Ons Recht december 2014

Maandblad van de landelijke bediendencentrale - nationaal verbond voor kaderpersoneel 118DE JAARGANG | NUMMER 10 | DECEMBER 2014

4-5 Actie: omdat het broodnodig is!

13-20 E I N D E JAA R S P R E M I E KO M T E RAA N !

22-23 ECO N O M I S C H E ‘ E L I T E ’ EN POLITIEK

RUBRIEKSNAAM INHOUD

Standpunt Vakbond in verzet Acties Belang vakbond Financiën Media DOSSIER Vraag van de maand Politiek Over de grenzen

Film Film Boek Industrie Wat onze lezers ervan denken Uitbetaling vakbondspremie Indexaanpassingen Achterklap Vanmol

3 4 6 8 10 12 13 21 22 24 25 25 25 25 26 26 27 28 30 30 30 31 32

Syndicaal België is dezer dagen in actiemodus. Maar niet alleen de vakbonden zijn in de weer. Ook de studenten roeren zich. De vakbonden en de studentenbeweging ondervinden meer dan ooit dat eendracht macht maakt. Ook in de strijd voor een politiek die veel socialer en rechtvaardiger is. Tom en Nele erover p. 6-7.

2 | DECEMBER 2014vertellen | 118de jaargang | Onsop Recht

‘Tax shift’: de versie van de vakbond “Acties geven aan regering een krachtig signaal” “Verantwoordelijkheid wordt almaar vaker bij individu gelegd!”

Maggie Thatcher is back!

Teveel grootbanken in België, of net niet?

De Wereld Morgen bekijkt nieuws door heel andere bril Eindejaarspremies 2014 “Fiscale gunstregimes botsen met rechtvaardigheidsgevoel” Koop wenskaarten van Wereldsolidariteit!

Loopbaanbegeleiding én meer bij ons CLO Schone Kleren bezoekt kledingketen JBC 10 redenen waarom ik staak White God National Gallery De echte vader van de pil Doek valt definitief voor autofabriek Ford Genk

standpunt.

Werknemers zijn geen dommeriken die je met wat gegoochel en wat ‘peptalk’ iets kan wijsmaken.

‘Tax shift’: de versie van de vakbond FERRE W YCKMANS

Merkwaardig toch dat zoiets niet in het partijprogramma staat, en nog veel minder in het regeerDe term ‘tax shift’, zeg maar belastingverschuiving, akkoord. Goedgelovigheid is niet meer aan ons is ondertussen een begrip geworden dat evenveel besteed: eerst zien en dan geloven. De heilige ladingen dekt of betekenissen heeft als er gebrui- Thomas deed het ons voor. kers van zijn. Zo kon het gebeuren dat de minister van Financiën, Johan Van Overtveldt (N-VA), de En dan hoor je dat “de regeringsmeerderheid niet morgen na de eerste provinciale actiedagen met wil”. Maar de CD&V helpt deze regering wel aan een haast ergerlijke stelligheid beweerde dat in een meerderheid. Zonder CD&V geen meerderheid, het regeerakkoord al een ‘tax shift’ van 2 miljard dat zijn de wetten van de parlementaire democratie. euro staat en er eigenlijk is uitgevoerd wat de vak- En wat is er nu democratischer dan je onderhanbonden vragen. Exact tien uur later verkondigde delingspositie zo krachtig mogelijk uit te spelen? de voorzitter van de Kamercommissie Financiën, Politiek gaat om het vinden van meerderheden.

Erik Van Rompuy (CD&V), dat de regering-Michel had beslist om een tax shift van wel 3 miljard euro Achterkamers door te voeren.

Charles Michel en Van Overtveldt vinden dat een De verschuiving van belastingen werd dus bijna tax shift niet moet worden besproken in de pers, met de minuut indrukwekkender. Als dit zo door- op het publieke forum of in het parlement. Nee, gaat, betaalt u op het moment dat u dit leest géén alleen in de regering moet hierover worden gepraat. belastingen meer. En hebben burgers met grote ver- “Te gepasten tijde zullen we dan wel zien”, zeggen mogens, vennootschappen, vrije beroepen en spe- de twee. De vakbond zal zéér zeker toezien, maar culatieve beleggers met binnen- en buitenlandse niet lijdzaam. Wij blijven publiekelijk en op polirekeningen dit van u overgenomen. Het paradijs tiek vlak op dezelfde nagel kloppen tot we gerealiseerd achten wat we eisen: een échte tax shift! lonkt.

Waarbij de lasten op de inkomsten uit arbeid – onze Uiteraard weet u wel beter. Hoe meer de regerings- lonen – verminderen en inkomsten uit vermogen, partijen toeteren dat er eigenlijk al tot fundamen- winsten en onroerend vermogen eindelijk correct tele belastingverschuivingen is beslist, des te dui- worden belast. De belastingontduiking moet fors delijker wordt het dat daar niets van in huis komt. naar omlaag. En foute fiscale constructies dienen De N-VA wil er niet van weten, en voor Open VLD aangepakt. is het regeerakkoord wet en bijbel tegelijk. De MR van Reynders en Michel levert dan wel de helft van Er moet fiscale gerechtigheid geschieden! Zodat de federale ministers en bokst daarmee gigantisch irritant pijnlijke besparingen bij werklozen, zieboven haar gewicht, maar ook zij krijgt het begrip ken en gepensioneerden kunnen worden afgevoerd. ‘tax shift’ niet over de lippen.

Werknemers zijn geen dommeriken die je met wat gegoochel en wat ‘peptalk’ iets kan wijsmaken. Het Acties werken zijn werknemers en sociaal verzekerden die zowat De CD&V zegt, alleen maar onder druk van onze als enigen echt belastingen betalen. Zij zijn die vakbondsacties trouwens, dat ze altijd al voor- solopositie hartsgrondig beu. En wij met hen. En stander was van deze solidaire en christelijke idee. ook daarom voeren we actie!

ALGEMEEN SECRETARIS

Ons Recht | 118de jaargang | DECEMBER 2014 |

3

VAKBOND IN VERZET

“Acties geven aan regering een krachtig signaal” Jong en oud leggen uit waarom ze verzet heel terecht vinden en steunen DENIS BOUWEN

Talloze gewone mensen met of zonder werk vinden het menu van de regeringen-Michel en Bourgeois onverteerbaar. Wegens véél te onevenwichtig en véél te onrechtvaardig. Sommige inkomensgroepen worden meer dan ooit gespaard. Niet voor niets namen 120.000 mensen deel aan de indrukwekkende vakbondsbetoging van 6 november 2014 in Brussel. Ons Recht laat een reeks mensen aan het woord die uitleggen waarom zij met grote overtuiging deelnemen aan de acties van de vakbonden.

Want er zijn wel degelijk positieve en haalbare alternatieven.

“De medewerkers in de financiële sector hebben de voorbije jaren al sterk de gevolgen van de crisis ondervonden.

Besparingen in de ondernemingen, met daarbij belangrijke afvloeiingen van personeel, zijn ondertussen schering en inslag. De werknemers in de financiën hebben dan ook een grote realiteitszin.

Ze beseffen dat de ruimte in de begroting beperkt is en dat je nu eenmaal geen omelet kan bakken zonder eieren te breken.”

“Op de werkvloer hoor je dikwijls dat ‘iedereen zijn steentje moet bijdragen’.

Meteen ook de voornaamste reden waarom ik de acties van de vakbonden graag steun. Iedereen, maar dan ook iedereen, moet zijn bijdrage leveren.

Ik vind het niet kunnen dat bedrijven en grote vermogens eens te meer de dans ontspringen. Om die reden nam ik ook deel aan de grote vakbondsbetoging van 6 november, verkleed als ‘rijke directeur’. En om dezelfde reden doe ik mee aan de regionale actiedagen, hopelijk met heel veel van mijn collega’s. Als heel veel mensen op 15 december niet aan de slag gaan, is dat een heel duidelijk signaal aan de regering dat deze eenzijdige besparingen onaanvaardbaar zijn. Voor mij is het prioritair dat we onze belastingen herschikken via een tax shift. Zo komt er wel financiële ruimte op de begroting!”

Ilse Mus, werkneemster bij BNP Paribas Fortis

4 | DECEMBER 2014 | 118de jaargang | Ons Recht

“Ik voer mee actie omdat ik na zeven jaar in de sociale economie moet vaststellen dat maatschappelijk kwetsbare mensen almaar meer worden getroffen en gekwetst. Eerder gelanceerde initiatieven om dit deel van onze bevolking te ondersteunen krijgen er flink van langs als gevolg van de besparingen van de regering. Tot groot jolijt van de frauduleuze kredietmaatschappijen die als bloedhonden achter de hoek staan toe te kijken. Laten we mensen niet langer ruïneren. We moeten investeren.

Onze maatschappij en de mensen hebben dat nodig!”

Cis Lambaerts, werknemer bij Werkhaven Antwerpen, een bedrijf dat via sociale economie en lokale diensteneconomie mensen aan werk helpt.

“Ik moet heel hard werken voor een nettoloontje van 1.150 euro in de maand.

De aangekondigde indexsprong en andere maatregelen zijn voor mij onleefbaar. Veel verlofdagen heb ik niet.

En mijn werkgever stelt zich verre van flexibel op. Waarom zouden werknemers zoals ik nog maar eens het gelag moeten betalen, terwijl de politiek de mensen met de grootste financiële draagkracht en een heleboel bedrijven buiten schot laat en zelfs cadeaus gunt?”

Tina Devroe, een kassierster in een kleine superette

“De lonen blokkeren tot 2018? Wie wordt daar beter van? Onze economie alleszins niet. Alles wordt duurder: de waterfactuur, onze elektriciteit, de zorgverzekering, kindercrèches, bezoeken aan de huisarts. En zo kunnen we nog een beetje doorgaan. Meer en meer mensen kunnen hun rekeningen niet meer betalen en worden zo in de armoede geduwd. Al eens gehoord van de werkende armen? Dit is niet het soort economie waarvoor ik kies.”

Johan Deseck, hoofdafgevaardigde van de vakbond LBC-NVK bij de machinebouwer LVD Company in Gullegem.

“Ik doe mee aan de acties van de vakbonden omdat ik een krachtig signaal wil geven aan de bewindslieden. De non-profitsector wordt zeer duidelijk geraakt door de vele besparingsmaatregelen. Mensen worden geraakt én gekraakt.”

“Maar ik kom ook op straat omdat heel wat waarden in onze samenleving nu op de helling worden gezet. De partijen die nu aan de macht zijn gaan er prat op dat ze democratisch werden verkozen. Als ze dat vinden, laat ze dan meteen ook op een democratische manier besturen. Geen democratie zonder inspraak én solidariteit!”

“Als de regering beweert dat er geen alternatief is, liegt ze. Er zijn wel degelijk goeie alternatieven. Wij scanderen dat ook met luide stem. Maar om te kiezen voor die alternatieven moet je wel lef en moed hebben. Ik sta er vandaag, morgen, overmorgen en ook daarna nog! Tot de besparingsplannen van rechtvaardigheid getuigen. Nu is dat niet het geval.”

Rosa Tonla Briquet, werkneemster bij het Centrum Ganspoel (Huldenberg) dat ondersteuning geeft aan kinderen en volwassenen met een visuele en visueel-meervoudige beperking.

“De nieuwe federale regering viseert het gewone volk heel zwaar. En de rijksten worden ongemoeid gelaten. Nog maar eens zien we hoe politici onrechtvaardige maatregelen bedenken. Ik weiger de federale besparingsmaatregelen te aanvaarden, ook niet als noodzakelijk kwaad.”

“Als de gewone werkende bevolking samenspant en collectief weerstand blijft bieden, zullen de gouden tronen van sommigen snel worden verdeeld.

Zodat niemand onbedeeld hoeft te blijven.”

“Daarom voer ik actie en staak ik graag mee. Volmondig ‘ja’ aan de vakbondsacties! Aan de regering zeg ik: fiscale rechtvaardigheid of kus mijn gat!”

Soledad Maldonado Marin, een zorgkundige en vakbondsmilitante in het psychiatrische ziekenhuis SintLucia (Sint-Niklaas). Haar vader, een Chileen, vluchtte onder het Pinochetregime naar België.

“Bij vele mensen is de draagkracht nu al overschreden. De nieuwe besparingen van de federale en Vlaamse regeringen treffen vooral de modale burger, die al zwaar onder druk staat. Eens te meer worden de lagere inkomens getroffen.

Als de machthebbers hun zin krijgen moeten mensen méér, harder en langer werken.”

“Ik vind dat er vooral op een andere manier moet worden gewerkt. De economie moet een stuk van de samenleving zijn, en niet omgekeerd. Met de huidige gang van zaken mogen en kunnen wij, de werknemers en werkzoekenden, niet akkoord gaan.”

“De regering-Michel kiest voor een conservatief en ultraliberaal beleid.

De groeiende kloof tussen arm en rijk wordt versterkt, en voor sommigen op een manier die onomkeerbaar is. Heel wat sociale voorzieningen worden drastisch afgebroken. Voor het leefmilieu is er geen aandacht. Met een duidelijk signaal kunnen we onze politici nog overtuigen!”

“Ik ben vorig jaar afgestudeerd aan de middelbare school en heb besloten om voort te studeren. Maar zo vanzelfsprekend is dat niet meer. Ik heb het geluk dat mijn ouders mijn studies betalen maar vele jongeren moeten werken om hun studies te kunnen financieren.

Onderwijs zou voor iedereen toegankelijk moeten zijn en niet alleen voor de zogenaamde elite.”

“Niet alleen studeren wordt veel duurder.

In sommige gevallen komt het kindergeld ook nog eens te vervallen. Wat met gezinnen die meer dan twee kinderen hebben? Ik kom uit een gezin dat negen personen telt. Ga er maar aan staan.”

“Krijgen mijn jongere broers en zussen binnenkort dan geen kans meer om te studeren? Of stel dat ze niet langer studeren en werk zoeken: hoe zit het dan met de wachttijd? Wordt de jongeren ook al hun wachtuitkering ontnomen?

Fijn voor de ouders, die dan alle kosten moeten dragen want de schoolverlater is nog thuis.”

Maarten Verlinde, een jonge begeleider in een residentiële voorziening voor jongeren met gedragsproblemen.

“Er is geen andere keus, houdt de regering vol. Ik geloof daar geen sikkepit van. De vakbonden hebben volkomen gelijk dat grote vermogens en grote vermogenswinsten in ons land veel te veel buiten schot blijven. Zakenlieden als Marc Coucke mogen van mij perfect in grote weelde leven. Maar ze moeten wel eerlijk delen en op àlle punten fair belastingen betalen.

Katrien Zeuwts, studente

Omdat de samenleving daar baat bij heeft.

Als de wet op dat gebied fout in elkaar zit, moet ze maar worden veranderd.

Daarvoor dienen onze volksvertegenwoordigers. Kwestie van rechtvaardigheid.”

Antoon Verstraeten, bediende in een bedrijf uit de scheikunde

“Waarom ik mee actie voer en staak?

Omdat ik wél lessen heb getrokken uit het verleden. De kortetermijnvisie van de regering hypothekeert de toekomst van onze kinderen. We zien dat de grote vermogens blijven bepalen hoe de kleintjes moeten blijven geven. Het regeerakkoord van Charles Michel doet afbreuk aan de rechten van de bevolking. Met pensioen gaan is een recht waar mensen hun leven lang voor werken. Mijn ouders en grootouders hebben gevochten voor de rechten die wij nu hebben en die ze ons willen ontnemen. Als jongere wil ik kans krijgen op een zekere job zonder dat ik van de ene naar de andere vervanging moet gaan omdat oudere collega’s moeten blijven werken, ook al kunnen ze niet meer.”

“Ik staak ook omdat ze ons het stakingsrecht niet kunnen afpakken. Omdat ik waardig wil worden verzorgd wanneer ik daar nood aan heb. En omdat ik waardig wil leven en mijn job met mijn gezin wil kunnen blijven combineren.”

“De regering-Michel heeft een vreselijk asociale kijk die géén rekening houdt met de noden van de gewone mens en al helemaal niet met onze zwakkere medeburgers. Je moet juist investeren om te groeien! Zaadjes hebben water en zonlicht nodig om te kunnen uitgroeien tot een prachtige boom. Grote bomen moeten wel worden gesnoeid zodat ze, samen met de kleintjes, ervoor zorgen dat het geheel kan floreren.”

“Samen sterk is niet alleen op één lijn staan, maar ook een cirkel durven maken. Naar een ander kijken, en naar jezelf. Ik verlang respect en solidariteit voor iedereen. Als ik mee actie voer en staak, doe ik dat ook om mezelf morgen nog in de spiegel te kunnen zien.”

Annelies Beyers, een jonge werkneemster in woonzorgcentrum De Bijster (Essen).

“Wie het federale regeerakkoord bekijkt, ziet dat de rijken in dit land nog maar eens rijker worden gemaakt. Terwijl de armen en de mensen met minder middelen armer worden. Nog maar eens zijn het de werknemers die de zwaarste inspanningen moeten leveren. Grote bedrijven en rijke burgers worden gespaard. Zij moeten weinig of geen belastingen betalen. Kan uiteraard niet!

De nieuwe ploeg van Charles Michel is verre van een sociale regering. Het is dan ook belangrijk dat wij onze stem laten horen en onderstrepen dat we met deze plannen in géén geval kunnen akkoord gaan. Actie is nodig!”

Els Desmedt, werkneemster bij TVH Parts, een verdeler van vorkliften en ander materieel (Waregem)

Ons Recht | 118de jaargang | DECEMBER 2014 |

5

“Verantwoordelijkheid wordt almaar vaker bij individu gelegd!”

Werknemers en studenten delen dezelfde verontwaardiging

organiseerden sprak zowat 90 procent van de studenten zich uit tegen de besparingen,” legt Nele uit.

Nele Van Parys (Studenten Troef) op een studentenbetoging op 2 oktober: “We moeten tegen het huidige discours durven ingaan.”

‘Ideologische keuzes’ JAN DECEUNYNCK

Syndicaal België is dezer dagen in actiemodus. Overal werd en wordt actie gevoerd tegen de besparingsmaatregelen van de nieuwe regeringen. Maar niet alleen de vakbonden zijn in de weer. Ook de studenten roeren zich en mengen zich flink in de discussie.

