Ons Recht, april 2010

P I o n I E R SW E R K B I J V E R I tAS Co n G R E S L B C- n V K I n M o L ‘ W E t R E n AU Lt ’ M AG St R E n G E R

22 9 6

114DE JAARGANG | nUMMeR 4 | APRIL 2010

© foto: DAnIëL RyS

4 Personeel carrefour is kind van de rekening.

Maandblad van de landelijke bediendencentrale - nationaal verbond voor kaderpersoneel

inhoud

Standpunt Distributie Logistiek Regels

Congres Congres Campagne Over de grenzen Sociaal Harmonisering Actie Festival Arbeids-gericht Industrie Industrie Distributie Financiën In de marge Film Boek Inbox Non-profit De lezer schrijft Uitbetaling vakbondspremie Indexaanpassingen Achterklap Vanmol

3 4 5 6 8 8 9 10 12 14 15 16 17 18 19 20 21 22 24 25 25 26 27 28 28 29 30 30 30 31 32

Toch langer werken?

“Onderhandelingen bij Carrefour worden geen simpele klus” Bonden eisen degelijk sociaal plan bij Logistics Ternat ‘Wet Renault’ moet strenger en efficiënter worden Klare wijn schenken bij Opel Antwerpen Vakbond verdient zijn sporen bij Europees hoofdkwartier DHL Congres LBC-NVK geeft aanzet tot solidaire toekomst Fotoreportage congres LBC-NVK Horecapersoneel in Niger maakt veel uitbuiting mee LBC-NVK en CNE lanceren petitie in callcenters Nieuw statuut werknemers moet sociale vooruitgang opleveren Geen gesubsidieerde mini-opzeg Filmfestival Open Doek Europa 2020-strategie moet welvaartsmodel redden Zweeds consensusmodel legt Volvo Trucks geen windeieren Groeiende vakbondswerking werpt vruchten af bij Veritas Alle zorgen zijn zeker niet van de baan bij Dexia Jobkorting voor mensen met laag activiteitsinkomen The Ghost Writer & Le refuge Zo makkelijk kom je niet van boeken af TCO-certificaat op je pc is warm aanbevolen Schrijnend tekort aan personeel in rusthuizen Nieuwe look Ons Recht, het maandblad van de LBC-NVK, zit in een fris nieuw kleedje.

Benieuwd wat onze lezers en lezeressen ervan vinden! Jouw reactie is welkom bij hoofdredacteur Denis Bouwen via dbouwen@acv-csc.be. Of op dit adres: LBCNVK, redactie Ons Recht, Sudermanstraat 5, 2000 Antwerpen. Militanten kunnen de nieuwe huisstijl van de LBC-NVK ontdekken en downloaden via http://militanten.lbc-nvk.be.

Ook in het straatarme Niger voert de vakbond strijd tegen onwaardig werk. Bijvoorbeeld in de cafés en restaurants van de hoofdstad Niamey, waar barmeisjes moeten sloven voor een hongerloontje.

Veel meisjes zijn zo arm dat ze zich moeten prostitueren om rond te komen. In België werken de vakbonden en Wereldsolidariteit nauw samen om waardig werk in Noord en Zuid te promoten.

2 | APRIL 2010 | 114de jaargang | Ons Recht Eens te meer zullen er in mei acties op de werkvloer plaatsvinden. Lees meer op p. 12-13.

FERRE WyCKMANS · ALGEMEEN SECREtARIS

standpunt.

De vraag is of mensen stelselmatig langer laten werken leidt tot meer welzijn.

© foto: DAnIëL RyS

De LBC-NVK hield van 24 tot 26 maart haar vierjaarlijkse congres. Verderop in dit nummer vind je een kort artikel en foto-impressies. Zoals dat met congressen gaat, leverde ook deze editie extra werk op. Nu ja, meer. Eigenlijk diende het congres om standpunten te verduidelijken en concretiseren en om verdere opdrachten te bepalen. De LBCNVK wilde haar opvattingen duidelijker maken en meer uitdiepen. Dat lukte ook.

Toch langer werken?

Maar ‘de buitenwereld’ wachtte niet op het LBCNVK-congres om ons nog bijkomende aandachtspunten te bezorgen. Eerst lanceerde premier Yves Leterme het voorstel om gepensioneerden ‘onbeperkt’ te laten bijverdienen. Daarna stelde zijn partij, de CD&V, voor om het pensioen niet langer te baseren op de leeftijd (65 jaar) maar op de loopbaan. Ook nu moet je 45 jaar werken om een volledige pensioenloopbaan te hebben. Maar door geen leeftijdsgrens meer te hanteren zouden de meeste werknemers als het ware verplicht worden om langer te werken. Als ook periodes van werkloosheidsuitkeringen niet meer of alleen voor een deel gelijkgesteld worden om de pensioenloopbaan te berekenen, wordt op een subtiele maar erg drastische manier de pensioenleeftijd in feite opgetrokken.

Activiteitsgraad

Deze aanpak moet zogezegd dienen om ‘de activiteitsgraad te verhogen’. Een farce natuurlijk.

Wanneer ouderen langer (moeten) werken, wordt het voor jongeren lastiger om een loopbaan uit te bouwen. Meer dan ooit ontbreekt het perspectief voor werklozen. Jonge werklozen zullen op hun beurt langer moeten werken om zelf aan genoeg loopbaanjaren te geraken.

Dit ‘eerlijke systeem’ komt er in de praktijk dus op neer dat de pensioenleeftijd gegarandeerd naar omhoog gaat. Officieel luidt het standpunt ‘dat er aan de pensioenleeftijd niet geraakt wordt’.

Achter het idee van het ‘onbeperkt bijverdienen’ gaat nog een gevaar schuil. Gepensioneerden met een te laag wettelijk pensioen kunnen als het ware verplicht worden om toch te blijven werken. Zo krijgen bewindslieden een alibi om de wettelijke pensioenen niet meer te verhogen, of misschien zelfs om ze te verlagen. Er is immers al een inkomen uit loon.

Het voorstel van de CD&V kreeg uit diverse hoeken politieke steun. Dit voorstel bewijst dat het pensioendossier een behoorlijk complex verhaal is. Complexiteit is op zich geen reden om niets te veranderen. Maar het is wel aangewezen om voorstellen op al hun mogelijke consequenties te

beoordelen. Elk voorstel dient te worden gewikt en gewogen. En moet ook op een tijdslijn worden uitgetekend.

Bedachtzaam

Uitgerekend het pensioendebat heeft veel baat bij een bedachtzame aanpak. In dit dossier moet je op lange termijn denken. De huidige pensioenleeftijd van 65 jaar bestaat al erg lang; voor vrouwen ligt de pensioenleeftijd nog maar sinds 2009 op 65. Toen de 65 jaar voor mannen in de pensioenreglementering werd opgenomen, had een doorsnee werknemer nauwelijks kans om zijn pensioen daadwerkelijk te halen. Verwijzen naar het verleden heeft dus geen zin.

Moeten mensen langer werken omdat ze tegenwoordig langer leven? Nee toch. Meer welzijn verwezenlijken, dat is pas echte sociale vooruitgang.

De vraag is of mensen stelselmatig langer laten werken leidt tot meer welzijn. Er klopt dus iets niet met de boodschap die de werknemers krijgen. Nog los van het feit dat de arbeidsmarkt geen mogelijkheden biedt om iedereen na zijn of haar 65ste te laten werken.

Zowel op Belgisch als op Europees niveau zwaaien allerhande politici met cijfers om ‘te bewijzen’ dat de economische crisis nog zware gevolgen zal hebben voor de arbeidsmarkt. Een weinig hoopvolle boodschap. Maar hoe rijm je die met de stelling dat de pensioenleeftijd feitelijk moet stijgen? Dat blijft hoogst onduidelijk.

Over diverse andere belangrijke punten horen we bitter weinig. Neem nu de financiering van de pensioenen. Daarover is weinig concreets te vernemen. Een verhoging van de minimumpensioenen en dus een versterking van de ‘eerste pijler’ is ook al niet concreet.

Kortom, wie vraagt naar het mogelijke resultaat, krijgt geen antwoord. Of het verkeerde.

Werknemers die dromen van een rustige oude dag dreigen nu te mogen ‘uitkijken’ naar een volgeboekte werkdag. Benieuwd hoe ze daarvoor de mensen zullen warm krijgen. Geen nood. Weldra kan er weer rijkelijk gediscussieerd worden over ‘de kloof met de burger’. | APRIL 2010 | 114de jaargang | Ons Recht 3

DISTRIBUTIe

De Carrefour-saga is nog lang niet afgelopen. Carrefour Belgium wil 21 hyper- en supermarkten sluiten en andere winkels doorschuiven naar zelfstandigen. “uiteraard moeten we onderhandelen met de directie”, beseft Chris Van Droogenbroeck, nationaal secretaris distributie bij de LBC-NVK. “Maar we zullen ons vel duur verkopen. Het worden geen gemakkelijke onderhandelingen.”

© foto: DAnIëL RyS

DENIS BOuWEN

“Onderhandelingen bij Carrefour worden geen simpele klus” Vakbonden zullen hun vel duur verkopen Volgens de vakbonden is het herstructureringsplan van topman Gérard Lavinay veel te drastisch. “Het plan van de Fransman is veel te sterk gebaseerd op financiële analyse en veel te weinig op marktoverwegingen. De directie weigert de hand in eigen boezem te steken. Ze neemt geen verantwoordelijkheid voor de vergissingen uit het verleden.”

Carrefour zegt dat zijn werknemers veel duurder zijn dan die van Delhaize en Colruyt. “Wij betwisten dat”, onderstreept Van Droogenbroeck. “Volgens onze berekeningen is het personeel van Carrefour helemaal niet zoveel duurder. Het blijft overigens onze overtuiging dat Carrefour maar wat graag zou willen breken met paritair comité 312 (warenhuizen).”

De LBC-NVK’er vindt het belangrijk dat de werknemers paraat blijven. “Om opnieuw actie te voeren wanneer dat nodig is.

Gelukkig hebben we de klanten en de publieke opinie aan onze kant. Dat willen we graag zo houden.” toegevingen

De bonden sluiten niet uit dat Lavinay misschien sommige winkelsluitingen zal willen laten vallen. “Maar in ruil zal hij aan de loonen arbeidsvoorwaarden willen prutsen. Wat ons betreft, wordt er niet geraakt aan de sectorale cao-voorwaarden van PC 312.”

In februari liet topman Lavinay weten dat hij uiterlijk op 30 juni zeven supermarkten en 14 hypermarkten wilde sluiten. Een maatregel die bijna 1.700 jobs kan kosten.

4 | APRIL 2010 | 114de jaargang | Ons Recht

Carrefour overweegt ook 20 vestigingen moet Carrefour Express de ‘nabijheidswinover te laten aan Mestdagh (Champion). In kels’ groeperen. Carrefour Market wil zich die vestigingen werken zo’n 1.300 mensen. profileren als ‘de versspecialist’. Terwijl de Nog eens zeven supermarkten, goed voor hypermarkten zichzelf aanprijzen als ‘uw 370 banen, zouden worden overgedragen favoriete winkel’. aan zelfstandige ondernemers. “Alles bij “De bonden denken dat de groep almaar elkaar praten we dus over bijna 3.400 jobs meer Carrefour Markets zal willen franchidie in de weegschaal liggen.” seren. Mogelijk hebben ze genoeg aan vier Na een aantal bijeenkomsten van de onder- of vijf eigen supermarkten als ze nieuwe nemingsraad trok de directie in maart naar concepten willen uittesten. Voor de kleine de winkels. Op aandringen van de bonden. hypermarkten (5.000 vierkante meter) Om de plannen toe te lichten en de lokale testte Carrefour al met succes een nieuwe vakbondsafvaardigingen de kans te geven aanpak uit in Lier. Bij de grote hypermarkalternatieve maatregelen voor te stellen. ten was er een experiment in Bierges, maar Of de directie echt oor zal hebben naar die dat viel tegen. In die tak willen ze nu een alternatieven, is zeer de vraag. nieuwe test doen in Mont Saint-Jean. Voor de grote hypermarkten is er tot nu toe geen Franchise degelijk toekomstconcept.”

Carrefours sterke interesse voor franchi“Ik ben bang dat Carrefour zijn Belgische seformules leidt tot zenuwachtigheid bij poot vooral wil baseren op franchisewin- Colruyt en Delhaize. “Franchisewinkels kels”, stelt Chris Van Droogenbroeck. “Dat doen graag open op zondag. Als er meer zijn vestigingen waar zelfstandigen de van die winkels komen, zal de concurrenlakens uitdelen. En waar de loon- en arbeids- tie alleen maar feller worden dan ze al is. voorwaarden slechter zijn dan in de winkels Colruyt heeft al een eigen franchiseformule, in eigen beheer.”

Spar. Maar die groep heeft ook succes met De winkels van Carrefour Express, die je de Okay-winkels, die ze in eigen beheer uither en der uit de grond ziet rijzen, zijn één baat. Bij Delhaize is er sociale afbraak via en al franchise. En de formule Carrefour de ‘Red Market’-formule. De werknemers Market – de vroegere GB-supermarkten – in een Red Market vallen, net als hun colleent zich ook uitstekend voor een franchi- lega’s in een gewone Delhaize, onder PC 202 sestrategie. “Carrefour heeft nog 62 eigen (kleinhandel in voeding). Maar zij genieten supermarkten. Als ze het reorganisatieplan niet van alle Delhaize-voordelen.” in de huidige vorm uitvoeren, zullen daar- Negen van de 21 met sluiting bedreigde Carrefourvan nog maar een kleine 30 winkels over- winkels kunnen misschien toch open blijven. Dat blijven.” Volgens het ‘commercieel plan’ raakte bekend bij het ter perse gaan.

LOgISTIeK

De vakbonden bij Logistics ternat waren erg beducht voor een mogelijke sluiting van het bedrijf, zoals Ons Recht al in februari berichtte.

De militanten wilden actie voeren als de directie geen klare wijn zou schenken. En er kwamen inderdaad acties. In de nationale vakbondsbetoging van 29 januari in Brussel liepen 100 werknemers uit de logistiek mee. “Geen sociaal bloedbad bij Logistics ternat”, stond op hun spandoek.

© foto: BELGA

JAN DEREyMAEKER

Bonden eisen degelijk sociaal plan bij Logistics Ternat “Liefst een andere job in eigen streek” Door de acties viel de bevoorrading met droge voeding van de hypermarkten van Carrefour stil. Logistics Ternat was in handen van de bonden. Zowat 30 vakbondsmilitanten trokken naar Herstal. Daar blokkeerden ze het platform waarmee werd geprobeerd de hypermarkten alsnog te beleveren.

Het onheilsverdict viel op 24 februari. Op een buitengewone ondernemingsraad verklaarde de directie dat Logistics Ternat dicht moest. De personeelsvergadering nadien was via de tv-journaals in alle huiskamers te zien. Op de dag voor de buitengewone ondernemingsraad kregen de collega’s bij Carrefour ook al dramatisch nieuws. Bij Carrefour staan minstens 1.672 banen op het spel. Voor zover de reorganisatie daar niet nog veel meer banen zal kosten.

twee vergaderingen met de directie. De bonden probeerden het depot open te houden. Telkens luidde het onverbiddellijk dat er geen mogelijkheid was om het bedrijf te laten voortbestaan. Het deed sterk denken aan de halsstarrige houding van Louis Schweitzer, de Fransman die Renault Vilvoorde opdoekte in 1997.

Zullen andere werkgevers hieruit iets leren?

Als er één of meerdere klanten wegvallen, hebben ondernemingen de plicht om te zoeken naar vervangende tewerkstelling.

Bedrijven zijn verkeerd bezig als ze alleen nog de winst centraal stellen. De werknemers van Logistics Ternat ondervinden dit aan den lijve.

Kapitaal beslist

De acties gaven de mensen van Logistics wel veel zelfvertrouwen. Een sluiting voorkomen blijkt in dit geval onmogelijk. Dus willen de bonden een degelijk sociaal plan afdwingen, al zal dat natuurlijk niet alle pijn wegnemen. De bonden blijven ook oog hebben voor het tewerkstellingsprobleem.

Ze willen dat iedereen op 30 juni uitzicht heeft op een nieuwe baan. Bij de vestigingen van Logistics in Nijvel en Kontich. Of in een ander filiaal van Kuehne+Nagel in ons land. Het liefst willen de getroffen werknemers natuurlijk een job vinden in hun eigen streek. Eventueel zelfs bij de concurrentie.

De LBC-NVK en de andere bonden steken veel tijd in contacten met de werknemers.

De werkman wikt, het kapitaal beschikt. Bij Logistics Ternat, een filiaal van het ZwitsersDuitse Kuehne+Nagel, is er veel ontgoocheling. In het depot gaven 270 mensen jarenlang het beste van zichzelf. Onder de werknemers groeide een zeer hechte band.

Ze delen lief en leed met elkaar. Morgen zijn ze niet langer nodig.

Het contract met Carrefour loopt midden dit jaar af. En het gebouw van Logistics ligt er oud en versleten bij. Van de beloofde nieuwbouw kwam niets in huis. Het contract met de verhuurder loopt ook naar zijn eind.

In het kader van de Wet Renault waren er

Zelfvertrouwen

Zij trachten de moed erin te houden. Elke personeelsbijeenkomst wordt gevolgd door individuele of groepsgesprekken. De bezoekjes van vakbondsdelegaties en anderen zijn hartverwarmend.

Carrefour

In het Logistics-verhaal draagt Carrefour (ex-GIB) een verpletterende verantwoordelijkheid. Nog geen 20 jaar geleden werkten op de site in Ternat nog ruim 800 mensen.

In 1993 gingen de kaasafdeling (45 werknemers) en de afdeling ‘triperie’ (orgaanvlees, 17 mensen) dicht. Daarna werd de banketbakkerij (140 jobs) uitbesteed. Die verhuisde naar Mollem. In 2001 werd de administratie van Unic ontmanteld; die werknemers werden ontslagen of overgeplaatst naar Evere.

De technische dienst werd uitbesteed aan ABB, de drukkerij aan Exbo en de keuken aan Eurest. In 2005 sloot de beenhouwerij, een verlies van 65 jobs. Toen de laatste activiteiten in 2005 overgingen naar ACR, bleven in Ternat nog 350 werknemers over.

Al die beslissingen bleken achteraf verkeerd.

