Ons Recht april 2013

Maandblad van de landelijke bediendencentrale - nationaal verbond voor kaderpersoneel 117de jaargang | nummer 4 | april 2013

10-11 Europa moet het helemaal anders aanpakken

8-9 T R I ST E SS E B I J A R C E LO R M I T TA L

14-15 WAT M E T O N Z E O U D E R E N ZO R G ?

Standpunt Sociaal Campagne Industrie Europa Over de grenzen Financiën Welzijn Economie Arbeids-gericht Sociaal Sociaal Inbox Veiligheid Sociaal Film In de marge Film Film Boek Internationaal De lezer schrijft Uitbetaling vakbondspremie Achterklap Vanmol

Het gaat niet goed met onze economie. De samenleving betaalt een zware tol voor de ontsporingen van ons economisch systeem. Is het niet veel verstandiger om te ijveren voor een duurzame economie en om bijvoorbeeld coöperaties meer kansen te geven? Dirk Barrez weet alles over de troeven van de coöperatieve filosofie. Hij komt aan het woord op p. 16-17.

© foto: imageglobe

RUBRIEKSNAAM inhoud

2 | APRIL 2013 | 117de jaargang | Ons Recht

3 4 6 8 10 12 13 14 16 18 19 20 21 21 22 23 24 25 25 26 26 27 28 30 30 31 32

Debat arbeiders-bedienden: nog geen nieuwe lente Uitbater Texaco-stations ziet grote ambities niet bewaarheid België is belastingparadijs voor mensen met veel geld ArcelorMittal dreigt amper 800 werknemers over te houden in Luik Investeren in duurzame ontwikkeling is beter dan bezuinigen Tromgeroffel ING Bank België is misplaatst Privé-investeerders hebben niets verloren in ouderenzorg Crisis zet voordelen coöperatie extra in de verf Pokeren met jobs bij Verbinnen Poultry Group Het gaat ZF Wind Power niet voor de wind ‘cRISEs UP’ vertolkt verontwaardiging Vakbonden herdenken slachtoffers van arbeidsongevallen Wildgroei aan schijnzelfstandigheid houdt gevaren in ‘Mooov’ garandeert sterke positie voor wereldfilm in Vlaanderen Lees Ons Recht digitaal!

Jack the Giant Slayer Die Wand De gezichten van de misdaad Arab Workers Union geeft vrouwen duidelijke stem

RUBRIEKSNAAM

Debat arbeiders-bedienden: nog geen nieuwe lente ferre w yckmans

standpunt.

algemeen secretaris

Een betere bescherming en een beter statuut voor alle werknemers, voor minder doen we het niet.

Het dossier arbeiders-bedienden heeft een juridische voorgeschiedenis zonder voorgaande. In 1993 vond het toenmalige Arbitragehof dat de verschillen tussen arbeiders en bedienden nog hooguit historisch te verantwoorden waren en dat de toekomst dringend anders moest worden geschreven. Twintig jaar later is er niet veel te merken van een fundamentele bijsturing die de verschillen kleiner maakte.

Een paar grondwetsaanpassingen later oordeelde het Grondwettelijk Hof dat er sprake was van regelrechte discriminatie. De kwestie kwam herhaaldelijk aan bod op interprofessionele onderhandelingen, in werkgroepen, op studiedagen, in nota’s van vakbonden en werkgevers en in allerlei rapporten. Maar we staan nog geen stap verder.

Recent hoopten de regeringspartijen, de vakbonden en de werkgevers een oplossing te vinden via de fameuze ‘Groep van 15’. Maar dat vehikel struikelde al na drie vergaderingen. Echt verwonderlijk is dat niet. De werkgeversorganisatie VBO, die altijd iedereen de les spelt over ‘verantwoordelijkheid’, wil alleen iets ‘regelen’ rond de opzeg en de carenzdag. Hun voorstel rond de opzegtermijnen is zo intens minimalistisch dat het eerder lijkt op een provocatie dan op een ernstige oplossing. De discriminatie op het vlak van de carenzdag wil het VBO ‘wegwerken’ door zo’n dag ook voor bedienden in te voeren. Veel gortiger krijg je het niet meer gepresteerd.

(zie www.beterstatuut.be). Maar de ACV-raad oordeelde op 26 maart dat een standpunt hebben en zich daaraan houden nog geen garantie is om het ook gerealiseerd te zien. De uitspraken van werkgevers en ministers leiden tot de nodige ongerustheid. Actievoeren is noodzakelijk.

Vanaf 17 april zullen we massaal onze standpunten toelichten in ondernemingen en instellingen en op plaatsen waar arbeiders en bedienden aan de slag zijn. We hebben een gefundeerd en realistisch programma. Over onze standpunten consulteerden we jaren geleden al. Die verloren niets aan actualiteitswaarde. Een betere bescherming en een beter statuut voor alle werknemers, voor minder doen we het niet. Harmoniseren doe je naar boven, discriminaties wegwerken doe je door slechte regels weg te werken.

Regering aan zet

We laten ook de politieke verantwoordelijken niet met rust. De regeringspartijen om te beginnen: zij hebben zichzelf aan zet geplaatst, zij zijn diegenen die onze eisen dus moeten kennen. Dat geldt ook voor de werkgevers: in de paritaire comités zullen we de ACV-eisen nog eens klip-en-klaar toelichten, zowel de inhoud als onze motivatie.

De vakbond wil een eenheidsstatuut, maar zonder dat de verbeteringen voor de arbeiders worden ‘betaald’ door de bedienden en omgekeerd.

De carenzdag veralgemenen wil niemand, de vakbond wil die schande weg. Een gelijkaardige vakantiegeldregeling moet ons doel blijven. En rond het gewaarborgd maandloon en een betere bescherming weten we perfect wat we als ACV willen. Op het vlak van economische werkloosheid moeten we echt richting een betere overlegprocedure en een inkomensgarantie. Nieuwe opzegregelingen voor arbeiders en bedienden die onder ‘Economisch onhaalbaar’ het wettelijk minimum van de huidige gewone Van de regering, meer bepaald van de drie DC’s bedienden liggen zijn onaanvaardbaar. Zelfs als (De Croo, De Crem en De Coninck), kwamen nog de ‘huidige bedienden’ hun opzegtermijnen zouvoor de gesprekken begonnen geen geruststel- den gegarandeerd krijgen, dreigt dan immers een lende signalen. De statuten naar boven harmo- nieuw ijkpunt dat binnen enkele jaren de veralniseren zou ‘economisch onhaalbaar’ zijn en zou, gemeende norm zou moeten worden. Ook voor conform de visie van het VBO, ons industrieel de arbeiders is dat referentiekader van het huidig weefsel kapot maken. Alsof dat momenteel al niet wettelijk bediendeminimum de enige garantie op gebeurt zonder redelijke opzegtermijnen voor een veel betere opzegregeling. de arbeiders. En de visie op werkloosheid versie Monica DC is ondertussen ook bekend: ‘active- Kortom we zitten in de meest cruciale fase: de ren’ à volonté, alsof werkloosheid de schuld van politiek is aan zet. We zien dat niet zonder meer de werkloze is. Overigens is er ook tot op heden als een garantie. Het betere statuut voor alle geen ‘regeringsstandpunt’, over geen enkel van werknemers zullen we afdwingen. Als de voorde deeldossiers. stellen ontoereikend zijn is verdere actie, incluHet ACV houdt vast aan zijn zevenpuntenplan sief staken, wat ons rest.

Ons Recht | 117de jaargang | APRIL 2013 |

3

© foto: daniël rys

Uitbater Texaco-stations ziet grote ambities niet bewaarheid Bedrijf zet vestigingen in vitrine tankstations van Texaco en bouwde ook nieuwe snelwegstations die soms behoorlijk Het personeel van de Texacofuturistisch ogen. DELEK runt 276 Texacostations in ons land. In de 39 stations in stations wordt geconfronteerd met eigen uitbating werken zo’n 420 mensen. grote besparingen en een gebrek Toen bleek dat deze markt toch niet zo renaan ‘people management’ bij dabel was als gehoopt, bespaarde DELEK niet het moederbedrijf DELEK. Sinds alleen op personeel maar ook op investerinenige tijd wordt gezocht naar gen in nieuwe stations. een koper voor de 276 Texaco“De problemen begonnen toen het hoofdstations in België. De vakbondsafkantoor in 2009 naar het Nederlandse Breda gevaardigden doen hun verhaal. verhuisde”, vertelt LBC-NVK-afgevaardigde Eerd Van Riel. “Heel wat medewerkers van De groep DELEK, genoteerd op de beurs van het oude hoofdkantoor in Brussel wilden Tel Aviv, streek in 2007 neer in de Benelux. niet in Breda gaan werken. Toen zij afhaakZe werd hier eigenaar van tientallen ten, viel een pak kennis van de Belgische Pol Schats

4 | APRIL 2013 | 117de jaargang | Ons Recht

sociale wetgeving weg.” Maar er is meer aan de hand. “Er is niet genoeg competentie bij het middenkader en er is een volslagen gebrek aan ‘people management’ in het hele bedrijf. Beslissingen worden veel te weinig doorgesproken met de werknemers. Het beleid wordt veranderd zonder al te veel communicatie vooraf. Dat leidt tot veel wrevel.”

Sociale verkiezingen Ons Recht: Sinds de sociale verkiezingen van 2012 is er wel een vakbondswerking?

Raf Lemmens, afgevaardigde in Heverlee: “Klopt. We hebben nu een ploeg van

SOCIAAL Er wordt een overnemer gezocht voor de 276 Texaco-stations in België.

militanten die veel vakbondservaring in de sector opbouwden en die de directie met kennis van zaken van repliek kunnen dienen. We weten bijvoorbeeld dat DELEK te veel geld betaalde voor concessies voor snelwegstations in Drongen, Heverlee, Minderhout en St-Ghislain. De concurrentie zegt dat de groep zo de markt verstoorde.”

Draagt de overheid, die toch de aanbestedingen uitschrijft, in deze een verantwoordelijkheid?

Eerd Van Riel: “Wij vinden van wel. De overheid stelt almaar hogere eisen, wat de kosten opdrijft en lang niet altijd in het voordeel is van het personeel. Als uitbater moet je ook een hoge accijns afdragen op de omzet aan de pomp en in de shop.”

“DELEK maakt zijn rekening en wil nu minder geld investeren in personeel en in de kwaliteit van de gebouwen in de stations.

Ze besparen op koeltogen en op infrastructuur voor de restaurants, dus op het comfort voor personeel én klanten. Deze winter was het op sommige momenten nog geen zeven graden in het gebouw in Heverlee.”

“Het personeel ziet dat er geen lessen Ons Recht:

worden getrokken uit eerdere realisaties. de meeste snelwegstations. Daarom werd er DELEK nam een legertje ‘specialisten’ onder één dag niet gewerkt in Groot-Bijgaarden de arm om een nieuw concept uit te teke- en Kruibeke. Na nieuwe onderhandelingen nen voor de snelwegstations. Nooit werd kwamen er aanwervingen. Maar op andere de mening gevraagd van diegenen die in de sites zijn ze opnieuw aan het snoeien in het stations werken. Zo krijg je een resem ver- aantal inzetbare uren.” velende tekortkomingen en beslissingen die “Half februari kondigde DELEK aan een koper niet meer terug te draaien vallen. Bij een te zoeken voor de 276 Texaco-stations in nieuwe investering in Minderhout worden België. Voorlopig is het niet duidelijk hoe opnieuw dezelfde fouten gemaakt.” het nu voort moet. Uit ervaring weten we dat zoiets een hele tijd kan duren. Zo staan de Esso-stations van de ROC-groep Tekortkomingen in Vlaanderen al bijna twee jaar in de etaOns Recht: Geef eens wat voorbeelden. lage.”

Raf: “Het duurde in Heverlee meer dan een jaar voor de parking volledig klaar was. Geen wonder dat de omzet daar een diepe duik nam. De signalisatie laat ook veel te wensen Toen bleek dat deze over: in Minderhout werd de parking voorbij het gebouw geïnstalleerd maar klanten zien markt toch niet zo niet goed hoe ze er met de auto moeten gera- rendabel was als ken. Het magazijn is te klein en er ontbreekt een laad- en losruimte. Zeer frustrerend is gehoopt, bespaarde dat er geen sas is aan de ingang. Via de auto- DELEK niet alleen op matische deuren komt er in de winter onophoudelijk koude lucht binnen waardoor de personeel maar ook temperatuur in de shop niet te harden is. De op investeringen in klanten maken er zelf opmerkingen over.”

“In september 2012 had de directie geen oren nieuwe stations. naar de klachten over de onderbezetting in

ONTHAALOUDERS MOETEN EEN WERKNEMERSSTATUUT KRIJGEN Het werknemersstatuut voor onthaalouders staat dankzij de campagne “Wat als er geen onthaalouders waren” dan wel op de politieke agenda, om ervoor te zorgen dat het er ook echt komt, organiseert de LBC-NVK op vrijdag 19 april een nationale non-profit actie.

De LBC-NVK nodigt werknemers uit alle sectoren van zorg, welzijn en cultuur uit om samen met ons ervoor te zorgen dat de onthaalouders eindelijk dezelfde rechten krijgen als alle andere werknemers.

EEN WERKNEMERSSTATUUT NU! GEEN UITSTEL. GEEN SMOESJES. 19 APRIL 2013 - 10U30 BRUSSEL CENTRAAL STATION

MET DE STEUN VAN v.u. Fatiha Dahmani ++ Pletinckxstraat 19 ++ 1000 Brussel ++ niet op de openbare weg gooien aub ++ 20130318 onthaalouders.indd 1

24/03/2013 12:29:55

Ons Recht | 117de jaargang | APRIL 2013 |

5

© foto: imageglobe

België is belastingparadijs voor mensen met veel geld Politiek moet onevenwicht in onze fiscaliteit eindelijk aanpakken

bij de federale overheidsdienst Financiën, onderzocht de evolutie van de fiscale druk De belastingdruk op arbeid is erg op loonarbeid en kapitaal in de periode 2000-2009. Hij deed dat aan de hand van hoog in België. Internationale verde ‘impliciete aanslagvoeten’. Een impliciete gelijkingen tonen dat aan. Maar aanslagvoet bereken je door de opbrengst voor bezitters van veel kapitaal van een bepaalde belasting te delen door is ons land een waar belastingpazijn macro-economische basis. Zo wordt radijs. Dat onevenwicht in belasvoor loonarbeid het totaal van de opbrengst tingdruk moet worden aangepakt. van de personenbelasting en de werkgeversIs het beleid er de jongste jaren en werknemersbijdragen voor de sociale in geslaagd op dit vlak verbetezekerheid gedeeld door het totaal van de ring te boeken? Niet als we de brutolonen en de werkgeversbijdragen voor berekeningen mogen geloven. de sociale zekerheid. Het is dus duidelijk dat hier alle lasten die drukken op arbeid in aanWelke trend wordt er waargenomen? merking worden genomen, ook de socialeEnerzijds daalde de belastingdruk op arbeid zekerheidsbijdragen. lichtjes. Anderzijds verminderde de belas- Volgens de berekeningen van Valenduc tingdruk op kapitaal zeer sterk, vooral dan zakte de belastingdruk op loonarbeid van sinds 2006.

42,4 procent in 2000 naar 39,1 procent Christian Valenduc, algemeen adviseur in 2009. Die daling was te wijten aan de Renilde De Busschop

6 | APRIL 2013 | 117de jaargang | Ons Recht

belastinghervorming van 2001, de verlagingen van de werkgeversbijdragen voor de sociale zekerheid en allerlei loonsubsidies ten voordele van de werkgevers.

Kapitaal

De belastingdruk op kapitaal bestaat uit de belastingen die vennootschappen betalen en de belastingen die worden betaald op vermogens en inkomsten uit vermogens.

Opvallend is dat de ‘impliciete aanslagvoet’ van de vennootschappen zeer gevoelig verminderde. Dat cijfer kelderde van 35,5 procent in 2006 tot 21,3 procent in 2009. Zo’n sterke daling is niet uitsluitend te verklaren door de economische crisis, stelt Christian Valenduc.

Meer dan één derde van de daling is volgens de expert toe te schrijven aan de notionele intrestaftrek. Dat is een maatregel

campagne De belastingen die in deze aanslagvoet meegerekend worden zijn de belastingen op inkomsten uit beleggingen van vermogens (vooral de roerende voorheffing) maar ook de belastingen op transacties met vermogensbestanddelen (registratierechten, schenkingsen successierechten) en de belasting op het bezit van onroerend vermogen zoals huizen en gronden (de onroerende voorheffing).

Tussen 1985 en 2009 waren twee duidelijke tendensen merkbaar. Om te beginnen verdubbelde de impliciete aanslagvoet voor de belastingen op transacties met vermogen van 6,7 procent in 1985 naar net geen 14 procent in 2004. In 2009 was de impliciete aanslagvoet opnieuw gezakt tot iets meer dan tien procent. Valenduc verklaart dat door de hogere vastgoedprijzen en het gestegen aantal transacties. Hoe meer bewegingen op de markt in een bepaald jaar, des te meer belastingopbrengsten.

