Comenius marienburg pws nexit jarno de vries, verena pepper en swen van der meer vwo

NEXIT, SAMEN STERK OF ONAFHANKELIJKE VICTORIE EEN ONDERZOEK NAAR DE GEVOLGEN VAN EEN EVENTUELE NEXIT IN DE NEDERLANDSE SAMENLEVING

GESCHREVEN DOOR: JARNO DE VRIES, VERENA PEPER E N SW E N V A N D E R M E E R

BEGELEID DOOR: MR. M. BRAAM

NEXIT, SAMEN STERK OF ONAFHANKELIJKE VICTORIE?

VOORWOORD De onderzoekers verwachten dat het onderzoek goed zal verlopen doormiddel van een uitstekende samenwerking en vo lledige inzet. Mr. Braam zal Verena, Swen en Jarno door het onderzoek heen coachen en ze hopen zoveel mogelijk van zijn expertise te l eren. De onderzoekers zijn enthousiast om hun te verdiepen in dit onderwerp en zo uiteindelijk mensen te kunnen informeren over dit mogelijk e probleem. Het doel van het onderzoek is om u te informeren en misschien u gaandeweg zelfs nog wat te leren.

NEXIT, SAMEN STERK OF ONAFHANKELIJKE VICTORIE?

2

I H O U D S O P G AV E 1.

Aanleiding en onderzoeksopzet ..............................................................................................4 1.1 Inleiding........................................................................................................................................ 4 1.2 Hypothese ..................................................................................................................................... 4 1.3 Hoofd- en deelvragen ................................................................................................................... 5

2.

Europese Unie........................................................................................................................5 2.1 Hoe is de Europese Unie ontstaan en wat doen ze nou eigenlijk................................................. 5 2.2 Het Europees Parlement ............................................................................................................... 6 2.3 De Europese Raad ......................................................................................................................... 8 2.4 De Raad van de Europese Unie ................................................................................................... 10 2.5 De Europese Commissie ............................................................................................................. 11 2.6 Het Hof van Justitie van de Europese UnIE……………………………………………………………………………..12 2.7 De Europees Centrale Bank ........................................................................................................ 13 2.8 De Rekenkamer ........................................................................................................................... 13

3. Het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie ........................................................................ 14 3.1 Waarom wil de meerderheid van het VK uit de EU .................................................................... 14 3.2 Het verloop van het Brexit referendum...................................................................................... 15 3.3 De weg naar de Brexit onderhandelingen .................................................................................. 16 3.4 De gevolgen van een Brexit ........................................................................................................ 17 3.5 Aanloop op het Brexit referendum ............................................................................................. 18 4. Nederland uit de Europese Unie ............................................................................................ 19 4.1 Waarom zit Nederland in de EU ................................................................................................. 19 4.2 In welke mate speelt een Brexit mee in een eventuele Nexit .................................................... 20 4.3 Wie in Nederland wil een Nexit .................................................................................................. 21 4.4 Welke mensen en partijen zijn voor en tegen een Nexit............................................................ 23 4.5 Waarom wel of juist geen Nexit ................................................................................................. 24 4.6 De gevolgen van een eventuele Nexit ........................................................................................ 25 5. Interview met Joshua Douma ................................................................................................ 28 6. Enquête ................................................................................................................................ 30 7. Conclusie .............................................................................................................................. 31 8. Discussie ............................................................................................................................... 33 11. Naawoord ............................................................................................................................. 35

NEXIT, SAMEN STERK OF ONAFHANKELIJKE VICTORIE?

3

INLEIDING Dit onderzoek is tot stand gekomen na het nieuws van de Brexit. Hierdoor kwamen er meerdere vragen naar boven, waaronder hoe Nederland tegenover een Nexit zou staan? De meningen over dit onderwerp verschillen ontzettend. Het doel binnen het onderzoek is om te achterhalen waar deze meningen vandaan komen en de motieven hierachter. Een van de voornaamste redenen wat dit onderwerp zo interessant maakt is het fe it dat het een recent discussiepunt is in heel Europa en omdat het ook op iedereen betrekking heeft . In dit onderzoek zullen de ogen voornamelijk gericht worden op de redenen achter de Brexit en hoe dit Nederland kan beĂŻnvloeden. H ierbij zal de geschiedenis, de Europese Unie en haar macht onder andere besproken worden. Ook het politieke en economische aspect zal zeker niet vergeten worden.

HYPOTHESE De onderzoekers verwachten dat hun onderzoek ontzettend educatief zal w o r d e n a a n g e z i e n d i t e e n r e c e n t o n d e r w e r p i s e n e r n o g n i e t z o v e e l o ve r i s g e s c h r e v e n . Z e h o p e n g a a n d e w e g h e t o n d e r z o e k d e a n t w o o r d e n va n deze verschillende vragen te achterhalen. De focus zal voornamelijk liggen op hoe Nederland tegenover een eventuele Nexit staat en wat voor gevolgen dit heeft. Momenteel vermoeden de onderzoekers dat meer dan d e h e l f t v a n d e s t e m m e r s b i j e e n e ve n t u e e l r e f e r e n d u m i n d e E u r o p e s e Unie wil blijven. Maar ondertussen verwachten ze ook een verbazingwekkend hoog percentage dat wel de E uropese Unie uit zou w i l l e n . D e o n d e r zo e k e r s v e r m o e d e n d a t d e t e g e n s t e m m e r s v o o r n a m e l i j k door populisme i.v.m. d e Brexit hierin mee in zijn gegaan en dat de meeste stemmers weinig kennis hebben over wat de Europese Unie inhoud en wat de voor en n adelen hiervan nou eigenlijk zijn. Als de Nexit werkelijk een moge lijkheid zou worden vermoeden Verena, Swen en Jarno dat er geen referendum zal plaatsvinden zoals in het VK . Deze kwestie zou hoogstwaarschijnlijk besloten worden a chter gesloten deuren in de Tweede Kamer.

NEXIT, SAMEN STERK OF ONAFHANKELIJKE VICTORIE?

4

HOOFD- EN DEELVRAGEN Hoofdvraag Nexit, samen sterk of onafhankelijke victorie ?

Deelvragen W at is de invloed van de Brexit op de Nexit ? W at zouden de economische gevolgen zijn van een Nexit ? W at zouden de politieke gevolge n zijn van een Nexit ? W at zouden de gevolgen zijn voor de Europese Unie? W at zijn motivaties voor en tegen de Nexit ? Hoe is de Europese Unie ontstaan en hoe is de Europese gedachte ontstaan? Hoe de twijfel/vertrouwen in de Europese Unie ontstaan bij Ne derland? Hoe de twijfel/vertrouwen in de Europese Unie ontstaan bij de uk? Hoe willen de ministers het nu aanpakken nu dat het referendum een akkoord heeft. Hoe is het referendum verlopen en wat zijn de deelvragen? W at betekend de Europese Unie voor Eu ropa?

HOE IS DE Europese Unie ONTSTAAN EN W AT DOEN ZE NOU EIGENLIJK? In 1951 hebben de landen België, de bondsrepubliek Duitsland, Frankrijk, luxenburg en Nederland de Europese gemeensch ap van kolen en staal (EGKS) opgericht. Vervolgens werd in 1957 het verdrag van Rome ondertekend door de Europese Economische G emeenschap en het EGKS. Hierdoor ontstond de Europese Gemeenschap in 1958. De Europese G emeenschap had één gezamenlijk doel voor ogen: een gezamenlijke markt met één Europese economische zone zond er heffingen, beperkingen en valutaproblemen.

De Europese Gemeenschap werd hartelijk ontvangen door het publiek, aangezien er na de tweede wereldoorlog zwaar behoefte was aan internationale vrede en rust. De Europese G emeenschap bracht dit met zich mee. Door de jaren heen sloten er telkens meer nieuwe landen bij deze gemeenschap aan. In 1993 veranderde de Europese gemeenschap haar naam tot haar tegenwoordige naam de, Europese unie.

Op 1 januari 2002 vond de meest revolutionaire verandering binnen de Europese Unie plaats. De twaalf lidstaten: Spanje, Portug al, Oostenrijk, Nederland, Luxemburg, Italië, Ierland, Griekenland, Frankrijk, Finland, Duitsland en België presenteerden een internationale munt genaamd de euro.

Hierdoor werd de Europese Centrale Bank een van de machtigste organen binnen en buiten Europa.

Maar hoe zit de Europese U nie nou eigenlijk in elkaar? De Europese U nie is opgedeeld in 7 organen die allemaal een essentiële rol spelen in onze samenleving, genaamd: het Europees Parlement, de Europes e Raad, de Raad van de Europese Unie, de Europese Commissie, het Hof van Justitie van de Europese Unie, Europese Centrale Bank en de R ekenkamer.

NEXIT, SAMEN STERK OF ONAFHANKELIJKE VICTORIE?

5

HET EUROPEES PARLEME NT Waar staat het E uropees parlement voor?

Het Europees parlement, ook wel E uroparlement genoemd is de rechtstreeks verkozen volksvertegenwoordiging van de E uropese Unie. Dit is het enige orgaan van de EU die gelijk gekozen wordt door de burgers. Dit orgaan heeft een wetgevende status binnen de EU. Vroeger had het E uropees Parlement weinig macht en aanzien, het werd gezien als een adviesorgaan. Door de jaren heen kreeg het parlement telkens meer bevoegdheden op de landbouw, de begroting, de voedselveiligheid en het milieu.

Het Europees Parlement bestaat uit maar liefst 750 parlementsleden plus de voorzitter die direct worden gekozen door de burgers via het algemeen kiesrecht. W el is onderzocht dat de belangstelling van het Europees Parlement afneemt in de laatste jaren. De verkiezingsopkomst is bij elke stembus teruggelopen. Dit vindt men jammer, want je spreekt hier wel over een van de machtigste parlementen ter wereld. Ne derland heeft 26 zetels in het E uropees Parlement en heeft dus wel zeker inspraak .

De taken en bevoegdheden van het Europees parlement .

Het Europarlement is een wetgevend orgaan van de EU. Toch heeft ook een andere instelling deze wetgevende macht. Het Europarlement moet de wetgevende macht nam elijk delen met de Raad van de Europese Unie.

Vaak is het EP medewetgever, maar er zijn ook beleidsterreinen waar deze medezeggenschap beperkt is. Het EP heeft bijvoorbeeld geen bevoegdheid op het recht van initiatief. Het Europees Parlement kan Europese wetten aannemen, veranderen of weghalen . Ook mag het Europees Parlement EUverdragen controleren of goedkeuren. Bijvoorbeeld met lidstaten die hun lidmaatschap willen opzeggen van de Europese Unie.

De begroting van de EU wordt samengesteld door de R aad en het Europees parlement. De Europese Commissie ontwerpt de jaarlijkse EU-begroting en later wordt dit vastgesteld door de Raad en het EP. In de besluitvorming kan het EP de begroting goedkeuren, geen besluit nemen en als dit 42 dagen zo blijft, wordt dit automatisch goedgekeurd of er wordt een amendement voorgesteld. W anneer het EP de EU-begroting amendeert kunnen er twe e gevolgen tot stand komen: de R aad neemt alle amendementen over en keurt de begroting alsnog goed of parlementariërs van het EP, de Commissie en de Raad gaan om tafel in een bemiddelingscomité. Bij dit comité hebben deze instellingen 21 dagen om tot overeenstemm ing te komen. Gebeurt dit niet of is de deadline van 21 dagen verstreken, dan moet de Europese Commissie opnieuw een begroting indienen .

Ook heeft het Europees Parlement controlerende macht bij de activiteiten van de EU. Zo zijn bijvoorbeeld de Raad van Ministers verplicht verslagen te maken die naar het EP gaan om goedgekeurd te worden.

Samenstelling Alle leden van het Europees parlement worden verkozen voor vijf jaar door burgers. Door het verdrag van Lissabon bepaalt de bevolkingsgrootte van het land het aantal zetels. Het maximaal aantal zetels staat op 751, maar aangezien de voorzitter niet kan stemmen, zijn er 750 leden die kunnen stemmen. Alle zetels zijn degressief proportioneel verdeeld. Dit b etekent hoe groter het land, des te meer burgers er worden vertegenwoordigd per parlementslid.

NEXIT, SAMEN STERK OF ONAFHANKELIJKE VICTORIE?

