Ons Recht, september 2012

Maandblad van de landelijke bediendencentrale - nationaal verbond voor kaderpersoneel 116de jaargang | nummer 7 | SEPTEMBER 2012

6-7

© foto: daniël rys

Anders werken

8 R EG E L S T I J D K R E D I E T AA N G E PAST

13 ONS LEDENBLAD D I G I TAA L

Standpunt Index

Thuiswerk Tijdkrediet Service Onderwijs

In de marge Over de grenzen Sociaal Non-profit Campagne Inbox Arbeids-gericht Industrie Vakbondswerk Distributie Interim Sociaal Service Film Film Boek De lezer schrijft Indexaanpassingen Uitbetaling vakbondspremie Achterklap Vanmol

© foto: photonews

RUBRIEKSNAAM inhoud

2 | SEPTEMBER 2012 | 116de jaargang | Ons Recht

3 4 5 5 6 8 9 10 12 12 13 13 14 15 16 18 19 19 20 21 22 24 25 26 27 28 28 29 30 30 30 31

Mevrouw De Coninck: keur onze cao’s goed… en snel!

Koopkracht beschermen via index is extreem hard nodig Manifestatie voor welvaart en tegen ongelijkheid!

Sectoroverleg dringt zich op bij contactcenters Telewerken, een verhaal van kansen en addertjes onder het gras Cao 103 definieert nieuwe regels voor tijdkrediet Loonadvies LBC-NVK geeft houvast in jouw werksituatie LBC-scholen verdienen hun ijzersterke reputatie Sectorpensioenfonds in voedingsindustrie operationeel vanaf 2013 Opleidingsbudget bij ontslag in voedingsindustrie Lees Ons Recht digitaal en win een Samsung tablet Schokkend Pragmatische aanpak beperkt leed bij Electrolux Graag méér mobiele equipes in rust- en ziekenhuizen Wachten tot het overkookt?

Afscheid van een vakman en een levensgenieter

Gebrek aan langetermijnvisie maakt personeel Philips ongerust “Als vakbondsman leef je heel intens met het bedrijf mee” Overheveling logistiek leidt tot sociale onrust bij Fnac Sociaal overleg bij uitzendbureaus verloopt te stroef Hewlett-Packard reorganiseert met de botte bijl Apra Leven in vereffening A Royal Affair Barbara Brief aan mijn kleinkinderen

Stamkroeg

Mobiele equipes helpen de werkdruk in rust- en ziekenhuizen en in de thuisverpleging gevoelig te verminderen. Het systeem kwam er dankzij volgehouden inspanningen van de vakbond.

De LBC-NVK wil het systeem graag uitgebreid zien. Lut, Annemie en Martine vertellen over hun ervaringen met mobiele equipes.

Lees meer op p. 16-17.

standpunt.

Het kapitaal heeft lak en een hekel aan werknemersrechten en aan vakbonden.

ferre w yckmans

© foto: imageglobe

Mevrouw De Coninck: keur onze cao’s goed… en snel!

Machtiger kapitaal

algemeen secretaris

De hele economische cultuur van hoge rendementen is dus niet gericht op groei, maar op snelle winsten door het mes te zetten in de tewerkstelling en de lonen te verlagen. Zo vergroot het kapitaal zijn macht. Het kapitaal heeft lak en een hekel aan werknemersrechten en aan vakbonden. De macht van de vakbonden verzwakken is daarom een doel op zich geworden. Je ziet die trend niet alleen in Europa maar ook wereldwijd.

Er wordt sterk gepleit voor ‘individuele verantwoordelijkheid’ en aangedrongen op individueel in plaats van collectief loonoverleg. Dat is geen toeval maar een weloverwogen strategie.

En ja, ook in België is deze evolutie merkbaar.

Honderden cao’s, gesloten in paritaire comités over loon- en arbeidsvoorwaarden voor de Loonsverhogingen van werknemers zitten al jaren periode 2011 en 2012, zijn door de vorige (Joëlle in het keurslijf van een nul-komma-niks-debat. Milquet) en huidige (Monica De Coninck) minisVoor 2011 en 2012 was de respectieve wettelijke ters van Werk nog altijd niet ‘algemeen verbinloonmarge nul procent en 0,3 procent. Dat zijn dend verklaard’. Dat betekent dat bedrijven de clenbuterol Contador-cijfers, geen loonsverho- cao’s niet moeten uitvoeren als ze niet aangeslogingen. ten zijn bij een werkgeversorganisatie die de overLaat nu uitgerekend de groep die het over grote eenkomsten ondertekende. cijfers heeft zich niet tot die na-de-komma-discussie verleiden. Daar klinkt het wat exotischer, Precisiebom rijkelijker en fors ambitieuzer, maar het is verdacht eenvoudig. Grote kapitaalinvesteerders wil- Zo’n situatie maakt het voor werkgevers econolen een ‘return on investment’ van tien tot vijftien misch voordelig om zich niet bij een werkgeversprocent, geen gepruts in de marge van de gemid- organisatie aan te sluiten en zich zo aan het loondelde spaarrekening. Als we 100 inleggen willen overleg te onttrekken. Een ongeziene precisiebom we over één, maximaal twee jaar 115 terugkrij- onder het sociaal overleg die heel snel moet worgen, voor minder doen we het niet. Je hoeft geen den ontmijnd. De motivatie voor deze welbewuste rekenwonder te zijn om te weten dat zelfs met een nalatigheid is gebaseerd op de schrik dat Europese ondertussen ondenkbaar buitensporige groei van instanties daardoor zouden vaststellen dat onze twee procent dit niet mogelijk is door een gewone lonen ‘te veel stijgen’. De Europese technocratie bedrijfsvoering. De begrippen afzetterij en bedrog als boeman, niet als motor van werknemersrechten. loeren dan al snel om de hoek.

Zo’n exuberant rendement is dus niet door groei Over enkele maanden wordt gestart met de te realiseren maar door diep te snoeien in kos- gesprekken over nieuwe cao’s voor de periode ten. Dat kunnen investeringskosten zijn, uitga- 2013-2014. De huidige cao’s niet valideren bezorgt ven voor bijvoorbeeld nieuwe machines of produc- de vakbonden een gigantische extra handicap in tietechnieken. Maar het kan ook om lonen gaan. dat debat. We roepen minister De Coninck op om Snoeien in de lonen is iets wat al jaren aan de gang een einde te maken aan al het getalm. is. Ofwel worden de lonen verminderd, ofwel wor- De vakantie is over en uit: met een nooit geziene ijver zullen we veel werk aanpakken. Die cao’s den er jobs geschrapt. goedgekeurd krijgen staat vooraan op onze lijst.

Welkom terug uit vakantie!

We werden de afgelopen weken met cijfers overdonderd. En dat zal in de komende maanden niet anders worden. Groei of terugval van de economie, het houdt opiniemakers en politici – al dan niet met vakantie – erg bezig. Nochtans gaat het over cijfers die zich na de komma situeren; - 0,6 procent is minder dan 0,2 procent. Er is geen wiskundige speld tussen te krijgen maar het is wel cijferwerk in de marge, maatwerk van en voor dwergen.

Ons Recht | 116de jaargang | SEPTEMBER 2012 |

3

index

Koopkracht beschermen via index is extreem hard nodig Coene en consoorten slaan bal grondig mis Ferre W yckmans

In de regeringsverklaring van Elio Di Rupo staat dat het principie van de automatische loonindexering overeind blijft. De Nationale Bank zou nog wel een studie maken over de effecten van die indexering maar we konden al bij al toch op onze twee koopkrachtoren slapen.

Nog voor de studie klaar was, werd ze al eens aangekondigd, met wat politiek gerommel en gemor als gevolg. Toen ze dan echt rond was, pretendeerde de gouverneur van de Nationale Bank – Luc Coene, in een vorig leven de kabinetschef van premier Guy Verhofstadt en een koele minaar van de index – dat het systeem eigenlijk onhoudbaar is omdat het de concurrentiepositie van ons land zou aantasten. Niet dat zulks de algemeen goedgekeurde conclusie van die studie was, maar een gouverneur van de Nationale Bank van België heeft een voldoende hoog én geïndexeerd salaris om de man op zijn woord te geloven.

Coenes geloofwaardigheid kreeg in de tweede week van augustus een knauw.

Precies twee maanden eerder had hij verklaard dat de economische vooruitzichten voor België zo niet zonnig dan toch al redelijk helder waren. Op 11 augustus klonk het helemaal anders en loerde de economische hel letterlijk om de hoek, aldus Coene. Zelfs Vincent Van Quickenborne (Open VLD) was not really amused.

Wat dus verder te denken van de index?

Wat een andere vraag is dan: wat denkt gouverneur Coene van de index? Of halen we er Coene toch maar even bij? Want de redenering die economen en indexbashers als hij hanteren over de achteruitgang van de economie en de automatische loonindexering gaan wonderwel hand in hand.

Doemscenario

Bij een recessie krimpt de economie en wordt er minder geproduceerd en geconsumeerd. Dat doet de bedrijfsinkomsten en de koopkracht van de burgers verminderen en doet zelfs de looninkomsten dalen. Hierdoor zakken de inkomsten voor de overheid via belastingen en sociale zekerheidsbijdragen. Waardoor er nog meer moet worden bespaard, met minder koopkracht tot gevolg.

Enzovoort. Zo’n doemscenario moet helemaal worden vermeden, je hoort het ons zeker niet tegenspreken.

4 | SEPTEMBER 2012 | 116de jaargang | Ons Recht

Maar wat is het gevolg als de lonen niet worden geïndexeerd? Lijkt dat niet als twee druppels water op het net geschetste te mijden recessiescenario? Koopkrachtverlies, minder consumptie en productie, waardoor bedrijven en overheid inkomsten derven en waardoor dus extra saneringsmaatregelen zich opdringen. Hoe komt het dat bij deze variant van het doemscenario Coene en met hem vele anderen geen moord en brand schreeuwen? Terwijl het resultaat van beide scenario’s perfect vergelijkbaar is en ze elkaar zelfs versterken. Er is maar één reden voor te bedenken: de index afschaffen baat de bedrijven en treft alleen de inkomens van werknemers en sociaal verzekerden.

Liever bij werknemers

Als er dan al bij al dat gehak spaanders moeten vallen, dan liever alleen bij de werknemers dan bij de andere inkomenstrekkers, dat lijkt zowat de basisredenering. Want een indexingreep heeft geen invloed op inkomsten uit kapitaal, treft niet de zelfstandigen of vrije beroepen en is voor de staatskas enkel voordelig omdat de ambtenarenlonen niet stijgen. Maar tegelijkertijd betekent het minder inkomsten voor de fiscus en minder bijdragen voor de sociale zekerheid. Goed voor de bedrijven omdat ze hun loonkosten inderdaad minder zien stijgen, maar er is geen enkele aanwijzing dat de tewerkstelling hier ook bij gebaat is. Als winsten stijgen, zijn alleen de aandeelhouders zeker van meer inkomen. We zeggen het graag nog een keer: de loonindexering afschaffen of temperen leidt tot meer inkomsten voor aandeelhouders en minder koopkracht voor werknemers.

Aflossing schulden

niet meer betaald en loopt zo betalingsachterstand op. In het jaarverslag van de ‘Centrale voor kredieten aan particulieren’ staat dat meer dan 319.000 personen met betalingsachterstand kampen. Bij 45 procent daarvan gaat het over meer dan één achterstallig contract. Het totaal aan achterstallige bedragen bedraagt 2,6 miljard euro – iets minder dan de totale kosten van één loonindexering – of een toename op één jaar met 4,7 procent.

Probleem groter

Bij de nieuwe contracten, aangegaan tussen juli 2011 en juli 2012, is het probleem nog veel groter. Daar zijn er liefst 35 procent meer contracten waarbij achterstal is opgelopen.

Wat leren deze cijfers ons? Enerzijds dat er meer kredieten voor particuliere aankopen worden opgenomen, misschien omdat ze gemakkelijk toegankelijk zijn, misschien ook omdat mensen niet genoeg geld hebben om al dan niet noodzakelijke aankopen zelf te betalen. Anderzijds dat er almaar meer particulieren zijn die hun kredieten niet meer normaal kunnen aflossen.

Extreem stijgende energieprijzen leiden niet alleen tot meer onbetaalde facturen maar ook tot daaraan gekoppelde extra schulden.

Schuldbemiddelaars zien dan ook niet toevallig hun opdrachten en tussenkomsten toenemen. Het is ontegensprekelijk dat steeds meer burgers het slachtoffer worden van ‘schuldhaaien’ die tegen woekerrentes zogezegd hulp bieden. Dat probleem vraagt om een specifieke aanpak, zoveel is duidelijk.

Net zoals het duidelijk is dat een loonindexering inleveren zulke problemen alleen maar zal vergroten.

Besparen door te morrelen aan de index is hoe dan ook de stomste aanpak die je maar kan bedenken.

Hoe belangrijk het wel is om de koopkracht te beschermen, blijkt uit de toenemende problemen van particulieren die hun schulden niet meer op tijd betaald krijgen. Een grote groep inwoners krijgt hun Lees meer op www.indexo.be kre-dieten, zowel hypothecaire als andere,

Manifestatie voor welvaart en tegen ongelijkheid!

Samen in Brussel op zondag 30 september PLATFORM VOOR WELVAART EN TEGE

Het Platform voor welvaart en tegen ongelijkheid organiseert op zondag 30 september een manifestatie op het Poelaertplein in Brussel, van 13.00u tot 16.00u. “De ongelijkheid in onze samenleving moet stoppen”, zegt het Platform.

“Diverse beleidskeuzes vergroten de kloof tussen arm en rijk in plaats van die te verkleinen. En de zwaksten in onze maatschappij betalen opnieuw de rekening van de crisis en de besparingsmaatregelen.”

De organisatoren van de manifestatie eisen kwalitatief en duurzaam werk, toereikende en welvaartsvaste uitkeringen, fatsoenlijke pensioenen en versterkte en toegankelijke sociale rechten en diensten. Het platform wordt onder meer gedragen door vakbonden, ziekenfondsen en armoedeorganisaties.

Een evenwichtige arbeidsmarkt is gebaseerd op duurzame jobs die een waardige verloning en werkzekerheid bieden. Mensen moeten een kwaliteitsvol leven met toekomstperspectief kunnen uitbouwen.

Om de armoede sterk te verminderen moeten alle minima ruimschoots boven de armoedegrens worden getild. De minima moeten het minstens mogelijk maken om te voorzien in de basisbehoeften, berekend volgens de budgetstandaarden. Alle sociale

N ONGELIJKHEID

uitkeringen moeten worden WELVAART IS EEN RECHT VOOR IEDEREEN! gekoppeld aan de gemidSTOP DE ARMOEDE EN DE delde welvaart. De regering ONGELIJKHEID! besloot om werkloosheidsuitkeringen degressiever te 30 SEPTEMBER 2012 13u00 - 16u00 maken. Maar die maatregel zal nog meer alleenstaanPOELAERTPLEIN den en gezinnen in armoede BRUSSEL duwen. Het is fout om een deel van de bevolking te veroordelen tot een leven van ‘dagelijks overleven’.

De pensioenen zijn nu dikwijls te klein om waardig ouder te worden. Op 1 januari 2011 had een alleenstaande die werkneN AT I O N A L E A CT I E mer was in de privésector een gemiddeld maandeVOOR KWALITATIEF EN DUURZAA M WERK lijks pensioen van 935 euro.

VOOR TOEREIKENDE EN WELV AARTSVASTE UITK ERINGEN Het is dus noodzakelijk om VOOR TOEREIKENDE PENSIOEN ook de pensioenen te kopEN VOOR VERSTERK TE EN TOEGANK pelen aan de gemiddelde ELIJKE SOCIALE RECHTEN EN DIENSTEN welvaart.

Heel wat sociale rechten Platform voor Welvaart en tegen Ongelijk heid worden dagelijks geschonden omdat ze niet of slecht worden toegepast of omdat mensen ze niet kennen. Soms zijn die rechten te complex geregeld of niet geautoma- op het Brusselse Poelaertplein (13.00u)! tiseerd. Erg veel basisdiensten zijn niet toeOp www.decenniumdoelen.be vind je ook gankelijk voor kwetsbare personen.

Afspraak met zijn allen dus op 30 september informatie over de manifestatie.

Het

rtvooriedereen.be

Conflict bij Stefanini is zoveelste bewijs Robert Veekman

Net voor de zomer was het weer raak in de kleine wereld van de contactcenters in ons land. Als gevolg van een ‘belangrijke verandering van contract’ kwamen bij het bedrijf Stefanini in Evere 182 jobs op de helling te staan. Het lijkt wel een traditie te worden.

Collectieve ontslagen bij contactcenters zijn meestal het gevolg van veranderende commerciële relaties tussen zulke bedrijven en hun opdrachtgevers, niet zelden

organisaties

de andere organisaties en meer info op www.welvaa

Sectoroverleg dringt zich op bij contactcenters en Bart Thys

is onder meer samengesteld uit volgende

ondernemingen uit de telecom. De LBC-NVK ondervindt dat sommige telecombedrijven almaar vaker ‘shoppen’. Contactcenters worden gedwongen enorm veel flexibiliteit te tonen. Ze moeten medewerkers leveren die op de meest asociale uren willen werken. ’s Nachts, op zaterdag, op zondag, en dat in diverse shifts per dag. Wordt de opdrachtgever niet vlug genoeg op zijn wenken bediend? Dan zoekt hij wel een andere dienstverlener, in binnen- of buitenland.

Stefanini kwam in moeilijkheden omdat opdrachtgever Belgacom wilde afhaken.

Belgacom nam uitgebreid de tijd om te luisteren naar de bekommernissen van de vakbonden. Ongetwijfeld mee als gevolg van de toenemende belangstelling in de media.

De hamvraag is in welke hoedanigheid een speler aan de onderhandelingstafel verschijnt. Kan je tegelijkertijd rechter en betrokken partij zijn? Uit ervaring weet de LBC-NVK dat de vakbonden bij cruciale besprekingen geweerd worden zodat ze altijd de feiten moeten achterna hollen.

Nochtans is alles aanwezig om tot een gestructureerd sociaal overleg te komen.

De werkgevers van de contactcenters zijn sectoraal georganiseerd. En de bonden, met de LBC-NVK op kop, bouwden de voorbije jaren een professioneel netwerk uit, zowel nationaal als internationaal.

In het najaar zal gauw blijken of in de zomer het startsein werd gegeven voor een heus sectoroverleg. Tenzij het vooral ging om ‘window dressing’.

Diverse contactcenters voerden ondertussen besprekingen die werden gecoördineerd door Belgacom. Voor zover nu bekend zal er nog veel moeten gebeuren om de loon- en arbeidsvoorwaarden in de sector te optimaliseren.

Ons Recht | 116de jaargang | SEPTEMBER 2012 |

5

Telewerken, een verhaal van kansen en addertjes onder het gras Belangstelling voor nieuwe manier van werken zit in de lift

Vic Van Kerrebroeck

Als werknemer werk je ‘onder het gezag’ van een werkgever.

Maar stel je nu eens voor dat je in de dagelijkse werkelijkheid weinig merkt van dat gezag. Je kan elke dag naar kantoor komen, maar het hoeft niet. Elke dag van 9.00u tot 17.00u werken is mogelijk maar niet verplicht. Met de werkgever is vooraf alleen afgesproken welke resultaten je moet boeken. Daarover kan er nadien geen meningsverschil meer zijn.

Wat zou jij doen? Solliciteren voor zo’n baan? Of de kelk laten passeren omdat er te veel mogelijke addertjes onder het gras schuilen? Misschien wil je helemaal niet thuis werken maar heb je liever de klassieke arbeidsorganisatie met een exact aantal te presteren uren en minuten, netjes geregistreerd, met eventueel nog hier en daar een glijdend werkuurtje?

Mensen verschillen van elkaar. Sommigen hebben liever een vaste werkplek met vaste uren, anderen kiezen voor de grotere vrijheid. De jongste jaren praten personeelsmanagers almaar vaker over ‘het nieuwe werken’ om het vrijere type van werkorganisatie te benoemen. In hip Engels gaat het dan over de ‘New World of Work’ (NWOW).

