Ons Recht, nr. 10, december 2012

Maandblad van de landelijke bediendencentrale - nationaal verbond voor kaderpersoneel 116de jaargang | nummer 10 | december 2012

4-5

Š foto: daniÍl rys

Heeft onze industrie nog een toekomst?

12 OPEN BRIEF B I J B R U SS E L S A I R L I N E S

13-20 E I N D E JAA R S P R E M I E S

Standpunt Industrie Industrie Industrie Sociaal Financiën Inbox Luchtvaart Arbeids-gericht Brugpensioen

In de marge Film Film Boek Over de grenzen Sociaal De lezer schrijft Uitbetaling vakbondspremie Indexaanpassingen Achterklap Vanmol

3 4 6 7 8 10 11 11 12 13 21 22 24 24 25 25 26 26 27 28 29 30 30 30 31 32

Wie in dit land economisch en politiek aan de macht is, zag na het Ford-debacle zijn kans schoon om de zogenaamde generatiekloof in de verf te zetten. Jongeren zouden het zowat kotsbeu zijn om ‘altijd’ voor de kosten van de op ouderen gerichte sociale zekerheid te moeten opdraaien. Het brugpensioen wordt daarbij in bepaalde kringen met de vinger gewezen. Sinds dit jaar spreken we niet meer van brugpensioen maar van ‘werkloosheid met bedrijfstoeslag’. Wie er tegen is om het stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag (SWT) toe te passen, vindt eigenlijk dat werkgevers geen extra vergoeding moeten betalen aan oudere werklozen. Lees er meer over op p. 22-23.

© foto: rob stevens

RUBRIEKSNAAM inhoud

2 | DECEMBER 2012 | 116de jaargang | Ons Recht

Alleen werknemers in besparingsvizier “Industrie zal nog meer besparen op arbeid” Misplaatste hysterie over ‘te hoge loonkosten’ “Gelukkig zijn er nog vakbonden” Bedrijven reorganiseren tegen duizelingwekkend tempo LBC-NVK luidt alarmbel in banksector Armoede treft één op vijf ouderen!

“Neerwaartse spiraal is heilloos voor Brussels Airlines” Dossier eindejaarspremies 2012 Geen nood aan opgeklopt generatieconflict Overwinning in strijd tegen meer grondafhandelaars Cursus loonbrief voor dummies Europese actiedag tegen strenge besparingen End of watch Premium Rush Hallucinaties Grote onzekerheid bij Limburgs bedrijf Echo

ferre w yckmans

standpunt.

algemeen secretaris

De werkgevers zijn niet bereid om nieuwe afspraken te maken over het behoud van jobs of extra banen.

Het ondubbelzinnige standpunt dat we als vakbond hebben verkondigd om niet te laten tornen aan het systeem van de automatische indexering van de lonen is politiek blijkbaar aangekomen. De indexsprong is terug naar af. Al zijn we bang dat de aanpassing van de indexkorf – de producten waarvan de prijzen worden verrekend om de algehele prijsstijging te berekenen – eigenlijk ook een verdoken vorm van indexblokkering wordt.

De lonen indexeren wil zeggen dat je de koopkracht herstelt, na de feiten. Sommigen stellen voor om alleen het nettoloon te indexeren. Dat lijkt een rechtvaardige maatregel maar het resultaat is wel dat er minder middelen zijn voor de sociale zekerheid en de fiscus. Als je de index plafonneert tot een bepaald bedrag (centen in plaats van procenten), lijkt dat een maatregel die herverdeelt. Maar inkomsten herverdelen gebeurt via de belastingen, niet via de index. Elke indexingreep betekent ook dat alleen de inkomsten van werknemers of sociale uitkeringstrekkers worden aangepakt.

Wat is de grootste fiscale onrechtvaardigheid?

Niet de behandeling van de diverse lonen uit arbeid. Wel het verschil tussen de belasting op arbeid en die op vermogen of bedrijfswinsten. Die onrechtvaardigheid vormt het echte probleem.

De indexingreep lijkt van de baan, maar dat maakt onze zorg niet kleiner. Er wordt nu een loonblokkering voor de komende twee jaar vastgelegd. En voor de drie of vier jaar daarna zal de zaak nog voort worden bekeken. Opnieuw wordt zo alleen het inkomen van de werknemers getroffen en geblokkeerd.

Een blokkering van het loon van de werknemers voor minstens twee jaar.

• Volgt er een blokkering van de erelonen van de dokters?

• Volgt er een blokkering van de erelonen van de advocaten?

• Volgt er een blokkering van de huurprijzen?

• Volgt er een blokkering van de inkomsten uit dividenden?

• Volgt er een blokkering van de prijzen?

• Volgt er een blokkering van de winsten van bedrijven?

• Volgt er een blokkering van de gouden parachutes?

© foto: imageglobe

Alleen werknemers in besparingsvizier • Volgt er een blokkering van de aandelenopties van bedrijfsleiders?

• Volgt er een blokkering van de inkomsten uit fiscale constructies via managementvennootschappen?

• Volgt er een blokkering van… ? Vul zelf maar aan.

Het antwoord is telkens negatief. Alleen de lonen van de werknemers worden geblokkeerd.

Geen extra jobs

En daarnaast wil de regering ‘de tewerkstelling bevorderen’. De liberalen en de werkgevers vinden dat dit kan door de arbeidsduur, zonder verhoging van het uurloon, van 38 naar 40 uur te brengen.

Zoiets creëert juist geen enkele bijkomende job, wel integendeel. Er zal zo juist niemand extra worden aangeworven.

Dat geldt ook voor het goedkoper maken van de overuren. De regering wil overuren laten presteren goedkoper en aantrekkelijker maken, een maatregel – oh ironie! – die nog door een regering-Verhofstadt werd genomen om de toenmalige Ford-directie ter wille te zijn. Ook dit betekent dat er geen enkele werkloze wordt aangeworven, maar alleen dat de arbeidsduur en de werkdruk van diegenen die aan het werk zijn zullen stijgen.

Als de regeringsverklaring het heeft over ‘tewerkstelling bevorderen’, is dat codetaal om werkgevers op hun wenken te bedienen. En die werkgevers zijn niet bereid om nieuwe afspraken te maken over het behoud van jobs of extra banen.

Niet voor jongeren en niet voor ouderen. De lippendienst die zogezegd aan de tewerkstelling wordt bewezen is totaal ongeloofwaardig.

Sociaal overleg

Ongeloofwaardig is ook de belangstelling voor het sociaal overleg. Volgens minister Johan Vande Lanotte (Economie) is er genoeg om het overleg tussen werkgevers en werknemers te stofferen.

Het mag alleen niets kosten. En liefst zou het de arbeidskosten nog meer moeten verlagen. We kunnen dus wel voort blijven praten over ontslagregelingen, al moeten die volgens de werkgevers ook minder kosten dan nu. Lang leve het sociaal overleg!

Wij zijn een vakbond met een erg lange traditie, we hangen echt nog niet in de touwen, hoe graag sommigen dat ook zouden willen. Integendeel. We zullen altijd minstens één dag langer actief blijven dan onze tegenstanders. Dat is een belofte.

Ons Recht | 116de jaargang | DECEMBER 2012 |

3

RUBRIEKSNAAM

“Industrie zal nog meer besparen op arbeid”

© foto: imageglobe

Econoom Paul De Grauwe ziet geen reden om te wanhopen

Denis Bouwen

De geplande sluiting van Ford Genk doet sommigen vrezen voor de ergste doemscenario’s in onze industrie. In heel wat andere bedrijven sneuvelden de jongste maanden ook veel jobs. Econoom Paul De Grauwe is helemaal niet pessimistisch gestemd. Hij gelooft dat sommige stukken van de industrie onvermijdelijk zullen verdwijnen om plaats te maken voor nieuwe projecten. De Grauwe vindt het eeuwige gejammer over de ‘te hoge loonkosten’ misplaatst.

Na zijn emeritaat (pensioen) bij de KU Leuven vond professor De Grauwe een nieuwe baan als docent en onderzoeker bij de vermaarde London School of Economics.

Hij heeft nog wel een kantoor bij de KU Leuven en geeft daar ook nog een beetje les.

Vlaanderen groeien tot rond 1970. In de jaren daarna daalde de industriële tewerkstelling stelselmatig door de technologische vooruitgang en de hogere productiviteit. Het gaat om een trend die je niet kan tegenhouden. Uiteraard moeten we wel de getroffen werknemers helpen elders een baan te vinden.”

“De industrie zal hoe dan ook blijven besparen op arbeid. Nu werkt nog zo’n twintig procent van onze actieve bevolking in de industrie. Dat cijfer zal gaandeweg teruglopen tot tien of misschien zelfs maar vijf procent. Net zoals de tewerkstelling in onze landbouw sterk verminderde. Meer en meer zullen we met ons hoofd moeten leren werken.”

“Ik geloof sterk in de ‘creatieve destructie’ zoals die werd beschreven door de Oostenrijkse econoom Joseph Schumpeter.

Volgens Schumpeter moeten oude technieken plaatsmaken voor succesvolle toepassingen van nieuwe technieken. Hij ziet technologische vernieuwing als de enige echte bron van economische groei. Persoonlijk herinner ik me nog hoe we vroeger werkten met grote bakbeesten van computers.

Tegenwoordig gebruiken we laptops en tabletcomputers. Dat was alleen mogelijk door de grote bakbeesten te slopen.”

hoge loonkosten’ aan te klagen.

“Klopt. Maar hun redenering is fout. Het verlies van industriële jobs is niet te wijten aan te hoge loonkosten, wel aan de stijging van de productiviteit. De industrie stoot werkkrachten uit en de mensen die aan het werk blijven hebben hoge lonen dankzij de grote productiviteit. Hoge loonkosten zijn gewoon een weerspiegeling van een hoge productiviteit. Als de productiviteit en de loonkosten hoog zijn, krijg je kansen om te investeren in onderwijs, gezondheidszorg en allerlei diensten, wat positief is voor het bedrijfsleven.”

“Sinds 1970 verloren we veel jobs in de industrie maar elke baan minder in dat deel van de economie werd ruimschoots gecombineerd door extra tewerkstelling in de diensten. We moeten dat vooral positief bekijken. De loonkosten proberen te drukken is zinloos, tenzij we willen dat we hier naar Chinese toestanden gaan. Ik neem aan dat dit niet de bedoeling is? Overigens, in Scandinavië liggen de loonkosten nog hoger en je kan niet beweren dat ze daar op een economisch kerkhof leven.”

De Grauwe:

De aangekondigde sluiting van Ford Genk jaagde een schokgolf door de Ons Recht: Sommige werkgevers zoeken samenleving. Hoe reageert u als econoom op natuurlijk naar manieren om hun winst te die gebeurtenis?

Paul De Grauwe: “Voor de mensen die maximaliseren en halen daarbij alle mogelijke hun werk verliezen is het zeker een drama. ‘argumenten’ uit de kast?

De Grauwe: “Werkgevers hebben het recht Daarnaast zit er ook een onvermijde- Hoge productiviteit om zoveel mogelijk geld te willen verdienen. lijke kant aan die sluiting. Kijk naar onze industriële geschiedenis. Na de Tweede Ons Recht: Werkgeversorganisaties misbruik- Maar ze moeten hun eigenbelang niet verWereldoorlog zagen we de industrie in ten het Ford-dossier om nog maar eens de ‘te warren met het algemeen belang. Ik ben Ons Recht:

4 | DECEMBER 2012 | 116de jaargang | Ons Recht

industrie creëren. Toegegeven, de huidige economische conjunctuur zit niet bepaald mee. In die zin wordt het moeilijker voor de mensen van Ford Genk dan voor het personeel sceptisch wanneer ik werkgeversverenigin- van Renault Vilvoorde, dat op een econogen hoor verkondigen dat ze het algemeen misch gunstiger ogenblik met een sluiting belang verdedigen. Daar geloof ik niets van. te maken kreeg.”

Zo altruïstisch zijn ze nu ook weer niet.”

Paul De Grauwe: “Het verlies van industriële jobs is niet te wijten aan te hoge loonkosten, wel aan de stijging van de productiviteit.”

Indexsprong ‘Duits model’

De Gr auwe: “Ik word zeker niet vrolijk van de opmars van het nationalisme in Vlaanderen. De N-VA mikt op Vlaamse onafhankelijkheid maar verhult haar ware bedoelingen. Het is een partij die de boel wil laten verrotten om dan te kunnen zeggen dat er geen andere keuze is dan het land te splitsen. Ook al staat het vast dat een grote meerderheid van de mensen vandaag géén splitsing wil.”

“De N-VA moet het ook sterk hebben van vijandbeelden. Nationalisten hebben altijd een vijand nodig die dringend moet worden bestreden. Kijk hoe de N-VA ‘de Waalse socialisten’ als duivels afschildert.”

Wat kan de overheid doen om de tewerkstelling te vergroten?

De Grauwe: “Persoonlijk ben ik voorstander van een indexsprong omdat die de internationale concurrentiekracht van de Belgische bedrijven kan versterken.

Uiteraard is een indexsprong niet goed voor Ons Recht: U werkt nu deels in het Verenigd de koopkracht van de mensen en dus las- Koninkrijk, waar ze een conservatieve premier tig voor onze economie. Maar zo’n maatre- hebben. Hoe ervaart u de situatie daar? gel heeft ook een relance-effect omdat de De Grauwe: “De sociale ongelijkheid en de economie nieuwe groeikansen krijgt wan- sociale tegenstellingen zijn erg groot over neer de concurrentiekracht wordt opgekrikt. het Kanaal, groter dan bij ons. Het sociaal Door een indexsprong kan de overheid ook systeem daar deugt van geen kanten. De besparen op de uitgaven voor haar ambte- Britten zullen toch iets moeten doen om naren, handig meegenomen in deze barre de ongelijkheid te verminderen. Los daarvan vind ik wel dat er een grote dynamiek begrotingstijden.” uitgaat van een metropool als Londen. Die Ons Recht: Elio Di Rupo leidt ‘een belasting- stad bruist veel meer dan vroeger en oefent regering’, zeggen sommigen. Of hij zou een dan ook een grote aantrekkingskracht uit ‘marxist’ zijn. Wat vindt u daarvan? op mensen uit de hele wereld.”

De Grauwe: “Het is volstrekt belachelijk en zwaar overdreven om Di Rupo als marxist te bestempelen. Wie zoiets beweert, is een De vakbond ziet het zo analfabeet die absoluut niet weet waar hij over praat. Di Rupo nam een reeks goede Ferre W yckmans maatregelen maar verhoogde ook wel sommige belastingen. Naar mijn smaak had hij De visie van Paul De Grauwe roept meer moeten snoeien in de uitgaven. Ik toch enkele bedenkingen op. vind dat alle uitgaven streng moeten worOm te beginnen zien we het aantal den bekeken, ook het budget voor de sociale jobs in de industrie inderdaad voort zekerheid. Nederland gaat nu bijvoorbeeld Veel potentieel verminderen. Maar niets zegt dat dit ingrijpen op de ziekteverzekering en zal de een ‘natuurgegeven’ is. Vlaanderen Ons Recht: We zagen al veel industrie ver- bijdragen daarvoor sterker koppelen aan en België kunnen via een vernieudwijnen in België. Kan een land wel zonder het inkomen van de mensen.” wend beleid wel degelijk nog een industrie? industriële capaciteit realiseren.

De Grauwe: “De tewerkstelling mag dan Ons Recht: Bent u voorstander van een belasAls onze bedrijven genoeg innoveren teruglopen, de industrie zàl niet verdwij- ting op grote vermogens? en ontwikkelen, kunnen ze nieuwe nen. Alleen zal onze industrie veel produc- De Grauwe: “Op zich ben ik niet tegen de patenten aanvragen. Zulke patenten tiever worden, net als wat er in de landbouw invoering van zo’n belasting, ook al vind ik kunnen wel degelijk nieuwe industrigebeurde. Bepaalde ondernemingen of soor- het eerder een maatregel met een symboliële activiteiten hier verankeren. Er is ten industrie zullen wel sneuvelen. Maar er sche waarde. Het hangt er ook maar vanaf geen enkele reden om ons gewoon zijn nog genoeg niches waarin ons land met hoe iemand zijn vermogen heeft opgemaar neer te leggen bij de destrucbouwd. Als dat vermogen alleen via arbeid zijn kennis veel kan blijven betekenen.” tieve spiraal.

“Verder hebben we in het onderwijs, de zorg, opgebouwd is, dan werd er al veel belasting Een indexsprong doorvoeren wil de dienstensector nog veel potentieel om op betaald. Een vermogensbelasting wordt zeggen dat je een stuk koopkracht jobs te creëren. Rond de industrie hangt dan een tweede belasting op arbeid. Maar er vernietigt. Maar een groot bijkomend ook heel veel dienstverlening. Ik geef graag zijn natuurlijk ook andere voorbeelden. Het bezwaar is dat het een inkomensde vele ‘apps’ op een smartphone als voor- vermogen wordt nu al op bepaalde maniemaatregel is die alleen de werknebeeld: eigenlijk zijn dat allemaal diensten ren belast. Denk aan de voorheffing die je mers en de sociaal verzekerden treft. waar heel veel mensenwerk achter schuil betaalt op interesten op spaargeld.”

Alle andere vormen van inkomen blijgaat. Pessimistisch ben ik dus zeker niet. ven buiten het vizier van zo’n bespaAlleen moet je soms wieden om iets te laten Nationalisme ring. Een indexsprong is dan ook een groeien. We moeten af van het defaitisme. zeer onrechtvaardige maatregel. Het De toekomst is veel minder somber dan Ons Recht: Het politieke landschap is bij ons is geen maatregel die inkomens hersterk gepolariseerd, met dank aan een partij sommigen denken.” verdeelt, wel integendeel.

“Op lange termijn zie ik genoeg mogelijk- als N-VA, die daarbij veel ruggensteun krijgt heden om nieuwe werkgelegenheid te van de werkgevers van Voka.

Ons Recht:

Vooral een partij als N-VA bewierookt enorm het ‘Duitse model’ en herhaalt voortdurend dat we hier ook die toer op moeten. Maar dat model is helemaal niet zo geweldig, toch?

De Grauwe: “Het veelbesproken Duitse model is iets van voorbijgaande aard. Vijf of zes jaar geleden werd Duitsland gezien als het zwakke broertje van de EU. Je had er hoge loonkosten en veel werkloosheid.

De Duitsers drukten hun loonkosten en zwengelden zo hun export sterk aan. Maar de Duitse werknemers zullen niet blijven aanvaarden dat hun lonen zo sterk worden gematigd. Op zeker ogenblik gaan ze ongetwijfeld een inhaalbeweging eisen.”

“In Nederland had je een tijdlang het Poldermodel dat de loonkosten drukte en zo de Nederlandse industrie stimuleerde.

Maar ook dat model botste op zijn grenzen.

De werknemers begonnen te protesteren en eisten een groter deel van de koek.”

“Als alle landen in Europa het Duitse model beginnen na te bootsen, krijg je een spiraal die nergens toe leidt. Duitsland verbeterde zijn concurrentiekracht ten koste van andere landen. En die andere landen zijn daar nu op aan het reageren zoals we weten.”