6

Ook worden er Europese kiesdistricten gevormd. In België, Frankrijk, Ierland, Italië, Polen en het Verenigd Koninkrijk wordt het gebied van deze lidstaten ook nog eens verdeeld in meerdere kiesdistricten. Ander e lidstaten hebben maar één kiesdistrict in hun land.

NEXIT, SAMEN STERK OF ONAFHANKELIJKE VICTORIE?

7

DE EUROPESE RAAD Wat houdt de Europese Raad in?

De Europese Raad is een van de zeven organen binnen de Europese Unie. In deze raad komen de EU -leiders bij elkaar om de politieke agenda van de EU te bepalen en te bespreken. De Europese R aad bestaat uit de r e g e r i n g s l e i d e r s va n d e 2 8 l i d s t a t e n v a n d e E u r o p e s e U n i e , d e v o o r z i t t e r van de Europese Commissie en de voorzitter van de Europese R aad. De voorzitter van de Europese raad wordt gekozen volgens het verdrag van Lissabon door de Europese raad. Met een meerderheid van stemmen wordt de voorzitter voor een periode van tweeënhalf jaar gekozen. De voorzitter kan maar één keer opnieuw verkiesbaar worden gesteld en als h i j ve r h i n d e r d i s o f m i s b r u i k m a a k t v a n z i j n f u n c t i e , k a n d e E u r o p e s e Raad volgens hetzelfde proces zijn leiderschap ontnemen .

Hoe werkt de Europese Raad?

Normaal gesproken komt de Europese R aad viermaal per jaar bij elkaar o m t e v e r g a d e r e n o v e r E u r o p a . D e vo o r z i t t e r k a n n a t u u r l i j k e x t r a bijeenkomsten regelen als het om dringende zaken gaat. Een goed voorbeeld hiervan is de vluchtelingenkwestie. In 2016 zijn vluchtelingen in grote getallen naar Europa gekomen, de meesten illegaal. Hoe pak je zoiets aan? Alle Europese landen stuurden ze door na ar andere landen.

Iedereen wou uit de problemen blijven en zo ontstond er geen algemeen beleid, waardoor het een rotzooi werd. De Europese R aad heeft hier ook veel kritiek op gekregen. De Europ ese Raad had een extra vergadering moeten regelen om met zijn a llen namens Europa tot een goed besluit te komen. De voorzitter is hier voor verantwoordelijk en kan zo ontslagen worden op dezelfde wijze hoe hij er is gekomen, namelijk via de gekwalificeerde meerderheid.

Wat doet de Europese Raad?

De Europese raad heeft nogal wat voor de kiezen a ls het gaat om vergaderen. De EU-leiders komen om de drie maanden bij elkaar, ook wel e e n t o p o n t m o e t i n g g e n o e m d . D e ze o n t m o e t i n g w o r d t g e l e i d d o o r e e n permanente voorzitter. Het Justus Lipsiusgebouw in Brussel is de ontmoetingsplaats. Hier worden onder andere ingewikkelde of gevoelige zaken behandeld die niet kunnen worden opgelost door de lagere regeringsvormen. Zaken als terreur en de vluchtelingenstroom komen hier naar voren. Ook beslist de Europese R aad over het algemene beleid van de Europese Unie. Hierbij moet je denken aan cultuur, belastingen, begroting, energie, handel, gezondheid enzovoort. Hoeveel extra geld moet er naar fraudebestrijding en waar moet op bezuinigd worden? Al deze vragen worden besproken in een topontmo eting.

NEXIT, SAMEN STERK OF ONAFHANKELIJKE VICTORIE?

8

Voor de rest wordt er gekeken naar defensie en strategische belangen .

Het lijkt er nu net op dat dit orgaan van de EU haar alleen maar met kwesties bezighoudt, maar de Europese R aad heeft ook de bevoegdheid om kandidaten te kiezen en te benoemen voor enkele EU-functies, vooral functies binnen de Europese Centrale Bank en de C ommi

NEXIT, SAMEN STERK OF ONAFHANKELIJKE VICTORIE?

9

DE RAAD VAN DE EUROPESE UNIE

D e R a a d v a n d e E u r o p e s e U n i e s t a a t o o k w e l b e k e n d a l s d e R a a d va n Ministers of kortweg de Raad. Deze R aad bestaat uit 28 ministers die elk hun eigen land representeren. W elke minister er in de raad zit hangt af van de wet die zal worden besproken of welk wetsvoorstel zal worden voorgelegd. Niet alleen de ministers binnen de R aad veranderen afhankelijk van het onderwerp, maar ook de naam. De Raad van de Europese Unie is opgedeeld in meerdere deelraden. D it zijn een van de belangrijksten: de Raad Algemene Zaken en Externe B etrekkingen (RAZEB), de Raad economische en FinanciĂŤle Zaken (Ecofin) en de Raad Justitie en Binnenlandse Zaken (JBZ). Alle keuzes die binnen deze deelraden worden gemaakt zijn in na am van de raad van de Europese Unie.

De voorzitter van de Raad wordt om het half jaar (januari t/m juni en van j u l i t / m d e c e m b e r ) v e r v a n g e n d o o r e e n a n d e r e l i d s t a a t . D e vo o r z i t t e r k a n vergaderingen in Brussel of Luxenburg leiden. De secretaris -generaal bereid alle vergaderingen voor van de Raad van M inisters en is tevens een hoge vertegenwoordiger. Een hoge vertegenwoordiger is voor het gemeenschappelijk buiten lands en veiligheidsbeleid (GBG V). Er zijn onder andere ook verschil lende stemgewichten binnen de EU . Deze worden gewogen op basis van het aantal inwoners per land. Heeft een land weinig inwoners, d an wordt dit gecompenseerd in stemmen. Bij het stemmen moet er een meerderheid zijn van 5 5% (16 stemmen), en in deze lidstaten die voor hebben gestemd moet 65% v an de bevolking in de Europese Unie wonen.

Maar wat wordt er nou eigenlijk besproken binnen d e Raad van de Europese Unie? De Raad van de M inisters houdt zich samen met het Europese Parlement voornamelijk bezig met de uitvoering en realisering van de algemene wetten en het budget van de Europese U nie. Een andere belangrijke taak binnen de R aad is het monitoren van de economische situaties va n de verschillende lidstaten en hieruit vervolgens een goed beleid te formuleren en uit te voeren.

De Raad houdt zich ook be zig met de wetsvoorstellen en EU -begrotingen die de Europese Commissie aanlevert. De EU-begroting komt eenmaal per jaar rond juni en wordt tot het einde van het jaar besproken met alle lidstaten van de raad van de Europese U nie. Vervolgens wordt de begroting aan het eind van het jaar goedgekeurd of afgekeurd . Zonder de goedkeuring van de Raad van de Europese Unie en het Europese Parlement gaat niks door.

NEXIT, SAMEN STERK OF ONAFHANKELIJKE VICTORIE?

10

DE EUROPESE COMMISSIE De Europese Commissie is ingesteld om al le belangen binnen de Europese Unie te behartigen. Ze zijn dan ook een van de be langrijkste organen binnen de EU. Binnen deze commissie worden namelijk de belangen van de lidstaten naar concrete wetsvoorstellen getransformeerd. Ook het EU -budget wordt binnen deze commissie opgesteld.

Er werken rond de 33.000 mensen bij de Europese C ommissie. Deze commissie wordt geleid door de 28 eurocommissarissen die de lidstaten representeren. Allemaal zijn ze verant woordelijk voor een of meerdere beleidsterreinen. Elke lidstaat heeft zijn eigen voorzitter, eerste vicevoorzitter, hoge vertegenwoordiger voor buitenlandse zaken, 5 vicevoorzitters en 20 commissarissen. Deze mensen worden bijges taan door directoraten -generaals (DG’s) ook wel bekend als beleids - en dienstverlenende afdelingen.

Het recht van initiatief, handhaving van de Europese regelgeving, uitvoerende macht, beheer van de begroting en uitbrengen van adviezen en aanbevelen zijn de vijf hoofdtaken waar de Europese Commissie zich vooral mee bezighoudt. 









De Europese Commissie is het enige orgaan binnen Europese U nie die het initiatiefrecht mag toepassen. De meeste aanvragen komen vanuit de verschillende beleidsterreinen die verplicht als eerste behandeld moe ten worden. Vervolgens kunnen alle andere commissies binnen de Europese Unie ook een aanvraag invoeren om zo op de agenda komen.

De handhaving van de Europese regelgeving houdt zich onder andere bezig met het controleren van de ingevoerde wetten en vervolg ens kijken of deze wel worden nageleefd. W anneer een lidstaat een van deze wetten overtreedt, kan de Europese commissie ervoor kiezen om ze voor het Hof van Justitie van de Europese Unie te slepen. Er wordt in dit aspect van de Europese C ommissie veel sam engewerkt met het Hof van Justitie van de Europese U nie.

In de uitvoerende macht van de Europese C ommissie wordt voornamelijk de tijd besteed aan het bewaren van de machtspositie van de Europese Unie. Hierbij wordt veel samengewerkt met de W ereldhandelsorg anisatie (W TO) en gebr uik gemaakt van de geschillenbeslecht ing. Door deze methode is het mogelijk om bij een conflict tussen twee bedrijven naar het gerecht te gaan en het op die manier op te lossen.

Een andere taak van de Europese C ommissie is het beheren van de begroting. Deze begroting bedraagt jaarlijks rond de 140 miljard. Ze zorgen gezamenlijk met het Europees Bureau van F raudebestrijding (OLAF) ervoor dat het geld naar de juiste doelen gaat en dat er een egale verdeling is.

Binnen de commissies kunnen er ook adviezen en aanbevelingen worden uitgebracht. Maar er kunnen ook aanbevelingen worden gegeven aan de Europese Commissie. Dit kan via de besluitvormingsproc edures.

NEXIT, SAMEN STERK OF ONAFHANKELIJKE VICTORIE?

11

HOF VAN JUSTITIE VAN DE EUROPESE UNIE Het Hof van Justitie van de E uropese Unie is in 1952 opgericht en is gevestigd in Luxemburg. De taak van het Hof van J ustitie is dat ze ervoor moeten zorgen dat de regels en wett en die gemaakt worden door Europa ook moet en worden toegepast. Denk hierbij aan verdragen zoals het verdrag van Nice of het verdrag van Lissabon. Als een la nd wat behoord tot de Europese U nie zich niet aan zo’n verdrag houdt kan dit desbetreffende land een forse boete krijgen die het Hof van Justitie van de Europese U nie dan oplegt.

W aar het hof over mag besl issen is:  Als een persoon/lidstaat weigert iets te doen terwijl de Europese Unie wel wil dat de persoon/het land die actie onderneemt.  Een beroep tot schadevergoeding wat veroorzaakt is door een instantie of personeelslid van de Europese Unie.  Een beroep door een lidstaat tegen de Europese Commissie.

Logo van het Hof  Een beroep voor merkenrechten.  R u z i e s t u s s e n p e r s o n e e l s l e d e n v a n d e E U e n E u r o p e s e i n s tvan e l l i nJustitie g e n . van de  E e n b e r o e p o p h e t b e l e m m e r e n v a n h a n d e l s p o l i t i e k e n s t a a t s s t e u nEU .

Het hof zit als volgt in elk aar: de belangrijkste ambtenaren die bij het hof werken zijn: een griffier, 11 advocaten -generaals en 28 rechters uit elk land van de Europese Unie. In totaal zijn er 6 kamers waarin 3 of 5 rechters zitten.

Als het hof bijeenkomt heet dit een voltallige zitting, dit doe n ze dan met 28 rechters en als ze met 15 rechters bijeenkomen doen ze dat in de grote kamer.

Er wordt onder de 28 rechters 1 president gekozen die 3 jaar lang zit en die het hof leidt. Als het hof bij elkaar komt in de grote zaal of bij een voltallige zitting leidt de president de terechtzitting en de beraadslaging. Als het hof er zelf niet uitkomt en er gespecialiseerdere rechters moeten komen kunnen ze sinds het verdrag van Nice hiervoor zorgen en voor onpartijdig advies kan het hof bij de advocaten-generaal komen. De functie die we in Nederland gewend zijn van de advocaten-generaal is dus niet hetzelfde, want in Nederland is de advocaat-generaal een ambtenaar die vrijwel dezelfde rol als een officier van justitie bekleed. De aanklager is namelijk de Euro pese Commissie. Maar zij hoeven niet de enige aanklagers te zijn. Alle lidstaten kunnen ook als aanklager dienen. De aangeklaagde(n) hoeven niet alleen lidstaten te zijn, maar kunnen ook verschillende instanties zijn, in en buiten de Europese U nie of personeelsleden.

