekt soms het ritme van de film. Maar de attentie waarmee Cousins naar kinderen én naar films kijkt, werkt aanstekelijk. Cousins speurde de wereld en de filmgeschiedenis af voor fragmenten uit bekende – ‘E.T.’, ‘Kes’, ‘Les quatre cents coups’, ‘An Angel at My Table’ – maar ook heel veel onbekende en vergeten films. Van Hollywood over Azië, van West-Afrika tot achter het IJzeren Gordijn; van vóór de Tweede Wereldoorlog tot heden ten dage. Deze even persoonlijke als inzichtelijke collage is niet alleen een must voor filmstudenten en een welgekomen reminder voor de geoefende filmliefhebber. Het is ook voor de ‘leek’ een inspirerende introductie in een onbekend filmlandschap. Volledig is een bloemlezing uiteraard nooit. Maar voor een eventuele update mag Cousins van mij alvast een Belgisch fragment opnemen: van het sublieme ‘Le gamin au vélo’ bijvoorbeeld. Erg veel betere films over en met een kind zijn er in onze contreien de voorbije tien jaar namelijk niet gemaakt.

klinkt af en toe wat zeurderig. ‘The Story of Children and inhaligheid. Matt Damon is alweer inne- En de kapstok waaraan hij zijn Film’ komt op 13 november in mend en geloofwaardig voor beschouwing ophangt – zijn de Belgische cinema’s. zover je niet weet dat Thorson Inspirerende mozaïek met fragmenten uit overbekende pas 17 was aan het begin van en totaal onbekende films met kinderen. zijn onverkwikkelijke liefdesavontuur. Michael Douglas is helemaal in zijn element als Liberace, zeker wanneer diens gemene trekken door alle kristal en klatergoud heen mogen sijpelen. De vuile was buitenhangen zag er zelden zo glansrijk uit als in deze biopic, die in de States netjes buiten de bioscopen werd gehouden.

‘Behind the Candelabra’ loopt sinds 30 oktober in de Belgische zalen.

26 | NOVEMBER 2013 | 117de jaargang | Ons Recht

boek

RUBRIEKSNAAM

gutenberg

Vijf jaar in de Ardennen Bert Verhoye Het is voor schrijvers blijkbaar een aantrekkelijke invalshoek: eenzaam man trekt zich terug uit de ratrace en de waan van alledag en gaat op zijn eentje in de natuur wonen, waar hij stilaan ontheemd geraakt, zichzelf tegenkomt en allerlei avonturen beleeft. John Fowles gebruikte het thema al voor zijn roman ‘The Magus’ (1966) en John Wain voor ‘A Winter in the Hills’ (1970). Nu is er bij ons Bert Verhoye met ‘Vijf jaar in de Ardennen’.

en duizend boeken: “Het liefst las hij autobiografieën om te zien hoe anderen zich door het leven worstelden”. Everzwijnen