GIB, nu Carrefour Belgium, jaagde steeds meer van zijn klanten weg. De ex-werknemers hadden uiteraard nog weinig zin om te winkelen bij het bedrijf waar ze moesten vertrekken. Algemeen gaf Carrefour blijk van wanbeleid en maakte het nooit een fatsoenlijk commercieel plan voor zijn winkels.

Die houding ligt nu mee aan de basis van het sociaal bloedblad in Ternat. | APRIL 2010 | 114de jaargang | Ons Recht 5

RUBRIeKSNAAm

‘Wet Renault’

moet strenger en efficiënter worden Procedure vermijdt deel van geplande ontslagen

JAN DECEuNyNCK

De Wet Renault stond de voorbije maanden weer volop in de schijnwerpers. talloze ondernemingen kondigden collectieve ontslagen aan. Dat leidde tot discussies over de zin of onzin van de wet. Peter tierens, juridisch adviseur op de LBC-NVK-studiedienst, is een voorstander van de Renault-wet. Maar ze mag best nog wat strenger, duidelijker én efficiënter worden, vindt hij.

Iedereen herinnert zich nog wel de brutale dat de Wet Renault niks oplevert. En alleen sluiting van Renault Vilvoorde in 1997. Dat maar de onzekerheid verlengt voor werknesociale drama leidde tot de ‘Renault-wet’. mers die dreigen te worden ontslagen. Is dat Wil een werkgever een collectief ontslag zo? doorvoeren? Dan moet hij de werknemers- PeteR tIeRens: “Soms wordt wel eens vertegenwoordigers hierover informeren gezegd dat de vakbonden via deze wet en consulteren. Zo staat het in de wet. Een alleen maar proberen wat uitstel van exedefinitieve beslissing over het collectief ont- cutie te krijgen. Het collectief ontslag wordt sowieso toch doorgevoerd, luidt het dan. De slag kan hij pas daarna nemen.

Peter Tierens zet de puntjes op de i: “De getroffen werknemers kunnen hooguit door befaamde informatie- en consultatieronde de duur van de procedure wat langer aan de is geen nieuwigheid uit de Renault-wet. Die slag blijven.” procedure was in 1975 al voorzien in cao nr. “Wat langer in dienst blijven betekent 24 van de Nationale Arbeidsraad. Nieuw aan natuurlijk langer inkomenszekerheid hebde Renault-wet was de bijzondere sanctie ben. Maar dat is op zich niet het opzet van voor bedrijven die de procedure niet naleef- de procedure. Globaal genomen wordt de den. Als de werkgever de procedure niet procedure gebruikt om informatie in te respecteert, kan de rechter beslissen dat ze zamelen, over collectieve ontslagen te overmoet worden overgedaan. En dat de werk- leggen en over de toekomst van het bedrijf nemers voor de hele periode recht blijven te discussiëren.” hebben op loon. In de praktijk is de sanctie “Voor de werknemers is het belangrijk om eerder theoretisch. Ze werd nog nooit echt informatie te krijgen over de omstandighetoegepast. Maar voor de vakbonden is ze den waarin een collectief ontslag zal plaatsvinden. En over de praktische uitwerking wel een stok achter de deur.” ervan. Een gedwongen ontslag is een trauOnzekerheid matische ervaring. Genoeg informeren kan de pijn een beetje verzachten voor wie moet Ons Recht: Wie de krant leest of aan de vertrekken.” cafétoog zijn oor te luisteren legt, hoort vaak “De blijvers zien ook of hun werkgever de

6 | APRIL 2010 | 114de jaargang | Ons Recht

vertrekkers al dan niet met respect behandelt. Dat kan hun gedachten over de verdere loopbaan beïnvloeden.” Met de botte bijl saneren leidt soms onbedoeld tot het vertrek van goede krachten, die liever andere horizonten opzoeken. En welk bedrijf wordt daar nu beter van?

Informatie nodig

“De werknemersvertegenwoordigers hebben genoeg informatie nodig om het debat te kunnen voeren over het collectief ontslag en de praktische kanten ervan.

Ideaal moet je op voet van gelijkwaardigheid zoeken naar pistes om het collectief ontslag te vermijden, het jobverlies te beperken of de gevolgen van de sanering te milderen.

Dit overleg is de kern van de procedure en neemt meestal ook de meeste tijd in beslag.

De werknemersvertegenwoordigers moeten nu eenmaal kunnen uitvissen hoe de vork in de steel zit, een eigen plan ontwikkelen en dan met de werkgever tot een consensus trachten te komen. Dat vergt allemaal tijd.”

“De werkgever kon de plannen al grondig analyseren en voorbereiden. Voor hem komt het collectief ontslag niet uit de lucht vallen.

Beursgenoteerde bedrijven moeten zelfs in tIeRens:

RegeLS Alternatief plan bij sigarettenmaker BAT ROBERt VEEKMAN

Spijtig genoeg pakken de media de jongste tijd geregeld uit met berichten over plannen voor een collectief ontslag. Voor vakbondsafgevaardigden en –verantwoordelijken het moment waarop ze moeten toezien of de onderneming de bepalingen uit de Wet Renault al dan niet correct toepast.

In veel gevallen blijkt de werkgever zo vlug mogelijk fase 1 te willen afsluiten.

Meestal laat hij zich daarbij adviseren door vetbetaalde experts.

Fase 1, de informatie- en consultatieronde dus, heeft nochtans zo haar belang in het kader van het sociaal overleg. In deze fase krijgen vakbondsmilitanten in het bedrijf de kans om alternatieven voor te stellen die zoveel mogelijk jobs kunnen redden. Wil de onderneming die alternatieven niet ernstig onderzoeken? Dan riskeert ze

later te worden veroordeeld omdat ze niet antwoordde op alle vragen.

Bij de sigarettenproducent BAT (British American Tobacco) bewezen de vakbondsafgevaardigden recent dat het de moeite loont om een tegenvoorstel uit te werken. In december 2009 kondigde BAT 50 ontslagen aan. Meteen schoten de vakbondsmilitanten in actie.

Via individuele gesprekken met werknemers en personeelsvergaderingen werkten ze een alternatief plan uit.

Na een grondige analyse aanvaardde de directie het alternatief van het personeel voor bijna 90 procent. De inzet van de bonden kon zeven jobs redden, zoveel staat vast.

Uiteraard is het te betreuren dat er nog altijd 43 jobs sneuvelen. Maar voor die groep werd een stevig sociaal plan afgedwongen voor de komende drie jaar. Eens te meer bleek dat samenwerken en communiceren met de achterban een tegenwicht kan bieden wanneer dikbetaalde bedrijfsleiders of crisismanagers schaamteloos een beslissing willen doordrukken.

© foto: BELGA

van de federale overheid blijkt dat de procedure het aantal voorgenomen ontslagen gemiddeld met 10 procent vermindert.”

“Bij een herstructurering speelt natuurlijk meer mee dan alleen maar de juridische procedures. De houding van het personeel, de onderlinge solidariteit en de actiebereidheid zijn vaak bepalend voor de uitkomst van het overleg. Een mooi en recent voorbeeld is dat van bierbrouwer AB InBev. Daar draaide de werkgever onder druk van een hun boekhouding een provisie aanleggen volgehouden blokkade zijn reorganisatievoor collectieve ontslagen. Op die manier plannen terug tijdens de informatie- en weten aandeelhouders sneller dan werkne- consultatieronde.” mers dat er een collectief ontslag zit aan te Ons Recht: Werkgevers klagen dat ze door komen.”

Peter Tierens wijst op de dubbele rol van het de procedure moeilijk tot een collectief ontslag overleg tijdens de Renault-procedure. “Op kunnen overgaan. Klopt dat? korte termijn willen de werknemers het tIeRens: “Ik zou niet zeggen dat het zo geplande collectieve ontslag afzwakken en moeilijk is. De wet zorgt er alleen voor dat over de praktische aspecten van het soci- ze iets later een collectief ontslag kunnen aal plan praten. Bij een collectief ontslag doorvoeren, na genoeg geïnformeerd en liggen de ontslagvergoedingen gemiddeld geconsulteerd te hebben. Afhankelijk van de hoger dan bij individuele afdankingen. Ook omstandigheden kan het een week of drie op lange termijn kan de procedure belang- maanden duren. Gemiddeld neemt de inforrijk zijn. Ze bezorgt de werknemers een matie- en consultatiefase 52 dagen in beslag. forum om mee na te denken over de toe- De hele periode tussen de aankondiging en komst van het bedrijf. Voor wie overblijft, de uitvoering van het collectief ontslag vergt is een herstructurering nu eenmaal niet het door de band een kleine drie maanden. Dat einde. Maar misschien wel de aanloop naar valt dus nog mee. Bovendien zijn de trucs om de procedure te omzeilen legio.” een betere toekomst.”

“De procedure kan overigens het collecAB InBev tief ontslag als dusdanig niet verhinderen.

Heel anders is het in onze buurlanden. In Ons Recht: Kon de procedure uit de Wet Nederland bijvoorbeeld kan de onderneRenault al ontslagen voorkomen? mingsraad een herstructurering gewoon tIeRens: “De praktijk leert ons dat de blokkeren; alleen de rechtbank kan ze dan Renault-procedure wel degelijk ontslagen nog reactiveren. In de meeste Europese kan vermijden. Al mogen we er geen won- landen kunnen ontslagen worden geannuderen van verwachten. Uit recent onderzoek leerd als ze niet beantwoorden aan bepaalde

Hoe verloopt een collectief ontslag??

Een werkgever die een collectief ontslag plant, moet een strikte procedure volgen. De eerste fase daarin is die van informatie en consultatie. De werkgever spreekt dan zijn intentie uit om een aantal mensen collectief te ontslaan. Hij meldt dat aan de ondernemingsraad. Als er geen ondernemingsraad is, richt hij zich tot de vakbondsafvaardiging. Is deze er ook niet, dan wendt hij zich tot het comité voor preventie en bescherming op het werk (CPBW) of, als ook dit niet bestaat, tot de personeelsleden of hun vertegenwoordigers.

Tijdens die eerste fase moet de werkgever zijn intentie toelichten.

Wat zijn de redenen, over hoeveel mensen gaat het, wanneer wil hij de herstructurering doorvoeren?

Werknemers mogen ook vragen stellen over de plannen en het debat erover aangaan. Zo kunnen ze proberen de werkgeversvoorstellen te counteren of de gevolgen te verzachten. Op dat moment kan dus ook al worden onderhandeld over een sociaal plan.

De duur van de eerste fase ligt niet wettelijk vast. Het is aan de werkgever om te beoordelen of deze fase afgelopen is. Hij kan dat eenzijdig doen, maar verkiest meestal een akkoord hierover met de vakbonden.

Zo kan het bedrijf vermijden dat hij nadien het verwijt krijgt de procedure niet te hebben nageleefd. De procedure aan je laars lappen kan een sanctie opleveren.

Na de eerste fase neemt de werkgever de uiteindelijke beslissing. Vanaf dan zijn ontslagen gedurende 30 dagen verboden. Een verbod dat kan worden verlengd tot 60 dagen. Het ontslagverbod moest eigenlijk dienen om onderhandelingen over een sociaal akkoord mogelijk te maken.

Maar in de praktijk wordt al tijdens de eerste fase over een sociaal plan gepraat.

motieven of als bepaalde procedures niet gevolgd zijn. België sleept op dit punt nog een erfenis uit de 19de eeuw mee. De macht van de patroon om te ontslaan.”

“Voor een werkgever is een collectief ontslag wel een dure en stresserende kwestie.

Duur omdat er in het sociaal plan extralegale voordelen voorzien worden. En stresserend wegens de juridisch ingewikkelde procedure en de zware sancties, ook al overdrijven de grote advocatenkantoren dat wel wat. Die kantoren verdienen een flinke duit door bijstand te verlenen in het kader van Renault-procedures.” | APRIL 2010 | 114de jaargang | Ons Recht 7

Klare wijn schenken bij Opel Antwerpen Wie het dossier wél van nabij volgt, komt soms tot dit besluit: niets is wat het lijkt en alles is onzeker.

MARC VAN tHIELEN

De perikelen bij Opel volgen is soms lastig voor wie niet rechtstreeks bij het dossier betrokken is. Het gaat om een internationaal verhaal met vele dimensies en niveaus. Zowat alle spelers in dit verhaal informeren en gebruiken de media in functie van de eigen agenda of doelstellingen.

Eén zekerheid is er wel. GM Europe en topman Nick Reilly willen diep snijden in de tewerkstelling en in de loonkosten. Bij alle fabrieken, en in de Antwerpse vestiging in het bijzonder. De Europese en lokale vakbonden willen dit niet zomaar slikken. Zij vechten om zoveel mogelijk banen te redden, in Antwerpen en de andere fabrieken.

GM Europe toont zich nu bereid tot eind september de tijd te geven om naar een investeerder en een duurzame oplossing te zoeken voor Opel Antwerpen. Maar de autoconstructeur houdt op zich wel vast aan zijn plan om de fabriek te sluiten.

Een herstructurering van Opel Antwerpen is niet af te wenden. Maar dat hoeft niet noodzakelijk te betekenen dat het tot een sluiting komt. De finale beslissing daarover ligt niet in de handen van de bonden. Hoe dan ook dreigen honderden of duizenden jobs te sneuvelen. In de fabriek en bij haar

toeleveranciers. Alle getroffen werknemers, arbeiders, bedienden en kaderleden, hebben recht op een behoorlijke vergoeding wanneer hun arbeidscontract wordt verbroken.

En op maximale ondersteuning wanneer ze ander werk zoeken. Het is een achterhaald idee dat arbeiders op deze punten niet dezelfde rechten verdienen als bedienden en kaderleden. Geen enkele werknemer heeft belang bij een ‘gelijkheid’ die neerkomt op een nivellering naar beneden. Arbeiders, bedienden en kaderleden verdienen beter.

De LBC-NVK en de andere bonden mogen nooit de strijd voor het behoud van zoveel mogelijk volwaardige jobs opgeven. Tegelijk wordt het tijd om te onderhandelen over een fatsoenlijk sociaal plan. Alle werknemers van Opel Antwerpen en de toeleveranciers hebben recht op duidelijkheid. Wie bij Opel Antwerpen geen toekomst meer ziet of krijgt, moet zijn loopbaan en toekomst zelf in handen kunnen nemen. Niemand mag de werknemers blijven gijzelen met schijntoezeggingen of voorwaardelijke plannen.

Vakbond verdient zijn sporen bij europees hoofdkwartier DHL FREDERIK ABBELOOS & LODE VERSCHINGEL

Wie graag wil weten wat een vakbond kan betekenen, heeft een mooie kluif aan het koerierbedrijf DHL in Diegem. Het kostte bloed, zweet en tranen om daar een vakbondsafvaardiging te kunnen oprichten voor een publiek van kaderleden en managers. Maar het lukte. Dankzij de inspanningen van de vakbondsmilitanten veranderde de sociale chaos in sociale dialoog en dito actie.

In de zomer van 2009 drukte DHL een eerste herstructurering door zonder dat er een vakbondsvertegenwoordiging was. De directie voerde toen individuele gesprekken over de ontslagregeling. Dat resulteerde in barslechte vertrekvoorwaarden. Wie moest afvloeien, tekende onder druk een dading en verloor zo het recht om nadien nog gerechtelijke stappen te ondernemen.

8 | APRIL 2010 | 114de jaargang | Ons Recht

Heel wat bedienden en kaderleden en zelfs managers sloten zich in die sfeer graag aan bij de LBC-NVK of een andere vakbond. De bonden leverden zwaar slag om een vakbondsafvaardiging te kunnen creëren.

Maandenlang lag DHL dwars.

Op 26 november 2009 kondigde DHL een nieuwe reorganisatie aan, met het verlies van ruim 500 jobs en de verhuizing van het Europese hoofdkwartier van Brussel naar Bonn. Welgeteld één uur voor de bekendmaking van dat nieuws lukte het om de installatie van een vakbondsafvaardiging door te drukken. Dat was mee danken aan volgehouden druk vanuit de Europese ondernemingsraad.

“Een grote groep werknemers wil helemaal geen vakbondsafvaardiging”, beweerde de directie op de eerste informatie- en consultatiebijeenkomst. De vakbondsmilitanten mochten niets droppen in de postvakjes van het personeel, geen kopies nemen en al evenmin de e-mailserver van DHL gebruiken. Het bedrijf deed alles om de prille vakbondsdynamiek te fnuiken. Maar toch wonnen de militanten het vertrouwen van het

personeel. Toen de DHL-directie eenzijdig fase 1 van de Wet Renault afsloot, wilde ze eens te meer onderhandelingen op individuele basis voeren. Na een mislukte verzoeningsvergadering in paritair comité 218 en een reeks personeelsvergaderingen riepen de bonden op tot een staking. De respons was groot. Ook de managers kwamen in opstand. De actievoerders kampeerden eerst een dag buiten voor de gebouwen. Daarna volgde een blokkade van het koerierbedrijf DHL die twee dagen duurde.

Pas toen begreep de directie hoe laat het was.

DHL-topman Ken Allen zakte in hoogsteigen persoon af om de eerste onderhandelingen te leiden. Diezelfde dag nog was er al een raamakkoord.

Het raamakkoord wordt nu omgezet in een definitieve cao. Sommige van de beter betaalde managers dreigen uit de boot te vallen. Het laatste struikelblok voor een definitief akkoord. Werk in uitvoering dus.

Maar de vakbondsafvaardiging is en blijft een onomstootbaar feit.

