Ams pws de veroordeelde slachtoffer of misdadiger rixt bijlsma, mariet haarsma en sonja amels havo by LC topwerkstukken

Waarom wordt de ene veroordeelde door de media meer als slachtoffer gezien en een andere veroordeelde vooral als misdadiger op basis van soortgelijke strafbare feiten

Opdrachtgever: dhr K Bunk, rechtbank Leeuwarden Opdrachtnemer: Rixt Bijlsma, Mariet Haarsma en Sonja Amels School: CSG Anna Maria Van Schurman â&#x20AC;&#x201C; 5 havo Projectcoach: S. Bartlema-Trul Datum: December 2016

Inhoud  Voorwoord  Inleiding  Deelvraag 1: ‘Wie worden door de Nederlandse media gezien als slachtoffer en wie als misdadiger?  Deelvraag 2: ‘Waarom krijgt iemand als Joran van der Sloot een gevangenisstraf opgelegd en Bart van Urk de maatregel van terbeschikkingstelling (tbs) en hoe wordt dit door media in beeld gebracht?’  Deelvraag 3: ‘Zijn mensen op de hoogte van de kosten tussen een gevangenisstraf en de maatregel van tbs en hoe wordt dit in beeld gebracht?’  Deelvraag 4: ‘Hoe worden tbs maatregelen en gevangenisstraffen in beeld gebracht door de media?’  Deelvraag 5: ‘Hoe wordt een moord op een bekend persoon door de media in beeld gebracht tegenover een moord op een onbekend persoon?’  Eindconclusie  Eindproduct  Nawoord  Literatuuronderzoek  Bronvermelding  Bijlagen

2 | Profielwerkstuk Anna Maria van Schurman.

Bladzijde 3 Bladzijde 4 Bladzijde 6

Bladzijde 10

Bladzijde 16

Bladzijde 20

Bladzijde 24 Bladzijde 26 Bladzijde 29 Bladzijde 30 Bladzijde 31 Bladzijde 34 Bladzijde 38

Voorwoord

Beste lezer, wij zijn Rixt Bijlsma, MariĂŤt Haarsma en Sonja Amels. Wij zitten in 5 havo op de Anna Maria van Schurmanschool in Franeker. Elke leerling die in 5 havo zit maakt een profielwerkstuk, afgekort als pws. Hierbij mag je zelf kiezen wat je wilt gaan onderzoeken. Dit moet natuurlijk wel bij het door jou gekozen profiel passen. Wij hebben alle drie het profiel economie & maatschappij gekozen en daar moest ons onderwerp op aansluiten. Wij maken dit pws onder leiding van Mevrouw Bartlema en onze opdrachtgever is mr. Bunk, rechter Leeuwarden. De afgelopen maanden zijn wij druk geweest met onze onderzoeken en onze documentaire. Wij hopen met onze documentaire vooral Nederlandse jongeren op de hoogte te brengen van de betekenis van gevangenisstraffen en de maatregel van tbs. Dit willen wij op een originele manier laten zien. Natuurlijk is de documentaire niet alleen maar bestemd voor jongeren, maar ook voor iedereen die hier interesse in heeft. Wij willen iedereen bedanken die ons geholpen heeft om dit verslag te maken en de mensen die hebben meegewerkt aan de documentaire. En vergeet vooral onze documentaire niet te bekijken!

3 | Profielwerkstuk Anna Maria van Schurman.

Inleiding Eind 4 havo zijn wij begonnen met het maken van het pws. Na veel overleg kwamen we erachter dat onze interesses uitgaan naar rechten, psychologie en journalistiek, maar hoe maak je hier een mooi en representatief onderzoek van? Wanneer je iets wilt gaan onderzoeken stel je een hoofdvraag met een aantal passende deelvragen op. We kwamen uiteindelijk op deze hoofdvraag: ‘Waarom wordt de ene veroordeelde door de media meer als slachtoffer gezien en de andere veroordeelde vooral als misdadiger op basis van soortgelijke feiten’. Na deze hoofdvraag opgesteld te hebben, zijn wij opzoek gegaan naar een opdrachtgever. Na een lange zoektocht zijn wij uiteindelijk terecht gekomen bij mr. Bunk. Hij was erg geïnteresseerd in onze hoofdvraag en wilde graag onze opdrachtgever worden. Samen met onze opdrachtgever hebben wij toen een aantal deelvragen opgesteld. Na veel overleg met zowel de opdrachtgever als onze projectcoach is er voor gekozen om een documentaire als eindproduct te maken. Al snel kwamen wij erachter dat het moeilijk is om een boeiend onderzoek te doen over het recht, wat centraal staat in ons pws. Samen met de opdrachtgever en onze projectcoach hebben we mogelijkheden uitgezocht om het zo boeiend mogelijk te maken, zodat het niet alleen een juridisch onderzoek zou worden. Met behulp van deskundigen en mensen uit de buurt konden we het onderzoek voortzetten. De deelvragen die wij onderzocht hebben zijn: - ‘Wie worden door de Nederlandse media gezien als slachtoffer en wie als misdadiger?’ - ‘Waarom krijgt iemand als Joran van der Sloot een gevangenisstraf opgelegd en Bart van Urk de maatregel van tbs en hoe wordt dit door de media in beeld gebracht.’ - ‘Zijn mensen op de hoogte van de kosten tussen een gevangenisstraf en de maatregel van tbs en hoe wordt dit in beeld gebracht? - ‘Hoe worden tbs maatregelen en gevangenisstraffen in beeld gebracht door de media?’ - ‘Hoe wordt een moord op een bekend persoon door de media in beeld gebracht tegenover een moord op een onbekend persoon?’ In onze deelvragen wordt de afkorting tbs gebruikt, deze is afkomstig van het woord terbeschikkingstelling. Dit is een behandelmaatregel die opgelegd wordt aan mensen, die een misdaad gepleegd hebben, die volledig of gedeeltelijk ontoerekeningsvatbaar verklaard zijn. De bedoeling van tbs is om de stoornis van deze mensen te behandelen, om te voorkomen dat er herhaling plaats gaat vinden in de toekomst en om de maatschappij te beschermen.

4 | Profielwerkstuk Anna Maria van Schurman.

Ook wordt er gesproken over slachtoffers en misdadigers. Met slachtoffers bedoelen wij in dit geval iemand die niet met zijn volle verstand een misdaad gepleegd heeft. Met misdadiger bedoelen wij in dit geval iemand die wel met zijn volle verstand een moord gepleegd heeft. Op zowel de hoofdvraag als de deelvragen hebben wij onze hypotheses gebaseerd. Wij hopen ook u hiermee te laten zien hoe wij erover denken en wat de daadwerkelijke antwoorden zijn, klopt dit met onze hypotheses of niet? Onze hypothese op de hoofdvraag luidt: - De ene veroordeelde was ontoerekeningsvatbaar en de andere veroordeelde stond volledig achter zijn daden. Degene die ontoerekeningsvatbaar was kon er dus eigenlijk niet zoveel aan doen en is dus slachtoffer en de ander stond er volledig achter dus die is ook voor de volle honderd procent dader. Onze hypotheses op de deelvragen luiden als volgt: -

Mensen die ontoerekeningsvatbaar worden verklaard worden door de media als slachtoffer in beeld gebracht, zoals Bart van Urk en mensen die met hun volle verstand de daden gepleegd hebben worden door de media als dader in beeld gebracht, zoals Joran van der Sloot. De tbs maatregel wordt door de media soepeler, dus minder erg, in beeld gebracht dan het in werkelijkheid is en gevangenisstraf wordt als een soort hotel door de media in beeld gebracht. Mensen zijn niet op de hoogte van de economische verschillen, de kosten, tussen de tbs maatregel en een gevangenisstraf en de media brengt eigenlijk alleen de kosten van een gevangenisstraf in beeld. De media brengt andere aspecten in beeld die juridisch gezien niet van belang zijn, de media brengt in beeld wat mensen graag willen horen, lezen en zien. De moord op een bekend persoon wordt ernstiger, dus erger, in beeld gebracht dan een moord op een onbekend persoon omdat de bevolking dit veel interessanter vindt.

We willen doormiddel van enquĂŞtes, de media, een literatuuronderzoek en deskundigen deze deelvragen beantwoorden. En zo willen wij een conclusie trekken op de hoofdvraag.

5 | Profielwerkstuk Anna Maria van Schurman.

Deelvraag 1 Wie worden door de Nederlandse media gezien als slachtoffer en wie als misdadiger?

Wij hebben deze vier misdadigers onderzocht omdat ze redelijk bekend zijn in Nederland maar ook omdat wij meer over hen te weten willen komen. Deze vier misdadigers hebben de aandacht van de media getrokken en daarom kunnen zij voor ons de deelvraag compleet maken. Bart van Urk Bart van Urk krijgt geen celstraf, maar de maatregel tbs met dwangverpleging opgelegd voor het doden van oud-minister Els Borst in februari 2014 en het doden van zijn zus LoĂŻs van Urk in januari 2015. Bart van Urk is volledig ontoerekeningsvatbaar verklaard. Joran van der Sloot Joran Andreas Petrus van der Sloot is een Nederlander die veroordeeld is wegens de moord op de Peruaanse studente Stephany Flores op 30 mei 2010 en verdacht wordt van betrokkenheid bij de verdwijning van de Amerikaanse Natalee Holloway op Aruba op 30 mei 2005. Joran van der Sloot werd op 3 juni 2010 gearresteerd in Chili en gedetineerd in de Peruaanse hoofdstad Lima. Op 13 januari 2012 werd hij veroordeeld tot 28 jaar gevangenisstraf voor de moord op Stephany Flores, een geldboete en deportatie uit Peru na het uitzitten van zijn straf. Willem Holleeder Willem Frederik Holleeder (Amsterdam, 29 mei 1958), ook wel De Neus genoemd wegens de omvang van zijn neus, is een Nederlands crimineel. Hij kreeg in 1983 bekendheid als een van de ontvoerders van biermagnaat Freddy Heineken en diens chauffeur Ab Doderer. Na het uitzitten van zijn gevangenisstraf heeft hij zich opgewerkt tot de top van de Amsterdamse misdaadwereld. Jasper Steringa Jasper Steringa is de man die in 1999 het Friese meisje Marianne Vaatstra om het leven heeft gebracht. Zelf zegt hij gehandeld heeft in een roes. De rechter heeft bewezen dat de Friese boer volledig toerekeningsvatbaar is en het 16-jarige meisje in 1999 meermaals heeft verkracht en haar heeft vermoord. Wat zegt de media over de handelingen van Bart van Urk? Op www.nu.nl wordt geschreven dat Bart van Urk volledig ontoerekeningsvatbaar was. Op www.nrc.nl wordt geschreven dat volgens het Openbaar Ministerie, afgekort als OM, Bart van Urk wel sterk verminderd toerekeningsvatbaar is, maar niet volledig ontoerekeningsvatbaar zoals de rechtbank oordeelde. Als het aan het OM ligt krijgt Bart van Urk naast de maatregel van tbs ook een gevangenisstraf. Het OM had acht jaar cel en de maatregel van tbs geĂŤist. 6 | Profielwerkstuk Anna Maria van Schurman.