In gestileerde en soms poëtische hoofdstukken, zelden langer dan een halve bladzijde, leren we de Eenzame Man op de heuvel stilaan beter kennen. Hij is ongelovig “maar hij sluit toch vele religieuze gevoelens in zijn hart”. De natuur om hem heen vervult hem met dankbaarheid en ontzag. Hij hoort everzwijnen voorbij daveren in het bos en als hij een klein hertje ziet drinken aan een beek neemt hij even afstand van zijn ironische levenshouding en “voelt hij een groot Bert Verhoye (68) was tot aan zijn pensio- geluk in zich opwellen en weet hij weer heel nering journalist bij De Nieuwe Gazet, de duidelijk waarom hij de stad definitief ach- Maar de woorden stolden in zijn pen. Antwerpse zusterkrant van het liberale ter zich gelaten had.” Vastgelopen in de lens van een fotograaf en Het Laatste Nieuws. Eerder had hij in 1978, in de tijd keken een voor altijd jonge vader midden in de Antwerpse hoerenbuurt, De en moeder hem aan. Zwarte Komedie opgericht, een satirisch “Voel jij je eenzaam, jongen”, vroeg ze. “Dan kamertheater in de traditie van de kleine De natuur om hem zou je eens dood moeten zijn.” politieke theaters in Duitsland en Parijs. De Eenzame Man keek voor zich uit en heen vervult hem Verhoye bleef de bezieler en de belangrijkste praatte nog een beetje met de nacht, voorschrijver van het theater tot een zware hart- met dankbaarheid aleer hij zich uitstrekte op de zachte bodem operatie hem verplichtte het rustiger aan te en ontzag. van zijn onderbewustzijn. doen. Hij ontvluchtte de stad en ontdekte de Ardennen, in het bijzonder de streek van Melancholie Bellefontaine in de provincie Namen, dicht bij de Franse grens. Over die idyllische Nu en dan komt een oude vriend op bezoek Hij leert opmerkzaam en zorgvuldig te buurt, tussen Bièvre en de Semois, schreef maar als er een vriendin bij hem blijft sla- leven op zijn heuvel aan de rand van het hij nu het fijne, dunne boekje ‘Vijf jaar in pen, bedrijft hij vreugdeloos met haar de bos, met aandacht voor zijn hond, eten en de Ardennen’. liefde: “Eenzaam is eenzaam dacht de drinken en zijn buren met hun kleine verhaEenzame Man maar als er iemand bij komt, len. Hij verliest zijn gevoel voor humor niet, maar de melancholie wint het vaak van de verveel je je zo snel.” Eenzame Man De Eenzame Man beweert dat hij volledig lach en de lezer haalt opgelucht adem als de Is ‘Vijf jaar in de Ardennen’ een roman? in harmonie is met zichzelf maar hij blijft Eenzame Man in de laatste hoofdstukken Verhoye zelf noemt het een verhaal. Zijn het moeilijk hebben met zijn zelfgekozen een nieuwe liefde vindt en haar ten huwehoofdfiguur is de Eenzame Man, een per- kluizenaarsbestaan. Hij heeft één champag- lijk vraagt. sonage dat verdacht veel op de schrijver neglas waaruit hij in de nacht van Oud naar “Of ze lang en gelukkig leefden, weet ik niet. zelf lijkt. Zijn vrouw heeft hem verlaten Nieuw vier glazen Moët & Chandon drinkt. Maar je zag ze overal samen, de Eenzame en zijn enige gezelschap is een jonge sint- “Vervolgens spoelde hij het glas onder de Man, de jonge vrouw en de wit en bruin bernardshond uit een asiel. De Eenzame kraan en zette het terug in de kast, waar gevlekte hond. (...) In het huis op de heuMan en zijn wit en bruin gevlekte hond het onaangeroerd zou blijven tot het jaar vel was er elke dag muziek. En als er geen wonen het hele jaar door in hun stille huis daarop.” Af en toe belt hij met de Sprekende muziek was, herinnerden andere geluiden op een Ardense heuvel en worden er voor- Klok om de aangename, warme stem van aan de niet te stoppen cyclus van het leven.” zichtig bevriend met enkele bewoners uit een vrouw te horen. Bert Verhoye schreef een fijnzinnig, Nesciode streek. De man maakt kennis met het Als hij ’s nachts om vijf uur wakker wordt achtig boek. De jaren op zijn eenzame heulieve lelijke meisje, de ietwat oudere dame, en probeert te schrijven, mist hij “de rustige vel zijn niet vruchteloos geweest. de mooie jonge vrouw, de zwerfhond en de ademhaling van een geliefde (...) en drupsterkste man van de streek.Hij heeft twee- pelen er soms tranen over zijn wangen. De VIJF JAAR IN DE ARDENNEN duizend vinyl LP’s meegebracht naar zijn Eenzame Man weet dat aan de ochtendkou.” Bert Verhoye heuvel (Moussorgsky, Beethoven, Grieg, “Schrijf me vol,” vroeg het witte blad voor uitgeverij C. de Vries-Brouwers 143 blz. The Dubliners, Van Morrison, The Pogues) hem. Ons Recht | 117de jaargang | NOVEMBER 2013 |

sociaal

Gerechtelijke reorganisatie soms misbruikt om tijd te kopen Teloorgang van GSH uit Zaventem spreekt boekdelen Paul Corbeel en Jan Baetens

Financieel noodlijdende ondernemingen misbruiken soms de procedure van gerechtelijke reorganisatie om vooral tijd te kopen. De werknemers moeten het lijdzaam ondergaan en blijven met lege handen achter. Het verhaal van GSH uit Zaventem illustreert wat er allemaal kan mislopen.