RUBRIeKSNAAm

Congres LBC-NVK geeft aanzet tot solidaire toekomst Ruim 600 deelnemers tonen zich vastberaden en ambitieus

harken zou een kassierster ruim 27.000 jaar moeten werken. En dan horen we onze poliJe kon het al lezen in de vorige tici zeggen: “De overheidsfinanciën staan er nummers van Ons Recht. Of niet goed voor. We zullen allemaal samen moet besparen en inleveren”. Zowel de grote misschien heb je het op onze aandeelhouder als de kassierster? Dat is niet website gevolgd. Van 24 tot 26 de boodschap van het congres. maart hield de LBC-NVK haar De afgevaardigden van de LBC-NVK verzetvierjaarlijkse congres, met ruim ten zich tegen overdreven grote bonussen 600 deelnemers. “Hartverwarmend die bedrijfsleiders stimuleren om korteteren strijdbaar”, zo vatte een mijnwinst na te streven en onverantwoorde afgevaardigde na afloop de herstructureringen uit te voeren op de kap sfeer samen. Naar goede traditie van de werknemers. De koopkracht van alle worden de congresbesluiten werknemers moet op peil blijven door het in een verslagboek gebundeld. indexmechanisme te behouden en verbeteIn afwachting daarvan ren. De indexkorf moet de reële uitgaven van de gezinnen weerspiegelen. schetst Ons Recht al enkele Verder wil de LBC-NVK dat alle vormen van opvallende krachtlijnen. loon onderhevig zijn aan volwaardige bijdragen voor sociale zekerheid en fiscaliteit. Dat Op de laatste dag van het congres bracht zijn de twee pijlers van ons collectief inkoLiliane Kemps, vakbondsafgevaardigde bij men dat moet dienen om de gezamenlijke Carrefour, een pakkend verhaal over kwaad- behoeften te financieren. Een maatschappij heid en verzet. Heel de zaal veerde recht in van ‘elk voor zich’ is niet wat wij willen. een staande ovatie. Een eerbetoon aan de collega’s van Carrefour en aan alle anderen Groene economie die vechten om jobs te redden en sociale rechten te behouden. Het moment typeerde De militanten van de LBC-NVK willen een het gevoel van collegialiteit en vastberaden- andere economie en een ander politiek beleid. Ze willen een zorgvuldig begeleide heid op het congres. omschakeling naar een groene economie.

Collectief inkomen En ze eisen dat de overheid op dit punt een sturende rol speelt. De oprichting van een Ondanks de sombere realiteit van herstruc- federaal ‘transitiefonds’, samen beheerd tureren, dereguleren, frauderen en specu- door overheid, werkgevers en vakbonden leren, vonden de congresdeelnemers dat zou hiertoe kunnen bijdragen. Elke vorm de vakbond niet bij de pakken mag blijven van overheidssteun aan ondernemingen zitten. We mogen de toenemende ongelijk- moet voor de LBC-NVK altijd gekoppeld zijn heid niet accepteren. Eén voorbeeld maar: in aan positieve effecten op de tewerkstelling.

2007 kreeg de grootste aandeelhouder van Wanneer bedrijven hun tewerkstellingsbeCarrefour 335 miljoen euro aan dividenden loftes niet nakomen, moet de overheid de op zijn rekening. Om dat bedrag bijeen te steun terugvorderen.

MARIJKE PERSOONE

Onderwijs moet gratis zijn. Iedereen heeft recht op gezondheid en welzijn. De overheid mag essentiële diensten aan de bevolking niet overlaten aan de commercie. Meer nog, de overheid moet actief ingrijpen om ervoor te zorgen dat water en energie, wonen, geneesmiddelen en andere levensnoodzakelijke zaken voor iedereen betaalbaar zijn.

Overheidsinvesteringen, prijzencontrole en openbare aanbestedingen kunnen daartoe bijdragen. Maar dan moet de overheid wel zichzelf de nodige middelen bezorgen dankzij een rechtvaardige fiscaliteit.

Kapitaalkrachtigen

Het congres wil een harmonisering van de Europese vennootschapsbelasting, met een minimumtarief van 30 procent. In afwachting mag België de notionele intrestaftrek alleen nog toekennen aan ondernemingen met meetbare positieve tewerkstellingsresultaten.

Via beleggingen en kapitaalsopbouw ontstaan heel wat meerwaarden die niet of nauwelijks worden belast. Dat kan niet langer, vindt het congres. Hoog tijd dat de kapitaalkrachtigen hun steentje bijdragen aan een leefbare samenleving. Daarom willen de LBC-NVK-afgevaardigden meer dan ooit dat het bankgeheim verdwijnt en dat er een vermogenskadaster komt. Ze pleiten voor de invoering van een progressieve vermogensbelasting vanaf een vermogen van 1 miljoen euro. Alleen zo heeft de overheid genoeg middelen om duurzame jobs te helpen creëren en een sociaal beleid te voeren.

Meer weten over het congres? Op www.lbc-nvk.be vind je veel foto’s, video’s, verslaggeving en toespraken. | APRIL 2010 | 114de jaargang | Ons Recht 9

RUBRIeKSNAAm

geANImeeRD CONgReS

10 | APRIL 2010 | 114de jaargang | Ons Recht

RUBRIeKSNAAm CONgReS

Meer dan 600 vakbondsafgevaardigden en personeelsleden van de LBC-NVK deden mee aan het voorbije LBC-NVK-congres in Mol. ‘Aan zet voor een solidaire toekomst’, luidde de titel.

Intensieve discussies en debatten typeren zo’n congres.

Maar al die inspanningen werpen ook vruchten af. De congresgangers keurden in totaal 70 krachtlijnen goed.

Naast de noeste arbeid was er ook ruimte voor ontspanning, een informele babbel en een streepje muziek. Op een congres hebben de vakbondsafgevaardigden uiteraard een mooie gelegenheid om elkaar te zien en bij te praten.

De foto’s spreken voor zich… © MONIQUE BRAAM

| APRIL 2010 | 114de jaargang | Ons Recht 11

campagne

Horecapersoneel in Niger maakt veel uitbuiting mee “Ze houden de meisjes stil met fooien” Gijs Justaert

In een café of restaurant werken is hard labeur. Lange en vermoeiende dagen, de hele dag van de ene naar de andere tafel hollen, afrekenen en vooral vriendelijk blijven tegen de klanten. Hier is dat niet anders dan in het Zuiden. Maar bij ons word je wel min of meer fatsoenlijk betaald en krijg je genoeg rustpauzes.

Er zijn ook regels die moeten voorkomen dat een werkgever je ongestraft uitbuit.

Heel anders is de situatie in Niger, het gigantische land in het noordwesten van Afrika. Niger ligt pal in de Sahara.

Chantal werkt in een bar in de hoofdstad Niamey, helemaal in het zuiden van Niger.

Ze is één van de naar schatting 3.000 barmeisjes in de stad. Dikwijls gaat het om jonge vrouwen, van wie de meesten afkomstig zijn uit Togo of Benin. Veel barmeisjes kunnen niet lezen of schrijven.

“Gemiddeld verdien ik 350 CFA-frank per dag”, vertelt Chantal. Omgerekend praat je over een halve euro.

Het meisje maakt een verlegen indruk. Ze schrikt duidelijk van de vragen die ze krijgt.

Chantal maakt heel lange dagen. “Om 9 uur ’s ochtends begin ik te werken”, zegt ze.

“Soms werk ik door tot 3 uur de volgende ochtend. Ook in de weekends.”

De lage lonen dwingen de meisjes om hun lichaam te verkopen. Alleen zo geraken ze aan een leefbaar inkomen, weet Crespin Lawson, de voorzitter van MTC Niger, een sociale beweging die samenwerkt met Wereldsolidariteit. De meisjes die zich prostitueren, zijn compleet overgeleverd aan de grillen van hun klanten.

“Een alternatief hebben ze niet”, getuigt Crespin. “Voor de taximoto naar het werk tellen ze 200 CFA-frank neer. ’s Avonds zelfs 400 frank.

Dat zijn de vaste prijzen hier in Niamey. De barmeisjes verdienen 300 frank per dag. Maar daarmee kunnen ze zelfs hun vervoer niet betalen.” Het gevolg is dat meisjes zich prostitueren in ruil voor een gratis lift naar huis, een brood of soms zelfs maar een handje vol voedsel. “Een kwestie van overleven”, stelt Crespin.

© foto: WERELDSOLIDARITEIT

Ongewenste intimiteiten

In 2009 voerde MTC samen met de vakbond CNT (Confédération Nigérienne du Travail) campagne rond de 12 | APRIL 2010 | 114de jaargang

| Ons Recht

problemen van horecapersoneel. Met de slogan ‘Non au harcèlement sexuel des filles de bars’ (tegen ongewenste intimiteiten, nvdr). Ook CNT is een partner van Wereldsolidariteit. De vakbond werkt zelfs samen met ACV Waas en Dender.

“In onze werkgroepen voor werkzoekende leden zaten erg veel meisjes die gewerkt hadden in een bar, hotel of restaurant”, signaleert Crespin Lawson. “Die meisjes werden geconfronteerd met specifieke problemen die we niet kenden en waar we geen oplossing voor hadden. We hielden bij 300 meisjes een enquête. Op die manier kwamen we veel te weten over hun noden.”

CNT en MTC wilden de wantoestanden aan de kaak stellen. Ze creëerden voor deze werkneemsters een nationaal forum. In augustus 2009 groeide dat forum uit tot een heuse vakbondscentrale die het opneemt voor het horecapersoneel. “Door een gebrek aan collectieve organisatie staan de meisjes meestal zwak en kunnen ze weinig ondernemen tegen de uitbuiting waarvan ze het slachtoffer zijn. CNT en MTC willen dat zij dezelfde rechten krijgen als andere werknemers: een ondertekende arbeidsovereen-

De vakbond en de sociale beweging trokken samen naar de uitbaters van hotels, bars en restaurants om de wantoestanden aan te klagen. komst, maximaal acht uur werken per dag, een vergoeding voor overuren enzovoort. In een volgende stap willen we een specifiek statuut voor deze groep maken.”

De vakbond en de sociale beweging trokken samen naar de uitbaters van hotels, bars en restaurants om de wantoestanden aan te klagen. Maar ook de barmeisjes zelf en het grote publiek werden gesensibiliseerd: “In de cafés verspreidden we bierviltjes met daarop de rechten van de barmeisjes. We organiseerden een nationale betoging. En er kwam zelfs een debat op tv.” De vrouwen die deelnamen aan het debat, verloren nadien hun baan. Maar de vakbond CNT kon ze helpen om ander werk te vinden of een beroepsleiding te volgen.

Hoop

De strijd blijft moeilijk, vertelt Chantal ons nog, na een leerrijke uitleg over plaatselijke bieren zoals ‘La Niger’ of ‘La Flag’, het iets duurdere merk. “Vooral ambtenaren en hun entourage bezoeken de cafés. Zij hebben het geld om daar te consumeren. Ze houden de

Waardig werk op de werkvloer ANNICK AERtS

De Belgische vakbonden leveren inspanningen om de campagne ‘waardig werk’ concreet te maken op de werkvloer van diverse ondernemingen in ons land. In 2009 gebeurde dat in 500 bedrijven en organisaties.

Werknemers kregen de boodschap dat hun collega’s in het Zuiden niet onze concurrenten zijn. Hun strijd is een verlengstuk van ons gevecht in het Noorden. Bovendien is grensoverschrijdende samenwerking noodzakelijk.

Vakbondsafgevaardigden zetten dit

meisjes stil door fooien te geven of te betalen voor bepaalde diensten.” Ambtenaren werken bij de overheid. Het wordt dus erg lastig als je bij diezelfde overheid gaat aankloppen voor betere arbeidsregels.

Toch doet Chantal haar werk graag. En dat is belangrijk, want waardig werk begint bij een vrij gekozen job. Ook de acties van CNT en MTC vindt ze belangrijk. “Als de klanten de bierviltjes zien die de uitbuiting aankaarten, zijn ze wel degelijk gechoqueerd.” Een teken van hoop dus.

Wereldwijd

thema ook op de agenda van de ondernemingsraad. Zo probeerden ze hun werkgever aan te moedigen om gedragscodes te ondertekenen. Codes die het respect voor arbeidsrechten moeten bevorderen in alle vestigingen en bij leveranciers of onderaannemers.

In 2010 herhalen de bonden hun inspanningen rond waardig werk. Veel werknemers zullen in mei opnieuw acties voorgeschoteld krijgen. Eens te meer is het de bedoeling om werknemers te sensibiliseren en concrete afspraken te maken met werkgevers.

barvrouwen uit Niger, die machteloos staan tegenover de grillen van hun baas.

De bloemenpluksters uit Ecuador, die elke dag onbeschermd worden blootgesteld aan gevaarlijke insectenverdelgers. Of de mannen aan de lopende band van een multinational in Indonesië, wier contract elke dag kan worden opgezegd.

Nochtans bestaan er internationale arbeidsrechten, spelregels die uitbuiting verbieden.

Dikwijls worden die rechten niet nageleefd.

Dat moet veranderen.

Wereldsolidariteit en het ACV voeren actie met de eis dat de arbeidsregels overal moeten worden toegepast. Werknemers zijn géén gereedschap. Ze hebben recht op waardig werk. Wereldwijd.

Niet alleen in Niger maar overal ter wereld werken mensen zich kapot, zeven dagen op zeven, soms twaalf uur per dag. En toch blijven ze arm. Als ze zwanger, ziek of oud wor- Toon je solidair en geef waardig werk wereldwijd een flinke duw in de rug. den, staan ze op straat zonder inkomen.

De helft van de werkende mensen in de Teken de petitie op wereld verdient minder dan 1,5 euro per www.wereldsolidariteit.be. dag. Het gaat over 1,4 miljard mensen. Zij En doe een gift voor de partners van moeten met uiterst schamele loontjes hun Wereldsolidariteit die alles doen om de arbeidsomstandigheden in het Zuiden te gezin zien te onderhouden. verbeteren.

Deze werknemers zijn de uitgebuite verbeteren.

| APRIL 2010 | 114de jaargang | Ons Recht 13

over de grenzen

RUBRIEKSNAAM

annick aerts

Filipijnse gezondheids­ werkers opgepakt Nieuwe vakbond in Maleisië

Brand in kledingfabriek in Bangladesh

Het is niet ongebruikelijk dat westerse multinationals ICT-werk uitbesteden aan bedrijven in Azië. Dikwijls zijn er in Azië geen vakbonden in de groeisector ICT. Dat gaat zeker op voor een land als Maleisië. Samen met de mondiale dienstenbond UNI besloot de LBC-NVK te investeren in de uitbouw van een vakbondsstructuur in dit land. Na een lange strijd kwam er een erkende vakbond voor werknemers uit de ‘business process outsourcing’ (BPO) en de callcenters.

UNIVEN is de naam van de nieuwe vakbond, die de Maleisische verkopers van telecommunicatie en multimedia verenigt. Op 20 februari 2010 werd de nieuwkomer boven de doopvont gehouden. UNIVEN kan nu officieel alle werknemers uit de sector vertegenwoordigen, ook de kaderleden. Momenteel zijn er ruim 2.200 leden, afkomstig uit 17 bedrijven, verspreid over heel Maleisië.

Alle deelnemers aan de stichtingsconferentie waren het erover eens dat de oprichting van de nieuwe vakbond van groot belang is voor het land. UNIVEN kan veel doen om de werkomstandigheden te verbeteren en het vakbondsbewustzijn onder zijn achterban te versterken.

De bond wil de rechten van werknemers beter doen respecteren en opkomen voor een rechtvaardig loon, veiligheid, gezondheid, waardige werkomstandigheden en het recht om vertegenwoordigd te worden.

Een land als Indonesië, waar je ook veel ‘BPO’ en callcenters vindt, zal zich aan het succes in Maleisië kunnen spiegelen. De LBC-NVK is blij te hebben bijgedragen tot een initiatief dat de rechten van de betrokken werknemers in Maleisië beter beschermt. We wensen UNIVEN alle succes toe met de uitbouw van zijn organisatie.

In Bangladesh was er op 25 februari een brand in de kledingfabriek Garib & Garib Sweater in Gazipur. Volgens een officieel onderzoek was de brand te wijten aan een kortsluiting. De arbeid(st)ers op de hogere etages zaten vast omdat de uitgangen op slot waren en trappen met ontvlambare goederen volgestouwd waren.

Het brandbestrijdingsmaterieel in de fabriek was zo goed als onbruikbaar.

De brand eiste het leven van 21 arbeiders en maakte 50 gewonden. Redelijk snel kregen de families van de overleden mensen een vergoeding van zo’n 200.000 taka (2.085 euro). Veel te weinig natuurlijk. Ook voor de gewonden werd te weinig gedaan.

De Schone Kleren Campagne nam contact op met westerse bedrijven die aankopen bij Garib & Garib. Sommige van die afnemers willen een vergoeding geven aan de gewonden en hun families. Maar H&M ontkent dat er structurele veiligheidsproblemen waren. De keten vergist zich schromelijk.

De vakbonden en arbeidsorganisaties eisen van de eigenaar van Garib & Garib, de regering, de Bangladesh Gar ment Manufacturers and Exporters Association (BGMEA) en de internationale inkopers om snel een vergoeding voor de families uit te werken. Op lange termijn moet er een goed en transparant veiligheidsbeleid komen.

Onderschrijf deze vraag via www.schonekleren.org.

Driehonderd militairen en politieagenten arresteerden op 6 februari 43 gezondheidswerkers in de Filipijnen. Dat gebeurde erg brutaal. De militairen en politieagenten vielen binnen op een vorming van de ‘Council for Health and Development’ (CHD), een partner van de Belgische ngo Intal.

Op de Filipijnen is het ‘normaal’ dat gezondheidswerkers worden opgepakt.

Organisaties die opkomen voor de mensenrechten en de basisrechten van de bevolking, tonen zich kritisch tegenover het regeringsbeleid. Ze hebben vaak af te rekenen met intimidatie en repressie.

Volgens de autoriteiten waren de aangehouden gezondheidswerkers in feite ‘vooraanstaande rebellenleiders die op een vorming kwamen leren hoe ze explosieven moesten maken’. Het Filipijnse leger beweerde wapens, landmijnen en handgranaten te hebben gevonden in het gebouw. Maar de lokale mensenrechtenvereniging Karapatan signaleerde na een eerste onderzoek diverse onregelmatigheden in dit dossier.

De ngo Intal keurt de onwettelijke aanhoudingen ten stelligste af. Ze wil dat de Filipijnse overheid de veiligheid van de gezondheidswerkers garandeert en ze meteen vrijlaat. Er moet een einde komen aan de propagandacampagnes van het leger die mensenrechtenactivisten en gezondheidswerkers valselijk beschuldigen.

De Filipijnen tekenden de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en bekrachtigden alle belangrijke mensenrechtenverdragen. De Filipijnse regering heeft de plicht om de rechten van de burgers te respecteren en beschermen. Ook het recht op gezondheid.

Meer info, ook over de onlinecampagne, vind je op internationaal.lbc-nvk.be of www.intal.be

Lees meer op www.uniglobalunion.org

Vakbonden bezorgd over Turkije De Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) was tussen 3 en 5 maart op missie in Turkije. Vertegenwoordigers van vakbonden, werkgeversorganisaties en overheden trokken samen naar daar. De missie kwam er uit ongerustheid over de vrijheid van vereniging. Uit talrijke voorbeelden was gebleken dat die vrijheid onder druk stond.