Op www.nos.nl wordt geschreven dat Bart van Urk Els Borst vermoord had omdat Els Borst betrokken was bij het maken van nadere wetgeving op het gebied van euthanasie. Er worden in de media veel verschillende dingen gezegd over Bart van Urk Maar wat is waar? Op de site van het OM staat het volgende: Bart van Urk werd eerst volledig ontoerekeningsvatbaar verklaard. Maar het OM is in beroep gegaan. Hier kwam uit dat hij deels toerekeningsvatbaar was. De deskundigen zagen “eilandjes van gezondheid”, naast een ernstig psychiatrisch ziektebeeld, zo verklaarden zij ook tijdens de behandeling van de zaak. Bart van Urk wordt in de media gezien als slachtoffer. Dit baseren wij op het feit dat er dingen geschreven worden over een ernstig psychiatrisch ziektebeeld bij Bart van Urk. Mensen die een psychische stoornis hebben worden vaak eerder neergezet als slachtoffer omdat zij dingen doen zonder dat zij het verstand gebruiken. Wat zegt de media over de handelingen van Joran van der Sloot? Op www.rtlnieuws.nl is een grote lijst met ‘redenen om Joran niet te geloven’ opgesteld. Hier staat in dat hij toen hij jong was al veel loog. Het begon onschuldig op school van huiswerk en toetsen overschrijven. Maar ook was hij een player en ‘wilde dit graag zijn’. Een player zijn hield voor Joran van der Sloot in dat hij veel vriendinnetjes wilde hebben en soms zelfs meerdere tegelijk. Hij stal geld van zijn moeder om daarmee te gokken. Hij zei dat hij mee deed aan gratis pokertoernooien maar in werkelijkheid speelde hij daar voor veel geld. Rondom de zaak met Natalee Holloway werd ook veel gelogen door Joran van der Sloot. Hij heeft vier keer iets anders gezegd over haar verdwijning. Eerst heeft Joran van der Sloot gelogen over dat hij en zijn vrienden Deepak en Satish, Natalee Holloway bij het hotel afgezet hebben. Joran van der Sloot zelf zegt: "Een meisje afzetten bij haar hotel klonk zoveel beter dan: ik heb haar alleen gelaten op het strand" Ook komt er een filmpje over Joran van der Sloot online waarin hij in een taxi verteld wat hij met Natalee Holloway heeft gedaan. Later wordt gezegd dat hij dit allemaal verzonnen heeft voor geld. Joran van der Sloot heeft gezegd dat hij Natalee Holloway verkocht heeft als slaaf, hierbij gaf hij toe dat het een leugen was en dat hij er €100.000 euro mee verdiend heeft. ‘De media wilden alles, het maakte niet uit wat ik zei’ Bij een interview van RTL 5 in 2010 werd er een leugendetector gebruikt. Hier zegt Joran van der Sloot dat Natalee Holloway onder invloed van cocaïne van een balkon was gevallen. En dat haar lichaam in een moeras terecht was gekomen. Maar het Arubaanse OM heeft bevestigd dat dit niet waar was en op leugens gebaseerd is omdat feiten en tijdlijnen niet kloppen en getuigen ontkennen. Joran van der Sloot loog niet alleen tegen de politie, ook had hij de moeder van Natalee Holloway voorgelogen. In ruil voor 250.000 euro zou hij haar vertellen waar het lichaam van haar dochter lag. Hij kreeg een deel van het geld maar hij heeft haar nooit verteld waar het lichaam van Natalee Holloway zou moeten liggen.

7 | Profielwerkstuk Anna Maria van Schurman.

Er was kritiek op de media. Er zijn elk jaar duizenden meisjes die ontvoerd en vermoord worden maar deze zaak werd wereldwijd bekend. Ze vonden het niet eerlijk dat aan de andere moorden en vermissingen van meisjes niet genoeg aandacht werd besteed. De zaak-Holloway werd beschouwd als een voorbeeld van het ‘Missing white woman syndrome’. Daarbij krijgen de vermissingen van aantrekkelijke blanke jonge vrouwen meer media aandacht dan de vermissingen van niet blanke vrouwen. Maar waarom loog Joran van der Sloot? Zoals je hierboven kunt lezen loog hij voornamelijk voor het geld. Dit noemen we een pathologisch leugenaar. Dat is iemand waarbij liegen een levenswijze is geworden. Een van de redenen van een pathologisch leugenaar om te liegen is een financiële reden. Ze proberen met hun leugens geld los te krijgen. Er worden in de media veel verschillende dingen gezegd over Joran van der Sloot. Maar wat is waar? Waarom heeft hij deze moorden gepleegd? Het was moeilijk om hier iets over te vinden. Maar het blijkt dat Joran van der Sloot heel slecht op alcohol en drugs reageert en dat hij onder invloed van deze middelen de moorden heeft gepleegd. Uit deze uitspraken worden opgemaakt dat Joran van der Sloot in de media als misdadiger wordt gezien. Omdat hij meestal handelde met zijn volle verstand. Ook deed hij handelingen onder invloed van drank en drugs, maar dit wordt niet gezien als ontoerekeningsvatbaar. Wat zegt de media over de handelingen van Willem Holleeder? Willem Holleeder heeft veel verschillende misdaden gepleegd. Hierdoor wordt er in dit krantenbericht gezegd dat hij de grootste, gevaarlijkste en bekendste crimineel van Nederland is. ‘Het is een paradox, maar Willem Frederik Holleeder – ‘De Neus’ – is misschien wel de bekendste Nederlandse crimineel uit de geschiedenis.’ Een citaat uit dit bericht. Ook hier wordt hij gezien als een grote crimineel. Een citaat van deze site: ‘Deze topcrimineel, die nog leeft, is geboren in Amsterdam op 29 mei 1958. Hij wordt ook wel de Neus genoemd, vanwege de omvang van zijn neus.’ Uit deze berichten kunnen wij concluderen dat Willem Holleeder in de media gezien wordt als een grote crimineel. Omdat hij bij veel misdaden betrokken is geweest is Willem Holleeder een erg bekende crimineel in Nederland geworden. Wat zegt de media over de handelingen van Jasper Steringa? In dit bericht van nos.nl staat dat Jasper Steringa toerekeningsvatbaar was. Het OM heeft dit niet zomaar bedacht maar aangenomen op basis van deskundig advies. Daarom krijgt Jasper Steringa niet de maatregel van tbs opgelegd. In dit bericht van Storfiy.com staat dat Jasper Steringa toerekeningsvatbaar was en dat hij met lustige gevoelens achter Marianne aanzat. Er worden in de media veel verschillende dingen gezegd over Jasper Steringa Maar wat is waar? Waarom heeft hij deze moorden gepleegd? Jasper Steringa is wel toerekeningsvatbaar. Er wordt gezegd dat hij het voor de seksuele lust deed. Daarom wordt hij gezien als een misdadiger. Wat hij deed, deed hij met zijn volle verstand.

8 | Profielwerkstuk Anna Maria van Schurman.

Conclusie Wij hebben over vier bekende misdadigers krantenberichten onderzocht. Deze vier misdadigers zijn Joran van der Sloot, Bart van Urk, Willem Holleeder en Jasper Steringa. Drie van deze vier misdadigers werden gezien als misdadiger en één iemand als slachtoffer. Bart van Urk wordt in de media in beeld gebracht als slachtoffer, omdat hij volgens het OM ontoerekeningsvatbaar was. Als iemand ontoerekeningsvatbaar wordt verklaart kun je vaak niet goed nadenken over de dingen die iemand doet. Ontoerekeningsvatbaar betekent dat je niet handelt met je volle verstand. Toerekeningsvatbaar is dat iemand handelingen uitvoert met zijn volle verstand. Dit is bij Joran van der Sloot, Bart van Urk en Willem Holleeder het geval. Hulp van een deskundige Wij hebben contact gezocht met Stijn de Vries van meneerdejournalist.nl. Wij zijn benieuwd hoe het maken van een misdaadbericht in zijn werk gaat. Daarom hebben wij hem de volgende vragen toegestuurd om onze deelvraag zo goed mogelijk te beantwoorden. 1. Wat is voor een journalist belangrijk om te vermelden in een misdaadbericht? 2. Wordt er in krantenberichten wel eens iets verdraaid ten opzichte van het origineel? 3. Is het waar dat misdadigers die ontoerekeningsvatbaar zijn altijd als slachtoffer gezien worden? 4. Verwerkt u vaak uw mening in misdaadberichten? We kregen al snel reactie van Stijn de Vries. Hij is journalist maar schrijft niet specifiek over de misdaad. Toch heeft hij ons het één en ander uitgelegd over de journalistiek, deze technieken worden ook in misdaadberichten gebruikt. Bijvoorbeeld: “Je kunt als journalist over veel zaken schrijven en op deze manier dingen die onrechtvaardig zijn aan het licht brengen. Maar dit kun je alleen doen als je zo neutraal mogelijk schrijft. Je moet je mening proberen voor je te houden en vooral naar de feiten kijken. Maar soms heb je een mening over iets en voel je hier ook het één en ander bij. In zo’n situatie maakt het niet uit om dat op te schrijven of te laten zien. Zolang de lezer maar weet dat het om een mening gaat en niet om een feit. Dit moet je dan ook erg duidelijk verwoorden”.

9 | Profielwerkstuk Anna Maria van Schurman.

Deelvraag 2 Waarom krijgt iemand als Joran van der Sloot een gevangenisstraf opgelegd en Bart van Urk de maatregel van tbs en hoe wordt dit door de media in beeld gebracht?