GSH is gespecialiseerd in het technisch onderhoud van installaties in gebouwen. In het recente verleden beleefde GSH een enorme groei, ook in personeel. Bij de sociale verkiezingen van mei 2012 waren er minder dan 50 werknemers zodat er geen verkiezingen moesten worden gehouden. Maar in de maanden nadien explodeerde het aantal personeelsleden tot zo’n 130. Bij GSH waren er geregeld wissels in de directie. Uiteindelijk werd de Belgische directie op non-actief gezet en kregen werknemers en management een formeel verbod om met elkaar te praten. De top bij de Engelse moederholding nam de touwtjes in handen. Niet om het bedrijf te redden, zo bleek achteraf. Bedoeling was om de activiteiten in stappen in te krimpen en uiteindelijk de boel gewoon op te doeken. Ook in Nederland viel het doek voor het plaatselijke GSH-filiaal. Tijdens de zomer van dit jaar werden daar de boeken 28 | NOVEMBER 2013 | 117de jaargang | Ons Recht

neergelegd. In gelijkaardige omstandighe- Maar niemand is ontslagen en er is op dat den als wat zich in België afspeelde. ogenblik dus geen faillissement. De meeste werknemers kunnen niets anders doen dan afwachten wat er volgt en vooral wanneer Voorbode de directie opnieuw een teken van leven Voor het bedrijf in Zaventem besliste de geeft. Een directie die met de noorderzon is rechtbank van koophandel op 10 juli 2013 verdwenen. GSH komt met andere woorden om de procedure van gerechtelijke reorga- zijn verplichtingen als werkgever op geen nisatie in te zetten. Zo werd GSH beschermd enkel vlak nog na. tegen zijn schuldeisers. Jammer genoeg is zo’n procedure dikwijls de voorbode van een Deurwaarder nakend faillissement. Op vrijdag 20 september riep de Engelse Het ACV besluit dan maar een deurwaarder directie het personeel bijeen in de gebou- in te schakelen om ter plaatse de nodige wen in Zaventem. Het personeel kreeg de vaststellingen te laten doen. De deurwaardroge boodschap dat diezelfde dag nog de der komt samen met de secretarissen van de boeken zouden worden neergelegd. Anders LBC-NVK en ACV-Metea om te constateren gezegd, het was ermee gedaan. Onder druk dat geen enkele leidinggevende zich nog in van de aanwezige werknemers lukte het nog de onderneming bevindt. Hij ziet verder dat de directie een document te laten opstellen er werknemers zijn die wat graag willen werwaarin werd beloofd om de lonen van sep- ken maar niet alle productiemiddelen meer hebben. Belangrijk is ook dat het personeel tember nog te zullen betalen. Kort na de aankondiging, ’s maandags, zijn verhaal kan doen over wat er zich de wordt contact opgenomen met de recht- voorbije weken allemaal afspeelde binnen bank van koophandel. Dan blijkt dat er van en buiten de muren van GSH. een faillissement helemaal geen sprake is. De volgende dag zal dan toch de dag des oorIn werkelijkheid had de werkgever gevraagd deels blijken te zijn. GSH wordt effectief failom de procedure van gerechtelijke reorgani- liet verklaard door de rechtbank van koopsatie stop te zetten. Opnieuw was het per- handel er wordt een curator aangesteld. Wanneer de curator zijn opwachting maakt soneel dus belogen. Voor de werknemers wordt de toestand bij GSH, blijkt de Engelse directie opeens ondertussen onwerkbaar. Werfvoertuigen niet meer spoorloos en komt ze ter plaatse. dreigen zonder brandstof te vallen. Simpele Bijgestaan door een advocatenbureau. Meer onderdelen zoals schroeven en kabels, dan ooit wordt het dossier een juridisch spel. nodig om te kunnen werken, ontbreken.

RUBRIEKSNAAM inbox jan deceunynck

Lees Ons Recht digitaal Sinds enige tijd kan je je ook abonneren op de digitale versie van het vakbondsblad dat je nu in handen hebt. Krijg je Ons Recht liever digitaal in je mailbox dan op papier in de brievenbus? Geef ons dan je gegevens door via www.lbc-nvk.be. Op de startpagina vind je een handige link.

Volg ons op de voet via facebook Al geruime tijd is de LBC-NVK ook op facebook actief. Je vindt ons op www.facebook.com/ vakbondlbcnvk. Onze pagina heeft al bijna 2.000 fans. Help ons om de kaap van de 2.000 te halen en overschrijden. Zo blijf je dagelijks op de hoogte van de sociale en syndicale actualiteit. Je vindt ons overigens ook op Twitter (www.twitter.com/lbcnvk) en Youtube © foto: ANJA GALICIA

(www.youtube.com/vakbondlbcnvk).