Een tweede fundamentele tendens was de daling van de impliciete aanslagvoet op de financiële opbrengsten. Die aanslagvoet bedroeg 14 procent in 1985 en liep terug naar iets minder dan vier procent in 2009. In de jaren 1990 was de daling het sterkst. Tijdens die periode werd almaar meer belegd in financiële activa die niet onderworpen waren aan de roerende voor-

De huidige en volgende regeringen moeten dringend een ander belastingbeleid voeren. Zo moet de aangekondigde grote hervorming van ons belastingstelsel in het teken staan van een rechtvaardiger verdeling van de fiscale lasten.

waardoor vennootschappen een bepaald percentage van hun eigen vermogen mogen aftrekken van hun belastbare winst. Om van die aftrek te profiteren en dus zoveel mogelijk winst over te houden vestigden multinationale ondernemingen hun financieringsvennootschappen in België.

Financieringsvennootschappen zijn eigenlijk de ‘interne banken’ van multinationals.

Ze hebben een groot eigen vermogen maar creëren weinig toegevoegde waarde voor de Belgische economie. Volgens Valenduc is het duidelijk dat de kapitaalbezitters door de notionele intrestaftrek hun winsten sterk zagen stijgen. Maar van een grotere econo- heffing: spaarrekeningen, deelbewijzen in mische activiteit of meer tewerkstelling was kapitalisatiefondsen, verzekeringsbons. Op weinig te merken.

1 maart 1990 werd het tarief van de roerende voorheffing op intresten van nieuw uitgegeven effecten verlaagd van 25 proVermogens cent naar tien procent. Nadien werd het Hoe zit het nu juist met de belastingdruk tarief weer opgetrokken naar 13 procent op vermogens en inkomsten uit vermogens? en vanaf 1 januari 1996 naar 15 procent. Na

een stabilisatie op een laag niveau – vier tot vijf procent – tussen 2000 en 2006 daalde de aanslagvoet sinds 2007 opnieuw. En in 2009 dook hij onder de vier procent. De reden? Er belandde steeds meer geld op spaarrekeningen waarvan de intresten ten belope van ongeveer 1.800 euro per jaar en per echtgenoot vrijgesteld zijn van roerende voorheffing.

Ander beleid graag

Uit de analyse van Christian Valenduc blijkt dat sinds 2006 het verschil in fiscale lasten op arbeid en die op kapitaal opnieuw vergroot in plaats van te verkleinen. De verdeling van de fiscale lasten werd er dus zeker niet evenwichtiger op. Dat is extra frustrerend omdat uit een studie van Vuchelen en Rademaekers over de vermogensverdeling in België (oktober 1998) bleek dat de tien procent hoogste inkomens 52,9 procent van het financieel vermogen in handen hadden.

Er is geen enkele aanwijzing dat de vermogensverdeling sindsdien gelijker zou zijn geworden.

De huidige en volgende regeringen moeten dringend een ander belastingbeleid voeren. Zo moet de aangekondigde grote hervorming van ons belastingstelsel in het teken staan van een rechtvaardiger verdeling van de fiscale lasten. Samen met het ACV en het Financieel Actie Netwerk (FAN) voert de LBC-NVK al geruime tijd actie voor een rechtvaardiger fiscaliteit. Wat er allemaal moet veranderen, vind je terug op www.hetgrotegeld.be. www.werknemersverdienenbeter.be

Ons Recht | 117de jaargang | APRIL 2013 |

7

ArcelorMittal dreigt amper 800 werknemers over te houden in Luik “Groep komt haar beloftes niet na” Denis Bouwen

Verraden

Als er geen alternatief plan op tafel komt, dreigen bij het staalbedrijf ArcelorMittal in Luik meer dan 2.000 banen op het schavot te belanden. Bij de vestiging in Gent is de situatie rooskleuriger maar ook daar wordt stevig bespaard. Ons Recht sprak met vakbondsmilitant Philippe Collinet (CNE), die van nabij betrokken is bij de reorganisatie in Luik.

Philippe Collinet is bij ArcelorMittal de hoofdafgevaardigde van CNE, de Franstalige zustercentrale van de LBC-NVK. “Als ArcelorMittal naar de overcapaciteit in Europa verwijst om te saneren, is dat maar een excuus”, zegt hij. “De groep gaat gebukt onder een zware schuldenlast en tracht te saneren om het hoofd boven water te houden. Wij voelen ons in Luik verraden.”

In 2006 werd de Franse groep Arcelor – waartoe Cockerill-Sambre behoorde – overgenomen door het Indiase Mittal. “De Indiërs verkondigden dat ze alle fabrieken op 75 tot 80 procent van de capaciteit wilden laten draaien om zo marge te hebben tegen dat de sector zou opleven. Maar ze kwamen hun beloftes niet na. In Luik zagen we al minstens tien jaar geen grote investeringen meer. Bij het vroegere Sidmar, in Gent, werd wel aanzienlijk geïnvesteerd, gelukkig voor de collega’s daar.”

oplossing wordt gevonden voor Luik.”

“Het is wel een probleem dat ArcelorMittal niet open staat voor het werk dat de taskforce moet doen. Zullen we kunnen onderhandelen of is een krachtmeting onvermijdelijk? De gebeurtenissen bij ArcelorMittal, Ford Genk en Caterpillar bewijzen dat Europa veel te veel bezig is met alles wat financieel is en veel te weinig oog heeft voor de industrie.”

Nationaliseren

Nationaliseren zou buitenlandse investeerders kunnen afschrikken, merken criIn Luik waren aanvankelijk ‘slechts’ 581 tici op.

Philippe: “Bij het ACV staan we open voor jobs bedreigd in de zogeheten warme fase. diverse pistes. Het kan zeker niet de bedoeDat aantal liep nadien op tot 795. Vanuit de ling zijn om maatregelen te nemen die uitvakbonden werd gepleit voor alternatieven eindelijk nog meer industrie doen vertrek– een nationalisering of een deal met een ken uit Wallonië. Maar we stellen vast dat overnemer – maar die opties werden door multinationals in ons land wel graag allerde groep van tafel geveegd. lei voordelen krijgen maar hun problemen Op 24 januari 2013 volgde de klap op de afwentelen op de gemeenschap. De overheid vuurpijl toen ArcelorMittal meedeelde dat het ook zeven van de twaalf productielijnen Ons Recht: De federale en Waalse regeringen moet meer armslag krijgen om bedrijven te in de koude fase wilde opdoeken. Opnieuw en de werknemers in Luik willen de plannen kunnen dwingen hun engagementen na te goed voor een mogelijk verlies van 1.300 van ArcelorMittal niet zomaar slikken. Zijn er komen, al dan niet door boetes op te leggen. Ik besef dat er momenteel een heel libejobs. In totaal staan dus bijna 2.100 jobs op alternatieven?

Philippe Collinet: “Er is een speciale ‘task- rale wind waait door Europa. Maar zelfs in de helling.

“Als ArcelorMittal zijn plannen niet aan- force’ op de been gebracht die de diverse Duitsland vind je bedrijven waar de staat past, riskeren we nog maar 800 jobs over mogelijkheden moet onderzoeken. De een flinke vinger in de pap heeft.” te houden in Luik”, zegt Isabelle Debroux, bedreigde activiteiten toevertrouwen aan de woordvoerster van het ACV-verbond het Waalse Gewest zou erg veel geld kos- Ons Recht: Wat is de strategie van het ACV en Luik-Hoei-Borgworm. “De tewerkstelling ten. Het is ook onzeker wat Europa daarvan CNE bij ArcelorMittal? in de Luikse staalindustrie ging fenome- zou vinden. Maar we kunnen ook naar een Philippe: “Uiteraard willen we zoveel naal achteruit in de afgelopen 25 jaar. Het overnemer zoeken. Bij het ACV voelen we mogelijk jobs redden in Luik. En dat kan dient gezegd dat ArcelorMittal ook elders in nogal veel voor de formule die wordt toege- op diverse manieren gebeuren. De collega’s past bij Saarstahl in Duitsland; in dat bedrijf van het ABVV dringen aan op een nationaliEuropa flink aan het saneren is.” is de deelstaat Saarland een partner. Voor sering. Voor ons is een nationalisering zeker ons is het belangrijk dat er een duurzame geen heilige koe.”

© foto: imageglobe

industrie

8 | APRIL 2013 | 117de jaargang | Ons Recht

Ons Recht:

“We stellen vast dat we in de voorbije jaren duizenden banen kwijtspeelden. In 1998 waren er nog 10.000 jobs in het Luikse staalbekken. Als ArcelorMittal zijn plannen doorzet, dreigen we er amper 800 over te houden. Rampzalig.”

Reconversie Ons Recht: Stel dat het niet lukt de bedreigde

activiteiten te redden, is een reconversie dan denkbaar?

Philippe: “Het Waalse Gewest pakt graag uit met zijn ‘Marshallplan 2.Vert’. Maar met welke industrieën kan je een alternatief bieden voor een staalonderneming met zoveel toegevoegde waarde? Voor de komst van Mittal dachten de vakbonden al na over een mogelijke reconversie. Maar die denkoefening viel stil omdat we geloofden dat de Indiërs de boel zouden rechttrekken. Het Waalse Gewest bejubelde Mittal als een god maar het blijkt nu een duivel te zijn.”

“De sites in Luik zijn ook behoorlijk vervuild. ArcelorMittal mag zijn verantwoordelijkheid op dat vlak niet ontlopen. Als de gronden moeten worden klaargemaakt voor andere industrie, praat je al gauw over een prijskaartje van 700 miljoen euro. En om er bijvoorbeeld woningen op te kunnen bouwen zou je snel het dubbele moeten uitgeven.”

Notionele intrestaftrek Ons Recht: ArcelorMittal profiteerde ook gre-

tig van de notionele intrestaftrek?

Philippe: “Ik heb niets tegen belastingvoordelen voor bedrijven zolang daar maar duidelijke voorwaarden aan worden gekoppeld op het vlak van investeringen, jobs en activiteiten. Momenteel profiteren te veel bedrijven van de notionele intrestaftrek op de kap van de gemeenschap. We hebben een rechtvaardige fiscaliteit nodig, niet alleen in België maar in heel Europa. Anders blijven multinationals rondshoppen en regelen ze hun zaakjes in de landen waar hun dat het beste uitkomt.”

Ons Recht: Opel, Ford Genk, ArcelorMittal, Caterpillar. Is er nog een toekomst voor de industrie?

Philippe: “We mogen de industrie zeker niet afschrijven maar Europa is wel verkeerd bezig. De invoer van buiten Europa krijgt veel te veel bewegingsvrijheid. Vanuit een aantal Aziatische landen ondervinden we oneerlijke concurrentie want de bedrijven daar zijn niet aan dezelfde sociale regels en milieunormen onderworpen. We moeten

De vakbonden bij ArcelorMittal in Luik willen een alternatief bedenken voor de brutale sanering die wordt gepland. Maar zal de groep willen luisteren naar dat alternatief?

de grenzen niet sluiten maar Europa moet Als we niet samenwerken, zal ook het bedrijf de invoer wel genoeg belasten zodat de con- in Gent vroeg of laat in de klappen delen.

Binnen een groep als ArcelorMittal worden currentie toch wat evenwichtiger wordt.” de vestigingen duidelijk tegen elkaar uitgeOns Recht: ArcelorMittal Gent blijft buiten speeld, iets wat je ook bij andere multinaschot. tionals ziet. Het is verkeerd om te denken Philippe: “In Vlaanderen geeft ArcelorMittal in termen van Vlaanderen of Wallonië. De nu nog werk aan zo’n 8.000 mensen. Maar werknemers hebben er alle belang bij om de collega’s in Vlaanderen moeten beseffen de krachten te bundelen in de strijd tegen dat we allemaal in hetzelfde schuitje zitten. onrechtvaardigheid.”

“Wie onderaan het klassement staat, valt af” Swat Clerinx

Sociaal overleg

ArcelorMittal is, zoals zovele multinationals, een groep waarvoor het ‘nooit genoeg’ is. “Speel alles en iedereen tegen elkaar uit, schuif lasten zoveel mogelijk af op anderen. En de lusten? Die hou je alleen voor jezelf.” Dat lijkt wel de filosofie van de groep.

Mittal is geen voorstander van sociaal overleg zoals we dat in West-Europa kennen. “Te veel vakbonden, en het duurt allemaal veel te lang.” De vergaderingen van de Europese ondernemingsraad zijn een verplicht nummertje.

Door de voortdurende onderlinge concurrentie tussen vestigingen zijn besparingen ook in Gent aan de orde. Voor het onderzoekscentrum OCAS zijn er minder centen en lopen besprekingen. Diensten zoals de verpakkingsafdeling en de ‘informatica support’ zijn uitbesteed. En er wordt voortdurend geprobeerd om diensten samen te trekken in ‘goedkope landen’.

Zoiets gebeurde al met de boekhouding.

En de werkdruk, die blijft maar stijgen.

Werknemers die vertrekken worden niet altijd vervangen. En een contract van onbepaalde duur komt er pas na 18 maanden interimarbeid en vier keer een tijdelijk contract van zes maanden (42 maanden in totaal), op voorwaarde dat er geen aanwervingsstop is.

Zulke problemen verbleken uiteraard in vergelijking met wat er in Luik aan de hand is. Toch hebben de vakbonden in Gent de handen vol om de opgebouwde loon- en arbeidsvoorwaarden te behouden. Ze slagen daarin omdat de meeste bedienden en ook heel wat kaderleden lid zijn van een vakbond. Dank zij onze uitgebreide militantenkern is het mogelijk om kort op de bal te spelen: we merken onmiddellijk wat er bezig is, stellen vragen aan het management en hebben heel wat kennis in huis.

Het sociaal overleg in Luik en dat in Gent verlopen los van elkaar. Dat neemt niet weg dat we via onze CNE-collega’s goed worden geïnformeerd. Waar mogelijk zullen we hen zeker ondersteunen en bij alle overkoepelende acties die worden georganiseerd door de Europese vakbond Industriall zal je de LBC-NVK-militanten van ArcelorMittal Gent vooraan vinden.

Het Indiase Mittal is een wereldspeler.

De groep kan overal staal produceren en plaatst de orders daar waar dat het meeste winst oplevert. Overheden, leveranciers, sites, personeel... er is voortdurend concurrentie. En wie onderaan het klassement staat valt af.

Ook de ligging van een bedrijf is belangrijk. Ertsen aanvoeren en staal afvoeren is een stuk makkelijker op een plek waar grote schepen kunnen aanmeren, zoals in Gent.

Een modern staalbedrijf doet vandaag meer dan alleen maar staalrollen produceren. De staalplaat kan worden bewerkt in functie van wat de klant vraagt. Hierdoor krijgt ze veel meer toegevoegde waarde.

Als al deze stappen ook nog op eenzelfde site plaatsvinden, zijn alweer belangrijke kosten bespaard.

De Gentse vestiging van ArcelorMittal is een relatief jong bedrijf. Ze is via het kanaal Gent-Terneuzen toegankelijk voor zeeschepen. Alle installaties zijn op één plaats gevestigd en het bedrijf heeft moderne installaties omdat de vroegere moeder Arbed veel investeerde.

Luik heeft die troeven veel minder. De onderneming is meer dan honderd jaar oud en heeft nogal wat verouderde installaties. Ze is niet bereikbaar met zeeschepen en is – om historische redenen – geen geïntegreerd bedrijf. De diverse productielijnen liggen verspreid over de Luikse regio.

Ons Recht | 117de jaargang | APRIL 2013 |

9

Investeren in duurzame ontwikkeling is beter dan bezuinigen Europese aanpak van crisis loopt mank

Luc Impens

Europa probeert nu al een aantal jaar één van de zwaarste crisissen uit zijn geschiedenis te bedwingen.

De dringendste geldnood van een aantal EU-landen werd gelenigd door mechanismen van financiële solidariteit en andere noodfondsen. Maar dat had vaak heel wat voeten in de aarde. In ruil voor de steun werden alle EU-lidstaten aangespoord om keihard te besparen.

wat maatregelen die de positie van de werknemers flink verzwakten.

Daar komt nog bovenop dat de Europese besparingspolitiek niet of zelfs contraproductief werkt. Europa tracht met zijn besparingspolitiek tevergeefs het vertrouwen te winnen van de financiële wereld, van de ondernemers. In de praktijk houden zowel burgers, bedrijven als overheden momenteel de hand op de knip. Als letterlijk iedereen op hetzelfde moment begint te sparen, geraakt de economie onvermijdelijk nog meer in het slop.

Anders en beter

Begrotingstekorten moeten immers koste wat kost zo snel mogelijk worden teruggedrongen. Het ene land moet daarvoor de buikriem al wat harder aanhalen dan het andere. Tegelijkertijd worden landen onder druk gezet om structurele sociaaleconomische hervormingen door te voren en zo de concurrentiekracht te verbeteren. Waarop komen die hervormingen in de praktijk neer? Het sociaal overleg afbouwen, arbeid nog flexibeler maken, snoeien in de sociale zekerheid.

In heel wat landen wordt de welvaartsstaat afgebroken. Hoewel die met veel bloed, zweet en tranen werd opgebouwd.

Voorbeelden als Griekenland, Spanje en Portugal springen in het oog. Ook Duitsland, dat in eerder rechtse politieke kringen als ‘modelland’ wordt aangeprezen, nam nogal 10 | APRIL 2013 | 117de jaargang | Ons Recht

Het is hoog tijd om het over een andere boeg te gooien. Dat vindt ook het Europees Vakverbond (EVV). Het ACV organiseerde op 7 maart de studiedag ‘Hoog tijd voor een ander Europa’. Op die studiedag werd dieper ingegaan op de voorstellen van de Europese vakbonden om de crisis te lijf te gaan. Diverse beleidsmensen lichtten de voorstellen van het EVV toe.

