2016 03 01onsrecht

MAANDBLAD VAN DE LANDELIJKE BEDIENDENCENTRALE - NATIONAAL VERBOND VOOR KADERPERSONEEL 120STE JAARGANG - NUMMER 3 - MAART 2016

BAREMA BETAALT BETER! ONTHAALOUDERS STEKEN KOPPEN BIJ ELKAAR PENSIOENPOLITIEK MOET RECHTVAARDIGER

© FOTO: PHOTONEWS

07

© FOTO: DANIËL RYS

INHOUD

08

04 13 ONS RECHT VERANTWOORDELIJKE UITGEVER:

HOOFDREDACTEUR: Denis Bouwen

Ons Recht wordt gedrukt op verbeterd krantenpapier.

Dit papier wordt gemaakt op basis van gerecycleerd materiaal.

VORMGEVING: Peer De Maeyer

www.lbc-nvk.be

Veerle Verleyen Sudermanstraat 5 • 2000 Antwerpen

REDACTIESECRETARIS: Jan Deceunynck DRUKKERIJ: Corelio Printing

REDACTIE EN ADMINISTRATIE:

Sudermanstraat 5- 2000 Antwerpen Tel. 03/220.87.11 • Fax 03/220.89.83 lbc-nvk.communicatiedienst@acv-csc.be

2

| MAART 2016 | 120ste jaargang | Ons Recht

03 04 07 08 10

12 13 13

cOveR Barema betaalt beter standPUnt

Graag écht overleg!

tien GOede Redenen OM lOOnbaReMa’s te GebRUiKen in Je bedRiJF

Werknemers én werkgevers hebben er bij te winnen

OntHaalOUdeRs evalUeRen PROeF Met beteR statUUt

Graag écht overleg!

sOciale veRKiezinGen

“Goed zorgen voor collega’s en bewoners” snaPsHOts

GRiJP tiJdiG Je Kans OP vORMinG in PaRitaiR cOMitÉ 200! nieUWe GROte PaRade van HaRt bOven HaRd!

Allemaal naar Brussel op zondag 20 maart

PRiJzen OPenbaaR veRvOeR veRHOOGd sinds 1 FebRUaRi

STAND PUNT. GRAAG ÉCHT OVERLEG! Stefaan Decock Algemeen Secretaris

De kloof tussen het reële, met idealisme doorspekte vakbondswerk op de werkvloer en het schijnoverleg in de Groep van Tien wordt pijnlijk uitgediept. Het heeft helaas nog weinig te maken met waar het écht om gaat: respectvol sociaal overleg waarbij werkgevers en werknemersvertegenwoordigers met elkaar overleggen om bedrijfsbelang en werknemersbelang op elkaar af te stemmen.

Het VBO tracht de handelingsvrijheid van vakbonden aan banden te leggen door een aantasting van het stakingsrecht en het aansmeren van juridische aansprakelijkheid voor elke vorm van ‘schade’ die een actie met zich kan meebrengen. Een stilstaande vrachtwagen is dan al genoeg voor werkgevers om een schadeclaim in te dienen.

© FOTO: FONDS DESARCY-ROBYNS, MUSÉE DE LA VIE WALLONNE

De werkgevers doen dit naar aanleiding van een door de politiek opgedrongen update van het Herenakkoord, waarmee werknemers en werkgevers zich in 2002 engageerden om correct sociaal overleg te organiseren. Wat een ernstig overleg moest worden is verworden tot de zoveelste berekende gok van het VBO om de politiek voor de kar te spannen van de werkgevers. De LBC-NVK, het hele ACV en de andere vakbonden zullen ook in deze ferm van zich afbijten.

14 14

WaaRde landGenOten

17

bRUssels aiRlines MaG GÉÉn laGeKOstenbedRiJF WORden

18

MinisteR bacQUelaine laat laGe PensiOenen OPdRaaien vOOR HOGe

16

19

19 20 22 23 24

‘Machinevrouwen’ van FN Herstal zijn zeker niet vergeten vRaaG van de Maand

Lufthansa moet troeven Belgische onderneming naar waarde schatten

Aan onrechtvaardige ideeën nooit gebrek bij regering-Michel activiteitenKalendeR

WanneeR Kan iK Met PensiOen? Surf naar www.mypension.be

vRiJe tiJd / UitGaanstiP / FilM Wat de lezeRs eRvan denKen UitbetalinG vaKbOndsPReMie vanMOl

Vakbondswerk gaat over het aanpakken van dagelijkse kleine en grote problemen. Over leefbare uurroosters, zekere en duurzame arbeidscontracten, inkomenszekerheid, goede werkomstandigheden. Het gaat ook over een doordachte vakantieplanning, met oog voor de mens. Over arbeidsvreugde, werknemers motiveren, mensen via vorming ontwikkelen. Over teamgeest in de plaats van een heilloos individualisme, breed aanvaarde en faire loonsystemen, afspraken rond thuis- en telewerk. Of nog, over het ondersteunen van werknemers die terugkeren na tijdkrediet, ziekte of langdurige afwezigheid en over het beheersen van werkdruk.

Al die thema’s zijn ook de inzet van de sociale verkiezingen in mei. Het gaat niet over de luttele incidenten bij sociale conflicten die sommigen graag uitvergroten om de sociale democratie op de helling te zetten.

De werkgevers en hun bondgenoten spelen een heel gevaarlijk spel door de vakbonden te willen kortwieken en hun rechtspersoonlijkheid te willen geven. Terug naar de Middeleeuwen dan maar? De vakbond rekent erop dat de federale minister van Werk, Kris Peeters, twee keer nadenkt voor hij een wals met de werkgevers inzet. Peeters kan beter ernstig onderzoeken hoe het sociaal overleg in alle sectoren draait. Kwestie van goed te weten wat er écht op het terrein gebeurt.

Hoe dan ook is er reden genoeg om van de komende sociale verkiezingen een feest te maken. Zo kunnen we de sociale democratie versterken en bewijzen dat de vakbonden ‘very much alive and kicking’ zijn. | Ons Recht | 120ste jaargang | MAART 2016 | 3

Tien goede redenen om LOONBAREMA’S te gebruiken in je bedrijf WERKNEMERS ÉN WERKGEVERS HEBBEN ER BIJ TE WINNEN Loonbarema’s afschaffen? Laat je vooral niks wijsmaken! Barema’s op basis van leeftijd of anciënniteit geven rust, perspectief en zekerheid voor werknemers én werkgevers. Ze zijn een legitiem middel om loonverschillen tussen werknemers te verklaren. En een instrument om goede werknemers aan te trekken, te behouden en hen gedurende de hele loopbaan te motiveren. Ons Recht geeft je 10 goede redenen om met loonbarema’s te blijven werken.

barema geeft je zekerheid over het loon en de opslag die je moet krijgen. De opslagen worden automatisch toegekend. Ze zijn niet afhankelijk van de resultaten van de onderneming of van je beoordelingsgesprek.

2

ZE ZIJN DE OBJECTIEFSTE PARAMETER OM LOONVERSCHILLEN TE VERANTWOORDEN

‘Gelijk loon voor gelijkwaardig werk’ is een belangrijk principe dat de vakbond verdedigt. Betekent dit dat elke werknemer hetzelfde loon moet krijgen? Niet per se. Maar verschillen in loon moet je wel kunnen verklaren en rechtvaardigen! Via een functieclassificatie kan je de functiezwaarte meten en functies indelen in groepen van gelijke ZE ZIJN DUIDELIJK EN waarde. Elke functiegroep wordt dan gekopTRANSPARANT EN BIEDEN peld aan een loongroep (de horizontale as HOUVAST in het barema). Je werkgever betaalt niet Barema’s maken het loonbeleid in een alleen voor de functie die je uitoefent. Hij bedrijf of instelling zo transparant mogelijk. wil ook rekening houden met je vaardigIn de loontabel en de omkaderende cao lees heden, competenties, inzet enzovoort. Hij je wat je op een bepaald moment in je loop- betaalt niet alleen voor wat je doet, maar baan moet krijgen. Voor elke functie is een ook voor de manier waarop je je functie duidelijk minimumloon bepaald, en ook uitoefent (hoe). een gegarandeerd maximum. De periodieke Het ‘hoe’ meten is niet simpel en leidt verhoging van je loon – jaarlijks of om de vaak tot discussies en ongenoegen. In een zoveel jaar – is ook duidelijk af te lezen in de barema gaan we ervan uit dat elke medetabel. Je weet vooraf of je loon stijgt en met werker zijn werk goed wil doen en goed hoeveel als je van functie verandert. Een wil presteren. We gaan er ook van uit dat

1

werknemers aan het begin van hun loopbaan de job nog moeten leren en nog niet alle taken en verantwoordelijkheden opnemen. Starters zullen iets minder productief zijn dan de collega die de job al volledig in de vingers heeft. Vandaar dat de beginlonen in het barema lager liggen dan de eindlonen.

Maar we geven starters wel de zekerheid dat ze op basis van hun toegenomen ervaring of anciënniteit een gegarandeerde loonsverhoging zullen krijgen.

3

ZE ZIJN EEN MIDDEL OM GOEDE WERKNEMERS TE BEHOUDEN

De gegarandeerde loonsverhoging, ook aan het einde van de loopbaan, mag niet (alleen) worden gezien als een vergoeding voor de steeds stijgende bekwaamheid of productiviteit. Ze is ook een middel om goede en bekwame werknemers in het bedrijf te houden. En een middel om oudere werknemers tot aan het eind van de loopbaan te blijven motiveren.

Niet iedereen heeft een job met voortdurend nieuwe uitdagingen of wordt gemotiveerd door de inhoud van zijn job. Een regelmatige, gegarandeerde loonsverhoging is helaas voor sommige werknemers het enige middel om hen gemotiveerd langer aan het werk te houden.

4

ZE MAKEN HET MOGELIJK OM INDIVIDUELE COMPETENTIES EN PRESTATIES ‘BOVENOP’ TE VERGOEDEN

Tegenstanders van een barema zullen ongetwijfeld zeggen dat jongere collega’s even bekwaam, productief of gedreven kunnen zijn als oudere collega’s. Of dat ze hun job zelfs beter doen dan sommige oudere collega’s. Dat is uiteraard perfect mogelijk. Maar we denken dat die persoonlijke prestaties het best ‘bovenop’ het barema worden vergoed. In je onderneming kan je middelen bedenken om competenties en prestaties te meten. Maar op sectorvlak is het niet mogelijk om individuele competenties en prestaties mee te nemen in de opbouw van de verloning. Daarom blijven we op het niveau van de sectoren ijveren voor barema’s op basis van functiezwaarte, ervaring of ancienniteit. Dit blijven voor ons de objectiefste 4

| MAART 2016 | 120ste jaargang | Ons Recht

© FOTO: DANIËL RYS

Diane Pardon

© FOTO: DANIËL RYS

parameters om verschillen in loon tussen ‘omdat de baas het zo wil’. Met een barema kan ‘juniors’ en ‘seniors’ te verantwoorden. je een transparant loonbeleid organiseren en Individuele competenties en prestaties kun- garanderen. Er worden immers vooraf goede nen een element zijn voor loonmodellen op afspraken gemaakt over wat je krijgt, waarvoor ondernemingsvlak. Maar er zijn dan wel en wanneer. voorwaarden. Eerst en vooral een gegaran- Een barema zorgt ook voor interne billijkheid deerde ‘enveloppe’. Je kan als werkgever niet en rechtvaardigheid. Je spreekt vooraf af hoe zeggen: “Ik wil mijn bekwaamste mensen of het loon van de laagste functie zich verhoudt beste presteerders meer betalen” en er dan tot het loon van de hoogste functie. En je aan toevoegen “maar ik weet niet of ik daar garandeert ook wat de loonsverhoging zal zijn dit jaar of volgend jaar een budget voor heb”. over de hele loopbaan en bij promotie.

Vakbonden en werkgevers moeten ook afspra- De minimum- en maximumlonen, het aantal ken maken over de meetinstrumenten en pro- stappen (‘periodieken’) in het barema en de cedures: hoe zullen we meten en beoordelen? grootte van elke stap vastleggen resulteert in Op basis van welke criteria? Wie meet of beoor- een rechtvaardige verdeling van het loonbuddeelt: de directe leidinggevende, de hogere get over de werknemers en creëert een vorm leidinggevende? En hoe zorgen we ervoor dat van interne billijkheid bij de verdeling van de dit eenvormig gebeurt voor alle medewerkers loonenveloppe en de toekenning van loonsin de diverse afdelingen en departementen? verhogingen.