Ook zij voelen hoe de besparingen hun kansen hypothekeren. En ook zij komen dus mee in verzet.

Logisch dan ook dat er zo mooie bruggen worden geslagen. Bijvoorbeeld tussen de ACV-jongeren en Studenten Troef, zoals de kritische studentengroepering zich noemt.

Ons Recht schoof aan tafel bij laatstejaarsstudente Nele Van Parys en Tom Vrijens van ACV-jongeren.

“Studenten Troef is sinds de zomer gegroeid uit het grote ongenoegen over de verhoging van het inschrijvingsgeld en de besparingsplannen in het onderwijs. Een petitie leverde intussen al 20.000 handtekeningen op en in de referenda die we tot nu toe

6 | DECEMBER 2014 | 118de jaargang | Ons Recht

Maar Studenten Troef wil het ongenoegen van de studenten ook in een breder kader plaatsen. “Het gaat om meer dan besparingen op onderwijs. We zien dezelfde ideologische keuzes op alle terreinen van het maatschappelijke leven: collectieve diensten worden afgebouwd en de individualisering neemt toe. Voor studenten betekent dit dat er wordt bespaard op omkadering en dat het inschrijvingsgeld wordt opgetrokken. Er wordt bezuinigd op de ondersteuning van studenten en wie in zijn eerste jaar niet goed genoeg scoort, wordt aan de kant gezet. De verantwoordelijkheid wordt almaar meer bij de individuele student gelegd, terwijl de essentiële omkadering wordt afgebouwd.”

Die steeds verder oprukkende individualisering is precies wat ook de vakbonden aanklagen. Samenwerking lag dus voor de hand. “We kwamen elkaar geregeld tegen op allerhande initiatieven rond de besparingsmaatregelen, denk aan de nieuwe grote burgerbeweging Hart boven hard”, vertelt Tom. “En we merkten dat we dezelfde overtuiging delen, maar op andere terreinen werken.

We hebben elkaar nodig om uit onze eigen kring los te breken. Als ACV vinden we het

belangrijk dat een initiatief als Studenten Troef studenten sensibiliseert rond het politieke besparingsbeleid. En we willen dat graag ondersteunen.”

Volgens de jonge ACV’er mengen ook studentenraden zich terecht in de discussies over de besparingen. “Ze hebben wel nogal de neiging om ‘neutraal’ te willen zijn en geen kant te kiezen. Maar net daardoor kiezen ze uiteindelijk de kant van wie aan de macht is. Toch moeten we hen blijven betrekken om ook met een kritische kijk naar deze besparingen te leren kijken.

Studenten Troef maakt wél een keuze. Een kritische keuze. Ze verzetten zich tegen het idee dat iedereen gelijk aan de start vertrekt en dat iedereen het daarom aan zichzelf te wijten heeft als het niet lukt. Een samenleving moet investeren in omkadering om iedereen kansen te geven. Dat geldt zowel in het onderwijs als op de arbeidsmarkt en in de brede samenleving.”

Niet normaal

“We moeten tegen het huidige discours durven ingaan”, betoogt Nele. “Dat jongeren het moeilijk hebben op de arbeidsmarkt wordt meer en meer voorgesteld als

ACTIES “Dat proberen wij onze medestudenten uit te leggen op alle mogelijke manieren. We communiceren via enquêtes en ludieke dingen, maar we spreken studenten ook rechtstreeks aan. In samenspraak met proffen en docenten geven we tijdens de les uitleg over de besparingspolitiek en al wat daarmee samenhangt. Zo willen we duidelijk maken dat sommige regeringsbeslissingen misschien op het eerste zicht oké lijken, maar op termijn nefaste gevolgen hebben.

De sociale ongelijkheid wordt alleen maar groter wanneer collectieve voorzieningen en verworven rechten worden afgebouwd.

En dat is niet oké.”

waar ’s anderendaags de betoging zou passeren. En in de betoging stapten zowat 3.000 jongeren in blok mee op. Dat onderstreepte dat ook jongeren erg ongerust en verontwaardigd zijn.”

Gratis bestaat niet, behalve wanneer het over jobs gaat.

Net zoals studenten soms wat afkerig staan tegenover vakbonden, is er ook bij de vakbonden soms drempelvrees om de brug te Schouder aan schouder slaan naar jongeren. “Initiatieven op maat Op de stakingsdagen zal Studenten Troef van jongeren zijn meer dan ooit nodig”, het vakbondsprotest actief ondersteunen. vindt Tom. “Onbekend maakt onbemind.

“De timing is moeilijk, want we zitten volop Dus moeten wij uit ons kot komen. De actie in de blokperiode. Maar toch willen we met op het Anneessensplein was misschien een Studenten Troef meewerken aan de piket- extreem voorbeeld, maar we moeten er alles ten van de instellingen uit het hoger onder- aan doen om jongeren bij onze werking te wijs. Net zoals we ook op de betoging van 6 betrekken. Zij zijn niet alleen de toekomnovember in Brussel meededen”, zegt Nele. stige werknemers, maar ook onze toekomSamen met de vakbonden sloegen de stu- stige vakbondsmilitanten.” denten al op 5 november ‘s avonds – letterlijk – hun tenten op het Brusselse Anneessensplein op. “We sloegen die nacht de brug tussen het studentenprotest van Tom Vrijens van ACV-Jongeren: We moeten weer uit ons kot komen en jongeren betrekken 5 november en de vakbondsbetoging op 6 bij onze werking. Zij zijn niet alleen de toekomnovember”, legt Tom uit. “De hele avond stige werknemers, maar ook onze toekomstige een natuurwet. Het hoort nu eenmaal zo. en nacht bivakkeerden we langs het traject vakbondsmilitanten.”

Welnu: wij vinden het helemaal niet normaal dat studenten – of jongeren in het algemeen – na hun studies de stap naar de arbeidsmarkt moeten zetten via allerhande tijdelijke of onzekere, precaire jobs. Dat steeds meer hooggeschoolde jongeren uiteindelijk te horen krijgen dat ze misschien maar eens de fruitpluk moeten proberen is niet normaal. Almaar meer studenten zien dat hun afgestudeerde collega’s geen job vinden of dat ze aanzienlijk onder hun diploma moeten duiken om aan de slag te kunnen. Ook zij vinden dat niet normaal.

Dat Karel Van Eetvelt van Unizo bovendien nu ook nog eens pleit voor onbetaalde stages, is niet normaal. ‘Gratis bestaat niet’, horen we altijd opnieuw. Behalve dan wanneer het over jongerenjobs gaat. Want wat zijn onbetaalde stages anders dan ‘gratis’ werken? Zoiets kan toch niet!”

Vanuit die overtuiging is het ook belangrijk dat er onder studenten begrip groeit voor de vakbondsacties. “Uiteraard vinden studenten het vervelend als de trein niet rijdt op een actiedag. Maar wij trachten uit te leggen waarom dat gebeurt. We zeggen ook dat ze op langere termijn beter gediend zijn met één stakingsdag dan met een beleid dat de dienstverlening van de NMBS afbouwt.

Want dan blijven de treinen – figuurlijk – de verkeerde richting uitrijden. Net zoals het met ons onderwijs de verkeerde kant opgaat.”

Ons Recht | 118de jaargang | DECEMBER 2014 |

7

BELANG VAKBOND

Maggie Thatcher IS BACK! MARIJKE PERSOONE

Geest moet dringend terug in de fles

Wanneer er sociaal verzet in de lucht hangt en zeker wanneer het woord staking valt zijn de reacties van de werkgevers erg voorspelbaar. Zij tappen dan uit het aloude anti-stakingsvaatje om de vakbondsacties in een slecht daglicht te stellen. Hierbij worden ze gretig bijgetreden of langs rechts ingehaald door politici van de regeringspartijen Open VLD, MR, N-VA en CD&V.

© FOTO: BELGAIMAGE

Voor de liberale premier Charles Michel betekent sociaal overleg dat hij het regeringsbeleid nog eens aan de vakbonden wil ‘uitleggen’.

En collega’s van hem kraaien samen met de werkgevers dat sociale strijd nog nooit iets heeft opgeleverd. Moeten we ons nu grote zorgen maken over de kwaliteit van het geschiedenisonderwijs in dit land?

8 | DECEMBER 2014 | 118de jaargang | Ons Recht

Neem nu Pieter Timmermans van het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO): “Een nationale staking heeft nog nooit één extra job opgeleverd. Integendeel”.

Of Karel Van Eetvelt, de baas van Unizo, die beweert dat hij nog nooit iets fundamenteel heeft zien veranderen door een vakbondsactie. De minister van Financiën, Johan van Overtveldt, vindt het kortzichtig dat de vakbonden alleen de klemtoon leggen op de inleveringen. En N-VA-Kamerlid Zuhal Demir sneert dat het sociaal overleg al twintig jaar lang niets zinnigs opleverde.

Een uitbraak van sociaal negationisme? In het blokje hiernaast frissen we even hun geheugen op.

van de verkiezingen. Het is de verkiezingsuitslag die de regering als het ware een volmacht geeft om vijf jaar lang naar eigen goeddunken maatregelen te nemen. Een permanent democratisch proces van overleg en inspraak, daar hebben ze een broertje aan dood. De speelruimte voor een georganiseerde tegenmacht willen ze zo klein mogelijk houden.

Boudweg stellen dat ze liever geen sociaal overleg hebben is wat te verregaand. Dus krijgen we de schijnvertoning van ‘de uitgestoken hand’. Aan de vakbonden wordt een uitnodiging gericht om te overleggen, mààr dan wel binnen het kader van de beslissingen die de regering wil doordrukken. Toch wel erg doorzichtig als manoeuvre. En ongeloofwaardig. Inbrekers zijn volop bezig met Fabeltje ons huis leeg te roven en zij laten ons kieWe weten dat de werkgevers grote fans zijn zen of we het bed en enkele stoelen willen van dit rechtse regeringsprogramma. Net houden of het bed en de televisie. Daar paszoals het ons niet verbaast dat de Unizo- sen wij voor. topman van mening is dat de sociale afbraak nog niet ver genoeg gaat en dat hij langdurig Breed verzet werklozen en mensen met tijdkrediet van Heel wat werkgevers lachen in hun vuistje. ‘profitariaat’ verdenkt.

Kreeft voor de elite en een visgraat voor de De regeringsstrategie ligt helemaal in werkende bevolking, niet de verdeelformule de lijn van hun plan om het sociaal overdie de vakbond voorstaat. Meer gelijkheid leg te decentraliseren en te versnipperen. is goed voor iedereen. Daar zijn de vakbon- Intersectorale akkoorden vinden ze niet landen van overtuigd en dat bepaalt onze aan- ger nodig en sommigen stellen zelfs sectorpak en ons optreden. Het is een fabeltje dat akkoorden in vraag. Het liefst zouden ze ongelijkheid de motor is van de economie. individuele afspraken maken tussen werkDat zeggen niet alleen progressieve econo- gever en werknemer. Kijk maar hoe de loonnorm en de indexsprong de vloer aanvegen men.

Zelfs onderzoek van het Internationaal met het fundamentele recht op vrije onderMuntfonds, toch geen vakbondsclubje, handelingen. toont aan dat landen met minder ongelijk- Als de vakbonden buiten spel worden gezet, heid een hogere en meer duurzame econo- komt er snel een neerwaartse druk op lonen mische groei kennen. Dit debat zullen we en sociale uitkeringen. Dat gebeurt overal met overtuiging blijven voeren. Zeker nu in Europa en dat zint ons niet. De LBC-NVK in almaar meer landen blijkt dat de neoli- vraagt geen aalmoezen maar eist rechten berale besparingspolitiek meer armoede voor werknemers en een eerlijke verdeling van de welvaart. Als dat niet op tafel voortbrengt én meer extreme rijkdom. kan komen, dan is sociaal verzet het enige mogelijke antwoord. Een breed front van Democratie aangetast verzet, samen met andere sociale organisaMaar de strijd speelt zich niet alleen af op ties, met de culturele sector en met alle burhet vlak van het sociaaleconomische beleid. gers die niet in een schijndemocratie willen De regering, zo stelt ACV-voorzitter Marc leven en die kiezen voor Hart boven Hard.

Leemans, rijdt resoluut in het spoor van de Zo’n brede verzetsbeweging, dat maakt vroegere Britse premier Margaret Thatcher. werkgevers en rechtse politici heel zenuwIJzeren Maggie dus, die de kloof tussen arm achtig. Dan wordt het recht op actievoeen rijk in haar land gigantisch vergrootte. ren zelf aangevallen. Onrechtstreeks door De openbare diensten, de vakbonden, het acties in een kwaad daglicht te stellen en middenveld, de cultuur, allemaal moeten een klimaat van angst te creëren. En ook ze eraan geloven. En dàt is pas verontrus- rechtstreeks door het stakingsrecht aan tend want zo’n politiek tast de democratie strengere regels te onderwerpen, onder zelf aan. meer onder het mom van een ‘minimale Vakbonden en andere middenveldorgani- dienstverlening’ in openbare diensten. Als saties zijn voor het huidige beleid een blok het recht op vrije meningsuiting en het aan het been. Collectieve besluitvormings- recht om te protesteren aan banden worden processen passen niet in het rechtse kraam. gelegd, staan niet alleen de vakbondsmacht De meerderheidspartijen geven de voor- en de sociale actie maar ook de democratie keur aan een rechtstreekse relatie met de op het spel. Dat mag niet gebeuren. individuele burger. En tegelijk verengen ze de inspraak van de burger tot het moment

Geen sociale vooruitgang zonder acties en strijd!

“Vakbondsacties leveren nooit iets op” beweren de werkgevers. Zo willen ze werknemers ontmoedigen om er aan deel te nemen. Bovendien zwaaien ze heel fel met ‘het recht op arbeid’. Wanneer er massaal werknemers ontslagen worden, verstomt de patronale bezorgdheid over het recht op arbeid. Merkwaardig.

Een kleine bloemlezing om het geheugen van de werkgevers op te frissen: • Verbod op kinderarbeid, na de algemene stakingen van 1886 en 1887 • Enkelvoudig stemrecht voor mannen, na de algemene stakingen van 1893, 1902 en 1913 • Afschaffi ng van het stakingsverbod in 1921, na tientallen jaren felle sociale strijd • Invoering van minimumloon en betaald verlof, na de algemene staking van 1936 • Uitbouw sociale zekerheid, na de staking van 1936 • Gelijk loon voor gelijk werk voor vrouwen en mannen in 1975, na de staking van de arbeidsters van FN-Herstal • Educatief verlof, loopbaanonderbreking en later tijdkrediet, ouderschapsverlof en zorgverlof vanaf het midden van de jaren ’80, na acties • Afspraken over de welvaartsvastheid van de vervangingsinkomens, na de acties rond het Generatiepact • Invoering van de 38-urige werkweek in 2001 na stevig onderhandelen en acties • Meer lonen geïndexeerd, duizenden nieuwe banen in de zorg … na de vele Witte Woede-acties sinds de jaren ‘90 • Geen sociaal kerkhof bij de sluiting van Ford Genk en andere bedrijven Tot slot nog even dit. Niet-stakers genieten net zo goed van de resultaten van acties. Kijk bijvoorbeeld naar de sectorakkoorden die er komen dankzij collega’s die de nek uitsteken en loonverlies lijden. Als dat geen solidariteit is!

Ons Recht | 118de jaargang | DECEMBER 2014 |

9

© FOTO: BELGAIMAGE

FINANCIËN

Te veel grootbanken in België, of net niet?

Gouverneur Nationale Bank houdt van politieke uitspraken

– Belfius, BNP Paribas Fortis, ING en KBC – moet er minstens één verdwijnen, zegt Coene.

De gouverneur van de Nationale Waarom zegt die man dat?

STEFAAN DECOCK: “Het is mij een raadsel Bank van België, Luc Coene, zit waarom de gouverneur van de Nationale nooit verlegen om een straffe uitBank zo nodig moet verkondigen dat er een spraak. Over het aantal grootbangrote bank te veel is in ons land. Misschien ken in ons land of over de ‘te hoge wordt hij hierbij aangestuurd door de miniskosten’ bij de banken bijvoorbeeld. ter van Financiën, Johan Van Overtveldt Stefaan Decock, nationaal secre(N-VA), die ook al zo nodig moest meedetaris Financiën bij de LBC-NVK, len dat Belfius zou worden geprivatiseerd. heeft zo zijn bedenkingen bij de In wezen vertellen ze niets nieuws. Het gaat wijsheid van Coene. “De man doet eerder om puur politieke uitspraken.” graag politieke uitspraken. En de “Als er een grootbank moet verdwijnen, hoe fetisj van de ‘te hoge kostenstrucziet Coene dat dan precies? Bij een verkoop aan een buitenlandse overnemer blijven er tuur’, die zijn we méér dan beu.” nog altijd vier grootbanken in België. Zo ONS RECHT: Van de 4 grote banken in ons land verandert er op het terrein niets. Als één DENIS BOUWEN

10 | DECEMBER 2014 | 118de jaargang | Ons Recht

van de vier wordt verkocht aan één van de drie andere grootbanken, praat je weer over schaalvergroting, terwijl de Europese Commissie net het omgekeerde wil. Europa wil kleinere spelers die niet langer een heel land kunnen doen daveren wanneer het verkeerd gaat. Als de overheid het aantal grootbanken wil verminderen is hun enige mogelijkheid Belfius, want daar zijn ze eigenaar van. Dat zou betekenen dat ze Belfius moeten sluiten. Vraag is of dat maatschappelijk enige relevantie heeft, nog los van de budgettaire consequenties die zoiets zou hebben. Pure onzin dus.”

“In alle banken zijn er rendementsproblemen. De uitspraak van Coene heeft vooral te maken met een overdreven liberaliseringsdrang: maak grotere banken en die zullen

De gouverneur van de Nationale Bank, Luc Coene, klaagt over ‘de zware kostenstructuur’ van de banken. Na de zovele herstructureringen en jobverliezen zijn de vakbonden dat refrein nu wel beu gehoord.

dan hun kosten kunnen spreiden over méér klanten, is de redenering. Een struggle for life die goed aansluit bij de mentaliteit van de nieuwe federale en Vlaamse regeringen.

