Maandblad van de landelijke bediendencentrale - nationaal verbond voor kaderpersoneel 114DE JAARGANG | NUMMER 7 | JULI-AUGUSTUS 2010
8 Non-proďŹ t toont zijn tanden
6-7 D - DAY ZO R GT VO O R G E E ST D R I F T I N D I ST R I B U T I E
12-13 FA R I D Z A L LO G I ST I C S T E R N AT E R G M I SS E N
iNhoud
standpunt industrie sluiting distributie Actie industrie Financiën Logistiek over de grenzen solidariteit Arbeids-gericht huispersoneel industrie Vervroegd pensioen besparingen uitbuiting in de marge Film Film boek inbox
de lezer schrijft uitbetaling vakbondspremie indexaanpassingen Achterklap Vanmol
3 4 5 6 8 9 10 12 14 15 16 18 19 20 22 23 24 25 25 26 26 27 28 28 29 30 30 30 31 32
Werkgevers op ramkoers Werkzekerheid voor personeel Bayer Antwerpen tot eind 2014 Philip Morris stopt met proeven op dieren in Haasrode Militanten putten kracht uit D-Day in distributie Duizenden uit non-profi t eisen nieuw akkoord over zorg en welzijn Bedienden uit textiel belegeren kasteel van Zwijnaarde UNI en LBC-NVK pleiten voor andere cultuur in fi nanciële sector Farid Mhaouach zal toffe werksfeer bij Logistics missen Studentenwerk en kinderbijslag, een gedurfde combinatie Werknemers petroleum steunen uienteelsters in Mali IAO maakt werk van conventie voor huisarbeiders Bonden helpen isolatieproducent Cogebi aan betere toekomst Brugpensioen aanvallen is in de mode Besparingslied van werkgevers klinkt heel eenzijdig Voetbalfabrikanten trekken zich weinig aan van waardig werk ‘Apartheid’ in Israël Cairo Time Enter the void De dronkemanswandeling Enter, speciaal voor jongeren! Jongerenmilitantendag
De werknemers uit de petroleumsector steunen ontwikkelingsprojecten in het Zuiden die duurzame energie bereikbaarder maken voor gewone werknemers. Via de ngo Wereldsolidariteit gaat er geld naar de Malinese spaarbank Kondo Jigima. Die bank verleent microkredieten. Ze helpt bijvoorbeeld een coöperatieve die uien teelt, oogst en droogt. Het hele verhaal over de petroleumsector en Mali vind je op p. 15-16.
2 | JULI-AUGUSTUS 2010 | 114de jaargang | Ons Recht
© foto: daniël rys
Werkgevers op ramkoers dat de partituur in eigen opdracht werd geschreven. Vijftigplussers die tijdkrediet nemen misbruiMet een nooit geziene ijver hebken het systeem… dat uitsluitend bedoeld was voor jongeren. Dat beweert althans het VBO. Op dit ben de werkgevers resoluut gekozen punt kan je alleen maar van kwade trouw spreken. voor de ramkoers in het sociaal overHet tijdkrediet was helemaal niet alleen voor jonleg. “Sociaal overleg zonder taboes”, geren bestemd. Tijdkrediet voor vijftigplussers is is de codetaal die werkgevers gebruieen specifiek systeem dat bestaat. Geen toevallige ken om komaf te maken met eleafwijking van een ander systeem. Wie de berichtgementen die ze hinderlijk vinden. ving op de VRT volgde, ondervond dat de openbare Werknemers met tijdkrediet, zeker als ze boven omroep het woord ‘misbruik’ gewoon overnam. Bij de 50 zijn, zijn onverbeterlijke luiaards en maken sommige journalisten is maar bitter weinig van misbruik van een systeem. Werknemers die nog beroepsernst te merken. durven denken aan een loonsverhoging zijn heb- Het brugpensioen dan. Jan Denys, de arbeidszuchtige schrokkers die andermans werk afpakken. marktspecialist van Randstad en een soort vaste Wie niet bereid is om langer te werken op week- columnist bij De Morgen en De Standaard, zet met basis, ondermijnt de economische groei. En wie de ijver van een grootkruisheer zijn kruistocht met brugpensioen is, rooft de sociale zekerheid tegen het brugpensioen gestaag verder. Afschaffen leeg en maakt de pensioenen onbetaalbaar. Wie die handel, is zijn boodschap. Zelfs de term zou zonder werk zit voor zijn 65ste, zadelt de jongere niet meer mogen worden gebruikt. Iets minder vlijgeneratie met onbetaalbare facturen op. We laten tig ging deze specialist aan de slag op de jaarverde variaties over hogere ziektecijfers en de duurtijd gadering van de Internationale Arbeidsorganisatie. van de werkloosheid onvermeld. Wanneer het erop aan kwam om de barslechte Toegegeven, de feitelijke formuleringen zien er behandeling van Indiaas huispersoneel te verooreen beetje anders uit. Maar toch zijn de voorbeel- delen. den een realistische greep uit alle boodschappen die in de pers of elders werden de wereld inge- Langere werkweek stuurd. Boodschappen die weinig taboes schuwen. Nuancering in de media of weerwerk van journa- Karel Van Eetvelt van Unizo, hierin bijgesprongen door collega’s van andere werkgeversorganisaties, listen? Daar is weinig van te merken. pleit ‘met het oog op tewerkstellingscreatie’ voor de (vrijwillige) verlenging van de wekelijkse arbeidsWetenschappelijk sausje duur tot 40 uur. Hoe creëer je extra jobs voor jonIndien nodig overgieten de werkgevers hun menin- geren of oudere werklozen als wie nu voltijds 38 uur gen met een wetenschappelijk sausje. Je vindt werkt voortaan 40 uur gaat werken? Een absolute altijd wel professoren en andere deskundigen die doordenker, waarop ook Van Eetvelt nog niet het met ‘onderzoeken op vraag’ enquêtes afleveren geringste logische antwoord kon geven. met het gewenste en bij voorbaat geschreven ant- De werkgevers zijn zowat alles uit de kast aan het woord. halen om eind dit jaar vooral geen interprofessioZo ook Joep Konings van de KU Leuven, die op neel akkoord te moeten sluiten. Waarvan akte. De vraag van het VBO als huisprofessor van menige vakbonden bereiden zich dus voor op iets anders werkgeversorganisatie 70.000 banen uit zijn hoed dan onderhandelingen… acties bijvoorbeeld. We tovert. Objectieve wetenschap bestaat niet, maar laden in de vakantieperiode de batterijen op. Want sta me toe niet meteen in beate bewondering te er zal flink wat vakbondsenergie nodig zijn wanvallen. Eén van de conclusies van de professor is neer het sociale werkjaar opnieuw start in septemdat een loonkostenstijging met één procent 13.000 ber. banen kost. Met andere woorden: de automatische Ondanks alles wensen wij U van harte een deugdindexering met twee procent kost telkens 26.000 doende vakantie. Nog zo’n verwezenlijking van jobs. Bij de werkgevers klinkt het allemaal als de vakbonden, die er zonder strijd nooit zou zijn muziek in de oren. Wat er niet bij gezegd wordt, is gekomen.
standpunt.
ferre w yckManS | aLGeMeen SecretarIS
Bij de werkgevers klinkt het allemaal als muziek in de oren. Wat er niet bij gezegd wordt, is dat de partituur in eigen opdracht werd geschreven.
Ons Recht | 114de jaargang | JULI-AUGUSTUS 2010 |
3
iNdustrie
Werkzekerheid voor personeel bayer Antwerpen tot eind 2014
© foto: daniël rys
Vraag naar nieuwe grote investering valt in dovemansoren
DenIS Bouwen
Bij het antwerpse chemiebedrijf Bayer is het de vakbonden gelukt een nieuwe cao af te sluiten en de afspraken over de werkzekerheid te verlengen tot eind 2014. “we leveren niets in”, constateren de LBcnVk-militanten yves De Backer en Bart Vandemeulebroucke. “Maar we blijven ook een beetje op onze honger. Duitsland zegde nog altijd geen nieuwe grote investering toe.”
Het opvallendste punt uit de nieuwe gewone cao is dat de 850 werknemers een eenmalige premie krijgen van netto 225 euro. Die premie is wel gekoppeld aan productiestreefcijfers. Aan de huidige loon- en arbeidsvoorwaarden wordt niet geraakt. “Maar over de verdere toekomst van de Antwerpse vestiging kregen we van Duitsland nog geen sterk signaal”, stellen De Backer en Vandemeulebroucke vast. De sociale rust lijkt nu teruggekeerd. In het najaar van 2009 waren de verhoudingen tussen bonden en directie veel moeilijker. Op 14 oktober 2009 deelde de directie mee dat de werknemers flink moesten inleveren. Onaanvaardbaar voor de vakbonden. In december 2009 trachtte een sociaal bemiddelaar beide partijen te verzoenen. Tevergeefs. Circus
“De directie trok toen alle registers open. Ze beweerde dat de vakbonden het wel en wee van 850 gezinnen op het spel zetten door
4 | JULI-AUGUSTUS 2010 | 114de jaargang | Ons Recht
geen inleveringen te aanvaarden. In de kran- De vakbondsmilitanten moesten alles uit de ten kregen de bonden het verwijt dat ze zich kast halen om de achterban ervan te overonredelijk opstelden. Als we nu zien dat we tuigen dat inleveringen niet nodig waren. toch tot een akkoord kwamen, rijst de vraag “Sommige collega’s verweten ons dat we met waarom dat hele circus eigenlijk nodig was? hun jobs aan het pokeren waren. En de negaEens te meer is gebleken dat het sociaal over- tieve commentaren in de kranten maakten leg werkt.” het ook niet makkelijker. Maar we hielden het been stijf, en met resultaat.” Het rommelt sinds vele jaren bij Bayer. In 2003 presenteerde het bedrijf in Antwerpen Signaal een ‘masterplan’ dat zowat 700 van de 3.000 jobs deed verdwijnen. Tijdens de jaren Over toekomstige besparingen wilden de nadien drukte de directie de oprichting van bonden wel praten. Maar dan alleen als het twee technische bedrijfseenheden, Bayer en Bayer-concern een ‘duidelijk positief signaal’ Lanxess, door. Tegen de zin van de bonden. zou uitsturen. Bonden en directie raakten het Sinds 2003 was er wel een cao werkzekerheid, eens over een scenario, maar Duitsland vond die doorliep tot in 2008. Bayer was bereid die de voorstellen niet ver genoeg gaan. afspraken te verlengen, op voorwaarde dat Toen het stof was gaan liggen, zocht de lokale het personeel de komst van de twee bedrijf- directie naar een manier om de rust te herstellen. Zo kwam er opnieuw schot in de seenheden zou slikken. In het najaar van 2009 bleek het lang niet onderhandelingen. Het personeel keurde de meer zo zeker om de cao werkzekerheid te resultaten van die onderhandelingen op 21 verlengen. Bayer wilde ook van vijf naar vier en 22 juni goed. ploegen overschakelen. “De directie bood “Maar een nieuwe grote investering in werkzekerheid tot eind 2014 aan, op voor- Antwerpen kunnen we voorlopig vergeten”, waarde dat het personeel zou inleveren. Maar erkennen De Backer en Vandemeulebroucke. wij wilden geen prijs betalen”, zegt Bart “Bayer investeert hier alleen enkele miljoenen euro’s in een nieuw laboratorium. In de Vandemeulebroucke. Duitse vestigingen zijn er investeringen van 150 tot 200 miljoen euro.” Pact Euforisch zijn de LBC-NVK’ers niet over de Voor de vakbonden kon er geen sprake van nieuwe afspraken. “Maar we zijn wel tevrezijn om de loon- en arbeidsvoorwaarden te den omdat het sociaal klimaat nu weer wat ondermijnen. “Gelukkig sloten de bonden een beter is.” pact waarin ze plechtig overeenkwamen om De afspraken bij Bayer stellen ook de werkneniet te laten raken aan de loon- en arbeids- mers in andere chemiebedrijven in Antwerpen voorwaarden in de Antwerpse chemie”, ver- gerust. “Als wij hadden ingeleverd, dreigde er klaart Yves De Backer. “Dat pact miste zijn een sneeuwbaleffect. Dat gevaar is voorlopig effect niet.” afgewend.”
sLuitiNg John De Decker
Bij Philip Morris research Laboratories in haasrode is het verdict geveld. op 30 april kregen de 63 bedienden daar te horen dat het proefdierenlab definitief zou sluiten. collectieve onderhandelingen leverden alsnog een aanvaardbaar sociaal plan op.
Vakbonden dwingen fatsoenlijk sociaal plan af dierenrechtenorganisaties vormden werk- sociaal plan konden afdwingen via collecnemers en directie in de praktijk één front tieve onderhandelingen onder leiding van tegen de gemeenschappelijke vijand. De de secretarissen. De werknemers stelden bediendebonden deden verwoede pogin- een onderhandelingsploeg samen en de gen om militanten te vinden bij PMRL. Maar secretarissen zouden de gesprekken met toch kwam er nooit één kandidaat voor de de directie leiden. Philip Morris stemde in sociale verkiezingen. Waren de vakbonden met deze manier van werken. immers geen bondgenoten van de dierenrechtenorganisaties? Vangnet Verbod
De Belgische overheid besliste om vanaf 2011 alle dierenproeven te verbieden die dienden om tabaksproducten te ontwikkelen. Daarmee viel het doek voor PMRL. Philip Morris zet tegen eind dit jaar alle dierenproeven in Haasrode stop. Wat leidt tot het collectief ontslag van 63 bedienden. Voor de meeste bedienden was dit de kroniek van een aangekondigde dood. Philip Morris verhuist zijn lab gewoon naar Singapore. De dierenrechtenactivisten boeken een pyrrusoverwinning. Het aantal proeven op dieren neemt met de dag toe in België, maar dan wel om nieuwe geneesmiddelen te ontwikkelen. De werknemers van PMRL lieten de vakbondssecretarissen met enige aarzeling toe op een personeelsvergadering. Het management wilde eerst geen contact met de vakbonden. De bonden slaagden er toch in de werknemers diets te maken dat ze een beter
Na een moeizame start kwam er toch vaart in de onderhandelingen. De informatie- en consultatiefase in het kader van de Wet Renault werd doorlopen. Door de onderhandelingen kwam er uitzicht op een cao die alle bedienden een aanvaardbaar ‘vangnet’ geeft na hun ontslag. Het voorakkoord werd op een personeelsvergadering goedgekeurd. Een opmerkelijk resultaat in een bedrijf waar grote argwaan bestond tegenover de vakbonden. De bedienden van PMRL ervaarden dat de bonden wel degelijk van grote betekenis kunnen zijn. Door het collectief overleg is er nu een betere regeling voor elke werknemer. Tegen eind 2010 is het dus gedaan met de dierenproeven van Philip Morris in België. Maar in het buitenland blijven zulke proeven plaatsvinden. Het dierenleed is dus niet voorbij. De jobs van 63 bedienden in Haasrode zijn wel weg. Er zijn weinig echte winnaars in dit verhaal. Tenzij dan het sociaal overleg.