Bij Sinter Metal bijvoorbeeld (www.emffem.org) werden vakbondsleden ontslagen.

Zowat 350 werknemers verloren in 2008 bij dat bedrijf hun job omdat ze lid waren van een vakbond. De Turkse minister

14 | APRIL 2010 | 114de jaargang

| Ons Recht

erkende dat de mensen ontslagen waren omdat ze bij een vakbond actief of aangesloten waren. Sinter Metal trok er zich niets van aan.

Al meer dan een jaar voert de vakbond Birlesik Metal acties aan de poort van het bedrijf. Via de rechter eist de bond dat de ontslagen werknemers hun job terug krijgen. De volgende zitting in dit proces is pas gepland in augustus. Processen van deze aard worden nodeloos vertraagd zodat werknemers in de kou staan.

De voorzitter van het ACV, Luc Cortebeeck, nam deel aan de IAO-missie naar Turkije.

Ondanks de geboden steun wordt daar geen vooruitgang geboekt, stelde hij vast.

Cortebeeck hoopt dat de regering iets zal doen aan deze situatie.

SOCIAAL

LBC-NVK en CNe lanceren petitie in callcenters MONIQuE BRAAM

Meer dan ooit staan de werknemers in callcenters onder druk.

Slechte loon- en arbeidsvoorwaarden kenmerken de sector.

Callcenters leven van opdrachtgevers die almaar veeleisender worden. Ze moeten steeds concurrentiëler worden en soepeler inspelen op opdrachten die ze krijgen. Vincent Van Quickenborne (Open VLD) wil het nog bonter maken. De minister voor Ondernemen en Vereenvoudigen pleit voor de 2,5-minutenregel.

Deze regel wil zeggen dat een particulier binnen de 2,5 minuten een fysieke persoon aan de lijn moet krijgen. Lukt dat niet, dan heeft het callcenter een boete aan zijn broek.

Ons Recht praatte met Sven Reggers en Robert Veekman. Sven is vakbondsafgevaardigde bij het callcenter Sitel. LBC-NVKsecretaris Robert Veekman kent de noden in de sector erg goed.

klaren. Wie klant is bij Belgacom, Telenet of Mobistar komt met een vraag of probleem dus meestal terecht bij een medewerker van een callcenter. De contracten tussen callcenters en opdrachtgevers worden om de twee jaar herzien. Telkens vinden daarover stevige onderhandelingen plaats. Meestal eisen de opdrachtgevers lagere tarieven. Er heerst dan ook een erg felle concurrentie onder de callcenters. De bitse concurrentiestrijd leidt sVen ReGGeRs: “In theorie deed Van tot veel werkdruk en stress. Doorgaans is er Quickenbor ne een goed voorstel. te weinig personeel.

Klantentevredenheid dragen wij erg hoog sVen: “Onze sector heeft een erg slechte in het vaandel. Maar wie zal dat betalen? reputatie. Ook in tijden van crisis vinden En waarom besprak de minister zijn voor- callcenters maar moeilijk personeel. In veel stel niet eerst met de betrokken partijen? bedrijven is er momenteel zelfs een tekort Zowel de werkgevers als de werknemers vie- aan volk. Stap maar eens een willekeurig len uit de lucht. Als we het idee echt willen uitzendkantoor binnen. Je zal merken dat waarmaken, moet er meer personeel komen er veel aanbiedingen voor werk bij een callin de callcenters. Ik schat dat er dan 30 pro- center zijn.” cent meer volk nodig is. Maar ik ben bang RObeRt VeeKMan: “Er is dan ook dringend dat onze opdrachtgevers niet bereid zijn om nood aan een zekere vorm van overleg in de sector. Gelukkig beginnen de bedrijven dat die extra kosten mee te betalen.” stilaan in te zien. We moeten samen inspanStress ningen doen om het imago van callcenters te verbeteren en komaf te maken met de Een woordje uitleg. Callcenters zoals Sitel, keiharde concurrentie. De sector mag zich SNT en IPG werken vaak in onderaanneming. niet kapot concurreren.”

Hun grootste opdrachtgevers zijn telecombedrijven als Belgacom, Telenet of Mobistar. ‘Cowboys’ De telecombedrijven besteden een deel van hun helpdesk of verkoopdienst uit aan “Bij grote callcenters als IPG en Tech Team is callcenters, die voor minder geld de klus er wel sprake van sociaal overleg. Maar in

“De bitse concurrentiestrijd onder de callcenters leidt tot veel werkdruk en stress”, zeggen Sven Reggers (links) en Robert Veekman. Reggers is vakbondsafgevaardigde bij Sitel. Veekman is secretaris van de LBC-NVK.

de kleine bedrijven heersen soms toestanden die aan het Wilde Westen doen denken.

De ‘cowboys’ ondermijnen deze bedrijfstak.

Op korte termijn verdienen ze meer geld en winnen ze klanten. Maar de werknemers betalen het gelag want de werkomstandigheden worden slechter. Door overleg in de sector kunnen we samen spelregels afspreken om de neerwaartse spiraal een halt toe te roepen.”

Sven vult aan: “Op dit moment is het onmogelijk om bindende afspraken te maken voor de hele sector. Hierdoor worden callcenters tegen elkaar uitgespeeld. De werkgevers zijn al georganiseerd. Waarom wij nog niet?”

Actie

De LBC-NVK en CNE lanceerden een digitale petitieactie om aandacht te vragen voor de ondermaatse loon- en arbeidsvoorwaarden en het gebrek aan sectoraal overleg. “Er moet een platform tot stand komen waarbij alle partijen kunnen deelnemen aan het overleg, de opdrachtgevers, de callcenters en de vakbonden”, stelt Robert Veekman.

“Eind april willen we de eerste petities aan Van Quickenborne bezorgen. We willen de minister aansporen om werk te maken van een sectoraal overleg.”

Onderteken de petitie via http://callcenters.lbc-nvk.be. e. | APRIL 2010 | 114de jaargang | Ons Recht 15

HARmONISeRINg

FERRE WyCKMANS

© foto: DAnIëL RyS

Hoe nu verder met het debat over het nieuwe, ene statuut voor werknemers?

Een vraag die niet zo simpel te beantwoorden is. De LBC-NVK en het ACV weten perfect wat ze willen. Overal verspreiden de militanten nu die boodschap. De werkgevers lanceerden voorstellen die iets te provocerend waren. Het standpunt van de LBC-NVK en het ACV lees je op www.lbcnvk.be. Nog concreter is de uitleg op de speciaal ontwikkelde website www.laatonswerken.be.

Nieuw statuut werknemers moet sociale vooruitgang opleveren LBC-NVK en ACV achten ‘Big Bang’ niet haalbaar Wat is nu de stand van zaken in het debat over één statuut voor arbeiders en bedienden? Werkgeversorganisaties en vakbonden maakten op het hoogste niveau afspraken om hierover formeel het debat te voeren. Het is niet de eerste keer dat over dit thema overleg zal plaatsvinden. Maar als de gesprekken nu mislukken, is het risico erg groot dat de politiek het laken naar zich toe zal trekken. Te vlug spreken over ‘gesprekken van de laatste kans’ hoeft niet. Maar het komt toch al aardig in de buurt.

Uiteraard zal de inhoud van de besprekingen het belangrijkste zijn. Over de vorm van de tafel of de plek van de onderhandelingen moet gelukkig niet worden gebakkeleid. Dat aspect zal vermoedelijk vlug rond zijn. Voor de LBC-NVK en het ACV is het belangrijk dat er op redelijk korte termijn een duidelijke kijk komt op het te bereiken doel. Dat definiëren mag hooguit enkele maanden duren.

In wezen wil de vakbond natuurlijk een beter statuut voor arbeiders en bedienden.

Die woorden zijn niet neutraal. Sociaal erop vooruitgaan is onze bekommernis. Dat is heel wat anders dan de agenda van sommigen, die de bestaande rechten niet langer als ‘verworven’ willen zien. Een ‘Big Bang’ is volgens ons niet haalbaar. Van de ene dag op de andere de hele vernieuwing realiseren lijkt ons niet mogelijk. Niet omdat we voorstander zijn van een trage aanpak. Wel

16 | APRIL 2010 | 114de jaargang | Ons Recht

omdat programmeren en vooruitzien in de ogen van de vakbond altijd de beste resultaten oplevert in het sociaal overleg. Anderen stellen het voor alsof alles in één keer te regelen valt. Zij effenen het pad voor een ‘harmonisering naar beneden’, niet voor een algemene verbetering.

Geen uitstel

Pleiten voor uitstel doen we zeker niet. We vragen juist concrete resultaten. Einddoelen bepalen gaat dan hand in hand met een goede timing. Sommige deeldossiers zijn vlug te regelen. Voor andere punten is meer tijd nodig. Hoe dan ook moet het hele plaatje in beeld blijven.

De werkgevers willen graag eerst de opzegtermijnen regelen. Eigenlijk willen zij ‘voor eens en voor altijd’ een minimale regeling invoeren en betere afspraken bij voorbaat torpederen. Een redelijk recent voorbeeld.

Voor vrouwen steeg de pensioenleeftijd in een tijdsspanne van bijna tien jaar tot 65 jaar (sinds 2009). Niemand pleitte er destijds voor om de sprong van 60 naar 65 jaar in één keer te nemen. Geen enkele vrouw had daar baat bij. De maatregel was bedoeld om een discriminatie weg te werken.

Losse flodders en creatieve oplossingen zijn zelden goede maatjes van elkaar. Dat is zeker waar voor complexe maatregelen die voor veel mensen ingrijpend zijn.

Degelijk en creatief

De voorstellen van het ACV voor één statuut getuigen van degelijkheid en creativiteit. En ze houden rekening met bepaalde einddoelen. Redenen genoeg om deze voorstellen te blijven verdedigen. We blijven onze ideeën zoveel mogelijk in de kijker zetten. In tijdschriften, op websites en via informatiecampagnes. Op die manier kunnen we de voorstellen uitleggen, argumenten geven en verdere discussie aanmoedigen. Een aanpak die moet resulteren in een groter draagvlak en een meer verfijnde analyse.

Gelijk hebben is natuurlijk niet genoeg. Je moet ook gelijk krijgen. Het sociaal overleg dient hierbij als breekijzer. Onze onderhandelaars moeten zich wel gesteund voelen.

Werknemers kregen nog nooit iets zonder er actie voor te voeren. De jongste jaren werd het steeds noodzakelijker om te vechten voor het behoud van rechten, voor de bescherming van werknemers en voor vele aspecten van de sociale zekerheid.

In dit geval gaat het niet om een dossier dat alleen de arbeiders of alleen de bedienden aanbelangt. Dit dossier is cruciaal voor àlle werknemers. Gezamenlijke inzet is dan ook onmisbaar. En daar moeten we in de komende maanden nog meer werk van maken.

ACTIe

geen gesubsidieerde

mINI-Opzeg

Enkele duizenden militanten van de LBC-NVK, CNE en BBtK voerden op woensdag 17 maart een geslaagde en opgemerkte actie aan de werkgeversorganisatie VBO in Brussel. De bediendebonden zijn voorstander van een beter gemeenschappelijk statuut voor arbeiders en bedienden. Maar ze willen niet dat de bedienden het kind van de rekening worden.

verbeteren. Dat heet sociale vooruitgang.

De sociale ellende bij ondernemingen als Opel en Carrefour lijkt voor sommigen nog niet erg genoeg. Eerder dit jaar pleitten de werkgevers voor een ‘nieuw ontslagrecht’.

Zij willen een opzegtermijn van amper enkele weken per vijf jaar dienst, een ontslagpremie zonder belastingen of bijdragen en een hardere aanpak om werklozen te ‘activeren’.

subsidiëren. De sociale zekerheid zal bij kortere opzegtermijnen inkomsten verliezen en sneller werkloosheidsuitkeringen moeten betalen. Alsof de sociale zekerheid daar ruimte voor heeft. Nog steeds volgens de werkgevers moet de RVA ontslagen werknemers ‘activeren’ om zo slechter betaalde of zware jobs te aanvaarden.

De huidige opzegtermijn voor bedienden dwingt bedrijven om echte alternatieven te In feite willen de werkgevers meer, sneller en zoeken en niet te vlug te ontslaan. Als we de goedkoper kunnen ontslaan. Als ze hun zin sociale zekerheid laten opdraaien voor ontTot nu toe zijn arbeiders op een aantal krijgen, wordt de opzegtermijn van bedien- slagen, is dat een onaanvaardbare hold-up. punten slechter af dan bedienden. Ze heb- den door vier of vijf gedeeld. Of zelfs door De LBC-NVK, CNE en BBTK vinden, net zoals ben aanzienlijk kortere opzegtermijnen bij zes, als je rekening houdt met het ‘rooster het ACV en het ABVV, dat àlle werknemers ontslag. Bij korte ziekteperiodes krijgen ze Claeys’. Voor arbeiders zou de opzegtermijn recht hebben op een goede opzegtermijn minder uitbetaald. De bediendebonden wil- er niet op verbeteren. zoals die nu (nog) bestaat voor bedienden. len dat de discriminaties verdwijnen. Het Als de werkgevers hun slag thuishalen, zal de Een gesubsidieerde mini-opzegtermijn? globale statuut van alle werknemers moet gemeenschap het ontslag van een bediende Daar kan geen sprake van zijn. | APRIL 2010 | 114de jaargang | Ons Recht 17

FeSTIVAL

FILmFeSTIVAL OpeN DOeK brengt verhalen uit wijde wereld Week, zoet of flink gekruid LEO LAuWERySEN

Overal in de wereld worden films gemaakt. Helaas komt maar een fractie van dit aanbod bij ons in de cinema of op de buis. Meestal zien we alleen commerciële en westerse films waar veel promotiegeld tegenaan wordt gegooid. Niets mis mee, maar wel spijtig. Het festival Open Doek programmeert anders en kiest voor films uit de hele wereld.

Open Doek gaat actief op zoek naar die regisseurs die kwaliteit combineren met maatschappelijk engagement. Mensen die prenten maken die op hoog niveau commentaar leveren op ontwikkelingen in de samenleving. Of films die een artistiek verhaal vertellen dat toch toegankelijk is voor een breed publiek. Iets minder vanzelfsprekend, maar zeker zo boeiend.

De achttiende editie van het tiendaagse filmfestival Open Doek vindt van 23 april tot 2 mei plaats in Turnhout. Met veel verhalen uit de wijde wereld, week, zoet of flink gekruid. En met veel grensaftastend werk van kunstenaars die op zoek zijn naar de juiste sfeer of stijl voor hun artistiek product.

Op het festival zie je ook veel documentaires waarin filmmakers hun engagement voor sociale, mondiale of ecologische onderwerpen verwerken. Er is een competitie die een overzicht geeft van het beste uit de huidige wereldcinema. Bij Open Doek staan ook zoveel mogelijk kinderfilms op het programma. Open Doek is zo één van de weinige Europese filmfestivals die daar nadrukkelijk voor kiezen.

Het festival kan al langer rekenen op de steun van de LBC-NVK. De bediendevakbond kant zich tegen elke vorm van bekrompenheid en promoot de openheid van geest. De LBC-NVK behartigt bij ons de belangen van bedienden en kaderleden. Maar de bond heeft ook oog voor alles wat in de wereld gebeurt.

Bij deze editie komen de volgende luiken aan bod: ‘Competition’, ‘Kidz’, ‘Stories’, ‘Discovery’, ‘Docz’ en ‘O Congo’.

18 | APRIL 2010 | 114de jaargang | Ons Recht

Competition

Docz

Elk filmfestival die naam waardig reikt prijzen uit. In Turnhout is dat niet anders.

Voor de competitie worden films geselecteerd die nog niet in België verdeeld worden en dus nergens te zien zullen zijn. Films die volgens Open Doek wel een publiek verdienen. De winnaars krijgen dan ook een distributiepremie bij wijze van aanmoediging.

Kidz Als een van de weinige Europese filmfestivals focust Open Doek nadrukkelijk op kinderfilms uit de hele wereld. De programmatoren schuimen actief andere (kinder-) filmfestivals af. Deze films hebben altijd een quotering die aangeeft vanaf welke leeftijd kinderen er naartoe kunnen. Bovendien zijn ze altijd ondertiteld of in het Nederlands ingesproken. Ook bij films uit andere categorieën wordt wanneer wenselijk een minimumleeftijd vermeld.

Het echte leven. ‘Docz’ presenteert documentaires die het engagement van Open Doek voor de planeet in de verf zetten, met sociale, mondiale en ecologische onderwerpen. Het gevoel voor realiteit is in de documentaire film zo krachtig dat het de wereld nuanceert of ons ermee confronteert.

O Congo

De DR Congo viert 50 jaar onafhankelijkheid. Dat resulteert in een multidisciplinair minifestival, ‘O Congo’. Met kunst, muziek, toneel en uiteraard veel film. Het ACV werkt al jarenlang samen met de vakbond in Congo.

Op dinsdag 27 april is er in de Warande in Turnhout een avond over vakbondswerk in Congo. Met gesprekken, film en informele babbels. Iedereen welkom.

Gratis kaarten

Stories

Discovery

Redenen genoeg dus om naar Open Doek af te zakken. Voor leden van de LBC-NVK hebben we 25 keer 2 gratis toegangstickets ter beschikking voor een film naar keuze. Geïnteresseerden e-mailen voor 19 april hun naam, adres en lidnummer naar lbc-nvk.persdienst@acv-csc.be. Wel graag met de vermelding ‘gratis tickets Open Doek’.

Open Doek wil over grenzen kijken, landsgrenzen maar ook andere. In ‘Discovery’ kan je filmmakers uit de hele wereld tegenkomen die hun stijl, tempo of beeldtaal niet afmeten aan westerse of Hollywoodiaanse gewoonten.

Open Doek, van 23 april tot 2 mei 2009 in Utopolis, Turnhout. Alle informatie vind je op de vernieuwde site www.opendoek.be.

Heb je liever alle festivalinfo op papier, vraag dan snel het festivaltijdschrift aan via reserveren@opendoek.be.

Er zijn ook ‘verhalen uit de wereld’. Dat zijn films die de programmatoren kozen tijdens hun prospecties van het voorbije jaar en die door hun verhaal of thema een plaats verdienen. Een manier om onbevangen naar de wereld te kijken.

arbeids-gericht

RUBRIEKSNAAM

marc weyns

Ontslagprocedure niet gevolgd

Gevolgen van nietige opzegging

Een werknemer is in dienst van een grote autodealer. De vakbonden sloten met die onderneming een cao af over een ontslagprocedure. De werkgever ontslaat de werknemer. Hij leeft daarbij de spelregels van de Arbeidsovereenkomstenwet na maar trekt zich niets aan van de bestaande cao.