Werken zonder dat je gebonden bent aan 6 | SEPTEMBER 2012 | 116de jaargang | Ons Recht

een bepaalde plek of aan bepaalde uren. Of je veel of weinig uren klopt, waar en wanneer, het doet er allemaal niet toe. Zolang je maar de gevraagde resultaten bereikt.

Er is nog een ander begrip dat de voorbije jaren opgang maakte: ‘sociale innovatie’.

Sommigen hebben het over ‘de innovatie van de arbeidsorganisatie’. Hier gaat het om de manier waarop mensen werken. Ze worden ingedeeld in zelfsturende teams, hun taken worden verbreed, hun autonomie wordt vergroot. Héél nieuw is het ook weer niet maar het thema staat wel opnieuw meer in de schijnwerpers.

Meer files

Vrijer en anders werken krijgt nu meer aandacht om diverse redenen. De files zwellen aan. In het bedrijfsleven zijn er nog meer jongeren die werk en privéleven beter willen combineren dankzij de technologie. En de krappere arbeidsmarkt geeft sommige jongeren de kans om bepaalde eisen op tafel te leggen.

De LBC-NVK is van mening dat er zeker argumenten zijn om systemen van plaatsen tijdsonafhankelijk werken in te voeren.

Zulke systemen kunnen het welzijn en welbevinden van de betrokken werknemers ten goede komen.

Met de juiste aanpak kan deze vernieuwing tot gevolg hebben dat werknemers zich meer gewaardeerd voelen door de verkregen verantwoordelijkheid. Het wordt ook

mogelijk de balans tussen werk en privé meer in evenwicht te houden.

Deze innovatie biedt ook kansen aan werkgevers die werk willen maken van een leeftijdsbewust personeelsbeleid. Je geeft werknemers immers de mogelijkheid om hun werkdag en werktempo aan te passen aan de levensfase en levensomstandigheden waarin ze zich bevinden.

Het nieuwe werken bezorgt werknemers

De LBC-NVK is van mening dat er zeker argumenten zijn om systemen van plaatsen tijdsonafhankelijk werken in te voeren. ook een grotere autonomie. Een ander pluspunt. Met deze manier van werken kunnen bedrijven en organisaties meer participatieve vormen van leidinggeven ontwikkelen. Weg van het management dat alles en iedereen op elk moment wil controleren.

Kritische bedenkingen

Maar er zijn ook kritische bedenkingen te geven. Veel autonomie en vrijheid in de

thuiswerk Meer vrijheid voor payroll-consulenten bij SD Worx

Mazda Logistics werkt aan regeling

Marianne (*) is al twintig jaar IT-deskundige bij het dienstenbedrijf SD Worx in Antwerpen. Als lid van de ondernemingsraad ondervond ze hoe de aandacht voor flexibelere werkomstandigheden gestadig groter werd. Dat had voor een deel te maken met de toenemende file- en parkeerproblemen.

Dieter (*) werkt al lang als ‘teamleader’ en LBC-NVK-afgevaardigde bij Mazda Logistics in Willebroek. Ook hij zag de vraag toenemen om werk en privé beter te kunnen verzoenen. Zeker bij de nieuwe generatie werknemers. Bij Mazda Logistics is een werkgroep aan het nadenken rond de vraag hoe mensen meer thuis kunnen werken. De vakbonden dragen hun steentje bij in die werkgroep.

“Vroeger werkten vooral kaderleden af en toe thuis”, vertelt Marianne. “Maar nu hebben we ook positieve ervaringen met een proefproject voor medewerkers die geen kaderlid zijn. Het gaat om ‘payroll’-consulenten die de loonadministratie doen voor onze klanten.”

Gaat het bij jullie alleen om plaatsonafhankelijk werken? Of mogen de mensen ook de eigen uren vrij regelen en is er een resultaatgerichte evaluatie?

Marianne: “Voor het proefproject is duidelijk overeengekomen dat de consulenten tijdens de gewone kantooruren werken. Alleen dan moeten ze telefonisch bereikbaar zijn voor de klanten. Er is wel een resultaatgerichte evaluatie, in die zin dat medewerkers van SD Worx al langer jaarlijks worden beoordeeld op basis van vooraf afgesproken doelstellingen. Dat is dus niets nieuws.”

“Vooral jongere werknemers willen graag vaker thuis kunnen werken. Mijn aanvoelen is dat ze het niet meer aanvaardbaar vinden om elke dag veel tijd te verliezen in de files. Voortdurend in de file staan vreet aan hun motivatie.”

© foto: daniël rys

Ons Recht:

Als je veel thuis mag werken, dreigt de grens tussen werk en privé helemaal te vervagen. De werkdruk kan stijgen door nog strakkere deadlines en streefcijfers, hard presteren kan te zwaar beginnen doorwegen.

job resulteert niet automatisch in meer arbeidsvreugde en welzijn. Er zijn heel wat valkuilen.

De grens tussen werk en privé dreigt helemaal te vervagen, de werkdruk kan stijgen door nog strakkere deadlines en streefcijfers, hard presteren kan te zwaar beginnen doorwegen.

De vakbond heeft dan ook nog heel wat werk voor de boeg op dit terrein. Samen met het management moet de vakbond erop toezien dat het welzijn van collega’s niet vermindert wanneer sommige medewerkers op een andere manier beginnen te werken. In sommige ondernemingen zal één en ander wellicht al formeler geregeld zijn dan in andere. Het blijft de uitdaging om er op collectief niveau voor te zorgen dat iedereen er beter van wordt en zijn of haar werk met nog meer plezier doet. (*) De getuigen kregen een fictieve voornaam.

Wat zijn jouw ervaringen met deze manier van werken?

Marianne: “Vermits ik single ben, heb ik liever een klassieke werkplek. Op die manier heb ik sociale contacten met de collega’s en kan ik samen met anderen lunchen in het bedrijfsrestaurant. Soms werk ik wel wat dichter bij huis, in één van onze satellietkantoren.”

Ons Recht:

Welke voorwaarden moeten worden vervuld om de nieuwe vorm van werken te laten slagen?

Marianne: “De werknemer moet de nodige discipline opbrengen en de werkgever moet vertrouwen kunnen geven. Niet iedere werknemer kan de grotere vrijheid aan, terwijl de afgesproken resultaten wel moeten worden gehaald. De werkgever moet kunnen aanvaarden dat er minder mogelijkheden zijn om de werknemer fysiek te controleren. Bij SD Worx worden de leidinggevenden hiervoor extra opgeleid.”

Ons Recht:

Hoe geformaliseerd is dit allemaal?

“Een algemene bedrijfscao is er niet.

Het is allemaal nog sporadisch en daarom gebeurt alles redelijk informeel. In de nabije toekomst zullen meer medewerkers stelselmatig van thuis uit mogen werken. Wie in het systeem wil stappen, krijgt de vraag om een bijvoegsel aan de arbeidsovereenkomst te ondertekenen. Elk thuiswerk zal ook elektronisch worden geregistreerd. Zo ontstaat er dus wel een meer formeel kader.”

“Bij ons werkten de IT’ers occasioneel al thuis”, stelt Dieter. “Nu zijn we in een werkgroep aan het onderhandelen over een mogelijke regeling. De ondernemingsraad kan daarbij haar inbreng doen. De regeling moet het ook voor andere personeelsleden mogelijk maken om occasioneel of structureel thuis te werken.”

De vakbond stelde enigszins verrast vast dat ook de werkgever de nieuwe piste wel zag zitten. “Voor de directie telt vooral dat de resultaten worden gerealiseerd. Die bekommernis zal ook primeren in het nieuwe systeem dat in de maak is.”

Bij Mazda Logistics werd alles nogal precies uitgewerkt in een eigen cao?

Dieter: “Dat klopt. Vakbonden en werkgever waren het erover eens dat er nood was aan degelijke afspraken, gebaseerd op overleg.

Het nieuwe werken wordt bij ons dan ook op bepaalde manieren beperkt.”

Ons Recht:

Leg eens uit?

“Er is bijvoorbeeld geen sprake van een recht voor iedereen. Telewerken is een gunst die de goedkeuring vergt van het management. Het aantal dagen telewerk wordt beperkt en het kan ook alleen op bepaalde tijdstippen gebeuren. Er werden heel wat afspraken gemaakt over mogelijkheden om de prestaties te controleren, mogelijke afwijkingen, opzegmogelijkheden, onkostenregelingen en andere punten.”

Ons Recht: Dieter:

Volgens Dieter komt er heel wat bij kijken.

“Maar het is belangrijk om alles goed genoeg af te spreken. Anders ontstaan er al snel misverstanden of misbruiken, langs beide kanten van de tafel. Wij willen zoiets vermijden.

Goede afspraken maken goede vrienden.”

Ons Recht: Marianne:

Kan de werknemer in kwestie bij jullie zelf zijn werktijden kiezen? Of is de vrijheid toch niet zo groot?

Dieter: “In onze ontwerpregeling staat heel duidelijk dat het bedrijf alleen verwacht dat de werknemer werkt tijdens de normale werkuren, zoals afgesproken in het arbeidscontract. Tijdens die uren moet hij bereikbaar zijn per e-mail of via de gsm.”

Ons Recht:

Ons Recht | 116de jaargang | SEPTEMBER 2012 |

7

tijdkrediet

Cao 103 definieert nieuwe regels voor tijdkrediet

© foto: daniël rys

Toekenningsvoorwaarden iets eenvoudiger

Gemotiveerd tijdkrediet kan je bijvoorbeeld nemen om te zorgen voor een kind tot de leeftijd van acht jaar.

Ivo Verrey t

In het nieuwe federale regeerakkoord werden de regels aangescherpt voor wie een uitkering wil genieten bij tijdkrediet. Dat leidde tot heel wat verwarring bij werknemers. Tal van vragen staken de kop op. Het juninummer van Ons Recht beschreef al zes mogelijke situaties die zich kunnen voordoen. Op 27 juni sloot de Nationale Arbeidsraad de nieuwe cao 103 die sinds 1 september 2012 de nieuwe rechten op tijdkrediet en landingsbanen bepaalt.

Met die nieuwe cao zitten het recht op tijdkrediet en het recht op uitkeringen opnieuw op hetzelfde spoor. De toekenningsvoorwaarden werden een beetje eenvoudiger gemaakt.

Cao 103 bestaat uit drie luiken: een recht op ongemotiveerd tijdkrediet, een recht op gemotiveerd tijdkrediet en een recht op een landingsbaan voor 55-plussers.

Elke werknemer heeft voortaan recht op tijdkrediet zonder motief voor twaalf maanden. Drie formules zijn mogelijk: voltijds tijdkrediet voor twaalf maanden, halftijds tijdkrediet voor 24 maanden of een loopbaanvermindering met één vijfde voor 60 maanden. Het is ook mogelijk de formules 8 | SEPTEMBER 2012 | 116de jaargang | Ons Recht

te combineren om uit te komen op een equivalent van twaalf voltijdse maanden.

Voltijds en halftijds tijdkrediet moet worden genomen in perioden van minstens drie maanden. De loopbaanvermindering met één vijfde moet minstens gedurende zes maanden lopen.

dering met één vijfde is dat niet nodig.

Cao 103 bepaalt overigens uitdrukkelijk dat de oude cao’s die het recht op tijdkrediet volgens cao 77bis uitbreidden ook geldig blijven voor het gemotiveerde tijdkrediet van de nieuwe cao 103.

Landingsbanen

Bijzondere motieven

Er bestaat ook een recht op tijdkrediet met een bijzonder motief. Voor gemotiveerd tijdkrediet zijn er dezelfde formules als voor het ongemotiveerd tijdkrediet.

Wat zijn die bijzondere motieven die je kunt inroepen om 48 maanden tijdkrediet of loopbaanvermindering te nemen? Eén mogelijk motief is de zorg voor een zwaar ziek minderjarig kind van de werknemer of een kind in zo’n situatie dat deel uitmaakt van zijn gezin. Maar het kan ook gaan om de zorg voor een gehandicapt kind tot de leeftijd van 21 jaar.

Je kunt ook 36 maanden tijdkrediet of loopbaanvermindering nemen. Bijvoorbeeld om te zorgen voor een kind tot de leeftijd van acht jaar of voor een zwaar ziek gezins- of familielid. Om palliatieve zorg te geven. En om een erkende opleiding te volgen.

Als je gebruik wil maken van de 36 maanden gemotiveerd tijdkrediet in de voltijdse of halftijdse formule, moet er wel een sectorale of ondernemingscao zijn die zoiets mogelijk maakt. Voor de vermin-

Het derde luik van cao 103 verhoogt de instapleeftijd voor de landingsbaan naar 55 jaar. Oudere werknemers die hun loopbaan willen verminderen met één vijfde of overstappen naar halftijdse prestaties kunnen dit voortaan pas vanaf hun 55ste en na een beroepsloopbaan van 25 jaar.

Voor sommige werknemers is een instapleeftijd vanaf 50 jaar nog mogelijk. Zo kunnen werknemers met een zwaar beroep vanaf hun 50ste hun loopbaan verminderen met één vijfde, en als het een knelpuntberoep is ook overstappen naar halve prestaties.

Werknemers met een lange loopbaan van minstens 28 jaar kunnen hun loopbaan ook verminderen met één vijfde. En in ondernemingen in moeilijkheden of in herstructurering is een vermindering tot de helft of met één vijfde ook mogelijk vanaf 50 jaar.

Cao 103 neemt de andere bepalingen van cao 77bis, die los staan van het regeerakkoord, grotendeels over. Diverse problemen werden weggewerkt zodat een overgang tussen de twee regelingen in de praktijk redelijk soepel zou moeten verlopen.

service

Loonadvies LBC-NVK geeft houvast in jouw werksituatie Degelijke en juiste informatie voor onze leden Dave Decruy

Wat vinden werknemers aantrekkelijk in een job? Uit recent onderzoek blijkt dat een goede balans tussen werk en privé, goede collega’s, doorgroeimogelijkheden en de afstand tussen woon- en werkplaats belangrijk zijn. Maar het loon prijkt nog altijd als nummer één bovenaan de waardenschaal van de werknemers.

Reden genoeg dus om even stil te staan bij het belang en de rol van de vakbond.

Enerzijds speelt een vakbond als de LBCNVK een belangrijke rol bij de collectieve loonvorming. Anderzijds geeft de LBC-NVK ook advies over je persoonlijke situatie.

Op nationaal vlak zitten vakbonden en werkgevers om de twee jaar rond de tafel om de krijtlijnen uit te tekenen waarbinnen het sociaal overleg kan plaatsvinden. Ze praten over de minimumlonen waaraan de werkgevers zich moeten houden en maken afspraken over de mate waarin de lonen al dan niet mogen stijgen. Dat alles wordt vastgelegd in collectieve arbeidsovereenkomsten of cao’s.

Per sector worden ook sectorale minima vastgelegd waaraan elke onderneming zich moet houden. Dat gebeurt in de paritaire comités, de sectorale overlegorganen waarin werkgevers- en werknemersvertegenwoordigers zitten. Op je loonbriefje of je fiscale fiche vind je terug onder welk paritair comité je valt. Anders gezegd, welke sectorale minima van toepassing zijn voor jouw job.

Rekening houdend met de minima kunnen op het niveau van de onderneming nog afspraken worden gemaakt over de loon- en arbeidsvoorwaarden. Die afspraken vullen aan wat er nationaal of sectoraal geregeld is.

De collectieve loononderhandelingen resulteren in minder sociale ongelijkheid, minder concurrentie met loon- en arbeidsvoorwaarden en minder neerwaartse druk op de lonen. Voor de lonen van bedienden wordt gewerkt met loonschalen die rekening houden met de functieclassificatie, met de anciënniteit of ervaring. Dankzij de index worden de lonen aangepast aan de stijging van de levensduurte.

genieten van de LBC-NVK. Maar toch is er in België een trend waarbij het loon iets meer variabel wordt. In zo’n situatie wordt het loon voor een deel variabel gemaakt of omgezet in bepaalde voordelen. Volgens een rondvraag van HR-consultant SD Worx bestaat het gemiddelde loonpakket van de Belg uit 70 tot 75 procent basisloon, tien

op www.salarisadvies.be en vul het formulier in.

Startersloon

Daarnaast kan je, als pas afgestudeerde of nieuwkomer op de arbeidsmarkt, bij de LBC-NVK aankloppen om je startersloon te laten berekenen. Ontdek op www.startersloon.be wat je waard bent en wat een realistisch loon is voor de job die je voor ogen Vragen over je werk hebt. Onmisbare bagage bij een sollicitatiegesprek. of je loon? Als lid ‘LBC-NVK: uw job, ons werk!’ is geen holle van de LBC-NVK kan retoriek. Zowel bij de start als tijdens je loopbaan kan je op ons rekenen voor juiste en je op elk moment degelijke informatie en advies rond loon en van je loopbaan allerlei andere aspecten van je werksituatie.

Wie lid is of wordt van de LBC-NVK, maakt bij ons terecht dus een verstandige keuze. Geef mee kracht voor onderbouwd aan een ledenorganisatie met een toekomstsalarisadvies. Interesse? gerichte kijk en krijg toegang tot onze volledige dienstverlening die je hulp en bijstand biedt tijdens je hele loopbaan. Informatie procent variabel loon en 15 tot 20 procent en advies over je werksituatie, sociale zekeraanvullende voordelen. Er zouden wel 82 heid en belastingen. Loopbaanbegeleiding. verschillende extralegale voordelen zijn. Rechtsbijstand. Publicaties. Workshops en Geen wonder dat je totale loonpakket soms nevenactiviteiten. niet overzichtelijk is.

Je vindt ons in de regionale LBC-NVKKrijg jij loon naar werk? Verdien jij genoeg? secretariaten. En ook in de plaatselijke ACVVragen over je werk of je loon? Als lid van dienstencentra en vakbondsafvaardigingen de LBC-NVK kan je op elk moment van je in duizenden bedrijven. Via www.lbc-nvk.be loopbaan bij ons terecht voor onderbouwd krijg je toegang tot een pak extra informatie salarisadvies. Interesse? Registreer je als lid en berekeningsprogramma’s.

Trend

Collectief afgesproken loonsystemen in de vorm van barema’s blijven de voorkeur Ons Recht | 116de jaargang | SEPTEMBER 2012 |

9

onderwijs

LBC-scholen verdienen hun ijzersterke reputatie Björgen, Barbara en Nancy zijn erg te spreken over opleiding Denis Bouwen

Een nieuwe taal leren voor op vakantie? De geheimen van tablets en smartphones ontdekken? Of een stevige opleiding om professioneel te evolueren? De scholen van het LBC-onderwijs hebben een ijzersterke reputatie en heten je welkom. Björgen, Barbara en Nancy zijn erg tevreden over hun keuze voor de LBCscholen. Ze vertellen ook waarom.

Björgen Vandeweyer studeerde ooit wiskunde aan de universiteit maar kon die opleiding niet afmaken. Ze voelde wel iets voor een opleiding boekhouden. “Ook iets met cijfers en er zit toch wel iets van wiskunde in”, lacht ze.

Eerst wilde Björgen meer in de vingers krijgen wat boekhouden precies is. Om die reden volgde ze een cursus bij Cevora, het sectoraal vormingscentrum van het Aanvullend Nationaal Paritair Comité voor Bedienden (ANPCB of PC 218). “In het kader van die cursus moest ik een stageplek zoeken. De stage bij een boekhoudkantoor beviel me danig. Na mijn stage volgde ik een individuele beroepsopleiding. Daarnaast startte ik in september bij één van de LBC-scholen met de opleiding graduaat boekhouden.”

Voor Björgen bleek de opleiding bij het LBConderwijs de juiste keuze. “Het was heel handig dat ik tegelijkertijd in aanraking kwam met de praktijk. Sommige vakken zie je wel maar minimaal. Jammer natuurlijk. Maar je kan moeilijk alles erg uitgebreid leren.”

Opnieuw op de schoolbanken zitten was niet altijd een pretje. “Veel vrije tijd hou je niet over. Het is best zwaar om overdag te werken en drie keer per week ’s avonds les te volgen. Zeker wanneer je taken moet doen en leerstof moet bijhouden. In het laatste jaar moet je een eindwerk schrijven. Dan is het echt wel doorbijten.”