Ik dacht dat de financiële crisis juist had aangetoond dat we niet langer die richting uit moesten.”

Fetisj

De grote banken hebben al veel bespaard en geherstructureerd. Maar nog altijd zijn de kosten te hoog, beweert Coene.

STEFAAN: “De fetisj van de ‘te hoge kostenstructuur’ komt ons flink de strot uit. Hoge kosten zijn vooral een probleem wanneer de inkomsten te laag zijn. Weet je wat het echte probleem is? Dat de banken opnieuw meer dan tien procent winst willen scoren.

Ze moeten nu met een deel van hun inkomsten kapitaal en eigen vermogen opbouwen, lees zichzelf veiliger maken. Er blijft dus minder over voor de aandeelhouders, en dat vinden ze lastig. Gemiddeld halen de vier grootbanken nu 8,5 procent rendement op eigen vermogen, zeker niet slecht!”

“Het probleem met dat gezanik over kosten is dat er telkens opnieuw naar het personeel wordt gekeken. Maar de personeelskosten zijn relatief een stuk minder belangrijk geworden bij de grootbanken: dat blijkt uit de cijfers. De gemiddelde loonkosten per voltijds equivalent lagen in 2013 iets lager dan in 2008, en dat ondanks die ‘vreselijke’ index en verhogingen op basis van ervaring.

Er is al erg veel bespaard bij het personeel.

We zitten nu aan de limieten, en zelfs erover.

De productiviteit wordt zo sterk geforceerd dat de werkdruk en de stress de pan uit swingen, met steeds vaker ongelukken als gevolg. De rek is eruit. Ook op dit punt slaat Coene dus de bal mis.”

ONS RECHT:

banksector heeft een leeftijdsstructuur die financieren. Ze geven nog altijd werk aan een geleidelijke afbouw kan mogelijk maken. 50.000 gezinnen. Ze zijn ook in staat om Maar de regering steekt stokken in de wie- een gespecialiseerde service te bieden. Maar len, en dat zullen de banken niet fijn vinden. elke service heeft zijn prijs en de klant moet kunnen kiezen wat hij wel of niet wenst.”

Wij vinden dat evenmin fijn.”

“Kleinere spelers zijn belangrijk omdat ze beter niches kunnen bespelen en op die manier garant staan voor diversiteit in het bankenlandschap. Het wordt wel tijd om de historische schotten tussen de sectoren Het probleem met dat op te heffen zodat de concurrentie op kap van het personeel kan worden uitgebannen. gezanik over kosten is De vakbond wil dezelfde sociale minimumin banken, spaarbanken, disdat er telkens opnieuw voorwaarden tributiekanalen, beursvennootschappen en naar het personeel openbare kredietinstellingen.”

“De kleinere banken klagen wel maar doen wordt gekeken. het al bij al nog behoorlijk als ze goed worden gerund. Ze gaan effectief gebukt onder dezelfde lasten als de grootbanken terwijl ze helemaal niet aan de basis lagen van de financiële crisis. Dat is op zich unfair.”

Kleine spelers “Als de gouverneur bang is dat kleinere banONS RECHT: Coene twijfelt aan de levensvat- ken niet levensvatbaar zijn, moet hij misbaarheid van sommige kleinere banken. Terwijl schien meer werk maken van een omgeving het toch algemeen geweten is dat de meeste waarin kleinere banken wel kunnen overlekleine banken de crisis van 2008 veel vlotter ven. De omvang van een bank is maar één doorstonden dan heel wat grote banken, die element van de puzzel. Hoe is een bank met gemeenschapsgeld moesten worden gered? gestructureerd? En hoe belegt ze haar cenSTEFAAN: “De Belgische samenleving heeft ten? Vooral die elementen bepalen of er nood aan een bankenlandschap dat niet grote risico’s bestaan of niet.” alleen bestaat uit grootbanken. Elk soort “Voor de LBC-NVK hoeft het aantal banken bank moet haar plaats krijgen en de diversi- helemaal niet te verminderen. Wel moeten teit is belangrijk. Grootbanken hebben meer we een kruis trekken over de voorbijgemogelijkheden om grote sommen geld uit streefde historische opdeling van de finande samenleving bijeen te brengen en om zo ciële sector. Het zou fijn zijn als de gouverbelangrijke maatschappelijke projecten te neur zich daar zou om bekommeren.”

Bloedbad

Als er nog grote fusies of overnames zouden plaatsvinden, zou dat eens te meer veel jobs kosten.

STEFAAN: “Een Belgische fusie zou op dit moment een heus bloedbad veroorzaken op het vlak van werkgelegenheid en is dus uit den boze. Zeker nu de nieuwe regering het zo goed als onmogelijk maakt om nog uitstapregelingen te hebben. Ook hier denkt Coene dat er geen probleem is omdat de uitstroom van de ‘babyboomers’ voor genoeg afvloeiingen zorgt. Helaas gaat die uitstroom voor de banken niet snel genoeg en wordt ze drastisch uitgesteld en onmogelijk gemaakt door het regeringsbeleid. De

ONS RECHT:

Ons Recht | 118de jaargang | DECEMBER 2014 |

11

MEDIA

De Wereld Morgen bekijkt nieuws door heel andere bril Nieuwssite viert in 2015 haar vijfjarig bestaan

DENIS BOUWEN

Traditionele media belichten nieuwsfeiten en gebeurtenissen meer dan eens eenzijdig of laten niet altijd verschillende klokken even veel luiden. Een vakbondsblad als Ons Recht, dat bepaalde waarden en idealen hoog in het vaandel draagt, laat bewust een ander geluid horen. De Wereld Morgen is ook zo’n medium dat het nieuws door een andere bril bekijkt.

Nog nooit gehoord van www.dewereldmorgen.be? De progressieve, onafhankelijke nieuwssite De Wereld Morgen viert in maart 2015 haar vijfde verjaardag. Elke maand bereikt ze ongeveer 350.000 mensen.

DWM wordt gemaakt door acht betaalde krachten en een groep vrijwilligers.

De lezers van DWM zijn kritische mensen van alle leeftijden, van 18 tot 88. Zowel mannen als vrouwen vinden de weg naar de site.

Voor laaggeschoolde lezers werd de formule De Wereld Morgen Light bedacht.

“Wij maken er een punt van om stemmen aan bod te laten komen die je in andere media niet of nauwelijks hoort”, vertelt journaliste Bieke Purnelle. “Dat doen we zonder commerciële adverteerders. Bij ons dus bewust geen gesponsorde artikels en geen persberichten zoals je die op alle nieuwssites terugvindt.”

12 | DECEMBER 2014 | 118de jaargang | Ons Recht

DWM wil een antwoord geven op de wereldwijde crisis van de media. Die zijn dikwijls te commercieel, te oppervlakkig, te sensationeel. “Met onze bescheiden middelen maar met veel overtuiging willen we tonen dat er niet alleen maar kommer en kwel is in medialand.”

Vakbondsacties

De grote acties van de werknemers en hun vakbonden krijgen op DWM op een andere manier aandacht dan in de traditionele media. “Wij leggen steevast uit waarom vakbonden actie voeren en staren ons niet blind op de eventuele overlast. Kijk naar de massale betoging in Brussel op 6 november: wij focusten niet op de rellen, die het werk waren van een kleine minderheid, maar op de grote omvang en het belang van de manifestatie. Wanneer we berichten over sociaaleconomische onderwerpen, besteden we ook aandacht aan de visie van de vakbeweging.”

In de loop van 2014 ontkrachtte DWM bijvoorbeeld ‘acht mediamythes’ over de vakbond. De site schreef over de vele pogingen om de vakbond klein te krijgen of te muilkorven. Vakbondswerk in het buitenland kwam ook aan bod. In een gewone krant of weekblad lees je daar amper of nooit iets over. “We geven ook een forum aan het brede middenveld”, aldus Bieke. “Zo schreven we bijvoorbeeld over de verhouding tussen het middenveld en de politiek, het streven van het transitienetwerk naar een

sociaalecologische economie en de effecten van de nieuwe besparingsmaatregelen op vrouwen en gezinnen.”

Hart boven Hard

Ook Hart boven Hard, de nieuwe burgerbeweging die veel steun krijgt vanuit het middenveld, is een vaste waarde geworden bij DWM. Een andere mooie prestatie was een reeks portretten van werkzoekenden die over hun leven getuigen.

Koken kost geld natuurlijk. DWM kan bestaan dankzij overheidssteun voor zijn bewegingswerk, giften van lezers en middelen van zo’n 30 partnerorganisaties uit het middenveld (waaronder de vakbond LBC-NVK).

“Financieel beleven we benarde tijden”, erkent Bieke. “De overheidssteun zou kunnen wegvallen. Slechts één procent van onze lezers stort elke maand een bijdrage.

En onze sponsors in het middenveld werden vaak zelf het slachtoffer van besparingen, met alle gevolgen van dien.”

De ploeg van DWM hoopt dat meer en meer lezers de site financieel zullen willen steunen. Wie wil helpen, kan een permanente opdracht geven of een eenmalige gift doen ten bate van De Wereld Morgen via het rekeningnumer BE20 5230 4277 5156, graag met de vermelding ‘steun DeWereldMorgen.be’. www.dewereldmorgen.be

DOSSIER

Ons Recht | 118de jaargang | DECEMBER 2014 |

13

© FOTO: BELGAIMAGE

EINDEJAARS PREMIES 2014

DOSSIER EINDEJAARSPREMIES 2014

Eindejaarspremie op komst!

BRAM VAN GOETHEM EN AUDREY ROTTIER

Hoewel hier en daar nog wat bladeren dapper weerwerk bieden, valt er niet meer aan te ontsnappen: de winter komt eraan en het einde van het jaar is in zicht! Traditioneel een periode gevuld met jaaroverzichten, goede voornemens, festiviteiten allerhande en bovenal gezellig samenzijn. In de meeste ondernemingen ook de periode waarin een eindejaarspremie of dertiende maand wordt uitgekeerd aan de werknemers. Dikwijls hebben werknemers wel een vraag over de toekenning van de eindejaarspremie. Ons Recht tracht een antwoord te geven op de meest gestelde vragen in dit verband.

Heb ik recht op een eindejaarspremie?

dat er duidelijke berekeningsregels zijn. En ‘bestendig’ houdt in dat de premie is toegekend gedurende een voldoende lange tijd.

Hoeveel bedraagt de eindejaarspremie?

de effectieve arbeidsprestaties geleverd tijdens de referteperiode. Dat houdt in dat schorsingen of afwezigheden (bijvoorbeeld ziektedagen) het bedrag van de premie zullen verminderen. Vaak zal de sectorale of andere regeling bepaalde periodes van inactiviteit gelijkstellen met effectieve arbeidsprestaties zodat deze periodes geen negatief effect zullen hebben op de omvang van de eindejaarspremie. Sommige periodes worden sowieso gelijkgesteld op basis van dwingende rechtsregels en dit zelfs als ze niet uitdrukkelijk worden voorzien in de sectorale of andere regeling. Het gaat onder meer om het sollicitatieverlof, het syndicaal verlof en het betaald educatief verlof.

De omvang van de eindejaarspremie wordt bepaald door de rechtsbron waarin de toekenning ervan wordt geregeld. Je zal dan ook de sectorale of andere regeling moeten raadplegen om het exacte verschuldigde bedrag te kunnen bepalen. Meestal gaat het om een vast bedrag gelijk aan het maandloon van de werknemer in een welbepaalde maand (bijvoorbeeld het salaris van december). Soms wordt verwezen naar een percentage van het jaarloon of wordt de Heb ik nog recht op een premie berekend op basis van een bepaald eindejaarspremie als aantal uurlonen. Het kan ook voorkomen ik zelf ontslag neem of dat naast het vaste maandloon nog moet ontslagen word? worden rekening gehouden met bijvoorbeeld commissielonen of andere premies.

In de meeste regelingen staat het bedrag In principe wordt de eindejaarspremie opgevan de eindejaarspremie in verhouding tot bouwd in functie van de geleverde prestaties.

Er bestaat geen algemene wettelijke regeling die van toepassing is op alle werknemers. Als werknemer heb je alleen recht op een eindejaarspremie als er één of andere rechtsbron voorhanden is. Zo’n rechtsbron kan voorwaarden koppelen aan de toekenning van de eindejaarspremie. Op zich zijn zulke voorwaarden geldig, tenzij ze een verboden discriminatie zouden vormen. Zo is het mogelijk om een anciënniteitsvoorwaarde van bijvoorbeeld zes maanden te hanteren.

Maar het is niet toegestaan om bijvoorbeeld de deeltijdse werknemers uit te sluiten enkel op grond van hun deeltijdse tewerkstelling.

Zij hebben recht op de eindejaarspremie in verhouding tot hun arbeidsduur.

Voor de meeste werknemers is het recht op een eindejaarspremie vastgelegd in een sectorale cao. Een overzicht van deze sectorale regelingen vind je terug in het overzicht op blz. 16-20.

Is er geen sectorale cao? Dan wil dat niet per se zeggen dat je geen recht hebt op een eindejaarspremie. Het recht op zo’n premie kan immers ook blijken uit een ondernemingscao, het arbeidsreglement, je arbeidsovereenkomst of zelfs een gebruik in de onderneming. Want zelfs als er niets op papier staat, kan het recht op de premie toch ‘verworven’ zijn omdat ze al jarenlang is toegekend. Van een gebruik is sprake als de toekenning algemeen, vast en bestendig is. ‘Algemeen’ wil zeggen dat de premie aan alle werknemers of aan bepaalde categorieën wordt toegekend. ‘Vast’ betekent

14 | DECEMBER 2014 | 118de jaargang | Ons Recht

Komt er met andere woorden een effectief einde aan de arbeidsovereenkomst voordat de eindejaarspremie is uitbetaald, dan heb je toch nog recht op de uitbetaling van deze premie in verhouding tot de geleverde prestaties.

Maar let op. Van die algemene regel kan worden afgeweken in de sectorale of andere regeling die de toekenning van de eindejaarspremie regelt. Als je dus van plan bent om zelf je ontslag in te dienen, kijk je best ook de toepasselijke regeling rond de eindejaarspremie even na. Vaak wordt immers een anciënniteitsvoorwaarde opgenomen bij ontslag door de werknemer of wordt bepaald dat de werknemer in dienst moet zijn op het tijdstip van uitbetaling om recht te kunnen hebben op de premie.

Hoeveel houd ik netto over?

afhankelijk van het belastbaar jaarloon en kan worden vastgesteld aan de hand van deze tabel:

Belastbaar jaarloon Tot 7.335 euro Van 7.335,01 tot 9.045,00

% BV 0 23,22

Van 9.045,01 tot 11.190,00

25,23

Van 11.190,01 tot 13.220,00

30,28

Van 13.220,01 tot 15.355,00

35,33

Van 15.355,01 tot 17.500,00

38,36

Van 17.500,01 tot 21.715,00

40,38

Van 21.715,01 tot 23.860,00

43,41

Van 23.860,01 tot 32.415,00

46,44

Van 32.415,01 tot 43.120,00

51,48

Boven 43.120,00

53,50

De eindejaarspremie is in principe loon. Wat Vermits de tarieven in de bedrijfsvoorhefbetekent dat er zowel RSZ-bijdragen (de fing vrij hoog zijn, zal dit ertoe leiden dat je werknemersbijdrage bedraagt 13,07 pro- netto meestal minder dan de helft van het cent) als bedrijfsvoorheffing moet worden brutobedrag overhoudt. ingehouden.

Het percentage in de bedrijfsvoorheffing is

Vrije universiteiten De leden van het academisch en administratief technisch personeel van de vrije universiteiten krijgen een eindejaarspremie zoals toegekend aan de personeelsleden van het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap. Het bedrag is een percentage van het baremamaandloon van november. En het toegepaste percentage hangt af van de graad van de werknemer.

Voor doctoraatsbursalen wordt de eindejaarspremie zo berekend dat het nettobedrag op hetzelfde neerkomt als dat van assistenten (AAP) - dus 59 procent van het brutoloon van een assistent. Dit zou na belastingen op hetzelfde moeten neerkomen als 41 procent van het (lagere) brutobeursbedrag, waar enkel nog RSZ van afgaat.

De uitzondering op de regel zijn de IWT-bursalen, die geen eindejaarspremie krijgen aan het einde van het jaar, maar elke maand in hun beursbedrag één twaalfde van hun eindejaarspremie ontvangen.

Academisch personeel: percentage van het brutoloon(beurs) van november: • het zelfstandig academisch personeel 53 procent; • het niet gerangschikt vastbenoemd wetenschappelijk personeel 53 procent; • de doctor-assistenten en het bijzonder academisch personeel met de weddeschaal doctor-assistent of hoger 53 procent; • de gastprofessoren 53 procent; • de assistenten, praktijkassistenten en wetenschappelijke medewerkers 59 procent; • de doctoraatsbursalen 41 procent.

© FOTO: BELGAIMAGE

Administratief en technisch personeel: percentage van het brutoloon van november: • personeel met graad 10, 11, 12, 13, 15, 16 en 17: 53 procent; • personeel met graad 6, 7, 8, 9 en 14: 59 procent; • personeel met graad 3, 4 en 5: 65 procent; • personeel met graad 1 en 2: 70 procent.

De eindejaarstoelage wordt volledig toegekend bij voltijdse prestaties tijdens de referteperiode 1 januari – 30 september. Bij deeltijdse prestaties tijdens deze periode wordt het bedrag pro rata toegekend.

Ons Recht | 118de jaargang | DECEMBER 2014 |

15

DOSSIER EINDEJAARSPREMIES 2014

En daar is mijn eindejaarspremie Als u in een sector werkt waar een eindejaarspremie wordt uitbetaald, is het verstandig hieronder even te kijken of u wel krijgt waarop u recht hebt. Let wel: dit overzicht slaat op de regelingen zoals die per sector werden vastgelegd. Gunstiger regelingen op ondernemingsvlak zijn dus niet uitgesloten. Je vindt de informatie ook terug op http://eindejaarspremies.lbc-nvk.be.

DIENSTEN PC 218 Aanvullend Nationaal Paritair Comité Bedrag van de premie • Volledig maandloon.