Tenslotte moet ook duidelijk zijn hoe het beschikbare budget wordt verdeeld: wie krijgt ZE VOORKOMEN wat en waarom? En onder welke vorm: is het DISCRIMINATIE een element in het vast loon? Of wordt het vergoed als een vorm van variabel loon?

Barema’s zorgen ook voor meer ‘genderneutraliteit’ in de verloning. Studies geven aan dat vrouwen minder geneigd zijn om over de ZE MOTIVEREN IN PLAATS hoogte van hun loon of loonsverhogingen te VAN TE DEMOTIVEREN onderhandelen. Een gegarandeerd loon op Loon kan een motivator zijn. Het kan mede- diverse momenten in de loopbaan geeft houwerkers aanmoedigen om beter of harder te vast en zekerheid, niet alleen voor vrouwen, werken, over te stappen naar een job met meer maar ook voor nieuwkomers zoals jonge staruitdagingen en verantwoordelijkheden, lan- ters én werknemers die van werkgever veranger aan het werk te blijven. Maar het loon kan deren. Maar ook voor tijdelijke werknemers en ook demotiveren. Vooral als er geen transpa- uitzendkrachten. Voor elke functie is bepaald rant loonbeleid is, als loonverschillen tussen wat het loon moet zijn en hoe dit over de jaren medewerkers niet kunnen worden verklaard heen kan stijgen. en objectief uitgelegd, als mensen het gevoel hebben dat de ene meer krijgt dan de andere

6

5

WAT IS DAT EIGENLIJK, EEN BAREMA? Barema’s zijn tabellen waarin voor een sector of bedrijf af te lezen is hoeveel je op een bepaald moment in een bepaalde functie verdient. Op de verticale as zie je hoe het loon stijgt naarmate je meer ervaringsjaren of anciënniteit hebt opgebouwd. Op de horizontale as zie je hoe je loon stijgt in relatie tot de zwaarte van je functie. De verticale stijging is de opslag die je krijgt als je altijd dezelfde job blijft doen. De horizontale stijging is de opslag die je krijgt als je promotie maakt of overstapt naar een andere (hogere) functie.

De stijging (verticaal en horizontaal) ligt voor elke werknemer vast. Ze wordt automatisch toegekend als je aan de voorwaarden voldoet: je oefent de functie van een bepaalde loongroep (klasse) uit en je hebt het aantal ervarings- of anciënniteitsjaren in de functie, de onderneming of de sector bereikt.

In de sector- of bedrijfscao wordt de loontabel vastgelegd maar wordt ook gedefinieerd wat er onder ervaringsjaren of anciënniteit moet worden verstaan. Ook de precieze toepassingsregels worden vastgelegd. Barema’s zijn dus collectieve afspraken die voor elke werknemer het gegarandeerde minimumloon voor een bepaalde functie op een bepaald tijdstip aangeven.

Ons Recht | 120ste jaargang | MAART 2016 | 5

7

ZE ZIJN CONTROLEERBAAR EN AFDWINGBAAR

Zowel de individuele werknemer als de vakbondsafgevaardigde kan op elk moment checken of het juiste loon wordt betaald.

Omdat een barema ook verankerd is in een cao op sector- of ondernemingsvlak, zijn zowel het loon als de verwachte loonsverhogingen afdwingbaar. Barema’s zijn een eenduidig en objectief middel om mogelijke geschillen rond loon te behandelen.

8

ZE CREËREN VOORSPELBAARHEID VOOR WERKGEVERS

Door te werken met een barema kunnen werkgevers gemakkelijk berekenen wat de loonkosten zijn voor hun onderneming. Ze weten perfect wat ze zullen moeten betalen.

In de praktijk zal de theoretische stijging van het loon voor ‘oudere’ werknemers in het barema voor heel wat ondernemingen een nuloperatie zijn. De stijging van de lonen wordt immers gecompenseerd door de natuurlijke mobiliteit in de werknemersgroep: werknemers met hogere lonen verlaten de onderneming en worden vervangen door jongere werknemers met lagere lonen.

Duidelijk overeengekomen minimumlonen zorgen ervoor dat de lonen van de nieuwkomers niet systematisch worden verlaagd als er nieuwe werknemers moeten worden aangeworven.

9

ZE ZORGEN VOOR ADMINISTRATIEVE EENVOUD

10

ZE MAKEN HET MOGELIJK OM GOEDKOOP EN AUTOMATISCH TE VERGELIJKEN MET ‘DE MARKT’

Werkgevers willen correct belonen. Ze streven naar interne billijkheid maar ook naar externe rechtvaardigheid. Het loon mag niet te hoog maar zeker ook niet te laag zijn in vergelijking met andere werkgevers in dezelfde regio of sector. Het loonbeleid van de onderneming moet rekening houden met de hoogte van de lonen op de markt. Werkgevers kopen soms prijzige marktstudies of doen een beroep op externe consultants om hun lonen te vergelijken met ‘de markt’. Concurrentiële en marktconforme sectorbarema’s zouden een enorme besparing kunnen zijn voor heel wat individuele werkgevers! Als alle werkgevers hun bedrijfseigen barema’s zouden spiegelen aan die meer realistische en marktconforme sectorbarema’s, zouden dure studies op het vlak van de onderneming niet meer nodig zijn. Het geld dat niet wordt besteed aan loonstudies of aanbevelingen van consultants kan worden gebruikt om werknemers beter te betalen.

Iedereen gelukkig toch? En gelukkige werknemers presteren ook beter! Een zoveelste argument pro loonbarema’s. |

DE MANTRA VAN DE LOONMATIGING Veerle Verleyen

Een aanval op de anciënniteitsbarema’s is een uiting van de liberale mantra dat we ‘moeten besparen op loonkosten’, waardoor het perfect thuis hoort in het lijstje met onzalige ideeën rond loonmatiging. Wie de barema’s wil afvoeren, speelt perfect in de kaart van werkgeversorganisaties die het collectief loonoverleg willen onderuit halen om voorrang te geven aan individuele akkoorden.

Barema’s zouden oudere werknemers uit de markt prijzen en niet langer beantwoorden aan de verwachtingen van jongere werknemers. Ze zouden te weinig rekening houden met persoonlijke vaardigheden, individuele of teamprestaties.

Ze zouden te duur en te rigide zijn. Ze zouden werkgevers verhinderen om zich flexibel aan te passen aan de economische marktomstandigheden en rekening te houden met de financiële resultaten van de onderneming. Zouden!

Ons motto luidt: barema betaalt beter!

Voor jong en oud.

Er zijn minstens 10 goede redenen om te pleiten voor het werken met loonbarema’s, zegt jouw vakbond LBC-NVK. Meteen geven we zo de aftrap voor onze campagne ‘Barema betaalt beter!’.

De basislonen – lees: cao-lonen – verminderen zal de ongelijkheid alleen maar vergroten. Werken met anciënniteit, de lonen indexeren en om de twee jaar over de lonen onderhandelen in de sectoren zorgt ervoor dat iedereen meer koopkracht krijgt. Ook als hij of zij werkt in een sector of bedrijf met weinig marge om te onderhandelen.

© FOTO: DANIËL RYS

Ondernemingen die werken met een barema hebben geen ingewikkelde structuren en processen nodig om elk jaar te bepalen wie opslag krijgt en hoe groot die opslag moet zijn. Voor de loonadministratie wordt het allemaal wat eenvoudiger om op te volgen en bij te houden.

Personeelsverantwoordelijken en managers

hoeven geen ingewikkelde berekeningen te maken over de verdeling van de beschikbare enveloppe. Er moet geen tijd en geld worden uitgetrokken voor (dure) opleidingen en trainingen voor leidinggevenden die beoordelingsgesprekken moeten organiseren om loonverschillen te rechtvaardigen.

Er zijn evenmin extra inspanningen nodig om werknemers en vakbonden ervan te overtuigen dat individuele verschillen correct en gegrond zijn.

6

| MAART 2016 | 120ste jaargang | Ons Recht

© FOTO: PHOTONEWS

Als onthaalouders zeker zijn van hun inkomen, neemt dat heel wat stress weg.

ONTHAALOUDERS evalueren proef met beter statuut MEER DAN 100 GEÏNTERESSEERDEN WISSELEN ERVARINGEN UIT Fatiha Dahmani

Een volwaardig werknemersstatuut voor onthaalouders kwam op 1 januari 2015 een flink stuk dichterbij. Dankzij de jarenlange strijd van de vakbond LBC-NVK. Begin 2015 ging een project van start waarbij zo’n 120 jobs met echte werknemersstatuten werden gecreëerd.

Op zaterdag 23 januari 2016 organiseerde de LBC-NVK in Elewijt (niet ver van Mechelen) een groot evenement voor onthaalouders.

Het proefproject rond het werknemersstatuut was al één jaar bezig en de vakbond wilde graag van de onthaalouders zelf horen hoe zij het nieuwe statuut ervoeren.

Nog voor de zomervakantie zal de evaluatie worden bezorgd aan de Vlaamse overheid.

Wie (nog) geen werknemersstatuut had, kon hierover in Elewijt vragen stellen. Er werd ook gepraat over de problemen die samenhangen met het huidige, gebrekkige sociale statuut.

Het evenement mikte op 75 deelnemers,

maar er daagden meer dan 100 onthaalouders op. Er werd ernstig gewerkt en soms pittig gedebatteerd. Over het algemeen oordeelden de onthaalouders positief over het nieuwe statuut. Sabine uit Oostrozebeke is al 23 jaar lang onthaalouder. Zij stapte in het proefproject. “Als je zeker bent van je inkomen, neemt dat heel wat stress weg”, vertelde Sabine. “Het aantal kindjes dat je opvangt wordt goed in de gaten gehouden door mijn dienst. Zo vermijd je dat er overbezetting optreedt.”

Op de bijeenkomst werd ook gesleuteld aan een enquête om de ervaringen te bundelen van alle onthaalouders uit het proefproject.

Voor de LBC-NVK was het proefproject een eerste belangrijke stap. De grondige evaluatie moet resulteren in een verbetering en uitbreiding van het project. Alleen zo kunnen we het voortbestaan van de gezinsopvang garanderen. Zeker nu het aantal onthaalouders blijft zakken en de campagnes om nieuwe onthaalouders te vinden niet veel uithalen. |

WAAR ZIT DE VOORUITGANG? Onthaalouders werken meer dan 50 uur per week. Zij krijgen geen loon maar een onkostenvergoeding per dag per kind.

Met die vergoeding moeten ze ook bedjes, parkjes, kinderstoelen, twee maaltijden per dag en nog veel meer betalen.

Omgerekend houden onthaalouders netto zo’n drie euro per uur over.

Ze hebben geen recht op betaalde vakantie of vakantiegeld. Onthaalouders hebben maar een armzalig pensioen en een beperkt ziekteverlof. Ze krijgen geen dertiende maand en geen eindejaarspremie.

Dankzij het proefproject krijgt een eerste groep onthaalouders een werknemersstatuut. Als werknemer krijgen de onthaalouders niet langer alleen maar een onkostenvergoeding maar ontvangen ze ook een loon. Dat is het wettelijk minimumloon. Onthaalouders in een werknemersstatuut genieten zo van een inkomenszekerheid. Daarbovenop krijgen ze een onkostenvergoeding van 30 procent op dat loon.

Vanzelfsprekend krijgen de deelnemers aan het project, net als alle andere werknemers, enkel en dubbel vakantiegeld en hebben ze recht op 20 dagen vakantie.

Daarnaast krijgen ze een volledige ziekteverzekering zodat ze, wanneer ze ziek zijn, geen loonverlies lijden. Ze hebben ook recht op een werkloosheidsvergoeding.

Ons Recht | 120ste jaargang | MAART 2016 | 7

SOCIALE VERKIEZINGEN (5)

“Goed zorgen voor collega’s en bewoners” Annelies Beyers

Annelies Beyers werkt in De Bijster, één van de woonzorgcentra van GZA. Ze is er ook vakbondsmilitante namens de LBC-NVK. Annelies gunt een kijk op een week uit haar syndicale leven. Ons Recht laat haar graag aan het woord!

Wie aan vakbondswerk doet in een woonzorgcentrum, zet zich niet alleen in voor de collega’s maar ook voor de bewoners die er verblijven. “Als er wordt bespaard op personeel, wordt er afbreuk gedaan aan de zorg, aan de kwaliteit van die zorg en aan de levenskwaliteit van onze bewoners. Een goede zorg verzekeren betekent veel meer dan alleen maar een bewoner ochtendzorg geven, het is veel meer dan dat. Je moet ook zorg dragen voor het personeel want goed werk leveren is onmogelijk wanneer de werknemers overlopen van de stress omdat de werkdruk te hoog ligt. Wie uitgeput of uitgeblust is, kan zijn werk niet goed doen.