Grote steun

De goede band met haar medestudenten was voor Björgen een grote steun. “Wanneer het wat moeilijker ging, pepten we elkaar op.”

Wie avondonderwijs volgt, moet uiteraard soms kiezen. “Het is niet makkelijk om altijd neen te zeggen wanneer vrienden willen afspreken. Vooral mijn laatste jaar was niet simpel. Ik moest toen een volledig 10 | SEPTEMBER 2012 | 116de jaargang | Ons Recht

studieprogramma, mijn eindwerk en een “Mijn huidige baan heb ik te danken aan voltijdse job combineren.” mijn opleiding”, beseft Barbara. “Toen ik De inspanningen werpen vruchten af. solliciteerde, zochten ze een kandidaat die Björgen werkt op een boekhoudkantoor. minstens een graduaatsdiploma had. Ik zat “Nu ik mijn diploma behaald heb, hoop ik op dat moment nog maar in het eerste jaar verder de ladder op te klimmen en meer ver- maar kreeg toch de job.” antwoordelijkheid te krijgen op het werk.

Zo kan ik de opgedane kennis gebruiken en Maritieme sector toepassen. Ik zou de opleiding bij de LBCscholen zeker aan anderen aanraden. Maar Nancy Meyers is een schoonheidsspecialiste die het over een compleet andere boeg wil besef dat het niet te onderschatten is.” gooien. Ze ambieert een baan in de maritieme sector. “Op zeker ogenblik heb ik me Intensief ingeschreven bij een reeks uitzendkantoBarbara Palys behaalde al een certificaat toe- ren”, vertelt ze. “Toen ik aan één van die risme in het LBC-onderwijs. Nu is ze bezig kantoren vertelde graag een job te willen aan een opleiding bedrijfsorganisatie. “De in de maritieme sector, vroegen ze me een ligging van de school en de aangeboden cur- test af te leggen om te kijken hoever het sussen deden mij voor de LBC kiezen”, ver- stond met mijn algemene kennis. Ik scoorde telt Barbara. behoorlijk op die test en kreeg het voorstel De opleiding bedrijfsorganisatie is intensief om de opleiding ‘bediende in de expeditie’ en erg interessant, zo blijkt. “In de eerste te volgen.” modules moest ik wel mijn draai vinden. Bij de LBC-school in Borgerhout nam Nancy Het was zoeken naar het juiste evenwicht deel aan een infosessie over de opleiding. tussen voltijds werken en ’s avonds les “Zo hoorden de geïnteresseerden wat ze volgen. Sommige docenten komen uit het konden verwachten, wat de toekomstperbedrijfsleven en gebruiken voorbeelden uit spectieven waren, hoelang de cursus duurde de praktijk. De docenten begrijpen dat het en wanneer de lessen plaatsvonden. De hard werken is voor de cursisten. Ze geven docente, Susanne, vertelde ontspannen de nodige steun en tips om de opleiding met maar enthousiast wat de opleiding inhield succes af te werken.” en kon bijna alle aanwezigen warm maken Barbara vond het best meevallen om om het avontuur te wagen. Onze groep opnieuw les te volgen. “Tijdens de eerste bestond uit een allegaartje van nationalitwee jaar volgde ik vier avonden per week teiten. Maar dat was geen probleem want les. Daarna beperkte ik het tot drie avonden iedereen kon zich vlot uitdrukken in het per week omdat het te veel werd tijdens de Nederlands.” blokperiode. Tijdens het schooljaar kan je Nancy voelde zich naar eigen zeggen ‘klaar op sociaal vlak wel weinig doen omdat je voor een nieuwe uitdaging’. “Jarenlang constant bezig bent met taken uitvoeren werkte ik thuis als schoonheidsspecialiste en studeren.” maar ik had weinig zin om dat te blijven De opleiding mist nu al haar effect niet. doen. Ik wilde graag meer ‘met het koppeke’

kunnen werken en me opnieuw bewijzen.

Met mijn nieuwe baan zou ik ook contacten met collega’s hebben.”

Afwisseling

De opleiding bij de LBC was een flinke boterham. “Maar onze docente pakte het heel ongedwongen aan. Begrepen we iets niet, dan legde ze het met de glimlach nog een keer uit. De lessen waren een aangename afwisseling van theorie en plezante anekdotes die de lesgeefster tijdens haar eigen carrière had meegemaakt. Het deed de tijd voorbij vliegen en maakte de leerstof goed verteerbaar en realistisch. Met een docente als Susanne was het geen beproeving om opnieuw op de schoolbanken te zitten.”

Een bezoek aan de Antwerpse haven of aan de ‘naties’ stond niet op het programma.

“Maar de opleiding die ik volgde was dan

ook vooral een opwarmer. Bedrijfsbezoeken komen genoeg aan bod als je bijkomende opleidingen volgt.”

Tijdens de cursus kon Nancy haar functionele taalvaardigheid in het Engels aanscherpen. Diverse ‘cases’ gaven haar de kans meer zicht te krijgen op de job van expediteur.

“We interviewden elkaar onder cursisten. En we kregen ook veel nuttige sollicitatietips.

Dat maakte het pakket compleet. Het geheel was een erg aangename ervaring.”

Niet lang na de opleiding kon Nancy via een uitzendbureau al wat werkervaring opdoen bij Katoen Natie. “Daar kon ik de opgedane theoretische kennis toepassen in de praktijk. Het was maar een voorsmaakje maar het zette me er wel toe aan een vervolgopleiding – documentenstroom en documentaire kredieten – te volgen die ik ook al met goed resultaat afrondde. Ik maak nu kans om echt aan de slag te gaan bij een

expeditiekantoor.”

Nancy weet het nu wel zeker: als je écht iets wil, kan je het ook verwezenlijken. “Ik zie mijn opleiding bij de LBC als een springplank naar een nieuwe loopbaan. Met mijn enthousiasme, gedrevenheid en motivatie zal ik zeker een werkgever kunnen overtuigen, al helemaal als er wat begeleiding is op de werkvloer.”

Het zou niet slecht zijn als de school afgestudeerde cursisten nog sterker zou aanprijzen bij diverse uitzendbureaus, denkt de schoonheidsspecialiste met maritieme ambities. “Zodat die bureaus nog meer oog krijgen voor mensen die geen echte ervaring in de maritieme sector kunnen voorleggen.

Ervaring is één ding, maar gedrevenheid en enthousiasme zijn niet te onderschatten troeven.”

Kies een opleiding waarin je blijft groeien

12af-21601jaa3r Dag- en avondcursussen 20van Talen Nederlands voor anderstaligen, Arabisch, Chinees, Duits, Engels, Frans, Grieks, Italiaans, Japans, Portugees, Russisch en Spaans.

Informatica PC-initiatie, Mac-initiatie, Mac-iLife, internet & sociale netwerken, smartphone en tablet, presentatie, rekenblad, tekstverwerking, gegevensbeheer, grafische programma’s, webdesign & webscripting, desktoppublishing, EHBO van de computer, integratie software, foto& videobewerking, multimedia, programmeren, netwerken, besturingssystemen, AutoCAD, Inventor.

Handel en administratie Bedrijfsbeheer, klaviervaardigheden, secretariaatsmedewerker, boekhoudkundig bediende, transport- en logistiek medewerker, toerisme & onthaal.

Diverse studierichtingen Algemene vorming, tweedekansonderwijs, schoonheidsspecialist, kapper, voetverzorger & zelfstandig gespecialiseerd voetverzorger, masseur, tuinbouw, fietshersteller, autotechniek, PLC-technieker, tandartsassistent, digitale fotografie, bloemschikken, kleding, kant, breien, haken, koken, wijnkenner, bierkenner, hotelbedrijf, personenzorg.

Hoger onderwijs Graduaat boekhouden, graduaat bedrijfsorganisatie, graduaat fiscale wetenschappen.

Let op: het opleidingsaanbod verschilt per centrum.

Centra voor Volwassenenonderwijs LBC-NVK ‘Antwerpen’ - 03 220 89 00 ook vestigingsplaatsen te Boom en Borgerhout.

‘Beringen’ - 011 42 98 29 ook vestigingsplaatsen te Lummen en Herk-de-Stad.

‘Borgerhout’ - 03 235 99 24 ook vestigingsplaatsen te Brasschaat, Kalmthout en Wuustwezel.

‘Mortsel’ - 03 449 06 27 ‘Sint-Niklaas’ - 03 776 29 49 ook vestigingsplaatsen te Beveren, Dendermonde, Stekene, Waasmunster en Wetteren.

‘Turnhout’ - 014 47 13 18 ook vestigingsplaats te Hoogstraten.

Meer informatie?

www.lbconderwijs.be

Ons Recht | 116de jaargang | SEPTEMBER 2012 |

11

© foto: IMAGEGLOBE

voedingsindustrie

Sectorpensioenfonds Opleidings­ in voedingsindustrie budget bij operationeel vanaf 2013 ontslag in Aantal bedrijven heeft eigen groepsverzekering Voor de bedienden in de voedingsindustrie zal vanaf 2013 een sectorpensioenfonds operationeel zijn.

Op die manier krijgt een aantal bedienden ook een groepsverzekering of ‘aanvullend pensioenplan’.

In heel wat bedrijven zijn er natuurlijk eigen groepsverzekeringen.

Daar is het sectorfonds niet nodig.

In de sector-cao 2011-2012 voor de voedingsindustrie werd afgesproken om een sectorpensioenfonds op te richten voor de bedienden. De 0,3 procent marge voor loonsverhoging werd gebruikt om dat fonds te stijven.

Maar er zijn ook bedrijven met een eigen, gelijkwaardige groepsverzekering. In die bedrijven wordt de marge van 0,3 procent omgezet in een premie van 4,18 procent op het maandloon van juli of in andere 12 | SEPTEMBER 2012 | 116de jaargang | Ons Recht

voordelen.

Een cao van 16 april 2012 beschrijft wat een gelijkwaardig pensioenplan op bedrijfsniveau is. In de tekst wordt ook uitgelegd aan welke voorwaarden ondernemingen moeten voldoen om niet te vallen onder het sectorpensioenfonds.

Bedrijven die niet onder het sectorpensioenfonds willen vallen, moesten voor 1 juli 2012 een attest invullen en dat bezorgen aan het fonds. In dat attest bevestigen ze dat alle bedienden bij hen een gelijkwaardig pensioenplan hebben. Als een bedrijf niet vraagt om buiten het toepassingsgebied te vallen, dan zal de RSZ automatisch 0,43 procent op het loon innen bij de werkgever.

“De start van het sectorpensioenfonds is vooral goed nieuws voor bedienden uit kleine voedingsbedrijven”, weet LBC-NVKsecretaris Karin Schaerlaekens. “Voortaan zal iedereen aan het einde van zijn loopbaan toch iets extra’s krijgen.”

voedings­ industrie

Er is iets nieuws in de voedingsindustrie. De sociale partners hebben namelijk afspraken gemaakt over een opleidingsbudget bij ontslag.

Wie in een onderneming uit de sector ontslagen wordt, kan gratis een opleiding volgen tot een maximumbedrag van 2.500 euro per persoon.

De opleiding moet wel samenhangen met de zoektocht naar een nieuwe job.

Voor meer informatie en toelichting over de voorwaarden kan je surfen naar www.ivp.be/ontslag.

Lees Ons Recht digitaal en win een Samsung tablet

RUBRIEKSNAAM in de marge wf

Schokkend

Daarnaast geeft Ons Recht vaak erg praktische informatie over de rechten en plichten Een aanzienlijk aantal leden van de van de werknemers. Het is de opdracht van de LBC-NVK om de rechten van de werknemers LBC-NVK krijgt sinds kort de digite verdedigen en goede informatie is daarbij tale versie van Ons Recht in de een essentiële eerste stap. mailbox. Leden die daarvoor kieHet nieuws uit bedrijven – doorgaans getuizen, krijgen telkens een e-mailgenissen van werknemers of andere inforbericht zodra een nieuw nummatie waar in de andere media aan voorbij mer van Ons Recht verschijnt. wordt gegaan – komt steevast ruim aan bod.

Een link leidt hen direct naar een heel lezers- Geregeld brengen we ook informatie over vriendelijk digitaal blad. Desktop, laptop of onze dienstverlening aan onze leden. Wat tablet, het maakt niet uit want Ons Recht omvat die dienstverlening en waar en wanis op al die toestellen prima leesbaar en vlot neer kunnen de leden bij ons terecht? toegankelijk.

Die veelzijdige rol wil Ons Recht blijven verLeden die Ons Recht voortaan digitaal willen vullen. We gaan ook mee met onze tijd waarin lezen kunnen op www.lbc-nvk.be een formu- de communicatie langs digitale weg almaar lier invullen. Om hen de service te kunnen belangrijker wordt. Elke maand brengt de bieden van een aan huis geleverd digitaal blad, rubriek Inbox in Ons Recht nieuws over socihebben we immers het e-mailadres nodig. Die ale of syndicale initiatieven uit die digitale leden ontvangen Ons Recht niet langer op wereld. papier. Wie zich voor 30 september inschrijft Naast de digitale versie van Ons Recht is er voor Ons Recht digitaal, maakt kans om één sinds kort ook een digitale nieuwsbrief. Alle van de vijf tablets te winnen (Samsung). leden van wie we het e-mailadres hebben krijgen de nieuwsbrief in de mailbox. Via de Wil je Ons Recht op papier blijven krijgen? nieuwsbrief kunnen we tussentijdse inforDan hoef je niets te doen. De postbode zal matie geven. Het wordt geen overrompeling, elke maand het nieuwe nummer van Ons geen vloedgolf van e-mails. Tijdens de zomerRecht – op milieuvriendelijk papier – in de vakantie knepen we er even tussenuit, maar brievenbus doen belanden. vanaf nu mogen de leden die ons hun e-mailDe kosten voor het papier, de drukkerij en de adres doorstuurden rekenen op een maandeverzending lopen wel aardig hoog op. Daarom lijkse nieuwsbrief met beknopte informatie. zagen we ons verplicht om het aantal nummers van Ons Recht per jaar terug te schroe- De jongste editie van Ons Recht kan je ven van elf tot tien. Het vakantienummer ver- sinds kort ook altijd lezen en bekijken op dween sinds dit jaar. Dat stemde vele lezers www.lbc-nvk.be. ongetwijfeld niet tot vreugde maar we beloven de kwaliteit van de tien nummers hoog te houden en zo mogelijk te verbeteren.

Ons Recht met Marc Weyns

Sleutelrol

Het maandblad Ons Recht vervult een sleutelrol in de communicatie met al onze leden.

Maar ons blad is geen krant. Er wordt vooral duiding en achtergrondinformatie gegeven.

Ons Recht is een opiniërend blad, dat hoort ook zo voor een vakbondsblad. Met ons vakbondsblad willen we algemeen sociaal nieuws brengen. We doen dan met een ruime blik en kijken vaak over de grenzen; het vakbondswerk stopt immers niet aan de landsgrenzen.

In de geïnternationaliseerde wereld is ook Europees en internationaal vakbondswerk nodig.

adresetiket Er prijkt sinds kort een adresetiket op het nummer van Ons Recht dat in je brievenbus belandt. Klopt er iets niet met de informatie die op het etiket staat? Stuur dan even een e-mailtje naar logistiekedienst.lbc-nvk@acv-csc. be of schrijf een briefje naar LBC-NVK, ter attentie van de Logistieke Dienst (Ons Recht), Sudermanstraat 5, 2000 Antwerpen. Vermeld duidelijk wat er verkeerd is en zet er de juiste gegevens bij. Hartelijk dank bij voorbaat!

Het zal niet makkelijk zijn om als beeldjournalist af te wegen wat je de lezer of kijker aan schokkend nieuwsmateriaal laat zien. Nog meer dan foto’s hebben bewegende beelden een enorme impact. Beelden van regelrechte standrechtelijke executies, brandende hutten en verbrande kinderen hadden een nooit gezien effect op de publieke opinie ten tijde van de Vietnamoorlog. Er wordt wel eens beweerd dat Amerika die oorlog verloren heeft op tv.

Toen recent de beelden – er werd vooraf gewaarschuwd – over de politionele schietpartij op stakers in een ZuidAfrikaanse platinamijn getoond werden kwam die gedachte bij me op. Zullen deze beelden, die voor de slachtoffers geen enkel positief effect meer kunnen hebben, finaal tot iets leiden? Een vraag die ook kan worden gesteld bij al het gedetailleerd in beeld gebrachte geweld in Syrië dat nu al maanden uit geen tv-uitzending te bannen is.

Op dit terrein heeft het medium tv enerzijds een gewenningseffect en anderzijds een kracht die amper te overschatten is. Internationale nieuwsgaring en vrije pers wonnen met de snelle technieken en digitale mogelijkheden nog aan invloed op het domein van de mensenrechten.

De mondiale weerslag van de voorstelling, genoemd proces, tegen de Russische meidengroep Pussy Riot – toegegeven, geen al te subtiele groepsnaam – wegens hun staats- en religiebeledigende performance, zou zonder tv geen nieuws zijn geweest. Het nieuws en het statement werden door de drie meisjes gemaakt, hun veroordeling was een nog groter politiek item dankzij de internationale mediabelangstelling. Het wordt voor leiders genre Poetin een flink stuk lastiger om met hun schijnvertoningen allerhande op termijn nog weg te komen. Niet onmiddellijk, maar onverbiddelijk zullen beelden en bijhorende commentaren hun democratische neveneffecten blijven veroorzaken.

Daarom is schokkend nieuws niet aangenaam, maar wel noodzakelijk.

Maar laat nieuws of werkelijkheid niet alleen schokkend zijn. Laat het ook innemend en intens zijn. Op de dag van de Zuid-Afrikaanse schietbeelden kon ik nadien vier uur lang toch nog genieten van de betovering die Leonard Cohen in Gent aan 8.000 toeschouwers schonk.

Emotie overviel me, ze zat in mij, maar Cohen activeerde ze.

Ons Recht | 116de jaargang | SEPTEMBER 2012 |

13

over de grenzen annick aerts

Wereldwijd was 2011 een moeilijk en gevaarlijk jaar voor werknemers. Dat blijkt uit de jaarlijkse studie van het Internationaal Vakverbond (IVV) naar de schendingen van vakbondsrechten. Minstens 76 werknemers stierven als gevolg van hun vakbondsmandaat. Colombia is de trieste koploper met 29 doden.

In het Midden-Oosten tekenden zich een kentering af voor burgers en vakbonden.

De Arabische revolutie creëerde nieuwe mogelijkheden en uitdagingen. De strijd is er nog niet voorbij. Niet elk land in de regio heeft dezelfde uitdagingen. Toch kan je zeggen dat alle landen er beperkingen opleggen voor werknemers die zich willen verenigen in vakbonden. Dat bemoeilijkt collectieve onderhandelingen.

Neem nu Libanon. Daar moeten alle collectieve akkoorden zelfs worden bekrachtigd door twee derde van alle vakbondsleden in een algemene vergadering. Nationale wetgeving legt het stakingsrecht vaak aan banden.

Desondanks waren er vorig jaar 607 stakingen in Libanon.

In Koeweit was er een golf van protesten in de publieke sector. En in Iran is ‘de veiligheid van het land’ het excuus om via wetten de vakbonden in de tang te nemen. Heel wat vakbondsmensen werden daar veroordeeld tot een gevangenisstraf. In de Golfstaten zijn migranten volledig uitgesloten van vakbondswerk. Wetgeving maakt het daar moeilijk om lid te worden. Nochtans steunt de economie er sterk op migranten, die 70 procent van de bevolking uitmaken. In Bahrein mogen migranten lid zijn maar is er zware intimidatie vanwege werkgevers.

Huispersoneel is in de hele regio een kwetsbare groep. Zo werd in Saudi-Arabië een Srilankaanse werkneemster 14 jaar lang door een gezin uitgebuit zonder loon te krijgen.

Weet je graag wat de uitdagingen voor vakbonden in andere delen van de wereld zijn?