© foto: daniël rys
Wie Philip Morris Research Laboratories (PMRL) wil vinden, moet een ware Sherlock Holmes zijn. Het bedrijf ligt aan de rand van een industriezone, zonder enig bordje of naamplaatje aan de deur. Wie het adres niet kent, geraakt er niet. Actievoerders voor de dierenrechten vonden het bedrijf toch, en hoe. Minstens één keer per maand kreeg het lab betogers aan de poort. De activisten eisten dat ‘knaagdieren martelen’ wettelijk verboden zou worden. Bij PMRL moesten ratten en muizen zes uur per dag sigarettenrook inhaleren. Het bedrijf wilde het aantal proefdieren zelfs uitbreiden van 1.600 naar 6.850. Maar de provincie Vlaams-Brabant stak daar een stokje voor. De Anti Dierproeven Coalitie, gesteund door Thuis-acteur Pol Goossen, schilderde de werknemers in Haasrode af als onvervalste dierenbeulen. Volgens Philip Morris diende het onderzoek in Haasrode, met inbegrip van de proeven op knaagdieren, om ‘beter te begrijpen hoe tabaksproducten ziektes veroorzaken bij mensen’. “Dankzij dit onderzoek kunnen wij minder schadelijke tabaksproducten ontwikkelen”, zei de sigarettenfabrikant. Het bedrijf beweerde zijn onderzoek op dieren te doen volgens alle toepasselijke vereisten en criteria. Philip Morris erkende dat zulke tests in de toekomst ‘in andere landen’ zouden moeten plaatsvinden. Door de stelselmatige aanvallen van
Philip Morris stopt met proeven op dieren in haasrode
Ons Recht | 114de jaargang | JULI-AUGUSTUS 2010 |
5
Militanten putten kracht uit D-Day in distributie Strijd tegen afstompende jobs en stijgende werkstress De vakbondsmilitanten uit de distributie geautomatiseerde systemen om goederen ondervinden al langer dat het almaar moei- te bestellen en leveren. Die ontwikkelingen lijker werken is in de sector. Meer dan 60 kosten niet alleen jobs. Ze hebben ook tot procent van alle uitvoerende bedienden in gevolg dat sommig werk minder uitdagend de distributie werkt deeltijds. Bijna allemaal en meer afstompend wordt. hebben ze een variabel uurrooster. Zaterdag Werkgevers verlangen dat hun werknemers was altijd al een gewone werkdag. Meer en diverse taken combineren. Personeel dat al meer winkels openen ook ’s zondags hun superflexibel wordt ingezet, moet voortaan deuren. En de openingstijden in de week ook uiterst polyvalent zijn. In alle delen van dreigen te worden verruimd. de winkel moeten medewerkers op vragen Er duiken nieuwe vormen van prijszet- van klanten kunnen antwoorden. Klanten ting en nieuwe kassasystemen op. En meer kennen nu veel meer van de producten dan
6 |  JULI-AUGUSTUS 2010 | 114de jaargang | Ons Recht
vroeger. Ze zijn ook veeleisender. Een probleem is dat de werknemers niet genoeg voorbereid zijn of getraind worden om de rol van duizendpoot te spelen. Dat leidt tot een stijgende stress op het werk. Op de arbeidsmarkt verliest de distributie dan ook aan aantrekkingskracht. Heel wat banen raken niet meer ingevuld. Zeker als je weet dat je als werknemer in de distributie geen fortuinen kan verdienen.
distributie resultaat was een afgeronde visietekst die op D-Day werd voorgesteld. Visietekst
De visietekst legt uit hoe de LBC-NVK de tewerkstelling in de distributie wil zien evolueren. In de tekst is er aandacht voor belangrijke onderwerpen als franchisesystemen, filialisering, outsourcing, sociaal overleg in de verzamelsector. En ook voor de internationalisering, de openingstijden, nieuwe winkelformules en onze houding tegenover nieuwe technologie. Voor de LBCNVK is het belangrijk dat werknemers waardig en kwaliteitsvol werk kunnen doen. Ook in de distributie. De visietekst werd goedgekeurd door de militanten. In de komende tien jaar zal deze tekst het optreden van de vakbond in de sector bepalen. Hoe kunnen de LBC-NVK’ers ervoor zorgen dat jobs in de distributie meer en meer evolueren in de richting van het ideaalbeeld dat de vakbond nastreeft? Dat willen de secretarissen en militanten met de achterban uitvissen. Op welke fronten moet er actie worden ondernomen, en hoe?
chrIS Van DrooGenBroeck
© foto: Jerry de brie
Zowat 350 LBc-nVk-militanten uit de distributie daagden op 1 juni op in het oost-Vlaamse Denderleeuw. Ze namen daar deel aan de D-Day van de sector. ‘Doordacht handelen’ is het motto voor de distributie tussen 2010 en 2020. De deelnemers aan D-Day brainstormden over een grondig voorbereide visietekst. Ze keerden laaiend enthousiast naar huis terug.
Zanger en acteur Jelle Cleymans was de vlotte presentator van dienst op D-Day. Hij hielp de visietekst voor te stellen aan de talrijke deelnemers.
Prangende vragen
Reality-tv
Sinds december 2009 is de LBC-NVK op zoek naar verklaringen voor een reeks ontwikkelingen en fenomenen. Waarom zijn er zoveel deeltijdse jobs? Hoe vallen de schamele lonen te verklaren? Waarom is er zoveel flexibiliteit? En waarom liggen werkgevers niet wakker van vorming? De vakbond stelt zich ook vragen over de verdere evolutie van ‘de markt’, trends die zich aftekenen en de jobs in de sector. Al het denkwerk resulteerde in een film (op dvd) en een brochure. In de aanloop naar D-Day kregen de militanten van de LBC-NVK de film en de brochure gepresenteerd. De militanten gaven hierop een aantal reacties. Zij zijn immers ‘ervaringsdeskundigen’ in de eerste lijn. De uitwisseling van gedachten mondde uit in een ‘ontwerp van visietekst’. Dat document werd in maart besproken op de gewestelijke belangengroepen. Het uiteindelijke
Zowel inhoudelijk als organisatorisch bleek D-Day een schot in de roos. Al bij het toekomen en de koffie realiseerde een aantal van de vakbondsmilitanten reality-tv. Pas aangekomen deelnemers werden uit de rij geplukt. Zij werden ‘ontvoerd’ naar een tvstudio. Daar werden ze geïnterviewd over hun verwachtingen rond D-Day en over hun eigen engagement in de vakbond. Zanger en acteur Jelle Cleymans was de vlotte presentator van dienst op D-Day. Hij hielp de visietekst voor te stellen aan de talrijke deelnemers. Na de middaglunch gingen de militanten meteen aan de slag met de tekst. In twee keer zeven workshops werd er duchtig gebrainstormd. Op termijn zal de visietekst resulteren in concrete, haalbare en werkbare actiepunten. D-Day werd flitsend afgesloten. Met een ‘fotoshoot’ en een live optreden van gastheer en presentator Jelle Cleymans.
echo’s uit de achterban Gilbert, Véronique en Caroline, drie werkneemsters van Sky Shops, waren erg te spreken over D-Day. “Wij werden perfect ontvangen en op een persoonlijke manier welkom geheten”, vertellen de drie vrouwen. “We werden onthaald aan het station en kregen mooi materiaal en ons eigen naamkaartje. De dag was bijzonder geslaagd. Wel jammer dat de workshops niet langer konden duren.” De vrouwen van Sky Shops vonden de thema’s op D-Day erg de moeite. “We hadden er gerust een stuk langer kunnen over doorpraten. In het nieuwe werkjaar willen we graag een aantal punten oppikken in onze onderneming.” Voor Véronique had D-Day nog een bijkomend pluspunt: zij kon ’s avonds haar dochter verrassen met een mooie foto van presentator Jelle Cleymans. Ook Bart De Meersman, die werkte bij Logistics Ternat, was in zijn nopjes over de meeting in Denderleeuw. “Alles was tot in de puntjes geregeld, van begin tot einde. Gastheer Jelle Cleymans bleek een geslaagde keuze, al helemaal voor de vrouwelijke deelnemers. Hij leerde ons als een volleerd zangcoach het nieuwe strijdlied zingen.” Voor Bart was het erg hartverwarmend om zoveel collega’s van de vakbond terug te zien. Zijn bedrijf, Logistics Ternat, sloot eind juni de deuren. “Mogelijk was dit mijn laatste meeting als vakbondsmilitant in de distributie.” Gelijkaardige geluiden komen van Frans De Grave, vakbondsmilitant bij Profi -Smatch. “D-Day was niet alleen hartverwarmend maar ook supermotiverend. Met zo’n evenement kan je honderden militanten motiveren en hen een duwtje in de rug geven. Je moedigt ze aan om een idealistische, zelf ontwikkelde visie op de sector naar voren te brengen. Een visie die ze laaiend enthousiast en met hand en tand zullen verdedigen. Er was grondig denkwerk gedaan om de globale visie om te zetten in doordachte handelingen.” De militant putte veel kracht uit D-Day. “Zeker in deze tijd, waarin het niet makkelijk is om je als vakbondsmilitant te profi leren.” De Grave feliciteert de organisatoren van D-Day. En hij heeft een pluim voor Jelle Cleymans. “Die kan niet alleen goed zingen en entertainen. Hij zorgde ook voor de fi nal touch.”
Ons Recht | 114de jaargang | JULI-AUGUSTUS 2010 |
7
ACtie
Mark SeLLeSLach
Vijftienduizend actievoerders zijn op 8 juni in Brussel samengestroomd onder het motto ‘kies voor zorg en welzijn!’. Ze kwamen uit alle sectoren van de non-profit, alle regio’s van het land en alle beroepsgroepen. Duizenden welzijns- en gezondheidswerkers, administratieve krachten en het onderhoudsen keukenpersoneel gaven samen een stevig signaal.
duizenden uit non-profit eisen nieuw akkoord over zorg en welzijn niet alles kan onder de pletwals
Een thema als zorg en welzijn kan je niet onder de mat vegen. Merkwaardig toch dat je actie moet voeren om van de politiek aandacht te krijgen voor sociale dossiers. “De onderhandelingen kunnen in juni starten”, meldde de Vlaamse regering op de dag van de non-profitbetoging. Maar er waren wel vier maanden verstreken sinds de LBC-NVK zijn non-profitplan op 2 februari aan de Vlaamse overheid had bezorgd. Maandenlang gaf de Vlaamse regering geen enkel teken van leven. De federale regering is nog altijd ‘in lopende zaken’. Zij blijft tot midden juli de onderhandelingen technisch voorbereiden.
in de komende jaren bejaardenzorg nodig hebben. Maar dat zal niet lukken als er financieel niets extra’s mogelijk is. Moeten de wachtlijsten nog langer worden? Er moet toch genoeg geld te vinden zijn voor mensen met een handicap, de jeugdzorg, de geestelijke gezondheidszorg of de kinderopvang. Of geeft de overheid gewoon alle hulpbehoevende mensen een beetje geld zodat ze zelf hun plan kunnen trekken? In de zorg zullen duizenden nieuwe werkkrachten nodig zijn. Waar zal de overheid die vinden zonder plan? Hoe behoud je het personeel als je niet kijkt naar hun arbeidsvoorwaarden en de werkdruk?
Kleur bekennen
Simplistisch
In moeilijke economische omstandigheden is het niet simpel om een nieuw non-profitakkoord rond te krijgen. Maar juist nu moet de politiek keuzes maken. De overheid beslist over zorg en welzijn. Ze kiest ook waar ze bespaart. Elke keuze heeft gevolgen. Moeten we besparen op zorg en welzijn? In géén geval. Maar voor sommige besparingsgoeroes is dat niet taboe. Zij zwijgen in alle talen over de gevolgen van zulke besparingen. Bewindslieden in de politiek hoor je hier evenmin over. Wie vindt dat ook de zorgsector de vinger op de knip moet houden, mag er meteen bij vertellen wat dat zal teweegbrengen in het leven van mensen. Tienduizenden mensen zullen bijvoorbeeld
Sommigen pleiten er sterk voor om de ontwikkeling van de zorg te koppelen aan de economie. Als de economie minder goed draait, is er ook minder zorg. Iets te simplistisch natuurlijk. Hulp en ondersteuning zijn geen luxe. Mensen kiezen er niet voor om oud of ziek te worden of een handicap te hebben. Een nieuw akkoord voor de non-profit is mogelijk. Het lijkt alsof je met de huidige economische crisis niets meer mag vragen. Durft er nog iemand pleiten voor sociale investeringen en garanties? Is er in het besparingsdiscours nog plaats voor een kritisch geluid? Het is al snijden, snoeien en hakken in de uitgaven wat de klok slaat.
8 | JULI-AUGUSTUS 2010 | 114de jaargang | Ons Recht
Over inkomsten voor de overheid mag je niet praten. Geen vermogensbelasting, geen rechtvaardigere fiscaliteit, geen beperking van belastingvoordelen voor bedrijven, geen gezeur over bonussen of wilde speculatie. Alles wat niet in past in het zwarte verhaal van de sloophamer wordt weggelachen. Sommigen schrijven er dan nog liever niets over. Het stemt tot nadenken over wat er in deze samenleving aan de hand is. Verantwoord besparen
Merkwaardig genoeg is er nog meer wat je nergens hoort of leest. Als het met de begroting moeilijk gaat, telt inderdaad elke euro overheidsgeld. Zorg er dan even flink en vastberaden voor dat die schaarse overheidscenten niet dienen om privé-aandeelhouders winst te laten opstrijken in zorg en welzijn. Doe iets aan de overbodige medische prestaties en ingrepen, de overdreven machinerie of de opgefokte prijzen voor geneesmiddelen. De vakbond verzet zich niet tegen verantwoorde besparingen. Opkomen voor een eerbaar akkoord en een toekomstvisie in zorg en welzijn is de normaalste zaak van de wereld. De werknemers uit de non-profit zetten zich elke dag met hart en ziel in voor mensen die het nodig hebben. De vakbonden en het hele middenveld moeten onderstrepen dat niet alles onder de pletwals kan. Het kan ook anders.
iNdustrie
bedienden uit textiel belegeren kasteel van zwijnaarde historische actie levert extra koopkracht op GIno DuPont
De werknemers uit de sector deden er alles aan om de ondernemingen te helpen. In heel wat bedrijven accepteerden ze een vermindering van de arbeidsduur. Soms leverden ze hun eindejaarspremie in. Begin 2009 begonnen de onderhandelingen over een nieuwe sectorcao. Maar de donkere onweerswolken boven de sector waren toen nog niet weg. Eens te meer namen de bedienden en kaderleden hun verantwoordelijkheid. Opnieuw hielden ze rekening met de moeilijke omstandigheden. Het sectorakkoord stelde de discussie over de koopkracht uit tot 2010. In het akkoord kwamen wel andere belangrijke punten aan bod. Een tewerkstellingsverbintenis, brugpensioen, tijdkrediet, het recht op halftijds tijdkrediet voor 55-plussers, de fietsvergoeding, een beter systeem van anciënniteitsdagen, een grotere tussenkomst in de verplaatsingsvergoeding. Begin 2010 zouden werkgevers en vakbonden opnieuw het thema koopkracht bekijken. Zonder zekerheid dat er een akkoord zou komen. In andere sectoren waren ondertussen wel afspraken gemaakt over de koopkracht van de bedienden en kaderleden. Meestal kregen ze netto 125 euro erbij in 2009. En 250 euro in 2010. De arbeiders uit de textielsector verbeterden hun koopkracht door een verhoging van de maaltijdcheque met 0,90 euro op 1 april 2009 en met 0,80 euro op 1 april 2010.
© foto: PHotoneWs
De crisis heeft zwaar toegeslagen in de textielindustrie. In 2009 kwamen de sociale partners overeen om niets voor de koopkracht te doen. Maar dit jaar wilden de bedienden en kaderleden uit de sector eindelijk meer koopkracht krijgen. Dankzij een nooit geziene actie in Zwijnaarde haalden ze hun slag thuis.
zo’n kleine groep bedienden en kaderleden. Massaal namen de leden van de bonden deel aan een enquête. De resultaten leerden dat de bedienden en kaderleden dit jaar absoluut meer koopkracht verlangden. Heel wat werknemers waren bereid desnoods actie te voeren.
Uiteindelijk gebeurde wat velen voor onmogelijk hielden. Voor het eerst in de sociale geschiedenis voerden de bedienden en kaderleden uit de textiel actie.
De niet-verlieslatende textielbedrijven maakten winst op de kap van hun bedienden en kaderleden. Sinds 1 februari 2009 moesten de werkgevers namelijk minder ‘Geen marge’ vennootschapsbelasting ophoesten wanDe economische omstandigheden werden neer ze maaltijdcheques uitkeren. Van dit begin dit jaar iets beter. Bij de bediendebon- voordeel speelden ze niks door aan hun den groeide dan ook de hoop om de koop- bedienden en kaderleden. kracht in de textiel te kunnen optrekken. Al Door de onwrikbare houding van de werkvlug bleek dat de werkgevers, verenigd in gevers moesten de bonden een stakingsFedustria, geen millimeter wilden toegeven. aanzegging indienen. De voorzitter van “Er is geen enkele marge”, verklaarden ze op het paritair comité trachtte te bemiddelen. het paritair comité van 9 maart. De bedrij- Maar geen enkel van zijn voorstellen viel in ven voelden zich onaantastbaar tegenover goede aarde bij de bedrijven.
Primeur
Uiteindelijk gebeurde wat velen voor onmogelijk hielden. Voor het eerst in de sociale geschiedenis voerden de bedienden en kaderleden uit de textiel actie. Ondanks hun ‘financiële problemen’ hielden de werkgevers hun algemene vergadering in een riant kasteel in Zwijnaarde. De actievoerders blokkeerden de toegang tot dat kasteel. Wie te voet naar het kasteel wilde, kreeg een pamflet met de titel ‘No pasaran!’. De discussies aan de kasteelpoort liepen hoog op. Na een actie van meer dan een uur en een gesprek met de verantwoordelijke van Fedustria werd de blokkade opgeheven. De dag na de ‘kasteelactie’ werden de onderhandelingen hervat. Dat leidde tot een nieuw sectorakkoord dat rekening hield met de bekommernissen van werknemers en werkgevers. De bedienden krijgen bij hun loon voor september een eenmalige ecocheque van 75 euro. Onder bepaalde voorwaarden kunnen de werkgevers dat geld terugvragen aan het sectorfonds. De militanten in de nationale belangengroep accepteerden het voorstel. Duidelijk is dat de bediendebonden de lagere vennootschapsbelasting op maaltijdcheques zullen blijven op tafel leggen bij de werkgevers. Wie dacht dat bedienden geen actie kunnen voeren, kwam bedrogen uit. De historische actie in Zwijnaarde bewees het tegendeel. Vele waterdruppels kunnen een rots doen kantelen.
Ons Recht | 114de jaargang | JULI-AUGUSTUS 2010 |
9
FINANCIËN
UNI en LBC-NVK pleiten voor andere cultuur in financiële sector Internationale campagne voor fatsoenlijke verkooppraktijken Stefa an Decock
Misschien heb je al lang hoofdpijn van de fameuze ‘financiële crisis’. Geen wonder. Aan analyses over de oorzaken van deze crisis was er geen gebrek. En al evenmin aan voorstellen om de crisis aan te pakken en betere regels te maken. De LBC-NVK ijvert in alle sereniteit voor een nieuwe financiële toekomst. Zowel voor klanten als voor werknemers moet de financiële sector beter en veiliger worden.