Ons Recht:

Ons Recht | 116de jaargang | DECEMBER 2012 |

5

industrie

Misplaatste hysterie over ‘te hoge loonkosten’ Ford organiseerde mee overcapaciteit in Europa Marijke Persoone

Het onheilsbericht over de sluiting van Ford Genk was amper uitgesproken of de aasgieren cirkelden al boven Genk, zoals ACVvoorzitter Marc Leemans het gevat verwoordde. Ford Genk sluit zogezegd omdat de loonkosten veel te hoog zijn. De arbeidsmarkt en de werknemers zijn te weinig flexibel.

Verlaag de vennootschapsbelasting.

Schaf de index af. Beperk de werkloosheidsuitkeringen. Brugpensioen op 50 jaar is een schande. Hoge ontslagvergoedingen zijn uit den boze. De media boden gretig een megafoon aan die voorspelbare kreten van werkgevers en vers ingezworen liberale ministers, die zich graag wilden profileren.

De hoge loonkosten worden niet helemaal ten onrechte aangehaald als probleem bij Ford. Het ‘loon’ van grote baas Alan Mulally bedroeg vorig jaar 29,5 miljoen dollar. Om dat ‘loon’ te verdienen moet een werknemer van Ford Genk zo’n 1.300 jaar aan de ketting staan. Bovenop het niet onaardige bedrag kreeg de ceo nog aandelen ter waarde van 36,3 miljoen dollar.

In de auto-industrie vertegenwoordigen de loonkosten amper zes procent van de productiekosten. Een deel van de productie van Valencia verhuist naar Duitsland waar de loonkosten vijf procent hoger liggen dan in Genk. De meeste onderdelen die in Genk worden geassembleerd komen uit Duitsland. Er zitten dus meer Duitse dan Belgische lonen in een auto die in Genk van de band rolt.

Over de hoge loonkosten hoorden we hysterische commentaren. Maar wat met de tientallen miljoenen euro’s gemeenschapsgeld die Ford zich de voorbije jaren toeëigende?

Investeringssteun, economische werkloosheid, belastingvoordelen, notionele interestaftrek en noem maar op.

belangrijke structurele overcapaciteit. Ford moet fabrieken sluiten en zijn productie meer concentreren om winst te kunnen maken, klonk het.

Ford Genk sluit niet omdat de werknemers er te duur zijn of te weinig productief. Wel omdat de koopkracht van de Europese bevolking door de crisis en de besparingen te zwak is om een wagen van 25.000 euro of meer te kunnen kopen. In alle Europese landen daalde de voorbije twintig jaar het aandeel van de lonen in de nationale rijkdom.

Te weinig loon blijkt een groter probleem voor de economie dan te veel loon.

De directie zegt er niet bij dat Ford de overproductie zelf mee organiseerde. Elke autobouwer denkt marktaandeel te kunnen afsnoepen van de concurrentie en opent dus nieuwe fabrieken, het liefst in landen met gulle overheidssteun, fiscale vrijplaatsen en beperkte arbeidsrechten. Waarom bouwde Ford enkele jaren terug nog een nieuwe fabriek in Roemenië, hoewel er al veel overcapaciteit was? Om werknemers van verschillende vestigingen tegen elkaar te kunnen uitspelen? Hoe laag moeten onze lonen zakken? Tot op het niveau van Spanje, van Roemenië, van Turkije? Hoe flexibel moeten de Belgische werknemers zijn? Nog

meer uitzendarbeid? Nog meer overuren?

Nog meer economische werkloosheid? Nog meer produceren met minder volk? Nog meer druk om ziek te komen werken?

Brugpensioen

En dan is er de klaagzang over het brugpensioen. Wat voor onzin werd daar niet over verteld. Het brugpensioen bestaat niet meer! We hebben nu werkloosheid met een toeslag, betaald door de werkgever. Als je hiertegen fulmineert, zeg je dus dat werkgevers geen vergoeding moeten betalen wanneer ze oudere werknemers ontslaan.

Is het dan beter om oudere werklozen in de armoede te drijven? Wie is verantwoordelijk voor hun ontslag? De klagers verzwijgen moedwillig dat alle werklozen, ook de 50-plussers, beschikbaar moeten zijn voor de arbeidsmarkt.

De statistieken leren ons dat amper zes procent van de werkloze 50-plussers een nieuwe baan vindt. Bij de 55-plussers zakt dat cijfer zelfs naar twee procent.

Overigens liggen de werkloosheidsuitkeringen in België een stuk lager dan in de ons omringende landen. Een punt dat heel wat klagers ook maar al te graag vergeten.

Diepe recessie

Te veel mensen kakelen over de ‘te hoge loonkosten bij Ford Genk’ zonder te weten wat de directie zelf aanhaalde als redenen voor de sluiting. De directie verwees naar de diepe economische recessie en de erg lage autoverkoop in Europa. Er is een 6 | DECEMBER 2012 | 116de jaargang | Ons Recht

De Mars voor de Toekomst in Genk, een teken van hoop en solidariteit.

“Gelukkig zijn er nog vakbonden” Erik Van den Heede over de vele saneringen in de industrie herstructureringen heel wat jobs gered en worden de sociale gevolgen gemilderd.”

Het regent reorganisaties en slui“Als we nog een goede sociale zekerheid hebben, is dat ook een verdienste van de vaktingen in de industrie en daarbuibonden. Zeker in crisistijd blijkt hoe belangten. Erik Van den Heede, nationaal rijk onze sociale zekerheid wel is. Het valt secretaris Industrie bij de LBC-NVK, wel op hoe sommige kringen er alles aan leeft mee met de getroffen werkdoen om de werkloosheidsuitkeringen te nemers maar voelt ook een grote kelderen of het systeem van werkloosheid kwaadheid. “Gelukkig zijn er nog met bedrijfstoeslag (SWT) – het brugpenvakbonden”, zegt Erik. “Anders sioen – onderuit te halen. Alsof de werkhadden de mensen niemand om nemers er zelf voor kiezen om hun job te het voor hen op te nemen.” verliezen. We moeten ons blijven verzetten tegen de neoliberale filosofie die de solida“Bij al die reorganisaties en sluitingen gaat riteit wil vernietigen.” het over maatregelen die vele werknemers en hun families treffen en die soms hele Teloorgang regio’s raken”, beseft Erik, die eind dit jaar met pensioen gaat. “Als vakbondsman voel Ons Recht: Is de teloorgang van de industrie je een groot medeleven. Maar ook kwaad- onherroepelijk? heid als je merkt hoe multinationals werk- Erik: “Er zijn zeker veel banen gesneuveld nemers als een wegwerpproduct behande- in de industrie waardoor de werkdruk sterk len. In de media wordt veel kritiek geleverd steeg voor wie overbleef. De industrie verop de vakbonden maar toch genieten die dwijnt niet in die zin dat de omzet, de toenog veel vertrouwen bij de werknemers. gevoegde waarde en de productiviteit blijZonder vakbonden en hun gedreven afge- ven groeien. Het is zeker zo dat sommige vaardigden zouden de mensen aan hun lot sectoren verdwenen of flink uitgedund werworden overgelaten. De bonden weten wat den. In andere sectoren zoals de voeding, de er leeft bij de werknemers. Zij komen op chemie en de petroleum en deelsectoren van voor de belangen van de werknemers, orga- de metaal boeren ze nog altijd heel goed en niseren het verzet en onderhandelen met worden grote winsten gemaakt.” grote deskundigheid. Hierdoor worden bij “Vergeet ook niet dat de industrie heel wat activiteiten uitbesteedde aan onderaannemers. Door die outsourcing vallen die activiteiten niet meer onder de industrie maar onder de dienstensector. Bedrijven deden aan outsourcing om hun loonkosten te drukken en de flexibiliteit te vergroten.

Soms worden activiteiten nadien weer in huis gehaald. Maar over die insourcing is in de media veel minder te doen.”

© foto: daniël rys

Denis Bouwen

wegens de ‘loonkosten die te hoog zijn’.

Erik: “Op wereldvlak zijn er zeker grote verschillen in loonkosten tussen landen en regio’s. Maar je moet ook kijken naar de kwaliteit en de productiviteit die ergens gerealiseerd worden. En naar het aandeel van de loonkosten in de totale productiekosten. General Motors sloot bij ons de Opelfabriek in Antwerpen maar de groep kon nooit aantonen dat de loonkosten daar te hoog waren. In werkelijkheid had GM zelf een probleem gecreëerd door nieuwe fabrieken te openen in Oost-Europa. Bij Ford speelt zich hetzelfde pijnlijke verhaal af.”

“Als werkgevers volhouden dat onze loonkosten te hoog zijn, heb ik toch ernstige bedenkingen. In de chemie, het staal of de metaalsector bijvoorbeeld zie je een verschuiving van laag- naar hooggeschoolde jobs. De werkgevers houden daar een aantal bedienden en kaderleden doelbewust buiten het collectieve overleg om voor die groep een individuele loonpolitiek te kunnen organiseren waarbij ze liever hogere maar variabele en dus onzekere lonen toekennen dan de collectief vastgelegde barema’s te volgen. Als er een probleem is van hoge loonkosten, is dat vaak gecreëerd door de werkgevers zelf.”

Hoe kunnen we werken aan een positief verhaal voor onze industrie?

Erik: “Er zijn nog vele maatschappelijke noden waarvoor de industrie een belangrijke rol kan spelen. Bijvoorbeeld in de gezondheidszorg of de milieubescherming.

Maar de industrie baseert haar keuzes uiteraard niet alleen op de noden die er zijn. De overheid zou meer moeten kunnen wegen op beslissingen die worden genomen zodat de industrie en de hele economie meer in dienst staan van de samenleving als geheel.

Ons Recht: Kan de groene energie nieuwe In ons land stimuleren de diverse overheden impulsen geven? wel onderzoek & ontwikkeling. Ze geven Erik: “In de groene energie zit zeker poten- ook steun aan ‘spin-offs’ van universiteitieel maar het is wel zo dat ook de meeste ten. Maar zodra die bedrijfjes echt rendavan die bedrijven mikken op maximale win- bel worden, vallen ze vaak in handen van sten in het belang van hun aandeelhouders multinationals.” en topmanagement. Streven naar winstmaximalisatie is denken op korte termijn. “De Vlaamse regering en andere overheden We hebben een visie op lange termijn nodig. doen inspanningen om onze industrie te Het potentieel van de groene energie hangt helpen innoveren. Maar globaal genomen voor mij mee af van de maatschappijvisie lopen ze toch vooral achter de feiten aan. die achter projecten en bedrijven schuil gaat Politici als Kris Peeters (CD&V) en Philippe en de keuzes die we als samenleving maken.” Muyters (N-VA) staan door hun achtergrond duidelijk achter het neoliberale model, waarbij de overheid hooguit wat bijstuurt. Zulke Loonkosten politici bezuinigen wat graag op de sociale Ons Recht: Werkgeversorganisaties schreeu- zekerheid en het overheidsapparaat.” wen voortdurend dat onze industrie afkalft Ons Recht:

Ons Recht | 116de jaargang | DECEMBER 2012 |

7

sociaal

Bedrijven reorganiseren tegen duizelingwekkend tempo Philips, Photo Hall, Dow, TE Connectivity, HP en nog zovele anderen Denis Bouwen

Bij de verlichtingsfabriek Philips Lighting wordt het banenverlies nog groter dan eerder dit jaar al was aangekondigd. De toekomst van de multimediaketen Photo Hall oogt erg wankel. In Tessenderlo wordt de fabriek van Dow Chemicals opgedoekt. En ook TE Connectivity en HP delen in de klappen. Aan slecht nieuws uit de economie is er geen gebrek.

Bij Philips Lighting in Turnhout blijft het jobverlies maar voortduren. “De fabriek heeft zeker nog mogelijkheden maar ze moet dan wel ‘mogen’ van het Philipsconcern”, onderstreept LBC-NVK-secretaris Leo Lauwerysen.

In juni kreeg de vestiging al het verlies van 136 jobs van bedienden en kaderleden te slikken. Philips wilde niet meer investeren in nieuwe producten, wel nog uitsluitend in kostenbesparingen. Het begin van het einde, zeg maar. De werknemers kregen te horen dat er diep genoeg gesneden was om even met de voeten van het ijs te zijn.

Niets bleek minder waar. Eind september meldde de groep nog eens 2.200 jobs te willen schrappen. “Op 5 november kreeg Turnhout te horen dat nog eens 156 arbeiders en 62 extra bedienden en kaderleden moesten vertrekken”, vertelt Leo. “Waarmee het bedrijf in totaal 354 van de 1.500 banen ziet teloorgaan. Momenteel zijn al 200 tijdelijke arbeiders verdwenen.

Er wordt tot 30 procent economische werkloosheid ingevoerd.”

Philips kiest resoluut voor LED-verlichting, te ontwikkelen en produceren in China en India. De ontwikkeling in Turnhout verliest 30 banen.

Bij de groep verwachten ze een krimpende markt in 2013 en 2014. Het personeel zal ook stelselmatig worden ingekrompen.

Twee redelijk arbeidsintensieve afdelingen van Turnhout worden overgeheveld naar een fabriek in China.

In Kontich, waar het wereldwijde hoofdkantoor van Philips Consumer Luminaires zit, werd net voor het ter perse gaan bekendgemaakt dat er ‘organisatieaanpassingen’ nodig waren om deze divisie verder te versterken en de groei te versnellen. “De organisatie zou efficiënter moeten worden door dubbele activiteiten te vermijden, de productportefeuille te optimaliseren en de 8 | DECEMBER 2012 | 116de jaargang | Ons Recht

processen te verbeteren”, hoorde Peggy Schuermans (LBC-NVK) van de directie.

Met de reorganisatie dreigen in Kontich 65 banen, waaronder 52 bediendenjobs, te sneuvelen. Philips wil ook in Wommelgem en Brussel jobs schrappen.

Innovatie

“Innovatie is onze troef om jobs hier te houden, zeggen de Vlaamse regering en de ‘captains of industry’. Maar hoe moet het verder als Philips zelf zegt dat het hier niet meer wil investeren in nieuwe producten? Heeft Philips bij ons nog een toekomst als grote werkgever? Of moeten we dringend nadenken over de reconversie van de Kempen?

Een Ford-scenario is wel het laatste wat we willen voor Philips Lighting.”

Volgens Leo Lauwerysen maken ze in Turnhout prachtige producten die zeker nog een toekomst hebben. “De ontwikkelaars daar hebben lampen klaar die 15 procent minder energie verbruiken maar mogen ze niet voort ontwikkelen. Of Philips op de LED-markt de strijd kan winnen tegen een reus als Samsung, is maar de vraag. Philips dreigt het graf te graven voor zijn hele verlichtingspoot. Als daar het licht uitgaat, schiet er van de groep niet veel meer over.

De rest is bijna allemaal verkocht.”

Photo Hall

De toekomst van de multimediaketen Photo Hall ziet er weinig rooskleurig uit. Photo Hall staat voor zowat 70 winkels en een dikke 300 werknemers.

Het bedrijf begon in 1933 met twee fotowinkeltjes in Brussel en Blankenberge. In 1996 werd de keten overgenomen door Spector.

De nieuwe eigenaar belandde na 2000 in woelige wateren en moest zware leningen aangaan om overeind te blijven. In 2005 werd Spector opgesplitst in de afdelingen ‘Imaging’ en ‘Retail’ (Photo Hall). Sindsdien werd Photo Hall de melkkoe van Spector.

Een melkkoe die tot de laatste druppel werd leeggemolken. Geld om in de winkels te investeren was er niet meer. En de concurrentie werd heviger, onder meer door de komst van Mediamarkt en Saturn. De economische crisis liet een spoor van vernieling na bij Photo Hall.

Begin deze zomer kon Photo Hall niet anders dan zich te laten beschermen tegen zijn schuldeisers. Het moederbedrijf Spector had alle banden met de keten verbroken. Photo Hall mocht als een gewond dier gewoon leegbloeden.

Voorlopig beschermd

“Normaal gezien valt Photo Hall tot eind dit jaar onder de Wet Continuïteit Ondernemingen (WCO)”, verklaart secretaris Piet Van De Walle. “Er wordt nog naarstig gezocht naar een mogelijke overnemer.”

Tot nu toe tonen kandidaten alleen interesse voor een klein aantal winkels, al dan niet met inbegrip van het personeel. Krëfel was alleen geïnteresseerd in de Luxemburgse HIFI International-keten die tot de bezittingen van Photo Hall behoort.

“De verkoop van de stocks levert nu nog genoeg geld op om de lonen uit te betalen.

Maar zodra de handelsrechtbank de WCO stopzet, valt vermoedelijk het doek”, zegt Piet. “Nieuwe kandidaat-overnemers die zich aanmelden, hebben alleen interesse in een deel van de activiteiten. Een mogelijke deal kan wellicht een aantal jobs redden.”

Banken

Het lot van de werknemers ligt wel in handen van de handelsrechtbank. De rechters beslissen over een mogelijke overname maar houden ook rekening met de belangen van de banken. Voor de banken gaat het erom zoveel mogelijk geld te recupereren.

Of daarbij veel jobs worden behouden, zal hen worst wezen.

Krëfel kocht de aandelen in HIFI maar moest onder druk van de banken wel een hogere prijs ophoesten. De keten zag uiteindelijk af van haar plan om ook een deel van de Belgische winkels en werknemers over te nemen. En daarmee verloor een deel van het personeel weer een sprankeltje hoop.

Dow Chemicals

Op woensdag 24 oktober was er niet alleen heel slecht nieuws voor Ford Genk. Elders in Limburg, bij Dow Chemicals, was er die dag een speciale ondernemingsraad. Daar kregen de vakbonden te horen dat de vestiging in Tessenderlo zou worden gesloten.

Tessenderlo is maar één van de vele fabrieken van de Amerikaanse scheikundereus Dow. Wereldwijd wil de groep 20 fabrieken sluiten en 2.400 jobs afbouwen.

“Tessenderlo is mee het kind van de rekening”, noteert secretaris Kristel Steegmans.

“De Amerikanen namen een genadeloze beslissing. Het bedrijf in Tessenderlo kreeg geen enkele waarschuwing en niet de minste kans om naar alternatieven te zoeken.”

De Limburgse fabriek is niet gelinkt aan andere vestigingen. Zo is het betrekkelijk gemakkelijk om ze op te doeken.

“Gelukkig staan de werknemers in Tessenderlo er niet alleen voor. De vakbondsmilitanten bij Dow zijn voortdurend in de weer om vragen te beantwoorden. Ze bieden een luisterend oor en garanderen mee de veiligheid voor alle personeelsleden.”

jobverlies te verminderen.” TE Connectivity heeft in België ook nog een vestiging in Ook bij TE Connectivity delen ze in de klap- Oostkamp, nabij Brugge. Maar die blijft tot pen. TE Connectivity is de grootste produ- nader order buiten schot. cent ter wereld van onderdelen voor telecommunicatietoepassingen. Je vindt die HP onderdelen in netwerken, pc’s, gsm’s, auto’s en vliegtuigen. De groep tracht voortdurend Bij het technologiebedrijf HP (HewlettPackard) was het bang wachten op het te innoveren om marktleider te blijven.

In Kessel-Lo, vlakbij Leuven, zit het Belgische aandeel in de 8.000 ontslagen in Europese hoofdkantoor van de afde- Europa. Ook in België waren er geen ecoling ‘Telecom Networks and Enterprise nomische redenen om veel volk buiten te Networks’. Er werken daar nog meer dan gooien. Toch kondigde HP voor ons land 265 ontslagen, gespreid over twee jaar, aan.

830 mensen.