Strijd tegen kinderarbeid

meeste worden geschonden. Daar praat je over kinderen op het platteland, kinVolgens cijfers van de Internationale deren van arbeidsmigranten en kinderen Arbeidsorganisatie (IAO) zitten ongeveer uit inheemse volkeren. vijf miljoen kinderen gevangen in dwang- Nationale rechtbanken krijgen betrekkearbeid. Die kinderen worden bijvoorbeeld lijk weinig gevallen van kinderarbeid te seksueel uitgebuit. Of ze werken als sla- behandelen. De straffen voor overtredinven als gevolg van opgebouwde schulden. gen zijn dikwijls te zwak om echt af te Niet minder dan 215 miljoen kinderen schrikken. Er is nood aan sterkere natiohebben een job nodig om te overleven. In nale gerechtelijke instanties en bescherhet deel van Afrika beneden de Sahara is mingsprogramma’s voor slachtoffers. zelfs één op vier van alle kinderen en ado- Volgens de IAO zijn waardig werk voor lescenten aan het werk. Voor Azië gaat ouders en onderwijs voor kinderen onmishet om één op acht. bare bouwstenen om kinderarbeid uit te In het algemeen nemen de cijfers af. Maar bannen. De IAO tekende hiervoor een bij de adolescenten tussen 15 en 17 jaar strategie uit. Ze hoopt tegen 2016 de ergstijgt het aantal gevallen van ‘gevaarlijke ste vormen van uitbuiting aan te pakken. www.ilo.org arbeid’.

De directeur-generaal van de IAO reageert fel: “We mogen niet toestaan dat kinderarbeid uitbannen minder belangrijk wordt op de ontwikkelingsagenda. Alle landen moeten ernaar streven om kinderarbeid af te schaffen, via nationaal en internationaal beleid.”

Zo’n beleid in daden omzetten is het voornaamste probleem, blijkt uit onderzoek.

Het grootste verschil tussen woorden en daden vind je in de informele economie, waar de fundamentele arbeidsrechten het

Arbeidsorganisatie (IAO) een conventie afgesloten voor deze werknemers. Volgens die conventie mag huispersoneel wel een vakbond oprichten of er lid van zijn. Deze mensen hebben ook recht op een minimumloon, sociale zekerheid en minstens één vrije dag per week.

De internationale vakbondswereld voert campagne opdat zoveel mogelijk landen de conventie zouden onderschrijven. Eind juni kondigde de minister van Werk in de Dominicaanse Republiek aan dat hij de conventie in nationale wetgeving ging omzetten. Goed nieuws voor de 300.000 menSurf naar survey.ituc-csi.org. sen die daar als huispersoneel werken. Eén derde van hen komt uit Haïti. Die Haïtianen Huispersoneel in zijn voortdurend bang om te worden uitgezet en zijn dus kwetsbaar. Vakbondskringen Dominicaanse Republiek ijveren al jaren voor de organisatie van het Wel 100 miljoen mensen werken wereldwijd huispersoneel. Ze zullen het initiatief in de in huizen van gewone burgers. Dat huisper- Dominicaanse Republiek dan ook ten volle soneel poetst, kookt, wast, verzorgt kinde- steunen. ren en ouderen en zoveel meer. Hun werk www.ituc-csi.org is vaak ondergewaardeerd, onzichtbaar en onderbetaald. De meesten zijn vrouwen (82 procent). In veel landen valt huispersoneel Togo, Guinée-Bissau en niet onder het arbeidsrecht en de sociale Ivoorkust bescherming. Ze kunnen zich niet bij een vakbond aansluiten. Uitbuiting blijft zo De Wereldhandelsorganisatie beoordeelt geregeld het handelsbeleid van de aangeslovaak onbestraft.

In juni 2011 werd bij de Internationale ten landen. Doel is de handel in goederen

14 | SEPTEMBER 2012 | 116de jaargang | Ons Recht

© foto: imageglobe

Vakbondswerk bekopen met je leven

en diensten tussen landen te vergemakkelijken. Alle obstakels voor de handel moeten worden afgeschaft of beperkt. Begin juli kwamen de Afrikaanse landen Ivoorkust, Guinée-Bissau en Togo aan de beurt.

Steevast vraagt de internationale vakbondswereld om bij de beoordeling ook te kijken naar de fundamentele arbeidsrechten. In Ivoorkust, Guinée-Bissau en Togo zijn er zware wettelijke en praktische beperkingen voor wie aan vakbondswerk wil doen.

Voor werknemers in de Togolese vrijhandelszones bijvoorbeeld wordt niet gecheckt of de arbeidswetgeving op het vlak van aanwerving en ontslag wordt nageleefd.

Arbeidsinspecteurs zijn er niet welkom.

Werknemers die opkomen voor een vakbond worden erg snel ontslagen. De arbeidsomstandigheden zijn verschrikkelijk, met veel werkuren, onbetaald nachtwerk en amper toegang tot socialezekerheidsvoordelen.

Kinderarbeid is een gigantisch probleem in de drie landen. Er bestaat daarover wetgeving maar sancties zijn moeilijk af te dwingen. Zelfs dwangarbeid is er schering en inslag. Bij besprekingen over het handelsbeleid zouden leden van de Wereldhandelsorganisatie met deze schendingen rekening moeten houden. www.ituc-csi.org

SOCIAAL Denis Bouwen

Wat de boer niet kent, dat vreet hij niet. Het spreekwoord geldt ook voor de verhouding tussen werknemers en de vakbond. Maar al te vaak kennen werknemers de vakbond niet goed. Zo missen ze een belangrijke bondgenoot op de werkvloer. Bij het witgoedbedrijf Electrolux in Evere kon de vakbond door een pragmatische aanpak heel wat betekenen voor personeel dat zijn job verloor.

Pragmatische aanpak beperkt leed bij Electrolux Zweden halen Europees hoofdkantoor weg uit België

Dure advocaten

Electrolux liet zich door peperdure advocaten bijstaan om de reorganisatie op individuele basis af te handelen, en niet collectief.

Aanvankelijk zag het er weinig rooskleurig uit voor de werknemers. “Onder de betrokken werknemers zijn er nogal wat ‘expatriates’, die vanuit hun land op en neer reizen.

Wij wilden in dit geval niet aandringen op een collectieve operatie. Maar we pakten het anders aan en lieten onze vakbondsafgevaardigden bij de Belgische tak actief deelnemen aan wel zeven vergaderingen met het personeel. De afgevaardigden wapenden de werknemers met doordachte vragenlijsten en gaven hen het nodige advies. Het personeel ondervond aan den lijve dat het zinvol is om samen te spannen. We hielden ook tijdens de middagpauzes aparte personeelsvergaderingen om de werknemers te informeren en op hun vragen te antwoorden.”

Na verloop van tijd bleek de sluiting toch iets minder snel te verlopen. Sommigen werknemers kunnen naar de Belgische poot en anderen blijven aan de slag tot 2014. De directie kwam tot het besef dat het verstandiger was te onderhandelen met de

© foto: daniël rys

Het Zweedse Electrolux maakt en verkoopt huishoudapparaten onder merken als Electrolux, Zanussi en AEG. In ons land heeft de groep een Europees hoofdkantoor en een Benelux-organisatie, ieder goed voor pakweg 160 personeelsleden. Maar het Europese hoofdkantoor wordt opgedoekt en samengevoegd met het hoofdkwartier in Stockholm. Een reorganisatie die niets te maken heeft met economische overwegingen maar alles met ‘strategische motieven’.

LBC-NVK-secretaris Annick Druyts doet het verhaal: “Vorig jaar verhuisde alles van Electrolux in ons land naar een nieuw gebouw in Evere. Het bedrijf liet toen nog uitschijnen dat het aantal werknemers mogelijk kon groeien tot meer dan 400.

Maar in februari van dit jaar heette het plots dat het Europees hoofdkantoor zou worden gesloten. Zowat de helft van de betrokken werknemers kreeg de kans om mee naar Stockholm te verkassen.”

“De notionele intrestaftrek weegt niet op tegen alle voordelen die een verhuizing naar Stockholm oplevert”, zegt de directie van Electrolux.

vakbonden. Langs vakbondskant speelden de LBC-NVK en CNE veruit de actiefste rol.

Alleen bij de Benelux-structuur was er een vakbondsafvaardiging. Electrolux aanvaardde om die afvaardiging ook bevoegd te maken voor de Europese poot.

Traditioneel leidt een herstructurering tot het afsluiten van een sociaal plan. In dit geval waren er geen collectieve onderhandelingen. “Maar het lukte ons toch een behoorlijk pakket maatregelen uit de brand te slepen”, onderstreept Annick. “De bonden kunnen ook hun inbreng doen in de tewerkstellingscel die eind juni op gang werd getrokken. Velen hebben gelukkig een profiel dat niet slecht ligt op de arbeidsmarkt.”

“De LBC-NVK zag het aantal leden bij Electrolux gevoelig stijgen. En bij de sociale verkiezingen van mei scoorden we erg goed. Het personeel van Electrolux zag dan ook dat de vakbond wel degelijk het verschil kan maken.”

Retentiepremie

De reorganisatie zal pas in de loop van 2014 helemaal worden afgerond. Tot die tijd wil Electrolux een aantal medewerkers graag zo lang mogelijk behouden. In dat verband wordt vanaf september onderhandeld over een retentiepremie.

Pikant detail is dat de vaak geroemde notionele intrestaftrek voor Electrolux weinig rol speelde. Voorstanders van de notionele intrestaftrek zeggen graag dat die maatregel Behoorlijk resultaat investeerders en jobs in België houdt. “Bij Bij de Europese organisatie hadden de werk- Electrolux kan je dat moeilijk volhouden”, nemers weinig ervaring met de vakbond. bedenkt Annick. “De notionele intrestaftrek Daar lag het dus niet voor de hand om col- weegt niet op tegen alle voordelen die een lectief actie te voeren. “Een pragmatische verhuizing naar Stockholm oplevert”, zo aanpak was meer aangewezen. Het bereikte antwoordde Electrolux op een vraag hierresultaat mag worden gezien.” over van de LBC-NVK. Ons Recht | 116de jaargang | SEPTEMBER 2012 |

15

Graag méér mobiele equipes in rust- en ziekenhuizen Minder zware werkdruk is belangrijk voordeel

© foto: PHOTONEWS

RUBRIEKSNAAM

De ervaringen met mobiele equipes blijken vaak erg positief.

Denis Bouwen

Zogenaamde mobiele equipes helpen de werkdruk in rust- en ziekenhuizen en in de thuisverpleging gevoelig te verminderen. “Het systeem werkt en we zouden het graag uitgebreid zien”, verklaart LBC-NVK-secretaris Olivier Remy.

“De mobiele equipes zijn trouwens te danken aan noest vakbondswerk.

Ze kwamen niet uit de lucht vallen.”

De eerste mobiele equipes werden ingevoerd in 1998, toen Marcel Colla nog minister van Volksgezondheid was. Ze moesten worden ingezet om meteen in te springen wanneer personeelsleden onverwacht afwezig waren of wanneer er geplande afwezigheden van korte duur (hooguit 48 uur) waren. En ook om een uitzonderlijke hoge werkdruk op te vangen.

Vaak zijn het meer ervaren verpleeg- en zorgkundigen die in een mobiele equipe stappen, bijvoorbeeld omdat ze van afwisseling in hun werk houden. Niet iedereen werkt graag in de mobiele ploeg.

“Bij het vorige sociaal akkoord werden afspraken gemaakt over een proefproject in de ziekenhuizen, met wetenschappelijke opvolging”, vertelt Remy. “Sinds 2008 kwamen er in de ziekenhuizen enkele duizenden jobs bij via de mobiele equipes. Op ons aandringen zette minister Laurette Onkelinx de ziekenhuizen onder druk om stappen te zetten.”

In de rusthuizen werd eind 2010 met een proefproject begonnen. Dat loopt tot eind dit jaar en wordt daarna omgevormd naar mobiele equipes voor onbepaalde duur.

Zowat 250 rusthuizen hebben nu al een mobiele equipe. “Zowel in de ziekenhuizen 16 | SEPTEMBER 2012 | 116de jaargang | Ons Recht

als in de rusthuizen zijn werkgevers en werknemers bijna unaniem tevreden over het systeem. Wij zouden graag nog meer

mobiele equipes gecreëerd zien. Alleen ontbreken daar momenteel de centen voor.”

“Als systeem is het zeker fantastisch” Annemie Janssens werkt als verpleegkundige bij AZ Monica (campus Antwerpen).

Sinds 2006 maakt ze deel uit van de mobiele equipe. Ze is ook actief als LBCNVK-militante.

“De samenstelling van de mobiele equipe is nooit heel duidelijk geweest”, zegt Annemie. “We weten slechts ongeveer wie erin werkt. Soms merken we dat er nieuwe verpleeg- of zorgkundigen in de equipe zitten. Op andere momenten blijken diezelfde mensen voor langere tijd op één dienst te zijn ingepland waardoor het karakter van de mobiele equipe compleet verloren gaat. Die collega’s blijven dan wel op papier tot de equipe behoren.”

Voor de directie van AZ Monica is het inzetten van de mobiele equipe een breed gegeven. “Een akkoord van midden maart dit jaar bepaalt dat we dat punt zouden opvolgen in de ondernemingsraad. Maar tot nu toe is dat er nog niet van gekomen.

Bij de vakbond hebben we het idee dat de afspraken niet volledig worden nageleefd.

Maar de directie spreekt dat tegen.”

Soms moeilijk te controleren

Als een mobiele equipe goed werkt, verlicht ze de werkdruk bij plotse afwezigheden en helpt ze die druk draaglijker te maken, stelt Annemie. “Als systeem is het zeker fantastisch. Alleen is het moeilijk te controleren wanneer de

directie geen open kaart speelt. Er zijn heel wat verschuivingen van personeel die niet aan de vakbond gemeld worden, ook al wordt daarop aangedrongen.”

“Op de werkvloer zijn de mensen blij met het bestaan van de mobiele equipe”, constateert Annemie. “Maar er is nog altijd een gebrek aan personeel. Vaak zijn er geen mensen uit ‘de mobiele’ beschikbaar.”

Annemie Janssens werkt zelf heel graag in de mobiele ploeg. “Zo heb ik een aangename afwisseling in mijn werk. Je leert veel bij. Maar je mist natuurlijk ook details die eigen zijn aan een bepaalde afdeling. Vaak zijn er punten waarover je toch navraag moet doen. Waarschijnlijk is dat de reden waarom veel collega’s niet graag bij de mobiele equipe gaan.”

Van de zorgcoördinator kreeg Annemie te horen dat het op de werkvloer niet werd gewaardeerd dat ze veel werkuren investeerde in vakbondswerk. Omdat er zo uren mobiele hulp verloren gaan. Terwijl de vakbond net ijverde voor de invoering van mobiele equipes.

“Ik kan de verzuchting begrijpen maar heb persoonlijk die kritiek nog niet gehoord.

Elke dag stellen collega’s me vragen in het kader van mijn vakbondswerk. Op die vragen moet je ook een antwoord geven.

Maar als ik vast op een afdeling zou staan, zou ik ook vragen krijgen. Vakbondswerk slorpt nu eenmaal werkuren op.”

non-profit

“Het is belangrijk om duidelijke afspraken en regels te hebben en om die ook toe te passen. Anders loop je het risico dat een werkgever de mobiele equipe inzet zoals het hem goed uitkomt.”

“Niet iedereen pendelt graag tussen vier huizen” Martine Van Hoey heeft een baan als verpleegkundige bij het woonzorgcentrum Goudblomme, een onderdeel van de gelijknamige vzw die vier huizen telt.

In het woonzorgcentrum is er sinds 1 december 2010 een mobiele equipe. De mobiele equipe bestaat uit vier personen die vol- of deeltijds werken. “Bij ons wordt het systeem vooral gebruikt om uren van zieke collega’s op te vangen”, vertelt Martine.

Zelf is Martine van bij het begin betrokken bij de mobiele equipe. “Ik kan er alleen maar positief over zijn”, zegt ze.

“Het is wel een paar keer voorgevallen dat er een personeelswissel plaatsvond in de ploeg. De ME’ers pendelen tussen de vier huizen en dat valt niet voor iedereen even goed mee.”

Dankzij de mobiele equipe moet het gewone personeel veel minder inspringen bij ziektes en zijn er minder veranderingen van uurroosters bij afwezigheden. “Het personeel is zo geruster met vrije dagen omdat de kans om opgeroepen te worden veel kleiner is dan voordien.”

Martine ervaart dat het bestaan van de mobiele equipe de werkdruk deed dalen.

“De werknemers moeten veel minder vaak extra werken bij afwezigheden. En ‘onderbroken diensten’ worden ook veel minder vaak gebruikt. Indien mogelijk worden overuren gerecupereerd.”

De directie van Goudblomme is tevreden over de mobiele equipe en wil er zeker mee doorgaan. “Indien mogelijk zullen we het systeem zeker uitbreiden”, aldus Martine. “We kregen te horen dat een verlenging mogelijk is. Maar eerst zullen we in januari 2013 een fusie doorvoeren, die met de rusthuizen van GZA.”

“Nu vooral verpleegkundigen in onze mobiele equipe” Lut Cromphout werkt al meer dan 20 jaar bij het AZ Jan Portaels in Vilvoorde. Sinds een jaar of zes maakt ze er deel uit van de mobiele equipe.

Bij het AZ Portaels wordt al meer dan tien jaar met een mobiele equipe gewerkt.

Zowel overdag als ’s nachts. Tijdens de nacht spreken de verpleegkundigen zelf van ‘de lopende waak’.

“Op dit ogenblik zijn er vooral verpleegkundigen in de mobiele equipe”, legt Lut uit.

“Maar een tijdje geleden was dat anders.

Toen zaten er vooral zorgkundigen in de mobiele equipe als gevolg van de schaarste aan verpleegkundigen.”

Het Vilvoordse ziekenhuis zet het systeem officieel in om vervangingen te regelen wanneer werknemers plots ziek worden, bij klein verlet en om grote drukte op afdelingen op te vangen. “Maar in de praktijk wordt de mobiele equipe (ME) ook ingeschakeld wanneer mensen langdurig ziek zijn. En soms zelfs bij structurele personeelstekorten. Dat is eigenlijk niet de bedoeling.”

De ME’ers belanden vooral op de verpleegafdelingen en soms ook in de dagziekenhuizen en de polykliniek. Sporadisch duiken ze op bij een medisch-technische dienst die een plotse behoefte heeft.

In het algemeen vindt het personeel het werken met een mobiele equipe erg positief. Ook de directie van AZ Portaels is voorstander van de mobiele equipe. “Afdelingen die de mobiele equipe gebruiken wanneer een collega plots wegvalt, moeten niet meer op een drafje naar een oplossing zoeken. De vroegere aanpak ging gepaard met geregelde veranderingen van uurroosters. Met de mobiele equipe moet er veel minder aan de uurroosters worden veranderd. Wanneer het druk is, kan je hulp vragen aan de mobiele equipe. Dat beperkt toch de werkdruk.”

Op de afdelingen worden de collega’s uit de mobiele equipe zeker gewaardeerd. “Wie in zo’n equipe werkt, kent de werking van ons ziekenhuis en weet ook iets over de afdeling. Bij een uitzendkracht ligt dat toch moeilijker. Vaste werknemers op een afdeling staan dikwijls niet te popelen om elders te moeten bijspringen wanneer het druk is.”

op een gewone afdeling moeilijk zouden liggen. Zo kan een alleenstaande moeder met kinderen bijvoorbeeld om 8.00u beginnen en niet om 6.45u, het gebruikelijke uur.”

Betere combinatie

De praktijk bij AZ Portaels leert dat een aantal ME’ers hun werk goed ziet zitten omdat ze zo hun beroep en hun privéleven beter kunnen verzoenen. “Voor sommigen is de afwisseling van diensten en specialiteiten ook echt hun ding. Anderen kiezen na een aantal maanden voor een vaste afdeling.”