Het is dan ook uitermate belangrijk dat de vakbond aanwezig is op de werkvloer.

Vakbondswerk kan erg uiteenlopende vormen aannemen. Soms moet je advies geven aan collega’s, op andere momenten moet je iemand syndicale bijstand geven tijdens een moeilijk gesprek. Als vakbondsmilitante denk je ook samen met de werkgever na over wat er moet gebeuren om goede werkomstandigheden te hebben. Dat lukt natuurlijk niet altijd. Maar vakbondswerk is een toffe uitdaging die ik elke dag met veel goesting aan ga.”

Graag neem ik jullie mee in mijn dagboek om te vertellen hoe zo’n syndicale week verloopt. Zo krijgen jullie een beter beeld van wat vakbondswerk eigenlijk is. In mei doen ook in jouw bedrijf of instelling heel wat collega’s mee aan de sociale verkiezingen. Net als ik willen ze op die manier inspanningen doen voor de werknemers. Zij kunnen het verschil maken, soms in het klein en soms in het groot.

8

| MAART 2016 | 120ste jaargang | Ons Recht

Maandag De dag begint met de vraag van een collega: ze heeft het moeilijk met de samenstelling van haar uurrooster en vraagt hoe het komt dat ze zo ingepland staat. Eerder had ze al laten weten dat ze op bepaalde dagen echt niet kon komen werken. Ik bespreek het even met de collega en tracht haar aan te moedigen om eerst zelf even de vraag te stellen; als ze geen gehoor vindt, kunnen we het samen verder aanpakken. Na acht jaar vakbondswerk heb ik geleerd dat je zo soms meer bereikt dan door meteen naar de chef te stappen. Dikwijls hebben collega’s gewoon een duwtje in de rug en wat raad nodig en vinden ze dan zelf de kracht om iets te vragen.

Soms moet je advies geven aan collega’s, op andere momenten moet je iemand syndicale bijstand geven tijdens een moeilijk gesprek.

Tijdens mijn pauze zie ik een andere collega die me in een e-mail in ‘blind copy’ had gezet. In zijn e-mail aan zijn verantwoordelijke signaleerde hij dat het afval niet wordt opgehaald zoals het hoort. Het afval puilt uit de containers, dat stinkt niet alleen maar het trekt ook ongedierte aan. Wie naar de container wil gaan, riskeert ook te vallen door het rondslingerende vuil, zeker ’s avonds en tijdens nachtdiensten. Wordt het afval minder vaak opgehaald om te bezuinigen? Of loopt er gewoon iets fout? Ik vraag aan de collega of hij al iets heeft gehoord.

En of hij daarmee tevreden is. De collega heeft inderdaad uitleg gekregen en heeft nu meer duidelijkheid. We spreken af om even af te wachten. Als het probleem zich

blijft voordoen, kaart ik het aan in ons preventiecomité (CPBW).

In de namiddag stapt een ongeruste collega op me af. Vandaag is er een nieuwe collega gestart, maar met een contract van 6 maanden. De collega die me aanklampt maakt zich zorgen want het gaat om de vervanging van iemand die effectief vertrekt. Ik stel de vrouw gerust en leg haar uit dat er nu geen proefperiode meer is. Eigenlijk is het zo beter voor de nieuwe collega. Ik leg de voor- en nadelen van de nieuwe formule uit.

Even later passeert de nieuwe collega zelf op de dienst waar ik werk. Ik stel me voor als vakbondsafgevaardigde en vertel haar dat ze altijd mag langskomen als er vragen zijn.

Meteen zeg ik erbij dat ik in de komende weken zelf nog ’s bij haar zal passeren om wat uitleg te geven over de vakbondswerking in onze instelling.

Dinsdag Vandaag pluk ik zelf de vruchten van vroeger vakbondswerk. Ik werk met een medewerker uit de ‘mobiele equipe’. Het is een opluchting dat zieke werknemers nu worden vervangen door iemand uit die mobiele ploeg. Zo moeten anderen niet extra inspringen en worden ze niet extra belast: goed voor het evenwicht tussen werk en privéleven.

In de voormiddag zie ik mijn leidinggevende. We praten over het sociaal overleg, over de vergadering met het team de dag nadien en over de bijscholing rond conflicthantering en agressie die ik heb voorgesteld. Deze bijscholing, die wordt betaald via het Fonds van de Ouderenzorg, zal helpen om het team beter te kunnen begeleiden. Bij de collega’s is er waardering voor het feit dat we het probleem van agressieve bezoekers aankaarten: hiermee leren om te gaan is niet simpel. Wanneer bezoekers zich kwaad maken, leidt dat tot grote stress en een negatieve werksfeer. Het is dan bang afwachten wat er zal gebeuren. De

© FOTO: DANIËL RYS

ANNELIES VERTELT OVER HAAR WEEK IN HET WOONZORGCENTRUM

© FOTO: DANIËL RYS

“Soms is het al genoeg om als vakbondsmilitante te luisteren en de ander zijn of haar verhaal te laten doen”, weet Annelies Beyers.

werknemers moeten bijscholing en begeleiding krijgen en meer ruimte hebben om hierover te praten.

We zijn er nog niet, maar we zitten op de goede weg en dat geeft toch voldoening.

Soms is het niet vanzelfsprekend om dingen aan te kaarten omdat je er zelf dicht bij staat. Maar op zulke momenten heb je ook je medemilitanten en de LBC-NVK-secretaris: zij staan je bij en geven je steun, iets waar je enorm veel kracht uit haalt.

Donderdag Vandaag is er een ‘gewestelijke belangengroep’. Voor mij een heel aangename dag: op zo’n bijeenkomst word je ondergedompeld in een bad van vakbondskennis. Er wordt uitgebreid gepraat over nieuwe wetgeving en over regels die er mogelijk zitten aan te komen. Wat vinden wij als vakbond van bepaalde plannen van de politiek? Hoe zullen wij ons opstellen? Er is ook een ronde waarbij iedereen over zijn onderneming vertelt. De militanten wisselen ervaringen uit, wat erg leerrijk is. Zo leer je weer van elkaar.

In de gewestelijke belangengroep kan je ook vertellen over problemen waar je tegenaan botst en advies vragen. We krijgen affiches en campagnemateriaal mee, nuttig om te verspreiden in onze instelling of organisatie.

Zaterdag Een collega komt even ‘ventileren’. Soms is de werkdruk zo zwaar dat mensen zich aan elkaars kleine kantjes gaan ergeren en de vaardigheden van de collega uit het oog verliezen. Op zulke momenten is het soms al genoeg om als vakbondsmilitante te luisteren en de ander zijn of haar verhaal te laten doen. Maar het gaat niet altijd zo: soms dreigen de dingen te escaleren. In dat geval verwijs ik mensen door naar de vertrouwenspersoon, die is opgeleid voor zulke situaties. Vertrouwenspersonen zijn mee door de werknemersvertegenwoordigers aangewezen, in het preventiecomité.

Samen met de directie zochten we naar personen die geschikt waren om deze belangrijke taak op zich te nemen. Hoe langer hoe meer zien we dat het personeel een beroep doet op deze vertrouwenspersonen.

Oh ja, ik het zou bijna vergeten…

Afgelopen dinsdag waren er ook extra bijeenkomsten van de ondernemingsraad en het preventiecomité, naar aanleiding van de geplande sociale verkiezingen. Er stond nog een extra punt op de agenda van het preventiecomité: het probleem dat er voor een collega geen aangepast werk meer is in onze groep. Na discussie blijkt, spijtig genoeg, dat aangepast werk niet meer te regelen is, ook

al heeft de werkgever alles correct gedaan.

Helaas is er geen andere uitweg dan een ontslag om medische redenen.

Op zo’n moment voel ik me slecht. We weten dat dit geen fijne boodschap is voor de bewuste collega maar kunnen niets meer doen. Oké, er is nog geprobeerd om een andere denkpiste te volgen maar ook dat leidde spijtig genoeg niet tot een oplossing.

Dinsdagavond word ik aangesproken door een jongere, die zin heeft om aan te sluiten bij onze vakbond. Ik krab even in mijn haar: hoe zat dat ook al weer met het nieuwe ACV-lidmaatschap? Ik vertel aan de vrouw dat ik de precieze informatie zal opzoeken maar wijs er ook op dat jonge werknemers nu in het eerste jaar kunnen kiezen voor de nieuwe formule ACV GO. Na de babbel bel ik met mijn ‘hulplijn’: mijn secretaris. Die geeft me alle informatie die ik nodig heb.

Voilà, ik ben weer helemaal mee.

Ziedaar een week uit mijn leven als vakbondsafgevaardigde. De ene week is natuurlijk drukker dan de andere. Voor mij valt dit werk ontzettend goed mee. Je kan je vakbondswerk tijdens je werkuren doen en je wordt flink gesteund door je secretaris.

Hij of zij helpt een handje op allerlei vlakken. Als militante krijg je ook bijscholing en word je zelfzekerder. En zo kan je alleen maar groeien in je rol als vakbondsmens. | Ons Recht | 120ste jaargang | MAART 2016 | 9

SNAPSHOTS ACV VOERT ACTIE ROND GELIJK LOON M/V

TEXTIELBEDRIJVEN IN BANGLADESH NOG NIET VEILIG

Het ACV voert in maart altijd actie rond gelijk In Bangladesh was er op 24 april 2013 een loon voor vrouwen en mannen. Onder het grote industriële ramp bij het bedrijf Rana motto ‘Maand maart, maand voor gelijk loon’. Plaza. Door een onveilige bouwsituatie Dit jaar ligt de klemtoon op de loonkloof, stortte het bedrijf in. Gevolg: meer dan deeltijds werk en de inkomensgarantie-uit- 1.100 doden en meer dan 2.000 gewonden. kering. Op 18 maart brengen ACV Gender en Deze ramp was geen alleenstaand feit. Bij CSC Femmes een bezoek aan twee federale tal van textielproducenten in Bangladesh bewindslieden, staatssecretaris Elke Sleurs werken werknemers in onveilige omstan(GelijkeKansen)enministerKrisPeeters(Werk). digheden.

Elke Sleurs krijgt de boodschap dat de ‘wet Bijna drie jaar later is dit nog altijd de reagender mainstreaming’ (2007) meteen moet liteit. Op 2 februari 2016 brak een brand uit worden toegepast. Deze wet moet de gelijk- bij Matrix Sweaters. Net voor 6.000 werkheid tussen vrouwen en mannen bevorderen nemers aan hun shift zouden beginnen door de ‘genderdimensie’ te integreren in de werd de brand ontdekt. Daardoor vielen er diverse beleidsdomeinen. Elke minister moet ‘maar’ 15 gewonden bij het blussen van het voor zijn beleidslijnen, maatregelen en acties vuur. een ‘gendertoets’ uitvoeren.

Heeft de tijd dan stilgestaan sinds 2013?

Aan Kris Peeters zal het ACV vragen om af te Dat nu ook weer niet. 150 kledingmerken, zien van de halvering van de inkomensga- waaronder groepen als H&M en Inditex, rantie-uitkering (IGU), die gepland is vanaf engageerden zich officieel om veiligheids1 januari 2018. Van deeltijdse werknemers inspecties te doen bij hun 1.600 leveranwordt almaar meer flexibiliteit en beschik- ciers en problemen te remediëren. Bijna al baarheid verwacht. Het kan niet dat we hen deze ondernemingen werden gecontroleerd. dan ook nog eens straffen door een stuk van Indien nodig werd een actieplan opgesteld hun uitkering af te pakken! In de praktijk om aanpassingen uit te voeren. Zo werd bij zijn het vooral vrouwen die deeltijds wer- het bedrijf waar de brand uitbrak bijvoorken. Zij dreigen dus de grootste tol te beta- beeld aanbevolen om een sprinklerinstallen voor de kwalijke IGU-maatregel. latie te plaatsen en een automatisch brandalarm te voorzien. Verder moesten alle Meer over ‘gender mainstreaming’ lees je geblokkeerde deuren worden geopend. bij het expertisecentrum RoSa: Het grote probleem blijft de uitvoehttp://goo.gl/yY2FUu ring van zulke actieplannen. Bij 1.182

ondernemingen is er op dat vlak nog altijd achterstand. Drie jaar na de ramp bij Rana Plaza lukt het nog altijd niet deze levensnoodzakelijke ingrepen te doen.

De bedrijven in Bangladesh én de grote merken die bij hen kopen moeten dringend een tandje bijsteken. De internationale vakbonden zullen er alles aan doen om hen hieraan te herinneren.