Iedereen ontslagen

De deurwaarder komt de stand van zaken opnemen bij GSH. In aanwezigheid van de vakbondssecretarissen en van enkele werknemers van het bedrijf.

De curator roept het personeel bijeen en zijn conclusie is snel duidelijk. Er zijn geen liquide middelen meer in de onderneming en al te veel klanten zegden hun contract binnen brachten. En over klanten die al met GSH op omdat de dienstverlening niet maandenlang geen facturen meer hadden meer normaal verliep. Voor de curator zit gekregen. Of nog, over verdwenen smarter niets anders op dan alle werknemers phones en laptops. De GSH-groep blijkt te ontslaan. De bedrijfsvoertuigen en het nog altijd actief te zijn op de Belgische werkmateriaal moeten worden ingeleverd. markt, weliswaar onder een andere naam. Een aantal lucratieve contracten van vroeAlle activiteiten vallen stil. Achteraf is het wrang te moeten vaststel- ger werd handig meegenomen. len dat GSH door het weekblad Trends De wetgeving over gerechtelijke reorgaen anderen werd bejubeld als ‘grootste nisatie en de daarbij horende beschergroeier in zijn sector’ en ‘meest com- ming moet grondig worden geëvalueerd, petente onderneming van het jaar’. De vindt de vakbond. Hoeveel onderneminkadertjes aan de muur zijn alles wat rest gen ronden die procedure af met een posivan de behaalde prijzen, zeg maar lucht- tieve afloop voor het personeel? Welke rol belcertificaten. Op de website staat nog hebben vakbonden nog in deze procedure altijd dat werken bij GSH meegaan is in of moeten zij afwachten tot de faillissede dynamiek van een groeiende organi- mentshamer uiteindelijk valt? En wat met satie met een nuchtere en sympathieke directies die de procedure vooral gebruibedrijfscultuur. Aan het eind van de rit is ken om ‘tijd te kopen’? Niet om de onderneming te redden maar omdat ze nog ‘één dat allemaal gebakken lucht. Ook blijkt overigens dat GSH geen jaar- en ander moeten regelen’. rekening neerlegde. Toch nog altijd een Vraag is wie uiteindelijk het gelag moet verplichting voor een naamloze vennoot- betalen. Enerzijds heb je werknemers die alleen nog maar een schuldvordering kunschap. nen laten opstellen. Anderzijds is er het Fonds Sluiting Ondernemingen dat moet Lijken uit kast tussenbeide komen. De maatschappelijke Er vallen nog lijken uit de kast. Zo duiken en sociale kosten van zo’n faillissement verhalen op over directeurs die onkosten- zijn enorm groot. Komt de GSH-directie vergoedingen tot 12.000 euro per maand hier niet veel te gemakkelijk mee weg?

Sectoronderhandelingen Het heeft enige tijd geduurd, maar intussen komt er schot in de onderhandelingen voor sectorale cao’s! In de petroleumsector is het sectorakkoord al enige tijd een feit. In de voedingssector is een akkoord op het moment dat we dit schrijven zo goed als rond. En mogelijk volgen de komende dagen of weken ook nog andere sectoren. Op www.lbc-nvk.be vind je alleszins altijd een actueel overzicht van de stand van zaken in de diverse sectoren. Op het moment dat we dit schrijven valt er al nieuws te rapen uit deze sectoren: Verzekeringen (PC 306); Apothekers en Tarificatie (PC 313); Textiel en Breiwerk (PC 214); Voedingsnijverheid (PC 220); Papiernijverheid (PC 221); Papier- en Kartonbewerking (PC 222); Non-ferro (PC 224); Logistiek (PC 226); Kleding en Confectie (PC 215); Staal (PC 210); Metaal (PC 209); Controle-organismen (PC 219); Beursvennootschappen (PC 309); Kleinhandel in voedingswaren (PC 202); Scheikunde (PC 207); Grote Kleinhandelszaken (PC 311); Warenhuizen (PC 312); Farmaceutische Groothandel (PC 321); Banken (PC 310); Makelarij (PC 307); Spaarbanken (PC 308).

Lid worden? Afgestudeerd en nieuw op de arbeidsmarkt? Voel je van harte welkom! Misschien wil je dan ook wel aansluiten bij de vakbond? Neem eens een kijkje op www.lbc-nvk.be en ontdek welke dienstverlening we voor jou in petto hebben. En je kan er uiteraard ook meteen online aansluiten. Doen!