“Als lid van de mobiele equipe moet je je plan kunnen trekken en erg flexibel zijn: alle diensten hebben hun eigen gewoontes en reageren niet altijd positief op opmerkingen. Je hebt ook geen vast team om op terug te vallen. Sommige pas afgestudeerden kiezen ervoor om in de mobiele equipe te beginnen, maar ik vind dat niet zo verstandig. In de mobiele equipe krijg je als starter te weinig coaching. Op de diensten word je dan al gauw als ‘hulpje’ gezien.”

Volgens Lut valt er iets voor te zeggen om het systeem nog uit te breiden. “Als de mobiele equipe groter wordt, ontstaat de mogelijkheid om ploegen te maken voor bepaalde afdelingen. Op die manier zullen de ME’ers nog meer kennis hebben over de cluster die zij moeten bedienen.

Naarmate het systeem wordt uitgebreid, zullen de uurroosters nog minder worden verstoord.”

Duidelijke afspraken

“Het is belangrijk om duidelijke afspraken en regels te hebben en om die ook toe te passen”, stelt Lut. “Anders loop je het risico dat een werkgever de mobiele equipe inzet zoals het hem goed uitkomt.

Bijvoorbeeld permanent om op een dienst een minimale bezetting te hebben, op diensten waar de mobiele equipe eigenlijk niet zou moeten werken of om structurele tekorten op te vangen.”

“Om een mobiele equipe te financieren is een akkoord binnen de instelling nodig. Een eerste stap in de goede richting. Maar het zou nog beter zijn als de Pluspunten ondernemingsraad regelmatig aan de FOD “Voor wie in de mobiele equipe werkt, zijn Volksgezondheid zou moeten bevestigen er ook pluspunten. De leden van de equipe dat de mobiele equipe wordt gebruikt mogen uurroosterwensen formuleren die waarvoor ze dient.”

Ons Recht | 116de jaargang | SEPTEMBER 2012 |

17

CAMPAGNE

Wachten tot het overkookt?

Vlaamse Vredesweek van 21 september tot 2 oktober K arin Seberechts

Het principe van de ‘responsability to protect’, de verantwoordelijkheid om te beschermen, werd in 2005 door de Verenigde Naties aanvaard. Een jaar later werd de zogeheten R2P-norm bekrachtigd.

De norm komt erop neer dat soevereine staten verplicht zijn om hun burgers te beschermen tegen massawreedheden. Als een soevereine staat die bescherming niet kan of wil geven, moet de internationale gemeenschap ingrijpen.

De vier Vredesweekpartners zijn Pax Christi Vlaanderen, Jeugd & Vrede, VOS Vlaamse Vredesvereniging en het IJzerbedevaartcomité. Tijdens de 23ste editie van de Vlaamse Vredesweek focussen zij op het R2P-principe. Onder de slogan ‘Wachten tot het overkookt?’ onderstreept de Vredesweekcampagne hoe belangrijk het is om massawreedheden te voorkomen. De week start op 21 september, de Internationale Dag van de Vrede.

En ze wordt afgesloten op 2 oktober, de Internationale Dag van de Geweldloosheid.

Het was de vroegere VN-secretaris-generaal Kofi Annan die een ‘internationaal instrument’ wilde ontwikkelen om massawreedheden zoals die in Rwanda, Kosovo, OostCongo en Darfur te helpen voorkomen.

De R2P-norm was het resultaat. Volgens die norm moet de internationale gemeenschap bescherming bieden als een soevereine staat massawreedheden tegen zijn burgers zelf niet kan of wil tegengaan.

Massawreedheden kunnen diverse vormen aannemen. Het kan gaan om een genocide, een etnische zuivering, oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid.

Stappen

De norm geeft aan welke stappen de internationale gemeenschap kan zetten. In de eerste plaats moet ze wreedheden voorkomen. Daartoe moet zij de dieper liggende oorzaken van interne conflicten onderkennen en aanpakken. Zoiets kan door economische ontwikkeling, degelijk bestuur en mensenrechten te bevorderen. Wanneer een conflict escaleert, moet de internationale gemeenschap reageren met passende maatregelen. Dat kan door diplomatiek te bemiddelen, sancties op te leggen of internationaal te vervolgen. Militair tussenbeide komen is een uitzonderlijk en extreem 18 | SEPTEMBER 2012 | 116de jaargang | Ons Recht

middel dat alleen wordt gebruikt wanneer alle vreedzame stappen hebben gefaald. Ten slotte moet de internationale gemeenschap na een conflict bijstand verlenen voor heropbouw, herstel en verzoening.

Met de situatie in Libië vers in het geheugen en het bloedige conflict in Syrië nog volop aan de gang, blijft de toepassing van de norm brandend actueel. Dat die toepassing niet optimaal gebeurt, zien we alle dagen in de reguliere en sociale media. Almaar vaker blijkt ook dat de R2P-norm wordt verengd tot een internationale discussie over al dan niet militair ingrijpen.

Voorkomen

te reageren. Onderzoek wijst immers uit dat conflicten voorkomen 60 keer goedkoper is en veel efficiënter dan oorlog en geweld.

Waar massawreedheden plaatsvonden, moet de internationale gemeenschap de lokale bevolking steunen om de samenleving herop te bouwen, rekening houdend met de lokale situatie, cultuur en verlangens van de bevolking. Zo kan al naargelang de context het Internationaal Strafhof worden ingeschakeld of kan er worden gewerkt met een verzoeningscommissie, zoals bijvoorbeeld in Zuid-Afrika gebeurde.

Het is onze collectieve verantwoordelijkheid om overal ter wereld alles te doen om op een geweldloze manier massawreedheden te voorkomen. Want iedere mens verdient bescherming.

De Vredesweekpartners wijzen erop dat R2P of ‘verantwoordelijkheid tot bescherming’ in de eerste plaats een verantwoordelijkheid tot preventie moet zijn. Niemand heeft er Lees meer op www.vredesweek.be en doe mee baat bij om te ‘wachten tot het overkookt’. met de kookpotten- of briefkaartactie. Wie vraOnze beleidsmakers moeten meer inzetten gen heeft kan terecht bij Olivier Forges, de coörop preventie en preventieve middelen ver- dinator van de Vredesweek, 03 / 225 10 00. der uitbouwen. Bovendien moeten zij de politieke wil tonen om tijdig en geweldloos

RUBRIEKSNAAM inbox monique bra am

Afscheid van een vakman en een levensgenieter In memoriam Jos Engels (1950-2012)

Berekeningsmodules online Wat is het verschil tussen je bruto- en nettoloon? Op hoeveel vakantiedagen heb ik recht?

Hoe zit het met mijn ontslagvergoeding of klein verlet? En wat is de hoogte van mijn vergoeding bij tijdkrediet?

Het ACV en de LBC-NVK ontwikkelden een aantal handige online modules rond je werknemersstatuut. Voor sommige modules moet je je even registreren en/of inloggen op de site omdat het specifieke ledenservices zijn.

Je kunt dan zelf online berekeningen maken. www.lbc-nvk.be

Heb jij recht op een vakbondspremie?

lezenswaardig nummer van Ons Recht te creëren. Hij deed het op zijn onnaJos Engels was gedurende meer volgbare manier.

Niet iedereen was het altijd eens met dan 35 jaar de hoofdredacteur wat er in Ons Recht stond. Soms vervan Ons Recht, het ledenblad schenen er bepaald kritische lezersbrievan de vakbond LBC-NVK. Hij ven.

Jos ging nochtans nooit journalishad het graag nog een paar jaar tiek in de fout. Heel opmerkelijk voor langer gedaan. In 2008 ging hij een man die gedurende zovele jaren met brugpensioen omdat hij niet een maandblad maakte dat moeilijke of langer de energie had om er nog gevoelige onderwerpen niet uit de weg voluit voor te gaan. Jos overging. Jos was een vakman met een grote leed in juni van dit jaar, helemaal syndicale inspiratie. Zijn aanpak zal de aan het einde van zijn krachten. huidige makers van Ons Recht blijven inspireren, zoveel is zeker.

Ons Recht werd dankzij Jos meer dan Zowat tien jaar geleden doken de eerooit een vakbondsblad met een ziel. ste symptomen van de kanker op. Met Verhalen van gewone werknemers overvloedige bestralingen werd de kwaal kregen ruim hun plaats naast meer bestreden en na korte tijd kon Jos de beschouwende artikels en analyses. Jos draad opnieuw opnemen. De behandeliet de inhoud van het blad niet beperkt ling had hem wel een stuk van zijn krachblijven tot een enge vakbondsagenda ten gekost. Begin dit jaar stak de ziekte maar hield de blik wijd open. Hoe ging opnieuw de kop op. Een nieuw gevecht het eraan toe in ondernemingen? En dat Jos uiteindelijk verloor. Geen enkele werden de werknemers daarbij al of niet therapie kon genezing brengen en Jos correct en met respect behandeld door wist heel goed waar hij voor stond. hun werkgever? Jos bracht het op een Jos leefde graag en had een geraffineerd levendige manier. gevoel voor humor – bij elke grap die op Haast elk nummer van Ons Recht het werk werd uitgehaald speelde hij wel ademde de solidariteit van Jos met min- op een of andere manier een rol. Met der fortuinlijke mensen uit. Hij had niet veel goesting had hij nog heel wat jaren alleen oog voor België maar ook voor in dit ondermaanse willen vertoeven.

Europa en de rest van de wereld. Logisch Toch berustte hij in de feiten. natuurlijk door het toenemende belang Jos, bedankt voor alles wat je professiovan de Europese Unie en door de mon- neel deed voor de vakbond en zijn leden. dialisering.

En vooral bedankt voor je warme colleTientallen jaren lang slaagde Jos er elke gialiteit en vriendschap. maand opnieuw in een stevig en erg Het ga je goed.

Marc Weyns

In een reeks sectoren hebben vakbonden en werkgevers een cao gesloten over de uitbetaling van een vakbondspremie. Zo krijg je een deel van je lidgeld indirect terugbetaald.

De voorwaarden voor aanvraag en uitbetaling verschillen van sector tot sector. Ook het moment van uitbetalen loopt uiteen.

Via onze website kan je nagaan of er in jouw sector ook een vakbondspremie wordt uitbetaald.

Surf naar www.lbc-nvk.be, klik op ‘ledenvoordelen’, vakbondspremie voor een overzicht.

LBC-NVK-Centrum voor Loopbaanontwikkeling Zowel mensen als jobs evolueren. Je ontwikkelt andere ambities, krijgt andere behoeftes.

Jobs vergen nieuwe capaciteiten of kennis.

Misschien heb je zin om je loopbaan bij te sturen of wil je zelfs het roer helemaal omgooien.

Hoe overtuig je je huidige of nieuwe werkgever van je competenties? Wil je een nieuwe start nemen als 45-plusser? Of heb je op de schoolbanken een keuze gemaakt waar je nu spijt van hebt? En wat doe je als je na de langverwachte promotie het gevoel krijgt te verdrinken in het werk?

Herken je deze vragen? Dan is loopbaanbegeleiding misschien iets voor jou. Het Centrum voor Loopbaanontwikkeling helpt je zelf je richting te kiezen. Samen met het Centrum stel je een loopbaanplan op, met haalbare acties.

Meer weten? www.loopbaanontwikkeling.be

Word fan van onze facebookpagina: www.facebook.com/vakbondlbcnvk

Twitter:

www.twitter.com/lbcnvk

Ons Recht | 116de jaargang | SEPTEMBER 2012 |

19

arbeids-gericht marc weyns

Pittige nieuwtjes op facebook Zowat twintig werknemers van een bedrijf hebben een discussiegroep opgericht op facebook. Ze gaan ervan uit dat het forum alleen toegankelijk is voor de leden van de discussiegroep. In de praktijk blijkt dat zo lek als een zeef en kan bijna iedereen toegang krijgen tot de berichten op facebook.

Verschillende berichten zijn weinig respectvol voor de directeur en andere komen agressief over bij sommige collega’s. De werkgever vindt dat de berichten ver over de schreef gaan, speurt de auteur op en ontslaat hem wegens dringende reden.

Op 4 maart 2010 was het Brusselse arbeidshof heel wat milder. De werknemer dacht dat hij berichten schreef die niet verder reikten dan de beslotenheid van de discussiegroep. Hij beledigde niemand en uitte geen bedreigingen. De werknemer was niet achterbaks en betuigde meteen zijn spijt toen hij inzag dat sommigen zich gekwetst voelden door zijn berichten. Bovendien bracht de publicatie van zijn bericht geen schade toe aan de werkgever. Geen dringende reden dus volgens de rechter.

Moreel geweld maakt akkoord ongeldig Wie een overeenkomst sluit is gebonden door het akkoord dat hij geeft. De instemming moet wel gebeuren met kennis van zaken en uit vrije wil. Heel uitzonderlijk kan een overeenkomst nietig worden verklaard omdat de instemming op een onregelmatige manier werd afgedwongen.

Een bediende, verantwoordelijk voor een winkel, krijgt op een piekdag onverwachts bezoek van twee kaderleden van de onderneming, vergezeld door een privédetective en nog een andere persoon. Zonder boe of bah wordt hij door die vier meegenomen naar een apart lokaal. Tijdens de bijeenkomst tekent hij zijn ontslagbrief en doet hij – met uitzondering van het loon – afstand van alle andere rechten. Hij tekent bovendien een verslag dat door de

privédetective werd opgesteld en waarin hij toegeeft onrechtmatige kasverrichtingen te hebben gedaan. Tot slot tekent hij ook een verbintenis om 2.400 euro terug te betalen.

De arbeidsrechtbank van Namen was in een vonnis van 9 mei 2011 niet mals voor de werkgever: de instemming van de werknemer werd afgedwongen met moreel geweld waardoor er een wilsgebrek was.

Alle ondertekende documenten zijn daardoor nietig.

Voor de rechter waren er belangrijke bijkomende feiten. Zo kon de werkgever niet aantonen dat er echt een inbreuk had plaatsgevonden. Hij kon al evenmin aantonen hoe groot de vermeende schade was. Er bestond een cameraopname maar de werkgever weigerde die ter beschikking te stellen.

Controle op e-mails blijft heikele zaak De werkgever heeft een controlerecht, maar dat houdt niet het recht in om de werknemers zomaar te controleren met alle denkbare middelen en in alle omstandigheden.

Ook op het werk blijft de werknemer een burger die recht heeft op zijn privacy.

Het recht op het respect voor de persoonlijke levenssfeer is in heel wat rechtsregels verankerd. De belangrijkste staan in het Europees Verdrag over de Rechten van de Mens en de Fundamentele Vrijheden, de Grondwet, de Privacywet van 1992, de zogenaamde Belgacomwet van 2005, het Strafwetboek en in diverse cao’s van de Nationale Arbeidsraad.

Niet zelden overtreedt een werkgever de afspraken die de vakbonden en de werkgevers maakten in de cao’s of de bepalingen van de Privacy- of Belgacomwetten. Als de werkgever op die manier het bewijs in handen krijgt dat een werknemer aan het knoeien is, mag hij dat bewijs dan gebruiken? Voor zover hij een overtreding beging die met nietigheid bestraft wordt, vliegt het bewijsstuk naar de prullenmand. Vele regels of afspraken worden echter niet met een nietigheidsstraf beschermd. In die gevallen mag de werkgever zijn onregelmatig

20 | SEPTEMBER 2012 | 116de jaargang | Ons Recht

verkregen bewijs tóch gebruiken tenzij de onregelmatigheid ook de betrouwbaarheid van het bewijs aantast of wanneer ze het recht op een eerlijk proces ondermijnt. Dat standpunt bevestigde het Hof van Cassatie al eerder in zijn rechtspraak.

Het arbeidshof van Bergen stelt in een arrest van 8 december 2010 vast dat de werkgever door de controle van alle e-mails en van de harde schijf van de computer van een werknemer veel te ver gaat. Maar toch

wordt de bewijskracht er niet door aangetast. Een paradoxale situatie: de werkgever overtreedt de spelregels over het verzamelen van bewijs maar mag de bewijsstukken toch gebruiken. De rechters in Bergen pasten daar enigszins een mouw aan door de werkgever te veroordelen tot het betalen van een schadevergoeding van 1.500 euro aan de werknemer. Hij schoot immers tekort in zijn plicht tot loyaliteit tegenover de werknemer.

industrie

Gebrek aan langetermijnvisie maakt personeel Philips ongerust Ontwikkeling wordt drooggelegd bij verlichtingsfabriek © foto: IMAGEGLOBE

Denis Bouwen

“Een gebrek aan langetermijnvisie in de hele Philips-groep. Dat doet ons de das om.” Vakbondsmilitant Paul Bax windt er geen doekjes om.

Philips Lighting in Turnhout kreeg op 7 juni te horen dat er nog eens 136 jobs van bedienden en kaderleden moesten verdwijnen. “We wisten dat er iets op til was maar het nieuws kwam toch erg hard aan.”

Paul Bax is de hoofdafgevaardigde van de LBC-NVK bij Philips Lighting. Hij werkt al sinds 1978 bij Philips. “Toen was een baan bij Philips nog iets voor de rest van je leven.

Maar dat is niet meer zo.”

Momenteel werken in Turnhout nog ruim 1.500 mensen, van wie 654 bedienden en kaderleden. “De directie wil nu banen schrappen in de lampenontwikkeling, de machineontwikkeling en operations. Bij de arbeiders worden geen jobs bedreigd.”

In heel België biedt Philips nog werk aan 2.700 mensen. Ooit waren dat er nog zo’n 16.000.

Drie jaar geleden werd er al geherstructureerd in Turnhout. En nu dus opnieuw. “Wij verwachten dat de stressproblemen in het bedrijf gevoelig zullen toenemen”, zegt Bax. “In het najaar willen we hier trouwens de stressenquête van de LBC-NVK uitvoeren.”

“Wij willen graag weten hoe ze precies komen aan het aantal van 136 jobs die weg moeten. Philips aarzelt om alle informatie te verstrekken maar ze zullen toch de ondernemingsraad moeten vertrouwen.”

De bonden hopen het jobverlies te beperken.

“Tot eind dit jaar loopt nog een cao die het mogelijk maakt om vrijwillig te vertrekken met een premie. Wij pleiten ervoor die cao langdurig toe te passen. Op die manier kan een groot deel van ‘het probleem’ worden opgelost. Er zijn al mensen uit eigen beweging opgestapt om een nieuwe start te kunnen maken.”

Erg verontrustend is dat Philips niet meer wil investeren in de ontwikkeling van nieuwe lampen voor Turnhout.

krijgen om creatief te zijn en te freewheelen.

Op die manier bedachten wij de CDM-lamp die nu ons topproduct is. Maar dat experimenteren dreigt dus veel minder mogelijk te worden als Philips zijn zin doordrijft.”

Het Philips-concern zet sterk in op LEDverlichting en laat de traditionele hogedrukgaslampen verkommeren. Laat die lampen nu net de specialiteit van Turnhout zijn. Het gaat om lampen voor gebouwen, winkelstraten, sportstadions en podia. “Wij verdienen veel geld met onze lampen maar die inkomsten moeten dienen om LED-producten te

geschoven wordt. “Er zit zeker nog groeipotentieel in onze technologie, alleen wil Philips dat niet onder ogen zien.

Hogedrukgaslampen hebben een vermogen dat je met een LED-lamp niet gauw zal bereiken.”

Nederland

Net over de Nederlandse grens, in Roosendaal, ligt een Philips-vestiging waar ze TL-lampen produceren. Die vestiging heeft nog zo’n 500 werknemers over, met een tewerkstellingsgarantie voor een aantal jaar. Maar volgens recente berichten in de Nederlandse pers wil Philips het bedrijf in Roosendaal eind 2015 opdoeken. Geen goed Onze fabriek dient teken natuurlijk. als melkkoe. Eigenlijk De Belgische vakbonden overleggen nu met het Nederlandse FNV over gezamenlijke Kraan dicht zijn we onze eigen Erg verontrustend is dat Philips niet meer acties. “Om te beginnen zullen we samen wil investeren in de ontwikkeling van put aan het graven.” een brief schrijven waarin we onze ongenieuwe lampen voor Turnhout. “Vroeger lierustheid uitdrukken over de gang van zaken ten we oude producten gaan en kwamen er in de verlichtingspoot. Daarnaast denken nieuwe bij. Maar die kraan wordt nu dicht- ontwikkelen. Onze fabriek dient als melk- we na over een symbolische actie. In het vergedraaid. Kosten verminderen is de enige koe. Eigenlijk zijn we onze eigen put aan leden deden we telkens opnieuw toegevinboodschap.” gen aan de groep. Maar nu moeten we ons de het graven.” ”Ontwikkelaars moeten geregeld in de keu- De vakbondsman vindt het spijtig dat de vraag stellen waar het allemaal toe diende. ken kunnen werken. Ze moeten de ruimte technologie van Turnhout zomaar opzij We willen hier geen Sabena-scenario.”