De LBC-NVK speelt een actieve rol bij UNI Finance, de internationale vakbond voor de financiële sector. UNI Finance heeft niet alleen een Europese poot maar ook een wereldwijde structuur. Als gevolg van de financiële crisis zetten de vakbonden in de financiën voor de allereerste keer een mondiale campagne op. Na maandenlang overleg pakten de Europese vakbonden en hun Amerikaanse, Australische, Aziatische en Afrikaanse collega’s op 10 juni uit met een gemeenschappelijk Charter. Dat gebeurde in de Deense hoofdstad Kopenhagen. In het Charter geven de bonden hun kijk op de vraag hoe je op een verantwoorde manier financiële producten kan verkopen en financieel advies kan geven. Waarom moet het zo lang duren om zo’n tekst op papier te zetten, zal je zeggen. Helaas kan het niet anders. Op de diverse continenten is de situatie namelijk erg verschillend. Zelfs binnen Europa zijn er flinke verschillen. De financiële wereld is al zeer sterk geïnternationaliseerd. Maar toch verkeren de werknemers in al die landen in nogal uiteenlopende situaties. De rol en de positie van de vakbonden varieert van land tot land. En ook de structuur van de financiële sector is lang niet overal dezelfde.
vakbeweging zich over al wat er nu aan nieuwe regels in de maak is. Om de haverklap bezorgen de vakbonden hun adviezen aan de Europese Commissie en de G20 (negentien van de landen met de grootste nationale economieën en de Europese Unie). Ze doen dat in de hoop zo de regels bij te sturen en beter te maken. Vooral op internationaal niveau kwamen er al regels tot stand of zijn er maatregelen op komst. Regels uitwerken is een werk van lange adem. Vaak gaat het nog niet ver genoeg. De plannen worden hoe dan ook bijgestuurd.
Rotte vis
Op het hoogtepunt van de financiële crisis werd het personeel uit de sector voor rotte vis uitgescholden. Terwijl de toplui hun koffers mochten pakken met vette afscheidspremies, als beloning voor het beleid dat ze gevoerd hadden. Werken bij een bank of verzekeraar stond traditioneel hoog aangeschreven. Door de crisis werden werknemers uit de sector gezien als criminelen en sjoemelaars. De vakbonden vergeten niet welke bittere pil het personeel te slikken kreeg. Zij willen al het mogelijke ondernemen om een herhaling te voorkomen. Het gemeenschappelijke Op het hoogtepunt Charter moet hierbij als kompas dienen. Het Charter moet de aanzet geven tot een van de financiële crisis nieuwe cultuur en tot werkbare procedures werd het personeel uit voor wie financiële producten verkoopt of de sector voor rotte vis advies geeft. In elke onderneming moet het duidelijk worden hoe je de klant benadert. uitgescholden. Hoe het personeel wordt aangestuurd. En welke grenzen niet mogen worden overGraaien maar schreden wanneer je een product verkoopt. Grote financiële instellingen bleken zelf ste- Maar de ondernemingen uit de financiële De bedrijven moeten ook afspreken welke vig casino te spelen met ons geld en brach- sector moeten ook het roer omgooien. In weg er te volgen is als er iets fout loopt. En ten zo werknemers en klanten in een mum België werden al behoorlijk wat inspannin- hoe een werknemer ethisch onverantwoord van tijd aan de rand van de afgrond. Dat gen geleverd, vooral rond het ‘risicobeleid’. gedrag kan vermijden. Aan de voortdurende nuchtere feit zal nog tientallen jaren in ons De LBC-NVK dringt aan op een nieuw ethisch commerciële druk op het personeel moet geheugen geprent blijven. Het financiële besef en een nieuwe bedrijfscultuur. Die ook iets gebeuren. systeem bleek verrot en immoreel. Maar verwachting heeft gevolgen voor de werk- En er is meer. Het Charter wil ertoe bijdrais er ondertussen al wel iets veranderd? En nemers die het gezicht van een bank of ver- gen dat werkgevers veel meer investeren hoe zal de sector er morgen uitzien? zekeringsmaatschappij zijn. Zij moeten op om de professionele bekwaamheid van de Samen met experts buigt de internationale een andere manier worden ‘aangestuurd’. werknemers te vergroten en ‘up to date’ te
10 | JULI-AUGUSTUS 2010 | 114de jaargang | Ons Recht
houden. En dat ze in een aangename sfeer hun werk kunnen doen. Het personeel moet genoeg getraind worden om de producten ten gronde te kennen.
Welke producten wil een instelling aanbieden? En hoe wordt er geïnvesteerd in vorming en in bekwaamheden van medewerkers? Er moeten ook inspanningen gebeuren om klanten weerGeen rookgordijnen baarder te maken en financieel Volgens de bonden is er nood aan hoogwaar- ‘op te voeden’. dige financiële producten met een maximale Directies van banken en verzetransparantie. Er mogen geen rookgordij- keraars moeten een cultuur ontnen hangen rond de producten. Er moet wikkelen die steunt op vertrouduidelijkheid zijn over het rendement, het wen, motivatie en teamwerk. En risico, het soort belegging, de ethische kant. niet op controle,verkoopsdruk Binnen de financiële bedrijven moet er een en individuele rangschikkinvoortdurende dialoog zijn over alles wat met gen. Hoe kan je zo’n cultuur verkoop en advies te maken heeft. laten groeien? Ook daarover Bij deze grondige transformatie willen de moet worden nagedacht en gepraat. vakbonden wat graag een gesprekspartner zijn. Maar ook anderen moeten hun duit in Ondernemingsakkoorden het zakje doen. Verbruikersverenigingen, ngo’s en de CBFA bijvoorbeeld. Om er enke- Met het Charter hoopt de LBC-NVK onderlen te noemen. De Commissie voor het nemingsakkoorden af te dwingen die Bank-, Financie- en Assurantiewezen (CBFA) omschrijven hoe je op een verantwoorde is de organisatie die controle en toezicht uit- manier verkoopt en adviseert. Niet alleen op ondernemingsniveau maar ook in de secoefent in de financiële sector. Tot zover de bedoelingen. Inhoudelijk willen toren moeten initiatieven worden genomen. de bonden graag weten wat de verantwoor- Gesprekken met de CBFA dringen zich evendelijkheid is van de werknemer, de klant zeer op. Wat moet er gebeuren bij nicheen de financiële instelling. En dit voor elke spelers zoals internetbanken? En wat doe verkoopsituatie. De bonden willen praten je met het zelfstandige distributienet dat over de verloningssystemen voor het per- ontsnapt aan de afspraken? soneel. Hoe beloon je iemand vooral omdat De vakbonden zien het Charter vooral als hij een goede service geeft en niet zozeer een werkmiddel dat moet leiden tot akkooromdat hij veel producten kan slijten? Wat den en afspraken. Nog maar eens blijkt dat zijn redelijke, haalbare doelstellingen? er een herverkaveling in de financiële sector
moet komen. Het is prima om afspraken te willen maken in de bank- of verzekeringssector. Maar wat haalt zoiets uit als alle makelaars en zelfstandige bankkantoren ongestoord kunnen voortdoen zoals in het verleden? Het debat is alleszins geopend. De bonden willen af van het negatieve imago dat het personeel werd opgedrongen. Er moet plaats gemaakt worden voor een cultuur waarin fatsoenlijke verkooppraktijken en langetermijndoelstellingen primeren op het streven naar snelle en maximale winsten. De precieze tekst van het Charter lees je op e. www.lbc-nvk.be.
Ons Recht | 114de jaargang | JULI-AUGUSTUS 2010 |
11
logistiek
Farid Mhaouach zal toffe werksfeer bij Logistics missen Onderaannemer Carrefour sluit deuren in Ternat communiceren. Als iemand problemen had met zijn uurrooster, was er altijd wel een Bij Logistics Ternat, een toelevecollega te vinden die wilde omwisselen. En er werd ook rekening gehouden met mensen rancier van de warenhuisketen die de ramadan hielden.” Carrefour, is op 30 juni het doek De vakbondsmilitanten bij Logistics spangevallen. De vakbonden speelden den zich jarenlang in om een klimaat van het klaar een fatsoenlijk sociaal gelijke rechten voor iedereen tot stand plan af te dwingen voor de bijna te brengen. Op diverse punten speelde 270 personeelsleden. “Maar de Logistics in op het islamitische geloof van frustraties blijven”, getuigt Farid sommige personeelsleden. Ook Afrikanen Mhaouach, één van de ex-werknewaren zonder probleem welkom om te solmers. Logistics was een populaire liciteren. Als iemand vijf weken vakantie werkgever. Er heerste een toffe vroeg om naar zijn land van herkomst te werksfeer en mensen van allerreizen, werd dat ook toegestaan. Iets wat lang niet overal denkbaar is. lei origines vonden er een baan. Carrefour Belgium verkocht Logistics Ternat in 2005 aan het bedrijf ACR. Nog in datFarid Mhaouach, een Belg met Marokkaanse zelfde jaar kwam er al een andere eigenaar, roots, is getrouwd en vader van twee Kuehne+Nagel. “De verandering van eigekleine kinderen. Hij woont in de Brusselse naar maakte in de praktijk niet zoveel vergemeente Koekelberg. In Marokko stu- schil. Maar aanvankelijk hadden we toch wel deerde hij vier jaar lang rechten. Na zijn wat schrik voor wat er komen zou. Het was komst naar België wilde hij zo vlug moge- uiteraard sowieso beter om voor Carrefour lijk een job. Farid studeerde vooral op eigen te werken dan voor een onderaannemer. Al kracht Nederlands, en met resultaat. enkele jaren voor de verandering van eigeBij Logistics had Farid het erg naar zijn zin. naar kwam er een ochtend- en een avondHij werkte er in de afdeling ‘leeggoed’. Nu ploeg. Wie er al langer was, koos vooral voor moet hij accepteren dat het verhaal voorbij de ochtendploeg. Nieuwkomers belandden is en uitkijken naar ander werk. vooral in de avondploeg.” Via een uitzendkantoor kwam Farid in november 2001 bij Logistics Ternat terecht. Doodvonnis Na diverse tijdelijke contracten kwam hij in de loop van 2002 vast in dienst. “Mijn chef De problemen bij Carrefour wogen ook op was erg tevreden was over mijn inzet”, ver- Logistics Ternat. Gaandeweg zag het pertelt Farid. “Hij zag dat ik iemand was die soneel bij de bevoorrader de activiteit verminderen. Op 24 februari 2010 volgde het verantwoordelijkheid nam.” Autochtone Belgen, Marokkanen, Turken, doodvonnis toen Kuehne+Nagel verklaarde Ghanezen, Congolezen, ze werkten alle- ‘Ternat’ te willen sluiten. Alle activiteiten maal bij Logistics. “Eén van onze collega’s zouden worden samengetrokken in de depots van Kontich en Nijvel. was zelfs een Canadees”, merkt Farid op. Het personeel had de bui al langer zien hangen. De werknemers voerden actie om duiMini-samenleving delijkheid over de toekomst te krijgen. Toen Net als overal waren er wel eens wat kleine het fatale verdict gevallen was, blokkeerden wrijvingen onder de werknemers van ze zoveel mogelijk winkels van Carrefour. Logistics. Maar doorgaans was de sfeer Ze wilden zich niet zomaar gewonnen geven onder het personeel prima. “Ik was één en de sluiting accepteren. De mensen van van de velen die vanuit Brussel bij Logistics Logistics gingen niet alleen naar winkels. Ze kwamen werken”, zegt Farid. “Voor een verlaagden ook de productiviteit en trokken Franstalige allochtoon is het niet altijd naar Herstal, waar Carrefour de problemen gemakkelijk om met Vlamingen samen te trachtte op te vangen met ‘een noodplatwerken. Maar bij Logistics viel de samen- form’. werking juist erg goed mee. Het bedrijf Op 7 mei raakten bonden en directie het was een samenleving in het klein. De men- eens over een sociaal plan. Met daarin elesen babbelden desnoods wat Engels om te menten als brugpensioen vanaf 50 jaar, een
12 | JULI-AUGUSTUS 2010 | 114de jaargang | Ons Recht
© foto: daniël rys
Denis Bouwen
uitstapregeling en de mogelijkheid om werk te vinden in de depots van Kontich en Nijvel. Het sociaal plan kon op de steun van bijna alle werknemers rekenen. Circa 80 mensen kunnen met brugpensioen als ze willen. Wie met brugpensioen gaat, moet wel outplacement volgen en zijn best doen om een job te vinden. Zoniet dreigt er een sanctie. Sommige vijftigplussers vinden het jammer dat zij niet de kans krijgen om aan de slag te gaan in één van de andere depots, zo is te horen bij Logistics. “Er vonden nog niet verschrikkelijk veel mensen al ander werk”, constateert Farid. “Tot nu toe stappen maar dertien collega’s over naar Kontich of Nijvel. De afstand schrikt velen af om de stap te zetten. Bovendien is er de angst om niet te worden aanvaard.” Rol vakbonden
Farid is erg tevreden over de inzet van de vakbonden. “Die deden erg hun best voor ons”, vindt hij. “Het personeel had zeer veel steun aan de vakbondsdelegatie. Er is hard gevochten om Ternat open te houden. Helaas mocht het niet baten.” Zelf wil Farid eerst vakantie nemen en daarna kijken hoe het nu verder moet. “Misschien zal ik eerst een opleiding volgen. Als het even kan, wil ik graag aan de slag in een andere bedrijfstak. Ik wil liever geen
rubrieKsNAAM
Jan DereyMaeker
AFsCheid van een militant bedrijf Logistics Ternat is ‘het verhaal van een aangekondigde sluiting’. Eind juni kwam er een eind aan dat verhaal. Enerzijds liep het contract met de eigenaar van het verouderde bedrijfsgebouw af. Anderzijds werd een punt gezet achter het contract met Carrefour. Depots in Nijvel en Kontich leveren voortaan de ‘droge voeding’ aan de Carrefour-winkels.
tweede keer een sluiting meemaken.” Werk vinden in het Brussels Gewest is voor veel allochtone Belgen uiterst moeilijk. Farid Mhaouach is zelf redelijk goed tweetalig maar heel wat Marokkaanse Belgen praten alleen maar Frans. Wat hun kansen op de arbeidsmarkt verkleint. “In Ternat moet ik geen ander werk zoeken”, denkt Farid. “De industriezone is er aan het doodbloeden. Veel meer mogelijkheden zijn er in de buurt van Vilvoorde, Zaventem, Halle en Asse.” Marokkaanse Brusselaars
Farid is het oneens met diegenen die van mening zijn dat er een ‘verloren generatie’ van jonge Marokkaanse Brusselaars is. “Laten we mensen niet als groep veroordelen. De Marokkanen hebben een kwalijke reputatie, maar je mag ze niet allemaal op één hoop gooien. De afstand tussen autochtone Belgen en Marokkanen moet juist kleiner worden, niet groter. Hoe vaak wordt een Marokkaanse werknemer niet met de vinger gewezen wanneer hij ziek is? Zo iemand wordt al snel als profiteur gezien. Maar er zijn toch net zo goed Belgen die geregeld ziek vallen?” Voor Farid is het geen geheim dat sommige Vlamingen met een scheef oog naar Brussel kijken. “Ik kan hen voor een stuk begrijpen. Maar Brussel is ook een hoofdstad, met alle
problemen vandien. Persoonlijk verwacht ik dat het er nog kan gaan spannen in sommige Brusselse wijken, met name door de inwijking van immigranten uit Oost-Europa.” Als winkels de normale openingsuren niet naleven of jongeren veel te laat op straat hangen, moet daartegen worden opgetreden, vindt Farid. “Het is de verantwoordelijkheid van de overheid om erop toe te zien dat de regels worden gerespecteerd”, zegt hij. “De politie doet te weinig moeite om de situatie van Marokkaanse gezinnen te begrijpen. Een wezenlijk probleem is dat nogal wat Marokkaanse jongens het ouderlijke gezag aan hun laars lappen. Als zo’n jongen klappen krijgt van zijn vader, stapt hij gemakkelijk naar de politie. Waarna de politie langs komt om de ouders tot de orde te roepen. Op die manier verliezen jongens alle respect voor elke vorm van gezag.” Farid vindt het essentieel dat ook allochtone jongeren de kans krijgen om werk te vinden. “Zeker nu het economisch wat minder goed gaat, moet het de eerste prioriteit zijn om jobs te helpen creëren. Overigens ben ik niet zo pessimistisch over het samenleven van verschillende culturen. Kijk naar de VS: dat land is opgebouwd door immigranten. En in Frankrijk leven toch ook veel mensen uit de Maghreb en zwarte Afrikanen.”