Lees meer op www.uniglobalunion.org en www.industriall-union.org

WERELDVROUWENMARS OP 8 MAART!

© FOTO: BELGAIMAGE

De nieuwe editie van de Wereldvrouwenmars vindt op 8 maart plaats in Brussel. Deze keer staat de mars in het teken van de besparingspolitiek, migratie en de strijd tegen geweld. De deelnemers willen solidair zijn met de strijd van vrouwen, met het lot van vrouwelijke vluchtelingen en migranten en met vrouwenverenigingen die veel last ondervinden van bezuinigingen.

Op 8 maart is er al vanaf 11.00u onthaal in de Infante Isabellastraat, naast het Brusselse Centraal Station. Tussen 11.00u en 12.00u zijn daar diverse activiteiten gepland.

Om 12.00u gaat de mars van start. Er zijn acties op het Europaplein, in de Infante Isabellestraat en op het Albertinaplein, het Sint-Jansplein en het Rouppeplein.

De LBC-NVK en het ACV steunen uiteraard de Wereldvrouwenmars! Jij toch ook?!

Meer info vind je op www.facebook.com/MMF.WVM/ en op Youtube: http://goo.gl/x56Jez

10

| MAART 2016 | 120ste jaargang | Ons Recht

DISCRIMINATIE? KLOP AAN BIJ HET INFOPUNT VAN HET ACV!

HANDIGE ACV-BROCHURE VOOR JOBSTUDENTEN! Je bent jong, je zit op school en je zoekt een studentenjob. In de weekends of in de vakantieperiode. Heel wat studenten hebben een fijne werkervaring. Maar elk jaar zijn er ook jobstudenten die teleurstellingen oplopen.

Het beloofde loon was er niet. Alle uren waren werkuren. Wie ziek werd, kreeg de bons.

Het ACV bracht onlangs de editie 2016 uit van de superhandige brochure ‘Lonend studentenwerk’. Deze brochure bevat antwoorden op tal van vragen die jobstudenten zich kunnen stellen. Ze geeft uitleg over de wetgeving en over de 50 dagen-teller.

Je vindt de brochure bij de ACVdienstencentra en in de LBC-NVKsecretariaten. Wil je ze graag digitaal lezen of downloaden? Surf dan naar http://publicaties.acv-online.be en kijk in het luik over jongeren.

ONGERUSTHEID OVER GEVANGENSCHAP TWEE TURKSE JOURNALISTEN

Mensen worden geregeld uitgesloten op de arbeidsmarkt én in de samenleving wegens hun leeftijd, hun huidskleur, hun afkomst of hun anders zijn. Discriminatie op de werkvloer heeft een grote impact op werknemers.

Het ACV streeft naar een werkvloer waar iedereen telt, los van afkomst, geslacht, seksuele geaardheid en andere factoren. De vakbond wil discriminatie actief bestrijden op de werkvloer. Op de internationale dag tegen racisme en discriminatie (21 maart) staan we er ook nadrukkelijk bij stil. In 2016 is het dan ook nog eens 50 jaar geleden dat de VN hierover een resolutie hebben afgesloten. ACV Diversiteit lanceert op 21 maart een filmpje dat de heersende vooroordelen op de werkvloer wil schetsen met als enige boodschap #Stopdiscriminatie want op de werkvloer telt iedereen.

Het ACV heeft een eigen ‘infopunt discriminatie’ opgericht waar leden en militanten terecht kunnen met vragen en klachten over discriminatie. Het Infopunt discriminatie informeert, noteert klachten en geeft ook ondersteuning voor militanten rond diversiteit op de werkvloer.

Een internationale vakbondsdelegatie bracht begin februari, samen met Turkse vakbondsleiders, een bezoek Can Dündar en Erdem Gül. Twee journalisten en vakbondsactivisten die gevangen zitten in Istanbul. Ze worden van spionage en landverraad beschuldigd.

Waarom? De twee hadden artikelen gepubliceerd over wapenhandel richting Syrië, uitgevoerd door de Turks geheime dienst. Ze riskeren 30 jaar cel.

De Turkse media spreken van een aanklacht die meer dan 470 pagina’s telt. Dat dossier is volledig gebaseerd op opiniestukken en artikelen uit kranten.

Volgens de internationale vakbonden moeten beide Turken meteen worden vrijgelaten.

De bonden zeggen dat de Turkse regering lak heeft aan het recht op vrije meningsuiting, de persvrijheid en de vrijheid van vereniging.

Turkije moet ermee ophouden om journalisten en vakbondsleden te bedreigen. Verder is het de plicht van de Europese Unie om nauwgezet te onderzoeken wat er gebeurt in Turkije.

Als Turkije ooit wil toetreden tot de EU, moet het de democratie ten volle willen toepassen.

EU-commissaris Johannes Hahn, die over de toetredingsonderhandelingen gaat, zegt dat Turkije de rechten van de mens ten volle moet eerbiedigen. Dat geldt ook voor de vrijheid van meningsuiting.

De internationale vakbondswereld blijft lobbyen om de journalisten vrij te krijgen. Wat de twee deden, gebeurde uitsluitend in het algemeen belang. Europa en de internationale gemeenschap moeten hierover een sterk signaal geven.

© FOTO: BELGAIMAGE

Hier lees je er meer over: www.acv-infopunt-discriminatie.be.

Je kan ook bellen met één van de ACVdiversiteitsconsulenten. Hun nummers vind je in de link onder de term ‘contact’.

Ons Recht | 120ste jaargang | MAART 2016 | 11

Grijp tijdig je kans op VORMING in paritair comité 200!

Peter Bakema

De cao van paritair comité 200 bepaalt dat de werknemers van zo’n 55.000 bedrijven uit de dienstensector – groothandel, ICT, contactcenters, bouw, uitzendkantoren enzovoort – een individueel recht hebben op 4 dagen opleiding en vorming tijdens de werktijd. Dit recht moet worden uitgeoefend tussen 1 januari 2016 en 31 december 2017.

Je werkgever kan hiervoor een opleidingsplan opstellen in overleg met de vakbondsafvaardiging en dit laten registreren bij het sociaal fonds. In zo’n opleidingsplan leggen werkgevers en werknemers afspraken vast, zoals de spreiding van de opleidingsdagen in de tijd en over de werknemers. Een opleidingsplan maakt duidelijk wie welke opleiding wanneer volgt.

Werkgevers betalen 0,23 procent van hun loonmassa aan een sociaal fonds, dat de opleidingen van CEVORA financiert.

CEVORA is de sectorale opleidingsinstelling

12

| MAART 2016 | 120ste jaargang | Ons Recht

die zo’n 900 gratis opleidingen aanbiedt.

Elk jaar volgen ruim 100.000 werknemers een opleiding bij deze instelling.

Als je van de werkgever geen voorstel voor opleiding hebt gekregen, is er nu een kans om alsnog je opleidingsdagen aan te vragen.

Dat kan tot 31 maart 2016. Breng je werkgever op de hoogte dat je gebruik wil maken van je recht op vorming. Hij heeft dan tot 30 april de tijd om je een voorstel te doen. Krijg je geen voorstel, dan kan je zelf een keuze maken uit het aanbod van CEVORA of heb je recht op vier dagen extra vakantie. Maar dit recht vervalt als je niet op tijd een schriftelijk verzoek tot opleiding formuleert. Maak dus gebruik van je rechten!

Opleiding is voor jouw vakbond LBC-NVK een prioriteit. Je hebt er als werknemer alleen maar voordeel van. Het vergroot je kansen, zowel in de onderneming als daarbuiten. Meer informatie over vorming in PC 200 vind je op www.lbc-nvk.be en op www.cevora.be. Je kan ook altijd terecht bij de vakbondsafgevaardigde in je onderneming of op je LBC-NVK-secretariaat. | Een rechtstreekse link naar de info op de LBC-NVK-site: https://goo.gl/HQAIsW

WAT ONZE LEZERS ERVAN DENKEN FLEXIBILITEIT H.C. - PER E-MAIL

Ik ben bijna 54 jaar oud en werk nu al zo’n twaalf jaar als verkoopster, met een voltijds contract. Toen ik in Ons Recht van februari het verhaal over flexibiliteit las, kon ik dit alleen maar beamen. Zelfs met een voltijds contract heb je niet veel zekerheid over je vaste uren tijdens de week. Ik werkte vroeger in een shoppingcenter: tot 20.00u, en één keer per week tot 21.00u.

In de loop der jaren heb ik veel collega’s zien afvloeien. We moesten met minder volk even lang de winkel open houden.

Kortom, we stonden vaker alleen in de winkel. In een shoppingcenter sluiten de winkels niet onder de middag. Je moet dus je boterhammen maar tussendoor opeten.

Ik zag er veel meisjes alleen werken, van 10.00u tot 20.00u. Mij overkwam het ook een paar keer door een gebrek aan personeel.

Tijdens de gouden jaren presteerde ik nog tien dagen aan één stuk, met de solden en op zondagen. Toen het slechter begon te draaien in de verkoop, werd ik gewoon bedankt voor bewezen diensten. Of beter, ik werd ontslagen met de smoes dat ik ‘niet flexibel genoeg’ was. Als je je flexibel opstelt, krijg je geen dankjewel. Als je eens een keer nee durft te zeggen, word je gestraft.

Op een bepaalde donderdag was de shopping open tot 22.00u. Mijn normale werkuren waren van 10.00u tot 18.00u, maar ik moest later beginnen, willen of niet.

Zonder speciale vergoeding of wat dan ook.

Aan de winkelverantwoordelijke en onze personeelsdienst maakte ik duidelijk dat zoiets écht niet kon. Destijds was ik jammer genoeg nog geen lid van het ACV. Nu werk ik in een winkel dichter bij huis, opnieuw voltijds maar met betere uren.

Ik verdien wel een pak minder. Mijn drie anciënniteitsdagen ben ik kwijt: de nieuwe baas wilde die niet overnemen. Vroeger werkte ik in paritair comité 311, nu in paritair comité 201. In het nieuwe PC zijn de loonbarema’s bedroevend laag, zeker als je ziet welke flexibiliteit er wordt verwacht.

Het gaat echt de foute kant op in de verkoop. Toen ik ander werk zocht, botste ik op heel wat aanbiedingen van 15 uur per week, te verdelen over vier dagen. Met zo’n contract kan je onmogelijk een tweede job erbij pakken omdat je uren van week tot week wisselen. Flexibiliteit, weet je wel.

Nieuwe Grote Parade van Hart boven Hard!

ALLEMAAL NAAR BRUSSEL OP ZONDAG 20 MAART Bij de eerste Grote Parade van Hart boven Hard, in maart 2015, trotseerden we met 20.000 mensen een echt hondenweer. Twintigduizend verontwaardigde stemmen tegen het besparingsbeleid dat armoede en ongelijkheid voortbrengt.

Twintigduizend keer de roep om een rechtvaardige en solidaire samenleving. Kom jij op 20 maart ook naar Brussel, voor de nieuwe editie?

opvangen en helpen, energiecoöperaties voor windmolens. Aan de basis groeien nieuwe modellen: verbinding en delen boven concurrentie en berekening.

Hart boven Hard nodigt je uit voor een nieuwe Grote Parade op zondag 20 maart.

Met de Parade maken we ons samen zichtbaar, als een kleurrijke stroom van alternatieven: van bioboeren tot jeugdwerkers, van kunstenaars tot wereldwinkeliers, van openbare diensten tot vakbondsmilitanten en met alle vrijwilligers die de samenleving elke dag veerkracht geven.

De politiek moet het roer omgooien voor een gezonder klimaat en een menselijker bestaan voor iedereen. Wij zijn er al mee bezig! Samen vormen we een stroom van solidariteit en dat willen we laten zien.

Op deze editie van de Grote Parade zijn er 5 krachtlijnen. Democratie is de som waarin iedereen meetelt. De nieuwe economie maken we samen. We gaan voor een klimaat in evenwicht. We halen onze rijkdom uit straffe basisvoorzieningen. Onze toekomst stopt niet aan de grens.

Het ACV stapt enthousiast mee op. Jij toch ook? Afspraak op 20 maart om 14.00u aan het treinstation Brussel-Noord. |

Er zijn redenen te over voor een nieuw krachtig signaal. De grote maatschappelijke problemen verscherpen elke dag: burn-outs en depressies, klimaatopwarming, terreurdreiging, racisme, oorlogen en miljoenen mensen op de vlucht. Het beleid lijkt eerder de kwalen dan de remedies te versterken: jongeren zonder werk, bedenkelijke kerncentrales, duurdere elektriciteit en water, een miskleun van een taxshift, nieuwe gevechtsvliegtuigen, besparingen in het openbaar vervoer, democratische rechten die onder druk staan, racisme tegenover vluchtelingen, nog meer druk op de sociale zekerheid en de kwetsbaren, het handelsakkoord TTIP, noem maar op.