“Groot was de verbazing toen de directie op Of toch niet? Al eerder schreef Ons Recht 18 oktober aankondigde dat er in Kessel-Lo over de onwaarschijnlijke arrogantie waar155 werknemers weg moeten, meer bepaald mee de Europese personeelsvertegenwoor92 arbeiders en 63 bedienden”, stelt secre- digers in juni door het management werden taris Filip Oosthuyse. “Volgens het bedrijf afgepoeierd. Op 22 oktober werd HP daarom moet een deel van de productie naar een door de Europese ondernemingsraad voor lageloonland gaan om de vestiging nabij de Brusselse arbeidsrechter gedaagd.

Leuven concurrentieel te houden. Een stuk “Het Belgische cijfer illustreert waar het van de productie zal worden overgebracht bij HP mis loopt”, bedenkt secretaris Koen Dries. “Van de 265 ontslagen zal het gros naar Brno in de Tsjechische Republiek.”

De economische crisis deed de vraag naar van de jobs sneuvelen wegens een verplaattelecomproducten teruglopen. Ingrijpen sing van werk. De ontvangende landen krijis noodzakelijk om de winstmarges groot gen er evenwel geen ‘investeringen’ voor in genoeg te houden, vindt de directie. Maar de plaats. HP wil de collega’s in landen als de vakbonden hebben toch ernstige beden- Bulgarije, Spanje en India harder laten werken.Dubbele winst. Bovendien lijkt het erop kingen. dat niet alle op Europees niveau aangekondigde cijfers in de Belgische 265 ontslagen Te veel ontslagen zitten. Op Belgisch niveau zijn ze enkele “Wij snappen niet dat het collectief ont- dossiers ‘vergeten’ zodat mogelijk nog meer slag zo groot moet zijn”, zegt Filip. “TE personeel van HP en HP CDS betrokken zal Connectivity wil één productlijn opdoeken zijn.” en andere, arbeidintensieve lijnen overbren- De Vlaamse regering wil de miserie nog gen naar Brno. Volgens onze eigen bere- wat aandikken. In 2010 bespaarde Vlaams keningen is het onmogelijk dat hierdoor minister Geert Bourgeois (N-VA) nog op zoveel arbeiders en bedienden moeten ver- de Vlaamse IT door Vlaamse HP’ers te verdwijnen. In wezen wil TE niet alleen arbeids- vangen door Poolse werknemers. Voor intensieve productie overbrengen naar een de Gemeenschap alleszins een verlies: zusterfabriek waar de lonen gevoelig lager Vlaanderen bespaarde tien procent op de liggen. Het wil ook gewoon het personeels- factuur, maar de overblijvende 90 probestand duidelijk inkrimpen.” cent verdween naar Polen. Koen: “Voor De bonden vragen zich af of de directie Bourgeois zijn beleid hadden 70 inwoners de operatie niet veel te snel wil uitvoeren. werk en recupereerden de overheden meer “Zullen ze over een half jaar in Tsjechië klaar dan de helft van de factuur via belastingen zijn om een stuk productie van Kessel-Lo en RSZ. Maar de sociale zekerheid is geen over te nemen?”

Vlaamse bevoegdheid, dus geen probleem “We hebben in ieder geval de directie ver- voor de minister.” plicht om eerst de Europese ondernemings- Nu kondigt diezelfde regering een volgende raad te betrekken bij dit dossier. In bedrij- stap af: Vlaanderen zal besparen door de IT ven met een Europese ondernemingsraad weer ‘in te sourcen’. Op zich een sympathiek moet eerst op dat niveau worden geïnfor- idee. Maar als de IT’ers Vlaamse ambtenaren meerd en geconsulteerd. Pas daarna kan er worden, is het dan echt goedkoper? “Het op nationaal niveau worden geconsulteerd. laat zich raden dat Bourgeois de ‘federale’ De directie had eerst geen oren naar onze cao 32bis niet echt naar de geest zal toeeis. Maar uiteindelijk gaf ze toch toe omdat passen en zal aansturen op nog maar eens de bonden anders niet rond de tafel wilden een ontslagronde”, zegt Koen. “Kijken we zitten.” aan tegen de eerste Poolse Vlaamse ambBonden en directie praten ondertussen met tenaren? De LBC-NVK rekent alvast op het elkaar in het kader van de Wet Renault. “We gezond verstand van andere politici in proberen de gevolgen van het aangekon- Vlaanderen. Hoe meer dan honderd mendigde ontslag te beperken. Het zal ons niet sen in de werkloosheid dumpen een socilukken om het plan helemaal te doen afvoe- aal verantwoorde besparing kan zijn voor ren maar het moet wel mogelijk zijn om het Vlaanderen, is ons alleszins een raadsel.”

TE Connectivity

Ons Recht | 116de jaargang | DECEMBER 2012 |

9

financiën

LBC-NVK luidt alarmbel in banksector Werkgevers moeten antwoorden op prangende vragen gemeen hebben dat ze stelselmatig voorbij Jobverlies gaan aan het belang van het personeel.

Het lukt de banksector helaas niet De LBC-NVK is het er roerend mee eens De werkgelegenheid bij de banken wordt dat de financiële sector in zijn organisa- tegen een stevig tempo afgebouwd. Belfius om uit de actualiteit te blijven. De tie, regelgeving, controle en doen en laten is de ‘kampioen’, met een gepland nettoLBC-NVK heeft de alarmbel geluid bij de werkgeversfederatie Febelfin. terecht een publiek thema is geworden. Het verlies van 670 voltijdse equivalenten. KBC, financiële beest moet in zijn kooi worden BNP Paribas Fortis en ING zijn iets minder In de afgelopen weken stonden de zenu- teruggedrongen. Dat neemt niet weg dat expliciet. Maar ook bij die bedrijven zijn uitwen weer erg gespannen. De LBC-NVK eiste wij als vakbond als geen ander bekommerd bestedingsdossiers en verschuivingen van dan ook dat de problemen sectoraal zouden zijn om de jobs, de loon- en arbeidsvoor- activiteiten goed voor het verlies van een worden aangepakt. Jobs, loon en toekomst waarden en de bredere sociale impact van paar honderd banen. staan onder zware druk en dit ondanks de de gemaakte afspraken.

Ook Delta Lloyd doet al een tijd zijn duit in vele afspraken rond werkzekerheid die wer- Enerzijds moet je op een maatschappelijk het zakje. Daar verdwenen de afgelopen drie den afgesloten. verantwoorde manier bankieren, anderzijds jaar ruim 300 jobs en wel op slinkse wijze, Sinds het begin van de financiële crisis in is het belangrijk dat er zoveel mogelijk kwa- zonder sociaal plan en zonder veel overleg.

2008 kregen de werknemers in de bank- liteitsvolle jobs in de sector zijn en blijven. Een stevige krimp dus. sector heel wat te verduren. Bij de publieke Wij beseffen ten volle dat de sector momen- De LBC-NVK is een vakbond die alleen op opinie verdween de sector nooit echt uit de teel eerder krimpt dan groeit. Maar de ham- een verantwoordelijke manier wil overlegschijnwerpers. Om de haverklap worden de vraag is hoe je hiermee omspringt. gen. Met de huidige praktijken wordt het banken geviseerd. Iedereen lanceert voortsociaal overleg verzuurd. Als er te veel onder durend voorstellen die vooral met elkaar Leeftijdspiramide de radar gebeurt, hebben wij als LBC-NVK weinig zin om constructief de problemen Altijd is er gedacht dat de leeftijdsstructuur aan te pakken. Overleg begint met respect in de sector een middel kon zijn om de pro- voor elkaar en voor afspraken. blemen op een sociaal verantwoorde manier op te lossen. In de praktijk blijkt het gebruik Bekommernissen van de leeftijdspiramide als middel om de tewerkstelling in te krimpen geen eendui- Bij Febelfin werd dan ook aangeklopt met drie grote bekommernissen. Om te begindige piste meer te zijn.

De LBC-NVK constateert dat elke bank nen willen wij dat de financiële sector drinintensief onderzoekt hoe ze de loonkosten gend wordt herverkaveld en dat de bevoegdkan drukken en de winst kan maximalise- heid van de sector banken geherdefinieerd ren. Uitbestedingsdossiers allerhande die- wordt. Alleen zo kan sociale dumping wornen zich aan. Het gaat van informaticadien- den tegengegaan. Een ruimer speelveld moet de bedrijven ontmoedigen om uit te sten tot personeelsadministraties.

Tegen een iets te hoog tempo wor- besteden en te vluchten naar goedkopere den individuele ontslagen door- loon- en arbeidsvoorwaarden. gevoerd. Werknemers worden In tweede instantie wil de LBC-NVK met de daarbij zonder veel scru- echte personeelsverantwoordelijken discuspules of enige morali- siëren over de inhoud van het zo geroemde teit aan de deur gezet. ‘duurzaam personeelsbeleid’ waarbij kansen ‘Performancebeleid’ worden geboden aan werknemers van wie is het nieuwe orde- de functies verdwijnen. Het kansenbeleid woord. Helaas is moet in ere worden hersteld en het ‘perfordit nieuwe perfor- mancebeleid’ mag niet langer worden mismancebeleid niets meer bruikt. dan een dekmantel om het Tot slot is er nood aan een afsprakenkapersoneel de deur te wijzen. der over de vraag hoe de sectorproblemen Vaarwel ‘kansenbeleid’. Laat kunnen worden aangepakt. Sociale planstaan dat er nog een personeels- nen moeten het banenverlies begeleiden. beleid zou zijn dat sociaal corrigeert. Geen afvloeiingen zonder sociaal overleg.

Personeelsverantwoordelijken verlie- Limieten aan de ‘optimalisering van de zen aan gewicht door doelbewust het lonen’. Geen concurrentie ten koste van de HR-beleid door te schuiven naar lijnmana- loon- en arbeidsvoorwaarden van het pergers, die ‘HR’ alleen begrijpen in wiskundige soneel. termen en cijfertjes. Het personeelsbeleid Voor het einde van dit jaar verwachten de wordt steeds vaker misbruikt om de pil te bonden antwoorden van de werkgevers. vergulden of de ernst van het probleem pro- Benieuwd wat Febelfin zal zeggen. per te verpakken.

Stefa an Decock

10 | DECEMBER 2012 | 116de jaargang | Ons Recht

Armoede treft één op vijf ouderen!

monique bra am

Sectoren

De LBC-NVK komt op voor de belangen van ruim 325.000 leden. Deze leden werken in heel verschillende sectoren. En vaak worden er via cao’s betere Bij ouderen ligt het risico op een leven Naarmate je ouder wordt, neemt de afspraken gemaakt rond thema’s als tijdkrediet, klein in armoede veel hoger dan bij de rest kans toe dat je een beroep moet doen verlet, vervoerskosten of brugpensioen. van de bevolking. Eén op vijf ouderen op extra zorg. De Vlaamse overheid Op www.lbc-nvk.be vind je dan ook een uitgebreide wordt geconfronteerd met armoede. werkt aan een eigen vorm van sociale rubriek ‘sectoren’. Deze is opgebouwd uit de lijst van Gemiste kansen op de arbeidsmarkt, bescherming. Welzijnszorg wil dat die paritaire comités, ofwel de sectoren waar de LBCeen ziekte, een faillissement of een sociale bescherming bijdraagt tot meer NVK verantwoordelijk voor is. echtscheiding kunnen mensen de solidariteit en herverdeling.

Hoe weet je welk paritair comité op jou van toepasarmoede induwen. En een leven in Wie ouder is, heeft ook recht op een sing is? Kijk op je loonfiche of check de jaarlijkse fiche armoede is altijd een leven met minder. kwaliteitsvolle, betaalbare en aange- 281.10 die je nodig hebt om je belastingaangifte in te Welzijnszorg voert dit jaar campagne paste woning. Sommige ouderen heb- vullen. Die fiche krijg je van je werkgever. rond ieders hoop op een warme oude ben niet de kracht of de centen om hun Voor een aantal grote sectoren heeft de LBC-NVK dag. Elke oudere heeft recht op een woning op tijd te renoveren en aan te speciale websites aangemaakt. Zeker een bezoekje warme oude dag zodat ook hij of zij passen. Daarnaast staan 20.000 oude- waard als je in één van die sectoren werkt: elk jaar de verjaardag als een feest kan ren op de wachtlijst voor een sociale - http://218.lbc-nvk.be beleven. De Welzijnsschakels en OKRA woning.

- http://226.lbc-nvk.be steunen de campagne van Welzijnszorg. Armoede is ook een belangrijke oorzaak - www.pc311.be De campagne laat vier knelpunten aan van sociaal isolement. Welzijnszorg En vergeet de website voor de non-profit-werknebod komen. Knelpunten waarrond de kreeg op dit vlak middelen om lokaal mers niet. Ben je werkzaam als verpleegkundige, politiek gepaste maatregelen moet uit- projecten te creëren rond ouderen in zorgkundige, kinesist of opvoeder? Bezoek dan zeker werken. armoede. Momenteel kunnen allerlei www.wittewoede.be, de LBC-NVK-campagnesite voor Om te beginnen heeft ook elke oudere lokale projecten worden ingediend. alle werknemers uit de non-profitsectoren. recht op een leefbaar inkomen. Heel Voer mee campagne met Welzijnszorg! wat gepensioneerden genieten momen- Steun de eisen op www.armoedeverteel niet van de ‘inkomensgarantie voor jaartniet.be. Je kan ook zelf actie voe- Onthaalouders ouderen’ maar hebben daar wel recht ren. Kijk daarvoor bijvoorbeeld op op. Volgens Welzijnszorg moet er een www.soepopdestoep.be. Affiches en In België werken niet minder dan 7.000 onthaalautomatisch onderzoek komen voor ander campagnemateriaal zijn te ver- ouders. Ze vangen elke dag 30.000 kinderen op.

Misschien breng jij je kindje wel dagelijks naar een alle gepensioneerden met een laag krijgen via www.welzijnszorg.be. onthaalouder? Maar het aantal onthaalouders loopt inkomen. terug. Geen wonder als je weet dat onthaalouders nog altijd geen volwaardig werknemersstatuut hebben. Diverse regeringen beloofden om werk te maken van een werknemersstatuut. Maar tot nu toe is van Armoede verjaart niet al die beloftes en beslissingen niets in huis gekomen.

1 op 5 ouderen leeft in armoede.

Onthaalouders hebben geen recht op betaalde vakantie of vakantiegeld. Ze hebben maar een armzalig pensioen en een beperkt ziekteverlof. En ze krijgen geen dertiende maand en geen eindejaarspremie.

Help de onthaalouders. Zorg dat ze dezelfde rechten krijgen als alle andere werknemers. Bekijk de video’s, deel ze op facebook. En vul de online petitie in. www.watalsergeenonthaalouderswaren.be

Nieuwe campagne Welzijnszorg

LBC-NVK en sociale media

lsoul, Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel - WZZ-2012-1001

RUBRIEKSNAAM inbox

Naast onze website laten we via de sociale media onze stem horen. Via twitter, facebook en youtube klinkt onze boodschap door. Volg ons via deze media: Word fan van onze facebookpagina: www.facebook.com/vakbondlbcnvk Twitter: www.twitter.com/lbcnvk Youtube: www.youtube.com/vakbondlbcnvk

Iedereen hoopt op een warme oude dag

BE 21 0000 0000 0303

Ons Recht | 116de jaargang | DECEMBER 2012 |

11

luchtvaart

“Neerwaartse spiraal is heilloos voor Brussels Airlines” Ongeruste werknemer schrijft open brief Paul Buekenhout

Bij Brussels Airlines circuleerde eind september het gerucht dat er 700 ontslagen zouden vallen. Op maandag 8 oktober stelde een enthousiaste directie op een bijzondere ondernemingsraad een plan voor om te besparen en het bedrijf te redden. Een ongeruste werknemer verwoordt zijn gevoelens en bedenkingen in een open brief aan zijn collega’s.

“De sociale catastrofes volgen elkaar op”, schrijft de bezorgde werknemer. “Ook wij bij Brussels Airlines zitten volop in de crisis. Er wordt ons steeds beloofd dat we de storm wel zullen doorstaan zolang we het ‘Beyond’-plan maar aanvaarden. Ik heb toch wel wat bedenkingen.”

“Bijna elk bedrijf dat de deuren sluit kent eerst een lange voorgeschiedenis van inleveringen en herstructureringen. Bij Ford Genk leverden de werknemers jaar na jaar in, ze gingen harder werken, ze werden productiever. Ze deden alles wat de directie vroeg omdat ze begaan waren met de toekomst en omdat hun sociaal netwerk heel nauw met de fabriek verweven was. Zelfs de overheid sprong mee op de kar en kwam met miljoenen steun over de brug. Niet lang geleden leek er geen vuiltje aan de lucht te zijn en kregen de werknemers harde garanties dat Ford open zou blijven. Maar het Amerikaans moederbedrijf besliste er anders over.”

“Nu weet ik ook wel dat je Ford niet zomaar kan vergelijken met Brussels Airlines maar toch… Ook wij zijn een bedrijf met een paar duizend werknemers. Ook wij krijgen geld van de overheid. En ook wij worden voor een belangrijk deel bestuurd vanuit het buitenland. Ook onze directie zegt dat we het hoofd wel boven water zullen houden als we inleveren en productiever worden.”

Waardeloze beloftes

“Het verleden, het heden en ongetwijfeld ook de toekomst bewijzen steeds opnieuw dat de beloftes van een directie absoluut waardeloos zijn. Als wij het plan in zijn huidige vorm aanvaarden en Lufthansa beslist om welke reden dan ook om een andere strategie uit te werken waar Brussels Airlines niet meer in past, dan is het Beyond-plan erdoor gejaagd, gaat de ceo met de pluimen lopen en zitten wij als werknemers dik in de shit.”

“De lonen van onze werknemers hebben weinig geheimen. Iedereen weet min of meer hoeveel een piloot, een lid van het cabinepersoneel of een check-in agent verdient en ons management weet het ongetwijfeld tot op de cent na. We hebben allemaal jaarlijkse evaluaties, checks, al dan niet aangekondigde controles en wat weet ik nog allemaal.

Als werknemer moeten we verantwoording afleggen voor wat we doen en dat is maar goed ook. Maar hoe zit het met het loon van ons topmanagement? Met de vergoedingen voor de raad van bestuur? Met eventuele dividenden die worden uitgekeerd?

Wat met de bonussen? Hoe zit het daar

© foto: imageglobe

De werknemers van Brussels Airlines krijgen de belofte dat het bedrijf de storm wel zal doorstaan zolang het ‘Beyond’-plan maar aanvaard wordt. Of die belofte kan worden hardgemaakt, is maar de vraag.

12 | DECEMBER 2012 | 116de jaargang | Ons Recht

met de transparantie? Om nog te zwijgen over schimmige politieke belangen. Krijgen wij als werknemers inzicht in de werkelijke financiën? Kunnen wij wegen op het te volgen beleid? Kunnen wij de directie ter verantwoording roepen als we vinden dat ze niet goed bezig is?”

Concurrentiepositie

“De directie hamert voortdurend erop dat onze productiviteit omhoog moet. We moeten immers kunnen concurreren met de andere maatschappijen. Stel dat we het besparingsplan aanvaarden zodat we binnen afzienbare tijd beter kunnen concurreren met Jetair en Thomas Cook. De directies daar zullen niet blij zijn met onze betere concurrentiepositie. Zij zullen dus ook de eigen positie willen verbeteren. Hoe? Ongetwijfeld door besparingen op de kap van het personeel! En waar staan we dan bij Brussels Airlines? Opnieuw bij af.”