• Voor handelsvertegenwoordigers met veranderlijk loon: maandgemiddelde van de laatste 12 maanden (evenwel begrensd op het hoogste bedrag van de 4de categorie in de loonschaal). Indien het vast gedeelte hoger ligt dan dit bedrag wordt de premie toegekend op dit vast gedeelte.

Toekenningsmodaliteiten • 1/12 premie per gepresteerde maand, vanaf 6 maanden tewerkstelling. Gelijkgesteld met arbeidsprestaties: vakantie, feestdagen, klein verlet, beroepsziekte, arbeidsongeval, bevallingsrust, eerste 60 dagen bij ziekte en ongeval, vaderschapsverlof, syndicaal verlof, betaald educatief verlof.

• Pro rata bij ontslag of einde arbeidsovereenkomst wegens definitieve medische overmacht, SWT (brugpensioen), einde tijdelijk contract of contract voor een duidelijk omschreven werk van minstens 6 maanden.

• Pro rata bij ontslag op initiatief werknemer, mits 5 jaar anciënniteit.

• Geen premie bij ontslag om dringende reden.

Tijdstip van betaling • Einde van het jaar, tenzij anders bepaald in de onderneming.

PC 226 Internationale handel Bedrag van de premie • Jaarlijkse premie gelijk aan de bezoldiging van de maand waarin de uitbetaling plaatsvindt.

• Voor bedienden met een bezoldiging samengesteld uit een vast gedeelte en een veranderlijk gedeelte is de premie gelijk aan het vast gedeelte van de maand waarin de uitbetaling gebeurt, verhoogd met het maandelijks gemiddelde van de veranderlijke gedeelten die betaald werden in de loop van de twaalf maanden die de maand van uitbetaling van de premie voorafgaan.

• Voor de bedienden die in de loop van het refertejaar overstappen van een voltijds naar een deeltijds arbeidsregime of omgekeerd of die in de loop van het refertejaar overstappen van een deeltijds arbeidsregime naar een ander deeltijds arbeidsregime, wordt de premie als volgt vastgesteld:

16 | DECEMBER 2014 | 118de jaargang | Ons Recht

de som van elk maandloon van het referPC 320 tejaar (exclusief de jaarpremie, het dubbel Begrafenisondernemingen vakantiegeld en andere veranderlijke bezoldigingselementen die niet regelmatig en Bedrag van de premie op voortdurende wijze worden toegekend) • 8,33 % van de brutolonen verdiend in de gedeeld door twaalf. periode tussen 1 juli 2013 en 30 juni 2014.

Toekenningsmodaliteiten Voor arbeiders wordt dit percentage bere• Gelijktijdig voldoen aan twee voorwaarden: kend op 108% van de brutolonen. in dienst zijn op de datum waarop de premie • Voor handelsvertegenwoordigers met veranwordt uitbetaald en effectief in de ondernederlijk loon: maandgemiddelde van de laatming tewerkgesteld zijn geweest gedurende ste 12 maanden (evenwel begrensd op het het hele refertejaar. hoogste bedrag van de 4de categorie in de • 1/12 premie per gepresteerde maand in de loonschaal). Indien het vast gedeelte hoger onderneming in de loop van het refertejaar ligt dan dit bedrag wordt de premie toegevoor de bedienden die in dienst zijn op de kend op dit vast gedeelte. datum van de uitbetaling van de premie, Toekenningsmodaliteiten maar die slechts in de loop van het refer- • Alle werknemers die tijdens de referteperitejaar in dienst van de onderneming zijn ode tewerkgesteld waren in de sector van de getreden of de bedienden wier arbeidsoverbegrafenisondernemingen ontvangen eind eenkomst een einde neemt voor de datum november een attest van het Sociaal Fonds waarop de premie wordt uitbetaald. voor de Begrafenisondernemingen. Daarop Tijdstip van betaling staat het bedrag aan eindejaarspremie ver• Einde van het jaar. meld, met een minimum van 50 Euro. Deze fiche bevat ook het attest voor de vakbondspremie. Leden bezorgen het formulier van PC 227 Audiovisuele sector de eindejaarspremie uitzendarbeid aan de LBC-NVK , in plaats van het te sturen naar • Wie een volledig jaar ononderbroken bij het Sociaal Fonds. dezelfde werkgever heeft gewerkt: bruto • De eerste 30 dagen zonder loon wegens vast maandloon december ziekte, beroepsziekte, arbeidsongeval, • Wie tijdens hele jaar met verschillende bevallingsrust en vaderschapsverlof worden contracten bij werkgever heeft gewerkt: in gelijkgesteld met arbeidsprestaties. december berekend op basis van het gemid• Volgende werknemers ontvangen een eindelde bruto maandloon van dat jaar dejaarspremie als zij in het lopende jaar de • Wie niet het hele jaar maar minstens 130 sector verlieten: dagen heeft gewerkt bij de zelfde werkgever: • werknemers met SWT (brugpensioen). een pro rata premie.

• Indien ontslagen door de werkgever, pro • werknemers die ontslag hebben genomen. rata indien minstens 6 maanden anciënni- • ontslagen werknemers, behalve bij dringende reden. teit of 130 dagen gewerkt.

• Indien zelf ontslag gegeven, pro rata indien • rechthebbenden na overlijden.

Tijdstip van betaling minstens 5 jaar anciënniteit.

• Vanaf 15 december, na verwerking van het attest.

PC 303 Filmzalen • Eindejaarspremie 8,33% brutoloon betaald PC 321 Groothandel verdelers in refertejaar (1 december tot 30 november), van geneesmiddelen betaalbaar tussen 15 en 31 december, mits minstens 5 maand anciënniteit of 120 niet Bedrag van de premie • Loon december voor wie het hele jaar in opeenvolgende dagen. dienst is geweest.

• Bij opzeg door werkgever zelfde anciënniToekenningsmodaliteiten teitsvoorwaarde (5 maanden) • Bij opzeg door werknemer minstens 6 • In dienst zijn op 31 december en op die datum minstens 6 maanden anciënniteit maanden anciënniteit. hebben, 1/12 van de premie per maand tewerkstelling voor wie ten minste 6

werknemers (13,07 procent) en met de bedrijfsvoorheffing (23,22 procent).

Toekenningsmodaliteiten • Leden bezorgen het formulier van de eindejaarspremie uitzendarbeid aan de LBC-NVK in plaats van het te sturen naar het Sociaal Fonds voor de Uitzendkrachten • Tewerkstelling gedurende 65 dagen of 520 PC 322 Uitzendkrachten uren als uitzendkracht in de periode van 1 juli 2013 tot 30 juni 2014. Uitzendkrachten Bedrag van de premie die vast in dienst treden in de onderneming • De eindejaarspremie bedraagt 8,27 procent waarin ze voorheen als uitzendkracht werkvan de lonen die je als uitzendkracht verten, hebben recht op de eindejaarspremie na diende tussen 1 juli 2013 en 30 juni 2014.

60 dagen tewerkstelling als uitzendkracht • Het brutobedrag van de premie wordt verminderd met de RSZ-bijdrage van Tijdstip van betaling maanden anciënniteit heeft.

• In de loop van het jaar met pensioen of SWT (brugpensioen) vertrokken zijn of ontslagen zijn en 6 maanden anciënniteit hebben.

Tijdstip van betaling • Vóór 25 december.

• Einde van het jaar Persbedrijven idem ANPC.

Universiteiten zie artikel op p. 15 Automobielinspectie Idem ANPC.

DISTRIBUTIE PC 201 Zelfstandige Kleinhandel

bedienden die op 31/12 ten minste 6 maanden anciënniteit in de onderneming hebben, wordt de premie herleid tot 1/12 per volledige maand tewerkstelling.

• Zelfde regeling bij einde arbeidsovereenkomst, wanneer werknemer niet zelf ontslag heeft genomen en tenminste 6 maanden in dienst is geweest.

• Ook toegekend aan bedienden die op het ogenblik van de betaling in tijdkrediet, palliatief verlof, verlof voor verzorging van zwaar ziek familielid, ouderschapsverlof zijn.

• De premie kan worden verminderd met afwezigheden wegens ziekte, ongeval of zwangerschap (behalve de eerste 30 dagen).

Tijdstip van betaling • Tussen 15 en 31 december.

© FOTO: BELGAIMAGE

Bedrag van de premie • Voor de bedienden van wie het loon vast is, wordt de eindejaarspremie berekend op basis van het gemiddelde van het effectief ontvangen loon van al de geleverde prestaties van het betrokken jaar.

• Voor de filiaalhouders en de bedienden die volledig of gedeeltelijk met commissieloon worden beloond, wordt de eindejaarspremie berekend op het maandelijks gemiddelde voltijdsen (deeltijdsen in verhouding tot van de vaste en veranderlijke brutolonen hun prestaties). die werden betaald gedurende het betrok- Toekenningsmodaliteiten ken jaar.

• In dienst zijn op 31/12.

Toekenningsmodaliteiten • 3 maanden (al dan niet opeenvolgend) in de • Volledige premie: in dienst zijn op 31/12 onderneming werkzaam zijn. en het hele jaar gewerkt hebben. Voor de • Ook toegekend aan bedienden die per 31/12: bedienden die op 31/12 ten minste 6 maan- • in tijdkrediet, palliatief verlof, verlof den anciënniteit in de onderneming hebben, voor verzorging van zwaar ziek familielid, PC 311 Grote kleinhandelszaken wordt de premie herleid tot 1/12 per volleouderschapsverlof zijn en die tijdens het dige maand tewerkstelling. beschouwde kalenderjaar arbeidsprestaties Bedrag van de premie • Zelfde regeling bij einde arbeidsovereen• Voltijds: loon december. hebben uitgevoerd; komst, wanneer werknemer niet zelf ont- • zich in een toestand bevinden die gelijkge- • Deeltijds: maandelijks gemiddelde over de slag heeft genomen en tenminste 6 maandienstperiode. steld is met effectieve arbeid (cfr. wetgeving den in dienst is geweest.

Toekenningsmodaliteiten jaarlijkse vakantie) • Ook pro rata toegekend als men op het • Elke afwezigheid die in het kader van de • Ten minste 3 maanden (al dan niet opeenogenblik van de betaling in tijdkrediet, palvolgend) in dienst zijn in de loop van het wetgeving op de jaarlijkse vakantie wordt liatief verlof, verlof voor verzorging van jaar. gelijkgesteld met arbeidsprestaties, wordt zwaar ziek familielid, ouderschapsverlof is.

• Volledige premie: volledig jaar in dienst. beschouwd als effectieve arbeidsprestatie.

• De premie kan worden verminderd met Tijdstip van betaling Geen volledig jaar in dienst of periodes afwezigheden wegens ziekte, ongeval of • Vóór Kerstdag. gespreid over meerdere jaren: pro rata zwangerschap (behalve de eerste 30 dagen). dienstperiode.

Tijdstip van betaling • Ook toegekend aan bedienden die per 31/12: PC 202.01 Middelgrote • Tussen 15 en 31 december.

• in tijdkrediet, palliatief verlof, verlof levensmiddelenbedrijven voor verzorging van zwaar ziek familielid, ouderschapsverlof zijn en die tijdens het Bedrag van de premie PC 202 Kleinhandel in beschouwde kalenderjaar arbeidsprestaties • Bedienden met vast loon: 100% van het voedingswaren hebben uitgevoerd; maandloon berekend op basis van het Bedrag van de kerstpremie gemiddelde van al de effectief ontvangen • zich in een toestand bevinden die gelijkgesteld is met effectieve arbeid (cfr. wetgeving • Administratief en verkooppersoneel: 100% lonen in het lopende jaar. jaarlijkse vakantie) van het maandloon berekend op basis van • Filiaalhouders of wanneer commissieloon het gemiddelde van al de effectief ontvanwordt betaald: 100% maandelijks gemid- • De premie wordt niet verminderd wegens de eerste 30 dagen afwezigheid door ziekte, gen lonen in het lopende jaar delde van de vaste en veranderlijke lonen klein verlet, wettelijk verlof enz.

• Filiaalhouders: gemiddelde van de maandvan het betrokken jaar.

Tijdstip van betaling lonen waarop vakantiegeld wordt berekend, Toekenningsmodaliteiten begrensd tot 1.487,36 euro.

• Volledige premie: in dienst zijn op 31/12 • December, tenzij andere overeenkomst of gebruik • Aanvullende Kerstpremie: 148,73 euro voor en het hele jaar gewerkt hebben. Voor de

Ons Recht | 118de jaargang | DECEMBER 2014 |

17

DOSSIER EINDEJAARSPREMIES 2014 Tijdstip van betaling • December.

PC 312 Warenhuizen

PC 313 Apothekers en tarificatiediensten

© FOTO: BELGAIMAGE

Bedrag van de premie • Maandloon november, verhoogd met: • maandgemiddelde late uren, bijkomende uren, overuren voorbije 12 maanden; • aanvullende Kerstpremie 297,47 euro voor voltijdsen (pro rata voor deeltijdsen).

Toekenningsmodaliteiten • Einde december in dienst zijn.

• Ten minste 3 maanden anciënniteit (al dan niet opeenvolgend) in het betrokken jaar.

• Ook toegekend aan bedienden die per 31/12: • in tijdkrediet, palliatief verlof, verlof voor verzorging van zwaar ziek familielid, ouderschapsverlof zijn en die tijdens het beschouwde kalenderjaar arbeidsprestaties hebben uitgevoerd; • zich in een toestand bevinden die

gelijkgesteld is met effectieve arbeid (cfr. wetgeving jaarlijkse vakantie)

• Een eindejaarspremie van 20% van het bruto maandloon wordt toegekend aan de werknemers die betaald worden volgens het sectorale minimumbarema.

• Werknemers die beter betaald worden ontvangen een eindejaarspremie als hun bruto jaarloon lager is dan het baremaloon x 12,2 (exclusief vakantiegeld, inclusief alle extralegale voordelen).

• De eindejaarspremie bedraagt dan het verschil tussen het bruto baremaloon x 12,2 en het ontvangen bruto jaarloon.

• Betaling met het loon van december.

FINANCIËN PC 216 Notarisbedienden

minste 6 maanden anciënniteit hebben in de en conventionele bepalingen inzake jaaronderneming en een arbeidsovereenkomst lijkse vakantie, wettelijke feestdagen, kort hebben met de onderneming op 31 december verzuim, beroepsziekte, arbeidsongeval en van het jaar. De 13de maand stemt overeen bevallingsrust en van 30 dagen ziekte of met evenveel twaalfden van het maandloon als ongeval. het aantal gewerkte maanden in het betrok- Tijdstip van betaling ken jaar.

• December of bij het indienen van de maatschappelijke rekeningen of volgens afspraak op ondernemingsvlak.

PC 308 Spaarbanken

Bedrag van de premie • Volledig maandloon Toekenningsmodaliteiten • Gedurende het hele kalenderjaar contractueel verbonden zijn.

• In geval van tijdelijke afwezigheid met loonderving in de loop van het kalenderjaar om andere redenen dan ziekte, ongeval of zwangerschap, wordt het bedrag verminderd in Volledig maandloon. Pro rata indien geen volPC 310 Banken verhouding tot de dagen van loonderving ledige arbeidsprestaties. ten overstaan van 250 werkdagen per jaar.

• Volledig maandloon, alternatieve regelingen • Indien de bediende in de loop van het jaar zijn mogelijk via ondernemingscao’s.

PC 309 Beursvennootschappen een notariskantoor verlaat om bij een ander • Pro rata indien geen volledige arbeidspresnotariskantoor in dienst te treden, moeten Bedrag van de premie taties. de beide werkgevers een deel van de premie • Volledig maandloon. betalen in verhouding tot de bij hen gepres- Toekenningsmodaliteiten PC 325 Openbare teerde maanden en berekend op resp. het • Verbonden zijn door een contract van onbekredietinstellingen (OKI) maandloon bij vertrek en het maandloon paalde duur op het ogenblik van betaling. voor december.

• Anciënniteit van minstens 6 maanden op Bedrag van de premie Tijdstip van betaling het ogenblik van betaling. De toekenning • Volledig maandloon.

• Uiterlijk op 20 december voor de bediengebeurt per volledig gepresteerde kalender- Toekenningsmodaliteiten den die in de loop van die maand in dienst • In geval van zwangerschapsverlof of afwemaand. zijn; uiterlijk de dag van het vertrek voor de • Gepensioneerden ontvangen de premie pro zigheid door arbeidsongeval wordt deze niet bedienden die uit dienst treden. rata wanneer zij de onderneming verlaten verminderd voor de datum van de betaling van de pre- • Bij andere afwezigheden wordt deze pro rata mie en mits een anciënniteit van 6 maanden. berekend maar kan de dertiende maand niet PC307 Makelarij • Het bedrag van de premie mag worden herzakken onder het loon van de laatste maand Werknemers hebben recht op een eindejaarsleid a rato van de afwezigheden in de loop van het jaar voordien. premie gelijk aan een volledige 13de maand als van het jaar die niet voortspruiten uit de Tijdstip van betaling ze op 31 december van het lopende jaar ten toepassing van de wettelijke reglementaire • Einde van het jaar.

INDUSTRIE PC 207 Scheikunde Bedrag van de premie • Volledig maandloon.

Toekenningsmodaliteiten • In dienst zijn op ogenblik van betaling.

• Op 31/12 van het lopende jaar minstens 6

18 | DECEMBER 2014 | 118de jaargang | Ons Recht

• Ook recht als je zelf ontslag neemt mits 1 maanden anciënniteit. jaar anciënniteit • 1/12de van de premie per gewerkte maand.

• Recht bij ontslag door werkgever (min. 6 • Geen recht bij ontslag om dringende reden. maanden anciënniteit), ook voor brugge- • Voor handelsvertegenwoordigers is de premie maximum 2.106,30 euro. pensioneerden.

• Zelfde voorwaarden voor gepensioneerden Tijdstip van betaling • Vóór 25/12. of rechtverkrijgenden bij overlijden.

PC 209 Metaal

Het tijdstip van betaling is niet bepaald in de cao maar gewoonlijk eind december.

PC 220 Voedingsnijverheid

Bedrag van de premie • Volledig maandloon.

Antwerpen Limburg • Bij veranderlijk loon: gemiddelde van 12 Bedrag van de premie voorgaande maanden.