Algemeen secretaris Bernadette Ségol stelde het ‘Europees Sociaal Contract’ voor. Een programma voor een sociaal Europa dat de vakbonden uit het EVV uitwerkten. De werknemers mogen niet langer dulden dat onze welvaartsstaten worden ontmanteld omdat zoiets zogezegd de concurrentiekracht zou ten goede komen. Integendeel, de Europese vakbeweging is er rotsvast van

overtuigd dat het veel meer zoden aan de dijk zet om ons sociaal model op te krikken. Er is nood aan een sterk sociaal overleg, algemeen verbindende cao’s, minimumlonen die hoog genoeg zijn en fatsoenlijke systemen van sociale zekerheid.

Het EVV hamert ook op het belang van toekomstgerichte investeringen. Europa moet stoppen met eenzijdig besparen en meer ambitie aan de dag leggen om opnieuw de welvaart en het welzijn van de inwoners te verzekeren. Gedaan met het fatalisme dat het oude continent al jaren verlamt.

Een rechtvaardige fiscaliteit kan de middelen leveren om zoiets te realiseren. Het EVV ziet diverse speerpunten voor een billijk fiscaal beleid in Europa: fiscale en sociale fraude bestrijden, progressieve belastingen (herstellen), belastingen verschuiven van arbeid naar kapitaal, een minimumbelasting voor vennootschappen opleggen – 25 procent in de visie van het EVV. Jongeren

Juliane Bir is bij het EVV verantwoordelijk voor de jongerenwerking. Zij liet er geen twijfel over bestaan dat een Europese aanpak van de jongerenwerkloosheid meer dan ooit nodig is.

Miljoenen Europese jongeren verkeren in een alarmerende situatie. De werkloosheidscijfers pieken, veel jongeren verzeilen in tijdelijke, bijzonder slecht betaalde

europa werden geproduceerd, omgevormd tot een productielijn voor zonnecellen. Zo konden werknemers – na een intense omscholing hun baan behouden. De industriële transitie was het resultaat van een verbeten syndicale strijd en een doorgedreven sociale dialoog.

Groene jobs Als we nu volop investeren in onderzoek en Benjamin Denis, adviseur voor milieu bij innovatie, in onderwijs en vorming, kunhet EVV, hield een stevig pleidooi voor nen we een economie uitbouwen die veel investeringen om onze economie te ‘ver- minder energie en materialen verspilt. Het groenen’. De meest recente wetenschappe- ultieme toekomstproject blijft een kringlijke rapporten zeggen dat de opwarming loopeconomie, waar niets verloren gaat, van de aarde in de richting van een ‘worst waar afvalstromen en energie van de ene case scenario’ aan het evolueren is. Willen fabriek aangewend worden voor andere ecowe die catastrofe vermijden, dan zullen we nomische activiteiten. volop werk moeten maken van een koolstofarme samenleving.

Kantelmoment Europa kan daar een win-winsituatie van maken: de noodzakelijke groene investe- Volop investeren in projecten die zich in de ringen bieden tal van mogelijkheden om toekomst dubbel en dik terugbetalen, is een groene jobs te creëren. Zo liggen er heel wat betere strategie dan de huidige politiek van jobs voor het grijpen in hernieuwbare ener- keiharde bezuinigingen voort te zetten. Als gie, het duurzaam (ver)bouwen, het open- we blijven wachten op het vertrouwen van baar vervoer, de recyclage van materialen, de financiële markten, komen we zeker van het delen van goederen en noem maar op. een kale kermis thuis.

In andere sectoren biedt het vergroenen van In mei 2014 zijn er cruciale Europese verkiezingen die mee de richting zullen bepade productie heel wat perspectieven.

De voorbije jaren raakte Europa veel indus- len die Europa inslaat. Ook de nationale triële tewerkstelling kwijt. Ook ons land en regionale verkiezingen van de komende deelde in de klappen. Volgens Benjamin jaren in diverse lidstaten zullen daarbij een Denis moet Europa serieus werk maken grote rol spelen. van een herindustrialisering. Momenteel De vakbond vestigt zijn hoop op partijen of jobs. Anderen grossieren in stages zonder worden we al te vaak geconfronteerd met politici die willen opkomen voor een sociuitzicht op werk. Het is de plicht van elke multinationals die vestigingen sluiten en aal Europa, voor een economie in dienst beschaafde samenleving om jongeren kwa- een industriële woestenij achterlaten. Het van de mens en met respect voor het milieu. liteitsvol werk, zekerheid en stabiliteit te is een uitdaging om op die sites nieuwe, Hopelijk lukt het zo een halt toe te roepen bieden. duurzame industriële activiteiten te ont- aan partijen en politici die voort de weg wilNa overleg met de sociale partners besloot plooien die ook meer stabiliteit bieden aan len opgaan van een doorgedreven economide EU onlangs om in de komende jaren zes de werknemers. sche concurrentiestrijd. Op het altaar van miljard euro te investeren in een systeem Bij Bosch in Vénisseux, nabij de Franse stad de ‘competitiviteit’ werden al te veel offers van ‘jeugdgarantie’. Zo’n regeling moet jon- Lyon, werd een site waar auto-onderdelen gebracht. geren tot de leeftijd van 25 jaar garanderen dat ze aanspraak kunnen maken op werk, een stage of een leerplek binnen de vier maanden nadat zij de school hebben verlaten of werkloos zijn geworden. Een eerste, maar nog veel te voorzichtige stap in de goede richting.

Tom Vrijens, jongerenverantwoordelijke van het ACV: “De lat mag wel wat hoger worden gelegd. Jongeren een stage of een leerplek geven volstaat niet. Europa moet volwaardige én kwaliteitsvolle jobs voor jongeren creëren. Zes miljard euro is niet genoeg om dat te doen. Als de maatschappij massaal middelen kan vrijmaken om de banken te redden, dan valt een extra inspanning voor de jongeren minstens even veel te verdedigen”.

De jongerenverantwoordelijke heeft overschot van gelijk. Genoeg jobs creëren voor jongeren is uiteraard niet eenvoudig. Maar alles op zijn beloop laten zal ons zeker opzadelen met de veel hogere kostprijs van een ‘verloren generatie’. © foto: imageglobe

De Europese besparingspolitiek lokt veel weerstand uit. Ook in Cyprus, waar de mensen een deel van hun spaargeld kwijtspeelden.

Ons Recht | 117de jaargang | APRIL 2013 |

11

over de grenzen annick aerts

Vijf jaar na het uitbreken van de wereldwijde financiële crisis zit de arbeidsmarkt nog altijd in een diep dal. Een kwart van de stijging van de wereldwijde werkloosheid in 2012 deed zich voor in de ontwikkelde economieën. Onder meer via de internationale handel heeft het probleem ook gevolgen voor de opkomende economieën in OostAzië, Zuid-Azië en subsaharaans Afrika. In totaal steeg het aantal werklozen in 2012 wereldwijd met 4,2 miljoen. Dat bracht het aantal op 197 miljoen werklozen.

Onzekere economische vooruitzichten en ontoereikende reacties van het beleid remmen het creëren van jobs af. Een studie van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) zegt zelfs dat het aantal werkzoekenden in de komende vijf jaar zal stijgen tot meer dan 210 miljoen. Guy Ryder, de directeur-generaal van de IAO, benadrukt dat de beleidsmakers doortastende antwoorden moeten vinden op de crisis. Meer investeringen, aanwervingen en daardoor een hogere consumptie zijn de sleutel. De aandacht moet ook gaan naar de vaardigheden van werkzoekenden. Die beschikken niet altijd over de talenten die nieuwe jobs vragen. Momenteel treft dit vooral jongeren.

Wereldwijd zijn bijna 74 miljoen van de jongeren tussen 15 en 24 jaar werkloos, wat neerkomt op 12,6 procent. Ongeveer 35 procent van de werkloze jongeren in de geavanceerde economieën was zes maanden of langer werkloos. Als overheid moet je de kloof tussen de vraag naar arbeid en de tekorten aan vaardigheden dichten. Dat kan door vaardigheden- en omscholingsprogramma’s te ondersteunen en en gerichte acties te voeren rond jongerenwerkloosheid.

Volgens Guy Ryder kunnen landen de problemen niet individueel oplossen. De grote onzekerheid, die investeringen en jobcreatie in de weg staat, zal niet opgelost raken als landen tegenstrijdige oplossingen naar voren schuiven. www.ilo.org

Nationale staking in India De Indiase vakbonden riepen op 20 en 21 februari een tweedaagse algemene staking uit. Hun oproep lokte grote respons uit en bracht een aantal vitale sectoren tot stilstand. Werknemers van de financiële sectoren, de industrie, het wegvervoer, de post en de ambtenarij trokken massaal de straat op. Zelfs op de tweede dag hield de actie stand. Politie, overheid en werkgevers hadden nochtans alles in het werk gesteld om extra druk op werknemers te zetten.

Voor de vakbonden was de grote opkomst te verklaren door de woede bij de werknemers. Diesel, mazout, steenkool, elektriciteit en andere essentiële goederen blijven maar duurder worden. Hierdoor komt de levensstandaard van de gewone mensen in gevaar.

De vakbonden eisen maatregelen om de prijsstijgingen tegen te houden. Verder is het van groot belang dat er meer tewerkstelling gecreëerd wordt. Ook de regels

dit niet aanvaarden, zullen ze naar een andere functie worden verplaatst, desnoods met de noodzakelijke vorming. De vakbond “Ouderen moeten minder is bang dat de betrokken mensen in het slechtste geval zullen worden ontslagen. verdienen” Het is onaanvaardbaar dat in tijden van ecoZowat 150 werknemers van CapGemini nomische crisis de winst voor de aandeelNederland stuurden begin maart tegelij- houders moet worden opgedreven ten koste kertijd per mail eenzelfde bericht aan hun van de inkomens van een deel van de medealgemeen directeur Jeroen Versteeg. Een werkers. De onomwonden keuze voor jonactie tegen het beleid dat CapGemini begin gere en goedkopere medewerkers is ongedit jaar lanceerde. Het bedrijf maakte toen past. Met de gevraagde loonoffers worden bekend dat oudere werknemers salaris zou- werknemers gestraft voor hun jarenlange den moeten inleveren. Hun lonen zouden loyaliteit en inzet voor het bedrijf. Het is namelijk ‘te hoog zijn in verhouding tot hun jammer dat ondernemingen zo vaak hun productiviteit’. Als de oudere werknemers personeel alleen maar als ‘kostenpost’ zien.

12 | APRIL 2013 | 117de jaargang | Ons Recht

van het arbeidsrecht moeten dringend en volledig worden toegepast voor iedere werknemer. Op dit moment ontwijken de werkgevers de regels op creatieve wijze en buiten ze hun personeel vaak ongebreideld uit.

Een universeel systeem van sociale zekerheid is er voor de werknemers niet. De Indiase overheid zou zoiets dringend moeten uitbouwen.

Al in 2009 verenigden de Indiase vakbonden zich in een platform om het gebrek aan een deftig tewerkstellingsbeleid van de overheid aan te klagen. De bonden zijn het beu dat de werknemersbelangen niet op de agenda staan. Als de overheid onverschillig blijft, wordt algemene actie onvermijdelijk.

Enkele dagen voor de staking probeerde het ministerie van Arbeid nog om de actie te voorkomen. Concrete voorstellen die inspeelden op de eisen van de bonden kwamen er niet. Om die reden hielden de bonden dan ook vast aan de staking.

© foto: imageglobe

Werkloosheid stijgt in de wereld

Ze missen daardoor de baten van een goed personeelsbeleid. Een dergelijk beleid moet erop gericht zijn om werknemers duurzaam inzetbaar te laten zijn en te blijven in hun werk.

De vakbonden willen over zo’n samenhangend ‘levensfasebewust personeelsbeleid’ voor alle werknemers graag afspraken maken met werkgevers. Over blinde inleveringen van loon willen ze niet praten.

Topman Versteeg kreeg tot 9 maart de tijd om te reageren. Als de reactie niet bevalt, zullen nieuwe stappen worden gezet onder het motto ‘Jeroen, blijf van mijn poen!’. De bonden vroegen om de voorgestelde salarisreducties te stoppen.

financiën

Tromgeroffel ING Bank België is misplaatst ‘Hippe werkgever’ stelt brutaal besparingsplan veel te mooi voor Herman Vanderhaegen

De directie van ING Bank België glunderde toen ze voor 2012 een nettowinst van méér dan één miljard euro kon presenteren. Zoiets kan tellen, in volle crisistijd. Toch is er weinig reden om feest te vieren.

© foto: imageglobe

ING Bank moet zich namelijk voorbereiden op de toekomst, en die oogt erg somber. Te zware kosten en ongunstige economische vooruitzichten. Financiële instellingen als ING moeten zich plooien naar nieuwe Europese richtlijnen en er meer liquide middelen op na houden. Dat weegt direct op de winstgevendheid.

Samen met de jaarresultaten kondigde ING Bank België dan ook een ingrijpend besparingsplan aan. Vooral de personeelskosten moeten naar omlaag. Tegen eind 2015 moeten 1.450 voltijdse equivalenten verdwijnen.

Op een totaal van bijna 9.600 werknemers.

Volgens de directie wordt het geen sociaal bloedbad zoals bij Ford, ArcelorMittal of Caterpillar. Echte ontslagen zouden worden vermeden. ING wil het personeel drastisch inkrimpen op basis van het ‘natuurlijke verloop’. Wie met pensioen gaat of uit eigen beweging vertrekt, zal niet meer worden vervangen. En werknemers met een tijdepersoneel de plaats geven die het verdient? lijk contract dreigen uit de boot te vallen.

Toch is er ook ‘goed nieuws’. Elk jaar wil de Dat personeel hielp ING wel om de bankenbank zowat 150 ‘high potentials’ aanwerven. crisis te doorstaan.

Zo zal het personeel in de komende drie jaar De vakbonden aanvaardden de aanpak van met hooguit 1.000 voltijdse equivalenten de directie niet. Ze dwongen ING tot sociverminderen. Tot daar het verhaal van de aal overleg over de toekomst van de tewerkstelling. De bonden verlangen een bindend werkgever.

De LBC-NVK ziet de situatie heel anders. In akkoord over de jobs, een akkoord zonder de voorbije jaren verkocht ING Bank België gedwongen ontslagen. Via een nieuwe cao zichzelf als een ‘hippe werkgever’ en een moeten alle werknemers rechtszekerheid eigentijdse bank. Geen oranje bankkaartje krijgen over hun baan. Dat is de inzet van in je portefeuille? Dan was je echt niet méé. een overlegronde die wordt afgerond tegen 30 juni.

Grote ongerustheid Ook elders

Veel personeelsleden zijn wel erg ongerust over de herstructurering. Niemand gelooft dat ontslagen kunnen worden vermeden. Alleen via het natuurlijke verloop kan ING nooit zijn doelstelling waarmaken.

De werknemers zijn bang dat mensen met een slechte of minder goede beoordeling sowieso buitenvliegen. Het lijkt erop dat ING een brutaal besparingsplan veel te mooi wil voorstellen.

Heeft de bank dan geen maatschappelijke verantwoordelijkheid meer? Kan ze niet wat minder winst aanvaarden en zo het

Helaas is het verhaal van ING geen unicum.

De moordende concurrentie onder de banken raast maar verder. Ook bij andere grootbanken staan jobs op de tocht. Het dreigt een verhaal zonder einde te worden. ING wil zich handhaven als best presterende bank, terwijl concurrenten als BNP Paribas Fortis dat model graag willen imiteren. Elke grootbank verwijst naar de concurrentie om nieuwe besparingen te verantwoorden. Het komt de werknemers en de vakbonden de strot uit.

Cruciaal is de vraag welke banksector wel of

niet wordt ontwikkeld. Als alleen nog het goedkoopste tarief van tel is, krijg je een erg schraal bankenlandschap met vooral spelers die een beperkte service geven en weinig mensen tewerkstellen. Bankieren via internet is ‘de toekomst’, kantoren dienen alleen nog om automaten te plaatsen.

Alleen klanten met veel geld zullen nog een persoonlijke service krijgen. Jan-met-depet mag het stellen met een callcenter waar medewerkers grossieren in standaardantwoorden en dito verantwoordelijkheden.

Het personeel dat daar werkt zal minder verdienen want het doet alleen nog routinewerk zonder veel toegevoegde waarde.

Pogingen van de LBC-NVK om dit aan te kaarten bij de werkgevers (Febelfin) leverden nog niet veel op. De werkgevers willen alleen praten over maatregelen om de loonkosten te drukken.

Ons antwoord: “Werknemers verdienen beter”. De slagzin van de nieuwe campagne die al enige tijd loopt bij de LBC-NVK. De werknemers van de banken verdienen meer respect dan ze krijgen.

De LBC-NVK draagt de tewerkstelling hoog in het vaandel. Niet alleen bij ING maar in de hele bankensector.

Ons Recht | 117de jaargang | APRIL 2013 |

13

Almaar meer rusthuizen worden uitgebaat door privé-investeerders.

Op dit moment wordt al ongeveer 15 procent van de rusthuisbedden door commerciële ondernemers uitgebaat. De mogelijke verdere privatisering van de ouderenzorg baart de LBC-NVK al geruime tijd zorgen.

Zo’n evolutie belooft weinig goeds voor de rusthuisbewoners. En ook de werknemers zullen er niet beter van worden, zo vreest de vakbond.

Het staat vast dat er in de komende jaren flink zal moeten worden geïnvesteerd in de zorgsector. Er komen steeds meer ouderen die nood hebben aan zorg. Dus zullen er ook meer plaatsen moeten worden gecreëerd. En ook de thuiszorg zal moeten worden uitgebreid. Sowieso zal er meer personeel nodig zijn.