Maar velen willen niet gewoon lijdzaam toe- Meer info over de Grote Parade en de 5 zien. Ze nemen de zaken steeds meer zelf krachtlijnen vind je op www.hartbovenin handen: Ringland, allerlei vormen van hard.be of in de dienstencentra van het deeleconomie, burgers die vluchtelingen ACV.

Prijzen openbaar vervoer verhoogd sinds 1 februari De openbaarvervoerbedrijven NMBS en De Lijn hebben hun prijzen verhoogd op 1 februari 2016. In Brussel veranderde de MIVB zijn tarieven niet.

Net als in vorige jaren komt de prijsverhoging volledig ten laste van de werknemers want de werkgevers passen hun ‘tussenkomst’ niet aan. De bestaande forfaits blijven gelden. Dit betekent dat het aandeel van de werknemer in de kosten voor het woonwerkverkeer dit jaar gemiddeld meer dan 30 procent bedraagt. In 2009 lag dit gemiddelde op 25 procent.

Deze regeling geldt voor alle werknemers die niet behoren tot een sector, onderneming of instelling die bij cao een afwijkende regeling heeft. Zo kan bijvoorbeeld een tussenkomst worden berekend als percentage van de treintarieven, waardoor de tussenkomst vanaf 1 februari wel stijgt. Voor meer informatie over deze sectorale regelingen kan je als lid van de LBC-NVK je plaatselijke secretariaat aanspreken (de lijst vind je op p. 23) of onze website www.lbc-nvk.be raadplegen.

Een overzicht van de prijzen en tussenkomsten in de algemene regeling zal je terugvinden in het aprilnummer van Ons Recht.

Ons Recht | 120ste jaargang | MAART 2016 | 13

WAARDE 6 LANDGENOTEN

‘Machinevrouwen’ van FN Herstal zijn zeker niet vergeten EXPO ‘FEMMES EN COLÈRE’ SCHETST HELDHAFTIGE STRIJD VAN 3.000 ARBEIDSTERS Wat was voor de ‘femmes- geweest’. Op 9 februari viel het werk stil, en machines’, de machinevrouwen van FN, de de vakbonden beloofden te zullen onderDe dramatische sluiting van de aanleiding om in februari 1966 het werk te handelen. Een week later waren de werkmijn van Zwartberg is niet het enige staken? neemsters het helemaal beu.” grote ‘syndicale feit’ van 50 jaar MARIE-ROSE: “Het Verdrag van Rome uit geleden. In 1966 legden namelijk bij 1957 en een al iets oudere conventie van VIJF FRANK EXTRA de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) de wapenfabriek FN in Herstal zo’n 3.000 arbeidsters het werk neer. Deze bepaalden dat werknemers gelijk loon voor ONS RECHT: Wat eisten de machinevrouwen gelijk werk moesten krijgen. En in 1962 eigenlijk? werkneemsters hielden hun stahad de werkgeversorganisatie Fabrimetal FLORENCE: “In wezen eisten ze gewoon een king wel twaalf weken lang vol. Een (nu Agoria) een nationale cao ondertekend loonsverhoging van 5 frank per uur. Met dat krachttoer die enorm veel respect waarin werd beloofd dat werkneemsters bedrag kon je toen 1 kilo aardappelen kopen. vanaf 1965 hun loon zouden zien stijgen Uiteindelijk kregen de staaksters de helft afdwong in binnen- en buitenland. naar 85 procent van het loon van de man- van de verlangde loonsverhoging. Maar ze Ons Recht praat erover met Marienen. Maar daar kwam dus niets van in huis.” hadden wel een immens respect afgedwonRose Fortuny en Florence Loriaux.

“Bij FN waren de lonen destijds zeker niet gen, ook bij de mannen in de vakbonden.” slecht maar de directie vertikte het om de “Alle assemblees van de actievoersters speelMarie-Rose Fortuny is de hoofdafgevaar- loonkloof tussen mannen en vrouwen klei- den zich af in La Ruche, het oude Volkshuis digde van de bediendebond CNE bij FN. Als ner te maken. In februari ’66 ontplofte de van Herstal dat nu niet meer bestaat. Op die zij aan het woord is, merk je het Catalaanse bom: de vrouwen sloegen de marmeren bijeenkomsten werd Frans, Nederlands en en Spaanse bloed dat door haar aderen blokken stuk waarop de controleappara- Italiaans gepraat. Logisch want flink wat stroomt. Géén man kan haar de mond snoe- tuur stond opgesteld. Een oudere werk- werknemers spraken in die tijd Nederlands ren bij FN. Historica Florence Loriaux werkt neemster, de communiste Germaine, had of Italiaans. Er werkten hier toen veel menbij het documentatie- en onderzoekscen- er genoeg van en stak het vuur aan de lont. sen uit Limburg.” trum CARHOP, de Franstalige pendant van ‘Tap d’ju’, zei ze, wat in het dialect zoveel wil het Vlaamse Kadoc. zeggen als ‘We stoppen ermee, het is genoeg Denis Bouwen

14

| MAART 2016 | 120ste jaargang | Ons Recht

ONS RECHT:

Het zuiden des lands lijkt voor sommigen heel ver weg.

Maar Wallonië ligt natuurlijk niet op een andere planeet.

Ons Recht brengt onze landgenoten uit het zuiden graag een stukje dichterbij.

© FOTO: FONDS DESARCY-ROBYNS, MUSÉE DE LA VIE WALLONNE

De ‘machinevrouwen’ van FN spraken niet alleen Frans maar ook Nederlands en Italiaans. Hun langdurige staking kreeg steun uit alle hoeken van België.

Tussen 1979 en 1991 kelderde het aantal personeelsleden van 12.000 naar 3.000. Tegenwoordig zijn er nog 1.500 werknemers. Wat is er gebeurd?

MARIE-ROSE: “In de voorbije decennia vond er een waar bloedbad plaats. Al te vaak waren het de vrouwen die thuis ‘mochten’ blijven. Het is nog niet zo lang geleden dat het loon van de vrouw als een ‘extra’ voor het huishouden werd beschouwd.”

“Er was overigens nog een tweede staking, in augustus 1974. Maar daarover wordt veel minder gepraat. Bij die staking eisten de vrouwen niet alleen een beter loon maar ook beter sanitair. FN haastte zich om in dat conflict een akkoord te bereiken. Een herhaling van 1966 wilden ze te allen prijze voorkomen. De actie van ’74 resulteerde in de afschaffing van het stukloon. En de vrouwen kregen eindelijk het recht om opleiding te volgen aan de FN-school, die voordien alleen voor mannen was voorbehouden.”

ONS RECHT:

NOG VEEL WERK ONS RECHT: Tegenwoordig heb je het liever over gelijke behandeling?

MARIE-ROSE: “Inderdaad. In plaats van ‘gelijk loon’ eisen we nu tout court dat mannen en vrouwen gelijk worden behandeld.

Op dat vlak is er nog veel werk. De belangrijkste functies bij FN zijn nog altijd in handen van mannen. In de directie is er geen enkele vrouw. Alle numeriek bestuurde machines worden bediend door mannen,

CONFLICTEUZE RELATIES

ONS RECHT: Hoe zijn de sociale relaties nu alle wapens worden getest door mannen, bij FN? alle diensthoofden zijn mannen. In de ate- MARIE-ROSE: “Nogal conflictueus. In een liers zijn er geen vrouwelijke meestergasten. wapenfabriek wegen tradities heel zwaar.

Arbeidsters vind je hier bijvoorbeeld bij de Er is een militair aandoende hiërarchie. verpakking of aan de receptie. Vrouwelijke ‘Bakkes toe, marcheren!’, zo gaat het er vaak bedienden blijven maar zeer moeizaam pro- aan toe. Het is dan ook geen wonder dat we motie maken. ‘Een wapenfabriek, dat is toch hier heel assertieve vakbonden hebben. niks voor vrouwen’, die mentaliteit heerst Dat is ook nodig. Er lijkt nu wel een frissere toch nog altijd hier en daar.” wind te waaien, sinds het aantreden van een nieuwe personeelsdirecteur die meer ONS RECHT: Er is nu een mooie tentoonstel- geneigd is om naar de werknemers te luisling over de strijd bij FN in 1966. Wat moeten teren.” we ons daarbij voorstellen?

FLORENCE: “We hebben de expositie onder- ONS RECHT: FN komt geregeld in het nieuws gebracht in één van de hallen waar de fem- met omstreden wapenexporten. Wat vindt mes-machines vroeger werkten. In die hal de vakbond in het bedrijf daarvan? ruik je nog altijd de oliegeur van vroeger. MARIE - ROSE : “Samen met het Duitse We gebruiken heel grote archiefdozen om Heckler & Koch is FN de enige degelijke de sfeer en de strijd van toen op te roepen. fabrikant van lichte wapens in de wereld.

In één van die archiefdozen krijgt de bezoe- Onze fabriek in Herstal voorziet in feite de ker een goed beeld van de twaalf weken van VS van lichte wapens. De Amerikanen zoude staking. Opmerkelijk is dat er bij die sta- den wat graag onze onderneming, en vooral king heel weinig geweld werd gebruikt. En onze kennis, in handen willen krijgen. Als de politie was alleen discreet aanwezig wan- de politiek problemen heeft met sommige neer de vrouwen op straat betoogden.” van onze exporten, is er een simpele reme“De staaksters ondervonden overigens een die: de Europese ethische code die al bestaat. ongelooflijke solidariteit, uit Wallonië, uit het De politiek kan er perfect voor zorgen dat Vlaamse landsdeel en uit het buitenland. Na die ethische code juist wordt nageleefd.” | enige aarzeling werd de staking, die wild was begonnen, erkend door de bonden. De dagbladen schreven erover. In de communistische krant ‘Le Drapeau Rouge’ verscheen er wel elke dag een artikel. En de vrouwen bij ACEC, Schréder en Westinghouse sloegen ook aan WAAR EN WANNEER het staken. Sympatisanten stuurden brieven, geld en voedsel en er werden colli’s verdeeld De tentoonstelling ‘Femmes en colère’ om de actievoersters te steunen.” loopt van 16 februari tot 26 maart “Natuurlijk was er ook onbegrip. Sommige 2016 in het gebouw Pré-Madame, rue vrouwenorganisaties verloren leden omdat du Tige 13, 4040 Herstal. Ze is gratis er ongenoegen was over de staking. En ook toegankelijk. Geleide bezoeken zijn bij de vakbonden zegden sommigen hun lidmogelijk, ook in het Nederlands. maatschap op. Maar dat viel in het niet bij het Meer informatie vind je op grote elan van solidariteit rond de staking.” www.femmesencolere.be.

In de entreehal van het CSC-gebouw ONS RECHT: Bij de CSC in Luik is er nog een in Luik (Boulevard Saucy 10) kan je tweede expositie? terecht voor de kleine expo ‘A travail FLORENCE: “In het vakbondsgebouw van égal, salaire égal: quand les femde CSC is er een kleine expo met 10 roll-ups mes partent à l’assaut de leurs droits, die later ook zal rondreizen. Daar ligt de 1966-2016’. Ook hier kan je gratis klemtoon op het belang van de syndicale binnen. Deze expo loopt van 8 maart strijd en op het engagement van vrouwe(Wereldvrouwendag) tot 22 april. lijke werknemers. Het is nog altijd actueel Meer inlichtingen: 04 / 340 76 10 of om op te komen voor gelijke behandeling u68ppi@acv-csc.be. Je kan de opevan werknemers; denk alleen al maar aan ningsuren ook lezen op de verschillen tussen mensen met een vast www.cscliege.be. arbeidscontract en hun collega’s met een

interimstatuut.”

Ons Recht | 120ste jaargang | MAART 2016 | 15

VRAAG VAN DE MAAND

Moet ik als uitzendkracht worden betaald voor feestdagen waarop ik niet heb gewerkt?

June Geuens

JA, DAAR HEB JE RECHT OP. Het loon van een uitzendkracht wordt uitbetaald door het uitzendbureau. Het mag niet lager zijn dan het loon waarop hij recht zou hebben als hij tegen dezelfde voorwaarden als vaste werknemer door ‘de gebruiker’ zou zijn aangenomen.

Met ‘vaste werknemer’ wordt niet alleen verwezen naar personen die met een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde duur bij de gebruiker werken, maar ook naar werknemers met een arbeidsovereenkomst voor bepaalde duur, duidelijk omschreven werk of zelfs een vervangingsovereenkomst.