Joran van der Sloot Onlangs is er een documentaire over Joran van der Sloot gemaakt. John van den Heuvel is de Peruaanse gevangenis op afspraak binnengekomen om daar met Joran van der Sloot te praten over de moorden die hij gepleegd heeft, ook heeft John van de Heuvel dit gefilmd en deze beelden zijn toen te zien geweest op RTL 4. Achteraf gezien bleek dat Joran van der Sloot niet wist dat hij gefilmd werd en neemt men aan dat hij eerlijk is geweest. Wel is bekend dat hij in het verleden veel heeft gelogen en dus wordt er nu onderzoek gedaan naar zijn uitspraken. Joran van der Sloot is voor het eerst gearresteerd op 30 mei 2005. Hij werd gearresteerd omdat hij als verdachte werd gezien in de zaak Natalee Holloway. De mysterieuze verdwijning van een jonge studente. Na korte tijd kwam hij weer vrij omdat er onvoldoende bewijzen waren. Op 21 november 2007 werd Joran van der Sloot opnieuw gearresteerd, dit op verdenking van betrokkenheid bij doodslag. Maar ook deze keer werd hij weer vrijgesproken omdat er nog steeds onvoldoende bewijs was. Op 2 juni 2010 meldden Peruaanse media dat Joran van der Sloot werd verdacht van betrokkenheid bij de dood van Stephany Flores. Op 3 juni werd Joran van der Sloot aangehouden in Chili en op 4 juni werd hij het land uitgezet aan de grens met Peru. Daar werd hij gearresteerd. Op 11 januari 2012 bekende Joran van der Sloot tegenover de rechter schuldig te zijn aan de dood van Stephany Flores. Op 12 januari 2012 werd Joran van der Sloot veroordeeld tot 28 jaar celstraf, na het uitzitten van zijn straf wordt hij Peru uitgezet. Uit het psychologisch rapport van Joran van der Sloot blijkt dat hij trekken heeft van een psychopathische persoonlijkheidsstoornis. Dit betekent dat zijn emoties niet goed tot stand kunnen komen en hierdoor reageert hij anders dan andere mensen zouden doen. Het is een kille jongen, met weinig emotie en weinig diepgang. Joran van der Sloot is constant op zoek naar snelle kicks in de vorm van criminaliteit onder andere het gokken en drugsgebruik hoort hier ook bij. Tijdens een uitzending van Pauw en Witteman in 2010 gooide Joran van der Sloot een glas rode wijn in het gezicht van Peter R. de Vries, ,,dit is een teken van een korte spanningsboog”. Ook praat hij altijd erg laag dunkend over vrouwen. Hij heeft een aantal gedragsstoornissen die horen bij de stoornis psychopathie. Dat zijn bijvoorbeeld zijn kilheid, zijn gedragsbeheersing, zijn driftbuien en zijn constante zoektocht naar sensatie. Bij het psychopathische syndroom hoort ook het liegen. Dit is erg kenmerkend voor Joran van der Sloot. Hij maakt van al zijn verklaringen een andere versie en hij lijkt er niet mee te zitten dat hij dit doet. Bovenstaande laat zien dat wanneer hij boos is hij zichzelf niet meer in de hand heeft en dat hij zichzelf dan niet meer kan beheersen. Maar waarom is hij dan niet ontoerekeningsvatbaar verklaard? Joran van der Sloot heeft ‘alleen’ een gevangenisstraf opgelegd gekregen en na zijn straf komt hij gewoon weer vrij en kan hij zich weer gewoon mengen in onze maatschappij. 10 | Profielwerkstuk Anna Maria van Schurman.

Iedereen kent Joran van der Sloot wel en als zijn naam tijdens een gesprek ter sprake komt hebben mensen het meestal vooral over een onmenselijk persoon en minder over zijn daden. Bart van Urk In een krantenbericht over Bart van Urk staat: Geen straf want volledig ontoerekeningsvatbaar. Hieruit zou men op kunnen maken dat hij eerder opgepakt had moeten worden, om zijn gruwelijke daden te voorkomen. Er werd geconcludeerd dat er grote fouten zijn gemaakt door politie, OM en de geestelijke gezondheidszorg. Op 10 februari 2014 werd oud-minister Els Borst dood aangetroffen bij de garage van haar woning. Ze was met tientallen messteken om het leven gebracht. Bart van Urk heeft gezegd dat hij Els Borst moest vermoorden vanwege een goddelijke opdracht om degene die verantwoordelijk was voor het euthanasiebeleid, te doden. Bart van Urk en zijn zus Loïs van Urk hadden al lange tijd ruzie met elkaar. Op 10 januari 2015 werd Loïs van Urk levenloos aangetroffen in haar woning. Toen werd vastgesteld dat ze door geweld om het leven gekomen was. Haar broer zei uit zelfverdediging te hebben gehandeld. Bart van Urk heeft beide misdrijven bekend. Het OM had naast de maatregel van tbs nog acht jaar cel geëist. De aanklagers vonden dat de misdrijven van Bart van Urk wel gedeeltelijk konden worden aangerekend. Rechtbank 13 april 2016 Uit onderzoeken blijkt dat Bart van Urk een ernstige psychiatrische aandoening heeft: ,,hij lijdt aan een chronische paranoïde psychose in het kader van schizofrenie, dit dringt diep door in zijn persoonlijkheid en bepaalt deels zijn handelen”. Dit betekent dat hij constant paranoïde gedachten heeft en dat hij daarbij ook een persoonlijkheidsstoornis heeft in de vorm van schizofrenie. Schizofrenie betekent dat je meerdere persoonlijkheden hebt, soms ben je jezelf, maar je kan ook ineens een rechter zijn. Door deze aandoening kon hij in de voorafgaande jaren zijn leven moeilijk organiseren en dit zou ook de reden geweest zijn dat het hem niet lukte om werk te vinden. Zijn kenniskring en leefwereld werden steeds kleiner. Er wordt gezegd dat hij ,,door deze psychische aandoening in een parallelle werkelijkheid leeft”. Dit betekent dus dat zijn het echte leven wordt verward met het leven wat hij soms leidt door zijn schizofrenie en soms weet hij dus niet wat er echt aan de hand is. In deze parallelle wereld heeft hij zijn eigen zus en Els Borst om het leven gebracht. De rechtbank heeft op basis van deze gegevens voor beide misdrijven doodslag bewezen geacht en aangenomen dat de verdachte gehandeld heeft vanuit een plotselinge gemoedsopwelling.

11 | Profielwerkstuk Anna Maria van Schurman.

De media Wij hebben onderzoek gedaan naar de straffen van Joran van der Sloot en Bart van Urk. Hoe zij staan beschreven in verschillende krantenberichten en hier hebben wij een conclusie uit getrokken. Joran van der Sloot. Krantenbericht 1: “Joran van der Sloot krijgt 28 jaar cel” Van nos.nl Hier staat onder andere in dat hij een celstraf krijgt van 28 jaar en dat hij een schadevergoeding moet betalen van bijna 60.000 euro. Als eerste is opvallend dat er in staat dat hij een schadevergoeding moet betalen maar ook een celstraf krijgt opgelegd. Ook staat er dat het voorlezen van het vonnis bijna twee uur duurde, dit doet de lezer vermoeden dat het wel heel ernstig moet zijn geweest omdat dit zo lang duurde. Joran van der Sloot hoopte dat hij door zijn schuldbekentenis een lagere straf zou krijgen en hij heeft spijt betoond van zijn daden, maar de rechters gingen hier niet in mee. Dit wijst erop voor de lezer dat Joran van der Sloot sowieso de misdaad heeft gepleegd en dat hij goed op de hoogte blijkt te zijn van strafverminderingen als hij de misdaad bekent met door bepaalde details te onthullen. De familie heeft vrede met de straf van 28 jaar. 28 jaar is een erg lange straf en ook dat kan een van de redenen zijn dat de lezer Joran van der Sloot toch echt ziet als een misdadiger. Ook staat er dat Joran van der Sloot bij goed gedrag misschien maar een derde van de straf hoeft te zitten, maar dat er waarschijnlijk geen enkele rechter is die het aandurft om hem dan al te laten gaan. Dit wijst erop dat Joran van der Sloot erg gevaarlijk is en dit geeft de lezer reden ook geen enkel medelijden met hem te hebben. Joran van der Sloot heeft toegegeven dat hij Stephany Flores heeft gewurgd omdat zij op zijn laptop naar eventuele aanwijzingen zocht over de vermiste Amerikaanse Natalee Holloway, hierna vluchtte hij en ook dit kan voor de lezer een kenmerk zijn om hem als misdadiger aan te wijzen. Krantenbericht 2: “Joran van der Sloot wordt na straf uitgeleverd aan VS” (VS is de afkorting van Verenigde Staten) Van nu.nl In dit bericht staat dat Joran van der Sloot na zijn straf van 28 jaar uitgeleverd wordt aan de VS. Wanneer hij daar aangekomen zal zijn zal hij meteen terechtstaan voor afpersing. Joran van der Sloot is nooit vervolgd voor de verdwijning van Natalee Holloway, maar hij heeft wel haar moeder afgeperst. Hij zou haar hebben aangeboden om voor 250.000 dollar te zeggen waar het lichaam van haar dochter is en te vertellen hoe zij is overleden. Hieruit kan de lezer opmaken dat hij afperst en dat Joran van der Sloot ook na zijn straf in Peru nog meer straffen opgelegd zal krijgen. Krantenbericht 3: “Nieuwe details onthuld over verdwijning Natalee Holloway” Van nu.nl In dit krantenbericht wordt de lezer in verwarring gebracht omdat hier in staat dat Joran van der Sloot misschien helemaal niet verantwoordelijk is voor de verdwijning van Natalee Holloway. Er wordt hier verteld over ene Steve die een valse verklaring deed, namelijk dat hij gezien had dat Joran van der Sloot en zijn vrienden Natalee Holloway terug brachten naar haar hotel. Er is verder geen onderzoek meer gedaan naar deze verklaring, omdat verschillende details in de verklaring al niet klopten. Ook zou een man, die een week voor de verdwijning van Natalee Holloway een vrouw 12 | Profielwerkstuk Anna Maria van Schurman.