In de cao staat niets over een schadevergoeding. Maar de ontslagen werknemer eist toch een extra vergoeding. Hij vindt dat hij zijn baan misschien had kunnen houden als de werkgever de cao wel had nageleefd.

Het arbeidshof in Brussel geeft in zijn arrest van 8 september 2009 de werknemer gelijk. De werkgever maakte een fout door zich niets aan te trekken van de cao.

Door de aanpak van het bedrijf verloor het personeelslid de kans om zijn job te houden of langer aan het werk te blijven bij de autodealer. De schade valt niet exact te bepalen. Maar de rechter vindt het billijk om de schade te fixeren op een bedrag gelijk aan drie maanden loon.

Als de werkgever een arbeidsovereenkomst wil opzeggen,moet hij dat aan de werknemer laten weten met een aangetekende brief. Of met een brief die de deurwaarder bezorgt. Als de werkgever geen van beide doet, is de opzegging absoluut ongeldig.

Al diverse keren oordeelde het Hof van Cassatie dat de opzegging (= beëindiging met een opzeggingstermijn) nietig was, maar dat de werkgever het contract tóch beëindigde. Het gaat dan over een onmiddellijke stopzetting zónder opzegtermijn.

Als gevolg daarvan moet de werkgever dan de opzegvergoeding betalen.

Cassatie kwam tot die beoordeling omdat de werkgever in de ontslagbrief ondubbelzinnig te kennen gaf de arbeidsovereenkomst te willen stopzetten. Vermits de opzegtermijn niet correct werd meegedeeld, kwam dus meteen een eind aan het contract.

Toch gebeurt het nog geregeld dat een werkgever de ‘opzeggingsbrief ’ gewoon afgeeft aan de werknemer. Die tekent dan ‘voor ontvangst’. De arbeidsovereenkomst

Zwangere werkneemster Een werkneemster vertelt aan haar collega’s dat ze graag zwanger wil worden. Korte tijd later deelt de werkgever haar mee dat er een kleine herstructurering zit aan te komen en dat zij waarschijnlijk zal worden ontslagen. Een paar dagen later geeft de werkneemster een attest aan haar werkgever over haar zwangerschap. De werkgever verbreekt enkele weken nadien het contract en betaalt de normale opzegvergoeding.

De vrouw eist een extra opzegvergoeding omdat haar zwangerschap het voor haar moeilijk maakt om een nieuwe baan te vinden. Daarnaast vordert ze de forfaitaire schadevergoeding die de wet voorziet wanneer een zwangere werkneemster ontslagen wordt (voor zover de werkgever er niet in slaagt aan te tonen dat het ontslag niets te maken heeft met de zwangerschap, nvdr).

Het arbeidshof in Brussel kent de forfaitaire schadevergoeding toe omdat de werknemer niet kan bewijzen dat hij een geldig ontslagmotief had. Maar de rechter wijst de extra schadevergoeding op 19 februari 2010 af. Volgens de wet mag

een zwangerschap geen reden zijn om een vrouw niet aan te werven. Er hoeft dan ook geen extra schadevergoeding te worden toegekend. Als een bedrijf bij de aanwerving toch zou discrimineren, heeft de zwangere kandidate volgens het arbeidshof

is – volgens Cassatie – onmiddellijk verbroken, maar meestal weet geen van beide partijen dat. De werknemer presteert zijn vermeende opzegtermijn; de werkgever stelt hem tewerk en betaalt het loon. Volgens de cassatierechtspraak hebben de partijen geen gevolg willen geven aan de verbreking en blijft de arbeidsovereenkomst gewoon voortbestaan. Als één van de partijen opnieuw een einde wil maken aan de arbeidsovereenkomst, moet ook opnieuw een opzegging gegeven worden.

Een werkgever leefde in de mening dat hij het contract correct had opgezegd. Aan het einde van de vermeende opzegtermijn gaf hij de documenten aan de werknemer alsof het contract ten einde was gelopen (onder meer het formulier C4). Daardoor gaf de werkgever te kennen het contract te willen stopzetten. Hij moet de normale opzegvergoeding betalen. Met de zogenaamde eerdere ‘opzegging’ wordt dan helemaal geen rekening gehouden. Dat besloot het arbeidshof van Brussel in een tweede arrest van 8 september 2009.

‘voldoende juridische verweermiddelen om hiertegen op te komen’.

Een oordeel dat in theorie misschien juist is. Maar in de praktijk zal het doorgaans wel anders uitdraaien.

| APRIL 2010 | 114de jaargang | Ons Recht 19

INDUSTRIe

europa 2020-strategie moet welvaartsmodel redden Geen woord over rechtvaardiger fiscaal beleid

VIC VAN KERREBROECK

© foto: BELGA

De LBC-NVK heeft geen glazen bol in huis om de toekomst te voorspellen. Jammer, maar helaas. toch is nu al min of meer duidelijk wat er via ‘Europa’ in de komende tien jaar op onze vakbondsagenda zal prijken.

Eind maart hielden de staatshoofden en regeringsleiders van de 27 Eu-lidstaten een nieuwe tienjarenstrategie boven de doopvont. ‘Europa 2020’ heet de boreling. Het gaat om de opvolger van de ‘Lissabonstrategie’.

Europa 2020 zou Europa uit het economische slop moeten halen. Finaal is het de bedoeling het sociale welvaartsmodel in Europa te behouden. Een model dat om uiteenlopende redenen meer en meer onder druk staat.

Misschien vraag jij je af of onze kinderen en kleinkinderen het even goed zullen hebben als wijzelf? Of filosofeer je wat over de Chinezen waar iedereen zo graag zijn nasi of bami goreng afhaalt? Chinezen die almaar meer macht en invloed in de wereld aan het verwerven zijn. Hopelijk denk je soms na over deze belangrijke vragen, die een gepast antwoord verdienen. De antwoorden van de Europese Unie vind je nu in de Europa 2020strategie.

waar te maken. De Commissie zal veel strenger dan vroeger toekijken op de nationale initiatieven om te hervormen. Als het niet snel genoeg gaat, kan de Commissie een ‘beleidswaarschuwing’ uitvaardigen om een lidstaat op de vingers te tikken.

Over de inhoud van Europa 2020 en de daarin geformuleerde prioriteiten en doelstellingen kan je uiteraard een hartig woordje discussiëren. Er wordt met geen woord gerept over een rechtvaardiger fiscaal beleid. De strategie zegt evenmin iets over de noodzaak om betere werkomstandigheden in Europa aan te moedigen. Of over een efficiëntere bestrijding van precaire jobs. De almaar toenemende inkomensongelijkheid komt ook niet aan bod. Vaststellingen die tot nadenken stemmen.

Hoofdlijnen In de komende tien jaar zal de LBC-NVK nog meer daadkracht en initiatief moeten verEuropa 2020 valt in drie hoofdlijnen uiteen. tonen in de strijd tegen een economie die te Meer mensen aan het werk krijgen, meer eenzijdig gericht is op sterkere groei, zoninvesteren in kennis en onderzoek en meer der oog voor de schaduwkanten. Eenvoudig werk maken van een duurzame en groenere zal het niet zijn in een tijd waarin zich de economie. “Waar heb ik dit nog gehoord?”, zwaarste saneringen sinds de Tweede zal je zeggen.

Wereldoorlog aankondigen.

De drie speerpunten van de strategie resul- Belgische politiek Onze landgenoot Herman Van Rompuy staat teren in diverse doelstellingen. Om te beginnu aan het roer van één van de belangrijke nen wil de EU gemiddeld driekwart van de Het belang van de nieuwe strategie kan je Europese structuren, de Europese Raad. Hij 20- tot 64-jarigen aan de slag krijgen. Niet moeilijk overschatten. Want Europa 2020 kan dus mee bepalen welke koers het schip niks. Drie procent van het bruto binnen- zal een rechtstreekse invloed hebben op de Europa vaart. Van Rompuy als kapitein van lands product (BBP) moet in onderzoek & Belgische politiek en vakbondsagenda. Nog de EU. Hopelijk is hij niet doof voor de verontwikkeling geïnvesteerd worden. Europa veel meer dan vroeger zullen de bewindslie- zuchtingen van de werknemer terwijl hij wil ook de zogeheten 20/20/20-klimaat- en den en sociale partners in België onder druk zoekt naar de verlangde 2 procent econostaan om de geformuleerde doelstellingen mische groei. energiedoelstellingen halen.

20 | APRIL 2010 | 114de jaargang | Ons Recht

Verder heeft Europa de intentie om het aantal jongeren te verminderen dat zonder diploma voortijdig de school verlaat. Maar precieze streefcijfers zijn er op dit punt niet.

Hetzelfde is waar voor de doelstelling om het aantal jongeren met een diploma van het hoger onderwijs te verhogen tegen 2020.

Ook over de bestrijding van armoede was veel discussie onder de staatshoofden en regeringsleiders. Een land als Nederland zag de vermindering van armoede niet als een doel op zich maar als een gevolg van economische groei. Andere lidstaten, waaronder België, wilden op dit punt best wel een doelstelling in concrete cijfers accepteren.

Nu volgt eerst een debat in het Europees Parlement. Als dat rond is, moet elk land de doelstellingen in nationale programma’s en cijfers omzetten. In juni zullen de Europese leiders die plannen definitief goedkeuren. Afwachten of de Europese leiders zullen instemmen met de ambities die de Commissie eerder formuleerde op het vlak van onderwijs en armoedebestrijding.

INDUSTRIe

DENIS BOuWEN

“De industrie is gedoemd om te verdwijnen in België.” Hoe vaak hoorde je al niet dat onzalige refrein? De Gentse vrachtwagenfabriek van Volvo bewijst dat het ook anders kan. Ondanks de diepe crisis in de vrachtwagenindustrie gingen daar nog geen vaste jobs voor de bijl. Er komen zelfs 140 – tijdelijke – jobs bij in de afdeling die cabines aankleedt.

De LBC-NVK-militanten Eric Van Laecke en Christa Van der Sypt wijzen op de voordelen van het ‘Zweedse consensusmodel’.

zweeds consensusmodel legt Volvo Trucks geen windeieren Vaste jobs gered ondanks crisis op vrachtwagenmarkt De vrachtwagenactiviteiten van Volvo zijn nog altijd in Zweedse handen. Net zoals het onderdelencentrum Volvo Parts Gent en afdelingen voor informatica en logistiek.

Alles samen zijn ze goed voor ruim 2.100 jobs in België. Dat cijfer houdt geen rekening met de Gentse autofabriek van Volvo.

Die fabriek was tot voor kort eigendom van het Amerikaanse Ford, maar krijgt nu een nieuwe eigenaar, het Chinese Geely.

Bij Volvo Trucks telt de LBC-NVK-kern een tiental militanten. Eric Van Laecke is de hoofdafgevaardigde. Christa Van der Sypt zal hem op termijn opvolgen.

“In 2009 was de toestand in de sector rampzalig”, vertellen beide LBC-NVK’ers. “We sloten in Gent het jaar af met een productie van net geen 12.000 trucks. Ruim 70 procent minder dan de volumes die we in 2007 en 2008 draaiden. Momenteel lijkt de markt iets aan te trekken, maar er is zeker nog geen reden tot euforie.”

Een concurrent als het Nederlandse DAF snoeide vaste banen weg als gevolg van de crisis. Volvo Trucks handhaafde in Gent de vaste tewerkstelling in afwachting van betere tijden. “Geen enkele vrachtwagenbouwer werft nu nieuwe vaste mensen aan”, erkent Van Laecke. “Volvo is geen uitzondering op de regel. Alle spelers proberen zoveel mogelijk met het bestaande personeel hun productie gaandeweg te verhogen.”

weten dat ze 140 nieuwe tijdelijke werknemers wilde in dienst nemen. Extra personeel dat vooral nodig is om meer vrachtwagencabines te kunnen ‘trimmen’ of aankleden.

“Die collega’s krijgen een vast contract als de conjunctuur sterk genoeg verbetert”, zeggen Van Laecke en Van der Sypt.

De LBC-NVK-militanten zijn erg te spreken over het ‘Zweedse overlegmodel’ dat ze bij Volvo Trucks toepassen. “Die overlegcultuur is geen fabeltje”, klinkt het. “De Zweden steken tijd, geld en energie in het sociaal overleg. Ze streven naar een consensus waar zowel het bedrijf als de werknemers beter van worden. Nog iets heel anders

Werkgevers jammeren al te vaak over de ‘te hoge loonkosten’ die onze industrie de das zouden omdoen.

anders”, stelt hij vast. ‘Ik moest wel leergeld betalen. Het duurde een tijdje voor ik helemaal vertrouwd was met de erg specifieke aanpak van de Zweden. In een consensusmodel is het voor de vakbond niet zo simpel om zichzelf te bewijzen als in een bedrijf waar de vonken eraf vliegen. Toch kan ik zeggen dat we hier als vakbond nauw bij alles betrokken worden. We sluiten evenwichtige cao’s af, voerden recent maaltijdcheques en glijdende uurroosters in en communiceren fatsoenlijk via een eigen nieuwsbrief en andere publicaties. De vakbondsdelegatie vergadert elke week, dikwijls samen met de directie. Er zijn ook occasionele en structurele overlegmomenten met de afgevaardigden van de arbeidersbonden.”

Overbruggingspremies

eRIc Van laecKe: “Bij de bedienden van Volvo Trucks was er nog nooit een staking.

En de arbeiders staken ook nooit, of alleszins zeer uitzonderlijk. In ons bedrijf willen de sociale partners door overleg tot oplosdan de compromissen waar wij Belgen zo singen komen. Via economische werkloosheid bij de arbeiders en Vlaamse overbrugom bekend zijn.”

“Altijd naar consensus streven heeft natuur- gingspremies voor de bedienden konden we lijk ook zijn vervelende kanten. Soms heb- vermijden dat er vaste jobs sneuvelden.” ben werknemers de indruk dat er geen Werkgevers jammeren al te vaak over de ‘te duidelijke beslissingen vallen of dat het hoge loonkosten’ die onze industrie de das allemaal lang aansleept. Dat leidt wel eens zouden omdoen. “Wat er gebeurt bij Volvo Trucks, bewijst dat industriële bedrijven tot frustraties.”

Cabines LBC-NVK-secretaris Swat Clerinx kent hier wel degelijk een toekomst hebben”, Volvo Trucks nu al een jaar of 15. “Cao- besluit Clerinx.”

Eind januari liet de directie in Gent toch onderhandelingen zoals hier vind je nergens | APRIL 2010 | 114de jaargang | Ons Recht 21

© foto: daniël rys

RUBRIEKSNAAM

Groeiende vakbondswerking werpt vruchten af bij Isabel Feys: “Communiceren vergt meeste energie”

Veritas

“Iedereen kent Veritas”, zegt Isabel, die aan de slag is in de vestiging in Roeselare.

Hoe ziet vakbondswerk er in “Vroeger verkochten we vooral naaigerief en de praktijk uit? Misschien denk kousen. Maar nu vind je bij ons ook toffe accessoires en modeartikelen om een perje spontaan aan beelden van soonlijke tint te geven aan je ‘outfit’. Veritas lawaaierige fabriekshallen, startte ruim een eeuw geleden als familiebebrandende autobanden en drijf.

De jongste jaren groeit de keten enorm militanten in kleurige jasjes die sterk.

Er zijn nu al meer dan 80 winkels.” een pint drinken aan de poort?

“Onder collega’s verandert er niet veel. Elke Er is nochtans een heel andere winkel is een eilandje. Vroeger wist ik kant aan engagement voor de niet wie er werkte in de winkel in Kuurne, vakbond. Neem nu het voorbeeld enkele kilometers verderop. Soms lijkt het van Veritas, een middelgroot bedrijf wel alsof de directie bewust wil vermijden met een hoge aaibaarheidsfactor. dat er een groepsgevoel ontstaat. Door het Vakbondsvrouw Isabel Feys werk voor de vakbond trachten we nu toch een gemeenschappelijke noemer te creëren levert daar onder de LBC-NVKvoor de werknemers uit de diverse filialen. vlag geduldig pionierswerk voor Misschien is dat ook de reden waarom de haar collega-werknemers. directie niet staat te juichen als de vakbond met de winkels wil communiceren.”

Na een geslaagd 2009 kondigde Veritas voor dit jaar de opening van twaalf nieuwe win- Schaalvergroting kels aan. Waarvan elf in België en één in Luxemburg. Isabel Feys legt uit hoe zij bij Ons Recht: De sterke expansie leidde tot veranderingen bij Veritas?

Veritas aan de vakbondskar trekt.

Lieveke Norga

22 | APRIL 2010 | 114de jaargang

| Ons Recht

Isabel Feys: “Er zijn nu veel vaker wissels in het middenkader op het hoofdkantoor.

Vroeger kende de werkgever ieder personeelslid. Tegenwoordig is dat niet langer het geval. Werknemers weten ook minder goed aan wie ze bepaalde vragen moeten stellen.

En cijfertjes worden almaar belangrijker dan mensen. De onderneming boert goed, maar het is nooit goed genoeg. Altijd maar méér winst boeken is de boodschap.”

“De schaalvergroting resulteert in strakkere richtlijnen en verplichte eenvormigheid.

Werknemers voelen zich minder persoonlijk betrokken, bijvoorbeeld bij de inrichting van de winkels. We kunnen en mogen veel minder onze ziel leggen in de manier van werken.”

Ons Recht: Wanneer kreeg jij zin om aan vak-

bondswerk te doen?

“Al sinds de eerste dag dat ik bij Veritas werkte, had ik daar interesse voor. Ik ben een vechter. Als er ooit een vakbond zou ontstaan bij Veritas, wilde ik daar absoluut aan meewerken. In 2004 kon de directie stilhouden dat er sociale verkiezingen moesten Isabel:

DISTRIBUTIe plaatsvinden. Vier jaar later ving ik daar in de wandelgangen toch iets over op. Meteen stapte ik naar het LBC-NVK-secretariaat in Roeselare. Diezelfde namiddag nog kwam een secretaris al met mij praten.”

Mond vol tanden

Waren de eerste vergaderingen met de directie lastig?