Ons Recht | 117de jaargang | NOVEMBER 2013 |

de lezer schrijft

uitbetaling vakbondspremie

Lezersbrieven dienen te worden gestuurd aan: Redactie Ons Recht · Sudermanstraat 5 • 2000 Antwerpen · lbc-nvk.persdienst@acv-csc.be Anonieme brieven worden niet gepubliceerd. Naam en adres van de steller moeten ons bekend zijn. De brieven worden in de regel gepubliceerd met vermelding van de initialen en de woonplaats van de schrijver, hoewel die op uitdrukkelijk verzoek kunnen worden weggelaten. De redactie behoudt zich het recht voor te lange lezersbrieven eventueel in te korten zonder aan de essentie ervan te raken. De publicatie van lezersbrieven betekent niet dat de redactie in alle opzichten akkoord gaat met de inhoud ervan.

WAT EEN WERKNEMER LIJDEN KAN L.N. - PER E-MAIL

Bij grote ontslagrondes, zoals bij Sabena en Ford Genk, wordt daarover terecht uitvoerig bericht in de media. Na een niet collectief-ontslag kan een mens echter heel alleen voortploeteren, zonder dat iemand daar bij stilstaat. Mijn man werkte jarenlang voor een multinational toen er zich in 2005 donkere wolken samenpakten boven de onderneming en de eerste ontslagen vielen. Het mag misschien vreemd klinken maar mijn man had er toen graag bij willen zijn. Er werd toen geijverd voor goede ontslagregelingen, ook door hem als actief lid van de vakbond. Toen al zag mijn echtgenoot de bui hangen. Wie ontslagen werd, vond nog makkelijk werk en stak een ontslagpremie op zak. Samen met een aantal collega’s kwam mijn man onder de bevoegdheid te vallen van het management bij een zusterbedrijf, elders in ons land. En jawel, in 2009 vielen er opnieuw ontslagen. Deze keer in een veel grimmiger sfeer. In het ‘oude’ bedrijf was de personeelsdirecteur een bedrijfspsycholoog, in het ‘nieuwe’ ging het om een jurist. De kwestie werd dan ook totààl verschillend aangepakt. Zeg maar onmenselijk. Alleen de cijfers telden nog, niet de mens erachter. Opnieuw was er een ontslagpremie voor wie moest vertrekken,

zij het na veel vijven en zessen. Samen met twee collega’s bleef mijn man over in de afdeling ‘labo’. De twee collega’s moesten wel plotseling elke dag 50 km verderop bij een zusterbedrijf gaan werken en monsterfiles trotseren. En wennen aan allemaal nieuwe collega’s. Mijn man werd als enige samen met het labo ‘verkocht’. Je leest het goed: verkocht. Dat kan volgens cao 32bis. Mijn man noch de twee anderen kregen een ontslagpremie, ondanks 27 jaar dienst bij de multinational. Erg moeilijk om te verteren. “Wees blij dat je nog werk hebt”, zei de omgeving. Blij? Mijn man werd verkocht aan een KMO. Weg maaltijdcheques en pensioensparen. De hospitalisatieverzekering werd ingekrompen. En hij had er twee bazen die nog andere activiteiten runden. In 2011 kreeg mijn man er plots twee nieuwe collega’s bij. De ene een manager, de ander een gewone werknemer. Mijn man had het labo helpen grootmaken maar nu kwam een ander mooi weer spelen. Een promotie kreeg hij niet. De manager kreeg een groot loon, een bedrijfswagen, een gsm en een laptop. Hoe bitter kan het zijn op je 55ste? De ex-werknemers van de multinational hielden onlangs een reünie. Mijn man bleef afwezig. Geen wonder met alles wat hij heeft moeten slikken. Wat is een mens nog voor de bazen?