had aangerand, op hetzelfde strand zijn geweest als Natalee Holloway op de dag van haar verdwijning. Maar ook hier kwam niks uit en ook deze man is weer vrij gelaten. Door deze twee andere ‘verdachten’ kan het langzaam maar zeker tot de lezer doordringen dat alleen Joran van der Sloot zo lang heeft vastgezeten en er dus ook echt wel iets mee te maken moet hebben. Peter R. de Vries sluit het bericht af. Voor hem staat het vast dat Joran van der Sloot schuldig is aan de verdwijning van Natalee Holloway. Zij hebben verschillende scenario’s geschetst en niet één heeft een goede afloop. Peter R. Vries is een bekende misdaadjournalist. In bekende zaken doet hij vaak een woordje in de krant of op de tv en daarom zouden mensen uit dit stukje kunnen concluderen dat Joran van der Sloot het wel gedaan moet hebben. Hier wordt verder niet ingegaan op de straf die Joran van der Sloot gekregen heeft. Krantenbericht 4: “Waar en hoeveel van zijn straf gaat Joran uitzitten?” Van ad.nl Ook dit krantenbericht begint met de straf van Joran van der Sloot. Ook hier wordt gesproken van 28 jaar gevangenisstraf, maar hier wordt ook gezegd dat hij waarschijnlijk voor het eerst eind 2019 vrij zal komen. Kan dit niet een beetje tegenstrijdig en verwarrend voor de lezer zijn? In tegenstelling tot de andere berichten. Er wordt in andere berichten bijvoorbeeld gesproken van een derde van de straf uitzitten, wat dat betreft zou dit kunnen kloppen, maar ook staat er in een ander bericht dat dit waarschijnlijk nooit zal gebeuren. Hier staat ook in dat het uitzitten van zijn straf in Nederland niet aan de orde is, omdat de Nederlandse gevangenis dat niet ziet zitten. Dit kan er voor de lezer op wijzen dat hij te gevaarlijk is om hier vast te houden. Ook staat er weer in dit bericht dat hij ook werd veroordeeld voor fraude en afpersing, maar over de straf wordt niets gezegd. Zit dit bij de 28 jaar in of moet hij dat na zijn straf nog uitzitten? Ook staat er dat Joran van der Sloot in hoger beroep wil gaan en strafvermindering wil krijgen. Maar ook hierover wordt verder niks vermeld in andere krantenberichten. Als we naar deze 4 verschillende berichten kijken over de straffen van Joran van der Sloot vinden wij het heel verwarrend. Die 28 jaar gevangenisstraf staat blijkbaar wel vast, maar hoeveel van deze straf gaat hij daadwerkelijk uitzitten? De een zegt een derde, dus ongeveer 9 jaar en de ander zegt dat hij waarschijnlijk deze 28 jaar wel zal moeten vastzitten. Wij vinden het ook niet fijn dat er niet ingegaan wordt op de onderzoeken naar Joran van der Sloot. Overal staat wel dat hij een gevangenisstraf krijgt opgelegd, maar wat houdt dit precies in en waarom was hij toerekeningsvatbaar op het moment van zijn daden? In al deze berichten kunnen wij niks vinden over zowel onderzoeken of het toerekeningsvatbaar zijn of niet. Wij vinden dat kranten erg tegenstrijdig zijn aan elkaar en dat daardoor de lezer in verwarring kan worden gebracht.

13 | Profielwerkstuk Anna Maria van Schurman.

Bart van Urk Krantenbericht 5: “Bart van U. krijgt geen cel, maar tbs voor doden Els Borst en eigen zus” Van nu.nl In de inleiding staat al dat Bart van Urk volledig ontoerekeningsvatbaar was verklaard, het kan zijn dat de lezer niet weet wat dit is en hoe deze conclusie tot stand is gekomen. Daarna wordt vertelt dat het OM acht jaar celstraf met de maatregel tbs en dwangverpleging had geëist, maar dat gaat dus blijkbaar niet meer door? De rechter vindt dat Bart van Urk volledig ontoerekeningsvatbaar is vanwege zijn geestelijke stoornis. Er wordt verteld dat Bart van Urk psychisch ernstig ziek is en dat hij extreem gevaarlijk is voor de samenleving, zo kan de lezer denken: Waarom wordt hij dan niet opgesloten? Hij zou zijn zus zomaar hebben vermoord en voor Els Borst had hij een plan klaar liggen. Bart van Urk zijn advocaat zegt tevreden te zijn met de straf omdat zij alleen gepleit had voor de maatregel tbs en dat krijgt hij dus nu. Maar wij denken dat het voor de lezer moeilijk te bevatten is waarom dit zo is, want uit ons onderzoek blijkt dat de meeste lezers alleen op de hoogte zijn van de betekenis van een gevangenisstraf. Wel wordt hier gezegd dat de familie van Els Borst tevreden kunnen zijn met de straf, terwijl de nabestaanden van zijn zus Loïs van Urk het niet kunnen bevatten dat hij de cel niet in hoeft. Er werd al langer gezegd dat Bart van Urk een gevaarlijke en verwarde man was, maar dat hier, met tegenzin, nooit wat aangedaan is. Voor de lezer kan dit de nodige vragen opleveren. Waarom is de een het wel eens met de straf en had de ander hem liever achter de tralies gezien? Ook komt het wonderlijk over dat er staat dat hij zo’n gevaarlijke man is, terwijl de lezer zo zou kunnen concluderen dat hij gewoon weer verder kan gaan met zijn daden, omdat de meeste lezers uit ons onderzoek niet weten hoe de maatregel van tbs in elkaar steekt. Krantenbericht 6: “Bart van U. krijgt geen celstraf voor doden Els Borst” Van trouw.nl Allereerst wordt vermeld dat volgens deskundigen Bart van Urk sterk verminderd toerekeningsvatbaar is. In dit bericht wordt in tegenstelling tot andere berichten vermeld dat hij een goddelijke ingeving kreeg om Els Borst te doden omdat zij verantwoordelijk was voor de euthanasiewet. Hij moest het dus doen, maar waarom wordt dat in het ene bericht wel vermeld en in het andere niet? Dit is wel een belangrijk detail, zo kan het voor de lezer nu wel redelijk duidelijk worden dat Bart van Urk psychisch niet in orde is en dat hij de moord dus waarschijnlijk niet met zijn volle verstand heeft gepleegd. Bart van Urk krijgt een vrijstelling van alle rechtsvervolging wegens zijn psychische gesteldheid. Dit kan voor de lezer verwarrend overkomen, omdat deze man dus als gevaarlijk wordt betiteld, maar hij wordt verder niet vervolgd, behalve dan dat hij de maatregel van tbs met dwangverpleging zal krijgen. Maar als de lezer niet op de hoogte is van het verschil tussen gevangenisstraf en de maatregel van tbs zal de lezer geen eigen oordeel kunnen vellen. Ook wordt er nog eens verwezen naar de acht jaar celstraf die het OM had geëist, maar wat dus niet meer door gaat. Maar waarom krijgt hij dit nu niet?

14 | Profielwerkstuk Anna Maria van Schurman.

Krantenbericht 7: “Familie van U.: Dader ontloopt straf met alleen tbs” Van rtlnieuws.nl De titel valt voor ons heel erg op. De familie van Bart van Urk vindt dat hij zijn straf ontloopt omdat hij alleen ‘maar’ de maatregel van tbs opgelegd krijgt. De familie noemt het een ‘forse domper’ dat Bart van Urk de cel niet in hoeft en dit is toch erg opmerkelijk wanneer dit van de familie van de dader komt. Hier wordt ook weer verwezen naar dat hij volledig ontoerekeningsvatbaar verklaart was en dat hij extreem gevaarlijk is. Zowel de familie van Bart van Urk en de lezers vinden de straf opmerkelijk, maar zijn zij wel op de hoogte van de term maatregel van tbs? De familie heeft, blijkt uit het bericht, verklaart dat Bart van Urk ziek is maar ook slim en dat hij nooit volledig ontoerekeningsvatbaar was op het moment dat hij ,,twee zeer geliefde mensen met geweld om het leven bracht”. Dit kan de lezer, in ieder geval ons, wel zeer in verwarring brengen. Waarom zegt de familie van de dader dit en waarom zijn zij het niet eens met de straf? Aan het eind van dit bericht wordt nog een stukje over de nabestaanden van Els Borst verteld. Zij hebben wel vrede met de straf. Is hier sprake van een heel groot verschil tussen de kennis over gevangenisstraf en de maatregel van tbs? Conclusie Voor ons is het meer dan duidelijk geworden door deze krantenberichten, dat het niet zo kan zijn dat iedere lezer van een krant op de hoogte is van de verschillen tussen een gevangenisstraf en de maatregel van tbs met of zonder dwangverpleging. Het zou een heel stuk schelen wanneer een journalist boven aan een bericht neerzet dat de maatregel van tbs een behandelmaatregel is om de stoornis van de dader te behandelen, om herhaling van delicten te voorkomen en om de maatschappij te beschermen, zodat de lezer bij zichzelf na kan gaan waarom de een het wel krijgt en de ander niet. De mening van nabestaanden wordt vaak verwerkt in berichten, zowel in de krant als op de tv. Dit is wat ons betreft pure sensatie, het is geen toevoeging, het kan de lezer alleen maar in verwarring brengen doordat er zoveel verschillende meningen over de zaak worden vermeld. Wanneer dit weggelaten zou worden en meer meningen en uitspraken van deskundigen worden toegevoegd in krantenberichten zou het voor ons als lezers een stuk duidelijker zijn. En zouden wij het gevoel hebben dichter bij de werkelijkheid van de gebeurtenissen te komen.

15 | Profielwerkstuk Anna Maria van Schurman.

Deelvraag 3 Zijn mensen op de hoogte van de kosten tussen een gevangenisstraf en de maatregel van tbs en hoe wordt dit in beeld gebracht?

Voor deze deelvraag gaan we onderzoeken wat de media weet over de kosten van de maatregel van tbs en de kosten van de gevangenis. We gaan dit onderzoeken doormiddel van het internet, we gaan onderzoeken wat het internet zegt en wat er gezegd wordt over de kosten van de maatregel van tbs en gevangenisstraf. Ook gaan we naar een deskundige en vragen we wat deskundigen zeggen over de kosten zijn van de maatregel van tbs en gevangenisstraf. De uitkomsten gaan we vergelijken met de resultaten die we van de deskundige hebben gekregen en trekken daaruit een conclusie. We hebben bij deelvraag 2 een interview afgelegd. Daarin staat een belangrijke vraag. Deze vraag kan ons helpen bij het formuleren van de conclusie. Kosten van de maategel van tbs op basis van het internet en artikelen We hebben op het internet verschillende sites bezocht en daaruit volgen de onderstaande cijfers. We hebben hierbij willekeurige sites uitgekozen. De bron staat onderaan de bladzijde vermeld. Wat kost een tbs-behandeling per dag? Een tbs-behandeling in een forensisch psychiatrisch centrum kost per dag ongeveer €508,Op éen van de websites die wij bezocht hebben staat dat een tbs gestelde 230 miljoen euro per jaar kosten. De VVD voelt meer voor een sluitende aanpak in plaats van de ‘socialisering van de geestelijke gezondheidszorg uit de jaren ‘70’, zoals het genoemd wordt. Deze aanpak scheelt ook een hoop geld. Een tbs-plaats kost 472,53 euro per dag, bijna drie keer zoveel als een ‘gewone’ detentieplaats.