NEXIT, SAMEN STERK OF ONAFHANKELIJKE VICTORIE?

12

DE EUROPEES CENTRALE BA NK De Europese Centrale bank is de centrale bank van de euro, het wordt ook wel het ECB genoemd. Het belangrijkste gebouw zit in Frankfurt en ook hier zitten weer mensen van verschillende lidstaten. Het heeft 19 lidstaten die allemaal in de EU zitten en mee doen met de euro als munt eenheid. De hoofdtaak van het ECB is het handhaven van de prijsstabiliteit in alle landen van de euro zodat de koopkracht van de euro niet omhoog of omlaag gaat. Dit is geli jk ook de belangrijkste taak. Doormiddel van rente zorgt het ECB ervoor dat er geen inflatie of deflatie ontstaat. Met een renteverhoging op het lenen van geld door banken dalen de prijzen, of neemt de stijgende lijn van de prijzen af en met een renteverlaging stijgen de prijzen sneller.

DE EUROPESE REKENKAMER. De Europese Rekenkamer is opgericht in 1975 in de stad Luxem burg om zo de begroting van de Europese Unie in de gaten te houden. De Europese Rekenkamer moet kijken of het geld efficiĂŤnt en (wettel ijk) correct wordt gebruikt, hierbij is het belangrijk dat ze volstr ekt onafhankelijk zijn. Als de Rekenkamer dit niet doet dan kunnen de lidstaten binnen en buiten Europa fraude plegen. Zij zijn dus eigenli jk het geweten van de Europese U nie als het om geld draait.

De belangrijkste taak van de Rekenkamer is dus de controle van de uitgaven en inkomsten. Ook geve n ze adviezen aan het Europees P arlement als het parlement de begroting controleert van de Europese Commissie. Ook geven ze hulp aan de Raad van d e EU en het Europees parlement bij de controle op de uitvoering van de begrot ing. Hierbij heeft de Europese Rekenkamer niet alleen de functie om t e controleren, wat anders is wanneer als ze de totale begroting van de EU controleren.

Als de rekenkamer de begroting eenmaal heeft gecontroleerd wordt er een jaarverslag opgesteld. Hierin staan alle op - en aanmerkingen op de begroting. Dit wordt vervolgens gepubliceerd in een blad zodat de verschillende organen hierop kunnen reageren indien nodig. De Europese rekenkamer bewerkt het budget niet, hier heeft ze de juridische bevoegdheid namelijk niet voor.

Om dit proces wel zo eerlijk mogelijk te laten verlopen, zit er uit elke lidstaat een verkozen vertegenwoordiger in de Europese R ekenkamer. Dit houdt dus in dat er 28 leden hier de komende 6 jaar in zitten. Uit deze 28 leden wordt 1 voorzitter gekozen die de vergaderingen de komende 3 jaar zal leiden .

De EU houdt ook nauw contact met de nationale overheden . Dit komt omdat 90% van de uitgaven binnen de Europese Un ie naar de lidstaten gaat , hierbij zijn de lidstaten bij 80% van deze inkomsten en uitgaven medeverantwoordelijk. De nationale rekenkamers spelen hier ee n grotere rol maar de Europese Rekenkamer houdt zich bij dit aspect wat meer op de achtergrond.

NEXIT, SAMEN STERK OF ONAFHANKELIJKE VICTORIE?

13

W AAROM W IL DE MEERDERHEID VAN HET V K UIT DE EU? Een meerderheid van de Britse bevolking wil uit de EU, dit is onderhand bekend en dit weten we allemaal. Maar de vraag is, waarom willen de Britten uit de EU? Om te beginnen, de meeste Britten die uit de EU willen zijn de ouderen en de kleinere bedrijven. De Britten die juist in de EU willen blijven zijn de jongeren en de grotere bedrijven.

W at de kleine bedrijven nu overk omt, is dat ze worden onderg elopen door de grote bedrijven. De grote bedrijven heb ben dus veel meer winst omdat ze minder concurrentie hebben. Maar wat ook zo is, is dat door de EU de grote bedrijven in het Verenigd Koninkrijk vrij kunnen handelen met het buitenland.

Dit is veel aantrekkelijker voor de grote bedrijven dan voor de kleine bedrijven.

Dit omdat de kleinere bedrijven over het algemeen niet zo snel buiten hun eigen land zoeken terwijl de grote bedrijven meestal veel kla nten in het buitenland hebben. De kleine bedrijven hopen door de Brexit meer winst te maken, terwijl de grote bedrijven minder winst maken door de Brexit en willen daarom in de EU blijven.

De jongeren willen juist wel in de EU blijven, omdat zij het globaliseren erg concreet meemaken en gaan bijvoorbeel d steeds vaker studeren en/of werken in het buitenland. Ook denken de jongeren dat de economie van het land verslechtert zonder de EU. De ouderen denken hier juist anders over. De ouderen denken dat het VK sterker zal worden zonder de EU. Ook vinden zij dat het EU dictatoriaal is omdat het VK niet al te veel over hun eigen economie heeft te zeggen. Deze mensen denken dat de EU alles bepaald en dat de lidstaten niks hebben toe te voegen, terwijl zi j al het geld moeten neerleggen.

W at nog een argument is, en dit zijn voor veel voorstanders van een Brexit hun belangrijkste standpunt, de immigratie. Er zijn de laatste jaren o.a. veel P olen, Bulgaren en Roemenen het land binnengetrokken om werk te zoeken. In die tijd waren er nog wel wat baantjes en immigranten konden over het algemeen redelijk snel aan een baan komen. Vrijwel alle Britten vonden dit prima, want niet veel mensen wilden vuilnisman worden als ze bijvoorbeeld een architect kunnen worden. Maar dit vraagoverschot liep al snel over in een aanbodsoverschot. Nu vinden de meeste Britten die voor een Brexit stemmen dat de immigranten hun banen inpikken en willen de migratie als gevolg stopzetten. Dit wordt door de EU belemmerd vanwege afspraken die zijn gemaakt en daarom stemmen veel Britten voor een Brexit.

W at er uit deze pagina g econcludee rd kan worden is dat de meeste B ritten uit de EU willen omdat deze Britten vinden dat het VK meer macht over zijn eigen economie moet hebben, de migratiestroom stop moeten zetten en bovendien denken de kleine bedrijven meer win st te maken door middel van de B rexit.

Maar de voor- en tegenargumenten van de B rexit zijn vrijwel allemaal gebaseerd op vermoedens en er is niks over te zeggen of bijvoorbeeld de economie er ook echt beter van wordt door een Brexit of juist verslechtert .

NEXIT, SAMEN STERK OF ONAFHANKELIJKE VICTORIE?

14

HET VERLOOP VAN HET BREXIT REFERENDUM Na de Lagerhuis verkiezingen in 2015 werd Cameron herkozen als premier en hierbij kwam het Brexit referendum ook voor het eerst naar voren. Het stond officieel in het verkiezingsprogramma van de conservatieve partij en het is uiteindelijk ook de reden gewees t dat ze UKIP (UK Independence party) in de peilingen hebben weten te verslaan. Na deze overwinning kon het referendum gerealiseerd worden. Het referendum werd officieel bekend gemaakt op 27 mei 2015 in de Queen’s speech. Maar wat houdt deze speech in? De Queen’s speech is formeel gezien de opening van het nieuwe parlementaire jaar. In deze speech worden de belangrijkste taken waar het parlement mee bezig wil gaan genoemd. Na de bekendmaking van het referendum bij de Queen’s speech gaf Cameron 9 maanden lat er aan dat het referendum plaats zou vinden op 23 juni 2016.

In aanloop naar het referendum waren er twee campagnes, ‘vote leave’ onder leiding van Michael grove en ‘Britain stronger in Europe’ onder leiding van W ill Straw. Beide campagnes zijn tot het ui terste gegaan om hun standpunt zo goed mogelijk over te brengen. In de lo op naar het referendum kon je overal demonstraties, folders, krantenartikelen en apps van beide partijen vinden.

Een van de bekendste acties van ‘Britain stronger in Europe’ is ‘proje ct fear’, hierin probeerden ze mensen af te schrikken door onder andere erge economische gevolgen te benoemen. Maar helaas had dit niet het gewenste effect wat ze in de eerste instantie voor ogen hadden.

En op 23 juni 2016 was het zover , de mensen konden naar de dichtstbijzijnde stembus om hun stem uit te brengen. Er was een opkomstpercentage van maar liefst 72,2 procent. En op 24 juli om 7 uur s ’ochtends werd de uitslag bekend gemaakt waarbij 51,9 procent voor de Brexit hadden gestemd en het ‘bremain’ kamp maar 48,1 procent had binnen gehaald. Europa was ontzettend geschokt door deze uitkomst. Niemand had verwacht dat het VK bij zo’n belangrijk vraagstuk zo’n irrationale keuze zou maken. En dan met de percentages zoals we ze hier in de grafiek zien.

NEXIT, SAMEN STERK OF ONAFHANKELIJKE VICTORIE?

15

DE W EG NAAR DE BREXIT ONDERHANDELINGEN Nu er uiteindelijk het besluit is genomen dat het VK de Europese U nie zal verlaten kan het proces van start gaan. Maar hoe moet dit proces dan gaan verlopen? Op dit moment wordt er verwacht d an de onderhandelingen rond de 2 jaar zullen duren en 10 jaar om het VK compleet los te koppelen van de EU. Barnier representeert de EU in deze onderhandeling . Michel Barnier is een Franse minister die in 1999 voor het eerst in de Europese Commissie van regionaal beleid verscheen. Hier heeft hij gezeten tot 2004. 5 jaar l ater heeft hij een jaar in het Europese Parlement gezeten om vervolgen het jaar daarop ontslag aan te vragen en zich aan te sluiten bij de E uropese Commissie van interne markt. Nu heeft Barnier het Brexit vraagstuk op zijn bord gekregen en wil hij samen met zijn team tijdens de onderhandelingen 3 doelen bereiken.

Het eerste doel is om de kraan van de EU compleet dicht te draaien voor het VK, het tweede doel is om het VK los te koppelen van de handel en buitenlandse zaken en het derde doel is om alle problemen rondom de vrije markt op te lossen en een beperking van migratie van de werknemers in te stellen, waardoor ze er terecht voor willen zorgen dat ze niet meer zullen profiteren van de EU. Aan de kant van het VK zullen ze gerepresenteerd worden door Theresa May en haar conservatieve partij.

Michel Barnier

Theresa May

David Cameron

Aangezien David Cameron kort na de uitslag plotseling een ommekeer had in zijn mening richting de B rexit is hij opgestapt. Hierdo or werd Theresa May als nieuwe premier aangesteld en heeft zij het ongeluk gehad om dit vraagstuk voor haar te krijgen. Maar waarom is May als opvolger gekozen, als ze in de aanloop van het referendum voor het Bremain kamp was. M ay is sinds 2010 minister van binnenlandse zaken en staat in het VK ook bekend als een rustig, verantwoordelijk en doelgericht politicus in een parlement vol met schreeuwerige en jongere mannen. Ze kwam in 1992 voor het eerst naar voren en heeft door de jaren heen ontzettend veel er varing in de politiek, die ze in het parlement en als minister van buitenlandse zaken heeft opgebouwd. De reden dat voormalig premier Cameron May benoemd heeft, ondanks haar verschil in visie, is omdat ze ontzettend standvastig is en ze bereid is dit vraagstuk op haar te nemen en het door te voeren zonder onder de enorme druk wat dit vraagstuk meebrengt te bezwijken. En dat zie je ook wel weer terug in het nieuws. Ze stelt het momenteel wel voor haar uit maar ze zet zich hier wel voor in en probeert tot het best mogelijke resultaat te komen .

Nu kort na het besluit van het referendum is het hoogstwaarschijnlijk dat het VK hetzelfde verdrag als Noorwegen wil bemachtigen. Dit houdt in dat ze niet aan de EU wetten vastzitten maar wel toeg ang hebben tot de tra de-deals.

Echter wil de EU dit voorkomen aangezien dit de andere landen anders ook zou stimuleren om een referendum aan te vragen . Maar voordat ze daar mee bezig kunnen gaan, moeten ze eerst over wet 50 onderhandelen, ook wel bekend als de wet van Lissabon.