indexaanpassingen OKT 2013 215.00 kleding- en confectiebedrijf

30 | NOVEMBER 2013 | 117de jaargang | Ons Recht

vorige lonen x 1,0072

Banken en spaarbanken Bij de banken en spaarbanken (paritair comité 310) wordt in september de vakbondspremie van 35 euro uitbetaald. Om de vakbondspremie te krijgen moet je aan diverse voorwaarden voldoen. Zo moet je minstens zes maanden aangesloten zijn bij de LBC-NVK op het ogenblik waarop de vakbondspremie wordt uitbetaald. Je moet ook minstens zes maanden in de sector hebben gewerkt in de periode van 1 januari tot 31 december 2012. Vertrek je met brugpensioen of heb je een andere uitstapregeling? Dan blijf je recht hebben op de premie als je in 2012 nog minstens één maand werkte en als je nog in orde bent met de bijdrage op het ogenblik van de betaling. Wie met tijdkrediet is of arbeidsongeschikt is, blijft recht hebben op de vakbondspremie. De vakbondspremie wordt uitgekeerd tussen 15 september en 15 november 2013. Het bedrag wordt gestort op je bankrekening. Het enige wat je moet doen is controleren of de gegevens op het premieattest kloppen. Bezorg het ondertekende en eventueel gecorrigeerde attest bij voorkeur aan je LBC-NVKafgevaardigde.

Ziekenhuizen, ROB-RVT, revalidatiecentra, thuisverzorging, beschut wonen en wijkgezondheidscentra In de sectoren van de privé-ziekenhuizen, ROB-RVT (rustoorden voor bejaarden en rust- en verzorgingstehuizen), revalidatiecentra, beschut wonen, wijkgezondheidscentra en thuisverzorging (PC 330.00) wordt van 1 oktober tot 31 december 2013 de vakbondspremie uitbetaald. De premie bedraagt 62 euro voor leden die de volledige vakbondsbijdrage betalen en 31 euro voor wie de verminderde bijdrage betaalt. Om er recht op te hebben, moet je lid zijn van een erkende vakorganisatie sinds 1 oktober 2012 en in orde zijn met de betaling van de ledenbijdrage. Je moet in 2012 minstens één dag effectief gewerkt hebben in de sector, dit geldt ook voor zieken, loopbaanonderbreking, werkloosheid, brugpensioen, etc ... De premie wordt overgeschreven naar de rekening van de begunstigde. Het tewerkstellingsattest moet ondertekend worden teruggestuurd naar het plaatselijke LBC-NVKsecretariaat.

Vakbond bekroont Schone Kleren Campagne De vakbondskoepel Uni Global kledingmerken en –ketens Union heeft besloten om zijn beloofden om de schrijnende ‘Freedom for Fear’-prijs, edi- toestanden bij hun toeleverantie 2013, toe te kennen aan de ciers in Bangladesh te helpen Schone Kleren Campagne. UNI aanpakken. zal de prijs officieel overhandigen op een bijeenkomst in het Voor Uni en de Schone Kleren Ierse Dublin, op 12 en 13 novem- Campagne is het van cruciaal ber. belang dat de textielarbeiders onbevreesd en in waardiger Met de prijs wil Uni Global arbeidsomstandigheden kunUnion zijn waardering tonen nen werken. In het recente vervoor de vastberadenheid leden bleek nog herhaaldelijk waarmee de Schone Kleren dat de arbeidsomstandigheCampagne het opneemt voor den verre van waardig en veilig de textielarbeiders in fabrie- waren. Een situatie die ook veel ken in een land als Bangladesh. mensenlevens kost. Het is voor een groot stuk aan de Schone Kleren Campagne Lees meer over de Schone te danken dat er een akkoord Kleren Campagne op kwam waarin vele tientallen www.schonekleren.be.

achterklap

ons recht

walter

Dating Een vriend van me is zijn vriendin verloren. Niet dat hij haar per ongeluk ergens heeft mislegd of dat hij haar in een fluwelen doosje heeft gestopt dat hij niet meer vindt, nee, ze is gewoon weggegaan, na negen jaar, omdat er te weinig liefde was volgens haar en ze meer tijd wilde voor zichzelf.

– bij wie hij volgens de computer voor 98,8 procent paste en hij voor nauwelijks iets minder bij haar. Ze noemde zich ‘Het ideaal bestaat niet’, maar daar had mijn vriend geen oren naar. 98,8 procent, hoe was het mogelijk! Ze sprak Nederlands net als hij, ze had een hekel aan dansen, net als hij, ze kende Frans en Engels als tweede en derde taal en ze bezat cd’s van Jacques Brel en boeken van Philip Roth. Ze had zijn tweelingzuster kunnen zijn, zei hij, zijn slimme, blonde tweelingzuster, alleen veel mooier dan hij.