Bedrag van de premie • Volledig maandloon van november (premies • Bij anciënniteit van 6 maanden tot minder Toekenningsmodaliteiten niet inbegrepen met uitzondering van pro• Aan de bedienden die tijdens het dienstjaar dan 12 maanden: 7,3% van het jaarloon. ductiepremie). gedeeltelijke prestaties hebben geleverd, • Bij anciënniteit van + 12 maanden: Toekenningsmodaliteiten wordt de premie betaald in verhouding tot • 8,33% van het jaarloon voor bedienden met • In dienst op 30/11. hun effectieve en gelijkgestelde prestaties, variabel loon.

• 6 maanden anciënniteit. behalve: • 13de maand gelijk aan maandloon december • 60 dagen effectieve prestaties (of gelijkge• de bedienden die vrijwillig ontslag nemen voor bedienden met vast loon. stelde dagen) in referteperiode 1/12-30/11. Toekenningsmodaliteiten en op dit ogenblik nog geen vol jaar anciën• Pro rata bij SWT (brugpensioen), pensioen, • Behoren tot de uitvoerende bedienden; minniteit hebben; ontslag, einde stage... stens 6 maanden anciënniteit; niet meer • bij een ontslag door de werkgever om zwaarTijdstip van betaling wichtige reden; dan één ziekteperiode van hoogstens 30 • Uiterlijk op 31/12. dagen afwezigheid hebben; bij herhaalde • Bovenop de pro rata premie voor gewerkte maanden, geven de maanden van SWT ziekteperiodes berekening pro rata.

Brabant (brugpensioen) recht op betaling van 20% • Uitzonderingsregeling voor handelsverteBedrag van de premie van de overblijvende premie en dit tot 31 genwoordigers. en tijdstip van betaling december van het jaar van vertrek.

• Pro rata bij vroegtijdige uitdiensttreding • 6,66% van jaarlijks brutoloon (effectieve • De gelijkstellingsperiode bij ziekte is behalve om dringende redenen. prestaties en gelijkstellingen). beperkt tot 12 maanden, bij beroepsziekte Tijdstip van betaling Toekenningsmodaliteiten of arbeidsongeval is de gelijkstelling onbe• Samen met het maandloon van december.

• 1 jaar anciënniteit. perkt (voor zover schadeloosstelling).

• Pro rata bij ontslag, contract bepaalde duur, Tijdstip van betaling PC 215 Kleding en Confectie SWT (brugpensioen) en pensioen, in de • Vóór 25 december van het lopend kalenderreferteperiode (1/12 – 30/11). jaar Bedrag van de premie Tijdstip van betaling • Aanvulling van het dubbel vakantiegeld: • December 90% van maandloon december.

PC 221 Papiernijverheid • Bij pro rata berekening 7,5% van de brutooost- en west-vlaanderen (behalve lonen door de werkgever betaald in de loop Bedrag van de premie waasland) • Volledig maandloon. van het dienstjaar.

Bedrag van de premie en tijdstip van • Specifieke regeling handelsvertegenwoor- Toekenningsmodaliteiten betaling • In dienst zijn op het ogenblik van de uitdigers.

• Volledig maandloon. betaling; Toekenningsmodaliteiten • Berekeningsbasis loon juli.

• Pro rata toekenning in geval van vroegtij- • 6 maanden anciënniteit hebben; Toekenningsmodaliteiten dige uitdiensttreding (minstens 3 maanden • Pro rata indien geen volledig jaar anciën• In dienst op 30/11. niteit. dienst) behalve om dringende redenen.

• Minimum 60 dagen effectieve prestaties (of Tijdstip van betaling • Bedrag wordt verminderd a rato van nietgelijkgestelde dagen) in referteperiode van • Samen met het maandloon van december. gelijkgestelde afwezigheidsdagen.

1/12 tot 30/11.

Tijdstip van betaling • Pro rata in geval van opzegging, SWT (brug• Bij het neerleggen van de maatschappelijke PC 219 Diensten en organismen pensioen), pensioen, contract bepaalde duur. rekeningen of in de maand december, tenzij voor technische controles en Tijdstip van betaling anders overeengekomen op ondernemingsgelijkvormigheidstoetsing • Uiterlijk op 31/1 volgend jaar. vlak.

• Geen regeling op sectorvlak. Het jaarloon Waasland (loon voor overuren en premies voor nachtPC 222 Papierverwerking Bedrag van de premie arbeid, weekendwerk en andere voordelen en tijdstip van betaling niet inbegrepen) moet wel minstens gelijk Bedrag van de premie • Volledig maandloon. zijn aan 13,92 keer het minimum barema- • Minimum een maandloon.

• Berekeningsbasis loon november.

Toekenningsmodaliteiten loon.

Toekenningsmodaliteiten • In de meeste ondernemingen hebben de • In dienst zijn op het ogenblik van de uit• Minimum 60 dagen effectieve prestaties (of betaling. bedienden wel recht op een 13de maand. gelijkgestelde dagen) in de referteperiode • Minstens 6 maanden anciënniteit hebben. van 1/12 tot 30/11.

• Bedrag wordt verminderd naar rato van de • Pro rata in geval van opzegging of pensioniet gelijkgestelde afwezigheden. nering.

• Voor bedienden die in dienst kwamen en die Tijdstip van betaling ten minste zes maanden anciënniteit heb• Uiterlijk de laatste werkdag voor 25/12. ben, staat de premie in verhouding tot het aantal gewerkte maanden.

Tijdstip van betaling PC 211 Petroleum • In de loop van de maand december, tenzij op Opname 13de maand in het jaarinkomen. ondernemingsvlak anders overeengekomen.

Vandaar de bepaling dat de officiële loonschaal 13 keer per jaar moet worden betaald.

Geen nationale overeenkomst of regeling

© FOTO: BELGAIMAGE

PC 214 Textiel

Ons Recht | 118de jaargang | DECEMBER 2014 |

19

DOSSIER EINDEJAARSPREMIES 2014 PC 224 Non-Ferro Bedrag van de premie • Maandloon.

Toekenningsmodaliteiten • Verbonden zijn door een arbeidsovereenkomst voor bedienden, op het ogenblik van de betaling van de premie.

• Op het ogenblik van de betaling van de premie een eventueel onderbroken anciënniteit hebben van ten minste zes maanden, voor

zover deze periode zich situeert in een peri- • Bij uitdiensttreding vóór de betaaldatum – uitgezonderd bij ontslag om een dringende ode van 12 maanden vanaf het begin van de reden – wordt ongeacht het soort arbeidstewerkstelling. overeenkomst, en voor zover de hierboven • In de onderneming in dienst zijn getrevermelde voorwaarden vervuld zijn, de einden ten laatste de eerste dag van het dejaarspremie betaald pro rata op het ogenbeschouwde werkjaar. Voor de bedienden blik van deze uitdiensttreding. die in de onderneming in dienst zijn getreden na de eerste dag van het beschouwde Tijdstip van betaling werkjaar en die de anciënniteitsvoorwaarde • December zoals hierboven vermeld vervullen, wordt de premie pro rata toegekend.

NON-PROFIT Toekenningsmodaliteiten • In dienst van 1/1/14 tot 30/9/14 maar proportioneel indien men minder gewerkt heeft.

Ziekenhuizen • Deeltijdsen pro rata.

Bedrag van de premie • Eindejaarspremie: 332,19 euro + 2,5% van Tijdstip van betaling bruto jaarloon (bruto jaarloon = brutoloon • December, laatste kwartaal voor de attractiviteitspremie. maand oktober inclusief haard- of standplaatstoelage x 12).

• Attractiviteitspremie: 626,77 euro + 0,53% Thuisverpleging van bruto jaarloon (bruto jaarloon = bruto(oa. Wit-Gele Kruis) loon oktober inclusief haard- of standplaatstoelage x 12). idem ziekenhuizen PC 330 Federale NonProfitsectoren

Revalidatiecentra idem ziekenhuizen Rustoorden idem ziekenhuizen Wijkgezondheidscentra idem ziekenhuizen

VLAAMSE NON-PROFIT-SECTOREN PC 319.01 Opvoedingsinstellingen

• In dienst van 1/1/14 tot 30/9/14 maar proportioneel indien men minder gewerkt heeft.

• Deeltijdsen: pro rata.

Tijdstip van betaling • December

© FOTO: BELGAIMAGE

Bedrag van de premie • 128,56 euro + 7,57% van bruto jaarloon (= brutoloon maand oktober inclusief haardof standplaatstoelage x 12) Toekenningsmodaliteiten • In dienst van 1/1/14 tot 30/9/14 maar proPC 327 Beschutte en portioneel indien men minder gewerkt sociale werkplaatsen heeft.

• Vast niet-geïndexeerd gedeelte van 55,08 • Deeltijdsen pro rata.

Bedrag van de premie euro.

Tijdstip van betaling • Beschutte werkplaatsen: Toekenningsmodaliteiten • December • Referteperiode 1/1/14 – 30/11/14: iedere • Productiepersoneel: 87% van maandloon gewerkte of ermee gelijkgestelde maand • Omkaderingspersoneel: septemberpremie van 5,07% van jaarloon (= 12 x bruto-maandgeeft recht op 1/11 van de premie.

PC 331 Kinderopvang loon augustus) - 197,83 euro) • Deeltijdsen: pro rata (Kribben, Peutertuinen en • Sociale werkplaatsen: Tijdstip van betaling Diensten Opvanggezinnen) • Productiepersoneel: 87% van maandloon juli • December.

• Omkaderingspersoneel: 125,92 euro + 7,57% Idem opvoedingsinstellingen. van jaarloon (werkelijk loon toegekend in PC 329 Socio-cultureel Werk de periode van 1 december vorig jaar tot 30 PC 331 Centra voor geestelijke november dit jaar) Bedrag van de premie gezondheidszorg • Maatschappelijk opbouwwerk: idem opvoe- Toekenningsmodaliteiten • In dienst van 1/1/14 tot 30/9/14 maar proIdem opvoedingsinstellingen. dingsinstellingen portioneel indien men minder gewerkt • Integratiecentra: idem opvoedingsinstelheeft. lingen PC 318.02 Gezinszorg • Andere sectoren sociaal-cultureel werk: • Deeltijdsen: pro rata.

128,56 euro + 5,76% van bruto jaarloon • Referteperiode septemberpremie: 1 septemBedrag van de premie ber voorafgaand jaar tot 31 augustus dit jaar. (bruto jaarloon = brutoloon maand oktober • Idem opvoedingsinstellingen.

Proportioneel indien men minder gewerkt inclusief haard- of standplaatstoelage x 12) • Behalve voor dienstenchequewerknemers, heeft.

• Doelgroepwerknemers (o.a. wep-plus): die hebben de volgende eindejaarspremie: 4,17% van bruto jaarloon (= brutoloon Tijdstip van betaling • Variabel gedeelte: 2,5% van bruto jaarloon maand oktober inclusief haard- of stand- • In de maand december of bij uitdiensttre(= brutoloon maand oktober inclusief haardding indien voldaan is aan de voorwaarden. plaatstoelage x12) of standplaatstoelage x 12).

• Septemberpremie: met loon september • Vast geïndexeerd gedeelte van 332,19 euro. Toekenningsmodaliteiten

20 | DECEMBER 2014 | 118de jaargang | Ons Recht

?

VRAAG VAN DE MAAND

RUBRIEKSNAAM

JUNE GEUENS

Je werd aangenomen voor bepaalde duur, maar er werd nooit een arbeidsovereenkomst ondertekend. Heeft dat gevolgen?

Fleur werd in maart 2014 door de bvba Peeters in dienst genomen voor zes maanden. Nadien zou de werkgever beslissen of hij Fleur een arbeidsovereenkomst van onbepaalde duur zou geven. Maar Fleur kreeg nooit een arbeidsovereenkomst voorgeschoteld en ging dus aan de slag zonder een overeenkomst te hebben ondertekend.

arbeidsovereenkomst dezelfde voorwaarden als voor arbeidsovereenkomsten van onbepaalde duur. Maar alleen de werknemer, niet de werkgever, kan zich hierop beroepen. Er

is dus, in het voordeel van Fleur, automatisch een arbeidsovereenkomst van onbepaalde duur ontstaan op het ogenblik dat ze begon te werken zonder dat er een arbeidsovereenkomst werd ondertekend.

Dit komt erop neer dat Fleur eigenlijk werd ontslagen. Ze kan dus een opzegvergoeding van zes weken eisen van de werkgever en heeft zo de tijd om een nieuwe job te zoeken.

Hiervoor is het wel belangrijk dat Fleur kan bewijzen dat de werkgever de wil uitte om de arbeidsovereenkomst te beëindigen, bijvoorbeeld door een schriftelijke bevestiging te vragen. * Hiervan kan bij een algemeen verbindend verklaarde cao worden afgeweken.

Fleur is tevreden over haar baan. Ze is erg gemotiveerd en vindt dat ze haar taken altijd naar behoren uitvoert. Bovendien werkt ze nauw samen met de baas, die ook erg tevreden lijkt. Fleur veronderstelt dan ook dat ze zal mogen blijven.

Net voor het verstrijken van de periode van zes maanden wordt Fleur echter op het bureau van de werkgever geroepen. Die geeft de boodschap dat hij geen arbeidscontract van onbepaalde duur zal aanbieden.

Fleur mag haar spullen verzamelen en moet de volgende dag niet meer terugkomen.

Triest natuurlijk, want Fleur ging ervan uit dat ze bij de bvba Peeters kon blijven werken en keek daarom helemaal niet uit naar ander werk. Ze maakt zich grote zorgen want nu heeft ze plots, van de ene dag op de andere, geen inkomen meer.

Wat kan Fleur doen?

Een arbeidsovereenkomst van bepaalde duur kan je alleen geldig sluiten als er een schriftelijke arbeidsovereenkomst wordt opgesteld én ondertekend, uiterlijk op het ogenblik waarop de werknemer in dienst treedt*. In die arbeidsovereenkomst moet uitdrukkelijk een zeker eindpunt staan: de aanduiding van een bepaalde dag of een gebeurtenis die op een vaste datum plaats zal hebben, waarna de partijen van hun wederzijdse verplichtingen ontslagen zijn, behalve als de overeenkomst stilzwijgend wordt verlengd.

Als er, zoals bij Fleur, geen schriftelijke arbeidsovereenkomst voor bepaalde duur werd opgesteld, gelden voor deze

Ons Recht | 118de jaargang | DECEMBER 2014 |

21

RUBRIEKSNAAM De Amerikaanse politicologen Martin Gilens (Princeton) en Benjamin Page (Northwestern University) kwamen in hun onderzoek tot de vaststelling dat politici veel vlugger luisteren naar de tien procent rijkste kiezers. Professor Sinardet is niet echt verwonderd: “In de VS is de financiering van politieke partijen nog altijd sterk afhankelijk van giften van rijke geldschieters. Er was daar ook al veel te doen rond dubieuze lobbypraktijken. Voor de economische elite is het, zeker in de VS, een stuk makkelijker om punten op de agenda te zetten en door te drukken.”

In België liggen de verhoudingen enigszins anders, maar toch. “Bij ons is de partijfinanciering heel anders georganiseerd, mee als gevolg van diverse schandalen. Hier zijn giften aan partijen alleen nog maar beperkt mogelijk. Dat neemt niet weg dat de vaststelling van de Amerikaanse onderzoekers ook in ons land zeker voor een deel opgaat.

Zie maar hoe de diamantsector, de elektriciteitsleveranciers, brouwers en heel wat andere bedrijven en sectoren met succes invloed uitoefenen om fiscale gunstregimes te verkrijgen. Is het niet merkwaardig dat parlementsleden van Open VLD, CD&V en N-VA lid zijn van een club binnen het parlement die de belangen van de diamantsector behartigt? Al is dat tenminste nog zichtbaar, meestal gebeurt het gelobby in de achterkamertjes. In het Europees Parlement heb je ook parlementairen die opkomen voor bierbrouwers of wijnproducenten, afhankelijk van het land.”

Shopping

Sinardet kan ergens nog begrijpen dat sommige sectoren hun gewicht in de schaal smijten en dat politici daarop ingaan. Omdat dat in hun ogen de economische welvaart dient. “Maar dat neemt niet weg dat een aantal gunstregimes en cadeaus botst met het rechtvaardigheidsgevoel. Nu doen veel bedrijven trouwens aan fiscale shopping en spelen ze landen tegen elkaar uit. Als we willen dat onze fiscaliteit veel rechtvaardiger wordt, moeten we ze meer op Europees vlak organiseren of hierover minstens afspraken maken op Europees en internationaal niveau. Sommige partijen, denk aan UKIP in Groot-Brittannië, willen de nationale staten opnieuw meer macht geven. Anderen, zoals de N-VA hier, willen graag nieuwe staten oprichten. Het is een illusie dat zoiets het beleid dichter bij de burgers brengt. In een geglobaliseerde wereld kan de politiek alleen nog wegen op de economie als ze zich

“Fiscale gunstregimes botsen met recht– vaardigheidsgevoel” DENIS BOUWEN

Hebben heel gefortuneerde zakenlui als Marc Coucke, Fernand Huts, Roland Duchâtelet en Albert Frère gevoelig meer invloed op onze politieke klasse dan de modale werknemer of burger? Intuïtief ben je

22 | DECEMBER 2014 | 118de jaargang | Ons Recht

geneigd om aan te nemen van wel. Amerikaans onderzoek bevestigt dat de tien procent rijkste burgers veel meer gehoor vinden bij politici. Politicoloog Dave Sinardet (VU Brussel en Université Saint-Louis) geeft zijn kijk op de situatie in België.

© FOTO: DANIËL RYS

Over de economische ‘elite’ en hoe die onze politiek beïnvloedt

Dave Sinardet: ““Het spreekt vanzelf dat de politieke verkozenen niet het monopolie op het publieke debat hebben. Ook academici, vakbonden, werkgeversorganisaties, verenigingen en gewone burgers hebben het recht om zich te laten horen.”

POLITIEK ook op een hoger niveau organiseert.”

Recent was er beroering omdat rijke Belgen en grote Belgische bedrijven geheime deals in Luxemburg hadden gebruikt om veel minder belasting te betalen. “In België hebben we natuurlijk ook onze eigen trukendoos. Via de notionele intrestaftrek geven we aan een reeks bedrijven enorme belastingvoordelen. Heel grote vermogens worden hier nauwelijks of niet belast, wat verklaart waarom rijke Nederlanders en Fransen zo graag naar hier afzakken.”