“De enorme concurrentiedrang leidt enkel tot een neerwaartse spiraal waardoor maatschappijen met getrokken messen tegenover elkaar komen te staan en er werkelijk alles voor over hebben om die extra passagier toch maar aan boord te krijgen. Ik ben er zeker van dat besparen op het personeel en op de loon- en arbeidsvoorwaarden zal leiden tot een minder goede service en minder veiligheid. En waar staan we dan tegenover de passagier die we zo adoreren en aanbidden? Waar zal deze waanzinnige race naar beneden eindigen? Of is een andere koers toch mogelijk?”

eindejaars premies 2012

Ons Recht | 116de jaargang | DECEMBER 2012  |

13

Š foto: imageglobe

dossier

dossier eindejaarspremies 2012

Eindejaarspremie komt er weer aan Wettelijke regeling voor alle werknemers is er niet Marc Weyns

December is een maand van feestjes en cadeaus. Het komt goed

14 | DECEMBER 2012 | 116de jaargang | Ons Recht

van pas dat er dan een eindejaarspremie wordt uitgekeerd. Maar hoe zit het met die eindejaarspremie? Hebben alle werknemers

daar recht op? En aan welke voorwaarden moet een werknemer voldoen om er één te krijgen?

Er bestaat geen wettelijke regeling over de eindejaarspremie of dertiende maand die voor alle werknemers geldt. In veel bedrijfstakken maakten de vakbonden en de werkgevers wel afspraken over de eindejaarspremie. Door die collectieve arbeidsovereenkomsten of cao’s hebben de meeste werknemers er toch een echt recht op. Het overzicht van die sectorale regelingen vind

zijn bijvoorbeeld cao’s die de premie alleen toekennen aan werknemers die minstens zes maanden in dienst zijn. Zulke voorwaarden zijn geldig voor zover ze geen onrechtmatige discriminatie vormen. Deeltijdse werknemers bijvoorbeeld mogen niet worden uitgesloten: zij hebben recht op de premie in verhouding tot hun arbeidsduur.

Heel wat cao’s koppelen de premie aan de arbeidsprestaties in de loop van het jaar.

Wie een tijdlang afwezig was op het werk zal de eindejaarspremie navenant zien verminderen. Maar sommige afwezigheidsperiodes

worden door de cao’s meestal wél in aanmerking genomen voor de toekenning van de premie.

Berekening Hoe wordt de eindejaarspremie berekend?

Doorgaans is de premie gelijk aan een gewoon maandloon. Maar dat hoeft niet per se het geval te zijn. Soms stemt de eindejaarspremie overeen met een percentage van het jaarloon of met een bepaald aantal uurlonen.

Komt voor de berekening van de eindejaarspremie alleen het vast loon in aanmerking of ook commissielonen of andere premies? Het antwoord op al die vragen is terug te vinden in de sectorale cao’s. Voordelen in natura zoals het privégebruik van de bedrijfsauto komen vrijwel nooit in aanmerking.

Heeft een werknemer nog recht op de premie wanneer hij de onderneming heeft verlaten in de loop van het jaar? De algemene regel is dat de werknemer recht heeft op de premie in verhouding tot het aantal maanden dat hij in de loop van het jaar in dienst was van de onderneming. Maar het Hof van Cassatie aanvaardde wel dat van die algemene regel wordt afgeweken; dat moet dan wel duidelijk zo voorzien zijn in de cao of in het contract.

Van de eindejaarspremie wordt de gewone bijdrage voor de sociale zekerheid afgehouden (13,07 procent). De bedrijfsvoorheffing, het voorschot op de belastingen dus, wordt anders berekend dan op het gewone loon.

Hoeveel er ingehouden wordt, lees je in de onderstaande tabel.

Heb je nog vragen over jouw eindejaarspremie? Neem dan contact op met het LBC-NVK-secretariaat in jouw streek. De lijst met alle secretariaten vind je achteraan in Ons Recht.

Jaarbedrag van de belastbare normale brutobezoldiging (bruto min RSZ-bijdragen)

© foto: imageglobe

je terug in de grote tabel. Maar er zijn nog altijd enkele sectoren waar het niet lukte een cao af te sluiten over de eindejaarspremie. In die sectoren hebben de werknemers toch recht op een premie wanneer dat is overeengekomen in hun contract of wanneer het is opgenomen in het arbeidsreglement. Of zelfs wanneer het gewoon het gebruik is dat de onderneming ieder jaar een premie betaalt.

De sectorale cao’s of de individuele contracten geven doorgaans enkele voorwaarden waaraan de werknemer moet voldoen. Er

Tot 7.045 euro Van 7.045,01 tot 8.700,00 Van 8.700,01 tot 10.755,00 Van 10.755,01 tot 12.710,00 Van 12.710,01 tot 14.760,00 Van 14.760,01 tot 16.825,00 Van 16.825,01 tot 20.875,00 Van 20.875,01 tot 22.935,00 Van 22.935,01 tot 31.160,00 Van 31.160,01 tot 41.440,00 Boven 41.440,00

% BV 0 23,22 25,23 30,28 35,33 38,36 40,38 43,41 46,44 51,48 53,50

Ons Recht | 116de jaargang | DECEMBER 2012 |

15

Uitzendarbeid Eindejaarspremie en vakbondspremie 2012 Wie als uitzendkracht genoeg arbeidsdagen naar alle uitzendkrachten. Luik B van dat presteerde, heeft recht op een eindejaars- document stuur je ingevuld terug naar het premie. In de loop van december stuurt het plaatselijke LBC-NVK-secretariaat.

Sociaal Fonds van de Uitzendkrachten een Denk je aan de voorwaarden te beantwoorattest naar de uitzendkracht. den maar heb je toch geen formulier gekregen? Neem dan contact op met de LBC-NVK. Vakbondspremie 95 euro Wij kijken dan hoe het komt dat je geen formulier kreeg. De gewerkte en/of gelijkAls LBC-NVK-lid krijg je ook nog eens een vak- gestelde dagen tussen 1 juli 2011 en 30 juni bondspremie wanneer de eindejaarspremie 2012 kan je bewijzen aan de hand van je via onze diensten wordt uitgekeerd. Die pre- loondocumenten. mie bedraagt 95 euro. Je lidgeld loont dus.

Bedrag eindejaarspremie

Voorwaarden

De eindejaarspremie bedraagt 8,27 procent van de lonen die je als uitzendkracht verdiende tussen 1 juli 2011 en 30 juni 2012.

Het brutobedrag van de premie wordt verminderd met de RSZ-bijdrage van werknemers (13,07 procent) en de bedrijfsvoorheffing (18 procent).

• lid zijn van de LBC-NVK (ACV) • het formulier van de eindejaarspremie uitzendarbeid bezorgen aan het plaatselijke LBC-NVK - secretariaat, in plaats van het te sturen naar het Sociaal Fonds voor de Uitzendkrachten • tewerkstelling gedurende 65 dagen als uitzendkracht tussen 1 juli 2011 en 30 juni 2012.

Wat te doen?

Meer informatie vind je op www.acv-interim.be

16 | DECEMBER 2012 | 116de jaargang | Ons Recht

Vrije universiteiten De leden van het academisch en administratief technisch personeel van de vrije universiteiten krijgen een eindejaarspremie zoals toegekend aan de personeelsleden van het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap. Het bedrag is een percentage van het baremamaandloon van november. Het toegepaste percentage hangt af van de graad van de werknemer.

Voor doctoraatsbursalen wordt de eindejaarspremie zo berekend dat het nettobedrag op hetzelfde neerkomt als dat van assistenten (AAP) - dus 59 procent van het brutoloon van een assistent. Dit zou na belastingen op hetzelfde moeten neerkomen als 41 procent van het (lager) brutobeursbedrag, waar enkel nog RSZ van afgaat.

De uitzondering op de regel zijn de IWTbursalen, die geen eindejaarspremie krijgen aan het einde van het jaar, maar elke maand in hun beursbedrag één twaalfde van hun eindejaarspremie krijgen.

Academisch personeel: percentage van het brutoloon(beurs) van november: • het zelfstandig academisch personeel 53 procent; • het niet gerangschikt vastbenoemd wetenschappelijk personeel 53 procent; • de doctor-assistenten en het bijzonder academisch personeel met de weddeschaal doctor-assistent of hoger 53 procent; • de gastprofessoren 53 procent; • de assistenten, praktijkassistenten en wetenschappelijke medewerkers 59 procent; • de doctoraatsbursalen 41 procent.

© foto: imageglobe

Het Sociaal Fonds voor Uitzendkrachten stuurt automatisch in de tweede week van december een eindejaarspremiedocument

© foto: imageglobe

dossier eindejaarspremies 2012

Administratief en technisch personeel: percentage van het brutoloon van november: • personeel met graad 10, 11, 12, 13, 15, 16 en 17: 53 procent; • personeel met graad 6, 7, 8, 9 en 14: 59 procent; • personeel met graad 3, 4 en 5: 65 procent; • personeel met graad 1 en 2: 70 procent.

De eindejaarstoelage wordt volledig toegekend bij voltijdse prestaties tijdens de referteperiode 1 januari – 30 september. Bij deeltijdse prestaties tijdens deze periode wordt het bedrag pro rata toegekend.

En daar is mijn eindejaarspremie Als u in een sector werkt waar een eindejaarspremie wordt uitbetaald, is het verstandig hieronder even te kijken of u wel krijgt waarop u recht hebt. Let wel: dit overzicht slaat op de regelingen zoals die per sector werden vastgelegd. Gunstiger regelingen op ondernemingsvlak zijn dus niet uitgesloten. Je vindt de informatie ook terug op http://eindejaarspremies.lbc-nvk.be.

Bedrag van de premie

Tijdstip van betaling

Toekenningsmodaliteiten

DISTRIBUTIE Zelfstandige kleinhandel (PC 201) en middelgrote levensmiddelenbedrijven (PC 202.01) A. Bedienden: 100% van het maandloon berekend op basis van het gemiddelde van al de effectief ontvangen lonen in het lopende jaar.

B. Filiaalhouders of ingeval commissieloon wordt betaald: 100% maandelijks gemiddelde van de vaste en veranderlijke lonen van het betrokken jaar.

C. In geval van onvolledig dienstjaar wordt de premie berekend a rato van 1/12de per gepresteerde maand

- In dienst zijn op 31/12 en 6 maanden anciënniteit hebben in de onderneming.

- Ook toegekend als men op het ogenblik van de betaling in tijdkrediet, palliatief verlof, verlof voor verzorging van zwaar ziek familielid, ouderschapsverlof is.

- De premie kan worden verminderd met afwezigheden wegens ziekte, ongeval of zwangerschap (behalve de eerste 30 dagen).

- Wanneer de bediende op 31 december geen 12 maar tenminste 6 maanden in dienst is, mag de premie worden herleid tot 1/12 per volledige maand tewerkstelling.

- Zelfde regeling bij einde arbeidsovereenkomst, wanneer werknemer niet zelf ontslag heeft genomen en tenminste 6 maanden in dienst is geweest.

Tussen 15 en 31 december­.

Kleinhandel in voedingswaren (PC 202) Kerstpremie - Administratief en verkooppersoneel: 100% van het maandloon berekend op basis van het gemiddelde van al de effectief ontvangen lonen in het lopende jaar - Filiaalhouders: gemiddelde van de maandlonen waarop vakantiegeld wordt berekend, begrensd tot 1.487,36 euro - Aanvullende Kerstpremie: 148,73 euro voor voltijdsen (deeltijdsen in verhouding tot hun prestaties)

- In dienst zijn op 31/12.

- 3 maanden (al dan niet opeenvolgend) in de onderneming werkzaam zijn.

- Ook toegekend aan bedienden die per 31/12: · in tijdkrediet, palliatief verlof, verlof voor verzorging van zwaar ziek familielid, ouderschapsverlof zijn en die tijdens het beschouwde kalenderjaar arbeidsprestaties hebben uitgevoerd; · zich in een toestand bevinden die gelijkgesteld is met effectieve arbeid (cfr. wetgeving jaarlijkse vakantie)

Vóór Kerstdag.

Grote kleinhandelszaken (PC 311) Voltijds: - volledig jaar dienst: loon december.

- niet volledig jaar in dienst of periodes gespreid over meerdere jaren: pro rata dienstperiode.

Deeltijds: maandelijks gemiddelde over de dienstperiode.

- Ten minste 3 maanden (al dan niet opeenvolgend) in dienst zijn in de loop van het jaar.

- Ook toegekend aan bedienden die per 31/12: · in tijdkrediet, palliatief verlof, verlof voor verzorging van zwaar ziek familielid, ouderschapsverlof zijn en die tijdens het beschouwde kalenderjaar arbeidsprestaties hebben uitgevoerd; · zich in een toestand bevinden die gelijkgesteld is met effectieve arbeid (cfr. wetgeving jaarlijkse vakantie)

December, tenzij andere overeenkomst of gebruik.

Warenhuizen (PC 312) Maandloon november, verhoogd met: - maandgemiddelde late uren, bijkomende uren, overuren voorbije 12 maanden; - Aanvullende Kerstpremie 297,47 euro voor voltijdsen (pro rata voor deeltijdsen).

- Einde december in dienst zijn.

- Ten minste 3 maanden anciënniteit (al dan niet opeenvolgend) in het betrokken jaar.

- Ook toegekend aan bedienden die per 31/12: · in tijdkrediet, palliatief verlof, verlof voor verzorging van zwaar ziek familielid, ouderschapsverlof zijn en die tijdens het beschouwde kalenderjaar arbeidsprestaties hebben uitgevoerd; · zich in een toestand bevinden die gelijkgesteld is met effectieve arbeid (cfr. wetgeving jaarlijkse vakantie)

December.

Apothekers en tarificatiediensten (PC 313) Een eindejaarspremie van 20% van het brutomaandloon wordt toegekend aan de werknemers die betaald worden volgens het sectorale minimumbarema.

Werknemers die beter betaald worden ontvangen een EP als hun brutojaarloon lager is dan het baremaloon x 12,2 (exclusief vakantiegeld, inclusief alle extralegale voordelen).

De EP bedraagt dan het verschil tussen het bruto baremaloon x 12,2 - het ontvangen brutojaarloon.

FINANCIEN Notariaat (PC 216) Volledig maandloon.

Betaling met het loon van december

Voor bedienden die gedurende het hele kalenderjaar contractueel verbonden zijn: - in geval van tijdelijke afwezigheid met loonderving in de loop van het kalenderjaar om andere redenen dan ziekte, ongeval of zwangerschap, wordt het bedrag verminderd in verhouding tot de dagen van loonderving ten overstaan van 250 werkdagen per jaar; - indien de bediende in de loop van het jaar een notariskantoor verlaat om bij een ander notariskantoor in dienst te treden, moeten de beide werkgevers een deel van de premie betalen in verhouding tot de bij hen gepresteerde maanden en berekend op resp. het maandloon bij vertrek en het maandloon voor december.

Aan het einde van het jaar.

Makelaars (PC 307) Werknemers aangeworven na 1 januari 2008, hebben recht op een eindejaarspremie gelijk aan een volledige 13e maand als ze op 31 december van het lopende jaar ten minste 6 maanden anciënniteit hebben in de onderneming en een arbeidsovereenkomst hebben met de onderneming op 31 december van het jaar. De 13de maand stemt overeen met evenveel twaalfden van het maandloon als het aantal gewerkte maanden in het betrokken jaar.

Ons Recht | 116de jaargang | DECEMBER 2012 |

17

dossier eindejaarspremies 2012

Bedrag van de premie

Toekenningsmodaliteiten

Tijdstip van betaling

Werknemers reeds in dienst voor 1 januari 2008 blijven uiteraard hun eventueel reeds bestaande eindejaarspremie (of volledige 13de maand) minstens behouden. Elke eventuele loonsverhoging moet bij voorrang gebruikt worden om een eindejaarspremie in te voeren of een bestaande eindejaarspremie te verhogen tot een 13de maand.

Er is een overeenkomst afgesloten om vanaf 2013 voor alle personeelsleden een 13de maand uit te betalen Spaarbanken (PC 308) Maandloon.

Pro rata indien geen volledige arbeidsprestaties.

Beursvennootschappen (PC 309) Maandloon

- Verbonden zijn door een contract van onbepaalde duur op het ogenblik van betaling.

- Anciënniteit van minstens 6 maanden op het ogenblik van betaling. De toekenning gebeurt per volledig gepresteerde kalendermaand.

- Gepensioneerden ontvangen de premie pro rata wanneer zij de onderneming verlaten voor de datum van de betaling van de premie en mits een anciënniteit van 6 maanden.

- Het bedrag van de premie mag worden herleid a rato van de afwezigheden in de loop van het jaar die niet voortspruiten uit de toepassing van de wettelijke reglementaire en conventionele bepalingen inzake jaarlijkse vakantie, wettelijke feestdagen, kort verzuim, beroepsziekte, arbeidsongeval en bevallingsrust en van 30 dagen ziekte of ongeval.

Banken (PC 310) Volledig maandloon.

Alternatieve regelingen zijn mogelijk via ondernemingscao’s

Pro rata indien geen volledige arbeidsprestaties.

Openbare Kredietinstellingen (OKI’s) (PC 325) Volledige maandwedde

- In geval van zwangerschapsverlof of afwezigheid door arbeidsongeval wordt deze niet verminderd, bij andere afwezigheden wordt deze pro rata berekend maar kan de dertiende maand niet zakken onder de wedde van de laatste maand van het jaar voordien.

December of bij het indienen van de maatschappelijke rekeningen of volgens afspraak op ondernemingsvlak.

INDUSTRIE Scheikunde (PC 207) 100% maandloon.

- 31/12 lopende jaar minstens 6 maanden anciënniteit.

- Op ogenblik van betaling arbeidsovereenkomst.

- Pro rata aantal gewerkte maanden.

- Recht bij ontslag door werkgever (min. 6 maanden anciënniteit), ook voor bruggepensioneerden.

- Recht bij zelf ontslag nemen (min. 1 jaar anciënniteit) - Geen recht bij ontslag om dringende reden.

- Voor handelsvertegenwoordigers is premie maximum 2.106,30 euro - Zelfde voorwaarden gepensioneerden en rechtverkrijgenden als gevolg van overlijden.

Vóór 25/12.

Metaalsector Waasland 13de maand.

Loon referte 30/11.

- 60 dagen effectieve prestaties (of gelijkgestelde dagen) in de referteperiode van 1/12 tot 30/11.

- Pro rata van het aantal gepresteerde maanden in geval van opzegging of pensionering.

Uiterlijk de laatste werkdag vóór 25/12.

Metaalsector Oost- en West-Vlaanderen (behalve Waasland) 13de maand (loon referte 1/7)

- In dienst op 30/11.

- 60 dagen effectieve prestaties (of gelijkgestelde dagen) in referteperiode van 1/12 tot 30/11.

- Pro rata van de prestaties in geval van opzegging, brugpensioen, pensioen, contract bepaalde duur.

Uiterlijk op 31/1 volgend jaar.

Metaalsector Brabant 6,66% van jaarlijks brutoloon (effectieve prestaties en gelijkstellingen).

- 1 jaar anciënniteit.