Bij het personeel in de sector is een vergrijzing aan de gang. Het is dan ook alle hens aan dek om genoeg nieuwe krachten aan te trekken en zo de groeiende vraag aan te kunnen.

De liberalen in onze politiek kijken vooral in de richting van privé-investeerders om de groei van het aantal bejaarden op te vangen. Een vreemde keuze, vindt Olivier Remy van de LBC-NVK. Want er is niets dat bewijst of er zelfs maar op wijst dat die keuze zou resulteren in een goedkopere, betere of efficiëntere dienstverlening.

Geen economische activiteit als een andere

Niet beter of goedkoper

“Wie wil kiezen voor een privatisering van rusthuizen, moet maar eens aantonen dat zoiets beter zou zijn”, legt Remy uit.

“Er is geen enkele aanwijzing dat privatiseren beter, goedkoper of efficiënter zou uitdraaien. Wel integendeel. In sommige andere landen is de privatisering al veel verder gevorderd. De praktijk daar toont aan dat het allemaal niet van een leien dakje loopt. In het Verenigd Koninkrijk bijvoorbeeld zijn er veel problemen met de kwaliteit in de commerciële rusthuizen. Blijkbaar is het toch niet vanzelfsprekend om zorg te garanderen in een commerciële omgeving.”

Als de keuze om te privatiseren niet is ingegeven door sterke bewijzen dat zoiets een betere dienstverlening oplevert, waarom wordt er dan wel voor gepleit? “Om ideologische redenen”, zegt Remy. “Bij de voorstanders leeft de overtuiging dat privéinvesteerders per definitie een meerwaarde betekenen en dat zorg een economische

Het staat vast dat er in de komende jaren flink zal moeten worden geïnvesteerd in de zorgsector.

14 | APRIL 2013 | 117de jaargang | Ons Recht

© foto: daniël rys

Privéinvesteerders hebben niets verloren in ouderenzorg

Jan Deceunynck

welzijn activiteit is als alle andere. Maar dat is niet onze visie. De zorg is méér dan een economische activiteit. Een instelling uit de zorg moet niet als doel hebben om winst te maken maar om zorg en bescherming te geven aan maatschappelijk zwakkeren.

Wanneer een rusthuis de deuren sluit omdat het niet rendabel is, staat het personeel op straat en verliezen de bewoners hun verzorging.”

De overheid heeft schaarse middelen. “Is het dan verantwoord dat er winst wordt uitgekeerd die grotendeels werd opgebouwd met overheidsgeld vanuit het RIZIV?”, bedenkt Remy. “Als vakbond vinden wij van niet.

De niet-commerciële sector en de overheid

De liberalen in onze politiek kijken vooral in de richting van privéinvesteerders om de groei van het aantal bejaarden op te vangen.

Een vreemde keuze.

moeten ervoor zorgen dat het schaarse geld maximaal ten goede komt aan de gemeenschap. Het geld moet maximaal worden gebruikt voor de zorg waarvoor het is bedoeld.” De commerciële spelers hebben er natuurlijk alle belang bij dat er meer ruimte komt voor de privé-sector.

Handen tekort

waar kwalitatieve zorg wordt verstrekt.

Instellingen waar we ook als vakbond goede afspraken kunnen maken met de directie.”

Geregeld hoor je verkondigen dat commerciële rusthuizen hun winst niet halen uit minder zorgverlening, maar louter uit meer efficiëntie. “Dat is onjuist”, stelt Remy. “Het is ook schofferend voor het personeel én de directies van die instellingen. Alsof het personeel daar met de vingers zit te draaien. En alsof directies van publieke rusthuizen of vzw’s niet professioneel genoeg zijn om een rusthuis te runnen. Ook de publieke instellingen worden gerund door professionele directies die spaarzaam moeten omgaan met de beschikbare middelen. En ook zij streven naar efficiëntie. Maar uiteindelijk blijft de zorg mensenwerk. Hoezeer je het ook automatiseert of organiseert, uiteindelijk is er altijd iemand die effectief de handen uit de mouwen moet steken.”

Transparantie

De commerciële rusthuizen in België zijn grotendeels in handen van vijf of zes grote groepen. Een aantal daarvan doet het financieel goed, maar er is ook een speler waar het water tot aan de lippen staat. Sommige privé-bedrijven zijn al jaren verlieslatend, maar blijven actief. Ze investeren zelfs nog.

“Hoe valt dat te rijmen?”, vraagt Olivier Remy zich af. “Investeerders zijn geen liefdadigheidsinstellingen. Waar halen ze dan het geld? De vakbond vraagt meer transparantie over de geldstromen bij de grote financiële groepen in de zorgsector. Het is vaak een netwerk van bedrijven die verantwoordelijk zijn voor de zorg, maar ook voor de boekhouding, de catering en het onderhoud. Waar de winsten en verliezen zitten, is niet altijd even duidelijk.”

De vakbond verlangt dat de overheid een kader creëert. Hopelijk zal de bevoegde Vlaamse minister, Jo Vandeurzen, initiatieven nemen.

Staatshervorming

Met de recente staatshervorming, die de zorg meer dan ooit overhevelt naar het Vlaamse niveau, neemt de vrees voor een verdere privatisering nog meer toe. Na de verkiezingen van 2014 zal een volgende Vlaamse regering antwoorden moeten vinden op de vergrijzing.

“Op dit moment dringt de overheid niet aan om nog meer te privatiseren. De voorstanders van privatiseringen zijn wel stevig aan het lobbyen. Wij vinden het belangrijk om ervoor te zorgen dat het beleid op dit punt niet verandert na de verkiezingen.”

Remy vraagt zich af of de Vlaamse overheid na 2014 zal kiezen voor een voortzetting van het beleid of een andere richting zal inslaan. Met name in Vlaanderen heeft de liberale gedachte nogal wat aanhangers. Die situatie zou wel eens tot andere politieke keuzes kunnen leiden. Het is niet uit te sluiten dat een nieuwe Vlaamse regering privéinvesteringen in de zorg zal aanmoedigen.

“Dat zou dan een ideologische keuze zijn die niets te maken heeft met harde argumenten of kwaliteitsoverwegingen. Sommigen houden nu eenmaal vol dat alles wel beter zal worden door de markt te laten spelen.”

Nog meer privatiseren zou kwalijk zijn voor de gebruikers en de personeelsleden, denkt de LBC-NVK. En het zou voor de overheid ook niet meteen winst opleveren. “Zowel bij ons als in het buitenland zien we dat privévoorzieningen evenveel aan de overheid kosten als het alternatief.”

De winst die commerciële instellingen willen maken, moet uiteraard ergens vandaan komen. “Privé-instellingen doen het daarom stelselmatig met minder personeel.

Nog minder dan in de publieke sector, waar er ook al duidelijk handen tekort zijn. In de vzw’s en de publieke sector zit ongeveer 35 procent van de rusthuizen onder de minimale personeelsnorm. Vaak zitten ze niet enorm veel onder de norm maar het blijft toch een grote groep. In de betrokken instellingen hebben de personeelsleden te weinig tijd om hun job volledig en naar behoren te kunnen uitvoeren. Er zijn te weinig handen, er is te weinig tijd. Maar in de commerciële sector haalt zelfs 60 procent van de instellingen de minimale norm niet. Daar zijn de problemen dus nog groter. Onze militanten in die instellingen bevestigen dat ook. De klachten over de hoge werkdruk klinken nog harder in de commerciële instellingen.”

“Al is het uiteraard ook geen zwart-witverhaal. Er zijn wel degelijk commerciële instellingen waar het goed verloopt en Ons Recht | 117de jaargang | APRIL 2013 |

15

© foto: imageglobe

Crisis zet voordelen coöperatie extra in de verf “Inzetten op duurzaam en sociaal ondernemen” Monique Bra am

Het gaat niet goed met onze economie. De financiële crisis laat zware sporen na. Het is duidelijk dat het neoliberale gedachtegoed nefast is voor onze samenleving en haar bewoners. Zijn er alternatieven? Werk maken van een duurzame economie misschien? Of de macht van aandeelhouders verkleinen? Coöperaties bieden misschien een uitweg. Kunnen zij de crisis mee oplossen? Ons Recht vroeg het aan Dirk Barrez die de voorbije maanden op DeWereldMorgen. be een reeks rond de ‘ins en outs’ van coöperaties publiceerde.

Coöperatief ondernemen is één van de oudste vormen van ondernemen. Al sinds 1873 bestaat er in België een structuur voor coöperatieve vennootschappen. De sociale bewegingen trokken mee aan de kar. Zo ontstonden in de vorige eeuw diverse coöperaties, vooral in de woningzorg, de gezondheidszorg (denk aan de ziekenfondsen) en de financiën. Maar die grote coöperatieve bewegingen verloren aan kracht in de afgelopen tientallen jaren.

Vandaag de dag telt België ruim 26.000 coöperaties die samen goed zijn voor zo’n vijf procent van het Belgische bruto binnenlands product (BBP). In landen als Zwitserland en Italië ligt dat cijfer veel hoger. Dirk Barrez: “Veel van onze Belgische coöperaties lopen niet echt te koop met hun achtergrond. Misschien omdat ze niet altijd even fier zijn op het afgelegde parcours. Ten onrechte, vind ik. Als een privé-bedrijf failliet gaat, wordt dat geaccepteerd. De banken hebben ons de duvel aangedaan, maar mogen gewoon vlijtig voort werken en hoge bonussen uitdelen. Een mislukte coöperatie is groot nieuws. Daarmee doen we onszelf tekort als samenleving.”

Uit onderzoek blijkt namelijk dat landen of streken beter boeren wanneer zowel 16 | APRIL 2013 | 117de jaargang | Ons Recht

privé- als overheidsbedrijven én coöpera- ook coöperaties. Coöperaties vormen een ties economische activiteiten ontplooien. manier om op een hele solidaire manier Ook is de sociale ongelijkheid daar kleiner. economie te bedrijven”.

Dat zie je bijvoorbeeld in Zwitserland, in het In de meeste coöperaties brengen de coöBaskenland of in de Italiaanse regio Emilia- peranten het kapitaal binnen. Een voorbeeld zijn de werknemers bij Mondragon Romagna. (zie één van de kaderstukjes). De gemaakte winst wordt altijd opnieuw geïnvesteerd in Welvaart verdelen de coöperatie, of belandt bij de coöperanten.

Dirk Barrez: “Coöperaties staan niet op Barrez: “Op die manier werken maakt zichzelf maar functioneren in een econo- een langetermijnvisie mogelijk. Een manamie. En economie is een breed begrip. Het ger van een coöperatie moet zich niet bezig gaat niet alleen om het voortbrengen van houden met winstmaximalisatie om de aanwelvaart maar ook om het verdelen ervan. deelhouders tevreden te houden. Of met de In ons huidige kapitalistische systeem vraag hoe vers kapitaal aan te trekken. Een wordt vooral gefocust op het maken van coöperatie kan zich richten op het functiowinst en regeert het kortetermijndenken. neren van het bedrijf zelf. Natuurlijk moet Je investering laten renderen is het belang- het draaien. Economische rendabiliteit en rijkste credo voor de multinationals en pri- efficientië vormen ook in een coöperatie een vébedrijven met hun vele aandeelhouders. belangrijke poot. Maar het rendement blijft Daarnaast zijn er overheidsbedrijven. Maar in het bedrijf: nieuwe investeringen, verdaar tussenin ligt nog een groot terrein waar hoogde aandacht voor onderzoek en innoook welvaart wordt gemaakt. Bijvoorbeeld vatie, goede lonen voor de werknemers, een vzw’s, ziekenhuizen, scholen…en idealiter extraatje voor de klanten.”

economie Bij de Baskische werknemerscoöperatie Mondragon werken 84.000 mensen.

Dynamiek

Grote coöperaties zorgen voor een dynamiek in een samenleving. Vaak bestaat zo’n coöperatie uit diverse bedrijven die worden ingebed in diverse domeinen: industrie, distributie, financiën, maar ook gezondheidszorg, sociale woningbouw, cultuur. Dit versterkt de sociale cohesie van een regio of land en creëert meer betrokkenheid.

“Succesvolle coöperaties investeren ook voluit in onderzoek en opleiding. Jonge mensen krijgen de kans om een vak te leren dat aansluit bij de behoeften van een coöperatie. Op die manier worden capabele mensen naar zinvolle jobs georiënteerd.”

Daarnaast werken veel grote coöperaties rond de verduurzaming van de economie.

Door te investeren in nieuwe technologieën bijvoorbeeld. “Hernieuwbare energie is voor een bedrijf als Mondragon een hele belangrijke economische poot. Mij lijkt het een gemiste kans dat onze windmolens op zee in handen zijn van privé-bedrijven en niet van de samenleving in de vorm van coöperaties. Of de digitale snelweg. Ik vind het ook vanzelfsprekend dat we in de nonprofitsector vooral met coöperaties zouden moeten werken. Is het wel verstandig om in die sector privé-bedrijven toe te laten?”

Volgens Barrez kunnen vakbonden opnieuw mee de kar opspringen wanneer het om coöperatief ondernemen gaat. “Ondernemen moeten we niet alleen overlaten aan privéondernemers. De voorbije jaren hebben die bewezen dat ze het alleen niet kunnen. Het is hoog tijd voor maatschappelijke ondernemers om bij te springen, bijvoorbeeld door een nieuwe succesvolle coöperatieve bank uit de grond te stampen.”

Nieuwe bank

Feit is dat de LBC-NVK, net zoals andere vakbonden en sociale organisaties, betrokken is bij de onderzoekscoöperatie NewB. Via die structuur wordt onderzocht of er genoeg draagvlak is in de samenleving om met een coöperatieve Belgische bank te starten.

Mensen kunnen 20 euro inleggen via ‘ik bank mee’. NewB wilde minstens 10.000 coöperanten bijeenbrengen. Dat bleek een fluitje van een cent. Via de website www. ikbankmee.be werd het doel al op amper 48 uur gerealiseerd. New B houdt ook informatieavonden en kan ondertussen al rekenen op de steun van 75 organisaties. Wie ook graag wil meedoen, kan zich uiteraard nog altijd aanmelden.

Op facebook vind je NewB op http://www.facebook.com/newb.coop.

Mondragon in Spanje De Baskische werknemerscoöperatie Mondragon bestaat uit 120 coöperatieve ondernemingen actief in diverse sectoren met in totaal 84.000 werknemers.

De meeste zijn industriële bedrijven en zijn volledig eigendom van de werknemers die ieder gemiddeld 15.000 euro inlegden om coöperant en dus medeeigenaar te worden van het bedrijf.

De eigenaars hebben inspraak in het bedrijf en oefenen controle uit op het management. Een sociale raad, te vergelijken met een ondernemingsraad, behartigt de belangen van de werknemers. Als werknemers met pensioen gaan, krijgen ze een extra pensioen bovenop het wettelijk pensioen. Het grootste voordeel van de coöperatieve is, net zoals bij Migros en Coop, dat de winst van het bedrijf opnieuw geïnvesteerd wordt.

Het kapitaal lekt niet weg naar aandeelhouders die een hoge ‘return on investment’ eisen. Solidariteit is een belangrijk uitgangspunt.

Een stevige financiële poot, aangevuld met veel aandacht voor onderwijs en research en een goed systeem van sociale zekerheid en gezondheidszorg vormen de sleutels tot het immense succes van deze coöperatie.

Spanje wordt momenteel geteisterd door de financiële crisis en torenhoge werkloosheidscijfers; Mondragon houdt het hoofd boven water en creëerde de voorbije jaren juist werkgelegenheid. De jaaromzet van dit bedrijf bedraagt zo’n 15 miljard euro.

Lees er meer over op www.dewereldmorgen.be/ tags/mondragon

Migros en Coop in Zwitserland Zwitserland staat bekend om zijn fiscaal gunstig regime voor bedrijven en rijke burgers.

Verrassend genoeg timmert het land ook goed aan de weg op het vlak van coöperaties. Wie geregeld Zwitserland bezoekt voor een ski- of wandelvakantie weet dat zowat ieder dorp een supermarkt van Migros of Coop heeft. Eten en drinken kopen de Zwitsers voor maar liefst 70 procent bij deze twee Zwitserse supermarktketens.

Wat niet iedereen weet: Migros en Coop zijn coöperatieve supermarktketens, uitgebreid met andere activiteiten op het gebied van media, reizen en doe-het-zelfzaken. Een eigen spaarkas hebben ze ook. Het zijn de twee grootste privé-werkgevers (Coop telt 75.000 werknemers, Migros 86.000) met reusachtige omzetten (Coop ongeveer 28 miljard Zwitserse frank, Migros zo’n 25 miljard), maar tegelijkertijd met een groot sociaal en cultureel engagement. De coöperatieven zijn sterk ingebed in de samenleving. Binnen het bedrijf is er ook veel aandacht voor vorming en opleiding en werknemers kunnen rekenen op een goed statuut.

Coop en Migros zijn zogenaamde consumentencoöperatieven. De klant is er letterlijk koning. Klanten kunnen immers gratis lid worden van de coöperatieve. Van de acht miljoen Zwitsers is zo’n kleine 3 miljoen lid van Coop, ruim 2 miljoen is aangesloten bij Migros. Je wordt in Zwitserland bij wijze van spreken in een Migros- of een Coopgezin geboren.

Deze coöperatieven onderscheiden zich op diverse punten van andere bedrijven. Allereerst hoeven ze zich niets aan te trekken van veeleisende aandeelhouders want die zijn er niet.