Kosten van de maatregel tbs We hebben gesproken met mevrouw Jolanda Verhorik van het Ministerie van Veiligheid en Justitie. We hebben aan haar gevraagd of zij ons de kosten van de maatregel van tbs kon vertellen. Hierop antwoorde zij helaas dat wij de kosten niet mogen weten omdat dit voor een schoolonderzoek is en niet voor praktijkonderzoek. 16 | Profielwerkstuk Anna Maria van Schurman.

Wat zijn de kosten voor een gevangenisstraf We hebben op internet verschillende sites bezocht. Onderstaand bericht hebben wij hieraan toegevoegd omdat dit een goede ‘samenvatting’ is voor alle andere berichten samen. Simone van der Zee is een schrijfster die een boek heeft geschreven over gevangenissen. Hiervoor heeft zij ontzettend veel onderzoek gedaan en heeft zij verschillende deskundigen geraadpleegd. Hieronder zie je een gesprek tussen haar en een deskundige. Hier krijgt zij te horen dat een gevangene €200,- per dag kost en een tbs-gevangene het dubbele.

Kosten van een gevangenisstraf De precieze kosten van detentie zijn onduidelijk: wanneer je vijf bronnen raadpleegt krijgt je ook vijf verschillende antwoorden. Afgaande op het gemiddelde van alle antwoorden kost een gedetineerde de samenleving zo’n € 300 per dag. Dat zijn de kosten voor een ‘gewone’ gedetineerde in een ‘gewone’ gevangenis met een normaal regime. Gedetineerden in bijvoorbeeld een extra beveiligde inrichting of op een afdeling zoals ‘bijzondere zorg’ kosten de samenleving nog veel meer. Maar er zijn nog meer kosten, voor zowel de gedetineerde als de maatschappij. Gevangenen in Nederland behoren tot de duurste van Europa. “Een verblijf van een gedetineerde in Nederlandse cel kost per dag gemiddeld 202,65 euro. 1Er zijn maar vier Europese landen waar de gemiddelde kosten per gevangene hoger zijn. Dat heeft de Europese mensenrechtenorganisatie Raad van Europa in Brussel gemeld op basis van onderzoek in 2012 in 47 landen” Kosten van een gevangenisstraf op basis van een deskundige Ook hier geldt hetzelfde als voor het bovenstaande antwoord van deskundige Jolanda Verhorik.

Van RTL.nl

17 | Profielwerkstuk Anna Maria van Schurman.

Resultaat van de vraag in de enquête We hebben voor ons onderzoek een enquête online gezet. Op deze enquête hebben 103 mensen gereageerd. Onderstaande vraag konden we gebruiken bij deze deelvraag.

Hieruit blijkt dat meer dan twee derde van de ondervraagden weet dat de maatregel van tbs duurder is dan een gevangenisstraf. De Nederlandse bevolking is globaal wel bekend met de verschillen tussen een gevangenisstraf en de maatregel van tbs.

18 | Profielwerkstuk Anna Maria van Schurman.

Conclusie We hebben veel sites bezocht maar er wordt vrij weinig over de kosten van de maatregel van tbs en gevangenisstraffen verteld. De artikelen die we wel hebben zijn erg onduidelijk. Het is dus moeilijk voor de bevolking om te achterhalen wat de precieze kosten zijn. Ook kunt is te zien dat het laatste artikel van de Rijksoverheid is. En dat betekent dat het een betrouwbare bron moet zijn met duidelijke cijfers. Wij hebben geen duidelijk overzicht kunnen krijgen van deze tabel. Er staat veel informatie omheen, maar de informatie is vrij onduidelijk. We kunnen als conclusie trekken dat de mensen niet weten wat de kosten zijn van de maatregel van tbs. Als iemand hier een antwoord op wil, is het erg moeilijk om daar achter te komen, want het wordt niet duidelijk weergegeven op het internet. We kunnen uit de artikelen geen duidelijkheid halen over wat de kosten van tbs per dag zijn. De kosten van een gevangenisstraf is makkelijker te vinden dan de kosten van de maatregel van tbs. Misschien heeft dit er wel mee te maken met dat de Nederlandse bevolking tbspatiënten liever achter de tralies ziet, want dit is toch goedkoper? Maar zorg voor deze mensen is erg belangrijk en duur. Op de sites waar we de meeste informatie gevonden hebben worden duidelijke cijfers weergeven en meestal stond dit op de site van RTL (dit is geen zender van de staat zoals de NPO). We kunnen uit deze bronnen halen dat een gevangenisstraf ons ongeveer 200 tot 300 euro per dag kost. Uit de artikelen blijkt dat Nederland één van de duurste landen is die het verblijf van een gedetineerde betaalt. Als iemand meer wil weten over de kosten van een gevangenisstraf is dit makkelijker te vinden dan de kosten van de maatregel van tbs. Dit maakt het voor ons erg moeilijk om een duidelijk antwoord op deze vraag te formuleren. Uit de enquête blijkt dat de mensen wel weten dat de maatregel van tbs duurder is dan een gevangenisstraf. Dit komen mensen te weten via vrienden, familie of het internet. Door al deze verschillende cijfers zou de lezer in verwarring kunnen raken.

19 | Profielwerkstuk Anna Maria van Schurman.

Deelvraag 4 Hoe worden tbs maatregelen en gevangenisstraffen in beeld gebracht door de media?

We hebben deze deelvraag zo geformuleerd omdat we het erg belangrijk wat de mensen weten over de verschillen tussen de maatregel van tbs en gevangenisstraf. Weten de mensen überhaupt wat de maatregel van tbs en gevangenisstraf inhoudt. Met deze deelvraag kunnen we erachter komen wat de mensen weten en wat hun mening hierover is. Voor ons was het makkelijk om de mensen te benaderen door een enquête te maken en deze online te zetten. Deze enquête hebben we online gezet op Facebook. Ook hebben leraren en leerlingen op school deze enquête ingevuld. Wij willen graag weten hoe de mensen aan deze informatie komen door middel van deelvraag 2 en de hulpmiddelen zoals het internet, tv en de krant. In bijlage A is onze enquête verwerkt. In bijlage B zijn de resultaten van de enquête verwerkt. Andere soorten media Internet Wij hebben twee artikelen onderzocht over de maatregel van tbs en gevangenisstraffen. Dit zijn ook de enige twee stukjes op het internet die een goed beeld schetsen van de maatregel van tbs en een gevangenisstraf en dicht bij de werkelijkheid staan. Zo wordt het dus op het internet in beeld gebracht.

20 | Profielwerkstuk Anna Maria van Schurman.

Kranten We hebben hier twee willekeurige krantenartikelen om te onderzoeken wat er in een bericht word verteld over de maatregel van tbs of gevangenisstraf.

21 | Profielwerkstuk Anna Maria van Schurman.

De tv We hebben een paar programma’s uitgekozen die gaan over de maatregel van tbs en gevangenisstraf. Over de maatregel van tbs -Tot elkaar veroordeeld uit 2016. Tot elkaar veroordeeld is een bekend en een recent programma. Presentator Jan Kooijman zoekt in gesprekken wel naar antwoorden over hoe het bijvoorbeeld zover heeft kunnen komen. Ook volgt hij het trainingsproces dat gericht is op herstel van de cliënt. Jan Kooijman: ,,Een forensisch psychiatrische kliniek is voor ons een wereld waarvan de deuren normaal gesproken gesloten blijven. We kennen verhalen uit het nieuws over tbs’ers die de fout in gaan, maar wat gebeurt er nou eigenlijk in zo’n kliniek?'' 2 Gevangenisstraf -Vreemde tralies op NPO 2 uit 2016 -Buch in de bajes op RTL 4 uit 2014 Voor de zesdelige documentaireserie Vreemde Tralies bezoekt Arjan Erkel Nederlandse mannen en vrouwen die gevangen zitten in het buitenland en straffen uitzitten variërend van twee tot vijftien jaar. In bijzondere persoonlijke ontmoetingen leren we niet alleen de gevangenen kennen, maar ook de gevangenis én het land waar zij verblijven. Wat zegt het gevangenissysteem over het land zelf? Het verschil tussen Nederland en andere delen van de wereld wordt hier mooi in weergeven. Afgelopen seizoen heeft Nicole Buch het programma van haar man Menno Buch overgenomen, omdat Menno Buch overleden is. In dit programma volgde Menno Buch, nu dus Nicole Buch, de dagelijkse gang van zaken in een Nederlandse gevangenis. Van dichtbij worden gesprekken gevoerd met gedetineerden en personeelsleden en zo krijgt de Nederlandse bevolking een goed beeld van Nederlandse gevangenissen en de straffen die gedetineerden opgelegd krijgen.

Van telegraaf.nl

22 | Profielwerkstuk Anna Maria van Schurman.

Conclusie Uit ons onderzoek zijn we tot de conclusie gekomen dat de helft van de ondervraagden zegt veel af te weten van de maatregel van tbs en gevangenisstraffen. Hieruit kunnen wij met behulp van deelvraag twee een conclusie trekken voor deze deelvraag. Ook blijkt uit ons onderzoek dat er geen krantenberichten zijn die laten zien wat de maatregel van tbs en gevangenisstraf inhoudt. Er worden wel berichten over deze straffen geschreven maar er wordt niet in het kort uitgelegd wat de maatregel van tbs of een gevangenisstraf precies inhoudt. Op tv worden gevangenisstraffen en de maatregel van tbs wel in beeld gebracht zoals het programma ‘Buch in de bajes’ en ‘Tot elkaar veroordeeld’. Hier wordt veel verteld over de straffen en waarom de mensen er zitten. Daar kan men veel informatie uithalen. Op het internet hebben we alleen een algemeen stukje kunnen vinden over de maatregel van tbs en gevangenisstraf en er wordt verder niet op in gegaan. Uit de conclusie van deelvraag 4 blijkt dat de mensen niet op de hoogte gebracht worden door de media over de maatregel van tbs en gevangenisstraffen. De media gaat er vanuit dat de mensen hier zelf al kennis van hebben. Uit onze onderzoeken blijkt dat de ene helft van de bevolking er wel al kennis van heeft en dat de andere helft van de bevolking er niks vanaf weet. Doordat beide groepen met elkaar in contact zijn komt er een andere interpretatie van de maatregel van tbs en gevangenisstraf. Iedereen heeft zijn eigen interpretatie en mening, maar deze wordt beïnvloedt door anderen. Hierdoor krijgt de Nederlandse bevolking een ander beeld van de maatregel van tbs dan dat het daadwerkelijk is. Alleen door tv-programma’s wordt het voor de kijkers duidelijker wat het inhoudt, maar dit is natuurlijk voor een bepaalde doelgroep, niet iedereen zal deze programma’s kijken. Dus de maatregel van tbs en gevangenisstraf worden niet of weinig in beeld gebracht door tv, kranten en het internet. De mensen komen aan hun informatie via andere mensen. Zo komt er een verschillend beeld over de maatregel van tbs en gevangenisstraf.