- Pro rata temporis bij ontslag, contract bepaalde duur, brugpensioen en pensioen, in de referteperiode (1/12 – 30/11).

December.

Metaal Antwerpen en Limburg 100% van brutoloon van november (premies niet inbegrepen met uitzondering van productiepremie).

- In dienst op 30/11.

- 6 maand anciënniteit.

- 60 dagen effectieve prestaties (of gelijkgestelde dagen) in referteperiode 1/12 - 30/11.

- Pro rata temporis bij brugpensioen, pensioen, ontslag, einde stage...

Uiterlijk op 31/12.

Metaal (PC 209) Geen nationale overeenkomst of regeling.

Petroleum (PC 211) Opname 13de maand in het jaarinkomen. Vandaar de bepaling dat de officiële loonschaal 13 keer per jaar moet worden betaald.

Niet bepaald in de cao maar in het algemeen eind december.

Textiel (PC 214) 1. Anciënniteit van 6 maanden tot minder dan 12 maanden: 7,3% jaarlijkse bezoldiging.

2. Anciënniteit van + 12 maand - 8,33% van de jaarlijkse bezoldiging voor bedienden wier bezoldiging veranderlijk is - 13de maand gelijk aan maandloon december voor wie bezoldiging forfaitair wordt vastgesteld.

Behoren tot de uitvoerende bedienden; minstens 6 maanden anciënniteit; niet meer dan één ziekteperiode van hoogstens 30 dagen afwezigheid hebben; bij herhaalde ziekteperiodes berekening pro rata temporis.

Uitzonderingsregeling voor handelsvertegenwoordigers.

Pro rata bij vroegtijdige uit-diensttreding behalve om dringende redenen.

Afrekening december.

Kleding en confectie (PC 215) Aanvulling van het dubbel vakantiegeld: 90% van maandloon december. Bij pro rata berekening 7,5% van de brutolonen door de werkgever betaald in de loop van het dienstjaar.

Specifieke regeling handelsvertegenwoordigers.

Pro rata toekenning in geval van vroegtijdige uitdiensttreding (minstens 3 maanden dienst) behalve om dringende redenen.

Samen met maandloon december

18 | DECEMBER 2012 | 116de jaargang | Ons Recht

Bedrag van de premie

Tijdstip van betaling

Toekenningsmodaliteiten

Diensten en organismen voor technische controles en gelijkvormigheidstoetsing (PC 219) Geen regeling op sectorvlak. Het jaarloon – loon voor overuren en premies voor nachtarbeid, weekendwerk en andere voordelen niet inbegrepen - moet wel minstens gelijk zijn aan 13,92 keer het baremiek minimummaandloon. In de meeste ondernemingen hebben de bedienden wel recht op een 13de maand.

Voedingsnijverheid (PC 220) - Volledig maandloon.

- Bij veranderlijk loon: gemiddelde van 12 voorgaande maanden.

Aan de bedienden die tijdens het dienstjaar gedeeltelijke prestaties hebben geleverd, wordt de premie betaald naar rato van hun effectieve en gelijkgestelde prestaties, behalve: - de bedienden die vrijwillig ontslag nemen en op dit ogenblik nog geen vol jaar anciënniteit hebben; - in geval van ontslag door de werkgever om zwaarwichtige reden; - indien de bediende op het ogenblik van de betaling van de premie nog op proef is; De premie naar rato is wel verschuldigd aan de bedienden die met wettelijk of conventioneel brugpensioen gaan.

De maanden van pensioen of brugpensioen geven recht op betaling van 20% van de overblijvende premie en dit tot 31 december van het lopende jaar.De gelijkstellingsperiode bij ziekte of ongeval is beperkt tot 12 maanden.

Einde boekjaar of einde kalenderjaar.

Papiernijverheid (PC 221) Volledig maandloon.

- In dienst zijn op het ogenblik van de uitbetaling; - 6 maanden anciënniteit hebben; - Pro rata indien geen volledig jaar anciënniteit.

- Bedrag wordt verminderd a rato van niet-gelijkgestelde afwezigheidsdagen.

Bij het neerleggen van de maatschappelijke rekeningen of in de maand december, tenzij anders overeengekomen op ondernemingsvlak.

Papierverwerking (PC 222) Minimum een maandloon.

- In dienst zijn op het ogenblik van de uitbetaling.

- Minstens 6 maanden anciënniteit hebben.

- Bedrag wordt verminderd naar rato van de niet gelijkgestelde afwezigheden.

- Voor bedienden die in dienst kwamen en die ten minste zes maanden anciënniteit hebben, staat de premie in verhouding tot het aantal gewerkte maanden.

In de loop van de maand december, tenzij op ondernemingsvlak anders overeengekomen.

Non-Ferro (PC 224) 1 maandloon.

- verbonden zijn door een arbeidsovereenkomst voor bedienden, op het ogenblik van de betaling van de premie; - op het ogenblik van de betaling van de premie een desgevallend onderbroken anciënniteit hebben van ten minste zes maanden, voor zover deze periode zich situeert in een periode van 12 maanden vanaf het begin van de tewerkstelling; - in de onderneming in dienst zijn getreden ten laatste de eerste dag van het beschouwde werkjaar.

Voor de bedienden die in de onderneming in dienst zijn getreden na de eerste dag van het beschouwde werkjaar en die de anciënniteitsvoorwaarde zoals hierboven vermeld vervullen, wordt de premie pro rata temporis toegekend.

- Bij uitdiensttreding vóór de betaaldatum – uitgezonderd bij ontslag om een dringende reden – wordt ongeacht het soort arbeidsovereenkomst, en voor zover de voorwaarden vermeld hierboven vervuld zijn, de eindejaarspremie betaald pro rata temporis op het ogenblik van deze uitdiensttreding.

December.

NON-PROFIT Federale Non-Profitsectoren(PC 330) A. Ziekenhuizen: 328,80 euro + 2,5% van brutojaarloon (brutojaarloon = brutoloon maand oktober inclusief haard- of standplaatstoelage x 12) +(Attractiviteitspremie: 620,37 euro + 0,53% van brutojaarloon (brutojaarloon = brutomaandloon inclusief haard- of standplaatstoelage x 12).

B. Thuisverpleging (o.a. Wit-Gele Kruis): idem ziekenhuizen.

C. Revalidatiecentra: idem ziekenhuizen.

D. Rustoorden: idem ziekenhuizen.

E. Wijkgezondheidscentra: idem ziekenhuizen.

Vlaamse Non-Profitsectoren F. Opvoedingsinstellingen (PC 319.01): 618,51 euro + 4,61% van brutojaarloon (brutojaarloon = brutoloon maand oktober inclusief haard- of standplaatstoelage x 12).

G. Kinderopvang (Kribben, Peutertuinen en diensten Opvanggezinnen )(PC 331): idem opvoedingsinstellingen H. Centra voor geestelijke gezondheidszorg (PC 331): idem opvoedingsinstellingen I. Gezinszorg(PC 318.02): idem opvoedingsinstellingen behalve voor werknemers dienstencheques, die hebben de volgende EP: 1. Variabel gedeelte: 3,52% van brutojaarloon (bruto­ jaarloon = brutoloon maand oktober inclusief haard- of standplaatstoelage x 12).

2. Vast geïndexeerd gedeelte van 328,80 euro 3. Vast niet-geïndexeerd gedeelte van 55,08 euro J. Socio-cultureel Werk (PC 329) - Sociaal-cultureel werk: 618,51 euro + 2,30% van brutojaarloon (brutojaarloon = brutoloon maand oktober inclusief haard- of standplaatstoelage x 12) - Maatschappelijk opbouwwerk: idem opvoedingsinstellingen

In dienst van 1/1/12 tot 30/9/12 maar proportioneel indien men minder gewerkt heeft.

Deeltijdsen pro rata.

December.

Idem ziekenhuizen.

Idem ziekenhuizen.

Idem ziekenhuizen.

Idem ziekenhuizen.

Idem ziekenhuizen.

Idem ziekenhuizen.

Idem ziekenhuizen.

Idem ziekenhuizen.

In dienst van 1/1/12 tot 30/9/12 maar proportioneel indien men minder gewerkt heeft.

December.

Idem.

Idem.

Idem.

Idem.

Referteperiode 1/1/12 – 30/11/12: iedere gewerkte of ermee gelijkgestelde maand geeft recht op 1/11 van de premie.

Deeltijdsen: pro rata.

December.

In dienst van 1/1/12 tot 30/9/12 maar proportioneel indien men minder gewerkt heeft.

December.

Ons Recht | 116de jaargang | DECEMBER 2012 |

19

dossier eindejaarspremies 2012

Bedrag van de premie - Integratiecentra: idem opvoedingsinstellingen - Andere sectoren: 618,51 euro + 2,30% van brutojaarloon (brutojaarloon = brutoloon maand oktober inclusief haard- of standplaatstoelage x 12) K. Beschutte en sociale werkplaatsen (PC 327) - Beschutte werkplaatsen: • Productiepersoneel: 79% van maandloon • Omkaderingspersoneel: 13de maand (+ septemberpremie van 288,55 euro + 2,11% van jaarloon (= 12 X brutomaandloon augustus)) - Sociale werkplaatsen: • Productiepersoneel: 79% van maandloon juli • Omkaderingspersoneel: 612,30 euro + 4,61% van jaarloon (werkelijk loon toegekend in de periode van 1 december vorig jaar tot 30 november dit jaar)

Toekenningsmodaliteiten

Tijdstip van betaling

Referteperiode: septemberpremie: 1 september voorafgaand jaar tot 31 augustus dit jaar.

Proportioneel indien men minder gewerkt heeft.

13de maand: december.

Septemberpremie: met loon september

In dienst van 1/1/12 tot 30/9/12 maar proportioneel indien men minder gewerkt heeft.

DIENSTEN Aanvullend Nationaal Paritair Comité (PC 218) - Volledig maandloon.

- Voor handelsvertegenwoordigers met veranderlijk loon: maandgemiddelde van de laatste 12 maanden (evenwel begrensd op het hoogste bedrag van de 4de categorie in de loonschaal). Indien het vast gedeelte hoger ligt dan dit bedrag wordt de premie toegekend op dit vast gedeelte.

- 1/12 premie per gepresteerde maand, vanaf 6 maand tewerkstelling. Gelijkgesteld met arbeidsprestaties: vakantie, feestdagen, klein verlet, beroepsziekte, arbeidsongeval, bevallingsrust, eerste 60 dagen bij ziekte en ongeval, vaderschapsverlof, syndicaal verlof, betaald educatief verlof - Ook bij ontslag of einde arbeidsovereenkomst wegens definitieve medische overmacht, brugpensioen, einde tijdelijk contract of contract voor een duidelijk omschreven werk van minstens 6 maanden - Ook bij ontslag op initiatief werknemer, mits 5 jaar anciënniteit - Niet bij ontslag om dringende reden

Op het einde van het jaar, tenzij anders bepaald in de onderneming.

Internationale handel, vervoer en aanverwante sectoren (PC 226) - Er wordt een jaarlijkse premie uitgekeerd, gelijk aan de bezoldiging van de maand waarin de uitbetaling plaatsgrijpt, aan de bedienden die gelijktijdig aan volgende twee voorwaarden voldoen: - in dienst zijn op de datum waarop de premie wordt uitbetaald, en - in de onderneming effectief tewerkgesteld zijn geweest gedurende het hele refertejaar.

- Voor bedienden wier bezoldiging contractueel samengesteld is uit een vast gedeelte en een veranderlijk gedeelte, is het bedrag van de premie gelijk aan het vast gedeelte van de maand waarin de uitbetaling gebeurt, verhoogd met het maandelijks gemiddelde van de veranderlijke gedeelten die betaald werden in de loop van de twaalf maanden die de maand van uitbetaling van de premie voorafgaan.

- Voor de bedienden die in de loop van het refertejaar overstappen van een voltijds naar een deeltijds arbeidsregime of omgekeerd of die in de loop van het refertejaar overstappen van een deeltijds arbeidsregime naar een ander deeltijds arbeidsregime, wordt de premie als volgt vastgesteld: de som van elk maandloon van het refertejaar (exclusief de jaarpremie, het dubbel vakantiegeld en andere veranderlijke bezoldigingselementen die niet regelmatig en op voortdurende wijze worden toegekend) gedeeld door twaalf.

Op het einde van het jaar

Filmzalen (PC 303) 5% van het aantal arbeidsuren oktober x 12 x uurloon november.

12 maanden dienst (zoniet proportioneel)

Tussen 15/12 en 31/12.

Filmverdeling Loon november.

12 maanden dienst (zoniet proportioneel).

Tussen 15/12 en 31/12.

Technische filmbedrijvigheid 8% van 12 x loon november.

12 maanden dienst (zoniet proportioneel).

Tussen 15/12 en 31/12.

Begrafenisondernemingen (PC 320) Idem als ANPC.

Idem als ANPC, behalve: geen pro rata wanneer bediende zelf ontslag neemt.

Idem als ANPC.

Groothandel verdelers van geneesmiddelen (PC 321) - Loon december voor wie het hele jaar in dienst is geweest.

1/12 van de premie per maand tewerkstelling voor wie ten minste 6 maanden anciënniteit heeft.

In dienst zijn op 31 december en op die datum minstens 6 maanden anciënniteit hebben of in de loop van het jaar met pensioen of brugpensioen vertrokken zijn of ontslagen zijn en 6 maanden anciënniteit hebben.

Vóór 25 december.

Uitzendarbeid De eindejaarspremie bedraagt 8,27 procent van de lonen die je als uitzendkracht verdiende tussen 1 juli 2011 en 30 juni 2012 Het brutobedrag van de premie wordt verminderd met de RSZ-bijdrage van werknemers (13,07 procent) en met de bedrijfsvoorheffing (18 procent).

- Lid zijn van de LBC-NVK (ACV) - Het formulier van eindejaarspremie uitzendarbeid aan de LBC-NVK bezorgen, in plaats van het te sturen naar het Sociaal Fonds voor de Uitzendkrachten - Tewerkstelling gedurende 65 dagen als uitzendkracht in de periode van 1 juli 2011 tot 30 juni 2012.

Vanaf 2011 wordt ook de regel heringevoerd dat uitzendkrachten die vast in dienst treden in de onderneming waarin ze voorheen als uitzendkracht werkten, recht hebben op de eindejaarspremie na 60 dagen tewerkstelling als uitzendkracht

Persbedrijven Idem als Aanvullend NPC.

Idem als ANPC

Audiovisuele sector (PC 227) Regeling zoals het ANPC voor alle bedrijven die voorheen onder dat toepassingsgebied vielen.

Idem als ANPC

Universiteiten Zie op blz. 16 Automobielinspectie Idem als Aanvullend NPC.

20 | DECEMBER 2012 | 116de jaargang | Ons Recht

December.

arbeids-gericht marc weyns

Ontslagbrief vergeten te ondertekenen Een bedrijf ontslaat een werknemer wegens dringende reden. Hij bevestigt dat ontslag met een aangetekende brief maar die wordt niet ondertekend. De werknemer is het niet eens met zijn ontslag en betwist ook de geldigheid van de kennisgeving.

Het arbeidshof van Gent was in een arrest van 24 oktober 2011 heel duidelijk. Een ontslag wegens dringende reden meedelen met een niet-ondertekende brief voldoet niet aan de voorwaarden die de wet stelt. De werkgever moest van de rechter een opzegvergoeding betalen.

Vrij beschikken over loon De lonen van de werknemers in kleinhandelszaken in voedingswaren liggen al niet erg hoog. Toch gaat een bedrijf die bescheiden minimumlonen uit de weg. Het betaalt een lager loon maar sluit wel een hospitalisatie- en een groepsverzekering af voor de werknemers. Dat valt voor die werkgever een stuk voordeliger uit omdat hij daar veel minder RSZ-bijdragen op moet betalen.

Een werknemer is het met die gang van zaken niet eens. Hij heeft dat loon nu nodig en het vooruitzicht op een bescheiden aanvullend pensioen over vele jaren helpt hem daarbij niet vooruit.

Het arbeidshof van Brussel tikte de werkgever op 21 februari 2012 op de vingers. Door een deel van het minimumloon niet te betalen aan de werknemer maar het te vervangen door bijdragen in een groeps- en hospitalisatieverzekering, schendt de werkgever de wet op de bescherming van het loon. Die zegt immers dat het voor de werkgever verboden is de vrijheid van de werknemer om naar goeddunken over zijn loon te beschikken op enigerlei wijze te beperken.

Werknemer kan ouderschapsverlof afdwingen Het is erg ongewoon dat een werknemer naar de rechter stapt terwijl hij nog in dienst is van zijn werkgever. Doorgaans draagt dat niet echt bij tot een verbetering van de arbeidsrelatie, maar een werknemer hoeft een verkeerde beslissing van zijn werkgever natuurlijk ook niet lijdzaam te ondergaan.

Een werkneemster bij de commerciële dienst van een bedrijf vraagt na haar zwangerschapsverlof om het ouderschapsverlof halftijds te kunnen opnemen. Zij bespreekt de kwestie met haar chef maar die weigert zonder meer. Daarop vraagt de werkneemster het halftijds ouderschapsverlof formeel aan met een aangetekende brief. Opnieuw weigert de werkgever erop in te gaan; alleen voltijds ouderschapsverlof is mogelijk volgens het bedrijf.

Volgens de werkneemster is de houding van de werkgever onredelijk. Zij legt het geschil voor aan de arbeidsrechtbank in Antwerpen. De werkgever heeft weinig argumenten om de vraag van de werkneemster af te wijzen en vindt er dan niets

beter op dan rechtsmisbruik in te roepen.

Hij beweert dat de werkneemster haar recht op ouderschapsverlof zo laat escaleren dat het de grenzen van de normale uitoefening van dit recht te buiten gaat. Dat is rechtsmisbruik en dus moet de vraag van de werkneemster worden afgewezen.

Straffe kost toch: een werknemer die van een recht gebruik maakt en het simpel aan de rechter voorlegt omdat de werkgever dat recht afwijst, pleegt volgens de werkgever rechtsmisbruik. Zetten de werkgever en diens advocaat de zaken hiermee niet gewoon op hun kop?

In een vonnis van 18 oktober 2012 kreeg het bedrijf dan ook ongelijk. Er werd helemaal geen rechtsmisbruik aangetoond. De rechter voegt er nog aan toe dat de werkgever ‘helemaal te ver gaat’ met de loze bewering dat de werkneemster erop uit was om een ontslagvergoeding en een beschermingsvergoeding in de wacht te slepen. Niets uit het hele dossier wees daarop. De rechter besliste dat de werkneemster wel degelijk haar halftijds ouderschapsverlof kon nemen.

De werkgever voelde wel aan dat hij te ver was gegaan en legde zich neer bij die wijze uitspraak.

Een bedrijf neemt het niet zo nauw met de betaling van het loon. Vaak wordt het alleen met veel vertraging betaald. Een werknemer is dat grondig beu. Hij stuurt een brief naar zijn werkgever en eist dat het achterstallig loon ten laatste moet betaald zijn op het einde van die maand. Zo niet beschouwt hij de arbeidsovereenkomst als verbroken door zienswijze die hij ook verdedigt voor de de fout van de werkgever. rechter.