NEXIT, SAMEN STERK OF ONAFHANKELIJKE VICTORIE?

16

Men verwacht dat dit 2 jaar zal duren mits de 27 lidstaten unaniem zullen stemmen om dit te verlengen. Als ze hier geen overeenstemming in weten te vinden zal het VK zonder bepaalde rechten de EU verlaten. Op dit mom ent stelt May deze onderhandeling zo ver mogelijk uit zodat er goede voorbereidingen kunnen worden getroffen. Zodra de onderhandelingen namelijk beginnen, begint het tweejarige termijn ook. En dat betekent voor de Britten dat ze cruciale zaken zoals de trade-deals, Europese wetten en de politieke toekomst binnen een kort tijdslimiet goed moeten kunnen behandelen.

DE GEVOLGEN VAN DE BREXIT Dus, het volk heeft gesproken, Cameron stapt op en schuift zijn werk naar Theresa May. Heel leuk en aardig, een Brexit, maar kan iedereen ervan uitgaan dat elke Brit die gestemd heeft, ook weet wat de exacte gevolgen zijn van het verlaten van de Europese Unie? W ant als je alle gevolgen op een rijtje zet, kom je op korte termijn weinig positieve veranderingen tegen.

Om te beginnen zullen de Britten de Brexit gaan voelen in hun portemonnee.

Na de overwinning van het Brexit kamp, maakte de Britse pond de grootste daling sinds 31 jaar. De pond doelde op 24 juni een dieptepunt van 1,32 dollar, terwijl de dag daarvoor de pond nog een waarde had van 1,501 8 dollar. En waarschijnlijk is het licht nog lang niet in zicht voor de Britten. Zakenbanken van Europa voorspellen dat de pond rond zo’n 1,20 dollar blijft hangen. En ook de euro blijft hier niet buiten, de euro zakt van 1,1373 dollar naar 1,1065 dollar. Dit is de grootste koersdaling sinds de invoering van de deze munt. Bij de bedrijven ontstaan er al enigszins paniek. De bedrijven die namelijk goederen exporteren naar Groot Brittannië, hebben vel tegengestemd op een Brexit. De grootste reden hiervoor is dat ze bang zijn voor de koersval. D e prijzen zijn de dagen na de winst van het Brexit kamp flink opgelopen en dat is niet gunstig voor de bedrijven, wat eerst 2 0 euro kostte, kost nu 50.

Aangezien de Brexit de economie teistert, maakt de Brexit Europa ook een stuk onveiliger. De onrust zal toenemen binnen Europa, want de EU staat voor een bindmiddel tussen naties die voor elkaar in het vuur gaan. Ook wordt het aanzien minder als we kijken naar de veiligheid van Europa. Grote wereldmachten als China en Rusland voelen ook aan dat Europa slapper wordt en zo kan de dreiging toenemen. Terreurorganisaties als IS zien nu ook hun kans, aldus, Europa heeft een harde vuist nodig tegen deze dreigingen.

Natuurlijk zijn er ook voordelen, denk aan de vrijheid die Groot -Brittannië weer terug heeft. Nu kunnen ze hun eigen immigratiebeleid voere n. Over het algemeen heeft het Verenigd K oninkrijk geen behoefte aan vluchtelingen en dat heeft ook effect op de Europese akkoorden over het vluchtelingenbe leid.

Daarom heeft de Europese Unie nu ook een last minder, aangezien Groot Brittannië altijd werd gezien als de dwarslig ger. Stiekem hoopt de Europese Unie nu ook dat een wankelend Groot -Brittannië weer terug wil stappen in de EU, maar toch zullen de EU-politici niet al te veel hu lp aan de Britten bieden.

NEXIT, SAMEN STERK OF ONAFHANKELIJKE VICTORIE?

17

AANLOOP OP HET REFERENDUM Het negatieve beeld over de Europese U nie is niks nieuws deze dagen in het Verenigd Koninkrijk. In 1973 sloot het Verenigd K oninkrijk zich aan bij de Europese Gemeenschappen. Echter stelde dit nie t zoveel voor, want er werden regelmatig uitzonderingen gemaakt voor Groot -Brittannië. Dit leidde mede door een referendum over het lidmaatschap in 1975. T och had de meerderheid nog vertrouwen in het lidmaatschap.

De oorsprong van het referendum ligt in h et jaar 2013. Toen nog voormalig premier David Cameron kondigde in zijn EU-speech al een referendum af. Toch was zijn plan niet om het gelijk in werking te stellen, maar pas na de verkiezingen van 2015. Rond 2013 waren de meningen over Europa niet al te positief, daarom was het voorstel van Cameron ook niet onverwac ht. De concurrentie tussen de UK Independence P arty en de conservatieven nam ook toe, David kreeg het gevoel dat zijn partij op instorten stond, aangezien de UKIP onder leiding van N igel enorm steeg in de peilingen. Door het voorstel hoopte Cameron om de eenheid van zijn partij weer terug te krijgen.

Cameron boekt groot succes. Op 5 mei 2015 won de conservatieve partij de verkiezingen en kwam het referendum telkens meer in zicht. L ater in mei trad de referendumwet in wer king, zodat er een referendum ko n worden gehouden.

Eind december tijdens de EU-top in Brussel kwam het vluchtelingendrama hoog op de lijst, maar toch probeerde David aandacht te trekken voor zijn plannen, alleen gingen de meeste landen hier nog niet op in.

In begin januari 2016 zitten er verschillende leden in de conservatieve partij, zowel pro-EU als euro sceptische leden. Door deze verschillen is het moeilijk om een compromis te sluiten. Vooral werd er veel gediscussieerd over de partijlijn. Cameron laat ze hun gang gaan en David vindt dat zijn kabinetsministers hun eigen weg mogen kiezen.

Op 18 en 19 februari probeert C ameron opnieuw via de Europese top speciale regelingen te bemachtigen om de B rexit een duwtje in de rug te geven. Toch probeert de voorzitter van de Europese R aad, Donald Tusk, het Verenigd Koninkrijk bij de EU te houden. Boris J ohnson, een partijgenoot en een goeie vriend van Cameron, laat weten dat hij campagne gaat voeren voor een B rexit.

Alleen is zijn doel niet echt op de Brexit gericht, maar meer op het premierschap. W ant als de Brexit wordt ingevoerd, treedt C ameron af.

Zodra de verkiezingen bijna van start gaan, is C ameron niet meer zo zeker van zijn zaak. Hij heeft zijn politieke lot overgelaten aan het vo lk, hij kan niks meer doen en de datum van het referendum is ook al bekend gemaakt, namelijk op 23 juni 2016. Op 15 april is het zo ver, het verkiezingscircus barst los en de campagnes gaan van start. Er komen al vrij snel twee kampen tegenover elkaar, een ‘leave’ en een ‘remain’ kamp gaan nek aan nek in de peilingen.

NEXIT, SAMEN STERK OF ONAFHANKELIJKE VICTORIE?

18

W AAROM ZIT NEDERLAND IN DE EU Nederland heeft wel degelijk me t de oorsprong van de Europese U nie te maken. Na de tweede wereldoorlog moest Europa weer stabiel worden, iedereen zag wat de oorlog had achtergelaten. Vooral het vertrouwen was ver te zoeken, niemand wilde weer een oorlog, de economie was ingestort en er heerste veel ontevredenheid over Europa. Daarom besloten 6 landen, inclusief Nederland, om een samenwerkend verband op te richten. Hierdoor was er in ieder geval zeker heid over de veiligheid; er kwam geen derde wereldoorlog.

Nederland was een van de landen die snel lid werd van het Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal. Dit verdrag zorgde voor een controle over de mijnbouw en industrie in zes Europese landen. Door samenwerking komt de harmonie weer terug in Europa, alleen waren er nog maar 6 landen lid. Deze gemeenschap is gedurende de laatste 10 jaar veranderd tot een markt die relevante aspecten en onderdelen omvat, oftewel later de Europese Unie. Deze samenwerking ging iets verder dan alleen de handel. Ook politieke besluiten worden opgenomen in deze gemeenschap. Nederland heeft altijd een groot aandeel gehad als het gaat om samenwerken met Europa.

Als je lid bent van de Europese Unie, heeft dat zowel voor en nadelen. Zo moet Nederland per jaar een bepaald bedrag betalen aan de EU-begroting. Verder kost het lidmaatschap van de EU Nederland een stuk onafhankelijkheid. Voor 1992 kreeg Nederland meer geld terug van de EU dan Nederland moest betalen. Na 1992 betaalt Nederland meer, dus eigenlijk leidt Nederland elk jaar verlies.

Maar waarom doet Nederland altijd zo actief mee in de Europese Unie?

Nederland zit niet voor niets in de EU en omdat het zoveel geld kost, mag Nederland er zeker wel baat van hebben. Ten eerste zorgt de EU voor vrede en stabiliteit. Na de twee wereldoorlogen verlangde heel Europa naar rust en vrede. Door samen te werken ontstonden er geen botsingen of spanningen die zouden kunnen leiden tot een nieuwe oorlog. Vooral op economisch gebied heeft de EU gezorgd voor vreedzame relaties tussen de Europese landen. Het Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal wekte weer veel vertrouwen op, nadat de tweede wereldoorlog was afgelopen. Heel Europa lag in puin en het werd snel tijd om de boel weer langzamerhand op de rit te krijgen. Om een nieuwe oorlog te voorkomen besloten zes landen, onder andere Nederland, om het EGKS-verdrag op te richten. Hierdoor stond deze organisatie boven de wapenindustrie, die veel verwoestende wapens in omloop had gebracht. Het verdrag was natuurlijk niet alleen bedoeld om de vrede te bewaren, ook waren er economische belangen. De economie moest weer op efficiĂŤnte wijze worden opgebouwd binnen Europa. Het EGKS-verdrag hielp hierbij doormiddel van samenwerking op terreinen als lonen, verkeer, handel en productie met andere landen. Volgens de cijfers van het centraal planbureau is het nationaal inkomen van Nederland vergeleken met 1970 met 6 tot 8 procent gestegen.

Deze positieve percentages zijn mede tot stand gekomen door de afspraken over vrijere handel binnen de W ereldhandelsorganisatie en de EU. Vooral Nederland heeft hier veel profijt van, aangezien Nederland echt afhankelijk is van de export. Iets minder dan de helft va n het bnp wordt uit de export naar andere landen gehaald. Door het recht van vrij verkeer in Europa kan dat allemaal mogelijk worden gemaakt. Alle inwoners van de lidst at en van de Europese Unie kunnen vrij reizen, studeren, werken en wonen binnen Europa.

Dit bespaart transactiekosten, gedoe om visums aan te vr agen en het vermindert de wachttijd aan de grens.

NEXIT, SAMEN STERK OF ONAFHANKELIJKE VICTORIE?

19

De Europese Unie heeft veel te bieden, maar vraagt ook veel. Elke lidstaat moet jaarlijks een bepaald bedrag afdragen aan de Europese Unie. Dertig jaar geleden maakten vele lidstaten hier nog winst mee, maar de laatste jaren betalen de lidstaten meer dan dat ze ervoor terugkrijgen.

Veel landen zijn het hier niet meer mee eens. Ook in Nederland neemt het onderbuik gevoel toe, uitspraken als “W e krijgen te weinig geld terug van de EU!” en “Elke Nederlander moet 275 euro bijdragen aan de EU.” versterken deze emoties. Maar wat krijgt Nederland er allemaal voor terug? De vrede wordt gegarandeerd, de Nederlandse economie rust op de grote interne markt en Nederland staat niet alleen tegenover grote maatschappelijke problemen, alles wordt gezamenlijk opgelost. Politieke partijen als de VVD en christelijke partijen zien grote voordelen in de EU en kunnen zich geen Nederland veroorloven zonder de steun van Europa. De PVV wil liever op eigen houtje verder en ziet geen enkel nut in het samenwerkingsverband met Europa. Maar als je alle voor- en nadelen op een rijtje zet, is het antwoord wel duidelijk.