Het was een klap, maar omdat mijn vriend een onverwoestbaar humeur heeft en de genen van een echte optimist, heeft hij samen met Geen houten been mij het grootste deel van een fles whisky opgedronken, uitvoerig zijn beklag gedaan over zijn Mijn vriend liet er geen gras over groeien. Hij lief en de vrouwen in het algemeen en is de seinde een bericht, kreeg een bericht terug en week daarop overgegaan tot de orde van de stuurde regelrecht op een afspraak aan. Hij dag. Hij vindt zichzelf te oud om nog smoes- was behoorlijk zenuwachtig en hij had voor jes te gaan verkopen in een bruine kroeg en alle veiligheid haar cv nog maar eens herlezen: dus heeft hij een proefabonnement genomen godsdienst geen belang, kookte graag, leeftijd op een datingsite, niet de goedkoopste en tussen zo en zo. Haar fotootjes had hij bestuook niet de duurste, zodat hij hoopte in een deerd alsof het de Normandische stranden op aantrekkelijk en vertrouwd segment van de D-day waren: haar neusje stond mooi recht, ze samenleving terecht te komen, waar de vrou- had een olijke twinkel in haar ogen – gevoel wen met twee woorden spreken en geen tatoe- voor humor! – en ze had geen houten been. Haar bloesje was gevuld maar niet à la Lesley ages hebben op hun buik. De mensen van de site hadden het grondig Ann Poppe, haar lippen waren op het eerste aangepakt. Mijn vriend moest – voor hij nog gezicht tot hartstochtelijk kussen bereid. Dit maar zijn hand kon uitsteken naar een nieuwe was waarlijk a match made in heaven, zei mijn partner – een ellenlange questionnaire invul- vriend, hij snapte niet dat zoveel mensen nog len, met allerpersoonlijkste vragen over zijn alleen en eenzaam waren. wensen en verlangens. Het was alsof ik een Hij was een half uur te vroeg in het restaurant. brief naar Sinterklaas aan het schrijven was, Hij bestelde een whisky met ijs en begon wilde zei hij met blinkende oogjes, ik mocht haar plannen te maken. Ze gaf les in een middellengte en gewicht bepalen, de kleur van haar bare school, wie weet konden ze in de paasogen en haar haar, waar ze woonde en wat ze vakantie een vierdaagse trektocht in Toscane deed in haar vrije tijd. Over zichzelf moest hij maken. Ze kende Frans, misschien hield ze wel net zo eerlijk zijn: beroep, aantal kinderen, of evenveel van Parijs als hij. Hij zou haar traktehij een onnozele oorbel droeg of niet en of hij ren, dat maakte een goede indruk, maar in de van honden en katten hield. Meteen rekende toekomst zouden ze alle kosten delen, emancide computer dan uit of er in een straal van patie werkte per slot van rekening langs beide dertig kilometer een vrouw woonde die bij kanten. hem paste. Afschuwelijke ij Queen of the Night En toen kwam ze binnen. Hij was zeker dat Het was geweldig, zei hij, ik had ze maar uit zij het was: het haar, de neus, het bloesje, de te kiezen: ‘Poezewoefke’, ‘Lelie’, ‘The Queen of twinkel in haar ogen. Maar ze sprak met een the Night’ en ‘(B)engeltje’, ze waren allemaal afschuwelijke ij. bereid het deksel op zijn pot te worden, zijn Gij zijt blijkbaar fijn op tijd. Ik ben blij met beste maatje, de tweede hand op zijn buik of wat ge online tegen mij zei. Ik zei tegen mijn de-vrouw-met-wie-hij-alle-lief-en-leed-zou- eigen: Marij, meid, vandaag begint gij met een schone lei. kunnen-delen. Welgemutst en vol vertrouwen gooide mijn Bij de soep wist hij al dat het allemaal niet zo vriend zich in de datingstrijd. Tussen al die simpel zou worden met zijn nieuwe vrouw. fantastische vrouwen was er één – 1,68 m, Maar joechei, zijn abonnement loopt nog tot blond, hield van lezen en lange wandelingen einde mei. Missie van de LBC-NVK De Landelijke Bediendecentrale – Nationaal Verbond voor Kaderpersoneel (LBC-NVK) is een vakbond die als deel van het Algemeen Christelijk Vakverbond (ACV) opkomt voor meer en sterkere rechten voor werknemers (m/v). De LBC-NVK is een onafhankelijke democratische organisatie met leden en militanten, die streeft naar solidariteit onder werknemers. Nationale en internationale solidariteit is een belangrijk doel en bindmiddel. De LBC-NVK staat voor een democratische kijk op de samenleving. Samen met gelijkgezinde bewegingen wil ze een strijdbare tegenmacht zijn.