Ons Recht | 116de jaargang | SEPTEMBER 2012 |

21

© foto: daniël rys

“Arbeiders leggen hun probleem veel gemakkelijker op tafel dan bedienden”, vertelt Joeri Masschelein (links op de foto, rechts vader Marc Masschelein).

“Als vakbondsman leef je heel intens met het bedrijf mee” Vader en zoon Masschelein werken harmonieus samen bij CNH Denis Bouwen

Twee generaties uit eenzelfde familie die harmonieus samenwerken. En dan nog als vakbondsmilitant. Marc Masschelein en zijn zoon Joeri zijn het levende bewijs dat generaties elkaar niet noodzakelijk in de haren vliegen. “Eerder dan onderling ruzie te maken, verdedigen we samen ons vakbondsengagement tegen criticasters”, vertellen vader en zoon.

CNH, gevestigd in Zedelgem, maakt maaidorsers, hakselaars en balenpersen onder de merknaam New Holland. Er werken zo’n 2.700 mensen.

Als hoofdafgevaardigde van de LBC-NVK ontfermt Marc Masschelein zich over de belangen van de bedienden en kaderleden bij CNH. Joeri engageert zich als afgevaardigde van ACV-Metea voor de arbeiders. Hij 22 | SEPTEMBER 2012 | 116de jaargang | Ons Recht

zit ook in de Europese ondernemingsraad van Fiat Industrial, waarvan CNH deel uitmaakt.

“In 1994 bood ik me aan bij de LBC-NVKwerking in ons bedrijf”, vertelt Marc. “Na activiteiten in het verenigingsleven had ik zin in een nieuwe uitdaging. Een grote reorganisatie in onze onderneming was een extra stimulans om actief te worden bij de vakbond.”

Zoon Joeri kon in 1993 aan de slag in de montage. “In 1995 vroeg het ACV mij om kandidaat te zijn bij de sociale verkiezingen. Maar ik bedankte toen voor het aanbod omdat ik nog een tijdelijk contract had.

Het duurde meer dan vijf jaar voor ik een vast contract kon krijgen. Dankzij de onderhandelingen tussen vakbonden en directie.

In 2000 werd ik opnieuw gevraagd voor de sociale verkiezingen en toen zei ik wel ja.”

“Als grote werkgever gaat CNH normaal om met zijn vakbonden”, zegt Marc. “Maar het bedrijf beleefde wel een bewogen sociale geschiedenis met soms lange en harde

stakingen. Eén van de stakingen die ik hier meemaakte duurde wel vijf weken.”

“In ons vakbondswerk maak je van alles mee”, stellen vader en zoon Masschelein.

“Je leert veel collega’s kennen, doet mensenkennis op en krijgt eerstelijnsinformatie over de onderneming. Eigenlijk leef je heel intens met het bedrijf mee. Je kan mee akkoorden sluiten en ervaart dankbaarheid wanneer je iets voor de mensen kan doen.”

Delicate kwesties

Als vakbondsmilitanten krijgen jullie heel veel individuele vragen van werknemers?

Marc Masschelein: “Ik krijg erg veel vragen per e-mail maar mensen komen ook aankloppen bij het vakbondslokaal of spreken je aan op de werkvloer. Oudere werknemers hebben dikwijls vragen over brugpensioen, jongeren eerder over tijdkrediet of ouderschapsverlof. Problemen met de chef of met collega’s komen ook geregeld

Ons Recht:

vakbondswerk terug. Indien nodig ga ik zelfs aan huis om een vraag discreet te bespreken. Meer dan vroeger worden conflicten op de spits gedreven waardoor oplossingen erg broos blijven.”

Joeri: “Soms krijg je te maken met delicate kwesties, echte conflictsituaties of pesterijen. Daar moet je heel omzichtig mee omgaan. Arbeiders zijn veel opener dan bedienden. Ze leggen hun probleem veel gemakkelijker op tafel. Wat we ook doen, is de belastingbrief invullen voor heel wat arbeiders.”

Marc: “Bedienden zijn vaak gereserveerder en vrezen voor hun loopbaan als ze naar de vakbond stappen. Maar in de voorbije jaren bracht de LBC-NVK hier geregeld groepen jongere bedienden bijeen. We bespraken hun noden en verzuchtingen en maakten die bespreekbaar bij de directie. Die aanpak werkte heel goed. Eén van die jongere bedienden werd zelfs een militant.”

“Onze ervaring is dat vragen van werknemers almaar gedetailleerder worden.

Vroeger kon je mondeling antwoorden.

Tegenwoordig wordt er al snel gemaild en blijven ze doorvragen. De sociale wetgeving is er natuurlijk niet gemakkelijker op geworden en op internet vind je vaak standaardantwoorden waar het individu niet veel wijzer mee wordt.”

Eigengereid Ons Recht: Hoe zit het met de samenwerking

tussen de vakbonden bij CNH? “Vroeger kon je in gemeenschappelijk vakbondsfront heel wat verwezenlijken.

Tegenwoordig is dat een stuk moeilijker, met name omdat het ACLVB zich erg populistisch en eigengereid opstelt. Het ACLVB verspreidt soms informatie die goed klinkt maar wel onjuist is. En het ACV mag dat daarna rechtzetten. In zo’n klimaat is het moeilijk samenwerken.”

Marc: “Sinds 2004 is de BBTK hier niet meer actief. De LBC-NVK verdedigt dan ook als enige onze bedienden en kaderleden. Gecombineerd met ACV-Metea zijn we hier de grootste syndicale speler.”

Ons Recht: Verschillen jullie zelf vaak van mening?

Joeri: “Dat valt best mee eigenlijk.”

Marc: “We ontzien elkaar zeker niet.

Uiteraard hebben we elk onze eigen doelgroep. Ik was ooit zelf arbeider en ken de groep van de arbeiders dan ook goed.

Dankzij mijn zoon heb ik bij de arbeiders ook een stuk krediet opgebouwd. Joeri neemt het soms ook voor de bedienden op. We respecteren elkaars standpunten en strategie. Joeri mag soms niet te veel in zijn kaarten laten kijken omdat hij veel meer met de concurrentie van andere vakbonden wordt geconfronteerd.”

Joeri: “Op het thuisfront maken we zeker geen ruzie of zo. Thuis wordt ook niet zoveel over de vakbond gebabbeld. Tenzij wanneer Joeri:

de treinen staken of wanneer er een soci- bij CNH vind je heel wat bedienden van wie aal conflict in het tv-journaal aan bod komt. het werk helemaal niet zo gelinkt is aan de Het gebeurt dat we samen de vakbond ver- productie. Ik ken bedrijven die hun bedienden en kaderleden mét het nodige werk dedigen in gesprekken met familieleden.”

Marc: “Vroeger vertelde ik tegenover vrien- naar huis stuurden, met als boodschap dat den en familie weinig over mijn vakbonds- ze zo konden ‘bijdragen in deze crisistijd’. werk. Maar nu kom ik meer en meer uit voor Dat is natuurlijk de regeling voor tijdelijke mijn engagement. Soms gooi ik bewust de werkloosheid misbruiken, op de kap van de knuppel in het hoenderhok om een pittige bedienden en van de gemeenschap. Zulke discussie uit te lokken.” misbruiken maken de bedienden wantrouwig.”

Joeri: “Door de economische crisis lijden de Onderhandelingstafel arbeiders wel loonverlies. Ook als bedienOns Recht: Hoe zien jullie de rol van de vak- den werk genoeg hebben, mogen ze toch bond in deze tijd? hun steentje bijdragen, vinden de arbeiders.”

Joeri: “Het ACV vertelt veel te weinig wat Marc: “Bij de arbeiders verwachten ze dat het allemaal goed doet. Dat is nochtans de bedienden solidair zijn maar het helpt belangrijk om de sociale verkiezingen te hen niet vooruit als ook de bedienden blijven winnen.” moeten stempelen. Bij ons zusterbedrijf in Marc: “We onderschatten de invloed van Antwerpen maakten ze in 2009 alle bediende media op het publiek. Mensen hebben te den en kaderleden, van hoog tot laag, tijvaak de indruk dat de vakbond alleen maar delijk werkloos. Dat zette daar veel kwaad actie voert aan de bedrijfspoorten. Terwijl bloed. Hier in Zedelgem verzette de LBCer juist heel veel werk gebeurt aan de onder- NVK zich sterk tegen zo’n maatregel. Er was handelingstafel.” ook werk genoeg.”

“Ik vind het jammer dat zoveel politici heel gemakkelijk kritiek leveren op brugpen- Trendsetter sioen en tijdkrediet. Ze beseffen niet hoe hard die systemen wel nodig zijn. Er is veel Ons Recht: Wanneer zijn jullie trots op jullie ondoordachte kritiek op de automatische vakbondswerk? indexering van de lonen. Rechtse poli- Joeri: “Ik ga tevreden naar huis als ik mentici van Open VLD en N-VA schieten met sen met de glimlach zie vertrekken omdat scherp op de index. Hun collega’s van ACW- ze goed zijn geholpen. Als er moet worsignatuur, de socialisten en Groen moeten den onderhandeld, levert dat soms goede veel krachtiger de belangen van de werkne- en soms minder goede akkoorden op. Dat hoort nu eenmaal bij het spel.” mers verdedigen.”

Marc: “Het doet deugd als je persoonlijk Ons Recht: Krijgen grote thema’s als het bedankt wordt voor een interventie. Ik ben behoud van de index, rechtvaardige fiscaliteit zeker fier op een aantal akkoorden die ik of het toekomstige werknemersstatuut veel hier mee tot stand kon brengen. Als groot aandacht bij CNH? bedrijf komt CNH vaak met akkoorden Joeri: “De strijd voor de index is een thema die in de streek als referentie gelden voor dat zeker leeft bij de arbeiders. Vanaf een andere werkgevers. Op sociaal vlak zijn we bepaald moment kunnen zij alleen nog wat zeker een trendsetter.” opslag krijgen dankzij de index of dankzij “Ik stel ook blij vast dat we onze groep LBCafspraken in de sector-cao.”

NVK-militanten konden uitbreiden van Marc: “Met onze LBC-NVK-militanten dis- zeven naar tien. In die groep zijn er vier cussiëren we wel over sommige grote the- vrouwen en twee jongeren.” ma’s. Het debat over één statuut voor alle werknemers maakt ons ongerust. De arbei- Ons Recht: Er zijn bij CNH veel arbeiders en ders verwachten veel van dat statuut, ter- bedienden met vaste contracten. Maar daarwijl de bedienden bang zijn dat zij erop zul- naast ook uitzendkrachten en mensen die gedelen achteruitgaan. Het spreekt vanzelf dat tacheerd werden door andere werkgevers. een aantal discriminaties van de arbeiders Marc: “Het is niet makkelijk om uitzendmoet verdwijnen. Maar ik acht het weinig krachten en gedetacheerden goed te bedierealistisch om één statuut voor iedereen te nen. Beide groepen zijn erg kwetsbaar, met willen creëren. Er zijn nu eenmaal groepen name wanneer de economische conjunctuur werknemers met eigen noden en verzuch- verslechtert.” tingen. Als we bij de sociale verkiezingen in “In het geval van de uitzendkrachten is het 2016 allemaal op één lijst belanden, komen logisch dat zij graag zo vlug mogelijk vast in de bedienden in de verdrukking. Iets wat wij dienst willen treden. Gedetacheerden willen in veel gevallen geen vast contract omdat ze natuurlijk willen vermijden.” andere loon- en arbeidsvoorwaarden hebOns Recht: De tijdelijke werkloosheid voor ben. Sommige van hen veranderen nadien bedienden ligt gevoelig? van gedacht maar dan is het dikwijls te laat.”

Marc: “Ondernemingen kunnen nu hun bedienden tijdelijk werkloos maken. Maar Ons Recht | 116de jaargang | SEPTEMBER 2012 |

23

distributie

Overheveling logistiek leidt tot sociale onrust bij Fnac Keten moet klare wijn schenken Piet Van de Walle

Net na de sociale verkiezingen, einde mei, riep de directie van de bekende keten Fnac de ondernemingsraad bijeen om aan te kondigen dat de logistieke activiteiten van de keten zouden worden toevertrouwd aan een externe firma.

Fnac tekende een contract voor drie jaar met DHL. Al het uitvoerend personeel van de logistieke dienst van Fnac zal verhuizen van Evere naar de vestiging van DHL in Mechelen.

Dat er bij Fnac iets op til was, was al eerder geweten. Het was geen staatsgeheim dat het huurcontract van het gebouw in Evere midden oktober zou aflopen. In dat gebouw zitten zowel het hoofdkantoor als de logistieke activiteiten.

In het verleden stelden de vakbondsafgevaardigden herhaaldelijk vragen over het aflopende huurcontract en de plannen voor een nieuwe locatie. Telkens antwoordde de directie dat er naarstig werd gezocht naar een nieuw gebouw, zowel voor de administratieve diensten als voor de logistieke activiteiten. Er was geen sprake van om de logistieke poot uit te besteden. Iedereen kon dus op beide oren slapen.

Fnac had ondertussen in de buurt van Parijs zelf een logistiek centrum neergepoot.

Het Belgische personeel was bang dat de logistieke activiteiten voor België naar daar konden verhuizen, met het verlies van 40 jobs als gevolg. Maar keer op keer bevestigde de Belgische directie dat de logistieke activiteiten in België zouden blijven. Op zich was dat dus niet gelogen.

Symbolische actie

De einddatum van het huurcontract in Evere kwam almaar dichterbij. Maar de directie weigerde meer informatie te geven aan de ondernemingsraad. Daarom werd beslist op 27 april een symbolische actie te houden aan het hoofdkantoor van Fnac. Op die datum werd immers in Parijs de algemene aandeelhoudersvergadering van PPR gehouden. De groep is niet alleen eigenaar van Fnac maar ook van bedrijven als Puma, Gucci en Yves Saint Laurent. PPR wilde op de algemene vergadering de goedkeuring vragen om ruim 440 miljoen euro aan dividenden uit te keren aan de aandeelhouders. De groep wil zoveel mogelijk geld verdienen, ook aan Fnac.

24 | SEPTEMBER 2012 | 116de jaargang | Ons Recht

Intens overleg

Meer aan de hand

Einde mei viel het verdict dus in België. De logistieke activiteiten in ons land zouden worden overgedragen aan DHL. Er volgde een periode van intens overleg met de directies van Fnac en DHL. Het klopt dat niemand zijn job en inkomen zou kwijtspelen. Maar de vakbond moest wel heel nauwgezet overleg plegen om erop toe te zien dat de nieuwe werkgever, DHL, de geldende loon- en arbeidsvoorwaarden zou naleven. De Belgische regels, meer bepaald die uit cao 32bis, beschrijven een aantal garanties en beschermingsmaatregelen voor werknemers die overgaan naar een ander bedrijf. Toch was het voor de LBC-NVK een must om een reeks afspraken goed op papier te zetten. Door de grote inzet van de vakbondsmilitanten lukte het ook dit doel te bereiken.

Is dat nu het einde van het verhaal? Helaas niet. De Belgische poot van Fnac is er nog altijd, weliswaar in afgeslankte vorm. Het personeel blijft zitten met heel wat vragen, bekommernissen en onzekerheden.

De jongste maanden stelde de LBC-NVK vast dat er meer aan de hand is. Op alle echelons is Fnac zijn personeelsbestand doorgedreven aan het inkrimpen. Werknemers worden individueel benaderd met de vraag of zij het niet zien zitten om de firma te verlaten, zonder opzeg, onmiddellijk te passeren langs de kassa. Sommigen krijgen een vriendelijk aanbod, anderen hebben geen keuze.

Fnac maneuvreert handig om toch maar te kunnen vermijden dat er officieel sprake is van een collectief ontslag. Het bedrijf reorganiseert zonder dat de directie hier met maar één woord over wil reppen. Vroeg of laat zal de directie wel oogsten wat ze nu aan het zaaien is: onvrede en sociale onrust bij de werknemers.

De keten moet klare wijn schenken over de toekomst en het sociaal overleg respecteren.

Dat is de cruciale eis van de LBC-NVK, in het belang van de werknemers.

interim

Sociaal overleg bij uitzendbureaus verloopt te stroef Manpower Business Solutions is grootste zorgenkind was het onmogelijk een beeld te krijgen van Te mondig de gang van zaken in dat bedrijf. Maar sinds Het viel misschien niet erg op maar de jongste sociale verkiezingen ontvangt de MBS aarzelt ook niet om een incassobureau in de voorbije maanden werden ook LBC-NVK tegen een hoog tempo klachten los te laten op medewerkers. Een vakbondsafgevaardigde van het ACV die te mondig van de vakbondsmilitanten bij MBS. bij de uitzendkantoren sociale verwas werd begin mei – net voor de sociale Bij MBS leveren ze ‘people-based outsourkiezingen georganiseerd. De LBCverkiezingen – zonder veel omhaal om drincing’.

De bedrijfseenheid staat los van een NVK kan in de sector terugkijken andere Manpower-tak die vooral uitzend- gende reden ontslagen. Dit dossier is nog op een geslaagde campagne met krachten met tijdelijke contracten aan in behandeling bij de arbeidsrechtbank en mooie resultaten. Bij de belangondernemingen levert. Bij MBS hebben alle krijgt voor de vakbond zeker een staartje. rijkste uitzendbureaus handhaafde medewerkers een bediendecontract en wor- Voor de LBC-NVK is de maat vol. Manpower of verbeterde de LBC-NVK zijn den ze voor gespecialiseerde opdrachten uit- Business Solutions moet dringend zijn perpositie. Toch zijn er ook redenen besteed aan klanten. Het gaat bijvoorbeeld soneelsbeleid ernstig bijsturen. In de ‘waarom minder tevreden te zijn. Je zou om receptionisten, IT’ers en medewerkers den’ van Manpower staat dat ‘de mensen denken dat deze bedrijven overloaltijd op de eerste plaats komen’. Van zo’n voor contactcenters.

Sinds de sociale verkiezingen van mei krijgt bedrijf verwacht de vakbond veel beter. De pen van sociale inspiratie. Helaas is de LBC-NVK soms hallucinante verhalen LBC-NVK gaf een erg heldere boodschap aan de werkelijkheid soms heel anders. te horen over MBS. Heel wat klachten van de algemeen directeur van het bedrijf, die Een speler als Accent Interim speelde het leden zijn al aangepakt en opgelost. De LBC- trouwens ook de voorzitter is van Federgon, zelfs klaar dat niemand van de werknemers NVK heeft al voor hetere vuren gestaan de belangenvereniging van de uitzendbuzich kandidaat kon of wilde stellen voor de maar MBS weet altijd opnieuw te verras- reaus. sociale verkiezingen. Bij andere uitzend- sen. Zo kan het bijvoorbeeld gebeuren dat Het management neemt de situatie naar bedrijven dreigden directies met ‘ernstige MBS mensen bij klanten aan de slag laat verluidt zeer ernstig. De LBC-NVK houdt gevolgen’ wanneer medewerkers zich kan- gaan zonder een geschreven arbeidsover- in ieder geval de vinger aan de pols. Als er didaat wilden stellen. eenkomst. In de praktijk hebben die mede- niet vlug beterschap komt, wordt het een De belangrijkste uitzendkantoren houden werkers zo eigenlijk een contract van onbe- warme herfst. Geen woorden maar daden. zich aan de regels van het spel. Bij Adecco paalde duur bij, jawel, de klant. bijvoorbeeld verloopt het sociaal overleg in België constructief. Het moederhuis in Voor de LBC-NVK is de maat vol. Manpower Business Solutions moet dringend zijn personeelsbeleid ernstig bijsturen.