Isabel: “Achteraf bekeken viel dat erg goed mee. Eigenlijk had de directie zich al vier jaar lang voorbereid. Wij zaten daar als complete nieuwkomers, een beetje met onze mond vol tanden. Maar het overleg verliep heel gemoedelijk. We maakten bepaalde werkafspraken.”

“Aanvankelijk waren de werknemers wantrouwiger dan de directie. Op het hoofdkantoor durfden we geen voorbereidende vergadering te houden uit schrik dat ze ons zouden afluisteren. Maar nu is er meer wederzijds begrip. Wat niet wil zeggen dat we over elk punt hetzelfde denken. Maar als er nu een probleem is, bel ik met de personeelsmanager. Als we er niet uit raken, vertel ik haar dat we het personeel over het vakbondsstandpunt zullen informeren. Dikwijls komt er zo op het laatste nippertje toch nog een oplossing op tafel.”

Ons Recht:

Het personeel is erg versnipperd door de vele vestigingen. Hoe hou jij contact met je collega’s?

I s a b e l : “Een belangrijke kwestie.

Communiceren vergt het meeste energie van de werknemersvertegenwoordigers. Winkels bezoeken is cruciaal, maar kost ook veel tijd.

Daarnaast bel ik bijna elke maand met alle filialen. Hierdoor weten de mensen dat ze met elke vraag bij mij terecht kunnen. Ik heb niet altijd een pasklaar antwoord maar geef wel steevast binnen de 48 uur feedback.

Na contacten met de personeelsdienst of de vakbondssecretaris.”

Ons Recht:

inhoud van onze onderhandelingen met de directie binnenskamers. Maar de LBC-NVKsecretaris vertelde mij dat we het recht hadden om zelf een verslag naar onze leden te sturen. Zonder de zegen van de directie.”

“Toch kozen we voor een verslag dat ook de goedkeuring kreeg van de directie. In ruil laat de directie de tekst verspreiden. Door deze aanpak lezen meer werknemers de verslagen en durven ze meer op hun rechten te staan. Mensen zijn soms zo bang om met de vakbond te worden geassocieerd. De verslagen maken duidelijk waar de vakbond mee bezig is en wat het sociaal overleg oplevert.”

personeel te schrappen. Dat plan dreigde de werkdruk te vergroten en zette ook de regeling voor de zomervakanties op de helling.

Wat veel irritatie onder de collega’s veroorzaakte.”

“Ik belde toen met de personeelsmanager en gebruikte een lijstje vol argumenten om te discussiëren. De boodschap luidde dat dit de druppel was die de emmer deed overlopen. Enkele uren later kreeg ik per telefoon te horen dat de beslissing werd teruggedraaid. Over het plan zelf zal nog een hartig woordje worden gepraat. Zo’n resultaat is enorm bevredigend. Voor de werknemers was een belangrijk probleem van de baan.

Ons Recht: Merk je veel dankbaarheid voor je Zij kunnen gewoon met vakantie zoals ze inzet bij de collega’s? gepland hebben.”

Isabel: “Inderdaad. Ze vinden dat ik erg strijdbaar ben geworden. Ik heb ook echt Hand uitsteken het gevoel dat we iets kunnen veranderen Ons Recht: En wat is het lastigste aan je werk en dat we een impact hebben. Als vakbondsafgevaardigde kan je je stempel als vakbondsafgevaardigde? drukken. Maar de reacties zijn niet altijd Isabel: “Ongetwijfeld het feit dat je voortpositief. In de winkel waar ik zelf werk, is het durend zelf je hand moet uitsteken. Je niet altijd gemakkelijk. Soms ben ik daar te bouwt een netwerk uit, maar dat komt er persoonlijk betrokken. In het kader van mijn niet vanzelf. Elke keer opnieuw moet je op vakbondswerk moet ik geregeld naar ergens de mensen af stappen. Zoiets lijkt me veel anders gaan. Ik probeer dat wel te beperken. makkelijker in een bedrijf waar de vakbond In onze winkel vertel ik over iedere verga- al ingeburgerd is. Maar gelukkig vertrouwen dering waarvoor ik een uitnodiging krijg. de werknemers mij omdat ik al zo lang bij Zodat de collega’s zien dat ik niet op alles Veritas werk en weet waarover ik spreek.” inga om ze niet te veel te belasten.”

Ons Recht: Ben je in 2012 opnieuw kandidaat Plezierigste kant bij de sociale verkiezingen?

Isabel: “Reken maar. Ik hoop dat we tegen Ons Recht: Wat is de plezierigste kant van je die tijd heel wat meer kandidaten zullen vakbondswerk? hebben. De mensen zien de resultaten. We Isabel: “De resultaten die je behaalt. Je leverden pionierswerk. En de collega’s besefkan daadwerkelijk iets doen voor de men- fen dat we er geen potje van maakten. Er sen. Zonder de vakbonden zouden bepaalde is nu een constructieve samenwerking. Er punten niet in orde komen. Onlangs was er zijn vast nog meer mensen die hun steentje bijvoorbeeld discussie over de vakantieplan- willen bijdragen. Geduld en tactiek betalen ning. Die was helemaal rond, toen de direc- zichzelf dus dubbel en dik terug.” tie op de proppen kwam met een plan om

Winstpunt

Hoe verloopt een winkelbezoek? heb altijd een lijstje met vragen klaar maar geef de collega’s ook de kans om vraagjes of problemen te signaleren. Samen bespreken we het verslag van de vakbondsafvaardiging. Zo overlopen we wat er gezegd is over de lonen, dienstverplaatsingen, uurroosters, vrije zaterdagen en noem maar op.”

Ons Recht: Isabel: “Ik

Elke maand vergadert de vakbondsafvaardiging met de directie. Dat werpt dus vruchten af?

Isabel: “Zeer zeker. Ons belangrijkste winstpunt is dat we nu elke maand een officieel verslag van die bijeenkomst naar de winkels mogen sturen. Vanuit het hoofdkantoor. Op de tekst staat in dikke letters dat hij moet worden uitgehangen. Aanvankelijk bleef de Ons Recht:

| APRIL 2010 | 114de jaargang | Ons Recht 23

FINANCIËN FINANCIËN

Gelatenheid

Een situatie die uitmondt in demotivatie en gelatenheid. En, erger nog, in angst. Wie één verkeerd woord zegt, zal het merken aan zijn evaluaties. Zo kweekt Dexia medewerkers die volgzaam zijn en zwijgen. Het management weet toch alles beter. Ook al heeft het geen flauw benul meer van wat er op de werkvloer en in de kantoren gebeurt.

Dexia wordt nu in Franse ‘stijl’ gerund.

De hiërarchie is superbelangrijk. En het management baseert zich graag op aanbevelingen van externe consultants. De eigen kennis en ervaring worden opzij geschoven.

Voorstellen die van onderuit komen, worden in de kiem gesmoord. Wat is er nu makkelijker dan werken met externe consultants?

Als hun facturen betaald zijn, houden die hun mond wel. De Belgen bij Dexia werken zich krom maar hebben niets meer te vertellen. Wie zijn creativiteit en zin voor vernieuwing niet meer kan botvieren bij Dexia, gaat ontgoocheld weg.

LuC SOEtE & ELKE MAES

Dexia daverde op 30 september 2008 op zijn grondvesten.

Een krachtige kapitaalinjectie en massale staatssteun waren nodig om de Belgisch-Franse financiële groep voor de ondergang te behoeden.

Dexia vlagde het rampzalige jaar 2008 af met een verlies van ruim 3 miljard euro. Maar de onderneming herpakte zich verrassend snel. Een gunstige markt hielp natuurlijk. In 2009 noteerde Dexia 1 miljard euro winst. Zijn alle zorgen nu van de baan? Het valt te vrezen van niet.

© foto: BELGA

Overheidsbankier

Alle zorgen zijn zeker niet van de baan bij DexIA Belgen hebben niets meer te vertellen bij financiële groep De Europese Commissie onderzocht de leefbaarheid op lange termijn van Dexia. Ze kwam tot het besluit dat het fameuze hervormingsplan de groep weer zal doen vooruitgaan. Dat plan houdt wel ingrijpende besparingen in.

Positief is dat de activiteiten in de ‘moederlanden’, België, Frankrijk en Luxemburg, behouden worden. In tegenstelling tot de filialen in Italië, Spanje en Slovakije. Er waren vragen over het mank lopende ‘businessmodel’ in Frankrijk. Maar onder politieke druk werden die resoluut aan de kant geschoven.

Toch schuilen er addertjes onder het gras.

Zo wordt Dexia verplicht om zijn balans evenwichtiger te financieren. Er moet minder kortetermijnfinanciering komen, en

24 | APRIL 2010 | 114de jaargang | Ons Recht

meer langetermijnfinanciering. De gigantische obligatieportefeuille moet voort worden ingekrompen. Twee elementen die zwaar zullen drukken op de toekomstige resultaten.

Dexia is nu gered. Maar ten koste van wie of wat? Hoe zal de onderneming er binnenkort uitzien? En vooral, wat zullen dan de gevolgen zijn voor het personeel?

De onkunde van het vroegere management deed Dexia zwaar zweten ten tijde van de crisis. Het personeel zwoegde met man en macht om de onderneming overeind te houden in het woelige najaar van 2008. Maar de werknemers kregen al de rekening gepresenteerd voor het vroegere wanbeleid. Zij zijn de dupe van de opeenvolgende herstructureringen en afslankingen.

Kan Dexia met het huidige model overleven? Bankieren voor overheden was altijd het paradepaardje, maar de inkomsten uit die activiteit zullen afnemen. Dexia is ook een belangrijke bankier van particulieren, vooral in België. Maar zal die poot de nodige extra inkomsten kunnen opleveren? Wat als dat niet lukt? Wordt het dan nog meer snoeien en inkrimpen? Of wordt Dexia dan ingelijfd door een grote speler?

Van de kennis van bankieren zal dan niet veel resten in ons hulpeloze en hopeloos verdeelde landje.

Hopelijk loopt het niet zo’n vaart en blijft Dexia op miraculeuze wijze wel goed presteren. Dankzij het harde werk van de slinkende groep werknemers. Maar als de prestaties tegenvallen, zal het personeel weer als eerste het gelag betalen.

Wat leverden de fusies in de banksector al op? De kleine banken kwamen betrekkelijk ongedeerd uit de financiële crisis. Maar de grote banken incasseerden zware klappen.

Die lijken hun lesje nog altijd niet te hebben geleerd.

Wie de geschiedenis nog kent, weet dat het vroegere Bacob per se moest groeien. Bacob stak in zee met Paribas, dat door zijn Franse moeder in de steek gelaten werd. Zo ontstond Artesia. Die deal leverde niet het verhoopte succes op. Dus nam Dexia, de fusie van het Gemeentekrediet en het Crédit Local de France, Artesia over.

In 2008 werd de Dexia-ballon brutaal doorgeprikt omdat de groep volkomen onverantwoorde risico’s nam. Nu staat Dexia weer met beide voeten op de grond. Maar niemand weet wat het vervolg zal zijn. Door de Franse machtshonger kan een ‘alliance’ opnieuw ontaarden in een ‘mesalliance’.

IN De mARge

jobkorting voor mensen met laag activiteitsinkomen RENILDE DE BuSSCHOP

Belastingplichtingen die beroepsactief zijn, krijgen sinds het aanslagjaar 2008 (inkomsten van 2007) van de Vlaamse overheid een korting op de personenbelasting.

Voor het inkomstenjaar 2010 (inkomsten van 2009) zal niet iedereen die beroepsactief is een korting krijgen. De korting wordt nu gereserveerd voor mensen met een laag activiteitsinkomen.

de belastingplichtige aan de personenbelasting onderworpen zijn en op 1 januari 2011 (1 januari van het aanslagjaar) wonen in een gemeente die behoort tot het Vlaamse Gewest.

Activiteitsinkomen

Wil je weten of jij in aanmerking komt? Dan moet je het brutobelastbaar bedrag van je beroepsinkomsten (dus bruto na aftrek van de sociale bijdragen) verminderen met de beroepskosten. Zo krijg je de nettoberoepsinkomsten. Hieruit verwijder je de pensioenen, vervangingsinkomsten en beroepsDe Vlaamse regering wil de maatregel inkomsten die afzonderlijk worden belast opnieuw toespitsen op de laagste lonen en zoals opzegvergoedingen, achterstallen en opnieuw aanknopen bij het oorspronkelijke vervroegd vakantiegeld. Het bedrag dat doel, de strijd tegen de ‘werkloosheidsval’. overblijft is het activiteitsinkomen.

De korting is nu veel kleiner dan een jaar Ben je getrouwd of woon je wettelijk samen? geleden.

Dan heeft elke echtgenoot of wettelijk samenwonende partner recht op de korEen jobkorting krijg je nu alleen nog als je ting als hij of zij aan de voorwaarden volactiviteitsinkomen voor het inkomsten- doet. De inkomsten en grenzen worden dus jaar 2010 – na aftrek van sociale bijdragen per echtgenoot of wettelijk samenwonende en beroepskosten – tussen de 5.500 en de bepaald en voordat het huwelijksquotiënt 18.500 euro ligt. Als het activiteitsinkomen wordt berekend. niet hoger is dan 17.250 euro, is er een kor- Voor het inkomstenjaar 2010 wordt de korting van 125 euro. Wordt dat jaarbedrag ting elke maand toegekend via een verminoverschreden, dan wordt de 125 euro dering van de bedrijfsvoorheffing met 10,40 verminderd met tien procent van euro. het bedrag van de overschrijding. Om echt recht te heb- Aanslagbiljet ben op de korting moet Pas wanneer de definitieve aanslag wordt berekend, kan het correcte activiteitsinkomen worden vastgesteld. Dan wordt duidelijk of de belastingplichtige recht heeft op de korting of niet. Als blijkt dat op het vlak van de bedrijfsvoorheffing de korting ten onrechte werd toegekend, zal die oorspronkelijk verleende korting moeten worden terugbetaald. En als er geen korting werd gegeven, terwijl iemand er toch recht op heeft, zal de korting toegekend worden via het aanslagbiljet. Die werkwijze is niet nieuw. Ze werd ook toegepast voor de vorige aanslagjaren.

WF

medische reportage Geachte Heer Piet Van Roe, Ik hoed mij ervoor om de budgetten van de VRT tot een bijkomende particuliere zorg te maken. Er kruist al genoeg leed het pad van een gewone sterveling. Maar bij deze wil ik u toch graag een besparingsvoorstel aan de hand doen.

Van televisionele ziekenhuisbezoeken, heer Van Roe, bespaar ons. De van zijn paard gevallen Vlaamse minister-president wens ik ook bij deze en oprecht een spoedig herstel toe. Laat daar geen twijfel over bestaan.

Het recht op informatie van patiënten lijkt me een hoog goed. Ik ga er gemakshalve vanuit dat patiëntenorganisaties in de regel gelijk hebben met hun eisen op dit punt. Maar een gedetailleerde informatie op tv, voor iedereen, over de gezondheidstoestand van een patiënt, gestaafd door X-straalfoto’s en een prognose over het herstelproces van ‘de President’, lijkt me er wat over.

Hoor ik politici soms niet vragen om ook hen het recht op privacy te gunnen? Een volstrekt legitieme eis, waaraan de publieke omroep een bijdrage kan leveren. Respect voor de privacy is zeker op zijn plaats wanneer het gaat om een ziekenhuis, of beter nog een ziekenhuisbed met politieke inhoud. Het ontgaat me waarom naast de toelichting van het medisch korps nog een intercomverbinding met kamer 412 moest worden gelegd om de Vlaamse minister-president zijn pijnervaringen wereldkundig te laten maken.

Ik werd er zelf haast ziek van. En ik mag aannemen dat zoiets toch niet de bedoeling kan zijn. Noch van de ministerpresident, noch van het ziekenhuis en ik mag hopen ook niet van de VRT. Daarom dus de uitdrukkelijke vraag om geen tvploegen meer in te zetten voor dit soort larmoyante nieuwsgaring.

Ik mag aannemen dat er genoeg gebeurt, ook op Vlaamse bodem, om cameraploegen hun bezigheid te geven zodat ze het journaal degelijk kunnen vullen. Voor al de rest hebben we nog ‘de boekskes’ en in uiterste nood De Rode Loper. Ik heb begrepen dat er ook besparingen zullen komen op het vlak van Vlaamse fi ctie. Indien nodig kan er nog altijd werk gemaakt worden van een medische sitcom. Want wat dokters en verpleegkundigen op het scherm staan zeker garant voor mooie kijkcijfers. Sommige politici zullen trouwens geen acteursgage vragen, tel uit die besparing.

Maar laten we programma’s van zulke aard toch geen ‘nieuws’ noemen.

Uw toegenegen WF | APRIL 2010 | 114de jaargang APRIL 2010 | 114de jaargang | Ons Recht | Ons Recht 25

film

RUBRIEKSNAAM

karin seberechts

The Ghost Writer Le refuge

Even voor Roman Polanski door de Zwitserse autoriteiten zowat van de rode loper werd geplukt op het festival van Zürich, had hij de opnamen voor ‘The Ghost Writer’ afgerond. Daardoor kon hij dit voorjaar, helaas niet in eigen persoon maar mét een fraaie nagelbijter, meedingen naar een Gouden Beer in een Berlijn dat bijna zo kil was als de thriller van Polanski zelf.

De autobiograaf en zijn onderwerp (Pierce Brosnan en Ewan McGregor).

diens met CIA-kuiperijen en politiek gekonkel doorspekte verhaaltje je van je sokken blaast. Daarvoor is de realiteit zelve vaak te hallucinant en zijn er op groot en klein scherm bovendien al te veel bovenste beste ‘Bourne’-, ‘Spooks’-, ‘State of Play’- en ‘In the Loop’avonturen gepasseerd.

De echte ster van Polanski’s verraderlijk innemende thriller is het klamme Atlantische eiland en Langs riante, maar al even killige woning waarrond het hele gebeuren zich afspeelt.

Met een uitmuntend gevoel voor plaats en sfeer drenkt Polanski zijn versie van Martha’s Vinyard, Massachusetts (opgenomen in Duitsland!) in onheil en mysterie. In elke mistbank en plensbui lijkt gevaar te lonken. Achter elke muur kan zich een luistervink verschuilen. Polanski passeert gedecideerd een resem ongeloofwaardigheden en neemt je mee op pad voor een kouwelijk avontuur, vol dreiging en verraad. ‘The Ghost Writer’ is een onderkoelde herinnering aan zijn verzengende meesterwerk ‘Chinatown’. Een prent die een beter script verdiende dan dit wat luie overdrukje. De Zilveren Beer voor regie mag de ondertussen 76-jarige banneling overigens wel terecht aan zijn prijzenkast toevoegen.