IN W ELKE MATE SPEELT DE BREXIT MEE IN EEN EVENTUELE NEXIT? Voor 2016 hoorde je niemand praten over een eventuele Nexit. Maar sinds de Brexit een feit is geworden, is het lang het onderwerp van de dag geweest in Nederland. De voorstanders van een Nexit profiteerden volop van de gebeurtenissen in Groot -Brittannië. De Brexit heeft laten zien dat het echt wel mogelijk is om via het volk uit de EU stappen. Een Nexit kwam ter sprake nadat de meerderheid van de Britten voor een Brexit stemden. Vele voorstanders van een Nexit zagen hun kans en betrokken veel van hun argumenten bij de Brexit. Dus kan er eigenlijk gezegd worden dat een eventuele Nexit is ontstaan uit de Brexit en zo ja, hoeveel invloed heeft de Brexit op een eventuele N exit?

De Brexit kan zowel positieve als negatieve invlo ed uitoefenen op een eventuele Nexit. Het doel van een Nexit komt overeen met dat van de Brexit, namelijk dat Nederland uit de EU zal treden, alleen gaat het bij de Brexit om het Verenigd Koninkrijk die uit de EU wil treden. Toch klopt dit niet helemaa l.

Voorstanders van een N exit willen dat Nederland haar onafhankelijkheid weer terugkrijgt zonder economisch verval. Landen als IJsland, Noorwegen en Zwitserland zijn nooit lid geweest van de EU en dus hebben ze ook geen economische schade.

Toch hebben ze nauwe banden met Europa en functioneren goed, terwijl ze nooit lid zijn geweest van de EU. Alleen behoort GrootBrittannië niet tot de landen die nooit lid zijn geweest van de EU. Zij hebben gebruik gemaakt van het recht dat leden van de EU de Unie mogen verlaten. Dit staat in artikel 50 van het verdrag van de Europese Unie, “Eeder lid kan beslissen om zich terug te trekken uit de U nie in overeenstemming met zijn eig en grondwettelijke vereisten.” D e Britten hebben in het referendum kenbaar laten maken dat een meerderheid toch uit de EU wil. maar omdat het Verenigd Koninkrijk wel lid is van de EU, zal de Britse economie dit ook hard voelen.

NEXIT, SAMEN STERK OF ONAFHANKELIJKE VICTORIE?

20

En voorstanders van de Nexit willen dus niet dat de B rexit een negatief beeld geeft over de omstandigheden na de uittreding, want niemand staat te wachte n op een dalende economie.

Dus de Brexit kan zowel positieve als negatieve invloed uitoefenen op een Nexit. De Brexit zal op dit gebied een negatief beeld geven over een uittreding uit de EU, daarom zullen voorstanders van een N exit niet snel argumente n gaan geven op economisch gebied van de Brexit.

Of W ilders nog succes gaat boeken met zijn campagne voor een N exit is zeer klein. Het enige argument wat W ilders op tafel kan gooien is dat Nederland haar vrijheid zal terugkrijgen. Daarna verwijst hij naar de Brexit, terwijl het Verenigd Koninkrijk officieel nog niet eens uit de EU is. Het is nog veel te vroeg om een voorbeeld te nemen aan het Verenigd K oninkrijk, want alles staat nog lang niet vast en er kunnen alleen nog maar voorspellingen worden gedaan.

De Brexit geeft een negatieve invloedssfeer op een Nexit. Het Verenigd Koninkrijk zal op korte duur haar economie sterk zien dalen, maar omdat de Britten een andere munteenheid gebruiken, zal deze schade van korte duur zijn. Langzamerhand zal de pond weer langzaam stabiel worden en dat is een groot voordeel als je een andere munteenheid hebt. Dit geldt voor Nederland natuurlijk niet, want Nederland heeft niet een eigen munt. A ls Nederland uit de EU stapt, is het zeer vanzelfsprekend om terug te vallen op de gulden. Dit heeft echter vele nadelen, zo moeten eerst de euromunten en euro biljetten uit de omloop worden gehaald. Dit kan wel een jaar duren en het kost ook nog eens een hoop geld. Verder neemt het drukken van alle guldenmunten en eurobiljetten veel t ijd in beslag. Het zal een grote chaos worden nadat Nederland de EU heeft verlaten. Daarom is het niet handig om de Brexit als voorbeeld te gebruiken om een Nexit te stimuleren.

De Brexit heeft zeker invloed op een eventuele N exit, alleen wel op een negatieve wijze. Na de bekendmaking van de uitreding van het Verenigd Koninkrijk, keek ook Nederland toe hoeveel chaos en onrust een uitreding van de EU met zich meebrengt.

WIE IN NEDERLAND W IL EEN NEXIT Kort na het Brexit referendum werd er veel gepraat ov er een eventueel Nexit referendum. Maar hoe staat Nederland hier eigenlijk in en is het mogelijk in Nederland. Aangezien dit de grote vraag was kort na het referendum zijn veel kranten, blogs en nieuwsprogramma’s hiermee aan de gang gegaan. Overal in Nederland doken er dan ook peilingen op.

Uit twee verschillende peilingen is er gebleken dat 3 dagen voor het B rexit referendum wat plaats vond op 23 juni, 48% open staat voor een Nexit waarbij 45% tegen een Nexit is en 8% nog twijfelt in hun keuze. Op 8 oktober is nog een keer een peiling gehouden en hier is e en dergelijk verschil te zien. U it deze peiling is namelijk gebleken dat er nu nog maar 28% voor een Nexit zou stemmen, 55% t egen en nu 17% t wijf elt.

Maar hoe komt het dan dat er zo’n drastisch verschi l in stemkeuze is over deze 5 maanden. Hier zijn verschillen redenen voor. Een de meest logische reden is simpelweg populisme. Er werd ontzettend veel drama gecreëerd rondom de Brexit en de mensen die aan het B rexit kamp stonden hielden ook ontzettend

NEXIT, SAMEN STERK OF ONAFHANKELIJKE VICTORIE?

21

simpele en korte speeches. Ze benoemende in hun speeches telke ns de jaarlijkse kosten van de EU en dat ze zonder de EU veel meer banen zouden kunnen creëren. En deze twee simpele argumenten nam men gewoon aan zonder er verder ook nog maar over na te denken. W ant deze redenen zouden voor een beter VK zorgen, terwijl de speeches van het Bremain kamp veel cijfers en onderzochte gevolgen benoemden. Om het simpel te zeggen, het volk kijkt niet meer echt in op de onderwerpen die aan bod komen en neemt heel veel wel aan zolang het maar simpel en kort is. Zodra speeches diepgaand worden verliezen mensen al snel hun aandacht. Een andere reden is het oh zo bekende onderbuik gevoel. De meeste mensen zijn makkelijk beïnvloedbaar en als mensen iets horen wat niet in hun vo ordeel is dan ontstaat er al snel woede en mensen zullen op basis hiervan ook met deze gedachte hebben gestemd.

De reden dat mensen nu niet meer zo staan te springen is o mdat het rond oktober bijna niet meer in het nieuws is geweest, dus er zijn geen bron nen die de mensen hun mening telkens beïnvloeden. Daardoor moeten mensen er ook veel meer over nadenken als ze dezelfde vraag voor zich krijgen en denken ze niet alleen meer aan de speerpunten van een campagne.

Maar wie stemt nou eigenlijk voor? D oor de meerdere peiling en die zijn gehouden is het opmerkelijk dat het lager opgeleide Nederland voorstander is van een Nexit referendum. Van de 48% die voor zou stemmen bij een referendum is gebleken dat 69% van het laagopgeleide Nederland een referendum wou en 64% hiervan voor zou stemmen. En aangezien deze onderwerpen al snel persoonlijk worden aangenomen is er een grote kans dat er een hoog opkomstgehalte zal pl aatsvinden zoals we ook bij de Brexit hebben gezien. De kans is dan ook groot dat deze kiesgroep stra ks verantwoordelijk is voor een N exit.

100% 80% 60% 40% 20% 0%

grafiek 2 neutraal tegen Nexit voor Nexit juni '16

oktober '16

Zeker over de toekomst kunnen we niet zijn, we kunnen de toekomst namelijk niet voorspellen. Maar wat wel met zekerheid kan worden gezegd is dat de Nederlanders tegen een Nexit zijn. Op basis van de laatste peiling in oktober kunnen we wel concluderen dat Nederland met een grove meerderheid tegen de Nexit is.

Maar wat als er wel een referendum komt? H ierover kan gezegd worden dat deze waarschijnlijk niet zal plaatsvinden. Niet alleen door de enorme d aling aan voorstanders van een Nexit is het niet mogelijk. Ook de regering vindt dat deze belangrijke keuzes niet in de handen van het volk moeten liggen . En als er toch besloten wordt dat er wel nog een referendum zou moeten worden gehouden, dan stemt 66% tegen een Nexit. W ant het feit dat de helft van het volk voor stemt is niet representief, want de andere helft van de stemmers is ertegen. Uiteindelijk kunnen we concluderen dat een referendum of het uitstappen van de EU niet bij de tweede kamer op de agenda staat. De peilingen waren in oktober namelijk al tege n de ‘voor’ stemmers en de kans dat deze percentages zullen omdraaien is ontzettend klein tenzij de B rexit een denderend succes wordt en het VK hier nog welvarender van wordt.

NEXIT, SAMEN STERK OF ONAFHANKELIJKE VICTORIE?

22

W ELKE MENSEN EN PARTIJEN Z IJN VOOR EN TEGEN EEN NEXIT? Natuurlijk is heel Europa nieuwsgierig wie er voor een Brexit stemde en wie juist tegen. Omdat de Brexit een onverwachte uitkomst was, wil iedereen buiten Groot-Brittannië graag een logische verklaring hiervoor. Er kan geconcludeerd worden dat er twee generatiekloven tegenover elkaar hebben gestaan, oftewel: de leeftijd heeft invloed op het stemgedrag in Groot Brittannië. Natuurlijk is het lastig te achterhalen wat het precieze stemgedrag was per leeftijdsgroep, want de Britten hebben niet hun geboortedatum ingevuld nadat ze ‘leave’ of ‘remain’ hadden gestemd. Ma ar uit de peiling van Yougov blijkt dat 72 procent van de jongeren tussen de 18 en 24 jaar stemden voor ‘remain’. In de loop dat de Britten ouder worden, neemt hun liefd e voor de EU af. Van de 24 tot en met de 49-jarigen wil nog maar 48 procent blijven en van de 50 tot en met de 6 4-jarigen nog maar 34 procent. N u is de vraag, is dit bij Nederland ook zo?

Het is moeilijk te achterhalen in Nederland wie wel een Nexit wil en wie niet.

Toch kunnen we aan de hand van het referendum over het associatieverdrag met Oekraïne de conclusie trekken dat veel hoogopgeleiden voor het verdrag waren, maar dat laagopgeleiden tegen stemden. Deze kloof viel ook al te zien bij de presidentsverkiezingen in Amerika. Hoogopgeleiden stonden aan de kant van Hillary Clinton, terwijl laagopgeleiden eerder genei gd waren om de kant van Donald Trump te kiezen. Aanhangers van de PVV zijn relatief gezien jong, bijna een kwart van de mensen die zegt te gaa n stemmen op de PVV is jonger dan 35. Of dit ook iets zegt over een Nexit referendum is natuurlijk volkomen onduidelijk. Bijna 53 procent van de Nederlanders ziet een referendum over een Nexit niet zitten. Mocht er toch een referendum tot stand komen, dan zou ongeveer een kwart voor een uittreding van de EU stemmen. Er is altijd een deel van de bevolking die niet stemt, omdat ze het niet weten of ze zich er niet in verdiept hebben. Het gaat om 16 procent die geen stem zal uitbrengen en het is opvallend dat het merendeel bestaat uit vrouwen. De aanhangers tegen een Nexit verliezen hierdoor wel veel vrouwen, want het aantal mannen en vrouwen die wel een Nexit zien zitten, is ongeveer even groot.

Toch zie je ook in Nederland dat eerder la agopgeleiden uit de EU willen. DVJ Insights vroeg aan Nederlandse burgers waarom Nederland uit de EU zou moeten stappen. De meeste antwoorden hadden betrekking tot de immigratie en het geld dat Nederland moet betalen aan de EU. Veel politieke partijen hadden hun mening al snel klaarliggen over een eventuele uittreding. De PVV wil graag zo snel mogelijk uit de EU, terwijl alle christelijke partijen en de VVD willen blijven. De PVV wil dat Nederland zijn eigen wetten en regels moet maken, maar de ChristenUnie wil harmonie en eenheidsvorming waarborgen.

De VVD wil veiligheid garanderen en aangezien het terreur telkens meer toeneemt, wil de VVD absoluut in de EU blijven om dat probleem grondig en samen te bestrijden.