Zoveel mogelijk winst binnenrijven is niet hun eerste prioriteit. Het economische principe van winst maken is wel belangrijk, maar de winst wordt geherinvesteerd in het bedrijf. De coöperatieven kunnen daardoor eigen doelstellingen formuleren op sociaal en ecologisch vlak.

Coop en Migros zijn kampioenen van duurzaamheid. Je merkt dat bijvoorbeeld aan hun productengamma: veel fair trade en producten van eigen bodem. De Zwitsers smaken deze producten meer en meer. Alleen al Coop verkoopt meer fair trade dan alle Belgische supermarktketens, wereldwinkels en andere aanbieders samen. De coöperatieven werken ook aan hun ecologische voetafdruk. Er wordt werk gemaakt van het verminderen van CO2. Coop heeft zich zelfs tot doel gesteld in 2023 volledig CO2-neutraal te zijn voor al zijn activiteiten in Zwitserland. De overname van het spoorwegbedrijf Railcare ondersteunt dit idee.

Meer info op www.dewereldmorgen.be/tags/ kampioenencooperaties

Ons Recht | 117de jaargang | APRIL 2013 |

17

arbeids-gericht marc weyns

Contract voor bepaalde tijd De Arbeidsovereenkomstenwet is klaar en duidelijk: een arbeidsovereenkomst voor een bepaalde tijd moet schriftelijk zijn vastgelegd ten laatste op het ogenblik waarop de werknemer begint met het werk. Ontbreekt dat geschreven contract of werd het te laat ondertekend, dan wordt die arbeidsovereenkomst automatisch een contract van onbepaalde tijd.

Op 9 januari 2009 komt een werknemer in dienst van een bedrijf. Pas op 18 januari ondertekenen de beide partijen een contract waarin ze bevestigen dat het gaat over een arbeidsovereenkomst voor een bepaalde tijd voor de periode van 9 januari 2008 tot 8 januari 2009. In de loop van dat jaar gaat het mis en verbreekt de werkgever de arbeidsovereenkomst.

Arbeidsrecht beschermt werknemer, maar er zijn grenzen De werknemer staat tegenover zijn werkgever in een ondergeschikte positie. Hierdoor is er geen gelijke positie is om te onderhandelen over het loon en de arbeidsvoorwaarden. Het arbeidsrecht corrigeert die ongelijke situatie een beetje.

In de diverse bedrijfstakken werden collectieve arbeidsovereenkomsten gesloten die minimumlonen vastleggen voor de werknemers. De werkgever mag geen lonen betalen die lager liggen dan die minima.

Een akkoord van een werknemer – afgedwongen door de werkgever – om toch een lager loon te aanvaarden is ongeldig. Toch blijft het opletten geblazen want de arbeidsrechtbanken gaan ervan uit dat

de werknemer tóch afstand kan doen van zijn loon nadat hij het recht op dat loon heeft verworven.

Een horecabedrijf ziet de kosten voor de huur van zijn pand flink stijgen en moet de prijzen verhogen.

Het loon van de werknemers bestaat voor een deel uit een percentage op de prijs die de horecabaas aan de klanten aanrekent.

De werkgever wil een loonsverhoging vermijden en legt na elke loonbetaling een schriftelijke verklaring voor aan de werknemers waarin ze bevestigen akkoord te gaan met een lager percentage dan de cao voorziet. Omdat de afstand van het recht op loon gebeurt nadat de werknemers het recht hadden verworven, was die afstand geldig. Zo oordeelde de arbeidsrechtbank van Brussel op 15 november 2012 in de lijn van de overheersende rechtspraak.

In dit geval beriep de werknemer zich op het bestaan van een contract voor een bepaalde tijd en eiste hij twee keer de normale opzegvergoeding van een contract voor een onbepaalde tijd. De werkgever wees dit van de hand; het contract was immers te laat gesloten en dus was er helemaal geen contract voor een bepaalde tijd maar wel voor onbepaalde tijd. Bij een verbreking van een contract voor een onbepaalde tijd hoeft hij ‘slechts’ de normale opzegvergoeding te betalen.

Het arbeidshof van Bergen concludeerde Beelden die een op 15 oktober 2012 dat de werknemer wel privé-detective maakt degelijk het recht had om zich op het contract voor een bepaalde tijd te beroepen. De Een werknemer heeft een arbeidsongeval regels uit de arbeidsovereenkomstenwet en houdt er een blijvende invaliditeit aan zijn immers dwingend in het voordeel van over. Maar er ontstaat een discussie over de de werknemer en de werkgever mag zich er ernst en de graad van invaliditeit. De graad niet op beroepen om te ontsnappen aan een van invaliditeit bepalen is van groot belang om de vergoeding te berekenen waarop de contract dat hij zelf ondertekende. werknemer recht heeft.

De arbeidsongevallenverzekeraar stuurt een detective op pad om beelden te maken van die werknemer. Zo zijn er foto’s waaruit blijkt dat hij met de auto rijdt, zijn koffer opent en er tuinstoelen uit haalt en die zonder de hulp van iemand anders naar binnen 18 | APRIL 2013 | 117de jaargang | Ons Recht

© foto: imageglobe

Wie de arbeidsovereenkomst verbreekt moet een opzegvergoeding betalen aan de tegenpartij. Bij de verbreking van een contract voor een onbepaalde tijd is dat de gewone opzegvergoeding. In het geval van een verbreking van een contract voor een bepaalde tijd is het een vergoeding gelijk aan het loon voor de resterende duur van de termijn, maar dat bedrag mag maximaal twee keer de vergoeding zijn van het contract voor onbepaalde tijd.

draagt. Volgens de verzekeringsmaatschappij blijkt uit die beelden dat de ernst van de invaliditeit veel minder groot is dan de werknemer beweert. De werknemer wil die foto’s verwijderd zien uit het juridisch dossier omdat ze zijn privacy schenden en als bewijs ongeldig zijn. Het zijn medische gegevens die niet mogen verzameld worden op die manier.

De arbeidsrechtbank van Luik was het op 28 juni 2012 niet eens met de werknemer. De privé-detective maakte beelden van op de openbare weg, beelden dus die iedereen kon waarnemen. Het zijn bovendien geen medische gegevens. De foto’s mochten wel degelijk worden gebruikt als bewijsmateriaal.

© foto: imageglobe

sociaal

Pokeren met jobs bij Verbinnen Poultry Group Faillissement kost meer dan 450 banen

Joeri Saenen

Bij de Kempische kippenslachterij en vleesverwerker Verbinnen Poultry Group werd eind februari het licht uitgedaan. De ruim 450 werknemers van het bedrijf uit Olen werden toen letterlijk in de kou gezet. Een zoveelste sociaal bloedbad.

Een echte verrassing was het nu ook weer niet. Maandenlang hadden de vakbonden het management gewaarschuwd dat het niet goed bezig was. Volgens de directie lagen de toenemende concurrentie uit lageloonlanden en de stijgende productie- en grondstoffenprijzen aan de basis van het faillissement.

De LBC-NVK heeft daar toch bedenkingen bij. Akkoord, vooral vanuit Duitsland was er een moordende concurrentie, mee het gevolg van de dumpinglonen die de overheid daar mogelijk maakte. Die kwestie heeft gevolgen voor onze arbeidsmarkt en onze bedrijven. Maar de grote discounters willen ook almaar lagere prijzen betalen, wat voor een bijkomende druk zorgt. Een evolutie die ons in het algemeen zorgen baart, niet alleen in de voedingssector.

Maar het schoentje wringt ook ergens anders. Ondanks de wankele situatie werd

bij Verbinnen Poultry Group duchtig geïnvesteerd, onder meer in nieuwe kantoren en een nieuwe vrieslijn. Geld dat er eigenlijk niet was, werd toch uitgegeven.

De vakbond kan zich niet van de indruk ontdoen dat de aandeelhouders niet al het mogelijke ondernamen om een faillissement bij Verbinnen Poultry Group te vermijden.

GIMV

De vakbond kan zich niet van de indruk ontdoen dat de aandeelhouders niet al het mogelijke ondernamen om een faillissement te vermijden. Waarom deed de hoofdaandeelhouder GIMV (Gewestelijke Investeringsmaatschappij Vlaanderen) niet meer inspanningen om het bedrijf weer rendabel te maken? Tot 2008 haalde Verbinnen nog een jaarlijkse groei van zowat tien procent.

Vijf jaar geleden werd de GIMV de hoofdaandeelhouder na een ‘leveraged buy-out’, een met schulden gefinancierde overname. Een truc om zo weinig mogelijk belastingen te moeten betalen. Maar ondertussen stapelden de verliezen zich wel op.

En welke rol speelt de Vlaamse overheid in dit dossier? Zij is voor zowat 28 procent mede-eigenaar van de GIMV via de Vlaamse Participatiemaatschappij. Maar in regeringskringen blijft het wel stil in dit dossier.

De GIMV kondigde in maart nog trots aan dat het eigen vermogen over het voorbije boekjaar met 9,7 miljoen steeg tot 980,8 miljoen euro. Via de verkoop van bedrijven. De

GIMV is ‘trots’ dat ze voor 34,4 miljoen euro investeerde maar dan wel vooral in Franse en Duitse bedrijven. Verbinnen Poultry Group werd over het hoofd gezien. Wat vinden onze Vlaamse bewindslieden daarvan?

Verweesd

Trieste vaststelling is en blijft dat ruim 450 personeelsleden hun inkomen kwijtspelen en verweesd achterblijven. En de belastingbetaler draait mee op voor datgene wat in economische kringen zo mooi ‘investeren in durfkapitaal’ wordt genoemd. Voor de lonen van februari van het personeel van Verbinnen had de GIMV in elk geval geen geld meer. Die lonen zijn mee opgenomen in de schuldvordering voor het Fonds Sluiting Ondernemingen. Zo wordt die last volledig afgewenteld op de maatschappij.

“Onze portefeuillebedrijven dragen bij aan economische groei, tewerkstelling en maatschappelijke welvaart”, is te lezen op de website van de GIMV. Welvaart voor wie, vragen wij ons af. In elk geval niet voor het personeel van Verbinnen Poultry Group.

Ons Recht | 117de jaargang | APRIL 2013 |

19

sociaal

Het gaat ZF Wind Power niet voor de wind Zoveelste herstructurering op rij Sofie Michiels

ZF Wind Power, het vroegere Hansen Transmissions, kondigde eind februari een collectief ontslag aan. Er zijn 135 jobs bedreigd bij het bedrijf. De zoveelste herstructurering op rij.

© foto: daniël rys

In 2011 nam ZF het geherstructureerde Hansen Transmissions over. Hansen reorganiseerde eerst zijn vestiging in Edegem die tandwielen voor de industrie produceert. Daarna werd die tak verkocht aan het Japanse Sumitomo. Zo hield Hansen alleen nog de ‘windbusiness’ over in België, de productie van tandwielkasten voor windturbines. Meteen daarna werd het bedrijf overgenomen door ZF, een grote Duitse groep.

ZF Wind Power heeft in België 874 werknemers. De meeste mensen werken in het productiebedrijf in Lommel. Verder is er het hoofdkantoor in Kontich en de engineeringafdeling in Gent.

De windbusiness werkt rond duurzame energie en geldt dan ook als een activiteit met toekomst. Maar ook in deze sector worden de klappen van de crisis gevoeld.

De bestellingen lopen terug en er is overcapaciteit op de markt waardoor de verkoopprijzen dalen.

Eén en ander heeft wellicht te maken met de financiële en economische crisis en de moeilijkheid om nog kredieten te krijgen om windparken aan te leggen. Ook overheden schroeven hun steun voor de windsector terug. Het gevolg daarvan is dat de

20 | APRIL 2013 | 117de jaargang | Ons Recht

vraag vermindert en dat investeringen worden uitgesteld.

Voor ZF Wind Power komt er nog bij dat sommige grote klanten afhaken en dat de relaties met bepaalde afnemers niet al te best zijn. De vakbond weet al langer dat de relaties met een aantal klanten verzuurden door toedoen van het vroegere Hansenmanagement. ZF besliste in januari van dit jaar om dat management de deur te wijzen.

aan boord te houden. In het kader van de Renault-procedure worden nu vragen gesteld over het geplande collectief ontslag en worden mogelijke alternatieven besproken.

Na deze fase zal duidelijk worden hoeveel werknemers uiteindelijk echt moeten vertrekken. Voor het personeel zal het sociaal plan genoeg mogelijkheden moeten bieden om aan een nieuwe toekomst te werken.

Minder omzet

Hoofdkantoor

De diverse problemen hebben tot gevolg dat ZF Wind Power verwacht dat zijn omzet dit jaar en in 2014 lager zal uitvallen dan in 2012. In het beste scenario zou in 2015 weer de omzet van 2011 kunnen worden gehaald.

Nog altijd 20 procent minder dan in 2012.

Volgens de directie zal de huidige sterke omzetdaling niet aanhouden maar zal ze ook niet helemaal worden goedgemaakt in de toekomst. Tijdelijke maatregelen om ontslagen te vermijden zijn ‘niet mogelijk’.

Dus kondigt ZF Wind Power een collectief ontslag aan.

Het zou niet de eerste keer dat een onderneming te diep snoeit in haar personeel om een aantal maanden of jaren nadien opnieuw te moeten aanwerven wanneer de vraag aantrekt. In de windsector zit nog altijd toekomstmuziek, zoveel is wel zeker.

De concurrentie nam de voorbije jaren ook toe. Iedereen wil graag een graantje meepikken van zo’n ‘booming business’.

De vakbonden willen alles doen om via tijdelijke maatregelen zoveel mogelijk jobs

In één adem kondigde ZF overigens ook aan zijn hoofdkantoor in Kontich te sluiten. De 60 mensen die daar werken worden vriendelijk verzocht zich te integreren in de productiefabriek in Lommel, zo’n 90 km verderop.

Heel wat van die medewerkers wonen in en rond Antwerpen. Gecombineerd met tijdelijke maatregelen vindt het bedrijf hun verhuizing een heel gewone zaak. Maar zulke eenzijdige veranderingen van de tewerkstellingsplaats zijn niet zomaar toegestaan.

Ook op dit vlak willen de bonden ijveren voor alternatieven of aangepaste maatregelen. Vermoedelijk speelde het bedrijf al langer met het idee om het hoofdkantoor te verplaatsen. De nieuwe herstructurering is blijkbaar een uitgelezen kans om twee vliegen in één klap te slaan. Maar dat is dus zonder de vakbonden gerekend.

Het zou niet de eerste keer dat een onderneming te diep snoeit in haar personeel om een aantal maanden of jaren nadien opnieuw te moeten aanwerven wanneer de vraag aantrekt.

inbox

‘cRISEs UP’ vertolkt verontwaardiging

monique bra am

Berekeningsmodules online Op www.lbc-nvk.be vind je een aantal handige berekeningsmodules. Klik op ‘berekeningsmodules’ in het snelmenu. De berekening bruto-netto bijvoorbeeld rekent je brutoloon om naar het nettobedrag. Of de berekening van de formule Claeys. Deze formule berekent de duur van de opzegtermijn en het bedrag van de opzegvergoeding. De berekening vakantie vertelt je op hoeveel dagen vakantie je recht hebt. En wil je weten of je klein verlet kunt opnemen? En hoe dat in jouw sector is geregeld? Gebruik dan de simulatie klein verlet.

www.tijdkrediet.be

Halverwege 2010 – in de slipstream van een nieuwe economische en financiële crisis – besluit het Gentse sociaalartistieke gezelschap Victoria Deluxe om de toenemende straatprotesten te documenteren. Dat resulteerde in ‘cRISEs UP’, een boeiende documentaire film die een gezicht geeft aan de strijd van jonge en oudere verontwaardigden die zich verzetten tegen de uitwassen van een roofzuchtig economisch en financieel systeem.

Na de val van de Lehman Brothersbank in de VS ontstond er een wereldwijde financiële crisis. Al snel werd duidelijk dat deze crisis een grote impact zou hebben op onze economie en samenleving. Victoria Deluxe besloot om op zoek te gaan naar de verschillende manieren van reageren op de nieuwe crisis. Na de Arabische Lente ontstond namelijk een heel nieuwe beweging, die van de Indignados en Occupy. Een beweging die vooral in Zuid-Europa en de VS maar ook in België opgang maakte en navolging vond.

In functie van dit onderzoek werden zowat 40 participanten en medewerkers gecoacht in het interviewen, filmen en monteren. De initiatiefnemers trokken in de voorbije drie jaar geregeld naar manifestaties en acties, op zoek naar wat mensen tot strijd en verzet brengt. Uit de bijna driehonderd uur interview- en beeldmateriaal werden eerst korte filmpjes

Het ACV maakte een tijdje geleden de website www.tijdkrediet.be. Je vindt er de recente afspraken terug. Sinds een paar maanden zijn de regelingen rond het opnemen van tijdkrediet immers veranderd. Je kan de nieuwe brochure rond tijdkrediet en landingsbanen op de site downloaden. Ook lees je meer over de afspraken rond het opnemen van zorgverlof. Bijvoorbeeld gedistilleerd die via de sociale media wanneer je kind naar het ziekenhuis moet. Je hebt werden verspreid. De voorbije maan- dan immers recht op zorgverlof. Lees er meer over op den werd een documentaire gemaakt de website. als sluitstuk van dit sociaalartistieke Centrum voor project. cRISEs UP vertrekt van de groei- Loopbaanontwikkeling ende sociale strijd van de vakbonden en andere sociale bewegingen in Behoefte om je loopbaan nieuw leven in te blazen?