verantwoordelijke uitgever: Marc Weyns Sudermanstraat 5 • 2000 Antwerpen hoofdredacteur: Denis Bouwen redactiesecretaris: Jan Deceunynck vormgeving: Peer De Maeyer drukkerij: Corelio Printing redactie en administratie: Sudermanstraat 5- 2000 Antwerpen Tel. 03/220.87.11 • Fax 03/220.89.83 lbc-nvk.persdienst@acv-csc.be www.lbc-nvk.be

LBC-NVK-secretariaten en -steunpunten • LBC-NVK AALST Hopmarkt 45 - 9300 Aalst tel. 053/73.45.20 - fax 03/220.88.01 lbc-nvk.aalst@acv-csc.be • LBC-NVK ANTWERPEN Nationalestraat 111-113 - 2000 Antwerpen tel. 03/222.70.00 - fax 03/220.88.02 lbc-nvk.antwerpen@acv-csc.be • LBC-NVK BRUGGE-OOSTENDE Kan. Dr. L. Colensstraat 7 - 8400 Oostende Steunpunt: Oude Burg 17- 8000 Brugge tel. 059/55.25.54 - fax 03/220.88.15 lbc-nvk.brugge-oostende@acv-csc.be • LBC-NVK BRUSSEL Pletinckxstraat 19 - 1000 Brussel tel. 02/557.86.40 - fax 03/220.88.05 lbc-nvk.brussel@acv-csc.be • LBC-NVK DENDERMONDE Oude Vest 146 - 9200 Dendermonde tel. 03/765.23.71 - fax 03/220.88.19 lbc-nvk.dendermonde@acv-csc.be • LBC-NVK GENT Poel 7 - 9000 Gent tel. 09/265.43.00 - fax 03/220.88.08 lbc-nvk.gent@acv-csc.be Steunpunt: Koningsstraat 5 - 9700 Oudenaarde tel. 053/73.45.25 - fax 03/220.88.03 lbc-nvk.oudenaarde@acv-csc.be • LBC-NVK HALLE Vanden Eeckhoudtstraat 11 - 1500 Halle tel. 02/557.86.70 - fax 03/220.88.06 lbc-nvk.halle@acv-csc.be • LBC-NVK HASSELT Mgr. Broekxplein 6 - 3500 Hasselt tel. 011/29.09.61 - fax 03/220.88.09 lbc-nvk.hasselt@acv-csc.be • LBC-NVK KEMPEN Korte Begijnenstraat 20 - 2300 Turnhout tel. 014/44.61.55 - fax 03/220.88.20 lbc-nvk.turnhout@acv-csc.be • LBC-NVK KORTRIJK-ROESELARE-IEPER President Kennedypark 16D - 8500 Kortrijk Steunpunten: H. Horriestraat 31 - 8800 Roeselare St. Jacobsstraat 34 - 8900 Ieper tel. 056/23.55.61 - fax 03/220.88.12 lbc-nvk.kortrijk-roeselare-ieper@acv-csc.be • LBC-NVK LEUVEN Martelarenlaan 8 - 3010 Kessel-Lo tel. 016/21.94.30 - fax 03/220.88.13 lbc-nvk.leuven@acv-csc.be • LBC-NVK MECHELEN-RUPEL Onder Den Toren 5 - 2800 Mechelen-Rupel tel. 015/71.85.00 - fax 03/220.88.14 lbc-nvk.mechelen@acv-csc.be • LBC-NVK SINT-NIKLAAS H. Heymanplein 7 - 9100 Sint-Niklaas tel. 03/765.23.70 - fax 03/220.88.18 lbc-nvk.sint-niklaas@acv-csc.be • LBC-NVK VILVOORDE Toekomststraat 17 - 1800 Vilvoorde tel. 02/557.86.80 - fax 03/220.88.07 lbc-nvk.vilvoorde@acv-csc.be

algemeen secretariaat Sudermanstraat 5 - 2000 Antwerpen Tel. 03/220.87.11, Fax 03/220.89.83 lbc-nvk@acv-csc.be | www.lbc-nvk.be Ons Recht wordt gedrukt op verbeterd krantenpapier. Dit papier wordt gemaakt op basis van gerecycleerd materiaal. Ons Recht | 117de jaargang | NOVEMBER 2013 | 31