Bij de Brexit zie je duidelijk een generatiekloo f, maar bij Nederland zijn het de hoog en laagopgeleiden die lijnrecht tegenover elkaar staan.

NEXIT, SAMEN STERK OF ONAFHANKELIJKE VICTORIE?

23

WAAROM W EL OF JUIST GEEN NEXIT? In Nederland worden veel argumenten herhaalt als het om Nexit gaat. In het onderzoek van DVJ I nside zijn de meest genoemde argumenten op een rijtje gezet. Hier vindt u de argumenten voor en tegen dit vraagstuk.

Nu eerst de argumenten die pleiten voor een Nexit.

Minder geld naar de Europese Unie Er gaat per jaar zo’n 5 miljard naar de Europese Unie vanuit Nederland. Dit is ongeveer 1,8% van de totale overheidsuitgave e n dat bedrag is zo’n 300 euro per persoon.

Nederland moet zelf zijn eigen wetten en regels maken.

De EU legt veel wetten en regels op . Denk hier bijvoorbeeld aan de overheidsuitgaven aan de EU, maar ook aan de minimale toelatingen van vluchtelingen. Veel mensen zijn van mening dat de EU zich minder bezig moet houden met wetten op Europees niveau omdat deze vaak botsen met de nationale wetten. Ze willen graag meer inspraak op nationaal niveau in plaats van dat het voor hun besloten wordt.

Minder immigratie.

Er gaan enorme bedragen naar het immigratiebeleid van Nederland .

W ekelijks krijgen de vluchtelingen van de overheid 50 euro , dit is inclusief huisvestiging.

Dit zijn de punten tegen een Nexit, het eerste punt gaat om het een worden van Europa. Mensen willen graag een harmonieus Europa, met een sterk leger wat veiligheid kan waarborgen. Dit brengt ons nu bij het volgende punt. Sterker staan tegenover de andere mogendheden, zoals Rusland, China en de verenigde staten. Onder het motto ‘samen sterker’, is Europa in staat om op te boksen tegen de andere wereldmogendheden.

Eén munt en vrij reizen.

Door het verdrag van Maastricht heeft iedereen die in een lidstaat van de EU woont de bevoegdheid om vri j te reizen. Door het vrije rijzen en de e u r o i s h e t g e m a k k e l i j k e r e n t i j d b e s p a r e n d o m b i j v o o r b e e l d o p va k a n t i e t e gaan, ook voor diensten en beroepen, zoals een vrachtwagenchauffeur, is het makkelijker om in één stuk door te rijden zonder stil te staan vo or een grenscontrole.

We kunnen uit deze pagina concluderen dat er meer nade len dan voordelen zijn aan een N exit vastzitten. Het lijkt dan wel meer geld besparend om een Nexit in te voeren, maar dat hoeft niet zo te zijn

NEXIT, SAMEN STERK OF ONAFHANKELIJKE VICTORIE?

24

DE GEVOLGEN VAN EEN EVENTUELE NEXIT

DE ECONOMISCHE GEVOLGEN Nederland is ontzettend afhankelijk van de Europese Unie. Dit is zowel op economisch als polit iek gebied waar. W ij als land zij n al helemaal verweef t in dit systeem. Maar zouden we het zonder de hulp van de EU en haar onderlinge relaties kunnen redden?

Economisch gezien hebben we veel belang bij de verschillende mogelijkheden die de EU ons kan bieden. De nadruk ligt hier vooral op de vrij emarkt, een goed geoliede EU stimuleert namelijk concurrentie, lage prijzen, ve el aanbod en kwalitatief goede producten. Ook geeft het Nederland de mogelijkheid om vrij te reizen wat het handelen alleen maar makkelijker maakt. Een van onze belangrijkste inkomstenposten is dan ook de export. Drie kwart van onze productie gaat naar lan den binnen de EU en veel banen zijn hier ook aan gekoppeld. Dit houdt dus ook in dat we in goede tijden veel winst hieruit kunnen halen. W at weer ontzettend goed is voor onze pensioenfondsen, zorgverzekeringinstellingen en banken.

Maar wat zou er gebeuren wanneer we ons lidmaatschap bij de EU zouden opzeggen. In de eerste instantie zouden we ons moeten loskoppelen van de euro en de gulden weer opnieuw moeten instellen. In maart 2012 had de PVV aan Lombart street research gevraagd om een onderzoek hierna te laten doen.

Met de uitkomst dat het Nederland 51 miljard zou kosten. D it zou volgens dit onderzoek uitkunnen, aangezien Nederland zogenaamd 75 miljard aan kosten zou kunnen besparen omdat het niet meer richting de EU zou gaan. Het zou elke Nederlander rond de 2700 euro per jaar kosten om dit plan te kunnen uitvoeren. Maar bij dit onderzoek zijn veel vraagtekens te plaatsen. Dit is onder andere omdat de bijwerkingen van dit plan hierbij niet zijn opgenomen en de kosten uiteindelijk veel hoger kunnen uitvall en. Een ander nadeel is dat wij niet terug kunnen vallen op de gulden zoals de Britten wel kunnen bij de pond.

Ook zou Nederland grote problemen krijgen met haar handelsrelaties. Door het wegvallen van de grenzen binnen Europa is het nationaal inkomen bi nnen Nederland met 6 tot 8% gestegen. Als wij ons zouden loskoppelen van de EU is de kans groot dat er zelfs een daling zou plaats kunnen vinden. Als land wat bijna volledig van de export afhankelijk is , is het ook niet een goed plan om de belangrijkste inkomstenpost op het spel te zetten. De Nederlandse export is zelfs 29% van ons bbp. Als wij hypothetisch gezegd al onze handelsverdragen binnen de EU zouden kwijtraken, stort de Nederlandse economie in. En dan je wel bijna Âź van het totale bbp kwijt en dat zal men merken in zijn of haar portemonnee. Het aantal mensen die zijn baan hierdoor kwijtraakt, kan dan ook oplopen tot in de tienduizenden. Natuurlijk zal je nooit alle handelsverdragen kwijtraken. Duitsland, BelgiĂŤ, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk zijn de landen waar wij als land het meeste naar exporteren en ook hun zijn afhankelijk van onze export. Daarom is de kans groot dat wij zelfs na een Nexit nog steeds met deze landen zouden kunne handelen.

NEXIT, SAMEN STERK OF ONAFHANKELIJKE VICTORIE?

25

Ook de import zal veel moeilijker en duurder worden. Nederland is namelijk op zes andere landen na het land wat het meest importeert op de wereld. 70% van onze producten worden geïmporteerd en hiervan wordt 75% weer uit landen in Europa gehaald. Een ander nadeel wat Nederland heeft, losgekoppeld van de Brexit of Nexit is dat we sinds 2002 meer importeren dan exporteren wat al een probleem op zichzelf is. Dus tenzij Nederland minder weet te importeren en zelf meer weet te produce ren zullen we helemaal bij een N exit onszelf alleen maar verder in de schulden werken. Kort gezegd zouden er genoeg nieuwe kansen voor ons liggen bij de import maar omdat de andere factoren binnen een Nexit al zo veel geld zulle n kosten en deze zwaar meewegen, zal dit elkaar alleen maar tegenwerken en daarom is dit geen optie voor Nederland.

Ook zal het ontzettend moeilijk worden voor Nederland om te onderhande len over het verdrag van Lissabon. Nederland heeft namelijk veel meer op het s pel staan dan de Europese Unie. De enige optie om met weinig schade van deze onderhandeling weg te lopen en dit succesvol te maken is als we lid weten te worden van de EEA, ook wel bekend als het verdrag van Noorwegen. Dit verdrag houdt in dat je als land niet verbonden bent aan de wetten van de EU en dus ook geen contributie hoeft te bet alen. Maar je wel mag handelen met andere Europese landen zonder de barrières te ervaren die landen buiten de EU wel hebben als ze met de landen binnen het Europese vrije handelsgebied willen handelen. Uiteindelijk is er een kleine kans dat Nederland deze mogelijkheid zal krijgen aangezien dit andere landen zou sti muleren om ook een referendum aan te vragen. En dat probeert de EU sinds de opkomst van de Brexit al tegen te gaan.

POLITIEKE GEVOLGEN Bij een eventuele Nexit zijn er niet alleen maar economis che gevolgen waar we als volk over na moeten denken, ook de politieke gevolgen zullen een grote rol spelen in de toekomst van Nederland. H ierbij kan worden gedacht aan de enorme inperking van invloed die N ederland zal ervaren, slechte communicatie met andere lidstaten, de voortaan gesloten grenzen, en dominantie van andere grote landen en niet te vergeten : chaos in het land zelf.

De inperking van invloed zal een van de grootste problemen voor Nederland worden. W ij als klein land hebben vrij weinig te zegge n en de EU geeft ons hierbij de mogelijkheid om onszelf te laten horen. Als we de Nexit zouden doorvoeren, zet Nederland deze positie op het spel en geeft het haar grootste bron van invloed op. En om vervolgens opnieuw goede relaties met de lidstaten op te bouwen indien ze bereid zijn, zou uitermate moeilijk worden. Dit zou dus ook inhouden dat Nederland niet meer kan meepraten over de agendapunten die binnen de verschillende organen worden besproken. En dat kan op korte duur al vervelend gaan uitpakken voor Nederland.

Ook de NAVO kan een enorm obstakel in dit proces gaan worden. De EU en de NAVO zijn sinds begin jaren 90 steeds beter me t elkaar verbonden en door een Nexit kan Nederland door de onderlinge verwevenheid tussen deze organisaties er zo uit wor den gezet. Als er besloten wordt om het lidmaatschap van Nederland af te breken heeft dit een paar gevolgen. Een van het grootste en misschien wel ergste gevolg is dat Nederland niet meer zal vallen onder het ‘een aanval op een van ons is een aanval op ons allemaal’ pact.

NEXIT, SAMEN STERK OF ONAFHANKELIJKE VICTORIE?

26

W ij als Nederland prof it eren sinds het beg in van de NAVO ont zett end van de mogelijkheden die de NAVO ons te bieden heeft. En doormiddel van de samenwerking met de EU is dat de voornaamste reden dat er sinds de Tweede W ereldoorlog geen oor log meer in Europa is geweest. D e NAVO is voor Nederland dan ook een cruciaal onderdeel. Nederland zou namelijk zelf niet in staat zijn om zichzelf te verdedigen tegenover andere landen en helemaal niet als deze groter zijn dan Nederland. Een ander onmisbaar onderdeel van de NAVO is tevens gecombineerd met de EU. Hierbij gaat het over het verdrag van Maastricht. In dit verdrag staat ontzettend veel over het Nederlands gemeenschappelijk buitenland en veiligheidsbeleid. Hierbij is het meest bekende voorbeeld de grenzen. Iedereen die een officiële bewoner is van een lidstaat van de EU heeft de mogelijkheid om door heel Europa te reizen, tee studeren en te werken zonder ook maar een grenzencontrole tegen te komen.

Als Nederland uit de EU en de NAVO zou stappen, zal dit betekenen dat er opnieuw een grenzencontrole zal moeten worden ingesteld. Dan zal het Nederlandse volk visums aan moeten vragen om toch te mogen reizen door Europa. W erken of studeren zou nog moeilijker word en en dit zou de economie van Nederland ook in grote mate beïnvloeden. Uiteindelijk is Nederland als klein land veel te afhankelijk van de mogelijkheden die deze grote en vele male sterkere organisaties Nederland te bieden heeft en Nederland zou er ook zeker niet zonder kunnen. Dus wanneer een Nexit realiteit wordt, dan Nederland toch moeten regelen om goede banden te houden met de NAVO. Niet alleen op internationaal niveau zullen er drastische veranderingen plaatsvinden, ook op nationaal niveau zal Nederland problemen krijgen. Er zullen politieke leiders opstappen zoals we ook als gevolg van het B rexit referendum hebben gezien. Er zullen nieuwe ministers aangesteld moeten worden i.v.m. de onderhandelingen die zullen plaatsvinden met de EU. Met als goed voorbeeld Boris J ohnson die aangesteld is als minister van buit enlandse zaken tevens door het B rexit referendum. En er is een grote kans dat het hele land op zijn kop zal staan. Met de verwachting dat het politieke verg rootglas alleen nog maar op de N exit wordt gelegd en dat alle maatschappelijke problemen binnen Nederland zullen blijven liggen. Ook is het zeer waarschijnlijk dat het volk zal gaan protesteren en andere acties zal voeren om een Nexit tegen te gaan, want de consequenties zijn groot.