Van deze regel kan alleen worden afgeweken als er gelijkwaardige voordelen worden toegekend door een algemeen verbindend verklaarde sectorcao, afgesloten in het paritair comité voor de uitzendarbeid. Dat is bijvoorbeeld het geval voor de eindejaarspremie, maar niet voor het loon voor feestdagen.

Het begrip ‘loon’ moet ruim worden opgevat.

16

| MAART 2016 | 120ste jaargang | Ons Recht

Het gaat over elke tegenprestatie voor arbeid verricht in het kader van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst. Dus niet alleen over het loon in de strikte zin van het woord, maar ook over alle andere voordelen waarop vaste werknemers in de onderneming van de gebruiker recht hebben. De uitzendkracht heeft dus recht op het loon voor de feestdagen die tijdens de arbeidsovereenkomst voor uitzendarbeid vallen.

Maar de uitzendkracht heeft ook recht op het loon voor de feestdagen die vallen in de periode van onderbreking tussen twee uitzendopdrachten. Op voorwaarde dat die twee opdrachten bij dezelfde gebruiker worden gepresteerd en dat ze alleen maar worden onderbroken door de feestdag zelf, eventueel gecombineerd met de dagen waarop in de onderneming van de gebruiker gewoonlijk niet wordt gewerkt (bijvoorbeeld tijdens het weekend). Hierdoor wordt vermeden dat arbeidsovereenkomsten voor uitzendarbeid worden onderbroken om te vermijden dat de feestdag aan de uitzendkracht moet worden uitbetaald.

NA HET EIND VAN HET CONTRACT Uitzendkrachten met een bepaalde anciënniteit hebben trouwens, net als alle andere werknemers, recht op loon voor feestdagen die binnen een bepaalde periode na het einde van de arbeidsovereenkomst vallen. Als de uitzendkracht bij het uitzendbureau een anciënniteit van 15 dagen heeft opgebouwd, heeft hij recht op het loon voor één feestdag die valt in de periode van 14 dagen na het einde van zijn contract. Als de uitzendkracht meer dan 1 maand anciënniteit bij het uitzendbureau heeft opgebouwd, heeft hij recht op het loon voor de feestdagen die vallen binnen de 30 dagen na het einde van zijn contract. Dit recht op betaling van het loon voor feestdagen na het einde van het contract houdt wel op zodra de uitzendkracht bij een andere werkgever begint te werken. |

BRUSSELS AIRLINES mag géén lagekostenbedrijf worden

© FOTO: BELGAIMAGE

LUFTHANSA MOET TROEVEN BELGISCHE ONDERNEMING NAAR WAARDE SCHATTEN

Brussels Airlines integreren in Eurowings zou verkeerd zijn, zegt de LBC-NVK. Zoiets kan alleen leiden tot slechtere loon- en arbeidsvoorwaarden.

luchtvaartgroepen in Europa worden, ook dankzij de lagekostendochter Eurowings, het BELANGRIJK VOOR Er zijn grote vraagtekens over de Oostenrijkse Austria en het Zwitserse Swiss. LUCHTHAVEN precieze toekomst van Brussels Andere grote Europese spelers zijn de comAirlines. De LBC-NVK is bang dat het binatie Air France-KLM en de International Voor Brussels Airport, onze nationale luchtbedrijf zal worden ondergebracht bij Airlines Group (IAG), waarvan British Airways, haven, is het van levensbelang dat Brussels Eurowings, de lagekostenmaatschap- Iberia, Aer Lingus en Vueling deel uitma- Airlines zijn winstgevende langeafstandsken. Lufthansa, Air France-KLM en IAG staan vluchten behoudt. Als Brussels Airlines zou pij van het Duitse Lufthansa. Sinds tegenover de lagekostenbedrijven Ryanair en vervellen tot een lagekostenmaatschappij, 2008 bezit Lufthansa al een belang zou dat opnieuw druk zetten op de grondafEasyJet. van 45 procent in Brussels Airlines. handelingsbedrijven; die zouden dan in een negatieve spiraal terechtkomen met een prijJOBS STAAN OP HET SPEL zenoorlog, slechtere arbeidsvoorwaarden en De Duitsers betaalden destijds 65 miljoen euro om in het kapitaal te komen. Tussen 1 Ook in de luchtvaart is krachten bundelen de mini-jobs. april en 15 mei hebben ze de mogelijkheid boodschap. Maar zoiets kan natuurlijk jobs De LBC-NVK is voorstander van de uitbouw om de resterende 55 procent te kopen. Als vernietigen. Wie personeelsdiensten of techni- van een volwaardige ‘hub’ op Zaventem zodat dat gebeurt, wordt Brussels Airlines volle- sche activiteiten centraliseert, bespaart. Goed de jobs daar maximaal worden behouden. dig opgenomen in de Lufthansa Group. voor de aandeelhouders, maar niet voor het Lufthansa heeft er alle belang bij om de grote troeven van Brussels Airlines vast te houden: Lufthansa wilde zijn belang alleen uitbreiden personeel. als Brussels Airlines winstgevend zou worden. De vakbond vindt het een slecht idee om de vluchten naar Afrika en Amerika, gecombiHet boekjaar 2015 werd inderdaad met winst Brussels Airlines te integreren in Eurowings. neerd met een sterk Europees netwerk. Brussel afgesloten. Daarmee is het pad geëffend om Zoiets kan alleen leiden tot slechtere loon- kan voor Lufthansa een derde volwaardige de overname uit te voeren in het tweede kwar- en arbeidsvoorwaarden. Van onze Duitse hub worden, naast Frankfurt en München. De taal van 2016. vakbondscollega’s weten we dat er bij onze vakbond wil dan ook dat de directie en de Brussels Airlines behoort tot de ‘Star oosterburen veel syndicale onvrede is omdat raad van bestuur van Lufthansa duidelijk kieAlliance’, waarin Lufthansa de grootste spe- Lufthansa nogal wat van zijn vluchten overhe- zen voor deze piste. | ler is. Door een overname van Brussels velde naar Eurowings, met slechtere loonconAirlines zou Lufthansa één van de grootste dities en arbeidstijden.

Pol Buekenhout

Ons Recht | 120ste jaargang | MAART 2016 | 17

MINISTER BACQUELAINE laat lage pensioenen opdraaien voor hoge AAN ONRECHTVAARDIGE IDEEËN NOOIT GEBREK BIJ REGERING-MICHEL Stefaan Decock

Terwijl de LBC-NVK en het ACV voor de deuren van pensioenminister Daniel Bacquelaine (MR) actievoeren voor een beter wettelijk pensioen, lanceert de bewindsman zelf het voorstel om de bovengrens voor de hoogste pensioen af te schaffen. En dat zonder dat de pensioenuitgaven zullen stijgen. Met andere woorden: de andere pensioenen mogen inleveren.

De LBC-NVK was altijd al voorstander van hogere wettelijke pensioenen, de pensioenen die de overheid betaalt uit de sociale zekerheid. Wie bijdraagt tot de sociale zekerheid, moet daar ook iets substantieels voor terugkrijgen. De Belgische pensioenen behoren tot de laagste van Europa. Ze zijn tot 700 euro lager dan in onze buurlanden.

Lagere pensioenen en hogere rekeningen voor huur, elektriciteit, water en andere basisbehoeften, dat wil maar één ding zeggen: nog méér gepensioneerden die in nauwe financiële schoentjes belanden.

Het wettelijk pensioen mag geen minimumbedrag zijn maar moet een volwaardig pensioen worden, zegt de vakbond. Alleen een

18

| MAART 2016 | 120ste jaargang | Ons Recht

fatsoenlijk wettelijk pensioen – de zogeheten eerste pijler – voorkomt dat de ongelijkheid bij onze senioren groeit. Voldoende hoge wettelijke pensioenen zijn noodzakelijk om na de loopbaan genoeg welvaart te behouden.

VOORAL VROUWEN DE DUPE De ‘oplossing’ van minister Bacquelaine treft vooral vrouwelijke werknemers. Om een volledig pensioen te krijgen, moet je meer jaren hebben gewerkt. Zeker nu de regering niet langer werkloosheid, tijdkrediet en SWT (brugpensioen) als gelijkgestelde periodes wil meetellen bij de berekening van je loopbaan. 75 procent van de vrouwen geraakt niet aan een ‘volledige loopbaan’. Vooral vrouwen werken deeltijds en blijven enkele jaren thuis om voor de kinderen te zorgen. Daardoor heeft 58 procent van de vrouwen een pensioen van minder dan 1.000 euro per maand. Wil de minister misschien aan vrouwen vragen om een stuk van hun pensioen af te geven?

MATTHEUSEFFECT De aanpak van Bacquelaine is asociaal. Alle pensioenen moeten stijgen, ook de hogere, maar het mag voor de vakbond nooit de bedoeling zijn om de hoogste pensioenen

te verbeteren door de laagste pensioenen te verminderen. Het is tekenend voor de regering-Michel om telkens weer centen weg te halen bij de werknemers en groepen werknemers tegen elkaar uit te spelen.

Het is mogelijk om de pensioenen te verhogen zonder de laagste pensioenen daarbij te viseren. De LBC-NVK en het ACV zullen de regering onder druk blijven zetten om de wettelijke pensioenen voor iedereen te verhogen en de ongelijkheid te verkleinen. |

De vakbonden ACV, ABVV en ACLVB stappen ondertussen naar het Grondwettelijk Hof om de verhoging van de wettelijke pensioenleeftijd van 65 naar 67 jaar te laten vernietigen.

Tegelijk betwisten ze de verstrenging van het vervroegd pensioen en de verhoging van de leeftijd voor het overlevingspensioen. Volgens de bonden zijn de regeringsmaatregelen strijdig met diverse grondwettelijke rechten, met name door een achteruitgang van het recht op sociale zekerheid. Ze zijn ook strijdig met het verbod op discriminatie want vrouwen worden veel zwaarder getroffen.

ACTIVITEITENKALENDER TENTOONSTELLING ‘FEMMES EN COLÈRE’

INFOMOMENT BURN-OUT

Gratis toegankelijke tentoonstelling over de syndicale strijd van de ‘femmes-machines’ bij FN in 1966. Deze tentoonstelling loopt van 16 februari tot 26 maart in het gebouw Pré-Madame, rue du Tige 13, 4040 Herstal.

Geleide bezoeken zijn mogelijk, ook in het Nederlands.

Meer informatie vind je op www.femmesencolere.be.

Wil je meer weten over burn-out en wat het allemaal inhoudt? Kom daar naar het infomoment hierover. Wie het bijwoont, kan zich ook inschrijven voor een vierdaags hersteltraject.

Donderdag 14 april 2016, van 18.00u tot r 19.30u LBC-NVK, Sudermanstraat 5, e 2000 Antwerpen Inschrijven aub via www.jeloopbaan.be

MINI-EXPO IN LUIK

HERSTELTRAJECT BURN-OUT

In de entreehal van het CSC-gebouw in Luik (Boulevard Saucy 10) kan je terecht voor de kleine expo ‘A travail égal, salaire égal: quand les femmes partent à l’assaut de leurs droits, 1966-2016’. Ook hier kan je gratis binnen. Deze expo loopt van 8 maart tot 22 april.

Meer inlichtingen: www.cscliege.be.

Een vierdaagse voor werknemers die aan het herstellen zijn van een burn-out. Ook met oefeningen om meer inzicht in jezelf en meer zelfwaardering te ontwikkelen. Hoe moet je rationeel reageren en assertiever communiceren? De deelnemers stellen een haalbaar actieplan op. Deze vierdaagse kan ook de aanzet vormen voor loopbaanbegeleiding nadien.

TE ZIEN IN BRUSSEL

Op woensdag 11 mei, 25 mei, 8 juni en 22 r

Bij het ACV in Brussel (Pletinckxstraat 19) loopt van 8 tot 14 maart de expo ‘Vijftig jaar strijd om gelijkheid’. Deze expo gaat onder meer over de staking van de arbeidsters bij FN in Herstal (1966), de Wereldvrouwenmarsen en de strijd voor meer vrouwen in de politiek en voor het recht op abortus.

Meer info: maria.vindevoghel@acv-csc.be

juni, telkens van 13.30u tot 17.00u LBC-NVK, Sudermanstraat 5, e 2000 Antwerpen

Inschrijven aub via www.jeloopbaan.be Vooraf de infosessie van 14 april volgen wordt aanbevolen.

Schrijf in via www.jeloopbaan.be.