23 | Profielwerkstuk Anna Maria van Schurman.

Deelvraag 5 Hoe wordt een moord op een bekend persoon door de media in beeld gebracht tegenover een moord op een onbekend persoon?

Wanneer er iemand vermoord is, wordt er vaak niet erg op in gegaan in de media, omdat dit teveel ruimte inneemt. In een regionale krant zal er hoogst waarschijnlijk kort bij stilgestaan worden, maar verder dan dat niet. Denk bijvoorbeeld aan het nieuws of aan de krant, er wordt vaak wel verteld dat er een moord gepleegd is, wie vermoord is, algemene gegevens over diegene, hoe en waar het gebeurd is. Maar als er een ‘bekend’ iemand vermoord is, zoals bijvoorbeeld Els Borst of Pim Fortuyn, wordt er veel meer aandacht aan besteed in de media. Hierbij kun je bijvoorbeeld denken aan het nieuws of aan de radio. In het nieuws wordt er stilgestaan bij de dood van de ‘bekende’ en meestal komen er ook wel getuigen of nabestaanden aan het woord. Op de radio wordt er vaak nog even over nagepraat en in de krant staat het meestal op de voorpagina. Het komt vaker voor dat er iemand vermoord is, maar dat dit niet altijd in het nieuws komt. waarom is de moord op een ‘bekende’ dan wel zo interessant? Of is dit alleen maar weer sensatie? Wij hebben een aantal krantenberichten onderzocht kort nadat Pim Fortuyn vermoord was. Bij alle kranten staat deze moord op de voorpagina en dit nieuws vult ook bijna bij elke krant de hele voorpagina. Dit betekent dus, wat uit ons literatuuronderzoek blijkt, dat het een uitgebreid nieuwsbericht is, wat heel Nederland aangaat. Daarna hebben wij artikelen onderzocht over moorden in Nederland op onbekende mensen. De resultaten die wij hierbij kregen waren vooral moorden op mensen in functie, bijvoorbeeld postbode Anita, die tijdens haar dienst neergestoken werd. Andere moorden die wij gevonden hebben gaan vooral over moorden op kinderen/jong volwassenen, moorden die gepleegd zijn uit jaloezie, voornamelijk moorden op exen, en moorden die gepleegd worden in het drugscircuit/onderwereld. Kobie van Krieken heeft een artikel geschreven over journalistieke moordverhalen. Zij zegt dat je de koppen boven het krantenartikel in drie categorieën kunt indelen met elk hun eigen verleidingstechniek. Ten eerste heb je de kop die de locatie van de moord beschrijft. Kobie van Krieken beschrijft verschillende krantenkoppen door de jaren heen over deze eerste verleidingstechniek. ,,Moord te Rotterdam” (1892), later werd de locatie anders verteld namelijk ,,Moord in een meisjeskostschool” (1909). Door deze techniek wordt de lezer nieuwsgierig, omdat er verder niks over de moord verteld wordt, de lezer wil bijvoorbeeld graag weten wie die moord dan gepleegd heeft. De tweede techniek is dat de moordenaar de aandacht krijgt. Bijvoorbeeld ,,Korporaal en verpleegster ruimden vrouw uit de weg” ,,Stiefzoon doodde “Rooie Karel” met een schaar” Vooral ,,Een bruid als moordenares” doet het goed bij de lezer, omdat dit een opvallende kop is. De derde techniek is dat de moord meteen aan het licht komt, zoals: ,,Moord uit jaloezie”. De kop van een krant trekt dus de aandacht, maar uit bovenstaande koppen halen wij eigenlijk alleen de soort moorden die wij ook op internet hebben kunnen vinden. Worden deze moorden dan alleen aan het licht gebracht die in deze categorieën plaatsvinden? 24 | Profielwerkstuk Anna Maria van Schurman.

Conclusie Wij kunnen uit onze onderzoeken naar verschillende krantenberichten een conclusie trekken. Ook in Nederland worden jaarlijks moorden gepleegd, maar niet elke moord krijgt evenveel aandacht. Dit komt doordat er dan andere gebeurtenissen belangrijker zijn, of gewoonweg minder ruimte innemen. Ook moeten krantenkoppen de aandacht trekken van de lezer, als een moord niet bijzonder genoeg is, is het moeilijk om de aandacht van de lezers te trekken. Het is belangrijk dat mensen het bericht willen lezen, dus de moord op bijvoorbeeld Pim Fortuyn, gaat heel Nederland aan. Hij was een politicus en had een belangrijke functie in Nederland. De moord op een kind of jongvolwassene of een moord uit jaloezie is voor de lezer heftig om te lezen. Moord is natuurlijk een heftig onderwerp, maar niet iedereen is hier in geĂŻnteresseerd, zodra het over kinderen gaat, blijkt het dat de aandacht van de lezer hier snel naar toegaat. Onze conclusie uit deze deelvraag is vooral dat de moord op een bekende de aandacht van de lezer trekt en dat de lezer dit sowieso zal gaan lezen. De lezer weet over wie dit bericht gaat en dit wekt de aandacht. Uit ons onderzoek blijkt dat er ook uitzonderingen zijn. Sommige moordzaken op onbekende personen worden ook bekend, bijvoorbeeld wanneer het gaat om de moord op een lief klein blond meisje. Maar vooral wanneer een bekend iemand vermoord wordt, wordt dit op allerlei manieren verspreidt. Dus wanneer de moord heel Nederland bezighoudt, is het nieuws groots en wordt dit op alle soorten manieren verspreid.

25 | Profielwerkstuk Anna Maria van Schurman.

Eindconclusie Door middel van bovenstaande deelvragen hoopten wij een antwoord op de vraag “Waarom wordt de ene veroordeelde door de media meer als slachtoffer gezien en een andere veroordeelde vooral als misdadiger op basis van soortgelijke feiten” te krijgen. Uit deelvraag 1: “Wie worden door de Nederlandse media gezien als slachtoffer en wie als misdadiger” blijkt dat wanneer iemand volledig ontoerekeningsvatbaar verklaard is de lezer zou kunnen concluderen dat deze persoon juist het slachtoffer is, omdat deze persoon er niks aan kon doen dat hij een misdaad pleegde. Mensen die op het moment van de misdaad ontoerekeningsvatbaar waren, pleegden deze misdaad niet met hun volle verstand oftewel,zoals de meeste lezers dit interpreteren, zij konden er niet zoveel aan doen. Wanneer iemand wel toerekeningsvatbaar is verklaard zou de lezer kunnen concluderen dat deze persoon een misdadiger is, omdat deze persoon met zijn volle verstand de misdaad heeft gepleegd. Zij hadden dit dus kunnen voorkomen, maar hebben toch een misdaad gepleegd. Uit deelvraag 2: “Waarom krijgt iemand zoals Joran van der Sloot een gevangenisstraf opgelegd en Bart van Urk de maatregel van tbs en hoe wordt dit door de media in beeld gebracht? blijkt dat niet iedere lezer op de hoogte is van de verschillen tussen een gevangenisstraf en de maatregel van tbs met of zonder dwangverpleging. Door de verschillende meningen van bijvoorbeeld nabestaanden wordt de lezer alleen maar in verwarring gebracht doordat er zoveel verschillende meningen over de zaak worden vermeld. Doordat de meeste lezers niet op de hoogte zijn van de verschillen tussen een gevangenisstraf en de maatregel van tbs vormen de lezers allemaal een andere mening over of iemand slachtoffer of misdadiger is. Wanneer schrijvers voorafgaand aan een krantenbericht duidelijk verteld waar het over gaat, kan de lezer pas bepalen of het om een misdadiger of een slachtoffer gaat. Dus doordat de lezer niet op de hoogte is tussen de verschillen heeft iedere lezer een andere mening over een misdadiger- of slachtofferrol. Uit deelvraag 3: “Zijn mensen op de hoogte van de kosten tussen een gevangenisstraf en de maatregel van tbs en hoe wordt dit in beeld gebracht?” blijkt dat de Nederlandse bevolking niet goed op de hoogte is van de verschillen in kosten tussen de maatregel van tbs en een gevangenisstraf. Ook wij zijn erachter gekomen dat het ontzettend moeilijk is om exacte cijfers te krijgen over deze kosten. Wij zijn tot de conclusie gekomen dat een gevangenisstraf ongeveer 200 tot 300 euro per dag kost en de maatregel van tbs ongeveer het dubbele. Als iemand de maatregel van tbs opgelegd krijgt wil de staat ervoor zorgen dat deze persoon zo goed mogelijk terugkeert in de maatschappij zodat zij geen gevaar vormen voor zichzelf, maar vooral niet voor de Nederlandse bevolking. Dat ‘beter maken’ van iemand kost veel tijd en aandacht, maar kost vooral ook veel geld. Doordat hier de misdadiger eigenlijk omgezet wordt in een patiënt zou de Nederlandse bevolking kunnen concluderen dat deze juist het slachtoffer is. Bij een gevangenisstraf wordt iemand vastgezet, maar wordt er niet echt gewerkt aan de persoon zelf. Hieruit zou de Nederlandse bevolking 26 | Profielwerkstuk Anna Maria van Schurman.