Het verhaal in Ternat begon in 1964, in de tijd van ‘de Priba’. In 1999 werkten er nog 800 mensen op de site. Hoe ga je als vakbond om met zo’n sluiting? Logistics Ternat had een ervaren vakbondsdelegatie die het probleem lang op voorhand in de ondernemingsraad aankaartte. Toen een duidelijke stellingname van de directie uitbleef, riepen de vakbonden het personeel op om actie te voeren. Die oproep viel niet in dovemansoren. Wekenlang werden de ‘hypers’ van Carrefour niet bevoorraad. Maar op 24 februari 2010 viel het verdict. Een dag na de buitengewone ondernemingsraad bij Carrefour. “Het beste sociaal plan is het openhouden van Logistics”, luidde het motto van de bonden. Uiteindelijk lukte het niet om het depot te redden. De vakbonden veranderden het geweer van schouder en stelden de werkgever voor zijn verantwoordelijkheid. Die moest de toekomst van de werknemers maximaal garanderen. Het sociaal plan steunt op drie pijlers: brugpensioen op 50 jaar, een andere job in Nijvel of Kontich of een goede vertrekregeling. Er werd stevig onderhandeld met de werkgever. Voor elke werknemer is de sluiting van zijn bedrijf een zware klap. Vakbondswerking
Cruciaal in het hele verhaal was de vakbondswerking in het bedrijf. Logistics had sterk geschoolde vakbondsafgevaardigden. Er was een goede samenwerking tussen de LBC-NVK en de BBTK. De militanten werden elke dag geïnformeerd. En voor het personeel waren er elke week vergaderingen. De bonden hadden ook een stok achter de deur: ze wilden maximaal onderhandelen maar ook actievoeren als het niet anders kon. Het verhaal eindigde niet helemaal op 30 juni. De vakbond blijft de mensen van Logistics Ternat volgen in hun zoektocht naar ander werk. Het gaat om ervaren werknemers die toekomstperspectieven hebben. Hier mogen geen slachtoffers vallen. De vakbond blijft bereikbaar voor de ex-personeelsleden van Logistics. Via een website, e-mail en telefoon. Elke werknemer is lid van de vakbond. De mensen van Logistics voelen zich dan ook gesteund door de vakbond, zeker nu het kapitaal zo keihard toeslaat.
Ons Recht | 114de jaargang | JULI-AUGUSTUS 2010 |
13
rubrieKsNAAM
studentenwerk en kinderbijslag, een gedurfde combinatie niet lezen kan je geld kosten eLke oeyen
het juninummer van ons recht publiceerde informatie over schoolverlaters en jobstudenten. Jammer genoeg slopen daar enkele fouten in. Daarom deze aanvulling waarin we de puntjes op de i zetten. Je bent nog geen 18
Dan heb je sowieso recht op kinderbijslag tot 31 augustus van het kalenderjaar waarin je 18 jaar wordt. Ben je 18-plus?
Dan heeft studentenarbeid mogelijk wel gevolgen op je kinderbijslag. Tijdens het academiejaar mag je maximaal 240 uren per kwartaal (drie maanden) werken. Als je meer werkt, verlies je je kinderbijslag voor het hele kwartaal. Wie in het tweede kwartaal meer dan 240 uur werkt, verliest zijn kinderbijslag voor het tweede én het derde kwartaal. Dat wil zeggen dat je dus voor een periode van zes maanden geen
14 | JULI-AUGUSTUS 2010 | 114de jaargang | Ons Recht
kinderbijslag krijgt. Over 79 uur per maand hebt verdiend dan 480,47 euro bruto. Vind je vast werk na je studies? Dan worwordt nu dus niet langer gesproken. Tussen twee school – of academiejaren mag den er gewone socialezekerheidsbijdragen je als student tijdens de hele zomervakan- afgehouden en heb je een normaal contract. tie werken. Zonder uur- en inkomstenbe- Uiteraard heb je dan geen recht meer op kinperking en zonder dat je kinderbijslag in derbijslag. gevaar komt. Je moet dan wel recht op Vergeet zeker niet om je tijdig in te schrijven kinderbijslag gehad hebben in het tweede bij de VDAB om je wachttijd te laten ingaan en zo je zoektocht naar werk te starten. kalenderkwartaal. Dit is de wetgeving in een notendop en dus zeker niet de kinderbijslagwetgeving van A Ga je nu werken? Ben je een tot Z. Wil je meer weten of de regels tot in schoolverlater? Opgelet! de details kennen, surf dan naar de webDe jobstudent-schoolverlater behoudt het site www.acv-enter.be. Of bestel snel de brorecht op kinderbijslag tijdens de laatste chure ‘Lonend Studentenwerk 2010’. Voor zomervakantie, op voorwaarde dat hij tij- schoolverlaters en jonge werknemers is er dens die zomervakantie minder werkt dan ook een aparte brochure. Het e-mailadres 240 uren. Tijdens de wachttijd valt de kin- jongeren@acv-csc.be kan je gebruiken om al derbijslag weg voor elke maand dat je meer je vragen te stellen. 1ste kwartaal
Januari , februari, maart
Max. 240 uren
2de kwartaal
April, mei, juni
Max. 240 uren
3de kwartaal
Juli, augustus, september
Geen uurbeperking (behalve voor schoolverlaters)
4de kwartaal
Oktober, november, december
Max. 240 uren
over de grenzen annick aerts
Op de bres voor uitzendkrachten Wereldwijd explodeerde het gebruik van uitzendkrachten, ook in sectoren die vroeger alleen met vaste werkkrachten werkten. Overal stellen vakbonden vast dat uitzendkrachten vaak slechter betaald worden en minder voordelen krijgen. Toen de financiële crisis een werkgelegenheidscrisis werd, waren deze tijdelijke werknemers de eerste slachtoffers. In hun pleidooi voor ‘een meer flexibele arbeidsmarkt’ promoten internationale organisaties als de Wereldbank, het Internationaal Monetair Fonds en de OESO deze vorm van tewerkstelling. Samen met ander tijdelijk en precair werk. Volgens vakbonden ondermijnt deze trend het recht van werknemers om lid te worden van een vakbond en collectief met werkgevers te onderhandelen. In diverse sectoren en landen nemen vakbonden soms een andere houding aan tegenover dit fenomeen. Soms eisen ze een volledig verbod op uitzendarbeid. In andere gevallen komen ze op voor een gedeeltelijk verbod of heel strakke regels. Wereldwijd lukte het toch overeen te komen over een aantal basisbeginselen. Zo moet werken met een vast contract de belangrijkste vorm van werkgelegenheid zijn. Uitzendkrachten moeten vallen onder dezelfde collectieve afspraken als de vaste werknemers van een bedrijf.
Uitzendbureaus moeten strikt gereglementeerd worden. Vakbonden moeten geïnformeerd worden over het gebruik van uitzendarbeid. De Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) moet op een meer actieve manier zorgen voor welomlijnde basisrechten voor uitzendkrachten. Verder moet de IAO gegevens verzamelen over misbruiken en goede praktijken. Het is maar een greep uit de lijst van basisbeginselen. De komende jaren zullen de mondiale vakbonden hierover actief campagne voeren. Meer informatie: www.global-unions.org
Geweld in Guatemala neemt toe
Arbeidsorganisatie (IAO) op missie naar dat Centraal-Amerikaanse land. De IAO maakte zich zorgen over het ontbreken van een onafhankelijk gerecht en de politieke onwil om daaraan iets te doen. Wie aan vakbondswerk wil doen, moet voldoen aan strenge eisen qua aantal leden en representativiteit. Dat maakt het werk heel moeilijk. ACV en Wereldsolidariteit vinden het erg belangrijk dat de IAO Guatemala op het matje roept en verantwoording vraagt voor deze gang van zaken. De IAO kan geen straffen uitvaardigen. Maar de organisatie kan zich wel negatief uitspreken over Guatemala. Dat zou de reputatie van het land geen goed doen. Toekomstige handelsakkoorden en andere betrekkingen zouden zo wel eens in het gedrang kunnen komen. De VS, België, Duitsland, Nederland en Oostenrijk toonden zich alvast bezorgd over de situatie.
© foto: belga
De internationale vakbondskoepel ITUC www.ituc-csi.org publiceert elk jaar een rapport over schendingen van de vakbondsrechten. In 2009 was er een dramatische stijging van het Autoindustrie staakt in aantal moorden op vakbondsleiders. Wel China en Brazilië 30 procent meer dan in het jaar voordien. Concreet kwamen 101 vakbondsmensen om In China staakten de werknemers van Honda het leven. Colombia (48 doden), Guatemala acht dagen lang om te protesteren tegen (16) en Honduras (12) vormen deze keer de hun lage lonen. Ze slaagden erin om vier top-drie van de gevaarlijkste landen voor assemblagebedrijven te sluiten. Ongeveer 1.900 werknemers kwamen op straat. Het vakbondslui. In Guatemala blijft het geweld tegen gemiddelde loon lag er op 122 euro en de stavakbonden maar toenemen. In febru- kers eisten 95 euro extra. De actie kreeg veel ari van dit jaar trok de Internationale media-aandacht en kranten konden er vrij over berichten. De werknemers van Honda dwongen 24 procent loonopslag af en gingen daarna weer aan het werk. Volgens sommigen leidde de passieve houding van de Chinese overheid rond de lonen alleen maar tot meer spanningen tussen werkgevers en werknemers. De Chinese eenheidsvakbond ACFTU zegt dat een kwart van de Chinese werknemers de jongste vijf Coca-Cola maakt het richtte zelf een vakbond op. Die werd wel jaar geen loonopslag kreeg. geregistreerd na afpersing en dreigemenIn Brazilië hadden acties bij assemblagebebont in Pakistan ten. drijven van Renault na vijf dagen ook een Bij de vestiging van Coca-Cola in het Ondanks de pogingen om de echte vakpositief resultaat. De werknemers eisten Pakistaanse Multan lukte het in juni 2009 bond kapot te maken houden de werkneeen groter aandeel van de bedrijfswinst. om een vakbond op te richten. Een mooi mers het been stijf. Ze blijven vechten om Achtduizend werknemers zetten de eis wapenfeit, maar sinds de oprichting wer- de echte vakbond erkend te krijgen. kracht bij door ongeveer 3.500 geproduden de leden van de nieuwe vakbond met De internationale voedingsvakbond IUF ceerde auto’s tegen te houden. De werkgede dood bedreigd. Coca-Cola ontslaat ook trachtte diverse keren te bemiddelen in ver beloofde een bonus tussen de 3.345 euro werknemers die bij de vakbond actief zijn. dit conflict. En de vakbonden informeeren 4.000 euro als de productiedoelstellingen Vakbondsleiders worden gedwongen om den het groepsmanagement bij Cocazouden worden gehaald. hun vakbond te verlaten. Riaz Hussain Coca steevast over de gebeurtenissen in Directies van Volkswagen, Bosch en Volvo werd zelfs ontvoerd en bedreigd voor hij Pakistan. Tot nu toe tevergeefs. Een interin Brazilië kregen een ultimatum van 48 uur werd vrijgelaten. nationale campagne moet de druk verhoom gelijkaardige voordelen te geven aan hun Het management gebruikt zijn politieke gen. Stuur een bericht naar het managewerknemers. Opnieuw wonnen de werknecontacten om te verhinderen dat de vak- ment van Coca-Cola in Pakistan om jouw mers het pleit. Alleen bij Bosch was een stabond geregistreerd raakt bij de overheid. ongenoegen te uiten. king van onbepaalde duur onvermijdelijk. De overheid zwichtte voor de druk en weiwww.imfmetal.org gerde de bond te registreren. Coca-Cola www.iuf.org
Ons Recht | 114de jaargang | JULI-AUGUSTUS 2010 |
15
Werknemers petroleum steunen uienteelsters in Mali Geslaagd voorbeeld van duurzame ontwikkeling in de praktijk Annick Aerts
Wereldsolidariteit, de ngo van de christelijke arbeidersbeweging ACW, steunt in Mali organisaties die mensen aan een beter inkomen helpen en een betaalbare gezondheidszorg in de hand werken. LBC-NVK-secretaris Rik Van Reeth bezocht in Mali diverse projecten. In het gewone beroepsleven is hij vakbondsonderhandelaar in de petroleumsector.
16 | JULI-AUGUSTUS 2010 | 114de jaargang | Ons Recht
Nog nooit van Mali gehoord? Het land ligt mij vorig jaar uit om een week lang naar Mali in Afrika, ten zuiden van de Sahara. In de te trekken. We zouden ter plekke heel wat jaren zeventig en tachtig werd Mali geplaagd projecten bekijken. Geloof me, het werd door grote droogtes en hongersnoden. De zeker geen toeristische uitstap of plezier12,2 miljoen Malinezen wonen in het op vier reis.” na armste land in de wereld. Voor Mali is “Het was geen toeval dat de uitnodiging bij het méér dan welkom dat Wereldsolidariteit mij in de bus viel. Sinds enkele jaren trekt zich ter plaatse engageert. De niet-gouver- de petroleumsector centen uit om ontnementele organisatie steunt duurzame wikkelingsprojecten te steunen die duurprojecten rond voedselvoorziening en zame energie bereikbaarder maken voor gewone werknemers. Dat is mogelijk dankgezondheidszorg. zij afspraken tussen vakbonden en werkOns Recht: Hoe komt een vakbondsonderhan- gevers. De sector wil zeker zijn dat het delaar terecht in Mali? geld goed terecht komt en werkt daarom Rik Van Reeth: “Wereldsolidariteit nodigde samen met betrouwbare partners uit het
soLidAriteit Wat is het verband tussen uien telen en duurzame energie? rIk Van reeth: “De coöperatieve Joba werd opgericht door vrouwen die uien produceren. In Mali is de uienteelt belangrijk in de landbouw. Uien zijn, net als rijst, een basisbestanddeel van het dieet van de Malinezen. In de steden zijn gedroogde uien erg gegeerd.” “Vroeger lieten de vrouwen van Joba hun uisnippers drogen in de zon. Ze moesten die snippers met de hand omdraaien om te vermijden dat ze zouden rotten. Tegenwoordig worden de uisnippers gedroogd met behulp van zonne-energie. Dankzij kredieten van Kondo Jigima gebruikt de coöperatieve nu een ‘zonnedroger’, een 18 meter lange installatie waarin de uien worden gedroogd door lucht te laten circuleren. Die lucht komt van een ventilator die wordt aangedreven door zonne-energie. Door de nieuwe technologie vertienvoudigde de droogcapaciteit tot 200 kilo. En de droogtijd zakte van 48 naar 30 uur. De vrouwen hoeven de uien niet meer geregeld om te draaien en winnen zo veel tijd.” onS recht:
In Mali is de uienteelt belangrijk in de landbouw. Uien zijn, net als rijst, een basisbestanddeel van het dieet van de Malinezen. middenveld als Wereldsolidariteit en FOS. Wereldsolidariteit heeft een partnerschap met Kondo Jigima, een Malinese spaarbank die microkredieten geeft aan projecten rond duurzame energie en andere thema’s.” Spaarbank onS recht: Vertel eens wat meer over Kondo Jigima. Wat heeft een bank met duurzame energie te maken? rIk Van reeth: “Kondo Jigima is niet zomaar een bank. Deze instelling kwam er op initiatief van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO). De bank moet meer mogelijkheden creëren voor Malinezen die in de informele sector actief zijn. Via Kondo Jigima kunnen mensen geld sparen en lenen. Zo zetten ze een stap vooruit in hun leven. De bank geeft ook kleine kredieten aan basisinitiatieven uit de sociale economie. Zo gaat er bijvoorbeeld geld naar de coöperatieve Joba die in Kanassago uien teelt, oogst en droogt. Projecten zoals dat van Joba deden ons besluiten om in zee te gaan met Wereldsolidariteit en Kondo Jigima.”