België. Aansluitend trekken we naar Helemaal het roer omgooien of eerder lichtjes bijEgypte, New York, Chicago, Montreal sturen? Moeite om werk en gezin te combineren? En en Madrid om er de indrukwekkende wat doe je als je na de langverwachte promotie het protesten van de Indignados en de gevoel krijgt te verdrinken in het werk? Herken je deze Occupyers in beeld te brengen. We vragen? Dan is loopbaanbegeleiding misschien iets gaan we op zoek naar wat hen onder- voor jou. Het Centrum voor Loopbaanontwikkeling scheidt van maar ook verbindt met de helpt je zelf de richting te kiezen buiten de werkgever om. De komende maanden kan je nog deelneklassieke sociale bewegingen.

De film wordt van 18 april 2013 tot 1 men aan groepsbegeleiding. Lees er meer over op mei 2013 elke dag om 20.00u vertoond www.loopbaanontwikkeling.be . En… voor LBCin Studio Skoop, Sint-Annaplein 63 in NVK-leden is deze service natuurlijk gratis.

Gent. Via Ons Recht kan je gratis naar één van die voorstellingen. Stuur een Publicaties en video e-mailtje naar lbc-nvk.persdienst@ acv-csc.be met als onderwerp “cRISEs Meer weten over werknemersgebonden thema’s? Of UP – Studio Skoop” en maak kans op over de werking van de LBC-NVK? Wat we precies voor jou kunnen betekenen? Of met welke campageen duoticket. nes we bezig zijn? Surf naar www.lbc-nvk.be en klik op ‘publicaties en documentatie’. Daar vind je een schat aan brochures en folders die je kunt downloaden of online bestellen. Via de knop ‘video’ (rechterkant homepage) kom je op onze mediapagina terecht.

Daar vind je een overzicht van onze video’s die je meer De film vertrekt vertellen over de campagnes en acties die we voeren.

van de groeiende sociale strijd van de vakbonden en andere sociale bewegingen in België.

LBC-NVK en sociale media Naast onze website laten we via de sociale media onze stem horen. Via twitter, facebook en youtube klinkt onze boodschap door. Volg ons via deze media: ‘Like’ ons op facebook: www.facebook.com/vakbondlbcnvk Twitter: www.twitter.com/lbcnvk Youtube: www.youtube.com/vakbondlbcnvk Ons Recht | 117de jaargang | APRIL 2013 |

21

veiligheid

Vakbonden herdenken slachtoffers van arbeidsongevallen Werelddag voor veilig en gezond werk op 28 april Frans Geerts

Preventie

Het aantal arbeidsongevallen in ons land daalt. Maar elk ongeval is er één te veel. Daarom voert het ACV samen met de internationale vakbonden actie om het aantal ongevallen nog meer te doen verminderen. We bekijken enkele cijfers.

Elke dag werken duizenden mensen aan de veiligheid op de werkvloer. Zowel in de interne als externe preventiediensten als in de duizenden comités voor veiligheid en gezondheid. Je zou dan ook verwachten dat het aantal ernstige ongevallen daalt. Maar we moeten nuanceren.

Kijken we even naar de statistieken over het aantal arbeidsongevallen in de privé-sector in de periode 1985-2011. Wat blijkt? Het aantal daalt aanzienlijk. En toch waren er in 2011 nog altijd 170.203 arbeidsongevallen, waarvan 147.854 ongevallen op de werkplek en 22.349 op de weg van en naar het werk.

Het aantal dodelijke ongevallen verminderde van 301 naar 139. Opvallend is wel dat het aantal ongevallen met blijvende gevolgen groeide van 12.682 naar 15.557.

150

90 60

totaal

dodelijk arbeidsongeval

0 blijvende ongeschiktheid

Ook zijn de verschillen groot naargelang de sector. De bouw, de houtindustrie en de visserij hebben een grote risicofactor, terwijl de informaticasector, het verzekeringswezen en de financiële sectoren er als de minst gevaarlijke sectoren uitkomen.

Het risico op ongevallen is niet voor iedereen gelijk.

Wanneer we dieper graven in de cijfers blijkt dat het aantal ongevallen bij de ‘administratieve bedienden’ gevoelig lager ligt dan bij de arbeiders en dat hun ongevallen relatief gezien minder zware gevolgen hebben. De acht dodelijke slachtoffers bij de bedienden zijn allemaal mannen.

Als we de verschillende beroepen bekijken bij de bedienden, zien we dat vooral bij verkopers en verkoopsters en bij verpleegkundigen de arbeidsongevallen wel verminderen maar toch behoren tot de uitschieters.

Uitzendkrachten blijven een groep die relatief veel risico loopt. Zowel bij de arbeiders als bij de bedienden lopen zij niet alleen meer kans maar zijn ook de gevolgen van een arbeidsongeval groter.

30

Bron: Fonds voor Arbeidsongevallen

oe veilig uw werk?

Het risico op ongevallen is niet voor iedereen gelijk. Er zijn grote verschillen volgens leeftijd, anciënniteit, statuut, soort contract enzovoort. Jonge werknemers hebben meer ongevallen dan oudere werknemers.

Werknemers met meer ervaring minder dan hun collega’s met weinig ervaring. Arbeiders hebben er meer dan bedienden.

Bedienden

1985 2011 % groei (1985 = 100)

120

Risico’s

Categorie/ gevolg

ZG

-66%

+66%

Dodelijk

Arbeiders

90.463

9.684

20

63

Bedienden

30.374

2.268

3

8

uitzendkrachten

11.527

840

1

5

andere statuten

2.423

168

1

6

ZG= zonder gevolg; -66%= heeft gevolgen ;+66% is invalide.

22 | APRIL 2013 | 117de jaargang | Ons Recht

sociaal

Wat moet je zeker weten?

1. Meld elk ongeval onmiddellijk bij je werkgever.

2. Meld ook de kleine ongevallen!

3. Als slachtoffer moet je drie elementen kunnen bewijzen: dat het ongeval een ‘plotse gebeurtenis’ was, dat het gebeurde tijdens de uitvoering van de arbeidsovereenkomst of op de weg van en naar het werk en dat er ‘schade’ (een letsel) is.

4. Je staat sterker als je de volgende elementen van bewijs voegt bij de aangifte: namen van getuigen van het ongeval, of onrechtstreekse getuigen die het ongeval niet hebben gezien maar je net daarna hebben gezien of met wie je erover gesproken hebt, attesten van een geneesheer of een verzorgende. Als je de vraag krijgt een verklaring te ondertekenen, controleer dan vooraf of de feiten correct beschreven zijn.

5. Bij een arbeidsongeval heb je recht op een doorbetaling van een begrensd loon tijdens je arbeidsongeschiktheid. Ook alle medische kosten zijn in regel ten laste van de verzekeraar. De verzekeraar moet je meedelen wat je moet doen om je kosten vergoed te krijgen.

6. Als de verzekeringsmaatschappij weigert het arbeidsongeval te erkennen, moet ze die weigering schriftelijk meedelen aan het slachtoffer én aan het Fonds voor Arbeidsongevallen.

7. Loopt het mis bij de aangifte van een arbeidsongeval, wordt het arbeidsongeval geweigerd of gebeurt de uitbetaling niet zoals het hoort, neem dan contact op met het ACV. Via je ACVafgevaardigde op het werk of via een ACV-dienstencentrum in je buurt (http://adressen. acvonline.be). De vakbond kan je advies geven en tussenbeide komen bij je werkgever of verzekeraar. Of je helpen om zelf een aangifte in te dienen bij de verzekeraar, bij de betrokken overheidsdienst of bij het Fonds voor Arbeidsongevallen. Voor ACV-leden stappen we zo nodig op onze kosten naar de arbeidsrechtbank om je rechten te doen gelden.

Wildgroei aan schijnzelfstandigheid houdt gevaren in IT-bedrijf Econocom tracht vakbond buitenspel te zetten collega’s. De wildgroei aan schijnzelfstandigheid brengt diverse problemen met zich Schijnzelfstandigheid wordt stilmee.

Het sociaal recht is gebaseerd op de logica aan een ‘hot topic’. De staatssedat er in een arbeidsovereenkomst een cretaris voor fraudebestrijding, zwakke (de werknemer) en een sterke parJohn Crombez (sp.a), kondigde tij (de werkgever) is en dat de zwakste partij met grote trom aan dat hij de moet worden beschermd. Maar dat kader strijd tegen de schijnzelfstandigdekt dus geen contract tussen een onderneheid wil opvoeren. Crombez richt ming en een (schijn)zelfstandige. De gevolzich vooral op sectoren waar het gen hiervan zijn bijna niet te overzien. Zo net iets te gortig werd: de bouw, kan het contract bijvoorbeeld worden verde bewaking, het transport en broken zonder opzeg, tenzij het op voorde schoonmaak. Maar het prohand anders werd overeengekomen. Na de bleem stelt zich nog ruimer. breuk heeft de ‘zelfstandige’ geen automatisch recht op een werkloosheidsvergoeding.

Via een vernieuwd wettelijk kader wil Er worden minder pensioenrechten opgestaatssecretaris Crombez sociale dumping bouwd, er is geen loon bij ziekte, er is geen bestrijden in de bouw, de bewaking, het automatische indexering, verlof wordt niet transport en de schoonmaak. In de wet betaald. Bij pesten op het werk is er niets van 25 augustus 2012 werd een – weerleg- geregeld. De schijnzelfstandigen hebben baar – vermoeden van ‘afwezigheid van een geen recht om bij de bedrijfsarts te gaan. gezagsverhouding tussen de partijen bij een En er zijn geen barema’s met een minimumarbeidsrelatie’ ingevoerd voor die sectoren. loon. Hallucinant. En dat is nog maar een In gewonemensentaal wil dat zeggen dat de greep uit de gevolgen. werkgever het moeilijker krijgt om vol te De directie van Econocom weigert sociale of houden dat iemand werkelijk zelfstandig is, financiële informatie te geven over het fenomaar dan alleen in de genoemde sectoren. meen. Ze veegt elke vraag hierover van tafel Een goed begin John, maar zijn er in de met de reactie dat de vertegenwoordigende andere sectoren dan geen problemen? In organen niet bevoegd zijn. februari organiseerden de militanten van Het probleem bestaat uiteraard niet alleen Econocom een actie tegen schijnzelfstandig- bij dit IT-bedrijf. Er zijn genoeg andere heid. Econocom is een IT-bedrijf dat onder bedrijven die gretig een beroep doen op meer voor de Brusselse openbaarvervoers- schijnzelfstandigen. maatschappij MIVB werkt. Van de 750 werknemers bij Econocom werken er nu al 150 Alleen op papier in een zelfstandigenstatuut. Eén vijfde dus.

De betrokken werknemers zijn alleen op papier zelfstandig. Net als echte bedienBewuste aanpak den hebben ze een manager die hun werk Terwijl het fenomeen vroeger beperkt bleef controleert, hen evalueert en sancties kan tot de directeurs en de managers, kiest het opleggen. Aan die manager moeten ze ook bedrijf er tegenwoordig stelselmatig voor toestemming vragen om verlof te nemen. om mensen aan te werven in een zelfstan- Econocom is een bedrijf waar de vakbond digenstatuut. Zelfs werknemers die al jaren al jaren erg actief is. Blijkbaar tracht het werken onder een bediendestatuut krijgen management meer met schijnzelfstandigen nu het voorstel om te werken als ‘zelfstan- te werken om de vakbond zoveel mogelijk dige’. buitenspel te zetten. De betrokken werkDe actie bij Econocom was vooral bedoeld nemers zijn het kind van de rekening. Zij om het fenomeen zichtbaarder te maken en krijgen niet de nodige informatie en worden de dialoog aan te gaan met de zelfstandige niet beschermd.

Tijs Host yn

Ons Recht | 117de jaargang | APRIL 2013 |

23

film

‘Mooov’ garandeert sterke positie voor wereldfilm in Vlaanderen Festivals Cinema Novo en Open Doek gaan samen

Leo Lauwerysen

Cinema Novo uit Brugge en Open Doek uit Turnhout gaan vanaf dit jaar niet langer als twee aparte festivals door het leven. Onder het nieuwe label ‘Mooov’ staan ze garant voor ‘goede films uit de hele wereld én in heel Vlaanderen’.

voor alles wat er in de wereld gebeurt.

Mooov stelt in 2013 een speciaal programma voor over de Arabische cinema, een gebaar naar de regio die de voorbije jaren sterk in het nieuws kwam door alle sociale en politieke beroering daar. Een filmprogramma is diepgaander dan wat te zien en te horen valt in de nieuwsbulletins, debatten en talkshows. Mooov biedt de toeschouwer een kleine selectie van films die de kleurrijke mozaïek van de Arabische cinema weerspiegelt.

Voor 2013 worden eind april festivals gepland in Brugge, Turnhout, Genk, Sint-Niklaas, Lier, Roeselare en KoerselBeringen. Tijdens de festivals in Brugge en Turnhout zullen telkens zo’n 75 films worden vertoond. De andere locaties zijn ‘spin-offs’ van deze twee en vertonen een beperktere selectie uit deze 75 films. Mooov Brugge opent op 18 april, Turnhout op 19 april. Beide festivals lopen tot zondag 28 april. De vertoningen op de andere locaties lopen min of meer tijdens dezelfde periode.

Op een moment dat meer en meer bioscoopexploitanten en filmverdelers kiezen voor films met maximale publieksen winstverwachtingen, kiest Mooov nadrukkelijk voor de kwetsbare wereldfilm. Het festival gaat actief op zoek naar regisseurs die kwaliteit combineren met maatschappelijk engagement.

Mensen die prenten maken die op hoog niveau commentaar leveren op ontwikkelingen in de samenleving. Of films die een artistiek verhaal vertellen dat toch toegankelijk is voor een breed publiek.

De LBC-NVK steunt zo’n festival dan ook graag. Als moderne vakbond die zich kant tegen elke vorm van bekrompenheid en die een open geest promoot. De Voor concrete details over films LBC-NVK behartigt de belangen van de en data kan je surfen werknemers hier, maar doet dit met oog naar www.mooov.be.

24 | APRIL 2013 | 117de jaargang | Ons Recht

“Goeie films zien uit alle hoeken van de wereld: de goedkoopste en efficiëntste manier van reizen. Ik kijk nu al uit naar het moment waarop Mooov’s eerste film mij zal beroeren, mijn blik zal verruimen, mij zal inspireren. Ik wens Mooov een lange, intense, veelbelovende toekomst toe met films die de platgetreden paden omzeilen en mij verrassen, telkens weer. Veel succes.”

Maaike Neuville, actrice “Ik wens dat Mooov alle liefde voor en kennis van film die Cinema Novo en Open Doek al rijk waren, mag verenigen in het kwadraat.”

Charlotte Vandermeersch, actrice “Rekbaar en flexibel, open en dwars, het zit allemaal in de naam. De essentie van het leven is beweging en bewogen worden. On the road, dat is Mooov, nieuwe ontdekkingen, dat is Mooov, jezelf durven in vraag stellen om vanuit een nieuw perspectief nog meer het beste van jezelf te kunnen geven, dat is Mooov. Als mens is het een nobel streven, voor een filmfestival is het een krachtig statement. Een geschenk ook, voor een almaar groeiend publiek in heel Vlaanderen. Mooov to the future!”

Martin Heylen, TV-figuur

RUBRIEKSNAAM in de marge wf

Temperatuurdaling in Vlaanderen

Ons Recht, het ledenblad van jouw vakbond LBC-NVK, bestaat ook in digitale versie. Al wie Ons Recht liever online leest of wie de papierberg wil verkleinen, kan zich abonneren op een maandelijkse Ons Recht-mail.

Er zijn nu al ruim 11.500 abonnees voor de digitale versie van Ons Recht.

Wil jij ook graag Ons Recht digitaal lezen?

Vul dan snel je gegevens in op

http://onsrecht.lbc-nvk.be

Bij decreet van de Vlaamse gemeenschap van 1 juli 2011 werd het aan de centra voor volwassenenonderwijs verboden om nog leerlingen in te schrijven die op dat moment zonder wettig verblijf in België zijn, inclusief diegenen die nog in een verblijfsprocedure gewikkeld zijn. Aan centra voor volwassenenonderwijs en centra voor basiseducatie werd op die manier eigenlijk gevraagd om als een soort van politionele controledienst op te treden. Een hoogst merkwaardige visie op onderwijs en op de bijdrage die onderwijsinstanties zouden kunnen geven aan integratie, bijvoorbeeld door taalonderricht.

Zoveel hardvochtigheid, ingegeven door pure Vlaamse besparingsdrift. LBC-NVK Volwassenenonderwijs trok dan ook, samen met de Liga voor de Mensenrechten en Samenlevingsopbouw Brussel, naar het Grondwettelijk Hof om het decreet te laten vernietigen.

Eerst trachtte de Vlaamse overheid nog te stellen dat de betrokken organisaties ‘geen belang hadden’ in dit dossier. Mogelijk een zuiver juridisch probeersel maar redelijk hallucinant als standpunt. Het Grondwettelijk Hof volgde de Vlaamse overheid daarin niet.

Maar op 14 maart 2013 oordeelde het Grondwettelijk Hof wel dat de Vlaamse overheid ervoor mag kiezen om haar middelen aan te wenden voor en voor te behouden aan personen die verondersteld worden voor een definitieve duur in België gevestigd te zijn. In mensentaal: als Vlaanderen kiest om nog alleen ‘voor het eigen volk te kiezen’, mag dat. Met die redenering kunnen we alle ontwikkelingshulp ook wel stilaan vergeten.