Zwitserland loopt wel minder hard van stapel met het Europees overlegmodel. De uitbouw van een Europese ondernemingsraad bij Adecco heeft veel weg van een processie van Echternach.

De Randstad-groep, actief onder de labels Randstad en Tempo Team, was lang het schoolvoorbeeld van sociaal overleg in de sector. Maar daar werd de LBC-NVK de voorbije maanden helaas geconfronteerd met interne kapers en soms wel erg destructieve stoorzenders. Een reeks incidenten passeerde de revue waardoor het geleidelijk opgebouwde overlegmodel een flinke deuk opliep. De basisbeginselen zitten goed bij Randstad maar de vrijheid van meningsuiting dreigt er soms het voorrecht van een beperkte elite te worden. Het Europees overleg verloopt behoorlijk maar meer inspanningen om de syndicale betrokkenheid van de andere EU-lidstaten te stimuleren zijn altijd welkom. De stem van het middenkader op Europees vlak is nog te zwak.

Robert Veekman

Probleemgeval

Het grootste zorgenkind in de sector is op dit moment zonder enige twijfel Manpower Business Solutions. Gedurende vele jaren Ons Recht | 116de jaargang | SEPTEMBER 2012 |

25

Sociaal

Hewlett-Packard reorganiseert met de botte bijl Vaudeville in plaats van ernstig overleg Koen Dries

Om de twee tot drie jaar duizenden jobs liquideren is een traditie bij de Amerikaanse computerreus Hewlett-Packard.

Deze keer gaat het om wereldwijd 27.000 banen, waarvan iets meer dan 8.000 in Europa.

De Europese poot van HP doet het beter dan andere regio’s en zorgt – dankzij de Belgische notionele intrestaftrek deels belastingvrij – voor ettelijke miljarden euro’s marge. Sinds de families Hewlett en Packard bakzeil haalden, zijn personeel, producten en klanten ondergeschikt aan de ‘spreadsheets’ van de beursanalisten. Alleen de vloot peperdure privéjets voor de ‘CEO’ en familie ontsnapt aan die logica: enkele honderden miljoenen dollars persoonlijke luxe en 17 voltijdse piloten op de loonlijst van HP. Eerste fase: overleg op Europees niveau.

In 1996 tekende HP in Brussel een overeenkomst waarmee het hoopte aan de Europese regels te ontkomen. Op Europees niveau heeft HP lak aan sociaal overleg. De Europese ondernemingsraad moest uitsluitend dienen als ‘sociaal verantwoord uithangbord’.

Na de overnames van Compaq en EDS werd één en ander al bijgespijkerd. De jongste versie van de overeenkomst bepaalt dat ‘de geest van de Europese wetgeving’ van toepassing is. Bij meer dan 500 ontslagen moet nu eerst het Europese overleg rond zijn voor er nationaal ontslagen volgen.

‘Vriendelijke’ dreigmails

De herstructurering werd eerst aangekondigd zonder ontslagen. De leden van het dagelijks bestuur van de Europese ondernemingsraad kregen wel wat ‘vriendelijke’ dreigmails opdat ze vooral nergens enig advies zouden vragen. Ook niet buiten de vergadering.

Na een eerste vergadering meldde HP in de Amerikaanse pers dan toch een megaontslag.

Europa voegde dat dan maar snel aan het dossier toe. Nog gauw een Europese ondernemingsraad midden juni, en dan vooruit.

De gegevens analyseren werd alweer verboden. HP had duidelijk iets te verbergen.

De verzoeken om experts werden eerst straal genegeerd. Toen bleek dat zulks als ‘een akkoord’ gezien werd, stelde het 26 | SEPTEMBER 2012 | 116de jaargang | Ons Recht

management formeel dat de Europese ondernemingsraad ‘niet onder het sociaal recht valt’. Onzin natuurlijk.

Twee experts, ondergetekende en een Franse accountant, werden unaniem door de Europese ondernemingsraad uitgenodigd. In Amsterdam weerde een ingehuurde beveiligingsagent hen evenwel manu militari uit de voorbereidende vergadering.

Twee Europese managers vatten uiteindelijk ook post voor de deur.

‘Besmette’ experts

Uiteindelijk verlieten de werknemers de zaal om met de experts te kunnen overleggen. In de gang, in een inderhaast gehuurde zaal, per e-mail. Het management vond de experts ‘besmet’ maar deed toch een voorstel, het inhuren van een dure advocaat – die mocht zelfs 50.000 euro kosten – en een consultant van PWC. HP zou de advocaat en de consultant wel zelf kiezen. Ook deze experts mochten niet tijdens de vergadering aanwezig zijn. Alleen het management zou hen voorlichten en ze moesten zich aan allerhande beperkingen houden. De Europese ondernemingsraad moest dan ook accepteren om het overleg zeker te stoppen.

Ze mocht de experts alleen gebruiken om na ‘de consultatie’ een advies aan het management op te stellen.

In een persbericht omschreef HP Europa de vaudeville als ‘respectvol overleg’. De verstrekte informatie was vaak slecht en soms ronduit onvolledig. Een kwart van de ontslagen was ‘nader te bepalen’. De ‘leiders’ – de nieuwe naam voor managers bij HP – kregen in een e-mail te lezen dat de Europese ondernemingsraad liegt. HP had immers toch zelf experts aangeboden?

Soit. Op 14 juni was er zelfs nog geen begin

van overleg. In de weken daarna trachtte de Europese ondernemingsraad tot verder overleg te komen. Maar begin juli besliste HP het overlegorgaan te negeren. In Frankrijk en Nederland werden onmiddellijk tot 15 procent ontslagen aangekondigd.

De Belgische tak reorganiseert ook maar er is nog geen ‘cijfer’ bekend.

Schweitzer achterna

Midden juli volgt per e-mail de kers op de taart. Vermits de Amerikaanse kranten het al hadden gedrukt, kon de Europese directie nu wel ‘onthullen’ waar het gros van de 2.000 ontbrekende jobs zat. Een laatdunkendheid Louis Schweitzer bij Renault Vilvoorde waardig. De Europese ondernemingsraad besloot HP voor de Brusselse arbeidsrechter te dagen en de overeenkomst op te zeggen.

Het Europese management – boos om zoveel onredelijkheid – mailde daarop naar de leiders dat ze de ‘misleidende communicatie’ van de Europese ondernemingsraad moesten tegengegaan. Voor het eerst mocht de ondernemingsraad niet meer via het HP-systeem mailen.

Met vage, onvolledige informatie en soms onmiskenbare leugens wil HP nu het personeel overtuigen van zijn redelijkheid. Het management is wel niet helemaal zeker van zijn zaak. Bij het afsluiten van dit artikel stuurde het nog even een dreigmail aan de Europese ondernemingsraad: HP heeft vernomen dat er een open brief aan de CEO wordt voorbereid. Wie daaraan meewerkt, mag op sancties rekenen.

Ook binnen HP wordt open communicatie niet langer op prijs gesteld. De overgang van ‘managers’ naar ‘leiders’ is dan toch niet zo onschuldig.

service

Apra Leven in vereffening Wat te doen met een groepsverzekering bij deze maatschappij?

Marc Weyns en Chris Van Zeghbroeck

Apra Leven ontstond in 1905 in de bouwsector en de Antwerpse haven als een verzekeringskas.

Gaandeweg legde Apra zich toe op individuele en collectieve pensioenverzekeringen. Maar in de voorbije jaren werkte de maatschappij zich danig in nesten. Beleggingen in Spaans en Roemeens vastgoed en erg riskante tot ronduit dubieuze leningen deden Apra de das om. Alles wijst erop dat er ook fraude in het spel was. In 2011 zag de toezichthoudende overheid zich verplicht de vergunning in te trekken. Apra wordt nu vereffend.

moeten zich voor de rest van het kapitaal tot hun werkgever richten.

Niet meer in dienst

Het Apra-dossier is heel complex en de pensioencontracten zijn erg verschillend. Daarom is het niet mogelijk alle informatie glashelder weer te geven in dit artikel.

De LBC-NVK organiseert dan ook een informatieavond op maandag 1 oktober om 19.30u in de Sudermanstraat 5, 2000 Antwerpen.

Alle leden, betrokken bij de vereffening van Apra Leven, zijn welkom.

Wil je deelnemen aan deze infoavond? Geef dan aub een seintje aan Krista Dhooghe (e-mail kdhooghe@ acv-csc.be – tel. 03 / 220 89 41).

De werknemers die niet meer in dienst zijn bij hun werkgever die een groepsverzekering had bij Apra, worden ‘slapers’ genoemd.

Zij lieten de spaarpot die voor hen werd opgebouwd bij Apra achter.

Eind juni kregen alle slapers een brief van de vereffenaars. Daarin werd hen gevraagd naar welke andere pensioeninstelling de spaarpot mocht worden overgeheveld. Je kan ervoor kiezen om jouw spaarpot over te dragen naar de verzekeraar van je nieuwe werkgever. Maar de overdracht kan ook gebeuren naar een verzekeringsinstelling die haar winsten verdeelt onder de aandeel- Het hele Apra-debacle maakt pijnlijk duidehouders met beperking van kosten (voor lijk dat het dringend nodig is om de rechten een lijst: www.fsma.be). De spaarpot mag van de werknemers bij groepsverzekeringen Er zijn vereffenaars aangesteld die het actief ook gewoon blijven staan bij Apra. beter te beschermen. Voor wie zich indivivan Apra trachten om te zetten in klinkende ‘Slapers’ die geen brief kregen van de ver- dueel verzekert, is er een beschermingsmunt. Daarmee worden de pensioenkapita- effenaars nemen best contact op met hun fonds. Maar voor groepsverzekeringen ontlen betaald, voor zover dat mogelijk blijkt. secretariaat van de LBC-NVK (alle secreta- breekt elke bescherming.

Het is nu al duidelijk dat lang niet de volle- riaten vind je achteraan in dit blad). dige pensioenkapitalen zullen kunnen worOngehoord den betaald. De vereffenaars schatten dat Verjaring De toezichthoudende overheid moet meer het om ongeveer 60 procent zal gaan.

Het gaat ongetwijfeld nog vele jaren duren Werknemers die de pensioenleeftijd berei- mogelijkheden en armslag krijgen om snelvoor de vereffening afgerond wordt. Om de ken en maar een deel van het beloofde pen- ler in te grijpen wanneer een situatie ontverzekerden toch al enigszins tegemoet te sioenkapitaal krijgen, kunnen zich tot hun spoort. komen, zullen de vereffenaars op korte ter- werkgever wenden. Daarvoor hebben ze Gelukkig was Apra Leven maar een kleine speler op het terrein van de pensioenverzemijn een eerste schijf betalen van 20 pro- slechts één jaar de tijd. cent. Naarmate het actief wordt verkocht, Diezelfde verjaringstermijn van één keringen, goed voor 0,1 procent. Maar voor jaar geldt ook voor de ‘slapers’ vanaf het de gedupeerde werknemers is het wel een kunnen nog andere voorschotten volgen.

Wat moeten de werknemers doen die een moment waarop ze hun keuze meedeelden erg zware aderlating. groepsverzekering hebben bij Apra Leven? aan de vereffenaars.

Het is moeilijk daarop een algemeen antwoord te geven. Veel hangt af van de polis. Het hele Apra-debacle maakt pijnlijk duidelijk dat het dringend nodig is om de rechten van de Er zijn contracten waarbij de werkgever een werknemers bij groepsverzekeringen beter te beschermen. vast percentage van het loon betaalt als premie. Andere contracten waarborgen een percentage van het laatste loon. De situatie verschilt ook al naargelang de werknemer wel of niet nog in dienst is van de werkgever die het contract met Apra afsloot.

Nog in dienst

Wie nog in dienst is bij de betrokken werkgever, hoeft voorlopig niets te doen. De FSMA, de toezichthoudende overheid, stuurde naar alle werkgevers een brief met het verzoek om het contract te herfinancieren bij een andere verzekeraar.

Voor werknemers die bijna de pensioenleeftijd bereiken ligt de zaak anders. Zij krijgen dan een brief van de vereffenaars met de afrekening. Deze mensen krijgen maar een beperkt deel van hun pensioenkapitaal en Ons Recht | 116de jaargang | SEPTEMBER 2012 |

27

film k arin seberechts

Barbara

De pediater uit het befaamde Charité-ziekenhuis moet onder aanhoudende en mensonterende surveillance aan de slag in een onooglijk hospitaal met drie doktoren en één microscoop. Geen wonder dat zij sociaal contact afwijst en onverdroten zint op een ontsnapping uit Dat het geen pretje was om in deze hel.

Oost-Duitsland te vertoeven, en al zeker niet om er uit weg te Maar de uitdagingen van haar komen, werd ons Westerlingen baan in het schamele ziekenhuis, uiteraard ook vóór de Wende haar contact met getroebleerde ingepeperd. Maar de perfide patiënten en vooral de hartemachinaties en de reikwijdte lijke houding van spoedarts van het regime dat de Ossi’s André verbrokkelen haar averonder de duim hield, borrelden sie voor alles wat met de DDR toch pas na de eenmaking van de te maken heeft. En de glimp van twee Duitslanden volop naar de het Westen die zij met een lotgeoppervlakte. note in een hotel opvangt, is ook niet bepaald idyllisch.

In ‘Good bye, Lenin!’ maakte Wolfgang Becker zich nog vro- Petzold componeert zijn verstild lijk over de hang naar de met vrouwenportret geduldig en preTrabants en merkloze augurken cies op het ritme en de ziel van bezaaide heilstaat DDR. Florian de DDR. Hij zet de aandoenlijke Henckel von Donnersmarck uiterlijkheden van het tijdsbelegde in ‘Das Leben der Anderen’ stek niet al te dik in de verf en de Stasi-tirannie in al haar laag- focust subtiel op zijn personages. heid bloot en deelde het mens- Dat resulteert in een gereserdom op in klikspanen, onder- veerde maar bijzonder humane kruipers en geviseerden. kijk op de haat-liefdeverhouding met een ‘traag’, ondertusChristian Petzolds ingetogen sen opgeheven land, dat mensen vrouwenportret trapt af in pure versmacht maar ook niet onbeStasi-teneur. De Berlijnse kin- wogen laat. Langzame, omzichderartse Barbara loopt in 1980 tige en mooie cinema. tegen de lamp met vluchtplannen en wordt door de overheid ‘Barbara’ komt op 12 septemweggezet in een plattelandsdorp. ber in de Belgische zalen.

Die Wende, of de politieke ommekeer bij onze oosterburen na de val van de Berlijnse Muur, haalde een immens hoofdstuk (Oost-)Duitse geschiedenis uit de obscuriteit.

Meeslepend stukje Deense geschiedenis (Alicia Vikander en Mads Mikkelsen).

A Royal Affair Mads Mikkelsen is de darling van de Deense cinema. Dat is geen misplaatst chauvinisme overigens, want Mikkelsen is één van de beste filmacteurs van Denemarken en het omliggende halfrond.

Hinderlijk dus dat de man die mee de naam maakte van Nicolas Winding Refn en Oscarwinnares Susanna Bier nog altijd als ‘de slechterik uit Casino Royale’ door het leven moet. Voordat daar met Thomas Vinterbergs ‘Jagten’ (The Hunt) later op het jaar hopelijk verandering in komt, kan je de jukbenige Noorman aan het werk zien in ‘En kongelig affære’. Of, in keurig Nederlands: ‘A Royal Affair’.

Vier jaar lang kon hij zijn greep op de koning behouden en het feodale koninkrijk richting Verlichting sleuren. Toen was het liedje uit.

Productiemaatschappij Zentropa pakte naast de filmrechten op de succesroman van Per Olov Enquist en Arcel moest aan de slag met Bodil SteensenLeths ‘Prinsesse Af Blodet’. Het resultaat is een prima kostuumfilm die dezelfde episode uit de Deense geschiedenis belicht als Enquist, maar dan vanuit het standpunt van Caroline Mathilde, een belezen Brits adelborstje dat op haar 15de op de Deense troon belandde en na enige wrijving een liefdesrelatie begon met de Duitser.

‘A Royal Affair’ oogt op het eerste gezicht somptueus en vrij klassiek, maar Arcel filmt pittig eigentijds en sleept ondanks een ferme tijdsduur zijn Lezers van ‘Het bezoek van publiek zonder mankeren mee. de lijfarts’ herkennen in de De Deense politieke ontvoogfilm van Nikolaj Arcel vast het dingsgolf passeert overigens onverkwikkelijke wedervaren met evenveel animo de revue van Johann Struensee, de lijf- als de slaapkamergeheimen van arts van koning Christian VII de koningin en de lijfarts. De van Denemarken. De Duitse charismatische Mikkelsen, die vrijdenker werd in 1768 door hier het puikje van het Deense het Deense hof aangetrok- acteursheir rond zich schaart, is ken als begeleider van de piep- dan ook het best op dreef naast jonge, labiele vorst. Vanuit zijn Mikkel Følsgaard, die kleurrijk vertrouwenspositie stuurde de muiltjes van de capricieuze Struensee – een aanhanger van koning vult.

Rousseau en Voltaire – onder meer aan op vrijheid van pers ‘A Royal Affair’ komt en lanceerde hij nooit geziene op 19 september in de volksgezondheidsprogramma’s. Belgische zalen

28 | SEPTEMBER 2012 | 116de jaargang | Ons Recht

Gereserveerd maar intens en humaan vrouwenportret, gesitueerd in de DDR anno 1980 (Nina Hoss en Ronald Zehrfeld).

boek

RUBRIEKSNAAM

gutenberg

Brief aan mijn kleinkinderen Hugo De Ridder

Oudere lezers herinneren zich Hugo De Ridder als één van de topjournalisten van het dagblad De Standaard, tot hij in 1976 – op zijn 44ste – de krant vaarwel zei en een succesvolle schrijver, docent en voordrachtgever werd. ‘De keien van de Wetstraat’, ‘Sire, geef me 100 dagen’, ‘De strijd om de 16’ en zijn boeken over Wilfried Martens en Jean-Luc Dehaene waren telkens goed geïnformeerde, dramatische verhalen over de Belgische politiek en ze bereikten een groot, geïnteresseerd publiek.

jullie me herinneren als een brombeer of een doemdenker.”

En dus schreef hij een ander boek, dat in essentie toch niet zo heel veel van het vorige verschilt. In het eerste, korte hoofdstuk van 50 bladzijden maant De Ridder zijn (jonge) lezers aan zich niet te laten meeslepen in een modieus pessimisme (“Noch Plato, noch Rousseau, noch Thomas More was tevreden met de eigen staatsorganisatie”) en voor ogen te houden dat na een dieptepunt meestal een heropleving komt. Volgens hem beginnen politici schoorvoetend, uit achterkleinkinderen, de ‘overvraagde genepuur lijfsbehoud, eindelijk de dieper lig- ratie’, omgaan met de openbare schuld van gende problemen aan te pakken en borre- 360 miljard euro, die er in de tijd van hun len er vanop de bodem nieuwe, onverwachte, ouders en grootouders gekomen is door jarenlang volgehouden wanbeleid? Zal de dynamiserende krachten naar boven. solidariteit tussen ouderen en jongeren stand houden?

Goede hoop In de rest van zijn ‘Brief aan mijn kleinkin“Ik heb goede hoop”, schrijft De Ridder aan deren’ heeft Hugo De Ridder uit zijn meer zijn nakomelingen, “dat ook jullie de armen dan twintig boeken de meest markante niet zullen laten zakken bij tegenspoed, stukken gebloemleesd. Hij schetst miniwant ik had het geluk jullie te kunnen portretten van onder andere Sus Verleyen, observeren in jullie jeugd. Ik zag dynami- Manu Ruys, Frank Swaelen, Guy Spitaels, sche, sportieve, behulpzame pubers. Weet Willy Claes, Mark Eyskens, Karel Van Miert dat heel je verdere leven gestuurd zal wor- en Theo Lefèvre en geeft een woordelijk den door het meisje of de knaap die je op je verslag van zijn ontmoeting met koning veertiende was.”

Boudewijn in 1989. (“Uw chauffeur laat Maar na dit aanmoedigende begin haalt lang op zich wachten”- “Journalisten hebde kritische, teleurgestelde observator in ben geen chauffeur, Sire.”)