Kracht van de zon
Joba is niet de enige Malinese cooperatie die met duurzame energie werkt? rIk Van reeth: “Vanuit de petroleumsector steunen we momenteel zes coöperatieven in de uienteelt. Dit jaar denken we dertien bijkomende coöperatieven te helpen.” “Deze coöperatieven zouden met een andere energiebron nooit hun productiecapaciteit zo sterk hebben kunnen opvoeren. De stroompannes in West-Afrika zijn legendarisch. Brandstof is er schaars en duur. Maar de zon is er elke dag opnieuw. Als de Malinezen in zonnecellen kunnen investeren, grijpen ze die kans natuurlijk met beide handen.” “Het doet plezier te zien hoe de coöperatieven met steun van de petroleumsector kunnen voorzien in hun energiebehoeften. En dat op een schone, goedkope en betrouwbare manier. Een extra pluspunt is dat Kondo Jigima de coöperatieven verplicht om extra winsten voor een stuk te investeren in vorming- en alfabetiseringsprojecten voor kinderen uit de gemeenschap. De onS recht:
coöperatieven stimuleren ook hun leden om zich aan te sluiten bij het ziekenfonds. Als er een mutualiteit bestaat, krijgt een zieke werknemer nog altijd geld waarmee hij zijn krediet kan afbetalen. Wereldsolidariteit is een belangrijke motor bij het uitbouwen van plaatselijke ziekenfondsen. Voedselvoorziening en gezondheidszorg gaan immers hand in hand.” “Je kan gerust zeggen dat de steun aan de coöperatieven niet alleen goed is voor de uienteelt maar voor de hele maatschappij. De coöperatieven uit de sector werken trouwens niet los van elkaar. Ze verenigden zich in een koepelorganisatie die zaden aankoopt, over de verkoop onderhandelt en nieuwe afzetmarkten verkent. Dit gebeurt eens te meer onder impuls van de bank Kondo Jigima.” Terugkoppeling onS recht: Weten de werknemers uit de Belgische petroleumsector waar hun geld in geïnvesteerd wordt? rIk Van reeth: “De sociale partners zien het als hun plicht om daarover uitvoerig verslag uit te brengen. Het geld komt namelijk uit 0,05 procent van de brutoloonmassa van de werknemers. We rapporteren niet alleen over Mali, maar ook over projecten in landen als Benin, Mozambique en El Salvador. Om zeker te zijn dat iedereen uit onze sector de informatie krijgt, is dit een thema op de ondernemingsraad en het intranet van de petroleumbedrijven. We merken dat de informatie in de praktijk ook daadwerkelijk doorsijpelt.” onS recht: Waarom moet een vakbond als de LBC-NVK meewerken aan deze vorm van internationale solidariteit? rIk Van reeth: “Ik geef grif toe dat ik aanvankelijk niet goed besefte waaraan we begonnen en wat het eindresultaat moest worden. Maar de werknemersvertegenwoordigers uit onze sector vroegen uitdrukkelijk om geld vrij te maken voor projecten zoals die in Mali. Zij vonden het belangrijk om te werken aan een meer rechtvaardige samenleving. En om partners uit de Derde Wereld te steunen op het gebied van duurzame energie. De vakbonden slaagden erin de werkgevers te overtuigen dat het zinvol was om deze weg in te slaan.” “Toen de sociale partners het eens waren over de te volgen koers, begon het echte werk pas. We moesten immers projecten vinden die langetermijneffecten zouden opleveren. Samenwerken met een sterke ngo als Wereldsolidariteit is in dit verband een grote troef. Zowel de vakbonden als Wereldsolidariteit werden beter van de samenwerking. De ngo heeft nu meer geld voor projecten rond duurzame energie. Alles bij elkaar mogen we dus gerust zeggen dat het geld goed besteed is.”
Ons Recht | 114de jaargang | JULI-AUGUSTUS 2010 |
17
arbeids-gericht marc weyns
Minimale arbeidsduur bij deeltijds werk Deeltijdse werknemers kunnen nog veel meer de speelbal zijn van de werkgever dan hun voltijdse collega’s. Dat is zeker het geval wanneer de werkuren variëren. Om de deeltijdse werknemer toch wat houvast te geven, zegt de Arbeidsovereenkomstenwet dat de wekelijkse arbeidsduur van een deeltijdse werknemer gemiddeld minstens één derde van de normale voltijdse arbeidsduur moet bedragen. Op die algemene regel heb je wel enkele uitzonderingen. Die staan uitgelegd in een koninklijk besluit en een cao van de Nationale Arbeidsraad. Een werkgever die – buiten die uitzonderingen – een deeltijdse werknemer minder laat werken moet toch één derde van het voltijdse loon betalen. Veel uitspraken van rechters bestaan hier nog niet over. Maar het Hof van Cassatie bevestigde die regel nog eens duidelijk in een arrest van 3 november 2008.
Vakantiedagen verlengen opzegtermijn Als de werkgever de arbeidsovereenkomst opzegt, loopt de opzegtermijn niet tijdens vakantie- of ziektedagen. Dat is logisch want een werknemer kan geen ander werk zoeken wanneer hij met vakantie
of ziek is. Op 5 oktober 2009 besliste het Hof van Cassatie dat het hierbij niet alleen gaat over de wettelijke vakantiedagen. Maar ook over de bijkomende vakantie die werknemers krijgen door een cao, een individueel contract of een beslissing van de werkgever.
Verjaringstermijn Spectaculaire rechtszaken halen dikwijls het nieuws. Niet zelden komt dan ook een probleem van verjaring om de hoek kijken. Rechtszaken slepen jarenlang aan en uiteindelijk verjaart het dossier. In het arbeidsrecht bestaat de verjaring ook. Maar op dit vlak is de verjaringstermijn erg Kleinerende uitlatingen kort. Wie langer wacht dan een jaar na het einde van de arbeidsovereenkomst, verliest Een werknemer stelt een eind aan zijn arbeidsovereenkomst met een opzegterzijn rechten. Op die regel is er wel een erg belangrijke mijn. De werkgever is danig in zijn wiek uitzondering. Als de eis van de werknemer geschoten en maakt meteen een eind aan het gevolg is van een strafbare overtreding het contract. In een bericht aan de collevan de werkgever, is er meestal pas vijf jaar ga’s maakt hij verwijten aan het adres van na de feiten verjaring. Is er sprake van een de werknemer. “Meerdere gebeurtenissen ononderbroken reeks van dezelfde strafbare zouden problemen kunnen opleveren met feiten, bijvoorbeeld altijd opnieuw te weinig klanten.” Of nog: “De werknemer handelde loon betalen? Dan begint die vijfjarige ver- alleen in zijn eigen belang en dacht alleen jaringstermijn pas te lopen vanaf het laatste aan zichzelf.” feit in de reeks. Op die manier kan je vele Het arbeidshof in Brussel oordeelde op 28 jaren teruggaan, bijvoorbeeld om achter- oktober 2009 dat de werkgever zo de werknemer wilde schaden. Daarom werd de werkstallig loon te eisen. Nieuw is dit allemaal niet. Maar deze regels gever veroordeeld en moest hij een morele worden soms wel eens over het hoofd schadevergoeding van 1.000 euro betalen. gezien, ook door rechters. Daarom kon het Ook al kreeg de werknemer een opzegvergeen kwaad dat het Hof van Cassatie ze op goeding, de morele schade die hij leed door 7 april 2008 en 9 februari 2009 nog eens in die compleet overbodige mededelingen moest afzonderlijk worden vergoed. herinnering bracht.
18 | JULI-AUGUSTUS 2010 | 114de jaargang | Ons Recht
Opzegvergoeding op basis van brutoloon Wie de arbeidsovereenkomst verbreekt, moet een opzegvergoeding betalen. Dat is ook zo wanneer de werknemer zijn contract verbreekt. De te betalen vergoeding wordt berekend op basis van het brutoloon. Dat geldt zowel voor een werkgever die verbreekt als voor een werknemer die dit doet. Bij de berekening van de vergoeding wordt ook gekeken naar de voordelen die de werknemer heeft op basis van zijn overeenkomst: het dubbel vakantiegeld, de eindejaarspremie, de werkgeversbijdragen in de maaltijdcheques en het voordeel van het privé-gebruik van de bedrijfsauto. Op 20 april 2009 sprak de arbeidsrechtbank van Antwerpen zich in deze zin uit. De rekening liep dan ook flink op voor de betrokken werknemer.
huisPersoNeeL
PIa StaLPaert
© foto: belga
Dag en nacht werken en toch niet als werknemer erkend worden. Dat is het trieste lot van de huisarbeiders. Zuster Jeanne Devos zette vanuit India de strijd voor de rechten van huisarbeiders mee op de agenda. De jaarlijkse Internationale arbeidsconferentie van de Iao besloot een conventie uit te werken voor deze ‘meiden en knechten zonder rechten’.
iAo maakt werk van conventie voor huisarbeiders erkenning voor groep werknemers die lang in de kou stond Huisarbeiders zijn meestal vrouwen. Zij werken in het huishouden van anderen. Ze poetsen, doen de was en de strijk, halen boodschappen en koken. Of ze werken in de tuin. In heel wat huishoudens zorgen zij voor de kinderen of voor de oudere en zieke familieleden van het gezin. Huisarbeiders noemen zichzelf ‘de olie in de raderen van de economie’. Dankzij hun werk kunnen managers en zakenlui met een netjes gestreken hemd naar hun werk gaan. Terwijl zij het huishouden runnen, kan de vrouw des huizes deelnemen aan het economisch leven en een carrière uitbouwen. Deze groep kreeg heel lang niet de minste aandacht. Voor de maatschappij waren huisarbeiders geen werknemers maar meiden of knechten zonder rechten. Huisarbeiders of ‘domestic workers’ vertegenwoordigen nochtans een belangrijk deel van de werkende bevolking. Hun aandeel varieert, afhankelijk van het land of de regio, tussen de vier en tien procent. Bij de vrouwelijke werkende bevolking zijn huisarbeiders goed voor acht tot zestien procent van het totaal. Saudi-Arabië is de absolute uitschieter: daar is 49 procent van de vrouwelijke arbeidskrachten actief als huispersoneel. Verscholen bestaan
In 2008 besloot de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) het thema
huisarbeiders te programmeren voor de conferenties van 2010 en 2011. De vakbonden schoten wakker. In enkele jaren tijd verenigden vakbonden en andere organisaties zich in platforms om de besprekingen binnen de IAO voor te bereiden. Huispersoneel groeperen is verre van gemakkelijk. Deze werknemers leiden vaak een verscholen bestaan in het huishouden van hun bazen. Dikwijls zijn het meisjes of vrouwen die van het platteland of uit een ander land komen. Huisarbeiders zijn vaak niet lang naar school geweest. En in veel gevallen verstaan ze de taal niet van de streek of het land waar ze werken. De Belgische zuster Jeanne Devos was één van de eersten die de huisarbeiders verenigden. Zowat 25 jaar terug startte zij in India met haar beweging voor ‘domestic workers’. Een onmogelijke opdracht, zo leek het. Maar nu telt haar beweging drie miljoen leden en heeft ze 371 vrijgestelden in dienst. De IAOconferentie die in juni in Genève plaatsvond, sterkte Jeanne Devos in haar overtuiging dat je huisarbeiders wel degelijk kan organiseren. Via vakbonden en ngo’s waren heel wat van deze werknemers vertegenwoordigd op de conferentie. Ook in België heb je huisarbeiders. Zij zijn geen arbeiders of bedienden maar ‘dienstboden’. Eigenlijk een non-statuut dat erg beperkte rechten geeft. Ook voor hen kan een internationale standaard een verbetering betekenen. Er is in België zelfs een
speciaal statuut voor buitenlands huispersoneel en voor huisarbeiders die voor diplomaten werken. Dienstencheques
Wie bij ons onder het systeem van de dienstencheques valt, is ook huispersoneel. Maar dat is een systeem dat eerder als voorbeeld kan gelden. Want deze mensen hebben de rechten van gewone werknemers. ACV Voeding en Diensten gaf op de IAOconferentie uitleg over de Belgische ervaringen met huisarbeid. De vakbonden eisten in Genève een conventie die huisarbeiders beschermt. Maar de werkgevers bij de IAO zagen dat niet zitten. Zij gaven de voorkeur aan een aanbeveling, iets wat veel minder afdwingbaar is. Gelukkig kregen de werknemers de steun van heel wat landen. Onder meer van de Verenigde Staten. Uiteindelijk stemde een duidelijke meerderheid voor een conventie. Als gevolg hiervan komt er dus een conventie voor alle huisarbeiders in de wereld. Ze krijgen het recht om zich te verenigen en om te onderhandelen over hun loon- en arbeidsvoorwaarden. Ze krijgen ook recht op vakantie en sociale zekerheid. Een belangrijke verandering, die deze werknemers eindelijk het respect geeft dat ze verdienen.
Ons Recht | 114de jaargang | JULI-AUGUSTUS 2010 |
19
iNdustrie
bonden helpen isolatieproducent Cogebi aan betere toekomst arbeiders en bedienden trekken aan één zeel DenIS Bouwen
een wankel industrieel plan dreigde cogebi, een producent van isolatiemateriaal uit Lot, op termijn de das om te doen. “Gelukkig vormden de arbeiders- en bediendebonden één front”, zegt LBc-nVksecretaris Philippe Bervoets. “Zo konden we de aandeelhouders op betere gedachten brengen en een veel interessanter industrieel plan helpen uitwerken.”
Ber voets en zijn collega-secretarissen Christian Guldentops (CNE) en Bart Deceukelier (ACV-Metea) zijn het roerend met elkaar eens: “Samen slaagden we erin de hoofdaandeelhouder van Cogebi, een rijke Rus, te overtuigen van het toekomstpotentieel van het bedrijf. Door aan één zeel te trekken realiseerden we een beter resultaat voor Cogebi en zijn werknemers.” Deceukelier vindt het nog altijd een krachttoer dat de diverse bonden tot aan de finish gezamenlijke onderhandelingen voerden bij Cogebi. “Zoiets was nog nooit vertoond. Traditioneel is er toch een grote mentale afstand tussen de arbeiders en de bedienden. Maar gaandeweg groeide ook bij de militanten het besef dat samenspannen in het belang was van alle werknemers. Waarschuwingsacties en drie stakingsdagen droegen duidelijk bij tot de bereikte resultaten. De strijdbaarheid van de arbeiders was een extra troef.” De materialen van Cogebi vind je achter je radiator. Ze dienen ook om kabels in auto’s, treinen of vliegtuigen te isoleren. Het bedrijf, opgericht in 1929, was lang eigendom van Asturienne des Mines. Maar Asturienne werd zelf overgenomen door het Franse Nord-Est. In 2007 kwamen de meeste Cogebi-aandelen in handen van Elinar. De Russische groep Elinar wordt gecontroleerd door ingenieur Igori Kuimov. Elinar heeft de meest uiteenlopende activiteiten, tot en met kippenkwekerijen in de streek van Moskou. Door de link met Elinar heeft Cogebi niet alleen een zusterbedrijf in Tsjechië maar ook één in Rusland. En verkoopkantoren in de VS,
20 | JULI-AUGUSTUS 2010 | 114de jaargang | Ons Recht
Hongkong, Shanghai en Maleisië. De hoofdvestiging in Lot produceert niet alleen isolatiemateriaal maar bezit ook veel knowhow. Goudmijn
De directie van Cogebi presenteerde in oktober 2009 een plan om het aantal jobs in Lot in te krimpen van bijna 180 tot 113. “Gedurende vele jaren was Cogebi een ware goudmijn”, vertellen Christian Guldentops en Bart Deceukelier. “Toen Nord-Est nog aan de touwtjes trok, werd de onderneming maximaal leeggemolken. Cogebi kreeg af te rekenen met een tekort aan liquide midde-
Gaandeweg groeide ook bij de militanten het besef dat samenspannen in het belang was van alle werknemers.
“zoek externe expertise” Philippe Bervoets (LBC-NVK), Christian Guldentops (CNE) en Bart Deceukelier (ACV-Metea) distilleren uit hun ervaringen bij Cogebi een aantal tips voor gelijkaardige onderhandelingen in andere bedrijven: ● neem de tijd om de situatie te analyseren en genoeg informatie in te winnen; ● actievoeren loont: een staking is vaak nodig om een impasse te doorbreken; ● analyseer in elke fase van de onderhandelingen welke meerwaarde het oplevert om met alle bonden en met arbeiders en bedienden samen naar de directie te stappen; ● zoek indien mogelijk externe expertise om een voorgesteld industrieel plan bij te sturen.
len. Er waren te weinig nieuwe producten. De harde concurrentie vanuit Azië en de economische crisis deden de rest. Van de banken kon het bedrijf op zeker ogenblik geen verse kredieten meer loskrijgen.” De isolatieproducent trachtte de problemen te beheersen door crisismaatregelen voor de bedienden en tijdelijke werkloosheid bij de arbeiders. Toen dat niet bleek te volstaan, werd een collectief ontslag aangekondigd. “De vakbondssecretarissen en –afgevaardigden zagen weinig heil in het industrieel plan dat de directie op tafel legde”, herinnert Philippe Bervoets zich. “Dat plan bood veel te weinig perspectief. Cogebi wilde op termijn productie naar het buitenland overbrengen. Wij waren bang dat de vestiging in Lot vroeg of laat haar deuren zou sluiten.”
adviesbureau te mogen inschakelen op kosten van het bedrijf. De keuze viel op het Franse Secafi. Deceukelier: “Wij wilden graag in zee gaan met experts die het bedrijf objectief konden doorlichten. Zowel financieel als industrieel. In Frankrijk is het normaal dat werknemersvertegenwoordigers hiervoor specialisten aanspreken. De mensen van Secafi pakten hun werk bij Cogebi grondig aan. Ze begaven zich ook op de werkvloer om hun doorlichting te maken.” Aanvankelijk stond de directie niet te trappelen voor de komst van de Franse experts. “Maar Secafi leverde schitterend werk en ook de directie draaide bij. Uiteindelijk bleek de analyse van het bureau bijzonder waardevol. De experts legden de vinger op de wonde.”