kunnen concluderen dat dit een misdadiger is, omdat deze persoon verder geen hulp krijgt maar verbeterd in de maatschappij moet komen door zijn straf uit te zitten. Uit deelvraag 4: “Hoe worden tbs maatregelen en gevangenisstraf in beeld gebracht door de media” blijkt dat ongeveer de helft van de Nederlandse bevolking weet wat de maatregel van tbs en gevangenisstraf inhoudt. Dit weten zij niet door middel van de krant of andere soorten media, maar bijvoorbeeld van familie, vrienden, kennissen of eigen onderzoek. Wel worden in bepaalde tv-programma’s veel informatie gegeven over de maatregel van tbs en gevangenisstraffen, maar niet iedereen zal hier naar kijken. De meeste informatie krijgt de Nederlandse bevolking dus van familie, vrienden, kennissen en de tv. Ongeveer de helft van de bevolking weet dus wat het inhoudt, maar de andere helft is hier dus niet goed van op de hoogte. Zij weten bijvoorbeeld wel wat het is, maar kunnen hier niet inhoudelijk op ingaan. Doordat deze twee groepen wel met elkaar in contact zijn komen er verkeerde interpretaties over de maatregel van tbs en gevangenisstraffen. Dus de meeste mensen komen aan deze informatie door andere mensen, en zo komen er verschillende beelden over de maatregel van tbs en gevangenisstraf. Dus ook omdat iedereen hier een andere mening heeft, zullen mensen op basis van hun eigen kennis de misdadiger- en slachtofferrol bepalen. Uit deelvraag 5: “Hoe wordt een moord op een bekend persoon door de media in beeld gebracht tegenover een moord op een onbekend persoon?” blijkt dat wanneer een moord heel Nederland aangaat hier veel aandacht aan besteed wordt, bijvoorbeeld een moord op een politicus. Ook moorden op kinderen/jongvolwassenen, moord uit jaloezie en moorden in de onderwereld worden veel gelezen en trekken de aandacht van de lezer. Mensen die kinderen of jongvolwassenen vermoorden worden vaak ook als misdadiger gezien, omdat het verschrikkelijk is dat zij zo’n jong persoon vermoorden. Dus de meeste moordenaars worden als misdadiger gezien, vooral bij moorden op ‘bekende’ personen. Andere moordenaars worden gezien als misdadiger of slachtoffer op basis van of deze persoon ontoerekeningsvatbaar was of niet. Dus mensen vinden dat iemand een slachtoffer is wanneer diegene ontoerekeningsvatbaar is omdat zij niet echt als misdadiger worden gezien, maar als patiënt. Het is vooral ook zielig voor de persoon zelf. Zij moeten zo goed mogelijk terugkeren in de maatschappij, maar moeten daar wel bij worden geholpen, zij kunnen dit niet alleen en dus is vastzetten eigenlijk geen optie. Lezers geven vooral een slachtofferrol aan iemand door hun eigen interpretaties van nieuwsberichten. Wanneer er een bekend persoon wegvalt, vinden de meeste lezers dit onterecht en dus zullen zij dan minder snel een slachtofferrol aan deze moordenaars geven, maar er zijn wel uitzonderingen zoals de moorden die Bart van Urk gepleegd heeft. Dus mensen vinden dat iemand een misdadiger is wanneer diegene toerekeningsvatbaar is, dus de daden met zijn volle verstand gepleegd heeft. Deze mensen zijn blijkbaar sterk genoeg om tijdens een gevangenisstraf na te denken over wat zij gedaan hebben en kunnen daarna waarschijnlijk weer normaal functioneren in de maatschappij. Ook hier geeft de lezer een misdadigersrol aan iemand door hun eigen interpretaties van nieuwsberichten. En wanneer er een bekend persoon vermoord is geven zij meestal aan deze moordenaar een misdadigersrol.

27 | Profielwerkstuk Anna Maria van Schurman.

Wij hebben gezien dat bovenstaande twee stukjes het tegenovergestelde van elkaar zijn. Ook hebben wij gezien dat je door middel van je eigen interpretaties een misdadiger of slachtofferrol aan iemand geeft. Hoe een journalist schrijft heeft hier wel mee te maken, maar deze wil zelf niet een van deze twee rollen aan de misdadigers geven, dat doet de lezer dus zelf.

28 | Profielwerkstuk Anna Maria van Schurman.

Eindproduct Wij wilden een origineel eindproduct maken, vooral om zo de aandacht te trekken van de Nederlandse bevolking om onze onderzoeken te bekijken en ze ook te informeren. Dit wilden wij graag doen door middel van een documentaire. Hierin komen verschillende deskundigen aan het woord, maar ook willekeurige voorbijgangers. De resultaten en de conclusies van de onderzoeken worden besproken en zo wordt ons verslag als het ware omgezet in beeld en geluid.

29 | Profielwerkstuk Anna Maria van Schurman.

Nawoord Tijdens dit profielwerkstuk hoopten wij antwoord op de vraag ‘waarom wordt de ene veroordeelde door de media meer als slachtoffer gezien en een andere veroordeelde vooral als misdadiger op basis van soortgelijke strafbare feiten’ te krijgen. Wij hebben ondervonden dat onderzoek doen naar eigen geformuleerde vragen een lastige opgave is. Wij hebben geleerd dat plannen van essentieel belang is om de onderzoeken compleet te kunnen maken. Ook hebben wij geleerd dat het voorbereiden van een gesprek erg belangrijk is om een goed gesprek te kunnen voeren. De samenwerking verliep over het algemeen prima. In het begin hadden wij moeite met het goed bespreken met elkaar en zo ontstond soms enkele miscommunicatie. Na een goed gesprek over de samenwerking, ging de samenwerking goed en hebben wij met z’n drieën de onderzoeken kunnen uitvoeren. Wij hebben veel geleerd van het maken van een profielwerkstuk en wij denken dat dit ons in de toekomst enorm zal helpen met bijvoorbeeld het schrijven van een scriptie. Wij willen nogmaals iedereen bedanken die ons geholpen heeft om deze mooie eindresultaten te behalen!

30 | Profielwerkstuk Anna Maria van Schurman.

Literatuuronderzoek Basisboek Journalistiek Schrijven

Basisboek journalistiek schrijven geschreven door: Henk Asbreuk en Addie de Moor Dit boek leek mij erg handig om de gedachtegang van een journalist te leren kennen. Onze onderzoeken doen wij vooral met behulp van krantenberichten en een aantal andere soorten media. In dit boek worden de ‘regels’ van de journalistiek besproken. Het boek gaat dus niet alleen over de gedachtegang en de do’s en dont’s van een journalist, maar ook over hoe je een bericht moet schrijven. Niet alle informatie in het boek is even relevant, maar grote delen uit het boek hebben wij zeker goed kunnen gebruiken om de conclusies van onze deelvragen te ondersteunen. Ik vond het wel jammer dat het zo’n dik boek is, maar dat ook een deel geen betrekking heeft tot ons PWS. Ik heb dit wel allemaal gelezen en bruikbare informatie gebruikt. Alle informatie heb ik kort samengevat. Hieronder heb ik de voor ons belangrijkste punten verwerkt en heb ik erbij vertelt waarom dit zo is. In dit boek wordt onder andere besproken wat nieuws eigenlijk is. Met het ezelsbruggetje abracadabra kun je bepalen of je met nieuws te maken hebt of niet. Actualiteit Belang Ramp Aantal Conflict Afstand De overtreffende trap Afwijking Bekendheid Revolutie Amusement Wat vooral kenmerkend is voor ons onderzoek zijn de elementen actualiteit, belang, ramp en afstand. Dit geeft voor ons een beter overzicht waarom journalisten over bepaalde gebeurtenissen schrijven en waarom juist niet. Als er bijvoorbeeld een moord in Franeker gepleegd wordt, word dit waarschijnlijk wel in de Franker Courant geplaatst en niet in de Leeuwarder Courant, omdat dit eigenlijk te ver weg is. Dit geeft onder andere antwoord op onze vraag waarom bepaalde moorden wel en andere niet in het nieuws gebracht worden. De ‘vijf W’s en de H’ zijn de basis voor een journalistieke tekst. Een journalist moet zich houden aan dit schema. 1. Wat is er gebeurd? 2. Wanneer? 3. Waar? 4. Wie is erbij betrokken? 5. Waarom is het gebeurd? 6. Hoe is het gebeurd? 31 | Profielwerkstuk Anna Maria van Schurman.

Deze nieuwsformule bepaalt de inhoud. In een krant moeten bovengenoemde punten sowieso voorkomen, dit moet zo objectief mogelijk gebeuren, het is nauwkeurig en neutraal. Dit is waarschijnlijk een van de redenen waarom journalisten, in ons geval, niet veel overige informatie geeft over tbs of gevangenisstraffen. Wanneer een journalist zich strak aan dit schema houdt, wat moet, worden deze punten verwerkt maar overige informatie worden vooral buiten beschouwing gehouden. Wat belangrijk is bij een nieuwsbericht is dat de informatie de lezer moet helpen hun eigen conclusie te trekken. Dit is voor ons een belangrijk aandachtspuntje. Door middel van onze onderzoeken zijn wij tot de conclusie gekomen dat lezers nieuws anders interpreteren. Zo kan de een het eens zijn met de tekst en de ander vind het misschien totaal onbegrijpelijk. Journalisten die langere tijd voor een bepaalde krant werken, zullen zich niet altijd afvragen wie hun lezer is. Voor nieuwsgenres geldt dat je bondig, duidelijk en neutraal formuleert. Dit geeft antwoord op onze vraag waarom een journalist niet alle vragen van een lezer kan beantwoorden. In ons geval vroegen wij ons af of de journalist ervan uitgaat of de lezer op de hoogte is van tbs en gevangenisstraffen, maar dit vindt de schrijver waarschijnlijk algemeen genoeg om hier niet verder op in te hoeven gaan. De schrijver kan niet alle informatie in zijn krantenbericht verwerken die hij heeft. Dit heeft ook te maken met de trend van nu, namelijk dat krantenberichten kort en krachtig moeten zijn. Dit kan verschillen per krant. Veel kranten zijn overgegaan op het tabloidformaat en daarom moet de omvang van een bericht aangepast worden. Het doel van een nieuwsbericht is om de lezer feitelijk, duidelijk, nauwkeurig en bondig te informeren over een nieuwsfeit. Dit gebeurd meestal in maximaal 30 regels. Maar wat wij ons afvroegen is: Waarom neemt een grote zaak, zoals de moord op Pim Fortuyn, een groot deel van de voorpagina in beslag? Dan hebben we het over uitgebreide nieuwsberichten. Dit wordt gebruikt wanneer het bericht, in de geval, betrekking heeft tot heel Nederland. Een lezer heeft bepaalde functies waar hij zich aan wil houden.  Feiten  Overzicht  Inzicht  Oordeel  Advies  Emotie  Vermaak Vooral de laatste functie, vermaak, kan ons goed helpen om ons onderzoek voort te zetten. Wij hebben ons meerdere malen afgevraagd, of bepaalde delen in een nieuwsbericht, niet sensatietrekkers zijn. Hier is het antwoord op onze vraag, de schrijver wil de lezer niet alleen informeren, maar ook vermaken. In ons geval maken de schrijvers gebruik van sensatie om de schrijver te vermaken/verbazen.