“Mijn pleidooi voor Europese afspraken houdt overigens niet in dat staten niets meer op eigen houtje kunnen ondernemen”, onderstreept de politieke wetenschapper.

“Iedereen lijkt het er tegenwoordig over eens dat arbeid hier te zwaar wordt belast.

Daar kan onze politiek werk van maken als ze wil. Spijtig genoeg lopen de meningen nogal sterk uiteen over wat er precies moet veranderen om het probleem op te lossen.”

Vermogens

Het onderzoek in Amerika wees ook uit dat voorstellen die een groot draagvlak hebben onder de kiezers heel vaak toch worden afgeblokt. Klinkt bekend als je ziet hoe velen hier voorstander zijn van een faire belasting op grote vermogens of grote vermogenswinsten, terwijl een flink deel van de politiek de gekste acrobatentoeren uithaalt om zoiets te verhinderen of op de lange baan te schuiven. “Overal in België is een meerderheid van de burgers voorstander van het meer belasten van grote vermogens”, constateert Sinardet. “En toch gebeurt dat (nog) niet. Toch is het niet alleen als er belangen van rijken op het spel staan dat de politiek niet doet wat de meerderheid van de bevolking wil. Heel wat mensen vinden bijvoorbeeld dat je de werkloosheid in de tijd moet beperken, terwijl dat tot nu toe niet echt is gebeurd, los van een aantal maatregelen die werklozen wel degelijk raken.”

Vakbonden, middenveld en vele gewone burgers verzetten zich nu tegen de onevenwichtige, onrechtvaardige en weinig sociale recepten van de regeringen-Michel en -Bourgeois. Die regeringen lijken een houding aan te nemen van ‘Doe maar op, wij maken toch de dienst uit’. Velen vinden dat hiermee de democratie ernstig geweld wordt aangedaan.

Maar alleen om de vijf jaar gewoon een bolletje kleuren is natuurlijk een heel beperkte invulling van dat model.”

“In België kennen we al sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog een consensusdemocratie, waarbij het sociaal overleg tussen vakbonden en werkgevers en het middenveld een belangrijke rol vervullen. Als het over sociaaleconomische kwesties gaat, komt het in eerste instantie aan vakbonden en werkgevers toe om hierover afspraken te maken. Een probleem is dat het sociaal overleg de jongste jaren sputtert. Zo ontstaat een gat dat de politiek wat graag opvult. De meerderheid zwaait graag met ‘het primaat van de politiek’: de politici willen de koers uitzetten. Voor de werkgevers is dat op zich niet zo’n ramp. Zij hebben nu regeringen die vooral hun agenda uitvoeren.”

Zelf is Sinardet eerder te vinden voor een meer ‘participatieve’ democratie, waarbij burgers op diverse manieren hun stem kunnen laten horen. “Het spreekt vanzelf dat de politieke verkozenen niet het monopolie op het publieke debat hebben. Ook academici, vakbonden, werkgeversorganisaties, verenigingen en gewone burgers hebben het recht om zich te laten horen. Een initiatief als de burgertop G1000 was een stap in de goede richting. De nieuwe sociale beweging Hart boven Hard vind ik ook zeker de moeite waard. Als talloze organisaties en burgers via Hart boven Hard een aantal waarden en ideeën willen verdedigen en alternatieven voor de huidige politiek willen verwoorden, is daar niks mis mee. Wel integendeel.”

Het valt Sinardet op dat er nu wel een stevig debat woedt over de vermogenswinstbelasting. En dat met rechtse regeringen.

“Een half jaar geleden leek dat nog een utopisch idee dat door de meesten werd weggehoond. Nu praat zelfs de minister van Werk, Kris Peeters, erover. En een ultraliberaal als Johan Van Overtveldt, de nieuwe minister van Financiën, wil er de ene keer wel over praten om twee minuten later te zeggen dat het debat voor hem ‘gesloten’ is.

Dat er nu veel meer over een vermogensbelasting wordt gepraat, heeft te maken met de polarisering in onze politiek. En ook met toevallige gebeurtenissen zoals de affaire LuxLeaks en de verontwaardiging over de grote onbelaste meerwaarde van Marc Coucke (Omega Pharma).”

Vakbond en politiek

Democratie

“Je kan de term democratie op vele manieren invullen”, commentarieert Sinardet.

“Onze basis is een representatieve democratie waarbij we uitgaan van het idee dat de verkozenen de burgers in de parlementen vertegenwoordigen op basis van partijen regeerprogramma’s. Na vijf jaar kunnen we in het stemhokje aangeven of we al dan niet tevreden zijn over het gevoerde beleid.

En dan is er nog de vraag of de vakbond wel of niet aan politiek moet doen. “Ik begrijp die vraag niet helemaal”, reageert Dave Sinardet. “Als vakbonden de belangen van hun leden willen behartigen en verdedigen, zijn ze per definitie bezig met politiek.

Vakbonden moeten hun eigen ideeën ontwikkelen en standpunten innemen. Wellicht zijn ze op dat vlak soms iets te veel bezig met verworven rechten en iets te weinig

met nieuwe uitdagingen. Maar die kritiek kan je net zo goed geven op werkgeversorganisaties. We kunnen het sociaal overleg in ons land een stuk beter maken als beide kampen bepaalde taboes los laten of bespreekbaar maken. Op die manier kunnen we mikken op een soort van New Deal die voor iedereen beter uitpakt.”

Cijfers om stil van te worden…

Wist je dat de regering-Michel elk jaar 4.000 euro van een gemiddeld gezin afpakt om de begroting op orde te krijgen?

En wist je ook dat er rechtvaardige alternatieven zijn voor deze politiek?

Ziehier de cijfers: - Het onderzoeksinstituut HIVA (KU Leuven) heeft berekend dat een meerwaardebelasting op aandelen elk jaar vlot twee miljard euro kan opbrengen - Sommige grote ondernemingen betalen dankzij fi scale gunstmaatregelen amper belastingen. Zo betaalt een bedrijf als ArcelorMittal Finance and Services Belgium (AMFSB) maar 1,76 procent procent belastingen op een winst van 6,1 miljard euro. Bij een normaal belastingtarief van 33,99 procent zou de staat bijna twee miljard euro extra krijgen van deze vennootschap. Ook heel wat andere grote bedrijven betalen veel te weinig belastingen.

- Door belastingfraude loopt de fi scus 26 tot 30 miljard euro per jaar mis, zo berekenden onderzoekers.

In ons land bedraagt de belastingfraude 16,1 procent van het bruto binnenlands product (BBP). In Nederland is dat maar 9 procent.

Elk jaar 8 miljard euro ophalen met een doorgedreven bestrijding van fi scale fraude is perfect mogelijk. Deze regering stelt zich echter tevreden met een schamele 50 miljoen euro per jaar.

Wie zegt dat er geen alternatief is, liegt. Méér nog: de miljarden liggen voor het rapen bij de grote vermogens, de aandeelhouders en de fi scale fraudeurs.

Ons Recht | 118de jaargang | DECEMBER 2014 |

23

OVER DE GRENZEN ANNICK AERTS

Zara moet werknemersrechten respecteren Inditex, het moederbedrijf van Zara, Bershka en Massimo Duti, is een Spaanse multinational die graag uitpakt met het duurzaam beheer van zijn activiteiten. Op hun website kan je uitvoerig lezen hoe ze in al hun beleidsbeslissingen rekening houden met het realiseren van veilige en ethische producten die worden gemaakt met respect voor milieu en maatschappij.

In 2007 tekenden Inditex en zijn dochters een mondiaal akkoord met de internationale dienstenvakbond UNI Global Union. Hierin verplichtte de groep er zichzelf toe om de rechten van werknemers wereldwijd te respecteren. In veel landen wordt het akkoord ook nageleefd.

Het was dan ook serieus opkijken toen werknemers in de Verenigde Staten hun verhaal deden. Werknemers van Zara daar vertellen dat ze tegen lage lonen moeten werken. Bovendien heeft

Op bezoek bij de Litouwse vakbond Een delegatie van de LBC-NVK maakte zowat 15 jaar terug kennis met de Litouwse kleding- en confectienijverheid. Dit najaar ging de LBC-NVK opnieuw naar Litouwen, in samenspraak met de vakbond Solidarumas.

Een mooie gelegenheid om te zien wat er was gebeurd op het vlak van bedrijfsbeheer, arbeidsvoorwaarden en de uitbouw van vakbonden.

Aan het eind van de vorige eeuw viel Litouwen erg in de smaak bij onze kledingdistributeurs en -ketens. Litouwen was het land bij uitstek dat de kleedjes en jassen aanleverde voor onze markt. In 2000

Werknemers op Mauritius uitgebuit Op het eiland Mauritius staat de kledingsector sterk onder druk door de harde concurrentie uit Azië. Dit vertaalt zich in mensonwaardige werkomstandigheden. Uit een onderzoek van de Britse krant Daily Mail bleek dat werkneemsters er slechts 1,25 euro per uur verdienen. Bovendien wonen ze met 16 in een kamer met stapelbedden.

Vakbondsleidster Jane Ragoo van de vakbond CMCTEU bevestigt de bevindingen.

Werkneemsters moeten lange uren presteren tegen een hongerloon. Concreet

24 | DECEMBER 2014 | 118de jaargang | Ons Recht

niet iedereen er dezelfde carrièremogelijkheden. Met name mensen zonder blanke huidskleur worden gediscrimineerd als ze promotie willen maken.

In New York beperkt het management de contracten tot 25 uur per week. Zo moet Zara geen socialezekerheidsbijdrage voor gezondheidszorg betalen.

Werknemers zijn er dan ook niet gedekt voor gezondheidsrisico’s. Verder mogen

de werknemers niet vrij kiezen welke vakbond hen vertegenwoordigt.

UNI roept Inditex op om het mondiaal akkoord in de praktijk om te zetten in de VS. Het is ongehoord hoe werknemers daar worden tewerkgesteld.

Vakbondswerk wordt er onmogelijk gemaakt. Surf naar www.labourstart. org/go/changezara om deze eis mee te ondersteunen.

waren de Litouwse stiksters nog met 60.000.

Volgens de cijfers van de European Skills Council waren ze in 2012 nog met minder dan 19.000. Veel confectiearbeidsters zijn uit de sector en/of het land vertrokken.

Het lage loon is zeker een belangrijke oorzaak. In 2000 hielden deze werknemers 100 euro over aan hun werk. Vandaag is dit 300 euro, en als de vakbond in het bedrijf goed georganiseerd is 500 euro. Het bedrag van 300 euro komt overeen met het wettelijk gewaarborgd loon. Op het niveau van de sector slaagt de vakbond er niet in collectieve afspraken te maken. Vaak geldt hetzelfde op bedrijfsniveau.

Deze minimumlonen betaalt de werkgever alleen als de vooropgestelde productiecijfers

behaald zijn. Je kan dan ofwel met minder geld naar huis gaan of overuren kloppen.

Welke keuze je ook maakt, sowieso moet je elke maand moeite doen om rond te komen.

Op de werkvloer wordt nauwelijks tijd uitgetrokken om werknemers een vorming te geven. Van levenslang leren is er geen sprake.

Met het Belgisch Instituut voor Opleiding en Onderzoek (IVOC) willen we hier mee verandering in brengen via een Europees sectorprogramma. In ons land volgen ieder jaar 3.000 van de 12.000 confectiewerknemers een opleidingsprogramma. Ook Litouwse stiksters moeten die kans krijgen.

betekent dat 237 euro per maand voor weken van 45 werkuren. Dezelfde werknemers worden gedwongen om per week nog eens minimaal 10 uren overwerk te presteren.

In de sector werken veel migranten uit Bangladesh. Deze werknemers ondergaan de ergste vorm van uitbuiting. Lid worden van een vakbond mogen ze niet. Bij ziekte worden ze meteen ontslagen. Gevolg: het ministerie van Werk trekt hun arbeidskaart in en ze moeten het land verlaten. In de barakken waar de werkgevers hen laat verblijven, is elke kamer overbevolkt. Privacy of plaats voor hun eigen kleding is er niet.

De vakbonden voeren op Mauritius campagne om het minimumloon op te trekken.

Al jaren is dat minimumloon niet meer verhoogd. Dat leidt bij een grote groep van werknemers, onder wie heel veel vrouwen, tot extreme armoede. Zowat 100.000 van de 500.000 werknemers zouden in extreme armoede leven.

De mondiale industrievakbond roept niet alleen de sector maar ook modeketens op om werk te maken van een deftig loon voor textielarbeid(st)ers. Zij moeten samen met vakbonden mee druk zetten op de autoriteiten om dit mogelijk te maken. www.industriall-union.org

Koop wenskaarten van Wereldsolidariteit!

Wat straalt er meer geluk uit dan een lachend kind? Helemaal klaar voor de toekomst, het hele leven nog voor zich?

Wereldsolidariteit biedt je graag vijf vrolijke, kleurrijke wenskaarten aan. De ngo koos voor hoopvolle beelden, ideaal om er je dierbaren het allerbeste mee toe te wensen.

Een setje van vijf feestelijke wenskaarten kost 5 euro. Voor iedere kaart gaat 0,70 euro naar onze partnerorganisaties in het Zuiden.

Bestellen kan via www.wereldsolidariteit. be of per e-mail bij Martine Stroobants: martine.stroobants@wsm.be.Telefonisch bestellen doe je via het nummer 02/246.36.72.

Loopbaanbegeleiding én meer bij ons CLO Wist je dat je bij het Centrum voor Loopbaanontwikkeling (CLO) van de LBCNVK ook terecht kunt met problemen op het vlak van stress en overmatig piekeren.

Het CLO heeft individuele coachingtrajecten en geeft ook workshops aan groepen.

Wat staat er binnenkort op het programma bij het CLO? Startbijeenkomsten loopbaanbegeleiding: • In Antwerpen op vrijdag 9 januari en vrijdag 6 februari • In Kortrijk op dinsdag 3 februari • In Gent op maandag 8 december Er is ook een heuse ‘loopbaandriedaagse’.

Die vindt plaats in Kortrijk op 21 januari, 4 februari en 18 februari. Telkens van 9.30u tot 16.30u. Inschrijven kan via www.loopbaanontwikkeling.be.

Voor een volledig overzicht van onze activiteiten en voor inschrijvingen kan je surfen naar www.loopbaanontwikkeling.be of www.jeloopbaan.be.

Schone Kleren bezoekt kledingketen JBC

controleorganisatie rond arbeidsomstandigheden. Wat inspeelt op de cruciale eis van de Schone Kleren Campagne.

JBC koopt kleren in landen als China en Bangladesh. André Kiekens van Wereldsolidariteit is blij met de vooruitgang bij JBC: “Uiteindelijk willen we allemaal hetzelfde, een beter leven voor de mensen die onze kleren maken. Daarom deden we de mensen van JBC een mooie T-shirt cadeau, met het portret van een Bengaalse kledingarbeidster. Misschien een goed idee voor een toekomstige JBCcollectie?”

In de komende maanden trekt de Schone Kleren Campagne nog naar E5-mode, AS Adventure en C&A. Eerder kreeg Bel & Bo ook al bezoek.

De kledingketen JBC kreeg op 4 november een grote collectie ‘schone’ T-shirts van de ngo Wereldsolidariteit cadeau. Ter afronding van de campagne “Wij willen schone kleren”, waarbij 13.278 consumenten Belgische kledingbedrijven om ‘schone kleren’ vroegen. Een campagne die de actieve steun geniet van jouw vakbond LBC-NVK. De directie van JBC legde uit welke stappen zij al had gezet. JBC zet zich in voor veiligere fabrieken in Bangladesh. Onlangs nam het bedrijf een speciale verantwoordelijke voor ‘duurzaam ondernemen’ in dienst. De keten wordt nu lid van de Fair Lees meer op www.wereldsolidariteit.be Wear Foundation, een onafhankelijke

1 3 5 7 9

10 redenen waarom ik staak

op 15 december 2014

Omdat 0% belastingen voor rijken niet eerlijk is

2 4 6 8 10

Omdat ik niet wil verarmen door de indexsprong Omdat de democratie niet stopt in het stemhokje

Omdat opvang, studies, bus ... niet duurder mogen worden Omdat er moet geïnvesteerd worden in plaats van bespaard Omdat de uitgestoken hand een fabeltje is Omdat ik een fatsoenlijk pensioen wil voor iedereen

Omdat de sociale zekerheid niet ontmanteld mag worden Omdat werkgevers wél jobs moeten beloven in ruil voor al dat geld

Omdat ik een warme samenleving wil, nu en in de toekomst

E-mailen en bellen kan zo: loopbaancentrum@acv-csc.be en 03 / 220 89 50.

Ons Recht | 118de jaargang | DECEMBER 2014 |

25

RUBRIEKSNAAM FILM K ARIN SEBERECHTS

National Gallery

Donkere, spectaculair gefilmde thriller waarin de geslagen hond zich tegen zijn meesters keert

White God In een akelig stil Boedapest rijdt een tienermeisje op een fiets tussen haastig geparkeerde auto’s, sommige met het portier nog open.

Over de aard van de stormloop die in haar kielzog losbarst, laat ik u voor de spanning graag in het ongewisse. In elk geval lijkt regisseur Kornél Mundruczó met deze grandioze openingsscène van ‘White God’ (Fehér Isten) al behoorlijk wat munitie te verschieten.

kan rekenen op de steun van de gezamenlijke straathondenpopulatie. Maar dan verzeilt Hagen in de gruwelijke wereld van de hondengevechten…

‘White God’ – een verwijzing naar Sam Fullers antiracistische ‘White Dog’? – is een vreemd en veelkoppig beestje: een meeslepende (wraak)thriller met horrorallures, die ook nog een metafoor wil zijn voor een maatschappij die haar minderheden bruut onderdrukt én een verhaal van opborrelende liefde.

Mundruczó slaagt alvast met verve in zijn eerste opzet, maar zijn bijkomende ambities komen eerlijk gezegd nogal opgeschroefd over. De cineast zet een stevige boom op over ‘gemengde rassen’, zadelt al zijn mannelijke personages op met dictatoriale trekken en een rothumeur en filmt het hondenasiel alsof het Auschwitz zelf betrof.