Na het schielijke overlijden van een ghostwriter wordt een broodschrijver van het zevende knoopsgat (Ewan McGregor) ingehuurd om de ‘autobiografie’ van gewezen Brits premier Adam Lang (Pierce Brosnan) af te werken. Het originele manuscript bevat mogelijk aanwijzingen voor Langs betrokkenheid bij ‘rendition’-vluchten en daarmee verbonden folteringen. Dat document wordt dan ook als een teer plantje bewaakt in Langs royale optrekje op een eiland aan de Amerikaanse Oostkust.

In de flat van zijn voorganger duikelt de schrijver foto’s en knipsels uit Langs studentenverleden op. Die stroken niet helemaal met het officiële cv van de politicus…

Polanski rijdt in ‘The Ghost Writer’ nogal gedwee in de spo- ‘The Ghost Writer’ is sinds ren van roman- en scenario- 24 maart 2010 te zien in de auteur Robert Harris. Niet dat Belgische zalen.

26 | APRIL 2010 | 114de jaargang

| Ons Recht

Wanneer ze bijkomt na een overdosis heroïne, hoort Mousse dat ze zwanger is en dat haar vriend Louis zijn ‘trip’ niet overleefde.

Na de begrafenis en een stekelig gesprek met Louis’ moeder, trekt ze zich terug in het huis van een vriend, ergens aan de Pyrenese kust. Daar komt, diep in haar zwangerschap, haar schoonbroer Paul binnendwarrelen. Mousse is niet bepaald gediend van zijn ongevraagde inmenging in haar leven. Toch ontwikkelt zich tussen de korzelige moeder in spe en de homoseksuele broer van de overleden vader een ongewone, serene verstandhouding.

Ozon houdt in dit visueel, maar ook qua taal bijzonder gave zedendrama opflakkerende emoties en andere sentimenten netjes buiten boord. Geen heftige taferelen rond rouw en nakend moederschap dus, wel een aaneenknoping van bedaarde, soms wrevelige tête-à-têtes tussen Mousse en Paul én diens vakantieliefde Serge, die eigenlijk meer bij het zonnige landschap dan bij Paul hoort. Ozon zet niet alleen zijn personages maar ook zijn publiek aan het peinzen over terughoudende moeders en welwillende of ontbrekende vaders. Over seksuele identiteit die kennelijk niet in steen is gehouwen. Over leven op deze aardbol en er niet meer Frunniken aan de hoeksteen van de maatschappij (Isabelle Carré en Louis-Ronan Choisy).

zijn. Het uitgespaard en getemperd drama dat zich daarbij zachtjes aftekent lijkt onaangedaan, maar is hoe dan ook innig.

Het is verrukkelijk om zien hoe Ozon zonder te bruuskeren morrelt aan morele en maatschappelijke geplogenheden.

Het nieuwe gezin heeft in zijn recente films altijd wel ergens een (al dan niet) geboren baby in touw, maar de hoeksteen is wel behoorlijk van gedaante veranderd. ‘Le refuge’ is een geraffineerd portret van een wereld die er een beetje anders uitziet dan wat de traditie ons dicteert. Een subversief wiegeliedje van een intrigerend cineast, die zichzelf telkens opnieuw uitvindt.

‘Le refuge’ is vanaf 28 april 2010 te zien in de Belgische zalen.

Na ‘Sous le sable’ en ‘Le temps qui reste’ is ‘Le refuge’ François Ozons derde treffen met de dood. De ‘golden boy’ van de Franse cinema, die in elf jaar tijd evenveel films draaide, doet geen twee keer hetzelfde.

Niet qua stijl en niet qua genre. Toch neemt zijn universum, film na film, meer uitgesproken contouren aan.

boek

RUBRIEKSNAAM

gutenberg

Zo makkelijk kom je niet van boeken af Umberto Eco en Jean-Claude Carrière Staat het gedrukte boek op het punt om uit te sterven? Twee fanatieke boekenliefhebbers, professor Umberto Eco (*1932) en de Franse scenarioschrijver JeanClaude Carrière (*1931) gingen in 2009 bijeen zitten in Parijs en in Monte Cerignone. Ze discussieerden een beschaafd eind weg over de toekomst van het boek. Het resultaat van hun gesprekken werd een gepassioneerde en erudiete bundel vol interessante theorieën en amusante anekdotes.

woord. En voor de film, want ook daarover blijken ze behoorlijk wat te weten.

Eco en Carrière associëren vrij in hun gesprekken. De ene anekdote brengt het andere inzicht mee en de lezer staat erbij en kijkt ernaar, met het almaar groeiende gevoel dat cultuur een mooie zaak is en dat de anti-intellectualisten niet weten wat ze missen. (Zowel Silvio Berlusconi als president Sarkozy schijnen er zich bij elke gelegenheid op te beroepen dat ze niet lezen.)

Eeuwige studenten

1933 tot 1953, wanneer Stalin sterft, uit tot de bloedigste uit de geschiedenis, met 100 miljoen vermoorde mensen. Hij noemt Hitler en Stalin atheïsten en protesteert dus tegen de bewering dat het geloof de moeder van alle kwaad zou zijn. Maar Eco riposteert!

De nazi’s schreeuwden ‘Gott mit uns’ en ze beleden wél een godsdienst, al was het dan een heidense. “Als het atheïsme staatsgodsdienst wordt, zoals in de Sovjet-Unie, is er geen verschil meer tussen een gelovige en een atheïst.”

Als ik de indruk heb gegeven dat ‘Zo makkelijk kom je niet van boeken af’ een dodelijk ernstig boek is, geef ik u tot slot graag deze overweging mee. Ze komt van JeanClaude Carrière, uit zijn standaardwerk over Stommiteiten door de Eeuwen heen. In 1915 schreef Edgar Bérillon, lid van het Institut de France, dat Duitsers zich in grotere hoeveelheden ontlasten dan Fransen. Een reiziger die in Frans Lotharingen de grens oversteekt naar de Pfalz, kan louter aan de afmetingen van de drollen in de berm te weten komen of hij de grens al over is...

De beide heren filosoferen verder nog over het fenomeen van de ‘vanity press’, de domheid van uitgevers, het verschil tussen stommelingen en imbecielen, en primeur gekochte wijn, de trucs van politici om hun malversaties uit de krant te houden, hoe Zyklon B wordt gebruikt tegen wormen in bibliotheken en over hoe het komt dat we toch alles afweten van films die we nooit zagen en boeken die we niet lazen.

Kortom, ‘Zo makkelijk kom je niet van boeken af’ is snoepgoed voor lezers voor wie het af en toe wat méér mag zijn.

En toch is de tijd van het Grote Weten blijkbaar voorgoed voorbij en zijn we gedoemd eeuwige studenten te blijven. Er zijn nu eenmaal kennisgebieden waarin je onmogelijk lange tijd op de hoogte kan blijven van de nieuwste ontwikkelingen, zegt Eco. Je kunt niet langer dan twee, drie jaar een uitzonderlijk wetenschappelijk onderzoeker in de kernfysica zijn, jaren waarin je je behoorlijk hebt moeten inspannen om alle gegevens in je op te nemen en het hoofd boven water te houden. Daarna ga je het onderwijs in of in zaken. “Je bent een genie op je tweeëntwintigste omdat je alles hebt begrepen. Maar op je vijfentwintigste is dat al niet meer het geval. Hetzelfde geldt voor een voetballer.

Op een bepaalde leeftijd wordt hij trainer.”

Als verzamelaars van zeldzame boeken fantaseren de auteurs over unieke vondsten.

Een exemplaar van de verzamelde toneelstukken van Shakespeare, de zogenaamde Folio-uitgave uit 1623, zeven jaar na de dood van de schrijver door een groep belezen Engelsen voor het eerst bijeengebracht.

Of over een Gutenbergbijbel, het allereerste gedrukte boek uit 1455. Ze vragen zich af in welke taal de tekst moet worden opgesteld bij het radioactieve afval dat overal in de wereld in de grond wordt gestopt. Het afval blijft 10.000 jaar lang gevaarlijk, in 3.000 jaar raakten we de sleutels van verscheidene talen kwijt, hoe kunnen we dan de vinders tijdig waarschuwen? (Eco stelt voor: de eerste laag afval zo verdunnen dat een toevallige bezoeker alleen maar een vingerkootje kwijtraakt en hopen dat hij dan zal ophouZO MAKKELIJK den met graven!)

Eco en Carrière weten waarover ze praten.

De ene heeft een bibliotheek van 50.000 boeken en 1.200 zeldzame incunabelen uit de 15de eeuw, de andere bezit 40.000 titels, plus een verzameling van 2.000 sprookjesboeken uit de hele wereld. Onder hun beiden publiceerden ze ook nog eens een veertigtal werken, waarvan ‘De naam van de roos’ en de ‘Dictionnaire de la bêtise’ de bekendste zijn.

Bij het begin van hun gesprek vergelijkt Umberto Eco een boek met een lepel of een wiel: zodra die dingen zijn uitgevonden, kan je ze onmogelijk nog verbeteren. Een e-boek kan handig zijn voor een ambtenaar bij justitie die 25.000 stukken van een rechtszaak mee naar huis moet nemen, maar dan nog heeft Eco zijn twijfels. Niet alle technische innovaties trotseerden de tijd. De zeppelin verdween uit ons luchtruim. En zelfs de Concorde die een vliegreis van Parijs naar New York terugbracht van acht naar drie uur, bleek geen succes.

Niets is vergankelijker dan duurzame informatiedragers, valt Carrière hem bij. Een gedrukte tekst uit de 17de eeuw oud is nog perfect te ontcijferen, een cassette of een cd-rom van nauwelijks een paar jaar oud kunnen we al niet meer lezen of bekijken, tenzij we onze oude computers in de kelder bewaarden. En dan mag de stroom nog niet uitvallen, zoals bij de grote elektriciteitspanne in New York, in juli 2006.

Nee, volgens Eco en Carrière is het boek een blijvertje. Zodra beide heren het daarover eens waren, konden ze zich met een gerust hart overgeven aan het ophalen van Geloof verhalen en wetenswaardigheden waaruit hun diepe liefde spreekt voor het gedrukte Jean-Claude Carrière roept de periode van

KOM JE NIET VAN BOEKEN AF Umberto Eco en Jean-Claude Carrière Uitgeverij De Bezige Bij 286 blz. | APRIL 2010 | 114de jaargang | Ons Recht 27

INBOx

RUBRIeKSNAAm

MONIQuE BRAAM

De LBC-NVK volgt de actualiteit op de voet. En dat is ook zichtbaar op www.lbc-nvk.be. Veel nieuws over bedrijven en sectoren vind je in de rubriek Actueel. Denk bijvoorbeeld aan een groot dossier als Carrefour of de herstructureringsplannen bij diverse andere bedrijven.

Maar op de site lees je ook berichten over onze eigen acties.

Bijvoorbeeld over de actie tegen de mini-opzegtermijnen. De LBC-NVK ging in het verweer met een manifestatie en de website www.laatonswerken.be.

Vakbond voor jongeren

studentenwerk, de eerste job, vakantiewerk, • Facebook: www.fbook.me/lbcnvk: onze vriendenpagina speelt kort op de bal, veel kortom alle info en ondersteuning om goed aandacht voor de actualiteit, met aanvulgewapend de arbeidsmarkt op te trekken. lingen van oplettende ‘vrienden’; Bezoek de website www.acv-enter.be en • Youtube: word zo (gratis) lid. www.youtube.com/vakbondlbcnvk: Centrum voor sinds dit jaar heeft de LBC-NVK een eigen Loopbaanontwikkeling Youtubekanaal. We zetten er videoboodschappen en reportages op. Neem eens Wil je eens grondig nadenken over je toeeen kijkje en laat je commentaar achter; komstplannen? Heb je het gevoel dat je talen- • Picasa: http://picasaweb.google.com/ ten op je werk niet genoeg aan bod komen? lbcnvkfoto: als we actie voeren, maken we Ben je de controle kwijtgeraakt en neemt foto’s. En zetten we een selectie op picasa, het werk een loopje met jou? Dan is een onze fotodatabank. Op picasa vind je dan traject bij ons loopbaancentum misschien ook een mooi overzicht in beeld; iets voor jou. Gratis voor LBC-NVK-leden. • Twitter: http://www.twitter.com/lbcnvk: Bezoek www.loopbaanontwikkeling.be twitteren doen we ook, meestal om onze en schrijf je zo in voor een startmoment. actie en aanwezigheid ten velde aan te kondigen.

Ook voor de belangen van jongeren komt de LBC-NVK en sociale media LBC-NVK uiteraard op. Via Enter, een website van het ACV, vinden jongeren en school- De LBC-NVK is actief op diverse fora. We verlaters een antwoord op hun vragen over sommen ze kort even op:

TCO-certificaat op je pc is warm aanbevolen KOEN DRIES

Op mijn eerste pc, een kleine twintig jaar geleden, prijkte een sticker met het bolletjeslogo ‘tCO’. Geen flauw idee wat het betekende. Met de jaren verdwenen deze stickertjes in België van de beeldschermen en de pc’s. Op de ‘Green It’conferentie van uni ICtS in 2009 legde ik pas het verband met unionen, de Zweedse zusterorganisatie van de LBC-NVK. tCO is immers de naam van de Zweedse vakbondsconfederatie van bediendebonden. Hoezo, een vakbondslogo op pc’s?

Sinds het eind van de jaren ’70 groeide de bezorgdheid over de gezondheidsrisico’s die mensen namen wanneer ze werkten met de toen nog flikkerende en stralende groene schermpjes. Ondanks tegenwerking

28 | APRIL 2010 | 114de jaargang | Ons Recht

van de informaticaproducenten resulteerde die bezorgdheid in 1988 in het eerste TCOcertificaat. Dat ‘label’ is een internationaal keurmerk voor milieuaspecten en ergonomische kenmerken van bepaalde kantoorapparatuur.

Het idee was dat alle vakbondsafgevaardigden in de bedrijven op zijn minst een TCOcertificaat voor hun pc zouden eisen. Zo zou de sector wel betere producten moeten ontwikkelen. De consument bewerken vanuit de vakbond dus.

Nu vragen de grote fabrikanten elk jaar zelf wat de nieuwe eisen zijn. Wie aanpassingen doet, kan zaken doen in Scandinavië en meedingen naar overheidsopdrachten in andere Europese landen. De criteria zijn zo opgesteld dat alleen de 25 procent beste toestellen voldoen. Zo wordt ons werkmateriaal van jaar tot jaar beter en ergonomischer.

Sinds enkele jaren kreeg het TCO-certificaat er een dimensie bij. De apparatuur moet nu ook bij de top behoren op het vlak van recycleerbaarheid en energieverbruik. Vanuit ecologisch oogpunt is TCO zowat het strengste certificaat.

Nu zet TCO een nieuwe stap. De fabrikant van informatica moet nu ook aan minimale

criteria voldoen op het gebied van sociaal verantwoord ondernemen.

De IT-bedrijven trachten met nieuwe producten en eigen logo’s het strenge TCOregime te ontwijken. Zo proberen ze TCO weg te houden van hun laptops.

Wordt het geen tijd om TCO ook hier opnieuw op de toestellen te krijgen? In maart maakten we de eerste afspraken met TCO Development. In een volgende versie wordt het sociale luik mogelijk versterkt.

Overeenkomstig het streven naar ‘waardig werk’ zal een bedrijf zijn certificaten kwijtspelen als het ergens in de wereld veroordeeld wordt omdat het de OESO-richtlijnen niet naleefde. De LBC-NVK beloofde de nieuwe versie van het TCO-certificaat sterk te promoten. Je hoort er dus later nog meer van.

In afwachting van het nieuwe certificaat is het natuurlijk nu al een goed idee om in elke onderneming pc’s en laptops te eisen met een TCO-certificaat. Ook jij verdient de beste ergonomie, stralingsarme schermen, een hoge kwaliteit en ecologisch verantwoorde spullen waar geen sociaal bloed aan kleeft... Met minder mag je op de werkplek niet tevreden zijn.

NON-pROFIT

Schrijnend tekort aan personeel in rusthuizen Bedrijfswagen voor verpleegkundigen is geen wondermiddel OLIVIER REMy

Samen met de andere vakbonden bezorgde de LBC-NVK begin februari het non-profitplan aan de federale en Vlaamse regeringen.

Het plan gaat over betere loon- en arbeidsvoorwaarden, maatregelen tegen de hoge werkdruk en betere werkomstandigheden. Spectaculaire maatregelen, zoals een bedrijfswagen voor verpleegkundigen, zullen de problemen niet oplossen.

Bij de voorbereiding van het non-profitplan hield de LBC-NVK onder de werknemers in de gezondheids- en welzijnssector een enquête.

Die leverde een grote respons op. De vraag naar een betere beloning scoort erg hoog bij de mensen uit de sector. In de top-vijf van belangrijkste vragen merk je ook de nood aan ‘meer jobs op de werkvloer’ en ‘een snellere vervanging van afwezige collega’s en invulling van vacatures’.

© foto: DAnIëL RyS

In de rust- en ziekenhuizen groeit het tekort aan personeel al jaren.

Vooral verpleegkundigen zijn er te weinig. Een recent onderzoek van de commerciële rusthuissector bevestigde nog maar eens de grote nood aan verpleegkundig en verzorgend personeel. De LBCNVK lanceerde eerder dit jaar het non-profitplan, de eisenbundel voor een nieuw sociaal akkoord in de non-profit. Daarin staan tientallen voorstellen die inspelen op de uitdagingen in de zorgsector.

een opleiding kunnen volgen om verpleegkundige, zorgkundige, opvoeder of kinderverzorgster te worden. Investeren in het opleidingsaanbod blijft noodzakelijk.

Er zijn dus zeker kansen voor jongeren en voor werknemers die door de financiële crisis hun werk kwijtspeelden. Een meerjarenplan voor de tewerkstelling is nodig om duizenden extra werkkrachten aan te werven. En om de toenemende werkdruk te verzachten.

Wanneer een directie maar vijf dagen van tevoren het uurrooster bekendmaakt, krijg je onhoudbare situaties voor personeelsleden. Een beter ‘uurroosterbeleid’ is dan ook een must. Daarnaast moeten afwezige collega’s vlugger worden vervangen. En de personeelsnormen moeten naar omhoog.