De Ridder het op de aarzelende optimist. Hij legt uit hoe de serieuze journalistiek Zonder genade komt de schrijver terug op zich is gaan concentreren op irrelevante, zijn stokpaardjes: de Hamletburger uit de emotionele details, hoe de ideologen en filomiddenklasse, die zo welvarend is gewor- sofen rond politici zijn vervangen door techden dat hij nooit nog protesteert. De stoom- nocraten en marketeers, hoe kwalijk het fluitdemocratie, waarbij de kiezer héél even transferdenken is, hoe rijke, conservatieve verontwaardigd is over een wantoestand bejaarden door hun risicoloos beleggen het (Dutroux, Fortis, Vangheluwe), een reactie sombere klimaat op de effectenbeurs doen afdwingt van de overheid en dan weer in aanslepen en hoe gespierde wetsontwerpen apathie verzinkt. De Eurogene zone, waarin verwateren tot ‘pipi de canari’. wij ‘als weldoorvoede, oververzekerde hedo- Als Hugo De Ridder een hoopvol, positief nisten’ alles doen om de rest van de bedrei- boek heeft willen schrijven, is hem dat naugende wereld buiten te houden. welijks gelukt, maar ook als waarschuwend orakel is ‘Brief aan mijn kleinkinderen’ een schot in de roos.

Vergrijzing

Inmiddels is De Ridder 80. Nog altijd volgt hij met belangstelling de vaderlandse politiek, in zoverre zelfs dat hij drie jaar geleden, tijdens de regering-met-de-drie-premiers (Verhofstadt-Leterme-Van Rompuy) die pas na 194 dagen de eed kon afleggen, in volle verontwaardiging een nieuw boek schreef: ‘Dit uitgeleefde land’. In dat boek vergeleek De Ridder België met een fraaie patriciërswoning die beheerd wordt door drie erfgenamen die in onverdeeldheid zijn. Ze verwaarlozen het huis en proberen zoveel mogelijk profijt uit hun erfdeel te halen. Het was een boek over het kortetermijndenken van onze politici, hun toenemende regelzucht en de explosieve groei van consultancycontracten. De Ridder ontleedde de uitverkoop van bedrijven aan het buitenland, de graaizucht van de upperclass en de elk-voor-zich-maatschappij als acceptabele levenshouding.

Als toemaatje stelde de auteur dat een onafhankelijk Vlaanderen alle kwalen van de Belgische staat zou overnemen, maar niet de rijkdom van een botsing tussen twee culturen. In een slothoofdstuk vroeg hij zich af of hij zijn kleinkinderen niet moest aanraden hun geluk in het buitenland te zoeken.

‘Dit uitgeleefde land’ is nooit verschenen.

De Ridder vond niet dat zijn laatste boek een pessimistisch boek mocht zijn. “Ik leer Ook als hij over de toenemende vergrijzing GUTENBERG jullie voortdurend positief te denken en heeft, windt hij er geen doekjes om. Nu al BRIEF AAN MIJN KLEINKINDEREN initiatieven te nemen”, schrijft hij in het is een kwart van de Belgische bevolking Hugo De Ridder voorwoord aan zijn kleinkinderen (7) en ouder dan zestig jaar, in 2020 zal dat der- Uitgeverij Lannoo achterkleinkinderen (5). “Ik wil niet dat tig procent zijn. Hoe zullen zijn klein- en 264 blz.

Ons Recht | 116de jaargang | SEPTEMBER 2012 |

29

uitbetaling vakbondspremie

de lezer schrijft Lezersbrieven dienen te worden gestuurd aan: Redactie Ons Recht · Sudermanstraat 5 • 2000 Antwerpen · lbc-nvk.persdienst@acv-csc.be Anonieme brieven worden niet gepubliceerd. Naam en adres van de steller moeten ons bekend zijn. De brieven worden in de regel gepubliceerd met vermelding van de initialen en de woonplaats van de schrijver, hoewel die op uitdrukkelijk verzoek kunnen worden weggelaten. De redactie behoudt zich het recht voor te lange lezersbrieven eventueel in te korten zonder aan de essentie ervan te raken. De publicatie van lezersbrieven betekent niet dat de redactie in alle opzichten akkoord gaat met de inhoud ervan.

GEN VOOR GELUK

om lessen leren en met het leven leren omgaan. Leren Een gen voor geluk. Daarover om gelukkig te zijn met kleine ging de Achterklap van Walter dingen, een vogeltje dat fluit, in het juninummer van Ons een kind dat speelt, een bloem Recht. Volgens mij bestaat er die bloeit. niet zoiets als een gen voor Zelf leefde ik een tijdje op geluk. straat en ging ik de krakersWie veel goede dingen doet in toer op. De beste tijd van mijn het leven, zal op zijn pad wel leven. Ik raakte letterlijk alles zijn geluk vinden. Je moet ook kwijt: mijn huisje, tuintje, leren om het leven positief te hond en inboedel, zelfs mijn bekijken en om te gaan met familie en vrienden op een tegenslagen in het leven. Wie bepaald moment. Emotioneel van nature vrijgevig is, zal ook was dat een zware klap. Maar veel terugkrijgen in de plaats. ik sloeg me er doorheen en Ben je van nature egoïstisch kwam er alleen maar sterker ingesteld, kom dan niet klagen uit. Nu ben ik alles opnieuw dat je vrienden verdwijnen of aan het opbouwen. Ik besef iets dergelijks. echter dat mijn geluk niet Veel mensen denken hun geluk afhangt van de dingen die ik te vinden in materiële rijkdom. heb. Ik leef van dag tot dag en Ze doen alles om rijkdom te ben blij dat ik hier leven mag. vergaren. Vaak op de kap van Ik leerde vooral mij aan te een ander. Zulke mensen heb- passen aan mijn omgeving en ben niet geleerd wat het leven te luisteren naar mijn intuïeigenlijk inhoudt. tie. Spijtig dat wij mensen zo Het leven draait niet om veel gebrainwashed zijn door het geld verdienen en veel bezit- systeem dat we door het bos tingen bijeenschrapen. Wel de bomen niet meer zien.

D.N. - PER E-MAIL

indexaanpassing juni 2012 303.03 exploitatie van bioscoopzalen

vorige lonen x 1,02

indexaanpassing juli 2012

209.00 221.00 222.00 303.00 303.01 308.00

309.00 310.00 320.00 321.00

metaalfabrikatennijverheid papiernijverheid papier- en kartonbewerking filmbedrijf filmproductie maatschappijen voor hypothecaire leningen, sparen en kapitalisatie beursvennootschappen banken begrafenisondernemingen groothandelaars-verdelers in geneesmiddelen

30 | SEPTEMBER 2012 | 116de jaargang | Ons Recht

vorige lonen x 1,0276 vorige lonen x 1,0161 vorige lonen x 1,0161 vorige lonen x 1,02 vorige lonen x 1,02 vorige lonen x 1,0019 vorige lonen x 1,001936 vorige lonen x 1,0019 vorige lonen x 1,02 vorige lonen x 1,02

Vakbondspremie banken

met de betaling van het lidgeld. Verder moet je minstens zes maanden in de sector hebben gewerkt in de periode van 1 januari tot 31 december 2011.

Vertrek je met brugpensioen of heb je een andere uitstapregeling? Dan blijf je recht hebben op de premie als je in 2011 nog minstens één maand werkte en als je nog altijd lid bent van de LBC-NVK op het ogenblik van de betaling. Ook wie met tijdkrediet is of arbeidsongeschikt is, blijft recht hebben op de vakbondspremie.

De vakbondspremie wordt gestort op je bankrekening.

Het enige wat je moet doen is controleren of de gegevens op het premieattest kloppen.

Bezorg het ondertekende en eventueel gecorrigeerde attest bij voorkeur aan je LBC-NVKafgevaardigde.

In alle ondernemingen van de banksector (paritair comité 310) kunnen LBC-NVK-leden voortaan een stukje van hun vakbondsbijdrage terugbetaald krijgen. Het gaat om een vakbondspremie van 35 euro.

Om de vakbondspremie te krijgen moet je aan diverse voorwaarden voldoen. Zo moet je minstens zes maanden aangesloten zijn bij de LBC-NVK op het ogenblik waarop de vakbondspremie wordt uitbetaald.

Je moet ook minstens zes maanden in de sector hebben gewerkt in de periode van 1 januari tot 31 december 2011.

Vertrek je met brugpensioen of heb je een andere uitstapregeling? Dan blijf je recht hebben op de premie als je in 2011 nog minstens één maand werkte en als je nog altijd lid bent van de LBC-NVK op het ogenblik van Vakbondspremie de betaling. Ook wie met tijdziekenhuizen, ROBkrediet is of arbeidsongeschikt is, blijft recht hebben op de vak- RVT, revalidatiecenbondspremie. tra,thuisverzorging De vakbondspremie wordt uitgekeerd tussen 15 september en In de sectoren van de privézie15 november 2012. Het bedrag kenhuizen, ROB RVT (rustoorwordt gestort op je bankreke- den voor bejaarden en rust- en verzorgingstehuizen), revalining.

Het enige wat je moet doen datiecentra en thuisverzorging is controleren of de gegevens (PC 330.00) wordt van 3 sepop het premieattest kloppen. tember tot 30 november 2012 Bezorg het ondertekende en de vakbondspremie uitbetaald. eventueel gecorrigeerde attest De premie bedraagt 62 euro bij voorkeur aan je LBC-NVK- voor leden die de volledige vakbondsbijdrage betalen en 31 afgevaardigde. euro voor wie de verminderde bijdrage betaalt.

Om er recht op te hebben, moet Vakbondspremie je lid zijn van een erkende vakverzekeringen bond en in orde zijn met de In de sector van de verzeke- betaling van de ledenbijdrage ringsmaatschappijen (paritair sinds 1 oktober 2011. Je moet comité 306) wordt de vakbonds- in 2011 minstens één dag effecpremie uitgekeerd tussen 15 tief gewerkt hebben in de sector. september en 15 november 2012. De premie wordt overgeschreOm de vakbondspremie te krij- ven naar de rekening van de gen moet je minstens zes maan- begunstigde. Het tewerkstelden aangesloten zijn bij de LBC- lingsattest moet ondertekend NVK op het ogenblik waarop worden teruggestuurd naar de vakbondspremie wordt uit- het plaatselijke LBC-NVKbetaald. Je moet in orde zijn secretariaat.

achterklap

ons recht

walter

Stamkroeg Het was één van die zwoele dagen in augustus, waarop het almaar warmer werd en het bevrijdende onweer er toch niet kwam. Ik was in Antwerpen, met een goede vriend. We hadden ‘s avonds gegeten op de Groenplaats, alle passerende vrouwen met een kennersoog bekeken en het plein grondig vergeleken met de pleinen in Tours en in Bordeaux. Om middernacht sloegen we elkaar hartelijk op de schouder, beloofden onze vriendinnen van elkaar te groeten en gingen elk ons weegs.

Onderweg naar huis kwam ik voorbij mijn oude stamcafé, de F. Ik keek even binnen, zag een paar vage schaduwen in het schemerduister aan de toog en liep verder. Zo, ze bestond dus nog altijd, de smalle, donkere pijpenla waar ik twintig, vijfentwintig jaar geleden bijna elke donderdagnacht het licht had uitgedaan. Donderdagavond was de beroemde vrijgezellenavond van de kroeg en als motten naar een lamp kwamen alle hunkerende mannen en vrouwen van de stad in de F. bijeen, in de hoop die avond de liefde van hun leven te vinden, of als dat er niet inzat, om - zoals Brel het zingt in ‘J’arrive’ – prendre un amour comme on prend le train, pour plus être seul, pour être ailleurs, pour être bien.

toen: jeansbroek, docksides, hemd met opgerolde mouwen. Hij had nog al zijn haar, maar zijn gezicht was papperig geworden van het drinken. Aan de lichtjes in zijn ogen kon ik merken dat hij blij was me te zien.

Het was meer dan twintig jaar geleden. We schudden elkaar hartelijk de hand.

Zelfde vrouw

Ja, het was goed met hem, zei hij, vrijheid blijheid, je kent me, zoals altijd. Nee, hij was nog niet getrouwd. Nee, geen vaste vriendin. Ik wel? Ja, ik wel. En hoe is dat dan, vroeg Wim, zo altijd met dezelfde vrouw? Hij keek me aan alsof ik hem verteld had dat ik op blote voeten door de Grand Canyon had gelopen. Dat valt mee, Wim, dat valt mee. Ik kon het hem aanraden, zeker nu hij wat ouder werd.

Zijn stem was onzeker van te veel bier, maar al gauw hadden we het over de vertrouwde dingen van toen: Randy Newman, Milan Kundera, de films van François Truffaut. En de vakantie, Wat zijn de plannen, Wim? Hij mompelde wat, maar één woord had ik goed verstaan. Thailand? Wilde hij misschien een meisje meebrengen van daar? Opnieuw bromde hij iets onduidelijks. Nee, hij dacht van niet. Misschien. Hij zou wel zien. Maar Truffaut, zeg, dat was een man naar zijn hart. Hij was een meidengek, Wim, dat wist je toch? Un coureur de filles incensé. Ja? Hij ook? Zijn ogen schitterden. Herinnerde ik me ‘L’homme qui aimait les femmes’? Met Charles Denner? Natuurlijk wel. Hoe hij vanuit zijn graf naar al die vrouwenbenen kijkt. Fantastische film.

Heimwee

Ik was euforisch gelukkig geweest in de F. en wanhopig ongelukkig, ik had er liters oude Balegemse gedronken en duizenden sigaretten gerookt, in de tijd dat het nog mocht.

Ik was er grappig geweest en belachelijk, had er aan mooie en minder mooie meisjes gevraagd ‘of ze er dikwijls kwamen’ en of ze toevallig iets van me wilden drinken, totdat ze me een telefoonnummer gaven dat ik de volgende ochtend nauwelijks nog kon lezen.

Alles bij elkaar had ik een goede tijd gehad in de F., maar nu was ik blij dat ik er niet meer hoefde te komen. Ik was te oud voor die onzin en ik had het telefoonnummer van één enkele vrouw, dat was genoeg. Ik stapte voorbij, zoals je op de autoweg in een Volvo een 2CV voorbijsteekt en meteen een deel van je jeugd. En toen hoorde ik de stem.

“Walter!”

In de deur van mijn oude stamkroeg stond Wim. Hij zag er nog net hetzelfde uit als

Het was een gezellig gesprek en even kreeg ik heimwee naar die kleine enclave van ongegeneerde mannenpraat van toen. We bestelden nog een laatste glas.

En toen wankelde een derde man voorbij.

Wim kende hem en stelde hem aan me voor, maar ik verstond zijn naam nooit. Hij had een baard en een bril die met plakband aan elkaar hing. Hij zag eruit alsof hij al heel zijn leven dronken was. Hij duwde met zijn vinger tegen mijn borst en probeerde me iets duidelijk te maken.

“Hij vraagt of je meegaat naar Thailand”, zei Wim met het verlegen lachje waar hij vroeger elke vrouw plat mee kreeg. “Volgende week vertrekken we.”

“Nee, dank je,” zei ik. “Maar als ze nog ergens een film van Truffaut spelen, roep je me maar.”

Ik ben benieuwd of hij me belt.

Missie van de LBC-NVK De Landelijke Bediendecentrale – Nationaal Verbond voor Kaderpersoneel (LBC-NVK) is een vakbond die als deel van het Algemeen Christelijk Vakverbond (ACV) opkomt voor meer en sterkere rechten voor werknemers (m/v). De LBC-NVK is een onafhankelijke democratische organisatie met leden en militanten, die streeft naar solidariteit onder werknemers. Nationale en internationale solidariteit is een belangrijk doel en bindmiddel. De LBC-NVK staat voor een democratische kijk op de samenleving. Samen met gelijkgezinde bewegingen wil ze een strijdbare tegenmacht zijn.

verantwoordelijke uitgever: Marc Weyns Sudermanstraat 5 • 2000 Antwerpen hoofdredacteur: Denis Bouwen redactiesecretaris: Jan Deceunynck vormgeving: Peer De Maeyer drukkerij: Corelio Printing redactie en administratie: Sudermanstraat 5- 2000 Antwerpen Tel. 03/220.87.11 • Fax 03/220.89.83 lbc-nvk.persdienst@acv-csc.be www.lbc-nvk.be

LBC-NVK-secretariaten en -steunpunten • LBC-NVK AALST Hopmarkt 45 - 9300 Aalst tel. 053/73.45.20 - fax 03/220.88.01 lbc-nvk.aalst@acv-csc.be • LBC-NVK ANTWERPEN Nationalestraat 111-113 - 2000 Antwerpen tel. 03/222.70.00 - fax 03/220.88.02 lbc-nvk.antwerpen@acv-csc.be • LBC-NVK BRUGGE-OOSTENDE Kan. Dr. L. Colensstraat 7 - 8400 Oostende Steunpunt: Oude Burg 17- 8000 Brugge tel. 059/55.25.54 - fax 03/220.88.15 lbc-nvk.brugge-oostende@acv-csc.be • LBC-NVK BRUSSEL Pletinckxstraat 19 - 1000 Brussel tel. 02/557.86.40 - fax 03/220.88.05 lbc-nvk.brussel@acv-csc.be • LBC-NVK DENDERMONDE Oude Vest 146 - 9200 Dendermonde tel. 03/765.23.71 - fax 03/220.88.19 lbc-nvk.dendermonde@acv-csc.be • LBC-NVK GENT-EEKLO-ZELZATE Poel 7 - 9000 Gent tel. 09/265.43.00 - fax 03/220.88.08 lbc-nvk.gent@acv-csc.be • LBC-NVK HALLE Vanden Eeckhoudtstraat 11 - 1500 Halle tel. 02/557.86.70 - fax 03/220.88.06 lbc-nvk.halle@acv-csc.be • LBC-NVK HASSELT Mgr. Broekxplein 6 - 3500 Hasselt tel. 011/29.09.61 - fax 03/220.88.09 lbc-nvk.hasselt@acv-csc.be • LBC-NVK KEMPEN Korte Begijnenstraat 20 - 2300 Turnhout tel. 014/44.61.55 - fax 03/220.88.20 lbc-nvk.turnhout@acv-csc.be • LBC-NVK KORTRIJK-ROESELARE-IEPER President Kennedypark 16D - 8500 Kortrijk Steunpunten: H. Horriestraat 31 - 8800 Roeselare St. Jacobsstraat 34 - 8900 Ieper tel. 056/23.55.61 - fax 03/220.88.12 lbc-nvk.kortrijk-roeselare-ieper@acv-csc.be • LBC-NVK LEUVEN Martelarenlaan 8 - 3010 Kessel-Lo tel. 016/21.94.30 - fax 03/220.88.13 lbc-nvk.leuven@acv-csc.be • LBC-NVK MECHELEN-RUPEL Onder Den Toren 5 - 2800 Mechelen-Rupel tel. 015/71.85.00 - fax 03/220.88.14 lbc-nvk.mechelen@acv-csc.be • LBC-NVK OUDENAARDE Koningsstraat 5 - 9700 Oudenaarde tel. 053/73.45.25 - fax 03/220.88.03 lbc-nvk.oudenaarde@acv-csc.be • LBC-NVK SINT-NIKLAAS H. Heymanplein 7 - 9100 Sint-Niklaas tel. 03/765.23.70 - fax 03/220.88.18 lbc-nvk.sint-niklaas@acv-csc.be • LBC-NVK VILVOORDE Toekomststraat 17 - 1800 Vilvoorde tel. 02/557.86.80 - fax 03/220.88.07 lbc-nvk.vilvoorde@acv-csc.be

algemeen secretariaat Sudermanstraat 5 - 2000 Antwerpen Tel. 03/220.87.11, Fax 03/220.89.83 lbc-nvk@acv-csc.be | www.lbc-nvk.be Ons Recht wordt gedrukt op verbeterd krantenpapier. Dit papier wordt gemaakt op basis van gerecycleerd materiaal.

Ons Recht | 116de jaargang | SEPTEMBER 2012 | 31