De Tannhäuser-historie die Lili’s personage meer vlees om de botten moet geven, is er ook een beetje met de haren bijgesleurd.

Mundruczó had zich mogen beperken tot het niveau waarop zijn film het beste werkt: dat van een spectaculair gefilmde thriller met personages die sowieso al hondsmoeilijk te regisseren vallen: dieren. Dat had wat mij betreft al ruim volstaan.

Maar met de volgende sequentie, die in een slachthuis is gedraaid, maakt de Hongaarse cineast ons duidelijk dat hij niet van plan is veel gas terug te nemen. Houd u dus maar vast aan uw bretellen voor een donkere, dystopische thriller met in de hoofdrol een ongewenste bastaardhond. En zijn maten.

Hagen is de hond van Lili, een pittige meid van 13 die trompet speelt in een symfonisch orkest en voor de rest een speelbal is tussen haar gescheiden ouders.

Zij deelt een kleine flat met haar vader Daniel, een zure gewezen professor die om den brode controles uitvoert in een abattoir en een bloedhekel heeft aan haar ‘White God’ is sinds 3 decem‘mormel’. Daniel gooit het beest ber te zien in de Belgische de straat op, waar het meteen cinema’s.

26 | DECEMBER 2014 | 118de jaargang | Ons Recht

Frederick Wiseman, samen met D.A. Pennebaker zowat de ouderdomsdeken van de Amerikaanse documentaire, plant zijn camera’s graag in ‘instituten’: hospitalen, dierentuinen, scholen, dansgezelschappen. In zijn geëigende ‘fly-on-thewall’-stijl richt hij nu zijn pijlen op de National Gallery, het Londense museum dat uitkijkt over Trafalgar Square en werken herbergt van de allergrootste schilders uit de geschiedenis.

inplanting en lichtinval bij een nieuwe zaalinrichting. Hij houdt halt bij meetings waarin de clash tussen commerciële ijver en de fundamentele behartiging van de collectie beleefd klinkt, maar evengoed snibbig zindert.

Hij strijkt neer bij gepassioneerde gidsen die de meesters populariserend en anekdotisch ‘vertalen’ voor de leek die in groep naar kunst komt kijken.

Hij toont workshops voor blinde bezoekers en tekenlessen naar levend model met een lesgeefster die de naaktheid van het model kennelijk wil overkwebbelen…

De regisseur stelt zich als maker ogenschijnlijk afzijdig op, of ‘objectief’ als je wil. Maar de blik van deze geoefende observator is uiteraard niet zo vrijblijvend als hij moet lijken. ‘National Gallery’ is ondanks de bedaarde benadering een prikkelende kijkervaring, die een gevestigd instituut blootlegt ‘with warts and all’: met zijn hoogstaande collectie en expertise, maar ook met de immense inspanningen die het elke dag moet leveren om zijn renommee te behouden en ook in deze tijd relevant te blijven. Ergens tussendoor krijg je nog een leuk mopje mee over Mozes. Maar daarvoor moet u zelf maar naar deze Wiseman afzakken…

Bijna drie uur lang toeft Wiseman in de publiekszalen en in de ruimtes achter de schermen: bij de werken van Rubens, Holbein, Titiaan, Da Vinci, Caravaggio, Turner, Watteau en anderen. Bij boenders en zaalwachters, bij kijkende en luisterende toeschouwers en, bovenal, bij het personeel dat dit statige museum groots en draaiende houdt.

Wiseman staat lang stil bij het minutieuze werk en de hedendaagse inzichten van restaurateurs die hun expertise – soms boeiend, soms wat duffig – over het schoonmaken van een Velasquez of een Rembrandt uit ‘National Gallery’ loopt vanaf de doeken doen. Hij toont logis- 17 december in de Belgische tiek en esthetisch overleg over zalen.

Prikkelende blik voor en achter de schermen van de Londense National Gallery.

BOEK

RUBRIEKSNAAM

GUTENBERG

De echte vader van de pil Karl Van den Broeck Journalist Karl Van den Broeck ontdekt in 2008 per toeval dat de Turnhoutse dokter Ferdinand - Nand - Peeters van heel nabij betrokken was bij de belangrijkste uitvinding van de 20ste eeuw: de anticonceptiepil. Twaalf jaar eerder had het Deutsche HygiëneMuseum in Dresden een tentoonstelling georganiseerd naar aanleiding van de 35ste verjaardag van ‘Anovlar’, de eerste klinisch bruikbare anticonceptiepil.

dat de pil zo zwaar gedoseerd is dat vrouwen ze haast niet kunnen verdragen.

Dr. Peeters besluit een betere pil te maken.

Hij verneemt dat de Duitse farmaceutische firma Schering twee hormonen heeft samengevoegd in een proefpreparaat SH-513. Peeters vraagt stalen van het preparaat en begint samen met twee collega’s, Marcel Van Roy en Reimond Oeyen, te experimenteren. 41 van hun patiënten, allemaal jonge vrouwen uit het Turnhoutse, krijgen de twee onderdelen van SH-513 in verschillende samenstellingen toegediend.

De negen patiëntes die regelmatig 3 tot 4 Schering zet nu de grote middelen in. De milligram norethisteronacetaat en 0,05 Van den Broeck ziet in de catalogus naast milligram ethinylestradiol hebben geslikt firma die met een werkbare pil op de markt de namen van een Oostenrijkse en een en die gedurende 114 cycli worden gevolgd, komt, kan daar fortuinen mee verdienen.

Amerikaanse arts ook die van zijn stadsge- worden niet zwanger, maar vertonen ook De pil van dr. Peeters wordt in heel de noot Ferdinand Peeters vermeld. Hij raakt nauwelijks storende nevenverschijnselen. wereld uitgetest, onder leiding van geregeïntrigeerd, gaat op onderzoek uit en Dokter Peeters stelt ook vast dat de vrou- nommeerde gynaecologen. Als Schering zelf publiceert in 2010 zijn voorlopige verhaal wen na het stopzetten van de behande- bang wordt voor kritiek en de lancering van in Knack, precies op de 50ste verjaardag van ling snel weer een normale cyclus krijgen de pil begint uit te stellen, is hun bijhuis de pil. Het artikel leidt tot een tv-documen- en dus opnieuw vruchtbaar worden. Bij de in Australië hen voor. Op 10 januari 1961 taire en een artikel in een wetenschappelijk Amerikaanse pil krijgen vrouwen per maand brengt Schering-Australië ‘Anovlar’ op de tijdschrift, maar er blijven nog vragen over. 206 milligram hormonen binnen, bij dr. markt. Pas vier maanden later komt de pil Van den Broeck blijft voort graven. Zijn defi- Peeters in de Kempen 85 milligram. in Duitsland uit. België moet wachten tot nitieve bevindingen staan nu voorgoed in maart 1965. Vanaf dan kunnen alle vrouwen het boek ‘De echte vader van de pil’. ter wereld, als ze willen, zelf hun zwangerschappen plannen.

Illegale abortussen Audiëntie bij de paus

Wanneer dokter Nand Peeters in 1946 op De auteur onderzoekt zijn 28ste van Mechelen naar Turnhout verhuist, is hij de enige gynaecoloog van waarom dr. Peeters de Noorderkempen. Het is de tijd van de meteen na de grote gezinnen, de miskramen, de illegale abortussen (naar schatting 100 à 150.000 lancering van de pil per jaar), de bevallingen op keukentafels en de overlijdens in het kraambed. Om een zo discreet bleef. simpele zwangerschapstest te doen moeten artsen kikkers inspuiten met de urine van zwangere vrouwen.

De jonge idealistische dokter Peeters is zelf pas getrouwd – het koppel zal zes kinde- Schering ren opvoeden – en een ernstig katholiek.

Het lukt hem in enkele jaren om de kin- Peeters en zijn collega’s zijn enthousiast. In dersterfte in Turnhout terug te dringen 1960 leggen ze in Duitsland hun bevindinvan tien naar 0,4 procent. Toch begint hij gen op tafel. De firma Schering levert hen in de jaren ‘50 ook intensief te zoeken naar genoeg tabletten om hun experimenten op een manier om met hormonen de eisprong grote schaal voort te zetten. Honderden van vrouwen af te remmen. Hij weet dat Kempense vrouwen krijgen nu als proefperde Amerikaanse arts dr. Gregory Pincus in soon de pil. De dosering ervan is zo licht dat 1956 een werkzame anticonceptiepil heeft niemand durft te geloven dat ze ook werkgemaakt, die onder de naam ‘Enovid’ op de zaam zou zijn, maar de resultaten blijven markt wordt gebracht. Maar hij weet ook onthutsend goed.

Tot zover de spannende wetenschappelijke kant van de zaak. Maar Karl Van den Broeck gaat in zijn boek nog verder. Hij schetst een beeld van de wereld voor de pil en onderzoekt waarom Peeters meteen na de lancering ervan zelf zo discreet over zijn uitvinding is geweest. De auteur vertelt over Peeters’ audiëntie bij paus Johannes XXIII en hoe zijn aanvankelijke hoop op een katholiek fiat achteraf wordt beschaamd.

Hij beschrijft hoe de (wetenschappelijke) wereld reageert op zijn uitvinding en hoe het komt dat in ons land tot in 1973 zelfs geen informatie over voorbehoedsmiddelen mocht worden verspreid.

Dr. Ferdinand Peeters overlijdt in 1998. Dit boek geeft hem eindelijk de erkenning die hij verdient.

DE ECHTE VADER VAN DE PIL Karl Van den Broeck Uitgeverij De Bezige Bij, Antwerpen 223 blz.

Ons Recht | 118de jaargang | DECEMBER 2014 |

27

INDUSTRIE

Doek valt definitief voor autofabriek Ford Genk Veel vraagtekens voor werknemers die hun job verliezen JOHAN LAMERS EN DENIS BOUWEN

Bij de grote autobouwer Ford Genk valt eind dit jaar definitief het doek.

Op 24 oktober 2014 was het precies twee jaar geleden dat Ford in een ondernemingsraad van enkele minuutjes aankondigde dat het eind 2014 de deuren zou sluiten.

Meteen was ook het lot bezegeld van de vele werknemers bij de toeleveranciers van de fabriek. Volgens de Universiteit Limburg zouden in totaal zo’n 10.000 werknemers zo hun job in rook zien opgaan.

werkloosheid van 13 procent, tegenover een cijfer van ‘maar’ acht procent voor heel Vlaanderen. De jongerenwerkloosheid ligt nog een stuk hoger in de provincie.

Al het mogelijke wordt gedaan om het hele arsenaal aan opleidingen, vorming en begeleiding maximaal te gebruiken. De VDAB, sectorfondsen, het Europees Sociaal Fonds, het Globalisatiefonds van de EU, provincie en steden zetten hun beste beentje voor om de stroom aan werkzoekenden straks de nodige vorming en begeleiding te kunnen geven. Een goed opgeleide werknemer heeft meer kansen op de arbeidsmarkt, op voorwaarde dat er jobs zijn. En daar knelt het schoentje. Limburg kreeg dan wel een Midden december lopen de laatste auto’s ‘Strategisch Actieplan in het Kwadraat’ van de band bij de Belgische Ford-fabriek. (SALK), maar het aanbod aan jobs blijft Begin september werden al de laatste beperkt.

Mondeo’s geassembleerd.

Hoe dan ook wordt het op de arbeidsmarkt De onderhandelingen over een sociaal plan serieus drummen voor de Ford-werknemers sleepten erg lang aan. Het management van die nu op de straatstenen terechtkomen.

Ford stelde zich heel stug op. Er werd lang Wat zullen de gevolgen zijn voor de duizenen veel gepalaverd over de vraag hoeveel den families die het straks erg lastig krij‘mighty dollars’ Ford op tafel zou moeten gen? Pas in de komende maanden en jaren leggen. zal blijken of alle gemaakte plannen echt zoden aan de dijk zetten en werken. Heel

wat mensen zoeken noodgedwongen werk over de grens, in Nederlands-Limburg. Daar zou de arbeidsmarkt iets positiever evolueren.

Gebroken beloftes

Al deze miserie is er alleen maar omdat het Amerikaanse Ford het niet nodig vond om zich aan zijn woord te houden en aangegane beloftes te respecteren. Ford incasseerde nochtans vele miljoenen euro’s subsidies van de Vlaamse overheid. Geld dat werd opgehoest door onze belastingbetalers.

Buiten een cowboyverhaal dat circuleert is er nog geen sprake van een overname van de terreinen en gebouwen van Ford Genk.

Laat staan van een heroriëntering van de infrastructuur die nu leeg komt te staan.

Ondertussen schuiven de nieuwe rechtse regeringen vele miljarden euro’s richting werkgevers. Zullen die zoveelste cadeaus veel nieuwe banen opleveren? Lang niet zeker, voor wie kijkt naar de praktijk van de voorbije jaren.

Momenteel trekken de Ford-werknemers nog elke ochtend naar de fabriekspoorten om het aantal afgesproken wagens te produceren. Ford mag een voorbeeld nemen aan de inzet van deze mensen.

Als straks het doek definitief valt, blijft alleen een onoverzichtelijke berg aan leed en ellende voor het personeel over.

De modellen van Genk zullen dan in het Spaanse Valencia of elders in Europa van de band rollen. Business as usual.

Hoge werkloosheid

Zowat 600 personeelsleden van Ford Genk verlieten al het zinkende schip om elders hun heil te zoeken. De meeste van de werknemers zullen begin 2015 de arbeidsmarkt overspoelen in Limburg. Een uitdaging van formaat. Limburg heeft een gemiddelde

Het wordt op de arbeidsmarkt serieus drummen voor de Ford-werknemers die nu op de straatstenen terechtkomen.

28 | DECEMBER 2014 | 118de jaargang | Ons Recht

“We klimmen zeker opnieuw uit het dal, maar wanneer?”

Ons Recht legde zijn oor te luisteren bij enkele vakbondsmilitanten van de LBC-NVK bij Ford Genk. Zij vertellen wat hen bezig houdt en hoe ze naar de toekomst kijken.

Ford Genk sluit de deuren, met dien verstande dat er wel een beperkte groep mensen in dienst blijft om de fabriek te ontmantelen. Welke gevoelens roept dit bij jullie op?

ONZE TWEE MILITANTEN: “De sluiting van Ford Genk brengt gemengde gevoelens met zich mee. Er heersen gevoelens van woede, boosheid en frustraties wegens het onrecht dat Ford ons aandoet. In het ‘investeringsakkoord’ van Ford Genk, dat de LBC-NVK nooit wilde tekenen omdat er te weinig garanties werden gegeven, staat letterlijk dat er rond de tafel zou worden geschoven om naar oplossingen te zoeken. Maar Ford kwam eerst met zijn mededeling en begon daarna met gesprekken toen duidelijk werd dat er geen weg terug meer was.”

“Op de meeste punten was Ford Genk in Europa altijd de beste leerling uit de klas.

Ford deed ons veel loze beloftes over nieuwe modellen, in 2003 de nieuwe Focus en nu de nieuwe Mondeo. We hadden een goede reputatie als fabriek met uitstekend, gemotiveerd en flexibel personeel. Desondanks viel toch de beslissing om de boel te sluiten.”

© FOTO: BELGAIMAGE

ONS RECHT:

“De werknemers kampen ook met gevoelens en instanties die zogezegd hulp bieden. van verdriet en teleurstelling. Een gemid- Maar veel mensen zien door het bos de delde werknemer van Ford Genk heeft 25 bomen niet meer door dat verspreide aantot 30 dienstjaren. De meeste werknemers bod. De afstand tussen de werknemers en werkten altijd, of bijna altijd, voor deze deze organisaties is te groot.” onderneming. Wat aantoont hoe groot de loyaliteit was. Ook nu nog valt het afscheid Uitkering van de fabriek zwaar. Mensen moeten afscheid nemen van het bedrijf, van hun ONS RECHT: Hoe zwaar is het voor Limburg om dit sluitingsdrama te verwerken? eigen werkplek en van hun collega’s.”

DE MILITANTEN: “De toekomst moet uitwijzen of we dit snel overwinnen of niet.

Bedienden Maar het zal zeker heel zwaar worden. Via ONS RECHT: Wat leeft er onder bedienden en Ford Genk verdienden iets meer dan 5.000 kaderleden? Hoe kijken zij naar wat er nu ge- werknemers elke maand bijna 2.000 euro. beurt, en naar de toekomst?

Je spreekt dus van 10 miljoen euro die elke DE MILITANTEN: “De grote meerderheid maand beschikbaar was om te consumeren van de bedienden kijkt toch wel hoopvol en uitgaven te betalen. Vanaf januari is het naar de toekomst. Bijna allemaal werken daarmee gedaan. Heel wat mensen, die ze al langer aan een nieuwe toekomst. sociale bijdragen betaalden, zullen voortaan Vierenveertig procent van de bedienden zal van een uitkering moeten leven. Vergelijk met SWT (brugpensioen) of pensioen gaan. het met het uitdeinen van het water wanBij de overige bedienden zal 40 procent een neer je een steen in de vijver gooit: de eerste andere job krijgen bij Ford, in Lommel of kring, dat zijn Ford Genk en de werknebuiten België. En 23 procent is al vertrok- mers op het industriepark; daarna volgen ken en aan de slag bij een andere werkgever. de horeca, de middenstand, de overheid.