De temperatuurdaling die van Vlaanderen een steeds killere regio maakt is nu ook wettelijk verankerd. Een handjeklap regeling van de ministers Smet en Bourgeois. Van lente is er geen sprake meer in 2013. Brrr.

Ons Recht | 117de jaargang | APRIL 2013 |

25

film k arin seberechts

Die Wand Ongedwongen, meeslepend avontuur (Ian McShane, Ewan McGregor, Eleanor Tomlinson en Nicholas Hoult).

Ongedwongen, meeslepend avontuur (Ian McShane, Ewan McGregor, Eleanor Tomlinson en Nicholas Hoult).

Jack the Giant Slayer Ondanks een waanzinnig budget – meer dan 190 miljoen dollar – werd ‘Jack the Giant Slayer’ niet onder een gelukkig gesternte geboren.

Bryan Singers melange van twee Britse volksvertellingen bleef bijna een jaar op de planken liggen en kwam vorige maand dan toch maar de markt op. Opnieuw gemonteerd en wat nahinkend op een trend van geüpdate sprookjes.

Deze goeiige avonturenfilm ligt mijlenver af van het slimme ‘The Usual Suspects’ waarmee Singer zichzelf bijna twee decennia geleden in de kijker filmde. Toch krijg je aldoor het gevoel dat de Amerikaan zich in zijn sas voelt in de Britse fabelen. Misschien omdat hij zijn filmmakkers van het eerste uur mocht meenemen.

Singer, scenarist Christopher McQuarrie, monteur/componist John Ottman en fotograaf Newton Thomas Sigel zetten een ongedwongen avontuur neer dat niet probeert om buitenissig of inventief te wezen maar lekker rechtdoor jakkert.

Diep nadenken hoeft alvast niet bij dit verhaal waarin mens en smerige reus zich geloofwaardig door elkaar bewegen.

De acteurs mogen dan al ‘pantomimerend’ hun dagen voor een groen scherm hebben doorgebracht, dat is hen nooit aan te zien. Nicholas Hoult – verleidelijk in ‘Skins’ en in ‘A Single Man’ – en Eleanor Tomlinson vormen een braaf sprookjespaar, pittig geschraagd door Stanley Tucci (gemeen), Ewan Bremner (potsierlijk), Ian McShane (vaderlijk) én een verrukkelijke Ewan McGregor. De Schot is om op te eten als smakelijk high English pratende adelborst, die ook nog een stoere bink blijkt te zijn.

En die zonder enige twijfel het leukste haar heeft.

Een klapper van formaat zal deze luidruchtige (3D)-film wellicht niet worden. Daarvoor weet hij nooit helemaal waar hij met zichzelf heen moet. Maar ik vond Singers hutsekluts van ‘Shrek’, ‘Jack & the Beanstalk’, ‘Jack the Giant Killer’, ‘Pirates of the Carribean’ en de goeie ouwe mantel- en degenfilm eigenlijk zeer verteerbaar en behoorlijk spannend.

De film begint nogal belegen met een boer die zijn jonge zoon een verhaaltje vertelt voor het slapengaan. Elders in het koninkrijk Cloister doet een moeder van koninklijken bloede hetzelfde met haar dochter.

Tien jaar later ruilt de boerenzoon zijn paard voor vijf magische bonen. En wordt het verhaal over een boerenjongen, een te redden prinses en een bonenstaak die tot in het gevreesde ‘Jack the Giant Slayer’ is rijk van de reuzen reikt, plots sinds 20 maart te zien in de Belgische cinema’s. realiteit.

26 | APRIL 2013 | 117de jaargang | Ons Recht

“Ik schrijf mijn herinneringen op om mijn hoofd leeg te maken. Om de angst af te houden”. Met deze introductie – én met een karabijn zeer aanwezig in het beeldkader – lijkt Julian Roman Pölslers verfilming van Marlen Haushofers ‘Die Wand’ naar een kroniek van een vervlogen persoonlijk drama te leiden.

voor de hand liggende manieren om een publiek te behagen dan dit speelfilmdebuut van tv-filmer Pölsler. En toch.

Deze meditatieve ‘reis’ van een moderne vrouw die haar aan tijd en rationaliteit gebonden persoonlijkheid gedwongen, maar berustend loslaat voor een menselijkheid die zich plooit naar de natuurelementen, beklemt van bij de eerste momenten. De bedaarde off-screen stem van de vrouw, die in mooi Duits de monoloog uit Haushofers boek (uit 1962) uitspreekt, dwingt aandacht af.

Maar het zijn de uitvergrote geluiden – én stiltes – uit de natuur en de majestatische beelden van het Oostenrijkse berglandschap, gecombineerd met een bevreemdend geluidspalet én Bach, die fascineren. Zij werpen een waas van onheil en fatalisme over deze strak beheerste bespiegeling over de relativiteit en de reikwijdte van tijd, vrijheid en menselijkheid.

Martina Gedeck (‘Bella Martha’, ‘Das Leben der Anderen’) levert een ingetogen tour-de-force als enige mens in een natuur die elke idee van een idylle de kop indrukt. ‘Die Wand’ is onbehaaglijk, beangstigend en indrukwekkend.

Maar een paar scènes verder weten we beter… Een anonieme, witgeklede vrouw rijdt met een ouder stel in een open Mercedes de Oostenrijkse Alpen tegemoet.

Klaar om in een jachthut even aan het stadsleven te ontsnappen. Op de autoradio blèrt een song over ‘freedom’. Het paar wandelt vóór de avond nog even het dorp in… en keert niet meer terug. De jongere vrouw gaat op zoek met hun hond Luchs. Die houdt onderweg om onverklaarbare redenen halt. Het pad van vrouw en hond blijkt afgesneden door een onzichtbare muur. Zij zijn afgesloten van de buitenwereld. Meer nog: het leven aan ‘de overkant’ lijkt versteend…

Een film over een compleet geïsoleerde vrouw met een hond (en later nog een paar ‘Die Wand’ komt op 10 april in beesten): er zijn wellicht meer de zalen.

Beklemmende bespiegeling over tijd, vrijheid en menselijkheid (Martina Gedeck).

boek

RUBRIEKSNAAM

gutenberg

De gezichten van de misdaad Dr. Roger Deberdt

Roger Deberdt is de gerechtspsychiater die Kim De Gelder toerekeningsvatbaar heeft verklaard.

In 1986, in de zaak van Notaris X, hield hij vol dat de notaris vals beschuldigd was van het seksueel misbruiken van zijn eigen zoontjes. Hij kreeg gelijk. Nu is Deberdt 83. Na vijftig jaar ervaring als expert in dienst van het gerecht schreef hij zijn memoires: ‘De gezichten van de misdaad’.

sociale omgeving en de opvoeding is allesbepalend. Wie bijvoorbeeld als kind in een agressieve sfeer is opgegroeid, denkt later dat problemen alleen maar kunnen worden opgelost met geweld.

De auteur geeft in 50 bladzijden een overzicht van psychische afwijkingen die een aanleiding kunnen zijn om beschuldigden ontoerekeningsvatbaar te verklaren.

Alcohol en drugs – zelfs cannabis – zijn bekende oorzaken van schizofrenieachtige psychosen, maar de jongste jaren worden In het tweede en grootste deel van zijn boek in de rechtbank ook andere aandoeningen overloopt Deberdt alle vormen van misdaad aangehaald om het misdadige gedrag van waarmee hij in zijn leven als gerechtspsychiDr. Deberdt legt in zijn voorwoord uit een dader te verrechtvaardigen. Hier toont ater te maken kreeg. De opsomming geeft wat de taak van een gerechtspsychiater is. Deberdt zich een man van de oude stempel. een treurig beeld van hetgeen waartoe de Alvorens de rechtbank een ‘schuldig’ of een (Hij weigert een computer te gebruiken en mens in staat is. En ook hier wekt de auteur ‘onschuldig’ uitspreekt, moet zij oordelen tikt zijn verslagen voor de rechtbank nog op de wrevel van zijn jongere collega’s op. Bij of een beschuldigde al dan niet ‘toereke- een ouderwetse schrijfmachine.) het hoofdstuk ‘Seksuele misdrijven’ relatiningsvatbaar’ is. Een verdachte die door veert hij bijvoorbeeld de stelling dat vroueen geestelijke stoornis op het moment van wen het trauma van een verkrachting hun het misdrijf het verschil niet kent tussen hele leven zouden meedragen. Overdreven goed en kwaad, is ziek en kan volgens de begeleiding roept volgens Deberdt telkens wet niet worden veroordeeld. Hij – 96 pro- Zijn beginstelling opnieuw de herinnering aan de verkrachcent van onze gevangenisbevolking is manting op en bestendigt daardoor het trauma. nelijk – moet dan een behandeling krijgen is dat niemand als Ook stelt hij de vraag of pedofilie voor het in een instelling. Een gerechtspsychiater crimineel wordt kind werkelijk zo traumatisch is als vaak adviseert de rechtbank over de gezondheid wordt beweerd. Bij kinderen, zegt hij, zijn van de beklaagde. Volgens Deberdt komt geboren, misdadigheid de symptomen van een trauma – angst, twee of drie percent van de misdadigers slapeloosheid, nachtmerries – van kortere is niet erfelijk. in aanmerking om te worden geïnterneerd, duur dan bij volwassenen. een cijfer dat opgaat voor bijna alle landen Of hij gelijk heeft weet ik niet, maar toeter wereld. Pas als de patiënt gegarandeerd vallig las ik vandaag in de krant een intergeen gevaar meer is voor zichzelf en voor de view met de ouders van de kindjes uit maatschappij, kan hij weer uit de instelling Fabeltjesland die door Kim De Gelder vier worden vrijgelaten. jaar geleden wel gewond werden, maar het ‘Niet meer mee’ overleefden. “Het gaat goed met onze dochJongere collega’s als Peter Adriaenssens ter”, zegt ouder A. “Het meisje heeft weiNiet erfelijk noemen zijn stellingen ‘schokkend’ en ver- nig klachten” vertelt ouder B. “Seppe maakt Deberdt deelt zijn boek in twee grote delen wijten Deberdt dat hij niet meer mee is met het goed” getuigt ouder C. Zelf hebben ze in. Met het eerste deel probeert hij uit te zijn tijd. De auteur neemt in ‘De gezichten meer moeite dan hun kinderen om de feileggen wat mensen tot misdadigers maakt. van de misdaad’ inderdaad geen blad voor ten te verwerken: “Ik zit nog vol woede”, Zijn beginstelling is dat niemand als cri- de mond. ADHD, autisme, epilepsie, het stelt vader C. En vader B: “Pas als ik zeker mineel wordt geboren, misdadigheid is syndroom van Asperger, de ‘onweerstaan- weet dat De Gelder nooit vrijkomt, zal ik dit niet erfelijk. De Italiaanse criminoloog bare drang’ en het meervoudig persoon- hoofdstuk kunnen afsluiten.”

Lombroso met zijn theorie over ‘typische lijkheidssyndroom van Regina Louf, alias misdadigersgezichten’ had ongelijk en ook ‘getuige X’ uit 1996, neemt hij als verontde Fransman Bénézech, die de oorzaak schuldigingen voor misdadig gedrag met DE GEZICHTEN VAN DE MISDAAD van misdadigheid toeschreef aan het XYY- een grove korrel zout. De antipsychiatrie Dr. Roger Deberdt chromosoom, had het fout. Misdadigheid is uit de jaren ‘70 noemt hij zelfs ‘absolute Borgerhoff & Lamberigts 224 blz. dus ‘nurture’ en niet ‘nature’, de rol van de nonsens’.

Ons Recht | 117de jaargang | APRIL 2013 |

27

internationaal

Arab Workers Union geeft vrouwen duidelijke stem Geslaagd congres in Nazareth Annick Aerts

De Arab Workers Union (AWU) organiseerde op Wereldvrouwendag (8 maart) een conferentie om Arabische vrouwen in Nazareth en omstreken in de bloemetjes te zetten. Een delegatie van de LBC-NVK nam deel aan de conferentie. AWU slaagt er goed in om vrouwen te 28 | APRIL 2013 | 117de jaargang | Ons Recht

zich vooral situeert bij Arabische families.

In 2009 was er armoede bij 53,5 procent van Sinds enkele jaren steunt de LBC-NVK de deze Arabische families, vergeleken met vakbond Arab Workers Union. AWU is actief 20,5 procent voor de hele bevolking. Bij de in Israël en kreeg in 2011 een officiële erken- Arabische bedoeïenen kampt zelfs 67,2 proning en de toestemming om collectief de cent met armoede. Het hoeft dan ook geen rechten van werknemers op de werkvloer verder betoog waarom AWU het zo belangte verdedigen. Ze richten zich in hun werk rijk vindt om de Arabische bevolking in vooral op de laagbetaalde en uitgebuite Israël te organiseren. werknemers.

In juridische zaken of wanneer er in een Cijfers van het Israëlische ‘National bedrijf een ondernemingsraad wordt opgeInsurance Institute’ tonen aan dat armoede richt maakt de vakbond geen onderscheid betrekken bij vakbondswerk.

Gemiddeld moet een Arabische vrouw in Israël 64 weken lang zoeken voor ze een job vindt.

Joodse vrouwen hebben 31 weken nodig.

Anders dan andere Arabische vakbonden slaagt AWU er goed in om vrouwen te betrekken bij het vakbondswerk. Vrouwen zijn sterk vertegenwoordigd in het dagelijks bestuur. AWU probeert vrouwen ook te versterken via een apart ‘vrouwenplatform’.

Officiële cijfers tonen aan dat de ‘arbeidsmarktparticipatie’ in deze subgroep extreem laag is (21,1 procent). Bij joodse vrouwen is er een arbeidsmarktparticipatie van 57 procent. Voor alle landen van de OESO, de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling, ligt het gemiddelde op 62 procent. Israël is sinds 2010 lid van de OESO. Gemiddeld moet een Arabische vrouw in Israël 64 weken lang zoeken voor ze een job vindt. Joodse vrouwen hebben 31 weken nodig.

“De Arab Workers Union werkt in erg moeilijke omstandigheden om optimaal de rechten van vrouwen te verdedigen”, vertelt Leila Eshteiwi, die het vrouwenplatform coördineert. “Vrouwen werken namelijk

Een delegatie van de LBC-NVK zag ter plaatse wat voor een syndicale kracht er uitgaat van deze vrouwen. op basis van afkomst. Pluralisme en onafhankelijkheid staan hoog in het vaandel bij de Arab Workers Union. Het recht op waardig werk en een deftige sociale zekerheid geldt voor iedere werknemer. Spijtig meer dan twaalf uur per dag en ontvangen genoeg worden Arabieren geconfronteerd hiervoor zelfs geen minimumloon. Wij zijn met extra hindernissen op de Israëlische fier dat we werkgevers dwingen om vakanarbeidsmarkt. Er zijn directe en indirecte tiegeld te betalen of zwangerschapsverlof discriminaties. toe te kennen. En we zijn ook fier en blij omdat vrouwen hun schrik overwinnen en hun werkgever aanklagen om hun rechten Vrouwen betrekken af te dwingen. Vrouwen die bedreigd worVoor AWU was de Wereldvrouwendag op den door hun werkgever, sluiten zich toch 8 maart een mooie gelegenheid om de aan bij AWU en richten werknemerscomiArabische vrouwen in de bloemetjes te tés op.” zetten en hen aan te moedigen om lid te Stap voor stap boekt AWU vooruitgang en worden of blijven. De vakbond bracht 120 slaagt de vakbond erin binnen te geraken Arabische vrouwen bijeen op een conferen- in bedrijven die actief zijn in de horeca, de tie in Nazareth. Een delegatie van de LBC- telecom, de uitzendsector en de kinderopNVK zag ter plaatse wat voor een syndicale vang. Veerle Verleyen, vakbondssecretaris kracht er uitgaat van deze vrouwen. bij de LBC-NVK, was al drie keer op bezoek

bij AWU: “Sinds de oprichting van de onafhankelijke vakbond AWU merk ik toch vooruitgang. Aanvankelijk legde AWU zich vooral toe op individuele juridische begeleiding. Nu zie ik dat werknemers meer en meer georganiseerd worden in werknemerscomités.

Collectieve actie op de werkvloer zoals wij die kennen is een moeilijk proces, te meer omdat ze daar niet het overlegmodel of de middelen hebben die wij kennen. AWU kan onze steun goed gebruiken. Wij kunnen hen helpen om vakbondsverantwoordelijken te trainen, een goede structuur uit te bouwen met leden en een getrapte besluitvorming en contacten te leggen met andere partners en internationale vakbondsorganisaties.”

Groei

Een vakbond als AWU laten groeien vergt het nodige denkwerk. In de praktijk heb je een goed doordachte wervingsstrategie nodig. Mensen bewustmaken en vormen is een eerste belangrijke stap. Bij bedrijven en werkloosheidskantoren worden flyers verspreid om zoveel mogelijk vrouwen te bereiken. AWU brengt de vrouwen ook bijeen, via lokale vrouwencomités of via werknemerscomités in bedrijven. De vrouwen die aan de kar trekken worden stelselmatig gevormd en gecoacht door enkele AWU-activisten die zich vrijwillig inzetten.

Het lukt AWU ook goed om juridische bijstand te geven wanneer werknemers individuele klachten voorleggen. Telkens wanneer de vakbond in een dossier een overwinning behaalt voor de werknemer, is dat goede reclame die nieuwe leden aantrekt. Er zijn geregeld ook straatprotesten en manifestaties om problemen en wantoestanden aan te klagen. Opnieuw activiteiten die helpen om de vakbond op de kaart te zetten.