CONCLUSIE Uiteindelijk is de Nexit een ontzettend mooi ideaal voor een nationalistische en een ‘zelfstandiger’ Nederland, maar het is een onhaalbaar ideaal. De N exit is een ontzettend duur plan en zal Nederland bij een uitvoering tot de kop aan toe in de schulden brengen, tienduizenden banen kos ten en elk huishouden in Nederland een forse loon inkorting geven. Het zou Nederland een enorme economische klap geven en het is t e bet wijf elen of we er nog wel weer uitkomen binnen 10 jaar. Politiek gezien zouden we zonder de Europese Unie en de NAVO bijna geen inbreng meer hebben en al s klein en kwetsbaar land kan Nederland dat zich niet veroorloven want er zijn genoeg grotere mogendheden die Nederland zo aan de kant kan zetten.

NEXIT, SAMEN STERK OF ONAFHANKELIJKE VICTORIE?

27

I N T E R V I EW J O S H U A D O U M A

Het is natuurlijk ook handig om vanui t een ander perspectief naar de zaken te kijken. Vooral op economisch gebied valt er veel te discussiëren of je er wel op vooruit ga at of juist niet als je uit de EU stapt. Daarom hebben de onderzoekers met Joshua Douma, zowel economie als management & organisatie docent op het CSG -Comenius in Leeuwarden, een interview afgenomen. Hierdoor wordt er vanuit een andere i nvalshoek naar bijvoorbeeld de B rexit gekeken. Natuurlijk zal meneer D ouma ook zijn eigen visie op Europa onderbouwen, maar dat maakt het juist zo interessant.

Om te beginnen stelde de interviewer de vraag of Nederland er welvarender uit zou komen, als Nederland de EU verlaat. “Ik denk zeker niet dat het de economie binnen Nederland zal gaan versterken. Op economisch gebied zal het grotendeels nadelige gevolgen hebben voor Nederland. Nederland heeft een open economie en is daarom heel erg a f h a n k e l i j k v a n h a a r i m p o r t e n e x p o r t m e t a n d e r e l a n d e n . E e n N e x i t za l dus betekenen dat Nederland een andere munteenheid, dus in ons geval d e g u l d e n , m o e t k r i j g e n d a t ve e l t i j d e n g e l d k o s t . D i t z a l t o t g e vo l g hebben dat de gulden de handel binnen Europa zal beperken, omdat de gulden de euro zal gaan belemmeren.” z egt meneer Douma. Ook zegt hij dat de Europese Unie een vrijhandelszone heeft, waardoor het voor bedrijven aantrekkelijker is om zich binnen Europa te gaan vestigen. “Dit komt dan allemaal te vervallen als Nederland uit de EU treedt.”

Verder vroeg de interviewer wie er wel en niet van een eventuele N exit zal profiteren. Meneer Douma zei: “I k denk dat gemiddeld gezien geen enkele partij op economisch gebied baat heeft b ij een Nexit. Echter geeft een Nexit jonge ondernemers met kleine bedrijven eerder de kans om succesvol te worden, omdat er bij een N exit protectionisme zal worden toegepast. Dit zorgt ervoor dat de staat haar nationale bedrijven in b e s c h e r m i n g n e e m t e n d u s h o e v e n d i e b e d r i j ve n n i e t t e c o n c u r r e r e n m e t buitenlandse bedrijven.” Dit zal op korte termijn natuurlijk voor een bloei zorgen binnen Nederland voor jonge bedrijven, maar op langere ter mijn zullen de bedrijven toch in een recessie terechtkomen, vanwege het feit dat de export afneemt. Vervolgens zei meneer Douma ook dat de werkgelegenheid een flinke smak zal krijgen, omdat zowel de import als de export afneemt en dat zorgt voor minder pro ductie. Daarna werd er een vraag gesteld over de handelsverdragen met Europa. In eerste instantie had meneer Douma het over Engeland die toch proberen te blijven profiteren van de voordelen van de EU. “Bij Nederland zal dat een stuk moeilijker gaan, omdat Engeland geen lid was van de economische en monetaire unie. Nederland is wel lid van de EMU en kan zelfs als een van de grondleggers gezien worden. W anneer er een N exit komt, bestaat er de kans dat lidstaten van de EU zich benadeeld en achtergelaten voelen. Dan wordt onderhandelen over privileges toch een stuk moeilijker.” Natuurlijk moeten we ook niet vergeten dat het overeenkomen van handelsverdragen jaren kan duren en er zit ook geen goedkoop prijskaartje aan vast.

NEXIT, SAMEN STERK OF ONAFHANKELIJKE VICTORIE?

28

Naarmate het interview kon de i nterviewer het economische deel afvinken en kwamen er ook een paar politieke en maatschappelijke vragen om de hoek kijken.

Om te beginnen werd er een vraag gesteld over de zelfstandigheid van N e d e r l a n d , k a n N e d e r l a n d z i c h ze l f r e d d e n ? “ I n m i j n o g e n z a l d a t h e e l lastig worden”, zei meneer Douma. “zowel op politiek als economisch gebied heeft Ned erland zeker geen baat bij een N exit. Veel producten die Nederlanders gebruiken, kunnen gewoon niet gemaakt worden in Nederland. W e zijn echt afhankelijk van de Europ a en Europa niet van o n s . P o l i t i e k g e z i e n k a n N e d e r l a n d z i c h a f s c h e i d e n va n d e E U e n h e t beleid nationaal te houden, maar het ‘samen sterk’ brokkelt af en de vuist tegen criminaliteit en terrorisme maakt Nederland dan geen deel meer uit.” W at er natuurlijk ook gebeurd is dat Nederland niet m eer militair samenwerkt met de Eu. Hierdoor neemt de kans op oorlog toe, maar aangezien Nederland strategisch gezien redelijk veilig ligt en weinig belangrijke grondstoffen heeft, zal dat meevallen.

Op de vraag over een hechter Europese unie had meneer Douma even de tijd nodig om te antwoorden, maar uiteindelijk zei hij: “persoonlijk ben ik geen voorstander voor meer E uropa. Behalve op het vlak van harmoniseren, economische regelgeving en belastingen. Het is geen goed idee om meer Europees te gaan worden, omdat elke staat haar eigen invloeden wil behouden. W e hoeven niet per se een E uropese superstaat te zijn, om economisch samen te werken en te proifteren van elkaar.

Tot slot vroeg de interviewer of meneer Douma ook een idee had waar de Nexit gevoelens vandaan komen. “ik schets altijd een beeld voor me, waarin ik mezelf zie als iemand die net een tegenslag heeft meegemaakt.

Als er dan iemand is, en dan maakt het mij niet uit wie, die mij uit de put kan helpen, zal ik ten alle tijden op die persoon stemmen. Ik denk dat veel mensen dit in de praktijk doen, ze willen nam elijk gehoord worden.

Oftewel, Nederland wordt egoïstischer en dat betekent dat er niet meer naar Nederland wordt gekeken, maar naar het individu.”

NEXIT, SAMEN STERK OF ONAFHANKELIJKE VICTORIE?

29

ENQUÊTE Om een beetje een idee te krijgen over wat de mensen eigenlijk over dit onderwerp weten hebben de onderzoekers een enquête op facebook gezet.

Enquêtes met dit soort onderwerpen moeten vaak op grote schaal worden uitgevoerd om een heldere conclusie te kunnen trekken. Aangezien dit het onderzoek zou belasten was het verstandiger om het op een kleinere schaal uit te voeren. In de enquête zitten open/gesloten vragen en wordt de focus gelegd op de eigen mening en de algemene kennis van de burger.

Een van de vragen ging over waar de EU zich allemaal mee bezighoudt en of de doelgroep ook 3 van deze taken kan benoemen. In de antwoorden kwamen handel, justitie en buitenlandse zaken het meest naar voren bij de 29% die deze vraag had beantwoord. Dit geeft een goede indicatie dat veel mensen deze vraag als lastig ervaarden om te beantwoorden of zelf s het antwoord niet wisten. Maar op de vraag welke taak het meest wordt gewaarborgd, had justitie echt de overhand.

Verder in de enquête kwa m de vraag of Nederland meer of minder met de EU samenwerken moet samenwerken. Tot grote verbazing was de uitkomst dat 52% van de invullers vonden dat de verhouding in samenwerking met de EU hetzelfde moet blijven.

Dit is ontzettend opmerk elijk, omdat de ophef over de EU-samenwerking en deze verhouding een van de grootste kritiekpunten is.

O ok k wam er een vraag voorbij of de B r exit invloed zal hebben op het VK en of dit positief, negatief of geen effect zal hebben. Van de doelgroep is 82,4% van mening dat het een negatieve invloed zal hebben op het verenigd koninkrijk, 5,9% verwacht een positieve uitkomst en 11,8% verwacht geen ernstige veranderingen.

Hierna ging de enquête meer over de N exit en kwam de vraag of de doelgroep een Nexit referendum verwac ht. Hierin werd duidelijk dat de meerderheid geen N exit referendum ziet gebeuren. In een andere vraag kwam naar voren of N ederland wel zelfstandig zou kunnen functioneren. 58,8% van de mensen vindt van niet en 41,2% denkt dat N ederland wel in staat is dit te kunnen. Dit is vrij dubbel aangezien bij de volgende vraag 88,2% van mening is dat Nederland economisch gezien er achteruit op zou gaan.

Bij de laatste 2 vragen wordt er vooral naar de persoonlijke mening gevraagd. Een vraag gaat onder andere over wat voor baan het individu va n de doelgroep heeft en of een Nexit daar invloed op kan hebben. Hierbij waren de uitkomsten van die vragen vrij verdeeld maar niet in de mate dat een antwoord eruit spatte.

Uiteindelijk was het inzetten van een enquête super effectief, omdat het een goed en betrouwbaar beeld schets wat mensen denken en vinden in hun perspectief. Het invullen van de enquête blijft anoniem en daarom zijn de uitkomsten ook altijd te vertrouwen. Het geeft een goed beeld over hoe mensen denken over bepaalde onderwerpen in hun referentiekader.

NEXIT, SAMEN STERK OF ONAFHANKELIJKE VICTORIE?

30

CONCLUSIE

Uit dit onderzoek blijkt dat de Europese U nie van grootte waarde is en veel invloed heeft op alle gebieden. Het is dus ook niet vanzelfsprekend om de EU te verlaten. In 1958 werd er verlangd na ar economische samenhang en rust binnen Europa. Dit gezamenlijke doel moest Europa weer op de been brengen na de tweede wereldoorlog die veel schade had aangericht. Het Europese geluid werd goed ontvangen door het publiek en het werd door de jaren heen tel kens aantrekkelijker om aan te sluiten bij dit samenwerkings verband. In 1993 kwam de term ‘E uropese Unie’ aan het licht en in 2002 kwam er zelfs een munteenheid die alleen binnen de E U t e g e b r u i k e n wa s , d e e u r o . D e E u r o p e s e C e n t r a l e B a n k b e h o o r d e ineens tot een van de macht igste organen binnen en buiten E uropa. Ook werd de wetgeving telkens meer bepaalt op E uropees niveau en op korte termijn had dit ook succes. Het ene na het andere handelsverdrag werd gesloten waar elke partij profijt bij had. Echter zorgd e deze ontwikkeling er wel voor dat de lidstaten van de EU zich telkens meer opsloten in een glazen kooi. Iedereen werd afhankelijk van elkaar en dit zorgt ervoor dat het verlaten van de EU bijna onmogelijk is geworden. Zodra je de kooi v e r l a a t , v e r b r e e k j e a l l e c o n n e c t i e s w a a r j e zo v o o r g e s t r e d e n h e b t m e t heel Europa. W at inhoud dat je tevens je handelsverdragen kwijt bent, er e e n n i e u w e m u n t o n t w i k k e l d m o e t wo r d e n d i e d e r e l a t i e s m e t h e t buitenland verslechteren. Door de jaren heen is Europa te veel aan het harmoniseren en daardoor krijgt het volk het gevoel dat alles vanuit Brussel wordt geregeld en dat ze binnen hun land niet meer worden gehoord. Verder is de financiële bijdrage aan de EU ook niet te v e r w a a r l o ze n . E c h t e r k r i j g e n w e e r v e l e f a c i l i t e i t e n v o o r t e r u g w a a r w e zeker waarde aan hechten. Alsnog is er veel onwetendheid over de bestemming van deze enorme bijdragen die deze landen geven. En zolang de burgers van de lidstaten niet bewust zijn waar dat geld werkelijk heen gaat. Zal er alleen maar mee r frustratie ontstaan en onderbuik gevoelens. Hierdoor ontstaat er langzamerhand een afkeer tegen de EU. Dit beschadigt het vertrouwen in de Europese U nie waardoor de lidstaten meer betrokkenheid willen bij het beleid, zo krijgt het individu meer inspraak over deze zaken. En dat is nu ook in het verenigd koninkrijk gebeurt, maar verwachten wij hetzelfde verloop als het VK? W e kunnen zeker concluderen dat dat niet gaat gebeuren. Het verenigd koninkrijk heeft namelijk haar eigen munteenheid, dat maakt Engeland al deels onafhankelijk. Als N ederland uit de EU wil, zal ook Nederland een andere munteenheid moeten instellen, in dat geval zou de gulden terugkeren. Dit gaat veel tijd en geld in be slag nemen en uiteindelijk zal Nederland in een recessie belanden, vanw ege het feit dat de wisselkoers van de gul den niet gunstig is. Verder is E ngeland ook niet l i d va n d e e c o n o m i s c h e e n m o n e t a i r e u n i e , N e d e r l a n d i s w e l l i d v a n d e EMU en kan zelfs gezien worden als een van de stichters. Als N ederland de EU verlaat, zullen de overige lidstaten van de EMU zich zeker benadeeld voelen en wordt het onderhandelen over nieuwe handelsverdragen moei lijk. Een andere reden dat een B rexit niet met een verloop van een Nexit is te vergelijken heeft te maken met onze geschiedenis. Bij een u itstap kan het VK terugvallen op zijn vroegere koloniën, dit is niet het geval bij Nederland. Maar er bestaat altijd een kans dat er een Nexit kan plaatsvinden, maar hoe groot is deze kans? Dit hangt allemaal af van hoe