Op het einde van die maand staat het loon Het arbeidshof van Bergen stelt echter vast niet op de rekening en de werknemer daagt dat helemaal niet is voldaan aan de wetteniet meer op zijn werk op. De werknemer lijke regels voor een ontslag wegens dringaat ervan uit dat hij ontslag heeft gege- gende reden; er werd geen aangetekende ven wegens dringende reden. Dat is de brief gestuurd binnen de drie werkdagen na

© foto: daniël rys

Ook werknemer moet regels bij ontslag naleven

het ontslag. Dat heeft voor de werknemer wel heel nare gevolgen. Door op foutieve wijze een ontslag te geven wegens dringende reden, is hij het zelf geweest die het contract verbrak. De rechters veroordeelden de werknemer tot het betalen van een opzegvergoeding aan de werkgever.

Ons Recht | 116de jaargang | DECEMBER 2012 |

21

Geen nood aan opgeklopt generatieconflict Kritiek op sociale zekerheid dient soms om solidariteit onderuit te halen

© foto: daniël rys

RUBRIEKSNAAM

22 | DECEMBER 2012 | 116de jaargang | Ons Recht

brugpensioen Het probleem van de jongeren is dus niet dat ze te veel zouden moeten betalen voor Wie in dit land economisch en de oudere werklozen maar wel maar dat ze niet aan het werk geraken. politiek aan de macht is, en spijDe werkloosheidsuitkeringen, ook de tig genoeg valt die machtsconcenschandalig lage ‘inschakelingsuitkeringen’ tratie vaak samen, meende in het die jonge schoolverlaters krijgen, worden kielzog van het Ford-debacle nog betaald via bijdragen op het loon, dus door eens de zogenaamde generatiediegenen die werken. Het aantal jongeren kloof in de verf te moeten zetten. met zo’n inschakelingsuitkering klom tusJongeren zouden het zowat kotsbeu zijn sen oktober 2011 en oktober dit jaar met om ‘altijd’ voor de kosten van de op oude- 18,3 procent. Waar zitten dan die jongeren ren gerichte sociale zekerheid te moeten die ouderen ‘moeten onderhouden’? opdraaien. Vooraleer heel specifiek bij de Geen serieus mens zou het wagen om bron van al die veronderstelde generatie- ouderen tegen jongeren op te zetten wegens ellende, het brugpensioen, stil te staan, toch het genieten van kinderbijslag, gezondnog enkele andere kanten van dit verdelend heidszorg, opleiding en werkloosheidsuitverhaal. Eerst maken we enkele zijsprongen keringen zonder dat er bijdragen tegenover naar de sociale zekerheid. staan. Onbegrijpelijk met welk een gemak De totale uitgaven voor de sociale zekerheid toch geprobeerd wordt om een ander gevan werknemers, zelfstandigen en ambte- neratieconflict te ontketenen. naren, inclusief de werkingskosten van de diverse instellingen, bedragen 95 miljard Van brugpensioen naar SWT euro. Géén klein bedrag, zeker, maar we hebben dan ook een sociale zekerheid die Het debat over die generatiespanning werd onlangs nog maar eens aangezwengeld toen die naam nog verdient.

Pensioenen en ouderdomsuitkeringen de vakbonden een lans braken voor een nemen iets meer dan één derde van de uit- brugpensioenregeling bij de brutale sluigaven voor hun rekening. De geneeskundige ting van Ford Genk. Die discussie maken verzorging en ziekte-uitkeringen zijn ook we telkens opnieuw mee. Politieke krokodilgoed voor bijna één derde. Geneeskundige lentranen en hypocriete steunbetuigingen verzorging is iets wat – gelukkig maar – voor allerhande voor de getroffen werknemers, alle burgers, jong of oud, bestaat. Allicht maar tegelijkertijd pleiten politici ervoor zullen ouderen wat vaker en langer van om oudere werknemers zonder aanvullende geneeskundige verzorging genieten, maar vergoeding op straat te smijten. Alle logica het is niet omdat je jong bent dat er geen is daarbij zoek. Het vroegere brugpensioenrechten bestaan. Je kan gerust zeggen dat stelsel, waarvan de toetredingsvoorwaarden de afgelopen jaren stelselmatig verstrengd er al voor de geboorte ‘rechten’ ontstaan.

Negen procent van de uitgaven gaat naar zijn, heet sinds dit jaar ‘systeem van werkde werkloosheidsuitkeringen, met inbegrip loosheid met bedrijfstoeslag’, afgekort SWT. van het brugpensioen. Zes procent dient Die naamsverandering heeft één bijzonder voordeel: er is nu een term die heel helder voor gezinsbijslagen. zegt waarover het gaat.

Bij het SWT krijgen werknemers vanaf een Onwetendheid of kwade trouw bepaalde leeftijd bovenop hun werkloosWie dus rond de sociale zekerheid mensen heidsuitkering een aanvullende vergoeof generaties tegen elkaar tracht op te ding van de ex-werkgever. Eigenlijk zou je zetten, handelt uit onwetendheid of uit moeten stellen dat het niet discriminerend kwade trouw. Professoren, deskundigen is dat dit wordt toegekend aan 58-plussers, en politici kunnen moeilijk beweren dat ze in de toekomst aan 60-plussers en in uitonwetend zijn. Zij verspreiden dus moed- zonderlijke gevallen nog aan 55-plussers… willig verkeerde informatie, met maar één maar wel dat niet alle slachtoffers die aanbedoeling: de solidariteit onderuit halen. vulling krijgen.

Uitgerekend de solidariteit is het cement Wie hardop roept om dat SWT niet toe te van de sociale zekerheid. passen, vindt dus dat werkgevers geen Tussen oktober 2011 en oktober 2012 zag de extra vergoeding moeten betalen aan Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling (oudere) werklozen. ‘Iedereen gelijk voor (VDAB) de werkloosheid bij jongeren de wet’, zoals dat dan gemakkelijk klinkt, beneden de 25 jaar met 18,6 procent stij- betekent eigenlijk: werkgevers moeten de gen. Dat is aanzienlijk hoger dan het alge- mogelijkheid krijgen om mensen makkelijmene werkloosheidscijfer, dat voor die peri- ker én goedkoper te ontslaan. En werkneode afklopt op een stijging met 9,9 procent. mers moeten tevreden zijn met hun lagere werkloosheidsuitkeringen. Laat er dus geen seconde twijfel over bestaan: wij delen deze mening absoluut niet.

Wie rond de sociale zekerheid mensen of geneFerre W yckmans

Werk zoeken

Werkgevers, zogenaamde deskundigen en heel veel politici beweren dat de getroffen werknemers door die aanvullende uitkering bovenop de werkloosheid niet meer naar werk zullen zoeken. Een redenering die toch wel hoogst eigenaardig is. Het inkomen van die ex-werknemers komt immers vooral uit de werkloosheidsuitkering. De zo geprezen ‘activering’ van werklozen geldt dus ook verplichtend voor die groep.

Het ‘risico’ dat mensen zich nestelen in het stelsel van SWT is overigens verminderd. De aanvulling blijft namelijk behouden, ook wanneer er ander werk wordt gevonden. Voordien liep een bruggepensioneerde inderdaad het risico om bij een nieuwe job slechter af te zijn, met een lager loon of minder werkloosheidsrechten.

Dat is nu dus anders. Geen sprake meer van de zogenaamde werkloosheidsval, waarbij gaan werken minder zou opleveren dan werkloos blijven.

De kern van de zaak heeft echter alles te maken met de kansen voor 50-plussers om werk te vinden. En ook met de kansen voor anderen om aan de bak te komen.

Minder vacatures

Nog even wat VDAB-statistieken. In de afgelopen twaalf maanden zakte het aantal werkaanbiedingen met 11,6 procent. Voor de laagste opleidingsniveaus daalde het aantal vacatures zelfs met 16 procent. Alle verhalen over gigantisch veel jobs die voor het rapen liggen zijn, ook op basis van de officiële statistieken, permitteer me de formulering, ‘flauwe zever’. Voor 50-plussers citeren we in deze zelfs een onverdachte bron, de Vlaamse minister van Werk, Philippe Muyters. Die weet te melden dat minder dan vijf procent van de bedrijven bij openstaande jobs 50-plussers aanwerft.

We beschikken niet over gegevens om hem tegen te spreken.

Tot slot nog een belangrijke aanvulling op de discussie over de kostprijs van het SWT. De werknemers betalen een bijdrage van 6,5 procent op de werkloosheidsuitkering en de aanvullende vergoeding samen. De werkgeversbijdrage aan de sociale zekerheid is recent flink verhoogd en wordt berekend op de aanvullende vergoeding waarbij het principe geldt: hoe lager de SWT-leeftijd, des te hoger die bijdrage, dat kan oplopen tot 100 procent. Overigens zijn sinds 1 april ook de werkgeversbijdragen op de bestaande SWT’s (of brugpensioenen) met zes procent verhoogd. Met andere woorden, het SWT levert ook wel degelijk bijdragen op voor de sociale zekerheid. Iets wat blijkbaar door de tegenstanders maar al te graag onder de mat geveegd wordt.

raties tegen elkaar tracht op te zetten, handelt uit onwetendheid of uit kwade trouw.

Ons Recht | 116de jaargang | DECEMBER 2012 |

23

RUBRIEKSNAAM

Overwinning in strijd tegen meer grondafhandelaars Europese betoging in Brussel werpt vruchten af

Cursus loonbrief voor dummies

© foto: stijn van de rijck

Wil je weten of je loon juist berekend is? Heb je recht op een eindejaarspremie? Wat zijn extralegale voordelen en hoe beïnvloeden ze je loon?

Hoeveel bedraagt je vakantiegeld? De vormingsdienst van het ACV Gent-Eeklo organiseert een intensieve lesreeks waarop je het antwoord krijgt op al deze vragen. Op 16 januari 2013 start namelijk de cursus ‘Loonbrief voor dummies’.

Er waren delegaties uit België, Nederland, Duitsland, Italië, Oostenrijk, Frankrijk, Bulgarije, Spanje en Denemarken.

Op de luchthaven van Zaventem Al op 6 november wierp de actie vruchten af.

In de commissie voor Vervoer en Toerisme, vechten alle vakbonden al meer de ‘TRAN’, moest die dag over meer dan dan drie jaar lang tegen de komst 500 amendementen worden gestemd. ‘Het van een derde grondafhandelaar.

Europees Parlement verwerpt het voorZe doen dat met de slogan stel van de Commissie’, luidde de tekst van ‘Two is enough’. Tot nu toe het eerste amendement waarover moest leverde de strijd succes op. worden gestemd. Dat amendement werd goedgekeurd, met 22 stemmen voor en 20 Maar Europa wil de regels veranderen en stemmen tegen. De overige amendemennog meer liberaliseren, met alle mogelijke ten werden hierdoor niet langer relevant gevolgen van dien: werkonzekerheid, een gevonden. Al na één minuut werd het dosonleefbare flexibiliteit en grote risico’s voor sier gesloten. Daarmee zijn de eerste poside veiligheid van het personeel en de pas- tieve resultaten binnen. sagiers.

Jarenlang is er gestreden en is er veel werk In 2003 en 2005 ondernam Europa al verzet. Nu lukte het dus de plannen van de pogingen om ‘ondergekwalificeerde arbeid’ Europese Commissie tegen te houden in de mogelijk te maken in de Europese havens. TRAN. In december zal de plenaire vergadeDe Europese dokwerkers voerden destijds ring van het Europees Parlement nog wel actie. Hun acties hadden tot gevolg dat de over het voorstel stemmen. Hoe zal de proEuropese havenrichtlijn werd begraven. Zo cedure verlopen? Wat zal de plenaire vergawerd een afbraak van het sociaal statuut dering beslissen? Dat is nog koffiedik kijken. vermeden.

Maar het staat vast dat er een eerste overDe European Transport Workers’ Federation winning werd geboekt in de strijd van de (ETF) riep onlangs op om massaal te beto- werknemers tegen de liberaliseringsdrang gen tegen de plannen van de Europese van Europa. Samen toonden de werkneCommissie voor de grondafhandeling op mers dat ze wel degelijk een verschil kunluchthavens. Een oproep die zijn effect niet nen maken! Europa zal rekening moeten miste. Op 5 november manifesteerden niet houden met ons. minder dan 2.500 werknemers in Brussel.

Jan Dereymaeker en Paul Buekenhout

24 | DECEMBER 2012 | 116de jaargang | Ons Recht

In de cursus ligt het accent op de berekening van het loon. We leggen uit hoe je brutoloon gevormd wordt en maken de berekening van bruto naar netto aan de hand van je eigen loonbrief. Je komt te weten waarvoor RSZbijdragen dienen en hoe je de bedrijfsvoorheffing berekent. We lichten de schalen van de bedrijfsvoorheffing toe en bespreken welke factoren een invloed hebben op die heffing.

Verder hebben we het over extralegale voordelen. Zo vragen we ons bijvoorbeeld af of maaltijdcheques echt zo interessant zijn. Ook het vakantiegeld nemen we onder de loep. Je krijgt meer uitleg over de manier waarop dat vakantiegeld berekend wordt. Daarbij bespreken we zowel de regeling voor arbeiders als die voor bedienden.

Met beide opleidingen richten we ons in eerste instantie tot ACV-leden die nog niet de kans kregen om zich via onze reguliere vorming in te schrijven.

We denken daarbij onder meer aan KMO-werknemers, mensen die werken in een bedrijf zonder vakbondsvertegenwoordiging en uitzendkrachten.

De cursus vindt plaats in het ACVgebouw, Poel 7, 9000 Gent. Je wordt verwacht op woensdag 16, 23 en 30 januari, telkens van 18.30u tot 20.45u.

Belangstelling? Neem rechtstreeks contact op met Jan Neirynck, ACV-vormingsdienst Gent-Eeklo, via het nummer 09 / 265 42 72 of stuur een e-mailtje naar jan.neirynck@ acv-csc.be. Daarna wordt bevestigd of je kan deelnemen.

in de margesociaal wf

Europese actiedag tegen strenge besparingen

Weg met de chicaneurs

Het huidige besparingsbeleid in Europa werkt niet. Overal neemt de armoede toe. De werkloosheid neemt dramatische proporties aan in Griekenland, Spanje, Portugal, Ierland en Spanje. Ook in België maakt de crisis veel slachtoffers, niet alleen bij grote ondernemingen maar ook bij KMO’s. De dalende consumptie en de loonconcurrentie tussen de EU-lidstaten wurgen de werkgelegenheid en de economie. Hele sectoren worden getroffen door sociale dumping, waarbij werknemers moderne slaven worden.

Strenge besparingen werken niet, maar toch wil Europa nog altijd zijn ultraliberaal model opleggen. Een model met armzalige lonen en flexibele, onderdanige werknemers. Met vakbonden zonder onderhandelingsmacht, armere werklozen en uitkeringstrekkers. En met een privatisering van

© foto: imageglobe

De Belgische vakbonden namen op 14 november in Brussel deel aan een Europese actiedag tegen de besparingen. “Strenge besparingen werken niet”, onderstreepten de vakbonden. Het gaat niet op om werknemers en mensen met een uitkering telkens opnieuw te laten opdraaien voor een crisis die werd uitgelokt door de bankiers en de financiële wereld.

pensioenen, sociale bescherming en overheidsdiensten.

De bonden vragen een echt relanceplan en een rechtvaardige fiscaliteit. Europa moet er zijn voor de mensen, niet voor de banken.

Er is nood aan duurzame groei en fatsoenlijke jobs voor iedereen. Aan een echte sociale bescherming, niet aan liefdadigheid. En aan degelijke openbare diensten.

ACV-voorzitter Marc Leemans was tevreden dat er in vele EU-lidstaten tegelijkertijd acties werden gevoerd. Hij hoopt dat 14 november het begin kan zijn van een ‘sociale kentering’.

Win een Samsung Galaxy tablet met Ons Recht!

In Ons Recht van juni lanceerden we de digitale versie van Ons Recht. Al wie Ons Recht liever online leest of wie de papierberg wil verminderen, kan zich sindsdien abonneren op een

OOK IN DECEMBER SAMSUNG TABLET TE WINNEN! Maak ook kans en surf naar http://onsrecht.lbc-nvk.be om je in te schrijven voor de digitale versie van het ledenblad van jouw vakbond LBC-NVK!

Ook in december verloten we onder de inschrijvers voor Ons Recht digitaal een Samsung tablet. Je inschrijving wordt maar één keer geregistreerd, dus kan je maar één keer meedingen voor een tablet.

maandelijkse Ons Recht-mail. Om het aanbod extra aantrekkelijk te maken, konden abonnees een Samsung tabletcomputer winnen.

De actie leverde meteen een massa digitale abonnees op. Al bijna 10.000 Ons Recht-abonnees stapten inmiddels over naar de digitale versie. Uit de lijst met nieuwe digitale abonnees van oktober trok een onschuldige hand volgende winnaar: Jan Goossens uit Wommelgem. Hij kreeg zijn tablet al thuis bezorgd.

Nog tot eind dit jaar loopt de kennismakingsactie verder. Ook onder de inschrijvers van de maand december verloten we een Samsung Galaxy tablet.

Vul dus snel je gegevens in op http://onsrecht.lbc-nvk.be en maak ook kans op een trendy tablet!

Een haast nietige negen procent van de Grieken is van oordeel dat het met hun land de goede kant uitgaat.

In een rapport van de Internationale Vereniging van Vakbonden wordt terecht opgemerkt dat zo’n score normaal is voorbehouden voor landen die uit een oorlog komen. Misschien is die vergelijking nog niet zo gek.

Griekenland is een naoorlogs gebied geworden nadat er een Europese besparingsbom werd op gedropt.

Er is, zo hoorde ik van een Griekse vakbondsman, in Griekenland een vlucht naar het platteland gaande.

Niet om van de ontegensprekelijk fijne Griekse natuur te genieten, die werd gelukkig niet weggesaneerd. Wel om bij families in te trekken en er via kleinschalige landbouw voortaan voor een deel in de eigen voedselbehoeften te voorzien. Zoals in Griekenland zijn ook elders de negatieve toekomstgevoelens sterker naarmate mensen lager op de sociaaleconomische ladder staan.

De Amerikaanse president Obama sloot zijn overwinningsspeech af met de stelling dat ‘het beste nog moet komen’. Een hoop die menig Europees werknemer mag worden toegewenst.

De eindeloze marathon die hier wordt gelopen van de ene besparing naar de andere leidt finaal tot geen enkel optimistisch perspectief, wel integendeel.

Er is gewoon geen aankomst in zicht, geen einde van welke tunnel dan ook.

Hoop op beterschap wordt niet gebouwd op de nog nooit bewezen redenering dat de loonkosten verminderen en de sociale zekerheid afbreken automatisch uitmondt in een groei van de tewerkstelling. Dat het scenario van de ‘verarm-je’-politiek mank loopt, zou nu toch voor iedereen duidelijk moeten zijn, te beginnen bij wie verantwoordelijkheid draagt.

Uit elke herstructurering halen deze sociale chicaneurs munitie om nog meer te besparen en de buikriem nog meer aan te trekken. Blind als ze zijn voor het allesvernietigende van die maatregelen.

Optimisme is een morele plicht, zo stelde Karl Popper ooit. We willen niet aan die plicht verzaken, maar niet zonder dat diegenen die de hoop moedwillig ondergraven opzij worden gezet. Aan de kant dus met de sociale scherpslijpers. Laat een C4 nu hun deel zijn.