Internationale solidariteit

“Wat kan een Belgische vakbond aan steun verlenen?”, is ongetwijfeld een vraag die bij velen naar boven komt. Myriam Gérard, gewestelijk secretaris van het ACV BrusselHalle-Vilvoorde, was ook op het vrouwencongres. “Ik ben heel blij te zien hoe onze Palestijnse zusters zich organiseren”, zegt ze. “De omstandigheden zijn zo verschillend maar hun eisen zijn zo herkenbaar.”

In de hele wereld verlangen vrouwen een waardig leven, een waardig inkomen, genoeg tijd om met hun familie door te brengen en goede opleidingen en een toekomst voor hun kinderen. Het gaat om een gezamenlijke strijd die we alleen maar kunnen winnen als we leren uit elkaars ervaringen, steun geven in moeilijke tijden en samen actie ondernemen. Solidariteit ondervinden van anderen is erg belangrijk voor elke jonge vakbond die in moeilijke omstandigheden tracht om werknemers bewust te maken, te verdedigen en te organiseren.

Ons Recht | 117de jaargang | APRIL 2013 |

29

de lezer schrijft Lezersbrieven dienen te worden gestuurd aan: Redactie Ons Recht · Sudermanstraat 5 • 2000 Antwerpen · lbc-nvk.persdienst@acv-csc.be Anonieme brieven worden niet gepubliceerd. Naam en adres van de steller moeten ons bekend zijn. De brieven worden in de regel gepubliceerd met vermelding van de initialen en de woonplaats van de schrijver, hoewel die op uitdrukkelijk verzoek kunnen worden weggelaten. De redactie behoudt zich het recht voor te lange lezersbrieven eventueel in te korten zonder aan de essentie ervan te raken. De publicatie van lezersbrieven betekent niet dat de redactie in alle opzichten akkoord gaat met de inhoud ervan.

BEDANKT VAKBONDEN N.V.D. - BRUSSEL

werken politici niet voor 1 euro per uur eigenlijk?

Ik dank de vakbonden omdat ze ons, gewone mensen, nog wat moed geven. Heel wat kleine mensen leven nu in armoede en zijn werkloos. Werd Europa dan alleen maar gemaakt voor de rijken?

Samen met enkele Vlaamse vriendinnen, ook allemaal boven de 60, maak ik me zorgen over ons land, onze kinderen en onze kleinkinderen. Chapeau voor de vakbonden, die volledig aan de kant van de mensen staan en blijven vechten. Dat vechten moeten ze vooral blijven doen MILIEUVRIENDELIJKE want armoede is precies geen ACTIES E.A. - PER E-MAIL prioriteit voor onze politici.

We zijn bang dat heel wat Wanneer ik Ons Recht lees, merk werklozen hun werkloosheids- ik dat onrecht, het zaaien van uitkering zullen verliezen. De verdeeldheid en het schenden OCMW’s zullen hiervan het van afspraken veel weerwerk slachtoffer worden. Akkoord, er en solidariteit vergen. Gelukkig zijn misbruiken maar die moe- hebben we vakbonden die zorgen ten ze dan maar geval per geval voor sociale vooruitgang en die erover waken dat die behouden aanpakken.

Goede lonen geven aan de werk- blijft of nog verbetert. Acties nemers kunnen onze politici zijn een hulpmiddel, soms het blijkbaar niet. Denken ze dat ultieme, om werkgevers of overalleen de rijken onze economie heden rond de tafel te krijgen en te overleggen of hen op betere doen draaien?

Op televisie zagen we dat de gedachten te brengen. Uit ervaWaalse tegenhanger van de ring weet ik dat actievoeren heel VDAB, Forem, sommige activi- wat organisatie veronderstelt. Je teiten buiten Europa laat uit- hebt er een team voor nodig dat voeren. Alsof er nog niet genoeg zowel praktisch als ideologisch bedrijven naar het buitenland alles in goede banen leidt. Graag wil ik oproepen om bij acties ook zijn getrokken.

Zelf heb ik twee keer via het aan het milieu te denken. Zoek zogenaamde Rosetta-plan een naar alternatieven voor het verjob gevonden. Maar een jaar branden van pallets, autobanden en ander materiaal. Ik denk dat later moest ik altijd weer weg.

Als het zo voort gaat, zullen som- er zo ‘groene acties’ in de tweede mige mensen hier misschien ook macht zullen ontstaan. tegen 1 euro per uur moeten werken, zoals in Duitsland. Waarom

uitbetaling vakbondspremie Metaal In de metaalsector (paritair comité 209) wordt dit jaar een vakbondspremie van 95 euro uitbetaald. De uitbetalingsperiode loopt van 15 april tot 31 juli.

De premie wordt betaald aan de gesyndiceerde bedienden en kaderleden die in 2012 werkten in de metaalsector. Onder PC 209 vallen alle metaalbedrijven met een productieactiviteit in België en de studiebureaus die voor die ondernemingen werken. Het gaat niet om garages, carrosseriebedrijven, de metaalhandel of de erkende controleinstellingen.

Om recht te hebben op de premie moet de bediende of het kaderlid in 2012 ten minste één maand effectief gewerkt hebben in een metaalbedrijf en lid zijn van de LBC-NVK sinds ten minste 1 oktober 2012. Ook moet de bediende in orde zijn met de bijdrage op het moment van de betaling.

Werkloze bedienden, gepensioneerden en bruggepensioneerden hebben nog recht op deze vakbondspremie wanneer zij in 2012 nog minstens één maand werkten en effectief prestaties leverden in een metaalbedrijf (en aan de voorwaarden qua lidmaatschap voldoen). Hetzelfde geldt voor wie in 2012 in volledige loopbaanonderbreking/ tijdkrediet ging of in 2012 langdurig ziek werd.

Bedienden en kaderleden in de metaalsector, aangesloten bij de LBC-NVK, krijgen een formulier. Dat formulier moeten ze ingevuld terugbezorgen aan hun vakbondsafgevaardigde of aan het gewestelijke LBC-NVKsecretariaat van hun woonplaats. Wie geen formulier kreeg, kan contact opnemen

Beschutte en sociale werkplaatsen Tussen 1 februari en 1 juni 2013 wordt in de sector van de beschutte werkplaatsen de vakbondspremie uitbetaald. Voor de sociale werkplaatsen gebeurt hetzelfde tussen 1 maart en 1 juni 2013.

Om recht te hebben op de premie moet je aangesloten zijn bij een erkende werknemersorganisatie. Ook moet je vorig jaar gewerkt hebben in een onderneming die valt onder de sectoren van de beschutte of sociale werkplaatsen (paritair comité 327). De premie geldt niet voor uitzendkrachten en jobstudenten.

Wie in een beschutte werkplaats de volle bijdrage betaalt, krijgt een premie van 86,76 euro per jaar of 7,23 euro per gepresteerde maand. Betaal je de verminderde bijdrage, dan krijg je een premie van 54,54 euro per jaar of 4,55 euro per gepresteerde maand.

In de sociale werkplaatsen is er een premie van 63 euro of 5,25 euro per gepresteerde maand voor wie de volle bijdrage betaalt.

De rechthebbenden kregen van hun werkgever een tewerkstellingsattest dat recht geeft op de premie. Dat attest moet worden terugbezorgd aan de Dienst Vakbondspremies van de LBCNVK, Sudermanstraat 5, 2000 Antwerpen of aan het plaatselijke LBC-NVK-secretariaat.

indexaanpassingen maart 2013 308.00

309.00 310.00

30 | APRIL 2013 | 117de jaargang | Ons Recht

met zijn LBC-NVK-secretariaat.

De uitbetaling gebeurt via overschrijving op de individuele bankrekening.

maatschappijen voor hypothecaire leningen, sparen en kapitalisatie beursvennootschappen banken

vorige lonen x 1,0018 vorige lonen x 1,001836 vorige lonen x 1,0018

achterklap walter

Medereizigers Ik zat naar de film ‘Amour’ te kijken, met soms, een hele minuut aan een stuk, de karakterkop van JeanLouis Trintignant in close-up op het reusachtige scherm en ik dacht: hoe oud is mijn goede vriend geworden! De aftakeling was ongenadig: de rimpels, de ouderdomsvlekken, de treurige plukjes grijs haar achteraan op zijn schedel... Alleen zijn slimme, malicieuze blik was nog hetzelfde gebleven, zijn scherpe stem en het spottende, bijna vrouwelijke trekje om zijn mond. Ik was blij dat hij nog leefde, maar tegelijk had ik met hem te doen.

stiekem wilden zijn. Zonder dat we er erg in hadden, gaven zij ons leven kleur en smaak en dienden ze ons tot voorbeeld.

Jean-Louis Trintignant is natuurlijk niet écht een vriend, ik heb hem nooit ontmoet en hij weet niet eens dat ik besta, maar van zodra ik hem zag acteren, was ik blij dat hij een eind met me mee wou reizen, dat ik hem heel zijn verdere leven kon volgen, als een oudere, geslaagde broer, en dat hij om de zoveel jaar weer iets moois uit zijn hoed wou toveren voor mij. Ik las soms over hem in ‘Paris Match’, ik stelde me voor hoe hij zich moet hebben gevoeld toen zijn dochter stierf en ik was blij voor hem toen de wereld hem huldigde voor zijn hoofdrol in ‘Amour’. Ik zou hem een briefje moeten schrijven om hem dit allemaal Trintignant is 83. We mogen aannemen dat te zeggen, maar ik weet dat ik het niet zal doen we – bij leven en welzijn – zijn In Memoriam en als hij dood is zal ik er spijt van hebben, nog zullen zien. Het zal beginnen met het frag- want ik weet uit ondervinding hoe leuk het is ment uit ‘Et Dieu créa la femme’ uit 1956, waar om een fanbrief te krijgen en dat je dag daar hij op het eind Brigitte Bardot een paar oorve- soms helemaal zonnig van wordt. gen geeft als ze staat te dansen in een boîte in Saint-Tropez. Wat was zij mooi! En hoe knap Bomans en Claus en jong en gebronsd was Trintignant zelf. Hij was 27 jaar en zijn carrière met meer dan hon- Trintignant is maar één voorbeeld van een medepassagier. Ook met Wim Sonneveld derd films moest nog beginnen.

Na ‘Et Dieu’ zullen de jongens van het Nieuws heb ik nog een paar haltes mogen meereizen, waarschijnlijk een stukje laten zien uit ‘Un met Walschap, Godfried Bomans en Hugo homme et une femme’ en dan uit ‘Ma nuit chez Claus, met Hitchcock, Tati en Truffaut, Johan Maud’ uit 1969. Stilaan zullen we Trintignant Anthierens, Gerard Reve en Marten Toonder, ouder zien worden, rijper, wijzer, interessan- Reggiani en Brel en Montand, John F. Kennedy, ter ook, tot de neergang stilaan maar defini- Frank Sinatra en Romy Schneider. Sommige tief wordt ingezet. Het laatste fragment zal uit van hen heb ik zelf nog ontmoet, tegen enkele ‘Amour’ komen, misschien de scène waarin hij heb ik zelfs kunnen zeggen hoe goed ik hen Emmanuelle Riva in haar zetel helpt. Er zul- vond, maar omdat ze allemaal ouder waren len een paar retrospectieves over hem worden dan ik, kwam er een moment dat we afscheid uitgezonden op France 3 en dan wordt hij voor moesten nemen, omdat hun eindbestemming goed bijgezet in het Pantheon van de onsterfe- nog niet de mijne was, zoals je op het eind van lijken. En ik zal denken: weer een medereiziger de avond met een stevige handdruk afscheid neemt van een trouwe kameraad. die voor mij uit de trein is gestapt.

En nu tuffen we dus gezamenlijk nog verder: met Woody Allen en Leonard Cohen en Clint Rolmodellen Eastwood en Jack Nicholson en de goeie oude We reizen gelukkig niet alleen door het leven. Michael Caine en met Kees Van Kooten die Enkele halten voor ons is een groep aantrekke- er ook al vermolmd begint uit te zien, maar lijke, grappige, getalenteerde passagiers opge- nog altijd mooie boeken schrijft. Als ze op het stapt. Ze zijn in de regel zo’n vijftien, twintig nieuws beginnen met ‘Gisteren overleed, op jaar ouder dan wij. In onze puberteit, op het 85-jarige leeftijd...’ hou ik mijn hart vast en moment dat we rolmodellen zochten, stonden als ze een prijs krijgen voor hun hele carrière ze voor ons klaar: zangers, acteurs, voetballers, ben ik trots in hun plaats. schrijvers, coureurs, hier en daar een idealisti- En dan denk ik: we hebben een hele tijd door sche jonge politicus, naar wie we konden opkij- hetzelfde coupéraampje naar buiten gekeken. ken, aan wie we ons konden spiegelen, die we En: vonden jullie het ook zo’n interessante rit?

Missie van de LBC-NVK De Landelijke Bediendecentrale – Nationaal Verbond voor Kaderpersoneel (LBC-NVK) is een vakbond die als deel van het Algemeen Christelijk Vakverbond (ACV) opkomt voor meer en sterkere rechten voor werknemers (m/v). De LBC-NVK is een onafhankelijke democratische organisatie met leden en militanten, die streeft naar solidariteit onder werknemers. Nationale en internationale solidariteit is een belangrijk doel en bindmiddel. De LBC-NVK staat voor een democratische kijk op de samenleving. Samen met gelijkgezinde bewegingen wil ze een strijdbare tegenmacht zijn.

ons recht verantwoordelijke uitgever: Marc Weyns Sudermanstraat 5 • 2000 Antwerpen hoofdredacteur: Denis Bouwen redactiesecretaris: Jan Deceunynck vormgeving: Peer De Maeyer drukkerij: Corelio Printing redactie en administratie: Sudermanstraat 5- 2000 Antwerpen Tel. 03/220.87.11 • Fax 03/220.89.83 lbc-nvk.persdienst@acv-csc.be www.lbc-nvk.be

LBC-NVK-secretariaten en -steunpunten • LBC-NVK AALST Hopmarkt 45 - 9300 Aalst tel. 053/73.45.20 - fax 03/220.88.01 lbc-nvk.aalst@acv-csc.be • LBC-NVK ANTWERPEN Nationalestraat 111-113 - 2000 Antwerpen tel. 03/222.70.00 - fax 03/220.88.02 lbc-nvk.antwerpen@acv-csc.be • LBC-NVK BRUGGE-OOSTENDE Kan. Dr. L. Colensstraat 7 - 8400 Oostende Steunpunt: Oude Burg 17- 8000 Brugge tel. 059/55.25.54 - fax 03/220.88.15 lbc-nvk.brugge-oostende@acv-csc.be • LBC-NVK BRUSSEL Pletinckxstraat 19 - 1000 Brussel tel. 02/557.86.40 - fax 03/220.88.05 lbc-nvk.brussel@acv-csc.be • LBC-NVK DENDERMONDE Oude Vest 146 - 9200 Dendermonde tel. 03/765.23.71 - fax 03/220.88.19 lbc-nvk.dendermonde@acv-csc.be • LBC-NVK GENT Poel 7 - 9000 Gent tel. 09/265.43.00 - fax 03/220.88.08 lbc-nvk.gent@acv-csc.be Steunpunt: Koningsstraat 5 - 9700 Oudenaarde tel. 053/73.45.25 - fax 03/220.88.03 lbc-nvk.oudenaarde@acv-csc.be • LBC-NVK HALLE Vanden Eeckhoudtstraat 11 - 1500 Halle tel. 02/557.86.70 - fax 03/220.88.06 lbc-nvk.halle@acv-csc.be • LBC-NVK HASSELT Mgr. Broekxplein 6 - 3500 Hasselt tel. 011/29.09.61 - fax 03/220.88.09 lbc-nvk.hasselt@acv-csc.be • LBC-NVK KEMPEN Korte Begijnenstraat 20 - 2300 Turnhout tel. 014/44.61.55 - fax 03/220.88.20 lbc-nvk.turnhout@acv-csc.be • LBC-NVK KORTRIJK-ROESELARE-IEPER President Kennedypark 16D - 8500 Kortrijk Steunpunten: H. Horriestraat 31 - 8800 Roeselare St. Jacobsstraat 34 - 8900 Ieper tel. 056/23.55.61 - fax 03/220.88.12 lbc-nvk.kortrijk-roeselare-ieper@acv-csc.be • LBC-NVK LEUVEN Martelarenlaan 8 - 3010 Kessel-Lo tel. 016/21.94.30 - fax 03/220.88.13 lbc-nvk.leuven@acv-csc.be • LBC-NVK MECHELEN-RUPEL Onder Den Toren 5 - 2800 Mechelen-Rupel tel. 015/71.85.00 - fax 03/220.88.14 lbc-nvk.mechelen@acv-csc.be • LBC-NVK SINT-NIKLAAS H. Heymanplein 7 - 9100 Sint-Niklaas tel. 03/765.23.70 - fax 03/220.88.18 lbc-nvk.sint-niklaas@acv-csc.be • LBC-NVK VILVOORDE Toekomststraat 17 - 1800 Vilvoorde tel. 02/557.86.80 - fax 03/220.88.07 lbc-nvk.vilvoorde@acv-csc.be

algemeen secretariaat Sudermanstraat 5 - 2000 Antwerpen Tel. 03/220.87.11, Fax 03/220.89.83 lbc-nvk@acv-csc.be | www.lbc-nvk.be Ons Recht wordt gedrukt op verbeterd krantenpapier. Dit papier wordt gemaakt op basis van gerecycleerd materiaal.

Ons Recht | 117de jaargang | APRIL 2013 | 31