Meer info via 03 / 220 89 50 of lbc-nvk.loopbaancentrum@acv-csc.be

www.lbc-nvk.be INTENSIEVE LOOPBAANBEGELEIDING IN GROEP (DRIEDAAGSE) Loopbaanprogramma voor werkende en werkzoekende ACV-leden. Je wisselt uit met andere groepsleden die net zoals jij beter willen omgaan met hun werksituatie of die willen uitzoeken of een andere werksituatie hen beter zou liggen.

Woensdag 20 april 2016 r

Woensdag 4 mei 2016 Woensdag 18 mei 2016 9.30u - 16.30u LBC-NVK, Sudermanstraat 5, e 2000 Antwerpen Woensdag 11 mei 2016 r

Woensdag 25 mei 2016 Woensdag 8 juni 2016 9.30u - 16.30u ACV-verbond, President e Kennedypark 16d, 8500 Kortrijk

WORKSHOPS Workshop ‘visibility’:

vrijdag 18 maart 2016, 13.30u – 16.30u r ACV-verbond, Mgr. Broekxplein 6, 3500 e Hasselt

Er zijn ook startbijeenkomsten van het Centrum voor Loopbaanontwikkeling (CLO) in Antwerpen (vrijdag 4 maart, vrijdag 1 april en dinsdag 3 mei), Gent (maandag 14 maart), Hasselt (woensdag 13 april), Herentals (woensdag 13 april) en Leuven (woensdag 16 maart). Meer info op www.loopbaanontwikkeling.be

Wanneer kan ik met PENSIOEN? SURF NAAR WWW.MYPENSION.BE Wanneer kan ik met pensioen gaan?

Een vraag die menig werknemer (m/v) zich af en toe stelt. Sinds kort is het antwoord op deze vraag te vinden op www.mypension.be, het pensioenportaal van de federale overheid.

De website My Pension bestaat al langer dan vandaag maar ze wordt wel gaandeweg

voort uitgebouwd. In het verleden kon je pensioen zijn? Dat zou pas vanaf begin 2017 op de site al sommige gegevens raadple- te vinden zijn op My Pension. De overheid gen over loopbaan en pensioen. Sinds kort heeft beloofd dat gegevens over aanvulkan je daar dus ook de vroegst mogelijke lende pensioenen al vanaf oktober dit jaar pensioendatum berekenen. Om toegang te zullen te raadplegen zijn. krijgen tot een aantal opties heb je de elek- En er is nog meer. Vanaf eind 2017 moet het tronische identiteitskaart (e-ID) of een aan via My Pension mogelijk worden om bij een te vragen ‘token’ nodig. ‘carrièreswitsch’ te berekenen wat het effect Volgens de federale overheid zullen mensen op het pensioen zou zijn. | nu vlugger worden geïnformeerd over hun pensioenrechten. Hoe hoog zal je wettelijk Ons Recht | 120ste jaargang | MAART 2016 | 19

VRIJE TIJD 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

SUDOKU

11

7

1

6

9

1

8

1

2 8

9

1

5

2

6

8

3 2

6 3

4

4

4

5 5

6

7

7

9

6

1

8

3

3

4

3

8

9

6

5

9

7

9

6

5

10

8 9 7

8

3

2

9

4

7

2

5

7

6

10

8

6

D F

E

ZOEK HET WOORD V

E

B

R

E

N

D

R

U

K

P

L

A

A

L

O

OPLOSSINGEN SUDOKU

6 1 7

Droedels 1. tweeling 2. ondersteboven

4 2 9 3

3 8 9 5 6 1 4

2

1

5

4

9 4

3

9

5

2

6

3

7

2

9 4

1

8

7

8

5

2

6

7

6 1

4 3 2 7 8

8 3 5

1

9

6

1

5

7

8

5

2

4

3

6

9

3

7

2

6 4

8

1

5 9 2

3

4

5

6

S

OPLOSSINGEN

Met de letters van de genummerde vakjes kan je een woord vormen: 1

T

Logopuzzel Puzzelstukje D past niet

7

8

| MAART 2016 | 120ste jaargang | Ons Recht

B

C

6

20

A

3

Er was ook veel belangstelling voor het boek ‘Wat zoudt gij zonder ’t werkvolk zijn’, geschreven door Jaak Brepoels. De onschuldige hand trok M.D.B. uit Gent, D.V. uit Langemark-Poelkapelle en A.L. uit Sint Martens Bodegem uit alle inzendingen. Zij ontvangen eerstdaags een exemplaar van dit fraaie boek.

T S

1

Door deel te nemen aan de wedstrijd verklaar je je akkoord met het wedstrijdreglement. Dit reglement vind je hier online: bit.ly/wedstrijd-OR

2.

l

9 4

Stuur je antwoord naar puzzelonsrecht@acv-csc.be, ten laatste op 15 maart 2016. Of stuur een briefje met de oplossing, naam, adres en lidnummer naar Ons Recht, Sudermanstraat 5, 2000 Antwerpen.

De winnaar ontvangt een boekenbon van Standaard Boekhandel ter waarde van 20 euro.

2g

2

De oplossing van de vorige prijsvraag was ‘BESPARINGSWOEDE’. M-J. T. uit Neerpelt werd door loting uit de juiste antwoorden getrokken en wint een boekenbon van 20 euro. Proficiat!

1.

LOGOPUZZEL

7

PRIJSVRAAG

DROEDELS

5

verticaal 1. vluchteling 2. curriculum vitae (afk.); International Orienteering Federation (afk.); klank 3. lerares 4. je (Vlaams); achtervoegsel om van 1 een rangtelwoord te maken; digitale muziekschijf 5. do; muzieknoot (maar niet do) 7. wij laten de mensen niet in de ... staan 8. schaaldier; uw job is ons ...

9. loofboom; vertrek!

10. British Petrolium (afk.); broer van je vader; digital video (afk.)

11. levensbeschouwing van ACV

8

Horizontaal 1. Algemeen Christelijk Vakverbond (afk.); Landelijke Bedienden Centrale (afk.)

2. sociale verkiezingen (afk.); een goede werkplek is geen kwestie van ...; eenheid van zuurtegraad 3. mij; muzieknoot 4. ajuin; verbrandingsrest 5. LBC-NVK en ACV hebben ... nummer 3; koninklijk besluit (afk.); rund 6. smaakversterker; op die manier; gek 7. iets belangrijks dat men geeft of waarvan men afziet; van u; mij 8. oude lengtemaat; ploeg 9. toilet; rondhout 10. Europese Unie (afk.); vuurspuwer; muziekspeler op een fuif 11. het geld groeit niet op mijn ...; Nationaal Verbond voor Kaderpersoneel (afk.)

Ontbrekend woord werk

11

11

7

8

9

10

11

UITGAANSTIP

FILM

Intens en aangrijpend moeder-en-kindverhaal, met akelig vertrekpunt (Jacob Tremblay en Brie Larson).

Room Karin Seberechts

EXPO “DE HONGAARTJES” “De Hongaartjes. Belgisch-Hongaarse kinderacties” is de naam van een tentoonstelling die van 7 maart tot 29 mei 2016 loopt in Leuven.

Vandaag is het een vergeten geschiedenis, maar 90 jaar geleden was er in heel wat gemeenten in België wel een ‘Hongaartje’, zoals de kinderen met een gevoel van medeleven en een zweem van paternalisme vaak werden genoemd. Meer dan 20.000 Hongaarse kinderen verbleven in de jaren 1920 in het kader van een internationaal humanitair project enkele maanden bij een Belgisch gastgezin om ‘aan te sterken’. Na de Tweede Wereldoorlog herhaalde de geschiedenis zich, zij het op een bescheiden schaal en in een veranderde context.

Anno 2016 worden we in Europa geconfronteerd met de komst van heel wat vluchtelingen uit het MiddenOosten, Afghanistan en Afrika. De expo in Leuven, die de thematiek van de Hongaarse vluchtelingenkinderen belicht, sluit zo in zekere zin ook aan bij de actualiteit.

Waar?

Bij het KADOC, Documentatie- en Onderzoekscentrum voor Religie, Cultuur en Samenleving, Vlamingenstraat 39, 3000 Leuven.

Wanneer?

Vrij toegankelijk van maandag tot vrijdag van 9.00u tot 17.00u en op zondag van 13.00u tot 17.00u.

Gesloten op 27 en 28 maart en op 1, 5, 6, 15 en 16 mei.

Nog vragen?

Bel naar 016 / 32 35 00. E-mailen kan naar postmaster@kadoc.kuleuven.be.

“Dag stoel 1, dag stoel 2, dag kast, dag tv, dag toilet”…

Jack groet ’s morgens de dingen. Zijn wereld is groot: “Hij gaat in elke richting, er komt geen eind aan”. En toch heeft die wereld slechts de omvang van één groezelige kamer, die hij deelt met zijn moeder, ‘Ma’. Hun enige zicht op de buitenwereld krijgen ze via de tv (“Eén uur per dag, anders rotten je hersenen!”), en via een hoog dakraam, waardoor alleen een vierkantje lucht is te zien. Ondanks die gruwelijke begrenzing heeft ma voor haar kind een boeiend bestaan geschapen en hem een goede opvoeding gegeven.

Gaandeweg wordt duidelijk waarom dit harmonieuze stel op deze ruimte is aangewezen, en wie ‘old Nick’ is, die ’s nachts ma’s bed deelt… Wanneer Jack vijf wordt en groot genoeg is om bepaalde dingen te begrijpen, acht Ma de tijd rijp om hem meer over de wereld buiten hun kamer te vertellen. En om uit te breken.

een soort Josef Fritzl-scenario en verteld vanuit het onbevangen oogpunt van de vijfjarige Jack. Donoghue bewerkte zelf haar roman tot een filmscript.

Regisseur Lenny Abrahamson speelde optimaal in op de delicate toon van Donoghues fijnzinnige en geschakeerde verkenning. Zijn ‘Room’ is een indringende kijkervaring geworden, die ondanks een akelig vertrekpunt nergens in pure bleekheid of horror verzeilt.

Abrahamson doorloopt met veel menselijkheid en nuance de drie stadia in Ma (haar echte naam is Joy) en Jacks hachelijke wedervaren – gevangenschap, redding en aanpassing aan de vrijheid. Uit zijn zenuwslopend relaas flakkert een intens drama op waarin hij omzichtig, minzaam bijna, noties zoals gevangenschap, mentale veerkracht en vrijheid, moederschap en familieverhoudingen aftast.

Brie Larson en Jacob Tremblay zijn onthutsend sterk als moeder en zoon die elkaar in de vrijheid opnieuw moeten (uit)vinden. Maar ook Tom McCamus, William H. Macy en vooral Joan Allen leveren authentiek weerwerk als getraumatiseerde ouders die, geconfronteerd met een bijna ondraaglijke realiteit, de draad van hun leven weer moeten oppakken. Een kleine, bezwerende film…

Een jaar of vijf geleden gooide de Iers-Canadese schrijfster Emma Donoghue hoge ogen met ‘Room’, een verbluffend moeder-en- ‘Room’ is sinds 2 maart te zien kindverhaal, vertrekkend vanuit in de Belgische cinema’s.

Ons Recht | 120ste jaargang | MAART 2016 | 21

WAT ONZE LEZERS ERVAN DENKEN Wil jij graag je mening kwijt over één van de artikelen of berichten in jouw ledenblad? Of zijn er andere gebeurtenissen in de actualiteit die je sterk bezig houden? Alle interessante lezersreacties zijn erg welkom.

We kunnen alleen brieven publiceren als we de naam en het adres van de schrijver (m/v) kennen. In principe vermelden we de initialen van de schrijver en zijn of haar woonplaats. Op uitdrukkelijk verzoek kunnen we die informatie weglaten. Soms moeten we een brief inkorten zonder aan de essentie ervan te raken. En als we een brief afdrukken wil dat niet automatisch zeggen dat de redactie het eens is met alles wat erin staat.

Je lezersbrief wordt hier met interesse gelezen: Redactie Ons Recht, Sudermanstraat 5, 2000 Antwerpen.

E-mailen kan uiteraard ook: lbc-nvk.communicatiedienst@acv-csc.be.

ALTERNATIEVE ENERGIE (1) P.M. - PER E-MAIL

Ons Recht van februari had het over de nood aan alternatieve energiebronnen. Maar de Bond Beter Leefmilieu hanteert slogans in plaats van argumenten. Iedereen weet dat wind en zon vandaag niet genoeg energie kunnen leveren, wegens niet constant. Als Duitsland dan toch een ‘groen gidsland’ is, moeten ze er ook bij zeggen dat daar extra bruinkoolcentrales in dienst worden genomen om genoeg stroom te produceren.