32 | Profielwerkstuk Anna Maria van Schurman.

Schrijvers van een nieuwsbericht maken zowel gebruik van primaire- en secundaire bronnen. Primair wil zeggen uit de eerste hand en secundair niet. Dit is ook van belang bij het nieuws op tv, vaak komen er ooggetuigen aan het woord. Aan het begin van het onderzoek vroegen wij ons af waarom ze dit deden, maar dit doen zij dus om de bron zo betrouwbaar mogelijk te maken. Terwijl wij dachten dat dit vooral te maken had met sensatie. Je hebt twee soorten nieuws namelijk: ‘hard nieuws’ en ‘zacht nieuws’. Ons onderzoek heeft alleen betrekking op hard nieuws. Dit gaat over belangrijke gebeurtenissen en het is feitelijk en neutraal.

33 | Profielwerkstuk Anna Maria van Schurman.

Bronvermelding

Informatief boek Asbreuk, Henk De Moor, Addie 2007 Krantenartikelen ANP

Basisboek journalistiek schrijven Groningen/Houten: Wolters-Noordhoff

Joran van der Sloot wordt na straf uitgeleverd aan VS (10-03-2014) Van: nu.nl

Link: http://www.nu.nl/buitenland/3721783/joran-van-sloot-wordt-straf-uitgeleverd-vs.html

ANP

Bart van U. krijgt geen celstraf voor doden Els Borst (13-04-2016) Van: trouw.nl Link: http://www.trouw.nl/tr/nl/4492/Nederland/article/detail/4281450/2016/04/13/Bartvan-U-krijgt-geen-celstraf-voor-doden-Els-Borst.dhtml

ANP

Overzicht: Willem Holleeder in de zware misdaad (10-05-2016) Van: nu.nl Link: http://www.nu.nl/dvn/4004930/overzicht-willem-holleeder-in-zware-misdaad.html

ANP

Gedetineerde in Nederland bij duurste van Europa (29-04-2014) Van: rtlnieuws.nl Link: http://www.rtlnieuws.nl/nieuws/binnenland/gedetineerde-nederland-bij-duurstevan-europa Stijging aantal tbsâ&#x20AC;&#x2122;ers dat verlofregels overtreedt (05-07-2013) Van: nrc.nl Link: https://www.nrc.nl/nieuws/2013/07/05/stijging-aantal-tbsers-dat-verlofregelsovertreedt-a1433391 Beekman, Martijn

Breedveld, Willem

Ongeloof na moord Fortuyn In: Trouw (07-05-2002)

Kuijpers, Karin

Verbijstering en woede na moord op Pim Fortuyn In: Algemeen Dagblad (07-05-2002)

34 | Profielwerkstuk Anna Maria van Schurman.

Tersteeg, Willeke

Waar en hoeveel van zijn straf gaat Joran uitzitten? (17-02-2016) Van: ad.nl Link: http://www.ad.nl/buitenland/waar-en-hoeveel-van-zijn-straf-gaat-joranuitzitten~a49f36ea/

Van een verslaggever

Joran van der Sloot krijgt 28 jaar cel (31-01-2012) Van: nos.nl

Link: http://nos.nl/artikel/330444-joran-van-der-sloot-krijgt-28-jaar-cel.html

Van een verslaggever

Nieuwe details onthuld over verdwijning Natallee Holloway (18-10-2013) Van: nu.nl

Link: http://www.nu.nl/media/3605060/nieuwe-details-onthuld-verdwijning-nataleeholloway.html

Van een verslaggever

Bart van U. krijgt geen cel, maar tbs voor doden Els Borst en eigen zus (13-04-2016) Van: nu.nl Link: http://www.nu.nl/binnenland/4245892/bart-van-u-krijgt-geen-cel-maar-tbsdoden-els-borst-en-eigen-zus.html#tbs-voor-bart-van-u-4

Van een verslaggever

Familie van U.: Dader ontloopt straf met alleen tbs (13-04-2016) Van: rtl.nl Link: http://www.rtlnieuws.nl/nieuws/binnenland/familie-van-u-dader-ontloopt-strafmet-alleen-tbs

Van een verslaggever

Verbijstering na moord Fortuyn In: De Volkskrant (07-05-2002)

Van een verslaggever

Fortuyn vermoord, dader â&#x20AC;&#x2DC;milieuactivistâ&#x20AC;&#x2122; In: NRC Handelsblad (07-05-2002)

Van een verslaggever

Fortuyn vermoord In: De Telegraaf (07-05-2002)

Van een verslaggever

Politie houdt man aan voor moord op krantenbezorgster Anita In: AD (18-06-2016)

Van een verslaggever

Om eist 20 jaar cel tegen Jasper S. (29-03-2013) Van: nos.nl

35 | Profielwerkstuk Anna Maria van Schurman.

Link: http://nos.nl/artikel/489992-om-eist-20-jaar-cel-tegen-jasper-s.html Van een verslaggever 14 redenen waarom we Joran van der Sloot nooit meer moeten geloven (16-03-2016) Van: rtlnieuws.nl Link: http://www.rtlnieuws.nl/nieuws/opmerkelijk/14-redenen-waarom-we-joran-vander-sloot-nooit-meer-moeten-geloven

Van een verslaggever

Rechtbank legt Faig B. levenslang op (18-02-2016) Van: ad.nl Link: http://www.ad.nl/binnenland/rechtbank-legt-faig-b-levenslang-op~a0485517/

Van een verslaggever

Vijftien jaar geëist voor moord op ex uit jaloezie (19-03-2013) Van: gelderlander.nl Link: http://www.gelderlander.nl/regio/arnhem-e-o/arnhem/vijftien-jaarge%C3%ABist-voor-moord-op-ex-uit-jaloezie-1.3723706

Van een verslaggever

Eerwraak lijkt motief moord IJsselstein (03-01-2013) Van: telegraaf.nl Link: http://www.telegraaf.nl/binnenland/21194324/__Eerwraak_lijkt_motief__.html

Van Engelen, Marcel

Partij Fortuyn wil na moord toch stemmen In: Het Parool (07-05-2002)

‘Een gevangene kost 200 euro per dag’ (08-05-2012) Van: nrc.nl Link: https://www.nrc.nl/nieuws/2012/05/08/een-gevangene-kost-200-euro-per-dag12301685-a198143 Verkade, Thalia

TV- documentaire RTL 4

De Geheime Joran Tapes: De Waanzinnige Waarheid Van Een Moordenaar (14-04-2016)

Websites http://www.alletop10lijstjes.nl/top-10-grootste-nederlandse-criminelen/ http://forum.fok.nl/topic/504954 http://www.kijvelanden.nl/index.php?pageID=3822 http://cls.ruhosting.nl/persuasion/kobie_van_krieken/ http://mens-en-samenleving.infonu.nl/diversen/91012-nederlandse-topcriminelen.html https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2013/02/20/kosten-van-detbs-klinieken 36 | Profielwerkstuk Anna Maria van Schurman.

https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/straffen-en-maatregelen/inhoud/straffenen-maatregelen-voor-volwassenen https://storify.com/GeerlingMedia/vraagstuk-toerekeningsvatbaarheid-dringt-zich-op-i http://www.moordzaken.com/Lo%C3%AFs_van_Urk https://www.tbsnederland.nl/faq/wat-kost-een-tbs-behandeling-per-dag/ http://vanbaardwijk.com/dossiers/de-verborgen-kosten-van-detentie/ www.wikipedia.nl

Holleeder, Willem Steringa, Jasper Van der Sloot, Joran Van Urk, Bart

Deskundig advies Bunk, Klaas, rechter De Vries, Stijn, freelance journaliste Verhorik, Jolanda, medewerker van de Rijksoverheid

37 | Profielwerkstuk Anna Maria van Schurman.

Bijlagen Bijlage A. De enquête  Welke opleiding heeft u gedaan? o Vmbo (Mavo) o Havo o VWO o MBO o HBO o Universiteit  Wat is uw geslacht? o Man o Vrouw  Wat is uw Leeftijdscategorie? o 10 – 15 jaar o 16 – 20 jaar o 21 – 25 jaar o 26 – 30 jaar o 31 – 35 jaar o 36 – 40 jaar o 41 – 45 jaar o 46 – 50 jaar o 51 – 55 jaar o 56 – 60 jaar  Kent u de volledige benaming van TBS. o Ja. o Nee  Weet u wie TBS oplegt? o Ja. o Nee  Een TBS veroordeling is minder erg dan een gevangenisstraf? o Ja. o Nee  Is een TBS veroordeling duurder voor de gemeenschap dan een gevangenisstraf. o Ja o Nee

38 | Profielwerkstuk Anna Maria van Schurman.

 Staat voor de opname vast hoe lang de TBS duurt. o Ja o Nee  Kent u iemand die TBS opgelegd heeft gekregen? o Ja. o Nee  Kent u iemand die gevangenisstraf heeft gekregen? o Ja. o Nee  Moet iemand die een moord heeft gepleegd dezelfde straf krijgen ongeacht zijn persoonlijke situatie? o Ja. o Nee

 Wanneer vindt u dat iemand TBS opgelegd moet krijgen. o Iemand die een delict heeft gepleegd en in herhaling dreigt te vallen. o Iemand met psychische problemen die een delict heeft gepleegd. o In alle gevallen  Wanneer vindt u dat iemand gevangenisstraf opgelegd moet krijgen o Iemand die een delict heeft gepleegd en in herhaling dreigt te vallen. o Iemand met psychische problemen die een delict heeft gepleegd. o In alle gevallen  Heeft u nog vragen of opmerkingen?

39 | Profielwerkstuk Anna Maria van Schurman.

Bijlage B. De resultaten van de enquĂŞte

40 | Profielwerkstuk Anna Maria van Schurman.

41 | Profielwerkstuk Anna Maria van Schurman.

42 | Profielwerkstuk Anna Maria van Schurman.

43 | Profielwerkstuk Anna Maria van Schurman.