Andere bedienden blijven nog een tijdje in Iedereen zal uiteindelijk de tering naar de dienst van Ford Genk in het kader van de nering moeten zetten.” ontmanteling. Je hebt er nog anderen die volop bezig zijn om hun toekomstplannen “Een heropleving van de economie is zeker te realiseren.” nog niet voor meteen. Alle plannen van de nieuwe regeringen zijn nu ook niet beONS RECHT: Doen de Vlaamse overheid, de pro- paald bemoedigend of hoopgevend voor de vincie, de VDAB, investeringsmaatschappijen werknemers. Overal gaat het over bespaen anderen genoeg om nieuwe activiteiten en ringen, wat meestal ook neerkomt op ontnieuwe tewerkstelling te creëren? slagen. Genoeg negatieve signalen dus die DE MILITANTEN: “Die initiatieven van aller- het toekomstbeeld zeker niet rooskleuriger lei overheden en instanties zijn voor de maken.” werknemers een ver-van-mijn-bed-show. In “Maar een Limburger is iemand met een pode praktijk merken ze weinig of niets daar- sitieve ingesteldheid en een harde werker. van. De werknemers geloven niet dat de In het verleden hebben de Limburgers nog plannen van overheden en instanties hun al serieuze tegenslagen moeten overwinproblemen zullen oplossen of veel banen nen. Met onze mentaliteit zullen we zeker zullen opleveren. Via de media weten ze opnieuw uit het dal klimmen. De vraag is dat er enorme sommen geld worden vrijge- alleen: wanneer?” maakt maar zelf zien de mensen daar niets van. Er zijn zovele organisaties, overheden Ons Recht | 118de jaargang | DECEMBER 2014 |

29

WAT ONZE LEZERS ERVAN DENKEN Wil jij graag je mening kwijt over één van de artikelen of berichten in jouw ledenblad? Of zijn er andere gebeurtenissen in de actualiteit die je sterk bezig houden? Alle interessante lezersreacties zijn erg welkom. We kunnen alleen brieven publiceren als we de naam en het adres van de schrijver (m/v) kennen. In principe vermelden we de initialen van de schrijver en zijn of haar woonplaats. Op uitdrukkelijk verzoek kunnen we die informatie weglaten. Soms moeten we een brief inkorten zonder aan de essentie ervan te raken. En als we een brief afdrukken wil dat niet automatisch zeggen dat de redactie het eens is met alles wat erin staat.

Je lezersbrief wordt hier met interesse gelezen: Redactie Ons Recht, Sudermanstraat 5, 2000 Antwerpen. E-mailen kan uiteraard ook: lbc-nvk.communicatiedienst@acv-csc.be.

ELKE VERHOUDING IS ZOEK

HOOG WERKTEMPO EN BESPARINGEN

A.L. - GENT

A.N. - TEMSE

In mijn rugzak heb ik ‘Identiteit’ mee, het boek van psychoanalyticus Paul Verhaeghe dat ik koester.

Het boek legt uit hoe het neoliberalisme ons denken heeft aangetast.

Op 6 november 2014 stapte ik de trein op om deel te nemen aan de massale vakbondsbetoging in Brussel. Maar ik verslikte me wel in mijn koffie toen ik op de radio de berichten hoorde over het nieuwe ‘Luxleaks’-schandaal: in het Groothertogdom Luxemburg werden financiële constructies opgezet waardoor miljarden euro’s ontsnapten aan een eerlijke belasting. Dat gebeurde dan nog allemaal legaal!

Eén van de betrokken spelers doet bij mijn werkgever audits.

Nogal streng trouwens. Details op stocklijsten moeten dubbel kunnen worden gestaafd. Als je één en ander tegen elkaar afweegt, is elke verhouding zoek.

In 2015 ga ik op 62-jarige leeftijd met pensioen. Bijna met een schuldgevoel. Er wordt voor mij geen vervanging voorzien. Dat betekent nog méér druk op de collega’s die achterblijven. “Jobs, jobs, jobs”, orakelen de nieuwe regeringen dan. Tja… De samenleving is wat killer geworden. Honderd jaar terug hadden keizer, koning en tsaar nog een naam. Ze waren trouwens neven van elkaar. Nu is macht naamloos geworden.

Naamloos zoals de miljoenen jongens die tijdens Wereldoorlog I in het koude slijk van de loopgraven stonden. Die jongens hebben hun leven niet ‘gegeven’.

Hun leven werd hen afgenomen.

Net zoals binnenkort onze vrijheid zal worden afgepakt.

Mijn vrouw en ik ondervinden elke dag opnieuw op ons werk de druk om altijd maar méér te presteren. Zij is 51 jaar oud, ik ben 53. De werkgever speelt ons uit tegen uitzendkrachten om nog beter te doen. En die uitzendkrachten staan zelf ook zwaar onder druk om flexibel te zijn; zij moeten het stellen met dag- of weekcontracten.

Ik heb een vast contract, en mijn vrouw evenzeer. We zien het in géén geval zitten om ons huidige werktempo vol te houden tot ons 65ste of 67ste levensjaar.

Aangepast werk is er gewoon niet. Collega’s op het werk, die rond de 40 zijn, kijken uit naar een betere job. Ook zij achten het niet mogelijk om hun huidige werk te blijven doen tot hun 67ste.

Wij zijn bang dat nog veel mensen depressief zullen worden of lichamelijke klachten zullen krijgen. Bij heel wat mensen zien we al aanwijzingen in die richting.

Met alle besparingen die de nieuwe regeringen voor ons in petto hebben zien we het somber in voor jongeren. Of ze nu een degelijk diploma hebben of niet.

De besparingsplannen komen alleen terecht op de nek van mensen die proberen te werken.

Toen ik nog bij mijn ouders thuis woonde, aan het eind van de jaren 1970, maakte ik de miserie mee bij de Boel-scheepswerf. Een miserie die aansleepte tot 1994.

We hopen dat we niet opnieuw zo’n inzinking te verwerken krijgen.

Wij steunen alvast van harte de betogingen en acties van de vakbonden, met inbegrip van de nationale stakingsdag op 15 december.

30 | DECEMBER 2014 | 118de jaargang | Ons Recht

UITBETALING VAKBONDSPREMIE Scheikunde In de periode van 1 november 207). Ook moet je ten laatste 2014 tot 31 januari 2015 krijgen op 1 augustus 2014 lid zijn van de gesyndiceerde bedienden uit het ACV en nog altijd aangeslode scheikunde hun vakbonds- ten zijn op het ogenblik van de premie. De premie bedraagt 90 uitbetaling. In orde zijn met de euro. Om er recht op te hebben, betaling van de ledenbijdrage is moet aan een aantal voorwaar- ook vereist. den worden voldaan.

De premie wordt gestort op de Zo moet je in de loop van 2013 rekening van de rechthebbende. gedurende ten minste één Uitbetaling in speciën of via cirmaand tewerkgesteld (in dienst) culaire cheque is niet mogelijk. zijn geweest in een onderne- De rechthebbende moet zijn of ming die valt onder het paritair haar attest ingevuld en ondertecomité voor de bedienden uit kend terugsturen naar het plaatde scheikundige nijverheid (PC selijke LBC-NVK-secretariaat.

Voeding In de periode van 4 november 2014 tot 4 maart 2015 krijgen de gesyndiceerde bedienden uit de voeding hun vakbondspremie.

De premie bedraagt maximaal 135 euro. Het precieze bedrag is afhankelijk van het aantal gewerkte dagen en de duur van het lidmaatschap.

Om recht op de vakbondspremie te hebben, moet aan een aantal voorwaarden worden voldaan. Zo moet je tussen 4 april 2013 en 31 maart 2014 minstens elf dagen gewerkt hebben in een onderneming die valt

onder het paritair comité voor de bedienden uit de voeding (PC 220). Ook moet je ten laatste op 1 april 2014 lid zijn van het ACV en nog altijd aangesloten zijn op het ogenblik van de uitbetaling.

In orde zijn met de betaling van de ledenbijdrage is ook vereist.

De premie wordt gestort op de rekening van de rechthebbende.

Uitbetaling in speciën of via circulaire cheque is niet mogelijk.

De rechthebbende moet zijn of haar attest ingevuld en ondertekend terugsturen naar het plaatselijke LBC-NVK-secretariaat.

Uitzendkrachten Uitzendkrachten die lid zijn van de LBC-NVK krijgen ook nog eens een vakbondspremie wanneer hun eindejaarspremie via onze diensten wordt uitgekeerd.

De vakbondspremie bedraagt 100 euro.

Om aanspraak te kunnen maken op de eindejaarspremie moet je 65 dagen hebben gewerkt in de referteperiode, die loopt van 1 juli 2013 tot 30 juni 2014.

Voor de 65 dagen mogen hoogstens vijf dagen tijdelijke werkloosheid – wegens economische werkloosheid, technische

werkloosheid of crisiswerkloosheid voor bedienden – als uitzendkracht worden meegeteld.

Treed je als uitzendkracht in vaste dienst bij de gebruiker waarbij je onmiddellijk daarvoor als uitzendkracht was tewerkgesteld? Dan heb je al recht op een eindejaarspremie als je in de referteperiode minstens 60 dagen hebt gewerkt Je lidgeld loont dus!

Verdeling van de attesten door het fonds begin december en de uitbetalingsperiode start ook in december 2014.

INDEXAANPASSINGEN NOV 2014 308.00

309.00 310.00

maatschappijen voor hypothecaire vorige lonen x 0,9993 leningen, sparen en kapitalisatie beursvennootschappen vorige lonen x 0,999302 banken vorige lonen x 0,9993

ONS RECHT

ACHTERKLAP

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER:

WALTER

Ja, ik ook!

Het is altijd weer een tikkeltje ontgoochelend. Je hebt net een boek gelezen of een film gezien, je bent er vol van, je praat erover met een vriend of een vriendin en dan komt die ene reactie die je nooit had verwacht: “Oh, ik vond er niks aan.” Even denk je nog dat hij of zij zich heeft vergist: “Nee nee, ik bedoel zijn laatste. Die zich in Frankrijk afspeelt. Met dat verschrikkelijke, hartverscheurende einde”. En dan de andere weer: “Ja, die. Flauw. Voorspelbaar.

Ik houd niet van die man.”

Het omgekeerde kan natuurlijk ook. Je ziet de geestdrift afstralen van zo’n gezicht, de loftuitingen zijn overweldigend, de ander schrijft met nobele intenties een naam of een titel op een bierviltje en jij denkt alleen maar: boring of banaal of in het ergste geval: hoe is het mogelijk, wat een slechte smaak, en dat noemt zich dan een vriend!

Ik heb het al gehad met ballet, Dan Brown, Wagner, Japans eten, ‘De schaduw van de wind’, Madrid, ‘Amateurs’, Ruth Joos, haar broer de sportjournalist, Blankenberge, ‘De slimste mens ter wereld’, Thuis, oesters, smartphones en Almodovar, waarbij ik liever in het midden laat of ik voor of tegen ben, kwestie van ook nog niet eens teleurgesteld te worden door mijn lezers, het is soms al erg genoeg.

and order en nogal onvoorwaardelijk trouw aan onze Amerikaanse vrienden, maar wie kan er eigenlijk tegen beleefdheid zijn en hebben de Yanks ons niet twee keer van de Götterdämmerung gered?

Vrienden van me echter hàten Mia uit de grond van hun hart en door hààr te haten, haten ze op de duur dus ook misschien een beetje mij. Het vervelende is dat ze over het algemeen ook veel beter geïnformeerd zijn dan ik. Ze lezen alle kranten, kijken naar alle nieuwsprogramma’s, kennen Marx en Paul Goossens uit het hoofd en goochelen met links en rechts, elitair en volksverbonden, cijfers, statistieken en citaten. Ik mag Mia wel, maar ook niet zoveel dat ik voor haar zou willen sterven of een Rummikubvriend verliezen. Doorgaans steek ik dus maar midden in de discussie mijn handen in de lucht – don’t shoot me – en begin gauw over iets anders, iets onbelangrijkers, over de zin van het leven bijvoorbeeld of de vraag of de aarde nu al dan niet wordt opgewarmd door toedoen van de mens. Ik moet dan altijd denken aan de Amerikaanse journalist H.L. Mencken die elke boze lezersbrief beantwoordde met het zinnetje: “Geachte heer, misschien heeft u gelijk. Hoogachtend.”

Overlegmodel

Gisteren zei iemand dat in een goede relatie de partners lekker constructief moeten kunnen ruziemaken met elkaar. Ik ben het daar helemaal niet mee eens, maar ik wilde natuurlijk geen ambras. En dus heb ik maar opgeworpen dat ik een grote voorstander ben van het overlegmodel. Dat klinkt goed en het wil alleen maar zeggen dat ik het liefst woorden gebruik als misschien wel, zo had ik het nog niet bekeken, er zijn Mia Doornaert voor en tegens, daar weet ik niet genoeg Zolang de meningsverschillen gaan over lek- over en wil je nog een beetje wijn? In mijn ker of niet, mooi of lelijk, interessant of saai diepste, diepste binnenste denk ik dan tegekunnen we er ons nog allemaal vanaf maken lijk: gefrustreerd, klein pietje, overdreven met die dooddoener over kleuren en smaken geldingsdrang, haantjesgedrag, moeilijke en dat wijze mensen voor die futiliteiten jeugd en minderwaardigheidscomplex, maar maar beter geen stellingenoorlog kunnen met geen gloeiende tangen zal iemand me beginnen. Veel dramatischer zijn de splijt- die kwaadaardige termen ontlokken, want zwammen rond een politieke overtuiging of ruzie, daar ben ik absoluut niet voor. een principiële kwestie. Ik had het onlangs nog met de columns van Mia Doornaert in Daarom springt mijn hart ook telkens weer De Standaard. Mij treft de barones over het op in mijn borst als ik voorbij een groepje algemeen als een slimme, keurig formule- mensen loop en ik hoor er eentje zeggen: “Ja, rende vrouw, een tikje aan de rechtse kant ik ook.” Héhé, denk ik dan, dat zijn er dan van het politieke spectrum misschien, met tenminste toch twee die niet alleen staan een voorliefde voor goede manieren en law met hun grote gelijk.

MISSIE VAN DE LBC-NVK De Landelijke Bediendecentrale – Nationaal Verbond voor Kaderpersoneel (LBC-NVK) is een vakbond die als deel van het Algemeen Christelijk Vakverbond (ACV) opkomt voor meer en sterkere rechten voor werknemers (m/v). De LBC-NVK is een onafhankelijke democratische organisatie met leden en militanten, die streeft naar solidariteit onder werknemers. Nationale en internationale solidariteit is een belangrijk doel en bindmiddel. De LBC-NVK staat voor een democratische kijk op de samenleving. Samen met gelijkgezinde bewegingen wil ze een strijdbare tegenmacht zijn.

Marijke Persoone Sudermanstraat 5 • 2000 Antwerpen HOOFDREDACTEUR: Denis Bouwen REDACTIESECRETARIS: Jan Deceunynck VORMGEVING: Peer De Maeyer DRUKKERIJ: Corelio Printing REDACTIE EN ADMINISTRATIE: Sudermanstraat 5- 2000 Antwerpen Tel. 03/220.87.11 • Fax 03/220.89.83 lbc-nvk.communicatiedienst@acv-csc.be www.lbc-nvk.be

LBC-NVK-SECRETARIATEN EN -STEUNPUNTEN • LBC-NVK AALST-OUDENAARDE Hopmarkt 45 - 9300 Aalst tel. 053/73.45.20 - fax 03/220.88.01 lbc-nvk.aalst@acv-csc.be Steunpunt: Koningsstraat 5 - 9700 Oudenaarde tel. 053/73.45.25 - fax 03/220.88.03 lbc-nvk.oudenaarde@acv-csc.be • LBC-NVK ANTWERPEN Nationalestraat 111-113 - 2000 Antwerpen tel. 03/222.70.00 - fax 03/220.88.02 lbc-nvk.antwerpen@acv-csc.be • LBC-NVK BRUGGE-OOSTENDE Kan. Dr. L. Colensstraat 7 - 8400 Oostende Steunpunt: Oude Burg 17- 8000 Brugge tel. 059/55.25.54 - fax 03/220.88.15 lbc-nvk.brugge-oostende@acv-csc.be • LBC-NVK BRUSSEL Pletinckxstraat 19 - 1000 Brussel tel. 02/557.86.40 - fax 03/220.88.05 lbc-nvk.brussel@acv-csc.be • LBC-NVK GENT Poel 7 - 9000 Gent tel. 09/265.43.00 - fax 03/220.88.08 lbc-nvk.gent@acv-csc.be • LBC-NVK HALLE Vanden Eeckhoudtstraat 11 - 1500 Halle tel. 02/557.86.70 - fax 03/220.88.06 lbc-nvk.halle@acv-csc.be • LBC-NVK HASSELT Mgr. Broekxplein 6 - 3500 Hasselt tel. 011/29.09.61 - fax 03/220.88.09 lbc-nvk.hasselt@acv-csc.be • LBC-NVK KEMPEN Korte Begijnenstraat 20 - 2300 Turnhout tel. 014/44.61.55 - fax 03/220.88.20 lbc-nvk.turnhout@acv-csc.be • LBC-NVK KORTRIJK-ROESELARE-IEPER President Kennedypark 16D - 8500 Kortrijk Steunpunten: H. Horriestraat 31 - 8800 Roeselare St. Jacobsstraat 34 - 8900 Ieper tel. 056/23.55.61 - fax 03/220.88.12 lbc-nvk.kortrijk-roeselare-ieper@acv-csc.be • LBC-NVK LEUVEN Martelarenlaan 8 - 3010 Kessel-Lo tel. 016/21.94.30 - fax 03/220.88.13 lbc-nvk.leuven@acv-csc.be • LBC-NVK MECHELEN-RUPEL Onder Den Toren 5 - 2800 Mechelen-Rupel tel. 015/71.85.00 - fax 03/220.88.14 lbc-nvk.mechelen@acv-csc.be • LBC-NVK VILVOORDE Toekomststraat 17 - 1800 Vilvoorde tel. 02/557.86.80 - fax 03/220.88.07 lbc-nvk.vilvoorde@acv-csc.be • LBC-NVK WAAS & DENDER H. Heymanplein 7 - 9100 Sint-Niklaas tel. 03/765.23.70 - fax 03/220.88.18 lbc-nvk.waasendender@acv-csc.be Steunpunt: Oude Vest 144 bus 2 – 9200 Dendermonde tel. 03/765.23.71 - fax 03/220.88.19 lbc-nvk.dendermonde@acv-csc.be

ALGEMEEN SECRETARIAAT Sudermanstraat 5 - 2000 Antwerpen Tel. 03/220.87.11, Fax 03/220.89.83 lbc-nvk@acv-csc.be | www.lbc-nvk.be Ons Recht wordt gedrukt op verbeterd krantenpapier. Dit papier wordt gemaakt op basis van gerecycleerd materiaal.

Ons Recht | 118de jaargang | DECEMBER 2014 | 31