NEXIT, SAMEN STERK OF ONAFHANKELIJKE VICTORIE?

31

Deze verkiezingen in maart gaan uitpakken. W anneer de populistische partij PVV goed uit de verf komt na de verkiezingen, mag je een N exit zeker niet uitsluiten. Deze twee partijen zien wel voordelen in een vertrek uit de EU. Geert W ilders ziet een beter Nederland wanneer ze de EU hebben verlaten. W ilders onderbouwt deze stelling door naar een rapport van een onderzoeksbureau uit Engeland te wijzen die in opdracht van de P V V t o t s t a n d i s g e k o m e n . H i e r i n s t a a t b i j vo o r b e e l d d a t N e d e r l a n d n a e e n Nexit de vrije keus heeft om weer een nieuw h andelsakkoord te sluiten met de EU, dat echter nauwelijks invloed zal hebben op de handel met Europa. Verder is een Nexit volgens het rapport ook niet schadelijk voor de handelsrelaties buiten Europa. China in de verenigde staten zullen Nederland met 17 miljoen inwoners net zo serieus nemen als het Europees handelsblok die meer dan 400 miljoen consumenten bevat. Dit zijn echter allemaal nog maar voorspellingen. Zo denkt het Britse onderzoeksbureau ook dat de herinvoering van de gulden op langere termijn weinig schade zal aanrichten op de economie. Hiermee duiden ze aan dat deze munt stabiel blijft en geen extra kosten met zich meebrengt b i j d e i m - e n e x p o r t v a n N e d e r l a n d . M a a r n i e m a n d k a n d o o r e e n g l a ze n bol kijken en door de media is goed te zien wanneer he t populisme zegeviert, dat het later voor veel oproer zorgt. Neem nou de presidentsverkiezingen in de vs. Miljoenen Amerikanen hadden 3 weken na de verkiezingen al spijt van hun stemkeuze. De hele wereld pakt nu zijn hart vast over hoe het nu verder gaat m et Amerika. Ook bij de overwinning van het B rexit referendum stond zowel het verenigd koninkrijk als Europa op zijn kop. Het VK weet nu nog niet hoe ze een Brexit moeten aanpakken en dit kweekt ook twijfel in Europa of een vertrek wel baat heeft. Natuurlij k beïnvloeden deze buitenlandse factoren de mening van de Nederlandse burger over een Nexit. De gebeurtenissen in het buitenland schetsen een beeld waarbij duidelijk wordt dat het ‘samen sterk’ beter is voor iedereen.

Als je uiteindeli jk de voor- en nadelen van een Nexit met elkaar afweegt k u n j e d e c o n c l u s i e t r e k k e n d a t h e t n i e t e e n s l i m m e ze t z a l z i j n v o o r Nederland. W e zijn namelijk niet in staat het grootste gros van de producten die wij consumeren zelf te produceren en zijn simpelweg veel t e a f h a n k e l i j k va n o n z e i m - e n e x p o r t . V a n d e e u r o w e e r o v e r g a a n n a a r de gulden zou ontzettend veel geld kosten, en is niet een voordehand l i g g e n d e a c t i e . H i e r s t e m m e n d e o n d e r zo e k e r o o k v o l l e d i g m e e i n . W e zijn uiteindelijk veel te afhankelijk van de EU en zonder deze relatie zou Nederland het niet redden. Daardoor is het belangrijk dat wij als land bij deze instelling blijven aangezien we er veel baa t bij hebben. Dus op de vraag ‘Nexit, samen sterk of onafhankelijke victorie’ kunnen we met z e k e r h e i d z e g g e n : “ s a m e n s t e r k ” . W ij k u n n e n o n s g e e n a n d e r N e d e r l a n d voorstellen die niet gebruik maakt van de faciliteiten die de Europese unie ons aanbiedt. W aarom zou je economische en politieke stabiliteit o p o f f e r e n v o o r v e r n i e u w e n d g e vo e l e n j a r e n l a n g e t w i j f e l .

NEXIT, SAMEN STERK OF ONAFHANKELIJKE VICTORIE?

32

DISCUSSIE

Op de hoofdvraag ‘Nexit samen sterk of onafhankelijke victorie’ klopt de hypothese dus aardig. De onderzoekers hadden verwacht dat er meer n e g a t i e v e d a n p o s i t i e ve g e v o l g e n a a n e e n N e x i t h a n g e n . D i t i s o o k duidelijk uit het onderzoek gekomen. Ook wat naar voren kwam uit ons onderzoek is dat de negativite it naar de EU meer op onderbuikgevoelens rust dan echt op rationele gedachten . Deze onderbuikgevoelens komen voornamelijk door de afschuw naar de regering. Dit staat ook in de hypothese.

Ook kan gezegd wo rden dat de uitkomst van dit onderzoek betrouwbaar is. Er is weinig gebruik gemaakt van onbetrouwbare sites zoals W ikipedia. De sites die gebruikt zijn voor d it onderzoek zijn gecontroleerd. Er kan dus worden vast gesteld dat het een betrouwbaar onderzoek is.

Wat ook goed is aan het onderzoek is de samenwerking. B innen de onderzoeksgroep heeft goede samenwerking plaatsgevonden. Als iemand ergens het niet mee eens was kon diegene zijn/haar hart luchten zonder scheve gezichten tegenover zich/haar te krijgen. Ook als iemand geen tijd had werd hier rekening mee gehouden. Soms was er wat een scheve taakverdeling, maar dit was dan niet omdat iemand minder taken wilde, maar omdat iemand meer taken wilde. Iedereen in de onderzoeksgroep was gemotiveerd om een goed resultaat neer te zetten.

Eigenlijk het enige minpunt in ons onderzoek is dat er te weinig is onderzocht. Er is te veel gezocht naar informatie en minder onderzocht.

De onderzoekers wilden graag nog een enquête aan dit onderzoek t o e v o e g e n . H i e r wa s h e l a a s d e t i j d n i e t v o o r e n o o k w e r d e r g e d a c h t d a t dit niet goed in het onderzoek zou passen. Dit is eigenlijk het enige kritiekpuntje. Verder is alles volgens het boekje verlopen.

Wat een volgende hoofdvraag zou kunnen zijn die van toepassing is op d i t o n d e r z o e k i s wa a r o m m e n u i t d e E U w i l . D i t h e b b e n d e o n d e r z o e k e r s dan wel als een deelvraag genoteerd, maar dit zou nog meer uitgebreid kunnen worden. Ook zou hier goed naar onderzocht kunnen worden.

Als laatste willen alle drie de onderzoekers nog graag zijn en haar mening geven over Europa. Verena Peper wil niet minder maar ook niet m e e r E u r o p a , d i t g e l d h e t z e l f d e vo o r J a r n o d e v r i e s . B e i d e n m a k e n gebruik van de argumenten dat we samen sterker moeten staan, maar daarvoor hoeft er geen Europese superstaat te komen. Nederland moet wel de controle over haar eigen beleid kunnen houden. Hierbij kan je bijvoorbeeld denken aan een abortus wet. Niet elk land heeft dit in de EU e n a l s e r e e n c o n s e r v a t i e ve p a r t i j a a n d e m a c h t k o m t e n d i e k a n s b e s t a a t , dan kan men verwa chten dat de abortus wet wordt afgeschaft.

NEXIT, SAMEN STERK OF ONAFHANKELIJKE VICTORIE?

33

Swen van der meer is juist voorstander van minder EU. Hij wil niet dat de EU wordt afgeschaft omd at hij inziet dat dit met grot e waarschijnlijkheid tot een economische depressie zal l ijden. Maar nu bepaalt de EU teveel en krijgt Nederland als land te weinig controle over haar zelf volgens Swen. Denk hierbij aan Griekenland, maar ook aan beslissingen over de overheidsschuld (maximaal 3% van het bnp). Maar nog een beter voorbeeld is het Oekraïne referendum. Ook al moest iedereen hier toestemming voor geven, als een land tegen zou stemmen, ging het feestje niet door. Toen Nederland dit verdrag afwees, moest de ministerpresident van Nederland (Mark Rutte) zich in allemaal hoeken wringen om toch nog een ja te geven. Dit vindt Swen van der Meer dan ook niet kunnen om een ‘land’ te laten veranderen van mening, je kan bijna zeggen dat dit een dictatoriaal trekje is. Daarom pleit hij voor een EU met meer democratie en minder dictatuur.

NEXIT, SAMEN STERK OF ONAFHANKELIJKE VICTORIE?

34

NAW OORD

Door dit onderzoek zijn de onderzoekers veel te weten gekomen over het desbetreffende onderwerp, zowel de Brexit als de Nexit. De Brexit h a a l d e e i n d 2 0 1 6 a l l e k r a n t e n k o p p e n . D a a r o m i s h e t ze e r i n t e r e s s a n t om er dieper op in te gaan. Ook is het actueel, waardoor er zeer veel informatie beschikbaar is. Verder zijn de onderzoekers veel te weten gekomen over de Europese Unie, wat ze doen en hoe het Europese b e l e i d i n d e p r a k t i j k w o r d t u i t g e vo e r d . O o k k o m e n e c o n o m i s c h e c o n n e c t i e s n a a r vo r e n d i e d e i n t e r n a t i o n a l e h a n d e l i s s t a n d h o u d e n .

V e r e n a P e p e r , S w e n v a n d e r M e e r e n J a r n o d e V r i e s z i j n ze e r tevreden over het eindresultaat van dit onderzoek. Er is helder antwoord gegeven op de hoofdvraag en dat was het uitei ndelijke doel. Toch Verena, Swen en Jarno ook veel geleerd op het gebied van samenwerken en plannen. Ze hebben alle drie veel tijd in het onderzoek gestoken en hopelijk is dat ook goed zichtbaar. Tot slot willen de onderzoekers een aantal mensen bedanken. Om te beginnen willen de onderzoekers Joshua Douma bedanken voor de vrijwilligheid om geĂŻnterviewd te worden. Mr. Braam wordt bedankt voor zijn advies en bereidheid om er altijd te zijn wanneer iets niet l u k t o f d u i d e l i j k i s , k o r t o m : e e n g e w e l d i g e PW S - b e g e l e i d e r . O o k w o r d t er namens de onderzoekers de doelgroep hartelijk bedankt voor het invullen van de enquĂŞte.

NEXIT, SAMEN STERK OF ONAFHANKELIJKE VICTORIE?

35