Adviesbureau
Rijke Rus
Toen het sociaal overleg vastliep, vroegen de vakbonden om zelf een onafhankelijk
De stroeve gesprekken met de Belgische directie hadden als gevolg dat de baas van
© foto: daniël rys
rubrieKsNAAM
moederbedrijf Elinar, Igor Kuimov, zich ermee ging moeien. “Praten met de Russische baas was verre van eenvoudig”, erkennen Bervoets, Guldentops en Deceukelier. “Het vergde de nodige tijd om hem uit te leggen hoe het sociaal overleg in België werkt en wat de geplogenheden hier zijn. Maar we hadden de man wel nodig want hij was degene die met vers geld over de brug moest komen.” “Het oorspronkelijk industrieel plan is onwerkbaar”, verkondigden de bonden aan Igor Kuimov. Die liet zich overtuigen en koos uiteindelijk voor de aanbevelingen van het Franse adviesbureau. De plannen werden ingrijpend aangepast. Kuimov stuurde de Belgische directeur in Lot de laan uit. Die laatste had het verkorven bij het personeel.” Resultaten
“Het lukte ons om 130 banen te redden in plaats van slechts 113”, stelt Bervoets. “De
ongezonde kostenstructuur van Cogebi sommige werknemers met brugpensioen dreigde nog te verslechteren als de directie gaan. Vanaf hun 50ste of hun 52ste, iets wat haar zin had gekregen. De plannen werden nog moet worden uitgeklaard. Cogebi orgaop dat punt omgegooid en er kwam een gro- niseert een vorm van arbeidsherverdeling op tere klemtoon op produceren. Het bedrijf basis van tijdkrediet. Arbeiders of bedienden besloot verder de gebouwen rationeler te die worden ontslagen, krijgen dezelfde vergebruiken en de voorraden efficiënter te brekingsvergoeding en vertrekpremies. En beheren. De productie wordt sterker gestan- er wordt werk gemaakt van een drieploegendaardiseerd. Als de klanten speciale wensen systeem. “Wie niet in dat systeem wil meehebben, moeten ze daarvoor extra betalen. draaien, kan een vertrekregeling krijgen”, We konden ook voorkomen dat de afwerking zeggen de bonden. van materialen grotendeels naar Tsjechië zou De secretarissen zijn tevreden over de afspraverdwijnen.” ken rond brugpensionering. “Wie met brugBervoets en zijn collega’s maken zich sterk pensioen vertrekt, geniet een bepaalde inkodat Cogebi nu weer een betere toekomst te menszekerheid tot aan zijn pensioen. De wachten staat. “Het was belangrijk om in werkgever betaalt mee voor de brugpensioeLot te blijven produceren. Alleen een kennis- nen. Tot hun 58ste moeten de bruggepensiocentrum overhouden was zeker niet genoeg neerden beschikbaar blijven voor de arbeidsgeweest. Er is ook een veelbelovend project markt. Via de tewerkstellingscel krijgen ze in de luchtvaartsector dat op termijn extra outplacement. Wie nog in staat is werk te omzet kan opleveren.” vinden, zal die kans zeker grijpen.” Dankzij de onderhandelingen kunnen Ons Recht | 114de jaargang | JULI-AUGUSTUS 2010 |
21
VerVroegd PeNsioeN
De warenhuisketen carrefour heeft een zware herstructurering aangekondigd. talloze jobs gaan voor de bijl. uiteindelijk komt er een sociaal plan op tafel. Maar werkgevers en politici spreken er schande van dat sommige werknemers van carrefour op hun 52ste met brugpensioen kunnen.
brugpensioen aanvallen is in de mode Gezocht: werkgevers die 50-plussers aanwerven
afgeschreven”, hoor je in tv-debatten. Klinkt mooi. De vakbonden willen zoiets evenmin. Maar welk bedrijf wil 50-plussers in dienst nemen als die niet zwaar inleveren op hun Na vele weken van moeizame onderhande- vorige loon? lingen en acties sleepten de vakbonden bij Oudere werknemers dwingen gelijk welke Carrefour een sociaal akkoord uit de brand. job aan te nemen heeft alleen tot Drieduizend jobs werden gered. Zowat dui- gevolg dat het aanbod van werkzend werknemers kunnen vanaf 52 jaar krachten groeit. En dat terwijl met brugpensioen gaan. Zij krijgen van de er al ruim 700.000 werklozen ex-werkgever een aanvullende vergoeding zijn. Als er niet massaal banen bovenop hun werkloosheidsgeld. Zo wordt bijkomen, zal de concurrenhet leed verzacht. tie onder de werklozen Maar bedrijfsleiders en politieke eminenties toenemen. Met een negavinden het ongehoord dat werknemers weer tief effect op de loon- en zo vroeg met brugpensioen kunnen. Alsof arbeidsvoorwaarden. de werknemers van Carrefour zelf vroegen om hun job kwijt te spelen. Langer werken Het brugpensioen aanvallen is géén fait divers. Dit sluit aan bij een mantra die tegen- Zij die het brugpensiwoordig erg ‘in’ is: “We leven langer, dus oen bekritiseren, vermoeten we langer werken om de pensioe- zwijgen sommige feiten. nen betaalbaar te houden”. Als je een bood- Bijvoorbeeld het feit dat schap maar vaak genoeg herhaalt, wordt ze parlementsleden met een op den duur een feit. In zijn Groenboek over loopbaan van 20 jaar op hun de pensioenen verklaarde federaal minis- 52ste al een volwaardig penter Michel Daerden dat de Belgen in de toe- sioen hebben. In het tv-prokomst drie jaar langer zouden moeten wer- gramma De Zevende Dag zei ken. “Wij hebben een Generatiepact maal ontslagnemend premier Yves honderd nodig”, verkondigde Luc Coene Leterme dat heel wat werknevan de Nationale Bank. De werknemers zijn mers perfect een aantal jaren extra konden werken. Leterme gewaarschuwd. en zijn collega’s moeten dringend eens het boek ‘Dokter, ik Overdrijving ben op’ lezen. Het meinummer van Het aantal bruggepensioneerden en de kost- Ons Recht bracht een interview met prijs hiervan voor de gemeenschap wor- de auteur, dr. Staf Henderickx. Die ziet den fel overdreven. Bruggepensioneerden in zijn artsenpraktijk de keerzijde van maken maar een klein deel uit van de niet- de hoge productiviteit. Almaar meer actieve bevolking tussen 50 en 65 jaar. Sinds patiënten klagen over stress, burn-out, het Generatiepact stijgt de leeftijd van de depressie, hart- en vaatziekten, slaapbruggepensioneerden. Jonge bruggepen- stoornissen, chronische vermoeidheid. De sioneerden komen terecht in tewerkstel- Belgen gebruiken op grote schaal kalmeerlingscellen en blijven beschikbaar voor de middelen en antidepressiva. arbeidsmarkt. Wat doen ondernemingen om jobs voor Wat is het alternatief, als de vakbonden oudere werknemers werkbaar te maken? bij herstructureringen geen brugpensioen Als er goede regelingen zijn voor het einde meer mogen regelen? Oudere werknemers van de loopbaan, zie je positieve effecten. In de armoede insturen en bedrijven ontslaan de non-profit bijvoorbeeld verminderde de van hun verantwoordelijkheid? Een werk- vroegtijdige uitstroom van personeel door loze 50-plusser kost de sociale zekerheid de arbeidsduurvermindering vanaf 45 jaar. meer dan een bruggepensioneerde. Dreigt er dan geen financieringsprobleem Als het erop aan komt lastenverlagingen door de vergrijzing? Jazeker. Dat probleem voor bedrijven binnen te rijven, maken de kan je perfect oplossen door een actief tegenstanders van het brugpensioen zich tewerkstellingsbeleid en een rechtvaardige opeens veel minder zorgen over de finan- fiscaliteit. Zoiets realiseren vergt meer policiering van de sociale zekerheid. “Wij wil- tieke moed dan de bruggepensioneerden len niet dat oudere werknemers worden met de vinger wijzen.
22 | JULI-AUGUSTUS 2010 | 114de jaargang | Ons Recht
© foto: daniël rys
MarIJke PerSoone
besPAriNgeN
ferre w yckManS
als je sommige commentaren hoort of leest, lijkt het alsof de werknemers alle schuld dragen voor de financiële crisis, de economische crisis, het begrotingstekort. kortom voor zowat alle problemen. en als de werknemers het niet gedaan hebben, dan toch de werklozen. Vooral werknemers en sociaal verzekerden leven boven hun stand. De sociale zekerheid is te genereus.
besparingslied van werkgevers klinkt heel eenzijdig Geen woord over riante bonussen of rechtvaardige fiscaliteit kunnen drukken. Maar het blijft een levensgrote vraag of je hiermee de economie en de werkgelegenheid een dienst bewijst. Paul Krugman is een Amerikaanse Nobelprijswinnaar economie en dus geen kleine prutser. Deze Krugman stelt dat besparingen zoals ze nu worden voorgesteld een vernietigend effect hebben. Ze tasten de binnenlandse consumptie aan, wat uiteindelijk de economie in een neerwaartse spiraal doet belanden. Maar economische argumenten zijn niet het enige. De toon van de werkgeversvoorstellen verraadt waar het echt om gaat. Het VBO verwoordt het letterlijk zo: “In de huidige omstandigheden moeten we er eerst voor zorgen dat de ‘economic fundamentals’ op orde staan voor we de fase van ‘social progress’ inzetten”. Volgens ‘de Ravensteinstraat’ moet je dus eerst economische maatregelen treffen en is er pas daarna ruimte voor de luxe die sociaal beleid heet. Het was al een tijdje geleden dat werkgevers het nog zo scherp durfden te verkondigden. Wie de economische ondergrond wil saneControle ren, moet ook het belastingsysteem herteDe Europese leiders babbelden onlangs ook kenen. Maar die boodschap hoor je niet bij over de controle op financiële instellingen. de werkgevers. In de praktijk worden lonen Via zogenaamde stresstests moet worden Foute scenario’s nu veel zwaarder belast dan inkomsten van onderzocht hoe kredietwaardig grote banvennootschappen of opbrengsten van kapiken zijn. Benieuwd of de top van de G20 Er circuleren dus scenario’s waar je als werk- talen. Wie over die schrijnende onrechtvaarook maar één spaander van dat idee heel nemer niet vrolijk van wordt. Het is duide- digheid zwijgt, brengt een verhaal dat erg zal laten (de G20 zijn de 19 landen met de lijk dat zulke besparingen de staatsuitgaven eenzijdig is. En dus ongeloofwaardig. Heeft iemand nog iets gehoord over de riante bonussen? Natuurlijk niet. Sommigen bewegen hemel en aarde om ‘de loonkosten’ als bron van alle ellende te benoemen. Uiteraard is het geen probleem dat bedrijven werknemers, bij voorkeur ouderen, ontslaan. Wel problematisch vinden sommigen het feit dat mensen brugpensioen en dus inkomenszekerheid krijgen. Oorzaken en gevolgen van economische problemen worden met een lieve lust door elkaar gehaspeld. En sociale correcties zijn niet aan de orde. Het economische herstel en de blik op de bedrijfsresultaten bepalen bijna heel het denken. In het licht van de problemen in Griekenland komt er nog eens bij dat het staatshuishouden zich zal moeten onderwerpen aan een Europese budgettaire kadaverdiscipline. Eigenlijk zijn we allemaal een beetje Grieken. Ook wij, werknemers, worden bedreigd met besparingen, langer werken, minder sociale zekerheid, slechtere ontslagregelingen en extra inspanningen.
grootste nationale economieën en de EU, nvdr). Bij het Internationaal Monetair Fonds (IMF) ging een ‘team van experts’ aan de slag. Die experts zullen uitvissen welke financiële controlemechanismen er moeten komen. Daarna zullen ze de controles uitvoeren. Het team telt welgeteld twaalf mensen, en dat voor een wereldwijde opdracht. Hoogstwaarschijnlijk minder dan het aantal chauffeurs die werken voor het IMF. Of al die controles au sérieux te nemen vallen, is dus zeer de vraag. Ondertussen trachten de regeringen in Europa elkaar de loef af te steken. Allemaal proberen ze het strafste besparingsplan uit te schrijven. Als een land veel bespaart, krijg je al gauw een minder goede publieke dienstverlening of minder sociale zekerheid. De voorstellen die de werkgevers nu doen zijn veelzeggend. Unizo wil de werkweek verlengen naar 40 uur. Het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO) wil 10.000 ambtenaren aan de deur zetten en het tijdkrediet voor vijftigplussers opdoeken. De organisatie wil de mensen langer laten werken en werkloosheidsuitkeringen in de tijd beperken.
Ons Recht | 114de jaargang | JULI-AUGUSTUS 2010 |
23
uitbuitiNg
Voetbalfabrikanten trekken zich weinig aan van waardig werk Gemiste goal voor werknemers Jan Deceunynck
als je dit leest, is de winnaar van het wereldkampioenschap voetbal nog net niet bekend. De verliezers kennen we al veel langer. Dat zijn de mannen en vrouwen die als arbeider werken in de voetbalindustrie. In Pakistan, India, china en thailand stikken zij de ballen aan elkaar. hun job is niet te benijden.
Meer dan tien jaar geleden haalden de schabouwelijke werkomstandigheden van de voetbalstiksters al de internationale krantenkoppen. In 1997 tekende de voetbalindustrie het zogeheten Atlanta-akkoord. In dat akkoord beloofden de producenten zich in te zetten voor faire arbeidsomstandigheden bij hun leveranciers en onderaannemers. Grote namen als Nike en Adidas sprongen meteen op de kar. Zij zouden een eind maken aan de miserabele werkomstandigheden en aan de kinderarbeid. Destijds was sprake van naar schatting 7.000 kinderen in de voetbalateliers. Helaas leverden alle beloftes nog niet het verhoopte resultaat op. Dat blijkt uit een rapport van het International Labor Rights Forum. De kinderarbeid is nog verre van uitgeroeid. En ook op andere vlakken is er nog veel werk aan de winkel. Slechte punten
maken. En met de economische vooruitgang in de Aziatische landen. Adidas noteerde in 2008 in de voetbalbranche een omzet van 1,3 miljard euro. Dit jaar hoopt de groep nog beter te doen door twaalf van de 32 deelnemers aan het WK voetbal te sponsoren. In Pakistan groeide de economie de voorbije jaren met gemiddeld 7,2 procent per jaar. Heel recent werd het wettelijke minimumloon daar opgetrokken van 60 naar 67 euro per maand. Voor de doorsnee Pakistaanse werknemer niet echt een opsteker. Een gemiddeld gezin heeft namelijk het dubbele nodig om menswaardig te kunnen leven. Het gros van de werknemers in Pakistan werkt zonder enig contract of wettelijke bescherming, als tijdelijk hulpje. Een formele job vinden wordt almaar moeilijker. Volgens cijfers uit 2008 vind je 83 procent van de werkende mannen en 93 procent van de werkende vrouwen in de informele economie. Daar heb je geen minimumlonen of wettelijke bescherming. Actie
Winsten
De schrijnende situatie van de werknemers staat in schr il contrast met de winsten die Nike en Adidas
De Schone Kleren Campagne en internationale vakbonden bundelden hun krachten in de Play Fair Alliance. Die alliantie eist dat de FIFA en de voetbalindustrie actie ondernemen. Er moeten betere werkomstandigheden komen voor de mannen en vrouwen die in Aziatische ateliers 32 lapjes aan elkaar naaien tot een mooie voetbal met een winkelprijs van pakweg 40 euro. Nike en Adidas leverden misschien al inspanningen om de situatie te verbeteren. Maar minder bekende ondernemingen deden vaak alsof hun neus bloedde. Vooral die bedrijven moeten nog een inhaalbeweging maken. Het WK in Zuid-Afrika was een gedroomde gelegenheid om het lot van de mensen in de stikateliers opnieuw aan te kaarten. Hopelijk krijgen de arbeiders en arbeidsters uit de ateliers ook eindelijk de kans om een doelpunt te scoren.
© foto: PHotoneWs
In het rapport krijgen de voetbalfabrikanten slechte punten op het vlak van arbeidsrechten. In Pakistan verdient meer dan de helft van de ondervraagde werknemers minder dan het wettelijke minimumloon van nog geen 60 euro per maand. In veel gevallen werken de voetbalstiksters met tijdelijke contracten.
Vrouwelijke werknemers worden dikwijls aanzienlijk slechter betaald dan hun mannelijke collega’s. Als ze zwanger worden, riskeren ze hun job te verliezen. In sommige fabrieken in Pakistan werken nog altijd kinderen. In een Chinese fabriek werken de werknemers in de piekperiodes tot 21 uur per dag. Zonder één vrije dag per maand. In Indiase fabrieken ontbreekt het vaak aan drinkwater of medische voorzieningen. Soms zijn er zelfs geen toiletten. De arbeiders in de fabrieken verdienen meestal te weinig om hun gezin te onderhouden. Dus moeten de kinderen ook werken. Bij voorkeur thuis, want door alle heisa in de jaren ’90 mocht er in veel fabrieken geen kinderarbeid meer te zien zijn. Door de controles uit de jaren ’90 werd veel werk uitbesteed aan thuiswerkers. Zo werd het veel moeilijker de werkomstandigheden te controleren. Laat staan om na te gaan in welke mate kinderen meedraaien in het productieproces.
24 | JULI-AUGUSTUS 2010 | 114de jaargang | Ons Recht
rubrieKsNAAM iN de MArge wf
heldendom
‘Apartheid’ in israël VeerLe VerLeyen
een delegatie van het acV was van 23 tot en met 31 mei op bezoek in Israël en op de westelijke Jordaanoever. De reizigers bezochten er diverse Palestijnse en Israëlische ngo’s. Ze hadden ook contacten met Sawt el amel, de partner van de LBc-nVk.