Deeltijds werk

Vergrijzing

Jobs in de zorgsector zijn vaak deeltijds. De De vergrijzing van de bevolking doet de gemiddelde ‘jobtijd’ ligt tussen de 68 en 73 vraag naar thuiszorg en naar genoeg capa- procent. Veel werknemers zijn vrouwen. In citeit in rusthuizen en woonzorgcentra stij- de rusthuizen loopt hun aandeel zelfs op tot gen. Bovendien zal in de komende 15 jaar 88 procent. Dikwijls vragen werknemers om nog meer personeel de sector verlaten dan deeltijds te kunnen presteren. Maar de vraag nu al het geval is. Tussen de 35 en 37 pro- gaat ook vaak uit van de werkgever. Wie als cent van de werknemers is ouder dan 45 zorgkundige of verpleegster meer uren wil jaar. werken, krijgt vaak nul op het rekwest. “Om In de zorgsector zijn nieuwe mensen nodig. organisatorische redenen.”

Duizenden jongeren, werknemers en werk- Sommige openstaande vacatures kan zoekenden, moeten in de komende jaren je invullen door deeltijds personeel op

vrijwillige basis méér uren te laten doen.

Zo kan je aan een aantal – vaak vrouwelijke – verpleegkundigen en zorgkundigen meer inkomen geven.

Werken in de zorgsector wil ook zeggen dat je werkt op belastende momenten en in de weekends. Dat is niet alleen waar voor zorg- en verpleegkundigen. Maar net zo goed voor animatoren of personeel van keukens en onderhoudsdiensten. Een werkbare job in de non-profit betekent dat je ook ruimte moet krijgen voor je eigen leven en je gezin.

Beloning

Qua beloning is een betere vergoeding van de belastende werkuren voor alle personeelsleden aan de orde. De LBC-NVK vraagt ook een erkenning van het aantal dienstjaren, betere lonen voor beginners, een dertiende maand en een nieuwe en moderne functieclassificatie met een herwaardering van de barema’s. Sommige rusthuisondernemingen bedenken verpleegkundigen met een heuse auto. Weliswaar tegen betaling door het personeel. En met matig succes.

Ook de bedrijven die dit doen lijden onder een personeelstekort. En ook zij hebben een probleem met de overuren.

Conclusie: zonder degelijk sociaal akkoord over een beter loon, meer personeel en minder werkdruk zal het niet lukken. | APRIL 2010 | 114de jaargang | Ons Recht 29

de lezer schrijft Lezersbrieven dienen te worden gestuurd aan: Redactie Ons Recht · Sudermanstraat 5 • 2000 Antwerpen lbc-nvk.persdienst@acv-csc.be Anonieme brieven worden niet gepubliceerd. Naam en adres van de steller moeten ons bekend zijn. De brieven worden in de regel gepubliceerd met vermelding van de initialen en de woonplaats van de schrijver, hoewel die op uitdrukkelijk verzoek kunnen worden weggelaten. De redactie behoudt zich het recht voor, te lange lezersbrieven eventueel in te korten zonder aan de essentie ervan te raken. De publicatie van lezersbrieven betekent niet dat de redactie in alle opzichten akkoord gaat met de inhoud ervan.

STATUUT

Y.T. – BERCHEM

Het is prachtig dat de vakbonden eindelijk werk willen maken van een harmonisering van de statuten van arbeiders en bedienden.

Voor zover dat niet leidt tot een nivellering naar beneden. Draai of keer het zoals je wil, de werkgevers zullen nooit accepteren dat alle werknemers alle voordelen zullen krijgen die nu voor bedienden gelden.

Almaar meer werkgevers kiezen ervoor om mensen met een zelfstandig statuut in te zetten. In plaats van ze nog als werknemer in te schrijven.

In november 2009 werd ik zelf werkloos toen mijn werkgever failliet ging. Ik werkte van thuis uit (cao nr. 85) als televerkoper. Nu zoek ik naar ander werk op hetzelfde gebied of in aanverwante sectoren. Bijna overal krijg ik te horen dat ik op commissie moet werken, lees: als zelfstandige.

Allerlei achterpoortjes worden gebruikt om de situatie maar wettelijk te krijgen. De patroon wil de kosten kunnen aftrekken, en de schijnzelfstandige heeft niets in de pap te brokken.

Een tendens die zich al vele jaren doorzet, bijvoorbeeld onder vertegenwoordigers. ‘Ons Recht’ schreef er ooit een uitgebreid artikel over.

Maar verder maken de vakbonden van deze kwestie geen punt in het sociaal overleg. Spijtig!

Het syndicalisme zou ermee gebaat zijn om dit wel aan te klagen. Al wie gedwongen wordt om schijnzelfstandige te zijn, zegt immers zijn lidmaatschap bij de vakbond op. Als werknemers worden deze mensen onzichtbaar. Wanneer hun ‘opdrachtgever’ failliet gaat, krijgen ze alleen de dozen en de schillen.

Deze praktijk van werkgevers leidt ook tot een flagrante vervalsing

30 | APRIL 2010 | 114de jaargang

| Ons Recht

van de concurrentie. Bedrijven die wel volgens het boekje werken, moeten het onderspit delven, waardoor eens te meer jobs verloren gaan.

Is het niet hoog tijd dat onze vakbondsvertegenwoordigers eens duchtig aan de boom schudden?

Om te vermijden dat we binnenkort allemaal terugkeren naar de 19de eeuw? Of wordt het wachten tot de nieuwe kloof tussen werknemers en schijnzelfstandigen weer moet worden gedicht?

CARREFOUR K.D. - PER E-MAIL

Ik ben kassierster bij een Carrefour in het Brusselse. Met veel aandacht las ik dan ook het maartnummer van Ons Recht. De media hebben het de jongste tijd vaak over ‘de laaggeschoolden bij Carrefour’.

Alsof wij ‘domme’ werkkrachten zijn die weinig anders kunnen dan vriendelijk goedemorgen en dank u zeggen tegen de klanten.

In de jaren ’80 hadden zeer veel mensen geen andere keus dan een job te aanvaarden in de distributie.

Dat was ook soms het geval voor mensen met een universitair diploma.

De grote baas van Carrefour Belgium, Gérard Lavinay, en de winkeldirecteurs zijn waarschijnlijk geen laaggeschoolden.

Slecht betaald worden ze ook niet. Maar ze praten wel alleen Frans. Lavinay bracht een bezoek aan enkele Brusselse winkels. Hij maakte tijd voor een praatje met het personeel, zelfs aan het stakingspiket. Lavinay passeerde ook in Sint-Pieters-Leeuw. Maar daar praatte hij niet met de werknemers zelf. Hij zat namelijk met een taalhandicap.

Natuurlijk blijft meneer Lavinay misschien maar een tijdje in ons land. Een taalbad is wellicht een

onoverkomelijke uitgave voor het noodlijdende Carrefour…

PENSIOEN L.D. - HAACHT

De lezersbrief ‘Pensioen’ in het maartnummer van Ons Recht vond ik erg straffe kost. De schrijver vindt dat hij, na 40 jaar dienst en een gemiddeld jaarinkomen van 70.000 euro, niet minder pensioen mag krijgen dan iemand met 45 jaar dienst en een gemiddeld jaarloon van 48.000 euro.

Zelf ben ik na een loopbaan van 40 jaar nog altijd aan het werk.

Net als mijn man zal ik niet veel meer pensioen ontvangen dan zo’n 1.000 euro per maand. Allebei komen we uit een gezin met veel kinderen. Ik studeerde tot mijn 18de.

In de distributie liggen de lonen erg laag. Mijn man werd opgeleid als beenhouwer. Maar we hadden niet de middelen om een eigen zaak te beginnen.

Is het onze fout dat wij zo’n laag jaarloon verdienen? Wie 70.000 euro per jaar verdient, is waarschijnlijk een kaderlid of iemand die werkte bij bedrijven die royaal met geld smeten zoals Electrabel of de banken. Als je zo’n hoog loon verdient, kan je makkelijk geld sparen voor je oude dag, enkele huizen hebben of een boot kopen.

Waarom geven we niet aan iedereen hetzelfde pensioen, rekening houdend met het aantal gewerkte jaren? Zou dat niet veel billijker zijn? Maar de auteur van de vorige brief zal me nu waarschijnlijk als communist bestempelen.

uitbetaling vakbondspremie Metaal In de metaalsector wordt dit jaar een vakbondspremie van 85 euro uitbetaald. De uitbetalingsperiode loopt van 15 april tot 31 juli.

De premie wordt betaald aan de gesyndiceerde bedienden en kaderleden die in 2009 werkten in de metaalsector (paritair comité 209). Onder het PC 209 vallen alle metaalbedrijven met een productieactiviteit in België en de studiebureaus die voor die ondernemingen werken. Het gaat niet om garages, carrosseriebedrijven, de metaalhandel of de erkende controle-instellingen.

Om recht te hebben op de premie moet de bediende of het kaderlid in 2009 ten minste één maand effectief gewerkt hebben in een metaalbedrijf en lid zijn van de LBC-NVK sinds ten minste 1 oktober 2009.

Ook moet de bediende aangesloten zijn bij een vakbond op

het moment van uitbetaling.

Werkloze bedienden en bruggepensioneerden hebben nog recht op deze vakbondspremie wanneer zij in 2009 nog minstens één maand werkten en effectief prestaties leverden in een metaalbedrijf (en aan de voorwaarden qua lidmaatschap voldoen). Hetzelfde geldt voor wie in 2009 in volledige loopbaanonderbreking/ tijdskrediet ging of in 2009 langdurig ziek werd.

De uitbetaling gebeurt via overschrijving op de individuele bankrekening.

Bedienden en kaderleden tewerkgesteld in de metaalsector en aangesloten bij de LBC-NVK kregen onlangs een formulier. Dat formulier moet je ingevuld terugbezorgen aan je vakbondsafgevaardigde of aan het gewestelijke LBC-NVKsecretariaat van je woonplaats.

Wie geen formulier kreeg, kan contact opnemen met zijn LBC-NVK-secretariaat.

indexaanpassingen maart 2010

308.00

309.00 310.00

Maatschappijen voor hypothecaire leningen, sparen en kapitalisatie vorige lonen x 1,0049 Beursvennootschappen vorige lonen x 1,004878 Banken vorige lonen x 1,0049

ACHTeRKLAp WALtER

ONS ReCHT V E R A N T W O O R D E L IJ K E U IT G E V E R :

The horror, the horror Vorige week zaterdag kwam er ineens een klein plofje uit mijn tv, alsof in het binnenwerk een sommelier discreet een fles champagne had opengemaakt.

Er was anders geen reden om iets te vieren. Na zoveel jaar dienst had mijn antieke, trouwe Nokia de geest gegeven.

Ik heb daar een theorie over, want volgens mij gaan voorwerpen niet zomaar dood. Eén voorbeeld heb ik altijd goed onthouden. Vier brillen geleden – ik was toen nog in mijn expansieve periode – had ik op aandrang van mijn omgeving een nieuwe fok besteld.

De oude was niet stuk, alleen maar uit de mode, zodat ik me voor mijn bril begon te schamen, alsof ik in de zomer rondliep met ‘moonboots’ en een kabeltrui.

Twee dagen voor ik mijn nieuwerwetse model mocht gaan afhalen, logeerde ik bij een toevallige vriendin. Ze had een vrolijke lach en uitbundige vormen en van het één kwam het ander. In haar slaapkamer legde ik mijn oude bril ergens domweg neer. Twee minuten later – ik heb nooit begrepen hoe – waren we er samen op gaan zitten zodat hij met een krak doormidden brak. Mijn bril had begrepen dat zijn dagen geteld waren.

Hij had de eer aan zichzelf gehouden en zich onder zijn eigenaar gegooid.

Hetzelfde was natuurlijk met de Nokia gebeurd. Terwijl hij er bijstond, had ik het de jongste tijd iets te vaak over pixels en plasma’s gehad. En over hoeveel plaats hij wel innam in mijn interieur. “Ja, misschien moet ik toch maar een nieuwe kopen”, had hij me horen zeggen, “er loopt een interessante voordeelactie in de stad”. De Nokia wachtte nog even tot mijn lievelingsprogramma begon en bracht zichzelf dan tot ontploffing, alsof hij in zijn eentje tegen zoveel ondankbaarheid wilde protesteren.

Een week zonder tv-kijken was begonnen.

Marc Weyns Sudermanstraat 5 • 2000 Antwerpen H O O F D R E DA C T E U R : Denis Bouwen R E DA C T IE S E C R E TA R IS : Jan Deceunynck V O R MG E V IN G : Peer De Maeyer & Gramma D R U K K E R IJ : Corelio Printing R E DA C T IE E N A D MIN IS T R AT IE : Sudermanstraat 5- 2000 Antwerpen Tel. 03/220.87.11 • Fax 03/220.89.83 lbc-nvk.persdienst@acv-csc.be www.lbc-nvk.be

LBC-NVK-SeCReTARIATeN

on Wire’, over de stunts van evenwichtskunstenaar Philippe Petit. ‘From Kooten and The Bie Forever Young’ had ik ook nog willen zien en ‘Le promeneur du Champs de Mars’, met Michel Bouquet als François Mitterrand en ‘Wonders of the solar system’, een BBC-documentaire over ons zonnestelsel. De bewering dat er geen bal te beleven is op de buis is echt een fabeltje, een luie, arrogante kreet van verwaande pseudo-intellectuelen met een beperkt belangstellingsveld.

Ik had geen flauw idee hoe ik de volgende zeven dagen door zou komen.

Afschuwelijke waarheid

De eerste avond begon nog veelbelovend.

Er lag een stapel boeken en cd’s op me te wachten en de regen tokkelde gezellig tegen het raam. Ik installeerde me in een zetel en begon met Stan Getz en ‘Hoe word ik gelukkig?’ van Guus Kuijer. Nu, niet door langer dan twee uur te lezen aan één stuk, merkte ik al gauw. Maar toen ik verstrooid nog even naar de zapper greep om het einde mee te pikken van ‘De wereld draait door’ op Nederland 3, drong de afschuwelijke waarheid tot me door: een leven zonder televisie is een geamputeerd bestaan. Natuurlijk kan een mens zonder kijken, zoals hij ook zonProgrammaboekje der muziek, kranten, suiker, seks of alcohol kan. Maar veel lol is er dan echt wel niet Ik heb altijd rondgebazuind dat ik makkelijk meer aan. zonder televisie kon. Maar dat bleek lelijk Ik ben die week veel vrienden gaan bezoetegen te vallen. Een gemiddelde Vlaming ken en hier en daar hebben ze uit medelijkijkt drie uur per dag, een Waal vier, een den hun toestel voor me aangezet. Maar nu Amerikaan bijna vijf. Zelf had ik in mijn mijn nieuwe flatscreen weer op zijn plaats programmaboekje voor de komende week staat, geef ik hem gemeende complimentweeëntwintig onmisbare uren televisie ten over zijn slanke lijn en de scherpte van aangeturfd, van het eerste deel van een zijn beeld. Nog eens zo’n saaie winterweek dramaserie over het Nederlandse vorsten- zonder televisie maak ik liever niet meer huis, over ‘De Flandriens’, tot de film ‘Man mee.

• 9300 aalst, Hopmarkt 45 Tel. 053/73.45.20, Fax 03/220.88.01 lbc-nvk.aalst@acv-csc.be • 2000 antWeRPen, Nationalestraat 111-113, Tel. 03/222.70.00, Fax 03/220.88.02 lbc-nvk.antwerpen@acv-csc.be • 8000 bRUGGe, Oude Burg 17 Tel. 050/44.41.66, Fax 03/220.88.04 lbc-nvk.brugge@acv-csc.be • 1000 bRUssel, Pletinckxstraat 19 Tel. 02/557.86.40, Fax 03/220.88.05 lbc-nvk.brussel@acv-csc.be • 9200 DenDeRMOnDe, Oude Vest 146 Tel. 052/25.95.60, Fax 03/220.88.19 lbc-nvk.dendermonde@acv-csc.be • 9000 Gent-eeKlO-ZelZate, Poel 7 Tel. 09/265.43.00, Fax 03/220.88.08 lbc-nvk.gent@acv-csc.be • 1500 halle, Vanden Eeckhoudtstraat 11 Tel. 02/557.86.70, Fax 03/220.88.06 lbc-nvk.halle@acv-csc.be • 3500 hasselt, Mgr. Broekxplein 6 Tel. 011/29.09.61, Fax 03/220.88.09 lbc-nvk.hasselt@acv-csc.be • 8900 IePeR, St. Jacobsstraat 34 Tel. 059/34.26.40, Fax 03/220.88.10 lbc-nvk.ieper@acv-csc.be • 8500 KORtRIJK, President Kennedypark 16D Tel. 056/23.55.61, Fax 03/220.88.12 lbc-nvk.kortrijk@acv-csc.be • 3000 leUVen, L. Vanderkelenstraat 32 Tel. 016/21.94.30, Fax 03/220.88.13 lbc-nvk.leuven@acv-csc.be • 2800 Mechelen-RUPel, Onder den Toren 5 Tel. 015/28.85.65, Fax 03/220.88.14 lbc-nvk.mechelen@acv-csc.be • 8400 OOstenDe, Kan. dr. L. Colensstraat 7 Tel. 059/55.25.54, Fax 03/220.88.15 lbc-nvk.oostende@acv-csc.be • 9700 OUDenaaRDe, Koningsstraat 5 Tel. 053/73.45.25, Fax 03/220.88.03 lbc-nvk.oudenaarde@acv-csc.be • 8800 ROeselaRe, H. Horriestraat 31 Tel. 051/26.55.44, Fax 03/220.88.17 lbc-nvk.roeselare@acv-csc.be • 9100 sInt-nIKlaas, H. Heymanplein 7 Tel. 03/760.13.40, Fax 03/220.88.18 lbc-nvk.sint-niklaas@acv-csc.be • 2300 tURnhOUt, Korte Begijnenstraat 20 Tel. 014/44.61.55, Fax 03/220.88.20 lbc-nvk.turnhout@acv-csc.be • 1800 VIlVOORDe, Toekomststraat 17 Tel: 02/557.86.80, Fax: 03/220.88.07 lbc-nvk.vilvoorde@acv-csc.be alGeMeen secRetaRIaat 2000 antWeRPen, Sudermanstraat 5 Tel. 03/220.87.11, Fax 03/220.89.83 e-mail: lbc-nvk@acv-csc.be www.lbc-nvk.be | APRIL 2010 | 114de jaargang | Ons Recht 31