Ons Recht | 116de jaargang | DECEMBER 2012 |

25

film k arin seberechts

Premium Rush Popcorn, cola en – godbe- Vóór 7 p.m… Aan overdadig tert – nacho’s met cheese- slim schrijven heeft Koepp zich met zijn jongste worp alvast dip. Zij zijn een ingeniet bezondigd. Het verhaalburgerd ongerief bij het hedendaagse biosbezoek. tje dat de man van ‘Mission: Impossible’ hier bijeen schofMaar u en ik laten ons felt, heeft weinig om het lijf. deze onfraaie eetgewoonMaar het zorgt er wel voor dat ten ook vast wel eens koerier Wilee – naar het Looney genoeglijk aanleunen.

Sterk en kordaat politiedrama in een broeierig South Central L.A. Tunes –figuurtje Wile E. Coyote (Michael Peña en Jake Gyllenhaal).

Heel af en toe toch. Het is – adembenemend halsbrekend dan alleen nog de kunst door een stel heerlijke locaties om een film te vinden die in New York scheert, daarbij taxi’s, palen, openslaande autobij die smerige lekkerportieren, politiecombi’s, moenijen past zonder een al ders met kinderwagens en wat té vieze nasmaak te laten.

‘Drive’ was zowat de coolde Mexicaanse drugmaffia geli- Eentje zoals ‘Premium nog meer ontwijkend. eerd heerschap klemrijden en De ‘precision drivers’ van dienst ste Amerikaanse film Rush’ bijvoorbeeld. Of zich bovendien ook nog eens leveren awesome stuntwerk die we vorig jaar tot ons ‘Speed’ op een fiets. nieuwsgierig tonen over zijn dat naadloos is versneden met mochten nemen. Wat mij kunst- en vliegwerk op green betreft valt die eer dit jaar verdachte vrachtje, komt hun Scenarist-regisseur-producer screen. Joseph Gordon-Levitt dat duur te staan. nog net op de valreep te Ayer zet met ‘End of Watch’ een David Koepp schreef zichzelf trekt moeiteloos dit hyperkibeurt aan David Ayers koortsachtige, beheerste poli- het Hollywood-establishment netisch niemendalletje, zoals ‘End of Watch’. Ayer, zelf tiethriller neer, die af en toe in in met scenario’s voor onder altijd beminnelijk zonder zich naar verluidt een taaie bits geweld uitbarst. De woe- meer Steven Spielberg, Brian in beminnelijkheid uit te putjongen uit het gevaarlige subjectieve camera (zgn. De Palma en David Fincher. En ten. Hij krijgt daarbij amusant lijke South Central L.A., found footage) sleurt persona- hij zette met ‘Stir of Echoes’ zelf weerwerk van Michael Shannon liet er charmante Denzel ges én publiek zonder pardon een behoorlijke thriller neer. In als een doldwaze agent met gokeen broeierig milieu binnen, ‘Premium Rush’ stuurt hij een schulden. Dat die in zijn kleurWashington al onkarakdat zindert en beangstigt. Het fietskoerier zonder remmen 90 loze personenwagen overigens teristiek vicieus wezen treffendst in dit kordate urbane minuten lang het New Yorkse even snel door New York bagin zijn scenario voor het drama is echter de authentici- verkeer in. Te beginnen bij het gert als stuntende Wilee is maar snoeiharde ‘Training Day’.

End of watch

De twee streetcops die hij in End of Watch het verzengende hellegat instuurt, zijn even grofgebekt als Denzels corrupte diender, maar toch ietwat strikter in de leer. Taylor en Zavala patrouilleren plichtbewust door de onfrisse uitwassen van het leven in een uitgestrekte achterbuurt. Zij halen kleuters weg bij tot de oogbollen gedrogeerde ouders, struikelen over zware gevallen van mensenhandel, treffen lijken aan in de goorste omstandigheden. En af en toe verrichten ze, na urenlang rondzwalpen op Redbull in hun politiewagen, toevallig een heldendaad.

Ondertussen lopen rivaliserende bendes hen intimiderend en zwaar bewapend voor de voeten. Met ‘more bling than the old ladies’ wedding ring’.

Wanneer de partners een met

teit waarmee het voortreffelijke moment dat de sympathieke één van de ongerijmdheden die duo Jake Gyllenhaal en Michael jongeman sans vélo de lucht u met die cola en nacho’s met Peña in de boots van hun LAPD- invliegt, en weer naar beneden cheesedip dient weg te werken. mannen stapt: macho bij de duikelt.

Nog een tip: het loont al eens maten, bang in het heetst van Terug in de tijd vernemen we om te blijven zitten bij de aftide strijd, vertederd bij hun zijn opdracht: een briefje van teling. meisjes en nakende nageslacht. een Chinese studente van Een mindere regisseur (of Columbia University aan de ‘Premium Rush’ is sinds 28 schrijver) zou niet weinig stro- andere kant van NY in de han- november te zien in de perig of bedillerig overkomen den deponeren van een welbe- Belgische zalen. met Taylor en Zavala’s tête-à- paalde sister uit Chinatown. têtes over seks, ware liefde en een warm familienest. Maar Adembenemend halsbrekend door New York (Joseph Gordon-Levitt).

Ayer veegt alle sentimentaliteit van de plank en komt er helemaal mee weg. Met dank aan zijn eigen puntige dialogen én zijn ongedwongen, perfect op elkaar inspelende acteurs. Peña is een ontdekking, Gyllenhaal wordt beter met elke film. En dan kan ie nog dansen ook.

‘End of Watch’ komt op 5 december in de Belgische zalen

26 | DECEMBER 2012 | 116de jaargang | Ons Recht

boek

RUBRIEKSNAAM

gutenberg

Hallucinaties Oliver Sacks

De Amerikaanse neuroloog Oliver Sacks is bij ons vooral bekend voor zijn boek uit 1985, ‘De man die zijn vrouw voor een hoed hield’, en voor de film die gemaakt werd naar een andere bestseller van hem, ‘Awakenings’. In ‘Hallucinaties’ verzamelde Sacks (79) honderden menselijke waanvoorstellingen en legde hij uit hoe zelfs de kleinste kortsluiting in onze hersens de grootste gevolgen kan hebben.

fantoommuziek die bij nader inzien totaal onspeelbaar blijkt. Zoals iemand in een droom nooit Chinees kan spreken als hij de taal niet heeft geleerd, kan je bij een hallucinatie dus geen noten, cijfers of letters zien als je daar niet eerder in je leven mee geconfronteerd werd.

Er bestaan hallucinaties die veroorzaakt worden door monotonie (piloten, chauffeurs, zeelui die bij windstilte dagenlang alleen een vlakke zee zien, krijgen niet zelden waanvoorstellingen), mensen met sinusinfecties kunnen soms geuren ruiken die er niet zijn, een parkinsonlijder Zoals elke goede wetenschapper begint merkte in een nachtclub hoe de huid van Sacks zijn boek met een definitie. Wat is een alle dansers bedekt was met tatoeages en hallucinatie? Een hallucinatie of waanvoor- een migrainepatiënt zag een klein roze manstelling is een zintuiglijke waarneming die netje met een even kleine roze os rondlopen geen basis heeft in de externe werkelijkheid. naast zijn bed.

Met andere worden: wie hallucineert, ziet of Het boek ‘Hallucinaties’ zou slechts een hoort dingen die er niet zijn. En: hallucina- circuskraam zijn, een meestal vermakelijke ties verschijnen en verdwijnen als dat hun, opsomming van de gekste waanvoorstellinen niet als dat jou uitkomt. gen, als professor Sacks niet zou proberen De Zwitser Charles Bonnet (1720-1793) was door het fenomeen een aantal intrigerende de eerste natuurwetenschapper die hallu- verschijnselen te verklaren. cinaties onderzocht. Toen hij hoorde dat zijn grootvader dingen was gaan ‘zien’ toen Jeanne d’Arc zijn ogen slechter werden, vroeg hij hem om daar zo gedetailleerd mogelijk over te Zo zouden de beroemde ‘stemmen’ van vertellen. De waanvoorstellingen van opa Jeanne d’Arc, die haar heel concreet ertoe Bonnet waren allesbehalve gewoon. Toen aanzetten om de Engelsen uit Frankrijk te zijn twee kleindochters op bezoek kwamen, verjagen, veroorzaakt zijn door een vorm zag hij ook twee fictieve jongemannen. Ze van temporale kwabepilepsie, waarbij dat droegen prachtige mantels, in het rood en in deel van de hersens wordt geprikkeld dat het grijs, en hun hoeden waren afgezet met actief is bij religieuze gevoelens. Een athezilver. De volgende weken werden de jon- ïstische buschauffeur werd na een vergelijkgemannen in zijn hallucinaties vervangen bare hallucinatie twee jaar extreem gelovig, door perfect gekapte vrouwen, soms met tot hij – en dat is interessant – opnieuw een aanval kreeg. Deze keer beweerde hij een doosje op hun hoofd. dat zijn hoofd ‘helder’ was geworden en hij werd opnieuw atheïst. Gelovigen oefenen Fantoommuziek zich door het bidden zo intens in het zich Voor 1990 werd gedacht dat het syndroom voorstellen van hun God dat hun geest op van Charles Bonnet zich zelden voordeed. een dag de sprong maakt van verbeelding Maar volgens Oliver Sacks komen complexe naar hallucinatie en ze het Opperwezen visuele hallucinaties ook voor bij patiënten werkelijk horen en zien, ongeveer zoals die nog goed kunnen zien maar wel bescha- eenzame kinderen soms een gefantaseerd digde occipitale hersenkwabben hebben. vriendje hebben.

Een vrouw zag dan bijvoorbeeld rode rozen De invloeden op de hersenen van halluciop een theatergordijn of zelfs een tiener nogene drugs zijn vaak beschreven, maar die op zijn handen stond op de motorkap minder bekend is dat ook geesten en spookvan haar auto. Hallucinerende muzikanten verschijningen door het fenomeen ‘halzien niet zelden heel complexe notenbalken, lucinaties’ kunnen worden wegverklaard.

Onderzoekers hebben bijvoorbeeld ontdekt dat de helft van de ondervraagde mensen die hun partner hadden verloren, waanvoorstellingen hadden waarbij ze de dode nog in leven zagen, zoals die man die zijn vader op de rand van zijn bed zag zitten, terwijl hij zei: ‘Alles is goed’. Ook hoeven mediums die seances houden, niet per se charlatans te zijn. Volgens de onderzoeker William James verkeren ze niet zelden in een andere staat van bewustzijn en wordt de inhoud van hun hallucinaties bepaald door de vragen die hen worden gesteld.

Bijna-doodervaring

Sacks heeft een hoofdstuk over de bijnadoodervaring, over fantoompijn en over déjà vu, maar misschien is het verslag van de bekende epilepsieaanvallen van Dostojevski nog het interessantst van allemaal. Een paar seconden voor de aanval werd de schrijver door een hallucinatie extatisch gelukkig. Hij schreef: “Mohammed zei in de Koran dat hij het paradijs had gezien en er was binnengegaan. Al die stomme intellectuelen weten zeker dat hij een leugenaar en een oplichter was. Maar Mohammed loog niet. Hij had tijdens een aanval van epilepsie echt het paradijs betreden. Hij leed aan deze ziekte, net als ik. Ik weet niet of mijn gelukzalige gevoel minuten, uren of maanden heeft geduurd, maar geloof me, ik zou het niet willen ruilen tegen alle andere vreugde die het leven te bieden heeft.”

Hallucinaties Oliver Sacks De Bezige Bij, Amsterdam 346 blz.

Ons Recht | 116de jaargang | DECEMBER 2012 |

27

RUBRIEKSNAAM over

de grenzen

annick aerts

Koreaanse vakbond in actie bij ING

Kinderopvang onder druk in Nederland

de arbeidsdeelname van jonge moeders in gevaar. Jaar na jaar moeten ouders almaar meer betalen voor kinderopvang. Onder Een Europees onderzoek van het instituut meer omdat een bepaalde aftrek niet meer Eurofound toont aan dat toegang hebben mogelijk is. Daarnaast blijkt dat 35 procent tot kinderopvang essentieel is om een van de ouders meer dan het maximumuurgoed evenwicht tussen werk en gezin te tarief betaalt voor dagopvang en 75 provinden. De grootste hinderpalen om van cent meer dan het maximumtarief neertelt zulke diensten gebruik te maken zijn de voor de buitenschoolse opvang. Meer dan kostprijs, de afstand en de openingsuren. één derde van de kinderopvangbedrijven Spijtig genoeg wordt in tal van landen op vraagt namelijk meer dan de voorziene kinderopvang bezuinigd. Nederland is een maximumuurtarieven. voorbeeld hiervan.

Ouders die werkloos worden hebben nog In het nieuwe regeerakkoord van VVD en maar drie maanden recht op kinderopPVDA staan mooie voornemens om in de vang. Vermits je als ouder bij de meeste opvangvoorzieningen tot een gezonde en kinderdagverblijven een opzegtermijn veilige omgeving te komen die bijdraagt van twee maanden hebt, moet je eigentot de ontwikkeling van kinderen. Helaas lijk al na een maand werkloosheid de kinwordt niet nader toegelicht hoe dat moet deropvang opzeggen. Het gevolg is in veel worden bereikt. De geplande bezuinigin- gevallen dat je weer op een wachtlijst moet gen 2013 op de kinderopvangtoeslag lijken voor een nieuwe plek als je opnieuw werk niet van tafel. gevonden hebt. Ouders zoeken goedkoBij de vakbonden is er een terechte pere vormen van opvang en wijken uit bezorgdheid over de toekomst van de naar opa’s, oma’s, vrienden en bekenden. kinderopvang. Volgens de vakbond FNV Veel organisatie en meer stress. En kindedreigt door de vele bezuinigingen het ren krijgen niet de pedagogische aanpak bestaande netwerk in te storten en komt die de kinderopvang hanteert.

© foto: imageglobe

ING is een bekende Nederlandse multinational in de financiële sector. Op mondiaal niveau heeft de onderneming richtlijnen rond maatschappelijk verantwoord ondernemen. In Zuid-Korea respecteert het management die aanbevelingen niet.

Volgens Lee Ki-Cheol, de voorzitter van de ING Life Korea vakbond, houdt de ceo van ING Life Korea zijn beloften niet en annuleert hij afgesloten akkoorden.

Bovendien wil ING in Zuid-Korea een grote herstructurering doorvoeren maar gebeurt dit zonder overleg met de vakbonden. Die herstructurering gebeurt op een moment dat er gesprekken aan de gang zijn over de verkoop van de groep aan KB Financial Group. Naar aanleiding daarvan heeft de Zuid-Koreaanse vakbond meer dan 75 dagen lang gestaakt. Gedurende heel die periode hadden de actievoerders geen inkomen.

De mondiale dienstenvakbond UNI is ervan overtuigd dat dit alles niet ten goede komt aan de reputatie van de onderneming. Om die reden vond UNI het opportuun om het management onder druk te zetten. Via een e-mailcampagne lanceerde UNI een solidariteitsoproep bij hun aangesloten vakbonden uit de sector. Die oproep had een groot succes. In een erg korte tijdspanne stuurden 1.930 vakbondsactivisten een e-mail naar het ING-management om het probleem aan te kaarten. Het management vroeg om te stoppen met de actie vermits hun e-mailpostbus overvol zat. UNI kon hier alleen mee akkoord gaan als het management opnieuw aan tafel zou schuiven met de vakbond en de intentie toonde om tot een deftig sociaal akkoord te willen komen.

ING ging hiermee akkoord. Het management keerde terug naar de onderhandelingstafel en deed een voorstel aan de bonden. In dat voorstel stonden enkele garanties op het vlak van werkzekerheid na de verkoop en werknemers vertegenwoordigen. Zij komen de islamitische groepering die de nieuwe loongaranties. De bonden gingen nog niet deels uit de middenklasse die de jongste Egyptische president leverde, heeft aanzienlijke belangen in het bedrijfsleven en heeft akkoord. Aan beide kanten is er wel de wil decennia sterk verarmd is. om snel tot een goed compromis te komen. Voor de revolutie groeide de economie met een lange geschiedenis van antivakbondszeven of acht procent maar de gewone activiteiten. De nieuwe minister van Werk, Egyptenaar kon daar niet van profiteren. een prominent lid van de Broederschap en Vakbonden in Egypte Een kwart van de 83 miljoen inwoners leeft een voormalig ETUF-afgevaardigde, heeft onder de armoedegrens van twee dollar per een wetsvoorstel ingediend om het onmoVoor de Arabische lente was er maar één dag. De lonen behoren tot de laagste ter gelijk te maken dat werknemers lid zijn van erkende Egyptische vakbond, ETUF, en die wereld. Het nationale minimumloon werd meer dan één vakbond. Als de wet wordt werd streng gecontroleerd door de staat. vorig jaar vastgesteld op 700 Egyptische aangenomen, betekent dat het einde van Na de val van Moebarak werd het bestuur pond (87,20 euro) per maand. Al in 2006 de meeste onafhankelijke vakbonden die van ETUF ontbonden. Nochtans blijft de leidde dit tot tal van acties. De stakingsgolf nu naast de grote ETUF-bond bestaan. kern wel intact en blijven veel vakbonds- is nog altijd niet voorbij en raakt vrijwel elke Vakbondsleiders trekken zich daar niets van leiders die loyaal waren aan Moebarak op sector en regio in het land. Vorig jaar was aan. “We hebben nooit op Moebaraks goedhun plaats. De federatie heeft nog altijd 3,5 er een record van 1.400 collectieve acties. keuring gewacht om vakbonden op te richmiljoen betalende leden. Daarnaast zijn in Analisten zeggen dat ook het nieuwe ten”, zeggen ze, “en we zullen ook niet op de afgelopen achttien maanden achthon- regime de werknemers wil beperken in de goedkeuring van zijn opvolgers wachten”. derd vakbonden opgericht die drie miljoen hun mondigheid. De Moslimbroederschap, 28 | DECEMBER 2012 | 116de jaargang | Ons Recht

sociaal

© foto: daniël rys

Grote onzekerheid bij Limburgs bedrijf Echo Veel beloftes, weinig concrete hulp K areme Nouri

De Wet Continuïteit Ondernemingen (WCO) roept al langer de nodige vragen op. Hoe zit het eigenlijk met de gevolgen voor het personeel wanneer die wet wordt toegepast? En hoe is het om maandenlang onder het WCO-regime te moeten werken?

Om in economisch onzekere tijden te moeten werken zonder loongaranties? En om geen antwoorden te krijgen op vragen? Wat er gebeurt bij het Limburgse bedrijf Echo, is een treffend voorbeeld.

voorlopige bestuurder aangesteld. Al die tijd werkt het personeel in grote onzekerheid.

De huidige directie moet elke maand schulden aflossen aan de banken. Maar aan het eind van elke maand moet ze aan diezelfde banken een krediet vragen om de lonen te kunnen betalen. Uitgerekend die banken kregen van Vadertje Staat ook miljarden euro’s steun om zelf te kunnen overleven.

Het personeel kan alleen maar rustig voortwerken. Vakbondsacties zijn uit den boze want het risico op een faillissement is te groot. De bonden willen niet de schuld krijgen voor de teloorgang van Echo. Bovendien willen ze mogelijke investeerders of overnemers niet afschrikken. Als vertegenwoordigers van de werknemers krijgen de bonden overigens erg weinig informatie van de directie.

Op 24 oktober stond Limburg op zijn kop toen de sluiting van Ford Genk werd aangekondigd. De media sprongen erop, de politiek profileerde zich en de banken en de investeringsmaatschappij LRM zouden bekijken wat er kon worden gedaan voor de werknemers van Ford.