Tijdens hun verblijf in Jeruzalem trok de delegatie ’s morgens vroeg naar een checkpoint (foto). Palestijnen moeten daar elke dag aanschuiven om ‘achter de Muur’ te gaan werken. Het aanschuiven
begint al om 3 uur ’s ochtends. De mensen moeten als vee wachten en drummen. Ze weten nooit hoe laat ze op hun werk zullen aankomen. Zijn ze ’s avonds niet terug voor 19.00u? Dan verliezen ze de vergunning waarmee ze kunnen werken en zich verplaatsen. Een flagrante schending van de werknemersrechten. Het is maar één van de vele schendingen van de rechten van de mens waarmee Palestijnse burgers dag na dag worden geconfronteerd. De delegatie zag met eigen ogen hoe een sterk militair apparaat een ‘apartheidsregime’ in stand houdt. In het najaar willen de reizigers bij ons getuigen over hun ervaringen en indrukken.
De viering van 50 jaar onafhankelijkheid van Congo heeft nogal wat stof doen opwaaien. De discussie of de Koning en Koningin al dan niet op 30 juni present zouden geven in Kinshasa. Minister Pieter De Crem die Congolese militairen uitnodigt om op 21 juli, al dan niet in de regen, mee te komen defi leren in Brussel. Het aanbod ook om drie weken eerder Belgische militairen ginder te laten paraderen. En er is meer. Het feit dat het één maand duurt om offi cieel bekend te maken dat er toch geen Belgische soldaten in Kinshasa zullen opstappen. Een Congoboek zonder plaatjes en zonder statistieken van David Van Reybrouck dat met zin voor nuances het beleid en leven in Congo-Vrijstaat, Belgisch-Congo, Zaïre en de DR Congo uitgebreid uit de doeken doet. Adam Hochschild die jaren na zijn boek over de weinig fraaie praktijken van Leopold II en nadien de Belgische koloniale aanpak toch enige erkenning bij ons krijgt. Fototentoonstellingen allerhande die aangrijpend hoop en wanhoop weten in beeld te brengen en die beroeren. De zonen van Lumumba die vijftig jaar na dato ook een aantal Belgen veroordeeld willen zien wegens de moord op hun vader. Het lijstje is absoluut onvolledig. Louis Michel zorgde voor de klap op de vuurpijl. De gewezen Belgische minister van Buitenlandse Zaken en Europees commissaris is nu gewoon lid van het Europees Parlement. In het illustere weekblad P-Magazine nam hij de verdediging op zich van koning Leopold II en zijn beleid in Congo-Vrijstaat. “Leopold II was een ambitieuze visionair”, zei Michel. “Instinctief voel ik aan dat hij een held was, een held met ambitie voor een klein landje als België.” Tja, de gedachten zijn vrij. Maar een held maken van een man die volgens de huidige maatstaven mogelijk wegens volkenmoord zou kunnen worden veroordeeld? Het is toch fl ink van de pot gerukt. Louis Michel is natuurlijk een politicus die niet verlegen zit om een boude uitspraak. Zo kwam in 2000 de extreem-rechtse politicus Jörg Haider na een eclatante verkiezingsoverwinning in de nieuwe Oostenrijkse regering. Prompt riep Michel de Belgen op om, net als hij, het skiën in Oostenrijk voor bekeken te houden. Los van het feit dat de combinatie skilatten / Louis Michel toch enige verbeelding vergt, was dat toen een ‘statement’ dat kon tellen. Het lokte ook nogal wat reactie uit. De recente uitlatingen over Leopold II bleven evenmin zonder reactie. Op zich vergt het al veel fantasie om je iets voor te stellen bij de combinatie van Louis Michel met P-Magazine. De politieke klasse kent de jongste tijd nogal lichtzinnig iemand de heldenstatus toe. Minister Geert Bourgeois bijvoorbeeld slaagde erin enkele Vlaamse burgemeesters te vergelijken met Mandela en Gandhi. Omdat die burgemeesters beslist hadden de federale verkiezingen te boycotten, ook al stonden sommigen van hen wel op een lijst. Ik stel voor dat we een commissie oprichten om nieuwe helden te erkennen. Overtredingen worden bij wet gestraft. Ons Recht | 114de jaargang | JULI-AUGUSTUS 2010 |
25
film k arin seberechts
Enter the void
Zinderende romance met zicht op de piramiden (Alexander Siddig en Patricia Clarkson).
Cairo Time Ruba Nadda maakt lichtjes onbeholpen films die toch bekoren. Je moet het maar doen. En dat deed ze al met het ongelijke ‘Sabah’, een gemoedelijk melodrama over een moslima die verliefd wordt op een ‘ongelovige’ man. In ‘Cairo Time’ brengt de filmmaakster opnieuw de westerse en de Arabische cultuur samen in een gereserveerd romantisch drama. Zo gereserveerd zelfs dat je goed moet kijken om de gensters niet te missen. Juliette, de hoofdredactrice van een damesblad, reist naar Caïro, waar ze de vakantie wil doorbrengen met haar man, een VN-diplomaat. Als die langer dan verwacht geblokkeerd zit in Gaza, neemt zijn vroegere medewerker Tariq haar hoffelijk op sleeptouw door Caïro. Intussen houdt hij het aanhalige mansvolk uit haar buurt. De stugge Canadese maakt indruk op de gracieuze Egyptenaar. En omgekeerd. Smeulende sentimenten tussen keurige mensen: Jane Austen maakte er twee eeuwen geleden al haar handelsmerk van. Nadda laat haar gedistingeerde zielen tegen de achtergrond van een zinderend hedendaags Caïro én kitscherige Air Egypt-plaatjes zoetjes naar elkaar zwemen.
Voor stomende momenten of bewogen ontknopingen zit u bij ‘Cairo Time’ aan het verkeerde adres. De Syrisch-PalestijnsCanadese filmster houdt het bij een bedaarde toonzetting. Die zit haar timide personages als gegoten en maskeert hier en daar de nogal onhandige miseen-scène. Nadda’s oprechte aandacht voor haar protagonisten belet niet dat ze dramatisch nogal op zichzelf zijn aangewezen. Het is hoe dan ook aangenaam toeven bij dit bitterzoet kleinood waarin frêle lichaamstaal luider spreekt dan de matte dialogen. Nadda’s delicate blik van binnen uit op de Arabische realiteit is bovendien een verademing in vergelijking met de meestal westers getinte kijk op de cultuur en de regio. Patricia Clarkson (‘Six Feet Under’) loopt zelfs met vastgeroeste madonna-blik innemend te smelten voor de elegante Alexander Siddig (‘Syriana’). Dit duo deugt als stel dat weet dat er voor hen weinig tastbaars te rapen valt. Maar dat daar op een hoogst bevallige manier spijt van heeft. Een stille verleider. Sex in the city it ain’t.
Elke film van Gaspar Noé kan op zijn minst op een beetje ophef rekenen. De Franse meesterprovocateur mag zijn kijkers graag opporren met bruut seksueel geweld en andere smeuïge schoktactieken. De bedenkelijke motieven waarop zijn verhalen drijven, schuift de uitgekookte nihilist sluwtjes in de schoenen van zijn getroebleerde personages. ‘Enter the Void’ is op vele vlakken ‘milder’ van toon, maar bijten doet dit knaapje met Argentijnse wortels nog altijd. Na een wervelende generiek (kijk op youtube) sleept Noé je binnen in het rijkelijk van neon voorziene Tokio, waar ene Oscar een fijne drug scoort. De Amerikaanse jongeman richt behalve dealen, gebruiken én de moeder van zijn vriend opvrijen bitter weinig uit. Net zomin overigens als zijn ‘karakterdansende’ zus Linda, met wie hij sinds de abrupte dood van hun ouders een dure eed van trouw heeft gezworen. Na een mislukte deal beleeft Oscar de grootste trip van zijn leven: die uit zijn eigen lichaam… Noé smeert de smoezeligheid ook nu weer royaal uit en presenteert ons – voor de luim – een aantal plastische vleselijke taferelen. Abortus en coïtus: een beetje dollen moet kunnen. Maar om bij de les te blijven:
de uitzinnige vorm waarin de cineast zijn iele verhaal heeft verpakt gaat terecht met de pluimen lopen. Noé filmt consequent vanuit het oogpunt van zijn protagonist en tolt met onmogelijke camerabewegingen door Tokio’s muren, daken en wolken heen. De kijker zet zich best schrap voor deze hallucinante exodus waarin werkelijkheid en visioenen, heden en verleden, leven en dood naadloos in elkaar vloeien. Om onderweg te pletter te slaan op het gruwelijke moment waarop Oscars ouders de dood vinden. ‘Enter the Void’ duurt een tikkeltje te lang. De acteurs zijn maar zozo. En we gaan Noé ook niet nomineren voor de Nobelprijs filosofie. Daarvoor klinken zijn uit het Tibetaanse dodenboek geschepte wijsheden en zijn ‘pensées’ over moederschoten en -borsten iets te veel als kletskoek. Maar voor de zintuigen is dit in kleur, stroboscopisch licht en een bedwelmend geluidsdecor gedrenkte bravourestuk een penetrante belevenis. ‘ça bouge’, zullen we maar zeggen. Laat dat nu net iets zijn dat veel films in dit nogal inerte filmjaar niet echt doen… ‘Enter the void’ komt op 14 juli in de Belgische zalen.
Hallucinante dip in de leegte (Paz de la Huerta en Nathaniel Brown).
‘Cairo Time’ komt op 7 juli in de Belgische bioscopen.
26 | JULI-AUGUSTUS 2010 | 114de jaargang | Ons Recht
boeK
rubrieKsNAAM
GutenBerG
de dronkemanswandeling hoe toeval ons leven bepaalt Leonard Mlodinow
De franse natuurkundige Laplace bedacht in 1814, één jaar voor waterloo, zijn theorie van de Demon. Laplace dacht na over het mogelijke bestaan van een of ander alwetend opperwezen dat alle krachten van de natuur en de plaats van elk wezen in die natuur kent en dat al die gegevens kan duiden. Misschien wel een computer? welnu, zo’n ‘demon’ zou zowel het verleden als de toekomst van alles en iedereen kunnen bepalen en voorspellen.
Het gaat om de theorie waarbij elke oorzaak haar gevolg heeft en de mens een willoze speelbal is van de omstandigheden. Dit ‘determinisme’ had lange tijd veel en slimme aanhangers. Maar Max Planck (1900) en Werner Heisenberg (1927) kwamen voor de dag met de kwantumtheorie en de onzekerheidsrelatie. Sindsdien is het determinisme ‘uit’ en het toeval ‘in’. «Toeval,» schreef de Nobelprijswinnaar Max Born, «is een fundamenteler concept dan oorzakelijkheid.» De Amerikaanse natuurkundige Leonard Mlodinow gaat nog verder. Volgens hem is het leven nog minder voorspelbaar dan we willen geloven. Het is niet meer dan een ‘dronkenmanswandeling’, een wetenschappelijke term voor de willekeurige beweging van moleculen die al botsend een onvoorspelbare weg afleggen. Mlodinow begint zijn boek met een grap. Een paar jaar geleden won een man een loterij met een lot dat eindigde op 48. Toen ze hem vroegen waarom hij het getal 48 had gekozen, zei hij: “Ik droomde zeven nachten na elkaar van het getal 7 en 7 maal 7 is 48”. U lacht, zegt Mlodinow, maar we creëren allemaal onze eigen kijk op de wereld, die we dan gebruiken om al wat we waarnemen te filteren en te verwerken en om betekenis te geven aan alle informatie die ons dagelijks overspoelt. En dan geeft hij 258 bladzijden lang de prachtigste voorbeelden van hoe het
toeval zich in ons leven manifesteert en hoe we proberen de indruk te krijgen dat we desondanks de boel toch min of meer onder controle hebben. Kenners
Zo riepen we bijvoorbeeld eendrachtig de illusie van de Kenner in het leven. Kenners! Oh, wat veegt Mlodinow de vloer met hen aan! Ondanks het feit dat parlementslid Rik Daems zijn zelfgekweekte wijn bij een blindproeverij op tv tot onvervalste ‘Bocht!’ uitriep, genieten Kenners nog altijd een status die ze niet verdienen. De beurzen zullen
Een uitermate leesbaar fi losofi sch boek over wiskunde. Zonder dat er ook maar één formule in staat.
aan- en verkopen van aandelen liet afhangen van de scores van zijn favoriete baseballteam... Hulpeloosheid
Volgens Mlodinow gaan we zo ver in ons streven naar controle, naar het opheffen van de macht van het toeval, omdat we merkten dat het tegendeel, een gevoel van hulpeloosheid, dus van niet-controle, letterlijk dodelijk kan zijn. Toen de helft van de bewoners van een bejaardentehuis hun kamer zelf mocht inrichten en hun planten zelf mocht kiezen, bleek na anderhalf jaar dat ze maar een sterftecijfer hadden van 15 procent. In tegenstelling tot de andere helft, die geen invloed had gehad op de inrichting van hun stek. Leonard Mlodinow vertelt sterke verhalen en stelt interessante vragen. Hoe groot moet een groep mensen zijn zodat er een kans van meer dan 50 procent bestaat dat twee leden van de groep op dezelfde dag jarig zijn? (23 man). Hoe groot is de kans dat een vrouw die zwanger is van een tweeeiige tweeling minstens één meisje krijgt? (75 procent) Hoe groot is de kans dat je kop gooit, na 44 keer let? (50 procent) ‘De dronkemanswandeling- Hoe toeval ons leven bepaalt’ is een interessant en uitermate leesbaar filosofisch boek over wiskunde geworden, zonder dat er ook maar één formule in staat. Een onthutsende aanrader.
zich herstellen. De Mexicaanse griep zal de wereldbevolking decimeren. De film ‘Star Wars’ van George Lucas wordt een flop. We hebben respect voor kenners, misschien omdat ze een paar keer gelijk hadden in het verleden. Maar we vergeten dat ze tot nu toe misschien alleen maar ‘chance’ hadden. Anders gezegd, dat hun reputatie voor een groot deel op het toeval is gebaseerd. Bij een proefexperiment riepen deskundigen een fles wijn van 90 dollar uit tot de beste, en die van 10 dollar tot de slechtste. Probleem: het was wel dezelfde wijn. Coladrinkers zwoeren bij hun eigen merk, maar wisten niet dat de onderzoekers de DE DRONKEMANSWANDELING Pepsi en de Coca van flesjes hadden ver- Leonard Mlodinow wisseld. De meest succesrijke beursgoeroe Uitgeverij Nieuwezijds, Amsterdam van de Verenigde Staten gaf toe dat hij zijn 258 blz.
Ons Recht | 114de jaargang | JULI-AUGUSTUS 2010 |
27
inbox monique bra am
www.kroepoek.be
zonder papieren. Deze ‘clandestiene arbeidsmigranten’ vinden vaak moeilijk hun weg Kroepoek.be is géén website vol recepten, naar instanties die hun arbeidsrechten kunook al staan er wel een paar op. De site nen verdedigen, zoals bijvoorbeeld de vakkwam er dankzij de samenwerking tussen bonden. de LBC-NVK en de Indonesische kleding- en Maar werknemers zonder papieren hebben textielvakbond Garteks. Vakbondswerk in België toch heel wat arbeidsrechten. Ze in Indonesië is verre van gemakkelijk. eisen die niet op omdat ze te weinig geïnforVakbondsafgevaardigden vrezen soms meerd zijn, omdat ze bang zijn om uitgewevoor hun leven, werknemers kunnen wor- zen te worden of omdat ze weinig alternaden ontslagen omdat ze aangesloten zijn bij tieven hebben hun brood te verdienen. een vrije vakbond. OR.C.A wil daar verandering in brengen. Toch slagen medewerkers van Garteks Door informatie te geven aan werknemers erin meer en meer mensen te bereiken, zonder papieren en aan de mensen die hen cao’s af te sluiten en vakbondsafgevaar- begeleiden. OR.C.A helpt om rechten af te digden op te leiden. De LBC-NVK geeft de dwingen. Garteksmedewerkers een gezicht via de Met de steun van vakbonden als het ACV interactieve ‘blogwebsite’ kroepoek.be. maakte OR.C.A een nieuwe versie van Volg de belevenissen van Garteks de ‘Rechtengids voor werknemers zonder medewerkers Elly, Ary Joko, Raja en Yanto papieren’. Je kan de gids in het Nederlands, online. Lees meer over het (vakbonds-) werk Frans, Engels en Spaans downloaden. Een in Indonesië en stel de bloggers een vraag Portugese en Roemeense vertaling van de op www.kroepoek.be. Vergeet ook niet editie 2010 is in de maak. om de video- en fotoreportages te bekijken. Surf naar www.lbc-nvk.be voor meer info. En als je zin hebt, kan je een Indonesisch Of direct naar www.orcasite.be recept online zetten.
Gids over werknemers zonder papieren OR.C.A, de Organisatie voor Clandestiene Arbeidsmigranten, werd opgericht in 2003. Ze komt op voor de rechten van werknemers
handomdraai welke gevolgen de voorstellen van de werkgevers hebben voor jouw huidige opzeg. En wat denken politici over het dossier arbeiders-bedienden? Op www.jecontractingevaar.be vind je wat de partijprogramma’s daar over zeggen.