De BBL schiet op Electrabel, in plaats van op de politiek.

Ik herinner me hoe een vroegere minister uit Oostende zijn windmolenproject eerst wou slijten aan Electrabel. Toen het bedrijf hiervoor bedankte, wilde diezelfde minister het kraken.

Iedereen klaagt nu trouwens over de ‘turteltaks’ van Annemie Turtelboom: waarom moeten we nu die put delgen? Misschien een beetje te veel gesubsidieerd?

En nu over de kern van de zaak.

Misschien was het inderdaad geen goed idee om de oude kerncentrales langer open te houden. We kunnen beter een kerncentrale van de nieuwe generatie bouwen, één die op thorium werkt in plaats van op uranium. Veel efficiënter, meer rendement, winstgevend en vooral: minder afval. In landen als Zweden en Finland bouwen ze al kerncentrales van de nieuwe generatie.

Hier mag de discussie daaro ve r z e l f s n i et wo rde n gevoerd als gevolg van groen

22

fundamentalisme, gebaseerd op slogans. Meer zelfs, er is geen debat over een langetermijnvisie.

Zullen alle goedgelovige zielen dan hun smartphones en elektrische auto’s aan de kant schuiven wanneer Electrabel zijn centrales sluit? Of zullen ze die opladen met stroom die we duurder aankopen in het buitenland, bijvoorbeeld in Frankrijk, waar ze elektriciteit halen uit... juist ja, kernenergie.

VLUCHTELINGEN W.B. - PER E-MAIL

Vluchtelingen zijn voor mij van harte welkom. Ik ontvang hen met open armen. Spijtig genoeg staan ze vaak oog in oog met het wrede gezicht van Europa. Ze worden geconfronteerd met een falend of afwezig beleid, overbevolkte kampen, detentiecentra, oproepen tot ‘pushbacks’, prikkeldraad, situaties die hen dwingen om een beroep te doen op mensensmokkelaars. Alles wordt ondernomen om hen toch maar buiten te houden.

Vluchtelingen worden uitgemaakt, uitgescholden, bestempeld als ‘gelukzoekers’ of ‘profiteurs’, soms als potentiële terroristen. Zulke woorden vallen zelfs in gemeentehuizen en op stadhuizen, in parlementen.

Sommige politici hopen electoraal garen te spinnen bij het doen van zulke uitspraken. Het debat staat bol van de veralgemeningen en wordt harder en harder.

Ik onderschrijf deze gratuite uitlatingen niet maar hecht eerder geloof aan cijfers van UNHCR. Volgens de

| MAART 2016 | 120ste jaargang | Ons Recht

vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties komen 8 op de 10 vluchtelingen uit conflictgebieden of uit landen waar de mensenrechten ernstig worden geschonden. Kan Europa de vluchtelingenstroom financieel niet aan? Loze praatjes! In België vertegenwoordigen de vluchtelingen slechts een minieme fractie van de totale bevolking.

Trouwens, toen Europa in 2008 af te rekenen kreeg met de bankencrisis, werden er geen vragen gesteld over onze financiële draagkracht. Vele miljarden euro’s gingen naar de banken.

Sommigen pleiten er nu voor om de Conventie van Genève, die vluchtelingen beschermt, en andere internationale afspraken te herdenken. Dat begrijp ik dus niet. Net in crisisperiodes moeten zulke verdragen en afspraken hun waarde bewijzen. We moeten niet terugkrabbelen maar vooruitgaan.

Aan de grote Europese leiders wil ik vragen om vluchtelingen solidair op te vangen in alle landen van de Unie. Op basis van een billijk spreidingsplan en zonder enig plafond. Ook is er (meer) steun nodig voor de landen in conflictgebieden. Europa moet uit één mond spreken, en niet langer proberen om zijn verantwoordelijkheid te ontlopen.

Ooit hoop ik de vluchtelingen recht in de ogen te kunnen kijken. Want nu kan ik dat niet. Ik ben beschaamd om Europeaan te zijn, betrokken bij het huidige Europese falen.

Vluchtelingen, geef vooral de hoop niet op. In Calais. Op Lampedusa. Op Lesbos. Aan de grenzen van Hongarije, Oostenrijk, Slovenië. Samen met jullie hoop ik dat onze Europese leiders eindelijk het licht zullen zien en het geweer van schouder zullen veranderen. Zodat Europa jullie eindelijk welkom heet, zoals het hoort.

GROENE ENERGIE E.B. - PER E-MAIL

Ik las het artikel over groene energie in Ons Recht van februari. Daarin lees ik dat je windmolens soms zal moeten uitschakelen wanneer er veel wind is. Reden: de bestaande kerncentrales ‘bezetten’ het stroomnet met een constante hoeveelheid geproduceerde elektriciteit.

Zou het geen goed idee zijn om met een teveel aan windenergie op zulke momenten waterstof te produceren? Dat product kan je dan gebruiken om voertuigen op waterstof te laten rijden. Je kan ook stroom maken op basis van waterstof wanneer er veel vraag is.

De elektrische auto zal uiteindelijk het pleit niet winnen omdat er te weinig grondstoffen zijn om alle voertuigen van speciale batterijen te voorzien. Als we waterstof produceren, is dat voor 100 procent milieuneutraal. Als we batterijen moeten produceren en nadien recycleren, heeft dat een veel grotere impact op het milieu.

LBC-NVK-SECRETARIATEN EN -STEUNPUNTEN ALTERNATIEVE ENERGIE (2) R.V.P. - PER E-MAIL

De Bond Beter Leefmilieu doet tendentieuze uitspraken over onze energiebevoorrading.

Mooie leuzes, maar een visie die niet onderbouwd is. Het is fout om grote stroomverbruikers af te doen als ‘slokoppen van elektriciteit zonder energiebewust beleid’. Willen sommigen dan niet weten wat bedrijven doen op het vlak van milieubewustzijn? En dan de elektrische auto’s: mogen we die van de BBL dan alleen opladen wanneer er genoeg wind is?

ENGIE Electrabel verhoogde zijn prijzen per kilowattuur niet. Wel werden andere posten uit de elektriciteitsrekening verhoogd, de schuld van de overheid die onrechtstreeks inkomsten zoekt bij gewone werknemers. De regering jaagt de energiefactuur de hoogte in door diverse maatregelen.

Voor het personeel van ENGIE Electrabel is het niet fijn dat er over energie wordt geschreven zonder de mening van de werknemers weer te geven. Die werknemers vinden dat we voorzichtig met ons milieu moeten omgaan en moeten investeren in milieuvriendelijk geproduceerde energie. Ze pleiten ook voor een bedrijfszekere bevoorrading op elk moment.

Er wordt verwezen naar ‘akkoordjes tussen ENGIE Electrabel en de regering’.

Fabeltjes die de sp.a al jaren verkondigt. Ondertussen deed het bewuster omspringen met energie door consumenten al zo’n 1.000 jobs

verdwijnen in de sector. Wie afvloeit, vindt geen werk in de ‘hernieuwbare energie’, want die sector is niet arbeidsintensief.

Waarom is er altijd zoveel kritiek op de energiesector, en dan vooral op ENGIE Electrabel? Waarom horen we niet even veel kritiek op de chemie? Waarom geeft de vakbond zelf niet het goede voorbeeld door minder bedrijfswagens in te zetten en door minder energie te verbruiken?

UITBETALING VAKBONDSPREMIE

• LBC-NVK AALST-OUDENAARDE Hopmarkt 45 - 9300 Aalst tel. 053/73.45.20 - fax 03/220.88.01 lbc-nvk.aalst@acv-csc.be Steunpunt: Koningsstraat 5 - 9700 Oudenaarde tel. 053/73.45.25 - fax 03/220.88.03 lbc-nvk.oudenaarde@acv-csc.be • LBC-NVK ANTWERPEN Nationalestraat 111-113 - 2000 Antwerpen tel. 03/222.70.00 - fax 03/220.88.02 lbc-nvk.antwerpen@acv-csc.be • LBC-NVK BRUGGE-OOSTENDE Kan. Dr. L. Colensstraat 7 - 8400 Oostende Steunpunt: Oude Burg 17- 8000 Brugge tel. 059/55.25.54 - fax 03/220.88.15 lbc-nvk.brugge-oostende@acv-csc.be • LBC-NVK BRUSSEL Pletinckxstraat 19 - 1000 Brussel tel. 02/557.86.40 - fax 03/220.88.05 lbc-nvk.brussel@acv-csc.be • LBC-NVK GENT Poel 7 - 9000 Gent tel. 09/265.43.00 - fax 03/220.88.08 lbc-nvk.gent@acv-csc.be • LBC-NVK HALLE Vanden Eeckhoudtstraat 11 - 1500 Halle tel. 02/557.86.70 - fax 03/220.88.06 lbc-nvk.halle@acv-csc.be • LBC-NVK HASSELT Mgr. Broekxplein 6 - 3500 Hasselt tel. 011/29.09.61 - fax 03/220.88.09 lbc-nvk.hasselt@acv-csc.be • LBC-NVK KEMPEN Korte Begijnenstraat 20 - 2300 Turnhout tel. 014/44.61.55 - fax 03/220.88.20 lbc-nvk.turnhout@acv-csc.be • LBC-NVK KORTRIJK-ROESELARE-IEPER President Kennedypark 16D - 8500 Kortrijk Steunpunten: H. Horriestraat 31 - 8800 Roeselare St. Jacobsstraat 34 - 8900 Ieper tel. 056/23.55.61 - fax 03/220.88.12 lbc-nvk.kortrijk-roeselare-ieper@acv-csc.be • LBC-NVK LEUVEN Martelarenlaan 8 - 3010 Kessel-Lo tel. 016/21.94.30 - fax 03/220.88.13 lbc-nvk.leuven@acv-csc.be • LBC-NVK MECHELEN-RUPEL Onder Den Toren 5 - 2800 Mechelen-Rupel tel. 015/71.85.00 - fax 03/220.88.14 lbc-nvk.mechelen@acv-csc.be • LBC-NVK VILVOORDE Toekomststraat 17 - 1800 Vilvoorde tel. 02/557.86.80 - fax 03/220.88.07 lbc-nvk.vilvoorde@acv-csc.be • LBC-NVK WAAS & DENDER H. Heymanplein 7 - 9100 Sint-Niklaas tel. 03/765.23.70 - fax 03/220.88.18 lbc-nvk.waasendender@acv-csc.be Steunpunt: Oude Vest 144/2 - 9200 Dendermonde tel. 03/765.23.71 - fax 03/220.88.19 lbc-nvk.dendermonde@acv-csc.be

ALGEMEEN SECRETARIAAT

INTERNATIONALE HANDEL Ben je tussen 1 januari 2016 en 30 juni 2016 aangesloten bij de LBC-NVK en ben je tijdens deze periode ook minstens 1 dag tewerkgesteld in een onderneming die valt onder paritair comité 226 (internationale handel, vervoer en logistiek)? Dan heb je recht op een vakbondspremie van 135 euro.

De premie aanvragen is heel eenvoudig. Het vereiste attest wordt naar je thuisadres opgestuurd. Kijk even na of je gegevens op het attest, zoals adres en naam van de werkgever, nog kloppen. Pas de gegevens aan als er iets

is veranderd. Controleer ook of je rekeningnummer juist wordt vermeld.

Teken dan het attest en bezorg het aan een vakbondsmilitant(e) in jouw onderneming.

Is er geen militant beschikbaar? Stuur het attest dan op naar het LBC-NVK-secretariaat in je streek.

Had je eind februari nog geen attest voor de vakbondspremie ontvangen? Laat dit dan even weten aan jouw vakbond LBC-NVK. De betaalperiode loopt van 1 maart tot 31 oktober 2016.

Sudermanstraat 5 - 2000 Antwerpen Tel. 03/220.87.11, Fax 03/220.89.83 lbc-nvk@acv-csc.be | www.lbc-nvk.be

Missie van de lbc-NVK

De Landelijke Bediendecentrale – Nationaal Verbond voor Kaderpersoneel (LBC-NVK) is een vakbond die als deel van het Algemeen Christelijk Vakverbond (ACV) opkomt voor meer en sterkere rechten voor werknemers (m/v). De LBC-NVK is een onafhankelijke democratische organisatie met leden en militanten, die streeft naar solidariteit onder werknemers. Nationale en internationale solidariteit is een belangrijk doel en bindmiddel. De LBC-NVK staat voor een democratische kijk op de samenleving. Samen met gelijkgezinde bewegingen wil ze een strijdbare tegenmacht zijn.

24

|  MAART 2016 | 120ste jaargang | Ons Recht