Hierdoor veranderde de houding van de bonden bij Echo. Als Ford Genk sluit, heeft dat enorme gevolgen voor Limburg en Vlaanderen zodat de politiek en de media wel moesten reageren. Misschien kon er ook iets voor Echo worden gedaan?

Echo is een groep die welfsels maakt. De groep vroeg eind april van dit jaar om bescherming tegen zijn schuldeisers, voornamelijk banken. Vijf vennootschappen kregen de gevraagde bescherming. Op 23 oktober werd die bescherming met nog eens zes maanden verlengd. Een uitstel van executie?

De onderneming zit al sinds 2010 in slechte papieren. In Genk bouwde Echo een moderne maar erg dure fabriek. De onderneming ging over van vader op zoon. In de bouwsector liet de economische crisis zich duidelijk gelden. En de kredietlijnen bij de banken werden volledig uitgeput, met als gevolg dat de bankiers de geldkraan dichtdraaiden. De situatie verslechterde onop- Minister Lieten houdelijk, met als dieptepunt de aanvraag Op dinsdag 13 november werd de vakbondsvan de WCO in april. afvaardiging van Echo ontvangen door LRM en de Vlaamse minister van Innovatie, Personeel Ingrid Lieten. De bonden wezen LRM en de Wat betekent dit nu voor de werknemers? minister op hun maatschappelijke verantDe familie Cuyvers werd in de onderne- woordelijkheid. Minister Lieten beloofde ming aan de kant geschoven en er werd een het Echo-dossier ter harte te nemen tijdens

de gesprekken met de banken en ministerpresident Kris Peeters in verband met Ford.

De bonden vroeger ook loongaranties voor het personeel voor de komende zes maanden in WCO, via een renteloze lening of een overbruggingskrediet. LRM antwoordde zoiets niet te kunnen regelen omdat het geen kredietinstelling is. “Juridisch kan het ook niet omdat zoiets zou overkomen als schijnfinanciering”, verklaarde Stijn Bijnens, de algemeen directeur van LRM. Ook de gouverneur van de provincie Limburg, Herman Reynders, had een ontmoeting met de vakbonden. Hij leefde sterk mee met de werknemers van Echo. De gouverneur beloofde contact op te nemen met de Groep van Experts die de opdracht heeft een ‘actieplan Limburg’ op te stellen.

Aan mondelinge beloftes was er dus zeker geen gebrek. Maar de concrete hulp stelde niet veel voor.

Eventuele overname

De politiek roept dat de loonkosten in België veel te hoog zijn. Ondertussen wachten bijna 600 werknemers bij Echo bang af van de toekomst zal brengen. Zal Echo failliet gaan? Misschien zal er toch een overnemer voor een deel of het geheel worden gevonden?

In deze onzekere tijden zien de werknemers hoe politici de ellende aangrijpen om zichzelf te profileren. De rechterzijde is overmoedig en de linkerzijde heeft nood aan wat politieke moed. Alle werknemers willen een sociaal Europa en een sociaal België, de werkgevers willen blijkbaar een wereld met landeigenaars en lijfeigenen. Misschien moet er eens een nieuwe Daens opstaan?

Ons Recht | 116de jaargang | DECEMBER 2012 |

29

de lezer schrijft FORD GENK P.D. - EEKLO

Lezersbrieven dienen te worden gestuurd aan: Redactie Ons Recht · Sudermanstraat 5 • 2000 Antwerpen · lbc-nvk.persdienst@acv-csc.be

‘De Ochtend’, een programma van Radio 1, bracht eind oktober een interview met Ann Govaert Anonieme brieven worden niet gepubliceerd. Naam en adres van van De Morgen. Zij wist ons met de steller moeten ons bekend zijn. De brieven worden in de regel stellige zekerheid te vertellen dat gepubliceerd met vermelding van de initialen en de woonplaats België niet de financiële reserves van de schrijver, hoewel die op uitdrukkelijk verzoek kunnen heeft om een brugpensioen te worden weggelaten. De redactie behoudt zich het recht voor te financieren voor werknemers die lange lezersbrieven eventueel in te korten zonder aan de essentie ervan te raken. De publicatie van lezersbrieven betekent niet dat hun job verliezen bij Ford Genk. de redactie in alle opzichten akkoord gaat met de inhoud ervan.

De waarheid heeft toch haar rechten. Het brugpensioen is veel goedkoper voor de staat dan naakte ontslagen. Immers, het onder de crisis. daar ook tegen ten strijde treknieuwe stelsel van ‘werkloosheid Mevrouw Govaert mag gerust ken? met bedrijfstoeslag’ (de nieuwe zijn. Ook van werkzoekenden met naam voor het brugpensioen), een bedrijfstoeslag wordt ver- UITZENDBUREAUS voorziet in een patronale bijdrage wacht dat ze opnieuw werk zoe- E.V. - SCHILDE van 100 procent van de toeslag ken. Wie het tegendeel beweert of Het novembernummer van Ons Recht bracht een artikel over de (betaald door de werkgever) voor insinueert, liegt. een brugpensioen op 50 jaar. Wat Yves Desmet schreef dan weer in manier waarop sommige uitzendfinancieel in het voordeel is van De Morgen dat je mensen niet bureaus sollen met (jonge) werkde staat, in vergelijking met een mag ‘beledigen met een brug- zoekenden. De ervaringen van naakt ontslag. Op het brugpensi- pensioen’. Desmet brengt liever mijn zoon en mezelf zijn misoen moet ook nog eens belasting zijn tijd door in dure restaurants schien nuttig in dit verband. worden betaald. dan zich bezig te houden met de Zelf ben ik nu 50 jaar oud. Ik Journaliste Ann Govaert strooide sociale realiteit. Opmerkelijk toch verloor mijn werk bij de sluiting dus zand in de ogen van de luis- hoe een krant met een progressief van Opel Antwerpen. Diverse teraars en zette de directie en de imago vaak de meest asociale interimkantoren lieten me meteen opdraven omdat ‘mijn proaandeelhouders van Ford uit de standpunten vertolkt. wind. Helemaal belachelijk werd Misschien zouden Govaert en fiel goed paste bij een job’. Toen het toen ze zei te redeneren ‘van- Desmet beter eens een artikel ik langs ging, stelden ze een uit humanitaire overwegingen’. schrijven over het journalisten- fiche op maar werd er over een Ze vond namelijk dat de men- pensioen. Beroepsjournalisten job niet meer gesproken. Soms sen maar een nieuwe job moes- krijgen nu één derde meer pen- lieten ze uitschijnen dat er een ten zoeken. Veel geluk daarmee sioen dan gewone werknemers, ‘match’ was maar bleek het profiel in Limburg, dat nog meer dan dus de facto een vol pensioen na nadien toch niet te passen. Bij één de rest van het land gebukt gaat 30 jaar. Gaan Govaert en Desmet bureau ging ik ’s namiddags iets

uitbetaling vakbondspremie Scheikunde

bedienden uit de scheikundige nijverheid (PC 207). Ook moet je In de periode van 1 november minstens sinds 1 augustus 2012 2012 tot 31 januari 2013 krijgen lid zijn van de vakbond en op de gesyndiceerde bedienden uit het ogenblik van de uitbetaling de scheikunde hun vakbonds- in orde zijn met de betaling van premie. De premie bedraagt 90 de ledenbijdrage. euro. Om er recht op te hebben, De premie wordt gestort op de moet aan een aantal voorwaar- rekening van de rechthebbende. den worden voldaan.

Uitbetaling in speciën of via cirZo moet je in de loop van 2011 culaire cheque is niet mogelijk. gedurende ten minste één De rechthebbende moet zijn of maand gewerkt hebben in een haar attest ingevuld en onderteonderneming die valt onder kend terugsturen naar het plaathet paritair comité voor de selijke LBC-NVK-secretariaat.

30 | DECEMBER 2012 | 116de jaargang | Ons Recht

vragen. Daar hadden ze wel iets beters te doen. Ze waren zogezegd werk aan het zoeken voor mij. Bij een ander bureau zag ik wel vier jobaanbiedingen die me aanspraken. Ik reageerde erop maar het bureau vond het zelfs niet de moeite om me voor te stellen aan de betrokken werkgevers.

Mijn vele ervaringen hebben tot gevolg dat ik geen vertrouwen meer heb in interimkantoren.

Ook mijn zoon schreef zich in bij diverse bureaus. En ook hij had slechte ervaringen.

De interimkantoren gedragen zich als God. Zij beslissen wie ze presenteren aan een bedrijf. En ze doen alsof ze veel werk aan te bieden hebben maar als je dan interesse toont blijkt de job altijd net ingevuld te zijn. Ook al blijft ze nadien online staan en aan het raam hangen.

Dan is er de website van de VDAB. Op die site publiceren bedrijven werkaanbiedingen terwijl ze eigenlijk geen volk nodig hebben.

Die werkaanbiedingen worden geregeld geactualiseerd zodat mensen blijven reageren op jobs die er niet zijn. Zelf heb ik zoiets twee keer meegemaakt in de voorbije weken.

Het is hoog tijd dat er een grote schoonmaak wordt gehouden bij de interimkantoren. En dat er fatsoenlijk wordt omgegaan met werkzoekenden.

indexaanpassing november 2011 210.00 308.00

309.00 310.00 311.00

ijzernijverheid maatschappijen voor hypothecaire leningen, sparen en kapitalisatie beursvennootschappen banken grote kleinhandelszaken

vorige lonen x 1,02 vorige lonen x 1,0026 vorige lonen x 1,0026 vorige lonen x 1,0026 vorige lonen x 1,02

achterklap

ons recht

walter

Telefoonnummer Ik ben al mijn telefoonnummers kwijt. Ze stonden met honderden in mijn oude Sharp-organiser.

Ik wilde de batterijen vervangen, drukte op een verkeerde knop en – floep! – daar verdwenen ze allemaal onherroepelijk in het Grote Niets.

Eén seconde dacht ik dat ik het verlies niet zou overleven. De werkster van wie ik alleen maar de voornaam ken, Jef Dinges, mijn goedkope klusjesman, Mia van de bloemenwinkel (‘Orchis’? ‘De Maretak’?), de mevrouw van die geweldige chambre d’hôtes in de Morvan, hoe kon ik hen in hemelsnaam nog bereiken? Mijn leven zou ineenschrompelen tot de straat waar ik woonde. Alle draden naar de buitenwereld waren doorgeknipt.

Pas toen mijn mobieltje begon te rinkelen, besefte ik dat alles nog niet verloren was. De belangrijkste nummers zaten ook nog in mijn gsm. Zolang ik die niet in de trein liet liggen, had ik nog contact met mijn medemens.

Mijn hele leven heb ik met telefoneren mijn brood verdiend. In de media hangt alles af van wie je in een handomdraai kunt bereiken. De perschef van Guy Verhofstadt, het privénummer van Harry Mulisch, het thuisnummer van de maîtresse van die ene assisenadvocaat (alleen in noodgevallen!): het waren allemaal zorgvuldig opgespaarde contacten waar je zuinig mee omsprong en die je met niemand deelde. Collega’s waren jaloers op mijn kleine, zwarte organiser. Eén van hen, een jonge, aanstormende journalist, vroeg zelfs of ik hem aan hem overliet, de dag dat ik ermee zou ophouden. Ik heb het hem beloofd, maar de omstandigheden hebben er anders over beslist.

Wat telefoneren betreft, ben ik teruggeworpen op ‘the bare necessities’.

Door de mand De eerste weken verwachtte ik elk ogenblik dat ik door de mand zou vallen. Jeroen Brouwers zou ziek worden en ik zou zijn vriendin in Zutendaal niet kunnen bereiken, die ene behulpzame secretaresse op het Antwerpse Schoon Verdiep: hoe heette ze ook al weer?

Maar dan besefte ik: ik ben met pensioen, geen enkel professioneel nummer had nog belang.

Het was een bevrijdende gedachte, een hoop ballast gleed van me af. Dat een ander maar uitzocht hoe je ‘s avonds na negen uur nog iets aan Tom Lenaerts kon vragen. Waarom zou ik nog moeten weten hoe je Kees Van Kooten in Frankrijk kon bereiken of Helmut

Lotti of Phara of de dochter van Kristien Hemmerechts? In mijn gsm stonden de nummers van mijn vrienden en familie en mijn favoriete restaurants. Qua geluk was dat genoeg.

Lucy F. Tot ik gisteren na de Boekenbeurs Lucy F. op tram 6 zag stappen.

In mijn wilde jaren was Lucy F. een geweldige vriendin. Eens om de zoveel weken nodigde ik mezelf na het werk bij haar uit. Ik bracht een fles champagne mee, ze had lekker gekookt en nadat we waren bijgelachen en nog een film hadden gezien op de tv, maakte ik haar met mijn laatste krachten het hof. Soms liet Lucy zich meetronen naar haar brede sofa, waar ik niet zelden in slaap viel voor ik haar bloesje had losgeknoopt. Ze vond het niet erg en toen ik haar terugbelde, was ik ook de volgende keer weer welkom.

Zoals het ging in die tijd, kreeg één van ons af en toe vaste verkering. Er werd minder gebeld en gelachen, de champagne bleef in het koelvak staan en stilaan verloren we elkaar uit het oog. Tot gisteren dus.

Lucy F... Hoe lang was dat niet geleden? Wat zou er van haar geworden zijn? Had ze kinderen? Woonde ze nog altijd boven die winkel op de Bisschoppenhoflaan?

In een reflex wilde ik in mijn organiser kijken, maar daar stond alleen mijn dokter in en mijn vaste vriendin. Gsm’s waren in de tijd van Lucy nog niet uitgevonden.

Facebook! Daar diende Facebook toch voor?

Zoek uw oude vrienden op via ons internationale netwerk.

Ik tikte Lucy’s naam in. Er waren er drie.

Mister Pluis Eén leek op haar, maar die woonde in Australië.

Een tweede Lucy sprak enkel Frans. Bij de derde stond een fotootje van een dapper lachende mevrouw. Ze had een flat op de Bisschoppenhoflaan en woonde samen met een kat, Mister Pluis genaamd. Er stond bij wat zij belangrijk vond: champagne onder andere en koken en lachen. Over kinderen stond er niets.

Ik wilde Lucy al een enthousiast mailtje sturen, toen ik nog even verder las. Champagne, koken, lachen, film en dan: vrienden die je hele leven vrienden blijven.

Sorry, Lucy. Echt waar, ik was je nummer kwijt.

Bel jij maar als je me nog wil zien. Ik sta in het boek.

Missie van de LBC-NVK De Landelijke Bediendecentrale – Nationaal Verbond voor Kaderpersoneel (LBC-NVK) is een vakbond die als deel van het Algemeen Christelijk Vakverbond (ACV) opkomt voor meer en sterkere rechten voor werknemers (m/v). De LBC-NVK is een onafhankelijke democratische organisatie met leden en militanten, die streeft naar solidariteit onder werknemers. Nationale en internationale solidariteit is een belangrijk doel en bindmiddel. De LBC-NVK staat voor een democratische kijk op de samenleving. Samen met gelijkgezinde bewegingen wil ze een strijdbare tegenmacht zijn.

verantwoordelijke uitgever: Marc Weyns Sudermanstraat 5 • 2000 Antwerpen hoofdredacteur: Denis Bouwen redactiesecretaris: Jan Deceunynck vormgeving: Peer De Maeyer drukkerij: Corelio Printing redactie en administratie: Sudermanstraat 5- 2000 Antwerpen Tel. 03/220.87.11 • Fax 03/220.89.83 lbc-nvk.persdienst@acv-csc.be www.lbc-nvk.be

LBC-NVK-secretariaten en -steunpunten • LBC-NVK AALST Hopmarkt 45 - 9300 Aalst tel. 053/73.45.20 - fax 03/220.88.01 lbc-nvk.aalst@acv-csc.be • LBC-NVK ANTWERPEN Nationalestraat 111-113 - 2000 Antwerpen tel. 03/222.70.00 - fax 03/220.88.02 lbc-nvk.antwerpen@acv-csc.be • LBC-NVK BRUGGE-OOSTENDE Kan. Dr. L. Colensstraat 7 - 8400 Oostende Steunpunt: Oude Burg 17- 8000 Brugge tel. 059/55.25.54 - fax 03/220.88.15 lbc-nvk.brugge-oostende@acv-csc.be • LBC-NVK BRUSSEL Pletinckxstraat 19 - 1000 Brussel tel. 02/557.86.40 - fax 03/220.88.05 lbc-nvk.brussel@acv-csc.be • LBC-NVK DENDERMONDE Oude Vest 146 - 9200 Dendermonde tel. 03/765.23.71 - fax 03/220.88.19 lbc-nvk.dendermonde@acv-csc.be • LBC-NVK GENT-EEKLO-ZELZATE Poel 7 - 9000 Gent tel. 09/265.43.00 - fax 03/220.88.08 lbc-nvk.gent@acv-csc.be • LBC-NVK HALLE Vanden Eeckhoudtstraat 11 - 1500 Halle tel. 02/557.86.70 - fax 03/220.88.06 lbc-nvk.halle@acv-csc.be • LBC-NVK HASSELT Mgr. Broekxplein 6 - 3500 Hasselt tel. 011/29.09.61 - fax 03/220.88.09 lbc-nvk.hasselt@acv-csc.be • LBC-NVK KEMPEN Korte Begijnenstraat 20 - 2300 Turnhout tel. 014/44.61.55 - fax 03/220.88.20 lbc-nvk.turnhout@acv-csc.be • LBC-NVK KORTRIJK-ROESELARE-IEPER President Kennedypark 16D - 8500 Kortrijk Steunpunten: H. Horriestraat 31 - 8800 Roeselare St. Jacobsstraat 34 - 8900 Ieper tel. 056/23.55.61 - fax 03/220.88.12 lbc-nvk.kortrijk-roeselare-ieper@acv-csc.be • LBC-NVK LEUVEN Martelarenlaan 8 - 3010 Kessel-Lo tel. 016/21.94.30 - fax 03/220.88.13 lbc-nvk.leuven@acv-csc.be • LBC-NVK MECHELEN-RUPEL Onder Den Toren 5 - 2800 Mechelen-Rupel tel. 015/71.85.00 - fax 03/220.88.14 lbc-nvk.mechelen@acv-csc.be • LBC-NVK OUDENAARDE Koningsstraat 5 - 9700 Oudenaarde tel. 053/73.45.25 - fax 03/220.88.03 lbc-nvk.oudenaarde@acv-csc.be • LBC-NVK SINT-NIKLAAS H. Heymanplein 7 - 9100 Sint-Niklaas tel. 03/765.23.70 - fax 03/220.88.18 lbc-nvk.sint-niklaas@acv-csc.be • LBC-NVK VILVOORDE Toekomststraat 17 - 1800 Vilvoorde tel. 02/557.86.80 - fax 03/220.88.07 lbc-nvk.vilvoorde@acv-csc.be

algemeen secretariaat Sudermanstraat 5 - 2000 Antwerpen Tel. 03/220.87.11, Fax 03/220.89.83 lbc-nvk@acv-csc.be | www.lbc-nvk.be Ons Recht wordt gedrukt op verbeterd krantenpapier. Dit papier wordt gemaakt op basis van gerecycleerd materiaal.

Ons Recht | 116de jaargang | DECEMBER 2012 | 31