LBC-NVK en web 2.0 De LBC-NVK kan niet achterblijven. Je vindt ons ook op een flink aantal sociale netwerksites. We onderhouden actief onze facebooken twitteraccount. Daarnaast bloggen we regelmatig op onze blogspotstek en vind je een overzicht van onze interessante links in Delicious. Video’s plaatsen we op ons Youtubekanaal. De url’s kort op een rijtje: Facebook: www.fbook.me/lbcnvk (vriendenpagina), www.fbook.me/lbc-nvk (fanpagina) Twitter: www.twitter.com/lbcnvk Blogger: http://lbcnvk.blogspot.com Picasa: http://picasaweb.google.com/ lbcnvkfoto
Laat ons werken
Youtube: http://www.youtube.com/
Mini-opzegtermijnen voor werknemers? Geen goed plan! Maar de werkgevers hebben er wel oren naar. Surf naar www.laatonswerken.be en lees in een
Delicious: http://delicious.com/lbcnvk Je vindt deze links ook allemaal via www.lbc-nvk.be (klikken op de icoontjes in de rechterkolom).
vakbondlbcnvk
Enter, speciaal voor jongeren! Je studeert nog en je denkt nog lang niet aan werken. Of misschien werkte je al als jobstudent en deed je op die manier je eerste werkervaringen op?
Over het reilen en zeilen op de arbeidsmarkt kom je op school niet veel te weten. Daarvoor moet je een beroep doen op mensen die er middenin staan. De vakbond bijvoorbeeld. Het ACV heeft daarom speciaal voor jongeren Enter uitgewerkt. Door gratis lid te worden van Enter krijg je de nodige informatie om niet ongewapend je eerste centen te gaan verdienen. Samengevat: Enter is het ACV-lidmaatschap voor jongeren, studenten en schoolverlaters in wachttijd, vanaf 15 jaar tot en met 25 jaar. En dit helemaal gratis. Door lid te worden van Enter ben je ook aangesloten bij het ACV, de grootste vakbond van België. Vanaf nu kan je gebruik maken van de diensten van het ACV. Erg interessant voor alle vragen waarmee je als (job)student of schoolverlater worstelt. Ook later, als je vast werk hebt gevonden, zal je geen spijt hebben van de stap naar Enter. Meer informatie op www.acv-enter.be.
28 | JULI-AUGUSTUS 2010 | 114de jaargang | Ons Recht
Jongerenmilitantendag
Zowat 60 jonge LBC-NVKvakbondsafgevaardigden zakten op vrijdag 11 juni af naar Gent om te netwerken, ervaringen uit te wisselen en te discussiĂŤren over de positie en de rol van jongeren in de vakbond. Naast debatten en workshops was er op de Jongerenmilitantendag ook veel aandacht voor informele activiteiten. De jongeren leerden nieuwe mensen kennen en versterkten de al bestaande contacten. De toekomst is aan de jongeren!
Ons Recht | 114de jaargang | JULI-AUGUSTUS 2010  |
29
de Lezer sChriJFt Lezersbrieven dienen te worden gestuurd aan: Redactie Ons Recht · Sudermanstraat 5 • 2000 Antwerpen · lbc-nvk.persdienst@acv-csc.be Anonieme brieven worden niet gepubliceerd. Naam en adres van de steller moeten ons bekend zijn. De brieven worden in de regel gepubliceerd met vermelding van de initialen en de woonplaats van de schrijver, hoewel die op uitdrukkelijk verzoek kunnen worden weggelaten. De redactie behoudt zich het recht voor te lange lezersbrieven eventueel in te korten zonder aan de essentie ervan te raken. De publicatie van lezersbrieven betekent niet dat de redactie in alle opzichten akkoord gaat met de inhoud ervan.
BRUGPENSIOEN
S.S. - SINT-KATELIJNE-WAVER
alleen maar kortzichtige successen na te streven. Wil de vakbond het eigenlijk wel opnemen voor jonge werknemers en op lange termijn denken?
© foto: belga
Meer loon in sector vrije beroepen
In de sector van de vrije beroepen (paritair comité 336) zullen de lonen per 1 december 2010 stijgen. Op voorwaarde dat de leden van de federaties hun zegen geven aan het voorakkoord dat de vakbonden midden juni bereikten met de werkgevers. De geplande verhoging van de lonen geldt voor de ondernemingen die de lonen niet automatisch indexeren. Het maandloon zal met één procent stijgen,
© foto: daniël rys
Het is schandalig dat de vakbonden nog altijd het brugpensioen vanaf jaar als een aanvaardbare oplossing zien. Zo’n maatregel is asociaal tegenover de rest N.v.d.r. van de werkende bevolking. Het De vraag is natuurlijk wat werkloosheidsuitkering krijgen niet méér dan voor een ‘gewone is ook weinig solidair ten aanzien de grootste schande is. Een omdat ze alleen deeltijds werk- werkloze’. van diegenen die veel langer zul- onderneming die koudweg ten. Niet omdat ze dat zelf wil- Maar wie bruggepensioneerd len moeten werken. De jongere enkele duizenden werknemers den maar omdat bedrijven uit is, krijgt van de vroegere werkgeneratie zal de rekening moeten op straat zet? Of proberen een de distributie vaak liever ‘flexi- gever wel een aanvullende verbetalen. Mensen zo vroeg met oplossing te vinden voor het bel deeltijds personeel’ hebben goeding. Had de briefschrijver brugpensioen laten vertrekken is inkomen van de mensen die dan voltijdse werknemers. liever gezien dat een bedrijf onverantwoord in een land waar het slachtoffer zijn van zo’n Veel van deze mensen die zoals Carrefour geen vergoede activiteitsgraad al zo laag eenzijdige beslissing? onvrijwillig deeltijds werkten, ding bovenop de werkloosheid ligt en waar een almaar kleinere Feit is dat de gedupeerde werk- kunnen niet met brugpensi- moet betalen? Dat zou de inkogroep de lasten moet dragen. nemers na hun ontslag hoe dan oen omdat ze niet voldoen aan menssituatie van de betrokken Ik hoop dat de vakbond in de toe- ook werkloos zouden zijn. In de loopbaanvereisten. En voor mensen alleen maar moeilijker komst meer opkomt voor de maat- een dossier zoals Carrefour zou- wie wel met brugpensioen kan, maken. schappij als geheel. In plaats van den velen maar een beperkte betaalt de werkloosheidskas
uitbetALiNg VAKboNdsPreMie distributie
premie bedraagt 67,5 euro voor wie een beperkte vakbondsbijdrage betaalt. Wie op 15 juni 2010 met volledige loopbaanonderbreking is, krijgt de premie niet. Bezorg het premieattest zo vlug mogelijk aan je vakbondsafgevaardigde of aan het plaatselijke LBC-NVK-secretariaat. De premie wordt tussen 15 juni en 30 september overgeschreven naar je rekeningnummer. Hoe sneller je je attest doorspeelt, des te vlugger wordt de premie uitgekeerd.
De vakbondspremie in de distributie komt eraan. Je hebt recht op een premie als je aangesloten was bij een vakbond vóór 1 januari 2010 en als je op 15 juni 2010 in dienst bent bij een werkgever van de paritaire comités 202, 311 of 312 (of met brugpensioen bent en de wettelijke pensioenleeftijd nog niet bereikte). met een maximum van 25 euro. Voldoe je aan deze voorwaarVoor werknemers die erg wei- den, dan heb je recht op een vaknig betaald krijgen, zal het bondspremie van 135 euro. De gewaarborgd maandloon met 14 euro worden opgetrokken tot 1.440,67 euro. Op voorwaarde iNdexAANPAssiNgeN dat deze werknemers minstens 22 jaar oud zijn en minstens 24 303.00 filmbedrijf maanden anciënniteit opbouw303.01 filmproductie 303.03 exploitatie van bioscoopzalen den in hun bedrijf. Het septembernummer van Ons 320.00 begrafenisondernemingen Recht zal hierover meer infor321.00 groothandelaars-verdelers in geneesmiddelen matie brengen.
30 | JULI-AUGUSTUS 2010 | 114de jaargang | Ons Recht
JuNi 2010 vorige lonen x 1,02 vorige lonen x 1,02 vorige lonen x 1,02 vorige lonen x 1,02 vorige lonen x 1,02
AChterKLAP
oNs reCht VERANTWOORDELIJKE UITGEVER:
waLter
Vakantieadres Ik heb sinds jaren een abonnebrengt de postbode het blad op dinsdagochtend, soms ook op vrijdag, maar rond de ment op ‘the Spectator’. een Brits 14de had ik nog altijd niks gezien. Ik stuurde blad dat ik u van harte kan aanbedus een e-mailtje naar de Servicehelpline. velen, want het legt zijn lezers in “Geachte, ik heb uw nummer 22 niet ontvanpittig, tintelend engels uit hoe het gen. Wilt u me alsnog een exemplaar bezormet de wereld is gesteld. alleen gen? Dank bij voorbaat.” over Vlaanderen, de rode Duivels, Het antwoord kwam meteen. “Geachte heer, Lijst Dedecker en Brussel-hallewij sturen u met plezier een exemplaar. Vilvoorde kom je niets te weten, Jammer genoeg klopt het adres dat u opgeeft maar dat zegt natuurlijk meer over niet met dat van onze besteldiensten. Kunt u die bekrompen engelsen dan over klaarheid scheppen in deze zaak?” de nieuwswaarde van ons vaderland. Afschuwelijke waarheid
‘The Spectator’ is grappig, slim en een tikje conservatief. Zijn columnisten zijn eigenzinnig en origineel. Er staan geestige cartoons in het blad. Ik zou mijn Speccie voor geen geld meer willen missen. Maar daar wringt nu net de schoen. Elk jaar in juli huren mevrouw Walter en ik een gezellig huis in het zuiden van Frankrijk, de goedkope kant, in het midden tussen Bordeaux en Toulouse maar dan honderd kilometer naar het zuiden. Bij mooi weer kunnen we vanuit onze tuin de Pyreneeën zien. Niets is zaliger dan in de Franse zon, met een Belgisch biertje in de hand, een Engels blad te zitten lezen. Alleen, hoe kregen we die rotdingen tot in de Armagnac? Mijn eerste poging om mijn Spectators in juli naar Frankrijk te laten overvliegen was grandioos mislukt. Toen ik thuis kwam, lagen er in België vier nummers op me te wachten, alsof ze mijn e-mailtje naar hun abonnementendienst nooit hadden gezien. Het tweede jaar ging het iets beter. Nummer 1 en 2 gingen dan wel verloren in de post, maar de laatste ochtend, toen we de auto al aan het volladen waren, zaten ineens nummer 3, 4 en 5 in onze Franse brievenbus, zodat we die onderweg nog konden lezen. Geen risico’s
Dit jaar zou ik geen risico’s nemen. Ruim drie weken op voorhand vertrok er een beleefd bericht naar Londen, met een duidelijk schema in verschillende kleuren. “Geachte, juni = BELGIUM- juli = FRANCE- augustus = BELGIUM.” Hoe dit nog fout kon gaan, mocht alleen David Cameron weten. En toch... De tweede week van juni zat er hier in België geen Spectator in de bus. Normaal
Meteen drong de afschuwelijke waarheid tot me door. ‘Geachte, ik kan alleen maar vermoeden dat u aanneemt dat ik al met vakantie ben. Helaas, ik zit nog in de Belgische regen tot het einde van de maand. Gelieve me de achterstallige nummers alsnog te zenden en er rekening mee te houden dat ik vanaf 1 juli in Frankrijk verblijf, zoals ik u drie weken geleden reeds heb gemeld.” Het antwoord was onthutsend en geeft een aardige kijk op hoe er in het Verenigd Koninkrijk met adressenbestanden wordt omgesprongen. “Geachte heer, de voorbije nummers worden zo spoedig mogelijk naar u opgestuurd. Wij moeten u echter verzoeken ons uw adresverandering pas één week voor uw vertrek mee te delen, omdat we niet de mogelijkheden hebben uw bericht nu al te registreren.” Ik zal dus binnen drie dagen opnieuw een beleefd berichtje naar Engeland sturen. Daarna, in Frankrijk, zal ik rond 24 juli het Spectatorhoofdkwartier vanuit een cybercafé op de hoogte brengen van het naderende einde van mijn vakantie. De tante van de hoofdredacteur zal dan in de kelder van 56 Doughty Street mijn Franse adres doorstrepen op haar fiche en in haar mooiste geschrift mijn reguliere straat en nummer opnieuw noteren. Ik hoor haar al zuchten. “Those bloody foreigners, why can’t they bloody stay where they are?” Vanaf oktober, ten laatste in november hoop ik dan weer volledig op de hoogte te zijn van het reilen en zeilen van het Engelse volk, inclusief van de automatisering van hun administratie. U hoort er wellicht nog van.
MISSIE VAN DE LBC-NVK De Landelijke Bediendencentrale – Nationaal Verbond voor Kaderpersoneel (LBC-NVK) is een vakbond die als deel van het Algemeen Christelijk Vakverbond (ACV) opkomt voor meer en sterkere rechten voor werknemers (m/v). De LBC-NVK is een onafhankelijke democratische organisatie met leden en militanten, die streeft naar solidariteit onder werknemers. Nationale en internationale solidariteit is een belangrijk doel en bindmiddel. De LBC-NVK staat voor een democratische kijk op de samenleving. Samen met gelijkgezinde bewegingen wil ze een strijdbare tegenmacht zijn.
Marc Weyns Sudermanstraat 5 • 2000 Antwerpen HOOFDREDACTEUR: Denis Bouwen REDACTIESECRETARIS: Jan Deceunynck VORMGEVING: Peer De Maeyer & Gramma DRUKKERIJ: Corelio Printing REDACTIE EN ADMINISTRATIE: Sudermanstraat 5- 2000 Antwerpen Tel. 03/220.87.11 • Fax 03/220.89.83 lbc-nvk.persdienst@acv-csc.be www.lbc-nvk.be
LbC-NVK-seCretAriAteN • 9300 AALST, Hopmarkt 45 Tel. 053/73.45.20, Fax 03/220.88.01 lbc-nvk.aalst@acv-csc.be • 2000 ANTWERPEN, Nationalestraat 111-113, Tel. 03/222.70.00, Fax 03/220.88.02 lbc-nvk.antwerpen@acv-csc.be • 8000 BRUGGE, Oude Burg 17 Tel. 050/44.41.66, Fax 03/220.88.04 lbc-nvk.brugge@acv-csc.be • 1000 BRUSSEL, Pletinckxstraat 19 Tel. 02/557.86.40, Fax 03/220.88.05 lbc-nvk.brussel@acv-csc.be • 9200 DENDERMONDE, Oude Vest 146 Tel. 052/25.95.60, Fax 03/220.88.19 lbc-nvk.dendermonde@acv-csc.be • 9000 GENT-EEKLO-ZELZATE, Poel 7 Tel. 09/265.43.00, Fax 03/220.88.08 lbc-nvk.gent@acv-csc.be • 1500 HALLE, Vanden Eeckhoudtstraat 11 Tel. 02/557.86.70, Fax 03/220.88.06 lbc-nvk.halle@acv-csc.be • 3500 HASSELT, Mgr. Broekxplein 6 Tel. 011/29.09.61, Fax 03/220.88.09 lbc-nvk.hasselt@acv-csc.be • 8900 IEPER, St. Jacobsstraat 34 Tel. 059/34.26.40, Fax 03/220.88.10 lbc-nvk.ieper@acv-csc.be • 8500 KORTRIJK, President Kennedypark 16D Tel. 056/23.55.61, Fax 03/220.88.12 lbc-nvk.kortrijk@acv-csc.be • 3000 LEUVEN, L. Vanderkelenstraat 32 Tel. 016/21.94.30, Fax 03/220.88.13 lbc-nvk.leuven@acv-csc.be • 2800 MECHELEN-RUPEL, Onder den Toren 5 Tel. 015/28.85.65, Fax 03/220.88.14 lbc-nvk.mechelen@acv-csc.be • 8400 OOSTENDE, Kan. dr. L. Colensstraat 7 Tel. 059/55.25.54, Fax 03/220.88.15 lbc-nvk.oostende@acv-csc.be • 9700 OUDENAARDE, Koningsstraat 5 Tel. 053/73.45.25, Fax 03/220.88.03 lbc-nvk.oudenaarde@acv-csc.be • 8800 ROESELARE, H. Horriestraat 31 Tel. 051/26.55.44, Fax 03/220.88.17 lbc-nvk.roeselare@acv-csc.be • 9100 SINT-NIKLAAS, H. Heymanplein 7 Tel. 03/760.13.40, Fax 03/220.88.18 lbc-nvk.sint-niklaas@acv-csc.be • 2300 TURNHOUT, Korte Begijnenstraat 20 Tel. 014/44.61.55, Fax 03/220.88.20 lbc-nvk.turnhout@acv-csc.be • 1800 VILVOORDE, Toekomststraat 17 Tel: 02/557.86.80, Fax: 03/220.88.07 lbc-nvk.vilvoorde@acv-csc.be
ALgeMeeN seCretAriAAt 2000 ANTWERPEN, Sudermanstraat 5 Tel. 03/220.87.11, Fax 03/220.89.83 e-mail: lbc-nvk@acv-csc.be www.lbc-nvk.be
Ons Recht wordt gedrukt op verbeterd krantenpapier. Dit papier wordt gemaakt op basis van gerecycleerd materiaal. Ons Recht | 114de jaargang | JULI-AUGUSTUS 2010 |
31